Etnomuzikologija

Folklor pojam i nastanak

Naziv folklor je nastao od engleske reci folclore. Ovaj termin se pojavio sredinom XIX veka (1846 god.) i
oznacavao je narodnu mudrost, znanje, obicaje i vestinu. Vremenom folklor postaje izraz koji oznacava narodnu umetnost,
knjizevnost, igru, muziku, glumu i vajarstvo. Folklor proucava nauka Etnomuzikologija. Muzicki folklor predstavlja
narodno stvaralastvo, a nauka koja ga proucava naziva se Muzikologija.
- Folklorna muzika je proizvod muzicke tradicije i prenosila se usmenim putem sa generacije na generaciju.
- Muzicki folklor se zasniva na tradicionalnim tekovinama koje su prenosene sa kolena na koleno sve do danas, i
na novijim oblicima koji su zasnovani na starim oblicima koji su u stvari prilagodjeni novijim potrebama.
- Muzicku tradiciju proucavaju nauke:
Oranologija proucava muzicke instrumente;
Etnokoreologija proucava narodne igre;
Melografija zapisivanje narodnih melodija;
Kinetografija zapisivanje pokreta u orskim igrama.

Pojam narodna pesma

Narodna pesma podrazumeva nepoznatog stvaraoca, a kod nas u narodnom stvaralastvu muzika i tekst su jedna
celina. Medjutim postoje i precizniji nazivi:
- Popevka pesma za pevanje tekst sa napevom;
- Pesma tekst koji moze da se peva;
- Napev, arija glas (melodija) kojim se peva jedan odredjeni tekst.
Narodnu pesmu stvara pojedinac. Ta pesma ima oslonac u tradiciji, zbog cega se brzo prihvata od zajednice i, i
dalje ce biti prenosena sa generacije na generaciju (usmeno).
Istrazivanje nasih Etnomuzikologa pokazuje da u nasem narodu ima mnogo vise tekstova nego melodija. Kako se
narod selio, prelazenjem iz sredine u sredinu tekst je sa svojom melodijom dozivljavao promene. Rezultat toga su
varijante. Tako imamo:
- Tekstovi razliciti, melodija ista;
- Tekstovi isti melodija razlicita;
- Spoj 2 razlicite popevke ili pesme, tako da jedna drugoj postaje refren.

Opsta klasifikacija narodnih pesama

Narodne pesme se dele na:
Obredne i obicajne;
Poslenicke i pesme pri radu;
Religiozne pesme;
Ljubavne pesme.
Drugaciji nacin podele pesama za merilo uzima kalendar, tj. godisnja doba, tako da se prema ovome sve narodne
pesme dele na:
- Kalendarske pesme, koje obuhvataju:
Pesme zimskog ciklusa To su Koledarske igre i pesme. Izvode se oko Bozica, pevala ih je grupa momaka koja
je isla od kuce do kuce, pevajuci prikladne, odgovarajuce pesme i u svakoj pesmi dodavali su izraz koledo, po kom su
ove pesme i dobile naziv. Pored koledarskih postoje i Vucarske pesme, koje su se pevale za vreme hajki na vukove.
Prolecni ciklus Pesme ovog ciklusa su razlicite tematike i to su:
o Pesme pri berbi cveca;
o Pesme na ranilu;
o Kopacke pesme;
o Lazaricke pesme, koje su najbrojnije i pevaju se na Lazarevu subotu Vrbicu;
o Djurdjevdanske pesme One se pevaju na Djurdjevdan;
-

