Professional Documents
Culture Documents
Nuoi Con Khong Phai Cuoc Chien
Nuoi Con Khong Phai Cuoc Chien
M uc Luc
L i g i i thiu
L i ta
PH N 1 N U I CON KH N G PH I L
cuc C H I N
CH N G 1: N N G T L P - M N H N CON N GO AN
I. N p s in h h o t E A S Y
II. G ip tr t n g
III. Cho b b ( n )
CH N G 2: TU N PH T T R I N K N N G V T IN H TH N
CH N G 3 : N DM B CH H U Y (B A B Y L E D W EA N IN G )
I. C h u n b cho vi c n d m b c h i h u y
II. Cc g ia i o n n d m b c h h u y (B L W )
III. n d m b c h i h u y k h n g h o n to n
CH N G 4: D IN H D N G CHO B
I. Con b n c th i u c h t k h n g ?
II. Cho co n n - n g v ?
III. N h n g s a i Vm cc m t h n g g p k h c h u n b th c n cho co n
IV . S a b t oi. v cc c h p h m c a s a
PH N
2 D Y CON KH N G PH I L cuc C H I N
CH N G 5: A N TO N CHO T R , A N T M CHO M CH A
CH N G 6: T L P T TR O N G N I
I. K n n g t tr n a n b n th n
II. N p choi, c lp
III. G iai o n lo s x a c c h c a tr
IV . T m q u a n tr n g c a n p s in h h o t
V. K h c h l b n n n g t lp c a co n
VI. K n n g t c h m s c b n th n
VII. T x l tn h h u n g
CHNG 7: K LU T T C H c c
I. V s a o tr gi& c h n g ?
II. T h& c o h n h v i c a co n c h n h l p h n n g c a ch a m
III. C h a n g o a n v cch cho l i tr & c k h i tr& th n h h
IV . Cha m n n h i u g th n g q u a cc m c c h tr c n t c k h h ?
CH N G 8: CON I N H T R
I. C hn tr n g p h h p cho con
II. C h u n b t m l
CH N G 9: B I DU LC H
I. S c k h e
II. P h o n g ti n li
Sch nn c
Li gii thiu
C mt thc t x hi chng ta, l qu trnh nui dy con c nhiu nc mt hon
bt c ai trong chng ta ngh n. Tt c mi th lin quan n con, t chuyn n, chuyn
ng, cn nng, chiu cao, n nhng git nc mt, nhng con n v,... u l s phin no
cho rt rt nhiu b m. M c lm ng hay khng? Ti sao m khng th gii quyt vn
gip con? M bit tm s gip u? Lm th no m i l tt nht cho con? i khi
nhng cu hi y yu thong ny li tr thnh p lc v hnh cho c con ln m.
Nui con khng phi l cuc chin mang li cho c gi nhng gc nhn v kinh
nghim thc t ca nhng ngi m ng hnh cng vi nhng ngi m khc trong
hnh trnh nui con nhiu th thch. L ph n, ti yu thch cch tip cn vn ca ba
ng tc gi, trong vic mun nui dy con tt th phi thc s bit v hiu v con. Bit, l
cn phi chi tit, ngn ngnh, phi t m v tinh t. Hiu l cn phi bao dung, tn trng,
phi khch quan v thu cm. Ch c vy, m i l cch mang n hnh phc cho c m v
con, bin con ng tr nn y nh sng v trn ngp nim vui, s khch l.
Nui con khng phi l cuc chin, dy con cng khng phi l cuc chin... Thc cht
ra l mt hnh trnh ha hn nhiu khm ph bn hc cch hiu con v hiu chnh
mnh. Cun sch cung cp cc thng tin kh c th v cc giai on pht trin tm sinh l
ca tr trong nhng nm u i v c a ra cc gi gip cc b m gii quyt nhng
tnh hung c bit. V l , ngi c c th thy cun sch gn gi hon vi chnh hnh
trnh nui con c bit ca bn thn, d dng nhn thy mnh v ha chung cm xc vi
nhng ngi m khc xung quanh mnh.
Hy cun sch gip bn m ca, tho b nhng lo u, bt lc v c ch trong sut
qu trnh nui con, hnh trnh y lun l mt hnh trnh hnh phc.
Li ta
Chc mng bn c ln chc m, d cho y c th l ln u tin hay ln th n,
vic bn vt qua 9 thng mang nng v thi khc lm bn thnh cng xng ng c
tng mt chic huy chong anh dng ri.
Gi y m sinh linh b bng trn tay, c l bn ang bn khon v trn tr vi hng
ngn thc mc: lm th no gip b lm quen vi gia nh, bt nhp vi cuc sng m i l
bn ngoi, lm th no hiu v p ng ng nhng nhu cu ca em b s sinh ch m i
bit dng ting khc lm cng c duy nht giao tip y? Nhng cu hi c lin tip ny
ra, bn cung cung tm s tr gip v gii p t nhiu ngun khc nhau, ri d dng
roi vo mt vng xoy sai lm v mt cuc chin mt mi trong s nghip nui con nh.
Nhng ngy u tin bn s c gng cho b b lin tc, nhm kch sa, con bit y
l m. i khi bn s nh thc con dy cho con b khi thy b ng li b v bn s b ng
lu qu s b i. Bn lin tc t hi: con b t th c i khng? Mnh nh thc th c sao
khng? Con c ng c khng? Con c nng khng? Con c lnh khng? V lm th no
con tng cn nhanh nht c th. Con tng cn th c chm so vi anh, ch, em hay con
nh hng xm khng?
Khi c 4 thng tui, t nhin bn thy con b t hn, con cu gt, con ng khng
yn, con dy m nhiu ln. Bn ngh l con i, ht hong cho con b mi gi. Con quy
khc, ch c ti m hay ti bnh con m i chu ng. V ch khi ng con m i chu n. Mi gic
ng ca con ch ko di 30 pht ri con chong dy v kch ng nh cha bao gi c
ngh ngoi. m con dy lin tc, con i b, bn ngh con ngy b t chc cn b b, c m
bn chng c ng v phc v tip dng cho con. M mt v cm gic cng ngy con
cng kh tnh.
6 thng con bt u n dm, con c nh chng n c bao nhiu. Bn quyt cho con
nm nga ra bn ch trng lc ca t nhin gip thc n ro i vo bng con. Sa cng
vy - cch duy nht ung sa l nm nga t tha, hay t hon l ung bng xi-lanh. Con
vn quy khc, m dy lin tc. Bn ngh nhng m mt ng c l s ko di n v tn.
9 thng, cn nng ca con mi khng tng, con c tuyt v s hi vi thc n. M phi
bn cho con tng tha m con cn ngng nguy. Bn thy tht vng v bt lc v i con.
Bn c hon trm trang ti liu n dm, cc loi Ty Tu Nht Th, nhng dng nh
con bn l i tng khng ph hp vi bt c phong php no.
Mi my thng sau khi con cho i, bn nhng tng con cng ln s cng d,
nhng khng, mi s tr nn kh hon. Lc ny, mi ba n bn phi cho con ra ng i
do, phi cho ra sn choi, phi c choi nu con ngi gh, i n nh hng l mt con c
mng. Con c th i hi nhiu iu khng tng v bn p ng v iu kin, min l con
n.... Cui cng con n cng ch ng bao nhiu. Ri con n v, con khc, con da nn ra
thc n, v th l bn li tm mi cch thc hin yu sch min l con khng n v, con
khng nn ko con li st cn... Bn nhng tng qua mc 1 tui, con s c th cho bn mt
gic ng nguyn m, nhng khng, con vn thc dy vi ln, mi m trn trc khng
ngon gic. Bn i khm mi bc s dinh dng, ung cc loi men tiu ha v cm gic
bt lc cng thm bt lc v bn khng th thay i t nhin, khng th lm con bo hay
ng ngoan...
H on th na, lc no bn cng cm thy nh c thm ci ui bt c d, bn va chy
ra ngoi 5 pht th trong phng nghe ting khc nc n*. Bn i vo nh tm lm cng
tc b mt cng phi c khn gi bt c d va nhn mi va nhm nhm tro ln lng.
Lu hon cht, bn cm gic nh mnh c thm ng vua b cha con trong nh, thch g l
phi c ngay lp tc, tri l ln ng ra t giy gia, ting khc t ting bom, thm ch
cn da p u vo tng, cng chn ng ngi th bn cng c nghe ca nhc kch
v i m lng qu ti. Bn thng xuyn trong tm trng lo s con ng, con khc; i khi
bn cm thy xu h khi thy ngi i ng ngoi li nhn ri x xo nn li chy ra b, ra
m v li p ng mi nhu cu ca cc thng t hon. Hay thnh thong khi con b ng,
bn lin lp tc ra tay nh cha ny, i khi ng b cha m li c con pht min ph
vi ci tt, hay vi du rng trn tay, trn vai. Nhng tng ln dn bn ni con s hiu, th
nhng i khng nh m, mt ngy p tri, thin thn nh ca bn ch bit ni duy nht
t khng i vi tt c nhng g bn yu cu hay i hi con: tm xong th nht quyt
khng chu mc qun o, khng chu ngi yn mt ch n, khng chu ct choi. Bn
ni nh khng c chuyn qua ni nng ri p buc, ri da nt, th l ngi nh bin
thnh trn chin, ni c ting la ht qut tho ca m v nhng cn nc n ca con...
Nu bt c trng hp no trn y ging nh nhng g xy ra gia nh bn, th
cun sch ny l dnh cho bn!
Cun sch khng l cm nang b n nhiu tng cn nhanh hay dy b nghe li rm
rp, m gip bn hiu con mnh hon. Gip bn hiu chu k sinh hc ca con v cch phi
kt hp cuc sng gia nh vi chu k sinh hc ca b. Hn th, cun sch cn hng
dn bn cch cho n khi con i, cc thng tin kinh nghim v cc trng hp thc t p
dng thnh cng ca nhng b m tuyt vng khc gip bn c thng tin cng nh ngh
lc thay i cch p dng nui v dy con gia nh. Suy cho cng, nui khng hn kh,
n on dy con cn kh hn nhiu.
Cui cng y l kinh nghim t nhng khun kh hp l cho tng la tui, l bi hc
v tn trng tr th trong nhng khun kh y. N s lm cho kinh nghim lm m ca bn
ngt ngo hn v trnh cho con mt tui th nc mt bn bt cm.
Chc cc bn thnh cng!
BubuH uong
M Ong Bng
H achun L yo n n et
PHN I
NUI CON KHNG PHI L cuc
CHIN
Chng I
An ng t lp M nhn con ngoan
1. n - cho*i - n g - m thu* g i n (E A S Y )
Eat - Activity - Sleep - Your time (EASY) l khi nim v chu k sinh hot cho tr c
Tracy Hogg gii thiu trong b sch cm nang nui dy tr s sinh ni ting Baby
Whisperer ca mnh. Hiu n gin EASY l chu k sinh hot lp i lp li trong mt
khong thi gian ngn t sng sm thc dy n ht ngy ca mt em b ngay t ngy lt
lng.
Mt ngy ca b s l nhng chui lp i lp li ca nhiu chu k EASY. B ng dy s
c n (E - eat), sau m cho b chi vn ng (A - activity), m t b xung cho b
ng (S - sleep) v m c thi gian th gin (Y - your time). Khi b ng dy, b li c tip
tc i vo chu k EASY mi: n, chi, ng v thi gian dnh cho m. C nh vy lp i lp
li cho n khi b i vo gic ng m, kt thc mt ngy ca m v b.
2. L*i ch c a E A S Y l g?
Li. ch cho b
Cng nh mi c th khc, tuy nh b v kh nng hiu bit c hn ch n u i
chng na, nu c p dng EASY t sm th dn dn b s c th t nhn bit c vic
g s n tip theo, bi trnh t ca mi hot ng l khng bao gi thay i, iu ny to
nn nhp sinh hc u i cho b. B cm thy ch ng v t tin bi b bit sau khi ng
dy mnh c n, khi n xong mnh c chi v khi mt mnh s c i ng. y l nn
tng c bn nht xy dng LNG TIN ca b vi m, bi nu m tn trng chu k ca
b, b hiu v b c th ch i iu g sp n vi mnh.
M c th ngh rng, con b t thbit g m hiu! Nu m no hc qua mn sinh
hc lp 7 chc cn nh v bi hc phn x c iu kin: bt n th cho chut n, hay v
tay th cho c n. Sau mi khi bt n chut s chy n v mong ch thc n, hoc khi
v tay c s ln v hy vng c mi. V d vy thi hiu rng, con ngi hay ng vt, d
mc pht trin c khc nhau n u cng l nhng c th hot ng theo thi quen, ci
m chng ta hay gi l nhp sinh hc.
V th, nu m nm bt c c tnh ny v kt ni c vi nhp sinh hc ca con
sm bao nhiu, con cng c iu kin pht biu nhu cu by nhiu, iu c li cho con
nhiu nht.
Li. ch cho m
Khi m v con sinh hot theo EA SY, m khng nhm ln cc tn hiu con p ht ra, m
khng b nhm ting khc v con mt m un i ng v i khi con i n, hay ting khc con
chn m un thay i tr choi, hoc khc bi con au bng. Khi , m s bit cch phn ng
v i tng nhu cu khc nhau ca b. M hiu b v b c tn trng v nhu cu, trnh tnh
trng cho n lt nht c ngy do m s con i h ay m un con ngng khc, v sau ny (bn
s thy) trnh c v vn cc vn n ng phc tp ca con khi con bc vo giai on
4, 6 ,1 0 hay 14 thng. y cng l cch m m c th trnh c cnh s phi p con n.
V d, b M, 1 thng tui ang sinh hot theo np E A SY 3h, tc l chu k n - choi ng ca b lp i lp li sau m i 3h. B s c n, sau c h oi, m s thay bm cho
b, c th cho b i tm nng, mt xa h ay cho b tp nm sp. 45 pht sau khi n, t nhin
b khc, rm rt khng yn.
- N u l m t ngi m EA SY, lc ny m s t tin l con khng i, v con m i n cch
c 45 pht, m s bit cho b ln ging i ng. B s ng m t gic su 2h, b s dy
khi con i tip theo lm phin b, v cng v a 3h t gi n trc, b s n. V bi
b i, b s n no, ri ch oi v tip tc i ng.
- N u l m t ngi m khng theo EA SY, kh nng rt cao l m li tip tc cho con b,
b s b rt t sa u v ng gt trn ti m. B n thm m t cht xu v c ng trn ti
m, lu dn y s l cch duy nht c th a b vo gic ng. 3 0 pht sau, khi b chuyn
gic ng, v khng c ti m ngm m ing, b dy go khc. M khng hiu chuyn g xy ra,
li tip tc cho n. B li n rt t bi b khng i hn, li ng gt, li 45 pht ng dy b
hoc h o i i, hoc thy trong m ing khng c ti, khng ng gic, b quy khc v m th
hon ton bt lc khng hiu chuyn g ang xy ra. M sut ngy cho n, d cho n nhiu
ln m m i b khng tng cn, bi b cha m t ln hc cch n no v ng !
Do , E A SY to s t tin cho m, gip m hiu v bit lm g m i khi con khc.
Li. ch l u d
Nu bn tip tc i ht cun sch ny, bn s thy chng ti khuyn khch vic cho con
n no, choi t lp v T N G, E A SY chnh l nn tng c bn ca phng php . N h
bn c th thy, trnh t trong chu k E A SY tch r i vic n v ng bi giai on hot ng:
CHI. Con c khuyn khch t i ng khi m t v con khng ng trn ti m, do khi
chuyn gic ng (chu k ng ca b rt ngn, c sau 4 0 pht b ht 1 chu k ng, tr m nh
tnh gic v i vo chu k ng tip theo, m i gic ng ca b s gm nhiu chu k ng ngn),
b khng cn ti m ng li, v b khng n vt ch lm m i cho vic ng. Do khi
thc dy, b thc s i n no v khi b n no b c nng lng ng cho n
khi i. M cng khng b dnh ly b v b cn ti m ng, c thi gian chm sc bn thn
m nh v gia nh, v th, chng ti tin rng E A SY l cha kha i n np sinh hot n
ng iu cho c gia nh.
Khi con ln, chu k E A SY ca con s di ra. Tuy rng khng m t tr no ging tr no,
nhng khoa hc cho thy cc b u tri qua nhng giai on pht trin tng i ng
nht trong nm u ca cuc i v i cc chu k pht trin k nng v nhng chu k pht
trin th cht (Chong 2). Theo , nhng chu k EA SY cng thay i theo.
18h30:Tr
chu trinh (
19h: Ng gic dm
Mt ngy ca chu k sinh hot EASY 3 gi
4. Chu k E A S Y 4 gi
Khi no: Khi b c tn hiu ct bt mt gic ban ngy v gin ba n, thng mc 3
thng tui.
Tn hiu: B ang theo E A SY 3 gi, t nhin n gim st, gic ng ngy ngn li, gic
ng m c th dy nhiu ln, c hoc khng n nhng rt kh cho b ng li. C b nm
choi gia m khuya c ting.
Cch lm: Tng thm thi gian thc trc mi gic ng ngy v trc gic ng m. V
d trc y b thc 1 gi, ng 2 gi th khi c tn hiu gic ng ny b ngn li, m c th
b thc 1 ting ri n 2 ting ri con ng 2 ting v dn chuyn cc ba n tha ra.
4
thng tui, khi d dy ca b pht trin hon, b ln hem v c kh nng n nhiu hem
mt ln, h tiu ha pht trin cht lc c nhiu cht dinh dng hem t thc n, kh
nng tch tr nng lng cao hem, b c th chuyn sang chu k E A SY 4 gi. Chu k ny s
theo b n 7 - 8 thng tui, thm ch lu hem n ht nm u i. Mt s b c th ct
hon ton n m t thi im ny, thm ch nu pht trin nhanh, b c th sn sng
cho vic ct n m v sinh hot chu k 4 gi t sm rt nhiu.
Vi m H, bn ln Alexis sinh hot theo E A SY 4 gi t 4 thng nhng bn b Emily
sn sng vi E A SY 4 gi t 8 tun tui.
y thng l lc m vn tr nn trm trng nu m khng linh hot cho con n
tha ra, khng khng thc hin cho n qu dy c dn n vic b n vt v ng vt, c
ngy quy khc v m dy nhiu ln.
trin v thn kinh tong ng th b s c th thc c nhng khong thi gian khc nhau
trc khi tr nn qu mt nu khng b s cu gt. Ngc li, nu b ng ngy qu nhiu
Gi s sng b dy 7h (trong trng hp b dy sm hoc mun hon th chu k s x dch theo b):
7 h : B n (E), sau b c hoi, vn ng (A).
h n h : B ng gic ngn i(S) v m ngh ngoi (Y).
n h : B n (E), sau b c hoi, c choi vn ng(A).
I 3 h I 5 h : B ng gic ngn 2 (S) v m ngh ngoi (Y).
15I1: B n (E), sau b c hoi, c choi vn ng(A).
I 7 h 1 7 I 1 3 0 : B ng gic ngn 3 (S) v m ngh ngoi (Y).
HI:
1. K h i ct gic n gy cho con s m (ng th i v*i vic tn g th i gian th c
ln) th con c bu n ng tr c kh i n gi* d nh cho ng khng? N u c th
x l n h th n o? N u cho i ch i qun bu n ng, n gi* m*i cho i ng
n h n g kh i con kh c lc khng chu ng n a th lm th no?
2. T ro n g th*i gian ct gic t 4 xu n g cn 3 gic, n u gic th 3 con khng
ng lun th x l th n o?
3. Ch cn 15 - 3 0 pht n a l n gi* n n h n g con bu n ng. N u cho ng
lun m con khng ng hoc vn ng n h n g ch ng ngn 3 0 pht (catnap^2))
th x l n h th no?
4. Con ch ng 3 0 pht (catnap), n goi cc nguyn n hn t p h a m c
nguyn n hn n o xu t ph t t b n thn con khng?
P:
1. Mnh ct gic ng ngy khi con sn sng v c du hiu cn ct gic ngy (n gi
cn ng m cha bun ng, ng gic ngn i). Khi mnh tng thi gian thc ln v cho
con i ng ti mun hon, n khi ng ti mun qu lm gic m t hon 11 ting th mnh
ct gic ngy S4, tng thi gian thc choi A 3 ln (xem bng EA SY 3 gi), v s cho i ng
ti sm ln > ng m tng ln hon 12 ting. iu chnh lch ng hp l con lun trong
trng thi sn sng, lc bun ng l i ng nn khng m nheo.
2. Trong thi gian ct gic t 4 xung cn 3 gic, nu gic th 3 con khng ng lun th
cho con thc thm 45 pht, ri th li lm gic 3 nhng gi i ng ti vn gi nguyn hoc
mun hon 30 pht.
3. Nu bun ng con cng khng n ngon, con c kh nng tch tr nng lng nhiu
hon m tng, cho con i ng ri dy n. Ng mt gic dy n t t cn hon l b n m
nheo v bun ng.
4. Nu khng phi t pha m hoc tc ng bn ngoi m con ch ng c cc gic
ngn th c kh nng con b yu thn kinh v khng c kh nng t chuyn gic m khng b
thc gic. Tuy nhin vi nhng b BIT t ng th kh nng con ng li cao hon nhng b
cn ti m, ti gi, v...
5. EA SY 2 - 3 - 4
Khi no: Khi b c tn hiu mun b 1 gic ngn ban ngy. Ngy b ch ng 2 gic.
Tn hiu: Ngy cho n cch 4 gi con vn nhn nho', cha i v khng n ht sut.
Ngy ng rt ngn, c nhiu gic 30 - 4 5 pht. Ti c th kh ng, ng mun. m li dy.
C th m i n hoc nu khng i n th nm choi c bui gia m khuya m khng
ng li ngay.
Cch thc hin: M tng thi gian thc ca b bng cch cho n tha ra v lch ca b
tr v rt ging lch sinh hot ca mt ngi ln.
Thng thng, khong 7 thng b c xu hng mun chuyn t lch sinh hot 4 gi
sang lch sinh hot 2 - 3 - 4 .
Gi s sng b dy 7h (trong trng hp b dy sm hoc mun hon th chu k s x dch theo b).
7h: Con dy, b + n dm ngay. Sau thc tng cng (c thi gian n) 2h.
9 h: M cho con ng 2h.
0 n h : Con dy, b ngay. Sau thc (cng c thi gian n) 3h.
4
thng Cherry nh mnh c luyn theo np 4 c/ ngy. Gi b c 7 thng 3
tun v lch sinh hot bnh thng ca b nh sau:
yh: B 220 ml v ng h - n h
ih : B 220 ml + n dm, sau b ng h - 3h
h: B 220 ml, cho t choi 4 5 pht.
i8h30: B 280 - 300 ml + n dm.
2oh: Ln ging t ng n yh sng hm sau.
Mnh thc hin theo EASY t lc con 4 thng v con hp tc rt tt, t dng n 7
thng con gi chng. Mnh au u v phi xin t vn v bnh thng t 4 - 7 thng con
mnh c 3 gic ng ngy: ngoi 2 gic bui sng cn c thm 1 gic ngn 30 pht bui
chiu lc 5h - 5h30; nhng t dng n lc 7 thng nu cho con ng 3 gic nh trn th
22h mi chu i ng v sng vn yh dy nhng con cu knh, kh tnh. Hon na, m t
dng 3h sng dy v i ti m mi ng. Mnh luyn ng li cho con bng cch b gic
ngn th ba, mnh cho con ng s&m ln na ting v sau 3 tun kt qu li nh mong
i: 8h t ng v yh sng hm sau con bnh minh vi v mt hn h. (M Cherry)
6. E A S Y 5 - 6
Khi no: Khi b c tn hiu mun b 1 gic ngn ban ngy. Ngy b ch ng 1 gic bui
tra.
Tn hiu: Ngy ng rt ngn, c 2 gic 30 - 4 5 pht. Ti (nu ngy ng di) c th kh
ng, ng mun. m li dy m. C th m i n hoc nu khng i n c th nm
choi c bui gia m khuya m khng ng li ngay.
Cch thc hin: M tng thi gian thc ca b, gim thi gian ng gic u xung cho
n khi c th ct gic ny v chuyn v cho b ng tra. Mt ngy ca chu k 5 - 6 nh sau:
Gi s sng b dy 7h (trong trng hp b dy sm hoc mun hon th chu k s x dch theo b).
HI:
B n h ti c 10 thn g 3 ngy, ang ng ngy 2 , 5 - 3 ting, m 1 1 ting.
Do n y m i m b d y 2 - 3 ln , c m dy 3 0 pht - h sau m*i ng li, ban
n gy th c hm ch ng gic sn g t 8I130 - o h , gic tr a l c 13 I1 khng ng
m n tm i6 h d m*i ng. C p h i y l du h iu b m un chuyn 1 gic
khng? N u chuyn th chuyn t ngt lu n h ay l chuyn bn g cch tn g th i
gian th c ln dn dn?
P:
ng l b mun chuyn cn 1 gic ng ngy. Gic sng bn ko di thi gian thc mi
ngy ln 30 pht (cho i choi, tm). Sau 16 gi khng cho ng na. Ti cho i ng sm 30 45 pht v khi ct 1 gic th tm 16 - 17I1 con rt bun ng nh.
T m li: Cc tn h iu con g i - m cn b it
n Ban ngy con li n, n khng nhit tnh, l du hiu con cha i, thay v p
con n, ln sau m hy cho con n mun hcm.
n Khi thc con li b, n khi bun ng tha thit mun b, b vi mt ln ra ng
lun: con KHNG i, con cn ci ti trn an con vo gic ng. Ln sau m hoc cho con
ti gi, hoc dy con ng hn ch dng ti v iu khng tt cho rng m cn to thi quen
ng ph thuc.
ic Khi ban ngy con b t, m con b nhiu hon ngy: Ban ngy con cha i, con ch
np nng lng vo ban m. L mt b m thng thi s iu chnh bng cch gim dn
lng n ban m ca con v ct hn nu cn cho n khi thy lng n v thi n tch
cc ca con ban ngy.
ic Khi bnh thng con ang b (v d) 200 ml, t nhin gim cn 160 ml thm ch
cn 100 ml m thi vn nhn nh, m c th dy hoc khng. M thng thi s ct ht
b m, gim bt 1 bnh (v ban ngy con cha i, nu con i th con s b n no 200 ml
ban u.) V c th nghin cu thm vic gim mt gic ng ngy. Chuyn chu k 3 gi
7. H c cch c tn h i u c a con
Sau khi bit v np sinh hot EASY, bn cn phi hc cch c v ting khc ca
con. Khc l hnh thc giao tip u tin v duy nht ca tr s sinh cho n 9 thng tui v
mi nhu cu ca con li c mt hnh thc khc khc nhau. Ngoi ting khc, chng ta cn
phi xem nhng biu hin ca con bit b thc s cn g.
bit mnh c thc s hiu ting khc ca con hay khng, cc m c th tra trn
mng vi t kha baby cues hoc ting khc ca b, bn hy c c phn din gii v
xem c cc clip hng dn trn Youtube hiu tht r.
Con thy chn, con mun c m quan tm: Ting khc nghe ging nh l mt
ting ht hn.
Con mun mt mt: Ting khc nh, kiu rn r, b mt mi hoc mt tay chn cht.
y l kiu ting khc d b nhm ln vi vic b i nht. Thc s c nhng khong thi
gian trong ngy, nht l trc khi i ng hay khi chuyn gic, b c nhu cu c mt ci g
, nu l ti m th tuyt nht ri. Du hiu khc l khi m cho ngm ti b ht khc ngay
nhng khi sa v nhiu li nh ra, ri li i tip, m cho li ngm v sa xung li nh ra.
8. B n g th am k h o th*i g ian th c c a tr th eo tu i
Bng ny p dng cho cc b ng , tc l cc b khng b thiu ng t trc. i vi
nhng b b thiu ng t trc th s cn ng b vo nhiu ngy lin tip t trng thi
Thng
tui
Thi
gian
thc
ti
a
Tng
thi
gian
ng
(h)
Tng
thi
gian
thc
ti
a
trong
ngy
Ch)
Tng
thi
gian
ng
ban
m
(khng
k thi
gian
thc
b
Gic
ng
lin
tc
di
nht
trong
m
(h)
CA'
O
giac
ng
nan
ngy
(n )
Thi
gian
ti
a
cho
X.
mi
gic
ng
ngy
Ch)
Tng
thi
gian
ti a
cho
ng
ngy
(
trnh
ln
ln
ngy
Gic
ng
cui
cng
ca
ngy
kt
thc
lc
Thi
gian
ch*
i
toi
thiu
khi
b
thc
dy
vo
ban
m )
m )
(hi)
(h)
...
(ph)
<2
0 ,7 5 1
1,5
16 20
15 ,5 18
4 -8
11
6 - 8 ,5
11
--
4+
--
--
10
--
5:oopm
10
4 + / 2,5
- 4/2,5
-4
4
1,7 5 2
15,5
8,5
11 - 1 2
5 + / 3,5
-4
4 -3
2 ,5 ?
4,5
4:30pm
10
15
11 - 1 2
6 + 3,5
-4
4:oopm
10
2,5
14,5
9,5
11 - 1 2
7+/4
3 -2
3,5
4:oopm
15
2,75
14 -
9 ,5 10
11 - 1 2
7+/4
3 -2
3,25
4:oopm
14,5
15
14 -
9 ,5 10
11 - 1 2
12+
3 -2
3,25
4:oopm
14,5
15
14
10
11 - 1 2
12+
4:oopm
15
10 - 1 1
3 -4
14
10
11 - 1 2
12+
4:oopm
15 20
11 - 1 2
12+
2 -1
2 /3
4:oopm
15 20
11 - 1 2
12+
4:oopm
15 20
12+
4:oopm
15 20
12+
4:oopm
15 20
3 -4
(2
gic
12 - 14
ngy)
13 ,5 -
10,25
/ 4,5
-6 (1
13,75
- 1 0 ,5
13 -
1 0 ,5 11
gic
ngy)
00
rH
in
1H
56,5
13,5
19 -2 3
24
12,5
11,5
2?
2?
G i s b c 4 thng tui:
Sng dy lc 7h - th i gian thc ti a 1,7 5 2 ting, tc l 8h 4 5 - h b phi ng ri
(nn b m cn cho b vo ging sm h on ).
Tng th i gian ng ban m l 1 1 - 12 ting, trong th i gian ng c tnh nh sau:
9. Giai on ARA
ARA l vit tt ca cc t Awareness (Nhn thc m h) Rejection (T chi),
Acceptance (Chp nhn). Mi khi thay i np sinh hot (v d t np 4 gi sang 2 - 3 - 4
hoc t 2 - 3 - 4 sang 5 - 6), luyn t ng, gin c, cai ti m, cai sa th b u tri qua giai
on ARA ny. Thng thng, giai on ny ko di khong 1 - 2 tun, c b c bit ln n
3 tun.
bn hnh dung cho d, xin ly v d vic luyn b t ng:
Ngy 1 ( c th sang c ngy 2) l giai on m h (Avvareness) - b cha nhn thc r
vic mnh s phi khng c ti m hay cnh tay ung a h tr i vo gic ng na, nn
khi m t xung, nu cn ng thi gian thc ng th b ch khc mt lc l i vo gic
ng.
