Η ΝΟΜΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΖΩΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Βάσω Τάκη, Δικηγόρος Πρωτοδικείου Βέροιας

Εισαγωγή

Η σχέση του ανθρώπου με τα ζώα καθορίσθηκε αρχικά στο πλαίσιο του αστικού
κυρίως δικαίου, αλλά και του ποινικού, με διάφορους τρόπους, οι οποίοι αναφέρονται
στο ιδιοκτησιακό καθεστώς των ζώων, στην οικονομική εκμετάλλευσή τους, σε υλικές
ζημίες που προκαλούν αυτά στην περιουσία, στη θανάτωση ανθρώπου από ζώο κλπ.
Αντίθετα, ο ιστορικός του δικαίου βρίσκεται σε μεγάλη αμηχανία, όταν καλείται να
αντιμετωπίσει την προβληματική της νομικής προστασίας των ζώων.
Νομοθετικά υπάρχει σαφής διαφοροποίηση ανάμεσα στην προστασία των ζώων εν
γένει και στην προστασία των ζώων συντροφιάς ειδικότερα, με την έννοια κυρίως ότι
τα ζώα συντροφιάς έχουν καλύτερη νομική αντιμετώπιση.
Το Σύνταγμα του 1975 ρύθμισε στο άρθ. 24 την προστασία του φυσικού
περιβάλλοντος στο οποίο εντάσσονται και τα ζώα και έδωσε αφορμή σε μια ιδιαίτερα
εκτεταμένη νομολογία για την προστασία της φύσης της πανίδας και πολλών αγρίων
ζώων και πτηνών.
Με την ενσωμάτωση το 1992 στην εθνική νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για
την προστασία των ζώων συντροφιάς, η έννοια του ζώου συντροφιάς πέρασε πλέον
στο κανονιστικό μας σύστημα.
Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 2004, στάθηκαν η αφορμή για μια συνολική ρύθμιση του
ζητήματος των αδέσποτων κι έτσι η Ελληνική Πολιτεία, δεδομένης της διεθνούς
κατακραυγής κατά της Ελλάδας για τα αδέσποτα, «οδηγήθηκε» στην έκδοση του
νόμου 3170/2003, του πιο σημαντικού και ολοκληρωμένου μέχρι σήμερα
νομοθετήματος για την προστασία των ζωών συντροφιάς.
Ένα πλέγμα διατάξεων ρυθμίζει πλέον τις υποχρεώσεις στοργής των ανθρώπων για
τα ζώα συντροφιάς. Οι ρυθμίσεις των νόμων για τα ζώα δεν περιορίζονται πια στον
Αστικό Κώδικα και αναδείχθηκε μια μετατόπιση του ρυθμιστικού πεδίου από την
ατομική ευθύνη στη συλλογικότητα και από το ιδιωτικό δίκαιο στη σφαίρα των
κανόνων του δημοσίου δικαίου. Θα μπορούσε κανείς να θεωρήσει ότι οι νέες αυτές
διατάξεις αποτελούν ίχνος εκπολιτισμού του ανθρώπου, αν παράλληλα δεν
αυξάνονταν τα εγκαταλελειμμένα ή τα φολιασμένα ζώα στους δρόμους και αν δεν
υπήρχε άλλο πλέγμα διατάξεων που να ρυθμίζει την πολιτισμένη εξολόθρευση
διαφόρων κατηγοριών ζώων και πάλι για λόγους συλλογικού ενδιαφέροντος.
 Νόμος 3170/2003
Για τα κατοικίδια ζώα συντροφιάς και για τα αδέσποτα ζώα

Καινοτομίες και βασικές ρυθμίσεις του νόμου

1) Εισαγωγή Εισαγγελικής αρμοδιότητας.

Σε περιπτώσεις κακομεταχείρισης ζώου είναι δυνατόν με εντολή του αρμόδιου
Εισαγγελέα να αφαιρεθεί προσωρινά η κατοχή του ζώου από τον ιδιοκτήτη και να
παραδοθεί προσωρινά σε ζωοφιλικό σωματείο ή σε καταφύγιο αδέσποτων ζώων
συντροφιάς.

