Pangngalan

Ang PANGNGALAN ay
salitang tinutukoy ang ngalan
ng tao, bagay, pook, hayop o
pangyayari.

DALAWANG URI NG PANGNGALAN

1. Pangngalang Pambalana
Karaniwang ngalan ng tao, bagay, hayop, pook o pangyayari
Halimbawa: lapis, papel, babae, lalaki, simbahan, ibon
2. Pangngalang Pantangi
Karaniwang tumutukoy sa tangi o particular na tao, hayop,
bagay, pook, o pangyayari
Halimbawa: Baguio, Boracay, Bohol, Tagyatay

Panghalip

Ang PANGHALIP ay bahagi ng

pananalita na inihahali o ipinapalit sa
pangngalan upang mabawasan ang
paulit-ulit na pagbanggit sa
pangngalan na hindi magandang
pakinggan.

URI AT HALIMBAWA:
1. Panao - ako, siya, sila
2. Paari - akin, kaniya, kanila,
amin
3.
4.
5.
6.

Pananong - sino, ano, kailan

Pamatlig - dito, doon
Pamilang - ilan, marami
Panaklaw - madla, pangkat

Pandiwa

Ang PANDIWA ay
bahagi ng pananalita na
nagsasaad ng kilos o galaw.

URI NG PANDIWA:

tiyaga

1. Payak- ito ay ipinalalagay na ang simuno.

Halimbawa:
Lubos namahirapanang walang
mag-aral.
2. Palipat- ito ay may simuno at tuwirang

layon
Halimbawa:
Naglinisng hardin si Nena.
3.Katawanin- ito ay may simuno ngunit walang
layong tumatanggap.
Halimbawa:
Ang matiyaganagwawagi.

Pangatnig

Ang PANGATNIG ay ang mga

salita o lipon ng mga salita at kataga
na ginagamit sa pag-uugnay ng isang
salita sa kapwa salita, ng isang
parirala sa kapwa parirala, o ng isang
pangungusap sa kapwa
pangungusap.

URI AT HALIMBAWA NG PANGATNIG:

1.Paninsay. Ito ay ginagamit sa pangungusap na ang
dalawang isipan ay nagkakasalungatan.
Halimbawa: Namatay si Mang Iskongunitang
kanyang
prinsipyo ay mananatiling buhay.
2.Pananhi. Ito ay ginagamit upang makatugon sa mga
tanong nabakito upang maipakilala ang mga kadahilanan
ng isang pangyayari at ng anumang iniisip o niloloob.
Halimbawa: Ang kanyang prinsipyo ay
mananatiling
buhaysapagkatnariyan si Jun na
magpapatuloy ng kanyang naudlot na
gawain.

3.Pamukod. Ito ay ginagamit upang ihiwalay, itangi, o

itakwil ang isa sa ilang bagay o isipan.
Halimbawa: Magingang mga kasamahan niyay
nagpupuyos ang kalooban.
4.Panlinaw. Ito ay ginagamit upang dagdagan o susugan
ang kalinawan ng mga nasabi na.
Halimbawa: Sumisigaw ang kanyang puso
athumihingi ng katarungan.
5.Panubali. Nagsasaad ito ng pagkukurong di-ganap at
nangangailangan ng ibang diwa o pangungusap
upang mabuo ang kahulugan.
Halimbawa: Sakalinghindi ibigay, magpapatuloy ang
welga.

6.Panapos. Nagsasaad ito ng wakas ng pagsasalita.

Halimbawa: At sa wakasnaibigay rin ang kanilang sahod.
7.Panulad. Nagpapahayag ito ng paghahambing ng mga
gawa o pangyayari.
Halimbawa: Kung anoang utang,siya ringkabayaran.

Pang-ukol

Ang PANG-UKOL ay bahagi ng

pananalitang nag-uugnay sa
pangngalan, panghalip, pandiwa at
pang-abay na pinag-uukulan ng kilos,
gawa, ari, balak o layon.

Dalawang pangkat ng Pang-ukol

1. Ginagamit na pangngalang pambalana : ukol sa,
laban sa, hinggil sa, ayon sa, tungkol sa, para sa.
Mga Halimbawa:
1.Ukol sapilipino ang paksa ng usapin.
2. Ang mga piling manggagawa ay binigyanngbonus
3.Laban samanggagawa ang kanilang pinapanukala.
4. Ang mga aklat na ito aypara samahihirap.

2. Ginagamit sa ngalan ng tanging tao - ang gawa, ari,

layon, at kilos ay para lamang sa ngalan ng tao.
Mga Halimbawa:
1. Ang gantimpalang pera ayukol kayMaria.
2.ParakayJuan ang pagkaing ito.
3.Hinggil kayEnrico ang kanilang problema.
4. Ang kanyang nilutong adobo aypara salahat.
5.Ayon kayRizal, ang pananaliksik ay nagdaragdag sa
ating kaalaman.

Pang-angkop

Ang PANG-ANGKOP ay mga katagang naguugnay sa magkakasunod na salita sa

pangungusap upang maging madulas o magaan
ang pagbigkas ng mga ito. Ginagamit din ang pang
angkop upang pag-ugnayin ang mga panuring at
ang mga salitang binibigyang turing nito.

