Professional Documents
Culture Documents
Vida
Vida
Vida
www.guven-kutay.ch
CIVATALAR
TABLOLAR ve
RNEKLER
08d
zet
M. Gven KUTAY
08d_civata.doc
INHALTSVERZEICHNIS
1
08d_civata.doc
www.guven-kutay.ch
1.1 Tablolar
Tablo 1, Tablo 1.1, Vidada hatve
III
ISO
ISO nce
ISO-Vida
0.3
1
1.1
0.3
1.2
0.4
1.4
0.4
1.6
1.8
3.5
0,1x45
0.5
0.5
0.7
0.8
0.8
1
4
4.5
5
6
7
8
9
10
11
12
14
16
18
20
22
24
27
30
33
36
39
42
45
48
52
56
60
1.3
1.3
1.5
1.5
1.8
2
2
2.5
2.5
2.5
3
3
3.5
3.5
4
4
4.5
4.5
5
5
5.5
5.5
1
1
1
1.3
1.8
1.5
1.5
1.5
1.5
1.5
1.5
1.5
2
2
2
1.3
1.5
2
2
2
0.5
0.5
0.5
0.8
0.8
0.8
0.8
0.8
0.8
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1.5
1.5
1.5
1.5
1.5
1.5
1.5
1.5
1.5
1
1.3
0,15
2.2
2.5
3
0.3
0.3
0.4
0.4
0.4
1.5
2
2
1.5
2
2
2
2
2
2
0,2x45
0.4
Gei delii ap dG
Ke Hassas Orta Kaba Kk
krma
1.1
1.2 1.3 tol.
1.2
1.3 1.4
1.3
1.4 1.5
1.5
1.6 1.8
1.7
1.8
2
2
2.1 2.2
2.2
2.4 2.6
2.4
2.6 2.8
2.7
2.9 3.1
3.2
3.4 3.6
3.7
3.9 4.2
4.3
4.5 4.8
4.8
5
5.3
5.3
5.5 5.8
6.4
6.6
7
7.4
7.6
8
8.4
9
10
9.4
10
11
10.5
11
12
11.5
12
13
13
13.5 14.5
15
15.5 16.5
17
17.5 18.5
19
20
21
21
22
24
23
24
26
25
26
28
28
30
32
31
33
35
34
36
38
37
39
42
40
42
45
43
45
48
46
48
52
50
52
56
54
56
62
58
62
66
62
66
70
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
4
4
4
4
4
4
www.guven-kutay.ch
+ IT14 / - IT12
II
0,3x45
d3
d2
H/6
R1
D2
www.guven-kutay.ch
D1
H/4
H/2
h3
H1
H/2
H/8
R2
Tablo 2, Tablo 1.2, Metrik ISO-nce dili vidalar, (ISO 68 ; DIN 13 T12 ; TS61/5-13), ller mm
dir.
D2 = D2 =d 0,64952 P H = 0,86603 P
IC, VIDA, SOMUN
SOMUNUN CAP
LCLERI
,
,
D1 = d 1,08253 P
H1 = 0,54127 P
d3 = d 1,22687 P
h3 = 0,61343 P
60
60
R1 = H/6 = 0,14434 P dS = (d2+d3)/2
R2 = H/12 = 0,07217 P tan = P/(.d2)
B
Matkap ap DM : DM = d P
P
Gsterilmesi : Anma ap 12 mm ve hatvesi 1,25
.
.
.
.
DIS, VIDA, CIVATA
CIVATANIN CAP
LCLERI
,
,
olan cvata
M 12x1,25
d=D
P
d2 = D2 Di dibi ap mm Di ykseklii mm AGE
A3
Helis
mm
mm
mm
mm2
mm2
d3
D1
h3
H1
8
1
7.350
6.773
6.917
0.613
0.541
39.167 36.030 2.480
12
1
11.350 10.773 10.917
0.613
0.541
96.104 91.154 1.606
16
1
15.350 14.773 14.917
0.613
0.541 178.174 171.410 1.188
20
1
19.350 18.773 18.917
0.613
0.541 285.376 276.798 0.942
10
1.25
9.188
8.466
8.647
0.767
0.677
61.199 56.297 2.480
12
1.25 11.188 10.466 10.647
0.767
0.677
92.072 86.037 2.037
16
1.5
15.026 14.160 14.376
0.920
0.812 167.248 157.470 1.820
20
1.5
19.026 18.160 18.376
0.920
0.812 271.503 259.004 1.438
24
1.5
23.026 22.160 22.376
0.920
0.812 400.891 385.671 1.188
30
1.5
29.026 28.160 28.376
0.920
0.812 642.097 622.796 0.942
36
1.5
35.026 34.160 34.376
0.920
0.812 939.851 916.469 0.781
42
1.5
41.026 40.160 40.376
0.920
0.812 1294.154 1266.691 0.667
48
1.5
47.026 46.160 46.376
0.920
0.812 1705.005 1673.462 0.582
24
2
22.701 21.546 21.835
1.227
1.083 384.416 364.614 1.606
30
2
28.701 27.546 27.835
1.227
1.083 621.201 595.957 1.271
56
2
54.701 53.546 53.835
1.227
1.083 2300.718 2251.895 0.667
64
2
62.701 61.546 61.835
1.227
1.083 3031.121 2975.043 0.582
72
2
70.701 69.546 69.835
1.227
1.083 3862.055 3798.721 0.516
80
2
78.701 77.546 77.835
1.227
1.083 4793.519 4722.931 0.463
90
2
88.701 87.546 87.835
1.227
1.083 6099.222 6019.565 0.411
100
2
98.701 97.546 97.835
1.227
1.083 7562.004 7473.278 0.370
110
2
108.701 107.546 107.835 1.227
1.083 9181.866 9084.071 0.336
125
2
123.701 122.546 122.835 1.227
1.083 11906.18 11794.78 0.295
36
3
34.051 32.319 32.752
1.840
1.624 864.937 820.382 1.606
42
3
40.051 38.319 38.752
1.840
1.624 1205.976 1153.260 1.366
48
3
46.051 44.319 44.752
1.840
1.624 1603.564 1542.686 1.188
56
4
53.402 51.093 51.670
2.454
2.165 2143.958 2050.239 1.366
64
4
61.402 59.093 59.670
2.454
2.165 2850.781 2742.552 1.188
72
4
69.402 67.093 67.670
2.454
2.165 3658.136 3535.396 1.051
80
4
77.402 75.093 75.670
2.454
2.165 4566.021 4428.771 0.942
90
4
87.402 85.093 85.670
2.454
2.165 5842.249 5686.862 0.835
100
4
97.402 95.093 95.670
2.454
2.165 7275.557 7102.032 0.749
125
4
122.402 120.093 120.670 2.454
2.165 11546.05 11327.18 0.596
Bu tablodaki deerler, yukarda verilmi olan formllerle hesaplanmtr. Burada bulunmayan vida
deerleri, yukarda verilmi olan formllerle hesaplanr.
z1
k
6
dG
dG
d4
90
d8
t 2)
2)
z2
Lokma
anahtar
dG
dG
dG
Vida
anma
ap
d
M1,6
M2
M2,5
M3
M4
M5
M6
M8
M10
M12
M16
M20
M24
M30
M36
1)
dG
dG
d1
d2
d3
z1
5
6
8
9
10
11
13
18
22
26
33
40
48
61
73
------11
13
15
18
24
28
33
40
46
58
73
82
------11
15
18
20
26
33
36
46
54
73
82
93
------0,4
0,4
0,4
0,4
0,6
0,6
0,6
0,6
0,6
0,8
1,0
1,0
t2
1)
z1
Tablo 3, Tablo 1.3, eitli cvatalar iin yardmc konstruksiyon lleri. ller mm dir.
