B CNG THNG

TNG CNG TY GIY VIT NAM

VIN CNG NGHIP GIY V XENLUYL
************************

BO CO TNG KT
D N SN XUT TH NGHIM
Tn d n:

NGHIN CU SN XUT TH NGHIM KEO NHA

THNG BIN TNH DNG CHO GIA KEO GIY V
CC TNG BAO GI
C quan ch qun
C quan ch tr
Ch nhim d n

:
:
:

B Cng Thng
Vin Cng nghip Giy v Xenluyl
TS. V Quc Bo

7122
17/02/2009
H ni - 2008

Mc lc
Trang

M u

PHN I:
TNG QUAN V NHA THNG
V KEO NHA THNG
I.1. Thnh phn v tnh cht ca colophon
I.2. Cng ngh sn xut keo nha thng truyn thng
I.3. Cng ngh sn xut keo nha thng bin tnh
I.4. Mt s kt qu nghin cu v keo nha thng bin tnh

4
5
6
8
8

PHN II:
KT QU THC HIN D N

15

II.1. Th trng keo nha thng

II.2. Nghin cu hon thin cng ngh
II.3. Hon thin v xy lp dy chuyn thit b
II.4. Sn xut thc nghim
II.5. nh gi s b d n

15

KT LUN V KIN NGH

38

Ti liu tham kho

Ph lc

18
28
31
36

M u
Trong nhng nm tr li y ngnh cng nghip giy trong nc v th gii
c nhng bc tin vt bc trong lnh vc nghin cu v sn xut cc sn phm
gia keo chng thm cho giy, c bit l cc loi giy in, giy vit nh AKD (alkyl
ketene dimers) v ASA (alkenyl succinic anhyrie). Tuy nhin, sn phm keo nha
thng vn l la chn u tin hng u ca cc nh sn xut giy v cactng bao
gi.
C th ni, u im ca keo nha thng trong gia keo cho giy v cactng l
hiu qu gia keo kh cao v tc thi (i vi keo AKD v ASA hiu qu gia keo ch
t sau thi gian bo qun sn phm t 10 ngy tr ln) nn sn phm c th s
dng hoc gia cng ngay lp tc, gim ti thiu thi gian lu kho. Hn th na vic
khng ch mi trng gia keo mc pH t 4.5 n 5.5 bng phn nhm cn cho
php kt t cc tp cht c tnh anion c trong nguyn liu ban u, hn ch s bm
dnh ca cc hp cht ny ln li, trc p, l sy, nng cao hiu qu vn hnh
my xeo, gim hm lng cc cht gy nhim trong nc thi.
Hin nay sn phm keo nha thng c s dng cho gia keo cc sn phm
giy v cc tng cc nh my trn th gii ch yu l keo nha thng bin tnh c
hm lng cht kh t 50 75% v keo nha thng phn tn vi hm lng nha
t do kh cao.
trong nc, phn ln cc nh my sn xut bao gi, cc tng hm hp u
s dng keo nha thng, nhng ch yu l keo nu theo phng php truyn thng:
nu colophan vi dung dch NaOH hoc Na2CO3 nhit 950C n di 1000C
trong 3 n 5 gi. Cht lng gia keo thng thp, mc dng cao v khng n nh
so vi mt s keo nha thng bin tnh nhp khu.
Sn phm keo nha thng bin tnh cng c sn xut mt s c s
trong nc. Tuy nhin cht lng ca cc sn phm keo bin tnh ny khng cao,
tnh n nh thp, pH ca dung dch keo kh cao (t 10 -12) nn trong qu trnh
sn xut phi s dng mt lng tng i ln phn nhm (50 70kg/tn giy)

a pH ca dung dch bt v gi tr thch hp (4.5 - 5.5). Chnh v vy m cc dng

sn phm ny tiu th kh chm v cha chim c th trng, c bit l cha th
thay th keo nha thng nu theo phng php truyn thng ngay ti cc c s sn
xut giy.
nghin cu kh nng iu ch nha thng bin tnh c cht lng, n
nh cao v nh gi hiu qu kinh t ca qu trnh sn xut quy m th nghim,
thng 11/2005, Phng cng ngh Vin cng nghip Giy v Xenluyl c Vin
giao cho thc hin ti: Nghin cu sn xut keo nha thng bin tnh dng cho
gia keo giy v cactng bao gi. Nhm ti nghin cu s dng mt s tc
nhn nh: mt s hp cht ca it v cc dn xut ca anhyrt malc, axt fumaric
trong qu trnh bin tnh colophan v nghin cu cc yu t cng ngh. Kt qu
cho thy quy trnh sn xut nha thng bin tnh tt nht l x l colophan vi dn
xut t fumaric. Hn th na Vin cng thit k, t ch to c dy chuyn
pilt th nghim vi cng sut 200 kg/ngy v tin hnh sn xut c trn 8 tn
sn phm t cht lng cao. Sn phm ca ti c th nghim v tiu th
ht mt s Cng ty sn xut giy khu vc H ni, Bc Ninh, Ho Bnh... Tuy
nhin dy chuyn pilt khi i vo sn xut lin tc bc l mt s nhc im l:
nng sut v hiu sut cn thp, cht lng sn phm cha thc s n nh (thi
gian bo qun thp, keo c nht cao v c hin tng kt tinh), qu trnh vn
hnh ch yu l th cng, thit b ch to cha ng b c bit l h thng gia
nhit ni nu cha ph hp nn xy ra hin tng thng v gia nhit. Cc nhc
im nh hng ti hiu qu kinh t, gim tnh cnh tranh ca sn phm v
khng p ng s lng sn phm cho khch hng.
Trc thc trng , sn xut mt th h keo nha thng bin tnh t
cht lng cao nhm thay th cc loi keo m cc c s ang t sn xut, cnh
tranh vi cc sn phm cng loi gp phn ch ng, n nh sn xut ca cc
c s sn xut giy v cactng bao gi. Mt khc, sn phm s l mt trong nhng
mt hng ch lc ca Vin CN Giy v Xenluyl khi chuyn sang c ch t trang
tri kinh ph hot ng. Vi l do trn, Vin xut vi B Cng nghip (nay l

B Cng Thng) xin h tr ti chnh thc hin d n sn xut th nghim

Nghin cu sn xut th nghim keo nha thng bin tnh dng cho gia keo
giy v cc tng bao gi.

PHN I:
TNG QUAN V NHA THNG V KEO NHA THNG
C th ni, cy thng l mt trong nhng c sn ca rng. Thng khng ch
cho chng ta g, m quan trng hn l nha thng. T nha thng ta c th sn xut
ra du thng v colophan. Du thng c dng trong cc ngnh ho cht: dc
liu, sn, tng hp long no, du hong nColophan l nguyn liu quan trng
cho cng nghip giy, cht do, sn, mc in v cao su
i vi thng cho nha theo tnh cht cng nghip th Vit Nam ch yu
c 3 loi: Thng nha (thng 2 l) pinus merkusii Jungli et de Vriese; Thng ui
nga pinus massoniana Lamb; Thng 3 l - pinus kesiya Royle. V phn b,
thng nha tp trung nhiu vng t Qung Ninh n ng Nam B; thng ui
nga rt thch hp vi iu kin t nhin cc tnh bin gii pha Bc cn thng ba
l li thch hp vi iu kin lp a Lm ng v Nam Ty Nguyn.
Khi khai thc, nha va chy t ng dn nha ra, t l du thng trong nha
c th t ti 36 %. Sau khi tip xc vi khng kh, du thng bay hi rt nhanh,
ng thi nha c dn. Nha khi a ti nh my ch bin thng ln nhiu tp
cht nh: v cy, dm g, su b, bi T l trung bnh ca cc cht trong nha
thng:
+ Colophan:

74 77%

+ Du thng:

18 21%

+ Nc:

2 4%

+ Tp cht:

0,5%

Nhn chung thnh phn ca nha thng ph thuc vo loi cy, iu kin lp
a, v tr khai thc nha v phng php trch nha.

I.1. Thnh phn v tnh cht ca Colophan

I.1.1. Tnh cht vt l ca colophan
Colophan sn xut t nha thng l mt cht rn trong sut, cng, gin, mu
sc t vng nht n mu hng do cht lng nguyn liu v iu kin cng ngh
ch bin.
Colophan c th ho tan trong rt nhiu dung mi hu c nh: C2H5OH,
CH3COCH3, CCl4, C6H6, CS2, du thng v cc dung dch baz nhng khng tan
trong nc. Colophan c t trng 1,05 1,10g/cm3, nhit ho mm 60 -850C.
Ho lng 1200C, nhit dung ring ca colophan 2,25Kj/kg.0C. Nhit si 2500C
p sut 0,667 Kpa.
Colophan d b kt tinh, nhit nng chy ca colophan kt tinh tng i
cao (110 1300C), kh x phng ho, c xu th kt tinh li trong mt s dung mi
bnh thng, n b gim gi tr s dng trong cng nghip giy, sn du... Colophan
d b oxy ho trong khng kh, c bit nhit cao hoc dng bt. Colophan
dng bi trn vi khng kh rt d gy n, nhit t chy l 1300C, gii hn n l
12,6g/m3.
Cht lng ca colophan c quyt nh bi mu sc, nhit ho mm,
trit quang, quay cc, xu th kt tinh, nht...
I.1.2. Thnh phn ho hc ca colophan
Colophan l mt hn hp phc tp, ngun gc khc nhau th thnh phn
cng khc nhau, nhng ch yu l axit nha ngoi ra cn c mt t l nh axit bo
v cc cht trung tnh.
Colophan l dung dch rn ca nhiu axit nha ng phn c cng thc
chung l C20H30O2 hoc C19H29COOH. Qua nghin cu, ngi ta xc nh c
kt cu ca 13 loi axit nha ch yu. Cn c vo kt cu ca axit nha, ngi ta
chia chng lm 3 loi chnh. Axit nha kiu axits abietic, nhm axit nha pimaric,
nhm axit nha kiu 2 vng.

