Prkthimi i ktij libri

i dedikohet dhurat,
pr ditlindje
Abllas time
Ajlinit.

do lexuesi i krkohet q t bj dua pr Abllan,

n mnyrn m t mir q di ai.

T gjitha sevapet e ksaj pune i dhurohen Abllas,

n shenj falnderimi ndaj Zotit
q e ka drguar nj engjll
si ajo n jetn time.
(Prkthyesi)

BUZQESHJA VEZULLUESE
Rreth virtyteve t zonjs ton Fatimes (selamullahi alejha),
bijs s zotris ton Resulullahut (sal Allahu alejhi we alihi we selem)
Titulli origjinalit: El-Thughur el-Basimah fi Menakib sejjidatina Fatimah
Autor: Imam Xhelaluddin es-Sujuti

Bismilahi Rrahmani Rrahim

Lavd-falnderimi i takon vetm Allahut, dhe paqja qoft mbi robin e Tij t zgjedhur.
Kjo sht nj trajtes e shkurtr q e kam titulluar "Buzqeshja vezulluese: Rreth virtyteve t zonjs
son Fatimes, bijs s zotris son, t Drguarit t Allahut (s.a.v.s.)".
Shejhu im, shejhu i Islamit dhe muslimanve, Takiuddin esh-Shumunnij m tregoi kur lexova tekstin
nn mbikqyrjen e tij q el-Xhemal Abdallah ibn Ali el-Hanbelij i ka treguar atij q Ebu el-Hasan elUrdi i ka treguar atij, q Zejneb bint Mekkij i ka treguar atij hadithin n vijim. Po ashtu me nj zinxhir
m t shkurtr m ka treguar Ebu Abdullah Muhammed ibn Mukbil el-Halebij, nn autoritetin e
Salah ibn Ebi Umer el-Makdisi, i cili ka thn q Ebu el-Hasan ibn el-Buhari i ka treguar atij pr t. T
dy [Zejnebi dhe Ebu el-Hasani] kan thn q Ebu Ali el-Rasafi i ka informuar ata q Ebu el-Kasim ibn
el-Husejn i ka treguar atij q Ebu Ali el-Temimi i ka treguar atij q Ebu Bekr el-Kati'ij i ka treguar atij
q Abdallah ibn Ahmed ibn Hanbel i ka treguar atij q babai i tij i ka thn q Affani i ka thn atij q
Hammadi i ka thn atij q Ata ibn el-Sa'ib i ka treguar atij nn autoritetin e babait t tij, nn
autoritetin e Aliut:
"Kur i Drguari i Allahut (s.a.v.s.) ia dha Fatimen pr martes Aliut, ai i drgoi atij nj mbules, nj
lkur t mbushur me fije t palms, dy gur mulliri, nj strajc uji dhe dy ibrik. Aliu i tha Fatimes
(s.a.) nj dit: "Vallahi kam nxjerr aq shum uj saq m dhemb gjoksi. Zoti i ka sjell babait tnd ca
skllevr, prandaj shko dhe krkoi nj shrbtor." Fatimja iu prgjigj, "Vallahi, edhe un kam bluar aq
shum saq duart m jan flluskuar." Ajo shkoi tek Resulullahu (s.a.v.s.) i cili tha: "far t solli ktu
bij?" Ajo i tha: "Kam ardhur pr t t prshndetur," dhe u ndje e turpruar q t'ia krkoj, kshtu
q u kthye n shtpi. Aliu e pyeti far ndodhi dhe ajo i tha: "M erdhi turp q t'ia them". Kshtu q
ata shkuan tek ai s bashku dhe Aliu (k.w.) tha, "Pasha Allahun o i Drguari i Allahut kam nxjerr aq
shum uj sa m dhemb gjoksi." Fatimja i tha: "Dhe un kam bluar aq shum saq m jan flluskuar
duart. Allahu t solli robr dhe plaka (lufte) prandaj na jep nj shrbtor." I Drguari i Allahut
(s.a.v.s.) i tha, "Pasha Allahun nuk mund t'u jap juve e t'i l njerzit e varfr (ehl es-suffeh) t uritur
sepse s'kam asgj pr ta. Un do t'i liroj me pages robrit e zn dhe do t harxhoj prfitimet pr
ta.

