Hardver

(8 asova)

Sadraj

1. Raunarski sistem
2. Ulazni ureaji
3. Tastatura i mi
4. Izlazni ureaji
5. Centralna jedinica
6. Spoljanje memorije
7. Povezivanje ureaja
8. Utvrivanje gradiva

1. Raunarski sistem
Operativna memorija
Procesor

Ulazna jedinica
(unoenje podataka)

Spoljanja memorija
(uvanje podataka)

Izlazna jedinica
(izdavanje rezultata)

Centralna jedinica
Matina ploa
Mesta za RAM
memoriju

Procesor

Ulazna jedinica
Koristimo razliite ureaje da u raunar
unesemo podatke
RAM memorija

Podaci i programi

Obrada podataka
Podaci zapisani u RAM memoriji sreuju
se u procesoru
RAM memorija

Procesor

Izlazna jedinica
ine je svi ureaji koji predstavljaju
rezultate rada
RAM memorija

Rezultati rada

Spoljanje memorije
esto je potrebno sauvati tekst, sliku ili
neki drugi dokument
Dokument

RAM memorija

Spoljanje memorije
Dokument

Pojam hardvera
centralna jedinica
procesor obrauje
podatke
operativna memorija
(RAM) ih uva

periferni ureaji se
prikljuuju

kablovima preko portova

u vidu kartica pomou
slotova

Kuite raunara

2. Ulazni ureaji

tastatura uz dodatak mia

magnetni diskovi
skener
modem
laserski ita (CD)
USB port
radio i TV kartica

Tastatura i mi
Tastatura

pisanje teksta
rad sa brojevima
kretanje kroz tekst

Mi

levi klik
desni klik
dvoklik
kuglica

Magnetni itai (glave)

Podaci koji su
sauvani na hard
disku ili disketi
itaju se pomou
magnetnih glava
Ureaji koje
koristimo za
pisanje i itanje
dikova zovu se
disk drive

Skener
Skener sliku sa
papira prebacuje u
memoriju raunara
Slika moe biti tekst,
crte, fotografija i
slino

Modem
Koristi se za
prenoenje podataka
pomou telefonske
linije
Moe biti unutar
raunara kao kartica,
ili spolja kao kutija

Laserski ita
Podaci koji su
zapisani na kompakt
disk itaju se
pomou laserskog
zraka

USB port
Poseban prikljuak
koji koristimo da u
raunar unesemo
podatke snimljene
fotoaparatom
kamerom
na flash memoriju i sl.

Radio i TV kartica
Ugradjivanje ove
kartice omoguava
da na monitoru
gledamo TV ili da
preko zvunika
sluamo radio

Mikrofon i kamera
u pojedinim programima
koristi se za snimanje
zvuka (npr. i ovde se
moe snimiti govor)
u kombinaciji sa
zvunicima koristi se i
kao telefon
pomou web kamera
ostvarujemo video
komunikaciju

Ureaji za igranje
dojstik (palica)
volan

Specijalne olovke
table za crtanje
svetlosne olovke

3. Tastatura i mi

znakovni tasteri
funkcijski tasteri
komandni tasteri
kretanje kroz tekst
brisanje
kombinacija vie tastera

levi klik
dvoklik
desni klik

Znakovni tasteri
Koriste se za pisanje teksta
po standardu slova su mala
za velika slova koristimo taster Caps
W

A
Y

D
X

F
C

G
V

H
B

J
N

O
K

Numerika tastatura
Koristi se za pisanje
brojeva i raunanje

Lock

+
4

Enter

+ (plus)
- (minus)
* (puta)
/ (podeljeno)
. (decimalni broj)

