1.วิถีประชาธิปไตย ...

ในโรงเรียน
หมายถึง การนําเอาหลักการประชาธิปไตยมาใชในชีวิตประจําวัน จนเปนนิสัยใน
ชีวิต มีหลักอยู 3 ดานดังนี้
1. ดานคารวะธรรม
2. ดานสามัคคีธรรม
3. ดานปญญาธรรม

พฤติกรรมที่แสดงถึงการมีวิถีชีวิตประชาธิปไตย
1.ดานคารวะธรรม มีพฤติกรรมที่แสดงออก ดังนี้
1.1 เคารพในสถาบันพระมหากษัตริย
- การแสดงความเคารพเทิดทูนสถาบันพระมหากษัตริยในทุก
โอกาส
- การร ว มกิ จ กรรมต า งๆ ที่ จั ด เพื่ อ แสดงความจงรั ก ภั ก ดี ต อ
สถาบันพระมหากษัตริยในโอกาสวันสําคัญตางๆ
- การไปรับเสด็จเมื่อพระมหากษัตริย หรือพระบรมวงศานุวงศ
เสด็จไปในถิ่นที่อยูหรือบริเวณใกลเคียง
- การปฏิ บัติต อสั ญลั กษณที่ แสดงถึงสถาบัน พระมหากษั ตริ ย
เชน ธงชาติ พระบรมฉายาลักษณ เพลงสรรเสริญพระบารมี ฯลฯ ดวยความเคารพ
เมื่ อ ได ยิน หรื อ เห็ น บุ ค คลใดแสดงกิ ริ ย าวาจา หรื อ มี ก ารกระทํ าอั น ไม สมควรต อ
สถาบันพระมหากษัตริยตองกลาวตักเตือนและหามไมใหปฏิบัติเชนนั้นอีก

1.2 เคารพซึ่งกันและกันทางกาย
- การทักทาย
- การใหเกียรติผูอื่น
- การแสดงความเคารพแกบุคคลซึ่งอาวุโสกวา
- การใหการตอนรับแกบุคคล
- การแสดงความเอื้อเฟอซึ่งกันและกัน

1.3 เคารพกันทางวาจา
- การพูดใหเหมาะสมกับกาลเทศะ
- การใชคําพูดเหมาะสมตามฐานะของบุคคล
- การพูดจาสุภาพ ไมกาวราว สอเสียด
- การไมพูดในสิ่งที่จะทําใหผูอื่น เกิดความเดือดรอน
- ไมนําความลับของบุคคลอื่นไปเปดเผย
- ไมพูดนินทาหรือโกหกหลอกลวง

1.4 เคารพสิทธิของผูอื่น
- การไมลวงละเมิดสิทธิของผูอื่น ทั้งทางกายหรือวาจา
- การรูจักเคารพในสิทธิของคนที่มากอนหลัง
- การเคารพในความเปนเจาของ สิ่งของเครื่องใช
 - การรูจักขออนุญาต เมื่อลวงล้ําเขาไปในที่อยูอาศัยของบุคคล
อื่น
1.5 เคารพในความคิดเห็นของผูอื่น
- การยอมรับ ฟงความคิดเห็นของผูอื่น เมื่อมีผู พูดเสนอความ
คิดเห็น ควรฟงดวยความตั้งใจและใครครวญดวยวิจารณญาณ หากเห็นวาเปนการ
เสนอแนวความคิดที่ดี มีประโยชนมากกวาความคิดเห็นของตนเองก็ควรยอมรับ
และปฏิบัติตาม
1.6 เคารพในกฎระเบียบของสังคม
- การยึดมั่ นในกฎระเบี ยบของสังคม เชน วัฒนธรรมประเพณี
กฎเกณฑของสังคม และกฎหมายของประเทศ
1.7 มี เ สรี ภ าพและใช เ สรี ภ าพในขอบเขตของกฎหมายและ
ขนบธรรมเนียมประเพณี

