Super Model NR 38

Super Model nr 1/2012
Drodzy Czytelnicy!
to pierwsze wydanie Super Modelu w2012

roku. Wnowym roku warto przyjrze si rynkowym nowinkom, tote z przyjemnoci
prezentujemy Wam recenzj najnowszego
dziecka AeroPlastu, miniatury polskiego migowca PZL SW-4; od niedawna wkraczajce na polski
rynek dodatki chiskiego E.T. Model, atake relacje
zbudowy majcych premier wgrudniu ywicznego PZL P.7a iwtryskowego T-90A.
Wdoprawdy znakomitej dyspozycji wraca
na amy magazynu Przemysaw Szymczyk.
Nie sposb przej obojtnie obok wybornie
wykoczonej przez niego figurki zMiniature
Factory. Po duszej nieobecnoci pojawia si
te Zdenk ebesta, za jego relacji zbudowy Henschla Hs 123 A-1 towarzyszy plansza
z rysunkami tej maszyny w skali 1:72, ktra zpewnoci przyda si amatorom jednego z najnowszych wypustw czeskiego Fly.
Czytelnikw zainteresowanych t konstrukcj
zachcam do signicia po najnowsz monografi autorstwa Marka Murawskiego.
W tym numerze debiutuje rwnie znany

gwnie mionikom sklejania modeli pojazdw
Joaqun Garca Gzquez. Wkolejnych, tegorocznych wydaniach Super Modelu regularnie
bd pojawia si repliki zagranicznych modelarzy, zkolei na amach anglojzycznego Super
Model International przedstawiane bd prace
czoowych przedstawicieli polskiej sceny modelarskiej. Pierwszy numer wspomnianej publikacji, powicony modelom samolotw wskali
1:32, jest ju dostpny wsklepie OW Kagero.
Zapraszam wszystkich do udziau nie tylko
w zbliajcym si Festiwalu w Bytomiu, ale
take w naszym Multimedialnym Konkursie
Modelarskim. Zachcam rwnie do odwiedzania naszego profilu na Facebooku iwyraania
swoich opinii na temat Super Modelu.
Serdecznie pozdrawiam
Maciej Gralczyk
Redaktor PROWADZCY
WNUMERZE:
Nowoci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
recenzje
Blaszki do a-5 ia-5FN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
Jagdpanzer IV L/70(V) Early/Middle Prod. . . . . . . . . . . . . . . . . 7
Akcesoria firmy E.T. Model . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8
Marder II iDemag Typ D7 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
PZL SW-4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
Rumpler C IV nieuchwytna waka. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12
F.E.2b Early i F.E.2b Late . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12
chemia modelarska
Farby Mr.Hobby serii Mr.Color iHobby Color . . . . . . . . . . . . . 14
samoloty zszachownic
PZL P.7a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22
SAMOLOTY
Henschel Hs 123 A-1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30
ISSN 1733-8964
Nakad:4000 egz.
Redaktor naczelny:Damian Majsak
Redaktor prowadzcy:Maciej Gralczyk
e-mail:maciejgoralczyk@kagero.pl
Redakcja zastrzega sobie prawo do dokonywania skrtw tekstw i zmiany tytuw oraz nie
ponosi odpowiedzialnoci za opinie autorw
zawarte w tekstach. Materiaw nie zamwionych nie zwracamy.
www.facebook.com/Kagero.SM
Zlin Z-50 M . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38
Wydawca: KAGERO Publishing Sp. zo.o.

ul. Megiewska 9F 20-209 Lublin
tel./fax 081749 11 81
www.kagero.pl, kagero@kagero.pl
Prezent od Dziadka Mroza: T-90A . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44
Marketing: Joanna Majsak (dyr.),

e-mail:marketing@kagero.pl
Drezyna GMC AFK WX352. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50
Sprzeda:
e-mail:oferta@kagero.pl, tel. 81 749 20 20
Wydawca magazynu modelarskiego Super Model ostrzega P.T. Sprzedawcw, esprzeda aktualnych i archiwalnych numerw czasopisma
po innej cenie ni wydrukowana na okadce
jest dziaaniem na szkod Wydawcy i skutkuje
odpowiedzialnoci karn.
POJAZDY
DIORAMY IWINIETY
Wgierska haubica samobiena Zrnyi II . . . . . . . . . . . . . . . . . 56
figurki
Uncle Meat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64
POLECAMY:
Sekretarz redakcji:
Stanisaw Powaa-Niedwiecki
e-mail:redakcja@kagero.pl
tel. 81 749 11 82
Opracowanie graficzne: Damian Majsak,
Marcin Wachowicz
DTP:Tomek Wajnkaim
Korekta:Stanisaw Powaa-Niedwiecki
Tumaczenia:Maciej Gralczyk,
Marcin Surzyn
Wsppracownicy:
Damian Bauer, Rafa Bulanda, Tomasz Chacewicz,
Krystian Ciechowicz, Marek Cieliczko, Jacek Cielak,
Piotr Dmitruk, Jakub Galicki, Joaqun Garca Gzquez,
Pawe Janczarek, Tomasz Janiszewski, Libor Jekl,
Adam Juszczak, ukasz Kapelski, Tomasz Kica, Zdenk
Krm, Rafa Zbigniew Lebioda, Tomasz Modasiak,
Apoloniusz Musiaek, Marek Naja, Adam Obrbski, Artur
Olizo, Luciano Rodriguez, Micha Rosiak, Radosaw
Rzeszotarski, Zdenk ebesta, Ludk punda, Rafa
Strojec, Marcin Surzyn, Przemysaw Syposz, Kamil Feliks
Sztarbaa, Przemysaw Szymczyk, Jakub Vilingr, Tomek
Wajnkaim, Robert Wjcik, Lubo Zach, Artur ty
w w w . k a g e r o . p l
nr 1/2012
SUPER MODEL
nowoci
Nowinki zKS-Model
FF-1 'US Navy Two-seat Fighter' 1:72
Hellcat Mk.I/ Mk.II 1:72
Heinkel He 177 A-5 'Hi-Tech' 1:48

Producent: MPM
Producent: Special Hobby
Producent: Eduard
Numery katalogowe: 48060
Numer katalogowy: 72232
Rodzaj: wtrysk
Rodzaj: wtrysk
Rodzaj: wtrysk
Ilo czci: 284 plastikowe
Kalkomanie: 3 malowania
Ilo czci: 72 plastikowe x 2
Uwagi: zawiera el. ywiczne ifototrawione
Kalkomanie: 6 malowa
Uwagi: reedycja, zawiera el. ywiczne, fototrawione imaski
Uwagi: edycja Dual combo, zawiera el. 2 modeli, blaszki imaski
Henschel Hs 123 A1:72

Producent: Fly
Rodzaj: wtrysk
Uwagi: zawiera el. fototrawione iywiczne
Bregeut Br 695AB.2 1:72
V-173 Flying Pancake 1:48
Producent: Azur
Numer katalogowy: A054
Rodzaj: wtrysk
Rodzaj: wtrysk

Kalkomanie: 1 malowanie
Uwagi: zawiera el. ywiczne
J2M3 Raiden (Jack) Type 21 1:72

Producent: Sword
J-20/Reggiane Re-2000 'Swedish Service' 1:72
Boulton & Paul Balliol T.2 / Sea Balliol T.21 1:72

MiG-21bis 1:48
Rodzaj: wtrysk
Numery katalogowe: 72234 / 72236
Producent: Eduard
Rodzaj: wtrysk
Rodzaj: wtrysk
Kalkomanie: 4 malowania / 4 malowania
Ilo czci: 26 plastikowych
Uwagi: zawieraj el. ywiczne ifototrawione
Rodzaj: wtrysk

Uwagi: zawiera el. fototrawione imaski
Robinson R22 1:72

Producent: Pavla Models
Bf 110C/E in MTO 1:48

Fairey Fulmar Mk.I'Captured Marking' 1:72
Producent: Eduard
Su-27 1:48
Rodzaj: wtrysk
Producent: Eduard
Rodzaj: ywica
Rodzaj: wtrysk
Rodzaj: wtrysk
Uwagi: zawiera el. fototrawione
Uwagi: edycja limitowana, zawiera el. fototrawione, ywiczne imaski
Nowinki zEduard Polska Sp. zo.o.
MiG-21SMT 1:144
Producent: Eduard
F6F-3 Hellcat 1:72
Uwagi: edycja limitowana, wypraski Academy,
zawiera el. ywiczne i fototrawione oraz
maski
P-39N Airacobra 1:48
Polikarpov I-16 'Chinese & Japanese

Marking' 1:32
Producent: Eduard
Producent: Eduard
Rodzaj: wtrysk
Ilo czci: 57 x 2
Rodzaj: wtrysk
Rodzaj: wtrysk
Rodzaj: wtrysk
Ilo czci: 107
Uwagi: edycja Dual Combo, zawiera el. 2 modeli oraz maski
Uwagi: edycja Weekend
Uwagi: edycja Weekend

ifototrawione
SUPER MODELnr 1/2012
nowoci
Nowinki zTANK Models
Mark VI A/B 1:72
Trattore Autocarro
Sahariana AS-37 1:72
Producent: ACE
Producent: ACE
Rodzaj: wtrysk
Rodzaj: wtrysk
Uwagi: zawiera gumowe opony
Gaz-MM Mod. 1941 1:35

Producent: MiniArt
Rodzaj: wtrysk
Ilo czci: 371
Uwagi: zawiera el. fototrawione i2 figurki
Zapowiedzi zSahara Hobby
Lieutenant, Royal Engineers, The Marne

1914 54 mm
Producent: Tommys War
Alfa Romeo 800 1:72

Producent: Modell Trans
Numer katalogowy: TW54007
Bedford QLC 4x4-2

Dromedary 1:72
Rodzaj: ywica
Rodzaj: ywica
Rodzaj: ywica
German Infantry NCO 1939-44 1:35

Producent: Stalingrad
Numer katalogowy: S-3003
Rodzaj: ywica
Renault R-35 with T-26 turret (1942) 1:72
M36 1:72
Producent: UM
Rodzaj: ywica
Rodzaj: wtrysk
Ilo czci: 240
Private, Army Service Corps, The Marne

1914 54 mm
Producent: Tommys War
Numer katalogowy: TW54008
T-34/57 zdziaem ZIS-4M 1:72

Producent: UM
Rodzaj: ywica
M925 'Big Foot' 1:72
Rodzaj: wtrysk
Producent: Armada Hobby
Rodzaj: ywica
German Ammo Carrier 1939-44 1:35

Rodzaj: ywica
Pz.Kpfw.III Ausf.N DAK 1:72
Gaz-AAA 1:35
Producent: Dragon
185 Divisione Paracadutisti

Folgore 200mm
Producent: MiniArt
Rodzaj: wtrysk
Rodzaj: wtrysk
Producent: La Meridiana Miniatures
Ilo czci: 490
Numer katalogowy: BRE-07
Uwagi: zawiera el. fototrawione i5 figurek
Rodzaj: ywica
Rodzaj: ywica
German 8 cm mortar crew 1939-44 1:35
nr 1/2012
SUPER MODEL
RECENZJE
p o le c am y
ABER
www.aber.net.pl
AEROPLAST
areoplast@mgd.com.pl
AML
www.aml.cz
ATAK MODEL
atakmodel.istore.pl
AZ MODEL
legatokits.cz
BALATON MODELL
www.balatonmodell.hu
Akcesoria ufundowane przez GoNzA
Blaszki do
E.T. MODEL
www.etmodeller.com
FLY
www.fly814.cz
GoNzA
gonza.moy.su
GRIFFON MODEL
www.griffonmodel.com
HGW
battlefield.eshop-zdarma.cz
KORA MODELS
www.lfmodels.cz/kora
LUFTFAHRTVERLAG-START
www.luftfahrtverlag-start.de
LZ Model
www.lzmodels.wbs.cz
MANTIS MINIATURES
www.mantisminiatures.pl
MASTER
www.master-model.pl
MENG MODEL
www.meng-model.com
MINIATURE FACTORY
www.miniaturefactory.net
MPK MODELLBAU GMBH
www.mk72.ch
9/10
a-5 ia-5FN
GoNzA skala 1:48
nr. kat. 48015 i48016
BRAVO6
bravo6.diorama.ru
EDUARD
www.eduard.cz
ocena zestaw
Tomasz Chacewicz
ydawa by si mogo, e kolejnemu graczowi na rynku modelarskim trudno bdzie nas zaskoczy nic bardziej mylnego.
Rosyjska firma GoNzA udowadnia, i nie tylko Eduard, ale irodzimy Part nie wykorzystuj wpeni moliwoci techniki fototrawienia. Do tej pory p.
Anatolij Kowaliew przygotowa kilkanacie zestaww
waloryzacyjnych, gwnie do modeli radzieckich samolotw wskalach 1:48 i1:72. Dziki uprzejmoci
wytwrcy trafiy wmoje rce komplety dodatkw do miniatur a-5 i a-5FN
Zvezdy w skali 1:48. Na
pierwszy rzut oka
blaszki wydaj si
malutkie
i wte, lecz
po bliszym
przyjrzeniu
si dostrzegamy niezwykle
precyzyjnie wytrawione detale,
bardzo dokadnie
odtworzone nity oraz
inne szczegy, niespotykane do tej pory
wproduktach tego typu.
Ponadto mosina blacha
wykorzystana przez producenta nie jest pokryta adn
emulsj, z czego na pewno
uciesz si modelarze stosujcy lutownic. Na doczonej
kliszy z zegarami oprcz zwyczajowych zegarw znalazy si
jeszcze tabliczki informacyjne,
rozmieszczane w kabinie. By
moe lepszy efekt dayby wformie
kalkomanii, ale i w takiej postaci
bd wietnym uzupenieniem miniatury. Do przejrzystej instrukcji montau
doczono bardzo pomocn ksieczk
formatu A6 zprzedrukiem instrukcji irysunkw technicznych prawdziwej maszyny. Z czystym sumieniem polecam wic
blaszki z Rosji, majc przy tym nadziej,
e p. Kowaliew bdzie systematycznie rozszerza swoj ofert. Wraeniami z budowy
modelu a-5FN zakcesoriami GoNzA nie omieszkam podzieli si z Czytelnikami Super Modelu.
Z producentem mona skontaktowa si poprzez
formularz kontaktowy na stronie gonza.moy.sum
Zestaw ufundowany przez

p o le c am y
Pawe Janczarek
MPM PRODUCTION LTD.

www.cmkkits.com
riffon Model to do mody producent waloryzacji z Hongkongu. Od pewnego czasu powizana zLucky Model firma wzorem innych
wytwrcw blaszek wydaje w serii Premium
kompilacje rnych zestaww dedykowanych konkretnemu pojazdowi. To rozwizanie umoliwia ambitniejszym, aprzy tym cierpliwym modelarzom zakup wszelkich dostpnych dodatkw do miniatury
w jednej paczce, co oczywicie przekada si na
nisz cen kompletu. Nie inaczej ma si sprawa
w przypadku opisywanego wypustu, dedykowanemu modelom Jagdpanzera IV L/70 firmy Dragon
o nr. kat. 6397 i 6623. W jego skad wchodz 4 zestawy podstawowe producenta.
Cao otrzymujemy westetycznym, sztywnym opakowaniu zkartonu. Ju pobiene obejrzenie pudeka
PAVLA MODELS
www.pavlamodels.cz
REALITY IN SCALE
www.realityinscale.com
RPM ANDRZEJ GOMELA
rpm.gomela@post.pl
RS MODELS
www.rsmodels.cz
SWORD
www.swordmodels.cz
Jagdpanzer IV L/70(V)
Early/Middle Prod. 9/10
o c ena
zestawu
Griffon Model skala 1:35 nr kat. BPL35015

daje do dobry wgld na to, jakie obszary miniatury
waloryzuje jego zawarto. Po otwarciu uwag przykuwa pakiet instrukcji, na ktry skadaj si: kartka
z informacj o skadowych i objanieniem budowy
masztu anteny dla wozu dowodzenia oraz 4 oddzielne instrukcje zestawu podstawowego, oson, botnikw i wydechu. W sumie otrzymujemy 12 (!) arkuszy zelementami fototrawionymi, 4 czci zywicy,
3 mikrosprynki, 2 metalowe tuby tumikw pnej
wersji, 1 prcik plastikowy i7 odcinkw metalowych
drucikw opodanych rednicach. Zalecam szczegln ostrono przy sprynach,
bo od momentu otwarcia udao mi
si zgubi ju dwie.
Dziki zestawowi podstawowemu poprawimy gwnie delikatne
mocowania wszelkich narzdzi na
pojedzie. Musz doda, e Griffon
opracowa ciut atwiejsze wmontau niemieckie klamry, skadajce si
tylko z2 elementw. Warte uwagi s
take czci wzbogacajce daszek
oraz podpor lufy. Komplet oson pozwala nam zarwno na ich wczesn,
jak i pn konfiguracj. Zaczone
botniki s wpniejszej wersji bezryflowej. Do waloryzacji wydechu
(take wpniejszym wariancie) poza
bardzo praktycznymi metalowymi
tubami tumika dostajemy wygodne
wmontau czci ywiczne, mocujce je do tylnej pyty. Wisienk na torcie stanowi dodatkowe elementy fototrawione iywiczne, umoliwiajce
budow wersji dowdczej pojazdu.
Reasumujc, za niewygrowan
kwot otrzymujemy niemal komplet-
n waloryzacj, agdy dokupimy jeszcze zawieszenie

ijarzmo zfirmy Bits-krieg, moemy zabra si za sklejanie praktycznie perfekcyjnego modelu dugolufowego Jagdpanzera IV. Zestaw Griffona powinien przyda
si take przy korekcie starszych miniatur Jagdpanzera,
cho zdowiadczenia wiem, e potrzebna bdzie dodatkowa praca przy adaptowaniu niektrych elementw. Dzikuj Griffon Model za przekazanie egzemplarza do recenzji. Produkty tej firmy mona zamwi
wsklepie Sahara Hobby.
m
TASCA
www.tasca-modellismo.com
VALLEJO
www.acrylicosvallejo.com
WESPE MODELS
www.wespemodels.ro
SKLEPY:
AEROSKLEP
www.fine-art.com.pl
Eduard Polska Sp. zo.o.
ul. Tczowa 38
53-602 Wrocaw
eduard@eduard.pl
GUNZE SANGYO POLSKA
M-Zone sklep firmowy
ul. Kociuszki 49
50-011 Wrocaw
www.gunze.pl
HOBBY
ul. w. Ducha 23
88-100 Inowrocaw
www.hobby.szeroka5.pl
KS-Model
ul. Targowa 3
42-200 Czstochowa
www.ksmodel.pl
MOJE HOBBY
www.mojehobby.pl
SAHARA HOBBY
www.saharahobby.pl
TAMANOIR MAQUETTES
www.tamanoir.ch
TANK MODELS
www.sklep.tankmodels.pl
nr 1/2012
SUPER MODEL
RECENZJE
Akcesoria ufundowane przez E.T. Model
Akcesoria firmy E.T. Model

Marek Cieliczko
rne sposoby prowadzenia biznesu.