o Jeremije Pevaju se na Jeremijin dan lupa se u serpe da bi se oterale zmije i taj dan se ne valja cesljati.
Letnji ciklus pesama Njemu pripadaju:
o Pcelarske pesme Pevaju se kad se roje pcele;
o Kraljicke pesme Obredne i obicajne pesme koje je crkva progonila;
o Dodolske pesme Devojke idu od kuce do kuce i pevaju pesme za dozivanje kise posle susnog perioda, a posle
kisnog perioda pevaju pesme za odbijanje kise.
o Krstonoske pesme Pevaju se u celom svetu kada se nosi krst npr. za slavu grada;
o Zetelacke pesme zavrsavaju letnji ciklus pesama. Ove pesme su nekad bile obredne.
Jesenji ciklus pesama:
o Beracke pesme se pevaju kad se bere voce, grozdje...
o Sedelacke pesme se pevaju na prelima i to su uglavnom ljubavne pesme.
- Nekalendarske pesme pevaju se tokom cele kalendarske godine tokom tri vazna momenta u zivotu, koji se
stalno zbivaju, a to su: rodjenje zenidba i smrt. U tim prilikama postoje odredjene pesme pri odgovarajucim obredima i to
su:
o Strizbarske pesme odredjenog dana poziva se kum koji je krstio dete da detetu uz odredjeni ritual i pesme
odstrize odsece pramen kose, a zatim mu stavlja kapu na glavu i po verovanju ga tako brani od zlih sila.
o Kravajske pesme Na dan kad se dete rodi, kod porodilje dolaze zene iz susedstva i na poklon donose kravaje
hlebcice, kolacice koji su premazani secerom ili medom.
o Svadbene pesme Pesme koje se pevaju u oba doma kako se svadba priblizava pre svadbe, za vreme
prosevine, pri spremanju.
Svatovske pesme se pevaju na putu ka nevestinom domu, na uvek istu svadbenu melodiju i izvode ih
uglavnom zene i devojke. Ove pesme su obredne i obicajne.
o Tuzbalice stihovi ili slobodne improvizacije. One se pevaju kada se za pokojnikom tuzi i kada ga rodbina zali.
o Uspavanke se pevaju pri uspavljivanju dece. Ima ih veoma malo, jer je majke bilo sramota da pevaju pred
strancima.
o Slavske pesme Pevaju se grupno po selima na tzv. slavski glas. To su pesme u cast slave, domacina, gostiju
uz casu i zdravicu.
Svih ovih 6 vrsta pesama su obredne i obicajne i ponekad se uz njih igra. Melodije imaju slican karakter, opseg i
pokret im je mali, ujednacen ritam, labilna intonacija.

Lirske pesme prava, cista lirika

Nekada su i lirske pesme bile obredne i obicajne, ali vremenom gube svoj status, i danas su to najcesce, ljubavne
pesme razlicitih napava:
- Igre sa pevanjem saljivog ili ljubavnog karaktera, izvode se u kolima u vidu dijaloga;
Decje igre sa pevanjem imaju saljiv karakter;
- Cobanske pesme opisuju prirodne lepote seoskog naselja i seosku idilu;
- Pecalbarske pesme Njih pevaju obicno beskucnici. Nastale su u pasivnim oblastima slabo naseljenim
krajevima, kao posledica tuge za odsutnim dragim osobama;
- Balade mogu biti epske, u kojima se opisuju istorijski dogadjaji; i lirske ljubavne;
- Bozicne pesme;
- Pocasnice zdravice;
- Poslenicke pesme u vezi sa radom;
- Religiozno-mitoloske pesme pesme o vilama, zmajevima, azdajama, Suncu, Mesecu, Zvezdama (zvezda
Danica).

Pentatonika
Pentatonika je rasprostranjena po svim drzavama. To je lestvica od 5 razlicitih tonova koji se nizu postepeno ili na
skok. Postoje 2 vrste pentatonske lestvice:
- Disemitonska lestvica Ona ima 2 polustepena u nizu od pet tonova izmedju 1. i 2. stupnja, zatim skok, pa
opet polustepen izmedju 4. i 5. stupnja. Rasprostranjena je u Japanu. Primer: G As C D Es.
- Anhemitonska lestvica nema polustepena vodjicu i disonance. Rasprostranjena je u Kini, Istocnoj Aziji,
Madjarskoj, Skotskoj itd. Primer: E G A H D.

Orijentalne lestvive
Nastale su iz orijentalnog tetrahorda koji je isti kao kod harmonskog mola i moldura. Na ovaj nacin nastaje niz
tonova koji u svom sastavu, mora imati jednu ili dve PR 2. Ove lestvice vode poreklo sa bliskog istoka i iz Indije gde
lestvicu dele na 22 stepena, koji se nazivaju struti. Kod nas, na Balkan, ova melodika, koja istice interval PR 2, dospela
je sa najezdom Turaka. Upotrebu ovih lestvica danas mozemo naci na Jugu Srbije, u Sandzaku i na Kosovu. Postoji vise
vrsta ovih lestvica, a jedna od njih je i ciganska lestvica. Primer: C D Es Fis G As H C.

