Ekologija u

saobraaju
Prof. dr. Krsto Mijanovi
Mr. Dajana Rizvi
2015/2016

 Ekologijaje nauka o ivotnoj okolini koja

prouavaodnoseizmeuivihbia,sredineukojoj
ivabiaive,teimesehrane.
Pojam ekologija prvi put je upotrebio njemaki
zoologErnstHaeckelkojijepodpojmomekologije
smatrao odnos ivih organizama u dva pravca :
organskomineorganskomokoliu.
Sama rije dolazi izgrkogoikoskoji znai:
okunica,dom,mjestozaivot

 Uorganskeusloveegzistencijeubrajamosveodnose
organizama prema drugim organizmima s kojima
dolaze u dodir i od kojih imaju obino ili koristi ili
tete.
Uneorganskeusloveubrajajusefizikalnaihemijska
svojstva njegovog stanita (klima, svjetlo, toplina,
vlanostielektriniparametriatmosfere),neorganski
oblicihrane,specifinostivodeitlaitd

 Prema predmetu izuavanja ekologiju moemo

podijelitina:
Ekologija biljaka koja se bavi meusobnim
odnosimabiljakainjihovimodnosimapremasredini
ukojojsenalaze.
Ekologija ivotinjabavisemeusobnimodnosima
ivotinjainjihovimodnosimapremasrediniukojoj
senalaze
Ekologija ovjeka specijalna ekologija vrste
HomoSapiens
.

 Ekolokasvijest,kaodiodrutvenesvijesti,istorijska
jeidinaminakategorijaodreenaistorijskimstanjem
istepenomrazvojadrutva.
uvatinaslijeenupriroduisvojuokolinu,svojdom,
dakle, ekoloki razmiljati i djelovati, bez injenja
teteibezizazivanjatetnihpromjenauokolici,jedno
jeodosnovnihljudskihprava,aliiobveza

 Ouvanje okolia zahtijeva sistemski pristup i

koordiniranuakcijusvihukljuenih:

meunarodnihorganizacija,
nacionalnih,regionalnihilokalnihvlasti,
privrednika,
nevladinogsektorakaoi
pojedinaca.

 Osnovnipojmoviuekologiji

EkologijaOuvanjeprirode
OkoliOkolina
DeponijaUticajnaokolinu
Eko-efikasnostZagaujuamaterija
Ekosistem
Emisija
Izvoremisije

EKOLOGIJA - je grana znanosti koja prouava

distribuciju i uestalost ivih organizama, te interakciju
izmeuorganizamainjihovogokolia.
OKOLI - predstavlja komponente zemlje koje
ukljuuju:
zrak,zemljiteivodu;
slojeveatmosfere;
organskuineorganskumaterijuiiveorganizme.
DEPONIJA - mjesto gdje se vri odlaganje otpada.
Obino se razlikuju deponije komunalnog i deponije
industrijskogotpada.

EKO-EFIKASNOST - mjera upravljakog procesa iji

je cilj da se maksimizira efikasnost proizvodnog
procesa,aminimiziranegativneokolinskeuticaje.
EKO-SISTEM - funkcionalno jedinstvo ivotne
zajednice i njenog stanita, odnosno ive i neive
prirodenaodreenomprostoru.
EMISIJA - isputanje ili istjecanje materije u tenom,
gasovitom ili vrstom stanju ili isputaje energije
(buka,vibracija,radijacija,toplota)kaoimikrobioloka
zagaivanjaizodreenogizvorauokolinu.

IZVOR EMISIJE - svaka fabrika, industrijska pe,

kemijskiproces,loite,motornovoziloisl.kojiisputa
zagaujuematerije.
OKOLINA - okruenje (okruujui prostor) u kojem
neka organizacija djeluje, ukljuujui zrak, vodu i
tlo,prirodne resurse, floru, faunu, ljude i njihovo
meudjelovanje.
UTICAJ NA OKOLINU-bilokakvapromjenauokolini,
pozitivna ili negativna koja je, u cjelini ili
djelimino,posljedica djelatnosti, proizvoda ili usluga
odreeneoraganizacije
ZAGAUJUA MATERIJA -svaka supstanca koja se
naenapogrenommjestuupogrenovrijeme.

Ekoloki faktori su svi uticaji koji dolaze iz

spoljanje sredine i formiraju uslove ivota
neke biljne vrste (svetlost, temperatura,
vlanost, kompetitivni odnosi), kao i sve
ono ime se biljke mogu snabdeti na
odreenom
mestu
(energija,
voda,
mineralne materije) da bi na njemu
osigurale kontinuitet fiziolokih procesa i
svoj opstanak.

Sveekolokefaktoremoemopodelitina:
Abiotike,kojipredstavljajufiziko-hemijske
uslovesredine.
Biotike,uticajikojenekiorganizamtrpiod
stranedrugihivihbia.

Odrzivirazvoj

Odrivi razvoj najeesedefinirakaorazvoj koji

uvaavazahtjeveipotrebesadanjihgeneracijabez
kompromisa za mogunost buduih generacija da
zadovoljesvojepotrebe.

 Trisutemeljnaciljanakojajeusmjerenakoncepcija
odrivograzvoja:
zatita pojedinih sistema i trajno ouvanje
izvornosti i raznolikosti prirodnih zajednica
(zatitaiouvanjekvaliteteiveineiveprirode),
zatita i racionalna upotreba zraka, vode i tla te
postizanjenjihoveekolokestabilnosti,
zatitaiouvanjekrajolika.

Ekolokiproblemi

Ubrzani rast broja stanovnika

Urbanizacija (nastanak i irenje gradova i

gradskog naina ivota uslijedila pojavom
industrijalizacije),
Ekoloka izdrljivost zemlje (koliko Zemlja
moeprehranitiljudi),

 Razvoj saobraaja
Zagaenja uslijed saobraaja: isputanje tetnih
plinova, buka, potronja fosilnih goriva,
zagaenjamora,rijeka,jezera,...)
Razvojsaobraajauzrokujezagaenjeatmosfere,
mora,tla,buku
- danas500milijunavozila
- 2030.1mlrd.Vozila
U okeane se ispusti oko 10 mil. tona nafte
(balstnevode,havarije,rafinerije,prijevoz)i555
000tugljikovodika.

Razvoj poljoprivrede
Zadobivanjeplodnihpoljoprivrednihpovrina
unitavajuseume,nasipavajumora,genetski
modificirajubiljneiivotinjskevrste,unitavaju
ekosistemi,upotrebaumjetnih(kemijskih)gnojiva
1.5mlrd.ljudineuhranjeno.

Prirodni uzronici
Elementarnenepogode:poplave,potresi,vulkanske
erupcije,poari,sue,orkanskeolujeivjetrovi,
erozijatlaitd.
Oneienje zraka
Glavniuzronicioneienjazrakasu:
ugljikovodici,ugljikovoksid,oksidiazota/duika,
sumpornidioksid,ostaletvari(aa,dim,praina...).