2) Καθορισμός αντικειμενικής ευθύνης κατόχων σκύλων.

Για ζημίες που προκαλούνται από σκύλους οι ιδιοκτήτες ή συνοδοί σκύλων,
ευθύνονται για κάθε ζημία που προκαλούν οι σκύλοι σε ανθρώπους ή ζώα, κατά
παρέκκλιση από το άρθρο 924 ΑΚ, που ορίζει ότι για τις ζημίες που προκαλούνται
από κατοικίδια ζώα που χρησιμοποιούνται για το επάγγελμα, τη φύλαξη της
κατοικίας ή τη διατροφή του κατόχου τους, ο κάτοχος τους δεν φέρει καμία ευθύνη
όταν δεν τον βαρύνει κανένα πταίσμα φύλαξης και εποπτείας του ζώου.

(Σημ. Η αντικειμενική ευθύνη ισχύει μόνο για τα σκυλιά και όχι για ζημίες που
προκαλούνται από άλλα ζώα).

3) Διατήρηση σκύλων και γάτων σε πολυκατοικίες

Εισάγεται νέα διάταξη αναγκαστικού δικαίου, με την οποία πλέον επιτρέπεται σε
κάθε πολυκατοικία, ανεξάρτητα από το τι προβλέπει ο κανονισμός της, η διατήρηση
1 σκύλου και 1 γάτας ή 2 σκύλων ή 2 γάτων, εφόσον τα ζώα αυτά μένουν στο ίδιο
διαμέρισμα με τον ιδιοκτήτη τους και δεν παραμένουν μόνιμα στις βεράντες.
Αντίθετα, για τις μονοκατοικίες, επιτρέπεται η διατήρηση ζώων συντροφιάς στους
ανοικτούς χώρους των μονοκατοικιών, με την προϋπόθεση ότι αυτά δεν τα
κακομεταχειρίζονται αλλά τυγχάνουν καλών συνθηκών διαβίωσης και τηρούνται οι
αστυνομικές διατάξεις περί κοινής ησυχίας.

4) Επιβάλλεται η υποχρεωτική ηλεκτρονική σήμανση με microchip σε όλους τους

σκύλους. Εξαιρούνται από την υποχρεωτική σήμανση τα ποιμενικά που φυλάνε τα
κοπάδια.

5) Απαγορεύεται η κυκλοφορία (περίπατος) σκύλου χωρίς συνοδό.

(Σημ. προβλέπεται η επιβολή προστίμου από τους Δήμους 300 έως 1500 ευρώ)

6) Μετατίθεται το θέμα των αδέσποτων στους Δήμους οι οποίοι ορίζονται υπεύθυνοι

για την προστασία τους και για την εφαρμογή των προγραμμάτων στείρωσης για
τον περιορισμό του αριθμού τους.
Ομοίως, σύμφωνα και με το νέο Δημοτικό Κώδικα «στην αρμοδιότητα των Δήμων
ανήκει η περισυλλογή και η εν γένει μέριμνα για τα αδέσποτα ζώα και η δημιουργία
καταφυγίων».
Μεγάλο κενό του νόμου αποτελεί η απουσία πρόβλεψης κυρώσεων σε βάρος των
Δήμων που δεν εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους.

7) Επανένταξη - Mια ελληνική πρωτοτυπία. Παρέχεται η δυνατότητα επαναφοράς

των περισσυλεχθέντων και στειρωθέντων σκύλων στο μέρος από το οποίο
περισυνελέγησαν.

Νόμος 2017/1992 «Ευρωπαϊκή σύμβαση για την προστασία των ζώων συντροφιάς»