Ata shkuan n shtpi dhe pastaj Pejgamberi (s.a.v.s.) erdhi tek ta pasi ata u mbshtolln me
mbulojn e tyre, e cila ishte e shkurtr pr t'i mbuluar edhe kokat edhe kmbt e tyre njkohsisht.
Ata filluan t ngritn por ai iu tha, "Rrini aty. A t'ju tregoj pr dika m t mir se ajo q m
krkuat?" Ata than "po". Ai tha, "Kto jan disa fjal q Xhibrili m'i ka msuar. Pas namazit, thoni
"Subhanallah" dhjet her, "Elhamdulilah" dhjet her dhe "Allahu Ekber" dhjet her. Dhe kur t
bini pr t fjetur thoni "Subhanallah" 33 her, "Elhamdulilah" 33 her dhe "Allahu Ekber" 34 her.
Aliu m von ka thn: "Un asnjher nuk e kam ln kt pa e br prej kur ma ka msuar i
Drguari i Allahut (s.a.v.s.)." Ibn el-Kawwa i tha atij, "As natn e [betejs s] Sifinit?" Ai tha, "Jo as
edhe natn e Sifinit".161

Ky sht nj hadith i vrtet, i mirnjohur, i transmetuar nga gjasht imamt dhe t tjert prmes
shum shtigjeve me fjalformulime t ndryshme, n form t plot dhe t shkurtuar.
Buhariu e transmeton at n librin e Khumus nn autoritetin e Bedl ibn el-Muhabber,162 n kapitullin
"virtytet e Aliut" nn autoritetin e Muhammed ibn el-Beshar nn autoritetin e Ghundarit,163 n librin
e furnizimit nn autoritetin e Museddedit nn autoritetin e Jahjas164 dhe n librin e lutjeve nn
autoritetin e Sulejman ibn Harbit.165
Muslimi e transmeton at n librin e lutjeve nn autoritetin e Muhammed ibn el-Muthena dhe
Muhammed ibn el-Beshar, t dy nn autoritetin e Muhammed ibn Xhaferit, dhe nn autoritetin e Ibn
Ebi Shejbes nn autoritetin e Vekiut, dhe nn autoritetin e babait t tij dhe nn autoritetin e
Muhammed ibn el-Muthena nn autoritetin e Ibn Ebi Adit.166
Ebu Davudi e transmeton n librin e mirsjelljeve nn autoritetin e Museddedit nn autoritetin e
Jahjas, dhe nn autoritetin e Hafs ibn Omerit.167
T gjitha transmetimet e siprme ishin nn autoritetin e Shu'bes - el-Hakem ibn Utejbe - Abd elRrahman ibn Ebi Lejla - Ali.
Buhariu po ashtu transmeton n librin e furnizimit nn autoritetin e Humejdit,168 si transmeton
Muslimi n librin e lutjeve nn autoritetin e Zuhejr ibn Harbit,169 si transmeton Nesaiu nn
161

Ahmedi, Musned, Musned el-'Ashere, nr. 840

162

Kitab el-Khumus, nr. 2945

163

Kitab el-Menakib, nr. 3502

164

Kitab el-Nafakat, nr. 5046

165

Kitab el-Da'awat, nr. 5959

166

Kitab el-Dhikr, nr. 2727

167

Kitab el-Edeb, nr. 5062

168

Kitab el-Nafakat, nr. 5047

autoritetin e Kutejbes,170 q t tret nn autoritetin e Sufjanit - Ubejdullah ibn Ebi Jezid - Muxhahid Ibn Ebi Lejla.
Muslimi po ashtu e transmeton n librin e lutjeve nn autoritetin e Ubejd ibn Ja'ish dhe Muhammed
ibn Abdallah ibn Numejr, t dy nn autoritetin e Abdallah ibnNumejr - Abd el-Malik ibn Ebi Sulejman
- Ata - Muxhahid.171
Ebu Davudi po ashtu e transmeton n librin e mirsjelljeve nn autoritetin e Abbas el-Anberij - Abd
el-Malik ibn Amr - Abd el-Aziz ibn Muhammed,172 si e transmeton Nesaiu nn autoritetin e Ibn elSarh - Ibn Wahb - Umer ibn Malik el-Muafiri dhe Hajwa ibn Shurejh,173 q t tre nn autoritetin e
Jezid ibn el-Had - Muhammed ibn Ka'b el-Kurazi - Shabath ibn Rib'i - Ali.
Ebu Davudi po ashtu e transmeton n librin e taksave nn autoritetin e Jahja ibn Khalef nn
autoritetin e Abd el-A'la,174 dhe po ashtu nn autoritetin e Muammel ibn Hishami nn autoritetin e
Ibn Ulejje, t dy nn autoritetin e Sa'id el-Xhurejri - Ebu el-Ward ibn Thumameh - ibn A'bad - Ali.175
Tirmidhiu e transmeton n librin e lutjeve,176 si e transmeton Nesaiu n Kitab Ishrat el-Nisa,177 t dy
nn autoritetin e Ebu el-Khattab Zijad ibn Jahja el-Basri - Az'har ibn Sa'd el-Semman - Ibn Awn - Ibn
Sirin - Abida ibn Amr el-Selmani - Ali.
Nesaiu po ashtu e transmeton n librin e martess nn autoritetin e Nasir ibn el-Ferexh - Ebu Usame
- Za'ida,178 dhe Ibni Maxhe n librin e asketizmit nn autoritetin e Wasil ibn Abd el-A'la nn
autoritetin e Muhammed ibn Fudejl,179 t dy nn autoritetin e Ata ibn el-Sa'ib - babait t tij - Aliut.
Ahmedi e transmeton at nn autoritetin e Eswed ibn Amim el-Husejn dhe Ebu Ahmed el-Zubejri, q
t tre nn autoritetin e Israilit - Ebu Is'hak - Hubejre ibn Jerim - Ali.180

