Professional Documents
Culture Documents
Запознавање со религиите
Запознавање со религиите
vesnik na RM” br. 58/00 i 44/02) i ~len 24 i 26 od Zakonot za osnovno obrazovanie („Sl. vesnik na RM” br. 44/95,
24/96, 34/96, 35/97, 82/99, 29/02, 40/03, 42/03, 63/04, 82/04, 55/05, 81/05, 113/05, 35/06, 70/06 i 51/07), ministerot za
obrazovanie i nauka donese nastavna programa po izborniot predmet zapoznavawe na religiite za V oddelenie na
osnovnoto osumgodi{no obrazovanie, odnosno za VI ili VII oddelenie za devetgodi{noto osnovno obrazovanie.
1
NASTAVNA
MINISTERSTVO ZA OBRAZOVANIE I NAUKA
BIRO ZA RAZVOJ NA OBRAZOVANIETO
PROGRAMA
IZBOREN PREDMET
ЗАПОЗНАВАЊЕ СО РЕЛИГИITE
Vo ovoj nastaven predmet, kako i po drugite predmeti, se naglasuva povrzuvaweto na u~eweto so iskustvoto na
u~enicite, fleksibilnata organizacija na ~asovite, pottiknuvaweto na individualnite aktivnosti i grupnata
rabota na u~enicite so {to se postignuva podobra komplementarnost so drugite predmeti i kooperativnost vo
procesot na nastavata i u~eweto.
ZABELE[KA:
3
2. CELI NA NASTAVATA ZA VI ODDELENIE
U~enikot/u~eni~kata:
4
3. KONKRETNI CELI
TEMA I
OPREDELUVAWE NA RELIGIJATA (12 ~asa)
Celi Sodr`ini Poimi1 Aktivnosti i metodi
U~enikot/u~eni~kata:
- da sfati deka religijata ne e
obi~na, prazna zabluda; - Da se razgovara dali
- da se zapoznae deka ne postoi Religija. Sueverie/pra- religijata e samo rezul-
nitu edna ~ove~ka zaednica vo koja znoverie. Idolopoklon- tat na ~ovekovite ne-
ne postojat odredni religiozni Poim za religija? stvo i odnosot na judaiz- znaewa i zabludi ili
veruvawa i obi~ai; mot, hristijanstvoto i proizleguva i od ~ove-
- da objasni deka religijata e islamot kon nego. Bog. kovata potreba da dade
rezultat na dlabokata ~ovekova Politeisti~ki religii. smisla na postoeweto;
potreba za osmisluvawe na svetot Monoteisti~ki religii. - da se dadat primeri vo
i na `ivotot a ne izmislica na Individualni veruva- prilog na prvata i na
religiskite zaednici ili sve- wa/religii. vtorata teza.
{tenicite;
- da sfati deka religijata ne e,
kako {to mnogupati se misli,
opium za narodot.
- Da se razgovara za
- Da razbere deka religijata Nastanuvaweto na reli- prirodata (kosmosot) i
nastanuva, pome|u drugoto, i od ~o- giskite veruvawa nejzinata beskone~nost;
vekovata nemo} da gi spoznae - da se razmisli dali ~o-
prirodnite sili i da vladee so vekot, kako ograni~eno
niv. ^ovek. Priroda. su{testvo, nemo`e da
- da se zapoznae deka religijata Prirodni sili. Smrtnost. postoi bez religijata
proizleguva, pome|u drugoto, i od Besmrt- ili svojata nemo}
1
Zaradi specifi~nata priroda na predmetot zapoznavawe na religiite, kako i prirodata na poimite so koi ovoj predmet se slu`i, na
pove}e mesta poimite se dadeni opisno.
5
~ovekovata ograni~enost i nego- nost. Pravednost. (ograni~enost) mo`e da
viot kopne` po ve~noto; Nepravednost. ja kompenzira i na
- da sfati deka potrebata za ^ovekoviot streme` za poinakov na~in,
apsolutna pravednost go vodi ~ov- nadminuvawe na sopstve- razli~en od religi-
eka kon Bog. nata kone~nost. ozniot.
- Diskusija za odnosot
religija-moral.
- Da se problematizira
pra{aweto dali e mo`no
~ove~ko su{testvo bez
nikakva vera vo sebe.
