Volume 7, Issue 18

May 2, 2016

Our Words
Weekly Issue

SPECIAL
POINTS OF
INTEREST:

Albanians Prime
ministers of Greece
No Sided articles
and no restriction
for our members,
our guest and our
friends.

Latest needs for our

community and the
latest resolutions

Our Free Voice

through our words.

I N S I D E T H I S
I S S U E :

Kryeministra

Faqe
1-5

Jakup Gjoca

Faqe
2-3,
4-5

Vasil tabaku, Raimonda moisiu,

Faqe
5-7
9, 12

Agim Hamiti, Janulla rrapi

Faqe
6-7
7,-9,
10-14
17-19

Adresa
Anetaresimi

Faqe
30

KRYEMINISTRATE GREQISE ME ORIGJINE SHQIPTARE

KRYEMINISTRATE GREQISE ME
ORIGJINE SHQIPTARE
Historikisht, arvanitasit kan dhn nj
kontribut t madh n t gjitha fushat e jets
politike dhe kulturore t Greqis. Shum
prej tyre prfshihen n listn e emrave m t
shndritshm, q i dhan lavdi Greqis s Re.
Gjithnj nga historia kemi msuar se shqiptart kan br karrier udhheqse politike
n Turqi, Rumani, Itali, Egjipt. Por shum
pak sht shkruar dhe folur q shqiptart ose
grekt me origjin shqiptare ishin shum
kryetar dhe kryeministra t Greqis.
Prandaj pr lexuesit sot kemi zgjedhur t
paraqesim biografit t disa kryeministrave
t shtetit Grek q ishin arvanitas. Qllimi
sht pr t ndriuar rolin historik q luajtn
arvanitasit pr drejtimin e mbretris dhe
shtetit grek. Kryeministra t Greqis q ishin
arvanitas jan m shum se paraqesim n
kt prmbledhje t prgjithshme, por mjerisht na mungojn t dhnat biografie pr m
gjer. Dhe kto biografi jan marr nga
arkiva e Lidhjes s Arvanitasve t Greqis.
Arvanitasit, kta lufttar trima, heronj t
Kryengritjes t 1821, jo vetm me armt e

Faqe
1

Letra

tyre luftuan pr pavarsin e Greqis, por

ishin kryetart e par t shtetit grek, q
drejtuan Greqin drejt zhvillimit t jets
europiane. Shumica e kryeministrave t
Greqis q ishin arvanitas jan me origjin
nga ishujt q historikisht njihen t banuar
dhe banohen edhe sot me shumic nga
popullata arvanitase si Hidra, Speca,
Poros, Salamina etj.
N vitin 1850, arvanitasi Andoni Kryeziu,
kur ishte

Arvanitasi tjetr Dhimitr Vulgari pasi u

zgjodh kryeministr i Greqis, u b e mundur
bashkimi i Shtat ishujve me Greqin. Kryeministri Dhimitr Vulgari mbshteti fuqishm
kryengritjen e ishullit t Krets pr tu bashkuar me Greqin.
Po ashtu Kryeministr t Greqis kan qene
edhe arvanitasit Teodoros Pangallos i cili m
tej u zgjodh dhe Kryetar i shtetit grek.
Kryeministr i Greqis ka qen edhe antari i
Akademis s Athins Aleksandr Diomidhis
pr t cilin kemi shkruar n biografit e
arvanitasve q ishin antar t Akademis
greke. Ai u zgjodh Kryeministr i Greqis m
30.6.1949 deri m 6.1.1950.

Pra historikisht arvanitasit kan dhn nj

kontribut t madh n t gjitha fushat e jets
politike dhe kulturore t Greqis. Shum prej
tyre prfshihen n listn e emrave m t
shndritshm, q i dhan lavdi Greqis s Re.
Arvanites
Por sot pozicioni i gjuhs, kulturs dhe i
traditave t tyre nuk e meritojn vendin q u
kryeministr, shpalli Kishn Autoqefale
ka ln shtetin grek. Ku do gj q ka lidhje
Greke, duke e shkputur prgjithmon nga me arvanitasit fshihet, izolohet dhe konservartsia e Fanarit t Stambollit.
vohet npr bodrumet e harress pr t mos

Letra q po thyen rrjetin, Edmond Tupja i shkruan t birit

Letra q po thyen rrjetin: Edmond
Tupja i shkruan t birit
Kjo letr ka disa or q po qarkullon n
mediat sociale n Shqipri. Ajo sht
shkruar nga pedagogu dhe publicisti
Edmond Tupja dhe i dedikohet djalit t tij,
Gesit, t prekur nga autizmi.
Nga Edmond Tupja*
Ges, ti i ke dhn nj kuptim t ri jets
sime, un msova prej teje t kuptoj
Tjetrin, t mposht vetveten, egon time, sa
her q kjo sht e domosdoshme; mesova
t heq dor nga shum gjra n emr t
dashuris q ushqej pr ty, t t dua edhe
kur ti me godet, edhe kur ti m grvisht,
pra, edhe kur m dnon e ndshkon me
dhun; msova t luftoj ndryshe, edhe kur
e di q nuk do t fitoj, msova ta shoh, ta
dgjoj, ta nuhas e ta prek botn me syrin,
veshin, hundn e dorn tnde dhe kshtu,
ta kuptoj duke e filtruar edhe prmes
ndrgjegjes se tjetrit, aq m tepr kur tjetri
je Ti!
Sigurisht, Ges, un t krkoj t falur q
nuk kam arritur t t`i plotsoj t gjitha, q
nuk po t shkpus dot nga autizmi, t
krkoj t falur pr t kaluarn, t tashmen

dhe t ardhmen tnde, t krkoj te falur q nuk

jam i pavdekshem, por i prkohshm ashtu si
edhe nna jote, sepse brenga jon m e
tmerrshme sht mendimi q nj dit t frikshme, ti do t gjendesh vetm, pa njeri pran
pr t`u kujdesur pr ty, pr t t dhuruar t
paktn nj grim mirkuptim e dashuri. E di, ti
nuk ke as motr e as vlla, ke vetm nj gjysm
vlla nga ana ime, por q jeton prej vitesh n
Kanada dhe q atje e ka ndrtuar jetn e vet;
sot kan ardhur koh t tilla q njerzit vdesin
t vetmuar, madje edhe prindr q kan lindur,
rritur e nxjerr n jet dy, tre, katr a m shum
fmij, sepse, si thuhet, secili ka fatin e vet.
Po ty, po sivellezerit e simotrat e tua me
autizm, far fati ju pret? Sikur t paktn t
kishte institucione pr t vetmuarit si ti, si t
tjert q t ngjajn, n mnyrn q ne, prindrit
e tu, prindrit e tyre t`i mbyllnim syt t qet
deri diku duke menduar se ti, djali yn, se
femijt e tyre me autizm, nuk do t ndiheni t
braktisur, edhe m t vetmuar sesa jeni sot q
ne jemi ende gjall.
Ges, un nuk jam besimtar, megjithat, nj
buzmbrmje dimri anonim, tek mendoja t
tashmen tnde t trishtuar dhe t ardhmen
tnde t zymt, pasi ti m kishe dendur me
grushta e flakur prtok si nj thes me kasht t
kalbur, rash n gjunj dhe i drejtova dsh-

P a g e

O u r

W o r d s

KRYEMINISTRATE GREQISE ME ORIGJINE SHQIPTARE

dal m n drit e vrteta e tyre q jan
zotr t Greqis.

mbretris s Greqis m 1856. Vdiq m

1858 n ishullin e Hidrs.

2.- Andon KRYEZIU (1796-1865) lindi

n ishullin e Hidrs m 1796. Familja e tij
kishte ardhur n ishull n shekullin XVII.
Rrnjt e fisit t Kryezinjve gjenden n
fshatin arvanitas Krieza t Eubes jugore.
Qysh n fillim t lufts s 1821 luftoi
gjithnj n vijn e par dhe si dor e
djatht e admiral Andrea Miauli. M 1836
bhet ministr i Marins detare greke, m
von bhet krye kujdestar i oborrit t
mbretit Otton dhe zgjidhet kryeministr n
1842-1844, dhe n vitin1849-1854. Gjat
periudhs q ishte kryeministr zgjidhi
problemin e madh kishtar t asaj kohe me
shpalljen e Kishs Autoqefale Greke m
1850 duke e shkputur prgjithmon nga
qendra e fes ortodokse n Stamboll. Ishte
U b kryeministr prsri n vitin 1848,
i pari njeri q u b nnadmiral i Marins
dhe dha dorheqjen pr shkak t mospajtimit me mbretin Otton. N vazhdim ishte greke dhe u caktua adjutant i mbretit
Gjeorgjit t par t Greqis. Vdiq m 1865
deputet dhe kryetar i Kuvendit t
1.- Gjergj KUNDURIOTI (1782-1858)
lindi n ishullin e Hidrs. I takon familjes
s Kunduriotve q ia dhan shum kryengritjes s 1821. Tok me vllan Llazarin,
dhan shumn prej 1.948.158 franga ari
(4/5 t pasuris s tyre) pr mbshtetjen t
Kryengritjes t 1821. Ishte Kryetar i
Greqis n periudhn 11.10.18246.2.1825. Kryetar dhe antar i Komisionit
Drejtues m 1832. U zgjodh kryetar i
mbledhjes s Pleqris s par(18441845), t mbledhjes s Pleqris s dyt
(1845-1846), dhe t mbledhjes s tret
(1846-1847). N janar t 1844 u b
kryeministr dhe ministr i Marins.

n Athin dhe
u varros me
nderime t
veanta t
mdha.
Dhimitr
VULGARI
(1801-1877)
lindi m 1801
n ishullin e
Hidrs. Ishte
bir i beut t
Hidrs,
Gjeorgjio
Vulgarit. N
moshn 17
vje u b
antar i
Kshillit t
Hidrs dhe
m 1822, u
zgjodh krye-

tar i prfaqsis s Hidrs, u b dhe drejtues i anijes luftarake n ishull.

M 1826 ishte prokuror i Hidrs dhe m 1848 u b ministr i Ekonomis.
Ishte kryeministr nga viti 1855-1857, 1862-1863, 1863-1864, 18681869, 1871-1872, dhe nga 1874-1875. Gjat periudhs q ishte kryeministr u b bashkimi i Shtat Ishujve me Greqin, dhe mbshteti fuqishm
kryengritjen e ishullit t Krets.
Vdiq m 1877 n Athin.
-Athanas MIAULI (1815-1867) lindi n ishullin e Hidrs m 1815 dhe
ishte djali i t lavdishmit Andrea Miaulit. U rrit pran babait n det dhe
msoi n anije Fregat shkrim e kndim n gjuhn greke nga Filip Joanu.
Ai mbaroi Fakultetin Ushtarak t Mynihut n Gjermani dhe shrbeu si
oficer i marins greke. U b adjutant i mbretit Otton dhe ministr i
Marins n vitin 1855. Kryeministr i Greqis u zgjodh nga viti 18571862.
Vdiq n Paris t Francs n vitin 1867.
5.- Pavlo KUNDURIOTI (1855-1935) lindi n ishullin e Hidrs m 1855.
Pavloja ishte nipi i Gjeorgjio Kunduriotit dhe bri karrier si oficer i
Marins, me nj veprimtari t gjer. N vitin 1905 u b adjutant i mbretit
Gjeorgjio i Par, n prag t lufts s 1912 u b komandant i flots s
Egjeut dhe n vazhdim u b nnadmiral.

Many shadow accounts in UK banks have been used since the 70s for Albanian dictators...

What you see here are the slaves

that mine monopolies are creating
in Albania with Chinese brokers
paying offshore accounts.

Electrical system enriching people

in the balkans while robbing the
population...there are only 5 companies one in Greece one in Serbia,
and three in Albania who profit
from 1-5 million USD a day? Poverty why?

Working for the working families

and the young generation.
Community Organizers at its best
With the right support everything is
possible in America.True common
American fighters...

Another major project in

Albania on how to rob the
World Bank...thats the
only way how to launder
funds...

Why did he die?

Vote 2016 in USA for a Democracy for the
Future of the youth and the social programs
that keep people alive.

KRYEMINISTRATE GREQISE ME ORIGJINE SHQIPTARE

Pushtoi ishujt Limons,
Tenedos, Tasos, Samothraqit, Psara dhe Mitilini.
Mundi flotn turke n
dhjetor t vitit 1912 dhe
n janar 1913.
M 1915 u zgjodh ministr i Marins dhe m
1916 antar i Treshes
arvanitase Venizellos,
Danglliu, Kundurioti q
drejtonte lvizjen m
1917, dhe u b ministr i
Marins. M 1920 u b
mkmbsi i mbretit t
Greqis dhe m 1923 u b
Kryetar i par i Republiks Greqis deri
m1926. N vitin 1926 u

zgjodh Kryetar i Republiks Greke arvanitasi

tjetr Teodoros Pangallos. N vitin 1929 u
rizgjodh prsri Kryetar i
Republiks s Greqis
dhe dha dorheqjen pr
shkaqe shndetsore n
dhjetor t vitit 1929.
Vdiq m 1935 n Faliro
t Greqis.
6.- Petro VULGARI
(1884-1957) lindi n
ishullin e Hidrs m
1884. Ishte oficer i
Marins n Luftrat
Ballkanike dhe mik i
ngusht i Pavlo Kunduriotit. U b n periudhn

1926-1935, komandant i prgjithshm i aviacionit t marins, komandant i bazs s nndetsve dhe

m von atashe ushtarak n Ankara
t Turqis. U b ministr i Aviacionit n Qeverin e Lindjes s
Mesme, dhe nga 8-4-1945 e deri m
17-10-1945 u b kryeministr i
Greqis. Nuk pranoi kurr
shprblimet pr detyrn si kryeministr. Ai vdiq n Athin m 1957.
7.- Diomidh QIRIAKO (18111869) lindi n ishullin e Specas n
vitin 1811. Familja Qiriako i dha
shum Kryengritjes t 1821. Vllai i
tij, Jani Qiriako ishte nnadmiral i
flots s ishullit t Specas dhe u vra
n luftn e Mesollogjis.
Diomidhi studioi pr drejtsi n

Universitetin e Pizs dhe

t Parisit. M 1835 u b
prokuror i Gjyqit t
Shkalls s Par. N vitin
1840 u zgjodh i plot
fuqishm i ishullit t
Specas. Ishte redaktori
kryesor i Kushtetuts t
vitit 1843 dhe qysh nga
viti 1851 ishte profesor i
s Drejts Kushtetuese.
Ishte ministr i Fes dhe
Arsimit Publik, dhe m 18
-3-1863 deri 29-4-1863
ishte kryeministr i
Greqis. Vdiq n Itali n
vitin 1869.
8.- Emanuil REPILI (1863
-1924) lindi m 1863 n

Kranidhi. Studioi pr
drejtsi dhe u muar
dhe me gazetari. Ishte
kryeredaktor i
gazets Akropol
dhe ishte artikullshkruesi special pr
m se nj dekad. U
b ministr i Jashtm
m 1910 dhe m
1913, n krah t
kryeministrit Elefterios Venizellos. Ai
mori administrimin e
prgjithshm dhe
organizimin e
Greqis s Veriut. N
vitin 1925 u zgjodh
ministr i Ekonomis

dhe m 1916 ministr i Punve t

Jashtme dhe nnkryetar i qeveris.
Si ministr i Jashtm prpunoi dhe
arriti t votohet ligji pr Bashkit
dhe Komunat q tregonte sistemin
e drejtimit t bashkive dhe komunave. U zgjodh kryeministr m
21-8-1917 deri 28-8-1917, dhe
nga 19-10-1917deri 3-1-1918.
Vdiq n Kranidhi m 1924.
9.- Aleksandr KORIZI (18851941) lindi m 1885 n ishullin e
Poros. Studioi pr Drejtsi dhe n
vitin 1903 u emrua nnpuns n
Bankn Kombtare Greke. U b
drejtor i ksaj banke m 1921 dhe
nndrejtor i saj m 1928. N vitin
1929 krijoi Bankn Bujqsore dhe
ishte i pari drejtor i saj. M 1936 u
b ministr i Komunikacionit dhe

V o l u m e

7 ,

I ss u e

1 8

P a g e

Shqiptaret ne Kosove nga te tere anet per te mbrojtur te drejtat e tyre

Escobar of Europe Ilir Meta building a drug empire!!!Children in misery in Albania 2016 why?

KRYEMINISTRATE GREQISE ME ORIGJINE SHQIPTARE

m 1939 u b prsri
drejtor i Banks
Kombtare Greke. Me
vdekjen e kryeministrit
Metaksait n janar t vitit
1941, kur askush nuk
ndrmerrte qeverisjen e
Greqis, mori detyrn e
kryeministrit m 19-11941, dhe m 18 prill
1941, pas nj mbledhje t
vshtir t Kshillit t
Ministrave, kur u kthye n
shtpi, vrau vehten.
10.- Kio XhAVELl
(1801-1855), n ssht
m i rndsishmi i fisit t
madh Suljot t Xhavellave, sht gjithse si,
m i rndsishmi i Xhavellave q morn pjes n

Revolucionin e 1821.
Xhavella m i
rndsishm cilsohet
Fotoja, pr t cilin Kollokotroni thoshte: Marko
Boari nuk kapej, por
Fotoja ishte prsosmria.
Kio Xhavella u rrit n
Kofuz, ku ishin shprngulur suljott pas pushtimit t Sulit nga Ali
Pasha. M 1820
rikthehet n Sul pas
marrveshjes t suljotve
me Aliun dhe shpallet
kapedan n moshn 19
vje. Shkonte n Itali me
detyr t siguronte
municione, por kur u
kthye, Ali Pasha ishte
vrar dhe suljott, u

shkuln prse dyti nga Suli prej

turqve t Sulltanit. Xhavella shkon
n Etolakanani dhe merr pjes n t
gjitha betejat e rrethins, qoft nn
komandn e Marko Boarit qoft
dhe vetm. Kur Gjeorgji Karaiskaqi
u b kryegjeneral i Rumelis, Kio
Xhavella me suljott e ndoqn pas,
pavarsisht nga kundrshtimet
fillestare. M 1835 mbreti Othon e
bri nngjeneral dhe Mbikqyrs i
Prgjithshm i Ushtris dhe adjutant
t vet. Kio Xhavella shrbeu si
prokuror, kryegjeneral pas vdekjes
s Karaiskaqit, ministr i mbrojtjes
m 1844. M 1847-1848 ishte
kryeministr. Vdiq m 1855 n
Mesologgji.
Sot pjestart e fisit t Xhavellave i
kemi n Shqipri, Greqi, ShBA dhe
Australi. Ata q jetojn n Shqipri

e kan ndryshuar
mbiemrin nga Xhavella n
Tasho. Trashgimtart e
fisit t Xhavellave do 6
gusht mblidhen n
Melesin n kishn e Shn
Sotirit ku festojn s
bashku dhe kujtuar t
part e tyre. Xhavellasit
kan qen pjestar edhe
t gards s Sknderbeut.
Jonani Teodor Kolokotroni (1804-1868) lindi m
1804 n Zakintho. Q n
mosh t re 17 vjeare
mori pjes n kryengritjen
kundra turqve. Mori pjes
n disa beteja t mdha
pr lirimin e Greqis si
n Tripoli, Navplio, dhe
luftoi prkrah arvanitasit

Gjeorgjio Karaiskaqit
deri n vrasjen e tij.
Pas ksaj Joani u
kthye n Peloponezi
pr t luftuar edhe aty
kundra turqve. Ishte
mik i arvanitasit tjetr
Joani Kapodistris
dhe u burgos m
von nga kundrshtart politik q
kundrshtoni ardhjen
e mbretit Otton. N
vitin 1836, kur
Greqin e udhhiqte
mbreti Otton ishte
gjeneralmajor i
ushtris s tij.
U zgjodh Kryeministr i Greqis n
vitin 1862 dhe luftoi

pr t mbrojtur mbretin Otton t cilt

kundrshtart politik donin ta rrzonin
nga pushteti. Me largimin e mbretit
Otton nga fronti mbretror u largua pr
n Itali. U rikthye n Greqi pas ardhjes
t mbretit Gjeorgjit t Par. Vdiq m 20
maj 1868.

