สื่อสารสนเทศแบบต่างๆ

การจัดการเรียนการสอนโดยใช้สื่อสารสนเทศ
ปัจจุบันระบบเทคโนโลยีสารสนเทศ เข้ามามีบทบาทในการปฏิบัติงานในโรงเรียนมากขึ้น
โดยเฉพาะการใช้คอมพิวเตอร์ เป็นเครื่องมือในการดาเนินกิจกรรมต่าง ๆ รวมทั้งสื่อสารประชาสัมพันธ์ จน
อาจกล่าวได้ว่าคอมพิวเตอร์เป็นส่วนหนึ่งของโรงเรียนในประเทศไทยในทุกระดับ ในการจัดการเรียนการ
สอนโดยนาเทคโนโลยีสารสนเทศมาประยุกต์ใช้จะช่วยส่งเสริมให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ด้วย
ตนเอง
เทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการเรียนการสอน
การพัฒนาระบบเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการเรียนการสอนนี้ ต้องอาศัยนโยบายด้าน ICT ของ
โรงเรียน เพราะการนาเทคโนโลยีมาเพื่อการเรียนการสอนนั้นต้องใช้งบประมาณค่อนข้างสูง โดยโรงเรียน
ต้องดาเนินการให้มีวัสดุอุปกรณ์ให้เพียงพอต่อการใช้งานในอัตราส่วนที่เหมาะสมและสะดวกในการใช้
งาน กระจายสู่ห้องเรียน มากกว่ารวมอยู่ ณ ที่ใดที่หนึ่ง และเน้นการใช้สื่อการเรียนการสอนที่มี
ประสิทธิภาพ ทั้งสื่อสิ่งพิมพ์และ สื่ออีเล็กทรอนิกส์ รวมทั้งการพัฒนาบุคลากรให้มีความรู้ความเข้าใจ
และทักษะในการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ ซึ่งมีแนวทางในการดาเนินการ ดังนี้

1. ด้านอุปกรณ์ (Hard ware) โรงเรียนจาเป็นต้องจัดหาวัสดุอุปกรณ์โดยเฉพาะคอมพิวเตอร์ให้

พอเพียงต่อการใช้งาน และกระจายลงสู่ห้องเรียน มากกว่ากระจุกอยู่ในห้องใดห้องหนึ่ง ซึ่งจะเอื้อต่อการ
จัดกิจกรรมการเรียนการสอน ส่งเสริมให้นักเรียนได้มีโอกาสใช้อุปกรณ์เพื่อนาเสนอผลงาน และศึกษา
ค้นคว้าจากแหล่งเรียนรู้ได้สะดวกและรวดเร็ว ทันต่อเหตุการณ์

อุปกรณ์คอมพิวเตอร์ที่ควรจัดให้มีในห้องปฏิบัติการต่าง ๆ
ห้องปฏิบัติการวิทยาศาสตร์ (เคมี ชีววิทยา ฟิสิกส์)
ห้องปฏิบัติการคณิตศาสตร์
ห้องปฏิบัติการทางภาษา (ภาษาไทย และภาษาต่างประเทศ)
ห้องปฏิบัติการศูนย์การเรียนรู้
ห้องสมุดสาหรับสืบค้นข้อมูล และใช้สื่อประเภทต่าง ๆ
ห้องเรียนอื่น ๆ ตามความเหมาะสมของแต่ละโรงเรียน

2. ด้านสื่อการเรียนการสอน (Soft ware) โรงเรียนจาเป็นต้องจัดหาสื่อการเรียนการสอนที่มี

คุณภาพและสนับสนุนให้ครูใช้สื่อการเรียนการสอนให้เหมาะสมกับเนื้อหาบทเรียนที่สอน โดยจัดเป็น
ศูนย์บริการสื่อการเรียนการสอน ซึ่งสื่อด้านอีเล็กทรอนิกส์ในปัจจุบันมีหลากหลายรูปแบบ เช่น สื่อประเภท
คอมพิวเตอร์ช่วยสอน สื่อประเภทสารคดี สื่อประเภทสถานการณ์จาลอง สื่อประเภทฝึกทักษะต่าง ๆ
 3. ส่งเสริมสนับสนุนให้บุคลากร ได้มีโอกาสพัฒนาตนเองในด้านเทคโนโลยีสารสนเทศ การ
เลือกใช้สื่อให้เหมาะสม การผลิตสื่อการเรียนการสอนด้วยตนเอง ส่งเสริมให้มีการวิจัย วิเคราะห์ การใช้สื่อ
ประเภทต่าง ๆ

