NMOK Puke23 Pepa4

You might also like

Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 12

Ka Pukana

Puka Kula

Pnana Leo
O Waimea

Pnana Leo
O Kona

Kekoaokamakua Arrayan
Kaiea Akau-LaClair
Kamaka Canario-Carvalho
Alika Monell

N keiki e puka ana: Alakai Gacayan,


Lono Nazara-Punihaole

Pnana Leo
O Mnoa

Pnana Leo
O Maui

Llani Mua: Kapea Perez, Mhie


Heanu, Umi Hina, Mnei Fracisco,
Lelehune Reilly
Llani Elua: Klia Vares, Kamahao
Oda-Bunag, Timoteo Kelley, Nweo
Spikes, Makoa Rojales, Kaleookalani
Rios-Bane

Kaha Williams, Malu Carter, Kona


Kanekoa, Kamaehu Blackburn, Nuoli
Amituanai, Olena Catiel, Puanani
Atay, Hulali Hewahewa, Kalapana
Salvador, Teo Piena-Fraser, Kahanu
Dedrick, Kaiwihokua Brummel,
Uluokal Thayer

1-2
N Kula
Pnana Leo

3
Ke Kula Niihau O Kekaha

4-5
Ke Kula Kaiapuni
O nuenue

6
Ke Kula O
Ehunuikaimalino
Ke Kula O Kawaikini

7
O Hina I Ka Malama

8-9
Ke Kula O
Nwahokalanipuu

10-11
Ke Kula Kaiapuni O
Kekaulike

N Maka O Kana

Pnana Leo O Kauai

Alakamealoa
Lee

Haakoa
Labuguen

Eleu
Caycayon-Obrero

Kahkuluwehiwehiokalani
Fernandes

Kaihekiai
Giminiz

Kainoa
Kennedy

Kalaunuiohua
Cobb-Adams

Kanawaia
Kamanuwai

Kauionlani
Lewanski

Laemana
Cabebe

Lhau
Butay

Lilinoe
Slingerland

Lipai
Butay

Makoa
Kahale

Pnana Leo
O Hilo

Pnana Leo
O Koolaupoko

Llani mua: Kilipohi Faanunu-Soares, Hlena Richards,


Kauinaniole Wakana, Kekelaokalani KalauokaaeaKahele, Lilinoe Basque, Kainahe Goo, Kaahu Anakalea
Llani elua: Keakamaluhiwa Perreira, Ailanakamanao
Cantan, Kawainohia Hayes, Keawehiehie Aiona, Welina
Kawaiaea, Kahililaulani Alapai-Boyd
Llani ekolu: Koaia Aiona, Laakea Ahu, Kaikapu
Rawlins, Ploku Keahi, Knai Medeiros, Kahalekulu
Asing, Manalii Publico

Akoni Raphael, Lauae Moseley, Kaanoi Kekipi-Aurio,


Loea Naluai, Nanihaukeakauikawekiu Hookano, Hialoa
Ilae-Paik, Kapale Rangihuna-Ing, Kamalani Cullen, Hk
Apo, Naulani Enos, Kalani Keohokapu

Apelila 2016

Ke Kula Niihau O Kekaha

Aloha, o Keahi Kaleiopio Kanahele tou inoa. Hele o


wau i Ke Kula Niihau O Kekaha, a aia wau ma ta papa 12.
Mahope o ta hemo ana ma ta kula, e hele ana wau i ta
Kulanui O Hawaii ma Hilo no ta ao ana i na mea Hawaii.
Mamate au e mahalo mua ia Iesu no ta haawi ana mai i
ta naauao a me ta itaita. Mamate no hoi wau e mahalo i
tou mau matua no ta malama ana iau me te aloha.
O ta mea hope loa, mamate wau e haawi i ketahi manao
i na kamalii aohe e hemo ana: aole minamina i na hana
a pau, a mai poina i ta mahalo ia Iesu no na mea a pau.
na Keahi Kanahele
Aloha mai katou a pau! O Keikialoha KaohelauliiKahokuloa tou inoa. Hemo ana wau mai Ke Kula Niihau
O Kekaha, a te hoomakautau nei wau no ta la hemo kula.
E hele ana wau i Bosetona ma ta kulanui himeni o Berklee
e hoomau ai i tou ite hookani pila, no ta mea, loaa iau
ketahi mau pila he nui. Te ano o ta himeni au e hookani
mau ai, oia no ta jazz.
Mahalo i ta Haku Iesu no na mea a pau. Nana no e
alakai iau ma tou ola ana ma hope o tou imi naauao ana
ma na ano mea like ole o teia honua, a no teia, hele ana
wau i ta kulanui.
Matemate wau e mahalo i tou ohana a pau: Mama Ehu
Kanahele, Mama Ane Kanahele, Papa Stuki, Kahikiui,
Tana, Mama Tita, a me tou ohana a pau no ta kotua
ana iau ma teia mau makahiti a pau. Mahalo i na kumu
mai tuu wa pepe a hiti i teia wa: Kumu Moki, Kumu
Mapuana, Kumu Tia, Kumu Kalei, Kumu Hokulani, a me
Kumu Lacey no ta ao ana iau i na ano mea like ole i
maopopo ole kanei. Mahalo ia Iesu no na mea a pau.
Amene, amene, amene.
na Keikialoha Kaohelaulii-Kahokuloa

Aloha, o wau o Naleiui Niau, a ua noho au ma Niihau.


He umitumahitu ou makahiti, a hele au i ke Kula Niihau
O Kekaha. Te hemo, hoi ana wau i Niihau no ta holoholo
a me ta ohi pupu ana. Holo ana no hoi wau ma luna o ta
taa paisikala. Mahalo ia Iesu no na mea a pau.
na Naleiui Niau
Aloha, o Logan Kaleialohaokahoomana KanaheleShintani tou inoa. O Kalei laua o Kuuipo Shintani
tou mau matua. O Nalei me Nina Shintani tou mau
kaikuahine, a o Kaleipoinaole Kanahele tou palala. Noho
au ma Hanapepe, Kauai. He umitumahitu ou makahiti.
Ua hele au i Ke Kula Niihau O Kekaha mai tou wa hanau
mai, a aia o wau ma ta papa 12 i teia manawa.
He mea nui ta olelo Niihau iau, no ka tumu, waiwai ta
olelo Niihau i teia la. Ahe nui ta poe i koe i hiti te walaau
Niihau. Ma tou wa i hanau ia ai aia a tu i teia la, ua hoopaa
au a aloha nui au i ta olelo. Mamate au e hoomaopopo i
na kanaka Niihau, aole e haawi pio i ta olelo. He mea nui
ta olelo no katou, ta poe Niihau. Malama i ta olelo, ipaha,
malama mua i ta olelo a Ke Atua. Oia ta kotua kokote loa
ia oe.
Mamate au e mahalo i Ke Atua no na mea a pau, no
ta haawi ana iau i ta hanu ola i na la a pau. Mamate au e
mahalo i tuu mau matua, na ohana, a me na hoaaloha no
ta kotua ana iau ma na hana a pau.
na Kaleialoha Kanahele-Shintani
Aloha, o Kaui Vidinha-Flores tou inoa, a hele wau i Ke
Kula Niihau O Kekaha. Mahalo ia Iesu a me na poe a pau
i kotua mai iau.
na Kaui Vidinha-Flores

Apelila 2016

Ke Kula Kaiapuni O nuenue

Waianuhea Bernabe, Malanoii Baugh, Kalehua Rezentes, Khi Kaaekuahiwi, Hemakana Kauahipaula, Naomi Delo, Kaleookalani
Gaspar, Mpumai Cabigas, Kanilehua Moepono-Techur, Kamanaopono Grace-Kekawa, Pmai Garcia, Melena Mirafuentes,
Kapua Baniaga, Kaleipua Furtado-Gaspar, Kaleolani Keliikoa-Kapololu, Malani Keama

