¥Ýé|¢± ÜU¢ ¥}¢ë¼Ú„

}¢ã<¯ ÜUè ÜUãè x¢§ü ÐæçQU²¢¡ „|¢è ÜUï ¥æ¼:ÜUÚ‡¢ }¢ïæ S±çÚ¼ ã¢ï¼è Úãèæ J „Ï¢ ÜUï }¢Ý-Ðí¢‡¢ Ï¢ÚÏ¢„ §Ý S±Ú¢ïæ
„ï Û¢æÜUë¼ ã¢ï¼ï Úãï J ¥Ý¢²¢„ ãè „Ï¢ ÜUéÀ ÆãÚ x¢²¢ J »ï„¢ Hx¢Ýï Hx¢¢, …ñ„ï çÜU ™ï¼Ý ÜUè ™ñ¼‹²¼¢ ÜUï
„¢ƒ …ÇG ÜUè …ÇG¼¢ |¢è §Ý S±Ú¢ïæ }¢ïæ {éH x¢§ü ãñ J „΢-„±ü΢ ¥™H ÚãÝï ±¢Hï çã}¢çࢶڢïæ ÜUè ÜU¢ñÝ
ÜUãï, ±¢²é »±æ …H |¢è ¥ÐÝè x¢ç¼ |¢êH x¢» J |¢¢±¢ïæ ÜU¢ ¥ç¼ÚïÜU ã¢ï¼¢ ãè ÜUéÀ »ï„¢ ãñ J |¢¢± ƒ¢ïÇGï ãè
ÜUãï …¢ „ÜU¼ï ãñæ J §Ý„ï ô™¼Ý-™ï¼Ý¢ }¢ïæ ÜUéÀ ãH™H „æ|¢± ãñ, ÐÚæ¼é ²çΠòçQUy± }¢ïæ |¢¢±¢ïæ ÜU¢
}¢ã¢„}¢éÎí ãè ©}¢ÇG ÐÇGï ¼¢ï „Ï¢ ÜUéÀ ¥Ý¢²¢„-¥™¢ÝÜU S¼æç|¢¼ ã¢ï …¢¼¢ ãñ J ²ã¢¡ |¢è ãÚ ÜU¢ï§ü ÜUéÀ
ÜUãÝ¢ ²¢ ÐêÀÝ¢ |¢êH x¢²¢ J

Ý ÜUï±H „}¢¢ç{ ÜUï ¥|²S¼ }¢ã<¯ }¢¢ñÝ Ï¢Ýï Úãï, Ï¢çËÜU Îï±¢ïæ, ²ÿ¢¢ïæ »±æ x¢æ{±¢ïü ÜU¢ }¢æÇH |¢è }¢êÜU Ú㢠J
㢡, §¼Ý¢ ¥±à² ƒ¢ çÜU „|¢è |¢çQU ÜUï ¥Ðê±ü S±¢Î ÜUè ¥Ýé|¢êç¼ ÜUÚ Úãï ƒï J }¢¢ñÝ }¢ïæ „Ï¢ ÜUéÀ Í¢çż
ã¢ï Ú㢠ƒ¢ J «ç¯ ÜUã¢ïÇG ÜUè ©ÐçSƒç¼ ÜUè ãéÀ »ï„è ƒè çÜU ±ï ÜUéÀ ÜUãïæ ¼¢ï „éÝÝï ±¢H¢ïæ ÜUï Ðí¢‡¢ S¼æç|¢¼
- ¥™H ã¢ï ©‹ãï x¢í㇢ ÜUÚÝï ÜUè ÜU¢ïçà¢à¢ ÜUÚ¼ï ƒï J ¥|¢è çSƒç¼ ÜUéÀ »ï„è ãè ƒè J }¢ã<¯ à¢¢æ¼ Ï¢ñÆï ãé»
ƒï ¥¢ñÚ ©ÝÜUï ¥¢„Т„ ÜUï „æÐꇢü ÐçÚ„Ú }¢ïæ „±ü~¢ Ðíࢢæç¼ Ã²¢# ƒè J ÎïÚ ¼ÜU Ï¢¢ãÚ-|¢è¼Ú „Ï¢ ¥¢ïÚ
}¢¢ñÝ Ã²¢# Ú㢠J

