‫ﺟﻨﻮرﯼ‪٢٠٠٢ ،‬م‬ ‫دﻳﭙﻠﻮم اﻧﺠﻨﻴﺮ ﮐﺮﻳﻢ ﻋﻄﺎﺋﯽ‬

‫روزﺳﻴﺎﻩ هﻔﺖ ﺛﻮر ‪١٣۵٧‬هـ ش‬

‫ﻳﮏ پﺎرﭼﮥ ﻣﻨﺤﻮس از ﺗﺎرﻳﺦ اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن‬
‫روز ﺳﻩ ﺷﻨﺒﻩ ‪٢٢‬ﺡﻤﻞ ‪ ١٣۵٧‬ﻗﺒﻞ از ﺷﺮوع ﻣﺠﻠﺲ وزرا در اﺗﺎق ﻣﺮﺡﻮم ﺷﻬﻴﺪ ﻣﺤﻤﺪ اﮐﺒﺮ رﺋﻴﺲ دﻓﺘﺮ رﻳﺎﺳﺖ‬
‫ﺟﻤﻬﻮرﯼ اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﺏﺎ ﭼﻨﺪﯼ از اﻋﻀﺎﯼ ﮐﺎﺏﻴﻨﻩ ﻧﺸﺴﺘﻩ ﺏﻮدﻳﻢ‪ ،‬ﮐﻩ ﺷﺎﻏﻠﯽ ﻏﻮث اﻝﺪﻳﻦ ﻓﺎﻳﻖ‪ ،‬وزﻳﺮ ﻓﻮاﻳﺪ ﻋﺎﻣﻩ داﺧﻞ اﺗﺎق‬
‫ﮔﺮدﻳﺪ و ﺏﺪون ﺗﺄﻣﻞ ﮔﻔﺖ ‪ :‬ﺧﺒﺮ دارﻳﺪ ﮐﻩ ﻳﮑﯽ ازﻳﻦ ﻝﻌﻨﺘﯽ هﺎ ﻣﺮدارﺷﺪﻩ اﺳﺖ و ﻗﺼﻩ را ﭼﻨﻴﻦ ﺷﺮوع ﻧﻤﻮد‪" :‬ﺟﺴﺪ ﻣﻴﺮ‬
‫اﮐﺒﺮ ﺧﻴﺒﺮ در ﻧﺰدﻳﮑﯽ ﻣﻄﺒﻌﻩ در ﻳﮏ ﺟﻮﻳﭽﮥ پﻬﻠﻮﯼ ﺳﺮﮎ ﻳﺎﻓﺖ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ"‪ .‬ﮐﻤﯽ ﺏﻌﺪ ﺗﺮ ﻣﺠﻠﺲ ﺷﺮوع ﮔﺮدﻳﺪ و اﮔﺮ‬
‫ﻓﺮاﻣﻮش ﻧﮑﺮدﻩ ﺏﺎﺷﻢ‪ ،‬وزﻳﺮ داﺧﻠﻩ ﻧﻴﺰ از ﻗﻀﻴﻩ ﺗﺬﮐﺮﯼ داﺷﺖ‪.‬‬
‫پﺮﭼﻤﯽ هﺎ ﺏﺎ ﺏﻬﺮﻩ ﺏﺮدارﯼ از ﻗﺘﻞ ﺧﻴﺒﺮ ﺳﺮ و ﺹﺪاﯼ زﻳﺎد ﺏﻠﻨﺪ ﮐﺮدﻩ و ﺡﮑﻮﻣﺖ را ﻋﺎﻣﻞ اﻳﻦ ﻋﻤﻞ ﻣﯽ ﺧﻮاﻧﺪﻧﺪ‪ .‬روز‬
‫دﻓﻦ و ﻣﺠﻠﺲ ﻓﺎﺗﺤﻩ ﮔﻴﺮﯼ ﺧﻴﺒﺮ در پﻬﻠﻮﯼ دﻳﮕﺮ ﻣﺮﺏﻮﻃﻴﻨﺶ از ﻃﺮف ﺏﺒﺮﮎ ﮐﺎرﻣﻞ و اﻧﺎهﻴﺘﺎ راﺗﺒﺰاد ﻧﻴﺰ در اﻋﻼن‬
‫ﻓﻮﺗﯽ از ﻃﺮﻳﻖ رادﻳﻮ ﺏﺴﻤﻊ ﻋﻤﻮم رﺳﺎﻧﻴﺪﻩ ﺷﺪ‪ .‬اﺳﺎﺳًﺎ اﻋﻼن ﻓﻮﺗﯽ در ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت و رادﻳﻮ ﺹﺮف ﺏﺎ ذﮐﺮ ﻧﺎم ﻧﺰدﻳﮑﺘﺮﻳﻦ‬
‫اﻗﺎرب ﻣﺮد‪،‬ﻩ ﻗﺎﺏﻞ ﻗﺒﻮل ﺏﻮد‪ .‬درﻳﻦ ﻣﻮرد ﻣﻤﮑﻦ پﺮﭼﻤﯽ هﺎ ﮐﻩ در رادﻳﻮ دﺳﺖ داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺏﺎ ﮐﺪام دﺳﺘﺒﺎزﯼ‪ ،‬ﺏﺪون اﻳﻨﮑﻩ‬
‫ﮐﺴﯽ ﻣﻠﺘﻔـﺖ ﮔﺮدد‪ ،‬اﻋﻼن ﻓﻮﺗﯽ را ﮔﺬﺷﺘﺎﻧﺪﻩ ﺏﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺟﻨﺎزﻩ ﺏﺎ ﻣﻈﺎهﺮۀ ﺧﻮدﻧﻤﺎﺋﯽ ﮔﺮوﻩ ﺧﻠﻖ و پﺮﭼﻢ از ﻣﻨﻄﻘﮥ‬
‫ﻣﻴﮑﺮوﻳﺎن ﺏﺮداﺷﺘﻩ ﺷﺪﻩ‪ ،‬از ﻣﻘﺎﺏﻞ ﺳﻔﺎرت اﻣﺮﻳﮑﺎ ﺏﺎ ﻧﻌﺮﻩ هﺎﯼ "ﻣﺮگ ﺏﺮ اﻣﺮﻳﮑﺎ" ﻋﺒﻮر ﻧﻤﻮدﻩ‪ ،‬از ﻃﺮﻳﻖ ﺟﺎدۀ ﻣﻘﺎﺏﻞ‬
‫ارگ ﺟﻤﻬﻮرﯼ‪ ،‬ﻣﻴﺪان پﺸﺘﻮﻧﺴﺘﺎن‪ ،‬پﻞ ﺧﺸﺘﯽ و ﺟﺎدۀ ﻣﻴﻮﻧﺪ‪ ،‬در ﺡﺎﻝﻴﮑﻩ از ﻃﺮف ﮔﺮوهﻬﺎﯼ وﻃﻨﻔﺮوش وﺟﻤﻊ از اهﺎﻝﯽ‬
‫ﺳﻴﻠﺒﻴﻦ هﻤﺮاهﯽ ﻣﻴﺸﺪ‪ ،‬ﺏﻩ ﺷﻬﺪاﯼ ﺹﺎﻝﺤﻴﻦ اﻧﺘﻘﺎل ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬در ﺳﺮ ﻗﺒﺮ ﻧﺼﺐ ﻝﻮدﺳﭙﻴﮑﺮ هﺎ پﻴﺸﺒﻴﻨﯽ ﺷﺪﻩ ﺏﻮد و هﺮ ﻳﮏ از‬
‫ﺳﺮﮔﻠﻩ هﺎﯼ ﺧﻠﻖ و پﺮﭼﻢ ﮐﻩ ﺗﺎزﻩ ﺏﻩ اﻣﺮ ﺏﺎداران روﺳﯽ ﺧﻮد دﺳﺖ اﺗﺤﺎد ﺏﻬﻢ دادﻩ ﺏﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺏﻴﺎﻧﺎت پﺮﻃﻤﻄﺮاﻗﯽ اﻳﺮاد‬
‫ﻧﻤﻮدﻩ ﺏﺎ ﺗﺎﺧﺖ و ﺗﺎز هﺎﯼ زﻳﺎد‪ ،‬ﺡﻠﻘﻮم پﺎرﻩ ﻣﻴﮑﺮدﻧﺪ و ﺡﮑﻮﻣﺖ را ﺏﻘﺘﻞ ﻣﻴﺮ اﮐﺒﺮ ﺧﻴﺒﺮ ﻣﺘﻬﻢ ﻣﻴﺴﺎﺧﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻓﺮداﯼ ﺁﻧﺮوز درﻣﺠﻠﺴﯽ ﮐﻩ ﺗﺤﺖ رﻳﺎﺳﺖ ﻣﻌﺎون رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر‪ ،‬ﻣﺮﺡﻮم ﺳﻴﺪ ﻋﺒﺪاﻻﻝﻩ‪ ،‬در ﻗﺼﺮ ﺹﺪارت ﻋﻈﻤﯽ داﻳﺮ‬
‫ﮔﺮدﻳﺪﻩ ﺏﻮد‪ ،‬ﺽﻤﻦ ﺁﺟﻨﺪا‪ ،‬روﯼ ﮔﺰارش دﻓﻦ ﺧﻴﺒﺮ ﻧﻴﺰ ﺗﺒﺎدل اﻓﮑﺎر ﺹﻮرت ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬وزﻳﺮ ﺗﺠﺎرت ﻣﺤﻤﺪ ﺧﺎن ﺟﻼﻝﺮاز‬
‫دﻓﺘﺮ وزﻳﺮ پﻼن واﻗﻊ ﻣﻴﺪان پﺸﺘﻮﻧﺴﺘﺎن ﻣﻈﺎهﺮﻩ را ﺗﻤﺎﺷﺎ ﮐﺮدﻩ ﺏﻮد‪ .‬او از ﺷﻤﺎر زﻳﺎد ﻣﻈﺎهﺮﻩ ﭼﻴﺎن ﺗﺬﮐﺮ دادﻩ و ﺁﻧﺮا‬
‫ﻗﺎﺏﻞ اﻧﺪﻳﺸﻩ ﺧﻮاﻧﺪ‪ .‬وزﻳﺮ داﺧﻠﻩ در اﺹﺮار ﺧﻮد ﻣﻮﺽﻮع را ﺧﺎﻝﯽ از ﺗﺸﻮﻳﺶ داﻧﺴﺘﻩ و ﺗﺬﮐﺮ ﻣﻴﺪاد‪ ،‬ﮐﻩ ﻣﻮﺋﻈﻔﻴﻦ‬
‫وزارت داﺧﻠﻩ در ﺏﻴﻦ ﻣﻈﺎهﺮﻩ ﭼﻴﺎن ﺡﻀﻮر داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬در ﻣﺠﻠﺲ ﻓﺎﺗﺤﻩ ﮔﻴﺮﯼ ﻧﻴﺰ ازدﺡﺎم زﻳﺎد ﺏﻮد‪ ،‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻩ ﻣﺮدم از پﻞ‬
‫اﻧﺪراﺏﯽ )پﻞ ﻝﺮزاﻧﮏ( اﻝﯽ ﻣﺴﺠﺪ ﺷﺎﻩ دو ﺷﻤﺸﻴﺮﻩ‪ ،‬دﻧﺒﺎل ﺏﺴﺘﻩ ﺏﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫در ﻣﺠﻠﺲ هﻤﻩ ﺏﻩ اﻳﻦ ﻧﻈﺮ ﺏﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺎ در ﺏﺮاﺏﺮ ﻣﻈﺎهﺮﻩ ﮐﻩ ﺧﻼف ﻗﺎﻧﻮن داﻳﺮ ﮔﺮدﻳﺪﻩ ﺏﻮد اﻗﺪاﻣﺎت ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﺏﻌﻤﻞ ﺁﻳﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻌﺎون رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر و وزﻳﺮ ﻣﺎﻝﻴﻩ ﺳﻴﺪ ﻋﺒﺪاﻻﻝﻩ و وزﻳﺮ داﺧﻠﻩ ﻋﺒﺪاﻝﻘﺪﻳﺮ‪ ،‬ﺏﻌﺪًا ﻣﻮﺽﻮع را ﺏﺎ رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر ﻣﻮرد‬
‫ﻣﺬاﮐﺮﻩ ﻗﺮار دادﻧﺪ‪.‬‬
‫در ﻣﺠﻠﺲ وزراء ﻣﺆرخ ‪ ٢٩‬ﺡﻤﻞ ‪١٣۵٧‬هـ ش ﺏﺤﺚ داﻣﻨﻩ دا ِر در زﻣﻴﻨﻩ ﺹﻮرت ﮔﺮﻓﺖ و ﭼﻨﻴﻦ ﺗﺜﺒﻴﺖ ﻧﻈﺮ ﺷﺪ‪ ،‬ﮐﻩ‬
‫دﺳﺘﮕﺎﻩ دوﻝﺖ از وﺟﻮد ﻋﻨﺎﺹﺮ ﺧﻠﻘﯽ و پﺮﭼﻤﯽ پﺎﮎ ﺳﺎزﯼ ﺷﺪﻩ و در ﺏﺮاﺏﺮ ﺏﺮاﻩ اﻧﺪاﺧﺘﻦ ﻣﻈﺎهﺮﻩ‪ ،‬ﻣﻄﺎﺏﻖ ﺏﻘﺎﻧﻮن ﻋﻤﻞ‬
‫ﮔﺮدد‪ .‬ﺹﺪﻳﻖ ﻣﺤﺒﯽ وزﻳﺮ ﺗﻌﻠﻴﻤﺎت ﻋﺎﻝﯽ ﻣﺸﮑﻞ ﺗﺮاﺷﯽ ﮐﺮدﻩ و ﻣﻴﮕﻔﺖ ﺗﻌﻮﻳﺾ ﺏﻌﻀﯽ از اﺳﺘﺎدان ﮐﺎر ﺳﺎدﻩ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫در ﻣﺠﻠﺲ وزراء ﻣﺆرخ ‪ ۵‬ﺛﻮر ‪١٣۵٧‬هـ ش ﻣﺮﺡﻮم وﻓﯽ اﷲ ﺳﻤﻴﻌﯽ وزﻳﺮ ﻋﺪﻝﻴﻩ و ﻝﻮﯼ ﺎرﻧﻮال در ﺏﺎرۀ ﻣﻈﺎهﺮات‬
‫ﮐﻤﻮﻧﺴﺖ هﺎ و ﺗﺠﺎوزات ﺏﯽ ﺷﺮﻣﺎﻧﮥ ﺷﺎن ﺏﺮ دوﻝﺖ در روز دﻓﻦ ﻣﻴﺮ اﮐﺒﺮ ﺧﻴﺒﺮ‪ ،‬ﻧﻈﺮ ﺏﻩ ﻗﺎﻧﻮن ﺟﺰاء ﺗﻮﺽﻴﺤﺎت دادﻩ و‬
‫ﮔﻔﺖ ﮐﻩ ﻣﻄﺎﺏﻖ ﺏﺤﮑﻢ ﻣﺎدۀ ‪ ...‬ﻗﺎﻧﻮن ‪ ،‬ﻣﺤﮑﻤﻩ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺪ ﻣﺮﺗﮑﺒﻴﻦ ﺟﺮم را ﺏﺤﺒﺲ اﻝﯽ هﻔﺖ ﺳﺎل ﻣﺤﮑﻮم ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻇﻬﺮ روز وﻗﺘﯽ ﺏﻄﺮف اﺗﺎق ﻃﻌﺎم روان ﺏﻮدﻳﻢ‪ ،‬وزﻳﺮ ﻣﺎﻝﻴﻩ ﺏﻤﻦ ﮔﻔﺖ‪ ،‬ﺏﻌﻘﻴﺪۀ ﻣﻦ ﺽﺮورت ﺏﻩ هﻴﭻ اﻗﺪاﻣﯽ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺏﻩ او‬
‫ﮔﻔﺘﻢ ﭼﻩ ﺏﺎﻳﺪ ﮐﺮد؟ او ﮔﻔﺖ هﻴﭻ ﭼﻴﺰﯼ ﻧﻩ‪.‬‬
‫در ﻣﺠﻠﺲ ﺏﻌﺪ از ﻇﻬﺮ روﯼ ﮔﺮﻓﺘﺎرﯼ ﺳﺮﮔﻠﻩ هﺎﯼ پﺮﭼﻤﯽ و ﺧﻠﻘﯽ ﺹﺤﺒﺖ ﺏﻌﻤﻞ ﺁﻣﺪ و وزﻳﺮ داﺧﻠﻩ هﺪاﻳﺖ ﺧﻮد را‬
‫ﺡﺎﺹﻞ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﭼﻮن ﺁﺟﻨﺪاﯼ ﻣﺠﻠﺲ پﺎﻳﺎن ﻧﻴﺎﻓﺘﻩ ﺏﻮد‪ ،‬در اﺧﻴﺮ روز ﻗﺮار ﺏﺮاﻳﻦ ﺷﺪ ﺗﺎ ﻣﺠﻠﺲ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺏﺮوز پﻨﺠﺸﻨﺒﻩ ‪ ٧‬ﺛﻮر‬
‫داﻳﺮ ﮔﺮدد‪ .‬ﺏﻌﺪ از ﻣﺠﻠﺲ هﻤﻴﻨﮑﻩ ﺏﺨﺎﻧﻩ رﺳﻴﺪم‪ ،‬از ﺹﺪارت ﺗﻠﻔﻮن ﺁﻣﺪ ﮐﻩ ﺏﻴﺎﻳﻴﺪ ﻣﺠﻠﺲ اﺳﺖ‪ .‬در ﺹﺪارت وزﻳﺮ ﻣﺎﻝﻴﻩ‬
‫ﺏﻤﻦ ﮔﻔﺖ ﺧﻮب اﺳﺖ هﻤﻴﻦ ﺟﺎ ﺏﻤﺎﻧﻴﻢ‪ ،‬ﺗﺎ ﻣﻮﺽﻮع ﮔﺮﻓﺘﺎرﯼ هﺎ ﻣﺤﻔﻮظ ﺏﻤﺎﻧﺪ‪ .‬ﺷﺐ را ﺗﺎ دﻳﺮ وﻗﺖ در ﺹﺪارت ﻣﺎﻧﺪﻳﻢ‪.‬‬
‫وزﻳﺮ داﺧﻠﻩ وﻗﺘًﺎ ﻓﻮﻗﺘًﺎ از اﺟﺮاﺁت پﻮﻝﻴﺲ ﺏﻩ ﻣﺠﻠﺲ اﻃﻼع ﻣﻴﺪاد‪ .‬ﺗﺎ ﺟﺎﺋﻴﮑﻩ ﺏﺨﺎﻃﺮ دارم‪ ،‬هﻤﻩ ﮔﺮﻓﺘﺎرﻳﻬﺎ اﻧﺠﺎم ﻳﺎﻓﺘﻩ ﺏﻮد‬