169

Kitab el-Dhikr, nr. 2727

170

Kubra, Kitab Amal el-Jewm we'l-lejla, nr. 10650

171

Kitab el-Dhikr, nr. 2727

172

Kitab el-Edeb, nr. 5064

173

Kubra, Kitab Amal el-Jewm we'l-lejla, nr. 10652

174

Kitab el-Kharaxh, nr. 2988

175

Kitab el-Edeb, nr. 5063

176

Kitab el-Da'away, nr. 3408

177

Kubra, Kitab Ishrat el-Nisa, nr. 9172

178

Kitabn el-Nikab, nr. 3384

179

Kitab el-Zuhd, nr. 4152

180

Musned el-Ashere, nr. 1253

Taberiu e transmeton at n Tehdidh el-Athar prmes el-Kasimit, t liruarit t Muaviut nn

autoritetin e Aliut, dhe prmes Ebu Umame nn autoritetin e Aliut dhe prmes Ebu Merjem nn
autoritetin e Aliut.
Mutejjen e transmeton n Musned Ali prmes Hani ibn Hani nn autoritetin e Aliut. 181
T tjer q e transmetojn prfshijn Ibn Hibbanin n Sahihun182 e tij, el-Firejbi n el-Dhikr,183 Jusuf
el-Kadi n el-Dhikr,184 Darekutni n el-Ilel,185 Bejhakiu186 dhe el-Bezzar.187
Ngjarja po ashtu sht transmetuar n nj hadith t Ebu Hurejrs transmetuar nga Muslimi188 dhe
nj hadith t Abdallah ibn Amr ibn el-As transmetuar nga Taberiu n Tehdhib el-Athar.189 Baza e tij
gjendet n Sunenin e Ebu Davudit n nj hadith t Umm el-Hakem dhe Duba'a ibn el-Zubejr.190 Po
ashtu prsritet n nj hadith t Umm Selemes transmetuar nga Taberiu n el-Tehdhib191 dhe n
transmetime mursel t Ali ibn el-Husejnit192 dhe Urwes, t dya t transmetuara nga Xhaferi n elDhikr.193

Buhariu dhe Muslimi transmeton prmes disa shtigjeve q el-Miswar ibn Makhreme ka thn:
"E kam dgjuar t Drguarin e Allahut t thot n minber: Fisi Benu Hisham ibn el-Mughira m kan
krkuar leje q t martojn vajzn e tyre me Ali ibn Ebi Talibin. Un nuk do tu jap leje, un nuk do
tu jap leje, un nuk do tu jap leje, prve nse i (Aliu) i biri i Ebu Talibit dshiron t shkurorzoj t
bijn time dhe t martoj t tyren.194 Un nuk jam duke e ndaluar at q sht e lejuar ose duke
181

Shih Fet'h el-Bari, 11/122

182

Kitab el-Zina, nr. 5524

183

Shih Fet'h el-Bari, 11/122

184

Shih Fet'h el-Bari, 11/122

185

El-Ilel, 3/283

186

Es-Sunen el-Kubra, 7/293

187

Musned, 2/217

188

Kitab el-Dhikr, nr. 2713

189

Fet'h el-Bari, 11/121

190

Kitab el-Edeb, nr. 5066

191

Fet'h el-Bari, 11/120

192

Fet'h el-Bari, 11/121. Po ashtu e transmeton Abdurrezaku n el-Musennef, no. 19828.

193

Fet'h el-Bari, 11/123.

