1.

Poremeaji genskog ustroja i izraaja

Transkripcija, translacija
Genom, fenotip, genotip
Mutacije
Homozigoti, heterozigoti, nasljeivanje
Spolno vezano nasljeivanje (hemofilija)
Autosomne trisomije: 21. Down, 18. Edwards, 13. Patau
Klinefelterov (47 xxy, 47xyy) enska obiljeja kod mukaraca
(dojke)
Turnerov (45 x0, 47 xxx) amenoreja, dlakavost
Fenilketonurija, cistina fibroza, osteogenesis imperfecta

4. ope reakcije organizma na ozljedu

Stres, stresori, 3 faze

VRUICA: infektivna, upalna aseptika, paraneoplastina,
resorptivna, disregulacijska, ijatrogena
SIRS sinrdom sustavnog upalnog odgovora, posljedica infekcije
(sepsa/septikemija)
MODS/MOFS viesustavno zatajivanje organizma
ARDS akutni respiracijski distres sindrom
Krvotoni uruaji (smanjenje arterio veske razlike tlakova):
hipovolemijski, kardiogeni, vazohipotonusni
Kompenzirani i dekompenzirani stadij uruaja
Septiki uruaj, anafilaktiki ok

6. poremeaji energijskog metabolizma

HIPOENERGOZA
Hipoksine hipoenergoze hipoksija
Hipoksemine hipoksije
Hematopoetske hipoksije
Cirkulacijske hipoksije
Hipoksije zbog pretjerane aktivnosti tkiva
Hipoksije zbog poremeaja difuzije u tkivima
Cijanoza
Disenzimatske hipoenergoze
Supstratne hipoenergoze

7. poremeaji metabolizma osnovnih tvari

POREMEAJI METABOLIZMA UGLJIKOHIDRATA

3,3 5,5 mmol/L
Hiperglikemija/hipoglikemija
EERNA BOLEST
Tip 1 manjak inzulina
Tip 2 inzulinska rezistencija
Glukozurija, poliurija, polidipsija, polifagija
Dijabetina ketoacidotina koma tip 1

Hiperglikemina hiperosmolarna koma bez ketoacidoze tip 2

HIPOGLIKEMIJE
POREMEAJI METABOLIZMA BJELANEVINA
Pothranjenost primarna/sekundarna
Akutno/kronino gladovanje
Kwashiorkor marazam: anemije, edemi, kaheksija, proljevi, kone
promjene, gubitak teine, smanjena masa miija i masnog tkiva

9. Poremeaji prometa vode i elektrolita

Promet vode i natrija, kalija i kalcija pogledat tablice u knjizi!!

Poremeaji prometa meustanine tekuine
Edemi: hemodinamiki, onkodinamiki, angiomuralni, limfodinamki

10. Poremeaji acidobazine ravnotee

7,36 7,44 mmol/L

6,8 8,0 preivljavanje
Plua i bubreg respiracijski i metaboliki poremeaji
RESPIRACIJKI POREMEAJI
Hipoventilacija hiperkapnija respiracijska acidoza
Hiperventilacija hipokapnija respiracijska alkaloza
METABOLIKI POREMEAJI
Metabolika acidoza Kussmanovo disanje, ketoacidoza
Metabolika alkaloza bikarbonat!!

11. Patofiziologija endokrinopatija

Primarne i sekundarne endokrinopatije

HIPOTALAMUS HIPOFIZA KORA NADBUBRENE LIJEZDE

Cushingov sindrom

Primarna endokrinopatija
Poveano luenje kortizola
Hiperglikemija, pojaan katabolizam bjelanevina
Ljubiaste strije, osteoporoza, sklonost infekcijama, moon face, centralni
tip debljine, arterijska hipertenzija
Smanjeno luenje ACTH
Atrofija kore nadbubrene lijezde suprotne strane

Cushingova bolest

Sekundarna endokrinopatija
Pojaano luenje ACTH
Obostrana hiperplazija nadbubrenih lijezda

Poveano luenje kortizola

Simptomi kao u Cushingovom sindromu
Dlakavost i amenoreja kod ena
Nije potisnuto luenje ACTH

Addisonova bolest

Primarna endokrinopatija
Smanjeno luenje svih hormona kore nadbubrene lijezde
Smanjena bubrena reapsorpcija i sekrecija kalija i vodika
Hiponatremija, hipovolemija, hipotenzija, hipoglikemija, hiperkalijemija,
metabolika acidoza
Tamno pigmentirana koa i sluznice

