UNIVERZITET APEIRON

BEZBJEDNOST SAOBRAAJA
ISPITNA PITANJA
1. Koje tetne posljedice po ivot ljudi proizvodi saobraaj ?
-

BEZBJEDNOST (POGINULI, POVREENI, MATERIJALNA TETA, GUBICI SN), ISCRPLJIVANJE

LJUDSKIH RESURSA, EKOLOGIJA (IZDUVNI GASOVI, BUKA, OTPADNI MATERIJALI), SOCIJALNO
URUAVANJE MEULJUDSKIH ODNOSA

2. ta omoguuje mjerenje nivoa bezbjednosti saobraaja?

-

OPIS I OCJENU POSTOJEEG STANJA, DEFINISANJE ELJENOG STANJA VIZIJA I CILJEVI,

MJERENJE EFEKATA KONTRAMERA, UNAPREENJE BEZBJEDNOSTI SAOBRAAJA

3. Na osnovu kojih pokazatelja se vri ocjena nivoa

bezbjednosti saobraaja?
-

OCJENA NIVOA BS MOE SE VRITI NA OSNOVU : DIREKTNIH I INDIREKTNIH POKAZATELJA

IOSTALIM METODAMA

4. ta znai nepostojanje trenda opadanja posljedica

bezbjednosti saobraaja?

DRUTVO NEMA STABILNE I SNANE MEHANIZME ZATITE, NEMA STRATEGIJA BS KOJE E

INTEGRISATI POJEDINCE I INSTITUCIJE SISTEMA

5. Karakteristike prve faze bezbjednosti saobraaja 19251935 ?

AUTOMOBIL JE KORITEN PO ANALOGIJI KONJSKE ZAPREGE, BRZINE SU BILE OGRANIENE
(10 20 km/h PA , 6 10 km/h TERETNA VOZILA, 6 10 km/h U NASELJIMA), AUTOMOBIL JE
BIO VEOMA SKUP, VLASNICI VOZILA SU IMALI POSEBAN STATUS - VISOKA KLASA, STEPEN
MOTORIZACIJE JE BIO DO 25 MV/1000 STANOVNIKA
PRVA SN SA POGINULIM (PET LICA) EVIDENTIRANA U GLAZGOVU 1834 G., DRUGA SN SA
POGINULIM EVIDENTIRANA U LONDONU 1 896 G. (POGINUO PJEAK, ISTRAGA JE UTVRDILA
DA SE VOZILO KRETALO VELIKOM BRZINOM-12 km/h), TREA SN SA POGINULIM (VOZA)
DOGODILA SE U SAD 1 898
SN TRETIRANE KAO VRSTA KRIVINOG DOGAAJA, SN SE RIJETKO I SLUAJNO DOGAAJU,
ISTRAIVANJA SN POJEDINANA TA SE DOGODILO, BEZBJEDNOST SAOBRAAJA SE
VEE ZA INTERES POJEDINCA, DRUTVENI PROBLEM BEZBJEDNOSTI NE POSTOJI, BAZE
PODATAKA SN NE POSTOJE, TEORIJA VJEROVATNOE NASTANKA SN (BROJ VOZAA I
BROJ VOZILA)

6. Karakteristike druge faze bezbjednosti saobraaja

1932/30 1965/70 ?
-

NAGLI RAST BROJA MOTORNIH VOZILA U SVIJETU, RAZVOJ SVIH VIDOVA SAOBRAAJA,
GRADNJA I MODERNIZACIJA PUTEVA, AUTOMOBIL JE PREDMET DIVLJENJA, OGRANIENJA
BRZINE 20 km/h SPREAVANJE RASTA BROJA SN, TEHNIKE MOGUNOSTI NOVIH
VOZILA-PORAST SN U SVIJETU
PRILAGOAVANJE OVJEKA NOVIM SAOBRAAJNIM USLOVIMA, REAVANJE PROBLEMA
UPRAVLJANJA VOZILOM, REAVANJE SAOBRAAJNIH SITUACIJA, TEORIJA SKLONOSTI
INJENJA INCIDENTA JE JEDINA PREVENTIVA ZASNOVANA NA OTKRIVANJU OSOBINA KOD
POTENCIJALNIH VOZAA
SISTEMSKA BRIGA O PROJEKTU PUTA, VOZILA I OSPOSOBLJAVANJU VOZAA, U SISTEM SE
UKLJUUJU PRAVNICI, INENJERI, PSIHOLOZI, BEZBJEDNOST SAOBRAAJA POSTAJE
DRUTVENI PROBLEM , BS NIJE SAMO PROBLEM POJEDINCA
DOKTRINA 3E ENGINEERING-EDUCATION-ANFORCEMENT, SAOBRAAJ JE BEZBJEDAN:
ENGINEERING - AKO SU VOZILA DOBRO PROJEKTOVANA, AKO SU PUTEVI DOBRO
PROJEKTOVANI , EDUCATION - SAOBRAAJ AKO SU LJUDI DOBRO OBUENI , ANFORCEMENT
- AKO SVI KORISNICI PUTA POTUJU PRAVILA SAOBRAAJA
DAJU SE ODGOVORI NA PITANJE ZATO, DOMINIRA TEORIJA SKLONOSTI, OTKRIVANJE
VOZAA KOJI SU SKLONI SN (RECIDIVISTI), ZAPOETO UBLAAVANJE PORASTA
POKAZATELJA BEZBJEDNOSTI SAOBRAAJA
UBLAAVANJE PORASTA BROJA SN, RAST POSLJEDICA SN (VEE BRZINE), APSOLUTNI
POKAZATELJI BS (BROJ SN I POSLJEDICE) RASTU PROGRESIVNO (BRE OD LINEARNOG
RASTA), RELATIVNI POKAZATELJI BS (BROJ SN NA 100 000 STANOVNIKA, BROJ
NASTRADALIH NA 100 MILIONA VOZILO-KILOMETARA RASTE DEGRESIVNO (SPORIJE OD
LINEARNOG RASTA)

7. Karakterisitke tree faza bezbjednosti saobraaja 1965/70

DO 1980/85 ?
-

PORAST BROJA VOZILA 250-500 MV/1 000 STANOVNIKA, SISTEMSKI POKUAJI

UPRAVLJANJA BS I OBUZDAVANJA RASTA BROJA SN, IDEJA IDENTIFIKACIJE RIZIKA,
AFIRMACIJA SAOBRAAJNOG I NENJERSTVA, UKLJUIVANJE DRUGIH NAUKA - MEDICINA,
PSIHOLOGIJA, STATISTIKA

BEZBJEDNOST SAOBRAAJA DEFINITIVNO POSTAJE PROBLEM DRUTVA (POGINULI I

POVREENI, MATERIJALNA TETA, INDIREKTNE POSLJEDICE SN, EKOLOKE POSLJEDICE)
UVODE SE ZATITNE MJERE U SAOBRAAJU (OGRANIENJA BRZINE, SIGURNOSNI POJASEVI
NAKON 15 GODINA ISTRAIVANJA, KACIGE, RAZDVAJANJE MOTORNOG OD OSTALOG
SAOBRAAJA, STANDARDI ZA VOZILA, OGRANIENJE UPOTREBE ALKOHOLA) OSNIVAJU SE
BEZBJEDNOSNE INSTITUCIJE, DEFINICIJE OSNOVNIH POJMOVA SN, BAZE PODATAKA SN,
MULTIDISCIPLINARNA ISTRAIVANJA I ANALIZE UZROKA SN, ZNAAJ FAKTORA OVJEK U
SISTEMU BEZBJEDNOSTI SAOBRAAJA, ANALIZA POJEDINANIH I ZDRUENIH GREAKA
VOZA I OSTALI, NOVA PRAVILA

8. Karakteristike etvrte faze bezbjednosti saobraaja

1980/85 ?
-

DALJI RAST BROJA VOZILA , PREKO 500 MV/1 000 STANOVNIKA, DEFINIE SE SISTEM
UPRAVLJANJA BS, USPOSTAVLJA SE TREND SMANJENJA POSLJEDICA BS, PROBLEMI BS
DOMINIRAJU U POLITICI RAZVOJA DRUTVA, RAZVIJAJU SE PRVE TEHNOLOGIJE MODELA
UPRAVLJANJA SISTEMOM BS
ANALIZIRA SE RIZIK SN, SA OSVRTOM NA NEMATERIJALNE POSLJEDICE (BOL, PATNJA,
ZAGAIVANJE IVOTNE SREDINE)
RAZVIJA SE MODEL PROGNOZE SN, USVAJA SE MODEL RASTA BROJA SN U ODNOSU NA BROJ
STANOVNIKA I VOZILA (TADA LOGIAN DANAS POGREAN PRISTUP), ENGLESKA NAUKA
USPOSTAVLJA OBRAZAC NUNOSTI
USPOSTAVLJA SE MEUNARODNA BAZA SN (IRTAD BAZA PODATAKA ZA ZEMLJE OECD,
CARE BAZA PODATAKA ZA ZEMLJE EU) , DECENTRALIZACIJA POSLOVA BS NA NIVO
LOKALNE ZAJEDNICE, STAV: TROKOVI SN VEI OD KORISTI OD SAOBRAAJNE
DJELATNOSTI
PROCJENA JE DA JE POGINULO U SN 30 MILIONA LJUDI DO 1990. GODINE, ISTRAIVANJA U
2002 GODINI : (SMRTNO STRADALIH 1.18 MILIONA LJUDI ), POVREENO 20 50 MILIONA
(HOSPITALIZOVANO NA DUI PERIOD), DOIVOTNO ONESPOSOBLJENO OKO 5 MILIONA
LJUDI )
U 1990. GODINI SN SU NA DEVETOM MJESTU UZROKA SMRTNOSTI U SVIJETU, TREND U
2020. GODIN: SN E BITI NA TREEM MJESTU SMRTNOSTI, PODACI SU PROMOVISANI U
SVJETSKIM IZVJETAJIMA O KATASTROFAMA WORLD DISASTERS REPORT-INTERNATIONAL
FEDERATION OF RED CROSS AND RED CRESCENT SOCIEENT, NEW DELHI 1998
PROBLEM BEZBJEDNOSTI SAOBRAAJA POSTAJE DRUTVENI PRIORITET, FORMIRA SE
SUTINSKO MILJENJE(PROBLEM BS SE MOE PREDUPRIJEDITI, OPISIVANJE POSLJEDICE SN
JE PRIMARNA INJENICA, BS ULAZI U SAOBRAAJNE, URBANISTIKE I EKONOMSKE
PLANOVE)
BS POSTAJE ZNAAJNA STAVKA U DRUTVENIM TROKOVIMA, OSNIVAJU SE NAUNOISTRAIVAKE USTANOVE, OKUPLJA SE RESPEKTABILNI NAUNI I STRUNI POTENCIJAL KOJI
SE BAVI BS, POSTIU SE NEVJEROVATNI REZULTATI U RJEAVANJU BS
PRIMJER NJEMAKE OD 1972 1993 GODNE (BROJ REG. VOZILA POVEAN ZA 100 % - SA 16
NA 32 MILIONA VOZILA), PREENI KILOMETRI POVEANI ZA 90 % -SA 220 NA 410 MILIJARDI
KM, BROJ TEKO POVREENIH U SN SMANJEN ZA 47 % - SA 92.4 NA 48.6 HILJADA TEKO
POVREENIH U SN, BROJ POGINULIH SMANJEN ZA 57 % - SA 9.5 NA 4.1 HILJADA
TEORIJSKE GREKE UPRAVLJANJA BS (VEI STEPEN MOTORIZACIJE - PORAST SAOBRAAJNIH
NEZGODA, VEI BROJ SAOBRAAJNIH NEZGODA - VEE POSLJEDICE), NOVA SPOZNAJA
(MOGUE JE RAZVIJATI SAOBRAAJ I SMANJITI BROJ SN, SMANJITI BROJ SN - SMANJITI
POSLJEDICE, SN NISU BOIJE DAVANJE), BS JE DRUTVENI FENOMEN KOJIM JE MOGUE JE
UPRAVLJATI BS

9. Koji su osnovni preduslovi upravljanja BS ?

-

POZNAVANJE POSTOJEEG STANJA, DEFINISATI ELJENO STANJE - UTVRDITI CILJ, ODABRATI

UPRAVLJAKE MJERE, PRIBLITITI POSTOJEE STANJE ELJENOM STANJU

10.
-

ta podrazumjeva poznavanje postojeeg stanja BS?

UTVRDITI TENDENCIJU RAZVOJA POJAVE, PROGNOZA RAZVOJA POJAVE

11. ta podrazumjeva poznavanje eljenog stanja BS?

-

VIZIJE I CILJEVI UPRAVLJANJA (BEZBJEDNI PUTEVI, BEZBJEDNA VOZILA, OBUENI VOZAI,

KVALITETNO REGULISANJE SAOBRAAJA, EFIKASNO SUDSTVO)

12. Koji su osnovni ciljevi BS?

-

SMANJENJE POSLJEDICA U VREMENU I PROSTORU, SMANJENJE BROJA NEZGODA U VREMENU

I PROSTORU, STVARANJE MODEL BS

13. Koji su mehanizmi drutva potrebni za realizaciju ciljeva

BS?
-

STRATEGIJU BS (PERIOD 5 DO 10 G), AKCIONI PLAN PROVOENJA STRATEGIJE VLADA,

AKCIONI PLANOVI PROVOENJA STRATEGIJE SUBJEKTI BS

14. Koji su mehanizmi finansiranja sistema BS?

-

KAZNE U SAOBRAAJU, TAKSE U SAOBRAAJ, IZDVAJANJE IZ CIJENE GORIVA ITD

ULAGANJE U BS NIJE TROAK - C/B ANALIZA,

15. Definicija BS sa aspekta nauke?

-

BEZBJEDNOST SAOBRAAJA JE NAUNA DISCIPLINA KOJA SE BAVI IZUAVANJEM

POSLJEDICA SAOBRAAJA I METODAMA NJIHOVOG SMANJENJA, U FORMI AKTIVNE

BEZBJEDNOSTI (SPREAVANJE/SMANJENJE VJEROVATNOE NASTANKA SN), PASIVNE

BEZBJEDNOSTI (SMANJENJE TETNIH POSLJEDICA SN) I KOMBINOVANE METODE AKTIVNE I
PASIVNE MJERE BS (SMANJENJE BROJA I POSLJEDICA SN)
BEZBJEDNOST SAOBRAAJA JE NAUNA DISCIPLINA KOJA IZUAVA MEUZAVISNOST IZMEU
SAOBRAAJNOG I DRUGIH DRUTVENIH PROCESA SA JEDNE I TETNIH POSLJEDICA
SAOBRAAJA SA DRUGE STRANE
BEZBJEDNOST SAOBRAAJA IZUAVA I POKUAVA OTKRITI ZAKONITOSTI NASTANKA
TETNIH POSLJEDICA SAOBRAAJA U CILJU OPTIMIZACIJE SAOBRAAJNOG PROCESA I
SMANJENJA TETNIH POSLJEDICA

16.

Oblast naunog izuavanja BS?

PREDMET IZUAVANJA, METODE ISTRAIVANJA, PRAKTINi CILJEVi IZUAVANJA

17. Predmeti BS u irem smislu?

SAOBRAAJNE NEZGODE SA SVOJIM POSLJEDICAMA, ZAUZIMANJE IVOTNOG P ROSTORA,
ZAGAENJE IVOTNOG PROSTORA (BUKA, IZDUVNI GASOVI.....), NEGATIVAN PSIHOLOKI
UTICAJ NA OVJEKA-POJEDINCA, NEGATIVAN SOCIJALNI UTICA-SOCIJALNO ZAGAIVANJE
SREDINE

18. Predmet BS u uem smislu?

PREDMET BS U UEM SMISLU ODNOSI SE NA SAOBRAAJNE NEZGODE I LAKO MJERLJIVE

POSLJEDICE SN, NEMATERIJALNE POSLJEDICE SU PREDMET PANJE STRUNE I IRE
JAVNOSTI

19. Aktivna BS sa aspekta nauke?

AKTIVNA BEZBJEDNOST SAOBRAAJA JE DIO NAUNE DISCIPLINE BS KOJA IMA ZA CILJ

PREVENCIJU ODNOSNO DA SMANJUJE BROJ SAOBRAAJNIH NEZGODA
AKTIVNA BEZBJEDNOST SAOBRAAJA JE SKUP MJERA I AKTIVNOSTI KOJIMA SE DOPRINOSI
SMANJENJU VJEROVATNOE DA E SE DESITI SAOBRAAJNA NEZGODA

20.

Elementi aktivne BS ?

ISPRAVNOST VOZILA, STANJE PUTA, OBUENOST VOZAA I DRUGIH UESNIKA U

SAOBRAAJU, PSIHO-FIZIKA SPOSOBNOST SPOSOBNOST

21.
-

Elementi pasivne BS ?

KONSTRUKCIJA VOZILA, OPREMA VOZILA, OPREMA PUTA , UREENJE PROSTORA OKO PUTA
, OBUKA GRAANA U URGENTNOJ MEDICINI

22. Koji su sluajevi suprotnih uticaja aktivne i pasivne BS?

UPOTREBA SVJETALA SMANJUJE BROJ EONIH SUDARA , ALI POVEAVA BROJ OBARANJA
PJEAKA
VAZDUNI JASTUCI SMANJUJU POVREDE I SMRTNOST KOD SNANIH EONIH SUDARA
PRI UPOTREBI SIGURNOSNIH POJASEVA , ALI MOGU POVEATI POSLJEDICE AK IZAZVATI
SMRT SUVOZAA KOD NEKIH MANJIH SUDARA AKO ON SJEDI NEPRAVILNO I NE KORISTI
POJAS
UNUTRANJE OGLEDALO SMANJUJE VJROVATNOU NASTANKA SN , ALI MOE POVREDITI
LICE U VOZILU PRI SUDARU
UPOTREBA MOBILNOG TELEFONA U TOKU VONJE POVEAVA VJEROVATNOU NASTANKA
SN, ALI POSJED MOBILNOG TELEFONA OMOGUUJE BRZO OBAVJETAVANJE I EFIKASNO
ZBRINJAVANJE I SPASAVANJE POVREENIH
VAZDUNI JASTUCI NEGATIVNO UTIU NA AKTIVNU BS JER SE MOGU AKTIVIRATI PRI
PRELASKU NA UDARNU RUPU ILI PRI SLABIM SUDARIMA, ALI POZITIVNO UTIU NA PASIVNU
BS JER SMANJUJU SMRTNOST I TEINU POVREDE KOD SNANIH SUDARA)

23. Pojam naunog metoda ?

-

METOD (METHODOS-GR ILI METHODUS-LAT (PUT I NAIN ISTRAIVANJA) JE SMILJENO I

PLANSKO POSTUPANJE RADI POSTIZANJA CILJA
NAUNI METOD PODRAZUMJEVA SKUP NAUNIH I TEHNIKIH POSTUPAKA KOJIMA SE STIU
NOVA ZNANJA O PREDMETU ISTRAIVANJA
U UEM SMISLU, METOD JE MISAONI ILI PRAKTINI POSTUPAK KOJI OMOGUUJE DA SE
DOE DO ZNANJA O PREDMETU ISTRAIVANJA
OPTI CILJ PRIMJENE NAUNIH METODA JE SAZNANJE

24. Koje su najznaajnije naune metode primjenjive u BS?

-

METOD APSTRAKCIJE, METOD ANALIZE, METOD SINTEZE, METOD EKSPERIMENTA, METOD

POSMATRANJA

25. Opta podjela naunih metoda BS?

-

OPTE METODE SU ISTE U SVIM NAUKAMA, NAPR. OPTE LOGIKE METODE : ANALIZA,
SINTEZA, GENERALIZACIJA, INDUKCIJA, DEDUKCIJA...
POSEBNE METODE U BS (NAJEE NAUNE METODE U BS SU: STATISTIKI METOD,
METOD EKSPERIMENTA, METOD POSMATRANJA, METOD ANKETE I INTERVJUA, METOD
POREENJA I METOD ANALOGIJE

26. ta podrazumjeva pojam NAUNO SAZNANJE?

-

OPIS POJAVE DESKRIPCIJA PROBLEMA, KLASIFIKOVANJE KATEGORIZACIJA I TIPOLOGIJA

PROBLEMA, UTVRIVANJE I TUMAENJE ZAKONITOSTI, UZRONO-POSLJEDINI ODNOSI I
VEZE U PREDMETU ISTRAIVANJA

27. ta podrazumjeva METOD MJERENJA BS?

