Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 42

jOODS Actueel

Nieuws, duiding & achtergrond uit binnen- & buitenland


VoorheenBelgischIsraëlitischWeekblad
17 januari 2007 - 27 teveth 5767

Nucleair Iran wil einde


van de Joodse Staat Israël
Exclusief
Interview met minister
van Buitenlandse Zaken
Karel De Gucht
nr. 1 •  4,60 • verschijnt maandelijks • Afgiftekantoor Antwerpen 1

Verder in dit nummer :


• Media onder de loep
• Portret van Teddy Kollek
• Gijzeling in de Joodse wet
• Nieuws door Pinkhas Kornfeld
• De Chassidische dynastie van Belz
jOODS Actueel
VOORWOORD
Het is 1954 wanneer de jonge Louis Davids hoofdredacteur wordt
van het Belgisch Israëlitisch Weekblad. Velen geloven niet dat de
krant een lang leven beschoren zal zijn, doch, Louis bewijst net het
cOlOFON tegengestelde. Mede dankzij zijn enthousiasme, professionalisme
en het vertrouwen in wat hij doet, slaagt hij erin meer dan 50 jaar
joods Actueel brengt nieuws, lang elke week een kwaliteitsstuk af te leveren. De krant geniet een
duiding en achtergrond uit groot aanzien in binnen- en buitenland en trekt duizenden
binnen- en buitenland. lezers en honderden adverteerders aan. Premiers, ministers,
Adres: opperrabbijnen, ambassadeurs, burgemeesters en politici,
lange leemstraat 174, 2018 allen zijn ze overtuigd van de belangrijke rol van het blad en
Antwerpen, België. sturen opiniestukken of brieven aan de joodse gemeenschap
telefoon : +32 3 233 70 94.
Fax :+32 3 230 80 64. door via het Belgisch Israëlitisch Weekblad. Het BIW is
email : meer dan een begrip, in feite, het is zelfs een monument
redactie@joodsactueel.be geworden.
Internet:
www.joodsactueel.be
BtW nummer: Thans heeft hij besloten dat de tijd is aangebroken de fakkel door te geven en de vruchten te
Be 0885 218 733 plukken van jarenlang hard werk. Die weerspiegelt zich in de volgende generatie, dochter en
Bankrekening Fortis
001-5076830-23 kleinzoon, die de opvolging van deze unieke publicatie zullen garanderen. Het BIW evenaren wordt
geen makkelijke taak maar één die we met volle overtuiging tegemoet zien. Louis Davids blijft als
Algemeen Directeur: consultant actief waardoor de overgang vlot zal verlopen. En natuurlijk krijgen de populairste
terry Davids
Hoofdredacteur: columns van het BIW een vaste stek in het Joods Actueel waaronder “Overpeinzingen”, “Kalender
Michael Zevi Freilich van Joodse manifestaties” en “Familieberichten”.
ere-voorzitter:
louis Davids
eindredacteur: Het Joods Actueel wordt een maandblad dat Joods nieuws brengt uit binnen- en buitenland.
Rudi van Poele Maandelijks zullen duiding en achtergrond, politieke debatten en een media recensie aan
Administratie:
bod komen. Ook lichtere onderwerpen, zoals een koosjere kookrubriek, joods sportnieuws en
Sigrid Smulders culturele en religieuze artikels krijgen een vaste stek. Dit alles in een neutraal, niet partijgebonden
maandblad, waarin de lezer centraal staat. We nodigen trouwens iedereen uit in de pen te kruipen
Medewerkers: en ons opiniestukken, kritiek of vragen door te sturen.
Max Schick, Rabbijn dr. R. evers,
Rudi Roth, Dr. Henri jakubowicz,
Hélèlne Maier, jossi Parnas, Vivi Ter afsluiting wensen de nieuwe algemeen directeur, Terry Davids, en hoofdredacteur, Michael
Salomon, Andre Vermeiren, Freilich, enkele woorden van dank te brengen aan hun vader en grootvader voor zijn jarenlange
jeremie Rykner, Ronen taieb,
Pinkhas Kornfeld en medewerkers coachen en het doorgeven van zoveel inzicht en morele waarden: “We zijn uiterst fier op het
in de VS, canada, Israël, Rusland monumentale werk dat je meer dan een halve eeuw lang op je eentje verricht hebt en hopen dat
en het VK. je even trots op onze prestaties zal zijn”.
Foto’s:
jonathan Rickner, Stefansky, GPO, Een woord van dank is tevens weggelegd aan
Belga, IDF, BauBau, cIA Images. de vele trouwe lezers die het BIW gemaakt
Hoofd publiciteit: hebben tot wat het is. We hopen dat u Joods
terry Davids Actueel hetzelfde vertrouwen zal schenken
Israël publiciteit: Ronen taieb als aan het Belgisch Israëlitisch Weekblad.
Abonnement:
België: 44 euro per jaar Alvast veel leesgenot,
europa: 60 euro per jaar
Rest van de wereld:
80 euro per jaar Terry Davids
Algemeen Directeur
een publicatie van Actualia bvba.
Verschijnt maandelijks behalve in
Augustus. Michael Zevi Freilich
Hoofdredacteur
verantwoordelijke Uitgever:
thérèse Davids.
© Niets uit deze publicatie mag worden
overgenomen zonder schriftelijke toelating
van de redactie

jOODS Actueel 3
BINNeNlAND
inhoud
VOOR WOORD 3 Machsike Hadass tegen
BinnenLAnD
N IEUWS 4-6
Neturei Karta
FAMILIEBERICHTEN 7 De joodse Gemeente Machsike meehuilen met de grootste
O VERPEINZINGEN 7 Hadass van Antwerpen heeft in een vijanden van de joden”. Zelfs de
PERSSPIEGEL 8 officiële brief gereageerd tegen antizionistische Satmar beweging
C ULTURELE A GENDA 9 Neturei Karte en hun optreden in die tienduizenden leden telt heeft
L EZERSBRIEVEN 10-11 Iran. De gemeente vindt de stap zich op de scherpste manier tegen
M EDIA ONDER DE LOEP 12-13 van Neturei Karte “schandalig” en de groep gekeerd. Satmar is het
distantieert zich volledig van de niet eens met de seculiere Staat
I NTER VIEW K AREL D E G UCHT 15-17
groep. Meer nog, de gemeente Israël maar zal daarom nog niet met
N IEUWS DOOR P INKHAS K ORNFELD 19
roept haar leden op alle contact holocaustontkenners en vijanden
BUiTenLAnD te mijden met “de schurken die van joden samen heulen. n
I SRAËL N IEUWS 19-23
ACHTergronD
N ADIA H ILO, ENIGE
A RABISCHE VROUW IN DE K NESSET 24-25
reLigie
G IJZELING IN DE JOODSE WET 27 -29
DoSSier
D E N UCLEAIRE DREIGING VAN I RAN 31-32
CULTUUr
S HOAH EN S TEVEN S PIELBERG 34-35
ACHTergronD
TEDDY K OLLEK , EEN POR TRET 36-38
KoKen
A PPEL K UGEL DOOR V IVI S ALAMON 39
CULTUUr en reLigie
D E D YNASTIE VAN B ELZ 40-42
MeDiSCHe rUBrieK
D OOR H ENRI J AKUBOWICZ 43
FoToreporTAge
B ELGISCHE TROEPEN IN L IBANON 46-47
gezonDHeiD
D IEET EN VOEDING 48 een menora in de kathedraal
SporT van brussel
M ACCABI 49
inveSTeren
t
ijdens de Kerstperiode kon men in de kathedraal van Brussel
I SRAELISCHE ECONOMIE IN 2006 50 schilderijen bewonderen van de joodse kunstenaar jean-Paul léon
van de Menora (joodse kandelaar). ‘De Standaard’ schrijft dat de
christelijke gastvrijheid voor de joodse kunstenaar een grote symbolische
S T e U n J o o D S AC T U e e L !! betekenis heeft. Immers, tijdens de Middeleeuwen werden de joden
Abonneer u nu en krijg het magazine?? in de hoofdstad vervolgd en omgebracht in naam van de godsdienst.
elke maand in de bus Daaraan herinnert nog steeds een glasraam in de kathedraal. tijdens een
e n B e S pA A r 1 5 % plechtigheid die er jaren geleden plaatsvond in aanwezigheid van wijlen
kardinaal Suenens en gewezen opperrabbijn Dreyfus, werd naast dit
op De WinKeLpriJS glasraam een plaat onthuld waarin de vervolging van de Brusselse joden
??
contacteer de redactie op 03 233 70 94 werd herdacht. jean-Paul léon zei dat hij hoopt met zijn tentoonstelling
of redactie@joodsactueel.be een steentje bij te dragen tot een beter begrip tussen de joodse en de
christelijke gemeenschap. n

4 jOODS Actueel
Antisemitische stickers Hakenkruis op muur Synagoge
in FNAC Twee hakenkruisen werden eerder deze maand ontdekt op
de muur naast de grote synagoge van Brussel in de Rue de la
Een klant die de FNAC winkel in Brussel bezocht en werken Régence. n
over Israël en het jodendom raadpleegde deed een
onthutsende ontdekking. Een heleboel boeken werd beklad
met anti-Israëlische en antisemitische stickers die op de
omslagen werden aangebracht. De tekst las “Amerikanen-
Israëli’s en hun joodse vrienden: ziekelijke heersers!” en
Jongeren bezoeken
“Auschwitz : een verhaal van gisteren om de Palestijnen van
vandaag af te slachten”.
Anne Frank museum
Tien jongeren uit Beringen die joodse leeftijdsgenoten had-
Geschokt haalde den bekogeld met stenen, bezochten het Anne Frank Museum
de klant er een in Amsterdam.
afdelinghoofd bij
die de boeken in Begin december vorig jaar gooiden de tien jongeren van
kwestie prompt liet Turkse afkomst stenen naar joodse leerlingen die op bezoek
verwijderen uit het waren in Beringen.
boekenrek. n
De tien moeten voor hun daden dertig uur gemeenschaps-
dienst verrichten tijdens de kerstvakantie.

Minister van Werk Peter Vanvelthoven (SP.A) begeleidde hen


tijdens het bezoek. Waarom niet werd geopteerd om de Belgi-
sche Kazerne Dossin of het Holocaustmusuem in Mechelen te
bezoeken is onduidelijk? n

)VVTZLZ[LLU^LN  >PSYPQR;LS 

jOODS Actueel 
BINNENLAND

Leerlingen Munsterbilzen met Flahaut naar Auschwitz


Negen leerlingen van de klas 4 Handel van de gemeentelijke zaamheid en kregen een ‘aangepaste’ maaltijd. Voor het vierde
secundaire School van Munsterbilzen zijn uitgeloot om op 22 jaar volgt er in februari een themaweek. Gedurende deze week
januari het beruchte concentratiekamp van Auschwitz-Birke- zullen zij ondergedompeld worden in een bad van Verdraag-
nau te bezoeken. zaamheid en Burgerzin. Er staat ook een bezoek aan het Fort
van Breendonk op het programma,” aldus Inge Lieben. n
De dagreis kadert in de sensibiliseringscampagne ‘Nooit meer  (Het Belang Van Limburg)
Oorlog’ van defensieminister Flahaut. De leerlingen vliegen sa-
men met vier Vlaamse en vijf Waalse scholen en met overlev-
enden van de holocaust in een C130 naar Polen.
Onze school mag 9 leerlingen en een begeleider afvaardigen,
die de minister op 22 januari zullen vergezellen,” vertelt Inge
Lieben. De leerlingen worden in de vroege ochtend opgehaald
en naar Melsbroek gebracht.

Van daaruit vertrekt een militair vliegtuig naar Auschwitz-


Birkenau. “Dit schooljaar werken we met de hele school rond
het thema ‘Burgerzin en Verdraagzaamheid’. Er werden al en-
kele projecten gerealiseerd rond dit onderwerp. Zo ontvingen
we enkele weken geleden een overlevende van het kamp van
Breendonk. Deze 80-jarige getuige vertelde op een zeer ge-
dreven manier over zijn ervaringen tijdens de Tweede Werel-
doorlog.

“De eerste graad en het derde jaar mochten een voormiddag


lang ICT-opdrachten verwerken rond het thema verdraag-

 ( .,1'(5(1 9$1
'
Toi & Moi ,65$(/ =,-1 9225
8 +('(1 ((1
In ons atelier herstellen %(=25*'+(,'
wij al uw kleding. 02*(=,-+(722.
,1 '( 72(.2067 %/,-9(1 %,-
8: 8,7(567( :,/6%(6&+,.
Vandaag gebracht .,1* '225 '( :,=2 (1 '(
morgen af te halen! 67$$7,65$(/$/6(5)*(1$0(
7(%(12(0(1
Eigen Atelier Scherpe prijzen 9RRULQOLFKWLQJHQWHO
0HYU(VWKHU/LSV]\F 
Isabellalei 22 • 2018 Antwerpen :L]R$QWZHUSHQ 
Tel:03.281.01.31 :L]R%UXVVHO 

Vergeet de AIRPORT SERVICE


COLLI EXPRESS
FANCY FAIR BUSINESS TRAVEL
van IN EUROPE
Tikvatenou niet!
ZONDAG 28/1 “SAMY”
in het
$.67 7HO  
Romi Goldmuntz /DQJVWUDDWEXV *60  
Centrum %RUJHUKRXW )D[  

 jOODS Actueel
Volgende uitgave van joods actueel : overpeinzingen
D o n d e r dag 2 2 f e b r ua r i
fam i l i e b e r i cht e n MUUR
GEB OOR T EN
Dochter bij de heer en mevrouw FRIEDMAN-SAMET Bepaalde groeperingen nemen elke
Dochter bij de heer en mevrouw TROM-GRINBAUM gelegenheid te baat om hun misprij-
Zoon bij de heer en mevrouw KATZBERG-MAYER
zen voor de Joodse Staat te onderlij-
Dochter bij de heer en mevrouw RABBER-DOMB
nen. Om Israël voor te stellen als een
BA R M I TSVA
land dat misprijzen betoont voor zijn
17/2 : Daniel zoon van de heer en mevrouw A. Gottfried
buren. Neem nu de Leuvense Actie-
groep Palestina (Nooit van gehoord)
VERLOVINGEN Wat heeft ze gedaan? In samenwer-
Rechi ROTTENBERG, Consciencestraat 50 en Tsvi HALPERT (Zürich) king met 11.11.11, Broederlijk De-
Judith KUPPERBERG, Lamorinièrestraat 161 en Yissachar FRIEDMAN
len, en Oxfam-Wereldwinkels, een
(Bnei Brak)
Rachel KORNGUT, Lange Leemstraat 237 en Yehoshua ROSHGOLD allegaartje dat ik mijn lezers zeker
(Bnei Brak) niet meer moet voorstellen, heeft ze
H U WE LI J KEN Kerstmis gebruikt (lees: misbruikt) om
een hoge muur rond een kerststal in
22/1 : Freidy FRIEDMAN, Consciencestraat 37 en Alexander MARGULIES
(Londen) Leuven op te trekken. Daarmee willen
24/1 : Malky BERKOWITZ, Albertstraat 15 en Aharon BINDER (Jeruzalem) ze de muur aanklagen die Israël heeft
30/1 : Lea ASHKENAZI – Kte Leemstr 29 en Menashe BERNAT (Jeruza-
lem) gebouwd om zich te beschermen te-
31/1: Rivka Freida SPIEGEL, (Brooklyn) en Israel STERNBUCH, Lange gen Palestijnse terreuraanslagen.
Leemstraat 251
31/1: Hadassa MENDLEWICZ –Lge van Ruusbroecstr 91 en Menachem Hoe ik mijn geheugen ook pijnig,
KORER (Londen) ik kan mij niet herinneren dat deze
31/1: Jisroel STERNBUCH – Lange Leemstraat 251 en Rivka FRANKEL-
valse vredesapostels ooit een veroor-
(Brooklyn)
4/2 : Aharon LURIA – Zurenborgstr 17 en Dina TWERSKI – (Bnei Brak) deling hebben uitgesproken over de
6/2 : Lea WIZEL – Lamorinièrestr 80 en Chaim LEICHTAG (Londen) zelfmoordaanslagen die werden uit-
6/2 : Mordechai SHIFF, Belgielei 36 en PEREL SHAPIRA , (Brooklyn)
7/2: Chaja Gitty HOFFMAN -  Belgielei 119 en Shloimi MEISLER – Jacob gevoerd door Hamas of andere  ter-
Jordaensstraat 100 roristische groeperingen.
13/2: Esti SALAMON – Belgielei 25 en Gedalia HAFFNER (Manchester)
19/2: Yael WIDAWSKY- Quinten Matsijslei 42 en Shmuel BELZ – Legrel- Mijn revelatie zal wel weinigen ver-
lelei 3 rassen. Het is een nieuwe aansporing
om de bovengenoemde groepjes
S TERF GEVA L L EN
links te laten liggen. Er bestaan ande-
De Heer David GREISMAN, 86 jaar, Prins Albertlei 13
Mevrouw Eugenie WARCEL-TYGEL, 81 jaar, Belgiëlei 98
re weldadigheidsinstellingen die de
De Heer Zalman ZYSMILCH, 79 jaar, Rembrandstraat 29 hen toevertrouwde centen niet mis-
Mevrouw Astrid NEBENZAHL, 71 jaar, Jan Van Rijswijcklaan 94
bruiken voor politieke doeleinden.
De Heer Jacques KLEINMANN, 91 jaar, Belgiëlei 50
De Heer Nanivitsch FAVEL, 81 jaar, Marialei 2
Mevrouw Patricia SCHAMISSO-WOOLF, 76 jaar, Seringenlaan 3 L.
Indien U een mededeling wil laten verschijnen in deze gratis rubriek ,
gelieve de redactie te contacteren.

