‫‪1‬‬ ‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﭘﺮدازش ﺗﺼﻤﯿﻢ‬

‫و ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﺑﺎﻫﻮش‬
‫وﯾﺮاﯾﺶ ﻫﻔﺘﻢ‬

‫‪‬‬

‫ﻧﻮﯾﺴﻨﺪﮔﺎن ‪:‬‬
‫ﺗﻮرﺑﺎن‬
‫آروﻧﺴﻮن‬
‫ﺗﯿﻦ ﭘﻨﮓ ﻟﯿﺎﻧﮓ‬

‫اﺳﺘﺎد راﻫﻨﻤﺎ ‪:‬‬

‫ﺟﻨﺎب آﻗﺎي دﮐﺘﺮ ﺣﺴﯿﻦ ﺷﯿﺮازي‬

‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ‪:‬‬
‫داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ ارﺷﺪ – ﭘﯿﺎم ﻧﻮر اﺳﺘﺎن ﺗﻬﺮان – واﺣﺪ ﺷﻬﺮري‬
‫‪Master_SE88_ReyPNU@yahoogroups.com‬‬
‫زﻣﺴﺘﺎن ‪1388‬‬

‫ﻓﺼﻞ اول ‪ :‬ﺷﻬﺮاد رﺿﺎﯾﯽ ﻃﻬﺮاﻧﯽ‬

‫ﻓﺼﻞ دوم ‪ :‬ﻣﺤﺒﻮﺑﻪ ﺗﺎﺟﯽ ﻧﺼﺮآﺑﺎدي‪ -‬ﻣﻬﺪي ﻧﻮري‬
‫ﻓﺼﻞ ﺳﻮم ‪ :‬ﻣﻬﺪي ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ‬
‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم ‪ :‬ﺳﻌﯿﺪ ﺣﻖ ﺷﻨﺎس – ﭘﯿﺎم ﺣﻖ ﺷﻨﺎس‬
‫ﻓﺼﻞ ﭘﻨﺠﻢ ‪ :‬ﻓﺎﻃﻤﻪ ﺗﻘﯽ ﭘﻮر – ﻫﺎدي ﺑﻬﺮاﻣﯽ‬
‫ﻓﺼﻞ ﺷﺸﻢ‪ :‬اﺣﻤﺪ ﻣﻨﺘﻈﻤﯽ‬
‫ﻓﺼﻞ ﻫﻔﺘﻢ ‪ :‬ﻋﻠﯿﺮﺿﺎﺷﮑﯿﺒﺎﻣﻨﺶ‬
‫ﻓﺼﻞ ﻫﺸﺘﻢ ‪ :‬ﮐﯿﻤﯿﺎﯾﯽ‬
‫ﻓﺼﻞ ﻧﻬﻢ ‪ :‬ﻓﺎﻃﻤﻪ ﺧﺎﻧﻠﺮزاده ‪ -‬ﻣﻬﺪي ذﮐﺮﯾﺎﭘﻨﺎه ﮔﺸﺘﯽ‬
‫ﻓﺼﻞ دﻫﻢ ‪ :‬رﺣﻤﺎن ﮐﺮاﻣﺘﯽ ﻫﺘﮑﻪ ﭘﺸﺘﯽ‬
‫ﻓﺼﻞ ﯾﺎزدﻫﻢ ‪ :‬ﻧﺎدر ﮐﺮﯾﻢ ﭘﻮر‬

‫– ‪Shahrad.rezaei@gmail.com‬‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ آراﺋﯽ ‪ :‬ﺷﻬﺮاد رﺿﺎﯾﯽ ﻃﻬﺮاﻧﯽ‬

 ‫‪I‬‬ ‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﻄﺎﻟﺐ‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻧﮕﺎه ﮐﻠﯽ ‪1 ..................................................................‬‬

‫‪2‬‬ ‫ﺑﺮرﺳﯽ ﯾﮏ ﻣﻮرد‪ HARRAH 'S :‬ﺷﺮط ﺑﻨﺪي ﺑﺰرگ ﻣﯽﮐﻨﺪ‬ ‫‪1,1‬‬
‫‪6‬‬ ‫ﻣﺪﯾﺮان و ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي‬ ‫‪1,2‬‬
‫‪9‬‬ ‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ‬ ‫‪1,3‬‬
‫‪12‬‬ ‫ﻣﺪﯾﺮان و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ‬ ‫‪1,4‬‬
‫‪12‬‬ ‫ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ راﯾﺎﻧﻪ و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎ‬ ‫‪1,5‬‬
‫‪15‬‬ ‫ﯾﮏ ﭼﺎرﭼﻮب ﺑﺮاي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ‬ ‫‪1,6‬‬
‫‪19‬‬ ‫ﻣﻔﻬﻮم ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ‬ ‫‪1,7‬‬
‫‪24‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮔﺮوﻫﯽ )‪(GSS‬‬ ‫‪1,8‬‬
‫‪25‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ‬ ‫‪1,9‬‬
‫‪27‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫‪1,10‬‬
‫‪27‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه‬ ‫‪1,11‬‬
‫‪28‬‬ ‫ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺎي ﻫﻮش ﻋﺼﺒﯽ‬ ‫‪1,12‬‬
‫‪29‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ‬ ‫‪1,13‬‬
‫‪29‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﻣﺮﮐﺐ‬ ‫‪1,14‬‬

‫‪ 2‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮﻧﺪه‪ ،‬ﻣﺪل ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ‪35 ................................................‬‬

‫‪37‬‬ ‫ﺷﻤﺎي اوﻟﯿﻪ ‪:‬ﺷﺮﮐﺖ ‪ SMP‬ﮐﻪ اداره آن ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﺟﻤﻌﯽ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪2,1‬‬
‫‪40‬‬ ‫ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ‪ :‬ﻣﻌﺮﻓﯽ وﺗﻌﺮﯾﻔﺎت‬ ‫‪2,2‬‬
‫‪44‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ‬ ‫‪2,3‬‬
‫ﻣﺪﻟﻬﺎ ‪53‬‬ ‫‪2,4‬‬
‫‪57‬‬ ‫ﻓﺎزﻫﺎي ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫‪2,5‬‬
‫‪59‬‬ ‫ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ‪ :‬ﻓﺎز ﻫﻮﺷﻤﻨﺪي‬ ‫‪2,6‬‬
‫‪67‬‬ ‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ‪ :‬ﻓﺎز ﻃﺮاﺣﯽ‬ ‫‪2,7‬‬
‫‪51‬‬ ‫ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ‪ :‬ﻓﺎز اﻧﺘﺨﺎب‬ ‫‪2,8‬‬
‫‪52‬‬ ‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ‪:‬ﻓﺎز اﺟﺮا‬ ‫‪2,9‬‬
‫‪53‬‬ ‫ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد‬ ‫‪2,10‬‬
‫‪59‬‬ ‫اﻧﻮاع ﺷﺨﺼﯿﺖ‪،‬ﻧﻮع و ﺟﻨﺴﯿﺖ‪ ،‬درك اﻧﺴﺎﻧﯽ و اﻧﻮاع ﺗﺼﻤﯿﻢ‬ ‫‪2,11‬‬
 ‫‪II‬‬ ‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ اول‬

‫‪69‬‬ ‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪﮔﺎن‬ ‫‪2,12‬‬

‫‪ 3‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي در ﯾﮏ ﻣﺮور ‪88 ....................................................‬‬

‫‪88‬‬ ‫‪3,1‬‬
‫‪88‬‬ ‫ﭘﯿﮑﺮﺑﻨﺪﯾﻬﺎي ‪DSS‬‬ ‫‪3,2‬‬
‫‪89‬‬ ‫‪ DSS‬ﭼﯿﺴﺖ؟‬ ‫‪3,3‬‬
‫‪93‬‬ ‫ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت و ﻗﺎﺑﻠﯿﺘﻬﺎي ‪DSS‬‬ ‫‪3,4‬‬
‫‪95‬‬ ‫ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻫﺎي ‪DSS‬‬ ‫‪3,5‬‬
‫‪98‬‬ ‫زﯾﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داده‬ ‫‪3,6‬‬
‫‪102‬‬ ‫زﯾﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺪل‬ ‫‪3,7‬‬
‫‪105‬‬ ‫زﯾﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ واﺳﻂ ﮐﺎرﺑﺮ ) ﻣﺤﺎوره (‬ ‫‪3,8‬‬
‫‪107‬‬ ‫زﯾﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ داﻧﺶ‬ ‫‪3,9‬‬
‫ﮐﺎرﺑﺮ ‪108‬‬ ‫‪3,10‬‬
‫‪109‬‬ ‫ﺳﺨﺖ اﻓﺰار ‪DSS‬‬ ‫‪3,11‬‬
‫‪109‬‬ ‫رده ﺑﻨﺪﯾﻬﺎي‪DSS‬‬ ‫‪3,12‬‬
‫ﺧﻼﺻﻪ‪115‬‬ ‫‪3,13‬‬

‫‪ 4‬ﻣﺪل ﺳﺎزي و ﺗﺤﻠﯿﻞ آن ‪117 ...........................................................................‬‬

‫ﺗﺼﻮﯾﺮ آﻏﺎزﯾﻦ ‪ :‬ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ رﯾﻠﯽ و ﺗﻼش ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﺻﺮف ﻫﺰﯾﻨﻪ‬ ‫‪4,1‬‬
‫ﻫﺎي ﻋﻤﺪه ‪119‬‬
‫‪121‬‬ ‫‪ 4,2‬ﻣﺪل ﺳﺎزي ‪MSS‬‬
‫‪126‬‬ ‫روﺷﻬﺎي ﻧﻤﺎﯾﺶ‬
‫‪126‬‬ ‫ﺟﺪاول ﺗﺼﻤﯿﻢ‪ ،‬درﺧﺘﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ‬
‫‪126‬‬ ‫ﻣﺪﻟﻬﺎي ﺑﺮﻧﺎﻣﻬﻨﻮﯾﺴﯽ ﺧﻄﯽ و رﯾﺎﺿﯽ‪ ،‬ﻣﺪﻟﻬﺎي ﺷﺒﮑﻪ‬
‫‪126‬‬ ‫ﺑﻌﻀﯽ ﻣﺪﻟﻬﺎي ﻣﻮﺟﻮد‬
‫‪126‬‬ ‫ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻧﻮع از ﺷﺒﯿﻬﺴﺎزﯾﻬﺎ‬
‫‪126‬‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻬﻨﻮﯾﺴﯽ اﮐﺘﺸﺎﻓﯽ‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﺧﺒﺮه‬
‫‪126‬‬ ‫ﻣﺪﻟﻬﺎي ﭘﯿﺸﺒﯿﻨﯽ‪ ،‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺎرﮐُﻒ‬
‫‪126‬‬ ‫ﻣﺪﻟﺴﺎزي ﻣﺎﻟﯽ‪ ،‬ﺧﻄﻮط اﻧﺘﻈﺎر‬
‫‪127‬‬ ‫ﻣﺪل ﻫﺎي ﭘﻮﯾﺎ و اﯾﺴﺘﺎ‬ ‫‪4,3‬‬
 ‫‪III‬‬ ‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ اول‬