2. ดานสามัคคีธรรม มีพฤติกรรมที่แสดงออกดังนี้
2.1 การรู จัก ประสานประโยชน โดยถื อ ประโยชน ข องส ว นรวม หรื อ
ประโยชนของชาติเปนที่ตั้ง ไดแก
- การทํางานรวมกันอยางสันติวิธี
- การรูจักประนีประนอม โดยคํานึงถึงประโยชนที่จะเกิดขึ้นแก
สวนรวมเปนใหญ
- การเสียสละความสุขสวนตน หรือหมูคณะ เพื่อประโยชนของ
สวนรวมหรือของชาติ
2.2 รวมมือกันในการทํางาน หรือทํากิจกรรมอยางหนึ่งอยางใดรวมกัน
โดยมี บุ ค คลผู ร ว มงานตั้ ง แต 2 คนขึ้ น ไป ในการทํ า งานร ว มกั น นี้ จะต อ งมี ก าร
วางแผนในการทํางานรวมกัน เมื่อถึงขั้นตอนของการทํางานก็ชวยเหลือกันอยาง
ตั้งใจ จริงจัง ไมหลีกเลี่ยงหรือทําแบบเอาเปรียบผูอื่น
2.3 เห็นแกประโยชนสวนรวม
2.4 รับผิดชอบตอหนาที่ ที่ไดรับมอบหมายจากสวนรวมและหนาที่ตอ
สังคม
2.5 ความเปนน้ําหนึ่งใจเดียวกันของคนในกลุม ในหนวยงานและสังคม

3. ดานปญญาธรรม มีพฤตกรรมที่แสดงออก ดังนี้

3.1 การไมถือตนเปนใหญ
- การรูจักรับฟงความคิดเห็นของผูอื่น
- การยอมรั บ ฟ ง และปฏิ บั ติ ต ามมติ ข องเสี ย งส ว นมากในที่
ประชุมหรือในการทํางานตางๆ
- การรูจักเปนผูนําและผูตามที่ดี
3.2 เนนการใชปญญา ใชเหตุผลและความถูกตอง ในการตัดสินปญหา
ทั้งปวง ไมใชใชเสียงขางมาก ในการตัดสินปญหาเสมอไป
3.3 เมื่อมีปญหาใดเกิดขึ้น หรือเมื่อมีเรื่องที่ตองตัดสินใจ ทุกคนตอง
รวมกันคิดและรวมกันตัดสินใจโดยใชเหตุผล
 3.4 ในกรณี ที่ มี ป ญ หาโต แ ยง ในหมู ค ณะ จะต องพยายามอภิ ป ราย
จนกระทั่งสามารถชักจูงใหทุกคนเห็นคลอยตาม เมื่อเกิดกรณีที่ตางก็
มีเหตุผลที่ดีดวยกัน และไมอาจชักจูงใหกลุมหันไปทางใดทางหนึ่ง
เทานั้น จึงจะใชวิธีการออกเสียง