P a g e

O u r

W o r d s

ENKELEJD GURABARDHI Gzuar ditn e puntorve !

ENKELEJD GURABARDHI
Gzuar ditn e puntorve !
"Nga ferri i te varferve eshte bere parajsa
e te pasurve..." Viktor Hugo
Minatort e vegjl t Bulqizs q jan t
hapur ndaj vdekjesBulqiza, aty ku fjala
fmij ka humbur kuptimin e saj
T gjith kan dgjuar pr qytetin verilindor t Bulqizs, apo t njohur ndryshe
si qyteti i thesarit. Qytet q prodhon
mijra ton krom dhe pasuron gjysmn e
bots, por q n fakt vet po shuhet dhe
rrnohet do dit dhe m shum, po e
mbyt pak nga pak varfria ekstreme.
T burrrohesh para kohe
Kjo shprehje mund tju duket paksa pa
kuptim , por kuptimin e plot e merr kur

takon Endrin, nj djal 13 vjear, q mban

nj emr t bukur, por q emri e humbet
krejtsisht kuptimin kur ti e shikon se
far pune po bn dhe sesa e rnd sht
jeta e tij. Endrin e gjejm tek pirgu i madh
e gurve t kromit, aty ku bashk me t
ndodhen edhe shum fmij t tjer t
moshave t ndryshme, gra , vajza, pleq e
plaka, t cilt nuk lejohen t hyjn e t
punojn n galerit e miniers, por ata ju
bjn karshillt tuneleve t errta duke
grmuar n pirgjet e mdha t gurve t
kromit, pr t fituar nj grusht me para.
Ndalemi t bisedojm pak me Endrin
megjithse duket se sht fjalpak, por kjo
nuk e pengon aspak at t na hedh nj
vshtrim t ftoht nga koka tek kmbt,

sikur donte t na lexonte do mendim

tonin. E pyesim sa vje sht dhe pse nuk
ka vajtur n shkoll, sepse n baz t ors
e cila ishte rreth 12-30 ai duhet t ishte
ende n msim, pr t mos e fyer e pyesim
se mos ndoshta sot ka mbaruar m hert.
Prerazi na e kthen se nuk ka shkuar n
shkoll. Pa u menduar gjat e pyesim,
Pse? Endri na hedh edhe nj vshtrim
tjetr, por kt her thers, sikur donte t
na thoshte se nse doni t talleni shkoni
diku tjetr. Pa dashur ta mrzisnim m
shum i krkojm t ulet dhe t pushoj
pak me n. Nuk bn z, ulet dhe na ndiqte
me syt mendueshm do lvizje q
bnim. Un pr t hyr n bised i them se
kam nj djal gati n mosh t tij. E pyes

sa fmije jan n shtpi dhe me k jeton. Ashtu

i qet me prgjigjet se jan tre fmije, dy
vllezr dhe nj motr, t cilt jan m t
vegjl se ai. Babai punonte n minier, por
konsumonte shum alkool duke jua br edhe
m t vshtir jetn, ndrsa nna prpiqej t
punonte ku t mundte pr t siguruar edhe ajo
ndonj lek megjithse ishte e smur. Endri na
tha se nuk shkonte rregullisht n shkoll, sepse
duhej t punonte pr t siguruar ndonj lek,
shtpia e tyre sht e varfr dhe ka nevoj pr
shum gjra, por m shum kan nevoj pr
buk. Dua t ndihmoj mamin, e cila lodhet
shum, kur t rritem dua t iki q ktu, por
mamin do ta marr me vete, thot 13 vjeari,
duke ln t kuptohej se pr t atin nuk
shqetsohej shum pasi dhe ai duket se i kishte

Biggest Heist on private land continues to

happen in Albania...How can they, the Albanian politicians sell someone elses land??

Letra q po thyen rrjetin, Edmond Tupja i shkruan t birit

primisht kt lutje njerzore Fatit,
Rastsis, Natyrs apo Zotit, pak
rndesi ka: O Ti, i Mistershmi, i
Gjithpushtetshmi, i Pashmangshmi!
Shroje Gesin tim t pafajshm! Nuk t
krkoj, nuk t prgjrohem ta bsh
gjeni, apo talent, jo, bje thjesht normal, a m dgjon, a m kupton, thjesht
N-O-R-M-A-L, si shumica e fmijve
t ksaj bote, t ksaj jete! Bje normal
q ai t jet t paktn i zoti i vetes, t
arrije t mbijetoje edhe kur t gjendet
prfundimisht vetm pas vdekjes s
prindrve te tij. Plotsoma kt dshir
dhe jam gati t ta fal jetn time!
T ta fal jetn time? Kjo do t ishte
fare e thjesht pr mua, madje do te

ishte dika parajsore, sepse TI e di, pr mua

prtejvdekja, pra, pavdeksia, sht zinxhiri
i trashgimtarve: Gesi njeri normal, i biri
ose e bija e Gesit, nipat e mbresat e Gesit e
keshtu, nga hallka n hallk, deri sa t ket
jet mbi rruzullin ton toksor. Ather,
bm q t vuaj tmerrsisht, q t gjitha
smundjet m t llahtarshme t bots t
bien mbi mua- sid, lebr, Alzheimer,
kancer, skizofreni, delirium tremens etj.,
etj. njra me e mynxyrshme se tjetra, dhe
un t jetoj duke vuajtur, duke lnguar,
duke u prplitur njkohsisht si n nnt
rratht e Ferrit te Dantes dhe duke kaluar
nga njra tortur n tjetrn, vetm e vetm
q Gesi t bhet normal, a m dgjon,
NORMAL!. /Living

Akullnaj e prvluar.
Ti je lnda ime e lnduar
Brenda shpirtit t shprbr,

Ti je kryqi im i ndritur,

Brenda zemrs s zemruar,

Bukuria e burgosur,

Brenda ndrrs plot me rr.

Mrekullia e paarritur
Ankthi im i prsosur

Ti je knga gryk prer,

Shija ime e shituar,
Mjalti im i pandrprer

EDMOND ARIZAJ MORALI PA MORAL I ARTAN LAMES

EDMOND ARIZAJ
MORALI PA MORAL I ARTAN
LAMES
Artan Lame po bnte moral.
Kishte marr rolin e njeriut q kishte
vizituar Zotin n at pak koh q
ndenji matan (dhe gzojm q u
kthye pr fmijt), dhe ky takim e
kishte ndryshuar, e kishte kthjelluar, e
kishte shpirtruar, e kishte shndrruar
n nj budist.
Fliste pr jetn q sht e shkurtr. Pr
parat q nuk duhen mbledhur se nuk
kan duhen. Pr pushtetarin(ta ket
me dik n veanti?!) q ngjitet e
ngjitet, por edhe do zbres nj dit.
Fliste pr moral, pr parime, pr shpirt,
pr dashuri Po po. Kur sheh fijen e
jets gati n t kputur, patjetr q ke

refleksionet e tua.
Por pa mendo zoti Lam: far refleksionesh mund t ken ata q nuk kan
mundsi si ty t paguajn mijra euro pr
tu kuruar n nj spital privat dhe presin q
refleksionet ti ndajn ve me t
Madhrishmin?
far refleksionesh mund t ken ata q
prej moshs 35-vje krkonin pronat, e q
sot n moshn 60 vjec t shohin ty q
shprndan flet legalizimesh si S-t e
dikurshme n aksione.
Flet dhe moralizon shum zoti Lam, por
nuk krkon ndjes: Ke tre vjet q nuk e ke
prmendur shabantapin.
Sepse je ti n kmb t tij. Ke tre vjet q
st kemi dgjuar t cicrosh tek Fevziu, do
kesh qen shum i zn me legalizimet
besoj.

shoqatave t fmijve e shtpive t Zotit.

Ke tre vjet q ske mbrojtur nj vepr n
Shqipri. Ke tre vjet q sje ndjer pr pyjet
q u zhdukn n Shqipri, kur dikur gdhiheshe e ngryseshe tek parku pr dhjet
pem.
Na flet pr shpirtra, qiej e Perndi, por
harron ata q i prdore sa m ska dikur, t
varfrit, mijra e qindra mijra t varfr.
Harrove mijra e qindra mijra socialist.
Sigurisht kta do ti harroje, sepse ti nuk je
socialist. Ashtu si shum t tjer si ty.
Sepse socialistt nuk tradhtojn edhe kur i
tradhton. Zhgnjehen, por nuk tregohen t
pabes, t t han pas shpine, si po hedh ti
vickla sot ndaj Rams.

Sot bn moral gjith Shqipria e m tutje, sepse

kan sy, vesh e mendje, kan dhe lkur ku po
provojn arritjet e asaj ka predikoje ti dikur.
Ti mund t jesh nj i penduar, por kjo nuk t
lan. Pr far parimesh t larta ti sot flet me
figura letrare kundr njeriut q t mbajti afr, t
ngriti e t shprbleu? Ky nuk sht moral. Kjo
sht mosmirnjohje.
Njerzit q ndrrojn lkurn si gjarpri, jan
ata me t rrezikshmit. E ktu nuk hyn as Zoti, e
as brazda e jets. sht thjesht shtje karakteri. Ke, apo nuk ke. T tjerat jan hipokrizi.
Dhe besoj, jemi t ngopur me hipokrizi.
Nga Edmond Arizaj.

Nuk mund t bsh moral zoti Lam pa

krkuar nj ndjes, pa hequr dor nga posti,
pa dhuruar ndopak nga pasuria jote

V o l u m e

7 ,

I ss u e

1 8

P a g e

ENKELEJD GURABARDHI Gzuar ditn e puntorve !

ln pas dore.
00bulcize3Endri punonte n pirgun
e gurve t kromit gati 4-5 or n
dit dhe kishte raste kur fitonte edhe
10 mij lek t vjetra n dit. Ai na
tha se jo gjithmon arrin t gjesh
krom aq sa duhet, ka shum
puntore ktu dhe nuk ka shum
gur kromi. T habit fakti sesi ai 13
vjear sht br nj mjeshtr n
njohjen e gurit t kromit, e dallon

m t parn dhe nuk lodhet kot duke mbledhur gur

q nuk i duhen. N fillim nuk e njihja kromin dhe
lodhesha duke mbushur kovat me gur q nuk ishin
krom, tani e kam m t thjesht e di cili sht guri i
muar dhe kush m bn pun mua, na thot Endri.
Largohemi prej tij, pa ditur se far ti themi, por ai
e di se shum si ne do t shkojn e do ta takojn, do
ikin t mbushur me dhimbje dhe dhembshuri prej tij
dhe shokve t tij, por asnjri nuk do ti jap fund
dhimbjes s tij.

Institucionet shtetrore
Gjat vizits son n Bulqiz, krkojm t
zhvillojm edhe nj takim me zyrtar t
lart t qytetit, trokasim n dyert e bashkis,
por pr fatin ton t keq Kryetari i Bashkis
z. Myfit Durii nuk ndodhej aty, ai ishte me
shrbim n kryeqytet dhe askush nga
vartsit e tij nuk pranonte t bisedonte me
ne. Krkonim nj informacion zyrtar sesa
fmije nuk e frekuentojn rregullisht

shkolln dhe a ka bashkia informacion pr ata

t rinj apo puntor q punojn n galerit e
miniers dhe nuk jan t siguruar? far
masash merr shteti pr t luftuar informalitetin
n kt qytet, por askush nuk na tha asgj. T
gjith largoheshin dhe mjaftoheshin m frazn
kryetari nuk sht ktu. Hajdeni nesr kur ai t
kthehet n zyr. Largohemi, por ju premtojm
se do t kthehemi srish pr t marr informacionin q donim.

ENKELEJD GURABARDHI Gzuar ditn e puntorve !

Nga Eva Gj.
Minatort e vegjl t Bulqizs q
jan t hapur ndaj vdekjes ..
Vdekje, mjerim dhe fmij n
industrin minerare shqiptare
Nj udhtim n mjerimin dhe skamjen q t ofrojn minierat e Bulqizs, ku dhe fmijt duhet t
punojn pr t siguruar bukn e
gojs. Ju prcjellim reportazhin, ku
t vrtetat trondisin gjithknd.
Violeta Koi sht 23 vje dhe
karroca e saj e dors sapo sht
thyer. Gjat pjess tjetr t dits ajo
duhet t mbaj n shpin thast me
gur kromi. Ajo sht shtatzn n
muajin e gjasht.
Mjeku m thot se nuk duhet t
punoj, por far mundsish t tjera
kam, pyet ajo. Pr shum njerz n
Bulqiz, nj qytet gri dhe i pluhurusor rreth katr or n verilindje t
kryeqytetit shqiptar, Tiran, gjithka

sht mbijetes. Nuk ka shum pun n dispozicion

dhe ti duhet t bsh at q t del prpara.
Nj mundsi pr pun sht jasht minierave t
kromit t qytetit, mbi grumbujt e gurve q jan
nxjerr kur sht grmuar pr galerit e reja. Duke
krkuar mes ktyre gurve, Koi dhe puntort e
tjer thon se mund t fitojn 3 deri n 4 dollar n
nj dit t mir, transmeton BW.
Mund t marrim rreth 40 lek pr do kilogram
krom t pastr q mbledhim, thot Shpend Lloshi,
8 vje, q sht i zn duke krkuar mes gurve pr
mineralin e zi. Dikur nj qytet minerar n lulzim,
Bulqiza ka posht nj nga rezervat m t mdha t
kromit n bot. Q kur sht hapur pr her t par
n fundt t viteve 40, kjo minier ka nxjerr rreth
18 milion ton krom, nj metal i rndsishm n
prodhimin e elikut inoks.
Kjo ka qen shtylla kurrizore e ekonomis shqiptare
gjat gjysm shekullit t regjimit komunist. Sot
puna nuk sht si m par, por siprmarrjet private
srish nxjerrin mineralin e muar, duke grmuar
gjithmon e m thell n tok dhe duke hapur galeri
t reja.

Albchrome, n pronsi t oligarkut shqiptar,

Samir Mane, sht nj pundhns i madh
n qytet. Krahas ktyre siprmarrjeve t
mdha, ka edhe nj tjetr industri minerare,
ajo informale, duke shtrydhur ndonj fitim
nga galerit e vjetra t braktisura apo nga
grumbujt e grurve t nxjerr nga minierat.
Ktu punojn njerz si Koi dhe Lloshi.
Edhe pse sht von pasdite, Lloshi nuk
duket i lodhur. Babai i tij, Guri, 37 vje,
sht nj minator profesionist, por kur e ka
pushim, del e punon me djalin.
Nuk jam i shqetsuar pr djalin, thot ai,
duke i prkdhelur flokt me dashuri. Nj
tjetr djalosh, q nuk do ta thot emrin e tij,
shprehet se punon ktu q kur ka qen 9
vje. Tani sht 16 vje. Ai duket shum m
keq se Lloshi nga veshja.
Qndrova n shkoll n vitet e para, por
m pas nisa t punoj me koh t plot pr t
fituar para, thot ai.N nj dit t veant,
ka t paktn 50 njerz q punojn ktu,
shumica e tyre fmij, po kaq t vegjl sa

Lloshi. Nj prej tyre, nj djal disi m i madh, i

veshur me nj bluz t kuqe dhe i gzuar n
fytyr, nuk e ka gishtin e madh n dorn e
djatht. Aksidentet jan t zakonshme. Dy vjet
m par nj djal i ri vdiq kur u shemb nj
grumbull gursh, duke e zn posht.
Njerzit, pr t cilt punojn kta fmij, quhen
nga vendasit pirat. Ata jan biznesmen
vendas, q kan marr koncesione pr t
nxjerr dhe eksportuar krom. Ata e blejn
mineralin nga fmijt pr pak lek dhe m pas
e drgojn jasht, kryesisht n Kin.
Kta tajkun t minierave nuk kan prgjegjsi
pr puntort e tyre dhe shpesh prfshihen n t
tjera aktivitete t paligjshme. Ata luftojn me
njri- tjetrin pr t kontrolluar kt biznes. Nj
muaj prpara se t vizitoja Bulqizn, nj nga
piratt u vra.
Gjin Nica, 35 vje, po udhtonte me motoikletn e tij Yamaha n rrethinat e Tirans kur
iu b prit dhe u vra me nj automatik. Nica
dyshohej se ishte prfshir n vrasjen e dy
rivalve t kromit n Bulqiz, njrit n janar