‫ﺏﺠﺰ از ﺡﻔﻴﻆ اﷲ اﻣﻴﻦ ﮐﻩ ﮔﺮﻓﺘﺎرﯼ وﯼ هﻨﻮز روﺷﻦ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻧﺎ وﻗﺖ ﺷﺐ ﻣﺠﻠﺲ پﺎﻳﺎن ﻳﺎﻓﺖ و هﻤﻩ ﺏﺨﺎﻧﻩ هﺎﯼ ﺧﻮد‬
‫ﺏﺮﮔﺸﺘﻴﻢ‪ .‬ﺷﺎم ﭼﺎرﺷﻨﺒﻩ ﻧﺴﺒﺖ ﺏﻩ ﮔﺮﻓﺘﺎرﻳﻬﺎﯼ ﻳﺎدﺷﺪﻩ اﻋﻼﻣﻴﻩ اﯼ از رادﻳﻮ اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﺏﻩ ﻧﺸﺮ رﺳﻴﺪ‪ .‬در ﺗﺴﻮﻳﺪ اﻋﻼﻣﻴﻩ ﮐﻩ‬
‫درﻣﺠﻠﺲ ﺏﻌﻤﻞ ﺁﻣﺪﻩ ﺏﻮد‪ ،‬از ﮔﺮﻓﺘﺎرﯼ هﺎ‪ ،‬از دﺳﺖ داﺷﺘﻦ ﻋﻤﺎل ﺏﻴﮕﺎﻧﻩ و از ﺗﺨﺮﻳﺐ دوﻝﺖ ﺳﺨﻦ رﻓﺘﻩ ﺏﻮد‪ .‬در ﺗﺴﻮﻳﺪ‪،‬‬
‫ﺽﻤﻦ اﺳﻤﺎﯼ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﺷﺪ ﮔﺎن‪" ،‬ﻧﻮرﻣﺤﻤﺪ ﺗﺮﻩ ﮐﯽ" ﺏﻩ "ﻧﻮرﻣﺤﻤﺪ ﻣﺸﻬﻮر ﺏﻩ ﺗﺮﻩ ﮐﯽ" از ﻃﺮف رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر ﺗﺼﺤﻴﺢ‬
‫ﮔﺮدﻳﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﺗﺬﮐﺮ ﻧﺎﻣﻬﺎﯼ ﻓﺎﻣﻴﻠﯽ ﮐﻩ واﺏﺴﺘﮕﯽ ﺏﻩ ﻗﻮم‪ ،‬ﻣﺤﻞ و ﻏﻴﺮﻩ ازﻳﻦ ﻗﺒﻴﻞ ﮐﻩ ازﺁن ﺁﺛﺎر ﺗﺒﻌﻴﺾ پﻴﺪا ﻣﯽ ﺏﻮد‪ ،‬ﺧﻼف‬
‫پﺮﻧﺴﻴﭗ هﺎﯼ ﺟﻤﻬﻮرﻳﺖ ﮐﻩ ﻳﮑﯽ ازاهﺪاﻓﺶ ﺗﺤﮑﻴﻢ و ﺛﺒﺎت وﺡﺪت ﻣﻠﯽ‪ ،‬داﻧﺴﺘﻩ ﻣﯽ ﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ اﻋﻼﻣﻴﻩ ﺏﺎﻳﺪ ﻓﺮداﯼ ﺁن در‬
‫ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت ﮐﺸﻮر هﻢ ﺏﻨﺸﺮ ﻣﯽ رﺳﻴﺪ ﮐﻩ ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻩ ﭼﻨﻴﻦ ﺷﺪﻩ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺖ‪ .‬روزﻧﺎﻣﻩ ﺟﻤﻬﻮرﻳﺖ ﻳﮕﺎﻧﻩ ﻧﺸﺮﻳﻩ اﯼ ﺏﻮد ﮐﻩ از‬
‫ﻃﺮف ﺹﺒﺢ ﺗﻮزﻳﻊ ﻣﻴﮕﺮدﻳﺪ و ﻣﻤﮑﻦ ﮐﻩ اﻋﻼﻣﻴﮥ ﻣﺘﺬﮐﺮﻩ در ﻧﺸﺮﻳﮥ روز پﻨﺠﺸﻨﺒﻩ ‪ ٧‬ﺛﻮر ﺁن ﻃﺒﻊ ﮔﺮدﻳﺪﻩ ﺏﻮد‪ ،‬هﻤﺎن‬
‫روز ازﻃﺮف ﮐﻤﻮﻧﺴﺘﻬﺎ ﺟﻤﻊ ﺁورﯼ ﺷﺪﻩ ﺏﺎﺷﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﺧﻮاﻧﻨﺪﮔﺎن ﮔﺮاﻣﯽ در زﻣﻴﻨﻩ ﻣﻌﻠﻮﻣﺎﺗﯽ داﺷﺘﻩ ﺏﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻝﻄﻔًﺎ ﺏﺎ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪۀ‬
‫اﻳﻦ ﻣﻀﻤﻮن در ﺗﻤﺎس ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫روز پﻨﺠﺸﻨﺒﻩ ‪ ٧‬ﺛﻮر ﻃﺒﻖ ﻣﻌﻤﻮل ﻗﺒﻞ از ﻣﺠﻠﺲ وزرا ﺏﻮزارت رﻓﺘﻢ‪ .‬ﺽﻤﻦ اﻣﻀﺎﯼ ﻣﮑﺎﺗﻴﺐ‪ ،‬رﺋﻴﺲ ادارﯼ‪ ،‬ﻣﺮﺡﻮم‬
‫ﻣﺤﻤﺪ رﺡﻴﻢ رﻓﻴﻖ ﺏﺮاﻳﻢ ﮔﻔﺖ‪ ،‬ﻳﮑﯽ از هﻤﺴﺎﻳﮕﺎن وﯼ ﮐﻩ پﺮﭼﻤﯽ اﺳﺖ‪ ،‬ﺹﺒﺢ اﻣﺮوز ﺏﺮاﻳﺶ ﮔﻔﺘﻩ اﺳﺖ‪" ،‬ﻣﺎ ﺏﮑﻮﻩ ﺏﺎﻻ‬
‫ﻣﻴﺸﻮﻳﻢ و ﻣﺒﺎرزۀ ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻩ را در ﺏﺮاﺏﺮ دوﻝﺖ ﺁﻏﺎز ﻣﯽ ﮐﻨﻴﻢ‪".‬‬
‫در ﻋﻤﺎرت ﮔﻠﺨﺎﻧﻩ ﻗﺒﻞ از ﺷﺮوع ﻣﺠﻠﺲ ﺏﺎ وزﻳﺮ داﺧﻠﻩ ﺡﻴﻦ ﻣﺼﺎﻓﺤﻩ از ﮔﻔﺘﺎر رﺋﻴﺲ ادارﯼ ﻳﺎد ﺁور ﺷﺪم‪ .‬او ﮔﻔﺖ‬
‫ﺏﺮادر ﺏﺎﻳﺪ ﭼﺸﻢ و ﮔﻮش ﺧﻮد را ﺏﺎز داﺷﺘﻩ ﺏﺎﺷﻴﻢ‪ .‬ﺏﺎ اﻳﻦ ﮔﻔﺘﻩ هﺮدوﯼ ﻣﺎ داﺧﻞ ﺗﺎﻻر ﻣﺠﻠﺲ ﮔﺮدﻳﺪﻳﻢ‪ .‬ﻣﺎﻧﻨﺪ هﻤﻴﺸﻩ‬
‫ﻣﺮﺡﻮم ﻣﺤﻤﺪ داود ﻝﺤﻈﻩ اﯼ ﺏﻌﺪ ﺏﻩ ﺗﺎﻻر ﺁﻣﺪﻩ و ﺏﻌﺪ از اﺡﻮال پﺮﺳﯽ ﺏﺎ هﺮﻳﮏ از وزراء‪ ،‬در ﺹﺪر ﻣﺠﻠﺲ ﻗﺮار‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬در ﺷﺮوع وزﻳﺮ داﺧﻠﻩ راپﻮر اﻣﻨﻴﺘﯽ را اراﺋﻩ ﮐﺮدﻩ و اﻳﻨﮑﻩ ﺳﺮﮔﻠﻩ هﺎﯼ ﺧﻠﻖ و پﺮﭼﻢ در ﮐﺠﺎ در ﺗﻮﻗﻴﻒ ﺏﻩ ﺳﺮ‬
‫ﻣﯽ ﺏﺮﻧﺪ‪ ،‬ﺏﻤﺠﻠﺲ ﻣﻌﻠﻮﻣﺎت داد‪ .‬وزﻳﺮ ﻋﺪﻝﻴﻩ ﮐﻩ ﻋﻬﺪۀ ﻝﻮﯼ ﺎرﻧﻮال را ﻧﻴﺰ داﺷﺖ‪ ،‬در ﻗﺴﻤﺖ اﻗﺎﻣﮥ دﻋﻮا ﻣﻄﺎﺏﻖ ﺏﻘﺎﻧﻮن‬
‫ﺗﻮ ﺽﻴﺤﺎت داد‪ .‬ﺏﻌﺪًا ﻣﺠﻠﺲ روﯼ ﺁﺟﻨﺪاﯼ پﻴﺶ ﺏﻴﻨﯽ ﺷﺪﻩ ﺏﻩ ﺏﺤﺚ و ﻣﺬاﮐﺮﻩ پﺮداﺧﺖ‪ .‬ﻳﮑﯽ از ﻣﻮ ﺽﻮﻋﺎت را ﻗﺎﻧﻮن ﮐﺎر‬
‫و ﮐﺎرﮔﺮ اﺡﺘﻮا ﻣﻴﮑﺮد‪ ،‬ﮐﻩ ﺏﺎﻳﺪ روﯼ ﻓﺼﻞ اﻋﺘﺼﺎب درﻳﻦ ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺬاﮐﺮﻩ ﺏﻌﻤﻞ ﻣﯽ ﺁﻣﺪ‪.‬‬
‫از ﺷﺮوع ﻣﺠﻠﺲ هﻨﻮز دﻳﺮﯼ ﻧﮕﺬﺷﺘﻩ ﺏﻮد ﮐﻩ ﻳﮑﯽ از ﻳﺎوران رﻳﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮرﯼ داﺧﻞ اﺗﺎق ﺷﺪ و ﻣﺴﺘﻘﻴﻤًﺎ ﺏﻄﺮف رﺋﻴﺲ‬
‫ﺟﻤﻬﻮر رﻓﺘﻩ و ﮐﺎﻏﺬﯼ را ﺏﺮاﻳﺸﺎن ﺗﻘﺪﻳﻢ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺁن ﻣﺮﺡﻮم ﺏﻩ ﻳﺎور ﭼﻴﺰﯼ ﮔﻔﺘﻨﺪ و او را ﺏﺎ اﺷﺎرۀ ﺳﺮ رﺧﺼﺖ ﮐﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫هﻨﻮز ﻝﺤﻈﻩ اﯼ ﭼﻨﺪ ﻧﮕﺬﺷﺘﻩ ﺏﻮد‪ ،‬ﮐﻩ ﺹﺎﺡﺒﺠﺎن ﻗﻮﻣﺎﻧﺪان ﮔﺎرد ﺟﻤﻬﻮرﯼ ﺏﺎ ﻳﮏ ﻧﻔﺮ دﻳﮕﺮ ﺏﻩ ﺗﺎﻻر ﺁﻣﺪﻩ ﺏﺎز هﻢ ﮐﺎﻏﺬﯼ‬
‫را ﺏﻩ اﻳﺸﺎن ﺗﻘﺪﻳﻢ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر ﺏﻌﺪ از ﻣﻄﺎﻝﻌﮥ ﮐﺎﻏﺬ ﻓﻮرًا ﺟﺎﯼ ﺧﻮد را ﺗﺮﮎ ﮔﻔﺘﻩ و ﺏﺎ ﻗﺪم هﺎﯼ ﺳﺮﻳﻊ رواﻧﮥ‬
‫دﻓﺘﺮ ﮐﺎر ﺧﻮد ﮔﺮدﻳﺪﻧﺪ‪ .‬ﭼﻨﺪ دﻗﻴﻘﻩ ﺏﻌﺪ ﺹﺪاﯼ ﻣﻬﻴﺐ ﻳﮏ ﻓﻴﺮ ﺗﻮپ ﻋﻤﺎرت را ﺗﮑﺎن داد‪ .‬ﻣﻨﺸﯽ ﻣﺠﻠﺲ و ﻣﻌﺎون وزارت‬
‫ﺧﺎرﺟﻩ ﺏﻤﻦ ﮐﻩ درﻧﺰدﻳﮑﻴﺶ ﺏﻮدم‪ ،‬ﮔﻔﺖ ﮐﻩ ﻗﻮاﯼ زرهﺪار از پﻠﭽﺮﺧﯽ ﺏﻄﺮف ﮐﺎﺏﻞ ﺡﺮﮐﺖ ﮐﺮدﻩ ﮐﻩ هﻤﻴﻦ ﻣﻮﺽﻮع‬
‫ﮔﻮش ﺏﮕﻮش ﺏﻩ هﻤﻩ رﺳﻴﺪ و ﻣﺠﻠﺲ ﻗﻄﻊ ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﺏﻌﺪ از ﺁن اﻋﻀﺎﯼ ﻣﺠﻠﺲ هﻤﻩ درﺏﻴﻦ ﺗﺎﻻر ﻣﺠﻠﺲ‪ ،‬در دهﻠﻴﺰ و اﺗﺎق‬
‫رﺋﻴﺲ دﻓﺘﺮ در رﻓﺖ و ﺁﻣﺪ ﺏﻮدﻳﻢ‪ .‬وزﻳﺮ ﻣﺎﻝﻴﻩ ﺳﻴﺪ ﻋﺒﺪاﻻﻝﻩ و وزﻳﺮ داﺧﻠﻩ ﻋﺒﺪاﻝﻘﺪﻳﺮ در دﻓﺘﺮ رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر ﺏﻮدﻧﺪ و‬
‫ﻼ در ﻣﺠﻠﺲ ﺡﻀﻮر ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫وزﻳﺮ دﻓﺎع ﻏﻼم ﺡﻴﺪر رﺳﻮﻝﯽ و وزﻳﺮ ﻓﻮاﻳﺪ ﻋﺎﻣﻩ ﻏﻮث اﻝﺪﻳﻦ ﻓﺎﻳﻖ‪ ،‬اﺹ ً‬
‫ﻣﻦ ﮐﻩ اﮐﺜﺮ وﻗﺖ را ﺏﺎ رﺋﻴﺲ دﻓﺘﺮ ﻣﯽ ﺏﻮدم‪ ،‬ﮔﺎﻩ ﮔﺎﻩ ﺏﺪهﻠﻴﺰ و ﭼﻤﻦ ﻣﻘﺎﺏﻞ ﻋﻤﺎرت ﮔﻠﺨﺎﻧﻩ ﻣﯽ ﺏﺮﺁﻣﺪم ﺗﺎ ﺏﺒﻴﻨﻢ او ﺽﺎع از‬
‫ﭼﻩ ﻗﺮار اﺳﺖ‪ .‬درﻳﻦ ﻓﺮﺹﺖ رﻓﺖ و ﺁﻣﺪ ﻣﮑﺮر ﻣﺮﺡﻮم ﺹﺎﺡﺒﺠﺎن ﻗﻮﻣﺎﻧﺪان ﮔﺎرد ﺟﻤﻬﻮرﯼ‪ ،‬ﻏﺮض اﺧﺬ هﺪاﻳﺖ‬
‫ﺏﺤﻀﻮر رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر‪ ،‬ﺗﻮﺟﻬﻢ را ﺟﻠﺐ ﻣﻴﮑﺮد‪ .‬دروازﻩ هﺎﯼ ارگ ﺟﻤﻬﻮرﯼ هﻤﻩ ﻣﺴﺪود ﺷﺪﻩ ﺏﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻋﺴﺎﮐﺮ اﺽﺎﻓﯽ در‬
‫اﻃﺮاف ﻋﻤﺎرات پﻬﺮﻩ دارﯼ و ﻧﻈﺎرت داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺁواز ﻏﺮش ﺗﺎﻧﮑﻬﺎ و ﻓﻴﺮهﺎﯼ ﻣﺎﺷﻴﻨﺪار از ﺏﻴﺮون ارگ ﺏﮕﻮش ﻣﻴﺮﺳﻴﺪ‪.‬‬
‫ﺏﻩ دﻓﺘﺮ ﻳﺎور ﮐﻩ در راﻩ درﺁﻣﺪ دﻓﺘﺮ رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر ﻗﺮارداﺷﺖ رﻓﺘﻢ‪ ،‬ﺗﺎ ازاﺡﻮال ﺗﺎزﻩ ﺏﺎﺧﺒﺮ ﺷﻮم‪ .‬از ﺁﻧﺠﺎ ﺏﺎ وزارت‬
‫ﻣﺨﺎﺏﺮات ﺗﻤﺎس ﺗﻠﻔﻮﻧﯽ ﮔﺮﻓﺘﻩ و از رﺋﻴﺲ ﺗﻠﻔﻮن ﺳﻴﺪ ﻧﺴﻴﻢ ﻋﻠﻮﯼ ﺟﻮﻳﺎﯼ او ﺽﺎع ﮔﺮدﻳﺪم‪ .‬او ﮐﻩ ﻣﻄﻠﻘًﺎ ﻗﺮار ﺧﻮد را از‬
‫دﺳﺖ دادﻩ ﺏﻮد‪ ،‬ﺏﻩ ﻋﺼﺒﺎﻧﻴﺖ ﮔﻔﺖ از ﺏﺮاﯼ ﺧﺪا اﻳﻦ ﭼﻩ روز اﺳﺖ و اداﻣﻩ ﻣﮑﺎﻝﻤﻩ ﺏﺎ وﯼ ﺳﻮدﯼ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﺏﺎ ﻣﺮﮐﺰ ﺗﻠﻔﻮن‬
