Volume 7, Issue 16

April 18, 2016

Our Words
Weekly Issue

SPECIAL
POINTS OF
INTEREST:

The freedom of the

speech

No Sided articles
and no restriction
for our members,
our guest and our
friends.

Latest needs for our

community and the
latest resolutions

Our Free Voice

through our words.

I N S I D E T H I S
I S S U E :

Fjala e Lire

Faqe
1

Nermin Vlora

Faqe
1-5

Jakup Gjoca

Faqe
2-3,
4-5

Vasil tabaku, Raimonda moisiu,

Faqe
5-7
9, 12

Agim Hamiti, Janulla rrapi

Faqe
6-7
7,-9,
10-14
17-19

Adresa
Anetaresimi

Faqe
30

FJALA E LIRE MBROHET ME LIGJ NDERKOMBETARE

FJALA E LIRE ESHTE BARAZ ME TE
DREJTAT E NJERIUT
TE VENDOSESH NJE LIGJ ABSURD
DHE TE MOS E ANULLOSH ATE QE I
NDALON PRONAREVE PRONEN E
TYRE , NUK ESHTE DEMOKRACI POR
DIKTATURE
TI NDALOSH POPULOT VOTENE LIRE
ME LIGJ ELEKTORAL NUK ESHTE
DEMOKRACI POR DIKTATURE.
KU KERKON TA DERGOI SHQIPERINE
KM SHQIPTARE EDI RAMA PAS REFERENDUMIT QE TE JETE SI DIKTATORI HOXHA I PERJETSHEM NE PARTI, DUKE NDALUAR FJALENE E LIRE
NE PARTI DHE NE SHQIPERI
Shqiperia lengon dhe sot ne vitin 2016..
25 vjet mendohej qe Shqiperia te lulezonte ,te behej si Europa sepse I ka te
gjitha mundesite , pozitem gjeografike ,
klimen , pasurite kombetare, populline
shkolluar .por qeverite te shkalluara.pa nivel dhe kulture
demokracie e degraduan ate.
Shqiperia lengon dhe sot ne vitin 2016 ,
sepse politikanet vazhdojne me mendesite
diktatoriale duke vazhduar te persekutojne
pronaret e vertete dhe ish te persekutuarit e

ndergjegjes.
Nese do te bejme nje analize ne vija te
trasha se perse akoma dhe pas 25 vjetesh
ne Shqiperi nuk kemi demokraci do te
kuptojme kjarte se Shqiperia akoma nga
eshte zgjidhur nga vargojte diktatoriale
hoxhiste.
Si lindi demokracia ne Shqiperi dhe si
duhej te lindte ajo jane dy gjera dhe
mendime diametralisht te kunderta me
njera tjetren.Demokracia u pretendua te
lindte nga

Free speech
klasa diktatoriale ,bllokmenet duke e
shperbere partine e tyre te shtrenjte 50
vjecare ne dy simotra PS dhe PD.Ne krye

te tyre vendosen dy persona qe kishin lidhje

me bllokmenet apo ishin sherbetoret e
tyre.Fatos Nano I punesuar ne zyrene gruas se
diktatorit hoxha dhe Sali Berisha mjek I
bllokut dhe mik I afert me femijet e diktatorit.
Ja ky ishte fillimi I demokracise ne Shqiperi.Ku bllokmenet u denuan per disa kafe
ndersa floriri shqipatre fluturoi drejt Australise dhe me pas tjetri drejt Anglise.
Pyetja qendron se a mund te lindte demokracia nga shperberja e ppsh diktatoriale ne dy
parti simotra ku klases se te perndjekurve
politike iu ndalua partia e tyre dhe pronareve
iu ndalua te merrnin prone qe ua shtetezoi
ppsh, me ligjin qe vendosi diktatori tjeter qe
erdhi ne pushtet Sali Berisha dhe Aleksander
Meksi .Me tej Nano e konsolidoi ua ndaloi
perfundimisht pronen ish pronareve te vertete .Berisha dhe Nano I bene shume deme te
pariparueshme Shqiperise dhe popullit shqiptare .I krijuan mundesine vetes qe tua mernin
keto, pronareve pronen e tyre dhe ua ndaluan
me ligjin famekeq 7503.Populli thote se kur
evgjiti behet pashe ai vret dhe te ane.Keshtu
dhe keto sapo erdhen ne pushtet te paren gje
qe bene ua ndaluan pronareve pronen me
ligjin famekeq 7501 ku ne fakt dhe sot
kushtetua e mbron me ligj pronen por sharla-

NE KUJTIM TE 95 VJETORIT TE LINDJES SE SAJ NERMIN VLORA, VAJZA

NE KUJTIM TE 95 VJETORIT TE
LINDJES SE SAJ
NERMIN VLORA, VAJZA QE U
THINJ 24 VJECE
Nga Zenepe Luka
Nermin Vlora, ambasadorja e Kombit, per
here te pare ne jeten e saj, pranon te rrefeje
per gazeten "Koha Jone" vuajtjet e
familjes se saj, dhimbjen qe iu desh te
perballonte larg Atdheut, kur regjimi
godiste pa meshire gjyshen, qe ishte
femija i pare i Ismail Qemalit, nenen e saj
dhe femijet e tjere te Ismail Qemalit.
Gruaja e shquar, studiuesja, publicistja e
nderuar nga shume vende te botes per
kontributet qe ka dhene ne fusha te
ndryshme, ambasadorja e Kombit, pikerisht me 18 prill, teksa kaloi pragun e 83
vjeteve, jep mesazhin njerezor se te falesh
eshte virtyt, te kerkosh falje per fajet qe ke
bere, eshte detyre e secilit. Ajo eshte
shqiptarja e shquar qe ka vuajtur nje jete te
tere dhe qe i ka dashur vendin e saj dhe
bashkekombesit tere jeten e saj. "Une, thote ajo, - jam produkt i Shqiperise dhe e
kam per nder."
Nermini i pergjigjet letres

Te falenderoj per shkrimin qe ke programuar

mbi jeten time te gjate e plot me ngjarje. Kam
vuajtur shume, per ngjarjet qe i kane ndodhur
familjes sime ne Shqiperi gjate komunizmit,
por i kam kapercyer ato, duke mesuar t'i jap
urdher vetes sime, qe te mos urrej kurre gjate
jetes sime. Ne te vertete, ia kam arritur qellimit, per fat te mire. Vertet mua floket m'u zbardhen nga deshperimi dhe nga pamundesia per t'i
ndihmuar njerezit e mi te shtrenjte, por nuk
duhet harruar fakti qe tragjedi te tilla shume
vete nuk i perballuan dhe per pasoje u cmenden
ose vrane veten. Une ndihem krenare qe e
perballova, qe nuk urreva kurre. Edhe tani qe
po i bej publike keto vuajtje, ne Atdheun tim te
dashur, une nuk urrej. Ndihem krenare qe jam
prodhim i Shqiperise, qe i kam sherbyer dhe i
sherbej vendit tim, sidoqe larg tij.
Grabitet gjyshja...
Ne asnje vend tjeter ne bote nuk gjen qe te jete
trajtuar kaq mizorisht femija i pare i themeluesit te shtetit. Gjyshja ime jetonte me pensionin
qe i jepte shteti, ne shtepi me qira dhe nuk
kishte te bente fare me politiken. Te gjitha
plackat e shtepise i kishte sjelle nga Stambolli.
Nje dite fatkeqe, erdhen disa, disa, disa... Le t'i
quajme njerez dhe i thane se ato plackat i
perkisnin popullit dhe se ajo, bashke me te

P a g e

O u r

W o r d s

FJALA E LIRE MBROHET ME LIGJ NDERKOMBETARE

tanet e ndaluan me nje amendament .Qe
ketu filloi shkaperderdhja e Shqiperise .Ku
pronat u ndaluan dhe maskarenjte I zaptuan per vete.Ku e lane popullin si bagetia te
derdhen neper qytete apo kryeqytetduke
zaptuar pronat e te tjereve ne mynyre te
paligjshme ndersa shteti demokratik
vazhdonte me euforine se po ndertonin
demokracine e kleptokracise.Per te
ruajtur karriket e tyre se po u pelqente se
po u jepte liri te pafundme sic e kishin me
pare bllokmente si psh daja a I Edi
Rames , bllokmeni Spiro Koleka , etj dhe
keto filluan tu japin liri vetes ne mynyre te
pafundme duke shtypur te drejtae njeriut
ne Shqiperi dhe te pronareve ne
vecanti.Me pasurine kombetare shqiptare
luajten sic u desh qejfi ua falen dhe te
huajve per te ruajtur karriket e tyre.Deri ne
keto momente populli nuk po e ndjente
akoma se cpo ndodhte se kerkonte nga
gjithe ai izolim 50 vjecare kerkuan te
largohen sepse nuk I dihej ishte shprehja e

te gjitheve mbase keto bllokmene te rinj

mund te na izolojne serish.Frika e izolimit
serish beri qe shqipatret te largohen , te
shkonin kudo qe te shkonin por vetem ne
Shqiperi te mos qendronin sepse shprehja
mjaft therese qe qarkullonte ne popull ,
nuk I ke bes e fe ketyre se mund te na
izolojne serish.
Populli mendoi se fitoi por ai humbi serish
ate qe ishte kryesorja dinjitetine tij , lirinee
fjales dhe te shtypit.Oligarket e rinj filluan
te lulezojne me ne krye Sali Berishen dhe
Fatos Nanon ku uzurpuan minierate
Shqiperise ashtu dhe naften shqiptare ku
pronareve ne ate kome Sali Berisha president dhe Aleksander Meksi km vendosen
ligjin famekeq qe kush ka token te mos
kete nentoken .,nentoke te kene vetem 60
cm .Dhe nentoken e gllaberuan per vete
(qe ishte pasuri kombetare ) dhe ua falen
dhe te huajve si Hillari Klinton,, Charry
Blair e kompani.Keto merrnin ceqet kesh
miliona dollare cdo muaj ndersa pasuria e

popullit
shteronte te
huajt dhe
oligarket e
rinj po
shtoheshin
dhe populli po
varferohej ne
tejskamje.
Ne keto
momente
historike per
popullin
shqiptare
USA i ka
qendruar
prane por
harpagonesia
e politikaneve
bente qe
parate e USA
qe I dhuroheshin te

ndihmonin popullin shqiptare te beheshin reformat ku pronarit ti jepej

prona keto I uzurpuan per vete.Po te happen dosjet se sa para ka dhene
USA per Shqiperine dhe ku kane shkuar ato para Sali Berisha , Nano, e
kompani duhet te shkojne ne gjykatene Hages per krime ndaj popullit
shqiptare duke u falur pasurine kombetare shqiptare te huajve ne kembin
te parave qe do tu falte amerika..
Serish vazhdohet me metodat hoxhiste.Sali Berisha I ka bere nje dem
shume te madh demokracise shqiptare , pronareve te ligjshem me
ndalesene prones se tyre me ligjin 7501 por ajo qe ishte me shkaterruesja
ishte ndryshimi I sistemit zgjedhor qe perfundimisht ne 2008 dhe ate pak
liri te fjales dhe te votes se popullit shqiptare e kthyen ne fuqine e dy
supermenave te partive te dale nga ppsh pd dhe ps.Sali Berisha me pazarin qe beri me Edi Ramen e shkaterroi ate pak demorkaci te brishte qe
kish filluar ne Shqiperi duke e ktheyr votene popullit si ne kohe te diktatorit hoxha ne nje vote qorre dhe popullin ne nje skllav ne votime te
partive te dale nga ppsh .
Sice shohim demokracia perfundimisht ne Shqiperi u asfiksua dhe sot ne
keto moment e ne vitin 2016 shohim nje parlament te inkriminuar, nje
drejtesi te degjeneruar , si dhe oligarket te moderuar qe nuk mund te
preferojne ora dore si sekretari I shteti amerikan 40 dollarshem per 150
mije dollarshe.Ja ndryshimi midis demorkacise amerikane dhe asaj qe
pretendohet ne Shqiperi.(jail I km te sotemeshte milioner pa punuar asnje
dite, ndersa atij qe u largua me vila dhe assete miloneshe me account ne

Many shadow accounts in UK banks have been used since the 70s for Albanian dictators...

Euro map that allows the drug

shipments for Ilir Meta the seller
and Ed Rama the user.Sali Berisha the money counter...Welcome
to the Organized Crime state

Community Organizers

Why is Ukraine forgotten, are there

anymore International treaties valid anymore? Will any one enforce
them these days or just when it interest.Give
nukeseverything
back to is
With
the rightthe
support
Ukraineinand
will see how stable
possible
America.True
common
Europe will
be
American
fighters...

Albanian Election law reform or all we have

is an organized crime system.
So far no one cares...until something horrible will come out and everyone will ask why
did we not stop it?

Minerals in Albania enriching a few while keeping

the locals into slaves with
no future.when will the
slaves rise up like they did
in north America? Does it
need a helping hand?

Why did he die?

The only way out for political prisoners in communist
Albania in the 80s need to
politically organize

FJALA E LIRE MBROHET ME LIGJ NDERKOMBETARE

bankat e botes si ne
QIPRO APO KAMEN
AILAND ).
Ndersa Amarika nepermjet fjales se ambasadorit te saj ne Shqiperi I
ben thirrje per reforma
oligarket nuk duan te
bejne refporma .Dhe kane
te drejte.Si mund te bejne
reforma ato qe vete e
krijuan kete situate ku
pronarit I ndaluan pronen
dhe ua moren vete ,
pasurine kombetare shqiptare e gllaberuan per vete
dhe ua falen dhe politikaneve neper perendim qe te
ruajne karriket e tyre dhe

vizionine tyre se po
ndertojne demokraci????????????A do
mund te denonin vetveten keto oligarke.Jo
kurre.Te mos biem ne
euforine se do te behet
name ne Shqiperi.Jo nuk
do te behet nami .
2 jane kyci I reformave
A-NDRYSHIMI I SISTEMIT ZGJEDHOR TE
2008 KU TI
RIKTHEHET LIRIA E
VOTES POPULLIT QE
TE SELEKSIONOJE
KE DEPUTET TE
VOTOJE ME EMRA.
B-ANULLIMI I LIGJIT

7501 KU PRONARET E VERTETE TE MARRIN PRONAT E

TYRE.
Nese nuk kryhen keto dy reforma
asnjehere nuk do te behet reforma
ne drejtesi apo dekriminalizimi I
parlamenti.Si mund te behet
dekriminalizimi I parlamnenit kur
vete kryetarete partive I zgjodhen
keto kriminele dhe na I sollen ne
parlametin e populit?Askush nuk
don te denoi vetveten prandaj
mendoj usa do te na ndihmoi per
reforma por ne duhete ndihmojme
vetveten duke proterstuar per ndryshimine sistemit zgjedhor 2008 si
dhe per anullimine ligjit 7501 ku u
ndalon pronareve pronene tyre qe
ua sekuestroi sistemi komunist por

ua sekuestroi per se dyti

sistemi demokratik duke
ua falur te tjereve me pa te
drejte ligjore sepse shteti
diktatoriau mendua se ka
rene dhe prona duhej te
shkonte tek I zoti.Jo te
denonte per se dyti shteti
pas 1990 duke ua falur
pronene tjetrit qe ua
sekuestroi sistemi dictatorial njerezve qe nuk u
takonte.Keshtu keto
krijuan nje anarshi me
pronat ku shteti mundohet
te mashtroi pronaret duke
u thene se do ti kompesoi
kur ne fakt ligjerisht duhet
te kompesohen ato

pronare qe shteti u ka
zaptuar pronat per
fabrika , shkolla apo
rruge etj.Por jo shteti
tu jape pronat e
tjeterkujt te tjereve
duke krijuar pronare
te rinj dhe te mashtroi
me nje therrime
pronaret e vertete.,Me tep[er kur
shteti e ka arkene tij
bosh.
Nese nuk zgjidhen
keto dy probelme
madhore qe ka
Shqiperia usa nuk
mund te ndihmoi per
reforma ne drejtesi

apo ne dekriminalizim sepse vete

ligji I sistemit zgjedhor ia jep
fuqine kryetarteve te partive te
dale nga ppsh te jene supermen
dhe ne parlament .Ku fjala e tyre
eshte si shprehja e popullit kr
thote LALE KROS OR LALE
KROS VETE SHKRUAN VETE
VULOS.
Gjate drejtimit te tij per me shume
se dy dekada Sali Berisha e rrenoi
Shqiperine .Por me keq Shqiperine do ta degradoi Edi Rama qe jo
vetem qe nuk mbajti premtimet
por e beri shqipatrin si ne kohene
diktatures te flase me vehten.Filloi
ta konsolidoi tregetine e
droges .Vazhdoi rrugen e diktatures ku fjala e lire nuk lejohej .Per
nje fjale ne diktature burgoseshe

V o l u m e

7 ,

I ss u e

1 6

P a g e

Shqiptaret ne Kosove nga te tere anet per te mbrojtur te drejtat e tyre

Ilir Meta the new Escobar...state border air radar allowing to have drug air all over Europe in Albania