§„ÜU¢ |¢ïÎÝ „Ï¢„ï ÐãHï }¢ã<¯ ÜUã¢ïÇG Ýï ãè çÜU²¢ J ±ï Ï¢¢ïHï – “¥Úï ¥¢Ð „Ï¢ ¼¢ï »ï„ï ã¢ï x¢» ãñæ, …ñ„ï
çÜU x¢ê¡x¢¢ïæ ÜU¢ï x¢éÇG ç¶H¢ çβ¢ x¢²¢ ã¢ï, ÐÚ }¢ñæ ¼¢ï |¢x¢±¢Ý Ý¢Ú¢²‡¢ ÜUï çÐí² »±æ ÐÚ}¢|¢QU Îï±<¯ Ý¢ÚÎ „ï
¥ÝéÚ¢ï{ ÜUÚÝ¢ ™¢ã¼¢ ãê¡ çÜU ±ï ¥ÐÝï ¥x¢Hï „ê~¢ „ï ã}¢ „|¢è ÜU¢ï ÜUë¼¢ƒü ÜUÚïæ !” }¢ã<¯ ÜUï §„ ÜUƒÝ ÐÚ
Îï±<¯ Ýï ÜU¢ï§ü |¢è Ðíç¼çRU²¢ Ýãèæ …¢çãÚ ÜUè J ±ï Ï¢„ Î}¢ „¢{ï Ï¢ñÆï Úãï, ÜUéÀ Ï¢¢ïHï ãè Ýãèæ J ¥ç¼
ç±Ý²à¢èH Îï±<¯ ÜUè ÜU¢ï§ü Ðíç¼çRU²¢ Ý Ð¢ÜUÚ «ç¯ ÜUã¢ïÇG ÜU¢ï |¢è ¼çÝÜU ¥™Ú… ã饢 J ±ï ÐéÝ: Ï¢¢ïHï
– “Îï±<¯ ! ¥¢Ð ÜUãèæ ¶¢ï x¢» ? v²¢ §„ Ï¢¢Ú Îï±<¯ ÜUè ™ï¼Ý¢ }¢ïæ ™ï¼ ã饢 J ±ï ¼çÝÜU ™¢ñæÜUï, çÈUÚ
çSƒÚ ã¢ï¼ï ãé» Ï¢¢ïHï – “¶¢ï ¼¢ï ¥±à² x¢²¢ ƒ¢ }¢ã<¯ ! ÐÚæ¼é ¥‹²~¢ ÜUãèæ Ýãèæ, Ï¢„, ¥¢Ð }¢ïæ ¥¢ñÚ
¥¢ÐÜUï S±Ú¢ïæ }¢ïæ J §‹ãèæ ÜUè S±¢Î¢Ýé|¢êç¼ }¢ïæ ÇêÏ¢¢ ƒ¢ J”

ÜUñ„¢ Hx¢¢ §ÝÜU¢ S±¢Î ? }¢ã<¯Ýï §„ ÐíÔÝ ÐÚ Îï±<¯ Ýï ÜU㢠- “ãï |¢x¢±Ý ¥¢ÐÜUï ÐíàÝ ÜU¢ ©œ¢Ú ãè
}¢ïÚ¢ ¥x¢H¢ „ê~¢ ãñ - }¢êÜU¢S±¢Îݱ¼ì JJ 42 JJ x¢ê¡x¢ï ÜUï S±¢Î ÜUè ¼Úã J Ðíï}¢ ÜUè ¥Ýé|¢êç¼ »ï„è ãè ã¢ï¼è
ãñ J” Îï±<¯ ÜUï §„ ÜUƒÝ ÐÚ «ç¯ ÜUã¢ïÇG Ýï ÜU㢠- “¥¢ÐÝï ©ç™¼ ãè ÜU㢠Îï±<¯ ¥Ýé|¢êç¼ ç…¼Ýè

…éH¢§ü, 2010 ¥¶‡Ç Á²¢ïç¼                                                                                        1 

