SOCIJALNA PEDAGOGIJA KAO NAUNA (ZNANSTVENA)

DISCIPLINA

Stani (1993) znanost (nauku) definira kao proces sticanja znanja

pomou posebnih razreenih metoda, prilagoenih predmetu
istraivanja, koje omoguuju prikupljanje injenica te njihovo
objanjenje i provjeru svakog dijela njenog sadraja

Postoji nekoliko razina znanstvene analize:

kvalitativna ili fenomenoloka analiza, odnosno opisivanje

definiranje i klasificiranje promatranih pojava;

kvantitativna analiza, odnosno mjerenje svojstava

promatrane pojave;

kauzalna analiza, otkrivanje uzrono-posljedine veze

izmeu promatranih pojava

Specifinosti razlika u istraivanju izmeu prirodnih i drutvenih

nauka:
-ovjek stvara drutvene situacije i odnose koji su jedinstveni i
neponovljivi u istom obliku, prirodni procesi se mogu ponavljati
- zakonitosti drut. nauka nemaju trajnu valjanost kao u prirodnim
naukama
- faktor sluajnosti, koji proizilazi iz ljudske volje, namjere, mnogo je
vei nego u prirodnim procesima
- drutvene pojave su izloene veoj individualizaciji, zbog ega
zahtijevaju multikauzalno razumijevanje
-danas se znanost shvaa kao niz razliitih koncepcija tkz. Paradigmi

Nain funkcioniranja razliitih vrsta sistema prouava kibernetika.

Kibernetika je nauka o regulaciji procesa u sistemima, odnosno
upravljanje procesima koji se zbivaju u sitemima
-Osnovnu podlogu za upravljanje nekim sistemom ine informacije
- Soc. ped. je usmjerena na razumijevanje procesa transformacije
poremeaja u ponaanju djece, mladih i odraslih koji su shvaeni kao
bio-psihosocijalni sistemi

-Proces transformacije ponaanja ima svrhu ako dovede do

promjena tj. minimiziranje tekoa soc. integracije a maksimiziranje
vjerovatnoe socijalne integracije
-Nauno zanimanje soc. ped. odnosi se na problem transformacije
ponaanja, pronalazei odgovor kako i pod kojim uslovima
odreena osoba moe postati socijalno integrirana.
-Pri tome se naroita panja pridaje odgojnim procesima koji
omoguuju postizanje tog cilja

SOCIJALNA PEDAGOGIJA U SISTEMU DRUTVENIH

ZNANOSTI
U strunim i naunim krugovima o pozicioniranju pedagogije i
posebnih odgojnih znanosti ne postoji slaganja, jer se vodi pitanje
radili se o jednoj ili nizu nauka.
Mui (2004) navodi dva pristupa:
1) Klasino pedagoki pristup pedagogiju vidi kao sveobuhvatnost
jedne nauke o odgoju
1) Edukoloki pristup- postoji niz nauka koje se bave djelatnou
odgoja. Uvodi se pojam odgojne znanosti odnosno edukologija gdje
pedagogija gubi svoju krovnu sveobuhvatnost te postaje
integrativna podskupina edukacijskih znanosti

Interdisciplinarni karakter- potreba povezanog, usklaenog ,

interaktivnog istraivanja to podrazumijeva uzajamno
djelovanje i obogaivanje veeg broja naunih disciplina u
zajednikom projektu
Transdiciplinarnost- nadilaenje granica pojedinih znanstvenih
disciplina, kojim se pri objanjavanju odgoja osoba sa
poremeajima u ponaanju anagaira svo raspoloivo znanje.
- Spoznaje steene transdisciplinarnim istraivanjem ne pripadaju
ekskluzivno ni jednoj disciplini posebno

ISTRAIVAKE METODE U SOCIJALNOJ

PEDAGOGIJI
Nauni zadaci socijalne pedagogije:
pronalaenje zakonitosti prevencije i razvoja poremeaja u ponaanju
klasificiranje poremeaja u ponaanju s obzirom na etiologiju,
fenomenologiju i tretmanske aspekte
pronalaenje zakonitosti socijalnog funkcioniranja osoba koje zbog
poremeaja u ponaanju imaju tekoe socijalne integracije
pronalaenje zakonitosti promjena osoba s poremeajem u ponaanju
pod uticajem stimulatora (odgoja)

Specifinost soc. ped. se ogleda u u orijentaciji na prevenciju,

etiologiju i fenomenologiju poremeaja u ponaanju, biolokopsiholokog funkcioniranja osoba sa poremeajima u ponaanju,
odgojne potencijale drutvenih grupa, uinke sociopedagokih
intervencija koje su usmjerene na odgoj osoba.

