FUNTZIOAK

1.FUNTZIOAREN KONTSEPTUA

Funtzio bat zenbakizko bi aldagaiaren, xren eta yren, arteko erlazio batda;erlazio horren
arabera, x aldagaiari yren balio bakar bat dagokio. x aladagaiari aldagai askea deitzen
zaio, eta y aldagaiari, berriz, menpeko aldagaia.

Hau dena ondo ulertzeko ondoko web orrialdea joko dugu:

funtzioaren kontseptua

Bideoa ikusi eta gero, aztertu ondoko grafikoetan zein den funtzioa.

2.TAULA ETA GRAFIKOAK

Taula batetik grafikoa zelan egiten den eta funtzio baten grafikotik taula zelan egiten
den ikusiko dugu.

y=x2
x y
-2 4
-1 2
0 0
1 2
2 4
Eta funtzioaren grafikoa emanda:

x y
-2 -2
-1 -1
0 0
1 1
2 2

3.EREMUA ETA IBILTARTEA

f(x) funtzioaren eremua irudia duten aldagai askearen balio guztien multzoari deitzen
zaio; multzo hori adierazteko Eremua (f) erabiltzen da.

F(x) funtzioaren ibiltartea edo irudia aldagai askearen balioren baten irudi diren
menpeko aldagaiaren balio guztiek osatzen dute; multzo hori adierazteko Irudia (f)
erabiltzen da.

Aurreko kontseptuak hobeto ulertzeko ondoko web-orrialdera jaoango zara:

izate-eremua.

Irakurri eta hor agertzen diren ariketak egin.

Ondoko ariketak egin:

5 5
f ( x) = x 3 − 3x 2 + 5 f ( x) = f ( x) =
x −4
2
x −4 2

3
f ( x ) = x 2 − 25 f ( x) = x 2 + 1 f ( x) = 2
x −9
4 1
f ( x) = f ( x) =
x − 6x + 9
2
x +1
2

4.FUNTZIOEN PROPIETATEAK
 a) Jarraitasuna Funtzio bat jarraitua da, haren grafikoa lerro jarraitua
bada; hau da, arkatza paperik jaso gabe marraz badaiteke.

Funtzioa jarraitua ez bada, etena dela esaten da.

Funtzio jarraia Funtzio ez-jarraia

b) Gorakortasuna eta beherakortasuna f funtzioa (a,b) tartean gorakorra

dela esaten da, tarte horretako edozein x2 eta x2 puntuk, x1 < x2 izanik, f(x1) < f(x2)
betetzen baldin bada.

f funtzioa (a,b) tartean beherakorra dela esaten da, tarte horretako edozein x1 eta x2
puntuk, x1 < x2 izanik, f(x1) > f(x2) betetzen baldin bada.
Funtzio gorakorra Funtzio beherakorra

c)Simetria Funtzio bat Y ardatzarekiko simetruikoa da, f( x )= f( -x )

betetzen bada. Horrelako funtzioei bikoitiak deitzen zaie.

Funtzio bat jatorriarekiko simetruikoa da, f(- x )= - f(x) betetzen bada. Horrelako funtzioei
bakoitiak deitzen zaie.

Funtzio bikoitia
Funtzio bakoitia

d) Periodikotasuna Funtzio bat periodikoa da, haren grafikoa,

tarte jakin batean errepikatzen baldin bada. Tartearen lizerari, periodoa deitzen zaio eta
ondokoa esan nahi du:

f ( x ) = f ( x+T ) = f ( x+2T )…….

 Periodoa

e) TARTEKA DEFINITUTAKO FUNTZIOAK

Batzuetan funtzioak ezin dira modu orokorrean idatzi adierazpen aljebraikoa erabiliz,
baina tarteka bai, tarte bakoitzeko balioek adierazpen aljebraiko baitute.

Sakatu tartekako funtzioak

Sakatu tartekako funtzioak
Sakatu tartekako funtzioak