- Da sfati deka sekoja religija vo - Preku primeri od
svojata izvorna priroda ja istorijata da se poka`e
ovozmo`uva povrzanosta pome|u deka religijata doveduva
lu|eto; do povrzuvawe pome|u
- da sfati deka (niz istorijata) lu|eto i nivna sorabotka
religioznata zloupotreba prediz- Sorabotka. Povrzanost, kako na individualno
vikuva(la) op{testveni konfli- namesto razedinetost nivo, taka i na zedni~ko,
kti, kako i konfrontacii pome|u Zna~eweto pome|u vernicite. Kosmo- op{testveno nivo.
pripadnicite na razli~nite na religijata politizam. ^ove{tvo. - Preku primeri da se ra-
religii; Moral. @ivotot i smisl- zgovara kako zloupotre-
- da ima soznanie deka religijata ata. Barawe po bata na religijata mo`e
na nekoi lu|e im ja obezbeduva sopstvenoto poteklo. da dovede do sudiri i
smislata na `iveeweto i na vojni pome|u lu|eto:
postoeweto voop{to, inkvizicijata, verskite
nadopolnuvaj}i ja taka nivnata vojni pome|u samite hri-
biolo{ka ograni~enost; stijani (protestantite i
- da se zapoznae so moralnata rimokatolicite, na pr.)
dimenzija na religijata. ili pome|u muslimanite
({iitite i sunitite, na
pr.)
6
TEMA II
PRVITE RELIGIOZNI VERUVAWA (14 ~asa)
Celi Sodr`ini Poimi Aktivnosti i metodi
- Da se postavi pra{a-
weto dali postoi du{a
i dali taa e nezavisna
U~enikot/u~eni~kata: Du{ata kako dvojnik/fan - od teloto;
- da se zapoznae so prvite tom na teloto. Totemski - da se ~ujat argume-
veruvawa i zabrani {to se predmet i totemsko ntite na u~enicite vo
javuvaat kaj ~ovekot; `ivotno. Zabranata prilog na prvata i vto-
- da ja sfati smislata i Animizam, totemizam, (tabuizacija) da se koristi rata teza;
funkcijata na ovie zabrani. tabu i lovi totemskoto `iv- - da se razmisli dali i
otno. Zabraneti (tabui- kaj sovremeniot ~ovek e
rani) imiwa, predmeti i ostanata verata vo pos-
prostori. Egzogamija i toeweto na du{ata, ka-
endogamija. ko ne{to nezavisno od
teloto.
- da se voo~at nekoi
elementi na totemi i
tabua (zabrani) vo
sovremeniot svet.
- Da se zapoznae so prirodata i Mitologijata i golemite - Sekoj u~enik da
potekloto na mitovite; svetski mitovi napravi prikaz na nekoj
- da ja voo~i razlikata pome|u od zna~ajnite svetski
mitot i bajkite; Bajka. Mit. Religija. mitovi.
- da ja voo~i razlikata pome|u (Mitovite za nastanokot. - Da se razmisli (mo`e
mitot i religijata; Mitovite za plodnosta. i vo pi{uvana forma)
- da pravi razlika pome|u bajka, Mitovite za ve~noto vra}- za zna~eweto na nekoj
mit i religija. awe) Mitolo{kite i oddelen mit, kako i na
stvarnite su{testva. mitot voop{to.
7
- U~enicite (podeleni
vo grupi) pribiraat
razli~ni podatoci i
informacii za
mitovite na razli~ni
narodi, a potoa na ~asot
sekoja grupa gi
pretstavuva soznanijata
do koi do{la. Na krajot
zaedni~ki diskutiraat
za povrzanosta me|u
mitovite, za nivnata
sli~nost itn.
- Da se navedat primeri
- Da se zapoznae so prirodata na Magija. Mag/vra~. Magiski na bela i crna magija;
magijata; Magija, religija, dejstva. Crna magija. Bela - da se razmisli od kade
- da pravi razlika pome|u ma- nauka magija. Magijata, poteknuvaat veruva-
giskoto, religiskoto i nau~noto religijata i naukata. wata vo magiskata mo}.
objasnuvawe na pojavite i stva- - Da se sogleda pri-
rite vo svetot. ~insko-posledi~nata
povrzanost vo svetot i
idejata za magijata.
- Diskusija za
postoeweto na magijata
vo sovremeniot svet.
- Da se diskutira (so
pomo{ na nekoi
primeri) za opredelena
pojava od aspekt na rel-
igijata, magijata i nau-
kata.
8
TEMA III
GOLEMITE SVETSKI RELIGII (36 ~asa)
Celi Sodr`ini Poimi Aktivnosti i metodi
9
- da se zapoznae so osnovnite diskusija za pro~itano-
u~ewa i vrednosti na hristijan- to.
stvoto; - Da se razgovara za
- da se informira za razvitokot isklu~itelnoto Isuso-
i sudbinata na Hristovoto u~e- vo zalagawe za qubov i
we posle negovoto raspetie. tolerancija, koga name-
sto starozavetnoto
barawe (oko za oko, zab
za zab), go postavuva
principot koj }e bide
udren po edniot obraz,
da go svrti i drugiot
obraz.
