Konfiskimi I Pasurisë Në Kosovë

You might also like

Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 42

Organizata pr

Demokraci, Antikorrupsion
dhe Dinjitet, ohu!

VEPRIMI
KU N D R E J T
PERFORMIMIT
KONFISKIMI I PASURIS N KOSOV

MARS, 2016
43

Organizata pr
Demokraci, Antikorrupsion
dhe Dinjitet, ohu!

VEPRIMI
KU N D R E J T
PERFORMIMIT
KONFISKIMI I PASURIS N KOSOV

MARS, 2016
3

Kjo analiz sht mundsuar me mbshtetje t


CRD-Civil Rights Defenders dhe KFOS-Fondacioni i
Kosovs pr Shoqri t Hapur

Deklarat mohimi:
Prmbajtja e ksaj analize sht prgjegjsi e
plot e Organizats ohu!, dhe rrjedhimisht nuk
reflekton qndrimet e donatorve t projektit.
Autor:
Altin Ademi dhe Arton Demhasaj

Lekturoi:
Besa Kalaja

Origjinali sht shkruar n shqip


Publikuar nga:
Organizata pr Demokraci, Antkorrupsion dhe
Dinjitet, ohu!
Rruga: Rrustem Statovci Nr.17; Prishtin, Kosova
Tel / +381 (0)38 248 506
www.cohu.org

PRMBA
0 1 2
08

12

Prmbledhje
Ekzekutive
Metodologjia

Vendosja e
Kontekstit

1.1 Metodologjia
1.1 Standardet
bashkkohore

18

Konfiskimi i
aseteve n
Kosov
2.1 Statistikat e
Sekuestrimit
dhe Konfiskimit
t Pasuris
n Kosov
T dhnat
kontradiktore

AJTJA

3 4
5
32

36

40
Konfiskimi i
pasuris n
legjislacionin
dhe praktikn Nj perspektiv
rajonale
krahasuese
ligjore pr
3.1 P
 rmbajtja e
legjislacionit mbi konfiskimin
Rekomandimet
konfiskimin e
e pasuris n themelore
pasuris n
vendet e rajonit
Kosov
3.1.1 Shqipria
3.1.2 Serbia
3.1.3 Rumania

PRMBLEDHJE
EKZEKUTIVE

N temat q renditen si pjes e politikave pr luftimin


e krimit t organizuar dhe korrupsionit, konfiskimi i pasuris s prfituar n mnyr t paligjshme paraqet nj
ndr sfidat m t rndsishme, pr shkak se konfiskimi
si koncept, sht para s gjithash nj veprimtari praktike
q dshmon gatishmrin e institucioneve prgjegjse
pr t luftuar krimin e organizuar dhe paralelisht me kt,
pr t siguruar qytetart se asetet e prfituara n mnyr
joligjore nuk do t prdoren pr t shtuar nivelin e krimit
t organizuar.
Republika e Kosovs sht n proces t hartimit t legjislacionit q rregullon fushn e konfiskimit t pasuris, si
nj nevoj e prditshmris shoqrore dhe si nj obligim
pr t avancuar agjendn e shtet-ndrtimit institucional
n kuadr t integrimeve evropiane.
Megjithat, duke pasur parasysh diskursin prmes s cilit
sht shtruar debati institucional n kt drejtim, konsiderojm se sht e nevojshme q konfiskimi i pasuris si
kategori ligjore dhe si struktur menaxhimi, t shtrohet
nga nj perspektiv m e gjer, n mnyr q i njjti t
korrespondoj me nj sistem t mirfillt q i prgjigjet
nevojave reale dhe karakteristikave socio-politiko-ekonomike e institucionale t vendit.
N kt rrjedh, sht me rndsi q t analizohen
propozimet mbi ndryshimin e legjislacionit aktual duke
u bazuar mbi prvojn e deritanishme, n mnyr q t

Ky studim/analiz, sht i ndrtuar mbi bazn e interpretimit t t


dhnave mbi konfiskimin e pasuris, mbi praktikat m t mira rajonale
dhe ndrkombtare t konfiskimit t pasuris, dhe mbi analizn
e prmbajtjes s legjislacionit aktual q rregullon kt fush.

maten efektet e tij, duke ofruar kshtu nj pikpamje


m t gjer rreth ndryshimeve t duhura ligjore q t
korrespondojn me nj vlersim paraprak mbi at se si
ka shkuar ky proces n t kaluarn dhe cilat jan prvojat
m t mira pr t adresuar boshllqet t cilat jan hasur.
Ky studim/analiz, sht i ndrtuar mbi bazn e interpretimit t t dhnave mbi konfiskimin e pasuris, mbi
praktikat m t mira rajonale dhe ndrkombtare t konfiskimit t pasuris, dhe mbi analizn e prmbajtjes s
legjislacionit aktual q rregullon kt fush.
Ideja themelore prapa ktij studimi ka pasur pr qllim
q t ofroj nj interpretim autentik mbi at se cili sht
formati legal i konfiskimit t pasuris n Kosov dhe
far do t duhej t ndryshonte n kt proces. Kjo ide
i ka paraprir edhe vet qllimit t studimit, i cili sht
ndrtuar si nj shmblltyr se si do t mund t sfidohet
dhe atakohet financimi i aktiviteteve kriminale prmes
t hyrave t siguruara nga asetet e prfituara n mnyr
t paligjshme.
Pr t ndrtuar nj prfytyrim mbi konceptin e konfiskimit
t pasuris, gjat fazs s hartimit t ktij studimi, jan
przgjedhur dhe krahasuar disa modele t legjislacionit
dhe t praktikave mbi konfiskimin e pasuris, si jan
shembujt nga Shqipria, Serbia, Rumania etj, prfshir
edhe bashkpunimin ndrkombtar n kt drejtim.

METODOLOGJIA
Hartimi i ktij studimi dhe procedura shkencore
pr t ndrtuar variabla t matshme n sjelljen
e nj diskursi t ri argumentues dhe analitik mbi
shtjen e konfiskimit t pasuris, ka qen dhe
sht nj nevoj aktuale. Bazuar n kto parametra, organizata ohu! ka ndrmarr kt studim
pr t thelluar edhe m tej, kryesisht n prmbajtje, kontributin pr procesin e konfiskimit t pasuris, bazuar n nj metodologji t kombinuar.
Baza e prcaktuar si piknisje pr ndrtimin e
analizs ka qen shqyrtimi i standardeve
ndrkombtare t konfiskimit t pasuris,
pr ti sjell dhe analizuar ato n kontekstin e
Kosovs. Mtutje, sht shqyrtuar legjislacioni
dhe praktika aktuale e konfiskimit t pasuris
si dhe jan dhn disa statistika n funksion t
vlersimit t shkalls s implementimit t legjislacionit. Si pararendse t ktyre analizave, kan
qen edhe vizitat n institucionet prkatse dhe
intervistat me aktert e prfshir n fushn e
konfiskimit t pasuris.

10

01
VENDOSJA E
KONTEKSTIT

11

1.1 DEFINIMI I SHTJES


Shtetet bashkkohore kan vendosur imperativ t nivelit
t lart q t sigurohen q kryesve t veprave penale, prkatsisht krimit t organizuar, tiu pamundsohet prfitimi
nga aktiviteti i tyre kriminal.
Shum vende dhe sisteme juridike kan prpiluar legjislacion t prshtatshm dhe t organizuar mir pr ngrirjen,
sekuestrimin dhe konfiskimin e pasuris, si dhe vendosjen e praktikave gjyqsore t nevojshme pr ti shrbyer
ksaj agjende.
Megjithat, pavarsisht prpjekjeve dhe tendencave pr
t ndrtuar standarde unike, diversiteti socio-kulturor dhe
varietetet institucionale dallojn nga nj vend n tjetrin
qoft nga formati ashtu edhe nga shtrirja e fuqis, gj q
e ka br t pamundur ekzistencn e unifikuar t ktyre
standardeve. Kjo megjithat nuk do t thot q nuk ka
parime unike dhe t cilat vlejn ndrkombtarisht sa i
prket konfiskimit t pasuris. Madje prpjekjet pr t
prsritur storie suksesi nga nj vend n tjetrin jan
n trend t rritjes dhe se debati mbi at se far sht
vler universale qoft n kuptimin ligjor ashtu edhe n at
praktik vazhdon t provokoj ligjvnsit n shum vende
t bots. Ky debat shpesh her merr form konkrete dhe
ngrihet mbi shtjet e ndryshme par nga perspektiva
globale. Ndr temat q zn vend shpesh n diskursin e
ligjvnsve sa i prket shtjes s konfiskimit t pasuris
n shkall globale ndr m t theksuarat figurojn t jen:
a) Tendenca n rritje pr t konsoliduar ekipe speciale pr hetimin e pasuris s paligjshme q
sht prfituar me vepra kriminale;
b) Procedurat e rikuperimit t pasurive t konfiskuara kundrejt shkeljes s t drejtave t njeriut;
c) Menaxhimi i vlers dhe ruajtja e vlers s pasuris s konfiskuar;
d) Bashkpunimi ndrkombtar; etj.

12

Kto debate jan leht t definuara edhe n Kosov. Duke


filluar nga tema e trupave institucional q jan t parapara t implementojn fushveprimin mbi konfiskimin e
pasuris, pastaj natyrn e procedurave t parapara pr
t prfunduar nj proces t till e deri tek menaxhimi i
pasuris s konfiskuar, jan shtylla n t cilat ka mungesa t theksuara t cilat do t jen subjekt i ktij trajtimi.
N rrafshin e bashkpunimit ndrkombtar, megjithse
Republika e Kosovs sht n proces t konsolidimit, ende ka nevoj t rris kapacitetet institucionale,
ndonse aktualisht institucionet prkatse jan pjes e
rrjetit CARIN, q shrben n mos pr ndonj efekt tjetr
t drejtprdrejt, pr shkmbim informatash. Por m e
rndsishme dhe e domosdoshme sht t analizohet
niveli i bashkpunimit t brendshm ndr-sektorial, pr
shkak se konfiskimi i pasuris dhe rikthimi i pasuris s
fituar me vepr penale krkon bashkpunim dhe koordinim ndr-disciplinar t strukturave t sundimit t rendit
dhe ligjit, autoriteteve tatimore, doganave, autoriteteve
t kontrollit financiar etj. Ky bashkpunim krkohet n
radh t par jo vetm pr t vepruar kundr krimit t
organizuar por edhe pr ta parandaluar at, prandaj institucionet q operojn me informacione, q menaxhojn
aktivitetet rreth siguris dhe ato q jan t specializuara
pr luftimin e krimit duhet t ken nj qasje t prbashkt
ndr-sektoriale.
N prgjithsi, megjithse jan vendosur bazat pr nj
sistem veprimi, ende nuk jan definuar mir vlerat t cilat
e karakterizojn konfiskimin e pasuris n Kosov. Me
fjal t tjera, paqartsit lvizin q nga konteksti i kuptimit t legjislacionit n fuqi, e deri tek paqartsit mes
asaj se far prfaqson konfiskimi si trsi, dhe far
prfaqsojn apo se deri ku shtrihen pjest prbrse t
ktij procesi, si jan ngrirja dhe sekuestrimi i aseteve.
Tradita legjislative mbi konfiskimin, si do t shohim
m tutje, sipas formatit t till far ka qen, nuk sht
dshmuar e mjaftueshme pr t ndrtuar nj agjend
shtetrore pr kt problem q adresohet ktu. Ka munges t theksuar t debatit prmbajtjesor rreth asaj se

kujt i adresohet konfiskimi dhe nse i njjti prkon me


karakteristikat socio-kulturore t vendit. Pra nuk jan t
qarta tendencat e orientimit t sistemit drejt nj prfshirje
t prgjithshme bazuar n parimin Ligji pr t gjith
apo nse synohet t ndrtohet nj sistem Kleptokrat
q pr subjekt ka kryesisht sektorin publik dhe bartsit
e pozitave t larta menaxhuese n t.
Duke pasur pr baz konstatimet e msiprme, ohu!
ka parapar q nj pjes e ktyre shtjeve t shtrohen
prmes ksaj analize dhe t njjtat t shrbejn n
procesin e rishikimit t legjislacionit n fuqi. Mbi kt
kontekst, duke u nisur nga prsiatjet teorike dhe nga
matja e realitetit institucional, studimi sht i ndrtuar
me tendenc pr t ofruar prgjigje dhe alternativa pr
s paku disa nga debatet q i prkasin ksaj fushe, si
jan dhn n vijim:

- A sht konfiskimi i pasuris, nj prioritet n fushn e sundimit t rendit dhe ligjit n Republikn e
Kosovs?
- Cilat jan statistikat e konfiskimit t pasuris,
ngrirjes dhe sekuestrimit t saj dhe far indikatori
jan ato pr t matur shkalln e implementimit t
ligjeve n fuqi?
- A ka qen Ligji pr Kompetencat e Zgjeruara nj
zgjidhje e menduar mir dhe far formati prmbajtjesor duhet t ket nj ligj i ri q rregullon kt
fush?
- A jan gjyqtart dhe prokurort n Kosov t
prgatitur pr t implementuar politikn shtetrore
t konfiskimit t pasuris?