‫‪131‬‬ ‫ﻧﻤﻮدارﻫﺎي ﺗﺎﺛﯿﺮات‬ ‫‪4,4‬‬

‫‪136‬‬ ‫‪4,5‬‬
‫‪136‬‬ ‫ﻣﺪﻟﺴﺎزي ‪ MSS‬ﺑﺎ ﺻﻔﺤﻬﻬﺎي ﮔﺴﺘﺮده‬ ‫‪4,6‬‬
‫‪140‬‬ ‫ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺑﺎ ﮔﺰﯾﻨﻬﻬﺎي ﮐﻢ ) ﺟﺪاول ﺗﺼﻤﯿﻢ و درﺧﺖ ﺗﺼﻤﯿﻢ(‬ ‫‪4,7‬‬
‫‪144‬‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻣﺪﻟﻬﺎي رﯾﺎﺿﯽ ‪MSS‬‬ ‫‪4,8‬‬
‫‪147‬‬ ‫ﺑﻬﯿﻨﻬﺴﺎزي ﺑﺮﻧﺎﻣﻬﻨﻮﯾﺴﯽ)ﻣﺪﻟﺴﺎزي( رﯾﺎﺿﯽ‬ ‫‪4,9‬‬
‫‪155‬‬ ‫اﻫﺪاف ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ‪ ،‬ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ‪ ،‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺸﺮوط و ﺟﺴﺘﺠﻮي ﻫﺪف‬ ‫‪4,10‬‬
‫‪162‬‬ ‫‪ 4,11‬روش ﻫﺎي ﺟﺴﺘﺠﻮي ﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪ‬
‫‪166‬‬ ‫‪4،12‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي اﮐﺘﺸﺎﻓﯽ‬
‫‪170‬‬ ‫‪ 4,13‬ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي‬
‫‪176‬‬ ‫‪ 4,14‬ﻣﺪﻟﺴﺎزي ﻣﺤﺎورﻫﺎي ﺗﺼﻮﯾﺮي و ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﻣﺤﺎوره اي ﺗﺼﻮﯾﺮي‬
‫‪182‬‬ ‫‪ 4،15‬ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﻧﺮم اﻓﺰاري ﮐﻤﯽ‬
‫‪188‬‬ ‫‪ 4،16‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺪل ﻣﺤﻮر‬

‫‪ 5‬ﻫﻮش ﺗﺠﺎرت‪ :‬اﻧﺒﺎر داده‪،‬اﮐﺘﺴﺎب داده‪،‬داده ﮐﺎوي‪ ،‬ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر و ﺗﺠﺴﻢ آن ‪198 ................‬‬
‫‪ 5,1‬آﺷﻨﺎﯾﯽ‪ :‬ﺑﻪ اﺷﺘﺮاك ﮔﺬاري داده ﻫﺎ ﯾﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﺟﺰء ﻣﻬﻢ از اﺳﺘﺮاﺗﮋي اﺻﻠﯽ ﺟﻬﺖ اﻣﻨﯿﺖ داﺧﻠﯽ‬
‫‪199‬‬
‫‪201‬‬ ‫‪ 5,2‬ﻃﺒﯿﻌﺖ و ﻣﻨﺎﺑﻊ داده ﻫﺎ‬
‫‪206‬‬ ‫‪ 5,3‬ﮐﯿﻔﯿﺖ‪،‬ﻣﺸﮑﻼت و ﺟﻤﻊ آوري داده ﻫﺎ‬
‫‪223‬‬ ‫‪ 5,4‬ﺳﺮوﯾﺲ ﻫﺎي ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﻣﻮر ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ و اﯾﻨﺘﺮﻧﺘﯽ‬
‫‪226‬‬ ‫‪5,5‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎ در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‪ /‬ﻫﻮش ﺗﺠﺎري‬
‫‪228‬‬ ‫‪5,6‬ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎ و ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎي ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎ‬
‫‪236‬‬ ‫‪ 5,7‬اﻧﺒﺎر ﮔﺮداﻧﯽ داده ﻫﺎ‬
‫‪254‬‬ ‫‪ 5 .8‬ﻣﺎرت داده‬
‫‪255‬‬ ‫‪ 5,9‬ﻫﻮش ﺗﺠﺎرت ‪ /‬ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺗﺠﺎري‬
‫‪266‬‬ ‫‪ 5,10‬ﭘﺮدازش ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ آﻧﻼﯾﻦ )‪(OLAP‬‬

‫‪ 6‬ﻓﺼﻞ ﺷﺸﻢ اﯾﺠﺎد و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ ‪270 ...............................................‬‬

‫ﺗﺼﻮﯾﺮ اﺑﺘﺪاﯾﯽ ‪ osram Sylvania :‬ﺑﻪ ﺑﺨﺶ ﻫﺎي ﮐﻮﭼﮏ ﻓﮑﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﺑﺮاي ﮐﻞ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ راه‬ ‫‪6,1‬‬
‫‪271‬‬ ‫ﺣﻞ اراﺋﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ –‬
 ‫‪IV‬‬ ‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ اول‬

‫‪275‬‬ ‫‪ -6-2‬ﻣﻘﺪﻣﻪ اي ﺑﻪ اﯾﺠﺎد و ﺗﻮﺳﻌﻪ ‪DSS‬‬ ‫‪6,2‬‬

‫‪276‬‬ ‫‪ -6-2‬ﻣﻘﺪﻣﻪ اي ﺑﻪ اﯾﺠﺎد و ﺗﻮﺳﻌﻪ ‪DSS‬‬ ‫‪6,2‬‬
‫‪278‬‬ ‫ﭼﺮﺧﻪ اﯾﺠﺎد ﻧﺮم اﻓﺰار ﺳﻨﺘﯽ‬ ‫‪6,3‬‬
‫‪305‬‬ ‫‪ -6-4‬روش ﻫﺎي دﯾﮕﺮ اﯾﺠﺎد و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ‬ ‫‪6,4‬‬
‫‪309‬‬ ‫ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺳﺎزي ‪ :‬ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ روﺷﻬﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ وﺿﻌﯿﺖ ‪DSS‬‬ ‫‪6,5‬‬
‫‪315‬‬ ‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺗﻐﯿﯿﺮات‬ ‫‪6,6‬‬
‫‪324‬‬ ‫ﺳﻄﻮح ﻓﻨﺎوري و اﺑﺰارﻫﺎي ‪DSS‬‬ ‫‪6,7‬‬
‫‪327‬‬ ‫ﭘﻠﺘﻔﻮرﻣﻬﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ ‪DSS‬‬ ‫‪6,8‬‬
‫‪329‬‬ ‫اﻧﺘﺨﺎب اﺑﺰار ﺗﻮﺳﻌﻪ‬ ‫‪6,9‬‬
‫‪336‬‬ ‫‪DSS‬ﻫﺎي اﯾﺠﺎد ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﺗﯿﻢ‬ ‫‪6,10‬‬
‫‪337‬‬ ‫‪ DSS‬ﻫﺎي اﯾﺠﺎد ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﮐﺎرﺑﺮان ﻧﻬﺎﯾﯽ‬ ‫‪6,11‬‬
‫‪340‬‬ ‫در ﮐﻨﺎر ﻫﻢ ﻗﺮار دادن ‪DSS‬ﻫﺎ‬ ‫‪6,12‬‬

‫‪ 7‬ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮔﺮوﻫﯽ ‪344 ...................................‬‬

‫‪345‬‬ ‫ﺗﺼﻮﯾﺮ ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﯽ‪ :‬ﻧﻤﺮات‪/‬اﻣﺘﯿﺎزات ﮐﺮاﯾﺴﻠﺮ ﺑﺎ ﮔﺮوه اﻓﺰار‬ ‫‪7,1‬‬
‫‪349‬‬ ‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﮔﺮوﻫﯽ‪ ،‬راﺑﻄﻪ و ﻣﺸﺎرﮐﺖ‪:‬‬ ‫‪7,2‬‬
‫‪351‬‬ ‫ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﺑﺮﻗﺮاري ارﺗﺒﺎط‪/‬ﺗﻌﺎﻣﻞ‬ ‫‪7,3‬‬
‫‪354‬‬ ‫ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﻣﺸﺎرﮐﺖ )ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ(‪ :‬ﮐﺎر ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ ﺑﺎ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ‬ ‫‪7,4‬‬
‫‪360‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﮔﺮوه‬ ‫‪7,5‬‬
‫‪367‬‬ ‫ﻓﻨﺎوري ﻫﺎي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺣﻤﺎﯾﺖ ﮔﺮوﻫﯽ‬ ‫‪7,6‬‬
‫‪370‬‬ ‫اﺗﺎق ﺟﻠﺴﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﮔﺮوﻫﯽ و ﺑﺼﻮرت آﻧﻼﯾﻦ‬ ‫‪7,7‬‬
‫‪372‬‬ ‫ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺟﻠﺴﻪ ‪GSS‬‬ ‫‪7,8‬‬
‫‪375‬‬ ‫ﯾﺎدﮔﯿﺮي از راه دور‬ ‫‪7,9‬‬
‫‪386‬‬ ‫ﺧﻼﻗﯿﺖ و ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻧﻈﺮ و ﻋﻘﯿﺪه )اﺑﺮاز ﻧﻈﺮ (‬ ‫‪7,10‬‬

‫‪ 8‬ﻓﺼﻞ ﻫﺸﺘﻢ ‪403 ........................................................................................‬‬

‫‪ 9‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ‪444 ....................................................................................‬‬

‫‪445‬‬ ‫ﺗﺼﻮﯾﺮ ﺑﺎز ‪ Siemens :‬از آﻧﭽﻪ ﮐﻪ ﺑﻮاﺳﻄﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﻣﯽ داﻧﺪ‪ ،‬آﮔﺎه اﺳﺖ‬ ‫‪9,1‬‬
‫‪448‬‬ ‫ﻣﻘﺪﻣﻪ اي ﺑﺮ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫‪9,2‬‬
‫‪453‬‬ ‫ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ و ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﮑﻞ‬ ‫‪9,3‬‬
 ‫‪V‬‬ ‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ اول‬

‫‪456‬‬ ‫ﻣﺒﺎﻧﯽ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫‪9,4‬‬

‫‪458‬‬ ‫روﺷﻬﺎﯾﯽ ﺑﺮاي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫‪9,5‬‬
‫‪463‬‬ ‫ﻓﻨﺎوري اﻃﻼﻋﺎت در ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫‪9,6‬‬
‫‪470‬‬ ‫ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫‪9,7‬‬
‫‪479‬‬ ‫‪ ...... 9,8‬ﻧﻘﺶ اﻓﺮاد در ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬
‫‪485‬‬ ‫ﺗﻀﻤﯿﻦ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫‪9,9‬‬

‫‪ 10‬ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﭘﺎﯾﮕﺎه داﻧﺶ )ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ داﻧﺶ( ‪492 ............‬‬
‫‪493‬‬ ‫اﻓﺘﺘﺎح ﺷﮑﻞ ‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺨﺎﺑﺮاﺗﯽ ‪ KPN‬و ‪LOGITECH‬‬ ‫‪10,1‬‬
‫‪495‬‬ ‫ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ و ﺗﻌﺎرﯾﻒ ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ‬ ‫‪10,2‬‬
‫‪498‬‬ ‫ﺗﮑﺎﻣﻞ ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ‬ ‫‪10,3‬‬
‫‪501‬‬ ‫زﻣﯿﻨﻪ ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ‬ ‫‪10,4‬‬
‫‪508‬‬ ‫ﻣﻔﻬﻮم ﭘﺎﯾﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه‬ ‫‪10,5‬‬
‫‪512‬‬ ‫ﮐﺎرﺑﺮد ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﺧﺒﺮه‬ ‫‪10,6‬‬
‫‪516‬‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه‬ ‫‪10,7‬‬
‫‪519‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه ﭼﮕﻮﻧﻪ ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪.‬‬ ‫‪10,8‬‬
‫‪525‬‬ ‫ﺑﺨﺶ ﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﺳﯿﺴﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه‬ ‫‪10,9‬‬
‫‪527‬‬ ‫‪ 10,10‬ﺑﻬﺮه و ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻫﺎي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه‬
‫‪531‬‬ ‫‪ 10,11‬ﻣﺸﮑﻼت و ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻫﺎي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه‬
‫‪532‬‬ ‫‪ 10,12‬ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه‬
‫‪534‬‬ ‫‪ 10,13‬اﻧﻮاع ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه‬
‫‪537‬‬ ‫‪ 10,14‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه در وب‬

‫‪ 11‬ﻧﻤﺎﯾﺶ ‪ ،‬ﻓﺮاﮔﯿﺮي و اﺳﺘﺪﻻل داﻧﺶ ‪549...............................................................‬‬

‫‪Opening Vignette : Development of Real-Time‬‬ ‫‪Knowledge-Base System at‬‬ ‫‪11,1‬‬
‫‪551 ELI LILLY‬‬
‫‪552‬‬ ‫‪Concepts of Knowledge Engineering‬‬ ‫‪11,2‬‬
‫‪554‬‬ ‫‪Scope and Types of Knowledge‬‬ ‫‪11,3‬‬
‫‪558‬‬ ‫‪Mehods of Knowledge acquisition from Experts‬‬ ‫‪11,4‬‬
 ‫ﻓﺼﻞ‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ‪ :‬ﺷﻬﺮاد رﺿﺎﯾﯽ ﻃﻬﺮاﻧﯽ‬