Η έννοια του ζώου συντροφιάς περνάει πλέον στο κανονιστικό μας σύστημα,
καθώς το ελληνικό Κράτος δεν δύναται να αγνοεί τις διεθνείς του ευθύνες.
 Ζώο συντροφιάς είναι κάθε ζώο που συντηρείται ή προορίζεται να συντηρηθεί
από τον άνθρωπό, κυρίως μέσα στο σπίτι του για λόγους ζωοφιλίας ή συντροφιάς.
Θεσμοθετήθηκαν οι ευχές για να μην βασανίζονται τα ζώα «Κανείς δεν πρέπει να
κάνει άσκοπα ένα ζώο συντροφιάς να πονά, να υποφέρει ή να αγωνιά…, κανείς δεν
πρέπει να εγκαταλείπει ένα ζώο συντροφιάς»
Χειρουργικές επεμβάσεις όπως κόψιμο ουράς, αυτιών, φωνητικών χορδών
απαγορεύονται, εκτός εάν είναι απαραίτητη για λόγους κτηνιατρικούς ή προς
όφελος ενός συγκεκριμένου ζώου. Θεωρείται βασανισμός και τιμωρείται με
φυλάκιση μέχρι 5 μήνες ή χρηματική ποινή ή και τα δύο.

Kαταστήματα πώλησης σκύλων και γατών (pet shops)

-Απαγορεύεται η πώληση σκύλων ηλικίας μικρότερης των 7 εβδομάδων.

-Μέγιστος χρόνος παραμονής μέχρι 30 μέρες.
-Ανώτερη ηλικία παραμονής μέχρι 3 - 4 μηνών.
-Υποχρεωτική αναγραφή στη πρόσοψη του καταστήματος ενός τηλεφώνου
επείγουσας ανάγκης.
-Το ζώο πρέπει να έχει συνεχή πρόσβαση σε νερό, άνετο χώρο διαμονής και να
προστατεύεται από καιρικές συνθήκες (πολύ υψηλές ή πολύ χαμηλές
θερμοκρασίες).
-Απαγορεύεται η πώληση σε άτομα κάτω των 16 ετών χωρίς τη συγκατάθεση των
γονέων ή των κηδεμόνων.

Η ευθύνη για τον έλεγχο των pet shops ανήκει στις Διευθύνσεις Κτηνιατρικής των
κατά τόπους Νομαρχιών. Μετά την επιθεώρηση συντάσσεται έκθεση και δίνεται
χρονικός περιορισμός για τη συμμόρφωση. Εάν κατά τον επανέλεγχο διαπιστωθεί
η μη συμμόρφωση επιβάλλονται οι κυρώσεις που προβλέπει ο νόμος

Νόμος 1197/1981 «Περί προστασίας των ζωών»

Ποινικές κυρώσεις.

Προστατεύονται τα ζώα συντροφιάς, εργασίας και εκτροφών

Α Περίπτωση.
-Βασανισμός.
-Κακοποίηση.
-Μη παροχή κατάλληλης και επαρκούς τροφής και νερού.
-Μη εξασφάλιση καταλύματος άνετου, υγιεινού και προσαρμοσμένου στο φυσικό
τρόπο διαβίωσης του ζώου.
-Βασανισμός ή κακομεταχείριση ζώων κατά την διάρκεια της μεταφοράς τους με
αυτοκίνητα, εμπορικά πλοία, σιδηρόδρομο, αεροπλάνα, αυτοκίνητα.
Ποινή : Φυλάκιση μέχρι 6 μήνες ή χρηματική ποινή 300 έως 1.500 ευρώ ή και οι
δύο ποινές.

Σημ. Aπόφαση Μονομελούς Πλημ/κείου Ρόδου 2010

Κρέμασμα δύο σκύλων ζωντανών. Τιμωρία του δράστη με την ανώτατη
προβλεπόμενη ποινή δηλ. 6 μήνες για κάθε σκυλί και κατά συγχώνευση 9 μήνες,
2.500,00 ευρώ χρηματική ποινή. Για πρώτη φορά στα δικαστικά χρονικά (εξ όσων
τουλάχιστον γνωρίζω) δεν δόθηκε αναστολή της ποινής, παρά το λευκό ποινικό
μητρώο του κατηγορουμένου και την μεγάλη ηλικία του (62 χρονών).

Β Περίπτωση
-Παράνομη ευθανασία.
-Θανάτωση θηλαστικού στα σφαγεία χωρίς προηγούμενη αναισθητοποίηση.
-Παραβίαση διατάξεων για πειραματόζωα.
Ποινή : Φυλάκιση μέχρι 5 μήνες ή χρηματική ποινή 300 έως 1.500 ευρώ ή και οι δύο
ποινές.
Γ Περίπτωση
-Κλοπή κυνηγετικού σκύλου.
Ποινή : Φυλάκιση μέχρι 6 μήνες και χρηματική ποινή 5.000 ευρώ.