ดังนั้นในการพัฒนาการศึกษา เราจะมีวิธีการอย่างไรที่จะสร้างนวัตกรรมการเรียนรู้ให้คน
สนใจ และใคร่ที่จะเรียนรู้อยู่ตลอดเวลาเพราะนวัตกรรมการเรียนการสอน ต่อไปน่าจะมีแนวโน้มในทางที่ดี
ขึ้น เพราะปัจจุบันมีการปฏิรูปการศึกษาที่เน้นผู้เรียนเป็นสาคัญ ซึ้งต้องมีการจัดการเรียนการสอนที่เน้นให้
ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ตามสภาพจริง เรียนรู้จากประสบการณ์ผู้เรียนจึงจะทาให้เกิดการเรียนรู้อย่างเต็ม
ศักยภาพ ทาให้เกิดการเรียนรู้อย่างมีความหมายมีความสนใจกระตือรือร้นและเกิดความอยากรู้อยาก
เห็น สิ่งเหล่านี้จะเกิดขึ้นได้ต้องอาศัยองประกอบที่สาคัญดังนี้ ครูผู้สอน ต้องมีความรู้เกี่ยวกับนวัตกรรม
ประเภท Multimedia สามารถจัดทาสื่อนวัตกรรมออกมาใช้ในการเรียนการสอน เพื่อให้ผู้เรียนสามารถ
พัฒนาตนเองได้ตามศักยภาพอย่างเต็มที่และเต็มความสามารถ ผู้เรียนจะต้องสนใจใฝ่เรียนรู้ในเรื่องของการ
ใช้นวัตกรรมในรูปแบบของไอทีให้มากขึ้น เพื่อจะได้เกิดความคุ้นเคยแล้วสามารถใช้สื่อได้อย่าง
ถูกต้อง และสถานศึกษาต้องจัดทาสื่อ อุปกรณ์เทคโนโลยีทางด้านคอมพิวเตอร์ ให้พร้อมเพื่อสนองต่อ
ความต้องการของผู้เรียนและทาให้การจัดกระบวนการเรียนการสอนมีความสมบูรณ์ ซึ่งจะส่งผลให้เกิด
ประสิทธิภาพสูงสุดในการนานวัตกรรมการเรียนรู้ไปพัฒนาการศึกษาให้มีความเจริญก้าวหน้าต่อไป

เทคโนโลยีสารสนเทศรูปแบบต่างๆ

เทคโนโลยีสารสนเทศ
จะมีความสามารถในด้านจัดการสารสนเทศ ไม่ว่าจะเป็นการบันทึก การแก้ไข การจัดทารายงาน งาน
บัญชี งานลงทะเบียน
ซึ่งก็แล้วแต่ระบบที่องค์กรนั้นๆ ใช้ ซึ่งการใช้เทคโนโลยีระบบสารสนเทศนี้จะทาให้องค์กรได้รับความ
สะดวกในการทางาน หรือ
อาจใช้เป็นข้อมูลช่วยในการตัดสินใจด้วยก็ได้

เทคโนโลยีระเครือข่าย
เป็นอีกหนึ่งเทคโนโลยีที่เริ่มนิยมใช้กันมากในปัจจุบัน เพราะได้รับความสะดวก และมี ประโยชน์
หลายประการณ์ด้วยกัน เช่น
- สามารถติดต่อกันได้ด้วยจดหมายอิเล็กทรอนิกส์ (E-mail)
 - การจัดเก็บข้อมูลที่รวมไว้ที่เดียว ผู้ที่อยู่ห่างไกลก็สามารถดึงข้อมูลนั้นไปใช้ได้อย่างรวดเร็วไม่ต้อง
เสียเวลาในการเดินทาง
- องค์กรสามารถประหยัดงบประมาณค่าใช้จ่ายด้านอุปกรณ์ เพราะระบบเครือค่ายเป็นระบบที่สามารถ
ใช้อุปกรณ์ร่วมกันได้
- สมารถทางานร่วมกันได้ หรือทางานโดยใช้เอกสารชุดเดียวกัน

