1

MBUROJA.net

Msime nga Kurani Fisnik

Shejh Salih ibn Abdilah el-Feuzan

marr nga libri i tij Durus min el-Kuran el-Kerim (f.5-30)

Me emrin e Allahut, t Gjithmshirshmit, Salah dhe Selam qofshin mbi t Drguarin e Tij
t fundit dhe mbi t gjith antart e familjes s tij dhe shokt dhe ata q ndjekin rrugn
e tij. N vazhdim

Prmbajtja:
Rndsia e teuhidit dhe pasojat nga mosprfillja e tij 3
Domethnia e fjals Teuhid 7
Kategorit e teuhidit 8
Kuptimi i teuhidit sipas filozofve 10
Hakimijeh: Nj gabim si kategori e teuhidit 12
Teuhidi q krkohet nga njerzimi 13
Tri kategorit e teuhidit jan t prcaktuar n Kuran 14
Urtsia e prsritjes s pohimit t teuhidit er-rububije n Kuran 17
Shpjegimi i teuhidit n Ajetul-Kursi 18

Rndsia e teuhidit dhe pasojat nga mosprfillja e tij

Dikush mund t thot, dhe tashm sht thn, sht me ty q gjithnj fokusohesh n
teuhid dhe flet aq shum pr t?! Dhe ti nuk e merr n konsiderat gjendjen e
muslimanve n ditt e sotme, t cilet jan duke u vrar dhe krcnuar me zhdukje n
mbar botn, dhe jan duke u persekutuar nga perandort e mosbesimit n do vend?!
Ather ne themi, dhe suksesi sht me Allahun:
Teuhidi sht themeli mbi t cilin sht ngrituar kjo fe e drejt. Ather, t fokusohesh
n t do t thot t fokusohesh n at q sht m e rndsishmja. Nse hedhim nj
shikim n Kuranin Fisnik do t shohim se ai vazhdimisht parashtron shtje t teuhidit,
saq nuk ekziston as edhe nj sure e vetme n Kuran e q t mos bj fjal pr teuhidin,
duke e qartsuar at dhe duke ndaluar nga ajo q bie ndesh me t. Ishte el-Imam ibn elKajjimi i cili theksoi se i tr Kurani sht rreth teuhidit, meqense nuk prmban tjetr
vetm se:

MBUROJA.net
o Informata pr Allahun dhe pr Emrat e Cilsit e Tij Ky sht teuhidi pr t cilin
duhet t kemi dije, i quajtur teuhid er-rububijeh.
- Urdhrat pr adhurimin e Allahut t vetm e pa shok dhe ndalimet e adhurimit t
tjetrkujt pos Tij Ky sht teuhid q ne duhet ta vjm n praktik, i quajtur teuhid eluluhijeh.
- Urdhrat pr bindjen ndaj Allahut dhe t Drguarit t Tij (salallahu alejhi ue selam) dhe
ndalesat pr mosbindje ndaj Allahut dhe t Drguarit t Tij (salallahu alejhi ue selam)
Kto jan kushtet q teuhidi t jet i realizuar dhe i kompletuar.
- Informatat pr at q Allahu ka prgatitur pr njerzit e teuhidit, shprblimet, suksesi,
shptimi dhe triumfit n kt dhe jetn Tjetr, dhe dnimet t cilat jan prgatitur pr
njerzit e shirkut n kt jet, dhe torturat e prhershme t prgatitura pr ta n hyrjen
njkahshe pr n Zjarr t Xhehenemit E para sht pr njerzit q realizojn teuhidin,
tjetra pr ata q nuk e realizojn at.1
Kshtu q i tr Kurani sht i prqendruar rreth teuhidit. Sikur t mendoje pr suret e
shpallura n Meke, do t gjeje se shumica e tyre fokusohen plotsisht n teuhid. Kjo
sht pr shkak se Profeti (salallahu alejhi ue selam) qndroi n Meke pr 13 vite duke
thirrur n teuhid dhe duke paralajmruar kundr shirkut. Pjesa m e madhe e
detyrimeve fetare si zekati, agjrimi, Haxhi, shtjet e hallallit dhe haramit, transaksionet
n biznes, etj. nuk qen shpallur deri pas Hixhrit n Medine. Legalizimi i namazit sht
prjashtim n kt shtje, sepse ai qe br detyrim gjat kohs kur Profeti (salallahu
alejhi ue selem) ishte akoma n Meke n Natn e el-Miraxhit, kur ai (salallahu alejhi ue
selem) kishte udhtur natn (n Jerusalem)2, por kjo ishte pak koh para Hixhretit.

2.Shiko Medarixhus-Salikin (3/468) pr detale

3.Si sht gjetur n transmetimet muteuatir pr Udhtimin e Nats (el-Miraxh). Shiko transmetimin ahad
t Enesit n el-Bukhari, Kaptina e Teuhidit (Kaptina 37, Hadithi 7517)[13/583] dhe Muslim, Kaptina e Imanit
(Kaptina 74, Hadithi 162)

Pra pjesa m e madhe e sureve t shpallura para se Profeti (salallahu alejhi ue selam) t
bnte hixhret ishin plotsisht t fokusuara n teuhid, duke treguar n kt mnyr se sa i
rndsishm sht ai. Pr m shum, obligimet fetare nuk qen shpallur derisa teuhidi u
prezantua dhe u vendos n shpirtrat e njerzve, dhe akideja korrekte i lshoi rrnjt. Me
t vrtet veprat nuk mund t jen korrekte vetm se me teuhid, e jo duke pasur pr
baz di tjetr pos teuhidit.
Kurani ilustron se t Drguarit (alejhim es-Selatu ues-Selam) t gjith filluan misionin e
tyre duke ftuar njerzit n teuhid para do gjje tjetr, si thot Allahu3:

MBUROJA.net
Ne drguam n do popull t drguar q t'u thon: Adhurojeni vetm All-llahun, e
largojuni djajve!
Allahu gjithashtu thot4:
Ne nuk drguam asnj t drguar para teje e t mos i kemi shpallur atij se: Nuk ka
zot tjetr prve Meje, pra m adhuroni!
Dhe secili profet i tha popullit t tij5:
O populli im, adhurojeni All-llahun, nuk keni zot tjetr pos Tij!
Pra, kshtu ishte shtja e t drguarve ata filluan me teuhid.
Ngjashm edhe thirrsit dhe rigjallruesit t cilt pasojn t drguarit duhet t fillojn
duke u fokusuar n teuhid. Kshtu sht pr shkak se do daueh (thirrje) q nuk
ndrtohet mbi teuhid, sht thirrje jo frytdhnse dhe nuk e arrin qllimin e saj dhe nuk
ka asnj rezultat pozitiv n t. do daueh q nuk fokusohet n teuhid sht thirrje e
humbur, dhe pa rezultate. Kjo sht nj gj mir e njohur dhe e par kudo.