- METOD MJERENJA PODRAZUMJEVA MJERENJA I UPOREIVANJA NEPOZNATE I POZNATE

JEDNORODNE VELIINE
PRIMJER: MJERENJE DUINE SE VRI TAKO TO SE NEPOZNATA DUINA POREDI SA
POZNATOM DUINOM ETALONOM (METAR, PANTLJIKA, LENJIR)
- U NEDOSTATKU OPTE PRIHVAENOG MJERILA (ETALON, STANDARD) KORISTE RELATIVNA
POREENJA NEPOZNATIH VELIINA, PRIMJER: NEZNAMO DUINU DIONICE PUTA ALI
POREENJEM UTVRUJEMO DA LI JE MANJA OD DRUGE DIONICE

28. Statistiki metod mjrenja BS?

- JE ESTO PRIMJENJIV METOD MJERENJA U BS JER SU SN POGODNE ZA PRIMJENU STATISTIKOG
METODA, ZBOG:
MASOVNOSTI IZMJERITELJA - ZAKON VELIKIH BROJEVA,NUMERIKIH KARAKTERISTIKA
OPISIVANJE BROJEVIMA, PRIMJENA STATISTIKOG METODA ZAVISE OD NAINA
FORMIRANJA UZORKA
- POSEBNO SE KORISTI SLUAJNI I STRATIFIKOVANI UZORCI: ZAKLJUCI SU BOLJI AKO SU UZORCI
VEI, ZAKLJUCI SU BOLJI AKO SU UZORCI REPEREZENTATIVNI, ZA POTREBE ISTRAIVANJA
BS MOGUE JE KORISTITI I BAZE PODATAKA
- JEDINSTVENI INFORMACIONI SISTEM (JIS) MUP-a JE BAZA PODATAKA U SVIM SN KOD KOJIH JE
VREN UVIAJ

29. ta ini jedinstveni informacioni sistem JIS MUP-a?

POSLE SN POLICIJA POPUNJAVA STATISTIKI UPITNIK KOJI SADRI PODATKE: MJESTO I

VRIJEME DOGAANJA NEZGODE, PODACI O LOKACIJ SN, UESNICI U SN, PODACI O VOZILIMA

30. Znaaj BAZA SN?

- BAZE SN POMAU DA SE SHVATI DOGAAJ, ODREDI TIP SN, DA SE PRECIZNO ODREDI MJESTO I
VRIJEME SN
- BAZE SN SU DOSTUPNE UPRAVLJAIMA PUTA I AGENCIJI ZA BS

UPRAVLJA PUTA U SKLADU SA ZAKONSKIM PROPISIMA IDENTIFIKUJE OPASNA MJESTA I VRI

DUBINSKE ANALIZE, UTVRUJE PRIORITETE U CILJU OTKLANJANJA PROPUSTA VEZANIH ZA
PUT

31. Koje BAZE su potrebne za upravljanje BS?

BAZA MUP-a JIS?

BAZA ZDRAVSTVENIH USTANOVA PRUAJU KVALITETNE PODATKE O POVREDAMA UESNIKA SN
BAZA OSIGURAVAJUIH DRUTAVA
BAZA SUDSKIH PRESUDA
BAZE OSIGURAVAJUIH DRUTVA

32. Meunarodne BAZE podataka?

- MEUNARODNE BAZE PODATAKA SE FORMIRAJU NA OSNOVU SABIRANJA I KORIGOVANJA

NACIONALNIH BAZA PODATAKA SN, MEUNARODN BAZE PODATAKA PODRAVAJU
MEUNARODNE ORGANIZACIJE: OECD, UN, EU, CEMT
- NAJZNAAJNIJE MEUNARODNE BAZE PODATAKA BS SU : IRTD (INTERNATIONAL ROAD
TRAFIFIC AND ACCIDENT DATABASE)
- OBRADOM UZORAKA ZEMALJA EU I IRE DOBIJAJU SE PODACI O PROSTORNOJ I VREMENSKOJ
RASPODJELI SN, TIPIZACIJI SN, ANALIZI PROPUSTA, MOGUNOSTI IZBJEGAVANJA SN.....

33. ta Podrazumjeva nauni metod ANKETA?

METOD ANKETE SE BAZIRA NA UPITNIKU I SETU PITANJA, KOJI MOE BITI : OTVORENI
UPITNIK (ISPITANICI DAJU SLOBODAN ODGOVOR)
ZATVORENI UPITNIK (ISPITANICI BIRAJU JEDAN OD PONUENIH ODGOVORA)
POLUOTVORENI UPITNIK (KOMBINACIJA OTVORENOG I ZATVORENOG UPITNIKA)
ANKETA OTKLANJA SLABOSTI STATISTIKOG METODA KOJI JE NEDOREN JER NEMA
ODGOVORA : NA PITANJA SUBJEKTIVNIH UZROKA STRADANJA I RAZLOGA UESTALIH
PROPUSTA UESNIKA SN
METODA ANKETE OMOGUUJE SAGLEDAVANJE STAVOVA : STATISTIKOG UZORKA,
ODABRANOG UZORKA UESNICI SN, EKSPERTI, DJECA, RODITELJI..., SLUAJNOG UZORKAUESNICI U SAOBRAAJU

34. Pojam METODE NAUNOG POSMATRANJA?

-

METOD NAUNOG POSMATRANJA PODRAZUMJEVA PROUAVANJE PONAANJA I INTERAKCIJE

KADA NEMA DOVOLJNO DRUGIH INFORMACIJA
NAUNO POSMATRANJE MORA BITI: SVRSISHODNO, DOBRO OSMILJENO, UNAPRIJED
ISPLANIRANO, SISTEMSKI SPROVEDENO
PRIJE POSMATRANJA ZNAAJNO JE ODREDITI : VRIJEME, MJESTO I NAIN POSMATRANJA
ZA VRIJEME POSMATRANJA VRI SE REGISTRACIJA PODATAKA PO UNAPRIJED UTVRENOM
PLANU POSMATRANJA I FORMIRA SE DOKUMENTACIJA
FORMIRANA DOKUMENTACIJA SLUI ZA KASNIJE FAZE ISTRAIVANJA, TIPA: PRIKUPLJANJE
PODATAKA, SORTIRANJE PODATAKA, OBRADA PODATAKA, NAUNO TUMAENJE REZULTATA
POSMATRANJE SE VRI NA MJESTU POVEANE UGROENOSTI, U VRIJEME STRADANJA I NA
NAIN KOJI NE UTIE NA PONAANJE POSMATRANE GRUPE

35.
-

Koje su vrste NAUNOG POSMATRANJA u BS?

DUBINSKE STUDIJE KONFLIKTA/IN DEPTH CONFLIKT STUDIES , MEUNARODNE STUDIJE

/INTERACTIONAL STUDIES RAZGOVORI/INTERVIEWS , ANALIZA PONAANJA/BEHAVIOURAL I
EKSPERIMENT

36.
ta su to DUBINSKE STUDIJE konflikta/IN-DEPTH
CONFLIKT STUDIES?
-

DUBINSKE STUDIJE KONFLIKTA/IN-DEPTH CONFLIKT STUDIES SU NAUNA POSMATRANJA

USMJERENA NA KONFLIKTE U SAOBRAAJU - OBUHVATAJU RAZGOVORE SA UESNICIMA
KONFLIKTA

37.
ta su to MEUNARODNE STUDIJE/INTERACTIONAL
STUDIES BS?
-

MEUNARODNE STUDIJE SU NAUNA POSMATRANJA USMJERENA NA INTERAKCIJE IZMEU

UESNIKA U SAOBRAAJU I VOZILA, PUTA I OKOLINE
POZITIVNE INTERAKCIJE DOPRINOSE BS I OBRATNO

38.
ta je to nauna metoda posmatranja RAZGOVORI/INTERVIEWS ?
-

CILJ JE SAZNATI STAVOVE I DOGAAJE KOJI SU PRETHODILI SAOBRAAJNOJ SITUACIJI, KAKO

BI SE RAZUMILI FAKTORI KOJI DOVODE DO NASTANKA SN

39.
ta je to nauna metoda ANALIZA
PONAANJA/BEHAVIOURAL ANALYSES
-

ANALIZA PONAANJA JE VEOMA ZNAAJAN METOD KOME JE CILJ POZNAVANJE LINOSTI I

OKRUENJA I SAOBRAAJNE SITUACIJE ODNOSNO OTKRIVANJE PONAANJA LJUDI, U CILJU
PROJEKTOVANJA KONTRA MJERA

40.

ta je to nauni metod EKSPERIMENTA ?

EKSPERIMENT JE NAUNI METOD KOJI SE SASTOJI U PALJIVOM POSMATRANJU POJAVA I

PROCESA, PRI EMU SE KONTROLISANO MIJENJAJU USLOVI I OKOLNOSTI

EKSPERIMENT SE : UNAPRIJED PLANIRA I REALIZUJE PO UTVRENOJ PROCEDURI, STRUNO

SE PRATI PONAANJE U PROCESU EKSPERIMENTA, FORMIRA SE DOKUMENTACIJA

41.
Koja je razlika izmeu metoda NAUNOG
POSMATRANJA I EKSPERIMENTA ?
-

KOD NAUNOG POSMATRANJA POSMATRA NE UTIE NA RAZVOJ POJAVE

KOD EKSPERIMENTA SE PLANSKI DJELUJE NA PROMJENE SAOBRAAJA
KOD EKSPERIMENTA SE OMOGUUJE STVARANJE USLOVA IZ KOJIH SE MOE DOI DO
SPOZNAJE UZRONO-POSLEDINIH ODNOSA I VEZA
TEHNOLOKIM RAZVOJEM, METOD EKSPERIMENTA POSTAJE ZNAAJNIJI U SISTEMU BS

42.
-

43.
-

Koji su poznati eksperimnti sa sudarima ?

UDAR VOZILA U NEPOKRETNU PREPREKU, PREVRTANJA VOZILA, NALET VOZILA U

PJEAKA/LUTKU
OVE EKSPERIMENTE PRATE SNIMANJA I MJERENJA NA OSNOVU KOJIH SE REALIZUJU
ISTRAIVANJA I FPRMIRA DOKUMENTACIJA

ta je to nauni metod KOMPARACIJE ?

METOD KOMPARACIJE-UPOREIVANJA JE NEZAOBILAZAN METOD U MJERENJU STANJA BS,

OBZIROM NA PROBLEM OBJEKTIVNOG MJERENJA STANJA BS, UPOREUJU SE POKAZATELJI
BS, UGROENOST, STAVOVI I PONAANJE POJEDINIH KATEGORIJA STANOVNITVA
UPOREIVANJE SE VRI IZMEU: POJEDINIH DRAVA (U ODNOSU NA ZEMLJE EU I ZEMLJE
OECD), POJEDINIH REGIONA , POJEDINIH MIKRO LOKACIJA
METOD KOMPARACIJE-UPOREIVANJA JE NEZAOBILAZAN METOD U MJERENJU STANJA BS,
OBZIROM NA PROBLEM OBJEKTIVNOG MJERENJA STANJA BS
METOD KOMPARACIJE JE POSEBNO ZNAAJAN: KOD ISPITIVANJA EFEKATA POJEDINIH
SISTEMA ZATITE, KOD IZBORA VOZILA, KOD IZBORA VOZAA
METOD KOMPARACIJE MOE DJELOMINO DOPUNITI METOD EKSPERIMENTA I DRUGE
METODE IJA JE PRIMJENA OGRANIENA
OCJENA STANJA BS SE VRI PRIJE I POSLE PRIMJENE METODE KOMPARACIJE

44. ta je to CASE STUDY metoda?

- CASE STUDY METOD SE PRIMJENJUJE ONDA KADA SE IZVRI TIPIZACIJA SN ILI KONFLIKATA U
SAOBRAAJU
- NEOPHODNO IZVRITI STUDIJU ODABRANOG PRIMJERA CASE STUDY
- POSEBNO SE ANALIZIRA : KO JE I NA KOJI NAIN MOGAO IZBEI SN, KO JE I KAKO DOPRINEO
VELIINI POSLJEDICE

45. ta je to EKSPERTSKA metoda?

- EKSPERTSKA METODA JE ZASNOVANA NA AKTIVNOSTI EKSPERTSKE GRUPE, POSEBNO U
IZBORU KONTRA MJERA
- EKSPERTSKU GRUPU INE STRUNJACI RAZLIITOG OBRAZOVNOG PROFILA: SUDSKI VJETACI,
POLICIJSKI EKSPERTI ZA BS, SUDIJE , TUIOCI, URBANISTI , PROJEKTANTI SAOBRAAJNE
INFRASTRUKTURE

46. Pojam i znaaj teorije izuavanja saobraajnih nezgoda?

- CILJ TEORIJSKOG IZUAVANA SN JE UTVRIVANJE ZAKONITOSTI NASTANKA SN I UEA

POJEDINIH UESNIKA U SAOBRAAJU

- POSEBNO SU ZNAAJNE SLJEDEE TEORIJE: TEORIJA SLUAJA, TEORIJA ZARAZE, TEORIJA

SKLONOSTI I SPELL TEORIJA

47. Pojam TEORIJE SLUAJA?

- TEORIJA SLUAJA JE PRVA NAUNA TEORIJA KOJA SE BAVILA UTVRIVANJEM ZAKONITOSTI
BROJA SN POJEDINIH VOZAA, ZASNIVALA SE NA STATISTICI ODNOSNO PUASONOVOJ
RASPODJELI VJEROVATNOA
TEORIJA SLUAJA POLAZI OD PRETPOSTAVKE DA SVI VOZAI IMAJU ISTE ANSE DA IMAJU
JEDNAK BROJ SN ODNOSNO DA SU IM ISTE ANSE DA UESTVUJU U SN
TEORIJA SLUAJA NIJE MOGLA OBJASNITI NEKE POJAVE , TIPA: ODREENE GRUPE VOZAA
IMAJU ZNATNO VEI BROJ SN NEGO DRUGE, U JEDNOJ KOMPANIJI MALA GRUPA (20-30)%
VOZAA OSTVARUJE 80 % SN OD UKUPNOG BROJA KOJE OSTVARE VOZAI U KOMPANIJI ,
POSTOJI GRUPA VOZAA KOJA U SVOM RADNOM VIJEKU NE NAPRAVI SN

48. Pojam TEORIJA ZARAZE?

- TEORIJA ZARAZE JE MODEL KOJI UNAPREUJE TEORIJU SLUAJA
- PREMA TEORIJI ZARAZE SAMO PRVA SN JE SLUAJNA I SVI IMAJU JEDNAKU ANSU DA
UESTVUJU U PRVOJ SN
- POSLIJE PRVE SN MIJENJA SE ODNOS POJEDINCA PREMA SAOBRAAJU
- NEKI VOZAI POSTAJU OBAZRIVI I TEKO MOGU IMATI DRUGU SN, NEKI VOZAI POSTAJU
OPTEREENI PRVOM I RASTE ANSA ZA DRUGU SN (OVA GRUPA VOZAA POSLIJE PRVE SN
ZARAZI SE SN, ZBOG EGA SE TEORIJA I ZOVE TEORIJA ZARAZE)
- KASNIJE SE USTANOVILO DA TEORIJA ZARAZE NEMOE PROTUMAITI NEKE VANE POJAVE
- TAKOE I TEORIJA VEZANA ZA PRVU SN , DA SVI VOZAI IMAJU ISTU VJEROVATNOU DA
UESTVUJU U PRVOJ SN, TAKOE NIJE PRIHVATLJIVA

49. Pojam TEORIJA SKLONOSTI ?

- POLAZI OD PRETPOSTAVKE DA LJUDI IMAJU RAZLIITE SKLONOSTI I NCIDENTIMA, U ZAVISNOSTI
OD NJIHOVIH PSIHO-FIZIKIH KARAKTERISTIKA
- TAKOE SE PRETPOSTAVLJA DA OVJEK KOJI JE SKLON JEDNOJ VRSTI INCIDENTA IMA SKLONOSTI
I OSTALIM INCIDENTIMA PA I SN, NA OSNOVU OVE ANALOGIJE, SKLONOST KA
INSCIDENTIMA SE MOE MJERITI I SAOPTITI I PRIJE PRVE SN
- TEORIJA SKLONOSTI JE PRVI PUT PONUDILA MOGUNOST MJERENJA SKLONOSTI POJEDINACA
KA SN , IME SU SE STVORILI USLOVI ZA GRUPISANJE VOZAA PREMA FAKTORU RIZIKA NA:
EKSTREMNO SKLONI INCIDENTU, SREDNJE SKLONI INCIDENTU, MANJE SKLONI INCIDENTU

VOZAI PROGLAENI - EKSTREMNO SKLONI INCIDENTU NISU IMALI SN, ZBOG NAVEDENOG,
PRISTUPILO SE KORIGOVANJU OVE TEORIJE

50. Pojam SPELL TEORIJE?

- POLAZI OD PRETPOSTAVKE DA JE ODREENO LICE SKLONO INCIDENTIMA PA I SN U JEDNIM
OKOLNOSTIMA A VEOMA BEZBJEDNO U DRUGIM OKOLNOSTIMA
- SPELL TEORIJA PORED PSIHO FIZIKIH OSOBINA UOBZIRUJE I OBJEKTIVNE OKOLNOSTI U
KOJIMA SE NALAZE LICA
- SPELL EORIJA JE PRVI PUT PONUDILA MOGUNOST MJERENJA SKLONOSTI POJEDINACA KA SN ,
IME SU SE STVORILI USLOVI ZA GRUPISANJE VOZAA PREMA SKLONOSTIMA KA SN

51. Podjela SN prema posljedicama?

- SN SA POGINULIM LICIMA, SN SA TEKO POVREENIM LICIMA, SN SA LAKE POVREENIM

LICIMA, SN SA MATERIJALNOM TETOM

52. Ponderisanje SN?

- KADA SE SN NA OSNOVU VELIINE UKUPNIH POSLJEDICA REDUKUJU NA SN SA MATERIJALNOM
TETOM, DOBIJA SE PONDERISANI BROJ SN
- RAZLIITE POSLJEDICE SN MOGUE JE SVESTI NA JEDNAKE TEINE, PRIMJENOM
KOEFICIJENATA ZA PONDESRISANJE (PROF. ROTIM): Ps=130 SN SA POGINULIM, Pt=50 SN
SA TEKO POVREENIM, Pi=5 SN SA LAKE POVREENIM, Pm=1
SN SA MATERIJALNOM
TETOM

53. ta je to STVARNI BROJ SN Ns?

-

STVARNI BROJ SN JE BROJ SN KOJI SE DOBIJE SABIRANJEM SN NA JEDNOM ELEMENTU PUTA

U ODREENOM VREMENU (OBINO GODINA) Ns = n = n1+n2+n3+........nn [nezg/god]

54. ta je to STEPEN IZLOENOSTI OPASNOSTI Sio ?

- STEPEN IZLOENOSTI OPASNOSTI Sio JE POKAZATELJ KOJI ISKAZUJE BROJ SN

ILI
NJIHOVE POSLJEDICE NA OSTVARENE VOZILO-KILOMETRE
STEPEN IZLOENOSTI OPASNOSTI Sio, DOBIJA SE NA OSNOVU PODATAKA O UKUPNOM
BROJU SN I VELIINE VOZILO-KILOMETRI: Sio= UKUPAN BROJ SN/IZNOS VOZILO-KILOMETRI

55. ta je to IZMJERITELJ IZLOENOSTI OPASNOSTI?

- IZMJERITELJ IZLOENOSTI POKAZUJE NIVO UGROENOSTI STANOVNIKA NEKOG

PODRUJA, PREDSTAVLJA ODNOS IZMEU BROJA SN, ILI BROJA POGINULIH ILI
POVREENIH ILI VISINE TETE I BROJA STANOVNIKA KOJI IVE NA POSMATRANOM
PODRUJU
5
Ii=(N * 10 )/ Brs
Ii IZMJERITELJ IZLOENOSTI ODNOSNO BROJA SN ILI BROJA POGINULIH ILI POVREENIH
ILI VISINE TETE I SLINO NA 100 000 STANOVNIKA

N BROJ SN ILI BROJ POGINULIH ILI POVREENIH ILI VISINE TETE U ODREENOM PERIODU
ZA ODREENU TERITORIJU
- Brs BROJ STANOVNIKA U PODRUJU POSMATRANJA

56. ta je to IZMJERITELJ IZMJERITELJE UESTALOST?