jOODS Actueel 
BINNENLAND

PER S S PIEGE L  D E M ORGEN

INFORMEER
DE DERDE WERELD
OVER DE HOLOCAUST
sche zuiveringen in voormalig kaart geveegd wilden worden, de Organisatie van de Islamiti-
Joegoslavië. zouden we de Joden moeten sche Conferentie er het zwijgen
Op de dag dat mijn halfzus op vernietigen. Voor diegenen on- toe? Het antwoord is wellicht
bezoek kwam, liep mijn hoofd der ons die niet in staat waren even simpel als afschuwelijk.
om van wat er gebeurd was de wapens tegen hen op te ne- Al generaties lang hebben de
met zes miljoen Joden in Duits- men, was het genoeg met onze leiders van die zogenaamde
Ayaan Hirsi Ali land, Nederland, Frankrijk en
Oost-Europa. Met grootste
handen een kommetje te vor-
men, onze ogen hemelwaarts
moslimlanden hun bevolkin-
gen voortdurend gevoed met
legt uit waar- overtuiging riep mijn halfzus:
“Het is een leugen. Joden ma-
te richten en tot Allah te bidden
dat hij hen zou vernietigen.
het soort propaganda waarmee
ook generaties Duitsers (en an-
om Ahmadi- ken de mensen altijd blind. Ze
zijn niet vermoord, vergast en
Voor de meerderheid van de
moslims in de wereld is de
dere Europeanen) zijn gevoed:
dat Joden ongedierte zijn en
nejad zoveel afgeslacht. Maar ik bid tot Allah
dat ooit op een dag alle Joden
Holocaust geen belangrijke
gebeurtenis uit de geschiede-
als zodanig behandeld moeten
worden. In Europa was de Holo-
bijval oogstte in de wereld vernietigd zullen
worden.”
nis die zij ontkenen.We weten
eenvoudigweg niet dat hij ooit
caust het gevolg. Als Ahmadi-
nejad zijn zin krijgt, zal hij geen
met zijn con- Mijn zus zei niets nieuws. Dat ik
zo gechoqueerd was over wat
heeft plaatsgevonden, omdat
niemand ons er over heeft ver-
gebrek hebben aan meegaan-
de moslims die klaar staan om
ferentie. ze zei, kwam deels door het
overtuigende bewijs en deels
teld.
Uit Afrika bleef me bij dat er
naar zijn wens te handelen.
Zeker, de wereld heeft confe-

O
p een dag in 1994 ook door de genociden van ons altijd westerse ngo’s waren en renties nodig die het begrip
– ik woonde in Ede tijdperk. Van mijn kindertijd in instellingen als de Wereldbank tussen culturen bevorderen en
– kreeg ik bezoek Saoedi-Arabië herinner ik me en het Internationaal Monetair heeft behoefte aan antiracis-
van mijn halfzuster. dat mijn leraren, mijn moeder Fonds. Hun vertegenwoordi- mecampagnes. Maar meer nog
We hadden allebei asiel aan- en de buren bijna dagelijks te- gers brachten aan diegenen moet de wereld keer op keer
gevraagd in Nederland. Mij gen ons zeiden dat Joden slecht van wie zij dachten dat ze er worden geïnformeerd over de
werd het toegekend, haar niet. waren en dat hun enige doel de behoefte aan hadden medi- Holocaust. Niet alleen in het be-
Dat mijn aanvraag werd geho- vernietiging van de islam was. cijnen, condooms, vaccins en lang van de overlevende Joden
noreerd, betekende dat ik kon Over de Holocaust werd ons bouwmaterialen – maar geen en hun nageslacht, maar in het
gaan studeren. Voor haar was niets verteld. informatie over de Holocaust. belang van de mensheid in het
dat niet mogelijk. Van mijn tijd in Kenia later en In tegenstelling tot de islamiti- algemeen.
Om toegelaten te worden tot de liefdadigheid die uit Saoedi- sche hulporganisaties kwamen Misschien moeten we beginnen
de universiteit moest ik drie Arabië en andere Golfstaten de seculiere en christelijke do- met een tegenwicht te vormen
cursussen halen: een taalcur- onze kant uitkwam, blijft me noren zonder een agenda van tegen de islamitische liefdadig-
sus, een cursus maatschappij- nog bij dat het bouwen van haat. Maar ze spraken zich ook heid die zo is doortrokken van
leer en een geschiedeniscursus. moskeeën en de donaties niet uit tegen de haat. haat tegen de Joden. Westerse
Het was tijdens die voorberei- aan ziekenhuizen en de armen Wat zo opvallend is aan de con- en christelijke hulporganisaties
dende geschiedeniscursus dat altijd gepaard gingen met het ferentie van Ahmadinejad is in de derde wereld moeten de
ik voor het eerst over de Holo- vervloeken van de Joden. De de (stilzwijgende) instemming taak op zich nemen moslims
caust hoorde. Ik was toen 24 en Joden zouden verantwoorde- van de moslims uit het midden. en niet-moslims te informeren
mijn halfzus was 21. In die tijd lijk zijn voor de dood van baby’s Waarom is er geen tegencon- over de Holocaust.
werden de nieuwsuitzendin- en voor aids. En ze zouden de ferentie in Riyad, Caïro, Lahore, Ayaan Hirsi Ali is onderzoeker bij
gen dagelijks gevuld met de oorzaak zijn van oorlogen. Kartoem of Jakarta, waar Ah- het American Enterprise Institute
genocide in Rwanda en de etni- Als we ooit vrede en stabiliteit madinejad wordt veroordeeld? en oud-lid van de Nederlandse
wilden en als we niet van de Waarom doen de 57 leden van tweede Kamer. n

 jOODS Actueel
CULTURELE AGENDA
JANUARI APRIL
Dinsdag 23 januari te 20 uur in de Koningin Elisabethzaal. Woensdag 25 april te 20.30 uur in de zaal Benoth Jeruzalem,
GALA van de Centrale met Maxim Vengerov Van Immerseelstraat 24. THEE van Belz

Donderdag 25 januari te 20 uur in het Theater ‘t Eilandje, West- MEI


kaai 6. Opvoering van ‘VISITING MR. GREEN’, georganiseerd Dinsdag 8 mei te 18 uur Hoek Belgiëlei/ Mercatorstraat, aan
door de ‘Vrienden van het Joods Museum van Deportatie en het monument voor de Antwerpse gedeporteerden. Jaarlijkse
Verzet’. herdenkingsceremonie met tal van prominenten

Zondag 28 januari te 11 uur tot 18 uur in het Romi Goldmuntz Dinsdag 8 mei te 20 uur
Centrum. Jaarlijkse FANCY-FAIR van Tikvatenoe In de zaal van Agoedat Israël, Isabellalei 93. Thee van Ezrat
Nisuin
Zaterdag 3 februari te 20.30 uur in het Romi Goldmuntz Cen-
trum. TOE-BISHVAT PARTY georganiseerd door het Damesco- Woensdag 16 mei te 20 uur in het auditorium van het Romi
mité van de Shomré Hadas Goldmuntz Centrum. Pianoconcert georganiseerd door het
damescomité van de Shomré Hadas door de joodse stadsge-
FEBRUARI noot en virtuoos Aron Wajnberg
Zondag 4 februari te 13.40 uur in de lokalen van Maccabi, Mac-
cabilaan 32 te Hoboken. Groot nationaal bridgetoernooi Zondag 20 mei te 14 uur in de zaal Lamorinièrestraat 26. Bloe-
menparty van Bais Rachel.
Maandag 5 februari te 12 uur in Het Romi Goldmuntz Centrum.
Brunch van Yad Sarah Woensdag 30 mei te 19 uur in het Romi Goldmuntz Centrum
Fundraising-diner ten bate van Tikvatenoe
Zaterdag 10 februari te 20 uur In UGC. Filmavond van Emunah
OKTOBER
Zondag 11 februari te 12 uur tot 22 uur in de zaal Bais Rachel, Dinsdag 16 oktober te 12.30 uur in het Romi Goldmuntz Cen-
Lamorinièrestraat 20. Braderij van Mifal Chesed trum. Jaarlijkse lunch van wizo

Zondag 18 februari vanaf 11 uur in de zaal Lamorinièrestraat Zaterdag 20 oktober te 20 uur 30 in Zaal Agoedah Israël, Isabel-
26. Poerimland van Bais Rachel lalei 93 te Antwerpen. Thee ten bate van de Jeshiva Etz. Chaim

Dinsdag 27 februari te 20.30 uur in het Zuiderpershuis, Tim- Woensdag 24 oktober te 14 uur in zaal Benny Reich in het Romi
merwerfstraat 40 te Antwerpen. Voorstelling roman ‘De twee- Goldmuntz Centrum. Thee-namiddag van de Centrale
de familie’ door schrijfster Zeruya Shalev

MAART
Dinsdag 6 maart te 20 uur In Zaal 7, Cogels Osylei 73 in Ber-
chem. GALA AVOND georganiseerd door de Wizo

Donderdag 8 maart te 20 uur in de Koning Elisabethzaal ‘erev


shira’ van de Agoeda

Zondag 18 maart te 20 uur in het Auditorium van het Provin-


ciehuis, Koningin Elisabethlei 22. Van fabrikant naar verbruiker Meer dan 10.000m2 stock
GALA-CONCERT van B’nai B’rith Antwerpen. Muzikanten & Ruime keuze aan bekende merken
zangers van Tzahal.
TegelOutlet Antwerpen
Donderdag 22 maart te 20 uur in de Stadscampus lokaal R-20, Slachthuislaan 78 - 2018 Antwerpen
Rodestraat, 14 te Antwerpen. Spreekbeurt joodse eredienst en Tel. : +323 663 39 01
de Belgische overheid onder auspiciën van het Instituut voor Openingsuren :
Maandag tot zaterdag 10.00 tot 18.00 u.
Joodse Studies. Door prof. dr. Julien Klener, voorzitter van het Zondag 13.00 tot 17.00 uur
Centraal Israelitisch Consistorie van België

jOODS Actueel 
BINNeNlAND

LEZERSBRIEVEN
H e L p D e J o D e n vA n M U M B A i
lezers schrijven naar
redactie@joodsactueel.be

het verbod op racistische geschriften de racisten in de kaart
speelt. Om zijn visie te staven haalt de auteur de pamfletten
MijnnaamisCarineDamensteinenikbennetterugvaneen van Mevrouw Oriana Fallaci van stal. De pas overleden old
reisnaarMumbaiinIndia.Ikbeneenjoodsevrouw,nietdirect lady van de Italiaanse literatuur uitschelden voor racist is
religieus,maartochtrotsophaarjoodseidentiteit. bijzonder onkies en “not done”. Zij was een uniek tegengeluid
Wistudaterongeveer160joodsegezinneninMumbaiwonen? tegen een golf van Arabische onverdraagzaamheid.
Ik ben per toeval een synagoge binnengewandeld tijdens mijn WaaromciteertdeauteurnieteerderHitlers“MeinKampf”,datin
bezoek, en heb daar een uitvoerig gesprek gehad met lokale Belgiëvrijverkrijgbaaris?Tegendergelijkhatelijkboekmoeteen
joden. verboduitgevaardigdworden.Maardanbenjezogezegdbezig
Desynagogewaszogoedalsvervallen,enzagerverschrikkelijk de vrije meningsuiting te beknotten! Stouthuyzen slaat de bal
uit.De160joodsegezinneninMumbaizijnzoarmdatzeinhutten volledig mis, wanneer hij stelt dat de vrije meningsuiting totaal
moetenwonen. moetzijn,ofhelemaalniet.Ditisklinkklareonzin.DeBelgische
democratieheeftdeplichtoptetredentegenduidelijkeuitingen
De emoties die door vanonverdraagzaamheid.Zemagnietzichzelfopheffendoorhet
me heengingen toen negationismeenhetracismeongestoordhungangtelatengaan.
ik een paar joodse AandezezondeheeftdeWeimarrepubliekzichin1920reedsde
vrouwenenkinderen vingersverbrand.Datvolstaat.
heb ontmoet, is HendrikLuyendijk
onbeschrijfelijk,inde nnn
eerste plaats omdat
wij hier een waar
luxe leven leiden ten Weer FLArDen BiJ HeT
opzichte van hen. Ik
heb hen een belofte
L A AT S T e n i e U W S ?
gedaanhentezullen Brief aan de hoofdredacteur
helpen,endiebelofte van het Laatste nieuws
wil ik houden. Het
enigeprobleemisdat Toen onlangs een paar Hamas handlangers beweerden dat
ik niet precies weet de Israëlische marine drie Palestijnse vissersboten zou bes-
wietecontacteren.Ik choten hebben heeft de online krant van het Laatste Nieuws
zouzograagdiezeer dat onmiddellijk gepubliceerd zonder de ontkenning van-
kleine gemeenschap wege Israël te vermelden. Nu dat Israël een klacht neerlegt bij
willen helpen, bijvoorbeeld door een fonds voor hen op te de VN over de continue schendingen van het staakt het vu-
richten. ren door Palestijnse terroristen blijft u daar monddood over.
Als joodse vrouw voel ik mij verplicht die straatarme kinderen KuntueenverklaringgevenwaaromgeruchtenvanwegeHamas
tehelpenenheneenkanstegeveninhetleven.Israëlmogenze dewegnaaruwkrantvindenterwijleenoffi ciëleklachtbijdeVN
blijkbaarnietbinnenenzekrijgenalleeneenbeetjesteunvanuit vanIsraëlweerniet?
Engeland. RudiRoth
Wiewilmijhierbijhelpen?
Contacteermijopcarine1965@hotmail.com nnn
MetVriendelijkeGroeten,
CarineDamenstein SCHieTen op iSrAËL:
nnn
een DiSCipLine in opMArS.
open brief aan krant De Morgen
S To U T H U Y z e n H e e F T H e T M i S
reactie op Kerstessay “ik denk,dus ik zeg” IndeMorgenvan06/01/07werddehelftvanhetaantalpagina’s
verschenen in De Standaard 28/12/06 “Buitenland”(2op4)besteedaanIsraël.Opzichkanditbestve-
rantwoordzijn,geziendepermanenteactualiteitvanhetconflict
In zijn kerstessay valt Professor Patrick Stouthuyzen (VUB) de inhetMiddenOosten.Vaneenkrantdiezicheen“onafhankelijk
racismewet aan. Dit kan tellen als opiniestuk. Hij vreest dat dagblad”noemtentotde“betere”persinVlaanderengerekend
wordtverwachtjeallesbehalveeeneenzijdigeberichtgevingen

j
10 OODS Actueel
tochkrijgenweinverbandmetIsraëlhoofdzakelijkderabiatete- Deinformatiediezebrachtenwaszekeropentop“politiekcor-
genstandersaanhetwoord. rect”,maarallesbehalvegenuanceerd,nochopfeitengebaseerd.
Die vind je wel overal, dus ook in Israël, waar oppositie voeren Een tip voor uw redactie: lees en bespreek ook eens de werken
enbetogenweldegelijkmogelijkis,wanthetis-totspijtvanwie van Alan Dershowitz, zo kunnen jullie zelf een oordeel vel-
hetbenijdt-eendemocratischerechtstaat.Maarofjedaardoor len of ze al dan niet waardevol zijn. Waarom een dergelijke
degelijke informatie brengt is een andere kwestie. De vrouwen miskleun als het boek van Finkelstein uitgebreid in uw boek-
van Machsom Watch hebben naar eigen zeggen 500 leden (op enbijlage wordt besproken is mij een raadsel. Mij lijkt het dat
zo’n7miljoenIsraëliërs).Wel,hetVlaamsBelangheeftinVlaan- de ongenuanceerde anti- Israëlische kant altijd ruim aan het
derenwaarschijnlijkmeerdanhetdubbelaantalleden(opzo’n woordkomt,deanderekantslechtsmetmondjesmaat.Hoeob-
6miljoenVlamingen)ennoghallucinantveelmeeraanhangers. jectief wil / durft een onafhankelijk dagblad eigenlijk wel zijn?
Hoe zouden jullie de buitenlandse berichtgeving over ons land DathetaantalterreuraanslageninIsraëlsindshetbouwenvan
beoordelen mocht die enkel het standpunt van het Vlaams Be- demuurfelverminderdis,isblijkbaarhetvermeldennietwaard.
langenzijnsympathisantenweergeven? Evenmin als het feit dat eind december 2006 vanuit Gaza al 60
Nochtans kreeg ik de jongste maand in uw krant als “bronnen” - maal het “wapenbestand” ten aanzien van Israël geschonden
voor uw berichtgeving over Israël Gie Van den Berghe, Lucas werddoordelanceringvanrakettenopSderotenAshkelon.Wie
CathérinediedestaatIsraëlhetliefstvandaagnogvandeaard- heeftnueigenlijkdemediainhanden????
bolzoudenzienverdwijnen,inuwboekenbijlagekrijgthetuiter- LieveSchacht
mateeenzijdigwerkvanNormanFinkelsteindevolleaandacht.

B’nai B’rith Eindelijk betaalbare luxe - een droom in ieders bereik

        


onderzocht incidenten Beringen Sederavonden, religieuze diensten,
animatie in het   in hotels 2,3 en 4 sterren grand luxe
B’nai Brith Antwerpen, diep verontwaardigd door de inciden-     tegenover de dichtbij het     
ten in Beringen, gelastte onlangs zelf een onderzoek in. De casino en de thermen logisch
groep stuurde een delegatie naar de limburgse stad. Aan de Uitzonderlijke prijzen volgens uw budget 01 34 19 63 39 ou 06 60 49 49 30 E-mail : haimh@free.fr
delegatie namen deel voorzitter Dr. Rene trau, oud-voorzit- (van 699€ tot 1900€ 01 34 19 63 39 ou 06 60 49 49 30 E-mail : haimh@free.fr
luxe aan een kleine prijs) 01 34 19 63 39 ou 06 60 49 49 30 E-mail : haimh@free.fr
ter leo Schumer, vice-voorzitster Michelle Warschitzky en al-
gemeen secretaris Anny Gilbert. Ze werden ontvangen door
hoofdcommissaris Bertie Hamaekers die betreurde dat de
media een vervormd beeld brachten van de lokale politiedien-
sten, die volgens hem “meer dan hun plicht deden tijdens de
incidenten”. Volgens de korpschef worden de jongeren “dage-
lijks opgehitst door de zenders Al jeezirah en al Arabiah die
de anti joodse haat aanwakkeren”. B’nai B’rith verklaarde de
ontmoeting als geslaagd en beloofde verder te blijven vech-
ten tegen het antisemitisme en te “ijveren voor een goede ver-
standhouding tussen mensen van goede wil , die nog altijd de
meerderheid vormen in Vlaanderen.”