Welina mai e n mamo o Hloa mai ka mokupuni o Hawaii


a hiki i Niihau. Aloha. O Wayne Rezentes ke kne a o Noelani
Medeiros ka wahine. Noho p lua a hnau ia o Kalehua Rezentes
he wahine, he mamo, he haumna o ke kula kaiapuni. Hoomaka au
ma ka Pnana Leo o Waianae ma ka makahiki 2002-2003. Ma hope
o ka puka ana mai ka Pnana Leo, ua hele au i ke Kula Kaiapuni O
Nnkuli. Noho au ma Nnkuli no ehiku makahiki, papa mlaao
a i ka papa eono. Puka au mai ka papa eono a komo wau i ke Kula
Kaiapuni O nuenue. A i ia manawa, aia n au ma ka papa alakai
ma kia kula nei.
I ka noho ana ma ke kula kaiapuni, nui n mea au i ao ai. O ia
hoi n ike, n loina, a me n hana like ole. Ao n kumu i mkou
i ka hihi ana kekahi i kekahi, mlama kekahi i kekahi, a e aloha
kekahi i kekahi. O kekahi mea nui au i makemake ai, ao n kumu i
ka hana Hawaii, ka hana a ko kkou kpuna, e like me ka hana ma
ka loi, ka mahi ai ana, ke oli, ka hula, a pl wale aku. Hoo ke
kula kaiapuni e ao i n loina a me ke ano Hawaii, o ia hoi ke ano
o n kpuna ak e hoomkaukau p i mkou no ke ao ma waho.
O ia hoi no ka w makua.
Ma hope o ka puka kula ana, e nee ana au i Kaleponi no ka
hoomaka ana i kau oihana mele. E hele ana au i ke kulanui o
LACM a i ole AMDA no ke ao ana i n mhele like ole o ka haku
mele, ka hookani mele, a me ka hmeni ana.
Mahalo no ka nanea ana mai, a e mlama pono oukou a pau,
e n mamo o Hloa mai ka mokupuni o Hawaii a hiki i Niihau.
Mahalo.
na Kalehua Rezentes
Welina mai kkou mai ka mokupuni nui o Hawaii a i
Niihauokahelelani. O James Kekawa ke kane, o Claudia Loo ka
wahine, hui p lua a hnau mai o Nolen Kalai Kekawa ka muli
loa. O Arnold Grace ke kne, o Theresa Nobriga ka wahine a hnau
mai o Liana Malia Cortez. O Nolen Kalai Kekawa ke kne, o Liana
Malia Cortez ka wahine, ua hui p lua a hnau o Arnold-James
Kinoikaika Kamanaopono Kainalunui Grace-Kekawa, he kne. Mai
kou w kamalii, hele wau i kekahi kula kaiapuni no ke ao ana i
ka lelo o n kpuna. Eole k n mkua a me n kumu kkua, ola
au ma ke kaiapuni.
Hike ia a ao ia n mea he nui e pili ana i n mea o ka w
kahiko a o ia n n moolelo a me n mea i hoohana ia e n
kpuna. He mea koikoi a waiwai n mea i ao ia mai n kumu,
no ka mea, he mau poe akamai lkou. He mau poe e hoomau ana

i n mea o n kpuna. No laila, e ao kkou mai n kumu a me n


knaka i holomua a i makemake e holomua n mea hoonaauao o
n kpuna. Mahalo e n kpuna.
na Kamanaopono Grace-Kekawa
Anoai ke aloha e n kama o Hawaii mai ka Moku o Keawe i
kaulana i n lehua ula wena a i ka mokupuni i kaulana i n pp
hiwahiwa, o Niihauokahelelani, aloha. O Delano Techur ke kne,
noho i Rena Leialoha Deluze ka wahine, hnau mai au o Kanilehua
Moepono-Techur he wahine. O au ka muli loa o ekolu kaikamhine.
Noho au me kou ohana ma Nnkuli, Oahu. Ua hoomaka au ma Ke
Kula Kaiapuni o nuenue i kou w papa mlaao a i kia manawa,
he haumna papa alakai au ma ke kula like.
I ka lelo n ke ola, i ka lelo n ka make. I kou mau makahiki
he 13 ma kia kula, ua ao au i ka waiwai o kia lelo. Na kau mau
kumu i ao mai iau i n hana Hawaii, e like me n mele, hula, oli a
me n analula kpono i hemahema ole au. I kou w kula haahaa a
i ke kula waena, aole au i ike i ka waiwai o ka lelo a me ka hana
ak oiai au ma kou makahiki hope, makka iau.
Ke puka kula au, i ke kulanui ana au a nou ke kuleana e hoomau
i ke ao Hawaii. He mea maoli ka lelo o I ka lelo n ke ola, i
ka lelo n ka make nou, no ka mea, in aole kkou hoomau, na
wai?
He leo mahalo kia i kau mau kumu no ke ao ana mai iau i n
mea a pau o ko kkou lhui Hawaii mai n moolelo a i ka lelo,
ua pmaikai loa au.
E ka mea heluhelu, o kia ka hopena o kau moolelo pkole.
Mahalo nui no ka heluhelu ana. Mai ka Moku o Keawe a i
Niihauokahelelani. Mahalo.
na Kanilehua M-T
Welina aloha mai e n mamo o Hloa mai ka mokupuni o Keawe
a i ka mokupuni o Niihauokahelelani! O Kelly Baniaga ka wahine
a o Alfred Baniaga III ke kne. Hui p lua a hnau ia au o Tayler
Kapuaonlani Baniaga. No Pearl City mai au.
Ua hoonaauao ia au ma ka hana noeau Hawaii mai kou w
kamalii. Ua hele au i ke kula kamalii o ka Pnana Leo o Honolulu
a laila, ua hele au i Ke Kula Kaiapuni O nuenue. O ka lelo
Hawaii a me ka hana noeau Hawaii n mea au i hana/lelo ai no
kou ola holookoa.
Nou, waiwai n ke ao ana i n ike Hawaii like ole. I kou hele
ana i Ke Kula Kaiapuni O nuenue, ua ao nui au e pili ana i n ike

N Maka O Kana
o ko kkou mau kpuna. In n aole au i hele i ke kula kaiapuni,
aole n au e hoomaopopo i n ike a pau i ike ia i kia l. In aole
au i hoonaauao ia ma ke ano Hawaii, aole n hiki ke hoomau i
n loina Hawaii o ko kkou mau kpuna. Waiwai n n ike i ao
ia mai kou mau kpuna, kou mau mkua, kau mau kumu, a me
kou mau hoa.
I ka l 21 o Mei ana au e puka kula ai. E hele ana au i ke Kulanui
o Hawaii e lilo ai i kahu mai.
Mahalo au i kou mau mkua a me kau mau kumu no ke kkua
ana iau e lilo i kanaka mkaukau. Me ka ole o k lkou paipai
ana iau e klia i ka nuu ma n mea a pau, aole n hiki iau ke
holomua ma kou ola a e hana i n mea au i iini nui ai. Eia kekahi
lelo hope no oukou, e klia i ka nuu ma n mea a pau o kou ola!
Mahalo.
na Kapua Baniaga
Welina mai e n mamo o Hawaii nei. O au o Kilinahe Keliinoi.
Ua hele au i ke kula lelo Hawaii mai ka papa ekahi. Aloha au i
kou mau kpuna no ke koho ana i kula e hele ai.
Aloha au i n mea a pau i loaa ma kou w ola. Maopopo, aole
au o kekahi kanaka hana maikai ma n w a pau ak, aia he mau
mea i ke aupuni o Hawaii a pono kkou e k haaheo no kia aupuni
nei. Pono kkou e ike i n mea i hiki e pili ana i Hawaii nei. In
he kanaka Hawaii a makemake e hana i kekahi mea, pono oe e
k i n mea like ole a pono e hoolohe i n moolelo o n kpuna.
Mahalo nui loa.
na Kilinahe Keliinoi
Welina mai e n mamo o Hloa mai ka mokupuni o Keawe a i ka
mokupuni o Niihau. O wau o Khi Kaaekuahiwi. Hnau ia ma
ka mokupuni o Keawe a, i kia manawa, ke noho nei ma ka ina
komohana o Oahu o Kkuhihewa.
Ua hoomaka au i ke kula Hawaii mai ka Pnana Leo o Waianae
a ua hele akula i ka papa ekahi a i ka papa eono ma Ke Kula
Kaiapuni o Nnkuli a ma hope, hele au i Ke Kula Kaiapuni O
nuenue no ka papa ehiku a i kia manawa. Aia au ma ka papa
umikmlua a ke puka, makemake au e mahalo i kou ohana no ke
komo ana ou i ke kula Hawaii i hiki iau ke lelo Hawaii. He mea
nui, no ka mea, aole hiki i n knaka he nui i kia mau l.
O kau mea paipai i n knaka, e hoomau i ka lelo Hawaii a
hoomau i n mea o n kpuna me ka hoonaauao Hawaii.
na Khi Kaekuahiwi
Welina mai e n kama lelo makuahine mai ke kai o Lononuiakea
kahi o ka moku nui o Hawaiinuikea a i ka holo ana i ke kai o
Alenuihh i ka moku o Maui a i ka holo ana ma ke kai o Alalkeiki
i ka hiki ana i Kahoolawe a laila i ka moku o Lnaikaula ma ke
kai o Kealaikahiki a holo aku i ka moku o Molokainuiahina ma ke
kai o Kalohi a laila i ka holo ana ma ke kai o Kaiwi i Oahualua a i
Kauaiomanokalanip ma ke kai o Kaieiewaho i Niihauokahelelani
ma ke kai o Kaulakahi. Aloha n.
No ka makani Ulumano o Eugene Kealoha Keama, he
kne a no ka makani
Lanakila o Adeline Fonoimoana,
he wahine. P mai n makani elua a he eono kama lelo
makuahine no Lanakila a o au ka muli loa, o Malanikehaunuenueokealoha Keamalu Luka Line Keama, he wahine.
Aia au ma ke Kula Kaiapuni o nuenue mai kou w papa ekahi. I
loko o n makahiki he umikmlua, nui n hana noeau i hana ia.
Ao aku n kumu i mkou i n mele, n oli, ka lelo ana, a hana
mkou ma ka loi, hoomkaukau meaai, humuhumu p, hula, a
me n mea e hoomau a e holomua ai ka lhui Hawaii.
E n kama heluhelu, e hoomau i ka lhui Hawaii ma o n hana
noeau mai ka lelo Hawaii ana, i ka hana ana ma ka loi, a i ke k
ana no n pono o ka lhui. E hoomau i ka lhui e n kama lelo
makuahine mai ke kai o Lononuiakea a i ke kai o Kaulakahi. He
aloha n.
na Malani Keama

