UNIT 1

PERNIAGAAN & PERSEKITARAN

DEFINASI
PERNIAGAAN
Sebagai aktiviti menyediakan barang dan perkhidmatan kepada
pelanggan dengan bermotifkan keuntungan.Ianya merangkumi empat
perkara yang berikut iaitu barangan dan perkhidmatan ,pertukaran
nilai,keuntungan perniagaan serta memuaskan keperluan dan
kehendak.
**Barangan dan perkhidmatan
a)Barangan ialah produk fizikal seperti roti,kereta,telivisyen dan komputer yang dikeluarkan untuk
kegunaan pengguna akhir atau untuk tujuan pengeluaran dan jualan semula.
b)Perkhidmatan merupakan sesuatu aktiviti yang mendatangkan faedah kepada konsumer dan lain lain
perniagaan.syarikat pengangkutan.salon ,agen perlancongan adalah merupakan contoh perniagaan yang
berorientasikan perkhidmatan.
**Pertukaran nilai
a)Pertukaran nilai merujuk kepada semua aktiviti urus niaga dimana pembeli memberikan sesuatu yang
bernilai kepada penjual sebagai pulangan kepada produk yang didapatinya samada dalam
bentukbarangan atau perkhidmatan.
b)urusniaga tersebut selalunya melibatkan pertukaran wang(nilai pada kadar semasa)
**Keuntungan perniagaan
a)keuntungan ialah matlamat dalam semua perniagaan.
b)keuntungan diperolehi setelah semua kos pengeluaran ,kos operasi dan cukai ditolak daripada jumlah
pendapatan atau jumlah jualan.
c)Keuntungan ialah kayu pengukur kejayaan dan juga ganjaran bagi sesuatu perniagaan yang mampu
bersaing di pasaran.
**Memuaskan keperluan dan kehendak pengguna
a)Pengguna mempunyai keperluan semulajadi untuk barangan asas seperti makanan, minuman, pakaian
dan tempat tinggal.
b)Kehendak pengguna adalah tidak terhad yang merangsang pangguna untuk memiliki barangan dan
perkhidmatan yang dihasilkan oleh pemasar.
c)Untuk memastikan urusniaga berlaku dan keuntungan diperolehi,syarikat perniagaan perlu menawarkan
2
barangan dan perkhidmatan yang dapat memenuhi keperluan dan kehendak pengguna.

PERNIAGAAN DAN BUKAN

PERNIAGAAN
Organisasi
Perniagaan

Organisasi
Bukan
Perniagaan

Mempunyai objektif memaksimumkan

keuntungan disamping objektif
penakatan (survival), pertumbuhan dan
tangungjawab sosial.
- Elemen keuntungan tidak wujud dalam
menjalankan aktiviti perniagaan.
- Lebih memikul tangungjawab sosial dan
ditubuhkan untuk memenuhi keperluan awam
- Aktiviti mereka dibantu dan dibiayai oleh
kerajaan, derma dan sumbangan.
- Objektifnya untuk meningkatkan taraf hidup ahli,
menjaga kepentingan ahli dan penglibatan ahli
dalam aktivitinya.
- Contohnya :- sekolah, hospital, universiti,
persatuan dan kelab dan lain-lain.
3