‫‪1‬‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ‬

‫ﻧﮕﺎه ﮐﻠﯽ‬

‫اﻫﺪاف ﯾﺎدﮔﯿﺮي‬
‫‪ ‬روش ﮐﻤﮏ ﮐﺮدن ﻓﻨﺎوري ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﺑﻪ ﻣﺪﯾﺮان در ﮐﺎرﻫﺎﯾﺸﺎن‬
‫‪ ‬ﯾﺎدﮔﯿﺮي اﺻﻮل ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬
‫‪ ‬ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ اﺳﺎﺳﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ‬
‫‪ ‬ﺷﻨﺎﺧﺖ اﻧﻮاع ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ‬
‫‪ ‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺑﺮاي ﺣﻞ ﯾﮏ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺧﺎص‬
‫‪ ‬درك ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﺗﺎﺛﯿﺮﮔﺬاري وب و اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ ﺑﺮ روي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ‬
 ‫‪2‬‬ ‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ اول‬

‫‪ 1,1‬ﺑﺮرﺳﯽ ﯾﮏ ﻣﻮرد‪ HARRAH 'S :‬ﺷﺮط ﺑﻨﺪي ﺑﺰرگ ﻣﯽﮐﻨﺪ‬

‫ﻣﺴﺌﻠﻪ‬
‫ﺷﺮط ﺑﻨﺪي‪ ،‬ﺑﺎزي ﺑﺴﯿﺎر رﻗﺎﺑﺘﯽ و ﺳﻮدآوري اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺴﯿﺎري از ﻣﺮدم ﺑﻬﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ ﺑﻪ آن ﺟﺬب ﺷﺪهاﻧﺪ‪،‬‬
‫و از ﻃﺮﻓﯽ ﻫﺮ ﮐﺎزﯾﻨﻮ ﻫﻢ ﻣﯽﺧﻮاﻫﺪ از اﯾﻦ ﻃﺮﯾﻖ ﺑﻪ ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر ﺑﭙﺮدازد‪ .‬در اواﯾﻞ ‪ ،1990‬ﻗﻤﺎر ﺑﺼﻮرت ﺑﻮﻣﯽ‬
‫در ‪ riverboats‬آﻣﺮﯾﮑﺎ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﺷﺪ‪ .‬اﭘﺮاﺗﻮرﻫﺎي ﺑﺰرﮔﯽ وارد اﯾﻦ ﺑﺎزار ﺟﺪﯾﺪ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﯿﻦ ﺳﺎل ﻫﺎي ‪ 1990‬و‬
‫‪ ، 1997‬ﺗﻌﺪاد ﮐﺎزﯾﻨﻮﻫﺎي ‪ Harrah‬ﺳﻪ ﺑﺮاﺑﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﺎزارﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ رﻗﺎﺑﺖ ﺑﯿﺸﺘﺮ رﺷﺪ ‪ ،‬ﮐﺴﺐ و‬
‫ﮐﺎر رﺳﯿﺪه را از ﻧﻈﺮ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽ ﮔﺮداﻧﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﮐﺎزﯾﻨﻮ ‪ Harrah 's‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﻞ از دﯾﮕﺮ ﮐﺎزﯾﻨﻮﻫﺎ ﻋﻤﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻫﺮ ﯾﮏ از ﻣﺪﯾﺮان اﺣﺴﺎس ﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﺎﻟﮑﯿﺖ آﻧﻬﺎ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﺧﺎص ‪ ،‬و ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﻣﺘﻔﺎوت در ﺧﻮاص‬
‫دﯾﮕﺮ ‪ Harrah‬درﻣﺎن ﺷﺪﻧﺪ ‪.‬‬
‫از ﺳﺎل ‪ 1970‬ﺧﺪﻣﺘﺮﺳﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﻣﺸﺘﺮي ﺗﻐﯿﯿﺮ زﯾﺎدي ﻧﮑﺮده اﺳﺖ ‪ .‬ﻣﺪﯾﺮان ﮐﺎزﯾﻨﻮ ﻣﺪﺗﻬﺎ اﻫﻤﯿﺖ اﯾﺠﺎد رواﺑﻂ‬
‫ﺑﺎ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﺧﻮد را ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺳﻮد آور ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل ‪ ،‬در ﭘﺎﯾﺎن ‪ ،1980‬ﻣﺎﺷﯿﻦ آﻻت اﺳﻼت از ﻣﯿﺰ‬
‫ﺑﺎزي ﭘﯿﺸﯽ ﮔﺮﻓﺖ و ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ ﻣﻨﺒﻊ ﻗﻤﺎر درآﻣﺪ‪ .‬در ﺳﺎل ‪ ، 1997‬ﻣﺪﯾﺮان در ﺟﻠﺴﻪ ‪ Harrah 's‬ﺑﻪ‬
‫رﺳﻤﯿﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﯽ ﺣﻔﻆ ﺧﻮد را ‪ 25‬ﻣﯿﻠﯿﻮن ﺑﺎزﯾﮑﻦ وﻓﺎدار ﺑﻪ اﺳﻼت ‪ Harrah's‬ﮐﻠﯿﺪ ﺑﺮاي‬
‫ﺳﻮدآوري ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ راه ﺣﻞ‬

‫‪ Harrah 's‬روﯾﮑﺮدﻫﺎي ﻫﺮ ﻣﺸﺘﺮي ﺟﺪﯾﺪ را ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﺪﺗﯽ ﻧﮕﻬﺪاري ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺷﺮﮐﺖ ﮔﯿﮕﺎﺑﺎﯾﺖ‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﺟﻤﻊآوري ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ دﺳﺘﮕﺎه ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ردﯾﺎﺑﯽ )‪ (tracking‬در ﻃﻮل ﭘﻨﺞ ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ را ﺑﺎ روش‬
‫ﻫﺎي داده ﮐﺎوي ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮐﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺪﯾﺮان ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪﻧﺪ ﮐﻪ ‪ 30‬درﺻﺪ از ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﺧﻮد ﺑﯿﻦ ‪$ 100‬‬
‫و ‪ $ 500‬در ﻫﺮ دﯾﺪار ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ‪ 80‬درﺻﺪ از درآﻣﺪ ﺷﺮﮐﺖ و ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ ‪ 100‬درﺻﺪ از ﺳﻮد ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ Harrah‬ﺗﻌﺪاد ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭘﺎداش )‪ (reward program‬را اﻓﺰاﯾﺶ داد‪ .‬اﯾﻦ ﮐﺎرﺗﻬﺎي ﭘﺎداش ﺑﻪ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﺟﻬﺖ‬
‫دﺳﺘﮕﺎه ‪ ،slot‬ﻏﺬا‪ ،‬اﺗﺎق‪ ،‬ﺑﺎزﯾﮑﻨﺎن و ﻗﺎﯾﻖ اراﺋﻪ ﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺷﺮﮐﺖ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﻮارﻫﺎي ﻣﻐﻨﺎﻃﯿﺴﯽ ﮐﻪ در ﮐﺎرت‬
‫ﻫﺎي ﺑﺎزي ﺑﻮد ﺑﺮاي ﮔﺮﻓﺘﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﻫﺮ ﻣﺸﺘﺮي اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﺮد از ﻃﺮﯾﻖ ﮐﺎرت اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ از ﻗﺒﯿﻞ‪،‬‬
‫ﻧﻮﺷﯿﺪﻧﯽﻫﺎي ﻣﻮرد ﻋﻼﻗﻪ ‪ ،‬وﻋﺪه ﻫﺎي ﻏﺬاﯾﯽ ‪ ،‬اﺗﺎق ﻫﺘﻞ و اﻧﮕﯿﺰه ﻫﺎي دﯾﮕﺮ را ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻘﺪار ﭘﻮل داﺧﻞ‬
‫دﺳﺘﮕﺎه ﻧﮕﻬﺪاري ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﯾﻨﮑﻪ ﻣﺸﺘﺮي ﭼﻪ ﺑﺎزي ﻫﺎ را ﺗﺮﺟﯿﺢ ﻣﯽدﻫﺪ و اﯾﻨﮑﻪ آﯾﺎ آﻧﻬﺎ ﺑﺮﻧﺪه و ﯾﺎ‬
‫ﺑﺎزﻧﺪه ﺷﺪه اﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ روش ﺑﺎﻋﺚ ﺑﻮﺟﻮد آﻣﺪن ﯾﮏ "ﻣﺸﺨﺼﺎت ﺳﻮدآوري" ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺟﻬﺖ ﺗﺨﻤﯿﻦ زدن‬
 ‫‪3‬‬ ‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ اول‬

‫ارزش ﻣﺸﺘﺮي ﺑﺮاي ﺷﺮﮐﺖ ﺑﮑﺎر ﺑﺮوﻧﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎي ارزﯾﺎﺑﯽ ﮐﺎﻣﻼ ﻣﺸﺨﺺ و در اﺧﺘﯿﺎر ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ Harrah 's‬ﺑﺎ ﺗﻤﺎم ﺑﺎزﯾﮑﻨﺎن ﺧﻮد ﺑﺼﻮرت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ اﺗﺼﺎل دارد ﺑﻪ ﻃﻮري ﮐﻪ ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﻗﻤﺎرﺑﺎزان ﺑﻪ‬
‫ﻣﮑﺎن دﯾﮕﺮي ﺑﺮوﻧﺪ‪ ،‬آﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﭘﺎداش ﺧﻮد را از ﮔﺮو در آورده و ﺑﺮاي درﯾﺎﻓﺖ وﻋﺪهﻫﺎي ﻏﺬاﯾﯽ راﯾﮕﺎن‪،‬‬
‫اﺗﺎق‪ ،‬و از آن اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﮐﺎزﯾﻨﻮي ' ‪ Harrah‬ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﻓﻌﺎﻻﻧﻪ ﺑﺎ آن "ﺧﺎﻧﻮاده " در ﺑﺎزار ﺑﺎ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﺧﻮد در‬
‫ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺧﻄﻮط ﻫﻮاﯾﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم اﯾﻦ ﮐﺎر ﺳﺎل اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ Harrah‬ﺑﻪ ﺷﮑﻞ زﯾﺮﮐﺎر ﻣﯽﮐﻨﺪ‪:‬‬

‫ﮐﺎرت ﺧﻮان ﻣﻐﻨﺎﻃﯿﺴﯽ در ﺗﻤﺎم دﺳﺘﮕﺎه ﻫﺎي ﺑﺎزي وﺟﻮد دارد ﮐﻪ وﻇﯿﻔﻪ ﺧﻮاﻧﺪن ﮐﺎرت ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻫﺮ‬
‫ﻣﺸﺘﺮي را ﺑﺮ ﻋﻬﺪه دارد‪ .‬ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ اﯾﻦ ﮐﺎرﺗﻬﺎ و دﺳﺘﮕﺎه ﮐﺎرت ﺧﻮان اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﻌﺪاد ﺑﺎزي و از اﯾﻦ‬
‫ﻗﺒﯿﻞ اﻃﻼﻋﺎت ﺟﻤﻊ آوري ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫دﺳﺘﮕﺎه ﻫﺎي اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﺑﺎزي‪ :‬ﮐﻪ ﺑﺼﻮرت ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي و ﺷﺒﮑﻪ اي ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﻣﺎﺷﯿﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ و‬
‫رﻟﻪ آن را ذﺧﯿﺮه ﮐﺮده و ﺑﻪ ﺳﺮوﯾﺲ دﻫﻨﺪه ﻫﺎي ﭘﺮدازﻧﺪه ﻣﺮﮐﺰي ‪ Harrah‬ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺮاﮐﻨﺶ‪ : Onsit‬در ﻫﺮ ﯾﮏ ﻓﺮوﺷﮕﺎه ﻫﺎي ﮐﺎزﯾﻨﻮ‪ ،‬ﻫﺘﻞ ‪ ،‬و رﺳﺘﻮران اﻃﻼﻋﺎت ﺗﺮاﮐﻨﺶ‬
‫ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ را ذﺧﯿﺮه ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻧﺒﺎر داده ﻫﺎي ﻣﺤﻠﯽ ‪ National Datawarehouse‬ﮐﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي ﮐﺎزﯾﻨﻮ و دادهﻫﺎي‬
‫ﻣﺸﺘﺮي را ﺑﻪ ﯾﮏ ﺳﺮوﯾﺲ دﻫﻨﺪه دﯾﮕﺮ اﺗﺼﺎل ﻣﯽدﻫﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﻧﺮم اﻓﺰاري آﻧﺎﻟﯿﺰ و ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﮐﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﻨﻨﺪه ﭘﺮوﻓﺎﯾﻞ ﻫﺎي ﺳﺮﯾﻊ و آﻧﯽ ﻧﺰدﯾﮏ ﺑﻪ ﻣﺸﺘﺮي‬
‫ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺷﺮﮐﺖ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﻃﺮاﺣﯽ و ﺗﻌﯿﯿﻦ آﻫﻨﮓ ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺧﻮد را ﭘﯿﺪا ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫وب ﺳﺎﯾﺖ‪ ،‬وﻇﯿﻔﻪ اﯾﺠﺎد اﻃﻼع رﺳﺎﻧﯽ‪ ،‬ﺳﺮﮔﺮﻣﯽ و ﺗﻔﺮﯾﺢ ﺑﺮاي ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن را دارد‪.‬‬