N Berlin, Kodi Manuscrit i ndriuar q fikson zanafilln e historiografis shqiptare

N Berlin, Kodi Manuscrit i
ndriuar q fikson zanafilln e
historiografis shqiptare
Ilia S. Karanxha Ilia S. Karanxha
Si fillime t historiografis moderne
shqiptare deri m sot konsideronim
veprat De Obsidione Scodrensi
(1504) e Historia de Vita et gestis
Scanderbegi Epirotarum princips (1522) t cilat s bashku kan
prfaqsuar monumentet e para t
kulturs e identitetit shqiptar e n t
njjtn koh gurin themeltar n
historiografin shqiptare. Mirpo
duke mos njohur autorin e vrtet t
ktyre veprave gjithka fillonte dhe
mbaronte aty. Me shum t paditura
dhe me dhjetra hamendesime q
linin pa nj shpjegim racional edhe
fakte elementare. I ashtuqojturi
Marin Barleti na paraqitej m
shum si nj enigm se sa si nj
person historik i bots reale.
N kushtet e reja t zbulimeve
albanollogjike krijohen mundsira
m t mdha e krejt t ndryshme
pr hulumtime t reja dhe fillimet
e historiografis shqiptare rimarin
nj dimension t ri. Nj dimension
m realist dhe m evropian t lidhur
ngusht me zhvillimet humanistike
t kohs.
Minj-Xshtyp Beikemi prezanton
veprn para dozhes Agostino Barbarigo f. 1v.
N filologjin evropiane u injorua
deklarata e P. Giovios(1546) q
njihte si autor t Historis s Sknderbeut Beikemin dhe u paraplqye

studimi i A. Zenos(1753) q krijoi artificialisht

figurn e Barletit si nj person i ndryshm nga
Beikemi. Pr pes shekuj me radh mbeti i
panjohur dedikimi monumental q humanisti shqiptar Luka Ulqinaku i bnte Marin Beikemit qysh m
1519 ku e cilsonte at si nj Baba shum i nderuar i kombit. (I. Karanxha:Luka Ulqinaku. Nj
dedikim munumental pr Marin Beikemin.Rilindasi Sup. 26.III.2016) E n fakt babai i
vrtet i kombit shqiptar sot mbetet vetm Marin
Beikemi. Koha tregoi se rrugt e ndrmjetme apo
t ndryshme jan t gjitha pa asnj prespektiv q
degjenerojn n nj fars megallomane me karakter
antikombtar.
Duke ndjekur hapat e formimit kulturor t ktij
humanisti gjejm aktivizimin e tij qysh n mosh
t re kur mban n publik dhe para autoriteteve
veneciane fjalime retorike. Kto fjalime kan
karakter lavdrues pr jetn dhe bmat e ktyre
npunsve t lart q krahasohen sipas rastit, e
sipas zakonit t kohs, her me figura mitollogjike,
her biblike e her her me figura e heronj t
shquar t antikitetit. Nuk mungojn ekzagjerimet
por nuk mungon t flas edhe pr ngjarjet e
Shqipris pr luftn madhore t Shkodrs, pr
trimrin e besnikrin e shkodranve, pr qndresn heroike kundra perandoris m agresive t
kohs, pr nevojat dhe fatin e emigrantve q kishin
mbritur n Vendik dhe q prisnin ndihm e mbshtetje nga Serenisima. Nuk nguron t flas n kto
fjalime pr jetn e vet, pr fatin e familjes s tij
dhe pr nevojat e ngutshme pr mbijets. Praktikisht fillon t hedh hapat e para n shkrimin e
historiografis shqiptare, fillon t interesohet pr
ngjarjet e afrta e t largta t ndodhura n Shqipri,
t shkruaj pr t shkuarn e lavdishme, pr situartn e momentit si individ apo n emr t gjith
komunitetit shqiptar edhe pr gjndjen dhe nevojat e
tyre. Nga nj fjalim panagjerik tek tjetri do t
arinim deri tek vepra e mirnjohur Rrethimi i

Shkodrs bile edhe pas botimit t saj n

Breshia ku bnte profesorin nuk do mungonte tu fliste nxnsve t tij pr lavdin e
qytetit t Shkodrs. Fill pas botimeve mbi
kt ngjarej do ti dedikohej pr vite me
rradh historis t Skndrbeut deri sa t
arinte m 1522 n botimin monumental q
njohim sot apo n pregatitje t varianteve
m t shkurtura q do t vidheshin nga
niprit e Pal ngjllit. (I. Karanxha: Gjeneza
e nj vepre dhe shtrembrimi i historiografis shqiptare n shek. XVI. Zemra
Shqiptare 1.XI.2015. )
Ja pra n kt shtjellim telegrafik pr
humanistin ton del qart se shum vite m
par se t dilnin veprat e siprprmndura
ishin hedhur hapat e para t historiografis
shqiptare. Trthorazi msohet se ai kishte
filluar t fliste n publik dhe para autoriteve
veneziane qysh nga viti 1484 por viti 1491
ose 1492 shnon nj moment kulmor n
jetn e Marin Beikemit. I dipllomuar ose
n prag t dipllomimit n t drejt kanonike
ai paraqitet me nj poem t gjat para
dozhes s Venedikut Agostino Barbarigo
(1419-1501, doxhe nga viti 1486). Nj
ngjarje e jashtzakonshme e rndsishme e
n t njtn koh nj nder i veant n jetn e
ktij t riu plot talent dhe erudicion. Prmbajtja e ksaj poeme q prmnd edhe luftn
e qndresn heroike t Shkodrs nuk sht
shum e ndryshme nga fjalimet e tjera
panagjeriste q folm edhe m sipr mirpo
kt ngjarje kaq t veant e t rndsishme t jets s tij para dozhes s Venedikut
ai do ta bnte t pavdekshm me nj kod
dorshkrim t ndriuar nga nj minjatur e
cila sot automatikisht mer nj vler t
dyfisht. Si embrioni i fillimeve t historiografis nga shqiptart por edhe si nj

dokumen viziv q e ka br t pavdekshm

momentin historik. E thn me termat moderne nj fotokronik pr piknisjen e historiografis shqiptare. Nj ngjarje e shnuar e
jets s Marin Beikemit shndrohet n mnyr
automatike nj ngjarje e shnuar pr mbar
popullin shqiptar, shndrohet automatikisht nj
pilastar i par i shkencs albanollogjike, i
kulturs dhe i artit shqiptar.
Pas argumetimeve pr portretin autentik t
Sknderbeut n kodin e ashtuqojturit Fenestella-s i cili zgjidhi pr shkencn albonollogjike
nj polemik gati shekullore(I. Karanxha:
Sknderbeu autentik dhe modeli i Roms
antike (de romanorum magistratibus) pr
mbretrin shqiptare. Milosao 21 nntor 2014(n rjet : Zemra Shqiptre 16.XI. 2014; Revista Drini, Tetova News) tani me kodin
dorshkrim t bilioteks shtetrore t Berlinit
shkenca albanollogjike pasurohet me nj
dokumet t rall i cili pasqyron n mnyr
vizive e autentike edhe aktin e par t fillimit
t historiografis shqiptare. N t njjtn koh
kto minjatura e ndonj aplikim tjetr (I.
Karanxha: Nga Sknderbeu tek Giorgone e
Leonardo da Vinci. Gazeta Dielli 5.VI. 2011 )
duhet ti konsiderojm edhe si fillimet e artit
rilindas shqiptar. Kto ishin shkndijat e para
t daljes nga mesjeta t cilat u shojtn nn
terrorin e terrin shekullor t Perandoris
Otomane.
Shtyp-becik 02 Fillimi i poems i ndriuar nga
zbukurime floreale f. 2r.
Dy fjal pr poemn e Beikemit dhe dy
kodet dorshkrim.
Poemn e vet Beikemi e ka mbajtur para
dozhes Agostino Barbarigo aty nga vitit 1491
ose fillimi i vitit 1492. Ai e prmnd kt

P a g e

O u r

W o r d s

N Berlin, Kodi Manuscrit i ndriuar q fikson zanafilln e historiografis shqiptare

oracion n shkrimet e tij t ciln e referon pr her
t par A. Zeno n formn: Orationes ad Serenissimo Venetorum Duces Augustinum Barbadicum
& Leonardum Laurentanum Principes...(A. Zeno :
Dissertazione vossiane1753, p. 419) mirpo nuk
gjen gjurm q oracionini pr Barbarigo-n t
ket par dritn e botimit.
Kjo prmndje e Zenos meret nga Cecil H.
Clough (DBI, 1970, vol. 7, pp 511-515 edhe n
rjet ) i cili n zrin pr Beikemin oracionin
mbi dozhen A. Barbarigo e fut mes mes veprave
t humbura t tij.
N fakt vepra nuk shkoj kurr n shtyp por mbeti
si dorshkrim jo nj por n dy kopje pra dy kode.
Ato ishin referuar nga Oscar Kristeller ( Iter
Italicorum vol. II, 1967, p. 247 (Kodi i Venetikut),
e vol. III 1983, p. 360 (Kodi i Berlinit)

Kodi i Berlinit : Marinus Becichemus Scodrensis ad Serenissimum et praestantissimum Principem

Augustinum Barbardicum illustrissimum venetorum Ducem (=Marin
Beikemi Shkodrani pr Princin
shum t Kthjellt e shum t
shklqyer Agostino Barbarigo dozhe
shum i famshm venezian)
(Staatsbibliothek zu Berlin
Preuischer Kulturbesitz (SBB-PK),
Ms. Ham. 69)
Prshkrimi i detajuar i ktij kodi
sht br pr her t par m 1966
nga Helmut Boese ( Die lateinischen
Handschriften der Sammlung Hamilton zu Berlin beschrieben von Helmut

Boese = Dorshkrimet latinisht t

koleksionit Hamilton t prshkruara nga
Helmut Boese -Wiesbaden Harrassowitz
1966, p. 36 )
shtypkap Kopertina e kodit dorshkrim.
Kodi ka prmasat 26.518.5cm, i shkrojtur mbi pergamen, sht i lidhur me
kapak dekorativ t praruar n qndr
t t cilve sht pikturar prsri me ar
stema e dozhes Agostinio Barbarigo. N
f. 1r gjendet titulli me grma t mdha t
praarura i cili sht i mbyllur n nj
korniz t kuqremt; f. 1v dedikimi i M.
Beikemit drejtuar dozhes ndodhet posht
minjaturs t ambientizuar n pallatin
dukal. Beikemi i veshur me petkat
priftrore i dorzon veprn e tij dozhes; f.

2r nis vet poema e ndriuar rreth e rotull

me zbukurime floreale. el poemn grma e
madhe O (O Scodrae infandos semper
miserate dolores)q sht ndriuar
gjithashtu me zbukurime ari e brnda saj
qendron Luani simbol i republiks t Shn
Markut ndrsa n pjesn e fundit t ksaj flete
takojm psri stemn e vet dozhes A.
Barbarigo.
Publikimi i plot i ktij kodi dorshkrim t
cilin e disponojm sot n variant integral
nga biblioteka berlineze do ti bashkangjitet
veprs s re dedikur humanistit Marin
Beikemi. N t njetn koh pr t nxjer n
pah vlerat historike e letrare t ksaj poeme
t rndsishme n zanafillat e historiografis
shqiptare sht n fazn prfundimtare

N Berlin, Kodi Manuscrit i ndriuar q fikson zanafilln e historiografis shqiptare

traskiptimi dhe prkthimi i plot i poems. E
gjitha kjo fal bashkpunimit e puns
kmbngulse e t muar t studiueses s shquar
italiane Dr Olimpia Gargano e cila qysh n hapat
e para t veprimtaris s saj publicitare me pasion
t veant dhe me rezultate t shklqyera i sht
dedikur shkencs albanollogjike.(Shih: Gzim
Llojdia: Studiuesja Olimpia Gargano dhe poema
epike. Telegraf 7.III.2016. Idem:Shqipria e
Eprme e Edith Durhamit prkthehet n Itali.
Gazeta Standart 27.IV.2016, Dielli 28.IV.2016 )
Prfitojm nga rasti n kt shkrim ti drgojm
edhe publikisht falenderimet m t sinqerta
doktoreshs Gargano e cila bujarisht nuk mun-

goi t ofronte kontributin e saj edhe

n kt sektor t rndsishm t
historiografis shqiptare.
Jemi n pragun e jubilejve t
mdhenj pr historin e kulturn
shqiptare t cilat m 2018 na bie t
rikujtojm si 550 vjetorin e vdekjes t
Sknderbeut e po ashtu, si asnjher
deri m sot, edhe 550-vjetorin e
lindjes t Marin Beikemit (alias
Barleti). Dy vigan q qndrojn n
themelet e historis, identitetit,
kulturs dhe shtetformimit shqiptar.
T nj historie, t nj identieti e t

nj kulture q i ka rnjt e veta n

rilindjen evropiane. Serioziteti dhe angazhimi i institucioneve t ndryshme shqiptare brenda dhe jasht kufijve shtetror
shpresojm dhe urojm t mos mungoj.
Kodi i Venedikut: Marinus Becichemus
Scodrensis ad Serenissimum ecc.
(Titulli si m sipr) (Bib. Nazionale
Marciana -Venezia (Lat.Class XIV, cod
173 (4574)
Titulli i veprs paraqitet psri i mbyllur
brenda nj kornize dhe dekoracionet jan
shum t thjeshta e t varfra. Dedikimi i
Beikemit n f. 1v shte vendosur poshte

stems s dozhes A. Barbarigo q mbetet i

vetmi zbukurim ikonografik i kodit. Ky kod
duket si nj kopje e primitive e kodit t
Berlinit. Ai sht publikuar s fundi si
faksimile nga L. Nadin (Migrazione e integrazioneRoma 2008, ff. 207-223) me pretendimin e rigjetjes t nj vepre t humbur
meqnse Cecil H. Clough n DBI, 1970,
si e prmndm m lart, e kishte paraqitur si
t till. Poema komentohet prej saj si nj
krijim skolaresk q imiton vargun virgjilian
e trsin e poems e konsideron si nj
mashtrim letrar. Nj konsiderat jo e sakt e
mosbesuese pr veprimtarin krijuese t

N Berlin, Kodi Manuscrit i ndriuar q fikson zanafilln e historiografis shqiptare

shqiptarve. Opinjone t ngjashme do
ti gjejm t prsriten nga kjo studiuese edhe n vepra Shqipria e Rigjetur(2012) kur i duhet t komentoj
jetn dhe veprat e t ashtuqojturit
Marin Barleti.

dozhes Agostino Barbarigo aty nga vitit

1491 ose e shumta e shumta aty nga fillimi
i vitit 1492 vit n t cilin ai u largua pr
n Raguza. Kuptohet q n momentin e
prezantimit ai kishte gati poemn por
kjo gj nuk mund t thuhet me siguri edhe
pr kodin. Ai mund t ishte pregatitur si
Shtyp-FRSP-01 Titulli i poems
para ksaj date po ashtu edhe mbas ksaj
(frontespizio) f. 1r.
date.
Disa probleme kodikollogjike e
Boese q na ka ln prshkrimin e kodit
ikonografike.
berlinez e jep at si nj krijim t fundshekullit t XV por nuk flet pr poemn
Problemi i par sht shtja e datimit ndrsa L. Nadin nuk flet fare pr kodin
t poems si nj krijim letrar dhe i
venezian por vetm pr poemn q e
pregatitjes s kodit si nj vepr
konsideron si nj krijim t periudhs
prkujtimore. Lidhur ngusht me kto rinore.
shtje sht edhe prcaktimi i auten- N se kemi parasysh koston e lart q
ticiteteit t personave t protretizuar n duhej pr pregatitjen e nj kodi me minkodi berlinez.
jatura dhe t lidhur me kapak t dekoruar
Duke ndjekur nga afr jetn e
del e vshtir t mendohet q Beikemi
Beikemit e kemi par si nj variant t n moshn e tij rinore ti kishte pasur kto
mundshm q ai t jet prezatuar para
mundsi financiare. Bie n sy cilsia e

dobt nga pikpamja artistike e minjaturs

dhe ky fakt t bn t mendosh pr nj
kosto m t vogl. Sidoqoft problemi i
datimit t kodit mbetet nj shtje e hapur
pr hulumtime m t detajuara n kontekstin e prodhimtaris kodikollogjike t n
fundshekullin e XV dhe n fillim t shkek
XVI.
Prsa i prket shtjes t autenticitetit t
personave t portretizuar me gjith
dobsin e minjaturs afrimiteti i portretizimit t dozhes Agostino Barbarigo
me imazhin e tij t vrtet q dokumetohet
nga shum portrete t kohs ose t m
vonshme nga artistt me t shquar t
kohs (G. Bellini, M. Basaiti, P. Veronesi, medalja me portretin e dozhes etej. )
mbetet i pa kundrshtuar. N kt pik pr
paralelizm mund t themi se edhe figura
e Beikemit si nj protagonist i
drejtprderjt i ngjarjes na trasmeton
imazhin e tij t vrtet. Kuptohet brenda

aftsive t kufizura artistike t minjaturistit.

Kur u botua vepra Historia e Skndrbeut ajo u
shoqrua me nj portret i cili nga historiografia shqiptare u konsiderua si portreti autentik i Marin Barletit
domethn Beikemit dhe sht i mirnjohur n
Shqipri n t gjitha publikimet e ndryshme q lidhen
me emrin e ktij humanisti.
N shkrime t mparshme(I. Karanxha : Cosiddetto
ritratto di Marlin Barleti, Paese nostro. Nr. 135, ,
shkurt, 2009, f. 17-18) por edhe n vepra: Barleti
apo Beikemi?(2010) argumetuam se ky portret nuk
kishte t bnte me imazhin e vrtet t autorit por
kishte qn nj portret simbolik q u prdor nga
Bernardino de Vitali edhe n publikime t autorve t
tjer. Sidoqoft gjetja e imazhit t humanistit shqiptar Marin Beikemi(Barleti) n minjatur do t jet
nj pik e sigurt referimi pr hulumtime
ikonografike n ambientet e artit rilindas venecian,
breshian apo padovan ku humanisti yn zhvilloi
veprimtarin e tij gati gjith jetn e vet.