 
ò¢ÐÜU »±æ „Í¢Ý ã¢ï¼è ãñ, ©„ÜUè ¥ç|¢Ã²çQU ©¼Ýè ãè ¥„æ|¢± ã¢ï …¢¼è ãñ J çÈUÚ |¢è ™HÝ¢ ¥¢ñÚ
™H¼ï ãè …¢Ý¢ ¼¢ï |¢x¢±¼è ÜUè |¢çQU ãñ J ¥¢Š²¢çy}¢ÜU …è±Ý …ÇG¼¢ ÜUï ÅêÅÝï ¥¢ñÚ ÀêÅÝï ÜU¢ Ý¢}¢ ãñ J
™ñ¼‹² ¼¢ï Ðí±¢ã ãñ, ²¢~¢¢ ãñ J §„}¢ïæ çÝÚæ¼Ú¼¢ ¥¢ñÚ ¥Ýæ¼¼¢ ãñ J ÐyƒÚ ¼¢ï ÆãÚ …¢¼¢ ãñ, HïçÜUÝ ÈUêH
ÜUñ„ï ÆãÚï ÈUêH ÈUêH ÜU¢ï ¼¢ï …¢Ý¢ ãñ ¥¢ñÚ ã¢ïÝ¢ ãñ, ÈUêH ÜU¢ï ¼¢ï »ÜU ÜUÚ¢ïÇG ÈUêH ã¢ïÝ¢ ãñ, »ÜU ¥ÚÏ¢ ÈUêH
ã¢ïÝ¢ ãñ J ÈUêH ÜU¢ï ¥ÐÝè „éÚç|¢ „æÐꇢü {Ú¼è-¥æÏ¢Ú }¢ïæ çÏ¢¶ïÚÝè ãñ, Ï¢¢¡ÅÝè ãñ J ÐyƒÚ ÜUï Т„ Ï¢¢¡ÅÝï ÜUï
çH» |¢H¢ ãñ |¢è v²¢ !”

}¢ã<¯ ÜUã¢ïÇG ÜUï §„ ÜUƒÝ ÜU¢ï Îï±<¯ „çã¼ „|¢è „éݼï Úãï J ±ï …¢ï ÜUã Úãï ƒï, ©„}¢ïæ „¢Ú ƒ¢ J „Ï¢
…¢Ý¼ï ƒï çÜU x¢¢²~¢è-„¢{Ý¢ Ýï, ç±à¢ï¯¼¢ñÚ ÐÚ x¢¢²~¢è|¢çQU Ýï }¢ã<¯ ÜU¢ï …è±Ý ÜUï „y² »±æ ¼œ± ÜU¢
}¢}¢ü¿¢ Ϣݢ çβ¢ ãñ J ©ÝÜUè ±¢‡¢è }¢ïæ }¢æ~¢}¢²¼¢ ãñ ¥¢ñÚ ¥æ¼„ì }¢ï «ç¯y± J ±ï …¢ï |¢è ÜUã¼ï ãñæ, ±ã
±ïα™Ý ã¢ï …¢¼¢ ãñ J ©ÝÜUï òçQUy± ÜU¢ »ï„¢ ã¢ïÝ¢ S±¢|¢¢ç±ÜU ãè ƒ¢, v²¢ïæçÜU ±ïÎ}¢¢¼¢ ÜUï ±ÚÎ Ðé~¢ ÜUï
S±Ú¢ïæ }¢ïæ ²ã ¼ï…„ì-±™ü„ì Ý ã¢ïx¢¢ ¼¢ï |¢H¢ ¥‹²~¢ ÜU㢡 ã¢ïx¢¢ J
±ï Ï¢¢ïH Úãï ƒï ¥¢ñÚ „|¢è „éÝ Úãï ƒñ – “|¢çQU ÜU¢ ¥Ýé|¢± ¥‹² „|¢è ¥Ýé|¢±¢ïæ „ï ¥Hx¢ ãñ J ¥‹²
¥Ýé|¢± ²¢ ¼¢ï §æçÎí²¢ïæ ÜUï ã¢ï¼ï ãñæ ¥ƒ±¢ çÈUÚ }¢Ý ÜUï J §æçÎí²¢ïæ ÜUï ¥Ýé|¢± ÀêÝï, „ê¡Í¢Ýï, S±¢Î HïÝï,
„éÝÝï, Îï¶Ýï ¼ÜU „èç}¢¼ ãñæ J §æçÎí²¢¡ „èç}¢¼ ÜU¢ï ¥ÐÝï „èç}¢¼ ΢²Úï }¢ïæ ¥Ýé|¢± ÜUÚ¼è ãñæ,
§„çH» ©ÝÜUè Ï¢¢ñçhÜU ò¢w²¢ „æ|¢± ãñ J ²ãè ¥±Sƒ¢ }¢Ý ÜUè ãñ J }¢Ý ÜU¢ ÿ¢ï~¢ §ææçÎí²¢ïæ ÜUè
¼éHÝ¢ }¢ïæ Ï¢ÇG¢ ã¢ï¼ï ãé» |¢è ¥„è}¢ Ýãèæ ãñ, §„çH» §„ÜUè |¢è Ï¢¢ñçhÜU ò¢w²¢ ã¢ï …¢¼è ãñ J 㢡,
§Ý ΢ïÝ¢ïæ }¢ïæ »ÜU |¢ïÎ ¥±à² ãñ J §æçÎí²¢¡ Ðí¢²: Îëಠ…x¢¼ - Ð΢ƒü …x¢¼ ÜUè ¥Ýé|¢êç¼²¢¡ ÜUÚ¼è
ãñæ, §„çH» §ÝÜUè ¼¢<ÜUÜU, ±ñ¿¢¢çÝÜU ò¢w²¢ ã¢ï¼è ãñ J §‹ãïæ ΢ïã¢Ú¢²¢ …¢ „ÜU¼¢ ãñ J