Sekundarni hipokorticizam

Smanjeno luenje ACTH

Hipotalamiko/hipofizarno oteenje
PANHIPOPITUITARIZAM
Nema hiperpigmentacije
Luenje aldosterona nije smanjeno

HIPOTALAMUS HIPOFIZA TITNJAA

Hipertireoza/hipotireoza

Basedowljeva (Gravesova) bolest

Autoimuna bolest titnjae

Autoimuna protutijela prema receptorima za TSH
T3, T4, hipertireoza, poveana titnjaa
Plazmatska koncentracija TSH smanjena

Hipotireoza primarna, sekundarna, tercijarna

PRIMARNA

Hashimotov tireoiditis
Moe biti uroena
Simptomi suprotni hipertireozi
Poveana plazmatska koncentracija TSH

SEKUNDARNA

Smanjeno luenje TSH

TRH ne popravlja stanje

TERCIJARNA

Oteenje hipotalamusa
Smanjeno luenje TRH, TSH, T3, T4
Terapija TRH

ALDOSTERON
Connov sindrom

Primarni aldosteronizam
Poveano luenje aldosterona (tumor, hiperplazija kore nadbubrene
lijezde)
Poveana reapsorpcija natrija, sekrecija kalija i vodika
Hipernatremija, hipervolemija, hipertenzija, metabolika alkaloza
Smanjeno luenje renina
Nema edema

Sekundarni aldosteronizam

Smanjen protok krvi kroz bubreg

Aktivacija sustava renin angiotenzin 2 aldosteron
Uzroci: suenje bubrene arterije, zatajivanje srca, samnjen volumen
plazme, nefrotiki sindrom, ciroza jetre, hipovolemija
Aldosteron poveava zadravanje natrija i vode
Edemi

13. Poremeaji sustava i funkcije krvi i krvotvornih organa

Anemije/eritrocitoze
ANEMIJE

Koa, bubrezi i crijevo vazokonstrikcija u korist mozga i srca

Blijeda koa
Venski priljev srcu povean, povean minutni volumen
Hipoksija u bubregu, luenje eritropoetina
Smuenost, pospanost i umor
Aplastine anemije poremeaji stvaranja eritrocita
Pancitopenija
Megaloblastine anemije poremeaji sazrijevanja eritrocita
Sideropenina anemija zbog nedostatka eljeza
Hemolitike anemije: hemoliza, utica, retikulocitoza
Posthemoragijske anemije

ERITROCITOZE

Apsolutne/relativne
Sekundarne uzrokovane hipoksijama
Embolija i tromboza

14. Poremeaji rada srca i krvotoka

POREMEAJI RADA MIOKARDA

Sistole izbacivanje krvi/ dijastole punjenje krvlju

SISTOLIKI POREMEAJI (poremeaji kontraktilnosti miokarda)
Hipoksija, upalni procesi, metaboliki poremeaji
Angina pectoris, infarkt
STARLINGOV ZAKON RADA SRCA energija osloboena pri kontrakciji
funkcija je poetne duljine miofibrila
Teledijastoliki volumen volumen krvi u srcu na kraju dijastole
Frank Starlingova krivulja dolje i desno (smanjena kontraktilnost srca),
gore i lijevo (poveana kontraktilnost srca)
DIJASTOLIKI POREMEAJI
Posljedica smanjene popustljivosti miokarda
Promjene volumena i tlaka
Normalna izbaajna frakcija i poveanje teledijastolikog tlaka
Lijeva klijetka
Lijevi atrij, plune vene zastoj kardiogeni edem plua
HIPOKSINA OTEENJA MIOKARDA
Ishemija (koronarna insuficijencija)
Angina pectoris poveana potreba za kisikom
Infarkt miokarda nekroza (tromboza/embolija)
Vie od 40% - akutno srano zatajenje
Smanjena kontraktilnost, minutni i udrani volumen KARDIOGENI URUAJ
EKG: hipoksija inverzija T vala, stnino oteenje pomicanje S-T
spojnice, infarkt duboki Q val