FILIP BERDUFI ZRA-DSHMI LASHTSIE DHE AUTOKTONIE

FILIP BERDUFI
ZRA-DSHMI
LASHTSIE DHE
AUTOKTONIE
N Shpat
DSC_1034Thon
Zanat ktu rrin,
Pran burimeve,
Mes flladit t pyllit.
Vashave nur u japin.
Djemve trimrin,

Muzn poetve,
Pleqve urtsin.
ZRA-Dshmi
lashtsie dhe autoktonie
N kujtesn
popullore t shpatjanve vijn q nga
thellsit e shekujve
ballada t ndryshme.Disa nga kto

jan t njejta me
ato t trevave
fqinje apo t tr
Ballkanit,por ka
edhe t tilla q
jan si krijime apo
variante t
veanta dhe
karakteristike
vetm pr Shpatin.BalladaBesa e
Kostandinit
njihet si

Kostandini dhe
Doruntina,Kostandini e
Dhoqina,kurse
n Shpat njihet
siKostandini dhe
Zrza.Emri
Zrza sht
formuar nga emri
Zra me
prapashtesn
zvogluese dhe
prkdhelse -

za,karakteristik
kjo pr t folmen
e Shpatit. Emrin e
heroins s ballads Zrza e
gjejm edhe n
disa ballada e
kng t tjera t
folklorit t
Shpatit,duke i
dhn kuptimin
poetik bukuris e
fisnikris

shpirtrore t
gruas dhe vajzs
shpatjane,deri n
hyjnizimin e saj
n drejtim t
trimris dhe
ndershmris ,du
ke e br si burim
frymzimi pr
kngtart dhe
poett popullor.Studjuesi Jorgo
Panajoti n studi-

minshtje t
poezis
popullore(t
Shpatit),botuar n
Shpati i
Siprm(1987),nd
rmjet t tjerave
shkruan:
Karakteristik pr
poezin
shpatarake jan
edhe disa emra
poetik,emra q i

gjejm n shum kng pa

funksionin e tyre t mirfillt
gramatikor,por pr nj arsye
t nj tradite artistike.Ndr
keta emra,q, n fakt jan
dshmi t qarta lashtsie dhe
autoktonie,duket se m shum
autoritet kan Zra dhe
Kostandini.I gjejm keta emra
n vargje t tilla(q jan marr
nga kng t ndryshme):
Haj, na merr Zrzn me
pr,Thirri Zrza Zrzn-

V o l u m e

7 ,

I ss u e

1 8

P a g e

Largohet elitari Esat Stavileci

t: Largohet elitari Esat Stavileci
nt: Ishte pishtar i shkencave juridike. Qytetart e Kosovs do t
vazhdojn t jetojn e t msojn
nga shkrimet, librat e ligjratat e tij,
nga modestia dhe komunikimi
pragmatik e interkulturor

Njri nga intelektualt m

t respektuar, jo vetm n
Republikn e Kosovs,
por edhe n trojet e tjera
shqiptare dhe m gjer,
Akademik Esat Stavileci,
u nda nga jeta n moshn
73 vjeare. N t gjitha
MIGENA ARLLATI
funksionet q ushtroi n
Historin e kemi shum t hidhur
rreth 50 vjet t puns s tij
ndaj duhet t msojm prej saj!.
profesionale, ai dha
Kshtu kshillonte bashkvendsit e kontribut t dalluar pr
tij Esat Stavileci, kjo figur intelkombin ton dhe pr
ektuale elitare, me nj veprimtari
shoqrin n prgjithsi,
shum t pasur t formatit shkenpor mbi t gjitha do t
cor, i cili aktivitetin profesional
mbetet i paharruar
asnjher nuk e pa t shkputur nga kontributi i tij n shkencat
kontributi kombtar.
juridike dhe politike ku la
Teksa t dieln e shkuar, trupi i tij
nj mori veprash t
prcillej pr n banesn e fundit,
rndsishme, t cilat jan
Gjakova, qyteti ku lindi, e mori
vlersuar lart dhe nuk do
srish n vete birin e saj, duke i
t harrohen nga gjenerata
br vend mes personaliteteve t
t tra studentsh dhe
rrall.
studiuesish. Ishte njeriu q

u angazhua q do gjje
prreth tij ti falte drejtsi,
por nga ana tjetr argumentonte se e padrejta m e
madhe q bhet shpesh sht
vet jeta. Sillemi me padrejtsi ndaj jets. Gjysmn e
jets e prmbushim me
dshira e gjysmn tjetr me
paknaqsi pr mosprmbushjen e tyre, thoshte
Stavileci mes shum e shum
sentencave t arta e t
mirformuluara. Dinte t
gjente fjalt e duhura, pr t
na ln pa fjal tani pas ikjes
s tij t shpejt. Prve veprave t shumta, la pas krijime sintagmash dhe aforizmash me vlera t larta
edukative.
Vdekja e tij nuk konsiderohet
si humbje vetm pr familjen
dhe t afrmit, pasi nse

familjes do ti mungoj
afrsia e antarit t saj,
studentve do tju
mungojn udhzimet e
profesorit, urtia e tij, kurse
gjith t tjerve analizat e
holla e qndrimet e mprehta
t intelektualit q dijen
profesionale e ushtron
gjithmon n prputhje me
interesin publik. Institucionet m t larta t Kosovs,
duke nisur q nga kryetari i
Akademis s Shkencave
dhe Arteve t Kosovs
Hivzi Islami, Presidentja
Atifete Jahjaga, kryeministri Isa Mustafa, ministri i
Arsimit, Shkencs dhe
Teknologjis Arsim Bajrami, prfaqsues t shumt t
pushtetit qendror e lokal,
prfaqsues t subjekteve
politike, intelektual dhe

krijues t shumt, kan

respektuar familjen
Stavileci duke prcjell
akademikun Esat Stavileci
n banesn e fundit n
qytetin e tij t lindjes, n
Gjakov. Me nderime t
larta u organizuan Akademi
prkujtimore, pr t nderuar
kshtu figurn markante t
nj puntori t palodhur t
shkencs shqiptare, i cili
punoi pa u ndikuar kurr
nga interesat. T gjata ishin
rradht e kolegve, miqve
dhe mbar qytetarve q pr
or t tra e nderuan emrin
dhe veprn e tij n homazhet e organizuara n
Prishtin dhe Gjakov, nga
Akademia e Shkencave dhe
Arteve t Kosovs dhe nga
Kuvendi Komunal i Gjakovs. Kolegt e tij akade-

mik e cilsuan largimin nga

jeta t Stavilecit si nj humbje t madhe pr shoqrin
shqiptare, shkencn dhe
Akademin, pr kolegt dhe
miqt e shumt an e mban
Kosovs dhe trojeve shqiptare.
Ceremonia mortore e varrimit
t intelektualit, profesorit,
autorit t shum veprave Esat
Stavileci, u organizua n
vendlindjen e tij, n qytetin e
Gjakovs. Kryetarja e
Komuns s Gjakovs,
Mimoza Kusari Lila, lartsoi
figurn e tij si personalitet i
dijeve dhe kapaciteteve t
zgjeruara, me nj mendje e
hapur dhe konkrete, q jo
rrallher paraqiste dhe
paknaqsin e tij, duke sjell
ide s vepruari dhe ide t s
drejts pr t ardhmen.

Blood on the streets of Kavaje Albania.

What Now!!!
Second term for Elvis Rroshi, whats he doing for
the family!! Burg per vrasesit

FILIP BERDUFI SHPATI PR PAVARSIN (PJESA E DYTE)

zgjidhte pleqsin dhe kryeplakun,i cili
prfaqsonte fshatin me fshatrat e tjer
dhe me administratn shtetrore.Zgjedhjet
bheshin n do pes vjet dhe me ndrrivazhdim.
me.Zgjidheshin ata q kishin merita dhe
N 100 Vjetorin e shpalljes s Pavarsis s aftsi drejtuese dhe jo sipas moshs dhe
Atdheut edhe shpatarakt kan t tregojn pasuris.Si krahin zgjidheshin prfadhe kan pse t krenohen pr veprat e
qsues nga fshatra t ndryshme sipas
strgjyshrve t tyre n dobi t shtjes s
kritereve t zgjedhjeve n fshatra.Nuk
madhe t Pavarsis s Shqipris.Nga
ekzistonte organizimi n fise dhe bajraqe.
gojdhnat dhe nga burime historike
Pr pese shekuj me radh shpatarakt
msojm se kur u b beteja e Bushekut
kundrshtuan n forma t ndryshme
ndrmjet turqve dhe shpatarakve,asnjrs
pushtimin osman.Kshtu ata ishin t
pal nuk i buzqeshi fitorja.Ather Sulltani gatshm t rroknin armt pr tu liruar
tha:Feth ollmady,feth ollmandy(edhe u
nga pushtuesit,duke dhn fjaln e tyre me
pushtua,edhe su pushtua).Ushtria turke u
an t prfaqsuesve si:prift Gjon Gjinvendos n Bushek dhe nuk u fut dot n
dela,Dhimitri Protonotari,Marin
krahinn e Shpatit.Kshtu kjo krahin gjat Mashi,Andon Dorza,pleq e krer t par t
periudhs s pushtimit osman nuk i zbatoi
krahins s Shpatit,dhe krer t tjer , n
ligjet e administrats shtetrore osmane,por kishn e Shn Lleshdrit t Dukagjinit n
u qeveris me ligjet e venit,e drejta zashkurt t vitit 1602.(Dokumente t
konore e Shpatit.Sipaszakonit t vendit
shekujve XVI-XVII pr historin e
organizimi administrativ dhe shoqror ishte Shqipris vllimi II(1593n baz fshati dhe krahine.Secili fshat
1602),Dok.nr.183, Dukagjin 15 shkurt
FILIP BERDUFI
SHPATI PR PAVARSIN (PJESA E
DYTE)

1602 fq.271).N vitin 1700 nga fermani i

nxjerr nga sixhilet e sheries s Beratit,ku
bhet fjal pr fillimet e nj levizje antiosmane n Shqiprin e jugut, msojm se
ndrmjet krahinave t tjera sht edhe
krahina e Shpatit.(AQSH,F.128,D.2,fq.1112 dhe D.10,fq.13).N vitin 1701 informohemi nga fermane dhe hyxhete t nxjerra
nga sixhilet e sheries s Beratit,ku ndr t
tjera,bhet fjal mbi rezistencn e blegtorve t Kors,Oparit,Starovs dhe Shpatit
pr mospagimin e taksave t teprta
mytesarifit t Vlors.
(AQSH,F.128,D.21,fq.1,30).Po kshtu n
fermanin e vitit 1716 flitet pr pengesat e
hasura pr mobilizimin ushtarak n kazan
e Shpatit.(AQSH,F.128,D.8,fq.31-32).N
vitin 1737,n nj fletore me karakter
epistolar,ku ndr t tjera bhet fjal pr
mbledhjen etaksavet prapambetura n
kazan e shpatit t Elbasanit
(AQSH,F.143,D.202,fq.15)Prballjet e
shpatarakve me turqit vazhduan pa
ndrprerje deri n shpalljen e pavarsis s

Shqipris.Dega e Lidhjes Shqiptare t Prizrenit pr

Elbasanin gjeti n Shpat nj vatr t ndezur t lufts
pr liri dhe pavarsi.Ajo u mbshtet fort dhe bashkpunoi me krert patriot shpatarak.N vitin 1880
vullnetar nga Shpati,n prgjigje t thirrjes s
Lidhjes pr mbrojtjen e trsis toksore t
Shqipris,shkuan dhe luftuan n mbrojtje t Ulqinit.
Pic1
Rilindas shpatarak (Piktor Jakov Ziu)
Shpatarakt kur krkohej t paguanin taksa, e paraqitnin veten si mysliman dhe kur paraqitej krkesa pr
rekrutimin n sherbimin ushtarak,deklaronin se ishin
t krishter.Kshtu gjat shekujve t sundimit osman,shpatarakt e kundrshtuan administratn osmane n forma e mnyra nga m t ndryshme,deri n
prpjekje me arm.Administrata turke e Elbasanit
ndrmori masa shtrnguese dhe ekspedita ndshkuese
ushtarake ndaj tyre pr ti nnshtruar,t paguanin
taksat dhe t ktheheshin n fen myslimane.Duke
filluar nga vitet tridhjet t shek.XIX,shpatarakt
krkuan haptazi dhe me kmbngulje pr tu njohur si
t krishter.Kundrshtonin pagesn e

P a g e

O u r

W o r d s

ENKELEJD GURABARDHI Gzuar ditn e puntorve !

dhe tjetrit n shtator t vitit t
shkuar. Ai ishte arrestuar pr
falsifikim, por ishte liruar dy
jav prpara se t vritej.
Biznesi ilegal i minierave n
Bulqiz ilustron se sa i dobt
sht zbatimi i ligjit n
Shqipri. sht e rrall q t
shohsh n Tiran teksa respektohen t drejtat e puntorve, jo m n qytete t harruara n mes t askundit.
Korrupsioni bn gjithka t

mundur.
N nj shtpi brej betoni
jeton Nexhmedin Nezha, 42
vje, me gruan, tre fmijt
dhe nj familje q ndan
hapsirn me ta. Nexha t
pret ngroht, por nuk t jep
dorn, pasi kraht i ka t
paralizuar. Aksidenti ndodhi 20 vjet m par. Q prej
ather ai nuk ka mundur t
punoj dhe ka vuajtur edhe
nga ankthi dhe stresi post-

traumatik.
Ilaet e tij kushtojn 23
dollar n muaj. Pensioni i
tij mujor sht 130 dollar.
Pr t mbijetuar familja, dy
fmijt e tij m t mdhenj
mbledhin krom pas
shtpis. Si Shpendi Lloshi,
asnj prej tyre nuk sht
akoma adoleshent.
Shum familje jan n
situat t ngjashme. Sipas
Konfederats s Sindikatave

t Shqipris, 88 minator
kan humbur jetn vetm
gjat pes viteve t fundit.
Shum t tjer jan
plagosur ose paralizuar.
Askush nuk e di me
saktsi se sa t plagosur
dhe t vrar ka n industrin informale. Por kjo
nuk i ndalon fmijt e
Nezhs q t punojn.

Ku eshte sherbetori tani te fusi keto dy llume neper burgje per krimet e tyre apo ka neoje per ndonje shtytje dhune si ne kohen e diktatures se 1945.a mjere ai popull dhe per
ato njerez atje...
Ina Rama-Adriatik Llalla Nga nje e pa-afte tek nje sherbetor shkon Prokuroria e
Shqiperise.presim nqs ka ndryshim...

Poezi
Vasil Tabaku
DIEJT E MI KANE
FTOHT
sepse
Ti njeri
Ende nuk je I persosur
Diejt e mi
Kane ftohte
Digjen
Prej akullit te zjarrt
Te heshtjes tende
Ndersa dashuria
Flijohet ende neper bote
Si nje martire pagane
Per deshirat e egra
Dhe femra shendrrohet
Ne nje stoli per egon
mizore
Dhe etjen makabre
Askush
Nuk I pa lotet e kristalt
Trishtimin
Si nje dite shiu
Dhe klithmat
E varrosura thelle e me
thelle
Ne gjoksim magjik te
femres
Askush
Nuk perkedheli
Dhimbjen e brishte
Floket prej drites se Henes
Dhe buzet e zjarrta
Qe premtojne
Dashuri dhe martirizim
Diejt e mi kane ftohte
Rrenqethen
Prej makabritetit
Ndersa perqafimi I pafajshem
Ndeshkohet
Dhe qelqi I syve te bukur
Thyhet barbarisht
Me veshtrimet e egra
Dhe thirrjet prej egersire
Po femra
Femra eshte zemra e
dashurise

Eshte vete dashuria

Eshte jeta dhe drita
Eshte enderra dhe shpresa
Bukuria tragjike
E shendrruar ne nje
ledhatim
E megjithate
Diejt e mi kan ftohte
Kane ftohte
Duiejt e mi
Te mbetur jetim
Ne aureolen e veshtrimi
Ku gjunjezohen ditet
Dhe netet
Perulen madherisht
Gjer ne vetmohim
Kane ftohte
Diejt e mi prej enderre
Ndersa tej ne rruge
Nje femije I uritur
Rend dhe pengohet
Neper guret e loteve te tij
Dhe ne thellesi te pyllit
Sorkadhja
Vdes
nen perqafimin tragjik
Te ujqerve dinak
Diejt e mi kane ftohte
Ndersa vendi im
Dhimbshem
Zvarritet drejt agut
Neper gjurma lirie
Me pllanga gjaku dhe zjarri
Diejt e mi
kane ftohte
Diejt e mi presin
Zgjohen dhe rendin
Perms lendinave te brenges
Ku shpresa
Nderton qytetin e lirise
E megjithate
Perseri e perseri
Diejt e mi
kane ftohte
Kane ftohte
diejt e mi

kng pulbardhash
mbi qiejt e lart
VLORA e isos magjike
dhe zrin e kngs Labrishte
Knga Labe,
zemra e vrtet e VLORS,
dashuria e saj,
malli,
brenga,
tirishtimi
dhe gzimi
VLORA,
kjo vjaz lozanjare mbi val,
e dashuruar
nga t gjith
VLORA,
nj klithm gzimi
nj pshertim e gjat
E dua VLORN,
pjes e identitetit tim,
E dua VLORN
pjes e shpirti dhe ndrrs,
dashuris sime t madhe
VLORA,
n thellsi t zemrs
mban fmijrin time
nave e t bukur,
mban dashurin time t par,
shtojzavallen magjike mbi dallg
dhe zhgnjimet e para.
Poezit e pafajshme,
Puthjen e par
mbi buzt e kuqe t zambakut
VLORA
kjo magji q na shtang
dhe na bn t ndrrojm
Ky qytet
me frymmarrje njerzore,
me zrat kumbues t maleve
dhe vettimat si brerore t
zjarrta
Vlora
dashuria ime
dhe malli im i pashuar
E dua VLORN

VASILTABAKU
VLORA
Nj frymmarrje e kaltr,

12
Nse nuk mund t t ofroj asgj

Merre kt cop t ashtit t Smejn as nnat syshterur

prlotur
thyer
Nuset na u moshuan
Andej kufirit na priti shiu
Vendose diku n ndonj
Kurse djemt q mbetn
i vakt i atdheut
varr
pa baba
Merre hisen tnde
U rrfejn fmijve t tyre Mbi qiellin e mjegulluar
Le ta ndiej veten si n Tivar Nj histori t gjall fantazPrjetuam fluturimet e
magorike
zogjve t shpress
13.
Si n ndrr i dgjuam
Nuk sht ky rrfim
krakllimat
Thon se prilli ishte i gjall
I pjell nga mendja e
Metalike t motorve
Por nga gjaku
smur e njeriut
Mbi fushat e mllenjave
Asnj lloj luleje nuk mbiu
Por nj e vrtet q ngjau
Pr her t par mbiu nj
at vit
n Tivar
dit e bardh
Npr fushat e dhembjes
Nj nat t von
Lulzuan vetm do lule
Ose n mngjes hert
16.
bozhuri
Ku si deti i gjer u hap
nj varr
M duket se npr dhiare
Nga nj pikllim i pa
Ecm edhe njqind vjet
prshkruar
Por dheu mm qndroi
Rruga zgjatej si trkuz
Harabelat e manaferrave
krenar
samari
Si npr baladat e lashta
Nuk i prpiu thirrjet
Shkelm mbi eshtra
ilire
njerzore
Dhe kafka t ndrydhura
I ngjyen kraht me gjak
Ende sot dgjohen britmat
njeriu
e thikave
Udht shndrroheshin n
I ngjyen dhe fluturuan
Nga majat e t cilave
varre
hapsirave
Pikon nj lloj amaneti
Kurse varret
Nj thirrm t mpreht
N duna t vithisura t
Vetm at dit kur i pren
lshojn rrnjt
kujtess
plepat
Nuk u dgjuan cicrimat e
15.
drurve
Mbase sdo t ndalemi
Gjethet me sy t prlotura
N mendjet e shthurura
asnjher
N heshtje mortore
njerzore
Do deprtojm
Fluturuan npr fshatrat e
Ve po duken dhe dgjoDo shkojm edhe prtej
Dukagjinit
hen
diellit
Ato klthitje t lashta
E vetmja rrug e pashkeNj harabel krahthyer
T nj mngjesi
lur q na ka mbetur
I kputur nga lodhja e gjat
Por ishin vetm klthitje
sht ajo udh e gjat e
U ndal n prehrin e akullt
t kota
liris
t nj nne
Srish i prjetuam nett e
Duke u shndrruar n peng
thikave
N astin kur mbrrim
prjetsie
Sdo t ecim asnj hap m
Lshoi dy vrizma lotsh t
I pam trenat e mendur
tutje
kristalt
Dhe i dgjuam n shpirtrat Neve na mjafton kjo tok
e zbrazur
e grabitur
Zrat e trishtuara t binaDhe e gllabruar nga t
14.
rve
huajt
Udhtimi ishte i gjat deri
Me vjet t tra spushojn
te vdekje
Na mjaftojn dhimbjet
vajet e zogjve
Kur mbrrim n fushn e
tona