PERNIAGAAN DAN
UNTUNG
Keuntungan ialah baki pendapatan setelah semua perbelanjaan
pengeluaran dan pemasaran barangan dan perkhidmatan di tolak dari
jumlah pendapatan atau jumlah penerimaan.Perniagaan memperolehi
keuntungan setelah semua kos pengeluaran ,kos operasi dan cukai ditolak
daripada jumlah pendapatan dan jumlah jualan.
Keuntungan untuk perniagaan adalah untuk tujuan-tujuan
berikut:a)Penakatan merupakan objektif untuk terus beroperasi di pasaran
kerana hanya apabila sesebuah syarikat itu dapat terus
hidup,objektif objektif lain boleh tercapai.
b)Pertumbuhan pula adalah objektif untuk memajukan
syarikat.Peingkatan syer pasaran,produktiviti dan pembangunan
individu adalah objektif pertumbuhan yang sangat
penting.pembukaan beberapa cawangan MAKRO diseluruh malaysia
adalah satu objektif malalui pertumbuhan.
c)Tanggungjawab sosial ialah satu komitmen oleh pihak syarikat
untuk memberi eprhatian kepada keprluan dan kebajikan awam
disamping aktiviti utama syarikat yang bermatlamatkan
keuntungan.contohnya untuk mengawal pencemaran
persekitaran,syarikat menggunakan bahan bahan

PERNIAGAAN DAN
EKONOMI

Hubungan antara peniagaan dan

ekonomi.

Tenaga
Upah

Pekerja/ Pengguna
Barang

Pengeluar/
Pengusaha

Harga
Kesan Persekitaran ekonomi dan Perniagaan.
Kesan baik
-perniagaan akan dapat mempengaruhi perniagaan.
-perniagaan akan maju dalam keadaan ekonomi baik.
-dapat wujudkan persaingan yang sihat.
-peluang pekerjaan yang luas.
Kesan buruk
-perniagaan akan menjadi lembap dalam keadaan ekonomi yang tidak baik.
-peluang sempit dalam sistem ekonomi sara diri
-berlakunya pencemaran alam sekitar iaitu mengkhusus kepada air,udara dan bunyi
-berlaku kekurangan bekalan air akibat kekurangan kawasan tadahan air
-kesan terhadap penindasan iaitu tenaga yang disumbangkan tidak setimpal
-masyarakat menghadapi masalah sosial terutamanya dengan kedatangan pekerja
5
asing

PERNIAGAAN DAN MASYARAKAT.

Hubungan perniagaan dengan masyarakat
- Mestilah menerima tanggungjawab untuk melindungi perseitaran seperti
mengawal pencemaran
- Penjimatan tenaga dan penghapusan amalan amalan diskriminasi memberi
sumbangan derma kepada badan badan kebajikan
- Membekalkan kepakaran dalam bidang pelajaran dan kemahiran
- Menyedikan pekerjaan kepada orang yang kurang berupaya seperti golongan
cacat
- Menyedikan prasarana seperti taman reakreasi dan sebagainya
Konsep kepercayaan yang harus ada dalam sesebuah perniagaan
- Apa yang baik untuk masyarakat juga baik untuk perniagaan
- Objektif sosial sebenarnya meningkatkanlagi keuntungan syarikat dalam
jangka masa panjang
- Syarikat perlu menyumbang kearah pembentukan persekitaran yang sihat
untuk memastikan keadaan masyarakat (dimana syarikat memperolehi
keuntungan ) akan berkekalan pada masa masa akan datang contohnya
bersama sama menyumbang dalam aktiviti sosial
Tanggungjawab sosial perniagaan terhadap masyarakat
- Melindungi persekitaran seperti kawasan pencemaran,penjimatan dan
penghapusan amalan diskriminasai.
- Memberi sumbangan derma kepada badan badan kebajikan
- Menyediakan peluang pekerjaan kepada golongan kurang berupaya seperti
orang cacat.
- Menyediakan prasarana seperti taman reakreasi.