4.Kuptimi i sures en-Nehl (16):36

5.Kuptimi i sures el-Enbija (21):25
6.Kuptimi i sures el-Araf (7):59

N ann tjetr, do daueh n qendr t t cils gjendet teuhidi, sht thirrje me t vrtet
e suksesshme, me Lejen e Allahut. Thirrje nga e cila prfiton shoqria dhe sjell shum
frute. Historia dshmon pr kt.
Kshtu q nuk sht se ne nuk e prfillim shtjen e Muslimanve, prkundrazi, ne jemi
shum t shqetsuar pr ta. Ne jemi duke i ndihmuar ata dhe prpiqemi t pengojm
do t keqe nga prfshirja e tyre duke prdorur t gjitha resurset tona. Nuk sht i leht
pr ne fakti se Muslimant po vriten dhe po dbohen, por nuk sht brengosje e vrtet
pr situatn e Muslimanve ajo nse ne e shtyjm veten ton pr t derdhur lot
josinqerisht, apo ta mbushim botn m fjal e shkrime, klithma e vajtime me t vrtet
kjo nuk rregullon asgj.
Gjetja e zgjidhjes reale pr problemet e Muslimanve krkon nga ne q t hulumtojm
shkaqet q kan prur deri tek keqtrajtimet e hidhura ndaj Muslimanve nga duart e
armiqve t tyre.
ka shkaktoi q armiqt e Muslimanve t arrijn dhe t ushtrojn autoritet mbi ta?

MBUROJA.net
Kur shikojm n botn Muslimane, ne nuk shohim ndonj angazhim serioz pr Islam
nga shum nga ata q ia atribuojn veten atij, me prjashtim t nj pakice t cilt Allahu i
ka mshiruar. Ajo ka shohim ne jan Musliman vetm me emra, akideja e shumics
prej tyre ka humbur. Ata adhurojn t tjer prpos Allahut, duke i thirrur t shenjtit dhe
njerzit e ndershm, duke shkuar pas varreve dhe statujave, duke mos e falur namazin,
duke mos e dhn zekatin, duke mos agjruar, etj. Ata nuk i kryejn detyrimet
themelore ndaj Allahut, madje ata as q e mbledhin fuqin e tyre dhe nuk prgatiten
fizikisht pr ti luftuar jobesimtart! Kshtu sht rasti me shumicn e atyre q ia
atribuojn veten e tyre Islamit ata e kan humbur fen e tyre, kshtu q Allahu, i
Plotfuqishmi dhe i Madhrishmi, u sjelli atyre humbjen.
Faktori kryesor q i shpiu ata n nnshtrimin ndaj ktyre ndshkimeve, sht shkujdesja
e tyre n raport me shtjet e teuhidit dhe rnia e tyre n shirk t madh, n at q ata nuk
e ndalonin njri-tjetrin prej tij dhe as q brengoseshin pr kt! Ata q nuk ran n t as
q e vrejn ose nuk e konsiderojn shirk. Nj sqarim rreth ksaj sht n vazhdim, in
sha Allah. Pra, dije se ky sht shkaku primar pse Muslimant jan nnshtruar ndaj
ndshkimeve t tilla.
Sikur ata t kishin qen t kapur fort pr fen e tyr, ta realizonin teuhidin dhe ta
ngritnin akiden e tyre sipas Librit dhe Sunetit, t mbaheshin s bashku pr Litarin e
Allahut, ta shmangnin prarjen, ather me t vrtet ajo q i ka goditur nuk do t'i
godiste, ashtu si thot Allahu6:
E All-llahu patjetr do ta ndihmoj at q ndihmon rrugn e Tij, se All-llahu sht
shum i fuqishm dhe gjithnj triumfues. (Ai ndihmon) Ata t cilt kur Ne u
mundsojm vendosjen n tok, e falin namazin, japin zekatin, urdhrojn pr t
mirn dhe largojn prej t keqes. All-llahut i takon prfundimi i shtjeve.
Kshtu q Allahu e ka br t qart se fitorja nuk do t'u jepet Muslimanve prderisa ata
t fokusohen n at q Ai e ka cekur faljen e namazit, dhnien e zekatit, urdhrimin
pr t mirn dhe ndalimin nga e keqja.
Ku jan kto tek Muslimant dhe gjendja e tyre sot? Ku sht falja e namazit nga
shumica e Muslimanve? Apo madje m e rndsishmja, ku sht akideja korrekte e
shumics s atyre t cilt e deklarojn Islamin si fe t tyren?!
Allahu thot7:
Atyre nga mesi juaj t cilt besuan dhe bn vepra t mira, All-llahu u premtoi se do
t'i bj zotrues n at tok, ashtu si i pat br zotrues ata q ishin para tyre dhe fen
t ciln Ai e plqeu pr ta, do ta forcoj, e n vend t friks Ai do t'ju dhuroj siguri
Por cili sht kushti i par pr kt premtim?

MBUROJA.net
Ata m adhurojn Mua e nuk m shoqrojn asgj
Kshtu Ai qartsoi se kt shprblim t autoritetit dhe fortifikimit do tua jap vetm
ather kur ky kusht t plotsohet q ta adhurojn At t vetm dhe pa shok, dhe kjo
sht esenca e teuhidit. Kto gjra t muara e t premtuara nuk do t'u dhurohen askujt
prve atyre q e kuptojn dhe zbatojn teuhidin, adhurojn Allahun t vetm e pa
shok, me aktet e adhurimit duke prfshir namazin, zekatin, Haxhin si dhe t gjitha
aktet tjera t bindjes.

6.Kuptimi i sures el-Haxh (22):41

7.Kuptimi i sures en-Nur (24):55

Shiko si Allahu i Lartsuar dhe i Lavdruar nuk thot vetm: Ata m adhurojn Mua,
mirpo Ai vazhdon me Thnien e Tij:
e nuk m shoqrojn asgj.
Kjo sht pr shkak se adhurimi nuk ka dobi me prezenc t shirkut. T gjitha format e
shirkut duhet t mnjanohen, pavarsisht trajts, forms apo emrit. Shirk thjesht
nnkupton t kryesh nj akt adhurimi pr tjetr pos Allahut, t Fuqishmit dhe t
Madhrishmit.
Kjo sht ajo q sjell shptimin e vrtet, sigurin, fitoren dhe fuqin n tok
rregullimi i akides e pastaj rregullimi i veprave. Pa kt, fatkeqsit dhe dnimet do t
vazhdojn t bien mbi kdo i cili nuk e prmbush komplet kushtin (pr Ndihmn e
Allahut). T qenit t pushtuar nga armiqt sht vetm pr shkak se Muslimant nuk e
prmbushin kt kusht t domosdoshm, mangsia e interesimit t duhur pr akiden
dhe Fen e tyre dhe t mjaftuarit me bartjen e emrave Musliman dhe asgj m shum.

