Robocon ®oμn minh h»ng

(Chñ biªn)
−¬m mÇm nh÷ng −íc m¬

Robocon
−¬m mÇm
nh÷ng −íc m¬

NHÀ XUẤT BẢN VĂN HỌC

[3] [4]

Lêi giíi thiÖu
Giấc mơ dài của một thế hệ tuổi trẻ
Mải miết kiếm tìm
Hạnh phúc và thành công nở hoa
nơi trái tim - khối óc
Nơi tình yêu - đam mê
Những ngọn lửa truyền đến muôn đời
Và, giấc mơ viết tiếp...
LƯU ANH TIẾN (BKPro)
NĂM 2002, khi Robocon mới vào Việt Nam,
nhiều người không tưởng tượng nổi có thể tổ chức
được một cuộc thi Robot với quy mô trên toàn quốc
như vậy. Đài Truyền hình Việt Nam đã thành công
trong việc tạo ra một sân chơi đầy mới lạ và hấp dẫn
cho sinh viên yêu thích và đam mê sáng tạo công
nghệ. Cuộc thi đã diễn ra được 6 năm, với biết bao
nhiêu "khúc ca bi tráng" của những "người hùng".
Sáu năm qua, Robocon Việt Nam đã trưởng
thành, hoàn thiện và phát triển, từ những bước đầu
chập chững chưa được nhiều đơn vị, doanh nghiệp
quan tâm cho tới khi nhận được nhiều sự quan tâm từ
các cơ quan quản lý; từ những lối mòn khai phá đầu
tiên cho tới khi thành đường lớn rộng thênh thang.
Mọi người đều cổ vũ cho Robocon và cùng vui, buồn
với các bạn sinh viên qua truyền hình cũng như trực
tiếp. Những giải vô địch qua các lần thử thách từ
[5]
Tokyo, Seoul, Kuala Lumpur... đã làm dầy thêm bảng
thành tích của đội Việt Nam, dày thêm niềm tự hào
qua các thế hệ sinh viên và mối quan tâm của mọi
người. (Trích Hành trình Robocon Việt Nam).
Xoay quanh sân chơi Robocon có vô vàn những
điều bí ẩn mà mỗi ngày người ta khám phá ra thêm
một chút. Để rồi có nhiều người ngậm ngùi khi nhìn ra
thế giới. Cảm thấy những ước mơ được hoà cùng biển
lớn càng trở nên nhức nhối hơn. Robocon Việt Nam
vẫn chỉ quanh quẩn với những điều cũ kỹ.
"Việt Nam có thể tự hào về trí tuệ và đẳng cấp
của các ý tưởng theo kiểu "con nhà nghèo" trong các
điều kiện rất khó khăn về thiết bị và tư liệu tham khảo.
Bù lại, họ có tư duy chiến thuật thi đấu rất tốt, vì suy
cho cùng, đây là một cuộc chơi đối kháng một chọi
một. Trong khi đó các đội mạnh như Nhật Bản, Hàn
Quốc có vẻ như quá cầu toàn khi chế tạo robot. Họ
dành nhiều thời gian cho việc ứng dụng các công nghệ
tiên tiến nhất, tập trung giải quyết đề bài dự thi một
cách tối ưu về kỹ thuật mà ít có các phương án chiến
thuật đối phó với các đối thủ khác nhau, quên đi sự
hiện diện và cản trở của robot đội bạn." (Trích Hãy
coi Robocon là nơi bắt đầu).
"Cái nhìn đào tạo khoa học công nghệ phải nhìn
từ con người, vì nhập thiết bị tốt nhưng không có
người sử dụng thì đắp chăn!" - ông Lê Hoài Quốc,
Phó Giáo sư, Tiến sĩ, Phó Giám đốc Sở Khoa học
Công nghệ và Môi trường TP HCM nói - "Ở các nước
khác, có CLB sáng tạo nhằm tạo sân chơi cho người
dân và vấn đề cốt lõi thứ hai là bảo hộ ý tưởng sáng
[6]
tạo, quyền sở hữu trí tuệ để người dân tự do công bố ý
tưởng, chủ động như một thói quen, thì mới tạo đà
phát triển bền vững. Có thể sáng kiến không ai dùng
nhưng họ được quyền công bố và bảo hộ." (Trích
Robocon - mong chờ những lớp quả đầu mùa).
Làm cách nào để dấu gạch nối được viết tiếp, để
tận dụng những thành quả lớp trước, chứ không chỉ là
dấu chấm lửng? Điều này, bản thân các sinh viên tham
gia sân chơi robocon không thể tự trả lời được! (Trích
Dấu gạch nối và dấu chấm lửng).
Với mong muốn được đóng góp cho sự phát triển
Công nghệ của Việt Nam nói chung và cuộc thi Sáng
tạo Robot Việt Nam nói riêng, Công ty FPT đã phối
hợp với Đài Truyền hình Việt Nam tiến hành triển
khai nhiều chương trình bảo trợ Công nghệ đồng hành
cùng các thí sinh tham dự Robocon 2007.
Cuốn sách ROBOCON ƯƠM MẦM NHỮNG
ƯỚC MƠ nằm trong chương trình của dự án FPT -
Đơn vị bảo trợ Công nghệ Robocon 2007.
Đây là cuốn sách ghi lại những ký ức và kỉ niệm
về một chặng đường Robocon Việt Nam 6 năm qua,
những điều còn trăn trở về một sân chơi Công nghệ Xin cảm ơn êkíp tham gia thực hiện:
cho giới trẻ Việt Nam, như một món quà nhỏ về hạt
giống tâm hồn tặng cho những người yêu thích và đam
mê trong lĩnh vực sáng tạo Khoa học kỹ thuật. NGUYỄN LAN ANH
Và, những giấc mơ viết tiếp... NGUYỄN NHƯ QUỲNH
NGUYỄN THỊ THU HIỀN
Th¸ng 9-2007
NGUYỄN THỊ DUNG
§OÀN MINH H»NG
(Qu¶n lý dù ¸n FPT - §¬n vÞ b¶o trî C«ng nghÖ Robocon 2007) và những cộng sự khác...

[7] [[ 48 ]
 PhÇn I
PhÇn I Robocon ViÖt Nam:
ROBOCON VIÖT NAM:
S¸UROBOCON
N¨M MéTVIÖT
CHÆNGNAM:
®−êNG S¸u n¨m mét chÆng ®−êng
S¸U N¨M MéT CHÆNG ®−êNG
Nă Nơi tổ Đội vô THU HIỀN
Biểu trưng Chủ đề
m chức địch

200 Tokyo, Chinh phục

S
Nơi tổ Đội vô
Telemati
Năm
2 Nhật Bản
chức
Biểu trưng ChủSĩđề
núi Phú địch au 6 năm tổ chức và thi đấu ở sân chơi công
c-BK3
nghệ này, SV các ngành kỹ thuật ở VN đã thể
Tokyo, Cầu mây phục
Chinh hiện được khả năng và sức sáng tạo không ngừng của
200
2002 Bangkok, Telematic-
Nhật Bản chinh
núiphục
Phú Sĩ
3 Thái Lan
không gian BK3 mình với bạn bè khu vực và thế giới, ta hãy cùng nhìn
Cuộc đoàn tụ nhận lại chặng đường chinh phục đỉnh cao đầy vinh
200 Seoul, Cầu mây
Bangkok, Ngưu Lang - FXR quang đó của họ trong suốt 6 năm qua.
2003
4 Hàn chinh phục
TháiQuốc
Lan Chức Nữ
không gian
Bắc Kinh, Cuộc
Lửa đoàn tụ
thiêng
200 Seoul,
2004 Robocon 2002
Trung rực sángLang - RoboTec
Ngưu
5 Hàn Quốc ChứcThành
Nữ h
FXR
Quốc Trường
Cuộc thi đầu tiên với chủ đề "Chinh phục đỉnh
Bắc Kinh, Lửa thiêng Phú Sĩ", 17 đội tuyển đến từ 6 trường đại học trong cả
2005 Trung rực sáng
Quốc Trường Thành
RoboTech nước với gần 40 Robot đã tập kết tại Trung tâm Văn
Kuala
200 Vươn tới hóa thể thao quận Tân Bình TP.HCM sẵn sàng cho
Lumpur,
6 đỉnh cao BKPro
Malaysia cuộc tranh tài.
Kuala Đội Telematic (ĐH Bách khoa TP.HCM) với tổ
Vươn tới
2006 Lumpur,
đỉnh cao BKPro
hợp Robot mang tên VBot (kết cấu còn khá đơn giản
Malaysia và thô sơ) tuy chỉ giành được vé vớt vào vòng chung
200 Hà Nội, Khám phá
7 Việt Nam Hạ Long kết nhưng đã thực sự gây bất ngờ cho khán giả khi
đoạt ngôi vô địch cuộc thi Sáng tạo Robot lần đầu
Hà Nội, Khám phá
tiên tại Việt Nam.
2007
Việt Nam Hạ Long
[9] [ 10 ]
 xuất sắc nhất đã lọt vào vòng chung kết, BKCT (ĐH
Bách khoa HN) là đội đạt danh hiệu chinh phục vùng
trời với thời gian chưa đầy 2 phút, giành chức vô địch
về cho BKHN ngay từ lần đầu tiên góp mặt. BKCT
cũng là đội đại diện cho Việt Nam tham dự cuộc thi
khu vực tại Thái Lan và giành giải ba và giải ý tưởng
sáng tạo.

Robocon 2002 tại Nhật Bản

Ảnh: NHẬT HOA cung cấp

Tháng 8/2002 cuộc thi khu vực được tổ chức tại

Tokyo, Nhật Bản, với 20 đội đến từ 19 nước. Đội
Telematic giành thắng lợi vang dội trước đội tuyển của
Trung Quốc. Chiến thắng của Telematic đã thể hiện
được bản lĩnh sáng tạo của tuổi trẻ Việt Nam trong Robocon 2003 tại Thái Lan
lĩnh vực khoa học công nghệ mới - lĩnh vực điều khiển
tự động. Ảnh: HỒ VĨNH HOÀNG cung cấp

Robocon 2003
Chủ đề "Cầu mây chinh phục không gian". Sau
một tháng tranh tài sôi nổi của hơn 130 đội, 32 đội

[ 11 ] [ 12 ]
Robocon 2004
Chủ đề "Cuộc đoàn tụ của Ngưu Lang - Chức
Nữ", có 152 đội đăng ký và cuối cùng còn 112 đội
chính thức tham gia thi đấu, các đội được chia thành 2
khu vực phía Bắc và phía Nam, thi đấu vòng loại để
chọn ra 32 đội xuất sắc nhất tham gia thi đấu vòng
chung kết toàn quốc 5/2004 tổ chức tại Hà Nội. FXR
(BK.TP.HCM) xuất sắc giành chức vô địch, đồng thời
cũng giành luôn chức vô địch khu vực năm đó (được
tổ chức ở Hàn Quốc) về cho Việt Nam.

Robocon 2005 tại Trung Quốc

Ảnh: CAO THẾ PHONG cung cấp

Robocon 2004 tại Hàn Quốc
Ảnh: NHẬT HOA cung cấp
Robocon 2005
Chủ đề "Lửa thiêng rực sáng Trường Thành",
cuộc thi trong nước đánh dấu con số các đội đăng ký
tham gia ở mức kỷ lục là 300 đội, có 175 đội chính
thức thi đấu để chọn ra 32 đội tuyển xuất sắc nhất
tham dự vòng chung kết toàn quốc tại TP.HCM.
BKCBG1 (BKHN) vô địch và đại diện cho VN thi
đấu khu vực tại Trung Quốc.

[ 13 ] [ 14 ]

Robocon 2006
Có 322 đội đăng ký và chính thức tham gia cuộc
thi có 230 đội đến từ 48 trường đại học, cao đẳng và
trung học chuyên nghiệp. Năm 2006, cuộc thi có chủ
đề xây dựng toà tháp đôi cao nhất thế giới. BKPro
(BK TP.HCM) lần lượt vô địch cuộc thi trong nước rồi
Robocon 2006 tại Malaysia
Ảnh: NHẬT HOA cung cấp
[ 15 ]
cuộc thi khu vực (được tổ chức tại Malaysia). Đây
cũng là lần thứ ba chúng ta giành chức vô địch
Robocon trong các cuộc thi quốc tế.
Robocon 2007
Năm 2007, Việt Nam chính thức là nước chủ nhà
cho cuộc thi này. Suốt thời gian qua, 357 đội tuyển
đến từ khắp nơi trong cả nước đã làm cho sân chơi này
Robocon 2007 tại Việt Nam
Ảnh: MINH HẰNG
[ 16 ]
thực sự nóng lên, từ 32 đội tuyển lọt vào vòng CK
chọn ra hai đội đại diện cho Việt Nam tham dự cuộc
thi quốc tế. BKDC (Đại học Bách Khoa Đà Nẵng)
đăng quang và DT03 giành ngôi Á quân (Đại học
Công nghiệp Hà Nội) trở thành 2 đại diện của Việt
Nam tham dự vòng Chung kết Robocon Châu Á Thái
Bình Dương, tổ chức lần đầu tiên tại Việt Nam.
Sáu năm chưa phải là một chặng đường quá dài
nhưng nó đã khẳng định Robocon là một sân chơi trí
tuệ và hấp dẫn đối với SV ngành kỹ thuật. Nói như
Nguyễn Toàn Thắng (thành viên đội Telematic 2002):
"Điều khiến chúng tôi tự hào nhất là chiến thắng của
chúng tôi đã đem lại niềm tin, sự tự tin cho các thế hệ
đi sau. Các bạn có một niềm tin rằng chúng ta có thể
chiến thắng nếu như cố gắng hết sức thì dù đối thủ có
là ai đi chăng nữa, cho dù họ là Nhật Bản, Hàn Quốc
hay Trung Quốc. Chính niềm tin ấy đã góp phần làm
nên thành công của Robocon VN, nếu như năm đầu
tiên chỉ có 17 đội tham gia thì sau này con số đó đã lên
đến hơn 300 đội. Chúng ta có quyền ngẩng cao đầu
trước bạn bè quốc tế vì chúng ta tự tin vào khả năng
của bản thân".
[ 17 ]
Ch©n dung
c¸c nhμ v« ®Þch
Robocon ViÖt Nam
THU HIỀN, MINH HẰNG tổng hợp
2002: Telematic - §HBK TP.HCM
Đội trưởng: Vũ Ngọc Vinh.
Chỉ đạo viên: ThS Huỳnh Văn Kiểm, Giảng viên
bộ môn Điều khiển tự động, khoa Điện - Điện tử,
ĐHBK TP.HCM.
Tổ chức tại: Tokyo, Nhật Bản
Đề thi: "Chinh phục đỉnh Phú Sĩ". Các Robot
tham dự thi phải đặt các quả bóng cao su vào 17 ống
hình trụ tượng trưng cho các phần của núi Phú Sĩ để
ghi điểm. Đội thắng cuộc sẽ là đội đưa được bóng vào
cả 5 ống liên tiếp theo đường chéo của sân thi đấu
trong đó bao gồm cả ống trụ tượng trưng cho đỉnh núi
Phú Sĩ. Thời gian một cuộc đấu là 3 phút.
Giải thưởng tại Robocon ABU: Giải vô địch.
Robot: Vbot.
Ngay sau khi nhận giải, các phóng viên Nhật Bản
đã ra bãi tập kết Robot để hỏi đội Việt Nam về bí
quyết giành chiến thắng. Họ không hiểu nổi tại sao
[ 18 ]
bóng được giữ và thả ra tự nhiên đến vậy, tại sao ta lại
đặt được quả bóng thứ 5 lên trên bóng của đối
phương. Toàn Thắng đã trình diễn cho họ thấy bí
quyết nằm ở những sợi dây thun mỏng manh - cơ chế
bỏ bóng đơn giản mà hiệu quả của Telematic. Công
Văn say sưa thuyết trình về hình dạng trang trí của
những chiếc nón đội trên đầu mỗi con robot, chiếc thì
vẽ núi Phú Sĩ có cờ của 19 nước tham dự xung quanh,
chiếc có logo của trường đại học Bách Khoa, còn
chiếc nữa thì trang trí các hoa văn dân tộc. Đặc biệt
con ăn đỉnh núi được vẽ cờ Việt Nam với ngụ ý riêng..
Nguồn http://www.vtv.org.vn/robocon/2002/htm/thuthach.htm

Robot của Telematic

Ảnh: NHẬT HOA cung cấp

2003: BKCT - §HBK Hμ Néi

Đội trưởng: Hồ Vĩnh Hoàng.
Tổ chức tại: Băng Cốc, Thái Lan.
Đề thi: "Cầu mây chinh phục không gian". Nhiệm
vụ của các robot là bỏ bóng vào các cụm rổ để ghi
điểm. Đội nào ghi điểm vào các cụm rổ trong, ngoài và
3 cụm rổ ở trung tâm sẽ chinh phục không gian.
Giải thưởng tại Robocon ABU: Giải 3 và Giải ý
tưởng sáng tạo.
Telematic Robot: SAM 5.
SAM 5 có khả năng chiến thắng knock out đối
Ảnh: NHẬT HOA cung cấp
thủ (đưa bóng vào tất cả các giỏ) trong vòng 2

[ 19 ] [ 20 ]
giây sau khi trận đấu bắt đầu! Phần chính của robot tự
động SAM 5 bao gồm 20 nòng súng mang 20 quả cầu
mây. Mỗi nòng súng này có khả năng bắn chính xác ở
khoảng cách xa và được hệ thống vi điều khiển tự
động điều chỉnh góc bắn, thời điểm bắn tùy thuộc vào
trạng thái xoay của các giỏ. Các nòng súng vừa
bắn xoay các giỏ nên có thể bắn vào tất cả các mặt của
giỏ và tất cả 20 quả đều trúng đích. Ngoài ra SAM 5
còn có hệ thống cản robot tự động của đội bạn cả dưới
đất và trên không, cản không cho đội bạn cản phá
mình, cản robot bằng tay của đội bạn.
(Hồ Vĩnh Hoàng)

Robot của BKCT

Ảnh: HỒ VĨNH HOÀNG cung cấp

2004: FXR - §HBK TP.HCM

Đội trưởng: Trịnh Quý Ngọc.
Chỉ đạo viên: ThS Huỳnh Văn Kiểm, Giảng viên
bộ môn Điều khiển tự động, khoa Điện - Điện tử,
ĐHBK TP.HCM.
Tổ chức tại: Seoul, Hàn Quốc.
BKCT Đề thi: "Cuộc đoàn tụ của Ngưu Lang - Chức
Nữ". Chủ đề của cuộc thi dựa trên tích chuyện quen
Ảnh: NHẬT HOA cung cấp thuộc khu vực châu Á. Có một đôi vợ chồng tên gọi
Ngưu - Lang Chức Nữ do lười biếng đã bị hình phạt

[ 21 ] [ 22 ]
phải sống xa nhau ở hai đầu của dải Ngân Hà. Chim
Ác Là và Quạ cảm thấy thương tình nên đã dùng thân
mình bắc cầu qua Ngân Hà để hai vợ chồng Ngưu
Lang - Chức Nữ được gặp nhau. Cầu đó có tên gọi là
Ô thước. Mỗi năm một lần cặp vợ chồng này được
phép gặp nhau vào ngày 7 tháng 7 âm lịch. Thường có
mưa vào ngày này và người ta nói đó là nước mắt
đoàn tụ của Ngưu Lang - Chức Nữ. Mục đích của cuộc
thi là hoàn tất việc đoàn tụ "reunion" của Ngưu Lang -
Chức Nữ bằng cách: Robot phải bắc cầu Ô Thước để
Robot tự động mang quà Vàng từ vùng Ngưu Lang
đến vùng Chức Nữ. Mỗi trận đấu kéo dài 3 phút. Tuy

Robot của FXR

Ảnh: HẢI LINH cung cấp

nhiên, trận đấu có thể kết thúc sớm hơn nếu một đội
hoàn tất việc "trao quà cho Chức Nữ".
Giải thưởng tại Robocon ABU: Giải vô địch và
Giải ý tưởng.
Robot:
Năm 2004 chứng kiến màn trình diễn tuyệt vời
của FXR. Chắc hẳn không ai chứng kiến vòng chung
kết quốc gia năm đó mà không bị ấn tượng đặc biệt
FXR bởi những con robot gắp quà của FXR. Hoạt động bền
bỉ, hiệu quả và đẹp mắt, những con robot này sử dụng
Ảnh: NHẬT HOA cung cấp các giải pháp cơ khí hiệu quả với nhiều bậc tự do.
Chúng có một rãnh chứa quà ngay trên đầu và được

[ 23 ] [ 24 ]
đưa lên bằng tay cặp quà. Họ sử dụng hệ thống truyền
đai và con lăn chính xác, gọn gàng, cặp quà bằng giác
hút nên rất vững chắc.
(Trần Hoài Sơn)

2005: BKCBG1 - §HBK Hμ Néi

Đội trưởng: Đặng Văn Bằng.
Chỉ đạo viên: Tiến sĩ Văn Bình Đệ.
Tổ chức tại: Bắc Kinh, Trung Quốc.
Đề thi: "Lửa thiêng rực sáng Trường Thành".
Trường thành là một trong những công trình kiến trúc

Robot của BKCBG1

Ảnh: HOÀI SƠN cung cấp

xây dựng hoành tráng nhất trên thế giới. Di tích cổ xưa
này đã không chỉ là một di sản văn hoá nổi bật của
Trung Quốc mà còn là nơi du lịch hấp dẫn nổi tiếng
thế giới. Du khách nước ngoài tới Trung Quốc thường
cho rằng chuyến du lịch sẽ chưa hoàn hảo nếu chưa tới
Trường Thành, nơi đó chính là một biểu tượng của
nền văn minh Trung Hoa cổ xưa và là một minh chứng
cho sức mạnh của con người có thể tạo nên diện mạo
BKCBG1
của thế giới. Có một câu ngạn ngữ của Trung Quốc
rằng: "Bất đáo Trường Thành phi hảo hán", vậy thì
Ảnh: THẾ PHONG cung cấp chúng ta hãy cùng vượt lên tháp của Trường Thành và
thắp sáng ngọn lửa thiêng. Robot tham dự cuộc thi

[ 25 ] [ 26 ]
phải lên Trường Thành và bỏ những quả bóng nhiên
liệu vào năm ngọn đuốc và bốn đài lửa. Thời gian cho
mỗi trận đấu là 3 phút.
Giải thưởng tại Robocon ABU: Giải của nhà tài
trợ Konami.
Robot: Nhân sư.
Một đội hình robot cực kì ổn định luôn được đánh
giá là ứng cử viên cho chức vô địch trong vòng toàn
quốc trước tiên phải kể đến 2 con robot xung quanh.
Kết cấu cơ khí vững chắc gọn nhẹ, nhanh và chuẩn
xác, có thể đạt tới vận tốc 2m/s. Nhân sư là niềm tự
hào của BKCBG1, là một sự kết hợp hoàn hảo của các
yếu tố cơ khí, là yếu tố chắc chắn để chiến thắng của
BKCBG1.
(Trần Hoài Sơn)

2006: BKPro - §HBK TP.HCM

Đội trưởng: Lưu Anh Tiến
Chỉ đạo viên: ThS Huỳnh Văn Kiểm, Giảng viên
bộ môn Điều khiển tự động, khoa Điện - Điện tử,
ĐHBK TP.HCM
Tổ chức tại: Kuala Lumpur, Malaysia.
Đề thi: "Vươn tới đỉnh cao" (Xây dựng tháp đôi
cao nhất thế giới). Tháp đôi 88 tầng PETRONAS
(KLCC), có độ cao 452 mét, hiện là tháp đôi cao nhất
thế giới và là điểm nổi bật nhất của trung tâm thành
phố Kuala Lumpur. Mục đích của cuộc thi nhằm mô Robot của BKPro
phỏng quá trình xây dựng tòa tháp đôi này và cảnh
quan xung quanh, hai đội gồm các robot sử dụng các Ảnh: HỮU THẮNG

[ 27 ] [ 28 ]
khối kết cấu bằng chất liệu nhựa polystyrene. Đội
hoàn thành trước một tháp đơn trong tòa tháp đôi và
hai tháp "cầu không trung" sẽ được coi là "SIAP" và là
đội giành chiến thắng. Thời gian của trận đấu là 3
phút. "SIAP" trong tiếng Malay nghĩa là đã lắp xong
hoặc đã hoàn thành, sẵn sàng để sử dụng.
Giải thưởng tại Robocon ABU: Giải vô địch.
Giải thiết kế tốt nhất. Giải thưởng của nhà tài trợ
Panasonic.
Robot: Thiên thần tình yêu.
Đến với vòng chung kết toàn quốc, sau cải tiến về
mặt kỹ thuật, tốc độ có thể đạt đến 2.5/s, chạy thử rất
BKPro
Ảnh: NHẬT HOA cung cấp
[ 29 ]
nhiều để đảm bảo tính ổn định trong thi đấu, 2 robot tự
động của Bkpro đã được làm đẹp. Về kết cấu tổng thể
không thay đổi nhiều so với phiên bản trước nhưng hai
cánh tay đỡ quà với những đường cong trông rất giống
với đôi cánh thiên thần đã gây sự chú ý của rất nhiều
người ngay từ giây phút đầu tiên ra sân tập. Hơn nữa
trên robot có bộ phận giữ quà hình cung với mũi tên
dựng đứng có khả năng hạ xuống để phá quà của đối
phương bất cứ lúc nào. Chính khán giả đã yêu mến đặt
cho cặp Robot này cái tên Thiên thần tình yêu.
Khi đại diện cho Việt Nam tham dự cuộc thi Châu Á
Thái Bình Dương, Thiên thần tình yêu đã có đôi cánh
mới mạnh mẽ, hiện đại hơn cùng nhiều chương trình
tương ứng với các nút nhấn sặc sỡ trên mình robot đã
đem lại những chiến thắng tuyệt vời cho Việt Nam.
(Vũ Hữu Thắng)
2007: BKDC - B¸ch khoa §μ N½ng
Đội trưởng: Đỗ Thế Cần.
Chỉ đạo viên: Trần Minh Chính - Phó trưởng
khoa Cơ khí, ĐHBK Đà Nẵng.
Tổ chức tại: Hà Nội, Việt Nam.
Đề thi: "Khám phá vịnh Hạ long" (Ha Long Bay
Discovery). Luật thi Robocon 2007 dựa trên sự tích
Vịnh Hạ Long. Các Robot (tượng trưng cho các con
rồng) sẽ mang các khối hình trụ (tượng trưng cho các
viên ngọc) để tạo ra các hòn đảo lớn nhỏ tượng trưng
cho Hạ Long và Bái Tử Long. Đội đầu tiên hoàn tất
việc xây dựng các hòn đảo chiến thắng (ba hòn đảo tạo
[ 30 ]
thành 3 đỉnh của chữ V) sẽ giành được chiến thắng
tuyệt đối Victory Islands. Mỗi trận đấu kéo dài 3 phút.
Giải thưởng tại Robocon ABU: Giải ý tưởng.
Robot:
Ngoại hình Robot bằng tay xuất phát từ hình dạng
của xe đua công thức 1, trên cơ sở đó được điều chỉnh
thiết kế và bổ sung chức năng tương ứng với kết cấu
chung. Robot tự động tượng trưng cho các rồng con
trong đó có hai loại khác nhau là robot tự động cản phá
(tượng trưng cho rồng đực) và robot tự động ghi điểm
(tượng trưng cho rồng cái). Robot tự động ghi điểm có
phần đế được thiết kế trên cơ sở cải biến một dạng thân

BKDC
Robot của BKDC
Ảnh: NHƯ QUỲNH Ảnh: MỸ HẰNG

[ 31 ] [ 32 ]
máy bay chiến đấu. Robot cản phá được chỉnh sửa và
bố trí tối ưu để tạo hình dáng hài hoà và có tính thẩm
mỹ kỹ thuật. Toàn bộ đội hình robot khi đặt chung lại
với nhau có kích thước tương thích để thể hiện được
Hμnh tr×nh
đâu là rồng mẹ, đâu là rồng con, phạm vi hoạt động
giống với câu chuyện của chủ đề cuộc thi.
Robocon ViÖt Nam
(Đỗ Thế Cần)
TRẦN BÍCH NGỌC
(Ghi theo lời kể của TS Ngô Thái Trị,
Trưởng ban giám khảo cuộc thi Robocon Việt Nam)

C ho đến bây giờ, Robocon đã trở nên quen

thuộc với người Việt Nam, đặc biệt là với
giới sinh viên kỹ thuật, nhưng ít ai biết được thuở ban
đầu khó khăn biết nhường nào. Khi bắt đầu manh nha
cuộc thi này, ABU (Hiệp hội phát thanh châu Á -
Thái Bình Dương) đã đề xuất ý tưởng trong một cuộc
họp thường niên với các nước thành viên. Khi về, tôi
đã báo cáo với lãnh đạo Đài Truyền hình Việt Nam,
nhưng do chưa có ai hình dung được sẽ phải bắt đầu
như thế nào nên mọi việc mới chỉ dừng ở mức độ
đồng ý về chủ trương. Sau đó, Ban Thư ký Robocon
của ABU liên tục gọi điện, gửi email nhắc tôi đăng
ký các đội tham gia với lý do sinh viên Việt Nam đạt
rất nhiều thành tích trong các cuộc thi quốc tế, tại sao
không thử sức trong cuộc thi đầy hứng thú như vậy.
Tôi đã ghi nhận lời đề nghị hết sức nhiệt tình đó và
cũng đã mạnh dạn hứa với bạn, Đài THVN sẽ tham
gia cuộc thi này.

[ 33 ] [ 34 ]
 Tháng 4/2001, ABU chính thức mời Đài THVN
tham gia cuộc thi sáng tạo Robot với tư cách là thành
viên của ABU. Tuy nhiên, ở thời điểm đó, đối với
VTV và cá nhân tôi, Robocon vẫn còn là một cái gì đó
khá mơ hồ.
Công việc chuẩn bị cho việc tham dự Robocon
2002 do ABU phát động lần đầu tiên quả thật đã đè
nặng lên VTV2, đơn vị được Tổng Giám đốc Đài TH
VN giao nhiệm vụ tổ chức thực hiện. Khi ấy, kinh
nghiệm tổ chức về lĩnh vực này hoàn toàn không có,
lại thêm khó khăn về nhân sự, kinh phí, tính khả thi
nên những người trong cuộc nhiều khi đã nản.
Khi phóng viên VTV2 đến làm việc với các đơn vị:
ĐH Bách khoa Hà Nội, ĐH Quốc gia Hà Nội, Học viện
Kỹ thuật Quân sự, ĐH Bách khoa TP. HCM, ĐH Sư
phạm Kỹ thuật Thủ Đức để xác định xem việc tổ chức
cuộc thi Sáng tạo Robot cho sinh viên Việt Nam có khả
thi hay không thì mọi thứ mới dường như sáng tỏ.
Thực ra, ngay từ khi khảo sát cũng đã vấp phải
không ít khó khăn, nhiều trường e ngại khi nghĩ tới việc
lập đội tuyển thi, bởi riêng khâu ý tưởng, nhân sự, kiến
thức, chỉ đạo, đã hết sức hóc búa mà kết quả lại rất khó
hình dung ra được. Tuy nhiên, khi tiếp xúc và lấy ý
kiến về việc sáng tạo Robot dự thi, tôi thấy lớp sinh
viên tỏ ra vô cùng hào hứng và hưởng ứng nhiệt tình.
Điều này khiến tôi vừa ngạc nhiên vừa thích thú vì sinh
viên ở các trường Đại học thường không mặn mà lắm
với phần thực hành, một phần do cơ sở hạ tầng tại các
trường còn thiếu thốn, chưa phục vụ đủ cho việc nghiên
Trước giờ đấu
cứu, thực tập của các em, mặt khác giáo trình lý thuyết
Ảnh: HẢI THANH cũng không thường xuyên được cập nhật.

[ 35 ] [ 36 ]
 Mặc dù điều kiện thực tế tại các trường còn thiếu, càng chú ý đến Robocon và may mắn thay, Toyota đã
song vẫn có phòng thí nghiệm, xưởng thực hành nhận là nhà tài trợ chính cho cuộc thi.
nghiên cứu thiết bị tự động hóa, tuy chưa đáp ứng Do thời gian quá gấp nên năm 2001, Ban Khoa
được mọi yêu cầu của việc chế tạo Robot nhưng ít ra giáo quyết định chỉ tổ chức cuộc thi ở qui mô nhỏ với
cũng có nơi để thí nghiệm và thực hành cho một số lực lượng chính tham dự là 4 trường Đại học: ĐH
công đoạn của sáng tạo Robot. Điều quan trọng nhất là Bách Khoa Hà Nội, ĐH Quốc Gia, ĐH Kỹ thuật Công
lòng nhiệt tình, hăng hái, niềm đam mê chinh phục nghệ TP HCM, ĐH Bách Khoa TP HCM. Chủ đề của
những đỉnh cao của các bạn sinh viên chính là động cuộc thi là: Chinh phục đỉnh Phanxipăng (theo luật thi
lực giúp chúng tôi có thêm niềm tin để tổ chức cuộc của cuộc thi ABU sẽ là Chinh phục núi Phú Sĩ) để lựa
thi trong nước năm đầu tiên (2002) và lựa chọn đội chọn phương án tốt nhất tham dự cuộc thi tại Tokyo
tuyển ra nước ngoài thi đấu. Vậy là sinh viên Việt và có 25 đội đăng ký tham gia.
Nam có thêm một sân chơi mới bổ ích và sáng tạo.
Khi bắt tay vào việc, sự vất vả, khó khăn phát sinh
ngày càng nhiều. Việc phát động ở các trường kỹ thuật
để đảm bảo số lượng đội đăng ký dự thi, kinh phí tổ
chức chưa có, vấn đề sân bãi nan giải... thật đúng là
"trăm dâu đổ đầu tằm". Cũng may chị Nhật Hoa - phóng
viên VTV2 được cử sang Malaysia tham dự hội thảo về
cách sản xuất chương trình Robot do ABU tổ chức tại
Penang, qua đó cũng học hỏi kinh nghiệm về việc tổ
chức chương trình Robocon ở các nước. Khâu chọn Ban
Giám khảo, chúng tôi quyết định mời GSVS Nguyễn
Văn Hiệu - nguyên Viện trưởng Viện Khoa học Việt
Nam làm Trưởng ban. Kinh phí tổ chức cũng là một vấn
đề lớn, lại phải nghĩ cách xoay xở giải quyết. Một cuộc
họp có đủ VTV1, VTV2, VTV3, Tvad... bàn bạc rồi đưa
ra phương án là sẽ quảng bá rộng rãi về cuộc thi này thì Ban Giám khảo
mới thu hút được tài trợ và sự quan tâm của giới doanh
nghiệp. Các thông tin về cuộc thi Chương trình Robot Ảnh: TIẾN DŨNG
Welcome phát sóng thành công khiến cho dư luận ngày

[ 37 ] [ 38 ]
 Một điều đáng tiếc là trong quá trình chuẩn bị
tham dự, có nhiều đội đã phải bỏ cuộc do cá nhân tự
đăng ký, không có đủ kinh phí cũng như người hướng
dẫn, vì vậy từ 25 đội đăng ký ban đầu chỉ còn 17 đội
đủ điều kiện tham gia. Đài THVN cũng hỗ trợ các đội
bằng cách phát các chương trình cập nhật thông tin về
tiến độ, kinh nghiệm giải quyết khó khăn, giới thiệu về
robot và công nghệ chế tạo mà sinh viên quốc tế đã áp
dụng. Hơn nữa, còn theo sát, hỗ trợ các em trong quá
trình chế tạo, thử nghiệm. Những gian khổ mà các đội
đã trải qua quả thật không thể đong đếm được, từ việc
nghiên cứu, đọc tài liệu quên ăn quên ngủ, lăn lê bò
toài tới nhẵn mặt ở chợ giời để tìm các linh kiện lắp
ráp, dù gia đình có ngăn cản, kinh phí tài trợ không đủ,
hầu hết phải tự bỏ tiền túi ra mua đồ hết lần này đến
lần khác, vì trong quá trình chế tạo năm lần bảy lượt
mới tìm ra giải pháp. Mồ hôi, công sức, tiền bạc của
các bạn trẻ tiếp nối nhau rỏ giọt trong từng xưởng. Có
đến thăm, nhìn các bạn ấy thức trắng bên những con
robot mới thấy lòng đam mê và ý chí sắt đá của sinh
viên Việt Nam mạnh tới mức nào.
Rồi tới khi tổ chức thi đấu được cũng chưa phải là
đã hết khó khăn, vấn đề trọng tài, sân bãi cũng là vấn
đề đau đầu không kém. Năm đầu chưa thành lập tổ
trọng tài, các thầy trong BGK phải kiêm nhiệm, hết
thời gian thi đấu các thầy phải tự vào sân đếm bóng,
tính điểm... Năm sau thành lập tổ trọng tài, nhưng
thành viên tổ trọng tài lại lấy từ các trường, nên lại
nảy sinh những vấn đề phức tạp khác. Khó có thể kể
hết những "giai thoại" của "Hành trình Robocon" sáu
[ 39 ]
năm qua, với những buồn, vui lẫn lộn. Có những lúc
vui sướng đến tột cùng, nhưng cũng có những lúc
chán đến mức muốn bỏ cuộc!
Sáu năm qua, Robocon Việt Nam đã trưởng
thành, hoàn thiện và phát triển, từ những bước đầu
chập chững chưa được nhiều đơn vị, doanh nghiệp
quan tâm cho tới khi nhận được nhiều sự quan tâm từ
các cơ quan quản lý; từ những lối mòn khai phá đầu
tiên cho tới khi thành đường lớn rộng thênh thang.
Mọi người đều cổ vũ cho Robocon và cùng vui, buồn
với các bạn sinh viên qua truyền hình cũng như trực
tiếp. Những giải vô địch qua các lần thử thách từ
Tokyo, Seoul, Kuala Lumpur... đã làm dày thêm bảng
thành tích của đội Việt Nam, dày thêm niềm tự hào
qua các thế hệ sinh viên và mối quan tâm của mọi
người. Robocon ngày nay trưởng thành với trên 300
đội tuyển trải dài khắp Bắc, Trung, Nam với sự quan
tâm của các cơ quan chức năng như Bộ Giáo dục &
Đào tạo, Bộ Khoa học Công nghệ & Môi trường,
Trung ương Đoàn Thanh niên, đặc biệt là Đài Truyền
hình Việt Nam - đơn vị tổ chức... Năm 2007, có thêm
sự hỗ trợ của FPT với tư cách là Đơn vị Bảo trợ Công
nghệ - hi vọng, Robocon sẽ thực sự phát huy được
những tiêu chí tốt đẹp vì một sân chơi lành mạnh và
sáng tạo của giới trẻ Việt Nam.
[ 40 ]

PhÇn II
NH©N VËT
ThÇy Huúnh V¨n KiÓm:
T«i sÏ l¹i ®øng bªn c¸c em
THU HIỀN
(Ghi theo lời kể của thầy Huỳnh Văn Kiểm
Chỉ đạo viên 3 đội Robocon Việt Nam vô địch
ROBOCON Châu Á - Thái Bình Dương)
T ôi "mê" robot từ thời sinh viên, thời bằng
tuổi các em. Hồi đó chưa có thi thố, chưa có
sáng tạo thành phong trào rộng rãi và sôi nổi như bây
giờ. Mê thì tự tìm hiểu, tự mua linh kiện, sách vở về
xem xét, ngắm nghía. Bây giờ, khi không còn ở cái
tuổi mà có thể hàng ngày lăn vào xưởng, cầm khoan,
cầm cưa nữa, tôi đến xem các em làm, đôi lúc chỉ
thêm cho các em những điều còn bỡ ngỡ. Robocon
chính là những giờ phút giúp tôi sống lại những tháng
[ 41 ]
ngày tuổi trẻ và là niềm vui ngoài những giờ lên lớp
của một ông giáo già như tôi.
Tôi hay nhìn mọi thứ theo một cách khác những
người xung quanh. Tôi tìm tòi những gì đặc biệt ẩn
sau những điều tưởng như bình thường. Robocon cũng
ẩn chứa những điều đặc biệt, đi trong nó và đi bên nó
cũng là những con người đặc biệt.
Năm 2002, lần đầu tiên Việt Nam tổ chức thi
Robocon, 17 đội đăng ký tham gia, con số khiêm tốn
không bằng một phần số lẻ những đội đăng ký tham
gia năm nay, nhưng vào thời điểm ấy, con số 17 ấy đã
trở thành hiện tượng. Đó là một thành công mà chính
những người tổ chức cũng không ngờ đến. Năm đầu
tiên, các đội đến với cuộc thi với những bước chập
chững, robot các em làm ra còn thô sơ lắm. Đây cũng
là điều dễ hiểu cho một cuộc chơi quá mới mẻ với sinh
viên: chế tạo ra những con Robot chạy được.
Nhân vật tôi nhớ nhất có lẽ là Vũ Ngọc Vinh - đội
trưởng Telematic, vô địch Robocon Châu Á Thái Bình
Dương 2002. Ngày đó, tôi tình cờ trở thành chỉ đạo
viên cho các em, theo cùng các em từng chặng đường.
Telematic là đội duy nhất tôi hướng dẫn lần đầu tiên
tham dự Robocon đã vô địch trong nước rồi sau đó
giành chức vô địch khu vực. (Cả FXR và BKPro sau
này đều có kinh nghiệm vài năm tham gia, lăn lộn với
Robocon trước khi trở thành những nhà vô địch).
Những ngày thử nghiệm đầu tiên, Vinh và các bạn
phải tự đặt những viên gạch đầu tiên cho niềm đam mê
của mình. Chưa hề có ai đi trước dẫn đường nên các
em tự mày mò, vừa đi vừa dẫn đường cho chính mình.
[ 42 ]
 Tham gia lần đầu, người ta dễ cho phép mình nghĩ
đến sự thử nghiệm, đi thi như đi chơi, thi mà không
nhất thiết phải thắng. Vinh lại khác, em không chấp
nhận những sự thử nghiệm đơn thuần, chỉ làm cho vui,
cho có. Robot làm ra không vừa ý, phải làm lại, làm lại
cho đến khi đạt một cái đích nhất định mình đặt ra mới
tạm hài lòng. Các em làm với suy nghĩ duy nhất: Robot
như thế này làm sao có thể thắng Nhật được? Nhật
chưa bao giờ là một đối thủ tầm thường, khi chúng ta
tổ chức cuộc thi trong nước với Robot bằng tre, bằng
nứa thì Nhật đã có kinh nghiệm tổ chức thi Robot cho
sinh viên trước đó hàng chục năm. Cuộc thi đầu tiên
được họ tổ chức vào năm 1988. Họ chuyên nghiệp lắm
rồi, sinh viên của họ cũng tiếp xúc với công nghệ
Robot ở tầm cao lắm rồi. Thế mà một đội lần đầu tiên
tham gia đã nghĩ đến việc thắng họ liệu có là viển
vông? Đôi khi những cái đích đặt ra hơi ngông cuồng
lại như một thử thách thú vị buộc người ta người ta
phải đi đến cùng, lại dẫn người ta đến những điều đẹp
đẽ tưởng chừng chỉ có trong mơ. Chúng ta thắng Nhật,
chúng ta thắng Trung Quốc và trở thành nhà vô địch
ngay lần đầu tiên với những con Robot chạy còn không
vững, chỉ là mấy thanh nhôm vắt qua vắt lại. Ngay sau
khi nhận giải, các phóng viên Nhật Bản đã ra bãi tập
kết Robot để hỏi đội Việt Nam về bí quyết giành chiến
thắng. Họ không hiểu nổi tại sao bóng được giữ và thả
ra tự nhiên đến vậy, tại sao ta lại đặt được quả bóng
thứ 5 lên trên bóng của đối phương. Bí quyết nằm ở
những sợi dây thun mỏng manh - cơ chế bỏ bóng đơn
giản mà hiệu quả của Telematic.
[ 43 ]
Trong các cuộc thi Quốc tế, các đội Việt Nam
luôn giành được cảm tình của Ban Tổ chức và Ban
Giám khảo dù chúng ta chưa bao giờ là đội chủ nhà.
Đây là một điều ít ai biết và ít ai để ý. Chúng ta đã
thắng rất nhiều lần khi mà khoảng cách giữa thắng và
thua rất mong manh và quyết định nằm nhiều ở trọng
tài. Năm 2006, BKPro đã được bỏ qua rất nhiều lỗi,
(dù là những lỗi rất nhỏ nhưng theo luật chơi, chúng
ta đang phạm luật) để cuối cùng đăng quang. Họ
đứng về phía chúng ta, lý do vì với chúng ta,
Robocon được đưa về đúng nghĩa của nó. Việt Nam
chơi đẹp, Việt Nam tôn vinh sự sáng tạo, chúng ta
nhìn thấy giá trị đích thực của cuộc chơi và thi đấu vì
giá trị đích thực đó.
Tôi hay đùa thi Robocon là thi thua chứ không
phải thi thắng, riêng như năm nay có hơn 300 đội tham
gia, chắc chắn sẽ có hơn 300 đội thua, chỉ còn lại một,
hai đội cuối cùng chiến thắng. Một, hai niềm vui bên
cạnh hơn 300 nỗi buồn có phải là một điều gì đó nhức
nhối? Càng ngày cuộc thi càng mở rộng, số đội năm
đầu tiên không bằng nổi một phần số lẻ của những đội
hôm nay. Các em đến với Robot bằng niềm say mê
khám phá, khám phá khoa học và khám phá chính bản
thân mình, khát khao khẳng định bản thân. Đam mê
đến mức thành "say" Robot cũng không phải là hiếm.
Tôi vẫn bảo, mình không cần phải thổi thêm lửa cho
sinh viên nữa, tự các em đã quá "nóng" rồi, việc của
mình là ghìm ngọn lửa đó lại và hướng nó cháy theo
đúng cách. Các em không chinh phục được đỉnh Phú
Sĩ, không thắp sáng được Trường Thành hay vươn tới
[ 44 ]
được ngọn tháp đôi kia không có nghĩa là các em thua.
Ngay chính trong nỗi buồn của mình các em cũng
đang chiến thắng, không chỉ thắng trong một cuộc thi
mà đang thắng trong cuộc ganh đua quyết liệt nhất,
ganh đua với chính các em.
Có em sinh viên hỏi tôi: Thưa thầy, có đúng giá
trị cuối cùng còn lại của Robocon sau bao nhiêu vinh
quang chỉ còn là những giấc mơ? Một phần nào đó tôi
cho rằng điều này đúng. Các em làm robot với những
giấc mơ rất đẹp của tuổi trẻ, thậm chí đến khi ra
trường, đi làm, một số em vẫn viết tiếp những giấc mơ
"hậu Robocon". Nó là sự nối dài của những gì đó
tương tự như Robocon. Đến một lúc nào đó, khi không
còn làm những điều tương tự như bây giờ các em mới
không còn mơ. Giấc mơ hôm nay của các em cũng
phần nào giống giấc mơ ngày hôm qua, không viển
vông nhưng bồng bột và ngông cuồng. Nếu không
ngông cuồng, không làm robot như những người "say"
quá mức, có thể các em đã là những sinh viên bình
thường, ra trường đúng hạn, đi làm những công việc
bình thường chứ không ngông cuồng, và chắc chắn là
không bao giờ chậm việc học lại vài kỳ, thậm chí là
vài năm. Các em đặc biệt đôi khi cũng vì các em
ngông cuồng và dám chạy theo những điều ngông
cuồng, không giống ai và không ai chạy theo đó.
Các em ra trường, tự mở công ty riêng, thời gian
đầu đa số là lỗ, điều này được lý giải rất dễ, các em
giỏi, các em nhiều hoài bão nhưng các em chưa có
kinh nghiệm, kinh doanh mà chưa có kinh nghiệm thì
thất bại cũng là điều tất yếu. Nó cũng giống như trở
[ 45 ]
ngại, như vật cản trên sân đấu, vượt qua rồi, các em sẽ
chiếm lĩnh được những đỉnh cao hơn.
Tôi cũng có những phút ngồi lặng lại cuối sàn đấu
sau khi trận đấu đã an bài, tĩnh lặng để nhìn lại, để
ngấm cảm xúc. Robocon với tôi là niềm vui hay nỗi
buồn? Vui có, buồn có. Niềm vui tôi có được khi là
một cổ động viên, xuống sân xem các em làm robot,
thi robot, niềm vui là khi những đội tôi hướng dẫn
giành chiến thắng. Tôi cũng có những phút lặng buồn
khi một đội tôi hướng dẫn không đạt được chiến thắng
cuối cùng. Nhưng buồn không có nghĩa là sống mãi
với nó, giữ nó như một điều day dứt trong lòng. Tôi là
người đã có tuổi, đã qua rồi cái thời gian mà buồn vui
dễ xáo trộn giống các em nên tôi cũng coi những cảm
xúc đó như quy luật, không ám ảnh tôi nhiều, không
buộc tôi phải suy nghĩ nhiều về nó. Năm nay, tôi
không làm chỉ đạo viên cho đội Robot nào của trường
BK TP.HCM, không phải vì tôi từ chối các em mà
hình như vì không đội nào "dám" nhờ tôi hướng dẫn.
Suy nghĩ của các em hình như cũng xuất phát từ một
quy luật thú vị của Robocon VN, năm nay là năm vô
địch của Bách Khoa HN, năm nay là năm của BKHN
chứ không phải BK TP.HCM. Cũng có thể lý do là vì
các em thấy bị áp lực với những vinh quang của lớp
đàn anh Telematic, FXR và BKPro đi trước đã đạt
được... Nhưng bất cứ khi nào các em cần, tôi sẽ lại
đứng bên các em, đứng bên như một người thầy, một
người bạn cùng chung niềm đam mê.
Robocon năm nay đang bắt đầu nóng lên, các em
sinh viên cũng đang "nóng" lên với hơi thở của cuộc
[ 46 ]
đấu. Tôi cũng đang dõi theo sức nóng đó, vẫn vào sân
xem các em thi đấu như một cổ động viên nhiệt tình
để được sống cùng các em những khoảnh khắc đặc
biệt. Tôi vẫn hướng về Robocon, hướng về những tìm
D−¬ng TÊn Thμnh:
tòi, những khám phá, những trải nghiệm, những gương Cæ tÝch vÒ "ng−êi khïng"
mặt Robot như khi hướng về một điều gì đó thật đặc
biệt trong cuộc sống... biÕt ®Î ra khñng long
MỸ QUYÊN