Δ. Ειδική περίπτωση νόμου 3170/2003 άρθρο 12 παρ. 1:

-Εκτροφή - εκπαίδευση - χρησιμοποίηση σκύλων για κυνομαχίες, παραγωγή
γούνας, δέρματος, κρέατος από σκύλους ή γάτες
Ποινή : Φυλάκιση μέχρι 12 μήνες ΚΑΙ χρηματική ποινή 5.000 έως 10.000 ευρώ.

Νομικές ενέργειες σε περίπτωση κακοποίησης ζώου.

Κακοποίηση ζώου ένα έγκλημα που διώκεται αυτεπάγγελτα

-Κατάθεση μήνυσης ή μηνυτήριας αναφοράς κατά του δράστη ή κατ΄ αγνώστων

στην Εισαγγελία ή στην Αστυνομία, ώστε να κινηθεί αυτεπάγγελτα η διαδικασία.
-Καταγραφή του περιστατικού στα βιβλία συμβάντων της Αστυνομίας για να γίνουν
συστάσεις στο άτομο που φέρεται ως δράστης.
-Κλήση της Αστυνομίας επί τόπου.
-Σε περίπτωση δηλητηρίασης (φόλα) καλούμε και τη Δ/ση Κτηνιατρικής της
Νομαρχίας προκειμένου να ληφθεί δείγμα από τα σπλάχνα του ζώου και να σταλεί
στα ειδικά εργαστήρια.
Εάν δεν είναι εφικτή η κλήση της Δ/σης Κτηνιατρικής παίρνουμε βεβαίωση ιδιώτη
κτηνιάτρου ότι το ζώο πέθανε από δηλητηρίαση.
-Λήψη φωτογραφιών.

Σε κάθε περίπτωση, η Αστυνομία εάν λάβει γνώση, με οποιονδήποτε τρόπο,

περιστατικού που υπάγεται στην έννοια της κακοποίησης ή του βασανισμού ζώου
σύμφωνα με το νόμο, οφείλει να ενεργήσει αυτεπάγγελτα.

Τσίρκο με ζώα

Δικαιολογητικά για άδεια εγκατάστασης

1. Αίτηση προς τον Δήμο.

2. Γνωμάτευση κτηνιάτρου της αρμόδιας οργανικής μονάδας Κτηνιατρικής της
Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης, αν πρόκειται για έκθεση ζώων, περί της υγειονομικής
καταλληλότητας των ζώων.
3. Γνωμάτευση του Συμβουλίου περί θεάτρων & κινηματογράφων, αρμόδια είναι
η υπηρεσία να διαβιβάσει τα δικαιολογητικά στην επιτροπή για την γνωμάτευση.
4. Οποιοδήποτε έγγραφο που να αποδεικνύεται η μίσθωση ή κυριότητα του
οικήματος θεωρημένο από την Δ.Ο.Υ.
5. Βεβαίωση διπλωματούχου μηχανικού περί της ασφαλείας των εγκαταστάσεων
με ημερομηνία εκείνη της εγκαταστάσεως.
6. Βεβαίωση ηλεκτρολόγου μηχανικού ανώτατης σχολής περί ασφαλείας των
ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων.
7. Βεβαίωση της οικείας ΔΟΥ περί ενάρξεως επιτηδεύματος.
8. Βεβαίωση της Πολεοδομίας για την χρήση Γης.
9. Εκκαθαριστικά σημειώματα της οικείας ΔΟΥ της τελευταίας τριετίας.
10. Το κωδικοποιημένο καταστατικό της εταιρείας σε ΦΕΚ για Α.Εή Ε.Π.Ε ή
θεωρημένο από το πρωτοδικείο για Ο.Ε ή Ε. Ε - δήλωση ορισμού για τον
εκπρόσωπο της εταιρείας & δήλωση αποδοχής από τον ορισθέντα .
11. Πιστοποιητικό του αρμόδιου ασφαλιστικού φορέα.
 12. Υπεύθυνη δήλωση, ότι δεν υπάρχουν μηχανολογικές εγκαταστάσεις άνω των
10 ΗΡ.
13. Τρεις κατόψεις της εγκατάστασης.
Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων των Ζώων

Αποτελεί μια παρότρυνση προς τα οργανωμένα Κράτη να κατοχυρώσουν νομικά τα

δικαιώματα των ζώων, όπως ακριβώς και τα δικαιώματα των ανθρώπων.

