Kemahiran Amali

GRAF, CARTA DAN PETA TEMATIK

Puan Sri Indayati bte Togi
SMK Sri KUKUP Pontian Johor
 KEMAHIRAN

1. MEMBINA PELBAGAI JENIS GRAF

2. MENTAFSIR GRAF
3. MEMBINA CARTA PAI
4. MENTAFSIR CARTA PAI
5. MEMBINA PETA TEMATIK (KOROPLET)
6. MENTAFSIR PETA TEMATIK (KOROPLET)
 GRAF BAR
„ GRAF YANG MEMPUNYAI TURUS
TURUS MENEGAK.
„ TERDIRI DARIPADA TIGA JENIS IAITU
1. GRAF BAR KOMPONEN – TURUS
BERTINGKAT
2. GRAF BAR KOMPAUN - TURUS
BERBARIS
3. GRAF BAR CERMIN – TERMASUK
PIRAMID
 LANGKAH MEMBINA GRAF
„ TELITI SOALAN
„ TELITI DATA
„ KENAL PASTI JENIS GRAF YANG AKAN DIHASILKAN
„ KENAL PASTI NILAI MINIMA DAN NILAI MAKSIMA
„ PILIH SKALA
„ TANDAKAN PAKSI X (NILA) DAN Y
(PEMBOLEHUBAH)
„ TANDAKAN NILAI DATA (JARAKKAN DARI PAKSI Y =
I CM
„ BUAT TURUS MENGIKUT NILAI DATA
Jadual menunjukkan jumlah kuari di Malaysia sehingga 1995

NEGERI JUMLAH
PERLIS 5
KEDAH 10
PULAU PINANG 18
PERAK 62
SELANGOR 17
N. SEMBILAN 10
MELAKA 5
JOHOR 27
PAHANG 18
TERENGGANU 15
KELANTAN 10
SABAH 25
SARAWAK 18
JUMLAH 240
 Tugasan

1. Berdasarkan jadual lukis graf bar untuk

menunjukkan jumlah kuari di Malaysia (13)
2. Huraikan kesan kesan kegiatan kuari terhadap
alam sekitar dan manusia (12)
 J U M LA H

0
10
20
30
40
50
60
PE 70
RL
PU K E IS
LA
U D AH
PI
NA
PE N G
SE R
LA AK
N. N
SE G O
MB R
M E IL A
LA N
J O KA

NEGERI
PA H O R
TE
R E H AN
NG G
KE GA
LA N
NT U
SA AN
SA BA
RA H
W
AK
Malaysia: Jumlah Kuari Sehingga Tahun 1995

Series1

SKALA : 1 CM : 10 KUARI
KUARI
Jadual 2 :Nilai eksport mengikut sektor di Malaysia pada tahun 1980,
1992 dan 1998

sektor 1980 1992 1998

pertanian 11505 15999 15987

perlombongan 9214 12408 14592

perkilangan 6319 70932 159436

1. Berdasarkan jadual 2 lukis graf bar yang sesuai
untuk membandingkan nilai eksport di
Malaysia pada tahun 1980, 1992 dan 1998 (13)
2. Huraikan faktor yang menyebabkan aliran
sedemikian (12)
 Malaysia: Nilai Import Mengikut Sektor Pada 1980, 1992 dan 1998
‘000 Juta
170
160
150
140
130 pertanian
120
110 perlombongan
100
90 perkilangan
80
70
60
50
40
30
20
10
0
tahun 1980 tahun 1992 tahun 1998 Skala 1cm : 10,000
juta
 Cara menganalisis dan mentafsir
1. Kenal pasti pola – meningkat, menurun,
mendatar, turun naik atau naik turun atau tidak
sekata
2. Berikan sebab kenapa berlaku pola sedemikian.
Kaitkan dengan isu semasa, dasar kerajaan,
perkembangan ekonomi negara, serantau dan
dunia, kemelesetan harga komoditi dan
sebagainya yang sesuai dan logik
 Jadual 3: Pengeluaran beberapa jenis mineral di
Malaysia pada tahun 1993 dan 1997

