Professional Documents
Culture Documents
2
2
عدل چيست ؟
اٗ ٚ٨ٓٝؿأٓ ٠ا ٠ً ٥ثب٧س ضٝق ٚقٞز ا ٚ٧اؾت ً ٠ػسّ چ٨ؿت ؟ ظٖٔ چ٨ؿت ؟ تب ٗل ٕٞ٢انٔ ٝ ٦زه٨ن ػسّ ضٝقٛ ٚكٞز ١ط ًٞقك ٦ثٞ٢٨زٟ
اؾت ٝاظ اقتجب١بت٘هٛ ٙٞرٞاٗ ٖ٨١بٛس ٗ .ز٘ٞػب چ٢بض ٗؼ٧ ٝ ٦ٜب چ٢بض ٗٞضز اؾتؼ٘بّ ثطا ٥ا١ ٠ً٘ٔ ٚ٧ؿت :
اگش هزوَػِای سا دس ًظش تگيشين كِ دس آى ،ارضاء ٍ اتؼاض هختلفی تكاس سفتِ است ٍ ّذف خاصی اص آى هٌظَس است ،تايذ ضشائػ
هؼيٌی دس آى اص حيج همذاس الصم ّش رضء ٍ اص لحاؾ كيفيت استثاغ ارضاء تا يكذيگش سػايت ضَد ٍ ،تٌْا دس ايي صَست است كِ آى
هزوَػِ هیتَاًذ تالی تواًذ ٍ احش هؽلَب خَد سا تذّذ ٍ ًمص هٌظَس سا ايفا ًوايذ .هخال يك ارتواع اگش تخَاّذ تالی ٍ تشلشاس تواًذ تايذ
) ٍرَد داضتِ تاضذ .يك ارتواع هتؼادل ،تِ كاسّای فشاٍاى هتؼادل تاضذ ،يؼٌی ّش چيضی دس آى تِ لذس الصم ( ًِ تِ لذس هساٍی
التصادی ،سياسی ،فشٌّگی ،لعائی ،تشتيتی احتياد داسد ٍ ايي كاسّا تايذ هياى افشاد تمسين هیضَد ٍ تشای ّش كذام اص آى كاسّا تِ آى
اًذاصُ كِ الصم ٍ ظشٍسی است افشاد گواضتِ ضًَذ .اص رْت تؼادل ارتواػی ،آًچِ ظشٍسی است ايي است كِ هيضاى احتيارات دس ًظش
گشفتِ ضَد ٍ هتٌاسة تا آى احتيارات ،تَدرِ ٍ ًيشٍ هصشف گشدد .ايٌزاست كِ پای " هصلحت " تِ هياى هیآيذ ،يؼٌی هصلحت كل
،هصلحتی كِ دس آى ،تماء ٍ دٍام " كل " ٍ ّذفْايی كِ اص كل هٌظَس است دس ًظش گشفتِ هیضَد .اص ايي ًظش ( ،رضء )فمػ ٍسيلِ
است ،حساتی هستمل ٍ تشای خَد ًذاسد ّ .وچٌيي است تؼادل فيضيكی ،يؼٌی هخال يك هاضيي كِ تشای هٌظَسی ساختِ هیضَد ٍ اًَاع
ًياصهٌذيْا تشای ساختواى ايي هاضيي ّست ،اگش تخَاّذ يك هصٌَع هتؼادل تاضذ تايذ اص ّش هادُای تِ لذسی كِ الصم ٍ ظشٍسی است ٍ
احتياد ايزاب هیكٌذ دس آى تكاس تشدُ ضَد .تؼادل ضيويائی ًيض چٌيي است ّ ،ش هشكة ضيويائی فشهَل خاصی داسد ٍ ًسثت خاصی
هياى ػٌاصش تشكية كٌٌذُ آى ّست ،تٌْا تا سػايت آى فشهَل ٍ آى ًسثتْا كِ هتفاٍت است تؼادل تشلشاس هیضَد ٍ آى هشكة تَرَد
هیآيذ .رْاى ،هَصٍى ٍ هتؼادل است ،اگش هَصٍى ٍ هتؼادل ًثَد تشپا ًثَد ً ،ظن ٍ حساب ٍ رشياى هؼيي ٍ هطخصی ًثَد .دس لشآى
كشين آهذُ است :
ّواًؽَس كِ هفسشاى گفتِاًذ همصَد ايي است كِ دس ساختواى رْاى ،سػايت تؼادل ضذُ است ،دس ّش چيض ،اص ّش هادُ ای تِ لذس الصم
استفادُ ضذُ است ،فاصلِّا اًذاصُگيشی ضذُ است .دس حذيج ًثَی آهذُ است :
.1الشحوي ()7
.2تفسيش صافی ،ريل آيِ فَق ( چاج اسالهيِ ،د 2ظ )638
1
ب .هؼٌی دٍم ػذل ،تساٍی ٍ ًفی ّشگًَِ تثؼيط است
. ُبٜ٧ُٞ٦ٗ ٠ً ٦١س :كال ٦ٛػبزّ اؾت ٜٗ ،ظٞض ا ٚ٧اؾت ً٨١ ٠چِ ٠ٛٞتلبٝت٨ٗ ٦ب ٙاكطاز هبئْ ٦٘ٛقٞز .ثٜبثطا ، ٚ٧ػسّ ٧ؼٗ ٦ٜؿبٝات
ا ٚ٧تؼط٧ق ٨ٛبظٜٗس ث ٠تٞي٨ح اؾت .اُط ٗوهٞز ا ٚ٧ثبقس ً ٠ػسآت ا٧زبة ًٜٗ٦س ً٨١ ٠چِ ٠ٛٞاؾتحوبه ٦ضػب٧ت ِٛطزز ٝثب ٠٘١چ٨ع ٠٘١ ٝ
.ر٘ٔ ٠ػبٗ٨ب٠ٛ ًؽ ث٧ ٠ي چكٖ ٛظط قٞز ،ا ٚ٧ػسآت ػ ٚ٨ظٖٔ اؾت .اُط اػُبء ثبٓؿ ، ٠٧ٞػسّ ثبقس ٜٗ ،غ ثبٓؿ ٖ١ ٠٧ٞػسّ ذٞا١س ثٞز
ٗؼطٝف " :ظٖٔ ثبٓؿ ٠٧ٞػسّ اؾت " اظ چٛ ٚ٨ٜظط ٥پ٨سا قس ٟاؾت ٝ .اٗب اُط ٗوهٞز ا ٚ٧ثبقس ً ٠ػسآت ٧ؼ ٦ٜضػب٧ت تؿب ٥ٝزض ظٗ٠ٜ٨
اؾتحوبه٢بٗ ٥تؿب ، ٥ٝآجتٗ ٠ؼ ٦ٜزضؾت ٦اؾت ،ػسّ ،ا٧زبة ًٜٗ٦س اٜ٧چٗ ٚ٨ٜؿبٝات ٦ضا ٝ ،اٜ٧چٗ ٚ٨ٜؿبٝات اظ ٓٞاظٕ ػسّ اؾت ٦ٓٝ ،زض
ا ٚ٧نٞضت ثبظُكت اٗ ٚ٧ؼ ٦ٜثٗ ٠ؼ ٦ٜؾ ٦ٗٞاؾت ً ٠شًط ذٞا١س قس .