N gười ta bảo ông khùng. Cả xóm, cả khu phố

cùng nhất trí gọi là ông khùng. Cách đây
hơn chục năm, chính xác là năm 1993, có một "ông
khùng" quê gốc miền Tây đã liều lĩnh bán cả đất đai,
nhà cửa, xe hơi để quyết cho ra đời bằng được một
chú khủng long biết gầm, biết cử động. Trong khi đó,
mãi đến năm 2001 ở London, (Anh) mới công bố một
con khủng long biết cử động, gầm rống và nặng mùi
tại Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên London.
Cái tên Dương Tấn Thành trở thành hiện tượng
gây chú ý của báo đài, dư luận những năm 90 của thế
kỷ trước. Ông đánh dấu một cột mốc lớn cho ngành cơ
khí và tự động hóa ở Việt Nam, khi trở thành người
đầu tiên chế tạo thành công robot, cụ thể là robot
khủng long. Điều kỳ diệu ở chỗ, ông xuất thân chỉ là
một "tay chủ" gara và mua bán phụ tùng ô tô, chuyên
sửa chữa các loại xe cơ giới chứ không được học qua
bất cứ trường lớp nào. Vì thế nên sự hoài nghi hóa
thành kinh ngạc khi trong cuộc thi Cơ khí và điện gia

[ 47 ] [ 48 ]
dụng năm 1995, xuất hiện những đoạn phim quay về
con khủng long biết cúi đầu chụp người lạ khi người lạ
tiến vào, rồi cử động, gầm, hát... Các chuyên gia hồi
đó còn hỏi ông: "Ông quay con khủng long này ở
nước nào vậy?", ông trả lời: "Của tui làm chứ ai"!
Cái "của tui" khiến ông mãi mãi tự hào đó bắt
nguồn từ một lời hứa với cô con gái út bốn tuổi. Ông
vẫn thường kể chuyện cổ tích "tự biên" cho con gái
nghe. Một lần hứng khởi thế nào mà trong câu chuyện
của ông lại xuất hiện hình ảnh cô công chúa nhỏ được
bà tiên ban cho lọ thuốc thần có công dụng biến khủng
long bạo chúa thành khủng long hiền lành không làm
hại người, biến ác thú thành... hiền thú... Cô út thích thú
đề nghị: "Vậy ba chế cho con một con khủng long biết
hát biết múa nghe ba!" Nghĩ bụng: "Thôi cứ hứa chơi
chơi cho con khỏi nhắc", nhưng sau con gái cứ nhắc
miết khiến cái bụng ông phát rầu. Ông bỗng cảm thấy
sức mạnh trong con người mình trỗi dậy khi cô con gái
nhỏ nói chắc nịch: "Con biết ba làm được mà!".
Ông bắt đầu gạt bỏ hết công việc sang một bên,
mày mò đọc các loại sách có nói đến khủng long.
Cuốn tạp chí "Kiến thức ngày nay" có in hình con
khủng long đã được ông săm soi suốt một tháng trời
bằng một chiếc kính lúp. Ông sung suớng khi những
hình ảnh khủng long dần chuyển động trong đầu mình,
những khớp xương sống động... Rồi ông miệt mài vẽ
từng bộ phận, tổng hợp hình vẽ, nghiên cứu các cử
động của cổ, miệng, tay, chân... Thời đó động cơ rất
mắc và hiếm, cho nên ông đã phải bán đất và xe hơi để
có tiền dốc vào niềm đam mê sáng tạo này. Ròng rã
[ 49 ]
suốt 1 năm 1 tháng 18 ngày, chú khủng long dài
4m30, cao 2,2m đã hoàn thành, biết co giật, gầm...
Khỏi phải nói "ông khùng" đã sung sướng tới cỡ nào
khi lời hứa với con gái đã được thực hiện, cho dù sau
chừng ấy ngày "hiến thân" cho khủng long, người ông
từ 69 ký vạm vỡ chỉ còn lại 54 ký.
Từ đó đến nay, ông đã chế ra hàng chục con khủng
long cùng các loại rồng phun lửa, nhân mã... triển lãm ở
khắp các tỉnh thành trong cả nước. Có hàng chục lời
mời hợp tác từ các khu vui chơi giải trí như công viên
Đầm Sen, Kỳ Hòa, Thảo Cầm Viên... Gần đây chắc hẳn
người mê thể thao Việt Nam và quốc tế có biết đến 2
con trâu vàng Sea Games 22 biết cầm đuốc giơ tay chào
để cổ động các vận động viên Việt Nam. "Sản phẩm
của tui đó. Tất cả các nước tham dự Sea Games đều đến
chụp hình trâu vàng, riêng Việt Nam thì không. Tui
thấy buồn buồn sao đó" - ông thật thà bày tỏ.
"Ông khùng" từ ngày chế robot đã giao hết mọi
việc trong nhà cho vợ đảm đương. Ngay cả việc nhậu
nhẹt - niềm vui thích một thuở giờ ông cũng chẳng
màng tới. Hỏi các con ông sinh năm mấy, ông nói,
ông... chả nhớ, thế cô út học trường nào, ông cũng...
không nhớ nốt. Hỏi ông đã và đang chế tạo những loại
robot nào, có tập đoàn nào của Nga, của Mỹ đang
muốn mời ông làm việc... thì ông nhớ như in, hồn hậu
cười nói sảng khoái. Vì ông đã dành hết trí nhớ và
niềm đam mê cho robot, cho công việc hiện tại trong
cái xưởng thiết kế chế tạo khủng long máy, người máy
tiếp thị... nằm tít trên đường Đào Cam Mộc, Q.8,
TP.HCM của mình.
[ 50 ]

NguyÔn TÊn Lý:
ChÕ t¹o robot
tõ nh÷ng chiÕc m¸y in
LÊ VIỆT NHÂN
N guyễn Tấn Lý sinh ngày 10/12/1976 tại vùng
quê miền Trung huyện Tuy Phước, tỉnh Bình
Định. Anh vốn là sinh viên khoa Công nghệ Thông tin,
khóa 96 của Trường Đại học DL Kỹ thuật Công nghệ
TP HCM. Trong thời sinh viên, Lý giỏi về công nghệ,
ham thích về thiết bị tự động và anh cũng chính là sinh
viên đầu tiên làm robot của trường. Do niềm đam mê
sáng tạo nên trong những năm ở đại học Lý phải tự
học, tự làm và anh phụ làm thêm cho anh trai ở cửa
hàng thiết bị máy văn phòng Thanh Ngân. Vốn mê
nghiên cứu nên những thời gian rảnh, Lý hay tận dụng
những thiết bị ở cửa hàng này để mày mò chế tạo
những thiết bị dùng cho công việc học tập và sự đam
mê của mình. Anh đã nghĩ đến việc thiết kế chế tạo...
robot điều khiển từ xa thông qua sóng vô tuyến.
Thời điểm này việc chế tạo một robot trong sinh
viên là một vấn đề cực kì... xa xỉ và không thực tế nên
thông tin của Lý đưa ra đã bị các bạn bè cùng khóa
[ 51 ]
cười xòa và bảo là Lý... không thành công! Trước
những lời dị nghị, Lý vẫn kiên trì mục tiêu của mình.
Anh tiếp tục tận dụng các linh liện điện tử, động cơ,
máy móc của cửa hàng để chế tạo robot điều khiển
thông qua sóng vô tuyến.
Thành công của việc nhóm anh chế tạo được
robot điều khiển bằng giọng nói đã tạo ra tiếng vang
lớn trong giới sinh viên lúc bấy giờ. Với thành công
này đã giúp Lý giành được nhiều giải thưởng khoa học
lớn trong sinh viên.
Trong các giải thưởng mà Lý giành được, đặc biệt
nhất là giải thưởng "Cuộc thi Robocon, cuộc thi sáng
tạo Robot chinh phục đỉnh Phanxipang" năm 2002.
Đây là giải thưởng có ý nghĩa trọng đại với Lý trong
việc chế tạo robot của mình, đánh dấu bước ngoặt mới
cho sự xuất hiện của các tài trí của Robocon Việt Nam
trong các cuộc đấu tài quốc tế sau này...
Thời điểm năm 2002, sau khi chế tạo thành công
robot điều khiển từ xa và bằng giọng nói, Lý đã liên
tiếp đoạt được nhiều giải thưởng và được nhiều nơi
biết đến. Thời điểm đó cũng là lần đầu tiên ABU phát
động cuộc thi Robocon. Lúc đó, chị Nhật Hoa, biên
tập viên VTV2 của Đài Truyền hình Việt Nam đã băn
khoăn không biết khi giải đấu Robocon vào Việt Nam
thì sinh viên có hưởng ứng không và chị đã hỏi Lý:
Liệu cuộc thi vào Việt Nam, Lý có dám làm robot để
dự thi không? Lúc đó, Lý đã trả lời: "Nếu không ai
dám tham gia thì một mình em cũng tham gia!"
Lý đã sử dụng những linh kiện từ những chiếc máy
in, máy Fax, máy Photocopy hỏng để làm robot, thậm
[ 52 ]
chí tháo cả máy photocopy mới ra để lấy linh kiện chế vận hành) Lý đã giành giải nhất "Liên hoan nhà sáng
tạo robot (và chỉ ráp lại sau khi cuộc thi đã xong!) tạo trẻ năm 2001", giải khuyến khích "Cuộc thi sáng
Và với chủ đề "Chinh phục đỉnh Phanxipăng" tạo khoa học kỹ thuật năm 2001" và giải thưởng "Trí
robot của đoàn Việt Nam đã giành được thành tích tuệ Việt Nam năm 2001". Năm 2002, với đề tài "Thiết
ngoài mong đợi. Còn Lý lặng lẽ tháo các linh kiện để kế và thi công Robot điều khiển bằng tiếng nói", Lý
ráp lại trả lại cho các máy mới của cửa hàng! Và các tiếp tục giành giải nhì "Sáng tạo kỹ thuật Vifotec năm
phần robot... còn lại, Lý chế tạo ra chiếc xe để cháu 2002". Giải nhì "Sinh viên nghiên cứu khoa học cấp
chạy chơi... Bộ năm 2002. Năm 2003, với "Đề tài Thiết kế và chế
Nói về những kỉ niệm đã qua, Nguyễn Tấn Lý tạo Robot giúp người tàn tật", Lý giành giải nhất
tâm sự: "Đến nay thì trình độ chế tạo robot của các "Sáng tạo kỹ thuật Vifotec năm 2003", giải nhất "Sinh
bạn trẻ Việt Nam đã có những bước phát triển mới, viên nghiên cứu khoa học cấp Bộ năm 2003", và giải
được hỗ về kỹ thuật lẫn các linh kiện thiết bị hiện thưởng "Ngày sáng tạo Việt Nam lần I" do Ngân hàng
đại... nên có sản phẩm robot tối ưu hơn. Chứ không thế giới tổ chức dành cho "Giải pháp giao thông công
như hồi xưa, phải say mê và có chút phiêu lưu mới cộng giúp người tàn tật".
dám tháo máy photocopy để lấy linh kiện tạo robot.
Vừa làm vừa run..."
Chính nhờ niềm say mê cộng thêm sự phiêu lưu
mà Nguyễn Tấn Lý đã làm được những gì mình thích.
Hy vọng, sau này trên bước đường sự nghiệp của anh
sẽ có nhiều sự sáng tạo có ích cho cộng đồng hơn nữa.
Năm 2000, Lý đã giành giải ba "Sáng tạo kỹ thuật
Vifotec năm 2000", Giải ba "Sinh viên nghiên cứu
khoa học cấp Bộ năm 2000", Giải khuyến khích
"Eureka lần hai năm 2000" cho đề tài "Thiết kế và thi
công Robot điều khiển từ xa". Năm 2001, với đề tài
"Thiết kế và thi công Robot điều khiển bằng tiếng nói"
đã giúp Lý tiếp tục nhận được các giải thưởng khác:
Giải ba "Sáng tạo kỹ thuật Vifotec năm 2001", Giải ba
"Sinh viên nghiên cứu khoa học cấp Bộ năm 2001".
Với đề tài "Thiết kế và chế tạo Robot thông minh" (tự

[ 53 ] [ 54 ]

L−u V¨n HËu:
Hít tãc, c¬m bôi
vμ robot HCT HAPPY
NGỌC ANH
R ời quê Bến Tre với số tiền vỏn vẹn 400.000
đồng, Lưu Văn Hậu bước vào đời sinh viên
với những tháng ngày rất khó khăn. Ngày đó, chuyện
tìm một chỗ dạy thêm không phải dễ với một sinh viên
mới chân ướt chân ráo vào thành phố học như Hậu.
"Trong cái khó ló cái khôn", chàng sinh viên năm nhất
khoa Cơ khí chế tạo máy của ĐH Sư phạm Kỹ thuật
TP. HCM đã quyết định dùng số tiền ít ỏi của mình để
trang bị dụng cụ chuẩn bị làm nghề... hớt tóc dạo tại
ký túc xá của trường. Ngày qua ngày, nhờ bàn tay
khéo léo mà dịch vụ hớt tóc sinh viên của Hậu được
nhiều sinh viên hưởng ứng vì giá cả rất bình dân.
Không dừng lại đó, Hậu cùng với một người bạn mở
quán cơm sinh viên với các món ăn do chính tay mình
chế biến.
Năm 2002, lần đầu tiên cuộc thi sáng tạo Robot
Việt Nam (Robocon Việt Nam) diễn ra, khi đó Lưu
Văn Hậu đang chuẩn bị tốt nghiệp ĐH. Cùng hai
[ 55 ]
người bạn là Cường và Thịnh, Hậu lập ra nhóm "Hớt
tóc sinh viên" và bắt tay vào thiết kế robot HCT
Happy. Thời điểm đó, hầu hết các đội đều gặp nhiều
khó khăn từ kinh phí hạn hẹp cho đến tình trạng khan
hiếm thiết bị. Đa phần các đội phải tận dụng thiết bị cũ
hoặc tự tìm nguồn tài trợ để làm Robot. Nhóm Hớt tóc
sinh viên cũng không ngoại lệ. Lấy đâu ra tiền để mua
đồ thiết kế Robot đây? Lưu Văn Hậu chợt nhớ đến
một người mà từ lâu mình cảm phục, đó là giám đốc
Phạm Văn Việt của Việt Thắng Jeans. Ông chính là
người đầu tiên của Việt Nam sản xuất hàng thời trang
Jeans. Thật may mắn là Hậu cũng đã được anh tiếp
chuyện sau nhiều lần xin "yết kiến". Không may, vị
giám đốc này có rất ít thông tin về cuộc thi và chính vì
thế khi thuyết trình về đề tài robot thì không hầu như
không gây được chú ý nào từ anh. Ngược lại, anh rất
chú ý đến một thiết bị có tên là QSL (QualitieS Life -
Chất Lượng Cuộc Sống) có cơ chế hoạt động tương tự
UPS (bộ lưu điện) do chính Lưu Văn Hậu thiết kế.
Anh liền nhận lời và nói: "Tôi sẽ cho tiền cậu chế tạo
thử sản phẩm này".
Nhưng mục tiêu là Hậu muốn đạt đến là xin tiền
để làm robot chứ không phải là xin tiền để chế tạo
thiết bị QSL. Hậu lại tiếp tục thuyết phục và sau nhiều
lần cố gắng vị giám đốc vẫn chưa đồng ý tài trợ tiền
cho robot. Cho đến khi Hậu đã nản và có ý định bỏ
cuộc và nói: "Cảm ơn anh đã dành thời gian lắng nghe
những ý tưởng của em, em xin tặng bản thiết kế thiết
bị QSL để làm kỷ niệm". Đến lúc này hình như anh
giám đốc đã hiểu được ngọn lửa ở trong Hậu và anh
[ 56 ]
đã chấp nhận đề xuất của Hậu về chương trình robot.
Lúc đó Hậu không sao diễn tả được niềm sung
sướng!". Đến bây giờ Hậu vẫn chưa thực sự biết vì sao
vị giám đốc thay đổi quyết định? Chắc có lẽ vị giám
đốc kia đã thấy được hình ảnh của mình khi còn trẻ ở
trong Hậu và đó là lửa nhiệt tình, sự sáng tạo và tinh
thần dám làm dám chịu của Hậu.
Từ đó nhóm "Hớt tóc sinh viên" với robot HCT
Happy là một trong những nhóm nhận được tiền tài trợ
từ Việt Thắng Jean. Tuy nhiên, do nhóm thiết kế robot
theo dạng chuẩn, dựa trên nguyên lý nên tính hiệu quả
thực tế trên đấu trường đã không được như mong
muốn. Mặc dù không thành công ở cuộc thi Robocon
2002 nhưng với Lưu Văn Hậu, điều đáng quý nhất từ
việc tham gia cuộc thi này chính là cơ hội thực hành
những kiến thức thu nhận được từ sách vở và áp dụng
kiến thức về khí nén, thủy lực và điều khiển tự động.
"Hãy coi cuộc thi như là điểm khởi đầu rất tốt cho một
kỹ sư tương lai, và cuộc thi là cuộc chơi thật sự thú vị
về sự sáng tạo của giới trẻ. Các bạn trẻ đã từng tham
dự Robocon hãy chung sức lại để cùng đóng góp cho
sự phát triển cho đất nước ta như nước Nhật Bản hay
Hàn Quốc trước đây (đã được xây dựng trên nền tảng
sức mạnh của ý chí và sự sáng tạo của những người
trẻ). "Người thành công tìm phương pháp, kẻ thất
bại tìm lý do". Đó là khẩu hiệu và liều thuốc giúp
mình vượt qua những khó khăn trước và sau cuộc thi
và bây giờ cũng vậy!", Hậu luôn tâm niệm như vậy.
Hy vọng, sự sáng tạo và lòng nhiệt huyết sẽ luôn mãi
rực cháy ở Hậu và các bạn.
[ 57 ]
Dòng "®¹i bμng"
vμ giÊc m¬ robot ViÖt
KIM TUYẾN
Ă
n mì suốt một tháng cũng được. Thức trắng
đêm cả tuần cũng chẳng sao. Tất cả mọi tâm
trí và tài chính dồn vào một mục tiêu duy
nhất: tạo ra một robocon hoàn chỉnh nhất để dự thi.
Phan Văn Dũng là như thế! Cuộc thi "Sáng tạo
robocon" không chỉ khơi dậy một đam mê mà còn làm
chàng trai 26 tuổi này không ngừng khắc khoải một
giấc mơ về robot Việt...
"Xin c¶m ¬n nh÷ng khã kh¨n"
Mọi người vẫn gọi Dũng với biệt danh là "Dũng
đại bàng". Có lẽ vì đôi mắt đầy đam mê, sự mạnh mẽ
trong ý nghĩ, hành động dễ khiến người ta liên tưởng
đến cái sải cánh tung hoành và đôi mắt rực lửa của
chim đại bàng.
Sinh ra, lớn lên ở đất Núi Thành, Quảng Nam,
tuổi thơ Dũng gắn liền với những vất vả. Mê robot từ
nhỏ qua các bộ phim viễn tưởng, Dũng chọn vào
ngành Cơ điện tử, ĐH Bách Khoa TP.HCM. Ngay từ
năm nhất, Dũng ngày ngày cọc cạch xe đạp đi dạy
[ 58 ]
kèm để chia sẻ gánh nặng tài chính với gia đình. Sang
năm học thứ hai, cuộc thi robocon phát động lần đầu
tại Việt Nam, Dũng tham gia vào đội robocon ở
trường và kiên nhẫn học hỏi.
"Học xong vọc liền", cùng anh đội trưởng cầm cố
chiếc xe máy với ba triệu đồng tiền tiết kiệm, ăn mì gói
triền miên, Dũng lao vào làm việc cật lực. "Quả ngọt
mùa đầu" là robot cơ khí Spider-man (người nhện).
Robot này khi xếp gọn trông giống chiếc dù, nhưng khi
"tung chưởng" sẽ đột ngột xuất hiện bảy cánh tay như
con nhện. Spider-man được các giảng viên của trường
đánh giá cao. Đã thi thì phải thi hết mình, ba năm liên
Robot bằng tay của Power of love
Ảnh: NHẬT HOA cung cấp
[ 59 ]
tục tham gia robocon (từ 2002 đến 2004), Dũng đã đánh
đổi bằng thời gian, tiền bạc, công sức và cả... người yêu.
Dũng buồn nhớ lại: "Vì quá mê robot nên tôi không có
thời gian dành cho cô ấy..." Có thể, vị thần may mắn
chưa bao giờ mỉm cười với đội của Dũng. Đi lên từ thực
lực, đội của Dũng luôn để lại những nuối tiếc cho người
hâm mộ sau những bàn thua tức tưởi. Gặp thất bại liên
tiếp, bao lần nước mắt đã lăn trên gương mặt kiên nghị,
nhưng Dũng không bao giờ bỏ cuộc. Cái gì càng khó
chinh phục sẽ càng hấp dẫn Dũng hơn.
Năm 2004, Dũng làm thủ lĩnh đội Power Of Love
với robot trung tâm Ôđixê và các robot tự động điều
khiển bằng tay: Thần Vệ nữ, Cupid, Mêđizơ; đội
Power Of Love chiến thắng liên hoàn, để lại ấn tượng
trong lòng người hâm mộ về một phong cách thi đấu
chuyên nghiệp, đẹp mắt.
GiÊc m¬ vÒ mét th−¬ng hiÖu robot ViÖt
Dũng luôn trăn trở: Từ cuộc thi Robocon đến việc
sản xuất robot thực thụ là một chặng đường rất dài và
khó khăn. Nhiều bạn chơi robocon đã rẽ qua những
con đường khác vì không có cơ hội làm việc trong lĩnh
vực sản xuất robot vốn chưa phát triển ở VN. Dũng
ước mong được cùng các kỹ sư trẻ khác tạo ra những
sản phẩm tự động có thể phục vụ, thay thế con người
trong sản xuất. Gần gũi hơn, anh mong muốn kết hợp
với nhà trường, tạo một môi trường làm việc cho sinh
viên ngành kĩ thuật. Đây sẽ là điều kiện tốt để các kĩ
sư tương lai tiếp cận với thực tế kĩ thuật.
[ 60 ]
 viên tạm thời chia tay nhau nhưng vẫn tiếp tục nghiên
cứu và nuôi mơ ước.
Dũng hiện là chủ một quán cà phê ca nhạc Hoàng
Lan (Q.Tân Bình, TP.HCM). Với Dũng, đây là bước
dừng chân, tạm nghỉ ngơi để dồn lực cho những dự
định về sản xuất robot sau này. Có lẽ cùng vì vậy mà
cà phê Hoàng Lan trở thành nơi hội ngộ các kĩ sư trẻ
tâm huyết với việc chế tạo robot.
"Tôi mơ về một thương hiệu robot Việt. Dù
chặng đường đi đến giấc mơ ấy phải trải qua nhiều
thất bại, đắng cay, tôi cũng sẵn sàng đánh đổi!" -
Dũng khẳng định.

Trước giờ đấu

Ảnh: KIM TUYẾN cung cấp

Không ngại khó, ngại khổ, Dũng tham gia rất

nhiều công trình nghiên cứu, các đề tài khoa học về
ứng dụng kĩ thuật cơ khí, điện tử vào sản xuất và bảo
vệ quốc phòng. Bên cạnh đó, anh còn tham gia
chương trình "Thay đổi gương mặt khoa học công
nghệ của Việt Nam". Đặc biệt, Dũng từng tập hợp
một nhóm gồm nhiều kỹ sư trẻ xuất sắc, ngày đêm
nghiên cứu, ứng dụng những sản phẩm công nghiệp
mới, nhằm chế tạo ra máy móc tự động, bán tự động
phục vụ sản xuất. Rất nhiều sản phẩm mới ra đời, thí
điểm thành công. Song, vì nhiều nguyên nhân, việc
sản xuất hàng loạt chưa thực hiện được. Các thành

[ 61 ] [ 62 ]
 phát bắn đầy cảm hứng trong đêm chung kết Robocon
2003 trên sân Quân Khu 7 hay những bước chạy chính
xác lắp từng mảnh cầu Ô Thước đưa FXR lên ngôi vô
Hå Quang Dòng: địch Robocon 2004 và sau đó là Giải nhất Robocon
Châu Á - Thái Bình Dương.
Qu¸i kiÖt c¬ khÝ Sμi thμnh Tuy thế, nói đến Hồ Quang Dũng, "dân" robocon
Sài thành không ai không biết đến. Với tài năng và ý chí
NGUYỄN HẢI LINH sáng tạo, Dũng đã để lại ấn tượng với bạn bè robocon
(Thành viên đội FXR) của mình một thương hiệu riêng, thương hiệu: Hồ Quang
Dũng. Nếu có bằng sáng chế cho các cơ cấu được sử
dụng rộng rãi robocon thì Dũng chắc sẽ giữ kỷ lục. Đó là
những bánh xe của máy Tình Yêu và cả những bánh xe
Ng−êi gi÷ nhiÒu kû lôc robocon

N ếu bạn quan tâm robocon, có lẽ bạn không

ngại dành một phút thử sức với một vài câu
hỏi về robot Việt Nam:
- Người trẻ nhất từng tham gia robocon là ai?
- Người "chơi" robocon lâu nhất và làm ra nhiều
robocon nhất là ai?
- Người có thể hoàn thành robot trong thời gian
kỷ lục nhất là ai?
- Hoặc đơn giản hơn: ý tưởng cái bánh xe nhôm
bạn đang sử dụng cho robot của bạn là của ai?
Nếu bạn đang suy nghĩ ra vài cái tên thì có lẽ bạn
đã đi nhầm hướng. Câu trả lời chỉ là một cái tên Hồ
Quang Dũng - người nắm giữ nhiều kỷ lục nhất của
Robocon Việt Nam.
Những người đã từng xem robocon nhiều năm Hồ Quang Dũng (ngoài cùng phía phải)
trước chắc vẫn còn nhớ anh chàng dễ thương với mái
Ảnh: HẢI LINH cung cấp
tóc bồng bềnh điều khiển khẩu "thần công" với những

[ 63 ] [ 64 ]
nhôm đúc rất đẹp được nhiều đội sử dụng, đó là "cần câu
Trung Quốc", là jack hút cơ khí, là những chi tiết nhỏ
như cách gắn động cơ, các chi tiết gia công bằng nhựa
hay sử dụng decal đen để trang trí robot.
S¸ng t¹o nhiÒu robocon "pro"
Những robot Dũng làm ra đều có dáng vẻ rất
chuyên nghiệp nhờ được hình thành từ các kết cấu
hợp lý, chắc chắn và chính xác làm người ta liên
tưởng đến các robot công nghiệp đến từ Nhật hay
Đức. Với từng chi tiết trên robot của Dũng, người ta
đều cảm nhận sự cẩn thận và cầu toàn. Không những
cẩn thận và chính xác trong từng chi tiết cơ khí, sự
lựa chọn cẩn thận từng chất liệu thành phần cấu tạo
nên robot. Sự chắc chắn và tính mỹ thuật cũng luôn
được anh quan tâm. Quan trọng hơn, tính cầu toàn
của Dũng ảnh hưởng lớn đến các thành viên khác.
Trong những đội robot mà Dũng tham gia thường
xuyên có "trò chơi" cưa chính xác: với chiếc cưa tay
mọi người thi với nhau ai hoàn thành những chi tiết
robot chính xác nhất. Nếu ở các đội khác, việc cưa
với sai số 1mm là đã là rất tốt thì sẽ thất bại trong
cuộc thi này khi độ chính xác chỉ được tính bằng
Gem (mỗi Gem bằng 0.1mm). Ngoài ra, Dũng luôn
có xu hướng thay thế các robot đã chế tạo bằng
những robot mới hoàn hảo hơn hoặc thay thế các chi
tiết tốt hơn, nhanh hơn. Điều đặc biệt khác là mọi chi
tiết, kết cấu cơ khí dường như hình thành tự nhiên
trong đầu Dũng. Không cần các phần mềm thiết kế
[ 65 ]
3D phức tạp. Chỉ cuốn tập với vài nét vẽ phác thảo,
anh đã có thể cho ra đời một robot hay một cỗ máy.
Ở Dũng ý tưởng luôn đi đôi với hành động, khi ý
tưởng hình thành, đồng thời Dũng cũng bắt tay vào
chế tạo và đặt gia công. Anh thường không mất nhiều
công sức để hoàn thành khi các chi tiết gia công
thường lắp ghép với nhau một cách ăn ý.
Võa tμi, võa l·ng tö
Để "sinh ra" những robot như vậy ngoài năng
khiếu đặc biệt, Dũng đã trải qua quá trình tự rèn
luyện lâu dài. Từ khi ngồi trên ghế trường phổ thông,
Dũng đã say mê thử sức với các bài toán cơ khí khó
như máy bay mô hình, tàu thủy, xe điều khiển từ xa...
Tham gia Robocon từ năm đầu tiên khi mới bước
chân vào đại học chưa đầy một tháng. Năng lực của
Dũng được khẳng định ở Robocon 2004 khi các robot
FXR do Dũng tham gia thiết kế đã được sự ngưỡng
mộ của bạn bè không chỉ ở trong nước mà cả quốc tế.
Có lẽ nhiều người cho rằng Dũng đã quá say, quá
nghiện robocon khi mà sau 2004, Dũng vẫn tham gia
với nhiều đội khác nhau như F1, Zeus... đến tận 2007.
Nhưng những người bạn của Dũng sẽ không nghĩ như
vậy. Nếu có say có nghiện thì Dũng say và nghiện thử
sức mình với các bài toán mới. Càng về sau, những
robot của Dũng tham gia lại mang nhiều chất lãng tử,
thể hiện được công nghệ cơ khí, các kết cấu phức tạp
mà những người khác không nghĩ là có thể làm được
được chứ không phải chỉ để chiến thắng. Không chỉ
[ 66 ]
tham gia sân chơi robot, Dũng còn thể hiện khả năng
sáng tạo và kỹ năng của mình khi chế tạo những robot
công nghiệp vào dạng khó và có ứng dụng cụ thể như
robot camera bay - 2003, robot hàn - 2006, robot bay SAM
tự cân bằng - 2007 và tham gia vào nhiều dự án thực
tiễn khác. vμ KÎ lu«n g©y bÊt ngê
BĂNG DƯƠNG

T rên đấu trường quốc tế, thành tích mang về

thật khiêm tốn, giải ba và giải ý tưởng sáng
tạo, song lại khiến cho dân mê robot ấn tượng sâu đậm
nhất. Báo chí từng gọi đó là nỗi kinh hoàng, kẻ luôn
gây bất ngờ số 1 trên mọi trận đấu. Đó là SAM của
BKCT - Đại học Bách khoa Hà Nội, vô địch Robocon
Việt Nam năm 2003. Lẽ dĩ nhiên, nhắc đến SAM,
người ta sẽ nhớ ngay đến cái tên thật quen thuộc, Hồ
Vĩnh Hoàng - đội trưởng.

Nh÷ng có knock out trong chíp m¾t

2,5 giây cho một chiến thắng tuyệt đối! Đây là
điểm ấn tượng thuyết phục nhất ngay từ khi SAM của
BKCT xuất hiện. Hình như, trong mấy năm vừa qua,
cũng chưa có chiến thắng nào được tính bằng giây
như vậy.
Ở trong nước, lời đồn thổi "bất khả chiến bại" lập
tức được tung ra ngay từ vòng loại. Đội nào gặp
BKCT thì "hy vọng" chiến thắng chỉ còn rất mong

[ 67 ] [ 68 ]
manh. Thi quốc tế, sau khi xem SAM thử sân, đội
Gi¶i th−ëng lín nhÊt lμ t×nh b¹n
trưởng đội Nhật Bản trả lời phỏng vấn truyền hình, đã
phải thốt lên: "Thật kinh khủng! Mới chớp mắt mà cầu Chuyện bên lề của BKCT thú vị không kém.
mây đã vào hết rổ! Thế này thì tôi không muốn thi đấu SAM 4 bất khả chiến bại là thế, nhưng chỉ được "thai
nữa." Sau đó, Nhật bốc thăm gặp ngay BKCT ở vòng nghén" trong vòng có 8 ngày. Chinh phục vùng trời
bảng. Kết quả như "dự đoán", Nhật đã bị hạ knock- nhanh là thế, song "công cuộc" chế tạo, chỉnh sửa thì
out theo cái cách "kinh khủng" đó. ôi thôi là "rùa bò", luôn thiếu thời gian, chậm tiến độ.
Chủ đề Robocon năm 2003 là "Cầu mây chinh Bởi thế, BKCT đã phải đi ngang, không kịp dự vòng
phục không gian". Trong thời gian tối đa 3 phút, loại của trường mà tiến thẳng tới vòng loại của khu
nhiệm vụ của các robot là phải đưa cầu mây vào 9 vực, là đội duy nhất không có chỉ đạo viên.
cụm rổ. Trong khi robot các đội đi theo cách thông Một câu hỏi băn khoăn bấy lâu: tại sao, SAM 5
thường, dò dẫm theo vạch chỉ dẫn, di chuyển đến gần lại bị rủi ro đúng vào thời khắc quyết định? Có lẽ, do
cụm rổ, bỏ lần lượt cầu mây vào rổ để ăn điểm, thì
SAM 4 của BKCT "thản nhiên", "bình tĩnh" đứng im
một chỗ và... bắn. Chỉ trong chớp mắt, cầu mây đã
nằm gọn trong tất cả các cụm rổ. SAM 4 dành chiến
thắng "chinh phục vùng trời" đầy ấn tượng. Ngỡ
ngàng, sửng sốt, ngạc nhiên và thích thú! Đó là cảm
xúc của tất cả khán giả lúc bấy giờ. Một ý tưởng tuyệt
vời! Vừa tiết kiệm được thời gian, vừa loại bỏ được
rủi ro nếu di chuyển. SAM 4 như một cỗ pháo với bệ
phóng 12 nòng, chứa 20 quả cầu mây, bắn chính xác
và có thể hạ gục đối thủ nhanh gọn trong 2,5 giây. Với
cơ chế bắn rất đẹp mắt, mỗi cuộc xung trận giống như
cuộc trình diễn của SAM 4 thì đúng hơn.
Tuy nhiên, trong lần tranh vòng tứ kết quốc tế,
SAM 5, nâng cấp từ SAM 4 của BKCT đã bị sự cố kỹ
thuật và để lọt mất giải vô địch. Dư âm tiếc nuối, bởi SAM 5
"sự bất ngờ này" trái ngược với tiên đoán mong đợi
Ảnh: NHẬT HOA cung cấp
của mọi khán giả.

[ 69 ] [ 70 ]

Hồ Vĩnh Hoàng (đứng giữa)
Ảnh: NHẬT HOA cung cấp
BKCT đã đánh giá quá cao các đối thủ? Để đạt mức
hoàn hảo nhất, các thành viên BKCT đã cải tiến SAM
quá nhiều đến tận sát ngày thi. SAM 5 không còn thời
gian chạy thử nghiệm và cuối cùng, đã hoạt động
không ổn định như ý. Còn một lý do khách quan mà
chắc rằng, ít người biết đến! Trước trận đấu với đội
Thái Lan- nước chủ nhà, BKCT đã buộc phải bỏ bộ
phận cản đường, một chiến thuật lợi hại và là thế
mạnh của SAM 5, theo yêu cầu từ phía Ban tổ chức
quốc tế?! Trong khi, chiến thuật này vẫn được sử dụng
trong các trận đấu trước đó.
[ 71 ]
Vì nhiều sự "không giống ai" này, đến tận bây
giờ, dân mê robot vẫn luôn dành sự ngưỡng mộ đặc
biệt cho BKCT và cho riêng người đội trưởng. BKCT
có một "lỗi" lớn là "làm gián đoạn" ngôi vô địch quốc
tế của Việt Nam, nhưng họ đã mang về một giải ba
"không mờ nhạt"! Cái tên Hồ Vĩnh Hoàng vẫn được
nhắc đến đâu đó trên các diễn đàn về robot. Sẽ không
quá lời nếu nói rằng, trong suốt 6 năm Robocon, chưa
đội nào để lại dấu ấn mạnh đến vậy. Tính ý tưởng và
sự sáng tạo của họ luôn vẫn là số 1.
Hồ Vĩnh Hoàng tâm sự: "Những người bạn tuyệt
vời! Đó là phần thưởng lớn nhất mà Robocon mang lại
cho tôi". Nhiều đối thủ Robocon đáng gờm ngày xưa,
nay đều trở thành những người bạn rất thân của
Hoàng. Có những người đang sát cánh cùng Hoàng
trong công việc sản xuất kinh doanh đồ chơi. Thời
sinh viên, ăn robot, ngủ robot vì ngọn lửa đam mê,
sáng tạo luôn bùng cháy. Đội trưởng BCKT hôm nay
vẫn vậy, làm việc không ngừng nghỉ, không mệt mỏi
cho niềm đam mê công việc của mình.
[ 72 ]

NguyÔn H¶i Linh:
Marathon cïng Robocon
TÙNG CƯỜNG
B a năm trời chính thức cùng ăn, cùng ngủ,
cùng vui, cùng buồn với Robocon. Kết quả
là chỉ tốt nghiệp ĐH Bách khoa TP. HCM sau 8 năm
trời đi đi về về ngôi trường nằm tại đường Lý Thường
Kiệt, quận 10. Hiện tại, dù công việc không liên quan
tới robot, nhưng vẫn gắn bó với Robocon bằng việc
giúp đỡ, truyền đạt những kinh nghiệm cho thế hệ đi
sau. Đó là Nguyễn Hải Linh - thành viên đội FXR - vô
địch Robocon Châu Á - Thái Bình Dương năm 2004.
Linh vμ robocon
Công việc hiện nay của Linh là phụ trách chính về
kỹ thuật tại Công ty Viễn Tân - công ty cung cấp giải
pháp trong việc điều hành sản xuất ô tô tại Việt Nam.
Công việc chẳng liên quan gì tới robot vì những tưởng
mấy năm trời cùng ăn cùng ngủ với Robocon và robot
thế là quá đủ. Nhưng hàng năm, Linh và Viễn Tân vẫn
nhận một đội làm Robocon như nhận một nhóm sinh
viên về làm đề tài tốt nghiệp. Dĩ nhiên, không chỉ dạy
[ 73 ]
làm robot bằng kinh nghiệm của một cựu tuyển thủ từng
chiến thắng, mà còn chia sẻ những kiến thức về quản trị,
phát triển dự án, cách sắp xếp công việc qua trải nghiệm
của một người đã đi làm, dù công việc rất bận. Linh chia
sẻ: "Khó có lúc nào bận hơn nhưng coi Robocon không
chỉ là gắn bó mà là trách nhiệm, thì tôi phải giúp người
chung đam mê tới cùng. Cũng có thể coi đây như là việc
đào tạo nhân lực tương lai cho công ty!"
Linh cũng cho biết thêm rằng, lớp đàn em hiện
nay có thuận lợi là dễ dàng tìm kiếm thông tin trên
Internet và được truyền lại những kinh nghiệm cũ.
"Nay mình phải chú ý tới yếu tố chiến thuật, vì khó
được tìm ý tưởng đột phá. Phương pháp làm việc của
người Việt chưa chuyên nghiệp như nước khác. Cách
làm việc của ta trong giai đoạn ngắn như Robocon có
thể tốt, nhưng chưa chắc đã dài hạn thì chưa tốt".
Tham gia từ 2002, ba năm đi cùng Robocon, theo
Linh là thất bại nhiều hơn thành công. Năm 2002 - lần
đầu tiên tham dự, Linh là thành viên trẻ nhất trong đội,
để đi đến cùng, phải thay đội hai lần vì thành viên tâm
huyết rơi rụng gần hết. Năm 2003, chỉ giành giải ba,
nhưng đó là thời gian mà Linh dành hết tâm huyết.
Năm cuối, Linh tham dự là do muốn đi tiếp tới cùng
trong ý định của mình trong việc chia sẻ ý tưởng, tổ
chức công việc, chứ không đặt chiến thắng Robocon là
mục tiêu duy nhất. Những kinh nghiệm thu thập được
từ Telematic, HTV - những đội mạnh nhất, rồi tháng
lương đầu tiên khi chính thức đi làm đều san sẻ cho
đàn em mà Linh cảm thấy "như một nghĩa vụ". Cái
được của FXR tại giải Robocon Châu Á - Thái Bình
[ 74 ]
Dương 2004, với Linh không chỉ là bước lên bục vinh
quang mà vì được đi, được học hỏi nhiều.
Có thể ai đó cho rằng mấy năm theo đuổi thi thố
tới mức tạm gác... việc học là sự đam mê quá thái hay
cay cú ăn thua, nhưng Linh bảo rất biết tính cách
mình. Từ phổ thông trung học đã thi giải tin học trẻ
không chuyên của Hà Nội và toàn quốc, chuyển từ Hà
Nội vào Sài Gòn học, thi Sony xanh, Olympic tin học,
kết quả lần sau bao giờ cũng tốt hơn. Thậm chí ít ai
biết rằng cựu thành viên vô dịch Robocon 2004 này lại
ẵm cả giải nhì cuộc thi Nhân tài đất Việt năm 2006.
Linh nói: "Với tôi, đã làm là làm đến cùng, quan trọng
là giải quyết sức ép như thế nào, chứ không để sức ép
ép mình đạt nhanh điều gì. Mình phải đặt mục tiêu dài
hạn, nhưng không phải vì thế mà không chú trọng mục
tiêu trước mắt".
Hiện tại, tôi không quan niệm làm chung hay riêng mà
làm sao làm được sản phẩm được xã hội chấp nhận".
Vì thế, khoảnh khắc đứng trên bục vinh quang
Robocon, với Linh có thể coi là bước tạo đà trong sự
nghiệp. Có thể với Linh, khởi đầu đường đua maraton
thuận lợi hơn một số người khác, nhưng 100m không
phải là tất cả; marathon cũng không tôn vinh người
chạy nhanh nhất mà là người dẻo dai nhất, giữ sức
nhất. "Tôi biết điều đó và tôi đang chạy. Mục tiêu của
tôi là tạo sản phẩm có thể được nhiều người sử dụng,
một sản phẩm có thương hiệu, chẳng hạn nhìn MP3
nghĩ tới Ipod, Mobile nghĩ tới Nokia".