Ngy th hai, th ba, th t (c th ko n ngy th nm, th su) l giai on t
chi hay phn khng (Rejection) - sang ngy sau ri vn thy m ct ti hoc m khng rung
lc b nhn ra s thay i v phn khng bng cch khc d hon, dai dng hon. y l thi
im khin cc m bi ri v hoang mang nht v sau ngy th nht (hoc th hai), m c
ngh luyn ng thnh cng ri th bng nhin con li nh th. M khng nm r s s mnh
lm sai hoc ngh con lm sao (nht l v mt tm l). y cng l thi im m khng kin
tr, d b cuc nht.
Ngy th su v th by (hoc ngy th tm, th chn, th mi) l giai on chp
nhn (Acceptance) - b hiu ra rng go khc cng khng lm thay i quyt nh ca m
nn chp nhn ng m khng cn ti hay b, m t vo ging b a mt lt l t chm vo
gic ng.
Khi bn cho b thay i bt c mt thi quen sinh hot no, b cng s xut hin cc
giai on A RA nh vy, m cn tnh to v kin tr nhng n lc ca c m v con khng
ph hoi v ch.
Tm t t
ic Thi gian ch can thip mi khi b khc i n l 5 pht. Thi gian m hy quan
st c ch, lng nghe ting khc, phn tch con cn g v phn ng kp thi.
V* B i, b mt, chn, au bng (rt ph bin tui s sinh, m cn hc cch hi
tht k) s c cc ting khc v c ch khc nhau nn m cn hc cch lin lc v i con
con c tn trng nhu cu v trnh cho b n khi b cha i dn n n km nng sut
v n vt.
Mi b c mt ting khc v c ch khc nhau lin lc vi m. M thng thi hy
ghi nh (hay ghi chp) thng tin li v i b: iu ny i hi m quan st v ch i.
10 . Ch* *i l v n g
Mt trong nhng l do cc m c chng ti h tr t khi s sinh c con d, n tt
bm sinh bi l chng ti nhn mnh n vic ch i, quan st v x l thng tin trc
khi cha ngc (bnh) vo ming con. Khi b ng dy, n gi cho b n, m bit, m ch con
pht biu nhu cu, m quan st nhng tn hiu con cho m bit l con ang i, m chun
b khn n, lau ngc hay bnh sa m - thng mt 5 pht. M b con, hi gip con cm
thy ht kh chu trong bng.
Con khng bun ng, c hi, c m b m vn khc, ngha l con i. M
cho con n.
Vic m ch, d ch l thi gian ngn v bn con, mt mt gip m hiu con thng
qua nhng quan st trc tip nhng quan trng hn gip b t hiu rng: y l cm gic
i, v y l thc n, v tip theo s l cm gic no. M dy cho con bi hc u tin
ca cuc i: i l nh th no v khi i n vo s no.
Bi vy nhng trng hp cc b m p con n, sau ny dy cho con b bnh, dy con
n dm, dy con bit n v thch n nhng khng bao gi con hc c cm gic no i
tr nn au kh v gian nan v cng. Nguyn nhn cng ch bi v m khng dy con
bit ch i v bn thn m cng khng bit gi tr ca vic ch i.
Cu ch u yn ca E m ily: 0 - 1 0 tn theo E A SY
Em ily sinh m khi em va qu ngy d sinh. V thai ngc nn bc s quyt nh
m gim nguy c tai bin. Thng thng khi tr ra i s c 2 tun u tin c gi l
tun trng m t tc l em ch n, ng v thc t, thm ch cn ng qun c n. Em ily khng
c tun trng mt, ngay t u em thc sut v khng chu ng nu khng c ti. C
cch 1 ting ri l em i n, nhng ngm ti mt t l ng, nhng t xung l thc dy
lun. M Emily rt vt v! T h l m ln khoch lp np sinh hot cho Emily. v
nguyn tc, khi tr m i ra i th c tch ly cht dinh dng cho t nht 3 ngy u
ch sa v, tc l 3 ngy ny nu em khng n cng khng sao (Alexis - anh trai ca Emily
khng n g trong 2 ngy u). Nhng v Emily sinh m nn m phn vn khng hiu l c
th c bit trc m tch ly khng, v li m c sa ngay nn cho em b lin tc tng
ngun sa v.
th cc gic qua m hon 6 ting xut hin dy c hon. Tun ny do em nhn bit mi
trng xung quanh tt hon nn khi em ng, m phi ko rm cho phng ti om v m bt
my ting n trng (white noise(9)) gip em th gin ng. Em ng tt 3 gic u ca ngy
(m ton phi nh thc em dy nu em ng qu 2h), gic cui th kh l vt v nhung ht
tun th 6 th mi th li m p.
Em ng vt (30 pht), m tp trung vo hai vic. Trc khi i ng m cho em n tht
no ti mi ba n (c b bnh ln b m) v cho em n trong phng ti t phn tn. Sau
t em ng. Khi em thc 30 pht sau khi ng m ch 10 pht xem em c chuyn gic c
khng, nu khng c m vo cho em ngm ti gi ch em ng tip. Khi em bt u hc
chuyn gic nhp nhng (tc l khi em chuyn giai on ng, d em c b thc dy em cng
t tm cch ng li c m cn t s tr gip t m hay t ti gi) cng l lc em ng m
di ra.
6 tun gic m ca em ko di 8h khng cn dy n. Thi gian ny gi ng ca em
cn kh mun: 8h ti. Em thc dy 2 ln n, mt ln lc 3 - 4-h sng v mt ln lc 6 - 7h
sng. Ngy ca em bt u lc 8 - h sng.
Tun 7 - 10: Tuyt vi! Em t ng 100% cc gic ngy v m m khng khc nhiu. 7
tun em ng mt mch 10 ting m i dy n. n m xong d thc hay ng th em vn c
th t xoay x c nn thi gian m thc vi em ban m ngn li cn 15 pht/ln v 1
l n /i m.
Vic luyn n np n ng cho b l khng on gin nhng v i phong php ph hp
th hu ht cc b u c th hc c cch ng v s ng gic nu m gip em to cc
iu kin thch hp. Alexis khng bit t ng cho n tn tun th 10. M mt 1 - 2 thng
vt v a Alexis vo np, Alexis ng gic. V i Emily, d xut pht im khng tt
nh Alexis (kh ng, nn nhiu) nhng do m tm hiu, hng dn em sm hon nn 7 tun
tui em ng c 14 ting/m, dy n 1 ln.
Cc gic ng di l iu kin cho cc b pht trin tr no. B cng hc c nhp sinh
hc ph hp v do tp trung vic np nng lng vo ban ngy.
II. GIP TR T NG
1. Ng v tm quan trng ca gic ng
Cc m Vit Nam cc k khng quan tm n gic ng ca tr m ch lo b i nn
sut ngy cho b n.
Chng ti coi trng gic ng ca tr hon l n v nhng l do sau:
a. Khi em b sinh ra th bn nng khng bao gi mnh b i. i em s i n, v d
dy nh nn em phi n thng xuyn, do cc gic ng ca em khng di. Gic ng ca
cc em l mt chu k 4 5 pht gm 2 5 pht ng su v 2 0 pht ng nng (gic ng REM ).
Trong thi gian ny nu em i em s dy v i n ngay, do em khng bao gi mnh
i qu 2 5 pht u. y l bn nng t nhin. Khng mt a tr no c th nhn i. Cc
m cn tn trng qui lut t nhin .
b. Vic b thay i mi trng t trong bng m ra ngoi mi trng mi. Trong bng
m, b thch ng lc no th ng, nhng ra ngoi b c thc hon, mi trng thay i
buc b phi HC cch t trn an bn thn i vo gic ng. B c th c s tr gip
t ti m hay ti gi (lm b tp trung vo ti, t l l mt cnh gic v ng gt), vng tay
rung lc ht oi to cho b cm gic c ng ging nh trong bng m, n gin hn, c
mt s m b n no nm chi n lc b mt b t i vo gic ng. Tm li, iu kin m
m v nhng ngi xung quanh to ra l mi trng b i vo gic ng, to cho b thi
quen v mi trng ng, sau ny n khi mt, b cn phi c nhng iu kin y th mi
c th ng c.
c. Mt tr s sinh trung bnh ng 18 ting/ngy. B ch thc 4 5 pht sau mi chu k
ng 3 gi. Trong , 3 0 pht dnh ti v 15 pht v sinh v vn ng th thao . 4
thng b vn ng trung bnh 16 - 1 7 ting/ngy, trong ban ngy b thc c di hn
(chng mt ting ri cho mi chu k 4 gi) v gic m b cng ng lin mt gic di hn
6 - 8 ting. 1 tui nhu cu ng trung bnh gim xung cn 14 ting v n 2 tui, cc em ng
khong 12 - I3h/ngy, nhng khng t hn n h /n gy.
Ng rt quan trng v no ca b pht trin khi ng. Cc t bo thn kinh c nhn
bn khi ng su v cc k nng c bn (ly, b, ngi, ng) c tp luyn thi k R EM
(gic ng ng). Hn na ng tiu tn t nng lng hn v thc n cc em n c hon
ton phc v vo vic to dng t bo ch khng phi t chy cho cc hot ng th
cht, do c b n t, ng nhiu m vn tng cn v chiu cao.
3 . T p cho con t n g
C khi b khc, cc m thng ngh chc c g khng n ! Th nn cc m nhanh
chng b, d nhng b khng nn. Lc ny, m thy lo lng khng hiu chuyn g xy ra v
cc b cng bt lc khng km. Gi b bit ni, chc bo: M cho con yn, con cn
i ng!. Nhung m c nng nu con khng b mc con, nh th m cm thy mnh vn
ang c gng. Trong khi c th m khng hiu c rng, cng vi lng v thi gian khc
nh vy, nu m c phong php, c thng tin, t con xung cho con khc con hc cch
t a mnh vo gic ng th mai kia cu chuyn khc - ru - b - ti ng s chm dt v
con hc c k nng quan trng ca cuc i: mt l c th t ng, khng b ph thuc
vo ngi khc!
Mun cc b ngng khc v t ng th cc m phi cho cc b bt u t vic khc.
Khng c khc th lm g c nn.
gic ng cho mnh. Phemg n no tt hem? M b 2 ting con khc trn tay hay con
khc 40 pht v ng mt gic su trn ging? (Hachun Lyonnet)
Kinh nghim ca s ng cc m luyn con t ng v cc chuyn gia khuyn rng:
vic con khc trong qu trnh luyn ng l kh chu nht cho ngi nghe, ch khng phi
ngi khc. Trong qu trnh luyn ng, nhiu m tht ln rng: n nh tra tn tm l.
Nhng sau con bit t ng, con ng v con vui v v c ngh ngoi hp l th a s
cc m u cho rng quyt nh luyn ng l quyt nh ng n nht.
Nhng m sinh b th hai thng t phi p dng luyn ng cho cc b. Do c kinh
nghim nn ngay t ngy u, cc m c th cho b c mi trng ng c lp v
khng to mi trng ng ph thuc: ti m, ti gi, bnh, rung lc, ru... Cc m nn nh, mi
trng l do mnh to ra, nu cc b khng bao gi bit n ru b lc ng th s khng bao
gi i hi. Hon na, cc m sinh con th thng tn trng bn nng ca cc con hon, i
cc b s i n, mt cc b s T ng. Do , b c th t choi mt mnh lu hon v cc b
c kh nng kt ni vi nhu cu bn trong ca bn thn.
Cc phong php luyn ng c p dng trn th gii:
Phong php Khng khc (No cry/no tears)W.
Phong php Bln t xung (Pick up put down - PUPD)(2).
Phong php Khc c kim sot (controlled crying hay cry - it - out with checks)(3).
Vn 1: n m xong ln ra choi khng thm ng. Cc gia nh c cho con thc ban
ngy nhiu m ng: sai lm, tr b thc nhiu s qu mt nn m quy khc, ng
khng su nh hng n sc khe ca tr v c gia nh.
Lu (1): Vic chn phng php rt quan trng. Cha m cn nghin cu rt k tnh
cch ca con, tnh cch ca bn thn, iu kin ca gia nh, s hp tc ca ng b, iu
kin ging ring cho tr, iu kin an ton khi tr ng mt mnh cc la tui khc nhau,
iu kin th cht ca tr, v d: khng luyn ng khi con ang m. Khi cha m thng nht
phng php la chn, vic luyn c thnh cng hay khng hon ton ph thuc vo s
kin nhn, kin tr v kh nng nh gi tnh hnh ca cha m c chnh xc hay khng (rt
nhiu b thnh cng vi vic cho con khc n khi t ng, nhng cha m li p dng
phng php cho con khc c kim sot, dn n thi gian luyn ng ko di hn rt nhiu
v i khi dn n tht bi nu cha m gp cn tr ca gia nh).
Lu (2): Cho d c phng php tn l Khng khc, nhng khng c ngha l khng
c nc mt. c bit i vi nhng b quen c b nhiu, quen c ti ng th d
luyn ng bng phng php no, ch cn t b xung ging l b khc ri. Cha m
cn hiu iu ny kin tr luyn ng cho con. M H p dng phong php khc c kim
sot cho bn Alexis khi bn c 9 tun tui nhng vi Emily, m H thc s khng phi
lm luyn ng v m em t ng t ban u, khng to mi trng phi c ci ny/ci
kia b ng t khi mi lt lng. Nguyn nhn m H lm luyn ng ngn gn nh sau:
Nh Alexis c ngi thn sang thm 1 thng v 1 thng ru Aelxis ng (trc bn Alexis
hon ton t choi - t ng). n lc mi ngi v chu khc i ru. m th nht phi lc
bn 1 gi ng h bn mi ng v thc dy lin tc ban m. m th hai, bn khc 2 ting
sau mi mt l thip i c 45 pht dy khc n 4h sng. Trc tnh hnh , m
quyt nh tm hiu v luyn ng v k nng t trn an ca b s sinh.
Luyn ng cho bn Alexis 9 tun th thi gian thc ti a ca bn l 1 ting 20 pht.
Sng sm bn thc dy, cho bn n no, tm nng n khi bn ngp mt ci (chng 6o pht
sau khi dy) m bn qun bn li, cho ln ging ca bn, phng c ng kn v bn
c ngm ti gi. Bn khc 5 pht m vo phng, khng b bn ln m ch v nh vo
ngi v cho ti gi li vo ming cho bn mt. 5 pht sau th bn ng tt.
Hai ting sau bn thc dy, m bn cho bn ti. Choi 1 ting 20 pht v li ln ging,
ln ny bn khc cha c 5 pht th ln ra ng. Sau ln luyn ng , bn rt t khc v
chp nhn gic ng d hn. Bn c th t chi trong chc lt v chp nhn ng trong vng
5 pht m t xung ging.
Bn Su nh m Ong mi sinh gt ng rt lu, li c b nhiu nn c ngy c m
ng l phi b, t xung l khc. Khi Su c 1 thng, m luyn ng cho bn theo
phng php Khng khc (No cry), m cn thi gian thc ng theo thng tui, chc chn
bn khng b i, m mt xa, th th vi bn ri t bn vo ci, tt nhin, bn bt u khc
ngay khi c m t xung. M b ln bn cng khc, cng giy gia v cng khc to, t
xung cng khc nhng b ln cng khc to hn. Cng ngy bn khc cng d v thi gian
khc cng di. M kin tr luyn trong 15 ngy th dng li vi cm thy kit sc v ngh
phng php ny khng ph hp vi bn. M dng 1 tun khng luyn ng cho bn nhng
tnh hnh n ng ca bn cng lc cng t, gi th bn i b c ngy, m th phi b ngi
bn mi ng. Khi bn c 8 tun, m quyt nh luyn ng cho bn theo phng php
CIO: Trc khi luyn, m chun b tinh thn cho bn, ni vi bn rng hm nay m v
bn s lm g. Ngay sau khi bn thc dy, m cho bn b no, chi vi bn ri t vo
ging ng khi bn mi thc c c 55 pht, m th th vi bn mt cht ri i ra ch
khut, tt n. Bn khc trong vng 30 pht ri ln ra ng, cc gic sau khong 25 - 30
pht. Ngy th hai, tt c cc gic bn u khc n 45 pht mi chu ng. Ngy th ba,
thi gian khc gim hn cn di 20 pht, ngy th t di 10 pht, ngy th nm e e my
ting lm nng ri ln ra ng tt. Ngy th by t vo ging l bn m chn ng ch sau
vi pht, m ng gic di (d vn i ti) khong 11 ting.
Vi b Ben, con m Je n Ga Tay th khc. T 0 - 3 thng, ngy b ng 3 - 4 gic. m
dy n 2 ln. 19I130 - 20h ng th 5I130 - 6h dy. C thi gian b cng dy m nhiu ln
nhng m cho ty gi b li ng lun. Tuy nhin, c tm 4h sng l con dy lin tc, c 15 20 pht dy 1 ln v m lin tc cho con ngm ti gi con ng li.
Thng th t, ngy con ng 3 gic. Gic mt con ch ng 30 - 45 pht, gic hai con ng
c 2 ting, gic ba con li ch ng c 30 pht.
Ban ngy khi con ng th m phi nm cnh v canh v chuyn gic m c d hm c hm khng. Ti 19 1130 - 2 o h o o l gi con bt u ng vo gic m. Trc I2h m con
dy 2 ln. Sau I2h m con dy lin tc h , 1I145, 3h km , 4h ri 5h km ... lin tc c 3 0 45 pht l con dy, con khc m nht ty gi nhng ng t li vt v, c nh th n 6h sng
th dy hn. B t ng c nhng cn ti gi.
B ti bnh. 4 thng m cai b m cho b bng nc lc. G i n gin c thnh 4
ting.
L i khuyn
Ct i m t gic ng ngy t 3 gic cn 2 gic, p dng lch 2 - 3 - 3 .
Luyn t ng: M quyt nh chn CIO do m tng p dng ph ong php PUPD
khng thnh cng.
V m chn CIO nn cai ti m bng CIO.
N gy 1: Ct gic ngy cui cng (gic 3), t vo ging sm hn 1 ting cn luyn
t ng. N gy n 10 0 m l/c, m i c cch nhau 4 ting. m 1: Ng m lc 17I130 nh
4. V n g lu n q u n g i a n v n g
Ng l th khng th p c v n thuc v trng thi tm l. Nhng g m c th lm
cho con ch l: phng, ging v PHNG PHP T NG.
Vng trn s 1: Mt iu m t m Vit Nam hiu c l n v ng rt lin quan n
nhau. Cho n lin st gi nhau qu, th l N VT, n vt th nhanh i (v khng bao gi
no), i th li ng khng ngon gic thnh NG VT. Ng vt nn mt, khng c khu v v
sc n nhiu, m ra n t. n t th li thnh n vt.
Vng trn s 2: C nhng b KHNG C nhu cu n m na, nhng b m thy con
dy l cho n. n m th sng khng i lm. Khng i lm th n t, N VT. n vt th
li NG VT. Ng vt khng gic mt th m khng chuyn gic ni li dy. Dy li
c n.
Gic ng l tin quan trng cho con pht trin tr no, th cht v tinh thn. Mt
gic ng m lin mch v di cn qu hon con n thm vi chc ml sa. C b n t ng
nhiu vn c th ln nhanh v trng thnh vt bc v mt suy ngh.
gip b ng gic m di th ban ngay b cn NG . Tr ban ngy ng th
m d chp nhn gic ng, ng di, ng su v ng lin mch hon.
V c bn m cn hiu n h sau
Hai vic n v ng c lin quan mt thit vi nhau. B n c s ng ngon c v
ngc li b ng di gic th s n ngon nn phi tin hnh hai vic ng thi.
Ng: Vic ng ban ngy v ban m c lin quan ti nhau. B ng ban ngy ngon
gic s lm tin ban m b ng ngon v su gic. Nu b dy sm hon so vi thi
gian ng ti thiu th m nn cn nhc xem lch ca con c cn ph hp na hay khng.
Con cng ln, thn kinh cng pht trin th cng thc c lu hon, ng thi cng ln kh
nng tiu ha v tch tr nng lng ca con cng pht trin, con s lu i hon, do
trnh n vt, cc ba ca con cn cch nhau lu hon.
n: B cn c khong thi gian tiu ha thc n v cm thy i, l nhu cu t
5. L u yn t ng dn h cho cc b b m tr c tip
Ngay t khi mi sinh hy cho con nm ring bit. Nu bn cho b nm ci, nm phng
ring th rt tuyt vi. Nu khng th th hy b nm cnh b hoc t mt chng gi cao
ngn gia hai m con. Bng cch ny b vn c khng gian ring bit ca mnh t lp,
khng qu ph thuc vo hoi m ca m i hi m cho b bt c khi no. ng ngh
nh th l bn khng thong con, c nhiu cch th hin tnh yu thcmg ca m nhng
cch con t lp th khng nhiu.
Nu nh con bn phi c ti m mi chu ng th bn s cn phi chp nhn s tht l
d c luyn ng theo phong php no con cng s khc, bi v con quen c ti m xoa
du ng ri, by gi con b tc ci i, con s hoang mang v chc chn s khc i
li. Khc rt d na. Nn d bn c dng phong php Khng nc mt th vn s c rt
nhiu nc mt, bn chu ng c iu th hy quyt tm rn cho con, cn nu
khng, th c gng chp nhn mnh tr thnh cng c a con vo gic ng cho n khi no
con chn th thi.
Khuyn khch b cho b ng trong trng hp ny b khng ngi thy hoi sa m
m i rc ti (nu dng Khng nc mt, B ln t xung, con khc ri vo d).
Nu bn p dng phong php con khc khng vo d th khng cn v m i ra ngoi
lun.
D gic ngy hay m cng lun lun phng T i. (Nu ca s qu sng th bn c
th dng giy bc dn ln knh chn sng).
Cc phong tin h tr cho b t ng bn cnh cc phong php luyn ng l: Ting
n trng, ti gi, th bng nh (Dummy^^), qun cht (Swaddle), nu b ng ci c th qun
b hoc t bn cnh b mt chic o m m vn mc (c hoi ca m).
T ng ngy
Thit lp np sinh hot cho b theo EASY. Sau p dng phng php luyn ng no
ty bn, con ang b m ng th p dng cc cch nh thc con dy, cho con choi mt lc
ri li t cho con nm vo ging KHI CN THC.
Thng cc bn i ti ng u l do thm cm gic mt v m (suckling), vy th c
th gip cho cc bn c thi gian mt v (suckling time) bng cch dng ti gi hoc dummy
thay th.
T n g m
Bn c th cho con b ri b ng lun. Nhng ch cho con b no mt ln ri t con
xung ngay lp tc. Nu con tnh gic v khc, hy s dng ti gi hoc dummy cho con ri
sau con t ng theo phong php luyn ng m bn chn. Gic m thng l gic
b khc rt d v dai dng, v th bn nn cn gi cho con vo ging sm hon lch sinh
hot thng l con khng b qu mt dn n ng khng yn gic.
Nu b dy khc gia m, TUYT i khng nn can thip ngay lp tc m ch t 5 10 pht, trong thi gian ch hy da vo ting khc ca b on xem b khc v i,
v t bm, v khng th t chuyn gic c hay v thi quen mun c ngm v m.
Thng thng, nu cc b c mt np sinh hot nht nh, m s d dng on bit c
c phi l thi im cn cho con b hay khng. Nu nh b i, hy cho b b trong
bng ti ri t b nm xung lun v b t ng.
6. N g g m n g s m th ?
Elizabeth Pantley, ngi to ra phong php No Cry - dy ng khng khc c ni
rng: con cn c i ng sm con m i ng c ngon. Nn nh, phong php dy ng
khng khc, cha m t ra cho con chun Ca s ng (Sleep Window) - l thi im con
mt v sn sng t ng, khng b thc lu qu, khng b hot ng mnh qu dn n
tng ng th t con xung ng, d con bit t ng cng vn khc rt lu. Bi khi tr
qu mt, qu thiu ng, con s chuyn sang trng thi tng ng do thn kinh cng thng,
v do , bui ti cha m thy con choi rt nhit tnh nhng sau trn trc mi khng ng
ni.
Trong a s tr s sinh, h thn kinh c mc nh khi ra khi bng m theo bn
nng ng vt: ng khi mt tri ln (6 gi ti) v dy khi mt tri mc (6 gi sng). Th tc
HI:
Ch 0*1 con em i ng lc 2oh nhng 5h sng b dy ri , lm th no
b dy m un hn?
P:
Cch 1: nh thc ng tip - Wake to Sleep. Tc l t chung ng h khong 30
pht trc gi bnh thng b hay dy, vut m, s tai, thy b ang ng say t nhin th
di pht mt ci hoc tr mnh l c. Cch ny di chuyn chu k ng ca b. Tip
tc lin tip trong ba ngy, sau tip tc sm ln 30 pht nhng ngy sau n bao gi bn
khng thc na th thi.
Cch 2: Ch n thi im gn gi b dy, thy b c triu chng mun dy, m v
mng (vai) 20 - 30 pht cho em ng sang chu k m i th m m i i ng tip.
Cch 3: C R Y IT OUT. Ch ba hm l b s ng lu hn!
S ba n trong ngy ca b
Thng
tui
Di 4
thng
thng
6 -9
thng
9-14
thng
bnh sa ti c th cho em ngi cng gia nh nhng khng nht thit phi n qu
nhiu!
Sa v n gi gn thnh 1 ba ti a 30 pht.
Trn
14
thng
Sa n ring, n n ring.
Sau y l bng thi gian cho b dnh cho cc b c cn nng t 3kg tr ln.
Nhm tui
Trong bao lu
Mt
Ngy 1: 5 pht mi bn v.
Ngy 2 : 1 0 pht mi bn v.
Ngy 3 : 1 5 pht mi bn v.
25 - 45 pht
6 tun - 4
thng
15 - 30 pht
3 - 3>5 ting/ln.
16 tun: ban m cch 6 - 8 ting mi b.
Sau 8 tun khng cho b n thm c cluster
feed na.
4 - 6 thng
10 - 20 pht
Ngy: 4 ting/ln
C m 8 - 1 0 ting.
6 - 9 thng
10 pht. Nu n dm th b
trc n sau.
Ngy: 4 ting/ln.
Ng xuyn m khng b.
9 - 1 2 thng
10 pht. Nu n dm th b
trc n sau.
Ngy: 4 - 5 ting/ln.
Ng xuyn m khng b.
3 ngy u.
n 6 tun
ic Vut m con.
Xoa xoa lng bn tay con hoc nghch tay con (Khng bao gi c chn, tay con).
Vv B ng.
Thay bm cho con, kt hp lm cc ng tc th dc vi cnh tay ca con hoc lm
ng tc p xe.
V* V i nhng b ng qu say c th p mt ci khn lnh ln m con.
C gng kin nhn nh thc con 10 n 15 pht cht oxytocin ht tc dng, sau
th cho b b li ngay lp tc n khi b no hn.
Ti m v ti bnh
Cho d bn c l tn trung thnh ca vic b m trc tip th ti khuyn bn vn nn
cho con b bnh t nht 1 ln trong ngy ngay t tun th t sau khi sinh.
Tc dng ca vic b song song ti m v ti bnh:
2. K h i n o n n g i n c cho b ?
Khng phi b no cng cn nh m gip gin c b, c b s t gin c bng cch n
mt thi im no n (thng l 4 thng) b khng i n vo gi thng l m sau na
ting hoc mt ting m i i n. Nu cc m khng p con n th s nhanh chng nhn ra
iu ny v iu chnh con n theo c mi.
Vi nhng m khng thy con c du hiu mun gin c, th iu kin m gin c
cho con l khi thy con n t hn trong c thng.
V d bn A, 3 thng tui, bnh thng b 12 0 ml/ln, khe mnh hon ton nhng
trong vng 1 tun ch b c 50 - 60 ml/ln, cch 3 ting. l lc b m ngh n vic gin
c cho con bit i hn tp trung n mi c c tt.
3 . L u y n ti b n h , ti l c th c
V sao phi cho con luyn t bnh?
V m phi i lm.
V* V nu m bn, m m th b, ng, b... vn c th cho con n c.
Vv V con khng qu ph thuc vo m.
Vv V khng phi ra t tha, v i nt xi-lanh, nm nga sa vo c hng con.
Ni on gin, cng trnh y tht gian nan sc ngi, sc ca (bn 1 tha th mt
1 tha)... ch con n ht ch sa m qun m t t tha, nt xilanh l con S ung c sa
ln kh. T h nn, con ln m t cc > d nn, d tro ngc nht l cc b s sinh. M n
x i lanh th cc d b sc, sa vo m i th li phi i ra m i nu khng m un con phi ung
khng sinh * n bnh.
V* B lc ng b n v ng u th ng v b ph thuc vo sa. C sa b m i c th
ng c.
V* B lc ng nu nh b b sc, tr s rt nguy him.
n B lc ng vi nhng b b sa cng thc s khng c v sinh rng ming sch s
gy ta li, su rng.
4 . C a i ti m
Khi no cn cai ti m?
Khi vic b m nh hng n l ng n b an ngy ca b v b an m l th i gian d
dy c ngh n go i th phi hot ng lin tc nn h tiu ha m t m i > ngy n t, n v
vn > m i > n b: Vng lun qun.
Khi vic b m nh hng n gic ng ca b (b dy qu nhiu ln, dy xong khng
t ng li c, khng th t chuyn gic c, dy b theo thi quen...).
Khi vic b m nh hng n tm l ca m (m qu m t m i, qu stress v p hi dy
nhiu ln. ng coi thng vic ny v ngh hi sinh v con m i tt, nhiu m m t s a cng
ch v khng c c m t gic ng m trn vn).
C hun b t m l
V i nhng b b m trc tip th cai ti m con S KH C R T K IN H K H N G , con s
vt v trong m t th i gian v c th gic ng b gin on. (C nhng b khi cai t m khc
KIN TR - KIN TR. Vic cai ti m khng th c kt qu sau 1, 2 ngy tin hnh
c. M y ngy u (c khi l c tun) con trong trng thi c tuyt nn lng n ban
ngy c th cha tng, khi i vo n nh con s n tng ln. Cng khng th i hi con
ng ngoan xuyn sut m khng g sau mt vi ngy c, c th con s thc gic
nhng s khng i ti na, nn nu cc m kin tr th khong 10 - 1 5 ngy, chm th 1 - 2
thng con s ng ngoan c m.
B b bnh cai ti m s vt v hon.
Cc p h o m g p h p cai ti m
v& b b bnh: Gim dn dn lng sa trong bnh mi m.
Ti gi: Th ng h p v i cc bn b bnh.
Gin c t t: G i s con b n b b n c vo 23I1, h , 3h , 5h.
N gy 1: G in c 23I1 thm 2 0 - 3 0 pht. Tc l lc 23I1 con i b th khng cho b vi
m i 2 3I12 0 hoc 2 3 I13 0 m i cho b.
N gy 2: Cho con b lc 2 3I150 pht h oc 24I1 h ay m un h on.
G in n c h con m i i th ngh 1 - 2 ngy ri li gin tip, tc gin c cc ln
sau nhanh h on . V d 1 gi gin xun g 1I140 , sau l 2 h 2 0 . G in lin tc cho n khi sng
dy con m i i b.
Cch cai ti ny con v n s khc, nh ung khc khng quyt lit lm v m phi chp nhn
con b thiu ng vo ban m m t th i gian.
G in c 4 gi /ln v i b di 1 tu i / 5 - 6 gi /ln v i b trn 1 tui. V d con bn b
c cui lc h th n 23I1 m i cho con b tip, sau l 3h sng v ng n sng.
