HUBUNGAN MANUSIA DALAM PENTADBIRAN

GMGM301
PENGENALAN
3

Agensi-agensi awam ditubuhkan dengan objektif utama untuk memenuhi keperluan

rakyat dan negara. Bagi mencapai objektif tersebut, sistem penyampaian perkhidmatan awam
yang berintegriti tinggi adalah diperlukan supaya dasar-dasar kerajaan dapat dilaksanakan
secara berkesan. Kepentingan integriti kepada perkhidmatan awam adalah untuk mewujudkan
pentadbiran dan perkhidmatan awam yang cekap dan berdisiplin menerusi penerapan nilai-nilai
murni yang dapat mengatasi masalah dan kelemahan dalam pelbagai aspek pemerintahan
seperti pengurusan kewangan, pengendalian kes-kes tatatertib, rasuah, penyalahgunaan kuasa
dan penyelewengan yang ditegah oleh peraturan, perundangan serta agama.
Secara ringkas, integriti boleh ditakrifkan sebagai kejujuran dan ketulusan serta
kesempurnaan dan keutuhan. Membariskan empat ciri utama dalam konsep integriti iaitu sifat
yang menyeluruh, jitu, benar dan jujur .Pengertian integriti telah ditakrif lebih jelas lagi dalam
Plan Integriti Nasional 2004 yang membawa maksud kualiti unggul yang wujud dalam kalangan
individu dan berteraskan prinsip teguh kepada kejujuran dan amalan bermoral. Berdasarkan
takrifan ringkas ini, integriti boleh difahami sebagai nadi utama kepada pencapaian hasil kerja
berkualiti yang dipertanggungjawabkan kepada seseorang individu atau organsiasi dengan
berlandaskan ciri-ciri kerja bersepadu dan menyeluruh. Integriti perlu dilihat sebagai satu
komitmen terhadap prinsip moral yang tinggi dalam memikul dan menjalankan sesuatu tugas
sama ada pada peringkat individu atau organsisasi.

218475

HUBUNGAN MANUSIA DALAM PENTADBIRAN

GMGM301
3
Pada peringkat individu, penghayatan konsep integriti bererti seseorang kakitangan
perlu menunjukkan keselarasan di antara apa yang dikatakan dengan apa yang dilakukan
bertindak menurut prinsip moral, etika dan undang-undang, mengutamakan kepentingan umum
melebihi kehendak dirinya sendiri dan melakukan kerja dengan kualiti yang bermutu dan tepat.
Sementara di peringkat organisasi, penghayatan integriti perkhidmatan terjelma dalam bentuk
perumusan dan pelaksanaan kod etika, piagam pelanggan, proses kerja dan pematuhan
terhadap amalan terbaik.Ke arah pengukuhan integriti dalam penyampaian perkhidmatan
awam, pelbagai dasar telah dilaksanakan kerajaan seperti Dasar Etika Perkhidmatan Awam
dan Konsep Perkhidmatan Cemerlang; Dasar Bersih, Cekap dan Amanah; Dasar Nilai dan Etika
Dalam Perkhidmatan Awam; Dasar Penerapan Nilai-nilai Islam Dalam Perkhidmatan Awam dan
Dasar Tonggak Dua Belas. Dasar-dasar telah dipraktikkan dalam pelbagai program di peringkat
organisasi seperti penggunaan tanda nama, piagam pelanggan, penggubalan kod etika kerja,
manual kerja, fail meja, sistem pejabat terbuka, modul pengurusan integriti, hari bertemu
pelanggan, pusingan kerja dan penubuhan pasukan. Komitmen kerajaan meningkatkan integriti
dalam penyampaian perkhidmatan awam telah dilakukan dari masa ke semasa menerusi
pelbagai cara. Antaranya termasuklah penubuhan Biro Pengaduan Awam (BPA) pada tahun
2000 yang membolehkan orang awam menyalurkan aduan secara terus ke Jabatan Perdana
Menteri serta penggubalan Pelan Integriti Nasional (PIN) pada tahun 2004.

218475

HUBUNGAN MANUSIA DALAM PENTADBIRAN

GMGM301
3
Bagi sektor kerajaan, cabaran membentuk dan mengekalkan integriti perkhidmatan yang
baik berat untuk dipikul memandangkan saiz organsiasi awam dan bilangan kakitangannya
yang besar. Pada tahun 2008, jumlah penjawat awam dianggarkan bersamaan empat peratus
jumlah penduduk negara atau mewakili 10 peratus jumlah gunatenaga negara. Statistik ini
bererti bagi setiap 10 pekerja di Malaysia, seorang daripada mereka adalah penjawat awam
dan bagi 27 juta penduduk, ia mencerminkan seorang kakitangan awam memberi khidmat
untuk sejumlah 27 penduduk . Statistik menunjukkan data yang lebih tinggi apabila melaporkan
nisbah penjawat awam berbanding penduduk di Malaysia pada tahun 2008 adalah 4.68
peratus. Nisbah ini juga dilaporkan jauh mengatasi keadaan di beberapa Negara Sedang
Membangun (NSM) lain seperti Thailand (2.06 peratus), Indonesia (1.79 peratus), Korea (1.89
peratus), Filipina (1.81 peratus), Laos (1.24 peratus) dan Kemboja (1.18 peratus).
Nisbah penjawat awam yang tinggi berbanding penduduk seharusnya dapat
menunjukkan kecekapan dan keefisienan sistem penyampaian perkhidmatan kerajaan kepada
rakyat. Malangnya, prestasi dan integriti perkhidmatan awam di Malaysia masih di tahap
bermasalah. Isu-isu seperti rasuah dan ketidakcekapan penyampaian perkhidmatan awam
semakin bertambah serius. Peratus kes-kes penipuan di dalam agensi kerajaan dilakukan oleh
para pegawai kerajaan itu sendiri.
Dapatan ini menegaskan wujudnya penglibatan penjawat awam dalam pelbagai kes
salah laku yang menjejaskan integriti perkhidmatan seperti ketidakhadiran kerja , perlanggaran
disiplin, salah laku lain, penyalahgunaan dadah, menerima hadiah dan rasuah hiburan,
keberhutangan serius dan kesalahan memiliki harta melebihi kemampuan kerjaya.