Shum vende dhe sisteme juridike kan prpiluar legjislacion t


prshtatshm dhe t organizuar mir pr ngrirjen, sekuestrimin dhe
konfiskimin e pasuris, si dhe vendosjen e praktikave gjyqsore t
nevojshme pr ti shrbyer ksaj agjende.

13

1.2 STANDARDET BASHKKOHORE


N kuptimin institucional, ligjor dhe politik, konfiskimi i
pasuris sht nj element q z vend n legjislacionet
prkatse t shteteve bashkkohore, ndrsa n nivelin
ndrkombtar pavarsisht prpjekjeve pr t unifikuar
karakterin e politikave mbi konfiskimin, ende nuk mund t
thuhet se ekziston nj metodologji unike dhe e standardizuar si nga aspekti i procedurave ligjore, ashtu edhe pr
nga struktura prmbajtjesore e natyrs s ligjeve. Megjithat, nse duhet theksuar at far paraqet konfiskimin
si nj standard ndrkombtar, piknisje dhe nj baz e
mir duhet t referohet Konventa Kundr Korrupsionit
e Kombeve t Bashkuara (United Nations, Office on
Drugs and Crime, 2004)
Konventa e Kombeve t Bashkuara kundr Korrupsionit i
ka dhn nxitje t madhe lindjes s shum mekanizmave
ligjor e institucional q adresojn shtjen e konfiskimit
t pasuris. Pikat 1 deri n 6 t Nenit 52 t Konvents,
afirmojn dhe krkojn nj kontroll t mir financiar, nj
sistem t mir t deklarimit si pararendse e identifikimit
t pasurive t fituara jashtligjshm, ndrsa neni 54 i
saj,1 hap rrug pr ndrtimin e mekanizmave q do t
duhej t krijonin shtetet, n mnyr q kjo politik t
implementohej si duhet.
N kontekstin e Bashkimit Evropian, ka pasur disa rregullore dhe direktiva q kan avancuar gradualisht politikn mbi konfiskimin e pasuris. Q nga nisma pr veprim t prbashkt e vitit 1998 (Akti 98/699 JHA), kundr
pastrimit t parave, identifikimit, ngrirjes dhe konfiskimit
t aseteve t prfituara prmes krimit, Bashkimi Evropian
ka nxjerr vazhdimisht nj numr direktivash q kishin
pr synim avancimin e ksaj agjende dhe mobilizimin
e shteteve antare pr t vendosur standarde n luftn
kundr krimit t organizuar, mqense n procesin e
konfiskimit t pasuris. Kshtu n vitin 2001, BE miratoi
Vendimin Korniz t Kshillit pr Shplarjen e Parave,
Identifikimin, Hetimin, Ngrirjen dhe Konfiskimin e Pa-

1 Konventa e Kombeve t Bashkuara Kundr Korrupsionit, Kapitulli V, Rikthimi i Pasuris,


Nenet 51-59, fq 42-48, https:/www.unodc.org/documents/brussels/UN_Convention_
Against_Corruption.pdf ;

14

surive t fituara nga Krimi,2 nj akt q kishte pr qllim


nxitjen e shteteve antare pr implementimin e mtejm
t Konvents s BE-s s vitit 1990 mbi po t njjtn
tem. N vitin 2005, pas nj analize q kishte br rreth
implementimit t direktivave t deriathershme, dhe duke
konsideruar q sektor t caktuar t krimit t organizuar
(si ishte trafikimi me emigrant) vazhdonin t mbeteshin
n fuqi, me 24 shkurt, 2005, Kshilli Evropian miratoi Aktin
2005/212/JHA, mbi Konfiskimin e Pasuris s prfituar
prmes krimit dhe e avancoi m tutje diskursin, veanrisht duke i dhn karakter t plot penal. Prmes ktij
akti, BE vendosi disa standarde t definuara mir mbi at
se kur nj konfiskim duhet t z vend.3 Mirpo, prve
ksaj, nj veori e ktij akti ligjor ishte edhe alternativa e
ofruar q shtetet antare mund t prdorin edhe masa t
tjera ligjore jo domosdoshmrisht t karakterit penal. Akte
t tjera t rndsishme t BE-s n fushn e konfiskimit
t pasuris mund t konsiderohen edhe Vendimi pr
Njohjen Reciproke t Urdhresave pr Konfiskim nga
shtetet antare (2006/783/JHA), pastaj ai pr Koordinimin dhe Bashkpunimin n mes Zyrave t Konfiskimit t
shteteve antare dhe atyre q jan pjes e rrjetit CARIN
(2007-845 JHA).
N vitin 2014, Parlamenti Evropian ka miratuar Direktivn
2014/42/EU4 e cila prmbledh prkushtimin e Bashkimit Evropian pr t shndrruar shtjen e konfiskimit t
pasuris n nj prioritet m t madh dhe me krkesa
pr t arritur rezultate konkrete n kt drejtim. N kt
direktiv, sht me rndsi t theksohet se disa aspekte
q lidhen me konfiskimin, srish u atribuohen n prgjegjsi shteteve antare.
Mqense si mund t shihet, konfiskimi i pasuris nuk
mund t prkufizohet me nj standard unik por nga
nj numr sistemesh prafrsisht t ngjashme dhe me

2 Official Journal of European Union, Act 2001/500/JHA, dt.05.07.2001, L 182/1, http://


eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:32001F0500:EN:HTML;
3 Official Journal of European Union, Act 2005/212/JHA, dt. 15.03.2005, L 68/49, http://
eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2005:068:0049:0051:en:PDF;
4 Official Journal of European Union, Directive 2014/42/Eu, 29.04.2014, L 127/39, http://
eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX:32014L0042;

tendenca drejt unifikimit, sht me rndsi t vihen n


dukje disa nga modelet m t aplikuara t konfiskimit t
pasuris dhe q n prgjithsi prfshihen n tre modele:
1) Konfiskimi me baz penale;
2) Konfiskimi Miks (nj kombinim i modelit civil dhe
penal i cili iniciohet n mnyr administrative
nga prokurort duke pasur pr baz indikacione
si jan pr shembull deklarimi i pasuris etj.;
3) Konfiskimi si rrjedhoj e aksionit qytetar (civil);
Kto modele aplikohen me masa t ndryshme, varsisht
nga formati legjislativ, por prgjithsisht disa nga veprimet
q dalin nga to, prfshijn veprimet si:
a) Urdhrat nga gjykatat apo trupat tjer shtetror
pr ngrirjen e drejtprdrejt apo konfiskimin e
pasuris;
b) Konfiskimi i pasuris bazuar jo domosdoshmrisht n dnim penal, veanrisht n rastet e
vdekjes, apo mungess s kryesit;
c) Konfiskimi i pasuris me prejardhje t huaj, duke
argumentuar veprn e pastrimit t parave;
d) Urdhresat e gjykatave pr kompensimin e
dmit apo njohjes s pronsis s nj pale
kundrejt nj pale tjetr, pasi q sht konstatuar
se pala ka qen prfituese e pasuris prmes
korrupsionit;
e) Bashkpunimi ndrkombtar dhe kthimi i
aseteve; etj. 5
Varsisht nga modeli dhe rregullimi ligjor pr konfiskimin
e pasuris, ekzistojn edhe procedurat prkatse dhe
metodologji juridike. Nse shihen n mnyr t prgjithsuar, kto procedura ligjore pasohen nga disa hapa, t
cilat kryesisht nnkuptojn:6

5 J.P. Brun, L. Gray, C. Scott, K.M. Stephenson Asset Recovery Handbook: A


guide for Practioners World Bank, STAR, 2011, fq 1;
6 Po aty, fq. 6;

a) Mbledhjen e informatave, provave dhe ndjekjen


e aseteve;
b) Sigurimi i aseteve;
c) Shqyrtimi gjyqsor;
d) Zbatimi i vendimeve gjyqsore; dhe
e) Kthimi i aseteve;
N prgjithsi, nse analizohet baza ligjore dhe politika
institucionale q lidhet me konfiskimin e pasuris, del q
trendi n nivel ndrkombtar rreth vendosjes s parimeve
dhe standardeve unike, kryesisht gjeneron dhe avokon
rreth parimeve si n vijim:7
1) Ndrtimi i modeleve t konfiskimit q i prgjigjen
karakteristikave konkrete t vendeve;
2) Ndrtimi i trupave t specializuar q e implementojn sistemin e konfiskimit;
3) Garancia q n t gjith hapat do t ket respektim t t drejtave t njeriut;
4) Sigurimi q konfiskimi i pasuris t jet rezultat
vetm ather kur lshohet nj urdhr gjykate,
qoft n procedur penale, qoft n procedur
civile; etj.
M tutje n kt analiz, do t interpretojm realitetin
kontekstual n Kosov mbi prizmin e ktyre standardeve
t siprprmendura, pr t par shkalln e vetdijes institucionale t zhvilluar deri m tani n kt drejtim dhe pr
t kuptuar mnyrn se si funksionon sistemi i konfiskimit
t pasuris n Kosov, krahasuar me kto parime dhe
standarde t aplikuara ndrkombtarisht.

7 Transparency International, Bulgaria, Rumania, Italy, Confiscation of Criminal and Illegal Assets: European Perspectives in Combat Against
Serious Crime Policy Paper awaliable at: http://www.confiscation.eu/site/wp-content/
uploads/2015/03/Policy_Paper_EN_eb.pdf

15

16

02
KONFISKIMI
I ASETEVE N
KOSOV

17

osova sht nj shtet i ri dhe n konsolidim


e sipr. Historiku i procesit t konfiskimit t
pasuris n Kosov megjithat sht m i hershm sesa vet shpallja e shtetsis s saj.
Dispozitat ligjore n Kosov pr konfiskimin e pasuris,
pas lufts dhe vendosjes s administrimit ndrkombtar
jan prcaktuar fillimisht me Kodin Penal t vitit 2004.8
Po ashtu, nj baz juridike pr konfiskim t pasuris ka
ekzistuar edhe n periudhat e mhershme gjat administrimit t Kosovs nga sistemi juridik i ish Jugosllavis.
Megjithat, dispozitat pr konfiskim prafrsisht far
jan sot n fuqi e t cilat kan qen q nga viti 2004 n
Kodin Penal dhe at t Procedurs Penale, nuk kan
treguar sukses n luftimin e pasurimit t paligjshm, pr
ka, sht mse e nevojshme q t hartohet nj legjislacion i ri, i cili n fakt duhet t ndryshoj edhe shum
aspekte themelore t natyrshmris juridike m shum
sesa q t fokusohet n vet strukturn e procesit t
konfiskimit t pasuris.
Pararendse e konkluzionit pr nevojn e nj legjislacioni t ri dhe nj fryme t re q sht e nevojshme n
Kosov sa i prket shtjes s konfiskimit t pasuris,
sht analiza e legjislacionit aktual dhe atij t kaluar,
prgjat trajektores s evoluimit t tyre dhe rezultateve
t arritura prgjat implementimit t tyre. Baza kryesore
e konfiskimit t dobis pasurore t fituar me vepr penale
n t kaluarn ka qen Kodi Penal dhe Kodi i Procedurs Penale, pr tu plotsuar m pas edhe me Ligjin
pr kompetencat e zgjeruara pr konfiskimin e pasurive
t fituara me vepr penale. N nj vshtrim kritik dhe
analitik t ktyre shtyllave ligjore, vrehen disa deficite
t rndsishme q ne i kemi shqyrtuar dhe t cilat jan
dhn n vijim:

prkohshme t aseteve, ndrsa me Kod Penal i cili


duhet t bj kodifikimin e secils vepr penale,
rrjedhimisht edhe at t konfiskimit t aseteve, nuk
e prmend fare as ngrirjen dhe as sekuestrimin e
aseteve. Kjo nnkupton se legjislacioni i yn penal
nuk e njeh, (ose e njeh pjesrisht), institucionin juridik t ngrirjes s pasuris, por vetm at t konfiskimit t pasuris dhe kt vetm pas nxjerrjes s
nj vendimi gjyqsor me t cilin i dyshuari dnohet
pr nj vepr penale. Pas dnimit pr vepr penale
ather prokurori i shtjes mundet brenda 30 ditsh
t nis krkesn e bazuar pr shqyrtimin e pasuris
s dyshimt q mund ta posedoj i dnuari pr vepr penale. Kjo nnkupton se nuk mund t hetohet,
ngrihet ose konfiskohet pasuria e askujt derisa nuk
kemi nj shqiptim t dnimit pr nj vepr penale
nga nj panel gjyqsor;
b) N Kodin Penal shprehimisht thuhet se: 9 askush
nuk mund ta mbaj dobin pasurore t fituar me
an t kryerjes s veprs penale, dobia pasurore e
fituar me vepr penale konfiskohet me aktgjykim t
gjykats me t cilin sht konstatuar kryerja e veprs
penale. Kjo nnkupton se n parim baza ligjore
pr konfiskimin e pasuris s fituar me vepr penale
ekziston n Kodin Penal. Mirpo kjo baz ligjore s
bashku edhe me Ligjin pr Kompetencat e Zgjeruara
merren vetm me konfiskimin e pasuris s fituar
me vepr penale, me rast prjashton shprehimisht
do konfiskim t pasuris pr t ciln ekzistojn
fakte q derivon nga veprimtaria kriminale, ndonse
e njjta nuk ka qen subjekt i hetimit dhe vendimeve
gjyqsore. Kjo e sjell edhe debatin mbi nevojn pr
t pasur nj Ligj t ri q e avancon agjendn e konfiskimit prtej lidhshmris s ngusht me vepr
penale;