Ct c. C hai cch ct
Cch 1: Ct c l hoc c chn (V d con b 5 ln trong m th ct c 1, 3, 5).
Cch 2: Ct c m un nht trong m (v d c 5h), sau khi con quen th ct tip c
m un th hai. T h i gian ti a ct c u tin l 5 ngy. T i thiu l 2 ngy. Cc c sau
tin nhanh h on .
Ct ht tt c cc c trong m
Chu nghe con khc, go, c th ho, nn, tr (khi th ng cho con n li, nh
ch n g/n g/b vo dn sch s, ht m i cho con) ri li luyn tip, cho n sm 3 0 pht n
1 ting so v i gi dy. Cch ny th i gian thnh cng nhanh h o n , con khc d vi m , m i
m v i ting ri sau con s ngoan.
K n h n g h i m cai s a ca m Ong
Tht ra khng h c l thuyt chun v cch cai sa. Cc m c th ln mng tm, hi
kinh nghim ngi thn v tm ra cch ph hp vi hon cnh ca mnh nht.
Kinh nghim cai sa cho bn Su: Khong 11 thng tui, bn Su 5 - 6 ting mi b
m 1 ln, m th cai t hi gn 8 thng nn m tn dng lun v ny gim cho bn
cn b m 3 c 1 ngy vo bui sng - chiu - ti. ng thi sang 1 tui m bt u cho
bn tp ung sa tcr, bn c ung sa toi trc ri mi b m. ung c bao
nhiu th ung. n 16 thng m ct c bui chiu thay bng n nh + sa toi. Lc u
bn cng hm hc i t m, m nh lc h&ng bn bng cch sau khi n xong ba
chiu, m cho bn i choi, i tm, choi choi, th l bn qun v chng my chc n
ba ti.
n 19 thng, sau kh bn Su i hc c 1 thng th m ct c bui sng, cho n
trng n sng. My hm u bn Su dy ci l khc lc i ti, m gii quyt bng cch
cho bn ung sa toi thay th ri cho bn n trng tht nhanh (qun o mc t hm
tr&c), n trng vui l qun m lun. n 22 thng tui, ct nt c cui cng - Cai sa.
Ln ny m t&ng l gian nan lm, y thm li em gin v cng. M cai sa cho bn
xong trong vng mt hm, sau mt bui ni chuyn. Tht ra, 22 thng, bn hiu bit lm
ri nn m ch cn cho bn xem nh cc ch trng ung sa t oi ngoan nh th no,
ri bo vi bn l cc ch l&n nn khng b t m na u, Su gi cng l&n nh cc ch
ri nn cng khng b t m na nh? Bn Su gt gt ri nm m t m t tay, d m t hoi
bun nhng cng khng khc lc i m cho ti na. M m bn mt lc ri cho bn t
ng, bn ng mt mch n sng, sng ra m t vn cn bun. M li khen bn dng cm
qu v thng qu cho bn (Qu ch c g u , mt vin socola y m) v thnh tch
ng khen ca bn. Bn vn cn bun n tn ngy th ba th vui v tr li
Chng 2
Tun pht trin k nng v tinh thn
ww
2. V sa o n th*i k
ww con t i l i K h * ?
3 . Con t i s K h * v o n h n g g ia i on n o ?
Sau khi nghin cu cc em b trong nhiu nm, ngi ta tng kt c rng trong
20 thng u i, cc b s tri qua 10 k pht trin vo khong cc tun: 5 - 8 - 1 2 - 1 9 - 2 6
3 7 46 - 55 - 64 - 75. Lu nhng tun va k trn l nhng tun m a s cc b hon
thnh hoc xut hin k nng, nhn thc mi. Cn thi k khng hong ca cc con c
trc mt vi tun.
Di y l bng 10 giai on kh ca b da trn khong thi gian m a s cc
b s roi vo
ww.
7 tun
22
23
24
25
26
27
28 tun
29
30
31
32
33
34
35 tun
36
37
38
39
40
41
42 tun
43
44
45
46
47
48
49 tun
50
51
52
53
54
55
56 tun
57
58
59
60
61 tun
11 *
hc v khong cch.
ww m sao em thy con c nhng biu hin ww ri? - Tr li: Bng ch l con s
thng k thi gian m nhiu b roi vo ww nht thi, ch khng c ngha l b no cng
chun theo bng.
V sao?
ww
ww
ww
HI:
Tnh ww thno vy , em tra bng th thy con m nh n nm <yu u y
nn hi cho bit chnh xc. (Con em vi ngy n a *c 10 thng.) (M
Tram tram Dang)
P:
36
ww
ww
Vi b khi trn
tun, tnh
theo sinh nht hay d sinh u c. Vi b
di
tun th tnh
l ngy d sinh trn siu m. Ngoi ra
khng phi ch da
vo s tun m cn phi da vo biu hin v kt qu.
c x dch vi tng b. V d,
con bn ang c du hiu sp b c, b tr nn kh , bn tra bng du hiu thy c t
nm du hiu tr ln th kh nng
l rt cao, sau tm 1 - 2 tun (ty b nh) bn
thy con bit b, bit lm tr m i m trc b cha lm c hoc sp lm c m
cn gp kh khn. B dn dn tr nn ngoan hon, vy l ng
lun. Tc l cn i
chiu v i b. Ngoi ra, cc bn c th ti app wonder weeks trn in thoi. Hoc vo trang
thewonderweeks.com ng k Leap alarm , khi gn n thi im con c du hiu quy,
h s email nhc nh.
36
v ww
ww
ww
ww
4. Th*i g ia n b o t s ko d i tro n g b ao l u ?
Theo nghin cu th thi gian b roi vo tun khng hong l khong 1 - 6 tun. B
cng ln th ma bo cng lu v mt kh chu cng s mnh hon so vi khi cn b.
Theo kinh nghim ca nhiu m, th khong t
46 tr i th mc quy nhiu, kh
chiu, n ng tht thng v bm m ca cc i ca cng tng ln theo tui v nh
im roi vo
75 (Khong 18 thng). Cng v sau, thi gian
cng lu hon, c b
cn
theo kiu t qung, tc l 1 tun h li 1 tun ngoan ko di trong khong tun,
thm ch c b ko di
ln n 8 tun.
ww
ww
ww
ww
ww
5. Tm tt n h n g b i u h i n kh * v n h n g k n n g b s h c vrcKC
tro n g ww
Di y l bng tm tt nhng biu hin kh v nhng kt qu v k nng v tr
no
s pht trin c sau thi k
Bng ny da trn s tham kho cun sch The
Wonder Weeks ca hai tc gi Frans Plooji v Van de Hejit.
L iru
ww.
ww.
ww, c b c , c
l a ca con. N hng k nng no m con thch v t tin nht s c luyn tp v hon thin
trc. N hng kt q u cn li s xut hin dn dn sau m t vi tun, m t vi thng v
sang c cc chu k
ww tip theo.
B N G TM T T N H N G B I U H I N KH V K T Q U T C C A B SA U
TH I
W onder
w eek
Mc pht trin
Kww
Biu hin
Kt qu
Quy khc
Nhn thc ca b v th
gii bn ngoi bt u
ww 5
thay i v khi b bt
u cm nhn c nhiu
hon v nhng kch ng
xung quanh
c ngy
Kh ng,
hon
ng khng
yn gic,
khc gia
gic ng
hon
i b c
ngy
Mun
c quan
tm nhiu
ww 8
hon, bm
B bt u nhn thc cc
nm) ch ng hon.
S ngi
l
[ n, ng
chuyn, bp b ra m
khc
km
Khc, khc
s vt, s vic
v khc
Bt u
mt tay
Mun
c v v
B c ne uvn chuvn
nhiu hon,
c ng u, mt linh hot v
bm m
chm ch hon
S ngi
n. ne
tavm e
WWl2
hn. B c th cm nhn
km
c mi iu xung
Khc nhiu
vo ming
Mt tay
ng hn
lin tc
v bn thn
Bt nghch
ngm v
hng chuyn
Phun ma
hn bnh
thng
Mun
c v v
nhiu hn,
bm m,
mun chi
cng m tht
nhiu
S ngi
l
n, ng
km, kh
ww 19
Lt nga
Ngi kiu con ch khi da vo
ngi m
C th vi ly vt bng c 2 tay
cho d khng cn nhn xem vt
u
C th nhn bit mt mn chi
hoc vt quen thuc d n ang
B khm ph chui cc
s kin (v d: cm
* Khc nhiu
* Mut tay
lm g
mm)
li n tv c
Bt nghch
c bc trong th khc
ngm v
hng chuyn
hn bnh
thng
Tm trng
tht thng:
t nhin
khc, t
nhin
nghch
Mun
c v v
nhiu hn,
bm m,
mun chi
cng m tht
nhiu
S ngi
l
ww 26
Ly vt trn cao
i nu c , i m en thnh ci
ng dy
khc nh
gp c
Bt u nhn thc c
m ng
Khc nhiu
v vt.
M t tay
Bt u hiu nguyn
lin tc
nhn v h qu on gin
in thoi
Bt nghch
ngm v
hng chuyn
h on bnh
thng.
Tm trng
tay
N hn nhy theo nhc
tht thng:
t nhin
khc, t
nhin
nghch
Khc lc,
phn i khi
thay bm
hoc thay
qun o
M un
c v v
nhiu hon,
bm m
Nht nht
hon. H ay
m mng.
n, ng
ww 37
km
N hn bit c con vt v vt
Khc nhiu
M t tay
lin tc
Bt nghch
H c cch phn loi rng
ngm v
s vt c th phn chia
m i ngi li c b gi bng
hng chuyn
h on
dng)
Tm trng
tht thng:
N hn bit c cm xc. Ln u
t nhin
khc, t
vi em b khc
nhin vui
M un c chi trn tm
Khc lc,
phn i khi
thay bm
hoc thay
qun o
H ay nnh,
ngt ngo
v i m
M un
c v v
nhiu hon,
bm m
Nht nht
hon. H ay
m mng.
n, ng
km
Khc nhiu
M t tay
lin tc
Bit cch phi hp. Nhn
ww 46
Bt nghch
ngm v
hng chuyn
hon
Tm trng
tht thng:
t nhin
khc, t
nhin vui
Khc lc,
phn i khi
thay bm
hoc thay
Bit ch vo mi khi c hi M i
u . Bit ch cc b phn trn c
th, v d mi con/m i m v m un
m cng ni tn cc b phn y. Ch
vo hng m un n khi ang c
b
N i m m m m khi m un n
C gng cho hai vt cha khc
nhau vo vi nhau, v d cho ci cc
vo trong ci bt. Chi tr chi xp
chng
Leo xung cu thang hoc leo khi
gh hoc pha sau ca sofa
Bt chc hai hoc nhiu h on
nhng c ch ni tip nhau
Cm chi v qut nh
Gip khi m m c qun o cho
bp b
Cho m i ngi n hoc ung th
m b ang n hoc ang ung
qun o
H ay nnh,
ngt ngo
vi m
M un
c v v
nhiu hon,
bm m
Nht nht
hon. H ay
m m ng
n, ng
km
i
T bt u m t chu trnh. V du:
ww 55
Khc nhiu
Mt tay
ti vi mun i choi
lin tc
Bt nghch
cha m. V d: cm ly mt vt
ca m v mun t mang n
ngm v
ng c phi hp linh
hng chuyn
hon
Tm trng
tht thng:
m gip
vic g )
t nhin
khc, t
nhin vui
b c tm
Khc lc,
phn i khi
chu trnh
thay bm
hoc thay
qun o
Hay nnh,
ngt ngo
vi m
Mun
c v v
nhiu hon,
bm m
Nht nht
hon. Hay
m mng
n, ng
km
Khc nhiu
Mt tay
Hc v cc quy tc. B bt
u ngh cch hon
ww 64
thnh mc tiu: a ra
la chn v hiu v
nguyn nhn h qu
lin tc
Bt nghch
T r s s hu vi choi
ngm v
hng chuyn
hon
gii hn v tr nn lm chiu tr
Tm trng
tht thng:
t nhin
c mc ch
khc, t
nhin vui
Khc lc,
phn i khi
thay qun o
Hay nnh,
neot neo
vi m
Xu hng
tr* li tui
th
Mun
c v v
nhiu hn,
bm m
Nht nht
hn. Hay
m mng.
n, ng
km
Khc nhiu
Mt tay
ww 75
lin tc
c nhng h thng
Bt nghch
xung quanh (v d nh
ngm v
hng chuyn
B hiu rng b c th
hn
Tm trng
tht thng:
t nhin
khc, t
nhin vui.
Khc lc,
phn i khi
mc qun o
Hay nnh,
ngt ngo
vi m
Xu hng
tr li tui
th
6. Cc m cn lm g?
Khi con ang bo t
Cho con ng gic m sm h o n bnh thng 3 0 - 4 5 pht.
ic Khi con qu y khc, gip con qun i s kh chu bng cch cho con thc hin hot
ng con thch nht, m t xa cho con, cho con i ra ngoi ch oi, nghch nc.
i t K , K v K .
Mc
WYV
Hot ng
Tr cho*i
Ni chuyn, ht cho b ng
gi, treo ni
Mt xa. u vm b
t nm sD
Hp nhc
chi b s, cm nm
12
Xc xc
li
Bng ny
Choi tr b lm my bay
thanh n gin
bn ny sang bn khc
Bp b
Trng bi
chi trong bn tm
t choi b thch xa tm vi b c di
19
Thm chi, k ch A
chuyn ngi ly
Bng nhc
Gng
Tranh nh v cc em b khc,
con vt
Bnh xe t, nhng c th
quay c
a vi vt
26
K by chi ring ca b
mi a hnh
Hp carton kch c
Choi tm kim vt
chi trong nh tm
Cc tr chi trong nh tm
t choi
Trng, n, g nhc
in thoi chi
Chi tr ci nga, va u a b va ht
nhc
thanh ri
37
Cc tr chi vi gng
Cc tr chi t tn, bt chc, ht v nhy theo
nhc
Tr choi ui bt, trn tm
Chung v nt bm
ng h bo thc
Giy v bo x. Cc, a giy
Chai, l, cc, thng carton to
Gh, bng nha
Xch u
Hnh khi, chi ct, nc
Tranh, nh c nhiu mu sc
on tu bne e
46
t, bp b
Chai, l, ni, cho
Tranh nh c mu sc sinh
ng
Nhy, ma ht
Giu v tm
B nng tri
Gng
B choi gi v: bp b, nu
55
in thoi choi
B xp hnh
Xe p, xe chi chn
B th hnh khi
tng
Cc tr choi m nhc
thit b lm vic nh
Dng c m nhc nh trng,
kn g...
Choi cc tr choi vn ng (i xung dc, leo cu
thang, boi...)
Cho b choi
64
Sch, truyn
Bng, choi ct, choi nh
bn ngoi
tm, chai l
B choi ha thn
B ghp hnh
Bt mu, giy v
t, cc choi ha thn
75
sticker
Cho th cng n
ng vt
Gh nha, xe ko, xe p
Bng
Xch u, nga g
B ghp hnh, xp hnh
7. Th*i k pht trin th cht v Thi k pht trin tinh thn, k nng
C giai on cng h ay b nhm v i
thong cu bn l giai on pht trin m nh v th cht (Grow th Spu rts - GS). V y, phn
bit h ai giai on ny nh th no?
7 - 1 0 ngy tui
3 tun tui
__ v .
Th*i
....
i m
6 tun tui
, ,
g
2 hoc 3 thng tui
4 thng tui
Tun tui: 5, 8 , 1 2 , 1 9 ,
26, 37, 46, 55 , 64, 75
6 thng tui
9 thng tui
Th*i
lng
. , ,
.
_
. .
12 ngy (c trng hp 3 ngy)
C th ng km hon
i m
Cu bn nu sa v khng kp
Th cht pht trin mnh nh nm sau ma
Kh ng
Quy khc, cu bn
Bm m
Mt tay
... (Cc biu hin khc
xem mc 5 trn)
B n ng tt hon, c
Kt
qu
th c thay i trong np
CHNG 3
n dm b ch huy (Baby led Weaning)
Khi Nhm c hon 4 thng, ti thng cho b ngi trong lng vo gi com. Mt vi
ba u tin b quan st rt ho hng nhng hnh ng l lng m ba m ang lm. Ti
nhng ba n sau , b bt u a tay ra c gng vi ly n m m ang gp, hoc
mnh m hon l nu ly tay m c gng iu khin ming n vo ming b.
Thi gian , ti cng ang mit mi nghin cu cc ti liu hng dn vic chun b
v ch bin thc n dm cho con, trong u y s phn vn v cc quy trnh xay, quy bt,
nu cho cng nh ni lo s tt v vic phi bp mm hay b con nhong nhong ra
ng d n mi ba.
ng lc ny, ti c c v phong php n dm b ch huy (BLW) t mt blog ca
mt m Vit trn mng. Thi gian y, thng tin v BLW bng ting Vit c rt t, tm thng
tin ting Anh cng khng c nhiu, ch yu l sch giy phi mua qua Amazon gi v.
Vit Nam lc cng ch c mt vi m p dng nhng thng tin cng khng nhiu
nhn g hn. Tuy nhin, khi nhn nhng bc nh v video cc em b ang ngi ngay ngn
trong chic gh n, say m bc v gm mt ming rau hay th tht, ti ngay lp tc bit
rng y l cch n dm ph hp nht vi Nhm.
Khng lch kch xay nghin cho bt, khng i rong, khng c nhng ba n ngp
trong nc mt v ting qut mng hay cnh con dn mt vo tivi trong khi m tranh th
nhi c tha no hay tha y. Mt vin cnh tuyt vi. V hn ht n dng nh hon
ton ph hp vi nhng g ti thy Nhm trong nhng ba n b ngi cng ti.
Vo thi gian , ti ch ngh n gin rng Nhm ph hp vi cch n ny. Sau ny,
khi hon ton thnh cng trong vic p dng BLW cho Nhm v thng xuyn t vn
cho cc m c con trong tui n dm khc trong hi chia s v BLW trn Facebook, ti
hiu ra rng BLW ph hp vi mi tr em, t n l mt bn nng ca tr, ging nh b, i
hay ni vy, ch c iu ta c to iu kin cho con c pht trin hon ton bn nng
hay khng m thi.
Hu ht cc b m ti c gp hay c k trong khi t vn u th hin rng b
mun c cm nm, c a cc ming n ca ba m vo ming khi b c khong
4 - 6 thng tui. Phn ln chng ta ngh rng, ging nh cc mn chi khc, b ch ang
t m v mun a vo ming thi. Nhng trn thc t quan st, vic cc b ngm chi
v vic cc b t a n vo ming l hon ton khc nhau, v cc b hon ton thc
c s khc nhau ny, ch c ngi ln l nhm ln thi.
ic K nng nhai v s tng tc gia tay - mt c hon thin sm, gp phn kch
thch s pht trin no b.
ic Hn ch hin tng kn n v nhng cuc tranh u gia b v ngi ln.
T n l mt bn nng cng ging nh vic b bit ly, b, i, ni... Cc b t 6 thng
tui u c th bt u tp t mnh n nu c to iu kin. Hy tin tng b v trao
cho b quyn c T QUYT NH N G, N NH TH NO V N BAO NHIU.
LI CH CA N DM B CH HUY
Li
N v gic
Cn nng
M t: n dm b ch huy cho php b khm ph v phn bit c nhiu m u sc khc
nhau thng qua m u sc ca thc n thay v m t m u nh nh v hn n ca n
nghin nhuyn.
Tay: S v cm nhn bng tay l cch quan trng nht gip b khm ph v tm hiu
v th gii xung quanh. Cc b n dm BLW sm c lm quen v hc c cch s dng
tay cm nhn v x l cc loi hnh dng, kch c, kt cu khc nhau ca m i vt.
L i : Phn x y li ca b sm c pht trin hon thin.
H m : Hot ng nhai gip b thc hnh vic di chuyn m ing v li - l iu kin
sn sng cho vic tp ni. Vic bn tha v i cc thc n nghin nhuyn khng to c hi cho
lm, v ni vi con rng sm thi con cng s ngi n cng mi ngi nh th. Bn cng c
th a cho b mt cng rau luc hay mt ming su su b th cm nm, mt v thng
thc. Hy nh, lc ny ch nn b mt m thi.
Khng c qu nhiu th cn phi chun b cho b, tuy nhin hy ghi nh k nng cn
nht l vic s dng tay, cng sm cng tt, bn hy tham kho v p dng cc bi luyn
cm nm cho b. Vic ny khng ch gip ch cho qu trnh n dm BLW m cn c ngha
rt quan trng trong vic pht trin tr no v cc k nng v sau ca b.
C hun b t m l ca cha m
BLW l mt cch n dm cn rt m i v c nhng kin thc khc xa (i khi l k cc)
vi nhng g chng ta bit v vn thng c nghe. Vic loi b hon ton quy trnh n
t nhuyn n th , t chi hon ton s h tr ca ngi ln trong qu trnh n (t
tha), ni khng v i cc thi quen nung chiu tr nh trong gi n (va n va choi, cho
xem tivi, i rong...) v thay vo l vic bt u n th ngay t u, b t bc n v
ngi ngoan trong gh n thc s l nhng iu qu m i m v l thng trong con mt ca
nhng ngi xung quanh. Rt nhiu b m khi cho con n theo phong php BLW gp
phi s phn i v khng tin tng ca gia nh, b bn b, li xm d ngh bi cch nui
con chng ging ai, v i khi l c nhng bnh lun khng hay t nhng ngi khng
quen. Bi vy, hy chun b tm l tht k trc khi bt u!
Vv Hy nghin cu tht k cc ti liu v chun b cc kin thc tht vng vng. Khi
nm chc c vic mnh s lm v phi lm nh th no, bn hon ton t tin vt
qua mi s cn tr. Hy c v ghi nh nhng tnh hung s c nu ra trong cc phn
tip theo ca chong ny lun bnh tnh trc mi s vic cng nh c cu tr li xc
ng cho mi nghi vn c t ra.
V* Hy tin vo quyt nh ca bn thn. Hy tin vo kh nng ca con. Hy tin mnh
ang lm nhng iu tt p nht cho con. C th s c rt nhiu ngi v rt nhiu iu
lm bn nn ch v mun khc. Nhng hy mnh m v quyt tm. Hy tm mt vi ngi
c cng quan im vi bn c th san s tm t nhng lc cn thit.
n Kin nhn, kin nhn v cc k kin nhn. Khng c thnh cng no l d dng v
nhanh chng. Hy c v tm hiu k cc mc pht trin trong qu trnh n ca con
khng cm thy st rut v lo lng. Hy lun tin vo con v t th lng bn thn. Tt nhin
bn mun thy con tin b tng ngy, nhng hy con c thi gian, ng hi thc con.
nh la chn do tnh cht nh gn, tin dng. Bn c th d dng lau chi, ct i v mang
theo khi i n bn ngoi.
3 . B t u n d m t 6 th n g tu i
Nhiu ngi ngh rng tr nn bt u c dm thm cc thc n ngoi sa vo
khong 4 thng tui, thm ch sm hon - t 3 thng. Rt thng xuyn ti c hi rng
i n 6 thng m i n dm th con c b thiu cht khng? i v i cc m ang cho con b
th thm ch cn c mt truyn thuyt ni rng sa m sau 4 thng s khng cn cht g
na, b b ch nh ung nc l thi, nu khng cho b n dm th b s ci xong, suy
dinh dng, chm pht trin. Hoc mt truyn thuyt khng km phn li k khc ti
thng c nghe l phi n dm sm th b m i no, chc d v ng ngon gic.
Nhng iu k trn c l l chun mc ng mt khong thi gian no , nhng
thi im hin ti n khng cn mang tnh chnh xc na. Theo nghin cu ca cc nh
khoa hc, trong 6 thng u tin b ch cn b sa hon ton m bo y dinh
dng, v cho n 1 tui sa vn l ngun dinh dng chnh cung cp nng lng v cc
khong cht cn thit cho c th.
6
thng u khi b m i sinh ra, h tiu ha vn cha thc s hon thin, sa l thc
phm ph hp nht i vi h tiu ha ca b v sa tiu ha trc tip rut m khng cn
thm men tiu ha trong c th b tit ra, b ch cn n v rut s lm nhng vic cn li.
Mi ti khi b c 6 thng tui th h tiu ha ca b bao gm d dy, gan, ty, mt... v
tuyn nc bt m i thc s hon thin sn sng x l cc loi thc n c, rn ngoi
sa.
4. Con sn sng
Em b ca bn - nh ni trn - c th bt u a tay ra vi ly n khi ngi
n cng bn, hoc mt nhn chm ch km theo ting chp ming nh b b i t nghn
nm khi thy bn ang n t 4 thng tui. Em b ca bn - c l ang dn cn mc 6 thng
u i v c th gn nh sn sng cho vic n ung y hng th pha trc. Nhng
nhng du hiu no thc s cho thy rng b sn sng cho vic n dm?
5. Cc nguyn tc cn nh*
Em b ca bn hon ton sn sng v bn cng rt ho hc ch n ngy gii thiu
cho b nhng mn n hp dn. Mc d ni rng n v t n l mt bn nng ca tr, tuy
nhin vn c mt s quy tc bn nn tun th m bo cho s an ton ca b cng nh
hiu qu ca vic gii thiu n dm ngoi sa:
>v Cho b ngi thng lng, mt i din vi bn, ngi trong lng bn hoc trn gh n
ring ca b. Hy m bo rng b ngi vng, cnh tay v bn tay t th thoi mi. Nu
b cn cha ngi vng hn v cn mt cht s h tr, bn c th k thm khn hoc gi
nh bn di v xung quanh h tr b. Nu b hon ton cha th t ngi v gi thng
u hy ch thm mt thi gian na.
n t thc n trn khay n trc mt b, hoc cho b bc thc n t tay ca bn,
ng t n vo ming b. Ban u, tay b c th cn lng ngng lm roi vi n hoc
khng bc c thc n, bn c th tr gip hng dn b i cht, nhng hy b l
ngi a thc n vo ming mnh.
6. D i 1 tu i, s a l d in h dir*ng ch n h
Rt nhiu b m ngh rng vic cho b n dm ng ngha vi vic t thi khc ny b
s nhn dinh dng chnh t thc n.
Trn thc t, di 1 tui sa vn l ngun dinh dng quan trng nht, n dm ch l
tp cho b quen vi cc loi thc n, l tp cc k nng nh cm nm, x l thc n v.v...
Di 1 tui cc b cha cn nhiu nng lng cho cc hot ng hng ngy, do sa
vn l ngun cung cp nng lng v d tiu ha nht cho b. Lc ny, n dm l thi
gian d dy cng nh h tiu ha ca b tp tiu ha thc n. D dy lm quen vi vic
nho trn thc n, cc tuyn gan, mt, ty hc cch tit ra cc dch tiu ha ph hp tiu
7. Cc vn ' v tiu ha
Bnh au d dy
Khi nghe ni v phong php n dm b ch huy, gn nh ngay lp tc mi ngi s
hi ti rng: n nh th b au d dy th sao?
Thc t, n th khng hi cho d dy m li gip cho d dy v rut ca b.
Th nht, bnh au d dy l do vi khun gy ra. Ngoi ra mt ch n ung khng
iu (n qu nhanh, n vt, n khng ng ba, n trc khi i ng), ht thuc l v
ung nhiu bia ru cng nh tnh trng stress ko di cng l cc nguyn nhn gy ra
bnh au d dy. Nh vy, khng h c l thuyt no ni rng n thc n khng nghin
nhuyn l nguyn nhn gy ra bnh au d dy.
Th hai, vic lm nh thc n l ming ch khng phi d dy. D dy ch yu l
co bp nho trn thc n vi dch tiu ha do gan, mt v ty tit ra.Vic b nhai s lm
tuyn nc bt tit ra dch v, cng l mt loi men tham gia vo qu trnh tiu ha.
Khi n th b s phi nhai va lm nh thc n va trn dch v vo thc n. Khi
thc n vo n d dy th s c trn thm dch tiu ha khc t gan, mt, ty. Cui
cng, thc n c ln men v phn hy thnh dng lng thm thu qua thnh rut.
Bn ngh rng cho con n lng, nhuyn l gip tiu ha d dng hem nhng thc t li
lm cho rut qu ti khi thc n khng c trn men tiu ha mt cch t nhin. i vi
thc n nhuyn, b ch cn nut nn b thiu i dch v. Khi vo n d dy, do khng cn
co bp nhiu na nn cng lm gim lng dch tiu ha c trn vo thc n.
Vic n thc n nghin nhuyn ko di s dn ti cc tuyn tit dch trong c th gim
tit dch v dn n hin tng chn n. B chn n m li cho ung men tiu ha v nu
dng ung b li chn n bi c th b khng t tit ra cc men tiu ha t nhin m b ph
thuc vo men c b sung bn ngoi. Nh ci vng lun qun, cc m khng tm ra li
gii trong khi chnh phng php cho n thiu khoa hc li chnh l cu tr li.
n g ra ny
Mt tnh hung khc v vn tiu ha rt ph bin khin cc m v cng lo lng l
e v hc
Mt cu hi khc ti cng thng xuyn c nghe l: n th nh th b c b hc
K nng nhai
M t quan nim rt sai m ang ph bin hin nay l vic cho rng cc em b phi m c
rng hm m i c th nhai v n c cc n th. iu ny cng t ong ong v i
vic sau 2 tui (l thi gian cc b m c rng sa) th con m i c cho lm quen v i cc
loi n nguyn m ing. Tuy nhin, c m t iu rt nhiu ngi ln khng h bit ti,
l phn x nhai ca con ngi bt u c vo khong 7 thng tui v cng ging nh bt k
k nng no khc, nu khng c to iu kin thc tp ng th i im th phn x ny
s m t i.
Rt nhiu b m gp vn v i vic n th ca con khi b c 2 hoc 3 tui, thm
ch ln h on. Cc em b ny hu ht u c n cho, cm hoc n xay nhuyn cho t i
t nht 2 tui. B qua vic n gy qu ti t i h tiu ha nh th no th vic n n xay
nhuyn qu lu cng chnh l nguyn nhn lm m t i phn x nhai ca tr. a tr - sau
m t th i gian di n n xay nhuyn ch quen nut, gi y khng bit cch iu khin
li, cc c trong khoang m ing nhai v nghin nt thc n. Thc n d nhuyn hay
nguyn m ing ln khi c a vo m ing, cc b cng ch bit nut. V m t s tht hin
1. Giai on tp bc
M t s ngi gi BLW l n bc - ti thc s khng thch tn gi ny. BLW bt u
bng vic cho b ngi trn gh, v i tay bc ly n a vo m ing, nhng khng
phi l tt c nhng g BLW hng ti. Bc - thc cht ch l giai on bt u ca c qu
trnh n dm t ch ca b.
V i m t em b bt u n dm t ch huy t 6 thng tui, cch b a c thc n
vo m ing t trn khay n l dng c lng bn tay v i, bc, nm cht ly n ri t t
a vo ming.
K nng ca b
Em b ca bn khi m i bt u thng rt lng ngng. n th c v qu tro n hoc
qu mm, tay b th cn qu vng v. Bn s thy b a tay ra c v i ly m ing thc n
nhng li lm y m ing thc n ra x a h on. Hoc b dng tay bc ri nm tht cht v v
tnh bp nt n trc khi a c bt c th g vo ming. Cnh tng khc, b nm
c n trong tay nhung m ing n tht xung bn di, b c gng gm nhung ch
gm c vo tay. B c th s cm thy h o i bc bi v m un b cuc.