218475

HUBUNGAN MANUSIA DALAM PENTADBIRAN

GMGM301 Penelitian ke atas laporan pengaduan awam. Mendapati agensi-agensi awam berkaitan
3
penguatkuasaan seperti Polis Di Raja Malaysia (PDRM), Jabatan Pengangkutan Jalan (JPJ)
dan Kastam Diraja Malaysia (KDRM) adalah antara agensi tertinggi menerima pengaduan
orang ramai. Agensi yang mendapat pengaduan tertinggi adalah PDRM, JPJ, Pejabat
Tanah/Daerah dan Majlis Perbandaran. Sesetengah agensi ini seperti PDRM terus kekal
bermasalah dengan merekodkan data pengaduan awam tertinggi. PDRM, KDRM, JPJ,
Imigresen dan agensi berkaitan pelesenan sebagai agensi paling tinggi terlibat rasuah dan
penyalahgunaan kuasa.
Kajian-kajian lepas dan laporan berkaitan integriti pada amnya agak tertumpu pada isu
rasuah, penyelewengan dan penyalahgunaan kuasa sebagai kunci memahami integriti. Artikel
ini menghujahkan bahawa pengaduan awam secara teknikal boleh berfungsi sebagai satu
petunjuk penting dalam memahami integriti para penjawat awam dan sesebuah agensi. Perkara
ini penting kerana sesebuah pengaduan awam adalah satu ekspresi ketidakpuashatian orang
ramai terhadap mutu, kualiti, layanan dan perkhidmatan yang diberi oleh penjawat awam atau
sesebuah

agensi.

Peningkatan

pengaduan

awam

secara

teknikal

menggambarkan

kemerosotan tahap integriti perkhidmatan, khasnya apabila pengaduan yang direkod dan
disiasat mempunyai merit dan penjawat awam berkaitan dikenakan tindakan disiplin atau
tatatertib. Penggunaan pengaduan awam sebagai integrity test adalah selaras dengan
penekanan Biro Pengaduan Awam (BPA) yang menegaskan salah satu kejayaan meningkatkan
integriti agensi adalah keupayaan mengurangkan dan menyelesaikan aduan.

PENYATAAN MASALAH
218475

HUBUNGAN MANUSIA DALAM PENTADBIRAN

GMGM301 Dunia masa kini dilanda dengan isu-isu yang menggugat integriti samada individu
3
mahupun sistem pentadbiran sesebuah negara. Antara isu integriti ialah merangkumi sembilan
kategori utama iaitu salah guna kuasa, kelewatan bertindak, tiada tindakan, kegagalan
kuatkuasa, kualiti perkhidmatan kaunter dan telefon, kegagalan mematuhi prosedur dan tidak
responsif, tindakan tidak adil dan kurang kemudahan awam. Isu ini tidak hanya melibatkan
negara-negara maju seperti negara-negara dalam kelompok G-7 sahaja, malahan negaranegara membangun juga terbelenggu dengan isu-isu seperti ini termasuklah negara Malaysia.
Sistem kerajaan masa kini dilanda masalah di semua sektor.

jabatan-jabatan dan agensi

kerajaan mahupun swasta tidak terkecuali daripada gejala ini dan ternyata trennya meningkat.
Saya ingin membincangkan integriti para penjawat awam di Jabatan Pengangkutan Jalan (JPJ).
Secara tidak langsung, integriti individu yang rendah ini menyebabkan sesebuah negara boleh
mengalami kerugian yang besar.
OBJEKTIF KAJIAN
Objektif kajian ini ialah untuk :
I.

Kepentingan integriti di dalam semua sektor baik kerajaan, swasta mahupun

II.
III.
IV.

masyarakat.
Faktor-faktor yang menyebabkan kemerosotan integriti
Impak sekiranya integriti ini tidak dititik beratkan.
Kelemahan-kelemahan yang kenalpasti di dalam perlaksanaan program-program
dan aktiviti-aktiviti yang dirancang di dalam meningkat integriti individu, organisasi

V.

mahupun masyarakat.
Langkah-langkah perlu diambil bagi meningkat integriti di dalam sektor awam,
swasta dan lain-lain