Linh vμ marathon
Gắn với Viễn Tân từ ngày đầu thành lập, trước mắt
Linh đang hướng tới việc xây dựng một đội ngũ cộng
sự chuyên nghiệp. "Một đội ngũ tốt chỉ bắt đầu từ từng
cá nhân có trách nhiệm". Lúc mới ra trường, Linh cũng
định lập một công ty riêng theo mô hình kỹ thuật gắn
với kinh doanh, nhưng sau nghĩ nên tạo hệ thống tốt, từ
đó sẽ tạo ra lợi ích, đóng góp cho hệ thống phát triển
chuyên nghiệp. "Nếu tôi mạnh về kỹ thuật thì cố gắng
làm tròn khả năng của mình, xây dựng cơ chế trao đổi Nguyễn Hải Linh (bên trái)
thông tin, cơ chế tiếp thu ý kiến người khác, rồi góp
phần xây dựng văn hóa công ty có phải tốt hơn không. Ảnh: HẢI LINH cung cấp

[ 75 ] [ 76 ]
 một tính cách hiếu động rất "ngấm ngầm". Ai cũng
nghĩ để chiến thắng được cuộc thi khu vực với những
"đàn anh đàn chị" Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung
L−u Anh TiÕn: Quốc... sừng sỏ hẳn sức sáng tạo và lao động của
nhóm BKPro phải kinh khủng lắm. Nhưng dường như
Thæi hån với Lưu Anh Tiến và những người bạn, mọi việc thật
đơn giản, nhẹ nhàng, kiểu như "làm ra làm, chơi ra
vμo nh÷ng cç m¸y chơi". Chỉ sau hơn 8 tháng từ khi bắt đầu, sản phẩm
robot của họ đã hoàn thành và chiến thắng xuất sắc tại
MỸ QUYÊN cuộc thi trong nước lẫn khu vực. Tiến cho rằng: "So
với các nước bạn, mình còn thua xa về kỹ thuật và cơ
sở vật chất. Tụi mình chiến thắng chỉ là nhờ may mắn

T ám tháng trôi qua sau khi đoạt giải Quán quân

tại vòng Chung kết cuộc thi Sáng tạo robot
Châu Á - Thái Bình Dương lần 5 tổ chức tại Malaysia
năm 2006, những chàng trai của nhóm BKPro dường
như đã có nhiều thay đổi. Gọi điện hẹn gặp trưởng
nhóm Lưu Anh Tiến, không ngờ lại gặp được luôn 4
thành viên khác nữa của nhóm tại một phòng thí
nghiệm rộng rãi tít trên lầu 4 của VMA - Trung tâm
nghiên cứu, đào tạo về tự động hóa và semiconductor
(thiết kế và chế tạo máy móc sản xuất chip, thiết kế
chip, nghiên cứu và phát triển các sản phẩm trong lĩnh
vực tự động hóa...)
Không khí làm việc thật nghiêm túc, say mê và
gần như không có tiếng ồn. Chỉ đến khi ngồi "vặn
vẹo" đội trưởng một hồi về những câu chuyện xung
quanh công việc và đời sống mới phát hiện ra những Lưu Anh Tiến và những người bạn
chủ nhân của giải thưởng làm rạng rỡ cho tuổi trẻ
Ảnh: MỸ QUYÊN
nước nhà kia, ngoài cái vẻ trầm tư, ít nói, còn sở hữu

[ 77 ] [ 78 ]
và biết giải quyết tốt một bài toán cụ thể mà thôi".
Trong câu nói này, chúng ta nhìn thấy cả sự thật lẫn
sự khiêm tốn.
"Bài toán" đặt ra trong cuộc thi Sáng tạo robot
Châu Á - Thái Bình Dương năm ngoái là những robot
phải có khả năng ghi quà ưu tiên theo hướng khó thổi
ra nhất. Robot của đội đã chiến đấu rất tài hoa, chỉ cần
2 giây để chiếm lĩnh tháp trung tâm. Và cứ sau 10 giây
robot lại có khả năng phát hiện, giữ và đẩy quà vào cột
để đảm bảo quà được ghi. Không chỉ chạy nhanh và
chính xác, robot còn có kết cấu rất đơn giản với các
dãy nút tưởng chỉ để trang trí, nhưng thực ra đó là các
mode chương trình với 13 nút và 26 chương trình để
tiếp cận cầu không gian cũng như để ứng phó với các
tình huống bất ngờ trong trận đấu. Đội đã thổi hồn vào
những con robot khiến chúng không còn là những cỗ
máy vô tri vô giác nên báo chí đã ca tụng sản phẩm
robot của BKPro là "Thiên thần tình yêu" - một cái tên
rất lãng mạn và... gợi nhiều cảm hứng.
Có lẽ, những thành viên của BKPro đều rất lãng
mạn và... tài tử. Một thành viên tiết lộ: "Thiết kế robot
không khó bằng... làm lành với bạn gái", một thành
viên khác bật mí: "Tất cả chúng tôi đều đã có bạn gái
tùy cấp độ", đội trưởng Lưu Anh Tiến tiếp tục: "Tố
chất sáng tạo của đội trưởng luôn được thể hiện triệt
để, chẳng hạn ngẫu hứng cho cả nhóm nghỉ để kéo
nhau sang trường ĐH Sư phạm hay KHXH&NV chơi,
gặp gỡ... bạn gái". Có lẽ, ngoài việc có chung niềm
đam mê sáng tạo, họ còn chung nhau nhiều sở thích
khác như thích... con gái dễ thương, thích nghe nhạc,
[ 79 ]
thích cuối tuần tụ tập cả nhóm đi ăn uống, cà phê và
có một cái chung nữa là: toàn dân "phi thể thao".
Chính vì thế, những thành viên ngày ấy còn tiếp
tục gắn bó với nhau đến bây giờ và ngày mai nữa vẫn
còn "chung sức" để triển khai nhiều dự án. Hiện tại họ
đang nghiên cứu và phát triển sản phẩm vi điện tử -
eWPM sử dụng Smart card (hợp tác với Ngân hàng
Đông Á) cùng với hội Tự động hóa và Sở KH-CN
TP.HCM xây dựng CLB Robot, chủ nhiệm đề tài
nghiên cứu khoa học "Thiết kế và chế tạo bộ điều
khiển tay máy lấy sản phẩm theo phương thẳng đứng 4
bậc tự do với 2 tay gắp tác động phối hợp" thuộc
chương trình Robot công nghiệp TP.HCM và là bộ
phận R&D (Research & Development) hoạt động
trong lĩnh vực Tự động hóa và semiconductor tại
VMICRO (Công ty cổ phần sản xuất vi mạch điện từ
Việt VMICRO).
Mong ước chung của cả đội là tiếp tục phát triển
công việc, gắn bó với nhau để cống hiến hết sức mình
cho đất nước.
[ 80 ]

Tr×nh Quèc TuÊn
vμ "Dßng m¸u anh hïng"
TÙNG CƯỜNG
"A nh đã xem Dòng máu anh hùng chưa"? Đó
là câu hỏi mà Trình Quốc Tuấn, thành viên
đội BKPro, vô địch Robocon Châu Á - Thái Bình
Dương năm 2006 dành cho người phỏng vấn. Mọi
người vẫn hay gọi Tuấn là Tuấn Pro, cậu có vẻ rất tâm
đắc với Dòng máu anh hùng - một bộ phim hành động
nói về lòng yêu nước của người Việt đầu thế kỷ 20 đã
thu hút sự chú ý của khá đông khán giả trẻ Việt Nam
trong thời gian qua.
Nh×n tõ "Dßng m¸u anh hïng"
Câu chuyện của tôi với Tuấn Pro, thành viên đội
BKPro bắt đầu không phải là về Robocon hay công
nghệ mà từ nghệ thuật, từ bộ phim Dòng máu anh
hùng. Tuấn cho rằng khi xem xong, người ta phải nghĩ
một điều gì đó. "Tôi cũng đang ấp ủ một dự án làm
phim kiểu như vậy và đã nhận được sự khích lệ của
một số nhà đầu tư".
[ 81 ]
Thành viên này của BKPro vẫn bị mọi người cho
là lãng mạn, bồng bềnh trong công việc và cuộc sống
(một trong những tên khác là Tuấn "bồng bềnh" - cái
tên này một phần do mái tóc bồng bềnh hồi xưa). Sau
khi nhận giải Ba về ý tưởng luật Robocon 2007 (thiết
kế sân và luật thi đấu), Tuấn Pro từ Hà Nội về nhà
chỉ 3 ngày rồi bắt đầu chuyến xuyên Việt vào 27 Tết.
Với Tuấn, việc tham gia Robocon đã là một sự lãng
mạn. Đó là giấc mơ của cậu bé ở một thị trấn nhỏ -
Đô Lương, Nghệ An từ năm học lớp 11 khi xem
Robocon qua truyền hình. Nhà có xưởng mộc để thực
hành, chế đồ chơi (kính thiên văn, những đồ thí
nghiệm Vật lý...) đã tạo điều kiện cho cậu tham gia
cuộc thi "Robot bắt Vịt" do báo Thiếu niên tiền
phong tổ chức.
Sau này, Tuấn quyết định thi vào trường Đại học
Bách khoa TP.HCM, vào ngành mình yêu thích, và
quyết theo đuổi Robocon. Không có vé xem chung kết
tại vòng phía Nam tại trường Sư phạm Kỹ thuật Thủ
Đức, Tuấn đã tìm nơi tập kết xin bê robot chỉ với mục
đích là để được vào sân xem. Gia nhập BKPro sau
những thất bại của cá nhân và trong hoàn cảnh ly hợp,
"thay máu" sau những vòng đấu tại đấu trường BK
TP.HCM, Tuấn đã cùng với Anpro (Ngô Minh An) trở
thành 2 designer và make up cho những thiên thần-ác
quỷ (các robot). Tuấn có quan điểm thiết kế robot rất
độc đáo: "Với vai trò là một designer, tôi thích cái đẹp
và thực dụng. Robot phải đẹp và đơn giản tới mức "trần
trụi". Trần trụi mà không thô, giống như một người phụ
nữ đẹp cần phải biết khoe cái gì và che cái gì. Một hãng
[ 82 ]
xe hơi nổi tiếng đã lấy cảm hứng từ những đường cong
của phái đẹp để thiết kế sản phẩm của mình và gọi nó là
sexy car". Làm robot, phải kiên nhẫn, bởi nhiều chi tiết
không làm bằng máy mà phải gia công bằng tay. Làm
robot thấy chưa tốt, nhiều khi Tuấn muốn đập, làm lại
từ đầu, nhiều người cũng bảo là Tuấn cầu toàn. "Cầu
toàn với tôi là làm hết khả năng, vì có những cái mình
có thể làm tốt hơn. Hoàn hảo cũng là khái niệm tương
đối, với tôi đó là làm hết khả năng của mình" - Tuấn
nói. Tuấn cũng chia sẻ rằng ở những người thành công
mà Tuấn từng có dịp tiếp xúc cho tới những nhân vật
lãnh đạo nổi tiếng, trong họ đều đều tồn tại những
nghịch lý, những nghịch lý đó giúp họ cân bằng.
ThÝch lμm t×nh nguyÖn viªn
Cái được lớn nhất với Tuấn sau Robocon không
phải là giải thưởng hay danh tiếng. Bởi sau giây phút
của vòng nguyệt quế, của nụ cười và nước mắt, Tuấn
vẫn đến giảng đường tiếp tục việc học của sinh viên
trường ĐH Bách khoa TP.HCM. "Tôi được đi một số
nơi, xem cách họ học, làm việc và tổ chức công việc
thế nào. Chẳng hạn qua thi đấu tại Malaysia thấy họ tổ
chức chuyên nghiệp, thành phố quy hoạch qui củ; sang
Singapore thăm trường đại học NTU rộng tới 200 ha,
nhà cửa không mới nhưng thiết bị học tập hiện đại, thư
viện lớn tới 5 lầu, cách quản lý khoa học, sách đều do
sinh viên làm mà vẫn thoải mái, hiệu quả."
Tuấn suy nghĩ, có những điều sẽ không bao giờ
được học từ sách vở. Ngay từ năm thứ nhất tham gia
[ 83 ]
Mùa hè xanh, Tuấn bắt đầu lập dự án xin tài trợ. "Tôi
trưởng thành từ hoạt động Đoàn và mùa hè xanh tình
nguyện vì thấy cuộc sống của người dân ta còn khổ
quá. Tôi cũng chỉ biết dùng những hình ảnh cụ thể để
anh biết khó khăn thế nào, còn cảm xúc của tôi khi đó
thật khó diễn tả. Tôi thấy mình phải sống trách nhiệm
hơn, cho tôi động lực sống mãnh liệt có ích hơn." Cứ
đến nay cứ 30-4 hay lễ Tết, rỗi rãi, Tuấn lại xuống Trà
Vinh vì nơi đó có tình cảm nồng hậu của bà con.
SÏ lμ chñ tËp ®oμn kinh tÕ
Không giấu giếm tham vọng của mình là chủ một
tập đoàn kinh tế. Năm thứ hai, tham gia hội thảo, Tuấn
ấn tượng với một giám đốc nước ngoài khi ông ta hỏi:
"Có bao nhiêu sinh viên ở đây cho tôi biết rằng 20
năm tới, bạn là ai?" "Nếu không có mơ ước thì sẽ bị
cuộc sống cuốn đi, nên tôi luôn đi tìm câu hỏi: 20 năm
sau tôi là ai? Mình phải biết đặt mục tiêu, có thể thành
hiện thực, có thể không thành công, nhưng nếu không
đặt mục tiêu thì mình không dám sống, cuộc đời đưa
đi đâu cũng được."
Thời gian tới, có thể Tuấn sẽ mở một công ty nho
nhỏ tập trung vào 3 lĩnh vực: giáo dục, công nghệ và
thương mại điện tử. Hiện nay, ý tưởng của Tuấn nhận
được sự ủng hộ của một số nhà đầu tư. "Dự án công
nghệ mới của chúng tôi sẽ đi theo hướng giải mã công
nghệ, sử dụng công nghệ như một công cụ, chứ không
đi theo việc tìm kiếm công nghệ cơ bản, vì chúng ta
cần đi nhanh để đuổi kịp!"
[ 84 ]

NguyÔn H÷u C−êng:
§· ®am mª
lμ ph¶i lμm tíi cïng
VY DUNG
"C hỉ cần nghe phong thanh trên mạng có tin
ngoài Hà Nội đã chế được con robot chạy
bỏ bóng với tốc độ 1s, thì mình bằng mọi cách, bằng
mọi giá phải cải tiến con robot của mình chạy nhanh
hơn thế!"... Bằng giọng nói đầy khẳng định, ánh mắt
chất chứa niềm đam mê, Nguyễn Hữu Cường - thủ
lĩnh đội robocon BKDragon hào hứng mô tả lại từng
trận đấu "nảy lửa" của mình.
Nhà có đến 5 anh chị em nhưng chỉ mỗi cậu út
Cường là "đứa con duy nhất mang trong người
"máu" mê máy móc. Từ ngày bé, cậu út thường
xuyên bị rầy về cái tội cậu mày mò suốt với mấy cái
máy móc linh tinh đến cả khuya, không cho ai ngủ.
Từ những lần tò mò mở tung những chiếc radio của
ba chỉ vì để coi tại sao nó hát được, cho đến những
năm sau này, Cường đã mày mò làm những mạch
điện tử theo ý tưởng quái chiêu của mình... Niềm
đam mê máy móc, cái tính tò mò ham học hỏi và
[ 85 ]
theo đuổi mọi thứ đến cùng đã ăn sâu vào tâm trí
của chàng trai trẻ này.
Đối với Cường, việc tham gia cuộc thi robocon
đến với cậu một cách hoàn toàn tự nhiên, như thể đã
đến lúc lòng đam mê cần một sân chơi lớn hơn để thể
nghiệm và khẳng định. Ba lần tham gia robocon với các
đội Zeus (2005 - 2006) và BKDragon (2007), Cường
cùng các đồng đội luôn tạo được ấn tượng về những ý
tưởng chế tạo robo "không đụng hàng" của mình.
Đó là robocon đội Zeus 2005, con robot "kinh
khủng" mà Cường luôn tự hào vì kỹ thuật, vận tốc cực
nhanh và vẻ đẹp của nó. Có thể thực hiện hàng loạt
chuỗi động tác xuất phát, tiếp cận trung tâm, bung càng
bỏ lần lượt 3 quả bóng chỉ trong thời gian chưa đến 1
giây đồng hồ. Bắt đầu từ ý tưởng, kế đó là hàng tháng
trời mày mò cải tiến qua từng vòng đấu, Cường nâng
niu và chăm chút cho chú robo từng thanh kim loại,
đem đi sơn tĩnh điện cho thật đẹp, ứng dụng toàn những
vật liệu công nghiệp giá cả "trên trời"... Không ai nhìn
kịp cơ chế hoạt động như thế nào, chú robot này đã gây
sững sờ cho hàng loạt các đấu thủ và được ban giám
khảo đánh giá cao về ý tưởng sáng tạo trong năm đó.
Chơi robot với Cường là chấp nhận một ngày ít
nhất 16h với giũa, cưa mài, đục, bu lông, dầu nhớt đầy
người. Bước chân vào xưởng là quên hết mọi thứ. Kể
cả học hành, bạn bè, thi cử cũng tạm thời "gác lại".
Mượn tiền mua nguyên liệu, thức trắng đêm hay nhịn
đói cả ngày chỉ là chuyện nhỏ. Đôi lúc lắp xong chở
robot đến trường chạy thử, nhìn thiên hạ thong dong
với "người thương" mà tủi thân mình cả ngày "ôm"
mỗi robot. Cực khổ là vậy, nhưng mỗi lần làm xong
[ 86 ]
một chú robo, chạy thử "ro ro" là nghe mát từng khúc
ruột, "mừng hết lớn" - Cường cười chân chất. Hạnh
phúc nhất là những lúc ra sàn đấu, thấy bao nhiêu
người chung đam mê, say sưa cùng những bước đi của
mình, thấy công sức của mình thật xứng đáng.
Là thủ lĩnh đội BKDragon 2007 nhưng Cường lại
tự nhận xét mình là "dở" về quản lí. Đam mê quá nên
hay liều lĩnh, hay nóng nảy, thậm chí lớn giọng với
bạn bè trong đội là chuyện thường. Cường không chấp
nhận việc bỏ cuộc giữa chừng hay làm mà thiếu đam
mê. Lãnh đạo, Cường chỉ có một câu "không đam mê
thì thôi, đã làm là phải làm tới cùng" để truyền lửa
thuyết phục các thành viên toàn tâm toàn ý vì robot.
Chỉ định tham gia robocon hai năm thôi rồi dồn
sức trả nợ cho những môn học đã vì robocon mà bỏ
dở, thế nhưng "duyên" robocon chưa dứt, cậu lại quay
về bên những người bạn cùng đam mê, miệt mài trong
xưởng cơ khí. Nếu không có robocon, hẳn mình đã có
một cuộc sống khác - Cường mỉm cười nhớ lại. Anh
đã bỏ lỡ nhiều kì thi và phải kéo dài hạn ra trường của
mình thành 6 năm. Từ chối công việc lương cao và cơ
hội ra nước ngoài của một công ty của Nhật trong thời
gian thi đấu với BKDrgon tại Đà Nẵng... chàng trai trẻ
sinh năm 1983 này luôn khiến gia đình "rầy rà" và lo
lắng nhiều vì cái máu mê của mình. Hiện tại chàng trai
mê robot đầu quân về Sở Khoa học Công nghệ thành
phố dưới sự dẫn dắt của thầy Lê Hoài Quốc.
Ba lần tham gia robocon, ba lần đều vào được
chung kết toàn quốc. Đoạt giải ý tưởng sáng tạo năm
2007, có thể nói Cường đã giành được cho mình
những vị trí đáng kể trong sân chơi robocon.
[ 87 ]
Lª TÊn C−êng:
Tõ "VÞt ®Î trøng"
®Õn "Action"
ÁNH NGUYỆT
VÞt ®Î trøng, hay vÞt ®ùc råi ®Õn Ozon
N
ăm thứ ba đại học, Cường có mặt trong đội
Vịt đẻ trứng của ĐH SPKT tham gia cuộc
thi robocon tại sân vận động Quân khu 7. Bị loại ngay
vòng đầu tiên vì con "vịt" to đùng, chậm chạp và thô
sơ không bỏ được trái bóng nào vào ống hình trụ để
ghi điểm. Cường tủm tỉm cười, nhớ lại: "Vậy là vịt
không đẻ được trứng, mà không đẻ được trứng nghĩa
là... vịt đực". Bị mọi người kháo nhau là đội "vịt đực",
lúc đó Cường chỉ... im lặng.
Một năm sau, tại cuộc thi robocon với tên gọi
"Cầu mây chinh phục không gian", khán giả lại thấy
Cường lụi hụi với con robot Ozon cùng đồng đội tại
nhà thi đấu Quân đội - khu công nghiệp Sóng Thần.
Năm đó, Ozon "khá khẩm" hơn Vịt đẻ trứng khi lọt
vào vòng 1/16. Đó cũng là năm đầu tiên ĐH SPKT có
đến 4 đội tranh tài ở vòng chung kết. Một chút tự hào,
[ 88 ]
một chút vui vì tập thể, trong đó có Cường, đã tiến xa
hơn lần đầu tiên.
Năm 2004 - năm học cuối, Cường bận bịu với
những kỳ thi. Những tưởng Cường bị vùi trong sách
vở, nghiên cứu để kiếm con số 10 tròn trịa cho đề tài
tốt nghiệp chung với bạn học Nguyễn Quốc Cường, ai
dè đó chỉ là bước trung gian trong nước cờ robocon
của cả hai: đem đề tài tốt nghiệp đi... nghiên cứu khoa
học, lấy kinh phí "đổ" vào robot. Hẳn nhiên, cả hai
người đều đã lên kế hoạch, cứ thẳng đường mà tiến.
Ai làm robot mà không thức ngày thức đêm, lao
tâm khổ tứ, Cường cũng vậy. Tuy thế, niềm vui cũng
đi đôi. Đồng đội quây quần, đói thì đã có cơm nước do
đoàn khoa, thầy cô lo. Mệt thì nằm lăn ra mà ngủ giữa
ngổn ngang la liệt ốc vít, sắt thép. Cường còn cố sức
đi dạy kèm, mỗi tháng lĩnh 250.000 đồng để "hậu
thuẫn" cho con robot. Cường bồi hồi nhớ: "Lúc đó
gian khổ mà vui". Cái vui hơn nữa là Cường tham gia
để thể hiện mình, đem những gì mình đã "học" ra để
"hành". Và trên hết là giải tỏa nỗi ấm ức "vịt đực"
ngày nào, Cường phải chứng tỏ cho mọi người thấy
cái tên Sư phạm Kỹ thuật là đáng nhớ.
"Quá tam ba bận", robot Action lần này ra đời
bằng kinh nghiệm của đàn anh Vịt đẻ trứng và Ozon
nên hoàn thiện hơn nhiều, nhưng theo Cường "kinh
nghiệm không biết bao nhiêu là đủ". Làm ra robot là
chuyện dễ, tìm ra phương pháp tốt nhất (ngắn, nhanh,
hiệu quả) cho mỗi "đấu pháp" mới là chuyện khó. Vì
thế nhiều đêm Cường ngủ không yên, cứ nhấp nhỏm
mong trời mau sáng để đem ý tưởng mới nghĩ ra thử
[ 89 ]
nghiệm. Cuối cùng thì Action đoạt giải nhất toàn
trường, có thêm 2 triệu đồng cho hành trình ra Hà Nội.
D¹y robot nh− d¹y trÎ
Đến với cuộc thi "Ngưu Lang - Chức Nữ", Cường
tự tin: "Action chạy tốt, đội mình không lo gì cả". Vấn
đề lớn nhất là mặt sân, có thể sần sùi hơn, cũng có thể
bóng hơn. Tất cả sẽ ảnh hưởng đến robot, ảnh hưởng
đến chuyện thắng - thua. Cường tin chắc rằng "làm tốt
sẽ thắng".
Đảm nhiệm vai trò "điện tử" cho robot nên Cường
phải "lăn lê bò toài" với Action trong suốt thời gian thi
đấu tại Hà Nội, khác với "cơ khí", chỉ cực khổ trong
giai đoạn đầu. Chính vì phải theo sát Action, Cường
mới có thể khử hết lỗi qua những lần thử nghiệm, mất
nhiều thời gian hơn hẳn dân IT "thứ thiệt". Cường biết
Action được tạo ra từ 90% đồ cũ nên sẽ có nhiều "tật",
chỉ có thể dùng cái "tài" của cả đội để dạy dỗ "nó" từ
từ. Nhiều "tật" nhất là con robot quà vàng (robot tự
động có nhiệm vụ lấy quà vàng), mỗi lần thử thì chạy
tốt nhưng thi thật thì lại "bệnh". Chẳng sao, vì Cường
xem robot cũng như... đứa con nít. Anh chàng cười hì
hì "Không biết đi thì mình dạy nó đi, đi lẫm chẫm rồi
thì dạy nó chạy, từ từ rồi cũng ngon lành thôi".
Còn về giải Ba chung cuộc - giải toàn quốc lần
đầu tiên của ĐH SPKT, Cường nói "Đối với mình, vui
nhất là những gì mình làm ra đều chạy tốt, thắng - thua
không quan trọng lắm". Chính chiến thuật của Action
buộc người ta phải chú ý. Và chiến thuật đó giúp cho
[ 90 ]
Action vào tận vòng chung kết, giành giải Ba chung
cuộc sau khi... thua FXR (đội vô địch năm 2004).
Chẳng những học từ chính mình, từ đồng đội, Cường
còn học từ những khuyết điểm của đội bạn rồi đem hết
vào Action. Dừng lại ở giải ba, cái tên Sư phạm Kỹ
thuật đã bắt đầu hiện diện trong đầu của những người
yêu mến robocon.
Gi¶i Ba tiÕp theo vμ −íc m¬ c«ng nghÖ
Cường đầu quân về trường, khoa Cơ khí máy. Lại
xắn tay giúp các em sinh viên làm robot, cũng chập
chững như Cường ngày xưa. Lần thứ tư, Cường tham
gia robocon với tư cách là người hướng dẫn. Tham gia
"Chinh phục Vạn Lý Trường Thành", Cường chấp nhận
bỏ kỳ thi cao học mà không hề hối tiếc để được nhìn
thấy Ram Action, một lần nữa, giành giải Ba toàn quốc.
Các em vui, cũng như Cường đã vui hai năm về trước.
Lần này, Cường lại đặt vấn đề thắng - thua, đã làm thì
phải đoạt giải, để tránh cho các em không "ôm nợ", và
bản thân Cường cũng đã muốn một cái gì hơn thế nữa.
Nói về ước mơ, tôi thấy niềm ước mơ đến cháy
lòng về sản phẩm công nghệ cao dành cho giáo dục
khi Cường cho tôi xem đoạn video một cuộc thi ở
Singapore. Trong đó, người ta chế tạo hàng loạt xe mô
hình, học sinh chỉ cần lập trình để xe chạy theo một
đường cong uốn lượn phức tạp. Cường trăn trở "Bao
giờ Việt Nam có được điều đó?"
"Bây giờ vẫn yêu thích robocon chứ?", tôi hỏi,
Cường gật đầu cái rụp. Tình yêu này được vun đắp từ
[ 91 ]
thời thơ trẻ. 13 tuổi, cậu bé Cường bế em lang thang
khắp cửa hàng điện tử gần nhà, quen hết các chú bán
đồ điện tử dạo quanh nhà thờ Thủ Đức. Đêm tối, lần
mò ra cửa hàng lượm pin cũ, quấn ống giấy rồi bỏ pin
vào, một bóng đèn nhỏ, một cọng dây điện, thế là cháy
sáng. Lạ quá, thích quá! Một lần thấy người cậu làm
chiếc tàu thủy vừa chạy vừa nướng bánh mỳ, Cường
cũng mày mò, tuy tàu của Cường không nướng bánh
mỳ được nhưng cũng đủ cho con nít quanh xóm "lác
mắt". Tuổi thơ của Cường đầy màu sắc với những thứ
đồ chơi tự chế như thế, và còn những lần la mắng của
cha mẹ vì cái tội "thấy cái gì ngứa mắt là tháo, đồ mới
cũng tháo ra cho biết, tháo rồi không biết cách lắp vô",
Cường cười mím chi.
Bây giờ gặp lại, sẽ khó hình dung được một Lê
Tấn Cường 44kg, với dáng vẻ rụt rè bước lên nhận
giải ngày nào, chỉ có đôi mắt vẫn vậy, sáng ngời khi
nói về robocon, vì ở đó có tinh thần tập thể mà Cường
yêu thích.
[ 92 ]

Lª C«ng Danh:
§am mª
ch−a ph¶i lμ thμnh c«ng
THẢO SƯƠNG
L ê Công Danh, sinh năm 1983, sinh ra và lớn
lên tại TP. HCM. Năm 2006, tốt nghiệp
ngành Cơ khí ĐH Bách Khoa. Hiện đang theo học Cao
học ngành cơ khí, đồng thời là phụ trách xưởng kĩ
thuật chuyên phối hợp thực hiện những đề tài NCKH
với Sở Khoa học Công nghệ. Là gương mặt khá quen
thuộc gắn bó với Cuộc thi sáng tạo Robocon trong 3
năm liền từ 2004 đến 2006.
Ngμy Êy vμ b©y giê
Không có những bước đột phá tuyệt vời trong lối
tấn công, không vượt trội ở mặt biểu hiện nhưng
robocon đội Zeus đã thực sự thuyết phục khán giả ở
sự linh hoạt thông minh và sự tự chủ trong từng
khoảnh khắc thi đấu. Lối chơi kĩ thuật đó phảng phất
nét tính cách con người Lê Công Danh: cẩn trọng và
thực tế.
[ 93 ]
Căn nhà số 18 đường D12 Khu Công Nghiệp Tân
Bình, quận Tân Phú là cơ sở làm việc đã gắn bó với
Danh trong gần 3 năm qua. Bước vào đây, tôi như lạc
vào thế giới của kĩ thuật điện và cơ khí. Ngổn ngang
cả lối đi, những thiết bị và dụng cụ chế tạo dễ làm rối
mắt. Song, trong cái ngổn ngang ấy là sự trật tự mà chỉ
có những ai biết sống cùng nó mới hiểu được. Cơ sở
này trước kia do một thầy giới thiệu và thuê cho toàn
đội có nơi để thực hành, thử nghiệm. Giờ đây nó là
ngôi nhà chung cho nhóm làm việc của các anh.
Lớn lên từ cuộc thi sáng tạo robocon, những ý
tưởng một thời anh dồn sức chuyển tải vào những
chú robocon nay được tái hiện trong những đề tài
nghiên cứu nghiêm túc hơn, khoa học hơn. Xưởng kĩ
thuật này anh cùng 3 người bạn chung tay tạo lập.
Họ là những người bạn quen biết nhau qua cuộc thi
robocon thời sinh viên... Mỗi người phụ trách một
mảng kiến thức chuyên môn trong từng khâu chế
tạo: Cơ khí, điện, lập trình... Sự gặp gỡ có lẽ không
ngẫu nhiên tí nào khi họ sẵn có chung lòng đam mê
sáng tạo.
TÊt c¶ víi t«i chØ lμ sù khëi ®Çu
Nhìn cơ ngơi còn khá "lộn xộn" của mình anh
cười bảo thế. Mới ra trường được một năm, vốn không
có, kinh nghiệm không, Danh như trở lại cảm giác của
mình những năm đầu đại học, anh đã đến với những
chú robocon cũng trong tâm thế hoàn toàn lạ lẫm. Một
cuộc dấn thân đầy bất trắc nhưng thú vị!
[ 94 ]
 Trong lúc những thiết bị kỹ thuật tự động của VN
vẫn chưa có chỗ chen chân trên thị trường nội địa, một
người khởi nghiệp bằng những sáng chế như anh vẫn
kiên trì tìm cho mình lối đi riêng. Sau khi tốt nghiệp,
nhiều bạn cùng khóa anh đã có thu nhập ổn định. Chỉ
có anh vẫn lặng lẽ thích thú với công việc tự quản lý,
tự làm, tự trả lương. "Phải chịu khó chịu khổ thôi!",
câu nói ấy như phương châm làm việc của Danh, anh
vừa nghiên cứu vừa theo học cao học. Có lẽ vì thế mà
xưởng kĩ thuật này đã trở thành nơi ăn chốn ở của anh
lúc nào không hay.
Anh với tay lấy bộ điều khiển tự động và bắt đầu
cho khởi động con robot an ninh với chức năng phá
mìn. "Đây là công trình vừa mới hoàn thành, có lẽ
phải trải qua nhiều đợt thử nghiệm trước khi mang ra
ứng dụng sản xuất". Nhìn chú robot chuyển động
trong thao tác điều khiển thuần thục và chuyên nghiệp
của Danh, mới thấy cuộc sống của anh lúc này thật
giàu có. Lòng đam mê khoa học bao giờ cũng có giá
trị riêng.
Cơ sở vẫn chưa có một cái tên đàng hoàng, vì nếu
đăng ký tên thì phải chịu thêm tiền thuế, "Anh em còn
khó khăn quá, mục tiêu trước mắt của tụi mình vẫn là
nghiên cứu học hỏi, nguồn thu lúc này là những đơn
đặt hàng trong giới kỹ thuật với nhau, mình làm ăn
cũng nhờ vốn quen biết từ sân chơi kỹ thuật robocon.
Làm gì cũng phải ổn định nguồn tài chính trước đã"...
Không hoạch định cho mình quá nhiều dự định, không
đề ra những chiến lược kinh doanh. Bởi, đơn giản vì,
là dân kĩ thuật, với anh niềm vui sống không gì hơn là
[ 95 ]
lúc nhìn thấy ý tưởng được nên vóc nên hình. Trên sàn
thi đấu, nếu như robocon của đội anh từng gây ấn
tượng với lối tiến thoái linh hoạt, thì ở ngoài cuộc
sống, nét tính cách ấy rất dễ bắt gặp trong phong cách
trò chuyện của anh. "Chẳng ai biết trước điều gì sẽ xảy
ra, vì thế, tôi luôn dốc hết lòng cho công việc, thành
công hay không tính sau".
§−êng ®Õn víi... robocon
Cuộc thi robocon được VTV tổ chức lần đầu tiên
vào năm 2002. Khi trông thấy những chú robocon đầu
tiên trình diễn trên sàn đấu, Danh đã thấy ngay phần
việc thực sự dành cho mình. Năm 2004, khi mới là
sinh viên năm thứ hai, Danh lần đầu tiên khởi động
những chú robocon do đội mình sáng tạo nên. Xuất
phát điểm của anh cũng như bao người khác: kiến thức
và kinh nghiệm về robocon là zero! Vốn liếng duy
nhất anh trang bị cho mình là "niềm say mê". "Thế là
đủ!"- anh nói - "Thật ra, tôi đi thi cũng vì ham vui
thôi. Nếu không chơi robocon thì cũng không biết nên
chơi cái gì...". Anh nói thật nói thẳng tâm trạng chung
của sinh viên khối kỹ thuật: "Công việc học tập sẽ rất
tẻ nhạt nếu thiếu đi sân chơi này". Và dù sao, đó cũng
là lựa chọn duy nhất có thể có đối với những ai thích
tìm tòi sáng tạo như Danh.
Bước khởi đầu bao giờ cũng là gian nan, phải vật
lộn với mớ kiến thức về thiết kế mạch điện trên
orcard, cách thiết kế cơ khí trên inventor... Những ai
đã từng theo dõi cuộc thi sáng tạo robocon 2005 "Lửa
[ 96 ]
thiêng rực sáng Trường Thành" hẳn không thể quên
những chú robocon đội ZEUS khá linh hoạt và ấn
tượng. Là 1 trong 4 đội trường Bách Khoa lọt vào
vòng chung kết khu vực phía Nam, tuy không giành
NguyÔn ThÕ Hoμng:
chức vô địch song những bước công phá của ZEUS
đều in đậm nét cá tính sáng tạo.
T«i kh«ng sî
b¾t ®Çu tõ con sè 0
Häc c¬ khÝ nh−ng phô tr¸ch phÇn thiÕt
kÕ ®iÖn tö VY DUNG
Nghe ra có vẻ hơi trái khoáy. Song, đó là lựa chọn
đầy nghiêm túc của Danh. Trong lĩnh vực sáng chế
robocon, Danh mạnh dạn mày mò lĩnh vực hoàn toàn
mới mẻ với mình. Đối với anh giờ đây, đó không còn
là trở ngại mà nó là lợi thế ít ai có được: kiến thức
G iọng nói điềm đạm, vóc dáng thư sinh nho
nhã, ít ai nghĩ cậu sinh viên Nguyễn Thế
Hoàng có thể làm nhiều việc đến thế. Vừa làm luận
tổng hợp giữa cơ và điện giúp anh luôn có được một văn vừa chơi robot, tích cực tham gia và đoạt giải cao
cái nhìn toàn diện trong những sáng chế của mình. những kì thi Sinh viên sáng tạo của khoa. Tham gia 3
Khi hỏi còn muốn dự thi nữa không, Danh cười năm (2004 - 2006) với các đội R@M, EROS, BKAuto
xòa: "Cái thời sinh viên của tôi đã qua rồi"... Câu nói và BKIT.
ấy dễ khiến người ta nghĩ anh đã hết lửa và đam mê
nhưng có nhìn vào công việc anh theo đuổi, vẫn nhận
Chinh phôc nh÷ng ngän nói
ra rằng: robocon dù sao cũng chỉ là một cuộc chơi.
Dám mạnh dạn gác nó lại để thực hiện những công Là người trong cuộc, thi robocon với Hoàng
việc mới thiết thực hơn - đó chính là cách giữ cho giống như đi chinh phục những ngọn núi. Chính
ngọn lửa đam mê sáng tạo cháy mãi... những khó khăn đã làm cho Hoàng cảm thấy nỗ lực
của mình càng thêm có giá trị, thách thức và hấp dẫn
theo đuổi tới cùng.
Sỡ dĩ nói thi robocon cũng như việc leo núi, bởi
bạn sẽ phải bắt đầu mọi thứ từ con số 0. Không có quy
tắc, hướng dẫn hay kiến thức nào gọi là chuẩn mực để