‫ﺗﻤﺎس ﮔﺮﻓﺘﻢ‪ ،‬ﻧﻔﺮ ﻣﻮﻇﻒ ﮐﻩ ﺳﺎﺏﻘﻩ دار ﺏﻮد و هﻤﻩ ﻣﺎﻣﻮرﻳﻦ ﺏﻠﻨﺪ رﺗﺒﻩ را از ﺁواز هﺎﯼ ﺷﺎن ﻣﯽ ﺷﻨﺎﺧﺖ‪ ،‬ﺏﻤﻦ ﮔﻔﺖ‪:‬‬
‫"وزﻳﺮ ﺹﺎﺡﺐ اﺡﻮال ﺏﺴﻴﺎر ﺧﺮاب اﺳﺖ و هﻤﻴﻦ اﮐﻨﻮن اﺷﺨﺎص ﻣﺴﻠﺢ داﺧﻞ ﻋﻤﺎرت ﮔﺮدﻳﺪﻧﺪ‪ ".‬ﺁواز ﻓﻴﺮهﺎﯼ ﻣﺎﺷﻴﻨﺪار‬
‫از ﻃﺮﻳﻖ ﺗﻠﻔﻮن ﺏﮕﻮﺷﻢ رﺳﻴﺪ و ﻣﺎﻳﻮﺳﺎﻧﻩ ﮔﻮﺷﮏ را ﺏﺠﺎﻳﺶ ﮔﺬاﺷﺘﻢ‪.‬‬
‫وزﻳﺮ داﺧﻠﻩ از دﻓﺘﺮ رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر ﺏﺮﺁﻣﺪ و ﻣﻦ از وﺽﻊ ﻣﺨﺎﺏﺮات ﺏﺮاﻳﺶ ﮔﻔﺘﻢ‪ .‬او زﻳﺎد ﺳﺮاﺳﻴﻤﻩ ﺏﻮد و ﮔﻔﺖ ﺏﻠﯽ ﻣﺮﮐﺰ‬
‫رادﻳﻮ را ﻧﻴﺰ اﺷﻐﺎل ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺏﺎ رادﻳﻮ ﺗﻤﺎس ﮔﺮﻓﺘﻢ‪ ،‬ﺁﻣﺮ ﺗﺨﻨﻴﮑﯽ رادﻳﻮ اﻧﺠﻴﻨﻴﺮ ﮐﺎﻣﺮان ﮔﻔﺖ ﮐﻩ ﮐﺘﻮازﯼ )ﻳﮏ ﻣﺎﻣﻮر‬
‫رادﻳﻮ ﻣﺮﺏﻮط ﮔﺮوﻩ ﺧﻠﻖ( ﺗﺎﻧﮑﻬﺎ را ﺏﻩ ﺹﺤﻦ اﺡﺎﻃﮥ رادﻳﻮ رهﻨﻤﺎﺋﯽ ﻣﻴﮑﻨﺪ‪ .‬ﺏﻩ او هﺪاﻳﺖ دادم ﺗﺎ ﺏﺮق دﺳﺘﮕﺎﻩ هﺎﯼ‬
‫ﻓﺮﺳﺘﻨﺪﻩ را ﻗﻄﻊ ﮐﻨﺪ‪ .‬در دﻓﺘﺮ ﻳﺎور اﺷﺨﺎﺹﯽ دﻳﮕﺮﯼ ﻧﻴﺰ ﺡﺎﺽﺮ ﺏﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﮐﻩ ﺡﺎﻻ ﭼﻬﺮﻩ هﺎﯼ ﺷﺎن را ﺏﺨﺎﻃﺮ ﻧﺪارم‪ .‬از‬
‫زﻳﻨﻩ ﮐﻩ پﺎﻳﺎن ﻣﯽ رﻓﺘﻢ‪ ،‬رﺋﻴﺲ دﻓﺘﺮ ﺏﺎﻣﻦ روﺏﺮوﺷﺪ و ﮔﻔﺖ ﮐﻩ اﻋﻀﺎﯼ ﻓﺎﻣﻴﻞ ﺏﺎﻳﺪ از ﺧﺎﻧﻩ هﺎﯼ ﺷﺎن از ﻃﺮﻳﻖ دروازۀ‬
‫ﺷﻤﺎﻝﯽ دﻝﮑﺸﺎ ﺏﻩ ﻋﻤﺎرت ﮔﻠﺨﺎﻧﻩ ﺁوردﻩ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻋﻤﺮﺟﺎن ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ ﺏﺎ ﻓﺎﻣﻴﻞ ﺧﻮد ﻣﻨﺰﻝﺶ را ﺗﺮﮎ ﻧﻤﻴﮕﻮﻳﺪ‪ ،‬او‪ ،‬ﮔﭗ ﺧﻮدت‬
‫را رد ﻧﻤﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬اﮔﺮ اورا ﺁوردﻩ ﺏﺘﻮاﻧﯽ ﺧﻮب ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ‪ .‬در دﻓﺘﺮ اﮐﺒﺮﺟﺎن ﺏﻌﻀﯽ از اﻋﻀﺎﯼ ﮐﺎﺏﻴﻨﻩ ﻧﺸﺴﺘﻩ ﺏﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫زﻧﮓ ﺗﻠﻔﻮن ﺏﺼﻮرت دوام دار ﺏﺼﺪا ﺏﻮد‪ ،‬ﮐﺴﯽ ﻣﻴﺨﻮاﺳﺖ اﻃﻼﻋﯽ ﺏﺪهﺪ و ﮐﺴﯽ هﻢ ﻣﻴﺨﻮاﺳﺖ اﻃﻼﻋﯽ ﺏﮕﻴﺮد‪ .‬درﻳﻦ‬
‫ﺽﻤﻦ ﺗﻠﻔﻮن ِ از ﺡﻀﺮت "ﻣﺸﻬﻮر ﺏﻩ ﺷﻴﺮﺁﻗﺎ ﺟﺎن" ﺁﻣﺪ ﮐﻩ ﻣﻴﮕﻔﺖ ﺏﻩ رﺋﻴﺲ ﺹﺎﺡﺐ ﺟﻤﻬﻮر ﻋﺮض ﮐﻨﻴﺪ‪ ،‬اﮔﺮ ﺏﻤﻦ ﮐﺪام‬
‫اﻣﺮﯼ ﺏﺎﺷﺪ ﺟﻬﺖ ﺧﺪﻣﺖ ﺡﺎﺽﺮ هﺴﺘﻢ‪ .‬ﺟﻮاب‪ " :‬ﺗﺸﮑﺮ‪ ،‬هﺮوﻗﺖ ﺽﺮورت ﺏﻮد ﺏﺸﻤﺎ ﻣﻴﮕﻮﻳﻢ‪ ".‬رﺋﻴﺲ ﻣﺼﻮﻧﻴﺖ ﻣﻠﯽ‪،‬‬
‫ﺟﻨﺮال اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ اﻃﻼع داد‪" :‬اﮐﻨﻮن ﻃﻴﺎرﻩ هﺎﯼ ﺟﺖ ﺏﻩ پﺮواز ﺁﻏﺎز ﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻩ اﻣﻴﺪ اﺳﺖ در ﭼﻨﺪ ﻝﺤﻈﮥ دﻳﮕﺮ ﺏﻩ ﻣﺎﺟﺮا‬
‫ﺧﺎﺗﻤﻩ ﺏﺨﺸﻴﺪﻩ ﺷﻮد‪ ".‬در هﻤﻴﻦ هﻨﮕﺎم ﻏﺮش ﻃﻴﺎرﻩ هﺎ در ﻓﻀﺎ ﻃﻨﻴﻦ ﻣﯽ اﻧﺪاﺧﺖ ﮐﻩ ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻩ ﺏﻩ دﺷﻤﻦ پﻴﻮﺳﺘﻩ ﺏﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺎﻋﺖ ﺡﻮاﻝﯽ ﺏﻴﻦ ‪ ٢‬اﻝﯽ ‪ ٣‬ﺏﻌﺪ از ﻇﻬﺮ را ﻧﺸﺎن ﻣﯽ داد‪ ،‬ﻣﻴﺨﻮاﺳﺘﻢ ﺏﻤﻨﺰل ﺏﺎ ﻻ ﺏﺮوم ﮐﻩ ﺏﺎ ﻋﻤﺮداود روﺏﺮو ﺷﺪم‪ .‬ﺏﺎ او‬
‫اﺡﻮال پﺮﺳﯽ ﮐﺮدم و ﺟﻮﻳﺎ ﺷﺪم ﮐﻩ ﭼﺮا ﺏﻩ ﮔﻠﺨﺎﻧﻩ ﻧﻤﯽ ﺁﻣﺪ؟ او ﮔﻔﺖ ﻣﻴﺨﻮاﺳﺖ ﺏﺎ ﺗﻔﻨﮓ ﺷﮑﺎرﻳﺶ از ﺧﺎﻧﮥ ﺧﻮد ﺡﺮاﺳﺖ‬
‫ﮐﻨﺪ و هﺮ ﮐﻩ ﺗﺠﺎوز ﻣﻴﮑﺮد ﺏﺎ ﻓﻴﺮ ﺗﻔﻨﮕﺶ روﺏﺮو ﻣﻴﮕﺮدﻳﺪ‪ .‬از اﻃﻼع رﺋﻴﺲ ﻣﺼﻮﻧﻴﺖ ﻣﻠﯽ ﺏﺮاﻳﺶ ﮔﻔﺘﻢ و دﻗﺎﻳﻘﯽ ﭼﻨﺪ‬
‫ﺏﺎهﻢ ﺹﺤﺒﺖ ﮐﺮدﻳﻢ‪ .‬او ﮔﻔﺖ اﻳﻦ ﺟﻨﺠﺎل ﮐﻩ ﺏﮕﺬرد‪ ،‬ﺏﺎﻳﺪ ﻳﮏ پﺎﮎ ﮐﺎرﯼ اﺳﺎﺳﯽ در ﺡﮑﻮﻣﺖ اﻣﺮ ﺟﺪﯼ پﻨﺪاﺷﺘﻩ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺡﺎل دﻳﮕﺮ اﻋﻀﺎﯼ ﻓﺎﻣﻴﻞ هﻤﻩ ﺏﻩ ﻋﻤﺎرت ﮔﻠﺨﺎﻧﻩ اﻧﺘﻘﺎل ﻳﺎﻓﺘﻩ و در اﺗﺎق هﺎﯼ ﻋـﻘﺐ دﻓﺘﺮ رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر ﺟﺎ ﺏﺠﺎ ﺷﺪﻩ‬
‫ﺏﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﺮﺡﻮم ﻣﺤﻤﺪ ﻧﻌﻴﻢ‪ ،‬ﻣﺮﺡﻮم ﺳﻴﺪ ﻋﺒﺪاﻻﻝﻩ‪ ،‬ﻣﺮﺡﻮم ﻋﺒﺪاﻝﻘﺪﻳﺮ و ﻳﮏ ﻳﺎ دو ﻧﻔﺮ دﻳﮕﺮ)ﻧﻩ اﻋﻀﺎﯼ ﮐﺎﺏﻴﻨﻩ( در دﻓﺘﺮ‬
‫رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر ﺏﺎ ﺁن ﻣﺮﺡﻮم ﻳﮏ ﺟﺎ ﺏﻮدﻧﺪ‪ .‬اﻳﺸﺎن از ﻃﺮﻳﻖ ﺗﻠﻔﻮن ﺏﺎ وزارت دﻓﺎع ﺗﻤﺎس داﺋﻤﯽ داﺷﺘﻨﺪ وﻝﯽ او ﺽﺎع زﻳﺎد‬
‫ﻣﻐﺸﻮش اﺡﺴﺎس ﻣﻴﺸﺪ‪.‬‬
‫در دهﻠﻴﺰ ﻧﺰدﻳﮏ دروازۀ دﺧﻮﻝﯽ اﻳﺴﺘﺎدﻩ و ﺏﻔﮑﺮ رﻓﺘﻩ ﺏﻮدم‪ ،‬دﻳﺪم ﮐﻩ وزﻳﺮ ﻣﺎﻝﻴﻩ ﺏﺎ ﻳﮏ ﻗﺒﻀﻩ ﮐﻠﺸﻨﻴﮑﻮف ﺏﺪﺳﺘﺶ از‬
‫زﻳﻨﻩ پﺎﻳﺎن ﺁﻣﺪ‪ .‬ﺏﺎ او از ﻋﻤﺎرت ﺏﻴﺮون رﻓﺘﻩ و در ﭼﻤﻦ ﺗﻮﻗﻒ ﮐﺮدﻳﻢ‪ .‬اﻓﺘﺎب ﻣﯽ درﺧﺸﻴﺪ و هﻮا روﺷﻦ ﺏﻮد‪ ،‬ﺏﻩ‬
‫ﻼ از ﺧﻮد دﻓﺎع ﮐﺮدﻩ ﺏﺘﻮاﻧﻴﻢ‪ ،‬ﺟﻮاﺏﺶ ﺏﻮد‪.‬‬‫ﮐﻠﺸﻨﻴﮑﻮف اﺷﺎرﻩ ﮐﺮدﻩ پﺮﺳﻴﺪم اﻳﻨﺮا ﭼﻩ ﻣﻴﮑﻨﻴﺪ؟ ﺏﺮادر ﮔﻔﺘﻩ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد اﻗ ً‬
‫درﻳﻦ ﻣﻮﻗﻊ ﻳﮏ اﻓﺴﺮ ﮔﺎرد )ﻋﺒﺪاﻝﺤﻖ ﻋﻠﻮﻣﯽ ﮐﻩ ﺏﻌﺪًا پﺮﭼﻤﯽ ﮐﻼن از ﺁب ﺏﻴﺮون ﺷﺪ( ﺏﻤﺎ ﻧﺰدﻳﮏ ﺷﺪﻩ ‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪" :‬ﺗﺎ از‬
‫ﺳﺮ ﺳﻴﻨﻩ ﻣﺎ ﮐﺴﯽ ﻧﮕﺬرد ﺏﺸﻤﺎ ﺁﺳﻴﺒﯽ ﻧﻤﯽ رﺳﺪ‪ " .‬ﺏﻌﺪ از ﭼﻨﺪ ﻝﺤﻈﻩ ﺹﺤﺒﺖ‪ ،‬هﺮدوﯼ ﻣﺎ دوﺏﺎرﻩ داﺧﻞ ﻋﻤﺎرت ﺷﺪﻳﻢ‪ ،‬او‬
‫ﺏﻩ ﻣﻨﺰل ﺏﺎﻻ رﻓﺖ و ﻣﻦ ﻣﻴﺨﻮاﺳﺘﻢ ﺏﺮﻳﺎﺳﺖ دﻓﺘﺮ داﺧﻞ ﺷﻮم‪ ،‬دﻳﺪم ﮐﻩ ﻣﺠﻴﺪ ﻳﺎور ﺏﻩ ﺏﺴﻴﺎر ﻋﺠﻠﻩ از زﻳﻨﻩ ﺏﻩ پﺎﻳﺎن ﻣﯽ‬
‫دود و ﺏﺎ ﮐﻠﺸﻨﻴﮑﻮف دﺳﺖ داﺷﺘﻩ از ﮐﻠﮑﻴﻦ در ﻧﻴﻤﺎﺋﯽ زﻳﻨﻩ ﺏﻄﺮف ﺏﺎغ دﻝﮑﺸﺎ ﺏﺴﻮﯼ ﻃﻴﺎرات ﺟﺖ ﻓﻴﺮ ﻣﻴﮑﻨﺪ‪ .‬ﺧﻮد را ﺏﻩ‬
‫او رﺳﺎﻧﻴﺪﻩ پﺮﺳﻴﺪم ﮔﭗ ﭼﻴﺴﺖ؟ او ﺏﺪون اﻳﻨﮑﻩ ﺏﻤﻦ ﻧﮕﺎهﯽ ﮐﺮدﻩ ﺏﺎﺷﺪ ﮔﻔﺖ‪ ،‬ﺁﻧﻬﺎ ﺏﺮ ﺧﻼف ﻣﺎ اﻧﺪاﺧﺖ ﻣﻴﮑﻨﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ‬
‫ﮐﻠﻤﺎت وﯼ‪ ،‬اﻣﻴﺪﯼ را ﮐﻩ ﺏﺎ اﻃﻼع رﺋﻴﺲ ﻣﺼﻮﻧﻴﺖ ﻣﻠﯽ ﮐﻩ ازپﺮواز ﻃﻴﺎرت ﺟﺖ ﺳﺨﻦ ﻣﻴﮕﻔﺖ‪ ،‬ﺧﻠﻖ ﺷﺪﻩ ﺏﻮد‪ ،‬ﺏﻩ ﻳﺄس‬
‫ﺗﺒﺪﻳﻞ ﮐﺮد‪ .‬در ﻋـﻴﻦ وﻗﺖ از ﮐﻠﮑﻴﻦ ﺏﻩ ﺏﻴﺮون دﻳﺪم ﮐﻩ ﺏﺮج ﺳﺎﻋﺖ ﺏﺎغ دﻝﮑﺸﺎ هﺪف راﮐﺖ ﻃﻴﺎرﻩ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ و ﻗﺴﻤﺖ‬
‫ﺏﺎﻻﺋﯽ ﺁن ﺗﺨﺮﻳﺐ ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬‬
‫وﻗﺖ هﻨﮕﺎم ﻋﺼﺮ ﺏﻮد و ﺁﻓﺘﺎب ﺁهﺴﺘﻩ ﺁهﺴﺘﻩ روﺏﻐﺮوب ﻣﻴﺮﻓﺖ‪ .‬ﺁواز ﻓﻴﺮ ﻳﮑﮥ ﺗﻔﻨﮓ و ﺁواز ﻏﺮش ﻃﻴﺎرات ﮐﻩ ازﺷﺪت‬
‫ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺁﻧﻬﺎ ﮐﺎﺳﺘﻩ ﺷﺪﻩ ﺏﻮد‪ ،‬ﮐﻨﺪﻩ ﮐﻨﺪﻩ ﺏﮕﻮش ﻣﻴﺮﺳﻴﺪ‪ .‬اﻋﻀﺎﯼ ﮐﺎﺏﻴﻨﻩ هﻤﻩ در ﻳﮏ اﺗﺎق ﮐﻮﭼﮏ در ﺟﻮار ﺗﺎﻻر ﻣﺠﻠﺲ‬
‫ﺟﻤﻊ ﺷﺪﻩ‪ ،‬ﺧﺎﻣﻮﺷﺎﻧﻩ ﺏﻩ هﻤﺪﻳﮕﺮ ﻧﮕﺎﻩ ﻣﻴﮑﺮدﻳﻢ‪ .‬دﻳﺪﻳﻢ‪ ،‬ﺏﺪون اﻧﺘﻈﺎر دروازۀ اﺗﺎق ﺏﺎز ﮔﺮدﻳﺪ و رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر داﺧﻞ ﺷﺪ‪.‬‬