FAKTOR PENGELUARAN
a) Tanah /Bahan Mentah
Merupakan alam semulajadi yang boleh digunakan untuk keluaran barang dan
perkhidmatan.meliputi semua sumber perhutanan,sumber pertanian,sumber
perusahaan dan sumber galian dan juga barang-barang separuh siap.
b) Buruh/ Guna tenaga.
Merupakan semua sumber manusia yang diperlukan untuk menukarkan bahan
bahan mentah kepada barangan dan perkhidmatan termasuk dalam organisasi
dati atas hing ke peringkat bawahan.setiap pekerja mampunyai kemahiran yang
berbeza dan pengurusan merupakan aspek penting bagi tenga buruh dalam
sesebuah organisasi.
c) Modal
Adalah jumlah kewangan dan peralatan ,kelengkapan,jentera dan bangunan
yang digunakan untuk pengeluaran barang dan perkhidmatan.ianya bukan
sahaja merujuk kepda wang kerana wang tidak proaktif namun wang digunakan
untuk membeli kelengkapan organisasi tersebut dan barulah wang tersebut
dikenali sebagai wang yang proaktif.
d) Keusahawanan
Himpunan kemahiran dan keupayaan menghadaoi risikoserta kreativiti yang
perlu digabungkan dengan faktor faktor pengeluaran yang lai untuk peneluaran
barang dan perkhidmatan
e) Teknologi.
Merujuk kepada kaedah yang digunakan untuk mengeluarkan sesuatu barangan
dan ia juga merujuk kepada bentuk penggunaan mesin ataupun cara
mengeluarkan sesuatu barangan.
7

MEMENUHI KEPERLUAN DENGAN SUMBER

TERHAD
Bagaimana perniagaan menggunakan sumber yang terhad untuk
memenuhi keperluan yang tidak terhad:a) Memastikan sumber itu betul betul di agihkan untuk pengeluaran
yang benar benar dikehendaki oleh pengguna untuk memenuhi
keperluan pengguna.
b) Memastikan sumber sumber yang digunakan secara maksimum tanpa
pembaziran
c) Memastikan barang barang yang dikeluarkan cukup cukup untuk
memenuhi keperluan pasaran tanpa pembaziran.
d) Memenuhi kehendak setiap lapisan masyarakat walaupun secara
minimum.
e) Menabung untuk kegunaan pada masa hadapan atau tidak
Persoalan
di atas dapat
dengan
memaksimumkan
penggunaan
sediadiselesaikan
ada.
mengambil kira masalah ekonomi di bawah
1. Apa Yang Hendak dikeluarkan
2. Bagaimana Hendak Mengeluarkannya
3. Untuk Siapa Dikeluarkan
4. Berapa banyak Hendak Digunakan dan Berapa Banyak
Hendak Ditabungkan.
8

PROSES PERNIAGAAN
1. MEMBANGUNKAN KELUARAN
Mengenalpasti apakah produk yang hendak dikeluarkan:
a) Produk Inovasi
b) Produk Baru
2. PENGURUSAN PERMINTAAN
Mengenalpasti keperluan dan kehendak pengguna
a) Penyelidikan pemasaran
b) Promosi, pengiklanan, julan, pembungkusan & pesanan
c) Peranan mewujudkan permintaan

3. MEMENUHI PESANAN
a) Perlu efisyen dan efekti
b) Merangkumi proses memesan bahan, mengumpul,
menjadual,menyimpan dan lain-lain.
c) Pastikan keperluan mencukupi supaya pesanan dapat
dipenuhi secepat mungkin dan mengikut spesifikasi
9

PERNIAGAAN KINI DAN AKTIVITI PERNIAGAAN MASA

DEPAN.