2
3
d1
90
d7
t1
dG
d4
d5
d6
z2
3,5
4,4
5,5
6,5
8
10
11
15
18
20
26
33
40
50
58
--5,5
6
7
9
11
13
16
20
24
30
36
43
54
63
--6
7
9
10
13
15
18
24
26
33
40
48
61
69
0,4
0,4
0,4
0,4
0,4
0,4
0,4
0,6
0,6
0,6
0,6
0,6
0,8
1,0
1,0
d7
t1
d8
t2
3,7
4,6
5,7
6,5
8,6
10,4
12,4
16,4
20,4
23,9
31,9
40,4
-------
9,9
1,1
1,3
1,5
1,9
2,3
2,7
3,7
4,7
5,2
7,2
9,2
-------
------6,6
9
11
13
17,2
21,5
25,5
31,5
38
41
-----
------1,6
2,3
2,8
3,2
4,1
5,3
6
7
8
13,5
-----
Temiz dzlem derinlii cvata eksenine dik yeterli cvata oturma yzeyi verecek kadar
olmaldr.
2) leme derinlii konstruksiyona gre olmaldr. Bunun iin bir reete yoktur. neri olarak u
forml alnabilir: t = kmax + smax + z ( bu konstruksiyon pay z1 veya z2 olabilir)
Burada bulunmayan deerler dier tablolardan seilir veya akl selim (sa duyu) ile standartlardan
seilir.
www.guven-kutay.ch
Tablo 4, Tablo 1.4, Boru vidalar profil lleri, ISO 7-1, ISO 228-1, TS 61. ller mm dir.
Silindirik i vida 1)
ISO 7-1 , ISO 228-1
konik d vida
ISO 7-1
R
R
H
h
H/6
1:16
27,5 27,5
vida ekseni
H = 0,960491.P
R = 0,137329.P
l
kesiti
d
d2
d1
H/6
h = 0,640327.P
P = 25,4 / z
P
90
H = 0,960237 . P
R = 0,137278 . P
L3
Silindirik i vida
h = 0,640327 . P
P = 25,4 / z
l
kesiti
a
L2
27,5 27,5
L1
Konik d vida
8
6
13,157 12,301 11,445 1,337
19
6,8
11,0
3/8
10
6,4
16,662 15,806 14,950 1,337
19
7,1
11,4
15
8,2
20,955 19,793 18,631 1,814
14
9,2
15,0
20
9,5
26,441 25,279 24,117 1,814
14
10,2
16,3
1
25
10,4
33,249 31,770 30,291 2,309
11
11,6
19,1
11/4
32
12,7
41,910 40,431 38,952 2,309
11
13,5
21,4
11/2
40
12,7
47,803 46,324 44,845 2,309
11
13,5
21,4
2
50
15,9
59,614 58,135 56,656 2,309
11
16,9
25,7
1) ve d vida profili ISO 228.1 de ayn llere sahiptir.
2) Blm ap toleranslar A veya B dir. A ile B tolerans bants B = 2A
3) Burada yalnz ISO 7-1 deerleri verilmitir.
www.guven-kutay.ch
3)
kullanlan
L1
6,5
9,7
10,1
13,2
14,5
16,8
19,1
19,1
23,4
d1
1)
s1
dG
Ldb
b1
k3
L3
d3
n
90
d2
n
k2
2P
d1
d2
d3
s1
Bask bal
n
k1
k2
k3
M1,6
0,4
1,1
M2
3,8
0,5
1,2
1,4
M2,5
4,5
0,6
1,5
1,8
b1
L1
1)
L2
L3
M3
5,6
5,5
0,8
1,7
1,6
2,0
12
8-30(20)
4-30(22)
4-30
M4
7,5
2,5
1,2
2,3
2,2
2,6
14
8-40(25)
5-40(25)
5-40
M5
10
9,2
8,5
1,2
2,8
2,5
3,3
16
8-50(30)
6-50(30)
6-50
M6
12
11
10
1,6
3,3
3,0
3,9
18
8-50(35)
8-50(35)
8-60
M8
16
14,5
13
2,0
4,4
4,0
5,0
22
10-60(40)
10-55(40) 10-80
M10
20
18
16
2,5
5,5
5,0
6,0
26
12-70(40)
12-60(50) 12-80
M12
24
22
18
---
6,5
6,0
---
30
20-70(50)
20-80(60)
---
M14
27
25
21
10
---
7,0
---
34
25-80(50)
22-80(60)
---
M16
30
29
24
10
---
7,5
8,0
---
38
30-90(60) 25-100(70)
---
M20
36
36
30
12
---
8,5
10
---
46
35-100(70) 30-100(80)
---
M24
39
---
36
14
---
14
---
---
54
50-100(90)
---
---
M30
---
---
45
---
---
---
---
---
66
---
---
---
2)
Hatve
P 3)
0,25
0,35
0,4
0,45
0,5
0,7
0,8
1
1,25
1,5
1,75
2
2,5
3
3,5
4
4,5
5
vida
anma
ap
d 3)
M1
M 1,6
M2
M 2,5
M3
M4
M5
M6
M8
M10
M12
M16
M20
M24
M30
M36
M42
M48
Vidann kr matkap
deliine gei lleri
e1
e2
e3
standart deerler
normal ksa
uzun
1,5
1,0
2,4
2,1
1,3
3,3
2,3
1,5
3,7
2,6
1,6
4,1
2,8
1,8
4,5
3,8
2,4
6,1
4,2
2,7
6,8
5,1
3,2
8,2
6,2
3,9
10,0
7,3
4,6
11,6
8,3
5,2
13,3
9,3
5,8
14,6
11,2
7,0
17,9
13,1
8,2
21,0
15,2
9,5
24,3
16,8
10,5
26,9
18,4
11,5
29,4
20,8
13,0
33,3
min 30
b = Teknik
artlara gre
verimli hatve
boyu.
dg
*)
da
120 1)
d
e1
e2 ; e3
t 2)
damin = 1.d
t1
g1
g2
g1
minimum
normal ksa
1,0
0,6
1,4
0,9
1,6
1,0
1,8
1,1
2,0
1,25
2,8
1,75
3,2
2,0
4,0
2,5
5,0
3,2
6,0
3,8
7,0
4,3
8,0
5,0
10,0
6,3
12,0
7,5
14,0
9,0
16,0
10,0
18,0
11,0
20,0
12,5
g2
maksimum
normal ksa
1,4
1,0
1,9
1,4
2,2
1,6
2,4
1,7
2,7
2,0
3,8
2,75
4,2
3,0
5,2
3,7
6,7
4,9
7,8
5,6
9,1
6,4
10,3
7,3
13,0
9,3
15,2
10,7
17,7
12,7
20,0
14,0
23,0
16,0
26,0
18,5
0,12
0,16
0,2
0,2
0,2
0,4
0,4
0,6
0,6
0,8
1,0
1,0
1,2
1,6
1,6
2,0
2,0
2,5
10
x1
a1 a2 a3
30
x2
g2
vida
Hatve anma
ap
P
1)
0,25
0,35
0,4
0,45
0,5
0,7
0,8
1
1,25
1,5
1,75
2
2,5
3
3,5
4
4,5
5
Vida k
x1
x2
maksimum
aklk
a1
a2
4)
a3
dg
maksimum
2)
ksa
normal
ksa
normal
uzun3)
h 13
normal
ksa
normal
ksa
M1
M 1,6
M2
M 2,5
M3
M4
M5
M6
M8
M10
M12
M16
M20
M24
M30
M36
M42
M48
0,3
0,45
0,5
0,6
0,7
0,9
1
1,25
1,6
1,9
2,2
2,5
3,2
3,8
4,5
5
5,5
6,3
0,6
0,9
1,0
1,1
1,25
1,75
2,0
2,5
3,2
3,8
4,3
5,0
6,3
7,5
9,0
10,0
11,0
12,5
0,5
0,7
0,8
0,9
1
1,4
1,6
2
2,5
3
3,5
4
5
6
7
8
9
10
0,75
1,05
1,2
1,35
1,5
2,1
2,4
3
3,75
4,5
5,25
6
7,5
9
10,5
12
13,5
15
3,2
4
5
6
7
8
10
12
14
16
18
20
d-0,4
d-0,6
d-0,7
d-0,7
d-0,8
d-1,1
d-1,3
d-1,6
d-2,0
d-2,3
d-2,6
d-3,0
d-3,6
d-4,4
d-5,0
d-5,7
d-6,4
d-7,0
0,55
0,7
0,8
1
1,1
1,5
1,7
2,1
2,7
3,2
3,9
4,5
5,6
6,7
7,7
9
10,5
11,5
0,25
0,4
0,5
0,5
0,5
0,8
0,9
1,1
1,5
1,8
2,1
2,5
3,2
3,7
4,7
5
5,5
6,5
0,9
1,2
1,4
1,6
1,75
2,45
2,8
3,5
4,4
5,2
6,1
7
8,7
10,5
12
14
16
17,5
0,6
0,9
1,0
1,1
1,25
1,75
2,0
2,5
3,2
3,8
4,3
5,0
6,3
7,5
9,0
10,0
11,0
12,5
0,12
0,16
0,2
0,2
0,2
0,4
0,4
0,6
0,6
0,8
1,0
1,0
1,2
1,6
1,6
2,0
2,0
2,5
1) Burada verilen vida byklkleri semboliktir. Burada verilmiyen dier vida byklkleri ve ince
dili vidalar iin l k deeri Hatvedir. Kontruksiyon lleri hatveye gre seilir.
