ΚΕΦ.

2
ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΕΙΚΟΝΟΜΑΧΙΑΣ
ΔΥΝΑΣΤΕΙΕΣ ΙΣΑΥΡΩΝ, ΔΙΑΔΟΧΩΝ
ΔΥΝΑΣΤΕΙΑ ΑΜΟΡΙΟΥ

717 – 867 μ. Χ

12/07/21 ΣΠΥΡΟΣ ΠΕΡΔΙΚΑΡΗΣ, ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ

 ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ
Η πιο κρίσιμη περίοδος της Βυζαντινής
ιστορίας.
Άραβες, Σαρακηνοί πειρατές και
Βούλγαροι προσπαθούν να καταλύσουν
το κράτος.
Θρησκευτική κρίση (Εικονομαχία)
Εποχή μεταρρυθμίσεων

12/07/21 ΣΠΥΡΟΣ ΠΕΡΔΙΚΑΡΗΣ, ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ

 ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ

12/07/21 ΣΠΥΡΟΣ ΠΕΡΔΙΚΑΡΗΣ, ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ

 ΑΓΩΝΕΣ ΜΕ ΑΡΑΒΕΣ ΚΑΙ
ΒΟΥΛΓΑΡΟΥΣ
Το 717 μ. Χ οι Άραβες φτάνουν μπροστά
στη Κων/πολη. Αρχίζει η πολιορκία της
από στεριά και θάλασσα.
Μετά από ένα χρόνο οι Άραβες
υποχωρούν ηττημένοι.
Η σημασία της νίκης του αυτοκράτορα
Λέοντος Γ΄ είναι ισάξια με τη νίκη στο
Μαραθώνα.

12/07/21 ΣΠΥΡΟΣ ΠΕΡΔΙΚΑΡΗΣ, ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ

 ΧΑΡΤΗΣ 1

12/07/21 ΣΠΥΡΟΣ ΠΕΡΔΙΚΑΡΗΣ, ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ

Απόκρουση των Αράβων στη Δύση
Οι Άραβες περνούν τα Πυρηναία.
Ο στρατός των Φράγκων με επικεφαλής
τον Κάρολο Μαρτέλ τους νικά στο Πουατιέ.
Τα Πυρηναία σύνορα των Αράβων με την
Ευρώπη.
Ο χριστιανικός κόσμος σώθηκε από τον
εξισλαμισμό.

12/07/21 ΣΠΥΡΟΣ ΠΕΡΔΙΚΑΡΗΣ, ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ

 Η συνέχιση του αγώνα
Η νίκη του Λέοντος
στο Ακροϊνό
αναγκάζει τους
Άραβες να
εγκαταλείψουν τη
Μικρά Ασία.
Στα επόμενα χρόνια ο
πόλεμος έγινε μόνιμη
κατάσταση στα
ανατολικά σύνορα.
12/07/21 ΣΠΥΡΟΣ ΠΕΡΔΙΚΑΡΗΣ, ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
 Αγώνες κατά των Βουλγάρων
Οι Βούλγαροι εκμεταλλεύονται τον πόλεμο
του Βυζαντίου με τους Άραβες και
αρχίζουν επιδρομές.
Ο Κων/νος Ε’ (γιος του Λέοντος) τους
αντιμετώπισε αποφασιστικά με εννιά
συνολικά εκστρατείες.

12/07/21 ΣΠΥΡΟΣ ΠΕΡΔΙΚΑΡΗΣ, ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ

 Οι πόλεμοι της περιόδου
802 – 826 μ. Χ
Οι Βούλγαροι με ηγεμόνα τον Κρούμο
αναδιοργανώνουν το κράτος και θέλουν να
απλώσουν τα όριά του.
Συντρίβει με ενέδρα τον αυτοκρατορικό
στρατό το 811 μ. Χ
Στα 813 μ. Χ ο ικανότατος Λέων Ε’ ο
Αρμένιος θα τον κατανικήσει στη
Μεσημβρία . Ο Κρούμος πέθανε από τη
λύπη του.