- IZMJERITELJ IZMJERITELJE UESTALOSTI POKAZUJE NIVO UESTALOSTI BROJA POVREENIH ILI

POGINULIH ILI IZNOSA TETE NA 100 MILIONA KILOMETARA
8
Iu=(N * 10 )/ S
- N BROJ SN ILI BROJ POVREENIH ILI POGINULIH ILI IZNOSA TETE U ODREENOM PERIODU
ODNOSNO NA ODREENOJ TERITORIJI
- S - PREENI PUT NA ODREENOJ TERITORIJI ILI PUTU ZA ODREENI BROJ MOTORNIH VOZILA I
SL.

57. ta je to IZMJERITELJ GUSTINE?

- IZMJERITELJ GUSTINE POKAZUJE ODNOS IZMEU BROJA SN, ILI BROJA POGINULIH ILI IZNOSA
TETE I BROJA REGISTROVANIH MOTORNIH VOZILA NA POSMATRANOM UZORKU (TERITORIJ,
KOMPANIJA..)
4
Ig = (N * 10 )/ Brv
N BROJ SN ILI BROJ POGINULIH ILI POVREENIH ILI VISINE TETE U ODREENOM PERIODU ZA
ODREENU TERITORIJU POSMATRANJA
Brv BROJ REGISTROVANIH VOZILA U PODRUJU POSMATRANJA

58. ta je to KOEFICIJENT ESTINE SN K?

- KOEFICIJENT ESTINE JE PROIZVOD POSLJEDICA SN BROJA LICA KOJA SU PRETRPILA LTP, BROJA
LICA KOJA SU PRETRPILA TTP I BROJA LICA KOJA SU POGINULA
K=1 * LTP + 13 ** TTP + 99 POG
- LTP

BROJ LICA KOJA SU PRETRPJELA LAKE TJELESNE POVREDE U SN, TTP BROJ LICA KOJA
SU PRETRPJELA TEE TJELESNE POVREDE U SN, POG BROJ KICA KOJA SU PRETRPJELA
SMRTNE POVREDE

59. ta je to Koeficijent potencijalne opasnosti?

- KOEFICIJENT POTENCIJALNE OPASNOSTI-Ko JE ODNOS BROJA SN I PROIZVODA BROJA DAANA U
GODINI I PROSJENOG GODINJEG DNEVNOG SAOBRAAJA
-6
Ko = BSN/(365 * PGDS * 10 )
BSN BROJ SN SA LAKE, TEE OPOVREENIM I POGINULIM
PGDS PROSJENI GODINJI DNEVNI SAOBRAAJ

60. Kako se formira rang lista prioriteta kod sanacije

opasnih mjesta nap utu?
RANG LISTA PRIORITETA FORMIRA SE NA OSNOVU KOEFICIJENTA PRIORITETA K
K = 0.8 * K + 0.2 * KO
-

UPRAVLJA PUTA JE DUAN PLANIRATI SANACIJU OPASNIH MJESTA U PRIORITETU PREMA

KOEFICIJENU PRIORITETA
UPRAVLJA PUTA JE DUAN GODINJE IZVRITI STRUNU ANALIZU NAJMANJE 20 %
OPASNIH MJESTA SA KOEFICIJENTOM U PRIORITETU

61. Sadraj Baze podataka za vrenje analize BS?

- ZA KOMPLETNU ANALIZU POTREBNO JE PRATITI SLJEDEE POKAZATELJE: BROJ REGISTROVANIH
MOTORNIH VOZILA, BROJ PUTNIKIH MOTORNIH VOZILA, BROJ STANOVNIKA NA JEDNO
MOTORNO VOZILO, BROJ VOZAA MOTORNIH VOZILA, BROJ SAOBRAAJNIH NEZGODA,
VISINA MATERIJALNIH TETA U SAOBRAAJNIM NEZGODAMA, BROJ SMRTNO STRADALIH U
SAOBRAAJNIM NEZGODAMA, BROJ POVRIJEENIH LICA U SAOBRAAJNIM NEZGODAMA

62. Koji su to Apsolutni pokazatelji SN?

-

UKUPAN BROJ SN, BROJ SN SAMO SA MATERIJALNOM TETOM, BROJ SN SA LAKOM TJELESNOM
POVREDOM, BROJ SN SA TEKOM TJELESNOM POVREDOM, BROJ SN SA POGINULIM LICIMA

63. Koji su to Apsolutni pokazatelji posljedica SN?

APSOLUTNI POKAZATELJI O POSLJEDICAMA SN SU: VELIINA MATERIJALNE TETE, BROJ

NASTRADALIH, BROJ LAKE POVREENIH LICA, BROJ TEE POVREENIH LICA, BROJ
POGINULIH U SN

64. ta je to Apsolutni broj SN ?

- APSOLUTNI BROJ SN- Na JE BROJ SN NA JEDINICI DUINE PUTA 1km, I OMOGUUJE POREENJE
DIONICA PUTA SA PRIBLINO ISTIM INTENZITETOM SAOBRAAJA

NA

N S nezgoda
LD
km

65. ta su to Relativni pokazatelji?

-

RELATINI POKAZATELJI BS SE DOBIJU KAO KOLINIK NEKOG OD NABROJANIH APSOLUTNIH

POKAZATELJA O BROJU SN I NJIHOVIH POSLJEDICA I NEKE DRUGE ZNAAJNE VELIINE (BROJ
STANOVNIKA, BROJ VOZILA, BROJ VOZAA, BROJ PREENIH KILOMETARA, DUINE DIONICE
PUTA, TONAKILOMETARA, BROJ PUTNIKKILOMETARA....)

66. ta je to Relativni broj SN?

-

RELATIVNI BROJ NEZGODA Nr JE BROJ SN NA JEDINICI PREENOG PUTA ODNOSNO NA

JEDINICI INTENZITETA SAOBRAAJA (miokm)

NR

NS
10 6 * N S nezgode

S G 365 * N DIV LD miokm

SG

365 * N DIV * LD miokm

god
106

GODINJI PREENI PUT - Sg PO DIONICI PUTA DOBIJA SE MNOENJEM DNEVNOG

INTENZITETA VOZILA NDIV, DUINE DIONICE LD I BROJA DANA U GODINI - 365

NAJEE SE KORISTE SLJEDEI RELATIVNI POKAZATELJI: BROJ SVIH SN NA 10 000

REGISTROVANIH VOZAA, BROJ SN NA 100 KILOMETARA PUTA, BROJ SN NA 10 000 VOZILA,
BROJ SN NA 100 MILIONA PREENIH KILOMETARA, BROJ POGINULIH NA 10 000
REGISTROVANIH VOZILA, BROJ NASTRADALIH NA 100 MILIONA PREENIH KILOMETARA,
BROJ POGINULIH NA 100 HILJADA STANOVNIKA-JAVNI RIZIK, BROJ POGINULIH NA 100 000
REGISTROVANIH VOZILA-SAOBRAAJNI RIZIK, BROJ POGINULIH NA 100 MILIONA PREENIH
KILOMETARA-DINAMIKI SAOBRAAJNI RIZIK

67. ta je to JAVNI RIZIK?

-

JAVNI RIZIK PREDSTAVLJA GODINJI BROJ POGINULIH U SN NA 100 000 STANOVNIKA I MJERI
RIZIK SVAKOG STANOVNIKA DA POGINE U SN

NAPRIMJER, PREMA OVOM POKAZATELJU AUSTRALIJA SE NALAZI NA 9. MJESTU OD 23

ANALIZIRANE ZEMLJE LANICE OECD, SREDNJA VRIJEDNOST ZA ZEMLJE OECD JE 11.6
POGINULIH NA 100 000 STANOVNIKA, SRBIJA JE U 2001. GODINI IMALA 17 POGIMULIH NA
100 000 STANOVNIKA

68. ta je to SAOBRAAJNI RIZIK?

-

SAOBRAAJNI RIZIK TRENUTNO STANJE PREDSTAVLJA GODINJI BROJ POGINULIH U SN NA

10 000 REGISTROVANIH VOZILA PRIMJER: AUSTRALIJA JE IMALA 1.8 POGINULIH NA 10 000
REG. VOZILA U 1995. GODINI I BILA JE NA 5. MJESTU OD 23 DRAVE OECD, A VEDSKA I
NORVEKA SU NAJBOLJE SA 1.3 POGINULA NA 10 000 REG. VOZILA, U SRBIJI JE U 2001.
GODINI EVIDENTIRANO 8.1 POGINULIH NA 10 000 REG. VOZILA

69. ta je to DINAMIKI SAOBRAAJNI RIZIK?

-

DINAMIKI SAOBRAAJNI RIZIK TRENUTNO STANJE PREDSTAVLJA BROJ POGINULIH LICA

NA 100 MILIONA PREENIH KILOMETARA
DINAMIKI SAOBRAAJNI RIZIK SE KORISTI ZA POREENJE RIZIKA PUTOVANJA RAZLIITIM
VIDOVIMA SAOBRAAJA

70. Procjena BS na dionici puta?

- PROCJENA BS NA DIONICI PUTA ZAHTJEVA OSVRT NA DUINU DIONICE I INTENZITET
SAOBRAAJA

OBINO SE KORISTE SLJEDEI PARAMETRI: BROJ SN NA 100 KILOMETARA PUTA, BROJ SN NA

100 000 VOZILA KOJA PROU TIM PUTEM, BROJ SN NA 100 MILIONA VOZILO-KILOMETARA,
BROJ POGINULIH I POVREENIH NA 100 KILOMETARA PUTA, BROJ POGINULIH I POVREENIH
NA 100 000 VOZILA KOJA PROU TIM PUTEM, BROJ POGINULIH I POVREENIH NA 100
MILIONA VOZILOKILOMETARA

71. Procjena BS pojedinih uesnika u saobraaju?

PROCJENA BS POJEDINIH UESNIKA U SAOBRAAJU SE ODNOSI NA LICA: VOZA, SUVOZA,

BICIKLISTA. PUTNIK U PMV, PUTNIK U AUTOBUSU, VOZAA PMV, PROFESIONALNI VOZA,
VOZA MUKARAC/ ENA, VOZA MERCEDESA, VOZA A
- POKAZATELJI BS POJEDINIH UESNIKA POKAZUJU NJIHOVU IZLOENOST SAOBRAAJU U
ODNOSU NA PREENE KILOMETRE: BROJ SN NA 100 000 PREENIH KILOMETARA, BROJ
SN KOJE JE UZROKOVAO POJEDINI UESNIK NA 100000 KILOMETARA, BROJ NASTRADALIH
U SN U KOJIMA SU ONI UESTVOVALI NA 100 000 KM, BROJ NASTRADALIH U SN KOJE JE
UZROKOVAO POJEDINI UESNIK NA 100000 KILOMETARA
-

72. Pokazatelji BS na pojedinim takama na putu?

POKAZATELJI BS POJEDINIH TAAKA NA PUTU (KRIVINA, PREVOJ, MOST...) BAZIRANI NA

INTENZTITETU SAOBRAAJA: BROJ SN NA 100 000 VOZILA KOJA PREU TIM PUTEM, BROJ
NASTRADALIH NA 100 000 VOZILA KOJA PREU TIM PUTEM ITD...

73. Pokazatelji BS na pojedinim raskrsnicama?

POKAZATELJI BS POJEDINIH RASKRSNICA - MOGU SE POREDITI RASKRSNICE ISTOG TIPA:

SLINE ILI ISTE GEOMETRIJE, SLINOG REIMA SAOBRAAJA U RASKRSNICI
BIRAJU SE PARAMETRI KOJI UOBZIRUJU INTENZTITE SAOBRAAJA: BROJ SN NA 100 000
VOZILA KOJA UU U RA SKRSNICU IZ SVIH PRAVACA, BROJ STRADALIH NA 10 000 VOZILA
KOJA UU U RASKRSNICU

74. Indirektni pokazatelji BS ?

- INDIREKTNI POKAZATELJI BS TREBA DA ODGOVORE NA PITANJE: DA LI SE MOE OCJENJIVATI
BS I PRIJE NASTANKA PRVE SN ODNOSNO BEZ POZNAVANJA PODATAKA O SN I NJIHOVIM
POSLJEDICAMA

INDIREKTNI POKAZATELJI BS SU : BROJ I TEINA KONFLIKTA U SAOBRAAJU TRAFFIC

CONFLICT, POKAZATELJI O POTENCIJALNIM SAOBRAAJNIM KONFLIKTIMA, NIVO
IZLOENOSTI SAOBRAAJU-EXPOSURE TO ROAD TRAFFIC, RAZLIITA MJERILA PONAANJA
BEHAVIOURAL MEASURES : (PROSJENA BRZINA, STEPEN KORITENJAPOJASEVA, BROJ
POJEDINIH PREKRAJA), MJERILA STANDARDA I KVALITETA PUTEVA, MJERILA STANDARDA I
KVALITETA VOZILA

75. Pojam saobraajnog konflikta?

KONFLIKT JE SAOBRAAJNA SITUACIJA U KOJOJ SE DVA ILI VIE UESNIKA U SAOBRAAJU U

VREMENU I PROSTORU PRIBLIAVAJU JEDAN DRUGOM , TAKO DA JE SUDAR NEIZBEAN,
UKOLIKO SE NJIHOVO KRETANJE NE PROMJENI
RAZVIJENA JE POSEBNA TEHNIKA SAOBRAAJNIH KONFLIKTA- TRAFFIC CONFLICT
TECHNIQUES (TCT), ZASNOVANA NA: PRETPOSTAVCI DA JE INTERAKCIJA IZMEU UESNIKA
U SAOBRAAJU OPISANA KAO KONTINIUM DOGAAJA, ODNOSNO DA POSTOJI VEZA IZMEU
BROJA KONFLIKATA I BROJA SN
TEHNIKA KONFLIKTA -TCT JE SKUP PROCEDURA KOJIMA SE : IDENTIFIKUJE, EVIDENTIRA I
ANALIZIRA KNFLIKT U SAOBRAAJU
TEHNIKA KONFLIKTA ZAHTJEVA POSMATRAE OBUENE DA PREPOZNAJU, PROCJENE I
EVIDENTIRAJU KONFLIKTE I NJIHOVE KARAKTERISTIKE - SNIMANJE SE VRI DVA DO TRI SATA
U TOKU DVA DO PET DANA
DANAS SU RAZVIJENE SLJEDEE METODE KONFLIKTNE TEHNIKE: SUBJEKTIVNE METODE
(OVJEK POSMATRA I KVALIFIKUJE KONFLIKT), OBJEKTIVNE METODE KONFLIKTA (KONFLIKT
SE SNIMA KAMEROM I KASNIJE ANALIZIRA)

76. Koji su pozitivni primjeri KONFLIKTNE tehnike?

POZITIVNI PRIMJERI KONFLIKTNE TEHNIKE SU: PROCJENA EFIKASNOSTI KRUNIH RASKRSNICA,

PROCJENA LOKACIJE PJEAKIH PRELAZA I AUTOBUSKIH STAJALITA, PROCJENA RAZLIITIH
REIMA SAOBRAAJAPROCJENA EFIKASNOSTI RAZLIITIH KONTRA MJERA

77. Sadraj Analize BS?

ANALIZA BEZBJEDNOSTI SAOBRAAJA NA PODRUJU OBUHVATA SADRAJE: UVOD

DEFINIE PROSTOR ISTRAIVANJA, VRIJEME, PREDMET, METOD, CILJEVE I ZADATKE
ISTRAIVANJA I NAJVANIJA OGRANIENJA
ANALIZA KARAKTERISTIKA PUTNE MREE - ZNAAJAN FAKTOR BS, POSEBNO SU ZNAAJNI
UTICAJI NA PROTONOST I BEZBJEDNOST SAOBRAAJA (BROJ I IRINA SAOBRAAJNIH
TRAKA, UZDUNI I POPRENI NAGIBI PUTA, NEPOVOLJNE KRIVINE, PREGLEDNOST PUTA,
PODUNA I POPRENA ODVODNJA VODE, UREENOST AUTOBUSKIH STAJALITA NA PUTU,
IRINA I KVALITET BANKINE, BERME ILI TROTOARA, POSTOJANJE GEOMETRIJA RASKRSNICA I
IRINE RAZDJELNIH OSTRVA, VRSTA I KVALITET KOLOVOZNOG ZASTORA)
ANALIZA REIMA TEHNIKOG REGULISANJA SAOBRAAJA I STANJE SAOBRAAJNE
SIGNALIZACIJE USPOSTAVLJENI REIM SAOBRAAJA (NAMJENA SAOBRAAJNIH POVRINA,
SKUP OGRANIENJA I ZABRANA) BITNO UTIU NA PROTONOST I BS, KAO I TO SU BITA
OGRANIENJA I ZABRANE TIPA BRZINE KRETANJA, ZABRANE SKRETANJA, PARKIRANJA I
ZAUSTAVLJANJA, NAINE REGULISANJA PRVENSTVA PROLAZA, POSTOJANJA I STANJE
SIGNALIZACIJE
ANALIZA KARAKTERISTIKE SAOBRAAJNIH TOKOVA SU VEOMA BITNE IZ RAZLOGA TO
USTROJENE MJERE KOJE UTIU NA BS MORAJU BITI USKLAENE SA INTENZITETOM,
STRUKTUROM, PROSTORNOM I VREMENSKOM RASPODJELOM SAOBRAAJNIH TOKOVA
ANALIZA VANIH ELEMENATA OKOLINE I AMBIJENTA SAOBRAAJ SE ODVIJA U
DRUTVENOM, EKONOMSKOM I POLITIKOM AMBIJENTU KOJI UTIU NA EFIKASNOST
PROVOENJA POJEDINANIH MJERA. STOGA JE NEOPHODNO UREDITI AMBIJENT PUTA,
PUTNIH OBJEKATA I POJASA PUTA, PROLASKA KROZ NASELJENA MJESTA, VODEI RAUNA O
DRUTVENOM AMBIJENTU KOJI MOE UTICATI NA BS.
OPTA ANALIZA BROJA I STRUKTURE SN SU ZNAAJAN POJAVNI OBLIK NEBEZBJEDNOSTI
SAOBRAAJA, SN SU NAJVANIJI ELEMENT PREDMETA ISTRAIVANJA I TREBA IM POSVETITI
POSEBNU PANJU, POTREBNO JE ANALIZIRATI STATISTIKI UZORAK KOJI SE ODNOSI NA
BROJ SN I STRUKTURU SN SA OSVRTOM NA POSLJEDICE SN, U PERIODU OD NAJMANJE PET
GODINA
OPTA ANALIZA BROJA I STRUKTURE NASTRADALIH U SN STRADALI LJUDI SU
NAJZNAAJNIJA POSLJEDICA SN
POTREBNO JE ANALIZIRATI STRUKTURU NASTRADALIH PREMA POSLJEDICI: POGINULI,
TEKO POVREENI, LAKE POVREENI ANALIZA SE VRI I PREMA KATEGORIJI UESNIKA U
SAOBRAAJU: VOZAI, PUTNICI, PUTNICI-SUVOZAI, MOTOCIKLISTI, BICIKLISTI, PJEACI,
DODATNE ANALIZE MOGUE JE VRITI PREMA POLU I VOZAKOM STAU:
PROSTORNA DISTRIBUCIJA SN, TREBA DA ODGOORI NA PITANJE: GDJE SE SN DOGODILA?
JEDAN OD VANIJIH ZADATAKA ANALIZE JE VEZIVANJE SN ZA STACIONAU NA PUTEVIMA