POREMEAJI TIJEKA KRVI KROZ SRCE POREMEAJI SRANIH ZALISTAKA

Stenoza suenje ua/insuficijencija nepotpuno zatvaranje ua

Stenoza otpor tijeku krvi i poveanje tlaka
Insuficijencija regurgitacija i volumno optereenje
MITRALNA STENOZA
Suenje mitralnog ua
Lijeva pretklijetka volumno optereena
Smanjuje se punjenje lijeve klijetke i udarni volumen
Zastoj u plunom krvotoku edem!
MITRALNA INSUFICIJENCIJA
Nepotpuno zatvaranje mitralnog ua
Volumno optereenje lijevog srca
Sline posljedice kao u mitralnoj stenozi
AORTNA STENOZA
Suenje aortnog ua
Povean tlak u lijevoj klijetki, smanjen tlak u aorti
Lijeva klijetka tlano optereena
AORTNA INSUFICIJENCIJA
Nepotpuno zatvaranje aortnih zalistaka
Tijekom dijastole dio krvi se vraa u lijevu klijetku

Lijeva klijetka volumno optereena, velik udarni volumen

Vei tlak u aorti

UROENE SRANE POGRJEKE

esto posljedice virusnih infekcija u trudnoi

3 skupine: pogrjele bez spoja izmeu lijeve i desne strane srca
Pogrjeke sa spojem i lijevo desnim skretanjem krvi
Pogrjeke sa spojem desno lijevim skretanjem krvi
Desno lijevo skretanje venska neoksigenirana krv mimoilazi plua i
mijea se s arterijskom HIPOKSEMIJA I CIJANOZA

POREMEAJI PUNJENJA SRCA

Poremeaji koji ometaju dijastoliko punjenje srca

Hipertrofija i fibroze miokarda, miokardiopatije, mitralna stenoza
TAMPONADA SRCA
Stlaenje srca tekuinom iz intraperikardijalnog prostora (ruptura, upala
perikarda)
Smanjenje udarnog volumena, vei venski tlak venski zastoj
KONSTRIKCIJSKI PERIKARDITIS
Kronina upala perikarda (kalcifikacija)
Povien venski tlak, venski zastoji
Smanjen minutni volumen

POREMEAJI SRANOG RITMA

Sinusna tahikardija iznad 100/bradikardija ispod 60

TAHIARITMIJE
Ekstrasistole (supraventrikularne/ventrikularne)
Napadaj supraventrikularne ili ventrikularne paroksizmalne tahikardije
Undulacija atrija kruenje impulsa po atriju
Fibrilacija atrija nepravilno brzo kretanje impulsa kroz atrij
Fibrilacija ventrikula nepravilno brzo kretanje impulsa kroz ventrikul
SMRT
Uzroci: hipoksija, porast katekolamina, nikotin, hiperkalijemija
BRADIARITMIJE
Nastaju zbog blokova na raznim mjestima koji ometaju irenje impulsa kroz
provodni sustav srca
ATRIO VENTRIKULARNI BLOK
Poremeaj provoda kroz AV vor
1. Stupanj usporeno provoenje
2. Stupanj oteano provoenje
3. Stupanj blok
Hipoksija, sinkopa
Pacemaker

PRILAGODBA SRCA OPTEREENJU HIPERTROFIJA SRCA

Tlano (sistoliko) poveava intraventrikularni tlak

Volumno (dijastoliko) poveava teledijastoliki volumen ekscentrina
hipertrofija
Patoloka hipertrofija srca dovodi do sranog zatajenja

ZATAJIVANJE SRCA

Srana insuficijencija latentna i manifestna

Srani kompenzacijski mehanizmi: Frank Starlingov mehanizam,
hipertrofija i dilatacija miokarda
Izvansrani kompenzacijski mehanizmi: poveanje simoatike aktivnosti,
bubreno zadravanje soli i vode, sekundarni aldosteronizam
Ljevostrana srana insuficijencija pluni edem, dispneja, ortopneja

POREMEAJI TLAKA KRVI

Hipertenzija/hipotenzija

HIPERTENZIJA
Esencijalna (primarna) idiopatska
Patogena (sekundarna) renovaskularna hipertenzija,renalna hipertenzija,
Cushingov i Connov sindrom
Posljedice: ateroskleroza, ishemija miokarda, cerebrovaskularne bolesti
HIPOTENZIJA
Esencijalna (primarna) idiopatska vazovagalna reakcija, pogled na krv,
neugoda
Patogena (sekundarna) hipotenzije u krvotonom uruaju
2 glavna razloga: smanjen venski priljev u srce i vazodilatacija i izostanak
refleksne vazokonstrikcije
Ortostatska ili posturalna hipotenzija sinkopa