- Da se razgovara za
religioznite i op{to-
~ove~kite vrednosti na
Hristovoto u~ewe.
- Preku diskusija i
sporedbi na delovi od
U~enikot/u~eni~kata: Biblijata i Koranot da
- da se zapoznae so istoriskite i Islam Muhamed. Meka. Hixra. se najdat dopirnite
op{testvenite priliki pred Medina. Koranot. Kaba i to~ki pome|u islamot i
pojavuvaweto na islamot; Crniot kamen: sredi{teto hristijanstvoto.
- da se zapoznae so `ivotot na na svetot. Razlikata pome- - Da se razgleda i da se
Muhamed; |u ednobo`cite i pove}e- diskutira dol`nosta
- da se zapoznae so su{tinata na bo`cite. {to sekoj musliman da
islamot i negovite pet stolba im pomaga na siro-
na verata. ma{nite (zekat), kako
eden od pette
stolbovite na islamot.
10
TEMA IV
ULOGATA NA RELIGIJATA (VLIJANIETO NA RELIGIJATA) (10 ~asa)
Celi Sodr`ini Poimi Aktivnosti i metodi
11
protestantizmot), taka i pome|u stori.
hristijanstvoto i drugite - Preku diskusii da se
religii. Istoto se odnesuva i za opredelat pri~inite i
razlikite pome|u samite motivite za vistinsko
muslimani; (iskreno) pomiruvawe
- da se zapoznae so nekoi procesi pome|u vernicite – na
koi odat vo pravecot na pomi- primer, site lu|e
ruvawe na religiite; poteknuvaat od ista
- da se zapoznae so pri~inite koi Bo`ja sila, seedno
go spre~uvaat normalniot proces dali taa se imenuva
na dijalog i sorabotka pome|u kako Jahve, Bog ili
razli~nite religii i religiozni Alah.
organizacii.
4. DIDAKTI^KI PREPORAKI
12
dostigawata na negovite u~enici, t.e. spored promenite vo kvalitetot na znaewata i sposobnostite koi tie
gi postignuvaat.
- Nastavni sredstva:
- u~ebnik izbran na nivo na u~ili{teto za soodvetniot predmet, odobren od strana na ministerot;
- drugi izvori na u~ewe vo neposrednata okolina –pojavi vo op{testvoto i odnosite me|u lu|eto;
- poseta na nekoi verski objekti i zapoznavawe so nivnoto nastanuvawe i na~ini na funkcionirawe;
- enciklopedii, re~nici, atlasi, karti i sl.;
- Internet, popularni ilustrirani obrazovni softveri;
- spisanija;
- audio-vizuelni sredstva i drugi sredstva soodvetni na predmetot.
Na pr.:
Na~ini na proveruvawe i ocenuvawe:
• usno;
• pismeno;
• prezentacija.
13
Drugi sredstva i postapki za sledewe i ocenuvawe:
• govorni ve`bi; razgovor/dijalog nastavnik-u~enik, kako i u~enik-u~enik;
• doma{ni raboti (pribirawe podatoci za istra`uva~ka rabota).
Vo tekot na godinata od formiranite opisni ocenki, formulirani za sekoj u~enik posebno, kako i rakovodej}i se
od postavenite nivoa na postigawa vo tekot na opredeleni vremenski periodi, nastavnikot vnesuva i soodvetni
numeri~ki ocenki.
Programata vo odnos na prostornite uslovi se temeli na Normativot za prostor, oprema i nastavni sredstva
za devetgodi{noto osnovno u~ili{te donesen od strana na ministerot za obrazovanie i nauka so Re{enie br. 07-
1830/1 od 28.02.2008 godina.
Nastavata po nastavniot predmet Zapoznavawe na religiite ja izveduva nastavnik so zavr{en Filozofski fa-
kultet, koj se steknal so zvaweto diplomiran profesor po filozofija. Dokolku na konkursot ne se javi kan-
didat koj se steknal so zvaweto diplomiran profesor po filozofija, toga{ nastavata po ovoj predmet mo`e da
ja izveduva nastavnik so zavr{en Filozofski fakultet, koj se steknal so zvaweto diplomiran profesor po so-
ciologija.
14
8. O^EKUVANI REZULTATI
Kako rezultat na izu~uvaweto na religiite i na religiskite obi~ai, se o~ekuva kaj u~enicite da se pobudi
potrebata da se zapoznae i so poinakvite veruvawa od negovite i zgolemena tolerancija kon drugite,
razli~nite od sebe i od svoite ubeduvawa. Na toj na~in, bi se postignala mnogu pogolema doverba i sorabotka
pome|u u~enicite, koi }e bidat idnite gra|ani na Republika Makedonija.
Minister
________________
Sulejman Ru{iti na den ___________________
15