Download as doc, pdf, or txt
Download as doc, pdf, or txt
You are on page 1of 22

“>L sflnsf gu/ 6f]n ljsf; -tby{_ ;ldlt”

sf]
ljwfg–@)^&
k|:tfjgf
cfhsf] ljZj r/d cfw'lgsLs/0f tkm{ b'|t ultdf u};s]sf] cj:yf /x]tf
klg ljBdfg g]kfnL ;dfh lzIff, :jf:Yo, af6f3f6f, vfg]kfgL h:tf
cfwf/e"t s'/fx?df cGo /fi6«x?sf t'ngfdf lgs} kl5 /x]sf] 5 . ljz]if
u/]/ zx/L If]q eGbf uflj; If]qdf g]kfnL ;dfhn] 7"nf] ;d:of
ef]Ub} cfPsf] 5 . /fHon] klg uflj;sf] If]qdf h] hlt Wofg lbg'kg]
{ xf] Tolt lbg ;s]sf] kfOFb}g . /fHon] dfq Wofg lbP/ klg
;d:of ;dfwfg x'g] l:ylt b]lv+b}g . To;}n] xfdL 6f]njf;Lx?n] klg
u}/;/sf/L tj/af6 ;fd'lxs k|ofz u/L /fi6«sf] ljsfzsf] l:yltdf ;'wf/
Nofpg] p2]Zon] ;+:yf btf{ P]g @)#$ sf] clwgdf /xL “>L sflnsf
gu/ 6f]n ljsf; -tby{_ ;ldlt” sf] ljwfg @)^& th'{df ul/Psf] 5

kl/R5]b !
k|f/lDes
!= ;+:yfsf] gfdM o; ;+:yfsf] gfd “>L sflnsf gu/ 6f]n ljsf;
-tby{_ ;ldlt” /xg]5 .
-s_ ;+:yfsf] sfof{no /xg] 7]ufgfM
o; ;+:yfsf] sfof{no sf=lh=sf= gofF g}sfk j8f g+= ^
df /xg]5 . cfjZostf cg';f/ g]kfnsf] ljleGg 7fpFx?df
zfvf, pkzfvf sfof{no vf]Ng ;lsg]5 .
-v_ ;+:yfsf] sfo{ If]q
o; sflnsf gu/ 6f]n ljsf; -tby{_ ;ldltsf] sfo{If]q
sf7df08f} lhNnf gofF g}sfkdf x'g]5 . cfjZostf
cg';f/ ;DalGwt lhNnfsf] :yfgLo clwsf/Lsf] :jLs[lt
lnO{ g]kfnleq lj:tf/ ul/g]5 .
-u_ k|f/De
of] ljwfg ;+:yf btf{ ePsf] ldltb]lv k|f/De x'g]5 .
-3_ ;+:yfsf] cl:tTj
of] ;+:yf Ps clelR5Gg pQ/flwsf/jfnf ;+ul7t, :jzfl;t,
u}/– gfkmfd"ns, u}/ /fhgLlts tyf u}/;/sf/L, wfld{s,
;fdflhs ;+:yf x'g]5 . ;+:yfaf6 cfkm\gf] p2]Zo k|fKt
ug{afx]s cfo cfh{g ug]{ tyf s'g} k|sf/sf] z'Ns, lnO{ jf
glnO{ k/fdz{ k|bfg ug]{ sfo{ ul/g] 5}g .
@= kl/efiff M–
ljifo jf k|;+un] csf]{ cy{ gnfu]df o; ljwfgdfM
s_ æljwfgÆ eGgfn] sflnsf gu/ 6f]n ljsf; -tby{_ ;ldltsf]]
ljwfg, @)^& nfO{ hgfpF5 .
v_ æ;+:yfÆ eGgfn] sflnsf gu/ 6f]n ljsf; -tby{_ ;ldltnfO{
hgfpF5 .
u_ æ;efÆ eGgfn] o; ;:yfsf] ljwfgadf]lhd a;]sf] ;fwf/0f
;ef / ljz]if ;fwf/0f ;efnfO{ ;d]t hgfpF5 .
3_ æsfo{;ldltÆ eGgfn] o; ljwfgsf] bkmf !# jdf]lhd ul7t
sfo{;ldltnfO{ hgfpF5 .
ª_ ækbflwsf/LÆ eGgfn] o; ;+:yfsf]]
kbflwsf/LnfO{ hgfpF5 .
r_ ælgodÆ eGgfn] o; ljwfg cGtu{t jGg]
lgodnfO{ hfgpF5 .
5_ ætf]lsP jf tf]lsP jdf]lhdÆ eGgfn] of] ljwfg / o; ljwfg
cGtut{ jg]sf] lgoddf tf]lsPsf] jf tf]lsP adf]lhdsf]
s'/fnfO{ hgfpF5 .
h_ æ:yfgLo clwsf/LÆ eGgfn] k|d'v lhNnf
clwsf/LnfO{ hgfpF5 .
-em_ æ:yfgLo lgsfoÆ eGgfn] k|rlnt P]g adf]lhd ul7t
:yfgLo lgsfonfO{ hgfpF5 .
-`_ æsd{rf/LÆ eGgfn] o; ;+:yfdf sfo{/t k|fljlws ck|fljlws
sd{rf/LnfO{ hgfpF5 .
-6_ æP]gÆ eGgfn] ;+:yf btf{ P]g @)#$, nfO{ hgfpF5 .
-7_ æsf]ifÆ eGgfn] o; ;+:yfsf] sf]ifnfO{ hgfpF5 .
-8_ æcfly{s jif{Æ eGgfn] k|To]s jif{sf] >fj0f ;
+qmflGtaf6 cfufdL cfiff9 d;fGt;Ddsf]
;dofjlwnfO{ hgfpF5 .
t/, ;+:yf tbf{ ePsf] jif{sf] xsdf ;+:yf btf{ ePsf]
ldltaf6 cfufdL cfiff9 d;fGt;Ddsf]
;dofjlwnfO{ hgfpF5 .
#= ;+:yfsf]] 5fk / lrGxM–
k|rlnt sfg"gsf] k|lts'n gx'g] u/L ;+:yfsf] Pp6f 5'§} 5fk /
lrGx x'g]5 . 5fk / lrGx cg';'lr ! jdf]lhdsf] 9fFrfdf x'g]5 . t/
;+:yfsf] 5fk / lrGx k"j{ btf{ ePsf] s'g} ;+:yf;+u d]n
vfPdf ;+zf]wgsf] k|lqmofåf/f t'?Gt ;+zf]wg ul/g] 5 .

