‫
א

א א‬
‫ﻭﺻﻠﻰ ﺍﷲ ﻋﻠﻰ ﺧﲑ ﺧﻠﻘﻪ ﺳﻴﺪﻧﺎ ﳏﻤﺪ ﻭﻋﻠﻰ ﺁﻟﻪ ﻭﺻﺤﺒﻪ ﻭﺳﻠﻢ‬

……….

@@@ÑÛþaë@Z@òrÛbrÛa@ÉÏŠÛa@òßýÇ
- Tanda Rafa’ Ketiga: Alif -

Pada perbicaraan yang lepas, kita telah menerangkan alamat atau tanda
rafa’ yang kedua iaitu waw. Seterusnya, kita akan bersama-sama mempelajari
tanda sekunder ketiga bagi rafa’ iaitu alif.

Tanda rafa’ ketiga : Alif

Berkata Imam al Sonhaji:

‫ ﹰﺔ‬‫ﺎﺻ‬‫ﺎ ِﺀ ﺧ‬‫ﺳﻤ‬ ‫ﺔ ﹾﺍ َﻷ‬ ‫ﺗ ﹾﺜﹺﻨﻴ‬ ‫ﻲ‬‫ ﹾﻓ ﹺﻊ ﻓ‬‫ﻠﺮ‬‫ﻣ ﹰﺔ ﻟ‬ ‫ﻼ‬

‫ﻋ ﹶ‬ ‫ﺘﻜﹸﻮ ﹸﻥ‬‫ﻒ ﹶﻓ‬
 ‫ﻟ‬‫ﺎ ﹾﺍ َﻷ‬‫ﻭﹶﺃﻣ‬
Maksudnya: alif menjadi alamat rafa’ bagi tasniah asma’, iaitu apa-apa isim
yang menunjukkan kepada bilangan dua.

Kaedah

1. Takrif: Musanna ialah tiap-tiap sesuatu yang diakhiri dengan alif dan nun
pada hal rafa’nya, dan ya dan nun pada hal nasab serta jar. Contoh :
(contoh rafa’.) ‫ﻥ‬
 ‫ﺍ‬‫ﻳﺪ‬‫ﺎ َﺀ ﺍﻟﺰ‬‫ﺟ‬ (( 1
(contoh nasab) ‫ﻦ‬
‫ﻳ ﹺ‬‫ﺪ‬ ‫ﻳ‬‫ﺰ‬ ‫ﺍﻟ‬ ‫ﺖ‬
 ‫ﻳ‬‫ﺭﹶﺃ‬ (( 2
(contoh jar) ‫ﻦ‬
‫ﻳ ﹺ‬‫ﺪ‬ ‫ﻳ‬‫ﺕ ﺑﹺﺎﻟﺰ‬
 ‫ﺭ‬ ‫ﺮ‬ ‫ﻣ‬ (( 3

Sila lihat: http://www.studyarab.blogspot.com/

 ‫‪2. Seperti yang kita lihat pada contoh pertama, musanna marfu’ dengan wau.‬‬

‫‪Contoh dan I’rab‬‬

‫‪Berikutnya, mari kita lihat contoh-contoh musanna pada hal rafa’:‬‬

‫ﺟ‪‬ﺎ َﺀ ﺍﻟﺰ‪‬ﻳﺪ‪‬ﺍ ‪‬ﻥ‬

‫ﺼ ﹺﻞ‬
‫ﺖ ﺍﻟﻄﱠﺎ‪‬ﻟ‪‬ﺒ‪‬ﺘﺎ ‪‬ﻥ ﹺﺇﻟﹶﻰ ﺍﹾﻟ ﹶﻔ ‪‬‬
‫ﺴ ‪‬‬
‫‪‬ﺟ ﹶﻠ ‪‬‬

‫ﺡ‬
‫ﹶﺃ ﹶﻛ ﹶﻞ ﺍ ُﻷ ‪‬ﺳ‪‬ﺘﺎ ﹶﺫﺍ ‪‬ﻥ ﺍﻟﺘ‪‬ﻔﱠﺎ ‪‬‬

‫‪ .1‬ﺟ‪‬ﺎ َﺀ ﺍﻟﺰ‪‬ﻳﺪ‪‬ﺍ ‪‬ﻥ‬

‫ﺟ‪‬ﺎ َﺀ‪ :‬ﻓﻌﻞ ﺍﳌﺎﺿﻲ ﻣﺒﲏ ﻋﻠﻰ ﺍﻟﻔﺘﺤﺔ ﺍﻟﻈﺎﻫﺮﺓ ﻋﻠﻰ ﺁﺧﺮﻩ‬

‫ﺍﻟﺰ‪‬ﻳﺪ‪‬ﺍ ‪‬ﻥ‪ :‬ﻓﺎﻋﻞ ﻣﺮﻓﻮﻉ ﻭﻋﻼﻣﺔ ﺭﻓﻌﻪ ﺍﻷﻟﻒ ﻷﻧﻪ ﻣﺜﲎ‬

‫ﺼ ﹺﻞ‬
‫ﺖ ﺍﻟﻄﱠﺎ‪‬ﻟ‪‬ﺒﺘ‪‬ﺎ ‪‬ﻥ ﻓ‪‬ﻲ ﺍﹾﻟ ﹶﻔ ‪‬‬
‫ﺴ ‪‬‬
‫‪ .2‬ﺟ ﹶﻠ ‪‬‬
‫ﺖ‪ :‬ﻓﻌﻞ ﺍﳌﺎﺿﻲ ﻣﺒﲏ ﻋﻠﻰ ﺍﻟﻔﺘﺤﺔ ﺍﻟﻈﺎﻫﺮﺓ ﻋﻠﻰ ﺁﺧﺮﻩ‬ ‫ﺴ ‪‬‬
‫‪‬ﺟﹶﻠ ‪‬‬

