DISTRIBUTIVNA MRENA PRAVILA RS

SADRAJ
1. OPTE ODREDBE str. 2
2. PLANIRANE RAZVOJA DISTRIBUTIVNE MREE str. 5
2.1. Cilevi planiranja razvoja distributivne mree str. 5
2.2. Planovi razvoja distributivne mree str. 5
2.3. Principi za izradu planova razvoja distributivne mree str. 7
2.4. Podaci planiranja str. 7
2.5. Objavlivanje planova razvoja distributivne mree str. 8
3. USLOVI ZA PRIKLjUENE NA DISTRIBUTIVNU MREU str. 8
3.1. Opte odredbe str. 8
3.2. Tehniki uslovi za prikluenje na distributivnu mreu str. 9
3.3. Opti uslovi za prikluenje na distributivnu mreu str. 12
3.4. Dodatni uslovi za prikluenje malih elektrana str. 16
4. USLOVI ZA PRISTUP DISTRIBUTIVNOJ MREI str. 19
4.1. Ugovor o pristupu str. 19
4.2. Ogranienje pristupa u normalnom reimu rada str. 20
4.3. Ogranienje pristupa u ostalim reimima rada str. 20
4.4. Povremeni pristup str. 21
5. OPERATIVNO PLANIRANE I UPRAVLjANE
DISTRIBUTIVNOM MREOM str. 21
5.1. Operativno planiranje str. 21
5.2. Upravlanje distributivnom mreom str. 23
6. USLOVI ZA PRIKLjUENE I RAD SA PRENOSNIM
I OSTALIM DISTRIBUTIVNIM SISTEMIMA str. 27
6.1. Uslovi za prikluenje i rad sa prenosnim sistemom str. 27
6.2. Uslovi za prikluenje i rad sa susjednim
distributivnim sitemima str. 28
7. RAD DISTRIBUTIVNOG SISTEMA
U VANREDNIM SITUACIJAMA str. 29
8. PRAVILA ZA OBRAUNSKA MJERNA MJESTA str. 30
8.1. Opti uslovi za obraunska mjerna mjesta str. 30
8.2. Tehniki uslovi za obraunska mjerna mjesta str. 31
8.3. Zahtjevi za mjerne ureaje na obraunskom mjernom mjestu str. 31
8.4. Brojila elektrine energije str. 32
8.5. Mjerni transformatori str. 32
8.6. Ureaji za upravlanje tarifama str. 32
9. ZAVRNE ODREDBE str. 33

Na osnovu lana 47. Zakona o elektrinoj energiji (Slubeni glasnik Republike Srpske br.
66/02, 29/03, 86/03,111/04 , 60/07 i 08/08),lana 116. Optih uslova za isporuku i
snabdijevanje elektrinom energijom (Slubeni glasnik republike Srpske br. 85/08), Tehniki
savjet elektrodistribucija Mjeovitog Holdinga ''Elektroprivreda Republike Srpske'', po
ovlatenju elektrodistributivnih preduzea donio je:
DISTRIBUTIVNA MRENA PRAVILA
1. OPTE ODREDBE
1.1. Distributivna mrena pravila ureuju pogon i nain voenja distributivne mree u
elektroenergetskom sistemu, s cilem obezbjeenja sigurnog i kvalitetnog rada distributivnog
sistema u uslovima uspostavlanja slobodnog trita elektrine energije.
1.2. Distributivnim mrenim pravilima se propisuju:
tehniki i drugi uslovi za upravlanje sistemom,
tehniki i drugi uslovi za prikluenje na distributivnu mreu,
tehniki i drugi uslovi za pristup distributivnoj mrei,
tehniki i drugi uslovi za siguran i kvalitetan rad distributivnog sistema,
tehniki i drugi uslovi za prikluenje i rad sa prenosnim i ostalim distributivnim
sistemima,
postupci za rad distributivnog sistema u vanrednim situacijama,
pravila za razvoj distributivne mree.
1.3. Pojmovi i skraenice koje se koriste u ovim Mrenim pravilima imaju sledee znaenje:
AC - Alternate Current Naizmjenina struja
Automatsko podfrekventno rastereenje - Djelimino iskluenje potroaa koje se
postie djelovanjem podfrekventnih releja.
APU - Automatsko ponovno ukluenje
Vanredne okolnosti - Nepredvidivi prirodni dogaaji koji imaju karakter elementarnih
nepogoda (poplave, potresi, poari, olujni vjetrovi), kao i druge okolnosti koje
proglase nadleni organi (opta nestaica elektrine energije, neposredna ratna
opasnost i dr.).
Granine vrijednosti optereenja
za proizvodne jedinice - optereenje izmeu tehnikog minimuma i raspoloive snage
proizvodne jedinice,
Za vodove - optereenje koje odreuje dozvoleno termiko optereenje provodnika,
Za energetske transformatore - optereenje izmeu praznog hoda i nazivne snage
transformatora.
Gubici u distributivnoj mrei - Razlika izmeu preuzete i isporuene elektrine
energije u distributivnoj mrei.
Distributivni centar upravlanja - Posebno organizovan dio Operatora distributivnog
sistema-distributera odgovoran za sadraj naloga za manipulacije u vezi rada
(pogona) i upravlanja distributivnim sistemom.
Distributivna mrea - Elektrina mrea koja se prostire od mjesta razgranienja sa
mreom prenosa, odnosno od mjesta rikluka malih elektrana prikluenih na
distributivnu mreu, do prikluka elektroenergetskih objekata krajnjih kupaca na
srednjem i niskom naponu.
Distributivni sistem - Funkcionalna cjelina koju ine niskonaponska mrea,
srednjenaponska mrea i drugi elektroenergetski objekti, telekomunikacioni sistem,
informacioni sistem i druga infrastruktura neophodna za funkcionisanje distributivnog
sistema.
3

DC - Direct Current Jednosmjerna struja

Zakon - Zakon o elektrinoj energiji Republike Srpske objavlen u Slubenom glasniku
Republike Srpske br. 66/02, 29/03, 86/03, 60/07 i 08/08.
Kvalifikovani kupac - Kupac iji su elektroenergetski objekti priklueni na prenosnu ili
distributivnu mreu i koji su stekli pravo da elektrinu energiju kupuju od snabdjevaa
po svom izboru.
Klasa tanosti - Klasa mjernog ureaja koji zadovolava odreene metroloke
zahtjeve potrebne za odravanje greaka u odreenim granicama.
Korisnik sistema - Fiziko ili pravno lice koje koristi distributivni sistem radi
preuzimanja i/ili isporuke elektrine energije.
Krajnji kupac - Kupac koji kupuje elektrinu energiju za svoje vlastite potrebe i
korienje.
Kriterijum n-1 - Kriterijum tehnike sigurnosti koji se koristi pri planiranju razvoja i
upravlanju distributivnom mreom. Odnosi se na neraspoloivost jedne jedinice
distributivne mree (dionica voda, transformator). Kriterijum je zadovolen, ako pri
neraspoloivosti jedne jedinice mree, ostatak mree zadovolava uslove u pogledu
doputenih odstupanja napona i dozvolenih termikih optereenja jedinica mree.
Mala elektrana - Postrojenje, instalisane snage do 10 MVA, u kojem se odvija proces
pretvaranja drugih oblika energije u elektrinu energiju, odnosno vri proizvodnja
elektrine energije.
Mjerni ureaji - Ureaji za mjerenje i registraciju elektrine energije, snage i ostalih
energetskih veliina koje karakteriu elektrinu energiju.
Mjesto prikluenja - Predstavla mjesto u kojem se zavrava prikluak, a poinje
elektroenergetski objekat krajnjeg kupca ili proizvoaa.
Nazivni napon - Napon kojim su mrea ili oprema oznaeni i u odnosu na koji se daju
njihove radne karakteristike.
Nekvalifikovani (tarifni kupac)- Krajnji kupac koji se snabdijeva elektrinom energijom
na regulisan nain i po regulisanim cijenama (tarifama) u skladu sa zakonima i aktima
RERS-a.
Niskonaponska mrea - Mrea nazivnog napona do 1 kV.
NN - Niski napon
NOS - Nezavisni operator sistema
Obraunsko mjerno mjesto - Mjesto u mrei na kojem se mjeri koliina elektrine
energije i/ili snage koju korisnik preuzima i/ili isporuuje u mreu.
Operator distributivnog sistema (distributer) - Preduzee, pravno lice organizovano za
distribuciju elektrine energije kao dio mjeovitog holdinga, a koje je nadleno i
dgovorno za rad (pogon), upravlanje, odravanje i razvoj distributivnog sistema, kao i
njegovo povezivanje sa drugim sistemima i za obezbjeenje dugorone sposobnosti
sistema da ispuni razumne zahtjeve za distribucijom elektrine energije.
Plan obnove rada EES - Plan koji pravi i odrava NOS za periode tokom kojih je
ukupni elektroenergetski sistem ili njegovi dijelovi diskonektovan iz UCTE sistema,
kojim se propisuje cjelokupna strategija obnove elektroenergetskog sistema.
Prekid isporuke - Stanje u kome nema isporuke elektrine energije i snage
odreenom korisniku ili grupi korisnika.
Prenosna kompanija - Kompanija osnovana u skladu sa Zakonom o Prenosnoj
kompaniji.
Elektroenergetska saglasnost - Dokument kojim se definiu elektroenergetski i
tehniki uslovi za prikluenje objekata krajnjeg kupca ili proizvoaa na distributivnu
mreu.
Prikluak - Skup elektrinih vodova, opreme i mjernih ureaja kojim se
elektroenergetski objekat krajnjeg kupca ili proizvoaa spaja sa distributivnom
mreom.
4

Reaktivna energija - Proizvodnja ili potronja reaktivne snage u odreenom

vremenskom periodu.
RERS - Regulatorna komisija za energetiku Republike Srpske
SCADA (System Control and Data Acquisition) - Sistem za nadzor, upravlanje i
prikuplanje podataka u distributivnoj mrei.
SN - Srednji napon
Snabdjeva tarifnih kupaca - Pravno ili fiziko lice koje prodaje elektrinu energiju
tarifnim kupcima.
Snabdjeva kvalifikovanih kupaca - Pravno ili fiziko lice koje prodaje elektrinu
energiju kvalifikovanim kupcima.
Srednjenaponska mrea - Distributivna mrea nazivnog napona 10 kV, 20 kV i 35 kV
(nominalni naponski nivo izmeu 1 kV i 35 kV).
THD - Total harmonic distorsion Faktor ukupnog harmonijskog izoblienja.
Ugovor o pristupu - Ugovor kojim se regulie koritenje distributivne mree.
Ugovor o snabdijevanju - Ugovor kojim se regulie kupoprodaja elektrine energije
izmeu uesnika na tritu elektrine energije.
Ugovor o prikluenju - Ugovor kojim se definiu tehniki uslovi za izradu projektne
dokumentacije za prikluak, odreuju trokovi prikluenja, te vlasnitvo i odravanje
prikluka.
Faktor snage (cos ) - Odnos koliine aktivne prema prividnoj snazi.
Fliker - Efekat na ludski vid pri promjeni osvjetlenja rasvjetnog tijela. Efekat nastaje
kao posledica promjene nivoa i uestanosti ovojnice napona na koji je priklueno
rasvjetno tijelo. Pojava se karakterie indeksom jaine flikera kratkog trajanja (period
10 minuta) i indeksom jaine flikera dugog trajanja (120 minuta).