AandeingangvanJeugherberg“DeKompel“v.l.n.r:
VoorzitterDrRenéTrau,oud-voorzitterLeoSchumer,Hoofdcommissaris
BertieHamaekers,ondervoorzitsterMichelleWarschitsky.

jOODS Actueel 11
BINNENLAND

MEDIA ONDER DE LOEP

Verarmde Pers
D o o r S avas o r da
Elk maand wordt een ander aspect uit de media onder de loep genomen

j
12 OODS Actueel
Onlangs werd in de Belgische Op 29 juli 2006 verkondigde siteit van Sienna, Professore AFP communiqué. Ondertus-
pers het bericht verspreid een communiqué van het Dotore S. Focardi, die een ern- sen spreekt noch schrijft nie-
dat Israël verarmd uranium AFP dat de olievervuiling op stige studie over dit onder- mand nog over die vervuiling
gebruikte in Libanon. Aan de zee ten gevolge van een Is- werp zou uitgevoerd hebben die zogezegd decennia zou
basis van deze berichtgeving raëlisch bombardement op voor de wereldgezondheids- voortduren want volgens li-
lag een artikel van Robert de elektriciteitscentrale van organisatie (WGO). Profes- banese bronnen zal de kust
Fisk, die een Britse ecologist, Jiye (ten Zuiden van Beiroet) sor Focardi, een specialist op tegen het winterseizoen al,
Chris Busby en een laborato- de Libanese en Syrische be- het gebied van de maritieme op een paar uitzonderingen
rium dat niet erkend wordt volking blootstelde aan een fauna en meer bepaald de na, volledig gereinigd zijn en
door het milieuprogramma sterk verhoogd risico op kan- zeeschildpadden, gaf - hier- werden de ontreinigers reeds
van de Verenigde Naties ker. Aan de basis hiervan lag over aangesproken - toe dat in grote mate terug naar huis
(UNEP) als bron vermeldde. gezonden. Sommige stran-
Het is de voornaamste vuist-
regel van de journalist om “Een staaltje van pure den, zoals dat van Ouzaï die
reeds jarenlang gesloten
een “feit” steeds na te trekken waren, worden nu zelfs her-
en om objectiviteit na te stre-
ven. Enig speurwerk rond dit
desinformatie dus… en opend.
Het lijkt erop dat “geruchten”
bericht bracht aan het licht
dat: dat niet voor het eerst.” zo maar in de media als fei-
ten voorgesteld worden. Is
a) de Israëlische legerleiding dit gewoon onprofessioneel
ontkende dat de gebruikte een persconferentie van Me- hij niet over een staal van de gedrag of is er meer aan de
munitie verarmd uranium be- vrouw Simonetta Lombardo, gewraakte aardolielaag be- hand? We herinneren ons nog
vatte en de woordvoerster van het schikte en niet op de hoogte levendig de vervalste foto’s
b) dat de Belgische legereen- Italiaans inlichtingencentrum was van het resultaat van een uit Libanon en het geknoei
heid in Libanon in een officië- van de Conventie van Barce- analyse hiervan. Van de WGO met de dodencijfers in Kana
le mededeling vaststelde dat lona (een in 1976 gesloten woordvoerder werd verno- die afgelopen zomer ook de
er geen abnormale radioacti- overeenkomst, ondertekend men dat een dergelijke stu- voorpagina’s haalden.
viteit gemeten werd. door 22 landen, ter bescher- die minstens 2 jaar tijd vergt Het resultaat van dit alles: de
ming van de Middellandse en dat Libanon, drie maand demonisering van Israël. Het
Maar dat werd in de bewuste Zee onder auspiciën van na de afloop van het conflict publiek wordt op die manier
pers zedig verzwegen. UNEP UNEP). Op het ogenblik van nog altijd geen dergelijke al dan niet bewust blootge-
(het milieuprogramma van haar persconferentie was studie aangevraagd heeft. Er steld aan een verhoogd risico
de Verenigde Naties) voerde nog geen enkele staal van werd ook geen enkele aan- op besmetting door de “kan-
een standaardonderzoek uit de aardolielaag op het water beveling ter bescherming ker” van de “verarmde” infor-
naar alle mogelijke bronnen door een bevoegd labo on- van de bevolking tegen dit matiestroom.
van milieuverontreiniging derzocht. risico geformuleerd en er is
(waaronder ook radioactivi- tot op vandaag geen enkele Getekend Savasorda
teit) ten gevolge van de oor- Bij gelijkaardige olievervui- mededeling over mogelijke
log in Libanon. Het resultaat ling ten gevolge van de schip- verhoogde riscio’s op kanker Savasorda (uit het arabisch
van dit onderzoek was op het breuk van de Amoco Cadiz en ten gevolge van de oorlog Sâhib ash-Shurta “Hoofd van
ogenblik van de berichtge- de Exxon Valdez werd ner- in Libanon op de site van de de wacht”) was een joods-
ving in de pers overigens nog gens over een dergelijk ver- WGO verschenen. Een woord- spaanse geleerde, volledige
niet bekend. Wanneer UNEP band gerept. Hierover aange- voerder van UNEP wees er in naam Abraham bar Hiyya Ha-
achteraf de resultaten van het sproken deelde de Belgische augustus op dat men niet Nasi, leefde in Barcelona en
onderzoek bekend maakte, petroleumfederatie mee dat over de nodige elementen was DE persoon die voor het
bleek dat er geen verarmd het risico hiervoor zeer mi- beschikte om de eventuele eerst de volledige oplossingen
uranium noch residuele ra- niem is en alleen aangetoond gezondheidsrisico’s correct van de tweede-graadsverge-
dioactiviteit aangetroffen kan worden onder extreme, in te evalueren. UNEP beves- lijkingen naar Europa bracht.
werd in alle onderzochte sites een laboratorium gecreëerde tigde dat het bericht over de Hij vervolledigde daardoor de
in Libanon. Maar de pers had omstandigheden of bij perso- verhoogde risico’s op kan- werken van de griek Diophan-
ondertussen wel al het tegen- nen die rechtstreeks en lang- ker gebaseerd was op een tes en vooral van de Oezbeek
deel verspreid en Fisk heeft durig bij het schoonmaken getuigenis van een plaatse- al-Chwarizmi die de negatieve
natuurlijk nooit zijn valse be- van de stranden betrokken lijke verantwoordelijke die wortels, reeds bekend door de
schuldigingen ingetrokken. zijn geweest. Geconfronteerd alles behalve neutraal kan Hindoes, zelf niet ontdekt had.
Een staaltje van pure desin- met kritische vragenstellers genoemd worden. Alleen de
formatie dus… en dat niet verwees mevrouw Lombardo BBC gaf deze informatie, de nnn
voor het eerst. naar de rector van de univer- andere media verkozen het

jOODS Actueel 13
BINNeNlAND

INTERVIEW
Minister van Buitenlandse Zaken
Karel De Gucht
Tijdenszijnredezettedenieu- libanese regering was hen eerste belangrijke
we secretaris van de VN, Ban ertoe te dwingen een uit- stap gezet.
Ki-moon,  Darfoer als eerste sluitend politieke rol te spe-
probleem op zijn lijst. Ziet u len, hun eigen standpunten Wij eerbiedigen
een verandering in de VN om te verdedigen binnen het het resultaat van
nu ernstig deze genocide te politieke spel en de demo- democratische ver-
bevechten en kan België daar cratische logica te aanvaar- kiezingen, maar
als niet-permanent lid van de den. Afgelopen zomer heeft vinden de huidige
Veiligheidsraadeenechterolin Hezbollah opnieuw afstand Hamas-regering
spelen? genomen van deze politieke geen aanvaardbare
strategie, en gekozen voor partner binnen de
Dat moeten we zeker probe- militaire acties tegen Israël. Internationale Ge- benopdiefondsen.Watishet
ren. De humanitaire en vei- meenschap, zolang 3 funda- officieelstandpuntvandeBel-
ligheidssituatie in Darfoer is De vraag is hoe Hezbollah op- mentele principes niet wor- gischeregering?
totaal onaanvaardbaar. De nieuw in een politieke rol kan den vervuld: erkenning van
Veiligheidsraad moet nauw worden gedrongen. Het on- het bestaansrecht van Israël,
toezien op de versterking derscheid tussen de militaire erkenning van voorgaande Nogmaals, wij eerbiedigen
van de troepenmacht van de en de politieke vleugel van internationale akkoorden ge- het resultaat van democra-
Afrikaanse unie en de ont- Hezbollah, heb ik altijd ho- tekend door de Palestijnse tische verkiezingen, maar
plooiing van een meer ro- gere wiskunde gevonden. Autoriteit, afzweren van het vinden de huidige Hamas-
buuste Au/VN vredesmacht. geweld. Ik hoop dat Hamas regering geen aanvaardbare
De negatieve houding van Wat de Belgische troepen be- zal evolueren en deze princi- partner binnen de Internatio-
de Soedanese regering stemt treft, VN resolutie 1701 geeft pes kan aanvaarden. In deze nale Gemeenschap. Daarom
tot grote bezorgdheid, maar uNIFIl geen mandaat om de zin is een vredesakkoord met moet men onderscheid ma-
zij staat onder toenemende libanese milities te ontwa- de huidige Hamas-regering ken tussen directe hulp aan
internationale druk. Ik reken penen maar alleen een man- niet uitgesloten. de Palestijnse Autoriteit en
erop dat snel een geloofwaar- daat om het libanese leger uitgebreide hulp aan de Pa-
dige internationale aanwe- en autoriteiten bij te staan in Verscheidene stemmen verwij- lestijnse bevolking. Dankzij
zigheid in Darfoer op de been de uitvoering indien ze het tenderegeringdatdefondsen de europese unie en België,
kan worden gebracht. België vragen. voordehulpaandePalestijnen ging in 2006 méér humani-
zal zich - als niet-permanent geblokkeerdzijnenvindendat taire hulp naar de Palestijnse
lid van de Veiligheidsraad – Hoestaatutegenoverdeposi- deHamas,omdatzedemocra- bevolking - via het tijdelijke
daarvoor blijven sterk maken. tieveontmoetingtussenAbbas tisch verkozen zijn, recht heb- internationaal mechanisme.
enOlmerttweewekengeleden.
Bent u ook van mening dat Zietuwelhoopineenvredes-
Hezbollah een terreurorgani- akkoord zolang Hamas in de 3UDFKWLJKRWHO
satie is net als Hamas? Moet regeringzetelt? GLFKWELM$OPHULD
degroepdoordeEUopdelijst
van terroristische organisaties Ik verwelkom deze ontmoe-
*ODWWNRVKHURQGHUKHW
worden geplaatst en zullen ting tussen de beide leiders. WRH]LFKWYDQKHW
Belgische troepen in Libanon tezelfdertijd wil ik erop aan- UDEELQDDWYDQ0DGULG
gevraagd worden de groep te dringen dat gemaakte afspra-
ontwapenenzoalsdeVNreso- ken daadwerkelijk worden
lutievraagt? nagekomen, zo ook de volle- 
 dige doorstorting van Pales- LQIR#SDVVRYHUVSDLQFRP
Het uitgangspunt voor de tijnse tax- en invoerheffingen ZZZSDVVRYHUVSDLQFRP
opname van Hezbollah in de door Israël. Hiertoe werd een

jOODS Actueel 1
BINNENLAND

Karel De Gucht op bezoek bij Ariel Sharon in 2005.


Er “werd opnieuw de basis gelegd voor zeer goede diplomatieke
relaties” tussen biede landen, aldus de minister

Abdallah Shalah, hoofd van de termijn – misschien – geleid De Belgische regering heeft een dialoog zou opgelost wor-
Islamitische Jihad, gaf op de Li- tot een indamming van ge- een extra inspanning gele- den. Nu zijn we een paar jaar
banese televisie toe dat de vei- welddadige aanslagen tegen verd om de precieze reikwijd- verder en de resultaten van
ligheidsmuur van Israël succes- Israël, maar creëert onge- te van de genocidewet uit te deze “dialoog” zijn, een confe-
vol was tegen het stoppen van twijfeld op lange termijn een leggen. Hierdoor konden een rentie over het ontkennen van
aanslagen. Bent u de mening vruchtbare voedingsbodem aantal misverstanden en on- de Sho’ah, de versnelling van
toegedaan dat de muur moet voor toenemend (politiek) duidelijkheden worden op- de constructie van de atoom-
worden afgebroken? radicalisme en terroristische gehelderd, en werd opnieuw wapens en de oproep om Israël
acties. Deze situatie bemoei- de basis gelegd voor zeer te vernietigen. Wat is volgens u
Het Internationale Hof van lijkt het Midden-Oosten Vre- goede diplomatieke relaties, de te volgen leidraad om Iran
Justitie in Den Haag heeft ge- desproces en hypothekeert gebaseerd op wederzijds res- op andere gedachten te bren-
oordeeld dat het veiligheids- de duurzame veiligheid van pect en vertrouwen. Het is gen?
hek een ernstige inbreuk Israël. des te belangrijker om onder
vormt op het internationale vrienden problemen en me- België heeft de voorbije vier
recht. Het volgt niet het tra- De Premier zegt dat de periode ningsverschillen te kunnen jaar het Iraanse nucleaire dos-
cé van de internationaal er- van moeilijke diplomatieke re- bespreken en oplossen. sier van zeer nabij gevolgd
kende groene lijn, maar ligt laties met Israël van de baan als stemgerechtigd lid van
voor grote stukken in de Pa- zijn nadat de genocidewet Uw voorganger, Louis Mi- de IAEA Raad van Gouver-
lestijnse Gebieden. België on- werd aangepast. Hoe ziet u de chel, heeft altijd beweerd dat neurs. Als niet-permanent lid
derschrijft dit standpunt. Het huidige relatie tussen beide het probleem van de Iraanse van de Veiligheidsraad voor
veiligheidshek heeft op korte landen? atoombom door middel van de komende twee jaar zullen

j
16 OODS Actueel
wij deze actieve politiek uiter- over de nucleaire ambities,
aard verder zetten. in het besef dat deze zullen PARIENTI PRESENTS PESACH HOLIDAY
Enerzijds heeft het IAEA ob- leiden tot verder isolement
jectief vastgesteld dat Iran en meer confrontatie. Wij Sunday 1st April to Wednesday 11th April 2007
ernstige inbreuken heeft ge- moeten duidelijk maken dat
pleegd op zijn internationale er een alternatief bestaat
verplichtingen en hebben wij en dat het huidige sanctie-
dan ook bepleit dat dit niet regime steeds omkeerbaar
zonder gevolgen zou blijven. is indien de Iraanse leiders
Anderzijds heeft België steeds ingaan op de eisen van de
de onderhandelde aanpak Veiligheidsraad. Dialoog met
ondersteund waarmee de Iran is geen teken van zwakte,
EU-3 en Javier Solana, daarin maar een efficiënt middel om
later gevolgd door de VS, Rus- onze objectieven te bereiken.
land en China, een diploma- Het laatste waar de regio van
tieke oplossing voor de lange het Midden-Oosten vandaag
Hotel Playa Garden 4* Mallorca
termijn hebben aangereikt. Ik nood aan heeft is wel een ver- Hotel Mayestic 4* Italy
betreur dat Iran dit aanbod dere verspreiding van kern- Under the Supervision of NICE BETH DIN (Glatt, no kitniot)
niet ernstig heeft genomen wapens.
£980 per adult, full board (excellent Children’s Reduction)
en niet heeft willen bijdragen
tot een herstel van het ver- De Staatsveiligheid trok en-
5% discount on all bookings received before end of January 2007
trouwen in de zuiver vreedza- kele maanden geleden aan de
me aard van de Iraanse nucle- alarmbel omdat ze onderbe- France Tel: 00 33 493 86 33 01
aire activiteiten, die jarenlang mand was in de cel moslim- England Tel: 00 44 208 958 79 17
clandestien werden gevoerd. extremisme. Gelooft u dat een E-mail: parientiedensea@hotmail.com
Het is om deze reden dat de terreuraanslag zoals in Lon- Mr Parienti. 45 Rue Berlioz, Nice 0033 493 88 00 46
Veiligheidsraad vandaag Iran den, Tel Aviv of Madrid ook bij
oplegt zijn nucleaire verrij- ons mogelijk is en wat doet de slachtoffer kan van zijn. Om- dat zich in een niet zo lang ver-
king op te schorten, de bouw regering hier aan? Denkt u dat wille van zijn centrale ligging leden hier heeft afgespeeld?
van een zwaarwaterreactor de Joodse gemeenschap mis- en zetel van belangrijke inter-
stil te leggen en onverwijld schien een doelwit zou kunnen nationale instellingen kan ons Deze periode heeft in de ge-
samen te werken met het zijn zoals in het verleden? land de terroristische dreiging schiedenis steeds een diepe
IAEA. zeker niet ontlopen of nege- indruk op mij gemaakt. Als
Het is belangrijk na te gaan Een van de kenmerken van ren. Toch moeten wij er ons liberaal en humanist kan ik er
op welke wijze in Iran zelf een het terrorisme is precies dat van hoeden te alarmistisch te niet naast kijken welke gruwel
debat op gang kan komen iedereen waar dan ook er het zijn of te overreageren. er op mijn eigen continent
slechts een generatie voor mij
Veiligheid is een basis recht heeft plaatsgevonden. Ik heb
van alle burgers in ons land enkele concentratiekampen
en een kernverantwoordelijk- ook zelf bezocht en vond dat,
heid van de verschillende Bel- voor iemand van een genera-
gische autoriteiten. De Jood- tie die altijd in vrede geleefd
se gemeenschap werd in het heeft, een verrijkende erva-
verleden reeds het slachtoffer ring. Dat deze herinnering in
van extremistisch geweld en leven gehouden wordt en het
zelfs van terroristische acties. debat daarover ook met de
Het spreekt voor zich dat de jeugd van vandaag gevoerd
nodige aandacht wordt be- wordt – denk maar aan het
steed aan haar beveiliging. museum van de deportatie in
Mechelen en het indrukwek-
Wat betekent voor u de Holo- kende Anne Frankhuis in Am-
caust? Hoe bent u daarmee op- sterdam – is enorm belang-
Minister De Gucht tekent bilaterale akkoorden
gegroeid en opgevoed? Meent rijk. Kennis van het verleden
met zijn toenmalige Israëlische ambtsgenoot,
Silvan Shalom u dat de jeugd van vandaag is bepalend voor je mens- en
genoeg weten over het drama wereldbeeld. n

jOODS Actueel 17
BINNeNlAND

Nieuws door Pinkhas Kornfeld


Het consitorie van joodse Onlangs werd in de Heichal een tsedakkah dief
organisaties heeft van de Aharon synagoge tot twee- is opnieuw actief
Belgische luchtvaartautoritei- maal toe ingebroken. een in Antwerpen. De
ten verkregen dat een deel aantal gebedsriemen werden oplichter doet zich
van de in beslag genomen ontvreemd maar de politie voor als bode die
handbagage zoals parfums, kon toch één van de daders de liefdadigheids-
cosmetica en alcoholische oppakken. busjes komt leegmaken.
dranken die aan liefdadig- De joodse gemeente heeft
heidsorganisaties worden ge- De joodse advocaat en ge- opgeroepen extra waakzaam
schonken, nu ook aan joodse wezen PS voorzitter Fred te zijn bij het afgeven van
organisaties zullen worden erdman is door Prins laurent liefdadigheidsgeld
overgemaakt. aangesteld als advocaat in de en de identiteit
zaak van de marine fraude. De van de bode
er heerst een golf van inbra- zaak krijgt veel belangstelling goed te con-
ken in Antwerpse synagogen. in de pers. troleren.