ظٖٔ ػجبضت اؾت اظ پبٗبّ ًطز ٙحوٞم ٝتزبٝظ ٝتهطف زض حوٞم زِ٧طاٗ . ٙؼ ٦ٜحو٨وت ٦ػسآت ارت٘بػ ٦ثكط٧ ، ٥ؼ ٦ٜػسآت ٠ً ٦زض هبٙٞٛ
: .ا ٚ٧ػسآت ٗتٌ ٦ثط ز ٝچ٨ع اؾت ثكط ٥ثب٧س ضػب٧ت قٞز ٝاكطاز ثكط ثب٧س آ ٙضا ٗحتطٕ ثك٘بضٛس ٗ ٚ٨٘١ؼ ٦ٜاؾت
٦ٌ٧حوٞم ٝا٧ٞٓٝت٢ب ٧ ،ؼ ٦ٜاكطاز ثكط ٛؿجت ثٌ٧ ٠سِ٧ط ٝزض ٗوب٧ؿ ٠ثب ٌ٧سِ٧ط ٞٛػ ٦حوٞم ٝا٧ٞٓٝت پ٨سا ًٜٜٗ٦س ٗ .خال ًؿ ٠ً ٦ثب ًبض ذٞز
ٗ ،حه ٦ٓٞت٨ٓٞس ًٜٗ٦س َ ،جؼب ٞٛػ ٦ا٧ٞٓٝت ٛؿجت ث ٠آٗ ٙحه ّٞپ٨سا ًٜٗ٦س ٜٗ ٝكأ ا ٚ٧ا٧ٞٓٝت ً ،بض ٝكؼبٓ٨ت اٝؾت ٘١ .چًٞ ٚ٨ٜزً٦
ً ٠اظ ٗبزض ٗتٓٞس ٗ٦قٞز ٛ ،ؿجت ث ٠ق٨ط ٗبزض حن ٝا٧ٞٓٝت پ٨سا ًٜٗ٦س ٜٗ ٝكأ ا ٚ٧ا٧ٞٓٝت ،زؾتِب١ ٟسكساض ذٔوت اؾت ً ٠آ ٙق٨ط ضا ثطا٥
ًٞزى ثٞرٞز آٝضز ٟاؾت .
٦ٌ٧زِ٧ط ذهٞن٨ت شات ٦ثكط اؾت ًَٞ ٠ض ٥آكط٧س ٟقس ٟاؾت ً ٠زض ًبض١ب ٥ذٞز آعاٗب ٞٛػ ٦اٛس٧ك١٠ب ً ٠آ٢ٛب ضا اٛس٧ك ٠اػتجبضٛ٦ٗ ٥بٖٗ٨
اؾترسإ ًٜٗ٦س ٝثب اؾتلبز ٟاظ آ ٙاٛس٧ك١٠ب ٥اػتجبض ٥ث ٠ػٜٞا " ٙآٓت كؼْ " ثٗ ٠وبنس َج٨ؼ ٦ذٞز ٛبئْ ٗ٦آ٧س .آ ٙاٛس٧ك١٠ب ٧ي ؾٔؿٔ٠
اٛس٧ك١٠ب " ٥اٛكبئ" ٦اؾت ً ٠ثب " ثب٧س " ١ب ٗكرم ٗ٦قٞز .اظ آ ٙر٘ٔ ٠ا ٚ٧اؾت ً ٠ثطا٥ا ٠ٌٜ٧اكطاز ربٗؼ ٠ث٢تط ث ٠ؾؼبزت ذٞز ثطؾٜس
" ثب ٧س " حوٞم ٝا٧ٞٓٝت٢ب ضػب٧ت قٞز ٝ .ا ٚ٧اؾت ٗل ٕٞ٢ػسآت ثكطٝ ٠ً ٥رسا١ ٙط كطز آ ٙضا تأ٨٧س ًٜٗ٦س ٛ ٝوُٗ ٠وبثٔف ضا ً ٠ظٖٔ
ٛبٗ٨س٦ٗ ٟقٞز ٗحٌ٦ٗ ٕٞؾبظز.
د .سػايت استحمالْا دس افاظِ ٍرَد ٍ اهتٌاع ًكشدى اص افاظِ ٍ سحوت تِ آًچِ اهكاى ٍرَد يا كوال ٍرَد داسد
١ط ٗٞرٞز ٥زض ١ط ٗطتج٠ا١ ٥ؿت اظ ٛظط هبثٔ٨ت اؾتلبي ، ٠اؾتحوبه ٦ذبل ث ٠ذٞز زاضز .شات ٗوسؼ حن ًً٘ ٠بّ ُٗٔن ٝذ٨ط ُٗٔن ٝ
ك٨بو ػٔ ٦االَالم اؾت ،ث١ ٠ط ٗٞرٞز ٥آٛچ ٠ضا ً ٠ثطا ٥ا ٌٚ٘ٗ ٝاؾت اظ ٝرٞز ً٘ ٝبّ ٝرٞز ،اػُب ًٜٗ٦س ٝاٗؿبى ٘ٛ٦٘ٛب٧س .ػسّ آ٦٢
زض ٛظبٕ تٌَ ، ٚ٧ٞجن اٛ ٚ٧ظط٧ ، ٠٧ؼ١ ٦ٜط ٗٞرٞز١ ، ٥ط زضر ٠اظ ٝرٞز ً٘ ٝبّ ٝرٞز ً ٠اؾتحوبم ٝاٌٗب ٙآ ٙضا زاضز زض٧بكت ًٜٗ٦س .ظٖٔ
٧ؼٜٗ ٦ٜغ ك٨ى ٝاٗؿبى ٝرٞز اظ ٝرٞز ٠ً ٥اؾتحوبم زاضز .اظ ٛظط حٌ٘ب ٥آ ، ٦٢نلت ػسّ آٛچٜب ٠ٌٛال٧ن شات پطٝضزُبض اؾت ٝثؼٜٞاٙ
٧ي نلت ً٘بّ ثطا ٥شات احس٧ت احجبت ٗ٦قٞز ث ٠اٗ ٚ٧ؼ ٦ٜاؾت ٝ ،نلت ظٖٔ ًٛ ٠وم اؾت ٝاظ ا ٝؾٔت ُٗ٦طزز ٨ٛع ثٗ ٚ٨٘١ ٠ؼ ٦ٜاؾت
ً ٠اقبض ٟقس .
حٌ٘ب ٗؼتوسٛس ً٨١ ٠چ ٗٞرٞز " ٥ثط ذسا " حو ٦پ٨سا ًٜ٦٘ٛس ً ٠زاز ٙآ ٙحن " اٛزبٕ ٝظ٨ل " ٝ " ٠ازاء ز " ٚ٧ق٘طز ٟقٞز ٝذساٛٝس اظ آٙ
ر٢ت ػبزّ ق٘طز ٟقٞز ً ٠ثسهت ت٘بٕ ٝ ،ظبئق ذٞز ضا زض ثطاثط زِ٧طا ٙاٛزبٕ ٗ٦ز١س .ػسّ ذساٛٝس ػ ٚ٨كًْ ٝػٝ ٚ٨رٞز ا ٝاؾت ٧ ،ؼ٦ٜ
ػسّ ذساٛٝس ػجبضت اؾت اظ ا ٠ٌٜ٧ذساٛٝس كًٔف ضا اظ ٨١چ ٗٞرٞز ٥زض ١ط حس ٠ً ٥اٌٗب ٙتلًْ ثطا ٥آٞٗ ٙرٞز ثبقس ،زض٧ؾ ٦٘ٛزاضز .