‫اﻧﺒﺎر داده ﻫﺎ )‪ ،(DataWare House‬ﯾﮏ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﺑﺰرگ و ﺗﺨﺼﺼﯽ‪ ،‬ﮐﻪ ﯾﮏ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ آﻣﺎري و‬
‫اﻟﮕﻮﻫﺎي ﭘﺮداﺧﺖ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﮐﻠﯿﻪ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن را ﻧﮕﻬﺪاري ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺗﮑﻨﯿﮏ ﻫﺎي داده ﮐﺎوي ‪ ،‬ﮐﻪ ﻫﻮش ﮐﺴﺐ و‬
‫ﮐﺎر ﻧﯿﺰ ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد )ﺗﺠﺰﯾﻪ ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر ﯾﺎ روﺷﻬﺎي ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ( ﮐﻪ ﺑﺮاي ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ داده ﻫﺎ و ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ‬
‫ﮐﻼﺳﻬﺎي ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﺳﻮدآور ﺑﺎ ﻫﺪف ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر در آﯾﻨﺪه‪ .‬ﺗﺮﮐﯿﺐ اﯾﻦ دو روش ﻣﻮﺟﺐ اﯾﺠﺎد ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ارﺗﺒﺎط‬
‫ﺑﺎ ﻣﺸﺘﺮي )‪ (CRM‬ﻣﯿﺸﻮد‪ ،‬ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي )‪ (DSS‬ﻣﺪﯾﺮان را در ﻓﺮوش و ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ ﯾﺎري‬
‫ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫وب ﺳﺎﯾﺖ ‪ Harrah‬ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﺸﺘﺮي ‪ ،‬ﻧﺎم ﺗﺠﺎري ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي وﻓﺎداري ‪ ،‬ﺧﻮاص‪ ،‬و ﺳﺎﯾﺮ‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ارﺗﺒﺎط دارد‪.‬‬
 ‫‪4‬‬ ‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ اول‬

‫داده در ﻫﺮ ﯾﮏ از اﻣﻮال ﺗﻮﺳﻂ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺮدازش ﺗﺮاﮐﻨﺸﯽ )‪ (TPS‬ﺟﻤﻊ آوري ﻣﯽ ﺷﺪ و ﺳﭙﺲ ﺑﻪ اﻧﺒﺎر‬
‫داده ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﻧﻘﻞ ﻣﮑﺎن ﻣﯽ ﮐﺮد‪ ،‬ﮐﻪ آﻧﺠﺎ ﻣﺤﻞ آﻧﺎﻟﯿﺰ و ﺗﺤﻠﯿﻞ آﻧﻬﺎﺳﺖ‪ .‬ﺳﻦ و ﻓﺎﺻﻠﻪ از ﮐﺎزﯾﻨﻮ از ﻋﻮاﻣﻞ اﺻﻠﯽ‬
‫در آﯾﻨﺪهﻧﮕﺮي ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻧﻮع ﺑﺎزي و ﺗﻌﺪاد ﺳﮑﻪ ﻫﺎي اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه در ﻫﺮ ﺑﺎزي در اﯾﻦ اﻣﺮ ﮐﻤﮏ‬
‫ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﯾﮑﯽ از ﺑﺎزﯾﮑﻨﺎن ﺧﯿﻠﯽ ﺧﻮب و ﮐﺎﻣﻞ ﺧﺎﻧﻢ ‪ 62‬ﺳﺎﻟﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻓﺎﻃﻠﻪ ﮐﻤﯽ از ﺷﻬﺮ‬
‫ﮐﺎﻧﺰاس ﻣﯿﺴﻮري زﻧﺪﮔﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬او ﺑﺼﻮرت وﯾﺪﯾﻮﺋﯽ دﻻر ﭘﻮﮐﺮ ﺑﺎزي ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﭼﻨﯿﻦ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎﻧﯽ ﻣﻌﻤﻮﻻ‬
‫ﻋﻼوه ﺑﺮ داﺷﺘﻦ ﻣﯿﺰان ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﯽ ﭘﻮل ﻧﻘﺪ‪ ،‬زﻣﺎن ﮐﺎﻓﯽ ﻫﻢ دارﻧﺪ و از ﻃﺮﻓﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ دﺳﺘﺮﺳﯽ آﺳﺎن ﺑﻪ‬
‫ﮐﺎزﯾﻨﻮ ‪ riverboat Harrah‬ﻧﯿﺰ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻧﺘﺎﯾﺞ‬
‫اﺳﻼت ﻫﺎ و ﺳﺎﯾﺮ دﺳﺘﮕﺎه ﻫﺎي ﺑﺎزي اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ‪ 3,7‬ﻣﯿﻠﯿﺎرد دﻻر در ﺳﺎل ﺑﺮاي ‪ harras‬درآﻣﺪ دارد و ﺑﯿﺶ از‬
‫‪ 80‬درﺻﺪ آن ﺳﻮد اﺳﺖ‪ .‬ﺗﺎ ﺣﺪ زﯾﺎدي در ردﯾﺎﺑﯽ ﻗﺪرت ﺟﺪﯾﺪ ﺧﻮد ﺳﯿﺴﺘﻢ و داده ﻫﺎي اﺳﺘﺨﺮاج از ﻣﻌﺎدن‬
‫ﺑﺮاي ﺑﺎزﯾﮑﻨﺎن اﺳﻼت ‪ Harrah ،‬ﮐﺮده اﺳﺖ ﮐﻪ اﺧﯿﺮا ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ اﭘﺮاﺗﻮر دوم در اﯾﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه ‪ ،‬ﭘﺪﯾﺪ‬
‫آﻣﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ داراي ﺑﺎﻻﺗﺮﯾﻦ ﺑﻪ ﺳﻪ ﺳﺎل ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري در ﺻﻨﻌﺖ‪ .‬ﺗﻌﺪاد ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اﯾﺠﺎد ﮐﺮده اﺳﺖ‬
‫ﭘﺎداش ‪ 20‬ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر در ﮐﺎﻫﺶ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي ﺳﺎﻻﻧﻪ ﺑﺎ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﺑﯽ ﺛﻤﺮ و درﻣﺎن آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان‬
‫ﭼﻨﯿﻦ‪ .‬در ﺳﺎل ‪ ، 2001‬ﺷﺒﮑﻪ ‪ Harrah‬ﺑﯿﺶ از ‪ 40،000‬دﺳﺘﮕﺎه ﻫﺎي ﺑﺎزي در دوازده اﯾﺎﻟﺖ ﻣﺮﺗﺒﻂ و اﯾﺠﺎد ﻧﺎم‬
‫ﺗﺠﺎري وﻓﺎداري‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ در دو ﺳﺎل اول ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭘﺎداش ﻣﺠﻤﻮع ‪ ،‬درآﻣﺪ ﺣﺎﺻﻞ ﺗﻮﺳﻂ ‪ 100‬ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر از‬
‫ﻣﺸﺘﺮﯾﺎﻧﯽ ﮐﻪ ‪ gambled‬در ﮐﺎزﯾﻨﻮ ﺑﯿﺶ از ﯾﮏ ‪ Harrah‬را اﻓﺰاﯾﺶ داده اﺳﺖ‪ .‬از ﺳﺎل ‪ ، 1998‬ﻫﺮ ﯾﮏ درﺻﺪ‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ ‪ ،‬ﻧﻘﻄﻪ ﺳﻬﻢ ‪ Harrah‬از ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﺧﻮد 'ﻗﻤﺎر ﺑﻮدﺟﻪ ﮐﻠﯽ اﺳﺖ ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ﻣﺒﻠﻎ ‪ 125‬ﻣﯿﻠﯿﻮن در ارزش‬
‫ﺳﻬﺎﻣﺪاران‪ .‬ﺷﺮﮐﺖ درآﻣﺪ رﮐﻮرد از ‪ 3,7 $‬ﻣﯿﻠﯿﺎرد دﻻر در ﺳﺎل ‪ 2001‬ﺑﻮد ﺗﺎ ‪ 11‬درﺻﺪ از ﺳﺎل ‪ .2000‬ﺑﯿﺶ از‬
‫ﻧﯿﻤﯽ از درآﻣﺪ ﺣﺎﺻﻞ در ﺳﻪ ‪ Harrah‬ﻗﻤﺎر در ﻻس وﮔﺎس در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ از ﺑﺎزﯾﮑﻨﺎن ﺷﺮﮐﺖ در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ‬
‫ﻣﯽ داﻧﺪ از ﻗﻤﺎر ﺧﻮد را در ﺧﺎرج از ﻧﻮادا ﻣﯽآﯾﺪ‪.‬‬
 ‫‪5‬‬ ‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ اول‬

‫ﺳﻮاﻻت اﯾﻦ ﺑﺨﺶ‬

‫‪ .1‬ﭼﮕﻮﻧﻪ ‪ Harrah‬ﺑﺎ ﻣﺸﮑﻞ ﻋﻤﺪه اي ﮐﻪ روﺑﺮو ﺑﻮد ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﮐﺮد؟‬

‫‪ .2‬ﭼﺮا ﺟﻤﻊ آوري اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﺑﺮاي ﻫﺎراس ﻣﻬﻢ ﺑﻮد؟‬

‫‪ .3‬ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ‪ dss‬از ﻗﺒﯿﻞ داده ﮐﺎوي‪ ،‬اﻧﺒﺎر داده ﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺸﺘﺮي‪ ،‬و ﻏﯿﺮه‬
‫ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﺪﯾﺮان ﺑﺮاي ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﭘﺮوﻓﺎﯾﻞ ﻫﺎي ﻣﺸﺘﺮي و ﻣﯿﺰان ﺳﻮد دﻫﯽ ﻫﺮ ﯾﮏ ﮐﻤﮏ ﮐﻨﺪ؟‬

‫‪ .4‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ وﻓﺎداري ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎراس ﭼﻪ ﺗﺎﺛﯿﺮي داﺷﺖ؟‬

‫‪ .5‬ﭼﮕﻮﻧﻪ ﯾﮏ ﻣﻐﺎزه ﺧﺮده ﻓﺮوﺷﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﺗﻮﺳﻌﻪ روش ﻫﺎ و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎﯾﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ آﻧﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ‬
‫‪ Harrah‬اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ ﺑﻪ اﻓﺰاﯾﺶ ﺳﻮدآوري و ﺳﻬﻢ ﺑﺎزار ﺑﺮﺳﺪ؟‬
 ‫‪6‬‬ ‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ اول‬