Υιοθετήθηκε από την Διεθνή Ένωση Δικαιωμάτων των Ζώων και άλλες οργανώσεις
στα πλαίσια διεθνούς συνάντησης, με θέμα τα δικαιώματα των ζώων, στο Λονδίνο τον
Σεπτέμβριο του 1977 και υπογράφηκε στο Παρίσι τον Οκτώβριο του 1978.

Άρθρο 1
Όλα τα ζώα γεννιούνται με ίσα δικαιώματα στη ζωή και στη δυνατότητα ύπαρξης.
Άρθρο 2
Ο άνθρωπος οφείλει να σέβεται τη ζωή κάθε ζώου.

Άρθρο 6
Η εγκατάλειψη ενός ζώου θεωρείται πράξη απάνθρωπη και εξευτελιστική

Σφαγιασμός - Πειραματόζωα – Ζώα εκτροφών

Το Άουσβιτς ξεκινά κάθε φορά που κάποιος κοιτά ένα σφαγείο και σκέφτεται: είναι
απλά ζώα." Θεοντόρ Αντόρνο (Γερμανός κοινωνιολόγος)

Σφαγιασμός

-Με το ΠΔ 327/1996 κυρώθηκε η οδηγία 93/119/ΕΚ του Συμβουλίου, σχετικά με την

προστασία των ζώων κατά τη σφαγή τους ή τη θανάτωσή τους, που ρυθμίζει με
«ανθρωπισμό» τον καταλληλότερο τρόπο θανάτωσης ή σφαγής των ζώων.

-Οι διατάξεις αυτές αφορούν ιδιαίτερα λεπτομερή ζητήματα της θανάτωσης ή της
κατάστασης των ζώων πριν θανατωθούν με τρόπο μαζικό και οργανωμένο. Τα
μόνοπλα, τα μηρυκαστικά, οι χοίροι, τα κουνέλια και τα πουλερικά που φέρονται στα
σφαγεία για σφαγή πρέπει να αναισθητοποιούνται πριν τη σφαγή ή να θανατώνονται
ακαριαία.

Παραδείγματα «εξανθρωπισμένου» σφαγιασμού

Αποκεφαλισμός και εξάρθρωση του αυχένα.

Οι μέθοδοι αυτές χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για τη θανάτωση των πουλερικών.
Μέθοδοι θανάτωσης των γουνοφορων ζώων
1. Μηχανικά όργανα που διεισδύουν στον εγκέφαλο.
2. Ένεση θανατηφόρας δόσης αναισθητικού προϊόντος.
3. Ηλεκτροπληξία με καρδιακή ανακοπή.
4. Έκθεση στο μονοξείδιο του άνθρακα.
5. Έκθεση στο χλωροφόρμιο.
6. Έκθεση στο διοξείδιο του άνθρακα.
 Πειραματόζωα

Η δράση σημαντικών Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων και η γενικότερη

ευαισθητοποίηση που επικρατεί με την πρόοδο των ετών, τουλάχιστον ως προς το
φαίνεσθαι, οδήγησε στην θέσπιση νομοθεσίας για την προστασία των
πειραματόζωων.
Στη χώρα μας τα πειραματόζωα προστατεύονται από το Προεδρικό Διάταγμα
160/1991 που εναρμονίζει την εθνική μας νομοθεσία με την κοινοτική οδηγία 1986/609
και από τον νόμο 2015/2001, ο οποίος ενσωματώνει στο εθνικό δίκαιο την Σύμβαση
του Συμβουλίου της Ευρώπης για τα σπονδυλωτά ζώα που χρησιμοποιούνται για
ερευνητικούς και άλλους επιστημονικούς σκοπούς.