2
«ػذل الْی»
ثطاى تٞي٨ح حو٨وت ػسّ آ٢ى الظٕ اؾت زضثبض ٟآ ٙهسضى ُؿتطزٟتط ثحج ً.ٖ٨ٜػسّ آ٢ى ثط ز ٝهؿٖ اؾت:
3
«ػذل الْی ٍ كاستیّا ٍ ًاسسائیّا»
ٗٞيٞع ًبؾت١٦ب ٛ ٝبضؾبئ١ ٦ب زض ًتبث٢ب ٥ػوب٧س زض ٗطاحْ ٗرتٔق ُٗطح ُطز٧س ٝ ٟاح٨بٛب تهّٞض قس ٠ً ٟثال١ب ُ ٝطكتبض٢٧ب ثب چ٢بض انْ :
- 1تٞح٨س زض ذبٓوّ٨ت
- 3حٌ٘ت ذساٛٝس،
ٗب زض اٚ٧رب ٗٞيٞع ًبؾت١٦ب ٛ ٝبضؾبئ١٦ب ضا كوٍ اظ ز٧سُب ٟػسّ آ ٦٢ثطضؾ ،ٖ٨ًٜ٦ٗ ٦تب ضٝق ٚقٞز اٞٛ ٚ٧ع ًبؾت١٦ب ثب ػسّ آ٦٢
ًٞچٌتط ٚ٧تًبزٛ ٥ساضز ،پطؾك٢بئ ٠ً ٦زض اٞٗ ٚ٧ضز ٝرٞز زاضز ،ث ٠ؾ ٠نٞضت ُٗطح ٗ٦قٞز:
- 1اُط ذسا ػبزّ اؾت ،چطا حٞازح ٦ضخ ٗ٦ز١س ً ٦ِ٘١ ٠ظ٧بٙثبض ٝيطضذ٨ع اؾت؟
- 2اُط ذسا ػبزّ اؾت ،چطا اٛؿب٢ٛب ضا ثب قب٧ؿتِ٢٨بٗ ٥تلبٝت آكط٧س ٟاؾت؟
- 3اُط ا ٝػبزّ اؾت ،چطا كوط ٝثسثرت ٦زاُٗ ٚط ٦١ٝضا ُطكت ٠اؾت؟
زض ا ٚ٧رب پبؾد ار٘بٓٝ ٦رٞز زاضز ً ٠ثطا ٥ا ْ١ا٘٧بً ٙبك ٦اؾت ٝآ ٙا١ ٠ً ٚ٧طُب ٟثب زالئْ هُؼ ٦ػسّ آ ٦٢حبثت قسَ ،جؼب ٛبآُبٗ ٦١ب
٦٘ٛؾبظز ظ٧طا چ٠ثؿب زض اٞٗ ٚ٧اضز ٗهبٓح ٦ثبقس ًٗ ٠ب اظ آٛ ٙبآُب.ٖ٨١ اظ ٗهبٓح ا ٚ٧ض٧ٝساز١ب ثط ػسّ آ ٦٢ذسق٠اٝ ٥اضز
٦ٓٝثطاً ٥ؿبٜٞ١ ٠ً ٦ٛظ ث ٠ػسّ آ ٦٢اظ ز٧س ٟقي ٝتطز٧س ِٗٛ٦طٛس ،ثب٧س پبؾد زِ٧ط ٥زاز .اٜ٧ي ٗب ١ط ؾ ٠پطؾف ضا ُٗطح ٝث ٠تحٔ ْ٨آ٢ٛب
ٗ٦پطزاظ:ٖ٧
زاٝض ٥هبَغ زضثبض ٟثال١ب ُ ٝطكتبض٢٧ب ٗبٜٛس ؾ٢ٔ٨ب ٝظٓعٓ١٠ب ٝآكت١ب زض ُط ٝآُبٗ ٦١ب اظ ٝيغ ػ٘ ٦ٗٞر٢ب ٙاؾت ٧ؼ ٦ٜثسا ٠ً ٖ٨ٛاٚ٧
پس٧س١ ٟب ًٞچٌتط ٚ٧ؾٞز ٥زض پ ٠ٜ٢ظٛسُ ٦ثكط ٛساضزٛ ٝ ،بُلت ٠پ٨ساؾت ً ٠چ ٚ٨ٜػٖٔ ٗح ٍ٨ثطا ٥اٛؿب ٙػبز ٥زؾت ٦٘ٛز١س.
-1-1ؿبٓجب اكطاز ث ٠اٞٛ ٚ٧ع پس٧س١ٟب اظ ٛوُٛ٠ظط ٗهبٓح ذٞز ٜ٢٨ٖٗ١ ٝب ٙذٞز ِٗٛ٦طٛس ٝهت ٦آ٢ٛب ضا ثطذالف ٗهبٓح ذٞز تكر٨م زازٛس ،ثب
ذٞز ٜٗ٧ُٞ٦س :اٞٛ ٚ٧ع ثال١ب ُ ٝطكتبض٢٧ب ثب ػسّ آ ٦٢ؾبظُبض ٨ٛؿت ٦ٓٝچ٠ثؿب اٞٛ ٚ٧ع پس٧س١ٟب ظ٧بٙثبض ٛجبقس ،ثٌٔٛ ٠ؿجت ثُ ٠طٗ ٦١ٝب٠٧
ح٨بت ثبقس .ذهٞنب اُط ٗو٨بؼ ضا ُٗٔن اٛؿب ٙچ ٠زض ُصقت ٝ ٠چ ٠زض حبّ ٝچ ٠زض آٜ٧س ،ٟثسا.ٖ٨ٛ
ثكط زض اضظ٧بث ٦پس٧س١ٟب زچبض ٧ي ذٞزث ٦ٜ٨ذبن ٦اؾت ١ ٝط پس٧سٟا ٥ضا اظ زض٧چ ٠ؾٞز ذ٧ٞف ِٗٛ٦طز ،زضحبٓ ٠ً ٦ثب٧س ١ط پس٧س ٟضا ثب
ٛظبٕ ًْ ر٢ب ٙؾٜز٨س آِٛب ٟزضثبض ٟآ ٙزاٝضً ٥طز.
4
«رعئِٛ ٦ط« ٝ »٥ذٞز ٗحٞض »٥ؾجت ٗ٦قٞز ً ٠رعئ ٦اظ ر٢ب ٠ً ٙزض ٗوب٧ؿ ٠ثب ٗز٘ٞع «نٜغ احؿ »ٚاؾتٛ ،ب ظ٥ثب رًٜٔ٦ٗ ٟٞس .زضحبٓ٦
ً ٠اُط ثٗ ٠ز٘ٞع ِٗٛ٦ط٧ؿت ،ؾپؽ زاٝضً٦ٗ ٥طز ،چ٠ثؿب آ ٙضا ٗٞظ ٝ ٙٝظ٧جب تٔوًّ٦ٗ ٦طز ،هطآٗ ٙز٨س ٗ٦كطٗب٧س:
«آََّصِ ٥اَحٕؿٓ ًَُّْ َٚقَئٍ ذَْٔوَ)6(»...ٔ٠
«ا٘١ ٝبً ٙؿ ٦اؾت ً١ ٠طچ ٠ضا آكط٧س ٌٞ٨ٛ ،آكط٧س».
ُصقت ٠اظ ا ،ٚ٧اظ آحبض تطث٨ت ٦ثال١ب ٛجب٧س زض ؿلٔت ثٞز ٝاظ آحبض ح٘طثرف ٗهبئت ٛجب٧س ز٧س ٟپٞق٨س ،اٞٛ ٚ٧ع ثال١ب ٗب ٠٧تٞر ٠اٛؿب ٙث ٠ر٢بٙ
ؿ٨ت ٝؾجت ٝاضؾتِ ٦اٝؾت ،ظٛسُ ٦ق٨طٓ ٝ ٚ٧ص٧ص ٗب ٠٧ؿلٔت ٝذٞاةآٝض اؾت .آِٛبٛ ٠ً ٟظبٕ آ ٙث ٖ٢ذٞضز ،پطز١ٟب ٥ير ٖ٨ؿلٔت زض٧سٟ
ٗ٦قٞز ٝاٛؿبٛ ٙبذٞزآُب ٟث ٠ر٢ب ٙؿ٨ت ٗتٞر٦ٗ ٠قٞز .ا ٠ٌٜ٧آ٧ب انال ٝرٞز ثال٧ب ٗ ٦تٞاٛس ػبٗٔ ٦زض ر٢ت ٗبٞٛض زاز ٙثؼً١ ٦ب زض ٗٞضز ػسّ
آ ٦٢ثبقس ضا ثب ثحج زض ٗٞضز ٗؿئٔ ٠اؾتسضاد زض هطآ ٙتٞر٨ح ٗ ٖ٨ًٜ ٦زض هطآٝ ٙاغٟا ٥ثٛ ٠بٕ «اؾتسضاد» ٝرٞز زاضز ًٗ ٠وهٞز اظ ٝاغٛ ٟرؿت،
اٛؿب ٙؿبكْ ٌ٢ُٜ ٝبض ٥اؾت ً ٠پٞ٨ؾت ٠زض ٛؼ٘ت ثٞز٨١ ٝ ٟچُُ ٠ٛٞعٛس ٥زض ظٛسُ ٦ث ٠ا٦٘ٛ ٝضؾس ٝا٦ٗ ٝپٜساضز ً٧ ٠ي چ ٚ٨ٜضكبٗ ٟتؿ٘طّ ث٠
ؾٞز اٝؾت ،زضحبٓ٧ ٠ً ٦ي چ ٚ٨ٜقطاٗ ،ٍ٧ب ٠٧ذؿطا ٝ ٙظ٧بٌٛبض٦ٗ ٥ثبقس ،ظ٧طا چ ٚ٨ٜكطز٨١ ٥چُب ٟاظ ذٞاة ؿلٔت ث٨ساض ٛكس ٝ ٟث ٠آؿٞـ
حن ثبظ ُ٦٘ٛطزز.