a) N Kodin Penal nuk prmendet fare ngrirja e pasuris, por vetm konfiskimi i dobis pasurore t fituar
me vepr penale. Ngrirjen e pasuris e parasheh
vetm Kodi i Procedurs Penale n nenin 264, ku
thuhet se asetet mund t ngrihen nse: pasuria
sht prdorur n veprn penale n hetim, - sht
prov e veprs penale n hetim, - sht fituar nga
vepra penale n hetim. Ksisoj, na paraqitet nj
paradoks i vrtet se si mund t parashihet me Kodin e Procedurs Penale, procedura e ngrirjes s

c) N legjislacionin n fuqi, aktualisht barra e provs


rreth vrtetimit t prejardhjes s pasuris nse sht
fituar n mnyr t paligjshme ose jo (me an t
veprs penale), i bie prgjithsisht prokuroris, pr
far rezultatet e pritshme e vn theksin tek aftsia
e prokurorve pr t nxjerr dshmit e nevojshme
mbi nj vepr penale, dhe rrjedhimisht edhe tek performanca e tyre si indikator i shkalls s luftimit t
krimit t organizuar dhe konfiskimit t pasuris s

8 Rregullorja nr. 2003/25, Gazeta Zyrtare, 6 Korrik 2003, Kodi Penal i Kosovs, Kapitulli VII,
Nenet 82-85, http://gazetajnk.com/repository/docs/RA2003_25_CCintranet_295748.pdf;

9 Kodi nr. 04/L-082: Kodi Penal i Republiks s Kosovs, Neni 96, http://www.kuvendikosoves.org/common/docs/ligjet/Kodi%20penal.pdf;

18

prfituar me vepra penale. Nga kjo infrastruktur


ligjore, prjashtohet mundsia e konfiskimit t pasuris s prfituar me veprn penale n momentin
kur prokurori dshton t mbledh faktet dhe provat e
mjaftueshme pr lidhjen e asaj pasurie me aktivitetin
kriminal, dhe rrjedhimisht l hapsir pr sofistikimin
e akterve t krimit t organizuar pr t mbuluar dhe
shkputur pasurin e tyre nga aktiviteti i tyre kriminal.
Nj debat pr alternativat tjera mbi barrn e provs
sht jashtzakonisht i nevojshm dhe stimulon nj
luftim m efikas t ktyre dukurive;10
d) Mnyra e konfiskimit t pasuris s fituar me an t
kryerjes s veprave penale sipas metodologjis s
prcaktuar n Kodin Penal t Republiks s Kosovs
sht si vijon: Kryesit i konfiskohet dobia pasurore
ndrsa n rastet kur konfiskimi nuk sht i mundshm, kryesit i detyrohet t paguaj shumn e t
hollave e cila i prgjigjet dobis s fituar pasurore.11
Ngjashm me kt rregullohet edhe me Ligjin pr
Kompetencat e Zgjeruara pr Konfiskimin e Pasuris
s Fituar me Vepr Penale. Prjashtimisht me kt
ligj jepet edhe e drejta e nisjes s procedurs s
konfiskimit t dobis pasurore nga prokurori i rastit,
mirpo duhet fillimisht q t ket nj aktgjykim
dnues pr t dyshuarin. Pasuria mund t konfiskohet edhe nse nuk ka ndrlidhje me veprn
q dnohet, mirpo n rrethana t ngjashme
ose kur nuk mund t justifikohet pasuria e
poseduar. Mirpo pr t gjith kto prokurori duhet
t bj nj krkes t bazuar, prndryshe krkesa
hidhet posht nga trupi gjykues.12 Kodi i Procedurs
Penale pr dallim nga Kodi Penal dhe Ligji pr Kom10 Kto modele jan t njohura, si mund t merret rasti me disa vende t rajonit p.sh.
Republika e Shqipris, Ligji pr parandalimin dhe goditjen e krimit t organizuar dhe
trafikimit nprmjet masave parandaluese kundr pasuris neni 21 pika 3 thot: Barra
e provs, pr t vrtetuar se pasurit jan fituar n mnyr t ligjshme, i prket personit,
kundr pasurive t t cilit krkohet konfiskimi). (Ligji pr parandalimin dhe goditjen e
krimit t organizuar dhe trafikimit nprmjet masave parandaluese kundr pasuris i
R. Shqipris neni 24 pika 2 thot: Gjykata mund t vendos pranimin e krkess pr
konfiskimin e pasuris edhe kur:
a)procedimipenal i filluar ndaj personit pushohet nga organi procedues pr shkak:
i)tpamjaftueshmris s provave;
ii)tvdekjes s personit;
iii)sepersoni nuk mund t merret si i pandehur dhe nuk mund t dnohet;
b)personideklarohet i pafajshm penalisht pr shkak:
i)tpamjaftueshmris s provave;
ii)sevepra penale sht kryer nga nj person, q nuk mund t akuzohet ose dnohet;
c)personisht proceduar pr nj vepr penale, q prfshihet n fushn e zbatimit t ktij
ligji, por gjat procedimit penal ndryshohet cilsimi juridik i veprs dhe vepra e re sht
jasht fushs s zbatimit t ktij ligji.)
11 Kodi Penal i Republiks s Kosovs, neni 97, http://www.kuvendikosoves.org/common/docs/ligjet/Kodi%20penal.pdf
12 Ligji pr kompetencat e zgjeruara pr konfiskimin e pasuris s fituar me vepr penale,
neni 6.

petencat e Zgjeruara pr konfiskimin e pasurive t


fituara me vepr penale, pos konfiskimit ka parapar edhe procedura t ngrirjes s prkohshme t
aseteve, dhe procedura t sekuestrimit t aseteve.
Nga t tre kto mekanizma, gjat periudhs s deritanishme rastet e kualifikuara pr ngrirje t pasuris
nuk jan materializuar pr shkaqe t ndryshme. Sipas kndvshtrimit juridik, n rastet si kan qen ai
i Natali Veliajt, Kliniks Medicus, pastaj rasteve t
dyshuara pr korrupsion ku prfshiheshin zyrtart
e lart t dikasterve qeveritare si sht Ministria
e Transportit etj. nuk jan zbatuar masat e ngrirjes
s pasuris.13 Shkaqet pr shtangimin e procedurs
s ngrirjes s pasuris nuk jan shum t qarta,
por prgjithsisht kjo i atribuohet mungess s urdhresave t drejtprdrejta gjyqsore pr ngrirje t
aseteve. Sipas Kodit Penal, do ndrtes, pasuri e
paluajtshme, pasuri e luajtshme ose aset pr t cilin
prokurori i shtetit ka prova t artikuluara q tregojn
dyshim t bazuar se:
a) ndrtesa, pasuria e paluajtshme, pasuria e luajtshme ose aseti sht prdorur n veprn
penale nn hetim;
b)

ndrtesa, pasuria e paluajtshme, pasuria e luajtshme ose aseti sht prov e veprs penale
nn hetim; ose

c) ndrtesa, pasuria e paluajtshme, pasuria e luajtshme ose aseti sht fituar nga vepra penale
nn hetim. fardo llogarie financiare q i takon
t pandehurit nn hetim, n t ciln mund t
ket mjete t cilat jan: t ardhura nga vepra
penale nn hetim; ose, t prdorura n kryerjen
e vazhdueshme t veprs penale nn hetim.14

13 Portali Telegrafi: http://www.telegrafi.com/lajme/deshtojne-urdheresat-per-ngrirje-dhe-konfiskim-pasurie-2-56172.html


14 Kodi i Procedures Penale: Neni 264 Ngrirja e prkohshme e aseteve, http://www.kpkrks.org/assets/cms/uploads/files/Kodi_i_procedures_penale.pdf;
1. Nse hetimi sht autorizuar pr vepr penale nga neni 90 i ktij Kodi, prokurori i shtetit
mund t lshoj urdhr pr ndalimin e shitjes, shkmbimit t pronsis ose trheqjen nga
llogaria t cilitdo send t prshkruar n paragrafin 2 ose 3. t ktij neni.
2. do ndrtes, pasuri e paluajtshme, pasuri e luajtshme ose aset pr t cilin prokurori i
shtetit ka prova t artikulueshme q tregojn dyshim t bazuar se:
2.1. ndrtesa, pasuria e paluajtshme, pasuria e luajtshme ose aseti sht prdorur n
veprn penale nn hetim;
2.2. ndrtesa, pasuria e paluajtshme, pasuria e luajtshme ose aseti sht prov e veprs penale
nn hetim; ose
2.3. ndrtesa, pasuria e paluajtshme, pasuria e luajtshme ose aseti sht fituar nga vepra
penale nn hetim.
3. fardo llogarie financiare q i takon t pandehurit nn hetim, n t ciln mund t ket
mjete t cilat jan:

19

Pra si mund t shihet, t tria shtyllat legjislative q rregullojn shtjen e konfiskimit t pasuris n Kosov,
kan diskrepanc n mes vete dhe rrjedhimisht shkaktojn konfuzion pr t kuptuar fytyrn e prgjithshme
t sistemit. Si rezultat i ksaj diskrepance ka munges
t identifikimit t mirfillt se kur sht duke operuar
logjika e Kodit Penal, Kodit t Procedurs Penale apo
Ligjit pr Kompetencat e Zgjeruara. Pr nj efekt t
till jan shtruar edhe debate institucionale. Qeveria e
Kosovs, gjegjsisht Ministria e Drejtsis, pr nj koh
3.1. t ardhura nga vepra penale nn hetim; ose
3.2. prdorur n kryerjen e vazhdueshme t veprs penale nn hetim.
4. Urdhri i prokurorit t shtetit nga ky nen ka efektin e mposhtm:
4.1. do bank apo institucion financiar q pranon urdhrin nga ky nen menjher ndalon
fardo aktiviteti t mtejm t llogaris bankare t prshkruar n urdhr. Banka nuk sht
prgjegjse ndaj mbajtsit t llogaris bankare pr veprimet e saj n pajtim me urdhrin
nga ky paragraf.
4.2. cilado pal tjetr q pranon urdhrin nga ky nen duhet t ndrmerr hapat e arsyeshm
pr tiu bindur urdhrit.
5. Urdhri i prokurorit t shtetit nga ky nen mund t lshohet vetm nj her dhe sht i
vlefshm vetm pr shtatdhjet e dy (72) or nga koha e lshimit t urdhrit.
6. N urdhrin e prokurorit t shtetit prshkruhet ndrtesa, pasuria e paluajtshme, pasuria
e luajtshme, llogaria financiare ose aseti dhe i urdhron pranuesit t urdhrit q t ndaloj
shitjen, shkmbimin e pronsis ose trheqjen nga llogaria pr shtatdhjet e dy (72) or
nga koha e lshimit t urdhrit. N urdhr ceket koha e lshimit dhe koha e skadimit t
urdhrit.
7. Urdhri nga ky paragraf mund t lshohet nga prokurori i shtetit nse ai i paraqet krkes
gjyqtarit t procedurs paraprake pr urdhr ndalues nga neni 265 i ktij Kodi pr asetin e
prcaktuar n urdhr.
Neni 265 Urdhri ndalues 1. Prokurori i shtetit i cili lshon urdhrin pr ngrirjen
e prkohshme t aseteve nga neni 264 i ktij Kodi menjher i paraqet gjyqtarit t
procedurs paraprake krkes pr urdhr ndalues pr asetin e prcaktuar n urdhrin pr
ngrirjen e prkohshme t asetit.
2. Krkesa pr urdhr ndalues prmban:
2.1. kopjen e urdhrit pr ngrirjen e prkohshme t aseteve;
2.2. prshkrimin e provave t artikulueshme q arsyetojn urdhrin;
2.3. prshkrimin e arsyeve q urdhri ndalues t ndaloj shitjen, shkmbimin apo trheqjen
nga llogaria e asetit t prshkruar; dhe
2.4. identitetin e t gjith personave q kan interes pasuror n asetin e prshkruar, si
prcaktohet n regjistrat kadastral apo regjistrat tjer qeveritar.
3. Gjyqtari i procedurs paraprake lshon urdhr ndalues pr secilin aset q krkohet
nse prokurori i shtetit me an t provave t artikulueshme tregon shkak t bazuar pr t
arsyetuar urdhrin.
4. Gjyqtari i procedurs paraprake refuzon ose lshon urdhrin ndalues para skadimit t
urdhrit pr ngrirjen e prkohshme t aseteve.
5. Urdhri ndalues i lshuar nga gjyqtari i procedurs paraprak n Kosov vlen pr t gjith
territorin e Kosovs.
6. Urdhri ndalues prcakton ndrtesn, pasurin e paluajtshme, pasurin e luajtshme,
llogarin financiare apo asetin dhe urdhron pranuesin e urdhrit q t ndaloj shitjen,
shkmbimin e pronsis ose trheqjen nga llogaria pr tridhjet (30) dit nga koha e
lshimit t urdhrit. N urdhr ceket koha e lshimit dhe koha e skadimit t urdhrit.
7. Urdhri i drgohet institucionit financiar ose pals tjetr pr t ciln sht lshuar urdhri
pr ngrirjen e prkohshme t aseteve.
8. Urdhri ndalues po ashtu i drgohet t pandehurit dhe t gjith personave q kan
interes n asetin e prcaktuar. Urdhri ndalues cakton shqyrtimin brenda tre (3) javsh
dhe n t thuhet: Pasuria e prcaktuar n urdhrin ndalues sht ngrir pr tridhjet (30)
dit. Shqyrtimi sht caktuar. Nse pretendoni t kundrshtoni ngrirjen e ksaj pasurie, ju
duhet t merrni pjes n shqyrtim dhe do t keni mundsin t paraqitni argumentet tuaja
pr heqjen e ksaj ngrirjeje. Ndalimi afatgjat i ksaj pasurie mund t urdhrohet n kt
shqyrtim dhe kjo prek t drejtn tuaj n kt pasuri.
9. Urdhri ndalues nga ky nen ka efektin e mposhtm:
9.1. do bank apo institucion financiar q pranon urdhrin nga ky paragraf menjher
ndalon fardo aktiviteti t mtejm t llogaris bankare t prshkruar n urdhr. Banka
nuk sht prgjegjse ndaj mbajtsit t llogaris bankar pr veprimet e saj n pajtim m
urdhrin nga ky paragraf.
9.2. Cilado pal tjetr q pranon urdhrin nga ky paragraf duhet t ndrmerr hapat e
arsyeshm pr tiu bindur urdhrit.