Izvodjacka praksa u vokalnoj muzici

Narodne pesme mogu biti:
- Jednoglasne, koje peva solista ili grupa muskaraca ili zena, a mogu obe grupe da pevaju, pa cak i u oktavi.
Pevanje u oktavama i antifono pevanje (pevanje u vidu dijaloga izmedju soliste i grupe ili dve grupe danas ovaj tip
pevanja mozemo naci u Sandzaku), su faze prelaska iz jednoglasja u viseglasje;
- Viseglasne, koje sadrze dve ili vise deonica koje pevaju 2 ili vise solista ili 2 ili vise grupa. Ovo, viseglasno,
pevanje mozemo naci u selima i gradovima, a po stilu se dele na 3 grupe:
Pesme starije seoske tradicije Posebni nazivi za ovo pevanje poticu iz naroda i to su: pevanje na glas, pevanje
iz glasa i pevanje iz vika. Kod nas postoje posebni nazivi i za vrste pesama i to su: Otezalice, Rastezalice, Trkalice brze
pesme i Gange.
o Sve ove pesme izvode 2 ili 3 pevaca 1 solista i dva prateca glasa. Imaju labilnu intonaciju, istice se dvoglas u
sekundama, a na kraju se obavezno nalazi M ili V3;
Pesme novije seoske tradicije stare su oko 100 godina, imaju stabilnu intonaciju, dominira vodeci glas, a
glasovi se krecu u konsonantnim intervalima. Pesme se zavrsavaju kvartom ili undecimom;
Gradske pesme.

Osmoglasnik
To je uticaj folklornih elemenata na duhovnu muziku. Pri pokrstavanju J. Slovena srpska plemena u IX veku
prihvataju vizantijske crkvene napeve. Crkveno pevanje vodi poreklo od: Istocnih hriscana Grka, Sirijaca, Jermena i
ostalih. Njihove melodije ulaze u nase crkveno pevanje. Crkveno pojanje se ucilo po sluhu, pa zbog toga dolazi do
prodiranja folklornih elemenata u crkveno pojanje; i Zapadnih hriscana koji su svoje crkveno pojanje zasnivali na 4
autenticna i 4 plagalna modusa.
- Vizantijsko pevanje ima sve moduse koji se nazivaju glasovima, i 8 takvih glasova cine osmoglasnik. Melodije
koje su zasnovane na ovim glasovima pevaju se na bogosluzenjima u toku godine.
- Belezenje nasih crkvenih pojanja pocinje Kornelije Stankovic, koji je zapisao celokupno Karlovacko pevanje
(Sremski Karlovci Bogoslovska skola). Posebno znacajni rezultati u belezenju srpskog pevanja ostali su i posle Stevana
Stojanovica Mokranjca. On je zapisivao osmoglasna pevanja od poznatih pevaca iz Beograda i okoline Beogradsko
pevanje. Melodije su u duru, molu, orijentlnim lestvicama i modusima.

Narodni instrumenti i njihova podela

Muzicka tradicija u Srbiji je poznata od davnina. Prenosila se usmenim putem sa generacije na generaciju.
Legenda kaze da su Stari Sloveni pri doseljavanju na Balkan imali zicane (gitare) i duvacke (svirale) instrumente. Kod nas
postoji vokalna, vokalno-instrumentalna i instrumentalna muzika. Tako se sa razvojem instrumentalne muzike javljaju i
muzicki instrumenti. Narodni muzicki instrumenti, pre svega, su oni koje cobani izradjuju za sebe. Kasnije ih izradjuju
zanatlije i u fabrikama, tako da imamo savremene instrumente koji se koriste na slavljima. Ekspanzija ove muzike je
krajem XIX i pocetkom XX veka. Javlja se veca potreba za proizvodnjom muzickih instrumenata. Medjutim posle I
svetskog rata postupno prestaje proizvodnja ovih instrumenata zbog uticaja televizije i radio aparata. Jedino je ostala
tradicija proizvodnje ovih instrumenata u zabacenim krajevima Jug Srbije, Istocna Srbija, okolina Uzica. Medjutim u
novije vreme ponovo se javlja potreba za narodnim muzickim instrumentima. Ocuvanju narodne muzike doprinose sabori
narodne muzike, kao sto je Prva truba Dragaceva u Guci. Zatim se javlja i prva podela instrumenata i prema ovoj podeli
instrumenti se dele na: instrumente pod pojmom muzicki svi instrumenti koji proizvode ton; i instrumente pod pojmom
narodni svi instrumenti koje narod koristi.