kl/R5]b @
p2]Zo
$= ;+:yfsf] p2]ZoM– ;+:yfsf] p2]Zo b]xfo adf]lhd /xg]5–
;+:yfsf] p2]Zo b]xfo adf]lhd /xg]5 .
k|rflnt P]g sfg"g tyf g]kfn ;/sf/sf] gLlt lgb]{zgsf] clwgdf /xL
;DalGwt lgsfo ;Fu ;dGjo / ;fdfGh:o /fvL sfo{qmd ;~rfng ug]
{ u/L ;+:yfsf] lgDg p2]Zo /xg]5 .
s= ;fdflhs Gofo, zflGt / dfgjclwsf/sf nfuL cfjZostfsf] klxrfg
u/L ;f]xL cg'?k sfo{ ub}hfg] .
v= ef}lts ljsfz lgdf0f{df nufgL, k|ljlws ;Nnfsf/x?sf] k|of]u
P+jd ;fj{hlgs ;+:yf lgdf{0fdf hf]8 lbg] lsl;dsf pRr b]z
ljsfz / ;j[l4 x'g] vfnsf /rgfTds sfo{ ub}{ hfg] .
u= 6f]ndf /x]sf ef}lts ljsfznfO{ ;+/If0f ug{'sf ;fy} vfg] kfgL
9n df]6/af6f], 6]nLkmf]g / lah'nL alQsf nflu 6]jf k'¥ofpg]
.
3= xfn ljZj hutdf lau|b} uO/x]sf] jftfj/l0fo k|b'if0fnfO{ sdL
ug]{ vfnsf jftfj/0f ;+/If0f / ;Dj4gdf hf]8 lbO{g'sf ;fy}
cGo ;+3 ;+:yf ;+u ;dGjo u/L sfo{qmd ;~rfng ug]{ .
ª= u|fld0f e]udf /x]sf jfnjflsnfx?sf] nfuL lzIff, tyf :jf:y
;DjGwL ljljw sfo{s|d ;~rfng ug'{sf ;fy} H.I.V / AIDS tyf nfu'
kbfy{ b'JozgLx?sf] pTyfgsf] lglDt ;r]tgf hufpg] lsl;dsf
sfo{s|dx? ;~rfng ug]{ .
r= cTofw'lgs k|ljlw tyf cfly{s nuflgsf] cefjnfO{ sldug{sf]
lglDt of]hgf labx?af6, tt\;DjGwL of]hgf th'df ub}{hfg] tyf
tt\ ;DaGwL sfo{df hf]8 lbg] vfnsf sfo{s|dx? ;~rfng ub}
{ hfg] .
5= ljslzt b]zx?sf] cg'z/0f P+jd glag 1fg, lzk, zlQm / ;|f]tx?sf]
k'g/fj[lt, gljg k|lalw leqfpg] k|flalws lzkd"ns tflnd P+jd
s[lif ljsfz ;DjGwL cfw'lglss/0fdf hf]8 lbg] .
h= ;8s jfnaflnsf tyf åGb af6 k|efljt afnaflnsfx?sf lglDt ljif]z
sfo{s|d ;~rfng ug]{ .
em= 4Gbaf6 ljif]z u/]/ cfkmgf cleefasx? u'dfO{ cgfy aGg
k'u]sf jfnaflnsx? sf] lzIff, :jf:Yo / cGos'/fx?df ljif]z ;xof]u
k'ofpg] vfnsf sfo{s|dx? ;~rfng ug]{ .
`= HIV/AIDS tyf kl/jf/lgof]hg ;DaGwL r]tgfd'ns sfo{qmdx?
;~rfng ub}{ To;af6 aRg] pkfox?sf] jf/]df cjut u/fpg'sf]
;fy} kljf/ lgof]hgsf] c:yfoL tyf :yfoL ;fwgx?sf] k|efjsf/L
ljt/0f tyf ;]jf pknAw u/fpg] .
6 PDj'n]G; ;]jfsf] ;~rfng ug]{ .
7= b]zdf /x]sf k|fs[lts, wfld{s, ;f+:s[lts / cGo ljljw
ko{6sLo ;Dkbfx?sf] cfjZos cWoog tyf klxrfg u/L To;sf]
ljsf; / k|a4{gsf] nflu /fli6«o tyf cGt/f{li6«o If]qdf k|rf/ k|;f/
ug'{sf ;fy} ;+/If0f / ljsf;sf] nflu 7f]; sfo{ ug]{ .
8= ;a} k|sf/sf eljtJo tyf b}jL k|sf]k, k|s[ltåf/f cfkb ljkbdf k/]sf
kl/jf/ tyf ;d'bfo k|lt cfjZos ef}lts tyf cfly{s ;/ ;xof]ux/
h'6fpg] vfnsf dfgjLo ;xof]ufy{ sfo{ ug]{ .
%= ;+:yfsf] p2]Zo k|fKt ug{ ul/g] sfdx?M–
o; ;+:yfn] cfˆgf] p2]Zox? k|fKt ug{ b]xfosf sfo{x? ug]{5
M–
s_ ;+:yfn] k|rlnt g]kfn sfg"g jdf]lhd ;DjlGwt lgsfojf6
cg'dlt jf Ohfht k|fKt u/L dfq cfkm\gf p2]Zx?
sfof{Gjog ug]{ 5 .
v_ ;+:yfnfO{ cfjZos kg]{ ejg lgdf{0f ug]{ jf ef8fdf jf
lnhdf lng] 5 / sDKo'6/, 6]lnkmf]g, 6fOk/fO6/
kmofS; h:tf sfof{no ;fdfg tyf ;jf/L ;fwg vl/b ug]{5 jf
ef8fdf lnO{ k|of]u ug]{5 .
u_ ;+:yfnfO{ cfjZos kg]{ sd{rf/L lgo'Qm ug]{ tyf ltgsf]
;]jf zt{x? lgwf{/0f ug]{5 .
3_ ;+:yfsf] lxtdf /fli6«o tyf cGt/f{li6«o jftf{ 5nkmn
tyf ;dembf/L ug]{5 .
ª_ cfj:ostfg';f/ ljleGg k|fljlws, ;fdflhs, ck|fljlws pk ;ldlt
u7g ug]{5 .
kl/R5]b–#
;b:otf
^= ;b:ox?sf] jlu{s/0fM–
o; ;+yfsf] b]xfo jdf]lhd $ k|sf/sf ;b:ox?sf] jlu{s/0f ul/Psf]
5–
s_ ;fwf/0f ;b:o
o; ljwfgsf] bkmf & adf]lhd of]Uotf k'u]sf] s'g} klg
g]kfnL gful/sn] tf]lsPsf] k|s[of cGtu{t /xL cfj]bg
u/]df ;+:yfsf] ;fwf/0f ;b:o x'g]5 .