Antara cabaran - cabaran kepada perniagaan pada masa depan

a) Kekurangan sumber tenaga yang semakin ketara.
Apabila sumber tenaga berkurangan,perniagaan perlu mencipta kaedah baru
untuk menghasilkan barangan dan perkhidmatan yang menggunakan
sumber tenaga yang sedikit atau mencari sumber alternatif tenaga yang
lain.
b) Pentingnya perniagaan di peringkat antarabangsa
Kini perniagaan antarabangsa semakin mendapat perhatian kerana skop
pasaran yang luas.jumlah syarikat perniagaan dan peratusan transaksi atau
urusniaga di peringkat antarabangsa semakin meningkat.
c) Cabaran teknologi
Kebanyakkan industri berada di pertengahan revolusi teknologi .kehadiran
robot dan teknologo laser amat diperlukan dalam aktiviti perniagaan.industri
berat seperti besi dan automotif perlu dilengkapi dengan teknologi baru
sekiranya syarikat ingin bersaing seiring dengan syarikat syarikat di
peringkat antarabangsa.
d) Meningkatkan produktiviti
Kemahiran pengurusan perlulah ditumpukan terhadap produktiviti.output
seorang pekerja seharusnya setanding dengan output pekerja negara negara
lain.
e) Pentingnya tanggungjawab sosial di kalangan syrikat perniagaan
Semakin banyak tekanan di kenakan terhadap sektor perniagaan untik
menyempurnakan objektif dua hala iaitu objektif keuntunan dan
tanggungjawab sosial.
f) Penipuan dalam dunia perniagaan dengan bantuan teknologi yang10

Perubahan-perubahan yang perlu dilakukan oleh peniaga:

a) Peningkatan tahap dan kualiti kehidupan manusia melalui hasil
keluaran yang lebih berkualiti seperti telivisyen yang
membolehkan individu memperolehi mekluamat dan hiburan.
b) Kemajuan dalam budang komunikasi kesan daripada usaha giat
pengeluar untuk berhubung dengan pengguna tentang
barangan dan perkhidmatan yang ditawarkan. Contohnya
melalui usaha pelbagai pihak khasnya pengeluar , pelbagai
barangan dan perkhidmatan dapat di pesan melalui komputer
dengan kemudahan internet kini atau e-dagang.
c) Peningkatan mutu perkhidmatan kesan daripada penggunaan
komputer yang semakin berleluasa. Komputer telah
mempermudah dan mempercepat pelbagai proses pengeluaran
seperti menyimpan rekod pelanggan dan membantu pengeluar
mencipta produk baru.

11

M
E
P

EK
B

A
M
MU

YA
DA
BU

K
TE

OSI
SO

NU
RA
ITA
EK

LEMBAGA
PENGARA
H

IN
A

PEKERJA

KI
TA
RA
NT
UG
AS

PENGURU
S

PE
RS
E

N
JA
A
A

K
E

PEMILIK

NG
GA

S
PE

RS
PE

I
G
O
L
NO

PE
LA

&
ITIK
NG
POL -UNDA
ANG
UND

EK
O
N
O
M

GLOBAL/F
IZIKAL

PERSEKITARAN PERNIAGAAN.
12

PERSEKITARAN UMUM
Persekitaran ekonomi.
Melihat kepada sistem ekonomi yang diamalkan di dalam sesebuah negara.
Antara sisitem yang diamalkan ialah sisitem ekonomi kapitaslisme, sosialisme,
campuran dan sisitem ekonomi islam.
Setiap sistem yang diamalkan akan memberi kesan yang berbeza dari segi
pemilikan perusahaan, hak keatas keuntungan, pengurusan perusahaan, hak
pekerja, imbuhan dan pampasan pekerja.
Persekitaran persaingan / jaringan
Ianya merupakan faktor yang mempengaruhi usaha usaha pemasaran syraikat
oleh itu syarikat perlu untuk mengkaji pesaingnya dari segi strategi pemasaran,
bentuk syarikat sama ada syarikat domestik atau syarikat asinng dan juga saiz
syarikat.
Didalam persekitaran persaingan terdapat beberapa struktur pasaran iaitu
persaingan monopoli,persaingan oligopoli, persaiang monipolistik, persaingan
tulen.
Persaingan persaingan tersebut secara tidak lengsung dapat membantu syrikat
perniagaan dalam meingkatkan kualiti sesuatu perniagaan yang hendah di
jalankan.
Persekitaran sosiobudaya.
Sosiobudaya adalah satu set gabungan kepercayaan , nilai, adat, amalan, idea
dan sikap yang serupa yang terdapat dalam sesuatu kumpulan.
Ianya merangkumi aspek aspek kebendaan dan bukan kebendaan.
Ini bermaksud sesuatu perniagaan yang hendak dijalankan mestilah mendasari
kepercayaan mastarakat itu kerana jika perniagaan yang dijalan tidak
memenuhi kehendak masyarakat tersebut maka ianya tidak dapat menembusi
13
sesuatu pasaran.