1.4. Svi korisnici i operatori distributivnog sistema u bilo kojoj fazi implementacije ovih
Distributivnih mrenih pravila (planiranje, proizvodnja, izgradnja, upravlanje i odravanje)
obavezno se moraju pridravati propisa o zatiti ivotne sredine.
2. PLANIRANE RAZVOJA DISTRIBUTIVNE MREE
2.1. Cilevi planiranja razvoja distributivne mree
2.1.1. Planiranje razvoja distributivne mree je aktivnost koja se u skladu sa Zakonom i
Optim uslovima za isporuku i snabdijevanje elektrinom energijom provodi radi zadovolenja
sledeih cileva:
blagovremenog obezbjeenja dovolnog kapaciteta mree koji e zadovoliti razumne
potrebe postojeih korisnika distributivnog sistema za poveenjem potronje
elektrine energije,
obezbjeenja dovolnog kapaciteta distributivne mree za prikluenje novih korisnika
distributivnog sistema, odnosno za pristup treih strana u skladu sa potrebama koje
prate otvaranje trita elektrine energije,
obezbjeenja uslova za siguran, efikasan i kvalitetan rad distributivnog sistema.
2.2. Planovi razvoja distributivne mree
2.2.1. Distributer kontinuirano prati i analizira podatke o iskoritenosti kapaciteta distributivne
mree, prati elektrine parametre u mrei i predvia razvoj konzuma, te priprema
kratkorone i dugorone planove razvoja i izgradnje distributivne mree.
2.2.2. Planovi razvoja distributivne mree su: dugoroni i kratkoroni.

2.2.3. Dugoroni planovi razvoja se donose za period od deset godina na osnovu tri mogua
scenarija razvoja potronje (nizak, srednji i visok rast potronje).
2.2.4. Dugoronim planovima razvoja blie se odreuje strategija razvoja distributivne mree
i obim izgradnje elektroenergetskih objekata u planskom periodu, posebno vodei rauna o
planu izgradnje objekata za proizvodnju elektrine energije iz obnovlivih izvora energije.
Plan se usvaja svake godine za narednih deset godina, pri emu je stepen realizacije plana u
tekuoj godini osnov za izradu plana za naredni desetogodinji period.
2.2.5. Dugoroni planovi razvoja distributivne mree obino sadre:
rjeenja vezana za tehnike karakteristike mree (izbor naponskog nivoa, odnosno
prelazak sa 10 kV na 20 kV naponski nivo, promjene vezane za uzemlenje neutralne
take distributivne mree, promjene vezane za ukidanje mree 6 kV naponskog nivoa
i njenu zamjenu distributivnom mreom standardnog naponskog nivoa, strategije
automatizacije distributivne mree, dalinskog upravlanja, nadzora i prikuplanja
podataka o pogonskim i obraunskim veliinama, razvoja sistema za prenos
podataka i dr.),
spisak trafostanica i elektroenergetskih vodova distributivnog naponskog nivoa koji su
predvieni za izgradnju ili za proirenje energetskog kapaciteta sa godinjom
dinamikom izgradnje,
ukupan broj trafostanica i duine vodova svih distributivnih naponskih nivoa
predvienih za izgradnju ili proirenje kapaciteta sa godinjom dinamikom izgradnje,
nazivne karakteristike nove opreme,
pregled proizvodnih objekata predvienih za izgradnju, koji e biti priklueni na
distributivnu mreu,
prognozu potronje po kategorijama potronje,
spisak opreme za dalinsko upravlanje elementima distributivnog sistema, dalinsko
upravlanje potronjom, opreme za telekomunikacione veze i dr.
informacije o predvienim slobodnim kapacitetima mree koji se mogu ponuditi za
prenos energije treim stranama,
oekivane struje kratkih spojeva u mrei,
procjenu pobolanja pouzdanosti mree,
procjenu potrebnih investicija za realizaciju predloenog plana,
poseban elaborat o neophodnosti izgradnje ili rekonstrukcije elektroenergetskih
objekata prenosne kompanije koji utiu na razvoj distributivnog sistema.
2.2.6. Kratkoroni planovi razvoja distributivne mree se pripremaju za period od jedne
godine.
2.2.7. Kratkoroni planovi razvoja distributivne mree sadre podatke koji detalno razrauju
Plan dugoronog razvoja distributivne mree za posmatranu godinu. Ovi planovi sadre
informacije o predvienim poveanjima kapaciteta distributivne mree u godini za koju se vri
planiranje.
2.3. Principi za izradu planova razvoja distributivne mree
2.3.1. Planovi razvoja distributivne mree temele se na principima obaveze pruanja javne
usluge distribucije elektrine energije u skladu Zakonom o elektrinoj energiji i sa vaeim
standardima o kvalitetu snabdijevanja, kao i na principima ekonomski opravdanog proirenja
kapaciteta distributivne mree i njenog koordinisanog rada sa povezanim mreama.
2.3.2. Kada ekonomska analiza i analiza pouzdanosti distributivne mree pokau
opravdanost, operator distributivnog sistema planira razvoj srednjenaponske distributivne
6

mree u skladu sa kriterijumom n-1. Srednjenaponska distributivna mrea moe se planirati

u skladu sa ovim kriterijumom i na zahtjev korisnika.
2.3.3. U ostalim sluajevima srednjenaponska distributivna mrea se planira radijalno.
2.3.4. Kriterijum n-1 u srednjenaponskoj mrei podrazumjeva da se u sluaju kvara koji
dovodi do eliminacije jedne dionice distributivne mree iz pogona, svi kupci i dale mogu
napojiti iz alternativnih pravaca napajanja. Pri tome ni jedan elemenat distributivne mree ne
smije biti trajno preoptereen.
2.3.5. Razvoj niskonaponske distributivne mree se planira prema kriterijumu n-1 samo u
sluaju gusto naselenih urbanih sredina, ili na zahtjev korisnika. U svim ostalim sluajevima
niskonaponska mrea se planira radijalno.
2.3.6. Planovi razvoja distributivne mree moraju biti u skladu sa Strategijom energetskog
razvoja Republike Srpske, sa Planom razvoja prenosnog sistema, sa Indikativnim planom
razvoja proizvodnje, te sa prostornim urbanistikim i regulacionim planovima razvoja lokalnih
zajednica na podruju djelovanja operatora distributivnog sistema.
2.3.7. Operator distributivnog sistema ueem u radu Strunog savjeta za reviziju Plana
razvoja prenosnog sistema formiranog od strane NOS-a, obezbjeuje usklaenost svojih
dugoronih planova razvoja distributivne mree sa Planom razvoja prenosnog sistema, u
domenu koji se tie razvoja distributivne mree.
2.4. Podaci planiranja
2.4.1. Neophodne podatke za izradu planova razvoja distributivne mree distributer prikupla
kroz kontinuirano praenje optereenja mree, naponskih prilika u mrei, pouzdanosti rada
mree, stanja elemenata mree sa aspekta odravanja, podataka dobijenih od korisnika i dr.
2.4.2. Podaci koje operator distributivnog sistema pribavla od korisnika distributivnog
sistema mogu biti: standardni i detalni.
2.4.3. Standardne podatke planiranja, operatoru distributivnog sistema, korisnik dostavla u
postupku izdavanja elektroenergetske saglasnosti i u postupku analize zahtjeva za
zakluenje ugovora o prikluenju (elektroenergetska saglasnost, ugovor o prikluenju i
ugovor o pristupu).
2.4.4. Detalne podatke planiranja razvoja distributivne mree, distributer moe zahtijevati u
bilo kojoj fazi izrade planova razvoja, a korisnik je obavezan da ih dostavi.
2.4.5. Ako se procijeni da su za kompletnu energetsku analizu odreenog dijela distributivne
mree neophodni detalni podaci, operator distributivnog sistema od korisnika zahtijeva
njihovu dostavu. Ovi podaci se najee odnose na detale o karakteristikama ureaja i
opreme koji bi mogli izazvati nedoputen povratni uticaj na mreu.
2.4.6. Ukoliko korisnik ne raspolae zahtijevanim detalnim podacima, operator distributivnog
sistema ih moe procijeniti u svrhu izrade planova razvoja distributivne mree, koristei
raspoloive uporedne podatke.
2.4.7. Operator distributivnog sistema je obavezan, Prenosnoj kompaniji, odnosno NOS-u,
dostavlati sve neophodne podatke koji su predvieni Mrenim kodeksom.
2.5. Objavlivanje planova razvoja distributivne mree