v_ ;+:yfks ;b:o
of] ;+:yf btf{ x'Fbfsf] avtsf kbflwsf/Lx? ;+:yfks ;b:o
x'g]5g\ . ;+:yfks ;b:ox?n] ;fwf/0f jf cflhjg ;b:otf lnP/
ljwfg adf]lhdsf] z'Ns a'emfpg' kg]{5 .
u_ clhjg ;b:o
;+:yfsf] ljsf;sf] nflu ljz]if ;xof]u k'¥ofpg]
JolQmnfO{ tf]lsPsf] k|s[of cGtu{t cflhjg ;b:otf k|bfg
ul/g]5 .
3_ dfgfy{ ;b:o
pko'Qm 7x/ u/]sf] ljlzi6 ;dfh;]jL tyf k|ltli7t g]kfnL
gful/snfO{ ;+:yfsf] dfgfy{ ;b:otf k|bfg ug{ ;Sg]5 t/
dfgfy{ ;b:ox?sf] dtflwsf/ /xg] 5}g .
&= ;b:otf k|flKtsf nflu cfjZos of]UotfM–
o; ;+:yfsf] ;b:osf] nflu b]xfo jdf]lhdsf] of]Uotf k'u]sf] x'g'
kg]{5M–
s_ g]kfnL gful/s ePsf] .
v_ !* jif{ pd]/ k"/f ePsf] .
u_ dfgl;s ;Gt'ng gu'dfPsf] .
3_ ;fj{hlgs ;Dklt lxgfldgf u/]sf] g7x/]sf] .
ª_ s'g} klg g}lts ktg b]lvg] kmf}hbf/L / e|i6rf/sf]
cleof]udf cbfntaf6 ;hfo gkfPsf] .
r_ pNn]lvt dlGb/ / b]jtfk|lt cf:yf ePsf] / ;dfhdf ;fdflhs
sfo{df of]ubfg ug{ ;Sg] .
ª_ ;+:yfsf] p2]Zo k|flKtsf] nflu ;xsfo{ ug{ OR5's
ePsf] .
*= ;+:yfsf] ;b:otf k|fKt ug{ jf jxfn /xg g;Sg] cj:yfM–
b]xfosf] cj:yfdf s'g} AolQm ;+:yfsf] ;b:o sfod /xg]
5}gM–
s_ u}/ g]kfnL gful/s
v_ !* jif{ pk]/ k"/f gu/]sf] .
u_ duh lju]|sf] jf jf}nfPsf] .
3_ ;fj{hlgs ;DklQ lxgfldgf u/]sf] 7x/]sf] .
ª_ g}lts ktg b]lvg] kmf}hbf/L / e|i6frf/Lsf] cleof]udf
;hfo kfPsf] .
r_ ;DjlGwt ;+:yfsf] Aoj;fodf lglh :jfy{ ePsf] .
5_ ;fx'sf] bfdf;flxdf k/]sf] .
h_ s'g} k|sf/sf] rf]/L, 7uL, lst]{ jf hfn;fhL u/]sf] jf
cfkm\gf] lhDdfsf] wgdfn cglws[t tj/n] df;]sf] jf b'?
kof]u u/]sf] jf e|i6rf/ u/]sf] cleof]]udf cbfntjf6 s;'/bf/
7x/L ;hfo kfO{ ;hfo e'Qmfg ePsf] Ps jif{ gk'u]sf] .
(= ;b:otfsf] ;dfKtLM–
!_ b]xfosf] cj:yfdf s'g} AolQm ;+:yfsf] ;b:o /xg]
5}gM–
s_ o; ljwfgsf] bkmf * jdf]lhdsf] ;b:o kb k|fKt ug{ g;Sg]
ePdf .
v_ ;fwf/0f ;efsf] slDtdf &% k|ltzt ;b:ox?sf] jx'dtn] ;
+:yfsf] ;b:o kbjf6 x6fpg] k|:tfj kfl/t u/]df .
u_ ;b:on] cfkm\gf] kbjf6 lbPsf] /flhgfdf :jLs[t ePdf .
3_ ;+:yfsf] sfd sf/jfxLdf j]OdfgL jf jblgot u/]sf] egL ;
+/Ifsn] sfo{;ldltnfO{ lnlvt ;"rgf lbPdf .
ª_ o; ljwfg jdf]lhd ;+:yfn] ug{ gx'g] egL tf]lsPsf] s'g}
sfo{ u/]df,
r_ ;b:otf z'Ns a'emfpg afFsL ePdf .
5_ ;+:yf lj36g jf vf/]h ePdf .
@_ s'g} AolQm ;+:yfsf] ;b:otf k|fKt ug{ jf jxfn /xg
cof]Uo 7x/fpg' eGbf cl3 ;+:yfn] lghnfO{ ;f]
s'/fsf] ;"rgf lbO{ ;kmfO{sf] ;j'b k]z ug]{ df}sf lbg'
kg]{5 .
!)= ;b:otf z'Ns / ;b:otf k|bfg ug]{ ljlwM–
o; ljwfgsf] bkmf ^ sf] ;b:ox?n] b]xfo jdf]lhdsf] pkbkmfdf
tf]lsPsf] z'Ns lt/L ;b:otf k|fKt ug{ ;Sg]5g\ .
!_ ;fwf/0f ;b:o M–
s_ ;fwf/0f ;b:o k|fKt ug{ rfxg] AolQmn] k|j]z z'Ns
jfkt ? !))) / jflif{s z'Ns jfkt ? ===============
j'emfO{ tf]lsPsf] k|lqmof cg';f/ cfj]bg k]z
ug{]nfO{ sfo{ ;ldltsf] lg0f{on] ;fwf/0f ;b:otf k|bfg
ug{ ;Sg] 5 .
v_ To:tf ;fwf/0f ;b:on] jflif{s gljs/0f z'[Ns a'emfpg' kg]
{5 .
u_ ;fwf/0f ;b:otf k|fKt ug]{ ;b:on] k|To]s jif{ cfiff9
d;fGtleq gjLs/0f u/fO{ ;Sg' kg]{5 / To;kl5sf] xsdf
tf]lsP jdf]lhdsf] yk b:t'/ j'emfO{ gljs/0f ug{ ;Sg]5 .
@_ ;+:yfks ;b:oM–
s_ of] ;+:yf btf{ x'bfsf] avtsf tby{ ;ldltsf kbflwsf/Lx? ;
+:yfks ;b:o x'g]5g\
v_ ;+:yfks ;b:ox?n] ljwfgdf pNn]v ePadf]lhdsf] z'Ns
a'emfO{ ;fwf/0f ;b:otf jf cflhjg ;b:otf kfKt ug{
;Sg]5g\ .
#_ cflhjg ;b:oM–
;+:yfdf Psd'i6 ? =============== j'emfO{ tf]lsPsf] k|
lqmof cGtu{t cfj]bg lbg] AolQmx?nfO{ sfo{ ;ldltsf]
lg0f{on] cflhjg ;b:otf k|bfg ug{ ;Sg]5 .
$_ dfgfy{ ;b:oM–
;fwf/0f ;efsf] lg0f{on] pko'Qm 7fg]sf] ;dfh;]jL, ljlzi7
AolQm tyf k|ltli7t :jb]zL jf lab]zL gful/sx?nfO{ dfgfy{
;b:otf k|bfg ug{ ;Sg]] 5 . t/ dfgfy{ ;b:ox?sf] dtflwsf/ /xg]
5}g .
%_ s'g} cfj]bsnfO{ ;b:o glbg] lg0f{o u/]df ;f] sf] sf/0f
;lxtsf] hfgsf/L cfj]bsnfO{ lbOg] 5 .
^_ ;a} ;b:ox?n] o; ljwfg / ljwfg cGtu{t ag]sf] lgod /
ljlgod adf]lhd ePsf] Joj:yfsf] kfngf ug'{kg]{5 .
&_ ;+:yfsf pkbkmf !, @, # / $ cg';f/sf] ;b:ox?sf]
tf]lsPsf] 9fFrfdf 5'§} clen]v k'l:tsf /xg]5 .