V o l u m e

7 ,

I ss u e

1 8

P a g e

FILIP BERDUFI SHPATI PR PAVARSIN (PJESA E DYTE)

taksave,krkonin eljen e shkollave n gjuhn
shqipe.N rrug diplomatike ata arritn q t
angazhonin edhe politikn e jashtme t mjaft
shteteve evropiane pr zgjidhjen e problemeve

q shqetsonin shpatarakt,si
Anglia,Greqia,Austrohungaria,Rusia,Italia,Franca
etj.Vlen t theksohet se n Shpat

n fillimet e myslimanizimit t banorve,vetm

kryefamiljari kishte dy
emra,nj myslim pr tu

njohur n administratn dhe emrin

orthodoks n familje dhe
shoqri.M von edhe pjestart e
tjer njihen me dyemra.Gjat ksaj

periudhe kryheshin t gjitha ritet

e besimit orthodoks. Duke iu
referuar studjuses
E.Nikolaidou,e cila mbshtetet

FILIP BERDUFI SHPATI PR PAVARSIN (PJESA E DYTE)

tek Kozma Thesprotoj:M 1832 administrata
u krkoj ti bj mysliman t rregullt,kta
(shpatarakt,-F.B) shpejtuan t heqin mbulesn
e myslimanizmit duke thn se ishin dhe jan
t krishter po q n kohra t tjera nuk mund
ta bnin,kurse situata aktuale e administrats,e
cila parashikon dhe len nnshtetasin t lir t
besoj t doj Kshtu u detyruan t
paguajn taksat e t mos quhen m turq.N t
vrtet shpatarakt shfrytzuan situatn e
krijuar pr t realizuar krkesn e kahershme t
tyre pr njohjen si t krishter,por jo pr pagesa
t taksave dhe pa hequr dor nga lufta kundr
pushtuesit osman.M posht vazhdon dshmia

e Thesprotojit:M 11 tetor
1832,epitropi i mitropolitit t
Beratit n Elbasan Johan Popa,
dhe pes priftr;papa Jorgji,papa
Joasafi,papa Jani,papa Nikolla
dhe papa Jani Leka,iu drejtuan
me letr mitropolitit t Beratit
Joasaf dhe i transmetuan
dshirn e banorve t fshatrave
t Shpatit:
(Jeronishti,Selta,Nezhari,Zavalin
a,
Pashtreshi,Zibreshi,Valshi,Brezh
dani,Sterstani,Shilpatra,Shelcani,

Kryezjarri),q donin t
shfaqnin besn e tyre t
vrtet.N letr i luteshin
q t kujdesej pr t
plotsuar krkesn e
shpatjanve.(E.Nikolaidou.Kript
okristianteShpatit.Janin,
1979.Arkivi
Etnografis.I.K.P.fq160).
Kjo krkes e shpatarakve bri q vet mitropoliti Joasaf t vinte n
Elbasan dhe t takonte

autoritetet qeveritare,t cilt i

premtuan nxjerrjen e nj fermani,me an t cilit do t bhej
ndrrimi i emrave t tyre nga
mysliman q ishin regjistruar m
par n emra orthodoks.Natyrisht q ky premtim nuk u mbajt
nga autoritetet qeveritare t Elbasanit.Me aktin e Gjylhanes t 3
nntorit 1839 fillojn zbatimin
reformat apo rregullat e reja,q
njihen me emrin Tanzimat t cilat
nuk u pritn mir nga shqiptart
dhe n shum krahina zbatimi i

tyre u prit me kryengritje t

armatosura sepse ajo i mohonte
shqiptarve kombsin,t drejtn
pr arsim dhe shkolln amtare,nuk lejonte as ndonj lloj
forme qeverisje lokale,rritej
shtypja administrative dhe
ushtarake,regjimi fiskal bhej i
padurueshm dhe shtohej shrbimi i rnd ushtarak
shumvjear.N vitet 1845-1846
u bn prpjekje pr regjistrimin
me emra orthodoks,por rezultatet ishin t pakta.Deklaruan

FILIP BERDUFI SHPATI PR PAVARSIN (PJESA E DYTE)

regjistrimin me emra orthodoks vetm disa
familje t fshatrave Zavalin dhe Pashtresh.N
situatn e krijuar shpatarakt formuan nj
komision prej krerve pleq,q t shkonin n
Berat pr tu takuar me mitropolitin Joasaf,ti
krkonin atij,q t ndrhynte pr lirimin e
shpatarakve nga rekrutimi ushtarak.Komisioni prbhej nga antart:Zuko
Trepsenishti,Sali Binjaku,Alush Leka,Ismail
Kadiu dhe Sul Panxhi.Ky i fundit nuk vajti
pr arsye se u angazhua me organizimin e
qndress s armatosur ndaj autoriteteve qeveritare turke t Elbasanit t shoqruara nga forca
t armatosura pr t br rekrutimin me dhun
t shpatarakve.(E.Nikolaidou.Kriptokristian
t Shpatit.Janin,1979.Arkivi i Etnografis
I.K.P. fq.172)Krkesa e 30 majit 1847 dorzuar
Reshit Pashes,megjithse n fillim tregoj
interes,ashtu si krkesa e vitit 1832 nuk u
realizua.N vitin 1856 me lshimin e urdhrit
t Hatt-i Human t sulltan Abdyl Mexhitit,shpatarakt besuan tek e drejta e shfaqjes s
lir t besimit fetar.N njoftimin e dats 4 maj
1856, q bn mitropoliti Aleksudhi n lidhje
me emrimin e dy priftrinjve t Shpatit del se
krert e ksaj krahine njihen me emra t krishter.Krert q referohen n letrn e tij ishin
pes:Marko Panxhi,Gjik Leka Nikolla Kamami,Jorgji Susami dhe Kostandin Qose.
(E.Nikolaidou.KriptokristianteShpatit.
Janin,1979.Arkivi
Etnografis.I.K.P.fq.190).Megjithse pr her t

par krert e Shpatit dalin me

emra t krishter,zyrtarisht
shpatarakt nuk njiheshin t
krishter.N situatn e krijuar ata
po e humbnin besimin tek
prkrahja e kishs orthodokse
dhe ishin n krkim t nj fuqie
t madhe evropiane pr ti
ndihmuar.N maj t vitit 1857
nj prfaqsi e krerve t Shpatit
shkojn n Manastir pr t
takuar konsullin e Britanis s
Madhe.Ata i krkuan konsullit
q t ndrhyj pran Ports s
Lart q ti njihte shpatarakt t
krishter.Konsulli u premtoj se
do ti ndihmonte q t njiheshin
t krishter dhe t ushtronin t
drejtat e tyre n lidhje me
besimin fetar t tyre.Ndrhyrja e
konsullit t Britanis s Madhe
nuk dha rezultatet q priteshin.Krkesa e shpatarakve nuk
u plotsua,prandaj ata i vazhduan prpjekjet edhe ne vitet
ne vazhdim.N vitin
1882,npunsit e administrats
turke vijn n Shpat pr t
regjistruar popullsin me emra
mysliman duke u bazuar n t
dhnat e viteve t mparshme.Pr ngjarjet e viteve 1882-

flasin dokumenta t shumta t prfshira n katalogun sistematik pr vitet

1882-1912 ku, ndrmjet t
tjerave jan vendimet e
kshillit administrativ t
kazas s Elbasanit,korespodenca t
ndryshme me qytete t
tjera,si dhe regjistr mbi
regjistrimin e popullsis s
Shpatit,ermeniks etj.
pr efekt t rekrutimit dhe
lutje t personave t
ndryshm pr prjashtimin
e tyre nga shrbimi ushtarak.
(AQSH.F.113.D.I,II,III).S
hpatarakt jo vetm q
nuk u regjistruan me emra
mysliman,por drguan
prfaqsin e tyre tek
mytesarifi i Elbasanit pr
t kundrshtuar regjistrimin si mysliman.Isuf
(Jorgji)Qosja deklaroj
para autoritetit qeveritar se
quhet Jorgji dhe jo
Isuf.Pr kt deklarat
Isufi u arrestua sbashku
me krert e tjer shpatarak.N

librinKriptokristiant e
Shpatit,kapitulli III,autorja
E.Nikolaidou sjell fakte t dokumentuara se n vitet n vazhdim
1887-1900 ekspeditat ushtarake
turke vazhdonin reprazaljet n
krahinn e Shpatit pr ti
nnshtruar.Ti detyronin q t
kryenin shrbimin ushtarak dhe t
paguanin taksa.Kto ekspedita,t
cilat me qllim t caktuar kryheshin n muajt maj- qershor,sillnin
pasoja t rnda ekonomike sidomos n drithrat e buks.Ato me
gjith terrorin e ushtruar nuk
arritn qllimin e nnshtrimit.
Prkundrazi e acaruan m shum
situatn. Krkesat e vazhdueshme
drejtuar mitropolis dhe patriarkans nuk po sillnin rezultatet e
pritura.Shpatarakt po krkonin
rrug t tjera pr plotsimin e
krkesave t tyre.Ata iu drejtuan
me an t nj komisioni prfaqsues konsullit grek t cilit i
dorzojn krkesn pr tja transmetuar ambasads q t ndrhyj
pran Ports s Lart pr t ndalur
dhunn ushtarake ndaj shpatarakve dhe tu njiheshin t drejtat
q u takonin pr tu regjistruar

orthodoks,ashtu si kishin qen

n koht e mparshme.Nj nga
ekspeditat ndshkuese ushtarake
m t egra gjat ktyre viteve,q
ka ln gjurm n kujtesn
popullore sht ajo e majit t
vitit 1894.Qllimi ishte eleminimi i nj prej krerve kryesor t
qndress shpatarake Jorgji
Qoses dhe nnshtrimin
prfundimtar t tyre.Prfundimi
qe i turpshm pr asqert
turq.Pr nj koh shum t
shkurtr etat e fshatrave t tjer
u gjendn prkrah ets s Jorgji
Qoses n Zavalin.Ja si e kujton
populli kt luft nprmjet
vargjeve t kngs popullore:
pic2
Shpatarakt jan ba bir
Bije shi, bije rafmet,
qenka than t bajm dyfek,
tbajm dyfek me asqer dovlet.
Mu ke sopi,ke Dyqani,
vin asqeri na Elbasani,
Isuf Qosja,trim i that,
ban dyfek fillikat;

Largohet elitari Esat Stavileci

Vendi dhe kombi yn humbi nj personalitet
me potenc t jashtzakonshme intelektuale
dhe produktive, ndaj dhimbja nuk sht vetm
e tanishme, por do jet e prhershme, sepse nuk
do e kemi m kreatorin dhe ideatorin, nuk do e
kemi m personalitetin q nxori aq shum
kuadro si profesor universitar, dhe shum prej
atyre studentve e kujtojn me nostalgji, e ka
ndr ta q edhe deri n ditn e vdekjes e patn
koleg t dashur dhe t respektuar, theksoi ajo.
Akademik Esat Stavileci e shfaqi opusin e tij
intelektual si ligjrues, referues apo komentues.
Si nj pishtar t shkencave juridike, e vlersoi
at Minir Dushi. Duke folur n emr t intelektualve t Gjakovs, ai kujtoi se akademik
Stavileci ishte nj personalitet i vyeshm dhe i
prkushtuar, q dha shum duke punuar dhe
duke botuar vepra shkencore dhe duke shkolluar rinin shqiptare. Sigurisht se qytetart e
Kosovs do t vazhdojn t jetojn e t

msojn nga shkrimet, librat e

ligjratat e tij, modestia dhe
komunikimi pragmatik dhe
interkulturor. Me gjith ofertat e
shumta q i vinin nga spektri
politik kosovar pr tu prfshir
n politik, ai zgjodhi t jet i
paanshm, duke ruajtur kshtu
pavarsin intelektuale. Duke i
shrbyer puns shkrimore dhe
shkencs, nprmjet tyre i
shrbente gjith popullit t tij.
Biografi:
Lindi m 11 korrik 1942 n
Gjakov ku kreu shkollimin
fillor dhe t mesm, ndrsa
Fakultetin Juridik n Prishtin.
Studimet pasuniversitare i vijoi

n Fakultetin Juridik t
Universitetit t Zagrebit.
Studimet e Larta t s
Drejts Krahasimtare i
vijoi n disa qendra t
tjera evropiane. Doktoroi
n Fakultetin Juridik t
Universitetit t Sarajevs
n vitin 1974. Prej vitit
1965 deri n pensionim
punoi profesor n
Fakultetin Juridik t
Prishtins, ku edhe pas
pensionimit ishte i angazhuar n studimet master
dhe t doktoraturs. Krijimtaria e tij shtrihet n
shum fusha t interesimit
shkencor, veanrisht n
ato juridike - kushtetuese,

n fushn e sistemeve politike

krahasimore, t administrimit
publik, t metodologjis s shkencave shoqrore dhe juridike dhe n
fushn e terminologjis juridike.
Ishte nderuar me mime t shumta
mes t cilave: Intelektual i vitit i
Kosovs (2007), Intelektual shqiptar i vitit (2009), Qytetar nderi i
Gjakovs (2007) dhe antar i
Akademis s Shkencave dhe
Arteve t Kosovs prej vitit 1996.
ESAT STAVILECI: INTERVIST ME VETVETEN
Plot 40 vjet i kam vn n siklet
studentt me pyetje. Sot, un do ti
prgjigjem nj lumi pyetjesh q
m jan br dhe q vazhdojn t

m bhen. Mirpo, prgjigjet e

mia nuk do t jen as tradicionale, as tipike, do t jen m
shum poetike.
1. Kur m pyesin: Nga ky nerv
poeti te un?, prgjigjem se
kam pasur profesor Besim
Bokshin, shok klase e banke Ali
Podrimen dhe student Xaj
Nurn!
2. M kan br pyetjen: Si
kam arritur rreth 50 vjet t
mbahem n sken?, jam
prgjigjur pr shkak se dashamirt e fjals sime nuk m kan
ln t zbres prej saj!
3.
Kur m kan pyetur: Si e sheh
Kosovn nn Administrimin
Ndrkombtar?, jam prgjigjur:
Kosova me emr, pa mbiemr;

P a g e

1 0

O u r

W o r d s

Largohet elitari Esat Stavileci

Kosova me territor, pa shtet;
Kosova me parti politike, pa pushtet;
Kosova me shpres, n ardhmni !
4. M kan pyetur shum pr Shqiprin t ciln, n
periudha t ndryshme, e kam vizituar tridhjet e tri herw.
Jam prgjigjur me poezin q nuk ma ka nda ta kujtoj:
Mmdhe quhet toka,
ku t ikn befas koka;
ku ka diamant e ar,
po sgjen uj pr tu lar;
mmdhe quhet kjo cop toke,
q t bn me dhembje koke;
ku pr turp tjetri t zhvesh,
e polici rri e qesh...!
5. M kan pyetur: far kan t prbashkt Shqipria e
Kosova? Jam prgjigjur: Kan paaftsin, n Shqipri pr
t mbajtur shtet, e n Kosov pr t br shtet !
6. M kan br pyetjen: A do t ndodh dhe kur do t
ndodh Shqipria Etnike? Jam prgjigjur: Shqipria
kombtarisht e cunguar;
Kosova me status t paprkufizuar dhe ende
prfundimisht e paliruar;
Kosova Lindore nga t huajt e sunduar;
Shqiptart n Maqedoni nga lirit dhe t drejtat
kolektive kombtare t privuar;
Shqiptart n Mal t Zi kombtarisht t pakonsol-

iduar;
amria pothuajse e
harruar;
Shqiptart n Turqi
gati t asimiluar;
Diaspora shqiptare
partiakisht e shpartalluar;
Politika kombtare e
paunifikuar;
Diplomacia shqiptare e paemancipuar!
7. M pyesin: far e
ardhme po i prgatitet
Kosovs? Prgjigjem se
far t ardhme nuk do t
dshiroja ti prgatitej, q
drejtsia e vonuar t mos
i dal drejtsi e cunguar!
8. Kur m kan pyetur pr
decentralizimin, jam
prgjigjur se nuk vendoset
karroca para kalit !
9. M pyesin se far do t
bhet me Mitrovicn?
Prgjigjem se nuk di ta
kndoj kngn e Shkurte

Fejzs: Jo, nuk ndahet

Mitrovica !
10. Kur m pyesin nse
ndonjher kam qen n
situat t votoj apo t
nnshkruaj dika n
kundrshtim me vullnetin
tim, ua kujtoj sentencn
kineze q kisha msuar
gjat qndrimit tim n
Kin: Edhe nse e mendon, mos e thuaj; edhe
nse e thua, mos e
shkruaj; edhe nse e
shkruan, mos e
nnshkruaj !
11. Shpesh m pyesin
Ku sht Esat Stavileci
sot? Prgjigjem: M
plqen knga e Ardit
Gjebres: Ja ku jam!
12. M kan shtruar
pyetjen: Pse nuk jam
pozicionuar n asnj
parti politike? Jam
prgjigjur: Nuk dua t

jem me asnjrin, sepse dua q

t jem me t gjith!
13. Kur m pyesin: Pse nuk
po formoj nj parti t re
politike?, ua kujtoj vargjet
q nuk desha ti shkruaj:
Vetm n Kosov dhe n
Shqipri,
shtatdhjetw e katr parti;
po t bhej
me shum parti, a me ifteli,
ne Shqiptart, t part, n Hn do
tkishim mbrri !