Mona zdoby pozycj lidera, stan
wmiejscu izaj si windowaniem cen;
mona robi adne modele ikorzystajc
z ich pozytywnego odbioru wpycha na rynek liche blaszki. Mona te dziaa jak firmy
chiskie: oferowa duo, wysokiej jakoci za
relatywnie niedue pienidze. Po Voyagerze
iGriffonie na rynku pojawi si nowy gracz
E.T. Model. Ta szanghajska firma istnieje raptem ptora roku, ale jej aktualnej oferty nie
powstydziby si aden znaczcy producent.
Podobnie jak Griffon skupia si gwnie na
pojazdach. Oczywicie, sporo miejsca wkatalogu zajmuj dodatki do pojazdw niemieckich,
bo to pewny istay zarobek, ale s te blaszki
do pojazdw alianckich, rosyjskich oraz wspczesnych, czyli tych raczej ignorowanych przez
wiodce firmy. Dziki uprzejmoci chiskiego
wytwrcy mogem zapozna si zjego najnowszymi wyrobami.
JS-2 Value Package to nic innego jak komplet
dwch wystpujcych osobno zestaww blach
oglnych ibotnikw do IS-2 Tamiya, niewiele
rnicych si od propozycji Voyagera iAbera.
Najbardziej rzuca si woczy to, e Aber nie oferuje blaszanych zbiornikw paliwa, zawiera natomiast (podobnie jak Voyager) toczone grzybki
do zatykania otworw pistoletowych wwiey.
E.T. ma te grzybki odlane zywicy. Oferuje te
kawaek stalowej linki i szkieko do reflektora
zprzeroczystej ywicy. Rnice pomidzy zestawami rnych producentw s tak niewielkie,
e ciko wybra jeden znich. Warto wic przyjrze si cenom. Poniewa wyroby E.T. dopiero
wkraczaj na nasz rynek za spraw redakcji SM,
posikowaem si cenami zpopularnego sklepu
zHongkongu, za ceny Abera przeliczyem na
dolary. Itak, komplet Abera skadajcy si zblachy oglnej oraz botnikw kosztuje okoo 46$,
analogiczny zestaw Voyagera 37$, za kupowane osobno botniki iblaszka oglna zE.T. Model
kosztuj 27$ natomiast opisywana suma tych
dwch zestaww pod nazw Value Package ju
tylko 16$. Trzeba mie gruby portfel, by by
patriot.
Drugim kompletem blaszek,

jakie dostaem, s botniki i zestaw oglny do powojennego
dziaa samobienego ASU-85,
ktrego miniatur wypuci niedawno Trumpeter. Mog one rwnie zainteresowa naszych modelarzy, bo dziaa ASU byy uywane
przez 6. Pomorsk Dywizj PowietrznoDesantow. Alternatyw dla E.T. stanowi tylko wypust Voyagera. Konkurencyjne komplety
praktycznie nie rni si od siebie w obu
dodatkiem s dwie toczone lufki km-w. Nawet
ceny s zblione. Blaszka podstawowa z E.T.
kosztuje 12$, botniki poniej 5$, co razem daje
okoo 17$. Voyager oferuje wszystko wjednym
zestawie za nieco poniej 20$. Bez wzgldu na
to, ktrego producenta wybierzemy, pienidze
trafi do tego samego waciciela.
Wszystkie omawiane blaszki s podobnej,
wysokiej jakoci i maj adnie odwzorowane
detale. Przed podjciem ostatecznej decyzji
warto odwiedzi stron producenta www.etmodeller.com, gdzie mona zobaczy, jak wygldaj po zoeniu i zainstalowaniu na modelu. Wystawiam im wysok not, gdy pod
wzgldem wykonania nie ustpuj topowemu
Aberowi.
Kry kiedy art odwch studentach, ktrzy znalazszy na ulicy zadrukowan kartk, na
wszelki wypadek j skserowali iwykuli na bla-
ch. Podobnie chyba dziaaj chiskie firmy

modelarskie: co tylko uda im si zmierzy, to
zaraz wypuszczaj jako miniatur. Dziki temu
pojawiy si w sprzeday modele, o ktrych
wczeniej mona byo tylko pomarzy, ale pojawiaj si te takie, ktre mao kto bdzie chcia
wczy do swojej kolekcji. Do tej kategorii naley trumpeterowski BTR-60P, szpetne omiokoowe pudeko. Firma E.T. Model postanowia
wycign pomocn do do nieszcznikw,
ktrym si on podoba, izaoferowaa im ywiczne koa. Maj one wnazwie sowo weighted,
co oznacza, e odzwierciedlaj koa ugite pod
ciarem wozu. Tu producent troch mi zaimponowa, bo ugi nawet felgi. Poza ugiciem,
zamienniki niewiele si rni od k Trumpetera
(dzikuj przyjacioom zMartoli za udostpnienie modelu BTR-60P) bienik, felgi ipiasty s
identyczne. ywiczne koa maj za to na boku
opony napis VICTORIA (alfabetem aciskim, nie
cyrylic!). Szukaem winternecie zdj potwierdzajcych jego obecno, ale nie odnalazem.
Nie ma te tej nazwy na konkurencyjnych koach zVoyagera. Zestaw oceniam wic na 2/10.
Jeden punkt za zastpowanie k zgumowymi
oponami, ktre zczasem mog pkn, adrugi
punkt za to, e miejsce ugicia nie wypada we
wszystkich odlanych koach wtym samym miejscu wygldaoby to bardzo sztucznie, gdyby
pojazd mia wszystkie koa ustawione wten sam
sposb.
m
Zestawy ufundowane przez Tamanoir Maquettes Srl
Nowy gracz, nowe rozdanie:

Marder II iDemag Typ D7
MK72 skala 1:72 nr. kat. 07202 i07208
ocena zestaw
8/10
Radosaw Rzeszotarski
dy na rynku pojawia si nowa firma, zawsze wi si ztym ogromne oczekiwania modelarzy. Kady liczy na ulubion tematyk iwysoki poziom wykonania. Jedn
zwikszych niespodzianek 2011 roku byo pojawienie si wtryskowych miniatur szwajcarskiej
firmy MK72 wskali 1:72. Do tej pory producent
ten ogranicza si do wydawania zestaww ywicznych ikonwersji, znanych icenionych ze
wzgldu na solidn jako. Wtym przypadku
sprawdza si stereotyp szwajcarskiej precyzji.
Czy modele wtryskowe dorwnuj renomie
ich ywicznych braci? Postanowiem to zbada na przykadzie replik Panzerjger Marder II
(Sd.Kfz.131) oraz Zugkraftwagen 1t (Sd.Kfz.10)
Demag Typ D7 DAK. Pod tymi nieco przydugimi nazwami kryje si niemieckie samobiene
dziao przeciwpancerne Marder II na podwoziu
czogu Pz.Kpfw. II oraz jednotonowy cignik
pgsienicowy wwersji dla Deustches Afrika
Korps.
Miniatury obu pojazdw byy ju dostpne
w skali 1:72, ale tylko w wydaniu short run,
dopiero niedawno Demag doczeka si zainteresowania jednej zchiskich firm. Rzut oka na
szwajcarskie wypraski pozwala sdzi, e producent zadba omoliwo przygotowania kolejnych wypustw, np. na ramce zelementami
podwozia Mardera widnieje inskrypcja Pz.Kpf.
Kg. II, sugerujca kontynuacj serii pojazdw
na podwoziu Panzer II Ausf. F. Warto doda, e
wtryskowe modele MK72 powstaj wkooperacji
zfirm MACO, co rwnie zaznaczono na wypraskach. Mona si wic spodziewa samych
smakowitoci.
Zestawy zapakowano w szare, kartonowe,
do sztywne pudeka otwierane zboku (czego
osobicie nie lubi). Zdobi je grafiki wykonane

na podstawie zdj oryginalnych maszyn. Na rewersie kadego opakowania oprcz innego obrazka znajduje si wykaz zalecanych farb Vallejo
zserii Model Color oraz Model Air. Zaznacz przy
tym, i grafika na pudeku Demaga to jedyny
proponowany wzr malowania ioznakowania,
wic warto je zachowa a do ukoczenia budowy. Wprzypadku Mardera otrzymujemy jeszcze
kolorowy arkusik ze schematami 4 malowa (3
zfrontu wschodniego i1 zTunezji). Po otwarciu
kartonu wida, e wypraski zostay woone na
styk inie wyszo to na dobre mojemu egzemplarzowi Mardera. Na zawarto kadego zpudeek skadaj si ramki zpiaskowego tworzywa
(wmodelu Mardera dwie, awDemagu jedna),
arkusik kalkomanii oraz instrukcja. Ta ostatnia

jest przejrzysta iatwa do odczytania, astylem
przypomina instrukcje Revella.
Kalkomanie sprawiaj dobre wraenie: s
ostre, onasyconych kolorach, bez przesuni
iwidocznego rastra. Film wydaje si cienki inie
powinien powodowa kopotw. Arkusz przeznaczony dla Demaga oprcz oznacze zawiera
te miy detal tablic przyrzdw.
Wygld wyprasek przywodzi na myl wyroby
Revella ioczywicie MACO. Tworzywo jest bardzo przyjemne, chocia troch bardziej mikkie
ni u innych producentw. Ma to pewne uzasadnienie, ale otym za chwil. Detale poszczeglnych elementw odwzorowano ostro iwyranie, za mae czci odtworzono waciwie dla
skali, co moe wrcz przeraa, gdy pomylimy
owycinaniu ich zramek. Niestety, umnie jeden
zfiligranowych elementw dziaa PaK 40 pad
ofiar zbyt ciasnego pudeka ipk. Przystpujc
do pracy zmodelami MK72 warto zaopatrzy si
w naprawd ostry skalpel. Oba zestawy kryj
wsobie jedn bardzo du niespodziank: now
metod wykonania gsienic wskali 1:72. Do tej
pory wminiaturach pojazdw wtej podziace
spotykalimy albo winylowe (lub, ozgrozo, gumowe) paski ksztatowane na koach wcaoci,
albo plastikowe odcinki i pojedyncze ogniwa.
Tymczasem MK72 zaoferowao nam paski wwypraskach. Cay trik polega na tym, e gsienice
po wyciciu zramek mona wcaoci przykleja
do k, zaginajc je wmiejscach, wktrych oryginalnie znajdoway si sworznie czce ogniwa. Zciekawoci poszukaem na ten temat informacji winternecie itu zaskoczenie: sposb ten
zebra wrcz entuzjastyczne opinie wrd osb,
ktre ju skleiy ktry zopisywanych modeli.
Czyby przeom wsprawie gsienic wskali 1:72?
Koniec zklejeniem pojedynczych mikroogniw!
Podsumowujc, oba zestawy s godne uwagi
zarwno ze wzgldu na tematyk, jak ipoziom
wykonania. Nie polecabym ich pocztkujcym
z powodu sporej ilo drobnych elementw
oraz skomplikowania obu konstrukcji, ale dla
dowiadczonych modelarzy to z pewnoci
gratka, zwaywszy, e ceny obu miniatur nie
nale do zbyt wysokich. Za pewne niedocignicie mona uzna ubog propozycj malowa niezwykle popularnego na frontach II wojny
wiatowej Demaga. Pozostaje mie nadziej, i
MK72 uraczy nas kolejnymi tak dobrymi replikami, nie tylko zciemnej strony mocy. Dzikuj
p. Peterowi Leuenbergerowi zfirmy Tamanoir
Maquettes Srl, dystrybutora MK72, za przekazanie modeli do recenzji.
m
nr 1/2012
SUPER MODEL
RECENZJE
Zestawy ufundowane przez
PZL SW-4
AeroPlast skala 1:48 nr. kat. 90033 i90034
ocena zestaww
9/10
mi), dach z oknami i zewntrzne owietlenie.

widnicki SW-4 jest nowoczesn izwart konstrukcj, nie ma barokowych elementw wiszcych tu iwdzie, wic dwie wypraski wzupenoci wystarczaj, by stworzy wiern miniatur.
Model zosta bardzo racjonalnie rozczonkowany. Wszelkie lady po wypychaczach s tak
umiejscowione, e po zoeniu repliki wcao
nie bdzie ich wida. Tylko wdoklejanym suficie znajduj si cztery lady, ktre trzeba za-
Marek Cieliczko
o jaki czas daje si sysze na forach

modelarskich gosy, e polska modzie
chciaaby skleja polskie konstrukcje. Taki
model powinien si cechowa nastpujcymi atrybutami: by duy, wierny oryginaowi,
bogaty wdetale, bezproblemowy wskadaniu
iprzede wszystkim tani. Ba! Taszy nawet od
kleju, ktrym si go bdzie scala. Ina to odzywaj si osoby zwizane zhandlem, mwic, e
wszystkich warunkw nie da si absolutnie speni. e polskich modeli nikt nie kupuje pomimo wczeniejszych deklaracji. Wzwizku ztym
musz by drogie itak wogle to si wcale nie
opacaj. Cae szczcie, e Czesi nie wiedzieli,
i nie warto wydawa polonikw iwypucili PZL
P.24, ktry rozchodzi im si jak gorce bueczki.
I oto znalaz si producent, ktry postanowi
zaryzykowa. Firma AeroPlast, obecna na rynku od 1987 roku, moga si do tej pory kojarzy
zniemierteln Iskr iinnymi samolotami wskali

1:72. Mionicy nielotw znaj j za zdo przyjemnej miniatury lekkiego czogu T-60, wyrzutni
rakiet BM-8-24 iVW garbusa wpodziace 1:35.
Jej modele atwiej dosta wsklepach zzabawkami ni wtzw. dobrych sklepach modelarskich.
Wanie ten niegodny uwagi AeroPlast uraczy
nas wysokiej jakoci miniatur migowca PZL
SW-4 wskali 1:48. Jest wic model duy, polski
ico najwaniejsze jego cena bdzie mio zaska-
10
kiwa. Dziki uprzejmoci waciciela firmy dostaem do testowego zoenia przedseryjne wypraski. Wtym miejscu chciabym si podzieli moimi
wraeniami zbudowy.
Wskad zestawu wchodz dwie ramki. Jedna
zszarego tworzywa, gdzie gsto upakowano prawie wszystkie elementy migowca (bez czeskiej
piki-yletki nawet nie warto zaczyna budowy),
za druga, przeroczysta, zawiera cay przeszklony dzib, drzwi (wraz zwersjami alternatywny-
szpachlowa, jeli chcemy zostawi otwarte

drzwi. Miniatura skada si bardzo dobrze, ale
to raczej norma przy modelach projektowanych
komputerowo. Jak wspomniaem, mj egzemplarz pochodzi z prbnych wtryskw, zatem
wniektrych miejscach wystpuj zapadnicia
plastiku, czyli tzw. wcigi, ktre wsprzedawanych zestawach nie powinny si pojawi. Take
moje oszklenie wyszo z niewypolerowanych
form, dlatego jego przejrzysto nie jest idealna.
Mimo pozornej prostoty, SW-4 jest raczej skierowany do bardziej dowiadczonych modelarzy. Dziecko lub osoba pocztkujca moe mie
kopoty ze zoeniem do delikatnego wirnika
nonego, miga ogonowego ipz. Zdrugiej
strony, dowiadczony malkontent moe krci
nosem na pasy odlane razem z fotelami lub
na kratki wobudowie silnika, gdy na zdjciach
oryginaw wida otwory prawie na przestrza.
Osobicie uwaam, e projektantowi modelu
udao si wychwyci zoty rodek nie jest to
ani prosta zabawka, ani miniatura wymagajca
precyzji neurochirurga. Wykonana prosto zpudeka bdzie cieszc oko ozdob kolekcji, ajednoczenie stanowi doskona baz wyjciow
dla dubaczy-liczynitw. Spodziewam si, e

wczeniej czy pniej pojawi si jaki zestaw
waloryzacyjny do tego modelu. Na pewno przydayby si maski do okien, bo malowanie caej
tej szklarni zrki moe by sporym wyzwaniem.
Rado z budowy lekko zmcio mi tylko
mocowanie foteli. Umocowano je na szynach,
wzdu ktrych mog by przesuwane wprzd
iwty. Wminiaturze nie ma wyszczeglnionego
miejsca, gdzie fotel by si klinowa, trzeba klei
na wyczucie. Albo jest to niedopatrzenie projektanta, albo specjalne posunicie, umoliwiajce indywidualnie ustawienie foteli. Poza tym
model skada si jak przysowiowe klocki Lego.
Podoba mi si, e podog kabiny wraz zfotela-
mi, drkami sterowymi itablic mona wklei

po zoeniu kaduba. Na pewno znacznie uatwi
to malowanie.
W handlu dostpne bd dwie wersje migowca, rnice si gwnie malowaniem idrobnym osprztem zewntrznym. Pierwsza to nasz
wojskowy Puszczyk z 1. Orodka Szkolenia
Lotniczego wDblinie onumerze bocznym 0201.
Jest to jeden zdwch pierwszych SW-4 dostarczonych do Szkoy Orlt. Obecnie nosi numer
6601. Mionicy zielonych migowcw nie maj
wikszego wyboru malowa, bo wszystkie 24
egzemplarze zakupione przez MON znajduj si
wanie wtej jednostce. Drugi model jest kolorowym cywilem iprzedstawia maszyn wbarwach koreaskiej firmy lotniczej Air Ace. Wtym
malowaniu producent wystawi dwa migowce
maszyny na Air Show 2007 wSeulu. SW-4 jest
mod konstrukcj, wic zczasem, gdy bdzie
ich lata wicej, zpewnoci pojawi si kolejne atrakcyjne malowania. Mi przypad do gustu
wygld chiskiego SW-4 zzakadw Czerwony
Orze.
Awracajc do modelu dajcie go wswoich
ulubionych sklepach hobbystycznych, bo jest
tego wart! Wlutym powinien by ju dostpny.
AeroPlastowi za ycz, by zyski ze sprzeday
pokryy inwestycj znawizk ifirma moga nas
wprzyszoci zaskakiwa kolejnymi ciekawymi
projektami.
m
nr 1/2012
SUPER MODEL
11
RECENZJE
Rumpler
C.IV
nieuchwytna waka
Wingnut Wings skala 1:32 nr. kat. 32023 i 32037
W
ingnut Wings nie mg lepiej wybra,

decydujc si na wydanie dwch wersji
Rumplera C.IV. By to najbardziej udany,
najduej uywany bojowo inajbardziej rozpowszechniony samolot rozpoznawczy kaiserowskich Niemiec. Nim wersja C.Itrafia do szk
lotniczych, zesp pod kierownictwem in.
Edwarda Rumplera opracowa nowoczeniejszy
wariant C.IV. Jego rewelacyjne osigi uratoway ycie niejednej zaogi. Samolot osiga puap
ponad 6000 m, nieosigalny wwczas dla artylerii plot. imyliwcw przeciwnika. Nadajcy si
najlepiej do wywiadu strategicznego, zaparatur fotograficzn zapuszcza si wgb terytorium
zajtego przez przeciwnika.
Jego ulepszona wersja C.VII potrafia wspi
si na wysoko 7300 m. Wpobliu celu zaoga wyczaa silnik isamolot lotem szybowym
dociera na miejsce przeznaczenia, wykonywa
zdjcia i odlatywa, zapuszcza silnik i powra-
ocena zestaww
10/10
ca na macierzyste lotnisko. Na wyposaenie

tej wersji Rumplera skaday si m.in. aparaty
tlenowe, podgrzewane kombinezony, kamera
zelektrycznym napdem iradiostacja.
Rumpler C.IV by cakowicie drewnianym,
jednosilnikowym, dwumiejscowym dwupatem.
Jedn zcharakterystycznych cech tego aeroplanu stanowi dolny pat, ksztatem podobny do
obrysu skrzyde waki. Patent in. Friedricha W.
Budiga by niezwykle korzystny aerodynamicznie. Stosowano go pniej w wielu konstrukcjach okresu midzywojennego.
Wingnut Wings postara si itym razem. Poza
czciami pozwalajcymi na wykonanie niezwykle precyzyjnej ipenej szczegw repliki znajdujemy wpudeku take kilkanacie elementw
sprztu obsugowego. Jeli chcecie dowiedzie si, jakie to czci, zajrzyjcie do pudeka.
Smacznego!