kl/R5]b $
;fwf/0f;ef, sfo{ ;ldlt tyf j}7s ;DjlGw Aoj:yfM
!!= ;fwf/0f ;efsf] u7g M–
!= o; ;+:yfsf] ljwfgsf] bkmf & cg';f/ ;b:otf k|fKt ug]
{ dfgfy{ ;b:ox? afx]s cGo ;b:ox? ;dfj]z ePsf] ;+:yfsf]
;fwf/0f ;ef x'g]5 . dfgfy{ ;b:ox? cfdlGqt x'g]5g\ .
;fwf/0f ;ef ;+:yfsf] ;jf]{Rr c+u x'g]5 .
@= o; ;+:yfsf] ;fwf/0f ;ef b]xfo jdf]lhd x'g]5M–
s_ jflif{s ;fwf/0f ;ef M– jif{sf] Ps k6s jflif{s ;fwf/0f ;ef
a:g]5 .
v_ ljz]if ;fwf/0f;ef M– ;+:yfsf] s'n ;b:o ;+Vofsf] !÷$ -Ps
rf}yfO{_ ;b:ox?n] sf/0f hgfO{ lnlvt ?kdf ljz]if
;wf/0f ;ef dfu u/]df sfo{ ;ldltn] sDtLdf & lbgleq
ljz]if ;fwf/0f ;ef clgjfo{?kdf af]nfpg' kg]{5, t/
;fwf/0f ;ef jf ljz]if ;ef a;]sf] 5 dlxgfleq k'gM ljz]if
;fwf/0f ;ef a:g ;Sg]5}g .
#_ o; ;+:yfsf] k|yd jflif{s ;fwf/0f ;ef ;+:yfkg ePsf] cf=j=
;dfKt ePsf] ldltn] ! dlxgf leqdf ul/g]5 / To;kl5sf
jflif{s ;fwf/0f ;efx? cfly{s jif{ ;dfKt ePsf] ldltn] !
dlxgf leq ul/g] 5 .
$_ o; ;+:yfsf] jflif{s ;fwf/0f ;ef ug{sf nflu slDtdf !% lbg
cufj} / ljz]if ;fwf/0f ;ef ug{sf nflu sDtLdf & lbg
cufj} ;ef x'g] 7fp, ldlt / 5nkmn ug]{ ljifo vf]nL
;j} ;wf/f0f ;b:onfO{ ;"rgf lbOg] 5 .
%_ pkbkmf $ jdf]lhd jf]nfOPsf] ;fwf/0f ;ef jf ljz]if
;fwf/0f ;efdf bkmf !* jdf]lhdsf] u0fk'/s ;+Vof
gk'uL ;ef x'g g;s]df sDtLdf & lbgsf] Dofb
lbO{ k'gM ;fwf/0f ;ef jf]nfOg] 5 .
^_ ;fwf/0f ;ef / ljz]if ;fwf/0f ;efsf] 5'§f 5'§} lg0f{o
k'l:tsf /flvg]5
!@ ;fwf/0f ;efsf] sfd, st{Ao / clwsf/M– ;fwf/0f ;efsf] sfd,
st{Ao / clwsf/ b]xfo jdf]lhd x'g]5 .
s_ sfo{;ldltn] k]z u/]sf] of]hgf sfo{qmdx? / jlif{s jh]6
kfl/t ug]{ .
v_ n]vf k/LIfsaf6 k]z ePsf] jflif{s n]vf kl/If0f k|ltj]bg
dfyL 5nkmn u/L cg'df]bg ug]{ / n]vf k/LIf0f k|
ltj]bgjf6 b]lvPsf clgoldt j]?h' /sdx? dfyL 5nkmn u/L
lgoldt ug{ gldNg] j]?h' /sdx? cz'n pk/ u/L km5\of}}
{6 ug{sf] nflu sfo{;ldltnfO{ lgb]{zg lbg] .
u_ cfufdL jif{sf] nflu n]vf k/LIfs lgo'QmL ug]{ /
kfl/>lds tf]Sg] .
3_ ;+:yfsf] jflif{s sfo{ k|utL ljj/0f / ;+:yfn] u/]sf] sfo{x?
sf] d'Nof+sg u/L sfo{;ldltnfO{ cfjZos lgb]{zg lbg] .
ª_ ;+:yfsf] sfo{;ldltsf] kbflwsf/Lx?sf] kbfjwL k'u]sf]
cj:yfdf sfo{ ;ldltsf kbflwsf/Lx?sf] ljwfg jdf]lhdsf] k|
lqmof cGt/ut /xL lgjf{rg ug]{ .
r_ sfo{;ldltåf/f k]z ePsf ljwfg ;+zf]wg, lgod tyf ljlgod
:jLs[t ug]{ .
5_ dfgfy{ ;b:otf k|bfg ug]{ .
h_ sfo{;ldltjf6 ;+:yfsf] lxt cg's'n ePsf sfd sf/jfxLx?sf],
cf}lrTo x]/L cg'df]bg ug]{ .
!#= sfo{;ldlt u7gM–
!_ ;fwf/0f ;efsf ;b:ox?af6 lgjf{lrt b]xfo adf]lhdsf]
kbflwsf/Lx? /xg] u/L Ps sfo{;ldltsf] u7g ul/g]5 .
cWoIf –
pkfWoIf –
;lrj –
;x ;lrj –
sf]iffWoIf –
;b:o –
;b:o –
;b:o–
@_ sfo{;ldltsf] sfo{sfn @ jif{sf] x'g] 5 .
#_ jflif{s ;fwf/0f ;ef x'g'eGbf cufj} sfo{ ;ldltdf /x]sf]
s'g} ;b:osf] kb l/Qm x'g cfPdf jfFsL cjlwsf nflu h'g
k|s[ofåf/f ;f] ;b:o rog ePsf] xf] ;f]xL k|s[ofåf/f ;f]
kbk"lt{ ul/g]5 .
$_ sfo{;ldltsf] j}7s cfjZostf cg';f/ cWoIfn] af]nfpg] 5 .
t/ sfo{;ldltsf] kbflwsf/Lx?sf] hDdf ;+Vofsf] %! k|
ltztn] j}7s jf]nfpg dfu u/]df cWoIfn] sfo{;ldltsf] j}7s
t'?Gt jf]nfpg' kg]{5 .
%_ sfo{;ldltsf kbflwsf/Lx?sf] hDdf ;+Vofsf] %! k|ltzt
kbflwsf/Lx? pkl:yt ge} sfo{;ldltsf] j}7s j:g] 5}g .
^_ sfo{;ldltsf] j}7sdf cWoIfn] cWoIftf ug]{ 5 / lghsf]
cg'kl:ytdf pkfWoIfn] / pkfWoIf klg cg'kl:yt /x]df
j}7sdf pkl:yt ;b:ox?n] 5fg]sf] jf h]i7 ;b:on] cWoIftf
ug]{5 .
&_ sfo{;ldltsf] j}7sdf jx'dtsf] lg0f{o dfGo x'g]5 / dt j/fj/
ePdf cWoIfn] lg0ff{os dt lbg ;Sg]5 .
*_ sfo{;ldltsf] j}7sdf 5nkmn ePsf] ljifox?sf] 5'§}
lg0f{o lstfjdf n]vL /flvg]5 / ;f] lg0f{o ljj/0fdf j}7sdf
pkl:yt ;Dk"0f{ ;b:ox?n] ;xL ug'{ kg]{5 .
(_ ;+:yfn] ug]{ eg]sf] ;Dk"0f{ sfd sfo{;ldltsf]
lg0f{oaf6 x'g]5 .
!)_ dfyLsf bkmfx?df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] ePtfklg
sfo{;ldltn] ug{ kfpg] s'g} sfdsf ;DjGwdf
sfo{;ldltsf ;a} kbflwsf/Lx? lnlvt ?kdf ;xdt ePdf
To:tf] ;xdtLnfO{ lg0f{o k'l:tsfdf ;+nUg u/L To:tf]
sfd j}7s ljgf klg ug{ ;lsg] 5 . pk/f]Qm jdf]lhdsf]
;xdltnfO{ sfo{;ldltsf] j}7ssf] lg0f{o ;/x dflgg]5 .
!$_ sfo{ ;ldltsf] sfd, st{Jo / clwsf/M– sfo{ ;ldltsf] sfd st{Jo /
clwsf/ b]xfo adf]lhd x'g]5 .
!= ;+:yfsf] cfufdL jif{sf] jflif{s sfo{qmd tyf cg'dflgt
ah]6 agfO{ ;fwf/0f ;efdf k|:t't ug]{ .
@= ljwfg adf]lhdsf] Joj:yf kfngf u/L ;fwf/0f ;efsf]
lg0f{o sfof{Gjog ug]{ u/fpg] .
#= ;+:yfsf] lxtdf x'g] sfo{qmdx? ;+rfng ug]{ .
$= ;fwf/0f ;ef k|lt pQ/bfoL /xg] .
%= ;+:yfsf] p2]Zo k|flKtsf nflu pknAw ;fwg / >f]tsf]
clwstd pkef]u / k|of]u ug]{ .
^= ;+:yfsf] sfo{ ;Dkfbg ug{ sfo{ of]hgf agfpg], >f]t
h'6fpg], sfof{Gjog, ;'kl/j]If0f / cg'udg ug]{ .
&= ;+:ysf] sf]if / ;DklQ ;'/lIft tl/sfn] /fVg nufpg] / a}+s
vftf vf]nL ;+rfng ug]{ .
*= ;+:yfs]f sd{rf/Lx?sf] ;]jf zt{ / ;'ljwf cflb ;DaGwL
sd{rf/L lgodfjnL agfO{ nfu" u/fpg] .
(= ;+:ysf] p2]Zo kl/k"lt{sf nflu cfkm\gf] sfo{ cjlwdf
pko'Qm JolQmx?sf] ;Nnfxsf/ ;ldlt cGo ;ldlt, pk;ldlt
u7g ug]{ / cfjZostf cg';f/ sfdsf] afF8kmfF8 ul/ lbg] .
!)= ;+:yfsf] g]t[TjbfoL e"ldsf lgjf{x ug]{ .
!!= ;+/Ifssf] lgb]{zgsf] kfngf ug]{ u/fpg] .
!@= ;+:yfsf] p2]Zo k|fKt ug{ cfjZos cGo sfo{ ug]{ .
!% kb Tofu ug{ ;Sg]M– cWoIfn] ;+/Ifs ;dIf / pkfWoIf tyf
cGo kbflwsf/Ln] cWoIf ;dIf /flhgfdf lbO{ kb Tofu ug{
;Sg] 5g\ .
!^= ;+/Ifssf] Jofj:yfM
;dfhdf nAw k|lti7t tyf ljlzi7 ;dfh ;]jL dWo]af6 # hgf ;
+/Ifssf] Joj:yf ug{ ;lsg]5 .

