Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Σχολή Ναυπηγών Μηχανολόγων Μηχανικών

Ρόλος του Ορισμός Στόχοι
Μηχανικού Προβλήματος Ανάλυση αναγκών

Εύρεση Δημιουργία
Προκαταρκτικών Σκαριφημάτων
Σχεδιασμών

Μηχανικός & Μοντελοποίηση

Τεχνικό Σχέδιο Παραγωγή πρωτοτύπου
Δημιουργία
Σχεδίων,
Ανάλυση Μοντέλων

Βέλτιστη λύση ;

Δημιουργία
Κατασκευή Κατασκευαστικών
Σχεδίων

Απασχόληση του Μηχανικού

Το σχέδιο είναι το πιο ενδεδειγμένο μέσο για τη
Άλλα
απεικόνιση κατασκευαστικών σκέψεων από τον μηχανικό
14% και την υλοποίησή τους από τον κατασκευαστή

Σχέδια - Τεκμηρίωση
Το σχέδιο συντάσσεται σύμφωνα με διεθνώς ορισμένους
30% κανόνες ώστε να είναι μονοσήμαντα αντιληπτό από κάθε
μελετητή ή κατασκευαστή
Μοντελοποίηση
20%
Η κατασκευή και ανάγνωση σχεδίων αποτελεί μεγάλο
μέρος της εργασίας ενός μηχανικού. Πρέπει επομένως να
γίνεται σωστά και αποτελεσματικά.

Ανάλυση Κατασκευή
11% 17%

Η γνώση κατασκευής και ανάγνωσης σχεδίου είναι πολύ

Σχεδιασμός σημαντική για τον εκκολαπτόμενο μηχανικό και θα τον
8%
συνοδεύει καθ’ όλη τη διάρκεια της καριέρας του
Περιεχόμενα μαθήματος «Μηχανολογικό Σχέδιο» Σημειώσεις Μαθήματος
• Εισαγωγή στο Μηχανολογικό Σχέδιο
Μ.Μ. Σφαντζικόπουλος, Ε.Δ. Παπαδανιήλ, «Μηχανολογικό
• Κατηγορίες Μηχανολογικού σχεδίου
Σχέδιο», Ε.Μ.Π., 1999
• Σκαριφήματα
• Διεθνείς κανονισμοί για το Μηχανολογικό Σχέδιο
• Μεγέθη χαρτιού, κλίμακες Σχεδίασης
• Είδη και χρήση γραμμών σχεδίασης από Γραμματεία Ναυτικής Μηχανολογίας,
• Προβολικά επίπεδα
κ Ακριτίδη
κ.
• Όψεις και διάταξη όψεων
• Βοηθητικές όψεις, Τομές κτ. γ, 2ος όροφος, Γραφείο 2.9
• Συμβάσεις κατά τη δημιουργία όψεων - τομών
• Διαστασιολόγηση
• Σπειρώματα - Κοχλίες
• Ανοχές, συναρμογές
• Τραχύτητα επιφανειών, Κατεργασίες
• Τυπικά στοιχεία μηχανών

Εργαστηριακές ασκήσεις Τελική Γραπτή Εξέταση

Εκπόνηση θέματος στην τάξη, διάρκεια 3 ωρών
Εκπόνηση αριθμού θεμάτων κλιμακούμενης δυσκολίας
ώστε να καλυφθεί πλήρως η διδαχθείσα ύλη Ο Τελικός Βαθμός (Τ.Β.) του μαθήματος προκύπτει ως εξής:

0.60 x Βαθμός γραπτής εξέτασης +

Εκπόνηση σκαριφημάτων στην τάξη σε ειδικό 0.40 x M.O. Βαθμών παραδοθέντων σχεδίων
τετράδιο σκαριφημάτων
(
(συνήθως
ήθ κάθε
άθ Τρίτη
Τ ί 15:15-18:00)
15 15 18 00) Ο βαθμός της γραπτής εξέτασης πρέπει να είναι
Εκπόνηση σχεδίων στο σπίτι σε χαρτί σχεδίασης τουλάχιστον 4.
διαστάσεων Α2 ή Α3. Τα σχέδια θα παραδίδονται
μέχρι την ημερομηνία παράδοσης στον διδάσκοντα
Παράδειγμα:
για βαθμολόγηση. Για την παράδοση των θεμάτων Βαθμός γραπτής εξέτασης = 7
απαιτείται ο έλεγχος (και η αντίστοιχη υπογραφή) M.O. Βαθμών παραδοθέντων σχεδίων = 9
του τετραδίου σκαριφημάτων.
Τ.Β. = 0.60 x 7 + 0.40 x 9 = 7.8 ≈ 8
 Όργανα Σχεδίασης Τι πρέπει να προμηθευτείτε

