BROJNI PRIMER 4

Armirano betonski temeljni nosa (slika 6.3), fundiran je na dubini od Df =1.5m, u sloju poto-pljenog
peska relativne zbijenosti Dr75%. Odrediti sleganje w, nagib , transverzalnu silu T, moment
savijanja M, i totalni kontaktni napon q, u vornim takama nosaa na 1/10 duine (n=10). Pesak
aproksimirati Vinkler-ovim modelom. Proraun izvriti numeriki, MKR.
0,4

P=1,3 MN

NPV

Vlaan pesak (Dr=75%)

3,0

2,0

1,0

0,4

Df =1,2

p=50,0 kN/m
A

B=1,5

4,0

1,0
E b=21,0 GPa
I=0,159 m4

L=10,0
z

Slika 6.3

Temeljni nosa na
sloju peska

Reenje:
Ekvivalentni modul reakcije podloge/peska k i parametar krutosti :

= 1 + 2 f = 1 + 2
= 2.6 > 2 = 2
B
1.5

1.2

5. 7
Dr = 75% Slika

k0 = 41.4 MN m 2
2

B + 0.305
1.5 + 0.305
2
k = k0
= 2 41.4
= 30.0 MN m
2
B
2

1
.
5

kB
=
4Eb I

30,0 1,5
= 0,2409 m 1
4 21000 0,159

L = 0,2409 10,0 2,41

Elementi matrice krutosti nosaa i tla iznose:

Eb I = 21.0 106 0.159 = 3.339 106 kNm 2

c=

L 10.0
=
= 1.0 m
n
10

Eb I
Bc 4
D
+
k .....( kN m )

ii
c3
Eb I

3.339 106
1.5 1.0 4
=
30.0 10 3 = 3.339 106 Dii + 1.35 10 2
Dii +
3
6
1.0
3.339 10

K t ,ii =
K t ,ii

K t ,ij = 3.339 106 Dij

i j

Greda je srednje duine (Vesi,1961). Na osnovu prethodnih izraza, ispis elemenata matrice krutosti,
za podelu temeljnog nosaa na n=10 jednakih delova, glasi:

4
2
2.0135

2 5.0135
4
1

1
4 6.0135
4
1

4
6.0135

4
1

1
4 6.0135
4
1

1
4 6.0135
4
1
[ Kt ] = 3.339 106

1
4 6.0135
4
1

1
4 6.0135
4
1

1
1
4 6.0135
4

1
4 5.0135
2

2
4 2.0135

Vektori vornog optereenja {p} odnosno {P}, odreeni su na osnovu donje slike :
P=1,3 MN
p=50,0 kN/m

c=1,0

1,0

1,0

1,0

1,0

1,0

1,0

1,0

1,0

n=10

1,0

L=10c=10,0

P0 = cp0 = P1 = cp1 = 0
P2 = cp2 = 1.0 1300.0 ( 1.0 1.0 ) 1.0 2 = 0
P3 = cp3 = 1.0 1300.0 1.0 1.0 2 = 1300.0 kN
P4 = cp4 = 0
P5 = cp5 = 1.0 50.0 1.0 1.0 ( 0 + 1.0 2 ) 1.0 2 = 25.0 kN
P6 = cp6 = 1.0 50.0 1.0 ( 0 + 1.0 2 ) 1.0 2 + 1.0 50.0 1.0 1.0 ( 0 + 1.0 2 ) 1.0 2 = 50.0 kN
P7 = cp7 = 1.0 50.0 1.0 ( 0 + 1.0 2 ) 1.0 2 + 1.0 50.0 1.0 1.0 ( 0 + 1.0 2 ) 1.0 2 = 50.0 kN
P8 = cp8 = 1.0 50.0 1.0 ( 0 + 1.0 2 ) 1.0 2 + 1.0 50.0 1.0 1.0 ( 0 + 1.0 2 ) 1.0 2 = 50.0 kN
P9 = cp9 = 1.0 50.0 1.0 1.0 ( 0 + 1.0 2 ) 1.0 2 = 25.0 kN
P10 = cp10 = 0

Reenje jednaine (6.9) daje sleganje {w} a jednaine (6.1 i 6.8) nagib {} i totalni kontaktni napon
{q}.