12/07/21 ΣΠΥΡΟΣ ΠΕΡΔΙΚΑΡΗΣ, ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ

 Η υποταγή της Κρήτης στους
Άραβες
Νέα δυναστεία στο Βυζάντιο, η του
Αμορίου. (βλ. βιβλίο)
Το 823 μ. Χ οι Σαρακηνοί καταλαμβάνουν
την Κρήτη και κάνουν τον Χάντακα
ορμητήριό τους.
Λεηλατούν τα παράλια και τα νησιά του
Αιγαίου.
Άλλοι Άραβες κατακτούν την Σικελία.

12/07/21 ΣΠΥΡΟΣ ΠΕΡΔΙΚΑΡΗΣ, ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ

 Ο αγώνας κατά των Αράβων
Ο γιος του Μιχαήλ Θεόφιλος
αναδιοργάνωσε το κράτος.
Εισβάλλει στα αραβικά
εδάφη. Ο πόλεμος παίρνει
ιερό χαρακτήρα.
Στα χρόνια του γιου του ,
Μιχαήλ Γ’, οι στρατηγοί
Βάρδας και Πετρωνάς το 863
μ. Χ κερδίζουν αποφασιστική
νίκη.

12/07/21 ΣΠΥΡΟΣ ΠΕΡΔΙΚΑΡΗΣ, ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ

12/07/21 ΣΠΥΡΟΣ ΠΕΡΔΙΚΑΡΗΣ, ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
 Β. Εσωτερική Πολιτική

Ι. Θρησκευτική Πολιτική
Εικονομαχία

12/07/21 ΣΠΥΡΟΣ ΠΕΡΔΙΚΑΡΗΣ, ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ

 Οι ρίζες της εικονομαχίας
Προσπάθεια των Ισαύρων να ελέγξουν την
εκκλησία. Διορίζουν οι ίδιοι τους
επισκόπους και καταπολεμούν την
εξάπλωση των μοναστηριών.
Στην εποχή τους δημιουργήθηκε το
πρόβλημα της λατρείας των εικόνων.

12/07/21 ΣΠΥΡΟΣ ΠΕΡΔΙΚΑΡΗΣ, ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ

 Είναι σωστό να προσκυνούν οι
χριστιανοί εικόνες ή όχι;
Οι πρώτοι χριστιανοί δεν είχαν εικόνες.
Τον 8ο αιώνα οι εικόνες και τα ιερά
λείψανα λατρεύονταν με τρόπο που δεν
είχε σχέση με τη χριστιανική πίστη.
Οι Άραβες διακήρυτταν ότι οι Βυζαντινοί
ήταν ειδωλολάτρες και πολυθεϊστές.
Τα μοναστήρια πλήθαιναν, είχαν
περιουσίες και δεν πλήρωναν φόρους.

12/07/21 ΣΠΥΡΟΣ ΠΕΡΔΙΚΑΡΗΣ, ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ

 Η αρχή της κρίσης – Τα μέτρα του
Λέοντα του Γ’
Το 726 και 730 ο Λέων απαγόρεψε την
προσκύνηση των εικόνων.
Αντίδραση του Πατριάρχη και του Πάπα.
Η εκκλησία αρνείται να υποταχθεί στη
θέληση της κοσμικής εξουσίας.
Αρχίζει η πρώτη φάση από το 726 έως το
787 μ.Χ.

12/07/21 ΣΠΥΡΟΣ ΠΕΡΔΙΚΑΡΗΣ, ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ

 726 -787 μ. Χ
Επαναστάτησαν οι «Ελλαδικοί» και οι
κάτοικοι της νότιας Ιταλίας.
Η επανάσταση συντρίφτηκε και ο Λέων
αφαίρεσε εξουσία από τον Πάπα.
Ο Κων/νος ο Ε’ καταδιώκει συστηματικά
τις αντιδράσεις και τους μοναχούς.
Στη σύνοδο του 754 καταδικάζεται η
λατρεία των εικόνων.