!&= cGo ;ldltx?M–


!= o; ljwfgsf] kl/lwleq /x]/ ;+:yfsf] sfo{ ;+rfngsf] nflu
sfo{;ldltn] cfjZostf cg';f/ cGo ;ldlt jf pk ;ldltx? u7g
ug{ ;Sg] 5 . t/ ;fwf/0f ;efsf] j}7s4f/f cg'df]bg u/fpg'
kg]{5 .
@= pk–;ldltx?sf] sfo{x? sfo{;ldltn] tf]lslbP adf]lhd x'g]5
.

kl/R5]b –%
kbflwsf/Lx?sf] sfd st{Jo / clwsf/ M
!*= kbflwsf/Lx?sf] sfd st{Ao / clwsf/ M sfo{ ;ldltsf
kbflwsf/Lx?sf] sfd st{Jo / clwsf/ b]xfo adf]lhd x'g]5 .
s_ cWoIfsf] sfd st{Jo / clwsf/M
!_ ;ldlt / ;efsf] j}7ssf] cWoIftf ug]{, j}7s ;+rfng ug]{ .
@_ lg0ff{os dt lbg] .
@_ ;+:yfsf] tkm{af6 k|ltlglwTj ug]{ jf k|ltlglw tf]Sg] .
#_ ;+/Ifssf] lgb]{zgsf] kfngf ug]{ / ;+:yfsf] g]t[Tj lng] .
$_ cfjZostf cg';f/ j}7sx? af]nfpg ;lrjnfO{ lgb]{zg lbg] .
%_ cGo kbflwsf/L Pj+ ;b:ox?nfO{ sfdsf] afF8kmfF8
ug]{ .
^_ clen]v k|dfl0ft ug]{ .
&_ kbflwsf/Lx?sf] sfddf lg/LIf0f tyf ;'kl/j]If0f ug]{ .
v_ pkfWoIfsf] sfd, st{Jo / clwsf/M
!= ;+/Ifssf] lgb]{zgsf] kfngf ug]{ / cWoIfnfO{ ;xof]u
ug]{ .
@= cWoIfn] lbPsf] lhDd]jf/L k"/f ug]{ .
#= cWoIfsf] cg'kl:ytLdf lghsf] sfo{ ug]{ .
u_ ;lrjsf] sfd st{Jo / clwsf/ M
!_ ;+:yfsf] ;lrjfnosf] /]vb]v / ;+rfng ug]{ .
@_ cWoIfsf] lgb]{zg cg';f/ a}7s / ;ef af]nfpg] .
#_ clen]v ;'/lIft /fVg] .
$_ ;+/Ifssf] lgb]{zgsf] kfngf ug]{ / cWoIfn] lbPsf] cGo
lhDd]jf/ k"/f ug]{ .
ª_ sf]iffWoIfsf] sfd, st{Ao / clwsf/M
!_ ;+/Ifssf] lgb]{zgsf] kfngf ug]{ / ;+:yfsf]
sf]ifsf] /]vb]v / ;+rfng ug]{ .
@_ ;fwf/0f ;efdf jflif{s sfo{qmd / ah]6 k]z ug]{ .
#_ n]vf b'?:t /fVg] .
$_ lgoldt ?kdf jflif{s n]vf k/LIf0f u/fpg] .
r_ ;b:ox?sf] sfd, st{Ao / clwsf/ M
!_ ;ldltsf] j}7sdf ;lqmo ;xdeflutf hgfpg] .
@_ ;+/Ifssf] lgb]{zgsf] kfngf ug]{ / ;+:yfsf] sfddf
/rgfTds e"ldsf lgjf{x ug]{ .
!*= u0fk'/s ;+Vof
!= s'n ;b:o ;+Vofsf] ^) k|ltztsf] k|ltlglwTj x'g] u/L
;fwf/0f ;b:ox?sf] pkl:ylt ge} ;fwf/0f ;efsf] sfd sf/jfxL
x'g] 5}g .
@= t/ ljwfgsf] bkmf !! sf] -%_ df pn]v eP jdf]lhd k'gM
jf]nfPsf] ;fwf/0f ;efdf s'n ;b:o ;+Vofsf] %! k|ltzt k|
ltlglwTj x'g] u/L pkl:ylt ePdf ;ef ug{ jfwf kg]{ 5}g .