2) Aklk a2 yark ve yldz bal cvatalarda teknik ynden ksa l gerektiinde kullanlr.
3) Aklk a3 yalnz imalat snf C iindir.
4) Anma ap 3 mm kadar vidalarda tolerans h 12 dir.
www.guven-kutay.ch
11
Malzeme ve sl ilemi
3.6 1)
Az C-alml elikler
rnein: QSt 36.2
4.6 1)
Kopma
gerilmesi
A5
% minimum
300 (330)
180 (190)
25
400
240
22
400 (420)
320 (340)
14
500
300
20
500 (520)
400 (420)
10
600
480
800
640
800 (830)
640 (660)
900
720
10
10.9
1000 (1040)
900 (940)
12.9
1200 (1220)
1080 (1100)
4.8 1)
5.6 1)
5.8 1)
6.8 1)
8.8
ekme
Akma
mukavemeti 2) mukavemeti 2)
Rm
Rp0,2
N/mm2
N/mm2
www.guven-kutay.ch
12
12
www.guven-kutay.ch
13
Yzey durumu
elik
Yzey
durumu
Yalama
yal
MoS2
yal
kuru
yal
0,12
0,10
0,08
0,10
--
...
...
...
...
0,18
0,16
0,12
0,16
0,10
--
--
--
...
kuru
yal
kuru
0,10
0,08
0,16
...
...
...
--
0,18
0,14
0,25
0,12
0,10
--
0,14
...
...
--
...
0,16
--
--
--
0,20
0,18
--
--
0,25
0,08
--
--
--
--
--
0,12
0,12
--
...
...
kuru
talal imalat
kuru
...
0,14
--
--
--
--
--
0,16
0,14
--
--
0,10
--
0,10
--
0,10
--
0,08
--
parlak
AlMg
inko ile
Kadmiyumla Yapgalvanizli (Zn6) galvan (Cd6) kanl
talal
imalat
haddelenmi
parlak
Kadmiyumlu
galvanizli
elik
vida ( Somun )
1)
Vidann
imal ekli
parlak
Malzeme
Malzeme
...
...
...
...
--
0,18
--
0,18
--
0,18
--
0,16
--
--
0,08
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
...
--
0,20
www.guven-kutay.ch
14
Tablo 11-b) Cvata baalt veya somun alt srtnme katsays B (Strelow a gre)
Temas yzeyi
malat
yala
ma
preslenmi
kuru
talanm
--
tornal
preslenmi
kuru
yal
kuru
yal
0,12
0,16
0,10
--
0,08
--
...
...
0,18
--
0,10
--
...
talanm
...
--
0,18
--
0,18
--
0,22
0,12
0,10
0,08
0,10
0,08
--
...
...
...
...
...
0,18
0,18
0,12
0,18
0,12
--
--
0,10
--
0,10
0,16
0,10
...
...
...
0,18
0,20
--
0,10
...
kuru
talanm
0,08
--
0,16
...
--
...
0,16
--
0,10
...
--
0,16
--
0,08
0,08
...
...
0,16
0,14
--
--
0,18
--
--
--
0,12
0,12
...
...
0,20
0,14
0,08
--
0,18
0,16
0,10
--
--
0,10
--
0,18
--
--
--
--
0,14
--
0,10
--
...
...
0,20
--
0,18
--
-0,08
...
--
--
...
--
Kadmiyumlu
(Cd6)
...
talal imalat
Galvanizli
(Zn6)
--
talal imalat
Yzey
parlak
elik
kadmiyumlu galva-nizli
kr veya temper dkm
parlak
AlMg
elik
Yzey
Malzeme
Temas yzeyi
Malzeme
...
0,18
...
0,18
---
0,14
0,10
0,10
0,08
...
...
...
...
0,22
0,18
0,16
0,16
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
--
0,20
-www.guven-kutay.ch
Cvata kalitesi ve
ap [mm]
Kuvvet
[kN]
15
25
40
63
80
100
63
80
1,0
1,6
2,5
4,0
6,3
10
16
20
25
40
4.6
10
14
16
20
24
24
30
5.6
10
12
14
20
20
27
27
36
--- ---
6.8
10
12
16
20
20
24
30
36
---
8.8
10
12
14
16
20
24
27
30
10.9
10
12
12
14
16
20
24
27
12.9
10
12
12
16
20
24
24
www.guven-kutay.ch
M 12
M 10
M 14
M 12
16
L SI
M5
M6
M8
M 10
M 12
M 14
M 16
M 20
M 22
M 24
M 27
M 30
8
10
13
16
18
21
24
30
34
36
41
46
8.79
11.1
14.4
17.8
20.1
23.4
26.8
33.5
37.7
40
45.2
50.9
3.5
4
5.3
6.4
7.5
8.8
10
12.5
14
15
17
18.7
*)5
*)1
dG
dD
min 2P
u max = 2P
b
*)1
16
18
22
26
30
34
38
46
50
54
60
66
d
s
e
k
b
m
dG
dD
Ab
Lmin
LS
m
*)2
22
24
28
32
36
40
44
52
56
60
66
72
*)3
4,7
5,2
6,8
8,4
10,8
12,8
14,8
18
20
21,5
24
25,6
*)4
2,7
3,2
4
5
6
7
8
10
11
12
13
15
hass
5.3
6.4
8.4
10,5
13
15
17
21
23
25
28
31
Vida anma ap
Anahtar az
Ke boyu
Kafa ykseklii
Vida boyu
Somun ykseklii
Gei delii ap
Temas dairesi ap
Bas alan
en kk cvata boyu
Sktrma boyu
dG
nor
5.5
6.6
9
11
13,5
15,5
17,5
22
24
26
30
33
kaba
5.8
7
10
12
14,5
16,5
18,5
24
26
28
32
35
dD
Ab
6.9
8.9
11.6
14.6
16.6
19.6
22.5
28.2
31.7
33.6
38.0
42.7
13.6
28.0
42.1
72.4
73.3
113
157
244
337
356
427
577
L 125 mm iin ; *)2 L > 125, 200 mm ye kadar ; *)3 somun tipi 1 iin ; *)4 bask somun iin
Boy basama : 10, 12, 16, 20, 25, 30, 35, 40, 45, 50, 55, 60, 65, 70, 80, 90, 100, 110, 120, 130,
140, 150, 160, 180, 200, 220, 240, 260, 280, 300, 320, 340, ...., 500.
www.guven-kutay.ch
Lmin
*)5
10
12
16
20
25
30
30
40
45
50
55
60
17
Poz 1
Pim
Poz 2
a
b
Fmax = 9 kN
b = 230 mm
h = 60 mm
s = 10 mm
r = 25 mm
= 45
a = 190 mm
FSIGER = 1 kN
e = 0,5.(b- a)
Fx = Fmax . cos
www.guven-kutay.ch
zC = 1
nC = 2
e = 20 mm
Fx = 6364 N
18
Fy = Fmax . sin
Fy = 6364 N
FFy = Fy / nC
FFy = 3182 N
D = 0,25 . b
D = 57,5 mm
L1 = b D e
L1 = 152,5 mm
Me = Fx . h
M e L1
Fe =
z Ci L21
Me = 381'838 Nmm
Fmax = FFy + Fe
Fe = 2'504 N
Fmax = 5'686 N
Bylece cvata hesab iin gerekli olan bir cvatay etkileyen toplam iletme kuvveti bulunur.