20

t gjat kishin proklamuar me retoriken q s shpejti


do t hartojn dhe miratojn ligjin e ashtuquajtur si ligji
anti-mafia, por q n fakt rezultoi t jet pikrisht
Ligji pr Kompetencat e Zgjeruara, efektet e s cilit nuk
jan matur ende pr shkak t mungess s referimit n
t, gjat shqyrtimit t procedurave dhe modelit t konfiskimit t pasuris. Me gjith retorikn pr nxjerrjen e
nj ligji t till q prmbush standardet evropiane dhe
konsiderohej si nj e arritur e madhe e ministris dhe e
qeveris, ne kemi analizuar rrjedhn dhe logjikn prej s
cils ka derivuar ky ligj, pr far do t flasim m tutje,
dhe i cili n fakt, as edhe pas tre vitesh t hyrjes n fuqi
nuk ka prodhuar asnj efekt real. Por para se t dalim
tek matja e efekteve t ligjit, sht me rndsi t adresohet komplet agjenda mbi t ciln ka evoluar konfiskimi
i pasuris n Kosov. Fillimisht, Ministria e Drejtsis
n fund t vitit 2009 kishte miratuar Ligjin pr Administrimin e Pasurive t Sekuestruara ose t Konfiskuara,
me t cilin ligj ishte i parapar edhe themelimi i Agjencis pr Administrimin e Pasurive t Sekuestruara dhe
t Konfiskuara. shtja q shtrohet me kt rast sht
n fakt pakuptimsia pr t themeluar nj institucion q
do t merret me administrimin e pasuris s konfiskuar
prderisa ende nuk kishte nj ligj prmes s cilit ajo pasuri
do t konfiskohej. Si rrjedhoj, q n hapat e par ishte
e qart se nuk po ndrtohej nj politik e mirfillt e
konfiskimit por se po konstituoheshin mekanizma mbi t
cilt nuk kishte konsistenc t mjaftueshme. Me gjith
shenjat se procesi i konsolidimit t sistemit t konfiskimit
t pasuris n Kosov po vendosej, dhe pas hartimit t
nj drafti t par t ligjit nga ana e MD-s i cili u shtrua
pr diskutim, u vrejt se gatishmria pr t pranuar rekomandimet e shoqris civile nuk ishte n nivelin e pritjeve
t duhura. Shoqria civile e mbledhur n nj forum prej
disa organizatave joqeveritare hartoi disa rekomandime
t cilat n qoft se nuk prfshiheshin n projektligj ather
konsiderohej se ky projektligj do t ishte trsisht i kot,
meqense nuk ishte duke u synuar asgj e re ngase si
kemi konstatuar m lart, dispozitat kryesore q prmbante ky projektligj tashm ishin t rregulluara me legjislacionin e zbatueshm n Kosov (Kodin Penal t Kosovs,
Kodin e Procedurs Penale t Kosovs). Si pjes e rekomandimeve t akterve t shoqris civile ishin:
1. Ndryshimi i emrit t draft-ligjit, i cili n t njjtn
koh do t duhej t reflektonte n fushveprimin
dhe qllimin e tij. Rekomandimi ishte q kualifikimi pasurit e fituara me kryerjen e veprs
penale, t ndryshohej me pasurit e fituara n

mnyr t paligjshme (edhe pr rastet kur nuk


ka t bj me vepr penale).
2. Pasuria e prfituar n mnyr t paligjshme t
vrtetohet nga i dyshuari, e jo sipas detyrs zyrtare. Me bartjen e barrs s provs tek t dyshuarit, do t rritej mundsia e luftimit m efikas t
krimit t organizuar dhe pasuris s paligjshme.
Nj prvoj e till far rekomandohej tashm
ishte dshmuar e suksesshme n shtetet e rajonit, si Shqipria,15Sllovenia e Bullgaria.
3. Ky draft-ligj do t duhej t zbatohej edhe pr
pasurit e fituara n mnyr t paligjshme t
personave t dyshuar, t krijuara para hyrjes n
fuqi t ktij ligji, pra t lejohej retroaktiviteti i tij,
duke filluar nga dhjetori i vitit 1999, pas krijimit
t rrethanave t reja politike n Kosov.
4. Sugjerohej krijimi i mekanizmave t veanta brenda institucioneve ekzistuese (polici,
prokurori, gjykata) me qllim t zbatimit m efikas t legjislacionit t ksaj fushe, etj.
Me gjith retorikn mediale ku tentohej t balancohej deficiti
prmbajtsor i ligjit me terminologjin anti-mafia q MD-ja
promovonte, gatishmria pr t prfshir nj numr rekomandimesh q do ta bnin kt ligj m efikas nuk u realizua.
Madje mbulesa e prmbajtjes s ktij projektligji nn epitetin
se ai i plotson t gjitha standardet e Bashkimit Evropian
ishte e paqndrueshme, pasi q si kemi shpjeguar n kapitullin e par, nuk ka ndonj sistem unik brenda Bashkimit
Evropian sipas s cilit funksionon konfiskimi i pasuris dhe
se vendet antare t BE-s, kt fush e kan t rregulluar
me legjislacionet e tyre nacionale.
Ligji pr Kompetencn e Zgjeruar pr Konfiskim t Pasurive t Fituara me Vepr Penale, 16 e ka rregulluar n at
mnyr q mund t konfiskohen vetm pasurit t cilat
jan fituar me vepr penale. Duhet t ekzistoj fillimisht
nj aktgjykim me t cilin nj person shpallet fajtor pr nj
vepr penale, pastaj nse pasuria e t dnuarit sht e
fituar me at vepr penale ose n rrethana t njjta me
15 Si sht rasti me disa vende t rajonit p.sh. Republika e Shqipris,Ligji pr parandalimin dhe goditjen e krimit t organizuar dhe trafikimit nprmjet masave parandaluese
kundr pasuris neni 21 pika 3 thot: Barra e provs, pr t vrtetuar se pasurit jan fituar n mnyr t ligjshme, i prket personit, kundr pasurive t t cilit krkohet konfiskimi
16 Gazeta Zyrtare e Republiks s Kosovs, Nr. 5. 8 Mars 2013, Ligji Nr. 04/L-140,
https://gzk.rks-gov.net/ActDocumentDetail.aspx?ActID=8651;

ato t veprs penale, mund t bhet krkesa pr konfiskimin e asaj pasurie. Dispozita t tilla kan qen dhe
jan n fuqi n Kodin Penal t Kosovs q nga muaji prill
2004, kur edhe ka hyr n fuqi Kod i Prkohshm Penal,
dhe pastaj me Kodin Penal t Republiks s Kosovs.
Prvoja ka dshmuar se fare pak raste t konfiskimit
t forms s prer jan realizuar bazuar n kto norma
penale. Ligjrisht ka qen dhe mbetet e vshtir pr t
vrtetuar lidhjen shkak-pasoj, pr t vrtetuar at se me
ket vepr penale sht fituar pasuri e caktuar. Fillimisht duhet t vrtetohet dhe faktohet fajsia pr veprn
e caktuar penale e pastaj t bhet vrtetimi se me at
vepr penale sht fituar edhe pasuria e t dnuarit. Pr
m tepr, ligji i ri prvese ka prsritur dhe sht bazuar
n bazn ekzistuese ligjore, ka prjashtuar mundsin
pr tu marr me at lloj t pasuris t poseduar nga
persona me funksione t larta zyrtare, apo at q teoria
bashkkohore e njeh si sistemin kleptokratik. Pra, Ligji
pr Kompetencat e Zgjeruara mund t konsiderohet para
s gjithash nj aneks mbi kompetencat e prokurorve,
gjykatsve, hetuesve dhe strukturs institucionale mbi
konfiskimin e pasuris, vetm si zgjatje alternative ather
kur Kodi i Procedurs Penale nuk ishte i mjaftueshm, por
nuk ishte nj ligj themelor q do t vendoste nj baz t
mirfillt t politiks shtetrore pr konfiskim. Karakteri
i ktij ligji pretendon t prfytyroj nj sistem t pastr
penal, duke iu referuar kryesisht personave q kan kryer
vepr penale.17 Kjo e minon debatin nse ky format sht
i duhuri dhe nse ai ofron garanci q aktert e krimit t
organizuar dhe krimit ekonomik t nivelit institucional
t njohur si jaka e bardh mund t jen subjekt i tij.
Megjithat, para se t shtrojm n debat shtjet q ne
i konsiderojm si t rndsishme pr tu trajtuar dhe t
cilat duhet t zn vend n shqyrtimet e ardhshme t
Ligjit pr Konfiskim t Pasuris, sht me rndsi t dihet
shkalla se sa ky ligj ekzistues sht implementuar dhe se
far efektesh ka arritur. Pr t ndrtuar nj prfytyrim t
till, ohu! ka ndrmarr nj seri intervistash me aktert
implementues dhe bartsit institucional t lufts kundr
krimit t organizuar.
Kshtu sipas Koordinatorit Kombtar pr Luftimin e Krimit
Ekonomik,18natyra e konfiskimit t pasuris duke u bazuar n Ligjin pr Kompetenca t Zgjeruara deri m tani

17 Po aty, Neni 2;
18 Intervist e zhvilluar n Zyret e Prokuroris s Shtetit, me Koordinatorin Kombtar pr
Luftimin e Krimit t Organizuar dhe Korrupsionit, z. Shqipdon Fazliu, me dat 24 gusht,
2015 n orn 10:00.

21

nuk shrben si nj baz e mirfillt pr t kuptuar se a


sht duke funksionuar ky sistem. Sipas tij, ka nj mori
problemesh q e shoqrojn tr strukturn e konfiskimit
pr arsyet q jan t natyrs legjislative, implementuese
dhe menaxhuese, ndr t cilat jan veuar si n vijim:
-

Ligji pr Kompetencat e Zgjeruara, ndonse i dedikuar pr tu dhn m shum hapsir prokurorve,


hetuesve dhe gjykatsve, dhe parimisht n dukje
nj ligj i mir dhe me prmbajtje, n realitet nuk ka
shrbyer ende edhe pas tri vitesh t miratimit t tij,
si nj mekanizm q ofron rezultate. Deri me tani,
asnj rast nuk sht zgjidhur ekskluzivisht duke iu
referuar ktij Ligji, dhe se konfiskimi i pasuris ka
vazhduar t bhet mbi bazn e parimeve dhe procedurave t prcaktuara n Kodin Penal dhe Kodin
e Procedurs Penale. Ksisoj, rrjedh q rishikimi i
legjislacionit pr konfiskimin e pasuris i cili sht
nisur tani nga ana e Ministris s Drejtsis, po
bhet pa e ditur n asnj rast se far prfaqson
ky ligj ekzistues.
Problemet e terminologjis s pa definuar n
mnyr precize shpeshher kan qen penges
pr prokurort dhe hetuesit pr t ndrmarr n
mnyr t pavarur hetime q lidhen me natyrn e
veprave penale n t cilve do t duhej t pasonte
konfiskimi i pasuris. Pr t ilustruar kt, Fazliu
prmend nj rast n t cilin jan konfiskuar 86
kg substanca narkotike, por nuk sht konfiskuar
vetura n t ciln sht gjetur sasia e substancave
narkotike.