5
Welina Aloha mai,
O au o Melena Kamalani Mirafuentes. He 17 ou makahiki. O
Waiau kou kulaiwi. O Mnana Nui kuu puuwai. No ke ahupuaa
o Ewa mai au. He palena ole kou aloha no ke Akua, a puni au i ka
hula a me ka hmeni ana.
He lelo paipai kia i n pua e hiki mai ana. E hoomau i ka
ike o n poe Hawaii i hala, no kkou ke kuleana e mlama a
hoomhala i ka mea koe i loaa. E hana i ku mea oi kelakela i n
manawa a pau, a ma hope, e mahalo ana oe i ka mea u i hana ai.
E hoomanao oe i ke ano kpono o n kpuna, a hoo e hana like.
O ka mlama ka mea nui. E mlama kkou kekahi i kekahi, ke ola
pono, ka noonoo, ke kino pono a pl wale aku. Aole hiki i oe
ke kaana i kou naauao a ike i n poe a puni oe in aohe ou ola
kpono. Ao au i ka waiwai o ka hookaulike ana. Me ka ole o ka
hookaulike ana i n mea a pau o ke ola, aole e holopono ana ke
ola kpono. E hoomaka kkou i ka makaala ana i ke ola pono o ke
kino i mea e hiki ai i ka lhui Hawaii ke hoomau.
Me ia mau manao, e hoomau, e ka hanauna e hiki mai ana, i n
mea i ao kpono ia. Ma laila n kkou e hoomau a hola ai i ka
lhui Hawaii ikaika a piha i ka pono.
na Melena Mirafuentes
O Aaron Wesley Delo ke kne, o Mary Lou Corbin ka wahine.
Noho p lua a hnau mai o Lyle Wesley Delo he kne. O Samuel
Kalawaianui Nakoa ke kne, o Wanda Naomi Naholowaa ka
wahine. Noho p lua a hnau mai o Pamela Kehaulani Nakoa he
wahine. O Lyle Wesley Delo ke kne, o Pamela Kehaulani Nakoa ka
wahine. Noho p lua a hnau mai o Ezekiel Klani Delo he kne.
O Santiago Cadalzo Gasmen ke kne, o Gladys Ululani Goodness
ka wahine. Noho p lua a hnau mai o Glenn Alan Gasmen he
kne. O Wayne Waip Keliipuleole ke kne, o Leonetta Haunani
Ash ka wahine. Noho p lua a hnau mai o Raene Kaleinani
Keliipuleole he wahine.
O Glenn Alan Gasmen ke kne, o Raene Kaleinani Keliipuleole
ka wahine. Noho p lua a hnau mai o Shantel Kahikahiwa
Gasmen he wahine.
O Ezekiel Klani Delo ke kne, o Shantel Kahikahiwa Gasmen ka
wahine. Noho p lua a hnau mai o Naomi Mpunaonaonaokamaka
Delo, he wahine.
Ua hoomaka kau hoonaauao ana ma ka papahana Kaiapuni ma
ka Pnana Leo ma Honolulu. Ma ka makahiki 2004, ua hookomo
ia wau ma ke Kula Kaiapuni o nuenue. Mai ka makahiki 2004
a hiki i kia makahiki nei, mau n ka noho ana ma kia kula. Ua
ike wau i ka waiwai o ka noho ana ma kia kula. O ia hoi ka ike
o n kpuna, ka ike o ka ina, a me ka waiwai o ko mkou mau
kuaana.
O kau mea punahele loa ma kia Papahana Hawaii o ia n ka
puka ana i waho e mlama a e ao i n ike o ka w kahiko e pili ana
i ka ina, n mea kanu, n kahawai, a me n holoholona. Hoihoi
wau e hoomau i ke ao ana e pili ana i ka ike o ka ina.
Makemake wau e hele i ke kulanui no ka ike Hawaii a i mea e
lilo ai i kauka X-ray. Ak nae, ma o ka noii, ike wau i ka pipii o ka
hele kulanui ana no laila, e komo ana paha wau ma ka Papahana
Pali Koa i mea e kkua mai ai i ka uku kulanui.
Makemake wau e mahalo aku i n kumu a pau o ko mkou
kula no ko lkou hoohiki i mkou e ao aku i n ike e pono ai. He
mahalo kia i kou mau kpuna a me kou mau mkua. Eole lkou,
ola ai wau. Me ka ole o ko lkou kkoo ana mai iau, aole i hiki
iau ke holomua ma n mea like ole ma kou ola.
I ulu n ka ll i ke kumu. Waiho wau me oukou i kia lelo
noeau e hoomanao i oukou, e mlama i ka ike i hawi ia i oe
mai n kumu, n mkua, n kpuna a me ka ohana.
na Naomi M. Delo

Apelila 2016

Ke Kula O Ehunuikaimalino

Mai ka Moku O Keawe kahi e pii mai ai ka l ma


Mauna A Wkea a hiki i ka npoo ana o ka l ma ke
one o Niihau, aloha mai kkou. O Tiya Loretta Andrea
Kenike Kaimalio o ke Kaimalino o kona CantiberosOntiveros kou inoa. O Gregory Ontiveros kou
makua kne a o Denise Cantiberos kou makuahine.
He umikmhiku ou makahiki a aia au ma ka papa
alakai o Ke Kula o Ehunuikaimalino.
Ua komo au i Ke Kula o Ehunuikaimalino i kou w papa mlaao. He
mea hoohauoli nou ke ike au i kou holomua ma kia kula a ma kou ola.
He kupaianaha ka hele ana i kekahi kula kaiapuni a me ke ao p ia ana
mai o ka lelo makuahine.
He aalii k makani mai au, aohe makani nna e klai. O ia kekahi
lelo noeau pili loa iau ma n ano a pau. Ua loaa he mau laina ma kou
ola a hiki i kia manawa. Ak aole au i hawi pio. Ua noke mau a hoopau
i kau mau haawina a me kou mau pahuhopu.
Ma hope o ka puka ana aku i ke kula kiekie, makemake au e hele i
ke kulanui e hoomau ai i ke ao ia ana ou. E n pkii e hoomau a mai
hawipio. E hook i k okou mau pahuhopu a hana i n mea kpono. E
Noke Mau!
na Tiya Cantiberos-Ontiveros

Mai ka piina a ka l puka i Haehae, a i ke one


kaulana pp Kahelelani, welina me ke aloha nui mai
e n hoa makamaka o ke aupuni. O Nkeiki KuikahiTagaca kou inoa a o Ke Kula o Ehunuikaimalino kou
home elua. He umikmhiku ou makahiki.
No umikmkahi mau makahiki, aia au ma kia
kula. He ohana kia kula no ka hooikaika ana i ka
lelo, ka moomeheu, ke kaiaulu, ka lhui a me ka
hooikaika p iau iho. O kekahi mea waiwai o ka hele
ana i kekahi kula kaiapuni o ia hoi, o ka launa oluolu ana ma waena o
n kumu me n haumna. Mlama nui n kumu i n haumna me he mea
l o kna keiki pono ia.
Makemake au e paipai i n pkii e hoomau i ka hele i ke kula kaiapuni
me ka hoopau p i hiki ke hoohana i n ike i kula ia mai.
na Nkeiki Kuikahi-Tagaca

Mai ka puka ana a ka l o ka ua kani lehua a i ka


napoo i ke kai o Niihau, aloha mai kkou. O Nevin
Kuualoha Amante Brown kou inoa a no Waikoloa mai
au. He umikmhiku ou makahiki a ua komo au i ke
kula o Ehunuikaimalino iau ma ka papa elima. Nui
ke kkua ana mai o kia kula iau ma kou mau w hele
kula i anei.
Makemake au e mahalo i n kumu, n haumna a
me kou mau mkua no ke kkoo ana iau i n makahiki
i hala akula. Makemake p au e kkoo i oukou, ka poe Hawaii, e hola
mau i ka lelo Hawaii, ke kkau Hawaii, ka lawena Hawaii a me ka
moomeheu Hawaii. I kou w ma kia kula, ua ike au i ke aloha nui mai
o ke kumu a me n haumna iau. A he nani loa. Aia ka mana i loko o ka
lelo, ka lawena, ka moomeheu a pono kkou e haaheo i kl o lilo akula.
O kkou ka hanauna e hoopaa i n mea Hawaii.
na Nevin Brown