Medjutim najvise se koristi danasnja podela instrumenata u 4 grupe koju su ustanovili Nemacki muzikolozi Kurt Saks i
Erih Fon Horgostel.

Aerofoni duvacki instrumenti

Duvacki instrumenti su najstariji i najmnogobrojniji instrumenti na svetu. Delimo ih na: jednostavne cigra, stap,
bic, list; i trube od drveta i od kore drveta rikalo, borija.
- Dudurajka Izradjuju je cobani od drveta kukuta. Otvorena je sa obe strane, gornji deo je polukruzan, a donji
je ravan. Ona je onomatopejskog porekla sluzi za oponasanje zvukova iz prirode, a sviranje se zove dudukanje.
Dudurajka moze da proizvede samo dva netemperovana tona. Svira se ukoso i na njoj se sviraju signalne melodije na
sedeljkama. Obicno sviraju dve dudurajke i sviraju ih dve zene. Kod nas dudurajku mozemo naci samo na Homolju;
- Supeljka Dugacka je od 25 do 45 cm, izradjuje se od simsira ili bivoljih rogova i otvorena je, kao i
dudurajka, sa obe strane. Ima 7 rupica i pri sviranju se drzi ukoso. Ona je solisticki, cobanski instrument na kom se izvode
narodne pesme i igre;
- Kaval Nalazimo ga na Balkanu, duzine je od 70 do 80 cm i otvoren je sa obe strane. Pravi se od drveta:
jasena, javora, lipe, pa cak i od metala. Sa prednje strane ima 7, a sa zadnje 5 rupica i svira se ukoso. Na kaval se sviraju
setne pastirske melodije, solo i kamerno, pa cak i epske pesme i neke igre. Kod nas ga nalazimo u Leskovackom kraju, na
Kosovu, zatim u S. Africi, Aziji, na Borneu;
- Frula vodi poreklo iz Azije, a u upotrebi je svuda na Balkanu. Duzine je od 30cm kada se preduvavanjem
moze dostici obim i do 2 oktave do 45cm kada se preduvavanjem moze dostici obim i do 3 oktave. Kod nas postoje
razliciti nazivi za ovaj instrument: curlik, frula, sviraljka, duduk u Makediniji. Ima 6 rupica i pisak na vrhu, a pravi se od
drveta: sljive, bagrema, jasena, duda, masline, cak i od plastike. Ona je solisticki, prvenstveno pastirski instrument. Uci se
od ranog detinjstva, na njoj se sviraju narodna kola i hore, a koristi se na prelima i poselima. Moze se svirati na 2 frule u
paralelnim tercama. Sastavni su deo narodnog orkestra, a umece sviranja frule se usmeno prenosi sa generacije na
generaciju;
- Dvojnice negde se zove i dvojkinja. Izradjuje se od drveta: javora, jasena, kruske iz jednog komada drveta
bez veziva. Duzine je od 30 do 60 cm. Ima koso zasecen usnik i 7 rupica na obe cevi u razlicitim kombinacijama (4 3, 6
1...). Na dvojnicama pastiri i usamljeni putnici izvode pesme, igre i duge setne melodije da bi prekratili dosadne setnje
kroz pasivne krajeve;
- Okarina Naziv potice od italijanske reci oca sto znaci guska, a deminutiv je ocarina guscica. Izradjuje
se od pecene gline, zemlje ilovace, moze i od drveta, plastike, porcelana, pa i od metala. Najcesce je prave grncari i sami
izvodjaci. Smatra se da potice iz Italije, a kod nas je prave ljudi u Sumadiji Pomoravlju. Ona ima labijalan, prorezan
pisak, i nejcesce sa gornje strane ima 6, a sa donje 3 rupice. Na njoj se sviraju pesme i kola, najcesce se koristi solisticki,
ali moze i u duetu najbolje sa harmonikom;
- Pisak ili pistaljka Decja igracka koja se pravi od kore zovinog drveta, ima jedan ton, a neke imaju i rupice za
prebiranje tonova;
- Karabe (svirale) Duzine su 25 cm. Sastoje se iz dva dela trske ili zove, mada se mogu praviti i od javora i
simsira. U obe cevi utaknut je po jedan pisak i svaka cev ima po 6 rupica. Karabe su solisticki instrument;
- Gajde Naziv je arapskog porekla. Sastoje se od: mesine, koja se pravi od jarece ili jagnjece koze rezervoar
vazduha; duvaljke, cevi sa rupicama i bordunske cevi koja sluzi za lezeci ton one se prave od drveta. Solisticki su
instrument, mogu da ih prate daire i bubanj. Koriste ih Skoti, Madjari, Bugari, Srbi J-I Srbija, Makedonci, Spanci skoro cela Evropa;
- Zurle vode poreklo iz Arabije i Indije. Prave se od simsira iz jednog komada drveta, duge su oko 60 cm i
konusnog su oblika cilindar koji se pri kraju siri u sesir. Imaju pisak od trske iz jezera koji se utice u glavnu cev. Zurle
se sviraju horizontalno, a na njima se izvode orijentalne melodije sa isticanjem intervala PR 2. Najcesce sviraju dve zurle i
tapan veliki bubanj. Kod nas se mogu naci na Jugu Srbije;