METODOLOGI KAJIAN

218475

HUBUNGAN MANUSIA DALAM PENTADBIRAN

GMGM301
Kajian yang dijalankan ini adalah mengunakan kaedah :
3
Dalam pengumpulan data ini, data-data yang digunakan adalah merupakan data-data
sekunder. Data sekunder adalah merupakan data yang diterbitkan atau data yang sedia ada.
Dalam kajian ini, menggunakan data yang diperolehi daripada laman web dari Laporan
Pengaduan Awam, Ibu pejabat Jabatan Pengangkutan Jalan (JPJ). Faktor lain yang menjadi
asas pemilihan agensi ini adalah terdapatnya usaha menambahbaik integriti perkhidmatan
awam secara berterusan terutama selepas pengenalan dasar Pelan Integriti JPJ yang perlu
diberi penilaian terhadap pencapaiannya oleh masyarakat. Faktor lain yang turut mendorong
pemilihan JPJ adalah kerana saiz agensi yang besar dari segi bilangan kakitangan, cawangan
dan tahap operasi di seluruh negara yang menunjukkan perkhidmatan agensi ini mempunyai
impak yang besar ke atas masyarakat.
Proses pengumpulan data dan maklumat kajian telah dijalankan antara Julai 2010
hingga Januari 2013 melalui rujukan terhadap empat informan dari Bahagian Pengurusan,
Bahagian Korporat dan Penyelidikan, Bahagian Inspektorat dan Bahagian Penguatkuasa. Ia
dipilih berdasarkan kedudukan dan peranan mereka sebagai pegawai yang berkaitan dengan
tugas penerimaan pengaduan awam dan tindakan. Perbincangan telah dijalankan secara tidak
formal, skop pengaduan, prosedur mengenai sifat-sifat pengaduan awam dan jenis tindakan
disiplin yang diambil.

Laporan pengaduan awam yang diterima Ibu Pejabat adalah dari beberapa sumber iaitu
melalui aduan langsung pengadu di pejabat cawangan atau negeri, telefon, e-mel, surat,
faksimili, akhbar, borang maklum balas dan dari Pihak BPA/Kementerian/Audit. Pengaduan
awam JPJ adalah data sensitif dan tidak diterbit serta merangkumi kesemua bahagian iaitu

218475

HUBUNGAN MANUSIA DALAM PENTADBIRAN

GMGM301
Korporat dan Penyelidikan, Pengurusan, Penguat Kuasa, Pelesenan Kenderaan, Pelesenan
3
Pemandu, Kejuruteraan Automotif, Teknologi Maklumat, Kewangan, Hasil, Inspektorat, Akademi
serta semua JPJ negeri dan cawangannya.
Di sini hanya diberi statistik bilangan aduan tanpa disertakan ekstrak terperinci setiap
kes pengaduan. Ini telah menyebabkan kesukaran menghuraikan kandungan kes-kes
pengaduan awam dan penyiasatan kes tatatertib yang membawa kepada tindakan disiplin
tertentu seperti pembuangan kerja, pemotongan gaji dan penggantungan.

ANALISIS KAJIAN

Pembudayaan integriti dan etika individu harus melalui proses yang berterusan dan
sepanjang hayat. Ia melibatkan peranan institusi masyarakat seperti keluarga, pendidikan dan
media massa.

Pembudayaan ini di dalam organisasi pula, menuntut kepimpinan bertindak

sebagai teladan manakala kakitangan yang lain menzahirkan kod etika itu dalam tindakan
mereka. Organisasi juga perlu mempunyai matlamat dan objektif yang jelas dan realistik yang
boleh dikongsi dan difahami bersama anggota organisasi.

Ianya perlu mempunyai sistem dan prosidur yang bersistematik serta teratur bagi
melicinkan pelaksanaan tugasnya secara cekap, teratur, dan tepat. Selain itu juga mempunyai
sistem kawalan kualiti, pemantauan, ganjaran dan penghukuman.

Integriti dan etika yang

digariksan ini perlu dipatuhi kerana akhirnya individu itu bertanggungjawab keatas dirinya dan

218475

HUBUNGAN MANUSIA DALAM PENTADBIRAN

GMGM301
kepada Tuhannya. Oleh yang demikian, pentingnya integriti yang tinggi di kalangan penjawat
3
awam akan membawa sebuah negara yang adil, aman dan maju secara berterusan.

I.

Isu Integriti

Kemerosotan dalam tahap tahap integriti para penjawat awam dan perkhidmatan JPJ
bagi tempoh 2010-2013. Rumusan ini adalah berasaskan fakta terdapat kecenderungan
peningkatan aduan dalam tempoh empat tahun berbanding tren penurunan. Misalnya, bagi
tahun 2010 hingga 2013, terdapat peningkatan pengaduan awam. Secara keseluruhan aduan
yang diterima agensi bertambah bagi tempoh empat tahun pemerhatian, memperlihatkan
bahawa masalah integriti di tahap yang semakin kritikal.

218475

HUBUNGAN MANUSIA DALAM PENTADBIRAN

GMGM301
3

500
450
400
350
300
250
200
150
100
50
0

2010
2011
2012
2013

Jadual 1 :Jumlah kes tatatertib yang berlaku dalam sektor awam mengikut tahun.

I.