[ 97 ] [ 98 ]
dựa vào đó mà làm cả. Tiền bạc, kỹ thuật, ý tưởng...
cái gì cũng mò mẫm từ đầu và tự thân vận động. Năm
đầu tiên tham gia robocon của Hoàng cùng 3 người
bạn thân (2004), cái gì cũng "mới tinh".
Bắt tay vào làm robot, Hoàng cho rằng cái khó
nhất khi thiết kế robocon luôn là ý tưởng. Từ những
con robot đầu tiên rất xấu, không có cảm biến, chỉ biết
"chạy mù", Hoàng mày mò chế tạo cho nó những
mạch điện tử tinh vi, lập trình hàng chục chiến thuật
cho một trận đấu. Làm robot, Hoàng luôn đòi hỏi phải
đạt được mục tiêu và phải hoàn hảo. Có lần vì lập
trình quá nhiều chiến thuật đến nỗi không nhớ nút nào
là chiến thuật nào, đang thi đấu mà Hoàng phải lôi
giấy ra đứng đọc. Luôn tìm kiếm và ứng dụng những
giải thuật điều khiển khá mới trong thiết kế robocon,
Hoàng được bạn bè ưu ái cho biệt danh Hoàng "Pê
đê". (Chữ PD lấy trong Proportion Differential Control
- phương pháp điều khiển).
Không như những sân chơi khác, sàn đấu robocon
luôn để lại cho Hoàng những cảm giác "dữ dội" nhất.
Hồi hộp, căng thẳng, lo âu... bao nhiêu tháng trời
chuẩn bị chỉ để tập trung hết vào 3 phút quyết định
này đây. Một sai sót nhỏ về mạch điện thôi là sẽ phá
hủy hết công sức không chỉ của mình mà của toàn cả
đội, lại còn bao nhiêu người ủng hộ ngoài kia... Hoàng
đã được robocon "dạy" cho tâm lí vững vàng, ý thức
trách nhiệm thật cao với công việc từ những lần thi
đấu với robocon ấy.
Tham gia thi robocon lúc đầu chỉ vì một chút đam
mê, chủ yếu là khát khao chiến thắng, Hoàng dần nhận
[ 99 ]
ra cái ý định thể hiện mình chỉ là vô nghĩa so với
những gì anh đã có với robocon. Nhớ những lần cùng
cả đội ở lại trường làm robot tới khuya lắc khuya lơ,
4h sáng còn đem robot ra chạy thử, có khi thức trắng 2
đêm thiết kế nhanh một con robot trung tâm cho kịp
trận đấu... là những kỉ niệm đẹp nhất của Hoàng. Dù
tham gia 3 năm và "chưa leo đến đỉnh", nhưng những
bài học về kinh nghiệm làm việc, tính chịu đựng và
theo đuổi đến cùng vấn đề là vốn quý lâu dài mà
robocon mang lại cho anh.
PhÝa sau sμn ®Êu
Mỗi ngày làm việc của Hoàng bắt đầu từ 8h sáng
và kết thúc sau 7h tối. Thói quen luôn bận rộn, hay
làm mọi việc một mình, luôn làm song song hai công
việc cùng một lúc... của Hoàng khiến người ta liên
tưởng đến hình ảnh của những người trẻ năng động và
nghị lực, sẵn sàng theo đuổi mọi việc đến cùng và
luôn dốc hết sức mình dù phải bắt đầu bất cứ công
việc gì từ con số 0...
Đam mê những ngành hàm lượng kỹ thuật cao và
thử thách, ngay từ khi học cấp 3, Hoàng đã chọn lĩnh
vực bưu chính viễn thông làm sự nghiệp cho mình. Tự
nhận mình là người có đam mê nhưng không toàn tâm
toàn ý với robot, cuộc thi robocon đối với anh chỉ là
một sân chơi của tuổi trẻ. Chính khát vọng muốn
khẳng định mình bằng những thách thức mới đã thúc
đẩy Hoàng đến với robocon. Tham gia thi khi mới là
sinh viên năm II, Hoàng luôn thực hiện việc cân bằng
[ 100 ]
giữa việc học tập và chơi robocon một cách nghiêm
túc. Sẵn sàng dốc hết sức làm việc nhưng không bao
giờ để cuộc chơi robocon chi phối đến định hướng sự
nghiệp của riêng mình.
Tham gia robocon 3 năm liên tục, ngày ra trường
kinh nghiệm về robot của Hoàng còn nhiều hơn cả
kiến thức chuyên ngành bưu chính viễn thông. Nếu đi
tiếp con đường liên quan đến lĩnh vực robot, Hoàng
biết mình sẽ có rất nhiều ưu thế. Nhưng với anh, phải
luôn phân biệt được giữa mục tiêu nhất thời với mục
tiêu cố định. Tự mình đặt ra những kế hoạch, những
nguyên tắc để dễ dàng tiếp cận và giải quyết mọi vấn
đề trong cuộc sống, Hoàng tin rằng khi đã có một mục
tiêu cụ thể con người ta sẽ dễ dàng đứng vững và
không bị cuốn theo.
Rẽ sang một hướng khác không còn liên quan đến
robot, hiện tại Hoàng đang làm việc tại công ty
Samson - một Công ty nghiên cứu liên kết với khoa
Công nghệ thông tin của trường ĐH Bách Khoa. Vẫn
thói quen làm nhiều việc cùng một lúc, Hoàng cũng
đang tham gia vào một dự án với đội robocon
BKDragon. Thêm vào đó là việc hướng dẫn, hỗ trợ hai
đội robocon đàn em của trường ĐH Bách Khoa và ĐH
Lạc Hồng những kỹ thuật về điện tử. Luôn cho rằng
phải qua sóng gió, phấn đấu miệt mài thì mới thành
công được, có vẻ anh chàng bận rộn có biệt danh
Hoàng PD (pêđê) này vẫn không muốn cho mình rảnh
rỗi một tí nào!
[ 101 ]
§ç ThÕ CÇn:
ChiÕn th¾ng chÝnh m×nh
lμ ®iÒu quan träng h¬n c¶
PHƯƠNG ANH
G ương mặt hiền lành và thân thiện, nụ cười
hồn hậu, nước da sạm nắng gió miền Trung,
Đỗ Thế Cần được các thành viên trong đội BKDC -
đội vô địch Robocon 2007 Việt Nam nhắc đến nhiều
như một người anh, một người bạn thân thiết, một
người đội trưởng chững chạc, chín chắn, luôn biết
truyền cảm hứng và niềm tin, là chất keo gắn tình
đoàn kết trong cả đội.
Cần tâm sự: "Khi tham gia vào cuộc thi, mình và
đội không tự gây áp lực phải chiến thắng, phải vô
địch mà đơn giản mình chỉ nghĩ đây là một cuộc chơi
và cuộc chơi này lựa chọn đội xuất sắc nhất đại diện
cho Việt Nam tham dự cuộc thi Robocon Châu Á -
Thái Bình Dương tổ chức trên đất nước mình năm
nay. Chiến thắng cũng quan trọng nhưng chiến thắng
bản thân mình là điều quan trọng hơn cả!". Đội
BKDC là sự kết hợp giữa những người bạn cùng yêu
Robocon và đam mê sáng tạo dưới sự hướng dẫn tận
[ 102 ]
tâm của thầy giáo Trần Minh Chính - người thầy mà
các bạn trong đội luôn nhắc đến bằng sự kính yêu và
biết ơn sâu sắc. "Không có thầy thì BKDC không thể
có chiến thắng, không chỉ truyền đạt kiến thức, kinh
nghiệm mà thầy đã hi sinh nhiều thời gian dành cho
gia đình để có thể ở bên đội để chỉ bảo, động viên."
Cần nói về người thầy của mình một cách trân trọng.
Thực vậy, có lẽ những ngày tháng làm Robocon
sẽ là quãng đời không thể nào quên trong kí ức của các
bạn, vui có, buồn có, ngậm ngùi có, vinh quang có.
Mảnh đất miền Trung còn quá nhiều khó khăn, kinh
phí eo hẹp bởi nhà tài trợ không nhiều và chỉ bắt đầu
Đỗ Thế Cần trả lời phỏng vấn
Ảnh: HẢI THANH
[ 103 ]
được đầu tư từ khi vượt qua vòng thi ý tưởng ở trong
khoa. Đã có thời gian, các bạn phải ăn mì tôm trừ bữa,
có bạn phải đi "cầm" máy tính để có tiền hoàn thiện
Robocon. Điều kiện thực hành thiếu thốn, Cần và các
bạn đã sống cùng Robocon trong căn phòng thực hành
rất đơn sơ ở trường, nơi cái nóng hoành hành ở nhiệt
độ 36 độ C. Những ngày bão Xangsane đổ bộ vào
miền Trung, do hậu quả của bão, mái tôn của kí túc xá
bị sụp, việc mua tôn lợp lại ở Đà Nẵng lúc đó rất khó
khăn, bản thân Cần ở tầng trên cùng kí túc xá đã phải
sống nửa tháng trời trong cảnh "nằm ngủ mà nhìn thấy
trăng sao", gặp mưa là phải chạy đi tìm chỗ trú,
Robocon của các bạn trong thời gian đó cũng không
làm thêm được gì.
Những linh kiện, động cơ phục vụ cho việc chế
tạo Robocon ở Đà Nẵng cũng không có, đội phải nhờ
bạn bè ở Hà Nội và TP. HCM mua giúp. Mọi chuyện
phải tính toán chi li, lên kế hoạch rõ ràng, cái gì tự chế
được thì các bạn cố gắng làm để tiết kiệm chi phí tối
đa như cảm biến màu và cơ phận công tắc hành trình
giữ vai trò đóng mở tín hiệu. Đây là một vật rất phổ
biến và rẻ tiền nhưng đã được các bạn thiết kế hợp lý
để phù hợp với chiến thuật của đội. Nó có điểm đặc
biệt hơn so với các đội có sử dụng công tắc hành trình
khác là nó có thể nhận tín hiệu ở ba nấc. Khi Robocon
đã thành một cơ cấu có thể hoạt động tốt, nhưng trông
những "đứa con" của đội mình lúc đó không khác gì
những mảnh ghép thô sơ, xấu xí, Cần lại trăn trở với
việc làm sao để Robocon của đội mình trông đẹp hơn
và sau khi suy nghĩ, Cần quyết định đi tìm mua những
[ 104 ]
miếng nhựa mica từ các công ty quảng cáo. Cũng có sự: "Bây giờ là đội đại diện cho Việt Nam tham dự
lúc Cần gặp may được cho không vì đây là phế liệu cuộc thi Robocon Châu Á - Thái Bình Dương, khát
công ty không dùng nữa. Các bạn nói vui rằng: khao mang lại chiến thắng cho Việt Nam sẽ lớn hơn.
"Robocon của BKDC là sự kết hợp của 3 miền: chip Mặc dù, Robocon của Việt Nam đã vô địch 3 lần
các bạn phải gửi mua ở Hà Nội, động cơ của TP. trong cuộc thi này nhưng điều đó cũng không có
HCM chỉ có nhôm, những miếng mica che chắn làm nghĩa là khoa học công nghệ của Việt Nam đã phát
đẹp cho Robocon và con người, ý tưởng sáng tạo là triển ngang tầm các nước bạn như Nhật Bản, Trung
của miền Trung". Thầy giáo hướng dẫn của đội BKDC Quốc. Mỗi một người nếu tự vượt qua được chính
Trần Minh Chính, Phó Khoa Cơ khí Trường ĐH Bách mình, ngày hôm nay tiến bộ hơn ngày hôm qua, thì
khoa Đà Nẵng nói về các học trò của mình: "Các em tương lai sẽ không bao giờ ngừng lại".
đã chiến thắng một cách thuyết phục bằng sự nỗ lực
hết mình. Đó là một chiến thắng từ trong gian khó".
Trưởng thành từ khó khăn cùng với sự ủng hộ,
giúp đỡ nhiệt tâm từ thầy cô, gia đình, bạn bè; đồng
thời với tâm lý thi đấu thoải mái, luôn đặt mục tiêu
vượt qua chính mình lên trước, Cần và các bạn đã lần
lượt vượt qua những tên tuổi lớn đã ghi dấu ấn trong
những cuộc thi Robocon trước của Việt Nam. Sau
mỗi một chiến thắng, gương mặt Cần vừa vui vừa
thoảng chút lo âu, có lẽ, bạn chưa bao giờ cảm thấy
đó là niềm vui trọn vẹn cả. Cần còn phải lo cho
những trận đấu sắp tới, mỗi một đối thủ đều đặt cho
bạn những suy nghĩ về đấu pháp, lựa chọn và hoàn
thiện cơ cấu hợp lý. Cần nói: "Mình thích nhìn thấy
mọi người vui hơn cho dù mình là người tạo ra niềm
vui ấy. Cái được đối với mình là mình đã giải quyết
được vấn đề và mình có được tình yêu của mọi người
dành cho!".
Khi được hỏi về mục tiêu của bạn trong cuộc thi
Robocon Châu Á Thái Bình Dương sắp tới, Cần tâm

[ 105 ] [ 106 ]
 Không được đánh giá cao ở vòng loại, thậm chí
còn đứng thứ 12 trong 12 đội thi đấu vớt của BKHN
nhưng càng vào sâu Bamboo thi đấu càng thuyết phục.
Nh÷ng øng cö viªn Phong cách thi đấu quyết liệt, tỉnh táo, hiệu quả nhưng
không kém phần đẹp mắt của Bamboo đã giành được
lçi hÑn Cóp vμng 2007 sự ủng hộ nhiệt tình của đông đảo cổ động viên. Ít ai
biết được rằng vừa phải thi đấu Bamboo vừa phải
HOÀI TRÂM hoàn thiện dần về robot do không có sự đầu tư đồng
bộ từ ban đầu. Càng tiến sâu vào trong giải Bamboo
thi đấu càng hay và họ đã được coi là ứng cử viên sáng

Đ iểm chung của họ là niềm đam mê hết mình

dành cho robot, phong cách thi đấu ấn
tuợng, đẹp mắt, đều được đánh giá là ứng cử viên cho
giá cho chức vô địch khi chiến thắng Victory Islands
trước BKTECH của BKTP.HCM với thời gian kỷ lục

chức vô địch Robocon 2007 và... thiếu một chút may

mắn. Cả BKBamboo và FAM đều đã lỗi hẹn với cúp
vàng vô địch robocon năm nay. Họ rời cuộc chơi để
lại sự tiếc nuối trong lòng rất nhiều CĐV và để lại sau
lưng một giấc mơ còn dang dở...

Bamboo: sù tiÕc nuèi mang tªn tμi hoa

Khi trận đấu giữa BKDC (ĐHBK Đà Nẵng) và
BKBamboo (ĐHBK Hà Nội) kết thúc với chiến thắng
sít sao 10-7 nghiêng về BKDC, hàng trăm cổ động
viên của Bamboo trên khán đài lặng đi, hụt hẫng. Vậy
là niềm hy vọng cuối cùng của ĐH Bách Khoa Hà Nội
đã phải dừng cuộc chơi ở vòng bán kết. Dưới sân,
nước mắt đã rơi trên gương mặt các chàng trai Bách
Khoa Hà Nội tài hoa. Đó là giây phút đối với một số Bamboo nhận giải
thành viên của Bamboo có lẽ sẽ khó phai nhạt, vì đó
Ảnh: HẢI THANH
cũng là trận đấu giã từ sàn đấu của họ.

[ 107 ] [ 108 ]
chưa đến 60 giây. Trận đấu giữa BKBamboo và
BKTECH có lẽ là một trong những trận đấu sôi động
nhất của giải. Trên khán đài, CĐV không ngừng gọi
tên Bamboo và khi họ giành chiến thắng thì tiếng hò
reo vỡ oà ra cả khu Quần Ngựa.
"Ít người biết được cái tên Bamboo ngộ nghĩnh ra
đời khi mình ngồi trên khoa và nhìn ra thấy... 1 bụi tre,
lại trùng hợp với quê mình ở làng Gióng nữa. Có lẽ
đội mình là một trong những đội tốn ít kinh phí nhất
và cũng đông nhất của robocon năm nay - Chung -
Đội trưởng của Bamboo cho biết. - "Bọn mình tận
dụng được những mạch và một số linh kiện từ năm
ngoái nên tiết kiệm được khá nhiều. Còn đội đông là
vì bọn mình muốn cho các em năm sau làm cùng để
lấy kinh nghiệm. Đông nhưng vui và đoàn kết lắm."
Đôi mắt Chung sáng lên khi kể cho tôi nghe về
kỷ niệm trong những ngày làm robot. Những lần trên
đường ra sân vẫn còn tiếp tục... lập trình cho robot tự
động, những đêm chỉ ngủ 3 - 4 tiếng, những khi cãi
nhau vì bất đồng ý kiến, những hôm hì hụi gò hàn
một chi tiết cho robot vì không tìm đâu ra cái thay
thế, có lần lại "nín thở" khi con robot tự động đang
chạy đột nhiên đâm thẳng vào tường... Và đôi mắt
của chàng đội trưởng sắp tròn 23 tuổi vẫn còn vương
một chút buồn tiếc nuối khi nhắc đến trận bán kết
"BKDC rất xứng đáng. Nhưng giá mà Bamboo có
thêm một chút may mắn". Trước trận bán kết,
Bamboo đã chuẩn bị tinh thần để thi đấu với FAM
chứ không phải BKDC. Vào trận, Chung và người
bấm nút robot tự động lại bị lỗi chiến thuật dẫn đến
[ 109 ]
tình trạng 2 con tự động của Bamboo bị 2 robot tự
động của BKDC sau khi nhận quà chặn lại và bị vô
hiệu hoá hoàn toàn. Chỉ với một con bằng tay do
Chung điều khiển, Bamboo đành chịu nhường chiến
thắng cho BKDC.
Sau trận bán kết, Quang - người bấm robot tự
động ôm chầm lấy Chung và bật khóc. Cả đội buồn
đến mức chỉ nhìn nhau mà không nói một lời nào, lặng
lẽ đi về, bỏ lại sau lưng sàn đấu như một giấc mơ. Đối
với những sinh viên năm cuối như Chung và 6 người
nữa trong đội, Robocon 2007 cũng chính là lời từ giã
đối với niềm đam mê cháy bỏng mang tên "robot" của
thời sinh viên. Và trận đấu với BKDC cũng chính là
trận đấu cuối cùng của họ. Một lần nữa Chung lại lỗi
hẹn với cúp vàng, sự lỗi hẹn đầy tiếc nuối. Nhưng
Chung vẫn tự tin "Chắc chắn Robocon năm sau của
Bách Khoa sẽ vô cùng mạnh". Trong số những thành
viên của BKBamboo, có rất nhiều người mới là sinh
viên năm 2, năm 3 và họ sẽ chính là những người sẽ
nối dài giấc mơ vô địch Robocon, giấc mơ mà
Bamboo đã lỗi hẹn...
FAM: Ên t−îng 2 trong 1
Trong các đội tham dự Robocon 2007 thì robot
của FAM được mọi người bình chọn vui là "hoa khôi"
của sàn đấu. Quả thực FAM đã tạo nên một ấn tượng 2
trong 1: hình thức đẹp và kỹ thuật tốt tại vòng chung
kết Robocon năm nay. Tại vòng loại FAM đã liên tục
gây ấn tượng bằng việc thắng như chẻ tre với phong
[ 110 ]
độ cực kỳ ổn định trên những robot tự động và robot
điều khiển bằng tay thiết kế cầu kỳ.
Chung - Đội trưởng của FAM tự nhận đội mình
thuộc dạng "chịu chơi" bậc nhất trong các đội làm
robot. Toàn bộ các chi tiết của 6 con robot được thiết
kế đồ hoạ ròng rã suốt một tháng trên máy tính, chính
xác đến từng con ốc vít, sau đó chỉ việc đưa ra xưởng
và bảo họ làm đúng theo nguyên mẫu. Linh kiện và
một số bộ phận được đặt hàng rồi chuyển phát nhanh
từ miền Nam, thậm chí đặt hàng từ nước ngoài. "Bọn
mình đã xác định làm một lần thật tốt để khỏi phải
sửa chữa nhiều"- Chung cười. FAM còn có thuận lợi
Cổ đông viên của FAM
Ảnh: HẢI THANH
[ 111 ]
hơn các đội khác ở chỗ có sân tập tốt ngay tại trường,
nếu cần thì chỉ một đêm thôi cả đội có thể tập luyện
một cách thuần thục và nhuần nhuyễn phương án tác
chiến mới.
Khi hỏi: "Phong độ ổn định, kỹ thuật tốt, chiến
thuật đúng, tại sao vẫn ngã ngựa trước BKDC?",
Chung trầm ngâm: "Chiến thuật và kỹ thuật tốt là vô
cùng quan trọng nhưng yếu tố con người còn quan
trọng hơn. Nó phụ thuộc nhiều vào người chơi trên
sân. Chỉ cần 3 người đó sơ sẩy một chút là coi như
chiến thuật và kỹ thuật của cả đội thành công cốc".
Khi thi đấu tứ kết gặp BKDC, FAM đã ít nhiều chủ
quan do tự tin vào kỹ thuật của mình và sự chủ quan
đó đã phải trả giá. "Khi thi đấu, đã chuẩn bị kỹ thế rồi
mà 2 người bấm robot tự động vẫn bị tâm lý, bấm
chậm mất 3 giây. Và rồi khi con robot cản của BKDC
chạy qua thì cả đội tự nhiên đứng như phỗng không
biết làm gì và sau đó thì mọi cố gắng dường như đã là
quá muộn."
Bản lĩnh được tôi rèn của những người lính đã
giúp cho FAM bình tĩnh rời sàn đấu mà không bật
khóc. Nhưng nỗi buồn vô hạn đều in dấu trên gương
mặt gầy đi sau bao đêm mất ngủ. Chung nói rằng cả
đội sau đó mấy đêm liền đều không ngủ được. Nhất là
những thành viên đã bấm nút con robot tự động chậm
mấy giây, họ tự trách móc mình vì một phút sơ sẩy mà
công sức bao lâu của cả đội đổ sông đổ biển.
Riêng Chung, sau đó 2 ngày, ban đêm Chung lặng
lẽ vào phòng để robot, ngồi một mình ngắm những
"đứa con" mà mình đã làm với tất cả niềm đam mê và
[ 112 ]
sức lực, với tất cả lòng khát khao chiến thắng của tuổi
trẻ, sờ vào từng bộ phận robot. Và nước mắt đã lặng lẽ
chảy trên gương mặt chàng đội trưởng bản lĩnh và
xông xáo của FAM. "Mình không tiếc một điều gì cả,
FAM đã thi đấu hết sức mình, và cả BKDC lẫn ĐT03
đã làm mình khâm phục. Chỉ hơi buồn một chút thôi."
Không giống như một số thành viên của Bamboo,
Chung và các thành viên còn lại của FAM vẫn có cơ
hội với sân chơi robot. Nhưng họ sẽ không ra sân mà
đứng phía sau giúp đỡ và chỉ dẫn cho các em. "Ước
mơ giành chức vô địch của bọn mình vẫn còn cháy
bỏng, và bọn mình sẽ truyền lại cho các em khoá sau.
Robocon 2008 chắc chắn sẽ có thêm một đội mang tên
FAM đến từ HVKTQS, nhưng đó sẽ là một đội FAM
khác, rất khác!"- Chung tự tin.
Với cả Bamboo và FAM, khi giấc mơ đi qua, phía
sau hẳn nhiên sẽ có nhiều tiếc nuối nhưng chặng
đường phía trước còn dài, chỉ cần giữ được tinh thần
rực lửa của Robocon và lòng đam mê cháy bỏng của
tuổi trẻ như bây giờ, chắc chắn rằng còn nhiều cúp
vàng chờ họ phía trước...

[ 113 ] [ 114 ]
 * 04 Giải ba:
1. KHOẢNG TRỜI D7 VÀ EM
- Nguyễn Thị Thu Hiền
PhÇn III 2. ROBOCON NGỌN LỬA TRONG TÔI
- Lê Quang Thông
CUéC THI VIÕT 3. CHÁY HẾT MÌNH CÁNH PHƯỢNG
NHẸ NHÀNG RƠI - Bùi Đại
Ký øC ROBOCON 4. NHỮNG NGÀY THÁNG ĐAM MÊ
- Phạm La Giang

C uộc thi viết Ký ức Robocon nằm trong dự án

FPT - Đơn vị Bảo trợ Công nghệ Robocon
được phát động từ tháng 12 năm 2006. Những bài tham
* 06 Giải khuyến khích:
1. ĐỘI ROBOT CÒ HƯƠNG - Hà Thị Hải Yến
2. BÁC SĨ ROBOT - Nguyễn Thị Thanh Huyền
dự thực sự là những bài viết chân thành và cảm động 3. NHỮNG CỔ ĐỘNG VIÊN CUỒNG NHIỆT
của những người đã từng yêu mến và gắn bó với sân - Nguyễn Thanh Phương
chơi Robocon. Một số bài viết đoạt giải đã được tuyển 4. ROBOCON MỘT THOÁNG CẢM HỨNG (Thơ)
chọn vào cuốn sách các bạn đang cầm đọc trên tay. - Nguyễn Trọng Duy
Dựa vào chất lượng các bài viết tham dự, ban tổ
5. SIAP CỦA NHỮNG GIẤC MƠ
chức đã trao giải thưởng cho các bạn đã tham gia cuộc
- Đỗ Thanh Vân
thi như sau:
6. SUY NGHĨ, SUY NGHĨ NHIỀU HƠN NỮA
* 01 Giải nhất: - Cao Thế Phong
BẠN VÀ MÙA ROBOCON - Ngân Hà
* 02 Giải nhì:
1. NGỌN LỬA TRUYỀN ĐẾN MUÔN ĐỜI (Thơ)
- Lưu Anh Tiến
2. VIẾT CHO TÌNH YÊU - Minh Anh

[ 115 ] [ 116 ]

B¹n vμ mïa Robocon
NGÂN HÀ
Giải nhất
C hẳng hiểu từ bao giờ, ngoài bốn mùa Xuân -
Hạ - Thu - Đông, giờ trong tôi có thêm mùa
RBC. Không nóng bỏng như mùa hạ, lạnh lẽo như
mùa đông, tươi mát như mùa xuân, dịu dàng như mùa
thu, mùa RBC có vị của tất cả các mùa ấy. Chạm vào
mùa này, mỗi người đều có trong mình những cảm
xúc và nỗi nhớ riêng. Đó có thể là nỗi nhớ những
đêm thức trắng, là nụ cười sảng khoái khi được tắm
mát và mặc quần áo sạch từ tay người bạn gái đưa, là
lần bị bắt phạt vì đi café quá khuya, là lời bài hát mở
cả tháng khi làm robot, là giọt nước mắt đầu tiên biết
tới thất bại, là lần ôm người bạn thân mình trong
chiến thắng... Người trong cuộc có nhiều cái để nhớ...
Người biết tới Robocon như một cuộc vui cũng dần
biết thế nào là nhớ.
Tôi chưa từng nhìn thấy trên thực tế một chú
robot sẽ hoạt động như thế nào trên thực tế trước khi
tới sân Robocon. Tôi không biết gì về mạch, điện tử,
điều khiển, cơ khí và sự kết hợp giữa chúng để tạo ra
một sản phẩm robot. Lần đầu tiên nhìn thấy bốn bạn
rất nhanh bước ra sân thi đấu, bật công tắc và rời khỏi
[ 117 ]
đó rất nhanh, chưa tới 10 giây, sau đó họ đứng dõi
theo hoạt động của robot đi lại, trong khi đó, hai người
khác rất chăm chỉ điều khiển chú robot bằng các nốt
điều khiển trên tay rất linh hoạt... Trong đầu tôi chỉ là
dấu chấm hỏi. Sau trận đấu, tôi nhìn thấy một số thành
viên đội thua đã khóc, số khác chỉ nói với nhau qua
ánh mắt buồn rười rượi. Tôi cúi đầu không dám nhìn.
Tôi ít khi thấy con trai buồn và khóc ở chốn đông
người. Họ thường biết cách kìm nén cảm xúc của
mình. Trong đầu tôi lại xuất hiện thêm dấu chấm hỏi
tại sao? Nhưng tôi không đi tìm câu trả lời. Bởi với
tôi, lúc đó, đây là một cuộc vui và thắng thua là câu
chuyện bình thường. Tôi bình thản đi qua những nỗi
buồn đó.
Cho tới khi tôi gặp lại bạn trên sân chơi Robocon
chung kết. Lúc 1 giờ đêm, bạn còn nhắn tin, nói đội
bạn của bạn bị thua, cả đội đều khóc, tới lượt đội bạn
thi nhất định phải cổ vũ. 1 giờ đêm, khi tôi đã ngủ thì
có người vẫn khóc, nhưng lúc đó tôi vẫn chưa thể hiểu
vì sao? Với tôi đó vẫn chỉ là cuộc vui. Và tôi lại chìm
vào giấc ngủ.
Trưa hôm sau, tôi tìm tới khu vực đội tuyển ở để
tìm bạn và gặp các đội chơi. Tôi vẽ trong đầu bao
nhiêu ý nghĩ, sắp xếp ý để nói với bạn suy nghĩ bấy
lâu của tôi rằng, Robocon chỉ là một cuộc vui và
đừng bao giờ buồn nếu thua cuộc. Cả khu yên ắng,
ngoài các cửa phòng đều treo biển: Không làm phiền
hoặc không quấy rầy. Tôi ngần ngại khi gõ cửa một
phòng cuối hàng lang, có một người ra mở, tiếng hàn
và cưa phả ra ngoài nghe inh tai. Tôi được mời vào
[ 118 ]
phòng, cả phòng 3 chàng trai đang sửa lại chú Robot
bằng tay bị hỏng, 2 người khác đang hàn mạch và 2
người khác đang chăm chú vào máy tính. Sàn nhà
ngổn ngang các chú Robot. Bàn ghế được xếp vào
một góc. Quần áo mặc nhem nhuốc, mồ hôi nhễ nhại.
Căn phòng chưa đầy 20m vuông có thêm tôi như chật
lại trông thấy. Bởi mọi người đang ở trong một
guồng quay, còn tôi bị lạc lõng. Tôi hỏi: Sao cả đội
không nghỉ trưa để tối thi đấu cho tốt. Mọi người đều
nhìn tôi cười. "Ba tháng rồi tụi mình chưa ngủ trước
3 giờ sáng và chưa từng được ngủ trưa." Tôi nhìn
thấy bánh mì trong phòng lại hỏi tiếp: Trời nóng thế
này ăn bánh mì sao chịu nổi? Mọi người lại trả lời, có
bánh mì ăn là tốt lắm rồi, trước vòng chung kết bạn
đồng hành của tụi mình là mì Hảo hảo chua cay, tất
cả đều dành hết cho robot, điều tụi mình thích nhất là
được tắm sạch sẽ và mặc những bộ đồ đã được giặt
sạch... Mọi người vẫn luôn tay với công việc. Tôi
ngồi im và không hỏi thêm gì nữa.
chơi với đối thủ của mình. Và tất nhiên là bạn có thể
khóc như một đứa trẻ ở chỗ đông người khi may mắn
đã không mỉm cười với các bạn. Tôi biết thêm rằng,
người ta khóc không chỉ khi buồn tủi hay vui sướng,
có những giọi nước mắt bất chợt như nuối tiếc cho
những đêm thức trắng, bởi sau những trận thi đấu đó,
phải tới mùa Robocon sau bạn lại mới có thể sống lại
những ngày đã qua. Hoặc là bạn sẽ chẳng bao giờ
được sống trong những ngày đó nữa.
Bạn đã rời sân chơi Robocon và bắt đầu cuộc
hành trình mới của cuộc đời. Hẳn rồi mỗi tháng 6 bạn
lại nhớ về những ngày đã từng biết khóc. Và tôi luôn
cảm ơn bạn vì đã cho tôi biết thêm một mùa, đó là
mùa Robocon.

Bài giáo huấn trong đầu tôi chợt tắt. Tôi chưa
từng chứng kiến cảnh các bạn làm robot, bạn cũng
chẳng khi nào kể cho tôi nghe về cuộc sống đó. Bởi
trong đầu tôi chưa khi nào đặt câu hỏi: Các chú Robot
đó từ đâu ra? Tôi chỉ biết tới các bạn ở trên sân thi
đấu. Từ đó, tôi biết robocon không phải là cuộc vui.
Đó là một cuộc chơi và luật trong cuộc chơi này cũng
có điều khác biệt. Để chơi được bạn phải biết sáng tạo
và kiên trì, bạn phải biết chơi với người cùng chơi với
mình một cách ăn ý và quan trọng hơn là biết cách

[ 119 ] [ 120 ]
 Nh÷ng ngän löa Sau một chặng đường dài, những gương mặt trở nên
Thân thuộc biết bao
truyÒn ®Õn mu«n ®êi Những ánh mắt khát khao
Những nụ cười (dường như xanh xao)
LƯU ANH TIẾN - BKPro sau những đêm dài thức trắng
Giải nhì Những chú robot vào tận giảng đường trưa vắng
Hăm hở trong những căn phòng trọ
"Những câu thơ ư? Là cách truyền lửa
Máy móc ngổn ngang
qua muôn đời
Những câu chuyện kể dở dang
Ai hơi đâu truyền đuốc tắt mà chơi?"
Tiền nhà gửi lên, phần còn, phần hết
Chế Lan Viên
Cô bạn gái đã giận rồi
Thôi, cũng đành chịu hết
Tất cả đều vì sự nghiệp robo!
M ột giấc mơ dài
Của ước ao và khát vọng
Được thắp lên như lửa và truyền đi
Có hàng trăm định nghĩa ra đời sau một giấc mơ
Nhanh hơn như lửa Có những điều chỉ sau gian nan mới hiểu
Ngọn lửa của đam mê Có những con đường đi mà hành trình
và những người bạn đồng hành
Ngọn lửa của đam mê từ muôn nẻo hội về Còn quý giá hơn vinh quang đích đến
Những người bạn, những người anh, Có những phút giây rạng rỡ mãi trong tim
những người Thầy Giấc mơ dài của một thế hệ Tuổi trẻ
Đã dốc lòng dốc sức Mải miết kiếm tìm
Trong một cuộc thi - nơi chiến thắng không chỉ là Hạnh phúc và thành công nở hoa
vượt qua hạn mức nơi trái tim - khối óc
Mà vượt qua chính mình Nơi tình yêu - đam mê
Vượt qua nỗi sợ Những ngọn lửa truyền đến muôn đời
Không đủ cao để vươn tới trăng sao! Và, giấc mơ viết tiếp...

[ 121 ] [ 122 ]

ViÕt cho t×nh yªu
MINH ANH
Giải nhì
Em hãy gửi cho anh một chút hương hoa sữa
Trong lòng em cùng ngọn gió mênh mang
Anh sẽ gửi cho em một chút nắng vàng
Cho ấm áp khi mùa đông chợt đến...
T háng 5, Hà Nội...
Lần đầu tiên tôi biết đến robocon. Nhiệm vụ
mà Tổng biên tập giao, đưa tin về cuộc thi thuần túy
kỹ thuật này có vẻ hơi khó khăn với một phóng viên
tập sự như tôi. Vậy mà chỉ 5 phút sau khi bước vào
HV Kỹ thuật quân sự, tôi đã lập tức bị cuốn hút.
Không phải do thứ công nghệ robot còn khá thô sơ
đang được trình diễn, mà chính là một thứ lửa cháy lên
từ những đôi mắt dán vào sàn thi đấu, những đôi tay
bỏng rát bởi que hàn, những cái ôm thật chặt như chưa
có gì vui đến thế, và cả những giọt nước mắt con trai
rơi ngay trên những chú robot vô tri...
Đó là ngày cuối cùng của vòng loại Robocon khu
vực phía Bắc năm 2005. Tôi, sau khi đã thu lượm
được kha khá những thông tin cần thiết, chợt dừng lại
trước cái chất giọng đặc sệt nắng miền Trung, và một
[ 123 ]
lời đề nghị thú vị: trở thành hướng dẫn viên Hà Nội
cho một đội tuyển robocon Đà Nẵng.
... 7h tối, sau hành trình vòng quanh thành phố,
điểm đến cuối cùng trong "tour Hà Nội" của chúng tôi
là Bánh cốm Hàng Than. Có một điều kỳ lạ là cả dãy
phố xanh mướt, sáng trưng, với mấy chục cửa hàng
mời gọi, nhưng những sinh viên Đà Nẵng kia nhất
nhất phải cuốc bộ để tìm cho được bánh cốm Hà Nội
chính gốc. Cuối cùng, chúng tôi cũng đến được ngôi
nhà số 11, nơi thứ đặc sản Hà thành ấy ra đời.
Mải cúi xuống gõ gõ đôi chân bị hành hạ quá
đáng của mình, tôi không biết có một nhân vật mới
bước vào. Ngẩng đầu lên, tôi đã sững người khi bắt
gặp nụ cười ấy - nụ cười có nắng.
Hai tiếng trong buổi tối cuối cùng thật ngắn ngủi.
Tôi bỗng mất hẳn cái tính hoạt náo thường ngày, trở
thành một cô bé lặng im, quan sát, và chờ đợi nụ cười
ấm áp của anh. Trở về nhà, tôi không có gì ngoài tên
anh và một câu nói "Anh sẽ trở lại Hà Nội, vì có lẽ đã
yêu giọng nói của con gái Bắc".
Tháng 6, Sài Gòn...
Cái xứ mưa nắng thất thường ấy được ví với một cô
gái đỏng đảnh. Chẳng vậy mà ai đi ngang Nhà thi đấu
Quân khu 7 những ngày này sẽ rất dễ bắt gặp hình ảnh
các chàng trai ôm robot, người thì ướt sũng, mà robot
lại... mặc áo mưa. Còn tôi, sau khi đã hoàn thành khá tốt
công việc trong vòng loại miền Bắc, nhất là bài viết về
tour Hà Nội kỳ lạ với đội robocon kia, cũng được theo
chân họ đến thành phố này, để ghi lại những cảm xúc
chân thực nhất của những người trẻ giàu đam mê.
[ 124 ]
 Hai ngày đầu tiên, tôi loay hoay tìm ra thời gian
biểu của mưa nắng Sài Gòn, cộng thêm những công
việc phụ giúp Ban tổ chức. Ý nghĩ về anh cũng thoáng
qua đôi chút, nhưng có lẽ cảm xúc đã chìm đi nhiều, vì
anh trong tôi cuối cùng cũng chỉ là một ánh mắt, một
cái tên... Đội của anh đã bị xử loại, chắc chắn anh sẽ
không có mặt trong vòng thi quốc gia lần này.
Tối ngày thứ 2, có một buổi gặp mặt tất cả các đội
robocon và Ban tổ chức. Tôi đi khắp các bàn chúc
mừng những chàng trai sắp bước vào cuộc thử sức
quyết định cho đứa con sáng tạo của mình. Nơi cuối
cùng tôi dừng chân là đoàn Đà Nẵng. Và tôi đã sững
người một lần nữa. Anh đang ngồi đó, bình thản, và
gửi cho tôi nụ cười nắng ấm của anh.
Tám ngày Sài Gòn ngắn ngủi, anh và tôi là hai
đứa trẻ nắm tay nhau đi dọc suốt những con đường
bên nhà thi đấu. Những bài thơ gửi qua tin nhắn,
những trò đu quay, cầu trượt của trẻ con, vị dừa xiêm
ngọt lịm, và nắng Sài Gòn... tất cả làm thành một vết
ký ức lấp lánh, đẹp như sắc cầu vồng, mà anh và tôi,
dù chẳng ai nói điều gì, cũng biết rằng chẳng bao lâu
nó sẽ tan biến mất...
Tám ngày ngắn ngủi, có những con phố dài đi
mãi vẫn thấy chưa quen, có quán cà phê mà đêm nào
cũng phải kéo dài thời gian mở cửa vì có hai người
còn muốn ngồi bên nhau lâu hơn nữa... Có những bài
hát, có những nụ cười cứ vang mãi không chịu tan đi...
Rồi mùa robocon kết thúc. Ngày cuối cùng anh
không ôm tôi vào lòng vì sợ rằng sẽ không để tôi đi
được. Vậy mà những lời anh nói trước khi tôi ra sân
[ 125 ]
bay lại là: "90% là anh sẽ quên em, còn lại 10% là do
thiên thời, địa lợi, nhân hòa..." Tôi phì cười, hình như
anh mang cả logic toán học, cái đã ăn sâu vào con
người anh, để nói về tình cảm. Nhưng nghĩ lại, trước
cái khoảng cách vô tận giữa anh và tôi, 10% có khi
còn là một con số lớn. Tôi đã khóc...
Tháng 9...
Anh trở lại Hà Nội như lời đã hứa khi lần đầu tiên
chúng tôi gặp nhau. Mùa thu với những đoạn phố cũ,
những bờ hồ lộng gió, những con đường mát dịu ngập
lá sấu vàng... Và cả những chiều lang thang chợ Giời
Hà Nội tìm mua thứ hàng độc dùng cho robot... Lại
một tuần chớp mắt.
Từ đó, khoảng cách giữa anh và tôi không còn đo
bằng chiều dài cây số mà bằng những mùa nắng vàng,
những mùa hoa sữa, những dòng ký tự nhỏ bé, những
niềm vui, những giọt nước mắt... những khoảng cách
rất hữu hình nhưng đã có lúc tưởng như không bao giờ
san lấp nổi...
Một năm đầy khó khăn với cả anh và tôi. Anh vẫn
là chỉ đạo viên robocon của ĐH Đà Nẵng, tôi là Phóng
viên Đài Truyền hình Việt Nam. Vừa phải cố gắng
hoàn thành trách nhiệm công việc, vừa phải đối mặt
với nỗi nhớ, sự trống vắng, và đôi khi, cả sự vô vọng...
Mùa Robocon 2006...
Đà Nẵng được chọn là địa điểm tổ chức robocon
toàn quốc. Và chúng tôi lại gặp nhau trong những
ngày sôi động ấy. Nếu bạn chưa từng theo dõi cuộc thi
này, chắc sẽ khó tưởng tượng được sự say mê và lôi
cuốn mà nó tạo ra. Những khán đài luôn chật kín khán
[ 126 ]
giả, băng rôn, khẩu hiệu, những ánh mắt hy vọng, chờ
đợi... có cả những người sẵn sàng đứng hàng giờ trước
cổng Nhà thi đấu Nguyễn Tri Phương chỉ để xin được
một tấm vé vào, có những em bé chưa đầy 5 tuổi đã
dành cả ngày trời nguệch ngoạc những dòng "Cố lên!
Chiến thắng!"... Và ở phía sân sau, nơi không diễn ra
những cuộc thi tài nảy lửa, là khuôn mặt xanh xao mà
rực niềm hy vọng, là cái bắt tay thật chặt của những
người đồng đội, là những chú robot sắt thép nhưng
mang cả tâm hồn của con người...
Tôi đã theo anh lên những xưởng robot ngổn
ngang, nơi sinh viên ngủ ngay trên bàn lập trình, nơi
những đồng tiền cuối cùng của anh và đồng đội để
dành cho một con chip mới, nơi cả mười mấy chàng
trai dồn tâm sức suốt nửa năm trời, không phải vì một
chiến thắng có tên, mà để thử sức chính mình, để được
thỏa mãn lòng đam mê sáng tạo.
Đội của anh đã không may mắn vào được đến
trận chung kết như nhiều người kỳ vọng. Anh im lặng,
chở tôi vòng qua vòng lại trên cầu sông Hàn - chiếc
cầu vồng lấp lánh trong tưởng tượng. Vậy là mùa
robot thứ 3 của anh kết thúc. Anh bảo: "Robocon đã
cho anh hiểu ra nhiều thứ, cuộc thi ấy cũng gợi những
triết lý giống như cuộc sống vậy. Nhưng cái anh được
nhiều nhất là đã có em". Vâng, chiến thắng, bao giờ
chỉ là một từ tương đối.
Cho đến bây giờ tôi vẫn thường tự hỏi có phải
anh và tôi gặp nhau là sự sắp đặt cố ý của định
mệnh?... Nếu tôi không dẫn đường cho đội robocon
kia? Nếu đội của anh không thua? Nếu anh không vì
[ 127 ]
buồn mà một mình lang thang đến số 11 Hàng Than
ấy? Nếu anh không vì yêu robocon mà đến Sài
Gòn,... và nếu...? Một ngàn lý do, một ngàn giả sử,
cũng chỉ để chứng minh một điều thật giản dị, cuộc
thi ấy đã là chiếc cầu đưa chúng tôi đến cùng nhau,
và tình yêu của chúng tôi đã được chan hòa trong một
thứ tình yêu khác...
Lại một mùa robocon mới đến. Tôi sẽ gặp trên
những nẻo đường hình ảnh những chàng sinh viên gầy
gò có đôi mắt sáng và nụ cười hiền, tôi sẽ gặp những
chú robot hiên ngang trên sàn thi đấu, sẽ lang thang
đến các xưởng robot giống như hai năm trước, nhưng
có một điều rất khác, tôi sẽ luôn có anh bên mình.
Hơn một năm cách xa 700 cây số, tôi đã biết anh
là một phần không thể thiếu trong cuộc sống. Tôi đã từ
bỏ ước mơ trở thành một nhà báo chuyên nghiệp, cũng
như anh, đã rời xa sân robot của ĐH Bách khoa Đà
Nẵng. Nhưng với chúng tôi, mãi mãi, robocon không
chỉ là một cuộc thi, một sân chơi lớn, mà là một phần
tuổi trẻ, nơi chúng tôi đã gửi những đam mê, và cả
tình yêu của mình, là một phần mơ ước về hạnh phúc,
về mái nhà có nụ cười nắng ấm, có anh, có tôi, và có
một chú robo "con".
[ 128 ]

Ch¸y hÕt m×nh
c¸nh ph−îng nhÑ nhμng r¬i
BÙI ĐẠI (BK AZX)
Giải ba
Viết cho robocon 2006 đầy kỉ niệm!
Ký ức về cuộc sát nhập của BK AZ và BKX
S áng chủ nhật yên bình. 8h. Không bao giờ
tuyệt hơn thế. Nằm dài trùm chăn, ngủ
nướng từ tối qua đến giờ; tai đeo headphone, nghe
Quick & Snow trên VOV3. Thật tĩnh lặng và bình yên.
Văng vẳng đâu đây tôi nghe thấy nhạc chuông
rocksolo, của ai nhỉ, mơ màng, với tay lấy điện thoại,
không cuộc gọi nhỡ, không tin nhắn. Ôi! Rocksolo, giai
điệu... những ngày tháng ấy... văng vẳng ở đâu đây...
1. Sân D7-BK Hà Nội, một đêm mùa hè. Cũng đã
4h sáng rồi, hai chân đút vô túi cám con cò, hai tay
cũng một túi, đầu gối lên quà, vì muỗi quá, ấy nhưng
cũng phải ngủ thôi... Rocksolo điện thoại. "Gì vậy anh
hai, cho em ngủ chút?!" - "Này? Xong chưa cu, đang
bê con trung tâm ra đấy, chạy thử cho biết"... Tíc tắc,
một tuần nữa thi miền Bắc rồi.
[ 129 ]
Trên sân này một tháng trước còn ngổn ngang
robot, xếp ken nhau kín sân. 55 đội với những gương
mặt lo âu, những đôi mắt thâm trùng thiếu ngủ, tiếng
máy cắt len vào trong giấc mơ vì công việc thường kết
thúc vào lúc 6h sáng và chúng trở nên quen thuộc. Vội
vã, khẩn trương bởi vòng thi ở trường bao giờ cũng là
vòng khắc nghiệt nhất của BK HN. 55 đội chọn 15, tỉ
lệ còn cao hơn để có mặt tại đêm chung kết (32 chọn
8). Sân trường đã chứng kiến các trận đấu của anh em,
của những thi đua vì hầu hết các đội đều làm trong
sân. Ai đã từng ở đấy sẽ không bao giờ quên những
tháng ngày, của những vất vả, của đam mê, những
ngày ấy - là những ngày hội...
"Đừng! Đừng bỏ cuộc! Lật ngang quà lên!..." -
Tôi hét lạc giọng trong tuyệt vọng, chỉ một điểm nữa
thôi nhưng robot bằng tay đành bất lực, quà rơi ngang
trên sân, quá khó! "BK AZ:12 - BK X:11. BK X bị
loại, BK AZ là đội tiếp theo đại diện đi thi miền Bắc"
- Trọng tài tuyên bố.
Tôi như lạc đi, loại bởi người anh em BK AZ tối
qua còn ngồi làm cùng nhau, loại vì một điểm quà là
sẽ sang quân sự sao? Kết thúc rồi, tệ quá! Đồng đội ơi!
Tôi thấy mắt rưng rưng... Và chúng tôi nâng ly đánh
cạch, rồi gục ngay ở quán, không ai tỉnh nổi, vì buồn
hay vì bia? Một đội bạn trông thấy, dìu cả đội vào kí
túc, nửa đêm dậy, ôm nhau khóc. Có trải qua mới thấy
hai tiếng đồng đội khắc khoải thế nào... Thế là đã qua,
những tháng ngày sống hết mình cho nhau cho đam
mê; như lời bài hát: "... Cháy hết mình cánh phượng
nhẹ nhàng rơi..."
[ 130 ]
 2. "... Mẹ nói không là không! Con phải tập trung
học tập. Không robot robeo gì cả, mà mẹ cũng không
có tiền!" - Tiếng mẹ tôi kiên quyết.
"... Mẹ, con muốn làm, con đam mê, mẹ hãy giúp
con..." - Tôi nói trong nước mắt, và mẹ cũng bật khóc,
tôi bỏ lên tầng.
Không được gia đình ủng hộ, mọi cánh cửa sẽ sụp
đổ trước mắt. Không thể vừa đi làm thêm, vừa học và
vừa làm robot. Tôi nghĩ mình không đủ sức, tôi muốn
tập trung hết sức cho đam mê của mình. Ngay trong
chuyện làm robot, đội tôi cũng bắt đầu từ tay trắng,
kiến thức tự học, vừa làm vừa tìm hiểu, chỉ có đam
mê, có lẽ còn cần phải nỗ lực gấp đôi, gấp ba đội khác,
tôi khóc.
Chiều, tôi sẽ lên tàu về Hà Nội, về trường. Gặp
đội biết nói sao đây, buồn quá, mẹ đã chuẩn bị hành
lý, tôi lặng im, rồi chào mẹ, mẹ khóc và nói: "Con
không thương mẹ...". Tôi quay mặt đi, trong lòng
nghẹn lại, đầy ẩn ức.
Lên tới Hà Nội, giở quần áo ra, tôi bỗng thấy bọc
tiền và chữ mẹ nghiêng nghiêng: "Mẹ vất vả, nhưng
cố lo cho con. Nếu điểm tổng kết dưới 7,5 mẹ sẽ
không gửi tiếp...".
Tôi thấy mắt mình nhoà lệ, ôi mẹ! Con đã thấy
tóc mẹ điểm bạc, con đã thấy mẹ gom từng đồng xu,
mẹ buồn, tôi không muốn thấy những giọt nước mắt
vương trên mắt mẹ, tôi bỗng thấy mình thật tệ. Tôi là
cả, cần phải biết hi sinh nhiều hơn cho gia đình. Tôi
bỗng muốn tất cả đảo lộn: "Mẹ! Con không làm nữa,
con không muốn mẹ buồn, con không làm nữa...".
[ 131 ]
"... Đừng, con, đã ra đi không nên ngoảnh lại, mẹ
không muốn đổi ý."
Tôi khóc. Những giọt nước mắt rơi trên đồng tiền,
và tôi thấy đôi mắt Bác cũng như nhoà lệ. Mẹ không
sai, tôi cũng không thấy mình sai, vậy tại sao cả hai
đều phải buồn?
3. Hai ngày sau đêm ôm nhau khóc ở kí túc, chúng
tôi trở lại cuộc sống bình thường. Sau đó, chúng tôi
nhận được hẹn đến sân xem các đội tập, gặp BK AZ,
các anh bảo: "Chúng ta còn một tháng rưỡi cho vòng thi
miền Bắc. Ba ngày trước trận với bọn em, anh đã định
bán robot cho đội bên Thủy Lợi. Các em là ngôi sao
may mắn của bọn anh, anh đã thấy bọn em làm việc,
đầy lửa đam mê, mà lửa thì không thể tắt, hãy cháy
bùng lên những đam mê. Chúng ta là anh em, chúng ta
là đồng đội, chúng ta sẽ là BK AZX quả cảm!"
Và chúng tôi đã tiếp tục đi cùng nhau như thế. Tôi
bỗng thấy mình trước cửa học viện, khi bê robot trung
tâm vào. Trời mùa hè Hà Nội đầy nắng, trên cao
phượng cháy đỏ khát khao, và tôi thấy lòng người
cũng cháy, trời cao và trong xanh. "Một chân trời mới
đang chờ chúng ta, chân trời rộng lớn đang vẫy gọi ta,
chân trời khoa học mở ra trước mắt, gọi niềm đam mê,
gọi lòng khao khát..."
Rocksolo da diết, choàng tỉnh. Lần này thì có điện
thoại thật, mùa đông Hà Nội lạnh buốt, "Anh ơi, qua
xem giùm con bằng tay tụi em ổn không?" - "Okie!".
Nào cùng hẹn gặp lại ROBOCON VIỆT NAM 2007
- KHÁM PHÁ VỊNH HẠ LONG nhé!
[ 132 ]