Persekitaran politik dan undang undang

Persekitaran politik dan undang undang mengandungi undang undang dan
peraturan yang kebanyakkannya menyekat aktiviti perniagaan.
Namun perniagaan memerlukan politik dan perundanganyang dibuat oleh
kerajaan untuk melindungi masyarakat daripada alam sekitar, mewujudkan
persaingan yang sihat dan dapat melindungai pengguna dari di kelirukan oleh
syarikat perniagaan yang tidak bertanggungjawab.
Begitu juga dengan perubahan politik di sesuatu tempat.
Persekitaran teknologi
Merujuk kepada ciptaan baru yang dihasilkan oleh penyelidikan.
Teknologi telah mendatangkan kesan jangka panjang kepada gaya hidup, corak
perbelanjaan dan ekonomi masyarakat.
Penemuan teknologi baru boleh menyebabkan perubahan perubahan seperti:-Mewujudkan industri baru.
-Mengubah atau menghapuskan industri yang sedia ada.
-Merangsang pasaran dan industri yang tidak berkaitan dengan teknologo
baru.
-Berlaku kemajuan dalam teknologi seperti internet.
Persekitaran fizikal
Merangkumi semua sumber semulajadi termasuk air , udara , bahan galian dan
hasil tanaman yang dijadikan sebagi input untuk pengeluaran barangan.
14

PERSEKITARAN TUGAS
Pembekal
-Pembekal merupakan orang yang menghubungkan diantara pihak pengeluar dan
pelanggan.
-Pembekal adalah pihak yang bertanggungjawab membekalkan bahan mentah,
peralatan, barang siap, dan separuh siap sebagi input kepada sesebuah syarikat
perniagaan.Input input tersebut diperlikan oleh peniagaan untuk mengeluarkan
barang dan perkhidmatn yang diperlukan oleh pelanggan pelanggan lain.
-contoh pembekal ialah pemborong, peruncit dan agen serta broker.
-Fungsi penting yang dilakuakn oleh mereka ialah:-tiada kekurangan barang berlaku
-tiada kelewatan dalam penghantaran barang
-barang yang dihantar mestilah mengikut spesifikasi, kualiti, keperluan pihak
pelanggan.
Pelanggan
-Pelanggan merupakan komponen terpenting dan fokus utama sesebuah perniagaan
dijalankan.
-Pelanggan adalah oarang yang terpenting dalam menentukan kehendak dan
keperluan mereka.
-contoh pelanggan ialah individu, kerajaan da syarikat lain.
-Setiap pelanggan mempunyai ciri yang berbezasama ada dari segi produk yang
dibeli ataupun cara keputusan belian yang dibuat.
15

Pembiaya dan pemodal

-Umumnya merujuk kepada bank, syarikat kewangan, syarikat insurans dan syarikat
kad kredit yang terlibat dalam urus niaga kewangan yang menaggung risiko dalam
urus niaga belian dan jualan barangan.
-peniaga kecil banyak bergantung kepada pembiaya dan pemodal dalam
mendapatkan sumber modal untuk meningkatkan aktiviti mereka.
-selainitu pengguna akhir memerlukan khidmat pembiaya untuk membuat pembelian
kerana sekiranya tiada pembiaya pengguna akhir tidak dapat melakukan pembelian
akibat berlakunya kekangan dalam wang tunai.
Kerajaan
Tangungjawab firma terhadap perniagaan ialah memastikan perniagaan mengikut
syarat-syarat, undang-undang dan peraturan yang telah ditetapkan.
Tujuannya untuk memastikan masyarakat mendapat layanan yang adil dan
kesejahteraan dan keadaan fizikal terpelihara.
Dapat meyediakan kemudahan untuk golongan peniaga.
Pekerja.
Perniagaan mesti meyediakan suasana tempat kerja yang baik dan ianya dapat
mempengaruhi tingkahlaku pekerja dan akhirnya akan membawa kepada
produktivitinya.
Menyediakan kemudahan tempat kerja yang selamat.
Memberikan pelbagai faedah kepada pekerja diamping faedah wajib yang mereka
perolehi.
Berlaku adil semasa melakukan pemilihan pekerja.
16