2.5.1. Distributer je obavezan blagovremeno objavlivati Planove razvoja distributivne mree

na svojim internet stranicama i u prostorijama Uslunog centra.
2.5.2. Kratkorone planove razvoja distributivne mree, operator distributivnog sistema
dostavla organima lokalne samouprave.
3. USLOVI ZA PRIKLjUENE NA DISTRIBUTIVNU MREU
3.1. Opte odredbe
3.1.1. Uslovima za prikluenje na distributivnu mreu utvruje se minimum tehnikih,
projektnih i optih zahtjeva koje moraju zadovoliti svi korisnici koji ele svoje
elektroenergetske objekte prikluiti na distributivnu mreu.
3.1.2. Odreivanje uslova za prikluenje ima za cil obezbjeenje nepristrasnog odnosa
operatora distributivnog sistema prema svim postojeim i buduim korisnicima distributivnog
sistema u pogledu ostvarivanja njihovog prava za prikluenje na distributivnu mreu.
3.1.3. Uslovi za prikluenje na distributivnu mreu moraju se zasnivati na principima koji
obezbjeuju siguran i kvalitetan rad distributivnog sistema.
3.2. Tehniki uslovi za prikluenje na distributivnu mreu
3.2.1. Projektovana oprema i postrojenja korisnika distributivnog sistema mora zadovolavati
uslove koji proizilaze iz:
nazivnih vrijednosti napona i frekvencije,
dozvolenih odstupanja naponskih karakteristika u distributivnoj mrei,
dozvolenih odstupanja frekvencije,
odobrene priklune snage,
doputenih struja kratkih spojeva u distributivnoj mrei,
sistema radnog i zatitnog uzemlenja distributivne mree,
sistema zatite od kvarova i smetnji u distributivnoj mrei,
drugih uslova koji proizilaze iz propisanih uslova koritenja distributivne mree
(dozvoleni faktor snage i dr.). naponske karakteristike
3.2.2. Naponske karakteristike u taki napajanja u normalnim uslovima rada mree moraju
biti u skladu sa standardima EN 50160, IEC 60038 i Optim uslovima za isporuku i
snabdijevanje elektrinom energijom u smislu:
doputenih naponskih nivoa distributivne mree,
dozvolenih odstupanja od nazivne vrijednosti napona,
dozvolenog faktora ukupnog harmonijskog izoblienja THD,
dozvolenih vrijednosti kratkotrajnog i dugotrajnog indeksa jaine flikera,
dozvolene fazne nesimetrije napona,
ostalih naponskih karakteristika.
3.2.3. Dozvolena odstupanja napona za niskonaponsku mreu u taki napajanja u
normalnim pogonskim prilikama su: +/- 10% za 95% prosjenih desetominutnih efektivnih
vrijednosti napona u toku jedne sedmice. Odstupanje bilo koje prosjene desetominutne
efektivne vrijednosti napona mora biti u granicama od +10% do -15% od nazivne vrijednosti
napona. Za udalena podruija koja se napajaju dugim niskonaponskim vodovima,
odstupanja napona mogu biti i vea, o emu potencijalni korisnici moraju biti obavijeteni i
predoen im plan revitalizacije mree kojim e odstupanja napona biti svedena na
standardom dozvolena.
8

3.2.4. Dozvolena odstupanja napona za srednjenaponsku mreu na mjestu prikluenja u

normalnim pogonskim prilikama su: +/- 10% za 95% prosjenih desetominutnih efektivnih
vrijednosti napona u toku jedne sedmice.
3.2.5. Ugovorom o pristupu, operator distributivnog sistema i korisnik mogu odrediti i manja
odstupanja napona od propisanih.
3.2.6. Ukoliko operator distributivnog sistema i korisnik ugovorom o pristupu odrede manja
odstupanja napona od propisanih, takav nain snabdijevanja ne smije imati tetan uticaj na
ostale krajnje kupce.
3.2.7. Korisnik mora dimenzionisati izolacioni nivo svoje opreme i ureaja prema naponskom
nivou mree na mjestu prikluenja.
3.2.8. Ukoliko je dugoronim planom razvoja distributivne mree predvien prelazak
distributivne mree sa 10 kV na 20 kV naponski nivo, operator distributivnog sistema od
korisnika moe zahtjevati obaveznu ugradnjuopreme iji izolacioni nivo odgovara naponu od
20 kV.
odstupanja frekvencije
3.2.9. Nazivna vrijednost frekvencije u distributivnoj mrei Republike Srpske je 50 Hz.
3.2.10. Dozvolena odstupanja frekvencije od nazivne vrijednosti u normalnim uslovima
pogona su +/- 0.5 Hz.
3.2.11. U poremeenim uslovima pogona frekvencija se moe kretati u rasponu od 47.5 Hz
do 51.5 Hz.
3.2.12. Odravanje frekvencije je sistemska usluga za koju je nadlean NOS.
3.2.13. Korisnici iji su objekti priklueni na srednjenaponsku mreu, na zahtjev operatora
distributivnog sistema moraju obezbjediti ureaje koji omoguavaju automatsko odvajanje
postrojenja i ureaja korisnika sa distributivne mree u sluaju odstupanja frekvencije od
dozvolenih vrijednosti.
3.2.14. Operator distributivnog sistema odreuje vrijednosti frekvencije pri kojima dolazi do
automatskog iskluenja korisnika sa distributivne mree u skladu sa Mrenim kodeksom.
Struje kratkih spojeva
3.2.15. Vrijednosti maksimalno dozvolenih efektivnih vrijednosti struja kratkih spojeva u
distributivnoj mrei, prema kojima se dimenzionie oprema i postrojenja distributera i
korisnika su:

mrea 0.4 kV: 26 kA u kablovskoj mrei, 16 kA u nadzemnoj mrei,

mrea 10 kV: 14.5 kA,
mrea 20 kV: 14.5 kA,
mrea 35 kV: 12 kA.

3.2.16. Na zahtjev korisnika, distributer je obavezan dostaviti podatke o oekivanim

vrijednostima struja kratkog spoja na mjestu prikluenja kao neophodne podatke za
adekvatno dimenzinisanje opreme i ureaja korisnika.

3.2.17. Korisnik distributivnog sistema svoja postrojenja i ureaje mora dimenzionisati tako
da izdre sve uticaje struja kratkog spoja na mjestu prikluenja.
Uzemlenje
3.2.18. Korisnik mree je obavezan projektovati i izgraditi sistem uzemlenja uvaavajui
tehnike propise i standarde vezane za ovu oblast, te uslove vezane za nain uzemlenja
neutralne take distributivne mree na koju prikluuje svoje objekte.
3.2.19. Distributer e korisniku dostaviti podatke o nainu uzemlenja neutralne take
distributivne mree, kao neophodne podatke za projektovanje sistema uzemlenja.
Zatita od kvarova i smetnji
3.2.20. Svi ugraeni zatitni ureaji moraju imati odgovarajui atest, koji garantuje kvalitet
ugraenog ureaja.
3.2.21. Zatitni ureaji korisnika moraju biti odabrani, projektovani, izvedeni i podeeni tako,
da iskluenjem rasklopnog ureaja na mjestu odvajanja prikluka od elektroenergetskog
objekta korisnika, sprijee meusobne tetne uticaje kvarova u distributivnoj mrei, odnosno
kvarova na postrojenjima i ureajima korisnika.
3.2.22. Sistemi zatite korisnika moraju biti usaglaeni sa zahtjevima operatora distributivnog
sistema u pogledu maksimalnog vremena eliminacije kvara, osjetlivosti, selektivnosti i
pouzdanosti zatite.
3.2.23. Korisnik distributivnog sistema je duan ispotovati zahtjeve operatora distributivnog
sistema u vezi izmjena na sistemu zatite koji mogu biti posledica promjene pogonskih
uslova mree.
3.2.24. Zatitni ureaji se moraju ispitivati i podeavati u zakonski predvienim rokovima, a
operator distributivnog sistema ima pravo prisustvovati ovim ispitivanjima.
3.2.25. U sluaju sumnje u ispravno djelovanje zatitnih ureaja, operator distributivnog
sistema ima pravo zahtijevati vanredno ispitivanje zatititnih ureaja korisnika.
3.2.26. Operator distributivnog sistema je obavezan upozoriti korisnika na postojanje ureaja
za automatsko ponovno ukluenje (APU) na pojedinim dijelovima mree, kao i na vrstu
kvarova u mrei za koje distributer nema ugraenu zatitu, u svrhu projektovanja postrojenja
i ureaja korisnika.
3.2.27. U elektroenergetskoj saglasnosti navode se odredbe vezane za ugradnju sistema
zatite.
Potronja reaktivne energije
3.2.28. Korisnici koji zahtijevaju prikluenje svojih objekata na distributivnu mreu moraju
obezbjediti potronju reaktivne energije koja odgovara vrijednosti faktora snage od 0.95 do 1
induktivno, osim ako elektroenergetskom saglasnou nije drugaije odreeno.
3.2.29. Ugradnja kondenzatorskih baterija i prigunica dozvolena je samo uz saglasnost i
tehnike uslove koje propie distributer. Na ovaj nain operator distributivnog sistema
osigurava ogranien povratni uticaj na mreu koji ovi elektroenergetski elementi mogu
proizvesti.