Integriti Berdasarkan Kandungan Pengaduan Awam

Pendedahan kandungan pengaduan awam yang diterima JPJ adalah penting kerana
analisis terhadap kandungan pengaduan dapat menjelaskan bentuk-bentuk pengataan,
pertuduhan atau ketidakpuasan hati pelanggan terhadap perkhidmatan para penjawat awam
dan agensi. kajian mendapati skop pengaduan awam bagi kes kegagalan penguatkuasaan
yang merupakan kes tertinggi dicatatkan sepanjang 2010-2013 merangkumi aspek yang luas
kerana ia merupakan tanggungjawab utama agensi pada peringkat Ibu Pejabat, negeri atau
cawangan.

218475

HUBUNGAN MANUSIA DALAM PENTADBIRAN

GMGM301 Selanjutnya bagi pengaduan perkhidmatan, kandungan utama pengaduan awam adalah
3
berkaitan masa menunggu yang lama seperti kelewatan anggota melayani pelanggan,
ketiadaan operator atau pegawai yang hendak dihubungi, ketidakpuasan hati terhadap
penggunaan operator, penyambungan yang sering terputus-putus serta cara percakapan dan
layanan yang kasar atau tidak mesra pelanggan. Dalam masalah perkhidmatan kaunter, aduan
yang kerap adalah merujuk kepada jangka masa yang panjang menunggu giliran perkhidmatan,
petugas yang kurang berkemahiran, tidak fokus menjalankan tugas serta prosedur berurusan
yang terlalu birokratik.
Bagi pengaduan kegagalan mengikut prosedur, kandungan pengaduan terbanyak
adalah ketidakpuasan hati pengadu terhadap perbuatan individu seperti potong barisan,
layanan khas kepada pihak tertentu, ketidakpatuhan terhadap prosedur operasi serta lain-lain
aspek transaksi dengan JPJ termasuk dalam permohonan permit, tender nombor dan
memperoleh kelonggaran tertentu. Kekecewaan sama ada berasas atau tidak telah
menyebabkan pelanggan melihat JPJ sebagai pihak yang tidak mengikut prosedur yang
ditetapkan.
Bagi pengaduan awam berkaitan kelewatan bertindak atau tiada tindakan berhubung
sesuatu perkara yang dirujuk oleh pengadu, kandungan adalah berkaitan masa menunggu
perkhidmatan yang lama sehingga pengadu rasa kecewa tidak mendapat maklum balas atau
tindakan susulan sewajarnya.

218475

10

HUBUNGAN MANUSIA DALAM PENTADBIRAN

GMGM301
3
1. Faktor-faktor Penyebab Kemerosotan Integriti.
a. Individu
-Kelemahan individu itu merupakan faktor asas dalam keruntuhan integriti.
Individu yang lemah didikan agama dan penghanyatan nilai-nilai murni, lemah
displin diri dan etika kerja, serta bersifat tamak dan mementingkan diri akan
menyebabkan merosotnya integriti.

Kemerosotan ini juga boleh berlaku

sekiranya individu itu hanya melihat kelemahan orang lain, enggan memeriksa
kelemahan diri sendiri, lantaran itu jauh sekali untuk mengakui dan
mengatasinya.
Tekanan hidup juga boleh menyebabkan individu terjerumus ke dalam kancah
rasuah, penyelewengan, salahguna kuasa dan gejala tidak bermoral. Hal ini
berkemungkinan lebih besar berlaku sekiranya pegangan kepada nilai-nilai
murni itu sendiri lemah.
b. Sistem dan Prosedur
-Aspek ini merangkumi pelbagai dimensi.

Disini kita mengenal pasti enam

aspek sistem dan prosedur yang boleh menjejaskan integriti iaitu:

i)
Kurang ketelusan dalam urusan yang melibatkan kepentingan
ii)

awam. Contoh seperti pengurusan tender.

Prosedur kerja yang tidak bersistematik dan tidak teratur.
Kelemahan ini boleh menyebabkan ketidakcekapan, kecelaruan
dan perselisihan pendapat sesama sendiri di dalam satu
oeganisasi.

iii)

Penguatkuasaan yang tidak berkesan dan ada kalanya dilakukan

iv)

secara terpilih sahaja.

Kurang pemantauan dan penilaian tentang keberkesanan sesuatu
strategi dan program yang dijalankan.

218475

11

HUBUNGAN MANUSIA DALAM PENTADBIRAN

GMGM301
3

v)

keupayaan sumber yang terhad sama daripada sumber manusia

ataupun

vi)

material

sehingga

menjejaskan

keupayaan

penguatkuasaan.
Undang-undang yang tidak dikemaskini mengikut peredaran dan
perubahan masa serta tidak sesuai lagi digunakan pada masa

sekarang.
c. Sturktur dan Institusi
-Kompenan yang paling mustahak dalam menjaminkan kelancaran pentadbiran
organisasi tidak kiralah kerajaan atau pun swasta mahupun masyarakat umum.
Struktur sesebuah organisasi mestilah kemas, fokus serta mempunyai matlamat
yang jelas dan difahami oleh semua peringkat anggota. Struktur ini perlulah
dikemaskini dari semasa ke semasa bagi menangani tuntutan dan cabaran yang
baru.
Struktur yang tidak kemas, tidak fokus dan tidak difamami oleh anggota akan
membazirkan sumber sedia ada.

Ini menyebabkan ia tidak berkesan untuk

mencapai objektifnya.
-Institusi merupakan peranan yang paling utama dalam keseluruhan sistem
pentadbiran. Skop, tugas dan tanggungjawab antara institusi perlu diperincikan
dan dikoordinasikan dengan bersistematik dan teratur.