“ÐÚæ¼é }¢Ý §æçÎí²¢ïæ „ï ÐÚï ÜUï „™ ÜU¢ ¥Ýé|¢± |¢è ÜUÚ¼¢ ãñ J §„çH» ²ã ¥ç{ÜU ò¢ÐÜU ã¢ï¼¢ ãñ J
§„è ±…ã „ï §„ÜUè ©¼Ýè ç±à¢Î ò¢w²¢ Ýãèæ ã¢ï Т¼è, v²¢ïæçÜU §„ÜUï ¥Ýé|¢± }¢ïæ ÎëಠÜUï „¢ƒ
¥Îëಠ{éH¢ ã¢ï¼¢ ãñæ ¥¢ñÚ ÜU|¢è-ÜU|¢è ¼¢ï ÜUï±H ¥Îëಠãè ¥Îëಠã¢ï¼¢ ãñ J »ï„ï }¢ïæ §„ï Ï¢¼¢Ýï ÜUï
çH», ÜUãÝï ÜUï çH» Ï¢éçh ÜU¢ï ÐéÚ…¢ïÚ Ðí²¢„ ÜUÚÝï ÐÇG¼ï ãñæ J çÈUÚ |¢è §„ï ÆèÜU-ÆèÜU „ÈUH¼¢
Ýãèæ ç}¢H¼è J ç…¼Ýè |¢è „ÈUH¼¢ §„ Ðí²¢„ }¢ïæ ç}¢H¼è ãñ, ©„„ï ¥Ýé|¢± ÜUè ¥ç|¢Ã²çQU
΢à¢üçÝÜU „ê~¢¢ïæ }¢ïæ, ÜU¢Ã² }¢ïæ ¥ƒ±¢ ¥‹² ÚãS²}¢² |¢¢¯¢¥¢ïæ }¢ïæ ã¢ï¼è ãñ J ç…„ÜU¢ „y² ÜUï±H ±ï
ãè „}¢Û¢ Т¼ï ãñæ, ç…ÝÜUè }¢¢Ýç„ÜU ™ï¼Ý¢ ©„ ¼H ÐÚ …¢ Ðãé¡™è ã¢ï J Ï¢¢ÜUè „Ï¢ ¼¢ï ²¢ï ãè
|¢ÅÜU¼ï ¥¢ñÚ ¥¢ñÚ¢ïæ ÜU¢ï Ï¢ïÜU¢Ú }¢ïæ |¢ÅÜU¢¼ï ãñæ J”

…éH¢§ü, 2010 ¥¶‡Ç Á²¢ïç¼                                                                                        2 