15. Poremeaji funkcije plua

Ventilacija/difuzija/perfuzija

Poremeaji alveolarne ventilacije

Hipoventilacija (hipoksmeija, hiperkapnija, respiracijska
acidoza)/hiperventilacija (hipokapnija, respiracijska alkaloza)
HIPOVENTILACIJA podruna (parcijalna), prava (globalna)
Uzroci: oteenja respiracijskog centra, neuromuskularne bolesti, ozljede
prsnog koa, bolesti plunog parenhima
Obstruktivni poremeaji: posljedica patolokih procesa koji suavaju
promjer traheobronhalnog stabla i poveavaju otpor strujanju zraka
Bronhalna astma disanje teko, guenje, kaalj, tip 1 alergijske reakcije

Posljedice: poveanje volumena zraka u pluima, povean intrapleuralni

tlak
Restriktivni poremeaji: smanjenje rastegljivosti prsnog koa, kifoskolioza,
pneumotoraks, pleuralne koure, pluna intersticijska fibroza smanjuju
pluni i vitalni kapacitet
HIPERVENTILACIJA
Uzroci: podraaj respiracijskog centra, hipoksija, metabolika acidoza,
vruica, emotivno uzbuenje, voljna hiperventilacija
POREMEAJI VENTILACIJSKO PERFUZIJSKOG ODNOSA
Omjer alveolarne ventilacije i pulmonalnog protoka krvi 0,8
Poveanje ventilacijsko perfuzijskog odnosa (ventilacij a alveola razmjerno
manja od perfuzije) smanjena oksigenacija krvi, funkcijski lijevo desni
spoj (arterijska + venska krv)
POREMEAJI DIFUZIJE PLINOVA U PLUIMA
Poremeaji alveokapilarne membrane (zadebljanje, smanjenje povrine i
smanjenje povrine alveolarnih kapilara)
Hipoksemija i hipokapnija
POREMEAJI PROMETA TEKUINE I PROTOKA KRVI U PLUIMA
Pluni edem poveanje hidrostatikog tlaka u plunim kapilarama zbog
zatajenja lijeve klijetke (kardiogeni), oteenje stijenke kapilara
(nekardiogeni)
Nekardiogeni edem plua (ARDS) posljedica poveanja permeabilnosti
plunih kapilara
Stanje teke hipoksemije s visokom smrtnosti (40 60%)
Primarna oteenja alveolarnog epitela udisanje para i plinova
Primarna oteenja kapilarnog epitela patoloki procesi
Istjecanje tekuina iz kapilara u meustanini prostor edem
Posljedica: poremeaj difuzije, hipoksemija, hipokapnija te hiperkapnija u
pogoranom stanju
PLUNA HIPERTENZIJA I PLUNO SRCE
Posljedica plunih bolesti, slabost lijeve klijetke, pluna arterijska
hipertenzija
Glavni uzrok: uinak hipoksije vazokonstrikcija u plunom krvotoku
Poveana viskoznost krvi, povean minutni volumen, poputanje lijeve
klijetke
Pluno srce (cor pulmonale) hipertrofija i dilatacija desne klijetke zbog
bolesti plua
PLUNA EMBOLIJA
Zaepljenje plune arterije ili njenih ogranaka ugrukom s djelominom ili
potpunom obustavom krvotoka
5 10% iznenadnih smrti, 95% uzrok trombovi iz natkoljenice
Respiracijski poremeaji hipoksemija i hipokapnija, mrtvi prostor,
poveanje V/Q odnosa
Hemodinamiki poremeaji posljedica poveanja otpora, akutno
optereenje desne klijetke
Respiracijska insuficijencija nemogunost plua da obavi izmjenu plinova
s posljedinom hipoksemijom ili hipoksemijom i hiperkapnijom
HIPOKSEMINI I HIPERKAPNIKI OBLIK RESPIRACIJSKE INSUFICIJENCIJE

Hipoksemiki oblik
Hipoksemija uz normokapniju ili hipokapniju
U difuzijskim poremeajima/parcijalnoj hipoventilaciji
Kad je kompenzacijska hiperventilacija prevelika HIPOKAPNIJA
Hiperkapnini oblik
Hipoksemija i hiperkapnija
Pri hipoventilaciji
Posljedica: hiperkapnija + respiracijska acidoza
Hipoksina hipoenergoza: oteenja SS, vazokonstrikcija, optereenje
desnog srca, oteenje miokarda
Davanje kisika malo pomalo
Poremeaji svijesti

16. poremeaji funkcije bubrega

Temeljne funkcije: odravanje elektrolitne i acido bazine homeostaze,
endokrine funkcije (luenje kalcitriola i eritropoetina
Acido bazina/elektrolitna: glomerularna filtracija plazme, tubularna
reapsorpcija, sekrecija i izluivanje mokrae
Za obavljanje tih funkcija: primjeren protok krvi kroz bubreg, uredna funkcija
nefrona, uredno izluivanje mokrae
Poremeaji:

Prerenalni posljedica vanbubrenih poremeaja

Intrarenalni oteen bubreni parenhim
Postrenalni poremeaji mokranih puteva

Prerenalni/postrenalni mogu prijei u intrarenalne!