FJALA E LIRE MBROHET ME LIGJ NDERKOMBETARE

agjitacione propaganda.Le pastaj familjet e
tregtareve apo politikaneve apo me sakte nismetareve te pavarsise I
persekutuan deri dhe
shtepine ua moren
familjes se Ismail Qemal
Vlores dhe e nxorren
gruan dhe femijen e tij ne
rruge te madhe .Po sot.Me
keq akoma.I hedhin njerezit ne rruge te madhe .Zoti
km nuk eshte Shqiperia
lokalet ku njerezit te
qendrojne me ore te tera
se nuk gjene dot pune [per
te punuar.Jepu pronareve
pronen dhe do te shikoni
se si do te lulezoje
ekonomia.Sepse ai qe e ka

prone e tij nuk

abuzon.Qendrojne tokat
djerre dhe njerezit kane
emigruar sepse ne
Shqiperi nuk ka stabilitet
ndersa shteti u ndalon
pronen pronareve
legjitime qe ua mbron
kushtetua e saj.
Pa le te shkohet ne
spitale nga me skandalet.Spitalet pa higjene ,
prishur e shkaterruar per
me keq akoma populli
duheti bleje ilacet vete
ne spital dhe te paguaje
dhe mjekun dhe pastaj te
shohesh cdo te behet me
pjestarine familjes.Nje
mjeksi e degraduar per
popullin kur km deklaroi

me te madhe mjeksi falas.Por

fatkeqesisht nuk beri gje tjeter por e
rrenoi me shume se Berisha
mjeksine.
Jemi ne 2016 dhe km shqiptare me
ne fund erdhi ne Shtepinee Bardhe
kur ne fakt nuk I takonte ne
shtepine e bardhe te vinte (por fale
dikujt qe ka pritur ne shtepinee ntij
vz/president Biden dhe nepermjet
nipit te gruas se diktatorit hoxha
SALE RUSI QE ESHTE MARTUAR ME MBESEN E KASTROS SE
KUBES)ia mundesuan Edi Rames
nje takim privat jo protokollar me
vz/presidentin Joe Biden ku kalimthi kalon dhe presidenti amerikan Obama.
Edi Rama duhe te mesoi shume si
nga presidenti Obama dhe VZPresidenti Biden se sa shume e duan dhe

luftojne per popullin per

shtresen e mesme amerikane.Une sot kam nje
shendet dhe fitova kemben
fale OBAMACARE.
(Thank you president
Obama.)Po ne Shqiperi
cka bere km I Shqiperise
cfare reforme ka bere.Qe
ua hoqi punen njerezve
dhe ua dh ate tjereve me
koncension.Cka bere per
populline tij.Zero ka bere
vecse po betonon dhe te
vetmin park tek liqeni qe
ka kryeqyteti shqiptare
Tirana .Cka bere per
[popullin apo qe denojne
nje nene fshatare sepse po
shet tre tufa majdanoz a
koper e nuk denojne

kriminelet hajdutet si
Fullhajni ku vete km
nuk qendroi ne sallen
e parlamenti te
denonte Fullhajnin si
hajdut.
Dhe se fundi jemi ne
vitin 2016 dhe asnje
reforme asnje
permiresim ne keto
vite qeverisje te tij
populli nuk pa nje
drite jeshile per te
ardhmene tij.
Nuk happen vendet e
punes duke e dhene
gjithe Shqiperine me
koncension apo duke
ndertuar rrugene
gjirit e lalzit qe te
pushojn oligarket e

rinj rehat..
Presidenti amerikan JF Kenedi ka
thene :Mos shih cka vendi yt ka bere per
ty , por cka do te besh ti per vendin tend.
Zoti km meso nga politika amerikane se
si duhete respektosh popullin dhe elektoratin tend duke I lene te lire te
votojne ke kandidat ato duan e jo ke
kandidat kerkon ti te vendosesh.
ZOTI KM DUAJE SHQIPERINE SIC
DON NENA FEMIJEN.DUAJE
POPULLIN TEND DHE JI KRENAR
PER TE SE AI TE SOLLI NE ATE
KARRIKE .LERE FJALENE
POPULLIT E LIRE SEPSE NDRYSHE
AI POPULL KUR HUMBET DURIMIN TE LARGON FUQISHEM SIC
LARGOI TE TJERET PARE TEJE.
ASKUSH NUK MUND TE NDALOJE
FJALENE LIRE ME TEPER AKOMA
RRJETIN SOCJAL INTERNET-

P a g e

O u r

W o r d s

FJALA E LIRE MBROHET ME LIGJ NDERKOMBETARE

IN.JETOJME NE KOHENE KIBERNETIKES ZOTI KM KETE DUHET A
NGULITESH NE MENDJEN TENDE
NJEHERE E PERGJITHMONE.
FLUTUR ZAVALINA 17 PRILL
2016,NY,USA

Biggest Heist on private land continues to

happen in Albania...How can they, the Albanian politicians sell someone elses land??

NE KUJTIM TE 95 VJETORIT TE LINDJES SE SAJ NERMIN VLORA, VAJZA QE U THINJ 24 VJECE

bijen, duhet te dilnin menjehere nga
shtepia. Ajo i perket popullit dhe i
duhet kthyer menjehere atij. Pasi i
nxorren jashte dy gra te vetmuara, nene
e bije, i futen ne nje drunore, ne rrugen
e Elbasanit.
Pas kesaj bastisjeje, u kujtuan se kishte
mbetur nji dollap i vogel i bere nga im
shoq, Renco, me rastin e njevjetorit te
ditelindjes se djalit, kur i kishin sjelle
peshqeshe te ndryshme dhe nuk kishte
vend ku t'i vendosnim. Gjyshja dhe
nena e shiten ate dollap, per kafshaten
e gojes. Por, mos o Zot!

fund i thane: "Mevedet Vlora, a ke dicka

per te thene per te mbrojtur veten?" Gjyshja
u ngrit ne kembe dhe me shume dinjitet iu
pergjigj: "Bijte e mi, juve moret plackat e
shtepise qe kisha sjelle nga Stambolli. Me
thate se i perkasin popullit shqiptar. Une e
pranova kete teori, por dollapi qe shita,
meqe kisha nevoje per buke, i perkiste nje
italiani. Ai e kishte bere me duart e veta per
ditelindjen e pare te djalit, Roberto Ismail.
Kam jetuar nje jete te thjeshte ketu ne
Shqiperi, meqe, im ate, Ismail Qemali, per
ta krijuar kete shtetin tone te dashur, e
harxhoi krejt pasurine. Ju falenderoj per
miresine tuaj per t'i degjuar keto pak fjalet e
mia".

"Ti, Mevedet Vlora, e ke vjedhur

popullin, duke shitur ate dollap qe i
perkiste popullit". Gjyshja skuqej, por
nuk fliste, ashtu si nuk foli asnjehere
gjate periudhes se gjykimit. Me ne

Varferia i detyroi te shisnin gjithcka...

"Mevedet Vlora, a ke deshmitare qe ate

dollap e kishte bere nje italian?" "Kam
deshmitare plot, u pergjigj gjyshja, kini
miresine t'i degjoni." Dhe erdhen gjithe
miqte tane qe e dinin kete histori, per te
deshmuar. Kur u binden per te verteten, i
thane: "Mjaft, mjaft! E fitove gjyqin dhe do
te kesh shperblimin qe meriton".

Historia e familjes sime vazhdon me episode tragjike te ndryshme. Mbasi e fitoi

gjyqin gjyshja, si me tregoi im ate, mbas
njezet vjetesh kur erdhi, me ne fund ne
Rome, problemi ishte mbijetesa. Nena,
bashke me vajzen e tezes se saj, burrin e se
ciles e kishin pushkatuar qe ne fillim dhe qe
ishte bija e vajzes se dyte tE Ismail
Qemalit, filluan te dalin neper rruga dhe te
shesin ate qe i kishte mbetur. Nena arriti te
shese edhe leshin e shiltes se shtratit te saj,
vetem per t'u kujdesur per gjyshen, duke e
ushqyer sa me mire. Ajo ishte mjeke ne
Stamboll, por pranoi te punoje me kazme
per ndertimin e disa banesave ne Tirane.
Kur i shikoj sot, me pikon zemra gjak. Per
shkak te vuajtjeve, brengave, por edhe
moshes, gjyshja u semur rende. Ne vitin
1952 nderroi jete.

Shperblimi nuk u mor kurre, sic ma

shpjegoi mbas njezet vjetesh nena, kur, me

Nena mbeti vetem ne ate drurore, ku e

shoqeronte vetem nje radio e vogel. Por, nji

Mevedet Vlora, ne gjyq per dollapin

Urrejtja per vajzen eIsmail Qemalit,
njeriut qe themeloi shtetin, qe nuk
dihej se nga cfare burimi dilte, shkoi
deri atje sa te organizohej nje gjyq me
akuzen se ka vjedhur popullin. Kryetari
i trupit gjykues do t'i drejtohej asaj me
ze te larte.

ne fund, u detyruan t'i japin lejen per te

ardhur ne Itali, tek e bija. Sa kohe jetoi me
ne, nena e gjore, perjetonte panik e frike, qe
e kishte zanafillen tek egersia e sjelljes se
ketyre "patrioteve". Jetonte me ankthin se
nje dite do ta fusnin ne burg!

Trupi gjykues i eshte drejtuar perseri, pas

ketyre fjaleve.

dite, erdhi dikush dhe i tha:

"Ti nuk mund ta mbash per vete kete radio, se
ajo i perket popullit". Pa shtuar asnje fjale, e
mori radion dhe u zhduk. Nena, si me tregoi me
vone, e ndjente veten se po cmendej, se nuk
mund ta perballonte me jeten ne kete menyre.
Me shkroi gjere e gjate mua, dhe u be e mundur
qe, me ndermjetesine e nje mikut tim ne ambasaden shqiptare, me te cilin edhe sot vazhdon
miqesia jone gjysme shekullore, une i dergova
nje radio. Per fat te mire, nuk e konsideruan si
prone e popullit!
Ne burg edhe djali i fundit i Ismil Qemalit,
Qamili
I dergoj antibiotike nga Italia. Dua te them se
nuk vuajti vetem vajza dhe mbesa e njeriut qe
themeloi shtetin shqiptar dhe qe e shkriu tere
pasurine per ate shtet. Qe ne fillim e burgosen
Qamilin, djalin e fundit te Ismail Qemalit. Ai
ishte diplomat dhe punonte ne Ministrine e
Puneve te Jashme. Ishte njeri me kulture shume
te madhe, fliste 12 gjuhe dhe e njihte historine
e botes fare mire. Ky ishte shkaku qe ia kishin
nevojen. Kesisoj gjate dites punonte per Qeverine dhe naten flinte ne burg. U semur nga
tuberkolozi. I thane nenes sime qe te me kerkoje antibiotike per Qamil Vloren. Me veshtiresira te ndryshme dhe me ndihmen e Drejtorit te

NE KUJTIM TE 95 VJETORIT TE LINDJES SE SAJ NERMIN VLORA, VAJZA QE U THINJ 24 VJECE

Doganes ne Livorno, u be e mundur te
dergohen keto penicilina, duke shkrojtur ne kuti se ishin aspirina! Por ishte
teper vone: Qamil Daiu nderroi jete ne
moshen pesedhjetevjecare!
Arratiset dhe vdes i vetmuar edhe djali
tjeter, Qazim Vlora.

Pas ketij persekutimi, djali i parafundit i

Ismail Qemalit, Qazimi, u arratis ne Oher.
Ndjeu dhimbje qe la vendin e tij dhe nje
dite e gjeten te vdekur ne shtratin e vet,
duke shtuar tragjedite e familjes Vlora.
Edhe gjetja ishte e rastesishme. Fqinjte,
duke mos pare gjurme para portes se shtepise, ne deboren qe kishte rene, lajmeruan
policine. Tregojne se vdiq nga deshperimi e

brenga.

ne poziten e larte, dhe Qazimi vajti t'i beje

urimet, as nuk e pranuan qe t'i afrohej as portes
Ai kishte miqesi me Enver Hozhen, kur ky i se vendit ku punonte. Tashme, nuk kishte
fundit kishte nje kioske ku shiste cigare.
nevoje per mbulese nga nje bej.
Daj Qazimi shkonte dhe rrinte me te ne
qoske. Por duket se ajo kioske, do te kete
Edhe ne Itali, jeta jone ishte e veshtire
qene nje mbulese per intrigat e tij. Qazim
Vlora i hynte ne pune qe askush te mos
Edhe ne Italine e shkaterruar nga bombardimet
dyshonte per aktivitetin e tij. Por, kur arriti dhe nga mizeria, jeta ishte e veshtire. Edhe ne

V o l u m e

7 ,

I ss u e

1 6

P a g e

Nga Edison YpiEDISAON YPI DYSHIMI

Nga Edison YpiEDISAON YPI
DYSHIMI
M kmb pran banakut po trazoj
sheqerin e kafes me bishtin e lugs.
Trazimi me bisht e holl e ftoh
kafen m pak se trazimi me palln e
trash, prandaj. Mnyra perfeksioniste hidrotermike e trazimit q nuk
korespondon me asnj nga prvojat
e tyre, ka trhequr vmendjen e
kafepirsve t cilt kan mbajtur
frymn, nuk po u besojn syve, nuk
duan t humbin asnj sekuenc nga
ky spektakl.
Duke m par ngultas si vrass, i
jan futur shqyrtimit t imt t ksaj

udie, gjetjes s kuptimit t thell, shqyrtimit t

natyrs s ktij krimi, simboliks s fshehur t
xhestit t nj t lojturi i cili kafen q e pi m kmb
e trazon me bisht.
far tu them dyshuesave.
Tu them se prirja pr tu marr me tjetrin, n kt
rast me mua, me kafen, sheqerin, filxhanin, lugn,
bishtin, palln time, sht e turpshme.
Tu them t mos lodhen kot t m njohin nga mnyra
si e trazoj kafen, se efektet e pirjes s kafes jan
gjra t ngatrruara q kan lidhje me gjakun,
neuronet, hormonet, ndrrimin e stinve, lojrat e
shqisave, nazet e organeve, sekretet e t cilave jan
t ndryra thell npr zgavrat e trurit tim q prdor
bishtin dhe jo t tyrit q prdorin palln.
A tu them se secili prej tyre sht nj realitet banal

sa i pakndshm dhe i paevitueshm, dika

jo serioze q ekziston por nuk vlen, q e ke
por ske e do, e megjithat t gjith bashk dyshuesit prbjn dika serioze, se mes
tjerash ata votojn, por far rrjedh nga ky
seriozitet sht dika e frikshme q dihet si
fillon por sdihet si mbaron.
Vazhdojn t m ndjekin me sy, mua, kafen
time, sheqerin tim, gjestin tim, bishtin tim.
Me gojn hapur nga habia smund t
drdllisin. Me gotat mbi tavolin smund t
pin. Me duart e varura smund t godasin.
Me mendjen e mpir nga dyshimi smund t
mendojn. A t prfitoj nga kjo pamundsi
reagimi pr tu uluritur gjenialve t dyshimit se;

Planeti po kthehet n nj kosh plehrash.

Ngrohja globale pas pak do prmbyti kontinentet.
Bota po mbushet me analfabeta funksionues.
Ekuilibri i rregullimeve psiqike q garanton
mbijetesn e qytetrimit sht n rrezik.
Nuk do tu them asgj. Kafja u ftoh. Sdo ta pi.
Ma bn harram me gjith kt dyshim.

Jakup Gjoca NDJENJA IME KOMBTARE, Q SHT ZEMRA E EKZISTENCS, E QNIES TIME SI
Jakup Gjoca
NDJENJA IME KOMBTARE,
Q SHT ZEMRA E
EKZISTENCS, E QNIES
TIME SI SHQIPTAR, HEMORRAGON GJAK
-ESSEMu dha mundsia q t bashkbisedoj lirshm, larg do klisheje
me nj dashamirsin tim
grek.Njohja jon sht 19
vjeare.Aq sa jan edhe vitet e mia
t Emigrimit n Greqi.
Ditt e para t emigrimit tim, isha
un ai shqiptari kurbetlli, q pa ditur
asnj fjal greqisht,por i "armatosur"

me dshirn e krkimit t nj jete m t mir materiale e t jetess t nj emacipimi demokratikGjrat e jets q na ishin privuar ne shqiptarve nga
rregjimi q sapo mohuam-q puna ime e krahut m
afroi Njohjen e par me dashamirsin grek , bashkbiseduesin tim t djeshm.
Iu ankova prse ne emigrantt shqiptar akoma nuk
gzojm ca t drejta elementare, ktu n shoqrin
greke. Dhe nuk u rezervova.I thash q veimi
shoqror, diferencimi nga t Drejtat q duhet t
gzojm si njeri n barazin shoqrore n shoqrin
greke- pr t ciln ne kontribojm me punn,
djersn dhe gjakun ton ( nuk jan t paktat edhe
aksidentet me vdekje t emigrantve shqiptar n
pun ktu n Greqi) - jan shprehje e racizmit

shoqror q na bjn politikat qeverisse t

deritanishme greke.
-Ke t drejt. - mu prgjigj qet dashamirsi
im grek ( q sht edhe nj drejtues i
rndsishm n qeverin e sotme greke).
Por e keqja e juaj si shqiptar sht se
fajsoni pr do munges t drejte
shoqrore q vuani n Greqi, vetm politikn e qeverive greke.
-Ku t ankohemi?- iu prgjigja? Dhe
mendova se mos dashamirsi dhe i njohuri
im grek m "kshillonte" ankimin n ndonj
instanc t Bashkimit Evropian.
-Nga t gjith emigrantt evropian q
jetoni e punoni n Greqi, mbett vetm ju,

si shqiptar t mos gzoni edhe ato t drejta

shoqrore q jan elementare e kaq t domosdoshme q t ndiheni t barabart
shoqrisht , ktu n Greqi. Emigrantt rumun,
bullgar trajtohen tashm -edhe nga ligjshmria
civile e penale greke si qytetar t Bashkimit
Evropian.Ju , emigrantt shqiptar prjashtoheni nga kto t drejta t ligjshmris
civile e penale, jo se u keqtrajton politika
qeveritare e jona ( greke), por , ngaq akoma
nuk jeni antar t Bashkimit Evropian.
Heshta.Nuk guxova m t shtyja debatimin.Bashkbiseduesi, dashamirsi dhe njohsi
im grek m dha t kuptoja q ajo ndjenj e
INFERIORITETIT q na trajtojn si emigrant