mDamian Majsak
F.E.2b
Early
i
F.E.2b
Late
Wingnut Wings skala 1:32 nr. kat. 32014 i 32025
ocena zestaww
10/10
ypowym przedstawicielem samolotu bojowego wczesnego okresu Iwojny wiatowej

jest F.E.2b, przeznaczony zarwno do bombardowania irozpoznania, jak ido walki zinnymi samolotami. Wyprodukowano prawie 2000
egzemplarzy wszystkich wersji F.E.2.
Cho ciki iduy, by trudnym przeciwnikiem
dla Fokkera. Czoowy wwczas ekspert niemieckiego lotnictwa Max Immelmann zosta pokonany
przez jedn zzag F.E.2b. Brytyjskie aeroplany
potrafiy stawi czoa nawet Albatrosom D.III.
Wsynnej walce stoczonej 5 czerwca 1917 roku,
kiedy siedem F.E.2b staro si zpitnastoma D.III,
ofiar brytyjskich zag pad inny as kaiserowskich
Niemiec Karl Schfer. Ten archaiczny ju w1917
roku myliwiec pokona take Albatrosa pilotowanego przez Manfreda von Richthofena, ranic
synnego Czerwonego Barona ciko wgow
POLECAMY
kalkomanie firmy
HGW DECALS
do
ALBATROSA
D.Va 1/32 WNW

nr. kat. 532007, 532008, 532010
12
Wingnut Wings zaskoczy mionikw aeroplanw zIwojny wiatowej, wydajc od razu

dwie wersje (wczesn ipn) F.E.2b. Jak zwykle
trudno znale sowa, aby odda zachwyt, ktry towarzyszy nam po otwarciu pudeek zwyrobami nowozelandzkiego producenta czci
s idealnie odwzorowane zniezwyk dbaoci

onajdrobniejsze detale. Wicej nie napisz, aby
nie odbiera Wam przyjemnoci. Delektujcie si
izakochujcie wkonstrukcjach zpionierskich lat
lotnictwa!

mDamian Majsak
nr 1/2012
SUPER MODEL
13
CHEMIA MODELARSKA
Kapitan Kolorowy
Farby Mr. Hobby serii Mr. Color iHobby Color
Tomek Wajnkaim
os. Nie potrzeba wiele, by ugotowa

t zup-nie-zup. Zacznijmy od prostych
zakupw. Niezbdna jest woszczyzna: 6
dorodnych marchewek, 3 pietruszki, duy
seler, 2 pory i maa kapusta woska. Gdyby
udao si zdoby wiey lubczyk, mamy komplet (poszukajcie wduych marketach, czsto
tam bywa). Zmis potrzebujemy p kurczaka
iplaster woowiny, np. szponder. Po dokadnym
umyciu wrzucamy wszystko razem do duego
garnka.
Pamitam, jak kilka lat temu trafiy na pki
krajowych sklepw farby otajemniczej nazwie
Gunze Sangyo. Przywdroway do nas zmodelarskiego zagbia Czech. Nasi ssiedzi traktuj modelarstwo jak dyscyplin narodow,
niczym Latynosi futbol. Czesi maj wietnie
rozwinity rynek modelarski, wiele doskonaych firm dziaajcych wtej brany itrudno si
dziwi, e chemia GSI, ktre jaki czas temu
przechrzcio si na Mr.Hobby, przywdrowaa
do nas zpoudnia podobnie jak ona Mieszka
I Dobrawa.
Rnica wczasie schnicia nie jest specjalnie

dua, natomiast Leveling pozwala na pooenie
lekko satynowej warstwy.
Na bazie celulozy (itym samym zzastosowaniem Mr.Color Thinner) producent proponuje ca lini chemii, na czele zpopularnym
Surfacerem otrzech gradacjach. Jest to pynna szpachlwka, wietnie nadajca si do prac
wykoczeniowych inadawania jednolitej powierzchni plastiku, a take gruntowania elementw ywicznych czy metalowych.
Farby serii H iC cechuje bogata paleta kolorw. Seria C to 160 barw, H ma jeden wicej.
Paleta podzielona jest na kolory podstawowe
oraz tematycznie pojazdy, samoloty iokrty. Spotykamy rwnie odgazienia historyczne, awic np. barwy lotnictwa czy broni
pancernej zokresu II wojny wiatowej. Tym samym modelarz moe skupi si np. na farbach
Luftwaffe oznaczonych RLM idobra potrzebn bez mudnego mieszania. Moim zdaniem,
poszczeglne kolory odwzorowano do wiernie ichocia znam kolegw-modelarzy zawsze
narzekajcych na odcienie barw, nie powinno
by problemw znajbardziej wyszukanym kolorem, jeeli oczywicie jest wpalecie. Jak tylko wehiku czasu zostanie oddany przez NASA
Nie ma to jak wrodzinie...
...arodzina skada si zdwch linii. Linia typowo wodna to farby serii H Hobby Color
Aqueous. S to farby akrylowe przypominajce
zapachem iwaciwociami chemi Tamiya (X
iXF). Sprzedawane s wsoiczkach opojemnoci 10 ml zzakrtkami wkolorze zblionym do
zawartoci. Do rozcieczania dedykowany jest
Hobby Color Thinner, od biedy mona stosowa zwyk wod. Drugi rodzaj farb (icaej chemii, oczym za chwil) to Mr.Color, czyli seria
C. Pakowane podobnie jak kolory zserii H, zakrtki s rwnie kolorowe. Jak podaje wytwrca, seria C produkowana jest na bazie celulozy,
chocia cigle nazywa si j akrylami. Wtym
jednak przypadku nie moemy uy wody.
Naley posuy si specjalnym rozcieczalnikiem: Mr.Color Thinner lub Mr.Color Leveling
Thinner ten ostatni jest z opniaczem.
Retarder mona te kupi osobno iwproporcjach 1:10 dodawa do klasycznego Thinnera.
14
Farby serii H iC cechuje bogata

paleta kolorw. Seria C to
160 barw, H ma jeden wicej.
Paleta podzielona jest na kolory
podstawowe oraz tematycznie
pojazdy, samoloty iokrty.
Spotykamy rwnie odgazienia
historyczne, awic np. barwy
lotnictwa czy broni pancernej
zokresu II wojny wiatowej
do dyspozycji miertelnikw, bd jednym

zpierwszych, ktrzy wybior si na niemieckie lotnisko w1944 roku zcyfrwk wrku.
Zawarto garnka z rosoem trzeba doprowadzi do wrzenia i natychmiast zmniejszy
ogie. Na najmniejszym palniku naley tak dozowa gaz, by ros lekko pyka, mruga do
nas oczkami tuszczyku... Wtym tempie gotowa przez okoo 4 do 5 godzin. Wczeniej posoli do smaku (nie przesoli!). Pojawiajce si
szumowiny od misa trzeba zgrabnie wyawia.
Jak to si je...
Obydwa rodzaje farb (C i H) rozcieczamy

do konsystencji mleka lub tustego mleka. Tutaj
wyjtkw nie ma. Dobrze rozrobiona irozmieszana farba to podstawa pracy. Gsta farba pomimo mocnego cinienia powietrza podawanego do aerografu daje powierzchni podobn
do kaszy manny. Gubi si drobne szczegy,
co w mniejszej skali moe by dramatycznie
widoczne. Gruba warstwa zakrywa byskawicznie wszelkie efekty wstpnego cieniowania linii podziau izagbie ciemnym kolorem.
Dodatkowo, przy niewystarczajco rozcieczonej farbie zdyszy cign si bd cienkie nitki
na podobiestwo pajczyny. Malujemy zatem
cienk warstw pilnujc, by aerograf by cay
czas wlekkim ruchu. Rka trzymajca pistolet
powinna si rusza imocno dre. Unikniemy
wtedy kopotliwych zaciekw. Przy tradycyj-
nych farbach musimy czeka na wyschnicie

pierwszej warstwy, w przypadku produktw
Mr.Hobby niekoniecznie. Wypracowaem niezwykle prost metod, ktra pozwala pooy
kolor podczas jednej sesji wystarczy poczeka kilkadziesit sekund. Mocno rozcieczona
farba szybko odparowuje ijest gotowa do pooenia kolejnej warstwy. Odmy wic aerograf na 40 sekund, popatrzmy, czy farba jest
dobrze pooona. Dobrze nie zawsze oznacza
rwnomiernie malowanie modeli nie powinno przypomina malowania potu! Nie pokrywajmy regularnie caoci powierzchni. Niech
odezwie si gdzieniegdzie cie pre-shadingu,
niech rozbynie jasno podkadu czy plasti-
ku moe wykorzystamy to jako rozjanienia

rodkw paneli? Daje to niezwykle ciekawe
efekty i pozwala przeama popularny schemat: podkad, pre-shading, kolor, post-shading.
Przy zafiksowanych dziaaniach atwo onud,
a przecie chodzi o to, by przeamywa fale,
szuka, czasem improwizowa. Pierwsze dziesi modeli trzeba wyrzuci bez alu na mietnik. Tylko taka wiadomo pozwoli nam na
rozwj!
Proponuj zapomnie owodzie jako rozcieczalniku do serii H, o dedykowanym Hobby
Color Thinner rwnie. Najlepsze efekty uzyskuje si zMr.Color Leveling Thinner. Ten doskonay specyfik zt nalepk lej do wszyst-
Proponuj zapomnie owodzie

jako rozcieczalniku do serii H,
odedykowanym Hobby Color Thinner
rwnie. Najlepsze efekty uzyskuje
si zMr.Color Leveling Thinner. Ten
doskonay specyfik zt nalepk
lej do wszystkiego niczym Maggi do
kadej zupy prcz rosou.
nr 1/2012
SUPER MODEL
15
kiego niczym Maggi do kadej zupy prcz rosou. Itak: oczywicie, skoro dedykowany do
serii C, to rozcieczam nim te farby. Stosuj go
te do farb serii H wietnie si rozprowadzaj.
Podobnie dzieje si przy potraktowaniu nim farb
akrylowych Tamiya woda lub dedykowany
rozcieczalnik po prostu psuj efekt malowania
tymi farbami. Naturalnie wszelkie szpachlwki
obu japoskich producentw take rozcieczam
Mr.Color Thinner. Niewielkie szpary w modelu wypeniam szpachl Mr.Hobby lub Tamiya
i po lekkim steniu wymywam jej nadmiar
Thinnerem za pomoc patyczka higienicznego.
Opinie na deser
Po piciu godzinach ros jest prawie gotowy.

Wostatniej fazie gotowania mona wrzuci przypalon na czarno powk cebuli, ktra nada zupie klarownoci. Po skoczeniu tego procesu naley zostawi sam pyn idodatkowo go odcedzi.
tak te robi najczciej. Poza tym specyfiki

zgamy Mr.Color maj bardzo intensywny, chemiczny zapach. Malujc wdomu trzeba dosy
dugo wietrzy pokj, by pozby si kopotliwego zapachu. Znam jednak bardziej agresywne
fetory, jakie pojawiaj si wchemii modelar-
Hobby Color Thinner idoskonay dodatek

do farb serii C, H iakryli Tamiya
Mr.Color Leveling Thinner
Zaczn od wad, by nie by tendencyjnie

miym. Po przetestowaniu lakierw bezbarwnych tej firmy okazao si, e mog negatywnie wpyn na kalkomanie. Albo trzeba ka
cienkie warstwy, albo zabezpieczy dobrze
wyschnite kalki lakierem typowo wodnym.
Mona te pokry same kalkomanie Sidoluxem
16
skiej na czele znitro. Ja osobicie lubi dosy

szlachetn wo chemii Mr.Color izdyem si
do niej przyzwyczai. Nic darmo na tym wiecie, jak pisa klasyk.
Konsultowaem rwnie spraw zapachu
zmodelarzem zawodowym Kamilem Feliksem
Czas schnicia to jedna

znajwaniejszych zalet chemii
Mr.Color. Waciwie nie czekam
podczas prac modelarskich. Maluj,
myj aerograf inatychmiast maskuj
powierzchni, kad kolejne kolory,
zdejmuj maski iprzechodz do
dalszych dziaa. Odkd stosuj
opisywane specyfiki, bardzo
przyspieszyem prace malarskie.
Sztarba. Potwierdza on, e pomimo wielogodzinnych sesji malarskich zrozcieczalnikiem

Mr.Color nie poczu niepokojcych objaww
zdrowotnych. Oczywicie, zawsze pamitajmy o wentylacji i wietrzeniu pomieszczenia,
ajak si da specjalnym wycigu wmiejscu
aplikowania farb na modele. Kamilowi przeszkadza dodatek retardera do rozcieczalnika
istosuje zwyky thinner bez opniacza. Dziki
temu cao szybciej schnie. Dla mnie natomiast satynowa powierzchnia powstajca po
zastosowaniu Leveling Thinnera to doskonaa
baza, by ka bezbarwny lakier byszczcy pod
kalkomanie.
Czas schnicia to jedna z najwaniejszych
zalet chemii Mr.Color. Waciwie nie czekam
podczas prac modelarskich. Maluj, myj aerograf inatychmiast maskuj powierzchni, kad kolejne kolory, zdejmuj maski iprzechodz
do dalszych dziaa. Odkd stosuj opisywane

specyfiki, bardzo przyspieszyem prace malarskie. Kolejn cech charakterystyczn jest
trwao powoki farb. Wpywa to na bezpieczestwo i komfort kolejnych zabiegw przy
modelu. Dopiero silne dziaania mechaniczne
mog uszkodzi pomalowan powierzchni.
Inn cech jest wyjtkowa przyczepno do
powierzchni plastiku. Czsto nie stosuj podkadw przed kadzeniem kolorw wystarczy,
e umyj plastik wwodzie zdetergentem.
Farby Mr.Color serii C iH oraz akryle Tamiya

mona miesza ze sob. Najpierw wlewamy do
pojemniczka rozcieczalnik, apotem dodajemy
kolor. Nie zaobserwowaem nigdy efektu zwaenia. Jeeli chcemy malowa przy pomocy pdzla, pamitajmy omniejszym rozcieczeniu farby.
Podsumowanie
Podczas rozmw z innymi modelarzami
czsto zauwaam niepokojce tendencje.
Dowiadczeni koledzy maj podstawowe kopoty zmalowaniem. Wpywa na to kilka czynnikw. Po pierwsze, dziwny sentyment do starych farb olejnych bardzo niegdy popularnego
wytwrcy zWielkiej Brytanii. Tumacz to zapasami wwarsztacie iprzywizaniem do marki.
Inny trend, ktry obserwuj, to zamiowanie do
kupowania niewiele taszych farb akrylowych
woskiej firmy na licencji producenta z USA.
Oszczdnoci waciwie adne, bo te farby s
bardzo mocno rozcieczone, a kartonik pod
zakrtk rwcy si na strzpy iwpadajcy do
soiczka zfarb jest piekielnie uciliwy. Iniech
opadnie zasona milczenia na temat jakoci tej
chemii.
Od dawna uywam i polecam farby z serii
Mr.Color i Hobby Color z rozcieczalnikiem
Mr.Color Leveling Thinner. Sprawiaj, e ycie modelarza staje si atwiejsze. Duo wybaczaj, kiedy umiejtnoci jeszcze nie s
zbyt wysokie, a wsppracuj niczym wieloletni partner, kiedy co ju potrafimy. Bdmy
nowoczeni! Niech nasz warsztat ewoluuje,
nie stjmy wmiejscu, gdy wiat wok pdzi
do przodu. W przypadku farb Mr.Hobby ku
lepszemu.
Odcedzony ros naley podawa z makaronem typu krajanka. Nie trzeba gnie ciasta
samemu, wsklepach jest duy asortyment doprawdy doskonaej jakoci makaronw. Ros
trzeba podawa bardzo gorcy. Mona pokroi odrobin zielonej pietruszki (lepiej lubczyku)
iugotowanej marchewki. Drodzy modelarze,
po podaniu maonce lub mamie tak przygotowanej porcji wniedziel moecie malowa
intensywnie pachncymi specyfikami zrodziny Mr.Color przynajmniej do rody. Wyrzucie
stare farby izacznijcie malowa Mr.Hobby, ado
rosou nie dodawajcie sztucznych kostek bulionowych. To przecie niepotrzebne...

m
Lakiery bezbarwne
Mr.Color (Gloss, SemiGloss iMatt) s doskonaej
jakoci. Daj bardzo rwn
powierzchni, szybko
schn inie kn.
nr 1/2012
SUPER MODEL
17
Rozcieczanie imalowanie
Szybki poradnik korzystania zfarb Mr.Color
3. Mieszamy. Konsystencja
powinna powinna by
zbliona do tustego mleka.
1. Za pomoc somki
do napojw pobieramy
odpowiedni ilo farby
zpojemniczka...
2. Kolejn, czyst
somk nabieramy
rozcieczalnik.
4. Mikstur ostronie wlewamy do

aerografu isprawdzamy jako mieszanki
na kartce papieru kredowego.
5. Cinienie wkompresorze
nie powinno przekracza 15
PSI. Jeeli mieszanka nie jest
zbyt gsta takie cinienie
powinno wystarczy.
6. Podczas
malowania,
pamitajmy, by
aerograf cay
czas by wruchu.
Jeeli zbyt dugo
przytrzymamy
strumie wjednym
miejscu, moe
pojawi si zaciek
trudny pniej do
usunicia.
Lepiej ka kilka
cienkich warstw
ni jedn grub.
18
42,00
wersja anglojzyczna PLN

z VAT
42,00
PLN
z VAT
42,00
wersja anglojzyczna
PLN
z VAT
57,75
PLN
wersja anglojzyczna
z VAT
42,00
PLN
78,85
26,25
z VAT
z VAT
PLN
z VAT
PLN
Aby otrzyma zamwione ksiki naley:

dokona wpaty na numer konta Kagero Publishing Sp. zo. o.:
64 1600 1446 0003 0511 1658 6150
przesa do nas kupon promocyjny wraz zdowodem wpaty
do zamwienia doliczy koszt wysyki wwysokoci 12,00 PLN
Kupon naley wysa na adres:
KAGERO Publishing Sp. zo.o.