kl/R5]b ^
cfly{s Aoj:yf
!(= ;+:yfsf] sf]ifM–
!_ ;+:yfsf] cfkm\gf] Pp6f 5'§} sf]if x'g]5 / ;f] sf]ifdf
b]xfo jdf]lhdsf] k|fKt /sdx? hDdf x'g]5g\M–
s_ ;b:otf jfkt k|fKt k|j]z z'Ns / ;b:otf z'Nssf] /sd .
v_ s;}n] :j]R5fn] lbPsf] cg'bfg, ;xfotf jf bfg jfkt k|fKt
/sd .
u_ ;+:yfsf rn crn ;Dklt jf cGo j:t'sf] ljqmLjf6 k|fKt /sd .
t/, ;+:yfks bftf >L s]zjyfkf af6 dlGb/ :yfkgfy{ k|
fKt pNn]lvt hUuf s'g} xfntdf klg ljqmL ljt/0f ug{ jf
cGo s'g} k|sf/n] xs x:tfGt/0f ug{ jf ;f] hUufsf] ?k,
:jfldTj jf l:ylt kl/jt{g ug{ kfOg] 5}g .
3_ ljb]zL ;+:yf AolQm jf cGt/fli6«o ;+3 ;+:yfjf6 ;xof]u
jfkt kfKt /sd .
ª_ :yfgLo lgsfo jf6 k|fKt cg'bfg ;xof]u jfkt k|fKt /sd .
@_ ljb]zL ;+3 ;+:yf jf JolQmjf6 cfly{s ;xof]u tyf
cg'bfg /sd lngsf] nflu k|rlnt sfg'gn] s'g} lgsfosf]
:jLs[lt lng'kg]{ ePdf :jLs[lt lng]5 .
#= ;+:yfdf k|fKt /sd :yfgLo a}+sdf hDdf u/L a}+s vftf ;
+rfng ul/g]5 .
@)= vftf ;+rfng M
;+:yfsf] a}+s vftf sfo{;ltsf kbflwsf/L Pj+ ;b:ox?dWo]af6 ;
+/Ifsn] tf]s]sf] JolQmsf] b:tvtjf6 vftf ;+rfng x'g]5 . k|rlnt
P]g lgod cg';f/ vr{ ug{ tyf vr{sf >]itf /fVg] Aoj:yf ul/g]5 .
@! sf]ifsf] /sd vr{ ug]{ tl/sf M– ;+:yfsf] sf]ifdf hDdf ePsf]
/sd vr{ ubf{ b]xfo jdf]lhd tl/sf ckgfO{ vr{ ul/g] 5 .
s_ ;+:yfsf] jflif{s jh]6 of]hgf / sfo{qmd :jLs[t gu/L
sf]ifjf6 vr{ ug{ ;lsg] 5}g .
v_ ;fwf/0f ;efjf6 kfl/t jh]6 / sfo{qmdsf] clwgdf /xL
sf]ifjf6 /sd vr{ ug{ ;lsg]5 .
u_ sf]ifjf6 vr{ ePsf] /sdsf] cfly{s k|ltj]bg ;fwf/0f ;efdf
clgjfo{ ?kn] k]z ug'{ kg]{ 5 .
3_ sf]ifsf] /sd vr{ ubf{ sfo{;ldltsf] lg0f{o jdf]lhd
vr{ ug'{ kg]{ 5 .
@@= ;+:yfsf] n]vf / n]vf k/LIf0fM–
!= ;+:yfsf] cfo Aoosf] n]vf k|rlnt sfg"gsf] jf]lhd :k:6
tj/n] /flvg] 5 .
@= ;+:yfsf] n]vf k/LIf0f k|rlnt sfg"g jdf]lhd
/lhi68{ n]vfk/LIfsjf6 x'g] 5 .
#= g]kfn ;/sf/ jf :yfgLo clwsf/Ln] rfx]df h'g;'s} jvtdf klg
cfkm} jf dftxtsf sd{rf/Lx? v6fO{ ;+:yfsf] lx;fj lstfj
hfFr ug{ u/fpg ;Sg] 5 .
$= n]vf k/LIfssf] lgo'lQm jflif{s ;fwf/0f ;efjf6 x'g]5 . t/
jlif{s ;fwf/0f ;ef geP;Ddsf nflu n]vf k/LIfssf]
lgo'QmL sfo{;ldltjf6 x'g]5 .
%= ;+:yfsf] n]vf k/LIf0f k|ltj]bg / jflif{s sfo{ k|ult
ljj/0fsf] Ps Ps k|lt :yfgLo clwsf/L, ;dfh sNof0f
kl/ifb\ / ;DalGwt lgsfodf k]z ul/g]5 .