Bundan sonra konstruksiyonun durumuna gre ve balantnn kullanlaca yerdeki etkenlii ve
kullanlacak cvata adedine gre hesaplar yaplr.
1.2.1.2 Cvatann seimi
letmede max. kuvvet Fmax = 5'7 kN, statik zorlama, cvata kalitesi 8.8, Tablo 12 ile M8,
cvata konstruksiyonunun gevemeden fonksiyonunu gsterebilmesi iin LSI = 4 . d = 4 . 8 = 32 mm,
falan kalnl 10 mm, demek ki ya en az 22 mm boyunda, 35 mm apnda ek bir para kullanlmal
veya kr somunda 25 mm derinliinde geer delik yaplmaldr.
50
22
15
18
50
32
18
15
32
10
9
8
22
10
35
Bu balantnn iletmede zlmesi veya kopmas halinde ok byk zarar olmayacaksa (insan
hayatnn tehlikede olmas veya ok byk maddi zararlar gibi) ve konstrktr bu cvatay
kullanmakta bir tehlike grmyorsa, M8 cvatas yalnz kaba hesaplama ile kontrol edilir ve kullanlr.
Eer konstruktrn ii rahat deilse, balantnn hassas kontrolnn yaplmas gereklidir.
Tablo 13 ile
MSmax = 24 Nm
S = 1,6
MSmin = 15 Nm
MS = 20 4 Nm
www.guven-kutay.ch
19
Fmax = 5'686 N
S = 0,2
FSger = 1 kN
8.8
TM = 20 C
Rm = 800 N/mm2
Rp0,2 = 640 N/mm2
=
EC
Elastiklik modl
2
210000N/mm
letme ve montaj ss eit olduundan hesaplar yalnz montaj deerleri ile yaplr.
1.2.1.4.3 Vida ve konstruksiyon deerleri
bak Tablo 2.1 den Tablo 2.3 e kadar
Anma ap
6-Ke Cvata M8
d = 8 mm
Adm veya hatve
PC = 1,25 mm
Cvatann boyu
LC = 50 mm
Vidann boyu
b = 22 mm
Toplam sklan boy
LS = 32 mm
d2 = 7,188 mm
Blm dairesi ap
d2 = d 0,64952.PC
Helis as
P
S = atan P
S = 3,168296
=PC/(.d2)
Di dibi ap
d3 = 6,466 mm
d3 = d 1,22687.PC
2
Di dibi kesitinin alan
A3 = 32,8 mm2
A3 = .d3 /4
Anahtar az
s = 13 mm
Kafa alt d ap
dKD = 11,6 mm
Gei delii
dG = 9 mm
Kafa alt i ap dykG = 0
dK = dG + 2.dykG
dK = 9 mm
alnr
dS = 8 mm
aft ap
dS = d
2
aft alan
AS = 50,27 mm2
AS = .d /4
AAN = 50,27 mm2
Anma alan
AAN = AS
Vidasz aft boyu
LS = LC - b
LS = 28 mm
LV = 4 mm
Vidal aft boyu
LV = LS LS
dGE = 6,827 mm
Gerilim ap
dGE = (d2+d3)/2
Gerilme kesiti alan
AGE = 36,6 mm2
AGE = .dGE2/4
Torsiyon
kar
koyma
Wt = 53 mm3
Wt = .d33/16
momenti
www.guven-kutay.ch
20
21
MS = 19,5 4,5 Nm
www.guven-kutay.ch
22
K =
0,4 d
E C A AN
K
=
mm/N
=
mm/N
L
E C A AN
LV
EC A3
0,5 d
Somundaki vidann esneklii VS =
E Ci A 3
0,33 d
Somunun esneklii
So =
E P1 A AN
V =
0,303.10-6
2,653.10-6
0,314
.10-6
4,430
.10-6
Edeer
kaval
silindirin
kesit
alan,
2
A E = d 2D d G
+ d D (D P d D ) (x + 1)2 1
4
8
bak
P1 =
L k1
A E E P1
P2 =
L k1
A E E P 2
www.guven-kutay.ch
P
C + P
= ' n
= 0,1683038
= 0,0841519
f Ot
Ci + P
FEkmax = 480 N
FPAmax = 5206 N
FnM = 17,2 kN
Fn max = 15,1 kN
F
Fn min = nM FOt
S
Fn min = 8,7 kN
FCtop = 16,6 kN
FSmin = 3,5 kN
www.guven-kutay.ch
23
2
A b = 0,25 d 2D d G
t = 206 N/mm2
M = 470 N/mm2
BiM = 589 N/mm2
2
BiM = M
+ 3 2t
MVi = 10,91 Nm
Ab = 42,1 mm2
pM = 409 N/mm2
p M = FnM / A b
= 426 N/mm2
Bi = 555 N/mm2
Bi = 2 + 3 2t
p = 371 N/mm2
Genlik gerilimi
Zorlama statik olduundan iletmede genlik gerilimi yoktur.
letmedeki en kk sktrma kuvveti FS min
letmedeki en kk sktrma kuvveti FS min
FS min = Fn min FPA max
FSmin = 3474 N
www.guven-kutay.ch
24
25
R p 0, 2
biM
pS
Montajda temas yzeyleri basnc S
ApM =
pM
emniyeti
SAM = 1,09
SApM = 1,71
letmedeki deerler:
R
p 0, 2
letmede akma mukavemeti emniyeti SAi =
bii
SAi = 1,15
Spi = 1,89
SS =
FS min
FS GER
SS = 3,47
Burada btn orant deerleri 1 den byk olduklar iin, hesapsal olarak, konstruksiyonun
iletmede salkl alaca sylenebilinir.
Kontruksiyon, imalat ve montaj iin cvata balantsnda bilinmesi gereken deerler:
Cvata:
Skma metodu:
Skma momenti:
MS = 20 4 Nm
Bak Tablo 2.6 veya Tablo 2.7
Ek konstruksiyon:
www.guven-kutay.ch
26
LM
HM
H1
H2
H2
Kaynatlm tampon
mG = 2000 kg
B = 130 mm
H2 = 125 mm
H1 = 25 mm
B1 = 180 mm
H = 300 mm
nC = 6
zC = 2
dM = 200 mm
LM = 220 mm
HM = 250 mm
sPE = 14,6 mm
sP = 15 mm
www.guven-kutay.ch
27
1.2.2.1 zm
lk yaplacak ilem bir cvatay etkileyen max. iletme kuvvetini bulmaktr. Kuvvetler cvata
konstruksiyonunun arlk merkez noktas S e (Res. 1.5) getirildikten sonra bir cvatay etkileyen
iletme kuvveti bulunur (Res. 1.6).