PRERENALNI POREMEAJI BUBRENIH FUNKCIJA

Uzrok: ishemija (posljedino poremeajima sustavnog krvotoka
hipovolemija, arterijska hipotenzija, dekompenzirana srana insuficijencija)
Smanjenje hidrostatikog tlaka u glomerularnim kapilarama
Smanjenje glomerularne filtracije prerenalno bubreno zatajenje
Dua ishemija akutna tubularna nekroza intrarenalno bubreno
zatajenje
Zadravanje kreatinina i karbamida azotemija (prerenalno bubreno
zatajenje prerenalna azotemija)
Poveana tubularna reapsorpcija (prilagodba hipovolemiji, uinak
aldosterona i ADH)
Poveana reapsorpcija Na i H2O ispravlja se ipovolemija
Smanjenje dnevne koliine mokrae
OLIGURIJA ispod 400 ml (prerenalna/funkcijska oligurija)
*pre-prerenalno bureno zatajenje kompenzirana faza prerenalng,
prilagodba smanjenom protoku
Zadrane temeljne funkcije bubrega

Mehanizmi prilagodbe poveavaju bubrenu frakciju minutnog volumena,

frakciju glomerularne filtracije, frakciju tubularne reapsorpcije soli i vode
Smanjenje protoka uzrokuje dilataciju aferentne arteriole i konstrikciju
eferentne arteriole, to poveava filtracijski tlak
INTRARENALNI POREMEAJI BUBRENIH FUNKCIJA
Glomerularni/tubularni poremeaji
Glomerularni poremeaji
Uzrok: imunosni procesi
Posljedice: smanjenje glomerularne filtracije poremeaji u izluivanju
(ovisi o: glomerularnoj filtraciji, tubularnoj sekreciji, tubularnoj
reapsorpciji), poveanje propusnosti glomerularne membrane
Smanjenaglomerularna filtracija smanjenje tubularnr reapsorpcije i
poveanje tubularne sekrecije KOMPENZACIJA
Uinkovitost regulacije najmanja (kreatin i karbamid), osrednja (K, Na,
Ca, fosfati, mokrane kiseline, vodikovi ioni), najbolja (voda i Na)
Smanjena glomerularna filtrcija + zadravanje Na i H2O = NEFRITINI
EDEM
NEFROTIKI SINDROM
Poveanje propusnosti glomerularne membrane
Masivna proteinurija, hipoalbuminemija, edemi, hiperlipidemija,
hiperkoagulabilnost, albumin i imunoglobulini u mokrai
Gubitak albumina smanjen onkotiki tlak plazme vea filtracija tekuine
ONKODINAMIKI EDEMI
Sekundarni aldosteronizam
POREMEAJI FUNKCIJE TUBULA
Raznolika oteenja
Opi poremeaji funkcije tubula: akutna tubularna nekroza,
tubulointersticijske bolesti (akutni i kronini pijelonefritis), metaboliki
poremeaji
40% uzrok akutnog bubrenog zatajenja
Selektivni poremeaji tubularnih funkcija (poremeaji 1 ili vue funkcija)
Nasljedni, nekad se ne oituju kliniki (renalna glukozurija)
POSTRENALNI POREMEAJI FUNKCIJE BUBREGA
Opstruktivne uropatije
Anurija: prestanak izluivanja mokrae u mokrani mjehur zbog bubrenog
zatajenja ili zaepljenja oba mokraovoda
Retencija: zadravanje mokrae u mokranom mjehuru zbog zapreka
mokrenju
Retrogradno poveanje hidrostatikog tlaka
Poveanje mokraovoda (hidroureter), bubrenih aica i nakapnice
(hidronefroza)
Smanjenje glomerularne filtracije postrenalno bubreno zatajenje
Potpuna opstruckija + anurija posljedice na glomerularnoj filtraciji
Mokrani kamenci (kalcijev oksalat/fosfat)
BUBRENO ZATAJENJE (INSUFICIJENCIJA)
Prerenalno/intrarenalno/postrenalno
Intrarenalno akutna tubularna nekroza preranlno bubreno zatajenje,
lijekovi (antibiotici, citostatici, radioloka kontrastna sredstva)