Pertindihan dalam skop, tugas dan tanggungjawab boleh mengkibatkan

persiangan tidak sihat ataupun konflik institusi, serta pengabaian tanggungjawab.
Kurang koordinasi antara institusi pula boleh menyebabkan pembaziran sumber
dan tugas yang dilakukan tidak cemerlang, gemilang dan terbilang.

218475

12

HUBUNGAN MANUSIA DALAM PENTADBIRAN

GMGM301
3

d. Budaya
-Budaya yang menjunjung tinggi integriti akan memberikan persekitaran yang
kondusif kepada individu untuk tidak menyimpang dalam tingkah lakunya.
Budaya yang sebaliknya akan menyebabkan berlakunya sikap tidak ambil peduli,
tidak bertanggungjawab dan melepaskan tanggungjawab kepada individu yang
lain.

2. Impak sekiranya integriti jika tidak dititik beratkan.

Integriti dan etika adalah penting kerana kemerosotan integriti dan etika akan melumpuhkan
fungsi perjalanan sesuatu organisasi. Dengan kemerosotan integriti dan etika, tiada sesiapa
akan dapat mengagak tindakan seseorang atau hasil daripada sesuatu rancangan untuk masa
depan. Kemajuan sesebuah negara bergantung kepada cerdik pandai dan profesional yang
ada. Kemerosotan integriti dan etika akan hanya menghakis kepercayaan orang awam
terhadap cerdik pandai negara kita.

Selain itu pemerintahan menjadi lemah kerana kemerosotan integriti dan etika tidak dibendung
dengan sewajarnaya, maka pemerintah kehilangan hasil atau tergelincir daripada tindakantindakan yang sepatutnya. Kesan yang paling besar daripada kemerosotan integriti dan etika
ini ialah akan menyebabkan pentadbiran sesebuah negara menjadi kucar-kacir. Akibatnya, ia
menimbulkan masalah lain seperti kemerosotan ekonomi, pengabaian kepentingan masyarakat
dan sebagainya. kemerosotan integriti dan etika juga boleh menghancurkan pentadbiran dan
pemerintahan sesebuah Negara.

218475

13

HUBUNGAN MANUSIA DALAM PENTADBIRAN

GMGM301
3
Antara kesalahan tatatertib yang di laporkan

Lebih 10,000 pegawai kerajaan dikenakan tindakan tatatertib sejak 2002 hingga tahun lalu
termasuk 2,918 yang dibuang kerja kerana didapati melakukan pelbagai kesalahan menyalahi
Peraturan-Peraturan Pegawai Awam (Kelakuan dan Tatatertib) 1993 (Pindaan 2002).
Kumpulan pegawai sokongan adalah kakitangan awam paling ramai dikenakan tindakan, iaitu
92 peratus atau 9,649 kakitangan daripada keseluruhan 10,438 pegawai kerajaan yang
direkodkan tidak termasuk anggota tentera, polis dan kakitangan badan berkanun negeri.
Bagi tempoh sama, 1,699 pegawai kerajaan dilucutkan hak emolumen, 1,490 didenda, 813
ditangguhkan pergerakan gaji, 364 diturunkan gaji, manakala 143 lagi diturunkan pangkat.
Ketua Pengarah Jabatan Perkhidmatan Awam (JPA), Tan Sri Ismail Adam, berkata statistik
tindakan tatatertib terhadap pegawai kerajaan bagaimanapun menunjukkan penurunan setiap
tahun.

"Antara faktor utama penurunan ialah program latihan dan taklimat merangkumi bengkel,
kursus dan ceramah tatatertib yang memantapkan pemahaman pegawai terhadap peraturan.
"Selain itu, sesi kaunseling yang diwujudkan di semua kementerian dan jabatan turut membantu
mengurangkan kesalahan tatatertib. Sehingga kini, 6,000 kaunselor dan pegawai terlatih
menjalankan tugas kaunseling.

218475

14

HUBUNGAN MANUSIA DALAM PENTADBIRAN

GMGM301
"Daripada jumlah itu, 95 adalah pegawai kaunselor di bawah perkhidmatan gunasama
3
Persekutuan," katanya dalam kenyataan semalam.
Ismail berkata, statistik tahun lalu menunjukkan 714 pegawai Perkhidmatan Awam Persekutuan
dikenakan tindakan tatatertib, Perkhidmatan Awam Negeri (304), Badan Berkanun Persekutuan
(353) dan pihak berkuasa tempatan (271).
Beliau berkata, bilangan pegawai dan anggota ATM dan PDRM yang dikenakan tindakan
tatatertib bagi tempoh 2002 hingga tahun lalu masing-masing 7,390 dan 4,819. "Kes tidak hadir
bertugas pula dicatat sebagai kesalahan tertinggi dan paling ketara dengan 7,668 kes iaitu 55
peratus.
"Jenis kesalahan kedua tertinggi sepanjang 2002 hingga 2006 ialah tata kelakuan dan larangan
dengan 4,144 kes, diikuti kes mahkamah sebanyak 1,094 kes. Ini diikuti penyalahgunaan atau
pemilikan dadah berbahaya yang mencatatkan 855 kes," katanya.
Ismail berkata, penguatkuasaan peraturan sedia ada diperkemas dari semasa ke semasa bagi
memastikan ia mudah difahami semua penjawat awam.