زضحبٓ ٠ً ٦اُط كطز ٗؤٗ ٚزض ٗؿ٨ط ظٛسُ ٦زچبض اثتال ُطزز ٝ ،ثب حٞازث تٔد ضٝث٠ض ٝقٞز ،ا ٚ٧حبٓت٢ب ثطا ٥اً ٝبٗالً ؾبظٛس ٟثٞز ،ٟؿجبض
ؿلٔت ضا اظ ضٝح ٝضٝا ٙا ٝپبى ٗ٦ؾبظز ،هطآ٦ٗ ٙكطٗب٧س:
«ٍٓالَّزِييَ كَزَتَٔا تِأياتٌِا سٌَٓسٕتَذٕسِرْٔٔنٕ هِيْ حٓيٕجُ ال يٓؼٕلَؤَىَ ٍٓ اُهٕلِی لَْٔنٕ إِىَّ كَيٕذِی هٓتِييٌ»()7
«آًْا كِ آيات ها سا تكزية كشدُاًذ ،تِ تذسيذ تِ ًحَی كِ ًویداًٌذ گشفتاس هزاصاتطاى هیًوائين ٍ تِ آًْا هْلت هیدّين(تا
هزاصاتطاى دسدًاكتش تاضذ) صيشا ؼشح ٍ ًمطِ هي لَی ٍ حسابضذُ است».
«اكٌَى هشا تا آًْا كِ ايي سخي سا تكزية هیكٌٌذٍ ،اگزاس ها آًاى سا اص آًزا كِ ًویداًٌذ ،تِ تذسيذ تِ سَی ػزاب پيص هیتشين».
دس ايٌزا ًكتِ سَهی ّست ٍ آى ايي كِ هتَرِ ساختي ّوِ تالّا ٍ هصائة تِ رْاى غية ،دٍس اص ٍالغتيٌی است صيشا تخطی اص ايي
ًاسسائیّا هؼلَل كَتاّی خَد اًساى است ،چِتسا اٍ هیتَاًذ تخطی اص ايي گشفتاسيْا سا كاّص دّذ ،اٍ هیتَاًذ تا َّش خذادادی اص
صياًْای آًْا تكاّذ ،تلكِ اص آًْا تِ سَد خَد تْشُ تگيشد .ساختي خاًِّای ظذ صلضلِ دس هشاكض صلضلِخيض ٍ ،احذاث سذّای استَاس دس
هسيلْا ،تخطی اص صياًْای ًاضی اص ايي دٍ حادحِ ؼثيؼی سا رلَگيشی هیكٌذ ٍ .چِتسا اًساى اص آى تِ سَد خَد تْشُ هیگيشد.
.6سجدو.7 :
.7اػطاف183 – 182 :
.8للن.44 :
5
- 2دستاسُ اختالف استؼذادی
قٌ٨ٛ ٦ؿت ً ٠اكطاز اٛؿب ٙثب اؾتؼساز١بُٛٞ ٥بُ ٦ٛٞآكط٧س ٟقس ٟاٛس ٦ٓٝا ٚ٧تلبٝت٢ب ،اضتجبَ ٦ث ٠ظٖٔ ٛساضز ظ٧طا ا٧طازًٜٜسُب ٙاظ ٧ي انْ
اؾبؾ ٦ؿلٔت ًطزٟاٛس ٝآ ٙا ٠ً ٚ٧اذتالف زض شٝم ٞ١ ٝـ ٗب ٠٧ثوبء ظٛسُ ٦زؾت٠ر٘ؼ ٦اؾت اُط ٠٘١اكطاز اظ ٛظط شٝم ٝاؾتؼساز ٌٜٞ٧اذت
ثٞزٛس ،ضقت ٠ظٛسُ ٦ارت٘بػ ٦اظ ُ٦ٗ ٖ١ؿؿت ظ٧طا اذتالف شٝم١ب ؾجت ٗ٦قٞز اكطاز ربٗؼ ،٠ث ٠نٞضت كطز ٥زضآٜ٧س١ ،ط ػً ٥ٞاظ اٝ
پبؾدُ ٥ٞثرك ٦اظ ٨ٛبظ١ب ٥اٝؾت.
ضٝاٛكٜبؾبٜ٧ُٞ٦ٗ ٙس :ت٘بٕ اكطاز ثكط ثب قب٧ؿتِ٢٨ب٧ٝ ٥ػ ٟآكط٧س ٟقسٟاٛس ،آٛچ ٖ٢ٗ ٠اؾت ،ا ٚ٧اؾت ً ٠قرم شٝم ذٞز ضا زضثب٧س ٝثساٛس ً٠
ػوطث ٠اؾتؼساز ا ٝث ٠چ ٠ؾ٘تٗ ٦تٞر ٠اؾت.
زض ر٢ب ٙكطز ؾبٓ٘ ٦ضا پ٨سا ٠ً ٖ٨ًٜ ٦٘ٛثطا٨١ ٥چ ًبض ٥قب٧ؿتِٛ ٦ساقت ٠ثبقس ،اٗ ٚ٧ب ١ؿت ٠ً ٖ٨ثطذ ٦اظ ًبض١ب ضا پط ا٨٘١ت ٝثطذ ٦زِ٧ط ضا
ث٦ا٨٘١ت رٔ٦ٗ ٟٞز.ٖ٨١
زض ٛظبٕ ارت٘بػٝ ٦رٞز اؾتساز١بٗ ٥رتٔق الظٕ ٝيطٝض ٥اؾت ٝاُط ٠٘١اكطاز اظ ٛظط ٞ١ـ ٝزضى ٌ٧ؿب ٙثبقٜس ،چطخ ظٛسُ ٦اظ ُطزـ
اكتبز ٝ ٟؾطاٛزبٕ ظٛسُ ٦ر٘ؼ٦ٗ ٦پبقس.
«تب ٗطزٕ ثبٗ ٖ١تلبٝتٜس زض ذ٨ط ٝضكبٟاٛس ِٜ١ ٦ٓٝبٌٗ٧ ٠ً ٦ؿب ٙقٛٞس ،ظٛسُ ٦آٛب٦ٗ ٙپبقس».
ذسا ٥زازُط ؾلطٛ ٟؼ٘ت ٦ضا ثٛ ٠بٕ َج٨ؼت ُؿتطا٨ٛس ٝ ٟضٝظ ٠٘١ ٥اكطاز ضا زض آ ٙپس٧س آٝضز ٟاؾت چ٨ع١ ٠ً ٥ؿت ،ثب٧س كطز اظ َط٧ن
كؼبٓ٨ت ً ٝبض ثط ضٝظ ٥ذسازاز ٥زؾت ٧بثس.
آجتٞٛ ٠ع كؼبٓ٨ت ٛؿجت ثٗ ٠طحٔ ٠ػ٘ط ٗتلبٝت اؾت كؼبٓ٨ت ًٞزى ق٨طذٞاض٨ٌٗ ،س ٙپؿتب ٝ ٙتالـ رٞا٨ٛ ٙطٜٗٝسً ،بض ٝؾرتًٞق٦
اؾت.
ثٜبثطا ٚ٧كوط ٝثسثرتٗ ٦ؼٔ ّٞتوؿ ٖ٨آ٨ٛ ٦٢ؿت ،ثٌٔٛ ٠ت٨زٛ ٠ظبٕ ظبٓ٘ب ٠ٛارت٘بػ ٦اؾت ًُ ٠ط ٦١ٝاظ پطذٞض ٥ضٛذ ثجطٛس ُ ٝط ٦١ٝزِ٧ط اظ
ُطؾ ،٦ِٜاُط زض ر٢بٛ ٙظبٕ ػبزال ٠ٛحبًٖ ثٞز ٠٘١ ،ظٛسُ ٦آثطٜٗٝس ٥ثطذٞضزاض ثٞزٛس.
