27.07.

2010

CERN KONFERANSI

Avrupalı araştırmacılar 2 yıl önce evrenin sırrını çözmek için bir

deney üzerinde çalışmaya başladı. Bu deneyin amacı Dünyanın ve diğer
gezegenleri oluşturan büyük patlamayı yani BİG BANG’i oluşturmaktı.
Bunun için Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi “Cern” de Büyük Hadron
çarpıştırıcısı, Chikago’daki Farmilab’da ise Tevatron hızlandırıcısı
geliştirildi. Ancak artık bilim insanları, evrenin sırlarını çözmek için
mevcut olandan çok daha büyük bir çarpıştırıcı yapmak istiyor.Büyük
Hadron Çarpıştırıcısından daha büyük bir düzenek hazırlamak için
dünyadaki diğer araştırmacıların da yardımı gerekiyor.

İşte Paris’te düzenlenen konferansta bu proje tanıtıldı. İsviçre’deki

Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi “Cern” deki bilim insanları amaçlarını
Paris’te düzenlenen konferansta aktardı. Konferansın amaçları arasında
bu plan için yeterli para toplamak da vardı.

Bilim insanlarının hedefledikleri nokta, atomları daha büyük bir yapı

içinde düz olarak hızlandırmak. CERN’deki büyük Hadron çarpıştırıcısı
ya da rakibi “Fermilab”daki Tevatron hızlandırıcısında atomlar halka
şeklinde bir yörüngede çarpıştırılıyordu.

Bu yeni yapı ile protonları çarpıştırmak yerine pozitif ve negatif

elektronlar hızlandırılarak, protonlara eşdeğer hale gelecek. Yeni yapı,
büyük hadron çarpıştırıcısının yerini alacak.

Deneyin yeni aşaması için edilecek 50 kilometrelik yapıya

Uluslararası Doğrusal çarpıştırıcı adı verilecek. Düzeneğin 2025 yılına
kadar tamamlanması bekleniyor.

Bu yeni ve büyük çarpıştırıcı dünyada her hangi bir yere kurulabilir.

Elbette ki bu seçim sırasında iyi ödenek ayrılması ve bu yeni düzeneğe
ev sahipliği yapmak istenip istenmemesi de önem taşıyor.

Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi uzmanları konferansta Çin,

Hindistan, Rusya’nın deneyin bir sonraki aşaması için 10 milyon avro
katkı yapacağını açıkladı. Konferansta CERN’deki bilim insanları
hipotetik parça da denilen “Tanrı parçacığı” araştırmaları üzerinde de
durdu. Çarpışma sonucu ortaya çıkması beklenen “Tanrı parçacığı”
henüz oluşturulamadı. “Higgs bozonu” diye de adlandırılan “Tanrı
parçacığı” içinden geçtiği kütlesiz parçacıkları maddeye çeviriyor.

2008 Eylül’ünde 10 milyar dolar bütçelik ilk deney ayarlanamayan

ısı seviyesi nedeniyle başarısız oldu. CERN’in geçe Ekim ayına kadar ise
40 milyon avroluk bütçesi vardı.

Dünyanın en soğuk bölgelerinden birinde İsviçre-Fransa sınırında

oluşturulan 27 kilometrelik alanda 2 proton huzmesi çarpıştırıldı.
Çarpışma sonunda 7 Trilyon elektron volt üretildi. Bu, o güne kadar elde
edilmemiş bir enerji üretimiydi. Ancak hedeflenene ulaşılamadı yani
büyük patlama gerçekleştirilemedi.

PINAR ODABAŞI