BuIteNlAND

Zhemigrader Rebbe overleden situatie in het Midden Oosten. In enkele kranten verschenen
paginagrote advertenties van lobbygroepen die de uitgevers
De bekende Zhemigrader Zt”l, Rabbijn Aryeh leibush Halber- aanmanen het boek uit de rekken te halen zolang de grove
stam, is op 96 jarige leeftijd overleden in Israël. tijdens WOII fouten in het boek niet worden rechtgezet. carter zou de Is-
werd de jonge Aryeh samen met diens vader naar Siberië ver- raëlische politiek met het apartheidsregime vergelijken, iets
bannen. In 1944 kwam hij in Israël aan. De Rebbe had nauwe wat hij zelf ontkent. Ook namen 14 joodse leden van de raad
banden met zijn neef, de Rebbe van Sanz-Klausenburg. enkele van bestuur van de carter center ontslag. Ze verklaarden in
maanden geleden werd de Rebbe opgenomen in het laniado een brief dat de oud-president zijn rol als onpartijdig vredesbe-
ziekenhuis in Kiryat Sanz waar hij overleed. De Zhemigrader middelaar compleet heeft verloren door de complexiteiten in
Rebbe laat vier zonen achter waaronder de bekende Rav Ye- het conflict “volledig eenzijdig” voor te stellen. Vooral een pas-
hoshua, die in Antwerpen recent een nieuwe synagoge open- sage waarin zou kunnen blijken dat aanslagen moeten worden
de aan de Belgiëlei. voortgezet zolang Israël niet van koers veranderd, zette kwaad
bloed. Volgens Alan Dershowitz, een bekende advocaat en Is-
raël verdediger, is carter totaal eenzijdig, vooral ook omdat hij
Rice “zonder plan” miljoenen dollars krijgt van Saoedi-Arabië voor verscheidene
carter organisaties terwijl hij schendingen van mensenrechten
naar het Midden Oosten in dat land nooit aan de kaak stelt.
Amerikaans minister van Buitenlandse Zaken condoleeza Rice
bracht een bezoek aan het Midden-Oosten “zonder plan of
voorstel”. Dat verklaarde ze onderweg in het vliegtuig aan een eerste Arabische minister
aantal journalisten. “er is geen ‘Made in America”-plan nodig”,
verklaarde ze. Volgens haar moeten de partijen zelf ideeën en in Israël
plannen voorleggen om het vredesproces verder te helpen.
een primeur voor de Israëlische politiek. Deze maand zal voor
Rice ontmoette onder andere president Abbas, premier Ol-
het eerst een Arabische Israëli tot minister benoemd worden.
mert en de ministers livni en Peretz.
Het gaat om Rajeb Majadele van de arbeiderspartij die het ka-
binet van wetenschap, cultuur en sport overneemt van Ofir Pi-
carter onder vuur nes die vorige maand ontslag nam. Moslims zetelen al langer
in het parlement en maken 15% van de Israëlische bevolking
over eenzijdig boek uit. Ze genieten dezelfde rechten als joodse Israëli’s. Premier
Olmert noemde de aanstelling van Majadele een “uiterst be-
De gewezen Amerikaanse president jimmy carter ligt in eigen langrijke stap voor het land”. Rechtse partijen reageerden ech-
land onder vuur voor een eenzijdig boek dat hij schreef over de ter teleurgesteld op het nieuws.

jOODS Actueel 1
BuIteNlAND

ISRAEL NIEUWS ABBAS MAAKT ziCH op


voor STriJD MeT HAMAS
Voor het eerst in maanden hebben de Palestijnse
en Israëlische leiders elkaar opnieuw ontmoet. Ol-
mert beloofde zo’n 100 miljoen dollar vrij te maken,
dat is een klein deel van de meer dan 500 miljoen
aan BtW inkomsten die Israël geblokkeerd houdt
sinds de Hamas regering aan de macht kwam. Ook
zal Israël de transfer van meer dan 2000 automa-
tische geweren toelaten. De VS zal eveneens geld
en wapens leveren aan Abbas. Israël en Amerika
wensen vooral dat Abbas gelijke tred blijft houden
met Hamas, dat grote hoeveelheden wapens en
geld via egypte binnensmokkelt.

In een eerste confrontatie verklaarde de Palestijnse


premier de militie die Hamas onlangs opzette in
Gaza als illegaal. Deze verklaring kwam er enkele
dagen nadat Hamas leden een hoge Fatah func-
tionaris en twee van diens lijfwachten hadden
omgebracht. De laatste weken kwamen meer dan
twintig mensen om het leven bij gevechten tus-
sen de rivaliserende groepen. Hamas reageerde
furieus op de uitlatingen van Abbas en beloofde
haar militie te verdubbelen tot twaalfduizend man.
Volgens de groep sponsort de VS de beweging te-
gen Hamas door geld en wapens te leveren aan
Abbas. n

j
20 OODS Actueel
BuIteNlAND

MinDer iMMigrATie nieUW 2-SHeKeLMUnTSTUK


Volgens cijfers van het joods Agentschap was 2006 het jaar Binnen enkele maanden wordt er in Israël een nieuw muntstuk
met het laagste immigratiecijfer in 18 jaar. Zo’n 21,000 men- geïntroduceerd. Het gaat om een muntstuk met een waarde
sen deden dit jaar Aliyah, dat is bijna 1,700 minder dan vorig van 2 shekel. Het muntje komt qua grootte tussen het 1- en het
jaar. De cijfers zijn vooral een gevolg van het verminderd aan- 5-shekelmuntstuk in te zitten. De vormgeving van de munt is,
tal Russische immigranten. In de laatste 15 jaar kwamen zo’n net als bij het andere muntgeld in Israël, gebaseerd op oude
1 miljoen joden uit het voormalig Oostblok naar Israël. Ander- Israëlische munten. Op het geldstuk zullen twee ‘hoornen des
zijds is de immigratie vanuit Noord-Amerika toegenomen met overvloeds’ worden afgebeeld. Het nieuwe muntstuk wordt in-
7 procent tot 3,200. toch blijft het cijfer voor Noord-Amerika gevoerd om contante betalingen aangenamer te maken. Nu
relatief laag als men weet dat er meer dan 6 miljoen joden wo- rollen er vaak enorm veel 1-shekelmuntstukjes over de toon-
nen. Sinds haar oprichting in 1948 hielp het joods Agentschap bank. Dat moet minder worden. Daarnaast zal de nieuwe munt
bijna 3 miljoen mensen zich in Israël te vestigen. een besparing opleveren voor de muntproductie in Israël. De
nnn munt is al enkele jaren in de maak. uit een onderzoek in 2004
onder veelgebruikers van muntgeld, zoals buschauffeurs en
eHUD BArAK TerUg in De poLiTieK winkelpersoneel, bleek dat er veel behoefte was aan een 2-
Met de bekendmaking dat hij opnieuw kandidaat is om de Ar- shekel muntstuk.
beiderspartij te leiden, stapt oud premier ehud Barak opnieuw nnn
in de Israëlische politiek. Barak schreef in een brief dat hij zich-
zelf als de geknipte kandidaat ziet om het land en het leger
‘veiLigHeiDSHeK iS SUCCeSvoL’
Het hoofd van de Palestijnse islamitische jihad, Abdallah
door deze moeilijke tijd te loodsen.
Shalah, heeft in een gesprek op de libanese televisie gezegd
nnn dat het veiligheidshek dat Israël heeft gebouwd succesvol is.
TeDDY KoLLeK overLeDen Door het hek is het voor de leden van de terreurgroep bijna
Deze maand overleed teddy Kollek, voormalig burgemeester onmogelijk om aanslagen tegen de joodse staat te plegen.
van jeruzalem, op 95-jarige leeftijd. Verder in dit magazine Daarom is het volgens Shalah raadzaam te kijken naar de hui-
vindt u een uitgebreid portret van de meest legendarische dige positie van de organisatie. “Het hek is een barrière die de
burgemeester die jeruzalem heeft gekend. situatie op de grond grondig heeft veranderd.”
nnn nnn

Livni genieT DUiDeLiJKe voorKeUr de stemmen. De cijfers tonen de ontevredenheid over


Indien er vandaag verkiezingen zouden plaatsvinden het beleid van de premier; vooral betreffende het feit dat
zou Minister van Buitenlandse Zaken tzipi livni bij een Olmert geen onafhankelijke parlementscommissie heeft
meerderheid van de bevolking de voorkeur genieten toegestaan die de libanon-oorlog kon onderzoeken. Ook
boven ehud Olmert. Dat waren de bevindingen van een de verschillende corruptiezaken waarbij de naam van
nationale enquête waarin livni het met 61% veel beter de premier werd vermeld hebben hem aan populariteit
deed dan huidig premier Olmert, met slechts 24.5% van doen inboeten.

j
22 OODS Actueel
Eerste sneeuw
Net voor het einde van het jaar
viel de eerste sneeuw van het
seizoen in Israël. Het grootste
ISRAEL NIEUWS
pak viel in het noordelijke deel
van Israël, vooral op de Golan-
hoogte. Er viel bijna één meter
sneeuw wat meer dan genoeg
was om de skipistes op de Her-
monberg te openen. Soldaten
van de speciale ‘Alpine Unit’
mochten hun “witte” camou-
flage-uniformen dan ook aan-
trekken om op ski’s en motor-
scooters te patrouilleren langs
het grensgebied met Syrië .
Ook Safed en Jeruzalem kregen
enkele centimeters sneeuw, dit
tot grote pret van de kinderen
die een dagje mochten thuis-
blijven. In andere delen van
het land viel dan weer hevige
regen wat goed was om het
waterpeil in de reservoirs terug
op peil te brengen.

nnn
TRAM VOOR JERUZALEM als Israël. Met dit evenement willen verschillende partijen de
De eerste tramlijn in Jeruzalem zal naar alle waarschijnlijkheid aandacht vestigen op het behoud van de Dode Zee.
begin 2008 in gebruik worden genomen. Met de tram hoopt nnn
de overheid de inwoners van Jeruzalem uit de auto te krijgen. AKKOORD EL-AL EN HAREIDIM
De tram zal stoppen bij 24 haltes, waaronder ook veel toerist- Er is een akkoord gekomen tussen de Israëlische luchtvaar-
ische bestemmingen. De lijn loopt van Pisgat Ze’ev in het noor- maatschappij El-Al en de orthodoxe joden die het bedrijf al
doosten van Jeruzalem naar de Herzlberg. Dit milieuvriendeli- enkele weken dreigden te boycotten. El-Al heeft beloofd geen
jke voertuig zal in het spitsuur elke drie tot vijf minuten gaan vluchten meer uit te voeren op de joodse sabbat.
rijden. In de tram is plaats voor ongeveer 250 mensen.
nnn
CANADA MEER PRO-ISRAËL
Begin november koos Canada voor de derde maal op rij de
kant van Israël tijdens een stemming in de vergadering van de
Verenigde Naties. Het ging om een resolutie die kritisch is over
de politiek van Israël maar gematigd wanneer het gaat over de
verantwoordelijkheden van de Arabische landen. Deze resolu-
ties worden iedere keer door Arabische landen ingediend. De
stem van Canada is een opmerkelijke verschuiving in de Mid-
den-Oostenpolitiek van het land.
nnn
DODE ZEE RALLY
Komende maand januari wordt er een fietstocht rondom de
Dode Zee georganiseerd. De tocht met de naam ‘Around the Chaim Romano, de directeur van El-Al op bezoek bij Rabbijn Hager, na
Dead Sea Rally’ van 260 kilometer gaat zowel door Jordanië het akkoord

jOODS Actueel 23
AcHteRGROND

nADiA HiLo

DE ENIGE ARABISCHE VROUW


IN HET ISRAËLISCHE PARLEMENT
Door DAviD Brinn - iSr AeL 21C

D e nieuwkomers in de Knesset houden kantoor in een gang


zonder ramen op de onderste verdieping van het histo-
rische gebouw. Die weinig elegante locatie lijkt Nadia Hilo ech-
ter niet te deren.
Het bureau van de enige Arabische vrouw in het Israëlische
parlement is klein maar imposant. Het bruist er van de activite-
it: twee druk telefonerende assistenten aan de balie schuimen
het internet af op zoek naar cijfers en informatie. Hilo maakt
wat aantekeningen in Arabisch schrift. Ze ordent de docu-
menten op haar bureau en leunt achterover om te vertellen
over de lange weg die ze aflegde. Nadia Hilo groeide op in jaffa
en schopte het tot de zalen van de macht in jeruzalem.
“Ik werd geboren in jaffa en bracht er ook mijn kindertijd
door”, vertelt ze in behoedzaam maar vloeiend engels. Als ze
eens moeite heeft met een woord of een zinnetje, schakelt ze
vlot over naar het Hebreeuws.
“Zoals u weet is jaffa een gemengde stad. Ik groeide op in een
omgeving waar Arabieren en joden vreedzaam met elkaar sa-
menleefden. Met onze buren hadden we heel goede banden.
Veel van de vrienden die ik toen als kind had, zijn ook vandaag
nog vrienden en buren.”
“Heel snel nadat ik in jaffa de middelbare school beëindigde,
besloot ik mezelf te verdiepen in sociale thema’s. Ik wilde leren
hoe ik de maatschappij kon helpen, en koos voor een oplei-
ding die me dat mogelijk zou maken.”

j
24 OODS Actueel
Tijdens haar studies raakte Hilo betrokken bij sociale projecten uitdagende, en voor het land een erg lastige episode aanbrak:
in Jaffa, waar een groot deel van de bevolking onder de armo- de voorbije zomer was er de oorlog met Hezbollah die delen
edegrens leeft. Naarmate de tijd vorderde, besefte de jonge van Noord-Israël verwoestte.
vrouw dat ze verder moest kijken dan haar eigen stad. En dus “Minder dan twee maanden was ik in de Knesset, maar toen de
begon ze aan een dertigjarige reis. Die bracht haar langs na- oorlog uitbrak besliste ik onmiddellijk dat ik me op lokaal vlak
tionale verenigingen en sociale organisaties voor Arabieren, – op het veld – zou inzetten. Ik heb geen militaire achtergrond,
kinderen en vrouwen. De tocht bereikte haar hoogtepunt toen en ik begrijp de oorlogstaal ook niet, maar door mijn ervar-
Hilo verkozen werd tot vice- ing in het sociaal werk kon
voorzitter van Na’amat, de ik me op vele vlakken nuttig
grootste advocatuurorgani- maken.”
satie voor vrouwen in het Zo trok ze tijdens de week-
land. ends naar Joodse en Ara-
“Het was niet één grote stap bische gemeenschappen die
die me zover bracht, maar geleden hadden onder de
allemaal kleine stappen na aanvallen met Katyusha-ra-
elkaar”, vertelt ze. Dat traps- ketten. Ze nam speelgoed en
gewijze proces deed haar spelletjes voor de kinderen
uiteindelijk ook in de politiek mee. “Het speelgoed stapelde
stappen. “Als ik meer invloed ik op het dak van mijn auto
wilde hebben en als ik de sit- op. Ik reed naar de plaatsen
uatie op sociaal gebied wilde waar er aanvallen geweest
veranderen, moest ik het op waren en deelde de speeltjes
beleidsniveau gaan zoeken.” uit aan de kinderen. Dat was
Hilo werd lid van de Labor- de echte crisis tijdens die
partij en geraakte na de oorlog: er was geen veilige
verkiezingen van 2006 in de plaats voor de kinderen.”
Knesset. Ze is pas de tweede Na de oorlog focuste Hilo
Arabische vrouw die er een weer op haar topprioriteit,
zetel bemachtigde. Hussniya de minderwaardige behan-
Jabara, die voor Meretz zetel- deling van minderheden
de tussen 1999 en 2003, ging en vrouwen. “De waarden
haar voor. en maatstaven die de vrou-
“Door op de nationale lijst te wen zo lang op de achter-
staan probeerde ik duidelijk grond plaatsten, moeten we
te maken dat Arabische aanpakken. Ik zeg vaak dat
burgers niet alleen verant- Arabische vrouwen in Israël
woordelijk moeten zijn voor driedubbel gediscrimineerd
hun eigen thema’s, maar worden: de Arabieren vor-
ook voor zaken die de hele men een minderheid, ze zijn
maatschappij aanbelangen. vrouw én ook binnen de ei-
Als ik professioneel de kans gen gemeenschap worden ze
heb om beslissingen te ne- minderwaardig behandeld.”
men, dan zie ik geen reden Een traditioneel en modern geklede Arabische vrouw lopen naast elkaar in Nadia Hilo is er trots op wan-
om dat niet te doen. Verant- Jeruzalem. neer Arabische vrouwen haar
woordelijkheid dragen voor als een rolmodel beschou-
zaken die iedereen aanbelangen, is voor een minderheid de wen. Vanuit haar pas verworven machtspositie wil ze sociale
eerste stap richting gelijkwaardigheid. En nationaal verkozen veranderingen teweegbrengen. Die moeten de Arabische
worden – niet alleen regionaal met de hulp van de Arabische vrouwen in de Israëlische maatschappij meer kansen geven.
stemmen – is natuurlijk ook een belangrijk signaal.” “Je kan zeggen dat ik de eerste vrouw ben die hindernissen
“Als parlementslid werk ik erg hard. Ik wil er niet over opschep- wil afbreken. Maar ik wil de Arabische vrouwen niet alleen in
pen, maar ik ben hier echt ijverig. Een goede spreker zijn en de Knesset zien. Ik wil overal meer gelijkwaardigheid en meer
heel veel toespraken houden, is niet genoeg: je moet echt integratie zien.”
leren een parlementariër te worden. Ik heb dat gedaan. In de Nog voor de laatste bezoeker haar kantoor verlaten heeft,
Knesset diende ik al twintig wetsvoorstellen in. Ik geniet er van verdiept Hilo zich alweer in haar notities. Ze schrijft nog meer
en haal er veel voldoening uit.” ideeën uit, die uiteindelijk haar doelen moeten realiseren.
Hilo zat nog niet lang in de Knesset, toen voor haar een erg nnn

jOODS Actueel 25
CULTUUR & RELIGIE

GIJZELING IN DE
JOODSE WET
“ Rabb i M e ï r w i ld e z i j n c e l n i e t v e r lat e n ”
Door: Rabbijn mr. drs. R. Evers