6
-4ػذل الْی ٍ كيفشّای اخشٍی
ٗ ٦زا ٖ٨ٛا٨ِٛع ٟاظ ً٨لط ٧ب تكلّ ٦ذبَط اؾت ٧ب ػجطتُ٨ط ٥زِ٧طا ٝ ٙربِ٧ب١ ٟط ز ٝظٛسُ ٦ز ٥ٞ٨ٛاؾت ٝ ،زض ؾطا ٥زِ٧ط ٨١چ٧ي اظ زٝ
ٗالى ٝرٞز ٛساضز تٞي٨ح ا:٠ً ٚ٧
اٛتوبٕ اظ هبتْ زض ظٛسُ ٦ز ٥ٞ٨ٛرٜج ٠تكلّ ٦زاضز چٜب٦ٗ ٠ٌٛكطٗب٧س:
« ْٚٓٗٓٝ ...هُتَِْ ٗٓظُْٔٗٞب كَوَسٕ رٓؼْٜٓٔب ِٓ ِ٠ِّ٨ِٓٓٞؾُْٔٔبٛب كَال ٔ٧ؿٕطِفٕ كِ ٦آوَتِْْ إًِ ٔ٠َّٛبْٜٓٗ َٙهٔٞضا»(.)10
«١طًؽ ً ٠ثُٜ ٦بً ٟكت ٠قٞز ،ثطا ّ٦ٓٝ ٥ا ٝحن ههبل هطاض زاز ٖ٧اٗب زض هتْ اؾطاف ٌٜٛس چطا ً ٠اٞٗ ٝضز ح٘ب٧ت اؾت».
زضثبض ٟػجطتُ٨ط ٥زِ٧طا ٙاظ ً٨لط ٗزطٗب ٙچ٦ٗ ٚ٨ٜكطٗب٧س:
« آعّآٝ ُ٤ٓ٨ِٛآعّا ٦ِٛكَبرِٕٔسٔٝا ًَُّْ ٝاحِسٍ ِٗ٘ٔ٢ْٜب ِٗأَ َ٣رْٓٔسٓ ٓٝ ٍ٣ال تَأْذُصًُْٖٕ ثِِ٘٢ب ضٓأْكَ ٌ٤كِ ٦زِ ِٚ٧آّٔ ِ٠إًُِْٜ ْٙتُٖٕ تُؤِْٗ َُٜٙٞثِبّٓٔ ٓٝ ِ٠آ ِٕٕٞٓ٨ا٩ذِطِ ٓ٨ْٓ ٓٝكْٓ٢سٕ ػٓصاثٓ٘ٔ٢ب َبئِلٌَ٤
ِٗ َٚآ٘ٔؤِْٗ)11(»َٚ٨ِٜ
«١ط ٧ي اظ ظٗ ٝ ٙطز ظٛبًبض ضا نس تبظ٧ب ٠ٛثع٨ٛسٛ ٝ ،جب٧س ضأكت(ٗٝحجت ًبشة) ٛؿجت ث ٠آ ٙز ،ٝق٘ب ضا اظ ارطا ٥حٌٖ آٗ ٦٢بٛغ قٞز ،اُط
ث ٠ذسا ٝضٝظ رعا ا٘٧ب ٙزاض٧س ٝ ،ثب٧س ُط ٦١ٝاظ ٗؤٜٗبٗ ٙزبظاتكب ٙضا ٗكب١سًٜٜ ٟس».
ٌ٧ -1ؿبِٛ ٙط ٥ثٗ ٠زطٕ ٨ُٗ ٝغ ،ذٞز؛ ٧ي ٞٛع ظٖٔ ٝؾتٖ اؾت ٝاُط ٌُ٢ٜبضا ٠ً ٙزض ا ٚ٧ز٨ٛب ٗزبظات ٦٘ٛقٛٞس ،زض آذطت ٨ٛع ً٨لط
«آ٧ب ٗؤٜٗب ٙضا ٘١چٗ ٙٞزطٗب ٙهطاض ٗ٦ز ،ٖ٨١ق٘ب ضا چ٦ٗ ٠قٞز؟ چِ ٠ٛٞزاٝض٨ًٜ٦ٗ ٥س؟».
ٌٗ٘ ٚاؾت ُلت ٠قٞز :زض ضكغ اٗ ٚ٧حصٝض ًبك ٦اؾت ً ٠ت٢ٜب ُٗ٨ؼب ٙظٛس ٟقٛٞس ٗ ٝزطٗب ٙثطا٨ِٛرتِٛ ٠طزٛس ٧ ٦ٓٝي چ ٚ٨ٜپ٨ك٢ٜبز اظ ٧ي
اٛس٧ك ٠ذبٗ ٦ؾطچك٘٨ُ٦ٗ ٠طز ظ٧طا ٗلبز آ ٙا ٚ٧اؾت ً ٠آكطٜ٧ف ٗزطٗب ٙث١٦سف ثبقس زضحبٓ ٠ً ٦ح٨بت اذط ٥ٝؿب٧ت كؼْ ذسا اؾت ٝ
كؼْ پ٨طاؾت ٠اظ ؿب٧ت ١ ٝسف ،رع ٓـ ٝ ٞػجج چ٨ع٨ٛ ٥ؿت ٝؾبحت هسؼ آ ٦٢اظ آٗ ٙجطّا ٗ٦ثبقس .چٜب٦ٗ ٠ٌٛكطٗب٧س:
«أَكَحٓؿِجٕتُٖٕ أََّ٘ٛب ذََٔوْٜبًُٖٕ ػٓجٓخب ٓٝأَ ٌَُّٕٖٛإَِٜٕٓ٨ب ال تُطْرٓؼٔ)13(»َٙٞ
«آ٧ب ُ٘بً ٙطز٧س ق٘ب ضا ثٞ٢٨ز ٟآكط٧سٟا ٝ ،ٖ٧ث ٠ؾٗ ٥ٞب ثبظ ُ٦٘ٛطز٧س؟».
«ٓٝ...آَّصٌِِْٜٓ٧ َٚ٧عُ َٙٝآصَّٓ١تٓ ٓٝآلًَِّ ٓٝ َ٤ال ْٜٔ٧لِوُ٢َٛٞب كِ ٦ؾٓجِ ِْ٨آّٔ ِ٠كَجٓكِّطْ ٕٖٔ١ثِؼٓصاةٍ أَِٓٔ٧ ٕٕٓٞٓ٧ *ٍٖ٨حٕ٘ ٦ػَٓٔ٢ٕ٨ب كِٛ ٦بضِ رٓ َّٖٜٓٓ٢كَتٌَُ ٥ٞثِ٢ب رِجب ٓٝ ٕٖٔ٢ٔ١رُٜٔٞثٔٓٝ ٕٖٔ٢
ظُٞٔ٢ضٔ١ ٕٖٔ١صا ٗب ًََٜعْتُٖٕ إلْٛلُؿٌُِٖٕ كَصُٝهُٞا ٗب ًُْٜتُٖٕ تٌَِْٜعُ)14(»َٙٝ
٧ؼ ٦ٜا١ ٠ٌٜ٧ط ػ٘ٔ ٠ً ٦اٛؿب ٙزض ا ٚ٧ر٢ب ٙاٛزبٕ ٗ٦ز١س ،زض ر٢ب ٙزِ٧ط ثب ٝرٞز ٗتٜبؾت ثب آ ٙر٢ب ٙذٞز ضا ٛكب٦ٗ ٙز١س .تُٞ ٞئً ٦طزاض
اٛؿب ٙثط ٦ٛٝزاضز ٝزض ٝ ٦ٛٝآٛچ ٠ثطاٗ ٥ب زض ا ٚ٧ر٢بٞ٘ٔٗ ٙؼ اؾتٝ ،رٞز ز ٥ٞ٨ٛاؾت ٦ٓٝزض آذطت ثب ٝرٞز اذط ٥ٝظب١ط ٝآقٌبض
ُٗ٦طزز.