Domethnia e fjals Teuhid

sht n t vrtet teuhidi i cili sht aq i rndsishm, q ka nj pozit aq t lart?
Gjuhsisht, fjala teuhid rrjedh nga fjala ueh-hade, q ka kuptimin e t konsideruarit dika
uahid (njjs). Uahid sht e kundrta e dy, tre, etj., e kundrta e shumsit. Kshtu q
uahid sht dika q vazhdon t mbetet njjs dhe asnjher nuk bhet i shoqrueshm
me dika tjetr.

MBUROJA.net
Si definicion Sheriatik, teuhid do me thn t veosh Allahun me t gjitha format e
adhurimit, n at mnyr q i tr adhurimi t bhet vetm pr Allahun e vetm. Allahu
thot:8
e tr feja t jet vetm pr All-llahun
Fjala fe n kt varg do me thn adhurim, si thot Allahu:9
Un nuk i krijova xhint dhe njerzit pr tjetr pos q t m adhurojn.
Dhe Allahu thot:10
Adhurojeni All-llahun e mos i shoqroni Atij asnj send
Allahu poashtu thot:11
Pra, adhurojeni All-llahun me nj adhurim t sinqert ndaj Tij, edhe pse jobesimtart
e urrejn at.
Ky sht kuptimi i teuhidit t veosh Allahun n t gjitha format e adhurimit dhe
braktisja e adhurimit ndaj dikujt tjetr.

8.Kuptimi i Sures el-Enfal (8):39

9.Kuptimi i Sures edh-Dharijat (51):56
10.Kuptimi i Sures en-Nisa (4):36
11.Kuptimi i Sures Gafir (40):14

Kategorit e teuhidit
Teuhidi ka tri kategori q kuptohen direkt nga Libri i Allahut. Kjo ndarje e teuhidit nuk
sht pr shkak t opinionit t ndokujt, dhe as si mnyr e thjesht tradicionale pr ta
shpjeguar teuhidin. sht nj ndarje q sht marr direkt nga Libri i Allahut.
Kategoria e par sht teuhidi er-rububijeh, q do me thn t veosh Allahun n
kuptimin e Veprave t Tij, si krijimin e Tij, furnizimin, sjelljen e jets dhe vdekjes,
mbajtjen e rregullit n t gjitha shtjet. Personi kupton se Allahu i vetm sht Krijues,
Furnizues, i Prjetshm, i njoftuar pr t gjitha shtjet.

MBUROJA.net
Kategoria e dyt sht teuhidi el-uluhijeh, q do t thot t veqosh Allahun n aktet e
adhurimit. Kjo prfshin t gjitha aktet q t shpijn m afr Allahut, t Lavdruar dhe
t Lartsuar, si:
Dua lutja
Khauf frika
Rexha shpresa
Rehbeh frik-respekti
Regbeh prgjrimi (dashuria e zjarrt)
Teuekul mbshtetja
Istianeh krkimi i mbrojtjes
Istighadheh krkimi i mbrojtjes gjat fatkeqsive
Dhebh therrja (kurbani)
Nedhr betimi
T gjitha format e adhurimit duhet t jen saktsisht vetm pr Allahun dhe asgj nuk
guxon t bhet pr tjetr pos Tij. Kjo sht ajo q quhet teuhid el-ibadeh apo teuhid eluluhijeh, dhe ky sht teuhidi q vihet n praktik ashtu q robi e veon Allahun n t
gjitha q Ai i ka krkuar, duke pasur pr qllim vetm At, n t gjitha aktet e bindjes.
Kategoria e tret sht teuhidi el-esma ues-sifat, q do t thot t besosh n secilin
Emr dhe Cilsi q Allahu ka pohuar pr Vetn e Tij, apo ato q i Drguari (salallahu
alejhi ue selem) ka pohuar pr T.
Kto tri kategori kuptohen direkt nga Libri i Allahut. Secili varg q prmend Veprat e
Allahut, si krijimi, furnizimi, sjellja e jets dhe vdekjes dhe kontrollimi i shtjeve,
prshkruan teuhidin er-rububijeh. Kjo vrehet shpesh n Kuran. Allahu thot:12
Thuaj: "E kujt sht toka dhe do gj q ka n t, nse jeni q e dini?" Ata do t thon:
"E All-llahut". Ather thuaju: "Prse pra nuk mendoni?" Thuaj: "Kush sht Zoti i
shtat qiejve dhe Zot i Arshit t madh?" Ata do t thon: "All-llahu!". Thuaju: "E pse
nuk friksoheni pra?" Thuaj: "N dorn e kujt sht i tr pushteti i do sendi, dhe Ai
sht q mbron (k t doj), e q prej Atij nuk mund t ket t mbrojtur; nse jeni q
e dini?" Ata do t thon: "N dor t All-llahut!" Thuaj: "E si mashtroheni pra?"
Allahu po ashtu thot:13
Thuaj: "Kush ju furnizon me ushqim nga qielli e toka, kush e ka n dor t dgjuarit
e t part (tuaj), kush e nxjerr t gjallin nga i vdekuri e kush e nxjerr t vdekurin nga i
gjalli, kush rregullon do shtje?" Ata do t thon:"All-llahu". Ti thuaj: "A nuk i
friksoheni?".
Ngjashm, secili varg q prmend krijimin e qiejve dhe toks apo gjra tjera t krijuara
ka t bj teuhid er-rububijeh.