N goi vic tay x l n cn cha kho th m ing b cng s gp 1 cht kh khn. B
thng s t vo m ing m nh qu nhiu n hoc cn m t m ing qu ln. M t s b c
th b e rt nhiu ln, e ra m ing thc n v a nut hay thm ch c nhng th n cch
hng gi.
Song song v i vic bp nt n v e, giai on ny h tiu ha ca b cng cha
thc s i vo n np, ch m i bt u lm quen v i vic n thc n ngoi sa nn m c
th thy b cho ra sn phm ging nh nhng g b n vo. iu ny thc s khng ng
lo ngi.
T h i gian lng ngng v vng v ca b thng ko di khong 1 thng (c th ngn
hay di hon). Sau th i gian ny, b s thc s cm thy thch th v i vic n ung v n
c nhiu th h on. Tay ca b s dn dn tr nn linh hot v kho lo hon. B s vn
cm thc n bng c bn tay nhung s khng nm qu cht lm bp nt thc n na. B
cng bt u bit iu khin cc c hm cn v nhai nh thc n trc khi nut, do
tnh trng nghn v e s t hon. H tiu ha ca b cng dn quen v i vic x l cc thc
n th v b s bt u cho ra sn phm mn h on trc.
M nn lm g?
Bn c th s cm thy h o i lo lng rng con m nh vng v qu v st sng gip b a
m ing n vo m ing - khng - ng lm th v chnh bn ang cn tr vic b hc hi
v pht trin k nng y. Cng vic ca bn khi b n BLW ch l chun b m t t v by
ln khay cho b, tt c nhng vic cn li l ca b. B n c th gip, nhung ch m t cht
thi - y m ing thc n li gn tm tay v i ca b hoc y tay b b a vo m ing
chnh xc - nhung nh l ch m t cht thi nh.
Khi b b nghn v e, nu b vn vui v n tip - hy lau dn s cho b ri b tip
Chun b n cho b
Khi mi bt u n cho b nn l cc loi c qu
hp chn va phi, khng qu cng nhng cng khng nn
chn mm.
Cch on gin nht: Hp n trong ni com in
khi bn nu com, n va gi c gi tr dinh dng
v bn cng khng mt qu nhiu thi gian trong vic
chun b n cho b.
Cc loi c qu c gi bt u: C rt, su su,
su ho, b ao, b ngi, to, l, sp lxanh/trng...
Giai on tp bc:
Tay lng ngng, thng nm
cht v bp nt n.
D b nghn v e ra thc n
do nut ming qu to. Con s hc
cch t iu chnh v bit cch nhai
nh thc n trc khi nut sau 1
thi gian luyn tp.
B i ngoi ra thc n ln
nhn do h tiu ha ang tp lm
quen dn vi vic tiu ha thc n
ngoi sa.
Nn cho b n cch c b t
nht 1 ting b tiu ha ht sa.
Khng cho n khi b qu i hoc
mt mi, bun ng.
Lun cho b ngi thng lng.
Ngi ln khng t thc n
vo ming cho b.
Gi n khng xem TV, khng
a gin, pha tr, i ra ng... Hy
tp cho b thi quen n ung lnh
mnh.
Nn ct theo dng hnh que c 2 ngn tay v s dng dao ln sng to bm cho
thc n, gip b d cm nm. V khu v cng nh lng n ca mi b l khc nhau nn
m cn ch theo di hng ngy iu chnh thc n cho ph hp.
n nn trc tip ln khay ca gh n, bn khng cn phi chun b bt a cu k
d lm b xao lng. Ban u, hy by tt c cc mn ln bn, mi mn mt ming b la
chn, sau ny bn c th a cho b tng mn mt.
HI:
Con em 6 thng 10 ngy, tp n dm BLW c na thng ri. Hm va
ri em c cho con n th cm nm m c l em nm cm cht qu nn con n
c b dnh ln hm trn. Ri con cn cn m ing to nn cm thy ging nh sp
b nghn vy. Em c lm sai ch no khng? Cho b t n nh vy th b sung
tinh bt cho con th no? Em nn cho b bt u v i cc loi thc phm no?
P:
B m i tp n bn cha nn cho n com vi nh, v bn thn cu trc ca com l nhiu
ht ri nhau v li c dnh kt cao, do b m i tp n rt kh x l. Bn nn ch
n khi b c k nng BLW tt th m i gii thiu com. Giai on tt nht gii thiu
com l khi b tp bc nhn (giai on 2).
Thc ra Vit Nam chng ta c thi quen n com hng ngy nn khi nhc n tinh bt
l ngh ngay ti com. Tuy nhin tinh bt cn c rt nhiu mn n khc nh ng (bp),
khoai ty, nui, bnh m, m, si, bn, ph v.v... Khoai ty c th gii thiu khi b m i tp
n, bn ch ct ming va phi, chn khoai khng qu b b khng b nghn. Khi b
bc v nut tt (sau khong 1 - 2 thng), bn c th cho b th vi bnh m, ng, khoai lang
ging Nht.
Cc loi thc phm tt nht nn gii thiu cho b trong thi gian u l cc loi c qu,
rt lnh v cng rt d cho cc b x l, v d nh: C rt, su su, su ho, b ao, to, l (hp
s), chui...(Tham kho t nh km)
HI:
Khi cho b n dm t ch th nhiu lc b ch n mt loi thc n v nht
quyt khng n loi thc n khc, v d nh b nh mnh rt thch n tht, rau
nhng li khng chu n n c tinh bt. Mnh s nh vy b s b thiu cht
do n ung khng cn bng, v theo cc hng dn v dinh dng, mi b a n
nn m bo 4 nhm dng cht. M nh nn x l th no v i tr ng hp
ny?
P:
Chng ta u bit rng cc nh khoa hc khuyn phi n cn bng 4 nhm dinh dng
hng ngy. Tuy nhin i v i tr em, vic cn bng 4 nhm dinh dng khng tnh theo
ngy m tnh theo lng n ca 1 tun (hoc lu hn) bi v lng n ca tr cn rt t. Do
, bn khng cn qu ch trng vo vic m bo 4 nhm dinh dng trong 1 ba cho
b m nn b vui v tn hng mn n m b yu thch.
HI:
Cho em hi, cc m ni l nn phn rch ri gi a b a b t n v b a t,
khng tin hnh v a t cho b v v a b bc trong cng mt ba. Nhng
vn l nu trong b a v a c n bc, v a c thc n dng lng th mnh
x l th no v*i thc n dng lng?
P:
Vic phn chia ring bit ba t n v ba n t ca b c p dng trong thi gian
u m i tp n dm BLW. L do l v thi gian ny b bt u lm quen vi thc n v hnh
thnh cc phn x x l thc n. Do , nu bn cho b va t n ng thi ngi ln
li t cho b th s khin b kh hiu v khng phn bit c lc no phi lm th no.
Do , trong thi gian u (khong 2 thng) tt nht bn nn cho b n nhng mn n m
b c th t ch ng n hon ton.
Sau giai on ny, khi b t n tt hn, bn c th gii thiu thm cc mn lng v
h tr b n nhng n ny. t tha cho b c v l mt phng n d dng. Tuy nhin,
trn thc t cc b n dm t ch thng s thch c hp trc tip t bt, cc cc mn
dng lng. M nn n lng trong cc bt nh (bt ng nc chm), hng dn b t
cm bt a ln ming cn m h tr b nng phn y bt.
Ngoi ra, bn cng c th tp dn cho b s dng ng ht ht. Cc b n dm BLW
thng c tp v s dng thnh tho ng ht cng nh cch ung trc tip t bt, cc
vo khong 6 - 7 thng tui.
HI:
Con em c 6 thng 10 ngy, tuy nhin b cha ngi vng v gi cng c
c. B cng khng c biu hin v*i tay ra cm khi m a chi, n
ra tr c mt b. B hin gi* cng ch m i mc 2 ci rng ca th liu c nhai,
cn n c khng? B nh em sinh thiu thng lc *c hn 32 tun. Em
rt thch phng php BLW nhng ang phn vn khng bit nn cho b
bt u cha? v nu cho b bt u th lm th no b ngi v bc n?
P:
6
thng l mc SM NHT bt u cho b n dm, v trc thi gian ny cc c
quan tiu ha ca b cha hon thin. V i trng hp cc b sinh thiu thng th thi gian
c th b hon thin c th cn lu hn cc b sinh thng. Nh trng hp ca bn,
b cha c biu hin sn sng v th cht cng nh nhu cu, c th b cn yu, xng v
cc c cn cha chc nng c th v u trong t th ngi, b cng khng c hng
th vi n khi c gii thiu. Do , bn nn li thi gian cho b n dm (k c l
n xay nhuyn) li cho ti khi bn thy b c nhng du hiu sn sng.
Ngoi ra, vic b ngi cha cng c, cha cm nm ngoi yu t do b sinh non cn c
th c yu t do cha m khng ch tp luyn c bp v phn x cm nm cho b. M nn
cho b tp cm nm vt nhiu hn, to iu kin b ngi c s h tr v dn dn
gim s h tr i th b m i pht trin c c c. Khi chi vi b, bn thng xuyn a
chi qua tri, qua phi b nhn theo cng l cch b tp luyn c c.
6 thng tui, hu ht cc b cha mc rng hoc ch c t rng v cc b n theo
phng php BLW s s dng li nghin nt thc n. Nu bn cho con b m th c th
bit c li ca b thc s cng nh th no nhng lc b nghin ti m. Hoc n gin
hn, bn hy th t mt ngn tay vo ming b b cn bn, chc chn sau bn s tin
rng b c th nghin nt cc loi thc phm rt d dng m khng cn rng.
HI:
Em c ti liu th khng thy ni g v vn cc thc phm cn king c
cho con. Qua tham kho t vn ca cc m th ty vo giai on m cho con n
g. Vy em c cn phi ch c bit g khi gii thiu cc loi thc phm cho
con khng?
P:
Nu gia nh bn khng ai c tin s d ng v b cng khng c cc biu hin d ng
th bn c th yn tm cho b th mi loi thc phm. n dm t ch khuyn khch vic
cho b n a dng thc phm t khi bt u, v vy nu khng c vn c bit v d ng
hay sc khe th khng c l do g bn cn phi king c cho b. Tt nhin, bn cn lu
la chn ngun thc phm sch, ti, an ton cho con.
Nu trong trng hp gia nh c tin s d ng (d ng vi bt k yu t no) th bn
nn thn trng hn trong vic gii thiu thc phm cho b, c bit l cc thc phm d
gy d ng nh trng, hi sn, nm v.v... i v i trng hp ny, bn c th tham kho
bng thc phm (t nh km sch) gii thiu theo thng tui bn di v ch quan st
pht hin cc du hiu l ca b (nu c) nh i ngoi, nn i, mn ...
HI:
Em m i bit n phng php n dm b ch huy v rt thch phng
php ny. Nhng b nh em c ng b cho n dm bt ngt t 4 thng
ngh l b cn. n dm theo phong php BLW v vy trnh c tnh trng b b bo ph,
tha cht do b p n qu mc cn thit.
Mt l do khc khin bn c th cm thy lng b n qu t, l do b n thc n
nguyn ming ch khng phi nghin nhuyn. Bn c tng tng bn cn bao nhiu
go, bao nhiu rau, bao nhiu tht nu 1 bt bt cho b? C 1 bt bt y thc ra ch c
rt t nguyn liu. Cn b n theo phong php BLW l n nguyn ming, nn nhn c v
t nhng thc ra l n c rt nhiu.
n chun b cho b khng nn hp qu mm. V thi im ny tay b cn rt lng
ngng, vng v, n hp qu mm s d b b bp nt trc khi a c ln ming v c
th lm b bc bi. Thc n qu mm cng lm b d nut ming to m khng cn nhai, do
lm gim kh nng hc cch nhai, x l thc n nguyn ming ca b. V th, bn nn
chbin n va chn, khng qu mm v khng qu cng. Bn cng nn quan st b
thng xuyn iu chnh kch thc v cng mm ca n cho ph hp vi b.
Khi cho b n, bn lu lun b ngi thng lng v b ch ng hon ton vic
a thc n vo ming. Khi b c du hiu b nghn, m cng nn bnh tnh b t e v
y thc n ra ngoi, tuyt i khng cho tay vo mc hng b v khng cho b ung nc.
Khi b e, nu b vui v th b n tip, nu b khc lc s hi th dng ngay ba n.
2. G iai o n b c n h n
B ca bn gi y kh thnh thc trong vic chp ly ming n v iu khin
a vo ming chnh xc. Cc mn n ca b gi y cng tr nn a dng, hp dn, th
thch hon v iu ny i hi b phi tp luyn mt k nng m i kh hon - k nng bc
nhn.
K nng ca b
C mt khong thi gian trong giai on b c 7 n 9 thng tui, bn dng nh
khng thy b c bt c s thay i no trong vic n ung, thm ch nhiu lc b cn c
nhng thi khng tt nh bp v nm n, tro ra khi ch ngi. Bn c th s cm
thy hoi tht vng v lo lng rng mnh ang i chch hng v rng cui cng n theo
BLW, con ch bit c mi vic l nm c vc thc n, cho vo mm hoc nm i.
Tuy nhin, mt ngy p tri, bn bng thy tay b tr nn kho lo hon, b bt u
khng ch ti cc ming n ln m ch chm chm nht nhng mu n nh roi vi
trn khay. V bn nhn ra rng b ang hc mt k nng m i - K nng BC NHN. K
nng ny thng xut hin vo khong thi gian b c 8 thng tui i vi b tp n
dm BLW t 6 thng v ko di cho ti khi b vo giai on tp xc tha (khong 1 1 thng).
Tt nhin, s c nhng b sm hon hoc mun hon, hy nh y l phong php n dm
B CH HUY, do hy cho b ton quyn quyt nh.
Bc nhn c hiu l hnh ng b s dng cc u ngn tr v ngn ci bc thc
n thay v s dng nguyn bn tay nh trc. Ban u c th b s dng c 5 u ngn tay
chm vo bc thc n, nhung sau b s dn dn s dng ch 2 ngn tay (ngn ci v
M c n l m g?
Khi ch bin v chun b n cho b, m c th ct thc n ming to nh khc nhau
b tp luyn cho k nng mi. M cng nn quan st bit b hng th vi kch thc
n nh th no. Thi gian ny, m cng nn gii thiu thm cho b nhiu mn mi v b
ang rt thch th vi k nng mi ca mnh v mun c th nghim nhiu hon.
M cng nn to iu kin cho b c thc hnh b mn chm bng mt vi loi
nc st t lm nh st c chua, st cam hay ch on gin l mt cht phomai toi hoc
sa chua.
Hy sm cho b mt b bt a nha v mt chic na. Na n nn chn loi c u bo
trn, khng sc nhn. Bt a nha chn loi nha cao cp khng cha cht c hi. Bt a
c ht dnh vo khay n l mt la chn c nhiu m nh gi cao.
M cng nh sm mt chic bnh ung nc c ng ht v mt bch ng ht ring l
b tp luyn k nng ht nc. Mt ly nha mu sc hoc c in hnh con vt cng l mt
mn qu nh rt ph hp cho b thi k ny.
G IA I ON N H AI N H
Khi b c khong 11 thng tui, c mt giai on b bng tr nn tht li v k nng n ung. Lc ny
rt nhiu b m phn nh rng Con mnh c tng c mt ng thc n vo mm ri nh ra hoc con em
nhai rt k ming tht n hon 15 pht ri sau nh ra m khng nut. Dng nh cc b lc ny quay tr
li thi k bt u tp n v khin cc b m rt lo lng liu mnh c lm g sai hay b qun mt cch t n
v nut thc n ri. Nhng thc ra b ang tri qua thi k m ti thng gi l GIAI ON NHAI - NH.
1. G iai on N hai - n h l g?
L giai on m con bn ang nhai nut rt tt bng nhin gi chng nhai khng nut m c th nh ra.
C nhng b nh ht tt c mi loi thc n, c nhng b ch nh nhng thc m b khng thch, c b li ch
nh nhng th tng l mn t ca mnh. C b s cho rt nhiu n vo mm ri nh ra, c b li nhai
tng mn mt, nhai rt lu ri li nh ra khi ch cn li b, c b cho vo mm ri nh thc n ra lun.
ww.
Thi gian b nhai nh cng l lc b my tiu ha pht trin cng ngy cng hon thin hon. Vy l
trong lc b hc cch x l nhng mn n kh nhai, kh nut th h tiu ha cng hc cch lm sao tiu ha
c nhng dng thc n kh nhn ny.
6. M phi lm g?
M c th lm cc mn n dng st nh sp, cho, st, hoc sinh t cho b ung bng ng ht hoc dng
tha n. C th b s khng n mt cch gn gng, c th b dng tay mt thc n. Khng sao c, b vn
ang a cht dinh dng vo c th.
Hn na, bn ngh con nh ht b thc n ra l khng n c g? Sai. Con nh b ra chng t con x
l xong phn nc c trong thc n, v phn nc trn vi nc bt i thng vo rut cng chnh l dinh
dng m con thu c trong qu trnh n. Cho nn gi s con bn t chi c nhng mn khng cn nhai i
na th cng ng lo lng, vn c ci chui vo bng ca con m.
3 . G iai o n tp d n g th a
Ti nhn thy rng Vit Nam phn ln cc b phi khong 4 - 5 tui m i c th t
dng tha xc n thnh tho, c nhng b i hc tiu hc - c th t bit xc n
nhng rt li xc v thng c cha m xc cho. Khi tham quan tm hiu v trng
mm non cho con, ti cng rt ngc nhin khi bit rng phn ln cc b s bt u c
lm quen v c dy t s dng tha n khi c 3 tui, trc gn nh hon ton l
do c gio v b m t cho b. V cc c gio rt ngc nhin khi ti th l rng bn
Nhm 18 thng tui c th t xc v t n thnh tho n nh ngi ln. Thc ra iu
ny khng qu c bit nu bn bit v phng php BLW!
K nng ca b
Phn ln cc b n dm t ch huy c th s dng tha xc n vo khong 15 - 1 8
thng tui nu b bt u t n t 6 thng v thnh tho k nng bc nhn. ng nhin
s c nhng b sm hn hoc tr hn. V v vic s dng tha l mt k nng rt kh nn
tr ca b c th chnh lch vi ba thng, do cng khng qu ng lo ngi nu con bn
gn 2 tui m k nng dng tha vn cn t. Hy c kin nhn v bnh tnh ch i.
Khi b c khong 10 - 1 1 thng tui, m c th bt u gii thiu tha cho b. Vic
gii thiu tha lc ny hon ton ch mang tnh cht lm quen cho b quan st, gm, xoay
vn hoc thm ch l nm vt tha xung t.
Ban u phn ln cc b s ch cm tha v chc chc vo n, c b s a tha ln
ming mt, c b th s nm ci tha i. iu ny khng c g ng ngc nhin hay phn n,
n gin l v con cm thy cha sn sng dng tha. Mt thi im khc b s thch
ngm tha nhng li s dng cn tha hoc lng tha p ngc. Hy c b th nghim v
t rt ra kinh nghim, s n lc b nhn ra phi cm tha th no cho ng. Qu trnh
khm ph v lm quen vi tha c th din ra trong khong 2 - 3 thng hoc lu hn.
S dng tha thnh tho thc s l mt k nng kh bi n i hi s phi hp nhp
nhng v chnh xc gia no, mt, tay v ming. Mt tha thc n i t bt qua tha vo ti
ming s phi tri qua mt chui cc phi hp phc tp ca c th, bao gm:
No nhn tn hiu t mt nhn din v tr ca n >Tay c no iu khin s
dng tha xc n ln >No phn tch khong cch t tha ln ti ming v iu khin
tay di chuyn qung ng ph hp a thc n ln ming >Tay phi hp vi ming
a n vo trong ming chnh xc, khng roi vi.
Vic t xc bng tha cng yu cu tay b phi t c kho lo v do dai nht
nh; bn tay, cnh tay, c tay b cng phi s dng linh hot c th cm nm, vn
chuyn v i hng kp thi.
Vo khong 13 - 15 thng, nhiu b bt u t ra hng th vi vic s dng tha xc
n. Lc ny, b bit cng dng ca tha dng lm g, tuy nhin v s dng tha l
mt k nng rt phc tp nn b s mt kha kh thi gian m i c th s dng tha thnh
tho. Trong qu trnh tp luyn s c nhng lc b cm thy bc bi, cu gt ti qung
tha i, gt bt n hay go khc i ra khi gh. Tnh trng ny xy ra do b cm thy
khng iu khin c tay v tha theo mun.
Ty vo k nng ca tng b m thi gian b tp luyn vi tha s lu hay nhanh. Tuy
nhin, phn ln cc b s s dng tha thnh tho trong khong t 18 - 24 thng tui. M
khng nn st rut, thc gic b v cng khng nn cu gt khi thy b lng ngng, bc bi.
Hy nh li lc bn cho b n nhng ngy u tin, chng phi b cng rt lng ngng
? V dng tha th kh khn hem tp bc rt nhiu ln, nn hy cho b c thi gian.
M nn lm g?
Vic s dng tha c th chia lm hai k nng chnh c bn:
b.
i vi cc b thin v k nng iu khin tay, trc khi cho b lm quen vi tha, m
nn cho b s dng na vi cc mn n dng vin, ming nh. Cc b trong nhm ny c th
rt nhanh chng bit cch xin thc n vo da v t a ln ming chnh xc khng gp
kh khn g. Dn dn khi b kho lo hon, m c th thay na bng tha, s dng mt vi
mn n dng st, d dnh gip b hc cch mc ln gn gng (khoai ty nghin, cho
c...).
Khng c bng chng no v vic liu b bit mc trc hay b bit iu khin tay
trc s nhanh hc c cch s dng tha thnh tho hon. Vic nhanh hay chm cc k
nng hon ton ph thuc vo b, vo c th, s sn sng, s phi hp ca cc b phn
trong c th b. Vic ny cng hon ton khng th hin rng b thng minh hay km ci
hon cc b khc. Mi em b l mt c th pht trin c lp v duy nht, v vy m hy ch
nn nhn vo s pht trin ca con iu chnh cho ph hp ch khng nn so snh vi
bt k a tr no khc v p t ln con mnh. Nu con bn theo phng php BLW t
u, chc chn b s c s kho lo v t lp m bn mong mun con.
4. G iai o n h o n th in
Chc mng bn v b hon thnh kha hun luyn n dm thnh cng. Lc ny y
con ca bn hon ton c th t n nh ngi ln, s dng tha v bt, t xc cho mnh,
t cm ly ung nc v c th n hu ht cc mn n nh ngi ln. Nu bn bt u
vi n dm b ch huy t khi b c 6 thng tui, ti tin rng kha hun luyn ca bn
v b hon thnh trc khi b n sinh nht 2 tui ca mnh. Bn s cm thy hon ton
thoi mi, yn tm, t tin v t ho khi i n cng b bn ngoi. C l ti lc ny, ging
nh ti, bn s cm thy v cng hi lng v la chn cng nh quyt tm ca mnh. Nui
con khng phi l cuc chin, v vic cho con n cng khng bao gi cn phi l mt trn
chin u ng khng bn?
K nng ca b
n B s dng tha thnh tho xc c hu ht cc loi thc n vi cu trc,
lng rn khc nhau. Mt s b bt u hc cch s dng a hoc dao n.
n B c th n c hu ht cc mn n ging nh ngi ln. B n a dng thc
phm v khng kn chn. B khng cn tnh trng ch tp trung n mt loi thc phm
nht nh hoc qu ght b mt loi thc phm no, gi y em b ca bn sn sng n
nhiu loi thc n khc nhau v c mt ch n ung kh cn bng v y .
n B c thi n ung nghim tc, lun t yu cu c ngi vo bn, gh, yu cu
bt a tha c dn sn sng khi n ba n. Cc em b BLW thch nhng ba n c
chun b sn sng v y .
n B th hin nim yu thch, dam m vi vic n ung. Phn ln cc b n dm t ch
huy l nhng k snh n, b c th phn bit c ngon d v thng c yu cu kh cao
v cht lng ca thc phm.
DNG A
Sau khi bit s dng tha thnh tho, cc b bt u th hin mong mun c n ung ging nh cha m
trong ba n. Phn ln cc b t chi s dng bt tha nha dnh ring cho mnh m thch c dng bt s
nh ngi ln v tt nhin - s dng a.
Bn khng cn phi sm ring cho b mt i a c bit dnh ring cho b, v s thc l b ch thch
dng a ging nh ca bn ang dng m thi. Nu gia nh bn ang dng a inox hoc a nha (kh
trn v kh dng) th bn hy th i qua dng a g v cho b dng mt i ging mi ngi. Cc mn dng
si nh m, bn ph ct di va phi hoc mn canh rau l nhng mn tp gp tuyt v i khi mi bt u. Bn
cng c th cho b th gp vi mn cm vin hoc cc mn khng qu trn.
B lc ny kh kho lo nn s khng mt qu nhiu thi gian s dng a thnh tho.
M cn lm g?
>v Cho b tri nghim nhiu hn na cc mn n m i m trc y b cha c th.
i nh hng hoc tham d cc bui lin hoan cui tun ngoi l dp b c khm ph
nhiu hn v cc ba n.
n Bn c th gii thiu vi b a hoc dao n nu b bt u mun c th dng.
Phn ln cc b khng mt qu nhiu thi gian tm cch s dng cc dng c ny.
Vv Hy cho b c hi cng vo bp v gip bn lm bp, b s rt thch th khi c
tham gia ch bin ba n ca chnh mnh.
HI:
Mnh m un cho con n dm theo BLW nhng phi i lm . Con mnh nh
c ngi trng nhng h khng bit ch b in thc n kiu BLW , vy m nh nn
lm th no khi cng vic ca m nh kh bn rn, khng chc c nhiu th*i gian
chun b n cho con c?
P:
Hin nay vic tr lnh v tr ng thc phm khng cn xa l g v i cc b ni tr.
Khoa hc cng chng minh tr ng thc phm khng lm mt i nhiu dinh dng ca
n.
Giai on mi tp
Rau: Giai on ny u tin cc loi rau h c tp cho b cm nm v trnh b hc.
Nu ch chun b trong 2 - 3 ngy bn c th thi sn hn hp cc loi c, ra sch, tht
Giai on bc nhn
Rau: Bn thi ht lu v vo ngn , khi m un luc/xo/nu canh th em ra nu.
N h m nh thng hay dnh nguyn 1 ngy hm xng cc loi hoc hm cc loi nc
rau c ri ngui cho vo ngn , th l khi m un nu canh bn ch vic r ng nc,
cho rau c v tht vo l c c m n canh thm ngt b dng.
1. K t h p n d m b ch h u y v t th a
n dm b ch huy l mt phong php n dm c nhiu im khc bit v c phn tri
ngc vi nhng hiu bit v quan nim n dm thng thng, do cc b m chn
phng php BLW thng gp kh nhiu s phn i, nghi hoc ca gia nh, bn b v
nhng ngi xung quanh. thc hin BLW hon ton v t b n nghin nhuyn cng
vi vic t tha nhiu khi l mt thch thc v cng kh khn nhiu gia nh v khin
ngi m thc s roi vo mt cuc chin y cam go.
Thc ra, nu iu kin khng cho php, bn cng khng nht thit phi cho b thc
hin n BLW hon ton m i c th t c kt qu n ung nh mong i. Rt nhiu b
m th p dng v cng t c kt qu kh tt khi thc hin kt hp gia BLW v t
tha. Vic ny va m bo con ca bn pht trin c cc k nng n ung ng vi s
pht trin ca c th, va gip bn v gia nh yn tm hn v lng n hng ngy ca b
cng nh trnh nhng xung t trong cch nui con ca cc h t tng khc nhau.
C 2 cch bn kt hp BLW v vic t tha: Kt hp trong cng 1 ba n v kt
hp trong 2 ba n khc nhau. iu ny c ngha l bn c th cho b n BLW v n t
trong cng mt ba n hoc n BLW ring mt ba, n t ring mt ba. Tuy nhin, bn
cng cn lu ti cc nguyn tc khi kt hp t c kt qu tt nht:
n Thi gian u khi b m i tp n BLW, bt buc PHI tch ba n t v ba n
BLW thnh 2 ba ring bit. iu ny trnh gy cho b s kh hiu, bi ri v lc ny b
m i tp n, nu trong cng mt ba bn va t va b bc, b s khng hiu c lc
no nn t n v lc no th c t. Hy ch cho ti khi b c k nng bc v x l thc
n tng i tt m i kt hp c t v BLW trong cng mt ba (t nht sau khong 1
thng u tin).
n Khi kt hp BLW v n t trong cng mt ba n, hy cho b t n theo BLW
trc ri mi n t. Bn c th t ra mt khong thi gian nht nh (10 pht, 15 pht...)
K n n g h i n t i c a co n
t K h n n g n h ai v n ut th c a con th n o?
it K h n n g t ch tron g n u n g c a con n u : Con c th t b c n a vo
m in g/c th s d ng th a /n a / a ch a?
i G i n v l n g n h in ti c a con c ph h p kh n g?
M c tiu c a m
M cn xe m l i m c tiu ca m i v i ch u yn n u n g c a con l g? M m u n con n
n hiu tn g cn ? H a y m m u n con yu thch n u n g v t ch tro n g n u n g? M m u n
ch a b in g n cho con, m u n con n n hiu h o n ? H a y ch o n gin l m u n g i n kh n g
cn l cc h n h i v i c h ai m con n a?
T r n th c t, n gu yn n h n ch n h c a vic cc con b in g n, l i n l i l do k v n g v
vic n u n g v tn g cn c a m q u ln. T p l c c a x h i, c a gia n h ln ng i m v
vic cn n n g c a con d n t i vic m g y p l c cho con tro n g b a n, k h in m i b a n
tr nn n n g n v kh s. B i v y , th n h cn g tr c tin m p h i h c c cch
q u an g ci cn i v v u i s n g . T t nhin, vic con t b in g n, s n, ch n n tro n g th i
gian d i ch u yn q u a con yu thch n u n g c ng p h i rt t t, kh n g th n gy m t n gy h ai
m c th s ko di c thng. V v y m t yu cu n a i v i m l s K I N N H N V
Q U Y T T M th c hin.
T h c h i n
it S au kh i x c n h c t t n g c a m v k n n g c a con, m iu ch n h l i g i
gic n u n g v chn th c n ca con cho ph h p .
i T i b a n, m cu ng cp n v con to n q u yn q uyt n h, tn tr n g n hu cu
n u n g c a con, nu con kh n g m u n n th d n i v t i b a sau m i c n tip. T h i
gian u kh i m i th c h in chc chn b s gn n h kh n g m u n n g, l do l b ch n n,
s n lu n g y v cm th y v ic n kh n g h h n g th. M c th lo con b i n h n g i
chn h l cch c th con t iu ch n h v cm th y nhu cu cn n, m u n n. V v y h y
cho con i.
it L u n dn n v m i con vo b n n ng b a d con c m u n n h a y kh n g. y
l b c u to l i th i quen n u n g c g i g ic v n gh im tc.
it B t u b n g cc m n con thch n, d n d n g i i th iu n h iu h n cc m n n a
dng.