Σε κάθε σπουδαστή παρέχονται από τη Σχολή τα βασικά Για την εκπόνηση των σκαριφημάτων και των σχεδίων οι
όργανα σχεδίασης: σπουδαστές πρέπει επιπροσθέτως να προμηθευτούν από
το εμπόριο τα παρακάτω:
Πινακίδα 70 x 50 cm
ΤΑΥ περιστρεφόμενο 70 cm Τετράδιο σκαριφημάτων με 40 φύλλα καρρέ διαστάσεων
Χάρακας 30 cm 300 x 420 mm, χρ
χρώματος
μ ςγγαλάζιου.
ζ

Ορθογώνια Τρίγωνα 45ο-45ο-90ο και 30ο-60ο-90ο Μολύβια σχεδίασης μαλακά (ΗΒ ή 2Β) με πάχος μυτών
0.7, 0.5 και 0.35 mm
Διαβήτης
Χαρτιά σχεδίασης καλής ποιότητας για σχεδίαση στο
σπίτι με τυποποιημένες διαστάσεις Α2 ή Α3
Το σετ οργάνων σχεδίασης παραλαμβάνεται με ευθύνη
του κάθε σπουδαστή από τη γραμματεία της Σχολής.

Ιστοσελίδα μαθήματος
«Μηχανολογικό Σχέδιο»
Ενότητα 1
• Η ιστοσελίδα του μαθήματος είναι αναρτημένη στο δικτυακό τόπο

mycourses.ntua.gr
Εισαγωγή στο
• ρχ πρόσβαση
Για να υπάρχει ρ β η στη η σελίδα πρέπει
ρ όλοι οι σπουδαστέςς να
δημιουργήσουν κωδικό στο κεντρικό υπολογιστή του Πολυτεχνείου.
Στη συνέχεια με χρήση του κωδικού αυτού πρέπει να εγγραφούν στο
Τεχνικό Σχέδιο
μάθημα.
• Η ιστοσελίδα θα περιέχει χρήσιμες πληροφορίες, υποστηρικτικό
υλικό καθώς και τις εκφωνήσεις και τις ημερομηνίες παράδοσης των
εργασιών.
 Περιεχόμενα (1/2) Περιεχόμενα (2/2)
Ιστορική Αναδρομή Όργανα Σχεδίασης
Γραφική Γλώσσα Επικοινωνίας
Γράμματα και αριθμοί
Είδη
η Μηχανολογικού
ηχ γ Σχεδίου
χ
Σκαριφήματα
Μέθοδοι Προβολής

Ορθογραφική Προβολή

Πρότυπα σχεδίασης

Τεχνικό Σχέδιο
Πριν το 10000 π.Χ.: Απεικονίσεις σε πέτρα

Ιστορική
Αναδρομή
 Τεχνικό Σχέδιο Τεχνικό Σχέδιο
Πριν το 10000 π.Χ.: Απεικονίσεις σε πέτρα
4000 π.Χ.: Βαβυλώνα, Κάτοψη κάστρου σκαλισμένη σε
πέτρα

Τεχνικό Σχέδιο Τεχνικό Σχέδιο

1650 π.Χ.: Νηοπομπή της θύρας, Τοιχογραφία 1200 π.Χ.: Μέγαρο Μυκηνών
 Τεχνικό Σχέδιο Τεχνικό Σχέδιο

600 π.Χ.: Κωπήλατα πολεμικά πλοία, Απεικονίσεις σε 600 π.Χ.: Κωπήλατα πολεμικά πλοία, Απεικονίσεις σε
μάρμαρο και αγγείο μάρμαρο και αγγείο

Τεχνικό Σχέδιο Τεχνικό Σχέδιο

60 μ.Χ.: Ήρων ο Αλεξανδρεύς, Αιολόσφαιρα Μεσαίωνας: Απεικόνιση πολεμικών πλοίων

 Τεχνικό Σχέδιο Τεχνικό Σχέδιο
1790: Gaspard Monge – Παραστατική Γεωμετρία
Μεσαίωνας: Απεικόνιση πολεμικής μηχανής
Προβολές στερεών αντικειμένων σε επίπεδο
Ορθογραφικές προβολές
Προοπτική απεικόνιση

Τεχνικό Σχέδιο Τεχνικό Σχέδιο

1800-1900: Βιομηχανική επανάσταση, Μηχανολογικό Σχέδιο 1800-1900: Βιομηχανική επανάσταση, Μηχανολογικό Σχέδιο