MBUROJA.net

12.Kuptimi i Sures el-Muminun (23):84-89

13.Kuptimi i Sures Junus (10):31

do varg q prmend adhurim, qoft ndonj urdhr pr adhurimin e Allahut apo

ndonj ndales prej shirkut, ka t bj me teuhid el-uluhijeh.
do varg q prmend dika rreth Emrave dhe Cilsive t Allahut ka t bj me teuhid
el-esma ues-sifat.
T gjitha kto kategori gjinden n Librin e Allahut, dhe kjo sht q lejon dijetart t
thon, Teuhidi ka tri kategori: uluhijeh, rububijeh dhe el-esma ues-sifat. Ata nuk e
kan shpikur kt ndarje nga mendja e tyre, mirpo sht dika direkt nga Libri i
Allahut. Un do t elaboroj rreth ksaj m von, in shaAllah.14

14.Shiko Pjesn Shtat nga kjo renditje

Kuptimi i teuhidit sipas filozofve

Ka edhe prej atyre q thon se teuhidi sht vetm nj kategori teuhidi er-rububijeh.
Kjo sht ta njohsh Allahun si Krijues, Furnizues, Sjells t jets dhe vdekjes, etj. Ata u
referohen vetm veprave t Allahut dhe Atributeve t Tij. Prmbi kt mendim,
mendimtart filozof dhe njerzit e mendimit t lir e kan ndrtuar akiden e tyre.
Besimet e tyre gjinden n librat e tyre dhe nse keni pasur rast ti lexoni ato, me siguri
keni par se ata e pohojn vetm teuhidin er-rububijeh. Pra, kaq u intereson atyre.
Kushdo q dshmon se sht i njoftuar pr t, kjo sht n teuhid tek ata. Ata nuk kan
fare njohuri pr teuhidin el-uluhijeh dhe as pr teuhidin el-esma ues-sifat, kshtu q ata
nuk e konsiderojn adhurimin e varrit apo thirrjen e t vdekurit pr shirk. Ata vetm
thon, Kjo sht pr qllim t dikujt tjetr pos Allahut, dhe sht gabim, por ata nuk
thon se kjo sht shirk.
Disa nga ata thon, Me t vrtet kta njerz t cilt i thrrasin t vdekurit dhe krkojn
ndihm prej t varrosurve n varreza nuk jan njerz t shirkut, sepse ata nuk besojn se
kta njerz t vdekur apo objekte tjera adhurimi mund t krijojn dika dhe as nuk
mund t furnizojn apo t kontrollojn shtjet s bashku me Allahun. Prderisa ata nuk
e besojn kt, ata nuk jan mushrikun. Kto akte nuk konsiderohen shirk, ata vetm i
marrin kto gjra si ndrhyrs dhe ndrmjetsues n mes tyre dhe Allahut!!

MBUROJA.net
Kto jan thniet e tyre dhe jan t njjta m thniet e politeistve t vjetr, t cilt
thoshin:15
Ne nuk i adhurojm ata pr tjetr, vetm q t na afrojn sa m afr All-llahut
Dhe Allahu thot pr ta:16
Ata pos All-llahut adhurojn do gj q nuk u bn as dm e as dobi, e thon: "Kta
jan ndrmjetsuesit tan te All-llahu!"
Filozoft thon, Vrtet nuk sht shirk adhurimi i varreve dhe as thirrja e t vdekurve
apo krkimi i ndihms prej tyre. Kjo sht thjesht teuesul (t krkuarit q t afrohesh m
afr Allahut), krkim i ndrhyrjes dhe ndrmjetsimi n mes neve dhe Allahut. Kjo nuk
sht shirk deri sa ata t besojn se kto gjra krijojn, furnizojn, apo kontrollojn
shtjet s bashku me Allahun!
Kjo gjindet veanrisht n librat dhe fletushkat e tyre. Disa filozof q shfaqin ndonj
paknaqsi pr rnien e njerzve n kt thjesht thon, Kjo sht vetm nj gabim,
meq kta njerz jan injorant dhe kan rn n kt gabim me injorancn e tyre, jo
qllimisht.
Prndryshe shumica e tyre nuk shfaqin ndonj neveri pr kt, mirpo thon, Kjo sht
ndrmjetsim dhe ndrhyrje tek Allahu, nuk sht shirk.

15.Kuptimi i Sures ez-Zumer (39):3

16.Kuptimi i Sures Junus (10):18

Nuk jam duke jua mveshur ktyre njerzve gjrat q nuk i kan thn. Kto thnie jan
prezente n librat e tyre n t cilat prgnjeshtrojn njerzit e teuhidit dhe mbrojn
njerzit e shirkut.
Sa pr Emrat dhe Cilsit e Allahut, ata besojn s afirmimi i tyre do t imponoj t brit
Allahun si krijesn e Tij, kshtu q ata i mohojn ato. Ata si Xhehmijeh, Mutezileh,
Eshari dhe Maturidijeh, mohojn teuhidin el-esmaues-sifat, me mendimin se e ruajn
Madhshtin e Allahut duke mos e prngjasuar At me krijesat. Kshtu q teuhidi sipas
tyre sht i kufizuar vetm n teuhid er-rububijeh, dhe ata nuk kan fare njohuri pr
teuhidin el-uluhijeh, dhe as ndojn njohuri pr teuhidin el-esma ues-sifat.
Ata i nnmojn ata q e ndajn teuhidin n tri kategori aq shum, saq njri prej
shkrimtarve modern t tyre shkruan, Ndarja e teuhidit n tri kategori sht dika nga
Triniteti! Paturpsia e tyre ka arritur deri n kt pik, saq ata e quajn kt ndarje nj

10

MBUROJA.net
imitim i t Krishterve, dhe Strehimi sht tek Allahu!