Κύριοι στόχοι της συγκεκριμένης νομοθεσίας είναι:

• Η μείωση του αριθμού των ζώων που χρησιμοποιούνται για πειραματικούς, άλλους
επιστημονικούς και εκπαιδευτικούς σκοπούς.
• Η κατάλληλη μέριμνα για τα ζώα αυτά, σε ό,τι αφορά την υγεία και την ευζωία τους.
• Να μην υφίστανται ανώφελα κανένα πόνο, ταλαιπωρία, αγωνία ή μόνιμη βλάβη,
όπου δε αυτά είναι αναπόφευκτα να περιορίζονται στο ελάχιστο δυνατό.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το Προεδρικό Διάταγμα επέλεξε μια αυστηρότερη, σε σχέση
με την Οδηγία (αλλά και τη Σύμβαση), εκδοχή, επιβάλλοντας έγκριση για όλα
ανεξαιρέτως τα πειράματα και όχι μόνον για αυτά που προβλέπεται να προκαλέσουν
μεγάλη ταλαιπωρία σε ζώα

Ζώα εκτροφών

Τα κράτη μέλη επικύρωσαν την ευρωπαϊκή σύμβαση για την προστασία των ζώων
στα εκτροφεία (οδηγία αριθ. 98/58/ΕΚ του 1998), όπως τροποποιήθηκε τελευταία, οι
αρχές της οποίας αφορούν την κατοικία, τη διατροφή και τις παρεχόμενες ανάλογα με
τις ανάγκες των ζώων φροντίδες, σχετικά με την προστασία των ζώων στα εκτροφεία.

Η οδηγία αυτή εφαρμόζεται στα ζώα (συμπεριλαμβανομένων των ιχθύων, των

ερπετών και των αμφιβίων) που εκτρέφονται ή που διατηρούνται για την παραγωγή
τροφίμων, μαλλιού, δέρματος ή γούνας ή για άλλους σκοπούς γεωργικής
εκμετάλλευσης.

Δεν αφορά τα άγρια ζώα, τα ζώα που προορίζονται να συμμετάσχουν σε αγώνες ή

σε άλλες πολιτιστικές εκδηλώσεις (εκθέσεις) τα πειραματόζωα ή τα ζώα
εργαστηριακών δοκιμών και τα ασπόνδυλα.

Τα κράτη μέλη θεσπίζουν διατάξεις ώστε οι κύριοι ή οι κάτοχοι ζώων να λαμβάνουν

όλα τα ενδεδειγμένα μέτρα για να εξασφαλίσουν την καλή διαβίωση των ζώων τους
καθώς και το ότι τα εν λόγω ζώα δεν υφίστανται κανένα περιττό πόνο, ταλαιπωρία ή
βλάβη.

Δεν πρέπει να εφαρμόζονται μέθοδοι εκτροφής που προκαλούν ταλαιπωρία ή βλάβη

εκτός εάν οι επιπτώσεις τους είναι ελάχιστες, στιγμιαίες ή επιτρέπονται ρητώς από τις
εθνικές διατάξεις.

Ζωολογικοί Κήποι

Με το Π.Δ.98/2004 «Ίδρυση και λειτουργία των ζωολογικών κήπων» εναρμονίσθηκε

η ελληνική νομοθεσία προς την Οδηγία 1999/22/ΕΚ του Συμβουλίου.
Με το ΦΕΚ 396/21-3-2007 ορίσθηκε ο «καθορισμός του σημαντικού αριθμού αγρίων
ζώων και ειδών σε μια εγκατάσταση για να θεωρείται ζωολογικός κήπος».
Αρμόδιες αρχές για την επιθεώρηση και τον έλεγχο εφαρμογής των σχετικών
διατάξεων είναι οι Δ/νσεις Δασών των Περιφερειών και οι Δ/νσεις Κτηνιατρικής και
Αλιείας των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων. Οι Αρχές αυτές οφείλουν να προβαίνουν
από κοινού στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων τους σε τακτική επιθεώρηση κατ' έτος των
ζωολογικών κήπων και σε επιτόπιους έκτακτους ελέγχους αυτεπάγγελτα ή κατόπιν
καταγγελίας.
Παρατηρήσεις: Ενώ για τους χώρους που χαρακτηρίζονται σαν ζωολογικοί κήποι
υπάρχει αναλυτική νομοθεσία, αν και στην Ελλάδα οι εγκαταστάσεις που
χαρακτηρίζονται ζωολογικοί κήποι (ή ενυδρεία) είναι ελάχιστοι, αντίθετα εκατοντάδες
μικρές μονάδες (ατομικοί κήποι ή εγκαταστάσεις με μη σημαντικό αριθμό ζώων)
διάσπαρτοι ανά την χώρα, είναι χωρίς ξεκάθαρο νομικό πλαίσιο από πλευράς
αδειοδότησης και δεν υπάρχει καμιά πρόνοια.