10

3.2.30. Korisnik mree, koji prekomjerno troi reaktivnu energiju, moe privremeno biti
iskluen sa mree u skladu sa odredbama Optih uslova za isporuku i snabdijevanje
elektrinom energijom.
Dalinsko upravlanje, nadzor i komunikaciona oprema
3.2.31. Rjeenjem o elektroenergetskoj saglasnosti, u zavisnosti od pogonskih karakteristika
postrojenja i ureaja korisnika, operator distributivnog sistema moe zahtijevati ugradnju
opreme koja e omoguiti neophodan nivo dalinskog upravlanja rasklopnom opremom,
stalan dalinski nadzor nad energetskim veliinama bitnim za voenje distributivnog sistema
ili ugradnju komunikacionih ureaja za primanje pogonskih naloga operatora distributivnog
sistema.
3.2.32. Pri izboru opreme za dalinsko upravlanje i nadzor, te izboru komunikacione opreme,
korisnik se mora pridravati uputstava operatora distributivnog sistema u cilu obezbjeenja
kompatibilnosti opreme korisnika sa opremom distributera.
3.3. Opti uslovi za prikluenje na distributivnu mreu
Procedura prikluenja
3.3.1. Postupak prikluenja na distributivnu mreu, korisnik distributivnog sistema pokree
podnoenjem zahtjeva za izdavanje elektroenergetske saglasnosti na propisanom obrascu
operatora distributivnog sistema.
3.3.2. Po zaprimlenom zahtjevu za izdavanje elektroenergetske saglasnosti, operator
distributivnog sistema analizira zahtjev i procjenjuje da li na predloenoj lokaciji distributivna
mrea zadovolava uslove za prikluenje u pogledu raspoloivog kapaciteta distributivne
mree, oekivanih struja kratkih spojeva, naponskih prilika, zahtijevane sigurnosti napajanja,
naina uzemlenja, zahtjeva bezbjednosti i dr., te da li bi prikluenje korisnika dovelo do
neelenog povratnog uticaja na distributivnu mreu i postojee korisnike.
3.3.3. Ukoliko operator distributivnog sistema utvrdi da distributivna mrea na predloenoj
lokaciji moe da zadovoli zahtjev korisnika, odnosno da prikluenje novog korisnika nee
imati nedozvolene povratne uticaje na mreu i ostale korisnike, operator distributivnog
sistema odreuje mjesto prikluenja i odreuje tehniko rjeenje prikluka na distributivnu
mreu.
3.3.4. Tehniki elementi prikluka sadrani su u Ugovoru o prikluenju koji zakluuju
korisnik i operator distributivnog sistema.
3.3.5. Ukoliko operator distributivnog sistema utvrdi da na predloenoj lokaciji nisu
zadovoleni uslovi za prikluenje, to dokazuje proraunima ili mjerenjem, operator
distributivnog sistema preduzima mjere koje e omoguiti prikluenje objekta kupca koji ima
pravo na prikluenje standardnim priklukom. Za sve ostale kupce operator distributivnog
sistema e predloiti mjere za prikluenje njihovih objekata.
3.3.6. Preduzete mjere mogu podrazumijevati izgradnju ili rekonstrukciju mree, u skladu sa
Planovima razvoja distrubutivne mree.
3.3.7. Faza izgradnje prikluka se odvija u skladu sa odredbama zakluenog Ugovora o
prikluenju. Za projektovanje prikluka, nadzor nad izvonjem prikluka i izgradnju
prikluka odgovoran je operator distributivnog sistema.

11

3.3.8. Nakon ispunjenja svih obaveza iz ugovora o prikluenju, operator distributivnog

sistema, provodi postupak tehnikog prijema prikluka. Tehniki priem se provodi prema
programu operatora distributivnog sistema, koji ukluuje i proveru usaglaenosti prikluka
sa uslovima iz elektroenergetske saglasnosti i ugovora o prikluenju.
3.3.9. Investitor moe zahtijevati privremeno prikluenje objekta na distributivnu mreu radi
ispitivanja objekta u toku privremenog rada, uz uslov da se priloi program ispitivanja.
Vremenski rok privremenog prikluenja odreuje operator distributivnog sistema.
3.3.10. Operator distributivnog sistema za vrijeme ispitivanja, ukoliko je to izvodlivo, moe
obaviti mjerenja vezana za odreivanje nivoa povratnog uticaja na distributivnu mreu.
3.3.11. Nakon to operator distributivnog sistema utvrdi da su ispunjene sve obaveze vezane
za izgradnju prikluka, pribavlanja odobrenja za graenje, ispravnosti elektrine instalacije
objekta krajnjeg kupca/proizvoaa i zakluenje ugovora o snabdijevanju i ugovora o
pristupu obavla se prikluenje elektroenergetskog objekta krajnjeg kupca/proizvoaa na
distributivnu mreu.
3.3.12. Prikluenje objekata korisnika na distributivnu mreu je u iskluivoj nadlenosti
operatora distributivnog sistema.
3.3.13. Rokovi za izgradnju prikluka i prikluenje objekata krajnjih kupaca/proizvoaa
moraju biti u skladu sa rokovima propisanim Optim uslovima za isporuku i snabdijevanje
elektrinom energijom.
3.3.14. Po prikluenju elektroenergetskih objekata krajnjih kupaca/proizvoaa na
distributivnu mreu operator distributivnog sistema kupcima/proizvoaima dostavla
deklaraciju o prikluku.
Mjesto prikluenja
3.3.15. Mjesto prikluenja obavezno sadri opremu koja omoguava odvajanje postrojenja i
ureaja korisnika sa distributivne mree, a iju e tehniku specifikaciju odrediti operator
distributivnog sistema u skladu sa svojim tehnikim preporukama za tipska rjeenja
prikluka.
Povratni uticaj na mreu
3.3.16. Postrojenja i ureaji korisnika moraju biti projektovani i izvedeni tako, da svojim
radom ne izazivaju nedoputene povratne uticaja na distributivnu mreu i korisnike, odnosno
da bez negativnih posledica mogu da podnesu dozvolene uticaje distributivne mree.
3.3.17. U fazi rjeavanja zahtjeva za izdavanje elektroenergetske saglasnosti, operator
distributivnog sistema od pojedinih korisnika, za ija postrojenja i ureaje se procjenjuje da
zbog svoje specifinosti mogu imati nedozvolene povratne uticaje na distributivnu mreu i
ostale korisnike, moe zahtijevati izradu analize povratnog uticaja na distributivnu mreu.
3.3.18. Sve podatke o distributivnoj mrei, koji su korisniku distributivnog sistema neophodni
za izradu analize povratnog uticaja na distributivnu mreu, dostavla operator distributivnog
sistema.
3.3.19. Ukoliko se mjerenjem odnosno proraunima ustanovi da postrojenja i ureaji
korisnika svojim pogonom dovode do nedozvolenih tetenih uticaja na distributivnu mreu,

12

operator distributivnog sistema e naloiti rok za otklanjanje razloga koji dovode do

nedozvolenih uticaja.
3.3.20. Nakon isteka navedenog roka za otklanjanje nedozvolenih tetnih uticaja na
distributivnu mreu, operator distributivnog sistema ima pravo privremeno iskluiti objekte
korisnika sa distributivne mree do otklanjanja razloga iskluenja.
Izvori rezervnog napajanja
3.3.21. Vlasniku izvora rezervnog napajanja operator distributivnog sistema utvruje tehnike
uslove rada u elektroenergetskoj saglasnosti.
3.3.22. Vlasnici rezervnog izvora napajanja, koji slui za napajanje instalacije korisnika za
vrijeme prekida isporuke elektrine energije iz distributivne mree (agregati, generatori i dr.),
moraju obezbjediti zatitu od povratnog napona na mreu.
3.3.23. Tehnike uslove i specifikaciju opreme koja slui za odvajanja instalacija i postrojenja
korisnika od distributivne mree i pojavu povratnog napona na distributivnoj mrei odreuje
operator distributivnog sistema.
3.3.24. Ako vlasnik izvora rezervnog napajanja ne ispuni traene uslove koji se odnose na
rezervno napajanje, operator distributivnog sistema ima pravo primijeniti mjeru privremenog
iskluenja sa distributivne mree.
3.3.25. Za sve nastale tetne posledice koje rezervni izvori napajanja mogu prouzrokovati u
distributivnoj mrei i kod drugih korisnika odgovoran je vlasnik rezervnog izvora napajanja.
Ometanje sistema za prenos signala
3.3.26. Postrojenja i ureaji korisnika moraju biti projektovani i izvedeni tako da svojim
pogonom ne ometaju prenos signala i informacija neophodnih za upravlanje distributivnom
mreom.
3.3.27. U sluaju da postrojenja i ureaji korisnika onemoguavaju ili ometaju prenos
informacija i signala upravlanja, distributer korisniku odreuje rok za otklanjanje uzroka.
Pogonska uputstva
3.3.28. Korisnici distributivne mree koji svoje objekte prikluuju na srednjenaponsku
distributivnu mreu i koji zadravaju vlasnitvo nad srednjenaponskim postrojenjima,
operatoru distributivnog sistema moraju dostaviti pogonska uputstva.
3.3.29. Pogonska uputstva moraju biti u skladu sa odredbama Ugovora o prikluenju koja se
odnose na nain i uslove upravlanja objektom.
3.3.30. Minimum podataka koje pogonska uputstva moraju da sadre su:
jednopolne eme sa detalnim podacima o svim ureajima,
spisak ovlatenih osoba za komunikaciju sa distributerom,
razgranienje nadlenosti nad upravlanjem rasklopnom opremom,
odredbe vezane za sprovoenje mjera zatite na radu,
sredstva za komunikaciju,
nain komunikacije,
nain voenja pogonske dokumentacije i razmjene pogonskih podataka,
nain pristupa distributera ureajima korisnika i dr.
13

Razmjena podataka
3.3.31. Korisnici distributivnog sistema su u procesu rjeavanja zahtijeva za prikluenje
obavezni dostavlati sve zahtijevane standardne i detalne podatke u skladu sa takom 1.4.
(podaci planiranja) Distributivnih mrenih pravila.
3.3.32. Na zahtjev korisnika, operator distributivnog sistema je obavezan, dostavlati sve
neophodne podatke predviene Distributivnim mrenim pravilima.
3.3.33. Operator distributivnog sistema je obavezan da obezbijedi tajnost podataka do kojih
je doao u postupku prikluenja , osim u sluajevima kada objavlivanje ovih podataka
zahtijeva nadlena institucija.
3.4. Dodatni uslovi za prikluenje malih elektrana
3.4.1. Na distributivnu mreu dozvoleno je prikluenje malih elektrana pojedinane
instalisane snage do 10 MVA.
3.4.2. Na distributivnu mreu nije dozvoleno prikluenje malih elektrana koje iskluivo rade
ostrvski.
Klasifikacija malih elektrana prema vrsti generatora
3.4.3. Male elektrane koje se prikluuju na distributivnu mreu mogu da koriste sledee
vrste generatora:
sinhroni generatori,
asinhroni generatori,
jednosmjerni generatori sa invertorom DC/AC-statiki pretvarai,
asinhroni generatori sa frekvencijskim invertorom na 50 Hz.
3.4.4. Opti uslovi za priklienje malih elektrana vae za sve vrste generatora, a kada
specifina namjena ili nain rada generatora to budu zahtijevali, operator distributivnog
sistema moe propisati i posebne uslove prikluenja.
Promjena napona
3.4.5. Najvee dozvoleno odstupanje (promjena) napona (u stacionarnom i prelaznom
reimu) na mjestu prikluenja male elektrane na distributivnu mreu u odnosu na vrijednost
nazivnog napona mora biti u skladu sa pravilnicima i tehnikim preporukama operatora
distributivnog sistema.
Povratni uticaj
3.4.6. Mala elektrana, koja se prikluuje na distributivnu mreu, mora da zadovoli kriterijume
flikera i kriterijume dozvolenih struja viih harmonika koji su definisani pravilnicima i
tehnikim preporukama za prikluenje malih elektrana na distributivnu mreu, a koje izdaje
operator distributivnog sistema.
Struje kratkih spojeva
3.4.7. Prikluenje male elektrane ne smije da dovede do prekoraenja struja kratkih spojeva
iznad vrijednosti za koje je dimenzionisana oprema u distributivnoj mrei.