Kad je u pitanju metodologija naunih istraivanja sloenih drutvenih

pojava odgovor su ponudile multivarijatne analize posebno faktorska
analiza
Postoje brojni modeli faktorske analize a u soc. ped. se koriste:
kanonika analiza

diskriminativna analiza
taksonomska analiza (pronalaenje zajednikih obiljeja skupina
ispitanika

regresijska analiza

Vano mjesto pripada i kvalitativnim analizama (analiza sluaja,

primjena odgovora na pitanje otvorenog tipa u anketama)
Za spoznavanje predmeta soc. ped. i utvrivanja zakonitosti
osoba sa poremeajem u ponanju primjerenija je kombinacija
deskriptivnih (opisnih) multivarijatnih i kvalitativnih metoda
obrade podataka
Meu metode prikupljanja podataka istiu se: rad na
dokumetaciji, promatranje, sistemsko posmatranje, intervju,
anketiranje, testiranje, eksperiment
Mora se potovati etiki kodeks istraivanja kada se radi sa
djecom

ODNOS SOCIJALNE PEDAGOGIJE I

DRUGIH SRODNIH NAUNIH DISCIPLINA
Socijalna pedagogija je naroito povezana sa:

Filozofijom
Psihologijom
Pedagogijom
Sociologijom
Socijalnim radom
Pravom
Medicinom

SOCIOLOGIJA
SOCIJALNA
POLITIKA I
SOCIJALNI RAD

FILOZOFIJA PSIHOLOGIJA

SOCIJALNA PEDAGOGIJA
PRAVO

MEDICINSKE
NAUKE
PEDAGOGIJA

Filozofija izvorni prevod ljubav prema mudrosti

-socijalna pedagogija se oslanja na prosvjeteteljsku ideju koja se razvila
u sklopu filozofije tokom 18 vijeka
- obje discipline trae odgovor na pitanje o ovjeku i njegovoj sudbini
-naroito je vana filozofija etike ispituje osnovanost i izvor morala
(etikom se identificira eljeno ili prihvaeno ponaanje i pronalaze
razlozi za takva ponaanja)
-filozofska i etika naela su nezaobilazna na razini definicija i
klasifikaciji poremeaja u ponaanju, odgoja i tremana

Sociologija nauka o drutvu

-zadatak je sociologije pronalaenje skrivenih faktora koji su klju za
razumijevanje drutvenih dogaaja
-soc. ped. se oslanja na socioloke teorije koje nastoje objasniti pojavu
negativnih drutvenih devijacija
- pup kao drutvena pojava (drutvena kretanja- ekonomska, politika,
ideoloka)

-Psihologija (znanost o dui)

- psiholoke karakteristike, njihova povezanost sa ponaanjem,
problemi linosti, temperamenta
- soc. ped. pokazuje najvie zanimanja za specifine socijalnopsiholoke probleme, odnosno poremeaje linosti i ponaanja ije
razumijevanje nije mogue bez poznavanja razvojne psihologije
-psiholozi primjenjuju psihodijagnostike metode, savjetodavni rad,
detektiranje isl
- soc. pedagozi trae odgojne prednosti i slabosti u socijalnom
okruenju, te programiranje i voenje odgoja

Pedagogija- usmjerena na odgoj i /ili obrazovanje opte populacije

-socijalna pedagogija usmjerena na odgoj osoba sa poremeajima u
ponaanju
- odnos socijalne i specijalne pedagogije

-Socijalna politika i socijalni rad su povezani sa socijalnom

pedagogijom
- socijalna politika nastoji zadovoljiti osnovne potrebe graana,
ujednaiti njihove ivotne prilike, ostvariti socijalnu sigurnost
-Uz socijalnu politiku se vezuju socijalna briga i socijalna zatita
-Soc. briga (podrazumijeva usluge namijenjene odreenim ugroenim
i ovisnim drutvenim grupama)
-Soc. zatita podrazumijeva naknade socijalnog osiguranja i socijalne
pomoi i socijalne usluge
-Soc rad kao predmet podrazumijeva humanizaciju uvjeta ivota
irokih slojeva stanovnitva) i soc. radnici su dio strunih timova

pravo- za socijalnu pedagogiju je vano krivino pravo

-vana su takoe znanja iz kriminologije, penologije
-naroito je vaan segment vezan za maloljetniko krivino pravo koje
se odlikuje sljdeem karakteristikama:
-- poseban sistem sankcija
- suenje pred posebnim odjelima, vijeima, sudovima za maloljetnike
- suenje u pojednostavljenom i hitnom postupku kako bi se izbjegli
tetni uticaji na linost
- ukljuivanje slube socijalne zatite

Medicina istraivanje zakonitosti biolokih osnova ponaanja

(anatomija, genetika, neurologija)
Vaan je odnos sa psihijatrijom (prouava mentalno zdravlje)
- mnoge osobe sa poremeajem u ponaanju izuskuju psihijatrisjki
tretman, kao i to neke psihijatrijske osobe trebaju pomo u
odgoju

SOCIOLOGIJA
SOCIJALNA
POLITIKA I
SOCIJALNI RAD

FILOZOFIJA PSIHOLOGIJA

SOCIJALNA PEDAGOGIJA
PRAVO

MEDICINSKE
NAUKE
PEDAGOGIJA