i vi nhm axit nha kiu axit abietic: Trong cu to c ni i cng hp,

kt cu thay i khi chu tc dng ca nhit v axit, b oxy ho trong khng kh.
Axit nha abietic khi thay i kt cu do chu tc dng ca nhit hoc axit hnh
thnh mt hn hp cn bng ch yu l cc axit abietic, cc axit c ni i cng
hp khi gia nhit n 200oC, thnh phn gm c 81% l axit abietic, 14% axit
palustric, 5% axit neoabietic. nhit 250 2700C, axit nha kiu abietic mt
hydro to thnh axit dehydroabietic. Khi cng hydro, axit nha kiu abietic to
thnh mt s axit kiu dyhydroabietic.
Nhm axit nha pimaric bao gm: axit isopimaric, axit sandaracopimaric.
Trong cu to c hai ni i, nhng khng phi l ni i cng hp. Chng tng
i n nh vi tc dng ca nhit v axit. iu kin n ho, axit nha kiu
pimaric b mt hydro.
Nhm axit nha kiu 2 vng gm: axit kommunic, axit mercusic, hm lng
ca nhm ny trong colophan thng thp. Cc gc axit trong cu to ca 2 loi
axit ny u c th to nn cc phn ng ho hc lin quan n gc axit.
Colophan do nhiu axit nha to thnh, tnh cht ho hc ca n do kh nng
to phn ng ca axit nha quyt nh. Trong phn t axit nha c 2 trung tm phn
ng ho hc: ni i v gc axit (-COOH). Do phn ng ca ni i v gc axit lm
cho colophan d thay i cu to, nhy cm vi tc dng oxy ho ca khng kh,
tham gia cc phn ng cng hp, hydro ho, polyme ho, este ho...Hu ht cc sn
phm bin tnh v dn sut ca chng c iu ch thng qua cc phn ng ny.
I.2. Cng ngh sn xut keo nha thng truyn thng
Qu trnh nu keo nha thng da trn c s ca phn ng x phng ho
gia cc axit nha c trong colophan bng xt hoc natri cacbonat theo cc phng
trnh [I.1] v [I.2].
C19H29COOH
2C19H29COOH

+ NaOH = C19H29COONa + H2O

[I.1]

+ Na2CO3 = 2C19H29COONa + H2O + CO2

[I.2]

Thit b nu nha thng thng c cu to hai v, gia nhit gin tip bng
hi c trang b cnh khuy (i khi c nhng c s nh, th cng qu trnh nu s
dng hi trc tip v ho cht dng l Na2CO3, qu trnh khuy trn tn dng kh
CO2 sinh ra). Cc bc tin hnh thng theo th t: nc kim colophan. T l
nha/nc thng l 1/3. Dung dch xt c chun b mt b ring bit v c
bm nh lng vo b phn ng, b sung nc t t dch 1/3, khuy u v
tin hnh gia nhit. Colophan dng cc c p nh v c cp dn vo b
phn ng. Qu trnh nu keo nha thng thng ko di t 2,5 n 3 gi nhit
980C.
Lng kim dng trong qu trnh nu keo nha thng c xc nh theo
cng thc [I.3]:
K = X. D2.(100-C)/(D1.P) (%)

[I.3]

Trong :
+ K l mc dng kim, tnh theo % so vi khi lng colophan
+ X l tr s x phng ho, tnh theo % kim
+ D2 l khi lng ng lng kim s dng trong qu trnh nu keo
+ D1 l khi lng ng lng kim s dng trong qu trnh xc nh tr s
x phng ho.
+ C l hm lng nha t do c trong keo sn phm, %
Kt thc qu trnh nu, nha thng c sa ho bng nc nng (60-800C)
v nng 100g/l. Trc khi phi trn vo bt giy, nha c pha long tip ti
nng 20-25g/l (qu trnh sa ho v pha long cn khuy mnh) bng nc
thng.
Tu thuc vo hm lng nha t do cn li, c th chia keo nha thng lm
hai loi: keo nha thng khng cha nha t do v keo nha thng c cha mt t
l nha t do nht nh (keo trng). i vi keo khng cha nha t do thng s
dng trong qu trnh sn xut giy v cctng bao gi t OCC v bt giy khng
ty. Keo trng thng s dng cho qu trnh sn xut giy in v giy vit.

I.3. Cng ngh sn xut keo nha thng bin tnh

Mc ch ca qa trnh bin tnh colophan l gim xu hng kt tinh v nng
cao mc hot tnh ca sn phm keo. Cc phng php bin tnh nhn chung u
da vo c im cu to ho hc ca cc axit nha c trong colophan, c bit l
lin kt i lin hp . T cu to ca cc axit trong colophan cho thy ch c mt s
ng phn abietic l c lin kt i lin hp, do vy qu trnh bin tnh ch yu din
ra vi cc ng phn ny.
Qu trnh bin tnh da trn c s ca phn ng oxy ho vi cc tc nhn
nh: It, LiI, FeI2 hoc axit phtphoric... iu kin nhit t 220 2250C trong
2 -3 gi [4,5,6]. Mt phng php khc l tin hnh phn ng cng vng DielsAlder vi tc nhn l cc dn sut ca axit furmalic hoc anhydrite maleic. Cc
nghin cu cho thy qu trnh bin tnh colophan theo phn ng cng vng
Diels-Alder thun li hn phn ng oxy ho do cc tc nhn It, LiI, FeI2 thng
rt t v kh khng ch phn ng:
Sn phm ca phn ng cng vng Diels-Alder c b sung thm 2 nhm
cacboxyl v tnh axit ca chng mnh hn so vi nhm cacboxyl ban u. iu ny
c ngha l c tnh m in tng ln lm cho kh nng phn tn keo tt hn, kch
thc ht keo trong dung dch nh hn, phn ng ca keo vi phn nhm to
resinat nhm tng ln nn hiu qu gia keo tt hn.
I.4. Mt s kt qu nghin cu v keo nha thng bin tnh ca Vin CN Giy
Xenluyl
I.4.1. V cng ngh
Nhn chung cha c mt nghin cu no c th, hon chnh v cng ngh
i vi dng sn phm ny, mt s c s nh: Cng ty TNHN sn xut Ha cht v
TMDV Gia nh, Cng ty TNHH i Thnh cng ch nhn chuyn giao t cc
chuyn gia nc ngoi hoc t lm nn cht lng cha cao, sn lng cn hn ch
v cha thay th c sn phm keo nha thng truyn thng.

Vin CN Giy v Xenluyl, nm 2005 ni u tin thc hin nghin

cu cng ngh sn xut loi keo nha thng bin tnh ny.Nhm nghin cu thc
hin cc bc nghin cu c bn: cng ngh bin tnh colophan, cng ngh xt ha
colophan, xy dng m hnh cng ngh - thit b...
V cng ngh bin tnh, nhm nghin cu kho st mt lot cc ha cht
dng cho bin tnh colophan nh cc hp cht iot (LiI, FeI2) v bin tnh da trn
phn ng Diels Alder. Kt qu cho thy i vi sn phm khi bin tnh bng cc
hp cht it c th bo qun dng nha do c hm lng cht kh 75%.Cht
lng nha thng bin tnh hay dng dung dch sa ha rt n nh do hn ch
c hin tng kt tinh ca axit abitic, keo c kh nng ha tan tt nhit
thng. Mc d vy, cc hp cht t iot rt t, n nh thp v hiu qu gia keo
ca sn phm ny ch tng ng vi keo nha thng nu theo phng php
truyn thng (mc dng 0,75% keo, ht nc Cobb60 ca mu giy bao gi t
27 28g/m2).
i vi qu trnh bin tnh da trn phn ng Diels Alder, kt qu cho rt
kh quan.Nhm nghin cu kho st mt lot cc yu t cng ngh v la
chn c cc iu kin hp l cho qu trnh bin tnh: mc dng tc nhn bin tnh
nha thng: 8% so vi colophan, thi gian bin tnh 2,5 gi, nhit 1900C v
ht nc ca mu giy bao gi t 17g/m2 v tt hn rt nhiu so vi keo nha
thng tryn thng (cng mc dng keo 0,75% KT) nn c la chn cho sn
xut th nghim.
Keo nha thng bin tnh sau nu c kh t 70 -75%, c mu cnh dn,
nht va phi, tan tt trong nc m, d s dng.
I.4.2. V thit b
Sau khi nghin cu, n nh cng ngh trong phng th nghim, nhm ti
thit k, t ch to, xy lp 1 h thng pilot sn xut keo nha thng bin tnh
cng sut 200kg/ngy ti gian nh kho c ti xng thc nghim ca Vin. S
dy chuyn c a ra trong hnh 1.1.