ODNOSNO U ULICAMA U NASELJU ZA KUNI BROJ, KAO REZULTAT TOPOGRAFSKE ANALIZE

DOBIJAJU SE KARTE SN, LINIJSKI GRAFIKONI SN I SITUACIONI PLANOVI SN, KARTE SN SU
POGODNE ZA MAKRO ANALIZU NA VANIM POVRINAMA ODNOSNO PODRUJIMA
LINIJSKI GRAFIKONI SU POGODNI ZA PRIKAZ PROSTORNE RASPODJELE SN NA DIONICI PUTA
(NA SAOBRAAJNOM SEKTORU, NA OPASNOJ DIONICI...), NA OSNOVU TOPOGRAFSKE
ANALIZE SE IZDVAJAJU TZV. CRNE TAKE KOJE PREDSTAVLJAJU MJESTA NA PUTEVIMA,
DIONICE PUTEVA, ZONE SAOBRAAJA U KOJIMA SE EE DOGAAJU SN, ZA OVA MJESTA
POVEANOG UGROAVANJA SAOBRAAJA CRTAJU SE POSEBNI SITUACIONI PLANOVI SA
DETALJNIM PRIKAZOM SN PO LOKACIJAMA, VRSTAMA, POSLJEDICAMA, VREMENOM
DOGAANJA......
VREMENSKA DISTRIBUCIJA RASPODJELE SN, ODGOVARA NA PITANJE? KADA SE DOGODILA
SN? RADI UOAVANJA OSOBINE POJAVE SN ZNAAJNA JE: GODINJA DISTRIBUCIJA UOAVANJE TRENDA RAZVOJA POJAVE MJESENA RASPODJELA UOAVANJE SEZONSKIH
OSCILACIJA IZRADE GODINJIH PLANOVA RADA-DNEVNA RASPODJELA UTIE NA
PLANIRANJE SEDMINIH RASPOREDA RADA-ASOVNA RASPODJELA UTIE NA PLANIRANJE
RADA U TOKU DANA
TIPOLOKA ANLIZA SN STATISTIKI GLEDANO POZNAJE 13 VRSTA SN: SUDAR IZ
SUPROTNOG SMJERA (BONI SUDAR, SUDAR PRI VONJI U ISTOM SMJERU, SUDAR PRI
UPOREDNOJ VONJI, NALET U ZAUSTAVLJENO ILI PARKIRANO VOZILO, UDAR U OBJEKAT NA
PUTU, PREVRTANJE VOZILA NA PUTU, SLETANJE VOZILA SA PUTA, SLETANJE SA KOLOVOZA I
UDAR U OBJEKAT, SUDAR DRUMSKOG I ELJEZNIKOG VOZILA, ISPADANJE IZ VOZILA U
POKRETU, OBARANJE ILI GAENJE PJEAKA, OBARANJE ILI GAENJE STOKE, OSTALE VRSTE
SN
ANALIZA OKOLNOSTI NASTANKA SN DAJE ODGOVOR NA UZROK NASTANKA SN VEZANO
ZA PROPUSTE KOJI SU DOVELI DO ISTE, GRUPISANJEM POJEDINANIH ANALIZA UZROKA SN
MOE SE DOI DO OCJENE UZROKA SN SA POSEBNIM OSVRTOM NA PROPUSTE VOZAA I
DRUGIH, NA DOPRINOSU NASTANKA SN, OVA ANALIZA JE DISKUTABILNA JER SE RADI
NEPOSREDNO PRIJE SUDSKOG EPILOGA, ALI JE EVIDENTNO DA JE NAJVEI BROJ
KVALIFIKACIJA KOJE SU FORMIRANE U ISTRANOM POSTUPKU DOBIO I SUDSKI EPILOG
OVA ANALIZA JE VEOMA ZNAAJNA ZA PROJEKTOVANJE KONTRA MJERA ZA SPREAVANJE
BUDUIH SN PROPUSTE BI TREBALO VEZATI ZA UESNIKE U SAOBRAAJU ALI I ZA OSTALE
SUBJEKTE BS
UPOREDNA ANALIZA SA REFERENTNIM PODRUJIMA - JE ZASNOVANA NA POREENJU
ANALIZE SA DRUGIM REFERENTNIM PODRUJIMA (PODRUJA SLINA NAEM PODUJU) ALI I
SA ZEMLJAMA OECD ILI EU
ANALIZA DOSADANJIH MJERA I AKTIVNOSTI - ZAHTJEVA PRAENJE REALIZACIJE SVIH
DOSADANJIH AKTIVNOSTI RAZLIITIH SUBJEKATA BS, KAKO BI SE MOGLI I DALJE KORISTITI
ODNOSNO ELIMINISATI ONE MJERE KOJE SU SE POKAZALE KAO NEPRODUKTIVNE.
PRIJEDLOG BUDUIH AKTIVNOSTI SA PROCJENOM TROKOVA I OEKIVANIH EFEKATAZAHTJEVA PRIJEDLOG SISTEMA BUDUIH MJERA I AKTIVNOSTI NA UNAPREENJU BS, ZA ONE
KOJI ODLUUJU O PREDUZIMANJU MJERA, KORISNO JE ZNATI RED VELIINE TROKOVA I
OEKIVANIH EFEKATA

78. Faktori

BS HEDONOVA matrica?

HEDONOVA MATRICA UOBZIIRUJE VOZILO, OVJEK I OKRUENJE U POSMATRANJU VREMENA:

PRIJE SN, U VREME SN I POSLIJE SN
PROIRENA HEDONOVA MATRICA DAJE DODATNI ZNAAJ PUTU U OKVIRU OKRUENJA, KAO
FAKTORU BS

79. Karakteristike POL UESNIKA - faktor BS?

MUKARCI I ENE SE RAZLIKUJU PO VISE OSOBINA, POSEBNO U POGLEDU RIZIKA KOJI UTIE
NA NASTAKAN SN
ENE SU VOZAI SA MANIM RIZIKOM NASTANKA SN RIJETKO GINU KAO VOZAI
ENE BOLJE SHVATAJU OPASNOST, MANJE SU SKLONE RIZICIMA, RIJETKO PREKORAUJU
BRZINU, NE PROLAZE KROZ CRVENO, NE VOZE AGRESIVNO, NE VOZE POD UTICAJEM
ALKOHOLA
STAVOVI I PONAANJE SU STAVOVI KOJI DOMINIRAJU KOD ENA

80. Krakteristike STAROST UESNIKA - faktor BS?

-

RIZIK UEA U SN KOD MLADIH VOZAA JE 3 - 4 PUTA VEI NEGO KOD OSTALIH,
RIZIK SN I SMRTNIH POVREDA RASTE KOD STARIJIH VOZAA ( VOZAI PREKO 80 GODINA
IMAJU RIZIK OD SN 5 PUTA VEI NEGO KOD VOZAA OD 40 49 GODINA)
MLADI VOZAI SU SPOSOBNIJI, ZDRAVIJI, BRE REAGUJU, BOLJE UJU ALI SU: NEISKUSNI,
SKLONI RIZINOM PONAANJU, SKLONI INJENJU GREAKA.
MLADI LJUDI NISU DOVOLJNO UPOZNATI SA RIZICIMA U SAOBRAAJU: VELIKA BRZINA,
PIJANSTVA, NEPOTOVANJE SAOBRAAJNE SIGNALIZACIJE, AGRESIVNA VONJA)
OVO SE MOE PREVAZII POVEAVANJEM PRILIKA ZA EDUKACIJU ILI IZGRADNJOM CENTARA
KOJI ADOLESCENTIMA PRUAJU MOGUNOST DA SE ''ISPRAVE
STARIJI LJUDI, U OSNOVI : DOBRO POZNAJU RIZIKE U SAOBRAAJU, IMAJU VEE ISKUSTVO
ALI I UMANJENE PSIHO-FIZIKE SPOSOBNOSTI (UMANJEN VID, SPORE REAKCIJE, PROBLEM
ORJENTISANJA U RASKRSNICAMA..)
STARIJI OVJEK NEMA PRAVOVREMENU PERCEPCIJU O SMANJENJU
BIOLOKIH
FUNKCIJA USLJED STAROSTI, STARIJI VOZAI SE TEKO SNALAZE U SLOENIM SITUACIJAMA
(PRETICANJA, PONAANJA U SLOENIM RASKRSNICAMA...)
EMPIRIJA POKAZUJE DA VOZAI POSLE 57 GODINA GUBE FUNKCIJU
PRETICANJA
ONOSNO DA RASTE BROJ SN U PRETICANJU KAO KONTRAMJERA NAMEE SE POTREBA ZA

MJENJANJEM STAVOVA
STARIJIH VOZAA I SMANJENJA BROJA PRETICANJA U
SAOBRAAJU
SLINA JE SITUACIJA RIZIKA UOENA KOD DRUGIH KATEGORIJA STARIH UESNIKA U
SAOBRAAJU (PJEAKA, BICIKLISTA...)
POSLJEDICE SN KOD STARIH LJUDI SU OEKIVANO VEE NEGO KOD MLADIH, U BONIM
SUDARIMA U SAD STARIJI UESNICI IMAJU TRI PUTA VEI RIZIK POVREIVANJA OD MLAIH
UESNIKA

81. Karakteristike OPTA SPOSOBNOST

BS?
-

UESNIKA - faktor

SPOSOBNOSTI CAPABILITY JE IZVRNA MOGUNOST DA SE NEPOSREDNO IZVEDU

TJELESNE I MENTALNE AKTIVNOSTI , RAZLIKUJU SE : OPTE SPOSOBNOSTI (GOVOR,
HODANJE, OPAANJE), SPECIJALNE SPOSOBNOSTI (UPRAVLJANJE VOZILOM)
SPOSBNOSTI MOGU BITI : PRIRODNE ILI UROENE I STEENE
KADA JE U PITANJU BEZBJEDNOST SAOBRAAJA, SPOSOBNOSTI MOGU BITI: SENZORSKE
(PSIHOMOTORNE PREKO 90 % INFORMACIJA U SAOBRAAJU OSTVARI ULO VIDA,
POSEBNO JE BITNA OTRINA VIDA, VIDNO POLJE, PERIFERNI VID, OVJEK SELEKTIVNO
OPAA PA JE POTREBNA KONCENTRACIJA I OPAANJE NA OEKIVANA STANJA PREDVIANJE GREAKA DRUGIH UESNIKA) I MENTALNE SPOSOBNOSTI

82. Karakteristike ZNANJE, OBRAZOVANJE I OBUKA faktor

BS?
-

ISTRAIVANJA UKAZUJU DA MALU RAZLIKU UEA U SN IMAJU LICA IJA SE ZNANJE

BITNO RAZLIKUJU, NIVO ZNANJA IMA MANJI UTICAJ NA BS OD VJETINE UPRAVLJANJA,
ISKUSTVA I STAVOVA
ISTRAIVANJA ZNANJA KOD VOZAA KOJI SU OSUENI ZBOG SN POKAZUJU DRASTINO
NEPOZNAVANJE SAOBRAAJNIH PROPISA, NEDOSTATAK MINIMUMA ZNANJA POVEAVA
RIZIK UEA U SN KOD SVIH KATEGORIJA UESNIKA (TA JE TO MINIMUM ZNANJA?)
EDUKACIJE VOZAA I DRUGIH UESNIKA U SAOBRAAJU POSEBNO ONIH KOJI
SU
UESTVOVALI U SN POKAZUJU EFEKTE SMANJENJA RIZIKA
KVALITETNA OBUKA UESNIKA POSEBNO VOZAA SMANJUJE TEINU SN, NAJVIE
USPJEHA IMAJU : ESTA I KRATKA UENJA , PRAENJA PRAKTINIH VJEBI,
INTERDISCIPLINARNO UENJE I VJEBANJE , AKTUELNE KAMPANJE I STUDIJE PRIMJERA

83. Karakteristike STAVOVI faktor BS?

-

STAVOVI IMAJU VIE UTICAJA NA BEZBJEDNOST SAOBRAAJA, POSEBNO SU ZNAAJNI

STAVOVI O : VELIINI RIZIKA U SAOBRAAJU , MOGUNOSTI UPRAVLJANJA BS, LINOJ I
DRUTVENOJ ODGOVORNOSTI ZA BS, ZNAAJU POTOVANJA PROPISA, ZNAAJU
OPASNOSTI POJEDINIH RADNJI U SAOBRAAJU
STAVOVI SE IZGRAUJU OD ROENJA, PRESUDNU ULOGU IMA PORODICA, DOBRI UZORI I
NAJRANIJA ISKUSTVA, ZNAAJNO JE DA EDUKACIJA RANIJE PONE, DA JE KONTINUIRANA I
PRILAGOENA UZRASTU, MENTALITETU, VRSTI I NIVOU OBRAZOVANJA, NAJTEE JE
ELIMINISATI NEGATIVNE UTICAJE I SPRIJEITI IZGRADNJU NEGATIVNIH STAVOVA O
BEZBJEDNOSTI SAOBRAAJA
VANO JE SISTEMSKI UTICATI NA IZGRADNJU POZITIVNIH STAVOVA : U VRTIIMA I
PREDKOLSKIM USTANOVAMA, U OSNOVNOJ I SREDNJOJ KOLI, RADIO I TELEVIZIJSKE
EMISIJE I KAMPANJE BS

84. Karakteristike ISKUSTVO faktor BS?

-

ISKUSTVO U SAOBRAAJU UTIE NA BS, POSEBNO KOD VOZAA I PJEAKA

VOZAKO ISKUSTVO SE IZRAAVA NA RAZLIITE NAINE: BROJEM PREENIH KILOMETARA,
BROJEM SATI VONJE, BROJEM GODINA INTENZIVNE VONJE, OBIMOM I VRSTOM VONJE U
RAZLIITIM USLOVIMA, UKUPNO IVOTNO A POSEBNO ISKUSTVO U SAOBRAAJU UTIU NA
RIZIK SN
UKUPNI-NOMINALNI VOZAKI STA MOE BITI: MRTVI VOZAKI STA (PERIOD POSJEDA
VOZAKE DOZVOLE U KOJEM VOZAI MALO VOZE) I STVARNI VOZAKI STA (PERIOD U
KOJEM VOZA INTENZIVNO VOZI)
PREMA PROVEDENIM ISTRAIVANJIMA VOZAKI STA ODLUUJUE DOPRINOSI
BEZBJEDNOSTI SAOBRAAJA
PREMA NOMINALNOM STAU VOZAI SU PODJELJENI U 6 KLASA: NEISKUSNI VOZAI
POETNICI DO 5 GODINA STAA, NEDOVOLJNO ISKUSNI VOZAI OD 6 10 GODINA
STAA, ISKUSNI VOZAI OD 11 DO 15 GODINA STAA, ZRELI VOZAI OD 16 DO 20
GODINA, VRLO ISKUSNI VOZAI OD 21 25 GODINA I STARI VOZAI PREKO 25 GODINA
STAA
OKO 42 % VOZAA KOJI SU UESTVUJU U SN SU VOZAI POETNICI (DO 5 GODINA
ISKUSTVA) - PREMA TOME VOZAKO ISKUSTVO SMANJUJE RIZIK OD SN I POSLJEDICA SN

85. Karakteristike PONAANJE faktor BS?

-

POSEBNO SU OPASNA SLEDEA PONAANJA VOZAA U SAOBRAAJU: ZNAAJNO

PREKORAENJE BRZINE, NEPOTOVANJE SVJETLOSNIH SIGNALA - CRVENO S VJETLO,
PRETICANJE NA MJESTIMA ZABRANA I U OPASNIM SITUACIJAMA, NEPOTOVANJE
PRVENSTVA PROLAZA, NEDRANJE BEZBJEDNOG ODSTOJANJA IZMEU VOZILA,
NEKORITENJE ZATITNE OPREME I PRELAZAK KOLOVOZA VAN PJEAKOG PRELAZA
NA RIZIK OD SN UTIU: OGRANIENJA BRZINA, PROSJENA BRZINE, PROCENAT VOZILA IJA
BRZINA JE VEA OD OGRANIENE, PROCENAT SPORIH VOZILA I DISPERZIJA BRZINA

NEPOTOVANJE OGRANIENJA BRZINA JE POKAZATELJ SKLONOSTI KA SN: VOZAI KOJI

VOZE BRZO INE I DRUGE SAOBRAAJNE PREKRAJE, SVAKI TREI VOZA KOJI JE KANJEN
ZBOG PREKORAENJA BRZINE BIO JE UESNIK SAOBRAAJNE NEZGODE, PROCENAT VOZAA
KOJI NE POTUJE OGRANIENJE BRZINE, ZNAAJNO UTIE NA BROJ SAOBRAAJNIH
NEZGODA
SA PORASTOM SUDARNE BRZINE POVEAVA SE POSLJEDICA KOD OBARANJA PJEAKA
(PASSANEN 1991): KOD BRZINE NALETA U PJEAKA 30 km/ GINE 10 % PJEAKA, KOD
BRZINE 40 km/h GINE OKO 20 % PJEAKA, KOD BRZINE 60 km/h GINE OKO 80 % PJEAKA,
KOD BRZINE OD 80 km/h ANSE PJEAKA DA PREIVI SU ZANEMARLJIVE
ZA KONTROLU BRZINE PORED TRADICIONALNIH METODA (RADAR, TAHOGRAF ..) DANAS SE
SVE VIE KORISTE RADARI SA FOTO APARATOM ILI KAMEROM, KORISTE SE DVA TIPA
UREAJA: JEDAN TIP SNIMA TRENUTNE BRZINE VOZILA (RADAR ILI DETEKTOR INSTALISAN U
KOLOVOZU), DRUGI TIP SNIMA PROSJENU BRZINU NA POSMATRANOJ DIONICI PUTA, A
NAJVEI BROJ ZEMALJA KORISTI AUTOMATSKU DETEKCIJU PREKORAENJA BRZINE, IME SE
SMANJUJE BROJ PREKORAENJA BRZINE ZA 40 80 %
PRVENSTVO PROLAZA VOZILA JE POSEBNO BITNO ZA BS, UREUJE GA: RAZLIKA U VRSTI
KOLOVOZA PUTEVA KOJI SE UKRTAJU, ZNAKOM STOP, ZNAKOM TROUGAO NAILAZAK NA
PUT SA PRVENSTVOM PROLAZA, ZNAKOM PUT SA PRVENSTVOM PROLAZ, UREAJEM SEMAFOR ZA DAVANJE SVJELOSNIH SIGNALNIH UREAJA
NEPOTOVANJE SVJETLOSNIH SAOBRAAJNIH ZNAKOVA JE VEOMA OPASNO
JER
NARUAVA NAELO POVJERENJA IZMEU UESNIKA U SAOBRAAJU - SVI UESNICI
MEUSOBNO OEKUJU POTOVANJE SVJETLOSNIH SIGNALA, PA
JE PROLAZAK BILO KOGA
KROZ CRVENO SVJETLO VEOMA OPASAN PO BS
RIZIK OD UEA U SN SA SMRTNIM STRADANJEM RASTE SA PORASTOM KONCENTRACIJE
ALKOHOLA U KRVI ( VOZAI SA PREKO 1,5 PROMILA U KRVI IMAJU 20 60 PUTA VEI RIZIK
DA UESTVUJE U SN NEGO VOZA ISPOD 0,5 PROMIL- MEU SN SA PIJANIM VOZAIMA IMA
3,5 PUTA VIE SN SA NASTRADALIM NEGO MEU OSTALIM

86. Karakteristike UMOR faktor BS?

-

UMOR DOVODI DO UESTALIH GREAKA U VONJI: SLABI OPAANJE I PROCJENE, OMETA

PRECIZNE I KOORDINISANE POKRETE, PRODUAVA VRIJEME REAGOVANJA
KASNIJI ZNACI UMORA SU: POSPANOST, OPTIKE ILUZIJE, PADANJE GLAVE, SAN, GUBLJENJE
FILMA
POSEBNO JE OPASNO NAGOMILAVANJE UMORA
MOGUE JE PRILAGOAVANJE VOZAA NA UMOR I INJENJE KRAIH PAUZA, KOJE NEMAJU
EFEKTA A VOZAI TOGA NISU SVJESNI

87. Sistemi zatite (POJAS, KACIGE, SJEDALICE) faktor BS?

-

NAJZNAAJNIJI SISTEMI ZATITE SU: SIGURNOSNI POJAS, VAZDUNI JASTUCI, NASLONI ZA

GLAVU I ZATITNE KACIGE ZA DVOTOKAA
UPOTREBA SIGURNOSNIH POJASEVA JEDNA JE OD NAJVANIJIH MJERA U PROVOENJU
POLITIKE BS U SKORO SVIM ZEMLJAMA - EFEKTI UPOTREBE SIGURNOSNIH POJASEVA KOD
NAS SU OKO 40 %
EFEKTI VAZDUNIH JASTUKA SU OKO 20 % ALI U KOMBINACIJAMA SA SIGURNOSNIM
POJASEVIMA EFEKTI RASTU NA PREKO 45 %
UPOTREBA KACIGA U NEKIM ZEMLJAMA SMANJUJE SMRTNE POVREDE ZA 27 %, POVREDE
GLAVE 40 %, ALI JE VIDNO POVEANJE POVREDA VRATA ZA 40 % , ISTRAIVANJA
POKAZUJU DA TREBA MIJENJATI KONSTRUKCIJU ZATITNE KACIGE
KOLIJEVKE SJEDALICE - U NEKIM ZEMLJAMA (SAD) PRI IZNOENJU DJETETA IZ
PORODILITA NEOPHODNO JE POKAZATI ATESTIRANE KOLEVKE ZA PREVOZ DJETETA, CILJ
OVIH SISTEMA JE DA TO USPJENIJE ZADRE DJECU U SJEDITU BEZ DODATNIH POVREDA