LM =L x
FFx
Meg
Fx
S
D
Fy
FFx
Fy
Germe
kuvveti
Fx = mG . g
ve
Fy = Fx
Fy kuvveti iin kuvvet kolu
Lx = LM
Fx kuvveti iin kuvvet kolu
Ly = HM H1 H2
Konstruksiyonun arlk merkezindeki eilme momenti
Me = Fx . Ly + Fy . Lx
Cvatalarn S den uzaklklar
L1 = 2.H2 + H1 H/4
L2 = H2 + H1 H/4
Momenten
doan
ekme
kuvveti
FMeg =
M eg
L
2 1 2
z L1 + L 2
H/4
L2
L1
FFx
Ly
Meg
Fx
S
FMeg
Fx
Me = 6'276 Nm
L1 = 200 mm
L2 = 75 mm
FMe1 = 13'756 N
Fx = 19'613 N
Fy = 19'613 N
Lx = 220 mm
Ly = 100 mm
FFx = 2'125 N
Statik zorlama olduundan konstruksiyonunun gevememesi iin nlem almak gerekmez. ift
somunla, yani kontra somunla emniyetli balant salanr.
www.guven-kutay.ch
M 14
15,5
M Vi
Wt
t = N/mm2
F
M = nM
A GE
M = N/mm2
2
BiM = M
+ 3 2t
2
A b = 0,25 d 2D d G
mm2
pM = 486 N/mm2
p M = FnM / A b
St 37 20
2.12
Ab =
bak Tablo
PS = 490 N/mm2
letmedeki gerilimler:
iletmedeki ekme gerilimi
F
= Ci max
A GE
Bi = 2 + 3 2t
Bi = 558 N/mm2
p = FCtop / A b
St 37 20
2.12
N/mm2
p = 451 N/mm2
bak Tablo
PS = 490 N/mm2
www.guven-kutay.ch
28
29
FSmin = 13332 N
SAM = 1,09
SApM = 1,01
letmedeki deerler:
letmede
akma S = R p0,2
Ai
bii
mukavemeti emniyeti
letmede temas yzeyleri S = pS
pi
p i
basnc emniyeti
Sktrma
kuvvetinin S = FS min
S
FS GER
durumu
SAi = 1,15
Spi = 1,09
SS = 13,33
Burada btn orant deerleri 1 den byk olduklar iin, hesapsal olarak, konstruksiyonun
iletmede salkl alaca sylenebilinir.
Cvata balantsnda bilinmesi gereken deerler:
Moment etkili konsol balantlarnda cvatay etkileyen eilme momenti cvatay etkileyen kuvvet
olarak hesaplandndan ve konstruksiyonun arlk merkezinde tayc cvatalarn olmasndan
tr normalde ayrca eilme etkisi hesaplanmaz.
Cvata:
Skma metodu:
Skma momenti:
MS = 100 25 Nm
Bak Tablo 2.6 veya Tablo 2.7
www.guven-kutay.ch
30
b
B
A
a
Kaynatlm
tampon
- Cvatann malzemesi:
6 adet 6-Ke - Cvata
DIN
931
8.8,
islah
edilmi,
ham
olarak
kabul
edilmelidir.
Fmax = 50 kN
Fmin = 1,5 kN
A = 350 mm
B = 200 mm
a = 150mm
b = 150 mm
nC = 6
zC = 2
dM = 250 mm
k = 200 mm
sPB = 14,6 mm
tRon = 20 mm
sP = 15 mm
tRon = 20 mm
= 60
www.guven-kutay.ch
31
1.2.3.1 zm
lk yaplacak ilem bir cvatay etkileyen max. iletme kuvvetini bulmaktr. Kuvvetler cvata
konstruksiyonunun arlk merkez noktas S e (Res. 1.8) getirildikten sonra bir cvatay etkileyen
iletme kuvveti bulunur (Res. 1.9).
Fyt
L2
Meg
FFy
L1
FFy
FFy
Fx
FxF
FyF
FMeg1
S
Fy
Fx
Meg
A/4
FyFy
x-Eksenindeki kuvvet
Fx = FxF = F . cos
y-Eksenindeki kuvvet
Fy = FyFy+FyF
FyFy = Fyt
FyF = F . sin
Fx kuvveti iin kuvvet kolu
Ly = k
Konstruksiyonun arlk merkezindeki eilme momenti
Me = Fx . Ly , Fy kuvveti arlk merkezinden geiyor.
Cvatalarn S den uzaklklar
L1 = 2.a (A2a)/2
A/4
L2 = L1 a
Momenten
doan
ekme
kuvveti
FMeg =
M eg
z
L
2 1 2
L1 + L 2
Fx = 12'749 N
Fx = 93'300 N
FyFy = 50'000 N
FyF = 43'300 N
Ly = 200 mm
Me = 5'000 Nm
L1 = 237,5mm
L2 = 87,5 mm
FMe1 = 9'268 N
FFy = 8'333 N
F
= 17'600
Bir cvatay etkileyen max. iletme kuvveti Fmax max
N
Zorlama: Dinamik ve eksen
Fmax = FMe1 + FFy
Fmin =
528
d
N
1.2.3.2 Cvatann seimi
letmedeki max. kuvvet Fmax = 17,6 kN, : den dinamik zorlama, 16 20 kN aras ve cvata
kalitesi 8.8
Cvata: bak Tablo 2.13
www.guven-kutay.ch
M 16
17.5
50
M Vi
Wt
t = 187 N/mm2
F
M = nM
A GE
M = 482 N/mm2
2
BiM = M
+ 3 2t
2
A b = 0,25 d 2D d G
pM = 481 N/mm2
p M = FnM / A b
St 50-2 20C
2.12
Ab = 157,1 mm2
Tablo
PS = 710 N/mm2
letmedeki gerilimler:
iletmedeki ekme gerilimi = FCi max
= 448 N/mm2
A GE
t
Bi = 552 N/mm2
Bi
letmede temas yzey p = FCtop / A b
p = 447 N/mm2
basnc
St 50-2 20C , Tablo
letme yzey basn snr
PS = 710 N/mm2
2.12
www.guven-kutay.ch
32
33
FSmin = 24247 N
SAM = 1,1
SApM = 1,48
letmedeki deerler
letmede
akma S = R p0,2
Ai
bi
mukavemeti emniyeti
SAi = 1,15
Spi = 1,59
G
letmede
devaml S
DMi =
g
mukavemet emniyeti
Sktrma
kuvvetinin S = FS min
S
FS GER
durumu
SDMi = 21,25
SS = 24,25
Burada btn orant deerleri 1 den byk olduklar iin konstruksiyonun iletmede zorluk
karmayaca grlr.
Cvata balantsnda bilinmesi gereken deerler:
Cvata:
Skma metodu:
Skma momenti:
MS = 160 35 Nm
Bak Tablo 2.6 veya Tablo 2.7
www.guven-kutay.ch
34
b
a/2
ggggg
;
;
b = 500 mm
f=
30 mm
;
;
Fmax = 30 kN
Fmin = 10 kN
p = 260 mm
g = 50 mm
nC = 12
Cvata sras
z=2
www.guven-kutay.ch
35
1.2.4.1 zm
hesabn yapld
kesit
Kuvvetler
ve
momentler
dalmndan
grld
gibi,
hesabn yapld kesitte yalnz
eilme momenti vardr. Enine
kuvvetler
karlkl
etki
gsterdiklerinden sfrdr.
Moment:
Me = F . b = 30000 . 500
L1
F3
L2
S
M e
L3
F4
L4
D
F5
L5
LD
Me = 15000 Nm
F2
F1
M eg
z C
L1
H=2.f+5.g
LD = H/4
L5 = f + g LD
L4 = L5 + g
L3 = L4 + g
L2 = L3 + g
L1 = L2 + g
bak
H = 310 mm
LD = 77,5 mm
L5 = 2,5 mm
L4 = 52,5 mm
L3 = 102,5 mm
L2 = 152,5 mm
L1 = 202,5 mm
F1 = 19'589 N
ve
www.guven-kutay.ch
72
6
30
USt 37-2
6
St 52
M 16
17.5
St 52
30
USt 37-2
20
52
38
90
Burada hesaplar rnek 1.2.1 deki gibi yaplr ve u sonular elde edilir:
1.2.4.4 Mukavemet deerlerinin kontrol
Montajdaki deerler:
Vidadaki
srtnme
momenti
Montaj
ve
iletmede
vidadaki torsiyon gerilimi
t
Cvatann
montajdaki
ekme gerilimi M
Montajda bileik gerilim
BiM
Basma yzey alan Ab
Montajda
basnc
Montajda
snr
M Vi
Wt
t = 187 N/mm2
F
M = nM
A GE
M = 482 N/mm2
2
BiM = M
+ 3 2t
temas
2
A b = 0,25 d 2D d G
yzeyi p M = FnM / A b
yzey
Ab = 157,1 mm2
pM = 481 N/mm2
PS = 710 N/mm2
letmedeki deerler:
iletmedeki ekme gerilimi
FCi max
A GE
= 458 N/mm2
Bi = 2 + 3 2t
Bi = 561 N/mm2
p = FCtop / A b
p = 457 N/mm2
PS = 710 N/mm2
www.guven-kutay.ch
36
37
Fg = 132 N
g = 0,91 N/mm2
G = 40 N/mm2
FSmin = 20 kN
SAM = 1,1
SApM = 1,48
letmedeki deerler:
letmede
akma
mukavemeti emniyeti
letmede temas yzeyleri
basnc emniyeti
letmede
devaml
mukavemet emniyeti
Sktrma
kuvvetinin
durumu
SAi =
Spi =
R p0,2
bii
pS
p i
SDMi =
SS =
G
g
FS min
FS GER
SAi = 1,14
Spi = 1,55
SDMi = 43,83
SS = 2
Burada btn orant deerleri 1 den byk olduklar iin konstruksiyonun iletmede zorluk
karmayaca grlr.