Hakimijeh: Nj gabim si kategori e teuhidit

Jan disa n kohn ton t cilt e kan ndar teuhidin n katr kategori, duke thn,
Teuhidi sht katr kategori: teuhidi er-rububijeh, teuhidi el-uluhijeh, teuhidi el-esma
ues-sifat dhe teuhidi el-hakimijeh. Pr ta thn kt, ata mbshteten n iden se ndarja
e teuhidit sht vetm nj mnyr tradicionale pr shpjegimin e tij, jo dika e kufizuar.
Bazuar n kt supozim, asgj nuk na pengon nga shtuarja e edhe nj kategorie.
Ather, duhet t'i themi nj personi t till: Kjo ndarje nuk sht nj shpjegim
tradicional. M sakt, kjo bazohet n Libr dhe Sunet, dhe Selefi i nxorrn kto tri
kategori direkt nga Libri dhe Suneti.
Sa pr hakimijeh, ather kjo sht e vrtet. sht obligim pr ne q t udhheqim me
Sheriat t Allahut, t Fuqishmit dhe t Madhrishmit. Mirpo, kjo sht e prfshir n
teuhid el-uluhijeh, sepse sht bindje ndaj Allahut, t Fuqishmit dhe t Madhrishmit.
Selefi nuk e kan ln anash teuhidin el-hakimijeh n mnyr q dikush m von t dal
edhe ta shtoj at. Vrtet ai pr ta ka qen gjithnj brenda teuhidit el-ibadeh (teuhid eluluhijeh)! Kjo sht sepse bindja ndaj Allahut duke udhhequr n prputhje m
Sheriatin e Tij sht prej formave t adhurimit ndaj Tij, t Fuqishmit dhe t
Madhrishmit, kshtu q ai nuk ndahet n kategori t veant. Prndryshe, namazi do t
ishte nj kategori e veant e teuhidit, pagesa e zekatit do t isht kategoria tjetr,
agjrimi tjetra, Haxhi tjetra, si dhe t gjitha format tjera t adhurimit do t ishin kategori
t veanta po ashtu, dhe kshtu nuk do t prfundonin ndarjet e teuhidit! Ky sht
gabim i qart. T gjitha format e adhurimit vijn nn nj kategori: teuhid el-uluhijeh. Kjo
kategori prfshin at (el-hakimijeh), dhe asgj nuk duhet t shtohet n to.
Ekziston nj grup nga ata q e shtojn nj kategori tjetr, t pestn. Ata e quajn at itiba
er-resul (pasimi i t Drguarit, salallahu alejhi ue selem). Edhe kjo po ashtu sht gabim.
Pasimi i t Drguarit sht detyrim dhe nuk ka rrug tjetr pos saj, aq sa pasimi i t
Drguarit (sallallahu aleji ue selem) sht prej gjrave bashkrendse t teuhidit, saq
asnj dshmi e la ilahe il Allah nuk vlen pa dshmin Muhamedi sht i Drguari i
Allahut. Kshtu q kjo dshmi pr profetsin e t Drguarit tregon dshmin e vrtet
t teuhidit. Kshtu q pasimi i t Drguarit sht prej gjrave q jan detyrim pr kdo
q pohon t jet n teuhid, jo kategori e veant e teuhidit. Ai q shkel teuhidin quhet
mushrik apo kafir, prderisa ai q nuk e pason t Drguarin sht mubtedi (risimtar).
Kta jan ata t cilt kundrshtojn Ehlu-Sunetin n ndarjen e teuhidit dhe jan ose
teprues, ose shtrngues. Tepruesit shtojn n tri kategorit e teuhidit pa nevoj,
prderisa shtrnguesit mbahen n vetm nj kategori, duke ln anash dy tjerat17.

11

MBUROJA.net
Shtrnguesit e ljn anash at m t rndsishmen, at q krkohet prej nesh q ta
prmbushim, teuhidin el-uluhijeh.
Sa pr teuhid er-rububijeh, secili popull sht pajtuar m t, me prjashtim t nj pakice
nga Krijimi. Ata e kan kundrshtuar at vetm nga krenaria dhe kokfortsia, prderisa
ata n brendi e pohojn at. Kshtu q t gjitha krijesat pohojn se Allahu sht Krijuesi,
Furnizuesi, Sjellsi i Jets dhe Vdekjes dhe Kontrolluesi i shtjeve, megjithat kjo nuk
sht forma e teuhidit q krkohet nga ne18.

17.Shiko Pjesa katr: Kuptimi i teuhidit sipas filozofve

19.Shiko Pjesa gjasht: Teuhidi q krkohet nga njerzimi

Teuhidi q krkohet nga njerzimi

Teuhidi q krkohet nga ne sht teuhidi el-uluhijeh. T gjith t Drguarit filluan duke
thirrur njerzit e tyre n19:
Adhurojeni All-llahun, nuk keni zot tjetr pos Tij
Ata filluan kshtu, duke thirrur n teuhid el-uluhijeh, si tregon Kurani pr ta. Kjo sht
sepse pr teuhidin el-uluhijeh njerzit jan t padijshm dhe Shejtani tenton q t'i largoj
ata sa m larg nga kuptimi i drejt i tij.
Sa pr teuhid er-rububijeh, kjo sht dika e njohur dhe vazhdimisht prezente prbrenda
shpirtrave. Nuk sht i mjaftueshm vetm robrimi. Nuk e bn dik besimtar dhe as
nuk mund t hyj dikush n rrethin e teuhidit me an t tij. Kjo sht sepse i Drguari
(salallahu alejhi ue selem) luftoi jobesimtart nga Kurejshitt, prderisa ata besonin se
Allahu sht Krijues, Furnizues, Kontrollues i shtjeve dhe Ai q sjell jetn dhe vdekjen.
Ai i luftoi ata, duke deklaruar gjakun e tyre t lejuar, derisa e dshmuan teuhidin eluluhije. Ai (salallahu alejhi ue selem) ka thn:
Jam urdhruar q t'i luftoj njerzit deri sa t thon La ilahe il Allah. Por nse ata e
thon kt, ather gjaku dhe prona e tyre jan t mbrojtura prej meje, vetm se me t
drejta t tij (shehadetit)20, dhe llogaria e tyre do t jet tek Allahu.21
Kjo sht dshmi se gjja m e rndsishme e krkuar nga krijesat sht teuhidi eluluhije, prderisa ai (salallahu alejhi ue selem) nuk thot, Jam urdhruar t'i luftoj
njerzit deri sa ata t dshmojn se Allahu sht Krijues, Furnizues, dhe Sjellsi i jets
dhe vdekjes. Secili pajtohet me kt. Pr m tepr ai thot:

12

MBUROJA.net
derisa t thon la ilahe il Allah
Kjo e ka kuptimin deri sa ata t dshmojn se nuk ka t adhuruar me merit prve
Allahu.

19.Kuptimi i Sures el-Araf (9):59

20.Shnim i prkthyesit: si marrdhniet jasht kurors, pr shembull, apo konfiskimi i zekatit nga ata q e
mbajn at.
21.Nj transmetim autentik i mbledhur nga el-Buhari (#2946) dhe Muslim (#21)

Tri kategorit e teuhidit jan t prcaktuara n Kuran

Ne pak m par cekm se tri kategorit e teuhidit jan t nxjerra direkt nga Kurani
Fisnik. Kategorit jan nxjerr prej disa vargjeve. Ather, le t shikojm n disa prej
tyre.
Kaptina e par q gjendet n mus-haf, Sureja el-Fatihah, prmend t tri kategorit e
teuhidit. Allahu thot22:
I gjith Lavdi dhe Falnderimi i takon All-llahut, Zotit t tr asaj q ekziston!
Ktu sht teuhidi er-rububijeh, prderisa vargu pohon Zotrimin e Allahut mbi alemin,
q do t thot gjithka prve Allahut, dhe Rab (Zot) do t thot Pronar dhe Kontrollues
i shtjeve. Allahu pastaj thot23:
Mshiruesit, Mshirbrsit! Sunduesit t Dits s Gjykimit
N kto vargje sht prezent teuhidi el-esma ues-sifat, ashtu si Allahu pohon pr Vetn
e Tij atributet e Mshirs dhe Sundimit. Ai gjithashtu prshkruan disa nga Emrat e Tij
er-Rahman, er-Rahim, dhe el-Malik. Pastaj Ai thot24:
Vetm Ty t adhurojm dhe vetm prej Teje krkojm ndihm
Ndrsa ktu sht teuhidi el-uluhije, si demonstron vargu detyrimin pr ta veuar
Allahun me aktet e adhurimit dhe t krkuarit ndihm vetm prej Tij.
Ngjashm, tri kategorit e teuhidit gjithashtu gjinden n Suren en-Nas, kaptina e fundit
q gjindet n mus-haf. Teuhidi er-rububijeh gjindet n Thnien e Tij25:
Thuaj: Mbshtetem (mbrohem) me Zotin e njerzve
Ndrsa teuhidi el-esma ues-sifat gjendet n Thnjen e Tij26:

13

MBUROJA.net
Sunduesin e njerzve
Dhe s fundi, teuhidi el-uluhijeh gjendet n Thnjen e Tij27:
T adhuruarin e njerzve
Po ashtu, urdhri i par q haset n mus-haf prmban kategorit e teuhidit28:
O njerz, adhurojeni Zotin tuaj, i cili ju krijoi juve edhe ata q ishin para jush ashtu q t
jeni t devotshm. Ai, i cili pr ju bri tokn shtrat e qiellin kulm, e prej qiellit ju lshoi
shi me t cilin ju siguroi lloje t frutave si ushqim pr ju. Pra mos i prshkruani Allllahut shok, duke qen se ju e dini!

22.Kuptimi i Sures el-Fatihah (1):2

23.Kuptimi i Sures el-Fatihah (1):3-4
24.Kuptimi i Sures el-Fatihah (1):5
25.Kuptimi i Sures en-Nas (114):1
26.Kuptimi i Sures en-Nas (114):2
27.Kuptimi i Sures en-Nas (114):3
28.Kuptimi i Sures el-Bekerah (2):21-22

Pas prmendjes s tri llojeve t njerzve, besimtar, jobesimtar dhe hipokrit, dhe pastaj
duke marrur Mirsit e Tij n Kuran si burim t drejtimit29, Ai vazhdoi duke thn30:
O njerz! Adhurojeni Zotin tuaj!
Kjo sht nj thirrje e prgjithshme, nj urdhr pr t gjitha krijesat, q t veojn
Allahun n aktet e adhurimit, dhe urdhr pr t'u larguar nga prshkruarja shok Allahut.
Ky sht teuhidi el-uluhijeh.
Pastaj Allahu vazhdon me teuhid er-rububijeh, si dika pr ta mbshtetur faktin se Ai
meriton t adhurohet i vetm31:
Ai, i cili pr jua bri tokn shtrat e qiellin kulm, e prej qiellit ju lshoi shi me t cilin
ju siguroi lloje t frutave si ushqim pr ju
A nuk jan kto veprat e Allahut, M t Lartit dhe t Madhrishmit? Ky sht teuhidi errububijeh. Allahu, i Madhrishm dhe i Lartsuar, prmend at si dshmi dhe dika q
drejton kah teuhidi el-uluhijeh. Ashtu si Ai i vetm i ka br kto gjra, ather askush
tjetr pos Tij nuk meriton adhurim, pr m tepr kjo sht nj e drejt q sht krejtsisht
dhe vetm pr At, M t Madhrishmin.

14

MBUROJA.net
Ai prmend dy nga kategorit e teuhidit n kto vargje. Teuhid el-uluhijeh prmendet
prderisa sht gjja m e rndsishme e krkuar nga njerzit, dhe teuhidi er-rububijeh
prmendet si dshmi pr t, dhe si dika q nuk mund t ndahet nga ai. Ai urdhron t
gjith njerzit me t njjtin urdhr q gjendet n nj varg tjetr32:
Un nuk i krijova xhint dhe njerzit pr tjetr pos q t m adhurojn
Pra, Ai na ka informuar se kto dy krijesa t mrekullueshme, Xhint dhe njerzit, nuk
jan krijuar pr ndonj qllim tjetr prpos pr adhurimin e Allahut, duke veuar At
me teuhid el-uluhijeh.
Pastaj Ai ndaloi shirkun n pjesn e fundit t vargut33:
Pra mos i prshkruani Allahut shok duke qen se ju e dini
Me kuptim q nuk duhet kryer asnj akt adhurimi pr tjetr pos Allahut, prderisa e
dini se askush tjetr nuk bn pjes n Rububijetin e Tij, Krijimin e Qiejve dhe Toks,
drgimin e shiut, rritjen e bimve, etj. Prderisa e din se askush tjetr nuk bn pjes me
T n kto shtje, ather si mund t adhuroni dik tjetr pos Tij?!
Allahu, M i Lartsuari dhe i Madhrishmi, thot34:
Dhe Zoti juaj sht nj Zot, nuk ka zot tjetr pos Tij

29.Shenim i prkthyesit: n 20 vargjet e para t Sures el-Bekarah

30.Kuptimi i Sures el-Bekarah (2):21
31.Kuptimi i Sures el-Bekarah (2):21-22
32.Kuptimi i Sures edh-Dharijat (51):56
33.Kuptimi i Sures el-Bekarah (2):22
34.Kuptimi i Sures el-Bekarah (2):163

Ky sht teuhidi el-uluhijeh. Zot sht dika q adhurohet, kshtu q uluhijeh sht
adhurim dhe dashuri e plot. Vargu ka kuptimin q ai i cili me t drejt meriton
adhurimin tuaj sht nj, nuk ka Zot tjetr pos Tij, nuk ka ndonj q t adhurohet pos
Tij. M pas n varg, Allahu thot35:
q sht Mshirplot, gjithnj mshiron
Kjo sht dika nga teuhidi el-esma ues-sifat, meq prmban dshmin pr dy nga
Emrat e Allahut, i vetm me Cilsin e Tij t Mshirs.
Allahu po ashtu thot36:

15

MBUROJA.net
sht fakt se n krijimin e qiejve e t toks, n ndrrimin e nats e t dits, t anijes
q lundron n det q u sjell dobi njerzve, n at shi q e lshon All-llahu prej s larti
e me t ngjall tokn pas vdekjes s saj dhe prhap n t nga do lloj gjallese, n
qarkullimin e errave dhe reve t nnshtruara mes qiellit e toks, pr nj popull q ka
mend ka argumente.
Ky varg sht pr teuhidin er-rububijeh. Allahu prmend kto gjra si dshmi pr t
Drejtn e Tij q t adhurohet i vetm, prderisa Ai i quan kto gjra ajete, q do t thot
dshmi dhe evidenca pr t Drejtn e Tij q t adhurohet i vetm.
N kto vargje, jan prmendur t tri kategorit e teuhidit dhe n t njjtn mnyr i gjen
ato t prmendura prgjat Kuranit.

35.Kuptimi i Sures el-Bekarah (2):163

36.Kuptimi i Sures el-Bekarah (2):164

Urtsia e prsritjes s pohimit t teuhidit er-rububije n Kuran

N Kuran Allahu e prmend teuhidin er-rububijeh, at q mosbesimtart e pohojn
prbrenda vets, pr t treguar peshn e tij si dshmi dhe pr t ngritur evidenc pr
teuhidin el-uluhijeh. Kshtu q Allahu sjell nj ide q ata pajtohen me t si dshmi
kundr tyre, the kjo i detyron ata t prgjigjen n kto pyetje:
- Si mund t pranoni Rububijetin e Allahut, i cili sht Zot i krijesave, dhe t mos
pajtoheni q Ai i vetm duhet t adhurohet?!
- Si mund t adhuroni dik apo dika q nuk ka hise n asnj pjes t krijimit me
Allahun?! Kjo sht nj kontradikt e art, si thot Allahu i Plotfuqishm37:
Thuaj: "M thoni pr ata q pos All-llahut i adhuroni, m tregoni se ka krijuan ata n
tok dhe a kan pjesmarrje n (krijimin n) qiejt? Nse e thoni t vrtetn, m sillni
ndonj libr para ktij ose ndonj gjurm t mbetur prej dituris".
Allahu gjithashtu thot38:
Kjo sht vepr e krijimit t All-llahut, e m tregoni pra mua se 'krijuan ata t tjert
pos Tij?
Dhe Allahu thot39:

16

MBUROJA.net
O ju njerz, ja nj shembull, vni veshin pra: Vrtet ata q po i adhuroni n vend t
All-llahut, ata nuk mund t krijojn asnj miz, edhe nse tubohen t gjith pr t. Po
ashtu, nse miza ua rrmben atyre ndonj send, ata nuk do t mund ta shptojn at
prej saj. T dobt jan edhe lutsit edhe t luturit.
Pra, nse miza sulmon njerzit, ata nuk do t ken mundsi t mbrohen apo t
hakmerren, prderisa miza sht gjja m e dobt! Pra, nse mizat dhe mushkonjat u
bjn zhurm atyre, ata nuk do t ken mundsi q t shptojn nga ato. Ata mund t
jen n gjendje ti mbysin disa nga ato, por ato mund t jen n numr shum t madh
ashtu q ti mrzisin t gjith njerzit!
sht thn gjithashtu s kuptimi i vargut sht se nse miza merr dika nga ndonj
idhull, ndonj parfum apo dekorim q ln njerzit n t, vrtet idhulli nuk mund t bj
asgj pr ta kthyer at q merr miza nga ai. Allahu thot40:
T dobt jan edhe lutsit edhe t luturit.
N kt varg, lutsit jan politeistt, t luturit jan idhujt. Dhe po ashtu sht thn
se sht pr qllim edhe vet miza.
Pra, nse shtja qndron kshtu, si mundet q kto gjra t bhen shok me Allahun,
Krijuesin, Furnizuesin, Sjellsin e Jets dhe Vdekjes, m t Fortin, m t Fuqishmin, Ai
q sht i zoti pr do gj, i Lavdruari dhe i Lartsuar?! Ku sht intelekti?! Ku sht t
kuptuarit?! Krkojm falje nga Allahu.

37.Kuptimi i Sures el-Ahkaf (46):4

38.Kuptimi i Sures Lukman (31):11
39.Kuptimi i Sures el-Haxh (22):73
40.Kuptimi i Sures el-Haxh (22):73

Shpjegimi i teuhidit n Ajetul-Kursi

Allahu thot n Ajetul-Kursi41:
All-llahu sht nj. Nuk ka zot tjetr prve Atij. Ai sht mbikqyrs i prhershm
dhe i prjetshm. At nuk e kap as kotja as gjum, gjithka n qiej dhe n tok sht
vetm e Tij. Kush mund t ndrmjetsoj tek Ai, pos me lejen e Tij. Ai e di t
tashmen q sht pran tyre dhe t ardhmen. Nga ajo q Ai di, tjert din vetm aq sa
Ai ka dshiruar. Kursija42 e Tij prfshin qiejt dhe tokn. Kujdesi i Tij ndaj t dyjave
nuk i vjen rnd. Ai sht m i larti, m i madhi.

17

MBUROJA.net
Ky sht vargu m madhshtor n Librin e Allahut43, t Fuqishmit dhe t
Madhrishmit. Ai prmban tri kategorit e teuhidit: rububijeh, uluhijeh dhe esma uessifat. Allahu i ka prmbledhur ato t gjitha n kt varg, duke prdorur mohimin dhe
pohimin, ku Ai mohon t metat dhe mangsit pr Vetn e Tij, dhe pohon prsosmrin
pr Vetn e Tij, i Lartsuar dhe i pa t meta sht Ai.
N pjesn e par t vargut prmendet teuhidi el-uluhijeh:
All-llahu sht nj. Nuk ka zot tjetr prve Atij.
Pastaj Allahu prmend teuhidin el-esma ues-sifat:
Ai sht Mbikqyrs i prhershm dhe i prjetshm
Kjo pohon pr Allahun cilsin e jets dhe se Ai mbikqyr t tjert44. Pastaj Allahu thot:
At nuk e kap as kotja as gjumi

41.Kuptimi i Sures el-Bekarah (2):255

42.Shnim i prkthyesit: Kursi: ndenjse (gjuhsisht). Transmetohet se Abdullah ibn Abasi thot:sht
vendi pr dy shputat e kmbve (mbshtetse kmbsh). Shiko Tefsirin e Ibn Kethirit. Kjo po ashtu sht
transmetuar t jet thnie e Ebu Musa el-Eshari, e gjetur n Tefsirin e el-Kurtubiut.
43.Shnim i prkthyesit: Bazuar n burimin e Ubej ibn Kabit, Allahu qoft i knaqur me t, ai thot se
Profeti (salallahu alejhi ue selem) thot:
O Eba Mundhir! A e din cili sht vargu m madhshtor n Librin e Allahut? Ai u prgjigj, Allahu dhe i
Drguari i Tij e din m s miri. Profeti (salallahu alejhi ue selem) pastaj e goditi at n gjoks dhe i tha:
Ather dituria qoft e kndshme pr ty, O Eba Mundhir! Hadithi gjindet n Sahih Muslim (#1768)
44.Shnim i prkthyesit: Dhe dy nga Emrat e Tij po ashtu el-Haj dhe el-Kajum.