L
even de gegijzelde Is- teiten op valse beschuldiging kend. Gedurende de middel- af wat zij hiermee bedoelde.
raelische soldaten nog? worden vastgezet. Rabbi Mos- eeuwen werden Joden op zee Abajeh vertelde hem, dat men
Terreur en gijzeling, de je Feinstein, die zelf in 1936 door piraten overvallen en als geen tsedaka mag heffen van
macht van de onmacht. Rusland moest ontvluchten, slaven te koop aangeboden. weeskinderen, “zelfs niet ten
Gijzeling was een onderdeel voegt hieraan toe, dat deze De Joodse gemeenschap te behoeve van het loskopen
van de Romeinse tactiek om bepalingen ook tegenwoor- Alexandrië kende een speciale van gevangenen”. Uit deze
de veroverde provincies te pa- dig nog gelden in `beschaafde belasting voor rijke gemeen- uitspraak concludeerde Rav
cificeren. Kinderen van over- landen’. Ongetwijfeld doelde teleden voor het vrijkopen Josef, dat het loskopen van
wonnen stamhoofden werden hij op de communistische van gevangenen. De primaire gevangenen de hoogste prio-
vastgehouden in Rome om te machthebbers. bestemming van tsedaka is riteit verdient.
voorkomen dat hun vaders armenzorg en ondersteuning 2. Ravva zei eens tegen Rabba
in opstand zouden komen Acuut levensgevaar van Tora‑geleerden. Toch bar Mari: `Waarvan weten wij,
tegen de Romeinen, één van De urgentie en het dwingende geldt als hoogste prioriteit het dat het loskopen van gevan-
de vroegste vormen van poli- karakter van de loskoopwetge- loskopen van gevangenen. genen een bijzonder grote
tieke gijzeling. Officieel hante- ving in het Joodse recht wordt Talmoedische mitsva (goeie daad) is? Men
ren vrijwel alle geciviliseerde verklaard uit het acute levens- bronnen kan dit afleiden uit de pasoek
landen het beginsel, dat met gevaar, waarin gevangenen In tractaat B.T. Bawa Batra (8a (Jeremia 15:2): `de doodstraf
terroristen niet mag worden en gijzelaars zich doorgaans en 8b) staan enkele uitspra- schuldige ten dode, de ver-
onderhandeld. Volgens de bevinden. Regelmatig waren ken, die dit bevestigen: nietiging schuldige ter ver-
Joodse wet echter is gijzeling joden over de hele wereld in 1. Ifra‑hormiez, stuurde eens nietiging, de hongersnood
geen regeringsaangelegen- schuldige tot hongersnood en
heid doch een halachische de gevangenschap schuldige
kwestie. De Sjoelchan Aroech tot gevangenschap’. Rabbi Jo-
wijdt zelfs een apart hoofd- chanan verklaarde naar aan-
stuk aan pidjon sjewoe’iem - leiding van deze pasoek: `Het-
het loskopen van gevangenen geen later in het vers staat, is
en gijzelaars. Onderhandelen erger’. Inmiddels weten we dat
met gijzelaars is een religi- ook moderne gevangenissen
euze plicht: `iedere seconde, in sommige geciviliseerde lan-
die men onbenut laat om ge- den een hel zijn.
vangenen vrij te kopen wordt
aangemerkt als een potenti- Geen uitstel
eel bloedvergieten’, aldus de Maimonides beargumenteert
Joodse codex. Gevangenen deze prioriteit met het argu-
vrijkopen is een gebod van de ment, dat gevangenen hon-
hoogste orde, meldt ons de gerig, dorstig en naakt zijn
Talmoed. Geld dat is ingeza- en in constante levensgevaar
meld voor de bouw van een verkeren’ (Jad, hilchot anijiem
synagoge, mag zonder meer 8:10). Hierbij is directe actie
Mag een terrorist als Marwan Barhouti worden vrijgelaten in ruil voor de
worden aangewend voor het gevangenen? geboden; uitstel wordt be-
loskopen van gegijzelden, on- schouwd als bloedvergieten
danks het algemene verbod de gelegenheid dit belang- een zak met gouden munten (Jore De’a 252:3). Zelfs een
van bestemmingswijziging rijke gebod te vervullen. Uit naar Rav Josef met de mede- Tora‑rol mag voor dit doel ver-
van ingezamelde fondsen. de annalen van de Joodse ge- deling, dat deze gelden be- kocht worden (R. David Segal,
Dezelfde bepaling geldt voor schiedenis in ballingschap zijn stemd waren voor `een grote J.D. 252:2). Rabbi M. Feinstein
mensen, die door de autori- vele gevallen van gijzeling be- mitsva’. Rav Josef vroeg zich LEES VERDER BLZ. 26

jOODS Actueel 27
cultuuR & RelIGIe
z”tl is van mening, dat ook ge- (vgl. Ma’aser Kesafim p. 98). christendom of de islam zou Rabbi Meïr zouden volgen. De
vangenen in `geciviliseerde’ Het loskopen van vrouwelijke men gedood worden. Meestal keizer wilde niet dat de joden
landen in aanmerking komen gevangenen gaat boven het ging het om financiële mo- zijn land zouden verlaten; zij
voor hulp in deze categorie. loskopen van mannelijke ge- tieven, zoals in het geval van moesten blijven om zijn schat-
Omdat gevangenen zich vaak vangenen, omdat vrouwen in Rabbi Meïr uit Rothenburg kist met grote geldsommen
in levensgevaar bevinden, dergelijke omstandigheden (1230-1293). Deze wereld- te spekken. Rabbi Meïr werd
moet men voor hen, onder nogal eens worden misbruikt vermaarde geleerde had het gegijzeld in het slot ensisheim
omstandigheden, meer dan (j.D. 252:8 en 10). plan opgevat om naar Israël in de elzas. De joden boden
een-tiende van het bezit afge- Motieven te emigreren, omdat hij de een aanzienlijke losprijs om
staan. Ieder gemeentelid kan Het joodse volk heeft leren vele vervolgingen in Duitsland hun geliefde leraar uit de ker-
door het gemeentebestuur leven met gijzelingsdrama’s. beu was. Onderweg werd hij ker te bevrijden. De losprijs
naar draagkracht worden Soms stonden religieuze opgepakt door soldaten van bedroeg uiteindelijk 20.000
aangeslagen voor deze grote motieven voorop: als men de Duitse keizer die vreesde, gouden Marken. Rabbi Meïr
mitsva, aldus Rabbi joël Sirkes zich niet zou bekeren tot het dat velen het voorbeeld van weigerde dit want hij vreesde

VoordedriegevangengenomenIsraëlischesoldaten
wordtaandeklaagmuurgebeden.

j
2 OODS Actueel
dat de keizer dan meer voor- kopen. Het is echter de vraag hoge prijs een kind vrijkocht zwaarder moet wegen dan
aanstaande Joden gevangen of deze regeling onder alle uit Romeinse krijgsgevangen- welke limiet dan ook. In de
zou nemen om zich met los- omstandigheden van toepas- schap. De Tosafisten keurden actuele Israëlische realiteit zou
geld te verrijken. En zo bleef sing is. Als het gaat om het de handelswijze van Rabbi volgens deze opvatting een
Rabbi Meïr tot zijn dood in ontmoedigen van toekomsti- Jehoshoe’a goed - hoewel in ruil van één Israëli tegen 400
de kerker. Veertien jaar later ge gijzelingen is deze reden in strijd met de Mishna - omdat of 1000 terroristen niet absurd
werd zijn stoffelijk overschot oorlogssituaties niet van toe- Jeruzalem en Rome in oorlog zijn. Het acute levensgevaar
losgekocht door Süszkind passing. De middeleeuwse To- waren. Over en weer krijgs- van één mens weegt op tegen
Wimpfen uit Frankfort. safisten (ca. 1250) vermelden gevangenen nemen is in een slechts een potentiële bedrei-
deze laatste gedachte reeds oorlogssituatie normaal en ging van de nationale veilig-
Levensgevaar in hun commentaar op de Tal- wordt niet gestimuleerd door heid. Maar direct na zijn eigen
In de Mishna wordt bepaald moed waar verteld wordt, dat hoge losprijzen. Israël verkeert mening publiceert Rabbijn
dat men gevangenen niet Rabbi Jehoshoe’a ben Chana- helaas permanent in staat van Medini in zijn encyclopedie
boven hun waarde mag vrij- nia eens voor een exorbitant oorlog met zijn buurlanden; een brief van zijn vriend Na-
de Misjna spreekt van een toe- choem Schächter uit Koretz,
stand van relatieve rust. In ge- die omstandig aantoont, dat
val van oorlog is de regeling uit de regeling uit de Misjna met
de Misjna niet van toepassing het plafond van `niet boven
en zou men krijgsgevangenen hun waarde’ juist geschreven
ook buiten iedere proportie is voor situaties van levensge-
kunnen uitwisselen, aldus de vaar. `Iedere krijgsgevangene
Tosafisten. verkeert in levensgevaar’, het-
geen inderdaad ook het uit-
Premie op wreedheid gangspunt vormt van de Tal-
Bovendien speelt in de Israëli- moed. De opvatting van Rabbi
sche situatie nog een andere Chaïm Medini, dat levensge-
overweging. De terreurgroe- vaar alle beperkingen terzijde
pen in Libanon springen door- schuift, vindt echter steun in
gaans weinig zachtzinnig om een tweede commentaar van
met hun gijzelaars. Met name de Tosafisten naar aanleiding
Israëlische gijzelaars verkeren van de vrijkoop door Rabbi
in levensgevaar. Onder deze Jehoshoe’a ben Chanania, die
omstandigheden mag men een veel te hoge prijs bood. `In
volgens verschillende geleer- levensgevaar mag men veel
den afwijken van de Misjna- meer bieden voor gijzelaars’,
regeling en meer dan normaal aldus deze middeleeuwse
bieden voor krijgsgevange- glossatoren.
nen. Maharam Lublin verzet
zich tegen deze uitleg omdat
dit een aanmoedigingspremie Rabbijn Evers studeerde fiscaal
zou vormen voor een slechte recht en klinische psychologie
behandeling van krijgsge- in Amsterdam. In 1989 ontving
vangenen. Een doodsdrei- hij rabbinale bevoegdheid (se-
ging voor gijzelaars zou deze michah) van tien verschillende
een hogere waarde geven vooraanstaande autoriteiten,
als ruilobjecten, iets dat in de waaronder rabbijn Moshe Hal-
Talmoed en Sjoelchan Aroech berstam (van Tzanz-Tschakave)
nooit bedoeld kan zijn. van de Edah HaChareidis. Hij is

GIJZELING IN DE
thans rabbijn van de Joodse ge-
Levensgevaar meente van Rotterdam, en ook
actief bij de joodse gemeenten
prevaleert van Amstedam en het NIK (de

JOODSE WET Rabbi Chaïm Chizkia Medini


(19e eeuw) meent echter,
dat niets aan levensgevaar
in de weg kan staan en dat
overkoepelende organisatie
van Joodse Gemeenten in Ne-
derland).

het leven van `onze jongens’ nnn

jOODS Actueel 29
DOSSIER

DE IRAANSE
NUCLEAIRE DREIGING Iran bezit honderden lange
Zal Is r a e l h e t o p n i e uw z e lf m o e t e n d o e n ? afstandsraketten en tevens
chemische en biologische
wapens; een oorlog zou
D o o r M ax S ch i ck catastrofaal kunnen zijn.

T
oen de ultraconserva- de Mohammed cartoons in opwekken van energie zou nan en andere even begaafde
tieve Mahmoud Ahma- een Deense krant, heeft Ah- dienen. Zijn wereldschok- westerse regeringsleiders blij-
dinejad op 6 Juni 2005 madinejad zich ontpopt tot kende uitspraken over o.m. ven zweren bij diplomatiek
ingehuldigd werd als nieuwe de kampioen der Holocaust- zijn wens Israël van de kaart geknoei met de Ayatollahs in
president van Iran, was het negationisten. Nadat hij een te willen vegen, deden de Teheran, is het voor Washing-
duidelijk dat het om een wedstrijd uitschreef voor de wereld de ware bedoelingen ton en Jeruzalem overduide-
hardliner ging, een man die beste cartoons over de Shoa, van dit uiterst gevaarlijk in- lijk, dat de klok slechts terug-
zeker de klok van de voor- was hij onlangs gastheer van dividu inzien, een man met gedraaid kan worden door
zichtig in Iran ingevoerde een bijeenkomst van ‘s we- visioenen over de komst van Iran’s nucleaire faciliteiten te
hervormingen zou terug- relds grootste revisionisten ( de “12de verborgen Imam”, en vernietigen.
draaien. Nu, anderhalf jaar met o.m. Faurisson, Jan Bern- waarvoor hij bereid is de we-
later, is het duidelijk gewor- hoff en Fredrick Töben ) en reld in een nucleair apocalyps Zal Israël het zelf
den, dat men hier met een waar hij zich zelfs mocht ver- te storten. 10 jaar aanslepen- moeten doen?
uiterst gevaarlijk heerschap heugen op de aanwezigheid de en nutteloze discussies Natuurlijk denken wij on-
te maken heeft. Een man die en aanmoediging van zes als tussen de E.U. en Iran hebben middellijk terug aan de ver-
er niet voor zou terugdeinzen Chassidim verklede Joodse de wereld doen inzien dat de nietiging door Israëlische
nucleaire wapens te gebrui- verraders. Iraanse Mollahs niet van hun straaljagers van de Iraakse
ken indien hij ze zou bezitten. nucleaire ambities af te hou- atoomcentrale Osirak nabij
Wie is dit gevaarlijk individu ? Nucleaire dreiging den zijn, integendeel. Deze Bagdad in 1982. De situatie
Een doortrapte megalomaan Vanaf het moment dat hij aan kostbare tijd had Iran nodig in Iran is echter van een heel
die de heerschappij over de de macht kwam, was voor Ah- om in de atoomfabrieken ander kaliber: Terwijl Osirak
algehele Moslimwereld be- madinejad het verrijken van van Natanz en Isfahan ( om de enige – en bovengrondse
oogt, of een gek met hemelse uranium een absolute prio- slechts de 2 grootste te noe- - centrale was, telt Iran 4 fa-
(helse) visioenen ? riteit. Heel even geloofde de men...) voldoende uranium brieken, die elk 30 meter diep
wereld in de vredelievende te verrijken, zodat het “point onder de grond verborgen
Holocaust bedoelingen van de Iraanse of no return” reeds lang over- zitten, en omringd zijn door
negationisme nummer 1: dat zijn nucleair schreden is. Terwijl naïevelin- metersdikke lagen beton en
Sinds de verschijning van programma enkel voor het gen als ex-UNO baas Kofi An- een enorm Armada van Rus-

j
30 OODS Actueel
A hmadin e j ad :
E e n kor t e biografi e
Ahmadinejad werd geboren in Garmsar,
centraal Iran, in 1956. Hij groeide op in
het ruige zuidelijk district van Teheran,
waar armoede een vruchtbare bodem
vormt voor Moslim-fundamentalisme.
In 1975 behaalde hij een ingenieurs-
PhD cum laude aan de Elmo-Sanaat
universiteit, waar hij ook de Islamiti-
sche Studenten Vereniging sticht. Kort
daarna staat hij aan het hoofd van het
OSU, het orgaan dat de verbinding ga-
randeert tussen universiteit en de theo-
logische seminaries . Datzelfde OSU was
verantwoordelijk voor de organisatie en
uitvoering van de gijzeling in de Ame-
rikaanse ambassade in november 1979.
Het jaar daarop speelden Ahmadinejad
en het OSU een hoofdrol in de Islami-
tische Culturele revolutie, waarbij vele
universiteitsprofessoren en studenten
gearresteerd en geëxecuteerd werden.
Nog hetzelfde jaar voegde hij zich bij de
Iraanse Revolutionaire Garde ( IRG ) en
werkte hij voor het interne veiligheids-
departement. Hij bouwde een reputa-
tie op als notoir ondervrager en zou als
beul gediend hebben in de Evingevan-
genis, waar duizenden politieke gevan-
genen werden gemarteld en vermoord
in de jaren 80. Tussen 1990 en 1993 was
hij gouverneur van verscheidene ste-
den in het noorden van het land, en in
April 2003 werd hij burgemeester van
Teheran, een positie die hij gebruikte
om een netwerk te vormen van jonge
fundamentalisten, Abadgaran-e Iran-e
Islami, die nauw samenwerken met het
IRG en de Iraanse geheime dienst. Deze
groepering beschouwt zich als de be-
waker van het extreme gedachtengoed
van Ayatollah Khomeini. Op 6 Juni 2005
werd hij verkozen als president, met het
dubbel aantal stemmen als uittredend
president Hashemi Rafsjanjani. Ahma-
dinejad lijkt in veel opzichten op de ge-
lijkgezinde anti-Amerikaanse politieke
leiders: Hugo Chàvez, Robert Mugabe
en Fidel Castro. Ahmadinejad verschilt
hierin, dat hij apocalyptische vroomheid
met politiek combineert.
Ahmadinejad, een doortrapte
megalomaan met hemelse
visioenen?