Pengeluaran ( tan metrik)

tahun 1993 tahun 1997

bijih timah 10338 5070

tembaga 100129 80675

bijih besi 245849 258587

kaolin 209562 187411

petroleum mentah 30583 33327

 Langkah memlukis graf bar cermin
1.Kira perubahan pengeluaran dan panjang
setiap bar menggunakan formula:
Perubahan pengeluaran= tahun baru – tahun
lama
Panjang bar = jumlah perubahan pengeluaran
/ skala

Jika pengiraan mempunyai nilai positif dan negatif

maka graf bar cermin adalah paling sesuai
1. Lukiskan graf bar yang sesuai berdasarkan
jadual 3.
2. Huraikan sebab-sebab berlaku perubahan
dalam pengeluaran mineral di Malaysia pada
1993 hingga 1997
3. Jelaskan kesan-kesan industri perlombongan
petroleum dan gas asli terhadap alam sekitar
fizikal di Malaysia
 Contoh pengiraan
Perubahan
Pengeluaran ( tan metrik) pengeluaran panjang bar
tahun tahun skala 1cm : 3000
1993 1997 1997-1993 tan metrik

bijih timah 10338 5070 -5268 -1.8

tembaga 100129 80675 -19454 -6.5

bijih besi 245849 258587 12738 4.2

kaolin 209562 187411 -22151 -7.4

petroleum
mentah 30583 33327 2744 0.9
 Malaysia:Perubahan Beberapa Jenis Mineral 1993 -
1997
15

10

Bijih timah
Ribu tan m etrik

0
tembaga
-5
Bijih Besi
-10 Kaolin

-15
Petroleum

-20 Skala 1cm: 3000

tan metrik
-25
 Cara menganalisis graf cermin
„ Kenal pola sama ada meningkat, merosot, tiada
perubahan, pola turun naik, pola naik turun dan pola
tidak seragam
„ Berikan alasan anda kenapa berlaku perubahan.
„ Kaitkan dengan situasi semasa, dasar kerajaan, bencana
alam, keadaan ekonomi dunia, pasaran, stok / rezab
mineral, kemelesetan ekonomi, peningkatan ekonomi,
situasi ekonomi dalam negara,serantau dan dunia dan
lain lain yang logik.
 kesan aktiviti perlombongan
petroleum dan gas asli terhadap alam
sekitar fizikal
1. Pencemaran sumber marin
2. Menjejaskan ekosistem marin
3. Pencemaran udara di kawasan penapisan dan
pemprosesan
4. Pemanasan setempat – pembakaran terbuka di
kawasan pemprosesan
 Membina carta pai
„ Terdapat dua jenis carta pai iaitu carta pai separa
bulatan atau carta pai bulatan penuh.
„ Carta pai separa bulatan di darab dengan 180o
„ Carta pai bulatan penuh didarab dengan 360o
 Langkah

1. Teliti data dan kenal pasti berapa buah carta

pai perlu dibina
2. Cari jejari dengan mencampurkan semua nilai
data mengikut sektor
3. Formula – jejari =√ jumlah
„ Nilai yang diperoleh selepas
dipuncakuasadua ialah dalam unit
puncakuasadua
4. Berdasarkan nilai punca kuasa dua, pilih skala
yang sesuai untuk mengira panjang jejari.
Bahagikan nilai kuasadua dengan skala yang
dipilih
5. Kira sudut sektor dengan formula berikut
Nilai setiap elemen/jumlah keseluruhan elemenX
360
6. Berdasarkan panjang jejari yang telah dikira, plot
rajah dengan menggunakan jangka lukis dan
jangka sudut
7. Kira peratus setiap sudut sektor dan dilabelkan
pada setiap sektor
Nilai setiap elemen/ nilai keseluruhan elemen X
100%
8. Lorekkan atau warnakan dengan warna /
lorekan yang berbeza
 Pengiraan jejari
„ √97308 = 312 unit punca kuasa dua

„ Skala jejari = 1 cm: 50 unit punca kuasa

dua
„ Panjang jejari = 312/ 50 unit √

= 6.24cm
 Jadual 4: KDNK mengikut sektor
ekonomi Malaysia 1990 - 2000
Keluaran Dalam Negara Kasar

sektor ekonomi tahun 1990 tahun 2000

sektor primer 22267 27337

sektor sekunder 23830 71802

sektor tertiar 33230 77496

jumlah 79327 176635

 Perhatian !!!!! Jejari tidak mengikut skala untuk tujuan ini….