Qu trnh vn hnh:
Nha thng c p nh c np vo ni A, l gia nhit 3 c t bng
than. khng ch nhit v hn ch tc hi ca nhit cao ti ni nu chy v
bin tnh colophan, ni c gia nhit ban u bng dung dch du gia nhit. Tuy
nhin do du khng c tun hon v tip xc vi nhit cao nn du b nhit phn
to thnh cc phn t nh bc hi ln pha trn ti gii hn v t bc chy sau vi
m nu, do vy vt liu chuyn nhit sau c thay bng ct thch anh. Thi
gian gia nhit cho khi vt liu ny rt lu (khong 6 ting). Khi vt liu ny sau
khi c gia nhit s truyn nhit qua thnh ni lm nng chy colophan cha trong
ni. Sau khi colophan nng chy ht, tin hnh khuy trn v nng nhit (bng
cch cp gi vo l) khi colophan ln 1900C. Khi t nhit tin hnh b sung dn
tc nhn bin tnh nha thng, thi gian b sung l 15 pht (trnh hin tng tro
khi ming ni). Thi gian bin tnh l 2,5gi tnh t khi b sung ht ph gia bin
tnh.
1

2
8

4
B

3
Qut gi

Ca l

Ca ly x
7

Hnh 1.1. S cng ngh h thng nu keo

nha thng bin tnh 200kg/ngy.
A- Ni bin tnh colophan; B -Ni xt ho nha thng
1,5-My khuy; 2-V ni cha vt liu truyn nhit; 3-L t than; 4-Van cp
hi; 6 Van tho sn phm;7-Van x nc ngng; 8-Van cp nc sch.

Trong khong thi gian ch nng chy nha thng v bin tnh colophan, m
van 8 ly lng nc sch nht nh theo tnh ton vo ni xt ho B, m bo
nng keo sn phm t 75%. Bt khuy 5, b sung t t NaOH (dng vy) vo
ho tan ng thi m van hi 4, cp nhit v gia nhit dung dch NaOH ln 900C.
Kt thc thi gian bin tnh, m van 6 tho t t nha thng c bin
tnh vo ni x phng ho, qu trnh ny cn khuy tc cao m bo s phn tn
v phn ng x phng ho din ra trit . Khi tho ht nha, bt u tnh thi
gian x phng ho. Thi gian l 1,5 gi. Kt thc thi gian x phng ha, tho sn
phm vo thng, ngui trc khi xut xng.
Tuy h thng thit b cn th s, iu kin sn xut cn hn ch nhng t
thng 2 nm 2006 n gia thng 6 nm 2006, nhm t cha sn xut c 4
t vi sn lng 8.170 kg keo thng phm. Kt qu phn tch v th nghim cho
thy hiu qu gia keo ca sn phm thp hn khi tin hnh iu ch trong phng th
nghim: cng vi mc dng 0,75% ht nc cobb60 ca giy khng u gia cc
m, dao ng trong khong 18 21g/m2. Mc d vy cht lng keo vn cao hn
nhiu so vi sn phm keo truyn thng.
Sn phm keo nha thng sn xut ra c bn ht cho mt s khch
hng nh: Cng ty C phn Giy Ty (H ni), Cng ty C phn giyVit Nht
(Bc Ninh), Cng ty TNHH giy Bnh Minh (Bc Ninh), Cng ty c phn Giy La
VitNhn chung sn phm ca ti c cc cng ty chp nhn v mt cht
lng, gi c hp l v sn sng t mua lu di.
I.4.3. Mt s vn cn tn ti v cng ngh v thit b sn xut
1. V mt cng ngh:
T thc t sn xut cho thy nht ca sn phm cn kh cao ( dng do)
nn gy kh khn cho qu trnh thao tc ng gi sn phm v qu trnh s dng
nh my.
Keo trn 30 ngy c hin tng kt tinh pha trn mt thng cha.
Do vy sn phm keo ny c ch ng trn th trng th nht thit cn phi:

+ Nghin cu, x l lm gim nht ca keo nha thng bin tnh

+ Nghin cu nhm nng cao tnh n nh, c ch qu trnh kt tinh ca sn
phm, ko di thi gian bo qun ca keo.
2. V thit b sn xut:
+ Do gia nhit trc tip bng l than nn rt khng an ton v phng chng
ho hon ( tng xy ra bt la chy du ra nhit)
+ Qu trnh nng nhit cho ct thch anh v kh nng truyn nhit cng rt
km, thi gian nu chy v bin tnh nha thong ko di (nng chy ht 50kg
colophan mt 5 ting)
+ V cha vt liu gia nhit rt nhanh b thng y
+ Nhit bin tnh khng n nh, kh khng ch (ch yu bng cch cp
gi vo l v lng than trong l)
+ Thiu cc thit b chun b ha cht, ph gia
+ Nng sut thp: 200kg/ngy.
+ iu kin lm vic ca cng nhn c hi do khi l v hi xt bc ra
(khng c h thng qut ht v cao cn thit ca ng khi), mi cng vic u
lm th cng.
Mun khc phc cc hn ch trn cn thit phi c nhng nghin cu thm
v hon thin cng ngh, thit b nhm p ng c cht lng sn phm cng
nh s lng sn phm, tnh n nh v lin tc cho cc c s sn xut giy v cc
tng bao gi.
hon thin cng ngh - thit b, Vin CN Giy Xenluyl xy dng v
trnh B Cng nghip xin thc hin d n sn xut th nghim keo nha thng bin
tnh cng sut 200 tn/nm.
I.4.4. Ni dung ca d n sn xut th nghim.
Sau khi hi ng thm nh ca B Cng nghip xem xt v nh gi d n
c tnh kh thi cao, B Cng nghip k hp ng s 02.07.SXTN/H-KHCN,
ngy 16 thng 01 nm 2007 vi Vin CN Giy v Xenluyl, giao cho Vin thc
hin d n sn xut th nghim Nghin cu sn xut th nghim keo nha
thng bin tnh dng cho gia keo giy v cactng bao gi, thi gian thc hin l
2 nm (2007 - 2008).

* Mc tiu ca d n:
1. Mc tiu trc mt: Hon thin cng ngh, hon thin dy chuyn sn
xut th nghim keo nha thng bin tnh cng sut 200 tn/nm vi y trang
thit b ph tr.
2. Mc tiu lu di: To ra cc th h sn phm keo nha thng bin tnh
mang tnh cht thng mi p ng c yu cu ca th trng. Sn phm mang
thng hiu ca Vin v l mt trong cc sn phm ch o ca Vin khi chuyn
sang c ch t trang tri kinh ph hot ng.
* Ni dung chnh ca d n bao gm
1. Nghin cu th trng:
+ Kho st nhu cu dng keo chng thm ca cc c s sn xut giy v
cctng bao gi.
+ Tm hiu mt s loi keo cng loi trn th trng
+ Kh nng cung cp nguyn, nhin vt liu cho qu trnh sn xut
2. Nghin cu hon thin cng ngh:
+ Nng cao tnh n nh ca keo nha thng bin tnh trong qu trnh bo
qun.
+ Gim bt nht ca sn phm keo nha thng bin tnh
3. Hon thin dy chuyn sn xut th nghim cng sut 200tn/nm:
+ Xy dng v sa cha 360m2 nh xng.
+ Thit k ch to thit b nu chy, thit b phn ng bin tnh colophan vi
kh nng t ng iu chnh nhit .
+ Thit k cc b sa ho, b cha sn phm
+ H thng phn tn p lc
+ H thng ni hi
+ Trang b cc thit b ph tr: cn, thit b nng h, ng gi
+ Sn xut th trn dy chuyn mi 150 tn keo thnh phm

4. o to
- o to mt i ng cn b khoa hc cng ngh (KHCN), cng nhn hon
ton lm ch c cng ngh v thit b ca d n:
+ Cn b KHCN:

04

+ Cng nhn:

06

PHN II:

KT QU THC HIN D N
II.1. TH TRNG KEO NHA THNG.
Theo s liu kho st cho thy, tng cng sut cc dy chuyn sn xut giy
cctng bao b cng nghip nc ta ti thi im cui nm 2006 chim 47% tng
cng sut giy ton ngnh, t 549.300 tn/nm [15]. Cc sn phm ch yu gm
giy duplex cc loi (ch yu l duplex mt vng dng cho lp phng ngoi ca
cctng sng) 188.650 tn/nm, cctng sng l 208.150 tn/nm, giy bao gi,
kraft khong 152.500 tn/nm. Tuy nhin cng sut giy v cctng bao b cng
nghip li ch yu tp trung ti khong 20 cng ty c cng sut t 5.000 tn/nm
tr ln (chim t l 80%).
Ti hu ht cc doanh nghip chuyn sn xut giy v cctng bao b cng
nghip, nguyn liu dng cho sn xut ch yu l OCC, bt kraft nhp ngoi v gia
keo chng thm cho giy l keo nha thng nh: Cng ty TNHH Giy An Bnh
40.000 tn/nm; Cng ty TNHH giy v giy bao gi Ph Th 5.500 tn/nm; Cng
ty TNHH Vn Pht 38.500 tn/nm; Cng ty Giy Xun c 7.600 tn/nm; Cng
ty Giy Vnh Hu 8.000 tn/nm; Cng ty c phn Giy Sng Lam 7.400 tn/nm;
Cng ty TNHH giy Bnh Minh 10.000 tn/nm; Cng ty TNHH Tn Thnh ng
8.000 tn/nm; Cng ty c phn Giy Lam Sn 7.000 tn/nm; Cng ty giy bao b
Ph Giang 7.000 tn/nm; Cng ty c phn giy Mc Sn 15.000 tn/nm; Cng ty
c phn giy Hong Vn Th 15.000 tn/nm; Cng ty Giy La Vit 5.000
tn/nm v mt lot cc c s sn xut nh Bc Ninh, thnh ph H Ch Minh sn
xut giy bao b cng nghip u s dng keo nha thng chng thm cho giy.
Vi tng sn lng giy bao b, cctng bao gi trn na triu tn, hng nm
cc c s tiu th khong 5.000 tn keo nha thng v hu ht cc sn phm
cctng bao gi u c gia keo bng keo nha thng t sn xut theo phng

