Kuptimi I Sjelljes Organizative (SO)

So sht nj fush studimi q heton

ndikimin q individt, grupet dhe
strukturat kan mbi sjellje n organizat,
me qllim q kjo njohuri t zbatohet pr
prmisimin e prformancs s
organizats.

Faktort q prcaktojn sjelljen n

organizat
1.
2.
3.

Individi
Grupi
Organizata

SO sht dije e zbatuar

Ajo zbaton njohurit e fituara pr

individt, grupet dhe pr sktrukturn e
organizats mbi sjelljen, me qllim q t
bj organizatat t punojn me
efektivitet
SO lidhet direkt me mjedisin punonjs
(jo mjediset tjera)

Sjellja organizative prqendrohet n kto

probleme

Motivimi
Sjellja e udhheqsve
Pushteti
Komunikimi
Struktura e grupit
T msuarit
Prceptimi
Ndryshimi
Projektimi I puns
Stresi etj.

SO ka pak parime
universale

Ndryshe nga shkencat ekzakte

(kimia,fizika etj.) q I lejojn studiuesit t
bjn prgjithsime. Qeniet njerzore jane
shum komplekse, ato nuk jan t
ngjajshme (kjo kufizon mundsin pr
prgjithsime)
Dy persona t ndryshm sillen ndryshen
n t njejtn situat dhe sjellja e individit
ndryshon n situata t ndryshme

Fushat q Kontribojn n SO

Psikologjia
Sociologjia
Psikologjia Sociale
Antropologjia
Shkencat Politike

Psikologjia

Psikologjia sht shkenca q prpiqet t

shpjegoj, t mat dhe nganjhere t
ndryshoj sjelljen e njerzve dhe kafshve. N
qendr t vmendjes s psikologjis sht
kuptimi I sjelljes s individit.
Kontributi I ksaj shkence n SO qndron n
teorin e t msuarit,personalitetit,
perceptimit, nevojave dhe forcave motivuse si
dhe knaqsis n pun, marrjes s
vendimeve, matjes s qndrimeve, stresit n
pun, etj.

Sociologjia

Prqendrohet kryesisht n sistemet

shoqrore brenda t cilave individi luan
role t ndryshme. Ajo studion njerzit n
lidhje me njri-tjetrin.
Kontributi kryesor I sociologjis sht;
sjellja e grupit n organizat (formale
dhe jo formale), dinamika e grupit,
kultura e organizats, byrokracia,
komunikimi, pushteti, konfilkti, etj.

Psikologjia Sociale

shte nj fush studimi brenda

psikologjis q grshton koncepte nga
psikologjia dhe sociologjia.Fusha kryesore
e psikologjis sociale sht ndryshimi.
Kontributi I ksaj fushe qndron n
matjen,kuptimin dhe ndryshimin e
qndrimeve, modelet e komunikimit si dhe
aktivitetet e grupit mund ti knaqin
nevojat e individit n procesin e
vendimmarrjes n grup.

Antropologjia

Studion shoqrit pr t msuar pr

qeniet njerzore dhe pr aktivitetet e
tyre, kulturat dhe mjediset e ndryshme
q shprehen n dallime thelbsore n
sjelljet e njerzve n vende t ndryshme
dhe organizata t ndryshme.

Shkencat Politike

Studion sjelljen e individve dhe grupeve

n nj mjedis politik. Kontributi pr
sjelljen organizative qndron n
strukturimin e konfliktit, shprndarjen e
pushtetit, etj. (organizata jan njesi
politike)

SO dhe Disiplinat tjera

Teoria e organizimit
(ndrtimi,funksionimi I strukturave
organizative)
Zhvillimi dhe ndryshimi I organizats
Menaxhimi I personelit (burimeve
njerzore)

Krahasimi i Disiplinave
Teorike
Praktike

Teorit e
organizimit
Zhvillimi
MAKRO i
organizats

Sjellja
Organizative
Personeli
MIKRO

Metodat e studimit n SO

Rastet e Studimit
Studimi n Praktik
Eksperimenti Laboratorik
Ekperementi n Praktik
Meta-Analiza

Rastet e Studimit

Rasti I studimit sht nj analiz e thelluar e nj

situate t caktuar. N nj rast studimi individi,grupi
apo organizata si njsi studimi prshkruhen gjr e
gjat. Burim kryesor I informacionit sht vzhgimi I
mbshtetur sipas rastit dhe nga intervistat me nj
prmbledhje t dokumentave
Mangsit e ksaj metode shihen n mundsin e
keqkuptimeve dhe interpretimeve jo t sakta q
vin si rezultat I subjektivitetit t vzhguesit.
Rasti I studimit nuk mund t shrbej pr te provuar
apo pr t hedhur posht nj hipotez (sepse
nxirren konkluzion vetm nga nj rast).