194

Buhariu (nr. 4932), Muslimi (nr. 2449).

lejuar at q sht e ndaluar, por vallahi, e bija e t Drguarit t Allahut dhe e bija e armikut t
Allahut nuk do t bashkohen asnjher n t njjtin vend.195
Nj transmetim shton q ai (s.a.v.s.) ka thn, Ajo sht pjes e imja; ka e shqetson at, m
shqetson mua, dhe ka e ofendon at m ofendon mua.196 Un kam frik q ajo do sprovohet n
fen e saj.197
Hakimi transmeton q Suwejd ibn Ghafeleh ka thn: Aliu ka krkuar dorn e t bijs s Ebu
Xhehlit, dhe e pyeti Pejgamberin (s.a.v.s.) pr kshill. Ai tha, A po m pyet pr prejardhjen e saj?
Ai tha, Jo, por a m kshillon q t martohem me t? Ai tha, Jo. Fatimja sht pjes e imja, dhe
un jam i sigurt q ajo do t hidhrohej ose do t ndihej e ofenduar. Aliu tha, Un asnjher nuk
do t bj dika q si plqen asaj.198
El-Bezzar dhe Taberaniu transmeton nn autoritetin e Ibn Abasit q Aliu krkoi dorn e t bijs s
Ebu Xhehlit. Pejgamberi dgjoi pr kt dhe i drgoi atij porosi duke i thn, Nse dshiron t na
ofendosh neve duke martuar at, ather na kthe t bijn ton neve.199
Ibn el-Tin ka thn: Shpjegimi m i vrtet i ksaj ngjarjeje sht q Pejgamberi (s.a.v.s.) e ka
ndaluar Aliun t martoj ndonj femr tjer gjersa ishte i martuar me t bijn e tij, sepse kjo do ta
ofendonte at (Fatimen) dhe si pasoj do ta ofendonte edhe at (Pejgamberin), dhe nuk ka
mospajtim rreth ndaless s ofendimit t tij (s.a.v.s.).200
Shejh el-Islm ibn Haxheri ka thn, Kjo domethn q mund t jet nj prej veorive t Pejgamberit
(s.a.v.s.) ishte q ishte e ndaluar dikush t martohet me ndonj femr tjetr gjersa ishte i martuar
me njrn prej t bijave t tij. Ose mund t jet q kjo vlente vetm pr Fatimen.201
Tirmidhiu transmeton q Burejda ka thn q Aisha ka thn: Femra m e dashur tek i Drguari i
Allahut ka qen Fatimja.202
Ebu Davudi, Tirmidhiu, dhe Nesaiu transmetojn q Aisha ka thn:
Un asnjher nuk kam par dik q ti ngjaj t Drguarit t Allahut (s.a.v.s.) n pamjen e tij, gjestet
e tij dhe sjelljet e tij m shum se sa e bija e tij Fatimja, n mnyrn si ngrihej dhe si ulej. Kur ajo
vinte ta vizitonte at, ai ngrihej dhe e puthte at, dhe e ulte n vendin e tij. Kur ai u smur, ajo erdhi
195

Buhariu (nr. 2943), Muslimi (nr. 2449).

196

Buhariu (nr. 4932), Muslimi (nr. 2449).

197

Buhariu (nr. 2943), Muslimi (nr. 2449).

198

Mustedrek, 3/173

199

Keshf el-Estar, 3/235, nr. 2652.

200

Fet'h el-Bari, 9/328

201

Fet'h el-Bari, 9/329

202

Sunen, nr. 3868.