Poremeena reapsorpcija Na
Povean hidrostatiki tlak u Bowmanovoj ahuri
Vazokonstrikcija aferentne arteriole + smanjenje filtracijskog tlaka =
smanjena glomerularna filtracija
Oligurija/anurija visoka koncentracija Na u mokrai
Azotemija, zadravanje vode, paziti na hiperhidraciju
Hiponatremija zadravanje vode
Hiperkalijemija smanjeno izluivanje kalija
Metabolika acidoza smanjeno izluivanje vodikovih iona
Hiperfosfatemija/hiperkalcemija smanjeno izluivanje fosfata
Arterijska hipertenzija
Meustanini i stanini edem
1 3 tjedna iza toga FAZA OPORAVKA s poveanom glomerularnom
filtracijom i poveanom dnevnom koliinom izluivanja mokrae
KRONINO BUBRENO ZATAJIVANJE (INSUFICIJENCIJA)
Propadanje nefrona
4 faze
1. Faza od normalne glomerularne filtracije (90 120 ml/min) pada na 3050ml/min, ne oituje se kliniki
2. Faza 15 30ml/min, osmotska diureza, poliurija, izostenurija, azotemija
3. Faza 10ml/min, uremije, oituju se znakovi zatajivanja
4. Faza ispod 5ml/min, izraena uremija
UREMIJA kliniki sindrom kojim se oituje dekompenzirana kronina
bubrena insuficijencija
Nefritini edemi
Arterijska hipertenzija
Metabolika acidoza, hiperkalijemija, hiperfosfatemija
Hipokalcemija
Sekundarna hiperparatireoza
Renalna osteodistrofija, anemije, srce, uremika koma

17. Poremeaji funkcije gastrointestinalnog sustava

POREMEAJI FUNKCIJE DRIJELA IJEDNJAKA

Osnovne funkcije: gutanje hran voljna i refleksna faza
POREMEAJI GUTANJA
Disfagija osjeaj oteana prolaska hrane kroz usnu upljinu, drijelo ili
jednjak, moe biti posljedica patolokih procesa
Dijeli se na: mehanike i funkcijske (motorike)
Mehanike su posljedica zapreka prolazu hrane npr. tumor, a funkcijske
nastaju zbog neuromuskularnih poremeaja
Posljedice disfagija malnutricije

Refluks eluanoga sadraja povrat eluanog sadraja u jednjak zbog

smanjenog tonusa donjega ezofagealnoga sfinktera
Vrjedovi jednjaka, upale, oiljkaste promjene distalnoga dijela jednjaka
POREMEAJI FUNKCIJE ELUCA
Poremeaji motorike i poremeaji sluznike funkcije
Poremeaji motorike funkcije eluca
Tekoe u pranjenju eluca motorike i funkcijske
Motorike tegobe uzrokovane preprekama pranjenja eluca (najee
suenje pilorusa zbog vrjeda)
Funkcijske tegobe zbog elektrolitnih i metabolikih poremeaja
(dijabetika ketoacidoza, hipokalijemija, hipokalcemija), peritonitisa,
abdominalnih trauma i bolesti SS
Nakupljanje sadraja i povraanje, vie od 10 L povraanje, metabolika
alkaloza sa hipovolemijom, hipokloremijom i hipokalijemijom, uruaj,
bubrena insuficijencija
POREMEAJI SLUZNIKE FUNKCIJE ELUCA
Poremeaj odnosa luenja solne kiseline i otpornosti eluane sluznice i
atrofija eluane sluznice
Peptiki vrijed (ulkus) poremeaj odnosa luenja solne kiseline i
otpornosti eluane sluznice, uz brojne imbenike npr. nasljee, stres,
puenje, alkoholizam
Vrijed eluca smanjeno luenje solne kiseline (hipoklorhidrija) uz
smanjenu otpornost eluane sluznice
Stresni ulkus u traumi
Atrofija eluca posljedica atrofinoga gastritisa kojeg je uzrok autoimuni
proces s protutijelima protiv oblonih stanica eluane sluznice
Hipovitaminoza, megaloblastina anemija (perniciozna anemija kad je
posljedica atrofinoga gastritisa)
POREMEAJI FUNKCIJE TANKOGA CRIJEVA
Najvei dio probave u tankom crijevu
Maldigestija, malapsorpcija, malnutricija
Poremeajiintraluminalnih procesa probave i poremeaji sluzninih funkcija
Poremeaji intraluminalnih procesa probave
Oituju se poremeajima probave lipida
Poveana kiselost eluanog soka (hiperkloridija) inaktivira enzime
guterae, taloi une soli i oteuje sluznicu dvanaesnika i jejunuma
Manjak unih soli najee zbog zaepljenja koledokusa, poremeaji
probave i apsorpcije lipida i u lipidima topljivih vitamina (masna stolica steatoreja), ipovitaminoze (K poremeaji zgruavanja krvi)
Manjak enzima guterae patoloki procesi koji unitavaju lijezdano
tkivo guterae manjak lipaza, malapsorpcija lipida
Poremeaji funkcije sluznice tankoga crijeva
Razgradnja do osnovnih tvari
Poremeaji mogu biti opi koji zahvaaju razgradnju i/ili apsorpciju velikog
broja tvari i specifini za odreene hranjive tvari
Opi poseljdica procesa koji smanjuju apsorpcijsku povrinu ili ometaju
protok krvi ili limfe (enteritisi razliite etiologije)
Specifini mogu biti nasljedni i steeni