Trube
- Rog Pravi se od bivoljeg roga, kome se odseca uzi deo i tu se stavlja pisak. Ovo je uglavnom signalni
instrument jedan od najstarijih sluzi za medjusobno dozivanje cobana;
- Borija se pravi od kore mladog brezinog drveta koje se uvija u fisek, i moze imati pisak ali i ne mora. Prave
ih cobani i sluze za dozivanje, jer nemaju rupice za prebiranje tonova;
- Rikalo ili Busen Duzine je od 115 do 265 ili 300 cm. Pravi se od kore divlje lipe ili vrbe: kora se umota u
fisek, oko kore se obmota zica i onda se sve to premaze sokovima drveta. Konusnog je oblika (siri se ka vrhu) moze da
proizvede 3 tona (osnovni ton, tercu ili kvintu i oktavu) i zbog svoje velicine svira se oslonjen na zemlju. Rikalo je

sezonski instrument i svira se uoci Djurdjevdana ili na praznik stocara. U upotrebi je kod nas na Istoku zemlje, sirom
Evrope: u Madjarskoj, Slovackoj, Svedskoj, pa cak i van Evrope.

Idiofoni instrumenti
To su jednostavni instrumenti izradjeni od razlicitih materijala. Neki imaju prakticnu primenu (klepalo, zvona,
cegrtaljke...); neki od njih su sastavni deo obicaja (klepalo i cegrtaljke), a neki se koriste kao decje igracke (guslice). Kod
ovih instrumenata zvuk se dobija na razlicite nacine:
Neposrednim udaranjem;
Posrednim udaranjem;
Prevlacenjem preko nekih zica;
Treskanjem.
Nalazimo ih u svim krajevima nase zemlja, a naziv su dobili od reci: idios sam i fon zvuk. To su:
- Klepalo je pravougaonog oblika i pravi se od drveta daska debljine 3 5 cm. U jednom uglu ima rupu kroz
koju se provlaci zica ili konopac, pomocu kojih se klepalo moze okaciti o granu ili ljudski kuk. Ono je onomatopejskog
porekla. Po njemu se udara drvenim cekicem i zvuk je veoma jak. Ima prakticnu ulogu u crkvi u pasivnim krajevima,
umesto zvona. Koristi se od Velikog petka do Uskrsa. Svira se udaranjem cekicem u pravcu krsta. Koristi se i u
vinogradima, za plasenje stetocina i za dozivanje radnika u polju. Nalazimo ga i u vinogradarskim krajevima gde zivi
pravoslavno stanovnistvo;
- Cegrtaljka je takodje onomatopejskog porekla. Pravi se od drveta leske ili bukve. Sastoji se od: rama koji se
sastoji od cetiri dascice; preko njega je ucvrscena leskova dascica koja zakacuje za zupce uzduzno nazubljenog valjka,
koji se produzava u drsku. Zvuk se dobija okretanjem cegrtaljke oko drske i valjka koji predstavljaju osu osovinu.
Upotrebljava se u jesen, za vreme branja grozdja, na Bozic i koristi se jos i za plasenje ptica;
- Zvono Izliveno je od bronze ili od bakra, u obliku case i ima metalno klatno koje udara u zidove zvona i tako
proizvodi zvuk. Zvono je signalni instrument, nosi se okaceno o pojas ili se kaca o vrat ovna;
- Drombulje prave se od metala u obliku potkovice suzene na jednom kraju. Kroz sredinu je provucena metalna
sipka, koja se zavrsava u obliku slova s. Pridrzava se rukom, okida se deo u obliku slova s, a otvaranjem odnosno
zatvarenjem usta na sirem delu potkovice dobija se visi odnosno nizi ton. Na njima se izvode razne pesme.