Σύμβαση για το Διεθνές Εμπόριο των απειλουμένων με εξαφάνιση ειδών της άγριας
πανίδας και χλωρίδας CITES

Convention of International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora

H Σύμβαση αυτή, γνωστή και ως Σύμβαση της Oυάσινγκτον (1973), η οποία έχει
υπογραφεί από 169 χώρες μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, αποσκοπεί στην
προστασία πολλών ειδών άγριων ζώων και φυτών, με τον έλεγχο του κυνηγιού και
της εμπορίας τους, ώστε να εξασφαλισθεί ότι αυτά δεν καθίστανται απειλή για την
επιβίωσή τους.

Ρυθμίζει και ελέγχει το διεθνές εμπόριο των δειγμάτων, των μερών ή και των
προϊόντων των ειδών, τα οποία προέρχονται από την άγρια πανίδα και αυτοφυή
χλωρίδα και τα οποία κινδυνεύουν με εξαφάνιση.

Η εξαγωγή, εισαγωγή και επανεξαγωγή ζωντανών ή νεκρών ζώων ή φυτών, μερών

και προϊόντων τους, ρυθμίζεται με βάση ένα σύστημα χορήγησης αδειών και
πιστοποιητικών που εκδίδονται μόνο εφόσον πληρούνται ορισμένες προϋποθέσεις
και πρέπει να υποβάλλονται στα αρμόδια όργανα προτού επιτραπεί η έξοδος ή η
είσοδος αποστολών δειγμάτων ειδών από/ και προς μια χώρα.

Animal Liberation Front (A.L.F.)

Γεννήθηκε το 1975 στην Αγγλία. Το 1980 το ALF μετανάστευσε στις ΗΠΑ και σιγά
σιγά με το πέρασμα των χρόνων απέκτησε μέλη και σε άλλες χώρες του κόσμου.
Σήμερα δραστηριοποιείται και στην Ελλάδα. (Σημ. απελευθέρωση χιλιάδων μινκ από
εκτροφείο στην Κοζάνης).
Οι άνθρωποι με τις κουκούλες και την ευαίσθητη καρδιά παραβιάζουν εσκεμμένα τον
νόμο, εισβάλλουν σε πειραματικά εργαστήρια, φάρμες παραγωγής και γούνας,
απελευθερώνουν τα ζώα και μας αποκαλύπτουν όσα εγκλήματα διαπράττονταν σε
βάρος τους.

Στόχος των ακτιβιστών; Να δείξουν τις προθέσεις τους σε όσους σκοπεύουν να

εκμεταλλευτούν τα ζώα και να προειδοποιήσουν όσους το πράττουν ότι τίποτα δεν
είναι ικανό να τους σταματήσει. Ούτε καν η φυλακή!

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Δεν θα μπορούσε παρά να προβληματισθεί κανείς για την αντίφαση η οποία

ενυπάρχει στο συσχετισμό ανάμεσα σε ρυθμίσεις που αφορούν την αξία εκάστου
κατοικίδιου, όταν αυτό γίνεται αντιληπτό από το δίκαιο ως φίλος του ανθρώπου και
στις ρυθμίσεις που αφορούν τις μαζικές θανατώσεις και βασανισμούς των ίδιων
κατοικίδιων με προσθήκη «ανθρωπιστικών» μεθόδων.