ENTITI PERNIAGAAN.
Dimensi

Jenis

Entiti

Sumber Modal

Milikan

Cara Penubuhan

Tunggal

Tiada

Tidak
Berasingan

1. Pemilik
2. Tabungan dan
Keluarga

Dimiliki oleh
seorang sahaja

-Daftar dgn Pejabat

Pendaftar Perniagaan.
-Mengisi Borang A
-Bayar Yuran Pendaftaran

Perkongsian

1. Umum
2. Perkongsian
Terhad
3. Perkongsian
tetap
4. Perkongsian
nominal

Tidak
Berasingan

1.Rakan kongsi
2.Pinjaman

2 hingga 20
orang

-Daftar dgn Pejabat

Pendaftar Perniagaan.
-Mengisi Borang A
-Bayar Yuran Pendaftaran
- Kawalan Akta
Perkongsian 1961

Syarikat

1.Syarikat
Sdn.Bhd
2.Sykt. Umum
Bhd
3.Skt Bhd dgn
saham
4.Syt. Bhd dgn
jaminan
5.Skt dgn jaminan
dan saham

Berasingan

1.Saham
beberapa orang
tertentu sahaja
2.Saham orang
awam

Pemegang
saham

-Daftar dgn pendaftar

Syarikat.
Dokumen tertentu,borang
13A,14,7,44,48A,49,6,24.
-Tataurus dan
memorendum.
-Bayaran berasaskan
modal dibayar.
-Kawalan Akta Syarikat
1965

Koperasi

1. Koperasi
Pengeluar
2. Koop
Pengguna
3. Koop
perumahan

berasingan

1.Yuran ahli
2.Saham ahli

Dimiliki oleh ahli

sekurangkurangnya 100
orang dan
ditadbir oleh ALP

-Didaftarkan dengan
Pendaftar Koperasi SKM.
Jawatankuasa penaja
sekurang-kurangnya 10 org
-Akta Koperasi 1993.

Perbandingan antara milikan perniagaan.

17

AKTIVITI
PERNIAGAAN
Pengeluaran

Perkhidmatan

Ekstraktif dan perladangan

a) Runcit dan Borong

Barangan Pengguna dan

industri

b) Kewangan & Insurans

Pembuatan dan
Pemasangan

c) Perkhidmatan Profesional
d) Pengangkutan dan
pergudangan
e) Pembinaan dan kontrak
f) Pengurusan profesional dan
pembangunan sumber
manusia
g) Perkhidmatan Perhotelan
h) Perkhidmatan Pendidikan
18

SEKTOR
Swasta
- Sektor swasta merujuk kepada organisasi perniagaan yang dimiliki oleh
individu individu atau organisasi organisasi tertentu secara
persendirian.
- Bentuk pernigaan yang termasuk dalam sektor swasta ialah perniagaan
milikan tunggal , perkongsian,perniagaan syarikat.
- Bermatlamat utama untuk mencari keuntungan.
Awam
- Sektor awam merujuk kepada organisasi-organisasi milik kerajaan yang
menawarkan pelbagai barangan dan perkhidmatan kepada rakyat
seperti pendidikan, rawatan perubatan, perkhidmatan polis dan
sebagainya.
- Organisasi ini boleh dibahagikan kepda jabatan-jabatan kerajaan dalam
kemeterian tertentu.
- Ianya dibahagikan kepada peringkat kerajaan pusat dan kerajaan
negeri.
Badan
berkanun mencari keuntungan
- Tidak bermatlamat
- Merupakan perbadana yang ditubuhkan di bawah undang-undang
tertentu
- Organisasi organisasi ini mewujudkan perkhidmatan-perkhidmatan
yang penting kepada sektor industri , perdagangan dan juga sektor
sosial dalam negeri.
19
- Merupakan entiti berasingan daripada perkhidmatan awam yang