Nh÷ng cæ ®éng viªn
cuång nhiÖt
NGUYỄN THANH PHƯƠNG
Giải khuyến khích
K ý ức Robocon? Bạn sẽ có rất nhiều kỉ niệm
về Robocon khi bạn là thành viên của một
đội robot, một hướng dẫn viên kĩ thuật, một tình
nguyện viên... Còn với tôi kí ức về Robocon đơn giản
chỉ là kí ức của một cổ động viên cuồng nhiệt.
Mắt dán chặt vào chiếc tivi Sony 21 inch, lần đầu
tiên tôi biết thế nào là những chú robot chạy đi chạy
lại với Robocon 2002. "Mấy anh tài thế bố nhỉ, có
mấy cái que nhôm vắt qua vắt lại thế mà nó chạy được
mới hay". Đó là suy nghĩ rất giản đơn của một cô bé
13 tuổi là tôi khi ấy.
Tôi lớn dần theo năm tháng và tên tuổi của các
"đại gia" trong Robocon Việt Nam cũng vậy: Bách
khoa Hà Nội, Bách khoa thành phố Hồ Chí Minh, Học
viện Kĩ thuật quân sự... Tôi, fan ruột của Bách khoa Hà
Nội luôn sẵn sàng "chiến đấu" với đứa em trai, một
crazy fan của Học viện Kĩ thuật quân sự. Mỗi khi Bách
khoa "chiến" với Học viện, tôi hô "Bê Ka!', nó đáp trả
"Học viện! Học viện!". Khi sân đấu robot nóng ran với
[ 133 ]
những cuộc chiến nảy lửa thì bố tôi cũng nóng ran với
cuộc chiến của hai "cái loa" trong nhà. Tôi với nó mang
tất cả gối trong nhà ra, đặt trước ti vi làm trống, lại lấy
hai cái thước may bằng gỗ của mẹ làm dùi. (Phải lấy
gối vì tôi đã nịnh bố cho mượn bốn cái vung nồi nhưng
bố nhất định không cho, thế mà hai chị em tôi còn định
lấy cả cái mâm cổ vũ cho... hoành tráng cơ đấy).
"Bê Ka! Bê Ka! Tùng! Tùng! Tùng!"
"Học viện!Vô địch! Tùng! Tùng! Tùng!"
Mỗi khi Học viện thắng, nó tung cái trống của nó
lên không, nhảy nhót tưng bừng, cái miệng không
quên leo lẻo: "Bê Ka! Bê Ka! Bê ca nước cho em!"
Tôi nhìn nó với ánh mắt hình... viên đạn. Mỗi khi
Bách khoa "của tôi" thắng, tôi chỉ... "mỉm cười", tỏ vẻ
"đàn chị": "Đấy là đẳng cấp rồi em ạ!". Nó hầm hầm
ra uống... một chén nước bảo là cho trôi cục tức, lấy
sức cổ vũ trận sau.
Năm tôi học lớp 12, khi xem chủ đề và luật chơi
Robocon 2005, tôi "bức xúc" cũng muốn mày mò làm
một thứ "chạy được" xem nó như thế nào. Không có
tiền mua thanh nhôm, tôi hì hụi cắt... giấy bìa làm...
nhôm, rồi lấy kim chỉ khâu vào làm... ốc vít. Cắt cắt
khâu khâu cả buổi sáng, tôi mới làm xong được một
"bộ phận" mà hình như là cái "dễ làm nhất" của chú
robot trong trí tưởng tượng của tôi. Nhưng vừa mới
xoành xoạch được mấy cái thì giấy đi đằng giấy, chỉ đi
đằng chỉ. Thế là toi công sức cả buổi sáng. Tôi tiếc
ngẩn người. "Làm giấy bìa không được, phải thay
bằng cái khác". Nghĩ thế, tôi xin tiền bố mua bộ... lắp
ghép kĩ thuật lớp 5. Bố tôi tròn mắt hỏi:
[ 134 ]
 - Thế cô đã học lớp mấy rồi? của tôi và còn không ngớt lời khen ngợi tôi có ông bố
- Con... con... mua về... con thử làm robot bố ạ! thật... tâm lí.
- Lớp 12 rồi mà còn rảnh rỗi quá nhỉ! Robocon Việt Nam 2007 đã khởi động ở các
Rồi tôi cũng thuyết phục được bố. Cô bé lớp 12 trường đại học rồi. Tôi điện về trêu bố:
sắp thi đại học. Tôi "làm việc" hăng say với bộ lắp - Bố ơi, từ tháng 3 này đã có Robocon rồi đấy bố ạ.
ghép lớp 5 tới tận đêm khuya. Tôi thích thú với ý nghĩ: - Vâng, thưa cô, cô mà cứ nghỉ ốm nhiều thì tôi
"Học làm robot tỉnh cả ngủ." Rồi tôi ngủ lúc nào khắc cho cô một trận.
không biết. Sáng hôm sau tôi thức dậy nhờ bài "Vọng Tháng 3 này, Bách khoa Hà Nội tổ chức thi đấu
cổ dậy đi học" của bố. Trên bàn, trên giường, vẫn là vòng trường nhưng chỉ có thành viên của các đội mới
mấy thanh L, ròng rọc, ốc vít... Cái cổ đau điếng sau được vào nhà thi đấu. Tôi hỏi một anh bạn năm nay
một đêm nằm ngủ "không bình thường", tôi mắt nhắm làm robot làm thế nào để vào "chui" được. Hắn ta cười
mắt mở ra đánh răng rửa mặt. "Á!... Á!... Á!..." Tôi hét rất tươi: "Có gì đâu, em cứ xông vào, giả vờ khiêng
toáng lên vì con bé mặt đầy hoa đỏ trong gương. Tội robot hộ đội nào đấy là ok ngay!" Tôi sẽ thử cách này
không mắc màn. mới được.
Lên phòng sắp xếp sách vở chuẩn bị đi học, tôi
ngậm ngùi nhìn "sản phẩm" của mình còn dang dở.
Một ý nghĩ chợt lóe lên. Tôi lại tỉ tê bố:
- Bố ơi bố! Ơi bố ơi! Con vẫn chưa làm xong
robot bố ạ.
- Muộn học rồi đấy cô.
- Bố ơi! Con... nghỉ nốt... một buổi hôm nay bố
nhé!
- !!!
- Một buổi này nữa thôi, thật đấy bố ạ!
- Thế hôm nay vẫn ốm... chưa khỏi à? Cho thêm
sốt cao vào nữa nhé!
Tôi vui sướng nhảy tưng tưng. Sau 2 ngày "nghỉ
ốm" ấy, sản phẩm "mô hình" của tôi đã hoàn thành.
Tôi "hãnh diện" cầm nó tới lớp khoe. Cả lớp cười...
nghiêng ngả vì tinh thần "quên mình vì... khoa học"

[ 135 ] [ 136 ]
 sự hứng thú với công việc chế tạo Robot, cũng như
công cuộc tự động hóa. Vũ Ngọc Vinh, trưởng nhóm
Telematic - vô địch Robocon châu Á lần 1 cho rằng:
PhÇn IV "Mình cứ tham gia cuộc thi này với tất cả say mê. Nếu
chiến thắng đến thì thật tuyệt vời còn nếu không thì
mình cũng đã có cơ hội được thể hiện niềm say mê
LAN Táa ROBOCON trên các sản phẩm robot của mình. Như thế cũng là
chiến thắng rồi!"

Nu«i d−ìng t×nh yªu

Nu«i hån Robocon Để chế tạo một robot (đơn giản), đòi hỏi bạn phải
có một nền kiến thức tương đối, tìm hiểu về điện tử,
về cơ cấu động học, kiến thức về tự động, lập trình.
BÙI TRUNG HIẾU
Quá trình "đổ nền" này chia nhiều giai đoạn, các
Diễn đàn: http://khvt.com
trường đại học Kĩ thuật (như bộ môn ĐKTĐ - Bách
khoa TPHCM) sẽ xây móng cho ngôi nhà kiến thức
của bạn.
Nu«i hån robot

N ếu đam mê là một phần không thể thiếu,

thực lực rất quan trọng, thì bản lĩnh tinh
thần thi đấu và chiến thuật điều khiển quyết định
thành hay bại của một trận đấu. Để có một so sánh, ta
sẽ lấy việc thi đấu Robocon như một cuộc: "thai
nghén đến thành công!"

Cã mét t×nh yªu

Phải có đam mê, không thực sự đam mê, không Cách thiết kế top-down cho mô hình Robot
thể có bất kì một kết quả nào, dù là nhỏ nhất. Phải thật (được phân tích lại ở phần 3)

[ 137 ] [ 138 ]
Thai nghÐn - mang nÆng ®Î ®au
Tình yêu đơm hoa kết trái, quả ngọt đầu mùa là
kết quả thăng hoa của những cảm xúc! Khi cảm thấy
đủ điều kiện, bắt đầu tạo những robot đầu tiên. Giai
đoạn này đã tập hợp được một số bạn cùng sở thích,
cùng mối quan tâm, và bắt tay nhau để ra đời chú
robot thế hệ F1. Chịu khó học hỏi kinh nghiệm của
những đàn anh đi trước hoặc và kiểm tra lại kiến thức
lý thuyết. Theo Nguyễn Hải Linh (FXR - vô địch
robocon lần 3): "Ngay cả khi mình tin tưởng vào cách
nghĩ của mình thì cũng phải đi tìm hiểu thực tế vì nó
sẽ mở ra những hướng đi mới, điều mình cho là đúng
với điều đúng - có một khoảng cách!"
Nu«i con - d−ìng t©m hån
Khi đã hoàn thành được robot đầu tiên, nghĩa là
đã hoàn tất giai đoạn thi công cơ khí, điều khiển động
cơ, nhận line - bắt vạch. Tất yếu, ta sẽ hướng đến
những điều cao hơn, các cơ cấu nhận quà, trao quà...
sẽ được chú ý tới, trong khi vẫn liên tục cập nhật để
hoàn thiện cơ cấu nền của mình. Việc này cũng đòi
hỏi phải ứng dụng nhiều kiến thức để nuôi "đứa con"
của mình. Trong quá trình "nuôi con", rất dễ sinh ra
những bất đồng nho nhỏ giữa các thành viên trong
nhóm. Trưởng nhóm phải biết tập hợp được sức lực
của anh em, tất cả vì mục đích chung, dưỡng tâm hồn,
và biết học hỏi những "ý kiến trái ngược nhau" (Theo
Nguyễn Hải Linh).
[ 139 ]
¦íc väng
Phải biết sức mình và không nên vì quá kì vọng
mà áp đặt! Khi trình độ các đội thi ở khu vực và trong
nước là tương đối đồng đều, ý thức về chiến thuật, kĩ
thuật tác chiến một phần quan trọng sẽ quyết định
thành công. Ta vẫn thấy các đội có kĩ thuật tương đối
tốt hơn, ý thức chiến đấu của họ vẫn rất cao, luôn tôn
trọng đối thủ - biết mình, biết ta là một bí quyết thành
công. Có thể lấy dẫn chứng trường hợp BKPro tại sân
đấu Robocon 2006 - đội có ý thức chiến thuật thi đấu
tốt, đa dạng, tùy biến.
ChiÕn ®Êu
Sân robocon trong nước là một đấu trường phức
tạp, bạn phải đối phó với nhiều đội thi từ các trường
khác nhau, ý tưởng phải độc đáo bởi những diễn biến
trên sân diễn ra khó có thể đoán trước... Để giành
chiến thắng ở vòng đấu này, ngoài cơ cấu robot tốt,
chiến thuật linh hoạt, bản lĩnh thi đấu kiên cường, cần
tranh thủ sự ủng hộ từ khán giả..., áp lực thi đấu trên
sân nhiều khi làm các vận động viên mất tinh thần, mà
dù chỉ một sai lầm cũng có thể dẫn tới thất bại!
Nếu vô địch vòng trong nước, bạn sẽ bỏ thêm
nhiều công sức để kiểm tra robot của mình, các cơ cấu
điện - cơ - điều khiển ngày càng hoàn thiện để hoạt
động tốt và ổn định. Thi đấu ở đấu trường khu vực,
trước những nước có trình độ kĩ thuật có thể nhỉnh
[ 140 ]
hơn ta, thì tâm lí thi đấu và chiến thuật sẽ quyết định
hơn 50% thành công! Theo Nguyễn Hải Linh - đội
FXR - thì tư duy rất quan trọng trong cuộc thi này:
"Robocon không đơn thuần là cuộc thi về kỹ thuật - ý
Hμ Néi hÕt mét ngμy n¾ng
tưởng hay giải pháp, mà còn là cuộc thi về ý chí, khả
năng xoay xở, khả năng tổ chức." THU HIỀN

"R obocon kẻ thắng người thua... Hàng tháng

ròng ngủ với nhôm, tay cưa tay lập trình,
ăn suy nghĩ ý tưởng, ngủ mơ thấy robot để hôm nay
nước mắt nụ cười... Các bạn đã vượt qua chính mình,
đó là điều quan trọng nhất." (Nguyễn Hải Linh - FXR)
Ngày cuối cùng để lại cho tôi nhiều cảm xúc,
dường như mọi thứ được đẩy lên cao nhất, không khí
căng nhất, nóng nhất và cảm xúc thì mạnh nhất, tôi
cũng nóng, nóng vì được truyền thêm lửa.
Trong sân vẫn là tiếng hò reo, tiếng cổ động,
tiếng hò hét, ngoài sân là một bạn ngồi lặng đi nhìn
robot, bạn ấy chỉ nhìn thôi, không nói gì cả, cái nhìn
ấy đủ để tôi biết đội bạn ấy vừa thua cuộc. Để có được
chín phút đứng dưới sân robot, các bạn mất những gì?
Có khi là chín tháng trăn trở, chín tháng ăn ngủ với
mạch, với động cơ, với ăcquy, chín tháng lúc nào cũng
đầy tay những vết bỏng vì chạm phải mỏ hàn.
Ngày cuối cùng tôi nhìn thấy những giọt nước
mắt, những giọt nước mắt lặng lẽ rơi ngay trên robot,
khi mà ngoài kia, ngoài sàn đấu, tiếng hò reo vẫn đang
vang động lắm, náo nhiệt lắm. Cách nhau vài bước
chân thôi, thế mà trong cùng một khoảnh khắc, cùng

[ 141 ] [ 142 ]
nước mắt, cùng nụ cười, nơi vui, nơi buồn, nơi ồn ào
quá, nơi lặng lẽ đến đáng sợ quá... Sân robot không
bao giờ thiếu nước mắt.
Ngày cuối cùng tôi bắt gặp cô bé yêu robocon
chẳng kém gì các anh SV làm robot. Cuốn sổ nhỏ trên
tay cô sắp đầy hết những nét chữ nguệch ngoạc, những
dấu tay hoen trang giấy mới vì mồ hôi và dầu mỡ của
các anh. Các anh phải ký nhanh để còn kịp bê robot
vào trận, đến nụ cười gửi lại cho em cũng vội. Bàn tay
quệt vội giọt mồ hôi, bàn tay thay động cơ, đâu kịp
rửa, quệt ngang, vết dầu lưu trên áo theo vào tận trong
sân đấu...

Niềm vui chiến thắng

Ảnh: HẢI THANH

Ngày cuối cùng tôi biết không đâu nóng bằng sân
robot. Mấy hôm các bạn thi đấu, ngoài trời mưa, trời
chiều lòng người, sân thi đấu có điều hòa mà sao lưng
áo ai cũng ướt. Tôi quen với việc đứng trong sân robot
không được cằn nhằn: "Sao áo ấy bẩn thế!"
Người ta vẫn bảo, dân chơi robot là dân chơi
sang, dân quý tộc. Tôi biết không phải ai làm robot
cũng giàu. Sau những con robot đứng bên cạnh tôi
đây là biết bao sự đánh đổi, bao nhiêu bữa các bạn
Tinh thần quyết chiến phải nấu cháo thay cơm vì hết tiền? Là bao nhiêu bữa
3 hộp cơm rau chia ra cho 5 người... Họ kề vai chia
Ảnh: HẢI THANH
cùng nhau giọt nước mắt, nước mắt ấy để họ biết họ

[ 143 ] [ 144 ]
đang thắng. Trận đấu thì dừng lại nhưng họ thì đang
bước đi, đi xa hơn một trận thắng tuyệt đối, một chức
vô địch.
Ngày cuối cùng, tôi mân mê từng vết cắt, từng lỗ
khoan trên thân những con robot. Robot lặng im, robot
lên ô tô về xưởng, robot xếp lại thành một góc quá
khứ chẳng thể phai. Hàng trăm khuôn mặt, hàng trăm
nụ cười, hàng trăm cái tên, tôi chẳng khi nào nhớ hết.
Tất cả các bạn, tôi gọi chung là "bạn robot".
Tôi thích ngồi lại sân đấu sau một ngày mỏi mệt,
lặng lẽ nhìn lên những góc khán đài chiều nay dậy
sóng, lặng lẽ nhìn lên sân khấu chiều nay sáng đèn.
Làn sóng cổ động viên
Ảnh: HẢI THANH
[ 145 ]
Lại có người bảo với tôi, khi đứng trong sân cảm giác
nó khác lắm. Nghe thấy bên ngoài mọi người hô hào,
mọi người cổ vũ "Cố lên, cố lên!" rõ lắm, nghe thế
thôi, nhưng vào sân robot chạy chứ có phải mình chạy
đâu, mình sao có thể chạy thay robot được. Đôi khi
mình cũng chỉ biết đứng nhìn và gửi gắm niềm tin như
mọi người thôi. Chẳng ở đâu, nhôm, mạch vô tri lại
được yêu thương, kỳ vọng, lại được cổ vũ nồng nhiệt
như nhôm, mạch sân robocon. Một góc sân, la liệt
hàng chồng cơm hộp, nguội ngắt nguội ngơ, chỏng
chơ. Các bạn ấy bê robot, sửa robot, vuốt ve robot,
robot đang được sạc ăcquy, các bạn ấy quên các bạn
ấy đang đói.
Cuối ngày, một bạn chạy ra bảo tôi: "Chị ơi, chị
chụp giúp đội em một kiểu ảnh kỷ niệm với, chúng em
vừa trong sân ra, hai ngày nay chưa kịp chụp ảnh với
robot". Nụ cười rạng ngời, hoa thắm sắc. Một anh tình
nguyện viên rỉ tai tôi: "Chúng nó vừa thua đấy!"
Trường nào cũng thế, đội nào cũng vậy, cũng
ngần ấy khó khăn, cũng ngần ấy thử thách, ngần ấy
yêu thương, ngần ấy kỳ vọng. Tôi tin, các bạn vẫn giữ
mãi trong tim mình tình yêu một ngày nắng Hà Nội.
[ 146 ]

Robocon cña t«i
NGUYỄN THÀNH ĐẠT
(Học sinh lớp 11 - Quảng Ngãi)
N ăm 2004, khi xem các anh trong đội FXR
trường ĐHBK TP. HCM thi đấu xuất sắc tại
cuộc thi Sáng tạo Robot Việt Nam cũng như tại vòng
chung kết Châu Á - Thái Bình Dương, chúng tôi -
những cậu học sinh lớp 7 - rất khâm phục các anh,
mong sao có một ngày chính mình sẽ được thi đấu
trong một cuộc thi đầy chất sáng tạo như vậy. Và cũng
từ đấy, niềm đam mê robocon bắt đầu có trong 5 đứa
chúng tôi. Vốn là những đứa hay tò mò về máy móc,
chúng tôi quyết định bắt tay vào làm một cái gì đó
giống như các anh. Những ngày đầu chúng tôi dự định
chỉ làm một chiếc xe có điều khiển để "giống" các anh
một tí. Mấy miếng gỗ được dùng làm sàn xe. Bánh xe,
môtơ trong những chiếc xe... đồ chơi được ráp vào.
Xilanh được dùng làm ống thủy lực. Chẳng có nhiều
kiến thức để chế tạo robot nên những chiếc xe đầu tiên
làm ra chạy thì chạy được đấy nhưng chưa có khả
năng linh hoạt cũng như không thể chở thêm bất cứ
vật gì, hễ chạy xong là nó để lại cả đống nước trên sàn
nhà (vì ống thủy lực bị rò rỉ). Vừa làm vừa học hỏi,
vừa tích góp kinh nghiệm, dần dần chúng tôi cũng
[ 147 ]
khắc phục được những đặc điểm đó, nhưng cũng phải
mất đến mấy tháng đấy các bạn ạ, vì chúng tôi còn
phải đi học mà. Để làm được điều đó là cả một cố
gắng lớn. Ví dụ như để có các linh kiện làm robot,
chúng tôi đã tháo không biết bao nhiêu là chiếc xe đồ
chơi của mấy đứa em. Trong xóm hễ nhà ai có đồ điện
tử hỏng là chúng tôi cũng đến xin về để tháo lấy linh
kiện. Đến nhanh hay gặp người dễ tính thì còn xin
được, chứ chậm một tí là người ta bán phế liệu ngay.
Hay có một cách kiếm linh kiện nữa đó là... tháo
những đồ điện tử vẫn còn dùng được ra và... Tôi nhớ
có một hôm cùng thằng bạn trốn trên phòng để tháo
cái đầu video ra để lấy linh kiện, lúc ba hắn lên, chúng
tôi chẳng biết làm thế nào đành lấy mền che lại, rồi hai
đứa cùng nằm xuống và bảo ba hắn rằng chúng con
đang ngủ. Hú hồn, bị phát hiện là chắc chắn hai đứa
no đòn. Còn để có ống thủy lực chúng tôi đã phải đi
xin từng cái ống mà người ta dùng để truyền nước cho
người bệnh. Làm xong con robot hay đúng hơn là
chiếc xe đầu tiên, chúng tôi lại gây "sốc" cho ba mẹ
bằng cách lấy bộ phát và nhận sóng trong chiếc xe đồ
chơi ráp vào, thế là chúng tôi có một chiếc xe điều
khiển bằng sóng vô tuyến... Ha ha, thực chất thì cũng
sơ sài thôi, nhưng dù sao đối với những thằng nhóc ở
nông thôn như chúng tôi thì điều đó cũng gây được
chú ý của người lớn rồi.
Vào năm lớp 8, chúng tôi không có nhiều thời
gian để làm robot, phải đợi đến hè chúng tôi mới có
điều kiện làm tiếp được. Lần này thì pro hơn trước rồi
nhé, đã có nhôm thay cho gỗ, các chi tiết cũng được
[ 148 ]
làm đẹp hơn trước. Nhờ có kinh nghiệm nên chúng tôi chiều lòng người", lứa chúng tôi là lứa đầu tiên thực
nhanh chóng hoàn thành sản phẩm của mình trong dịp hiện cải cách giáo dục nên chương trình học mới mẻ,
hè. Đó là một con robot gắp hàng, nó có khả năng gắp chẳng thể chủ quan được, nên việc làm robot lại hoãn
được 5 khối hàng cùng lúc, tốc độ di chuyển cũng khá đến vô thời hạn.
nhanh. À, có một chi tiết thú vị, đó là để làm các khối Hiện giờ, tuy đã qua một năm nhưng chú robot
hàng cho robot gắp, chúng tôi đã lấy đi hàng chục tờ này vẫn chưa hoàn chỉnh được, chú được cất giữ cẩn
lịch có bìa cứng ở nhà để làm đấy, bị ba mẹ la cho thận để sau này chúng tôi hoàn thiện. Nhưng có lẽ
mấy trận luôn. phải đợi đến khi chúng tôi thi vào đại học đã. Mong
Qua dịp hè chúng tôi vào năm lớp 9, năm cuối sao có một ngày 4 đứa chúng tôi (1 thành viên đã bỏ
cấp II nên việc học đã chiếm hết thời gian, mấy đứa lo cuộc) có thể làm được những điều như các anh đội
tập trung vào học để có một suất vào cấp III công lập, FXR, hay BKPro đã làm.
tôi cũng vậy. Nhưng niềm đam mê thì không thể bỏ
được, hễ có thời gian là tôi lại làm, tôi quyết định tháo
con robot đã làm ra để cải tiến. Đúng là làm một mình
nên tôi gặp rất nhiều khó khăn, nếu có đủ bọn thì
chúng tôi có thể thảo luận để đề ra phương án tốt nhất.
Chính vì vậy nên tôi đã phải làm đi làm lại hàng chục
lần. Việc tìm kiếm linh kiện phù hợp cũng là một vấn
đề, lúc này tôi đã biết tìm đến tìm đến các tiệm phế
liệu để mua linh kiện, phải nói đồ ở đây nhiều mà cực
rẻ luôn, nhưng cũng chỉ một hai lần đầu, mấy lần sau
người ta không bán nữa vì sợ tôi tháo ra làm cho họ
không bán được, và thế là lại đi tiệm khác. Có những
hôm đội mưa đi tìm linh kiện, lúc may mắn thì còn tìm
được, cũng có những hôm đành phải về tay không. Vì
những khó khăn như thế cộng với áp lực học tập nên
tôi không thể hoàn chỉnh con robot tâm đắc của mình,
mới chỉ xong phần cơ khí thì đã phải dừng lại. Chúng
tôi dự định sau khi thi vào lớp 10 xong thì cả nhóm sẽ
cùng hoàn chỉnh con robot này nhưng "trời như không

[ 149 ] [ 150 ]
 ¦¬m mÇm Robocon
trong tr−êng PTTH
NGỌC ÁNH
C uộc thi Sáng tạo Robot Việt Nam là sân chơi
được tổ chức dành riêng cho SV khối kỹ
thuật, sức nóng của nó ngày càng lan tỏa rộng khắp
và đã thu hút một số lượng lớn các bạn SV từ các
trường ĐH trên cả nước. Tuy nhiên ít ai biết rằng
trong suốt 5 năm qua, "đồng hành" cùng cuộc thi
chính thống đó một trường PTTH cũng đã tổ chức
cuộc thi Sáng tạo Robot cho chính các em học sinh
trong trường. Trong 5 năm, khi các anh SV ăn trong
xưởng, ngủ trong xưởng cùng robot thì các em học
sinh trường chuyên Hùng Vương (Phú Thọ) cũng có
những tháng ngày "say" cùng robot.
Người đầu tiên có ý tưởng tổ chức cuộc thi
robocon cho các em học sinh trong trường chính là
thầy Hiệu phó Hoàng Cường. Ngay từ năm 2002, khi
cuộc thi robocon lần đầu tiên được tổ chức tại Việt
Nam, thầy Cường cùng một số thầy cô khác cũng đã
tổ chức cho các em làm quen với sân chơi đầy tính
sáng tạo này. Đây chính là nơi giúp các em khơi dậy
tinh thần sáng tạo và niềm đam mê trong học tập nên
[ 151 ]
Chung kết Robocon trường Hùng Vương
Ảnh: NHƯ QUỲNH
đã được các thầy cô giáo, các bậc phụ huynh và các
em học sinh đón nhận rất nhiệt tình. Cuộc thi là một
hoạt động thường niên nằm trong phong trào Sáng tạo
trẻ do Đoàn trường và tổ Vật lý quản lý, Đoàn Thanh
niên đứng ra tổ chức.
Với các em học sinh lớp chuyên Toán, Lý, Hóa,
đây chính là ngày hội để các em thể hiện niềm đam mê
của mình. Mô phỏng theo đề thi, luật thi của các cuộc
thi trong nước và quốc tế theo từng năm, có những
chỉnh sửa và thay đổi cho phù hợp với điều kiện của
mình, nhà trường đã thực sự mang đến cho các em học
sinh một sân chơi bổ ích, một nơi để các em vừa học,
[ 152 ]
vừa chơi, nơi mà áp lực thắng thua không hề đè nặng Kinh phí để tổ chức cuộc thi của trường chuyên
trong suy nghĩ. Hùng Vương không quá lớn nhưng sức lan tỏa của nó
Cũng giống như các anh sinh viên ở các trường thì không ai có thể phủ nhận. Nhà trường hi vọng từ
ĐH, tháng 12 khi nhà trường chính thức phát động cuộc thi này có thể tạo được thành một làn sóng học
cuộc thi, các em học sinh cũng bắt tay vào chế tạo tập và đam mê sáng tạo không chỉ trong các trường
và cũng có 4 tháng chuẩn bị trước khi đưa robot cấp 3 tỉnh Phú Thọ mà phong trào còn lan rộng ra các
nhập cuộc. Robot các em chế tạo chủ yếu dựa trên tỉnh khác. Biết đâu có thể có một cuộc thi robot dành
riêng cho các em học sinh cấp 3 bên cạnh một cuộc
những kiến thức mà các em được học trong trường
thi dành cho sinh viên do Đài Truyền hình Việt Nam
phổ thông, đơn giản và hiệu quả. Linh kiện để chế
tổ chức.
tạo phần lớn là những bộ phận các em có thể tận
dụng được từ đồ chơi của mình, bánh robot bằng gỗ
nhưng chạy vẫn rất êm. Không quá đề cao những
vấn đề phức tạp như lập trình, làm mạch, vi điều
khiển, robot của các em được chế tạo từ những
nguyên lý các em đã học trong chương trình Vật lý
lớp 10. Một chút sáng tạo, một chút đam mê, các em
có robot chạy trên sân, cũng chính xác đến từng cm.
Năm nay trường có 10 đội đăng ký tham dự, với
65 trận đấu loại sôi nổi để chọn ra 6 đội vào "vòng
chung kết". Không chỉ có những đội trong khối Tự
nhiên, Ban tổ chức còn khuyến khích cả các em từ
các lớp khối Xã hội đăng ký tham gia. Những ngày
nước rút, nhà trường còn bố trí cho các em hẳn một
xưởng để những đội không có địa điểm chế tạo có
thể mang robot đến đó làm. Các em cũng có những
đêm thức thật khuya bên robot như các anh các chị
dù cái đích các em hướng đến không phải là cuộc thi
trong nước hay quốc tế. Và robocon cũng là kỷ niệm
không bao giờ phai dưới mái trường cấp 3.

[ 153 ] [ 154 ]

Tr−ëng ban tæ chøc
®©u råi?
HUỲNH MAI LIÊN
(Ghi lại theo lời kể của ông Phạm Việt Tiến,
Trưởng Ban Khoa giáo, Đài TH VN,
Trưởng Ban Tổ chức RBC)
Đ ã gần 6 năm trôi qua, trong tôi vẫn vẹn
nguyên những diễn biến của cuộc thi Sáng
tạo Robot đầu tiên cùng với biết bao kỷ niệm. Còn rất
nhiều khó khăn nhưng cuộc thi vẫn được tổ chức tại
Nhà thi đấu quận Tân Bình TP. HCM với nhiều thiếu
thốn nhiều thứ từ kinh nghiệm tới vật chất, con
người... Lúc đó được Đài phân công làm Trưởng ban
Tổ chức, nhưng thực tế tôi cùng với một vài anh chị
em khác làm tất cả những việc gì có thể. Ngày thi đấu
năm ấy bắt đầu, sau khi đọc lời khai mạc, tôi như
không còn là mình nữa, chỗ nào cũng thấy người ta
gọi tên: "Trưởng ban tổ chức ơi! Việc này giải quyết
thế nào? Trưởng ban tổ chức ơi! Ai làm việc này
đây?" Cứ thế, mọi việc rối tinh hết cả lên. Nhưng có
một việc mà tôi không bao giờ quên...
Đề tài năm ấy là "Chinh phục đỉnh Phú Sĩ", chúng
tôi đổi thành "Chinh phục đỉnh Phanxipăng" để gắn với
[ 155 ]
Việt Nam hơn. Các robot được chế tạo và thi đấu với
những quả bóng bằng vinilon. Khi căng hơn chúng có
đường kính trên dưới 40cm. Do mải với nhiều việc
khác, tới lúc đọc lời khai mạc xong, khi lui vào hậu
trường tôi và anh Lê Nguyên Long - Phó Giám đốc
Trung tâm Truyền hình Việt Nam tại TP. HCM và đồng
thời là Phó Trưởng ban Tổ chức cuộc thi phát hoảng lên
khi mấy chục quả bóng chưa được bơm. Sau một
thoáng tần ngần tôi và anh Long lao vào và thế là
dùng... hơi của mình mà thổi. Thổi một quả bóng bay
còn mệt nữa là thổi bóng cho robot. Được vài quả mồm
miệng đau rát. Tôi vừa thở, vừa nói với anh Long phải
thuê một người bơm xe đạp về đây thì mới ổn. Chuyện
bình thường nhưng lúc ấy được coi là sáng kiến ghê
gớm lắm. Người bơm xe đạp đến nhưng chúng tôi cũng
cố gắng thổi cùng cho nhanh. Mải thổi bóng chúng tôi
không biết rằng ngoài sân thi đấu bao người đi tìm
Trưởng ban Tổ chức cứ nháo cả lên và hỏi bóng thi đấu
đâu rồi. Cho tới khi có người kêu to lên Trưởng ban Tổ
chức đây rồi, thì rất may mấy chục quả bóng cũng đã
sẵn sàng vào cuộc. Chỉ tội tôi và Phó Trưởng ban Tổ
chức Lê Nguyên Long tạm thời không nói gì được bởi
mệt và hai má cũng bỏng rát vì căng miệng thổi bóng...
Ngoài sân thi đấu, những chú robot đầu tiên đã
khật khưỡng di chuyển trên sàn với những quả bóng
trong tiếng reo hò vang dậy của khán giả, nhưng ít ai
biết rằng những người tổ chức như chúng tôi phải trải
qua một thời điểm hi hữu như vậy.
Nhưng điều đáng nhớ không phải nằm ở việc
thổi bóng. Do lần đầu tiên chế tạo robot nên sinh viên
[ 156 ]
còn chưa có nhiều kinh nghiệm, một sinh viên đã chế
tạo robot mang tên "Vịt đẻ trứng" với cơ chế hoạt
động giống như tên gọi. Khuôn đẻ trứng được thiết
kế đúng với kích thước trong hướng dẫn của quả
bóng là khoảng 40cm. Chú Robot này lấy được bóng
nhưng không thể nào đẻ quả trứng xuống vị trí được.
Nó chỉ nhúc nhích rùng mình rồi đứng yên. Khán giả
cứ ồ lên xuýt xoa tiếc rẻ. Những người trợ lý thi đấu
chuẩn bị cho trận đấu khác đã rất khó khăn để lấy quả
bóng ra khỏi cơ chế đẻ trứng của chú vịt robot. Tôi
giật mình chợt hiểu, do thổi bóng bằng hơi chúng tôi
đã thổi quá căng, vì bằng vinilon nên bóng phồng to
đã lớn hơn nhiều so với đường kính là 40cm. Chính
vì thế "quả trứng" không thể lọt qua khuôn đẻ của
chú vịt robot được. Rất may robot này cũng không
hoạt động được, nếu chứ nó hoạt động được mà
không đẻ được trứng, điều tệ hại kia được phát hiện
thì không hiểu sự việc sẽ như thế nào. Thật hú vía!
Ngay sau đó tôi cùng anh Long làm một sợi dây khi
nối vào có đường kính 40cm đo lại tất cả các quả
bóng thì mới thấy có trên 70% số bóng có đường
kính lớn hơn... Tất nhiên chúng được xì bớt hơi cho
đúng quy định ngay sau đó. Bí mật nho nhỏ này mãi
gần 5 năm sau mới được tiết lộ trong chương trình
"Cầu Truyền hình" phát động cuộc thi năm 2007
được tổ chức vào tháng 10 năm 2006...
Cho tới nay công tác tổ chức đã chuyên nghiệp rất
nhiều, chúng ta đã đạt thành tích rất cao ở đấu trường
quốc tế nhưng những việc ấy vẫn in đậm trong ký ức
chúng tôi cho tới tận bây giờ.
[ 157 ]
MËt m· mang tªn "Robocon
cña nh÷ng ng−êi lÝnh"
NGHIÊM HUÊ
K hông có "duyên ghi bàn" nhưng Robocon
của những chàng lính trẻ tại Học viện Kỹ
thuật quân sự (HVKTQS) lại làm cho khán giả tại mỗi
cuộc thi robocon từ bất ngờ này đến bất ngờ khác. Sự
thông minh, những pha xử lý tài tình, kỹ thuật công
nghệ cao và robot của những anh lính dường như cũng
mang một "phong cách" khác.
NÒn t¶ng
Thầy Nguyễn Tăng Cường, chủ nhiệm bộ môn Kỹ
thuật điều khiển là người gắn bó với robocon Việt Nam
từ những ngày đầu và luôn song hành cùng với các đội
robocon của HVKTQS. HVKTQS là cơ sở đào tạo về
kỹ thuật quân sự đã có lịch sử 40 năm. Sinh viên của
học viện ra trường đã có nhiều đóng góp về kỹ thuật
trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Chất lượng đào
tạo đó được duy trì và phát huy đến ngày hôm nay.
Không chỉ robocon mà các cuộc thi toán, tin, vật lý...
HV năm nào cũng có giải. Nguyên nhân thứ hai là sự
nhiệt tình cộng với say mê khám phá của các thế hệ
[ 158 ]
sinh viên trong trường đã tạo nên "thương hiệu" của các
chàng lính trẻ. Hàng năm, trường tổ chức cho các đội
robocon trong trường thi đấu với nhau để chọn ra
những đội mạnh nhất đi thi đấu quốc gia. Theo thầy
Cường, thứ hạng cao hay thấp không quan trọng nhưng
cái được của cuộc thi robocon là tạo ra một phong trào
để sinh viên thực sự được nghiên cứu, áp dụng, thử
nghiệm các giải pháp kỹ thuật để đưa vào thực tiễn.