KUFIRI MES SHENDETIT DHE SEMUNDJES Shefqet DELIALLISI

KUFIRI MES SHENDETIT
DHE SEMUNDJES
Shefqet DELIALLISI
N vitin 1978, Susan Sontag n
essen e saj Smundja si metafor
ndr t tjera shkruan : kushdo q
lind n kt bot ka shtetsi t
dyfisht : nj pr mbretin e
shndetit dhe nj tjetr pr
mbretrin e smundjes.
Hert a von, t gjith ne do t jemi
t detyruar ta shohin veten si
qytetar t mbretris t smundjes. Por nj prirje vrehet.
Mbretria e shndetit po rrudhet,
po gllabrohet me shpejtsi nga
mbretria e smundjes. Mjekt po
kalojn nj numr gjithnj e m t
madh njerzish nga shndeti tek
smundja, madje m hert se kurr,
madje pr nj qndrim gjithnj e m
t gjat. Mjetet pr ta arritur kt
qllim nxirren nga zgjerimi i prkufizimit t smundjes. Duke kthyer
n smundje edhe ato q n fakt jan
faktor risku pr smundje. E gjitha
kjo ligjrohet me t ashtuquajturn
epidemi t smundjeve kronike.
Sipas Santag motivi sht
kombinimi toksik i qllimeve t
mira, dshirave, q n fakt jan t
parealizueshme, dhe interesave t
caktuar ekonomike.
Smundje t reja....
Ajo q po ndodh sht se do dit n
shifra t konsiderushme diagnostikohen njerz me gjendje t reja
( nuk po i quaj smundje) si : prehypertensioni, pre-diabeti, preosteoporoza, pre.....Dgjon t

prdoren terma si : presion normal i lart i gjakut,

tek njerzit me pre-hypertonsion, nivel normal i
lart i sheqerit n gjak, te njerzit me pre- diabet,
nivel normal i lart t yndurave n gjak. Nse
vazhdohet kshtu, shumica e adultve mund t
transformohet n pacient, apo thn ndryshe n
popullsi me risk- shkruan Larm n revistn British
Medical Journal. Dhe kur nj popullsi sht e gjitha
me risk, e logjikshme sht q e gjitha t trajtohet !?
T trajtohet por si ? Ndrsa ndryshimi i stilit t
jets (shkaktari kryesor i ktyre gjendjeve t reja)
mund t ishte trajtimi origjinal, gjthnj e m shpesh
po rekomandohet edhe prdorimi i medikamenteve.
Disa vite m par trhoqi vndejn publikimi i nj
mendim eksperimental i epidemiologve britanik,
sipas t cilit parashikohej trajtimi i t gjith adultve
mbi 55 vje me nj kombinim q prmban tre
medikamenteve anti-hypertensiv (pr uljen e
tensionin e gjakut), nj statin (medikament kundr
yndyrnave), aspirin (pr hollim t gjakut). Sot
rekomandohet edhe nj antidiabetik, pr t parandaluar nj diabet t mundshm ! T gjitha kto
medikamente rekomandohen n fakt pa qen ende i
smur, madje shpesh pa pasur edhe simptoma ! E
gjitha kjo duket jo logjike. Pr m tepr ssht dhe
pa pasoja. Duke kaluar gjithnj e m shum njerz
nga mbretria e shndetit te mbretria e
smundjes, devijohen vazhdimisht resurset q do t
prdoreshin pr t smurt, pr tek t shndetshimit.
Pr pasoj mbi-diagnoza dhe mbi-trajtimi i njerzve
me shndet t mir, pashmangshmrisht do t
shkaktoj nn-trajtimin e atyre q jan vrtet t
smur. Nga ana tjetr, sduhet t nnvlersuar fakti
se dokush i imponuar t hyj n mbretrin e
smundjes detyrohet t heq dor nga shum
knaqsi t jets, ve kostos individuale, sociale,
dhe ekonomike t konsiderueshme. Parametrat
normal Pr t prcaktuar kufirin mes shndetit
dhe smundjes ne vazhdojm t bazohemi n disa
prametra t prcaktuara koh m par si normale

pr organizmin. Kshtu ne kemi nivelin

normal t sheqerit n gjak, dhe kur ky
nivel kalohet themi q personi ka diabet.
Kemi nivel normal t presionit t gjakut,
dhe kur ky nivel kalohet kemi hipertension,
e kshtu me rradh, kemi norma t yndyrnave n gjak, etj, etj... Kto nivele t
prcaktura si normale jan kthyer n tabu.
Madje t prera me thik. Mjafton t
prmend nj fakt : nse niveli i sheqerit n
gjak esll 100-125mg/dl konsidrohet normal, 126mg/dl, konsiderohet diabet ! Nga
ana tjetr, kto nivele normale, n nj far
mnyr jan prcaktuar pr t tjer njerz
q jetonin n nj koh t caktuar, n nj
mjedis t caktuar dhe q kishin t tjera
prmasa fizike. Ne jetojm sot n nj ambient t ndryshuarshuar n t gjitha drejtimet
krahasuar 100 vjet, madje dhe 50 vjet m
par. Jetojm n nj modernizimi q bn t
mundur t kalojm kontinente dhe oqeane
n pak or. Ushqimi sigurohet m me
lehtsi sht i bollshm dhe m i lir. Automobilat, paisjet shtpiake, robotizmi n
industri, automatizimi n bujqsi, kursejn
punn fizike. Kto ndryshime, ndr t tjera,
kan br q rraca njerzore t ndryshoj
dukshm. Fmijt t rriten m shpejt, t
arrijm pjekurin seksuale 34 vjet m
shpejt se gjyshrit e tyre. Njerzit kan
prmasa m t mdha. Mashkulli 70 kg, i
cili ne vetm disa gjenerata m par e
konsideronim si etalon nga studentt e
mjeksis, tashm sht zvndsuar me nj
mashkull 80 kg, madje me tendeca inflamatore.... Me t drejt lind pyetja : n kushtet e
ndryshimit t shpejt t mjedisit, stilit t
jetess (ushqyerjes dhe aktivitetit fizik),
ndryshimit q po pson (tashm ka psuar)
raca njerzore, a duhen t vazhdohet me

norma t vjetra, apo kto normat duhen

rishikuar ? Mos ka ardhur koha q ajo far ne
perceptojm si smundje, nisur nga normat e
vjetra q vazhdojm t prdorim, t mos konsiderohet m si e till ? N fund t fundit ne sot
jetojm shum m gjat se parardhsit tan,
madje dekada m shum se para-ardhsit tan
t afrt n koh. Ka dhe nj tjetr paradoks.
Ndrsa e llogjikshme prsa tham m sipr, do
t ishte q pragu q ndan kufirin mes shndetit
dhe smundjes (normat q prcaktojn kt
prag), t rritej, e kundrta po ndodh. Ai po ulen
m tej duke br q t shtohet artificialisht
numri i njerzve q kan nevoj pr trajtim
mjeksor. Madje kto norma po ulen deri n at
nivel sa shpesh po bhen nj objektiv i pa
arritshm, stresues dhe demotivues.
Pse nuk rishikohen normat, ose dhe kur
medohet t rishikohen, mendohet t ulen m
tej, kur e kundrta n fakt duhet t ndodhte ?
E gjitha kjo sht e lidhur me faktin se kush
vendos pr nj gjndje nse sht normale apo
smundje. N shekuj ky vendim i sht
rezervuar profesionit t mjekut, i ndihmuar 150
vite m par nga shkeca moderne mjeksore q
bri q profesioni mjeksor t zhvillohet shum
pran atyre q prfitojn nga prdorimi i medikamenteve pr smundje t reja. Dhe tashm
sjan m vetm mjekt ata q marrin kt
vendimin t rndsisahm.
Fundi i shndetit dhe fillimi i smundjes...
Kufiri mes shndetit dhe smundjes duhet par
edhe n tjetr aspekt : at t moshs. Jam
smur apo shqetsimet q kam jan normale
pr moshn? Ja si e prjeton kt shqetsim
nj mjek : Mendoj se jam me shndet t mir.
Por a jam vrtet ? Flokt m jan zbardhur.
M kan rn krejtsisht n disa pjes. Shikimi
m sht vshtirsuar. Kur sapo ngrihem nga
shtratin n mngjes, lviz me vshtirsi, kam

P a g e

O u r

W o r d s

KUFIRI MES SHENDETIT DHE SEMUNDJES Shefqet DELIALLISI

dhimbije t tendineve t Akilit. Jam i smur, apo
shqetsimet jan normale pr moshn ? Para ksaj
dileme ndodhen sot shum njerz, n kushtet e
rritjes s shpejt t jetgjatsis.
Le t analizojm. Ajo far ne konceptojm si
gjendje normale t organizmin, e merr origjinn
nga gjendja q kemi pasur kur kemi qen t rinj n
mosh. Gjendje q ne pretendojm ta kemi gjat
gjith kohs, edhe kur mosha ka ecur. Por a kemi
t drejt pr nj pretendim t till ? A duhet t
pretendoj dikush ne prag t 60-tave t ket organizmin e nj 20 vjeari ? Sigurisht ndryshimet
dhe shqetsimet normale me rritjen e moshs sjan
smundje, pranaj dhe sduhen trajtuar dhe si t
tilla. Mjeku q m lart prmenda, vazhdon m
tej : Nuk pi duhan. Pi pak alkool. Lviz shum n
kmb, por ushtrime fizike bj pak. Kam koh q

se kam matur presionin e gjakut. As

yndyrnat. Dyshoj se m sht zmadhuar prostata. Se kam egzaminuar.
Duhet ta v ujin n zjarr pr t
zbuluar ndonj tension t lart t
gjakut, apo ndonj kancer t heshtur
diku brenda meje, apo t vazhdoj pa u
shqetsuar...?
Mendimet jan t ndryshme.
Ja shkruan Kohelo te Alkimisti :
Pse duhet t interesohemi kaq shum
pr t ditur t ardhmen ? Prgjigia :
pr t br disa gjra q ti paraprin
t keqes, pr tu prgatitur pr at q
do t ndodh. Mir nse parashikimet
do t ishin t mira, por nse do t
ishin t kqia, far do t ndodhte ?

Sdo bnim gj tjetr vese do fillonim t

vuanim shum koh para se vuajtja t
ndodhte. Dhe frika nga vuajtja sht m e
keqe se vet vuajtja.
Pra a ja vlen ta krkojm ta dim t
ardhmen e shndetit ton ndrkoh q paparashikueshmria e s ardhmes prbn
nj ngushllim t madh ? Askush me
saktsi nuk di se far do t ndodh nesr.
Ne dim shum rreth probabilitetit, por
probabiliteti sht larg t sigurts. Nse do
t qndrojm gjithmon n t sotmen do t
jemi njerz t lumtur.... Frika nga vdekja,
lind bashk me njeriun, dhe na bn t jemi
m t kujdesshm, na bn t prpiqemi ta
shtyjm sa m larg vdekjen, t kurohemi.
Por pavarsisht perfeksionit, pavarsisht

se sa larg shkenca mjeksore ka shkuar, dhe

vazhdon t shkoj, ajo kurr smund t
zhduk vuajtjen njerzore, apo vet vdekjen.
Kurimi nuk nnkupton pavdeksin.
sht n interesin e shoqris q t frenohet
kalimi i kufirit shndet-smundje. T forcohet
ky kufi, t vendosen viza q njerzit ta
kalojn kufirin vetm ather kur Kujdesi
Mjeksor t jet i dobishm, ose t paktn,
kur kalimi t prodhoj m shum dobi se sa
dm.
"Qllimi nuk duhet t jet se si t zgjasim
vitet e jets - thot Thomas Perls - por si t
zgjasim vitet e jets me shndet t mir."
Shefqet DELIALLISI (

Luftoi kundr elitave t korruptuara In memoriam Ardian Klosi Nga OLIVER JENS SCHMITT
Qndrimi i tij i vendosur, lufta e tij
Luftoi kundr elitave t korruptuara In
memoriam Ardian Klosi Nga OLIVER JENS pr nj Shqipri ku qytetart t
jetojn me dshir dhe t sigurt,
SCHMITT
betejat e tij pr t drejtat e njeriut dhe
Kur vdiq Ardian Klosi, n pranvern e vitit 2012, qytetarit, pr mbrojtjen e mjedisit,
shoqria shqiptare humbi nj ndr intelektualt e
kundr elitave politike t korruptuara
saj m t angazhuar dhe m t guximshm, vepri- dhe shpeshher t lidhura me krimin,
mtaria e t cilit i tejkalonte kufijt e vendit dhe t
i solln shum kundrshtar, sidomos
hapsirs shqipfolse. Pr familjen dhe miqt e tij, n rrethanat e nj jete mediatike dhe
kjo humbje ishte dhe vazhdon t jet tragjike dhe e publike, q shpesh ose nuk i njeh, ose
dhimbshme. N historin e kulturs shqiptare t
i njeh shum pak standardet etike dhe
shekullit XX dhe t fillimit t shekullit XXI,
profesionale. Nuk ishte rastsi q
Ardian Klosi do t radhitet ndr emrat e mdhenj
shum vendimmarrs nga politika,
dhe t paharrueshm, si nj mbrojts i angazhuar i media dhe shkenca thjesht nuk e
shoqris civile shqiptare, si eseist, shkrimtar,
kuptonin Ardian Klosin, nuk ishin n
gazetar dhe si nj ndr ndrlidhsit m t
gjendje ti prfytyronin idealet e tij
rndsishm mes bots shqipfolse dhe asaj gjerdhe qndrimet q rezultonin prej tyre.
manishtfolse. Ardian Klosi i prkiste nj grupi t Ata e shihnin at, dhe me t drejt, si
vogl intelektualsh shqiptar me format europian.

dik q po prishte sistemin e pushtetit t

ngritur prej tyre.

dor. Ky libr e ka prejardhjen n traditn

akademike t vllimeve prkujtimore dhe nuk
synon vetm q t ndrioj disa aspekte
Kur u nda prej nesh, Ardiani la pas nj
historike dhe kulturore t Shqipris, por
zbrazti, q deri m sot nuk sht
edhe t vlersoj nj ndr fushat e shumta t
mbushur. Pas vdekjes s tij u mekn edhe veprimtaris s Ardian Klosit: punn e tij si
ata zra q e kishin sulmuar deri ather.
ndrlidhs mes gjuhve dhe kulturave shqipNdrkoh Fondacioni S.Fischer (Berlin),
tare e gjermane. sht me rndsi ta
n bashkpunim me Ministrin e Kulturs theksojm kt, sepse brenda ksaj kornize as
s Shqipris, i ka dedikuar nj mim
nuk mundemi e as nuk synojm ta nderojm
publicistike, q mban emrin Ardian
t gjith veprn e tij. Kjo mund t arrihej
Klosi. Po ky fondacion, i cili i detyrohej
vetm n kuadr t nj biografie t gjer.
shum Ardian Klosit, ka hapur edhe nj
Synimi i ktij vllimi sht m modest: ktu
burs rezidencash pr prkthyes nga
jan mbledhur shkrime nga njerz q e shohin
gjermanishtja n shqip, q gjithashtu mban si detyrim personal kmbimin midis bots
emrin e tij. Por tani, disa vite nga vdekja e shqiptare dhe vendeve gjermanishtfolse;
tij, rreth emrit t tij ka rn heshtja. Kt
kta jan intelektual dhe shkenctar
heshtje synon ta thyej libri q keni n
njherazi ktu kufijt przihen sikurse

Luftoi kundr elitave t korruptuara In memoriam Ardian Klosi Nga OLIVER JENS SCHMITT
prziheshin n veprimtarin e Ardian
Klosit, q prmban studime, proz
eseistike dhe prkthime.

Ardian Klosit n kt piktakim midis dy

kulturave. Ato jan shkruar nga Konrad
Clewing, historian dhe mik personal nga
koha e Mynihut, i cili ravijzon vendin e
N kt vllim prmblidhen shkrime
Ardian Klosit n historin e sotme t
nga njerz q e kan njohur personalShqipris; nga Christian Zindel, i cili ka
isht Ardian Klosin dhe nga njerz q
punuar ngusht me Ardianin n kaprcyell
me artikujt e tyre kan shprehur respekt t shekujve si prfaqsues i fondacionit
pr punn e tij. Ndr ta ka shkrimtare
kulturor zviceran Pro Helvetia dhe nga
dhe shkrimtar, gj q do ti kishte
Enver Robelli, q sikurse Ardiani sht
plqyer veanrisht Ardian Klosit.
eseist dhe prkthyes dhe nj ndr zrat m
sht krijuar kshtu nj antologji, q
t njohur n publicistikn e sotme t
dshmon sesa e pasur sht br jeta
hapsirs shqiptare dhe gjermanishtfolse.
intelektuale n kt piktakim, mes
Ksisoj, lexueses dhe lexuesit i ofrohet nj
shqipes dhe gjermanishtes gjat erek- prpjekje nga kndvshtrime t ndryshme
shekullit t kaluar, pra q nga rnia e
pr t nderuar veprimtarin e Ardianit dhe
diktaturs enveriste e gjer n ditt e
vendin e tij n historin e kulturs shqipsotme. Ardian Klosi ka pasur ktu
tare. Shkrimtarja Lindita Arapi, zri m i
kontributin e vet, far, s paku
rndsishm letrar q lidh sot Shqiprin
pjesrisht pasqyrohet edhe n kt
me vendet gjermanishtfolse, i kushton
libr. Pjesa e par e vllimit prbhet
Ardian Klosit dy shkrime, titujt e t cilve,
nga ese q vlersojn veprimtarin e
Tirana pa miq dhe I huaji mund t

lexohen edhe nn prizmin e jets s Ardianit.

Nga fusha e gjuhsis vijn artikujt e
Lumnije Jusufit, Monica Genesini-t dhe
Joachim Matzinger-it, t cilt dshmojn
sesa qendrore sht kjo disiplin pr
hulumtimin e historis s kulturs shqiptare. Lumnije Jusufi rrok nj tem q e ka
preokupuar vazhdimisht Ardian Klosin:
standardizimi i shqipes, m sakt, shtja
kulturore sesi mund t prshtatet shqipja
standarde, e hartuar n vitin 1972, me
realitetin gjuhsor t krijuar me hapjen e
kufijve dhe rikrijimin e lidhjeve t ngushta
tashm 25-vjeare midis shqiptarve t
Ballkanit dhe sesi mund t prfshihet m
shum n t tradita letrare e gegrishtes.
Me kt tem merret edhe artikulli shkencor i Hans-Joachim Lankschit, i cili i
afrohet ktij piktakimi mes dy kulturave
nga ana gjermane dhe q, sikurse edhe

Ardian Klosi, sht prkthyes, porse e ndien veten m

t lidhur me trashgimin e gegrishtes. Kjo vihet re
q nga gjuha e prdorur n artikullin n fjal: i vetmi
i shkruar n gegrisht. At q Lankschi e trajton nga
kndvshtrimi letrar, Jusufi e analizon n nj krahasim midis sistemeve gjuhsore policentrike dhe
trheq vmendjen pr disa ngjashmri interesante
strukturore ndrmjet dy botve gjuhsore, q politikisht kuptohen n mnyra t ndryshme. Me bott
kulturore dhe gjuhsore t gegrishtes n periudhn
para kohs s re, merren artikujt e Monica Genesin-it
dhe Joachim Matzinger- it.
Q t dy trajtojn nj aspekt deri tani t rrall t
historis s gjuhs: raportet ndrgjinore. Artikujt
historik prballen me historin m t re t
Shqipris. Me shkrimin e saj mbi konfliktet e kishs
ortodokse n Prizrenin e viteve 1870, Eva Anne
Frantz na kujton se sa fort duhen prfshir edhe
fenomenet joshqiptare n interpretimin e historis
shqiptare, e cila sht nj histori q nuk mund t
shkruhet vetm duke iu referuar nj etnie t vetme. Si

NE KUJTIM TE 95 VJETORIT TE LINDJES SE SAJ NERMIN VLORA, VAJZA QE U THINJ 24 VJECE

na u desh te shesim gjerat
e ndryshme, per t'i perballuar veshtiresite. Une
shita unazen e bukur te
fejeses qe ma kishte
dhuruar vjehrra. Ishte me
te vertete unaze e bukur.
Edhe sot e kesaj dite me
dhimbset! Ishim ne Siena,

ne Toskeri te Italise
dhe Renzo punonte
si avokat, por te
paditurit qe ai
mbronte, ishin ma
keq se ne. Ne vend
qe t'i kerkoje para,
duhet t'i jepje dicka
per mbijetese. Ne

vitin 1947, vdiq

babai i Rencos
dhe e ama vajti ne
Skoci tek i vellai.
Keshtu, ne vendosem te vime ne
Rome dhe Renco
te marre pjese ne
konkursin diplo-

matik. Studioi per

specializim per
dy vjet me
profesore te rastit.
Midis dyqind
vetave qe moren
pjese ne kete
konkurs shume te
veshtire, fituan

vetem tete: njeri

prej tyre ishte
Renxo.
Mevedeti dhe
Qamili, femija i
pare dhe i nente i
Ismail Qemalit.