KAJIAN
KEBERKESANAN
PERKHIDMATAN AWAM.

PENGURUSAN

TATATERTIB

DALAM

Usaha meningkatkan sistem penyampaian perkhidmatan dalam Perkhidmatan Awam sentiasa

diberi penekanan oleh kerajaan. Pelbagai tindakan telah dilaksanakan bagi memenuhi hasrat
tersebut. Antara usaha-usaha yang telah dijalankan termasuklah menambah baik sistem dan

218475

15

HUBUNGAN MANUSIA DALAM PENTADBIRAN

GMGM301
prosedur kerja, piagam pelanggan, teknologi serta peraturan dan undang-undang bagi
3
menjadikan perkhidmatan awam lebih kompetitif dan responsive terhadap masyarakat.
Sehubungan dengan itu, kajian ini cuba meneroka keberkesanan sistem pengurusan tatatertib
kakitangan dalam memperkukuhkan integriti Perkhidmatan Awam. Walaupun statistik pada
tahun 2007 menunjukkan penurunan dari segi pegawai yang dikenakan tindakan tatatertib,
namun tahap kesalahan tatatertib perlu dikawal bagi memperkasa dan memartabatkan lagi
Perkhidmatan Awam di Malaysia.
Oleh itu, kajian ini mengenal pasti kekuatan dan kelemahan sistem pengurusan tatatertib yang
ada ketika ini. Di samping itu, pengkaji juga menilai tahap keberkesanan pengurusan tatatertib
di dalam Perkhidmatan Awam terutama agensi Persekutuan, Negeri, Badan-badan Berkanun,
dan Pihak Badan Tempatan (PBT).
Kajian ini menggabungkan kedua-dua pendekatan kualitatif dan kuantitatif bagi mengumpulkan
maklumat berkaitan isu yang diterokai. Bagi kaedah kuantitatif, teknik tinjauan telah
menggunakan seramai 1,800 responden dari peringkat Kementerian, Jabatan Persekutuan,
Jabatan Negeri, Badan Berkanun, dan Pihak Berkuasa Tempatan (PBT) telah dipilih untuk
mengisi borang soal selidik yang dikirim secara pos ke jabatan masing-masing. Daripada
jumlah tersebut, 1,006 responden atau 56 peratus telah menjawab soal selidik tersebut

Bagi kaedah kualitatif pula, teknik temu bual kumpulan fokus telah digunakan dengan menemu
bual 37 responden yang mewakili 20 organisasi adalah dari kumpulan pakar manakala 131
responden dari 63 organisasi adala dari kumpulan urus setia tatatertib. Hasil dapatan kajian
menunjukkan 93.6 peratus dari kaedah perbincangan kumpulan fokus dan 74 peratus daripada
responden soal selidik bersetuju bahawa proses dan prosedur tindakan tatatertib mengambil
masa yang panjang.

218475

16

HUBUNGAN MANUSIA DALAM PENTADBIRAN

GMGM301
Kedua, 84 peratus daripada kumpulan fokus dan 43.3 peratus daripada responden soal selidik
3
menyatakan terdapat ketidakseragaman amalan dalam pelaksanaan pengurusan tatatertib.
Sebagai contoh, terdapat kes agensi-agensi kerajaan terutama PBT tidak mengguna pakai
prosedur JPA. Ketiga, 93.6 peratus daripada kumpulan fokus menyatakan Lembaga Tatatertib
sering gagal bersidang mengikut jadual yang telah ditetapkan.
Keempat, hanya 12.7 peratus daripada kumpulan fokus dan 16.4 peratus daripada responden
soal selidik bersetuju bahawa hukuman yang dijatuhkan ke atas kakitangan yang melanggar
peraturan adalah tidak setimpal dengan kesalahan yang dilakukan.
Di samping itu, 11.1 peratus daripada kumpulan fokus dan 29.9 peratus daripada responden
soal selidik menyatakan bahawa terdapat kes-kes hukuman yang dijatuhkan berbeza walaupun
kesalahan yang dilakukan serupa atau hampir sama. Kelima, 14.2 peratus daripada kumpulan
fokus menyatakan bahawa mereka tidak diberikan garis panduan yang jelas untuk menjatuhkan
hukuman yang bersesuaian dengan kesalahan yang dilakukan.

Keenam, terdapat 14.2 peratus dari kumpulan fokus dan 51.6 peratus daripada responden soal
selidik mengakui terdapat keskes yang tersilap prosedur sehingga mengakibatkan kes-kes
tersebut dibawa ke mahkamah. Ketujuh, hanya 11.1 peratus daripada kumpulan fokus
mengakui tahap kerahsiaan proses tatatertib adalah diragui berbanding dengan 45.8 peratus
daripada responden soal selidik.
Akhirnya, hanya 6.3 peratus daripada kumpulan fokus yang mengakui berlaku percanggahan
peraturan sedia ada dalam melaksanakan tindakan tatatertib. Berdasarkan hasil kajian,

218475

17

HUBUNGAN MANUSIA DALAM PENTADBIRAN

GMGM301
pengkaji telah mencadangkan beberapa strategi penambahbaikan terutama dari aspek
3
peraturan dan tatacara tatatertib serta pengurusan dan pentadbiran bagi memantapkan lagi
keberkesanan sistem pengurusan tatatertib kakitangan dalam memperkukuhkan integriti
Perkhidmatan Awam.