‫او ﮐﻩ ﻣﻌﻨﻮﻳﺎت ﺷﺎن ﺧﻴﻠﯽ ﺧﻮب و ﺡﺘﯽ ﻝﺒﺨﻨﺪﯼ از ﭼﻬﺮۀ ﺷﺎن هﻮﻳﺪا ﺏﻮد‪ ،‬ﺏﻩ ﺁراﻣﯽ در ﻳﮏ ﭼﻮﮐﯽ ﺏﺎزو دار ﻗﺮار‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻩ و ﺏﻌﺪ از ﻝﺤﻈﻩ اﯼ ﺷﺮوع ﺏﺴﺨﻦ ﻧﻤﻮدﻩ و ﮔﻔﺘﻨﺪ ﮐﻩ اﻳﺸﺎن ﺗﻤﺎم ﻣﺴﺆوﻝﻴﺖ را ﺧﻮد ﺏﺪوش دارﻧﺪ و اﻳﻦ ﺡﺎﻝﺖ را‬
‫ﺗﺼﻮر ﻧﻤﻴﮑﺮدﻧﺪ‪ .‬هﻤﻩ ﺧﺎﻣﻮش ﻣﺎﻧﺪﻳﻢ و ﺏﺎﻻﺧﺮﻩ ﻣﻦ ﮔﻔﺘﻢ ‪" :‬ﻣﺎ هﻤﻩ هﻤﮑﺎر هﺎﯼ ﺷﻤﺎ هﺴﺘﻴﻢ‪ ،‬ﺁﻧﭽﻩ ﻣﺴﺆوﻝﻴﺖ ﺷﻤﺎﺳﺖ‪،‬‬
‫ﻣﺴﺆوﻝﻴﺖ ﻣﺎ ﻧﻴﺰ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ ".‬از هﻴﭻ ﻃﺮف ﺁواز دﻳﮕﺮﯼ ﺷﻨﻴﺪﻩ ﻧﺸﺪ‪ .‬دﻗﺎﻳﻘﯽ ﺏﻌﺪ رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر ﮔﻔﺘﻨﺪ ﮐﻩ ﻗﻮاﯼ ﮔﺎرد ﺏﺴﻴﺎر‬
‫ﻣﺤﺪود اﺳﺖ‪ ،‬دﻳﺪﻩ ﺷﻮد ﭼﻩ ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ‪ .‬در هﻤﻴﻦ هﻨﮕﺎم پﺒﺸﺨﺪﻣﺖ ﺏﺎ ﻳﮏ پﺘﻨﻮس ﮐﻩ روﯼ ﺁن ﺳﺎﻧﺪوﻳﭻ ﭼﻴﺪﻩ ﺷﺪﻩ ﺏﻮد‬
‫داﺧﻞ اﺗﺎق ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﻣﺮﺡﻮم ﻣﺤﻤﺪ داود ﮐﻩ ﺗﻤﺎم روز ﻧﻩ ﭼﻴﺰﯼ ﺧﻮردﻩ و ﻧﻮﺷﻴﺪﻩ ﺏﻮدﻧﺪ‪ ،‬از پﺘﻨﻮس ﻳﮏ ﺳﺎﻧﺪوﻳﭻ را ﮔﺮﻓﺘﻩ‬
‫و دﻳﮕﺮان هﻢ‪ ،‬ﺷﺮوع ﺏﺨﻮردن ﮐﺮدﻳﻢ‪.‬‬
‫هﻮا ﺗﺎرﻳﮏ ﺷﺪﻩ ﺏﻮد و از ﻓﻴﺮهﺎﯼ ﻣﺎﺷﻴﻨﺪار دﻳﮕﺮ ﭼﻴﺰﯼ ﺏﮕﻮش ﻧﻤﯽ رﺳﻴﺪ‪ .‬ﻧﺸﺮات رادﻳﻮ اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﺁﻏﺎز ﮔﺮدﻳﺪ و دو‬
‫ﻧﻔﺮ اﻓﺴﺮان اردو ﺏﻨﺎم هﺎﯼ اﺳﻠﻢ وﻃﻨﺠﺎر و ﻋﺒﺪاﻝﻘﺎدر ﺏﺰﺏﺎن هﺎﯼ درﯼ و پﺸﺘﻮ اﺏﻼﻏﻴﻩ اﯼ را ﺧﻮاﻧﺪﻧﺪ ﮐﻩ درﺁن از اﻧﻬﺪام‬
‫و ﻧﺎﺏﻮدﯼ "واﻻﺡﻀﺮت ﺳﺮدار ﻣﺤﻤﺪ داود" و ﺡﮑﻮﻣﺘﺶ ﺳﺨﻦ راﻧﺪﻩ ﻣﻴﺸﺪ‪ .‬وزﻳﺮ ﻣﺎﻝﻴﻩ ﺏﺎ ﺗﻤﺴﺨﺮ ﮔﻔﺖ‪" ،‬ﺗﻮ ﺏﺒﻴﻦ اﻳﻦ‬
‫وﻃﻨﺠﺎر را‪ ".‬ﭼﻨﻴﻦ ﻓﻬﻤﻴﺪﻩ ﺷﺪ ﮐﻩ او را ﻣﯽ ﺷﻨﺎﺳﺪ‪.‬‬
‫رادﻳﻮﯼ ﺏﯽ ﺏﯽ ﺳﯽ از ﻳﮏ ﮐﻮدﺗﺎﯼ ﮐﻤﻮﻧﺴﺘﯽ در اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﺧﺒﺮ داد وﻝﯽ ﮔﻔﺖ ﮐﻩ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر و ﺡﮑﻮﻣﺘﺶ‬
‫هﻨﻮز ﻧﺎ ﻣﻌﻠﻮم اﺳﺖ‪ .‬درﻳﻦ ﻓﺮﺹﺖ رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر در دهﻠﻴﺰ پﺎﻳﺎن ﮔﻠﺨﺎﻧﻩ ﻧﺸﺴﺘﻩ ﺏﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺮﺡﻮم ﻣﺤﻤﺪ ﻧﻌﻴﻢ‪ ،‬اﻋﻀﺎﯼ‬
‫ﮐﺎﺏﻴﻨﻩ و ﺏﻌﻀﯽ دﻳﮕﺮ از اﻋﻀﺎﯼ ﻓﺎﻣﻴﻞ ﺏﺪور و پﻴﺶ ﺷﺎن ﻗﺮار داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﻌﺎون وزارت ﺧﺎرﺟﻩ وﺡﻴﺪ ﻋﺒﺪاﷲ ﺏﻩ رﺋﻴﺲ‬
‫ﺟﻤﻬﻮر پﻴﺸﻨﻬﺎد ﮐﺮد‪ ،‬ﺗﺎ رﻳﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮرﯼ ﺏﻩ ﻗﻨﺪهﺎر اﻧﺘﻘﺎل ﻳﺎﺏﺪ‪ .‬ﺁن ﻣﺮﺡﻮﻣﯽ از وﺟﻮد ﻗﻮاﯼ ﻣﻬﺘﺎب ﻗﻠﻌﻩ‪ ،‬ﻣﻘﺮ و ﻗﻼت‬
‫در ﻋﺮض راﻩ ﺗﺬﮐﺮ دادﻩ و ﮔﻔﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﺁﺧﺮﻳﻦ ﻝﺤﻈﻩ اﻳﻦ ﺟﺎ را ﺗﺮﮎ ﻧﺨﻮاهﻢ ﮐﺮد‪ .‬ﻋﻤﺮ داود ﺳﺨﻦ پﺪر ﺧﻮد را ﺗﺎﺋﻴﺪ ﻧﻤﻮدﻩ‬
‫ﮔﻔﺖ‪" :‬ﺏﺎﺏﻩ ﻣﻦ هﻢ ﺏﻬﻤﻴﻦ ﻓﮑﺮ هﺴﺘﻢ‪ ".‬وﺡﻴﺪ ﻋﺒﺪاﷲ ﮔﻔﺖ از ﺏﺮاﯼ ﺧﺪا ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﺏﮑﺠﺎ ﺧﻮاهﺪ ﮐﺸﻴﺪ؟ ﻣﻦ ﮐﻩ‬
‫در ﻧﺰدﻳﮑﯽ ﻣﺮﺡﻮم ﻣﺤﻤﺪ ﻧﻌﻴﻢ اﻳﺴﺘﺎدﻩ ﺏﻮدم‪ ،‬ﻣﻠﺘﻔﺖ ﮔﺮدﻳﺪم ﮐﻩ اﻳﺸﺎن ﺏﺎ ﺁواز ﻧﺮم ﮐﻩ ﺧﺎﺹﮥ ﺷﺎن ﺏﻮد‪ ،‬ﺏﻤﻦ ﻣﯽ ﮔﻔﺘﻨﺪ‪،‬‬
‫اﻣﺮوز در اول ﻣﺮﺡﻠﻩ ﺏﺎﻳﺪ درﻳﻦ ﻣﻮرد ﻓﮑﺮ ﻣﻴﺸﺪ‪.‬‬
‫هﻨﻮز اﻧﺘﻘﺎل ﻣﺮﮐﺰ ﺏﻩ ﻗﻨﺪهﺎر ﺏﻔﻴﺼﻠﻩ ﻧﺮﺳﻴﺪﻩ ﺏﻮد ﮐﻩ ﺏﺎﻗﯽ اﻋﻀﺎﯼ ﻓﺎﻣﻴﻞ از ﻣﻨﺰل ﺏﺎﻻﺋﯽ ﮔﻠﺨﺎﻧﻩ‪ ،‬درﺡﺎﻝﻴﮑﻩ ﻣﻴﺮﻣﻦ‬
‫زﻳﻨﺐ‪ ،‬ﺧﺎﻧﻢ رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر پﻴﺸﺎ پﻴﺶ هﻤﻩ ﻗﺮار داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺏﻩ پﺎﻳﺎن ﺁﻣﺪﻧﺪ‪ .‬درﻳﻦ ﻓﺮﺹﺖ از ﻃﺮف ﻣﺴﺠﺪ ارگ ﮐﻩ ﻣﻘﺎﺏﻞ‬
‫ﻋﻤﺎرت ﮔﻠﺨﺎﻧﻩ ﻗﺮار دارد‪ ،‬ﻧﺎﮔﻬﺎن از ﺏﻴﻦ درﺧﺘﻬﺎ ﻳﮏ ﻓﻴﺮ ﻳﮑﻩ و ﺏﺎز ﻳﮏ ﻓﻴﺮ دوﻣﯽ ﻣﺎﺷﻴﻨﺪار ﺏﻩ دﻳﻮار ﺳﻨﮕﯽ ﻋﻤﺎرت‬
‫اﺹﺎﺏﺖ ﮐﺮد‪ .‬ﺏﺎ ﭼﺸﻢ ﺏﺮهﻢ زدن ﻓﻴﺮهﺎﯼ ﻣﺘﻮاﺗﺮ ﻣﺎﺷﻨﻴﺪار ﺷﺪت ﮔﺮﻓﺘﻩ از ﻃﺮﻳﻖ دروازۀ در ﺁﻣﺪ‪ ،‬دهﻠﻴﺰ‪ ،‬زﻳﻨﻩ و دﻳﻮارﺁن‬
‫زﻳﺮ ﺁﺗﺶ ﻣﺎﺷﻴﻨﺪار ﮔﺮﻓﺘﻩ ﺷﺪ و ﻗﻨﺪﻳﻞ دهﻠﻴﺰ پﺎﺷﺎن ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬دﻳﺪم پﻬﺮﻩ دار دروازۀ درﺁﻣﺪ ﺏﺎ اﺹﺎﺏﺖ ﮔﻮﻝﻩ ﺏﺰﻣﻴﻦ اﻓﺘﺎد‪،‬‬
‫ﻋﻤﺎرت ﺗﺎرﻳﮏ ﮔﺮدﻳﺪ و ﻗﻴﺎﻣﺖ ﺏﺮپﺎ ﺷﺪ‪ .‬ﺏﻌﺪ از دﻗﺎﻳﻘﯽ ﭼﻨﺪ ﮐﻩ ﮔﻮﺋﯽ پﺎﻳﺎن ﻧﻤﯽ ﻳﺎﻓﺖ‪ ،‬ﻓﻴﺮهﺎﯼ ﻣﺎﺷﻴﻨﺪار ﻗﻄﻊ ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬‬
‫ﻓﺮﺹﺘﯽ ﺽﺮورت ﺏﻮد ﺗﺎ ارادۀ ازدﺳﺖ رﻓﺘﻩ دوﺏﺎرﻩ اﻋﺎدﻩ ﮔﺮدد‪ .‬هﻤﻩ در روﺷﻨﯽ ﺧﻔﻴﻒ ﮐﻩ از ﻃﺮﻳﻖ ﮐﻠﮑﻴﻨﻬﺎ ﺏﺪاﺧﻞ‬
‫ﻣﻴﺘﺎﺏﻴﺪ‪ ،‬در ﺟﺴﺖ و ﺟﻮ ﺷﺪﻳﻢ ﺗﺎ ﺏﺒﻴﻨﻴﻢ ﺏﻩ ﮐﻩ ﭼﻩ ﺹﺪﻣﻩ رﺳﻴﺪﻩ اﺳﺖ‪.‬‬
‫از ﻧﻈﺎم اﻝﺪﻳﻦ ﻏﺎزﯼ ﮐﻩ در ﻧﺰدﻳﮑﻴﻢ اﻳﺴﺘﺎدﻩ ﺏﻮد‪ ،‬پﺮﻳﺸﺎن ﺏﻬﺮ ﺳﻮ ﻧﮕﺎﻩ ﻣﻴﮑﺮد و درﺗﻼش ﺏﻮد ﺏﻩ ﻣﺠﺮوﺡﻴﻦ ﮐﻤﮏ ﮐﻨﺪ‪،‬‬
‫پﺮﺳﻴﺪم‪ ،‬رﺋﻴﺲ ﺹﺎﺡﺐ ﺟﻤﻬﻮر ﭼﻄﻮر و ﺏﮑﺠﺎ هﺴﺘﻨﺪ؟ ﮔﻔﺖ ﺷﮑﺮ ﺧﻮب هﺴﺘﻨﺪ و در اﺗﺎق ﻋﻘﺒﯽ ﻣﯽ ﺏﺎﺷﻨﺪ‪ .‬درﻳﻦ اﺛﻨﺎ‬
‫ﺁواز ﻣﻴﺮﻣﻦ زﻳﻨﺐ داود را ﺷﻨﻴﺪم ﮐﻩ ﻣﻴﮕﻔﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺏﮕﻴﺮﻳﺪ ﮐﻤﮏ ﻧﻤﺎﺋﻴﺪ! ﻧﻈﺎم اﻝﺪﻳﻦ ﻏﺎزﯼ ﻓﻮرًا ﺏﻌﺠﻠﻩ ﺟَﺴﺘﻩ و پﻴﻐﻠﻩ زرﻝﺸﺖ‬
‫داود را ﮐﻩ در پﺎ ﺟﺮاﺡﺖ ﺏﺮداﺷﺘﻩ ﺏﻮد‪ ،‬در ﺏﻐﻞ ﺏﺮداﺷﺖ‪ .‬وزﻳﺮ داﺧﻠﻩ ﻋﺒﺪاﻝﻘﺪﻳﺮ را دﻳﺪم ﮐﻩ ﻣﺎﺷﻴﻨﺪار ﮐﻮﭼﮏ دﺳﺖ‬
‫داﺷﺘﻩ اش را ﺏﺎﻻﯼ ﺏﺨﺎرﯼ دﻳﻮارﯼ ﻣﻴﮕﺬارد و از دﺳﺘﺶ ﺧﻮن ﺟﺎرﯼ اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻓﮑﺎر هﻤﻩ ﻣﺘﻼﺷﯽ ﺏﻮد و ﻣﻦ ﻧﻤﯽ داﻧﺴﺘﻢ ﭼﻩ ﮐﻨﻢ و از ﮐﻩ در ﮐﺠﺎ اﺡﻮال ﺏﮕﻴﺮم و ﺏﻩ ﮐﻩ زودﺗﺮ ﺏﺮﺳﻢ‪ .‬ﻧﻤﯽ داﻧﻢ ﭼﻩ واﻗﻊ‬
‫ﺷﺪ ﮐﻩ ﻣﻦ ﺟﺎن ﺏﺴﻼﻣﺖ ﻣﺎﻧﺪم؟ در ﺗﺎرﻳﮑﯽ ﺷﺐ ﮔﺎهﯽ اﻳﺴﺘﺎدﻩ و ﮔﺎهﯽ ﺏﺮوﯼ زﻣﻴﻦ ﻧﺸﺴﺘﻩ و ﻣﺎﺡﻮل ﺧﻮد را ﮐﻤﺘﺮ درﮎ‬
‫ﻣﻴﮑﺮدم‪ .‬وﻗﺖ ﺏﻩ هﻤﻴﻦ ﻣﻨﻮال ﻣﻴﮕﺬﺷﺖ‪ ،‬ﻣﺎﻳﻮﺳﯽ ﺳﺮا پﺎﻳﻢ را ﮔﺮﻓﺘﻩ ﺏﻮد‪ ،‬اﺡﺴﺎس ﻋﻤﻴﻖ داﺷﺘﻢ هﻤﻩ ﭼﻴﺰ ازدﺳﺖ رﻓﺘﻩ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻠﺘﻔﺖ ﮔﺮدﻳﺪم ﻣﺮﺡﻮم ﻣﺤﻤﺪ ﻧﻌﻴﻢ از ﺏﺮاﺏﺮم ﮔﺬﺷﺘﻩ و ﺏﻩ ﻳﮏ ﭼﻮﮐﯽ ﮐﻩ در ﻧﺰدﻳﮑﯽ ﮐﻠﮑﻴﻦ ﻗﺮار داﺷﺖ‪ ،‬ﻧﺸﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻦ ﺏﺎ ﻗﺪرﯼ ﺗﺄﻣﻞ ﺏﻩ اﻳﺸﺎن ﻧﺰدﻳﮏ ﺷﺪﻩ‪ ،‬پﺮﺳﻴﺪم ﭼﻩ ﺏﺎﻳﺪ ﮐﺮد؟ ﺁﻳﺎ ﺏﻴﺮق ﺳﻔﻴﺪ ﺏﻠﻨﺪ ﮐﺮد؟ ﺁن ﻣﺮﺡﻮم ﺏﺎ ﻣﺎﻳﻮﺳﯽ ﮐﺎﻣﻞ و‬
‫ﺁواز ﺏﺴﻴﺎر ﮔﺮﻓﺘﻩ ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ ،‬هﺮﭼﻩ دﻝﺘﺎن ﺏﺎﺷﺪ ﺏﮑﻨﻴﺪ! ﺏﺴﻴﺎر دﻳﺮﺗﺮ ﻓﻬﻤﻴﺪم اﻳﺸﺎن ﻧﻴﺰ ﻣﺠﺮوح ﮔﺮدﻳﺪﻩ ﺏﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫هﻨﻮز اﻓﮑﺎر درهﻢ و ﺏﺮهﻢ ﻣﺮا اﺡﺎﻃﻩ ﮐﺮدﻩ ﺏﻮد‪ ،‬دﻳﺪم ﮐﻩ ﺹﺎﺡﺒﺠﺎن ﻗﻮﻣﺎﻧﺪان ﮔﺎرد در ﭼﻨﺪ ﻗﺪﻣﯽ ام اﻳﺴﺘﺎدﻩ اﺳﺖ‪ .‬او ﮐﻩ‬