ta shihte at dhe u lakua sipr tij, e ngriti kokn dhe filloi t qante. Pastaj u lakua sipr tij prsri, e
ngriti kokn dhe filloi t qeshte. Un e pyeta at pr kt dhe ajo m tha, Ai m tregoi q do t
vdiste nga kjo smundje, dhe un qava. Pastaj ai m tha q un do t jem e para prej familjes s tij
q do ti bashkangjitem, dhe un qesha.203
Buhariu transmeton q Aisha, nna e besimtarve ka thn:
Grat e t Drguarit t Allahut (s.a.v.s.) ishin t gjitha t pranishme kur Fatimja erdhi t ecurit e saj
ishte gati trsisht si i babait t saj. Ai i tha mirsevjen bija ime, dhe e uli at n ann e tij t
djatht. Ai i tha dika asaj dhe ajo qau, he pastaj i tha asaj dika tjetr dhe ajo qeshi. Un i thash asaj,
M trego far t pshpriti. Ajo tha, Un asnjher nuk do ta zbuloje sekretin e t Drguarit t
Allahut. Kur ai ndrroi jet, un i thash asaj pr hir t hakut q ke ndaj meje, a m tregon? Ajo
tha, Po, tani mundem t t tregoj. Ai m pshpriti: Xhibrili ma recitonte Kuranin nj her n vit,
ndrsa kt vit e ka br dy her, kshtu q un e kam kuptuar q koha ime [e vdekjes] sht afr. Ki
frik Zotin dhe bj durim - un do jem pararends i mir pr ty!" Kshtu q un qava. Pastaj ai m
pshpriti, "A nuk je e knaqur q do jesh femra kryesore e ktij Ummeti?" Kshtu q un qesha."204
Tirmidhiu transmeton q Umm Seleme ka thn:
I Drguari i Allahut (s.a.v.s.) e thirri Fatimen n vitin e lirimit dhe foli me t n fshehtsi, dhe ajo
qau. Pastaj ai i tha dika tjetr asaj dhe ajo qeshi. Kur ai ndrroi jet, un e pyeta at pr kt, dhe
ajo tha, "Ai m tha q ai do t vdes, prandaj un qava. Pastaj ai m tha q un do t jem kryesorja
prej femrave n parajs krahas Merjems bijs s Imranit, kshtu q un qesha."205
Ai po ashtu transmeton nn autoritetin e Enesit q Pejgamberit (s.a.v.s.) ka thn:
"Femrat m t rndsishme n gjitha koht jan Merjemja e bija e Imranit, Hatixhja e bija e
Huvejlidit, Fatimja e bija e Muhammedit dhe Asija gruaja e faraonit."206
El-Bezzar transmeton nn autoritetin e Aliut q Pejgamberi (s.a.v.s.) i ka thn Fatimes: "A nuk je e
knaqur q t jesh femra kryesore n parajs, dhe dy bijt e tu [Hasani dhe Husejni] t jen
kryesort e t rinjve n Parajs?"207
Ai po ashtu transmeton nn autoritetin e Imran ibn Husejnit q Pejgamberi (s.a.v.s.) e ka vizituar
Fatimen kur ajo ishte e smur dhe i ka thn "si je?" Ajo i ka thn: "Kam dhimbje, dhe m e keqja
203

Tirmidhiu (nr. 3872), Ebu Davudi (nr. 5217), Nesaiu (Kubra, 5/96). Neveviu thot: "Kjo sht nj mrekulli e
qart e Pejgamberit (s.a.v.s.) - jo, dy mrekulli: ai i tregoi asaj q ajo do t jetoj m gjat se ai, dhe q ajo do jet
e para prej familjes s tij q do t'i bashkngjitet, dhe kjo ndodhi. Mnyra si ajo qeshi kur e dgjoj q ajo do t'i
bashkngjitet atij s shpejti tregon se si ata preferonin Ahiretin dhe ishin t gzuar t kalonin atje dhe t heqin
qafe kt bot." (Sherh Sahih Muslim, 5/16),

204

Buhariu (nr. 5928), Muslimi (2450).

205

Tirmidhiu, nr. 3893

206

Tirmidhiu, nr. 3878

207

Musned, 3/102.

sht q s'kam asgj pr t ngrn." Ai i tha, "O bija ime, a nuk je e knaqur t jesh femra kryesore e
t gjitha kohrave?" Ajo tha, "E Merjemja?" Ai tha, "Ajo sht femra kryesore e kohs s saj."208
Ahmedi, Ebu Jala dhe Hakimi (i cili e konsideron t vrtet) transmeton nn autoritetin e Ebu Se'id
el-Khudrij q Resulullahu (s.a.v.s.) ka thn: "Fatimja sht femra kryesore e parajss, prve
Merjems s bijs s Imranit."209
Bejhakiu transmeton n Dalail el-Nubuwweh q Imran ibn Husejn ka thn:
Isha me t Drguarin e Allahut (s.a.v.s.) kur Fatimja erdhi dhe qndroi pran tij. Ai e shikoi at dhe e
pa q i gjith gjaku sht thar nga fytyra e saj dhe q lkura e saj sht zbehur nga uria. Ai ngriti
dorn e tij dhe e vendosi tek pjesa sipr gjoksit aty ku do qndronte qaforja, i hapi gishtat e tij dhe
tha "O Allah, Ti q ushqen t uriturit dhe i ngrit t ultit, ngrite Fatimen t bijn e Muhammedit."
Un e pyeta pr kt m von dhe ajo tha, "O Imran, un nuk kam qen asnjher m e uritur q
ather."210
Taberani transmeton me nj zinxhir t vrtet nn autoritetin e Aliut q i Drguari i Allahut (s.a.v.s.) i
ka thn Fatimes, "Allahu sht i knaqur ti je i knaqur dhe ai sht i zemruar kur ti je e
zemruar."211
El-Bezzar transmeton nn autoritetin e Ibn Mes'udit q Resulullahu ka thn: "Fatimja ka ruajtur
dlirsin e saj, kshtu q Allahu e ka ruajtur at dhe pasardhsit e saj nga Zjarri."212

