Professional Documents
Culture Documents
Two Industrial Transformation: Izmit Seka and Duisburg Nord ..Iki Endüstriyel Alan Dönüşümünün Hikayesi: Seka-Izmit Ve Dusiburg Nord
Two Industrial Transformation: Izmit Seka and Duisburg Nord ..Iki Endüstriyel Alan Dönüşümünün Hikayesi: Seka-Izmit Ve Dusiburg Nord
Nord)
Konumu:
Almanya’nýn yoðun nüfusa sahip Ruhr Bölgesinin kalbinde
Almanya
Ruhr
İki Endüstriyel Dönüşüm Projelesi Örneği :
Kuzey Duisburg: Landschaftspark (Duisburg Nord)- Seka İzmit: Seka Park
Kuzey Duisburg: Landschaftspark (Duisburg Kuzey Duisburg: Landschaftspark (Duisburg Nord)
Nord)
Konumu:
Duisburg merkezinin kuzeyinde otobanların keşiştiği, eski kömür ve çelik fabrikaları
bölgesinde
Otoban Landschaftspark
Ren
Liman
Duisburg
Nord)
Tarihçesi:
1970’lerin baþlarýna kadar Almanya’nýn Ruhr alaný, Emscher District,
Avrupa’nýn en büyük kömür madenlerinden ve çelik üretim merkezlerinden
birisidir.
Kuzey Duisburg Sanayi Yerleþkesi, Almanya’nýn Duisburg kentinde konumlandýrýlmýþ,
1970’e kadar altýn çaðlarýný yaþamýþ bir çelik fabrikasýdýr.
Almanya’da 1970’li yýllarda ya þanan ekonomik krizler zincirinden etkilenen fabrika
kapatýlmýþtýr.
Aðýr endüstrilerdeki çöküþ, ekonomik ve ekolojik krizi hýzlandýrmýþ, ayný zamanda
sosyal bir deðiþim ile birlikte alanýn kültürel önemini de yitirmesine sebep olmu þtur. Bu
süreçten geriye kalanlar ise demiryollarýnýn endüstriyel atýk niteliðindeki raylarý, fabrika
bacalarý, cüruf yýðýnlarý, kirlenmi þ toprak, endüstriyel harabeler ve artýk kullanýlamaz
halde olan su kanallarýdýr.(http
://repositories.cdlib.org/cgi/viewcontent.cgi?article=1922&context=ced/places. 2010)
1989 yýlýnda dönemin Alman hükümeti tarafýndan kurgulanan Duisburg endüstriyel
dönüþüm projesi kapsamýnda fabrika(Thyssen Çelik Fabrikasý)gelecekte tüm Duisburg’un
imajýný da deðiþtirecek bir kentsel yenileme projesi haline gelmiþtir(Saygı, 2009).
Nord)
Eski hali:
Kraftzentrale:
170 m uzunluğunda, 35 m eninde und ca. 20 m yükseklikğe
sahip. Kraftzentrale 1906 – 1911 yapımı. (
http://www.landschaftspark.de/de/derpark/industriegeschicht
e/anlagen/hochofen_5/index.html#
, 2010)
Gebläsehallenkomplex
(http://www.landschaftspark.de,
İki Endüstriyel Dönüşüm Projelesi Örneği : 2010)
Kuzey Duisburg: Landschaftspark (Duisburg Nord)- Seka İzmit: Seka Park
Kuzey Duisburg: Landschaftspark (Duisburg Kuzey Duisburg: Landschaftspark (Duisburg Nord)
Nord)
Amacı/hedefleri:
Almanya’nýn yoðun nüfusa sahip Ruhr Bölgesinin kalbinde bulunan Kuzey
Duisburg’ da, kamuya açýk yeþil alanlar olarak insanlarýn sosyal hayatlarýnýn
fiziksel birer parçasý olacak, temelde kýrsal veya kentsel olmakla birlikte,
kullanýcýlarýna ya dinlendirici ve eðlendirici aktiviteler ya da romantik manzaralar
saðlayacak bir kentsel açýk alan düzenlemesi
oluşturmak(http://repositories.cdlib.org/cgi/viewcontent.cgi?a
rticle=1922&context=ed/places. 2010).