Cvata balantsnda bilinmesi gereken deerler:
Cvata:
Skma metodu:
Skma momenti:
MS = 160 35 Nm
Bak Tablo 2.6 veya Tablo 2.7
www.guven-kutay.ch
38
dd
dt
dD
d
dG
LP2
LSi
LP1
2
DP
d Co
dd = 220 mm
dt = 180 mm
di = 110 mm
dCo= 136 mm
pmax = 3,8
N/mm2
pmin = 1,9
N/mm2
1.2.5.1 zm
lk yaplacak ilem bir cvatay etkileyen max. iletme kuvvetini bulmaktr.
Flan etkileyen toplam
Fmaxtop = AAb . pmax
Fmaxtop = 55202 N
kuvvet
Fmintop = AAb . pmin
Fmintop = 27'601 N
2
A Ab = 0,25 d Co
AAb = 14'527 mm2
Basn altndaki alan
Snr deerler oran
= Fmin / Fmax
= 0,5
Cvata adedi. Szdrmazl garanti eden genel bir art vardr:
La / dG 5 bu art gereklemelidir. Bunun iinde ilk evvela cvata sys kabul edilir ve hesaplar
yaplr.
nC = 12
Fmax = 4'600
Bir cvatay etkileyen kuvvet Fmax = Fmaxtop / nC
N
Zorlama: Dinamik ve eksen
Fmin = 2'300
Fmin = Fmintop / nC
d
N
1.2.5.2 Cvatann tablo ile llendirilmesi
letmedeki max. kuvvet Fmax = 4'600 N, dinamik zorlama ve cvata kalitesi 8.8
www.guven-kutay.ch
www.guven-kutay.ch
39
40
Szdrmazlk iin La / dG 5
gereklemelidir.
La = . dt / nC = . 180 / 12 47 mm
ve
dG = 11 mm , La / dG = 47 / 11 4,3
5
La
Co
bylece
szdrmazlk
gereklemi olur.
art
Cvata
konstruksiyonunun
gevemeden
fonksiyonunu
gsterebilmesi iin
LS = 4 . d = 4 . 10 = 40 mm,
falan kalnl h = 40 mm, yani her bir
flan 20 mm olmaldr.
1.2.5.3 Balantnn hassas kontrol
letme deerleri ve 2. Cvatann deerleri
11
20
10
40
20
16
26
24
50
d2 = d 0,64952.PC
S = atan P
d = 10 mm
PC = 1,5 mm
LC = 50 mm
b = 26 mm
LS = 40 mm
d2 = 9,026 mm
S = 3,038151
www.guven-kutay.ch
d3 = d 1,22687.PC d3 = 8,160 mm
A3 = 52,3 mm2
A3 = .d32/4
s = 16 mm
dKD = 14,6 mm
dG = 11 mm
dK = dG + 2.dykG
dK = 11mm
dS = d
dS = 10 mm
AS = 78,54 mm2
AS = .d2/4
www.guven-kutay.ch
41
AAN = AS
LS = LC - b
LV = LS - LS
dGE = (d2+d3)/2
AGE = .dGE2/4
Wt = .d33/16
We = .d33/32
Malzeme
Kalnlk
Elastiklik modl, montajda
letmede parann ss
Elastiklik modl, iletmede
Isl genileme katsays
2. Para
St 50
LP2 = 20 mm
EP2 = 210 000
N/mm2
TP2 = 200 C
EP2 = 200 000
N/mm2
orLP2 = 12 . 10-6 .
K-1
PS = 710 N/mm2
PS = 675 N/mm2
LS = 40 mm
V = 6,84277
K = 6,84277
S = 1,6
dG
tF
FS 2 =
rd
ri = r
Co
rt
k 2B + s u
a = (a s ) + s
U
a s =
u
(a s ) u F
2
2 d t d Co
8 dt
max
FS2 = 21,50 kN
a = 32,129 mm
a s = 32,198
mm
www.guven-kutay.ch
42
2
A T = rd2 rCo
/ nC
AT = 1921 mm2
www.guven-kutay.ch
43
44
s = LS y 0
s mesafesi
s = 0,423 mm
(
)
L
=
0
,
5
d
LS mesafesi
LS = 20 mm
S
d
t
y
A
Gei delii boluklu trapezin y = T T S G
y0 = 19,577 mm
0
A T0
arlk merkezi y0 mesafesi
t r + 2 ri
Tam trapezin arlk merkezi
yT = F t
yT = 19,597 mm
3
rt + ri
yT mesafesi
2
A G = 0,25 d G
Gei delii alan
AG = 95,0 mm2
Gei delii boluklu trapezin A = A A
AT0 = 1278 mm2
T0
T
G
alan
u = t F y0
u mesafesi
u = 21 mm
t
=
d
/
n
Taksimat
tC = 47,1 mm
C
t
C
Sktrma basnc etkisindeki kapal
I BT
2
k 2B = 138 mm 2
alann ataletmomentinin alanna oran k B = A
T
2
kB
Sktrma
basnc
t t 3 r 2 + 4 rd ri + ri2
IBT = 264442
etkisindeki kapal alann I BT = C F d
mm4
36 rt (rd + ri )
atalet momenti
Toplam
sktrma
FS = FS1 + FS2
FS = 22,5 kN
kuvveti
Gerekli
toplam
sktrma
FS GER = 2 . FS
FS GER = 45 kN
kuvveti
Tablo 2.6 dan M10-8.8 cvatann sktrma kuvveti
FSp20 = 27,4 kN
1.2.5.4 Yeni cvata seimi
Tablo 2.6 dan sktrma kuvveti montajda, yani 20 C de FSp20 = 54.9 kN olan M14-8.8 cvatasn
seelim. nk; s etkisi olduundan iletmedeki yani 180 C deki sktrma kuvveti FSp180 = FSp20 .
Rp0,2M / Rp0,2 46,3 kN olur.