Studimi n Praktik

Pr t br nj studim n praktik zgjidhet nj

grup njerzish t cilt prfaqsojn n mnyre m
t mir te mundur nj grup m t madh. Ky
grup I nnshtrohet vzhgimit nprmjet
pyetsorve dhe intervistave. Rezulatet
prpunohen dhe nxirren konkluzione t cilat
konsiderohen t vleshme.
An pozitive e ksaj qndron kostoja e ult
An negative qndron n pasaktsin q mund
t nxerr grupi I zgjedhur q prfaqson grupin e
madh.

Eksperimenti Laboratorik

N nj studim laboratorik studiusi krijon

nj mjedis artificial. Studiusi manipulon
nj variabl t pavarur n kushte t
kontrolluara. Pas vzhgimeve, me qen
se te gjitha kushtet e tjera mbahen t
pandryshuara, studiusi konkludon
cfardo ndryshimi q ka ndodhur n
variablin e e varur- q ka qen pasoje e
manipulimit ose ndryshimit t imponuar
mbi variablen e pavarur.

Eksperimenti n Praktik

Ngjajshm sikur eksperimenti laboratorik

vetm se nuk kryhet n kushte t
prpunuara posacerisht dhe artificialisht
por n kushte reale n organizat.
Eksperimenti n praktike ofron rezultate
shum m t sakta dhe me vler se sa
te gjitha metodat tjera.

Meta-Analiza

Paraqet agregim t rezultateve sasiore t

studimeve t mparme
sht metod statistikore q integron nj numr
studimesh t pavarura pr t prcaktuar ns
rezultatet e tyre kan qndrueshmri pr sa I
prket ngjajshmris.
shte mnyr pr t kaprcyer interpretimet
potencialisht t pasakta q dalin nga prgjithsimet
Kjo metod I lejon studiusit q t evidentoj
variablat e nrmjetm q qndrojn n mes atyre
te varur dhe t pavarur.

Vlersimi I rezultateve t krkimeve bhet

prmes 3 pyetjeve.

sht I vlershm ? (A sht duke matur

studimi at q pretendon se sht duke matur ?)
A mund t mbshtetsh ? ( i referohet
qendrueshmris s matjes psh. N qoft se
masim me nj metr elastik, ka t ngjar t dal
ndryshime n lartsi-pa ndryshuar lartsia
A sht prgjithsues? ( a mund t perdoren
rezultatet e studimit pr t prshkruar individ
dhe grupe t tjera q nuk kan qen objekt
studimi.

MODELI I SO

Mbeshtetja ne tre nivele:

Individi-Grupi-Organizata

NJOHURITE PER INDIVIDIN

Perceptimi
Motivimi
Personaliteti
Qendrimet etj

VARIABLAT E PAVARURA

Aftesite dhe mjeshtrite (tregojne se

qfar eshte ne gjendje te beje nje
punonjes, qoft puntor apo menaxher)
Perceptimi I rolit Ka te beje me
perceptimin nga ana e individit, e lloit te
sjelljes qe ai beson si e pershtatshme me
qellim qe sjellja ne pune te konsiderohet
e knaqeshme dhe
Motivimi (pasqyron vendimet qe merr
individi per ate qe do te beje

VARIABLAT E VARURA

Produktiviteti (efektiviteti dhe

efikadsiteti)
Mungesat ne pune
Qarkullimi dhe
Knaqesia ne pune (si diference midis
asaj qe merr punonjesi dhe asaj qe
mendon se duhet te marr)

SJELLJA NE PUNE E
INDIVIDIT
Sjellja ne pune eshte funksion I tre
faktoreve:
PR x A x M
Aftesite dhe mjeshtrite perqndrohen ne
ate se qfar mund te beje punonjesi
Perceptimi I rolit tregon se qfar duhet te
beje
Motivimi tregon se qfar deshiron te beje

FAKTORET TJERE QE NDIKOJNE NE

SJELLJEN E INDIVIDIT

Karakteristikat biografike
Mosha
Gjinia
Gjendja civile etj
Verejtje: keto ndikojne ne variablat e
varura

FAKTORET TJERE QE NDIKOJNE NE

SJELLJEN E INDIVIDIT

Personaliteti
Vlerat dhe qendrimet dhe
Te mesuarit
Verejteje Keta faktor ndikojne te
variablat e pavarura