14

Zatita
3.4.8. Mala elektrana mora biti opremlena zatitnim ureajima koje tite generatore od
moguih havarija i oteenja usled kvarova i poremeaja u distributivnoj mrei (kratak spoj,
zemlospoj, promjena napona i/ili promjena frekvencije) u uslovima paralelnog rada, na takav
nain da se automatski prekine paralelan rad generatora sa distributivnom mreom i izvri
havarijsko zaustavlanje generatora, ukoliko nije predvien automatski prelazak male
elektrane na ostrvski rad.
3.4.9. U odnosu na distributivnu mreu mala elektrana moe da ima opremu za paralelan rad
sa mreom, odnosno za kombinovani rad (paralelan ili ostrvski rad).
3.4.10. Ugradnjom odgovarajuih zatitnih i drugih tehnikih ureaja u maloj elektrani, treba
onemoguiti prikluenje male elektrane na distributivnu mreu bez prisustva napona na sva
tri fazna provodnika distributivne mree.
3.4.11. Zatitni ureaji u maloj elektrani moraju da onemogue tetne uticaje generatora na
distributivnu mreu.
3.4.12. Za prikluenje sinhronog generatora na distributivnu mreu potreban je ureaj koji
zadovolava sledee uslove sinhronizacije na generatorskom prekidau:
Razlika napona: +/- 10 %,
Razlika frekvencija: +/-0.5 Hz,
Razlika faznog stava: +/-10%.
3.4.13. Za prikluenje asinhronog generatora na distributivnu mreu, koji se pokree
pomou pogonskog agregata, potreban je ureaj koji obezbjeuje da se prikluenje izvede
izmeu 95% i 105% od sinhronog broja obrtaja, bez napona. Kod samopobudnih asinhronih
generatora treba da se ispune svi uslovi koji vae za sinhrone generatore.
3.4.14. Prikluenje na distributivnu mreu male elektrane sa pretvaraima je dozvoleno
samo kada na ovim ureajima nema napona. Kod male elektarne koja je sposobna i za
ostrvski rad, treba da se ispune svi uslovi koji su predvieni za sinhrone generatore.
3.4.15. Nakon svake promjene u distributivnoj mrei ili elektrani, koja moe uticati na
paralelan pogon, treba obaviti analizu djelovanja zatite i prema potrebi izvriti novo
podeavanje.
Prikluak male elektrane
3.4.16. Mala elektrana se na distributivnu mreu prikluuje iskluivo preko trofaznog
prikluka, prema uslovima koje odredi operator distributivnog sistema.
3.4.17. Prikluak male elektrane se sastoji od:
priklunog voda,
rasklopnih aparata i druge opreme na mjestu prikluenja male elektrane,
rasklopnih aparata i druge opreme na mjestu prikluenja na distributivnu mreu,
opreme i ureaja za mjerno mjesto.
3.4.18. Mala elektrana se na srednjenaponsku distributivnu mreu prikluuje preko
srednjenaponskih sabirnica u distributivnim trafostanicama SN/SN odnosno SN/NN i TS
VN/SN u vlasnitvu Prenosne kompanije, a na NN mreu preko niskonaponskih sabirnica u
distributivnim trafostanici SN/NN ili preko razvodnog ormara u NN mrei.
15

3.4.19. Male elektrane instalisane snage do 160 kVA se mogu prikluiti na nadzemnu
srednjenaponsku distributivnu mreu direktno, uz uslov da se prikluak izvede na stubu
preko rasklopne sklopke.
3.4.20. Male elektrane do 63 kVA instalisane snage se mogu direktno prikluiti na
niskonaponsku distributivnu mreu ako duina priklunog voda ne prelazi 100 m.
3.4.21. Detalne specifikacije opreme vezane za prikluak male elektrane su sastavni dio
Pravilnika o prikluenju malih elektrana na mreu elektrodistribucije Republike Srpske.
Kompenzacija reaktivne energije
3.4.22. Faktor snage male elektrane u odnosu na distributivnu mreu u reimu
predaje/prijema elektrine energije treba da iznosi cos 0.95.
3.4.23. Mala elektrana mora biti u stanju da proizvodi reaktivnu energiju u celokupnom
podruju pogonskog dijagrama maine.
3.4.24. Kapacitet ugraene kondenzatorske baterije za kompenzaciju reaktivne elektrine
energije mora biti izabran tako da ne moe doi do samopobuivanja generatora.
3.4.25. Kondenzatorska baterija se mora odvojiti od distributivne mree istovremeno sa
iskluenjem generatora.
Privremeni rad
3.4.26. U toku privremenog paralelnog rada male elektrane sa distributivnom mreom
obavezno se provode sledea ispitivanja:
ispitivanje ulaska u paralelan rad sa distributivnom mreom,
ispitivanje izlaska iz pogona i prelazak u ostrvski reim rada (ako je predvien),
ispitivanje djelovanja zatita pri odstupanju od uslova paralelnog pogona,
ispitivanje uticaja postrojenja za kompenzaciju reaktivne energije na paralelan rad,
ispitivanja tokova aktivne i reaktivne energije,
provjera pogonskih i obraunskih mjerenja, sistema dalinskog upravlanja i nadzora,
te telekomunikacione opreme,
ispitivanje parametara povratnog uticaja na distributivnu mreu,
ostala ispitivanja predviena od isporuioca opreme ili programom ispitivanja.
4. USLOVI ZA PRISTUP DISTRIBUTIVNOJ MREI
4.1. Ugovor o pristupu
4.1.1. Meusobna prava i obaveze distributera i korisnika distributivnog sistema, u pogledu
uslova korienja distributivne mree, ureuju se ugovorom o pristupu.
4.1.2. Pristup distributivnoj mrei predstavla pravo svakog korisnika koji je regularno
prikluen na distributivnu mreu da koristi elektrinu energiju u koliini i na nain definisan
ugovorom o pristupu.
4.1.3. Operator distributivnog sistema obavezan je, u skladu sa tehnikim mogunostima,
obezbjediti pristup na distributivnu mreu po principu nepristrasnog pristupa tree strane.
16

4.1.4. Definisanje uslova za pristup distributivnoj mrei ima za cil obezbjeenje sigurnog i
kvalitetnog rada distributivnog sistema, kroz aktivnosti vezane za operativno planiranje.
4.1.5. Ugovor o pristupu distributivnoj mrei sa operatorom distributivnog sistema zakluuju:
nekvalifikovani kupci,
kvalifikovani kupci,
snabdjevai koji snabdijevaju kupce van distributivnog podruja,
proizvoai elektrine energije iji su objekti priklueni na distributivnu mreu.
4.1.6. U ime tarifnih kupaca, ugovor o pristupu sa operatorom distributivnog sistema moe
zakluiti i njihov snabdjeva u skladu sa Optim uslovima za isporuku i snabdijevanje
elektrinom energijom.
4.1.7. Ugovorom o pristupu operator distributivnog sistema i korisnik mogu ugovoriti kvalitet
isporuke elektrine energije koji se razlikuje od standardnog, u skladu sa Optim uslovima za
isporuku i snabdijevanje elektrinom energijom.
4.1.8. Ugovorom o pristupu se mogu ugovoriti naknade za pruanje pomonih usluga, u
smislu predaje reaktivne elektrine energije u distributivnu mreu pod uslovima koji su
odreeni od strane distributera.
4.2. Ogranienje pristupa u normalnom reimu rada
4.2.1. U normalnom reimu rada operator distributivnog sistema preduzima tehnike i
komercijalne metode za ograniavanje preuzimanja elektrine energije i snage u okviru
ugovorenih vrijednosti.
4.2.2. Za pojedine kategorije korisnika, potujui princip ravnopravnosti, operator
distributivnog sistema moe usloviti ugradnju zatitnih ureaja za ogranienje snage
(limitatora). Ukoliko se distributer odlui za ovakvu mjeru, kriterijumi prema kojima se
utvruje ovakva mjera moraju biti objavleni na internet stranici distributera i u njegovom
Uslunom centru.
4.2.3. Korisnici kojima se vrna snaga utvruje ureajem za mjerenje snage, i kojima nije
uslovlena ugradnja zatitnih ureaja za ogranienje snage, duni su po opomeni
distributera, svesti angaovanje snage u dozvolene granice prpisane u elektroenergetskoj
saglasnosti.
4.2.4. Kao krajnju mjeru, u sluaju nepotovanja ugovorenih vrijednosti preuzimanja
elektrine energije i snage od strane korisnika, operator distributivnog sistema moe
privremeno iskluiti korisnika sa distributivne mree.
4.3. Ogranienje pristupa u ostalim reimima rada
4.3.1. U uslovima ogranienog kapaciteta distributivne mree, te u uslovima rada
distributivne mree koji odstupaju od normalnog pogona, distributer ima pravo ograniiti
pristup korisnicima, uz potovanje principa ravnopravnosti korisnika, vodei se iskluivo
tenhikim zahtjevima mree.
4.3.2. Korisnici distributivne mree kojima je nalogom operatora distributivnog sistema
naloeno ogranienje pristupa, obavezni su uskladiti svoje optereenje sa nalozima
operatora distributivnog sistema.

