Gündemi meşgul eden ve “mutlu son”la biten ABD-Rusya arasındaki
Casus skandalı Dünya basınında geniş yer buldu.
Perşembe günü Amerika Birleşik Devletleri 10 Rus casus ile Rusya’da
Batı adına casusluk yapmakla suçlanan 4 kişinin değişimine ilişkin anlaşmayı sonuçlandırdı.
Her iki taraf arasında yeni düzelen ilişkileri bozma pahasına Batı basını bu durumu bakın nasıl ele aldı?
Medya organları bu takası ayrıntısıyla haber yaptı. Konuyla ilgili
haberlerde Amerika Birleşik Devletleri’nin tutuklu casusları koruma altına almak için “Casusluk şebekesi genel olarak ciddi hiçbir bilgi ele geçiremedi” gibi bir fikir bile ileri sürmediği de vardı.
Amerika Birleşik Devletleri’nin saygın gazetelerinden The New York
Times’daki, ABD – Rusya arasındaki casus takası haberini, Peter Baker ve Benjamin Weiser yazdı. Haberde taraflar arasındaki takas anlaşmasının nasıl sonuçlandığından bahsedildi. : “Manhattan Federal Mahkemesi’nde, 10 tutuklu casus suçunu kabul etti. Tutukluluk süreleri neredeyse dolan Casuslar mahkemede, hapiste kaldıkları dönemde Rus yetkililerinin koruması altında olduklarını ifade etti.”
Aynı gazetede , Rus ajanların Perşembe akşamı New York yakınlarında
bir havaalananına otobüsle getirildikleri ve yurtdışına gönderildikleri haberi verildi.
Haberde ,, Duruşmadan birkaç saat sonra Kremlin’den, Rusya’da tutuklu
bulunan ve suçunu kabul eden 4 casusun, Rusya Devlet Başkanı Medvedev tarafından affedildiği açıklamasının geldiği de belirtildi.
Gazete, Kremlin’in bu açıklamasına göre, Bilim adamı İgor Sutyenin,
Askeri İstihbarat Albayı Sergey Skripal, eski Rus Dış İstihbarat Teşkilatı SVR’den Aleksandır Zaporojskiy ve KGB’den emekli Binbaşı Gennady Vasilenko affedildiğini yazdı.
Haberde, “Amerikan hükümeti, gizli anlaşmada para aklama gibi daha
ciddi suçların olduğunu bildirdi.” İfadesi yer aldı ve “ Onların casusluk suçu kanıtlanamadı. Belki ki, gizli bilgilere ulaşamadılar.” cümlesi kullanıldı. Tüm davalıların avukata bile gerek kalmadan ABD’ye dönme olanağı elde ettiği vurgulanan haberde, tutukluların tüm giderlerinin ABD hükümetine ödendiğine değinildi.
Habere göre bu giderler arasında ABD’de sahip oldukları emlakların da
yer aldığı mal varlığı bildirimi ile biyografilerinin basılma masrafları bulunuyor.
Gazete, bu durumun, Rus-Amerikan ilişkilerinde yeni bir dönem
olduğunu vurguluyor.
İspanyol El Pais Gazetesi , Rus Amerikan ilişkilerinde yeni dönemi
gölgeleyen Casus skandalının soğuk savaşın geleneklerini yıktığını yazdı.
Gazete haberde “Aslında ABD’de tutuklananlardan hiçbirinin casusluk
suçu kanıtlanamadı. Hepsi kara para aklama ile suçlanıyor. Bu kötü olay çok hızlı gelişti. Güvenilir kaynaklardan alınan bilgiye göre,10 günden daha az bir süre içinde Rus ve Amerikalı diplomatlar bir araya gelecek. Aslında Rusya'nin Washington Büyükelçisi Sergey Kislak, ABD`nin Siyasi İşlerden Sorumlu Müsteşarı William Burns ile bir araya gelecekti , ancak sonuç olarak yapılacak en iyi işin bu casus skandalını kapamak olduğunda uzlaşıldı.” Cümlelerini kullandı.
Özetle, Washington ve Moskova’nın, ABD’deki “yeni Nükleer
Silahsızlanma anlaşmasının hükümlerini ihlal etmemeyi denediği ifade edilen haberde casus takasının soğuk savaşın yaygın uygulaması olduğunu anımsatılıyor.
Alman ekonomi gazetesi Handelsblatt güvenilir bir kaynağa dayanarak
Rusya Devlet Başkanı Dimitri Medvedev’in, ABD’de göz altına alınan Rusların memleketlerine dönmeleriyle ilgili, “Yeni Rus-Amerikan ilişkileri ruhu, yüksek seviyeli karşılıklı anlayış ve iki ülke liderinin birbirine duyduğu güven sayesinde “karışıklık yaşanmadan” ve teknolojik anlamda hızlı biçimde organize olmayı başardıklarını söylediğini taşımış haberine.
Alman gazetesindeki habere göre; Yabancı istihbarat ajanı olarak bilinen
ve Kremlin’den yapılan açıklamayla affedilen 4 Rus, belli ki “zorla” takas ediliyor. Gazete bilim adamı Sutyenin’i mercek altına alıyor haberde : “Rusya’nın kuzeyinde,11 yıldır hapiste bulunan İgor Sutyenin çoktan suçunu inkar etmekten vazgeçti. O Rus roketatar ve atom denizaltılarıyla ilgili bilgileri Batı’ya sızdırmakla suçlanıyordu.”
Amerika Birleşik Devletleri’nde yayımlanan The Washington Post ise
bilinçsizce saklanan Rus ajanların faaliyetlerini yıllarca sürdürdükten sonra şebekenin ortaya çıktığını belirtiyor haberinde.
Mary Beth Sheridan ve Jerry Markon’un yazdığı haberde “Takas, Rus –
Amerikan ilişkilerindeki engelleri yok etti.” Deniliyor.
Haberde ismini vermek istemeyen bir kaynağın ifadelerine yer veriliyor.
“ABD hükümetinde görevli bir kaynağa göre casus skandalı ‘Eski Rusya’nın İşlevin yitirdiğini’ doğruluyor.”
Gazetedeki yazıda “Biz bu nedenle şebekenin ortaya çıkarılmasında bu
kadar aktif rol aldık” açıklamasını da samimiyetle aktarıyor isminin açıklanmasını istemeyen kaynak.
The Washington Post, ABD Adalet Bakanı Eric Holder’ın, takas
anlaşmasını, “ Hem Rusya, Hem de ABD’nin yararına başarılı bir sonuç” olarak nitelendirdiğini de taşımış haberine.
Mary Beth Sheridan ve Jerry Markon’un yazıda “Ancak bu adımda,
Obama hükümetinin,, Rusya’ya fazla ödün vermekle Cumhuriyetçiler tarafından suçlanması mümkün.” Tahminini yapıyor.
“Obama hükümeti, bu anlaşmanın Moskova ile iyi ilişkiler kurulduğunu
gösterdiğini açıkladı.” Cümlesi ile devam eden haberde ABD hükümetinden ismi verilmeyen kaynağın “Biz insani ve ulusun güvenliği ile ilgili nedenleri içeren uzlaşma koşullarını sunduk.” Sözleri aktarılıyor.
ABD tarafının, 4 Rus’un Batı adına casusluk yaptığı suçlamasıyla
yargılanan sanıklar olarak, takas edilip edilmeyeceğini doğrulamayı reddettiği bilgisiyle The Washington Post gazetesindeki haber sona eriyor.