‫ﺗﻤﺎم روز ﺏﺎ ﻳﻮﻧﻴﻔﻮرم ﻧﻈﺎﻣﯽ دﻳﺪﻩ ﻣﻴﺸﺪ‪ ،‬ﺡﺎل ﻝﺒﺎس ﻣﻠﮑﯽ ﺏﻩ ﺗﻦ داﺷﺖ‪ .‬ﻓﻮرًا ﺧﻮد را ﺏﻩ او رﺳﺎﻧﻴﺪﻩ و ﺟﻮﻳﺎ ﺷﺪم ﮐﻩ‬
‫ﺟﺮﻳﺎن از ﭼﻩ ﻗﺮار اﺳﺖ؟ او‪ ،‬درﺡﻠﻴﮑﻩ ﻝﺒﺨﻨﺪ ﺗﻠﺨﯽ ﭼﻬﺮﻩ اش را اﺳﺘﻴﻼ ﮐﺮدﻩ ﺏﻮد‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪ ،‬ﺡﺎل ﮐﻩ ﺧﻴﺎﻧﺖ از داﺧﻞ ﮔﺎرد‬
‫ﺷﺮوع ﺷﺪ‪ ،‬دﻳﮕﺮ ازدﺳﺘﻢ ﭼﻴﺰﯼ پﻮرﻩ ﻧﻴﺴﺖ )ﮐﺴﻴﮑﻩ ﺁﺗﺸﺒﺎرﯼ را ﻣﺮﺗﮑﺐ ﺷﺪﻩ ﺏﻮد ﻳﮑﯽ از اﻓﺴﺮان ﮔﺎرد ﺏﻮد ﮐﻩ‬
‫ﻋﺒﺪاﻝﻤﺠﻴﺪ ﻧﺎم داﺷﺖ و ﻣﻦ از ﺁن در ﻣﺤﺒﺲ پﻠﭽﺮﺧﯽ اﻃﻼع ﺡﺎﺹﻞ ﮐﺮدم(‪ .‬او ﻋﻼوﻩ ﮐﺮدﻩ ﮔﻔﺖ‪ ،‬ﻣﻦ ﻣﻮﺽﻮع را ﺏﻩ‬
‫رﺋﻴﺲ ﺹﺎﺡﺐ ﺟﻤﻬﻮر ﺏﻌﺮض رﺳﺎﻧﻴﺪم و ﺏﺎ ﺳﺮ ﺧﻮد ﺏﻄﺮف اﺗﺎﻗﯽ اﺷﺎرﻩ ﮐﺮد ﮐﻩ ﺁﻧﺠﺎ ﺗﺸﺮﻳﻒ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ را ﮔﻔﺘﻩ ﺏﺎﻣﻦ‬
‫دﺳﺖ داد و ﺧﺪا ﺡﺎﻓﻈﯽ ﻧﻤﻮدﻩ از در ﺏﺮﺁﻣﺪ‪ .‬ﺹﺎﺡﺒﺠﺎن اﻧﺴﺎن ﺧﻮب‪ ،‬راﺳﺘﮑﺎر و ﺹﺎدق ﺏﻮد‪ .‬او ﺏﺎ ﻗﻮاﯼ دﺳﺖ داﺷﺘﻩ‬
‫ﻳﻌﻨﯽ ﮔﺎرد ﺟﻤﻬﻮرﻳﺖ از اول روز اﻝﯽ ﺁﺧﺮﻳﻦ ﻝﺤﻈﺎت ﺷﺐ در ﺏﺮاﺏﺮ دﺷﻤﻨﺎن ﻣﻠﮏ و ﻣﻠﺖ ﺏﺎ ﺷﺪت ﺗﺎم و ﺗﻠﻔﺎت زﻳﺎد‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﻳﮏ زﻧﺠﻴﺮ ﺗﺎﻧﮏ را ﮐﻩ ﻋﺰﻳﺰ ﻧﺎم ﺏﺮادر زادۀ ﻋﺎرف ﺧﺎن ﺟﻨﺮال ﺏﺎ ﺁن ﻣﻴﺨﻮاﺳﺖ ﺏﻩ دروازۀ ارگ‬
‫ﺟﻤﻬﻮرﯼ ﺡﻤﻠﻩ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺏﺎ راﮐﺖ ﺽﺪ ﺗﺎﻧﮏ ﻃﻌﻤﮥ ﺡﺮﻳﻖ ﮐﺮدﻩ ﺏﻮد‪.‬‬
‫ﺏﻌﺪ از اﻳﻨﮑﻩ ﻗﻮﻣﺎﻧﺪان ﮔﺎرد از ﻣﻦ ﺧﺪا ﺡﺎﻓﻈﯽ ﻧﻤﻮد‪ ،‬ﺏﺎ ﻣﺎﻳﻮﺳﯽ ﻋﻤﻴﻖ ﺏﺪﻓﺘﺮ رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر رﻓﺘﻢ ﺗﺎ از ﺁﻧﺠﺎ ﺏﻤﻨﺰﻝﻢ ﺗﻤﺎس‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻩ و از اوﻻدهﺎ‪ ،‬وﻝﻮ ﺏﺮاﯼ ﺁﺧﺮﻳﻦ ﺏﺎر هﻢ ﺏﺎﺷﺪ‪ ،‬اﺡﻮال ﺏﮕﻴﺮم‪ ،‬ﭼﻩ ﻣﻌﻠﻮم ﻧﺒﻮد ﻓﺮدا ﺹﺒﺢ ﮐﺪام ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ اﻧﺘﻈﺎر‬
‫ﻣﺎرا ﻣﻴﮑﺸﻴﺪ‪.‬‬
‫در ﻋﻘﺐ دﻓﺘﺮ رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر ﻳﮏ ﺷﺒﮑﮥ ﻣﺤﺪود ﺗﻠﻔﻮن ﺏﺼﻮرت ﺧﺼﻮﺹﯽ ﻧﺼﺐ ﮐﺮدﻩ ﺏﻮدم‪ ،‬ﮐﻩ اﻳﺸﺎن ازﻃﺮﻳﻖ ﺁن ﺏﺎ‬
‫هﻤﮑﺎران ﻧﺰدﻳﮏ ﺧﻮد‪ ،‬ﺟﺪا از ﺷﺒﮑﮥ ﺷﻬﺮﯼ‪ ،‬ﻣﻴﺘﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺗﻤﺎس ﺡﺎﺹﻞ دارﻧﺪ‪ .‬ازﻳﻦ ﺷﺒﮑﻩ ﻳﮏ ﻝﻴﻦ ﺏﺨﺎﻧﮥ ﻣﻦ ﻧﻴﺮ ﺗﻤﺪﻳﺪ‬
‫ﻳﺎﻓﺘﻩ ﺏﻮد‪ .‬ﭼﻮن درﻳﻦ ﺷﺐ ﺷﺒﮑﮥ ﺷﻬﺮﯼ ﻗﻄﻊ ﮔﺮدﻳﺪﻩ ﺏﻮد‪ ،‬ﻝﺬا ﻳﮕﺎﻧﻩ وﺳﻴﻠﮥ ارﺗﺒﺎط هﻤﻴﻦ ﺷﺒﮑﮥ ﮐﻮﭼﮏ ﺏﻴﻦ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ ﺏﻮد‬
‫ﮐﻩ ﻓﻌﺎل ﻣﺎﻧﺪﻩ ﺏﻮد‪.‬‬
‫در دﻓﺘﺮ رﻳﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮرﯼ ﺏﺎ ﻣﻴﺮﻣﻦ زهﺮﻩ ﻧﻌﻴﻢ ﺏﺮﺧﻮردم ﮐﻩ ﺁﻧﺠﺎ ﺗﺸﺮﻳﻒ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬اﻳﺸﺎن ﺏﻤﻦ ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻋﻘﺐ ﻋﻤﺎرت ﻳﮏ‬
‫ﺟﺎﯼ ﻣﻴﺴﻮزد‪ .‬از اﺗﺎق ﻋﻘﺒﯽ دﻳﺪم ﮐﻩ ﻳﮑﯽ از پﻴﺎدﻩ ﺧﺎﻧﻩ هﺎ در اﺛﺮ اﻧﺪاﺧﺖ ﻣﺮﻣﯽ ﺁﺗﺶ ﮔﺮﻓﺘﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﻧﺎﮔﻔﺘﻩ ﻧﻤﺎﻧﺪ ﮐﻩ در‬
‫هﻤﻩ اﺗﺎﻗﻬﺎ ﺹﺮف ﺏﺎ ﻧﻔﻮذ روﺷﻨﯽ ﻣﻬﺘﺎب ﮐﻩ در ﺁن ﺷﺐ ﻣﯽ درﺧﺸﻴﺪ‪ ،‬اﻣﮑﺎن ﺁن ﻣﻮﺟﻮد ﺷﺪﻩ ﺏﻮد ﺗﺎ پﻴﺶ پﺎﯼ دﻳﺪﻩ ﺷﺪﻩ‬
‫ﺏﺘﻮاﻧﺪ‪ .‬ﺏﻤﻨﺰﻝﻢ ﺗﻤﺎس ﮔﺮﻓﺘﻢ‪ ،‬دﺧﺘﺮ دوﻣﻴﻢ ﮐﻩ ﺁﻧﮕﺎﻩ دﻩ ﺳﺎل داﺷﺖ‪ ،‬ﮔﻮﺷﮏ را ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬پﺮﺳﻴﺪم ﭼﻩ ﺡﺎل دارﻳﺪ؟ ﮔﻔﺖ دﻳﮕﺮ‬
‫ﭼﻩ ﺡﺎل ﺏﺎﺷﺪ‪ .‬دﻳﮕﺮ ﺡﺮﻓﯽ ﺏﺮاﯼ ﮔﻔﺘﻦ ﻧﺒﻮد و ﺏﺨﺎﻃﺮ ﻧﺪارم ﺏﺎ ﮐﺴﯽ دﻳﮕﺮ ﻣﮑﺎﻝﻤﻩ ﮐﺮدﻩ ﺏﺎﺷﻢ‪.‬‬
‫در دهﻠﻴﺰ‪ ،‬در ﺗﺎﻻر ﻣﺠﻠﺲ و اﺗﺎق ﺟﻮار ﺁن ﮐﻩ دروازﻩ ﺏﺎز ﺏﻮد ﮐﺴﯽ اﻳﺴﺘﺎدﻩ و ﮐﺴﯽ هﻢ ﻧﺸﺴﺘﻩ ﺏﻨﻈﺮ ﻣﻴﺮﺳﻴﺪ و ﻣﻦ‬
‫ﭼﻬﺮۀ ﺧﺎﺹﯽ را ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻧﻤﯽ ﮐﺮدم‪ .‬ﺹﺮف ﻣﺘﻮﺟﻩ ﺷﺪم ﮐﻩ ﻣﺮﺡﻮم ﻣﺤﻤﺪ ﻧﻌﻴﻢ هﻨﻮز هﻢ ﺏﺠﺎﯼ ﺷﺎن ﻧﺸﺴﺘﻩ اﻧﺪ‪ .‬ﺏﺎ ﺧﻮد‬
‫ﻣﯽ اﻧﺪﻳﺸﻴﺪم ﺗﺎ رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر را ﺏﺒﻴﻨﻢ‪ ،‬ﻓﮑﺮ ﮐﺮدم اﻳﺸﺎن را در ﮐﺠﺎ ﺧﻮاهﻢ ﻳﺎﻓﺖ و ﺁﻳﺎ ﺏﺎﻋﺚ ﺗﮑﻠﻴﻒ ﻧﺨﻮاهﻢ ﺷﺪ؟ ﺏﺮاﯼ‬
‫اﻳﺸﺎن ﭼﻩ ﺏﮕﻮﻳﻢ؟ ﺏﺎهﻤﻴﻦ اﻓﮑﺎر دا ﺧﻞ اﺗﺎق ِ پﻬﻠﻮﯼ ﺗﺎﻻر ﻣﺠﻠﺲ ﮔﺮدﻳﺪم ﮐﻩ از روﺷﻨﯽ ﺏﻴﺮون ﺗﻤﺎم ﭼﻬﺮﻩ هﺎ ﺷﻨﺎﺧﺘﻩ ﻣﯽ‬
‫ﺷﺪﻧﺪ و دﻳﺪم ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ از اﻋﻀﺎﯼ ﮐﺎﺏﻴﻨﻩ ﺁﻧﺠﺎ ﻣﻴﺒﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﭼﻮن اﺗﺎق ﮐﻮﭼﮏ ﺏﻮد ﮐﺴﯽ اﻳﺴﺘﺎدﻩ و ﮐﺴﯽ هﻢ ﻧﺸﺴﺘﻩ ﺟﺎﯼ ﮔﺮﻓﺘﻩ‬
‫ﺏﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺏﻌﺪ اﻳﻨﮑﻩ ﭼﻨﺪ دﻗﻴﻘﻩ هﻤﻩ ﺧﺎﻣﻮش ﺏﻮدﻳﻢ‪ ،‬ﺏﺎ ﺗﻮاب ﺟﺎن ﺁﺹﻔﯽ ﺏﻴﺮون ﻋﻤﺎرت رﻓﺘﻴﻢ‪ .‬ﻧﻤﯽ داﻧﻢ هﻤﻩ و ﻳﺎ ﺹﺮف‬
‫ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ ﺏﻩ ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻣﺎ روان ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﭼﻨﺪ دﻗﻴﻘﻩ در اﻃﺮاف ﻋﻤﺎرت ﮔﺸﺘﻴﻢ‪ ،‬وﻗﺖ در ﺡﻮاﻝﯽ ﺳﺎﻋﺖ ‪١٢‬ﺷﺐ ﺏﻮد‪ .‬ﮐﺴﯽ‪،‬‬
‫ﺏﺸﻤﻮل ﻋﺴﺎﮐﺮ و پﻬﺮﻩ دارهﺎ دﻳﺪﻩ ﻧﻤﻴﺸﺪ‪ .‬ﻣﻌﻠﻮم ﺏﻮد هﻤﻩ وﻇﺎﻳﻒ ﺧﻮد را ﺗﺮﮎ ﮐﺮدﻩ ﺏﺎﺷﻨﺪ‪ .‬درﻳﻦ ﺷﺐ ﻣﻬﺘﺎﺏﯽ ﺏﺎ هﻮاﯼ‬
‫ﮔﺮم و ﻣﻼﻳﻢ هﻴﭻ ﺁوازﯼ ﺏﮕﻮش ﻧﻤﯽ رﺳﻴﺪ و از هﻤﻩ هﻴﺎهﻮﯼ‪ ،‬دهﺸﺖ و وﺡﺸﺖ روز ﮔﺬﺷﺘﻩ ﮐﻩ ﮔﻮﺋﯽ هﻤﻩ ﺏﺨﻮاب‬
‫ﻣﺮگ ﻓﺮو رﻓﺘﻩ اﻧﺪ‪ ،‬اﺛﺮﯼ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬اﺡﺴﺎس ﻣﻴﮑﺮدم اﻳﻦ ﺧﺎﻣﻮﺷﯽ ﻣﺮﮔﺒﺎر پﻴﺎم ﺁور ﺏﺪﺏﺨﺘﯽ ﺏﺰرگ و ﺡﺎدﺛﮥ‬
‫هﻮﻝﻨﺎﮐﯽ ﺏﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺎﻳﻮﺳﯽ ﮐﻠﯽ‪ ،‬ﻋﺪم ﺗﻤﺮﮐﺰ ﻓﮑﺮﯼ و ﻣﺘﻼﺷﯽ ﺏﻮدن ذهﻦ و ﻓﮑﺮ هﻤﻩ را ﺳﺨﺖ پﻴﭽﺎﻧﻴﺪﻩ ﺏﻮد و ﺷﺐ پﺎﻳﺎن‬
‫ﻧﻤﻴﮕﺮﻓﺖ‪ .‬درﻳﻦ ﺷﺐ ﻳﻠﺪا ﮐﺴﯽ در ﻣﻨﺰل ﺏﺎﻻ‪ ،‬ﮐﺴﯽ درﻣﻨﺰل پﺎﻳﺎن‪ ،‬ﮐﺴﯽ در داﺧﻞ ﻋﻤﺎرت و ﮐﺴﯽ هﻢ در ﺏﻴﺮون ﺁن‪،‬‬
‫ﻧﺸﺴﺘﻩ‪ ،‬اﻓﺘﻴﺪﻩ و ﻳﺎ هﻢ در ﺡﺎل ﮔﺸﺘﻦ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺁﻧﭽﻩ ﺏﻮدﻳﻢ‪ ،‬ﮐﻩ ﺏﻮﻗﻮع ﺧﻮاهﺪ پﻴﻮﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺏﺎهﻤﻴﻦ پﺮﻳﺸﺎﻧﯽ ﺹﺒﺢ دﻣﻴﺪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ و ﻣﺤﺎﺹﺮﻩ ﺷﮑﺴﺘﻩ ﺏﻮد‪ .‬ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﮐﻤﻮﻧﺴﺖ هﺎ داﺧﻞ ارگ ﺷﺪﻧﺪ و در ﻗﺪم اول ﺁن‬