Natyra e konfiskimit t deritanishm kryesisht sht


lidhur me vepra penale t krimit t organizuar, pasuria e bartsve t t cilit ka qen e prqendruar
n ndrtesa, shtpi, motele dhe vetura, nga t cilat,
prjashtuar veturat, patundshmrit tjera nuk kan
mundur t konfiskohen. Prve ksaj, Fazliu kritikon edhe mnyrn e menaxhimit t pasurive t
sekuestruara apo konfiskuara, pr t cilat nuk ka
nj operim efikas, pikrisht si pasoj e procedurave
t tej zgjatura q burojn nga baza ligjore.

Sipas Fazliut, Ligji pr Kompetencat e Zgjeruara


sht dashur t prcillet me ngritjen e kapacitetit institucional, prkatsisht me prokuror dhe hetues
t specializuar q do t merreshin ekskluzivisht me
implementimin e direktivave q burojn nga ai. Meg-

22

jithat nj gj e till nuk sht br. Prjashtuar disa


trajnime t nivelit lokal n t cilat kan marr pjes
nj numr i prokurorve dhe hetuesve, prgjithsisht nuk ka prokuror dhe hetues t specializuar
q merren ekskluzivisht me konfiskimin e pasuris;
-

Indikatort nxits apo indiciet pr t filluar nj


proces konfiskimi sipas praktiks bashkkohore
do t duhej t rrjedhin nga disa parametra si jan
stili i jets, pasurit e patundshme dhe financiare,
t cilat do t paraqesin nj shprputhje me standardin e puns dhe profesionit t nj zyrtari apo nj
qytetari t caktuar. Megjithse si sht specifikuar
prderisa sistemi i konfiskimit n Kosov ka baz
penale, ather asnj indikacion nuk mund t merret
si i qen prderisa bartsit e tyre t mos jen dnuar
paraprakisht pr nj vepr penale;

Sipas Fazliut, sht mse e nevojshme q t rishqyrtohet dhe t ndryshohet legjislacioni aktual pr
konfiskimin e pasuris, prkatsisht, nj ligj i ri me
karakter t plot t konceptit t njohur si anti-mafia q do t plotsonte boshllqet e hasura deri me
tani n fushn e konfiskimit t pasuris;

Nga aktert e zinxhirit implementues t konfiskimit t pasuris, sht edhe sektori i gjyqsis. Nj perspektiv t
konfiskimit t pasuris dhe vlersimeve q ndrlidhen me
legjislacionin n fuqi, e kemi marr edhe nga intervista me
Kryetarin e Gjykats Themelore n Ferizaj, Bashkim Hasanin.19 Sipas tij, ligji aktual ka qen nj prsritje e legjislacionit ekzistues dhe se nj ligj i ri sht tejet i nevojshm.
Hasani po ashtu konsideron se rastet e trajtuara me bazn
penale q ekziston n Ligjin pr Kompetencat e Zgjeruara
kan qen kryesisht raste q lidhen me vepra penale t
krimit t organizuar, prkatsisht me nj natyr kriminale si
sht prostitucioni, droga apo trafikimi, me rast gjyqtart
dhe prokurort sipas tij, ende nuk kan trajtuar dhe nuk
kan ndrtuar nj prfytyrim se si duket nj rast i konfiskimit
q lidhet me zyrtar t lart publik. Nevoja pr nj ligj t
ri duhet t drejtohet nga prvoja e deritanishme, dhe t
tejkaloj nocionet e lidhura ngusht me vepra penale, pra
t ket tiparet e ligjit anti-mafia ku natyra e konfiskimit t
kaloj gradualisht edhe tek modeli i bazuar n aspektin civil.
Nj kndvshtrim pak m t mbyllur dhe m t rezervuar

19 Intervist e realizuar me Kryetarin e Gjykats Themelore n Ferizaj, Bashkim Hasani


me dat 2 shtator, 2015, n zyret e Gjykats Themelore t Ferizajt;

Nj indikator i rndsishm pr t kuptuar shkalln e zbatimit t ligjit


aktual dhe pr t pasur nj t kuptuar m t thell mbi at se si sht
implementuar politika e konfiskimit t pasuris n Kosov, jan edhe
statistikat e konfiskimit t pasuris si dhe analizat prcjellse t tyre.

sa i prket funksionimit t Ligjit pr Kompetencat e Zgjeruara e reflekton Ministri i Drejtsis, Hajredin Kui.20Pr
Kuin, ligji ka qen shum i mir, nj standard i avansuar
madje jo vetm pr Kosovn por i krahasueshm me
ligjet m t mira n nivel t BE-s dhe i cili rregullon
fushn e konfiskimit t pasuris sipas parametrave dhe
kapaciteteve institucionale q ka aktualisht Republika e
Kosovs. Megjithat, Kui, ministria e t cilit sht duke
menduar pr hartimin e ligjit t ri anti-mafia e pranon se
ka mundsi pr tu br nj numr i madh ndryshimesh q
do t kontribuonin drejtprdrejt tek gjykatsit, prokurort
dhe hetuesit, pr tu dhn atyre nj qasje m sistematike.
Pr ministrin e Drejtsis, ka nevoj pr ekipe t specializuara q do merren me konfiskimin e pasuris (t
cilat gjat ktyre dy viteve nuk jan ndrtuar asnjher:
koment i ohu!) dhe se kjo do t adresohet n ligjin e ri.
Pavarsisht dshirs pr t pasur nj retorik pro nj ligji
anit-mafia ku do t ndryshonte edhe sistemi i bazs
s konfiskimit nga ajo trsisht penale n nj sistem t
kombinuar penale-civile, dhe ku barra e provs t kalonte nga organet e hetuesis tek i dyshuari, ministri Kui
sht m i rezervuar dhe ngurron t pranoj se ministria
q ai drejton sht duke menduar mbi kto linja. Nj nga
problemet q Kui i konsideron si pengesa pr t kaluar
n nj sistem civil t konfiskimit lidhet edhe me shtjet
e shumta ndr sektoriale, pr t cilat ende nuk ka nj
konformitet. Pr shembull, pronsia e pa definuar dhe
e pa legalizuar e pasurive t patundshme, t ndara sipas mnyrs tradicionale, sipas tij, paraqet nj problem

q argumenton se nj sistem civil i konfiskimit q vlen


pr t gjith qytetart e Kosovs do t ishte vshtir i
implementueshm. Ministri Kui insiston n avancimin
dhe ndryshimin e ligjit, ndryshimet kryesore t s cilit do
t jen t shtruara sa i prket shtjes s barrs s provs,
pastaj mekanizmave implementues dhe harmonizimit t
terminologjis juridike t ligjit me Kodin Penal dhe at
t Procedurs Penale, por jo edhe n nj frym t re t
konceptit anti-mafia.
Nj indikator i rndsishm pr t kuptuar shkalln e
zbatimit t ligjit aktual dhe pr t pasur nj t kuptuar
m t thell mbi at se si sht implementuar politika e
konfiskimit t pasuris n Kosov, jan edhe statistikat e
konfiskimit t pasuris si dhe analizat prcjellse t tyre.

20 Intervist e realizuar me dat 26 gusht, 2015 me ministrin e Drejtsis, Hajredin Kui,


n Ministrin e Drejtsis;

23

2.1 STATISTIKAT E SEKUESTRIMIT


DHE KONFISKIMIT T
PASURIS N KOSOV T
DHNAT KONTRADIKTORE
N kategorin gjithprfshirse t politiks s konfiskimit
t pasuris prgjithsisht ekzistojn tri nocione themelore:
ngrirja, sekuestrimi dhe konfiskimi. Natyrisht se si kategori n vete secila paraqet nj shtyll me specifika dhe
procedura t veanta nga njra-tjetra. N Kosov, shpesh
her kto nocione paraqiten t ngjashme pr nga mnyra
se si institucionet i interpretojn t dhnat statistikore. M
konkretisht, tendencat pr t paraqitur punn efektive me
shifra madhore t sekuestrimit si konfiskim sht shpesh
e pranishme. Si rrjedhoj, shpesh her kemi hasur n
shifra t ndryshme t konfiskimit t pasuris ndr vite,
kontradikta kto q jan dhn n paraqitjet tabelore n
vijim. (Shih tabeln nr. 1)
T dhnat e paraqitura n tabeln e m siprme tregojn
pr nj diskrepanc statistikash, pr faktin se n njrn
an figurojn shifrat e sekuestrimit ndrsa n ann tjetr
ato t konfiskimit dhe q n t shumtn e rasteve jan m
t mdha. Rrjedhimisht, pr shembull nse n vitin 2012,
kemi 2 raste sekuestrimi, n po t njjtin vit kemi 21 raste
konfiskimi. Ktu shtja shtrohet sipas rrjedhs logjike
se konfiskimi sht akti final pas vendimit prfundimtar
t gjykats ndrsa sekuestrimi nj akt i prkohshm,
dhe shifrat e larta dhe n disproporcion t konfiskimit
n raport me sekuestrimin kan tendenc pr t lajthitur
nj analist t pavarur q merret me kt aspekt.
Pr m tepr, nga po i njjti burim, prvese n nj
raport t ndar, figuron q natyra e aseteve t konfiskuara n periudhn para nxjerrjes s ligjit aktual, ishte
prgjithsisht tranzitore, t ciln e prbnin n mas t

24

madhe kafsht shtpiake, veturat dhe mjetet tjera t cilat


ishin zn gjat kryerjes s veprs kriminale.21 Pra, deri
me nxjerrjen e ligjit t ri, konfiskimi i pasuris kishte ndjekur nj trend t till q merrej vetm me pasurin dhe
asetet t cilat ishin prdorur me rastin e kryerjes s veprs
penale duke mos u futur m thell n vet natyrn e krimit
t organizuar dhe n pasurin q tashm posedohej nga
aktiviteti kriminal.
Pas hyrjes n fuqi t Ligjit pr Kompetencat e Zgjeruara
prmes s cilit pretendohej t arrihej ndrtimi i sistemit t
konfiskimit t pasuris n Kosov, mund t shihen disa
efekte prmbajtjesore si nga ana e natyrs s konfiskimit
ashtu edhe nga vlerat e konfiskimit. Megjithat, edhe n
kt drejtim sht vshtir t precizohet me saktsi vlera
e pasuris q shteti e ka ngrir, sekuestruar apo konfiskuar. E shumta q mund t bhet nga t dhnat statistikore, sht ndrtimi i nj prfytyrimi se me t vrtet ka
pasur nj trend prher e m t madh t sekuestrimit dhe
konfiskimit. Kshtu pr shembull, tabela n vijim paraqet
statistikat e konfiskimit t pasuris pr vitet 2013, 2014
dhe 2015, sipas nj raporti t Grupit pr Studime Juridike
dhe Politike. (Shih tabeln nr. 2)

21 Ministria e Drejtsis, Ftes pr Ankand Publik, AAPSK, dt. 07.03.2011: http://www.


gazetajnk.com/repository/docs/23_02_2011__Ftes_per_ankand_publik_Referenca_AAPSK-003-1.pdf

Pas hyrjes n fuqi t Ligjit pr Kompetencat e Zgjeruara prmes s


cilit pretendohej t arrihej ndrtimi i sistemit t konfiskimit t pasuris
n Kosov, mund t shihen disa efekte prmbajtjesore si nga ana e
natyrs s konfiskimit ashtu edhe nga vlerat e konfiskimit.