 5.19
5.17

5.12

4.93
4.42

{w} = 3.75mm,
3.01

2.24

1.46
0.69

0.09

0.02
0.03

0.12

0.35
0.59

{ } = 0.7110 3 rad
0.76

0.77

0.78
0.78

0.78

155.62
155.11

153.51

147.79
132.64

{q} = 112.58 kN2 ,

90.29 m

67.17

43.87
20.56

2.74

Kontrola tanosti rezultata, moe se izvriti na osnovu jednaina ravnotee Z=0 i M=0, odnosno:
L

n 1

q
q
[ p(x ) Bq(x )]dx = Pi Bc 0 + qi + n = 0
2

n 1

q
2 q
[ p(x ) B q(x )]dx = Pi c i Bc 0 + qi i + n (4n 1) = 0
1

Grafiki prikaz rezultata prorauna prema MKR, dat je na slici 6.4, i moe se uporediti sa rezultatima
analitike metode (slika 5.4). Greka pribline metode prorauna po MKR, za podelu nosaa na n=10
jednakih delova je zanemarljiva.
Presene sile se mogu odrediti preko ugiba nosaa (6.3) ili to je tanije, direktno na osnovu zadatog
optereenja i reaktivnog optereenja {q}.
Moe se zapaziti, da se znaajno odstupanje se javlja u dijagramu transverzalnih sila (slika 6.4b), na
mestu dejstva koncentrisane sile, gde je na osnovu ugiba dobijen zbir transverzalne sile levo i desno
od napadne take sile. Ova greka se moe izbei proraunom presenih sila direktno na osnovu
zadatog i reaktivnog optereenja.
Dijagram transverzalnih sila nije definisan (nema vrednost) u taki u kojoj deluje koncentrisana sila,
ve samo u preseku beskonano blisko levo i desno od napadne take sile. Slian problem postoji i
kod dijagrama momenta savijanja, u taki u kojoj deluje spreg sila.
Na dijagramima na slici 6.4a-b, punom linijom su prikazani rezultati dobijeni MKR, a isprekidanom
linijom su prikazane tane vrednosti dobijene analitikom metodom.

-1.0

-0.09
0.0

0.69

Ugib nosaa w (mm)

1.0

1.46
2.24

2.0

3.01
3.0

3.75
4.0

4.42
5.19

5.0

5.17

5.12

4.93
Winkler -MKR
W-Analitiki

6.0
0

-0.77

-0.78

-0.78

10

Odstojanje x(m)
-0.9

-0.76

-0.8

-0.78

-0.71
-0.7

Nagib nosaa (10-3 rad)

-0.59
-0.6
-0.5
-0.4

-0.35

-0.3
-0.2

-0.12

-0.1

-0.02

Winkler -MKR

-0.03

W-Analitiki

0.0
0

10

Odstojanje x(m)

Slika
6.4a

Uporedni rezultati prorauna ugiba i nagiba elastine linije

nosaa (MKR i Analitiki)

Moe se zakljuiti da je za podelu nsaa na n=10 delova, greka numerike metode zanemarljivo mala.
Konkretno, greka je najmanja kod prorauna ugiba nosaa i raste pri viim izvodima funkcije, to
znai da su najvea odstupanja na dijagramu transverzalnih sila. Tanost prorauna se moe
poboljati usvajanjem finije podele nosaa odnosno poveanjem broja vornih taaka.
Numerika vrednost transverzalne sile ispod koncentrisane sile je jednaka srednjoj vrednosti izmeu
transverzalne sile blisko levo i desno od sile. Poto je apsolutni zbir transverzalne sile levo i desno
jednak intenzitetu sile, transverzalne sile levo i desno od napadne take sile P se moe odrediti
prema sledeem izrazu:
T3l + T3 d = T3 = 40.53, T3l T3 d = P = 1300.0 T3l = 670.26 kN , T3 d = 629.74 kN

Na dijagramu transverzalnih sila na slici 6.4b, puna linija prikazuje rezultat linearne interpolacije
izmeu vornih taaka. Isprekidana linija prikazuje dijagram kakav on stvarno mora biti. Sa
poveanjem broja podele nosaa, odnosno broja vornih taaka, greka interpolacije se smanjuje.

-400

Moment savijanja nosaa M (kNm)

-200
0

0.00
200

91.68

116.72

21.32

1.72

-2.06

0.00

247.48

400

466.09

600

547.15

800
1000

Winkler - MKR

1045.78

1200

W-Analitiki

1400
0.0

1.0

2.0

3.0

4.0

5.0

6.0

7.0

8.0

9.0

-11.69

-0.86

10.0

Odstojanje x (m)
800

Transverzalna sila nosaa T (kN)

600

464.53

400
233.05
200
40.53

0
0.00

-44.98
-200

0.00

-113.08
-227.73

-400
-399.15
Winkler - MKR

-600

W-Analitiki
-800
0.0

1.0

2.0

3.0

4.0

5.0
Odstojanje x (m)

6.0

7.0

8.0

9.0

10.0

-50
0

Reaktivno optere'enje q (kN/m2)

50

20.56

-2.74

43.88

100
150

155.62 155.11

200

153.54

147.79

132.64

112.58

90.29

67.18

250
300
350
400
450

Winkler - MKR

500

W-Analitiki

550
0.0

1.0

2.0

3.0

4.0

5.0

6.0

7.0

8.0

9.0

10.0

Odstojnje x (m)

Slika
6.4b

Uporedni rezultati prorauna presenih sila i kontaktnog

napona (MKR i Analitiki)