2. ประชาธิปไตย
เปนที่ทราบกันดีวา ประเทศไทยของเราปกครองในระบอบประชาธิปไตยซึ่ง
ร ะบ อ บ นี้ หล า ย ป ร ะ เ ท ศ ใ น โ ล ก ใ ช ใ น ก า ร ป ก ค ร อ ง ป ร ะ เ ท ศ แ น ว ท า ง ข อ ง
ประชาธิปไตย มีบทกําหนดไววาเปนการฟงมติองปวงชนถือเสียงขางมากเปนใหญ
โดยผ า นการเลื อ กตั้ ง มี ก ฎ กติ ก าในการบริ ห ารจั ด การตามกรอบที่ ว างไว แต มี
คําถามวา ทําไมประเทศที่ปกครองในระบอบประชาธิปไตยรวมถึงประเทศไทยดวย
จึงมักเกิดเหตุการณตางๆ ทางการเมืองใหเห็นตามสื่อตางๆ ใหเห็นอยูบอยๆ ตาม
สื่อตางๆ มากบาง นอยบางขึ้นอยูกับองคประกอบในสถานการณนั้นๆ
ในป 2475 ประเทศไทยเปลี่ ยนแปลงการระบอบการปกครองจากเดิม คื อ
ระบอบสมบูรณาญาสิทฺธิราช ระบอบนี้เปนการปกครองที่พระเจาแผนดิน มีอํานาจ
สูงสุดในการบริหารประเทศ ทรงช้ําอํานาจปกครองแตพระองคเดียวมาเปนระบอบ
ประชาธิปไตย ซึ่งอํานาจทุกอยางเปนของประชาชน สวนพระเจาแผนดินมีฐานะ
เปนองคพระประมุขเทานั้น เปนที่นาสังเกตวา ตั้งแตประเทศไทยเปลี่ยนแปลงการ
ปกครอง พบวาเกิดเหตุการณหลายครั้งที่สงผลใหมีการเปลี่ยนแปลงทางการเมือง
เชน การปฏิวัติ การจลาจล ฯลฯ ซึ่งทําใหแผนพัฒนาประเทศตองหยุดชะงัก และ
สงผลกระทบถึงการดํารงชีวิตของประชาชน
เพราะความเขาใจในคําวาประชาธิปไตยไมถึงแกนแทหรือเขาใจไมครบถวน
จึ ง ทํ า ให ผู ค นในประเทศมี ค วามคิ ด ที่ แ ตกต า งกั น ทั้ ง ๆ ที่ อ ยู ภ ายใต ร ะบอบ
ประชาธิปไตยเดียวกัน ซึ่งแกนแทของคําวาประชาธิปไตยประกอบดวยธรรมะ 3 ขอ
คือ
1. คารวะธรรม ทุกคนตองมีความเคารพ ความนั บถือซึ่งกันและกัน คําว า
คารวะนี้อาจแสดงออกไดทั้งทางกาย วาจา ใจ ทุกเพศ ทุกวัย เชน การ
พู ด การเดิ น การยิ้ ม หรื อ การแสดงออกทางอื่ น ๆ ที่ ผู พ บเห็ น แล ว มี
ความรูสึกที่ดีตอบรับ
2. สามัคคีธรรม วิถีของความเปนประชาธิปไตย จะตองมีความกลมเกลียว
กัน มีความพรอมเพรียง มีความปรองดองกัน การกระทํางานใดๆ จะตอง
มีความสามัคคีในหมูคณะ งานทุกอยางจึงจะสําเร็จลุลวงไปไดดวยดี
3. ปญญาธรรม คํ าว า ปญญา หมายถึง ความรูทั่ วทุก สิ่ง มี ความรอบรูใ น
เรื่องตางๆ เปนอยางดี คนมีความรูจะทําใหสามารถคิดและวางแผนงาน
รวมกันในสังคมไดอยางมีประสิทธิภาพ รูจักแยกแยะความถูกผิดไดเปน
อยางดี มีเหตุ มีผล

ดังนั้นบุคคลในสังคมประชาธิปไตย ไมวาจะเปนประชาชนธรรมดาหรือผูที่
อาสาลงรั บ สมั ค รเลื อ กตั้ ง ตั้ ง แต ร ะดั บ ท อ งถิ่ น จนถึ ง ระดั บ ผู นํ า ประเทศ
จะตองมีความเขาใจ ประพฤติ ปฏิบัติตนใหอยูในธรรมะ 3 ประการนี้ใหได
จะเห็นไดวา แกนแท 3 อยางในระบอบประชาธิปไตย จะมีความเกี่ยวเนื่อง
ซึ่งกันและกัน หากขาดอยางใดอยางหนึ่ง จะทําใหวิถีทางประชาธิปไตยไม
สมบูรณ ทําใหเกิดปยหา เกิดความขัดแยงในสังคมภายในประเทศ

สําหรับระบอบประชาธิปไตยในโรงเรียนนั้น นักเรียนตองยึดหลักธรรมะ 3 ขอ

ในการดํารงชีวิต เชนกัน เพราะการอยูรวมกันในโรงเรียนถือวาเปนพื้นฐาน
ของการพัฒนาระบอบประชาธิปไตย เชน การมีคารวะธรรมพี่และนองมีความ
เคารพซึ่งกัน และกัน รูจั กใหเกียรติผู อื่น มีการแสดงออกที่งดงาม ทั้งกาย
วาจา และใจ อยูในโรงเรียนตองรูจัก สามัคคีธรรม ที่สําคัญเปนนักเรียนตอง
รั ก การเรี ย น มี ค วามขยั น หมั่ น เพี ย รให มี ค วามรู ความสามารถ เพื่ อ ให ก าร
ดํารงชีวิตในอนาคตอยูไดอยางปกติสุขเรียกวามีปญญาธรรม ดังนั้น หากทุก
คนรูถึ งแกน แทของความเปน ประชาธิป ไตยและนํา มาปฏิ บัติแล ว ประเทศ
ไทยของเราคงไมเกิดสถานการณทางการเมืองดังที่ปรากฏเปนขาวตามสื่อ
ตางๆ ซึ่งนับเปฯอุปสรรคที่ฉุดความเจริญกาวหนาของประเทศ

โดย : อ. Xxxx xxxxxxx