URI NG PANG-ANGKOP
1. Pang-angkop nana- Ito ay nag-uugnay ng dalawang
salita na kung saan ang naunang salita ay nagtatapos sa
mga katinig maliban sa titik n. Isinusulat ito nang
kahiwalay sa mga salitang pinag-uugnay.
Halimbawa:Ang malinis na hangin ay ating kailangan.
2. Pang-angkop ngng- Ito ay isinusulat karugtong ng
mga salitang nagtatapos sa mga patinig (a, e, i, o u).
Halimbawa:Pinipigil ng malalaking ugat ng mga puno ang
baha.
3. Pang-angkop nag- ginagamit kung ang salitang
durugtungan ay nagtatapos sa titik na n.

Pang-uri

AngPANG-URIay isang bahagi ng

pananalita na binabago ang isang
pangngalan, karaniwang sinasalarawan
nito o ginagawang mas partikular ito. Ang
pang-uri ay nagbibigay ng turing sa isang
pangngalan o panghalip.

Halimbawa:
Matamisang inihaing mangga ni Aling
Ising.
Napakagandanga ng bistidang iyan!
Siya ayhigit na matalinokaysa sa
kanyang kuya.
Ang sasakyan ay kulay pula.
Libu-libong tao ang dumagsa sa pagtitipon.

Pang-abay

AngPang-abayay bahagi ng
pananalitang nagbbibigay turing sa
pandiwa, pang-uri, o kapwa pangabay. Ang mga pang-abay ay
nagsasabi ng kungpaano, kalian,
saanatgaano.

URI NG PANG-ABAY
1.Pang-abay na Pamaraan tumutukoy ito sa paraan
kung paano ginawa ang isinasaad na aksyon ng pandiwa.
Halimbawa:Taimtimna pinakinggan ang kanyang
awitin
hanggang sa huling nota.
2. Pang-abay na Pamanahon tumutukoy ito sa panahon
kung kalian naganap ang isinasaad na aksyon ng pandiwa.
Halimbawa:Agadnapalalambot ng musika ang
isang
matigas na kalooban.

3.Pang-abay na Panlunan tumutukoy ito sa pook

na pinagganapan ng aksyong isinasaad ng
pandiwa.Sumasagot ito sa tanong nasaan.
Halimbawa:Umawit si Nelsa sa isang amateur
singing contestsa radyo.
4.Pang-abay na Pang-agam- nagsasaad ito ng
pag-aalinlangan at walang katiyakan.
Halimbawa:-Bakamagulat ka sa sasabihin ko.

5.Pang-abay na Panggaano tumutukoy ito

sa bilang o dami ng isinasaad ng
pandiwa.Sumasagot ito sa tanong
nagaanooilan.
Halimbawa: Kauntiang sumali sa
paligsahan ng pagtakbo.
6.Pang-abay na Panang-ayon ito ay
nagsasaad ng pagpapatotoo o pagsang-ayon.
Halimbawa:Opo, mahusay sumayaw si
Gabby.

6.Pang-abay na Panang-ayon ito ay nagsasaad

ng pagpapatotoo o pagsang-ayon.
Halimbawa:Opo, mahusay sumayaw si Gabby.
7. Pang-abay na Pananggi nagsasaad ito ng
pagtutol o di pagsang-ayon.
Halimbawa: Ayawsiyang tantanan ng
palakpak ng mga
tao.
8.Pang-abay na Panulad ito ay ginagamit sa
pagtutulad ng dalawang bagay.
Halimbawa:Higitna magaling sumayaw si
Annakaysakay Nena.

Pantukoy

AngPANTUKOYay
katagang ginagamit sa
pagtukoy sa tao, bagay, lunan o
pangyayari. Ito'y nahahati sa
dalawang uri.

1. Pantukoy na Pambalana- tumutukoy sa mga

pangngalang pambalana
ang, ang mga, mga
ang(isahan)
Halimbawa: Ang pinuno ay palaging naglilingkod sa
kanyang mga
nasasakupan.
ang mga(maramihan)
Halimbawa: Nagtulung-tulong ang mga mag-aaral sa
paggawa ng collage.
mga(maramihan)
Halimbawa: Ang pinuno ay tinulungan ng kanyang mga
tagasunod.

2. Pantukoy na Pantangi- tumutukoy sa

pangngalang pantangi (tiyak na tao)si, sina, ni,
nina, kay, kina
- si(isahan)
Halimbawa: Si Gng. Roa ay isang mabuting guro.
- sina(maramihan)
Halimbawa: Nanguna sa paglilinis ng baranggay sina
G. at Gng. dela Cruz.

- ni(isahan)
Halimbawa: Napagalitan ni Coach Gab ang mga manlalaro dahil hindi
sila dumating sa
oras.
- nina(maramihan)
Halimbawa: Hindi ikinatuwa ng guro ang pag-aaway nina Elsa at Luis.
- kay(isahan)
Halimbawa: Ibinahagi ni Sofia ang kanyang panghimagas kay Sam.
- kina(maramihan)
Halimbawa: Nakipagkasundo na si Elai kina Juan at Pedro.

Pang-awing

Ang PANGAWING ay nagpapakilala ng ayos ng mga bahagi

ng pangungusap.
ang AY ay palatandaan ng ayos ng pangungusap.
Ibinabadya nito ang karaniwang ayos pangungusap. Ang
una ang panag-uri sa paksa ay nilalagyan ng pagbabago.
Palataandaan ito na inilipat ng posisyon ang bahaging paksa
ng pangungusap. Ito ay pang-dugtong sa mga pangungusap
na di-karaniwang ayos
Halimabawa: Ako ay galing sa banyo.