ul. Megiewska 9F
20-209 Lublin
e-mail: oferta@kagero.pl
tel. 81 749 20 20
z zamwienie ju dzi!
Zamawiam nastpujce ksiki (zaznaczy waciwy)
Promocja wana do 29 lutego!
Henschel HS 123......................................................................................
liczba egzemplarzy 1
cena: 42,00 PLN
Arado Ar 196............................................................................................
cena: 42,00 PLN
Super Model International......................................................................
cena: 42,00 PLN
Heavy Cruiser Prinz Eugen.......................................................................
cena: 57,75 PLN
Japoskie Pancerniki tom. II.....................................................................
cena: 78,85 PLN
Dywizja Wiking wPolsce.........................................................................
cena: 26,25 PLN
Luftwaffe over the Far North....................................................................

liczba egzemplarzy 1 cena: 42,00 PLN
Do zamwienia naley doliczy koszt wysyki wwysokoci 12 PLN
Zamwienia przez Internet www.kagero.pl Zamwienia telefoniczne 81 749 20 20
M ULTIMEDIAL NY
KUPON ZGOSZENIOWY MULTIMEDIALNY KONKURS MODELARSKI
Prosimy wypenia kupon drukowanymi literami
NAZWA:
SKALA:
KLASA:
KALKOMANIE:
Cartograf zpublikacji OW Kagero

inne
Imi iNazwisko
ADRES ZAMIESZKANIA (kod pocztowy, miejscowo, ulica, numer domu)
Telefon, adres mailowy
zgoda rodzicw lub opiekunw (wypeni wprzypadku osb poniej 18 roku ycia)
Wyraam zgod na gromadzenie iprzetwarzanie moich danych osobowych do celw marketingowych Kagero Publishing Sp. zo.o., zgodnie zUstaw oochronie danych osobowych zdnia 29.08.1997r. (D.U. z1997r. Nr 133, poz.
833 zpz. zm.), oraz owiadczam, i jestem wacicielem zgoszonego do konkursu modelu idysponentem wszystkich praw do niego.
Czytelny podpis:
KON K U R S M U LTI M ED I A L NY KON K URS MULTIMEDIALNY KONKURS MULTIMED IAL NY
KUPON ZGOSZENIOWY MULTIMEDIALNY KONKURS MODELARSKI

Prosimy wypenia kupon drukowanymi literami
NAZWA:
SKALA:
KLASA:
KALKOMANIE:
Cartograf zpublikacji OW Kagero

inne
Imi iNazwisko
ADRES ZAMIESZKANIA (kod pocztowy, miejscowo, ulica, numer domu)
Telefon, adres mailowy
zgoda rodzicw lub opiekunw (wypeni wprzypadku osb poniej 18 roku ycia)
Wyraam zgod na gromadzenie iprzetwarzanie moich danych osobowych do celw marketingowych Kagero Publishing Sp. zo.o., zgodnie zUstaw oochronie danych osobowych zdnia 29.08.1997r. (D.U. z1997r. Nr 133, poz.
833 zpz. zm.), oraz owiadczam, i jestem wacicielem zgoszonego do konkursu modelu idysponentem wszystkich praw do niego.
Czytelny podpis:
z zamwienie ju dzi!
Imi iNazwisko
Adres
Kod pocztowy
Telefon lub e-mail
Kupon naley wysa na adres:
Wyraam zgod na gromadzenie iprzetwarzanie moich danych osobowych dla potrzeb niezbdnych do realizacji
zamwienia, zgodnie zUstaw oochronie danych osobowych zdnia 29.08.1997r. (D.U. z1997r. Nr 133, poz. 833
zpz. zm.).
Podpis
KAGERO Publishing Sp. zo.o.

ul. Megiewska 9F
20-209 Lublin
e-mail:oferta@kagero.pl
tel. 81 749 20 20
Zamwienia przez Internet www.kagero.pl Zamwienia telefoniczne 81 749 20 20
p u b l i s h i n g
KO NK U RS MODEL AR SKI
IWIELE INNYCH NAGRD

ZANIM WYLESZ, ZAPOZNAJ SI ZREGULAMINEM
Regulamin Multimedialnego Konkursu Modelarskiego
1. Organizatorami Multimedialnego Konkursu Modelarskiego s
Redakcja Super Modelu iKagero Publishing Sp. zo.o.
2. Konkurs ma charakter otwarty, mog wzi wnim udzia modelarze indywidualni oraz zrzeszeni.
3. Modele oceniaj sdziowie powoani przez Redakcj Super
Modelu.
4. Ocena odbywa si wg zasady podoba si, nie podoba si.
Wkadej klasie zostan przyznane wyrnienia dla 3 najlepszych
modeli. Organizatorzy zastrzegaj sobie prawo przenoszenia prac
midzy kategoriami.
5. Ze wzgldu na charakter Konkursu organizatorzy nie bd przyjmowali adnych protestw, a podjte decyzj sdziowskie s
ostateczne iniepodwaalne.
6. W Konkursie mog bra udzia modele, ktre byy ju wystawiane na imprezach modelarskich, prezentowane winternecie
iczasopismach.
7. Organizatorzy zastrzegaj sobie prawo przydzielania dodatkowych
wyrnie wKonkursie.
8. Nagrody przydzielone wKonkursie rozelemy poczt na adres
podany wkarcie zgoszenia.
9. Modele nadesane bez oryginalnych kart zgosze nie mog bra
udziau wkonkursie.
10. Redakcja zastrzega sobie prawo do wielokrotnego, bezpatnego
publikowania zdj modeli iuczestnikw konkursu wpublikacjach
Kagero Publishing Sp. zo.o.
11. Redakcja zastrzega sobie prawo niepublikowania zdj, jeeli
uzna, e ich jako nie odpowiada standardom.
12. Redakcja nie zwraca nadesanych materiaw.
13. Wkonkursie nie mog bra udziau pracownicy OW KAGERO
iKagero Publishing Sp. zo.o. oraz czonkowie zespou redakcyjnego Super Modelu.
14. Uczestnicy konkursu wyraaj zgod na przetwarzanie ich danych
osobowych do celw marketingowych Kagero Publishing Sp. zo.o.
Aby wzi udzia wkonkursie naley:

1. Wyci wydrukowany na stronie 20 kupon zgoszeniowy. Wwydaniach nr 37, 38 i39 wydrukujemy po 2 kupony zgoszeniowe.
2. Aby zwikszy szanse wygranej, mona zgosi wicej modeli,

jednak pod warunkiem, e na kady zgoszony model przypada
1 oryginalny kupon zgoszeniowy.
3. Wysa na adres Redakcji kupony zgoszeniowe ipyt CD lub
DVD ze zdjciami zgoszonych do konkursu modeli.
4. Jeden model moe by zaprezentowany na maksymalnie 5
zdjciach.
5. Kopert naley starannie zaadresowa zdopiskiem KONKURS
MULTIMEDIALNY iprzesa wterminie do 15 maja 2012 r. na adres:
Kagero Publishing Sp. zo.o., ul. Megiewska 9F, 20-209 Lublin.
6. Dla pierwszych 10 modelarzy, ktrzy najszybciej przystpi do
Konkursu, przeznaczylimy dodatkowe nagrody niespodzianki!
7. Dodatkowe nagrody od firmy Cartograf otrzymaj rwnie autorzy modeli, przy budowie ktrych uyte zostan kalkomanie
z publikacji OW Kagero, wydrukowane przez firm Cartograf.
Informacj opochodzeniu kalkomanii naley uwzgldni na kuponie zgoszeniowym.
8. Rozstrzygnicie konkursu nastpi w41. numerze Super Modelu.
9. Wnr. 41. Super Modelu oprcz listy zwycizcw znajdziecie pyt DVD ze zdjciami wszystkich modeli nadesanych na Konkurs
Multimedialny.
Klasy ikategorie modeli

1. Samoloty imigowce
Klasa 1 1:72 imniejsze
Klasa 2 1:48 iwiksze
2. Pojazdy wojskowe, w tym
artyleria samobiena i bez
wasnego napdu
Klasa 4 1:48
3. Figurki
Klasa 7 1:35 / 54 mm, 1:24
/ 70 mm
Klasa 8 90 mm iwiksze
4. Dioramy
Klasa 10 1:48
5. Inne
Klasa 12 okrty istatki
SAMOLOTY zSZACHOWNIC
zestawu
10
/
8
o c ena
PZL P.7a
1:48
To R o M o d e l
u sama zapowied pojawienia si na rynku miniatury PZL P.7a wskali 1:48 wywoaa wielkie poruszenie wrodzimym
rodowisku modelarskim. Jeszcze nim ktokolwiek poza autorem wzoru iproducentem mia szanse j zobaczy, wiadomym byo, i szykuje si model peen bdw. Otym, e bdzie za drogi, wspomina nie trzeba, bo oczywistym
jest, i taki jest kady wypust zpolskiej manufaktury. Wszak repliki made in Poland, szczeglnie rodzimych konstrukcji, powinny by przecie rozdawane za darmo. Ku chwale polskiego ora, ma si rozumie! Jeszcze gorzej zrobio
si, gdy wiato dzienne ujrzay pierwsze zdjcia gotowych odleww. Okazao si bowiem, e zestaw wyglda rewelacyjnie.
Kamil Feliks Sztarbaa

PIERWSZE SPOJRZENIE
Co kryje niewielki kartonik zmodelem? Przede
wszystkim niema liczb ywicznych czci,
aponadto par drobiazgw: prcik polistyrenowy, kawaek bezbarwnego filmu i szablon
ksztatu owiewki. Sporych rozmiarw kalkomania Techmodu zawiera oznakowania dla dwch
maszyn polskich, eksportowej rumuskiej oraz

trofiejnej niemieckiej. Ich rozmieszczenie
przedstawia dwustronnie drukowana, kolorowa
instrukcja znieco uproszczonymi schematami
malowania. Instrukcja sklejania to kolejna kartka formatu A4, tym razem czarno-biaa. Obok
krtkiego rysu historycznego znajdziemy wniej
spis czci przyporzdkowujcy im poszczeglne numery oraz schemat montau zrobiony na
bazie zdj zrnych etapw budowy miniatury.
Nie da si ukry, e bez dodatkowej dokumen-
tacji sklejenie modelu na tej podstawie moe

w niektrych miejscach nastrczy drobnych
trudnoci.
Jako odleww nie budzi zastrzee. Powiem
wicej, budzi respekt. Pomijam fakt, e nie sposb dostrzec adnej zniedoskonaoci typowej
dla ywic nie ma bbli, przesuni, niedolewek. Autor wzoru wykona doskona robot:
filigranowe detale zaskakuj precyzj, wietnie
oddana jest charakterystyczna faktura poszycia
pata. Odlewacz nie sprzeniewierzy tych zalet.
zanim zaczniesz...
Wykorzystane zestawy:
Polish Fighter Plane PZL P.7a ToRo Model
48S01.
Wybrane narzdzia imateriay:
22
profile polistyrenowe,
drut mosiny istalowy,
mosine rurki Griffon Model,
folia maskujca Oramask.
Uyta chemia modelarska:
farby celulozowe Mr.Hobby serii Mr.Color,

akryle Vallejo,
AK-interactive 045 Dark Wash,
MIG P220 Dark Wash,
Tamiya Weathering Sticks,
pynne pigmenty akrylowe Lifecolor
Tensocrom: TSC 01 Set I,
pigment MIG P023 Black Smoke.
Niestety, miejscami wida popiech producenta wwypuszczaniu miniatury na rynek. Prawd

powiedziawszy, drek sterowy wformie prcika
polistyrenowego czy brak kilku drobiazgw wyposaenia wntrza mog budzi mieszane odczucia. Zestaw krzyczy te oniewielk choby
blaszk zparoma kolejnymi detalami jak choby pasy fotela czy rama owiewki. Trudno, skoro
zabrako, trzeba dorabia, co nie powinno sprawi problemu dowiadczonym modelarzom.
Ado takich wanie kierowany jest omawiany
produkt.
KOKPIT
Nie bd udawa, e zaskoczyo mnie wstpne pasowanie elementw (zreszt nie budzce
zastrzee), bo przystpujc do budowy miaem
ju za sob sklejenie dwch egzemplarzy prosto z puda. Wiedziaem zatem, czego mog
si spodziewa. Po usuniciu kostek wlewowych i delikatnym przeszlifowaniu papierem
ciernym powek kaduba mogem niezwocznie zabra si za budow wntrza kabiny. Jak
wspomniaem, brakuje wniej kilku drobiazgw
jak choby rozrusznik Vieta czy rne manetki.
Posikujc si dostpn dokumentacj, dorobiem cz znich zprzernych profili polistyrenowych idrucikw cynowych. Przyznam, e
nie do wszystkich przyoyem naleyt uwag,
majc na wzgldzie fakt, i po zamkniciu kaduba zdecydowana wikszo zniknie, azdjcia
zbudowy bd niemal jedyn po nich pamitk.
Cae wntrze pomalowaem tamiyowskim Flat
Aluminium, po czym pocieniowaem Smoke
tego samego producenta. Kolejnym krokiem
byo pokolorowanie detali: siedziska fotela, gaek wmanetkach, instalacji iniektrych przecznikw. Cao zabezpieczyem bezbarwnym poyskiem. Dla podkrelenia iuwypuklenia wszelkiej drobnicy wykonaem osza ciemnobrzowym specyfikiem AK interactive dedykowanym
zielonym pojazdom. Pniej zabezpieczyem
poszczeglne segmenty satynowym werniksem.
KADUB
Poskadanie wcao wszystkich segmentw

wntrza oraz zoenie powek kaduba tego modelu to wzasadzie formalno. Zarwno fotel,
jak ipodoga zkawakiem obramowania pasuj
wymienicie iwaden sposb nie rozpychaj
kaduba. Poczenie tego ostatniego wcao
take nie przysporzyo problemw, anaoony
podczas klejenia niewielki nadmiar cyjanoakrylu
wystarczy miao za szpachl.
Upatrzyem sobie malowanie spoza pudeka,
tote zmuszony byem dokona paru drobnych
przerbek zestawu. Pierwsza znich to zakrycie
rynien karabinw maszynowych izamontowanie nad nimi niewielkiej aluzji. Zaczem od wypenienia zagbie Magic Sculpem. Gdy masa
lekko staa, wyciem w niej pytkie otwory
odpowiedniej wielkoci. Nastpnie wstawiem
wnie wygrzebane wzomie modelarskim foto-
trawione ramki, podklejone drutem cynowym

0,25 mm.
Przed przystpieniem do dalszego montau przepolerowaem wszystkie nitowane powierzchnie, wtym take na pacie. Moim zdaniem, jest to wtej miniaturze zabieg niezbdny, gdy wok kadego z otworkw daje si
zauway delikatne wybrzuszenie materiau,
niewidoczne na etapie budowy i malowania.

Kopotliwe zaczyna by jednak podczas ukadania kalkomanii, utrudniajc znaczco ich osiadanie na powierzchni.
Majc obrobiony kadub, zabraem si za doklejanie rnych detali: chodnicy, stopnia oraz
sterw. Wtych ostatnich ywiczne prciki, nazbyt
delikatne w formie odlewu, a co za tym idzie,
nr 1/2012
SUPER MODEL
23
kopotliwe wobrbce, wymieniem na kawaki

drutu 0,25 mm. Dorobiem te popychacze steru
kierunku.
PAT
Lotki podobnie jak powierzchnie sterowe s

w modelu osobnymi czciami. Analogicznie
przeprowadziem take ich monta. Zpolistyrenowych prcikw wykonaem popychacze na
grnych powierzchniach. Poniewa planowaem
malowanie pata ikaduba (oraz czcych je elementw) osobno, musiaem opracowa sposb
na pniejsze bezbolesne zmontowanie tych segmentw. Ztego powodu zarwno wskrzydach,
jak i w podstawach na kadubie nawierciem
otwory 0,5 mm, ktre miay posuy za gniazda
zastrzaw. Tym ostatnim warto powici kilka
sw wicej. Wpierwszej kolejnoci niezbdne
jest nadanie im waciwego ksztatu, bowiem
unasady (wczci bliej kaduba) zostay one
przez autora wzoru przeduone, lecz nie wyprofilowane. Niestety, rzeczone przeduenia s
bd zbyt szerokie, bd za wskie. Ito jest jedyne miejsce, gdzie wminiaturze P.7 trzeba uy
szpachli. By lepiej pokaza to na zdjciach, na
jednym zkompletw uyem czarnego cyjanoakrylu. Przyciwszy zastrzay na odpowiedni dugo, wich kocwki wkleiem niewielkie prciki,
majce posuy ich waciwemu umocowaniu
na pacie ikadubie.
Upatrzyem sobie maszyn w malowaniu
zmanewrw szkoleniowych. Wzwizku ztym
uznaem, e miym akcentem (acz nieudokumentowanym wprzypadku tego konkretnego
egzemplarza) bdzie zamocowanie na jednym
zzastrzaw fotokarabinu. Jego ksztat wystrugaem z kawaka polistyrenu. Wybraem konstrukcj rodzimej produkcji ze wzgldu na mniej
skomplikowan bry obudowy.
SILNIK
Prace nad jednostk napdow musiaem

rozpocz od delikatnego przeszlifowania cylindrw po zewntrznej stronie. Odlew nie wpisuje
si bowiem idealnie wokrg, co moe nie jest
przesadnie widoczne, ale tylko do czasu podjcia prb montau piercienia osony. Wdalszej
24
kolejnoci z metalowych rurek Griffon Model

idrutu zrobiem imitacj popychaczy. Nie dbaem oto, czy sigaj one centralnej czci, gdy
fragment ten mia si skry pod przedni czci
osony.Cokolwiek pracochonny okaza si monta rur wydechowych gwnie dlatego, e niemal wszystkie znich trzeba byo dogina na ciepo, by dopasoway si do gniazd wcylindrach.
Do kontynuacji prac niezbdne byo tymczasowe osadzenie silnika wkadubie izaoenie
piercienia osony. Operacja ta bya konieczna
z dwch powodw. Po pierwsze, dziki temu
mogem ustali dugo fajek na kocach rur
wydechowych. Po wtre, musiaem wykona
charakterystyczny stela utrzymujcy oson
silnika. Wtym celu najpierw nawierciem otwory wprzedniej czci obudowy jednostki napdowej. Aby mie pewno, e znajd si one
wjednej linii, uyem tamy maskujcej wcharakterze dystansu. Nastpnie wdziurkach tych
osadziem cienki drut mosiny, za na koniec
wysunem go na odpowiedni dugo ipoczyem obydwa ywiczne elementy osony
silnika.
PODWOZIE
Producent zapewnia, e golenie podwozia s