Endüstriyel mirasý kabullenen ve normal þartlarda ‘çöp’ olarak nitelendirilip
atýlacak olan her þeyi deðerlendirip, bulunduðu þehrin kentsel tasarým ve
peyzajýndaki yenilikçi yaklaþýmýn somut bir örneðini hayata geçirmek.
(http://www.arch.hku.hk/teaching/cases/duisbu rg/Duisburg_appreciation.htm 2010).
Duisburg fabrika alanýnýn, eski sanayi tipi patlamalý ocaklar gibi birçoðu
kullanýlamaz durumda bulunan ekipmanı endüstriyel ortamýn hikâyesini sonraki
nesillere aktaracak bir projeyioluþturmak
(http://www.arch.hku.hk/teaching/cases/duisburg/Duisburg_apprecia tion.htm 2010).
Nord)
Bunun için 1989’da bir yarışma düzenlenmiş ve yarışmayı
Peter Latz ve ekibi kazanmıştır. Ardından alana yönelik ilk
master plan hazırlanmış.
Nord)
Süreçler:
1980’li yýllarýn ortalarýnda Almanya’da yapýlan uluslararasý inþaat fuarlarýnda
devlet ile özel sektör arasýnda yapýlan anlaþmalardan esinlenilerek, Kuzey Rhine-
Westphalia eyaleti, yerel belediyeler ve özel þirketler arasýnda bir ortaklýk
oluþturulmuþtur.
Bu komisyon, bölgeyi 10 yýllýk (1989 – 1999) bir çaba ile canlandýracak IBA
Emscherpark projesini kurgulamýþtýr. Projenin amacý, Emscher Nehri
yakýnýndaki, batýda Duisburg Rhine, doðuda Dortmund ve birçok önemli þehrin
arasýnda bulunan 298 kilometrekarelik yoðun nüfuslu alaný, örnek oluþturacak
yenilikçi bir kurgu ile dönüþtürmektir.
(www.landschaftspark.de/en/derpark/industriegeschichte/ueberblick/ind ex.html
2010).
Konsept projelerinin oluþturulmaya baþlandýðý 1989 yýlýndan proje uygulanana
kadar geçen süreçte, IBA Emscherpark yetkilileri, konuyla alakalý birçok yarýþma
düzenlemiþ ve dikkatlice seçilmiþ projelere teklifler vermiþlerdir.
Söz edilen projeler, genel olarak yerleþim için planlanmýþ kültürel ve eðitsel
binalar ile sanat projelerdir.
Nord)
Plan:
(http://www.landschaftspark.de/de/lage/parkplan/index.html,201
0)
İki Endüstriyel Dönüşüm Projelesi Örneği :
Kuzey Duisburg: Landschaftspark (Duisburg Nord)- Seka İzmit: Seka Park
Kuzey Duisburg: Landschaftspark (Duisburg Kuzey Duisburg: Landschaftspark (Duisburg Nord)
Nord)
Süreçler:
Üretilen projelerin her biri endüstriyel alanlarýn ekonomik ve ekolojik olarak yeniden kurgulanmasýný
amaçlamý þtýr. 1989 ile 1999 yýllarý arasýnda IBA, deðiþik büyüklüklerde yakla þýk 100 projeye
sponsorluk yapmýþtýr (http://en.wikipedia.org/wiki/Landschaftspa rk_Duisburg-Nord 2010).