§èi víi sinh viªn, chØ nªn ch¬i c«ng nghÖ

rÎ tiÒn
Năm nay là năm đầu tiên HVKTQS áp dụng giải
pháp xử lý ảnh, giải pháp này làm robot của HV có sự
linh hoạt hơn. Và như vậy, kỹ thuật công nghệ cao đã
được sinh viên tiếp cận. Thầy Cường khẳng định, năm
nay, sinh viên các trường tham dự cuộc thi xuất hiện
nhiều kỹ thuật khác nhau, có tác dụng giáo dục. Từ bài
toán thực tế, các đội sẽ có nhiều giải pháp để giải quyết
và được quyền "tự quyết". Thầy Cường kể lại, có năm,
sinh viên tạo ra robot hoàn toàn bằng cơ khí và điều bất
ngờ là năm đó học viện đứng thứ hai toàn quốc. Năm
nay, khi công nghệ xử lý ảnh được áp dụng, lúc đầu
cũng có hai luồng ý kiến trái chiều. Có người ủng hộ
nhưng cũng có người cho là khó thực hiện và không
khả thi. Đối với sinh viên chỉ nên "chơi" công nghệ rẻ
tiền! Điều này là tương đối phù hợp với điều kiện thực
tế nhưng đến thời điểm này, thầy Cường không đồng ý
Những cổ động viên của HVKTQS
với nhận xét đó. Theo thầy, hiện nay, nguồn tài chính
của các trường đã khác, sự đầu tư của sinh viên cũng đã Ảnh: TIẾN ĐẠT

[ 159 ] [ 160 ]
khác. Học viện đã đầu tư về tài chính giúp sinh viên
nắm bắt công nghệ. Sau cuộc thi, các thiết bị sẽ nằm
trong các phòng thí nghiệm, phục vụ cho sinh viên,
thậm chí cả các nghiên cứu sinh. Do đó, việc đầu tư đó
là song hành, phục vụ mục đích đào tạo là chính. Việc
triển khai kỹ thuật công nghệ mới có hợp lý thì mới
nâng cao chất lượng đào tạo.
C«ng nghÖ cao nh−ng bÊm nhÇm nót
Bước vào chung kết robocon toàn quốc vừa qua,
HV KTQS có 3 đội, nhưng chỉ có HV2I là sử dụng giải
pháp xử lý ảnh. Không chỉ có giải pháp kỹ thuật tốt,
HV2I còn có chiến thuật thi đấu thông minh và được
BGK đánh giá là "đối thủ nặng ký" của ngôi á quân. Thế
nhưng, trong mỗi cuộc thi, ngoài các yếu tố chủ quan,
yếu tố khách quan còn cần có "sự mỉm cười của thần
may mắn". Tối vòng chung kết, may mắn đã không đến
với HV2I khi đội ra sân và đã bấm nhầm nút robot tự
động. Dù được trang bị kỹ thuật xử lý ảnh nhưng chú
robot này đã bị tự "khoá tay" và hoàn toàn bị vô hiệu
hoá. Không được vào sâu hơn, HV2I có hơi tiếc nhưng
với thầy Cường thì đó là bài học cần rút kinh nghiệm và
cũng là kỷ niệm đáng nhớ trong những lần thi robocon
của Học viện. Giải cao hay thấp cũng không quan trọng,
không đáng giá bằng sau cuộc thi, sinh viên hãy tự tin
hơn với chính mình, không e dè khi tiếp cận công nghệ.
Điều đáng quý hơn là từ khi có cuộc thi robocon, sinh
viên mỗi khoá được giữ lại trường làm giảng viên
thường là thành viên trong đội robocon.
[ 161 ]
Nh÷ng bãng hång
trªn s©n robot
HOÀI TRÂM
R obocon với những bo mạch điện tử, những
máy móc khô khan dường như là sân chơi chỉ
dành cho phái nam. Thế nhưng những năm gần đây,
khán giả đã quen thuộc với sự xuất hiện của những bóng
hồng xinh đẹp và đầy bản lĩnh trên sàn thi đấu. Cũng
đam mê, cũng quyết đoán, cũng mạnh mẽ, sự hiện diện
của họ đã làm cho sân đấu trở nên hấp dẫn hơn...
DÞu dμng vμ b¶n lÜnh
Robocon 2007 "Khám phá Hạ Long", khán giả
trên sân Quần Ngựa được dịp trầm trồ trước Huyền -
cô gái trắng trẻo, xinh xắn đến từ đội STCM3. Trên
sân thi đấu toàn nam nhi, Huyền nổi bật bởi mái tóc
dài và nụ cười rất rạng rỡ. Thế nhưng điều ấn tượng
nhất ở Huyền đọng lại trong lòng khán giả là sự xông
xáo, bình tĩnh trên sân thi đấu, nhanh nhẹn chỉ huy các
robot tự động của đội mình. Huyền được bình chọn
vui là "Hoa khôi" của Robocon 2007. "Con gái xinh
mà giỏi thật!" - không hiếm người trầm trồ.
[ 162 ]
 Huyền không phải là cô gái đầu tiên vào sân điều
khiển robot. Năm 2005, khán giả robocon được dịp ồ
lên khi lần đầu tiên trên sân thi đấu xuất hiện một
bóng hồng. Và ngay lập tức cô gái đó đã giành được
nhiều sự yêu mến ủng hộ của các cổ động viên cuồng
nhiệt. Nguyễn Thị Hòa (thành viên của BKCBG1) - cô
gái nhỏ nhắn nhưng bản lĩnh, thông minh và đầy quyết
đoán đó đã được 13 thành viên còn lại trong đội giao
trọng trách ra sân thi đấu trong suốt vòng chung kết
Robocon 2005 và Vòng chung kết Châu Á - Thái Bình
Dương sau đó. Hòa cũng chính là tác giả của bo mạch
và ý tưởng chế tạo vi điều khiển có cơ cấu nhận màu
rất thông minh của robot trung tâm. Việc robot thi đấu
rất ổn định làm nên chiến thắng của đội. Ít ai biết được
rằng năm đó cô gái thông minh và đầy cá tính này vừa
mới bước qua tuổi 20.
Cũng trong đội BKCBG1 nhưng Nguyễn Thúy
Quỳnh ít được biết đến hơn vì Quỳnh không ra sân thi
đấu nhưng đây cũng là một thành viên quan trọng
không thể thiếu được của đội. Quỳnh cũng đảm nhận
phần mạch điện tử - một trong những phần quan trọng
bậc nhất trong robot.
Không phải ngẫu nhiên mà những cô gái lại được
tín nhiệm để vào sân "Họ làm mạch không thua kém
gì bọn mình, lập trình cũng giỏi, lại rất chỉn chu và
bản lĩnh nữa" - Thông (BKCBG1) cho biết. Những
năm gần đây các bóng hồng xuất hiện trên sàn thi đấu
ngày một nhiều. Dù vào sân thi đấu hay chỉ đứng ở
ngoài cổ vũ và lo cho đội, họ vẫn luôn là một phần
không thể thiếu. "Con gái làm robot trông hay lắm.
[ 163 ]
Nhìn họ loay hoay với máy móc trông rất cá tính và
đáng yêu. Họ cũng tình cảm nữa. Có họ, các bạn nam
sẽ đỡ vất vả hơn nhiều. Thật tiếc vì đội mình không
thể có một thành viên là con gái" - Chung, đội trưởng
FAM (HVKTQS) cười luyến tiếc.
Quả thật, chỉ cần có một thành viên là con gái, đội
robocon đó sẽ vui hơn nhiều. Xưởng robot sẽ luôn gọn
gàng, vấn đề "hậu cần" sẽ được giải quyết, các thành
viên nam sẽ luôn được chăm sóc tận tình nhất, mọi
xung đột dường như sẽ dễ giải quyết hơn. "Bọn mình
hay ăn quà vặt nên lây cả tính này cho các anh,
khoảng trời D7 vì thế mà nhiều muỗi hơn thì phải -
Huyền nói vui - và suốt ngày phải đi nấu cơm, mua
cơm cho đội, con gái mà". Và có những tình yêu đẹp
đã bắt đầu từ những ngày con gái bước chân vào
xưởng, tình yêu có những giọt mồ hôi, sự vất vả và
niềm đam mê dành cho robot.
Nh÷ng vÊt v¶ kh«ng thÓ kÓ tªn
Sau sàn thi đấu, trông Vĩnh và Huyền
(BKSTCM3) - hai cô gái được bình chọn là hoa khôi
của Robocon 2007 trẻ trung và rất nghịch ngợm.
Khoảng sân nhà D3 của ĐHBK dường như nhộn hẳn
lên bởi những tiếng cười. Vĩnh kể rằng con gái làm
robot không chỉ cực kỳ vất vả mà còn gặp rất nhiều
phiền phức. Không thể ở lại xưởng ôm robot ngủ như
con trai, họ phải chấp nhận đi đêm về hôm. Thường là
khoảng 1 - 2 giờ sáng mới mở cửa vào nhà, lại một
hôm có một anh chở về nên nhiều người trong khu trọ
[ 164 ]
đã nghi ngờ Vĩnh... không trong sáng. Còn Huyền thì buồn khi thất bại. Quên sao được những giọt nước
thường xuyên phải trèo tường để vào KTX. "Nhiều mắt, những ánh nhìn tiếc nuối khi đội mình bị loại.
hôm đứng cheo leo trên cái bờ rào đầy rỉ sắt mà lo Mình yêu quý những người bạn của mình, những
ngay ngáy. Không lo ngã vì mình... trèo quen rồi, người đã cùng mình trải qua những tháng ngày gian
nhưng lo lỡ ai trong khu ký túc nhìn thấy thì lại tưởng khổ và đáng nhớ của thời sinh viên."
mình hư thân!". Đúng là những lo toan rất... con gái. Họ - những cô gái bản lĩnh của robocon đã góp
Cả Huyền, Vĩnh và nhiều cô gái khác đều không phần làm cho cuộc chơi trở thành một kỷ niệm đẹp
muốn nói ra những vất vả của mình nhưng ai cũng trong ký ức của rất nhiều người!
hiểu, để sống hết mình cho niềm đam mê này, họ đã
phải vượt qua rất nhiều khó khăn. Sức khỏe không tốt
bằng nam giới nhưng họ vẫn lăn lộn trong cái nóng ở
xưởng từ sáng đến tối, thậm chí còn thức thâu đêm.
Chuyện về nhà sau 12h đêm hay chuyện bị điện giật
lúc làm mạch là chuyện bình thường. "Có những hôm
cả đội phải chia nhau từng mẩu bánh mì nguội ngắt
nguội ngơ, có những hôm cả đội đi ăn mà quán hết
cơm, đành ôm bụng đói về làm vì đi muộn quá...
Nhiều khi làm đến quên ăn, quên ngủ, bẩn thỉu nhem
nhuốc..." (Linh - thành viên của Đồng Đội, Robocon
2006). Sức vóc con gái dường như không quen với
những vất vả đó nhưng họ đã vượt lên tất cả. "Ban đầu
đến chỉ vì thích, nhưng càng làm càng đam mê, rồi
không dứt ra được!"- Huyền cho biết.
Rời cuộc chơi robocon, cái họ có được là sự tự
tin, bản lĩnh, những tình bạn đẹp, những kỷ niệm đáng
nhớ. Có một chàng trai nào lại không bùi ngùi trước
những dòng rất tình cảm của một cô gái dành tặng cho
đội mình "Quên sao được cái cảm giác hồi hộp khi
nhìn robot của mình thi đấu trên sân, để rồi sung
sướng khi chiến thắng cũng như cứng rắn nếm trải nỗi

[ 165 ] [ 166 ]

PhÝa sau hËu tr−êng
LOAN ANH
Qnhiều
ua 6 lần thi đấu, Robocon Việt Nam đã ghi
dấu ấn trên trường quốc tế. Những vinh
quang ấy không thể không kể đến những người luôn
đứng đằng sau ống kính. Họ lặng thầm theo dõi,
chứng kiến sự trưởng thành của sinh viên trong các lần
thi đấu quốc tế... Đó là Ban Tổ chức, đạo diễn, biên
tập viên Ban Khoa giáo, những ống kính camera của
Trung tâm thường trú Đài Truyền hình Việt Nam tại
TP.HCM.
Quay mét trËn robocon khã h¬n mét trËn
bãng ®¸
"Để quay một trận đấu bóng đá thì rất dễ, còn
quay một trận đấu robot thì khó vô cùng, vì trên sân
không chỉ một mà có rất nhiều robot, chúng tỏa đi rất
nhiều hướng. Nếu không chú ý sẽ bỏ qua rất nhiều
hình ảnh hay và đẹp của những chú robot ấy. Một trận
đấu chỉ kéo dài 3 phút, nhưng chúng tôi phải tập trung
rất nhiều để có những hình ảnh đẹp, tường thuật lại cho
khán giả truyền hình..." đó là lời tâm sự của ông
Nguyễn Phước - Phó trưởng Ban Khoa giáo - Tổng
[ 167 ]
Đạo diễn chương trình. Ông Nguyễn Phước là một
trong những người đi cùng cuộc thi robot từ thời gian
đầu tiên cho đến nay. Lần đầu tiên cuộc thi tổ chức tại
sân của trường ĐHBK, sân thi đấu là một phòng nhỏ,
nóng, oi bức, đông sinh viên quan tâm, nên bộ phận
ghi hình được ưu tiên trong khoảng 1,5 mét để di
chuyển máy quay. Thế nhưng vẫn bị vướng thí sinh,
robot, các dụng cụ của các đội, dây điện... Cả phòng thi
đấu đông kín người, các em chen chúc nhau để xem thi
đấu, còn các anh quay phim thì mồ hôi nhễ nhại. Một
lúc có 7 đến 8 con robot hoạt động, mỗi con có một
động tác riêng, vì vậy người làm phim phải quay tất cả
những gì họ thấy để sau đó về dựng phim. Thời gian
ấy, bộ phận quay chỉ sử dụng một máy chuyên nghiệp,
còn lại là 4 đến 5 máy quay bình thường. Và những
nhà quay phim, họ phải là những người tinh tường,
hiểu cuộc thi, hiểu luật chơi không thua gì nhà chuyên
nghiệp. Chỉ nhìn robot ra sân họ đã đoán biết được
đường đi của robot đó mà điều khiển máy quay, biết
được lúc nào robot hoạt động, khi nào nó lùi và khi nào
nó tiến... Người cầm máy quay phải tự mình tìm hiểu
rất nhiều để không bỏ sót những hình ảnh đẹp, họ cũng
không thua gì những thí sinh điều khiển robot tay, bởi
luôn phải điều khiển máy quay phim của mình song
song với đường di chuyển của robot.
Biªn tËp viªn còng say mª robocon
Cứ nghĩ việc tổ chức, việc quay phim là khó, thế
nhưng ở khâu dựng phim cũng không mấy dễ dàng.
[ 168 ]
Biên tập viên phải là người có mặt 100% trong các cuộc
thi để ghi nhận lại cuộc thi, ghi chép vào nhật ký, sau đó
về chọn lọc và dựng thành phim, phát trên truyền hình
cho khán giả theo dõi. Mặc dù là một đoạn phim tường
thuật nhưng phải tường thuật sao cho gây sự chú ý của
khán giả, và quan trọng hơn hết là phải thuyết minh
đúng, tránh phản ứng từ khán giả. Biên tập viên Thanh
Hải của Ban Khoa giáo - một biên tập viên khá trẻ ở
tuổi đời và tuổi nghề. Cô đã biết lồng vào đó là sự năng
động của sức trẻ với một không khí luôn sống động và
sôi nổi, cuốn hút. "Đồ nghề" của Thanh Hải chính là
cuốn nhật ký (một tập giấy A4), 2 chiếc bút màu xanh
và đỏ (dùng để làm dấu các đội), cộng với kiến thức sẵn
có, sự chú ý lắng nghe và quan sát, phải xử lý và sửa sai
tình huống rất nhanh tránh sự sai sót trong những đoạn
phim. Nhiệm vụ của Hải là phải ghi chép và nhớ chính
xác đặc điểm các đội chơi, phán đoán chính xác di
chuyển của robot vừa phải lắng nghe MC nói. Vì say mê
cuộc thi mà Hải cũng say mê làm cho xong chương
trình để sớm phát hình, phục vụ cho khán giả truyền
hình (đa số là những bạn sinh viên dù yêu thích nhưng
không có thời gian và điều kiện được xem trực tiếp).
Khó khăn nhất là việc nhận biết các đội trong hàng mấy
trăm đội, phải chọn lựa hình ảnh, góc độ, những trận
đấu hay, và không để cho khoảng lặng trong phim sẽ
gây sự nhàm chán cho khán giả. Với cô biên tập viên trẻ
này, yêu cầu dựng phim của cô đó là sân chơi lúc nào
cũng phải sống động, từ những người thi đấu cho đến
khán giả cổ vũ. Những hình ảnh vui buồn, cảm xúc trên
sân, sẽ là những hình ảnh "đắt giá" và rất thật.
[ 169 ]
Chóng t«i lμm Robocon
THU HIỀN
C hương trình Tư vấn kỹ năng ROBOCON
2007 khu vực phía Bắc (14h ngày 03/03/07,
tại Hội trường 10-12, Đại học Quốc gia Hà Nội, 144
Xuân Thuỷ, Cầu Giấy, Hà Nội) là sự mở đầu cho
chuỗi 3 chương trình Tư vấn kỹ năng được FPT tổ
chức ở cả ba miền cho tất cả các thí sinh tham gia chế
tạo và dự thi ROBOCON 2007. Bao khó khăn, cũng
bắt đầu từ đây.
Dự án phía Bắc chính thức có 3 người (về sau
có thêm 2 người nữa), 3 người phải đảm nhiệm một
khối lượng công việc khổng lồ. Việc nhiều, chia nhau
không xuể nên cảm giác lúc nào cũng quá tải. Đủ các
việc, từ quản lý tài chính, tổ chức chương trình, gặp
gỡ các chuyên gia, quản lý website, làm việc với các
phóng viên, với Đài Truyền hình, thông tin với các
đội và những người quan tâm đến như photo, in ấn tài
liệu đều phải chia nhau làm hết. Nhiều lúc chúng tôi
đùa nhau, bây giờ có thêm 10 cộng tác viên nữa chắc
vẫn quá tải như thường. Cũng đã có những người
mới, đến rồi đi, cuối cùng vẫn là những người cũ gạt
mồ hôi, đôi khi là cả nước mắt nữa để đi tiếp. Chẳng
có ai khác có đủ đam mê, đủ tình yêu với cuộc chơi,
[ 170 ]
đủ cả kiên nhẫn nữa để theo chúng tôi đến cuối con Mọi người lặng yên, ai đi việc nấy. Lại hộc tốc đi
đường mà chúng tôi đang đi. Suốt một tuần trước liên hệ địa điểm mới, Hội trường 10-12, Đại học Quốc
ngày tổ chức, ba con người thay nhau ở lại văn phòng gia Hà Nội sẽ là nơi diễn ra chương trình của chúng
làm việc cho đến khi ngẩng lên đầu lên chỉ còn lại tôi. Vấn đề địa điểm được giải quyết nhưng đâu có ai
mình mình. Bảo vệ văn phòng cũng quen mặt, quen biết đường đến địa điểm mới đây? Chỉ còn cách là
tên, nên dù có về muộn mấy cũng chẳng mấy khi hỏi phải thông báo lại. Cả mấy người lại ngồi tập trung lại
thẻ nữa. gọi điện xin lỗi Ban Giám hiệu của từng trường, từng
Mọi việc "chạy" khá ổn, địa điểm được ấn định chỉ đạo viên, từng bạn đội trường về sự thay đổi ấy, lại
là Hội trường C2, ĐH Bách Khoa HN, một nơi đủ fax lại từng cái công văn, sửa từng câu, từng chữ
rộng cho khoảng 1000 người tham gia vào chương những thông tin đã đăng tải trên các phương tiện thông
trình của chúng tôi. tin đại chúng khác. Tất cả các kênh thông tin hiện có
Phía Bắc có 182 đội đăng ký tham gia, chúng tôi đều được chúng tôi sử dụng để thông báo, từ website,
tiến hành gọi điện tới các chỉ đạo viên và các đội
trưởng của từng đội để xin địa chỉ gửi giấy mời đến tận
tay các bạn. Ai cũng hồ hởi, ai cũng háo hức. Giấy mời
được in ra, gửi đi, mọi việc tưởng như đã sắp hoàn tất,
chỉ còn chờ "thời điểm khai mạc" thì 4 ngày trước khi
diễn ra chương trình, trường ĐH Bách Khoa HN thông
báo lại: Không thể cho FPT mượn hội trường C2 để tổ
chức buổi tư vấn này do có một buổi hội thảo khác của
nhà trường sẽ diễn ra cùng lúc.
Vậy là công lao của bao người suốt một tháng
qua tưởng chừng như đổ xuống sông xuống biển. Có
những lúc chúng tôi nghĩ chúng tôi phải bỏ cuộc. Giấy
mời đã gửi đi, poster, băng rôn đều đã in xong cả. Lác
đác đã có những đội gọi điện thông báo đã nhận được
giấy mời và sẽ có mặt tại ĐH Bách Khoa để tham dự
cùng chúng tôi. Ai cũng căng thẳng, thay đổi địa điểm
vào phút cuối là một thay đổi quá lớn mà chúng tôi Ảnh: NHƯ QUỲNH
không khi nào lường trước được.

[ 171 ] [ 172 ]
email, thậm chí là nhắn tin vào điện thoại di động của email thấy có thư từ một địa chỉ lạ, vỏn vẹn một câu:
từng thành viên có đăng ký số điện thoại với chúng Em nhận được email của các chị rồi, cám ơn các chị
tôi, gần 300 số điện thoại di động được chúng tôi ngồi đã đồng hành cùng chúng em trong cuộc thi này...
kỳ công nhắn tin thông báo: dia diem buoi tu van ky Niềm vui là một cuộc điện thoại từ xa: "Chị ơi em
nang 14h ngay 3/3: "Hoi truong 10-12, DH Quoc Gia muốn hỏi..." Có những ngày một người trong dự án
HN,144 Xuan Thuy, Cau Giay-HN." Có những số phải gọi không dưới 100 cuộc điện thoại nhưng không
điện thoại, những địa chỉ email các bạn đăng ký với khi nào chúng tôi tỏ ra mệt mỏi, chúng tôi hào hứng
chúng tôi sai, không liên lạc được, chúng tôi lại chạy với công việc, yêu công việc này vô cùng. Chúng tôi
đôn, chạy đáo nhờ người này, nhờ người kia báo lại. thèm nghe lắm những tiếng cười từ một khoảng trời xa
Rất nhiều người nhắn tin, thậm chí là gọi điện lại đêm qua không ngủ. Các bạn không ngủ cùng Robot,
hỏi chúng tôi là ai? Tại sao chúng tôi lại kỳ công như chúng tôi, những người tiếp sức cũng đang không ngủ
thế. Đơn giản những người trong dự án chỉ mong mỏi cùng tình yêu Robot bên các bạn đây...
một điều duy nhất: Sẽ không có bất cứ một bạn nào
quan tâm đến chương trình mà không biết mình sẽ
phải đến đâu để tham gia, các bạn từ xa đến, chỉ cần
giở lại tin nhắn sẽ biết địa điểm mới. Ngày diễn ra
chương trình, sẽ có hẳn một đội thường trực đứng tại
cổng trường ĐHBK HN để thông báo về địa điểm
mới. Cũng nhiều lắm những tin nhắn, những cuộc điện
thoại cảm ơn, thậm chí có bạn bị tai nạn, đang nằm
trong viện cũng gọi điện lại cho chúng tôi. Họ xúc
động, đơn giản để nhắn một lời cảm ơn, họ không cần
biết chúng tôi là ai, với họ, chúng tôi đang bước cùng
con đường.
Nhọc nhằn nhiều, toan lo nhiều nhưng ngước mắt
đi tiếp vẫn có nhiều lắm những niềm vui. Những
người trong dự án hiểu nhau hơn, thương nhau và san
sẻ với nhau nhiều hơn. Niềm vui nhiều khi chỉ giản
đơn lắm... Một buổi tối khuya nhắc nhau đi ngủ sớm,
mai mới có sức "chiến" tiếp, là mỗi buổi sáng mở

[ 173 ] [ 174 ]

PhÇn V
HËu robocon
Nh÷ng ®iÒu kh«ng thÊy
trªn truyÒn h×nh
ĐOÀN MINH HẰNG
TrÝch blog cña Huúnh ThuËn:
http://blog.360.yahoo.com/blog-
DPoKSGs5f7LgHhksrg--?cq=1&p=793&n=28500
Nhìn chung Robocon là sân chơi do con
người tạo nên và cũng là nơi tạo nên những
con người mới, là nơi để học hỏi kiến thức
công nghệ và nơi giao lưu những tình cảm
khăng khít.
[ 175 ]
TrÝch blog cña Ph¹m §øc ChÝnh
http://blog.360.yahoo.com/blog-
RFos_941bqUI_I7TSM76i6_P
Còn nhớ buổi đầu biết bao nhiêu bỡ
ngỡ, đến với robocon với sự hồn nhiên,
trong sáng, 7 con người của Heatsink bước
vào cuộc chơi với một niềm đam mê và sự
nhiệt tình của những chàng sinh viên năm
thứ 3, chưa có một khái niệm gì về robocon
ngoài việc theo dõi cuộc thi qua truyền
hình. Chúc cho anh em những ai đã từng yêu
robocon, từng nhiều đêm quên ăn quên ngủ,
từng vui từng buồn với mỗi trận đầu, sau
này sẽ thành công trong cuộc sống và vẫn
giữ được những tình bạn đẹp, đó mới chính
là những giá trị đích thực mà cuộc thi này
mang lại.
Vòng chung kết Robocon Việt Nam 2007 đã khép
lại với chiến thắng bất ngờ của hai đại diện mới nổi
trong làng Robocon Việt Nam: Giải vô địch thuộc về
BKDC (ĐH Bách Khoa Đà Nẵng và giải Á quân là
DT03 (Đại học Công nghiệp Hà Nội). Sân chơi
Robocon luôn luôn có những yếu tố bất ngờ mà chính
những sự bất ngờ đó làm nên sự hấp dẫn khiến người
ta phải luôn luôn tìm tòi, khám phá. Nhưng đằng sau
những phút giây đăng quang, sân chơi này còn đọng
lại những gì, chỉ có những nhân vật chính của cuộc
chơi, những con người đã cống hiến cho khán giả cả
nước những pha thi đấu đầy kịch tính mới biết rõ.
[ 176 ]
 Đêm 10-6-2007, sau trận chung kết, trời mưa như
trút nước, nhóm cựu vô địch Robocon 2005 BKCBG1,
Á quân BKHTS1 của 2004 một thời vang bóng và BK
Bamboo gặp nhau tại một quán nhỏ trong ngõ trên
đường Nguyễn Thái Học. Đêm đã khuya, nỗi buồn
dường như vẫn còn đọng lại trên những gương mặt
còn đang rất mỏi mệt. Một người như muốn khuấy
động không khí đã bắt nhịp cho cả đội hát Việt Nam
Hồ Chí Minh nhưng tiếng hát nhỏ dần và dường như
trong long họ đang nghẹn lại điều gì đó. Chu Hồng
Sơn đứng lên nói "Các em có biết rằng con thời bọn
anh thế nào không, nó bẩn thỉu, nó xấu xí và lằng
nhằng dây dợ vì bọn anh làm mạch lần nào cũng cháy.
Thế mà giờ nhìn Robot của bọn em vừa đẹp vừa ngon,
chứng tỏ là bọn em giỏi hơn bọn anh ngày xưa nhiều".
Mấy bộ mặt buồn thiu bắt đầu hứng khởi hẳn lên, bắt
đầu kể chuyện BK Bamboo lúc đầu tiên bắt đầu đội
Robot của mình với 500.000đ ra sao. Câu chuyện bắt
đầu trở nên sôi động và rôm rả. Một hồi sau Lê Quang
Thông, Cao Thế Phong (BKCBG1 cựu vô địch 2005)
cũng đứng lên truyền lại một số kinh nghiệm trong thi
đấu và trong cuộc sống. Có rất nhiều lời tri âm được
truyền lại từ thế hệ Robocon đàn anh từ năm 2004,
2005 cho thế hệ Robocon 2007. "Các em thi Robocon
đam mê thế nào cũng không được bỏ học nhé". "Các
em nên nhớ rằng anh đã từng ân hận vì đã dành chức
vô địch". Chỉ đơn giản có chung tiếng nói là sinh viên
Bách Khoa qua nhiều thế hệ họ đã đứng lại bên nhau,
tình cảm và hùng mạnh, xây đắp nên mối ân tình
Robocon.
[ 177 ]
Đối với sinh viên, sau chính những cuộc vui đã
tàn, họ ngồi lại bên nhau và nhận ra rằng giá trị đích
thực của cuộc chơi chính là tình bạn, tình bằng hữu,
nó lan toả từ thế hệ này sang thế hệ khác, từ miền này
sang miền khác. Qua năm tháng, họ ngồi lại bên nhau
để lại tiếp tục niềm đam mê ở một sân chơi lớn hơn,
đó là sân chơi cuộc sống. Robocon chỉ còn lại như một
kỷ niệm, như một sân chơi của thời sinh viên sôi nổi
nhưng qua đó họ đã trưởng thành hơn rất nhiều.
PGS TS Lê Hoài Quốc, Phó Giám đốc sở KHCN
TPHCM, thành viên Ban Giám khảo, nhận định
"Robocon không phải là một cuộc thi, Robocon đích
thực là một sân chơi dành cho sinh viên. Sân chơi này
bổ khuyết trong chương trình học của các em, tạo động
lực tốt để các em tự nghiên cứu, rèn luyện thói quen
làm việc theo nhóm, quản lý tài chính, bàn bạc chiến
thuật, bền bỉ vượt qua khó khăn để dành chiến thắng.
Sân chơi Robocon giúp các em tự đào tạo, tìm kiếm và
làm chủ kiến thức, trưởng thành trong nhận thức và
cách giải quyết vấn đề, sẵn sàng đối mặt với những sân
chơi lớn hơn trong cuộc sống, những sân chơi có tầm
cao hơn, có đóng góp thiết thực hơn cho xã hội."
Sân chơi Robocon năm nay thực sự nóng với sự
góp mặt của nhiều gương mặt mới lần đầu tiên tham
dự như đại học Công nghiệp, sự đầu tư mạnh mẽ có
chiều sâu về mặt công nghệ như HVKTQS. Lê Minh
Đức của BKHTS1 (cựu Robocon 2004) cho biết
"Robot năm nay đều đẹp, đặc biệt các trường TP.HCM
làm robot rất đẹp, kiểu dáng máy công nghiệp. Miền
Bắc, đặc biệt học viện KTQS thì làm robot giống
[ 178 ]
chiến tranh du kích, giống xe tăng, giống như cài lá
ngụy trang. Điều mà robot của TP.HCM làm được là
một điều đáng học tập không chỉ trong cuộc thi
robocon, mà thể hiện sự khác biệt của một lối suy
TS Phan H÷u Duy Quèc:
nghĩ, một trình độ. Tôi thích nhất robot của BK
Dragon (BKTP) và AVI (SPKT), bánh xe của nó còn
H·y coi robocon
có cả chắn bùn."
Những tín đồ Robocon đích thực luôn nhìn thấy
lμ n¬i b¾t ®Çu!
những góc quay đẹp của cuộc chơi mà khán giả truyền
hình không bao giờ có cơ hội nhìn thấy. Những người
đam mê Robocon đích thực luôn có khát khao chiến CODET
thắng nhưng đó là những chiến thắng bắt nguồn từ
những ước mơ trong sáng.
Thầy Huỳnh Văn Kiểm, chỉ đạo viên, 3 lần dẫn
dắt các đội tuyển BK TP.HCM dành chức vô địch Tiến sĩ Phan Hữu Duy Quốc hiện đang làm công
Robocon khu vực Châu Á Thái Bình Dương cho biết: việc thiết kế cho Công ty Xây dựng Shimizu và
"Năm nay vì Việt Nam đăng cai tổ chức vòng thi khu nghiên cứu về công nghệ xây dựng tại Nhật
vực nên việc kỳ vọng 2 đội tuyển Việt Nam phải Bản. Anh là người đã theo sát giúp đỡ đội tuyển
giành chức vô địch trên sân nhà sẽ càng nguy hiểm Việt Nam Telematic BK3 trong lần thi đấu
và gây áp lực cho các bạn sinh viên. Lần nào đi nước Robocon tại Nhật Bản lần thứ 1 và theo thường
ngoài tôi cũng đưa học sinh của tôi đi chơi, tạo tâm lý xuyên theo dõi Robocon trong nước cũng như
thoải mái nhất cho các bạn, và khuyến khích các bạn quốc tế. Anh ước mong trong tương lai không
cố gắng thể hiện mình tốt nhất". Thầy Kiểm còn gửi xa, người Việt Nam sẽ có khả năng phát triển
kèm một tấm ảnh chụp cảnh sinh viên Hàn Quốc thua các công nghệ tiên tiến tầm cỡ thế giới, không
mà vẫn vui mừng. Thầy nói thêm rằng: "Robocon
chỉ trong xây dựng mà cả trong nhiều lĩnh vực
Quốc tế vui lắm, cũng ăn thua đấy mà chẳng ai xem
khác của cuộc sống. Robocon chính là một trong
kết quả là trọng."
những sân chơi góp phần giúp cho giấc mơ này
trở thành hiện thực, dẫu là giữa sân chơi và
thực tiễn có một khoảng cách không nhỏ.

[ 179 ] [ 180 ]

Th¸ch thøc ngμy cμng gia t¨ng
Được biết, anh quan tâm rất tận tình với Robocon
Việt Nam, đặc biệt là lần thi Robocon 2002 tại Nhật
Bản, vậy duyên cớ nào khiến anh trở thành người bạn
của Robocon vậy?
Mọi việc bắt đầu từ sự trùng hợp ngẫu nhiên khi
Ban Tổ chức là Đài Truyền hình NHK yêu cầu tôi hỗ
trợ cho đội tuyển Việt Nam (Telematic BK3) thi đấu
tại Nhật, và cùng lúc đó Đại học Bách Khoa TP.HCM
có liên lạc với tôi vì tôi là giảng viên của trường. Do
đó mà công việc của tôi không dùng lại ở mức làm
thông dịch và hướng dẫn như được BTC yêu cầu, mà
kiêm luôn việc tổ chức đội ngũ cổ động viên, tìm kiếm
các chuyên gia có kinh nghiệm, và hỗ trợ đội trong lúc
thi đấu. Vì vậy mà tôi có điều kiện tiếp xúc với những
thành viên ưu tú của Telematich BK3 và cuộc chơi
đầy tính sáng tạo Robocon. Từ đó đến nay, tôi vẫn
thường xuyên theo dõi cuộc chơi này.
Những kỷ niệm nào về cuộc thi Robocon tại Nhật
Bản khiến anh nhớ mãi?
Có rất nhiều kỷ niệm vui khi nghĩ đến nó. Đó là
cảm giác sung sướng tột cùng như có luồng điện chạy
dọc theo sống lưng khi Việt Nam vượt qua Nhật Bản
trong một trận đấu căng thẳng và kịch tính. Khi đó
các bạn sinh viên Việt Nam tại Nhật đang xem truyền
hình trực tiếp gọi điện nhờ gửi lời chúc mừng cho đội
tuyển Telematic BK3 trong khi cuộc chơi vẫn đang
diễn ra trên truyền hình. Lần về Việt Nam ngay sau
[ 181 ]
đó được chia vui với ĐH Bách Khoa trong lễ mừng
chiến thắng ở trong sân trường, tôi thật sự cảm động.
Nhưng kỷ niệm lớn nhất xen lẫn niềm tự hào là sự
tôn trọng mà các bạn bè Nhật Bản dành cho trí tuệ
của tuổi trẻ Việt Nam sau khi kết thúc cuộc chơi được
truyền hình trực tiếp suốt 6 giờ.
Anh đánh giá về sự kiện Telematic BK3 vô địch
Robocon quốc tế lần 1, và những lần vô địch sau đó
của Việt Nam thế nào?
Sự kiện đội Telematic BK3 vô địch Robocon
quốc tế lần 1 là sự khích lệ vô cùng to lớn cho
Robocon Việt Nam và tuổi trẻ Việt Nam nói chung.
Đó là một thành tích rất đáng tự hào. Sau sự kiện này,
một số tờ báo có nhận định rằng việc Telematic BK3
vô địch Robocon quốc tế là sự kiện KHCN của năm
2002 hay đẳng cấp về chế tạo robot của ta có tầm cỡ
thế giới. Những nhận định này xuất phát từ sự tự hào
về trí tuệ Việt Nam khi lần đầu tiên các bạn trẻ bước
ra sân chơi lớn mà đã đạt được thành tích cao nhất.
Tuy nhiên có lẽ vì thiếu thông tin về Robocon nên
những nhận định đó hơi đi quá xa, vì ai cũng biết khoa
học và công nghệ liên quan đến robot của Việt Nam
mới thực sự ở giai đoạn manh nha. Cần hiểu chính xác
rằng đây chỉ là một cuộc chơi của sinh viên, và BTC
đã khéo léo tạo ra một cuộc chơi mà ý tưởng đóng vai
trò quan trọng hơn công nghệ, xóa đi sự chênh lệch
đẳng cấp về công nghệ chế tạo robot.
Việt Nam có thể tự hào về trí tuệ và đẳng cấp của
các ý tưởng theo kiểu "con nhà nghèo" trong các điều
[ 182 ]
kiện rất khó khăn về thiết bị và tư liệu tham khảo. Bù
lại, họ có tư duy chiến thuật thi đấu rất tốt, vì suy cho
cùng, đây là một cuộc chơi đối kháng một chọi một.
Trong khi đó các đội mạnh như Nhật Bản, Hàn Quốc
có vẻ như quá cầu toàn khi chế tạo robot. Họ dành
nhiều thời gian cho việc ứng dụng các công nghệ tiên
tiến nhất, tập trung giải quyết đề bài dự thi một cách
tối ưu về kỹ thuật mà ít có các phương án chiến thuật
đối phó với các đối thủ khác nhau, quên đi sự hiện
diện và cản trở của robot đội bạn. Càng về sau, BTC
càng có nhiều quy định nhằm hạn chế việc cản trở
robot của nhau trong thi đấu, nâng dần vai trò của kỹ
thuật chế tạo trong robocon, các đội cũng chú trọng
đến chiến thuật nhiều hơn. Điều này đồng nghĩa với
những thách thức ngày càng gia tăng ở sân chơi trong
nước cũng như quốc tế.
Robocon ViÖt Nam tr−ëng thμnh qua tõng
giai ®o¹n
Anh có nhận xét gì về các giai đoạn robocon của
Việt Nam? Theo anh, các bạn đã có sự khác biệt và
trưởng thành qua từng giai đoạn như thế nào?
Qua theo dõi tôi thấy rằng robocon Việt Nam
ngày càng lớn mạnh về qui mô lẫn chất lượng.
Rocobon được nhiều xã hội quan tâm nhiều hơn sau
mỗi lần tổ chức và đã tạo nên một phong trào nghiên
cứu và chế tạo robot trên toàn quốc. Trên phương diện
quốc tế, ba lần vô địch là một minh chứng cho đẳng
cấp của Robocon Việt Nam vì chưa có một quốc gia
[ 183 ]
nào vô địch Robocon quốc tế trên 1 lần, kể từ khi cuộc
thi này được tổ chức lần đầu tiên vào năm 2002. Tôi
được biết rằng các đội Robocon của Việt Nam từ thời
kỳ đầu tuy có nhiều ý tưởng hay kỹ thuật và thiết bị
thô sơ, hơi bỡ ngỡ khi ra đấu trường quốc tế, nay đã
tích lũy được sự tự tin sau những chiến thắng, thêm
kinh nghiệm thi đấu, và kỹ thuật ngày càng cao đáp
ứng được qui định ngày càng khó của BTC cuộc thi
quốc tế. Những đơn vị như ĐH Bách Khoa TP.HCM
đạt nhiều thành tích trong cuộc chơi này ngoài việc họ
có các sinh viên ưu tú, còn do họ được sự hỗ trợ,
khuyến khích và tạo điều kiện tối đa (nhưng không
làm giúp) của nhà trường và địa phương.
Theo anh, các bạn trẻ "thu hoạch" được gì khi
tham dự Robocon? Một số kinh nghiệm mà anh thấy
các bạn Robocon nên lưu ý?
Cần thiết kế robot với độ bền vững cơ học cao và
có nhiều phương án thi đấu linh hoạt để có thể tiến sâu
trong cuộc chơi và đối phó với những cách thi đấu
khác nhau của đội bạn. Nếu có điều kiện thì nên đi
tham quan các nhà máy, công xưởng nơi có dây
chuyền sản xuất tự động để có thêm ý tưởng và để ý
thức được rằng việc học tập, cũng như thi thố tài năng
ở Robocon có mục đích cuối cùng là phục vụ cho hoạt
động sản xuất của xã hội.
Bất luận kết quả thế nào, điều lớn nhất các bạn
đạt được có thể không phải là giải thưởng mà là cơ hội
để tìm tòi học hỏi, phối hợp với nhau trong một nhóm
(điều mà người Việt Nam ta vẫn còn phải tập luyện
[ 184 ]
nhiều), và sự tập trung cao độ trong cuộc thi sẽ tạo Sự sáng tạo không có một hướng cụ thể nào cả,
thói quen tốt trong nghiên cứu và sáng tạo. Khi nhưng sự sáng tạo ngoài tiềm năng về trí tuệ, đòi hỏi
robocon kết thúc, công việc của các bạn, với tư cách là có sự say mê và kiến thức nền tảng vững chắc. Trí tuệ
các kỹ sư và nhà khoa học tương lai, mới thực sự bắt Việt Nam không thua kém bè bạn trên thế giới, nhưng
đầu. Đó chính là một Robocon thực sự lớn hơn và nếu trí tuệ đó không được đầu tư phát triển thành
nhiều thử thách. Vì vậy, hãy coi robocon là nơi bắt những công nghệ, phương tiện phục vụ cuộc sống thì
đầu, chứ đừng coi đó là sự kết thúc. trí tuệ đó mãi mãi ở dạng tiềm năng. Sự sáng tạo của
thế hệ trẻ Việt Nam sẽ phát triển mạnh mẽ hơn nếu
Dường như anh vẫn còn đôi điều trăn trở về hành được quan tâm và tạo điều kiện hơn nữa. Robocon đã
trình Robocon Việt Nam? và đang thành công vì nó đã đáp ứng những nhu cầu
Robocon là một cuộc chơi thú vị, thu hút rất rất cơ bản nhưng quan trọng của tuổi trẻ như: nhu cầu
nhiều bạn trẻ tham gia. Nhờ thế mạnh của truyền hình học tập và sáng tạo, nhu cầu được thể hiện năng lực
mà việc tuyên truyền cũng rất hiệu quả. Tuy nhiên, bản thân và thi thố tài năng, nhu cầu được tôn trọng và
chính vì đây là trò chơi được truyền hình mà sự hào ngưỡng mộ...
nhoáng, hình thức cũng rất cao. Có thể không ít bạn
trẻ tham gia vì thích sự hào nhoáng và thành tích hơn
là sự sáng tạo và tìm tòi. Hoặc vì tính tuyên truyền rất
cao của một trò chơi liên quan đến truyền thông mà
không ít người sau khi đạt thành tích lại sinh ra tự
mãn. Bên cạnh đó, cũng có thể vì thành tích mà đôi
khi có sự góp sức quá nhiều của các chuyên gia, khiến
cho sản phẩm robot không thực sự là của sinh viên mà
là những sản phẩm chuyên nghiệp thực sự. Cần phát
huy tối đa mục đích thực sự của cuộc chơi là khuyến
học, và hãy để cuộc chơi này thực sự là của sinh viên.

Theo anh, sự sáng tạo của thế hệ trẻ Việt Nam

hiện nay như thế nào, và nên theo hướng nào? Giỏi,
thực tế, hay liều lĩnh, hay say mê...? Hay phải có rất
nhiều yếu tố cộng lại?