odlane ze specjalnej, mocnej ywicy, wic miao utrzymaj ciar miniatury. Ja ww. Mikoaja
te nie wierz, wic uznaem te elementy za wymagajce wzmocnienia, tym bardziej, e pat to
kawa ywicznego kloca. Aby unikn siadania
ywicy pod ciarem caego modelu wspecjalnie wytrasowane rowki wstawiem mosiny
drut 0,5 mm, acao zalaem cyjanoakrylem.
Gotowe golenie wkleiem w kadub, ponownie wzmacniajc poczenie du iloci kleju.
Dodatkow stabilizacj mog zapewni nacigi
zawieszenia. Nieprzypadkowo zatem do ich imitacji posuyem si stalowym drucikiem.
MALOWANIE
Poniewa miaem do czynienia zsamolotem

cakowicie metalowej konstrukcji, malowanie
zaczem od pooenia na niemal wszystkie elementy srebra Mr.Hobby (oprcz silnika, ktremu
dosta si Dark Iron tego samego producenta). Nastpnie wykonaem do klasyczny preszejding przy uyciu farb czarnej oraz zielonej.
Waciwe kolorowanie miniatury rozpoczem
od naniesienia jasnoniebieskiej RLM 76 na dolne powierzchnie pata istatecznikw poziomych.
Dodatkowo dorobiem nieco janiejszych smug
mocno rozcieczon biel. Nieco bardziej skomplikowany okaza si etap malowania grnych
powierzchni. Ot nawet wrd mionikw
polskich maszyn kwestia tego, co kryje si pod
nazw khaki, budzi kontrowersje. Jedn zpopularnych sugestii jest uycie RAF Dark Brown.
Wmoim odczuciu kolor ten jest odrobin zbyt
blady, dlatego malowanie zaczem od naniesienia delikatnego zielonego podkadu. Nastpnie
signem po rzeczony Dark Brown, natryskujc kolejn, odrobin transparentn warstw.
Dorobiem te kilka smug irozjanie, do koloru
bazowego dodajc nieco bieli. Nadal jednak nie
byem zadowolony zotrzymanego tonu (nawet
biorc pod uwag jego zmian choby pod wpywem osza), wic zdecydowaem si na pokrycie caego modelu Smoke Tamiyi. Uzyskaem tym
samym delikatne przyciemnienie powierzchni,
azarazem byszczcy podkad pod kalkomanie.
Na temat konfrontacji sporych gabarytw szachownic Techmodu zdo wybuja powierzchni miniatury nie bd si rozpisywa. Lekko nie
byo, szczeglnie od spodu, gdzie konieczne okazay si retusze pkajcej na ebrach kalkomanii.
nr 1/2012
SUPER MODEL
25
cza te biae, namalowane matow farb. Do

podkrelenia wszelkich detali oraz zaciemnienia
linii podziau blach initw uyem mikstury Dark
Wash zAK-interactive. Wci nie byem cakiem
zadowolony z wygldu wapnowania, dlatego
signem po bia farb olejn i miejscami
delikatnie wtarem j wwybrane powierzchnie.
KOCOWY MONTA
Wtym momencie mogem zabra si za ostateczny monta wszystkich elementw miniatury. Wpierwszej kolejnoci zamocowaem silnik
i jego oson. Nastpnie signem po pat.
We waciwym miejscu przykleiem do tablic
przyrzdw, a potem zamontowaem skrzyda
wprzeznaczonym temu gniedzie wkadubie.
Wdalszej kolejnoci powklejaem zastrzay oraz
pozostae drobiazgi, wtym usunity na czas malowania drek sterowy, dwigni rozrusznika czy
pasy fotela pilota. Ten etap prac zamknem naniesieniem na ca miniatur bezbarwnej satyny.
Ostatnim elementem, ktry musiaem zamocowa, by wiatrochron. Przycity na odpowiedni
ksztat bezbarwny film okleiem kawakami tamy
maskujcej, pomalowanej uprzednio na kolor kamuflau. Otrzymaem wten sposb imitacj metalowych ram owiewki.
BRUDZENIE
Nie mniej atencji wymagay numer na kadubie

oraz godo jednostki. Jedno idrugie musiaem
wymalowa samodzielnie, gdy w skadziku
kalkomanii nie znalazem nic odpowiedniego.
Cyferki namalowaem od wycitego samodzielnie
szablonu, natomiast goda powstay przy uyciu
pdzelkw iakryli Vallejo. Malunki zabezpieczyem byszczcym werniksem, po czym na kadub
pooyem lakier do wosw. Gdy wysech, si-
26
gnem po biay mat zpalety Lifecolora inaniosem tymczasowe oznaczenia, woryginale naniesione zmywaln farb na czas manewrw.
Pdzelkiem moczonym w wodzie dokonaem
dziea zniszczenia.
Po zabawie wwapnowanie miniatura dostaa kolejn warstw bezbarwnego poysku. Bya
ona niezbdna choby po to, by olejny osz
nie wgryz si zbytnio wpowierzchnie zwasz-
Na modelu wychodzcym spod mojej rki nie

mogo zabrakn brudu isoczystych ladw eksploatacji, nawet jeli planowaem wykona miniatur stosunkowo czystego samolotu. Kilka drobnych odpryskw farby wydrapaem ostrzem, odsaniajc srebrny podkad. Potem zaimitowaem
oleiste plamy izacieki, nakadajc kolejno Dark
Wash MIGa, Smoke zpalety Vallejo ina koniec
Tensocroma Oil. Do naniesienia bota na podwozie, cz ogonow iokolic schodka niezawodnie posuyy mi szminki Tamiya. Wzalenoci
od potrzeb aplikowaem je zwilonym starym
pdzelkiem istar szczoteczk do zbw. Prace
nad modelem zwieczyo naniesienie niewielkiej
iloci czarnego pigmentu wokolicach wydechw.

m
nr 1/2012
SUPER MODEL
27
28
nr 1/2012
SUPER MODEL
29
SAMOLOTY
1:32
M o n t e x
o c ena
8/10
zestawu
Henschel Hs 123 A-1

Zdenk ebesta
ierwszy bombowiec nurkujcy Luftwaffe

Henschel Hs 123 przez dugi czas by traktowany przez producentw modeli po macoszemu. Amatorzy skali 1:72 mieli do dyspozycji wiekow miniatur Airfixa, za mionicy skali
1:48 rwnie przestarzay zestaw firmy ESCI, ktry

pojawia si na rynku take wpudekach sygnowanych midzy innymi przez AMtech, Revella iItaleri.
W2008 roku ywiczn replik wskali 1:32 opracowaa polska firma Montex. Po otwarciu niezbyt
duego, solidnego pudeka znajdziemy wworeczkach 148 elementw dokadnie odlanych zjasnej
ywicy, bez pcherzykw izadziorw. Na pierwszy
rzut oka adnie odwzorowano powierzchni mo-
delu. Realistycznie wygldaj: pcienne pokrycie

iwgbne linie podziaowe, ciesz oko rwnie detale. Nawet najdrobniejsze elementy jak np. celownik koowy zostay doskonale odlane, zatem brak
blaszki fototrawionej nie czyni ujmy zestawowi.
Dokadn instrukcj uzupeniaj dwa schematy
malowania na oddzielnych arkuszach. Komplet
oznacze obu proponowanych egzemplarzy odtworzono wpostaci masek.
zanim zaczniesz...
Henschel Hs 123A Montex RMA 3205,
fototrawione pasy fotela pilota RB
Productions P32006,
lufy km-w MG 17 Master AM-32-002,
papier do drukowania kalkomanii na drukarkach laserowych Propagteam.
klej szybkowicy Loctite,
klej cyjanoakrylowy utwardzany gum
MXBON B684,
30
nitowado Rivet-R RB Productions T-009,

profile iarkusze polistyrenowe Evergreen,
drut mosiny.
podkad Mr.Hobby Mr.Surfacer 1000,

farby akrylowe Vallejo,
farby celulozowe Mr.Hobby Mr.Color,
lakiery bezbarwne Mr.Hobby,
pyny do kalkomanii Mr.Hobby Mr.Mark
Setter iSofter,
gotowe washe MIG: P220 Dark Wash, P222
Neutral Wash.
Nadlewki na poszczeglnych czciach nie

s due inie wymagaj mudnego cicia lub
szlifowania, przy czym niektre wiksze elementy ich nie posiadaj. Powierzchnie kaduba, skrzyde iogona wzbogaciem owykonane wedug zgromadzonych planw nitowanie,
posugujc si narzdziem Rivet-R firmy RB
Productions o rozstawie zbkw 0,75 mm.
Wbardzo szczegowym kokpicie nie ma po-
rda:
Franco, L. M. Henschel HS 123, Valladolid
2006.
Hfling, R. Henschel Hs 123, die Geschichte
eines legendren Schlachtflugzeuges,
Stengelheim 2005.
Ledwoch, J. Hs 123, Warszawa 1995.
Luftfahrt. Bilder, Texte, Dokumente Band 1,
1978.
trzeby dodawa adnych detali. Oddzielone

drzwi z lewej strony kaduba mog by zamontowane w pozycji otwartej. ywiczna tablica przyrzdw jest wystarczajco cienka
i plastyczna. Przykleiem do jej rewersu zaczon klisz zzegarami, ktrych tarcze zalaem
rzadk, przeroczyst ywic. Jedyn wad
wntrza stanowi brak pasw bezpieczestwa.
Musimy sign do wasnych zasobw lub
kupi odpowiedni zamiennik. Ja zdecydowaem si na wybornej jakoci komplecik z RB

Productions, obecnie mona te naby tekstylne pasy czeskiej firmy HGW. Wiatrochron
wydrukowano na przeroczystej folii. Skada
si on ztrzech czci, ktre instalujemy wywicznej ramce. Cay kokpit pomalowaem farb RLM 02 zpalety Mr.Color, za poszczeglne
drobne elementy akrylami Vallejo.
Porady:
Wcelu odtworzenia kamuflau maszyny przygotowaem nastpujce mieszanki farb Mr.Hobby serii
Mr.Color:
RLM
RLM
RLM
RLM
61
62
63
65
70% C131 + 20% C022 + 10% C107

70% C122 + 20% C120 + 10% C107
-70% C060 + 30% C338
-85% C115 + 15% C107
nr 1/2012
SUPER MODEL
31
Dokadna replika dziewiciocylindrowego silnika BMW 132 D a prosi si o odkrycie Nie

chciaem jednak zaburzy charakterystycznej
sylwetki samolotu, ktrej cech jest pokrywa silnika zduymi bblami, wic po prostu otworzyem jeden ztrzech segmentw osony. Silnik
uzupeniem jedynie kablami zdrutu ikilkoma
maymi detalami. Lufy przednich karabinw maszynowych MG 17 zastpiem piknie wykonanymi wyrobami szczeciskiego Mastera.
Do klejenia wikszych elementw ywicznych
jak choby skrzyda czy kadub lubi uywa gstego, czarnego, utwardzanego gum kleju cyjanoakrylowego MXBON B684, ktry znakomi-
32
cie sprawdza si take jako szpachlwka. Grny

pat modelu Hs 123 jest naprawd ogromny ima
gruby profil. Skada si zprawej ilewej powki.
Myl, e skrzydo ze wzgldu na swoj wytrzymao nie powinno mie tendencji do skrcania si.
Podczas sklejania obydwu powek ze sob naley
dokadnie przestrzega podanego winstrukcji kta
wzniosu skrzyde. Unikniemy wtedy kopotw przy
instalacji zastrzaw.
Po zakoczeniu montau ca miniatur pokryem podkadem Mr.Surfacer 1000 japoskiego
Mr.Hobby iprzystpiem do nanoszenia komuflau. Obecne wpudeku maski pozwalaj na wykonanie dwch malowa. Pierwsze to poczenie
bkitnego RLM 65 na dolnej powierzchni patowca ijednolitej zieleni RLM 70 lub 71 wgrnej
czci samolotu, wykorzystywane przez jednostk II./Sch.G. 1 na terenie ZSRR w1942 roku. Ja
jednake zawsze bardziej lubiem schemat stosowany wprzedwojennej Luftwaffe: kamufla segmentowy z ostroktnymi polami kolorw RLM
61, RLM 62 iRLM 63. Oczywicie jest on rwnie
dostpny wzestawie, ale sugerowana maszyna
suya whiszpaskim lotnictwie w1942 roku, ju
z czerwono-tymi kokardami. Zdecydowaem
si na egzemplarz zpierwszej jednostki Luftwaffe
wyposaonej wHenschle Hs 123 w1936 roku
St.G. 165 musiaem wic przygotowa nowy
komplet oznacze. Zmierzyem dokadnie model,
po czym narysowaem wprogramie Corel Draw
litery kodowe, numer seryjny ioznaczenia pastwowe. Ich czarne fragmenty wydrukowaem na
drukarce laserowej, korzystajc zpapieru do kalkomanii firmy Propagteam zlakierem bezbarwnym.
Zkolei biae elementy krzyy, koo pod swastyk
oraz litery kodowe A wyciem wfolii maskujcej. Na warstw surfacera natrysnem biae pola
pod znaki ilitery wtym kolorze. Nakleiem na nie
maski i naniosem kamufla, pomagajc sobie
tam maskujc Tamiya. W palecie Mr.Hobby
brakuje niestety odpowiednikw RLM 61, 62 i63,
zatem trzeba byo samodzielnie sporzdzi waciwe mieszanki, posikujc si wzornikiem barw. Po
pomalowaniu miniatury zdjem maski imiaem
ju biay podkad pod kalkomanie. Pooyem je

bez problemu na powierzchnie pokryte wczeniej
bezbarwnym lakierem byszczcym, uywajc preparatw Mr.Mark Setter iSofter. Nastpnie kalkomanie zabezpieczyem kolejn warstw byszczcego werniksu. Linie podziaowe iinne zakamarki
zapuciem specyfikami Neutral iDark Wash firmy
MIG. Drobne zadrapania powstay dziki kombinacji zdzierania imalowania farbami wkolorze jasnoszarym ialuminium. Potem natrysnem ostatni
warstw satynowego lakieru bezbarwnego. Na samym kocu przystpiem do przyklejania grnego
pata na przygotowane wsporniki.
Podsumowujc, cho replika Henschla wymaga pewnego dowiadczenia wpracy zarwno
zywicami, jak idwupatami, jej budowa bya
bardzo przyjemna inie sprawia wikszych kopotw. Poza tym mamy moliwo wzbogacenia
kolekcji ointeresujc konstrukcj, ktra pozostaa nieco w cieniu bardziej znanego Ju 87.
Warto wspomnie, e niedawno modele-matki
wszystkich ywicznych miniatur Montexu odkupia brytyjska firma A2Zee Models iju wkrtce
bd one dostpne tylko pod mark Alley Cat.
By moe na rynku pojawi si te Henschel Hs
123 wwersji B.
m
nr 1/2012
SUPER MODEL
33
34
nr 1/2012
SUPER MODEL
35
36
Henschel Hs 123 A-1
1:72
Mariusz ukasik
Henschel Hs 123 A-1; W.Nr. 0968, okodzie bocznym 52+A13 z3./St.G. 165, Kitzingen, lato 1937 roku.
Samolot wprzedwojennym malowaniu wostro amane pasy wkolorach RLM 61 Braun, RLM 62 Grn iRLM 63 Grau na grnych
ibocznych powierzchniach, od spodu RLM 65 Hellblau. Wikszo liter kodowych czarna, litery indywidualne inumery seryjne biae.
Kod maszyny zawiera nastpujce informacje dotyczce jej przynalenoci: 5 pity Geschwader sformowany wramach 2
Luftkreiskommando II, A indywidualne oznaczenie samolotu, 1 I. Gruppe, 3 3. Staffel.
Wnajnowszym tomiku
zserii Monografie autor
przedstawia:
- powstanie irozwj konstrukcji,

- sub Hs 123 wLuftwaffe, Chinach
iHiszpanii,
- opis techniczny,
- malowanie ioznakowanie.
Anglojzyczny tekst ksiki ilustruj:

- 102 zdjcia czarno-biae,
- 16 arkuszy rysunkw w skalach
1:48 i1:72 oraz wkadka zrysunkami
wskali 1:32,
- sylwetki barwne 9 samolotw.
nr 1/2012
SUPER MODEL
37
Rys. Mariusz Tarkawian
SAMOLOTY
Zlin Z-50 M
1:48
AZ
Model
o c ena
Wybierajc model z reguy

kieruj si oryginalnoci
konstrukcji samolotu, dlatego
te po ukazaniu si zapowiedzi miniatury akrobacyjnego
Zlina Z-50 M firmy AZ Model
wmojej ulubionej skali 1:48
wiedziaem, e szybko trafi
ona na mj warsztat.
zestawu
5/10
zanim zaczniesz...
Zlin Z-50 M AZ Model 4823.
papiery cierne ogradacjach 360, 600, 1500,
skalpel ze staym ostrzem,
iga krawiecka osadzona wuchwyt do
wierte,
czeska pika-yletka Tiger,
Kropelka jako klej iszpachlwka,
nitowado-samorbka,
wierto 1 mm zuchwytem,
38
drut mosiny 0,8 mm,

okrge profile polistyrenowe Plastruct
1 mm,
arkusz biaego polistyrenu gruboci 2mm
dwuskadnikowa szpachlwka epoksydowa
Mr.Hobby Mr.Epoxy Putty,
lutownica gazowa Aries,
pasta do lutowania KOKI SS4-M951DK,
tamy Tamiya 6 mm, 40 mm i3M,
przeroczysta folia do bindowania.