١ط ُب ٟا ٚ٧ضا زض ٛظط ثِ٨ط ٠ً ٖ٧ا ٠ً ٚ٧اػ٘بّ اظ ٓٞاظٕ ٝرٞز ٗب ث ٠ق٘بض ٗ٦ضٝز ث٠ُٛٞ ٠ا ٠ً ٥تلٌ٨ي ٗ٨ب ٙشات ٝا ٚ٧اكؼبّ اٌٗبٙپص٧ط
٨ٛؿت ،زض ا ٚ٧نٞضت ؾؤاّ پ٨ك( ٚ٨چطا ذسا ً٨لط ٗ٦ز١س) ؾؤاّ ثٞٗ٦ضز ٥ذٞا١س ثٞز ظ٧طا ١طُب ٟشات ٝكؼْ تلٌ٨يپص٧ط ثٞز ،رب زاقت ً٠
اظ چ٨ً(ٚ٨ٜلطز )٦١ؾؤاّ قٞز اٗب زض آ٧بتٛ ٦ظ٨ط آٛچ ٠ً ٠زض ظ٧ط آٗس ٟاؾت ث ٠اٛ ٚ٧ت٨ز٨ٗ ٠طؾ ٠ً ٖ٨ثط ا٨ِٛرت١ ٚط كطز رسا ٥اظ اػ٘بّ اٝ
٨ٛؿت:
« ًُُّْ إِْٛؿب ٍٙآَْعَٕٜٗبَ ٟٔبئِطَ ٟٔكِ ٦ػُٜٔوِ ٓٝ ِ٠تُرْطِدٔ َٓ ٕٕٓٞٓ٧ ٔ٠آوِ٨بًِٗٓ ِ٤تبثب ْٔٓ٧وبْٜٓٗ ٟٔكُٞضا»)(15
«١ط اٛؿب ٦ٛاػ٘بٓف ضا ثط ُطزٛف آ٧ٝرت٠ا ٖ٧ضٝظ ه٨بٗت ًتبث ٦ثطا ٥ا ٝث٨ط٦ٗ ٙٝآٝض ٠ً ٖ٧آ ٙضا زض ثطاثط ذٞز ُكٞز٦ٗ ٟثٜ٨س».
« ٕٕٓٞٓ٧تَزِسٔ ًَُّْ َٛلْؽٍ ٗب ػَِٓ٘ٔتٕ ِٗ ْٚذَٕ٨طٍ ٗٔحًَٕطا»)(16
«ضٝظ١ ٠ً ٥طًؽ آٛچ ٠ضا اظ ًبض ٨ٛي اٛزبٕ زاز ٟحبيط ٗ٦ثٜ٨س ٝآضظًٜ٦ٗ ٝس ٗ٨ب ٙا ٝ ٝآٛچ ٠ً ٠اظ اػ٘بّ ثس اٛزبٕ زاز ،ٟكبنٔ ٠ظٗب ٦ٛظ٧بز٥
ثبقس ،ذساٛٝس ق٘ب ضا اظ ٛبكطٗب ٦ٛذٞزـ ثطحصض ٗ٦زاضز ٝزض ػ ٚ٨حبّ ذسا ٛؿجت ث ٠٘١ ٠ثٜسُب٢ٗ ٙطثب ٙاؾت».
8
«ًتبة «ٛبٗ ٠اػ٘بّ» زض آٛزب ُصاضز٦ٗ ٟقٞز پؽ ٌُ٢ٜبضا ٙضا ٗ٦ث ٠ً ٦ٜ٨اظ آٛچ ٠زض آ ٙاؾت ،تطؾب١ ٝ ٙطاؾبٜٛس ٜ٧ُٞ٦ٗ ٝس :اٝ ٥ا ٥ثط ٗب
ا ٚ٧چً ٠تبث ٦اؾت ً٨١ ٠چ ػً٘ٔٞ ٦چي ٝثعضٍ ضا كطِٛ ٝصاقتٍٕ ٠ض ا ٠ً ٚ٧آ ٙضا ث ٠ق٘بض آٝضز ٟاؾت ٝ .زض ا ٚ٧حبٓت اؾت ً ٠٘١ ٠اػ٘بّ
ذٞز ضا حبيط ٗ٦ثٜ٨س ٝپطٝضزُبضت ث٨١ ٠چ ًؽ ؾتٖ ًٜ٦٘ٛس».
«آض ٥زض آِٜ١ ٙبٕ ١طًؽ ٗ٦زاٛس چ ٠چ٨ع ٥ضا آٗبزً ٟطز ٟاؾت».
)(19 « ٧ب ثٔ َّ٦َٜا٢َّٛب إِ ْٙتَئ ِٗخْوبَّ حٓجَّ ِْٚٗ ٍ٤ذَطْزٍّٓ كَتٌَُ ْٚكِ ٦نٓرْطَ ٍ٣اَ ٕٝكِ ٦آؿَّ٘ٞاتِ اَ ٕٝكِ ٦األَضٕوِ ٓ٧أْتِ ثِ٢بَ آّٔ»...ٔ٠
« پؿطٕ اُط ث ٠اٛساظ ٟؾ ٦ٜ٨ِٜزا ٠ٛذطزًٓ ٦بض ٨ٛي ٧ب ثس ثبقس ٝزض زّ ؾ٧ ٝ ٦ِٜب زض ُٞق٠ا ٥اظ آؾ٘ب٢ٛب ٝظٗ ٚ٨هطاض ُ٨طز ،ذساٛٝس آ ٙضا زض
ه٨بٗت ٗ٦آٝضز .ذساٛٝس زه٨ن ٝآُب ٟاؾت».
زض اٜ٧زب پبؾد زِ٧ط٨ٛ ٥ع ١ؿت ٝآ ٙاٛ ٠ً ٚ٧لؽ اٛؿب ٦ٛزض ا ٚ٧ر٢ب ٙثط احط َبػت ٝػه٨ب١٠ٌٔٗ ،ٙبُٛٞ ٥بُ ٦ٛٞتحهً ْ٨طز ٝ ٟزض ضٝظ
ه٨بٗت ثب ١٠ٌٔٗ ٚ٨٘١ب ٗحكٞض ٗ٦قٞز ١ ٝط ٛلؿُٗ ٦بثن ضٝح٨بت ذٞز نٞض ٥ضا ٗ٦آكطٜ٧س ٝا ٚ٧نٞض ُبٗ ٦١بٛ ٠٧كبٌ ٝقبزٗبُ ٝ ٦ٛب٦١
زِ٧ط ٗب ٠٧ا٧صاء ٛ ٝبضاحت٦ٗ ٦ثبقٜس.
ٝذالّه٨ت ٛلؽ زض ر٢ب ٙاذط ٥ٝذالهّ٨ت َج٨ؼ ٦اؾت ٝاُط پبزاـ١ب ٨ً ٝلط١ب ٚ٨٘١نٞض ؿ٨ج ٦ثبقٜس ه٢طا ؾؤاّ پ٨ك ٚ٨ؾبهٍ اؾت ظ٧طا اٚ٧
ذٞز ٗزطٕ اؾت ً ٠ذٞاؾتٛ ٝ ٠بذٞاؾت ٠ا ٚ٧نٞض ضا ًٗ ٠ب ٠٧ؾطٝض ٧ ٝب حع ٙاؾت٦ٗ ،آكطٜ٧س ث٠ُٛٞ ٠ا٧ ٠ً ٥ي ٓحظ ٠آضإ ٨ُ٦٘ٛطز.
