GJEOLOGJI E PERGJITHSHME.

1) Klasifikimi i shkmbinjve magmatik ?

Shkmb: - bashksia e agregateve minerale me prbrje e ndrtim t caktuar q formojn
koren e Toks. Shkembinjte magmatike kane preardhjen prej brendsis se toks dhe jan
formuar me ftohjen e mass se zjarrte ne brendsi te kores se toks. Shkembinjte magmatike
jan masive , nuk kane shtresa as fosile. Ne mesin e shkembinjeve magmatike me i njohuri
eshte graniti i cili ka nje prdorim te gjere ne ndrtimtari. Prbrja kimike: -prbrja
mineralogjike reflekton prbrjen kimike t shkmbit -mineralet kryesore shkmbformues
prcaktojn tipin e shkmbit -minerale shtojc. Shkmbinjt i ndajm ne monominerale dhe
poliminerale.
Vetit fiziko-mekanike: -Prcaktohen nga bashksia e mineraleve q e
prbjn nj shkmb t caktuar mineralet shkmbformues. -nga mnyra e ndrthurjes s
mineraleve t ndryshme n shkmb tekstura.
Sipas gjenezs shkmbinjt klasifikohen:
Shk. Magmatik, lidhur me proceset vullkanike (magmatike). Shk. Sedimentar, lidhur me
proceset siprfaqsore (erozion, sedimentim). Shk. Metamorfik, lidhur me proceset e
ndryshimit te shk. Magmatik e Sedimentar ne thellsi te kores s Toks

Grupi
Ultra bazike

Bazike
Mesatare
Acide

Intruzive
Dunit
Peridotit
Piroksenit
Gabro
Plagjioklazit
Diorit
Sienit
Granit
Plagjiogranit

Efuzive
Kimberliti
Bazalt
Diabaz
Andezit
Trahit
Riolit
Dacit

2) Cjane sulfatet ? Cjane silikatet? Ku ndryshojn nga njeri-tjetri?

Prmend nga nje prfaqsues.
Sulfatet jan kripra te acidit sulfurik H2SO4. Te sulfatet hyjn rreth 130 lloje minerale qe
perbejne afrsisht 0.1% te mass se kores se toks. Sulfatet jan te thjeshta ose te prbra ,me
uje dhe pa uje. Kristalizohen kryesisht ne sigonite e ulta : monoklite dhe rombike. Ato
shpesh formojn kristale te rritura mire dhe agregate te shumllojshme: kokrrizore te ngjeshura,
fijore , rrezore dhe te shkrifta. Shumica e sulfateteve jan pa ngjyre , me prejashtim te sulfateve
te Fe dhe te Cu. Sulfatet kane fortsi te vogl dhe nen shumicn e rasteve treten ne uje. Origjina
e sulfateve eshte kryesisht ekzogjene. Ato formohen gjate proceseve te sendimentit kimik .
Shume sulfate jan minerale te zons se oksidimit. Sulfatet pa uje te Ba, Ca,etj,formohen edhe
nga proceset hidrotermale. Disa sulfate,si gipsi e anhidriti jan mjafte te prhapura. Shume
sulfate kane rendesi te madhe praktike, kryesisht per industrin kimike dhe te materialeve te
ndrtimit.
Silikatet jan nga mineralet me te prhapura ne natyre. Ato perbjene gati e te gjith
mineraleve rreth nesh 85% te mass se kores se Tokes. Silikatet jan komponime te
shumllojshme te anioneve silico-oksigjenore me katione te ndryshme. Silikatet kane prbrje
kimike dhe strukture te ndrlikuar. Studimi i mire i tyre eshte bere i mundur sidomos pas
zbulimit te rrezeve x dhe prsosjes se metodave rntgeno-strukturore. Elementet kryesore te
silikateve jan: Si,O,Al,Fe,Mg,Ca,Na dhe K. Struktura e silikateve eshte shume karakterisktike
dhe ajo prcakton shume veti te tyre. Silikate ne i klasifikojm ne :
a)
b)
c)
d)

Silikate ishullore
Silikate vargore
Silikate shtresore
Silikate skeletore

Silikatet Ishullore
Struktura e silikateve ishullore ndrtohet nga tetrae silico-oksigjenore [SiO4] te veuar , te
lidhur midis tyre ndrmjet kationeve dhe nga grupe tetraedash te lidhur midis tyre nprmjet
kationeve dhe nga grupe tetraedash te lidhur ne forme unazore si dhe me cifte. Nder siliktet
me strukture ishullore do te prmendim disa nga me te rndsishmit. Ato jan : Olivina
,Granatet , Zirkonet .