Posljedice malapsorpcije
Opa malapsorpcija poremeena apsorpcija svih hranjivih tvari,
pothranjenost, gubitak tjelesne mase, manjak bjelanevina,
hipovitaminoze, proljevi
POREMEAJI EGZOKRINE FUNKCIJE GUTERAE
Akutni i kronini pankreatitis
Akutni pankreatitis guterani enzimi koji razaraju tkivo
imbenici: uni kamenac, alkoholizam
Autodigestija s posljedinom nekrozom i krvarenjima
Sloeni krvotoni uruaj, SIRS
Kronini pankreatitis u nastavku opetovanih akutnih upala guterae ili
dugotrajna kronina upala
Posljedica: probavne tegobe, sekundarna eerna bolest
POREMEAJI FUNKCIJE DEBELOGA CRIJEVA
Poremeaji formiranja stolice proljev ili dijareja, zatvor ili konstipacija
Normalno formirana stolica 180 200 g, 60 80% vode
Proljev vie od 200 ml vode
4 vrste proljeva: osmotiki (poveana koncentracija osmotiki aktivnih tvari
u crijevnom sadraju), sekrecijski (poveana sekrecija u tanko ili debelo
crijevo), motoriki proljevi (posljedica ubrzane peristaltike), proljev zbog
nepotpune apsorpcije elektrolita (poremeena apsorpcija elektrolita)
Posljedice proljeva: gubitak vode i elektrolita, dehidracija, hipovolemija,
medabolika acidoza, hipokalijemija, uruaj
Patofizioloki oblici konstipacije
Pranjenje stolice rjee od tri puta tjedno, nekoliko mjeseci konstipacija
Izostanak spontane stolice opstipacija
3 glavna mehanizma: usporena pokretljivost debelog crijeva zbog
poremeaja glatkih miia ili autonomne inervacije crijeva, organske
prepreke, poremeaj refleksa pranjenja stolice
Najei oblik habitualna ili psihogena konstipacija (voljno potiskivanje
refleksa pranjenja stolice)
POVRAANJE
Sredite za povraanje u produenoj modini
Mogu ga izazvati procesi SS
Gubi se eluani sok, s njima voda elektroliti i solna kiselina
Posljedica: dehidracija, hipovolemija, hpokalijemija, metabolika alkaloza
Povraanje iz dvanaesnika metabolika acidoza zbog gubitka bikarbonata
ILEUS
Prestanak prolaska sadraja kroz crijevo
Moe se razviti uruaj, metabolike komplikacije i peritonitis
Dijelimo ih na mehanie i funkcionalne
Mehaniki ileus posljedica mehanike zapreke, moe biti opstrukcijski
(kad se zaepi samo lumen crijeva) ili strangulacijski (ometan i optjecaj
krvi)
Funkcionalni ileus posljedica poremeaja neuromuskularnih funkcija,
moe biti spastiki ili dinamiki (posljedica spazma crijeva, najrjei) i
paralitiki ili adinamiki (poseljdica paralize peristaltike zbog poveane
simpatike aktivnosti ili elektrolitnih poremeaja, hipokalijemije, najei)