A K h n g p con n, kh n g t p lc. B a n u h y b t u b n g m t l n g n h th c
Khi con c 9,5 thng th b n sut 1 thng 10 ngy. C t&i gi com l bung ln v
dn xung, stress kinh khng. i mn lin tc m b ch n 1 - 2 mung l xong. O ngy
u mnh cung cung nghin cu l do v sao. Sau m& bit n BLW v bit n vic
b ang trong giai on bing n sinh l. Con mnh n th tt nhng khng bao gi cm
bt c th g b vo ming, k c CHOI. Ngi n th ngi gh, nhng phi c choi,
hay ma ph ha m t. Ri Iphone, Ipad li ra phc v b. nh im c mt bui
con khng n, mnh bp ming t vo ng mt mung, th l my ngy sau nhc thy
ci mung l b lc u ri.
Mnh vt qua com bing n 1 thng O ngy ca con th no?
* Gin c n thnh 4 g/n. Mt ngy n 4 ln thi, khng n vt.
* Ct b m.
* C ti gi n l tng kinh: Con oi, ti gi n ri, ngi g h no. Nu con khng
n l con nhn , chiu m&i n tip, khng mum mum sa b u nghe.
khi c n. Nhn khun m t ca con v ci kiu tham n ch tay mn ny, mn kia, phi
th tt c cc mn c trn bn n, ri cn bo t trn bn n cho con bc na. Hnh
phc lm . By gi con n khe lm, khi cn p. Quan trng l mnh to nim vui
cho con khi n gi n. Ba nay ang choi choi say m nhung m ni: n gi com
ri con cri, mnh n com mm mm nhl chng ta b choi, chy ti g h n i tro
ln, ri cn ch tay mn ny mn kia na. Lc tr&c mnh rt ch trng vic n ung dinh
dng, tnh ton t m lng dng cht mi ba, nhng mnh thy cng ch trng bao
nhiu con li cng bing n by nhiu. L do l m t k vng cao v dnh nhiu thi
gian chbin, con khng n s m ra bc bi stress, to tm l khng tt cho c m v
con. Con ca mnh t do y l n theo ng&i ln, khng ch bin ring na. C g n
ny.
Mi a tr l m t th gii, khng ai hiu, khng c sch v no dy cch nui con
bn mt cch chnh xc ht. Chnh bn m i hiu con bn v tm ra gii php thot khi
hon cnh thc ti. (Chia s ca m Phan Hoang Yen)
Chng 4
DINH DNG CHO B
I.
C O N B N C T H I U C H T K H N G ?
Sau mt thi gian di chia s kinh nghim cng cc m, ti thng gp phi rt nhiu
cu hi: n t nh th, ng c g i t mnh khc tht ln th, n dm ch n m y, liu con em
c thiu cht k hng?
Em cho con n sa b, ph-mai... s&m nh? V ng, xin m i. T u y nhin, trong nhng
nghin cu c a ln nh ri thm trn m ng (bn ch cn vo vin nghin cu no
m cng c th bit c): canxi v st c nhiu nht trong S A M , ngoi ra c nhiu
trong s a cng thc, m t s rau c qu v m t danh sch di theo sau nhng m i m i n
T H T . T h nn bo n nhiu tht thiu st l sai. Thc phm giu st v canxi l m t
chuyn, vn cht yu l con h p th c bao nhiu.
N ghin cu tip nh: Con hp th c nhiu nht trong S A M , sau l s a cng
thc, sau l rau c... S a b (sa ti) ng cui h ng con s - 1 0 % . Tc l nu con
n nhiu sn phm s a b, d dy cha pht trin hp th gy ng c. Con n
lm khng nhng khng hp th ni m cn cn tr d dy hp th nhng thc n khc v
phi tp trung gii quyt vn trc m t: ng c d dy!
v V itam in, cc nh nghin cu pht b iu l khi sinh ra, con V itam in n trn 6
thng tui, nn chng cn b sung g ngoi s a m. Sau 6 thng con cn c b sung
nhiu V itam in hn t m i tr ng bn ngoi, nhng ngun V itam in d hp th nht, ng
u bng vn l sa m , sau l s a cng thc ri m i n R A U c QU.
v thi gian, nghin cu khng nh l, m c d c sai s v cn nng ca a tr (tr to
nng th c th cn nhiu hn) nhng tr b s a m hon ton th n 9 thng m i cn
ngun b sung t thc n b n ngoi, t n dm . Do tr c 9 thng th vic n dm ch
m ang tnh cht gii thiu n cho con thi.
Kt lun
M c v t m cho con b, giai on t 6 n 9 thng tu i l giai on con tp dt
n, vt nhiu hn n l chuyn bnh thng, n gin l v b vn cha cn n lm .
M ng thch cho con n ph-m ai, vng sa lm g, qu ay v v i t nhin, rau c
qu l tt nht.
>v C nhng ngy con ch n dm c t no, ch ti m, ng qu bun, kh nng con
n c t ti m nhiu hn chng ta tng.
T ro n g m t b c tr a n h h o n to n tr i n g c , M b b o p h v d n g n u n g l m cng
c x stress ngy cng tng. Bo ph tr em ngy cng nghim trng v l tin cho bnh
tiu ng, bnh tim mch, huyt p, m trong mu... Cc b cc m t hi: t bao gi ba
n tr thnh com c mng hng ngy? Bao gi con ti m i n nh mt ngi bnh
thng?
Th ny nh, ti xin p: C th l t khi m i lt lng v cng c th l khi b m i trn
4 - 6 thng tui. V b th hon ton khng th bit cch t lm mnh h hng, ch c b m
dy con phi n ung h hng nh th t nhng bc ban u thi.
1. T i /s d y con t i n u n g t h n o ?
CH CHO N KHI CON I. To ha cho b kh nng tuyt vi: ting khc. B m
i th ng c ngi yn vi b.... th nn m ch cho b n khi b i thi nh, ngoi
ra b khc v chn, th cho b ngm ti gi!
0 - 6 tun tui: Khi b m i lt lng, d dy b c kh nng tch tr rt t, b ng nhiu
nn vic n ung b chia nh ra. Trong 6 tun u m c gng cho con b cng nhiu ln v
cng lu cng tt, v vic ny gip cho qu trnh tit sa ca m. Nu con ng gt trn ti khi
m i ch b c 5 - 1 0 pht, dng con dy con c th n c mt ba tt. tui ny
b ng rt nhiu v th khi b dy v ra tn hiu i n th m nhanh chng cho con n. i
v i cc m cho con b bnh, khi con ng gt nn nh nhng nh thc con dy con ti ht
bnh. L tng l m cho con b 30 pht.
6 tun - 3 thng: Lc ny, thi gian thc ca con nhiu hom. Con nn c n mi 3
gi/n. B b m th nhanh i c th lc u s n cch 2 gi hoc 2,5 gi nhng n
thng th 3 nn cho b n cch nhau 3 gi/ln. B nn c chu k nh sau: n - choi - ng.
Tch n vi ng tin cho vic dy ng sau ny. B khng bao gi c va n va ng
(tr khi cho n lc 22 - 23I1). Tr c mt bn nng ca to ha ban cho l khng bao gi
mnh b qu i, mt chu k ng ca b ngn (chng 40 pht bao gm 20 pht ng nng
v 20 pht ng su - Mt gic ng bao gm nhiu chu k ng) th cho nn nu b ang ng
m b i th ti chu k ng nng b s khng chuyn gic m thc dy i n.
Ch
Khng phi lc no b khc cng l i n. Trn thc tb c nhiu kiu khc, nu m
nhn bit c cc ting khc ca con th s d dng p ng nhu cu ca con. Cn nu tt
c nhng ln b khc m u nht ti vo mm, m s thy mt s ln con giy da khng
chu n (bi vi c i u m n, b mt v b mun ng), v lu di nu m khng ni
chuyn v tn trng nhu cu ca con, tt c cc ting khc s chung mt mc ch Con cn
s ch v m tc i kh nng giao tip gia con v m.
KHNG PHI N N HIU LN L TT!
B qua nguy c bo ph v nu tr ti m th nguy c bo ph l rt thp. Thnh phn sa
m khi con ti thay i ty thuc vo thi gian con b: 6 - 8 pht u con s b sa c nhiu
nc ng tha mn cn kht ca con (khai v), sau sa s chuyn sang c nhiu
khong cht gip cho pht trin xng v no, sau l sa bo v khi con ti cn ti m th
2. L m t h n o m b i t c o n n o ?
N u m cho con n lc con m i th c th lo i tr c k h n n g con ng gt tr c kh i
b no. N u con nh ti, m cho con h o i, cho b tip h o c i b n ti m con kh n g n n a
v th a m n tc l con no. N u con kh n g n n a n h n g cu k n h l b n g vn cn h o i,
m cho con h o i r i b tip. N u sau kh i b 45 ph t - 1 tin g m con khc, y l l c cho
con i ng. K h n g p h i lc cho con n!
G iai on 4 - 6 th n g: L c ny, con c k h n n g tch tr n n g l n g tt h n, m nn
ch u yn cho con n cch n h au 4 gi, nu m vn cho con n c cch 3 g i th con l i q u ay l i
n kh n g no v n vt. N h iu b t ch u yn b n g cch i n m u n h n , nu m tn
tr n g nhu cu c a con v ni ch u y n v i con tt s n h n th y sau 3 tin g, b v n ch a a
ra tn h iu i, m tn tr n g con v cho con n l c con cn.
Ch
B cn m t t trn an, y l p h n x t nhin . N u m cho con n gm ti gi m con
vn kh n g th a m n ; con ng gic (khn g m t m i) v c th ay i t th ch i m
vn kh n g th a m n, c th l l c b cn n. L c n y b m t tt h n v b i t b ao n hiu
l cho ci d d y t hon c a m n h nn m n g n gn n gi cho con ti g i xe m b c
th c s i h a y ch a nh.
G iai on b n h n b it m i tr n g xu n g q u an h r i n n m cho con n n i yn
tnh b n tp trung. N h iu b cc h iu n g q u ay u k h p n i, y l l c m nn m c
o h o a h o c vt m t ci kh n n hiu m u q ua v a i b c ci gii t r kh i n!
N h iu m cho con n d m vo th i gian ny. T i th kh n g. Cho b n d m q u s m
rt d g y d ng th c n v cc vn tiu h a. D d y b cn non nt v cn t enzym e
gip b x l cc th c n kh tiu v tiu h a ch n g, v th n u m cho con n d m q u s m
c th g y nn cc v n tiu h a v h n g d d y con. D ng th c n tu i n y s theo b
c i, ti kh n g m u n h n c h c h i th n g th c cc lo i th c n n gon sau n y c a con,
v th ti quyt n h ch n 6 th n g m i b t u, tu y n h in nu b c b iu h in sn sn g
cho vic n d m , nn g i i th iu cho b n h n g th c n u i.
6 - 1 2 thng: Hirrig dn n dm
Ghi nh&
n H ng dn di y dnh cho cc b khng theo p h ong php n dm b ch h uy
v n dm kiu N ht.
n dm tu i ny cho n 1 tu i ch m ang tnh cht g i i thiu thc n c h o n (v
th cho con n nc com pha s a - theo ti - l khng cn thit), thc n chnh ca b vn
Giai
on 1
Cht lng
Thc n
Kt cu
K h ong
Lng,
trn sa m)
nghin/xay
thng.
K hng
bao gi
tnt& c 4
thng
nhuyn.
c ngun dinh
15 pht v n dm.
ca b.
7-8
thng
Giai
on 3
Cht lng
Thc n
Sa m hoc sa
Qu v cc loi c (hp/luc)
c, bm
cng thc vn l
Lng trng
nh, ln
M, bnh m
cn.
trc n 10 - 15
pht.
Cht lng
Thc n
Qu (c th n thm cc loi qu chua nh
kiwi. cam')
Kt cu
m
Kt cu
R au, c
Ct, thi,
Cho, cm , m , bnh m
m i, cc
Tht - H i sn
thc n
B lc (loi trn)
8-12
th n g
S a m v s a cng
thc vn rt quan
trng.
dng que,
vung
b t bc.
B N G H N G D N D IN H D N G C H O T R B I T I
G iai
on
Cht ln g
Kt cu
T h c n
2 - 3 lt bnh m di Php).
- S a ti
ca b m , c th
24
nguyn kem -
lm m m hn v
thng
N c p cc loi
Q U N G U Y N T T H O N N C HOA
hn ch nm gia
qu - N c
Q U = 1 bt n cm.
v.
12
Cc thc n ging
R au c = 1 bt n cm.
Protein = I5g = 1/ 3 m ing ln g hoc 1
qu trng.
s dng c mt ong.
G iai
on
C ht ln g
T h c n
Kt cu
24-
S a ti - Nc
36
- N c rau c,
thng
hoa qu
bt cm , 4 - 5 lt bnh m di Php).
H oa qu (ti, ng lnh, ng hp, kh
v/h o c 10 0 % nc hoa qu nguyn cht
(khng pha). N H N M N H Q U
N G U Y N T T HN N C QU = 1 - 1 , 5
Thc n ging
nh thc n ca
cha m. H n ch
nm m m m ui
gia v.
bt com.
Rau c = 1,5 bt n com.
Protein = i6g.
Ch
Khng bao gi p con n.
>v Ch cho con n khi con i. Khi con quay sang ch o i v i thc n h on l n, l lc
nn dng ba n v chuyn sang hot ng khc.
n B nn c gh t ngi n. S gip ca b m hn ch dn t thng th 9.
* KHNG BAO GI N M M UI, NG, NC MM , HT N M VO TH C N
CA CON!
Nu c th i gian cc m t lm hoa qu nghin cho con, b vo khay cho con n
dn. Khi r ng m xung ngn m t qua m
n Thc n ng l ca T y l n vt v khi qua ch bin cng nghip lng dinh
dng m t i rt nhiu! Khng phi ci g ca T y cng tt! Khi i xa/ i du lch c th
s dng thay th cho tin nhung khng nn lm dng s dng lu di.
Chc cc con n ngon m au ln.
3 . S d n g g ia v k h i c h b i n th c n ch o co n
H in nay, vn cn rt nhiu gia nh quan nim rng thc n dm ca tr nn c
nm nm m m m ui, gia v cho va m ing th m i hp dn v to cho b s ngon ming.
Tuy nhin, khi nim v a m ing ca ngi ln thc ra hon ton khng th p dng
c cho cc b. Cho b n qu nhiu m ui, ng t sm trc 1 tui s gy nh hng
nghim trng t i h tiu ha v thn ca b, thm ch c th gy tn thng t i no b.
Vic s dng gia v nm nm vo n dm ca b l m t thc m c c kh nhiu m
quan tm . Nn hay khng nn b thm cc loi gia v vo thc n ca b? Lng nm nm
nu c th bao nhiu l ?
Mui
N atri v Clo l h ai thnh phn ca m ui c vai tr rt quan trng i vi co* th. Tuy
nhin, vic np qu nhiu m ui d tha vo c th bi thi quen n m n s lm tng nguy
c b cc bnh v huyt p, tim mch, gim chc nng h bi tit, suy thn, long xng...
n nhiu m ui cn lm tng nguy c m c bnh vim lot d dy - t trng v ung th
ng tiu ha.
i v i tr em, cc b di 6 thng tui ch cn t hn 1 g m ui/ngy, cc em b t 6
thng n 1 tui cn khong g m ui/ngy v tr trn 1 tui cn khong 2 g m ui/ngy.
mg
ng c hai loi c bn l ng t nhin v ng ha hc. ng t nhin
thng c tm thy trong cc loi tri cy, rau c, ng cc, sa v cc sn phm t sa.
ng ha hc thng c nhiu trong cc sn phm bnh ko, nc ngt, nc hoa qu
ng hp...
ng thc cht khng phi l mt loi thc phm b dng. ng cung cp nng
lng tc thi cho c th nhng rt ngho nn v gi tr dinh dng, hn na ng cn
gy cn tr vic hp thu cc loi Vitamin (A, c, B 12), Canxi, Pht pho, Ma gi v st. Cc b
n nhiu thc phm c ng nh bnh, ko, nc ngt s lm tng kh nng gy su
rng, cc bnh v li v dn ti cc nguy c v tim mch. n qu nhiu cc thc phm c
cha ng cng gy cm gic ngang d, chn n, b ba n chnh v tng nguy c bnh
bo ph, tiu ng.
Ging nh mui, ng cng l thnh phn c sn trong cc thc phm t nhin nh
tri cy, rau c, ng cc, sa... Do , b hp thu lng ng cn thit t cc loi
thc phm ny v khng cn thit phi b sung thm na. Bnh ko, nc ngt, nc tri
cy ng hp l cc thc phm cha nhiu ng rt khng tt cho c th b, v vy bn
nn hn ch ti a vic cho b s dng cc loi thc phm ny.
Cc gia v khc
Cc loi gia v t nhin nh gng, ti, s, ngh, tiu, qu, hi..., cc loi tho dc v
rau thm thng t c cha m b sung vo khu phn n ca con hoc kh d dt khi b
sung. Tuy nhin trn thc t, vic cho b lm quen vi cc loi gia v ny t sm li gp
phn to nn mi v m i l cho cc ba n cng nh kch thch v pht trin v gic ca b.
Cc loi gia v, tho dc v rau thm cn c bit n vi vai tr l cc v thuc c tc
dng khng khun, chng oxy ha v nhiu tc dng khc ty tng loi.
3.
4.
Da hu,
chui,
nho,
cam, to,
kiwi, b,
Cherry.
C rt,
bng ci,
/
ng,
u H Lan,
khoai ty,
c chua, rau mung, salad
bnh q u y,'
loi.
Khoai ty,
ng, u.
g, ln, b...
Cc sn phm
t sa.
H u (u , u en, u H Lan,
u tng....) v h qu hch (ht iu,
b lc, ht b, ht hng dng).
IV. SA B TI V CC CH PHM CA SA
Sau hn 2 nm nui con, ti nhn thy rng nhng thng tin v sa cha c mi
ngi hiu thc s v ng. Do , bi vit di y s a ra nhng kin thc v cc
loi sa ti v cc sn phm t sa, cng nh tui m cc b c th s dng c.
1. S a tirod v cc lo i s a tiro*i
Sa nc, sa c, bt sa toi
Sa b tcr (Raw milk): Sa sau khi vt t b, c ng gi lun hoc thanh trng
hay tit trng ri ng gi bn ra th trng.
tui s dng: Sa ti c hm lng m rt cao nn gy kh tiu vi tr di 1
tui do d dy v men tiu ha cha pht trin, v th sa ti ch nn c gii thiu sau 1
tui v dng loi nguyn kem cho n khi 2 tui. Sau cc m c th cn nhc dng sang
loi tch kem cho n tn khi tr c tn hiu dy th ( li - 12 tui). Giai on dy th tr cn
c cho n sa nguyn kem, ht dy th li chuyn v tch kem.
c trong vng 2 giy sau c tch bt 60% nc. ng c thm vo trong qu trnh
gia nhit gip ko di hn s dng ca sa. Hn s dng ca sa thng l mt nm.
tui s dng: Cc bc s u khuyn co khng nn s dng sa c cho cc b
di 2 tui v hn ch s dng cho cc b trn 2 tui.
Bt sa toi (Poiuered milk hoc dried milk): Bc hi 100% lng nc c trong sa.
Bo qun c lu. C hai loi l bt sa ti nguyn kem v bt sa ti tch kem.
tui s dng: T 1 tui tr ln.
Sa tit trng (UHT milk): Trn hp sa tit trng cc m hay thy dng ch
UHT. UHT l vit tt ca Ultra - High - Temparature: Nhit cc cao. Sa c x l
nhit 135 - 150 c trong khong thi gian 30 giy. Sau sa c lm lnh v ng
gi trong bao b giy tit trng c bit, gip hn s dng ca sa t 6 - 9 thng.
tui s dng: T 12 thng tr ln.
S a tiro n g u yn ch t v s a to hon n g u yn
Sa toi nguyn cht: Sa toi c vt sau c thanh trng hoc tit trng. Trn
nhn s ghi: Sa toi 100% tn Ting Anh: Pure Milk, 100% Pure, Fresh Milk
Sa hon nguyn: Sa c pha ch t bt sa toi cho thm nc hay cn gi l sa
nc. c ghi ch l: Made with resh milk - Sa dinh dng.
Bt
Khi un si sa cng nc s ni ln rt nhiu bt.
Khi dng tha khuy sa, sa t oi tht s ni ln rt nhiu bt.
Nh m t git sa vo m ng tay, nu sa ng li thnh hnh git hoc hnh cu > Sa
t oi 10 0 % , nu sa trn ra cc b m t > Sa t oi c pha nc hoc sa hon nguyn.
Lm pho-mt ti
Dng sa lm sa chua ri lm pho-m t t oi, nu thnh phm pho-m t c t l nh
sau: 1 lt sa t oi cho c thnh phm 2 50 g pho-m t t oi l sa t oi 10 0 % . t h on s
cn xem li.
ngy ca sa
Ci ny khng chnh xc lm nn ti cui cng, sa t oi nguyn cht ung ngy bo,
v ngt m an m t v m i h o i nng. Sa hon nguyn c m i thom ca bt v v ngt khi
ng li u li th h o i kh.
Khi nu sa t oi thay th cho kem t oi, sa t oi no c v ngy gn ging kem t oi
nht th sa t oi l sa t oi tht.
2.
C c c h p h m t s a
Vng sa: L p kem bo ni ln b m t sa sau khi vt xong. Vng sa m m mt,
thom , ngy cha nhiu cht bo v Vitam in nht. Vng sa sau khi c tch ra s c
sn xut thnh cc dng kem (cream), cc loi kem ny s c t tn da theo bo (v
HI:
Sau 1 tui, con em cn chuyn sang dng s a t i cha? Chuyn nh
th no?
P:
Theo kinh nghim ca cc m th c ba cch:
Sau 1 tui, bn cho con th tng cht mt v khng t mc tiu v lng, vo thi
gian no th ty bn.
Sau 1 tui, vo cc c sa, bn cho con ung sa toi trc ri sa m/sa cng thc
sau.
Sau 1 tui, 3 ngy u tin, bn pha 25% sa toi vi 75% sa m/sa cng thc th
phn ng phn 3 ngy. Tng lng ln 50% trong 3 ngy tip theo. Sau l 75% sa toi
trong vng 3 - 5 ngy. Cui cng l chuyn hon ton sa toi hoc mt c ch ton sa
toi.
HI:
Con mnh sang thng th 14 bt u bit kn chn n. u b a cho rau
hoc cm l nm ngay i. Hin ti th bn n ht mn thch th cng ng n
sang cm /rau. Nhng phn rau bn n ch bng 1/2 - 1/3 khi trc. Mnh s
c th ny th nh n ngy bn khng n rau na - > to bn. C cch no
con chu n y cc nhm thc n khng ?
P:
Hai l ch ng : M i ln nu com m nh cho con chn xem hm nay con n loi rau g,
ri dy con ni t rau, m i ln ni c t rau m li hn h bo n ng ri y l rau
ny, m thng rau cho Su nh v cho con m t cng rau, n khoi lm , li ni li t rau
xin thm rau. M nh cng thy l c khi n khng n rau hnh dng ny nhng n li n
rau hnh dng khc hoc m m khc nhau, v d c rt m ing trn to n s khng n,
thi ht lu n li n, rau m ung c cng di n khng n, m i phn l n li n, khoai
ty phi gin gin con m i n, c rt cn ty th nu sp tht nh m i thch nn ch h y th
ch b in cc kiu tm ra s thch ca con.
MT S CHT DINH DNG QUAN TR N G CHO s PH T T R I N C A T R
Cht
dinh
dng
Tc dng
Liu
lng
Cc thc phm
Sa v cc sn phm t sa: sa
hnh nhn, sa u...
v chc nng c bp
Gip ng mu
Gip c th chuyn i thc n
thnh nng lng
1 - 3 tui:
7 g/ngy
u...
4 - 8 tui:
10 g/ngy
u...
1 - 3 tui:
Omega 6:
Gip xy dng cc t bo, iu
chnh h thn kinh
7 g/ ngy
Omega 3:
Cc
0,7
acid
g/ngy
bo
dch
4 - 8 tui:
(omega
Omega 6:
3 v 6)
dng
Cn thit cho chc nng no v
10 g/
ngy
th lc khe mnh
Omega 3:
0,9 g/
ngy
St
1 - 3 tui:
c th)
mg/ngy
L xanh, khoai ty c v, u
Thiu st dn n thiu mu
4 - 8 tui:
lm nh hng n sc khe v
10 mg/
kh nng hc tp
ngy
H tr h min dch
Gip duy tr c bp v chc
nng thn kinh
Kali
1 - 3 tui:
80
mg/ngy
4 - 8 tui:
130
mg/ngy
Duy tr huyt p
1 - 3 tui:
v nhp tim,
3 g/ngy
4 - 8 tui:
3,8
g/ngy
nghu, c.
1 - 3 tui:
Gip bo v c th khi cc
1000
Vitamin
IU/ngy/
gan b.
4 - 8 tui:
Sa ti nguyn kem.
pht trin ca cc t bo v m
1,330
IU/ngy.
M sy, u , xoi, o.
v da.
Gip hnh thnh v ti to
1 - 3 tui:
15
Vitamin
mg/ngy.
vt thm tm.
4 - 8 tui:
25
Gip c th d hp th st.
mg/ngy.
Gip c th hp th canxi.
0 - 1 tui:
400
Vitamin
IU/ngy.
Trn 1
tui: 600
IU//ngy.
1 - 3 tui:
0
mg/ngy.
4 - 8 tui:
nu, l xanh.
Vitamin
E
t do, c th gy tn hi tbo.
Quan trng vi h min dch,
ti to DNA v qu trnh trao i
cht khc.
mg/ngy.
1 - 3 tui:
3
Km
H tr tiu ha v trao i
mg/ngy.
cht.
4 - 8 tui:
5
mg/ngy.
PHNz
DY CON KHNG PHI L cuc
CHIN
CH NG 5
1.
Q uan im v b o m an to n cho tr
C a chn cu thang. t u v cui cu thang, bn cng c th chn nhng phng bn khng m un b tip cn.
H y lm m t t ghi nh tht to dn cu th an g v vic phi ng ca chn cu th an g tr c v sau khi ra vo.
m bo rng nhng vt cha cht ha hc nh thuc ty ra nh v sinh, nc git, du gi, ty trang, son
mng tay, dao co ru... c xa tm vi ca tr hoc trong t kha li.
Thm chng tron. Tri thm chng tron trong sn nh tm, chun b mt i dp cho b khi b n tui tp i.
B n h n n g l n h . T t b n h n n g l n h k h i a n g t m c h o tr . L u n k h a v i n c t n g li n u tro n g b n h c n n c
n n g , th i t k v i v n h o a s e n cao q u t m v i c a tr .
B n v s in h , s d n g n p v s in h v i k ch c p h h p v i b.
A n to n tro n g p h n g b p
B p. K hi n u n tr n b p g as, lu n q u a y ta y c m c a c h o , n i v o b n tro n g b k h n g th v i t i v k o x u n g .
K h a ga. K h a v a n g a s a u k h i n u n . S d n g d n g c b o r r b p ga.
L vi s n g . l vi s n g , l n n g , t g iao t h t l n q u t m v i c a tr , r t p h c h c m cc th i t b n y s a u k h i s
dng xong. Kha ga. Kha van ga sau khi nu n. S dng dng c bo r ri bp ga.
d v n h l h o a , k h u n g n h ... n g o i t m v i c a tr .
T re o ti vi l n tr n cao h o c k h a tiv i k h i k h n g s d n g .
B t c n h b n v n h n g n i th t c u n h n .
2.
A n to n i t
Khi ti cha 7 thng Indonesia (mt nc m pht trin tong ong VN nhng
lng t chim t trng ln h on rt nhiu), trong t khai c mt on nh sau:
L m th n o i xe t an ton?
3 . D y con v an to n
Khi bt u bit b, b rt ho hc trong khi bn li cm thy v cng lo lng. Bn lun
lo s b s b va p vo tng hay cnh t khi b, hoc b s ng t trn ging xung t,
hoc nu l l b c th b ra n cu thang v ng ln xung tng 1. m bo an ton
cho b, bn cn lm thanh chn cu thang v bc ht cc cnh t, gc bn nhn li. Tr khi
c ngi ln ngi cng, cn li th b s khng c b trn ging m ch c thoi
mi b di t. Cc vt sc nhn hoc qu nh cn c ct cao khi tm tay ca b
phng trng hp b s nht cho vo ming. Nhng th d v cng c ct vo noi an
ton. 0 in c bt np hoc a ln cao. Cc thit b in cng lun c m bo ngoi
tm tay v i ca b khi ang s dng. Bn cn chun b sn sng b khng gp bt c
nguy him hay tr ngi no trong vic di chuyn y ho hng ca mnh.
Hy dy b v cc khi nim c bn lin quan n nguy him, lun s dng cc t
thng nht v d hiu, mi hnh ng u gn vi li ni, biu cm v v d trc quan,
khng nn ch ni m khng i km hnh ng hoc v d c th v b s khng hiu, khng
hnh dung ra c.
trnh b b BNG, hy dy b v khi nim nng, bng cch cm tay b cho s vo
thnh ly nc m, s vo thnh bn ngoi ca ni cm in khi ni cm cn hi m m v
ni nng, nng qu ri rt nhanh tay b ra, km theo biu cm khun mt ca m hay
4. A n to n v s* h i
Sau mt thi gian t i quan st cch ngi ln ni chuyn vi con tr v ngi ln ni
chuyn vi nhau trc mt con tr nhng noi i qua, ti c kt c mt s gch
u dng nho nh cc m tham kho:
Mt trong nhng nguyn nhn Ty h cho con i ng sm v nh ngm hiu th 20h
cc con nh ln ging v 20h ti chong trnh thi s m i bt u. Chong trnh thi s
Php l PG - 1 2 tc l khng khuyn khch cho tr di 12 tui xem. Nguyn nhn: th
gii ngy nay tong i hn lon vi chm git v tai nn trong cc bn tin, v tr em cha
cn tip cn vi nhng thng tin nh th. Ti sao? Bn c n cui s r.
Khi ngi ln ni chuyn vi nhau, v ngi ny tai nn, ngi kia cht, khng hong
Philippin, ng t sng thn hay on gin ch l mt ngi no b git ti quay d ra
ng.... h thng ni chuyn vi nhau khi khng c tr em bn cnh, c bit tr
la tui thiu nin 6 - 1 4 tui, ci tui t m v hiu k.
Ti rt t m v nhng hnh ng th ny v c hi nhiu m khc, th cc m gii thch
rng cc m mun duy tr s trong sng v ngy th ca con lu nht c th, con c trang
b cc kin thc v an ton t rt sm (100% hc sinh i hc bng xe bus, d ch m i 3 tui
cng bit ci dy an ton khi ln xe, v cng t bit mnh cha tui ngi gh trn ca xe
- t), cc con bit trang b kin thc t bo v mnh, t ng gi c thm ch thuc
men (vi cc tr b hen) cho mt ngy hc, cc con c hc v an ton khi i bin....
Nhng phn cn li ca th gii, ci phn khng khip ca thm ho t nhin, ca cht
chc v ca s hu hoi nhn tnh ca nhng c nhn in lon, cc m gi phn li v
cc con khng cn bit. Mt m c ni v i ti rng: con cn bit bo v nhng con khng
cn qu s hi vi mi th. Th gii qu rng ln v b m khng s s hi ca b m
lm cn s khm ph ca th h sau.