N lidhje me moshn dhe vdekjen e saj

El-Meda'ini dhe t tjert thon q Fatimja sht bija m e re e Resulullahut (s.a.v.s.).213 Ibn Abd elBerr ka thn, "Ajo dhe Umm Kulthum ishin m t rejat prej bijave t tij (s.a.v.s.), por ka
mospajtueshmri se cila nga kto dy ishte m e reja."214 Qndrimi korrekt sht q e para prej bijave
t tij sht Zejnebi, pastaj Rukija, pastaj Umm Kulthumm, pastaj Fatimja.

208

Mesa duket nuk sht as n Musned as n Keshf t El-Bezzarit, por sht prmendur n form t ngjashme
n Mu'xhemin e Ibn el-Arabiut (nr. 2457) dhe n Bejan Mushkil el-Athar t Tahaviut. Dhehebiu (n el-Mizan)
dhe Ibn Haxheri (el-Lisan) e klasifikojn si munker xhidden.

209

Musned Ahmed (nr. 11347), Mustedrek (3/168), Musned Ebu Ja'la (2/395).

210

Dalail, (6/109)

211

Kebir, 1/108. Po ashtu e transmeton Hakimi n Mustedrek (3/168).

212

Musned, 5/223.

213

Dhehebiu thot, "Fatimja ishte m e re sesa Zejnebi gruaja e Ebu el-As ibn el-Rabi dhe Rukija gruaja e
Uthman ibn Affan." (Sijar, 2/122).

214

El-Istiab, 3/1893.

Ibn Is'hak shnon q ajo sht lindur gjersa kurejsht ishin duke e rindrtuar Qaben,215 shtat vjet e
gjysm para se t filloi misioni i pejgamberis. sht thn po ashtu q ajo sht lindur n vitin kur
filloi misioni i pejgamberis, dhe ka mendime tjera pos ksaj.
Ajo ndrroi jet gjasht muaj pas t Drguarit t Allahut (s.a.v.s.).216 Mendime tjera thon q ishin
tet muaj, tre muaj, shtatdhjet dit ose dy muaj, por qndrimi m i sakt sht i pari - gjasht
muaj - sipas el-Wakidiut dhe t tjerve.217 Ajo ndrroi jet n mngjesin e t marts 3 Ramazan n
vitin 11 pas hixhretit.218
Dhehebiu thot: "Qndrimi m i sakt sht q ajo ishte njzet e katr."219 T tjer kan thn q
ajo ishte 21, 26, 27, 28, 29, 30, 33, 35.
Abdallah ibn Harith ka thn, "Ajo jetoi gjasht muaj pas t Drguarit t Allahut, duke u harxhuar n
pikllimin e saj."220 Dikush tjetr ka thn, "Ajo nuk sht par t qesh asnjher pasi ai ka ndrruar
jet."221

Larja, namazi dhe varrimi i xhenazes s Fatimes

Disa kan thn q Fatimja sht lar pr varrim nga burri i saj Aliu, i cili po ashtu ia fali namazin asaj
dhe e varrosi at natn.222 Po ashtu sht thn q ai i cili ia ka falur namazin ka qen Abasi, ose Ebu
Bekri. Aliu, Abasi dhe biri i tij Fadli zbritn n varrin e saj.223
Nj hadith thot q trupi i Fatims nuk sht lar, por ajo e ka lar veten para se t vdiste. Ibn Sa'd
transmeton n Tabakat, si dhe Ahmedi n Musned, q Selma ka thn:
Kur Fatimja arriti smundjen e saj t fundit, un u kujdesa pr t. Ajo u ngrit nj mngjes dhe Aliu
kishte dal pr t br dika. Ajo tha, "Oj nn, m sill uj pr t'u lar." I solla uj dhe ajo u pastrua si
sht pastruar do her dhe pastaj tha, "Oj nn, m jep rrobat e reja." Ia dhash asaj ato, ajo i veshi
dhe pastaj tha, "Oj nn ma shtri shtratin n mes t shtpis." Ajo u shtri n krah, u drejtua kah kibla
dhe vendosi dorn nn faqe dhe tha, "Oj nn, un jam duke vdekur. E kam pastruar vetn time
215

Tabakat (8/19), Sijar (2/128), el-Isabeh (8/59).

216

sht transmetuar q Aisha e ka thn kt, si sht transmetuar nga Buhariu (2926) dhe Muslimi (1759).