Malaysia: Perbezaan KDNK Mengikut Sektor Ekonomi

Antara 1990 - 2000
5%

45%
sektor primer
sektor sekunder
50%
sektor tertiar

skala jejari 1cm: 50

√
 Pengiraan sudut sektor dan peratus

sektor ekonomi Sudut sektor (0) % sudut sektor

sektor primer

sektor sekunder

sektor tertiar

jumlah
sektor ekonomi Sudut sektor (0) % sudut sektor
5070/97308 x 360 = 5070/97308x 100=
sektor primer 18.8 5.2
47972/97308x360= 47972/97308x100=
sektor sekunder 177.5 49.3
44266/97308x360= 44266/97308x100=
sektor tertiar 163.7 45.5

jumlah 360 100

 Membina Peta Koroplet (lorek)
„ Peta koroplet digunakan untuk menunjukkan
kepadatan / densiti sesuatu data yang diwakili.
„ Perbezaan nilai ditunjukkan melalui perbezaan
ton warna lorekan
„ Untuk menunjukkan taburan sesuatu ciri
geografi.
 Langkah membina peta
„ Tulis tajuk yang sesuai
„ Pilih skala jeda yang sesuai berdasarkan nilai
minimum dan maksimum dan uji beberapa sela
yang sesuai
„ Pastikan angka jeda seragam antara had kelas
bawah dengan had kelas atas
„ Bentuk kelas kelas lorekan (antara 4 hingga 7
kelas)
„Contoh skala jeda dan kelas kelas lorekan
Kelas 1 : kurang dari 200 – kelas terbuka
Kelas 2 : 201 – 400
Kelas 3 : 401 – 600
Kelas 4 : 601 – 800
Kelas 5 : 801 ke atas – kelas terbuka
„ Pilih skema lorekan yang betul yang dapat
menunjukkan perbezaan kepadatan
„ Ton lorekan bermula daripada jarang kepada
semakin padat
„ Buat plotan dengan menggunakan pensel dan
pembaris
„ Lengkapkan dengan tajuk, skala jeda dan
petunjuk
 LATIHAN
1. JADUAL MENUNJUKKAN JUMLAH
PENDUDUK DAN KELUASAN SETIAP
NEGERI DI MALAYSIA PADA 2000
a) BERDASARKAN JADUAL 1, LUKIS PETA
KOROPLET YANG MENUNJUKKAN
KEPADATAN PENDUDUK
b) JELASKAN LIMA KESAN TERHADAP
SUMBER ALAM AKIBAT TUMPUAN
PENDUDUK DI SESEBUAH KAWASAN
„ CLICK HERE FOR TABLE

„ Sila buat pengiraan untuk mendapatkan

kepadatan penduduk /km2
 Kepadatan 1km persegi
Johor 135
Kedah 167
Kelantan 86
Melaka 365
N9 125
Pahang 34
Perak 97
PerliS 249
Pulau pinang 1189
Sabah 33
Sarawak 16
Selangor 496
Terengganu 68
Wilayah kl 5340
Wilayah labuan 786
Jadual 1 Jumlah Penduduk dan Keluasan setiap Negeri di
Malaysia , 2000

Negeri penduduk keluasan (km persegi)

Johor 2 565 701 18 986

Kedah 1 572 107 9426

Kelantan 1 289 199 14983

Melaka 602 867 1650

Negeri 9 830 080 6643

Pahang 1 231 176 35965

Perak 2 030 382 21005

Perlis 198 335 795

P. Pinang 1 225 501 1031

Sabah 2 449 389 73620

Sarawak 2 012 616 124 449

Selangor 3 947 527 7956

Terengganu 879 691 12 955

WP KL 1 297 526 243

WP Labuan 71 517 91