Tomasz Chacewicz
estaw onumerze katalogowym 4823 skada si zkilku wyprasek zszarego plastiku,

kilku elementw ywicznych, niewielkiej
blaszki fototrawionej oraz dwch arkuszy
kalkomanii, ktre pozwalaj na wykoczenie
repliki w dwch wariantach kolorystycznych
i czterech wersjach oznacze. Jako czci
wtryskowych nie powala: sporo nadlewek,
zalane detale, nierwne powierzchnie klejenia

duych czci. Najbardziej jednak rzucaj si
woczy bardzo grube krawdzie spywu skrzyde, ktre zuwagi na niewielkie jak na t skal
wymiary miniatury (ok. 18 cm x 15 cm) naley
konieczne poprawi. Niezbyt dokadnie odlane
ywiczne migo take nie wry atwej budowy, za to optymistycznie nastrajaj kalkomanie:
precyzyjnie wydrukowane, oywych kolorach
ibez przesuni. Zaczone arkusze zawieraj
oprcz podstawowych oznacze rejestracyjnych take napisy eksploatacyjne oraz dekoracyjne fragmenty malowania. Ja zdecydowaem
si na biao-czerwono-niebieski egzemplarz zarejestrowany wRepublice Poudniowej Afryki.
Postanowiem rwnie, e zbuduj Zlina niemal
prosto zpudeka, poprawiajc jedynie najwik-

spirytus do odtuszczenia,
farby:
Mr.Hobby Base White 1000 jako podkad ibiel,
Mr. Hobby: C8 Silver, H12 Flat Black,
Tamiya: X-2 White, X-4 Blue,
Model Master Acryl 4631 Italian Red,
rozcieczalnik Mr.Hobby Mr.Color Leveling
Thinner,
byszczcy lakier bezbarwny Tamiya X-22,
pyny do kalkomanii AeroMaster: Aero Set
iAero Sol,
sze bdy i uproszczenia. Uznaem, e w ten

sposb Czytelnikom atwiej bdzie wyrobi sobie zdanie na temat wyrobu AZ Model.
Na pierwszy ogie poszy wszystkie powierzchnie patowca, ktre naleao dokadnie
oszlifowa, zaszpachlowa nakadanym pdzlem Mr.Surfacerem 1200 ledwo widoczne nity
wykonane przez producenta oraz poprawi
linie podziau blach. Przy ostatniej czynnoci
posuyem si czesk, zbkowan pik-yletk iig krawieck. Potem zabraem si za zbyt
grube krawdzie spywu. Poprawiem je zbierajc plastik grubym skalpelem chirurgicznym
osztywnym ostrzu. Gdy krawdzie po zoeniu
powek skrzyde miay ju akceptowaln grubo, czesk pik Tiger odciem lotki iuzupeniem ich noski polistyrenowymi pytkami.
artystyczne farby olejne Maimeri Classico:

535 Ivory Black, 018 Titanium White,
benzyna do zapalniczek,
maskol Talens.
nr 1/2012
SUPER MODEL
39
Miejsca osadzenia lotek wskrzydach take naleao wyprofilowa. Po tej operacji mona byo
sklei powki skrzyde izaszpachlowa je klejem cyjanoakrylowym. Nastpnie wziem si
za filigranow kabin pilota. Tutaj bardzo przydatna okazaa si blaszka fototrawiona ztablic
przyrzdw ipasami bezpieczestwa. Dodaem
jedynie mieszek upodstawy drka sterowego, zrobiony zdwuskadnikowej szpachlwki
Mr.Epoxy Putty firmy Mr.Hobby, aposzczeglne elementy pomalowaem odpowiednimi farbami Mr.Hobby iTamiya.
Do zoenia bryy patowca posuy mi klej
cyjanoakrylowy, ktrego uywaem te do szpachlowania wielu szpar inierwnoci. Spord
jego zalet za najwaniejsze uwaam bardzo
krtki czas schnicia iatwo obrbki powstaej spoiny. Dobrze jest go nakada na zmatowion powierzchni. Wten sposb uniknie si
40
nieprzyjemnego uszczenia. Majc poczony kadub ze skrzydami, mogem ponitowa wszystkie powierzchnie wedug dostpnych planw
(osamodzielnym przygotowaniu potrzebnego
narzdzia imetodach nitowania pisaem ju wnr
30 i31 Super Modelu). Dokleiem rwnie przygotowane wczeniej detale: lotki, ich popychacze iklapki wywaajce (pochodzce zblaszki
fototrawionej), atake rury wydechowe zrozwierconych plastikowych prcikw.
Sporo pracy wymagao poprawienie podwozia modelu. Oile koa iowiewki wymagay tylko
oszlifowania, otyle golenie podwozia gwnego
naleao wykona od nowa. Zrobiem je zpaska blaszki po konserwie. Blacha ta jest bardzo
sztywna przy zachowaniu niewielkiej gruboci
inadaje si do takich zastosowa duo bardziej
ni czsto uywane przez modelarzy puszki po
napojach. Wystarczyo jeszcze doda przewo-
dy wycignite nad wieczk zramki wypraski

iobejmy ztamy Tamiya, by podwozie prezentowao si zdecydowanie lepiej. Widelec kka
tylnego zlutowaem zdrutu mosinego, korzystajc zlutownicy gazowej ipasty KOKI.
migo skleiem z ywicznego kopaka
(uprzednio wymieniajc jego tyln cz na
plasterek dugopisu) i plastikowych opat.
Chciaem, aby mj Zlin dysponowa leciutko obracajcym si migiekiem, dlatego jego o wykonaem zdwch igie lekarskich orednicach
0,8 mm i1,2 mm, wkadajc jedn wdrug.
Mogem ju powoli zabiera si za malowanie. Najpierw odtuciem model, natryskujc
na niego mgiek spirytusu. Poniewa kolorem
podstawowym mia by biay, zastosowaem
Mr.Base White 1000 firmy Mr.Hobby. Trzy cieniutkie warstwy pozwoliy uzyska idealn, satynow powierzchni sowem, podkad ikolor
wjednym. Teraz przysza pora na etap, ktrego
od pocztku si obawiaem: maskowanie przed
nanoszeniem czerwieni ibkitu. Co prawda, arkusz kalkomanii zawiera odpowiednie elementy wtych barwach, jednak itak trzeba byoby
retuszowa wiele zakamarkw. Jak si pniej
okazao, kalki nie byy te zbyt dobrze dopasowane do patowca. Odpowiednie maski wyciem z40 mm tamy Tamiya naklejonej na foli
do bindowania, posugujc si kalkomani jako
szablonem. Przebijajce spod folii ksztaty jej poszczeglnych fragmentw wycinaem odrcznie
noykiem Olfa. Wprzeniesieniu masek na model bardzo pomogo naklejenie na nie zwykej,
przeroczystej tamy klejcej. Po dugiej walce
udao si! Mogem teraz pomalowa pasy na
skrzydach ikadubie farb Italian Red zakrylowej palety Model Master inieco rozjanion
X-4 Tamiya, apozostae detale innymi kolorami
dobranymi na podstawie instrukcji izdj oryginalnych maszyn.
Zarwno przed, jak ipo naoeniu kalkomanii pokryem model kilkoma cienkimi warstwami bezbarwnego lakieru byszczcego Tamiya
X-22. Oznaczenia zdoczonych do zestawu arkuszy piknie wgryzy si wlinie inity, ale trzeba
uwaa na ich bardzo mocny klej oraz nie aowa odpowiednich pynw. Wprzewaajcej
czci biay Zlin wyglda teraz bardzo sterylnie,
dlatego na wszystkie powierzchnie naniosem
ciemnoszary, olejny wash rozcieczony benzyn
do zapalniczek. Po kilku godzinach niezbyt dokadnie wytarem go patyczkami higienicznymi
ichusteczk. Aby nie zetrze go cakowicie w
miejscach, gdzie nity ilinie byy bardzo pytkie,
podeschnit farb gdzieniegdzie wycieraem
po prostu palcem.
Zbliajc si do mety, dokleiem przygotowane ipomalowane zawczasu drobne elementy.
Troch pracy wymagaa jeszcze osona kabiny.
Zuwagi na przesadn grubo tej proponowanej przez producenta postanowiem wytoczy
zamiennik, czemu sprzyja do prosty ksztat tej
czci. Po zamocowaniu wimadle oszlifowanej

iwypolerowanej osony zzestawu nacignem
na ni rozgrzany arkusz przeroczystej folii do
bindowania ichwil pniej miaem now, ciesz oson. Ramy oszklenia zrobiem zpaskw
biaej kalkomanii, wycinanych ostrym skalpelem. Tym sposobem dobrnem do koca budowy repliki akrobacyjnego Zlina. Polecam go
wszystkim modelarzom, ktrzy chc odpocz
od czsto ponurych maszyn bojowych, jednoczenie ostrzegajc, e nie jest to atwa miniatura. Dzikuj firmie AZ Model za przekazanie
opisywanego egzemplarza.
m
nr 1/2012
SUPER MODEL
41
42
nr 1/2012
SUPER MODEL
43
POJAZDY
o c ena zestawu
9/10
1:35
Z v e z d a
T-90A
Prezent od Dziadka Mroza:
zanim zaczniesz...
wykorzystane zestawy:
T-90 Russian Main Battle Tank Zvezda 3573.

uyta Chemia modelarska:
podkad Vallejo 28012 Black Primer,
farby:
Vallejo Model Air: 028 Sand Yellow, 036
Mahagony, 001 White,
Mr.Hobby seria Mr.Color: C303 FS34102
Green, C137 Tire Black, C050 Clear Blue, TC12
RAL 9021 Teerschwarz,
Model Master: 1405 Gunmetal,
Tamiya: XF-59 Desert Yellow,
byszczcy lakier bezbarwny Mr.Hobby
GX100 Super Clear III,
44
pyny do kalkomanii Microscale Set iSol,

farby olejne dla plastykw Talens Van
Gogh: brz van Dycka, siena palona,
white spirit,
pasta Vallejo 26.215 Sandy Paste,
specyfiki AK interactive: AK 015 Dust
Effect, AK 016 Fresh Mud, AK 017 Earth
Effects,
pigmenty MIG: P028 European Dust, P033
Dark Mud, P037 Gulf War Sand,
utrwalacz do pigmentw MIG P249
Pigment Fixer,
akrylowy, matowy lakier bezbarwny Italeri
4636AP.
zog T-90 wszed do produkcji w 1993

roku. Wedug wstpnych zaoe mia to
by cakowicie nowy pojazd, lecz ostatecznie jako bazy uyto wczeniejszego
T-72 i podzespow T-80. Pojazd wyposaony jest w pancerz reaktywny Kontakt-5 oraz
elektro-optyczny system zakcajcy Sztora-1.
Gwne uzbrojenie stanowi armata gadkolufowa 2A46M-4 kalibru 125 mm. Zarwno pancerz reaktywny, jak iskadniki systemu Sztora-1
tylko si otym dowiedziaem, zestaw trafi na

moj list znagwkiem Do kupienia. Cena
poniej 100 PLN sprawia, e szybko nabyem
go wjednym zlokalnych sklepw. Chwil po
otwarciu puda zaczem mu si ponownie przyglda wposzukiwaniu maego znaczka jednego
zduych, chiskich koncernw, wiadczcego
opowstaniu miniatury we wsppracy zjednym
znich. Nic takiego jednak nie znalazem. Skd
za sam pomys?
Ot wypraski wygldaj po prostu wietnie.
Wiem, e Zvezda od jakiego czasu sukcesywnie
podnosi standard swoich wyrobw, ale ten bije
wczeniejsze wypusty na gow. Model wyko-
czyni z T-90 bardzo atrakcyjny wizualnie

obiekt. Niestety, przez dugi czas adna zczoowych firm modelarskich nie miaa wofercie
jego miniatury wskali 1:35. Wreszcie wgrudniu minionego roku otrzymalimy prezent od
Dziadka Mroza wsprzeday pojawi si dugo
zapowiadany model rosyjskiej Zvezdy, wedug
purystw przedstawiajcy wariant T-90A. Gdy
nany jest zszarego iprzeroczystego tworzywa,

aczci rozoono na kilku ramkach. Wpudeku znale mona jeszcze kawaek sznurka, majcego imitowa liny holownicze; dwa rodzaje
(drobniejsza i grubsza) plastikowej siateczki,
instrukcj oraz arkusik zoznaczeniami. Wanie
kalkomanie to na pierwszy rzut oka najsabszy
punkt caoci. Ograniczaj si do cyfr, zktrych
Krystian Ciechowicz
mona skompletowa numer taktyczny wozu,

oraz znakw gwardyjskich.
Budow rozpoczem od zmontowania wiey
naszego pancernego kolosa czog jest bowiem
naprawd pokany. Proces ten przebiega bez
wikszych zakce, nie musiaem uywa szpachli, awszystkie elementy pasoway do siebie
bardzo dobrze. Pragn doda, e na czciach
nie ma przesuni formy, wszelkie detale s wyraziste, anieliczne nadlewki niewielkie iatwe do
usunicia. Wielka ilo misternie odwzorowanych szczegw powoduje, e ju sama wiea
wyglda atrakcyjnie. Potem zabraem si za sklejanie kaduba pojazdu. Tu te obyo si bez nieprzyjemnych niespodzianek iwszystko poszo
jak naley. Niewielki problem pojawi si podczas prbnego montau wiey na kadubie. Jego
rodkowa cz sprynuje wokolicach otworu na wie, std konieczno obcicia klinw
utrzymujcych j wkadubie. Pniej przyszed
czas na wykonanie ukadu jezdnego. Producent
przygotowa jego elementy rwnie na najwyszym poziomie. Na uwag zasuguje to, e grne odcinki gsienic zostay odpowiednio wyprofilowane, agrzebienie utrzymujce gsienic na
koach s wklejane osobno itake profilowane!
Rozwizanie to pozwala na bardzo naturalne
uoenie gsienicy na koach jezdnych oraz dokadne odtworzenie szczegw ich konstrukcji.
Nim si spostrzegem, mogem przystpi
do malowania. Zaczem od czarnego podkadu wsprayu Vallejo 28012. Nadaje on gadk,
jednolit powierzchni, idealn do dalszych prac
malarskich. Nastpnie naoyem aerografem na
cay model farb Vallejo Model Air 028 Sand
Yellow, by zaraz potem nanie rozjanienia tym
samym kolorem wymieszanym zbiel. Wtym
momencie czog wyglda tragicznie, ale wtakich chwilach nie wolno traci zimnej krwi. By
to wiadomy zabieg przygotowujcy miniatur
do kolejnych faz malowania. Na odsiecz mojemu T-90 przysza ziele C303 zpalety Mr.Color
japoskiego Mr.Hobby. Aby jeszcze poprawi
kamufla, punktowo natrysnem czarne plamy farb RAL 9021, pochodzc z zestawu
Mr.Hobby dedykowanego przede wszystkim
pojazdom NATO. Elementy gumowe zostay
pokryte Mr.Color C137 Tire Black, natomiast
gsienice iwszelkie pozostae elementy metalowe Gunmetalem zModel Mastera. Nie mog
rwnie pomin znaku firmowego gsienicowych pojazdw bojowych stanowicych efekt
sowieckiej tzn. rosyjskiej myli technologicznej, mianowicie drewnianej belki. Ajake, tutaj
te jest obecna. Pomalowaem j farb Vallejo
Model Air wkolorze Mahagony. Wskutek tych
dziaa model wyglda ju duo lepiej, a ja
tymczasem zawerniksowaem go byszczcym
Mr.Hobby GX100 inaoyem numer taktyczny,
obficie korzystajc zpynw do kalkomanii firmy
Microscale.
Teraz mogem zabra si za oywianie repliki.
Na pocztek wykonaem wash, tradycyjnie uywajc do tego celu farb olejnych dla plastykw
wkolorach brz van Dyke isiena palona, zmieszanych wproporcji 50/50 irozcieczonych white spiritem do konsystencji botka. Tak papk
naniosem na cay czog, po czym starem przy
pomocy grubych, twardych pdzli oraz wacikw
do uszu, pozostawiajc j jedynie wzagbieniach. Miniatura nieco si przyciemnia. Jak wida, nadanie bardzo jasnej barwy wpierwszej
fazie malowania zdao egzamin. Aby zrwnoway ten efekt, przetarem pojazd farb Tamiya
XF-59 Desert Yellow, stosujc technik suchego pdzla. Dziki temu wszystkie krawdzie oraz
wystajce detale stay si doskonale widoczne.
nr 1/2012
SUPER MODEL
45
Przysza pora na rnorakie brudzenie.

Rozpoczem od naoenia imitacji bota, powstaego z produktu firmy Vallejo o nazwie
Sandy Paste. Ceni w nim to, e przez cay
czas pozwala uzyska tak sam konsystencj oraz ziarnisto. Pniej zakurzyem model, posugujc si farb Tamiya XF-59 Desert
Yellow oraz nieco janiejszym specyfikiem AK
015 Dust Effect zAK interactive. Aplikowaem
je nierwnomiernie, bardziej zwracajc uwag na tyln cz czogu, ktra zreguy bywa
bardziej zakurzona. Wdalszej kolejnoci na miniatur zostay naoone dwie inne emalie AK
interactive: AK 016 Fresh Mud iAK 017 Earth
Effects. Nastpnie paskim, szerokim pdzlem zamoczonym w white spirit cieraem je
pionowo w d, wskutek czego wyoniy si
moim zdaniem bardzo ciekawie wygldajce
rain marks, u nas czasem zwane deszczoznakami. Wreszcie, po uprzednim naoeniu
izabezpieczeniu pigmentw, delikatnie natrysnem mgiek akrylowego, matowego lakieru bezbarwnego firmy Italeri. W ten sposb
zakoczyem prace.
Tytuem podsumowania musz podkreli, e
Zvezda dokonaa ogromnego skoku technologicznego. Nowe wyroby tego producenta najwyraniej moemy bra wciemno ibdmy pewni, e bd wykonane na najwyszym poziomie.
Przystpna cena czyni je jeszcze bardziej atrakcyjnymi. Wprzypadku T-90 stosunek jakoci do
ceny jest wprost doskonay, zwaszcza porwnujc znierzadko horrendalnymi kwotami, ktrych
daj za miniatury pojazdw bojowych niektre
firmy dalekowschodnie. Polecam ten model zarwno modelarzom dowiadczonym, jak itym,
ktrzy niedawno zaczli zabaw zplastikiem. Ani
jedni, ani drudzy zpewnoci nie poczuj si zawiedzeni dokonanym wyborem.

m
46
nr 1/2012
SUPER MODEL
47
48
nr 1/2012
SUPER MODEL
49
Zestaw ufundowany przez Wespe Models
POJAZDY
1:35
o c ena zestawu
6/10
Wespe Models
Drezyna GMC AFK WX352

Kamil Feliks Sztarbaa
acz trzeba od tego, e Wespe Models

kieruje swoj ofert do do specyficznego grona modelarzy. Rumuska manufaktura od lat proponuje miniatury pojazdw
nietypowych, mao znanych ijeszcze mniej popularnych. Czsto jednak ich konkurencyjno
koczy si niewiele dalej za oryginalnoci tematu, poniewa s to modele do uproszczone. Nabywca liczcy, e wpudeku znajdzie bardzo szczegowy, multimedialny zestaw, srodze
si rozczaruje. Na podstawie kilku spotka zwypustami tej firmy mog miao wysnu tez, i
jej waciciele na licie priorytetw zaraz za
nietuzinkowoci konstrukcji stawiaj prostot
montau. Nie da si bowiem ukry miniatury s mao skomplikowane istosunkowo atwe
w budowie, przewanie take cakiem niele

spasowane. To wszystko czyni wypusty Wespe
idealnymi dla kolekcjonerw imodelarzy, ktrzy
nad precyzj odwzorowania przedkadaj fakt,
e replika danej maszyny wogle istnieje przy
czym zazwyczaj nie wyglda to le. Mionicy liczenia nitw wywicach rodem zPloeszti znajd
jedynie baz do dalszych prac.
Zostawmy teraz potencjalnych zainteresowanych i zajmijmy si samymi produktami.
zanim zaczniesz...
wybrane narzdzia imateriay:
GMC AFK WX352 Wespe Models WES
35062,
figurka kierowcy zzestawu World War II
Drivers MiniArt 35042,
kalkomanie Allied Star Insignia White
Techmod 35009.
50
mosine rurki Griffon Model
GCP-BHP 10 i14,
klej Mr.Hobby MJ-199 Mr.Clear Glue II,
folia Oramask,
pytka PVC,
wirek ozdobny.
UYTA CHEMIA MODELARSKA:
emalie akrylowe Tamiya,

farby akrylowe Vallejo zserii Model Color,
farby celulozowe Mr.Hobby Mr.Color,
lakiery bezbarwne Lifecolor oraz Mr.Hobby,
Zestaw ufundowany przez Wespe Models