217

Wakidiu thot, "Ky sht transmetimi m i vrtet sipas mendimit ton." (Sijar, 2/127).

218

Tabakat (8/28), el-Istiab (4/1899), Sijar (2/128), el-Isabeh (8/59).

219

Sijar, 2/121

220

Sijar, 2/128

221

Tabarani e transmeton si thnie t Ebu Xhaferit (Kebir, 22/399).

222

Tabakat, 8/29. Hafiz ibn Haxheri ka thn: "Kjo sht br sipas krkess s vet Fatimes, q t ket m
privatsi shtes." (Fet'h, 7/494).

223

Sijar, 2/127.

kshtu q mos lejo askush t m zbuloj." Ather ajo vdiq, mu aty. Aliu u kthye dhe un i tregova
atij, dhe ai tha: "Jo pasha Allahun, askush s'do ta zbuloj at." Ai e varrosi at, duke u mjaftuar me
pastrimin e saj.224

Ky hadith sht i vetm [gharib] dhe ka nj sened t fort [xhejjid] t transmetimit, por prmban Ibn
Is'hakun i cili prdor n transmetim shprehjen "nn autoritetin e". Ky transmetim sht i mbshtetur
nga nj transmetim mursel. Ibn el-Xhewzi e klasifikon si trillim n el-Mewdu'at,225 por shejh el-islam
Ibn Haxheri e kundrshton n el-Kawl el-Musedded dhe e kritikon klasifikimin e tij si trillim.226 Nse
sht i vrtet, ather konsiderohet nj prej veorive speciale t Fatimes.

Arkivoli i Fatimes
sht transmetuar nn autoritetin e Umm Xha'ferit q Fatimja i tha Esms s bijs s Umejsit, "O
Esma, nuk m plqen ajo q bhet me fermat: nj mbules shtrihet mbi trupin e femrs dhe forma e
trupit t saj mund t shihet me lehtsi." Esma i tha, "Oj bija e Resulullahut, a t tregoj dika q kam
par n Abisini?" Ajo krkoi ca gjethe t njoma t palms dhe i lakoi ato, dhe pastaj i vendosi mbi t
si mbules. Ajo tha: "Sa mir dhe bukur sht kjo! Kur t vdes, ti dhe Aliu duhet t m lani. Mos
lejoni asknd tjetr t m shoh mua."227
Ibn Abdulberr thot ajo sht femra e par n islam arkivoli i t cils ishte mbuluar n at mnyr. E
dyta ishte Zejneb bint Xhahsh."228
Ibn Sa'd ka thn, "Muhammed ibn Umer na ka treguar q Umar ibn Muhamed ibn Umar ibn Ali i ka
treguar atij nn autoritetin e bababit t tij nn autoritetin e Ali ibn el-Husejn , q Ibn Abasi ka thn:
"Fatimja ishte e para me arkivol t mbuluar. Esma bint Umejs e bri pr t, si ka par t bhen n
Abisini.229

Vazhdimsia e linjs s trashgimis s Resulullahut prmes Fatimes

Dijetart kan thn q linja trashguese e Resulullahut (s.a.v.s.) sht ndrprer nga do deg,
prpos degs s Fatimes.230 Umama, e bija e bijs s tij Zejnebit, u martua me Aliun dhe pasi ai
224

Tabakat (8/27), Musned (27068).

225

El-Mewdu'at, 3/277.

226

El-Kawl el-Musedded, fq. 44.

227

Transmetuar nga Hakimi (Mustedrek, 3/163) dhe Bejhekiu (Kubra, nr. 6721).

228

El-Istiab, 4/1897

229

Tabakat, 8/28.

230

El-Isabeh, 8/45

ndrroi jet u martua me el-Mughire ibn Newfel. Ndonse ajo u dha fmij t dyve, el-Zubejr ibn
Bekkar thot q linja e saj nuk vazhdoi m tutje.231

Transmetimet e Fatimes (a.s.), bijs s Resulullahut (s.a.v.s.)