Qamil Vlora,
duke qene femija
i fundit i Ismail
Qemalit,
d.m.th.femija i
nente dhe gjyshja
Mevedet e para, e
donte shume
vellane e vogel.

Ne nje fare menyre, ndoshta e

konsideronte si
djalin e vet, meqe
midis tij dhe
nanes sime Belkis, kishin nje
diference moshe,
vetem tre vjet.

Prandaj, edhe ime me e donte

shume kete daje gati moshatar, me te cilin ishin rritur
bashke. Ai vinte dhe hante cdo
dreke ne shtepine tone, te
"Abllaja" e tij. Askush ne
familje nuk e therriste gjyshen
me emrin e saj dhe askush nuk
i drejtohej me "ti". As vajzat e

V o l u m e

7 ,

I ss u e

1 6

P a g e

NE KUJTIM TE 95 VJETORIT TE LINDJES SE SAJ NERMIN VLORA, VAJZA QE U THINJ 24 VJECE

veta, as une, e as Vera. Gjyshja
kishte nje pasuri te brendshme te
jashtezakonshme. Kur ajo lini mbas
marteses se Ismail Qemalit me
Kleoniqi Syrmeline, ishin dashuruar
aq shume me njeri-tjetren, prandaj
ia vune emrin Mevedet: dashuri ne
osmanishte dhe emrin e dyte Agapi,
me te njejten kuptim ne greqishte.
Mevedet Agapia u peshua me flori
dhe, ato flori iu shperdane te vobekteve. Kur gjyshja na tregonte
keto gjera e shume te tjera, Vera
dhe une i thoshim se i kishte pare
ne enderr: jeta jone e atehershme
nuk mund t'i kuptonte keto gjera!
Ajo e dinte fare mire se ne nuk
mund t'i kuptonim, prandaj na
thoshte: "Jeta eshte e cuditshme:
askush nuk te pyet se kush ishe, por
kush je sot"!
Dhe ne te vertete, kur u padit per

"hajdut i popullit", askush

nuk pyeti se kush ishte,
askujt nuk i erdhi turp ta
marre ne gjyq femijen e
pare te njeriut, qe, me
sakrifica mbinjerezore,
fale zgjuarsise dhe diplomacise se tij, arriti te
themeloje Shtetin shqiptar,
qe edhe ata padites te
rrepte po e gezonin dhe,
ndoshta po e gezojne edhe
sot!

do t'i thoja:

"Ismail Qemali".

Kush jam une?

Gazetarja, mikja ime e re,

do te dije se kush jam une.
Duket se do te bej hulumtime mbi jeten time te
gjate me pervoja te shumta, ne fusha te ndryshme.
Ne veshtrim te pare, per
pyetjen se kush jam une,

Kush isha une?

Tashti t'i fillojme hulumtimet: linda shtatanike,

me peshe nje kg e gjysme, e
zeze, plot rrudha ne mbare
trupin dhe mjeket me dhane
tri dite jete. Ketu na paraqitet teoria e relativitetit te
Ajnshtainit: ne fakt, duket
se ato tri dite nuk paskan
kaluar ende! Sidoqofte, une
mendoj se jeta ime karakterizohet me ngjyrat e Kombit
tone: e kuqja dhe e zeza,
meqe kam pesuar vuajtje te
forta, ashtu si edhe satisfaksione te medha. Mund te
themi se sapo dola nga
cerdhja familjare dhe sapo
kisha mbaruar shkollen e
mesme, jeta me hodhi pertej
Adriatikut, ku u detyrova te
rritem shpejt dhe t'i perbal-

Une jam vetem nji cast,

Huazuar nga gjithesia,
Per t'ia dorezuar, mandej,
Misterit te Madh.

Ate dite qe do te kaloj ne

permasen tjeter, do te doja te
Kush eshte Nermin Vlora? shkruhej:

Une isha...
Por vendin e vendosjes ne
Vlore te guackes sime, deshiroj qe ta vendose Shoqata
Kulturore Mbareshqiptare

loj vuajtjet e shfarosjes se

familjes, me ate ulerime te
shpirtit qe nuk degjohet ne
asnje menyre, por qe te
trondit pa mase. Jane ato
periudha kur njeriu mund te
behet i keq dhe te jetoje
vetem per hakmarrje. Por
nuk ndodhi keshtu me mua,
per fat te mire. Me erdhen
ne ndihme filozofet e
vendeve te ndryshme qe,
duke ma pasuruar shpirtin,
me mesuan se hakmarrja
nuk eshte rrugedalje
pozitive. Ndihma me e
madhe na vjen nga dashuria, se vetem me ane te
dashurise mund te gjendet
drejtimi pozitiv dhe ndertues. Pa dyshim, ky u be
parim i jetes sime, ashtu si
vazhdon te jete edhe sot.
Kur ulem dhe mendoj,

duket se me dalin perpara

keta filozofe dhe personalitetet e ndryshme te kultures,
te cilet me japin urdher te
shkruaj, meqe vetem kultura
e perparon njerezine dhe e
ndricon shpirtin. Mund te te
marrin gjithcka, vecse ate qe
ke ne tru nuk mund ta marre
askush.
E kishim fjalen per kulturen.
Ajo filloi ne familje, qe ne
muajt e para te jetes sime.
Gjyshja ime e dashur thoshte:
"Mund te te marrin cdo gje,
por vetem ate qe ke ne
mendje, n` tru, nuk ka
mundesi ta marre askush".
Fjale te shenjta! Ne te vertete,
ajo me ka ndihmuar gjithmone, si ne periudha
veshtiresie, ashtu edhe ne ato
normale ose gezimi. Me keto

Blood on the streets of Kavaje Albania.

What Now!!!
Second term for Elvis Rroshi, whats he doing for
the family!! Burg per vrasesit

NE KUJTIM TE 95 VJETORIT TE LINDJES SE SAJ NERMIN VLORA, VAJZA QE U THINJ 24 VJECE

parimet ne familje, gjyshja me fliste ne
turqisht dhe nena ne frengjisht. Shqipen e
mesoja duke lozur me femijet ne Tirane. Ne
moshen pesevjecare, ime me me shpuri ne
Greqi, ku banonte motra e vogel e gjyshes.
Atje kaluam beharin dhe une pata mundesi
ta mesoj edhe greqishten. Kur u kthyem nga
Athina, une isha pese vjec e gjysme. Vendosen te me dergojne ne Shkollen e motrave
Kiriaz. Shkolla ishte jashtezakonisht e
bukur, si nga pikepamja e natyres, ne maj te
kodres, plot pyje dhe fusha, ashtu edhe nga
ajo e nderteses. Kishte banka te vecanta per
cdo nxenese, dhoma gjumi vec e vec per
mosha te ndryshme dhe banjo, ne cdo kat,
me sherbimet perkatese. Kishte edhe
gjenerator autonom per shkollen, ne menyre
qe drita nuk mungonte kurre. Me thane te
drejten, te gjitha keto te mira vinin si dhurate nga shqiptaret e Amerikes. Ishte
periudha kur ne Shqiperi, Mbreti Zog kishte
urdheruar qe, per ta emancipuar nje vend,
duhet te emancipohet gruaja, meqe nje grua
injorante rrit femije injorante.

Kur vajta ne Shkollen e Dakos "keshtu

quheje asokohe ajo shkolle), kishte vetem
nje nxenese te huaj, e cila ishte italiane,
Dinora. Nuk dinte asnje fjale shqip. Rrinte
gjithmone me mua, meqe frengjishtja ime
bente qe te kuptoheshim. Keshtu ndodhi
qe une e mesova edhe italishten. Kur erdhi
mesuesja e italishtes, me mori si perkthyese. Pervec italishtes, duhet te mesonim
edhe frengjishten dhe anglishten. Keshtu
na detyronin qe te loznim nje jave me
radhe me njerin prej ketyre gjuheve. Na
kontrollonin dhe na denonin kur e
perdornim shqipen gjate javes si nje gjuhe
tjeter. Por, kur me ne fund vinte radha e
shqipes, atehere shkallmoheshim me ritma
neper ato fusha te bukura. Ky ishte, me te
vertete sistemi me i mire per t'i mesuar
gjuhet e ndryshme. Si e shtrova me pare,
shkolla gjendej ne maj te kodres, kurse ne
fund gjendeshin dy kampe tenisi. Atje
loznin vajzat e rritura. Ne te voglat i binim
rrotull, duke kenduar kenge ose vjersha ne

gjuhe te ndryshme. Ajo ishte kenaqesi e

madhe pee ne. Por, mandej vinte ora e
pergatitjes se mesimeve te se nesermes per
mbare shkollen ne nje salle te madhe.

Enver Hoxha mbi familjen time, pjesetare te familjes

se Ismail Qemalit, por nuk dua ta besoj qe Nexhmija
nuk eshte ne dijeni te kesaj historie te dhimbshme, te
mbushur me vuajtje te pafundme. Ajo qe di sakte,
eshte deshira qe realizova per ta takuar kete grua, qe
Kujtimet e shkolles dhe Nexhmije Hoxha nuk do te doja te vuante. Nje e falur publike e saj do
ta clironte, do ta fuste ne rrjedhen e jet-_Kjo eshte
E kam thene dhe e them, qe me Nexhmije keshilla ime si shoqe e rinise se saj. Te falesh eshte
Xhunglinin kam qene shoqe shkolle dhe e virtyt. Te kerkosh te falur, kur ke bere faje, eshte
respektonim njera-tjetren. Por fatkeqesisht detyre e cilitdo. Te korrigjohesh, eshte ne dobine
rruget tona ishin te ndryshme. Ajo do te
tende dhe te vendit tend. Zemra ime, i ka falur ata
behej gruaja e Enver Hoxhes, qe qeverisi
njerez mjerane qe nga padija, apo ligesia, bene tortura
per nje gjysme shekulli Shqiperine. Nder- tek njerezit, perfshi edhe femijet e Ismail Qemalit,
sa une do te merrja arratine dhe familja
sidoqe me shkaktuan brengen e perjetshme dhe me
ime do te ndeshkohej ne menyren me
zbardhen floket ne moshen 22-vjecare. Shqiperise,
barbare. E kam takuar 2-3 here shkurt, por vendlindjes sime i jam mirenjohese, qe me dha jeten,
shtruar me Nexhmijen qendrova dy vjet
kulturen, me beri te jem shqiptare dhe kete e kam per
me pare ne shtepine e saj. Shkova, kur ajo nder. Kete mirenjohje, vendit tim ia ka shpshperblyer
vuante, pse e di se c'eshte vuajtja. Ajo kish me punen e perkushtimin tim, qe eshte ne vazhdim,
boshllekun jo vetem te vdekjes se te
per te bere aq sa te mundem per te ngritur lart vlerat e
shoqit, por edhe te pasojave qe pati pas
Kombit te dashur, Shqiperise se shtrenjte.
rrezimit te regjimit, deri edhe ne burgosjen
e saj. Nuk di te pergjigjem se cila eshte
pergjegjesia e shoqes sime, per cka beri

P a g e

O u r

W o r d s

Jakup Gjoca NDJENJA IME KOMBTARE, Q SHT ZEMRA E EKZISTENCS, E QNIES TIME SI
shqiptar , edhe vet
ligjshmria civile e penale
greke m shum rrjedh nga
politikat qeveritare t deritanishme shqiptare.Se sa nga
mosdshira e politikave qeveritare greke.
Dhe ndjenja e Inferioritetit do
t thot shfaqja e veprimi i
hapur shoqror dhe ligjor e
do shprehjeje t racizmit.
Ne shqiptart, duke shprehur
ndjenjn ton t Inferioritetit t

Emacipimit Demokratik ,
jemi- njfarsoj- mbarts e
shfaqs t shprehjeve e
veprimeve raciste q
psojm .Por burojn nga
vetvetja jon.
Shprehja e ndjenjs t
Inferioritetit t Emacipimit
Demokratik t t gjith
shqiptarve kudo q jetojn
e punojn- qoft edhe si
emigrant- sht mosantarsimi AKOMA i

Shqipris n Bashkimin
Evropian.
Mosantarsimi i Shqipris
AKOMA -edhe pse po
mbushen 20 vjet t Demokracis politike n Shqipribn q shqiptart kudo q
jetojn e punojn- dhe ne
emigrantt shqiptar e
vuajm n Greqi- t ndihen
t diferencuar n TRAJTIM
nga do e drejt shoqrore
dhe ligjore- vetkuptohet pa

asnj t drejt elementare

politike- n Greqi.
Disa shqiptar - q
asnjher nuk kan patur
mundsin dhe t drejtn
q t qarkullojn, t
lvizin t lirshm n
shtetet e Bashkimit
Evropian- kujtuan se
u ...integruan n Evrop,
sa fituan t drejtn q t
shkojn n shtetet e
Shengenit, pa viz...

Ne, emigrantt, q kt t
drejt e kemi fituar me punn
e djersn ton- dhe jo me
lienc politike(?)- mund t
kuptojm sa larg INTEGRIMIT n BashkiminEvropian ndodhemi
POLITIKISHT ne Shqiptart
e Shqipris.
M fani, q bj diferencimin.Dhe shprehem "... ne
shqiptart e Shqipris".
Nuk ka t bj me nocionin

kombtar.Ka t bj me
shprehjen gjeografikopolitike t shtetit shqiptar.Sepse- dhe e besoj- q
shqiptart n Kosov apo
n FIROM mund t bhen
m shpejt qytetar t
Bashkimit Evropian nga
shqiptart e Shqipris.
Derisa ne emigrantt
shqiptar- n do vend t
Bashkimit Evropian dhe
jo vetm n Greqi, t

Ku eshte sherbetori tani te fusi keto dy llume neper burgje per krimet e tyre apo ka neoje per ndonje shtytje dhune si ne kohen e diktatures se 1945.a mjere ai popull dhe per
ato njerez atje...
Ina Rama-Adriatik Llalla Nga nje e pa-afte tek nje sherbetor shkon Prokuroria e
Shqiperise.presim nqs ka ndryshim...

Poezi
Vasil Tabaku
PERNDESH E
FJALS
Zgjohesh
Prmes
peshs s fjals
Me fjaln
Ndrton
qiejt e fluturimit tnd
Nj universe ndrrash
Mijra bot shpresash
Dhe rrug
Rrug pafund dhimbjesh
Horizonte dashurish
Dhe dete
Prmbytur nga drita
Diejt e shendritshm
Q burojn
Nga shpirti yt
Me peshn e fjals
Si Sizifi
Me gurin e pengut ton
Ngjit dhe zbret pareshtur
malet e dhimbjes
Ti je vet dhimbja
Ndrsa thrret
-respektoni dhimbjen
Duajeni trishtimin,
Jepini dashuris
Nj piedestal
Mos e shkelni puthjen
Prqafimin
Kthejeni
N nj rit njerzor
Dhe botn
Bheni m t bukur
Ti thrret
Thrret
dhe prsri thrret
Ndrsa digjesh e tra
Brenda kngs
Pr tu shndrruar
N nj Perndesh e
fjals
Poem nga Adem
Zaplluzha

LE TA NDIEJ VETEN SI
N TIVAR

Pikonte gjaku i gjelbr

Mbi njomsin e barit
Llamburitnin velat e trishtuara t
historis

N Tivar
Me mallngjim po dnes nj
varr
Dy shtat shtatdhjet mij
dhembje
Si delet e bardha
Kullosin mbi plagt e nj
kohe

Nn atit e prlotura mpiksej

truri
Si foshnjat dnesnin lagjet e
gjakosura
Nj pulbardh mbi nj varr
I shkulte pendlat at dit n Tivar

N Tivar pam varre t

mbjell mbi varr
Vetm nj dor mizore
Me shpirt bishe
Mund t gjuaj batare plumbash
N njerz duarlidhur
Me prangat pafajsis
N Tivar
At dit fshikullonte mortja
Ishte viti 1945 mos u ktheft
m
Vetm ky qytet i vdekjeve
I njeh trishtimet e asaj dite
T vrar me thikat e urrejtjes
2.
N nj qytet plagsh
N prehrin e Adriatikut
Qante gjaku i kuq mbi varr
Era dneste n rrnjt e fikut
Nj kryq i ngulur n shpirtin
e qytetit
Thrret ndrgjegjen e
njerzimit
N Tivar
Ra n provim raca njerzore
Ishte nata e trisht
Ajo e lugetrve
Me bisht
Era lpinte lkurn e friks
Nga majat e thikave t topitura

3
Thon se si nj kalama
Jetim
At dit ka dnesur
Ka dnesur me ngashrim bunaca
Thika e ndryshkur e tradhtis
Fundosej deri n gryk
Fundosej hajnisht
N gjakun e njom t ushtarve t
liris
Mbi nj deg t palms s egr
Ende vajton nj nn
As vajet e pulbardhave
Nuk ndalen n lagun
Adriatiku si nnat tona
I shkulte flokt e shprishura t
dits
I shkulte por vshtir
Se mund t shkulej tradhtia.