 
}¢ã<¯ ÜUã¢ïÇG ÜU¢ S±Ú à¢¢æ¼ ƒ¢ J ±ï Ï¢ÇGï ãè Ðí}¢éçμ Ðí„ó¢ }¢Ý „ï ÜUã Úãï ƒï J „éÝÝï ±¢H¢ïæ ÜU¢ï |¢è Hx¢
Ú㢠ƒ¢ çÜU }¢ã<¯ ÜU¢ ÜUƒÝ ÜUï±H Ÿ¢±‡¢è² ãñ, Ï¢çËÜU ô™¼Ýè², }¢ÝÝè² »±æ S}¢Ú‡¢è² |¢è ãñ J „|¢è
à¢¢æ¼ ƒï ¥¢ñÚ »ÜU¢x¢í¼¢ ÜUï „¢ƒ „éÝ Úãï ƒï, v²¢ïæçÜU ©Ý „Ï¢ÜU¢ï м¢ ƒ¢ çÜU }¢ã<¯ ÜUï m¢Ú¢ ÜU㢠…¢ Úã¢
Ðíy²ïÜU ¥ÿ¢Ú ¥Ýé|¢± ÜUï ¥}¢ë¼Ú„ }¢ïæ ÇêÏ¢¢ ãñ J ±ï ÜUéÀ ÎïÚ ÜUï çH» ÆãÚï, çÈUÚ Ï¢¢ïHï – “|¢çQU ÜU¢
¥Ýé|¢±, §Ý „|¢è ¥Ýé|¢±¢ïæ „ï ¥Hx¢ ãñ J »ï„¢ §„çH» ãñ, v²¢ïæçÜU ²ã ¥Ýé|¢± §æçÎí²¢ïæ ¥ƒ±¢ }¢Ý ÜUï
΢²Úï „ï ÐÚï ¥¢ñÚ Ð¢Ú à¢éh 癜¢ }¢ïæ ã¢ï¼¢ ãñ J ²ã¢¡ „ï ²ã „æÐꇢü ¥¢y}¢¢ »±æ ¥çS¼y± }¢ïæ „æò¢# ã¢ï …¢¼¢
ãñ J”

“§„ ¥Ýé|¢± ÜU¢ï ТÝï ±¢H¢ ÐãHï ¼¢ï S±²æ ãè ¥ÐÝ¢ ã¢ïࢠ¶¢ï Ï¢ñƼ¢ ãñ J ©„ÜUè |¢¢±™ï¼Ý¢
S±¼: ãè 籄…üÝ »±æ ç±H² ÜUè |¢¢±Îࢢ }¢ïæ Ðãé¡™ …¢¼è ãñ J çSƒç¼ ÜUéÀ »ï„è Ϣݼè ãñ, …ñ„ï çÜU
Ý}¢ÜU ÜU¢ Ðé¼H¢ „}¢éÎí ÜU¢ï }¢¢ÐÝï …¢» J ¥Ï¢ …Ï¢ Ðé¼H¢ ãè Ý}¢ÜU ÜU¢ Ϣݢ ãñ ¼¢ï „}¢éÎí ÜUè
x¢ãÚ¢§ü ÜU¢ï Àê¼ï ãè x¢H …¢»x¢¢ J ¼Ï¢ |¢H¢ »ï„ï }¢ïæ …Ï¢ ©„ÜU¢ ¥ÐÝ¢ ¥çS¼y± ãè ç±HèÝ »±æ
籄<…¼ ã¢ï x¢²¢, ¼Ï¢ |¢H¢ ±ã H¢ñÅ ÜUÚ „}¢éÎí ÜUï Ï¢¢Úï }¢ïæ çÜU„ ¼Úã ± ÜUñ„ï Ï¢¼¢»x¢¢ J ÜUéÀ
»ï„è ãè çSƒç¼ |¢çQU ÜU¢ ¥Ýé|¢± ТÝï ±¢Hï |¢QU ÜUè ã¢ï¼è ãñ J ±ã ¥Ýé|¢± ÜUÚ¼¢ ãñ çÜU ©„ÜUè
|¢¢±™ï¼Ý¢ „æÐꇢü¼¢ }¢ïæ - |¢x¢±¼è }¢ïæ ç±HèÝ »±æ 籄<…¼ ã¢ï ™éÜUè ãñ J »ï„ï }¢ïæ ©„ÜUè çSƒç¼ x¢éÇG
¶¢Ýï ±¢Hï x¢ê¡x¢ï ÜUè |¢¢¡ç¼ ã¢ï …¢¼è ãñ J ¥Ï¢ |¢H¢ ²ã ¥ç¼ ò¢ÐÜU »±æ ¥H¢ñçÜUÜU ¥Ýé|¢± ÜUè
Ï¢¢¼ ÜU¢ñÝ ÜUãï ? çÜU„„ï ÜUãï ?

…éH¢§ü, 2010 ¥¶‡Ç Á²¢ïç¼                                                                                        3