Laringektomija

Tumore larinksa hirurki moemo lijeiti endoskopskim pristupom kroz usta ili
otvorenim zahvatima pristupom kroz vrat. Endoskopske metode
lijeenja koristimo kod vrlo ranih stupnjeva karcinoma grkljana (carcinoma in
situ, mikroinvazivni i T1 stadij). Izvode se u opoj endotrahealnoj anesteziji,
kroz laringoskop koji hirurg kroz usta postavi u grkljan i kroz operacijski
mikroskop gleda uveanu sliku unutranjosti grkljana, a uz pomo
mikrokirurkih instrumenata i operacijskog lasera (za laserske ekscizije). Za te
vrste operacija potrebni su dobar pregled primarnog tumora, dostupnost
endoskopskoj transoralnoj resekciji i zadovoljavajua kontrola rubova.
Prednosti su manja hirurka trauma, krae vrijeme lijeenja i bri oporavak.
Otvoreni zahvati na grkljanu zahtijevaju pristup rezom kroz kou vrata, pri
emu se u razliitoj mjeri odstranjuje bolesni dio grkljana uz ouvanje
preostaloga zdravog dijela (konzervacijska funkcijska hirurgija). Nakon tog
dijela zahvata, rekonstruktivnim metodama pokuava se nadoknaditi nastali
defekt grkljana kako bi se omoguila to bolja funkcija(rekonstrukcija
hrskavicom, rekonstrukcija miinim renjem ). Pritom se kod veih resekcija,
radi osiguranja disanja, ponekad formira traheostoma koja je privremenog
karaktera - slui nesmetanom radu hirurga u podruju larinksa, a postoperativno
bolesnik kroz nju die dok za to postoji potreba.

Laringofisura to je operacijski pristup lumenu larinksa, pri emu se larinks

otvara po medijalnoj liniji. Poput knjige odvajaju se tiroidne hrskavice i
prikae lumenu larinksa. Ovaj pristup se koristi kod pojedinih parcijalnih

laringektomija kao to su: hordektomija, hemilaringektomija i frontolateralna

laringektomija.
Parcijalne laringektomije ubrajaju se u konzervacijsku funkcijsku hirurgiju
larinksa koja u prvom redu tei da se zahvatom izlijei bolest a istovremeno da
se sauvaju zdrave strukture a time i funkcija, i to respiracijska, fonacijska i
gutanje. Ovi zahvati nisu lahki i zahtijevaju, uz poznavanje anatomskih i
fiziolokih odnosa ove regije, i veliko strpljenje i upornost. Prvu
hemilaringektomiju izveo je beki hirurg Billroth 1878. god., odstranio je samo
polovinu larinksa. Kasnije su taj zahvat usavrili Gluck i Soerensen. Za trajni
uspjeh lijeenja kod svih ovih metoda preduslov je da je tumor jasno ogranien,
da se ne iri u komisure niti u ventrikulus i da se ne sputa u subglotis. U
sluajevima karcinoma glotisa ranog stadija, laserska ekscizija, zraenje ili,
ponekad hordektomija, dovode do 5godinjeg preivljavanja od 85 do 95%;
laserskom ekscizijom i zraenjem se obino postie ouvanje normalnog
govora.
U tu skupinu operacija spadaju:
endoskopske laserske operacije - za ovakve operacije najee nije
potrebna traheostoma (umjetni otvor na duniku)
vertikalne i horizontalne parcijalne operacije - kod veine ovih operacija
potrebna je privremena traheostoma
troetvrtinske (tree quarter) laringektomije - potrebna privremena
traheostoma

Tri najee izvodjene metode parcijalne laringektomije su: vertikalna

parcijalna laringektomija (hemilaringektomija), supraglotina parcijalna
laringektomija te suprakrikoidna parcijalna laringektomija.
U sluajevima uznapredovalog karcinoma sa zahvaanjem prednje komisure,
poremeenom pokretljivou glasnica, invazijom titne hrskavice ili irenjem na
subglotino podruje, potreban je hirurki zahvat. Kad su promjene ograniene
na jednu glasnicu, esto je mogua hemilaringektomija (vertikalna parcijalna
laringektomija ), kojom se uva laringealno stvaranje glasa i funkcije sfinktera.
Kod uznapredovale bolesti potrebna je totalna laringektomija.

Rani supraglotini karcinom se moe uinkovito lijeiti radioterapijom. Kod

povrnih karcinoma ploastih stanica u podruju glave i vrata prilian je uspjeh
postignut i laserskom ablacijom. Ako je karcinom jae uznapredovao ali ne
zahvata glasnice, u svrhu ouvanja glasa i glotinog sfinktera, moe se uiniti
supraglotina parcijalna laringektomija. Ako su takoer zahvaene i
glasnice, potrebno je uiniti totalnu laringektomiju.

Rani karcinom hipofarinksa moe se lijeiti proirenom parcijalnom

laringektomijom. Kod uznapredovalijih promjena potrebna je totalna
laringektomija. Kod uznapredovalih supraglotinih karcinoma i karcinoma
hipofarinksa, kombinacija zraenja i hirurkog lijeenja moe biti uspjenija od
samog hirurkog zahvata, zbog mogunosti neotkrivenog ostatnog tumora.
Kod postkrikoidnog karcinoma potrebna je totalna laringofaringektomija i
zamjena hipofarinksa i vratnog dijela jednjaka slobodnim presatkom jejunuma
uz mikrovaskularne anastomoze. Kod metastaza u vratne limfne vorove,
operacija larinksa se kombinira s radikalnom ili modificiranom radikalnom
disekcijom vrata. Verukozni se karcinom lijei hirurkim putem.
Suptotalna laringektomija. To je poseban vid parcijalne hirurgije larinksa.
Posrijedi je troetvrtinska resekcija koja je indikovana kod malog broja
bolesnika. Za ovakvu operaciju je bitno da tumor ne zahvata glasnicu i
ventrikulus sa iste strane, da su slobodne komisure i subglotisni prostor.
Neolarinks ini zdrava glasnica i od zdrave sluznice ari nabora uini se
rekonstrukcija. Najvei problem kod ove operacije, bar u poetku, jeste
degluticija.
Stope petogodinjeg preivljenja kod promjena na glasnicama iznose >80%, no
kod supraglotinih promjena iznose 50%.

U izvesnom broju sluajeva i poslije parcijalnih laringektomija sprovodi se

postoperativna radioterapija i odluka o tome se donosi na osnovu graninih
biopsija uzetih za vrijeme operacije. Trajno izlijeenje poslije parcijalnih
laringektomija kree se i do 85% sluajeva