Membranofoni instrumenti
Nazvani su po materijalu od koga se izradjuju membrana = koa. To su jedni od najstarijih instrumenata, i danas
su u upotrebi kod zaostalih plemena. Javljaju se u vise oblika. Prave se od drveta, kruznog su kostura i sa jedne, ili sa obe
strane imaju kozu (jarecu, ili jagnjecu...). Zvuk se dobija udaranjem prstima ili stapicem. Najcesce idu uz duvacki
instrument, ali mogu i uz zicani. Rasprostranjena im je upotreba po celom svetu. To su:
- Bubanj javlja se pod razlicitim nazivima u zavisnosti od velicine i namene. Manji bubanj se zove dobos, u
makedoniji goc, a u Istocnoj Srbiji tapan. Sastoji se od kore drvete debljine 5 mm. (najcesce orahove), savijene u valjak i
moze biti razlicitih precnika. S obe strane ima kozu (teleca, magareca, ovcja, kozja), koja je pricvrscena pomocu metalnih
alki i kanapa koji se nalaze po ivicama valjka. Instrument se obesi o rame i po njemu se udara ukanom i prkom.
Pretezno prati limene duvacke instrumente i imamo ga u folklornim ansablima kod hriscana i muslimana;
- Daire naziv nalazimo kod nas i u Turskoj. Imaju drveni obruc, na kome je sa jedne strane razapeta jareca koza.
Na obrucu se nalaze poprecni prorezi u kojima stoje metalni tanjirici, koji pri udaru o telo zveckaju. Daire se sviraju
udaranjem o donji deo sake ili o bok. Najcesce ih upotrebljavaju zene. Daire se koriste u folklornim ansamblima;
- Darabuka se pravi od pecene gline. U obliku je pehara, sa gornje strane je razapeta koza i drzi se pod
pazuhom ili oslonjena na butine. Najcesce se koristi kao pratnja zicanim instrumentima, ali moze biti i solisticki
instrument;
- Cupa Beges takodje se pravi od pecene gline. Dno se sece, a sa gornje strane se razapne jareca koza. U
obliku je cupa, saksije ili lonca. Na sredini kozice probusena je rupica kroz koju se provlaci traka. Beges se obesi o rame
ili se veze oko pojasa. Prsti se navlaze sircetom ili vinom i prevlaci se preko stabljike trake. Pri dnu trake dobija se
dublji ton, a pri vthu visi. Ima opseg jedne oktave. Koristi se u Vojvodini, a u ostalim drzavama kao solisticki instrument
(Austrija, Francuska, Italija...).

Kordofoni zicani instrumenti

Imaju drvene rezonatore, razlicitih oblika i velicina; duzi, ili kraci vrat; glavu sa civijamama; i razlicit broj zica.
Mogu biti trzacki i gudacki. Nalazimo ih u Egiptu, kod Grka, Rimljana, u Kini, Italiji, Spaniji, Indiji, na Balkanu... Danas
ih nalazimo u ravnicarskim krajevima (Vojvodina).
- Citra pravi se u obliku pljosnate drvene kutije sa otvorom, preko koje su razapete zice. S jedne strane ima
linijski sistem. Stavlja se na ravnu podlogu i prebira se prstima po zicama. Na njoj se izvode razne igre, narodna kola,
polke, valceri, pesme. Prve oblike citre nalazimo u Kini, izmedju VII i IX veka. Danas je mozemo naci u Svedskoj,
Norveskoj, a kod nas u Vojvodini. Najvise je koristi madjarsko stanovnistvo.
- Tamburica ima 5 zica, sa udvojenom najtanjom. Pravi se od drveta javora. Ima dug vrat sa pragovima, koji se
zavrsava glavom sa 5 civija (5 zica 5 civija). Stimuje se u kvartnom obimu tzv. Sremski stil. Svira se iskljucivo iz
razonode i na njoj se izvode kola i pesme. Kod nas je mozemo naci u Vojvodini.
- Gusle U obliku su kruske i prave se od jednog komada orahovog ili javorovog drveta. Preko rezonatora,
razapeta je koza (od jagnjeta, jareta, magareta ili zdrebeta). Imaju dugacak vrat, koji se zavrsava glavom, na kojoj se
nalazi jedna civija. Pored zice sa civijom gusle mogu imati i bordunsku zicu (predstavlja lezeci ton). Zice su inace od
dlake konjskog repa.