‫اﻋﻀﺎﯼ ﮐﺎﺏﻴﻨﻩ را ﮐﻩ ﻣﺴﻠﺢ ﻧﺒﻮدﻧﺪ در ﺡﺒﺲ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬وزﻳﺮ ﻣﺎﻝﻴﻩ و وزﻳﺮ داﺧﻠﻩ ﮐﻩ ﻣﺴﻠﺢ ﺏﻮدﻧﺪ ﺏﺎ رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر ﻣﺎﻧﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫درﻳﻦ ﺽﻤﻦ ﻗﻄﻌﮥ ﻋﺴﮑﺮﯼ)ﻳﮏ دﻝﮕﯽ( در ﭼﻤﻦ ﻣﻘﺎﺏﻞ ﻋﻤﺎرت ﮔﻠﺨﺎﻧﻩ ﺏﻩ ﺳﺒﻴﻞ ﺷﺎدﻳﺎﻧﻩ ﺏﻴﮏ ﻗﻮﻣﺎﻧﺪﻩ ﻓﻴﺮ هﻮاﺋﯽ ﮐﺮدﻩ‬
‫داﺧﻞ ﻗﺼﺮ ﮔﺮدﻳﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻝﺤﻈﮥ ﺏﻌﺪ ﺟﺮس ﮔﻠﻮﻝﻩ ﺏﺎرﯼ ﺗﮑﺎن دهﻨﺪﻩ ﮐﻩ ﮔﻮﺋﯽ ﺟﺎﻏﻮرهﺎﯼ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻗﺒﻀﻩ ﮐﻠﺸﻨﻴﮑﻮف هﻤﺰﻣﺎن ﺧﺎﻝﯽ ﺷﺪﻩ ﺏﺎﺷﺪ و‬
‫ﻣﺘﻌﺎﻗﺐ ﺁن ﺧﺎﻣﻮﺷﯽ ﻣﺮﮔﺒﺎر‪ ،‬ﺳﺮ ﺁﻏﺎز ﺏﺪ ﺏﺨﺘﯽ ﮐﺸﻮر ﺏﻮد‪.‬‬
‫از هﻤﻴﻦ دﻗﺎﻳﻖ ﺗﺎ اﻣﺮوز اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﺗﺎرﻳﮑﺘﺮﻳﻦ روزهﺎﯼ ﺗﺎرﻳﺦ ﺧﻮد را ﮐﻩ پﺎﻳﺎن ﺁن ﻣﻌﻠﻖ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻴﮕﺬراﻧﺪ‪ .‬ﺏﻩ اﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ‬
‫ﮐﻼﻧﺘﺮﻳﻦ ﻗﺮﺏﺎﻧﯽ در راﻩ ﻣﺤﺒﺖ ﺏﻮﻃﻦ در ﺗﺎرﻳﺦ ﮐﺸﻮر‪ ،‬در ﺏﺎﻣﺪاد ‪ ٨‬ﺛﻮر ‪١٣۵٧‬هـ ش در ﺡﻮاﻝﯽ ﺳﺎﻋﺖ ‪ ٧‬ﺛﺒﺖ ﮔﺮدﻳﺪ‬
‫ﮐﻩ دو ﻧﻔﺮﻣﺮدان ﺏﺰرگ ﺗﺎرﻳﺦ ﺏﺎ ﻋﺰﻳﺰﺗﺮﻳﻦ واﺏﺴﺘﮕﺎن ﺷﺎن ﺁن را ﺏﺎ ﺧﻮن ﺧﻮد رﻗﻢ زدﻧﺪ‪ .‬درﻳﻦ ﺧﻮن رﻳﺰﯼ ‪ ١٨‬ﻧﻔﺮ از‬
‫ﻓﺎﻣﻴﻞ ﻣﺮﺡﻮم ﻣﺤﻤﺪ داود‪ ،‬ﺏﺸﻤﻮل ﺧﻮد ﺷﺎن ﺏﺸﻬﺎدت رﺳﻴﺪﻧﺪ‪ » .‬روح ﺷﺎن ﺷﺎد و ﺟﻨﺖ ﺏﺮﻳﻦ ﺟﺎﯼ ﺷﺎن ﺏﺎد«‬
‫‪1‬‬
‫ﻝﺴﺖ اﺳﻤﺎﯼ ﺷﻬﺪاء در اﺧﻴﺮ اﻳﻦ ﻧﻮﺷﺘﻩ ﺽﻤﻴﻤﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﺳﻴﺪ ﻋﺒﺪاﻻﻝﻩ ﻧﻴﺰ ﺟﺎن ﺧﻮد را درﻳﻦ ﺁﺗﺸﺒﺎرﯼ ازدﺳﺖ داد و ﻋﺒﺪاﻝﻘﺪﻳﺮ وزﻳﺮ داﺧﻠﻩ ﮐﻩ در ﺁﺗﺸﺒﺎرﯼ ﺷﺐ ﮔﺬﺷﺘﻩ ﺳﺨﺖ‬
‫ﻣﺠﺮوح ﺷﺪﻩ ﺏﻮد ﺏﻌﺪًا در ﺷﻔﺎﺧﺎﻧﻩ ﭼﺎرﺹﺪ ﺏﺴﺘﺮ اردو ﺟﺎن ﺏﺤﻖ ﺳﭙﺮد‪ .‬ﻋﻤﺮ داود و ﺧﺎﻝﺪ داود در ﺁﺗﺸﺒﺎرﯼ ﺷﺐ ﮔﺬﺷﺘﻩ‬
‫ﻣﺠﺮوح و ﻓﻮت ﮐﺮدﻩ ﺏﻮ دﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺹﺒﺢ ﻧﺎوﻗﺖ ﺁﻓﺘﺎب هﻤﻩ ﺟﺎرا ﻓﺮا ﮔﺮﻓﺘﻩ ﺏﻮد‪ ،‬وﻝﯽ ﻣﻦ ﻓﮑﺮ ﻣﻴﮑﺮدم اﻃﺮاﻓﻢ را ﺗﺎرﻳﮑﯽ ﻋﻤﻴﻖ اﺡﺎﻃﻩ ﻧﻤﻮدﻩ و زﻧﺪﮔﯽ هﻤﻩ‬
‫ﻣﻔﻬﻮم ﺧﻮدرا ازدﺳﺖ دادﻩ اﺳﺖ‪ .‬از اﻳﻨﮑﻩ اﮐﻨﻮن ﭼﻩ واﻗﻌﻩ اﯼ در اﻧﺘﻈﺎر ﻣﺎﺳﺖ ﺏﮑﻠﯽ ﺏﺮاﻳﻢ ﺏﯽ ﺗﻔﺎوت ﺏﻮد‪.‬‬
‫در اﺗﺎق ﻣﺮﮐﺰ ﺗﻠﻔﻮن ارگ‪ ،‬در ﺁﻧﺠﺎ ﮐﻩ ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺎرت ﮐﻤﻮﻧﺴﺘﺎن ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻩ ﺏﻮدﻳﻢ‪ ،‬ﺧﺎﻣﻮﺷﺎﻧﻩ‪ ،‬ﻣﺘﻼﺷﯽ‪ ،‬ﻣﺎﻳﻮس و‬
‫وﺡﺸﺖ زدﻩ ﻳﮑﯽ ﺏﺪﻳﮕﺮﯼ ﻧﮕﺎﻩ ﻣﯽ ﮐﺮدﻳﻢ‪ .‬اﺡﺴﺎس ﭼﻨﻴﻦ ﺏﻮد ﮐﻩ ﮔﻮﺋﯽ از ﺳﺮﻋﺖ وﻗﺖ ﮐﺎﺳﺘﻩ ﺷﺪﻩ و دﻗﺎﻳﻖ ﺏﺴﻴﺎر ﺏﮑﻨﺪﯼ‬
‫در ﮔﺬر ﺏﺎﺷﺪ‪ .‬ﻋﺒﺪاﻝﻘﻴﻮم وزﻳﺮ ﺳﺮﺡﺪات ﮐﻩ ﺗﻮﺳﻂ ﻳﮏ ﻋﺴﮑﺮ هﻤﺮاهﯽ ﻣﻴﺸﺪ‪ ،‬داﺧﻞ اﺗﺎق ﮔﺮدﻳﺪ و ﮔﻔﺖ ﮐﻩ او ﺷﺐ را‬
‫در داﺧﻞ ﺡﺮﻣﺴﺮاﯼ ﺏﺎ ﺹﺎﺡﺒﺠﺎن ﻗﻮﻣﺎﻧﺪان ﮔﺎرد ﺳﭙﺮﯼ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺎ ﻏﻴﺒﺖ اورا ﺗﺎ ﺁﻣﺪﻧﺶ درﮎ ﻧﮑﺮدﻩ ﺏﻮدﻳﻢ‪ .‬ﭼﻨﺪ‬
‫ﻝﺤﻈﻩ ﺏﻌﺪ ﻳﮏ ﻣﺮد ﻗـﻮﯼ هﻴﮑﻞ داﺧﻞ اﺗﺎق ﺷﺪ‪ ،‬ﺏﺪون اﻳﻨﮑﻩ ﭼﻴﺰﯼ ﺏﮕﻮﻳﺪ‪ ،‬ﺏﻄﺮف راﺳﺖ‪ ،‬ﭼﭗ و رو ﺏﺮو هﻤﻩ را از‬
‫ﻧﻈﺮ ﮔﺬﺷﺘﺎﻧﺪﻩ‪ ،‬اﺗﺎق را دوﺏﺎرﻩ ﺗﺮﮎ ﮔﻔﺖ‪.‬‬
‫ﻓﺮﺹﺖ دوام دارﯼ ﮔﺬﺷﺖ و هﻤﺎن ﻣﺮد ﻗﻮﯼ هﻴﮑﻞ )ﺏﻌﺪًا ﻣﻌﻠﻮم ﺷﺪ ﮐﻩ اﺳﺪاﷲ ﺳﺮورﯼ ﻧﺎم دارد و ﮐﺴﯽ ﺏﻮد ﮐﻩ رﺋﻴﺲ‬
‫اﺳﺘﺨﺒﺎرات ﺗﺮﻩ ﮐﯽ ﺏﻨﺎم "اﮐﺴﺎ" ﻣﻘﺮر ﺷﺪ و هﺰاران هﺰار ﺏﯽ ﮔﻨﺎﻩ را ﺏﻩ ﮐﺸﺘﺎر ﮔﺎﻩ هﺎ ﻓﺮﺳﺘﺎد( ﺏﺎ ﻳﮏ اﻓﺴﺮ ﻗﻮاﯼ‬
‫ﻼ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺧﻮن ﺳﺮخ ﺏﻮد‪ ،‬دوﺏﺎرﻩ داﺧﻞ ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬اﻓﺴﺮ ﺏﺎ ﮐﻠﺸﻨﻴﮑﻮف دﺳﺖ‬ ‫هﻮاﺋﯽ ﮐﻩ ﭼﺸﻤﺎﻧﺶ از ﺡﺪﻗﻩ ﺏﻴﺮون ﺏﺮﺁﻣﺪﻩ و ﮐﺎﻣ ً‬
‫داﺷﺘﻩ ﮐﻩ ﺏﺮﭼﻩ ﺏﺮ ﺁن ﺳﻮار ﺏﻮد‪ ،‬ﺏﻩ ﮔﻮﺷﮥ اﺗﺎق ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻩ و ﻣﺎرا هﺪف ﮔﺮﻓﺖ و ﺏﻩ ﻗﻮﻣﺎﻧﺪۀ ﻋﺴﮑﺮﯼ ﮔﻔﺖ دﺳﺖ هﺎ‬
‫ﺏﺎﻻ! او ﮐﻩ ﺏﺴﻴﺎر زﻳﺎد ﻋﺼﺒﯽ ﻣﻌﻠﻮم ﻣﻴﺸﺪ‪ ،‬از ﻋﺰﻳﺰاﷲ واﺹﻔﯽ وزﻳﺮ زراﻋﺖ پﺮﺳﻴﺪ‪ ،‬ﭼﺮا ﺏﻩ ﻣﻬﻤﺎﻧﯽ ﺏﺎﺧﺘﺮﯼ ﺹﺎﺡﺐ‬
‫ﮐﻩ در ﻓﺎرم هﺪﻩ دادﻩ ﺏﻮد)هﻨﮕﺎم وﻻﻳﺖ واﺹﻔﯽ در ﻧﻨﮕﺮهﺎر( ﻧﻴﺎﻣﺪﯼ؟ واﺹﻔﯽ ﺏﺪرﺷﺘﯽ ﺟﻮاب دادﻩ ﮔﻔﺖ‪ ،‬ﺏﺮادر اﻳﻦ را‬
‫ﺏﮑﺴﯽ ﭼﻩ‪ ،‬دﻝﻢ ﻧﺨﻮاﺳﺖ ﻧﺮﻓﺘﻢ‪ .‬ﺽﻤﻦ اﻳﻦ ﮔﻔﺖ و ﺷﻨﻮد ﺳﺮورﯼ ﺷﺮوع ﺏﻩ ﺗﻼﺷﯽ ﮐﺮدن هﺮﻳﮏ ازﻣﺎ ﺷﺮوع ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫دﮐﺘﻮر ﻋﺒﺪاﻝﻤﺠﻴﺪ ﺧﺎن را ﮐﻨﺎﻳﻩ زﻧﺎن‪ ،‬وزﻳﺮ درﺏﺎر ﺧﻄﺎب ﻧﻤﻮد‪ .‬ﻣﻦ ﺗﺼﺤﻴﺢ ﮐﺮدﻩ ﮔﻔﺘﻢ وزﻳﺮ دوﻝﺖ‪ ،‬و او ﮔﻔﺖ پﺮوا‬
‫ﻧﺪارد هﺮدو ازهﻢ ﻓﺮﻗﯽ ﻧﺪارﻧﺪ و ﺏﺎ اﻳﻦ ﮐﻨﺎﻳﻩ ﻣﻴﺨﻮاﺳﺖ ﮔﻔﺘﻩ ﺏﺎﺷﺪ‪ ،‬ﮐﻩ ﺟﻤﻬﻮرﻳﺖ ﺷﻤﺎ و ﻧﻈﺎم ﺷﺎهﯽ ﺏﺎهﻢ ﺗﻔﺎوﺗﯽ‬
‫) ﮐﺪام وﻗﺖ ﺁﺹﻔﯽ‬ ‫ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺏﻩ ﺗﻮاب ﺁﺹﻔﯽ ﺳﺮدار ﺹﺎﺡﺐ ﺧﻄﺎب ﮐﺮد و ﮔﻔﺖ ﺏﻴﺎد دارﻳﺪ ﮐﻩ ﻣﻦ پﻴﻠﻮت ﺷﻤﺎ ﺏﻮدم‬
‫را ﺏﺮ ﻓﺮاز ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻏﺮﺏﯽ پﺮواز دادﻩ ﺏﻮد‪ (.‬ﻧﻮﺏﺖ ﮐﻩ ﺏﻤﻦ رﺳﻴﺪ ﮔﻔﺖ ﺷﻤﺎ ﭼﺮا ﺏﻩ داود ﺧﺎن ﻧﮕﻔﺘﻴﺪ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺷﻮد؟ او ﮐﻩ‬
‫هﻤﻴﺸﻩ ﮔﻔﺘﮥ ﺷﻤﺎ را ﻣﯽ ﺷﻨﻴﺪ‪) .‬اﻳﻦ ﺳﺨﻨﺎن ﺳﺮورﯼ ﺏﮕﻮﺷﻢ ﺁﺷﻨﺎ ﺁﻣﺪ ﭼﻩ ﻳﮏ ﻣﺮﺗﺒﻩ ﻋﺒﺪاﻝﻘﻴﻮم ﮐﻩ وزﻳﺮ ﺹﻨﺎﻳﻊ و ﻣﻌﺎدن‬
‫ﺏﻮد هﻢ ﺏﻤﻦ ﮔﻔﺘﻩ ﺏﻮد ﮐﻩ رهﺒﺮ ﺳﺨﻦ ﺷﻤﺎ را ﻣﻴﺸﻨﻮد‪ .‬ﺏﺮق ﺁﺳﺎ ﺏﻔﮑﺮم ﺧﻄﻮر ﮐﺮد ﮐﻩ ﻣﺒﺎدا ﻗﻴﻮم ﺏﺎ اﻳﻨﻬﺎ راﺏﻄﻩ داﺷﺘﻩ‬
‫ﺏﺎﺷﺪ‪.‬؟ در اﻳﺎم ﺡﺒﺲ در زﻧﺪان پﻞ ﭼﺮﺧﯽ اﻃﻼع ﻳﺎﻓﺘﻢ‪ ،‬ﮐﻩ ﻋﺒﺪاﻝﻘﻴﻮم ﺏﺎ ﺧﻠﻘﯽ هﺎ و ﺧﺎﻧﻤﺶ ﻣﻌﺼﻮﻣﻩ وردگ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤًﺎ ﺏﺎ‬
‫ﺗﺮﻩ ﮐﯽ ارﺗﺒﺎط داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﻗﺮار ﮔﻔﺘﺎر ﻋﺒﺪاﻝﻘﻴﻮم‪ ،‬ﺧﺎﻧﻤﺶ ﻧﺰد ﺗﺮﻩ ﮐﯽ واﺳﻄﻩ ﺷﺪ ﺗﺎ او از زﻧﺪان پﻞ ﭼﺮﺧﯽ رهﺎ ﮔﺮدد‪ (.‬ﻣﻦ‬
‫ﺧﺎﻣﻮش ﻣﺎﻧﺪم و از ﻋﺒﺪاﷲ ﻋﻤﺮ ﮐﻠﻴﺪ ﻣﻮﺗﺮ ﺏﻨﺰ را ﮔﺮﻓﺖ و ﮔﻔﺖ‪ ،‬ﺡﺎﻻ ﻧﻮﺏﺖ از ﻣﺎﺳﺖ ﮐﻩ ﻣﻮﺗﺮ ﺳﻮارﯼ ﮐﻨﻴﻢ‪.‬‬
‫درهﻤﻴﻦ ﺡﺎل دﻳﺪم ﺷﻤﺎرﯼ از اﻋﻀﺎﯼ ﻓﺎﻣﻴﻞ‪ ،‬ﮐﺴﯽ ﻣﺠﺮوح و ﮐﺴﯽ ﺳﺎﻝﻢ از ﺏﺮاﺏﺮ دروازﻩ ﻣﻴﮕﺬرﻧﺪ و ﻣﻴﺮﻣﻦ ﺳﻠﻄﺎﻧﻩ‬
‫ﺧﺎﻧﻢ ﻣﺤﻤﺪ ﻋﻤﺮ ﻧﻮر‪ ،‬در پﻴﺸﺎ پﻴﺶ دﻳﮕﺮان روان اﺳﺖ‪ .‬زهﺮا و داود ﻓﺮزﻧﺪان ﻧﻈﺎم اﻝﺪﻳﻦ ﻏﺎزﯼ را دﻳﺪم ﮐﻩ هﺮدو‬
‫ﻣﺠﺮوح ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪ .‬ﻣﻴﺮﻣﻦ ﺳﻠﻄﺎﻧﻩ ﻧﻮر ﺏﻤﺎ ﻧﻈﺮ اﻧﺪاﺧﺘﻩ ﺏﺎ اﺷﺎرۀ دﺳﺖ ﺏﻩ هﻤﻩ ﮔﻔﺖ‪ ،‬ﮔﻨﺎﻩ ازﻳﻦ هﺎﺳﺖ‪ ،‬اﻳﻨﻬﺎرا ﭼﺎﻧﺪ وارﯼ‬
‫ﮐﻨﻴﺪ!‬
‫ﺏﻌﺪ از ﺗﻼﺷﯽ اﻋﻀﺎﯼ ﮐﺎﺏﻴﻨﻩ‪ ،‬ﺳﺮورﯼ ﺏﺎ ﻣﺤﺎﻓﻈﻴﻦ رﻓﺘﻨﺪ و ﻣﺎ ﻣﺪﺗﯽ در اﻧﺘﻈﺎر ﻣﺎﻧﺪﻳﻢ ﺗﺎ ﺳﺮورﯼ دوﺏﺎرﻩ ﺏﺎز ﮔﺸﺖ‪ .‬او‬