Mai ka piina a ka l ma Mauna Kea a hiki loa i


ka mokupuni kaulana o Niihau, aloha mai kkou. o
Tristan Kamanaohonuaomoanakapele Fleming-Nazara
kou inoa. O wau ke keiki a Chris Nazara lua o Lian
Nazara. He umikmhiku ou makahiki a noho wau ma
Keopuka. Ua komo wau i Ke Kula o Ehunuikaimalino
iau ma ka papa eiwa a o kia kou makahiki e puka
kula ai.
Makemake wau e mahalo i kuu ohana, n kumu
a me n haumna. Mahalo e kuu ohana no ke kkoo ana mai iau ma
kou ola. Mahalo no ko oukou mlama pono ana mai iau ma n mea a
pau. Mahalo e n kumu no ke ao pono ana iau ma ke kula a i waho o ke
kula kekahi. Mahalo e kuu mau hoapapa no ke kkua ana mai iau i ka w
paakik loa. He mau hoa pili loa oukou nou.
E n haumna ae, mai hawipio, klia i ka nuu ma ka hana a ma n
mea a pau. Mlama i ka lelo Hawaii a e ola mau ka lelo Hawaii.
na Tristan Fleming-Nazara

Ke Kula O Kawaikini

Mai ka puka ana o ka l i Haehae a i ka napoo ana


o ka l ma ka mole olu o Lehua, mai n mauna kiekie
loa o Hawaii a i n kai ewalu, aloha mai kkou. O wau
n kia o Jaclyn Kuuleimomionlani Kaahanui. O wau
n ke keiki a Mulen lua o Mathew Kaahanui.
Aia n wau ma ke kula homana o Kawaikini mai
ka hoomaka ana o ke kula a i kia manawa. Oiai n au
e puka kula ana i kia makahiki, nui kuu makemake e
mahalo i ka ohana Kawaikini a me kuu ohana pono
no ke kkoo nui ana, n hana lealea, a me ke kkua ana mai iau.
Ao ia wau e pili ana i ka moomeheu Hawaii, ka lelo makuahine, a
me ka haaheo o ko kkou poe Hawaii ma ka w kahiko. Ke puka kula wau,
e lawe ana wau i ka ike Hawaii i ao ia e kau mau kumu, mai kou w
kamalii a i kou oo ana mai i pio. A e k ana kia ike i loko ou ma kou
ola holookoa.
Makemake p n wau e hoomaikai i ke Akua no ka hike ana mai iau
i ke ala kpono me ka hana kpono. I kou ao ana i ka moomeheu Hawaii,
ua noonoo wau, haaheo n wau i ke ao ana i ka lelo makuahine, ka
moomeheu Hawaii a pl wale aku. Makemake n wau e hoomau i ke ao
ana e pili ana i ka lelo Hawaii a me ka moomeheu Hawaii. E hoomau ana
wau i ka ike a n kpuna i ole make ko kkou moomeheu.
No n makahiki he umikumamkolu au i ao mai ai i ka lelo Hawaii
ma ke kula a ua ao ia e pili ana i ka waiwai a me ka haaheo o ko kkou
mau kpuna o ka w kahiko a me kia ao. He pono ka mlama ana i ka lelo
makuahine a me n moomeheu o n Hawaii. Ke aloha i oukou a pau.
na Kuulei Kaahanui

E ili mai ke aloha i kkou pkahi a pau mai ka l


hikina a i ka l kau, mai ka hookui a i ka hlwai, e p
e ka makani o Eka, e kau ke ao i luna, e lewalewa ae i
luna pono o ka moana kai. Kaulana hoi o Kona. I kaa
kau i ka lani, e heahea ae ka leo. E mai oe e ke hoa
heluhelu.
Wahi a kpuna, E kanu i ka huli oi hule ka ua.
O ia hoi, i kpono ka manawa, e mlama i ke kuleana.
Pl ko kkou ma ke kula, keu hoi ma ka makahiki e
puka aku ai mai ke kula.
O Kawika Lee Kawailani Lawrence ko kia inoa. He umikmwalu ou
makahiki. Ua hnai ia au i ka lelo Hawaii mai kou w papa eono ma Ke
Kula o Ehunuikaimalino. Aia wau ma laila mai ia w a hiki i ka pau ana o
ke kau mua o kia makahiki kula. A laila, ma muli o ka nee ana i Kauai, ua
komo i ke kula o Kawaikini i hiki ke puka mai ke kula kaiapuni. He nani lua
ole ka hiki ke ike i n mea i like, a me n mea e okoa mai nei ma waena
o n kula elua. Ua oi loa aku ke kuanaike no ke kula kaiapuni. A ua oi loa
aku kuu iini e hola i ka lelo ma hope o ka puka kula ana.
He leo mahalo kia i n mea i kkoo a kkua iau, keu hoi i Ke Akua
mana loa e noho ae nei i ka lani, kuu ohana, i Kumu Kaeueu, Kumu Steve,
Kumu Mlama, Kumu Pk, Kumu Keala, Kumu Kaleo, Kumu Ilikea, Kumu
Alohilani Rogers, a me Kumu Alohi Okamura.
No laila, e ke hoa, e hoolono kkou i n kpuna e heahea mai ana i ka
lai, kahi a Ke Akua, mai kahi kau a i kahi kau, no n kau a kau hoi. E ola
n ka lelo, e ola n ka lhui.
na Kawika Lawrence

N Maka O Kana

O Hina I Ka Malama

Aloha e n makamaka o kia pae ina o Hawaii, eia n au o


Kuikamokuokalani Keoni-James Kealohakama Kalauhala Han. No
Hoolehua mai au ma ka moku nui a Hina, o Molokai. O Davelyn
Lokelani Han lua o Lambert Kalanikuikamoku Han kou mau mkua.
He haumna au ma ke Kula Kaiapuni Kiekie o O Hina I Ka Malama. He
leka kia e mahalo ai i n kumu a me n hoapapa i alakai a i hele p me
au i kou mau makahiki kula.
O ka mua, makemake au e mahalo i kou mau mkua no ko lua
aloha, kkua, hoomanawanui a hilinai ana iau. Mai ka w kamalii, ua
paipai mau n mkua iau e hoomau ma ke kula a i ka puka ana. O ka
lua, makemake au e mahalo i kau mau kumu o Kumu Mahinahou Ross a
me Kumu Kalei Kawaa. Na lua i ao mau iau i n mea e pono ai ka puka
ana. A o ke kolu, makemake au e mahalo i ke Akua no ke alakai ana iau
i ke ala kpono ma kia mau makahiki 4 o ke kula kiekie.
Ma ia w kula kiekie, ua ao au i n mea he nui, ak o ka mea nui au
i ao ai, o ia n ke aloha no ka Lhui Hawaii a me ka lelo makuahine. I
n manawa a pau, nuku ke kumu i mkou, E lelo Hawaii ma ka lumi
papa, a na kia mau nuku i kkua iau e hoomau i ka lelo Hawaii.
No laila, mahalo nui e n poe a pau i kkua iau e hea i kia klana
ma kou ola a e like me ka lelo o n kpuna, Aohe ike pau i ka hlau
hookahi.
na Kuikamoku Han
Aloha mai kkou! O au o Cody Kealoha Kumuoli Nip. No Kawela,
Molokai mai au. Ua komo au i ka papahana kaiapuni ma ka papa
umikmkahi. Aole ikaika loa kau lelo, ak, ke hoo nei au.
Makemake au e mahalo nui i kau mau kumu no ka hana nui a lua a
me kou mau hoapapa no ka paipai ana iau ma n hana a pau. Mahalo
nui i kou mm a me kou pp no ke kkoo ana iau. Aloha nui au i
lkou a pau. Mahalo i kau wahine no ke kkua nui ana mai iau.
Mahalo, Aloha!
na Cody Nip
Aloha mai kkou, o wau n o Hiilani Kameaiomakamae KaiamaKanuha. No Hoolehua, Molokai mai au. O Keith a me Kalua Kanuha kou
mau mkua. Aia au i ka papa alakai ma ke kula kaiapuni o O Hina I Ka
Malama. Ua hele au i ke kula lelo Hawaii mai kou w kamalii. Ua hele
au i ka Pnana Leo o Honolulu a me Molokai. Ua noho au ma Molokai i
kou ola holookoa.
I kou w kamalii, ua makemake au e hmeni a hula i n l a pau. Ua
hele au i ke kula kaiapuni, no ka mea, aloha au i n poe Hawaii. Aloha
au i ka lelo a me n hana a ka poe Hawaii. Aia au i ka papa alakai
i kia makahiki a he kaumaha, no ka mea, e puka kula ana au i mau
mahina. Aole au makemake e puka kula, no ka mea, aloha au i kia kula
a me kau mau kumu.
Makemake au e mahalo aku i kau mau kumu, no ka mea, hana nui
lua ma ka haawina a aloha nui au i lua no k lua hana nui. Mahalo
i kou ohana no ke kkoo ana i kau mau hana a no ke aloha a lkou i
hawi ai iau. Mahalo a nui i Ke Kula Kaiapuni o Kualapuu, a me ke kula
kiekie o O Hina I Ka Malama. Ua ao nui au i n mea like ole mai n