‫‪ 1,2‬ﻣﺪﯾﺮان و ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي‬

‫ﺑﺎز ﮐﺮدن ﻣﺴﻠﻪ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ ‪ Harrah’s‬ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﺎﻓﺖ و ﭼﮕﻮﻧﻪ از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ‬
‫ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي ﺷﺪه ﺟﻬﺖ ﻧﮕﻬﺪاري ﻣﯿﺰان وﻓﺎداري ﻣﺸﺘﺮي و ﮔﺴﺘﺮش ﺑﺎزارش اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮﺧﯽ از ﻧﮑﺎت ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ‪:‬‬
‫‪ ‬ﻣﺎﻫﯿﺖ رﻗﺎﺑﺖ در ﺻﻨﻌﺖ ﺑﺎزي ﻣﻮﺟﺐ اﻟﺰام در اﺳﺘﻔﺎده از اﺑﺰارﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي ﺑﺮاي‬
‫ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ و ﺣﻔﻆ ﺑﻘﺎ در ﺑﺎزار ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ ‬اﯾﻦ ﺷﺮﮐﺖ از ﺷﺒﮑﻪ ﺟﻬﺎﻧﯽ وب ﺑﺮاي راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮان ﺧﻮد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺗﺤﻠﯿﻠﮕﺮان ‪ ،‬ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ‬
‫‪ ،‬و ﺣﺘﯽ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎ از ﻃﺮﯾﻖ ﺷﺒﮑﻪ ﺟﻬﺎﻧﯽ وب ﺑﻪ آن دﺳﺘﺮﺳﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬اﯾﺠﺎد ﺳﯿﺴﺘﻢ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ داده ﻫﺎ در اﻧﺒﺎر داده ﻣﺨﺼﻮص ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﺮدازش و‬
‫ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ آن ﺑﻪ آﺳﺎﻧﯽ ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫‪ ‬ﻓﻦ آوري ﻫﺎي ﻋﻤﺪه اي ﺑﺮاي داده ﮐﺎوي )ﻫﻮش ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر ‪ /‬ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر(‪ ،‬ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن‬
‫ﺳﻮدآور )آﻧﺎﻟﯿﺰ( و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻣﺸﺘﺮي)‪ ، (CRM‬ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت در ﺑﺎزار ‪ ،‬ﻧﻤﺎﯾﺶ ﻣﯿﺰان ﻓﺮوش و ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ‬
‫ﻣﺸﮑﻼت و ﻓﺮﺻﺖ ﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬روشﻫﺎي اﺳﺘﺨﺮاج دادهﻫﺎ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺗﺠﺰﯾﻪ و‬
‫ﺗﺤﻠﯿﻞ رﮔﺮﺳﯿﻮن ‪ ،‬ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺎي ﻋﺼﺒﯽ ‪ ،‬ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺧﻮﺷﻪ اي ‪ ،‬و روﺷﻬﺎي ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎزي ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫‪ DSS‬در ﺳﺎﺧﺖ اﻧﻮاع ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ‪،‬ﺗﺸﺨﯿﺺ اﯾﻨﮑﻪ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﺳﻮدآور ﮐﺪاﻣﻨﺪ‪ ،‬ﺗﺎ ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ارﺗﻘﺎي‬ ‫‪‬‬
‫ﺧﻮاص ﺑﻪ ﺗﻤﺎم ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬اﻣﻮر ﺗﺒﻠﯿﻐﺎﺗﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺼﻮرت روزاﻧﻪ و روز ﺑﻪ روز ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ از ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﮔﺴﺘﺮده اي از داده ﻫﺎي داﺧﻠﯽ و ﺧﺎرﺟﯽ ﺑﻨﺎ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ ‬ﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎي ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ‪ Dss‬ﺑﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺮدازش ﺗﺮاﮐﻨﺶ )‪ (TPS‬ﻣﺘﻔﺎوت ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ از دادهﻫﺎي‬
‫آﻧﻬﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯿﮑﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺪﻟﻬﺎي آﻣﺎري و ﺳﺎﯾﺮ ﻣﺪﻟﻬﺎي ﮐﻤﯽ در ‪ CRM‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ ‬در ﻧﻬﺎﯾﺖ ﻣﺪﯾﺮان ﭘﺎﺳﺨﮕﻮي ﮐﻠﯿﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻫﺎي ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺴﯿﺎري از ﺷﺮﮐﺘﻬﺎي ﻫﻮاﭘﯿﻤﺎﯾﯽ‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎي ﺧﺮده ﻓﺮوﺷﯽ ‪ ،‬ﺑﺎﻧﮑﻬﺎ ‪ ،‬ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎي ﺧﺪﻣﺎﺗﯽ و دﯾﮕﺮان ﺑﺨﺎﻃﺮ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از روش ﻫﺎي ‪ Harrah‬ﺑﻪ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺑﯿﺸﺘﺮي دﺳﺖ ﯾﺎﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺷﮑﻞ ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ ﺑﺮاي اﺟﺮاي ﻣﻮﺛﺮ‬
‫ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر اﻣﺮوز در ﯾﮏ ﻣﺤﯿﻂ رﻗﺎﺑﺘﯽ‪ ،‬زﻣﺎن واﻗﻌﯽ و ﻫﺪﻓﻤﻨﺪ ‪ ،‬داﺷﺘﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي‬
‫ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي ‪ ،‬ﺿﺮوري اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻄﻠﺐ اﺻﻠﯽ ﮐﺘﺎب اﺳﺖ‪.‬‬
 ‫‪7‬‬ ‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ اول‬

‫ﻣﺎﻫﯿﺖ ﮐﺎر ﻣﺪﯾﺮان‬

‫ﺑﺮاي درك ﺑﻬﺘﺮ اﯾﻨﮑﻪ ﻣﺪﯾﺮان ﭼﮕﻮﻧﻪ از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻬﺮه ﺑﺒﺮﻧﺪ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﻧﮕﺎﻫﯽ در‬
‫ﻣﺎﻫﯿﺖ ﮐﺎر ﻣﺪﯾﺮان داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﻢ‪ Mintzberg 's(1980) .‬در ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗﯽ ﮐﻪ در ﻣﻮرد ﻣﺪﯾﺮان داﺷﺖ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻧﺘﯿﺠﻪ‬
‫رﺳﯿﺪ ﮐﻪ ﻣﺪﯾﺮان ‪ 10‬ﻧﻘﺶ ﻋﻤﺪه را ﺑﺮ ﻋﻬﺪه ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ‪ ،‬ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮان آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﺳﻪ دﺳﺘﻪ ﻋﻤﺪه ﻓﺮدي‪ ،‬اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ‬
‫و ﺗﺼﻤﯿﻤﺎﺗﯽ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﮐﺮد )رﺟﻮع ﺷﻮد ﺑﻪ ﺟﺪول‪( 1,1‬‬

‫ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم اﯾﻦ ﻧﻘﺶﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮان ﻧﯿﺎز ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﮐﺎرآﻣﺪ و ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ ﮐﻪ در ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮﻫﺎي ﺷﺨﺼﯽ ﺑﺮ روي‬
‫ﻣﯿﺰﺷﺎن‪ ،‬ﺑﺮ روي راﯾﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﻫﻤﺮاﻫﺸﺎن ‪ ،‬و ﺣﺘﯽ ﺑﻪ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﺟﺎﺳﺎزي ﺷﺪه در ‪) PDAs‬دﺳﺘﯿﺎر دﯾﺠﯿﺘﺎل‬
‫ﺷﺨﺼﯽ( و ﺗﻠﻔﻦ ﻫﻤﺮاﻫﺸﺎن ﻧﯿﺎز ﻣﺒﺮم دارﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ اﻃﻼﻋﺎت از ﻃﺮﯾﻖ ﺳﺮوﯾﺲ دﻫﻨﺪه ﻫﺎ ‪ ،‬ﻋﻤﻮﻣﺎ از ﻃﺮﯾﻖ ﻓﻦ‬
‫آوري ﻫﺎي وب ﺗﺤﻮﯾﻞ داده ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻣﺪﯾﺮان ﻋﻼوه ﺑﺮ اﺧﺬ اﻃﻼﻋﺎت ﻻزم ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم ﺑﻬﺘﺮ ﻧﻘﺶ ﺧﻮد‪ ،‬آﻧﻬﺎ از‬
‫راﯾﺎﻧﻪ ﻧﯿﺰ ﺑﺮاي اﯾﺠﺎد ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮐﻪ ﯾﮑﯽ از ارﮐﺎن ﻧﻘﺶﻫﺎي ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪه در ﺑﺎﻻﺳﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
 ‫‪8‬‬ ‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ اول‬

‫ﺟﺪول ‪ 10 -1‬ﻧﻘﺶ ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ از ﻧﻈﺮ ﻣﯿﻨﺰﺑﺮگ‬

‫ﺷﺮح‬ ‫ﻧﻘﺶ و وﻇﯿﻔﻪ‬
‫درون ﺷﺨﺼﯿﺘﯽ‬
‫ﻣﻮﻇﻒ ﺑﻪ اﻧﺠﺎم ﺗﻌﺪادي از وﻇﺎﯾﻒ ﻣﻌﻤﻮل از ﻣﺎﻫﯿﺖ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﯾﺎ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺴﺌﻮل اﯾﺠﺎد اﻧﮕﯿﺰه و‬ ‫رﻫﺒﺮ دﺳﺘﻨﺸﺎﻧﺪه‬
‫ﻓﻌﺎل ﺳﺎزي وﻇﺎﯾﻒ ؛ ﻣﺴﺌﻮل ﻧﯿﺮوي اﻧﺴﺎﻧﯽ ‪ ،‬آﻣﻮزش ‪ ،‬و ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ وﻇﺎﯾﻒ‬
‫داﺷﺘﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺮوز در ﻣﻮرد ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺧﺎرج از ﻣﺤﯿﻂ و ﺧﺒﺮدارﺷﺪن از ﮐﻪ ﭼﻪ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﭼﻪ اﻃﻼﻋﺎت و‬ ‫ارﺗﺒﺎﻃﺎت‬
‫ﭼﻪ ﻣﻮاردي را اﯾﺠﺎد ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ‬
‫ﺟﺴﺘﺠﻮﮔﺮ ﻃﯿﻒ ﮔﺴﺘﺮده اي از اﻃﻼﻋﺎت ﺧﺎص )و ﺑﺮوز( ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﻓﺰاﯾﺶ درك ﮐﺎﻣﻞ از ﺳﺎزﻣﺎن و‬ ‫ﻣﺒﺼﺮ‬
‫ﻣﺤﯿﻂ ؛ ﻇﺎﻫﺮ ﺷﺪن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺮﮐﺰ ﻗﺪرت اﻃﻼﻋﺎت داﺧﻠﯽ و ﺧﺎرﺟﯽ ﺳﺎزﻣﺎن‬
‫اﻧﺘﻘﺎل اﻃﻼﻋﺎت درﯾﺎﻓﺖ ﺷﺪه از ﻣﺤﯿﻂ ﺧﺎرج )ﯾﺎ دﯾﮕﺮان( ﺑﻪ اﻋﻀﺎ ﺳﺎزﻣﺎن ؛ ﺑﺮﺧﯽ از اﻃﻼﻋﺎت واﻗﻌﯽ‪،‬‬ ‫ﻣﺮوج‬
‫ﺑﺮﺧﯽ ﻧﯿﺰ ﺑﺼﻮرت ﺗﻔﺴﯿﺮ و ﺗﺠﻤﯿﻊ ﺷﺪه ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻧﺘﻘﺎل اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ ﺑﯿﺮون از ﺳﺎزﻣﺎن‪ ,‬در ﻣﻮرد ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﺳﺎزﻣﺎن ‪ ،‬ﺳﯿﺎﺳﺖ ﻫﺎ ‪ ،‬اﻗﺪاﻣﺎت ‪ ،‬ﻧﺘﺎﯾﺞ ‪ ،‬و ﻏﯿﺮه‬ ‫ﺳﺨﻨﮕﻮ‬
‫؛ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﮐﺎرﺷﻨﺎس در ﺻﻨﻌﺖ ﺳﺎزﻣﺎن‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي‬
‫ﺟﺴﺘﺠﻮ در ﺳﺎزﻣﺎن و ﻣﺤﯿﻂ اﻃﺮاف آن ﺑﺮاي ﯾﺎﻓﺘﻦ ﻓﺮﺻﺖ ﻫﺎﯾﯽ ﺟﻬﺖ ﺑﻬﺒﻮد‬ ‫ﮐﺎرآﻓﺮﯾﻦ )ﮐﺎرﮔﺸﺎ(‬
‫و اﯾﺠﺎد ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﺜﺒﺖ ؛ ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ ﻃﺮاﺣﯽ ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﺧﺎص‪.‬‬
‫ﻣﺴﺌﻮل اﻗﺪاﻣﺎت اﺻﻼﺣﯽ در زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﭼﻬﺮه ﺳﺎزﻣﺎن اﻫﻤﯿﺖ دارد‪ ،‬رﻓﻊ ﮐﻨﻨﺪه ﻣﺸﮑﻼت ﻏﯿﺮ ﻣﻨﺘﻈﺮه‬ ‫ﺣﻼل ﻣﺸﮑﻼت‬
‫ﻣﺴﺌﻮل اﺧﺘﺼﺎص ﻫﻤﻪ ﻧﻮع ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ در ﺗﻤﺎم ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﻣﻬﻢ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﮔﺬار ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﺨﺼﯿﺺ دﻫﻨﺪه ﻣﻨﺎﺑﻊ‬
‫ﻣﺴﺌﻮل اﺻﻠﯽ و ﻧﻤﺎﯾﻨﺪه ﺳﺎزﻣﺎن در ﻣﺬاﮐﺮات ﻣﻬﻢ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺬاﮐﺮه ﮐﻨﻨﺪه‬
 ‫‪9‬‬ ‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ اول‬