De Rivaz Stephenson
 Τεχνικό Σχέδιο Τεχνικό Σχέδιο
1800-1900: Βιομηχανική επανάσταση, Μηχανολογικό Σχέδιο 1800-1900: Βιομηχανική επανάσταση, Μηχανολογικό Σχέδιο

Τεχνικό Σχέδιο Τεχνικό Σχέδιο

1970: CAD (Computer Aided Design)
Αρχές 20ου αιώνα: Προτυποποίηση τεχνικού σχεδίου Γενικό σχέδιο εγκατάστασης πρόωσης πλοίου

Διάταξη όψεων

Συμβάσεις γραμμών

Διαστασιολόγηση - μονάδες
 Τεχνικό Σχέδιο Τεχνικό Σχέδιο
1970: CAD (Computer Aided Design) 1970: CAD (Computer Aided Design)
Κατασκευαστικό σχέδιο ελικοφόρου άξονα πλοίου Κατασκευαστικά σχέδια τεμαχίων συστήματος
μετάδοσης κίνησης

Τεχνικό Σχέδιο Τεχνικό Σχέδιο

1970: CAD (Computer Aided Design) 1970: CAD (Computer Aided Design)
Κατασκευαστικά σχέδια γωνιακού διακόπτη (επιστομίου) Μονογραμμικό σχέδιο παραγωγής ατμού σε λέβητα
καυσαερίων κινητήρα Diesel
 Τεχνικό Σχέδιο
Τεχνικό Σχέδιο
1970: CAD (Computer Aided Design)
Τυπική μέση τομή πλοίου 1985 - : 3-D Σχέδιο (3D Modeling)

Τεχνικό Σχέδιο Τεχνικό Σχέδιο

1985 - : 3-D Σχέδιο (3D Modeling) 1985 - : 3-D Σχέδιο (3D Modeling)
 Εξέλιξη του τεχνικού σχεδίου Τεχνικό Σχέδιο
Χρόνος
Σήμερα:
Σύλληψη Μυαλό
Σκαρίφημα
Χαρτί και Μολύβι Εικονική Πραγματικότητα.

Όργανα σχεδίασης
Από το σχέδιο (drawing) στον σχεδιασμό (design);
Σχέδιο 2-D CAD 3-D CAD

Κατασκευαστικά Σχέδια
Χειροκίνητη
Μετάφραση
Ερμηνεία Μετάφραση
σχεδίου
από τον χειριστή σε γλώσσα μηχανής
Κατασκευή σε γλώσσα
Συμβατικές μηχανές CNC μηχανής
(χειροκίνητες) εργαλειομηχανές

Διαδικασία Τεμάχια

Σημείωση:
Ένα καλό σχέδιο δεν μπορεί να δημιουργηθεί
μόνο με χρήση προγραμμάτων CAD.
CAD Πρέπει ο
Γραφική
δημιουργός να κατέχει σε βάθος τις αρχές
σχεδίασης.
Γλώσσα
Αναγκαιότητα της ύπαρξης γραφικής γλώσσας
για την επικοινωνία των μηχανικών
1. Προσπαθήστε να γράψετε
μια περιγραφή του
αντικειμένου
2. Δώστε την γραπτή περιγραφή
σε κάποιον τρίτο και ζητήστε
του να σχεδιάσει ή να
κατασκευάσει το αντικείμενο
Μπορούμε εύκολα να καταλάβουμε ότι …
Ο γραπτός λόγος είναι ανεπαρκής για την πλήρη και
κατανοητή περιγραφή του μεγέθους, του σχήματος
και των χαρακτηριστικών ενός αντικειμένου.
Σκαρίφημα
Οι γραμμές σχεδιάζονται χωρίς τη χρήση οργάνων
σχεδίασης πέραν του μολυβιού και της γόμας.
Παράδειγμα
Σύνθεση της γραφικής γλώσσας
Στις εφαρμογές του μηχανικού, με τη γραφική γλώσσα
χρησιμοποιούμε γραμμές για να περιγράψουμε
επιφάνειες, ακμές και περιγράμματα αντικειμένων.
Η γραφική γλώσσα στις εφαρμογές του Μηχανικού είναι
γνωστή ως «Τεχνικό Σχέδιο»
Το Τεχνικό Σχέδιο μπορεί να παραχθεί με ελεύθερο χέρι
(σκαρίφημα), με όργανα σχεδίασης ή με τη χρήση
υπολογιστή
Σχεδίαση με όργανα σχεδίασης
Τα όργανα σχεδίασης χρησιμοποιούνται για τον σαφή και
ακριβή σχεδιασμό ευθείων γραμμών, κύκλων και
καμπυλών.
Παράδειγμα
Σχεδίαση με τη βοήθεια Η/Υ Είδη Τεχνικού Σχεδίου
Η σχεδίαση γίνεται με τη βοήθεια κάποιου εξειδικευμένου
λογισμικού CAD όπως το AutoCAD, Inventor, Solid Works,
Αρχιτεκτονικό Σχέδιο
Rhinocerοs κλπ.
Παράδειγμα Ηλεκτρολογικό Σχέδιο

Τοπογραφικό Σχέδιο

Μηχανολογικό Σχέδιο

Διαγράμματα

Χάρτες

κλπ.

Κατηγορίες Μηχανολογικού Σχεδίου Ειδικές κατηγορίες

Μηχανολογικού Σχεδίου
Σκαρίφημα: Ταχεία παράσταση της μορφής και των
διαστάσεων ενός αντικειμένου

Σχέδιο: Πλήρης παράσταση του αντικειμένου με δεδομένη Μονογραμμικά Σχέδια : Απλά σχέδια που περιγράφουν τη
κλίμακα και καταχωρημένα όλα τα στοιχεία κατασκευής του λειτουργία μιας μηχανής ή μίας εγκατάστασης.

Σχέδιο
Σ έδ Λεπτομερειών:
Λ ώ Παράσταση
Π ά ενός
ό μεμονωμένου
έ Σχέδια προσφορών: Απλά σχέδια για την περιγραφή και
κομματιού με διαστάσεις και όλα τα κατασκευαστικά καλύτερη κατανόηση των προσφερόμενων κατασκευών
στοιχεία (ανοχές, ποιότητα επιφανειών, είδος υλικού, κλπ.) στον υποψήφιο πελάτη

Γενικό Σχέδιο: Παράσταση μίας μηχανής, ενός Σχηματικές Παραστάσεις: Απλοποιημένα παραστατικά
μηχανισμού ή μιας συσκευής σε κατάσταση σχέδια για εύκολη κατανόηση της σύνθεσης και
συναρμολογημένου συνόλου λειτουργίας.
 Στοιχεία Μηχανολογικού Σχεδίου
Μηχανολογικό Το Μηχανολογικό Σχέδιο αποτελείται από σχήματα
Σχέδιο γράμματα και αριθμούς

Σχήματα

Περιγραφή της μορφής

Γράμματα και Αριθμοί

Περιγραφή μεγέθους, θέσης

και χαρακτηριστικών του
αντικειμένου

Βασικές γνώσεις

Μηχανολογικό Σχέδιο

Σχήματα Γράμματα
Αριθμοί
Μέθοδοι
Είδη και Μέθοδος Γεωμετρικές
Προβολής
χρήση Προβολής Κατασκευές Διαστάσεις
γραμμών Κατεργασίες
Ανοχές
Σημειώσεις
κλπ.
 Τεχνική Προβολών
Μέθοδοι Προβολής
Οι προβολές χρησιμοποιούνται για να παραστήσουμε
γραφικά 3-D αντικείμενα σε 2-D μέσο
Προοπτική Παράλληλη
(χαρτί, οθόνη υπολογιστή).

Ο σχηματισμός των προβολών βασίζεται σε δύο

παραμέτρους Πλάγια Ορθογραφική
1) Προβολικές ακτίνες
2) Επίπεδο προβολής

Αξονομετρική Πολλαπλών
όψεων

Οι προβολικές ακτίνες αποτελούν μια δέσμη φωτός Επίπεδο προβολής είναι ένα φανταστικό επίπεδο
ανάμεσα στο μάτι του παρατηρητή και το αντικείμενο πάνω στο οποίο αποτυπώνεται η εικόνα της προβολής

Η προβολή κατασκευάζεται με ένωση των σημείων τομής

Δύο τύποι προβολικών ακτίνων: παράλληλες και
συγκλίνουσες των προβολικών ακτίνων και του επιπέδου προβολής.

Παράλληλη προβολή Προοπτική προβολή Παράλληλη προβολή Προοπτική προβολή

Προβολικές ακτίνες Επίπεδο προβολής Επίπεδο προβολής
Προβολικές ακτίνες
 Μειονεκτήματα της
Προοπτικής Προβολής

Η προοπτική προβολή δεν

χρησιμοποιείται από τον
Μηχανικό για την περιγραφή
Μηχανολογικών τεμαχίων γιατί:
1) Είναι δύσκολο να
κατασκευαστεί. Ορθογραφική
2) Δεν καταδεικνύει με ακρίβεια Παραμορφωμένο

το μέγεθος και το σχήμα του

πλάτος
Προβολή
αντικειμένου.

Σημασία Ορθογραφική Προβολή

Το αποτέλεσμα της ορθογραφικής προβολής εξαρτάται από τη
Η ορθογραφική προβολή είναι μια τεχνική παράλληλης σχετική θέση του αντικειμένου ως προς τις προβολικές ακτίνες
προβολής κατά την οποία οι προβολικές ακτίνες είναι κάθετες
Περιστροφή
στο επίπεδο προβολής
Φαίνονται δύο διαστάσεις
του αντικειμένου.
Προβολή αντικειμένου από πάνω Περιστροφή
1
Απαιτούνται περισσότερες από μία όψεις
για την απεικόνιση του αντικειμένου
2
1 5 2 3 4

5 Σχέδιο Όψεων
3
Φαίνονται τρεις διαστάσεις του
αντικειμένου.
4

Επίπεδο προβολής Αξονομετρικό σχέδιο

 Ορθογραφική Προβολή Αξονομετρικό (Ισομετρικό) Σχέδιο
Σημειώσεις
Πλεονέκτημα Εύκολο στην κατανόηση
Με την χρήση ορθογραφικών προβολών μπορούμε να Μειονέκτημα Στρέβλωση σχημάτων - γωνιών
παραγάγουμε είτε:
Παράδειγμα Στρέβλωση σχήματος και διαστάσεων
1. Σχέδια όψεων
στα οποία κάθε όψη απεικονίζει το αντικείμενο σε δύο
Η διάσταση
διαστάσεις διαφέρει από την
Η κυκλική οπή
2. Αξονομετρικά σχέδια πραγματική
γίνεται έλλειψη
στα οποία απεικονίζονται και οι τρεις διαστάσεις του
αντικειμένου

Και τα δύο είδη σχεδιασμού χρησιμοποιούνται για την

επικοινωνία μεταξύ μηχανικών. Ορθές γωνίες γίνονται αμβλείες.

Σχέδιο όψεων
Πλεονέκτημα Σχήμα και διαστάσεις παρουσιάζονται με
ακρίβεια
Μειονέκτημα Απαιτείται εξάσκηση στη σχεδίαση
και την ανάγνωση
Παράδειγμα Σχέδιο όψεων
Πρότυπα
ρ Σχεδίασης
χ ης
 Βασικοί κανόνες που προδιαγράφονται
Εισαγωγή από τα πρότυπα
Τα πρότυπα αποτελούν σύνολο κανόνων για την Τρόπος παράστασης των αντικειμένων στο χαρτί και
διάταξη των όψεων
δημιουργία τεχνικών σχεδίων
Είδος, πάχος και σημασία των χρησιμοποιούμενων
γραμμών
Σχεδίαση
χ η σύμφωνα
μφ μ
με τα σχεδιαστικά
χ πρότυπα
ρ οδηγεί
ηγ
Διαστάσεις του χαρτιού σχεδίασης
σε σχέδια που μπορούν να γίνουν αντιληπτά από
οποιονδήποτε τα διαβάζει σε οποιοδήποτε μέρος του Μονάδες μέτρησης μηκών και γωνιών / Κλίμακες Σχεδίασης
κόσμου.
Τρόπος παράστασης σπειρωμάτων, οδοντώσεων τροχών
και άλλων στοιχείων μηχανών
Τρόπος καταχώρησης διαστάσεων, ανοχών, κατεργασιών

Πρότυπα Λίστα κύριων προτύπων

ISO International Organization for Standardization Κωδικός Περιεχόμενο
Χώρα Αρχή Όνομα ISO 5457:1999 Μέγεθος και Οργάνωση των σχεδίων
ISO 128-20:1996 Συμβάσεις γραμμών
Ελλάδα ΕΛΟΤ Ελληνικός Οργανισμός Τυποποίησης
ISO 3098-0:1997 ρ μμ
Γράμματα και Αριθμοί
ρ μ
Germany DIN D
Deutsches
h Institut
I i für Normung
N
ISO 5455:1979 Κλίμακες
USA ANSI American National Standard Institute
ISO 5456:1996 Μέθοδοι προβολής
UK BS British Standard ISO 128-34:2001 Όψεις σε μηχανολογικά σχέδια
Japan JIS Japanese Industrial Standard ISO 129:1985 Διαστασιολόγηση
Australia AS Australian Standard
 Χαρτί σχεδίασης Χαρτί σχεδίασης
Ανάγκη τυποποίησης Χαρτί διαστάσεων A4
Βασικό μέγεθος χαρτιού Α0 A0 ~ A4.
Πρότυπες A3
Εμβαδό X* Y = 1 m2 =106 mm2 X= 841 mm διαστάσεις χαρτιού
(ISO) A2
Λόγος
γ ς πλευρών
ρ X/Y=1:√2 Y= 1189 mm
A4 210 x 297
A3 297 x 420 A1
X A2 420 x 594
A1 594 x 841
A0 A0 841 x 1189
(Διαστάσεις σε χιλιοστά)
A0
Y Ανάγκη για μεγαλύτερο
ή μικρότερο μέγεθος χαρτιού;

Διάταξη χαρτιού Υπόμνημα

1. Τύπος X (οριζόντιος, A0~A4) 2. Τύπος Y (κατακόρυφος, μόνο A4) Πίνακας στην κάτω δεξιά γωνία του σχεδίου με τυποποιημένη μορφή
ο οποίος περιλαμβάνει:
c
c

d
Περίγραμμα

c • Τίτλο Εργοστασίου ή Τεχνικού Γραφείου που εκπόνησε το σχέδιο

d c Χώρος
Χώρος Σχεδίασης • Ονομασία του απεικονιζόμενου είδους
Σχεδίασης Υπόμνημα
• Ημερομηνίες εκπόνησης και θεώρησης του σχεδίου
c

Υπόμνημα • Υπογραφές του σχεδιαστή και του θεωρήσαντος

Περίγραμμα
c

Φύλλο c (min) d (min) • Κλίμακα του σχεδίου

A4 10 25
• Αριθμό του σχεδίου και αριθμό του σχεδίου το οποίο αντικαθιστά
A3 10 25
A2 10 25 • Στοιχεία για το υλικό, βάρος τεμαχίου κλπ.
A1 20 25 • Πίνακα τεμαχίων (αν υπάρχουν πολλά τεμάχια)
A0 20 25
Υπόμνημα Υπόμνημα
Για ένα μεμονωμένο κομμάτι (σχέδιο λεπτομερειών)

Για μικρό διαθέσιμο χώρο

Υπόμνημα Δημιουργία ζωνών

Για σχέδιο με περισσότερα κομμάτια και πίνακα κομματιών
(γενικό σχέδιο)
 Κλίμακες Σχεδίασης Κλίμακες Σχεδίασης
Για να ορίσουμε την κλίμακα ενός σχεδίου χρησιμοποιούμε
την λέξη “ΚΛΙΜΑΚΑ” ακολουθούμενη από τον λόγο, όπως
Κλίμακα είναι ο λόγος της διάστασης ενός στοιχείου
φαίνεται παρακάτω
ενός αντικειμένου στο σχέδιο προς την πραγματική
διάσταση του στοιχείου του αντικειμένου Κλίμακα 1:1 φυσικό μέγεθος
Κλίμακα X:1 μεγέθυνση
Διάσταση στο σχέδιο Πραγματική Διάσταση Κλίμακα 1:X σμίκρυνση

Τυποποίηση κλιμάκων
σχεδίασης
:

Κλίμακες Σχεδίασης Κλίμακες Σχεδίασης

Σε κάθε περίπτωση η κλίμακα(ες) πρέπει να αναγράφεται
ευκρινώς στο σχέδιο.
Κλίμακα
(π.χ. 1:10)

Προσοχή! Σε σχέδια υπό κλίμακα η διαστασιολόγηση του

αντικειμένου γίνεται με τις πραγματικές του διαστάσεις.
 Τύποι γραμμών Τύποι γραμμών
Εφαρμογή Τύπος γραμμής Εμφάνιση Εφαρμογή
Τύπος γραμμής Εμφάνιση

Συνεχής παχειά Ορατές ακμές, Συνεχής παχειά Ορατές ακμές,

Περιγράμματα, Περιγράμματα,
Εξωτερικές γραμμές Εξωτερικές γραμμές
σπειρωμάτων, σπειρωμάτων,
Ραφές συγκολλήσεων. Ραφές συγκολλήσεων
Κύριες και Βοηθητικές
θ
Συνεχής λεπτή Γραμμές Διαστάσεων,
Διαγραμμίσεις τομών,
Εσωτερική διάμετρος κοχλία,
Διασταυρούμενες διαγώνιες,
Σύμβολα ποιότητας, βέλη.

Διακεκομμένη Μη ορατές ακμές

Αξονική Άξονες συμμετρίας,

Κυκλίσκοι λεπτομερειών

Τύποι γραμμών Τύποι γραμμών

Τύπος γραμμής Εμφάνιση Εφαρμογή Τύπος γραμμής Εμφάνιση Εφαρμογή

Συνεχής παχειά Ορατές ακμές, Συνεχής λεπτή Κύριες και Βοηθητικές

Περιγράμματα, Γραμμές Διαστάσεων,
Εξωτερικές γραμμές 10 27 ø10 Διαγραμμίσεις τομών,
σπειρωμάτων,
R16 Εσωτερική διάμετρος κοχλία,
Ραφές συγκολλήσεων
Διασταυρούμενες διαγώνιες,
διαγώνιες
Μήκος σπειρώματος Σύμβολα ποιότητας, βέλη.

13
Μήκος κοχλία 43
 Τύποι γραμμών Τύποι γραμμών
Τύπος γραμμής Εμφάνιση Εφαρμογή Τύπος γραμμής Εμφάνιση Εφαρμογή

Συνεχής λεπτή Κύριες και Βοηθητικές
Γραμμές Διαστάσεων,
Διαγραμμίσεις τομών,
Εσωτερική διάμετρος κοχλία,
Διασταυρούμενες διαγώνιες,
διαγώνιες
Σύμβολα ποιότητας, βέλη.
Συνεχής λεπτή Κύριες και Βοηθητικές
Γραμμές Διαστάσεων,
Διαγραμμίσεις τομών,
Εσωτερική διάμετρος κοχλία,
Διασταυρούμενες διαγώνιες,
διαγώνιες
Σύμβολα ποιότητας, βέλη.

Τύποι γραμμών Τύποι γραμμών

Τύπος γραμμής Εμφάνιση Εφαρμογή Τύπος γραμμής Εμφάνιση Εφαρμογή

Συνεχής λεπτή Κύριες και Βοηθητικές Διακεκομμένη Μη ορατές ακμές

Γραμμές Διαστάσεων,
Διαγραμμίσεις τομών,
Εσωτερική διάμετρος κοχλία,
Διασταυρούμενες διαγώνιες,
διαγώνιες
Σύμβολα ποιότητας, βέλη.
 Τύποι γραμμών Τύποι γραμμών
Τύπος γραμμής Εμφάνιση Εφαρμογή Τύπος γραμμής Εμφάνιση Εφαρμογή

Αξονική Άξονες συμμετρίας, Αξονική Άξονες συμμετρίας

Κυκλίσκοι Κυκλίσκοι
λεπτομερειών λεπτομερειών

Πάχη γραμμών Σημασία των γραμμών

Ομάδα γραμμών Πάχη γραμμών Οι Ορατές γραμμές παρουσιάζουν χαρακτηριστικά τα οποία
είναι ορατά στην τρέχουσα όψη
Συνεχής παχειά Διακεκομμένη Συνεχής λεπτή
Αξονική παχειά Αξονική λεπτή Οι Διακεκομμένες γραμμές παρουσιάζουν χαρακτηριστικά
Ελεύθερο χέρι
Ομάδα 0.7
0 7 mm ρ
τα οποία δεν είναι ορατά στην
η τρέχουσα
ρ χ όψη
ψη
07
0.7 05
0.5 0 35
0.35
Οι Αξονικές γραμμές παρουσιάζουν άξονες συμμετρίας,
Ομάδα 1.4 mm 1.4 1.0 0.7 τροχιές κίνησης, κέντρα κύκλων κλπ.
Ομάδα 1.0 mm 1.0 0.7 0.5
Ομάδα 0.7 mm 0.7 0.5 0.35 Οι κύριες και οι βοηθητικές γραμμές διαστάσεων
Ομάδα 0.5 mm 0.5 0.35 0.25 προσδιορίζουν το μέγεθος και τη θέση των
χαρακτηριστικών στο σχέδιο
 Παράδειγμα : Χρήση γραμμών στο μηχανολογικό σχέδιο
Παράδειγμα : Χρήση γραμμών στο μηχανολογικό σχέδιο

Γραμμή διαστάσεων
(λεπτή συνεχής)
7
Προέκταση
(λεπτή συνεχής)
6
Γραμμή διαστάσεων 2
1
((λεπτή
ή συνεχής)
χής)
8

Αξονική
(λεπτή αξονική)

5 4 3
Ορατή ακμή
(παχειά συνεχής)

Σχεδιαστήριο - Πινακίδα

Όργανα
Σχεδίασης
 Όργανα σχεδίασης Όργανα Σχεδίασης

ΤΑΥ ΤΡΙΓΩΝΑ Κολλητική Ταινία Μολύβια

Όργανα Σχεδίασης Όργανα Σχεδίασης

Διαβήτης Γόμα Στένσιλ σβυσίματος

 Όργανα Σχεδίασης Όργανα σχεδίασης

Στένσιλ Κύκλων – ελλείψεων Μοιρογνωμόνιο Καμπυλόγραμμα

Καμπυλόγραμμα

Όργανα Σχεδίασης ABCDEFGHIJKLMNOPQRST

UVWXYZABCDEFGHIJKLM
NOPQRSTUVWXYZABCDEF
Γράμματα
Αριθμοί
ABCDEFGHIJKLMNOPQRST
UVWXYZABCDEFGHIJKLM
Ξύστρα Χαρτί σχεδίασης
NOPQRSTUVWXYZABCDEF
 Παράδειγμα
Κείμενο στα σχέδια Τοποθέτηση κειμένου στο σχέδιο
Διαστάσεις και
Στο μηχανολογικό σχέδιο το κείμενο (γράμματα και οι αριθμοί) Σημειώσεις
χρησιμοποιείται για :
Την αποτύπωση μη γραφικών πληροφοριών
Εναλλακτικά με την γραφική πληροφορία όταν το κείμενο
μπορεί να αποτυπώσει πληροφορίες που αφορούν το
χ
σχέδιο πιο γρήγ
γρήγορα
ρ και πιο αποτελεσματικά
μ

Επομένως το κείμενο στα σχέδια πρέπει να είναι

Ευανάγνωστο - σχήμα
- απόσταση μεταξύ γραμμάτων και λέξεων

Ομοιόμορφο - μέγεθος
- πάχος γραμμών
Σημειώσεις Υπόμνημα

Γενικοί κανόνες
Τυποποιημένα μεγέθη
Χρήση ορθής ή πλάγιας γραφής. Στην πλάγια γραφή τα γραμμάτων - αριθμών
γράμματα έχουν κλίση 75ο ως προς την οριζόντια
Χρήση κεφαλαίων γραμμάτων. Χρήση πεζών σε ειδικές
περιπτώσεις
1.8 2.5 3.5 5 7 10 14 20
Ομοιομορφία γραμμάτων ως προς το μέγεθος και το
χ ς των γραμμών.
πάχος γρ μμ
σε mm

Διαστάσεις Υπόμνημα
Σημειώσεις
Ενδείξεις τομών
Παράδειγμα : Σωστή και λάθος χρήση της γραφής Σύνταξη προτάσεων
Αφήνουμε κενό μεταξύ των λέξεων ίσο με το μήκος του
ΣΩΣΤΟ
γράμματος ‘Ο’

Κεφαλαία και πεζά. Παράδειγμα

ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣΟΣΕΟΧΙΛΙΟΣΤΑ
Ο Ο Ο
Ανομοιομορφία στο ύψος

Ορθή και πλάγια γραφή.

Μη ομοιόμορφη απόσταση
μεταξύ γραμμάτων.

Ευθείες γραμμές
1. Κρατάμε το μολύβι φυσικά.

2. Εντοπίζουμε τα σημεία αρχής και τέλους.

3. Μετακινούμε το μολύβι μπρος-πίσω χωρίς να αγγίζουμε

Σκαρίφημα το χαρτί έως ότου να εμπεδώσουμε την κατεύθυνση

4. Χαράζουμε τη γραμμή σταθερά αφήνοντας ελεύθερα καρπό

και βραχίονα
 Οριζόντιες Σχεδόν κάθετες
γραμμές με κλίση

Κάθετες Σχεδόν οριζόντιες

γραμμές με κλίση

Κύκλοι Κύκλοι
Μέθοδος 1 : Αρχίζοντας με τετράγωνο Μέθοδος 2 : Ξεκινώντας από αξονικές γραμμές
1. Χαράζουμε το τετράγωνο ελαφριά και μαρκάρουμε τα 1. Χαράζουμε ελαφρά τις αξονικές γραμμές.
μέσα των πλευρών του
2. Χαράζουμε προσεγγιστικά τις διχοτόμους και προσθέτουμε
2. Χαράζουμε τις διαγωνίους και μαρκάρουμε το μήκος μικρές καμπύλες στα σημεία που απέχουν απόσταση
της ακτίνας στα οκτώ σημεία όσηη η ακτίνα του κύκλου
3. Χαράζουμε τον κύκλο που περνά από τα οκτώ σημεία.
3. Χαράζουμε τον κύκλο.
Βήμα 1 Βήμα 2 Βήμα 3 Βήμα 1 Βήμα 2 Βήμα 3
 Τόξα Βήματα κατά τη δημιουργία
Ξεκινώντας από τετράγωνο σκαριφήματος
1. Δημιουργία περιγράμματος του
αντικειμένου.
2 Εντοπισμός των χαρακτηριστικών
2.
σημείων του αντικειμένου.
3. Χάραξη κύκλων και τόξων.
4. Χάραξη γραμμών.

Παράδειγμα

Τέλος ενότητας

Ερωτήσεις;