kumu a pau i ao mai iau. Nui ke aloha no kau mau kumu no ke aloha
pumehana a me ka paipai nui mai lkou mai.
Aloha nui au i kou mau hoapapa. Ua ulu au me lkou mai kou w
kamalii. Mai ka Punana Leo a i ka papa alakai. E hao nui ana au i lkou
a pau ke puka kula mkou. Aloha nui loa i kou ina o Molokai a me kou
kula. E hao nui ana au i n hana lealea, n kumu a me n haumna
ae. Mahalo nui loa.
na Hiilani Kaiama-Kanuha
Welina mai me ke aloha. O Ashley Uilani Smith kou inoa. O Corazon
Smith kou makuahine. He umikmono ou makahiki. Aia au ma ka
papa alakai o O Hina i ka Malama. Aia au ma ka papahana mai kou w
kula waena.
Makemake au e mahalo i kau mau kumu, no ka mea, ua kkua lkou
iau ma kau mau haawina a no ke kkoo ana iau. Makemake au e
mahalo i kou makuahine no ke kkoo ana iau e hoopau i ke kula a no
ka hana ana i n mea a pau nou. Mahalo e Mm!
Me ke aloha pumehana.
na Uilani Smith
Welina mai me ke aloha e n maka heluhelu o N Maka o Kana.
O wau n o Keaoalono-o-kahananaui-kahua-o-n-kpuna-i-mlama-iae-ka-manu-p Morris Ross. Noho au ma ka mokupuni o Molokai, ma ka
moku o Nae, ma ke ahupuaa o Waialua. Umikmhiku ou makahiki a
o kau hana punahele ka iho ana i kahakai.
Hele au i ke kula kaiapuni O Hina I Ka Malama. Ma ke kula, pani
au i n hauki like ole. O ke kkini oe, o ka auau oe, o ka heihei ma
ke kahua pani oe, a ia mea aku, ia mea aku.
Ua makemake au e mahalo i n kumu a pau mai kou w e kamalii
ana a hiki i kia manawa n. Eia hoi kekahi, makemake au e mahalo
nui i kou mau mkua, no ka mea, me ka ole o lua, nalowale kou poo.
Ike paha au i ko oukou mau maka, e n knaka heluhelu o N
Maka o Kana, ma kekahi ina, a i ole ma Hawaii nei. Mahalo, mahalo,
mahalo.
na Keaoalono Ross
Welina mai me ke aloha. O wau o Rhe-Zhene Kamalani Leihoonani
Pilialoha Puailihau. O Daniel lua o Sheldene Puailihau kou mau mkua.
No Hoolehua, Molokai mai au. He 17 ou makahiki, a aia au ma ka papa
alakai o O Hina I Ka Malama. Aia au i ka papahana kaiapuni mai kou
w papa mlaao.
Makemake au e mahalo i kau mau kumu, no ka mea, ua kkua lkou
iau ma kau mau haawina a me n mea paakik ma ke kula. A makemake
au e mahalo aku i kou makuakne no ke kkoo ana iau, a no ka paipai
ana mai iau e holomua ma ke kula. Nna n i kkua mai iau ma n mea
a pau, mahalo e Pp.
He mau makahiki maikai kou ma ke kula. Ua maikai loa kou mau
makahiki ma ke kula kaiapuni, no ka mea, ua ao au i n mea hou. Mahalo!
Me Ke Aloha Pumehana.
na Kamalani Puailihau

Apelila 2016

Ke Kula O Nwahokalanipuu

He wahi manao pkole kou no oukou, e


n kama, n pio o kia ina kaulana o kia
honua uliuli piha i ka wai, o ia hoi o Hawaii
Ke ike nei au i ka holo wikiwiki o ka
manawa, a he mea kaumaha iau ak aole au
ae i kl kaumaha e huki iau i lalo. No laila,
e hoohana oukou i kia w e imi ikaika ai i
ka hola lelo Hawaii oiai he mea nui. A he
minamina ka paa ole o nike a pau o ka lelo.
No laila, he leo paipai kia i kkou, e imi mau
a e hoomau ma k kkou hana hola lelo
Hawaii.
na Aukai Keliikuli
Auhea hoi oukou e n hanauna o ka moku
o Keawe a i ka welelau o Manokalanip, welina
mai kkou. O Puna paia ala kai nehe i ka hala,
ka ina, ka pana e noho nei kahi e moe mlie
ai ka wahine o ke ahi mamaama, kahi i hnai
ia ai ke keiki hiapo o Kukuhiuaowaomaikalani
lua o Kahealani Lono DeRego.
Eia n wau he keiki o ka w ui e kuupau
nei i ka iini nui o kou mau kpuna a me kia
hanauna, o ia hoi ka hooikaika a hola hou i
ka lelo makuahine, ka leo kpinai e oeoe mai
nei, mai kahi pae a kahi pae o ka ina a puni ka
pae moku, a hiki aku i ka pali kai o n ina .
Aia n au he haumna ma ka papahana
hola lhui Hawaii mai ka w kamalii a hiki
loa i kia l e hoopau nei i kia huakai lihi
me ka ikaika a me ka hoomau ana i kekahi
huakai hou. Ke puka aku i ke ao, eia me ka
lawe p i ka ike a pau i holi ia ma luna ou
ma ka w e kula ia ana ma ke kula hola lhui

Hawaii, no ka mea, o n mea i ao ai au, he mea


i kkulu i ke kahua o kou ola. Aole n wau he
hookahi me ka loaa ole o n waiwai io o ka
Hawaii, n ike a me n haawina, n mea hoi
e hooholomua ana iau ma kou ola, no ka mea,
aohe ana w e hoohana ole ai wau i kekahi
ike i holi ia ma luna ou e kou mau kpuna.
He leo paipai kia i oukou e n kini, n
mamo o ka ina aloha, e kuupau mau i ka hana
a me ka imi naauao. O ke kahua ou pono ka
mea e kkulu ai ke kanaka i mea e lilo ai o ia he
hookahi me ka ike lea o wai o ia, He Hawaii
Au. O n waiwai io n haawina e pili ana me
oe no kou ola holookoa. He mea e hooulu ana
i oe i mkaukau no n laina like ole o ke
ola.
E alu like kkou no ka pono nui o ko kkou
lhui Hawaii, e hpai hou ae i ka leo a me ka
moomeheu i laha a hike i ka poe i manao
e make ana ka lhui Hawaii, he hewa n ia
manao.
na Uilani DeRego
E ka lhui o Hawaii, mai ka Moku o Keawe,
a hiki i ka mole olu o Lehua. He leo khea kia
i ka pae moku holookoa, ka l hiki a ka l kau,
mai ka pae luna, ka pae lalo, ka palena o n
ina, ka iwi o kou mau kpuna, Aloha!
O James Iokepa Lavin Jr ke kne no
Waimnalo, Oahu. O Pualeilani Fernandez ka
wahine no Hanamulu, Kauai. Noho p lua a
hnau mai au, o Kaalamealii Miki Lavin ke
keiki no ka ina houpo o Kne o Puna.
Ua komo mua wau i ka papahana lelo

Hawaii ma ka Pnana Leo o Kawaiahao ma


Oahu, a mai laila mai i hoomaka ai i ke komo
i ka papahana lelo Hawaii. Ma n makahiki
he umikmlua o ke komo ana ma ke kula
o Nwahokalanipuu, ua hiki iau ke ike
a ao maoli i ka lelo, ka maukala, a me ka
moomeheu o kou mau kpuna.
Wahi a n kpuna, He lawaia no ke kai
ppau, he pkole ke aho; he lawaia no ke kai
hohonu, he loa ke aho. O ia n hoi, o ke
kanaka lawaia o ke kai ppau, hoohana i ke
aho pkole wale n, a o ke kanaka lawaia o
ke kai hohonu, hoohana ia ke aho lihi. O ka
manao o kia lelo noeau, o ke kanaka me ka
ike ppau, aohe ike nui, a o ke kanaka me ke
aho nui, loaa ka ike he nui.
O Iosepa Nwah ke kanaka nona ka inoa o
kou kula a me ko mkou kumu hoohlike. He
kanaka o ia i paio no ka lhui o Hawaii. Ua ao
mkou, n haumna, i n ano mea like ole e
pili ana i kia kanaka. Ma kona ola, ua noonoo
nui o ia no ka pono knaka a ua wiwo ole ma
kna mau hana kekahi. He mau klena kona.
He kanaka pena kii, he kanaka pai nupepa,
he loio, he kumu kula, he luna makainana,
a.p.w.a. O kekahi mau mea au i ao ai no kia
kanaka, aole o ia i hawipio. Ma waho o n
laina o ke ola, ua imi mau o ia i ka ike e pono
ai ka paa o kona lhui. Ua imi mau o ia i ka
ike oi kelakela i hiki ai i ia ke kkua no ka
pono nui o knaka.
No laila, e n haumna, ma waho o ka loaa