‫‪ 1,3‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ‬

‫ﻣﺎ اﯾﻦ ﻣﻮرد را ﺑﺎ ﺑﺮرﺳﯽ دو ﻣﻮﺿﻮع ﻣﻬﻢ در ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎت آﻏﺎز‬
‫ﺧﻮاﻫﯿﻢﮐﺮد‪.‬‬

‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ‪ ،‬ﻓﺮآﯾﻨﺪي اﺳﺖ ﺑﺮاي رﺳﯿﺪن ﺑﻪ اﻫﺪاف ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻨﺎﺑﻊ‪ .‬ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻫﻤﺎن وروديﻫﺎ در ﻧﻈﺮ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ ،‬و رﺳﯿﺪن ﺑﻪ اﻫﺪاف ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺧﺮوﺟﯽ ﻓﺮآﯾﻨﺪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬درﺟﻪ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺳﺎزﻣﺎن و‬
‫ﺷﻐﻞ ﻣﺪﯾﺮ اﻏﻠﺐ ﺑﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺧﺮوﺟﯽ ﺑﻪ ورودي ﻫﺎ اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﻧﺴﺒﺖ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه ﺑﻬﺮه وري‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻬﺮه وري از اﻫﺪاف ﻣﻬﻢ ﻫﺮ ﺳﺎزﻣﺎن اﺳﺖ‪ ،‬زﯾﺮا ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه رﻓﺎه ﺳﺎزﻣﺎن و اﻋﻀﺎي آن اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻬﺮه وري‬
‫ﻧﯿﺰ ﯾﮏ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻬﻢ در ﺳﻄﺢ ﻣﻠﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻬﺮه وري ﻣﻠﯽ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪاﯾﯽ از ﺑﻬﺮه وري از ﻫﻤﻪ اﻓﺮاد و ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ‬
‫در ﯾﮏ ﮐﺸﻮر اﺳﺖ‪ ،‬و ﺗﻌﯿﯿﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﮐﺸﻮر‪ ،‬از ﺳﻄﺢ زﻧﺪﮔﯽ‪ ،‬ﺳﻄﺢ اﺷﺘﻐﺎل و ﺳﻼﻣﺖ اﻗﺘﺼﺎدي اﺳﺖ‪ .‬ﻣﯿﺰان‬
‫ﺑﻬﺮهوري ‪ ،‬ﯾﺎ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ ‪ ،‬ﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ ﮐﺎراﯾﯽ ﻋﻤﻠﮑﺮدﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ‪،‬‬
‫ﻫﺪاﯾﺖ‪ ،‬و ﮐﻨﺘﺮل دارد ‪.‬ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﻦ ‪ ،‬وب در ﻣﯿﺎن ﭼﯿﺰﻫﺎي دﯾﮕﺮ‪ ،‬دادهﻫﺎ ‪ ،‬ﭼﺎوش ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ و ﭘﻮرﺗﺎﻟﻬﺎي‬
‫ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﺑﻬﺘﺮ‪ ،‬ﺑﻬﺮه وري را اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽدﻫﺪ‪ .‬ﻣﺪﯾﺮان ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم وﻇﺎﯾﻒ ﺧﻮد‪ ،‬در ﯾﮏ ﻓﺮاﯾﻨﺪ‬
‫ﻣﺪاوم ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﻣﺸﻐﻮل اﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﮐﻠﯿﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ در ﺣﻮل ﻣﺤﻮر ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﭼﺮخ ﻣﯽزﻧﺪ‪ .‬ﻣﺪﯾﺮ در درﺟﻪ اول و ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺳﺎز‬
‫اﺳﺖ)ﻧﮕﺎه ﮐﻨﯿﺪ ﺑﻪ ‪ DSS‬در روز ‪ .(1,1‬ﺷﺮﮐﺘﻬﺎ و ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮان در ﺳﻄﻮح ﻣﺨﺘﻠﻒ ﭘﺮ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﺳﺎﻟﻬﺎ ﻣﺪﯾﺮان ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﺻﺮﻓﺎ ﻫﻨﺮ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ را ﺑﺼﻮرت اﮐﺘﺴﺎﺑﯽ در ﻃﯽ ﯾﮏ دوره ﻃﻮﻻﻧﯽ از‬
‫ﻃﺮﯾﻖ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽآوردﻧﺪ )ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﺗﻮﺳﻂ آزﻣﻮن و ﺧﻄﺎ(‪ .‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻫﻨﺮ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ ﺑﻪ اﯾﻦ دﻟﯿﻞ ﮐﻪ‬
‫ﺳﺒﮏ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﺑﺮاي رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ در ﺣﻞ اﻧﻮاع ﻣﺸﮑﻼت ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﺳﺒﮏ ﻫﺎ ﻏﺎﻟﺒﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺧﻼﻗﯿﺖ‪ ،‬ﻗﻀﺎوت‪ ،‬ﺷﻮاﻫﺪ و ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬و ﺑﺮ اﺳﺎس روﺷﻬﺎي ﺳﯿﺴﺘﻤﺎﺗﯿﮏ ﮐﻤﯽ‬
‫ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ روﯾﮑﺮد ﻋﻠﻤﯽ اﯾﺠﺎد ﻧﺸﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل‪ ،‬ﻣﺤﺪوده ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ و ﻣﺤﯿﻂ ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ در ﺣﺎل ﺗﻐﯿﯿﺮ و ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر و ﻣﺤﯿﻂ آن در ﺣﺎل رﺷﺪ‬
‫و ﭘﯿﭽﯿﺪهﮔﯽ روزاﻓﺰون اﺳﺖ‪ .‬در ﺷﮑﻞ ‪ 1,1‬ﺗﻐﯿﯿﺮ در ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫در ﻧﺘﯿﺠﻪ‪ ،‬ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮيﻫﺎي اﻣﺮوزه ﭘﯿﭽﯿﺪهﺗﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬دﻟﯿﻞ اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﭼﻨﺪ ﻣﻮرد ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ :‬اول ‪ ،‬ﺗﻌﺪاد‬
‫ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﻦ آوري ﺑﻬﺒﻮد ﯾﺎﻓﺘﻪ و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﺑﻪ وﯾﮋه وب ﺳﺎﯾﺖ ﻫﺎ ‪/‬‬
‫اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ و ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎي ﺟﺴﺘﺠﻮ‪ ،‬ﺧﯿﻠﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﻗﺒﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ داده ﻫﺎ و اﻃﻼﻋﺎت ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮس‪ ،‬ﺑﯿﺸﺘﺮ‬
‫ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻨﻬﺎ و راه ﺣﻠﻬﺎي ﺑﯿﺸﺘﺮي ﻧﯿﺰ ﻗﺎﺑﻞ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ و اﺳﺘﻔﺎده ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ وﺟﻮد ﺳﺮﻋﺖ در دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ‬
‫داده ﻫﺎ و اﻃﻼﻋﺎت ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮس‪ ،‬اﻧﺘﺨﺎﺑﻬﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢﺳﺎزي ﻧﯿﺰ ﻣﯽﺑﺎﯾﺴﺖ آﻧﺎﻟﯿﺰ و ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯽﺷﺪﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻃﻮل‬
 ‫‪10‬‬ ‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ اول‬

‫ﻣﯽﮐﺸﺪ )در ﻣﻘﯿﺎس اﻧﺴﺎﻧﯽ = ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﮐﻢ(‪ .‬زﻣﺎن و ﻓﮑﺮ ‪ .‬ﺑﺎ وﺟﻮد داﺷﺘﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ و ﺑﻬﺘﺮ از ﻗﺒﻞ‪ ،‬ﻓﺸﺎر زﻣﺎن‬
‫ﻣﺎﻧﻊ از ﺟﻤﻊ آوري و ﺑﻪ اﺷﺘﺮاكﮔﺬاري ﻣﺎﯾﺤﺘﺎج اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻣﺪﯾﺮان ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺳﺎزﻣﯽﺷﻮد‪ .‬دوم اﯾﻦ ﮐﻪ ‪ ،‬ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺑﻮﺟﻮد آﻣﺪن‬
‫ﺧﻄﺎ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺴﯿﺎر زﯾﺎد ﺑﺎﺷﺪ زﯾﺮا ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﯾﮏ ﺧﻄﺎ در ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﭘﯿﭽﯿﺪﮔﯽ ﻋﻤﻠﯿﺎت‪ ،‬اﺗﻮﻣﺎﺳﯿﻮن اداري و‬
‫واﮐﻨﺶ زﻧﺠﯿﺮه اي در آن ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﯾﺠﺎد ﺧﻄﺎﻫﺎي ﺑﺴﯿﺎر ﺑﺰرگ و ﭘﯿﭽﯿﺪهاي ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺳﻮم ‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻣﺴﺘﻤﺮي در ﻣﺤﯿﻄﯽ ﻣﺘﻐﯿﺮ و ﺑﯽ ﺛﺒﺎت در ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻣﺘﻌﺪد وﺟﻮد دارد‪ .‬در ﻧﻬﺎﯾﺖ ‪ ،‬ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ‬
‫ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺮاي ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﺑﺎزار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ در ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي‪ ،‬ﺑﻪ وﯾﮋه وب‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﺮز ﭼﺸﻤﮕﯿﺮي ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ‬
‫ﺳﺮﻋﺖ در ﺑﺪﺳﺖ آوردن ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ اﻧﺘﻈﺎر ﻣﯽرود ﮐﻪ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﻣﺎ ﻧﯿﺰ ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﻧﺘﻈﺎر ﻣﯽرود‬
‫ﮐﻪ ﻣﺎ ﻧﯿﺰ ﺑﺘﻮاﻧﯿﻢ در ﺻﻮرت ﺗﻐﯿﯿﺮ در ﻣﺤﯿﻂ ﻓﻮرا ﭘﺎﺳﺦ درﺳﺖ ﺑﺪﻫﯿﻢ‪.‬‬
‫از آﻧﺠﺎ ﮐﻪ اﯾﻦ روﻧﺪ و ﺗﻐﯿﯿﺮات آن‪ ،‬ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﺑﻪ ﺷﯿﻮه آزﻣﻮن و ﺧﻄﺎ را ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ ﻏﯿﺮﻣﻤﮑﻦ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ وﯾﮋه ﺑﺮاي‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻋﻮاﻣﻞ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه در ﺷﮑﻞ ‪ .1,1‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺪﯾﺮان ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﻣﻬﺎرت ﺑﺎﻻﺋﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ :‬آﻧﻬﺎ‬
‫ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ اﺑﺰارﻫﺎ و روشﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ در زﻣﯿﻨﻪ ﻫﺎي ﺧﻮد اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮﺧﯽ از اﯾﻦ اﺑﺰارﻫﺎ و ﺗﮑﻨﯿﮏ ﻫﺎ ﻣﻮﺿﻮع اﯾﻦ ﮐﺘﺎب‬
‫ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﺳﺘﻔﺎده از آﻧﻬﺎ ﺑﺮاي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ از ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺜﺎل از وب ﺳﺎﯾﺖ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﻓﻦ‬
‫آوري اﯾﺠﺎد ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﻣﻮﺛﺮ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن اﻣﭙﺮﯾﺎل ﺷﮑﺮ و ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن ‪ ،‬ﻧﮕﺎه ﮐﻨﯿﺪ ﺑﻪ ‪ DSS‬ﻋﻤﻞ در ‪.1,2‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ : 1-1‬ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ در ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي‬
‫ﻧﺘﺎﯾﺞ‬ ‫ﺗﻤﺎﯾﻞ‬ ‫ﻋﺎﻣﻞ‬