TABELA NR. 1. STATISTIKAT E ADMINISTRIMIT T PASURIS S SEKUESTRUAR DHE KONFISKUAR


PARA HYRJES N FUQI T LIGJIT PR KOMPETENCAT E ZGJRUARA*
VLERA E
ADMINISTRUAR

NUMRI I
SEKUESTRIMEVE

1,720.00 73,882.00

0
2010

NUMRI I
KONFISKIMEVE

7
2011

186.107.30

261,709.03

2012

21

Totali ndr
vite

27

*Raport mbi t dhnat statistikore pr administrimin e pasuris s sekuestruar apo konfiskuar deri me dat 30.04.2012,
Dokument i siguruar nga Gazeta Jeta n Kosov: http://www.gazetajnk.com/repository/docs/RAPORTI.pdf;

25

TABELA NR. 2. S TATISTIKAT E NGRIRJES, SEKUESTRIMIT DHE


KONFISKIMIT T PASURIS N KOSOV**

VLERA E PASURIS
S NGRIR

VLERA E PASURIS
S SEKUESTRUAR

1,000.000.00

2013

2,310.000.00
1,097.000.00

VLERA E PASURIS
S KONFISKUAR

550.558.43

6,302.80

2014

21,196.492.71

26,928.81

2015

1,093.636.97

59,631.81

** G rupi pr Studime Juridike dhe Politike Konfiskimi i Pasuris s Paligjshme n Kosov: Koha pr t menduar nj politik
t re, Raport Politikash nr 6, autor: Albana Rexha, Tetor 2015, fq 14;

Sipas ktyre statistikave t prpunuara nga Grupi pr


Studime Juridike dhe Politike, rezulton q shuma e prgjithshme e pasuris s konfiskuar pr tri vitet e fundit sht
92,863.42 Euro. Megjithat, kto t dhna bien ndesh me
ato q posedon Koordinatori Kombtar pr Luftimin e Krimit
Ekonomik Shqipdon Fazliu. I njjti, i kontaktuar prmes
posts elektronike, ofron shifra t tjera sa i prket vlers s
pasuris s sekuestruar dhe konfiskuar pr vitet n fjal.
(Shih tabeln nr. 3)
Sipas t dhnave t ofruara prmes posts elektronike,
shifrat e konfiskimit q posedon koordinatori jan shum
m t larta krahasuar me ato t shfaqura nga Grupi pr
Studime Juridike dhe Politike, veanrisht sa i prket konfiskimit.
Megjithat, diversiteti i t dhnave statistikore sht hasur m shum sesa n nj rast t vetm. N nj tryez
t organizuar nga Lvizja Fol, me dat 14 nntor, 2014
Koordinatori Kombtar Kundr Krimit t Organizuar, pr
vitin 2014, kishte dhn statistika t tjera sa i prket
sekuestrimit dhe konfiskimit pr vitin 2014 krahasuar
me ato q jan raportuar prmes posts elektronike.
Sipas citimit t gazets Koha Ditore, q raportonte pr
organizimin e Lvizjes Fol, statistikat e sekuestrimit
dhe konfiskimit pr vitin 2014 ishin 28,968.000.00 Eu-

26

ro.22 Prgjithsisht, konfuzione t tilla hasen pr shkak se


ende nuk ka nj databaz t caktuar dhe t centralizuar t
dhnash sa i prket ngrirjes, sekuestrimit dhe konfiskimit t pasuris. Disponimi i t dhnave nga Agjencia pr
Administrimin e Pasuris s Sekuestruar apo Konfiskuar
ndaras nga ato t Koordinatorit Kombtar pr Luftimin
e Krimit t Organizuar e bjn shpesh her t vshtir
prqendrimin n statistikat finale. Megjithat, ne kemi
marr pr baz statistikat zyrtare t dhna n Raportet e
Koordinatorit Kombtar pr Luftimin e Krimit t Organizuar
t cilat jan t prshkruara edhe n mnyr statistikore
por edhe pr nga natyra e aseteve t sekuestruara apo
konfiskuara. (Shih tabeln nr. 4)
Si mund t shihet, t dhnat nga raporti zyrtar jan m
t plota, madje prve statistikave t detajuara, tregojn edhe pr natyrn e pasuris s sekuestruar. N kt
periudh nuk ka pasur ende ndonj vendim prfundimtar
gjykate pr konfiskim prandaj n raport, Koordinatori Kombtar nuk ka dhn shifra t konfiskimit prvese ka br
t ditur pr numrin e aktakuzave q jan ngritur dhe pr
vlern pr t ciln jan ngritur ndaj t cilave pritet vendimi
i gjykats. (Shih tabeln nr. 6)

22 Koha Ditore, dt. 16 Nntor, 2014, artikulli i botuar n versionin elekronik n adresn:
http://koha.net/?id=27&l=33462;

TABELA NR. 3. VIJIM PARAQET T DHNAT E OFRUARA BAZUAR N


KORRESPODENCN E HARTUESVE T KTIJ PUNIMI DHE SHQIPDON FAZLIUT: ***

VLERA E PASURIS
S SEKUESTRUAR

VLERA E PASURIS
S KONFISKUAR

2013

Nuk ka t dhna

Nuk ka t dhna

2014

31,000.000.00

500.000.00-1,000.000.00

2015

16,000.000.00

100.000.00

(deri n
qershor)

*** K orrespodenca elektronike e shkmbyer me dat 01 Tetor, 2015;


N periudhn prill - qershor vrehet se shkalla e seriozitetit
dhe prpjekjeve pr t sekuestruar pasurin e prfituar nga
veprat penale ka vazhduar trendin pozitiv. N kt periudh
kemi edhe sekuestrimin e nj fabrike, prkatsisht fabriks
s prpunimit t armaturs, FAN rreth rastit t s cils
ishin hetuar dhe sekuestruar pasurit e disa antareve
t Bordit t Agjencis Kosovare t Privatizimit. Vlera e
pasuris s sekuestruar pr rastin e FAN, konsiderohet t
ket qen disa milionshe dhe q prmbante xhirollogarit
bankare, tokat dhe pasurit e paluajtshme si dhe makineri
t ndryshme.23
Nj rast tjetr q paraqet storie suksesi t sekuestrimit
n periudhn n fjal, sht edhe rasti i ish gjyqtarit Kol
Puka, i cili ishte dnuar me 10 vite pr vepra penale q
lidheshin me keqprdorimin e autoritetit zyrtar, lshimin
e dokumenteve t falsifikuara, fiktive etj. Pas shqiptimit t
dnimit pr veprat penale ndaj Puks, organet kompetente
kan konfiskuar shtpin luksoze n qytetin e Klins si dhe
kan sekuestruar viln n Ulqin.
N prgjithsi, viti 2014 ishte nj vit me shifra prgjithsisht
t nj trendi n rritje e sipr. Vlera e prgjithshme e sekuestrimit dhe konfiskimit t pasuris pr vitin 2014 sipas raportit

23 Gazeta Zri, 23.07.2014; http://old.zeri.info/artikulli/42781/pasuria-30-milioneshe-e-sekuestruar ;

zyrtar t Koordinatorit Kombtar ishte 31,000.000.00 Euro,


nga t cilat 500.000.00- 1,000.000.00 ishin pasuri e konfiskuar, prkatsisht 30 kg ari.24
N vitin 2015, n tremujorin e par, pr dallim nga vitet paraprake ka pasur edhe lnd t prfunduara nga gjykatat n
formn e vendimeve t prera me rast ka pasur edhe konfiskime. Natyra e sekuestrimit dhe konfiskimit t pasuris n
periudhn janar- mars 2015 sipas raportit t Koordinatorit
Kombtar ka qen si vijon:25 (Shih tabeln nr. 5)
Si mund t shihet nga t dhnat statistikore dhe natyra
e pasurive t sekuestruara apo konfiskuara, prgjithsisht vlera e konfiskimeve prfundimtare sht tejet e
ult n krahasim me sekuestrimin. Kjo mund t aludoj
n probleme t sistemit t drejtsis n prgjithsi si
jan lndt e shumta dhe mungesa e fleksibilitetit pr t
trajtuar kto lnd me prioritet, mungesa e argumenteve
juridike dhe provave pr t ndrlidhur veprn penale
me pasurin e pals apo edhe thjesht tek paaftsia
e gjyqsorit pr t trajtuar raste q jan t nj shkalle

24 Kshilli Prokurorial i Kosovs, Raport tremujor mbi aktivitetet e Koordinatorit Kombtar


pr Lufitmin e Krimit t Organizuar, Periudha tetor-dhjetor 2014, fq. 17, http://www.psh-ks.
net/repository/docs/Raporti_(tetor_-_dhjetor_2014)_shqip.pdf
25 Kshilli Prokurorial i Kosovs, Raport tremujor mbi aktivitetet e Koordinatorit Kombtar
pr Lufitmin Krimit t Organizuar, Periudha janar-mars 2015, http://www.psh-ks.net/
repository/docs/Raporti_(janar_-_mars_2015)_shqip_-per_publikim.pdf;

27

TABELA NR. 4. T DHNAT NGA RAPORTI PR PERIUDHN JANAR- MARS , 2014****

SEKUESTRIMET

5 SHTPI

PALUAJTSHMRI
366.227 M2

9 BANESA

PARA: 577.222

1 MOTEL

6 VETURA

OBJEKT BANIMI
7 KATESH
NGRIRJET
KONFISKIMET

258.006

TOK 16.63 ARI


**** Prokurori i Shtetit, Raporti tremujor janar-mars 2014, i

Koordinatorit Kombtar pr Luftimin e Krimit Ekonomik,


http://www.psh-ks.net/repository/docs/Nr.499.2014Raport_tremujor_Janar-Mars_2014-Per_aktivitete_dhe_
rekomandi....pdf;

TABELA NR. 5. NATYRA E SEKUESTRIMIT DHE KONFISKIMIT T PASURIS N PERIUDHN JANAR- MARS
2015 SIPAS RAPORTIT T KOORDINATORIT KOMBTAR KA QEN SI VIJON: ******

T NGRIRA
23,250 EURO,
500 CHF, 300 USD;
13 BIZNESE-OBJEKTE-POMPA T BENZINS;
VILLA SWISS, 14.500 M2;
5 VETURA
14.500 M2 TOK
74 REZERVUARE T NAFTS;

T SEKUESTRUARA
241.420 EURO

T KONFISKUARA
ASETE N VLER
64.487 EURO

BANES 76.3 M2;


1 VETUR

****** Kshilli Prokurorial i Kosovs, Raport tremujor mbi aktivitetet e Koordinatorit Kombtar pr Lufitmin Krimit t Organizuar, Periudha janarmars 2015, http://www.psh-ks.net/repository/docs/Raporti_(janar_-_mars_2015)_shqip_-per_publikim.pdf;

28

SEKUESTRIMET

TABELA NR. 6. T DHNAT NGA RAPORTI PR PERIUDHN PRILL- QERSHOR, 2014*****

2 SHTPI

4 LOKALE AFARISTE

8 BANESA

FABRIKA FAN
KLINIK (MEDICUS)

3 VETURA

1 RESTAURANT

PALUAJTSHMRI
17.254 M2
NGRIRJET

KONFISKIMET

t lart dhe q ndrlidhen drejtprdrejt me zyrtar t


lart publik.
Ndonse shifrat e sekuestrimit dhe konfiskimit t pasuris
pr vitin 2015 deri n periudhn raportuese korrik-shtator
2015 kan arritur shifrn prej 20 milionsh,26 konfiskimet
e forms s prer mbesin ende t mangta. Megjithat, n
periudhn e fundit, prkatsisht n fillim t muajit nntor,
nga Gjykata Themelore e Ferizajt, sht konfirmuar vendimi
i forms s prer pr konfiskimin e nj pasurie n vler prej
1.5 milion Euro,27 ndr rastet m t mdha deri m tani t
konfiskimit nga nj akt i vetm, dhe q paraqet nj stimulim
shtes pr t shpresuar se nj trend i till do t vazhdoj
t rritet.
Nj problem q haset n raportet periodike t Koordinatorit Kombtar, dhe q sht indikator i drejtprdrejt i

MALLRA N VLER
30,000.00 EURO
***** Prokurori i Shtetit, Raporti tremujor prill-qershor

2014, i Koordinatorit Kombtar pr Luftimin e


Krimit Ekonomik, http://www.psh-ks.net/repository/
docs/_Nr.856.2014._RAPORT_TREMUJOR__
PRILL_QERSHOR_I_KOORDINATORIT-_KPK.PDF;

mungess s m shum rasteve t konfiskimit derivon


nga mungesa e prkushtimit nga ana e gjykatsve dhe
prokurorve pr t ndjekur nj agjend strikte dhe t
prfillshme t rasteve q paraqiten pr sekuestrim apo
konfiskim. Prgjithsisht, nj numr i madh i rasteve q
ka tendenca t jen raste potenciale pr konfiskim apo
sekuestrim t pasuris, shpesh her ngelen pa u trajtuar
apo shtyhen n afate t pacaktuara. Si rrjedhoj, me gjith
prpjekjet e Koordinatorit Kombtar pr t nxitur sa m
shum diskursin mbi rndsin e konfiskimit t pasuris
si mjet pr t goditur drejtprdrejt krimin e organizuar,
ende nuk mund t flitet pr nj agjend t mirfillt institucionale q e ka pr prioritet kt fush. Pr t par dhe
krahasuar mendsin aktuale dhe sfidat e Republiks s
Kosovs pr t ndrtuar nj politik t till, kemi trajtuar
shkurtimisht n kapitullin vijues sistemet e konfiskimit t
pasuris nga disa vende t rajonit, nga t cilat ka edhe
shum histori suksesi.