Hadithet e transmetuar nga Fatimja jan m pak se dhjet n numr, pr shkak t vdekjes s saj t
hershme. Hadithet q ajo transmetojn prfshijn:
1. Hadithi i siprprmendur rreth asaj q Resulullahu i pshprit n vesh asaj, si sht prcjell nga
Aisha dhe Um Seleme.232
2. Hadithi rreth asaj se ka duhet t thuhet kur hyhet n xhami, si sht transmetuar nga Tirmidhiu
dhe Ibni Maxheh prej transmetimit t Fatime es-Sughra [bijs s Husejnit] nga ajo n form mursel.
Po ashtu sht vrtetuar me zinxhir t plot nga nj rrug tjetr transmetimi nn autoritetin e
Fatime es-Sughra nn autoritetin e babait t saj el-Husejnit.233
3. Hadithi, "Vrtet, nse nj njeri fle me ern e mishit t yndyrshm n duart e tij, s'ka knd ta
fajsoj prpos vets s tij [kur shejtani ia lpin at], si sht transmetuar nga Ibni Maxheh n nj
transmetim prej burimit t saj Husejnit prej saj me nj zinxhir Mursel.234
4. Hadithi rreth mos-marrjes s abdesit pas prekjes s dikahit q e ka prekur zjarri, si sht
transmetuar nga Ahmedi n nj transmetim prej Hasanit prej saj me zinxhir mursel.235
5. Hadithi, "Koha kur lutjet pranohen sht t premten, kur dielli sht duke pernduar," si sht
transmetuar nga Bejhekiu n Shu'ab.236
6. Ahmedi transmeton q Muhammed ibn Ali ka thn, "Omer ibn Abdulazizi m shkroi dhe m
krkoi q t'i kopjoj trashgimin e Fatimes pr t. Nj prej trashgimive t saj ishte perdja t cilt
njerzit thon se ajo e ka br, dhe kur Resulullahu (s.a.v.s.) erdhi n shtpin e saj dhe e pa, ai doli
jasht."237
7. Ahmedi transmeton q Ibn Ebi Mulejke ka thn, "Fatimja e krcente Hasanin e ulur n gjurin e saj
dhe thoshte: "Pasha baban tim, ai i ngjan Pejgamberit! Ai nuk i ngjan Aliut."238
231

Sijar, 2/122.

232

Shih sipr.

233

Tirmidhiu (no. 314), Ibn Maxheh (nr. 771), Ahmedi (nr. 25877)

234

Ibn Maxheh, nr. 3296

235

Musned, nr. 25879

236

Shu'ab el-Iman, 3/93

237

Musned, nr. 25882

238

Musned, nr. 25883

8. Darimiu transmeton q Enes ibn Maliku transmeton q ajo i ka thn atij, "Si mundt t hidhni
dhe mbi t Drguarin e Allahut?"239
9. Ibn Asakiri transmeton q Habis ibn Sa'd ka thn, "Fatimja e bija e Resulullahut m ka treguar q
ajo ka par ndrr q ajo ishte martuar me Ebu Bekrin dhe Esma bint Umejs ishte martuar me Aliun.
Esma n at koh ishte e martuar me Ebu Bekrin, dhe kur Ebu Bekri dhe Fatimja vdiqn, Aliu u
martua me Esmn."240

Poezi atribuuar Fatimes

Poezia q i sht prshkruar asaj prfshin rreshtat n vijim q jan shkruar kur babai i saj (s.a.v.s.)
ndrroi jet, si jan transmetuar nga Ibn Sejjid en-Nas n Sira:241
Horizonti sht errsuar, dielli sht zbehur,
drita e pasdites sht errsuar.
Pas Resulullahut, toka vajtimin ka nisur,
lkundet dhe qan e piklluar.
Vajtoni, o tokat e lindjes dhe perndimit,
Vajtoni, o fiset e Mudarit dhe Jemenit!
Vajto o mal i fuqishm.
Oj shtpi me perde e shtylla nisja vajtimit.
O vula e t Drguarve,
bartsi i drits hyjnore n bot,
Ai q Kur'anin e shpalli
ty t bekoft.

Ktu prfundon libri " Buzqeshja Vezulluese: Rreth virtyteve t zonjs ton Fatimes" Zoti qoft i
knaqur me t dhe na bashkoft me babain e saj, zotrin e t gjith Pejgamberve dhe njerzimit, t
dashurin e Zotit t botve, Muhammedin (s.a.v.s.), dhe me gjith familjen shokt e tij.

239

240

241

Darimi, Sunen, no. 87. Po ashtu n Sahih el-Buhari, nr. 4193.

Tarih Dimeshk, 11/348

Shih Ebu el-Rabi Sulejman el-Endelusi, el-Iktifa (3/326), el-Rawd el-Anif (4/457) dhe Shihabuddin en-Nuwejri
Nihajat el-Arab (18/265). Dhehebiu prmend n Sijar (2/134) q edhe nj tjetr poezi q i sht atribuuar asaj,
ndonse gabimisht, sht: "A duhet ai q nuhat ern e pluhurit t Ahmedit, t nuhas ndonjher ern e
dikaje tjetr t lig? Ah 'fatkeqsi m ka ndodhur mua, q, sikur t'i ndodhte dits, do ta kthente at n
nat."