‫آﻟﺘﺮﻧﯿﺘﯿﻮﻫﺎي ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺮاي‬ ‫اﻓﺰاﯾﺶ‬ ‫ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي‬

‫اﻧﺘﺨﺎب‬ ‫اﻓﺰاﯾﺶ‬ ‫اﻃﻼﻋﺎت ‪ /‬ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮﻫﺎ‬

‫اﻓﺰاﯾﺶ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺑﺨﺎﻃﺮ اﯾﺠﺎد‬ ‫اﻓﺰاﯾﺶ‬ ‫ﭘﯿﭽﯿﺪﮔﯽ ﺳﺎﺧﺘﺎر‬

‫ﺧﻄﺎ‬ ‫اﻓﺰاﯾﺶ‬ ‫رﻗﺎﺑﺖ‬

‫اﻓﺰاﯾﺶ‬ ‫ﻓﺮوﺷﮕﺎهﻫﺎي ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ‬

‫ﻋﺪم واﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ‬ ‫ﮐﺎﻫﺶ‬ ‫ﭘﺎﯾﺪاري ﺳﯿﺎﺳﯽ‬
‫ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت آﺗﯽ‬ ‫اﻓﺰاﯾﺶ‬ ‫ﻣﺼﺮف ﮔﺮاﺋﯽ‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ‬ ‫ﻣﺪاﺧﻠﻪ دوﻟﺖ‬

‫ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﻓﻮري‬ ‫اﻓﺰاﯾﺶ‬ ‫ﺗﻐﯿﯿﺮات و ﻧﻮﺳﺎﻧﺎت‬

 ‫‪11‬‬ ‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ اول‬

‫‪ DSS‬در ﻋﻤﻞ ‪1,2‬‬

‫اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺮﮐﺖ ﺷﮑﺮ اﻣﭙﺮﯾﺎل از ﺧﺪﻣﺎت وب‬

‫ورﺷﮑﺴﺘﮕﯽ رﻫﺎ ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﺧﻮدﺳﺮوﯾﺴﯽ ‪(Self-‬‬
‫)‪ Service‬ﻧﯿﺰ ﮔﺴﺘﺮش ﭘﯿﺪا ﮐﺮد‪ .‬ﻗﺒﻞ از اﯾﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‪,‬‬
‫ﻗﺴﻤﺖ ﺧﺪﻣﺎت ﻣﺸﺘﺮي ﺑﯿﺶ از ﭘﻨﺞ ﺳﺎﻋﺖ در روز‪,‬‬
‫ﻣﺸﻐﻮل ﺑﺮرﺳﯽ ﺗﻠﻔﻨﯽ اﺳﺘﻌﻼم ﻫﺎي ﻣﺸﺘﺮي ﺑﻮد ‪.‬در‬
‫ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ‪ ،‬ﻣﺪت زﻣﺎن ﺻﺮف ﺷﺪه ﺟﻬﺖ اﯾﻦ ﮐﺎر‬
‫ﺑﻪ ﺣﺪود دو ﺳﺎﻋﺖ و ﯾﺎ ﮐﻤﺘﺮ ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ‬
‫اﯾﻦ روش و ﭘﺎﺋﯿﻦ اوردن زﻣﺎن ﺳﻔﺎرش ﮔﺮﻓﺘﻦ از‬
‫ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن‪ ,‬ﻓﺮوش ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ ﺑﻪ دوﺑﺮاﺑﺮ رﺳﯿﺪ‪ .‬و ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﻦ‬
‫ﺳﺮوﯾﺲ ﻣﺸﺘﺮي ﻗﺎدر ﺑﻪ اﻧﺠﺎم ﯾﮏ روﯾﮑﺮد ﺑﯿﺸﺘﺮ‬
‫ﻣﺸﻮرﺗﯽ ﺟﻬﺖ ﻓﺮوش ﻧﯿﺰ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺳﻔﺎرش آﻧﻼﯾﻦ ﺑﻪ‬
‫ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن اﯾﻦ اﻣﮑﺎن را ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ در ‪ 24‬ﺳﺎﻋﺖ ﺷﺒﺎﻧﻪ‬
‫ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت در ﻣﻮرد ﻣﺤﻤﻮﻟﻪ ﻫﺎي آﯾﻨﺪه‬ ‫روز‬
‫دﺳﺘﺮﺳﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﻪ ﺷﺮﮐﺖ ﺑﺮاي‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰي ﺑﻬﺘﺮ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻧﯿﺰ ﮐﻤﮏ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺲ از اﺳﺘﻘﺮار ﻧﻈﺎم ‪ ،‬ﺷﺮﮐﺖ ﺳﻮد ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ ﺧﻮد را در‬
‫ﺷﺶ ﻫﻔﺘﻪ اول‪ ,‬ﺑﻪ‪000 $ ، 669‬رﺳﺎﻧﺪ ﮐﻪ ﻓﺮوش ﺧﺎﻟﺺ‬
‫‪ 322,3 $‬ﻣﯿﻠﯿﻮن ﺑﻮد‪ .‬در دراز ﻣﺪت ‪ ،‬اﻣﭙﺮﯾﺎل ﻃﺮح‬
‫ﻫﺎي ﻣﺸﺘﺮك ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﺗﻘﺎﺿﺎي ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن‬
‫ﺧﻮد را ﺑﺎ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي ﮐﻤﺘﺮي ﭘﯿﺎده ﮐﺮد‪ .‬ﺑﺎ اﯾﺠﺎد ﻓﺮاﯾﻨﺪ‬
‫ﺧﺮﯾﺪ آﺳﺎن ﺗﺮ ‪ ،‬اﻣﭙﺮﯾﺎل ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اي ﺑﺮاي‬
‫ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻧﯿﺎزﻫﺎي ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﺧﻮد ﺑﺮاي اﻓﺰاﯾﺶ‬
‫درآﻣﺪ ﻧﯿﺰ ﺑﻮﺟﻮد آورد‪ .‬ﻧﻬﺎﯾﺘﺎ ‪ ،‬ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ‬
‫ﺳﻔﺎرﺷﺎت ﺧﻮد را ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎ از ﻃﺮﯾﻖ وب ارﺳﺎل ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ از اﯾﻨﮑﻪ ﺷﺮﮐﺖ اﻣﭙﺮﯾﺎل در آﮔﻮﺳﺖ از‬
‫ﺷﺮﮐﺖ اﻣﭙﺮﯾﺎل )ﻣﺴﺘﻘﺮ در ‪ ، ugarland‬ﺗﮕﺰاس(‬
‫ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ ﭘﺎﻻﯾﺶ ﮐﻨﻨﺪه ﻗﻨﺪ در اﯾﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه آﻣﺮﯾﮑﺎ‬
‫)‪ 1,6 $‬ﻣﯿﻠﯿﺎرد دﻻر ﻓﺮوش در ‪ (2001‬اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ اﯾﻦ‬
‫وﺟﻮد ‪ ،‬وﺿﻌﯿﺖ اﯾﻦ ﺷﺮﮐﺖ در ﺳﺎل ‪ 2000‬و در ﺳﺎل‬
‫‪ 2001‬ﺑﺎ ﺿﺮر ﺟﻤﻌﺎ ﺑﯿﺶ از ‪ 372‬ﻣﯿﻠﯿﻮن ﺧﻄﺮﻧﺎك‬
‫ﺑﻮد ‪.‬در آﻏﺎز ﺳﺎل ‪ ، 2001‬ﻗﯿﻤﺖ ﻗﻨﺪ اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﻓﺖ و‬
‫ﻫﻤﯿﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﺷﺮﮐﺖ از ورﺷﮑﺴﺘﮕﯽ ﻧﺠﺎت‬
‫ﭘﯿﺪا ﮐﻨﺪ‪ .‬ﯾﮏ ﺑﺨﺶ ﻋﻤﺪه از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﺑﺎزﯾﺎﺑﯽ‬
‫ﺷﺮﮐﺖ ﺷﮑﺮ اﻣﭙﺮﯾﺎل ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺪﯾﺮ ﻋﺎﻣﻞ‪ ,‬ﺟﺮج ﻣﻮﻟﺮ‬
‫در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ‪ ,‬اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﻨﺎوري ﺟﻬﺖ ﺑﻬﺒﻮد‬
‫وﺿﻌﯿﺖ ﺷﺮﮐﺖ ﺑﻮد‪ .‬اوﻟﯿﻦ ﺗﻼش او اﯾﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ‬
‫ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎ ﺑﻪ وﺿﻌﯿﺖ ﺳﻔﺎرﺷﺎت ﺧﻮد از ﻃﺮﯾﻖ‬
‫وب دﺳﺘﺮﺳﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪.‬اﯾﻦ اﻣﺮ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﮐﻪ ﻫﺰﯾﻨﻪ‬
‫ﻫﺎي ﻓﺮوش ﮐﺎﻫﺶ ﭘﯿﺪا ﮐﻨﺪ و در ﻧﺘﯿﺠﻪ اﻣﭙﺮﯾﺎل ﺑﺮاي‬
‫ﺑﻪ دﺳﺖ آوردن ﺳﻬﻢ ﺑﯿﺶ ﺗﺮي از ﺑﺎزار ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن‬
‫اﻣﯿﺪوار ﺷﺪ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ رواﺑﻂ ﺑﯿﻦ ‪ 20‬ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ﺧﺪﻣﺎت ﺑﻪ‬
‫ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن و ‪ 40‬ﻣﺸﺘﺮي ﺑﺰرگ و ﮐﺎرﮔﺰار‪ ،‬و ﺑﯿﺶ از‬
‫‪ 800‬ﻣﺸﺘﺮي ﺑﺎ دﻓﺎﺗﺮ ﻣﺨﺘﻠﻒ را ﺗﻐﯿﯿﺮ داد‪ .‬ﺗﺼﻤﯿﻢﺳﺎزي‬
‫در ﺷﺮﮐﺖ و ﺑﺮاي ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﺧﻮدش را ﻫﺮﮔﺰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻗﺒﻞ‬
‫ﻧﺒﻮد‪ .‬در ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﮐﺎﻻ‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ارزش ﺗﻨﻬﺎ‬
‫ﭼﯿﺰي اﺳﺖ ﮐﻪ ﯾﮏ ﺷﺮﮐﺖ را از ﺷﺮﮐﺘﻬﺎي دﯾﮕﺮ‬
‫ﻣﺘﻤﺎﯾﺰ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ارزش اﻓﺰوده اﺳﺖ!‬
‫ﻫﺰﯾﻨﻪ ‪ XML‬ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﭘﺮوژه ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 500،000 $‬ﺑﻮد‪.‬‬
 ‫‪ 1,4‬ﻣﺪﯾﺮان و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ‬