26 Raporti i Koordinatorit Kombtar n Kshillin Prokurorial t Kosovs, cituar nga portali


elektronik i gazets Koha Ditore me dat 05 nntor, 2015, http://koha.net/?id=27&l=82956;
27 Gazeta Koha Ditore, 9 nntor, 2015, fq 5;

29

30

03
KONFISKIMI I
PASURIS N
LEGJISLACIONIN
DHE PRAKTIKN
RAJONALE
31

3.1 PRMBAJTJA E
LEGJISLACIONIT MBI
KONFISKIMIN E PASURIS
N VENDET E RAJONIT
Vendet e rajonit me t cilat prkufizohet Kosova, kan
prafrsisht karakteristika t prbashkta politike e
institucionale. Parimisht, prjashtuar Kroacin e cila
tashm sht vend antar i BE-s, Serbia, Bosnja, Mali
i Zi, Shqipria, Maqedonia dhe Kosova jan t gjitha n
trajektoren e till me tendenca t qarta pr integrimin
n Bashkimin Evropian. Si rrjedhoj e ksaj agjende integruese, kto shtete kan marr pr baz zhvillimin e
shum fushave q i prafron me BE-n, veanrisht n
ato q lidhen me sundimin e rendit dhe ligjit. Konfiskimi
i pasuris po ashtu sht nj nga fushat e politikave institucionale n t ciln kto shtete kan vendosur bazat
ligjore dhe jan duke ndrtuar sistemet e tyre prkatse.
M tutje, do t japim nj pasqyrim t shkurt t sistemeve
t konfiskimit t pasuris t disa prej vendeve t rajonit
q paraqesin sisteme t ndryshme n mes vete.

3.1.1 Shqipria
Republika e Shqipris n vitin 2009 ka miratuar Ligjin pr
Parandalimin dhe Goditjen e Krimit t Organizuar
dhe Trafikimit Nprmjet Masave Parandaluese
Kundr Pasuris28 Ky ligj, i njohur n retorik si ligji anti-mafia parasheh konfiskimin mbi bazn penale por krahas

28 Republika e Shqipris, Ligji nr 10.192, dat 03.12.2009; http://www.pp.gov.al/eb/


ligj_per_parandalimin_dhe_goditjen_e_krimit_te_organizuar_dhe_trafikimit_nepermjet_masave_parandaluese_kunder_411.pdf;

32

ksaj, parasheh edhe procedurn civile t konfiskimit. Neni 6


i Ligjit prcakton objektin e verifikimit t tij duke listuar mjetet
financiare, pasurit, veprimtarit ekonomike, tregtare dhe
profesionale, nivelin ekonomik si dhe burimin e t ardhurave.
Mbi kto objekte verifikimi mund t shihet tendenca pr
ta materializuar logjikn anti-mafia dhe kjo list verifikimi
parimisht sht mjaft gjithprfshirse dhe mund t shrbej
si nj baz e mir pr sekuestrim dhe konfiskim t pasuris.
Ligji anti-mafia n Shqipri sht i aplikueshm pr personat
fizik dhe t afrmit e tyre si dhe personat juridik. Parimi
themelor i bazs s vendosur me ligjin anti-mafia n Shqipri
qndron n faktin se procedurat civile t konfiskimit jan t
pavarura nga kushtet, niveli dhe prfundimi i procedurave
penale t ushtruara ndaj subjekteve.29
Ligji n fjal, sht nj vazhdimsi e logjiks s sundimit
t rendit dhe ligjit t vendosur m hert edhe me Ligjin
pr Parandalimin dhe Goditjen e Krimit t Organizuar t
vitit 2004. Rrjedhimisht ndryshimet e proceduara kan
pasur pr qllim luftimin akoma m t madh t krimit t
organizuar si nj nevoj permanente e brendshme, po aq
sa edhe krkes e Bashkimit Evropian, tendenca kto t
shfaqura mjaft hapur n Ligjin ekzistues.
Sistemi i przier i Shqipris sht strukturalisht m i
avancuar sesa ai i Kosovs apo shumics s vendeve

29 Alan Bacarese and Pedro Gomes Pereira, Technical Paper on Criminal


Asset Recovery System in Serbia and Comparative Analysis with
other Systems in Central and Western Europe Council of Europe, July,
2010, fq. 13; https://www.coe.int/t/dghl/cooperation/economiccrime/corruption/projects/
car_serbia/Technical%20papers/2358-CAR-TP18_%202010.pdf;

Si rrjedhoj e ksaj agjende integruese, kto shtete kan marr pr


baz zhvillimin e shum fushave q i prafron me BE-n, veanrisht
n ato q lidhen me sundimin e rendit dhe ligjit.

t rajonit, pikrisht duke u bazuar n mundsin e konfiskimit me procedur civile, dhe ka prodhuar deri me tani
disa efekte dhe pritet t ket ndikim edhe m t madh,
prderisa kohve t fundit jan vrejtur tendenca prher
e n rritje pr luftimin e krimit t organizuar, pastrimit t
paras dhe luftimin e korrupsionit dhe dekriminalizimit
t akterve politik.

3.1.2 Serbia
Pas prpjekjeve pr t konsoliduar demokracin, Serbia
ka shfaqur pretendimet e saj q t jet pjes e Bashkimit
Evropian, duke synuar kshtu prmbushjen e obligimeve
q dalin n kuadr t kushteve pr antarsim. Konsolidimi i qeverive demokratike megjithat sht shoqruar
me shum probleme t natyrave t ndryshme. Pr nj
koh t gjat Serbia ka qen vend ku krimi i organizuar
ka qen aq i fuqishm sa q ka arritur t pengoj kalimin tranzicional nga ish socializmi n ekonomin e lir t
tregut.30 N kt aspekt, qeverit e ndryshme prgjat
dhjet viteve t fundit kan marr prsipr prpjekjet pr
t ulur shkalln e krimit t organizuar. Si rrjedhoj, nj
mori iniciativash ligjore q jan ndrmarr, jan t modelit
evropian, n t cilat vrehet tendenca pr t prshtatur
legjislacionin vendas me at t Bashkimit Evropian. Nj

nga ligjet e tilla, sht edhe ai mbi Mbajtjen dhe Konfiskimin e Pasuris s fituar prmes Krimit.31 Ky
ligj trajton pasurin e fituar prmes veprave penale t
prcaktuara n 13 Nene t Kodit Penal t Serbis, duke i
dhn kshtu tiparet e nj politike konfiskimi me baz penale. Pr nga struktura menaxhuese dhe implementuese
e ligjit, jan prcaktuar dy organe themelore q ushtrojn
veprimtarin e implementimit t tij, prkatsisht Njsia e
Inteligjencs Financiare dhe Drejtoriati pr Menaxhimin
e Pasuris s Konfiskuar, n kuadr t Ministris s
Drejtsis.32 E veanta e Ligjit pr Konfiskimin e Pasuris n Serbi sht fakti se krahas karakterit penal dhe
ndrlidhjes s konfiskimit me veprn penale t gjykuar,
kompetencat pr nisjen e hetimeve jan t definuara
n kuadr t veprimtaris s Njsis s Inteligjencs
Financiare, konkretisht, indiciet pr t hetuar nj pasuri
zhvillohen sipas parametrave t ksaj njsie. Ligji pr
Konfiskim t Pasuris i Republiks s Serbis po ashtu
definon n mnyr mjaft t theksuar t gjith shkalln e
procedurave dhe veanrisht ato q kan t bjn me ballafaqimin e palve n gjykat. Me gjith bazn ligjore q
vazhdimisht ka qen subjekt i tendencave pr t shnuar
prparim, rastet e konfiskimit t pasuris s prfituar nga
krimi i organizuar ende jan brenda margjins rajonale.
Prkatsisht, konfiskimet e pasuris n Serbi sillen mesatarisht me 6-10 raste pr vit kalendarik.33
31 Ligji pr Mbajtjen dhe Konfiskimin e Pasuris nga Krimi: http://www.ohchr.org/Documents/Issues/Mercenaries/WG/Law/Serbia/LawOnSeizure.pdf;
32 Po aty, neni 6 dhe 8;

30 OSCE Policing the Economic Transition in Serbia Belgrade, Feb,


2005, fq 6-7; http://www.osce.org/serbia/18312?download=true;

33 Shih Raportin e Progresit pr Serbin, 2013: http://ec.europa.eu/enlargement/pdf/


key_documents/2013/package/sr_rapport_2013.pdf;

33

3.1.3 Rumania
Rumania deri von konsiderohej si nj ndr vendet m t
korruptuara t Bashkimit Evropian.34Megjithat, viteve t
fundit jan br prpjekje t mdha dhe jan funksionalizuar nj numr agjencish dhe institucionesh relevante
pr luftimin e krimit t organizuar dhe korrupsionit, t cilat
kan dhn rezultate t knaqshme. N termat e konfiskimit t pasuris, Rumania pr dallim nga Shqipria e
Serbia, nuk ka nj ligj qendror pr konfiskim t pasuris.35
Provizionet ligjore pr konfiskim mund t gjenden n disa
akte juridike t ndryshme, ndrsa n nj vshtrim t prgjithshm, Rumania aplikon tre lloje konfiskimesh:
-

Konfiskimin me Baz Penale t prcaktuar me


Kodin Penal n t cilin prfshihen veprat e krimit
t organizuar, korrupsionit, pastrimit t paras,
trafikimit me qenie njerzore, trafikimit t armve
dhe drogs etj. Subjekt i konfiskimit n kt rast
jan t gjitha ato pasuri t prfituara nga kryerja e veprave penale t lartprmendura, si dhe
pasurit apo asetet me t cilat jan prfituar
pasurit;

Konfiskimin me Baz t Procedurs Administrative, n t ciln prfshihen pasurit e prfituara


nga pjesmarrja n prcaktimin e nj vendimi
t procedurs administrative dhe q i njjti ka
qen ilegal; dhe

Konfiskimin mbi Bazn e Vlersimit t Agjencis


Kombtare t Integritetit, e cila n kuadr t
vlersimit t pasuris, n rast t mosprputhjes
s deklarimit t pasuris me shuma mbi 10,000
Euro t diskrepancs n mes t aseteve t
deklaruara dhe atyre t gjetura, konfiskim ky
q bartet prmes procedurs civile me vendim
gjykate;

Nga ky kndvshtrim, sistemi rumun i konfiskimit edhe


pse nuk ka nj akt unik prcaktues t t gjitha normave
dhe procedurave, prap se prap ofron disa mundsi pr
34 Centrul de Resurse Juridicie Corruption, Confiscation and Asset Recovery policy in Rumania Policy Report, 2013, http://www.crj.ro/userfiles/editor/
files/Raport%20CRJ%20-%20Recuperarea%20produselor%20infractiunilor%20de%20
coruptie.pdf;
35 Transparency International Brochure on Confiscation of Assets in Italy, Rumania and
Bulgaria: http://www.transparency.org.ro/proiecte/proiecte_in_desfasurare/proiect_13/
Brochure_EN_web.pdf

34

konfiskim t pasuris t cilat do t ishin efektive edhe


pr vendet tjera t rajonit. Veanrisht, procedura e konfiskimit mbi bazn e vlersimit t deklarimit t pasuris
sht nj mekanizm shum i dobishm dhe q do t
mund t aplikohej edhe n Kosov.
Rastet e trajtuara m lart, paraqesin nj kombinim perspektivash dhe modelesh t konfiskimit t pasuris t
cilat kan funksionuar dhe funksionojn mjaft mir n
kuadr t zbatimit t politiks s konfiskimit t pasuris
s prfituar jashtligjshm. Prve sistemeve me baz
penale, si sht ai i Kosovs dhe Serbis, sistemet tjera
t prziera (mikse) kan nj avantazh n kt drejtim dhe
iu prgjigjen m leht nevojave reale t konfiskimit t
pasuris jo domosdoshmrisht t lidhur me gjykimin final
pr nj vepr penale.
Duke konsideruar politikn aktuale dhe natyrn si dhe
rezultatet e konfiskimit t pasuris n Kosov, detyrimisht
bhet e qart se nj lvizje n drejtim t shqyrtimit t ksaj
politike sht mse i nevojshm.

