Professional Documents
Culture Documents
M NG Đ O-Nckh
M NG Đ O-Nckh
Mng tinh th
Mng o
(Imaginary)
-2 2
02
20
-2 0
-2 -2
22
0 -2
2 -2
Crystal Lattice
Reciprocal Lattice
g = 2/d
N d
02
-2 2
-2 0
-2 -2
22
20
0 -2
2 -2
Crystal Lattice
Reciprocal Lattice
g = 2/d
N d
02
-2 2
22
g
20
-2 0
-2 -2
0 -2
2 -2
Crystal Lattice
Reciprocal Lattice
g = 2/d
d
02
-2 2
-2 0
-2 -2
22
20
0 -2
2 -2
Crystal Lattice
Reciprocal Lattice
g = 2/d
00 22
-2
-2 22
-2
-2 00
-2
-2 -2
-2
22 22
22 00
00 -2
-2
22 -2
-2
Crystal Lattice
Reciprocal Lattice
g = 2/d
-2
-2 22
00 22
22 22
d
-2
-2 00
-2
-2 -2
-2
00 -2
-2
22 00
22 -2
-2
Do vy
CO
OA
d *( 230)
OA d *( 230) / 2
sin
CO
1/
T nh ngha ca vector o
Suy ra kt qu
d ( 230)
2
2 sin
d *( 230)
d *( 230)
Mi lin h Bragg!
Crystal Lattice
Reciprocal
unit cell
Reciprocal Lattice
c*
Real unit
cell
c*
b*
b*
a
Real unit cell
b
a*
a
a*
Reciprocal unit cell
*
*
*
*
g hkl h b1 k b2 l b3
Chiu di ca vector mng o t l nghch vi khong cch mt mng thc
tng ng
*
hkl
*
1
g hkl
d hkl
M hnh vt l ca tn x tia X
Xem hai sng phng song song tn x n hi t hai
nguyn t A v B cn nhau trong mng tinh th:
incident e
i ( k r t )
Tn x n hi: k k
scattered
f
r
i ( k r t )
A
:
f
r
i ( k r t )
f
rB
i ( k r t )
= v tr thu i vi A
rB = v tr thu i vi B
= v tr ca B i vi A
= hiu s pha gia A v B
k k (k k ) k
Chm pha
t O B
Nhanh pha t
A P
Vct tn x
Tng sng tn x
f j i ( krt j k )
V th sng tn x t nguyn t th j:
j
e
rj
= v tr ca nguyn t th j so vi A
Do sng tn x ton phn im thu l:
all atoms
fj
rj
i
(
k
)
i ( k r t )
j
fj
R
i ( k r t )
i ( j k )
all atoms
Tng i vi tt c nguyn t
By gi gi s mt tinh th mng ca n
c 3 vect c bn a, b , c , vi s nguyn t
tng dc theo mi trc M, N, v P, tng
ng:
i ( j k )
M 1 N 1 P 1
i[( ma nb pc )k ]
m 0 n 0 p 0
all atoms
Chng c th c sp xp li:
M 1
e
m 0
P 1
N 1
ima k
inb k
e
n 0
e
p 0
ipc k
e
m 0
M 1
ima k
Tnh tng
Chng ta ch cn tnh
tng bn trong du
ngoc:
By g cng
ca sng tng hp
im thu c
cho bi:
M 1
ima k
m 0
e
m 0
ia k m
1 e
*
1 e
iMa k
t lc ta c:
M 1
iMa k
1 e
ia k
1 e
iMa k
iMa k
2e
e
2 e iak eiak
ia k
2 2 cos Ma k
2 2 cos a k
1 cos Ma k
I
1 cos a k
ia k
1 e
1 e
iMa k
Tnh tng
cos 2 x cos 2 x sin 2 x 1 2 sin 2 x
2 1
1 cos Ma k sin 2 Ma k
Kt qu thu c: I
2 1
1 cos a k
sin 2 a k
Ta c:
a k 2n1
b k 2n2
So mi lin h ny vi
tnh cht ca vect mng
o:
c k 2n3
Ghkl a 2h
Ghkl b 2k
Ghkl c 2l
iu kin Laue
t li n1n2n3 vi h hkl, ta c:
k Ghkl hA kB lC
T Laue n Bragg
d hkl
k
Ti sao l gc 2 ?
Tn x n hi i hi:
k k k
V th t gc vect sng v iu
kin Laue chng ta thy:
a ra nh lut Bragg:
2
4
k 2k sin
sin
hkl
d hkl
2d hkl sin
i vi mi h (hkl) tia X ch
nhiu x mt gc
2d hkl / nsin
n 2d hkl sin
n 1, 2, 3,...
d hkl
B. H s cu trc Shkl
Chng ta bit rng cng tn x tia X t l vi:
i ( j k )
all atoms
M 1 N 1 P 1
i[( ma nb pc )k ]
m 0 n 0 p 0
k Ghkl or 2d sin
H S CU TRC Shkl
Tng s tia X tn x c
tm l:
V th bin tng l:
i ( k r t )
i ( j k )
all atoms
i ( j k )
all atoms
lattice basis
H s cu trc
H s cu trc l tng ca tt
c cc nguyn t c bn:
V tr ca tt c cc nguyn
t c bn c cho bi:
S hkl f j e
i ( j Ghkl )
j u j a v jb wj c
i ( j Ghkl )
S hkl
V d
i vi mng lp phng
n gin vi mt nguyn
t c bn:
Shkl f e
i ( 0)
f I hkl Shkl f 2
2
d hkl
a
2
sin 2
Do , nu chng ta bit bc
sng tia X v c th o c gc
mi nh cng nhiu
x xy ra, chng ta c th xc
nh hng s mng nh th no?
sin 2
k l
2
2
4a 2
2 1/ 2
k2 l2
h2 k 2 l 2
V d
Xem mng lp phng tm khi
vi mt nguyn t c bn. Ging
mng lp phng n gin vi hai
nguyn t c bn, nhng nguyn
t v tr [000] v []:
Shkl f e
i (0)
fe
i ( a2 i b2 j 2c k )Ghkl
Vct mng o: Ghkl a 2h Ghkl b 2k Ghkl c 2l
Chng ta nhn:
Shkl f 1 ei (hk l ) f 1 ei ( h k l )
Ch c hai gi tr:
S hkl
2f if h+k+l is even
0
if h+k+l is odd
Kt qu
i vi mt tinh th mng bcc v mt nguyn t c bn, cng tia X
khng bng khng cho tt c cc mt (hkl), tu vo iu kin Bragg, tr
nhng mt h+k+l is l. Do , nh nhiu x s c quan st i vi
nhng mt sau:
(100)
(110)
(111)
(200)
C th xc ng hng s mng :
(210)
(211)
(220)
(221)
sin 2
h2 k 2 l 2
(300)
2 1 d hkl
d hkl
2
*
1
*
g hkl
g hkl
d hkl
Cu trc cu Ewald
Sin hkl
2 1 d hkl
d hkl
2
Cu Ewald
Reciprocal Space
Ki
KD
02
01
00
K
10
20
(41)
vi im 41
K = K =g = Diffraction Vector
Cu Ewald tia X
(Cu K) = 1.54 , 1/ = 0.65 1 (2/ = 1.3 1), aAl = 4.05 , d111 = 2.34 , 1/d111 = 0.43 1
Phng php bt
Phng php bt
Hnh nn nhiu x v cu hnh Debye-Scherrer
Hnh nn khc nhau cho nhiu x khc nhau
http://www.matter.org.uk/diffraction/x-ray/powder_method.htm