Asnj nn npr mhallt e

Tivarit
Nuk pash
Pa shamia t bardha mbi
kok
T bardha ishin shpresat e
gjakosura
Nj pulbardh e plagosur
E mbante gjall shpirtin
Me vezt e saja t thyera
5.
Po m djegin si prush
tangari
Po m prvlojn
Thinjat e kputura t
flokve
Djajt me kryqe t thyera
I shkulnin rrapet
Binin n tok me qindra
plepa t prer
Nj mjegull e zez katran
Si mortja rndohej mbi
supet e atdheut
Mbaju moj nn
Me dhembjen e cils grua
Sonte do i dgjoj kngt e
tua vajtimore

4
atit e mrrolura qndronin stepur
Oxhaqet me mendje t ngrir
N shenj proteste
I ndaln ato pak vrizma t
tejdukshme
T tymit dredharak
Npr lagjet shqiptare
Ndihej aroma e rnd e gjakut
I tr qyteti
Ishte veshur me veladon t bardh
Si fantazmat e s kaluars
Vraponin lukunit e kuqe
T ujqrve t egr

Nisja njher moj loke

Nisja si dikur
Le t qajn tok me ty drurt
dhe gurt
Nno moj krijes shelgje e
lotuar
Kurr nuk tu shruan
plagt e dhembjeve
Npr ledhat e trishtuara t
historis
Vajtove kur e linde motrn
time
Nuk tu ndal vaji
As kur e pushkatuan bacn
n Tivar

6
Npr kryeqytete
Festonin fantazmat e
dehura
Me gjak njeriu
Nnat tona flokthinjura
Pa shamia n kok vraponin xhadeve
Vaji ishte i vetmi shrim i
shpirtit t vrar
Pr ta mposhtur vdekjen
Mbanim npr trasta nga
nj gur varri
U dolm n bejleg gjakpirsve
do dit nga pak rritej
orteku i urrejtjes
Rritej si oshtim deti
uturima e dhembjes
Srish npr fushat e
mllenjave
Filluan t dgjohen ulrimat e bishave
Nuk dinin t ndalen
As krakllimat e zeza t
korbave
Si shtat shpirtra t vrar
ulrinte nata
Era e mbshtetur pr
trungun e rrapit
I mbante n kujtes plagt
e nj kohe
Dhe sa krenare
Po aq edhe madhshtore
I mkonte zanat e malit
Pr nj betej prfundimtare
7.
doher npr fushat e
Tivarit
Rikthehen pulbardhat
Rikthehen si zogjt krahthyer
Pr ta ln peng amanetin

E gjakut t derdhur
Nga i cili akoma
Nuk ka pushuar dhembja
e nnave.
Mbrm n Tivar
Dgjova se si dneste nj
varr
Qante edhe nj nn e
moshuar
Nga zgavrat e saja t
verbta
Pikonte nj lloj malli i
pashruar
Dy pem t njoma
Sapo kishin filluar rritn
U kafshuan deri n asht
Nga dy bisha
Por kafshimet m nuk
kullojn gjak
Por skan takat as urrejtje
t kullojn
8
Mbi nj varr t vithisur
Diku n brigjet e Adriatikut
Atje posht n Tivar
Nuk gjeta fjal pr t qar
Thell nga thellsia
E fushs s mllenjave
Si nj ogur i zi
Pandrprer vjen nj
jehon
Ndoshta sht koha
Ta shfletojm
Pr s mbari ose pr s
mbrapshti
Srish historin ton
9.
Deshm q nn grmadhat
E harress
Ta gjejm at pergamen

V o l u m e

7 ,

I ss u e

1 6

P a g e

Jakup Gjoca NDJENJA IME KOMBTARE, Q SHT ZEMRA E EKZISTENCS, E QNIES TIME SI
kuptohemi- diferencohemi n (mir)trajtimin
shoqror e ligjor, vetm e vetm prse AKOMA Shqipria nuk sht antare juridike e
Bashkimit Evropian.

Doni dallimin?
Sa t fitojm ne emigrantt
shqiptar shtetsin prkatse t
shtetit ku jetojm e punojm

emigrant, do t gzojm
e do t mirtrajtohemi t
barabart shqorisht dhe
juridikisht si gjith

qytetart vendas.
Dhe ndjenja ime kombtare, q
sht ZEMRA e ekzistencs , e
qnies time SHQIPTARE, hemor-

ragon GJAK...
Dhe do t hemorragoj gjak,
derisa AKOMA politikat partiake qeveritare n Shqipri nuk

Jakup Gjoca NDJENJA IME KOMBTARE, Q SHT ZEMRA E EKZISTENCS, E QNIES TIME SI
e Emacipojn Demokracin dhe e mbajn Peng
( t interesave partiake e personale) e larg e t
veuar Evrops.
Ksisoj ndjej dhe vuaj- emigrant n nj shtet
t Bashkimit Evropian-q Shqipria ,
vendlindja ime, sht thjesht nj shprehje
gjeografike e Kontinentit t Evrops dhe jo
pjes prbrse e Demokracis, e Kulturs, e
Moralit dhe e Emacipimit t Komunitetit t
Bashkimit Evropian.
Po t m thoshte ndonj politikan evropian,
kt q "...Shqipria ime sht shprehje
gjeografike e Evrops", do t reagoja , i ngacmuar n ndjenjn nacionale.

Derisa ia pohoj vetvetes,q

politikat qeveritare (partiake) e
bjn Shqiprin ta trajtojn si
nj shprehje gjeografike-dhe jo
si antare e Komunitetit t
Bashkimit Evropian- VUAJ !!!
Vuaj i lnguar nga keqtrajtimi ,
ngaq un- emigranti n Greqi trajtohem i diferencuar dhe m
mohohen t Drejtat shoqrore,
ligjore elementare n Greqi- t
drejta q i fitoj nga puna ime.
Vuaj ngaq jam shqiptar emigrant n Greqi, ngaq Shqipria

sht akoma peng i

mosIntegrimit politik n
Komunitetin Evropian.
Dhe kjo vuajtje e do
emigranti sht hemoragji
e Ndjenjs Kombtare t
do shqiptari q jeton - si
shqiptar- n Emigrim n
Komunitetin Evropian.
Faji i vetvetes time sht dhe e ndjej- q akoma
besoj n politikn partiake
t qeverive (n Shqipri).
Dhe ky faj shumshtohet

derisa akoma nuk ndrgjegjsohemi q t kundrreagojm.

Mosveprimi ndaj politikave partiake qeveritare ( n Shqipri) q
jan shkaktare t gjendjesPeng t
Shqipris larg Komunitetit t
Bashkimit Evropian sht
semundja e hemoragjis t Zemrs
t ekzistencs e t qnies time
shqiptare.
MosIntegrimi i Shqipris n
Bashkimin Evropian sht hemoragji e Ndjenjs time Kombtare.
A bhen merak- ndopak- politikat

qeveritare n Shqipri pr kt
hemoragji t Ndjenjs
Kombtare q lngon do emigrant shqiptar, i cili sot jeton e
punon n Vendet e Bashkimit
Evropian?
Pyes , do ndrgjegje t politikanve n Shqipri.
Me shpresn, q politikant n
Shqipri kan akoma ...Ndrgjegje!!!
JAKUP.B. GJOA

Urim Gjata PERSE KAQ TE MALLKUAR. SHQIPTARET E GREQISE RRUGEVE TE SUEDISE.

Urim Gjata
PERSE KAQ TE MALLKUAR.
SHQIPTARET E GREQISE RRUGEVE
TE SUEDISE.
Sapo futesh ne Qender Central, apo sic i
therresin ketu vendasit stacionit qendror te
trenit ne Stokolm, menjehere veshi te degjon
gjuhen e nenes, apo tek tuk nje greqishte te
lodhur.
Kethen koken dhe menjehere shikon shqiptare
te rraskapitur nga emigracioni ne Greqi qe
mundohen, pyesin, kerkojne.
Nje adrese, nje emer, nje strehe, nje pune.
Te gjithe kerkojne Stekin si Varrin e Muhametit.
Steki Grek.
Ose me mire nje nga qendrat kulturore t
Grekeve te Suedise.
Vend ku Greket peshkojne shqiptaret apo
shqiptart per ti shfrytezuar perseri mbas
shtrydhjes se tyre ne Greqi, ne kete qytet te
ftohte sidomos per shqiptaret e sapo ardhur.
Kur i sheh ne kete gjendje te dhimsen, dhe
mendimet shkojne larg, shume larg.
Te kujtohen dikur shqiptaret e rreckosur me
pak kafe dhe sheqer neper xhepa, maleve apo
rrugeve te Greqise, te rrahur nga policet dhe
ushtaret, te grabitur nga bashk atdhetaret, pa
lek, pa dokumenta, pa pune, pa shtepi, pa nje te
ardhme.
Mbas kaq vitesh perseri syte e tyre jane
drejtuar ne steki i grekeve, si e vetmja shprese
per te nxjerre buken e gojes, shprese e venitur
apo enderr e larget per nje jete me te mire.
Por kete radhe larg, shume larg familjes dhe
femijeve.

Ne dore shtrengojne pasaporten

dhe nje vize pune 5 vjecare
greke, asgje me teper ne kete
qytet metropolitan te ftohte dhe
te shtrenjte sidomos per shqiptaret e lodhur rrugeve te greqise.
Te gjithe kerkojne Stekin Grek si
nje drite te genjeshtert per te
takuar ndonje ndertues grek dhe
per te siguruar nje pune sa per te
mbijetuar, te gjithe shohin njeri
tjetrin me frike dhe xhelozi si
vorioepiriote dhe konkurent
per pune, te gjithe luten e luten,
pergjerohen deri ne zot, per nje
pune dhe disa ditore, te lumtura,
apo te lumtur jane ata burra qe
(grate) e tyre kane nje emer, nje
adrese, nje ( mik ) ku mund te
mbesheten.
Mbasi e gjejne edhe kete adrese,
largohen me te lodhur dhe
zhqenjyer.
Vec nje kafeje e lire 20 koroneshe me leket e pakta te tyre,
dhe patrioteve shqiptare te
greqizuar qe mundohen te behen
me greke se greket e vertete,
asgje me teper nuk mund te
gjesh, apo nuk mund tju ofroje
shqiptareve te varfer kjo qender
ku pensionistet luajne domino
dhe pine ndonje gote uzo per te
kujtuar me mall vendin e
tyre,tashme te rraskapitur nga
borxhet dhe politika.

Greke te shumte kane

mbushur Stokolmin dhe
qytetet kryesore per te
kerkuar nje pune, qofte ajo
dhe ndertim apo pastrues
magazinash, packa se
dikur ishin afendikoj
kishin magazina, dhe
paguanin shqiptaret si
dado apo pastruese te
shtepive te tyre.
Kohet kane ndryshuar, ne
Stokolm te gjithe jane te
barabarte.
Te lodhur, te zhgenjyer,
ndoshta dhe pa buke,
shqiptaret rikethehen
perseri ne central qender
me friken e kontrollit te
biletave ne tren, ata nuk
kane dhe munden te
pagojne bileten dhe jo me
gjoben nga kontrolloret e
trenit, xhepat e tyre si
dikur, jane perseri te
cpuar.bosh.
Central qender mbetet per
ta e vetmja pike takimi,
shprese dhe bisedash me
njeri tjetrin, njesoj si
sheshi Omonia ne Athine
apo stacionin e trenit ne
Selanik.
Shqiptaret po ata,te lodhur
te vuajtur dhe te pa
shprese.

Ne Stokolm nuk ka greke qe vijne

me makina dhe te therrasin si
dikur ne Omonia, Dhulja Alvane as dhe frike nga policet qe
tju kerkojne pashaporten, ti
dhunojne apo te mbushin autoburgjet me emigrante te pa
ligjshem.
Jo keto gjera nuk ndodhin, por
Stokolmi eshte i ftohte akull
sidomos per shqiptaret e varfer.
Ora pak nga pak i afrohet
dymbedhjete e nates dhe bashke
me te dhe policija private per te
mbyllur te vetmen qender ku
mund te futin koken te huajt dhe
shqiptaret bashke me ta.
E ftohta e acarte dhe yjet e larget
mbeten te vetmit miq apo shoke te
nates mes
prostitutave, emigranteve shqiptare dhe lypsave qe flene te pa
shqetesuar
cepave, ne rruget e bukura te
Stokolmit shekullor.greek-tragedy
-mask-l1d
Nates se akullt, magazinave dhe
limuzinave te shtrenjta,
reklamave, muzikes Spanjolle
neper pabet, zhurmes se detit dhe
prostitutave, ju shtohen dhe emigrantet shqiptare me nje traste ne
kurriz ne kerkim te nje pune dhe
nje strehe per te kaluar naten.
Cili djall, cili mashtrues po i

genjen shqiptaret perseri per te

marre si dikur rruget e ftohta te
evropes kurve.
Politika, politikanet apo varferia
dhe perpjekjet per te mbijetuar,
sakrifikuar qofte dhe me jeten e
tyre ne fund te botes.
Mos merrni rruget e europes
pa gjetur me perpara nje pune
apo nje shtepi.
Mos u mashtroni me vizat 5
vjecare qe leshon greqia per te ri
emigruar perseri rrugeve te
europes pa pasur nje baze dhe
garanci.
Ruhuni nga mashtrimet dhe
mashtruesit.
Rruget e Stokolmit dhe ne
vere,jane te akullta
vellezer.imgres
PA NJE KONTRATE PUNE
NGA NJE PUNEDHENES NE
SUEDI,LEJA 5 VJECARE E
LESHUAR NE GREQI PER
PUNE NE EUROPE ESHTE E
PA VLEFSHME. ASNJE ZYRE
PUNE NUK TE REGJISTRON
PA PASUR NJE KONTRATE
PUNE.

RAMA SI "TRAMP"I IDEOLOGJISE"SE VET NGA SOKOL SHAMETI

RAMA SI "TRAMP"I IDEOLOGJISE"SE
VET NGA SOKOL SHAMETI
NGA SYRI
Mediat vendore, por m tepr ato ndrkombtaret, po i bjn jehon me nj nntekst q
lodron mes qesndisjes dhe krshris, hakrrimit donkishotesk t Edi Rams, kryeministr i
qeveris shqiptare ndaj Donald Trampit, parakandidat presidencial n Shtetet e Bashkuara.
Vini re, vini re! Nj david informal periferie po
krcnon n mnyr fakultative Goliatin jasht
gars s tij zyrtare me Davidin e vrtet. Cirk e
shkuar cirkut n epokn e snapchat-it. Zbavitje
e garantuar si n bastoret gjysmilegale t

ndeshjeve me qen.
Pasi nuk hezitoi ta prshkruante
veten si nj ish-basketbollist, ish
-piktor dhe ish-kryebashkiak q
kishte zgjidhur hallet e nj qyteti
prmes shpikjes s t vet
gjeniale zbukurimit me bojra
t pallateve gjat nj diatribe
n faqet e revists ultraneoliberale Foreign Policy, me
t zbarkuar n Uashington Rama
u shpreh se Donald Trampi dhe
ca t tjer n Evrop, jan turpi i
qytetrimit ton.

Nj kryeministr shqiptar
q shtirazi shqetsohet
pr dika q shqetson
shumicn e
perndimorve, sht pr
shum njerz n Shqipri
nj turprim n syt e
bots. Qytetrimi yn?
Q kur kshtu? Kjo
ssht gj tjetr vese nj
kacavjerrje provinciale e
kryeministrit t qeveris
son t korruptuar dhe
autoritariste n nivele
afrikano-aziatike. Nj
prpjekje pr tu zgjatur

n maj t gishtave sa pr t
ekspozuar pak hundn n nj cep
t fotos familjare t t korruptuarve me fytyr t qytetruar t
Perndimit.
Sikur kurrgj tjetr, ky sforcim
qesharak pr ta br t duket si
dika normale nj fakt pr t cilin
shum shqiptar kan rezervat e
veta, e shndrron botrisht prkatsin ton morale brenda
civilizimit si dika q nj vend
si yni mund ta prfitoj vetm
prvjedhurazi, shkarazi e hajdutshe, e jo ta zotroj natyrshm.

Kaq pr domethnien metafizike

t tirads qytetrimore t
Rams. Por sidoqoft, si do t
shohim m posht, ajo ka
kupton Rama me qytetrim
tonin sht dika e ndryshme
nga ajo q kuptojn shum t
tjer.
Dua shum t shpresoj, vazhdoi sidoqoft Rama si ta
kishin emruar kurator t imazhit amerikan n bot, q ai
(Trampi) ta kuptoj se ajo ka po
thot, ssht fare mnyra pr ti
kthyer Ameriks srish

P a g e

1 0

O u r

W o r d s

RAMA SI "TRAMP"I IDEOLOGJISE"SE VET NGA SOKOL SHAMETI

madhshtin, por pr ta turpruar Amerikn n syt e bots
dhe n syt e atyre q e shohin Amerikn si nj qytet q
shndrin n maj.
M tej, pas nnvizimit klishe t meritave t shqiptarve (q
nuk qeveriseshin ende nga Rama) n mbrojtjen e hebrenjve
gjat lufts, si dhe t tolerancs s tyre fetare, n nj moment sinqeriteti, kryeministri shtoi: Ai (Trampi) po
shfrytzon nj boshllk t krijuar nga mungesa e informacionit, mungesa e edukimit dhe mungesa e kulturs rreth
besimeve, rreth feve.
Nj gj q nuk ka diskutim sht fakti se Rama nuk ka
parasysh pr veten rolin e nj kllouni provincial me t cilin
shkrihet gazit gjith opinoni publik i Perndimit teksa e
sheh sesi merr poza t barabarti me kolegt e tij lider t
qytetrimit perndimor duke mos personifikuar kshtu
hi m pak sesa alteregon e vet Trampit t etur pr lavdi.
Megjithat, kur i hakrrehet Trampit nga pozita e nj
zdhnsi t vlerave perndimore, n fakt Rama, ka
parasysh nj tjetr qytetrim. Nj qytetrim ku vlerat nuk
jan morale, por komerciale. Dhe ky, n fakt sht qytetrimi i vetm n t cilin Shqipria dhe kryeministri i saj sot jo
vetm q mund t ndjehen t barabart me Amerikn, por
edhe t ken nj rol udhheqs pr tu marr shembull.
Nse imagjinojm nj Ram t lidhur me nj makin t s
vrtets, i cili sqaron sinqerisht merakun e tij me Trampin,
ligjrata do t tingllonte pak a shum si m posht vijon:

tregut, e cila natyrshm krijon q pun quajm lyerjen me

injoranc masive, varfri dhe buzkuq t qyteteve ku
de(zin)formim.
njerzit jan ln t vdesin
pr buk if you know
Por sht e teprt, mor zotri, what I mean
q nga kto shoqri t dalin
n drit oportunist si Trampi Ja prse un, si shembulli
If you know what I mean:
apo Koo, a ndonj tjetr, t
botror m i spikatur dhe
Bota sht br nj fshat i
cilt krkojn me paturpsi
m shtatlart, i qeveritaritmadh global. Nga Bogota
pasandaj ta prdorin pr
vegl t tregut, jam nxjerr
n Adis Abeb nuk ka m
interes t vet kt mjedis
ktu t distancohem sot prej
qeveri reale por vetm
pjellor injorance, varfrie dhe Trampit eksesit m t
klube milionersh lokal q
de(zin)formimi kronik q
spikatur botror q
jan gjithmon n pushtet,
kemi kultivuar ne.
mundsojn qeverisje nga
sepse pushteti i vetm i
Pr kt arsye, dordolec
ato q ilustrohen fare tro
vrtet sht ai ekonomiku, t przgjedhur enkas si
Kjo do t thot t jesh fare i
prej asaj times, aty posht
pjesa tjetr sht teatr.
puna ime, q prvoj t
pashpirt mor zotri. Ata duhet n Ballkan.
Prfaqsuesit si puna ime, vetme n administrim
t tregohen nj ik m
mund t lejohen t
kan pasur administrimin mirkuptues dhe t mos
Se ne shptuam hebrenjt
zgjidhen n krye vetm
e topave apo t kabhen kaq t paskrupullt me
para 70 vjetsh, kemi harnse garantojn shrbimin e navacve, do t vazhdojn mundsin q ne vet u
moni fetare, e duam
argatit pr kto klube t
t tregohen t pandjeshm krijuam pr t qen t
Amerikn, jemi kundr ISIS
prjetshme milionersh.
dhe pa ndonj lidhje t
paskrupullt.
-it, do fusim fen n shkolposame shpirtrore me
la, e trci e vrci.
Njerz si puna ime skan
shoqrit e tyre t
Ata po na diskreditojn dhe
asnj funksion prvese t
shkretuara prej babzis s marrin erzin. Dhe kujt? Neve,
Do pyesni juve, pse nj
figur periferike si un ka
nevoj t distancohet prej
Trampit me t cilin nuk e
lidh gj prej gjje.

imitojn mediatikisht
figurn e pushtetarit t
vrtet i cili rri prher n
gjysmerrsirn e klubit
ku rrjedhin milionat.
Pushtetar part-time si
un, sbjn kurrgj pos
nga pak show n kohn e
lir kur nuk kujdesen q
klubi n fjal ta ket dritn
e semaforit gjithmon
jeshile. N do kuptim t
fjals.