‫ﺏﻩ دو ﻧﻔﺮ ﮐﻩ ﻧﺰدﻳﮏ دروازﻩ ﻧﺸﺴﺘﻩ ﺏﻮدﻧﺪ اﺷﺎرﻩ ﮐﺮدﻩ و ﮔﻔﺖ‪ ،‬ﺷﻤﺎ و ﺷﻤﺎ‪ ،‬و هﺮدو را ﺏﺎﺧﻮد ﺏﺮد‪ .‬ﺏﻬﻤﻴﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ او هﺮ‬
‫‪١٠‬اﻝﯽ ‪١۵‬دﻗﺒﻘﻩ ﺏﮏ ﻳﺎ دو ﻧﻔﺮ را ﺏﺎ ﺧﻮد ﻣﻴﺒﺮد‪ .‬هﻤﺎن ﺏﻮد ﮐﻩ ﻧﻮﺏﺖ ﺏﻩ دﮐﺘﻮر ﻧﻮﻳﻦ و ﻣﻦ رﺳﻴﺪ و ﺏﺴﻮارﯼ ﻣﻮﺗﺮ ﺏﻩ‬
‫وزارت دﻓﺎع اﻧﺘﻘﺎل ﻳﺎﻓﺘﻴﻢ‪ .‬درﺁن ﺟﺎ ﺏﻴﮏ اﺗﺎق زﻳﺮ زﻣﻴﻨﯽ رهﻨﻤﺎﺋﯽ ﺷﺪﻳﻢ و دﻳﮕﺮان ﻧﻴﺰ در ﺁن ﺟﻤﻊ ﺏﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺁﻧﭽﻩ در ﺏﺎﻻ از ﺁن روز ﺳﻴﺎﻩ ‪ ٧‬و ﺹﺒﺢ ‪ ٨‬ﺛﻮر ﺏﻴﺎن ﮔﺮدﻳﺪ‪ ،‬ﺁﻧﺴﺖ ﮐﻩ ﻗﻠﻢ ﺗﻮان ﻧﻮﺷﺘﻦ ﺁﻧﺮا داﺷﺖ و ﺁﻧﺴﺖ ﮐﻩ در‬
‫ﺧﻮرﺗﻮان و ﺡﻮﺹﻠﮥ ﺏﺎزﮔﻮﺋﯽ از ﺁن ﺧﻮﻧﺮﻳﺰﯼ ﻧﺎﺡﻖ ﺏﺪﺳﺖ ﻓﺮوﺧﺘﻩ ﺷﺪﮔﺎن ﻧﻨﮓ ﺗﺎرﻳﺦ ﮐﺸﻮر‪ ،‬ﻳﺎد ﺷﺪﻩ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ‪.‬‬
‫در ﺳﺎﻋﺎت ﻗﺒﻞ از ﻇﻬﺮ دو ﻣﺮﺗﺒﮥ دﻳﮕﺮ ﺳﺮورﯼ ﺏﻩ اﺗﺎق زﻳﺮ زﻣﻴﻨﯽ ﺁﻣﺪﻩ و ﺏﺎ ﻣﻦ ﺹﺤﺒﺖ ﻧﻤﻮد‪ .‬از ﺳﺮورﯼ پﺮﺳﻴﺪم از‬
‫وﻻﻳﺎت ﭼﻩ اﺡﻮال اﺳﺖ؟ ﮔﻔﺖ‪ ،‬ﮐﺎﺏﻞ ﻣﺮﮐﺰ اﺳﺖ‪ ،‬ﮐﺎﺏﻞ ﮐﻩ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺏﺎﺷﺪ وﻻﻳﺎت ﮔﭙﯽ ﻧﺪارﻧﺪ‪ .‬از او ﮐﻩ پﺮﺳﻴﺪم ﺷﻬﻴﺪان ﭼﻩ‬
‫وﻗﺖ دﻓﻦ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺖ اول داود ﺧﺎن و ﻧﻌﻴﻢ ﺧﺎن در ﻏﻴﺎب ﻣﺤﺎﮐﻤﻩ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‪ .‬او ﻧﻈﺎم اﻝﺪﻳﻦ ﻏﺎزﯼ را ﻧﻤﯽ ﺷﻨﺎﺧﺖ‪،‬‬
‫وﻗﺘﯽ اورا ﻣﻌﺮﻓﯽ ﮐﺮدم ﮔﻔﺖ ﺡﻴﻒ ﺟﻮاﻧﯽ او‪ .‬ﺳﺮورﯼ ﮔﻔﺖ ﻧﻌﻴﻢ ﺧﺎن ﻳﮑﯽ از رﻓﻘﺎﯼ ﻣﺎرا ﺷﺪﻳﺪًا ﻣﺠﺮوح ﺳﺎﺧﺖ و‬
‫ﻋﻼوﻩ ﻧﻤﻮد‪ ،‬از ﺹﺎﺡﺒﺠﺎن ﮐﻩ پﺮﺳﻴﺪم ﭼﺮا ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺮدﻳﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺖ ﺧﺒﺮ ﻧﺪاﺷﺘﻢ ﺷﻤﺎ)ﻣﻘﺼﺪ از ﮐﻤﻮﻧﺴﻴﺖ هﺎﺳﺖ( دﺳﺖ‬
‫اﻧﺪر ﮐﺎر هﺴﺘﻴﺪ‪ .‬او در اﺧﻴﺮ ﺏﺴﻴﺎر ﺏﺠﺪﻳﺖ ﺗﺬ ﮐﺮداد‪ ،‬ﮐﻩ اﮔﺮ اﻣﺮوز ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻧﻤﻴﺸﺪﻳﺪ‪ ،‬در ﻧﻈﺮﺏﻮد ﻳﮏ ﺏﻤﺐ ‪ ۵٠٠‬ﮐﻴﻠﻮﺋﯽ‬

‫‪1‬‬
‫در پﺎﻳﺎن اﻳﻦ ﻧﻮﺷﺘﻩ دﻳﺪﻩ ﺷﻮد!‬
 ‫ﺏﺎﻻﯼ ارگ پﺮﺗﺎب ﺷﻮد‪ .‬ﻣﻴﺪاﻧﻴﺪ ﻳﮏ ﺏﻤﺐ ‪ ۵٠٠‬ﮐﻴﻠﻮﺋﯽ ﭼﻩ ﻣﻴﮑﻨﺪ؟ ﺧﺎﮎ ارگ را ﺏﻬﻮا ﺏﻠﻨﺪ ﻣﻴﮑﺮد! ﺳﺮورﯼ را ﺏﻌﺪ از‬
‫ﺁن روز دﻳﮕﺮ ﻧﺪﻳﺪم‪.‬‬
‫ﺏﺮﺡﮑﻮﻣﺖ وﻗﺖ دﻳﻦ اﺳﺖ ﺗﺎ اﺟﺴﺎد ﺷﻬﺪاء را ﮐﻩ در ﻳﮏ ﻗﺒﺮ دﺳﺘﻩ ﺟﻤﻌﯽ ﺏﺨﺎﮎ ﺳﭙﺮدﻩ ﺷﺪﻩ اﻧﺪ‪ ،‬ﺳﺮاغ ﻧﻤﻮدﻩ ﺏﭙﺎس‬
‫ﺧﺪﻣﺎت ﺁن رادﻣﺮد ﺏﺰرگ ﻣﻘﺒﺮۀ ﺷﺎن را ﺏﺤﻴﺚ ﻳﺎد ﮔﺎر اﻋﻤﺎر ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﺡﻴﺎت ﺟﺎودان ﻧﺼﻴﺐ ﺷﺎن ﺏﺎد!‬

‫در ﺡﻮاﻝﯽ ﺳﺎﻋﺖ ﻳﮏ ﺏﻌﺪ از ﻇﻬﺮ ﺟﻤﻌﻩ ‪ ٨‬ﺛﻮر ﺏﺎ ﻣﺤﺎﻓﻈﻴﻦ ﺏﺮاﯼ ﺹﺮف ﻧﺎن ﺏﻩ ﻳﮏ اﺗﺎق ﮐﻼن در ﻣﻨﺰل اول ﻋﻤﺎرت‬
‫وزارت دﻓﺎع رهﻨﻤﺎﺋﯽ ﺷﺪﻳﻢ‪ .‬اﺷﺨﺎﺹﯽ زﻳﺎدﯼ از ﻣﺎﻣﻮرﻳﻦ ﻋﺎﻝﯽ رﺗﺒﻩ‪ ،‬اﻓﺴﺮان اردو و پﻮﻝﻴﺲ ﮐﻩ در ﺡﺒﺲ ﮔﺮﻓﺘﻩ ﺷﺪﻩ‬
‫ﺏﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺁﻧﺠﺎ دﻳﺪﻩ ﻣﻴﺸﺪﻧﺪ‪ .‬در ﺟﻤﻠﻩ ﺷﺨﺼﯽ ﮐﻩ ﺗﻮﺟﻩ ﻣﺮا ﺏﻴﺸﺘﺮ ﺏﺨﻮد ﺟﻠﺐ ﮐﺮد‪ ،‬ﺟﻨﺮال ﻣﺤﻤﺪ ﻋﻈﻴﻢ ﺏﻮد ﮐﻩ ﺏﺎ رﻓﻊ ﺗﻘﺎﻋﺪ‬
‫ﺏﺤﻴﺚ ﻗﻮﻣﺎﻧﺪان ﻗﻮل اردوﯼ ﻗﻨﺪهﺎر ﻣﻘﺮر ﮔﺮدﻳﺪﻩ ﺏﻮد‪ .‬ﻣﻦ ﭼﻨﺪ ﻣﺎﻩ ﻗﺒﻞ ﺏﻘﻨﺪهﺎر ﺳﻔﺮﯼ داﺷﺘﻢ ﮐﻩ ﺽﻤﻦ ﺏﺎزدﻳﺪ از ﺗﻌﻤﻴﺮ‬
‫ﻗﺸﻠﮥ ﻋﺴﮑﺮﯼ‪ ،‬ﺟﻨﺮال ﻋﻈﻴﻢ ﻣﯽ ﮔﻔﺖ‪ ،‬ﺳﺮ ﻣﻦ ﻓﺪاﯼ رهﺒﺮ اﺳﺖ و ﺏﺎ ﮐﻒ دﺳﺖ ﺏﻩ ﺳﻴﻨﻩ ﺧﻮد ﻣﯽ ﮐﻮﺏﻴﺪ‪ .‬او ﺏﺪون‬
‫هﻴﭽﮕﻮﻧﻩ ﻓﺸﺎرﻳﮏ ﻗﻮل اردوﯼ ﻣﮑﻤﻞ را ﺏﺎ وﺟﻮد اﺹﺮار اﻳﻮب ﻋﺰﻳﺰ واﻝﯽ ﻗﻨﺪهﺎر‪ ،‬ﺏﺮﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺏﺪﺷﻤﻨﺎن ﻣﺮدم و ﮐﺸﻮر‬
‫ﺗﺴﻠﻴﻢ داد ﻩ ﺏﻮد‪.‬‬
‫در ﻃﻮل روز اﺏﺮاهﻴﻢ ﻣﺠﻴﺪ ﺳﺮاج‪ ،‬ﻏﻮث اﻝﺪﻳﻦ ﻓﺎﻳﻖ ﮐﻩ در پﮑﺘﻴﺎ ﺏﻮد و و ﺡﻴﺪ ﻋﺒﺪاﷲ ﮐﻩ ﺷﺐ ﺏﺎ ﺗﻴﻤﻮر ﺷﺎﻩ ﺁﺹﻔﯽ و‬
‫ﻣﺠﻴﺪ ﻳﺎور ارگ را ﺗﺮﮎ ﮔﻔﺘﻩ ﺏﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻴﺰ ﺏﺎﻣﺎ ﻋﻼوﻩ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬و ﺡﻴﺪ ﻋﺒﺪاﷲ ﺏﻤﻦ ﮔﻔﺖ‪ ،‬ﺷﺐ ﺏﺨﺎﻧﻩ ﻓﺮﻳﺪ رﺷﻴﺪ رﻓﺘﻢ و‬
‫ﻣﻴﺨﻮاﺳﺘﻢ ﺏﻩ پﺎﮐﺴﺘﺎن ﺏﺮوم ‪ ،‬وﻝﯽ ﭼﻮن ﺏﺴﻴﺎر ﺧﻄﺮﻧﺎﮎ ﺏﻮد‪ ،‬ﻧﺸﺪ‪.‬‬
‫روز ﺏﻬﻤﻴﻦ ﻣﻨﻮال ﮔﺬﺷﺖ و ﻃﻌﺎم ﺷﺐ در اﺗﺎق ﻧﺎن ﺧﻮرﯼ وزارت دﻓﺎع در ﻳﮑﯽ از ﻣﻨﺎزل ﺏﺎﻻﺋﯽ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺷﺪﻩ ﺏﻮد‪ .‬در‬
‫ﺁﻧﺠﺎ اﺷﺨﺎص دﻳﮕﺮﯼ ﮐﻩ در ﻇﺮف اﻣﺮوز در ﺡﺒﺲ ﮔﺮﻓﺘﻩ ﺷﺪﻩ ﺏﻮدﻧﺪ‪ ،‬دﻳﺪﻩ ﻣﻴﺸﺪﻧﺪ‪ .‬در ﺟﻤﻠﻩ ﻣﺤﻤﺪ رﺡﻴﻢ‪ ،‬ﻧﺎﻇﻢ پﺎد ﺷﺎﻩ‬
‫ﺳﺎﺏﻖ در ﺏﺎﻻپﻮش ﺧﻮاب و وﻝﯽ ﺟﺎن ﻳﻮﺳﻒ در ﻝﺒﺎس ﺧﻮاب ﺟﻠﺐ ﺗﻮ ﺟﻩ ﻣﻴﮑﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺷﺐ ﺏﺮاﯼ ﺧﻮاب در اﺗﺎق ﺏﺴﻴﺎر ﮐﻼن ﺏﺎ دﻳﮕﺮ ﻣﺤﺒﻮﺳﺎن ﺟﺎﺏﺠﺎ ﺷﺪﻳﻢ و هﻤﻩ ﺏﺎ ﮐﻤﭙﻞ هﺎﯼ ﻋﺴﮑﺮﯼ روﯼ زﻣﻴﻦ اﻓﺘﺎدﻳﻢ ﺗﺎ‬
‫اﮔﺮ ﻣﻴﺴﺮ ﮔﺮدد‪ ،‬ﺏﻌﺪ از دو روز و ﻳﮏ ﺷﺐ ﻣﺮﮔﺒﺎر ﭼﺸﻢ پﺖ ﮐﻨﻴﻢ‪ .‬ﻓﺮدا ﺏﺮاﯼ ﺹﺮف ﻧﺎﺷﺘﺎ دوﺏﺎرﻩ ﺏﻩ اﺗﺎق ﻧﺎن رﻓﺘﻴﻢ و‬
‫ﺏﻌﺪ ﺁن ﺏﻩ زﻳﺮزﻣﻴﻨﯽ ﺏﺮﮔﺸﺘﻴﻢ‪ .‬ﺷﺴﺖ وﺷﻮ و رﻓﻊ ﺽﺮورت زﻳﺎد ﻣﺸﮑﻞ ﺏﻮد ﭼﻩ ﺗﺎﻧﮏ هﺎﯼ ﺁب در اﺛﺮ ﻓﻴﺮ ﻣﺮﻣﯽ‬
‫ﺗﺎﻧﮏ ﺏﻩ ﺟﻨﺎح ﭼﭗ ﻋﻤﺎرت ﺹﺪﻣﻩ ﺏﺮداﺷﺘﻩ ﺏﻮدﻧﺪ و وﺽﻊ ﻧﻈﺎﻓﺖ در ﺗﺸﻨﺎب هﺎ از اﻧﺪازﻩ ﺏﻴﺮون‪ ،‬ﺏﺤﺮاﻧﯽ ﺏﻮد‪.‬‬
‫هﻔﺘﮥ اول ﺡﺒﺲ ﺏﻩ هﻤﻴﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﮔﺬﺷﺖ‪ .‬ﻣﺼﺮوﻓﻴﺖ در ﻇﺮف روز ﭼﻴﺰﯼ ﻧﺒﻮد ﺏﺠﺰ اﻳﻨﮑﻩ اﮐﺜﺮًا ﺏﻌﻀﯽ از ﺧﻠﻘﯽ هﺎ و‬
‫پﺮﭼﻤﯽ هﺎ ﺏﺎ ﮐﻨﺠﮑﺎوﯼ ﺏﻩ دﻳﺪن ﻣﺎ ﻣﯽ ﺁﻣﺪﻧﺪ و ﺏﻩ ﺳﻔﺴﻄﻩ ﺳﺮاﺋﯽ ﮐﻤﻮﻧﺴﺘﯽ ﻣﻴﭙﺮداﺧﺘﻨﺪ‪ .‬وﻗﺘﯽ ﺏﺮاﯼ ﺹﺮف ﭼﺎﯼ ﺹﺒﺢ‬
‫و ﻧﺎن ﭼﺎﺷﺖ ﺏﻩ اﺗﺎق ﻧﺎن ﻣﻴﺮﻓﺘﻴﻢ از ﮐﻠﮑﻴﻦ هﺎﺋﯽ ﮐﻩ ﻣﺸﺮف ﺏﻩ دروازۀ ارگ ﺏﻮدﻧﺪ دﻳﺪﻩ ﻣﻴﺸﺪ‪ ،‬ﻣﺮدم ﺟﻮﻗﻩ ﺟﻮﻗﻩ ﺏﻩ‬
‫ارگ داﺧﻞ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ زﻳﺮا ﮐﻤﻮﻧﺴﺘﻬﺎ دروازۀ ارگ و دﻝﮑﺸﺎ را ﺏﺮوﯼ ﻣﺮدم ﺏﺎز ﮐﺮدﻩ ﺏﻮدﻧﺪ‪ .‬از ﻃﺮﻳﻖ رادﻳﻮ ﺷﻨﻴﺪﻩ ﻣﻴﺸﺪ‬
‫ﮐﻩ راپﻮرﺗﺮ هﺎ در داﺧﻞ ارگ ﺏﻤﺮدم ﻣﻴﮕﻮﻳﻨﺪ‪ ،‬اﻳﻨﺠﺎ ﮐﺎخ ﻇﻠﻢ و اﺳﺘﺒﺪاد ﺏﻮد و ﭼﻨﺪ ﻋﺪد زﻧﺠﻴﺮ و زوﻻﻧﻩ را ﮐﻩ ﺏﺼﻮرت‬
‫ﻗﻼﺏﯽ ﺁﻧﺠﺎ ﺏﻩ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﮔﺬاﺷﺘﻩ ﺏﻮدﻧﺪ ﺏﻤﺮدم ﻧﺸﺎن ﻣﻴﺪادﻧﺪ و ﻣﻴﮕﻔﺘﻨﺪ ﮐﻩ اﮐﻨﻮن دﻳﮕﺮ ﻣﺤﺒﻮﺳﯽ درﻳﻦ ﺟﺎ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬راپﻮر ﺗﺮ‬
‫رادﻳﻮ ﮐﻩ ﺗﺎ روز هﺎ ﻗﺒﻞ ﺡﻠﻘﻮم ﺧﻮد را ﺏﺎ "زﻧﺪﻩ ﺏﺎد ﺟﻤﻬﻮرﻳﺖ" پﺎرﻩ ﻣﻴﮑﺮد‪ ،‬در دﻝﮑﺸﺎﻩ ﺏﻴﺎن ﻣﻴﺪاﺷﺖ‪ ،‬ﮐﻩ ﺗﺎ هﻔﺘﮥ‬
‫ﮔﺬﺷﺘﻩ درﻳﻦ ﻗﺼﺮ ﻣﺠﺎﻝﺲ ﺷﺐ ﻧﺸﻴﻨﯽ و پﺎﯼ ﮐﻮﺏﯽ ﺏﺮ پﺎ ﺏﻮد‪ .‬ﺟﻤﻌﻩ ﻣﺤﻤﺪ ﻣﺤﻤﺪﯼ ﮐﻩ ﺧﻮدش ﻋﻀﻮ ﮐﺎﺏﻴﻨﻩ ﺏﻮد‪ ،‬ﺏﻩ‬