Posljedice ileusa povean tlak u crijevnoj upljini, poveana sekrecija iz

sluznice, smanjena apsorpcija vode i elektrolita, hipokaijemija, acidoza,
hipovolemija, uruaj, bubrena insuficijencija, ishemija, peritonitis

18. Poremeaji funkcije hepatobilijarnog sustava

Sredinja uloga u metabolizmu
Krv dolazi iz vene porte
Kupfferove stanice uklanjaju bakterije iz krvi vene porte
Jetra proizvodi une kiseline, izluuju se kroz sustav unih kanalia
Putem ui izluuje se i bilirubin, zavrni proizvod razgradnje hema
POREMEAJI METABOLIKIH FUNKCIJA JETRE
Poremeaji metabolizma ugljikohidrata
Glukoneogeneza
Razaranja hepatocita pojava hipoglikemije
Poremeaji metabolizma lipida
Masna infiltracija jetre nakupljanje masti u hepatocitima
Moe biti posljedica alkohola, eerne bolesti, bojnih otrova
Poremeaji metabolizma bjelanevina
Oteenje hepatocita hipoalbuminemija
Snienje onkotikoga tlaka plazme edemi
Smanjenje sinteze koagulacijskih imbenika krvarenja
POREMEAJI DETOKSIKACIJSKIH FUNKCIJA JETRE
Detoksikacija amonijaka
Amonijak se detoksicira u jetri sintezom karbamida ili ureje u koju se
ugrauje amonijak
Karbamid se iz organizma izluuje mokraom
Oteenje hepatocita ometa sintezu karbamida
Amonijak dolazi do sustavnog krvotoka i uzrokuje hepatalnu encefalopatiju
Detoksikacija bilirubina i patogeneza utica
BILIRUBIN nastaje u retikulendotelnim stanicama razgradnjom hema
Slobodni bilirubin krvlju dolazi u jetru gdje se konjugira (vee za
glukoronsku kiselinu)
Konjugirani topljiv u vodi te se sa ui izluuje u dvanaesnik
U crijevu nastaje urobilinogen, apsorbira se iz crijeva i izluuje mokraom
Poremeaji u metabolizmu odlaganje u koi (utica ili ikterus)
Hemolitika utica nastaje pri hemolizi kad se hemolizira prevelika
koliina hema i jetra ne moe konjugirati toliko bilirubina pa se poveava
plazmatska koncentracija nekonjugiranog bilirubina, mokraa ne sadrava
bilirubin
Hepatocelularna utica zbog poremeaja metabolizma bilirubina u
hepatocitima, poveana plazmatska koncentracija nekonjugiranog i
konjugiranog bilirubina, mokraa tamna poput pive
Kolestatika ili opstrukcijska utica posljedica zastoja luenja ui
(kolestaza), stolica bijela (akolina), plazmatska koncentracija
nekonjugiranog bilirubina poveana, tamna mokraa
Poremeaji luenja ui

Kolestaza zastoj luenja ui s posljedinim poveanjem koncentracije

sastojaka ui u plazmi
Intrahepatina (uzrok je unutar jetre) i ekstrahepatina (uzrok je izvan
jetre) kolestaza
Kolestatiki sindrom poveana koncetracija unih soli u plazmi, svrab,
kolestatska utica, sekundarna bilijarna ciroza (nakon dueg vremena)
POREMEAJI PORTALNOGA KRTVOTOKA
Jetrena vena odvodi krv iz jetre u donju uplju venu
Portalna hipertenzija poveanje tlaka u portalnoj veni, nastaje zbog
zapreke u tijeku krvi kroz portalnu venu, jetrenu sinusoidu ili jetrnu venu,
najei uzrok ciroza jetre, propadaju jetrene stanice
Poveanje tlaka usmjerava krv putem ezofagealnih vena pa se one
proiruju i nastaju varikoziteti koji mogu lako puknuti i uzrokovati krvarenje
Splenomegalija
POREMEAJI PROMETA VODE I SOLI I NASTANAK ASCITESA U CIROZI JETRE
Postsinusoidni blok i sinteza albumina
Postsinusoidnu blok poveava tlak u jetrenim sinusoidama, tekuina prelazi
u ascites, hipoalbuminemija, smanjen onkotiki tlak plazme, portalna
hipertenzija, povean hidrostatiki tlak u mezenterijalnim kapilarama,
hipovolemija, sekundarni aldosteronizam, edem