9
ػذل الْی ٍ ػلن ٍ اسادُ پيطيي خذا
اظ قج٢بت ٠ً ٦زض ٗٞضز ػسّ آ ٦٢اظظٗب٢ٛب ٥ز٧طُٗ ٠ٜ٧طح ٗ ٦ثبقسٗ ،ؿأٓ ٠ػٖٔ ٝاضاز ٟپ٨ك ٚ٨آٛ ٦٢ؿجت ث ٠اكؼبّ ثٜسُب ٙاؾت ٝقج ٠٢اٚ٧
اؾت ً:٠
«ػٖٔ ذسا اظ اظّ ،ثط تحون ًٔ ٠٨حٞازث ٝضذساز١بئ ٠ً ٦زض ر٢بٝ ٙاهغ ٗ٦قٞز ،تؼٔن ُطكت ٠اؾت .ا ٝاظ اظّ ٗ٦زاٛؿت ً ٠كال ٙپس٧س٧ ٝ ٟب
ض٧ٝساز زض ًسإ ضٝظ ٝزض چ ٠قطائُ ٦ربٗ١ ٠ؿت٦ٗ ٦پٞقس .ثب ٝرٞز چ ٚ٨ٜػٖٔ پ٨ك ٝ ٚ٨ذُبٛبپص٧ط ،تحون پس٧س٧ ٝ ٟب ًبض اٛؿب ٙض َٛهُؼ ٦ث٠
ذٞز ُطكت ٝ ٠اٛؿب ٙاظ اٛزبٕ ًبض ٛبچبض ٛ ٝبُع٧ط ٗ٦قٞز ٝ ،تطى آ ٙثطا ٥ا٦٘ٛ ٌٚ٘ٗ ٝثبقس ،ظ٧طا اٛس٧ك ٠اٌٗب ٙتطىٗ ،الظٕ ثب ا ٚ٧اؾت ً٠
ػٖٔ ذسا نح٨ح ٝپبثطرب ٛجٞز ٝ ٟآٗ٨رت ٠ثب ر ْ٢ثبقس ،زضحبٓ ٠ً ٦ذسا ثط ٠٘١چ٨ع اظ اظّ آُب ٝ ،ٟزاٛف ا ٝذُبپص٧ط ٨ٛؿت.
ا ٚ٧قج ٠٢اظ ظٗب٢ٛب ٥ز٧ط ٠ٜ٧زؾتب٧ٝع ُط ٦١ٝثٞز ٠ً ٟزض پٞقف رجط ،ذٞا١ب ٙآظاز ٥ػْ٘ ٝ ،ثب تط٧ٝذ چ ٚ٨ٜكٌطَ ،طكساض اٛحالّ اذاله ٦ثٞزٛس.
«آٛچ ٠ضا ذسا ٗ ٦زاٛس ً ٠ثٜسُب ٙا ٝاٛزبٕ ٛرٞاٜ١س زاز ،اٛزبٕ آ ٙثطا ٥آ٢ٛب ٗحبّ اؾت ،ظ٧طا زض ؿ٨ط ا ٚ٧نٞضت ػٖٔ اٝ ٝاهغ٘ٛبٛ ،رٞا١س ثٞز
ٝآٛچ ٠اظ اػ٘بّ آ٢ٛب ً ٠ػٖٔ ث ٠تحون آ ٙزاضز اٛزبٕ آ ٙثطا ٥آ٢ٛبٝ ،ارت ٝحت٘ ٦ثٞز ٝ ٟتطى آٗ ٙحبّ ثبقس ٝزض ؿ٨ط ا ٚ٧نٞضت ػٖٔ ذسا ث٠
رٜٗ ْ٢ؤت ذٞا١س ثٞز زض ا ٚ٧نٞضت اكؼبّ اٛؿب٢ٛب پٞ٨ؾت٨ٗ ٠ب ٙز ٝحبٓت زٝض ٗ٦ظٛس:
چ٨ع ٠ً ٥اظ زائط ٟاٗتٜبع ٝ ٝرٞة ث٨طٛ ٙٝجبقس ،كؼْ اذت٨بضٛ ٥رٞا١س ثٞز زضٛت٨ز ٠چ٨ع ٠ً ٥زاٗ٨ِٜط هبئال ٙث« ٠ذٔن اػ٘بّ» قس ٟثٞز،
زاٗ٨ِٜط ٗربٓلب ٙا ٚ٧انْ ٨ٛع ذٞا١س ثٞز١ ،طچٜس ٠ٛاظ ر٢ت ذٔوت اػ٘بّ ،ثٌٔ ٠اظ ر٢ت ػٖٔ پ٨ك ٚ٨ذسا ً ٠ث ٠اكؼبّ اٛؿب ٙض َٛاٗتٜبع ٧ب
ٝرٞة ٗ٦ثركس()20
كرط ضاظ٧ُٞ ٦ٗ ٥س«:اُط ٠٘١ذطزٜٗسا ٙر٢ب ٙزٝض ُ ٖ١طز آٜ٧س٦٘ٛ ،تٞاٜٛس ثط ا ٚ٧اؾتسالّ ذطز ٟثِ٨طٛس ِٗط اٗ ٠ً ٚ٧ص١ت ١كبٕ ث ٚحٌٖ
ق٨ؼ ٦ضا ثطُعٜٜ٧س ًٌٜٗ ٥ٝ ٠ط ػٖٔ پ٨ك ٚ٨ذسا ٗ٦ثبقس»).(21
ا ٚ٧قج ٠٢اذتهبل ث ٠ػٖٔ آٛ ٦٢ساضز ،ثٌٔ ٠زض ٗٞضز اضاز ٟذسا ٨ٛع حبًٖ اؾت؛ ظ٧طا آٛچ ٠ً ٠زض ر٢ب ٙتحون ٗ٦پص٧طز ،ذبضد اظ هٔ٘ط ٝاضازٟ
ذسا ٨ٛؿت.
زض اٞٗ ٚ٧هغ قج ٠٢چ ٚ٨ٜتوط٧ط ٗ٦قٞز«:چ٨ع ٥زض ر٢ب ٙآكطٜ٧ف ،ثس ٙٝاضاز ٟذسا نٞضت ٦٘ٛپص٧طز ٝآٛچ ٠زض ر٢ب ٙضخ ٗ٦ز١س اظ هٔ٘طٝ
اضاز ٟا ٝث٨ط٨ٛ ٙٝؿت ٝ ،زض ٛت٨ز ٠پس٧س١ٟب ٝضذساز١ب( ٝاظ آ ٙر٘ٔ ٠اكؼبّ اٛؿبٗ )ٙطاز ذسا ثٞز ٝ ٟاضاز ٟاظٓ ٦ثط تحون آ٢ٛب تؼٔن ُطكت ٠اؾت ٝ
ٛبُلت ٠پ٨ساؾت ً ٠تحون ٗطاز پؽ اظ تؼٔن اضاز ٟاٗط هُؼ ٝ ٦آعاٗ ٦اؾت ٛ ٝت٨ز ٠ا ٚ٧انْ ا٦ٗ ٚ٧قٞز ً ٠كؼْ اٛؿب ٙث ٠نٞضت ٧ي ضذساز
ٗطاز ذسا ثٞز ٝ ٟتحون آ ٙزض ظطف ذٞز يطٝضٝ ٝ ٥ارت ٗ٦ثبقس ٝيطٝضت ٝ ٝرٞة ثب اذت٨بض ؾبظُبض ٨ٛؿت» ).(22پبؾد ١ط ز ٝقج٦ٌ٧ ٠٢
اؾت ٝآ ٙآُب ٦١اظ ً٨ل٨ت تؼٔن ػٖٔ ٧ ٝب اضاز ٟآ ٦٢ثط نسٝض كؼْ اظ اٛؿب ٙاؾت.
.20ضشح هَالف :د ،8ظ 154ايي استذالل سا تفتاصاًی دس ضشح هماصذ :د ،2ظ ٍ 130فاظل لَضچی دس ضشح تزشيذ ،ظ 335دس هثحج ػلن ٍ ظ 444دس هثحج افؼال
.21،22ضشح هَالف :د ،8ظ 156،155 خذا ٍ ،ػالهِ حلّی دس كطفالوشاد ،غ صيذا ،ظ .189
10
پبؾد قج ٠٢اظ زض٧چ ٠تؼٔن ػٖٔ آ ٦٢ث ٠اكؼبّ ثكط
زضؾت اؾت ً ٠ػٖٔ ذسا ثط ا ٚ٧تؼٔن ُطكت ٠ً ٠كؼٔ ٦اظ اٛؿب ٦ٛزض ضٝظ ٌٗ ٝبٗ ٙكره ٦ؾط ثعٛس ٦ٓٝ .ثب٧س ز٧س ٗتؼٔن ػٖٔ ا ٝچ٨ؿت؟ زض
اٜ٧زب ز ٝاحت٘بّ ٝرٞز زاضز:
- 1ػٖٔ ا ٝتؼٔن ُطكت ٠اؾت ً ٠كؼٔ ٦اظ اٛؿب ٙث١ ٠ط نٞضت ٦قس ،ٟؾط ثعٛس .ذٞا ٟايُطاض ٝ ،٥ذٞا ٟاذت٨بض.٥
- 2ػٖٔ ا ٝتؼٔن ُطكت ٠اؾت ً ٠كؼٔ ٦اظ اٛؿب ٙثَٞ٠ض آظازا ٝ ٠ٛث ٠نٞضت اذت٨بض نبزض ُطزز.