[ 185 ] [ 186 ]

Ph¹m Duy Tïng:
Häc tËp t¹i Trung t©m
nghiªn cøu quèc tÕ MICA
XUÂN LÊ
Phạm Duy Tùng đang là một trong số ít sinh viên
Việt Nam đang tham gia vào dự án Scout tại
trung tâm nghiên cứu Quốc tế MICA. Đã từng
tham gia hai năm thi Robocon, Tùng cảm nhận
được rất rõ môi trường làm việc chuyên nghiệp
và các kiến thức, công nghệ chế tạo robot hiện
đại mà mình đang được tiếp cận.
Tù do s¸ng t¹o
S cout là dự án hợp tác giữa Trung tâm nghiên
cứu quốc tế - thông tin đa phương tiện, truyền
thông và ứng dụng của Bách Khoa Hà Nội với chương
trình hợp tác France - ICT Asia Programme. Dự án
này đang được triển khai ở một số nước như Việt
Nam, Trung Quốc, Campuchia, dự án nhằm phát triển
các robot tự động quan sát hệ thống đô thị sau thảm
[ 187 ]
họa AROUND (Autonomous Robots for Observation
of Urban Networks after Disasters)
Một số sinh viên của trường Bách Khoa đã được
lựa chọn để tham gia học tập và thực hành trong lĩnh
vực chế tạo robot. Phạm Duy Tùng đang là sinh viên
năm cuối chuyên ngành Tự động hóa, từng tham gia
cuộc thi Robocon hai năm 2006, 2007 và giành giải
nhất khu vực miền Bắc. Chính vì thế, khi tham gia dự
án này và được các chuyên gia nước ngoài đào tạo,
Tùng đã tiếp nhận khá nhanh các kiến thức về ngành
chế tạo robot.
"Trong thời gian tham gia chế tạo robot để tham
gia Robocon, tất cả chỉ dừng lại ở mức chế tạo robot
sơ khai, mình cứ làm, cho nó chạy ổn là được. Vì phải
gấp rút chế tạo các robot để tham gia thi theo lịch của
dài Ban Tổ chức nên cũng không có nhiều thời gian
tìm tòi, áp dụng các các công nghệ hiện đại, các thuật
toán phức tạp để robot được thông minh hơn. Robocon
dẫu sao cũng chỉ là một cuộc chơi, để bắt đầu tập tành
làm từ những lý thuyết mình đã học được, lại thiếu
nhiều phương tiện máy móc, kinh phí cũng chỉ có
hạn." Tuy nhiên, những kiến thức khi tham gia
Robocon đã giúp Tùng có nhiều kinh nghiệm thực tế,
tự tin hơn khi về chuyên ngành chế tạo robot.
Khi tham gia dự án này, Tùng và các bạn đã được
tiếp cận với những kiến thức, công nghệ hiện đại nhất
trên thế giới về chế tạo robot. Robot ở đây là các thiết
bị thông minh, gần với con người, có các thao tác phức
tạp hơn. Tùng được học những lý thuyết như thuật toán
tối ưu, thuật toán tiến hóa ứng dụng cho robot, lý thuyết
[ 188 ]
về mạng nơron thần kinh... Đó là những lý thuyết của
công nghệ chế tạo robot hiện đại, thông minh.
Tưởng như những kiến thức để chế tạo robot là
những thuật toán lập trình máy móc, nhưng các
chuyên gia khuyến khích sinh viên phát huy tối đa trí
sáng tạo. Khi giao cho Tùng một đề tài thực hành, họ
không bắt Tùng phải lập trình theo thuật toán này
thuật toán kia, mà để tự do phát huy hoàn toàn trí sáng
tạo. Sau đó, họ mới nhận xét, phân tích làm thế nào để
sản phẩm hoàn chỉnh hơn. Tùng cho rằng: "Môi
trường làm việc đó khiến tôi thực sự cảm thấy mình
được phát huy đầy đủ sự sáng tạo."
Ngo¹i ng÷, chñ ®éng vμ tËp trung
"Ngoại ngữ, tính chủ động và khả năng tập trung -
Đó là những điều tôi nhận thấy một sinh viên Việt Nam
cần phải có khi tiếp cận với công nghệ, môi trường làm
việc quốc tế". Thêm nữa, các chuyên gia trong dự án
không quản lý về mặt thời gian mà chỉ quản lý trên sản
phẩm, hiệu quả sản phẩm. Tuy nhiên, họ cũng chỉ có
thời gian ở lại có hạn nên mình phải tận dụng khoảng
thời gian này để học được nhiều nhất. "Một điểm yếu
của sinh viên Việt Nam là khả năng tập trung vào công
việc còn chưa cao, bị chi phối bởi nhiều yếu tố bên
ngoài nên khi làm việc hay bị phân tán. Vì thế, cần đầu
tư vào khả năng tập trung cho công việc". Tập trung
cao sẽ giúp có thể tiếp nhận được lượng thông tin tối đa
trong một khoảng thời gian ngắn nhất. Những công
nghệ robot họ dạy cho mình là những công nghệ mới
[ 189 ]
nhất, trên thế giới đang dùng. Ở nước ngoài, họ học
những kiến thức mang tính ứng dụng cao để có thể làm
việc luôn nên khả năng thích nghi ứng dụng rất tốt, học
xong là có thể ra làm việc ngay. Còn sinh viên mình chỉ
học kiến thức nền tảng, nên khi tiếp xúc với môi trường
làm việc thì phải mất quá trình đào tạo lại.
Tuy nhiên, trong quá trình học, Tùng nhận thấy
nếu có kiến thức nền tảng tốt thì việc tiếp thu những
công nghệ mới cũng không quá khó khăn. Nếu có môi
trường làm việc thuận lợi và điều kiện làm việc tốt thì
có thể phát huy... Các chuyên gia nước ngoài thường
dạy những kiến thức có tính ứng dụng rất cao. Học
xong là có thể làm và ứng dụng ngay nên không mất
thời gian đào tạo lại. Nhìn đó, thấy được điểm yếu của
sinh viên Việt Nam. Kiến thức nền tảng tốt, đầy đủ,
nhưng những kiến thức hiện đại, có khả năng ứng
dụng thì còn thiếu điều kiện để tiếp cận, do đó khi ra
trường, mà làm trong môi trường hiện đại, thì còn phải
mất thời gian đào tạo lại. Cách đây 3, 4 năm, nghe nói
đến robot có vẻ xa vời. Nhưng hiện nay, ngành robot
của ta đã bắt đầu phát triển, nhưng nhân lực về robot
của Việt Nam thì lại rất thiếu. Một cánh tay lắp hàng,
đóng nút chai, sơn tự động cũng là robot, mà chắc
chắn là trong công nghiệp phải sử dụng rất nhiều.
Đó là điều để Tùng tự tin rằng: "Khi dự án này
kết thúc, cộng với những kiến thức học được trong
trường Bách Khoa, mình hy vọng rằng có thể đóng
góp được nhiều hơn vào sự phát triển của ngành công
nghiệp Việt Nam nói chung và ngành chế tạo robot
mới mẻ".
[ 190 ]
 Việt Nam với gần 300 đội tham gia, tương ứng với
gần 2000 sinh viên tham gia thực hiện, 300 giáo viên
hướng dẫn và nhiều bộ phận phục vụ khác cho cuộc
Thøc tØnh Robocon thi. Chiến thắng thì luôn chỉ có một. Người vào vòng
chung kết hay ngay cả người thứ 2 trong 300 đội ấy
(Tõ Robocon Hμn Quèc ®Õn
cũng sẽ là một kỷ niệm đẹp. Đội chúng tôi cũng đã
Robocon ViÖt Nam)
từng là 2 trong 80 đội phía Nam dành số điểm cao
nhất trước khi ra Đà Nẵng năm 2006, nhưng sau 9
NGUYỄN BÁ HẢI phút trôi qua thì chỉ còn là một ký ức đáng nhớ mà
(Lưu học sinh tại Hàn Quốc) thôi. Và sau cuộc thi mỗi người lại tất bật học để thi
và cũng phải mất hai hay nhiều tháng sau đó chúng
tôi mới thoát khỏi những suy nghĩ và những gì liên
Robocon t¹i ViÖt Nam thu hót nhiÒu sinh
viªn tham gia

C uộc thi robocon tại Việt Nam rất khác so với

Hàn Quốc - nơi tôi đang theo học và làm
việc, cả về mặt ý nghĩa và tính chất cuộc thi.
Nhìn lại cuộc thi, hầu hết những người thi robot
cũng nhận ra rằng, toàn bộ quỹ thời gian, công sức và
cả số tiền bé nhỏ dành dụm từ việc dạy kèm, buôn
bán sách cũ hoặc bất kỳ một nghề nào mà sinh viên
đã làm đều phục vụ cho Robocon. Những khó khăn
cả về kỹ thuật và tài chính, những tai nạn khi các bạn
gặp phải, những món đồ mua rồi mà không dùng
được, sức ép từ cuộc thi, tất cả khiến quãng thời gian
làm robocon vừa đẹp vừa gian khó nhất. Nhiều bạn
tôi biết đã phải đi làm để trả nợ khi kết thúc mùa thi,
nhiều bạn thi rớt trên ba lần, ở lại trường vài năm học Ảnh: BÁ HẢI cung cấp
cũng vì Robocon. Cuộc thi Robocon được tổ chức ở

[ 191 ] [ 192 ]
quan đến Robocon. Gần đây, thật buồn khi thấy có
hiện tượng tiêu cực trong Robocon như mượn robot,
sự can thiệp quá sâu từ phía thầy cô về mặt chiến
thuật và quá trình chế tạo robocon, vô hình chung, nó
đã trở thành một cuộc chạy đua về thành tích giữa
các trường. Điều này khiến các em không được tận
hưởng những gì mình tự mình khám phá.
Robocon Hμn Quèc chØ lμ mét cuéc ch¬i
nho nhá
Đặt chân sang Hàn Quốc ba ngày, tôi gặp đội
robocon của Korea University of Technology and
Education nhờ một tình cờ thật thú vị khi họ nhìn
thấy chiếc áo robocon tôi mặc khi chơi bóng ở
trường. Các bạn đã dẫn tôi vào khu làm robocon, hỏi
rất nhiều câu hỏi về robocon Việt Nam. Trường đại
học của họ chỉ có duy nhất một đội với khoảng 10
người. Việc làm robocon của họ kéo dài khoảng 2
tháng (trong khi các đội Việt Nam chuẩn bị từ trước
Tết cho tới tận tháng 5 tháng 6). Các bạn làm chủ yếu
vào ban ngày và sau giờ học (rất ít khi thấy vì
robocon mà bỏ tiết). Ngày thi đấu toàn quốc, có
khoảng trên 20 đội (thường mỗi trường chỉ duy nhất
có 1 đội chứ không phải thi vòng loại ý tưởng từ cấp
khoa, cấp trường như ở Việt Nam).
Từ lúc nhận đề thi tới lúc chọn ra 1 đội đi thi quốc
tế chỉ duy nhất vòng thi (trong khi ở Việt Nam phải
vượt qua ít nhất 3 hoặc 4 vòng thi, chưa kể các kỳ thi
ý tưởng, thi trong trường loại bớt đội để giới hạn cho
[ 193 ]
đúng chỉ tiêu). Hôm tôi đi xem chung kết của Hàn
Quốc (tháng 4-2007) có khoảng chưa đầy một trăm
người tới xem. Các trận đấu cũng khá sôi nổi. Tuy
nhiên, phải nhận định rằng họ không quan tâm tới
robocon như ở Việt Nam chúng ta. Kết quả trường Đại
học Giáo dục và Công nghệ Hàn quốc vô địch vòng
thi trong nước và họ đã ăn mừng chiến thắng đơn giản
với một buổi tối uống So-chul gần trường. Nhớ lại
cảnh chiến thắng ở vòng phía Nam của đội tôi năm
2006, tôi càng giật mình: Có phải chúng ta đang tự
giới hạn và giam hãm tất cả nguồn lực lớn trong cái ao
tù Robocon? Có phải tính chất của cuộc chơi trí tuệ
đã thay đổi và ảnh hưởng quá nhiều tới cả tinh thần,
tâm lý và sức lực của thời sinh viên?
Robot ë Hμn Quèc ®−îc x· héi hãa
Nếu cuộc chơi robocon không được coi trọng và
gây thú vị như ở VN, vậy thì họ có sân chơi nào và
sân chơi nào cuốn hút nhất sinh viên ở đây?
Robo1, Humanoid-Robot (Các robot giống người,
hoặc điều khiển bằng wireless như Bluetooth chẳng
hạn). Các robot này ứng dụng nhiều công nghệ như xử
lý ảnh, áp dụng các bài toán liên quan điều khiển tự
động như điều khiển vị trí với thuật toán điều khiển đơn
giản trong công nghiệp PID mà tất cả các ngành cơ khí,
điện tử, điều khiển tự động ở Hàn đều giảng dạy.
Tiếp theo là cuộc thi F1 trong sinh viên tại Hàn.
Họ là những sinh viên học về ngành ô tô, họ thực hiện
chế tạo và làm lại các mô hình xe đua F1 theo kiến
[ 194 ]
thức và khả năng, với những cuộc thi hết sức thú vị và
yêu cầu một kiến thức tổng hợp từ động cơ xăng, điện
- điện tử cho các hệ thống trên xe hơi F1 cải biến, vấn
đề kết hợp nguồn nhiên liệu, thiết kế CAD cho khung
và vỏ xe, vv... đã giúp sinh viên học rất nhiều điều mà
sau này khi tham gia các công ty sản xuất xe như
Hyundai, Kia... ở đất nước họ.
Một ví dụ khác để thấy ở Hàn, người người, nhà
nhà có thể nói tới chủ đề robot dễ và bình dân như thế
nào. Đó là cuộc thi đơn giản nhất mà mỗi đội chơi chỉ
có 1 người tham gia, được tổ chức hàng tuần là Battle
robot. Bất kỳ người dân nào, dù là em nhỏ hay người
già cũng có thể tham gia sân chơi này, linh kiện để
làm cũng hết sức giản đơn như làm robocon, nhưng
điều khác chút là điều khiển bằng sóng radio.
Tới đây, tôi băn khoăn, không biết đội vô địch
Robocon ở Việt Nam chúng ta đã bao giờ đem kiến
thức cơ bản ứng dụng trong robot chưa? Không phải
vì chúng ta kém mà bản chất và định hướng cho cuộc
chơi chưa tốt. Việc ứng dụng các kiến thức lý thuyết
vào thực tế, hoặc cách giảng dạy và liên hệ giữa lý
thuyết và thực tế của ta chưa đạt được điều này
chăng? Liệu chúng ta có quá ngờ nghệch khi có
những cuộc hội thảo hay phỏng vấn trực tuyến về
mối liên quan giữa robocon và nền công nghiệp robot
của Việt Nam? Liệu chiến thắng ở sân chơi Robocon
có phải là một thành tích lớn và người ngoài cũng
nhìn chúng ta như chúng ta đang cảm nhận? Các chủ
đề này thực sự cá nhân tôi cũng không thể lý giải và
thấu hiểu hết.
[ 195 ]
H·y th¾p lªn mét ngän nÕn
Bản thân tôi sẽ cố gắng hơn để khi trở về nước,
vẫn có thể học tập và làm việc như trong phòng thí
nghiệm hiện tại. Tôi ý thức rõ ràng rằng, bước vào
khóa học sau đại học đồng nghĩa với việc tôi tìm được
hướng đi và mới chỉ bắt đầu công việc học đúng nghĩa
của một sinh viên đại học - cái mà tôi chưa làm được
trước đây. Chính vì vậy, ước mơ lớn nhất của tôi và
cũng có lẽ là của nhiều giảng viên trẻ đó là có một nơi
tự học, làm việc và tiếp tục học tập không ngừng để
nâng cao kiến thức và viết những bài báo khoa học
thực sự có giá trị được giới nghiên cứu cùng ngành
trên thế giới công nhận và trân trọng, hơn là những đề
tài cắt xén hay lược dịch từ các đề tài tác giả nước
ngoài để mãi mãi không bao giờ dám công khai. Và để
làm được điều này, hiện tại chúng tôi, những người
yêu cơ điện tử nói chung và cơ điện tử ô tô nói riêng
đã và đang xây dựng nhóm cơ điện tử ô tô - VAGAM
(tại địa chỉ vagam.dieukhien.net nhằm kết nối những
người cùng làm việc trong lĩnh vực này cùng tham gia
trao đổi, sinh hoạt online cũng như cập nhật các kiến
thức và đề tài mà các trung tâm nghiên cứu về ô tô ở
nước ngoài quan tâm.
Thiết nghĩ, mỗi một người là một ngọn nến nhỏ và
chẳng thể làm gì xoay chuyển được thời cuộc nhưng
cuộc cách mạng toàn dân trong giáo dục và ý thức dám
nhìn nhận mọi vấn đề mà tính chất và quan niệm về
robocon như một ví dụ đơn cử sẽ là những mầm mống
cho một sự thay đổi tích cực cho nước nhà!
[ 196 ]

Tõ Robocon Malaysia
tíi Robocon ViÖt Nam
HOÀNG TRƯỜNG SƠN
(Lưu học sinh tại Malaysia)
Là một trong những thành viên của đội tuyển
robocon của trường Đại học Kỹ thuật Petronas
(Universiti Teknologi Petronas - UTP) tham dự
vòng chung kết Robocon Malaysia nên tôi có dịp
được chứng kiến tận mắt không khí thi đấu của
các đội tuyển.
Ýt ®éi tham gia Robocon
P hải nhìn nhận một điều là Robocon ở
Malaysia không thu hút được đông đảo sinh
viên như ở Việt Nam. Số lượng các đội tham gia
Robocon 2007 ở Malaysia vừa rồi có 58 đội, do đó họ
không tổ chức vòng loại khu vực như nước ta, thậm
chí một số trường đại học vì số đội tham gia khá ít nên
không có vòng loại trường. Tuy không có thống kê
chính xác về số lượng các trường đại học ở Malaysia
nhưng chắc chắn là không ít hơn nhiều so với ở Việt
Nam. Mặt khác, giáo dục đại học ở đây khá được chú
[ 197 ]
trọng, phải nói là hơn Việt Nam ở nhiều mặt. Vậy tại
sao lại có ít đội tham gia Robocon như thế?
Có một sự thật khác là thời gian của các đội bạn
dành cho Robocon cũng không nhiều như sinh viên ở
Việt Nam. Họ nói chỉ dành được khoảng hai tháng cuối
cùng để tập trung cho Robocon. Điều này có thể nhận
thấy qua robot của bạn không làm được đẹp và cầu kỳ
như của ta. Một số robot không sử dụng mạch in mà
dùng bread board như sinh viên khoa điện vẫn hay dùng
trong phòng thí nghiệm. Các dây dẫn điện buộc sơ sài
trên thân robot, các đội hầu như ít trang trí cho robot của
mình, một phần do có ít thời gian, một phần do thường
xuyên phải tháo gỡ sửa chữa thêm thắt các bộ phận.
ChØ lμ mét cuéc ch¬i trong nhiÒu cuéc
ch¬i kh¸c
Nguyên nhân chính của việc Robocon không thu
hút đông đảo các bạn sinh viên ở Malaysia đó là ngoài
Robocon còn nhiều các hoạt động khác rất cuốn hút. Lấy
ví dụ ở UTP, có các club về đủ các lĩnh vực kinh tế, nhạc
họa, thể thao... và đa phần các bạn sinh viên thích tham
gia các club này vì được rèn luyện các kỹ năng "mềm"
ngoài các kiến thức kỹ thuật đã được học trên lớp. Các
dự án của sinh viên thường rất được chú trọng vào tính
thực tiễn, trong khi đó Robocon lại ít mang ứng dụng.
Đơn cử như trong cuộc triển lãm các đề tài nghiên cứu
của UTP năm 2006, đề tài được giải nhất là một thiết kế
chiếc mũ bảo hộ có khả năng làm mát đầu, tên là "cool
cap", thiết kế chỉ đơn giản là gắn một chiếc quạt vào gáy
[ 198 ]
của chiếc mũ để làm mát đầu trong lúc đội nhưng nó có
tính sáng tạo và tính ứng dụng tương đối cao. Sau đó, tác
phẩm này được đưa sang dự Invention & New Product
Exposition 2007 (INPEX) tại Pittsburgh, USA và đã
giành được huy chương vàng.
Robocon cũng không phải là cuộc thi robot duy
nhất ở Malaysia, ngoài Robocon còn có Robofest khá
nổi tiếng với yêu cầu công nghệ và kỹ thuật tương
đối cao. Các trường đại học thường xuyên tổ chức
các hội thảo và tập huấn về công nghệ và kỹ thuật
mới. Do đó Robocon chỉ là một cuộc chơi trong
nhiều cuộc chơi khác.
Nh−ng l¹i ®−îc ®Çu t− rÊt nhiÒu tiÒn
Có một vấn đề nữa cũng phải nhắc đến, đó là vấn
đề tài chính và sự ủng hộ cơ sở vật chất từ các trường
cho các đội Robocon ở Malaysia là tương đối lớn. Ví
dụ như ở UTP hàng năm đều cấp cho đội robocon trên
RM 100 000, tương đương với gần nửa tỉ đồng VN.
Trường cũng cấp cho đội một phòng lab riêng, đủ rộng
để làm 3 sân thi đấu robocon. Đội được quyền sử dụng
các máy móc cơ khí như máy CNC, máy tiện, phay,
khoan... Trong đợt thi vừa rồi, tôi cũng có quan sát,
các đội đều sử dụng motor tương đối đắt tiền, đều từ
RM 100 (tương đương 450 nghìn) trở lên. Có đội còn
dùng loại motor giá trên RM 1000, không giống như
các đội ở Việt Nam thường tận dụng motor cũ mua ở
"chợ giời". Các cảm biến đa phần là cảm biến nhập từ
nước ngoài với giá tương đối cao, rất hiếm đội sử
dụng cảm biến dò đường tự làm.
[ 199 ]
Robocon ViÖt Nam cÇn thùc tÕ h¬n
Có rất nhiều người đã đặt câu hỏi tại sao một
nước với trình độ khoa học kỹ thuật như Việt Nam lại
có thể qua mặt các nước như Nhật Bản, Hàn Quốc,
Trung Quốc, Malaysia, Thái Lan để 3 lần đạt ngôi vô
địch Robocon. Theo tôi câu trả lời bắt nguồn từ chính
yêu cầu công nghệ và kỹ thuật của robocon. Ta có thể
thấy robocon là một cuộc thi mà thắng hay thua phụ
thuộc nhiều vào kinh nghiệm và chiến thuật thi đấu, và
cái này là lợi thế của sinh viên Việt Nam. Sinh viên
của chúng ta đa phần học nửa ngày trong khi ở các
nước khác phải học cả ngày với số lượng bài tập tương
đối lớn, sinh viên kỹ thuật nước ta thường có ít các
hoạt động ngoại khóa nên dành nhiều thời gian và tâm
trí cho robocon. Cũng vì thế, số lượng các đội tham
gia nhiều, phải tổ chức thành nhiều vòng tuyển chọn
nên các đội có cơ hội cọ xát, học hỏi kinh nghiệm,
chiến thuật thi đấu.
Chúng ta hoàn toàn có quyền tự hào về sinh viên
Việt Nam với khả năng sáng tạo, ý chí vươn lên chiếm
lĩnh đỉnh cao làm rạng danh cho đất nước nhưng cũng
phải tỉnh táo nhận ra, tại sao chúng ta lại thắng và
chúng ta được gì từ chiến thắng đó. Tôi nghĩ ngoài
Robocon chúng ta cũng nên có thêm nhiều sân chơi
khác và trong các trường đại học nên có các chương
trình đào tạo sinh viên thành những con người toàn
diện có đầu óc thực tế, có khả năng tiếp thu kiến thức
khoa học kỹ thuật tiên tiến.
[ 200 ]

Robocon
vμ nh÷ng giÊc m¬
NGUYỄN THỊ THU HIỀN
(Viết tặng những người bạn Robocon,
tặng FXR, HTS, CBG và KM)
bên họ như bây giờ tôi đang đứng bên những người
trong dự án. Ai đứng ra đảm nhận trách nhiệm này
không quan trọng, miễn là họ sẽ làm được điều gì, dù
nhỏ thôi nhưng không phải là vô nghĩa.
Nhớ những ngày đầu, khi tôi chập chững đi
những bước đầu tiên cùng dự án này, tôi tìm đến
những cựu vô địch, những người đã từng tham gia
Robocon. Chúng tôi cần họ đứng bên chúng tôi trong
cuộc chơi này. Khi đó, không nhiều người hiểu công
việc của chúng tôi, họ hỏi tôi: "Em biết gì về Công
nghệ mà đòi đi Bảo trợ?" Đúng, tôi không biết thiết kế
mạch, không biết lập trình, không hiểu cơ khí, tôi cũng

T ôi không chế tạo robot, không tham gia cuộc

thi Sáng tạo Robot năm nay và mãi về sau
này cũng không khi nào tôi ghi danh trên cuộc đấu đó
được. Tôi là con gái. Con gái làm kinh doanh, làm
truyền thông chứ không làm kỹ thuật. Nhưng hôm
nay, bây giờ tôi đang "làm Robot", làm Robot để đi
cho hết điều trăn trở: ROBOCON là gì?
Nhiều người hỏi vì sao tôi tham gia dự án FPT
Bảo trợ Công nghệ Robocon Việt Nam 2007. Ít khi tôi
trả lời vì tôi biết sẽ không nhiều người hiểu. Tôi đủ
lớn để nhìn thấy sự giàu sang và hào nhoáng của
người khổng lồ FPT, nhưng tôi không đứng bên họ
trong dự án này vì sự hào nhoáng ấy. Tôi không đến
với cuộc chơi này vì tiền, vì danh vọng, hay vì bất kỳ
một điều gì đó như sự hứa hẹn cho tương lai. Tôi cũng
không mong tìm thấy một sự bảo trợ quá cao sang từ
ánh hào quang cho cuộc chơi năm nay. Bất kỳ ai làm Ảnh: HẢI THANH
công việc Bảo trợ này tôi cũng sẽ tình nguyện đứng

[ 201 ] [ 202 ]
không biết trả lời các bạn thế nào khi các bạn gọi điện
hỏi tôi về vi điều khiển... Tôi trả lời họ bằng chính
nhiệt huyết của tôi với cuộc chơi này, họ hiểu tôi, họ
tin và rồi họ coi tôi như một người bạn trong "Cộng
đồng Robocon" của họ. Tôi không phải dân kỹ thuật
nhưng tôi hiểu Robocon là gì. Tôi đang "học" để nhìn
thấy những giá trị ẩn sau những thanh nhôm khô cứng,
những mạch điện tử vô hồn trên Robot.
Tôi lăn lộn với Dự án đầu tiên vì tôi là bạn của
những người làm robot ngày hôm qua. Vinh quang có,
thất bại có, hạnh phúc tột đỉnh và nuối tiếc cũng nhiều.
Có những sự nuối tiếc vì thất bại, đôi khi là nuối tiếc,
Ảnh: HẢI THANH
[ 203 ]
là ân hận khi người ta đứng trên đỉnh cao của vinh
quang và chiến thắng. Có những điều giá như, giá như
ngày ấy không biết Robocon là gì, giá như ngày ấy
không vô địch... Có những người ngày ấy không vô
địch để bây giờ tiến xa hơn trên con đường họ chọn.
Không biết có nên gọi đó là sự may mắn của số phận?
Họ vẫn bước đi, mang theo những "giá như", không
phải giọt nước mắt nhưng vương vấn hoài niệm buồn
của tuổi trẻ.
Bây giờ các bạn tôi không còn là thí sinh, họ
không còn đi bên cuộc chơi nhưng họ bên tôi. Bạn bè
tôi không cổ vũ tôi làm công việc này, họ cũng không
đứng cùng tôi trên con đường tôi đang đi, nhưng họ
biết tôi đang làm gì và làm vì cái gì. Vì tình yêu. Điều
đơn giản nhất đôi khi lại là thứ phức tạp nhất mà
người ta khó thấu tỏ... Có những lúc mệt mỏi, những
lúc quá tải tôi muốn bỏ cuộc, tôi ước tôi quên hẳn
Robocon, quên hẳn những cái tên liên quan đến nó
như FXR, HTS, CBG... Nhưng chỉ một câu nói thôi,
tôi lại gồng mình lên đi tiếp: Em phải làm vì em hiểu
Robocon là gì...
Tôi bắt gặp tuổi trẻ của bạn bè tôi trên gương mặt
những "đứa" SV làm robot năm nay. Tôi nhìn thấy
ngày hôm qua của họ trong khoảnh khắc hôm nay, trẻ
lắm, nhiều hoài bão lắm, đáng trân trọng lắm.
Năm bạn tôi làm robot, bạn tôi 21 tuổi, bằng tuổi
tôi bây giờ... Họ nghiệm ra rằng, tuổi 21 là tuổi đẹp
nhất để làm robot, kiến thức vừa tới, học hành không
quá mệt mỏi như những năm tiếp sau và quan trọng là
khi người ta 21 tuổi người ta dám sống với robot bằng
[ 204 ]
cả tâm hồn mình. 21 tuổi, lần đầu tiên tham gia cuộc
chơi, người ta say mê vì tình yêu, không vướng bận
nhiều những tính toán thắng thua.
Nhiều năm trôi qua, mọi thứ cũng đã thay đổi
nhiều. Cuộc sống của bạn bè tôi bộn bề hơn, họ phải
đối mặt với nhiều thứ khó khăn hơn trong cuộc sống,
không còn nhiều chỗ cho ước mơ, cho hoài bão, ngông
cuồng và bồng bột. Tôi cũng thế, vài năm nữa chắc
chắn tôi cũng sẽ không làm việc gì tương tự như bây
giờ, không dám nói thẳng một câu: "Em làm không
phải vì tiền!" như bây giờ... Bây giờ, tôi sắp tròn 21
tuổi, tôi sống nhiều vì tình yêu.
Ảnh: HẢI THANH
[ 205 ]
Robocon mang đến cho tôi nhiều thứ hơn là một
cuộc chơi mà tôi là kẻ ngoài cuộc. Tôi thấu hiểu hơn
những tình bạn được tìm thấy, được nâng niu từ bộn
bề nhôm sắt, những tình bạn còn đi theo người ta đến
hết cuộc đời. Tôi hiểu khoa học có nghĩa là sự kế thừa,
người sau bước tiếp con đường mà người hôm qua vỡ
hoang, khai khẩn. Bạn bè tôi hôm qua tự vẽ mạch
bằng tay, tự ngâm để hôm nay các bạn lớp sau biết
cách có những mạch "pro" hơn rất nhiều mà không
phải "hì hụi" nhiều như thế... Tôi hiểu hơn giọt nước
mắt rơi lại bước chân hiện tại từ đỉnh vinh quang của
quá khứ, vòng nguyệt quế phủ mây vẫn như một điều
gì nhức nhối cho đến tận hôm nay...
Có người nói với tôi, giá trị duy nhất của
Robocon chỉ là những giấc mơ. Điều này có thể đúng,
chúng tôi đang mơ. Chúng tôi đang cùng nhau đi hết
giấc mơ con trẻ để dám bước chân đến những giấc mơ
của người lớn, dám mơ và dám sống cho những giấc
mơ ngông cuồng, đôi khi hơi dại dột của tuổi trẻ...
[ 206 ]

Robocon - mét gãc nh×n
KID
V ậy là cuộc thi robocon đã trải qua một chặng
đường 6 năm, một khoảng thời gian không
phải là dài nhưng nó cũng đủ giúp tôi có nhiều cảm
nhận về nó, những cảm xúc trái ngược nhau.
Năm 2002, tôi mới chỉ là một đứa học sinh lớp
11, xem chương trình Robocon lúc đó cũng chưa có ấn
tượng gì lắm. Nhưng theo thời gian, cuộc thi đã thực
sự cuốn hút tôi, cũng một phần bố tôi cũng là một chỉ
đạo viên của một đội robocon. Tôi mơ sau này đậu
vào Đại học rồi cũng sẽ làm robot. Lúc đấy, cái cảm
giác chinh phục đỉnh cao kia là một điều gì đó quá
tuyệt vời.
Vào Đại học, tôi theo sát cuộc thi Robocon. Lúc
ấy, chiếc áo thi đấu Robocon mà bố tôi cho là một
niềm vinh dự. Năm BKPro vô địch toàn quốc, tôi đi cổ
vũ Robocon không thiếu trận nào mặc dù lúc đó đang
là kì thi.
Năm 3, trường và khoa phát động tham gia cuộc
thi sáng tạo robocon, tôi tham gia với niềm hứng khởi.
Cũng trong năm này, bố tôi không trực tiếp đứng ra
làm chỉ đạo viên nữa bởi ông nghĩ đây là một cuộc thi
[ 207 ]
phong trào, chỉ nên để SV tham gia để học hỏi mà
thôi. Ông khuyên tôi chỉ nên tham gia robocon ở một
chừng mực nào đấy, nghiên cứu về Tự động hóa và
Điều khiển mới là hướng phát triển lâu dài. Anh họ tôi
cũng khuyên như vậy, Robocon chỉ là cái ao tù,
Robotic mới là biển rộng. Tôi ngang bướng, bởi cái
viễn cảnh kia nó choán hết đầu tôi mặc dù tôi cũng tự
xác định rằng: "Chiến thắng chỉ là tương đối, đó chỉ là
mục đích của mọi đội tuyển đặt ra để lấy động lực
tham gia Robocon thôi. Cả trăm đội tuyển tranh đấu
chỉ để giành lấy một chức vô địch kia mà không biết
chúng ta sẽ phải trả giá gì sau đó? Đối với tôi, chiến
thắng là kinh nghiệm và bạn bè".
Tôi đem một cái nhìn lạc quan vào robocon, mà
đúng, làm việc gì mà không lạc quan thì thà bỏ ngay
từ đầu còn hơn. Và thực sự quá trình làm robot là
những ngày tháng không thể nào quên. Khó khăn đủ
điều và hẳn những ai đã từng tham gia có lẽ cũng phải
đối mặt với nó. Chúng tôi vượt qua giai đoạn đầu khó
khăn, từ từ đi lên bằng những khoản tiền thưởng từ
những cuộc thi đấu loại trong trường. Chúng tôi lạc
quan về việc vượt qua vòng loại khu vực để thẳng tiến
đến vòng chung kết toàn quốc. Những ngày cuối cùng
trước khi vòng loại khu vực diễn ra là những ngày
quên ăn quên ngủ.
Vòng loại khu vực... chúng tôi bị loại, thua ngay
trận đầu tiên bởi chính cái chiến thuật mà mình dự
định "tặng" cho đối thủ, nghĩ mà thấy khôi hài! Robot
của chúng tôi bị trục trặc và dù có gỡ lại bằng trận
thắng sau đó cũng không thể thay đổi được tình hình.
[ 208 ]
 Thất vọng là cái cảm giác đầu tiên trên gương mặt Theo cá nhân tôi, Robocon không còn là một sân
những đàn anh, bỏ ra nhiều công sức để rồi thu được chơi công nghệ nữa mà đã hơi hướng sang phong trào.
thất bại này đây. Vì sao? Công nghệ từ năm trước đến năm sau là thay
Tôi dần nhận ra mặt trái của Robocon, nó lấy đi đổi không nhiều. Kết cấu cơ khí và mạch điện tử chỉ
của ta quá nhiều thời gian. Lời mà anh họ tôi bảo giờ kế thừa của những năm trước, chỉ thay đổi chút ít để
lại lởn vởn trong đầu: "Robocon chỉ là cái cớ chính phù hợp với đề thi mà thôi, còn không thì bê nguyên
đáng để chú qua đêm ở ngoài mà thôi". xi. Chúng ta chẳng có cái gì mới mẻ cả, vậy thì làm
Những đàn anh tham gia Robocon, bây giờ ra sao mà phát triển được? Theo tôi, mùa robocon năm
trường, mặc dù khả năng chuyên môn có thừa nhưng nay có một thứ mới duy nhất: Công nghệ xử lí ảnh.
mà ngoại ngữ không tốt do đầu tư quá nhiều thời gian Một mùa robocon mới nữa lại bắt đầu. Không còn
vào Robocon, cũng chỉ có thể kiếm được một công tham gia Robocon nữa, nhưng tôi vẫn sẽ theo sát nó bởi
việc tạm được. Chính đội trưởng đã khuyên tôi đừng tình yêu robocon của tôi là không bao giờ thay đổi!
tham gia Robocon nữa mà hãy chuyên tâm vào việc
học Vi điều khiển.
Qua cuộc thi ABU tổ chức tại Việt Nam lần này,
tôi càng nhận thấy nhiều điều đằng sau Robocon. Nó
không còn là cái gì đó quá ghê gớm nữa. Các bạn theo
dõi Robocon thì sẽ rõ, cuộc thi này về chuyên môn có
thể nói là không thể nào hấp dẫn bằng cuộc thi toàn
quốc. Tôi vỡ mộng. Việt Nam thua, tôi không quá
buồn. Đây có lẽ cũng là khoảng nghỉ để chúng ta có
cái nhìn định hướng đúng đắn hơn về Robocon. Tại
sao chúng ta lại bỏ nhiều tiền bạc, công sức của cả
trăm đội như vậy để rồi kết quả thu được chỉ là vô
địch trước những đội bình thường? Những nước như
Nhật Bản, Hàn Quốc, những nước rất mạnh về điện tử
và tự động hóa, họ mà đem công nghệ đi thi đấu thì
làm sao đến lượt chúng ta? Chúng ta có thể tự hào về
sự nhanh trí, linh hoạt trong đấu pháp thi đấu nhưng
chúng ta đừng ngủ quên trên chiến thắng!

[ 209 ] [ 210 ]

Mét vμi suy ngÉm
vÒ cuéc ch¬i
NHẬT PHƯƠNG (ghi)
Huỳnh Đức Thuận khoa Công nghệ thông tin,
chuyên ngành Kĩ sư tài năng công nghệ máy tính
(CE, Computer Engineering) trường đại học Bách
khoa TPHCM. Thuận tham gia Robocon năm 2005
và 2006. Hiện đang là giảng viên trường cao đẳng
Đông Á và sinh sống tại thành phố Đà Nẵng.
C uộc thi nào cũng vậy luôn có người thắng và
kẻ thua, Robocon cũng là một cuộc thi như
vậy. Nhưng điều đáng chú ý là Robocon ngoài là cuộc
thi thì nó thật sự đã trở thành một sân chơi thú vị cho
sinh viên. Nó liên kết mọi niềm đam mê và hòa nhập
các ý tưởng sáng tạo lại với nhau để phục vụ cho mục
đích sáng tạo công nghệ. Tuy đến với cuộc thi đội nào
cũng muốn mang về cho mình sự vinh quang nhưng
thật sự bên cạnh cái vinh quang đó thì còn nhiều điều
có giá trị hơn. Đó là tinh thần cao độ, sự khát khao của
niềm đam mê, cơ hội để học hỏi và nâng cao kỹ năng,
thấy được tác phong tác nghiệp chuyên nghiệp thực sự.
Bên cạnh đó là niềm vui của tình bạn bè, tình
đoàn kết và chia sẻ lẫn nhau. Tuy trên sân các đội là
[ 211 ]
đối thủ cạnh tranh với nhau, nhưng họ vẫn giúp đỡ,
học hỏi và trao đổi kinh nghiệm, sân chơi robocon đã
trở thành một sân chơi chuyển giao công nghệ và làm
cho các ý tưởng được thăng hoa.
Nhưng cũng không thể phủ nhận những hạn chế mà
sân chơi Robocon chưa khắc phục được và chính vì có
những hạn chế như vậy nên đã gây ra nhiều trở ngại và
bức xúc cho các đội tham gia. Đó là chưa có sự thống
nhất rõ ràng về luật của Robocon. Vì trước khi thi toàn
quốc thì các đội thi ở từng cụm (ví dụ: chia ra là khu vực
phía Nam và phía Bắc), nên dẫn đến trình trạng mỗi khu
vực áp dụng một số luật không giống nhau. Và chính
vấn đề luật có sự chênh lệnh không giống nhau dẫn đến
tình trạng ban tổ chức trong một số trận đấu không thống
nhất ý kiến, ảnh hưởng đến tính công bằng của các đội
tham gia thi đấu. Ngoài ra vấn đề thiết kế sàn thi đấu
cũng còn nhiều bất cập, do có sự khác biệt giữa các sàn
đấu của từng khu vực và sàn đấu của khu vực với sàn
đấu toàn quốc khi vô chung kết. Từ việc phát sinh sự
khác biệt sàn đấu buộc các đội phải điều chỉnh robot và
thiết bị của mình cho phù hợp. Thật sự mong muốn rằng
sân chơi Robocon ngày càng tổ chức sáng tạo, công
bằng và hấp dẫn hơn để phát huy hơn những thành công
đã đạt được. Đặc biệt là nên chú trọng đến việc thống
nhất và hoàn chỉnh hơn về luật, cách thức tổ chức, sàn
thi đấu cũng như một số hạn chế khác.
Khi đến với Robocon thì xin hãy đến bằng sự
đam mê với tinh thần sẵn sàng cống hiến vì một sân
chơi công nghệ công bằng, lành mạnh, thú vị và thật
sự hấp dẫn.
[ 212 ]

Nªn thay ®æi
thêi gian thi Robocon
TS TRẦN THU HÀ
(Giảng viên ĐH Sư phạm Kỹ thuật TPHCM)
Dưới góc độ một nhà giáo, Tiến sĩ Trần Thu Hà,
Trưởng phòng Quản lý Khoa học Quan hệ Quốc
tế và sau Đại học của trường ĐHSPKT TP. HCM,
đồng thời là một thành viên trong ban giám khảo
của cuộc thi vòng loại khu vực phía Nam và cũng
là... 1 chỉ đạo viên, cô đã có bài viết nhìn nhận lại
con đường của Robocon với những giây phút hồi
hộp, với nụ cười và cả nước mắt...
Tõ nh÷ng kû niÖm cña Robocon
R obocon, sân chơi sáng tạo của không chỉ sinh
viên mà cả đội ngũ giáo viên giảng dạy và cả
phụ huynh cũng bị cuốn hút vào phong trào của Trường
ĐH Sư Phạm Kỹ Thuật TP. HCM. Những ngày đầu của
robocon "Gà đẻ trứng vàng", sinh viên của trường
ĐHSPKT đã thiết kế những "chú gà trống" kẹt không
đẻ nổi những quả trứng vàng và những chú gà mái
[ 213 ]
mang nhiều trứng - "nặng" không đi nổi. Tất cả đều là
những kỉ niệm rất đáng nhớ của thầy và trò trong những
ngày đầu nhập cuộc vào sân chơi sáng tạo này.
Trong cuộc thi "Cầu mây chinh phục không
gian", một đội sinh viên khoa In của trường chỉ vì đã
chế tạo robot tại nhà và hôm đi thi từ Thủ Đức lên
thành phố, các em đã không thuê được xe tải phải thuê
taxi, những chú robot tay quá dài nên tạm được "gỡ
xếp tay chân" cho gọn. Nhưng hỡi ơi, mang được
robot đến và lắp ráp lại, thì cuộc thi đã kết thúc! Nhìn
các em nuớc mắt lưng tròng làm cho Ban Tổ chức và
nhất là giáo viên của trường cũng không nén được
cảm xúc.
Và rồi đến cuộc thi cuộc hội ngộ của Ngưu Lang -
Chức Nữ trường ĐHSPKT TP. HCM đã được vinh dự
đăng cai cuộc thi vòng loại khu vực phía Nam từ Nha
Trang trở vào. Cuộc thi thành công rực rỡ đã tuyển
chọn những đội xuất sắc nhất tham gia vào cuộc thi
toàn quốc. Năm đó FXR đã mang lại niềm vinh dự lớn
cho Việt Nam.
Đoàn Tất Linh là giáo viên trẻ, chỉ đạo viên của
một đội với "Robot Ngưu Lang" đạt kỉ lục về tốc độ
tặng quà, tuy nhiên khi được ra đến Hà Nội, không
hiểu sao chàng Ngưu Lang này lại cứ lạc đường và
không thể tặng quà cho nàng Chức Nữ như kỉ lục đã
ghi ở vòng loại khu vực phía Nam. Theo Linh, có lẽ
chàng Ngưu Lang này "mắc cỡ" khi gặp Chức Nữ nên
lúng túng mất phương hướng chăng?
Những đêm thức trắng chuẩn bị cho cuộc thi và
những buổi tranh cãi nảy lửa và cả những buổi làm
[ 214 ]
hòa khi thấy robot thực hiện được những nhiệm vụ
theo kế hoạch là kỷ niệm không quên đối với các sinh
viên tham gia cuộc chơi. Để bảo vệ chăm sóc cho
những chú robot thông minh các em đều nâng niu và
che chở rất kỹ lưỡng, nào may áo che bụi nắng và che
mưa, đóng đế và hộp để khi chuyên chở không làm va
chạm. Tất cả mồ hôi và công sức của thầy và trò đã
được các chú robot dường như biết ý và "trả công"
bằng những hành trình ngoạn mục theo đúng ý của
chủ nhân. Biết sao được, bởi đã có nhiều bất trắc đã
xảy ra, khi trên sân thi đấu bên cạnh những chú robot
thông minh ngoan ngoãn ấy còn có không ít những
chú bướng bỉnh không chịu nghe lời hoặc cứ lỳ ra
không thích đi hoặc dường như sợ hãi ai đó mà chẳng
chịu động đậy. Có chú robot tự động còn nổi nóng
phun lửa phì phì làm các chú khác cũng sợ cuống lên
và đi lạc lung tung.
Nhận làm thành viên Ban Giám khảo của cuộc
thi robocon, tôi luôn phải công bằng nhưng thực sự
khi đội nhà ra sân trong lòng vẫn thấy nôn nao vì lo
lắng và khi chiến thắng, tôi cũng không kìm chế
được niềm vui vô tận của mình để chia sẻ cùng các
em. Khi thua cuộc tôi cũng không thể nào ngăn
được nỗi buồn của chính mình tuy nhiên cũng tự
trấn tĩnh được và thường an ủi các em: "Hẹn cuộc
chơi năm sau các em nhé! Nếu không có người thua
lấy ai là người chiến thắng phải không các em! Thất
bại là mẹ của thành công!"
[ 215 ]
Suy ngÉm vÒ cuéc thi Robocon
Phong trào robocon của ĐHSPKT TP. HCM lớn
mạnh không ngừng, nó cuốn hút hàng trăm sinh viên và
hàng chục giáo viên trẻ của trường tham gia vào thiết
kế mô phỏng và lập trình cho những chú robot và thực
hiện những chiến thuật theo từng chủ đề hàng năm.
Các em đã học được cách tranh luận để bảo vệ ý
tưởng của chính mình trong nhóm và cả cách phải
phục tùng ý kiến của đa số thiểu số, đã có không ít
những cuộc tranh cãi và chia tay các bạn trong nhóm
để tách và nhập với nhóm khác chỉ để bảo vệ chính
kiến của mình trong thiết kế. Các chỉ đạo viên cũng
nhiều lần lúng túng với sự tranh luận không phân
thắng bại của các em và đóng vai trò như một mối
nối những nhịp cầu để đưa những đội quân đến đích.
Cuộc chơi tuổi trẻ sáng tạo này tạo cho các em có
thêm khả năng vận dụng lý thuyết để thực hành thiết
kế và thi công; tăng thêm kỹ năng thực tế tiếp xúc
với các thiết bị và các công nghệ mới trong lĩnh vực
công nghiệp.
Trường ĐH SPKT đã đầu tư hỗ trợ các em phát
động phong trào trong cả tập thể sinh viên để cuốn hút
tập thể. Các đội vào sâu vòng loại cấp Trường sẽ được
đầu tư tập trung (khoảng 7 đội trong số 15 đội dự thi,
chiếm 50%), theo quan điểm chỉ đạo của trường đây là
sân chơi cho tập thể, đầu tư dàn trải nhưng không lãng
phí. Nó sẽ cổ vũ khuyến khích sinh viên tham gia
được nhiều hơn. Còn đầu tư tập trung thì chỉ dành cho
một số em giỏi không phát hiện và phát triển được
[ 216 ]
tiềm năng lớn của tập thể. Chủ trương này rất hợp lý Từ thực tế đó, tôi thiết nghĩ ban tổ chức nên thay
cho việc phát triển phong trào sinh viên nghiên cứu đối một chút kế hoạch thi như sau: tháng 10,11 thường
khoa học của trường, không chỉ ưu tiên cho những là chủ đề của cuộc thi đã có, nên tổ chức vào tháng 4
sinh viên giỏi. cho vòng loại các khu vực. Riêng tháng 5 và 6 hãy để
Ba năm liền trường ĐHSPKT TP.HCM đã được thời gian cho các em thi cử và thực hiện nốt kế hoạch
sánh vai cùng các trường bậc anh chị như ĐH Bách của học kỳ và thời gian từ giữa tháng 7 đến giữa tháng
Khoa TP.HCM, ĐH Bách Khoa Hà Nội, Học viện 8 tổ chức thi toàn quốc. Một tháng còn lại, đội tuyển
Quân sự và dự vinh đứng hạng 3 toàn quốc. Có được đại diện của VN có đủ thời gian chỉnh trang sửa chữa
vinh quang ấy không thể quên công sức của tập thể robot chuẩn bị lên đường vào tháng 9, dự thi vòng
sinh viên, chỉ đạo viên và sự hỗ trợ khuyến khích của Châu Á - Thái Bình Dương.
Ban Giám hiệu, Đảng ủy nhà trường cả về vật chất lẫn Nếu BTC thực hiện được đúng như thời gian đề
tinh thần trong suốt thời gian chuẩn bị thi cho đến sau xuất trên, tôi thiết nghĩ cuộc thi Robocon sẽ tạo điều kiện
cuộc thi. hơn cho sinh viên Việt Nam, hấp dẫn nhiều hơn nữa.
Cuộc chơi nào cũng phải kết thúc và các em lại
bước vào cuộc thi quan trọng nhiều gian nan, nó quyết
định không nhỏ đến tương lai của các em đó là thi lại,
thi các môn học các em phải lùi lại so với tiến độ của
nhà trường. Nhà trường hàng năm phải cho phép gần
trăm sinh viên xin nhận điểm 1 và thi lại các môn của
học kỳ hai, điều này đã gây không ít khó khăn cho nhà
trường trong công tác tổ chức và cho bản thân sinh
viên. Nó làm ảnh hưởng đến gia đình khi thời gian học
của các em kéo dài hơn. Rất nhiều sinh viên phải bắt
buộc từ bỏ cuộc chơi, mặc dù tích lũy rất nhiều kinh
nghiệm thi đấu nhưng vì việc học vì tương lai của
chính các em nên đành tiếc nuối tạm biệt những chú
robot. Thực tế, đã có những trường hợp vì tham gia
cuộc thi robocon mà hết thời gian học tập trong đại
học, như vậy kết thúc của cuộc chơi robocon đã thành
ra không có... hậu.