k|l/R5]b–&
lgjf{rg, cljZjf;sf] k|:tfj , ljwfg ;+zf]wg ;DaGwL JojYff M
@#= lgjf{rg ;DjGwL Aoj:yfM
!= sfo{ ;ldltsf] lgjf{rg k|of]hgsf] nflu j9Ldf # hgfsf] Ps
lgjf{rg ;ldlt sfo{;ldltsf] ;xdtLåf/f u7g ul/g] 5 .
@= lgjf{rg ;ldltn] k|rlnt sfg"gsf] kl/lw leq /x]/ lgjf{rg
sfo{ljwL cfkm} Aojl:yt ug]{5 .
#= lgjf{rg ;DjGwL ljjfb pTkGg ePdf ljjfbsf] 6'+uf]
lgjf{rg ;ldltn] u/]sf] lg0f{o g} clGtd x'g]5 .
$= lgjf{rg ;DkGg ePsf] ef]nLkN6 lgjf{rg ;ldltsf] :jtM
lj36g x'g]5
@$= pDd]bjf/ x'g] of]UotfM– sfo{;ldltsf] pDd]bjf/ x'g
b]xfo jdf]lhdsf] of]Uotf k'u]sf] x'g kg]{ 5 M–
-s_ o; ;+:yfsf] ;fwf/0f ;b:o ePsf] JolQm x'g'kg]{ .
-v_ sfo{ ;ldltsf] lgjf{rg x'g'eGbf @ dlxgf cuf8L g} ;b:otf
gljs/0f u/fPsf] x'g'kg]{ .
-u_ ;fwf/0f ;b:o eO{ sDtLdf Ps jif{;Dd ;s[o?kn] ;+:yfsf]
lxtdf sfd u/]sf] x'g'kg]{ .
-3_ ;fwf/0f ;b:ox? dWo]af6 sDtLdf Ps hgf k|:tfjs / Ps hgf
;dy{s ePsf] x'g'kg]{ .
@%= cljZjf;sf] k|:tfjM–
!= cljZjf;sf] k|:tfj lnlvt ?kdf s'g s'g kbflwsf/Lsf] lj?4df
xf] :ki6 v'nfO{ b]xfo jdf]lhdsf] l/t k'¥ofO{ ;+:yfdf
btf{ ug'{ kg]{5M–
s_ g]kfnL efiffdf lzi6 zAbsf] k|of]u u/L n]lvPsf] x'g'
kb{5 .
v_ k|:tfjsf] ljifo :K:6 / Aojxfl/s x'g'kb{5 .
u_ ;fwf/0f ;ef ;b:ox? dWo] jf6 sDtLdf Ps rf}yfO{
;b:ox?sf] k|i6 gfd, y/ / 7]ufgf ;lxt v'nfO{ ;xL ePsf]
x'g' kb{5 .
@= pkbkmf ! jdf]lhd ;:yfdf btf{ ePsf] cljZjf;sf]
k|:tfjsf] :ki6 ljifo v'nfO{ ;fwf/0f ;ef jf ljz]if ;fwf/0f
;ef a:g] :yfg ldlt ;do ;d]t tf]ls ;+:yfsf] ;wf/0f ;efsf]
;Dk"0f{ kbflwsf/L / ;b:ox?nfO{ ljwfgsf] bkmf !!-$_
jdf]lhd ;fwf/0f ;ef jf ljz]if ;fwf/0f ;ef j:g] ;"rgf lbOg]
5.
#= cljZjf;sf] k|:tfj dfly 5nkmnsf] k|lqmofM–
s_ ;fwf/0f ;efdf cWoIftf ug]{ AolQmn] ;fwf/0f ;efdf pk
bkmf ! jdf]lhsf] k|:tfj k]z ug{ cg'dlt lbg]5 / k|:tfj k]z
ug]{ ;b:ox? dWo] Ps hgfn] cljZjf;sf] k|:tfj Nofpg'
kg]{ sf/0f ;lxtsf] cfkm\gf] cledt ;ef ;dIf k|:t't ug]{ 5 .
v_ pkbkmf # -s_ jdf]lhd cljZjf;sf] k|:tfj kIfsf ;b:on]
cfkm\gf] cledt k|:t't u/]kl5 ;f] k|:tfj pk/ dt k|s6
ug{ rfxg] j9Ldf cGo tLg hgf ;b:ox?nfO{ cWoIfn]
cledt k|s6 ug{ cg'dlt lbg ;Sb5 .
u_ pk bkmf ! adf]lhdsf] cljZjf;sf] k|:tfj h'g kbflwsf/Lx?
lj?4 k|:t't ul/Psf] xf] cWoIftf ug]{ AolQmn] tL
kbflwsf/Lx?nfO{ cfkm\gf] ;kmfO{ k]z ug]{ df}sfsf]
nflu cfkm\gf] egfO{ /fVg cg'dlt lbOg] 5 .
$= cljZjf;sf] k|:tfj dfly lg0f{oM–
!= cljZjf;sf] k|:tfj pk/ cfkm\gf] egfO{ k|:t't ug]{ qmd
;dfKt ePkl5 cWoIftf ug]{ AolQmn] ;f] cljZjf;sf]
k|:tfj jx'dt kIf jf ljkIfdf 5 eGg] lg0f{osf] nflu b]xfo
jdf]lhdsf] s'g} Ps tl/sf ckgfO{ cljZjf;sf] k|:tfjsf]
lg0f{osf] 3f]if0ff ug]{5M–
s_ cljZjf;sf] k|:tfjsf] kIfdf dt k|s6 ug]{ Ps ;d'xdf /
ljkIfdf dt k|s6 ug]{ csf]{ ;d'xdf 5'6\ofP/ jf
v_ ;fwf/0f ;efsf ;b:ox?nfO{ cljZjf;sf] k|:tfjsf] kIf /
ljkIfdf uf]Ko dtbfg u/fP/ .
@= ;fwf/0f ;efsf] s'n ;b:o ;+Vofsf] slDtdf @÷#
-b'O{ ltxfO{_ jx'dtn] cljZjf;sf] k|:tfj kfl/t x'g]5 .
To:tf] k|:tfj kfl/t ePdf k|:tfljt kIfsf AolQmx? kb
d'Qm x'g]5g\ .
#= lgjf{lrt ePsf] ^ dlxgf gk'uL jf k|:tfj ljkmn ePsf] ^
dlxgf gk'uL To:tf] AolQm pk/ k'gM cljZjf;sf] k|:tfj
Nofpg kfOg] 5}g .
@^ ljwfg ;+zf]wgM– s'n ;b:o ;+Vofsf] slDtdf @÷#
-b'O{ ltxfO{_ ;fwf/0f ;ef ;b:ox?n] cg'df]bg u/] kZrft dfq
ljwfgsf] s'g} bkmf ;+zf]wg jf vf/]hsf] nflu :yfgLo clwsf/L
;dIf l;kml/; u/L k7fpg' kg]{ 5 . :yfgLo clwsf/Ljf6 :jLs[t eP
kZrft dfq ljwfgsf] s'g} bkmf ;+zf]wg jf vf/]h ePsf] dflgg]
5.
@&= lgod jgfpg ;Sg]M–
!= ;+:yfn] cfkm\gf] sfo{;Dkfbg ug]{ ;Gbe{df cfjZos
lgod jgfpg ;Sg]5 / ;f]sf] hfgsf/L :yfgLo clwsf/LnfO{
lbg' kg]{ 5 .
@= of] ljwfg / ljwfg cGtu{t ag]sf] lgodsf] clwgdf /xL ;
+:yfsf] sfo{ ;+rfng / p2]Zo sfof{Gjogsf nflu
sfo{;ldltn] sd{rf/L Joj:yf / cfly{s k|zf;g ;DaGwL
ljlgod agfO{ nfu" ug{ ;Sg]5 .
@*= sd{rf/Lsf] Aoj:yfM–
s_ ;+:yfsf] b}lgs sfo{ ;~rfng / of]hgf tyf sfo{qmd
;~rfngsf] nflu sd{rf/L b/jGbL l;h{gf kfl/>lds, eQf tyf
cGo ;'ljwf / sd{rf/Lsf] ;]jf zt{x? ckgfpg' kg]
{ sfo{ljlw tf]lsP jdf]lhd x'g]5 .
v_ ;+:yfn] ljb]zL ;xof]u k|fKt u/L ;+:yfsf] ;+rfng ug]
{ sfof{Gjog ljb]zL ;Nnfxsf/ jf :jod;]js /fVg] cj:yf
ePdf lghn] sfd ug]{ cjlw, k'¥ofpg] ;]jf, sfdsf]
cf}lrTo, ;'ljwf / ltgsf] of]Uotf ;d]tsf] ljj/0f :yfgLo
clwsf/L lhNnf ljsf; ;ldlt / ;dfh sNof0f kl/ifb\df ;d]t
hfgsf/L k7fOg] 5 .
@(= ;+:yfsf] vf/]hLM
!_ ;fwf/0f ;efn] cfjZos b]v]df ljz]if k|:tfj kfl/t u/L ;+:yf
vf/]hL ug{ ;Sg] 5 .
@_pkbkmf ! jdf]lhd ;+:yfsf] vf/]hLsf] k|:tfj kfl/t ubf{
;fwf/0f ;efn] vf/]hLsf] sfdsf nflu cfjZos JolQmx? rog
ug{ ;Sg]5 .
#_ ;+:yf lj36g eO{ vf/]h eO{ cfPdf ;+:yfsf] bfloTjsf]
km/kmf/s u/L jfFls /xg] ;Dk"0f{ hfoh]yf g]kfn ;/sf/sf]
x'g]5 .
#) AofVofM–
of] ljwfg / ljwfg cGtu{t jg]sf] lgod ljlgodsf] AoVof ug]
{ clwsf/ sfo{;ldltnfO{ x'g]5 .
#!= uf]Kotf e+u ug{ gx'g]
o; ;+:yfsf] s'g}klg kbflwsf/L jf ;b:ox?n] ;+:yfsf]] clxt x'g]
sfo{ ug'{ x'b}g / sfo{;ldltsf kbflwsf/L jf ;b:o tyf ;fwf/0f
;efsf ;b:ox?n] j}7s jf ;fwf/0f ;efdf c;Eo / clZnn zAbsf] k|
of]u ug{ kfOg] 5}g .
#@= P]g cg';f/ x'g]M
o; ljwfgdf pNn]v gePsf s'/fx? k|rlnt sfg"g jdf]lhd x'g]5 / ;
+:yf btf{ P]g, lgod / k|rlnt sfg"g;+u jflemg uPsf s'/fx?
:jtM lg:s[o x'g]5g\
##= lgb]{zgsf] kfngfM
g]kfn ;/sf/ jf :yfgLo clwsf/Ln] ;do ;dodf lbPsf] lgb]{zgsf]
kfngf ug'{ ;:yfsf] k|d'v st{Ao x'g]5 .
#$= tby{ ;ldltM
!= of] ;+:yf :yfkgf u/L btf{ u/fpgsf nflu ul7t tby{ ;ldltn]
^ dlxgf leq ;fwf/0f ;ef jf]nfO{ ljwfg cg';f/sf]
lgjf{rg ;ldltsf] u7g u/L gofF sfo{;ldltsf] lgjf{rg
u/fpg]5 / ;f] sf] hfgsf/L :yfgLo clwsf/LnfO{ lbOg]
5.
@= k|yd k6s lgjf{rg ;DkGg geP;Ddsf] cj:yfdf sfo{;ldltn]
u/]sf sfd sfjf{xLx? o;} ljwfg ;/x dflgg]5 .
#%= xfdL lzj dlGb/ Joj:yfkg ;ldltsf lgDg ;+:yfksx? o; ljwfg jdf]lhd sfo{ ug{ dGh'/
eO{ lgDg ;fIfLsf] /f]xj/df ljwfgdf ;xL5fk ub{5f} .
;+:yfkssf] gfd, y/, 7]ufgf ;fIfLsf] gfd, y/, 7]ufgf