jOODS Actueel 31
DOSSIER
sische luchtdoel raketten. wachten. Het lijkt echter uit- nie zou kunnen zijn na een Tevens zou Iran de Straat van
Daarbij komt het feit, dat de gesloten om de ingegraven Israëlische nucleaire aanval Hormuz kunnen afsluiten,
aanval op Osirak als een vol- uraniumfabrieken door mid- op Iran. Om nog maar over waar 20% van de wereldolie
slagen verrassing aankwam, del van conventionele wa- de reacties van de Moslim- door verscheept wordt. Jood-
terwijl de hele wereld reeds pens te vernietigen. Volgens landen te zwijgen. Maar het se doelen wereldwijd zouden
maandenlang luid schreeuwt het doelwit kunnen worden
en speculeert over een even-
tuele aanval door de VS of Is-
“We zijn 1938 en Iran is van terroristische aanslagen.
Het is niet denkbeeldig dat
raël. Iran heeft de lessen van Nazi Duitsland, dat zich met Ahmadinejad door middel
Osirak geleerd, en is dus dub- van dreigende uitspraken
bel op zijn hoede.
atoombommen bewapent”. over het bestaan van Israël en
Na Amerika opnieuw in een Benjamin Netanyahu het onbestaan van de Holo-
Iraaks Vietnam te hebben ge- caust, Israël tot zo’n aanval wil
stort, lijkt het uitgesloten dat de New-York Times en de Sun- meest angstaanjagend is ui- verleiden, waardoor een nu-
President Bush groen licht day Times, liggen er in Israël teraard de eventuele reactie cleaire tegenreactie van Te-
zou krijgen van een hem on- duidelijke plannen op tafel van Iran zelf. Volgens Ameri- heran verdedigbaar zou wor-
dertussen vijandig gezind om Natanz door middel van kaanse strategische experts den. Maar heeft Israël wel de
Senaat en Congres, om Iran kleine nucleaire bommen van heeft Iran het sterkste leger keus om dit risico niet aan te
aan te vallen. Uitspraken van 1 kiloton ( 15 keer “zwakker” uit heel het Midden-Oosten. gaan ? Benjamin Netanyahu
George Bush, Henry Kissin- dan de Hiroshima-bom ) uit Hun 25 tot 100 Shahab-3 zei onlangs: “ We zijn 1938 en
ger en Condoleeza Rice lijken te schakelen. De Joodse staat raketten hebben een reik- Iran is Nazi Duitsland, dat zich
duidelijke signalen aan het zou daarmee echter de eerste wijdte van 2100 km, terwijl massaal met atoombommen
adres van Israël; dat zij het natie zijn om atoomwapens Iran de Shahab-5 ontwikkelt wil bewapenen”. De mogelijk
varkentje best zelf kunnen te gebruiken sinds Nagasaki. die maar eventjes 10.000 km zware gevolgen van een pre-
wassen. Een aanmoedigend Indien de wereld reeds moord ver reikt, en die elk conventi- ventieve Israëlische aanval,
schouderklopje is blijkbaar en brand schreeuwde na Osi- onele, biologische en chemi- maken dat het een laatste op-
het enige wat de Israëli’s van rak, kan men zich nauwelijks sche koppen kunnen dragen. tie is. Maar soms is een laatste
de Amerikanen mogen ver- inbeelden wat de wereldopi- En die heeft Iran in overvloed. optie ook de enige... n

Zal een Israëlische luchtaanval


de Iraanse dreiging kunnen
aanpakken?

j
32 OODS Actueel
CULTUUR

SHOAH LAAT
STEVEN SPIELBERG NIET LOS
Door Henri JAKUBOWICZ
“Eindelijk ben ik in mijn thuis- waar de nazi’s in 1941 een mas- gen het kletterende water in een de Duitsers, samenwerkten. Tus-
haven”, waren Steven Spielbergs samoord begingen op joden en rivier en de stille beelden van senin verschijnen niet al te even-
eerste woorden op Oekraïense niet-joden. Hij zocht de twee smeltend ijs en van troosteloze wichtig uitziende Oekraïense
bodem enkele maanden gele- monumenten op, opgericht in dorpse landschappen voor een studentinnen in beeld, die de vi-
den. Voor het eerst in het post- de jaren 70, die aan de gruwe- welgekomen adempauze in het deo-opnamen van de overleven-
sovjettijdperk zette hij in oktober len herinneren, en legde er naar verschrikkelijke relaas. Oudere den doornemen en het verbale
voet op de voormalige Russische joods gebruik steentjes neer. Een vrouwen en mannen komen ach- deel typen. In het laatste deel
republiek. Professionele redenen bijzonder ontroerend moment, tereenvolgens aan het woord, van de film komt de vraag waar-
motiveerden weliswaar de trip, zei hij later. onder hen joden die aan de uit- om ten tijde van de Sovjetunie,
maar de emotionele impact van Niet zonder verband met dit moording ontsnapten door tijdig en praktisch tot vandaag, met de
de reis op Spielberg verklaarde geschiedkundige dieptepunt te vluchten, soms met de hulp herdenking van de slachtoffers
zijn verbale indrukken bij aan- presenteerde hij daarna in avant- van vrienden of buren; zij vertel- zo onverschillig en gevoelloos
komst. De terugkeer naar de première “Naswy swoje imja” len over de grootschalige execu- omgegaan is. “Wij leefden in een
bron verwees naar zijn grootou- (Spel uw naam), zijn jongste ties. Hier en daar schilderen zij goddeloos land, overledenen en
ders, alle vier afkomstig van deze productie. Deze documentaire ook een geslaagde reddingsope- graven waren van geen tel”, luidt
afgelegen streek. Russisch en Jid- handelt over de shoah in Oekra- ratie, zoals wanneer gevangen een antwoord. De documentaire
disch was hun voertaal. ïne, met getuigenissen van men- soldaten van het Rode Leger het eindigt met het appel om Babi
De regisseur, die gekomen was sen die het allemaal van dicht- tegenover de Duitsers opnemen Yar een beschermd historisch
om een nieuwe film voor te stel- bij meemaakten. Babi Yar komt voor een Russische jood, met suc- statuut te verlenen. Een doel dat
len, liet het artistieke gebeuren natuurlijk uitvoerig ter sprake, ces. Een aantal stemmen heeft president Viktor Yusjtchenko zich
voorafgaan door een bezoek aan meer dan 33.000 joden werden het dan weer over de “Polizaj”, de inmiddels eigen gemaakt heeft.
Babi Yar, het sinistere oord in Kiev er omgebracht. Bij herhaling zor- collaborateurs die met de “Fritzy”, Spielberg is niet de enige produ-

j
34 OODS Actueel
cent van deze prent, aan zijn zij dent Yusjtchenko, van diens voor-
fungeert de Russische magnaat ganger Leonod Kuchma (tevens
Viktor Pintschuk, die een gelijk- schoonvader van Pintschuk) en
aardige Oekraïens-joodse achter- van de huidige eerste minister.
grond bezit. Beiden droegen bij Na afloop beantwoordde Spiel-
tot het budget van een miljoen berg kort enkele vragen gesteld
dollar, Spielberg via zijn Shoah door een zichtbaar bewogen
Foundation. Pintschuk kwam op publiek. Of de Holodomor geen
het idee een film over de shoah film verdiende, de door Stalin
te financieren na het bekijken
van “De Pianist” van Polanski.
veroorzaakte hongersnood, die
in 1932-1933 miljoenen Oekra-
)HOLFLWHHUW-RRGV$FWXHHO
De regie van “Spel uw naam” was
in handen van Sergej Bukowski,
ïense slachtoffers maakte, vroeg
iemand. Elke tragedie van dat PHWKXQQLHXZPDDQGEODG
een filmmaker uit Kiev, die al en- land verdient een film, was het
kele documentaires op zijn actief voorzichtige antwoord. Pint-
heeft. Om de geschikte gesprek- schuk voegde hieraan toe dat hij
partners op te voeren ging hij voorgesteld heeft getuigenissen
het beeldarchief napluizen van over deze ramp op beeld vast te
het Shoah Foundation Instituut leggen, omdat hij voor Oekraïne
in Los Angeles, waar meer dan de nood inzag van een trilogie
50000 getuigenissen van overle- voor haar drie grote tragedies:

7HO
venden opgeslagen zijn. Hij be- de Holodomor, de Holocaust en
keek er bijna 500 interviews over Tjernobyl.
deze voorvallen in Oekraïne en Spielberg, die verleden maand

ZZZZHLQEHUJWUDYHOFRP
selecteerde uiteindelijk 14 indi- 60 werd, is meer dan ooit gefo-
viduele lotgevallen. Zo ontstond cust op de shoah, om het ver-

ZZZWUDYHOZHOOEH
“een van de beste, van de per- leden niet in de vergeethoek te
soonlijkste documentaires over drummen en om lessen te trek-
de holocaust die ik tot nu toe ken voor de toekomst: “Ik meen
gezien heb”, aldus Spielberg, die echt dat de hele wereld zal ver-
recht van spreken heeft, hij die anderen na het aanhoren van de
soortgelijke films al produceerde, verhalen gebracht door de over-
zoals “Survivors of the Holocaust” levenden”, zei hij tot slot tijdens
(1996), “The Last Days” (1999) en een druk bijgewoonde perscon-
“Eyes of the Holocaust” (2000). ferentie in Kiev. n
Voorts verklaarde de maker
van de oscar-
gelauwerde
“ S c h i n d l e r ’s
List”: “De ver-
halen van de
overlevenden
van de shoah
moeten in de
wereld gezien
en gehoord
worden, want
deze heeft
misschien
geen weet
van wat zich
tijdens WO II
afspeelde in
Oekraïne”.
De vertoning
van de film
vond plaats in
het imposante
cultuurcen-
trum van Kiev,
in aanwezig-
heid van presi- Steven Spielberg

jOODS Actueel 35
AcHteRGROND

TEDDY KOLLEK,
OP 95-JARIGE LEEFTIJD OVERLEDEN

E
en paar jaar geleden woorden: waarom vroeg zijn jaren veertig. “jeruzalem was Arabische stad onrealistisch
vroeg een bezoeker assistente niet om een gift zijn leven. je wist dat het voor was. een bescheiden publieke
aan teddy Kollek of hij voor de organisatie. Israël was, wanneer hij om figuur die schoorvoetend toe-
een boek wilde signe- geld vroeg.” stond dat het voetbalstadion
ren. Kollek zat achteroverge- Zo was teddy Kollek ten voe- in jeruzalem zijn naam zou
leund aan zijn bureau bij the te uit. Nors. Niet bekommerd De sigarenrokende Kollek dragen. een niet-politieker
jeruzalem Foundation, waar om zijn imago. Steeds pro- was stormachtig en bits als die het trucje van de echte
hij actief was als internatio- berend het beste voor jeru- bewindsman, maar soms politicus bezat om zich de
naal voorzitter. Hij keek naar zalem uit de brand te slepen. wist hij, als levensgenieter in namen van ontzettend veel
de cover van het boek. Het hemdsmouwen en zonder mensen te herinneren. een
werk, uitgegeven door de or- Kollek stierf begin januari op das, de chique heren in onvermoeibare werker die
ganisatie zelf en bestond uit 95-jarige leeftijd. Na bijna drie maatpak geld te ontfutselen. op een dozijn ceremoniële
een verzameling teksten en decennia lang burgemeester gebeurtenissen in slaap viel.
foto’s uit Kolleks carrière. te zijn geweest groeide hij Hij was één en al tegenspraak: een toegankelijke publieke
uit tot een levend symbool een moeilijke maar zorgzame figuur, wiens thuisnummer al-
“Van waar hebt u dit boek?” van de hoofdstad van Israël. baas, die heel vroeg opstond tijd in het telefoonboek heeft
vroeg Kollek. Nochtans was hij de eerste om jeruzalems vuilnisman- gestaan.
maal maar aarzelend kandi- nen te groeten. een openli-
een bediende zei dat zij het daat-burgemeester gewor- jke vrijdenker die de kritiek Onder zijn bewind werden er
boek aan de bezoeker gege- den. van de haredi-gemeenschap parken en tuinen aangelegd
ven had. oogstte toen hij land schonk en cultuurhuizen gebouwd.
“Hij was verliefd op jeruza- aan orthodoxe instellingen. Het leverde hem de reputatie
“Waarom hebt u hem niet om lem”, vertelt portretfotograaf een idealist die na zijn burge- op, de grootste bouwer van
geld gevraagd?” blafte Kollek Arnold Newman, een vriend meesterschap toegaf dat zijn jeruzalem te zijn geweest
de bediende toe. Met andere van Kollek sinds de laten visie van een verenigde joods- sinds Herodes. Die regeerde

j
3 OODS Actueel
EEN PORTRET
VAN DE MAN
DIE JARENLANG
BURGEMEESTER
VAN JERUZALEM
WAS
twee millennia geleden als den voor de joden in europa, de joodse verzetsbeweging gen niet geïnteresseerd in de
een koning over de stad. verhuisde hij naar Palestina. in het door Duitsland bezette functie. “Maar ik ging voor de
centraal- en Oost-europa, sjerp”, zei hij. “Want ik was van
“Ik ben nooit geïnteresseerd Wanneer Kollek wat later opende een jewish Agency- oordeel, en dat ben ik nog
geweest in de grote staats- met zionistische jeugdbewe- kantoor in Istanboel, werkte steeds, dat het de burger zijn
manskunst, maar wel in dat gingen naar europa terug- samen met de Amerikaanse plicht is te doen wat de eerste
wat ik eigenhandig kan doen”, keerde, ontmoette hij Adolf en Britse geheime diensten, minister nodig vindt dat die
zei Kollek in 1999 in een in- eichmann. Hij probeerde de leidde de clandestiene opera- persoon doet.”
terview. Hij voegde er aan Nazi-leider te overtuigen tie van Haganah om in New
toe dat hij de bouw van 24 3.000 joodse jongeren vrij te York wapens voor Israël te Kollek won de verkiezingen.
gemeenschapscentra – 19 in laten uit concentratiekam- bemachtigen, hielp bij de or- een jaar later richtte hij the
joodse en 5 in Arabische wi- pen in Duitsland, Oostenrijk ganisatie van de eerste Bonds jerusalem Foundation op.
jken – zijn knapste prestatie en tsjechoslowakije om hen drive voor Israël (waarbij obli- Die zamelt fondsen in voor
vond. Zijn nalatenschap voor naar engeland te laten ver- gaties verzameld werden om culturele en burgerlijke pro-
de geschiedenis? “Interess- trekken. “Het was een erg for- de oprichting van de staat te jecten die niet bekostigd kun-
eert me niet”, zei hij. “Interes- meel bezoek, zeer correct”, zei financieren) en werd beno- nen worden met de stedelijke
seert me absoluut niet.” Kollek later over de ontmoet- emd als directeur-generaal middelen. Door de jaren heen
ing met de oorlogsmisdadi- op het kabinet van de eerste verzamelde de stichting meer
Kollek werd geboren in een ger. minister. dan vijfhonderd miljoen dol-
dorp vlakbij Boedapest. Hij lar.
werd genoemd naar theodor In 1941 ging hij samen met Ben-Gurion vroeg hem in
Herzl, een vriend van zijn vader David Ben-Gurion, de latere 1965 om zich kandidaat Nog een jaar later, in 1967,
aan de universiteit van Wenen. premier van Israël, aan de te stellen voor het burge- veroverde Israël tijdens de
toen de Nazi-dreiging in 1935 slag bij het jewish Agency. meesterschap van jeruzalem. Zesdaagse Oorlog Oost-je-
gevaarlijker begon te wor- Kollek legde contacten met Kollek was naar eigen zeg- ruzalem op de Arabieren. Zo