Tr c th nghe v hiu nhiu hn bn tng, tr t m v tr tng tng v cng
phong ph. V vy nhng thng tin to s khip m mt cho cha m th c th tng ln gp
mi ln i vi cc con. V nu suy ngm lu v su th liu nhng thng tin , nhng k
git ngi , nhng tai nn c th gip g c cho con: con khng bao gi ra
ng, con c nim ngi ln l ng s, con thy lm nhng iu ng s to tm
l hi hng cho ngi xung quanh cng hay hay????
Vi cc tr b hn, khi trong gia nh c ngi thn qua i, ti thy cc m bn ny c
nhng cun sch ring, gii thch ti sao ngi ta li m, ti sao phi cht, v cht xong th
i u. Thc t nhng khng qu kinh khng. khi con ngh v ngi b qua i ca
con, con khng nh n nhng hnh nh khng khip ca khc lc vt v m u c l - gic
b nh ca con khng c kh nng hiu c. Con s nh v b vi hnh nh ca nhng
ngy b bn con, khi b m b ra i, n mt ni nhiu my, v b s theo con, nhn
xung xem con lm mi vic v ln ln cng nh nhng lc con cha ngoan v con b pht.
v vic t thin, mnh i khn kh: Vi con ti dy th ny: con phi tt vi bn, bt
k bn y l ai, da mu g, mc qun o lnh hay rch, chn i giy hay i dp.... v i con,
khng c s phn bit giu ngho bt hnh v may mn. Con c chi m bn khng c,
con c th chia s. Con n m bn cha n, con c th hi bn c n khng v chia cho bn
nu bn mun. Bn v con, mi ngi u bnh ng v u cn tn trng nh nhau.
Cn vic t thin l vic ca ngi ln. n khi tr 8 - 1 0 tui ti s dy v may mn bt hnh. Nhng cng ch dng: bn qun nn mt ht, hay gi thi bay mt nh....
con hiu v gip khi kh khn thi.
V d v bo Philippines th bn ny, ring trng Php ng gp c 2
Container ln gi sang hi ch thp gi i Philippines. Vic ny l ng gp ca ton
b ph huynh ca trng, cc hc sinh hon ton khng bit v ch tham gia kha cnh
lao ng phn loi. Tt c cc ku gi ng gp gi v gia nh u c cho phong b kn
dn cn thn, hoc email vo ti khon ng k ca ph huynh. Hc sinh hon ton khng
bit. Ti khng bit nh th l tt hay khng na, hon ton ch l quan st ca t ny
thi.
Hm nay ni chuyn vi cc m th dng nh c mt tho thun ngm nh sau:
Tui sm nht c in thoi: 1 1 tui nu con i xe bus mt mnh, hoc 13 tui nu
con i cng cha m, hoc c ngi a n.
Tui dng tin ring: 8 tui (a th hai kh nng s sm hn v con th 2 cm
thy khng bnh ng vi con th nht)
Tui bt u gio dc con v np sng, thi quen, thi gian biu v tn trng ngi
khc: _ 1 tu i__
Chng 6
T lp t trong ni
L con t trong gia nh, ti lun c b m v ngi thn cng chiu. Khi cn b
ti rt t ho v iu , v nh th c ngha l ti mun g c ny, khng phi lm bt
c vic g ngoi hc v choi. Sau ny, khi l&n ln, phi i mt v i cuc sng phc tp bn
ngoi, a tr quen c che ch v nung chiu l ti cm thy rt kh khn v yu ui
mi khi gp tht bi, s hi, t ti khi b&c vo th thch mi, bi ri kh cn tit ch cm
xc cho ph hp. Ngoi ra ti cn rt vng v trong vic nh. Tt c l do ti qu da
dm vo ngi khc. ci tui 20, tri qua nhng vp ng trong c tnh cm v cuc
sng, ti phi n lc rt ln thay i mnh, tr thnh mt ngi ln thc s, trng
thnh v c lp hon, thm ch n by gi d rt c gng, ti vn cha hon ton thot
khi thi quen li vo ngi khc. cng l lc ti t nh, sau ny nu c con, t s
phi dy con mt k nng v cng quan trng: T LP. Ti dy con tr thnh mt a
tr t lp ngay t khi m i cho i, d c m ru hay khng con vn c th ng ngon lnh
mt gic m di 12 ting, a tr ch cn n gi com l t gic chun b bn n, i ra
tay v ly gh, t x l nhng thc n, l a tr t ra mt, mc qun o, nh rng,
mang ba l khi i hc, l a tr bit gip m, a tr khi ng t ng dy, t gii
2. Th*i im gi p b h c k n n g t tr n a n
Ging nh ly, b, i... tr cn thi gian luyn tp k nng cho thnh thc. V vy,
cng to c hi cho b hc sm bao nhiu th b cng c kh nng t xoa du bn thn sm
by nhiu. Bn c th h tr b hc k nng ny ngay t khi m i sinh, hoc i n khong
6 tun. Di mt tui, c bit di 6 thng tui l thi gian tt nht dy b cch t
trn an. Sau 1 tui, vic ny s kh khn hn rt nhiu.
3 . K th u t gi p tr h c cch t tr n an
Lm th no tr c th t trn an bn thn?
ic H tr b hc cch t ng (Chng 1)
n Khi b tnh gic vo ban m, p dng thi gian ch trong bng thc ng Chng
1 cho b thi gian t trn an mnh v ng li. Nu sau khong thi gian quy nh b vn
kh chu, hy ti kim tra chc chn rng b n. Sau b t ng li.
L in i
V* K nng t trn an cn ph thuc vo tnh cch bm sinh ca tr. Mt s tr gn nh
c c k nng ny ngay t khi mi sinh, mt s tr khc th cn c nhiu thi gian v h
tr ca cha m. Bi vy, khi gip b hc k nng ny, hy da vo tnh kh bm sinh ca b
a ra s h tr ph hp.
n D th nhiu cch nhng b vn khng th hc c cch t trn an bn thn, c
th do b cn qu nh, hy ch mt thi gian na v dn dn to c hi cho b chng t s
c lp ca mnh.
II. N P C H I C LP
Con em 15 thng, khng bao gi ngi choi mt mnh, sang nh hng xm choi th
cng phi c b hoc m ngi . Nu b/m ng ln i v th b s khc i v theo. C
ngy & nh vi b th bm b, b khng dt ra lm c vic g (M Trang My)
Em mun hi cc m cch dy con choi c lp trong mt thi gian nht nh. Em
sng & nc ngoi, lc sinh b c b ngoi sang gip. Gi b sp v nn s ch cn mi hai
v chng em. Ban ngy em phi chm con mt mnh. Lc con thc choi em mun tranh
th lm vic nh v nu n&ng, nhng con em quen c b choi cng nn thng khng
chu choi mt mnh, ch chu choi mt mnh lc mi ng dy trong thi gian rt ngn. Khi
khng c ai choi cng th b la khc. Nu mun con t choi c khong 45 pht th lm
th no? (M Tno Nguyn)
2. T p cho b cho*i c lp n h t h n o ?
Ni qua v vic b tr. Tr con thom tho mm mm ai nhn cng mun b. Cc con
cng rt thch c nng nu, m p v v. Tuy nhin, m p nhiu qu cng phn tc
dng. Mt a tr c b qu nhiu s cng ngy cng i hi, ng th i b ng, thc
th i b m i yn, b ng b nga kiu. Ngi ln thy th cng chiu, hoc s con
khc lt nh nn cng nhanh nhanh chng chng b sp, b lu vo c ngi m cng
khng dm t xung s sp go. V hnh ng y dung tng cho hai thi xu s hnh
thnh dn dn trong tr: 1) Thi quen da dm li vo ngi khc v 2) thi quen ch cn
nh nc mt l mun g c ny. Tt nhin khng c ngha chng ta khng b con to
no m hy b khi b vui v, khi v hoi, khi tm b, khi mun a b i tham quan, i
choi. Cng khng c ngha l t b tr th tc l khng quan tm n con, khng cng c
tnh m con. M ngi bn cnh con th th ni chuyn/choi vi con, u ym con, mt xa cho
con, khng phi l thi gian cht lng ca hai m con sao?
Theo cc chuyn gia th nn c khong thi gian b t choi trong ci. m bo an
ton v dy b v tnh k lut. Bi phm vi choi ca b ch trong ci, b s dn hiu
khi nim v cc gii hn. S hiu c rng c lc con s cn phi ngi mt ch choi,
ch khng phi i khp x xnh n n x xnh kia nghch tt c mi th v bt b m
phi chy theo con.
Cch rn np choi, c lp
Np choi t lp cn rn luyn cho tr t b. B con va phi, dnh thi gian con t
choi v t khm ph, nhng mt khi m choi vi cn th dnh ton b tm tr choi, ni
chuyn v giao tip v i con, khng va choi va c sch hay dng in thoi.
2. Th*i g ian x u t h i n lo s* x a cc h
Giai on s hi xa cch xut hin sm vo khong 6 - 7 thng nhung mc va
phi. nh im ni lo lng ca b roi vo giai on 10 n 18 thng, gim dn sau 18 thng
v kt thc vo sinh nht tui ln 2.
3 . B i u h i n c a g ia i o n lo s* x a cc h
Di y l tm s ca cc m tri qua giai on lo s xa cch cng con.
4. C ch gi p con v*t q u a g ia i o n lo s* x a cc h ?
C hun b tinh th n
y l thi im k nng t trn an ca b s c t dng v. Nh ni phn I,
hy s dng ging ni v ngn ng c th ca bn khi con i m b. Nu b c choi 5 - 1 0
pht ri i m b m m chy ra b ngay th b s ngh rng c khc l m s n v b.
Bn ch nn ngi bn cnh cho b an tm v ni: M y ri, con t choi nh v ly
cc chi, to ra cc m thanh sng ng nh lc hng b. Mun b chp nhn vic
khng nhn thy bn trong mt khong thi gian nht nh th cn phi b hc cch t
chi m khng bm ly m trong cng mt khng gian trc .
Khi trong mt phng, d bn ang lm mt vic khc cn con ang t chi th thnh
thong hy p li nhng m thanh ca con vi m lng vui v, t tn.
Rn luyn cho con k nng chi c lp ngay t khi m i sinh. Con bit chi mt mnh
cng s c giai on lo s xa cch nhng b s d dng thch nghi v i s vng mt ca m
hn.
Dy v tch cc chi trn tm, a vi con con bit rng d khng c mt m y
(V m ly tay che mt ri hoc m trm chn kn ri) nhng m s tr li trong chc lt v
m s bn con.
Khuyn khch b, ng b hoc nhng ngi chm sc con to lp mt mi quan h tin
tng vi con, con bit rng khi m khng cnh th b vn c th vui a cng nhiu
ngi khc.
Thi gian
7 " 8h
8-h
9 - oh
10 - n h
11 - 11.45I1
Tr choi vn ng
11.45 - 12.15I1
12.15 12.45I1
12.45 1 0 nnVi
Hc tp/Nghe k chuyn
1300 15.00h
1500 15.3011
1530 .ooh
16.00 i7.ooh
17.00 17.3011
17.30 i8 .30h
18 .30 .ooh
19.00 .ish
Ng ngy/ Th gin
Ba ph sau gip m dn dp
Mc pyjama, nh rng ra mt
19-15 19.3011
!9-30h
Ng
Quy tc k h en th n g
Khi b hon thnh cng vic no , m hy khen ngi v ng vin b, cho d b ch
hon thnh mt bc trong c mt chui hnh ng th cng l mt s n lc rt ln ri.
C thi tch cc, chn thnh khi khen con: Su nh rng sch qu, Cm n con
ct dp cho m nh, 0 Su dn chi gn gng cha ka, Con i v sinh ng ch ri,
gii qu... Vic khen ngi s gip b cm thy vic lm ca mnh c ngha v khuyn
khch b tip tc hon thnh tt hn trong nhng ln sau.
Tuy nhin khen ngi qu nhiu li khin b i hi lun nhn c li khen d lm
khng tt v khng mun th nghim th thch m i v s s khng lm tt c
khen, v th thay v lc no cng ni: Con gii qu c th ni: Con thy mnh c gii
khng?, Con ngh mnh c th lm tt hn khng?, Con c th th theo cch ny c
khng?, Con c th t mc o tt c cc ngy trong tun... c khng?, khi b lm tt
trong mt chu k nht nh, hy khen thng b bng hin vt nh mt mn chi m i
hoc bng hot ng m b thch nh i tham quan thy cung.
Mi ln b ngoan s c dn 1 hnh ln cy, khi ... hnh (b m t quy nh) trong 1 tun hoc 1 thng b s c
thng.
M U 2: TU N N Y M N H C NGOAN KH NG N H ?
Th
Th
Th
Th
Th
Th
Ch
N h t
Ng dy
n sng
n tra
Gi choi
Khi i ra ngoi - f
Nghe li b m _J
Gi ng *
Hm nay mnh c ngoan khng
&
nh
bnh trong khun no, ly a g cho m n xo, thi m ing da chut to tng no... iu ny
s nui dng s t tin cho tr.
B n d y con c lp - k h n g p h i ch k
Tt c chng ta u cn n tnh yu, s tn trng, nim tin v s an tm . Nhng iu
ny c th t c thng qua giao tip x h i v i ngi thn v bn b.
T do tro n g k h u n k h
Tr cng ln cng c to iu kin th hin s c lp ca m nh bng cch c trao
thm nhiu quyn lc. Nhng vn lun c nhng gii hn. V d con c quyn m c bt
c th g con mun, k c ch m c bm khi trong nh nhng khi ra ngoi ng con phi
n m c chn chu. Con c quyn n qu vt, nhng ch vo ba ph. Bit c gii hn
ca mnh, khng lm dng s t do v bit dng li ng lc cng l cch bn dy con
tr thnh ngi c lp.
S b n ch n l n g l c cho s n g to
T h i gian choi m t m nh c th con chn ngy nhng choi v nhng tr choi c
sn, nhng ng vi vng m ua choi m i h ay by cho con qu nhiu tr mi, hy con
th sng to nhng tr m i t nhng choi c.
K h u y n k h c h con th a m g ia n h n g t h n g h i m mi.
ng vin con nu con tht bi, con hiu rng hon ton n nu nh con tht bi v
cn th li.
K nng
Ung nc t cc nh
T n
T ngi vo gh
1-2
tu i:
Chi u
Chun b v chn i hc, i choi, t eo ba l
T i ln xung cu thang
Vn np l, vn vi nc
Gip b m vic nh: Dn/ct bt a (bng nha) trc/sau khi n, nht rau,
ti cy, gp qun o
Cc k nng 1 - 2 tui cng li
T mc , c th vn cn cht s tr gip vi nhng loi ci khuy
T tm (c s gim st ca ngi ln)
Phn loi git, phn loi tt, gp qun o
i nu gn ging
34
tu:
4 -5
tui:
thc n
T gi in thoi, t i n mt s a ch
S dng my git
Tt c cc k nng 1 - 4 tui
T mc m khng cn bt k tr gip no.
Tm c lp
Mc ph hp vi thi tit
^
^
tui:
Buc dy giy
Ra bt
con lm n&c ln sn, ln ngi m khng cho con lm hoc kin quyt lm h con.
iu v a khin b cm th y c ch v m ong m un ca m nh khng c cha m thu
1. K h i con b n g
nh cha ny l cu ni ti lun c nghe thy vo ngy b khi b ng nhng ti
khng bao gi s dng cu ni v i con. Ti sao con chy qu nhanh nn b vp u vo
cnh bn th li l ti ci bn? Ti sao khi con khng chu i dp nn khi i trn sn tron b
trt chn th li l ti ci sn tron? Ngi c li l con, v sao li bt nhng vt khng
th thanh minh s trong sch chu trch nhim? Ti mun v cn con hc c cch t
chu trch nhim i vi li lm ca mnh gy ra.
u tin ti dy con cch t bo v bn thn. Sau , mi khi con ng, da vo ting va
p nh gi tnh trng nng - nh ca c ng. u tin lun l quan st xem con c
t ng dy c khng, nu con c ngi n v ti khch l con: Su ng dy no,
Su rt dng cm m - m xem xem con c t ng dy c khng no. Sau khi t
ng dy, nu con vn tip tc mu mo ti s nh nhng gii thch cho con bit rng ai l
ngi chu trch nhim cho c ng va ri: Ti con chy nhanh qu nn b ng y, ln sau
con phi cn thn nh. Ri thi, chuyn sang ch khc hoc con t suy ngm. Nu
con ng au, ti vn khch l con t ng dy ri s ra xoa du vt thong cho con, va xoa
ti va gii thch l do con b ng km thm nhng cu tru chc nh nhng bn qun i
ci au: Su khng cn thn nn b ng y. Ng vo em tng lm em tng au qu. C
khi xc mt tng ca m ri y! Th l bn qun au, chm ch d xem c ci vt xc
trn tng khng.
Ch l mt c ng thi, rt on gin, nhng dy con cch t ng dy v t nhn nhn
li ca mnh c li ch:
>v Con hc cch t chu trch nhim vi nhng vic mnh lm, hc c v lng t
trng.
Vv Bi dng tinh thn t lc ca bn thn: Khi con vp ng, con t mnh ng dy.
Sau ny, khi con gp tht bi trong cuc sng con cng s c dng kh ng ln lm
li t u.
n Bi dng dng kh vt qua kh khn: Khi m i tp i, tr thng b ng, c nhiu
b v th rt s i, i c vi bc l bm cht m s ng v m th chm chm dng mi
2. K h i tr b b n bt nt
Thng thng khi b bn bt nt, cha m thng d dnh v an i con rng: Khng
sao, bn a con thi m hoc bn khng c con chp nhn iu . iu bn lm
khng sai, nhng cha . Nu ch dy con t an i mnh, sau ny khi b bn nh, con
cng s ch bit chu au v khng khc m khng c hnh ng g ngn chn bn. i vi
nhng b nhy cm, y c th tr thnh mt tr ngi v tm l cho b, khin b ngi tip
xc v va chm vi bn b. Tuy nhin, nu bn dy b phn khng bng cch nh tr th li
khin con c t tng bo lc, lun phi n ming tr ming trong mi tnh hung.
Bn c ngh rng, nn dy con cch t v? Mt a tr bit cch t v s khng s b
bt nt v cng khng c tm l n thua n cng, ch on gin hc cch x l tnh hung
ngn chn bn thn b au v cng khng lm tn thong bn.
mt ci vo u.
Trng hp B: Bn Su v ch Mo cng tranh nhau mt ci t choi, hai bn chy
ra cu cu ph huynh hai bn. Hai m u gii thch rng y l vic ca con, con t gii
quyt nh, ri hai m i ra khi phng cho hai bn t x l, thnh thong ng vo xem c
nguy him g khng. 10 pht sau thy hai bn ang choi cng nhau rt vui v.
Mi cha m u c cch gii quyt v l l khc nhau, nhung tr cc tnh hung nguy
him n tnh mng v bt kh khng, khi con gp phi vn g, xin cc ph huynh ng
chy n v gii quyt h con ngay tp l, hy dng li v ch i xem con c th t gii
quyt c khng. Nm pht i v i bn c th chng l g c nhng v i tr no nh b ca
con, Nm pht c th l c mt bc tin di v tr thng minh, k nng v s t tin.
Trn y ch l mt vi tnh hung cc b t o - 3 tui c th gp phi, con cng ln cc
vn con cn phi i mt s cng nhiu v phc tp hon m trong khun kh mt
chong ca cun sch ny khng th lit k ra ht c. Tuy nhin, s tin tng ca cha
m, v s c lp c rn luyn t khi m i sinh s l tin tt con c th ong
u v i kh khn v chp nhn th thch.
HI:
Cho bn.
Mnh m un hi kin bn mt cht c c khng? X in li v m nh l con
trai nn ni nng khng kho lm , nu c g mch lng bn b qua nh!
Con mnh 6 thng O ngy ri, mnh v m b cng to mt gc cho*i cho b.
Chi tit l c m y ci tranh dn kch thch th gic treo lng lng, 1 ci gng, 1
ci r trong c m y qu bng nha m u sc, m y khi g hnh th, 1 xe t i
v pha tr*c, trng, 3 ci hp rng to nh, cnh cn c 1 ci thm bn
trong mnh ht m ung v m y ci cc nhng con khng hng th lm vi
ht mung.
Gc cho*i ca m nh c v khng hiu qu lm v m nh thy b khng b
chm ch chi hay c*i g c, b t ci c phi v bun chn khng? hn na
m nh gi ci g ra th con khng nhn m ng ci khc, m nh li nng theo
con nhng b vn quay ngot i.
Nh mnh lc no cng c ngi cnh con sut c phi l nhiu qu
khng (m v b chu nh)?
M y m nh c c bi ni v vic nn tp cho con chi t lp con
cn c khm ph v sng to theo mnh. Mnh nn xp thi gian cho con
t chi trong ci nh th no l v a con t lp, t chi m khng cn b
hay m nhng cng khng c cm gic b b r i?
Tr chi + chi nh th no th ph h p cho b t 6 thng 1 tui, mnh
Chng 7
k lut tch cc
Anh Kent - 17 thng tui - do ny hay gi chng lm. Khi m dt i choi, anh ln
ng ra khc lc n v ngay gia ng nu nh m khng lm ng anh. D th tr
anh bng nhiu cch nhng anh vn chng no tt ny. M mt mi, bc bi khng th
no chu c. S tht th, con cng vy.
Tr t 1 n 6 tui dng hnh vi giao tip vi ngi ln (ging nh tr s sinh dng
ting khc giao tip vy). Ch cn bn hc cch tm hiu ngn ng trong nhng hnh vi
ca tr, bn s bit mnh nn lm g gim hn thi xu v khch l nhng hnh vi tt.
I. v SAO T R G I C H N G ?
HAY CCH CHNG TA TONG TC VI TR DN TO N N C TNH V HNH
VI
Quan st ny c vit ch yu da vo kinh nghim thc t v tham kho cun Lm
cha m ca tr tin hc ng (Parenting Young Children) nm trong chong trnh ST EP
(system atic training for effective parenting).
Trc khi b m tm hiu nguyn nhn ca vic gi chng th cng nn hiu rng tr
con thng rt t m, khi tr mt, i hay m tr khng c kh nng kim sot v c c th
ln tr tu ca bn thn mnh, dn n vic tr n v h ay m on g . C nhng vic c th
bn cho l con h, nhng thc t c th ch l chnh b m qu k vng nhng iu khng
tng con m thi!
Di nh m t ca con tr, chng ti, nhng thiu nhi anh dng s gi chng khi:
Chng ti cn s ch
V Chng ti i quyn kim sot
Chng ti quyt tr a
V L du hiu tuyt vng v c nhng vic ngoi kh nng ca chng ti
1. Ti cn s ch
Tr con ong nhin cn c s quan tm , nhng khi ln h on, tr hc c m t iu l
khi m un c s ch hay i h i s quan tm ca ngi khc th cch duy nht l tr nn
h, khi cc bc cha m bt u cm thy s quan tm c th l m m m ng ca m t vn
.
B p 3 tui hc c m t vi ng tc m i phng tp th dc trng v b gy s
ch nhm m un khoe v i m. B m, lc ny ang c sch, ngng u ln v ni: P oi,
ci ny c v kh, xem con biu din c khng no? H ay q u ! Sau m ci xung v
tip tc c cun sch ca mnh.
p i hi c s ch v t c mc tiu, b cm thy c s thnh cng v s quan
tm , t cm thy c hm m
Ngc li, tnh hung ny c th coi l c vn khi p ngh rng em ch c hm
m nu m phi lin tc quan st em biu din . B s lin tc m xem ny, m xem i,
m thy cha, m thy con ti khng, m xem li i, m oi.... Xem ny... m . Nu ngi
m, sau khi a cho con s quan st v c quay li c sch, p c th tip tc ku gi
s ch , hoc thm ch gi v ng thu ht s ch . V i phong cch ny, b p c tnh
h to s ch quan tm ca ngi m.
Bn c th ni, con ong nhin cn quan tm , th nhng tng tng 2 4 /7 nhng v
d nh th ny xy ra, v b lin tc khng ngng ngh, t chiu ny sang m nh khc
thu ht s ch v lm trung tm ca th gii ngi m , khi ln b s gp tr ngi g
trong hc ng khi m t l p nhiu hc sinh m ch c m t c gio? H ay khi m c thm em
b th iu g s xy ra?
2. Ti cn quyn lc
Quyn lc gip con c cm gic t ch i v i mi trng ca con, l bc u tin v
quan trng nht i n t lp. Nhng quyn lc c th l nguyn nhn ca gi chng
nu tr hc c rng ch c cch th hin anh l sp th anh m i chu nghe li.
B A, 18 thng tui m un c t n. B m ng h em trong nguyn ny, cho em
tha v bt thc n em t xc n. B m em chp nhn l con n s bn qun o, gh n
v sn nh bi v EM T N . V khi em cho c tha vo m ing, b m s bnh lun: Con
thy y, con nh b m ri, con t n m t mnh, con l n . A c cm gic t ch v
c tn trng v gip em tng bc nhn bit c cm gic lm ch ca m i trng
xung quanh bn n.
Nu nh b m A vn khng khng khng cho con t hc n, v bn cho con khi con
sn sng v c m ong m un c t bn, iu g s xy ra? B tht vng v nhu cu ca mnh
khng c p ng c th ngm tht cht m ing v c th t chi hon ton vic n ung.
Hoc con chp nhn b m t cho n nhng c th i h i ci ym khc, ci cc khc,
ci a khc, ci tha khc, thc n phi xp nh th ny trn a... hay t h o n b i c
n khi ng trn gh, xem ti vi, hay thm ch ra ngoi v a i va n, va choi va n.
A c th tip tc gi no bng cch lin tc t ra cc i hi khc nhau cm thy
m nh lm ch m i trng ca mnh, v ba n c th kt thc bng hnh ng nm thc n
ra sn khi b m un ngh, nh m t cch ni: Trong ba n, con l sp . Nu b m lin tc
p ng cc nhu cu ca A hay d c c gng chin u chng tr : qut mng, nh p...
b A s ch nhn thc v tip tc c khng nh vi bn thn m t nim tin rng ch c
cch i hi v i hi th hin m nh l sp th m i l cch duy nht sinh tn v c
quan tm !
3. Ti tr a
Tr con ong nhin m ong m un s quan tm v ch ca ngi khc. Nhng nu tr
khng t c s quan tm m ang tnh cht tch cc m tr m un (li khen, s tn
thng), tr s chp nhn s quan tm tiu cc (ging co t khng v i ngi ln, hay m
lao ra gi, hay m qut mng, hay tranh ci i co v i ngi ln). Tr thng t to ra s
tranh ginh i co c cm gic c quyn lc v khng nh s tn ti, nu tr khng cm
thy quyn lc l ci m nh ginh c, tr tip tc tm n mc tiu th ba ca vic gi
4. T i km tm
M c tiu h v cm thy km ci c thng hi thng ch xy ra v i tr trn 3
tui. Cch th hin m nh cha c cc t cht nh cc bn khc c cm thng v sau
dn l cch b ni ng m ong ch g vo con . Tr tin l con ch lm c g, l m i
ngi nn b cuc i v li gn con gip con. Vic b t chi s tn ti ca mnh khng
hnh thnh ngay lp tc m l kt qu ca m t qu trnh lu di khng c quan tm tch
cc, nhic mc b khi b lm sai v lun c ai nhc nh hay tru gho v s v tch s
ca b.
>v Cu ca b B thy b B, 5 tui ang ngi t mu.
B bit vit tn con cha?
>v Cha.
cu dy con nh?
V* Khng (lc u). Con khng bit vit.
T h con ang t m u ci g th?
>v Cu ca B nhanh chng i ch sang bn lun v i b v t m u, ci m b c th
lm c v t tin. V i cch h tr ny cu khuyn khch b t tin v i cy bt sau
ny b s hc vit tn mnh.
H iu su xa ti sao b B cm thy tiu cc v vic vit tn m nh bi khi b trn 4 tui,
II. T H C O H N H V I C A C O N C H N H L P H N N G
CA C H A M
Phn ny hy cng bn v cch nhn bit khi no tr gi chng nhm t n nhng
m c tiu tiu cc v lc no tr ch on thun l biu hin ca con tr.
Khoa hc tin rng Bn khng th lm hng m t a tr .
C mc nh th ny i, tr di 1 tui khng gi chng, b khc ch th hin nhu
cu v lin lc v i cha m v ngi nui dng rng con mt, con i, con bun ng, con
chn, con au, con nng, con lnh, con m hay con cn thay i lch sinh hot v ngi ln
nhn lch tn hiu ca con. C th con cn c m p thm m t cht, hay cn thay i
m i trng, hoc con cn m t con vo phng ng v con m t lm ri. Bi vy, di 1
tui, khi tr khc m c d c n no v khng m au, m nh thng t con vo phng,
bi m nh hiu c l con mt v con cn i ng. Ti c c c m t bn ch con m nh 4
thng tui l rt h, hay i, n v, hn di... th xin khng nh li lun l khng c trng
h p , v i m t b 4 thng tui (b b thc khuya, b kch ng m nh choi vi b m ci
rt vui v lc ti m un... sau c b m cho ng. y l in hnh ca trng h p b
qu mt dn n qu kch ng khng th t trn an t ng c, iu ny hon ton
KH NG L I N QUAN n hnh vi xu. Em b ny on thun ch ang ni vi cha m l:
con rt mt v con b choi qu sc ca mnh!
Sau 1 tui, con khc c th tm s quan tm t cha m hay m un th hin quyn lc
cn tr di 1 tui khc HON TON m un lin lc, c tha m n nhu cu t
nhin: n, ng, v v, choi.
Nu khi m i th u c tha m n: n ng, ch oi m con vn quy khc v hnh
thnh np quy khc th c th con ang dn hc cch gy s quan tm v quyn lc bng
cch ny. Nu cha m khng phn ng ngay lp tc v i nhng biu hin xu ny, m dnh
cht th i gian quan st, cha m c th bit c d dng h o n con m on g th c
ci g. V khi cha m phn ng cc nhanh iu lm ri hnh vi v i khi khng nh
quyn lc v nim tin ca tr: Ch c khc h ay l ch c khi m nh h th b m m i tm
n m nh.
Khi con ln dn ln, cha m c th nhn bit mc tiu s m on g ca cc chin s
nh tui d dng hon. iu ct yu phn bit cc m c tiu ny chnh l CCH NG I
LN PH N N G KH I CON H.
Ngi ln CM TH Y th no khi con h? (bc tc, tn thong...)
* Con lm g trc PH N N G CA NG I L N?
1. S ch
Khi con h, b m cm thy kh chu v c khuyn nh hoc m ua chuc. Con c th
tm th i ngng hnh vi xu khi c c s ch ca b m. Sau , con c th lp li hnh
vi, hoc ci b in hnh vi c li c s ch . Khi , tr lm hnh vi xu to s ch
-
2. Quyn lc
Nhng hnh vi xu th hin quyn lc thng lm b m ngay lp tc chuyn sang
trng thi CU GT. B m cm thy b chiu tng v m t ting ni v i con. B m lc
ny, trc hnh vi xu y c th p con lm theo b m (ngha l ging li quyn lc v
tay k m nh), hoc b cuc (chp nhn quyn lc nm trong tay chin binh tr tui v dng
cm). Nu i bn tip tc chin u, con s chin li khe h on, m nh h on v cng cho con
ch phi thng. Ngc li, nu b m b cuc lun, con s qun m t l con ang i, hay
h t c m c ch g.