เทคโนโลยีสานักงานอัตโนมัติ
เป็นการนาระบบเครือค่ายมาใช้เชื่อมโยงคอมพิวเตอร์และอุปกรณ์สานักงานทาให้
- พนักงานสามารถติดต่อสื่อสารได้โดยจดหมายอิเล็กทรอนิกส์ (E-mail)
- การทางาน ไม่ว่าจะเป็นเอกสาร หรืองานพิมพ์ต่างๆ สามารถที่จะบันทึกเป็นแฟ้มอิเล็กทรอนิกส์ ทาให้
ง่ายต่อการปรับปรุงให้ดีขึ้น
- การออกแบบต่างๆ มีโปรแกรมที่ช่วยในการออกแบบและมีการใช้งานที่ง่ายขึ้น
- มีระบบฝากข้อความเสียง (Voice Mail)
- การประชุมทางไกล (Video Teleconference)

เทคโนโลยีคอมพิวเตอร์ช่วยสอนหรือเรียกว่า CAI
ปัจจุบันนี้ได้รับความนิยมในวงการศึกษาเป็นอย่างมาก โรงเรียนและสถานศึกษาก็เริ่มมีการพัฒนา
จัดทาโปรแกรมบทเรียนสาเร็จรูป
ขึ้นมาใช้งานเองซึ่งก็เป็นผลดีต่อนักเรียนที่จะได้มีสื่อการเรียนการสอนที่ทันสมัยและมีความน่าสนใจ
 Digital Library ห้องสมุดเครือข่ายคอมพิวเตอร์
Digital Library (ห้องสมุดอิเล็กทรอนิกส์) หมายถึงการจัดเก็บสารสนเทศในรูปแบบของสื่ออิเล็กทรอนิกส์
แทนที่จะจัดเก็บในรูปของสิ่งพิมพ์ ขณะนี้ได้เริ่มมีการใช้วิธีการเช่นนี้แล้ว แต่คงต้องรออีกนานทีเดียวกว่าที่
ห้องสมุดอิเล็กทรอนิกส์จะสามารถแทนที่ห้องสมุดแบบดังเดิม หรือแม้แต่เพียงจะสามารถมีบทบาท
เทียบเคียงกับห้องสมุดแบบดั้งเดิม ที่เป็นเช่นนี้เพราะมีเหตุผลหลายประการ ประการแรก สิ่งพิมพ์ที่มีอยู่แล้ว
มีเป็นจานวนมาก หากจะนามาดิจิไทซ์ หรือแปลงเป็นสารสนเทศแบบดิจิทัล ก็ต้องลงทุนลงแรงมหาศาล
ประการที่สอง ผู้ใช้สารสนเทศส่วนใหญ่ในยุคปัจจุบัน ยังคุ้นเคยกับการอ่านหนังสือมากกว่าการอ่านจาก
จอคอมพิวเตอร์ แต่เรื่องนี้อาจเปลี่ยนแปลงได้ เมื่อคนรุ่นใหม่ที่คุ้นเคยกับการใช้คอมพิวเตอร์มีจานวนมาก
ขึ้นเรื่อย ๆ
รูปแบบของเอกสารที่จัดเก็บและให้บริการในห้องสมุดอิเล็กทรอนิกส์นั้น ขณะนี้ยังถือว่าอยู่ในช่วง
ต้นของการพัฒนา ซึ่งยังจะมีการเปลี่ยนแปลงไปได้ แม้ว่าจะเริ่มมีการวางมาตรฐานกันบ้างแล้วก็ตาม
รูปแบบที่ได้รับการกล่าวขานกันมากที่สุดขณะนี้คือ อีบุ๊ค หรือหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ กับ อีเจอร์นัล หรือ
วารสารอิเล็กทรอนิกส์ และ อีแมกกาซีน หรือนิตยสารอิเล็กทรอนิกส์ ความได้เปรียบของสื่ออิเล็กทรอนิกส์
เหล่านี้เหนือสิ่งพิมพ์หลายประการ ประการแรก คือ ต้นทุนในการจัดทาต่ากว่า สามารถใช้สื่อผสมได้ ค้นหา
ข้อมูลได้ง่าย และอื่น ๆ อีกมากมาย ทีสาคัญ เมื่อมีการต่อระบบเครือข่าย สามารถเปิดอ่านพร้อมกันได้ทีละ
มาก ๆ ด้วย