www.guven-kutay.ch
dK = dG + 2.dykG
dS = d
AS = .d2/4
AAN = AS
LS = LC - b
LV = LS - LS
dGE = (d2+d3)/2
AGE = .dGE2/4
Wt = .d33/16
We = .d33/32
s = 21 mm
dD = 19,6 mm
dG = 15,5 mm
dK = 15,5 mm
dS = 14 mm
AS = 153,94 mm2
AAN = 153,94 mm2
LS = 36 mm
LV = 19 mm
dGE = 12,124 mm
AGE = 115,4 mm2
Wt = 302 mm3
We = 151 mm3
1. Para
LP1 = 27,5 mm
LP = LP1 + LP2
2. Para
LP2 = 27,5 mm
LP = 55 mm
tF
dG
FS 2 =
rd
ri = r
Co
rt
u
s
max
a = (a s ) + s
a s =
yo
Ls
(a s ) u F
k 2B + s u
a = 32,124 mm
2
2 d t d Co
8 dt
FS2 = 22,4 kN
a s = 31,775
mm
2
A T = rd2 rCo
/ nC
AT = 1925 mm2
s = LS y 0
LS = 0,5 (d d d t )
s = 0,446 mm
LS = 20 mm
y0 =
y T A T LS A G
A T0
y0 = 19,554 mm
yT =
t F rt + 2 ri
3
rt + ri
yT = 19,597 mm
2
A G = 0,25 d G
AG = 189 mm2
www.guven-kutay.ch
45
0,5 d
E C A AN
K =
LV
E Ci A 3
0,5 d
VS =
E Ci A 3
0,4 d
So =
E So A AN
L
E C A AN
V =
IBT = 264442
mm4
FS = 22,4 kN
FS GER = 45 kN
FSp180 = 46,3 kN
K = 0,173.10-6 mm/N
= 1,114.10-6 mm/N
V = 0,864 .10-6 mm/N
VS = 0,318 .10-6 mm/N
So = 0,173.10-6 mm/N
C = 2,6425 .10-6 mm/N
Ki =
i =
Vi =
0,4 d
E Ci A AN
L
E Ci A AN
LV
E Ci A 3
Ki = 0,182.10-6 mm/N
i = 1,169.10-6 mm/N
Vi = 0,907 .10-6 mm/N
www.guven-kutay.ch
46
47
Vi =
0,5 d
E Ci A 3
VSi =
mm/N
Somunun esneklii
Soi =
0,4 d
E Ci A AN
Ci =
mm/N
Ci = Ki + i + Vi + VSi + Soi
0,334
2,2016
.10-6
.10-6
0,4 d
LS
LV
i =
Vi =
E Ci I AN
E Ci I AN
E Ci I 3
Ki=
1,485.10-8
i=
9,545.10-8
VSi =
0,9 d
0,9 d
Soi =
E Ci I 3
E Ci I 3
Soi=1,485.1
Vi=10,889.1
VSi=4,0.10-8 -8
0-8
0
LE =
mm
Cvatann edeer L = E I
E
C
C 3
eilme boyu
50,23
Edeer
kaval
silindirin
kesit
alan,
2
A E = d 2D d G
+ d D (D P d D ) (x + 1)2 1
4
8
4
I K = D 4DP d G
/ 64
I BP = I K c K LS / E C
PCi =
LS I 3
L E I BP
bak
www.guven-kutay.ch
48
P1 =
L P1
A E E P1
2. Parann esneklii
P2 =
LP2
A E E P 2
P1 = 0,214 . 10-6
mm/N
P2 = 0,214 . 10-6
mm/N
P = P1 +
P1i =
L P1
A E E P1i
2. Parann esneklii
P 2i =
LP2
A E E P 2i
Pi = P1i
*Pi = Pi 1 +
I
BP
P1i = 0,225 .
mm/N
P2i = 0,225 .
mm/N
Pi = 0,4503 .
mm/N
*Pi = 0,4511
.
mm/N
*
*Pi
= 0,5105
a s A ES
*
*Pi
= Pi 1 +
I BP
mm/N
P
Ci + P
= 0,1582583
= ' n
letmede : ' =
= 0,0791291
*
*Pi
i = 0,1924447
Ci + *Pi
i = 'i n
i = 0,0962224
f Ot
Ci + *Pi
Is etkisi
Isnn cvataya etkisi
LC = 0,105 mm
www.guven-kutay.ch
10-6
10-6
10-6
10-6
10-6
49
TC = TC - TM
L C = C LSIK TC
LP =0,1188 mm
L P1 = P1 L P1 TP1
L P 2 = P 2 L P 2 TP 2
LS = LP LC
LS = 0,0141 mm
FNT = 5308 N
Ci + *Pi
1
FN max = FS S
+ 1 i F max + FOt FNT
FN max = 39,1 kN
Fn max = 21117 N
F
FN min = NM max + FNT FOt
S
Fn min = 13092 N
Sktrma momenti
Tablo 2.6 dan, M 14 iin
sdan dolay imdilik %10 eksiini alalm.
MSmax = 0,9 . MS = 0,9 . 126
min. Sktrma momenti, bak MSmin = MSmax /
S
Montaj momenti MA MA = (MS max + MS min)/
2
MS = 126 Nm
MSmax = 113,4 Nm
MSmin = 70,9 Nm
MA = 92 Nm
FEkmax = 456 N
FEkmin = 228 N
www.guven-kutay.ch
FCtop = 43,3 kN
FSmin = 22,9 kN
MVi = 59,67 Nm
t =
M Vi
Wt
t = 197 N/mm2
M = 476 N/mm2
F
M = nM
A GE
2
BiM = M
+ 3 2t
Ab = 113 mm2
pM = 486 N/mm2
= 375 N/mm2
Bi = 508 N/mm2
www.guven-kutay.ch
50
51
4
d 4D d G
32
dD
WP = 450 mm3
FN max + F max
A Te
+ PC
F max a
Genlik gerilimi
letmedeki genlik kuvveti Fg
Cvatada genlik gerilimi g
Eilmeden gelen genlik gerilimi
p = 387 N/mm2
WP
Fg =
g =
F Fa
2
Fg
A3
ge = 0,5 PC
M e
We
gtop = g + ge
Fg = 114 N
g = 1,09 N/mm2
=
ge
N/mm2
gtop
=
2
N/mm
7,35
8,4
FSmin = 22,9 N
temas
yzeyleri
SAM =
R p 0, 2
biM
p S
basnc S
ApM =
pM
SAM = 1,09
SApM = 1,46
letmedeki deerler
letmede akma mukavemeti emniyeti
letmede
emniyeti
temas
yzeyleri
SAi =
R p0,2
bii
basnc S = pS
pi
p i
SAi = 1,06
Spi = 1,74
www.guven-kutay.ch
G
letmede devaml mukavemet emniyeti SDMi =
g
SS =
FS min
FS GER
52
SDMi = 45,95
SS = 1,78
Burada btn orant deerleri 1 den byk olduklar iin, hesapsal olarak, konstruksiyonun
iletmede salkl alaca sylenebilinir.
Cvata balantsnda bilinmesi gereken deerler:
Cvata:
Skma metodu:
Skma momenti:
MS = 92 20 Nm
www.guven-kutay.ch
30
nC = 24
Cvata-taksimat
ap
dt C = 425 mm
Cvata
ap
birka
iterasyondan
sonra 16 mm
olarak seilir. Bu
hesaplarda paralarn biri birinden
ayrlmalar
ile
enine hareketten
doan
eilme
gerilimi ana rol
oynarlar.
Ekte
verilmi olan CD
de
verilen
hesaplama
program
ile
hesaplar
ok
abuk yaplr.
17.5
R5
40
40
M 16
20
R5
30
14
dt = 425
44
130
895
genileme faktr
T = 350
letmede
350
545
165000
LC=13,9 10-6 K-
4'500 N
F max =
F min =
300 N
FE =
120 N
0,12
S =
www.guven-kutay.ch
53
hT =
FS1 =
0,103 mm
100 N
www.guven-kutay.ch
54
6-Ke Cvata
veya
LS 4. d
d2 = d 0,64952.PC
S = atan P
d3 = d 1,22687.PC
A3 = .d32/4
dK = dG + 2.dykG
dK = 17,5 mm
dS = d
AS = .d2/4
AAN = AS
LS = LC - b
LV = LS - LS
dGE = (d2+d3)/2
AGE = .dGE2/4
We = .d33/32
Wt = .d33/16
dS = 16 mm
AS = 201,1 mm2
AAN = 201,1 mm2
LS = 86 mm
LV = 14 mm
dGE = 14,124 mm
AGE = 156,7 mm2
We = 244 mm3
Wt = 488 mm3
toplam
d = 16 mm
PC = 2 mm
LC = 130 mm
b = 44 mm
LS = 100 mm
d2 = 14,701 mm
S = 2,479624
d3 = 13,546 mm
A3 = 144,1 mm2
s = 24 mm
dD = 22,5 mm
dG = 17,5 mm
LSIKP1
2. Para
GGG 40 Si
LSIKP2 = 70 mm
EP2 = 168 000 N/mm2
TP2 = 380 C
EP2 = 147 000
N/mm2
orLP2 = 13,25 . 10-6 .