Skerdilajd Konomi, the face of Hope in Albania...( never will he be forgotten)

FILIP BERDUFI SHPATI PR PAVARSIN (PJESA E DYTE)

si majti shum,ve dy sahat,
sa ju mshtulln shpatarakt.
-Veli Tabak,o linjgjat,
nuk ke par ti shpatarak!Ky zabiti,ky evgjiti,
nuk ka par ky pushk komiti.
Vajt haberi n Manastir:
-Shpatarakt jan ba bir!Kozlla shkroi na Manastiri:
-Shpatarakt mo mi ngini!Knduar n Selt-Shpat.
(Kng popullore historike
1878-1912 Instituti i folklorit
Tir.1962 fq.48).
N gusht t vitit
1895,meqense nuk u arrit
asnj rezultat nga premtimet e
dhna prej konsullats greke
dhe mitropolis s Beratit pr
t ndrhyr pran Ports s
Lart pr zgjidhjen e shtjes
s Shpatit,komisioni prfaqsues i shpatarakve iu
drejtua konsullats ruse n
Manastir,s cils i parashtroj

krkesn e tij.M 1 shtator

1895 konsulli rus i
Manastirit i drgon nj
raport Carit t Rusis
Z.Aleksandr Ivanovi
Romanov,ku ndr t tjera
flitet pr venbanimin dhe
problemin q krkonin t
zgjidhnin shpatarakt,t
cilt gjithmon kan qen t
krishter orthodoks dhe se
kt besim e kan ndjekur
fshehurazi,tani krkojn t
deklarohen haptazi t
besimit orthodoks.N
fillim t vitit 1882 organet e
pushtetit n Elbasan bn
regjistrimin e popullats
dhe i bn thirrje popullit t
Shpatit q t regjistroheshin
edhe banort e ksaj
krahine.Ateher i njohuri
me emrin Isuf Qose
deklaroi se ai sht i krishter dhe quhet Jorgji,dhe se
n emr t banorve t 20
fshatrave t malit t

Shpatit,krkoi q ata t
regjistroheshin si t krishter.Kjo deklarat formale e
trboj kajmekanin,i cili
urdhroj menjher q t
arrestohej Qosja bashk me
ata q i shkojn pas.Por
pastaj i liroi ata duke i
bindur q t mendohen e ti
ven gishtin koks.Pasi u
lirua, Qosja me t tjert u
nisn pr n Berat ke mitropoliti dhe nprmjet tij i
drguan telegrame Ports
dhe Patriarkut t prgjithshm n Stamboll duke u
lutur q ata ti mbrojn dhe
t pranojn fen e tyre t
krishter.Porta i pranoj
krkesat e tyre dhe i liroi
banort e Shpatit nga
shrbimi ushtarak,t cilin
ata e kryenin m par.Nj
zhvillim i till pozitiv i
situats i zgjoi banort e 40
fshatrave t malsis s
Vrs t cilt vendosn t

ndjekin shembullin e
banorve t Shpatit dhe
filluan t propagandojn
midis popullit iden e
kalimit nga myslimanizmi
n kristianizm.Pasi mori
vesh kt lvizje pushteti
vendor vendosi t asgjsoj rrnjn e ksaj
lvizje dhe pr kt
qllim,pasi thirrn me
ndonj pretekst Qosen,e
arrestuan,e lidhn me
zinxhir dhe e nisn n
burgun e Dibrs.Zyrtarisht
i deklaruan se kjo mas
kundr tij u muar jo pr
kalimin n krishterim,por
pr pjesmarrje n banda
hajdutsh dhe kjo i thuhej
n nj koh kur dihej se ai
asnjher nuk kishte marr
pjes n banda hajdutsh.Pavarsisht nga
kjo,Qosja u drgua n
Erzerum(Turqi),ku
qndroi n internim 7 vjet

dhe me kthimin n shtpi

mbshteti si dhe m par ke
bashkfshatart e tij zilin pr
krishterimin,si rezultat i ksaj
kaloi n opozit t hapur me
mytesarifin Isuf Efendin,fanatikun dhe
renegatin,i cili dshironte me
do kusht ti regjistronte
mysliman banort e
Shpatit,por pa sukses,sepse
ata qndronin fort n besimin
e krishter.N mars t ktij
viti mytesarifi e futi n burg
Qosen dhe tre pleqt m me
influenc,i mbajti ata dy muaj
nn arrest,i liroi pastaj nga
burgu me kusht q ata brenda
nj afati 6 javor ta bindnin
popullatn t kalonon n fen
myslimane.Por ata as q
mendonin ta bnin nj gj t
till dhe,me kalimin e afatit t
caktuar,jo vetm q nuk u
paraqitn n Elbasan,ku i
priste burgu,por pasi
mblodhn edhe prkrahs t

tjer kryesor u fshehn n

male ku ata nuk mund ti
gjenin pr ti arrestuar
zaptijet e drguar pr kt
qllim.I trbuar nga
dshtimi i tij,mytesarifi ka
filluar t prdor tani mjete
t tjera dhe prpiqet ti
kompromentoj,duke i
akuzuar pr krime t
ndryshme penale,kshtu q
t ket mundsi t marr
masa vendimtare pr
shfarosjen e t krishterve
t urryer prej tij.Duke par
gjendjen e tij t dshpruar,Qosja dhe parija
tjetr,vendosn t drejtohen
tek un,duke krkuar mbrojtje prej persekutimeve q u
bjn myslimant pr shkak
t besimit orthodoks dhe pr
kt qllim kan drguar
ktu Spiridon Athanasin
prej qytetit t Kavajs q
m ka dorzuar lutjen q po
ja bashkangjis ktij relacio-

V o l u m e

7 ,

I ss u e

1 8

P a g e

1 1

Afrim Caka DUAM TJU NJOHIM, T NJOHIM T VRTETN!

Afrim Caka
DUAM TJU NJOHIM, T
NJOHIM T VRTETN!
Faliminderit Xhafer Zymeraj,
Beg Rizaj, Mirsad Ndreca,
Valon Kabashi, Turgaj Gashi,
Samid Kastrioti, Hysen Rushiti,
Fatlum Vishesella dhe Arben
Rexhaj, q na bt t ndjehemi
krenar gjithmon me JU.
Ilirida, atdheu yn. Si nj foshnje
e braktisur, mezi ngrihet n
kmb, q i kan pir energjin
dhe gjakun deri n palc.
Gjithka ishte pa rrfyer nga ju
dy Ali dhe Menduh. Mos
qofshin aspak t gabuara veprimet e juaja. Por na thuani pak:
A e vrani mendjen ju, a sju
duket sikur lozni me t gjith ata
q u masakruan, u vran, u
plagosn, u u dogjn, u burgosn
dhe u torturuan, e prshkruar nga
thirrjet dhe zrat e prditshm
prplot dhimbje eplag. Hekur e
zjarr sht derdhur mbi Ku-

manov, pr ti zhdukur.
Ata q mbijetuan, e
quanin Kumanovn vendi
i vdekjs Vendi i
vdekjes... Duhet tju vie
turp nga vetja...
M njihni nprmjet t
facebookut dhe e dine se
smund t hesht. Ka raste
kur heshtesh do t thot t
gnjesh. Sepse heshtja
mund t merrt edhe si
miratim. Do t flas pr
brutalitetin dhe fyerjet q i
bahen shqiptarve n
Maqedoni. Un jam
Gjakovar, lindur e rritur
n Gjakov dhe e drejtoi
gishtin kah personalitet e
politiks shqiptare dhe
atyre politikanve shqiptar n Maqedoni... Po,
po, ndaj Ali Ahmetit dhe
deputetve t ksaj partie.
Nuk ngelet pas edhe
Menduh Thaqi. E kishin

fshehur se e kishin fshehur me

gjithfar dredhish, fjalimesh
sorrogatesh etj. E pabesueshme, mendova. Jo vetm kishin
pasur paftyrsin pr gjithfar
dredhish e tradhtish ndaj
shokve t lufts por nga kjo
detyr dezertove. Fjal e rnd
sht kjo, o Ali e Menduh,
mirpo un nuk di si ta quaj
ndryshe kt pun!
Europa e nesrme smund t
ndrtohet pa e liruar
ndrgjegjn nga gabimet dhe
fajet e vjetra, bn prerje
tragjike kufijsh, popullit shqiptar ia kputn pjes t tra dhe
si populli yn u pre n dysh.
Tani, pas kaq vitesh, plagt e
vjetra kullojn gjak dhe kto
prerje shkaktojn dhimbje e
tragjedi tjera. Historia e
sllavve, e turqve, e grekve,
e francezve etj., jan t
mbushura me faje t tilla, por
ato jan tepr t ndjeshme ende

sot.
Kshtu flasin shqiptart.
Kumanova, Tetova, e ln
n mshirn e fatit, mezi
mbahet n kmb. Bisha
sllavo maqedone e ka zn
pr gryke e po e mbyt.
Vetm kt, Ali Ahmeti
sikur me njfar tradhtie n
qeveri, e populli i ka nxjerr
nj lajm dhe paska
krcnuar vrtet ti shpall
tradhtar edhe Menduh
Thaqin. Mungesa e
prgjegjsis s Aliut sht
nj kumt i zi , por kjo
kaprcen do kufi. do
tradhti t ktij njeriu Kumanova e paguan me gjak,
djegie t shtpive, me
tortura e fmij t vrar.
Shembullin m t qart t
ksaj t vrtete e afron ai
njeri i nnshtruar dhe e
asimiluar duke mos e
prdorur gjuhen e tij. Ja se

Albania heading toward a

new Dictatorship where the
parliament commits fraud
the president follows and
the premier orders it.
(well See whatll happen to
freedom in 2016-2017) If
the past is forgotten than
itll be repeated!!

si bien shrbetort dhe

zagart duke u hapur rrug
tradhtive t reja. Przierja e
gjakut dhe prishja racore
jan shkaqet e vetme q
kan sjell rnien e Ali
Ahmetit dhe t qytetrimit
antike t Ilirids. N kt
bot, gjithka q nuk i
prket racs s pastr sht
destinuar t humb. Kafsha
jeton vetm pr vete, krkon ushqim vetm kur sht
uritur dhe lufton pr t
ruajtur jetn. Ali Ahmeti e
la pas dore ruajtjen (jo me
deshirn e vet) e przierjes
t racs me Turqit, sllavet,
afroaziatikt etj., dhe kshtu
e ka humbur t drejtn t
jeton poullin e tij. U prfshi
n przierje racas dhe e
humbi aftsin krijuese
kulturore derisa n fund, u
b mendrisht, por edhe
fizikisht, m tepr t ngja-

shm me pushtuesit shekullor e

i nnshtruar deri n ditt e
sotit.
Rrjedhimisht, un duhet t
prseris edhe nj her, se: do
lvizje e jona mund t bhet
vetm ather kur ne kemi
zgjedhur rolin prkats dhe
prijsit tan. Nse ne duam ta
kuptojm drejt se pse veprojm
kshtyu dhe jo ndryshe, ne
duhet ti shikojm gjrat nga
pikpamja e jon. N kt rast
ne duhet t shikojm me bindje
t plot nga iltrsia,
sinqeriteti, burrria,
prgjegjsia, dashuria pr
punn ndaj atdheut dhe kombit.
E kundrta e ksaj sht zhvillimi i pesimizmit, me an t
cilve njeriu i dobt dhe servil
prpiqn ta mbrojn t
kundrtn... Mendoj se kjo
tradhti e tyre vjen nga nj
thellsi e vetdijs s tyre
antikombtare.

Fjale shume dhe vepra

hic...Shperdoroet besimi, vullneti & ...

FILIP BERDUFI SHPATI PR PAVARSIN (PJESA E DYTE)

ni.(AQSH.F.143,V.1895,
D.892,fl.1-8,Prktheunga
rusishtja Spiro Dedja).Deri n mars t vitit
1896 asgj nuk
ndryshoj,prandaj prap
krert e Shpatit u gjendn
n Manastir pr t
kmbngulur n plotsimin e krkesave t tyre
sipas premtimeve t
konsullit rus Rostovski.N
shtator t vitit 1897 t
zhgnjyer nga qndrimi i
rusve,shpatarakt iu
drejtuan nj tjetr fuqije t
madhe evropiane,Austris.Ja thuhet
n informacionin e konsullit Kral i Manastirit
drejtuar ministris s
punve t jashtme t
Austris cituar nga Nos
Shpati n monografinIsuf Qosja i
ShpatitTir.2001,fq.100:I
suf Qosja nga Zavalina,Jonuz Topuzi nga

Shelcani,Sul ipi nga Nezhari,si

dhe arkimandriti Germanos(papa
Jorgji nga Elbasani),pas
takimeve q kishin br me
prfaqsues t diplomacis s
Vjens dhe emisar t kishs
katolike,si dhe nn ndikimin e
klerit katolik shqiptar(q krkonte t forconte pozitat e tij n
qytetin e Elbasanit dhe t
prhapte fen katolike edhe n
fshatrat e krishter t Shpatit t
Par e t Dyt),shkuan n Peshkopatn katolike t Durrsit dhe
i paraqitn kryepeshkopit Bianki
dokumentat e nenshkruara n
form autentike prej paris s
katundeve t Shpatit dhe t
vulosura nga kryepleqt,q
deklaronin se njihnin Papn si t
par feje.N situatn e krijuar
n Shpat,pas krkess pr kalimin me Papn e
Roms,ambasada ruse e Stambollit urdhroj konsullin e
Manastirit t shkoj n Shpat,t
takoj krert dhe vet banort,t
bisedoj pr problemet dhe

krkesat e tyre,t shoh gjendjen reale

dhe t raportoj tek ambasadori.E.Nikolaidou thot se n fund t
shkurtit 1898, konsulli mbrriti n Elbasan,ku u takua me mitropolitin e
Beratit Doroteun,i cili kishte thirr krert
e Shpatit,pr tu njohur me situatn dhe
nuk ishte i gatshm pr t vizituar
krahinn.Konsulli Rostovski kaloi nga
fshati n fshat duke par e dgjuar jo
vetm krert,por dhe banort e
krahins.N prfundim t vizits arriti n
marrveshje me krert,t ciln ia paraqiti
ambasadorit n Stamboll.Marrveshja
prmbante:-Rusia do t sillte n Elbasan
nj prfaqsues konsullate.Patriarkana
Ekumenike do t plotsonte numrin e
nevojshm t priftrinjve shqipfols pr
krahinn e Shpatit dhe do forconte
shkollat greke.Do t prpiqeshin sbashku q t detyrohej qeveria turke t njoh
fshatrat e Shpatit si orthodoks e t
pushoj krkimin e pagimit t taksave
ushtarake.Lidhja Shqiptare e Pejs,janar
1899,ose si u quajtBesa-Besu dha
prap shpres shpatarakve pr t arritur
qllimet e tyre,lirimin nga sundimi
otoman,por si msojm nga informacio-

ni i konsullit t Austris n
Manastir:Keq shkoi puna e
shpatarakve,t cilt patn dshir,q
me rastin e vendimeve t Lidhjes,ti
pezullonin hakmarrjet,t paktn pr
disa koh,dhe pr disa q bheshin
ndjekje,t nxiresh falja e
tyre.Mytesarifi bri prgjegjs shum
krer,dhe katr prej tyre i hodhi n
burg(Mehmet Merxhanin nga Polisi,Omer gaxhon nga Shushica,Qorr
Topuzin nga Shelcani dhe Braho
Kadiun nga Shtrmeni,kurse Isuf
Qosja q prmendesh gjithashtu dhe
q sht nj kryeagjent i partis
ruse,ishte arratisur tek mbrojtsi i tij
konsulli Rostovski n Manastir.Ka
shum probalitet,q akordi i krijuar
pr shkak t bess midis t krishterve dhe myslimanve n Shpat,t
mos i prshtatet qllimit fanatik t
qeveris.T arrestuarit n fjal pas 14
ditve u lan t lir,kundrejt dhnies
s garancive.(Kral konsulli i Austris
n Manastir.Manastir,m 2 korrik
1899. Nr.protokollit 1699/1
20.07.1899.Arkivi i Institutit t Historis Tiran). Gjendja e krijuar n

vitin 1899 dhe rreziku i kalimit n unit

t shpatarakve,detyroj prap konsullin
rus t Manastirit q n fund t muajit
prill 1900 t nisej pr her t dyt pr n
Shpat.Kt her ai nuk kaloj n gjith
fshatrat,por e realizoj takimin me krert
n fshatin Shelcan.Ja si e prshkruan
konsulli austriak Kral n raportin drejtuar
Shklqesis s tij Kontit Fon Goluchowskit,ministr i jashtm:Pr ditn
e diel t dats 13 maj ishte caktuar nj
takim i paris s Shpatit me konsullin
dhe peshkopin n fshatin e Shpatit
Shelcan,q sht nj or larg nga Elbasani,ku kishin arritur dhe t deleguarit e
shum fshatrave.U vu re mungesa e
Shtrmenit,pastaj ardhja me vones e
Sulo ipit si dhe Rrahman Dedes nga
Nezhani dhe e Jusuf Panxhit nga
Valshi.Kur erdhn ata,imzot Prokopi i
prshndeti me dy t shtna pushke,q
pr nj peshkop ishte nj veprim
djaloshar dhe q fshatarve nuk u erdhi
fare mir.Nga bisedimet nuk u zbatua
asnj vendim i prbashkt,sadoq konsulli ushtroi nj presion t fort me an
dhuratash,premtimesh,shpifjeve t ulta e
t tjera si kto q u bn mbi fshatart t

P a g e

1 2

O u r

W o r d s

FILIP BERDUFI SHPATI PR PAVARSIN (PJESA E DYTE)

cilt gabohen jo pa
vshtirsi.Ai tregoi se kishte
ardhur me plqimin e qeveris
turke dhe me autorizim t
Carit.Disapersonave ai u siguroj konfidencialisht,se n nj
t ardhme t afrt pjesa e
vendit n jug t Shkumbinit do
ti binte Greqis,pjesa n veri
t Shkumbinit Malit t Zi dhe
pjesa lindore Bullgaris.Askush t mos mendoj pr
Austrohungarin,ditt e s cils
jan t numruara.Ajo ekziston
vrtet akoma sot,por nesr
ndofta jo mPr t zbuluar
m imtsisht mendimin e
vrtet t shpatarakve,Selman
Blloshmi, foli dhe me disa prej
tyre,kshtu me Rustem dhe

Jusuf Panxhin nga

Valshi,me t dy krert m
t rndsishm t t gjith
Nahijes,Sulo ipin nga
Nezhani,Braho Kadiun nga
Shtrmeni dhe prej ktyre
bisedimeve nxori rishtas
bindjen se konvertimi
(kthimi) n katolicizm
sht preferuar pr shkak t
lvrimit t gjuhs amtare.
(Arkivi iInstitutit t Historis Tiran.Arkivi i
Vjens.Nr.29/
sekret.protokolli06/06/1900,
Manastir).Pr tiu
kundrvn politiks austriake pr Shpatin,konsulli
rus n kt takim shpalos
politikn e Rusis ndaj

vendit ton,politik e cila n

bashkpunim me Greqin
dhe shtetet sllave
fqinje,planifikonin coptimin e Shqipris,q ishte n
kundrshtim t hapur me
luftn q bnin rilindasit pr
pavarsin e Shqipris.Nga
viti 1901 e deri m
1910,ekspeditat ushtarake
pr t nnshtruar shpatarakt,pr ti regjistruar ata si
mysliman dhe pr t vjel
taksat nuk
pushuan.Pasfitores s
revolucionit xhonturk,m
23 korrik 1908,rreth 40
shpatarak t udhhequr
nga Ymer Dervishi shkuan
n Elbasan n zyrn e

regjistrimit t administrats turke,ku u

regjistruan me emra t
krishter.Nga nntori i
vitit1909 e deri n janar t
vitit 1910 vazhduan
regjistrimet e popullsis,t
cilat n krahinn e Shpatit
u shoqruan me
dhun,plakitje dhe burgosje t popullsis nga
administrata turke,si
kundrprgjigje ndaj
regjistrimit t popullsis
me emra t krishter.Kt
e dshmon dhe ngjarja e
fshatit Selt ku pati nj
rezistenc me arme nga
fshatart,q kundrshtonin
regjistrimin me emra

mysliman.Isuf Kasa qlloj

me pushk ndaj t drguarve
t administrats turk pr t
br regjistrimin e popullsis
me emra mysliman.Kt akt
kngtari popullor Tasi Karaj
e interpreton me kto
vargje:U mblodh fshati te
selvit,
Isuf Kasa,djal i ri,(Refreni)
burra,gra,pleq e fmi,
se do vin nafusit,
t ndryshojn orthodoksin.
U zun pritat,u zun pusit,
se n Shpat nuk ka ndryshi.
Atje te Rrypa,mbi mulli,
zbraze pushkn,i pari Ti.
Nafusit mor arratin.
Duke marr shkas nga rezistenca e armatosur e