Skerdilajd Konomi, the face of Hope in Albania...( never will he be forgotten)

Luftoi kundr elitave t korruptuara In memoriam Ardian Klosi Nga OLIVER JENS SCHMITT
baz pr kt shkrim kan
shrbyer raportet e shumta t
konsullats austro-hungareze,
t cilat jan ndr fondet m t
rndsishme burimore pr
historin e shqiptarve gjat
shekullit XIX. Shkruesit e tyre,
austriak ose hungarez, kishin
shum influenc n jetn
kombtare dhe ndrkombtare
t shqiptarve rreth viteve
1900. Krisztin Csaplr- Degovics, i cili sht hungarez
dhe nuk e ka gjermanishten
gjuh amtare (sikurse Monica
Genesin), por sht i lidhur me
hapsirn gjermanishtfolse
pr shkak t puns shkencore,
nprmjet fatit mahnits t
Leopold Ghilardi-t, komandantit t Djelmnia shqiptare,
prshkruan se si lviznin
njerzit n kt piktakim t
Shqipris me Europn
Qendrore. Ky aventurier dhe
oficer i lindur n Karlovac t
Kroacis, me prejardhje ital-

iane e luajal ndaj Habsburgut, q ia kushtoi jetn

ngritjes s shtetit shqiptar,
vshtir t klasifikohet sipas
koncepteve hapsinore ai
prfaqson si AustroHungarin e rn, ashtu
edhe Shqiprin n ngritje,
pr t ciln edhe luftoi n
vitet 1913-1918 kundr
trupave serbe, greke dhe
italiane.
Nj tem, me t ciln Ardian Klosi u mor shum gjat
jets s tij, ishte historia m
e re e Shqipris. Fakt sht
se barra e traums s enverizmit ka mbetur e
paprpunuar deri m sot.
Nj nostalgji amnezike pr
t kaluarn po prhapet sot
te nj pjes e kulturs
rinore, ndrkoh q enverist t vjetr dhe t rinj
prpiqen t rehabilitojn
njrin nga diktatort m

brutal t shekullit XX.

Shkrimet e tre historianve
t kohs s sotme, Irida
Vorpsi, Idrit Idrizi dhe
Visar Nonaj dshmojn n
mnyr paradigmatike se si
e kuptojn studiuesit e rinj
shkrimin e historis s
sotme shqiptare: t bashklidhur ngusht me hulumtimin europian, t
vendosur mbi baza teorike,
t mbshtetur mbi burime
origjinale, jo vetm
prshkrues, por edhe analizues dhe interpretues.
Vorpsi i qaset mitit t
partizanve t tipit shqiptar
me nj analiz diskursi t
kngve partizane. Artikulli
i Idrizit na on n
brthamn e pushtetit
enverist dhe analizon
pasojat e informacioneve t
tejfryra t shrbimit t
fsheht. Citati i diktatorit q
prfshihet n titull

Natyrisht, t tra gjrat

ne nuk mund ti dim, se
kompjutor ne nuk jemi
tingllon qesharak
vetm nse i harron tmerret e shkaktuara nga
spiunimet, denoncimet,
sistemet e kampeve dhe
dnimet kolektive q
ngritn ndr vite ai dhe
ithtart e tij t shumt.
Edhe Visar Nonaj hap vise
t reja me studimin e tij
mbi krenarin e politiks
industriale t regjimit,
kombinatin eliku i
Partis n Elbasan,
rrnojat e t cilit na
kujtojn sot at hap t
madh t Shqipris prpara, kostoja njerzore dhe
mjedisore e t cilit shpesh
harrohen. Ardian Klosi do
t gzohej padyshim pr
angazhimin e ksaj
shkolle t re pr historin
bashkkohore t

Shqipris. Si shoqri t tjera

t ngjashme, edhe Shqipris
i duhej distanca e nj brezi
pr tiu qasur traums s
diktaturs, paka se kjo qasje
n Shqipri ecn m ngadal
dhe m mundimshm se
gjetk. Pr kt t fundit
dshmojn sidomos
armiqsit, me t cilat iu desh
t prballej Ardian Klosi
gjat prpjekjeve t tij. Urn
lidhse ndrmjet disiplinave
t historis dhe antropologjis
e bn aktualisht njohsi m i
mir i realiteteve t shoqris
s sotme shqiptare, Robert
Pichler.

opsioni i identitetit
kombtar nuk e ka shtyr aq
n sfond opsionin e identitetit islamik, sikurse ka
ndodhur n Shqipri a
Kosov. Studimi i Pichler-it
trajton qndrimin e tyre n
kontekstin e prgjithshm t
shqiptarve n Ballkan, si
dhe n lidhje me kombin
titullar maqedonas. Vllimi
mbyllet me nj studim
historik t Michael
SchmidtNekes, njohsi m i
rndsishm gjerman i
historis s re shqiptare, i
cili prej disa dekadash ngre
ura lidhse midis Shqipris
dhe Gjermanis n histori
Ai e hedh vshtrimin n ato
dhe shkenca politike. Ai
pjes t shoqris shqiptare t merret me kapitullin m t
Ballkanit q hulumtohen dhe zymt t marrdhnieve
njihen m pak: te shqiptart e politike dhe kulturore
Maqedonis, t cilt n
shqiptaro-gjermane, me
imagologjin brendaalbanologjin gjermane t
shqiptare kan nj pozit t
periudhs s nacionalveant, edhe pr arsyen se
socializmit dhe tregon se

V o l u m e

7 ,

I ss u e

1 6

P a g e

1 1

Grekt dshmojn n vitin 1836: Arvanitt ishin vet Athina dhe gjuha e tyre ishte gjuh e tatrve pellasg
t Greqis. Ja se shkruan
ai konkretisht: Vizitort
vinin re me habi se banort e fshatrave prreth
Atiks, por deri dhe
Dshmi me interes historik
brenda saj, n qendr t
dalin dita-dits n drit nga
kryeqytetit t shtetit t
dokumenta apo referenca t
sapoformuar, flisnin nj
hershme rreth Arvanitve dhe
gjuh q Arvanitt e
gjuhs s tyre n Greqi!
moshuar e quanin:
N revistn greke me titull:
Arbrisht, ku ishte e
Rrzt e grekve ka nj refer- njohur gjersisht si Arvanenc t nj kronologu grek, i cili itshe.N vijim artikullshkruante n vitin 1836 pr
shkruesi mundohet t
Arvanitt Arbresht e Greqis krahasoj dallimet midis
duke sjell n drit t dhna
fshatrave grek dhe atyre
shum interesante dhe me vler
arvanitas/arbresh, ku
historike. Pr kt albsipas tyre nuk ekzistonte
observer.com, ju paraqet nj faqe asnj dallim: rastsi?
t ksaj reviste ku artikulli i saj
Madje deri n shekullin e
parqet at ka sot vet grekt e
20-t gjuha q
mohojn ose mundohen ta
mbizotronte n kot
baltosin me gjith far mnyfshatra dhe brenda n
rash.T dhnat vijn nga vepra e Athin ishte arbrishtja.
Dhimitriu Bizantiu shkruar n
Ndrkoh sillet dhe studivitin 1836, pak vite pas lirimit
mi i nj historiani me
Grekt dshmojn n vitin
1836: Arvanitt ishin vet
Athina dhe gjuha e tyre ishte
gjuh e tatrve pellasg

emrin Tasos Karantis n nj

studimin e tij pr arvanitt e
Salamins, me krenari banort
e saj thoshin se: Eimai arbanitis kai milao arbanitika
greqisht, shqip: Jam arvanit
dhe flas arvanitika. Kta
vendas thoshin se gjuha jon
sht gjuha e tatrve/etrve
tan, pasi kjo gjuh sht e
pasur me ndjenj n shprehje,
duke u quajtur me nj mnyr
edhe m poetike; Gjuha e
zogjve, gjuha e dallndysheve
GENOCIDI KOMUNIST
SJELLE NGA BENIAMIN
BAKALLI

hapur prhapjen e ideve

komuniste n Shqipri.
Arrestohet n qershor t
vitit 1945 nga forcat partizane dhe dnohet me
vdekje, pushkatim pr
veprimtari antikomuniste.
Ekzekutohet m 15 Qershor
1945 n Ersek.
N vitin 1994, dekorohet
me titullin :Martir i Demokracis Lufttar i vendosur kundr komunizmit
pr nj Shqipri Demokratike, masakruar mizorisht nga
regjimi komunist.
Beniamin Bakalli

Zenel Xhomaqi Bejkova

Lindi m 22 maj t vitit 1898
n Ersek t Kolonjs.
Mbrojts i Nacionalizmit
Shqiptar dhe sekretar i organizats Balli Kombtar pr
rrethin e Kolonjs, kundrshton

Cezar Ndreu
Shqipetaret nuk ja haruan
Krajl Nikolles se Malit Zi
masskren qe beri Ai mbi
Shkodren dhe shqipetaret
me 1913
Ne foto nje gazete austriake

Albania heading toward a

new Dictatorship where the
parliament commits fraud
the president follows and
the premier orders it.
(well See whatll happen to
freedom in 2016-2017) If
the past is forgotten than
itll be repeated!!

e kohes ,, 1915 ,, duke

treguar shqipetaret dhe
ushtaraket asustriak - aleatet
e tyre austro hungarez tek
Pallati Mbreteror ne Cetinje , dal pasi e kishin nxjerr
jashte Krajl Nikollen
Ne foto eshte dhe Legjenda
Elez Izufi -Ndreu - i cili
morri pjese aktive ne te
gjitha luftrat per mbrojtjen e
tokave shqipetare!
(Elezi i dyti nga e majta e
fotos)
Legjenda e Shqiperis Etnike
ELEZ ISUFi!

Fjale shume dhe vepra

hic...Shperdoroet besimi, vullneti & ...

Luftoi kundr elitave t korruptuara In memoriam Ardian Klosi Nga OLIVER JENS SCHMITT
kemi t bjm me nj
disiplin mjaft t
margjinalizuar, me nj
domethnie shum t
vogl n konceptet hapsinore ekspansive t Rajhut
t Tret. Kto shkrime
lidhen prmbajtsisht me
interesat dhe punn e
Ardian Klosit. Ato jan
nj homazh q autoret dhe
autort i bjn atij, por pa
dashur ta kthejn figurn e
Ardian Klosit n nj
monument t ngurt, si
ndodh shpesh me intelektual t rndsishm,
emrin e t cilve e njeh
shumkush, ndrsa veprat
dhe sidomos personalitetin
e tyre thuajse askush.
Tekstet e gjalla t ktij
vllimi kan si synim t
nderojn nj intelektual,
q ka vepruar jo vetm me
shkrimet e tij, por edhe me
personalitetin e tij.
Prandaj un, si realizues i

ktij vllimi, do t dshiroja t

shtoja edhe disa fjal nga vetja.
Kam pasur fatin e mir ta njihja
personalisht Ardian Klosin dhe
t bashkpunoja me t.
Ardiani ishte njeri me karizm,
far sot rrall e gjen; akoma m
t rrall jan njerzit karizmatik, q kt veti e vn n
shrbim t nj shtjeje pr t
mirn e prgjithshme, e jo vetm
t dobis personale. Ardian
Klosi zgjodhi t bnte nj jet,
luftn e vendosur t s cils
angazhimin pr shoqrin civile
dhe shtetin juridik, pr nj
shoqri n t ciln ia vlen t
jetohet, me rregulla q respektohen vullnetarisht dhe me
dshir nuk arriti ta fitonte
prsa ishte gjall. Por ai e dinte
se do sinjal i dhn nga njerz
q nuk mendojn dhe veprojn
n mnyr konformiste, ishte
vendimtar n ato vite, kur
shumica e bashkvendsve t tij
luftonin dhe ende luftojn rn-

dom pr mbijetes. Ai mori prsipr rolin

e intelektualit, madje t disidentit, si e
njohim prej regjimeve autoritare nga
historia e Europs. Atij dhe familjes s tij
kjo nuk i solli vetm privime, por edhe
nj mas t madhe e t qent n
shnjestr dhe kjo n nj shoqri, ku
shpesh n media vlen ligji i xhungls dhe
sulmet e hapura n publik bhen me nj
gjuh jashtzakonisht brutale. Ardian
Klosi ishte natyr luftarake, kishte shum
fuqi dhe kto i duheshin, sepse numri i
bashklufttarve t tij nuk ishte kurr i
madh ose i njjt dhe ndoshta nuk kishte
si t ishte ndryshe n ato kushte
shoqrore. E prapseprap, kurr nuk e
prjetova Ardianin si idhnak, prkundrazi, far t binte n sy tek ai, prve
zgjuarsis, ishte sidomos humori, fakti q
qeshte i liruar, q ishte i zhveshur nga
tutela e shoqris diktatoriale dhe q e
bnte jetn jo si pjes e nj kolektivi, por
si individ i pavarur. far bnte dhe
arrinte, i jepte knaqsi, e bnte me
dashuri dhe prkushtim. N nj vend ku
flitet shum pr patriotizmin, ai ishte me
t vrtet nj njeri q i monte dhe i
donte vendlindjen dhe njerzit e saj. Kt

e vija re sidomos gjat udhtimeve q

bnim bashk n pjesn historike t
Shqipris s Veriut. E paharruar do
t mbetet pr mua nj shtitje q
bm n fillim t pranvers n
rrnojat e Shasit, q asokohe ishte
mbuluar nga nj bimsi e dendur
mesdhetare; malet e Ans s Malit
ishin nn mjegull dhe binte nj shi
iimt. N qetsi, kjo kultur
mesjetare, me arkitekturn e saj
romake, bhej edhe m e ndjeshme.
Dhe Ardiani kishte nj dhunti t
veant pr ti hyr historis s
Shqipris gjer n thellsi dhe pr tia
br t prjetueshme shoqris s
sotme.

sht pr mua edhe krkimi i Rrnojs s

Balecit, n t njjtn zon. Kishim pyetur
banort, kishim bredhur me makin
gjith zonn, kur na u shfaq prpara nj
lugin e vogl, n fakt nj shtrat prroi.
Ardiani i dha gaz dhe befas u gjendm
mbi shtratin e prroit, i cili sa vinte e
bhej m i pjerrt e i thell. E pyeta nse
e njihte zonn, prgjigjja e tij, natyrisht
jo, dhe pas pak prfunduam mbi nj
lndin. Nj krkim tjetr me historiant
Kasem Bioku dhe Dritan Egro kaloi me
po kaq aventura. Duke zbritur nga nj
mal i vogl, t cilit iu ngjitm m kot
fshatart e shtpis n rrz t malit na
kishin dhn m par miqsisht uj
burimi shum t shijshm ngatrruam
rrugn. Ishte pragu i 50-vjetorit t lindjes
Kto udhtime n historin e mesjets s Ardianit. Kur m n fund arritm t
prmbanin edhe entuziazm, edhe
gjenim makinn, shkuam pr ta festuar
knaqsi. Nuk do t harroj edhe se si n nj restorant t mir buz Liqenit t
pas nj vizite n piskun e vers n
Shkodrs. N kto udhtime e shum
Rrnojn e Drishtit, shkuam pr tu
takime n Tiran dhe Vjen, kam msuar
freskuar n lumin Kir, ku na u bashshum prej Ardianit, i cili e njihte kulkuam disa djelmosha t fshatit, q u
turn e tij, at gjermane dhe at europiuditn me zviceranin q kishte
ane; letrsia, gjuha dhe kultura ishin pr
ardhur n prroin e fshatit t tyre dhe t objekte t gjalla dashurie. Nga kto
mundohej t fliste shqip. I paharruar
biseda kan dal prkthimet, me t cilat

P a g e

1 2

O u r

W o r d s

FILIP BERDUFI
FILIP BERDUFI
PIKTORI KOSTANDIN
SHPATARAKU DHE
KONTRIBUTI I TIJ N PIKTURIMIN E KISHS S
MANASTIRIT T SHN
JOAN VLADIMIRIT
Piktori Kostandin Shpataraku
dhe kontributi i tij n pikturimin e kishs s manastirit t
shn Joan Vladimirit
Kostandin Shpataraku,piktor i
shquar i shek.XVIII,duke
respektuar e duke vlersuar
vehten dhe vendin q e lindi
nnshkruan n veprat e
tij:Dora e hierodiakon

Kostandinit prej
Shpati.Shpati sht nj
trev e rndsishme n
qendr t Shqipris,e cila
sht ndikuar m pak nga
kultura e invadorve e q
ruan mjaft vlera t mdha
materiale dhe kulturore.
Nj vend t veant, dhe q
ia vlen t studjohet,z
kultura fetare e popullsis
s Shpatit.sht interesant
fakti q n t gjith fshatrat
e Shpatit gjnden,prve
kishave ekzistuese,dhe nj
numr i konsiderueshm
rrnoja kishash t
madhsive t ndryshme,mesatarisht pes kisha

pr do fshat.Deritani nuk
sht br ndonj studim i
veant pr kto kisha.Mendojm q disa nga
kto kisha jan ndrtuar q
n fillimet e
krishterimit.Mbshtesim
kshtu opinionin e Mitropolitit t Durrsit,Prokopi,q thekson se

pas shek XIII,kur ajo z

nj vend t rndsishm
n hierarkin e kishs
ortodokse.Nga faktet q
na jep Elefterias
I.Nikolaidou,del q n
vitin 1370,nga ndarja e
peshkopats s vjetr t
Glavenics formohen dy
peshkopata:ajo e Beratit
dhe e Ispatis
duhet t studjohen me
(Shpatit).Natyrisht dhe
kujdes,ka probalitet q iu
qendra e ksaj peshkopate
prkasin viteve t para t
ishte n Shpat.Ndoshta
krishterimit n Shqipri.Nj ashtu si thon edhe
rol t rndsishm ka luajtur gojdhnat n popull dhe
kisha ortodokse e Shpatit n flasin rrnojat e vjetruajtjen dhe zhvillimin e
ra,duhet t jet katedralja
vlerave kulturore dhe artis- e Galigatit.Sipas rrethatike t ksaj treve,sidomos
nave historike,ky organ-

izim kishtar del si Peshkopata

e Gors dhe Ispatis n
shek.XV,si Metropolia e
Ispatis dhe Myzeqes
(mbshtetur n kodikun 533
t varrit t shenjt).N
prshkrimet e mitropolitve
t vitit 1706 prmendet dhe ai
i Elbasanit dmth.Nektari i
Ispatis dhe i Myzeqes.N
vazhdim Shpati i prkiste
mitropolitit t Beratit,q arriti
t titullohet,mitropoliti i
Belgrads,Shpatit dhe Vlors,ose gjatshek.XIX,mitropoliti i
Kanins dhe i Shpatit.Deri n
fund t shek.XIX,juridikisht
Shpati i prkiste mitropolis
s Beratit.N qershor 1899 iu

aneksua mitropolis s
Durrsit.

piktori jan ruajtur mbi

150 vepra ikonografike n
muze t ndryshm,n
kishn e shn Maris t
manastirit t Ardenics
dhe n kishn e shn
Marens n Llng t
Krijimtarin e tij(t dokuPogradecit.Ka pikturuar
mentuar),Kostandin Shpata- n kishn e Qimitrit t
raku,e nis n vitin 1736,dat manastirit t shn Pjetrit
q ka shnuar n ikonn e
n Vithkuq dhe n kishn
punuar n manastirin e shn e shn Premtes n Kavaj.
Joan Vladimirit.
Ikonostasi i zbukuruar me
Manastiri 1934
ikona nga K.Shpataraku

jan t Kostandin Shpatarakut.Edhe piktura murore e

ksaj kishe sht pikturuar
prej tij m 1754

piktori ka arritur q t
shprehin emocione dhe
lvizje.Kto skena na japin
tablo nga legjendat pr jetn
e shenjtit;kurorzimi i
shenjtit,gjuetija e shenjtit,vjedhja e lipsanit t
shenjtit prej francezve
etj.N ikonn e shn
joan Vladimirit
Kostandini ka pikturue n
miniatur Karl Topin
prpara nj maketi kishe,si
ktitor t kishs s shn
Joanit.