CADANGAN PENYELESAIAN

Sistem penyampaian perkhidmatan yang berkualiti adalah penting untuk pembangunan

negara. Kerajaan telah memperkenalkan Bidang Keberhasilan Utama Negara (NKRA) dan
Petunjuk Prestasi Utama (KPI) bagi mewujudkan elemen kebertanggungjawaban di kalangan
anggota pentadbiran dan penjawat awam dalam usaha memastikan rancangan pembangunan

218475

18

HUBUNGAN MANUSIA DALAM PENTADBIRAN

GMGM301
Negara berjalan lancar dan jayanya. Pelan Strategik JPJ 2011-2015 disediakan seiring dengan
3
iltizam kerajaan untuk melakukan proses transformasi melalui pengurusan berteraskan
pencapaian dengan menggunakan kaedah penetapan NKRA dan pengukuran KPI.
Transformasi Jabatan Pengangkutan Jalan (JPJ) merupakan kaedah baru melaksanakan kerja
melangkaui dari kebiasaan ke arah penghasilan modal insan yang mempunyai mentaliti kelas
pertama dan infrastruktur kelas pertama.
Konsep Transformasi JPJ merangkumi perubahan sistematik yang menjurus kepada
pewujudan institusi yang cemerlang dan pembinaan imej positif JPJ di kalangan masyarakat.
Usaha transformasi ini memerlukan komitmen yang padu dan berterusan oleh setiap warga JPJ
dengan mengamalkan prinsip Budaya Kerja Kelas Pertama. Budaya Kerja Kelas Pertama ialah
amalan terbaik dan terpuji yang melebihi daripada kebiasaan. Ia merangkumi aspek pemikiran,
pengurusan emosi dan dimanifestasikan melalui perlakuan, tindakan dan cara bekerja yang
penuh integriti serta dapat memuaskan hati pelanggan sebagaimana yang telah digariskan
dalam Pelan Strategik 2011 -2015.

Di antara kelemahan-kelemahan yang dikenal pasti adalah seperti berikut:

I.
II.
III.
IV.
V.
VI.
VII.
VIII.
IX.

Kegagalan penguatkuasaan
Kualiti perkhidmatan
Kegagalan mengikut prosedur
Kelewatan dan tiada tindakan
Salahlaku anggota
Tindakan tidak adil
Salahguna kuasa atau penyelewengan
Kepincagan dasar terhap undang-undang
Kurang kemudahan awam

218475

19

HUBUNGAN MANUSIA DALAM PENTADBIRAN

GMGM301
Langkah-langkah perlu diambil bagi meningkatkan integriti di dalam sektor awan, swasta dan
3
lain-lain.
Sektor Kerajaan
Kerajaan menyedari bahawa sektor awam merupakan tulang belakang di dalam pembangunan
negara.

Justeru pembudayaan nilai dan integriti mestilah pada setiap masa diterjemahkan

dalam semua aspek pelaksanaan tugas dan tanggungjawab sektor ini.

Penerapan, penghayatan dan pengamalan nilai-nilai murni serta bersih daripada gejala rasuah,
penyelewengan dan salahguna kuasa perlu sentiasa diperkukuhkan dan menjadi amalan
berterusan.

Oleh

itu,

kerajaan

telah

memperkenalkan

beberapa

konsep

bagi

memantap

dan

mempertingkatkan nilai-nilai murni dan integriti di dalam perkhidmatan awan antaranya adalah
penghayatan konsep Bersih, Cekap dan Amanah. Penerapan Nilai-nilai Islam, Budaya Kerja
Berkualiti, Kod Etika Kerja, Piagam Pelanggan dan ISO 9000.
Selain daripada itu juga, kerajaan telah mengambil beberapa pendekatan yang lain iaitu dengan
menubuhkan Biro Pengaduan Awam (BPA) sebagai satu mekanisme dan saluran untuk orang
ramai memberikan pandangan atau aduan mengenai salah tadbir, salahguna kuasa, dan
penyelewengan dalam perkhidmatan awam.
Unit Pemodenan Tadbiran dan Perancangan Pengurusan Malaysia (MAMPU) juga ditubuhkan
sebagai peneraju pembaharuan pentadbiran dalam mengwujudkan perkhidmatan awam yang
moden, cekap dan berkesan.

218475

20

HUBUNGAN MANUSIA DALAM PENTADBIRAN

GMGM301
Lain-lain insitusi kerajaan yang ditubuhkan bagi meletakakan isu integriti pengurusan kerajaan
3
sebagai fokus utamanya adalah seperti Jawatankuasa Khas Kabinet Mengenai Keutuhan
Pengurusan Kerajaan (JKKMKPK) serta Jawatankuasa Keutuhan Pengurusan (JKP) di
peringkat, persekutuan, negeri dan daerah.
Satu garis panduan penghayatan dan pegamalan nilai-nilai murni juga dikesankan oleh
kerajaan bertujuan untuk meningkatkan integriti penjawat awam.
Himpunan nilai teras yang diterapkan sebagai panduan penghayatan dan pengamalan ini ialah
amanah, benar, bijaksana, adil, telus dan bersyukur.
Selain daripada itu juga, penekanan elemen etika dan integriti yang dinyatakan diatas Kod
Etika Hakim (1994) dan Kod Etika bagi Anggota-Anggota Pentadbiran (1997) juga telah digubal
dan diguna pakai.