88. Ostali elementi faktor OVJEK BS?

-

OSTALI ELEMENTI FAKTORA OVJEK SU: ISPITIVANJE NEPOZNATOG, POTREBA ZA

UZBUENJIMA I AVANTURAMA PREDVIA RISKANTNU VONJU, AGRESIVNI LJUDI SU
AGRESIVNI VOZAI, PUENJE I UPOTREBA ALKOHOLA I DROGA U MLAEM UZRASTU SU
BUDUI FAKTORI RIZIKA U SAOBRAAJU, FIZIKA AGRESIVNOST LINOSTI JE VEZANA I ZA
VONJU (D.PARKER 200, AGRESIVNOT POVEAVA RIZIK OD SN (PSOVANJE, VIKANJE,
NEPRISTOJNI GESTOVI, PRAENJE DRUGIH VOZILA, SPREAVANJE PROLAZA DRUGIM
VOZILIMA...) SU PRISUTNI KOD MUKARACA, ADOLESCENATA I KOD ONIH KOJI U VOZILU
IMAJU VATRENO ORUJE)
AGRESIVNO PONAANJE LICA U FAZI OBUKE JE POSEBAN PROBLEM U OBRAZOVNOM
PRISTUPU I ZAHTJEVA POSEBAN SISTEM MIJENJANJA SKLONOSTI, STAVOVA I NAVIKA

89. Sistemi aktivne i pasivne BS za VOZILO?

-

AKTIVNOJ I PASIVNOJ BEZBJEDNOSTI VOZILA DOPRINOSE BROJNI ELEMENTI:TOAK, UREAJ

ZA KOENJE, UREAJ ZA UPRAVLJANJE, UREAJI ZA SPAJANJE VUNOG I PRIKLJUNOG
VOZILA, SJEDITA SA NASLONOM ZA GLAVU, SIGURNODNI POJA, VAZDUNI JASTUCI,
TEHNIKA ISPRAVNOST VOZILA, MASA VOZILA, DUINA VOZILA, KONSTRUKCIJA VOZILA,
KOMPAKTNOST I OBEZBJEENOST PUTNIKOG PROSTORA, OSTALA OPREMA (ABS, ARS...),
BRANIK, KAROSERIJA, DIZAJN I UREENOST SPOLJANOSTI VOZILA, BRAVE NA VRATIMA,
VJETROBRANSKO I OSTALA STAKLA NA VOZILU, REZERVOAR ZA GORIVO, PARAMETRI
PASIVNE BEZBJEDNOSTI
OSNOVNI PARAMETRI PASIVNE BEZBJEDNOSTI VOZILA SU: MASA, KONSTRUKTIVNE
MOGUNOSTI APSORCIJE ENERGIJE PRI SUDARU, KOD SUDARA VOZILA ISTE MASE,
OSNOVNI PARAMETAR KOJI ODREUJE RIZIK OD POVREDE JE DUINA VOZILA (WOOD 1997)

90. Znaaj mase i konstrukcije vozila za BS?

-

MASA VOZILA PRESUDNO UTIE NA POSLJEDICE SN - KOD SUDARA DVA VOZILA VOZAI I
PUTNICI U LAKEM VOZILU IMAJU VEI RIZIK OD POVREDA I SMRTI , EVANS (1994)
(R2/R1) = (m1/m2)*k

91. Znaaj sigurnosnog pojasa i zranog jastuka u

smanjenju posljedica SN?
-

OPREMA VOZILA PODRAZUMJEVA : SIGURNOSNI POJAS - TITI DO PROMJENE BRZINE OD 25

km/h, VAZDUNI JASTUK I UREAJ ZA ZATEZANJE POJASA - PREDSTAVLJA NADGRADNJU
FUNKCIJE SIGURNOSNOG POJASA , OSTVARUJE FUNKCIJE KOJE NEMOE OSTVARITI
SIGURNOSNI POJAS U USLOVIMA SINHRONIZOVANOG MEUSOBNOG DJELOVANJA, SUDAR
VOZILA SE ODVIJA U VREMENU OD OKO 100 ms, TO PRAKTINO ODGOVARA TRAJANJU
JEDNOG TREPTAJA OKA
AKTIVIRANJE VAZDUNOG JASTUKA SE ODVIJA U TRAJANJU: 0 ms SUDAR, 5-10 ms POETAK
POMJERANJA POLOAJA PUTNIKA USLJED INERCIJE MASA, 40-50 ms VAZDUNI JASTUK SE
OTVARA DO SVOJE PUNE ZAPREMINE, 60 ms GLAVA I GORNJI DIO TIJELA PUTNIKA URANJA U
VAZDUNI JASTUK, GAS IZ JASTUKA IZLAZI KROZ OTVORE, TO STVARA EFEKAT
PRIGUIVANJA, 100 ms VOZILO SE ZAUSTAVLJA, 110 - 150 ms GRORNJI DIO TIJELA SE
VRAA U PRETHODNI POLOAJ, JASTUK JE POTPUNO ISPRANJEN
AKTIVIRANJE VAZDUNOG JASTUKA ZA SUVOZAA SLIJEDI 10 ms KASNIJE
BONI VAZDUNI JASTUK SE ZA SAMO 10 ms OD POETKA KOLIZIJE POTPUNO OTVARA
ZBOG KRATKE ZONE DEFORMACIJA BONE KOLIZIJE, NASLON ZA GLAVU IMA ZADATAK DA
SPREI NEKONTROLISANO KRETANJE GLAVE UNAZAD, PRELOM VRATNIH PRLJENOVA,
ZBOG EGA IH TREBA PODESITI U VISINU GLAVE I DOBRO PRIVRSTITI ZA SJEDITE
ABS SLUI DA: OMOGUI UPRAVLJIVOST VOZILA U USLOVIMA EKSTREMNOG KOENJA,
OMOGUI MANJI ZAUSTAVNI PUT VOZILA POSEBNO U OKOLNOSTIMA NEPOVOLJNOG
STANJA KOLOVOZA, SPREI PROKLIZAVANJE I DESTABILIZACIJU VOZILA U KOIONOM
REIMU (OMOGUI RAVNOMJERNO I ISTO KOENJE SVIH TOKOVA)

92. Znaaj puta kao faktora BS, prema kategoriji puta?

-

PUT KAO FAKTOR BEZBEDNOSTI SAOBRAAJA SE DIJELI U TRI KATEGORIJE: BRZI PUTEVI
(AUTO PUT, BRZI PUT PUT REZERVISAN ZA SAOBRAAJ MOTORNIH VOZILA), OSTALI
OTVORENI-RURALNI PUTEVI, GRADSKE ULICE
NAVEDENE TRI KATEGORIJE SE RAZLIKUJU PO: REIMU SAOBRAAJA, STRUKTURI UESNIKA
U SAOBRAAJU, BRZINI KRETANJA, TEHNIKO-TEHNOLOKIM KARATERISTIKAMA, STRUKTURI
I UESTALOSTI KONLFIKATA U SAOBRAAJU ITD

93. Znaaj puta kao faktora BS, prema elementima trase

puta?
-

TRASA PUTA JE VEOMA BITNA ZA BS, A POSEBNO PROMJENE RADIJUSA KRIVINE I NAGIBI
PUTA (U KRIVINAMA SA RADIJUSOM OD 400 METARA RIZIK OD SN JE DVA PUTA VEI NEGO
NA PRAVOJ DIONICI PUTA, U KRIVINAMA SA RADIJUSOM OD 100 DO 200 METARA, OVAJ RIZIK
JE 4 DO 8 PUTA VEI)
BROJ SN RASTE U ODNOSU NA PUTEVE SA UJEDNAENIM USLOVIMA VONJE: AKO SE NA
PUTU SMENJUJU DUGE PRAVE DIONICE I DIONICE SA OTRIM KRIVINAMA I AKO SE NA PUTU
SMENJUJU RAVNE DIONICE SA STRMIM DIONICAMA
SN SE KONCENTRIU NA DIONICAMA SA ZNATNO OTRIM KRIVINAMA U ODNOSU NA
PRETHODNI PRAVAC ILI BLAGU KRIVINU

94. Uticaj BONIH SMETNJI puta na BS?

-

PREPREKE PORED PUTA SU BONE SMETNJE TIPA : STABLO DRVETA, BETONSKI I DRUGI
STUBOVI, VRSTI OBJEKTI I VEGETACIJAL...
PROSJEAN BROJ PRIKLJUNIH PUTEVA UTIE NA RIZIK NASTANKA SN
BROJ SN RASTE SA PORASTOM BROJA RASKRSNICA PO KILOMETRU PUTA
SVAKA RASKRSNICA POTENCIJALNO NOSI VEI BROJ KONFLIKATA I OPASNIH SITUACIJA KOJI
SE MOGU REALIZOVATI U SN, TO JE VIE PRILAZA I TO JE INTENZIVNIJI SAOBRAAJ U
RASKRSNICI TO JE RIZIK SN VEI

95. Uticaj METEO uslova na BS?

-

NA MOKROM I PRLJAVOM KOLOVOZU OTEANO JE UPRAVLJANJE I KOENJE VOZILA POSEBNO SU OPASNE PROMJENE STANJA KOLOVOZA, NAJVIE SN SE DOGAA U VRIJEME
PRVIH KIA POSLIJE DUEG SUVOG PERIODA, POSLIJE DUEG PERIODA SA LOOM
PODLOGOM, VOZAI PRILAGOAVAJU SVOJE PONAANJE I RIZIK SN OPADA, U ZIMSKIM
PERIODIMA SE DOGAA MANJI BROJ SN, VOZAI VOZE SPORIJE PA JE I TEINA SN MANJA

96. Znaaj uloge RODITELJA na BS?

-

NEGATIVNI UTICAJ RODITELJA SU : BLAGI STAVOVI PREMA KONZUMIRANJU ALKOHOLA , SLAB

NADZOR, DJECA RODITELJA KOJI ESTO INE PREKRAJE TAKOE SU PREKRIOCI I UESNICI
SN, DJECA RODITELJA KOJI SU IMALI TRI I VIE PREKRAJA IMAJU VEU VJEROVATNOU DA
NAINE PREKRAJ NEGO OSTALI, VOZAI IJI SU RODITELJI IMALI TRI I VIE SN IMAJU VEU
VJEROVATNOU DA DOIVE BAR JEDNU SN

97. Znaaj i uloga policije na BS?

-

POLICIJA NEPOSREDNOM KONTROLOM UTIE NA SMANJENJE BRZINE : U NORVEKOJ JE

UOENO DA 9 TO ASOVNA KONTROLA U TOKU 6 SEDMICA DOVODI DO SMANJENJA

PROSJENE BRZINE VONJE ZA 0.9 DO 4.8 km/h TE DA SE EFEKTIRAJU NAJVIE 9 NEDELJA,

NEPOSREDNA KONTROLA BRZO DJELUJE ALI SU EFEKTI OGRANIENI U VREMENU I
PROSTORU

98. Uticaj STANDARDA uesnika u saobraaju na BS?

-

STANDARD POJEDINCA IMA UTICAJA NA AKTIVNU I PASIVNU BS: U V. BRITANIJI JE

UTVRENO DA JE STOPA POGINULIH U SN MNOGO VIA MEU STANOVNICIMA SIROMANIH
OBLASTI NEGO U BOGATIM OBLASTIMA
SKRIVENA KAMERA KOJA PRATI ODGOVARAJUI PUBLICITET (KAMPANJA) IMA VEE EFEKTE
NA SMANJENJE PREKORAENJA BRZINE, BROJA SN I BROJA POGINULIH U ODNOSU NA
VIDLJIVE KAMERE
SKRIVENE KAMERE 4-STRUKO POVEAJU REALIZACIJEU NOVANIH KAZNI
PRIMJENA NEKIH PRIJE SVEGA PRIMARNIH ZAKONA POVEAVA NIVO POTOVANJA
MATERIJALNIH ZAKONA

99. ta su Meunarodni izvori prava?

-

MEUNARODNI IZVORI SAOBRAAJNOG PRAVA SU: MEUNARODNE KONVENCIJE,

MEUNARODNI PROTOKOLI, MEUNARODNI SPORAZUMI, MEUNARODNE REZOLUCIJE,
MEUNARODNE DIREKTIVE I PREPORUKE MEUNARODNI STANDARDI
UKOLIKO SE NEKI UNUTRANJI IZVOR RAZLIKUJE OD MEUNARODNOG, PRIMJENIE SE
MEUNARODNI IZVOR PRAVA
NAJVANIJI MEUNARODNI IZVORI DRUMSKOG SAOBRAAJNOG PRAVA SU: MEUNARODNA
KONVENCIJA O PUTOVANJU AUTOMOBILOM (PARIZ 1909), MEUNARODNA KONVENCIJA O
SLOBODI TRANZITA (Barcelona 1921), MEUNARODNA KONVENCIJA O SAOBRAAJU NA
PUTEVIMA (PARIZ 1926), KONVENCIJA O INTERAMERIKOM REGULISANJU AUTOMOBILSKOG
SAOBRAAJA (VAINGTON 1943), MEUNARODNA KONVENCIJA O DRUMSKOM SAOBRAAJU I
PROTOKOL O DRUMSKOJ SIGNALIZACIJI (ENEVA 1949)
MEUNARODNI IZVORI SAOBRAAJNOG PRAVA KOJI SE ODNOSE NA PUTEVE : KONVENCIJA O
SAOBRAAJU NA PUTEVIMA (BE 1968) KOJA SADRI : DEFINICIJU SAOBRAAJNIH TERMINA,
SAOBRAAJNA PRAVILA I SAOBRAAJNA SIGNALIZACIJA NA PUTEVIMA, ISPUNJENOST
USLOVA ZA VOZILA U MEUNARODNOM SAOBRAAJU, ISPUNJENOST USLOVA ZA VOZAE,
ISPUNJENOST USLOVA ZA BICIKLE I MOPEDE U MEUNARODNOM SAOBRAAJU
MEUNARODNI PREVOZ PUTNIKA I ROBE JE ZASNOVAN NA IZVORIMA MEUNARODNOGT
SAOBRAAJNOG PRAVA : KONVENCIJA O UGOVORU O MEUNARODNOM DRUMSKOM
PREVOZU PUTNIKA I PRTLJAGA CVR 1973, KONVENCIJA O UGOVORU ZA MEUNARODNI
PREVOZ ROBE DRUMOM CMR 1955, EVROPSKI SPORAZUM O MEUNARODNOM PREVOZU
OPASNE ROBE-ADR 1957, SPORAZUM O MEUNARODNOM PREVOZU LAKOKVARLJIVIH
PREHRAMBENIH PROIZVODA I SPECIJALNIM VOZILIMA ZA NJIHOV PREVOZ-ATP 1970

100. ta su Domai izvori prava?

-

UNUTRANJII IZVORI SAOBRAAJNOG PRAVA SU: USTAV, ZAKONI ORGANIZACIONOPROCESNOG ZNAENJA, ZAKONI MATERIJALNOG ZNAAJA, PODZAKONSKI AKTI (PRAVILNICI,
UREDBE, ODLUKE..), NORMATIVNI AKTI LOKALNE SAMOUPRAVE
UNUTRANJI IZVORI PRAVA U OBLASTI DRUMSKOG SAOBRAAJA SU: MATERIJALNO-PRAVNE
ODREDBE (DEFINIU PROCESE SAOBRAAJNIH AKTIVNOSTI, ODNOSNO PROPISUJU PRAVILA
PONAANJA UESNIKA U SAOBRAAJU SA POSEBNIM OSVRTOM NA BEZBJEDNOST),
FORMALNO-PRAVNE ODREDBE (DEFINIE NADLENOSTI U SPROVOENJU PROPISA)
MATERIJALNO-PRAVNE ODREDBE U OBLASTI DRUMSKOG SAOBRAAJA SU: ZAKON O
OSNOVAMA BEZBJEDNOSTI SAOBRAAJA NA PUTEVIMA ZOOBS, ZAKON O
MEUNARODNOM I MEUENTITETSKOM DRUMSKOM PREVOZU, ZAKON O PREVOZU U
DRUMSKOM SAOBRAAJU, ZAKON O JAVNIM PUTEVIMA, ZAKON O UGOVORIMA O PREVOZU U
DRUMSKOM SAOBRAAJU

101. Nabrojte najvanije materijalne Zakone BIH i RS koji

tretiraju BS?
-

ZAKON OSNOVAMA BEZBJEDNOSTI SAOBRAAJA NA PUTEVIMA BIH, ZAKON O

BEZBJEDNOSTI SAOBRAAJA NA PUTEVIMA REPUBLIKE SRPSKE, ZAKON O INSPEKCIJAMA U
REPUBLICI SRPSKOJ, ZAKON O MEUNARODNOM I MEUENTITETSKOM PREVOZU U
DRUMSKOM SAOBRAAJU, ZAKON O PREVOZU U DRUMSKOM SAOBRAAJU REPUBLIKE
SRPSKE

102.
BS?
-

Koje su vrste nadzorno-kontrolnih poslova u oblasti

UPRAVNI NADZOR KOJI VRE MINISTARSTVA, JEDINIOCE LOKALNE SAMOUPRAVE, JAVNA

PREDUZEA
INSPEKCIJSKI NADZOR KOJI VRI INSPEKTORAT REPUBLIKE SRPSKE, INSPEKTORAT BIH,
INSPEKCIJE I KOMUNALNA POLICIJA JEDINICA LOKALNE SAMOUPRAVE
PRIPADNICI MINISTARSTVA UNUTRANJIH POSLOVA
UNUTRANJE KONTROLE U PREDUZEIMA (TRANSPORTNE KOMPANIJE, UPRAVLJAI PUTA....)

103. Koji su tetni dogaaji u prevozu putnika?

-

TETNI DOGAAJI U PREVOZU PUTNIKA SU TETE: USLJED SMRTI, BOLESTI ILI POVREDE
PUTNIKA U PREVOZA, USLJED KANJENJA ILI PREKIDA PUTOVANJA, USLJED OTEENJA ILI
GUBITKA PRTLJAGA ILI DRUGIH STVARI U PREVOZU

ODGOVORNOST ZA NASTALU TETU MOE BITI: UGOVORNA I VAN UGOVORNA

TERET DOKAZIVANJA ODGOVORNOSTI J E NA PREVOZNIKA

AKO BI SE UGOVOROM ODGOVORNOST PREBACILA NA PUTNIKA ONA NE BI PROIZVODILA
PRAVNO DEJSTVO JER JE SUPROTNA ZAKONU ZA PRIINJENU TETU PREVOZNIK ODGOVARA
PO ZAKONU I PO UGOVORU KOJI JE USKLAEN SA ZAKONOM
UKOLIKO TETA NIJE PRIINJENA NAMJERNO ILI NEPANJOM NAKNADA SE PLAA U
PROPISANIM IZNOSIMA, U SUPROTNOM NAKNADA MOE BITI I VEA OD STVARNE, OVISNO
O STEPENU KRIVICE
PREVOZNIK MOE BITI OSLOBOEN KRIVNJE AKO JE TETA NASTALA RADNJOM PUTNIKA ILI
USLJED VIE SILE
ZAKONODAVAC JE PREDVIDIO TRI SLUAJA ODGOVORNOSTI PREVOZNIKA: PRINCIP
OGRANIENE ODGOVORNOSTI (NAKNADA U IZNOSIMA ZAKONOM PROPISANIM DO NIVOA
OGRANIENJA), SLUAJ NAMJERE ILI KRAJNJE NEPANJE (DOKAZUJE PUTNIK) PRVOZNIK
PLAA STVAARNI IZNOS TETE KOJI MOE BITI VEI OD ZAKONSKIH OGRANIENJA) I
STVARNI IZNOS TETE KOJI MOE BITI VEI OD ZAKONSKIH OGRANIENJA (SLUAJ VIE
SILE, GREKA PUTNIKA (PREVOZNIK DOKAZUJE DA NIJE IMAO MOGUNOSTI DA TETU
SMANJI) PREVOZNIK SE MOE U CIJELOSTI OSLOBODITI PLAANJA TETE ODNOSNO
ODGOVORNOSTI

104.
-

Koji su tetni dogaaji u prevozu tereta?