04
NJ PERSPEKTIV
KRAHASUESE
LIGJORE PR
KONFISKIMIN
E PASURIS N
KOSOV
35

qershor t 2015, Ministria e Drejtsis, pas


nj analize t br nga ekspert t brendshm
dhe grupe punuese ndr-sektoriale, ka arritur
n prfundim se sht e nevojshme t shtrohet
pr diskutim dhe t hartohet nj ligj i ri pr konfiskimin
e pasuris n Kosov.36 N nj koncept dokument t
hartuar nga MD-ja si pararends t nevojs pr nj debat
m t thell rreth formatit t ligjit t ri q pritet t hartohet,
sht potencuar nevoja pr ti dhn rast konfiskimit t
pasuris q ndrlidhet me aktivitetin e krimit ekonomik por
jo domosdoshmrisht t lidhur me nj denim t forms s
prer.37 Kjo sht hera e par q tendencat e tilla dalin n
pah nga ana e Ministris s Drejtsis dhe i hapet mundsi debatit pr nj ligj t karakterit t plot anti-mafia.
Megjithat, n rastin m t mir, duhet shqyrtuar alternativat q Ministria e Drejtsis sht shfaqur e gatshme
ti shtroj pr diskutim.
Ideja q sht synuar t shtrohet ka t bj me arritjen e
nj statusi t till juridik q konfiskimi i pasuris t arrihet
edhe pa vendime gjyqsore. Megjithat, nj sistem i till
do t kishte efekte edhe n disa dimensione t tjera,
prap se prap pr shtyllat themelore t sistemit si sht
pr shembull barra e provs, ministri Kui nuk ka qen
optimist, se e njjta mund tiu kaloj drejtprdrejt personave t akuzuar apo subjekt t konfiskimit. shtja
e Barrs s Provs n fakt prbn nj nga shtyllat e
debatit q duhet t z vend gjat procesit t shqyrtimit
t ligjit anti-mafia n Kosov.
36 Ministria e Drejtsis, http://www.md-ks.net/?page=1,8,1571;
37 Ministria e Drejtsis, Koncept Dokumenti pr shtjen e pasuris s fituar n mnyr
t pajustifikueshme: http://www.md-ks.net/repository/docs/Koncept_Dokumenti_per_ceshtjen_e_pasurise_se_fituar_ne_menyre_te_pajustifikuar__-_anti-mafia.pdf ;

36

Deri m tani, barra e provs ka qen n duar t hetuesis,


policis dhe gjykats, t cilat prmes t dhnave dhe
fakteve t grumbulluara nga procesi i hetimit, me aktin e
shpalljes s vendimit final pr subjektin e veprs penale,
kan ndrmarr edhe procedurat e konfiskimit vetm deri
n masn sa provat e poseduara kan argumentuar se
pasuria e caktuar sht prfituar me vepr penale. Kjo
natyrisht se e bn t vshtir edhe punn e organeve t
hetuesis dhe gjyqsis dhe rrjedhimisht edhe prodhon
efekte m t vogla n konfiskimin e pasuris. N rastin
tjetr, prmes ligjit t ri dhe n mnyr q i njjti t ket
karakterin e plot anti-mafia, barra e provs do t duhet
t kaloj nga hetuesia dhe prokurori tek i dyshuari pr
vepr penale. Veanrisht nse tentohet q ktij sistemi
t konfiskimit tia shtojn edhe aspektin e konfiskimit
mbi baz civile, sht mse e nevojshme q paralelisht
me strukturimin e sistemit, t rregullohet edhe shtja e
barrs s provs, dhe veanrisht pr procedurn civile
t konfiskimit, n mnyr q e njjta t jet trsisht n
prgjegjsi t subjektit t hetimit. Kjo qasje sht kundrshtuar nga ministri Kui gjat takimit n Ministrin e Drejtsis, me iden q nj transformim i prgjegjsis apo
barrs s provs dhe pr m tepr n nj procedur
civile t konfiskimit do t ishte mjaft e vshtir pr tu
implementuar n Kosov pr shkak t rrethanave t prgjithshme dhe mungess s dokumentacioneve, mungess s regjistrimit t pronave dhe pasurive apo ndarjes
s tyre n rrethet familjar sipas modelit tradicional t
trashgimis dhe pr t cilat nuk ka t dhna etj. Prve
aspektit t Barrs s Provs, nj tem e rndsishme
q duhet shtruar pr debat sht edhe Harmonizimi
i praktiks pr konfiskimin e pasuris (Procedura
penale vs. Procedura Civile). Duke pasur parasysh se

sht e nevojshme q t definohen mir edhe indiciet apo red flags t


politiks s konfiskimit mbi bazn civile, n mnyr q t ket nj bilanc t
definuar mir n mes t respektimit t t drejtave t njeriut, prkatsisht
privatsis dhe t drejts s prokurorit pr t nisur nj procedur hetimore.

deri m tani Kosova ka aplikuar n sistem konfiskimi me


baz penale, ndrsa sht duke shfaqur tendenca pr t
kaluar n nj sistem miks, sht shum me rndsi q t
prcaktohen qart termat, procedurat dhe praktikat se kur
dhe si korrespondojn n mes vete nj procedur penale
dhe nj procedur civile e konfiskimit. Pr m tepr,
sht e nevojshme q t definohen mir edhe indiciet
apo red flags t politiks s konfiskimit mbi bazn civile, n mnyr q t ket nj bilanc t definuar mir n
mes t respektimit t t drejtave t njeriut, prkatsisht
privatsis dhe t drejts s prokurorit pr t nisur nj
procedur hetimore. M konkretisht duhet t definohen
mir se cilt jan faktort q mund t nxisin nj prokuror
pr t ndrmarr nj procedur hetimi me karakter civil.
Sistemi i deklarimit t pasuris pr shembull, mund t
jet nj nga indikatort kryesor mbi bazn e s cilit, nj
prokuror mund t bj hulumtime preliminare dhe t nxjerr indicie t qndrueshme dhe t bazuara para se t
zhvilloj nj hetim t plot civil pr konfiskimin e pasuris
s kundrligjshme. Nj tjetr element q duhet t karakterizoj procesin e hartimit t ligjit anti-mafia n Kosov,
sht edhe diskursi logjik mbi natyrn q prmban ligji,
prkatsisht debati n mes t nocionit pasuri e fituar
me vepr penale apo pasuri e fituar n mnyr
joligjore. Natyrisht se nga kndvshtrimi i procedurs
mbi baz penale, subjekti i konfiskimit sht ai q ka
kryer veprn penale, prkatsisht t cilit i konfiskohet
pasuria e prfituar me vepr penale e prcaktuar mir n
Kodin Penal. N nj situat kur prve procedurs penale
prezantohet edhe procedura civile, sht me rndsi q
t shqyrtohet terminologjia dhe logjika prcaktuese e
efektit t ligjit. N nj situat t till, terminologjia sht
shum e rndsishme pr shkak se tashm nuk kemi t

bjm me nj konfiskim t pasuris s prfituar me vepr


penale, por me konfiskim t pasuris s pajustifikueshme
apo t prfituar n mnyr joligjore. Sipas ksaj logjike,
debati duhet t z vend n mes termit pasuri e pajustifikueshme dhe pasuri e prftuar n mnyr joligjore pr
shkak se njra an, konkretisht pasuria e pajustifikueshme
paraqet tendencat e konfiskimit t do lloj pasurie pr t
ciln subjekti nuk ka dshmi t prejardhjes, gj q do t
ishte mbase e teprt n kt situat aktuale, por n ann
tjetr, nocioni pasuri e prfituar n mnyr joligjore, do t
ishte gjithprfshirs dhe do t nnkuptonte n vetvete
edhe bazn penale edhe at civile t konfiskimit.

37

38

05
REKOMANDIMET
THEMELORE

39

kuadr t prpjekjeve tona pr t kontribuar


n nj shoqri demokratike, t sundimit t rendit dhe ligjit dhe t nj qeverisje prgjegjse
dhe t prkushtuar n prmbushjen e mandatit
institucional, ky hulumtim analitik, ka pasur pr qllim t
studioj modalitetet dhe t shtroj pr debat shtjen e
konfiskimit t pasuris, par nga nj perspektiv e re, prkatsisht nga nevoja pr nj ligj t ri me karakter t plot
anti-mafia. Nevoja pr nj pako t till sht konfirmuar
jav m par edhe nga raportet negative t Bashkimit
Evropian pr liberalizimin e vizave pr Kosovn, duke
mbshtetur argumentet e tyre pikrisht n mungesn
e nj qasje serioze n luftimin e krimit ekonomik dhe
korrupsionit. Si rrjedhoj, domosdoshmria e nj ligji t ri q synon t prmbush t gjitha aspektet e pa
funksionalizuara deri m tani, n mnyr q lufta kundr
krimit t organizuar dhe pasuris s gjeneruar nga ai t
marr kuptim, tashm nuk sht m nivel synimi por nj
domosdoshmri e imponuar pr Republikn e Kosovs
n rrugn e saj drejt integrimeve t mtejme evropiane.
N kuadr t ktij hulumtimi, ka pasur tendenca pr t
matur shkalln e knaqshmris s akterve prgjegjs
me zbatimin e legjislacionit n fuqi n fushn e konfiskimit
t pasuris. Po ashtu jan studiuar disa praktika rajonale
dhe legjislacione gjegjse t cilat kan shrbyer si nj
baz e mir krahasimi sistemesh pr t kuptuar modele t
ndryshme t konfiskimit t pasuris dhe pr t prfytyruar
m shum opsione q do t mund t ishin t zbatueshme
n Kosov. Rrjedhimisht, pas nj pune disamujore, ohu!
prmes ktij studimi/analize, ka prpiluar disa rekomandime pr procesin e mtutjeshm t hartimit t politiks s
konfiskimit t pasuris dhe Ligjit Anti-Mafia n prgjithsi.

40

Rekomandimet:
a) Baza e Re Ligjore. Me gjith synimet pr
t kuptuar natyrn e legjislacionit aktual dhe
mundsin pr adoptimin e tij dhe shqyrtimin e
aspekteve t caktuara pr t prmirsuar bazn
ligjore, kjo tashm sht e pamjaftueshme dhe
si rrjedhoj, nevoja pr nj baz trsisht t re
ligjore q do t adresonte t gjitha shtjet e
shtruara m sipr, sht mse e nevojshme.
Megjithat, kjo baz e re ligjore duhet t prfshij
nj proces t konsiderueshm kshillimesh me
akter t interesuar n mnyr q t reflektoj
kt kombinim perspektivash dhe t shrbej
si nj mjet funksional, pr dallim nga Ligji pr
Kompetencat e Zgjeruara, prmes s cilit edhe
pas tre vitesh t miratimit, nuk sht zgjidhur
asnj rast i vetm i konfiskimit;
b) Kuptimi i Ligjit Anti-mafia. Ligji i ri, n mnyr
q t ket karakter anti-mafia, si pretendohet
nga Ministria e Drejtsis, duhet t prfshij domosdoshmrisht diskurset si jan prmendur
edhe n kt punim, dhe ku prfshihen: barra
e provs, procedura civile, retroaktiviteti, njohja
e instrumenteve juridike t ngrirjes, sekuestrimit dhe konfiskimit, etj. Vetm me prfshirjen e
ktyre elementeve, mund t konsiderohet se
ky ligj do t shrbej pr qllimin e konfiskimit
t pasuris dhe do t arrij efekte t tilla q i
prgjigjen objektivave t politiks s konfiskimit
n prgjithsi;

Ligji i ri, n mnyr q t ket karakter anti-mafia, si pretendohet nga


Ministria e Drejtsis, duhet t prfshij domosdoshmrisht diskurset
si jan prmendur edhe n kt punim, dhe ku prfshihen: barra e
provs, procedura civile, retroaktiviteti, njohja e instrumenteve juridike
t ngrirjes, sekuestrimit dhe konfiskimit, etj.

c) Barra e Provs. Meqense sht diskutuar


edhe m lart, rekomandimi yn sht q barra
e provs t jet subjekt diskutimi t gjr, dhe
q t arrij n at baraspesh e cila n njrn
an e obligon subjektin e hetimit t ofroj prova
dhe dshmi pr prejardhjen e pasuris s tij,
ndrsa n ann tjetr, t sigurohet q me rastin
e hetimit, organi hetues t reflektoj objektivitet
q korrespondon me rrethanat e prgjithshme
n Kosov dhe q rrjedhimisht t respektohet
e drejta e privatsis dhe t drejtat e njeriut n
prgjithsi;
d) Retroaktiviteti. N mnyr q ligji t marr
karakter anti-mafia, nj nga shtjet baz q ai
duhet t prmbaj sht retroaktiviteti. Koha kur
retroaktiviteti do t duhej t hynte n fuqi sipas
mendimit ton sht nga muaji janar i vitit 2000.
Po ashtu, pr t forcuar retroaktivitetin si entitet,
do t duhej q me ligj t evitohej mundsia e
parashkrimit t lndve q lidhen me pasurin
dhe konfiskimin e saj;

e) Struktura e implementimit. Gjat vizitave


n terren kemi ardhur n prfundim se n nj
rrethan t till q nnkupton sjelljen e nj ligji
t ri n t cilin prfshihet edhe konfiskimi me
baz civile, ather paralelisht me kt sht
mse e nevojshme q t ngritn kapacitetet
profesionale t akterve institucional q jan
prgjegjs pr implementimin e tij. Si rrjedhoj, sht e rekomandueshme q pr zbatimin e
ligjit anti-mafia, t ndrtohen ekipe t veanta
prokurorsh, hetuesish madje edhe gjykatsish,
t cilt do t merren ekskluzivisht me zbatimin
e tij;
f)

Instrumentet juridike. Baza ligjore aktuale


sht e pa unifikuar n aspektin e njohjes s
entiteteve dhe instrumenteve juridike t politiks
s konfiskimit t pasuris. Pr kt shkak, n
ligjin e ri sht e nevojshme q t specifikohen
n mnyr t hollsishme t tri instrumentet juridike, prkatsisht: ngrirja, sekuestrimi dhe
konfiskimi;

41

42

You might also like