N kishn e ktij
manastiri,ai ka zbukuruar
ikonostasin me ikona t
mdha e t vogla ,gjithsej
24 cop,t cilat fatkeqsisht
u dogjn m 14 mars
1944.Fatmirsisht nga
krijimtaria m se
tridhjetvjeare e ktij

N qendr t ikons sht

shn Joan Vladimiri,n dorn
e djatht mban kryqin,kurse
n

N periudhn pr t ciln
folm m sipr, n Shpat
nuk kishte arsim laik,por
duke u nisur nga numri i
madh i kishave dhe
pasurimit t tyre me afreska
dhe ikona e mbajtn gjall
dhe e pasuruan shpirtin
artist t banorve shpatarak.N kto kisha u ushtruan dhe shpalosn talentin e
tyre piktort e mdhenj
shpatarak te
shek.XVI,Onufri dhe i biri i
tij Nikolla si pasardhs t
piktorve t mparshm
anonim.Me mjeshtrin e

FILIP BERDUFI
tij n pikturimin e afreskave t
kishave t shn Kollit n
Shelcan dhe t shn Premtes n
Valsh,Onufri vuri themelet e
nj shkolle t re t pikturs n
Shpat dhe m gjr.Vazhdimin
e ksaj shkolle e shohim te
pasardhsi i tij,Kostandin
Shpataraku shek.XVIII.
Mjeshtr m i madh i afreskut
ishte Onufri i shek
XVI,mjeshtri m i madh
ikonograf ishte Kostandin
Shpataraku i shek.XVIII.
Gjat krijimtaris 31
vjeare,Kostandin Shpataraku
shquhet si piktor i specializuar
n pikturimin e ikonave miniaturale,ku i takon vendi i
mjeshtrit n pikturn shqiptare.
1.Popa,TheofanPiktort

mesjetar shqiptarf.72,Tir.1961
2.Nikolaidou,Elefterias
I.Kriptokristiant e
ShpatitJanin 1979
3.Drishti,Ylli R.Kostandin
Shpataraku f.28,
Tir.Man.1992
Duke folur pr tematikn e
prdorur nga ky piktor ndr
t tjera studjuesi Theofan
Popa thot se tematika e
perdorur mund t quhet,e
ikonostasit,e cila sht
perdorur n kisha qysh prej
shek.XVII n ikonat e
mdha dhe t vogla t
ikonostasit me gjith dyert
dhe kryqin mbi ikonostas.E
m posht:Prve ktyre
tematikave,piktori yn

shpatarak ka dhe disa tema

t tjera interesante n miniatur si jan:Krishti n tri
fytyra,t ciln e ka
trashguar nga Onufri
bashkatdhetar i tij

Sipas studjuesit t artit

Ylli Drishti:Nj pjes e
ikonave t ikonostasit
duke prfshir kryqin mbi
ikonostas,dyert e bukura,nj baldakin me 15
figura dhe 17 ikona t
vogla me skena nga jeta e
krishtit dhe e shn Mris

Nj kryevepr e piktorit sht

ikona e shn Joan Vladimirit,ku ai me talentin e tij ka
prjetsuar veprn e shenjtit,
legjendat rreth tij,periudhn
historike dhe personazhet q
prkasin asaj periudhe.
Ikona e shn Joan Vladimirit
nga K.Shpataraku

M 21 shtator t do viti n
fshatin Valsh t Shpatit,fisi
Oga feston shn Mrin,n
kujtim t birit tyre
Kostandin Shpataraku.Aty
dorn e majt mban kokn e
ku thuhej nga t moshuatij t prer.sht rrethuar nga rit,duke e prcjell nga
12 skena n miniatur,ku
brezi n brez,se ishte varri i
fytyrat jan shum t imta,por Kostandinit,sht ngritur

V o l u m e

7 ,

I ss u e

1 6

P a g e

1 3

FILIP BERDUFI
nj faltore e vogl nga
vet banort,ku shkojn
dhe ndezin
qirinj.Gojdhnatpr
Kostandinin jan t
shumta,disa thon se
sht nga Selta,nj tjetr
nga Pashtreshi,kurse m
bindsja se sht nga
Valshi.Gojdhna thot
se kostandini ishte nga
fshati Valsh,prej njrit

prej fiseve m t vjetra t

fshatit,fisit Oga.Fillimisht kjo
familje ka banuar n lagjen(sot
fshat)Maskarth.Meqensekishte
probleme me pushtuesit osman
pr shtjen e fes ortodokse u
largua si familje pr t humbur
gjurmt.U vendos n qendr t
fshatit Valsh,aty ku dhe sot
njihet toponimiMani i Ogs.
Kostandini ka qen murg dhe

piktor.Ai fillimisht ka
pikturuar n kishat e
fshatit t vet dhe pastaj n
Shjon e kisha t tjera.E
kapn dhe i pren kokn.E
vun n nj hu n mes t
pazarit.N at vend sht
br nj kamare dhe u
quajt vendi i mir,ku
njerzit shkonin dhe
ndiznin qiri deri von.(Ky
vend ndodhet afr shkolls

s mesme Onufri Elbasan).Njerzit e afrt t tij n

Valsh,e morn vesh vrasjen e
Kostandinit dhe mbrritn n
Elbasan.Oga,q e mori kokn e
Kostandinit,u ka treguar ather
valshakve,se koka e prer kishte
zn arza dhe ato nuk lejonin t
afrohej njeri,por kur u afrua
Oga ,ato u larguan.Ai e mori
kokn e mblodhi me shami dhe e
futi n trast dhe hipur n kal

mbrriti n Valsh.Pr t varrosur kokn e Kostandinit u bn

tre varre;n njrin prej tyre u
varros koka.Kjo u b q t mos
gjndej varri i vrtet.

shum ikona n
kishn e manastirit t
shn Joan Vladimirit
n Shijon t Elbasanit.

Emri i piktorit t shquar shpatarak sht gjetur n nj kodik t

kishs s shn Kollit n Elbasan
q mban datn 31 maj 1759,si
dhe n disa akte n arkivin e
shtetit ku thuhet se ka pikturuar

Manastiri i shn Joan

Vladimirit, 3 Qershor
2015
Filip
Brdufi

FILIP BERDUFI PASHTRESHI,ATJE KU RUHEN PREJ MIJRA VJETSH IMAZHE T HYJNIVE T

FILIP BERDUFI
PASHTRESHI,ATJE
KU RUHEN PREJ
MIJRA VJETSH
IMAZHE T
HYJNIVE T NATYRS ZARA DHE
BARIU I SHENJT
N gjurm t lashtsis
Pashtreshi,atje ku ruhen
prej mijra vjetsh imazhe
t hyjnive t natyrs Zara
dhe Bariu i Shenjt
Pashtreshi,sht nj ndr
katunet m t vjetr t
Shpatit t
Siprm.Emrtimi katun

vjen qysh nga lashtsia deri n

ditt tona:-U mblodh katuni.Tpart e katunit.-Katuni fqinj.Kisha e katunit.-Pylli i katunit
etj.N t folmen e Shpatit
grupet bashktingllore mb dhe
nd jan asimiluar dhe na kan
dhn m dhe n si p.sh.mbjellmjell,katund-katun.

Pashtresh-ZavalinPoroan,deri diku n
gjurmt e rrugs s vjetr
q dallon vende-vende
edhe sot,e cila lidhte
qytetin e Elbasanit
nprmjet Shpatit t
Siprm me Korn,Pogradecin e Strugn.

Ai shtrihet n jug t faqes s

malit Bukanik,n jugperndim t
malit t iks;kufizon me
katunet:Zavalin n lindje dhe
juglindje,Nezhar n jug,Zbresh
n jugperndim,Valsh dhe
Maskarth n perndim,Gjinar n
veriperndim.

90834078

Mes pr mes katunit kalon rruga

automobilistike Elbasan-Gjinar-

Pashtresh (Foto:
L.Kotorri)
Komuniteti i Pashtreshit
formon nj bashksi
territoriale ku ka ekzistuar
dhe ekziston forma e
prons private dhe prons
s bashksis mbi

tokn.Organizimi i ktij
komuniteti bhej nga mbledhja e
katunit nn drejtimin e pleqsis
s zgjedhur,e cila kishte atribute t
prcaktuara n jetn ekonomikoshoqrore t bashksis.
1.Dialektologjia shqiptare I
Tir.1971.Mehmet eliku. E folmja
kalimtare e Shpatit fq.211.
2.Emrat e katuneve po i shnojm
ashtu si shqiptohen n dialektin e
Shpatit: Nezhar dhe jo
Nezhan,Zbresh dhe jo Xibresh,Valsh dhe jo Valsh.
Pleqsia drejtonte komunitetin pr
ndrtimin dhe mirmbajtjen e
kishs, mullirit, kanaleve ujitse
dhe rregullit t vades s

n mal,apo
ifligje,si quheshin
stanet dimrore n
vrri.Kishte dhe
kullota t prbashkta n mal dhe
vrri,ku kullosnin
bagtit e gjith
familjeve t bashksis.
N fjalorin e gjuhs
shqipe Tir.1980
Burimet ekonomike pr banort fq.1384-85 jepen
kan qen blegtoria,bujqsia dhe kuptimet:
prpunimi i lnds druPSHT/R, RA
sore.Prparsi ka patur blegtoria,kjo edhe pr arsye t kullo- f.sh. RA, RAT.Liva
dh me bar t pashketave (pashtra)nga t cilat menlur;vend me bar ku
dojm se e ka marr emrin
ska kullotur bagtia.
katuni Pashtresh.do familje
kishte kullota dhe stane verore
ujit;ndrtimin e banesave t reja
pr antart me kontribut vullnetar(argatia);kryerjen e punve
t ndryshme bujqsore dhe
blegtorale me grupe t bashkuar
si n mbjellje,korrje,shirje,qethje
bagtish,grumbullim prodhimesh bujqsore,dru zjarri
etj.Zgjidhte mosmarrveshjet
civile ndrmjet antarve.

FILIP BERDUFI PASHTRESHI,ATJE KU RUHEN PREJ MIJRA VJETSH IMAZHE T HYJNIVE T

PASHTR/K, KU m.
sh. QE, QET hist.
1.Kullot brenda kufijve
t nj bajraku.
2.Taks a gjob q
paguhej pr shfrytzimin
e nj kullote t huaj ose
t nj kullote t ndaluar;taks kullote.

rrnoja ndrtesash,fragmente t
shumta qeramike q datojn
rreth shek.IV-III p.k.,mbetje t
punimit t metalit t hekurit etj.

Murez-ndodhet n
jugperndim,n krahun e djatht
t Zallit t Pashtreshit.Ka rrnoja
t shumta banesash t
shoqruara me shumice
qeramike.Legjendat thon se aty
PASHTRF, I m. hist.
banonte fisi i Homeshit,i cili u
Pashtrak.Pra,si provohet zhduk nga kolera.Dallohen
nga fjala pashtr me an t rrnojat e nj kishe(shnrafoi),n
prapashtess -esh
muret e s cils dallohen pjes
sht formuar emri
suvaje me afreske.
Pashtr-esh,ashtu si sht
formuar edhe emri i nj
Skrepetic-ndodhet n jug,n
pylli me dru rrobulli Zel krahun e majt t Zallit t
(esh),Zeleshe,gurra e
Pashtreshit,n rrugn q shkon
Zeleshes,bregu i Zelesh- pr n katunin Nezhar.Dallohen
es,kurse nje kullote e
shenja t qarta t furrave t
vogl n mal me an t
pjekjes s enve prej qeramike
prapashtess zvogluese dhe tjegullave tndryshme.Aty
-ez na ka dhn emrin e
ndodhen rrnojat e kishs s
pyllit: Pashtr-ez.
Shtodhrit,q feston nga fundi i
shkurtit.Pr kt fest gatuhet
Interes pr lashtsin e
nj buk e grunjt e veant e
ktij katuni paraqesin
shenjuar me gjurm t kafshve
dhe disa rrnoja venshtpiake.Bukn e gatuante
banimesh,legjendash dhe majtorja e shtpis.Gjurmt e
mitesh,si dhe
kuajve,t qeve dhe t lopve i
mikrotoponimia e pasur e bnin me kupn e lugs s
tij.
drunjt,kurse ato t gjave t
imta,dhi e dele me bishtin e
Fangu-ndodhet n
lugs.Buka bhej me krip dhe
perndim,kufizon me
kur piqej i hiqnin gjurmt,i
lagjen Malisht pran
shkrrmoqnin dhe ua jepnin
kalas s Valshit.Ka
gjas s trash dhe t imt n

gjoll.At dit nuk duhej

t punonin as kuajt dhe
as qet. .Ndodhi njher
q i vun n pun qet,por
ata u mendn e u hodhn
n rrypn e Skrepetics
me gjith parmend.
3.Prapashtesat e gjuhs
shqipe nga
Prof.Dr.Aleksandr Xhuvani dhe Prof.Eqrem
abej Tir.1962.Me kt
prapashtes jan formuar
toponime e patronime,d.m.th. emra vendesh
t ndryshm,si
katundesh,lagjesh,pyjesh e
kullotash dhe emra
familjesh
4.Po aty si m sipr.Kjo
prapashtes na del edhe n
disa emra topikKjo
prapashtes sht e lasht
n shqipet
5.T dhna nga S.dhe
J.Demiri(1989F.B.)
6. T dhna nga
K.alladej(2003F.B.)
Legjenda per Sysythin dhe
Rrz Ulok
Sysyth-i;kodr n
perndim,aty ku ndahen
rrugt q shkojn pr
Valsh dhe Zbresh.

Rrz Ulok-u;shpat kodre n

verilindje prball Sysythit.
N kohra t vjetra q nuk mbahen mend,asht ba luft ndrmjet
katuneve Valsh dh Pashtresh pr
arsye kufijsh. Valshakt e donin
kufirin n Sysyth,kurse pashtresashit n Gur Cep.Valshakt ishin
futur deri n Sysyth,ku u pritn me
luft nga vendasit,q kishin zn
vend n Rrz
Ulok.Gjuankomandanti i
valshakve me hark dhe shigjeta i
thyen kupn e gjurit pashtresashit,i
cili mbeti ulok,prandaj ktij vendi
i mbeti emri Rrz Ulok. Komandanti i valshakve ishte veshur i
tri me hekur,vetm syt i
dukeshin dhe komandanti i
Pashtreshit e qllon n sy dhe ai
bie i vdekur.Ketij vendi i mbeti
emri Sysyth.Si prfundim
valshakt u trhoqn n kufijt e
mparshm,por marrdhniet
ndrmjet dy katuneve mbetn t
acaruara.Shkalla n shkmbin e
Valshit,ku kalonte rruga nga
Pashtreshi n Valsh dhe anasjelltas,u mallkua,q t mos kalonte
asnj nuse n kt shkall.Aty u
nguln disa gozhd kali ,si shenj
e ktij mallkimi n
shkmb.Natyrisht,mbas ktij
mallkimi,martesa u bn,por
kalonin n rrug t tjera.E para
nuse q prishi mallkimin dhe kaloi
n shkalln e Valshit ishte e bija e
Isuf(Jorgji)Qoses nga

Pashtreshi,martuar tek Kost

Toi nga Valshi.

rore.Po krahas
ksaj,kemi n
besimet popullore
Mbijetoja t hyjnive Zra dhe
dhe nj hyjni t
Bariu i shenjt
maleve dhe t pyjeve
t bots mashkulMbijetoja t miteve q kan
rrugtuar prej mijra vjetsh n lore.Ky sht Njeriu i
folklorin e pasur t shpatarakve mir a Njeriu i shendhe q praktikohen edhe n ditt jt,q e njohim dhe
me emrat shn Mre sotme,pasqyrojn kulturn
tiri.Disa hyjni
popullore dhe qndrimin e
pagane,me lindjen e
ktyre banorve ndaj fekrishterimit,u indennomeneve t ndryshme t nattifikuan me shnjtor
yrs dhe jets njerzore.
t ksaj feje si shn
N kujtesn popullore,nj vend Gjergji,shn Ilia,shn
Marena,shn Todht rndsishm kan zn
ri,shn Gjini,shn
prfytyrimet mbi hyjnit e
Premte,shn Mitri etj.
natyrs: dielli,hna,t mirazt,e
bukura e
dheut,dragoi,kuedra,gjarpri,ari Kshtu edhe bariu i
shenjt u identifikua
u,ujku,kaprolli
me shn Martietj.Nj hyjni e till n Shpat ka nin,Shumurtirin,si
shqiptohet n
qen Zra,q personifikonte
Pashtresh,ku sht
bukurin femrore,fuqin
ndrtuar edhe kisha e
hyjnore.mbrojtsen e pyShumurtirit n
jeve,burimeve dhe kafshve t
egra.Figura e saj ,ve legjenda- vendin e quajtur
ve dhe kngve popullore,sht Vreshtas,e cila u
shemb gjat kohs s
monumentizuar edhe n emrdiktaturs
timet e vogla gjeografike
komuniste.Shumurtir
(mikrotoponimia) e fshatit
Pashtresh;uka e Zrs(uka e i ishte mbrojts i
bagtive t fshatit
par,e dyt,e tret),lugu i
nga ujku.Shprehja q
Zrs,kroi i Zrs,bregu i Thans.N rrnj zana sht nj shpesh prdoret edhe
sot n kt fshatTa
hyjnesh,q i takon bots fem-

P a g e

1 4

O u r

W o r d s

Dead Albanians due to Current Dictatorship in Albania will they get a resolution? (not done yet)

Lirak Bejko Dead

I vdekur nga Diktatori dhe
vjedhjet e familjes se tij,
Berisha

One last dictator

in Albania Left to
be judged!!!
Not done Yet!!
BURG

V o l u m e

7 ,

I ss u e

1 6

P a g e

Dark History of Communism tragedy's in Albania

1 5

P a g e

1 6

O u r

Vrasjet e pazgjidhura ne Shqiperi presim rezultatet shpejt.