php nu th cng, lc hu. Cht lng keo nhn chung khng n nh, cht lng
thp, tiu hao ln v c bit tnh ch ng trong sn xut thp.
Trong vi nm tr li y cng xut hin mt vi sn phm keo nha
thng bin tnh trn th trng nh: sn phm nha thng cng tnh AM 70, nha
thng phn tn AM 40 ca cng ty TNHH i Thnh (cng sut 1.000 tn/nm),
sn phm keo nha thng tng cng FROSIN GD-70, keo NUESIZE GD -35 ca
Cng ty TNHH SX Ha Cht TMDV Gia nh. Mc d xut hin trn th trng
kh sm, song tnh ti thi im ny cc dng sn phm ny vn cha thuyt phc,
hp dn c cc nh sn xut giy, cctng bao gi. Sn phm tiu th rt chm
rt t cc c s s dng, nguyn nhn ch yu l hiu qu gia keo khng vt tri so
vi keo truyn thng t nu, pH ca keo cn cao, n nh cha cao v c
bit nht cn kh cao.
Bn cnh cc sn phm trong nc cn xut hin mt s sn phm nhp
khu nh: sn phm EKA CR M1718 ca tp on EKa Thy in do cng ty
TNHH Thun Pht Hng nhp khu v phn phi; Keo nha thng phn tn ca
hng Hercules i loan do cng ty TNHH Tn Ph Cng nhp khu v phn
phi, v mt s cc sn phm khc c ngun gc t Trung Quc. Mt s kho st
v thc nghim cho thy cc sn phm ny thch hp cho sn xut giy trng hn so
vi giy bao b s dng OCC v bt cha ty [16]
Vi thc t trn, sn phm keo nha thng ca Vin CN Giy v Xenluyl
vi cng sut 200 tn/nm hon ton c kh nng thm nhp, chim lnh th trng
v pht trin nu cht lng sn phm tt, n nh, s lng, hiu qu gia keo
tt, gi c cnh tranh, cng tc maketing v h tr bn hng tt.
Vi sn phm keo nha thng bin tnh nguyn liu ch yu l colophan loi
tt, xt (NaOH) cng nghip v mt lng nh cc ha cht ph gia. Nhn chung
hu ht cc nguyn liu u vo trong nc u p ng c. Tht vy, nc ta c
iu kin t nhin thun li v trng v khai thc nha thng. Theo s liu ca B
NN&PTNT, nm 2005 tng din tch rng thng ton quc khong 194.721 ha vi:

Vng ng Bc khong 77.015 ha; Vng Ty Bc khong 3.857 ha; ng bng

Bc B khong 3.066 ha; Vng Duyn hi Trung B 72.329 ha; Vng Ty Nguyn
khong 10.784 ha; ng Nam B khong 10.784 ha, trong din tch trng thng
nha l 90.000 ha. Theo kt qu kho st v nh gi ca ngnh lm nghip, th vi
din tch 90.000 ha c th t sn lng 540.000 tn nha trong iu kin 100%
din tch thng nha n tui khai thc.Tuy nhin, sn lng khai thc nc ta mi
ch t 5% vi gi thit trn. Theo cc chuyn gia kinh t d bo nu phi hp ng
b gia cc ngnh lin quan vi chnh quyn a phng trong vic quy hoch,
qun l, trng v khai thc nha th nhng nm ti sn lng khai thc nha c th
t trn 40.000 tn/nm [ngun VOV].
Hin ti hng nm, cc c s ch bin nha thng trong nc ni ch p
ng c khong 15.000 tn/nm ch yu tp trung Qung Ninh, Qung Bnh,
Lng Sn, H Tnhtiu biu nh cc cng ty: X nghip ch bin nha thng
thuc Cng ty Lm cng nghip Long a Qung Bnh; Cng ty C phn Trng
Thnh, Ngh An (cng sut 2.500 tn colophan/nm); Cng ty c phn Thng
Qung Ninh (dy chuyn mi 5.000 tn/nm). Sn phm ca cc cng ty ny
tiu chun xut khu sang cc nc: Nht bn, Hn Quc, Trung Quc
Phn nha d cn li ch yu c cc lm trng, ngi dn s ch bin
th cng v bn sn phm th cho cc li thng xut khu sang Trung Quc.
Vi cc s liu trn cho thy, hin ti v trong tng lai ngun nha thng
cung cp l rt sn v n nh. Hin ti colophan dng cho sn xut nha thng ca
d n u c mua ca Cng ty c phn Thng Qung Ninh vi cht lng, s
lng lun m bo v n nh.
Cc nguyn liu khc nh: xt (NaOH), cc ph gia khc u c th mua tm
mua d dng trn th trng trong nc vi xut x ca Vit Nam hoc Trung
Quc.

II.2. HON THIN CNG NGH

Mc tiu: tip tc nghin cu, hon thin cng ngh nhm gim nht v
hn ch s kt tinh ca keo, ko di thi gian bo qun v tnh n nh ca sn
phm
II.2.1. Nguyn liu v phng php nghin cu
* Nguyn liu v ho cht:
+ Colophan c mua trc tip ti nh my ch bin nha thng Qung
Ninh. Colophan c mu vng sng, t trng 1,08g/cm3, tr s axit 176 (lng K2O
tnh theo mg cn thit trung ho 1g colophan ho tan trong etanol nhit
thng).
+ Ha cht dng cho nghin cu: Trung Quc
+ Nguyn liu OCC ni (thu gom trong nc) c ly t nh my giy Ty
- i m T Lim.
*Thit b nghin cu
- My o pH, Hanal (Thu S)
- Cn phn tch (0,0001g), (EU)
- My khuy t, (EU)
- T sy, Heraeus (c)
- Ni nu nha inox 1000ml
- My khuy trc ng (Nht)
- My xeo Rapid th nghim, PTI - o
- My nghin th nghim H Lan 4,5l (Php)
- My o nghin, PTI - o
- Thit b o Cobb60, (Nga)
- My o nht, (c)
- H thng sinh hn, bp in
- Li 325mesh bit trc khi lng

* Phng php nghin cu

1. Qu trnh bin tnh colophan
Qu trnh bin tnh colophan c thc hin trong bnh phn ng bng inox
dung tch 1000 l, c trang b khuy v gia nhit bng bp in.
Cn 200g Colophan chnh xc ti 0,1g, p nh cho vo bnh phn ng, gia
nhit cho ti khi nng chy ht, tip tc gia nhit ti nhit phn ng theo tng
quy trnh. B sung mt lng nht nh tc nhn bin tnh vo dung dch colophan.
Gia nhit ti nhit phn ng v bo n nhit ny theo quy trnh chn.
Trong qu trnh phn ng tin hnh khuy trn, ch trnh tro bt.
Kt thc thi gian bin tnh, colophan c x phng ho vi dung dch xt
c ngay trong bnh phn ng. Qu trnh x phng ho phi khuy trn mnh. Kt
thc thi gian x phng ho, mu keo c lm ngui, n nh 24gi trc khi
em xc nh cc tnh cht ho l, kh nng gia keo cho giy
2. Xc nh nht ca dung dch keo.
Mu nha thng sau khi c nu theo cc quy trnh khc nhau c em
xc nh nht. Qu trnh c xc nh nht c tin hnh theo phng
php th TCVN 2092-1993 ( nht BZ4, n v tnh l giy (s)).
3. Phng php xc nh kt tinh
kt tinh c tnh l lng cht rn cn li trn li 325mesh (ng
knh l li 45m) ca dung dch keo sau khi x l v lc cc iu kin tiu
chun v c tnh theo n v ppm (phn triu) so vi lng keo kh tuyt i ban
u.
Quy trnh tin hnh c m t nh sau:
+ Li 325mesh bit trc khi lng
+ Cn 100g dung dch keo bit trc nng , chnh xc ti 0,01g
+ Nc ct c chun b nhit 800C, th tch 900ml
+ Ho keo vo trong cc 2l cha nc ct, khuy u trong 5 pht sau
lc t t qua li 325mesh. Sau khi lc xong tin hnh ra nhiu ln li bng
nc m 600C.
+ Tin hnh sy li c cha lng keo kt tinh n khi lng khng i.
+ Cn khi lng li v tnh lng keo kt tinh so vi khi lng keo
em th. n v tnh l ppm.