N Maka O Kana

ana o n pilikia a me n laina o ke ola, e hoo


e imi mau i ka ike oi kelakela a e paupauaho
ole i ka imi naauao. E noonoo kkou e like
hoi me Nwah a e imi mau i ka ike o ke kai
hohonu i mea e paa ai ke aho lihi. Mahalo.
na Alamea Lavin
Welina mai e n makamaka o ka lhui
Hawaii o ka mokuina e imi nei i ka hola ia
o ka lelo makuahine a kkou, aloha pumehana
kkou pkahi a pau. Eia au kahi keiki ma ka ina
o Puna. O wau o Jacey Kealaula Naniokeao
Enos, aia wau ma ka papa umikmlua ma Ke
Kula O Nwahokalanipuu.
E like me kia lelo noeau, Aole pau
ka ike i ka hlau hookahi, o ka manao o ia
lelo, o ia n, e loaa hou ana n ike ma waho,
aole ma hookahi wale n wahi. A no laila, e
n pkii, aia au i ka papa alakai e hai ana i
oukou, oi aku ka nui o n ike ke makemake e
hele i ke kulanui a me n hana like ole no ka
hanauna e hiki mai ana.
na Kealaula Enos
E n pio laha pau ole o kia pae ina o
Hawaiinuikea, e n nopuu a me n pokeo e
k haaheo nei no ka lhui iwi o Hawaii nei,
welina mai kkou. Welina mai e n iwi o kuu
iwi, n piko o kuu piko. Eia mai au he kama
o ka ina kaulana o ka ua kani lehua o Hilo,
he hooilina o n kpuna, he elele o ka papa
alakai o Ke Kula O Nwahokalanipuu.
Wahi a kahiko, He iki unu, he paa ka
phaku nui, aole e kaa. O ka manao o kia
lelo noeau, o ia n, mai nn i ko kekahi
liilii, no ka mea, hiki ke k ka mea nui i ka
mea liilii. O kkou n pio. He laana maikai
o kia lelo kuuna. Eia mai kkou ke hola nei
i ka lelo, n hana kuuna o ka lhui Hawaii.
Ae, he pulu liilii n kkou, ak, me ka iini
nui a me ka ikaika i loko o kkou pkahi a pau,
hiki ke laha ka hola lhui i n kihi a pau o
kia honua.
He leo paipai kia i oukou e paa mau
ma ka hana a mai hawipio ma loko n o n
w paakik, e k ikaika. Mai ae i ka molo e
hoopilikia i oe, e hoomanao, mai hea mai
oe. He ll kkou pkahi no ko kkou mau
kpuna. E hike i ka lelo kio o kl lelo
kuuna, He iki unu, he paa ka phaku nui,
aole e kaa.
No laila, e ka ohana, n maka heluhelu,
mahalo i kia heluhelu ana, a hui hou kkou i
kekahi w, a mai poina, hiki ke k ka mea nui
i ka mea liilii.
na Kahunani Keliikuli

I n makahiki i hala, ua ao au i haawina


koikoi, ua ao au, no n mkua hoi ka hei, o
ia n ka ike, a o kkou, n haumna, ka mea
e apo ai i kia ike. I kou w hele kula ana,
aole au i hoihoi i ka hoolohe i n kumu a hea
wale au i ke kula i mea e launa ai me n hoa
aloha a me kuu mea aloha, a walea mkou. I
ka w hana, ua koho au i ka lealea ma mua
hoi o ka haawina, e hele au i ka pani a laila
hele i ka haawina. I kou ulu ana, ua ao au, o
ka hele ana i ka pani ma mua o ka haawina,
he hewa. O kau aoao i oukou, mai hana i
ka hewa au i hana ai, no ka mea, o ka aa
ole ana i ka hana, aohe ola ma laila. O ka
lanakila, o ia n ke kanaka aa i ka hana a laila
hele i ka pani.
Me ia mau manao, he aloha aho loa kia a
pau ke aho i ke kahawai lua o Hilo eleele, Hilo
panopano i ka ua kani a ka Lehua. Aloha!
na Malu Kahoohanohano
E n makainana o ka mokupuni o Hawaii,
n lehulehu e hola nei i ka lelo makuahine
a kkou, ka lelo o ka ina, ka lelo a n
kpuna, Aloha kkou!
Eia n wau, o Kaila Kahui Boisey, he elele
no Ke Kula O Nwahokalanipuu. E paipai
ana i oukou pkahi a pau, e imi a hook ma
aku o ka mea maamau. Mai oukou e ae i
n laina e hook i oukou. E kia i ka manao,
e huli ka lima i lalo a e komo ma ka hana. E
like me kia lelo noeau, Mai makau i ka
hana, e makau i ka molo, no ka mea, ma o
ka hana e ao ai i ka haawina. Aohe hewa o ka
hana hewa, no ka mea, ma o n hewa e ao ai
i ka hana pono e hana ai. No laila, e imi mau
kkou ma aku o ka hana maamau.
na Kaila Boisey
E n pkii, n mamo, he aloha palena
pau ole i oukou. Mai ke ala ana ae o ka l
i Kumukahi i ka hikina a i kona pii ana i ka
lewa, ka lewa nuu a hiki loa i kona npoo ana
i ka mole olu o Lehua, aloha mai kkou. E n
hoahnau e hola ana i ka lelo Hawaii, ka
lelo makuahine o k kkou poe, he wahi leo
paipai kia i oukou e hoomau i ke kaua ana
ma loko o ia kaua hola lelo Hawaii, he lelo
mai kikilo mai, he hune one liilii e pula ai
ka maka. O ka manao o ia lelo noeau, o
ia ka hiki i n mea liilii ke lilo he mea nui
kekahi, e like me ka hune one liilii i komo ma
ka maka. O kkou n hune one liilii e hola
ana i k kkou lelo a o ka poe e k nei i k
kkou hana, o lkou ka maka e pono e pula ia.
E hoomau oukou ma ka hola lelo Hawaii,
aole no ko oukou pono, ak no ka pono o ka
lhui Hawaii.
na Kanohi Boteilho

Eia he knaenae a ka mea hele: he leo, he


leo wale n. E n pio i ala i kia kakahiaka
no ka imi naauao, i kpaa ma ka lelo, ka
lawena, ka pili uhane, a me ke kuanaike, he
leo anoai kia i kkou. E n kumu a me n
limahana i kkua iau ma kia mhele o kou
ola, i hoonui ae i kou ike, a i kpaa ma hope
o ke ano mauli o ka Hawaii, he leo anoai kia
i kkou. E ka ohana i kpaa me au ma n
w maalahi a ma n w paakik, i ao iau i ka
okoa ma waena o ka pololei a me ka hewa, i
hnai a hoopalekana iau, he leo anoai kia i
kkou. E kuu mau hoapapa i kpaa me au, i
lilo n he ohana, a i hike oiaio i ka manao
o ia mea he hoaaloha, he leo anoai kia i
kkou.
O William S. Perreira ke kne, o Avis M.
Perreira ka wahine, noho p lua a hnau
i eono keiki. O William Kealii ka mua (he
kne), o Robert Kaiulani ka lua (he kne), o
Lori Kauanoe ke kolu (he wahine), o Kelli-Ann
Kauakanilehua ka h (he wahine), o Joshua
Elijah ka lima (he kne), a o au n o Hannah
Alissa Naomi ke ono (he wahine).
I ka hele ana i Ke Kula O
Nwahokalanipuu, hiki iau ke ike i ke
koikoi o ke ao ana i ka moomeheu Hawaii.
He mea kupaianaha ka hele ana i kekahi kula
kaiapuni lelo Hawaii. He wahi i ike ai ka
haumna i kona one hnau. Ma kia kula, ua
paa ka manao o Aa no ka pono nui. O ka
manao o kia lelo naauao, ke loaa i oe ke
kuleana, pono oe e noonoo no ka pono nui
a e eleu i ka auamo ana i ole pono kekahi e
hana nou. Hiki iau ke ike maka i ka okoa o
kia ano lawena ma waena o n haumna kula
kaiapuni lelo Hawaii a me n haumna kula
aupuni ae, a hiki p i ka poe ma waho o ke
kula ke ike i kia ano o ke kpaa o ke keiki
kula kaiapuni.
A no laila, he leo mahalo kia i ka poe i
kkua iau ma kia mhele o kou ola. A he leo
paipai kia e mahalo mau i n knaka i pahu i
oe e lanakila mau ma ke ola i mea e ikaika hou
ai a oi kelakela ka lhui Hawaii a ike ka poe,
he haumna kula kaiapuni lelo Hawaii oe. A
no laila, aole pau ka ike i ka hlau hookahi,
aole pau kou imi naauao ma anei, e puka
ana au i ke ao holookoa a e imi ana au i n
hlau ae a hoonui hou aku i kou ike i hiki
iau ke hoihoi i kou ike i kou one hnau no
n hanauna e hiki mai ana i ole pau ka ike i
ka hlau hookahi. E kpaa mau oukou, a e aa
no ka pono nui!
na Hannah Perreira