17

4.3.3. U sluaju da postrojenja i ureaji korisnika izazivaju nedoputen povratni uticaj na

distributivnu mreu i ostale korisnike, odnosno da se korisnik ne ponaa u skladu sa
nalozima operatora distributivnog sistema za ogranienje pristupa, operator distributivnog
sistema moe privremeno obustaviti isporuku elektrine energije u skladu sa Optim
uslovima za isporuku i snabdijevanje elektrinom energijom.
4.4. Povremeni pristup
4.4.1. Korisnici koji u svom redovnom radu ne koriste distributivnu mreu operatora
distributivnog sistema (snabdjevai koji redovno koriste mree susjednih distributera), ve im
ona slui kao rezervna mrea u sluaju nepredvienih situacija, pravo pristupa imaju samo
po odobrenju nadlenih distributivnih centara upravlanja koji odreuju granine vrijednosti
snage i energije u skladu sa trenutno raspoloivim kapacitetom distributivne mree.
5. OPERATIVNO PLANIRANE I UPRAVLjANE DISTRIBUTIVNOM MREOM
5.1. Operativno planiranje
5.1.1. Operativno planiranje prestavla skup aktivnosti koje operator distributivnog sistema
preduzima u svrhu prognoziranja koliine elektrine energije i snage koja e se prenositi
distributivnom mreom do korisnika, te aktivnosti na usklaivanju radova na izgradnji,
odravanju i rekonstrukciji objekata izmeu prenosne kompanije, operatora distributivnog
sistema i korisnika.
Prognoza potronje i proizvodnje
5.1.2. Prognoza potronje i proizvodnje je aktivnost koja proistie iz obaveze operatora
distributivnog sistema da obezbijedi siguran i kvalitetan rad distributivnog sistema u okviru
cjelovitog elektroenergetskog sistema BiH.
5.1.3. Operator distributivnog sistema je odgovoran za izradu godinjeg i trogodinjeg
bilansa elektrine energije na distributivnoj mrei.
5.1.4. Godinji bilans sadri mjesene prognoze, a trogodinji bilans se pravi na osnovu
godinjih prognoza potronje i proizvodnje na distributivnoj mrei.
5.1.5. Bilansi elektrine energije, koje donosi operator distributivnog sistema, obavezno
sadre podatke koje je operator distributivnog sistema, u skladu sa Mrenim kodeksom,
obavezan dostaviti NOS-u za potrebe izrade bilansa elektrine energije na prenosnoj mrei.
5.1.6. U cilu izrade bilansa elektrine energije na distributivnoj mrei, snabdjevai i
proizvoai iji su objekti priklueni na distributivnu mreu, najkasnije do kraja septembra
tekue za narednu godinu/tri godine, operatoru distributivnog sistema dostavlaju svoje
godinje i trogodinje prognoze potronje/proizvodnje elektrine energije, sa mjesenom
dinamikom potronje i proizvodnje.
5.1.7. Podatke za izradu prognoze potronje kupci snabdjevaima dostavlaju pri zakluenju
Ugovora o snabdijevanju.
5.1.8. Operator distributivnog sistema vri analizu i procjenu neophodne energije za
pokrivanje distributivnih gubitaka na godinjem, odnosno mjesenom nivou.
5.1.9. U skladu sa tehnikim mogunostima, operator distributivnog sistema pravi sedmine,
odnosno dnevne prognoze potronje, uvaavajui:
18

istorijske podatke o potronji,

analizu tokova snaga,
vremenske prognoze,
planirane prekide isporuke elektrine energije,
statistike podatke o kvarovima,
oekivane vrijednosti gubitaka u distributivnoj mrei,
podatke koje dostavlaju proizvoai i kvalifikovani kupci itd.

5.1.10. Distributer kontinuirano analizira ostvarenja prognozirane potronje, sagledava

razloge eventualnih odstupanja i preduzima odgovarajue mjere.
Planiranje prekida
5.1.11. Planiranje prekida je aktivnost koju sprovodi distributer s cilem minimiziranja
vremena prekida isporuke elektrine energije korisnicima, odnosno postizanja garantovanog
standarda kontinuiteta isporuke u skladu sa Optim uslovima za isporuku i snabdijevanje
elektrinom energijom.
5.1.12. Operator distributivnog sistema pravi godinje, mjesene i sedmine planove
odravanja, rekonstrukcije i izgradnje elektroenergetskih objekata uvaavajui princip
obezbjeenja sigurnog i kvalitetnog rada distributivne mree. Ovi planovi sadre i planirana
vremena prekida.
5.1.13. Operator distributivnog sistema usklauje godinje planove odravanja sa godinjim
planovima odravanja prenosnog sistema, na nain i u rokovima koje propisuje Mreni
kodeks, a koji se odnosi na planiranje prekida.
5.1.14. U sluaju izvoenja radova na postrojenjima prenosne kompanije koji ne traju due
od 24 sata i koji nisu obuhvaeni godinjim planovima odravanja Prenosne kompanije,
prenosna kompanija je prema odredbama Mrenog kodeksa obavezna od operatora
distributivnog sistema zatraiti saglasnost za prekid isporuke najkasnije 3 radna dana prije
planiranog iskluenja.
5.1.15. Korisnici distributivne mree su obavezni svoje planove izgradnje, rekonstrukcije i
odravanja, kada radovi na objektima korisnika imaju uticaj na rad distributivnog sistema,
uskladiti sa planovima operatora distributivnog sistema. Korisnici distributivne mree mogu
zahtjevati prekid isporuke zbog radova na svojim objektima, najkasnije 72 sata prije
planiranog poetka radova.
5.1.16. Distributer ima obavezu blagovremene najave planiranih prekida korisnicima, u
vremenskim rokovima definisanim Optim uslovima za isporuku i snabdijevanje elektrinom
energijom
5.2. Upravlanje distributivnom mreom
5.2.1. Upravlanje distributivnom mreom predstavla niz operativnih aktivnosti koje operator
distributivnog sistema konstantno provodi radi obezbjeenja sigurnog, optimalnog,
bezbjednog i kvalitetnog rada distributivnog sistema, u cilu realizovanja ugovorenih obaveza
iz Ugovora o pristupu.
5.2.2. U okviru upravlanja distributivnom mreom operator distributivnog sistema konstantno
prati pogonske veliine i stanje ureaja zatite i djelovanjem na rasklopne ureaje u mrei
uspostavla najefikasniju konfiguraciju distributivne mree u odnosu na planirane i
neplanirane uslove rada.
19

5.2.3. Operator distributivnog sistema obavezno prati:

uklopno stanje distributivne mree,
naponske prilike u distributivnoj mrei,
tokove snaga,
kvalitet elektrine energije na mjestima preuzimanja od proizvoaa, prenosne
kompanije ili susjednih distributivnih sistema,
kvalitet elektrine energije na mjestima isporuke,
snagu kojom mala elektrana isporuuje elektrinu energiju u distributivnu mreu, za
male elektrane za koje distributer utvrdi da je to neophodno, zbog kvalitetnog i
sigurnog rada distributivnog sistema,
djelovanje elektrinih zatita i dr.
5.2.4. Upravlanje srednjenaponskom mreom, u okviru svoje nadlenosti, operator
distributivnog sistema ostvaruje putem sistema dalinskog upravlanja i nadzora (SCADA
sistem) ili putem naloga za manipulacije, koje izvravaju osposobleni izvrioci operatora
distributivnog sistema, prenosne kompanije ili korisnika.
5.2.5. Operator distributivnog sistema, odnosno njegov distributivni centar upravlanja,
odgovoran je za sadraj naloga za manipulacije, a osposobleni izvrioci operatora
distributivnog sistema, prenosne kompanije ili korisnika za njihovo pravilno izvravanje.
Razgranienja nadlenosti
5.2.6. Operator distributivnog sistema, odnosno distributivni centar upravlanja nadlean je za
upravlanje:
srednjenaponskim i niskonaponskim jedinicama distributivne mree koje su vlasnitvo
distributera,
rasklopnom opremom u elijama srednjenaponskih izvoda u trafostanicama 110/x kV
koje su vlasnitvo prenosne kompanije,
rasklopnom opremom u transformatorskim elijama transformatora SN/SN koji se
nalaze u trafostanicama 110/x kV, koje su vlasnitvo prenosne kompanije,
rasklopnom opremom na mjestu prikluenja korisnika na distributivnu mreu, bez
obzira na vlasnitvo.
5.2.7. Svaki subjekat (prenosna kompanija, korisnici i operator distributivnog sistema) duan
je, u skladu sa vlasnitvom, odravati i nadzirati opremu koja slui u svrhu upravlanja
distributivnom mreom, a naroito:
rasklopnu opremu,
ureaje SCADA sistema,
opremu za praenja kvaliteta elektrine energije,
opremu za pogonska i obraunska mjerenja,
telekomunikacione ureaje,
opremu u sistemu prenosa podataka,
zatitne ureaje i automatiku.
Upravlanje distributivnom mreom u redovnim uslovima
5.2.8. Redovan radni reim distributivne mree podrazumijeva stanje u kome:
je svim korisnicima dozvolen pristup distributivnoj mrei u skladu sa odredbama
zakluenih ugovora,

20

kvalitet elektrine energije na mjestima isporuke zadovolava propisane standarde:

(naponske karakteristike u dozvolenim granicama, odstupanje frekvencije u
dozvolenim granica),
se ostali tehniki parametri distributivne mree kreu u propisanim granicama
(optereenja elemenata distributivne mree ispod graninih vrijednosti, struje kratkih
spojeva u dozvolenim granicama i sl.),
je sva oprema za nadzor i upravlanje u funkciji,
je uspostavlena najoptimalnija konfiguracija distributivne mree,
su svi planirani radovi na distributivnoj mrei okonani.