Za przykad niech posuy drezyna GMC AFK
WX352. Wewntrz do solidnego pudeka znajdziemy torebki strunowe wypenione elementami odlanymi zjasnobeowej ywicy, kilka kawakw rnej gruboci stalowego drutu oraz
instrukcj montau. Ta ostatnia to niezmiennie
od lat mocno uproszczony szkic zsugestiami,
w jakim rejonie powinny by przyklejone poszczeglne czci. Od jakiego czasu jego suplement stanowi kserokopia fotogramu wszystkich
elementw zestawu znumerami przyporzdkowanymi kademu znich. Same odlewy ywiczne
nie budz zastrzee. Nie ma niedolewek, przesuni czy bbli, zaobserwowa mona jedynie
uszkodzenia niektrych drobiazgw, najpewniej
powstae podczas transportu. Dodatkowo uwag zwraca fakt, i w tym konkretnym modelu
producent usun wszelkie wlewy. Co mi podpowiada, e nie tylko zmioci do klientw, ale
take by ukry ingerencje frezw ipapieru ciernego, majce na celu usunicie rnych niedoskonaoci odlewu. Wkadym razie, model jest
zgrubsza przygotowany do montau iwzasadzie przed sklejaniem wikszo czci wystarczy miejscami podszlifowa papierem ciernym.
Jak wspomniaem, swego rodzaju prymitywizm to jedna z naczelnych cech wyrobw
Wespe. Oznacza to, e podwozie nie grzeszy
przesadn mnogoci detali, ate, ktre ju tam
znajdziemy, dalekie s od finezji. Niemniej, skada si je cakiem przyjemnie. Drobny zgrzyt pojawi si wokolicach waw napdowych. aden
znich nie mia waciwej dugoci: obydwa byy
to za krtkie, to za dugie, wzalenoci od tego,
wash AK interactive AK 045 Dark Brown for

Green vehicles,
pynne pigmenty akrylowe Lifecolor
Tensocrom: TSC 01 Set I,
farba olejna dla plastykw Talens: brz van
Dyke,
white spirit,
Tamiya Weathering Sticks: Mud, Earth,
pigmenty MIG,
MIG Pigment Fixer.
nr 1/2012
SUPER MODEL
51
zktrej strony si przymierzao. Postanowiem

je zatem wymieni na nowe, wykorzystujc jedynie ywiczne przeguby poczone wsunitymi
wsiebie rurkami mosinymi zGriffon Model.
Tu pozwol sobie na ma dygresj rurki jak to
chiszczyzna, naprawd wietna sprawa. Maj
one delikatne, cienkie cianki, przy giciu nie pkaj na szwie, atwo si je tnie. Jednym sowem,
produkt naprawd wart uwagi! Wracajc do drezyny, wbrew zaleceniom instrukcji osie zrobiem
nie zzaczonego do zestawu drutu, ale zprofili
polistyrenowych. Tego samego materiau uyem do drobnych napraw iuzupenie. Tym samym, stosunkowo niewielkim nakadem pracy
zakoczyem budow podwozia.
Poniewa jedyn czynnoci, ktrej szczerze
nienawidz wbudowie modeli ywicznych, jest
szklenie, krokiem pajka szybciutko pokonaem ten etap udajc przy tym, e szyby boczne
wdrzwiach pozostawi otwarte, co wpraktyce oznacza ich brak. Okna zamaskowaem foli
Oramask iprzygotowaem szoferk do malowania.Byo bowiem niezbdnym pokolorowanie
jej wntrza przed przystpieniem do dalszych
prac. Ta faza przebiega do typowo: najpierw
aerografem naniosem rne odcienie szaroci
oraz brzu (na kanap), apotem pokolorowaem
detale. Nastpnie cao zoszowaem specyfikiem AK interactive. Wdalszej kolejnoci gbk
icienkim pdzelkiem namalowaem obicia izadrapania, za szminkami Tamiya wykonaem
imitacj brudu.Po tych zabiegach zamknem
szoferk, tymczasowo montujc drzwi wpozycji
zamknitej. Dalszy cig budowy nie przysporzy
najmniejszych trudnoci. Zdecydowaem si jedynie na drobn waloryzacj szperacza i wyfrezowaem wnim otwr, ktry na koniec planowaem zala bezbarwnym klejem Mr.Hobby
Mr.Clear Glue II.
MALOWANIE
Zaczem od naniesienia podkadu: czarnego na zawieszenie idolne partie pojazdu, Olive

Drab na cae nadwozie. Wszystkie rozjanienia
zrobiem mocno rozcieczon mieszank koloru
bazowego icoraz wikszej iloci Neutral Grey.
Na koniec domalowaem kilka blikw transparentn bia farb. Po naniesieniu dodatkowych
rozjanie na detale szar farb aplikowan
pdzelkiem cay model pokryem bezbarwnym
poyskiem. Na tak przygotowane powierzchnie
naniosem kalkomanie zzestawu amerykaskich
gwiazd Techmodu. Ponownie zabezpieczyem
miniatur werniksem, po czym wykonaem osza zolejnego brzu van Dyke.
Na tym etapie postanowiem przygotowa
sobie wszelkie dodatki. Przede wszystkim zrobiem podstawk. W tym celu kawaek torw
z zestawu przykleiem na pytk spienionego
PVC. Do imitacji tucznia posuy mi drobny
wirek ozdobny. Cao pomalowaem aerografem. Podebraem rwnie figurk szofera zze-
52
stawu MiniArt. Wymaga on jedynie drobnych

modyfikacji, by dopasowa go do kabiny pojazdu. Co prawda, wzestawie Wespe znajdujemy
ywiczne co udajce adunek, lecz uznaem,
e ze wzgldu na aparycj oraz gabaryty samotnie wygldaoby do smutno. Signem wic
do zomowiska, z ktrego wygrzebaem opony od jakiej lekkiej ciarwki. Posklejaem je
wsolidn cao iowinem nasczon klejem
chusteczk higieniczn.
WYKOCZENIE
Wdalszej kolejnoci wruch poszy gbka oraz

cienkie pdzelki zarcydugim wosiem, ktrymi
powoli malowaem imitacje rys iobi. Gdy byy
gotowe, posklejaem wszystkie elementy miniatury, ktre pozostaway dotychczas osobno. Aby
delikatnie zgasi intensywno rozjanie iobi,
atake dodatkowo oywi powierzchni, dorobiem nieco brudu izaciekw. Do ich wykonania posuyy mi niezawodnie Tensocromy oraz
tamiyowskie szminki.Prace nad modelem zakoczyo delikatne pigmentowanie. Natrysnem
rne odcienie bey, brzw oraz innych imitacji
rdzawego pyu jedynie na podwozie. Podobnej
mieszanki kolorystycznej uyem na podstawce.
Na sam koniec gwki szyn oraz cierajce si
powierzchnie k pomalowaem srebrn farb
Mr.Hobby Mr.Color C8.
Dzikuj wacicielom Wespe Models iGriffon
Model za przekazanie swoich wyrobw. Produkty
Wespe mona bez problemu naby wfirmowym
sklepie internetowym, za dystrybucj Griffona
wPolsce trudni si Sahara Hobby.
m
nr 1/2012
SUPER MODEL
53
54
nr 1/2012
SUPER MODEL
55
Dioramy iwiniety
cz 1
Wgierska haubica samobiena

O powstaniu haubicy samobienej na podwoziu czogu redniego 40.M
Turn Izadecydowao kilka czynnikw. Podstawowym znich bya sabo
sprztu znajdujcego si na wyposaeniu jednostek pancernych. Co wicej, dowiadczenia zdotychczasowych dziaa na froncie wschodnim pokazay, e wzastanych warunkach sprawdzay si m.in. pojazdy zrodziny Sturmgeschtz III. Niemcy jednak konsekwentnie odmawiali dostaw
tych wozw. Wzwizku ztym, na zlecenie Armii Wgierskiej wzakadach
Manfred Weiss opracowano dziao samobiene na zmodyfikowanym podwoziu czogu rodzimej konstrukcji. Zaprojektowany pojazd o do interesujcej bryle uzbrojono whaubic polow typu 40.M kalibru 105 mm
inazwano ostatecznie Zrnyi II. Wmidzyczasie okazao si, e wybrane
uzbrojenie nie wystarczy do skutecznego zwalczania radzieckich czogw,
dlatego powsta wariant Zrnyi Izarmat czogow 43.M kalibru 75 mm.
Wokresie od wrzenia 1943 r. do wrzenia 1944 r. wyprodukowano 60 haubic samobienych Zrnyi II iprawdopodobnie jedynie 6 dzia samobienych
Zrnyi I. Do dzi zachowa si tylko egzemplarz Zrnyi II, ktry znajduje si
wzbiorach muzeum broni pancernej wKubince.
Zrnyi II
1:35
S c r a t c h
zanim zaczniesz...
40/43.M Zrnyi II CZ Kolinec 35008,
toczona lufa 105 mm 1FH18M Jordi
Rubio TG37,
metalowe gsienice ogniwkowe
Friulmodel ATL-46.
mosine rurki,
iga,
mieszanka talku icyjanoakrylu jako
szpachla,
56
stemple imitujce podeszwy butw firmy

Calibre 35.

podkad wsprayu Citadel Chaos Black,
emalie akrylowe Tamiya: XF-51, XF-12, XF-8,
XF-58, XF-19, XF-2, XF-1, XF-10, XF-72, XF62, XF-5,
emalie Humbrol: 72,
akryle Vallejo Model Color: 982, 888, 319,
986, 984, 830, 331,
akryle Citadel: Chaos Black, Boltgun Metal,
lakiery bezbarwne Microscale,
pyny do kalkomanii Microscale,
farby olejne dla plastykw Talens Van Gogh

iRembrandt, Windsor & Newton, Titan,
pigmenty,
rozcieczalnik Humbrol Enamel Thinner,
tusze Citadel: Black Ink.
RDA:
Becze, C. Magyar Steel, Sandomierz 2007.
Internet.
Budowa:
Carlos Bravo Rodrguez
Malowanie, figurka, winietka:
Joaqun Garca Gzquez
Rok zycia Carlosa Bravo Rodrgueza
Po ukoczeniu modelu czogu redniego
Turn II ponownie musiaem si zmierzy zwyrobem CZ Kolinec. Czeskiego producenta trzeba pochwali za wybr tak niszowych tematw,
za nad poziomem ich realizacji spuci zason
milczenia. Krtko mwic, po obejrzeniu zestawu postanowiem wykorzysta zniego jedynie
wann inadbudwk kaduba. Wsamodzielnym
odtworzeniu reszty elementw pojazdu za rdo wiedzy posuya mi ksika Magyar Steel,
zawierajca m.in. rysunki Zrnyi II wskali 1:35,
a take zdjcia znalezione w rnych publikacjach iinternecie.
Prace rozpoczem od odcicia ukadu jezdnego inadbudwki od wanny. Zarkusza polistyrenu ogruboci 0,5 mm dorobiem podstawy
wzkw, w ktrych przy pomocy igy i linijki
zaznaczyem punkty pniejszego montau nitw. Bardzo pracochonna okazaa si korekta
ksztatu zwichrowanej ipenej niedolewek nadbudwki. Musiaem uzupeni ubytki mieszank
talku ikleju cyjanoakrylowego, zanim obudowaem grn cz kaduba pytkami polistyrenu.
Nastpnie poczyem oba segmenty modelu.
Ponownie musiaem uy duej iloci szpachlwki iplastikowych pytek (ztyu miniatury
ogruboci 2 mm, zprzodu wanny kaduba 0,5
i0,25 mm), aby ksztat iwymiary miniatury byy
zgodne zrysunkami.
Teraz mogem zabra si za detalowanie.
Wazy, peryskopy, uchwyty, aluzje i pokrywy
silnika wykonaem z polistyrenowych pytek
idrucikw, za rury wydechowe zmosinych
rurek. Zcienkiej blaszki dorobiem jeszcze kilka
innych drobiazgw. Wkolejnym kroku przykleiem do kaduba ijego wanny okoo 400 nitw.
Oczywicie, nie mogem pomin da wozu.
Oryginalny, ywiczny odlew koyski wzbogaciem detalami wykonanymi z profili polistyrenowych. Luf haubicy wymieniem na dedykowany niemieckiemu Wespe wyrb Jordi Rubio,
uzupeniajc go ohamulec wylotowy zjakich
fototrawionych resztek iplastiku. Przysza pora
na ukad jezdny. Po dowiadczeniach zmodelem
Turna II postanowiem przygotowa elementy
jednego wzka zplastikowych profili, po czym
skopiowa je wywicy. Resory wykonane take
zprofili polistyrenowych przykleiem do ju zamocowanych wzkw. Wskad zastosowanego
przeze mnie zestawu gsienic Friulmodel wchodz take koa napinajce i napdowe. Cho
nie byem cakiem zadowolony zich wygldu,
zdecydowaem si je wykorzysta, gdy nawet
bez przerbek prezentuj si lepiej ni oryginay
zCZ Kolinec.
Malowanie pojazdu
rzyznam, e sylwetka Zrnyi II jest do toP

porna, jednak zawsze mi si podobaa. Niestety,
wielkie koncerny modelarskie przewanie pomijaj mao znane typy ido wyboru pozostaj
jedynie miniatury ywiczne, czsto kiepskiej jakoci. Ztego powodu nie podjem si wyzwania, lecz gdy tylko dowiedziaem si opracach
Carlosa, zaproponowaem, e zajm si malowaniem modelu. Carlos si zgodzi, za co mu
serdecznie dzikuj.

m
nr 1/2012
SUPER MODEL
57
1 Zrnyi nosi mundurek wciemnooliwkowej zieleni, podobnej do

uywanej na pojazdach francuskich w1940 roku. Uzyskaem ten
kolor mieszajc farby Tamiya XF-51, XF-12, XF-8 iXF-8 wproporcjach
10:3:2,5:2,5. Rozjanienia na poziomych paszczyznach naniosem po
uzupenieniu mikstury oodrobin XF-19.
2 Oznaczenia pastwowe namalowaem od prostych masek

ztamy Tamiya.
3 Numery taktyczne pojazdu to kalkomanie zresztek po innym

zestawach. Naoyem je zpomoc pynw Microscale. Po ich
wyschniciu subtelnie pocieniowaem model, rozpylajc na
zaerografu bardzo rozcieczon mieszank farb Tamiya XF-1 iXF-10,
acao zawerniksowaem byszczcym lakierem Microscale.
4 Gdy werniks wysech, zaczem proces kurzenia miniatury od

natrynicia emalii Humbrol 72...
5...ktr cieraem, zanim wyscha, imitujc wypowienia

iskumulowany brud.
6 Wten sposb otrzymaem pki co jednostajny efekt

intensywnego zabrudzenia, typowy dla pojazdu okanciastych,
poziomych powierzchniach.
58
7 Aby je rozjani
izrnicowa, przygotowaem
biedronk z2 palet olejnych
farb artystycznych:
Dla zakurzonych powierzchni:
Yellow Ochre 88 (T),
Naples Light Yellow 222 (VG),
Yellow Ochre 227 (R),
Gold Ochre 231 (R),
Mars Violet 157 (W&N),
Titan Grey 79 (T),
8 Wygld modelu nieco si poprawi, ale to jeszcze nie koniec.
Dla pozostaych miejsc:

Natural Siena Earth 34 (W&N),
Van Dick Grey-Brown 41 (W&N),
Olive Green 73 (T),
Sepia 416 (R),
Light Azul Ultramarine 54 (T),
Transparent Green Yellow 281 (R),
Olive Green 620 (VG),
Rust Black 735 (R),
Natural Shadow Earth 74 (T),
9 Pora na odpryski izadrapania. Dla uzyskania przenikajcych si

rnych tonw rdzy na tumikach poszczeglne odcienie nakadaem
gbk.
10 Pdzelkiem namalowaem pozostae odpryski, m.in. na

11 Teraz potrzebowaem troch bota, zarwno wieego, jak
krawdziach wazw, pokryw ibotnikw. Wane, by nie przesadza
iprzyschnitego. Nawilyem powierzchni ziemistymi olejami
zich iloci. Do imitacji gbszych zadrapa uywaem farby Vallejo 982 artystycznymi rozcieczonymi Thinnerem Humbrola...
iczerni zCitadela, za te delikatniejsze nanosiem kolorem 888 zVallejo.
nr 1/2012
SUPER MODEL
59
12...po czym zaczem aplikowa pdzlem pigmenty. atwo je utrwali mocno rozcieczonymi olejami, jednoczenie rnicujc wten
sposb kolorystyk.
13 Na poziomych powierzchniach najpierw nakadaem pigmenty

mieszajc rne barwy...
14...by ostatecznie utrwali je rozcieczon farb olejn.
15 Plamy oleju imitowaem farb olejn Asphalt firmy Titan. Dobierajc rne stopnie rozcieczenia, uzyskaem plamy ornej
intensywnoci imniej lub bardziej byszczce.
60
nr 1/2012
SUPER MODEL
61
16 Dobry efekt zadeptania uczszczanych przez zaog obszarw

atwo osign przy pomocy stempli imitujcych podeszwy butw
zCalibre35.
18 Dodatek wpostaci kd drewna na burtach uatrakcyjnia miniatur.