10

Apelila 2016

Ke Kula Kaiapuni O Kekaulike

Klia Wallett, Pmaikai Kitagawa-Cockett, Emma Raymond, Lawehe Vasconcellos,


Kpono Taylor, Aukai Joy, Peleke Subega, Keanini Aarona, Maikai Cadman

Aloha kkou, o kou inoa o Reese Klia Wallett. Noho wau


ma Haik, Maui. O kou makuahine o ia n o Wyonette Wallett.
He haumna kaiapuni wau no ke Kula Kaiapuni o Maui ma Pia,
Kalama, a me Kekaulike.
He waiwai n kia papahana kaiapuni iau, no ka mea, he
Hawaii au a he mea waiwai ka maopopo i ka lelo o kou lhui
Hawaii, o ia hoi ka lelo o kou mau kpuna. Me ka ole o kia
papahana kaiapuni, aole i hiki iau ke hola hou i ka lelo Hawaii
i mea e ola ai ka lhui Hawaii.
Mahalo au i n kumu kaiapuni a pau o ka papahana kaiapuni
ma Maui. A, mahalo p hoi i kou makuahine no ka hookomo ana
iau ma ka papahana kaiapuni a me ke kkoo p ana iau ma ia
ala hoonaauao.
na Klia Wallett
Welina mai kkou e n hoa makamaka. O wau o Kimiko
Pmaikai Kitagawa-Cockett. No Waiehu, Maui mai au. O Mona
Cockett lua o Dean Kitagawa kou mau mkua. Ua noho au ma
kia Papahana Kaiapuni mai ka Pnana Leo a i n kula kaiapuni
o Maui ma Pia, Kalama, me Kekaulike. Ua noho au ma kia
Papahana Kaiapuni no 12 mau makahiki. O ka waiwai o kia
Papahana Kaiapuni, o ia n ka lelo Hawaii a me n loina kekahi
e like hoi me ka hihi, ke kuleana, a me ka lokomaikai. O n
mea au i ao mai ai, o ia n n oli like ole, n moolelo kahiko, a
me ke kuanaike Hawaii. O n mea i aloha ai ma kia Papahana
Kaiapuni, o ia n ke aloha ana i kou mau hoapapa, no ka mea, me
he ohana mkou.
O ka manao paipai e waiho ai no n pkii, o ia n, e hook
i kou kuleana kula. Mai makau i ka hana, makau i ka molo.
He akamai n ko kkou mau kpuna. He mea haaheo loa ka hiki
ke puka aku mai kia papahana aku me n hoapapa mai kuu w
kamaiki a i kia w pio o mkou. I loko n o ia mau makahiki, o
mkou ka papa i k i ka manao o Ma ka hana ka ike. O ia hoi,
puni i ka hana lima a me ka oni o ke kino.
Mahalo i kou makuahine a me kou ohana no ka paipai ana
iau no ka holomua ana ma kia Papahana Kaiapuni. Palena ole
kuu aloha i oukou!
na Pmaikai Kitagawa-Cockett

Welina mai me ke aloha e n hoa makamaka mai ka moku o


Keawe a i ka mole o Lehua. O au o Emma Raymond, no Waiakoa,
Kula mai au. O au ke kaikamahine hookahi a Puanani lua o Steven
Raymond. Ua noho wau ma ka Papahana Kaiapuni no n makahiki
he 13. Hoomaka n wau i ka Pnana Leo o Maui, a hoomau hoi
ma n kula kaiapuni o Pia, Kalama a me Kekaulike.
Ma ka papa ewalu, ua haalele wau i ka Papahana Kaiapuni i
mea e hooikaika ia ai kau hana ma n mkau makemakika me
ka lelo Peleknia. No ke kula kiekie, ua makemake au e hoi i
ka Papahana Kaiapuni ma Kekaulike, no ka mea, o au ke keiki
hookahi o ka ohana ma ia papahana, a he mea nui iau ka puka
ana mai kia papahana aku. I kou noho ana ma kia Papahana
Kaiapuni, ua ike wau, kohu like n papa a pau me he ohana l. He
mea maamau ole kia ma ka hele kula ana, a he mea makamae
hoi iau.
I kia makahiki hope loa o kou noho ana ma kia papa, ua
hoonui ia ae kou aloha i kou mau hoapapa. Makemake au e
mahalo aku i kou mau mkua a me kou ohana no ka paipai ana
iau e hoopau ma kia papahana a pl p me ko lkou hoo e
walaau me au ma ka lelo Hawaii. Makemake au e mahalo aku
i n kumu a pau i kkua i kau papa. Mahalo i ka paipai mau i
mkou e hoo e hana i k mkou hana keu. A, mahalo aku wau i
kou mau hoapapa no ka lilo ana i kou ohana elua. Aloha wau i
oukou pkahi a pau. Mahalo!
na Emma Raymond
Welina mai kkou, O Lawehe Vasconcellos kou inoa. O Jan
lua o Val Vasconcellos kou mau mkua. Ua noho au ma ke kula
kaiapuni mai ka Pnana Leo a i ke kula kiekie o Kekaulike.
Nui ka waiwai o kia papahana, no ka mea, aole hiki i n
knaka a pau ke lelo Hawaii. O ke ao ana i n mhele o ka lani,
n mele, oli, a me n moolelo kahiko, he waiwai kekahi. Aloha nui
au i ka noho ana me he ohana l mkou, mlama kekahi i kekahi.
Mahalo n au i kou mau mkua no ka hookomo ana iau ma
kia papahana Hawaii. A mahalo au i kou kaikuaana a me kou
mau kaikunne elua no ke kkoo. A mahalo n au i n kumu no
ke ao ana i kia papa kolohe.
na Lawehe Vasconcellos

N Maka O Kana

Welina mai kkou, o wau o Kpono Taylor, no Khei mai au,


ke keiki a Rio Taylor a me Robyn Jardine. Ua noho au ma kia
papahana lelo Hawaii no 12 mau makahiki mai ka Pnana Leo
o Maui aku. A, ma n kula kaiapuni o Pia, Kalama, me Kekaulike
kou noho paa no ka hele kula ana. Aloha au i kou mau hoapapa
me he ohana mkou.
Makemake au e mahalo aku i kou mau mkua no ka hookomo
ana iau i kia ala hoonaauao me ko lua kkoo a paipai ana iau
e holomua. Hauoli n au e puka aku me kou mau hoapapa mai ka
w pp a i ko mkou w kamalii. A, o ia hoi ko mkou w pio
kekahi. Ua ulu ae n mkou, mai ka pani a me ka hakak kekahi
i kekahi, a i noho mlie a hook kuleana.
E n pkii, eia ka lelo noeau e waiho ai me oukou, Mai
makau i ka hana, makau i ka molo. O ka hana nui ka mea e
hoomkaukau i oukou no ka honua ao holookoa.
Mahalo nui i n kumu kaiapuni a pau kekahi no ke ao ana iau.
Palena ole kou aloha i kou mau mkua no k lua koho ana i kia
ala hoonaauao nou.
na Kpono Taylor
Aloha mai e n hoa makamaka o Hawaii, mai ka moku o Keawe
a i ka mole mai o Lehua. O au o Aukaikamoananui Shiraz Joy, no
ka mokupuni o Maui n au. O Edward Joy lua o Emiko Ajmine
kou mau mkua. He 15 mau makahiki kou noho ana ma n kula
kaiapuni o Maui. O au ke keiki eh o kou ohana e puka ana mai
ka papahana Kaiapuni.
He mea koikoi loa kia papahana iau, no ka mea, kohu like
n hoapapa ma ke kula kaiapuni me kou ohana elua. Aole hiki i
n poe he nui ke lelo i ka lelo Hawaii, no laila he kuleana kou
e hola i ka lelo Hawaii. He leo paipai kia i kou mau hoapapa
a me n haumna a pau ma ka papahana Kaiapuni, e hook i k
lkou hana, a e hoo e luu i ka hana, a e hola i ka lelo Hawaii
no n haumna e hiki mai ana.
Makemake wau e mahalo aku i kou mau mkua no ka hookomo
ana iau ma ka papahana Kaiapuni, a e mahalo aku i n kumu a
pau mai ka Pnana Leo o Maui a i ke kula o Kekaulike no ka hike
ana iau i ke alahele kpono na ka Hawaii e hahai ai.
na Aukai Joy
Welina mai e n hoa makamaka mai ka moku o Keawe a i ka
mole mai o Lehua. O Peleke Subega kou inoa. No ka mokupuni o
Maui mai au ma ke kaona o Makawao. O Michael Subega lua o
Peggy Moonihoawa kou mau mkua.
He waiwai kia papahana iau, no ka mea, pono mkou, n
mamo o Hloa, e k ikaika i ka pono o ka lhui Hawaii. I ka w
kamalii o kou makuahine, aole lkou i hiki ke lelo Hawaii, no
ka mea, ua pp ia no laila, ua poina o ia pehea e lelo Hawaii ai.
Koikoi kia papahana no ka hola ana i ka lelo Hawaii. Ua noho
wau ma ka Papahana Kaiapuni mai ka papa mlaao a i ka papa 12.
He waiwai n ka lelo Hawaii, no ka mea, aole hiki i n poe he
nui ke lelo Hawaii i kia mau l. Hoo wau e hoopaipai i kou
mau hoapapa a kkua hoi i lkou ma n mea like ole. He koikoi
kia Papahana Kaiapuni na n haumna kaiapuni e hola aku.
Makemake au e mahalo aku i kou mau mkua, a me kau
mau kumu kaiapuni no ka paipai ana a me ke kkua ana iau, a
makemake wau e mahalo aku i kou mau hoapapa no ke kkua ana
a me ka paipai ana iau kekahi.
na Peleke Subega