FILIP BERDUFI SHPATI PR PAVARSIN (PJESA E DYTE)

Ranxha 5.Osman Nosi
6.I.Ranxha 7.Haxhi Myftar
Ranxha 8.Hasan Dervishi
9.Omer Dervishi 10.Sul Panxhi
11.Kodhel Dedja,kurse i arrestuari Ismail Shati u lirua nga
gjykata,mori pafajsin.Nga 18
veta,11 u dnuan n munges.Kundr ktij vendimi,myftart e gjith fshatrave
t Shpatit vulosn nj peticion
dhe ia drguan Vezirit t
Madh,Ministris s
Drejtsis,Kryetarit t Parlamenti dhe Valiut t Manastirit.
(E.Nikolaidou.Kriptokristian
tShpatit.Janin,1979.Arkivi
Etnografis I.K.P. fq.525).
pic3
T burgosur shpatarak
(Nxjerr nga arkivi i Muzeut
Etnografik Elbasan)

Gjat periudhs s Rilindjes

Kombtare Shqiptare deri
n vitin 1911 n krahinn e
Shpatit vepronin disa eta t
armatosura antiosmane,nga
t cilat jan m t prmendura eta e Isuf Qoses n
Zavalin,eta e Jonuz
Topuzit n Shelcan,eta e
Ymer Dervishit n
Valsh,eta e isuf Panxhit
n Valsh.Pr ti br balle
presioneve e dhuns s
ushtruar nga administrata
turke do fshat kishte dhe
organizimin ushtarak,ku
pjestart e do ete,posa
jepej sinjali pr t mbrojtur
banort e fshatit apo
krahins,linte veglat e puns
dhe merrte armatimin e
rreshtohej menjher n
formacionin lufta-

rak.Komandanti i ets q
udhhiqte kt formacion
luftarak kishte cilsi t
spikatura t prgatitjes dhe
drejtimit ushtarak.Ai
zgjidhej nga pjestart e
ets n baz t ktyre
cilsive dhe nuk ishte i
prhershm dhe i
trashgueshm.Ky rregull
ishte jo vetm pr fshatin,por edhe n rang
krahine,prandaj drejtimi i
krahins kalonte nga nj
fshat n tjetrin,nganj
komandant n tjetrin.

dhe shpres n realizimin

e premtimeve t turqve t
rinj pr liri ,barazi dhe
demokraci pr gjith
popujt e perandoris
Osmane.Menjher pas
shpalljes s Hyrjetit,n
tetor 1908 elen zyrtarisht
shkollat shqipe n gjith
krahinn e Shpatit,nga
Shtrmeni e deri n Zavalin me msues vendas,Dyl Dervishi,Bim
Panxhi,Kodhel Dedja,t
cilt kishin msuar shqipen fshehurazi.Msimi i
shqipes fshehtazi n Shpat
pic4
i ka fillesat e tij qysh n
eta e Valshit (Isuf Panxhi vitet 70 tshek.XIX.Kjo
dhe vllezrit viti 1907)
sht nj merit e krerve
nxjerr nga arkivi i Muzeut dhe popullsis s zons,t
Etnografik Elbasan.
cilt dhe sot e ksaj dite
jan arsimAshtu si gjith shqiptart
dashs.Qndrimet e turqve
dhe shpatarakt patn besim t rinj ndaj lvizjes Komb-

tare Shqiptare rriti m shum

paknaqsin n popull,ndaj
taksave dhe shrbimit t
detyruar ushtarak.etat e
armatosura t Shpatit zhvilluan veprimtarin e tyre
luftarake n bashkpunim dhe
koordinim me komitetinPr
Lirin e Shqipris.N
pranver t vitit 1911 n
Shtrmen krijohet Komiteti i
Fsheht me drejtues Nexhip
Haxhiademi,Refik
Myftiu,Hysen Ceka, Ymer
Dervishi etj.(Elbasani Enciklopedi L.V. fq.101).Ky
komitet kishte pr qllim t
koordinonte veprimet luftarake t etave q vepronin
brenda Qarkut t Elbasanit
dhe njkohsisht t bashkpunonte edhe me Komitetet
e qyteteve t tjer si Kora,Manastiri etj.
Filip Brdufi

fshatarve t
Selts,administrata turke
bri arrestime t gjith
krerve t krahins si
kundrprgjigje dhe i dnoi
ata me burg.Pr kt bn
fjal vendimi i gjykats
penale t Elbasanit me nr.22
dat 30/03/1910,i cili dnon
me 6 muaj burg pr shkelje
t nenit 113/3: 1.Isuf kasa
(autori q qlloi me pushk)
2.Hasan Brdufi 3.Osman
Ranxha 4.Isuf Panxhi
5.Kasem Toi 6.Isuf Qosja
7.Isuf Ranxha. U dnuan
me 3 muaj burgim pr
shkelje t nenit 99: 1.Hasan
Kavaja 2.I. Kavaja
3.Sulejman Kavaja 4.Hysen

V o l u m e

7 ,

I ss u e

1 8

P a g e

1 3

FILIP BERDUFI
FILIP BERDUFI
NGA HISTORIKU I
ZHVILLIMIT T
ARSIMIT DHE
SHKOLLS SHQIPE
N ZAVALIN
Kan prfunduar arsimin
e lart 18 prej tyre dhe
28 t tjert me arsim t
mesm.Nga matura e

par e shkolls s mesme t

bashkuar Zavalin,n vitin 1995
e deri n vitin 2013,kan vazhduar arsimin e lart nga kjo
shkoll n degt e msuesis dhe
e kan prfunduar 47 student.Jane diplomuar : parashkollor 6,cu 10,gjuh-letrsi
6,matematik-fizik 6,bio-kimi
8,histori-gjeografi 6,matematikinformatik 2,anglisht 2 dhe
edukat qytetare 1. Jan n

vazhdim 15 student n
deg t ndryshme pr
msuesi.Shkolla e fshatit
Zavalin nga viti 1970 e
deri tani ka nxjerr 93
msues,nga t cilt 65 me
arsim t lart dhe 28 me
arsim t mesm dhe jan
n prfundim t studimeve
edhe 15 student t
tjer.Pra si shikohet,nga
150 nxns q kan va-

zhduar dhe vazhdojn arsimin e

lart,nga viti 1995 e deri tani,41%
e tyre kan preferuar degt e
msuesis dhe 59% degt e tjera.

vitesh.Nn vartsin e ksaj

drejtorie jan edhe shkollat e
cu.Kamian,Burrisht dhe
shkolla 9/vjeare Selt.

Sot n shkolln e mesme t bashkuarKodhel DedjaZavalin

japin msim gjithsej 15 msues t
gjith vendas,nga t cilt 8 femra,t drejtuar me sukses nga
drejtori ,po vendas,Albert Sinani,i
cili e kryen kt detyr prej 18

Afrim Caka DUAM TJU NJOHIM, T NJOHIM T VRTETN!

Vepromet e tashme t
serbis dhe t
Maqedonis pr ndryshimin e strukturs
etnike, jan sfida tepr t
rrezikshme. Qllimi i
par q duhet t bjm ne
duke i analizuar t gjith
armiqt dhe vetveten. Ky
sht synimi yn i vazhdueshm drejt qllimit
pr nj Shqipri Etnike.
Rrjedhimisht, ne nuk
mund ta prfytyrojm pr
vet shpirtin shqiptar si
dika q nuk duhet t
jemi unik dhe t
paqndrueshm, ndonse
jo rrall vetm nga
propaganda serbe dhe ajo
sllavomaqedone. Disa

qendra t politiks serbe dhe asaj

maqedone, q predikojn nga
njra an, zgjidhjen paqsore t
problemeve ndretnike e
ndrshtetror, duke se, nga ana
tjetr, pranojn fakto heshtazi
realitetin e krijuar me dhun dhe
vrasje, sisht rasti me Kosovn
dhe shqiptart e Ilirids.
Duke u nisur nga ky qllim
prcaktohet edhe ekzistenca e
jon. Duke u nisur nga kjo, t
gjitha fenomenet e ekzistencs
son kombtare mund ti konsiderojm si prgatitje ndaj ndonj
situat n t ardhmen. Shpirti
yn revulocionar, me sa duket,
duhet t prbhet, kryesisht, nga
fuqia mendore e intelektuale q
synon drejt qllimit t bashkimit
t t gjithave trojeve shqiptare n

nj shtet! Intelektualt
shqiptar nuk duhet shpresuar, por duhet vepruar
pr mbrojtje dhe bashkim
kombtar. Nuk sht hera
e par q kreu politik n t
dyja ant merr vendime e
bn veprime q fyejn
dinjitetin e popullit t saj
dhe t bashkluftarve t
tyre. Si rasti i Ali Ahmetit
ndaj luftarve t Kumanovs., tokn q deshn
ta zbrazin nga populli i
saj. Ktu flitet pr Kumanovn, Tetovn,
Debllden, Mitrovicn...
Kan harruar kaq shpejt
gjith at tmerr? Bjn
sikur kan harruar? Apo
sduan ta kujtojn, si

ndodh shpesh me vetn ton.

Le t shpresojm t jet e fundit!
Angazhimi i tashm deklarativ i
Serbis, tani s fundi edhe
Maqedonis pr zgjidhjen e
problemeve me dialog politik, pas
pushtimit dhe vrasjeve n Kumanov, duke e prfshir edhe
Tetovn s'sht tjetr vese
hipokrizi kolonialiste e aktit t
kryer. Sot, mjerisht, qndrimet e
konferencave t mhershme
ndkombtare, vendimet e t
cilave qen tragjike pr kombin
shqiptar. Edhe ne kt shekull
krkohet nga kombi shqiptar t
sakrifikoj ineresin e tij kombtar
pr hir t paqes ballkanike.
Imponohen zgjidhje modus vivendi n form t nj kolonie shqiptaret e Maqedonis, edhe pse e

tejkaluar historikisht, dhe t nj

statusi minoritar pr shqiptart
n Maqedoni, n Mal t Zi dhe
n Preshev, Bujanoc dhe
Medvegj.
Duke sjell edhe prfundimin e
ktij shkrimi dshiroj t shpreh
shpresn q edhe shkrimi im
mund t jet jo i plotsuar tek t
gjitha aspektet ajo t paktn
sht n gjendje t nxis lexuesit, komentuesit t tjer pr t
thelluar me tej analizn e ktij
shkrimiduke ia dhn nj kuptim m t mir. Ajo q sht
karakteristike n kt shkrim
dhe ndryshimi nga kundrshtart e mi dhe mendimit ndryeshe...

Ridvan Muslija
Ridvan Muslija
Greqishtja e re sht nj
gjuh kishtare q sht
prdorur e prpunuar nga
prifterinjt e murgjit e
"Malit te Shenjt"dhe
patrikana e Stambollit
dhe populli nuk e kuptonte .
Kjo NUK ka ASNJE
LIDHJE ME
GREQISHTEN E
VJETER QE ASNJE
NUK E DI SE SI KA
QENE SHPREHUR E
SHQIPTUAR.
Kjo gjuh filloj t
prhapej gjat viteve
1774 1776 duke e
prdor n mesha e veprimtari fetare, e sidomos
prgjat bashkepushtimit
Osman patrikan e
Stambollit , me forc e
djallzi kjo gjuh u
legalizua e mori bekimin
e mjekrave q nuk
ngurruan e u perpoqn ta
prhapin me djallzi e
dhun. Edhe pas revolucionit t 1821 nprmjet
ksaj gjuhe jan detyruar
arvanitt t harrojne
gjuhn e tyre e tu
mbushet mendja se jane
prejardhs t Sokratit,
pr prhapjen e ksaj
gjuhe jan vrar e
zhdukur pas kraheve

heronjt e athershem e t sotem.

Ishte kjo gjuh q ishte kollona e
krijimit t shtetit e politiks s
Greqis s re.
N fjalorin kater gjuhsh Romaika,Shqip,Vllahisht,Bullgaris
ht q shkroi ne vitin 1802
,(Daniil
Moscopoleanul ) nj prift vllah
nga Voskopoja ,n hyrje, u bnte
thirrje t gjith etnive :
, , ,
, ,

.

.
.
.
.
Shqiptar, Vlleh, Bullgar,
emigrante, gzohuni, dhe prgatituni t gjithe ju,te beheni Romaike. Lerini gjuht dhe zakonet
barbare. Zgjohuni nga gjumi i
thell i injorancs. Mesoni
gjuhen Romaikja . Nnen e
Dijes .... pra ishte ne fillimet e
veta fushata e helenizimit, sepse
akoma e quanin Greqin Romaika,si dhe gjuhn Romaikja.
Sistemi prmbys i zgjedhjes Nga Afrim Krasniqi,
Kur kan mbetur vetm disa dit
pr zyrtarizimin e kandidatve
pr kryetar bashkie publiku ka
rastin t msoj prsri se distanca midis asaj q politika

premton dhe ofron sht

dhe mbetet e thell, me
ecje paralele dhe pa
shanse praktike dhe as
teorike takimi. Natyrisht
q ndarja e re territoriale
do t duhej t shoqrohej
me nj proces t ri t
przgjedhjes s 61
emrave, shum prej t
cilve, referuar resurseve
financiare nn prgjegjsi,
do t jen njerzit m t
pushtetshm n katr vitet
e ardhshme n Shqipri.
Vet ndarja e re u b,
prve t tjerash, kundr
fenomenit t privatizimit
t njsive vendore nga t
njjtt emra n disa mandate.
Tani q lista sht publike
pr shumicn e njsive
kryesore vendore, partit
ofrojn at q muaj m
par kritikonin: rikandidimin n rreth nj t
katrtn e territorit. Rikandidimi n politik do
duhet t jet produkt i
analizs mbi bilancin e
puns, modelin e ofruar
dhe pritshmrit. N PS
modeli i vetm pozitiv
bashkiak merret Kora, n
PD merret Shkodra dhe n
LSI merret Poliani. Pr t
gjitha palt ekzistojn

modele t tjera jo t suksesshme,

prfshir drejtimin n shumicn e
bashkive t pjess qendrore t
vendit, n t cilat, pr ironi t fatit,
70% e drejtuesve t vjetr rikandidojn. A sht ky produkt i imponimit t tyre financiar n partit
respektive apo e garancis s tyre
financiare pr t siguruar mandatin, nuk ka rndsi. Rndsi merr
fakti se ata nuk jan model
suksesi, dhe pavarsisht ksaj,
imponohen t jen edhe m tej
drejtues t njsive, madje n
rrethana t reja, ku territori i tyre i
drejtimit shumfishohet n
hapsir, mjete financiare,
mundsi abuzimi dhe politika
klienteliste. Pr qytetarin, i cili
dukshm e ka shprehur zhgnjimin e tij prmes sondazheve,
opinioneve, reagimeve publike,
etj, nuk ka opsion tjetr, - ai sht
i detyruar t zgjedh midis
ofertave t vjetra, t provuara dhe
t konsumuara prej tyre.
Elementi i dyt lidhet me retorikn
e dekriminalizimit. Pas rezoluts
n parlament dhe debatit mbi
natyrn e ndrhyrjeve pa cenuar
Kushtetutn, sprova e par do
duhej t ishin zgjedhjet lokale.
Midis lists s ofruar tashm nga
palt kryesore gjenden t gjith, figura t pastra, figura eksperimentale, ashtu si edhe individ me
kredenciale problematike n raport
me ligjin shqiptar dhe n disa

raste, edhe me ligjin e disa

vendeve t tjera. Disa jan t
dnuar, disa t shkarkuar nga
funksioni i tyre i mparshm me
akuza abuzimesh, disa t penalizuar n element thelbsor q
lidhen me integritetin e tyre
publike, dhe disa, individ t
fort me alergji jetsore ndaj
librit dhe shkolls. Kjo ofert
sht fyese pr elektoratin, fyese
pr partnert tan dhe fyese pr
Shqiprin. Logjika e zgjedhjes
s fort apo t unave t
mir sht dhe mbetet parademokratike, oligarkike dhe nuk
prputhet n asnj rast me asnj
prej normave etike, morale,
ligjore dhe qytetare t nj demokracie funksionale.
Elementi i tret dukshm dominues sht tendenca e individve me pushtet qendror pr
t ndryshuar pozicion drejt
pushtetit vendor. Edhe n
zgjedhjet e kaluara edhe tani
shohim deputet q braktisin
mandatin parlamentar pr t
krkuar mandatin lokal. Prse e
bjn? Pr elektoratin? Jo. N
emr t tyre ata jan zgjedhur
deputet dhe kan premtuar nj
program politik 4 vjear. Ata po
e ndrpresin n mnyr t
njanshme kt kontrat pr t
premtuar nj kontrat tjetr
lokale 4 vjeare, e cila si
ndodhi edhe tani, mund t

ndrpritet prsri pas

dy vitesh. A mbajn
prgjegjsi politikant kur bjn kalime
t tilla thellsisht pa
respekt ndaj
votuesve? A mund t
ket sens q t qeverisimi nga individ q
braktisin detyrn n
rastin e oferts m t
par? A kan
prgjegjsi partit
dhe liderit e tyre q e
trajtojn elektoratin
si nj turm pa z, pa
sy e pa vesh, t
prpunueshme nga
do sjellje imponuese
nga lart?
Elementi i tret sht
jo vetm etik, por
lidhet edhe me natyrn klienteliste me
t ciln po ushqejm
prej disa vitesh
sistemin prfaqsues
dhe sistemin politik.
N list gjenden t
paktn 10 raste
kandidatsh, t cilt
jan zgjedhur n
zonat e tyre fal
koalicioneve t
kundrta politike,
fillimisht me PD dhe
m pas me PS, dhe

P a g e

1 4

O u r

W o r d s

Dead Albanians due to Current Dictatorship in Albania will they get a resolution? (not done yet)

Lirak Bejko Dead

I vdekur nga Diktatori dhe
vjedhjet e familjes se tij,
Berisha

One last dictator

in Albania Left to
be judged!!!
Not done Yet!!
BURG

V o l u m e

7 ,

I ss u e

1 8

P a g e

Dark History of Communism tragedy's in Albania

1 5

P a g e

1 6

O u r

Vrasjet e pazgjidhura ne Shqiperi presim rezultatet shpejt.

Deputeti Fatmir Xhindi

Gentian Zguri.rezultatet???

