Tagalog Romance Pocketbook

 With the fall of komiks in the 1990s, TV telenovelas and low-priced

Filipino romance pocketbook tokk over the media.
 The standar 128-page tagalong paperbacks cost P37 each, ranging from
as low as P12 to P109 (special edition).
 Contrary to popular belief that Filipino pocketbooks are only for less-
educated, baduy?bakya massae,56% of their readers are professionals.

Panitikan nga ba?

HINDI maipagkakait na mababa ang pagtingin ng ibang tao sa mga Tagalog

romance pocketbooks maliban sa mga bumabasa nito. Masasabing “cheap” ang
mga ito dahil nabibili ito sa mga tiangge at narerentahan.

Samantala, sa kabila ng lahat ng pagsisikap na matamo ang paghanga mula sa

mambabasa ano man ang estado ng buhay, hindi maiiwasan ang mga kritiko
sa paggamit ng wikang “Taglish” o “Engalog” at pagsulat ng nobela dagdag pa
ang stigma sa lipunan na ang mga ito ay para sa mga nabibilang sa mababang
uri ng lipunan.

Ani Roberto Ampil, isang guro ng Filipino sa Faculty of Arts and Letters,
karamihan ng kabataang kaniyang nakasalamuha ay nahihiyang aminin na
nagbabasa sila ng mga pocketbooks.

“May pagkakataon pa nga na ipinagawa ko itong (Tagalog romance novels)

paksa ng pananaliksik. Isang lalaking mag-aaral ko ang nagsabing nahihiya
siya sa pagbili nito sa convenience store na baka raw husgahan siya ng mga
tao kung talaga bang nagbabasa siya nito,” ani Ampil.

Para kay Abdon Balde, Jr., isang manunulat, naituturing na “baduy” ang mga
pocketbooks kung ang huhusga ay mga taong malawak na ang pananaw sa
kultura—lalo na sa panitikan.

“Masasabi ring baduy ang Tagalog romance novels? Puwede, dahil naglalaman
ito ng mga kuwentong simple, pang-araw-araw, mababaw ang tema, at paulit-
ulit na nating nabasa, narinig at napanood. Subalit baduy lamang ito sa mga
taong tumitingin; sa mga tulad natin na marami nang dinaanang literatura,
maraming kuwentong narinig, maraming pelikula at telenobela na napanood.
Hindi ito baduy sa mga taong maliliit lamang ang mundong ginagalawan,
payak ang pamumuhay at paulit-ulit lamang ang pang-araw-araw na
karanasan.”
Tagalog Romance Pocketbook

Komento naman ni Eros Atalia, isang manunulat at propesor ng Filipino sa

Artlets, sa mga pagbabatikos ng ilang mga kritiko sa mga pocketbooks bilang
hindi isang uri ng panitikan.

“Unang una, sino ang magsasabi kung ano ang panitikan, mga kritiko? Walang
may monopolyo ng katuturan ng kahulugan ng panitikan—masyado itong
sentralisado at pundamentalistang katuwiran. Laging sinasabi ng mga
nagdudunong-dunungan na ang panitikan ay salamin ng buhay at pangarap,
bakit hindi puwede ang buhay at pangarap ng karaniwang tao?” ani Atalia.

Dagdag pa niya, may hindi patas o may pagka-bias ang mga batikos ng mga
kritiko.

“Ayaw lang tanggapin ng ilang mga nagmamagaling na panitikan ang mga ito
kasi hindi sila binabasa at tinatangkilik kumpara sa mga nagsusulat ng
pocketbook Tagalog romance,” dagdag ni Atalia.

Tinukoy ni Ampil bilang halimbawa ng panitikan ang tala-arawan ni Anne

Frank sapagkat ito ay sumasalamin sa buhay ng manunulat noong
kapanahunan niya.

“Samantala ang simpleng diary nga ni Anne Frank ay ginawa niya para sa
kanyang sarili. Nabasa at naisalin sa ibang wika hanggang sa isinapelikula. Ito
ba ay hindi panitikan?” wika niya.

Halaga

Ayon kay Rhiana Dizon, isang manunulat para sa Precious Hearts Romances,
isang sikat na palimbagan ng Tagalog pocketbooks, hindi ililimbag ang isang
libro kung wala itong halaga.

“Hanggang may halaga ang isang istorya, maituturing ito na panitikan. Mula
sa maikling sanaysay, maikling kuwento at nobela sa kahit anong genre pa.
Hanggang sa nagsasalaysay ito kung paano nabubuhay ang mga tao,
hanggang sa nagsasaad ito ng damdamin ng mga tao, hanggang may halaga at
may napupulot ang mga mambabasa, maituturing at maituturing itong
panitikan,” pahayag ni Dizon sa kanyang liham sa Varsitarian.

Dadgdag pa rito, pinaghambing ni Dizon ang isang romansang nobela na gawa

ng isang banyagang manunulat ng isang romansang akda na gawa ng isang
Pilipino. Maraming pagkakapareho ang “A Walk to Remember” ni Nicholas
Sparks at “My Substitute Bride” ni Martha Cecilia—parehong may kuwento ng
pag-ibig, may tagpuan, may isang kasukdulan, parehong may katapusan at
may mga nagsisiganap.
Tagalog Romance Pocketbook

“Ang gawa ni Sparks ay masasabing panitikan ngunit ang gawa ni Martha ay

hindi? Ano ang pinagkaiba? Tanging wika na ginamit, hindi ba?” sabi ni Dizon.

Hanggang sa telebisyon

Hindi nagtagal nang nagkaroon na ng mga bersiyon ang mga pocketbooks sa

telebisyon kung saan mga sikat na artista ang mga tauhan.

Noong Pebrero ay inumpisahan ng ABS-CBN ang pagsasabuhay ng mga pahina

ng Precious Hearts Romances sa kanilang bagong palabas na Precious Hearts
Romances Presents. Makaraan ng tatlong buwan matapos lagdaan ang
kontrata, isinabuhay ang “Bud Brothers” ni Rose Tan.

Muli, binatikos ni Atalia ang mga tinatawag niyang nagmamarunong sa

panitikan.

“Nang kunin ng ABS-CBN ang mga istorya sa pocketbooks, nagtaasan sila ng

kilay. Pero pag Palanca-winning piece ang ginawa, ayos lang. Ano kung gawing
pelikula o teleserye ang Tagalog pocketbook? Bakit ba mahilig ang mga
nagdudunong-dunungan na makialam sa sining ng ibang tao pero kapag
sining nila, kahit iilang lang ang nakakaunawa o baka sila lang, ayaw nilang
pinakikialaman. Kasi nga, mababa ang turing ng mga nakapag-aral sa sining
ng mga mahihirap,” sabi ni Atalia.

Sa kabilang dako, “panitikang pang-masa” naman ang ginamit na parirala ni

Balde upang ilarawan ang mga pocketbooks na ito.

“Sa mga hikahos na kalagayang kinasasadlakan, natututo silang pumaloob sa

mga karakter na binabasa, mangarap ng pag-ibig at tagumpay, at malibang sa
maghapon. Walang itong halong pagtuya sa kalagayan ng karaniwang
mamamayan. Habang tumatagal, kapansin-pansin ang pag-unlad ng
imahinasyon, pagyaman ng wika at lawak ng pananaw ng mga may-akda.”