5.2.9. Operator distributivnog sistema, je odgovoran za uspostavlanje najoptimalnije

konfiguracije distributivne mree i odravanje stabilnosti sistema u redovnim uslovima rada
distributivne mree.
5.2.10. Najoptimalnija konfiguracija distributivne mree predstavla kompromis ekonomskih,
tehnikih, bezbjedonosnih i drugih zahtjeva koji se postavlaju pri odreivanju uklopnih stanja
u distributivnoj mrei s cilem obezbjeenja sigurnog i kvalitetnog rada distributivnog sistema.
5.2.11. U dijelovima srednjenaponske distributivne mree, iji stepen izgraenosti to
omoguava i ukoliko je to ekonomski opravdano, operator distributivne mree uspostavla
konfiguraciju mree u skladu sa kriterijumom n-1.
5.2.12. Ukoliko korisnik distributivnog sistema, koji je prikluen na srednjenaponsku
distributivnu mreu ugovori isporuku elektrine energije poveanog stepena sigurnosti,
operator distributivnog sistema uspostavla konfiguraciju dijela mree na koju je korisnik
prikluen u skladu sa kriterijumom n-1.
5.2.13. Kriterijum n-1 se ne primjenjuje na niskonaponsku mreu, osim u posebnim
sluajevima napajanja veih urbanih zona, odnosno na zahtjev korisnika koji snosi trokove
obezbjeenja uslova za zadovolenje ovog kriterijuma.
5.2.14. U redovnom pogonu distributivne mree, operator distributivnog sistema odrava
napon u propisanim granicama na sledee naine:
zadavanjem referentnog napona regulacije na transformatorima u trafostanicama
110/x kV,
runom regulacijom napona na srednjenaponskim transformatorima u trafostanicama
SN/SN i SN/NN,
kontrolisanim pogonom kondenzatorskih postrojenja korisnika, u skladu sa
zakluenim ugovorima.
5.2.15. Operator distributivnog sistema kontinuirano analizira rad sistema i preduzima mjere
za ouvanje uslova za najoptimalniji rad distributivne mree. Upravlanje distributivnom
mreom u poremeenim reimima rada
5.2.16. Poremeeni reim rada distributivne mree je reim koji se razlikuje od redovnog
reima rada distributivne mree.
5.2.17. Poremeeni reim rada moe biti posledica kvarova, preoptereenja jedinica
distributivne mree, nedozvolenih odstupanja napona i dr.
5.2.18. Operator distributivnog sistema je odgovoran za provoenje svih neophodnih mjera
za to bre prevazilaenje poremeenog reima rada, to podrazumijeva i obustavlanje
isporuke elektrine energije, odnosno ogranienje pristupa pojedinim korisnicima.
21

5.2.19. Za vrijeme poremeenog reima rada distributivne mree, operator distributivnog

sistema odreuje konfiguraciju distributivne mree, rukovodei se iskluivo tehnikim i
bezbjedonosnim principima, dok su komercijalni zahtjevi u drugom planu.
5.2.20. Za vrijeme poremeenog reima rada distributivne mree korisnici su, na zahtjev
operatora distributivnog sistema, obavezni dostaviti traene podatke o stanju svojih pogona i
ponaati se u skladu sa nalozima operatora.
5.2.21. Operator distributivnog sistema pravi planove rada za vrijeme poremeenog reima
rada, s cilem brzog i efikasnog prevazilaenja poremeaja.
5.2.22. U sluaju teih kvarova i okolnosti koje izazivaju poremeaje za koje se predvia
due trajanje, operator distributivnog sistema priprema planove redukcije optereenja sa
ciklinim redosledom korisnika na koje se ta redukcija primjenjuje.
5.2.23. Operator distributivnog sistema je obavezan obavijestiti korisnike distributivne mree
o uzrocima poremeaja i predvienom roku za otklanjanje uzroka i vraanja distributivne
mree u redovan radni reim.
5.2.24. Operator distributivnog sistema vodi urednu evidenciju o poremeajima u
distributivnoj mrei. Korisnik koji je za vrijeme poremeaja u mrei pretrpio tetu, ima pravo
uvida u ovu evidenciju.
Upravlanje distributivnom mreom za vrijeme nepredvienih situacija u prenosnom sistemu
BiH
5.2.25. Za vrijeme nepredvienih situacija u prenosnom sistemu BiH, operator distributivnog
sistema upravla distributivnom mreom u skladu sa nalozima NOS-a i nadlenog centra
Prenosne kompanije BiH.
5.2.26. Zbog nepredvienih situacija u prenosnom sistemu BiH, NOS moe preduzeti
sledee mjere:
redukciju optereenja,
naponsku redukciju
automatsko podfrekventno rastereenje,
havarijsko runo rastereenje.
5.2.27. Zbog poremeaja u prenosnom sistemu, za koje se predvia da e trajati due
vremena, operator distributivnog sistema, na zahtjev NOS-a, priprema plan redukcije
optereenja u skladu sa zahtjevanim iznosom redukovane snage, vodei rauna o
obezbjeenju isporuke elektrine energije prioritetnim krajnjim kupcima. Svi korisnici
distributivne mree, koji po principu ravnopravnosti budu obuhvaeni ovim planom, moraju
se pridravati naloga operatora distributivnog sistema.
5.2.28. U sluaju opasnosti od pojave naponskog kolapsa, NOS ima pravo aktivirati mjere
redukcije napona korisnika do 5% na naponskim nivoima na koje je korisnik prikluen.
5.2.29. Operator distributivnog sistema zajedno sa Prenosnom kompanijom BiH priprema
planove podfrekventne zatite u cilu ispunjenja obaveze automatskog podfrekventnog
rastereenja.
5.2.30. Korisnici distributivne mree na srednjem naponu, koji budu obuhvaeni planom
automatskog podfrekventnog rastereenja, imaju obavezu ugradnje podfrekventnih releja u
svoja postrojenja.
22

5.2.31. Prema potrebi, NOS moe preduzeti mjeru havarijskog runog iskluenja pojedinih
dijelova sistema ili kompletnog mrenog vorita.
5.2.32. U sluaju djeliminog ili totalnog raspada sistema, operator distributivnog sistema
provodi aktivnosti u distributivnoj mrei u skladu sa Planom obnove rada elektroenergetskog
sistema. Operator distributivnog sistema je obavezan saraivati sa NOS-om na izradi
Plana obnove rada elektroenergetskog sistema.
5.2.33. Operator distributivnog sistema je obavezan sprovesti adekvatnu obuku svog osobla
koje e raditi po planovima rada elektroenergetskog sistema u nepredvienim situacijama u
skladu sa Mrenim kodeksom.
5.2.34. Operator distributivnog sistema obavjetava korisnike distributivnog sistema o
mjerama koje preduzima NOS u nepredvienim situacijama, te o procijenjenom vremenu
otklanjanja uzroka koji su doveli do poremeaja.
5.2.35. Operator distributivnog sistema nije odgovoran za tete koje korisnici distributivne
mree mogu pretrpiti zbog mjera koje sprovodi NOS za vrijeme nepredvienih situacija.
6. USLOVI ZA PRIKLjUENE I RAD SA PRENOSNIM I OSTALIM DISTRIBUTIVNIM
SISTEMIMA
6.1. Uslovi za prikluenje i rad sa prenosnim sistemom
6.1.1. Prenosna kompanija, na osnovu Pravilnika o prikluku, definie uslove za prikluak
na naponskim nivoima niim od 110 kV u svojim objektima.
6.1.2. Pravilnikom o prikluku i Pravilnikom o metodologiji za utvrivanje naknade za
prikluenje na distributivnu mreu definisani su trokovi SN prikluka u TS 110/x kV.
6.1.3. Ugovorom o prikluku koji zakluuju prenosna kompanija BiH i operator distributivnog
sistema pored tehnikih uslova za prikluak, definiu se i meusobni odnosi koji utiu na
siguran i kvalitetan rad ditributivnog sistema.
6.1.4. Prenosna kompanija i operator distributivnog sistema obavezno reguliu pitanja
vezano za:
operativnu komunikaciju,
razgranienje nadlenosti upravlanja i odravanja,
provoenje mjera zatite na radu,
kvalitet isporuene elektrine energije,
naine razmjene podataka o pogonskim i obraunskim mjerenjima, te obimu
informacija koje se razmjenjuju u realnom vremenu,
mjesto i sastav mjernog sloga obraunskog mjernog mjesta,
odravanje, ispitivanje, plombiranje i zamjenu mjernih ureaja,
zatitne ureaje,
vlastitu potronju,
ureaje za upravlanje tarifama i potronjom,
pristup podacima registratora dogaaja,
pristup objektima prenosne kompanije,
usaglaavanje pogonskih uputstava,
postupanja i odgovornosti u sluaju kvara u trafostanici 110/x kV koji dovodi do
prekida isporuke elektrine energije ili poremeenog reima rada,

23

obim i nain razmjene podataka vezanih za aktivnosti koje su navedene u drugim

poglavlima ovih Distributivnih mrenih pravila i dr.
Zatita

6.1.5. Zatitni ureaji i rasklopna oprema na mjestu priklunja distributivne mree na

postrojenja prenosne kompanije moraju omoguiti iskluenje kvara u distributivnoj mrei u
vremenu koje je usvojio operator distributivnog sistema za distributivnu mreu.
6.1.6. Prenosna kompanija i operator distributivnog sistema moraju meusobno uskladiti
selektivnost i koordinaciju zatita u cilu obezbjeenja uslova za siguran i kvalitetan rad oba
sistema.
Regulacija napona
6.1.7. Prenosna kompanija e obezbjediti tehnike uslove za regulaciju napona na
transformatorima 110/x kV, koji e omoguiti operatoru distributivnog sistema provoenje
usluge odravanja napona u distributivnom sistemu u propisanim granicama.
6.2. Uslovi za prikluenje i rad sa susjednim distributivnim sistemima
6.2.1. Uslovi za prikluenje i rad susjednih distributivnih sistema reguliu se ugovorima o
prikluenju i posebnim sporazumima o usklaenom radu sistema.
6.2.2. U pogledu odreivanja uslova za prikluenje susjednih distributivnih mrea, ne postoji
razlika u odnosu na ostale korisnike distributivnog sistema.
6.2.3. Sporazumima o usklaenom radu sistema obavezno se reguliu pitanja vezana za:
operativnu komunikaciju,
razgranienje nadlenosti upravlanja,
provoenje mjera zatite na radu,
kvalitet isporuene elektrine energije,
naine razmjene podataka o pogonskim i obraunskim mjerenjima, te obim
informacija koje se razmjenjuju u realnom vremenu,
sastav mjernog sloga obraunskog mjernog mjesta, odravanje, ispitivanje,
plombiranje i zamjena mjernih ureaja.
djelovanje zatitnih ureaja,
uslove korienja susjedne mree,
pristup podacima registratora dogaaja i dr.
6.2.4. Operatori susjednih distributivnih sistema odgovorni su za usklaen rad svojih sistema,
a naroito u pogledu usklaenosti koordinacije i selektivnosti zatita.
6.2.5. Na mjestu razdvajanja susjednih distributivnih mrea, ugraena zatitna oprema mora
omoguiti razdvajanje mrea u sluaju nedozvolenih meusobnih uticaja.
7. RAD DISTRIBUTIVNOG SISTEMA U VANREDNIM SITUACIJAMA
7.1.1 Vanredne situacije podrazumijevaju prirodne i druge okolnosti koje dovode do
ugroavanja sigurnosti stanovnitva, a koje proglaavaju nadleni organi u skladu sa
zakonima.
7.1.2 Vanredne situacije koje naroito utiu na rad distributivnog sistema su:
elementarne nepogode (vremenske nepogode, poari, poplave, zemlotresi i dr.),
24

opta nestaica elektrine energije u Republici Srpskoj.