TAHAP-TAHAP
PERNIAGAAN

PERINGKAT PROSES
Primer
Merangkumi pengeluaran sumber sumber bahan mentah dari tempat asalnya dan
altiviti aktiviti yang menggunakan sumber tersebut dalam bentuk asalnya.Industri
yang terlibat dalam tahap ini ialah cari gali minyak, arang batu, besi dan lain lain
bahan galian, pembalakan, pertanian, ternakanikan dan lain lain lagi.sektor dalam
tahap primer ini juga termasuk penjanaan kuasa melalui arang batu , minyak dan
stesen janauasa nuklear, gas asli dan hidroelektrik.
Sekunder
Perniagaan terlibat dalam pemprosesan sumber sumber semulajadi atau bahan
mentah kepada barangan siap atau barangan separuh siap.contoh bijih besi
ditukarkan kepada kepingan besi.
Pengeluaran pada tahap sekunder termasuk pengeluaran baramg barang
komponen yang di pasang kepada barangan pengguna dan barangan
industri.sesetengan negara yang tidak mempunyai sumber semulajadi mereka
masih mampu untuk mengeluarkan produk sekunder dengan menyimpan bahan
mentah yang diperlukan.
Tertier
Perniagaan pada tahap ini menghasilkan produk yang tidak ketara
/perkhidmatan.contohnya ialah syarikat pengangkutan yang menghantar produk
mereka dari kilang ke pasaran melalui udara , laut, darat.pengeluaran lain pada
tahap tertiar ialah perkhidmatn perkapalan,pos dan telekom, hotel, bank,insuran
21
dan kewangan.
Perkhidmtan yang ditawarkan oleh badan badan profesioanal seperti doktor,

PERINGKAT INDUSTRI
Huluan
Perniagaan pada peringkat huluan bermaksud perniagaan utama atau
teras diwujudkan oleh sesebuah organisasi.perniagaan ini melibatkan
aktiviti yang berasaskan semulajadi seperti bahan galian, tanaman,
ternakan dan lain lain.aktivitiaktiviti tersebut boleh dikategorikan kepada
pelbagaiindustri seperti industri pertanian pembuatan dan perkhidmatan.
Hiliran
Perniagaan pada tahap hiliran pula meliputi aktiviti aktiviti perniagaan
yang diwujudkan daripada sesebuah perniagaan yang lain.contohnya
peruasahan perusahaan yang berasaskan kayu seperti kayu balak, kilang
perabot dan sebagaimya.

22

PERINGKAT PASARAN
Domestik
Perniagaan yang beroperasi di dalam sesebuah negara
dan mengeluarkanhasil keluaran untuk pasaran
tempatan atau domestik di negara tersebut sahaja.
Perniagaan domestik di malaysia merangkumi
perniagaan yang berteaskan pertanian ,perladangan
,pekilangan dan perkhidmatan.
Antarabangsa
Perniagaan antarabangsa sama ada kecil atau besar
merujuk kepada perniagaan yang memasarkan
produknya dalam dua atau lebih negara.pengkibatan
perniagaan di perngkat antarabangsa selalunya bermula
dengan aktiviti eksport samada diperingkat seratau
atau di peringkat global.operasi perniagaan selaunya
berpusat di negara sendiri.