U TERETNOM SAOBRAAJU MOGU NASTATI SLJEDEI TETNI DOGAAJI: GUBITAK ROBA,

DJELIMINO ILI POTPUNO OTEENJE ROBA, KANJENJE U DOSTAVI ROBE
U TERETNOM KAO I U PUTNIKOM PREVOZU, TETE SU OGRANIENE ZAKONOM
U SLUAJU DA JE TETA NASTALA KAO POSLJEDICA NAMJERE ILI KRAJNJEG NEMARA I
NEPANJE PREVOZNIKA (DOKAZUJE POILJALAC) PREVOZNIK SE NE MOE OPOZVATI NA
ZAKONSKA OGRANIENJA IZNOSA ISPLATE PREVOZNIK MOE IZBEI ODGOVORNOST SAMO
AKO DOKAE DA JE TETA NASTALA KAO POSLJEDICA SVOJSTVA ROBE KOJA MU NISU BILA
POZNATA (POILJAOC GA NIJE UPOZNAO SA SVOJSTVOM
UKOLIKO POILJALAC U TOVARNI LIST NE UNESE PODATKE O SPECIFINIM SVOJSTVIMA
ROBE ILI UNESE NETANE PODATKE O ROBI U PREVOZU, POSTAJE ODGOVORAN ZA
EVENTUALNU TETU (U OVAKVIM SPOROVIMA ODLUUJE SUD A TERET DOKAZIVANJA JE NA
PREVOZNIUKU)
UTVRENI IZNOSI ZA TETE NASTALE U PREVOZU USLJED PROPUSTA
PREVOZNIKA,
LIMITIRANI SU ZAKONOM (SRBIJA): GUBITAK ILI OTEENJE ROBE - 9 Euro/br.kg ,
KANJENJE U PREVOZU - DO 1/3 PREVOZNINE
ROKOVI ZA PODNOENJE ZAHTJEVA ZA NADOKNADU TETE SU 60 DANA ZA TETU U
PREVOZU ROBE A 30 DANA ZA KANJENJE U PREVOZU ROBE

105. ta su OPTI, SPECIFINI I OBJEKTIVNI rizici kontrole

u saobraaju?
-

RIZIK KONTROLE MOE BITI: OPTI RIZIK, SPECIFINI RIZIK,

OPTI RIZIK KONTROLE PREDESTAVLJA RIZIK DA E BILO KOJI UESNIK U SAOBRAAJU BITI
ZAUSTAVLJEN I KONTROLISAN - RAUNA SE KAO BROJ ZAUSTAVLJANJA (KONTROLA) U
ODNOSU NA BROJ VOZILA, VOZILO KILOMETRE, BROJ VOZAA I PJEAKA
POVEANJEM BROJA KONTROLISANIH UESNIKA U SAOBRAAJU POVEAVA SE OBIM RADA
POLICIJE, OMETA SE SAOBRAAJ, OPADA REJTING POLICIJE, TO JAVNOST SVE TEE
PRIHVATA
SPECIFINI RIZIK KONTROLE JE RIZIK - VJEROVATNOA DA E POINILAC PREKRAJA BITI
ZAUSTAVLJEN I KONTROLISAN - SPECIFINI RIZIK KONTROLE SE RAUNA KAO ODNOS BROJA
KONTROLISANIH I UKUPNOG BROJA PREKRILACA- SPECIFINI RIZIK ZA KANJAVANJE JE
ODNOS BROJA KANJENIH I UKUPNOG BROJA PIJANIH VOZAA U SAOBRAAJU
OBJEKTIVAN I SPESIFIAN RIZIK KONTROLE I KANJAVANJA SE RAZLIKUJU (OBJEKTIVNI
RIZIK JE ODNOS BROJA KONTROLISANIH OD BROJA UESNIKA)
SPECIFIAN RIZIK JE ODNOS BROJA KANJENIH OD BROJA PREKRILACA (POTREBNO JE TO
BOLJE INFORMISATI UESNIKE U SAOBRAAJU I TIME POVEATI NJIHOV SUBJEKTIVNI RIZIK
ODNOSNO OSJEAJ DA E BITI KONTRLOISANI I KANJENI)

106. Znaaj SUBJEKTIVNOG rizika kontrole?

-

SUBJEKTIVNI RIZIK PODRAZUMJEVA PROCENAT ONIH UESNIKA U SAOBRAAJU KOJI

MISLE DA E BITI ZAUSTAVLJENI ILI KANJENI ZA PREKRAJ
SUBJEKTIVNI RIZICI MIJENJAJU PONAANJE U SAOBRAAJU, A OBJEKTIVNI RIZICI
SLUE DA ODRE I POVEAJU SUBJEKTIVNE OSJEAJE RIZIKA KANJAVANJA
SUBJEKTIVNI OSJEAJ RIZIKA SE MOE POVEAVATI RASTOM OBJEKTIVNIH RIZIKA,
DOBRO UOLJIVOM PRINUDOM NA PUTEVIMA, METODAMA AUTOMATSKE KONTROLE,
KAMPANJAMA U BS, INFORMISANJEM JAVNOSTI

107. Formiranje strunih stavova u cilju promjene propisa?

-

FORMIRANJE STRUNIH STAVOVA NA KOJIMA SE TEMELJE BUDUI PROPISI JE

TEMELJNA AKTIVNOST OD KOJE ZAVISI KVALITET SVIH OSTALIH
POGRENI STRUNI STAVOVI SU SE UVIJEK PLAALI POVEANJEM BROJA SN I SVIH
NEGATIVNIH POSLJEDICA
KADA SE POKAE DA SU ODREENI STAVOVI PREVAZIENI, VRLO BRZO SE
MIJENJAJU U SVIM NACIONALNIM ZAKONODAVSTVIMA
USAGLAAVANJE I VERIFIKACIJA STAVOVA, NAELA I PRINCIPA JE NEOPHODNO U
FAZI PRIPREME ILI IZMJENE ZAKONA
NEOPHODNO JE USPOSTAVITI KONTAKT SA STRUNOM JAVNOU, U CILJU: PROMOCIJE I
PREISPITIVANJA STRUNIH ZNANJA I STAVOVA, KREIRENJA I KONCENTRACIJE NOVIH

SAZNANJA, SAGLEDAVANJA MOGUNOSTI ZA PROMJENE, PRIPREME JAVNOST NA

PRIHVATANJE PROMJENA

108. Procedure sprovoenja zakona u praksi?

-

SPROVOENJE ZAKONA U PRAKSI PODRAZUMJEVA AKTIVNOSTI: OTKRIVANJE

SAOBRAAJNIH PREKRAJA NA LICU MJESTA, DOKUMENTOVANJE I OBRADA PREKRAJA,
POKRETANJE ODGOVARAJUEG POSTUPKA, SANKCIONISANJE PREKRAJA I PRAENJE
IZVRENJA SANKCIJA, POTOVANJE ZABRANE UPRAVLJANJA VOZILOM
DOBRA ZAKONSKA RJEENJA NE DAJU NAJBOLJE EFEKTE AKO SE NE
SPROVODE
DA BI SE ZAKON PROVODIO POTREBNA JE NAJIRA PODRKA STRUNE I POLITIKE
JAVNOSTI, TO SE OBEZBJEUJE U PRETHODNIM FAZAMA
POTREBNA JE POLICIJSKA PRINUDA U FUNKCIJI PODRKE OSTALIM MJERAMA
SUBJEKATA BEZBJEDNOSTI
RADNI PAKET 5 (WP 5) ANALIZIRA PRIMJENU ZAKONA U ETIRI OBLASTI: ALKOHOL, BRZINA,
SIGURNOSNI POJASEVI, MLADI VOZAI

109. Prioriteti u donoenju i primjeni propisa u naim

uslovima?
-

DOBRO ODABRANI PRIORITET U PRIMJENI PROPISA I OBEZBJEUJU : VEU EFIKASNOST PRI

MANJEM ULAGANJU, MANJE RASIPANJE ENERGIJE, BOLJU PODRKU SVIH JAVNOSTI
KLJUNE OBLASTI U NAIM USLOVIMA, IZDVAJAJU SE U FORMI: BRZINA, ALKOHOL,
SIGURNOSNI POJAS-SISTEMI ZATITE MLADI VOZAI, PROLAZAK KROZ CRVENO
BRZINE KAO PRIORITET BS : USPOSTAVLJENO JE OGRANIENJE: 50 km/h U NASELJIMA I 30
km/h U ZONAMA SMIRENOG SAOBRAAJA
ALKOHOL, TRETIRATI KAO ZAKONSKI PRIORITET U BS : NAJVEI FAKTOR POVEANJA RIZIKA
UEA U SN, UTIE I NA POVEANJE TEINE SN, RIZIK UEA U SN SA SMRTNIM
ISHODOM JE OKO 160 PUTA VEI ZA PIJANOG VOZAA NEGO ZA TRIJEZNOG (SKANDINAVIJA)
- OVAJ RIZIK JE ZA 550 PUTA VEI KOD VOZAA SA PREKO 1,5 PROMILA ALKOHOLA U KRVI
SIGURNOSNI POJASEVI, KAO PRIORITET U BS, SU NAJZNAAJNIJI SISTEMI ZATITE VOZAA I
PUTNIKA U VOZILU
KADA SU POJASEVI POSTALI OBAVEZNI A SANKCIJA PRIMARNA, POSTIGNUTI SU ZNAAJNI
EFEKTI
MLADI VOZAI, KAO PRIORITET U BS, IMAJU NAJVIE RIZIKA UEA U SN - KRITINI SU
MUKARCI DO 24 GODINE KOJI-NAJVEI RIZIK UEA U SN, SN U KOJIMA UESTVUJU
MLADI VOZAI SU NAJTEE
PROLAZAK KROZ CRVENO U RASKRSNICI POTREBNO JE ZAKONOM REGULIUSATI: PODRATI
EFIKASAN NADZOR, UKLJUUJUI VIDEO NADZOR, AUTOMATSKU KONTROLU I PRIMJENU
SAVREMENIH TEHNOLOGIJA U VOZILU I INFRASTRUKTURI, UREDITI EFIKASAN NADZOR TAKO
DA SE IZ PREKRAJA FINANSIRA NABAVKA I ODRAVANJE SAVREMENIH UREAJA I OPREME,
PREDVIDJETI OTRE SANKCIJE ZA PROLAZAK KROZ CRVENO (NOVANE KAZNE,
ODUZIMANJE VOZAKE DOZVOLE DO OKONANJA SUDSKOG POSTUPKA, ZABRANA
UPRAVLJANJA, KAZNA ZATVORA), USLOVITI VRAANJE VOZAKE DOZVOLE EDUKACIJOM,
PROVJEROM ZNANJA I ZDRAVSTVENE SPOSOBNOSTI VOZAA
BEZBJEDNOST SAOBRAAJA U BIH JE UREENA NA ETIRI NIVOA : NIVO BIH - USTAV BIH
AKTI RATIFIKACIJE MEUNARODNIH KONVENCIJA, MEUNARODNI SPORAZUMI I UGOVORI,
ZAKON O OSNOVAMA BEZBJENDOSTI SAOBRAAJA NA PUTEVIMA BIH, ZAKON O
MEUNARODNOM PREVOZU U DRUMSKOM SAOBRAAJU, ZAKON O RADNOM VREMENU
MOBILNIH RADNIKA, PODZAKONSKI AKTI, DO 2006. GODINE U BIH I RS SE PRIMJENJIVAO
ZOBS BIH (SR BIH)

110. Obaveze uesnika SN?

-

OBAVJETAVA SE NAJBLII ORGAN POLICIJE I ZDRAVSTVENA USTANOVA, PRUA SE POMO

UNESREENIM UNESREENI SE TRANSPORTUJU U NAJBLIU ZDRAVSTVENU USTANOVU,
OBEZBJEUJE SE LICE MJESTA SN, SPREAVA SE POMJERANJE TRAGOVA, UESNICI I
SVJEDOCI SN SU OBAVEZNI OSTATI NA LICU MJESTA SN

PRVI STEPEN SN - MRTVI I TEE POVREENI I VEA MATERIJALNA TETA - ELEMENTI

POSTUPKA - POSTUPAK POLICIJE: PO OBAVJETENJU IZLAZI NA LICE MJESTA SN,
OBAVJETAVA TUILATVO, OSIGURAVA LICE MJESTA SN, REGULIE SAOBRAAJ U ZONI
NASTANKA SN

111. Obaveze policije I stepen SN?

112. Obaveze policije II stepen SN?

-

DRUGI STEPEN SN - LAKE POVREENI I TETA PREKO PROPISANOG IZNOSA - ELEMENTI

POSTUPKA - POSTUPAK POLICIJE : PO OBAVJETENJU IZLAZI NA LICE MJESTA SN, OSIGURAVA
LICE MJESTA SN, REGULIE SAOBRAAJ U ZONI NASTANKA SN, VRI UVIAJ SN, SAINJAVA
ZAPISNIK O SN SA MATERIJALNOM TETOM, PREDUZIMA MJERE UKLANJANJA VOZILA I
DRUGIH MATERIJALA SA KOLOVOZA, PROVJERAVA ZDRAVSTVENO I PSIHO FIZIKO STANJE
UESNIKA SN

113. Postupak kod III i IV stepena SN?

-

TREI STEPEN SN-BEZ POVREENIH, TETA MANJA OD PROPISANOG IZNOSA - ELEMENTI

POSTUPKA - NE POSTOJI OBAVEZA INFORMISANJA POLICIJE, VOZAI UKLANJAJU VOZILA SA
KOLOVOZA, VRI SE MEUSOBNA IDENTIFIKACIJA, POPUNJAVA SE EVROPSKI OBRAZAC
IZVJETAJA SN, AKO SE SUMNJA DA JE VOZA POD UTICAJEM ALKOHOLA, POZIVA SE
POLICIJA

ETVRTI STEPEN SN - BEZ POVREENIH I SA MATERIJALNOM TETOM : SN JE POSLJEDICA

TEHNIKE GREKE NA VOZILU, SN JE POSLJEDICA PROPUSTA UPRAVLJAA PUTA , SN
NASTALA ZBOG NEKOG DRUGOG RAZLOGA, VOZAI OBAVJETAVA POLICIJU, AKO IZOSTANE
UVIAJ POLICIJE VOZA JE U OBAVEZI OBEZBJEDITI DOKAZE, STRANKA U SUDSKOM
POSTUPKU POTRAUJE NAPLATU TETE

114. Podjela SN prema posljedicama po ivot uesnika?

-

SN SA POSLJEDICAMA PO IVOT LICA: SN SA SMRTNIM POVREDAMA, SN SA TEKIM

POVREDAMA SA SMRTNIM ISHODOM, SN SA TEKIM POVREDAMA, SN SA LAKIM
POVREDAMA

115. Krivina djela u javnom saobraaju?

-

KRIVINA DJELA U JAVNOM SAOBRAAJU (KRIVINI ZAKON) : UGROAVANJE JAVNOG

SAOBRAAJA, NE PRUANJE POMOI POVREENIM U SN, NESAVJESNO VRENJE NADZORA U
SAOBRAAJU, TEKA DJELA PROTIV OPTE BEZBJEDNOSTI, UGROAVANJE SAOBRAAJA
OPASNOM RADNJOM ILI SREDSTVOM, UNITENJE, UKLANJANJE ILI OTEENJE
SAOBRAAJNOG ZNAKA OPASNOSTI, ODUZIMANJE MOTORNOG VOZILA

116. Procedure predkrivinog i krivinog postupka u SN?

-

PREDKRIVINI POSTUPAK: ISTRANE RADNJE : VJETAENJA, OPTUNICA, POTVRIVANJE

OPTUNICE, KRIVINI POSTUPAK
GLAVNA RASPRAVA-DOKAZNI POSTUPAK, PRVOSTEPENA PRESUDA, ALBA, DRUGOSTEPENA
PRESUDA

117. Procedure prekrajnog postupka u SN?

-

PREKRAJNI POSTUPAK: ISPOSTAVLJANJE PREKRAJNOG NALOGA ZA SN , PODNOENJE

ZAHTJEVA ZA POKRETANJE PREKRAJNOG POSTUPKA, SASLUANJE STRANAKA,
VJETAENJA, USMENA RASPRAVA, RJEENJE PRVOSTEPENO, ALBA , RJEENJE
DRUGOSTEPENO, VANREDNA PRAVNA SREDSTVA

118. Procedure parninog postupka u SN?

-

PARNINI POSTUPAK: TUBA, PRIPREMNO ROITE, VJETAENJA, GLAVNO ROITE ,

PRVOSTEPENA PRESUDA, ALBA, DRUGOSTEPENA PRESUDA, VANREDNA PRAVNA
SREDSTVA

119. Definicija SN?

-

SAOBRAAJNA NEZGODA JE NEZGODA NA PUTU U KOJOJ JE UESTVOVALO NAJMANJE JEDNO

VOZILO U POKRETU I U KOJOJ JE JEDNO ILI VIE LICA POGINULO ILI POVREENO ILI JE
IZAZVANA MATERIJALNA TETA

120. Definicija: Put, Javni put, Nekategorisani put-ZOOBS

BiH)?
-

PUT: PUT JE SVAKI JAVNI PUT I NEKATEGORISANI PUT KOJIM SE ODVIJA SAOBRAAJ
JAVNI PUT: JE POVRINA OD OPTEG ZNAAJA ZA SAOBRAAJ, KOJI SVAKO MOE DA KORISTI
POD USLOVIMA ODREDJENIM ZAKONOM I KOJI JE NADLEENI ORGAN PROGLASIO JAVNIM
PUTEM, KAO I ULICE U NASELJU.
NEKATEGORISANI PUT: JE POVRINA KOJA SE KORISTI ZA SAOBRAAJ PO MA KOM OSNOVU I
KOJI JE DOSTUPAN VEEM BROJU RAZNIH KORISNIKA

121. Posljedice SN prema stepenu ugroenosti uesnika?

- POSLJEDICE SAOBRAAJNE NEZGODE SU VEZANE ZA NAIN UEA U SN : PUTNIK U PMV
SU UGROENIJI 10 - 20 PUTA NEGO U BUSU ILI TRAMVAJU, PJEAK JE UGROENIJI VIE OD
PUTNIKA, BICIKLISTE, MOTOCIKLISTE, EONI SUDARI IMAJU TEE POSLJEDICE, OBARANJE
PJEAKA I DVOTOKAA U PRETICANJU IMA TEE POSLJEDICE, VRSTA PUTA (AUTO PUT,
LOKALNI PUT, BARIJERE...) UTIU NA POSLJEDICE SN, BRZINE UESNIKA SN UTIU NA
POSLJEDICE, MASE VOZILA UTIU NA POSLJEDICE, STAROST POVREENIH LICA UTIE NA
POSLJEDICE

122. Koji su osnovni ciljevi uviaja SN?

-

UVIAJ IMA ZA CILJ DA OBEZBJEDI MOGUNOST KVALITETNE ANALIZE: UTVRIVANJA

PROPUSTA U VEZI SA STVARANJEM OPASNE SITUACIJE, UTVRIVANJE PROPUSTA KOJI SU U
VEZI SA IZBJEGAVANJA SN, UTVRIVANJE PROPUSTA KOJI SU U VEZI SA VELIINOM
POSLEDICE SN

123. Policijske pripreme za vrenje uviaja SN?

-

PRIPREMA ZA IZVRENJE UVIAJA : PRIJEM INFORMACIJE O NASTANKU SN, IDENTIFIKACIJA

VRSTE I TIPA SN, OBEZBJEENJE LICA MJESTA SN, KOMUNIKACIJA SA TUILATVOM I
ZDRAVSTVENOM USTANOVOM, ZBRINJAVANJE POVREENIOH U SAOBRAAJNOJ NEZGODI,
RASPOLAGANJE NAMJENSKIM VOZILOM I OPREMOM ZA VRENJE UVIAJA, KOMUNIKACIJA
SA VJETACIMA - PO POTREBI , KOMUNIKACIJA SA SLUBAMA ZA SANACIJU MJESTA SN

124. Organizacija slube Hitne pomoi po prijemu

informacije o nastanku SN?
-

SLUBA HITNE MEDICINSKE POMOI, MORA RASPOLAGATI SA: LINIJOM ZA PRIJEM DOJAVA
(TELEFON I UKV CENTAR), AMBULANTNIM TRAKTOM SA PROSTOROM ZA REANIMACIJU,
OSTALIM ODVOJENIM PROSTOROM (OSOBLJE, OPREMA...)