Silikatet Vargore
Ne kete nenklase futen silikatet me tetraeda silicoksigjenore t lidhur ne formn e vargu.
Vargjet mund te jene njefishe, pre nje rradhe tetraedash , me radikal (SiO3)2 ose [Si2O6] dhe
dyfishe , prej dy radhe tetraedash me radikal [Si4O11]. Me te rndsishmit per silikatet
vargore jan : Piroksenet (rombike,monokline), Amfibolet,Hornblenda.

Silikatet Shtresore
Silikatet shtresore karakterizohen nga lidhja e panderprere ne forme shtrese e tetraedave
silicoksigjenore, qe se bashku me kationet, edhe kto te vendosura ne shtresa, formojn
paketa. Paketat kane lidhje te dobt midis tyre ,prandaj kto minerale kane shpetzim te
prsosur ne nje drejtim. Me te rndsishmet per silikatet shtresore jan : Kaoliniti , Talku,
Serpentina , Mikat , Hidromikat , Kloritet ,

Silikatet Skeletore
Siikatet skeletore jan minerale shume te prhapura ne natyre. Shumica e tyre jan minerale
kryesore shkembformuese per shkmbinjt magmatik. Takohen shpesh si prbrs dhe ne
shkmbinjt sedimentare e metamorfike. Nder silikatet skeletore me te rndsishm eshte
grupi i feldspateve

3) Teoria Globale e tektonike e pllakave? Parimet kryesore dhe dhe

kufinjte e pllakave? Prkufizimi i pllakave ,Subduksionet, lvizja
e pllakave.
Teoria e pllakave tektonike puna e prgjithshme ndrroi te kuptuarit e toks dhe te forcave qe e
formojn. Teoria e pllakave eshte zhvilluar para viteve 1960, kurr instrumentat e reja lejuan
shkencetaret te bnin hartografimin e fundit te oqeaneve, te studimeve gjeologjike dhe te
karakteristikave te Paleomagnetizmit. Teoria e pllakve eshte e thjeshte dhe e qarte dhe e leht.
Teoria pllakave tektonike eshte prhapur nga disa ngjarje bindse ddhe te dhnat mbi te mbi te
cilat ishin te dhna origjinale baze qe vinin vetm nga kontinentet, paara vitit 1950 por nuk
kishin kuptim efektiv pa studiuar fundin e oqeaneve. Para vitit 1950 gjeologet u perballen me
mungesn totale te te dhnave gjeologjike per e siprfaqes se toks.
Shprndarja e trmeteve dhe sizmiciteti ne globin toksor i nnshtrohet nje ligjsie te prcaktuar.
Jan dalluar tre tipe kufinjesh pllakash qe njihen, tre tipe kryesore deformimesh dhe aktiviteti
gjeologjik.
Tipi i pare: kufi ku pllakat largohen (kurrizet mezooqeanike) vullkanizmi eshte shume aktiv
dhe zhvillohet ne kurrizet mezooqeanike.
Tipi i dyte: Kur pllakat rrshqasin ndrmjet njra-tjetres (prishjet transformuese) me pare
kto prishje ngatrroheshin me shtypjet.
Tipi i trete : kur pllakat perplasen me njra tjetren (Subduksionet). Derformimet ndodhin
vetm ne kto kufije, ndrsa pllakat jan pasive ato shrbejn per transportimin e sforcimeve.
Subduksionet zhytja e nje kore nen nje kore tjeeter quhet subduksion. Subduksion do te thot
nenfutje. Zonat e sduksionit jan ato zona ku pllakat itosferike zhyten nen manto.
Pllak quhet nje bashksi e ngurte e ndrtuar nga korja kontinentale,korja oqeanike dhe nga nje
pjese e mantelit te siprm qe shtrihet deri ne astenosfer. Termi pllak eshte sinonim i nje fragmenti
te litosfers i kufizuar nga tre tipe kufijes.kurrizore mezooqanike,subduksioni dhe prishjet
transformuese.

4) Cjane prishjet tektonike , elementet e tyre, klasifikimi i prishjeve

tetonike.