4. Chun b mu giy th nghim

chun b cc mu giy th nghim, OCC c lm sch khi tp cht nh
inh gim, bng dn, c nh ti v nghin n 400SR trn my nghin H lan th
nghim. Keo nha thng c sa ho, ho tan, pha long ti nng 50g/lt bng
nc m (800C) v pha long bng nc lnh ti nng 25g/l. Phn nhm c
ho tan bng nc nng ti nng 100g/lt v pha long tip bng nc lnh ti
50g/l.
Qu trnh phi trn keo nha thng (mc dng keo 1% so vi bt kh tuyt
i) v phn nhm vi bt giy c thc hin theo th t: bt giy nha thng
phn nhm: ly 10g dung dch bt giy nng 2% cho vo cc thu tinh c th
tch 1000ml, lp my khuy v khuy trn u dung dch bt giy (trnh vng bt ra
ngoi). Dng pipt ht mt lng dung dch keo nht nh v phi t t vo dung
dch bt. Khi cho ht keo, khuy trn u trong vng 5pht. Sau thi gian khuy
trn keo nha thng vi bt, b sung t t dung dch phn nhm sao cho pH ca
hn hp t 5,5. Khuy u tip 5 pht trc khi em xeo trn my xeo rapid.
Mu giy c xeo vi nh lng70g/m2.
Hiu qu gia keo c nh gi qua ht nc Cobb60 ca giy v xc
nh theo TCVN 6726-2000.
II.2.2. Kt qu nghin cu hon thin cng ngh
Qa trnh iu ch keo nha thng bin tnh dng cho gia keo giy v
cctng bao gi gm 2 giai on chnh:
+ Bin tnh colophan
+ X phng ho colophan to thnh keo nha thng (gi tt l qu trnh
xt ha).
Do quy trnh xt ho colophan c nghin cu nhiu v cc iu kin
cng ngh ny c xc lp nn cc nghin cu ch yu tp trung vo nghin
cu hon thin ca cc yu t cng ngh trong giai on bin tnh colophan n
cht lng ca keo nha thng. Cc yu t cng ngh c la chn nghin cu
ch yu l ph gia chng kt tinh v gim nht ca keo sau nu.

Mu colophan dng cho th nghim c p nh v bo qun trong ti

nilon. Kt qu xc nh tr s axit v tr s x phng ho cho thy, t c loi
keo cha hm lng nha t do 0% nh theo yu cu ca sn phm dng cho gia
keo giy v cactng bao gi th mc dng kim (NaOH) l 13,02% so vi khi
lng colophan em nu.
Nhm mc ch so snh v nh gi hiu qu gia keo vi cc loi keo nha
thng bin tnh, mt mu nha thng nu theo quy trnh truyn thng c
chun b.
Bng 2.1. Quy trnh nu nha thng thng thng
iu kin cng ngh
Nhit nu
T dch
Mc dung kim
Thi gian nu

n v
0
C
T l colophan/nc
%NaOH so vi colophan
gi

Gi tr
98
1/3
13,02
3

Cc kt qu nghin cu nm 2005 ca Vin CN Giy v Xenluyl ch ra,

phn ng cng vng Diels-Alder vi tc nhn bin tnh cho hiu qu gia keo cao
hn cc tc nhn khc v la chn c quy trnh ph hp cho qu trnh bin
tnh colophan:
+ Mc dng tc nhn bin tnh:

8% so vi colophan

+ Nhit :

1900C

+ Thi gian:

2,5gi.

Colophan sau khi bin tnh c xt ho bi dung dch NaOH c nng

100g/lt c gia nhit ti 980C. Qu trnh xt ho ko di 1,5gi km theo l
khuy trn mnh (1500v/pht), b sung thm nc nng. Kt thc qu trnh xt
ho, keo nha thng c lm ngui. Sn phm cui cng c hm lng cht kh
75%.
Nha thng em s dng (thng thng v bin tnh) c sa ho nhit
0

80 C ti nng 50g/l v pha long tip bng nc lnh ti nng 25g/l trc
khi em s dng.
nh gi n nh ca keo nha thng bin tnh mt lot cc th nghim
c tin hnh.

II.2.2.1. nh hng ca thi gian bo qun ti cht lng ca keo nha thng
bin tnh.
Mu keo bin tnh c nu theo quy trnh nghin cu c, ngui v
vo cc hp nha c np y kn. C sau mt s ngy nht nh em keo ra kim
tra hiu qu gia keo. Kt qu th nghim c a ra trong bng 2.2.
Bng 2.2. nh hng ca thi gian bo qun ti hiu qu gia keo ca keo nha
thng bin tnh.
Thi gian bo
qun, ngy

ht nc
Cobb60, g/m2

Cm quan

Sau 1 ngy

17

Sau 10 ngy
Sau 15 ngy
Sau 20 ngy

17
22
24

Sau 25 ngy
Sau 30 ngy
Sau 35 ngy
Sau 40 ngy
Sau 45 ngy

27
29
34
39
45

Keo c mu vng, ng nht,

dng do
nt
nt
Keo c mu vng, c hin
tng kt tinh trn b mt v
cng li
nt
nt
nt
nt
nt

kt tinh,
ppm
0,00
0,00
50,00
250,00

380,00
420,00
550,00
650,00
820,00

Ghi ch: Hm lng cht kh ca keo: 75%, mc dng keo 1,0% so vi bt giy KT

T kt qu c a trong bng 2.2 cho thy, sau 15 ngy keo c hin

tng kt tinh lm cho keo pha trn cng li gy kh khn cho qu trnh ho tan v
gia keo, hiu qu gia keo gim mnh ( ht nc cobb60 tng ln ti 45g/m2 khi
thi gian bo qun l 45 ngy).
Cc kt qu trn cho thy, thng mi ho sn phm ny bn cnh m
bo ch tiu v cht lng th cn phi gim nht ca sn phm v n nh
ca keo phi di. Nh vy nht thit cn phi s dng ph gia lm gim nht v
c ch xu hng kt tinh ca keo.

II.2.2.2. Ph gia gim nht v chng kt tinh cho keo nha thng bin tnh.
Mt lot cc th nghim thm d vi cc hp cht hu c, v c c tin
hnh v chn c mt hp cht tng i ph hp vi h keo ny. Hp cht
ny c cha gc amoni c k hiu thng mi l AM, xut x Trung Quc. Ph gia
ny c b sung vi mt hm lng nht nh vo thi im sau khi xt ho. AM
c ho tan trong nc nng (80-900C) vi nng 50%. Sau khi b sung, tin
hnh khuy trn mnh vi tc 1500v/pht trong 30pht nhit 900C. Kt
thc qu trnh, sn phm c ngui v em xc nh cc tnh cht ca keo.
a. nh hng ca AM ti thi gian bo qun ca keo nha thng bin tnh
Colophan sau khi c bin tnh v xt ho c b sung 5%AM so vi
lng colophan s dng. Sn phm sau c vo cc l nha 150ml c np
y kn v c bo qun nhit phng. C sau mt thi gian nht nh mang
mt mu keo ra trn u v em xc nh nht, hiu qu gia keo. Cc kt qu th
nghim c a ra trong bng 2.3.
Bng 2.3. nh hng ca AM ti thi gian bo qun v hiu qu gia keo ca
keo nha thng bin tnh.
Thi gian bo qun,
ngy
Sau 01 ngy
Sau 10 ngy
Sau 20 ngy
Sau 30 ngy
Sau 40 ngy
Sau 50 ngy
Sau 60 ngy
Sau 90 ngy
Sau 120 ngy
Sau 150 ngy

ht nc
Cobb60, g/m2
17
17
17
18
18
18
19
19
20
21

nht BZ4,
s
40
40
40
42
43
43
44
45
45
45

Ghi ch: Mc dng AM: 5%, nhit x l 900C, thi gian 30pht; hm lng cht kh
ca keo: 75%, mc dng keo 1,0% so vi bt giy KT

Cc kt qu thu c cho thy, AM c tc dng rt tt lm c ch qu trnh

kt tinh ca nha thng bin tnh lm cho nht ca h keo n nh v tng ln
khng nhiu k c sau thi gian bo qun 5 thng. Hiu qu gia keo ca sn phm
vn rt tt v n nh.

Tuy nhin theo cc ti liu tham kho th nht ca h keo nm trong

khong 20 30s l tt nht. Vi nht ny, mc d nng cao (75%) song sn
phm rt long c th mc v rt rt d dng, thun tin cho qu trnh chun b v
gia keo trong qu trnh sn xut giy.
b. nh hng ca mc dng AM ti nht ca keo nha thng bin tnh
gim nht ca h keo mt lot cc th nghim vi cc mc dng AM
khc nhau c tin hnh. Kt qu c a ra trong bng 2.4
Bng 2.4. nh hng mc dng AM ti nht v hiu qu gia keo ca keo
nha thng bin tnh
Mc dng AM,
%
5
7
8
9
10
12

ht nc
Cobb60, g/m2
Sau 120 ngy Sau 150 ngy
20
21
19
20
18
20
19
19
19
19
18
20

nht BZ4,
s
Sau 120 ngy Sau 150 ngy
45
45
40
42
35
36
30
32
22
23
16
18

Ghi ch: Hm lng cht kh ca keo: 75%, iu kin x l AM: nhit x l 900C, thi gian
30pht; mc dng keo 1,0% so vi bt giy KT