125. Procedure uviaja SN?

PROCEDURA UVIAJA : PRAVILNO LOCIRANJE VOZILA HITNE POMOI, ORJENTACIJA PREMA

POSLJEDICAMA (POGINULI, POVREENI, TETE..), IDENTIFIKACIJA STANJA SVIJESTI, DISANJA
I CIRKULACIJE POVREENIH, TRIJAA POVREENIH, INSISTIRANJE NA OSIGURANJU MJESTA
NEZGODE, PREDUZIMANJE MJERA IZVLAENJA POVREENIH IZ KRITINOG POLOAJA, U
SLUAJU NONE VIDLJIVOSTI - OSVJETLJENJE MJESTA NEZGODE, OBILJEAVANJE
SVJETLOSNOM SIGNALIZACIJOM MJESTA NEZGODE, ELIMINISANJE PANIKE - ODSTRANITI
NEZAPOSLENA LICA, USPOSTAVLJANJE KOMUNIKACIJE SA OSTALIM JAVNIM SLUBAMA

126. Dokumentacija uviaja SN?

-

DOKUMENTACIJA UVIAJA SN: PISANA DOKUMENTA, FOTODOKUMENTACIJA, CRTE MJESTA

SN, SVA DOKUMENTA MORAJU BITI MEUSOBNO USKLAENA

127. Sadraj Zapisnika o uviaju SN?

-

SADRAJ ZAPISNIKA PROPISAN JE ODREDBAMA ZOUP, I INI GA: UVODNI DIO, OPISNI DIO,
ZAVRNI DIO

128. Prikupljanje podataka o posljedicama SN?

PRIKUPLJANJE PODATAKA O POSLJEDICAMA SN, PODRAZUMJEVA: UTVRIVANJE PODATAKA
O POGINULIM, UTVRIVANJE PODATAKA O POVREENIM, UTVRIVANJE PODATAKA O
MATERIJALNOJ TETI
129. Uloga Crtea lica mjesta SN?

CRTE MJESTA SN PRUA MOGUNOSTI: LOGIKE PREDSTAVE NASTANKA SN, PROVJERE

NAVODA UESNIKA I SVJEDOKA SN, VIZUELNO SREDSTVO ZA PRAENJE TOKA IZVOENJA
DOKAZA

130. Uloga Fotodokumentacije SN?

-

FOTODOKUMENTACIJA SN PREDSTAVLJA ZAPISNIK O UVIAJU - FOTOGRAFIJA TRAJNO

FIKSIRA TRAGOVE SN U POGLEDU: SNIMANJA IREG MJESTA SN, SNIMANJE UEG MJESTA SN,
SNIMANJE DETALJA SN

131. Pojam i znaaj rekonstrukcije SN?

-

REKONSTRUKCIJA SN SE VRI PO NAREDBI ORGANA KOJI VODI POSTUPAK: NA

REKONSTRUKCIJI SE PONOVO IZVODE POJEDINI DOKAZI, REKONSTRUKCIJA JE POSEBNI OBLIK
UVIAJA, ANGAUJE SE PROFIL KRIMINALISTIKO TEHNIKE STRUKE, NAJEE SE
POZIVAJU VJETACI RAZLIITE STRUKE
PRIPREMA I IZVOENJE REKONSTRUKCIJE SN PODRAZUMJEVA: PROUAVANJE
DOKUMENTACIJE SN, ODREIVANJE CILJA I PLANA REKONSTRUKCIJE, UTVRIVANJE UE
LOKACIJE SN, POSTAVLJANJE TRAGOVA U SKLADU SA DOKUMNETACIJOM IZ UVIAJA SN,
SAINJAVANJE ZAPISNIKA O REKONSTRUKCIJI SN

132. Oprema za vrenje uviaja SN?

-

TEHNIKA OPREMA ZA UVIAJE SN SE UVA U POSEBNOM NESESERU: PLATNENE TRAKE

DUINE 25 METARA, KOMPAS, METALNI METAR DUINE 2.0 M, POVEALO, NO ZA
SKIDANJE KRVI, RAZMJERNIK, RAZNA POMAGALA (GIPS, KREDA, EPRUVETE, PODMETAI,
BROJKE), FOTOGRAFSKI APARAT, KAMERA, BLIC, AGREGATA ZA PROIZVODNJU EL.
ENERGIJE, REFLEKTOR

KRIMINALISTIKI ZNAAJ TRAGA ODNOSI SE NA PITANJA : TA SE DOGODILO NEZGODA ILI

UBISTVO KOJIM SE ELI PRIKRITI SN, ILI KO JE UESTVOVAO U SN?
SAOBRAAJNI ZNAAJ TRAGA ODNOSI SE NA PITANJE : KAKO SE DOGODILA SN?
TRAGOVI SN SU POSLEDICE SN KOJE JE MOGUE REGISTROVATI FIKSIRATI
ZNAAJ TRAGA SN JE VEI AKO SE NA OSNOVU NJEGA MOE POUZDANO ZAKLJUITI O
VANIM ELEMENTIMA SN

133. Znaaj kriminalistiki i saobraajni, tragova SN?

134. Postupak eliminacije i identifikacije poinioca SN?

-

ELIMINACIJA JE PROCES U KOJEM SE PRIMJENOM NAUNIH METODA UTVRUJE KOJE

VOZILO/LICE NISU UESTVOVALI U ISTRAIVANOJ SN - OVAJ METOD JE ZNAAJAN U
OTKRIVANJU NEPOZNATOG VOZILA/LICA
ELIMINACIJA LICA/VOZILA-UESNIKA SN TRASIRA PUT DALJIH ISTRAIVANJA
IDENTIFIKACIJA JE PROCES U KOJEM SE PRIMJENOM NAUNIH METODA UTVRUJE DA JE
ODREENO VOZILO/LICE UESTVOVALO U SN
IDENTIFIKACIJA IMA ZA CILJ JE DA SE NA OSNOVU NAENIH TRAGOVA NA LICU MJESTA SN
OTKRIJE VOZILO I LICE KOJI SU UESTVOVALI U ISTRAIVANOJ SN
MEHANOSKOPSKO UKLAPANJE JE JEDNOSTAVNIJI METOD IDENTIFIKACIJE SN BAZIRA SE NA
UKLAPANJU SLUAJNO NASTALIH LINIJA, POVRINA I OBLIKA NA SPORNOM I NESPORNOM
UZORKU
MEHANOSKOPSKOM UKLAPANJU POGODUJU: VEE LJUSPE BOJE SA VOZILA, KOMADI
DIJELOVA OTPALI SA VOZILA (MIGAVAC, KOMAD LAJSNE, PVC...), DIJELOVI VLAKANA ODJEE,
OBUE I SL..

135. Podjela Tragova SN prema vrsti i veliini traga?

-

TRAGOVI SN PREMA VRSTI SE DIJELE NA: POVREDE LICA I IVOTINJA, OTEENJA VOZILA,
OBJEKATA, PREDMETA, OSTALI TRAGOVI SN
TRAGOVI SN PREMA VELIINI TRAGA SE DIJELE NA: MAKRO TRAGOVI (MOGU SE UOITI
GOLIM OKOM), MIKRO TRAGOVI (NE MOGU SE UOITI GOLIM OKOM)

136. Podjela Tragova SN prema fazi i mjestu nastajanja?

TRAGOVI SN PREMA FAZI SN SE DIJELE NA: TRAGOVI NASTALI PRIJE SN, TRAGOVI NASTALI U
FAZI SN, TRAGOVI NASTALI POSLIJE SN
TRAGOVI SN PREMA MJESTU PROSTIRANJA SE DIJELE NA: TRAGOVI NA KOLOVOZU, TRAGOVI
VAN KOLOVOZA, TRAGOVI NA VOZILIMA I OBJEKTIMA, TRAGOVI NA LICIMA I LEEVIMA

137. Tipini tragovi SN?

-

PRAVI TIPINI TRAGOVI SU TIPINI ZA KONKRETNU SN I POTIU OD NJE

LANI TIPINI TRAGOVI SU TIPINI ZA KONKRETNU SN A NE POTIU OD NJE: ( MOGU
NASTATI PRIJE TE SN (U NEKOJ DRUGOJ SN) MOGU NASTATI POSLIJE KONKRETNE SN
(FINGIRANA SITUACIJA)
TIPINI TRAGOVI KOJI NEDOSTAJU SU TIPINI TRAGOVI ZA KONKRETNU SN, KOJE NA LICU
MJESTA NE NALAZIMO, A KOJE OEKUJEMO AKO JE VERZIJA SN TANA
NENALAENJE TIH TRAGOVA, ZNAI: NISMO DETALJNO PRETRAILI LICE MJESTA SN, DA SU
TRAGOVI UNITENI, DA TRETIRANA VERZIJA NIJE TANA

138. Netipini tragovi SN?

NETIPINI TRAGOVI SU TRAGOVI KOJE NE OEKUJEMO ZA DATI TIP SN A NALAZIMO IH NA

LICU MJESTA SN
POSTOJANJE OVIH TRAGOVA DOVODI U SUMNJU IZJAVE SVJEDOKA ILI POTRVRUJU DRUGU
ALTERNATIVU TOKA SN
ANALIZA OVIH TRAGOVA JE PRESUDNA ZA ANALIZU SN
NETIPINI TRAGOVI MOGU BITI: NETIPINI PO VRSTI, NETIPINI PO POLOAJU, NETIPINI
PO INTENZITETU

139. Podjela tragova SN sa aspekta mjerenja?

-

SA ASPEKTA MJERENJA TRAGOVI MOGU BITI: TAKASTI TRAGOVI, KONCENTRINI TRAGOVI,

LINIJSKI TRAGOVI, POVRINSKI TRAGOVI, ZAPREMINSKI TRAGOVI

MARKIRANJE TRAGA SE VRI KREDOM, CIGLOM, CRIJEPOM.....

MARKIRANJE TRAGA JE POSTUPAK ISCRTAVANJA ISPREKIDANOM ILI PUNOM LINIJOM PORED
TRAGA ILI NA PREDMETU NA LICU MJESTA SN
AKO SU TRAGOVI LOCIRANI NA MAKADAMU, ZEMLJI I TRAVI, KORISTE STRELICE ILI TRAKE
KOJE UPUUJU NA VAAN TRAG
TRAGOVI NA LICIMA, LEEVIMA I VOZILIMA SE MARKIRAJU NA JEDAN OD NAVEDENA DVA
NAVEDENA NAINA
MARKIRANJE SE NAJEE VRI NA LICU MJESTA SN
AKO MARKIRANJE NA LICU MJESTA NIJE PRAKTINO, MOGUE JE TO INITI I NA
FOTOGRAFIJAMA
NAKNADNO MARKIRANJE VRI LICE KOJE JE BILO NA UVIAJU, CRTANJEM LINIJA I STRELICA
KONTRASTNE BOJE NA DETALJ NA TRAGU

140. Kada i kako se vri markiranje tragova SN?

141. Kako i zato se oznaavaju tragovi SN?

-

ZATO SE TRAGOVI OZNAAVAJU?

OLAKAVA SE RAD NA UVIAJU, ISTIU SE VANI DETALJI NA FOTOGRAFIJAMA, OLAKAVA
SE KOMPLETIRANJE UVIAJNE DOKUMENTACIJE, RASTEREUJU SE SVI ELEMENTI UVIAJNE
DOKUMENTACIJE, OLAKAVA SE KORITENJE UVIAJNE DOKUMENTACIJE
KADA I KAKO SE VRI OZNAAVANJE TRAGOVA?
TRAGOVI SE U PRAVILU OZNAAVAJU NA LICU MJESTA - IZUZETNO MOGUE JE I NAKNADNO
OZNAITI TRAGOVE NA FOTOGRAFIJAMA, PORED VANOG TRAGA POSTAVLJA SE
ODGOVARAJUA OZNAKA, OZNAKE MOGU BITI U VIDU PLOICA ILI PIRAMIDE, OZNAKE SU
ISPISANE NA OBJE STRANE (CRNA OZNAKA NA BJELOJ PODLOZI IDRUGA STRANA SUPROTNO
OZNAENA BIJELA OZNAKA NA CRNOJ PODLOZI)

142. Koje su najee greke kod oznaavanja tragova SN?

-

NE VRI SE OZNAAVANJE NA MJESTU SN, NE RAZLIKUJU SE POJMOVI MARKIRANJA I

OZNAAVANJA, VRI SE DJELOMINO OZNAAVANJE, OZNAKE SU NAENE U NEKIM
DOKUMENTIMA A NEMA IH U ZAPISNIKU I SL., OZNAKE NISU USAGLAENE SA OZNAKAMA U
DOKUMENTACIJI UVIAJA, OZNAKE NISU USAGLAENE U RAZLIITIM DOKUMENTIMA
UVIAJA

IZUZIMANJE TRAGOVA (IZLIVANJE-MULAIRANJE), FOTOGRAFISANJE I VIDEO SNIMANJE,

GRAFIKI METOD (SKICIRANJE I CRTANJE U RAZMJERI), OPISNI ILI VERBALNI METOD

NA LICU MJESTA SN, POTREBNO JE ZNATI: EFIKASNO I BRZO PRONAI SVE TRAGOVE, TANO
PROTUMAITI SVE TRAGOVE, PRAVILNO I POTPUNO OBRADITI SVE BITNE TRAGOVE, KAKO I
KADA NASTAJU TRAGOVI , KAKO IZGLEDAJU I KAKO SE RASPOZNAJU TRAGOVI, KOJI JE
ZNAAJ TRAGOVA, KAKO SE OBRAUJU TRAGOVI

TRAGOVI VONJE NASTAJU AKO SE TOKOVI OKREU BEZ PROKLIZAVANJA, AKO NISU
FORSIRANO KOENI NITI EKSTREMNO UBRZANI:
UTISNUTI TRAGOVI VONJE - NASTAJU U KRETANJU PO MEKOJ POVRI (PO ZEMLJI, SNIJEGU,
TOPLJENOM ASFALTU, PRLJAVTINI UZ IVICU KOLOVOZA) KADA SE ARA PNEUMATIKA
UTISKUJE U PODLOGU ILI SE REMETI FORMA PODLOGE BEZ UOLJIVIH ARA

143. Metode fiksiranja i registracije tragova SN?

144. Metode raspoznavanja tragova SN?

145. Tragovi vonje?

-

OTISNUTI TRAGOVI VONJE - NASTAJU PRI KRETANJU MOKROG ILI PRLJAVOG PNEUMATIKA
PO SUVOM I ISTOM KOLOVOZU, PRI EMU SE DIJELOVI PNEUMATIKA PRENOSE NA
PODLOGU I OBRNUTO I PREDSTAVLJAJU TRAG VONJE

KRIMINALISTIKI ZNAAJ TRAGA VONJE JE VAAN ZA SN KOD KOJE SE TRAGA ZA

VOZILOM KOJE SE UDALJILO SA LICA MJESTA SN, ZBOG : UTVRIVANJA IRINE
PNEUMATIKA, UTVRIVANJA RAZMAKA IZMEU TOKOVA, ODREIVANJA MEUOSOVINSKOG RAZMAKA, ODREIVANJA TIPA ARA PNEUMATIKA, ODREIVANJA OBIMA
PNEUMATIKA
NA OSNOVU NAVEDENIH TRAGOVA VRI SE IDENTIFIKACIJA VOZILO KOJE JE UESTVOVALO U
SN

146. Krininalistiki znaaj traga vonje?

147. Obrada tragova vonje?

-

OBRADA TRAGOVA VONJE SASTOJI SE U SLJEDEEM: PRONAI TRAG VONJE I UTVRDITI

OD KOJEG VOZILA POTIE, OZNAITI TRAG VONJE, MARKIRATI TRAG VONJE,
FOTOGRAFISATI TRAG VONJE, SKICIRATI TRAG VONJE, IZMJERITI TRAG VONJE, OPISATI
TRAG VONJE, MULAIRATI TRAG VONJE

TRAGOVI KOENJA PREDSTAVLJAJU TRAGOVE OKRETANJA TOKOVA IJI SE BROJ OBRTAJA

SMANJUJE, U POSLJEDICI PREDUZETE RADNJE KOENJA
KOD ISTOG KOENJA PREPOZNATLJIVI SU ARE GAZEEG SLOJA

148. Tragovi koenja?

149. Ukupno vrijeme koenja?

-

UKUPNO VRIJEME KOENJA: VRIJEME RAGOVANJA VOZAA, VRIJEME ODZIVA KOIONOG

SISTEMA, VRIJEME PORASTA USPORENJA, VRIJEME INTENZIVNOG KOENJA

SAOBRAAJNI ZNAAJ TRAGOVA KOENJA: AKO POSTOJE TRAGOVI KOENJA - VOZILO JE

FORSIRANO KOENO, AKO NEMA TRAGOVA KOENJA - NE ZNAI DA VOZILO NIJE KOENO,
NA OSNOVU DUINE TRAGA KOENJA, RAUNAJU SE BRZINE VOZILA, NA OSNOVU TRAGA
KOENJA ODREUJE SE PRAVAC KRETANJA VOZILA, NA OSNOVU TRAGA KOENJA ODREUJE
SE SMJER KRETANJA VOZILA, AKO VOZILO NIJE POMJERANO, TRAGOVI KOENJA ZAVRAVAJU
IZA ZAUSTAVLJENOG VOZILA

KRIMINALISTIKI ZNAAJ TRAGOVA KOENJA: ANALIZA TRAGOVA ELIMINIE TIPOVE

VOZILA KOJI NISU UESTVOVALI U SN
MOE SE UTVRDITI BROJ PNEUMATIKA NA OSOVINI, IRINA PNEUMATIKA, RAZMAK IZMEU
TOKOVA NA ISTOJ OSOVINI, VRSTA I RASPORED UZDUNIH ARA PNEUMATIKA

150. Saobraajni znaaj tragova koenja?

151. Kriminalistiki znaaj traga koenja?

-

152. Tragovi zanoenja (raspoznavanje, znaaj, obrada)?

-

TRAGOVI ZANOENJA NASTAJU KADA BONE SILE KOJE DJELUJU NA VOZILU PREMAE
MAKSIMALNU VELIINU BONE SILE PRIJANJANJA
RASPOZNAVANJE TRAGOVA ZANOENJA JE JEDNOSTAVNO: TRAGOVI ZANOENJA SU UVIJEK
KRIVOLINIJSKI, TRAGOVI ZANOENJA RAZLIITIH TOKOVA SE NE PREKLAPAJU, IRINA
TRAGOVA ZANOENJA SE MJENJA DU TRAGOVA, ARE PNEUMATIKA SU DEFORMISANE I
PRUAJU SE UKOSO I POPRENO
ZNAAJ TRAGA ZANOENJA JE ESTO PRESUDAN ZA TEHNIKO VJETAENJE: IDENTIFIKUJE
NAIN KRETANJA VOZILA, NA LICU MJESTA SE DOKUMENTUJE UZROK ZANOENJA VOZILA,
KONICE, KLIZAV KOLOVOZ, SUDAR SU UZROCI ZANOENJA VOZILA, AKO JE SUDAR UZROK
ZANOENJA, ONDA POETAK TRAGA ZANOENJA ODREUJE POLOAJ VOZILA U RAZLIITIM
FAZAMA ZANOENJA, POSTOJI SUMNJA U ISPRAVNOST KOIONOG SISTEMA VOZILA
OBRADA TRAGA ZANOENJA JE SLINA OBRADI OSTALIH LINIJSKIH TRAGOVA:
PRONALAENJE TRAGOVA ZANOENJA, UTVRIVANJE PORIJKELA TRAGOVA ZANOENJA,
PRETRAIVANJE ZONE SUDARA, PUTANJE VOZILA U SKRETANJU I PREVRTANJU,

OZNAAVANJE I MARKIRANJE TRAGA ZANOENJA, FOTOGRAFISANJE I SKICIRANJE TRAGOVA

ZANOENJA, MJERENJE TRAGOVA ZANOENJA POETAK I ZAVRETAK TRAGA, OPISIVANJE
TRAGOVA ZANOENJA U ZAPISNIKU

153. Tragovi klizanja (raspoznavanje, obrada, znaaj)?

-

TRAGOVI KLIZANJA NASTAJU NA KLIZAVOM KOLOVOZU: PRI KOENJU, PRI UBRZAVANJU, PRI
NAGLOM SKRETANJU
RASPOZNAVANJE TRAGOVA KLIZANJA IMA KARAKTERISTIKU: TRAGOVI KLIZANJU SU
SVJETLIJI OD TRAGOVA KOENJA ILI ZANOENJA, ZBOG KLIZAVOG KOLOVOZA SILE TRENJA U
KONTAKTU PNEUMATIKA I KOLOVOZA SU MALE, PA JE MALO SAGORJEVANJE GUME, TRAGOVI
KLIZANJA SU ESTO TEKO UOLJIVI, PRAVAC PRUANJA TRAGOVA KLIZANJA ESTO SE
MIJENJA, OTEANO JE UTVRIVANJA RAZMAKA IZMEU TOKOVA NA PUTU KLIZANJA,
TRAGOVI KLIZANJA SU ESTO ISPREKIDANI-NE VIDE SE CIJELOM DUINOM, TRAGOVI
KLIZANJA SE PREPLIU, OTEANO JE ODREIVANJE ODNOSA TOKA I TRAGA U ZANOENJU
ZNAAJ TRAGOVA KLIZANJA : ODREUJU NAIN KRETANJA VOZILA, KLIZANJE
PODRAZUMJEVA NEKONTROLISANO KRETANJE
OBRADATRAGOVA KLIZANJA JE SLINA KAO KOD ZANOENJA : TRAGOVI SE CRTAJU
ISPREKIDANIM LINIJAMA JER SE SLABO UOAVAJU, MJERENJE JE ISTO KAO KOD DRUGIH
TRAGOVA, DUINA TRAGOVA KLIZANJA NIJE ZNAAJNA PA SE NE MJERI POJEDINANO