12/07/21 ΣΠΥΡΟΣ ΠΕΡΔΙΚΑΡΗΣ, ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ

 Τέλος της πρώτης φάσης
Η αυτοκράτειρα Ειρήνη η Αθηναία
συγκαλεί το 787 την Ζ’ Οικουμενική
Σύνοδο και οι εικόνες αναστηλώνονται.

12/07/21 ΣΠΥΡΟΣ ΠΕΡΔΙΚΑΡΗΣ, ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ

 Δεύτερη φάση 815 – 843 μ. Χ
Νέες διώξεις μοναχών επί Θεόφιλου που
έκλεισε πολλά μοναστήρια και καταδίωξε
μοναχούς.
Η γυναίκα του η Θεοδώρα το 843 μ. Χ με
νέα Οικουμενική Σύνοδο επικυρώνει τις
αποφάσεις της προηγούμενης.
Κυριακή της Ορθοδοξίας (πρώτη Κυριακή
της Σαρακοστής)

12/07/21 ΣΠΥΡΟΣ ΠΕΡΔΙΚΑΡΗΣ, ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ

 Σύντομη κριτική
Δεν λατρεύονται, σύμφωνα με τους
Πατέρες της Εκκλησίας, οι εικόνες
-αντικείμενα αλλά το ιερό πρόσωπο που
εικονίζεται.
Το κράτος έλυσε τελικά την κρίση.
Καταδικάστηκε η τυπολατρία.
Αναθεωρήθηκε η σχέση κράτους
εκκλησίας

12/07/21 ΣΠΥΡΟΣ ΠΕΡΔΙΚΑΡΗΣ, ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ

 ΙΙ. Κοινωνική Πολιτική
Από τον 7ο αιώνα έχουμε διαφορές στη
δομή της κοινωνίας και στις κοινωνικές
συνθήκες.
Βάση της οικονομίας είναι η γεωργία.
Οι μικρές ιδιοκτησίες αναπτύσσονται
παράλληλα με τις μεγάλες.
Νέα τάξη γαιοκτημόνων που μισθώνουν
κτήματα πλουσίων και πληρώνουν από τη
σοδειά.
12/07/21 ΣΠΥΡΟΣ ΠΕΡΔΙΚΑΡΗΣ, ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ
 Η στάση του Θωμά του
Καππαδόκη
Στα 820 μ.Χ ο Θωμάς ο Καππαδόκης
επαναστάτησε διεκδικώντας το θρόνο.
Εκμεταλλεύτηκε τη δυσαρέσκεια των
χωρικών και διακήρυξε ότι καταργεί τις
φορολογίες. Πήρε μαζί του και το στόλο
από το Θέμα της Ελλάδος.
Τελικά υπερίσχυσε ο αυτοκράτορας
Μιχαήλ Τραυλός.

12/07/21 ΣΠΥΡΟΣ ΠΕΡΔΙΚΑΡΗΣ, ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ

 Η νομοθεσία των Ισαύρων
Αυξήθηκε ο αριθμός των θεμάτων.
Κωδικοποίηση της νομοθεσίας, η
«Εκλογή» (βλ. βιβλίο)
Προστασία των γεωργών για δημιουργία
ισχυρού στρατού.

12/07/21 ΣΠΥΡΟΣ ΠΕΡΔΙΚΑΡΗΣ, ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ

 Τα θέματα
Τα στρατιωτικά σώματα που έμεναν σε
κάποιες περιοχές ονομάζονταν θέματα.
Ο διοικητής τους ήταν στρατιωτικός και
πολιτικός διοικητής της περιοχής.
Στην εποχή των Ισαύρων ο θεσμός
γενικεύεται.

12/07/21 ΣΠΥΡΟΣ ΠΕΡΔΙΚΑΡΗΣ, ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ

12/07/21 ΣΠΥΡΟΣ ΠΕΡΔΙΚΑΡΗΣ, ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