11

Aloha a welina mai. O kou inoa piha o Keanini Kaulahea


Kaleikaumaka Aarona. O Samson Aarona kou makuakne a o
Kahealani Fernandez kou makuahine laui. O Uilani UwekoolaniAarona kou makuahine hnai. Ua hnau ia wau ma Oahu a laila
ua nee kou ohana i Maui. O wau ke kolu o ehiku mau keiki. O
mua o Neula n keiki a n mkua laui like. O n keiki ae, he
mau kaikunne a kaikuahine hapa mkou.
He haumna kaiapuni au no 14 mau makahiki. Ma hope o ka
noho ana ma ka Pnana Leo no hookahi makahiki, ua hoomau au
ma n Kula Kaiapuni o Maui ma Pia, Kalama, me Kekaulike.
Ma kia papahana, ua ao wau i ke kuleana, ke aloha, ka hihi,
ka laulima, a oi aku. I loko n o ke ano o n haawina a huakai, ike
ia ka naauao Hawaii ma o ka mlama i ke kuleana o n Makahiki,
a me ke kkua ana i ka poe a me ka ina ma o ke aloha ina. Ma
kia papahana ma kau papa, he ohana oiaio n.
Oiai ua noho mkou kekahi me kekahi no ia mau makahiki,
ua paa ia n ka pilina aloha ma waena o mkou pkahi. He pilina
paa mau a i ko mkou w hala. Aole n he lua e like ai.
He haawina kupaianaha i ao ia ma ke kula kaiapuni, aole
i hiki ke huli i ia haawina ma kekahi wahi ae. Oiai he wahi
kupaianaha n kia, he kuleana na mkou e auamo a me ka haahaa
a me ka haaheo.
E n pkii o n kula kaiapuni ma Hawaii nei, e kpaa oukou
ma ke kaiapuni, no ka mea, he wahi maikai ke kaiapuni no n keiki
a pau.
na Keaniani Aarona
Welina mai i kkou e n hoa makamaka o Hawaii pae ina.
O wau o Maikai Andrew Cadman, ke keiki a Tammi Villaren me
John Cadman. Ua hnau ia wau ma ka mokupuni o Maui. Noho a
hnai ia wau ma Hliimaile mai kou w pp a hiki i kia l. O
wau ka muli o ka ohana Cadman, a o Kainalu, Kawika, a me Keoni
kou mau kaikuaana. O mkou h n keiki kne nohea a Tammi
me John.
Ma kahi o kou w pio, he umi paha makahiki, ua loli n kou
ohana me n mkua klea ma n aoao elua, a aloha nui wau i
kou mau mkua klea. O Danielle Cadman kou makuahine klea.
A, o Mika Villaren kou makua kne klea. Pmaikai n wau i ka
ohana nui i kia manawa. He elua hou aku kaikaina, a he elua
mau kaikuahine.
O wau wale n ke keiki ma kou ohana ma ke Kula Kaiapuni.
E like hoi me n hoapapa ou, hoomaka wau ma ka Pnana Leo o
Maui. A, hoomau hoi i n kula kaiapuni o Maui ma Pia, Kalama,
a me Kekaulike. Nui loa kou haaheo i ka noho ana ma kia
papahana.
O ka w o ka Makahiki me k mkou hana kekahi o kau mau
mea e hlialia ai o ke kula kamalii. Ma ka w kula kiekie, o n
huakai hele like ole ma n nahele o Maui kau mea punahele. Ua
like hoi me ka lelo noeau o Ma ka hana ka ike. K n i ke ano
o ka hoonaauao Hawaii. A, he mea waiwai loa hoi no n haumna
kaiapuni. I loko n o ke ao ana no kl ina kia ina, ua kkua
mkou i ke kanu hou ana i n mea kanu iwi like ole e hola hou
ai no n hanauna e hiki mai ana.
Palena ole kuu aloha i kuu mau mkua laui me kuu mau
mkua klea a pl p hoi i kou ohana kaiapuni. Mahalo nui au i
n kumu kaiapuni i hoonaauao hoi i mkou ma kia papahana.
Mahalo hoi i oukou pkahi a pau no ke aloha, ke kkoo, a me ke
kkua.
na Maikai Cadman

N Maka O Kana
Puke 23, Pepa 4
No Kana

He kupueu Hawaii kahiko o Kana i kaulana i ke


kkoo a hoolihi ana aku i kona kino mai kahi pae
a kahi pae o ka ina. Pl n ka hoomalele ia ana
o nia npepa a ma waho aku hoi o Hawaii pae
ina nei.
No ke Kino o Kana

Kaulana Dameg, Alakai


Pmaikai Iaea, Hoonohonoho
Mhealani Kobashigawa, Hooponopono
Ke Ala Nuukia o ka Npepa

He npepa kaiaulu lelo Hawaii e paipai ana i ke


kaiaulu lelo Hawaii e hike, hoolaha, a hoolalelale
i ka manao.
Ke Kkua

Mahalo nui ia ke kl kkua no n hana a ka Hale


Kuamoo. E oluolu e hoouna mai i n pila kkoo ma
ka inoa o ka UHH - Hale Kuamoo a hoihoi ia i oe
he likiki e hoia ana i ka manawalea o kou kkua
ana mai, he klana k i ka auhau ole ia.
Ke Pai me ka Hoomalele.

Pai ia ka npepa o N Maka o Kana na ka hui o


Hawaii Hochi Ltd., ma lalo o ka Hale Kuamoo,
Kikowaena lelo Hawaii o Ke Kulanui o Hawaii ma
Hilo. He eh pukana o ka makahiki kula.
Ka Leka

Kono ia ka poe heluhelu e hoouna mai i ka leka, ka


moolelo, ka nhou, ke mele, ke kii, a me n mea
ae o ia ano. No ka pukana mua o ka makahiki kula
2016-2017, e hoouna mai ma ke kelepai, ka leka a i
ole ka leka uila, ma mua o ka l 1 o Aukake, 2016.
No n Kii

Mahalo nui ia ka poe a pau nna n kii o kia


pukana npepa.
Ke Kuleana

Kuleana kope 2016 na ka Hale Kuamoo, Ka Haka


Ula O Keeliklani, Kulanui o Hawaii ma Hilo, nona
n kuleana a pau. O n manao a me n lelo a pau
o loko nei o kia npepa, na ka mea kkau ia.
N Maka o Kana - Hale Kuamoo
200 W. Kwili St.,
Hilo, HI 96720-4091
(808) 932-7430 (kelepona)
932-7436 (kelepai)
Leka Uila: hkuamoo@hawaii.edu

E Noke Mau!

Ke hoomaikai aku nei i oukou e ka Papa 2016. He hoomaikai


p kia i n kula i hike ole ia ma kia pukana nei. E klia i
ka nuu!

N Pnua O N Pnana Leo


Ke Kula Kaiapuni O Kahuku

Ka Umeke Keo

Ke Kula O Samuel M. Kamakau

KE IMI NEI MKOU I MEA KKAU,

A O OE N IA!
He leo kono kia, e ka lehulehu, e hoouna mai i n leka,
pepa, manao, kii, a pl wale aku i mkou ma ka
npepa o N Maka o Kana. Ua pai ia ma kia pukana n
mea i hoouna ia mai e n kula like ole a me n pae like
ole, a o kou manawa kia! E oluolu, e hoouna mai i ka
helu wahi a i ole i ka leka uila i hike ia ma lalo iho nei:
N Maka o Kana - Hale Kuamoo
200 West Kwili St.
Hilo, HI 96720-4091
Leka Uila: hkuamoo@hawaii.edu
Facebook.com/HaleKuamoo

You might also like