Deputeti Fatmir Xhindi

Gentian Zguri.rezultatet???

W o r d s

V o l u m e

7 ,

I ss u e

1 6

P a g e

Vrasjet e pazgjidhura ne Shqiperi-presim rezultatet shpejt...

Isa Copa duke hetuar pronat ne Gjirin e Lalzit te familjes Konomi presim rezultatet

1 7

P a g e

1 8

O u r

W o r d s

Ngjarjet e pazgjidhura ne Shqiperipresim burgimin e perjetshem te familjes diktatoriale Berisha!!

Kush e Organizoi Protesten?

Ku ishin Organizatoret?

4 Fajtore pa Faj gjenden vdekjen ne 21 Janar 2011

Kush drejton forcat shteterore mbrojtese?

Cilat jane procedurat e Policise para se te vrase?

Pronare banke ne Shqiperi, e papune!! Si te behesh Bilionere ne 3 muaj!!! Elvana Hana mbesa e
L.Berisha..Burg

V o l u m e

7 ,

I ss u e

1 6

P a g e

1 9

Vrasjet e krime te ndryshme te pazgjidhura ne Shqiperi.Burg...

The Blair Connection

FLuturime Falas me urdher te

.

Vjedhja e lejuar ne Shqiperi e pronave per tu ndertuar rezervat ashtu dhe e mineralit te brendshem ne
Shqiperi.

Hilja e Investimeve te huaja ne Shqiperi!!! Si pastroen parate nga peshku qe eshte qelbur nga koka!!! Burg

Spitalet e Ndertuara me leke nga Tirana

ne Qipro, Ishujt Keimen nepermjet nje
grup manaxhimi ne New Jersey, USA.
Keshtu jane pastruar shume para te
vjedhura ndaj popullit SHqiptare.

Si mund te pastrosh parate e vjedhura

nga viti 96-2005 nepermjet llogarive pa
emer ne ishujt jasht Shqiperise...

P a g e

2 0

O u r

W o r d s

Disa Ngjarje e pazgjidhura ne Shqiperi nga Prokuroria...Kur vete Ina Rama ka frike per Femijet e saj!!

?
Duet nje Kryeprokuror allcak qe te
zbardhi ceshtjet te pazgjidhura qe nga vitet 1944!!

Perse nuk u pane dokumentat qe verifikonin

fjalet e Albana Vokshit dhe e dergonin te qeli
ate me bashkepunetoret?

Disa nga ceshtjet qe kane kaluar pa hetuar ne Shqiperi!!

So far in Albania the only way to make it is to keep

your promises and Ilir Meta and spouse is an example of it.Will everyone else learn from it or
shatter in the high cliffs.the only victor in the
election battles!!!!

Perse nuk u hetua shkelja e kushtetutes Shqiptare

nga Prokuroria? A thua ka marr fund drejtesia?

Bilioneret e Rinj te pa Prekur ne Shqiperi qe bejn hesapet me $$$ e popullit me keq se S. Berisha...te shohim
ndryshimin dhe per A. Xhillarin (burg apo jo)
The leader of Opposition before now Premier in Albania
rather spend $$ on luxury vacations in US rather than face
the facts and reality in Albania!! Could it be that hes so
implicated with the GOV. that he can end up serving life
sentences? Time will tell

Njerezit vdesin ne Shqiperi sepse Sekseri I lejeve

te ndertimit ne tirane Alban Xhillari me E.ramen
nuk cajn koke perhapesira midis ndertesave qe te
kalojn makinat e urgjences. Me ato ne Shqiperi,
kercenimet dhe blerjet ecin, po jo me ne pertej
Oqeanit.

A pyet njeri ku eshte burimi I

milionave $$ qe ky njeri eshte
kukull?
Alban Xhillari Sekseri I
Lejeve te ndertimit tani kush
eshte se E.Rama iku?

V o l u m e

7 ,

I ss u e

1 6

P a g e

2 1

Vjedhja e Mineraleve, Pergjegjesit!!!!Burg...

Mineralet ne very te shqiperise te

monopolizuara!!! Perse?

Floriri nepermjet mineraleve

Vdesin njerezit per tu pasuruar njerezit e Kryeministrit Shqiptare bashk me Fatos Nanon si sekretar
PDs ne Washington DC. USA

Fluturime me parate e mineriave te populit Shqiptare...

Hilja e Investimeve te huaja ne Shqiperi!!! Njerezit pergjegjes...Burg...

Stream Oil Albania has a direct connection to Shkelzen Berisha as well as to his
sister Argita Berisha...te tjeret kane vec
1% si kukull qe jane...

Si mund te vjedhesh token parate e pronarit te tokes me ane te kompanive nafte fantazme nderkoh fshiet nga pas vete KM.

Argita & SHkelzen Berisha Pergjegjes per

vjedhjen e naftes nga pronaret.

P a g e

2 2

O u r

W o r d s

Disa mbikqyrje nga pertej Oqeanit mbi familjen Balliu!!!! BURG

Henris Balliu Guilty as part of

Gerdec Tragedy as well as being part of it!!!

Fahri Balliu I paprekshem ne

abuzime ndaj popullit te elbasanit!!! Ta kthej koken pas
te shohi rrobat e grisura qe ka
pas...

A ka burra me ne ate vend???

700 Punetore te firmes Kurum ne
Elbasan ne proteste!

Kush nga keta nuk ka Ilegalisht Perfituar Financiarisht ne kurriz te popullit Shqiptare??? Te tere fajtore!!!

Human Right Violators as an inheritance from the so

called bearded man Tos Nano in Albania!!

V o l u m e

7 ,

I ss u e

1 6

P a g e

2 3

Lidhja VokshiXheka -Spahiu-klani Berisha ...BURG

Albana Vokshi Florentia Xheka Arjan tartari

cfare kane keto te tre te perbashket/?
Jane kukuallat e Klanit Berisha duke mbajtur kompani
ne emer te tyre por qe gjenden Berishat nga pas

Kumbaret qe kane interesa financiare te perbashketa me opoziten e

Rames qe pagoi $$$ Fatos Nanos per postin e kryetarit!!!

Fatos Nano u debua nga posti Kryeministrit nga nderkombetaret Amerikane!!! Burg per vrasjen e Hajdarit

Azem Hajdari I
vrare nga bashkepunimi NanoBerisha!!!

Kryengritje nga njerez me

arme per parate e vjedhura ne
kohen piramidale & ate qe vijoi
me pas me fatosin ne
krye...gjykoni vete njerez.

Import Export I Droges ne kohen e Fatos Nanon ne Shqiperi ishte ne kulm te

larte te Europes...

Koha kur Ishte Fatos Nano ne pushtet ne Shqiperi ,

kur krimi dhe rrembimi ishte 1 mij perqind lart

P a g e

2 4

O u r

W o r d s

A Funksionon Kontrolli Shtetit ne Shqiperi

Shembujt e Parave qe vijn

drejt SHBA nga vendi me I
Varfer ne Europe... Perse?
Poverty.

Berisha & Podesta group looses Albanian Americans oust the premier SB Jail & restitution for Podesta

Nje vrime ne uje me keshillat

drejt Shqiperise.zvogelimi I
reputacionit te Podesta
Group per hir te familjes Berisha SO far no more Premier...how do you like those
apples?

Is the money being diverted to the Podesta group

for retaliatory against those that tell the truth
outside of Albania? So far YES...the war goes on..

The Albanian Mafia Lobbies

against the rest of Albanian Americans!!! The Global War Continues..
Will it escalate into world conflicts?

New Ambassador needs to ask the

federal authorities to return or
freeze Albanian funds now states
side...or else trust in our US image
will decline...

V o l u m e

7 ,

I ss u e

1 6

P a g e

Libri I ndaluar I Agim Hamitit FQ 155

Luftoi kundr elitave t korruptuara In memoriam Ardian Klosi Nga OLIVER JENS SCHMITT
Ardiani arriti t prezantonte punn time te
publiku shqiptar. Kto prkthime, si do gj q
bnte dhe merrte n dor, Ardiani i shihte si
pjes t nj projekti kulturor, q synonte t
ante botn e ndrydhur dhe shpirtngusht t
ndrtuar nga enverizmi, q i pat vn drynin
shoqris shqiptare. N vitet 2008 dhe 2009,
Ardiani prjetoi shum m tepr armiqsi se
un, vetm pr shkak t afrsis hapsinore me
revoltn politike dhe mediatike, q preku edhe
familjen e tij.
N at periudh njeriu mund t kuptonte se
far ishte dinjiteti. Un jam i bindur se me
kalimin e kohs shoqria shqiptare, ose t
paktn disa pjes t rndsishme t saj, do ti
shikojn ngjarjet e asaj kohe me nj tjetr sy
dhe do ta kuptojn se sa absurde dhe sa t
ndikuara nga mendsia e vjetr kan qen
akuzat q ngritn njerzit, kush me vetdije t
plot, e kush duke imituar n mnyr t pareflektuar, por m trivializuese. Ardian Klosi e
plqente debatin e menur intelektual dhe ishte
gjithnj i gatshm t dgjonte argumentin e
tjetrit dhe t bnte debat t mirfillt. Duke
pasur parasysh qndrimet shum shpesh t
ngurtsuara t opinionit publik shqiptar, kjo
nuk ishte dhe nuk sht e leht. Ardiani nuk

druhej nga argumentet e formuluara qartazi, por atij i interesonte tema dhe jo, si shum shpesh
kundrshtarve t tij, personi.
Argumentet q sillte, temat q
rrokte kan vlera po aq t
qndrueshme pr shoqrin
shqiptare, sikurse vepra e tij si
shkenctar dhe prkthyes.
Artikujt e Ardianit duhen
mbledhur dhe botuar n nj
vepr ku t prfshihet e gjith
krijimtaria e tij publicistike.
Sepse Ardian Klosi e ka ndjekur
dhe prshkruar pr nj periudh
prej mbi dy dekadash rrugn e
atdheut t tij, nga diktatura
enveriste drejt ksaj bote t
ndrmjetme e t paqart ku
gjendet sot Shqipria. Proza e tij
mund t shihet edhe si histori e
Shqipris s asaj kohe, e cila
sidomos lexuesve t rinj mund
tu duket si nj lashtsi mitologjike e uditshme, prej s
cils kan mbrritur n t tashmen vetm disa pjes dhe fragmente t turbullta. Jam i bindur

se n nj vshtrim retrospektiv pas disa dekadave,

Ardian Klosi do t renditet
krah emrash si Frashri
ose Faik Konica, si nj
prej zrave t pakt autentik t Shqipris dhe
njerzve t saj n kaprcyell t shekullit XX. Ardian, miqt e tu nuk t
harrojn. Dhe le t jet ky
libr nj shembull n kt
drejtim.

2 5

P a g e

2 6

O u r

Declassified (continues)

W o r d s

V o l u m e

7 ,

I ss u e

1 6

P a g e

Declassified pg2

2 7

P a g e

2 8

O u r

Declassified 3

W o r d s

V o l u m e

7 ,

I ss u e

1 6

P a g e

Declassified 4

2 9

WE ARE ALSO ON THE WEB

WWW.NEWLIFEAACO.ORG

Non Profit Charitable

Organization

N E W

L I F E

J E T A

1774 - 76 street
Suite D3
Brooklyn, New York
11214
Phone: 718-594-0511
Fax: 201-795-4795
E-mail: Endri@newlifeaaco.org

R E

Cdo njeri mund te behet anetare dhe te bashkoet

me misionin tone per te krijuar nje shtet te vogul
ketu ne kete continent te madh. Te ndihmojme
njeri tjetrin qoft dhe me nje keshille te thjeshte.
Kjo eshte nje thirrje per te informuar njeri
tjetrin plus dhe per projekte te ardhshme qe jane
ne pune e siper. Se shpejti nje Shkolle Shqipe
Anglishteje dhe nje vend ku te gjith njerezit te
gjejn nje strehim nga cdo hall apo nevoje. Bashkimi ben fuqi dhe Zemra e Vullnetarit nuk ka
cmim.

Building a Future One Person At a Time...

Perfundime
Kim Mehmeti: Maqedonia si prbindsh q ushqehet me fatkeqsin e
shqiptarve
vite q elitat politike t vetdijesohen. Shqiptart e Maqedonis q 20 vite
dshmojn se nuk kan asgj kundr popullit maqedonas. Ata n vazhdimsi e
dshmojn se i prkasin nj populli q ngrthen n vetvete ylberin madhshtor
shum religjioze. Shqiptart e Maqedonis n vazhdimsi e dshmojn se
duan nj Maqedoni perndimore, ata tash e 20 vite iu japin legjitimitet partive
politike q n fund do gj t prfundoj prej nj aksioni policor n tjetrin,
prej nj proteste n tjetrn, thot publicisti Kim Mehmeti.
Ai shton se n protestat e sotshme kishte dika pozitive sepse shqiptart e
Maqedonis s pari her e kuptuan dhe e manifestuan se nuk duhet t protestojn vetm kundr Gruevskit, pasi q Nikolla Gruevski atyre asgj nuk iu ka
premtuar, por duhet t protestojn prpara selive partiake shqiptare dhe ti

pyesin krert partiak se knd n t

vrtet prfaqsojn ata.
Mehmeti n fund t ksaj interviste
shtron publikisht pyetjen se vall
partit politik shqiptare i prfaqsojn interesat e popullit t tyre,
apo kan shkuar n qeveri, si dikur,
q shkonin komunistt pr ta mbrojtur regjimin nga shqiptart. Nse
sht kshtu, pohon Mehmeti, ather
partit politike shqiptare mund t
bhen lirisht deg t VMRO
DPMNE s dhe mos t gnjejn se
jan mbrojtsit e t drejtave t shqip-

tarve.
/
ADMINISTRATA GREKE,
SIKUNDR THEMI ,
KUEDRA 40 KOKSHE
JAKUP B. GJOA
nj pik...uji.E sado q mundohesh e i pret kuedrs nj kok,
39 koka t tjera i ...mbijn
kuedrs.
Kshtu edhe administrata greke.
do dit nga nj shkres
TJETR drgon e krkon nga

emigrantt q duan dika , nj

tjetr dokument .Nj tjetr
vrtetim....
Pastaj ato 5-6-7 muaj q m
than t pres t m vij vrtetimi nga Periferia, a do t
mbrijn ndonjher n Greqi?
N Greqin ku vet FALIMENTIMI ekonomik pritet t
mbrij dita-dits.....
JAKUP.B.GJOA

FILIP BERDUFI PASHTRESHI,ATJE KU RUHEN PREJ MIJRA VJETSH IMAZHE T HYJNIVE T

mbyllt gojn Shumurtiri ka t bj me besimin se shumurtiri ishte padron i
ujqve dhe mund ti ndshkonte ata q t mos ushqeheshin pr nj far kohe,duke u mbyllur gojn.T prcaktonte tufn e pronarit ku do t hante ose jo
ujku.Blegtort pr tu mbrojtur nga dmet e ujkut onin n kish nj bashk
leshi.Nuk prdornin grshrt n dit t shnuara etj.Shumurtiri festohej dhe,
pas rnies s diktaturs, festohet dy her n vit m 4 qershor dhe 11
nntor,sipas kalendarit Julian,n do familje t fshatit Pashtresh,ku vinin miq
e shok nga fshatrat fqinje.N dallim nga festat e tjera fetare,ditn e Shumurtirit n kish prve dhuratave,zakonisht bashka leshi,shtronin dhe hanin
drek bashkarisht t gjith t pranishmit,si thot Robert ElsieDita e tij e
fests,11 nntor,u festua n mnyr t veant n Pashtresh,n rajonin e
Shpatit n Shqiprin qndrore. Pastaj festa vazhdonte n do familje me
miqt e tyre.Banort e larguar nga fshati Pashtresh pr n vendbanime t tjera
kan vazhduar ta festojn Shumurtirin n vendbanimin e ri.
1911668_353806704774330_3546438784129183347_n
Rrnojat e kishs s shumurtirit n Pashtresh(Foto V.Qosja)
Pasuria e madhe e trashguar n folklorin dhe n toponimin e ktij fshati dhe
jo vetm,por gjith krahins s Shpatit,duhet regjistruar sa m shpejt,se nga
dita n dit ajo vetm humbet.T humbassh vlera t tilla q na kthejn n
shekuj dhe mijvjear t kaluar t historis,do t thot t humbasish identitetin e popullit tnd.Kjo do t jet e pafalshme pr intelektualt,arsimtart

nxnsit e studentt e Shpatit dhe

pushtetin vendor.
7.T dhna nga V.Berdufi(Fangu)(15
maj 1967 F.B.)
8.Zara dshmi autoktonie dhe
lashtsie(F.B.)
9.Mitologjia ndr shqiptarM.Tirta
fq.117
10.The cristian saints of AlbaniaRobert Elsie fq.51