T kt qu a ra trong bng 2.4 cho thy, ph gia AM khng nhng khng

nh hng m cn c tc dng tch cc ti hiu qu gia keo ( ht nc Cobb60
vn mc 20 21g/m2) mc d thi gian bo qun ti 150 ngy. Hn th na khi
tng mc dng AM th nht c xu hng gim v gim rt nhanh khi mc dng
trn 10%. Mu keo sau 150 ngy bo qun vn rt lng. Kt qu o nht cho
thy vi mc dng 10% l thch hp ( nht BZ4 nm trong khong 20 30s, ph
hp vi cc kt qu c cng b).
c. nh hng ca AM ti nhit sa ho ca keo nha thng bin tnh
Trn thc t sn xut, qu trnh sa ho nha thng thng c tin hnh
nhit 70-800C, nhit ny cng vi qu trnh khuy trn mnh s m bo
s, ho tan, phn tn keo tt trc khi em s dng. Tuy nhin khi sa ho nhit
cng cao th s phi tiu tn mt lng nhit c cp t hi nc (trc tip

hoc gin tip) kh ln nn xu hng ca cc sn phm keo th h mi l sa ho

nhit thp v pha long iu kin mi trng.
Theo cc ti liu thu thp c cng vi s khuyn co ca nh sn xut th
ch phm AM khng ch c tc dng lm gim nht ca keo m h keo c th
sa ho nhit thp. khng nh cho cc kt lun ny mt lot cc th
nghim sa ho keo cc nhit khc nhau c thc hin.Do cht lng cc
mu keo i chng khng t cht lng sau thi gian bo qun l 45 ngy nn khi
tin hnh so snh hai mu keo, cc th nghim ch so snh 2 khong thi gian l
sau 1 ngy v sau 45 ngy bo qun, cn ring i vi mu keo s dng AM s
kho st tip thi im sau 150 ngy. Cc kt qu c a ra bng 2.5
Bng 2.5. nh hng ca AM ti nhit sa ho keo ca keo nha thng
Nhit sa
ho, 0C
80
70
60
50
40
30

ht nc cobb60, g/m2

ht nc cobb60, g/m2

Keo nu sau 1 ngy nu

Keo nu sau 45ngy nu

Mu i chng

Mu dng AM

Mu i chng

Mu dng AM

17
17
19
20
25
49

17
17
17
17
17
38

45
46
48
52
55
65

18
18
18
18
20
40

Ghi ch: Hm lng cht kh ca keo: 75%, iu kin x l AM: nhit x l 900C, thi gian
30pht, mc dng AM: 10% so vi colophan; Nng sa ho 100g/l;; Pha long ti 50g/l bng
nc m (500C, i vi mu c nhit sa ho 400C th qu trnh pha long cng ly bng
400C), pha long ti 25g/l bng nc lnh; Mc dng keo 1,0% so vi bt giy KT

Cc kt qu a ra trong bng 2.5 cho thy, khi nhit sa ho gim t

800C xung 300C th hiu qu gia keo ca mu i chng gim theo ( cobb60 tng
t 17g/m2 ln 49g/m2 ngay sau khi nu 1 ngy v 45g/m2 ln 65g/m2 sau khi bo
qun 45 ngy) iu ny cho thy mu keo i chng rt kh sa ho nhit
thp. Ngc li trong khong nhit 800C 500C, ti 2 thi im kho st th hiu
qu gia keo ca keo nha thng bin tnh gn nh khng i. Khi tip tc gim
nhit xung 400C th hiu qu gia keo bt u gim iu ny do cc ht keo cha
c ho tan ht, kch thc ht ln, kh nng phn tn thp. Cc kt qu trn cho
php chn nhit sa ho ca keo bin tnh l: 500C. khng nh kt qu ny,

mt mu keo s dng AM c bo qun sau 150 ngy cng c tin hnh, kt

qu cho thy, ti nhit sa ho 500C, keo vn ho tan tt, hiu qu gia keo khng
c bin i nhiu ( ht nc cobb60 19,5g/m2 so vi 19,0g/m2 khi sa ho
800C). iu ny cho php tit kim nhit lng cho qu trnh chun b keo.
d. Nghin cu gim kt tinh cho keo nha thng bin tnh
T cc kt qu thu c trn cho php kt lun: ch phm AM thc s hu
ch trong qu trnh iu ch keo nha thng n khng ch gim nht ca dung
dch keo m cn gip gi n nh hiu qu gia keo trong mt khong thi gian di.
Mc d vy mt yu t cng rt quan trng trong qu trnh gia keo l hm lng
keo b kt tinh, n t nhiu cng nh hng ti hiu qu gia keo, song nh hng
ln nht l s bm dnh, lm bn chn li, cc trc p gy kh khn trong qu
trnh sn xut giy. xc nh hm lng keo b kt tinh, mt lot cc th nghim
c tin hnh i vi cc mu keo c s dng AM. Cc kt qu c a ra
trong bng 2.6
Bng 2.6 nh hng ca thi gian bo qun ti kt tinh v hiu qu gia keo
ca keo nha thng
Thi gian bo qun,
ngy
Sau 01 ngy
Sau 10 ngy
Sau 20 ngy
Sau 30 ngy
Sau 40 ngy
Sau 50 ngy
Sau 60 ngy
Sau 90 ngy
Sau 120 ngy
Sau 150 ngy

ht nc
Cobb60, g/m2
17
17
17
18
18
18
19
19
20
21

kt tinh,
ppm
0,00
0,00
50,00
150,00
210,00
250,00
490,00
610,00
850,00
1200,00

Ghi ch: Hm lng cht kh ca keo: 75%, iu kin x l AM: nhit x l 900C, thi gian
30pht, mc dng AM: 10% so vi colophan; Nng sa ho 100g/l v pha long ti 50g/l bng
nc m (500C), pha long ti 25g/l bng nc lnh; Mc dng keo 1,0% so vi bt giy KT

T cc kt qu c a trong bng 2.6 cho thy mc d hiu qu gia keo

vn cao song cng c mt lng keo c xu hng kt tinh v lng ny cng

tng khi thi gian bo qun tng. Do vy m bo keo khng b kt tinh, ko di

thi gian bo qun nht thit cn phi s dng cht c ch kt tinh.
Tham kho cc ti liu, cng trnh c cng b [1,2,4] th focmandehyt l
mt ho cht c th lm c ch qu trnh kt tinh ca nha thng. Tu tng loi
nha thng m mc dng khc nhau.
Quy trnh s dng [4]:
+ Nhit :

180 1900C

+ Thi gian x l:

2,0gi

+ Ho cht ph tr: axit paratoluensulfomic: 0,3% so vi colophan

Hai loi ho cht ny c thm vo giai on bin tnh nha thng khi thi gian
tin hnh c 0,5gi (thi gian bin tnh l 2,5gi). Kt qu nghin cu c a
trong bng 2.7
Bng 2.7. nh hng ca mc dng focmandehyt ti kt tinh v hiu qu
gia keo ca keo nha thng
Mc dng
focmandehyt
so vi
colophon, %
0,8
1,0

60
ngy

ht nc
Cobb60 g/m2 sau

kt tinh,
ppm: sau

90
ngy

120
ngy

150
ngy

60
ngy

90
ngy

120
ngy

150
ngy

19
18

19
19

20
21

21
21

250
220

370
320

420
360

550
420

1,2

19

19

21

21

72

90

100

105

1,4

19

18

21

21

75

93

100

104

1,6

19

19

21

22

74

95

105

106

Ghi ch: Hm lng cht kh ca keo: 75%, iu kin x l AM: nhit x l 900C, thi gian
30pht, mc dng AM: 10% so vi colophan; Nng sa ho 100g/l v pha long ti 50g/l bng
nc m (500C), pha long ti 25g/l bng nc lnh; Mc dng keo 1,0% so vi bt giy KT

T kt qu trn cho thy, ph gia ny khng nh hng ti hiu qu gia keo

m cn gim lng kt tinh xung rt thp 100ppm mt lng rt nh, vi hm
lng ny mc nh hng ti chn li, trc p, b mt sn phm l khng ng
k [2]. Mc dng hp l ca ph gia ny l 1,2% so vi lng colophan.
Kt lun:
T cc kt qu nghin cu cho php rt ra quy trnh sn xut keo nha thng
bin tnh c nht thp v n nh cao:

*Quy trnh bin tnh colophan:

+ Mc dng tc nhn bin tnh:

8% so vi colophan
0

+ Nhit :

190 C

+ Thi gian:

2,5gi.

* Quy trnh x l chng kt tinh

+ Mc dng focmandehyt:

1,2%

+ Mc dng axit paratoluensulfomic:

0,3%

+ Thi gian b sung: sau 0,5 gi bin tnh nha thng

*Quy trnh xt ho:
+ Mc dng NaOH:

13,02%

+ Thi gian xt ho:

1,5gi

+ Nhit xt ho:

900C

*Ph gia gim nht v c ch s kt tinh

+ Mc dng AM:

10% so vi colophan

+ Thi im b sung:

sau thi gian xt ho

+ Thi gian x l:

30 pht

+ Nhit :

900C

Hm lng cht kh cui cng ca sn phm keo l 75%.