KESIMPULAN

Integriti merupakan satu satu sifat yang paling penting yang perlu ada didalam diri invididu.
Tanpa integriti wujudlah suatu gejala penyelewengan, salahguna kuasa dan rasuah. Ianya juga
ditaksirkan sebagai tidak berintegriti kerana perilaku manusia yang tipis imannya, rendah asas
akhlak, dhaif akal budi, tamak, pilih kasih, dorongan nafsu dan cita-cita melulu demi
kepentingan peribadi .Justeru, semua pihak seharusnya prihatin untuk terus membudayakan
dan mengamalkan nilai-nilai murni dan etika kehidupan yang baik demi untuk memastikan
masyarakat negara kita berintegriti tinggi.
JPJ perlu berupaya mencari alternatif yang dapat memperbaiki kelemahan kakitangannya
seperti masalah kekurangan pendidikan dan nilai-nilai murni serta kegagalan melihat
kelemahan diri sendiri yang mendorong kepada kewujudan masalah integriti.

218475

21

HUBUNGAN MANUSIA DALAM PENTADBIRAN

GMGM301
Pada aspek kepimpinan pula, agensi perlu memastikan para pemimpin yang memegang
3
jawatan berkeupayaan menunjukkan teladan dan iltizam yang kuat serta tidak melanggar
peraturan jabatan dan kerajaan. Aspek-aspek kelemahan sistem dan prosedur kerja yang
terdedah kepada kelemahan seperti dasar dan tindakan yang kurang telus, garis panduan yang
kabur, penguatkuasaan yang berpilih, pemantauan yang lemah dan perundangan yang
bercanggah perlu diselesaikan secara agresif.
JPJ juga perlu menambahbaik sistem kualiti dan perlu bergerak menuju kepada pengiktirafan
ISO9001:2008 ke arah mengurangkan pengaduan awam. Di satu aspek lain, struktur organisasi
dan persekitaran kerja penjawat awam juga perlu berubah ke tahap lebih baik bagi memastikan
tadbirurus yang lancar.

Pengurangan aduan pelanggan juga dapat dilaksanakan melalui pelbagai usaha lain seperti
memantapkan lagi peranan unit pematuhan Inspektorat dalam menjalankan audit dan
pemeriksaan SOP, siasatan pengaduan, pengujian integriti, fungsi-fungsi compliancedan
kawalan kuasa budibicara menerusi sistem automasi meliputi Automatic Enforcement System
(AES) dan projek naiktaraf sistem komputer.
Dalam semua sektor dan istilah integriti dipandang begitu hambar bagi sesetengah pihak
terutama apabila berkaitan dengan keadaan dunia yang penuh dengan persaingan untuk
survival. Lantaran itu, fahaman materialism yang semakin menebal dalam masyarakat telah
merongkai nilai-nilai murni individu dalam kehidupan bermasyarakat.

Nilai-nilai seperti

perasaan saling hormat, tolong menolong dan kasih sayang terhadap masyarakat sekitar
semakin pudar. Akhirnya sistem sosial, ekonomi dan politik kita hari ini mula dilanda dengan
pelbagai masalah yang semuanya bertitik tolak daripada pelbagai isu yang berkaitan dengan
integriti.

218475

22

HUBUNGAN MANUSIA DALAM PENTADBIRAN

GMGM301
Kepentingan untuk mengukukkan semula dalam masyarakat dan sistem pentadbiran begitu
3
rancak diusahakan bukan sahaja kerajaan tetapi juga negara-negara di dunia. Malah ada yang
lebih maju ke hadapan. Nampaknya usaha mereka tidak sia-sia, malah memberikan faedah
yang banyak terutama dalam antarabangsa. Untuk itu, usaha transformasi ini memerlukan
usaha gigih yang berterusan oleh setiap warga JPJ.
Profesionalisme setiap kakitangan perlu dipupuk dan diperkukuhkan dengan dorongan positif
dan pimpinan bijaksana pada setiap lapisan kepimpinan.

RUJUKAN

Ahmad Atory Hussin, 2007. Tadbir Urus Koprat: Ke Arah Tabdir Urus yang Berkualiti Dalam
Sektor Awam dan Swasta. Kuala Lumpur: Utusan Publication & Distributiors Sdn. Bhd.
Plan Strategik Jabatan Pengangkutan Jalan (2011-2015). Putrajaya: Ibu Pejabat JPJ.
Kerajaan Malaysia, 2007. Pelan Integriti Nasional. Kuala Lumpur: Institut Integriti Malaysia.
Web site JPJ : http://www.jpj.gov.my/pelan-strategik
Website IT: http://www.transparency.org
Plan Integriti Jabatan Pengangkutan Jalan (2009). Putrajaya: Ibu Pejabat JPJ.
Kamus Dewan: Edisi Ke-3, 2005. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka
Website SPRM : http://www.sprm.gov.my

218475

23

HUBUNGAN MANUSIA DALAM PENTADBIRAN

GMGM301
3

LAMPIRAN

218475

24

HUBUNGAN MANUSIA DALAM PENTADBIRAN

GMGM301
3

218475

25