[ 217 ] [ 218 ]

Gãc nh×n
FALLEAF
Admin của www.dientuvietnam.net
và www.picvietnam.com
Bài viết này dành cho những người sẽ tham gia
vào cuộc chơi Robocon dù theo bất kỳ nghĩa nào
của từ tham gia.
M ột cách đương nhiên rằng khi bạn đọc tới
những dòng này, bạn đã đọc qua hàng
loạt những vấn đề về Robocon. Tôi được mời viết
bài cho cuốn sách này bởi tôi cũng như các bạn,
hiện đang là sinh viên, chỉ có cái hơi khác là hơi già
nên người ta gắn cho tôi hai chữ tiến sĩ đằng sau.
Chuyên ngành của tôi là Robotics. Nhưng cái chính
không phải là vậy, mà bởi vì tôi là admin của cộng
đồng điện tử online (www.dientuvietnam.net;
www.picvietnam.com; www.avrvietnam.com;
www.vntelecom.org).
Trong bài viết này tôi sẽ đưa ra những cái nhìn
khách quan cho những người đã và đang rất sẵn sàng
để lao vào cuộc. Tôi không muốn làm trầm trọng hóa
một cuộc chơi, nhưng tôi cũng đã có cơ hội tiếp xúc
với nhiều người trong cộng đồng điện tử, những người
[ 219 ]
đã, đang và sẽ tham gia vào Robocon. Câu hỏi mà tôi
luôn đặt ra trước các bạn sinh viên khi họ thảo luận
với tôi về Robocon đó là, bạn sẽ được gì khi tham gia
cuộc thi? Cuộc thi có những điểm nào chưa tốt, hoặc
không tốt? Bạn nghĩ gì về cuộc thi?
Trong bài viết này, thay vì đi đặt câu hỏi cho các
bạn trên diễn đàn, tôi thử trả lời những câu hỏi này theo
cách nhìn của mình, và tôi hy vọng sẽ chia sẻ được với
các bạn phần nào về quan điểm của tôi về cuộc thi.
1.
Tôi biết điều bạn có thể dễ dàng đoán được trong
phần đầu bài viết của tôi đó là bạn đã học được rất
nhiều kinh nghiệm thực tế qua cuộc thi. Đúng vậy, qua
cuộc thi robocon, bạn sẽ tự đào tạo cho mình những
kiến thức về điện tử, lập trình firmware cho vi điều
khiển, vi xử lý, về cơ khí, về quản lý nhân sự, về quản
lý tài chính, về những hiểu biết về thị trường và những
kiến thức thực tế mà bạn sẽ rất ít có cơ hội để tiếp xúc
khi ngồi lì trên ghế nhà trường.
Ba lần chiến thắng ở Robocon quốc tế. Có thể
chưa phải là cái mà "thế giới phải quan tâm", nhưng
thực tế nó có một giá trị rất lớn. Có thể nói, một mặt
các bạn làm nên niềm tự hào cho Việt Nam, nhưng
tôi cho đó chỉ là một cuộc chơi nhỏ. Cuộc chơi lớn
chính là cuộc chơi "chứng minh nguồn nhân lực".
Những nhà đầu tư về công nghệ vào Việt Nam, họ sẽ
được hấp dẫn bởi giá thuê đất rẻ, bởi chính sách thuế,
bởi nguồn nhân lực rẻ, bởi vị trí địa lý thuận lợi...
[ 220 ]
nhưng điều đáng quan tâm đó chính là nguồn nhân
lực công nghệ cao có sẵn, và chi phí đào tạo lại có
thể sẽ được giảm đi đáng kể. Giá trị rất lớn đó, cá
nhân tôi coi đó là giá trị thương hiệu về nguồn nhân
lực Việt Nam.
2.
Xét về khía cạnh một sinh viên, bạn cho rằng
mình có thể học tập được nhiều điều từ Robocon: cách
quản lý nhân sự, tài chính, dự án... Tôi trưởng thành từ
hoạt động Đoàn. Có thể nói rằng tôi là ủy viên ban
chấp hành đầu tiên trẻ tuổi nhất của BK HCM trong
vòng mười mấy năm trở lại đây, làm cố vấn CLB Văn
nghệ HSV BKHCM trong 2 năm. Các bạn hãy thử
hoạt động để nuôi 250 người tham gia với bạn trong 2
năm, các bạn sẽ hiểu được vấn đề là gì. Đó là tôi còn
chưa nói tới các hoạt động của PFIEV (chương trình
đào tạo kỹ sư chất lượng cao, www.pfiev.edu.vn -
trang chính thức; www.pfiev.net - sinh viên). Vậy tôi
muốn khẳng định với các bạn rằng, không phải chúng
ta nhất định phải học những điều đó chỉ ở Robocon.
Lại nói về kỹ thuật. Bạn muốn học về kỹ thuật?
Bạn nên xác định một cách rõ ràng hơn về cái mà bạn
sẽ học được, đó là các kỹ thuật được ứng dụng trong
robot? Bạn sẽ dùng bao nhiêu loại cảm biến trong con
robot dự thi? Hầu hết trong số đó là các cảm biến hành
trình, cảm biến va chạm, encoder, cảm biến hồng
ngoại, ánh sáng đo khoảng cách, cảm biến detect, và
trong hàng trăm, hàng nghìn đội thì mới có một đội
[ 221 ]
dùng camera. Vậy bạn đã nghe đến siêu âm, laser,
Beacon, GPS, IMU, cảm biến mặt trời...?
Trong các bài toán robocon, bạn sẽ phải giải
quyết một số bài toán cơ bản của robot và ở một góc
độ đơn giản: Global Localization (định vị toàn cục),
Positioning (định vị mang nghĩa cục bộ), Navigation
(xác định đường đã đi và vạch chiến lược đường đi
tiếp), Motion Planning... Nhưng vấn đề là bạn đã và
đang được học theo cách nào, vận dụng theo cách
nào? Phần lớn sinh viên tham gia cuộc thi robocon
không biết rằng những bài toán này đã được giải quyết
như thế nào. Họ hoàn toàn phát triển từ những ý tưởng
tự phát mà ra.
Bạn sẽ học được về các kết cấu cơ khí một cách
lượm lặt. Bạn không thể có đầy đủ các chi tiết thiết kế
mong muốn, bạn phải chấp nhận thiết kế theo cách giá
rẻ của sinh viên, mua được cái gì xài cái đó. Điều này
giúp bạn thể hiện sự thông minh sáng tạo của mình,
nhưng điều đó chẳng qua nó là "thế mạnh" vốn có!
Nền sản xuất của chúng ta thường làm nhỏ lẻ, lượm lặt
và "chế"... Làm thế nào để bạn trở thành một kỹ sư cơ
khí thiết kế thực sự?
Bạn sẽ được học về điều khiển. Tôi nhớ mãi tới
năm 2006 mới có một đội đầu tiên ứng dụng tốt bộ
điều khiển PID và được ban giám khảo khen. Năm
năm chỉ để có một đội làm tốt một bộ điều khiển như
vậy là thời gian quá dài.
[ 222 ]

3.
Như vậy Robocon là một cơ hội để học những
điều đơn giản? Đúng. Bạn chỉ học được những kỹ
thuật đơn giản thôi, trong thời gian quá dài và quá tốn
kém thời gian. Trong cùng thời gian như vậy tôi đã có
thể hướng dẫn sinh viên làm các đề tài khoa học, và đã
có thể làm một phần trong một dự án cụ thể. Bạn thấy
thời gian có quan trọng không? Kiến thức muốn học sẽ
có, nhưng hãy đặt vấn đề rằng các bạn học được nó
trong thời gian bao lâu? Những công việc cưa cắt, đục
đẽo, và việc tự mày mò một cách không hiệu quả đã
và đang làm bạn tiêu tốn quá nhiều thời gian so với
việc nghiên cứu và học tập một cách khoa học. Tôi
biết bạn đã, đang và sẽ làm việc rất nghiêm túc khi
tham gia vào cuộc chơi này, nhưng cuộc chơi sẽ làm
các bạn tốn thời gian rất nhiều vì những cái không
đáng, mà điều này là điều không tránh khỏi. Bằng
cách bỏ thời gian nghiên cứu, đọc, các bạn có thể hiểu
và trang bị cho mình những kiến thức rộng hơn rất
nhiều trong thời gian ngắn hơn 2 đến 3 lần so với lao
vào thực hành trong khi chưa được trang bị đầy đủ các
kiến thức. Đây chính là vấn đề mà tôi muốn nhấn
mạnh: Thời gian.
Sự lệch lạc không phải xuất phát từ kỹ thuật, nó
đã làm bạn tốn thời gian đã đành, mà cách tiếp cận vấn
đề không được sự hướng dẫn chính là một điều tai hại
mà hiện nay các đội robocon đang gặp phải. Hầu hết
bạn đều phải tự làm mà không có sự hướng dẫn hiệu
quả. Các bạn đang bị báo chí và niềm vui chiến thắng
[ 223 ]
kéo đi theo những cách nghĩ mà các bạn không lường
trước được tai hại của nó.
Cuối cùng của tất cả, đó chính là việc một người
kỹ sư học được gì? Có những người sẽ học được mỗi
thứ một chút, mất thời gian đó, không học được
chuyên sâu về kỹ thuật như tôi nói đó; nhưng bù lại,
họ lại có một cái nhìn tổng quan. Nếu họ có sức bật,
họ sẽ có thể phát huy những gì mình học được qua
cuộc thi Robocon, từ quản lý nhân sự, tài chính, cho
tới học tập về kỹ thuật, sáng tạo chiến lược... Nhưng -
tôi phải nói nhưng, bởi vì trong một nhóm N người, thì
chỉ có 1 hoặc 2 người mới có thể học được những vấn
đề tổng quan, chiến lược. Trong khi đó, những người
còn lại của đội, tôi khẳng định rằng cái số đông đó sẽ
không có mấy cơ hội để được học hỏi những điều trên.
Cho dù rằng anh có tài năng tới đâu, thì trong một
"tiểu đội" thì cũng chỉ có một "tiểu đội trưởng". Rất
nhiều người từng tham gia Robocon là bạn của tôi, và
họ nói với tôi rất nhiều về những gì mà họ học được.
Chỉ duy nhất một điều tôi đều thấy họ là những người
lãnh đạo nhóm, và bây giờ họ đều lãnh đạo các công
ty của họ. Vậy những người khác ở đâu? Tôi muốn nói
về sự hao tốn nhân lực vào một trò chơi như vậy là
không cần thiết. 300 đội với tối thiểu 5 thành viên một
đội. 1500 sinh viên đã đang và sẽ lao vào cuộc mỗi
năm. 5 đến 8 tỉ đồng mỗi năm được đầu tư vào cho
khoảng 200 con robot không thể chạy được và thậm
chí không có giá trị khoa học mỗi năm.
[ 224 ]
 4.
Tôi chỉ có thể nói rằng, chúng ta cần phải có sự
cân nhắc, và suy xét một cách kỹ lưỡng về cuộc chơi PGS TS Lª Hoμi Quèc:
này. Nhưng chính 5 - 8 tỉ mỗi năm đó, lại đã và đang
tạo thương hiệu về nguồn nhân lực kỹ thuật cho Việt Robocon - mong chê
Nam. Lật lại vấn đề này thì liệu nó có phải là một sự
đầu tư chính đáng hay không? Tôi khẳng định rằng có nh÷ng líp qu¶ ®Çu mïa
thể có. Nếu như vậy, tôi hy vọng rằng đầu tư thương
hiệu nguồn nhân lực thì nó cũng có thời gian của nó. TÙNG CƯỜNG
10 năm sẽ có thể là đủ, và chúng ta đã trải qua 6 cuộc
thi, 6 năm rồi. Chúng ta còn 4 năm nữa, và các nguồn
đầu tư sẽ cần phải được giới hạn lại, và cần phải điều Một cái cây lớn lên, sẽ ra hoa, kết quả, nhưng lớp
chỉnh phù hợp hơn. Không nên quá sa đà và lý tưởng quả đầu mùa ấy sẽ giá trị hơn nếu có những bàn
hóa nó. Nó chỉ là một cuộc chơi nhỏ và đơn giản mà tay chăm sóc, lo toan. Đó cũng là câu chuyện mà
ABU đã tạo ra. ông Lê Hoài Quốc, Phó GS Tiến sĩ, Phó Giám
Cuối cùng, tôi luôn tin tưởng một cách mãnh liệt đốc Sở Khoa học Công nghệ và Môi trường TP.
vào tương lai phát triển của Việt Nam. Tôi đang đi HCM muốn chia sẻ khi Trung tâm Neptech đứng
con đường của tôi, và tôi sẽ cố gắng vì tôi tin con ra làm "bà đỡ" cho 4 đề tài trong chương trình
đường của mình. Khi bạn đã quyết định tham gia Robocon năm 2007.
hoặc không tham gia nữa, hãy thực sự tin vào quyết
định của mình. Tất cả chúng ta sẽ chiến thắng. Mọi
quyết định đều đúng, bởi vì bạn không thể quyết định
Líp qu¶ ®Çu mïa
nhiều lần trong đời mình cho cùng một vấn đề.
Nhưng nếu một khi bạn đã cân nhắc, và đã quyết
định, hãy tuyệt đối tin tưởng vào quyết định của
mình, hãy mở rộng tầm nhìn của mình một cách cao
Đ ó là chương trình ươm tạo đầu tiên do Sở
KHCN & MT TP.HCM triển khai với
những đội tuyển robocon của thành phố từng giành
nhất, rộng nhất có thể. Đó là điều sẽ giúp các bạn chiến thắng trong nước và quốc tế. Với kinh phí 1 tỉ
không phải chỉ trong một cuộc thi đâu. đồng, chương trình kéo dài từ 6 tháng - 12 tháng, đang
được đánh giá nghiệm thu, trước mắt dành cho 4 đội:

[ 225 ] [ 226 ]
Ram@ction do kỹ sư Đồng Hưng Phúc làm chủ nhiệm
với đề tài "Thiết kế và thi công Kit thí nghiệm vi điều
khiển dạng module" dùng giảng dạy cho sinh viên
khối ngành kỹ thuật; Atech do kỹ sư Lê Tấn Cường
làm chủ nhiệm với đề tài "Nghiên cứu thiết kế, thực
hiện Robot cá trong hồ bơi điều khiển bằng sóng vô
tuyến" (hai đội này đều thuộc trường đại học Sư phạm
kỹ thuật Thủ Đức); BKPro do kỹ sư Lưu Anh Tiến
làm chủ nhiệm với đề tài "Thiết kế chế tạo bộ điều
khiển tay máy" lấy sản phẩm theo phương thẳng đứng
4 bậc tự do với 2 tay gắp tác động phối hợp, và Zeus
do kỹ sư Lê Công Danh làm chủ nhiệm với đề tài
"Nghiên cứu thiết kế chế tạo mô hình máy bay lên
thẳng 4 chong chóng có khả năng tự cân bằng và di
chuyển trong nhà" (đều thuộc ĐH Bách khoa TP.
HCM). Đề tài của đội BKPro chuẩn bị được nghiệm
thu, có 5 sản phẩm tay máy lấy sản phẩm cho máy,
hay đề tài của đội Zeus với thiết bị bay trên nguyên lý
tự cân bằng, có thể ứng dụng tốt trong việc lắp camera
quan sát tại sân bay, trong ngành cảnh sát giao thông
mà không làm người bị theo dõi khó chịu.
Những thí sinh tham gia Robocon ít nhiều đều
tham gia công trình nghiên cứu khoa học. Nhóm đầu
tiên là Telematic, sau chiến thắng, tham gia làm thiết
bị đặt hàng chương trình nội địa hóa máy móc thiết bị
của thành phố với chi phí thấp, đưa chỉ tự động vào
kim may trong dệt may. Trước khi bước lên bục vinh
quang, một số thành viên đội BKPro đã tham gia
nghiên cứu khoa học với đề tài: Điều khiển động cơ
xây dựng bộ lái áp dụng trên tay máy cho đào tạo, vận
[ 227 ]
dụng cho robot. Từ đầu năm 2007 tới nay có chỉ đạo
của UBND TP. HCM về việc hỗ trợ phong trào
robocon, ông Quốc đề xuất: quan tâm sâu rộng tới
phong trào Robocon với mục đích chính là tạo động
lực tự nhiên để sinh viên tự học tập, nghiên cứu; hỗ trợ
thiết thực trước, trong và sau Robocon (xây dựng CLB
robot trong trường đại học, trước mắt là hỗ trợ 8
trường từng có thành tích Robocon tốt với mức 25
triệu đồng/trường/năm, là kinh phí quản lý vận hành
CLB (có người tổ chức đội, sinh hoạt chuyên môn cho
sinh viên), gồm các trường như: Bách khoa, Sư phạm
Kỹ thuật, Công nghiệp, Dân lập Công nghệ, Kỹ thuật
Công nghệ Lạc Hồng...12 đội lọt vào vòng chung kết
cũng sẽ được hỗ trợ mỗi đội 10 triệu và được duy trì
hàng năm.
"Robocon là trò chơi nhưng có ý nghĩa thiết thực
về ý tưởng, giải pháp kỹ thuật, quản lý công việc và
hướng sinh viên tới giải quyết vấn đề cụ thể trong
cuộc sống. Không chỉ TP. HCM mà nơi khác cần rút
kinh nghiệm trong việc hỗ trợ sinh viên tham gia
Robocon, đặc biệt Hà Nội có Học viện Quân sự, ĐH
Bách khoa, có nhiều sinh viên rất giỏi, nhưng sau cuộc
thi không thấy xuất hiện" - ông Quốc nói.
Hç trî nhiÒu cho Robocon
Hiện tại TP.HCM đang triển khai chương trình
Robot công nghiệp; sẽ có thầy giáo cố vấn cho từng
đội, đầu tư, tổ chức công việc, hoàn thành kế hoạch
như thế nào, vì nhiều khi sinh viên chưa có kinh
[ 228 ]
nghiệm quản lý dự án. Đây có thể coi là vườn ươm
cho sinh viên, nhà khoa học trẻ. Theo ông Quốc,
nhiều dự án nghiên cứu khoa học của Việt Nam
thường xếp ngăn kéo là do quan điểm R & D. Vì đó
là cả quá trình tìm kiếm, phát triển sản phẩm, thương
mại hóa, tức là phải qua giai đoạn ươm tạo. Việt Nam
muốn từ tìm kiếm, tới ngay thương mại hóa, chính vì
"đi tắt đón đầu" như vậy nên nhiều công trình đi vào
ngăn kéo. Việc này không phải chỉ do trách nhiệm
của nhà khoa học, mà của cấp quản lý khoa học. "Tôi
vẫn phản đối kiểu có R & D là bắt phải có sản phẩm,
trong đó tự chủ nhiệm đề tài xoay xở, chứ không phải
do nhà nước chủ động hỗ trợ." - Ông Quốc nói -
"Nhà nước phải như bà đỡ tạo cú hích ban đầu nhằm
hỗ trợ các dự án trở thành doanh nghiệp, như tiếp cận
quỹ Phát triển khoa học công nghệ, tiếp cận doanh
nghiệp sản xuất".
Ông Quốc cho rằng các trung tâm hỗ trợ dự án tại
Việt Nam nên học tập theo mô hình Ktech (Hàn Quốc)
- trung tâm ươm tạo công nghệ thành lập từ thời tổng
thống Park Chung Hee, nơi ươm tạo nhiều doanh
nghiệp xứ kim chi. Sở KHCN & MT thành phố đang
có kế hoạch hợp tác chặt chẽ với Ktech. Thời gian tới
trung tâm công nghệ thành phố (Neptech) do Sở
KHCN & MT quản lý sẽ hoạt động như phòng thí
nghiệm mở, ai có ý tưởng sẽ được tạo mô hình làm
thử, nếu thành công sẽ được hướng dẫn đăng ký sở
hữu trí tuệ, nếu khó khăn tài chính sẽ được giới thiệu
Quỹ hỗ trợ công nghệ cho vay không lãi suất. Đây
chính là việc khởi đầu tạo năng lực nội sinh cho ươm
[ 229 ]
tạo công nghệ trong nước. Lúc đầu, Ktech là cơ quan
nhà nước, nhưng tới nay hoạt động như doanh nghiệp
cổ phần ươm tạo, cung cấp dịch vụ đầu tư, quản lý,
nhà nước chỉ rót một phần kinh phí hỗ trợ, Ktech làm
trung gian nhà nước với cá thể khác trong xã hội trong
việc ươm tạo ra sản phẩm.
C¸i nh×n ®μo t¹o khoa häc c«ng nghÖ ph¶i
nh×n tõ con ng−êi
Hiện nay sân chơi KHCN cho sinh viên Việt Nam
còn quá ít. Robocon mới là sân chơi duy nhất được
nhiều người biết tới bởi có sự hỗ trợ đắc lực của
truyền thông. Sở KHCN & MT thành phố đã đặt vấn
đề với VTV2 tổ chức cuộc thi robot trong nước và
quốc tế có kỹ thuật cao hơn vì với 3 phút/trận như
Robocon hiện nay, các đội tham gia khó có thể ứng
dụng công nghệ cao, như thuật toán phức tạp hơn, để
dần nâng mặt bằng trình độ người chơi. Trên thế giới
có hàng trăm cuộc thi robot quốc tế. Tại Mỹ có cuộc
thi robot chuyên cứu hỏa, robot vượt địa hình, robot
trong nhà. Thời gian tới, Sở KHCN & MT thành phố
phối hợp với CLB doanh nghiệp cùng Hội khoa học
công nghệ tự động và VTV tại TP.HCM tổ chức cuộc
thi kỹ thuật để phát huy nhân tài ở những lĩnh vực
khác, như: cơ khí, tự động hóa...với mong muốn
khuấy động phong trào không chỉ dành cho sinh viên
mà dành cho cả học sinh các cấp học khác, tạo ham
muốn đam mê sáng tạo khoa học kỹ thuật. "Cái nhìn
đào tạo khoa học công nghệ phải nhìn từ con người, vì
[ 230 ]
nhập thiết bị tốt nhưng không có người sử dụng thì
đắp chăn! - Ông Quốc nói. - Ở các nước khác, có CLB
sáng tạo nhằm tạo sân chơi cho người dân và vấn đề
cốt lõi thứ hai là bảo hộ ý tưởng sáng tạo, quyền sở
Khi Robocon dμnh cho
hữu trí tuệ để người dân tự do công bố ý tưởng, chủ
động như một thói quen, thì mới tạo đà phát triển bền
nh÷ng sinh viªn biÕt ch¬i
vững. Có thể sáng kiến không ai dùng nhưng họ được
quyền công bố và bảo hộ". TÙNG CƯỜNG

Cách đây khoảng 20 năm, Robocon xuất phát từ ý

tưởng của một giáo sư người Nhật mà hiện nay
mọi người đều gọi ông là Doctor Robocon, tạo một
sân chơi kỹ thuật dành cho sinh viên biết... chơi,
để sinh viên giao lưu, học hỏi và muốn cổ vũ sự
quan tâm kỹ thuật trong sinh viên, nhân dân Nhật.
Đến nay, Robocon đã lan tỏa với hầu hết các quốc
gia trong khu vực Châu Á - Thái Bình Dương với
tinh thần giao lưu kỹ thuật, không đặt nặng việc
thắng - thua là sợi chỉ đỏ xuyên suốt.

V iệt Nam chính thức tham gia sân chơi

Robocon Châu Á - Thái Bình Dương từ
năm 2002. Và cũng tại năm đầu tiên này, đội
Telematic của Việt Nam đã bước lên bục vinh quang
sau khi chiến thắng trước đội tuyển Nhật Bản. Thế
nhưng theo thạc sĩ Huỳnh Văn Kiểm, giảng viên
chính bộ môn điều khiển tự động, khoa Điện - điện
tử, trường đại học Bách khoa thành phố Hồ Chí

[ 231 ] [ 232 ]
Minh: khi tới Việt Nam, Robocon đã có sự biến đổi
lớn. Tại các nước khác, chủ trì Robocon là các trường
đại học, được tổ chức theo kiểu CLB sinh viên
nghiên cứu khoa học. Tại đây, nhận được tài trợ từ
các tổ chức, doanh nghiệp và được giáo viên điều
hành, sinh viên thực sự chơi và làm việc. Robocon là
trò chơi khá vô tư dành cho những sinh viên biết
chơi, tham gia với sự ham thích đặc biệt. Giải thưởng
dành cho đội chiến thắng thường không bằng hiện
kim mà chủ yếu tượng trưng và danh tiếng ấy thuộc
về trường đại học có đội tuyển tham gia, chứ không
dồn hết cho đội tuyển như Việt Nam hiện nay.
Cũng theo ông Kiểm thì tại Việt Nam, cũng do "xã
hội hóa thô bạo", trường đại học, nhà tài trợ và chủ yếu
là sinh viên bỏ tiền ra đầu tư cho Robocon (sinh viên bỏ
tiền mời giáo viên hướng dẫn). "Robocon năm 2006,
riêng trường đại học Bách khoa TP.HCM tốn 500 triệu,
các trường khác chắc cũng tốn không ít tiền"- ông
Kiểm cho biết - "Bức tranh Robocon Việt Nam, tinh
thần Robocon quốc tế bị biến dạng do cách nhìn nhận
của xã hội chúng ta. Khi nhà trường đầu tư, sinh viên
đầu tư thì muốn đạt cái gì đó - mà cụ thể là giải thưởng
đã tạo sự cay cú ăn thua. Các nước giải quyết vấn đề đó
từ lâu rồi, tôi cũng đã trao đổi điều này với những
người có trách nhiệm, những người tham gia nhưng
dường như không ai biết và không quan tâm".
Không chỉ với Robocon mà với khá nhiều cuộc thi
khác tại Việt Nam, người ta hay nhắc tới những cơn
mưa huy chương vàng, mặt trận hóa giải thưởng như
một điều... bình thường. Ông Kiểm cho biết: Hiện nay,
[ 233 ]
Nhật, Trung Quốc tổ chức Robocon rất tốt và làm
giống nhau, đó là: không có giải thưởng tiền bạc. "Tôi
không chống giải thưởng tiền bạc tại Việt Nam, vì hiện
nay Việt Nam không có giải thưởng hiện kim, không
thì cuộc thi dễ chết. Nhiều cuộc thi tại Việt Nam có
giải thưởng hiện kim lớn, điều này cũng tốt, vì đa số
các em tham gia phải đầu tư tiền bạc, công sức, thời
gian nhiều, đó cũng là cách đền bù cho các em. Nhưng
giải thưởng hiện kim không phải là tất cả"... Ông Kiểm
từng vận động tổ chức một cuộc thi trong trường đại
học Bách khoa thành phố HCM với giải thưởng danh
dự, mở ra tương lai lớn cho thí sinh đạt giải khi họ
được một hãng lớn của nước ngoài tài trợ cấp chứng
chỉ khoa học kỹ thuật như một giấy thông hành giới
thiệu những cơ hội khác, nhưng sinh viên tham gia rất
ít và hờ hững bởi giải nhất chỉ có... 6 triệu đồng.
Vừa qua, có dịp tới Trung Quốc tham quan giải
đấu Robocon toàn quốc, ông Kiểm cho biết có nhiều
điều Việt Nam cần học hỏi. Một điều thuận lợi là họ
chơi theo CLB khá vô tư, công tác tổ chức rất tốt.
Điều quan trọng là sau mỗi trận đấu, ban tổ chức dành
thời gian tuyên dương đội thua, nhưng có sáng tạo kỹ
thuật đặc sắc. Bởi mỗi trận đấu robocon chỉ có 3 phút
là quá ngắn để có thể phô diễn kỹ thuật cao. Ban tổ
chức mời cả đội thua và đội thắng cùng chào khán giả.
Những đội bị loại được biểu diễn kỹ thuật đặc sắc.
Như vậy kỹ thuật cao được tôn vinh chứ không phải
quan trọng thắng hay thua. Còn Việt Nam thắng thì
được tất cả, thua thì "lủi thủi". Việt Nam nên có hình
thức tôn vinh như thế!
[ 234 ]

G¹ch nèi
vμ dÊu chÊm löng...
TÙNG CƯỜNG
Năm năm, quãng thời gian không dài kể từ khi
Việt Nam tham gia robocon - sân chơi kỹ thuật
dành cho sinh viên sôi động khu vực Châu Á -
Thái Bình Dương, song với những thành tích đã
đạt được (3 năm vô địch khu vực: 2002, 2004 và
2006) và lại tập trung vào riêng trường Đại học
Bách khoa TP.HCM. Vậy liệu có không sự kế
thừa, tận dụng những thành quả của lớp đi trước
trong kỹ thuật hay sự chuyển giao kiểu "công
nghệ Robocon Bách khoa thành phố"?
PhÝ ph¹m do kh«ng kÕ thõa vÒ thiÕt bÞ
T heo thạc sĩ Huỳnh Văn Kiểm (ĐH BK
TPHCM) - người gắn bó với Robocon Việt
Nam từ những buổi đầu tiên: Các đội tham gia
Robocon Việt Nam nói chung có sự kế thừa, nhưng
kém và không trực tiếp. Đơn cử ĐH BK TP.HCM -
được coi là dấu son của Robocon Việt Nam khi các
[ 235 ]
đội tuyển của trường lần lượt vô địch toàn quốc và khu
vực Châu Á - Thái Bình Dương các năm 2002, 2004
và 2006; Tuy nhiên, sự chuyển giao có tổ chức về kỹ
thuật, chiến thuật một cách đầy đủ, hay nói nôm na là
công nghệ robocon là chưa có, mới là kế thừa cá nhân
qua cá nhân giữa các đội tuyển với nhau. "Các đội tự
học tập nhau về kỹ thuật, thiết kế kỹ thuật, hướng làm
robot (do tự học chứ không chuyển giao kỹ thuật như
mô hình câu lạc bộ). Đây là vấn đề tồn tại của trường
ĐH BK TP.HCM. Nguy hiểm nhất là "không kế thừa
thiết bị, sau khi thi xong là bỏ hết!" - ông Kiểm cho
biết - "Vì các đội tự thành lập, tự mời thầy hướng dẫn,
chứ nhà trường không căn cứ trên những cá nhân xuất
sắc để tuyển chọn thành lập đội và đầu tư trực tiếp vào
phòng thí nghiệm để sinh viên có thể sử dụng lâu dài -
điều này sẽ tốt hơn!".
Khởi đầu, e rằng sinh viên không tham gia rộng
rãi, nên trường chỉ dự kiến chỉ cho sinh viên hai bộ
môn: Tự động và Cơ khí tham gia. Tuy nhiên do dư
âm chiến thắng của đội Telematic tại đấu trường Châu
Á - Thái Bình Dương và vì đam mê, nên một số sinh
viên khoa khác như: Viễn thông, CNTT cũng tham
gia, nhưng vì thường chỉ có giáo viên trong hai khoa
Tự động và Cơ khí được hướng dẫn, nên sinh viên
khoa khác phải kết hợp với khoa Tự động hoặc Cơ khí
để "giành" thầy phụ đạo.
[ 236 ]
§Çu t− trùc tiÕp cho ®éi tuyÓn
Hiện nay, trường Bách Khoa TP.HCM và trường
ĐH Bách khoa Hà Nội đều chọn cách đầu tư trực tiếp
cho các đội tuyển, chứ không đầu tư vào phòng thí
nghiệm; vì thứ nhất các đội mạnh tự đầu tư, thứ hai
phòng thí nghiệm cũng lơ là. Các trường mở cuộc thi
ý tưởng, rồi cấp kinh phí cho các đội có ý tưởng khả
thi, sau đó chấm thiết bị và thi đấu. Một thực tế là
phòng thí nghiệm và giáo viên đôi khi đứng bên lề
cuộc chơi, không hỗ trợ được nhiều.
Ông Kiểm cho biết: hiện tại, phong trào
Robocon ở trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật Thủ Đức
hoạt động gần mô hình CLB nghiên cứu khoa học, họ
đầu tư phòng thí nghiệm, có kho vật tư, thiết kế, có
thể chuyển giao từ các đội tuyển đi trước cho đội
tuyển đi sau; nên chi phí khi các đội tuyển tham gia
thiết kế robot hợp lí và mặt khác kỹ thuật cũng được
nâng cao. "Trường Bách khoa thành phố nên làm như
vậy, vì sẽ dễ dàng quản lý thầy giáo bộ môn nào
hướng dẫn sinh viên tham gia và chính sách kinh phí
cũng rõ ràng".
Làm cách nào để dấu gạch nối được viết tiếp, để
tận dụng những thành quả lớp trước, chứ không chỉ là
dấu chấm lửng? Điều này, bản thân các sinh viên tham
gia sân chơi Robocon không thể tự trả lời được!
[ 237 ]
Phô lôc
§Þa chØ mua linh kiÖn
t¹i Hμ Néi
TRẦN HOÀI SƠN
S¬ ®å chî Trêi Hμ Néi
CHỢ TRỜI là một trong những địa điểm quen
thuộc. Ở đây có thể kiếm được rất nhiều thứ cả về linh
kiện điện tử lẫn đồ cơ khí các dụng cụ làm robot.
Sau đây là các địa chỉ cụ thể để mua đồ:
+ Động cơ:
- Cửa hàng Phương Thọ (hỏi hàng cô Phương)
chuyên mua bán các loại mô tơ quạt gió cũ phớt, lỷ,
đá, đồ điện dân dụng đặc biệt là mô tơ 1 chiều và ắc
quy. Địa chỉ: 118 Trần Cao Vân (cuối ngõ Yên Bái 2)
Điện thoại: 048217833 hoặc 0912815611.
- Cửa hàng ông Long, cuối ngõ Thịnh Yên.
- Sky Net 18 Tô Hiến Thành. Điện thoại:
049743367.
[ 238 ]
+ Ốc vít các loại đúng giá:
- 25 Thuốc Bắc và 31 Thuốc Bắc.
+ Các loại nhông xe máy xích:
- Cửa hàng xe máy Hạnh Linh 22A, Thịnh Yên.
Điện thoại: 048216003.
+ Đồ linh kiện điện tử tại dãy phố điện tử:
- Các loại connector dây nối công tắc: Cửa hàng
đồ điện Lợi Bình, chuyên bán các loại nguồn máy tính
đổi nguồn từ AC&DC 12 V lên 110 và 220V cho ô tô.
- Cửa hàng linh kiện điện tử 21 ngõ Trần Cao
Vân, Hai Bà Trưng, Hà Nội. Điện thoại: 048211037,
0912007488, fax 9762650.
+ Công tắc hành trình nút ấn role:
- Cửa hàng chị Bích đối diện số nhà 16 ngõ Trần
Cao Vân. Điện thoại: 049784136.
- Cửa hàng linh kiện điện tử Mai Khanh. Điện
thoại: 045732192 mua các loại vi xử lý linh kiện khác.
Công ty TNHH Toàn Cầu 259 Đội Cấn chuyên
bán các loại đồ linh kiện dán.
- Electric tool 79 Hàng Trống, bán đồ linh kiện
cho làm mạch như mỏ hàn đồng hồ (đắt nhưng chính
hãng hàng đảm bảo chất lượng)
- Ngoài ra 409 Đội Cấn và trên đường Hoàng Hoa
Thám.
- Các loại dây: Hàng Chiếu hoặc Hàng Mành.
Mua nhôm tại:
- Nhôm Đô Thành, 83 Đại Cồ Việt. Điện thoại:
04.8680547
- 51 Đại Cồ Việt. Điện thoại: 04.8682148.

Ngoài chợ Trời ra còn có 1 số địa điểm khác mua

những dụng cụ cần thiết như sau:
- Phíp đồng tại 141 Hàng Bông, ở đây cũng bán
cá lạo phôi nhựa phíp và dây đồng. Điện thoại:
048286314.
- Các loại dung dịch ăn mòn tại số 3 Hàng Hòm
và mua sơn băng dính...
- Linh kiện ở 17A Hàn Thuyên, 049371934 (địa
chỉ bán linh kiện quen thuộc hợp với sinh viên).
- MC 25 Nguyễn Công Trứ chuyên bán coonector
có thể đặt trước và các loại linh kiện xịn (rất đắt).

[ 239 ] [ 240 ]

§Þa chØ mua linh kiÖn t¹i
Thμnh phè Hå ChÝ Minh
NGUYỄN TẤN LỘC
Những dụng cụ cũng như linh kiện, các loại
nguyên vật liệu làm robot ở TP.HCM không quá khó
để tìm, thường tập trung ở 2 chợ lớn là chợ Nhật Tảo
(linh kiện điện tử) và chợ Tạ Uyên (dụng cụ cơ khí).
Hầu hết những thứ bạn cần cứ vô chợ hỏi là người ta
có thể chỉ cho bạn.
Chợ Nhật Tảo là một trong những địa điểm quen
thuộc, ở đây ta có thể kiếm được rất nhiều thứ cả về
linh kiện điện tử lẫn đồ cơ khí, các dụng cụ làm robot.
Về giá cả thì chủ yếu các bạn phải đi vài vòng để biết
được giá tốt nhất, nhìn chung những tiệm nằm sâu
Chợ Nhật
trong chợ sẽ bán rẻ hơn bên Tảo
ngoài. Một số cửa hàng
các bạn có thể ghé qua:
- Tiệm Ngọc trên đường Nhật Tảo.
- Tiệm ông già trên đường Lý Thường Kiệt.
Ngoài ra còn có 1 số cửa hàng bán linh kiện điện
tử khác thuộc dạng cao cấp, các bạn có thể tham khảo
để tìm mua như:
[ 241 ]
- TME: 3189/14/1 Phạm Thế Hiển F.7 Q.8
TP.HCM. ĐT: 08.8506738, www.tme.com.vn
- Cửa hàng Tương Lai 578 đường 3/2 F.14 Q10 -
Gần ngã tư Ngô Quyền - 3/2. ĐT: 2650299
www.ictuonglai.com
- Dụng cụ cơ khí: các loại kềm kẹp, búa, tán
rivet... không quá khó kiếm ở Sài Gòn,1 địa chỉ các
bạn có thể ghé qua là khu ngã 3 Bảy Hiền, gần bệnh
viện Thống Nhất, nơi tập trung khá nhiều các loại ốc
vít, dụng cụ cơ khí...
Nguyên vật liệu làm phần cơ khí của các robot
chủ yếu gồm nhôm, nhựa, phíp công nghiệp và các chi
tiết sắt.
- Nhôm: có rất nhiều cửa hàng bán nhôm nằm rải
rác trong thành phố, trong đó đường Lý Thường Kiệt
(đoạn đi ngang ĐHBK TP.HCM) tập trung khá nhiều.
Một địa chỉ các bạn có thể đến mua là cửa hàng Long
Vân 299/4 Lý Thường Kiệt F15, Q10.
- Nhựa, phíp công nghiệp: khu chợ gần sân vận
động Thống Nhất.
- Động cơ: khu Nhật Tảo, đường Vĩnh Viễn,
đường Lý Nam Đế, chịu khó dạo vài vòng quanh chợ
hỏi thăm để có được giá tốt nhất. Do nguồn động cơ
chủ yếu là đồ cũ nên đòi hỏi kinh nghiệm lựa chọn khá
nhiều. Nếu có đủ tài trợ, bạn có thể tìm mua động cơ
từ skynet http://robocon.skynet.vn hoặc bkpro
www.bkpro.info.
- Các thứ lặt vặt như lục giác, ốc vít, dây đai,
các vật liệu cơ khí... có thể tìm thấy ở chợ Tạ Uyên
(đoạn từ cắt Trần Quý đến Nguyễn Chí Thanh).
[ 242 ]
 Ngoài ra nếu các bạn cần những linh kiện thuộc
dạng hàng hiếm thì có thể lên các forum sau post bài,
luôn có sẵn 1 dịch vụ nhập hàng từ nước ngoài về cho
bạn với giá tạm chấp nhận được:
Môc lôc
www.picvietnam.com
www.dientuvietnam.net - Lời giới thiệu 5
www.diendandientu.com
PhÇn I
Robocon ViÖt Nam:
s¸u n¨m mét chÆng ®−êng
- Robocon ViÖt Nam: S¸u n¨m mét chÆng ®−êng 10
- Ch©n dung c¸c nhμ v« ®Þch Robocon ViÖt Nam 18
- Hμnh tr×nh Robocon ViÖt Nam 34

PhÇn II
NH©N VËT
- ThÇy Huúnh V¨n KiÓm:
T«i sÏ l¹i ®øng bªn c¸c em 41
- D−¬ng TÊn Thμnh:
Cæ tÝch vÒ "ng−êi khïng" biÕt ®Î ra khñng long 48
- NguyÔn TÊn Lý:
ChÕ t¹o robot tõ nh÷ng chiÕc m¸y in 51
- L−u V¨n HËu:
Hít tãc, c¬m bôi vμ robot HCT HAPPY 55
- Dòng "®¹i bμng" vμ giÊc m¬ robot ViÖt 58
- Hå Quang Dòng: Qu¸i kiÖt c¬ khÝ Sμi thμnh 63
- SAM vμ KÎ lu«n g©y bÊt ngê 68
- NguyÔn H¶i Linh: Marathon cïng Robocon 73
- L−u Anh TiÕn: Thæi hån vμo nh÷ng cç m¸y 77
- Tr×nh Quèc TuÊn vμ "Dßng m¸u anh hïng" 81

[ 243 ] [ 244 ]
- NguyÔn H÷u C−êng: - Nh÷ng bãng hång trªn s©n robot 162
§· ®am mª lμ ph¶i lμm tíi cïng 85 - PhÝa sau hËu tr−êng 167
- Lª TÊn C−êng: - Chóng t«i lμm Robocon 170
Tõ "VÞt ®Î trøng" ®Õn "Action" 88
- Lª C«ng Danh: PhÇn V
§am mª ch−a ph¶i lμ thμnh c«ng 93 HËu robocon
- NguyÔn ThÕ Hoμng: - Nh÷ng ®iÒu kh«ng thÊy trªn truyÒn h×nh 175
T«i kh«ng sî b¾t ®Çu tõ con sè 0 98 - Nh÷ng ng−êi leo nói sÏ v−ît ®−îc biÓn 180
- §ç ThÕ CÇn: ChiÕn th¾ng chÝnh m×nh - TS Phan H÷u Duy Quèc:
lμ ®iÒu quan träng h¬n c¶ 102 H·y coi Robocon lμ n¬i b¾t ®Çu! 188
- Nh÷ng øng cö viªn lçi hÑn Cóp vμng 2007 107 - Ph¹m Duy Tïng: Häc tËp t¹i
Trung t©m nghiªn cøu quèc tÕ MICA 195
- Thøc tØnh Robocon (Tõ Robocon Hμn Quèc
PhÇn III
®Õn Robocon ViÖt Nam) 187
CUéC THI VIÕT Ký øC ROBOCON
- Tõ Robocon Malaysia tíi Robocon ViÖt Nam 197
- B¹n vμ mïa Robocon 117
- Robocon vμ nh÷ng giÊc m¬ 201
- Nh÷ng ngän löa truyÒn ®Õn mu«n ®êi 121
- Robocon - mét gãc nh×n 207
- ViÕt cho t×nh yªu 123
- Mét vμi suy ngÉm vÒ cuéc ch¬i 211
- Ch¸y hÕt m×nh c¸nh ph−îng nhÑ nhμng r¬i 129
- Nªn thay ®æi thêi gian thi Robocon 213
- Nh÷ng cæ ®éng viªn cuång nhiÖt 133
- Gãc nh×n 219
- PGS TS Lª Hoμi Quèc:
PhÇn IV Robocon - mong chê nh÷ng líp qu¶ ®Çu mïa 226
LAN Táa ROBOCON - Khi Robocon dμnh cho
- Nu«i hån Robocon 137 nh÷ng sinh viªn biÕt ch¬i 232
- Hμ Néi hÕt mét ngμy n¾ng 142 - G¹ch nèi vμ dÊu chÊm löng... 235
- Robocon cña t«i 147
- ¦¬m mÇm Robocon trong tr−êng PTTH 151 Phô lôc
- Tr−ëng ban tæ chøc ®©u råi? 155 - §Þa chØ mua linh kiÖn t¹i Hμ Néi 283
- MËt m· mang tªn Robocon cña nh÷ng - §Þa chØ mua linh kiÖn t¹i TP. Hå ChÝ Minh 241
ng−êi lÝnh 158

[ 245 ] [ 246 ]
 Robocon −¬m mÇm nh÷ng −íc m¬
Theo dự án FPT
Đơn vị Bảo trợ Công nghệ Robocon 2007
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

NHÀ XUẤT BẢN VĂN HỌC

18 Nguyễn Trường Tộ - Ba Đình - Hà Nội
Đi ện tho ại: 04.8294685 - F ax: 04.8294781

Chịu trách nhiệm xuất bản

NGUYỄN CỪ

Chủ biên
ĐOÀN MINH HẰNG
Biên tập
NGUYỄN HỒNG HẠNH
Trình bày ảnh
ĐOÀN MINH HẰNG
Trình bày bìa
PHAN PHƯƠNG LINH
Sửa bản in
HẠNH NGUYỄN

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
In 2030 cuốn, khổ 13,5 x 20,5 cm
Tại Công ty in Khoa học & Công nghệ
Giấy phép số 785-2007/CXB/01-171/VH-564/QĐ-VH
In xong và nộp lưu chiểu năm 2008

[ 247 ] [ 248 ]