‫ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻓﻨﺎوري راﯾﺎﻧﻪ اي در ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ و ﺟﻮاﻣﻊ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﻓﻦ آوري ﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ و ﺗﮑﺎﻣﻞ ﻓﻦ آوري ﻫﺎي ﻓﻌﻠﯽ‬
‫ﺑﺼﻮرت روز اﻓﺰوﻧﯽ ﮔﺴﺘﺮش ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎي ﺑﯿﺸﺘﺮ و ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎي ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺗﻮﺳﻂ ﺗﻌﺎﻣﻞ و‬
‫ﻫﻤﮑﺎري ﺑﯿﻦ ﻣﺮدم و ﻣﺎﺷﯿﻨﻬﺎ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬از اﺳﺘﻔﺎده ﺳﻨﺘﯽ در ﭘﺮداﺧﺖ ﺣﻘﻮق و ﺗﻮاﺑﻊ ﺳﺎﻣﺎﻧﺪﻫﯽ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي ﮐﻪ در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ زﻣﯿﻨﻪ ﻫﺎي ﻧﻔﻮذ ﭘﯿﭽﯿﺪه ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ در ﻣﺤﺪوده ﻃﺮاﺣﯽ و‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﺧﻮدﮐﺎر را ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﺑﻪ ارزﯾﺎﺑﯽ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد و ادﻏﺎم و ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ ﻫﻤﻪ ﻣﯽ داﻧﯿﻢ ﮐﻪ ﺣﯿﺎت ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ ﺗﺠﺎرت و اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﻦ آوري ﺗﺤﺖ وب‪ ،‬واﺑﺴﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮدي ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ از ﭘﺮدازش ﺗﺮاﮐﻨﺶ و ﻋﻤﻠﯿﺎت ﻧﻈﺎرﺗﯽ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ و ﺳﻮي ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎي‬
‫ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺸﮑﻞ و اراﺋﻪ راه ﺣﻞ ﮐﺸﯿﺪه ﺷﺪ‪ ،‬ﺟﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺴﯿﺎري از ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎ از ﻃﺮﯾﻖ وب ﺳﺎﯾﺖﻫﺎ اﻧﺠﺎم‬
‫ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻣﺒﺎﺣﺜﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻧﺒﺎر داده ﻫﺎ‪ ،‬داده ﮐﺎوي‪ ،‬ﭘﺮدازش ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ آﻧﻼﯾﻦ و اﺳﺘﻔﺎده از وب ﺳﺎﯾﺖ از ﻃﺮﯾﻖ‬
‫اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ‪ ،‬ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺎي اﯾﻨﺘﺮاﻧﺖ و اﮐﺴﺘﺮاﻧﺖ ﺳﻨﮓ ﺑﻨﺎﯾﯽ از ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻓﻨﺎوري ﻣﺪرن ﺑﺮاي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ در آﻏﺎز‬
‫ﻗﺮن ﺑﯿﺴﺖ و ﯾﮑﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﺪﯾﺮان ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺎﻻ و ﺑﺎ ﮐﻤﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﺷﺒﮑﻪاي ﺑﻪ ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ‬
‫وﻇﯿﻔﻪ ﺧﻮد ﯾﻌﻨﯽ اﯾﺠﺎد ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺑﭙﺮدازﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ 1,5‬ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ راﯾﺎﻧﻪ و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎ‬

‫دﻻﯾﻞ ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﺟﻬﺖ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪي ﺑﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ‪:‬‬

‫• ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﺳﺮﯾﻊ‪ .‬ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺳﺎز ﺑﺴﯿﺎري از ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت را ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ و ﻫﺰﯾﻨﻪ‬
‫ﮐﻤﯽ اﻧﺠﺎم دﻫﺪ‪ .‬ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﺑﻤﻮﻗﻊ در ﺑﺴﯿﺎري از ﻣﻮاﻗﻊ اﻫﻤﯿﺖ زﯾﺎدي دارد‪ ،‬از ﯾﮏ ﭘﺰﺷﮏ در اﺗﺎق اورژاﻧﺲ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﮔﺮان ﺳﻬﺎم در ﺑﺎزار ﺑﻮرس‪.‬‬
‫• ارﺗﺒﺎط ﺑﻬﺒﻮد ﯾﺎﻓﺘﻪ‪ .‬ﮔﺮوه ﻫﺎ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ آﺳﺎﻧﯽ ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ اﺑﺰارﻫﺎي ﺗﺤﺖ وب ﻫﻤﮑﺎري و‬
‫ارﺗﺒﺎط داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﮑﺎري ﺑﻪ وﯾﮋه در ﻃﻮل زﻧﺠﯿﺮه ﺗﻮزﯾﻊ‪ ،‬ﺟﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻫﻤﻪ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن از اﻃﻼﻋﺎت ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن‬
‫ﺑﺎ ﺧﺒﺮ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻬﻢ اﺳﺖ‪.‬‬
‫• اﻓﺰاﯾﺶ ﺑﻬﺮه وري‪ .‬ﺟﻤﻊ ﮐﺮدن ﯾﮏ ﮔﺮوه از ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮان‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﺧﺒﺮه‪ ،‬ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ‬
‫ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺑﺎﻻﯾﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ اﻧﺪازه ﮔﺮوه و اﻋﻀﺎي آن را ﮐﺎﻫﺶ دﻫﺪ اﯾﻦ اﻣﮑﺎن را‬
‫ﻣﯽدﻫﺪ ﺗﺎ در ﻧﻘﺎط ﻣﺨﺘﻠﻒ ﮔﺮدﻫﻤﺎﺋﯽ اﯾﺠﺎد ﺷﻮد )ﺻﺮﻓﻪ ﺟﻮﯾﯽ در ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي ﺳﻔﺮ(‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﻦ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﺑﻬﯿﻨﻪ از ﭘﺮﺳﻨﻞ )ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﺤﻠﯿﻠﮕﺮان ﻣﺎﻟﯽ و ﺣﻘﻮﻗﯽ( ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻬﺮه وري ﻧﯿﺰ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﺎ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از اﺑﺰار ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎزي ﮐﻪ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ راه ﺑﺮاي اداره ﯾﮏ ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر اﺳﺖ اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬
 ‫‪13‬‬ ‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ اول‬

‫• ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻓﻨﯽ‪ .‬ﺑﺴﯿﺎري از ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮيﻫﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﭘﯿﭽﯿﺪه اي اﺳﺖ‪ .‬دادهﻫﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ در ﭘﺎﯾﮕﺎه‬
‫داده ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ذﺧﯿﺮه ﺷﻮﻧﺪ و در وب ﺳﺎﯾﺖ در ﻫﺮ ﻗﺴﻤﺖ از ﺳﺎزﻣﺎن و ﺣﺘﯽ اﺣﺘﻤﺎﻻ در ﺧﺎرج از ﺳﺎزﻣﺎن‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬داده ﻫﺎ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻣﺘﻦ ‪ ،‬ﺻﺪا ‪ ،‬ﮔﺮاﻓﯿﮏ‪ ،‬و وﯾﺪﺋﻮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻻزم ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ‬
‫زﯾﺎد ﺑﻪ ﻣﮑﺎن دوري اﻧﺘﻘﺎل دﻫﯿﺪ‪ .‬ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮﻫﺎ ﺑﻪ ﺟﺴﺘﺠﻮ ‪ ،‬ذﺧﯿﺮه ‪ ،‬و اﻧﺘﻘﺎل اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ‪،‬‬
‫اﻗﺘﺼﺎدي ‪ ،‬و ﺷﻔﺎف ﺑﺴﯿﺎر ﮐﻤﮏ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫• دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ اﻧﺒﺎر داده ﻫﺎ‪ .‬اﻧﺒﺎر ﺑﺰرگ داده‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﯾﮏ ﻋﻤﻞ ﺗﻮﺳﻂ ‪ ، WalMart‬ﺣﺎوي ﭘﺘﺎﺑﺎﯾﺖ داده‬
‫اﺳﺖ‪ .‬روش ﻫﺎي وﯾﮋه ‪ ،‬و ﮔﺎﻫﯽ اوﻗﺎت ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﻣﻮازي‪ ،‬ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ و ﺟﺴﺘﺠﻮي اﻃﻼﻋﺎت دارﻧﺪ‪.‬‬
‫• ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﮐﯿﻔﯿﺖ‪ .‬ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮﻫﺎ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت را ﺑﻬﺒﻮد ﺑﺨﺸﯿﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ‪ ،‬داده ﻫﺎي ﺑﯿﺸﺘﺮي‬
‫ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در دﺳﺘﺮس‪ ،‬ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﻫﺎي ﺑﯿﺸﺘﺮي ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ارزﯾﺎﺑﯽ ‪ ،‬ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺧﻄﺮ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ‬
‫اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪ ،‬و ﻣﺸﺎﻫﺪات از ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن )ﮐﻪ ﺑﺮﺧﯽ از آﻧﻬﺎ در ﻣﮑﺎن ﻫﺎي از راه دور ﻫﺴﺘﻨﺪ( ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ‬
‫ﺟﻤﻊ آوري ﺷﺪه و در ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺻﺮﻓﻪﺟﻮﯾﯽ ﮔﺮدد‪ .‬ﺣﺘﯽ ﺗﺨﺼﺺ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎ از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ‬
‫روش ﻫﺎي ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ اﯾﺠﺎد ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ‪ ،‬ﺗﺼﻤﯿﻢﺳﺎزان ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزيﻫﺎي ﭘﯿﭽﯿﺪه‪ ،‬اﻧﺠﺎم‬
‫ﺑﺮرﺳﯽ ﺑﺴﯿﺎري از ﺣﺎﻻت ﻣﻤﮑﻦ و ارزﯾﺎﺑﯽ ﺗﺄﺛﯿﺮات ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن و ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ و اﻗﺘﺼﺎدي اﻧﺠﺎم دﻫﻨﺪ‪ .‬ﺗﻤﺎم اﯾﻦ‬
‫ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﺑﻬﺘﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫• ﻣﺰﯾﺖ رﻗﺎﺑﺘﯽ ‪ :‬ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ و ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪ ﺳﺎزي‪.‬‬
‫ﻓﺸﺎرﻫﺎي رﻗﺎﺑﺘﯽ ﮐﺎر ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي را دﺷﻮار ﮐﺮده اﺳﺖ‪ .‬رﻗﺎﺑﺖ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻓﻘﻂ ﻗﯿﻤﺖ ﻧﯿﺴﺖ ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺮ‬
‫اﺳﺎس ﮐﯿﻔﯿﺖ ﻫﻢ ﻫﺴﺖ‪ ، timeliness ،‬ﺳﻔﺎرﺷﯽ از ﻣﺤﺼﻮﻻت و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻣﺸﺘﺮي ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺷﺮﮐﺘﻬﺎ و ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ‬
‫ﺑﺎﯾﺪ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺳﺮﯾﻊ و ﻣﮑﺮر ﺣﺎﻟﺖ آﻧﻬﺎ از ﻋﻤﻠﯿﺎت ‪ ،‬ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎ و ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﻣﺠﺪد‪ ،‬ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪﺳﺎزي‬
‫ﮐﺎرﮐﻨﺎن ‪ ،‬و ﻧﻮآوري ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻓﻨﺎوري ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﻣﺮدم‬
‫ﺑﺮاي ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﺧﻮب و ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﮐﻤﮏ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺣﺘﯽ اﮔﺮ ﺑﺮﺧﯽ از آﻧﻬﺎ ﻣﻌﻠﻮﻣﺎت ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ را ﻧﺪاﺷﺘﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺗﺼﺪي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ )‪enterprise resourse manegment‬و‪ (ERM‬ﻧﻮﻋﯽ از ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﮐﻞ ﺳﺎزﻣﺎن را ﺷﺮح و ﺑﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺟﻬﺖ اﯾﺠﺎد آن ﮐﻤﮏ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬در ﻧﻬﺎﯾﺖ ‪ ،‬ﺑﻬﯿﻨﻪ‬
‫ﺳﺎزي زﻧﺠﯿﺮه ﺗﻮزﯾﻊ ﻣﺴﺘﻠﺰم اﺑﺰارﻫﺎي ﺧﺎﺻﯽ اﺳﺖ‪.‬‬
‫• ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻫﺎي ﻓﺎﺋﻖ آﻣﺪن ﺷﻨﺎﺧﺖ در ﭘﺮدازش و ذﺧﯿﺮه ﺳﺎزي‪ .‬ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺳﺎﯾﻤﻮن )‪ ، (1977‬ذﻫﻦ‬
‫اﻧﺴﺎن ﺗﻨﻬﺎ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻣﺤﺪود ﺑﺮاي ﭘﺮدازش و ذﺧﯿﺮه اﻃﻼﻋﺎت اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﮔﺎﻫﯽ اوﻗﺎت‪ ،‬ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻣﺮدم ