MHIMA Eating DX Viet

You might also like

Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 6

Vietnamese

Chng ri lon n
ung l g?
(What is an eating disorder?)

Chng ri lon n ung


l g?

St t nht l 15 phn trm trng

Ngi mc chng ri lon n ung gp


phi nhng xo trn khng khip trong
hnh vi n ung cng nh trong tng
v cm xc c lin quan ti cc hnh vi
ny.
Chng ri lon n ung c cc c tnh
l mun thi thc, mnh lit phi c
gy m, ni s hi khn cng nu b ln
k v khng kim ch c vic n ung
ca mnh.
Phn ln ph n c cha tr chng
ri lon n ung, tuy rng phi nam cng
c th mc chng bnh ny. Thi k
khi pht thng tui thiu nin,
nhng cng c th tui mi trng
thnh.
Nhng ri lon v n ung c th khc
phc c, nhng quan trng ch l
ngi phi hi thm v tm cch
cha tr cng sm cng tt, v chng ri
lon ny c th mang li nhng hu qu
tm l v th l trm trng.

Chng ri lon n ung


c nhng loi chnh yu
no?

lng c th do khng chu n


n, mc d i bng gh gm.
Ni lo s cng cc s b bo mp v
khng kim ch c mnh.
Quan nim mo m v vc dng c
th ch l ngi ta c th cho l h
bo mp, cng gy m i c no
chng na h cng vn thy cha
va .
Khuynh hng b m nh phi tp th
dc.
Bn tm qu ng khi phi quyt nh
n no l tt l xu, v phi
chun b n ra sao.
B mt kinh nguyt

Thng thng, chng chn n ung bt


u khi c hin tng st cn, do bi
vic n ung king khem hoc m au
bnh hon. Da theo li bnh phm hay
ho v chuyn st cn, h tin rng gy
m l p, m cng gy cng m li
cn p hn
Thi quen nhn i v n ung tht
thng c th tr thnh chng chn n
ung. Mt t l ng k nhng ngi
mc chng chn n ung sau cng
mc chng n ung v .

Chng n ung v (Bulimia)

Hai loi ri lon n ung nghim trng


nht l chng chn n ung (anorexia)
v chng n ung v (bulimia).

Chng chn n ung (Anorexia)


Chng chn n ung c c tnh l ni
lo s b mp ph v nim eo ui khng
ngui c gy m. Triu chng ca
bnh ny gm c:

2/6

Chng n ung v c c tnh l n


ung tha thu ri i ra cho bng c.
Cc triu chng bao gm:
n ung tha thu lin quan n vic
tiu th s lng ln thc n c nhiu
ca-l-ri (nng lng), m trong khi n
ung nh th ng s thy khng
t kim ch c v gh tm chnh
mnh.

Rng i ma b li vic n ung


tha thu v trnh ln k bng
cch t mc hng nn i, v/hoc
dng ba bi thuc x v thuc li
tiu.
Cuc sng ca ng s b chi phi
bi vic va hn ch n ung li va
cng bch phi tp th dc gi
c mc cn nng.
Ngi mc chng n ung v th
thng c trng lng c th gn nh
bnh thng, cho nn khng d nhn ra
h b bnh nh ngi mc chng chn
n ung. Chng n ung v thng
bt u bng vic n ung king khem
ngt ngho, mong cho ngi c gy
m.
Do thiu cht dinh dng thnh ra
ngi b mt mi v do nhng i hi
mnh lit ca c th nn li phi n
ung th sc. i ma sau ba n tha
thu khin h cm thy nh nhm,
nhng ch c trong chc lt thi, ri t
lu sau li cm thy u su v ti li.
Mt s ngi dng thuc x, m r rng
l khng bit thuc x chng lm
gim c k-l joule/lng m no, m
cn loi b i cc cht cn bn thit yu
v lm mt nc trong c th.
Ngi mc chng n ung v c th
b mt qun bnh ho cht trong c th,
khin cho h b l , u su v u c
m m.
i tng c th c gng ht mnh
thot khi tnh hung ny, nhng ci
vng lun qun ca vic n tha thu/i
ra cho ht/tp th thao cng vi tm
trng i km theo, tr thnh ci am m
v khng kim ch c.

3/6

Chng n ung tha thu (Binge


eating disorder)
Ri loi n ung kiu ny ch mi c
khm ph ra. Ngi mc chng n ung
tha thu c nhng cn n ung th
sc, h tiu th s lng ln thc n
trong khong thi gian ngn, m trong
lc n ung th sc nh th h khng
cch chi kim sot ni mnh.
Tuy nhin, h khng c tm cch nn o
ra thc n n ung th sc nh th.
Vic n ung tha thu nh th c th
dn n hu qu trm trng cho sc
kho, t nh chng mp ph, bnh tiu
ng, chng cao huyt p v bnh tim
mch.

Nhng chng bnh tm thn


xy ra ng thi
Chng ri lon n ung thng xy ra
ng thi vi chng lo u qu , t nh
cn hong lon v chng m nhcng bch, cng nh xy ra ng thi
vi vic s dng cc cht c hi. Mun
bit thm chi tit v s lo u qu , xin
c tp ti liu ri Chng lo u qu
l g?

Hu qu th l ca chng chn
n ung v chng n ung v

Hu qu th l ca chng chn n ung


v chng n ung v c th rt
nghim trng, nhng thng th c th
ha gii c nu bnh sm c cha
tr. Nu khng chu cha tr, hai chng
bnh ny c th nguy n tnh mng.
C hai chng bnh, khi b nng, c th
gy ra:

Tai hi cho thn.


Nhim trng ng tiu v lm hi
n rut gi.
Mt nc, to bn, v tiu chy
ng kinh, co git bp tht hay chut
rt.
Chng n khng tiu kinh nin

Mt kinh hoc kinh nguyn tht


thng
Suy yu cho hu ht cc b phn c
th
Nhiu hu qu ca chng chn n ung
lin quan n vic suy dinh dng, gm
c:

B mt kinh nguyt.

Tnh kh tht thng, thay i tnh


cch; quu v u su.
iu ti cn thit l nn i ph vi
nhng du hiu cnh bo mi chm v
sm cha tr chng chn n ung v
chng n ung v .

Nguyn nhn g gy ra
chng ri lon n ung?
Cc nguyn nhn gy ra chng chn n
ung v chng n ung v vn cha
c r. Tt c cc yu t sinh hc,
tm l v x hi u c lin h trong .
Yu t nguy c c lin h mnh m nht
n vic pht sinh chng ri lon n
ung l ch n ung.

Cc k nhy cm vi thi tit lnh.


Mc lng khp mnh my
Khng c kh nng tp trung v suy
ngh hp l

Chng n ung v nng c th gy


ra:

Men rng b n mn v i ma nhiu.


Cc tuyn nc bt b sng.
C hng v thc qun b au kinh
nin.
Ri lon trong d dy v rut.
Nhng hu qu v tm l v cm xc
gm c:

Gp kh khn i vi nhng sinh


hot c lin quan n thc n v
nhng hnh vi di tr c lin quan
n thc n.
C c, do t mnh mun bit lp v
ngn ngi giao ho vi ngi khc.
S khng c ngi khc chp
nhn nu h bit l mnh mc bnh.

Cc yu t di truyn
C mt vi bng chng cho thy rng
ph n c m hoc ch em gi mc
chng chn n ung th hn c nhiu
kh nng mc phi chng bnh ny hn
l ph n khng c ngi thn trong gia
nh mc chng bnh ny.

Cc yu t sinh ho
S mt qun bnh v ho cht hay ni
tit t, c bit l vo lc bt u n
tui dy th, c th lin h n vic pht
sinh chng bnh ri lon n ung.

Cc yu t c nhn
C mt s cc yu t c nhn c
gn lin vi chng ri lon n ung, bao
gm:
Nhng thay i hon cnh sng, t
nh thi k mi trng thnh, quan
h tnh cm v, sinh , hay c
ngi thn yu qua i.

Mt khi chng ri lon n ung c


chn on ri, th mt s cc nhn vin
y t c th phi tham gia vo vic cha
tr v bnh nh hng ngi ta c v
mt th l ln tm l.

Tnh cu ton v nim tin rng mun


c gia nh bn b yu mn th
mnh phi t thnh tch gii.
Mi lo s cc trch nhim ca ngi
trng thnh.
Giao tip km ci gia nhng ngi
trong gia nh hay cha m ngn ngi
khng cho con ci c t lp khi
chng trng thnh chn chn.

Nhng nhn vin ny c th gm c bc


s tm thn, tm l vin, bc s, chuyn
vin dinh dng, nhn vin x hi,
chuyn vin phc hi chc nng v y t.

Cc nh hng x hi
Chng bnh ri lon n ung ang gia
tng trong cc x hi phng Ty, v s
d c chuyn ny l v ngi ta b m
nh v vc dng ca mnh.
S gia tng trn cc Trang Mng,
(websites), khuyn khch ch n ung
king khem nguy him cho cc thanh
thiu n, ln n mc ng bo
ng.
Truyn thng bo ch ca tng gy m l
hnh dng l tng v chuyn bn v cc
nt p thn mnh ca con ngi. Ai m
nng k hay mp ph qu th thng b
rp khun l xu x.

Hin c phng cch


cha tr g?
Chng ri lon n ung c th cha
lnh c.
Trong mi trng hp ri lon n ung,
cng sm can thip khi bnh mi chm
th kt qu bnh phc mi kh quan.
Thi gian bnh phc c th mt hng
thng hay hng nm, nhng phn ln l
ngi ta u bnh phc.

Vic cha tr c th bao gm:


Gio dc ch n ung l gip vic
to li cc thi quen n ung lnh
mnh.
Tc ng v mt tm l gip ngi
ta thay i tng, cm xc v hnh
vi lin h n n ung thi qu.
Thuc men tr trm cm c th c
dng lm gim tm trng su no
v lo u.
Nhng liu php c nhn i bn gip
ngi ta hiu nh hng ca quan h
c nhn i bn n nhng cm xc
v hnh vi n ung ca h.
Cha tr ngoi tr v tham d cc
chng trnh c bit l cch cha tr
dnh cho nhng ngi mc chng
chn n ung.
Vic nhp vin c th cn thit cho
nhng ngi b suy dinh dng trm
trng v thiu n ung. Gia nh v bn
b ca ngi mc chng ri lon n
ung c th thng cm thy bi ri v
au kh. V th, mt phn quan trng
trong vic cha tr l vic h tr v gio
dc, cng nh to mi hiu bit su sc
hn trong dn chng.

Nhng s thay i trong hnh vi n


ung c th l do nhiu bnh tt khc
nhau gy ra, v vy bc u tin l phi
cho bc s khm sc kho tng qut.

4/6

5/65/6

Tm ni no
tr gip

i iu v tp ti liu
ny

Bc s gia nh ca qu v
Trung tm y t cng ng ca qu v
Trung tm y t cng ng v tm thn
ca qu v

Tp ti liu ny l mt phn trong mt b ti


liu v bnh tm thn do Chnh ph c-ili ti tr thng qua Sch lc Quc gia v Y
t Tm thn (National Mental Health
Strategy).

Mun bit thm chi tit v cc dch v, xin


hi Dch v Phc li v Tr gip Cng ng
(Community Help and Welfare Services) v
cc s in thoi khn trc 24 ting c trong
cun in thoi nin gim a phng ca
qu v.

Cc tp ti liu khc trong b ny bao gm:

Nu qu v cn thng dch vin, xin lin lc


S Thng dch qua in thoi (TIS) s

13 14 50
Mun c tr gip tham vn tc th, xin
lin lc ng dy in thoi Mch sng
(Lifeline) qua s 13 11 14. ng dy
Mch sng ny c th cng cung cp cho ta
nhng mi lin lc, thm thng tin v tr
gip.
Thng tin hng dn thm hin c ti:
www.reachout.com.au
www.rch.org.au/ceed
www.mmha.org.au
www.ranzcp.org
www.sane.org

Tt c cc bn ti liu min ph ny u hin


c qua Y t Tm thn v Lc lng Lao
ng Phn ban ca Chnh Ph c-i-li B
Y t v Cao nin (Mental Health and
Workforce Division of the Australian
Government Department of Health and
Ageing)
GPO Box 9848
CANBERRA ACT 2601
in thoi 1800 066 247
in th
1800 634 400
www.health.gov.au/mentalhealth
Mun c cc bn ti liu bng nhng ngn
ng khc xin lin lc C quan Y t Tm thn
a Vn ha c i Li (Multicultural Mental
Health Australia)
S in thoi (02) 9840 3333
MMHA Website: www.mmha.org.au

Insert your local details here

Version 1 November 2007

Bnh tm thn l g?
Chng lo u qu l g?
Chng lon tm thn hng-trm cm l
g?
Chng trm cm l g?
Chng ri lon v n ung l g?
Bnh tm thn phn lit l g?

6/6

You might also like