Wykorzystaem naturalne gazki, ktre najpierw zagruntowaem
sprayem Citadela. Nastpnie naniosem kolor bazowy: Tamiya XF72. Powierzchni kory isoi zrnicowaem akrylami Vallejo 319, 986
i984, przyciemniem iscaliem washem zczarnego tuszu Citadela,
gdzieniegdzie natryskujc jeszcze farb Tamiya XF-62. Potem
zaimitowaem mech, nakadajc pdzelkiem tu iwdzie odrobin Vallejo
830 i331, atake rozpylajc zaerografu mgiek bardzo rozcieczonej
Tamiyi XF-5.
17 Uywajc wczeniej przedstawionych metod irnorodnych

odcieni pigmentw oraz farb olejnych, uwydatniem jeszcze
niektre miejsca.
19 Umieciem kody na pojedzie. Aby zintegrowa je zreszt,

ponownie zaaplikowaem pigmenty.
20 Gsienice pokryem farb Tamiya XF-72. Imitacj startych, metalicznych krawdzi uzyskaem za pomoc nakadanej technik suchego
pdzla farby Boltgun Metal zCitadela. Boto nagromadzone na elementach ukadu jezdnego powstao dziki pracy zziemistymi pigmentami
ifarbami olejnymi.
62
nr 1/2012
SUPER MODEL
63
figurki
Uncle
Meat
o c ena zestawu
8/10
45mm
Miniature Factory
zanim zaczniesz...
Uncle Meat Miniature Factory.
64
Green Stuff,
modelina FIMO,
pytki polistyrenowe rnych gruboci,
miniwiertarka Proxxon Micromot,
drucik cynowy,
pdzle gumkowe.

farby Vallejo serii Model Color,
farby-tusze Vallejo 72296 8 Game Color
Inks,
medium do spka Pelikan Krakelee,

Przemysaw Szymczyk
igurk Misnego Wujka francuskiej firmy Miniature Factory wykonano wformie

odlewu ywicznego. Miniatura skada si
z4 czci: tuowia, piy wraz zdomi, gowy zmask oraz wystajcej zkieszeni butelki
ze somk. Jako rzeby nie budzi zastrzee,
cho niektrzy mogliby preferowa bardziej
gadk powierzchni ciaa, ktra tutaj jest do
niejednorodna, co moe utrudnia malowanie
zuyciem choby farb olejnych. Jako samego
odlewu oceniam pozytywnie, chocia gwnie
na pile znalazem kilkanacie ladw po bbelkach powietrza, ktre naleao zaszpachlowa.
Wtym celu posuyem si dwuskadnikowym
Green Stuffem. Wzwizku ztym, e masa jest
nieco kleista, sprawdza si przy uzupenianiu
nawet minimalnych ubytkw. Donie zpi, ktre
chciaem malowa osobno, dopasowaem do
tuowia poprzez podgrzanie, zmikczajc wten
sposb ywic.
Majc gotow powierzchni, mogem przystpi do malowania. Najpierw natrysnem figurk czarnym podkadem wsprayu Citadel Chaos
Black, ktry nastpnie zaerografu pokryem biel Tamiyi. Wybr koloru podkadu ma znaczenie.
Jasny kolor powoduje, e uyte pniej barwy
bd ywsze, czarny za odwrotnie stonuje
kolorystyk.
Kolorowanie rozpoczem od ciaa. Wpierwszym etapie nadaem odpowiedni barw
elementom cielistym. Uyem mieszanki farb
Vallejo Model Color: bieli, Brown Sand iBasic
Skintone oraz czerwieni zpalety Game Ink tego wytwrcy. Nastpnie naoyem rozjanienia, dodajc do podstawowej mieszanki wicej
bieli. Malowaem cienkimi, pprzeroczystymi
warstwami, dodatkowo odpowiednim uoeniem iruchem pdzla niejako wymuszajc zbieranie si pigmentu tam, gdzie chciaem uzyska
najmocniejsze rozjanienia. Sekret malowania
w ten sposb polega na uyciu minimalnych
iloci mocno rozcieczonej farby wikszo
wycieraem wrcznik papierowy, potem nakadajc farb tak, aby pojedynczy ruch pdzla koczy si tam, gdzie ma by najjaniej (podobnie
jak przy operowaniu miot podczas zamiatania,
gdy chcemy zebra mieci wjednym miejscu).
Technika jest do pracochonna iwymaga wielokrotnego powtarzania coraz janiejszym odcieniem, ale pozwala na uzyskanie zupenie gadkich przej kolorw. Niestety, niejednorodna
powierzchnia figurki nieco utrudnia korzystanie
zowej metody. Cienie naoyem analogicznie,
uywajc palety barw rozszerzonej ofiolet ibkit. Korzystaem zfarb Vallejo zserii Game Ink
(Violet, Blue, Skin Wash) zdodatkiem zwykych
bieli bd Basic Skintone zlinii Model Color.
Podobnie postpowaem podczas malowania
twarzy, uywajc jedynie cieszego pdzelka, by
mc bardziej precyzyjnie kontrolowa uoenie
barw. Dodaem jeszcze nieco szaroci na policzkach ibrodzie, ktra miaa symulowa zarost.
Gdy skra bya ju gotowa, zajem si fartuchem. Pokryem go biel zniewielkim dodatkiem brzu, anastpnie rozjaniem biel, ponownie stosujc opisan wyej technik. Kolejny
krok stanowio ozdobienie fartucha podobizn
krowy. Znaleziony winternecie wzr zgrubsza
naniosem owkiem na figurk iprzystpiem
do kolorowania. To zadanie wymagao cienkiego
iostrego pdzelka, cierpliwoci oraz dokadnoci. Minimalny ruch rk potrafi wiele naprawi
bd rwnie duo zepsu. Wyzwaniem okaza-
o si pomalowanie wystajcej zkieszeni butelki coli.

Uyem tuszu Vallejo Skin
Wash z dodatkiem czerni
wciemnych partiach ibieli
w janiejszych. Efekt przeroczystoci danego detalu
mona uzyska odwracajc cieniowanie grne
partie, na ktre pada wiato, malujemy na ciemno,
adolne jasnym odcieniem.
Podobn technik wykoczyem zielon tub wdolnej czci piy, dodajc te
efekt czciowego wypenienia jej jak bliej nieokrelon substancj. Napis
na etykiecie butelki coli udao mi si wymalowa rcznie, podobnie jak i nazw
producenta na pile. Sam
pi malowaem czsto dodajc do zwykej farby nieco
Game Inka, co dao nasycony ikontrastowy efekt. Rdzawe elementy ukadu
wydechowego pokryem farbami Vallejo zzestawu Panzer Aces: Dark, Light iYellowish Rust.
Po pomalowaniu butw iinnych detali figurk
mogem umieci na podstawce.
Prace nad podstawk rozpoczem od przygotowania jej gwnych elementw zpytek polistyrenowych. Arkusz gruboci 1 mm, wktrym
rylcem Trumpetera wyobiem linie kafelkw,
sta si podog. ciany powstay zpytki ogruboci 2 mm, obklejonej kawaki arkusika 0,25
mm z wyrytymi uprzednio kratkami. Z pytek
zrobiem rwnie wcznik, gniazdko i listw
ozdobn na cianach. Rury ztyu podstawki to
docite fragmenty patyczkw do uszu. Na cianie powiesiem obraz. Jego ramk stworzyem
zpolistyrenu icyny, za grafika to zwyky wydruk zdrukarki atramentowej. Mop wykonaem
zkawaka prcika polistyrenowego, do ktrego
dokleiem obrobione iwyfrezowane kawaki plastiku, asznurki to skrcone odcinki drutu zcew-
Co rni farby Ink

(tusz) od zwykych
akryli Vallejo?
Tusze s pprzeroczyste po
wyschniciu, wzwizku zczym
znakomicie nadaj si do cieniowania
opisan przez mnie metod. Od
popularnych wrd modelarzy
farb typu wash odrnia je to, e
aplikujc wash na jak powierzchni
zmniejszymy intensywno jej
kolorw, wprzypadku tuszu dzieje
si odwrotnie nasycenie si
zwiksza, co mona wykorzysta na
kilka sposobw. Podstawowy zestaw
omiu tuszw zawiera gwnie ywe
kolory, co raczej kieruje go do
mionikw figurek, cho dostpne
s rwnie odcienie brzu. Osobicie
mog zczystym sumieniem poleci te
farby, cho wymagaj nieco treningu
inauczenia si wykorzystywania ich
waciwoci.
nr 1/2012
SUPER MODEL
65
ki mogem je rwnie dobrze zrobi z biaej

nitki, lecz drut ma t zalet, e mona go trwale
uksztatowa do podanej formy. Wiadro to
cz kocwki od dugopisu zrczk dorobion zdrutu ikawaka wytoczonej na miniwiertace
Proxxona wykaaczki. Tego urzdzenia uyem
take do wytoczenia znajdujcej si na zapleczu
flaszki ytniej zkawaka przeroczystej wypra-
ski. Etykiet iwtym przypadku wydrukowaem

na domowej plujce.
Uznaem, e skoro mam oprawc, to powinna pojawi si rwnie ofiara std pomys na
wystraszon wink. Powstaa wjedno popoudnie zmodeliny Fimo, ktr nabyem wczeniej
wEmpiku. Planowaem jej uycie jedynie do oblepiena szkieletu (zwykle do rzebienia uywam
Magic Sculpa lub Green Stuffu), jednak materia okaza si na tyle wdziczny, e powstaa
zniego cao. Konsystencja Fimo jest zbliona
do uywanej przeze mnie dotychczas mieszanki
inie zasycha sama zsiebie, co stanowi zarwno
zalet (mona formowa j wnieskoczono),
jak iwad niektre detale atwiej formuje si
zpodeschnitej, twardszej masy. Modelina wy-
Miniatura skada si z4 czci:

tuowia, piy wraz zdomi, gowy
zmask oraz wystajcej zkieszeni
butelki ze somk. Jako rzeby
nie budzi zastrzee, cho niektrzy
mogliby preferowa bardziej gadk
powierzchni ciaa, ktra tutaj
jest do niejednorodna, co moe
utrudnia malowanie zuyciem
choby farb olejnych.
66
maga utwardzenia poprzez kilkunastominutowe wypalanie jej wpiekarniku, wic praca zni
polega na wieloetapowych sesjach rzebienie-utwardzanie-rzebienie-utwardzanie. Mimo
wszystko jest to szybsze ni kadorazowe czekanie na utwardzenie mas dwuskadnikowych.
Nie bez znaczenia pozostaje te niska cena Fimo
niecae 10 PLN za paczk. Sprawia ona, e
modelina ta doskonale nadaje si dla osb, ktre chciayby sprbowa swych si wrzebieniu.
Figurka winki powstaa na drucianym szkielecie, uformowanym na podstawie kilku uprzednio
sporzdzonych rysunkw. Pniej w szkielet
okleiem modelin, utwardziem ietapami formowaem kolejne detale, utwardzajc ju zrobione. Modelina jest atwa wobrbce po wypaleniu, cho do krucha, na co trzeba zwrci
uwag szczeglnie przy delikatnych detalach.
Podczas malowania figurek korzystam

ztzw. mokrej palety
Jest ona bez przerwy nawilona, dziki czemu akrylowe farby nie wysychaj na
niej wkilka minut, aprzestrze palety pozwala na swobodne eksperymentowanie
zmieszankami kolorystycznymi. Do wykonania mokrej palety potrzebujemy paskiego
pojemnika (ja korzystam zmetalowej pokrywki opakowania po herbacie); czego, co
bdzie trzymao wod (mona uy zoonych rcznikw papierowych lub waty, ale
ja polecam gbkowe ciereczki kuchenne) oraz papieru do wypiekw. Wane, by ten
ostatni by do dobrej jakoci (wmoim przypadku Jan Niezbdny), bowiem kiepski
papier szybko si nascza ioddzielaj si od niego woski podczas dotykania pdzlem,
co uniemoliwia dalsz prac. Pojemnik wycielamy ciereczk, nalewamy na wod
ikadziemy na wierzch papier, lekko go dociskajc ivoil, paleta gotowa.
nr 1/2012
SUPER MODEL
67
Podstawk pomalowaem aerografem: najpierw mieszank bieli ifarby Buff, apotem samej bieli, zasaniajc kartonikiem kolejne rzdy
pytek na cianach, wskutek czego uzyskaem
efekt ich pocieniowania. Fugi podkreliem washem, natomiast reszt cian iwyposaenia pomalowaem ju pdzlem, tak samo jak wink.
Nie mogem sobie odmwi plam krwi na cianach, pododze i figurce znw uyem mieszanki tuszw Vallejo (Skin Wash, Red, Black),
ktr nakadaem zarwno tradycyjnie, jak
istrzelajc zpdzla. Tym ostatnim sposobem
otrzymaem charakterystyczne rozbryzgi.
Ostatnim etapem prac byo stworzenie imitacji pajczyn wedug znalezionego wInternecie
przepisu. Zastosowaem medium do spka
firmy Pelikan (do nabycia wsklepach dla artystw za niecae 10 PLN, zdaniem autora przepisu
adne inne si nie nadaje). Medium wlewamy
do aerografu, wczeniej zakraplajc do nieco
wody przy zachowaniu proporcji 80% medium,
20% wody. Naley operowa przy minimalnym cinieniu iduym otwarciu spustu, cho
umnie udawao si nawet przy nieco wyszym
cinieniu. Efekt jest trudny do skontrolowania
iwymaga treningu, znacznie atwiej pokry pajczynami elementy takie jak np. ga drzewa,
gdzie pajczyna ma si czego zapa. atwo
te przypadkowo zdmuchn ju uzyskan pajczyn, bo ich delikatno jest wzasadzie identyczna zprawdziwymi. Moje pierwsze prby zakoczyy si tym, e pajczyny znajdoway si
wzasadzie wszdzie na biurku, tylko nie tam,
gdzie chciaem. Miao to rwnie swoje dobre
strony, bowiem odpowiednio obracajc winietk
mona zebra na ni wiszce gdzie sztuczne
pajczyny iuzyska oczekiwany rezultat. Naley
te pamita ogruntownym wyczyszczeniu aerografu po pracy zmedium. Ja uywaem wody,
gdy zmywacz Wamodu powoduje zbijanie si
medium wel. Po naoeniu pajczyn winietka
bya gotowa imoga powdrowa na pk.
Serdecznie dzikuj p. Jacques-Alexandre
Gillois za przekazanie figurki Uncle Meata,
za firmie Acrylicos Vallejo za zestaw 8 Game
Color Inks. Wyroby Miniature Factory mona
kupi wsklepie internetowym producenta pod
adresem www.miniaturefactory.net.
m
68
nr 1/2012
SUPER MODEL
69
70
NR INDEKSU 385557 ISSN 1732-4491
ARMATA WZ. 1902/26 FRANCUSKIE CZOGI NA GRNYM kLSKU
Nr 1(46) stycze-luty 2012 CENA 13,99 z (stawka 5% VAT)
Nakad 14 950 egz.
ILUSTROWANY MAGAZYN HISTORYCZNY
www.kagero.pl
Operacja Frantic
USAAF w Zwizku Radzieckim
Eksperymenty Kriegsmarine
Zdoby Baarle-Nassau!
Ilustrowany Magazyn Historyczny Militaria XX wieku
Ilustrowany Magazyn Historyczny Militaria XX w. Wyd. Spec.
Ilustrowany Magazyn Wojskowy ARMIA
cena prenumeraty rocznej
Maga
Ma
gazy
zynn Lo
Lotn
tniciczy
zy AE
AERO
RO
Ilustrowany Magazyn Modelarski Super Model
Ilustrowany Magazyn Historyczno-Wojskowy Okrty
6 wyda
80,85 PLN
4 wydania
67,20 PLN
Opat za prenumerat naley wpaci na

numer konta Kagero Publishing Sp. zo. o.:
64 1600 1446 0003 0511 1658 6150
Wtytule przelewu prosimy poda nazw wybranej opcji
prenumeraty.
Wicej informacji
pod numerem telefonu
81 749 20 20
oraz e-mailem
oferta@kagero.pl
www. kagero.pl
6 wyda
80,85 PLN
6 wyda
95,55 PLN
11 wyda
103,95 PLN
11 wyda
126,50 PLN
KORZYCI DLA PRENUMERATORW:

1. gwa
wara
ranc
ncjja
ja otrzy
trzyma
mani
nia
ia ka
kad
deg
d
ego
eg
o nu
nume
meru
me
ru
wprost do domu,
2. staa, nisza cena przez cay rok,
k
3. mo
oliwo
o dokonyw
y ania zakupw wybranychksiek wcenach promocyjnych,
4. mo
oliliwo
wo
zak
akup
upu
u ks
ksi
ie
ekk, kt
try
rych
ch naa
kady przeznaczone do sprzed
day
krajow
j ejj
s limitowane,
5. sza
zans
nsaa na otr
t zyymaanie je
j dnejj ze 100 nagrd
rzeczowych wtrwajcych cay rok konkursach
dla pr
dl
pren
enum
umer
erat
ator
orw
w.
Super Model International (wydanie wjzyku angielskim)

4 wydania
105,00 PLN
Podan
ne ceny zawieraj stawk VAT idotycz prenumeraty krajowej
PRENUMERATA 2012

Super Model NR 38

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Super Model NR 38

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Super Model nr 1/2012

to pierwsze wydanie Super Modelu w2012

W tym numerze debiutuje rwnie znany

Wydawca: KAGERO Publishing Sp. zo.o.

Prezent od Dziadka Mroza: T-90A . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44

Marketing: Joanna Majsak (dyr.),

Drezyna GMC AFK WX352. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50

FF-1 'US Navy Two-seat Fighter' 1:72

Hellcat Mk.I/ Mk.II 1:72

Heinkel He 177 A-5 'Hi-Tech' 1:48

Producent: Special Hobby

Numery katalogowe: 48060

Numer katalogowy: 72232

Numer katalogowy: 7078

Ilo czci: 284 plastikowe

Ilo czci: 72 plastikowe x 2

Uwagi: zawiera el. ywiczne ifototrawione

Uwagi: reedycja, zawiera el. ywiczne, fototrawione imaski

Uwagi: edycja Dual combo, zawiera el. 2 modeli, blaszki imaski

Henschel Hs 123 A1:72

Bregeut Br 695AB.2 1:72

V-173 Flying Pancake 1:48

Producent: Special Hobby

Numer katalogowy: 48121

Uwagi: zawiera el. ywiczne ifototrawione

Ilo czci: 113 plastikowe

J2M3 Raiden (Jack) Type 21 1:72

J-20/Reggiane Re-2000 'Swedish Service' 1:72

Boulton & Paul Balliol T.2 / Sea Balliol T.21 1:72

Producent: Special Hobby

Ilo czci: 53 plastikowe

Numery katalogowe: 72234 / 72236

Numer katalogowy: 72226

Kalkomanie: 4 malowania / 4 malowania

Numery katalogowe: 8232

Uwagi: zawiera el. ywiczne

Ilo czci: 26 plastikowych

Uwagi: zawieraj el. ywiczne ifototrawione

Ilo czci: 412 plastikowych

Robinson R22 1:72

Bf 110C/E in MTO 1:48

Numer katalogowy: 1164

Numer katalogowy: 72071

Producent: Special Hobby

Numer katalogowy: 72240

Ilo czci: 300 plastikowych

Numer katalogowy: 1167

Uwagi: zawiera el. fototrawione

Ilo czci: 79 plastikowych

Uwagi: edycja limitowana, zawiera el. fototrawione, ywiczne imaski

Ilo czci: 153 plastikowe

Nowinki zEduard Polska Sp. zo.o.

F6F-3 Hellcat 1:72

Uwagi: zawiera el. ywiczne ifototrawione

P-39N Airacobra 1:48

Polikarpov I-16 'Chinese & Japanese

Numer katalogowy: 4426

Producent: Special Hobby

Numery katalogowe: 7414

Numer katalogowy: 84163

Numer katalogowy: 32042

Ilo czci: 52 plastikowe

Ilo czci: 107