‫ﺏﺪﮔﻮﺋﯽ ﻣﻴﭙﺮداﺧﺖ )ﺏﺎ ﺧﻠﻘﯽ هﺎ ارﺗﺒﺎط داﺷﺖ(‪ .‬ﺟﻨﺮال ﺷﺎهﭙﻮر اﺡﻤﺪ زﯼ ﮐﻩ زﻳﺎد ﻣﻮرد اﻋﺘﻤﺎد رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر ﺏﻮد و‬
‫ﺏﺤﻴﺚ ﻗﻮﻣﺎﻧﺪان ﺡﺮﺏﯽ پﻮهﻨﺘﻮن و ﻣﺮد ﺹﺎﺡﺐ ﺹﻼﺡﻴﺖ در ﭼﻮﮐﯽ ﺁن ﺗﮑﻴﻩ زدﻩ ﺏﻮد‪ ،‬دﻳﺪﻩ ﻣﻴﺸﺪ ﮐﻩ هﻤﮑﻴﺶ ﮐﻤﻮﻧﺴﺘﺎن‬
‫ﺟﺒﻬﻩ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﮐﺮدﻩ اﺳﺖ‪ .‬وزﻳﺮ اﻃﻼﻋﺎت و ﮐﻠﺘﻮر ﺗﺮﻩ ﮐﯽ‪ ،‬ﻳﮏ ﺧﻠﻘﯽ ﺏﻨﺎم ﮐﺘﻮازﯼ‪ ،‬ﺏﺎ اﺷﺎرﻩ ﺏﺨﻮن رﻳﺰﯼ ﺏﺎﻣﺪاد ‪ ٨‬ﺛﻮر‬
‫‪٢‬‬
‫در ﮔﻠﺨﺎﻧﮥ ارگ ﺟﻤﻬﻮرﯼ از رادﻳﻮ ﻧﻌﺮﻩ ﻣﯽ ﮐﺸﻴﺪ "ﮐﻩ ﻣﺎ اﻧﺘﻘﺎم اَﻳﻨﺪﯼ را ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ‪ ".‬ﺏﺒﻴﻨﻴﺪ ﮐﺸﻮر ﺏﺪﺳﺖ ﭼﻩ اﺷﺨﺎص‬
‫ﺖ از ﺧﻮد ﮐُﺶ ِ ﺏﻴﮕﺎﻧﻩ پﺮﺳﺖ اﻓﺘﻴﺪﻩ ﺏﻮد ﮐﻩ ﻣﻐﺰ اﺳﺘﺨﻮان اﻧﺴﺎن را ﺏﻔﻐﺎن ﻣﯽ ﺁورد‪ .‬ﺧﻼﺹﻩ اﻳﻨﮑﻩ هﺮﭼﻩ دﻳﺪﻩ ﻣﻴﺸﺪ‪،‬‬‫پَﺴ ِ‬
‫هﺮﭼﻩ ﺷﻨﻴﺪﻩ ﻣﻴﺸﺪ ﺗﺎﺛﺮ ﺁور و اﻧﺪوهﮕﻴﻦ ﺏﻮد‪.‬‬
‫روز ﺷﻨﺒﻩ ‪ ١۶‬ﺛﻮر دﮐﺘﻮر ﻋﺒﺪاﻝﻤﺠﻴﺪ‪ ،‬اﺏﺮاهﻴﻢ ﻣﺠﻴﺪ ﺳﺮاج و ﻣﺤﻤﺪ ﺧﺎن ﺟﻼﻝﺮ ﻣﺮﺧﺺ ﮔﺮدﻳﺪﻧﺪ‪ .‬دﮐﺘﻮر ﻋﺒﺪاﻝﻤﺠﻴﺪ ﺏﻌﺪ‬
‫از ﭼﻨﺪ وﻗﺖ دوﺏﺎرﻩ در ﺡﺒﺲ ﮔﺮﻓﺘﻩ ﺷﺪ و ﺗﺎ ﻣﺪﺗﯽ ﺏﺎ ﻣﺎ در پﻠﭽﺮﺧﯽ ﺏﻮد‪ .‬ﺹﺪﻳﻖ ﻣﺤﺒﯽ در روز دوم و ﻳﺎ ﺳﻮم ﺡﺒﺲ‬
‫رﺧﺼﺖ ﺷﺪﻩ ﺏﻮد‪ .‬در هﻔﺘﮥ دوم روز ﺳﻩ ﺷﻨﺒﻩ ‪١٩‬ﺛﻮر ﺏﻌﺪ از ﻇﻬﺮ ﻋﺒﺪاﻝﻌﻠﯽ دﮔﺮوال‪ ،‬ﺁﻣﺮ ﮐﻠﻮپ ﻋﺴﮑﺮﯼ ﮐﻩ اﮐﻨﻮن از‬
‫ﻃﺮف ﺗﺮﻩ ﮐﯽ ﺏﺤﻴﺚ ﻗﻮﻣﺎﻧﺪان اﻣﻴﻨﮥ وﻻﻳﺖ ﮐﺎﺏﻞ ﻣﻘﺮرﺷﺪﻩ ﺏﻮد‪ ،‬ﺏﻩ اﺗﺎق ﻣﺎ ﺁﻣﺪﻩ و ﺽﻤﻦ ﺳﺨﻦ از هﺮ ﻃﺮف‪ ،‬ﮔﻔﺖ او‬
‫ﻣﺎﻣﻮر ﺏﻮد ﺏﺮاﯼ ﮔﺮﻓﺘﺎرﯼ داودﺧﺎن ﺏﻩ ارگ ﺏﺮود وﻝﯽ ﺗﺮﻩ ﮐﯽ در ﻝﺤﻈﮥ اﺧﻴﺮ اورا ﻣﺎﻧﻊ ﺷﺪ و ﮔﻔﺖ ﮐﺲ دﻳﮕﺮﯼ را‬
‫ﻣﻴﻔﺮﺳﺘﻢ‪ ،‬ﺗﺎ ﺏﺘﻮ ﺹﺪﻣﻩ اﯼ ﻧﺮﺳﺪ‪ .‬او ﮔﻔﺖ اﻣﺮوز ﺳﺎﻋﺖ ‪ ۴‬ﻋﺼﺮ در ﺹﺪارت‪ ،‬ﺷﻮراﯼ اﻧﻘﻼﺏﯽ ﺟﻠﺴﻩ دارد و راﺟﻊ ﺏﻩ‬
‫ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺷﻤﺎ ﺗﺼﻤﻴﻢ اﺗﺨﺎذ ﻣﻴﮕﺮدد‪ .‬دﮔﺮوال ﻋﺒﺪاﻝﻌﻠﯽ در ﻝﻮﮔﺮ از ﻃﺮف ﻣﺠﺎهﺪﻳﻦ ﺏﻘﺘﻞ رﺳﻴﺪ‪.‬‬
‫ﺷﺐ ﺳﺎﻋﺖ ‪ ٩‬ﺏﻌﺪ از اﻳﻨﮑﻩ از ﻧﺎن ﺷﺐ ﺏﻩ زﻳﺮزﻣﻴﻨﯽ ﺏﺮﮔﺸﺘﻩ ﺏﻮدﻳﻢ‪ ،‬دروازﻩ ﺏﺎز ﮔﺮدﻳﺪ و ﺳﺮ و ﮐﻠﮥ ﺧﻠﻴﻞ‪ ،‬ﻳﮑﯽ از‬
‫رﻓﻘﺎﯼ دﮐﺘﻮر ﺡﺴﻦ ﺷﺮق‪ ،‬ﻋﻀﻮ ﮐﻤﻴﺘﮥ ﻣﺮﮐﺰﯼ و ﻗﻮﻣﺎﻧﺪان ﻗﻮاﯼ ﺗﻮپﭽﯽ ﻏﻨﺪ ﻣﻬﺘﺎب ﻗﻠﻌﻩ‪ ،‬ﻇﺎهﺮ ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬او روز‪ ٧‬ﺛﻮر‬
‫ﻗﺼﺮ ﺗﭙﮥ ﺗﺎﺟﺒﻴﮓ ﻣﻘﺮ ﻗﻮﻣﺎﻧﺪاﻧﯽ ﻗﻮاﯼ ﻣﺮﮐﺰ را زﻳﺮ ﺁﺗﺶ ﺗﻮپ ﻗﺮار دادﻩ ﺏﻮد‪ .‬ﺧﻠﻴﻞ ﺏﻩ وزﻳﺮ ﻋﺪﻝﻴﻩ وﻓﯽ اﷲ ﺳﻤﻴﻌﯽ ﮐﻩ‬
‫در اﺗﺎق ﻗﺪم ﻣﻴﺰد ﮔﻔﺖ‪ ،‬وزﻳﺮ ﺹﺎﺡﺐ ﺷﻤﺎ ﺏﻴﺎﻳﻴﺪ و ﺏﮑﺲ ﺧﻮد را ﻧﻴﺰ ﺏﮕﻴﺮﻳﺪ‪ .‬وﺡﻴﺪ ﻋﺒﺪاﷲ ﺏﻮﯼ ﮔﻔﺖ‪ ،‬ﺧﻠﻴﻞ ﺟﺎن اﻳﻨﻩ‬

‫‪2‬‬
‫رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر ﺳﻮﺳﻴﺎﻝﻴﺴﺖ ﭼﻴﻠﯽ ﺏﻮد ﮐﻩ در ﺳﺎل ‪١٩٧٣‬م درﻳﮏ ﮐﻮدﺗﺎﯼ ﻧﻈﺎﻣﯽ ﺏﻘﺘﻞ رﺳﻴﺪ‪Salvador Allende .‬‬
‫وزﻳﺮ ﻣﺨﺎﺏﺮات هﻢ اﻳﻨﺠﺎﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻘﺼﺪش اﻳﻦ ﺏﻮد ﮐﻩ اﮔﺮ ﻣﺮا ﻧﺪﻳﺪﻩ ﺏﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺏﺎﻣﻦ ﺟﻮر پﺮﺳﺎﻧﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬وﺡﻴﺪ ﻣﯽ ﺧﻨﺪﻳﺪ و ﻓﮑﺮ‬
‫ﻣﻴﮑﺮد اﮐﻨﻮن هﻤﻩ ﻣﺮﺧﺺ ﻣﻴﺸﻮﻳﻢ‪ .‬هﻨﻮز از رﻓﺘﻦ ﺳﻤﻴﻌﯽ دﻳﺮﯼ ﻧﮕﺬﺷﺘﻩ ﺏﻮد ﮐﻩ ﺧﻠﻴﻞ دوﺏﺎرﻩ در اﺗﺎق را ﺏﺎزﮐﺮدﻩ و اﻳﻦ‬
‫ﺏﺎر ﺏﻩ وﺡﻴﺪ ﮔﻔﺖ‪ ،‬ﻣﻌﺎون ﺹﺎﺡﺖ ﺷﻤﺎ ﺏﻴﺎﻳﺪ و ﺏﮑﺲ ﺧﻮد را ﻧﻴﺰ ﺏﮕﻴﺮﻳﺪ‪ .‬وﺡﻴﺪ ﺧﻨﺪﻩ ﮐﻨﺎن از ﺟﺎﻳﺶ ﺏﺮﺧﺎﺳﺖ و از‬
‫دروازﻩ ﺏﺮ ﺁﻣﺪ‪.‬‬
‫ﺷﺎم ﺏﻌﺪ‪ ،‬درﻳﮏ ﻣﺼﺎﺡﺒﮥ رادﻳﻮﺋﯽ از ﺗﺮﻩ ﮐﯽ ﺷﻨﻴﺪﻳﻢ ﮐﻩ و ﺡﻴﺪ ﻋﺒﺪاﷲ در ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ارگ ﮐﺸﺘﻩ ﺷﺪﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﺷﺎم ﺳﻩ‬
‫ﺷﻨﺒﻩ ‪١٩‬ﺛﻮر اوﻝﻴﻦ دﺳﺘﻩ از ﻣﺤﺒﻮﺳﻴﻦ ﮐﻩ وﺡﻴﺪ ﻋﺒﺪاﷲ‪ ،‬وﻓﯽ اﷲ ﺳﻤﻴﻌﯽ‪ ،‬ﺟﻨﺮال ﻋﺒﺪاﷲ روﮐﯽ‪ ،‬ﺟﻨﺮال ﻋﺒﺪاﻝﻘﺪﻳﺮﺧﻠﻴﻖ‪،‬‬
‫ﻣﺤﻤﺪ رﺡﻴﻢ و ﺗﻌﺪاد دﻳﮕﺮ از ﻣﺤﺒﻮﺳﻴﻦ ﻧﻈﺮ ﺏﻩ ﻓﻴﺼﻠﮥ ‪ ١٩‬ﺛﻮر ‪١٣۵٧‬هـ ش ﺷﻮراﯼ اﻧﻘﻼﺏﯽ ﮔﺮوهﻬﺎﯼ ﺁدم ﮐﺶ ﺧﻠﻖ و‬
‫پﺮﭼﻢ ﺏﻩ ﮐﺸﺘﺎر ﮔﺎﻩ ﻓﺮﺳﺘﺎدﻩ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺹﺎﺡﺒﺠﺎن ﻗﻮﻣﺎﻧﺪان ﮔﺎرد ﺟﻤﻬﻮرﯼ روز‪ ٨‬ﺛﻮر ﺏﻌﺪ از اﻳﻨﮑﻩ ﻣﺤﺎﺹﺮۀ ارگ پﺎﻳﺎن ﻳﺎﻓﺖ‪ ،‬ﺏﻘﺘﻞ رﺳﻴﺪ‪ .‬ﻣﺤﻤﺪ ﻣﻮﺳﯽ‬
‫ﺷﻔﻴﻖ‪ ،‬ﻏﻼم ﺡﻴﺪر رﺳﻮﻝﯽ وزﻳﺮدﻓﺎع‪ ،‬ﺟﻨﺮال ﻋﺒﺪاﻝﻌﺰﻳﺰ ﻝﻮﯼ درﺳﺘﻴﺰ‪ ،‬ﺟﻨﺮال ﻋﺒﺪاﻝﻮهﺎب ﻗﻮﻣﺎﻧﺪان ﻗﻮاﯼ ﮐﺎر در روز‬
‫اول و دوم ﮐﻮدﺗﺎﯼ ‪ ٧‬ﺛﻮرﺏﻘﺘﻞ رﺳﻴﺪﻩ ﺏﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺏﻌﺪ از دو اﻝﯽ ﺳﻩ روز دﻳﮕﺮﺳﺎﺋﺮ ﻣﺤﺒﻮﺳﻴﻦ و ﻣﺎ ﺏﻩ ﻣﺤﺒﺲ پﻠﭽﺮﺧﯽ اﻧﺘﻘﺎل ﻳﺎﻓﺘﻴﻢ‪ .‬روز هﺎﯼ ﺡﺒﺲ در زﻧﺪان پﻠﭽﺮﺧﯽ و‬
‫ﺗﻘﺮﻳﺒًﺎ دو ﺳﺎل را در ﻗﻴﺪ ﮐﻤﻮﻧﺴﺘﺎن ﺗﺤﺖ رهﻨﻤﺎﺋﯽ روﺳﻬﺎ ﮔﺬﺷﺘﺎﻧﺪن‪ ،‬داﺳﺘﺎﻧﯽ اﺳﺖ ﺟﺪا ﮔﺎﻧﻩ‪.‬‬

‫پﺎﻳﺎن‬

‫ﻝﻴﺴﺖ اﺳﻤﺎﯼ اﻋﻀﺎﯼ ﻓﺎﻣﻴﻞ ﺳﺮدارﻣﺤﻤﺪ داود ﺧﺎن‬

‫ﮐﻩ در ﺏﺎﻣﺪاد ﺟﻤﻌﻩ ‪ ٨‬ﺛﻮر ‪١٣۵٧‬هـ ش ﺏﻩ ﺷﻬﺎدت رﺳﻴﺪﻧﺪ‪:‬‬
‫‪ -١‬ﺳﺮدار ﻣﺤﻤﺪ داود ﺧﺎن رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر‪ -٢‬ﻣﺤﻤﺪ ﻧﻌـﻴـﻢ ﺧﺎن ﺏﺮادر رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر‪ -٣‬ﻣﻴﺮﻣﻦ زﻳﻨﺐ هﻤﺴﺮ رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر )هﻤﺸﻴﺮۀ‬
‫اﻋﻠﻴﺤﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ ﻇﺎهﺮ ﺷﺎﻩ( ‪ -۴‬پﻴﻐﻠﻩ ﻋﺎﻳﺸﻩ ﺧﻮاهﺮ ﻣﻌﻴﻮب رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر‪ - ۵‬ﻣﺮﺡﻮﻣﻩ ﻣﻴﺮﻣﻦ ﺏﻠﻘﻴﺲ ﺁﺹﻔﯽ ﺧﺎﻧﻢ ﺳﺮدار‬
‫ﺗﻴﻤﻮرﺷﺎﻩ ﺁﺹﻔﯽ )هﻤﺸﻴﺮۀ اﻋﻠﻴﺤﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ ﻇﺎهﺮ ﺷﺎﻩ( ‪ -۶‬ﻣﻴﺮﻣﻦ ﺷﻨﮑﯽ داود هﻤﺴﺮ زﻝﻤﯽ ﻣﺤﻤﻮد ﻏﺎزﯼ ‪ -٧‬ﻣﻴﺮﻣﻦ زرﻣـﻴـﻨـﻩ‬
‫ﻧـﻌـﻴـﻢ هﻤﺴﺮ ﻋﺒﺪاﻝﻌـﻈـﻴـﻢ ﻣﺤﻤﻮد ﻏﺎزﯼ ‪ - ٨‬ﻧﻈﺎم اﻝﺪﻳﻦ ﻏﺎزﯼ داﻣﺎد ﺳﺮدار ﻣﺤﻤﺪ داود ﺧﺎن ‪ -٩‬ﻣﺤﻤﺪ ﻋـﻤﺮ داود ‪ -١٠‬و ‪-١١‬‬
‫پﻴﻐﻠﻩ هﻴﻠﻩ ﻋﻤﺮ و ﻏﺰال ﻋﻤﺮ ﻓﺮزﻧﺪان ﻣﺤﻤﺪ ﻋﻤﺮ‪ ،‬ﻧﻮاﺳﻩ هﺎﯼ رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر ‪ -١٢‬وﻳـﺲ داود ‪ -١٣‬ﻣﻴﺮﻣﻦ ﺷﻴﻤﺎ هﻤﺴﺮ وﻳـُﺲ داود‬
‫‪ -١۴‬و ‪ -١۵‬ﺡﺎرث وﻳـﺲ و وﻳـﮕـﻞ وﻳـﺲ ﻓـﺮزﻧﺪان وﻳـﺲ‪ ،‬ﻧﻮاﺳﻩ هﺎﯼ رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر ‪ -١۶‬ﺧﺎﻝﺪ داود ‪ -١٧‬پﻴﻐﻠﻩ زرﻝﺸﺖ داود‬
‫دﺧﺘﺮ ﺟﻮان رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر ‪ -١٨‬پﻴﻐﻠﻩ ﺹﻔﻮرا ﻏﺎزﯼ دﺧﺘﺮ ﻋﺒﺪاﻝﻌﻈﻴﻢ ﻏﺎزﯼ ﻧﻮاﺳﮥ ﺳﺮدار ﻣﺤﻤﺪ ﻧﻌﻴﻢ ﺧﺎن‪.‬‬