!=gfd y/M != gfd y/M


7]ufgfM 7]ufgfM

@= gfd y/M @= gfd y/M


7]ufgfM

#= gfd y/M #= gfd y/M


7]ufgfM 7]ufgfM

$= gfd y/M $= gfd y/M


7]ufgfM 7]ufgfM

%= gfd y/M %= gfd y/M


7]ufgfM 7]ufgfM

^= gfd y/M ^= gfd y/M


7]ufgfM 7]ufgfM

& gfd y/M &= gfd y/M


7]ufgfM 7]ufgfM

*= gfd y/M *= gfd y/M


7]ufgfM 7]ufgfM

(= gfd y/M (= gfd y/M


7]ufgfM 7]ufgfM

!)= gfd y/M !)= gfd y/M


7]ufgfM 7]ufgfM

!!= gfd y/M !! = gfd y/M


7]ufgfM 7]ufgfM
!@= gfd y/M !@= gfd y/M
7]ufgfM 7]ufgfM

!#= gfd y/M !#= gfd y/M


7]ufgfM 7]ufgfM

!$= gfd y/M !$= gfd y/M


7]ufgfM 7]ufgfM

!%= gfd y/M !% = gfd y/M


7]ufgfM 7]ufgfM
cg';'rL –!

;+:yfsf] 5fk M
>L sfnLsf gu/ 6f]n ljsf; -tby{_ ;ldlt b]xfo
adf]lhdsf] kbflwsf/Lx? /xg] u/L Ps sfo{;ldltsf] u7g
ul/Psf] 5 .

;+:yfkssf] gfd, y/, kb 6]lnkmf]g gDj/x?


!= cWoIf –afa'/fd 8'd|] (*$($#))#)
@= pkfWoIf – s[i0fk|;fb clwsf/L
#M ;lrj – gf/fo0fk|;fb clwsf/L (*$!##@$!%
$=;x–;lrj – dx]z sfsL{ (*$!*%@@@
% M sf]iffWoIf – x/L kf}8]n (*$!@)#!#%
^= ;b:o – uf]ljGb uf]kfnL (*%!)(^!*!
& ;b:o – s]zj/fh vgfn (*%!)%*!*^
*= ;b:o – Zofd dfgGw/ (*!)%)))#
(= ;b:o – /f]xj/ j:g]t (*$&*#!)()
!)= ;b:o – d'lQm/fd kf08] (*$(#)#!*%
!!= ;b:o – j;Gt clwsf/L (*$($!()(&
!@= ;b:o – s]bf/gfy bfxfn (*$!#*!@^$
!#= ;b:o – lnnfkf}8]n (*$!@(#*#)
!$= ;b:o – gljg 1jfnL (*%&)@*%&@
!%= ;b:o – sdn l/hfn (*$!#%)!$$
;Nnfxfsf/ ;b:o
!= 5ljnfn e"iffn
@= cf]d e§/fO{ (*%!)&&&()
#= /fdgf/fo0f lj8f/L (*$!%))!$%
$= j]gjxfb'/ kf}8\ofn –If]qL (*%&)@*#@&
%= s'df/ /fpt
>L dfg sfof{no k|d'v Ho"
lhNnf k|x/L sfof{no xg'dfg9f]sf
sf7df8f}+
ljifoM– zflGt ;'/Iff ;DjGwdf
dxf]bo,
pk/f]Qm ;DjGwdf sf=lh=sf= gofF g}sfk uflj;sf] j8f g+= ^
/ ! tLgyfgf uflj;sf] j8f g+= & df gofF j:tLsf] lj:tf/;Fu ;Fu}
6f]ndf ck/fwL ultljBL a9\g'sf ;fy} s]xL b'{j]zgLx? ;d]t
eO{ 6f]ndf cgcfjZos xf]xNnf, ckzAb af]Ng'sf ;fy} b}lgs em}
emu8f x'g] u/s]fn] 6f]ndf Ps k|sf/sf] ck/fwL ultljBL a9\g'sf
;fy} 6f]nsf afnaflnsf ;d]tnfO{ c;/ kfg]{ x'gfn] o:tf ultljlB
/f]Sgsf nflu cfjZos zflGt ;'/Iffsf] nflu u:tL u/fO{ c:yfoL k|x/L
a[t ;d]t /fvL zflGt ;'/Iffsf] k|Tofe"lt u/fO{lbg' x'g 6f]naf;Lsf
tkm{af6 >L sfnLsf gu/ 6f]n ljsf; -tby{_ ;ldltsf] ldlt
============================================
=sf] lg0f{o klg o;} lgj]bg ;fy k]z u/]sf 5f} .

af]wfy{
!= anDa' k|x/L a[Q
@= sflndf6L k|x/L a[Q
>L sfnLsf gu/ 6f]n ljsf; -tby{_ ;ldltsf] tkm{af6
cWoIf
afa'/fd 8'd|]

You might also like