Num

Funkcijski tasteri
Oznaeni su sa F1 do F12

F1

F2

F3

HELP

F4

F5

F6

F7

F8

F9

F10

F11

F12

Kretanje kroz tekst

pomeri kursor na
poetak reda

Insert

Home

obrii znak
Delete

kretanje kroz
tekst

End

Page

strana na gore

Up
Page

strana na dole

Down
pomeri kursor
na kraj reda

Komandni tasteri
Esc

prekid izvrenja neke radnje

TAB

skokovito pomeranje kursora

Caps Lock

prelazak na pisanje velikih slova

Enter

zadavanje komande ili prelazak

u novi red

Kombinovani tasteri
Shift

Gornji znaci na tasterima, veliko slovo

Ctrl

U kombinaciji sa naprimer C isto kao i

Break

Alt

U kombinaciji sa naprimer F4 zatvara

prozor
Otvaranje Start menija
Desni klik mia

Mi
levi klik
oznaavanje
dvoklik - izvravanje
naredbe
desni klik meni
kuglica - skrolovanje

4. Izlazni ureaji

monitor
tampa
magnetni pisai
reza diska
modem
USB port
zvuk

Monitor
grafika kartica
rezolucija (broj
taaka na ekranu)
boje (zavise od
kartice)

Vrste monitora
osveavanje ekrana
(koliko puta u
sekundi se pojavi
slika)
vrste ekrana

tampa

matrini (iglini)
laserski (toner)
ink jet (sa mastilom)

Zvuk
zvuna kartica
zvunici

Reza
koristi se za
narezivanje
kompakt diskova
ovo je poseban
postupak i koristi
se specijalan
program

Ulazno / izlazni ureaji

modem
pisa diska
USB port
ovi ureaji se koriste i
za unoenje i za
izdavanje podataka

5. Centralna jedinica
procesor

vrste
koprocesori
MIPS
MHz

memorija

RAM i ROM
bit, bajt, ASCII

Matina ploa

Procesor
u njemu se vre
aritmetike i logike
operacije
brzina se izraava
brojem sabiranja i
sekundi (MIPS)
brzina asovnika se
izraava brojem
otkucaja u sekundi
(MHZ)

Binarni prikaz znakova

Bit jedan podatak
predstavljen 1 ili 0
8 bita je 256
kombinacija
svaki znak ima redni
broj 0 255 i svoju
kombinaciju jedinica i
nula (ASCII)

0 0 0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0 0 1
255

1 1 1 1 1 1 1 1
A

0 1 0 0 0 0 0 1
Enter

0 0 0 0 1 0 1 1

Binarni prikaz brojeva

Dekadni sistem
123 = 100 + 20 + 3
123 =1*10 + 2*10 +
3*100
2

100 + 80 + 1 = 181

Binarni brojni sistem

(1) = 1
(0) = 0
(2) = 10 = 1*21 + 0*20
(13) = 1*23 + 0*22 + 1*21
+ 1*20
13
1

6
0

3
1

1
:2
1

Operativna memorija RAM

zapisuje

program koji koristimo

podatke koje smo

upisali
meurezultate u toku
obrade

kapacitet memorije
meri se brojem
znakova koje moe
da zapie

1 bajt = 1 znak
1 Kb = 1024 bajta
1 Mb i 1 Gb

ROM (read only memory)

mali deo memorije u koji
su upisani podaci o
konfiguraciji raunara

procesor
hard disk
grafika kartica
tastatura
standardni portovi
veliina RAM memorije

Bios se uitava kod

startovanja raunara
sadri sve vane
hardverske
karakteristike

6. Spoljanje memorije

hard disk
diskete
kompakt disk (CD)
flash memorija
trake (backup)

Hard disk

tragovi
cilindri
sektori
blokovi

Disketa
sve se manje koristi
zapis kao na hard
disku
nepouzdana i malog
kapaciteta

Kompakt disk
ne moe se direktno
snimati kao na disk
postoji poseban
program koji
odjednom narezuje
vei broj dokumenata
danas sve programe i
vane dokumente
uvamo na diskovima

Flash memorija
povezuje se na USB
port
to je zamena za
disketu
koristi se za
prenoenje podataka
sa jednog na drugi
raunar

Trake
u velikim sistemima
se koriste za
svakodnevni back -up

7. Povezivanje ureaja

Kuite
ureaj za napajanje
pretvara
naizmeninu struju u
jednosmernu koju
koristi raunar
spoljanji ventilator
ga hladi

Kablovi

Portovi

IDE kablovi

Slotovi