jOODS Actueel 3
ACHTERGROND
werd de stad, verdeeld sinds burgers”, vertelt Kenneth bische afwijzing van het haredi-gemeenschap was erg
1948, weer één gemaakt. Bialkin, een prominente joodse bewind verkeerd in, gespannen”, legt Jonathan
“Alles veranderde”, sprak advocaat uit New York, en en misrekende hij zich ook Rosenblum uit. Rosenblum
Kollek. “Plots had ik een fasci- een joodse persoonlijkheid. wat het veranderende karak- is directeur van Am Echad,
nerende job.” “Kollek spande zich erg in om ter van de stad betrof. een haredi-mediaconcern
de hand te reiken naar de Ara- in Jeruzalem. “De verkiez-
Verpletterende bische gemeenschap.” Spanningen met de ing van Olmert was dan ook
verantwoordelijkheid “Hij was erg inschikkelijk”, al- orthodoxen grotendeels te danken aan
dus Bialkin. “Een groot deel de stemmen van de hare-
“Als eerste burgemeester van van de Arabische gemeensc- “Ik denk dat Kollek zich vooraf di’s. Maar Kollek is heel lang
het verenigde Jeruzalem werd hap respecteerde hem, maar nooit gerealiseerd heeft hoe burgemeester geweest, en
ik de bewaker van de belan- de Arabische leiders hebben ingrijpend Jeruzalem op een we moeten verder kijken dan
grijkste plek op aarde. Om- de visie van Teddy op het sa- paar decennia tijd zou veran- alleen maar de laatste jaren.
wille van die verpletterende deren in een stad met een on- Zo was het bijvoorbeeld Ted-
verantwoordelijkheid wist ik betwistbaar orthodox karak- dy Kollek die de Belz (een be-
dat Jeruzalem meer moest ter”, zegt Bayme, lid van het langrijke chassidische groep)
doen dan alleen maar de American Jewish Committee. toelating gaf voor de bouw
levensomstandigheden van Tijdens het 29-jarige bewind van hun indrukwekkende
haar inwoners verbeteren. Ik van Kollek nam het aantal wereldcentrum.”
moest de waarden van het haredi-inwoners in Jeruzalem
joodse volk waarmaken, en toe, net zoals hun politieke “Kollek was niet religieus,
tegelijkertijd de dromen ver- macht. Veel leden van die maar niet tegen de religie”,
vullen van zij die vanuit de zogeheten ultra-orthodoxe besluit rabbijn Menachem
hele wereld naar Jeruzalem gemeenschap vonden hem Porush, voormalig lid van
keken om hoop en inspiratie onwelwillend tegenover hun de Knesset en een orthodox
te vinden.” belangen. politicus van oudsher. Porush
steunde de politieke carrière
Hij begon de transformatie “De relatie tussen Kollek en de van Kollek. n
van de stad uit te tekenen: De jonge kollek
van een stil binnenwater
naar een cultureel centrum
in Europese stijl, van een on- men-leven van de verschil-
vruchtbare vlakte naar een lende gemeenschappen noo-
groene oase, van een door it willen accepteren.”
prikkeldraad verdeeld plein De zoo van Jeruzalem was
naar een stad waarin de Ara- één van Kolleks lievelingspro-
bische en joodse bewoners jecten. Uiteindelijk verhuisde
zich gelijkwaardig voelen. de dierentuin van de verste-
delijkte Sanhedria-wijk naar
Kollek liet zich in het Jeru- de – in die tijd – onderontwik-
salem Committee adviseren kelde Malkah-buurt. “We
door een aantal eminente moeten mensen samenbren-
deskundigen uit allerlei sec- gen”, legde hij uit. “We hebben
toren. Hij zorgde voor een een gemengde bevolking:
opwaardering van het onder- joden met 104 verschillende
wijs en de gezondheidszorg, achtergronden, christenen uit
plantte overal in de stad bo- 40 verschillende kerken. In de
men, leidde de bouw van hui- zoo lopen al die groepen door
zen en synagoges, bouwde elkaar. Als dat een genera-
de joodse wijk in het oude tie lang kan duren, zullen ze
stadsdeel herop, liet histo- opgroeien zonder angst voor
rische monumenten restau- de andere gemeenschappen.
reren en moedigde het arche- In Jeruzalem speelt zelfs de
ologische onderzoek aan. dierentuin een politieke rol.”
“Hij zette de toon en toonde
aan hoe de stad zou omgaan Volgens sommige waarne-
met haar nieuwe Arabische mers schatte Kollek de Ara-

j
38 OODS Actueel
KOKeN

LEKKER KOSHER
Door vivi SALAMon
Appel Kugel
Wat maken we? mm. Plaats de
een bijgerecht of dessert voor 8 personen. appelschijven in
een ingevette,
Welke ingrediënten heb je rechthoekige
nodig: ovenschotel van
10 cox appels, geschild en klokhuis ca. 20 op 28 cm.
verwijderd Bestrijk met behulp
100 g suiker van een spatel de confituur.
150 g bloem Meng de overige ingrediënten tot een glad
3 eieren beslag en verdeel dit over het geheel. 8ZNXQVWJHELW
175 ml olie In de oven plaatsen en onafgedekt bakken YDNNXQGLJKHUVWHOG
voor een uur op 175° graden.
1 theelepel bakpoeder 7DQGODER
)UHLGD
2 zakjes vanille suiker
350 g abrikozenconfituur Tip:
Als dessert is dit lekker met een bol vanille-ijs
erbij. /DQJH/HHPVWUDDW
Hoe ga je te werk:
Snij de appels in dunne schijven van 3-4 

jOODS Actueel 3
CULTUUR & RELIGIE

De Chassidische
dynastie van Belz

D
e naam van de Bel- een prachtige akoestiek. De bijn Aharon Rokeach. De spi- Polen door de Nazi’s, bezegel-
zer beweging is synagoge bleef bestaan tot rituele, mystiek aangelegde den het lot van Belz. Van 1939
afgeleid van het de Nazi’s eind 1939 Belz bin- Rebbe Aharon besteedde vrij- tot 1944 werd het door Duits-
stadje Belz, dat nenvielen. Duitse pogingen wel al zijn tijd aan de studie. land bezet als deel van de “Al-
oorspronkelijk in Oost-Polen om het gebouw door middel Hij sliep en at daarbij uiterma- gemene Overheid.” Belz was
gelegen was, maar sinds 1951 van explosieven en dynamiet te weinig en werd al snel be- immers gelegen aan de rivier
tot het grondgebied van Oe- te vernietigen liepen op een kend voor zijn voorbeeldige Solokiya, die in 1939-1941 de
kraïne behoort. sisser uit. Uiteindelijk werden levenswijze en mirakels. grens vormde tussen Duits-
Joden verplicht tewerk ge- land en de Sovjet-Unie.
De stichter van de dynastie steld om het gebouw steen Veel van zijn aanhangers
was Rabbijn Shalom van Belz, voor steen af te breken. meldden het ervaren van De “Wonder Rebbe” stond
ook gekend als de Sar Shalom, wonderbaarlijk herstel of suc- voor de Gestapo bovenaan
die in 1817 tot Rabbijn werd Toen de Sar Shalom in 1855 ces na het ontvangen van de lijst van Poolse rabbijnen
aangesteld. Als groot Torah stierf, werd zijn jongste zoon, zijn zegen en kwamen hem die in aanmerking kwamen
geleerde en legendarische Rabbi Yehoshua Rokeach met duizenden bezoeken. voor arrestatie en uitroeiing.
mirakelgenezer was hij goed (1855-1894), aangesteld als Een aantal van de grootste Dankzij de inspanningen en
geplaatst om de aanzet te de volgende Rebbe. De Chasi- geleerden van die genera- het geld van Joden in Israël,
geven tot de bouw van de dus van Belz kende een grote tie waren Belzer Chassiedim Engeland en de Verenigde
grootste en meest imposante bloei tijdens de ambtstermij- waaronder Rabbijn Sholom Staten, slaagden de Rebbe en
synagoge van de stad. Bij de nen van Rabbijn Yehoshua en Mordechai Schwadron, de au- zijn halfbroer, Rabbijn Morde-
voltooiing in 1843 leek het van diens opvolger, zijn zoon teur van “Sha’alos U’teshuvos chai van Bilgorai die hem 22
gebouw wel een fort, met Rabbijn Yissachar Dov Ro- Maharsham” en “Techeiles jaar bijstond, in een wonder-
zijn één meter dikke muren, keach (I) (1894-1926). Mordechai”. baarlijke vlucht. Niettegen-
een gekarteld dak en kante- staande de vele patrouilles
len die versierd waren met Na het overlijden in 1926 Ontsnapping uit Belz van de Gestapo konden ze
vergulde koperen bollen. Het van Rebbe Yissachar ging de uit Belz vluchten, eerst naar
bood plaats aan maar liefst leiding over op zijn oudste Het uitbreken van Wereld- Sokal, vervolgens naar Pre-
5.000 gelovigen en bezat zoon, de toen 49- jarige Rab- oorlog II en de annexatie van mishlan, het getto van Kra-

j
40 OODS Actueel
kau, en tenslotte naar het discussie stond en zij op het vestigde zijn rabbinaal hof yeshivah en studiezaal in de
getto van Bochnia. punt stonden aangehouden in Tel Aviv, waar reeds een binnenstad van Jeruzalem,
te worden verschenen drie kleine Chassidische gemeen- op een heuvel achter het
Hun meest gedurfde vlucht- hooggeplaatste Hongaarse schap aanwezig was. Rab- oorspronkelijke ziekenhuis
poging voerde de broers ambtenaren die opdracht bijn Mordechai had evenals van Shaarei Tzedek. De eerste
door bezet Polen tot in Hon- gaven de auto door te laten. Rebbe Aharon zijn vrouw en steen werd gelegd in 1954 en
garije, hierbij geholpen door Velen geloven sindsdien dat dochter verloren. Beiden her- het gebouw werd in de zo-
een Hongaarse agent van de deze ambtenaren de drie trouwden, maar alleen Rab- mer van 1957 in gebruik ge-
contraspionage die de Joden Rebbe’s van Belz betroffen, bijn Mordechai kreeg in 1948 nomen. Rebbe Aharon stierf
vriendschappelijk gezind was. die door de hemel gezonden nog een zoon, Yissachar Dov een maand later, in de weten-
De Rebbe, zijn broer en hun waren om de vlucht van Reb- Rokeach (II). Rabbijn Morde- schap dat zijn levenswerk was
begeleider waren verplicht be Aharon te verzekeren. chai overleed een jaar later voltooid.
zich te ontdoen van hun ken- op amper 47 jarige leeftijd.
merkende baarden en pijpen- Rebbe Aharon en Rabbijn Rebbe Aharon nam de zoon Vele duizenden bewonde-
krullen. Ze werden vermomd Mordechai brachten acht van zijn broer onder zijn hoe- raars volgden zijn kist naar
als gevangengenomen Russi- maanden in Boedapest door de en voedde hem op als toe- zijn laatste rustplaats in Je-
sche generaals die naar Boe- alvorens de fel begeerde cer- komstige opvolger en leider ruzalem. Zijn neef, Yissachar
dapest werden overgebracht tificaten van het Joods Agent- van de dynastie van Belz. Dov, was toen negen jaar oud.
voor ondervraging. Om ge- schap te ontvangen die toe- Voor de volgende negen jaar
ruchten van de verdwijning liet naar Palestina te reizen. Rebbe Aharon werd in Israël had de beweging dus geen
uit het getto van de Rebbe In Januari 1944 namen zij de een gewaardeerde leraar van actieve Rebbe. Yissachar Dov
te onderdrukken verkleedde Oriënt Express naar Istanboel. de Torah. Hij legde de grond- huwde op 17 jarige leeftijd
een van de leerlingen zich als Minder dan twee maanden la- slag voor de verspreiding van met de dochter van de Rebbe
Rebbe Aharon en verbleef de ter vielen de Nazi’s Hongarije de Chasidus van Belz door van Vizhnitz, Rabbijn Moshe
hele dag verhuld in de syna- binnen en begon de depor- de oprichting van scholen Yehoshua Hager, en verhuis-
goge studeren. Hij imiteerde tatie van meer dan 450.000 en Yeshives (talmudscholen) de naar Bnei Brak in Israël,
op die manier de Rebbe die Joden. in Bnei Brak, Tel Aviv,en Je- teneinde dicht bij zijn nieuwe
zich onderdompelde in ge- ruzalem. In 1950 verplaatste schoonvader te zijn. Een later
bed en studie. De heropbouw van de Rebbe zijn Beth Din (rab- jaar keerde hij terug naar Je-
de dynastie in Israël binaal hof ) naar Katamon, ruzalem en nam op 18-jarige
De vluchtelingen rapporteer- een buurt van Jeruzalem, en leeftijd de leiding van de be-
den later dat zij in elk stadium Rebbe Aharon, die zijn vrouw, vestigde daar een yeshivah. weging van Belz op zich.
van de vlucht miraculeuze kinderen, kleinkinderen en Teneinde zijn activiteiten nog
ervaringen hadden meege- schoonouders door toedoen verder uit te breiden maakte Een klein percentage van
maakt. De Hongaarse agent van de Nazi’s had verloren, hij plannen voor een grote Chassidim van Belz was niet
meldde dat het vluchtvoer-
tuig tijdens de 400 kilometer
lange tocht door Polen in een
soort mist gehuld werd waar-
door de auto maar moeilijk
kon worden ontdekt. Toen
de agent en de bestuurder
onderweg stopten om iets
te eten lieten ze de vluchte-
lingen onbewaakt achter. Bij
hun terugkeer konden ze de
auto niet meer zien staan. Zij
konden hem slechts terug-
vinden door rond te tasten
op de plaats waar zij de auto
geparkeerd hadden.

Bij de grensovergang in Hon-


garije werden ze door ver-
scheidene patrouilles tegen-
gehouden. Toen hun identi-
teit aan een van de posten ter De huidige rebbe van Belz

jOODS Actueel 41
akkoord met de benoeming gemeenschap die sholen, Het wereldcentrum Net zoals de originele syna-
van Rabbijn Yissachar Dov als yeshivoth en vrijwilligersor- van Belz goge vergde de nieuwe “Beis
Rebbe en wenste een andere ganisaties uitbaten. HaMedrash HaGadol” (de gro-
verwant, de Grote Rebbe van Rabbijn Yissachar Dov stond te Synagoge), die nu de noor-
Machnovka, als nieuwe rebbe De nieuwe Rabbijn heeft in de jaren ‘80 aan de basis delijke skyline van jeruzalem
van Belz waardoor er een reeds van bij het begin van van plannen voor een reus- overheerst, een bouwperiode
tweede, kleinere, strekking zijn aanstelling een, naar achtige synagoge die in de van 15 jaar. Ze werd in het jaar
van Belz kwam. chassidische normen, revolu- “Kiryat Belz” buurt van jeruza- 2000 ingewijd. De hoofdsyna-
tionaire politiek van toenade- lem moest worden opgericht. goge geeft plaats aan 6000
Belz vandaag ring tot de seculiere regering Het gebouw, dat een aparte gelovigen, een reusachtige
van Israël gehad. Onder de ingang voorzag voor elke van ark bevat meer dan 100 torah
Rabbijn Yissachar Dov Ro- benaming van de Israëlische de vier straten van de heuve- rollen en de negen enorme
keach heeft sinds 1966 toege- politieke partij “Agudat Israël” lige buurt, zou een vergrote kandelaars bevatten elk meer
zien op zowel de uitbreiding stuurde hij afgevaardigden replica worden van het ge- dan 200.000 stukken tsje-
van onderwijsinstellingen naar de Knesset en gaf zijn bouw dat de Sar Shalom, de chisch kristal. De eenvoudige
van Belz als de groei van de volgelingen opdracht te gaan eerste Rebbe van Belz, had houten stoel en de lessenaar
chassidische bevolkingsgroe- stemmen bij de algemene gebouwd. die door Rabijn Aharon wer-
pen in Israël, de Verenigde verkiezingen. Het zou alsmede een gran- den gebruikt toen hij in 1944
Staten en europa. Net zoals dioos hoofdheiligdom, ook in Israël aankwam, worden op
andere chassidische organi- De Satmer chassidische ge- enkele kleinere studiezalen, de ereplaats naast de ark in
saties, heeft de gemeenschap meenschap was het daar niet zalen voor huwelijk en Bar een glazen kast bewaard. Ze
van Belz een verscheidenheid mee eens. Activisten van Sat- Mitzvahs, bibliotheken, en vormen zo een schril contrast
van zelfhulporganisaties op- mer verzamelden handteke- andere gemeenschappelijke met de pracht en praal van de
gericht, met inbegrip van een ningen van belangrijke leden faciliteiten omvatten. De majestueuze synagoge.
van de grootste belangen- van hun gemeenschap om de fondsen voor dit ambitieuze
organisaties voor patiënten, huidige Belzer Rebbe aan te project werden verschaft
een gratis medisch advies- klagen en te verbannen. Deze door chassidim van Belz,
centrum en een betaalbare episode leidde tot een breuk aangevuld door diverse fond-
kliniek in New York. Ook Ant- tussen de gemeenschappen senwervingen gedurende de Vertaling:RudiVanPoele.
werpen kent een grote Belzer van Belz en Satmer. jaren ‘80 en ‘90. nnn