Kuzey Duisburg’da, geliþtirme sorumlusu þirket konumunda bulunan North RhineWestphalia’nýn
çabalarý ile bir gayrimenkul fonundan maddi destek saðlanarak, eski Thyssen Çelik Fabrikasý’nda tüm bu
çalýþmalarýn ilk somut adýmý atýlmýþtýr. Bunun neticesinde Duisburg’a yönelik projelerin, kapatýlan
Thyssen Çelik Fabrikasý’na yönelik olan kýsmýna onay verilmiþtir. Sonraki aþamada, Duisburg
belediyesi, fabrikanýn kamuya açýk bir parka çevrilebilmesi için imar durumunu deðiþtirmiþtir. Bu
aþamada peyzaj mimarý Peter Latz, IBA’nýn tüm amaç ve hedeflerini kar þýlayan bir proje
geliþtirmiþtir .Bu proje daha sonra IBA’nýn Thyssen Çelik Fabrikasý için anahtar projelerinden biri haline
gelmiþtir (http://repositories.cdlib.org/cgi/viewcontent. cgi?article=1922&context=ced/places. 2010).
1989’dan 2002’ye kadar 13 yýllýk bir süreçte 230 hektarlýk proje etaplamalar halinde geli
þtirilmiþtir (http://repositories.cdlib.org/cgi/viewcontent.cgi?article=1922&context= ced/places.
2008). Bu kapsamda, etaplamalar yardýmý ile fonksiyon daðýlýmlarý yapýlmýþtýr. Böylece
tasarýmýn kullanýcýlar düzeyinde yorumlanmasýný ve yönlendirilmeyi hissetmesini saðlayan bir
düzenleme ortaya çýkmýþtýr. Etaplamalar halinde planlanmýþ bu program ile biotemizleme ve
geri dönüþtürme iþlemleri ile doðaya verilen ekolojik zarar etkisiz duruma getirilmiþ, olumsuz
yönde ilerleyen süreç tam tersine çevrilmiþtir.
Nord)
3 boyutlu planı
(http://www.landschaftspark.de/de/lage/parkplan/index.html,201
İki Endüstriyel Dönüşüm Projelesi Örneği : 0)
Kuzey Duisburg: Landschaftspark (Duisburg Nord)- Seka İzmit: Seka Park
Kuzey Duisburg: Landschaftspark (Duisburg Kuzey Duisburg: Landschaftspark (Duisburg Nord)
Nord)
Tasarım:
Mevcutta bulunan endüstriyel fabrika atýklarý dönüþtürülerek tekrar kazanýlmýþ birer
tasarým objesi olmuþlar, fabrika alaný içerisinde sýkça kullanýlmýþlardýr. Net ve sert
hatlý tasarýmlara sahip endüstriyel ekipmanlarýn arasýnda yükseltilmiþ çemberler çizen
demiryollarý, yaya köprüleri, mesire yerleri, su parký, sebze bahçeleri, türlerine göre
gruplanmý þ ormanlar, öncü bitkiler ve çayýrlar, alanda bahsi geçen bu farklý etaplama
sistemlerden örneklerdir(Saygı, 2009).
Birçok hatýrlanmaya deðer, tekil karakteristiði içerisinde barýndýran fabrika alaný,
projelendirilen yapýsal sistemin içine entegre edilmiþtir. Etkinlikler için kullanýlan
Sinterpark ve ona ait çok fonksiyonlu iþ merkezi, eski sýðýnaklarýn içerisine saklanmýþ
bahçeler, asansörlü izleme platformlarý, merkezi patlamalý ocak parký, týrmanma
duvarlarý ve taþ bahçeler bunlardan bazýlardýr. Bu kentsel açýklýklardan en önemlisi
olan Piazza Metallica, parkýn sembolik kalbinde yerle þmiþtir
(http://www.landschaftspark. de/en/derpark/entstehung/index.html 2010). Bu meydan bir
etkinlik ve toplanma merkezi olarak kullanýlmaktadýr. Zeminde toplamda 49 adet geri
dönü þtürülmüþ ve her biri 7–8 ton aðýrlýðýnda olan demir plakalar dikkatle
yerleþtirilerek kare bir meydan elde edilmiþtir. Meydanýn dört tarafý endüstriyel
yapýlarla çevrilidir(http:// en.wikipedia.org/ wiki/Landschaftspark_Duisburg-Nord 2010).