7.1.3 Za vrijeme vanrednih situacija rad distributivnog sistema mora biti podreen zahtjevima
nadlenih organa, pri emu prioritet predstavlaju aktivnosti na zatiti zdravla i ivota ludi, te
zatiti ivotne sredine.
7.1.4 Operator distributivnog sistema izrauje planove rada u vanrednim okolnostima, koji
sadre planiranje aktivnosti i angaovanje ludstva i opreme. Ovi planovi rada moraju biti
usklaeni sa planovima nadlenih organa uprave koji se donose za vanredne okolnosti.
7.1.5 Za vrijeme vanrednih okolnosti, ugovorene obaveze operatora distributivnog sistema u
pogledu kvaliteta i kontinuiteta isporuke elektrine energije su van snage i ostvaruju se u
skladu sa tehnikim mogunostima.
7.1.6 U sluaju opte nestaice elektrine energije Vlada Republike Srpske, uz prethodnu
konsultaciju sa Regulatornom komisijom za elektrinu energiju, propisuje uredbe kojima
ograniava isporuku elektrine energije odreenim kategorijama krajnjih kupaca, odreuje
red ogranienja, nain upotrebe elektrine energije i obaveznu proizvodnju elektrine
energije.
7.1.7 Operator distributivnog sistema donosi planove selektivnog ogranienja isporuke
elektrine energije koji moraju biti u skladu sa odlukama Vlade Republike Srpske, te sa
odredbama vezanim za odreivanje prioritenih potroaa u skladu sa Optim uslovima za
isporuku i snabdijevanje elektrinom energijom.
7.1.8 Za vrijeme rada u vanrednim okolnostima, korisnici distributivne mree su obavezni
koristiti elektrinu energiju u skladu sa uputstvima distributera za rad u vanrednim
okolnostima.
7.1.9 Operator distributivnog sistema je obavezan iskluiti sve objekte korisnika ako se
korisnici za vrijeme vanrednih okolnosti ne ponaaju u skladu sa uputstvima.
7.1.10 Korisnik nema pravo na naknadu tete nastale zbog postupaka operatora
distributivnog sistema u vrijeme vanrednih situacija, u skladu sa Optim uslovima za isporuku
i snabdijevanje elektrinom energijom.
8. PRAVILA ZA OBRAUNSKA MJERNA
8.1. Opti uslovi za obraunska mjerna mjesta
8.1.1. Pravilima za obraunska mjerenja odreuje se minimum optih i tehnikih uslova koje
mora ispunjavati mjerno mjesto svakog korisnika distributivnog sistema, u cilu jasnog
razgranienja meusobnih obaveza svih uesnika na tritu elektrine energije.
8.1.2. Korisnik distributivnog sistema za svako obraunsko mjerno mjesto mora posjedovati
elektroenergetsku saglasnost.
8.1.3. Vlasnik prikluka je ujedno i vlasnik mjernog mjesta.
8.1.4. Za odravanje mjernih ureaja na obraunskom mjernom mjestu odgovoran je
operator distributivnog sistema.
8.1.5. Sadraj mjernog sloga na obraunskom mjernom mjestu mora biti u skladu sa
tehnikim uslovima koje odredi operator distributivnog sistema.
25

8.1.6. Plombiranje mjernih ureaja mjernog sloga, kontrola ispravnosti mjernih ureaja i
izvedbe mjernog mjesta, te izmjene na mjernom slogu, iskluiva su nadlenost operatora
distributivnog sistema.
8.1.7. Operator distributivnog sistema ima pravo plombirati bilo koji dio obraunskog mjernog
mjesta preko koga se moe uticati na mjerenje elektrine energije.
8.1.8. Korisnici distributivnog sistema su odgovorni za nestanak ili oteenje mjernih ureaja
koji su smjeteni u njihovim objektima.
8.1.9. Pristup i prava distributera u sluajevima ometanja pristupa mjernom mjestu koje se
nalazi u objektu korisnika distributivnog sistema, regulisani su Optim uslovima za isporuku i
snabdijevanje elektrinom energijom.
8.1.10. Operator distributivnog sistema je odgovoran za uvanje dokumentacije vezane za
obraunsko mjerno mjesto.
8.2. Tehniki uslovi za obraunska mjerna mjesta
8.2.1. Operator distributivnog sistema je odgovoran za izradu tehnikih uslova za obraunsko
mjerno mjesto koja e sadravati tipska rjeenja obraunskog mjernog mjesta za sve
kategorije korisnika u skladu sa tehnikim preporukama distributera.
8.2.2. Tehnikim uslovima za obraunsko mjerno mjesto, distributer odreuje vrstu, tip, klasu
tanosti, potreban broj i mjerni opseg mjernih ureaja, tehniku specifikaciju ostale opreme,
kao i mjesto i nain ugradnje.
8.2.3. Operator distributivnog sistema zadrava pravo povremene izmjene tehnikih uslova
za obraunsko mjerno mjesto u cilu usklaivanja sa savremenim tehnikim dostignuima u
oblasti mjerne tehnike.
8.3. Zahtjevi za mjerne ureaje na obraunskom mjernom mjestu
8.3.1 Mjerni ureaji koje moe sadravati obraunsko mjerno mjesto su:
mjerni transformatori,
brojila aktivne i reaktivne energije
registratori snage,
ureaji za upravlanje tarifama,
ureaji za dalinsku komunikaciju,
spojni vodovi,
ureaji za pohranjivanje podataka,
ostala pomona oprema i ureaji.
8.3.2. Svi mjerni ureaji moraju ispunjavati propisane standarde, tehnike normative i norme
kvaliteta.
8.3.3. Mjerni ureaji moraju biti propisno verifikovani u skladu sa Zakonom o metrologiji i
odgovarajuim pravilnicima, naredbama i uputstvima koje je donio Republiki zavod za
standardizaciju.
8.3.4. Operator distributivnog sistema je obavezan formirati i voditi bazu podataka
obraunskog mjernog mjesta koja sadri opte podatke obraunskog mjernog mjesta, te
tehnike podatke o mjernim ureajima.
26

8.3.5. Baza podataka o obraunskom mjernom mjestu obavezno sadri sledee podatke:
podatke o korisniku,
potroaki broj,
podatke o adresi obraunskog mjernog mjesta,
broj stalne elektroenergetske saglasnosti,
priklunu snagu,
naziv proizvoaa mjernih ureaja,
tip, serijski broj, godinu proizvodnje i klasu tanosti mjernih ureaja,
sve tehnike podatke vezane za ureaj (nazivne i maksimalne vrijednosti, napon
napajanja, prenosni odnos mjernih transformatora i dr.)
podatke o spoju strujnih mjernih transformatora,
godinu do koje vrijedi verifikacija mjernog ureaja,
komunikacione protokole,
pojedinosti vezane za dalinsko oitanje,
ostale podatke.

27

8.4. Brojila elektrine energije

8.4.1. Sva ugraena brojila elektrine energije moraju zadovolavati standarde i klase
tanosti koje su propisane Optim uslovima za isporuku i snabdijevanje elektrinom
enegijom.
8.5. Mjerni transformatori
8.5.1. Svi ugraeni mjerni transformatori moraju zadovolavati standarde i klase tanosti koje
su propisane Optim uslovima za isporuku i snabdijevanje elektrinom enegijom.
8.5.2. Na strujni mjerni transformator koji slui za mjerenje elektrine energije dozvoleno je
prikluiti i ureaje koji nisu u funkciji mjerenja elektrine energije, samo pod uslovom da
mjerni transformator posjeduje vie mjernih jezgri, pri emu se jedna mjerna jezgra koriste
iskluivo za mjerenje obraunskih veliina.
8.5.3. Na naponske mjerne transformatore ugraene u postrojenjima korisnika, koji slue za
obraunska mjerenja, mogu se prikluiti samo mjerni ureaji za mjerenje obraunskih
veliina.
8.6. Ureaji za upravlanje tarifama
8.6.1. Dozvolena vremenska odstupanja ureaja za upravlanje tarifma moraju biti u skladu
sa dozvolenim odstupanjima prema Optim uslovima za isporuku i snabdijevanje
elektrinom enegijom.
8.6.2. Ureaji za upravlanje tarifama se podeavaju, odnosno moraju biti sinhronizovani sa
srednje-evropskim vremenom.
8.6.3. Ureajem za upravlanje tarifama sa jednostrukim izlaznim kontaktom, dozvoleno je
upravlanje vie brojila samo u sluaju stambenog objekta gdje su brojila postavlena na
jednom mjestu.
9. ZAVRNE ODREDBE
9.1.1. Izmjene i dopune Distributivnih mrenih pravila vre se na isti nain i po postupku koji
je utvren za njihovo donoenje.
9.1.2. Distributivna preduzea na teritoriji Republike Srpske duna su formirati stalnu radnu
grupu za izmjene i dopune Distributivnih mrenih pravila, koja e pratiti implementaciju
Distributivnih mrenih pravila i Direkciji za distribuciju predlagati izmjene i dopune za vrijeme
procesa otvaranja slobodnog trita elektrine energije.
9.1.3. Prelazni periodi za implementaciju odredbi Optih uslova za isporuku i snabdijevanje
elektrinom energijom, koje imaju uticaja na primjenu Distributivnih mrenih pravila odnose
se i na Distributivna mrena pravila.
9.1.4. Svi korisnici distributivnog sistema i svi operatori distributivnog sistema u Republici
Srpskoj duni su se pridravati Distributivnih mrenih pravila danom stapanja na snagu istih.
9.1.5. Distributivna preduzea su obavezna javno objaviti Distributivna mrena pravila na
svojim internet stranicama i u Uslunim centrima.
9.1.6. Distributivna mrena pravila stupaju na snagu danom odobrenja od strane RERS-a.

28

Predsjednik Tehnikog savjeta

elektrodistribucija
___________________________
Svetozar Aimovi, dipl.el.in.

29