154. Tragovi grebanja (raspoznavanje, obrada, znaaj)?

-

TRAGOVI GREBANJA NASTAJU POD UTICAJEM SILE TRENJA IZMEU DVIJE PODLOGE, KOD:
PREVRTANJA VOZILA, PUCANJA PNEUMATIKA - PREPOZNATLJIV TRAG NAPLATKA PO
KOLOVOZU,SUDARA KADA SE DEFORMISANI DIJELOVI SPUTAJU I GREBU PO KOLOVOZU,
OTEENJA PNEUMATIKA KADA DIJELOVI TOKA DODIRUJU KOLOVOZ, SUDARA KADA
POVRINE JEDNOG VOZILA GREBU POVRINE DRUGOG VOZILA, UDARA METALNIH DIJELOVA
VOZILA U OGRADU, IVINJAK, OBJEKTE ...
ZNAAJ TRAGOVA GREBANJA : ODREUJE NAIN KRETANJA VOZILA , POETAK GREBANJA
ESTO ODREUJE POLOAJ VOZILA U TRENUTKU SUDARA,PRAVAC PRUANJA TRAGA
GREBANJA ODREUJE PRAVAC KRETANJA VOZIAL, AKO TRAG KRETANJA POTIE OD
NAPLATKA TOKA, MOE SE UTVRDITI DA LI JE PUCANJE PNEUMATIKA NASTALO PRIJE ILI JE
POLSJEDICA SUDARA (NAJEE), NA OSNOVU UPOREDNE ANALIZE PARICA GREBANJA
UTVRUJE SE KOJI DIJELOVI VOZILA I PREPREKE SU MEUSOBNO KONTAKTIRALI
OBRADA TRAGOVA GREBANJA JE SLINA OBRADI OSTALIH LINIJSKIH TRAGOVA: PRONAI
TRAGOVE GREBANJA NA OEKIVANOM MJESTIMA, OTKRITI PORIJEKLO TRAGOVA GREBANJA,
OZNAITI I MARKIRATI TRAGOVE GREBANJA, FOTOGRAFISATI TRAGOVE GREBANJA,
SKICIRATI TRAGOVE GREBANJA-NEISPREKIDANE LINIJE, IZMJERITI TRAGOVE GREBANJA, U
ZAPISNIKU DETALJNO OPISATI IZGLED, VELIINU I PORIJEKLO TRAGOVA

155. Nalaenje, raspoznavanje, znaaj otpalih dijelova

vozila?
-

NALAENJE I RASPOZNAVANJE OTPALIH DIJELOVA I MATERIJALA OD

VOZILA JE
JEDNOSTAVNO AKO JE MJESTO SN OBEZBJEENO
VRI SE UPOREDNA ANALIZA TRAGOVA SA OTEENJIMA NA VOZILIMA, AKO JE OTEEN
BLATOBRAN - TRAITI ODGOVARAJUU LJUSPICU BOJE
ZNAAJ TRAGOVA OTPALIH DIJELOVA I MATERIJALA SA VOZILA JE VIESTRUK: NA OSNOVU
POLOAJA TRAGOVA VJETAK ODREUJE MJESTO SUDARA, MJESTO SUDARA JE VEZANO ZA
ODBAAJ OTPALOG DIJELA SA VOZILA, NA OSNOVU VRSTE I VELIINE TRAGA ODREUJE SE
INTENZITET OTEENJA, TRAGOVI SU ZNAAJNI U POSTUPKU ELIMINACIJE I IDENTIFIKACIJE
NN VOZILA

156. Struktura tragova ivih bia u SN?

-

TRAGOVI IVIH BIA BIOLOKI TRAGOVI: TRAGOVI HODANJA, GURANJE TIJELA, GAENJE
TIJELA, VUENJE TIJELA, TRAGOVI KRVI, KOSE ....

PRAVOUGAONO MJERENJE: PODRAZUMJEVA MJERE SAMO POD PRAVIM UGLOM, CIJELI

SISTEM MJERENJA VEE SE ZA FT ODNOSNO PTM, SISTEM OMOGUUJE KVALITETNU
REKONSTRUKCIJU
TROUGAONO MJERENJE: TROUGAO JE OSNOVNI ELEMENT SISTEMA MJERENJA, OBJEKTI SE
MJERE U ODNOSU NA DRUGI-FIKSNI OBJEKAT
KOMBINOVANO MJERENJE : PRIMJENJUJE SE U SLOENIM SITUACIJAMA, KORISIT I
PRAVOUGAONO I TRUGAONO MJERENJE, JEDINSTVENA FT ZA OBA SISTEMA

157. Mjerenje tragova SN?

158. Koji su najei tipovi SN PRVOG REDA TEE

POSLJEDICE?
-

TEKE SAOBRAAJNE NEZGODE SE POJAVLJUJU U TRI TIPA: PRETICANJE, SLIJETANJE SA

KOLOVOZA, NALIJETANJE NA DRUGO VOZILO

MOTIVI REIMA NEPRILAGODLJIVE BRZINE VONJE SU RAZLIITI: AGRESIVNO PONAANJE,

SISTEM DOBRO VOZILO - DOBAR PUT , GUBITAK OSJEAJA - BEUMNO VOZILO - KVALITET
AMORTIZERA, NA IZBOR BRZINE UTIU VREMENSKE PRILIKE (SNIJEG, MAGLA...)

159. Koji su motivi reima NEPRILAGODLJIVE brzine?

160. Definicija Opansog mjesta i Opasnog odsjeka puta?
-

OPASNO MJESTO JE MJESTO NA JAVNOM PUTU VAN NASELJA U DUINI DO 300 M ILI U
NASELJU U DUINI DO 100 M, NA KOJOJ SE U TOKU TRI UZASTOPNE GODINE, DOGODILO

NAJMANJE 6 SN SA POSLJEDICAMA PO IVOT I ZDRAVLJE LJUDI ILI 4 SN ISTIH

KARAKTERISITKA SA POSLJEDICAMA PO IVOT I ZDRAVLJE LJUDI
OPASAN ODSJEK JE DIO PUTA VAN NASELJA DUINE 1 500 M U KONTINUITETU, NA KOJEM JE
UTVRENO POSTOJANJE NAJMANJE DVA OPASNA MJESTA, A MJERI SE OD PRVOG OPASNOG
MJESTA I IZNOSI NAJVIE 1 500 M

161. ta podrazumjeva pregled opasnog mjesta?

-

PREGLED OPASNOG MJESTA ODNOSNO ANALIZA SN PODRAZUMJEVA: PREGLED LOKACIJE SN,

PROVJERA KARTE OPASNOG MJESTA, ANALIZA SN (PODACI IZ UVIAJA SN,
FOTODOKUMENTACIJA), PROVJERA STANJA PUTA I KOLOVOZA, PREGLED SAOBRAAJNE
SITUACIJE, OSTALI POTREBNI POSTUPCI

162. ta podrazumjeva provjera lokacije SN?

-

PROVJERA LOKACIJE SN - PREGLED SAOBRAAJNE SITUACIJE, OBUHVATAJU: PROVJERA

TEHNIKIH ELEMENATA PUTA, PROVJERE STANJE KOLOVOZA (KOEFICIJENT TRENJA, PROFIL,
RADIJUS..), PODATKE O INTENZITETU SAOBRAAJA-ZADNJE 3 GODINE (PGDS, GUSTINA..),
PODATKE O VERTIKALNOJ I HORIZONTALNOJ SIGNALIZACIJI, OSTALI PODACI

163. Predlog mjera za otklanjanje karakteristika opasnog

mjesta?

PRIJEDLOG MJERA, U CILJU OTKLANJANJA KARAKTERISTIKE OPASNOG MJESTA: UKLANJANJE

ILI ZATITA OD BONIH SMETNJI, OGRANIENJE BRZINE I MJERE POTOVANJA PROPISANE
BRZINE, UNAPREENJE VIDLJIVOSTI I PREGLEDNOSTI, UNAPREENJE BEZBJEDNOSTI PUTA
(PASIVNA ZATITA-OGRADE, LIJANE...), UNAPREENJE LOGIKE VEZE (VIDLJIVOST,
ITLJIVOST, OZNAKE NA KOLOVOZU), ZATITA OD ODRONA, KLIZITA I SNJENIH NANOSA,
REKONSTRUKCIJA OPREME PUTA, REGULACIJA RASKRSNICA I UKRTANJA PUTA I PRUGE,
INSTALISANJE SISTEMA UPRAVLJANJA I KONTROLE SAOBRAAJA, ZATITA RANJIVIH
UESNIKA (SMANJENJE MOGUEG KONFLIKTA), REKONSTRUKCIJA ILI ZAMJENA KOLOVOZNOG
ZASTORA, PRIMJENA ITS (PROMENJIVA SIGNALIZACIJA, HITNE SLUBE, POMO NA PUTU),
OSTALE BEZBJEDNOSNE MJERE

KRITERIJI ZA IZBOR MJERA ZA OTKLANJANJE OPASNOG MJESTA: TEHNIKA IZVODLJIVOST,

EKONOMSKA OPRAVDANOST (COST/BENEFIT), ALTERNATIVNA RJEENJA, PRAKTINOST
PRIMJENE MJERE, KOMPATIBILNOST MJERE SAOBRAAJNOJ SITUACIJI PUTA

OBAVEZE UPRAVLJAA PUTA SU: ANALIZA OPASNIH MJESTA, IZRADA PROJEKATA ZA

SANACIJU OPASNOG MJESTA, POSTAVLJANJE I UKLANJANJE SAOBRAAJNE SIGNALIZACIJE
OPASNOG MJESTA, IZVJETAVA MUP I MSV O OPASNIM MJESTIMA, UKLANJANJE UZROKA
OPASNOG MJESTA

164. Kriterij za izbor mjera za otklanjanje opasnog mjesta?

165. Obaveze upravljaa puta u otklanjanju uzroka SN?

166. Vrednovanje uspjenosti otklanjanja karakteristike

opasnog mjesta?
-

VREDNOVANJE USPJENOSTI OTKLANJANJA OPASNOG MJESTA, ZAHTJEVA : SMANJENJE BROJA

SN, SMANJENJE POSLJEDICA SN, PRAENJE VELIINE IZMJERITELJA BS

167. Veliina godinjeg poboljanja BS?

-

VELIINA GODINJEG POBOLJANJA :

VGP = (P * N SN/BRD * KPP)/365
P - Postotak smanjenja
NSN/BRD - Broj SN u razdoblju broja dana
KPP Faktor odnosa predvienog obima saobraaja i stvarnog obima saobraaja
KPP=VPOS/VSS
V POS PREDVIENI OBIM SAOBRAAJA
VSS - STVARNI OBIM SAOBRAAJA

168. Ocjena Faktora Bezbjednosti vonje prof. Krpan?

-

FAKTOR BEZBJEDNOSTI VONJE VOZILA JE ODNOS IZMEU PARAMETRA BEZBJEDNOSTI I

PARAMETRA OPASNOSTI
S = X/Z = (PARAMETRI BEZBJEDNOSTI) / (PARAMETRI OPASNOSTI)

NAJVEA VRIJEDNOST FAKTORA BEZBJEDNOSTI JE:

S max = X max / Y min

169. Obavezno osiguranje AO?

-

OBAVEZNO OSIGURANJE AUTO ODGOVORNOSTI: TETE KOJE PRETRPE TREA LICA - TREE
LICE NIJE VOZA I PORODICA TETNIKA
OSIGURANJE U SLUAJU SN
NAPLATA TETE PO OSNOVU OBAVEZNOG OSIGURANJA - PROCEDURA : UVIAJ SN ZAPISNIK, SKICA, FOTODOKUMENTACIJA, DOKAZ O KRIVICI, PODACI O TETNIKU, PROCJENA
TETE

170. Kasko osiguranje?

KASKO OSIGURANJE: POTPUNO (SN, POAR, KRAA, PROTU-PRAVNO ODUZIMANJE VOZILA)

I DJELOMINO (PO ELJI OSIGURANIKA)

171. Zelena karta?

ZELENA KARTA - MEUNARODNO OSIGURANJE - MEUNARODNI LONDONSKI SPORAZUM

OSIGURANIK OSTVARUJE PRAVA U POSLJEDICI SN SA STRANIM VOZILOM
TEENI OSTVARUJE PRAVA PUTEM MATINOG DRUTVA

OSIGURANIK MOE IZGUBITI PRAVA IZ OSIGURANJA AKO : UPRAVLJA SVOJIM VOZILOM BEZ
ODGOVARAJUE VOZAKE DOZVOLE, UPRAVLJA VOZILOM POD DEJSTVOM ALKOHOLA I
DRUGIH OPOJNIH SREDSTAVA, VOZILO NIJE TEHNIKI ISPRAVNO ZA BEZBJEDAN SAOBRAAJ
OTEENI STIE PRAVO NA NAPLATU TETE - OSIGURANJE REGRESIRA OSIGURANIKATETNIKA

172. Gubitak prava iz osiguranja?

173. Pojam nematerijalne tete u osiguranju?

-

NEMATERIJALNA TETA JE PREDMET OSIGURANJA POSLJEDICA SN

U SLUAJU POVREDE ILI SMRTI U SN POSTUPAK JE SLOENIJI I DUI: POTREBNA JE
DOKUMENTACIJA UVIAJA, DOKUMENTACIJA LIJEENJA, SMRTNI LIST, UKOLIKO UZROK SN
NIJE OIGLEDAN, POTREBNA JE PRESUDA SUDA

OSIGURANIK TETU PRIJAVLJUJE : LINO U PROSTORIJAMA OSIGURANJA (POPUNA

OBRASCA), IZUZETNO I POTOM
OVLATENO LICE OSIGURANJA: PROVJERAVA VALJANOST POPUNE OBRASCA, PROVJERAVA
VALIDNOST POLISE OSIGURANJA I POKRIVENOST RIZIKOM, POZICIONIRA TETU (BROJ I
DATUM TETE), UTVRUJE OBIM I NIVO OTEENJA VOZILA, SAINJAVA ZAPISNIK O
OTEENJU VOZILA, UTVRUJE VISINU TETE NA VOZIL, OSIGURANIK PRIHVATA PONUENI
IZNOS MATERIJALNE TETE, OSIGURANIK ODBIJA PONUENI IZNOS I POKREE SUDSKI
POSTUPAK

174. Procedeura prijave tete na vozilu?

-

175. Procedura procjene tete na vozilu?

-

PROCJENITELJ TETE / NAJEE OVLATENO LICE OSIGURANJA : ZAPRIMA OBRAZAC

PRIJAVE TETE U PROSTORIJAMA OSIGURANAJ, ZAPRIMA OBRAZAC PRIJAVE TETE IZUZETNO I POTOM

176. Procedura utvrivanja nivoa i visine tete na vozilu?

-

UTVRIVANJE NIVOA I VISINE TETE: IDENTIFIKACIJA VOZILA, UNOS SVIH PODATAKA VOZILA
U OBRAZAC, OPTE STANJE VOZILA I PNEUMATIKA, PREGLED OTEENJA SA OSVRTOM NA
VRIJEME NASTANKA ISTIH, OPIS OTEENJA IZ PRIJAVLJENE TETE, PRORAUN VISINE TETE
PREMA NORMATIVIMA-POPRAVKA VOZILA, PROCJENA VRIJEDNOSTI VOZILA, PROCJENA
VRIJEDNOSTI OSTATKA VOZILA

TETE SE MOGU LIKVIDIRATI I NA OSNOVU PREDRAUNA OPRAVKE: PO ZAHTJEVU ILI

PRISTANKU OSIGURANIKA, PO DETALJNOM PREDRAUNU (DIJELOVI, MATERIJAL, RADNA
SNAGA), NOVI DIO PODRAZUMJEVA CIJENU - TRGOVAKA ILI SERVISNO REMONTNA,
PREDRAUN DOSTAVLJA OSIGURANIK, PREDRAUN DOSTAVLJA I PROCJENITELJ SA
DOSTUPNIM CJENOVNIKOM

KAMPANJA BS PODRAZUMJEVA KOORDINISANI SISTEM MJERA I AKTIVNOSTI

UNAPRIJED ODREENOG TRAJANJA KOJIMA SE DJELUJE NA CILJNE
GRUPE LJUDI RADI ISPUNJENJA UNAPRIJED DEFINISANOG CILJA
KAMPANJA BS JE SISTEM AKTIVNOSTI IJI JE OPTI CILJ PROMOVISANJE BEZBJEDNOG
KORITENJA PUTEVA
KAMPANJA BS IMA ZA CILJ PROMJENU STAVOVA I PONAANJA U SAOBRAAJU UZ VEI NIVO
ZNANJA O BEZBJEDNOSTI SAOBRAAJA

177. Procedura likvidacije tete na vozilu?

178. Pojam Kampanje BS?

-

179.

Algoritam Kampanje BS?

ALGORITAM KAMPANJE BS OBUHVATA POSLOVE: ANALIZA STANJA I DEFINICIJE PROBLEMA

BS, IZBOR I ANALIZA CILJNIH GRUPA, ODREIVANJE CILJEVA I ZADATAKA KAMPANJE,
ANALIZA DOSADANJIH ISTRAIVANJA KAMPANJE, IZBOR OPTIMALNE STRATEGIJE
KAMPANJE, ODREIVANJE ULOGE MAS MEDIJA, PLANIRANJE OSTALIH AKTIVNOSTI,
ODREIVANJE OEKIVANIH NUMERIKIH REZULTATA,ODREIVANJE SADRAJA
PORUKE,ODREIVANJE POETKA TRAJANJA I TROKOVA KAMPANJE, PLANIRANJE PRATEIH
ISTRAIVANJA ,DEFINISANJE KRITERIJA ZA PRAENJE KAMPANJE, KOORDINISANA
REALIZACIJA SVIH AKTIVNOSTI U KAMPANJI, PRAENJE I RAZVOJ KAMPANJE

CILJ KAMPANJE, CILJNA GRUPA, PORUKA (KRATKA, JASNA, JEDNOZNANA), SREDSTVA

PRENOENJA PORUKE, PERIOD I VRIJEME IZVOENJA KAMPANJE, EKSPERIMENTALNA I
KONTROLNA GRUPA, PODRKA KAMPANJI (STRUNA, POLITIKA, MEDIJSKA, FINANSIJSKA...)

180. Osnovni elementi kampanje BS?

181. Zablude i problemi u provoenju kampanje - BARZZ

ELLIOT?
-

BARZZ ELLIOT JE ISTRAIVAO ZABLUDE I PROBLEME U PROVOENJU KAMPANJE: TRAENJE

PROBLEMA U CILJNOJ GRUPI (TA NIJE U REDU U CILJNOJ GRUPI UMJESTO TA NIJE U REDU
SA NAMA? ZATO ME NE RAZUMIJU UMJESTO TA NISMO DOBRO RAZUMJELI?)
PONIAVANJE LANOVA CILJNE GRUPE (PROMJENA PONAANJA - TO TO RADI NIJE
DOBRO - NOVO ZNANJE-NOVI STAVOVI)

SUBJEKTIVNA OCJENA KVALITETA PORUKE I KAMPANJE: (PORUKA JE ODLINA - SVIA MI SE

KAMPANJA - DOBRA JE KAMPANJA UMJESTO DOBRA JE KAMPANJA KOJA POSTIE CILJEVE EFEKTI KAMPANJE SU MALI TADA JE KAMPANJA LOA)
DAVANJE VELIKOG ZNAAJA PORUCI I REKLAMI (PORUKA JE DOBRA - KAMPANJA JE
USPJENA, UMJESTO NIJE VANA PORUKA VANO JE TA LJUDI RADE SA PORUKOM REKLAMA JE SAMO DIO KAMPANJE )

182. Koji su prioriteti Kampanje BS?

SMANJENJE BROJA SN, SMANJENJE POSLJEDICA SN

EDUKACIJA RANJIVIH UESNIKA U SAOBRAAJU
POVEANJE UPOTREBE SIGURNOSNIH POJASEVA, SMANJENJE VONJE POD UTICAJEM
ALKOHOLA, POVEANJE UPOTREBE ZATITNE KACIGE, POVEANJE POTOVANJA
OGRANIENJA BRZINE