ٗحٞض اقٌبّ احت٘بّ ٛرؿت ٚ٨اؾت ،زضحبٓ ٠ً ٦زض احت٘بّ ز ٠ٛ ٕٝت٢ٜب اقٌبٓٗ ٦تٞر٨ٛ ٠ؿت ،ثٌٔ ٠ػٖٔ ذسا ٗؤّ٧س اذت٨بض ٥ثٞز ٙكؼْ اؾت.
تٞي٨ح ا :٠ً ٚ٧كؼْ اٛؿب ٙضا ث ٠ز ٝهؿٖ ٗ٦تٞا ٙتوؿٞ٘ٛ ٖ٨ز:
ا :ّٝاكؼبٓ ٠ً ٦اظ ا ٝث ٠نٞضت ايُطاضٛ ٝ ٥بذٞاؾت ٠ؾط ٗ٦ظٛس ٗبٜٛس ُطزـ ذ ٙٞزض ػطٝم ٝيطثب ٙهٔت ٝتحٔ ْ٨ؿصا زض زؾتِبٟ
١بي٘.٠
ز :ٕٝاكؼبٓ ٠ً ٦اظ ض ٥ٝاضاز ٝ ٟاذت٨بض اظ ا ٝؾط ٗ٦ظٛس ث٠ُٛٞ ٠ا ٠ً ٥ثرٞا١س اٛزبٕ ٗ٦ز١س ٛ ٝرٞا١س اٛزبٕ ٦٘ٛز١س.
ثب تٞر ٠ث ٠ا ٚ٧توؿ ،ٖ٨ثب٧س ز٧س ٗتؼٔن ػٖٔ ذسا چ٨ؿت؟ ،آ٧ب ػٖٔ ا ٝثط انْ نسٝض كؼْ تؼٔن ُطكت٧ ٠ب زاٛف ا ٝػال ٟٝثط نسٝض كؼْ ،ثط حسٝز
كؼْ ٝنسٝض آ ٙاظ كبػْ ثب ٧ٝػُ ٦ذبن٨ٛ ٦ع تؼٔن ُطكت ٠اؾت.
اُط تؼٔن ػٖٔ ا ٝث ٠نٞضت ٛرؿت ثبقس ،اقٌبّ ٗٞرّ ٠ذٞا١س ثٞز ٦ٓٝ ،اُط ػٖٔ ا ٝثط نسٝض ١ط كؼْ ثب٧ٝػُ٢٨بٞٗ ٥رٞز زض كبػْ تؼٔن
ثِ٨طز ،زض ا ٚ٧نٞضت ػٖٔ ذسا ٗؤًّس اذت٨بض ٥ثٞز ٙكؼْ ذٞا١س ثٞز.
ٝاظ آٛزب ً ٠ػٖٔ ذسا ،ػٖٔ ٝاهغ٘ٛب اؾتَ ،جؼب احت٘بّ زٗ ٕٝتؼ ٚ٨اؾت .ثٜبثطا ٚ٧توؿ ،ٖ٨ضقتٛ ٠رؿت اظ اكؼبّ ثب٧س اظ كبػْ ٛبذٞاؾت ٠ؾط
ثعٛس ٝ ،هؿٖ ز ٕٝاظ ض ٥ٝاذت٨بض ٝ ،اُط نسٝض كؼْ زض ١ط زٞٗ ٝضز ثطذالف كطو ٧بز قس ٟثبقس ،ػٖٔ ذسا ٝاهغ٘ٛب ٛرٞا١س ٞ٘ٛز.
ذٞقجرتب ٠ٛحٌ٘٨ب ٝ ٙثعضُب ٙكً ٚالٕ ٝكٔؿل ،٠كرط ضاظ ٥ضا ذٔغ ؾالح ًطز ٟث ٠قج ٠٢ا ٝپبؾد ضٝق ٚزازٟاٛس ً ٠ػٔهبض ٟآ٘١ ٙب ٙثٞز ً٠
٧بزآٝض قس.ٖ٧
٧ُٞ٦ٗ ٥ٝس:
« ذسا ٠ٛت٢ٜب اظ نسٝض كؼْ اظ اٛؿب ٙآُب ٟاؾت ،ثٌٔ ٠اظٗجبزٗ ٝ ٥وسٗبت زٝض ٛ ٝعز٧ي آ٨ٛ ٙع آُب٦ٗ ٟثبقس ٦ٌ٧ ٝ ،اظ ٗوسٗبت ٝاؾجبة
كؼْ تٞاٛبئ ٝ ٦اٛتربة اٛؿب ٙاؾت .تب آٛزب ً٧ُٞ٦ٗ ٠س :اذت٨بض ثطا ٥اٛؿب٧ ٙي اٗط يطٝض ٝ ٥حت٘ ٦اؾت ٝاُط نسٝض اكؼبّ ا ٝثٗ ٠طظ
يطٝضت ٓ ٝع ٦ٗ ٕٝضؾس ،ا ٚ٧يطٝضت اظ هسضت ٝاذت٨بض ٛ ٥ٝكأت ُطكت١ ٝ ٠طُع ثب اذت٨بض اٜٗ ٝبكبت ٛساضز(23).
ٍی سپس تِ يك تياى ػشفاًی پشداختِ ٍ حاصل آى ايي است كِ اًساى هظْش اسواء ٍ صفات خذای لادس ٍ هختاس تالزات است ،پس
چگًَِ هیضَد هظْش اٍ ،فاػل هزثَس تاضذ).(24
. 1ر٢ب١ ٙؿت ٦ثب ٧ي ؾٔؿٔٛ ٠ظبٗبت ٝهٞا ٚ٨ٛشات ٝ ٦ال ٧تـ٨ط ازاض٦ٗ ٟقٞز ٝثٞٗ ٠رت آ١ ٙط ق٦ء ١ ٝط پس٧سٗ ، ٟوبٕ ٗ ٝطتجٞٗ ٝ ٠هغ ذبن٦
زاضز ،تـ٨٨ط ٝتجس ْ٧ضا زض آ ٙضا٨ٛ ٟؿت .
. 2الظٗٛ ٠ظبٕ زاقت١ ٚؿتٝ ، ٦رٞز ٗطاتت ٗرتٔق ٝزضربت ٗتلبٝت ثطا١ ٥ؿت ٦اؾت ُٔٗ ٚ٨٘١ ٝت ٜٗكأ پ٨سا٧ف تلبٝت٢ب ٝاذتالك٢ب ٝ
پ٨سا٧ف ٨ٛؿت٢٨ب ٛ ٝوه٢ب اؾت .
. 3تلبٝت ٝاذتالف ،آكط٧س٦٘ٛ ٟقٞز ،ثٌٔ ٠الظٗ ٠شات ٦آكط٧سُب٦ٗ ٙثبقس ٝ ،ا ٚ٧پٜساض ذُبؾت ًً ٠ؿُ٘ ٦بًٜ ٙس آكط٧سُبض ٗ ،ب ثٚ٨
ٗٞرٞزات ،تجؼ ٦ً٨ضٝا زاقت ٠اؾت .
. 4آٛچٛ ٠وى ثط ػسآت ٧ب حٌ٘ت ٗ٦تٞاٛس ثبقس ،تجؼ٨ى اؾت ٠ٛتلبٝت ٝ ،آٛچ ٠زض ر٢بٝ ٙرٞز زاضز تلبٝت اؾت ٠ٛتجؼ٨ى.
12
ٜٗبثغ
.1ػسّ آٗ ،٦٢تلٌط ق٨٢س اؾتبز ٗطتً٢ُٗ ٦ط ،٥چبح ١لتٖ :آثبٛ ،1372 ٙبقط :اٛتكبضات نسضا
كالم تؽثيمی ،ػلی ستاًی گلپايگاًی .2
www.tebyan.com .3
ٗ .4ز٘ٞػٗ ٠وبالت زًتط حؿ ٚضح ٖ٨پٞضاظؿس٥
www.tohoor.com .5
13