j
42 OODS Actueel
NIEUWE BEHANDELINGEN TEGEN
PARKINSON UIT ISRAEL
Door Henri JAKUBoWiCz
eens te meer laten Israëlische huwelijken binnen de gemeen- firma teva, is het product sinds moeten dan de bij Parkinson
wetenschappers zich langs hun schap. Bij Ashkenazische joden kort beschikbaar op de Belgi- falende hersencellen vervan-
beste kant zien, met de ontwik- met Parkinson maar zonder sche markt. Voor de verdeling gen en de deficiënte substan-
keling van nieuwe genees- erfelijke antecedenten kwam hier staat een europese firma tie dopamine produceren. De
middelen tegen de ziekte van de mutatie bij 13% voor. De Is- in. grootste weerstand tegen de
Parkinson. Het brede publiek raëlische studie, die meer dan aanwending van stamcellen
associeert deze degeneratieve 450 Parkinsonpatiënten inclu- De Israëlische vorsers blijven vloeit voort uit het feit dat de
aandoening vaak met oudere deerde, leverde gelijkaardige zeer actief in het domein van meest bruikbare gelegen zijn
mensen, maar in 10% van de cijfers op. te onderstrepen dat Parkinson (20000 patiënten in embryo’s. De katholieke we-
gevallen duiken de sympto- in Israël, 1200 nieuwe geval- reld verzet zich met klem tegen
men reeds op bij dertig- en len elk jaar), te oordelen naar de manipulatie van embryo’s,
veertigjarigen, denk maar aan de aankondiging van twee zelfs in hun prilste stadium.
de Amerikaanse acteur Michael nieuwe behandelingen voor Rabbijnen nemen hier een veel
Fox. De gemiddelde leeftijd van volgend jaar. Onderzoekers inschikkelijkere houding in,
de nieuw gediagnosticeerde aan de Hebreeuwse universi- maar het probleem stelt zich
Parkinsonpatiënt is 58 jaar. teit en aan de universiteit van in dit geval helemaal niet. De
tel Aviv steken de koppen bij Israëlische onderzoekers willen
Op het jaarlijkse congres van elkaar, samen met een profes- immers de stamcellen uit het
de Israëlische neurologen, eind sor aan het Rabin centre, om in beenmerg van de patiënt zelf
december, werden de resulta- 2008 met een middel te komen halen, ze dermate bewerken
ten voorgesteld van een uit- dat de ambitie heeft Parkinson dat die cellen in staat worden
gebreide studie waaruit bleek te voorkomen en, zo de ziekte om de zo begeerde (en bij Par-
dat de ziekte van Parkinson, in de mutatie op zich niet volstaat in haar beginstadium zit, af te kinson verminderde) dopami-
haar genetische vorm, bedui- om de ziekte uit te lokken, ge- remmen; bij dieren lukt dat al. ne aan te maken, en deze dan
dend meer voorkwam bij Ash- tuigen de gezonde dragers. Parallel hiermee loopt een pro- opnieuw in het lichaam bren-
kenazische joden. eigenlijk een Naast het genetische aspect ject dat heel andere pijlen richt gen, als zogenaamde auto-
bevestiging van een eerder on- spelen immers uitwendige fac- op deze invaliderende aandoe- transplantatie. Groot pluspunt:
derzoek uitgevoerd in het me- toren, zoals toxische stoffen, ning. Het maakt gebruik van geneesmiddelen tegen afsto-
disch centrum Beit Israël van een belangrijke rol in het ont- weefselmateriaal dat geregeld ting zullen niet ingezet moeten
New York en gepubliceerd in staan van Parkinson. Verder on- het nieuws haalt de laatste worden, door de afwezigheid
het illustere Amerikaanse tijd- derzoek moet nu precies uitwij- maanden omwille van zijn van vreemde donor. Op dieren
schrift New england journal of zen waarom eenzelfde mutatie ethische implicaties: stamcel- bleek de methode succesvol, zij
Medicine. de ziekte wel veroorzaakt bij de len. Met deze cellen, aanwezig herstelden van Parkinson. Bin-
tot nu toe werden enkele ge- ene, maar niet bij de andere. in embryonale, foetale en vol- nenkort loopt nog een experi-
nen geïdentificeerd die door wassen weefsels, kunnen alle ment op apen in Spanje, en in-
mutatie Parkinson kunnen Geregeld komen nieuwe me- mogelijke lichaamscellen aan- dien het ook slaagt komen vol-
veroorzaken, een overerfbare dicaties het klassieke arsenaal gemaakt worden, in dit geval gend jaar mensen aan de beurt,
vorm dus. Andere gekende aanvullen, om deze niet ge- zenuwcellen (neuronen). Zij waarschijnlijk in europa. n
genen maken een individu vat- neesbare ziekte effectiever
baarder voor Parkinson. Blijkt te behandelen. De recentste
nu uit het Amerikaanse onder-
zoek dat 30% van Ashkenazi-
in de rij is een geneesmiddel
ontwikkeld door Israëlische
PESACH 2007
sche joden met Parkinson, en wetenschappers, in casu door Marseille: prachtig hotel ***,
met familiale antecedenten de professoren Mussa Youdim dichtbij het strand en parken,
van de ziekte, drager zijn van en john Finberg, werkzaam in
een mutatie van een dergelijk het wereldbefaamde technion. gratis excursies: vanaf 1050 €
gen. De veronderstelling is dat Studies in verschillende landen Israël: Hamei Yoav, kuuroord +
die mutatie ontstond bij een toonden het nut en de veilig- uitstappen vanaf 595 €
verre Ashkenazische voorvader heid van dit middel, dat door
en zich de volgende genera- het Amerikaanse FDA en door www.kangourou-club.com
ties verspreidde in deze bevol- europese instanties goedge-
kingsgroep, van oudsher een keurd werd. Vervaardigd door tel 00 33 4 88 91 60 54
homogene populatie door de de Israëlische farmaceutische

jOODS Actueel 43
VASTGOED
KOPEN
IN ISRAËL
S p e C i A L i . v. M
Co n F e r e n T i e vA n
iMMoBiLiËn
in AnTWerpen en
BrUSSeL
roerende meerwaarde Verdere beschouwingen: Best-
en op de verkoop, met preek volgend punten op voor-
mogelijkheid tot een hand met uw advocaat. Aanvraag
dubbele vrijstelling; voor hypotheeklening door de
soms vergunningshef- koper, vertegenwoordiging van
fingen en erfpachthef- de partijen door een gevolmach-
Meer details op Radio Judaica op voornaamste hebreeuwse termi- fingen, gemeentelijke verfraai- tigd vertegenwoordiger, onder
donderdag 18.01.2007 om 20.30 nologie. ingrechten op de meerwaarde een of meerdere namen? Als
uurentijdensdelezinginhetSa- privé, maatschappij of offshore
lon van de Immobiliën (op 20.01 B. verkoopswetten • Koper: aankoopbelasting (tot bedrijf? Bent u toerist of inwijke-
en21.01) In Israël bestaan meerdere vor- 5%, met gedeeltelijke verminde- ling? Herverkoop, investering of
men van onroerende goederen- ring tot 0.5% voor nieuwe inwij- verhuren? Het enige onroerende
A. Waarom kopen recht: Volledige eigendom, co- kelingen), 5% voor andere goe- goed in Israël? Residentieel of
in israël? eigendom – gemeenschappelijk deren, fiscale zegels. commercieel? te renoveren?
De voortdurende groei van de eigendom, quasi erfpacht van
Israëlische vastgoedsector blijft lange duur. • Rechtstreeks van een onder- e. Documenten
winstgevend op lange termijn. De inschrijving van het goed in nemer: +BtW (15.5%), notaris- tekenen
Vooral omdat er geen succes- Israël kan zijn: van Rechtswege kosten voor wettiging van de In Israël is een onroerende ver-
sierechten zijn, laten de gunstige inschrijving in het Kadaster, Wet- handtekeningen, deelname in koopsovereenkomst maar geldig
verhouding van de euro ten op- telijk bij de Administratie der de inschrijfkosten. indien er een door de partijen
zichte van de Dollar en de Israë- Domeinen, contractueel bij de ondertekend document bestaat,
lische hypotheekbanken u toe Vereniging van Behuizing, of • Andere onkosten: Kosten van waarvan de voorwaarden die
vastgoedeigenaar te worden in feitelijk contractueel. Volgende de vastgoedagent (2% + BtW) erop vermeld zijn gelden. Deze
Israël. informatie moet u nazien. erelonen van de advocaten van overeenkomst kan voorafgegaan
Het aanbod voor elk budget en een getuigschrift van eigendom de partijen (0.5% tot 2% + BtW), worden door een verkoopspro-
voor ieders smaak: te jeruzalem, opvragen, later nagaan of de ver- deelname in de inschrijvings- messe.
tel Aviv, Netanya, Herzlyah-Pi- koopsrechten geheven werden: kosten van de Vereniging van
tuah, eilat, Raanana, Beth-She- verhuurd of bezet of geheven? Behuizing; vaste kosten met be- Bij de overeenkomst zullen de
mesh, Ramat-Aviv, de nieuwe Is er een gebouwovereenkomst? trekking tot het gebruik van het verkoopsakten, de huurbeëindi-
Riviera van Rishon-letsion, een Zijn er bouwheffingen te be- appartement ten laste van de ging, verklaringen, formulieren
appartementje, een villa, bui- talen? Is alles wettelijk? Welke verkoper tot op het ogenblik van en mandaten moeten getekend
ten de stad, centraal, al dan niet gemeenschappelijke delen zijn de overhandiging van de sleu- worden:
in een godsdienstige wijk , aan uitgesloten? tels, daarna te dragen door de
zee of Kotel, gepland of reeds De aard van kopers en verkopers koper. De koop of verkoop van vast-
gebouwd, van een particulier of nagaan: privé , maatschappijen, goed is ingewikkeld. Raadpleeg
van een ondernemer is een echt verenigingen? Identiteiten en zo snel mogelijk uw advocaat
luxeprobleem. respectieve documenten, ver- D. Andere belangrijke want deze inlichtingen vervan-
In Israël houden notarissen zich klaringen, notariële of consulaire punten gen hem uiteraard niet…
niet bezig met vastgoedtransac- mandaten, ratificatie door de be- De aankoopprijs, vastgesteld in
ties, maar wel advocaten. Deze voegde autoriteiten, zijn er geen uS Dollar zal in shekel betaald SallyZajfmann,
inlichtingen vervangen de bij- wettelijke erfgenamen van een worden aan de middenkoers Advocaat&Notaris
stand van een advocaat niet. nalatenschap? van de dollar, zoals gepubliceerd ©1996-2007Jeruzalem
thans volgt een korte samenvat- door de centrale Bank van Israël. www.isralegal.com
ting, op www.isralegal.com vindt De koper dient dus een licht ho-
u gedetailleerde artikels, een C. Kosten gere som te voorzien in de to- nnn
samenvattend overzicht, en de Verkoper: Belastingen op de on- taalkost.

j
44 OODS Actueel
FOTOREPOR TAGE

Belgische troepen
in Zuid Libanon
Na de oorlog tussen Israël en Libanon stuurde België zo’n 400 militairen om te helpen met de reconstructie. In deze fo-
toreportage zien we onder andere de Belgische troepen in hun omgeving, een bezoek van de koning voor het vertrek
en een bezoek van de eerste minister ter plaatse.

46 jOODS Actueel
3HVDFKLQ,WDO\
ZLWK

*$%,&&(0$5(
+RWHO6DQV6RXFFL GO
$EHDXWLIXOGHOX[HVHDIURQWUHVRUWZLWKDOOIDFLOLWLHV
$UR\DOVHUYLFHZLWKOX[HULRXVO\KRVSLWDOLW\
6SHFLDOWRXUVWR)ORUHQFHYHQLFHHWF
.RVKHUOHPHKDGULQXQGHUVWULFWVXSHUYLVLRQRI5DEEL3DGZD'D\DQRIEHO]HUFRPPXQLW\LQ=XULFK
6KHPXUD0DW]D1RQ*HEURNWDQGQRQNLWQL\RW
)RUUHVHUYDWLRQVDQGDGGLWLRQDOLQIRUPDWLRQFRQWDFWXV



jOODS Actueel 4
GeZONDHeID

DIEET EN GEZONDE VOEDING


TipS Door HeLene MAier

melkproducten. De tweede ken per dag te consumeren. gaat sporten, fietsen of wan-
week voeg je er mager vlees delen
of vis aan toe. Mager vlees Op die manier heeft je li- - denk niet “ik ben niet het
dat is kip (zonder vel), chaam alles wat hij nodig sportieve type” want om te
kalkoen, dunne stukjes heeft : bewegen moet je niet spor-
runds- of kalfsvlees. Ge- tief zijn
bruik ook kooktechnie- - energie om dagelijkse acti- - probeer ook samen met het
ken die weinig of geen viteiten te verrichten, gezin of partner regelmatig
vetstoffen vereisen voor - eiwitten die nieuwe cellen bewegingsmomenten in te
de bereiding. Waarom aanmaken, lassen
niet stomen, wokken, - vitamines en mineralen om - haal de kinderen van school
grillen, microgolfoven of je tegen ziektes te bescher- te voet
gewoon in de oven. Nog men,
meer aanraders; drink veel - calcium die de botten ver-
Bewegen is
Overgewicht is de be- water, minstens 1.5 liter per sterken, en belangrijk om:
langrijkste oorzaak van dag en beweeg natuurlijk - vezels voor een regelmatige - je beenderen te versterken
welvaartziektes zoals ook, doe aan sport! Blijf dit stoelgang (valpartijen en breuken te
hart- en bloedvaat proble- doen tot je terug op gewicht Zo zal ook je immuunsysteem voorkomen)
men (hoog cholesterol en bent. optimaal blijven werken en je - je hart, bloedvaten en lon-
verstopping van de aders beschermen tegen verkoud- gen gezond te houden
met een beroerte tot gevolg), Dit zou eigenlijk je leefge- heden, bacteriën en andere - overgewicht te vermijden
diabetes type 2, hoge bloed- woonte moeten worden om nare virussen. - constipatieproblemen op te
druk, gewrichtspijn (artrose), gezond en fit door het leven lossen
tot zelfs sommige vormen te gaan, af en toe een beetje - slaapstoornissen te vermij-
van kanker snoepen mag natuurlijk ook nog een paar den
maar wel met mate. woorden over
Werk preventief!!! een evenwichtig leefpatroon bewegen: Beter veel bewegen en af en
Stel het niet langer uit want ziet er zo uit: Doe iets dat je graag doe: toe meer eten, dan heel goed
dan wordt het steeds moei- Drie hoofdmaaltijden per dag stappen, fietsen, zwemmen, oppassen met het eten en
lijker en 2-3 gezonde tussendoor- turnen, dansen…, niets bewegen
telkens als je een paar kilo’s tjes. Bij elke hoofdmaaltijd Beweeg elke dag minimum
bijkomt, bijvoorbeeld na een horen liefst graanproducten 30 minuten Als U nog vragen hebt kunt u
jom tov of simche of na een zoals brood, ontbijtgranen, mijgerustvrijblijvendopbellen
heerlijke vakantie op hotel, aardappelen, rijst of deeg- Tips om meer
probeer die dan onmiddellijk waren. Neem ook de tijd om te bewegen: HeleneMaier-Wajdenbaum
kwijt te geraken. dagelijks 2 -3 stukken fruit te - neem de trap in plaats van Diëtiste-voedingsdeskundige
Na een bevalling wacht je ech- eten en veel groenten (mi- de lift Rembrandtstraat8
ter eerst 3-4 maanden voor te nimum 300 gram), dat mag - kies bij korte afstanden de Tel032325199of0485505103
gaan diëten. Probeer toch zo rauw of gekookt zijn. Per dag fiets of ga te voet e-mail:
gezond en evenwichtig te blij- heb je ook 1 portie vlees vis - zoek iemand die met jou helenwaw@hotmail.com
ven eten, afvallen komt later. of ei, 3 à 4(liefst magere)
melkproducten zoals yog-
Hoe ga je te werk?
De eerste week eet je abso-
hurt, platte kaas, gele kaas,
botermelk, melk en pudding,
EVENTJES LACHEN
luut geen zoetigheden of
andere snoep: hetgeen je in
5 g vetstof per boterham en
1 eetlepel olie voor de berei-
JOODSE HUMOR
huis hebt moet je gewoon ding van maaltijden. Als het Eenarmoediggekledejoodlooptbittertehuilenindebe-
wegstoppen zoals chocolade, op drinken aankomt is water, grafenisstoetvanBaronRothschild.Verwonderdfluistertzijn
koekjes, gebak chips enz. eet thee, koffie of bouillonsoep buurman:“Benjijdanfamilievanhem?”“Nee”,sniktdejood,
veel fruit en groenten, volle het beste, tracht niet meer “daaromhuiliknoujuist.”.
graanproducten en magere dan een halve liter frisdran-

4 jOODS Actueel
INVeSteReN

ISRAËL ECONOMIE HɄɕȐȹǸɑɴ


Door JereMie rYKner
Er zijn veel retouchewinkels
in Antwerpen maar slechts
Israëlische
HɄɕȐȹǸɑɴ
De zwakste waren: luxe torengebouw in Ramat- één vakman-kleermaker
• teVA (Pharmaceutica) dat Gan. In totaal werd zo’n 20
economie met 34% daalde, ondanks
stijgende economische resul-
miljard dollar in Israëlische
bedrijven gepompt.
eindigt 2006 taten en het groenlicht van de
"FDA" ( de Amerikaanse Fede-
Isabellalei 32
voorspellingen tel. 03 293 01 14
op historisch ral Drug Administration) voor
nieuwe geneesmiddelen. voor 2007
De meeste analisten ver-
hoog niveau • elAl, de nationale lucht-
vaart maatschappij, die na wachten een verdere groei
de privatisering van vorig jaar van de lokale beurs met min-
De lokale beursindex tA-25 44% aan waarde verloor. stens tien procent, wat zal re-
(van de vijfentwintig grootste sulteren in een niveau boven
aandelen), kende een jaar- 1000.
winst van 13%, en werd naar record “exits” Na vier opeenvolgende ja-
een nieuwe recordhoogte Buitenlandse bedrijven wa- ren van groei zal het moeilijk
van 950 punten gestuwd. ren bereid niet minder dan worden een winst te behalen Pesach in het
De sterbelegging van het 9.7 Miljard uSD te betalen die kan uitgedrukt worden in
voor de overname van 45 Is-
Atlanta Hotel - De Haan
jaar was dit keer te vinden in dubbele cijfers.
de vastgoed sector. De vast- raëlische hightech bedrijven. Tel:
goedindex ( Nadlan 15) steeg De belangrijkste overname
betrof de verrassingsaan-
De macro-economische indi- 0475/ 66 15 15
met meer dan 68 procent. catieven blijven heel sterk, en
koop van Iscar (metallurgie werden praktisch niet beïn-
De gemiddelde omzet van de snijdtechnologie) door mul- vloed door de oorlog van af-
beurs van tel-Aviv steeg met timiljardair Warren Buffet gelopen zomer met libanon.
40 procent tot 1.45 miljard (“het Orakel van Nevada”) die
shekel (260 miljoen euro) per bereid was een recordbedrag Verschillende analisten druk-
dag. neer te tellen van 4 miljard ken voor het jaar 2007 een
dollar. voorkeur uit voor investerin-
Het beste aandeel van het af- Buffet was echter niet de eni- gen in banken, chemicaliën
gelopen jaar was dat van de ge om in Israël te investeren. en de vastgoedsector, waarin
Afrika-Israel Vastgoed en Hol- een andere bekende Ameri- zij een goed groeipotentieel
ding firma van miljardair lev kaan die dit jaar zijn entree zien. In de globalisatie-eco-
levayev, met een winst van in Israël maakte was Donald nomie van vandaag is alles
102%. trump, met de bouw van een mogelijk. n

ANTWERP PORT AUTHORITY Tel. +32 3 205 20 11 Fax: +32 3 205 20 20 info@haven.antwerpen.be

j
0 OODS Actueel

You might also like