3. Tr a
Tr h v i m c ch tr th, cm thy cng b ng v l p hi bi con ngh l b
m phn xt con sai. B m thng s cm thy b tn th ong c v tm l khi con tr
a bng l i ni, (con khng yu m na, con ght m , con thch b, con ght m ...)
hay tn th ong v th cht nu con quay sang nh p, co cu thm ch cn, git tc cha
m. Nu b m cu gin v tm cch cn bng chin s bng cch nh li, ni li... tr cng
c ch tip tc cuc chin tr th. V ln sau, tr cng c tng v vic tr th ny hon.
N n nh, tr di 1 tui khng bit tr th. Di 2 tui rt him , tr cn cu... ch yu
l do tr b mt, cu hay b b m cho cc hot ng qu phn khch. Hnh vi tr a ch
din ra ph bin sau khi tr 3 tui.
4. Ti km tm - hnh vi xu th hin s yu km
Con lin tc (gi v) thua, t chi h p tc nhm mc tiu cha m b cuc v i lm
vic khc, con yn. Con khng ci o c, con khng i tt c, con khng bit i
giy.... M c d c th ch ngy hm qua khi bn khng c bn, d c cht kh khn nhng
con c th lm c. C th c nhng vic ln h on: con bit vit nhng hm nay con khng
hc vit. Bn cn con k m t ci thip tng b nhn ngy sinh nht, con bit vit nhng con
ni con ch bit vit....
Bn tht vng.
Bn b cuc bi bn ng v i con, con khng c kh nng lm vic v bn ch
m ong ch g con trong vic ny. Do , c con v bn cng dm chn ti ch, khng c
cht tin trin no.
III. C H A N G O A N V C C H C H O L I T R C K H I T R
T H N H H
Cha m khng lm cho tr h, tr con chng phi l con ri! Con hnh ng v phn
ng theo cch nhn nhn ring ca con. Tuy nhin, PH N N G CA CH A M v i cc hnh
vi ca con c th l nhn t gip con nh hnh khi nim v cm xc v i chnh nhng hnh
vi v s kin xy ra m i trng xung quanh.
Bng cch phn ng li v i cc hnh vi xu ca con theo ng cch m con ch i,
cu gin ging co cu ch khi con m un tr th hay kh chu qut tho khi con h gy
s ch ..., m t cch v hnh bn cng khuyn khch con tip tc lm cc hnh vi xu ny
t c mc ch m con cn (tr th, s ch ). Nu vic ny lp li nhiu ln, con s hc
c rng: ch cho khi m nh d h o i nh th ny m nh m i t c s quan tm , v ch
duy nht cch m nh m i khng nh c s tn ti ca bn thn mnh.
M t v d on gin l khi bn lun quan tm n con, lun cho con s ch , k c v i
hnh vi tt, nhng s quan tm l qu nhiu - k c tt xu: bt c lc no con cn s quan
tm , con u t c, lc con s ch cm thy s tn ti ca bn thn khi con l trung
tm ca s ch . Con s k vng l cha m s ngng ht m i vic ang lm hng theo
con (bn th tng tng iu ny xy ra khi nh c khch, nh c em b, m cha ang ni
chuyn in thoi, hay i hc l p nhiu tr em khc th s thy hu qu l tr cm thy v
hnh nhng m i trng m nh khng l ci r n ca v tr, s khng thch i hc, khng
thch khch m i, c th lm tr h khi nh c khch h ay gi v ng, lc li khi cha m buc
phi ni chuyn in thoi m khng th trng con, thm ch nh em, nh bn, nh
nhng ci rn ca v tr khc. T hon, khi con i hi s quan tm , m c d khng nhn
c s quan tm l tch cc (khen ngi, tn thng) con c th chp nhn quan tm tiu
cc (qut mng, e nt, dn di t ngi ln), m in l con c khng nh: m nh vn l
ci r n ca v tr ny!
Vy, cu hi to ng t ra y, lm th no cha m thot ra khi ci b y v hnh ,
cha m nn phn ng th no v i cc hnh vi xu ca con n khng lp li, hnh vi
xu ny khng l tin cho nhng hnh vi xu t ong t tip theo.
Cu tr l i l: CH A M PH N N G i N GH CH VI N H N G G CON CH I
KH I LM HNH V I XU . iu ny lm con thay i cch nhn v quan nim ca con v cc
hnh ng ca bn thn khi con khng t c m c ch d th hin ht cc hnh vi
xu ca mnh. M s khng cu khi con i thch thc. M s l i khi con tip tc ni p
i hi v l. M s bnh tnh (mt lnh) khi con c tnh lm m b tn thong...
iu ny i h i cha m bit r m c tiu ca cc hnh vi xu ca con, hay ni cch
khc: con lm th c ci g? Quan tm ? Quyn lc? T r th? Th hin yu im. Nu
c n y u c quay m ng mng, bn nn c li phn v sao tr gi chng mc
1 . Khi con i hi s ch
D kh, nhng khi con h c s ch , cha m nn c gng l i. c gng khng t
ra kh chu h ay cu gin. Cha m gi bi l khi con i hi s ch . T uy nhin, bn c th
quan tm n con khi con khng i c quan tm . V ic ny lm cho tr khng c cm
gic b b ro i, nhng hc c m i ngi l m t c th ring, v con nn h c cch quan
tm n m nh, lm nhng vic m nh thch cm th y vui V I CH N H B N TH N M N H
ch khng phi lm c l i khen.
B K, 3 tui, tm m i cch c c s ch ca cha m bng cch lm n , ni to,
qut tho trong khi cha m m un ng tra, hoc xem tivi hoc c bo hoc lm vic. Sau
m t th i gian di, cha m l vic K ni to lm n , thm ch cho b vo phng ring, gc
ring b c th t c h oi m t m nh th vic lm n trong khong th i gian cha m cn th i
gian yn tnh cng gim xung.
Cng lc v i vic gim thiu s quan tm ch n K khi em lm n khng ng lc,
cha m cng dnh s ch cho em khi em khng i h i s ch : m t ti, m b K vo
phng v th y K ang vui v gi tng trang sch m u ca em bn cnh b ang ngi c
bo.
M ni: K ngi c sch yn tnh nh ngi l n , m thch l m .
T i hm , sau khi lm m i vic trong bp xong, m bo K: Con m ang cun sch lc
n y con c ra chng m nh cng c nh, m th y con c vui th m cng m un b it trong
sch c g h a y !
B ng cch cho con s quan tm ng m c khi x ng ng, con h c c m t iu: khi
con h i hi quan tm , v con h nn con s khng c ch . Khi con ngoan bi
chnh bn thn con lm vic tt, con x ng ng c s quan tm m c d con khng cn
i hi.
3. K hi c o n t r th
K h i con tr th th c kh n g cm th y b t n th o n g l m t vic rt kh. N h n g nu
ch a m kh n g t ra b tn th o n g th ci v n g lu n q u n ca s tr th v t n th o n g ln
n h au c ng d n p h ai nht. T h a y v o vic tr th ln n h au , cha m v con cng x y d ng s
cm thng, n im tin v s tn tr n g ln nhau.
B
c, cu gin h a y b u n
c tron g vic v t q u a h o n cn h kh k h n c a gia nh. M
ph c tp kh c, n h ng m c ng h iu rn g vic m p h n n g l i v i
kh c kh n g gi p c g cho
c b it l m h iu v th n g cm
c rn g con kh n g n h t thit p h i ni v lm
nh ng iu tn th o n g ng i kh c ch v t q u a kh k h n v cm x c c a b n thn .
4. K hi c o n m u n t r a y u k m
N n n h kh i a tr t ra yu km l nh n g a tr rt t c n g vin . iu q uan
tr n g nht l cha m kh n g p, ng c l i c ng kh n g b cuc. T r n h m i tru gh o v m a
m ai. T m m t im m n h c a con n g vin . B m ch n n h n g c gn g d ch nh
nht c a con cu tin b.
B M , 5 tu i, t x c nh l m n h kh n g b ao g i b it i xe p! K h i cc b n v u i v v i
b ao n h iu l xe p m in i v xe 3 b n h th b x u h v t ti k h n g b ao g i m u n m an g xe
c a m n h ra c h o i c ng cc bn. B ch n g i trn cu tr t h o c xch u v q u an st cc b n
p xe. B ni th n g th i ca M rt t nh, k h n g b ao g i cp n chic xe p b m
m u a cho M vn n m tron g x nh. T h a y v o , b kh en n g i em n h n g m n k h c: Con
u xch u cao nh. Con cao h o n c b. Con b m tht l chc, ch b chc b n g lu r i, con
ch cho b cch b m v i! B n g cch n g vin t nh c a b, sau m t th i gian , b gy
d ng cho M m t nim tin l em c k h n n g lm c rt n hiu th. V n m t n gy no
, b it u y, kh i em l n h o n m t cht, kh i em t tin th m m t cht vo k h n n g ca
b n th n , em s c d ng kh h c i x e p. S k in n hn , tn tr n g v k h u yn kh ch
ng cch c a b l con ng em g y d n g s t tin.
IV. C H A M N N H I U G T H N G Q U A C C M C C H
TR CN T C K H I H ?
Khi con cn s ch , l a tr thch tham gia. H y ng vin con cng tham gia
gip gia nh v k nng giao tip v i m i trng xung quanh b khng cm thy
m nh l ci r n ca v tr m l m t c th ca cng ng cng gip sc v t ong tc, b
s c c s ch tch cc t nhiu ngun khc nhau ch khng ch gia nh.
Khi con i quyn lc, i quyn t ch l khi con m un c trch nhim i v i
cch hnh ng v quyt nh ca bn thn, d ch l quyt nh nh nh t n, t tm , t
i giy... y l lc thay v chin u vi con, cha m dy con v s t lp v kh nng c
nhn (t n, t i giy, t m c qun o, t sp xp phng ring).
a tr hay tr a l m t a tr c tnh cch m nh v m ong m un s cng bng,
bnh ng. V i nhng hnh vi ny, cha m c th hng n dy con v chia s, v xp hng
ch n lt, v dn khu phn n...
V i tr t ti coi mnh tht s yu km, cha m cng c th tm c nhng hng pht
trin tch cc cho con. Quan trng l b m phi HC c rng, m i c th c qu trnh
pht trin th cht v tinh thn ring, v i tc v th i gian khng ging ai. Hn ch ti a
s so snh gia nhng a tr, v n ch hn su s bt lc ca tr. Tr c th hc i khi 2
tui v c th hc ni khi 4 tui, iu khng phi l tr yu km , on gin l m c pht
trin ring ca con, 3 tui con s i vng chi, ti sao phi vi. 5 tui con s hi m n ong
u, sao m m un au u sm. Kin nhn, tn trng v khuyn khch im m nh l nn
tng thit yu xy dng s t tin con.
Cui cng, nn nh: cc hnh vi khng tt cha hn l h , i khi l s thiu
chun b t cha m. Khi con nghch chy ch oi lm v bnh s qu, thay v qut m ng con,
hy ngh ti sao m nh bnh qu trong tm tay v i ca tr. H ay khi con lm ro i vi com ,
khng phi v con nghch m on gin ch l kh nng iu khin phi h p chn tay ca con
cha hon thin, thay v m a mai, so snh h ay trch mng, hy chp nhn, tn trng v kin
nhn ch i m t ngy m ai con pht trin hon thin k nng tt h on.
tm tt li, chng ta c th theo di bng sau:
MC T I U T R GI CH N G
Mc
tiu
Thi
ca cha
m
Bc mnh,
Cha m nn lm g?
S
ch
bo con
dng
1
uns nann cing li. au uo li nep
tc i hoc lm phin b m bng cch
hnh ng
li.
Bc bi
cu gin.
C xu
Quyn
hng:
lc
- Ginh li
th ch
ng.
- B cuc.
Tn
Tr
,L
a
B qua s tn thong ca
thngC XU
hng tr
nh b m, ni khng yu b m).
c nim tin v s tn
trng ln nhau.
a li.
Tht vng.
T ti
C xu
hng
ngh rng
con khng
lm c
M yu cu lm g , n v v khng lm).
g c.
Khuyn khch mi n lc
ca con. Khng nn t ra
thong hi con. Khng
nn mng nhic con v
con khng lm c ng
mnh.
M C T I U T R HP TC
Mc tiu
S ch
Gip b m
lm vic nh
Hnh vi
Bt chc b m qut nh, nu
T n
Quyn lc
T lp
T m c/ci qun o
T chn qun o/giy dp
mc/i
Cng bng
Pht trin k
nng cng
ng
Li bc khi
v
tranh chp
hy nh gi cao s hp tc ca con
^ .
, , X y.
Mun c an i, vo ve
trn cch cha m cm nhn, cch cha m x l tnh hung v cch con phn ng li v&i
hnh ng ca cha m m tnh hung c th thay i.
Chia s ca mt m c hai a con: Hai anh em c my b Lego, b ca anh th mu
sc n ng cn ca em ton hng hng tuyt tuyt nn bit ngay ci no l ca a
no.
C em ang choi Lego ca n, cu anh ra cm. C em go ln khc. Mnh bo: Con
xin li anh lch s ch khng cn thit phi khc, anh tt bng anh s a.
Em xin lch s li. cmg nhin n cha bit ni thnh cu gy gn.
Anh bo: Em phi xin anh th ny ny blah blah blah v khng c nhn nh.
Em : blah blah blah -khng nhn nh.
Anh vt ngay ci Lego xung t m khng a cho em, tro thot ln ging chun
b i ng.
Mnh bo n: Con i em xin lch s th con tr em lch s. Hoc con xung cm Lego
v a vo tay em hoc m s khng nm cnh con k chuyn tr&c khi i ng na. (G&
y l gi' n thch nht v ba m con nm hi xoy p xoay trc kh n i ng). N
khng xung. Mnh ng ca ra ngoi cho c em i ng lun. N khc go ln.
Mnh cho n khc o p h t
Xong mnh vo bo: Con yu cu em, em lm, con khng tr li em mt cch lch s,
thl thiu tt bng. M khng thch s thiu tt bng nh th nn m s khng cng
v i con. M ni m s gi li: N mu mo. Nhng by g i con tt bng.
Mnh bo: Con cm ci Lego sang phng em, a vo tay em v xin li em.
N lm. Th l hai a thom nhau ri dt tay nhau sang phng n, ln ging nm
ch mc hi xoy p xoay. Kt thc c hu cho chng n v khng c hu cho mnh
(m qua n hi v tn la).
H I:
E m b u n q u, cm th y m t ph om g h n g, b y gi' k h n g b it p h i d y
con n h n o n a:
1. C on t r a i em 29 th n g , n gh ch n h qu, th g em y th y l c ng th ch
s , n n v b v o m m . K h n g p h i ci k i u gi n g m y em b b h a y gm
ch i u , n n em ch n g b it p h i l m sao v i con n a, l c u cn n h n h n g
g i i th ch cho con l k h n g c, n h n h n g m i n v n kh n g n ghe, n i r i l i
q un , n h iu k h i b c m n h em q ut, m n g con - > n k h c n v, ln r a t n
v, ta y ch n b n th u cho v o m m lu n - > m l i cn g in - > n h con (C c
th m con y thch cho vo m ing l: phn gin, con kin, ht go, b ko cao
su th em y bo l ct ch ri ngi h hi cy ln, ci g cng mun s* ln ht)
2. Con rt hay cn m /b/b/ng (c nhng lc con tc gin v lc tm
trng hnh thu**ng), i l*p th khng cn cc bn. B cn ai cng au ing,
chy c nc mt m khng dm ku, v ku n thy thch th v thch xem nt
cn. Mi ln nhu* th mi ngi ch bit chu ng au xong ri qut mng, ch
thiu nc mun tt con tht au (hay v em chiu con qu, khng nh con
nn con khng s*)
3. Mi ln con hu*, khng nghe l*i, i hi v l, i khng c n v th
phi lm nhu* no ? Nhu* th nn nht con vo phng cho khc n v thoi
m i -c cha ?! (M Trng Non)
P:
Mnh khng ngh y l c tnh, mnh ngh l thiu k lut trong gia nh. Khng phi
b m l ngi khng tt, ch c iu b m qu nung chiu con.
1. Bn t ra mt noi tong i sch s v khng c choi xung quanh, b h b cn
m i vo gc. Bao gi bnh tnh th PHI XIN LI m i cho b ra. B c th thu choi,
hoc pht khng xem ti vi, hoc pht khng k chuyn. Mnh khng bao gi nh con,
nhng cc con mnh rt s m gin, v m gin th phi vo phng mt mnh hoc b ng
gc, hoc b ct khng cho choi choi, xem ti vi.
2. Cn ring khc lc, k c gi v p u, mnh k ht. Hai bn nh mnh cn tranh
choi, mnh bo khng chia s cho nhau c, tranh nhau, m ct ht khng a no
c choi. V mi a ng mt gc n bao gi bnh tnh li ra xin li m, xin li nhau th
cho choi chung.
3. Tr con khc l chuyn oTig nhin, cch b m x l ci khc lc y m i lm nn
c tnh!
4. Con khng ni l i cm on th khng bao gi mnh a. Con khng ni gip con
mnh khng bao gi lm. Mnh bo mnh khng hiu. Con n ni th l cng vy, mnh bo
con khng bit cch ni th m khng th hiu c con.
5. Ch oi, pht em y ng gc c m n chy i ngay, chc phi cho vo mt phng
tong i sch s v khng c choi , m nh nh em th kho ch c ci nh tm .
Em s chy i, 10 ln m cng phi b li ch c. Th m i thnh pht c. M thua
th con s thng. y l l t nhin.
6. Ch oi nu em pht con ng gc n c ln ra nh n v th lm th no? Huhu. Em
b con vo gc n li ln ra .
con nm y, ni v i con bng ging bnh tnh nht c th: Con s ng y
n khi no con bnh tnh li, con nn khc, con xin li m th con m i c ra . Ln ng
giy nh ch l chuyn oTig nhin, nhng m m thua th con s giy tip ln sau. M
m m c k (i khi m t c ting y) th sau con bit l m nh giy khng lm thay i th
gii c. Con s hc!
7. Trong nhng trng hp th ny, bn cn lun ni v i con bng ch ng CON, ni
ngn gn d hiu, con hiu s la chn l CON ch khng phi M !
8. Tuyt i khng bao gi nn gi con l M Y!
9. Khi kt thc pht, bn th om con, hoc bo con th om m. m m t ci tht cht
bit rng khi con ngoan, con bit li th m vn lun yu con.
10 . Cn na. M khng phi l ngi duy nht c th pht con, bt c m t ngi ln
no cng c th pht con, con bit tn trng ngi khc. Nu b /ng/b pht con th
ngi s l ngi Q UYT NH con ht b pht v con s phi xin li ngi . Trnh
trng h p m pht b tha.
HI:
Con em h ay c kiu go tht kh i i . ang cho*i vu i v th bm chn m
i b ron g, kh c lc vt v. T r n g h p n y em nn b con, p n g nhu cu
ca con h ay k con kh c kh i n o n n m i v v, gin g gii ? in hn h l
chiu qua kh i m ang n u n n g th con ra bm chn kh c lc i b. Ln
u em cng b ln d dnh. L n h a i m in lm r i nn khng b con m ra
ngi m t gc. Con cng r a ngi cnh m khc lc m t h i th nn. L n b a li
th. E m k con kh c chn m t l c sau b i ch kh c. M th y con q u ay t b
i th ngonh m t nhn. N q uay l i th y m nhn theo n t h l n l i go
ton g l n . (M M y Sun )
P:
Trc tin m nh cn khng nh m t iu v i bn l tr d i 6 tui v bn nng l ch
bit n nhu cu ca bn thn mnh. V th vic gio dc tr di 6 tui l mc gii thiu
cng vic v nhu cu ca ngi khc cng cch tha hip cc nhu cu ca m i ngi
c p ng. Con cn v thch choi cng m, iu ny l d hiu. M nh thng dnh th oi
gian choi v i tr con, khng lu, chng 3 0 - 45 pht khng in thoi, khng phn tn, c
sch... cn li con t choi. Con cng cn c hc v nhu cu ca m cn lm nhng vic
ca m, v cng vic gia nh, ngoi th i gian m dnh hon ton cho con nh trn. Con
quy khc nh con m M y Sun, m nh s ci xung nhn vo m t con, gii thch l by gi
m bn vic, m lm xong m m i c th choi v i con, con bnh tnh v con t choi. Nu
con tip tc khc m nh s m c k chng 10 pht sau m nh ni con khng bnh tnh c
m buc phi cho con ng gc y. Nu cho ra gc, bn ni bao gi con bnh tnh, nn
khc v xin li m m i c ra.
Tr con thng khng khc lu vi bn tnh t m thch khm ph, nu b n t con vo
m i trng kch thch con khm ph, con s tm ti v qun m. Lc ny bn lm vic ca
bn, con lm vic ca con. Cui bui nu con choi ngoan ng qun ghi nhn thi tt
to tin cho nhng ln sau.
Vic lm ny i hi mt thi gian lp i lp li nhiu ln n khi con hiu v chp
nhn thng ip m cha m gi n con.
Khi con hc c khun kh v thi gian, gii hn khng gian, con s t tin hon vi
chnh bn thn con v con hc c cc chia s thi gian v s quan tm ca cha m. iu
ny rt c ngha khi m c em b nh hon hay nh c bn n choi.
Cui cng, mnh thng dnh 30 pht cui ngy c truyn cho con, ch mt m
mt con, tp trung vo nhau hon ton v ton vn. Lc ny l lc con n no v th gin
nht, mnh thng c sch xong, tt n v k chuyn hm nay m - b - con - em lm g.
Nhng lc nh th: bnh tnh th gin, mnh s gii thch ti sao con khc, ti sao m pht
v lm th no khng b pht. Ngn gn 2 - 3 pht thi. Cui cng hn con tm bit,
b/m yu con v hn sng mai, chc gic m p, kt thc ngy!
HI:
Tnh hnh l Kent nh em bt u c nhng triu chng m em bi ri
cha bit gii quyt th no, m y ch ch em cch dy con hiu qu.
1. Dy ci g khng bao gi* lm , khng thch l ht ln, ngi xung t bt
u khc (em tr bng cch ngi xem con khc n khi no con nn th ni
chuyn vi con, nhng em thy khng tc dng).
2. Con hay tt vo mt ngi ln (em ni Con nng phi nh nhng
thi v dy cch vut mt nh nhng nhng c t ln con vn c tt).
3. Con rt thch chi son phn, soi gng, chi lc.
4. Con hay n v chn ng ngi, * nh th khng dm nhng c n ch
ng ngi l con nh c nc lm liu, khng cho lm th n v.
5. Mi khi nh dy con th khng ni, nhng khi qua nh ng b th con
h m dy, cha c 3 giy l c ngi bnh v m i d cho nn bng
tr.
6.
B hay dng bo lc (la ln, nh) dy con. Em phi lm th no
thay i cch dy con ca chng? Chng em hay ni b m hi x a cng hay
nh anh nn gi* anh m i c nh vy. (M Nguyn Th Ngc Thy)
P:
M y ci ny khng phi ring Kent th u, m em no cng qua giai on ny ht, v
quan trng l thi ca ngi ln nh th no sau b chm dt hay tip tc nhng
hnh ng ny ti ln. C nhng tr 4 - 5 tui vn n v th, c nhng b th ch mt thi
iu ny phi cng quyt, con mnh mnh dy. Ai b con l ch yu cu: chu
xung, sau hai lt yu cu khng c th ch s ra b con li, mang ra mt ch khc hoc
ngi lun , dy bo con tip.
6. B hay dng bo lc (la ln, nh con) dy.
B m hay nh anh nn gi anh mi c t tng lc no cng mang roi vt ra da
con vy. Nu b m dy anh bng ngt ngo th c l gi anh s bit cch ni chuyn nh
nhng v i con hn.
Chng ch thnh thong cu ln cng hay la Nhm, ch ch ni g nhiu ch bo: Thi
anh, la con lm g, lm l con i cho n t suy ngh. Xong. Chng ch cng ht ci g c
v mnh cng u c bnh n.
HI:
Phm Nh Qunh: N - 13 thng 20 ngy, ang trong giai on thch tt
ngui, khi n tt m, m nghim mt ni: Sao con li tt m, m au, m c
lm g con u, gi* m pht con ngi trong gc 5 pht v khng ai ni chuyn
vi. con. T h l n ngi im trong gc, ci mt, tay nghch chn nghch, mt t
li ngng ln nhn m c*i ci. Gi* th n khng s* g.
Hnh Nguyn: Thng nh em cng th, cn thch cu c, em ton bt p
mt vo tng nhng mt n c nhn nhn ra, p th p nhng thnh thong
quay ra nhn m ci nnh, gi* ln hn th cng khng bit s* g.
P:
u tin mnh khng nh vi bn l la tui 14 thng l la tui khm ph, con
cha hc c nguyn nhn v kt qu nn mnh phn i vic nh con khi con cha thc
s hiu v hc c nguyn nhn - kt qu nh th. y l nh khng t c hiu qu,
bc u to li mn xu, l nu con lm th con s nhn c s quan tm ca con, d s
quan tm l tiu cc t pha cha m.
Trong trng hp ny, bn nn lm nh bn Qunh lm, ni khng, gi tay con 10
giy, cnh co bng li ni. t con vo ch ring. Vic ny NGN CHN hnh ng
nh m ca con ch khng phi l pht. V nu con qun, con chi ci khc, y l lc bn
k cho con chi t lp trong mi trng an ton. Con cha hc c nguyn nhn kt qu,
nhng con cng hc c l hnh ng ny con s khng c lm, v khi lm mt hnh
ng con b m ngn chn bng vic cho chi mt mnh hoc con khng c c hi tip
din.
HI:
Bn i, mnh thc s lao vo cuc chin nui con ri. Con mnh hn 15
thng, i hc cha y 2 tun, vo lp th ngi im thin tht, c t u ngi y,
ch i bc no, d bit i v chy, v y m v nh nhng nho knh khng.
L i ci tt kim chuyn. ang cho*i vui, thy ba m, ng b... l cho ngay ngn
tay vo m ing m t ly mt , m t lic dm chng. N gi l*n rt tay ra l
khc tong ln n v. N hiu khi m nh cho khc, th khc khng chu nn.
M nh tm nim khng nh con, nhng c ny s* con s h m t thi. Gip
m nh vd.
P:
1. Mnh thy vic b i nh tr m ngi im thin tht, t u ngi y cha chc l tn
hiu chng t b ngoan... m ch chng t l mi trng lp lm b b ng, cha quen v
c th s hi. i v i mnh khi cho con i hc, mnh mun b c t do vui choi ch
khng phi ngoan ngon ngi im mt ch, bo g nghe ny.
2. Do b lp b p lc, s, nn khi v nh b m un c ch , mun c mi
ngi quan tm b p li. Do , b s c tnh lm nhng hnh ng gy ch , k
c hnh ng b bit l ngi ln khng thch. Trong trng hp ny, cch x l l bn
tng l v ch mt lc khc, con n no tm mt dn d con: M thch ming xinh con
n com , ch khng phi mt tay, tay nhiu vi khun, mt nhiu au bng y .
Mc khc, bn cng cn hiu tm l ca tr, nhiu tr em (v ngi ln) cn mng tay,
ngm tay nh mt tr liu trn an khi i u v i stress. Vic bn ngn chn con t trn
an c th lm b cng thm s hi v khng t tm c gii php cho mnh, v vng trong
vic t iu chnh cm xc, y l lc con go khc v n v khng th kim sot c. Nu
l bn, mnh s khng coi vic mt tay l vn qu ln v ch thi gian con iu chnh vi
trng lp m i n nh s loi b dn thi quen xu ny. Nn nh, phong Ty h chp
nhn cho con ngm ti gi, ngm ngn tay khi con cn gii quyt nhu cu gim stress ca bn
thn v khi t ng, tui h bt u cai s thch ny l 4 - 6 tui, khi con c kh nng
iu khin v gi tn cm xc ca mnh tt hon, v hc cch gii quyt cc trng thi cm
xc .
3. Tt h on ht khi b i hc v, c nh nn dnh nhiu thi gian vui choi v i b hon,
m nn ni chuyn v k cho b nghe hm nay nh m lm g, ba lm g, ng b lm g
b vn hnh dung c hot ng ca mi ngi trong gia nh khi b vng mt. Mnh
tin l nu b c ch v quan tm y s t c nhng hnh ng nh bn k.
HI:
B I HC V CH IA S - X P HNG CH N L T
Em ch a bit i ph v i b 13 thng ca nh em th no ch i, b i u
chi v i ai cng tran h , ginh bng *c.
P:
Trng hp 1: Nu choi l ca bn v bn ang choi vi choi ca bn.
Bn yu cu con tr li bn v hi bn mt cch lch s nu con c th mn bn mt
Trng hp 3: Trong trng hp choi & khu vui choi cng cng
Bn dy con xp hng v ch n lt khi bn choi xong s n lt con v bn xp
hng cng con. y l thi quen ti thiu ca x hi vn minh: xp hng v kin nhn. Nu
c tr tranh lt, bn nn nh nhng ni vi b : Em b ny xp hng ch c choi
t rt lu, nu chu mun choi, chu ng xp hng ch n lt nh. iu ny khng
nhng khng nh k nng xp hng ca con, cn dy con bit bit ln ting khi c s bt
cng bng trong x hi nh b ca con.
HI:
a con 3 tui ca em, mi ln tm chi khng thy l la ht khc hoc
nh c m lun. Em c ni nh nhng l tm ch ny ch kia m b cng khc
to hom, em phi lm nhu* th no?
Con mnh 19 thng ri. *t gn y t dng c tr nm cho*i, vt,
in thoi xung t. v d chi chn ri khng ct, khng li ch c m li
cm ln nm ra xa. M nh qut bt nht ln th cu ta li t t, nh nhng th
thng tiu qu ng l, gi v khng hiu, i chi hoc lng ra lm tr khc.
Mnh nht quyt lp li vic b phi nht v li ch c. Mt lc sau cng chu
lm . D t tr c n nay m nh con khi ly ra xem , ly trn bn hay
trong t m khng thch, khng chi th b li. Nhng li c nhng lc b
hnh ng nh k trn. Mi ngi c tri qua tnh hung ny cha ? v nn
dy th no? Pht th no b khng lm th na?
P:
y l lc bn dy con k nng tt nht: dn dp sau khi choi. Bn m ua cho con m t ci
st v cho ch oi ca con vo , khi con ch oi xong yu cu con ct gn nu khng m s
vt vo thng rc. M t vi ln u m lm cng con, sau ny bn ch cn cho con 5 pht
dn choi, con m un dn lc no con sn sng nhng sau 5 pht, ng h ku boong m
s vt ht nhng th ngoi st vo thng rc.
V th k h i con khng tm c choi, bn s hi con u, con dn ch no.
ch oi ca con l con bo qun nu con khng thy tc l m vt thng rc vo ri, ln sau
nh dn dp k nh!
Nu b khc to hy cho b khc, n v th khng c thuc cha, ch c ch khc ht
con thi, tr khi bn m un o to em b thnh chuyn gia n v th trng hp trn
m nh khuyn bn gi v ic v lm tip vic ca bn. Nu con nh m, con h, s b pht
gc. Khi bnh tnh li, con xin l i m, m hn m tht lu p ht ci h ra ngoi , lc
con s ht pht v c ra khi gc.