Quy trnh trn c p dng cho dy chuyn th nghim 200 tn/nm c
thit k, ch to v xy lp ti xng thc nghim ca Vin
II.3. HON THIN V XY LP DY CHUYN THIT B
Ton b h thng keo c c d b, ch gi li hai thit b: ni nu keo, ni
xt ha. Hai thit b ny c ci tin, sa cha v dng cho dy chuyn mi.
Dy chuyn nha thng 200 tn/nm c thit k da trn c s cng ngh
c hon thin, m bo cht lng sn phm, sn lng, thao tc thun tin,
ci thin iu kin lm vic v gim thiu nhim mi trng.
Nhm d n thit k, t ch to v ch to, mua sm thit b, xy lp cc
hng mc ca dy chuyn bao gm:

+ Xy dng v sa cha 360m2 nh xng (phn cui nh xeo kh ca

Vin): Nh xy gch, khung thp tin ch, mi lp tn, ca s xen hoa st ca lp
knh.
+ Ci to ni xt ho c thnh thit b nu chy v bin tnh colophan dung
tch 750 lt gm: my khuy, b phn gia nhit (gia nhit bng cc thanh in tr
xung quanh ni nu), b phn o, khng ch nhit t ng.
+ 01 thit b xt ho dung tch 1500lt: my khuy, b phn gia nhit (gia
nhit gin tip bng hi nc, ni 2 v), b phn o, khng ch nhit t ng
+ 02 thit b pha ph gia dung tch 300lt (gia nhit bng ng xon rut g)
+ 01 h thng ni hi gm: ni hi 1 tn/gi, h thng ng ng dn hi v
nc ngng, ng h hi, van an ton, van cc x nc ngng
+ 01 h thng nc sch cp ti cc thit b.
+ 01 h thng qut ht, kh mi cng sut 14.000m3/g: bao gm chp ht,
qut ht
+ 01 h thng palng in dng cho vic vn chuyn nguyn, ph liu ln
sn thao tc gm: day trt, palng in
+ 01 h thng in ng lc bao gm: t in; dy ng lc ti cc ng c,
thit b gia nhit. Ngoi ra cn h thng in chiu sang
+ Cc thit b cu ha: bnh ha cht cu ha
+ H thng cha trung gian v ng gi sn phm vo cc thng cha nha
180kg/thng
Ton b cc thit b c lp t trn 1 dn thao tc cao 2m c thit k
vng tri bng thp U200 m bo ton b h thng hot ng n nh, an ton.
Phn nn nh pha di sn c lng va xi mng ct, xy h thng thot
nc sn.
S dy chuyn cc thit b chnh c trnh by trn hnh 2.1
Qu trnh vn hnh:
Nha thng c p nh, np vo ni bin tnh colophan B.Song song vi
qu trnh np nha bt h thng gia nhit gin tip bng cc thanh in tr c b
tr xung quanh thnh v y ni nhm lm nng chy nha thng. Khi nha thng
nng chy ht v t nhit 190 2000C tin hnh b sung t t lng ha

cht bin tnh trong 15 pht, bt khuy 7 vi tc m bo khi phn ng khng

b tro. Khi cho ht ha cht bin tnh, bt u tnh thi gian bin tnh. Sau khi
bin tnh c 0,5gi tin hnh b sung focmandehyt v axit paratoluensulfomic.
Tip tc duy tr nhit ny thm 2,0 gi na trc khi tho xung ni xt ho
Hi nc
1

A
3

8
4 10

C
2

N c
ng ng

Hnh 2.1.S cng ngh h thng nu keo nha thng bin tnh cng sut 200
tn/nm
A-Thng ho ph gia; B-Ni bin tnh colophan (gia nhit bng in);
C-Ni xt ho nha thng;1,2-Van cp hi nc; 3-Van cp ph gia; 4-Van
tho nha thng bin tnh; 5-Van tho sn phm; 6,7,8 My khuy;
9,10-Van cp nc sch

.
Trong khong thi gian ch nng chy nha thng v bin tnh colophan, m
van 10 ly lng nc sch nht nh theo tnh ton vo ni xt ho C, m bo
nng keo sn phm t 75%. Bt khuy 8, b sung t t NaOH (dng vy) vo
ho tan ng thi m van hi 4, cp nhit v gia nhit dung dch NaOH ln 900C.
Ph gia AM cng c ho tan trong thit b A vi nng 50% v c gia
nhit bng h thng ng xon rut g ti 900C.
Kt thc thi gian bin tnh, m van 4 tho t t nha thng c bin
tnh vo ni xt ho, qu trnh ny cn khuy tc cao m bo s phn tn v
phn ng x phng ho din ra trit . Khi tho ht nha, bt u tnh thi gian
xt ho. Thi gian xt ho l 1,5 gi.
Khi kt thc thi gian xt ho m van 3, thm t t lng ph gia AM. Qu
trnh ny cn khuy mnh. Thi gian x l bng ph gia tin hnh trong 30 pht.
Nhit ca qu trnh xt ho v x l bng ph gia cn c bo n 900C
950C.
Sn phm c tho qua van 5 vo thng trung gian hoc vo cc thng
nha c dung tch 160l. Khi keo ngui, ng np v ai kn, xut xng.
Cng sut mi m keo l 1 tn/m.
II.4. SN XUT THC NGHIM
Quy trnh sn xut:
*Quy trnh bin tnh colophan:
+ Mc dng tc nhn bin tnh:

8% so vi colophan
0

+ Nhit :

190 C

+ Thi gian:

2,5gi.

*Quy trnh x l chng kt tinh:

+ Mc dng focmandehyt:

1,2%

+ Mc dng axit paratoluensulfomic:

0,3%

+ Thi gian b sung: sau 0,5 gi bin tnh nha thng

*Quy trnh xt ho:

+ Mc dng NaOH:

13,02%

+ Thi gian xt ho:

1,5gi

+ Nhit xt ho:

900C

* Ph gia gim nht v c ch kt tinh:

+ Mc dng AM:

10% so vi colophan

+ Thi im b sung:

sau thi gian xt ho

+ Thi gian x l:

30 pht

+ Nhit :

900C

Hm lng cht kh cui cng ca sn phm keo cui cng l 75%.

II.4.1. Sn xut th nghim nm 2007.
Sau khi hon thin dy chuyn, tin hnh nu th nghim 3 t, mi t
1tn keo vo : t 1: 15/10/2007; t 2: 15/11/2007; t 3: 30/11/2007. Ring i
vi t 2, do b h ng hi bo n van 6 nn nc ngng chy vo ni B (ban
u ni c gia nhit bng hi qu nhit, sau b phn gia nhit thay bng in tr )
nn khng nng c nhit ln cao. M nu ny phi dng sa cha (nha
thng c tho ra ( ngui vn dng li c). Cht lng keo c a ra trong
bng 2.8
Bng 2.8. Cht lng keo qua 3 t sn xut th nghim - 2007.
Thi gian bo qun

ht nc Cobb60,
g/m2
t 1 t 2 t 3

nht BZ4,
s
t 1 t 2 t 3

Sau 1 ngy

20

19

20

20

Sau 15 ngy

20

19

20

21

Sau 30 ngy

20

19

22

20

Sau 45 ngy

21

23

Sau 60 ngy

23

23

Ghi ch: Hm lng cht kh ca keo: 75%; mc dng keo 1,0% so vi bt giy KT

Do thi gian khng cho php nn cc th nghim mi ch dng mu keo

bo qun lu nht l 60 ngy (cc mu keo s vn c kim tra trong thi gian ti
vi cc thi gian bo qun di hn: sau 90, 120, 150 ngy). Nhn chung cht lng

keo kh tt, song vn km hn cc gi tr ca mu nu trong phng th nghim do

cn mt s hn ch trong qu trnh tin hnh ch yu v mt thit b:
+ Thit b gia nhit un chy nha thng ni B cng sut cha ln lm
cho thi nu chy nha thng ko di: trn 6 ting, nhit bin tnh khng t,
khng n nh ch t 160 -1800C nn t nhiu nh hng ti qu trnh bin tnh.
iu ny nhn r nht l: mu sc ca keo sm hn, hiu qu gia keo gim ( ht
nc tng t 17g/m2 ln 20g/m2 ngay sau khi nu 1 ngy). Do vy cn ci tin h
thng gia nhit, chuyn sang phng n gia nhit mi hiu qu hn.
+ Cc ni nu cha c np y nn mt nhit nn cn ch to cc np y.
Mc d vy cht lng keo vn nm trong khong cho php i vi gia keo
cho giy v cactng bao gi ( ht nc cobb60 <30g/m2), nn nhm thc hin d
n vn em th c hai mu keo (thi im sau 30 ngy bo qun i vi mu 3 v
45 ngy i vi mu 1) trn dy chuyn sn xut cactng ca Cty Giy Lam Sn
Thanh Ho.
iu kin cng ngh:
- Mc dng nha thng:

0,75% so vi bt KT

- pH:

5,0

- Qu trnh chun b dung dch keo: tng t nh trong phn th

nghim
- nh lng giy:

150g/m2

- Sn lng giy thnh phm:

5tn

- Cc iu kin khc:

Theo quy trnh hin ti ca Cty

Cc mu giy c ly: sau khi my chy n nh c 15 pht bt u ly

mu. Cc mu ly cch nhau 30 pht.
Tin hnh o ht nc ca cc mu giy theo TCVN 6728 2000.
Kt qu cho thy: ht nc Cobb60 ca cc mu u t 23,5 g/m2 v
c nh my nh gi l keo c cht lng tt.