Ky sht nj mohim. Allahu mohon se kto mangsi, kotja dhe gjumi, mund t'i
atribuohen Atij. Pastaj Allahu thot:
gjithka n qiej dhe n tok sht vetm e Tij
Ky sht nj pohim i Rububijetit t Tij, se Ai posedon qiejt dhe tokn dhe gjithka n to.
Pastaj Ai, m i Lavdishmi, thot:
Kush mund t ndrmjetsoj tek Ai, pos me lejen e Tij?
Ky sht nj mohim. Allahu mohon q dikush mund t ndrmjetsoj pa Lejen e Tij, pr
shkak t Madhshtis s Tij, i Lavdruar dhe i pa t meta qoft Ai. Askush nuk ka
mundsi t ndrmjetsoj tek Ai, prpos nse Ai e lejon at. Pastaj Allahu thot:
Ai e di t tashmen q sht pran tyre dhe t ardhmen

18

MBUROJA.net
Ky sht nj pohim q vrteton Diturin e prsosur t Allahut, t Fuqishmit dhe
Madhrishmit, Ai q di do gj nga shtjet e t kaluares, t tashmes dhe t ardhmes.
Asgj nuk sht e fshehur prej Tij. Dituria e Tij sht e gjer dhe prfshin do gj. Pastaj
Ai, i Fuqishmi dhe i Madhrishmi, thot:
nga ajo q Ai di, tjert din vetm aq sa Ai ka dshiruar
Kjo sht nj mohim. Allahu anulon iden se krijesat e Tij mund t arrijn dika nga
Dituria e Tij pa u dhn Ai asje n t. Pra nse Ai nuk lejon ata t ken njohuri pr
dika, ather ajo konsiderohet gajb (e fsheht), dhe askush nuk e di gajbin prve
Allahut. Pastaj Allahu thot:
Kursija e Tij prfshin qiejt dhe tokn
Kursi sht gj e krijuar nga krijesat e Allahut, dhe vrtet ajo sht krijes e madhe! Qiejt
dhe toka n krahasim me Kursi jan sikur shtat monedha t hedhura n nj fush t
hapur t toks45, apo si shtat monedha t hedhura n nj pllak t madhe46. Si do t
dukeshin shtat monedha t vogla n kt situat? Kshtu q Kursija e Allahut sht m
e madhe se qiejt dhe toka. Kursija e Tij nuk sht Froni i Tij, por jan dy gjra t
ndryshme. Froni sht edhe m i madh se Kursija.
Dhe Kursija sht voglsir n krahasim me Fronin, vetm se si nj unaz hekuri e
hedhur n nj fush t gjer t toks47. Pra nse Kursija sht kshtu, ather far t
themi pr Fronin e er-Rrahmanit, M t Fuqishmit dhe Madhrishmit?!

45.Shnim i prkthyesit: N shpjegimin e tij t Ajetul-Kursijit, Ibn Xherir et-Teberi sjell nj transmetim nga
Zejd ibn Thabiti (Allahu qoft i knaqur me t), ku Profeti (salallahu alejhi ue selem) gjoja ka thn: Shtat
qiejt jan voglsir n krahasim me Kursin, vetm si shtat monedha t vogla t hedhura n nj fush t
gjer. Zingjiri i ktij sht munketi (i kputur) si e cek Albani n Silsiletul-Ehadithis-Sahihah (#109), pas
prmendjes s nj numri transmetimesh me t njjtin kuptim.
46.Shnim i prkthyesit: Nga thnia e Ebu Dherrit (Allahu qoft i knaqur me t), Profeti (salallahu alejhi ue
selem) thot:Shtat qiejt jan voglsir n krahasim me Kursin, perve si nj unaz e hedhur n nj fush
t hapur t toks. Kjo sht marr nga Muhamed ibn Ebi Shejbeh ne librin e tij Kitab el-Arsh (1/114), dhe
Albani e vrteton n Silsiletul-Ehadithis-Sahiheh (#109).
47.Shnim i prkthyesit: Ibn Kethiri sjell nj transmetim nga Ebu Dherri, Profeti (salallahu alejhi ue selem)
thot:
Kursija sht voglsir n krahasim me Fronin, prve si nj unaz hekuri e hedhur n nj fush t hapur t
toks
Albani e vrteton n kontrollimin e tij t el-Akideh et-Tehauijeh (f.280).

Prandaj, t gjitha krijesat n krahasim me Allahun jan shum t vogla dhe ikrrim n
krahasim me T. Nse vetm nj gj nga krijesat e Allahut, Kursija, sht m e madhe se
qiejt dhe toka, por prap m e vogl se Froni, ather Allahu, i Fuqishmi dhe i
Madhrishmi, sht m i madh se do gj. Allahu pastaj thot:

19

MBUROJA.net
Kujdesi i Tij ndaj t dyjave (qiejve dhe toks), nuk i vjen rnd
Ky sht nj mohim, me kuptimin q asgj nuk sht e vshtir apo e rnd pr T, m t
Lavdishmin. Mbrojtja dhe ruajtja e qiejve dhe e toks nga rregullimi dhe devijimi nuk e
lodh At, dhe as mbajtja e tyre n vend nuk i shkakton Atij asnj lodhje48:
Ai mban qiellin t mos bie n tok, pos nse dshiron Ai
Dhe Allahu thot49:
All-llahu sht Ai q ngriti qiejt pa ndonj shtyll. Ju i shihni ato
Dhe Allahu gjithashtu thot50:
All-llahu i mban qiejt dhe tokn q t mos rrshqasin nga vendet e tyre
Dhe Allahu i Lavdishm nuk ka nevoj pr qiejt as pr tokn, dhe as pr Fronin as pr
Kursin, dhe as q ka nevoj pr dika nga gjrat q Ai i ka krijuar. Jan krijesat q kan
nevoj shum t madhe pr T, m t Fuqishmin dhe t Madhrishmin.
Sa pr pjesn e fundit t Ajetul-Kursi:
Ai sht m i larti, m i madhi
Allahu sht el-Alij (m i Larti) m Prezencn e Tij, Fuqin dhe Varsin pr Mirsit e
Tij. Ai sht el-Adhim (m i Madhi), pr nga Madhsia e Tij dhe Krenaria.
Ky varg, Ajetul-Kursi, si u shpjegua, prmban prmendjen e t tri kategorive t
teuhidit.

48.Kuptimi i Sures el-Haxh (22):65

49.Kuptimi i Sures er-Rad (13):2
50.Kuptimi i Sures Fatir (35):41

Prktheu: K.G.