Nord)
Nord)
Nord)
Sonuçlar:
Alýþýlagelmiþ peyzaj projelerine uygun olmayan görünüþü ile kullanýcýlarýna yeni
eðlence fýrsatlarý sunan park, bölge sakinlerinin popüler bir mekâný haline gelmiþtir.
(Saygı, 2009)
Projenin etkileyici sonuçlarýnýn çoðu ayrý ayrý bölge yapýlarýnýn yenilikçi bir
þekilde yeniden kullanýlmasýndan kaynaklanmaktadýr. Örneðin parkta yer alan bir gaz
silosunun içi, iþletmeye ait bir ofis olarak kullanýlmýþ, bir baþka gaz tanký ise su ile
doldurulmuþ ve dünyanýn en büyük kapalý mekân içerisinde yeralan dalýþ merkezi
haline getirilmiþtir. Saðlam beton duvarlar, daðcýlar için mükemmel bir eðitim alaný
olmuþtur Bacalar ve eski ocaklar ziyaretçileri çekmek için geceleri renkli spotlar ile
aydýnlatýlmaktadýr(http://repositories.cdlib.org/cgi/viewcontent.cgi?
article=1922&conte xt=ced/places. 2010).
Tasarýmcýlar en baþtan itibaren sürdürülebilirlik ve geri dönüþüm olgularýný
tasarýmýn içerisine entegre etmeye çalýþmýþlardýr. Örneðin yýkýlmýþ yapýlarýn
kalýntýlarý, bitki saksýlarý, beton ve yeni döþeme malzemeleri içinde kullanýlmýþtýr
(http://repositori es.cdlib.org/cgi/viewcontent.cgi?article=1922&context=ced/places.
2010).
Nord)
Sonuçlar:
Birçok yayýn Kuzey Duisburg Parký’ný hali hazýrda, endüstriyel park tasarýmý
alanýnda entelektüel açýdan titiz ve baþarýlý bir örnek olarak nitelendirmektedir
(http://reposi tories.cdlib.org/cgi/viewcontent.cgi?
article=1922&context=ced/places. 2010). Parkýn baþarýsýnýn en önemli kanýtý,
Newyork’taki modern sanatlar müzesinde 2005 yýlýnda yapýlan “Groundswell:
Constructing and Contemporary Landscape” sergisinde projenin yer almasýdýr.
Sergi kataloðuna göre proje, son on yýlýn en önemli parklarýndan ve
projelerinden birisidir.
Projenin tasarýmcýlara anlatmaya çalýþtýðý konular, detaylý bir alan analizinin ne
kadar önemli olduðu, sosyal ve ekolojik kaygýlara eþ derece önem verilmesinin
gerekliliði ve en önemlisi, tasarýmýn ana kurgusunu projenin ait olduðu kentten ve
o kentte yaþayan halkýn ihtiyaçlarýndan almasýnýn gerekliliðidir.
Park 4 mevsim, 365 gün ,gece-gündüz, farklı program ve etkinlikleriyle ; çocuk,
genç-yaşlı herkezin ilgisini çekmekte, yıllık 500bin ziyaretçi sayısına
ulaşmaktadır.
Körfez
(Saygı, 2009)
(Saygı, 2009)
Kaynaklar
Cip, U. 2002. Urban landscape design. Leading International Key
Service, Barcelona.
Kocaeli Büyükþehir Belediyesi-http://www.kocaeli.bel.tr/
Oral, A. 2007. Kocaeli Tarih ve Rehberi. Demkar Yayýnevi, Ýstanbul.
Saygı, H. 2010.Yüksek lisans tezi, “Kent içi endüstrý alanlarının
dönüþümüne býr model: İzmýt Sekapark “, Ankara ü. Ankara.
http://repositories.cdlib.org/cgi/viewcontent.cgi?
article=1922&context=ced/places.
http://www.landschaftspark.de/
http://www.arch.hku.hk/teaching/cases/duisbu
rg/Duisburg_appreciation.htm
http:// en.wikipedia.org/ wiki/Landschaftspark_Duisburg-Nord