II.4.2. Sn xut th nghim nm 2008.

c rt kinh nghim t cc kt qu chy th trong nm 2007, nng cao
cht lng cng nh cng sut ca dy chuyn, nhm d n c nhng thay i
v mt cng ngh v thit b:
- Phn ln dy chuyn c gi nguyn, phn ci tin ch yu l h thng
gia nhit ca ni un chy. Thit b ny c chuyn i sang gia nhit gin tip
bng in in tr nhm lm gim thi gian lm nng chy nha thng, m bo
nhit bin tnh nha thng nhit cao.
- Ngoi ra, cng tin hnh sa cha, thay th, bo dng cc van hi, ci tin
thm h thng chp ht mi v hi t qu trnh sn xut
- S dy chuyn c a ra trong hnh 2.1.
- Sau khi hon thin dy chuyn, tin hnh sn xut thm 2 t th
nghim na.
Cc t th nghim c tin hnh vo:
+ t I: vo ngy 10/4 11/4/2008 vi sn lng keo thnh phm l 2 tn
+ t II: vo ngy 28/4 - 29/4/2008 vi sn lng keo thnh phm l 1,5 tn.
Nhn chung hai t sn xut do cng nhn v cc cn b k thut c rt
c nhiu kinh nghim ca 3 t trc v thit b c thay th, b tr li hp l
nn qu trnh sn xut din ra rt thun li, khng c s c no xy ra.
Sn phm keo sau khi sn xut v cm quan: c mu cnh gin, dung dch
ng nht, nht thp, pH t 9 -10. Cc ch tiu cht lng c a ra trong
bng 2.9

Bng 2.9. Cht lng keo qua 2 t sn xut th nghim - 2008.

Thi gian

kt tinh,
ppm

ht nc
Cobb60, g/m2

nht BZ4,
s

t 1

t 2

t 1

t 2

t 1

t 2

Sau 1 ngy

17

17

20

20

Sau 15 ngy

40

37

17

18

20

20

Sau 30 ngy

55

54

19

19

21

21

Sau 45 ngy

70

72

19

19

21

22

Sau 60 ngy

73

73

20

20

22

22

Ghi ch: Hm lng cht kh ca keo: 75%; mc dng keo 1,0% so vi bt giy KT, keo
sau khi c sn xut c gi li kim nh, phn cn li c bn cho c s sn
xut.

T cc kt qu trn cho thy, cht lng ca sn phm ngy cng n nh,

cht lng c nng cao, t cng sut thit k.
Ton b sn phm ca 2 t chy th c bn cho Cng ty c phn Giy
Lam Sn, dng cho sn xut giy cc tng duplex. Kt qu phn hi ca cng ty
cho thy: keo d s dng, hiu qu gia keo tt, mc dng hp l, gi c cnh tranh.
Hu ht cc mu giy ca cng ty khi s dng u t ht nc Cobb60 t 22 23 g/m2.
Sau hai t sn xut th nghim, Vin chnh thc thnh lp mt t chuyn
sn xut keo nha thng.Tuy nhin do sn phm c a ra th trng gia lc
tnh hnh kinh t gp rt nhiu kh khn, nhiu c s sn xut phi gim cng sut,
c ni phi ng ca nn mc d rt c gng pht trin th trng, qung b sn
phm song tnh ti thi im ny d n mi sn xut v tiu th thm c: 20 tn
sn phm.

II.4.3. Th trng tiu th sn phm

Phn ln sn phm ca d n cung cp cho mt s c s sn xut trong
Thanh ha, Hi phng, Bc NinhDanh sch mt s khch hng c a trong
bng 2.10.
Bng 2.10. Danh sch mt s khch hng chnh
STT

Tn doanh nghip

S lng, tn

Cng ty C phn Giy Lam Sn

Cng ty ng

2,46

Cng ty C phn Thin Chiu

1,631

Cng ty C phn Tin Thnh

1,68

Cng ty C phn kin to Sc Sng

0,18

Hp tc x C phn Vit Nht

1,15

Tng

13,398

20,501

Theo nh gi ca cc c s sn xut, cht lng keo ca d n:

+ D s dng, kh nng bo qun tt
+ Hiu qu gia keo tt, mc dng hp l, gim lng phn khi gia keo
+ Gi c hp l, cng tc hu mi tt
III.5 .NH GI S B D N
1. V cng ngh v thit b:
-V cng ngh: nghin cu, hiu chnh v hon thit cng ngh sn xut
keo nha thng bin tnh dng cho gia keo giy v cc tng bao gi.
- V thit b: thit k, t ch to v ch to, xy lp hon thin dy
chuyn sn xut keo nha thng bin tnh cng sut 1 tn/ngy (khong 300
tn/nm) vt yu cu cng sut ca d n. Dy chuyn c tnh thng mi ha
cao.

- V o to: o to c 4 cn b k thut nm vng, lm ch quy trnh

cng ngh v dy chuyn sn xut. o to c 6 cng nhn k thut vn hnh
dy chuyn, p ng c yu cu sn xut.
- V sn phm: c khch hng nh gi tt, thun tin trong s dng, gi
c hp l v hiu qu gia keo tt, mc dng thp gip doanh nghip gim chi ph
gi thnh sn phm giy, c bit trong giai on kh khn ca ngnh giy ni ring
v nn kinh t trong nc ni chung.
2. Th trng tiu th
Nhn chung th trng cn rt nhiu tim nng cho sn phm ca d n pht
trin, m rng v chim lnh th phn
3. Mt s tn ti cn khc phc
- Pht trin v nng cao hn na cng tc th trng: tip th bn hng, cng
tc hu mi v chm sc khch hng
- Cn khng ngng nghin cu, ci tin v cho ra cc th h keo mi: tan
c trong nc lnh, gim mc dng xt hn na
- Cn qung b sn phm hn na trn cc thng tin i chng nh: qung
co trn cc tp ch cng nghip, tp ch chuyn ngnh, cc trang Web lin quan

KT LUN V KIN NGH

D n nghin cu hon thin c quy trnh cng ngh sn xut keo nha
thng bin tnh t cht lng cao. Kt qu nghin cu cho php rt ra quy trnh sn
xut nha thng bin tnh nh sau:
*Quy trnh bin tnh colophan:
+ Mc dng tc nhn bin tnh:

8% so vi colophan

+ Nhit :

1900C

+ Thi gian:

2,5gi.

* Quy trnh x l chng kt tinh:

+ Mc dng focmandehyt:

1,2%

+ Mc dng axit paratoluensulfomic:

0,3%

+ Thi gian b sung:

sau 0,5 gi bin tnh nha thng

*Quy trnh xt ho:

+ Mc dng NaOH:

13,02%

+ Thi gian xt ho:

1,5gi

+ Nhit xt ho:

900C

*Ph gia gim nht v h tr c ch kt tinh:

+ Mc dng AM:

10% so vi colophan

+ Thi im b sung:

sau thi gian xt ho

+ Thi gian x l:

30 pht

+ Nhit :

900C

thit k, t ch to, ch to v xy lp dy chuyn sn xut keo nha

thng bin tnh cng sut trn 200tn/nm.
Sn xut v tiu th c trn 20 tn keo.
Tuy nhin do iu kin khch quan v tnh trng kh khn chung ca ngnh
giy nn sn lng sn xut v tiu th thp dn ti doanh thu cn khim tn, hiu
qu kinh doanh cha ng k.

Kin ngh:
Do iu kin nn kinh t th gii suy thoi nn cc doanh xut khu trong
nc nh may mc, thy sn, nng sn gp rt nhiu kh khn. Vi nhng kh
khn ko theo cc doanh nghip sn xut giy, c bit l cc doanh nghip sn
xut giy bao gi, hm hp cac tng khng tiu th c sn phm, sn xut b nh
tr, nhiu nh my phi ng ca do li sut ngn hng cao, nguyn nhin vt liu
u vo cao. Vin cng nghip Giy v Xenluyl, mt thnh vin trong ngnh giy
cng khng trnh khi b nh hng, sn phm nha thng sn xut ra tiu th rt
chm. Vi nhng kh khn do iu kin khch quan v ch quan em li, knh
ngh B Cng Thng cho php c ko di thi hn tr n ca d n.

TI LIU THAM KHO

[1]. Leo Neimo, Papermaking Chemistry, vol 4 Papermaking Science and
Technology Series, Tappi Press, 1999.
[2] J.M GESS, The sizing of paper with rosin and alum at acid pH, Paper
Chemistry, trang 100
[3] Hong Quc Lm, Nghin cu sn xut keo nha thng bin tnh dng cho
gia keo giy v cc tng bao gi, H Ni 6/2006.
[4] inh Ngc Ninh, Kinh nghim s dng nha thng trong mi trng trung
tnh,Tp ch Cng Nghip Giy, Hip Hi Giy Vit Nam Tng Cng Ty
Giy Vit Nam, 9/2001.
[5] US Patent No: 5147503.
[6] US Patent No: 5175250.
[7] US Patent No: 6087318.
[8] US Patent No: 2000 41275581
[9] Japan Patent No:JP 4155
[11] Michael Schwarz, Design of recycled fiber processes for different paper and
board grades in Recycled fiber and deinking, Tappi press 2000: Trang 211238.
[12]. Patrick Sundhold, Mill operation in production of main paper and board
grades, in Papermaking part 1, Stock Preparation And Wet End, Tappi press
2000: Trang 12.
[13] Tng cc tiu chun Vit Nam, Ch tiu c l giy bao gi, TCVN
7063:2002, 2002.
[14] Tng Cc Tiu chun Vit Nam, Giy v Cc Tng xc nh ht nc
phng php Cobb, TCVN 6728:2000, 19/12/2000.

[15] Nguyn Kim Hu v cc cng s - 2007, Nghin cu p dng cc gii php

cng ngh v thit b nng cao hiu qu s dng nguyn liu giy loi OCC
cho sn xut bt giy, Bo co ti cp b nm -2007
[16] Hy Tun Anh v cc cng s - 2007, (Nghin cu nng cao hiu qu gia keo
giy v cc tng bao gi sn xut t giy loi OCC bng keo nha thng bin
tnh), Bo co ti cp b nm -2007.