W o r d s

V o l u m e

7 ,

I ss u e

1 8

P a g e

Vrasjet e pazgjidhura ne Shqiperi-presim rezultatet shpejt...

Isa Copa duke hetuar pronat ne Gjirin e Lalzit te familjes Konomi presim rezultatet

1 7

P a g e

1 8

O u r

W o r d s

Ngjarjet e pazgjidhura ne Shqiperipresim burgimin e perjetshem te familjes diktatoriale Berisha!!

Kush e Organizoi Protesten?

Ku ishin Organizatoret?

4 Fajtore pa Faj gjenden vdekjen ne 21 Janar 2011

Kush drejton forcat shteterore mbrojtese?

Cilat jane procedurat e Policise para se te vrase?

Pronare banke ne Shqiperi, e papune!! Si te behesh Bilionere ne 3 muaj!!! Elvana Hana mbesa e
L.Berisha..Burg

V o l u m e

7 ,

I ss u e

1 8

P a g e

1 9

Vrasjet e krime te ndryshme te pazgjidhura ne Shqiperi.Burg...

The Blair Connection

FLuturime Falas me urdher te

.

Vjedhja e lejuar ne Shqiperi e pronave per tu ndertuar rezervat ashtu dhe e mineralit te brendshem ne
Shqiperi.

Hilja e Investimeve te huaja ne Shqiperi!!! Si pastroen parate nga peshku qe eshte qelbur nga koka!!! Burg

Spitalet e Ndertuara me leke nga Tirana

ne Qipro, Ishujt Keimen nepermjet nje
grup manaxhimi ne New Jersey, USA.
Keshtu jane pastruar shume para te
vjedhura ndaj popullit SHqiptare.

Si mund te pastrosh parate e vjedhura

nga viti 96-2005 nepermjet llogarive pa
emer ne ishujt jasht Shqiperise...

P a g e

2 0

O u r

W o r d s

Disa Ngjarje e pazgjidhura ne Shqiperi nga Prokuroria...Kur vete Ina Rama ka frike per Femijet e saj!!

?
Duet nje Kryeprokuror allcak qe te
zbardhi ceshtjet te pazgjidhura qe nga vitet 1944!!

Perse nuk u pane dokumentat qe verifikonin

fjalet e Albana Vokshit dhe e dergonin te qeli
ate me bashkepunetoret?

Disa nga ceshtjet qe kane kaluar pa hetuar ne Shqiperi!!

So far in Albania the only way to make it is to keep

your promises and Ilir Meta and spouse is an example of it.Will everyone else learn from it or
shatter in the high cliffs.the only victor in the
election battles!!!!

Perse nuk u hetua shkelja e kushtetutes Shqiptare

nga Prokuroria? A thua ka marr fund drejtesia?

Bilioneret e Rinj te pa Prekur ne Shqiperi qe bejn hesapet me $$$ e popullit me keq se S. Berisha...te shohim
ndryshimin dhe per A. Xhillarin (burg apo jo)
The leader of Opposition before now Premier in Albania
rather spend $$ on luxury vacations in US rather than face
the facts and reality in Albania!! Could it be that hes so
implicated with the GOV. that he can end up serving life
sentences? Time will tell

Njerezit vdesin ne Shqiperi sepse Sekseri I lejeve

te ndertimit ne tirane Alban Xhillari me E.ramen
nuk cajn koke perhapesira midis ndertesave qe te
kalojn makinat e urgjences. Me ato ne Shqiperi,
kercenimet dhe blerjet ecin, po jo me ne pertej
Oqeanit.

A pyet njeri ku eshte burimi I

milionave $$ qe ky njeri eshte
kukull?
Alban Xhillari Sekseri I
Lejeve te ndertimit tani kush
eshte se E.Rama iku?

V o l u m e

7 ,

I ss u e

1 8

P a g e

2 1

Vjedhja e Mineraleve, Pergjegjesit!!!!Burg...

Mineralet ne very te shqiperise te

monopolizuara!!! Perse?

Floriri nepermjet mineraleve

Vdesin njerezit per tu pasuruar njerezit e Kryeministrit Shqiptare bashk me Fatos Nanon si sekretar
PDs ne Washington DC. USA

Fluturime me parate e mineriave te populit Shqiptare...

Hilja e Investimeve te huaja ne Shqiperi!!! Njerezit pergjegjes...Burg...

Stream Oil Albania has a direct connection to Shkelzen Berisha as well as to his
sister Argita Berisha...te tjeret kane vec
1% si kukull qe jane...

Si mund te vjedhesh token parate e pronarit te tokes me ane te kompanive nafte fantazme nderkoh fshiet nga pas vete KM.

Argita & SHkelzen Berisha Pergjegjes per

vjedhjen e naftes nga pronaret.

P a g e

2 2

O u r

W o r d s

Disa mbikqyrje nga pertej Oqeanit mbi familjen Balliu!!!! BURG

Henris Balliu Guilty as part of

Gerdec Tragedy as well as being part of it!!!

Fahri Balliu I paprekshem ne

abuzime ndaj popullit te elbasanit!!! Ta kthej koken pas
te shohi rrobat e grisura qe ka
pas...

A ka burra me ne ate vend???

700 Punetore te firmes Kurum ne
Elbasan ne proteste!

Kush nga keta nuk ka Ilegalisht Perfituar Financiarisht ne kurriz te popullit Shqiptare??? Te tere fajtore!!!

Human Right Violators as an inheritance from the so

called bearded man Tos Nano in Albania!!

V o l u m e

7 ,

I ss u e

1 8

P a g e

2 3

Lidhja VokshiXheka -Spahiu-klani Berisha ...BURG

Albana Vokshi Florentia Xheka Arjan tartari

cfare kane keto te tre te perbashket/?
Jane kukuallat e Klanit Berisha duke mbajtur kompani
ne emer te tyre por qe gjenden Berishat nga pas

Kumbaret qe kane interesa financiare te perbashketa me opoziten e

Rames qe pagoi $$$ Fatos Nanos per postin e kryetarit!!!

Fatos Nano u debua nga posti Kryeministrit nga nderkombetaret Amerikane!!! Burg per vrasjen e Hajdarit

Azem Hajdari I
vrare nga bashkepunimi NanoBerisha!!!

Kryengritje nga njerez me

arme per parate e vjedhura ne
kohen piramidale & ate qe vijoi
me pas me fatosin ne
krye...gjykoni vete njerez.

Import Export I Droges ne kohen e Fatos Nanon ne Shqiperi ishte ne kulm te

larte te Europes...

Koha kur Ishte Fatos Nano ne pushtet ne Shqiperi ,

kur krimi dhe rrembimi ishte 1 mij perqind lart

P a g e

2 4

O u r

W o r d s

A Funksionon Kontrolli Shtetit ne Shqiperi

Shembujt e Parave qe vijn

drejt SHBA nga vendi me I
Varfer ne Europe... Perse?
Poverty.

Berisha & Podesta group looses Albanian Americans oust the premier SB Jail & restitution for Podesta

Nje vrime ne uje me keshillat

drejt Shqiperise.zvogelimi I
reputacionit te Podesta
Group per hir te familjes Berisha SO far no more Premier...how do you like those
apples?

Is the money being diverted to the Podesta group

for retaliatory against those that tell the truth
outside of Albania? So far YES...the war goes on..

The Albanian Mafia Lobbies

against the rest of Albanian Americans!!! The Global War Continues..
Will it escalate into world conflicts?

New Ambassador needs to ask the

federal authorities to return or
freeze Albanian funds now states
side...or else trust in our US image
will decline...

V o l u m e

7 ,

I ss u e

1 8

P a g e

Libri I ndaluar I Agim Hamitit FQ 157

Sistemi prmbys i zgjedhjes - Nga Afrim Krasniqi,

anasjelltas, duke pasur n krah LSI ose ndonj
forc tjetr politike. Pr t fituar ata kan br
fushat t ashpr kundr partive respektive dhe
sot, n skemn e re, i prshtaten aleancave t
reja, duke vetofruar t njjtin produkt t disa
aleancave t kundrta. Zgjedhjet kan vler kur
zgjedhim m t mirin, jo m t aftin pr pazare
votash dhe aleancash, ndaj ky fenomen kandidimi shkel parimet etike t konkurrencs,
injoron ndjesin elektorale dhe e trajton politikn si nj mall t denj pr prursin m t
par n tregun e lagjes.
Elementi i katrt lidhet me fenomenin e
uditshm, ku shumica e individve t kandiduar deklarojn se nuk kan dashur, por jan
ftuar t kandidojn. Pra, partia ka vendosur pr
ta. N zgjedhje lokale do duhej t ishte e
kundrta: cilido q dshiron do duhej t
shpallte synimin dhe programin e tij dhe kshtu
t bhej gar pr m t mirin edhe brenda
partis. Sa sens ka q votuesi t zgjedh nj
kryetar q thot se nuk ka projekt dhe as ambicie personale pr qytetin, por sht caktuar nga
partia, e cila do tia shkruaj edhe projektin
elektoral? A nuk i kishim kshtu dikur
sekretart e Komiteteve t Partis? A nuk po
kultivojm kshtu modelin e militantit partiak

q sipas vullnetit t shefit politik, merr do detyr t

mundshme me premtimin do
ket ndihmn e partis pr ta
kryer? E kemi dgjuar m 1948,
e dgjuam m 1991, e dgjojm
edhe m 2015....nj fenomen
kritik pr gjendjen ku ishim, ku
jemi dhe far po u lem brezave
m t rinj.
S fundi, jo pr statistik si
argument prmbylls: n 16
universitete t mdha kombtare
si sht e mundur q partit
politike nuk gjetn dot nj
rektor, nj dekan, nj profesor,
nj akademik, nj personalitet t
shkencs dhe administrimit, nj
figur me aktivitet e CV kulturore pr ta kandiduar n nj
prej 61 bashkive t vendit? Duke
mnjanuar elitn, sepse ajo sht
akademike, sepse nuk paguan n
fushat, sepse sht e bezdisshme pas rregullave, sepse nuk
mbron dot votn, sepse nuk
merret me shitblerje betoni dhe

as nuk ka pronsi n
dhjetra firmat abuzive t
bregdetit apo t Bulqizs,
- dhe duke emruar elit
lokale edhe individ q
krenari t CV s tyre kan
grushtat me shokt e
lagjes apo ndonj ndrtes
betoni a restoranti t
ndrtuar n kohn e informalitetit, i bjm dm t
shumfisht qeverisjes
vendore, qytetarve,
institucioneve, politiks,
sistemit prfaqsues,
shoqris dhe demokracis s premtuar
funksionale. Dhe kur ktij
produkti t dmshm i
japim edhe mandat
afatgjat, i japim imunitet
dhe e paraqesim si
zgjidhja m e mir pr
Shqiprin, nuk kemi br
asgj tjetr vetm sa kemi
prmbysur sistemin e
zgjedhjes dhe i kemi
dhn shans t ri do-

minues sistemit t oligarkis,

kundr t cilit u duk se shqiptart
votuan me shumic m 2005 dhe
m 2013.

2 5

P a g e

2 6

O u r

Declassified (continues)

W o r d s

V o l u m e

7 ,

I ss u e

1 8

P a g e

Declassified pg2

2 7

P a g e

2 8

O u r

Declassified 3

W o r d s

V o l u m e

7 ,

I ss u e

1 8

P a g e

Declassified 4

2 9

WE ARE ALSO ON THE WEB

WWW.NEWLIFEAACO.ORG

Non Profit Charitable

Organization

N E W

L I F E

J E T A

1774 - 76 street
Suite D3
Brooklyn, New York
11214
Phone: 718-594-0511
Fax: 201-795-4795
E-mail: Endri@newlifeaaco.org

R E

Cdo njeri mund te behet anetare dhe te bashkoet

me misionin tone per te krijuar nje shtet te vogul
ketu ne kete continent te madh. Te ndihmojme
njeri tjetrin qoft dhe me nje keshille te thjeshte.
Kjo eshte nje thirrje per te informuar njeri
tjetrin plus dhe per projekte te ardhshme qe jane
ne pune e siper. Se shpejti nje Shkolle Shqipe
Anglishteje dhe nje vend ku te gjith njerezit te
gjejn nje strehim nga cdo hall apo nevoje. Bashkimi ben fuqi dhe Zemra e Vullnetarit nuk ka
cmim.

Building a Future One Person At a Time...

FILIP BERDUFI ZRA-DSHMI LASHTSIE DHE AUTOKTONIE

o,Puna mar,o ustallar!Mir se erdhe,moj Zra jon,Kostandin,o vllath i
par,etj.
Diana RomakeDiana Romake
Zana,ashtu si Artemida tek grekt dhe Diana tek romakt,ishte hyjnesh e
maleve me pyje t virgjra,shesheve plot bar e lule,burimeve t kristalta;hyjnesha e gjuetis dhe mbrojtse e kafshve ,nga t cilat dreri dhe ariu
ishin kafsht e kultit t saj.Prrallat dhe legjendat pr kto kafsh kulti t
pyjeve t Shpatit kan mbrritur prmes shekujve deri n ditt tona.Gjahtart
tregojn se,kur vret nj ari,ai kthehet nga lindja,kryqzon kmbt e para mbi
gjoksin e tij dhe loton si njeri.Po ashtu edhe dreri i vrar,kthehet nga lindja
dhe derdh lot(qan) si njeri.N mitologjin e shpatarakve,dreri ishte nj kafsh
e shenjt,e cila vinte n ditn e vendin e caktuar pr tu flijuar.Vende t tilla
flijimi kemi n Breg Shnlli(Zavalin) dhe n Fush Qore(kroj Frku) n
malet e Gjinarit.N t dy vendet,meqense flijuesit nuk respektuan rregullat e
flijimit,dreri nuk erdhi m dhe n vend t tij flijuan nj lop.Kshtu sht
festuar deri n ditt e sotme.
Zanat jan figura t besimit popullor shqiptar q prfytyrohen si vasha me nj
bukuri t rrall.N jug t Shqipris ato quheshin zra(Fjalor i Mi-

tologjis,Dhama,T;Tir.1987 fq.248).
Ndryshimi fonetik nga Zana n Zra
ka ndodhur n dialektin jugor n
periudhn e par t shqipes s
vjetr.Gjat ksaj periudhe sht
prvijuar edhe ndarja dialektore midis
t folurit verior dhe jugor t
shqipes nprmjet proeseve divergjente t njohura:rotacizmi dhe
ndrrimi i a-s para bashktingllorve hundore n t folmen veriore.
(Demiraj,Sh.
Gjuha Shqipe dhe historia e
sajTir.1988,fq.209).N t folurin e
Shpatit,si e folur kalimtare,tek
emri Zan sht kryer procesi i rotacizmit para shek.VII si n dialektin
jugor,duke dhn Zr,jo me ndrrimin e -s n ,por duke ruajtur nga
dialekti verior hundorzimin e -s q

na jep Zr si tek zri.Disa

mitograf jan t mendimit se
emri Zana buron nga latinishtja
Diana.Profesori Eqrem
abej,kur analizon etimologjin
e fjals shqipe sipas krkesave t
rregullave fonetike pr
prejardhjen e emrit Zana nga
latinishtja thot:khs:n njern
an lat.Diana,zan,zre,m an
tjetr diabolis:djall,e para
huazim m i mom i epoks
pagane,e dyta m i ri,i epoks
kristiane.(Studime etimologjike
n fush t shqipes,fq.79).
I ktij mendimi sht edhe
profesor Shaban Demiraj kur
thot:Z e shqipes s dokumentuar sht prftuar
nprmjet evolucionit t grupit/

di-/.Kjo dshmohet sidomos n

huazimet latine,si gasgandium,mriz-meridies,zanzre-Dian,etj.(Fonologjia
historike e gjuhs shqipe
fq.215).
Nga t dhnat arkeologjike
msojm se n venbanimin e
Lleshanit,q i ka fillimet n
periudhn e bronxit t
von,jan gjetur terrakota q
imitojn kokn e lops,gj q e
bn studjuesin Riza Hasa t
mendoj se venbanimi i
Lleshanit mund t konsiderohet
dhe si vend kulti n natyr,karakteristik pr besimet
ilire.Ktu mund t krkohet
kulti i respektimit t
blegtoris,q lidhet historikisht

FILIP BERDUFI ZRA-DSHMI LASHTSIE DHE AUTOKTONIE

me nderimin q i bhej Dians s Kandavve,Zrs s Shpatit,perndesh me
atributet e mbrojtjes s blegtoris.Burimi historik citon Diann e Kandavve,Vendbanimi Lleshan sht perndimi i maleve Kandave dhe shrben
si pik orientimi pr ta krkuar e vendosur kt monument kulti.
(Hasa,R.Elbasani-Enciklopedi,fq.633-634).
Toponime q lidhen me emrin Zra
Kroi i Zrs-burim uji n lindje t fshatit Selt,n t djatht t rrugs q vjen
nga Selta pr n Nezhar,n pyllin pran shkolls 9/vjeare.
Kroi i Nuses-burim uji n pyllin e faqes perndimore t kodrs n qendr t
fshatit Jeronisht ku,sipas legjends,vinte dhe pinte uj Zra.
uka e Zrs-maj mali(ika),me lartsi 1640m,n lindje t fshatit Pashtresh.I
kushtohet legjenda mbi pushtimin e Sopotit,ku prmenden edhe
toponimet;Qafa e Kalit dhe Qafa e Markut.
DSC_0700uka e Zrs

Lugu i Zrs-lugin e veshur me pyje

pishe e bredhi,n faqen jugore t
malit t iks(uks s Zrs),fshati
Pashtresh.
Kroi i Zrs-burim uji pran rrugs
kmbsore q kalon prmes Lugut t
Zrs(si m sipr).
Zra e Madhe-shesh n mes t
pyllit,n lindje t Qafs s Burrave,n
malin e Gjinarit,ku ndan me malin e
Lleshanit.
Zra e Vogl-burim uji n lagjen
Qose t fshatit Shelcan,n jug t
majs s Shijonit,ku ndodhen rrnojat
e nj venbanimi t periudhs s
bronxit t von.

FAHRI XHARRA MOS MA

PREK KULTUREN TIME
Menada_kercimit_300_vj_pas_krishtit
N do knd t Ilirikut jan
gjetur statujzat nga bronzi , t
shekullit t 6-para epoks s Re.
Fakti qe keto paraqesin figuren e
gruas apo vajzs s kohs disa
shekuj para s t qytetrohen
ardhacakt; t mveshur me rroba
sportive apo valltareje, e tregon
civilizimin e hershm t ktyre
anve.
mena-

dat_shqiptare_shqip_prizrenit
Mos na e ngucni historinvijn klithmat nga mbrendia e
shpirtit; klithma q jan jo
vetm nga ngazllimi i t
kaluars s pasur por jan jan
edhe klithma krcnimi : mos
m prek n kulturn time, mos
ma errso ardhmrin !
Tetova_sparta_menadat
Mos e thirr errsirn . Mos ia
plotso dshirn serbit, grekut
dhe turkut !