‫ﺍﻟﻄﱠﺎ‪‬ﻟ‪‬ﺒﺘ‪‬ﺎ ‪‬ﻥ‪ :‬ﻓﺎﻋﻞ ﻣﺮﻓﻮﻉ ﻭﻋﻼﻣﺔ ﺭﻓﻌﻪ ﺍﻷﻟﻒ ﻷﻧﻪ ﻣﺜﲎ‬

‫ﻓ‪‬ﻲ‪ :‬ﺣﺮﻑ ﺟﺎﺭ‬

‫ﺼ ﹺﻞ‪ :‬ﺍﺳﻢ ﳎﺮﻭﺭ ﻭﻋﻼﻣﺔ ﺟﺮﻩ ﺍﻟﻜﺴﺮﺓ ﺍﻟﻈﺎﻫﺮﺓ ﻋﻠﻰ ﺁﺧﺮﻩ‪.‬‬

‫ﺍﹾﻟ ﹶﻔ ‪‬‬

‫‪Sila lihat: http://www.studyarab.blogspot.com/‬‬

 ‫ﺡ‬
 ‫ﻔﱠﺎ‬‫ﻥ ﺍﻟﺘ‬ ‫ﺎﺫﹶﺍ‬‫ﺳﺘ‬ ‫ ﹶﺃ ﹶﻛ ﹶﻞ ﺍ ُﻷ‬.3
‫ ﻓﻌﻞ ﺍﳌﺎﺿﻲ ﻣﺒﲏ ﻋﻠﻰ ﺍﻟﻔﺘﺤﺔ ﺍﻟﻈﺎﻫﺮﺓ ﻋﻠﻰ ﺁﺧﺮﻩ‬:‫ﹶﺃ ﹶﻛ ﹶﻞ‬

‫ ﻓﺎﻋﻞ ﻣﺮﻓﻮﻉ ﻭﻋﻼﻣﺔ ﺭﻓﻌﻪ ﺍﻷﻟﻒ ﻷﻧﻪ ﻣﺜﲎ‬:‫ﻥ‬ ‫ﺎﺫﹶﺍ‬‫ﺳﺘ‬ ‫ﺍ ُﻷ‬

‫ ﻣﻔﻌﻮﻝ ﺑﻪ ﻣﻨﺼﻮﺏ ﻭﻋﻼﻣﺔ ﻧﺼﺒﻪ ﺍﻟﻔﺘﺤﺔ ﺍﻟﻈﺎﻫﺮﺓ ﻋﻠﻰ ﺁﺧﺮﻩ‬:‫ﺡ‬

 ‫ﺘﻔﱠﺎ‬‫ﺍﻟ‬

Faedah : Hukum musanna.

Daripada helaian yang lepas, kita memahami bahawa sesuatu musanna itu
marfu’ dengan alif seperti (‫ﻥ‬
 ‫ﺍ‬‫ﻳﺪ‬‫ﺍﻟﺰ‬ ‫ﺎ َﺀ‬‫ )ﺟ‬, mansub serta majrur dengan ya seperti
(‫ﻦ‬
‫ﻳ ﹺ‬‫ﺪ‬ ‫ﻳ‬‫ﺰ‬ ‫ﺍﻟ‬ ‫ﺖ‬
 ‫ﻳ‬‫ﺭﹶﺃ‬ ) dan (‫ﻳ ﹺﻦ‬‫ﺪ‬ ‫ﻳ‬‫ﺕ ﺑﹺﺎﻟﺰ‬
 ‫ﺭ‬ ‫ﺮ‬ ‫ﻣ‬ ).

Justeru, disini terdapat sedikit petunjuk, bagi membezakan musanna dan

jama’ dalam hal nasab dan jar:

§ Bagi membezakan antara musanna dan jama’ pada hal nasab dan jar
‫ ﹺ‬‫ﺩﻴ‬ ‫ﺯﻴ‬ ‫ ﺍﻝ‬ialah:- huruf sebelum ya pada musanna (‫ﺩ‬ )
bagi contoh ‫ﻥ‬
berbaris atas (maftuh), dan huruf selepas ya (‫ﻥ‬
‫ ) ﹺ‬berbaris bawah.
§ Adapun untuk jama’ contohnya: ‫ﻥ‬
 ‫ﺩﻴ‬ ‫ﺯﻴ‬ ‫ﺍﻝ‬, huruf sebelum ya pada
jama’ (‫ﺩ‬ ) berbaris bawah (maksur) dan huruf selepasnya(‫ﻥ‬
 ) berbaris
atas (maftuh).
§ Nun pada akhir tiap-tiap kalimah musanna dan jama’ adalah ganti
bagi tanwin bagi isim mufrad.

Sila lihat: http://www.studyarab.blogspot.com/

Rujukan
- Syarah Mukhtasar Jiddan, oleh al Allamah Sayyid Ahmad Zaini Dahlan
- Mulakhas Qawaid al Lughah al Arabiyah, oleh Ust Fuad Nikmah
- al Syuruh al Bayaniyah ala al Ajrumiyah wa Mutammimiha, oleh Syeikh Dr Omar
Abdullah Kamil

ّ‫و
ا 
   و
 و‬

ujang1230
8.7.10 @ 1103pm

Sila lihat: http://www.studyarab.blogspot.com/