K-1
LSIKP = 100 mm
P1
P1
55
B = atan B
B = 6,84277
www.guven-kutay.ch
56
57
dG
rd
ri = r
C
rt
(a s ) u F
FS 2 = 2
max
kB + s u
FS2 = 40,89 kN
a = (a s ) + s
a = 63,024 mm
a s =
u
s
yo
Ls
2
2 d t d Co
8 dt
a s = 62, 654
mm
A T = rd2 ri2 / n C
AT = 2225 mm2
s mesafesi
s = LS y 0
s = 0,369 mm
LS mesafesi
LS = 0,5 (d d d t )
LS = 20 mm
y0 = 19,631 mm
t r + 2 ri
yT = F t
3
rt + ri
yT = 19,671 mm
2
A G = 0,25 d G
AG = 241,0 mm2
AT0 =
mm2
1985
u mesafesi
u = t F y0
u = 20,4 mm
Taksimat
tC = dt / nC
tC = 55,6 mm
Sktrma
basnc
t t 3 r 2 + 4 rd ri + ri2
etkisindeki kapal alann I BT = C F d
36 rt (rd + ri )
atalet momenti
Toplam
kuvveti
Gerekli
kuvveti
sktrma
toplam
FS = FS1 + FS2
sktrma
FS GER = 2 . FS
k 2B = 133 mm 2
IBT = 295'830
mm4
FS = 40,9 kN
FS GER = 82 kN
www.guven-kutay.ch
+ tan d 2 Vi
2
2
58
sktrma
momentini
M = 482 N/mm2
FnM = 75,5 kN
2
d GE
4
MS = 191,4 Nm
MSmax = 185 Nm
MSmin = 115 Nm
MA = 150 Nm
MA = 35 Nm
MA = 150 35 Nm
K =
0,4 d
E C A AN
LS
E Ci A AN
V =
LV
E Ci A 3
0,5 d
VS =
E Ci A 3
So =
0,33 d
E P 2 A AN
K =
mm/N
=
mm/N
V =
mm/N
VS =
mm/N
So =
mm/N
0,2174 . 10-6
2,3373 . 10-6
0,5308 . 10-6
0,3033 . 10-6
0,1563 . 10-6
www.guven-kutay.ch
cvatann
elastik
esneklii C =
Ci = K + + V + VS + So
mm/N
3,5452
59
.10-6
Ki =
mm/N
L
i =
Vidasz aftn esneklii
i =
E Ci A AN mm/N
LV
Vi =
Vidal aftn esneklii
Vi =
E Ci A 3
mm/N
0,5 d
VSi =
Somundaki vidann esneklii VSi =
E Ci A 3
mm/N
0,33 d
Soi =
Somunun esneklii
Soi =
E P 2i A AN
mm/N
Montajda
cvatann
elastik
esneklii C =
Ci = Ki + i + Vi + VSi + Soi
mm/N
Cvata kafasnn esneklii
Ki =
0,241 . 10-6
2,592 . 10-6
0,589 . 10-6
0,179 . 10-6
0,336 . 10-6
3,9372 .10-6
x=3
DDphe
DDPhe = 57,1 mm
dDP = 57,1 mm
LS d D
x = 0,8837
D 2P
2
dD dG
+ d D (D P d D ) (x + 1)2 1
4
8
www.guven-kutay.ch
P1 =
L k1
A E E P1
P2 =
L k1
A E E P 2
P1 = 0,191 . 10-6
mm/N
P2 = 0,445 . 10-6
mm/N
P1i =
L k1
A E E P1i
P 2i =
L k1
A E E P 2i
*Pi = Pi 1 +
I BT
a
s
A
E
*
*Pi
= Pi 1 +
I
BT
' =
P
Ci + P
'i =
n = 0,5
= ' n
letmede:
= 0,152077
= 0,0760387
*
*Pi
Ci + *Pi
i = 'i n
i = 0,1666983
i = 0,0833492
f Ot
Ci + P
www.guven-kutay.ch
60
cvataya
etkisi
L C = C LSIK TC
LC = 0,459 mm
TC = TC - TM
Isnn paralara etkisi
LP = LP1 + LP2
LP =0,4626 mm
= 0,1287
= P 2 LSIK 2 TP 2 = 0,3339
L P1 = P1 LSIK1 TP1
L P 2
LS = LP LC
LS = 0,0039 mm
L
CT + PT
FNT = 837 N
Fnmax = 71429 N
Fnmin = 44072 N
Ctop
n max
Ek max
FSmin = 39947 N
q FE S
FSIKtop = 41887 N
www.guven-kutay.ch
61
srtnme
. tan( )
momenti
montajdaki
t =
ekme
gerilimi
M Vi
Wt
t = 180 N/mm2
F
M = n max
A GE
Montajda
BiM =
bileik
2
M
BiM
gerilim
MVi = 88 Nm
+ 3 2t
M = 466 N/mm2
BiM = 561 N/mm2
Ab = 157,1 mm2
p M = FnM / A b
pM = 464 N/mm2
A b = 0,25 d 2D d a2
= 458 N/mm2
F
= Ci max
A GE
M e = F max a
Eilme gerilimi
e = e
N = + e
M e
We
Enine
hy =
2N
kaymadan
L2S
e = 9 N/mm2
N = 467 N/mm2
Bi i1 = 562 N/mm2
+ 3 2t
3 E Ci i h T d
Me = 385 Nm
eilme
gerilimi
hy = 82 N/mm2
Nhy = 584 N/mm2
Bi i2 = 631 N/mm2
www.guven-kutay.ch
62
FCi top
Ab
+ e
Fi max a
p = 460 N/mm2
WP
4
d 4D d G
32
dD
WP = 709 mm3
Fg =
g =
ge = e
F Fa
2
Fg
A3
Fg a
We
gtop = g + ge
Fg = 175 N
g = 1,21 N/mm2
g = 0,33 N/mm2
gtop = 1,5 N/mm2
G = 40 N/mm2
9. Emniyet katsaylar
9.1. Montajdaki deerler
I
II
Montajda
akma
mukavemeti S = R p0,2
AM
biM
emniyeti
pS
Montajda temas yzeyleri basnc S
ApM =
pM
emniyeti
mukavemet emniyeti
gtop
www.guven-kutay.ch
SAM = 1,14
SApM = 1,51
SAi = 0,97
Spi = 1,35
SDMi = 25,88
63
VI
VII
FS min
FS GER
= BiT
De
64
SS = 1,05
SDe = 1,24
6-Ke
Cvata
M16-130/44
NiCrTiAlF100, W.Nr.2.4952.60 , DIN17745
Skma metodu:
Skma momenti:
MS = 150 35 Nm
www.guven-kutay.ch
Nimonic
80
65
5 3
4 1
X
Montaj
girii
dM
dPi
Demontaj
girii
L Vi
C 45
GK-AlSi9Cu3
C 45
42CrMo4
C 45
1.0503
3.2315.02
1.0503
1.7225
1.0503
www.guven-kutay.ch
66
1.2.7.1 zm
pmax
=
110
N/mm2
Rp0,2 = 1100
Pistonun kopma mukavemeti 42CrMo4 1.7225
N/mm2
Kasnan kopma mukavemeti GK-AlSi9Cu3, 3.2315.02 Re = 180 N/mm2
AMo = 2'190
Montaj alan
AMo = . (dPi2 dM2) / 4
mm2
ADM = 2'642
Demontaj alan
ADM = . dPi2 / 4
mm2
Max. Kuvvet, demontajda etkin
Fmax = pmax . ADM . Fmax = 581257
SEMGER
N
En byk basn
Burada hesap, kasnan mukavet deeri daha kk olduu iin, kasnaktaki vidann kopma
mukavemetine gre yaplr.
P = 3 mm
H/8
R2
P
BSo
H3
H1
H/2
D
D2
D1
B C
60
H/6
R1
H/4
Cvata
d3
d2
d
H/2
Somun
H = 2,598 mm
zorlanan
eni:
BSo = 2,675 mm
Somun
vidasnn
kesmeye
BSo = P H/8
Somunun bir vidasnn kesmeye zorlanan alan:
ASo = . d . BSo
Somunun
kesmeye
kar
mukavemeti
KE = 0,8 . Re
Somundaki
gerekli
tayc
di
says
nSo = Fmax / ( ASo . KE )
Somundaki
toplam
di
says:
ki u iin emniyette olmak iin 6 di alnr.
ntop = nSo + 6
Vidann
imalattaki
gerekli
boyu:
LViGER = ntop . P
www.guven-kutay.ch