Bn ng coi thng ci m p ht ci h ra ngoi nh, v i tr nh khi tr cha hc
c cch kim sot cm xc, vic m m lm tr bnh tnh v cm thy an ton, khi tr
s hiu v thun li nhanh h on bn tng rt rt nhiu.
HI:
B n h ca con em l th ny:
1. i tm hm n o cng khc, v t n g a ra l ht ton g ln . Em khng bit
lm sao nh nghe n khc m tm tip.
2. H ay nghch, m t bp lc li, l i ht ra ch i. N n ghch g em cho,
n h n g c i vc r u c a b r a nghch. N n em n i nh n hn g con khng
c ch i y r i ng c a. N ht r i ngi . M n i cn khng thm
d ng li nghe, c ht thi. Em n i xo n g ra ch kh c ngi. N vn ht in h i
n h ci ci 15 pht, u t sng, c m t lc ch y l i gn m n h n g vn
kh c ht, con n n m s b con . B n c gn g km nn, h tng xu n g (vn
). M b l n ch i v i n, cho n l i vu i c i n h th n g...
P:
1. Tm : Cho con ngi vo b n/chu choi. Khi gi u cho x phng trong khi con m i
ch oi nc tm , n lc phi x th ch oi tr choi m n, ch n u ( con nga c ra
m nh x nc khng ro i vo mt) lm g c phi vt nga nhau ra, va lnh va kh chu.
Cc m c th nm ln ging dc u xung t xem cm gic c khoan khoi khng m
bt con lm ? H oc m c th tm hoa sen cho con. M nh tm hoa sen cho con t khi con
bit b. Ba m con m t bung tm hoa sen, nhanh vui tit kim th i gian v tit kim nc.
Tm l lc khm ph v ch oi v i nc. C th m ua choi hng nu nng m chn
nc. Tm l khong th i gian vui th ch khng l cc hnh.
HI:
B n h e m h i n c h n 2 1 th n g , n i c n h i u v h i u , n h n th c
c h t l*i b m n i, tu y n h i n e m t h y b b n g l m , c m y i u e m a n g
g p b t c v i b :
1. M c d h i u h t y u c u c a b m n h n g b th n g k h n g n g h e l*i m
c tn h l* i h o c l m n g c l i, b r t h i u n g , n g h c h n g m v c n h i u
th b n g h c h m c th n g u y h i m c h o b n h n g h c h i n , t b p , n i c m
i n , tr o le o , n g h c h n c , v n n t m y g i t, m t l n h l i h t r a ,... e m
b i t t r th c h k h m p h t h l b n h th n g n h n g d e m g i i th c h , d a n t b
v n k h n g n g h e , v n c tn h ti p t c n g h c h , n k h i n o e m l y r o i t t v o
m n g c h o m t c i th m*i c h u th i. E m c n g th a m k h o n h i u c c h d y c o n , v
d n h k h i b n g h c h t l n h , e m n g h i m m t v n i l p i l p l i 3 - 4 f n
g i n g n g h i m n g h : C o n k h n g m t l n h n g h c h c a m , n h n g th n g
b v n c l i k h n g n g h e , n h i u k h i b c q u e m h a y t t v o m n g b th b
m i n g h e . E m b i t l k h n g n n n h b n h n g n h i u k h i n i m i m c o n
k h n g n g h e e m l i k h n g k i m c h c .
2 . L m t h n o t p tn h k i n t r , k i n n h n c h o tr ? K h i c h i m t tr
c h i g n h x p h n h m k h n g l m c th b n h e m th n g n i c u ,
k h c v i k h i c n n m c h i i; l m t h n o k h c p h c tn h tr n g
ny?
3 . T p tn h g n g n g n g n n p c h o b : c h i c h i x o n g b th n g b y
b a k h p n h v k h n g c h u th u d n l i v o g i . E m d y b v l m c n g b
h n g d n b n h i u l n n h n g v n k h n g h i u q u , b v n b y b a n h
th .
4.
T p tn h t l p : E m c r t n h i u b i c a c h v n h l c h t p tn h t
l p c h o c o n b n g c c h c h o c o n t t m , t m c q u n o , t n . v n n
u n g th b n h e m c n g k h t c h , t n , n g i n n g o a n n g o n , n h n g e m
m u n h i c h v d n h v i c b t t m h a y m c q u n o th n n th c h i n
v o th i i m n o , k h i b c b a o n h i u th n g ? y l m y v n m l u n a y
e m g p p h i v tm c c h k h c p h c m i k h n g c , m r a r t h a y q u t n t v
i k h i n h c o n , m o n g c h t v n g i p e m .
P:
1. B nh em cha hiu v nh c nhng da nt nn em ang lm kh mt a tr
khng c kh nng. Cch x tr tt nht l lm cc thit b bo v tr trong nh m bo
an on cho b.
2. Nu con khng kin nhn th ng gip vi. H y ni con bnh tnh, m kin nhn
lm gong ngi xung h i con c cn m lm cng hoc gip khng. Tui ny k nng tay
chn cha tinh, ong nhin cm thy tuyt vng. M kin nhn con m i hc c kin tr.
3. Tui ny r con cng dn nh m t tr choi: H ai m con nht ch oi cho vo st.
4. M nh tm cng con. Tm xong v qung qun o ra cho choi t do. Tr t m s bt
chc tm v m un thay m t m c qun o cho mnh.
Chng 8
Con i nh tr
I. C H N T R N G P H H P C H O C O N
Khi chn trng gi con i hc 9 ting mt ngy, 6 ngy mt tun, phn ln cc bc
cha m thng c gng chn cho con mt ngi trng T T N H T, ni ting nht m nhiu
khi qun i mt iu quan trng l s ph hp. Quyt nh gi con i hc l mt quyt
nh c tnh lu di v chc chn c bn v b s khng thch cnh mi vi ba thng li
chuyn sang mt ngi trng m i vi cc c gio mi, bn b mi v lm quen li t u.
V vy, mt trng hc c coi l TOT, l ni ting cha chc l mt trng hc ph
hp cho b v gia nh bn. Chn c mt trng hc ph hp s l tin gip cho b v
bn d cm thy hi lng v gn b lu hon vi trng.
C rt nhiu trng hc TT, nhng th no l T T th mi ngi li c s nh gi
khc nhau. C ngi thch mt trng hc v i y tin nghi, c nhiu choi, con c
n thc n t tin v c chm sc n tn rng, hc tp khng qu quan trng. C
nhng ngi khc li nh gi mt trng hc v i chong trnh hc dy c, vi th hc
ton, hc ch, hc nng khiu t nh l mt trng hc TOT. Mt s ngi li ch quan
3 . C h n ucig v d in h d n g p h h p vcVi b
Phn ln cc trng cng lp hin nay c ch n ung v dinh dng theo tiu
chun chung v thng khng chp nhn cc trng hp c bit cn ch n ung
ring. Ch c mt s trng mm non t thc, bn cng s chp nhn cho con bn n theo
ch n ring nu gia nh bn c yu cu.
Ti gp kh nhiu kh khn khi i tm trng ph hp cho Nhm chnh v vn n
ung ny. Nhm n dm do b ch huy hon ton t 6 thng tui, v ti 1 tui b c th
n com v thc n nh ngi ln. Ti thi im bt u i hc lc 18 thng tui, Nhm
c th t xc com v n bng tha rt gn gng m khng cn s h tr ca ngi ln.
Tuy nhin, phn ln cc trng mm non cng lp cng nh t thc khng chp nhn vic
mt em b 18 thng n com nguyn ht, n nguyn ming v li cn t xc. H cho rng
ti ni qu ln v kh nng ca con. Cho ti khi ti cho h xem cc video quay li gi n ca
Nhm th h li a ra th l do nh lo lng v s an ton, sc khe, tng cn ca b
hoc l khng ph hp vi quy nh ca c quan chc nng v u i ln nht h c
th dnh cho con gi ti l cho b n com nt (m theo ti c bit l com nu nho ri
c dm nt ra trc khi cho b n).
Rt may mn, sau khi i xem v tham kho trn di 10 trng, cui cng ti cng tm
c mt trng cho con - tuy rng quy m trng kh nh - nhng quan im v gio
dc cng nh n ung hon ton ph hp v i gia nh ti. Cc c gio y t ra kh ngc
nhin v c cht khm phc khi bit c kh nng n ung ca Nhm, nhng h khng
t thi phn i m tri li hon ton hoan nghnh b t lp trong ba n ca mnh.
Thm ch sau ny, c mt thi gian b c n com chan canh v khng chu nhai m ch
nut, ti ngh cc c cho b n com kh, n canh sau khi n com - v cc c cng vui
v thc hin cho ti tn by gi. Lc ny y, nhn li ngi trng nh b ca con mnh v
so snh vi cc trng honh trng, lng ly, lung linh trc y ti tm hiu, ti cng
cm thy hon ton hi lng vi s la chn ca mnh, bi ti bit rng mnh la chn
c mt ngi trng ph hp vi b.
Ch dinh dng cho b - mt ln na - cng khng th hon ton giao trch nhim
cho cc gio vin v nh trng. Nhiu gia nh gi con i hc v i mong c cc c gio s
c cch nhi, p hay ph php khin con mnh chu n, n nhiu, ln cn trong khi
bn thn ti gia nh cha m bt lc vi vic n ung ca con, cng nh khng c gng to
cho con mt tinh thn n ung vui v v gim p lc trong chuyn n ung ca con, bin
mi ba n thnh cc hnh. Tt nht, bn nn tm hiu v cc phng php n dm kiu
mi v c gng thay i quan im, bin ba n ca con thnh nim vui v to hng th
cho con trong vic n ung trc khi gi con i hc.
4. H c p h n m tro n g k h n n g ch i t r
Tng quan trng, sn trng v cc &p hc: Trng c thit k dng nh nhiu
tng hay dy lp hc 1 tng? Cc phng hc c c b tr hp l, nh sng, thong ng
khng, c b ht nng, b b, m thp khng? Cc li ra vo, li ln cu thang c c bo
v, c thanh chn an ton khng? Nu c s c xy ra, vic thot him c d dng? C cc
dng c phng chy cha chy khng? Sn trng c rng ri, sch s, an ton v mt m
khng?
Phng hc ca con: Cch sp xp v b tr c trong phng c gn gng, ngn np
khng? Cc gi choi, dng c va tm tay vi hay nguy him g khng? Thm tri
sn c sch s v an ton khng?... Trong lp hc c th c nhiu choi hoc nhiu hc
liu hoc cng c th c rt t choi, hc liu nhng li c khng gian thong cho cc con
chy nhy, vui a. Do hy hi cc c gio v mc ch sp t phng hc ca cc con
xem liu c ph hp vi suy ngh v yu cu ca bn hay khng.
Bp v phng n: Bp c sch s, gn gng khng? dng cn mi v m bo an
ton khng? Bp c xa cc lp hc v c thanh chn bo v cho cc b ra vo hay khng?
Ngun nc dng v nc thi ca bp nh th no, ch rc c gn ch chbin n
khng?...
Ch ng, ging m, chn gi: Ch ng ca b c sch s, mt m khng? Ging
m, chn gi c thoi mi, cn mi v c v sinh thng xuyn khng? Cc b c c
s dng chn gi ring hay chung? Noi ct sau khi s dng?...
Trang thit b khc, choi, hc liu: Cc trang thit b khc c an ton, c ph hp
vi lp mm non, c ph hp vi yu cu ca bn khng (n, qut, my lnh, camera
v.v...)? choi, hc liu c phi l cht liu an ton khng, mua sn hay t lm, s dng
II. C H N BI T M L
1 . C h u n b t m l ch o m
D bn c chn trng l p cho con k n u, d bn l m t ngi m m nh m hay
yu ui, d con bn l m t em b d thch nghi v i m i trng m i hay l m t em b rt
r, nht nht th ngy u tin gi con i hc i v i bn bao gi cng l m t ngy di v i
y s lo lng, bn chn v m t ci u y p nhng cu hi v s s hi. Bn s lo b
khng n c, khng ng c, khng ha nhp v i cc bn, s cc c gio hoc t h on
bn s ngh rng c th s c vn g nghim trng xy ra v i con trng.
Ti c bit kh nhiu b m ln u gi con i nh tr v phn ln tm l ca h ban
u u ging nhau (ngay c ti cng vy). Khi quyt nh cho con i tr, m thng rt
quyt tm v hon ton tin rng y l m t quyt nh ng n (m thc s th ng l
vy), t i lc bt u tm trng cho con l m t ln s quyt tm ca m gim xung,
trng hc no cng c v c vn v bn khng cm thy yn tm cho con r i xa vng
tay gia nh. T i ngy cho con i hc, cm gic lo lng v bt an ca bn s cng tng nhanh
v m nh hem, bn s ngh ra 1 0 0 1 tnh hung tr tru c th xy ra v i con, bn s ngh
rng c l m nh chn sai trng, bn s dn m t vo m n hnh m y tnh xem cam era
2. C h u n b tm l cho b
Ln u tin b i hc cng ging nh ln u tin bn i du lch nc ngoi vy. Cng
chun b k lng, tm hiu cc thng tin mt cch chi tit, y th cng t b ng, hoang
mang, s hi v cuc hnh trnh cng c nhiu nim vui, s phn khch v cm gic khm
ph.
Trc khi cho b i hc mt tun, bn nn bt u ni chuyn vi b v trng hc, c
gio, bn b v cc hot ng trng. Bt k l bn bt u gi con ti trng thi
im no - khi con c vi thng tui hay khi con ln - hy lun ni chuyn v chun b
tm l trc cho b. B cn c bit mnh s i ti u, lm g, gp ai v v sao khng
cm thy qu hong s v lo lng.
Hy ni cho b l do v sao b cn phi n trng v cm gic khi b i hc. Hy ni
vi b rng bn rt yu b v vic gi b ti trng khng c ngha l bn khng cn yu
thong b. Hy k cho b nghe rng cc c gio s yu thong b ra sao, ti lp s c cc
bn choi v sinh hot cng b vui v th no. Nu c th bn hy a b ti tham quan
trng lp, choi sn trng v gp mt cc c gio, cc bn cho hi trc khi bt u
thc s a b i hc.
3 . Chun b dng m an g i hc
Chng 9
B i du lch
I. Sc khe
Sc khe l vn cc bc ph huynh lo lng nht khi cho con i du lch, c bit vi
cc em di 1 tui. Tht ra y l vn kh nhy cm, khng ai dm a ra mt c s
khoa hc no m bo rng con bn i du lch s khng b m hoc c cch con khng b
II. PH N G TIN I LI
1. G ip b trn h b tai kh i i m y b ay
Cc m thng rt quan tm n vn tai v thng c khuyn l cho con b/
ung nc/ mt tay/ mt ti gi v che tai con khi my bay ct v h cnh. Cc cch ny u
ng c.
2. G ip b kh n g b bu n chn kh i i m y b ay
Vic con b tai tng l vic nan gii ha ra li on gin ng khng cc m, nhng
m vic lm th no con khng kh chu v ngi qu lu trn my bay mi l mt vn
au u!
7
thng tui, bn Su i Nha Trang, v cn qu nh nn cha choi c g my, lc
sn bay bn khng c hot ng g li va ng dy nn ln my bay chng ng c, ch
thc v go v kh chu. L do l bn mun b, mun choi m khng c, b m mang cho
bn choi nhng choi mt t l chn v bn khng c vn ng. Nn kinh nghim dnh
cho nhng gia nh c con cha bit i l hy cn gi bay vo gi con ng gic ngy hoc
m (nu bay 10 ting tr ln) m t v, hoc tm hiu tht nhiu tr tiu khin mi l cho
b trong thi gian i my bay gip b kh chu.
Rt kinh nghim ln i choi sau, v bn bit i, m cho bn ra sn bay t sm, chy
nhy chn ch la ht ci a inh i sn bay, ln my bay d khng trng gi ng th bn
vn ng tt th l t lc ln n lc xung.
Nhng m... ngi tnh khng bng tri tnh, cng c ln d nghch v cng sn bay
nhng ln my bay bn vn khng chu ng m ngi choi, may mn l m chun b sn
mt s tr choi cho bn ri nn d cng c lc bn i i xung tp th dc nhng a
s thi gian kt thc m p.
Cc tr choi gip tr bn rn khi i my bay, i tu, xe s c cp n trong mc
sau.
Mt l do khin b kh chu khi trn my bay c th l do nhit , c th nng hoc
lnh qu so vi b.
Kinh nghim cho con i my bay ca m Bubu Hcmg Nhm i my bay 2 ln, 1 ln
hi 4 thng v 1 ln hi 14 thng, u rt vui v thoi mi khng vn g. C 2 cch:
1. L b i v bun ng khi ln my bay. Tc l m iu chnh gi n ng trc
lm sao y ti lc ln my bay l b i + bun ng, lc ny th ch ti lc chun
Nhng cch hiu qu nht trnh b tai l cho b ng, tru cho b ci, cho ung
nc/sa. Nu i c 2 - 3 ngi ln th lc my bay n nh ri m gi ci tay vn gia
gh ln cho thoi mi, b b qua b li.
ic Ipad hoc in thoi, cho b xem video trong vng khong 10 - 1 5 pht, choi tr chi
on ngi qua nh, chi tr chi vi mo gi ting ngi.
Vv V i nhng chuyn bay di, nu bun ng cha m c th ng v con luyn tp thi
gian chi c lp bng s sng to tr chi ca ring b.
4. K in h n gh im x l k h i b b m t m i sa u ch u yn b a y x a
L thnh vin ca mt gia nh ham pht, chn a chy hn i b, vic c con
khng ngn tr nhng chuyn du lch di ca gia nh ti. Hn na, hon cnh gia nh i
tha hng, mi bn ni ngoi cch nhau 7 - 8 mi gi, gia nh li mt mi gi hon ton
khc, nn d i thm ng b ni ngoi hay i du lch, gia nh pht u gp phi tr
ngi ca lch mi gi.
X l lch mi gi rt kh, i khi s kin nhn v khn kho khng khc g vic dy
n ng cho cc con. Vic ny i hi cc cha m dnh thi gian tm hiu nhiu hn v an
ton ng, v k nng cho n ng trn chuyn bay t im i n im n, xc nh lch
mi gi ngc hay lch mi gi xui v t c phng n iu chnh cho con. ng
nhin, i s b lch mi gi khi i, v li lch mi gi khi v, v th cc cha m pht cn
phi nghin cu thm v khong thi gian tr ti mt mi gi no di con iu
chnh v ng trc khi bay tip n chn tri mi. Bi con khe con ngoan th vic du
lch - du h m i t c thnh cng.
Nhiu ngi cho rng, cn iu chnh cho tr trc chuyn du lch 1 - 2 ngy, theo ti
y l iu hon ton khng cn thit. Tuy nhin, vic t v thi gian bay ri vo ban
m s gip cho ph huynh vt rt nhiu trong thi gian bay. Nhng ngy im i con
vn c sinh hot nh bnh thng, ch trng cho con ng c sc thc hin chuyn
i di.
Thi im i, cha m nghin cu thi im ct cnh, tr i 3 - 4 gi cho con n mt
ba. Sau c gng trong thi gian 3 - 4 gi trc khi i cho con ung nc n ng
thi im ct cnh, con i mun b m/b bnh. Khi ct cnh l khi c trng s
yu cu TT C mi ngi ci dy an ton. Cc em nh thng s quy v khc rt nhiu
nu b b buc vo ci dy trn lng m/cha. Khi ct cnh, l khi m cho con bnh sa/ti
m vi hai tc dng cc ln: vic con mt + nut lm gim p lc tai khi my bay thay i
cao nn con khng au tai v hn na lc ny con s nm trn ngi m b, do s
khng quy p khi dy an ton, khng go khc t ngay khi m u cuc hnh trnh.
(Bn nh, c nhiu chuyn bay phi ch ct cnh rt lu ng bng, lc no nghe thy
my bay chy ct cnh hng cho con ti, bi cho ti sm qu my bay cha bay con ung
5 . C h u n b h n h l ch o b k h i i d u lc h
Nu gia nh bn i m y bay, bn cn m ua thm t nht 10 kg hnh l khi b ay cc hng
hng khng gi r nh Vietjet A ir, A ir A sia, J e t Star... - Cc hng khc c km 10 - 20 kg
trong v ri. Nu i tu, hn ch s lng ti lnh knh, tt nht l m ang 1 vali (vali ko
c) khoang trn v 1 - 2 ti hoc ba l nh gh hoc ging. Chn khoang cm
ht thuc, nn m ua ring 1 gh/ging cho b d b cn nh. Nu c iu kin th bn nn
m ua phng c hai ging thi. Nu i t khch, trnh m ang nhng thc phm c nguy c
b hng hoc khng chu c s va p. t hin nay a s u hnh l khoang ph
nn bn cng khng cn vng bn hnh l lm , ch cn nh m ang theo t i/ba l c y
dng c cn thit bn ngi. Bn cng nn m ua ring 1 gh/ging cho b. n sm
chn ch hoc chn trc v i nhn vin. Nu i xe ging nm tuyt i khng cho con
nm tng trn, tt nht l chn hng cui cng v thng hng cui s c ba ging
nm cnh nhau.
6. D a n h s c h c n c h u n b
Thuc: QUAN TR N G NHT
Thuc h st dng cm v dng t hu m n (loi t hu m n ch cn m ua 1 - 2
vin phng, cn u n ni th i m ua ngay lp tc v cn bo qun t lnh)
Oresol: B in gii
Nc m ui sinh l
(cn, oxy gi, betadine...) - thuc bng - gng tay y t. Nu c iu kin, hay m ua hn mt
b s cp cu m ini chuyn dng cho i du lch, n s bao gm tt c nhng th bn cn
M en vi sinh
Du trm hoc du khuynh dip
n Cp nhit
Thuc tr bng
Siro ho
Kem tr hm
v t dng c n hn
Nu bn cho con i bin hoc n nhng khu vc c thi tit nng nng: KEM
CHNG NNG loi dnh cho tr em.
Bm (vi nhng b cha cai bm), nu ti nhng thnh ph ln th bn ch cn mang
5 - 7 ci tn din tch, sau n noi mua thm. Nu bm ca con thuc loi kh
mua, hoc bn ngh vic mua bm noi bn n l kh khn hy tnh s bm con bn ang
dng trong 1 ngy cng thm 3 - 4 ci. M bc bm ra v cun trn tng ci bm li s tit
kim din tch hon.
Cc p h kin i km
Khu trang (2 chic)
M (2 chic)
Knh
Giy/dp (mang d mt i)
Thc n
Vi nhng b o - 7 thng v b m hon ton: Khng cn chun b g ht (th nn sau
ny m i v l tri ngc vi truyn thuyt tr di 1 tui i du lch rt phin phc, ha ra
cho con i du lch tm ny l ba m nhn h nht).
Vi nhng b o - 7 thng b bnh: Sa cng thc + bnh sa (nn mang thm 1 - 2 ci)
+ nc tit trng + c ra bnh sa + bnh nc nng mini ( pha sa) - bn c th tit
kim thi gian bng cch chia sa sn nh. Nu bn cho con b m vt ra bnh th mang
thm: M y ht sa + Ti tr sa.
Vi b 6 - 9 thng n dm: Ty quan im mi m. Bn thn ti ngh i du lch l
to s thoi mi cho c gia nh nn khng mun s m nh ca n dm lm hng
chuyn i. Ti cng coi n dm di 1 tui ch vui l chnh, sa m i l quan trng nht nn
i du lch my ngy ngh n dm cng ch sao. Nu m no con qu hu n s con i th c
th mang theo cc loi thc n ng l, cc loi cho n lin dnh cho b, m bo an ton
cho lch kch.
Vi cc b n dm theo BLW t 9 thng tr i: Ba m n g con n ny.
Vi cc b trn 1 tui: 1 - 2 lc sa toi tit trng. Cho, n ng l nu b khng
theo BLW.
C th mang theo mt t hoa qu.
choi
Mt choi, vt bt ly thn ca b, th ny s gip b cm thy an ton khi lm
Giy t cn th it
Bn sao giy khai sinh ca con, c cng chng (2 bn, vo hai noi khc nhau
phng b mt).
V my bay ca con (nu con c v ring).
H chiu ca con (nu i du lch ngoi nc).
Th bo him ca con (nu c).
Mt t giy ghi tn con - tn b m v s in thoi ca b m, trong balo hoc
ti qun/ti o ca con hoc eo vo c con.
7.
T ro n g ch u yn i
gip con khng b nn, trnh cho con n qu nhiu v qu st thi gian i my bay,
tu, xe.
Lch nhp sinh hot: Nhp sinh hot c nh ca b s b lch l iu hin nhin khi i
du lch. Vic ny s ko theo 2 vn l con thiu ng v mi choi nn n t i v c th s
quy hoc mi choi qu qun c quy.
Gii php rt on gin: Tn dng ti a thi gian di chuyn cho con ng. Cho n
theo nhu cu. Khi con ng , nng lng c hi phc nhanh chng, con s mt v
bt quy hon. Khi di chuyn trn cc loi phong tin giao thng nh t, xe my, tr em
rt d c ru ng nn bn ch cn lm cho t ti i, bt ting n trng v khng ni
chuyn, vi nhng b kh hoc cha bit t ng, m c th v b ng d hon. i xe my
th cng on gin, m ch cn i m b khng b chi mt l b c th ng ngon lnh.
l gi ng ngy, gi ng m th hy con ng, ng bt con i choi m vi ba m
8. Cho con tr i n gh im
Khi c con i cng, bn s khng th vui chi tha thch ging nh lc trc. S c
nhng hn ch nht nh nh kh c th thoi mi tham gia cc tr chi cm gic mnh,
kh c th tha sc i pht nhng vng cao ni non him tr nu con cn qu nh hay
thnh thi ngm ng ph v n vt mn. Vy th lp k hoch con v b m cng
nhau tri nghim theo mt cch khc th sao nh? Con th c khm ph, b m th c
vui chi theo phong cch mi, c nh dnh thi gian cht lng cho nhau, qu tuyt vi
phi khng !
ng b h ay cho con ngi xe y, xe t qu nhiu. Hy cho con t cm nhn ci nng,
ci gi, ci lnh ca ni con n. Nhn ngm cnh vt bng chnh nhng bc chn ca
mnh. Khi cc con c t b, t i th cc con cng s t khm ph theo cch ca mnh.
Dng li ngm bng hoa, s vin , xem con kin ang b, i trn g s khin con rt
thch th. Hoc con t b trn bi ct, chc chn l mt hot ng tuyt vi rn luyn
cm gic.
Ch cho con tht nhiu th trn ng i, k cho con nghe v s tch cc danh thng, v
mu sc, hnh dng ca bin, ca ni, ca h, ca cc cng trnh kin trc. M rng tm
mt cho con cng nhiu cng tt vi nhng phng tin m thnh ph khng c, cho con
i cano, i khinh kh cu, i cp treo, i thuyn trn sng hay i tu in ngm khi i nc
ngoi... (Vi nhng b cn qu nh, hy hi v tui b c i nhng phng tin ny
trc khi cho con tham gia).
Cho con c s v cm nhn. iu tuyt vi nht khi i du lch l dc ha mnh
9. K t th c ch u yn i
Thng sau khi kt thc chuyn i, lch sinh hot ca b v nh s b o ln. Bn
ng st rut m bt b vo li np ngay lp tc, m hy chnh n dn dn. V i nhng b
bit t ng, thi gian i du lch nu c ng cng b m chc s n mt cht l
i c m m i ng c. Bn hy luyn li cho con nh cch bn tng luyn. ng lo
lng qu, thi gian luyn ny nhanh hon ln trc rt nhiu, mt 1 - 2 ngy l b li t ng
ngoan nh c. Sau khi i choi v, chc hn b s c rt nhiu k nim v tri nghim. Bn
chc hn cng chp cho b rt nhiu nh. Hy ra nhng tm nh ra v lm cho b mt
quyn nht k hnh trnh, ghi li thi im chp bc nh, c iu g c bit v n khng, k
nim hay cn ghi li, nhng bi hc rt ra... V sau khi b ln hy cho b xem hoc n li
k nim vo mt dp c bit no . V i nhng b khong tm 1 tui ri tr ln th chng
ta c th lm nht k cng b, bin thi gian thnh thi gian cht lng, cho b chn
nh, dn nh, trang tr cun sch v k li nhng iu hay ho t bc nh , sau khi b
mun hy cng nhau xem v k nhng cu chuyn hp dn t nh cho b.
Cch y my thng, ti tham gia mt kha hc Lm cha m t chc ti H Ni. Ti
, ti c ging vin k cu chuyn v em b 1 tun tui i choi Disney Land cng m, v
em b 1 thng tui i du lch cng gia nh, v em b c b du trn lng cng i leo ni c ni l cch h gip cho em b c tri nghim vi cuc sng, c ha mnh vo
thin nhin v cng ng ngay t khi m i sinh v l cch h tn hng cuc sng ngay
c khi vng bn con ci. C con khng c ngha l vt i mi th vui ca bn thn khng c ngha l ch quanh qun gc nh ch chng chm con - C con l lc chng ta hc
cch dung ha gia th vui v trch nhim nh khi chng ta hc cch i du lch vui v cng
v i con. Ba m hnh phc th con m i hnh phc, ba m thoi mi th con cng s cm
nhn c m vui toi. Vy nn, cc b m tr tin b, cn chn ch g na m khng xch
va li v i thi no!!!!
01 0 0 U C H CUNC BE
V sinh c nhn
Bn chi
Bm mng tay
Sa tm
Lc
Ti ziplock ng chai l
Kem nh rng
Bng ngoy tai
Du x
Ph kin tc
Du gi
Kem dng da
Khn mt
Qun o
o T-shirt
o lnh
Qun short
Qun o lt
M, knh
Giy/dp
o di tay
o khoc
Qun di
ng
Tt (v)
o ma/d nh
Vy m
choi
Khu trang
Thuc
Thuc h st
Oresol
Nhit k
Kem bi hm
Xt chng cn trng
Bng keo c nhn (Urgo) hoc bng bng gc
Thuc ho
Nc mui sinh l
Dung c ht mi
Kem chng nng
Bi cn trng cn
Thuc c bit khc
Kem bi bng
n ung
Bt n nha
Bnh sa
Dng c ra bnh
Ym n
Bnh n dm
Mt t n ng gi sn/snach
Nc ung trn ng i
Ly nha
Sa
Nc ra tay
Gh n (nu cn)
Ruc (Ch bng)
Tha na
cho*i
Sch/truyn
xp/ghp hnh
Flashcard
Mu v v giy/tranh t mu
Th bng
dng khc
Gi ghin
Bm
Khn giy
Xe y
Giy t ca b (Giy khai sinh, h chiu, s y t...)
Ti nilong/ziplock d phng
S C H N N C
I Baby-led
wnirig
PHNG PHP N DM
BCHHUY
Phng php n dm kiu Nht (ADKN) v phng php Baby-led Weaning (BLW) u l
nhng phng php tin tin, khoa hc nu c p dng ng cch. C hai phng php
u khuyn khch b t n theo nhu cu v to iu kin b thng thc cc loi n
khc nhau mt cch ring bit. Tuy nhin, im khc bit chnh l ADKN tri qua cc giai
on t mn n th, khi u l t mung v sau b t xc n; cn BLW th b
c ngi n ch ng, t quyt nh v tip xc vi thc n th ngay t u. Phng
php BLW khng i hi s ch bin t mn v cu k nh ADKN, ng thi to iu kin
cho b pht huy tnh t lp v t chu trch nhim vi quyt nh ca bn thn t khi cn
b.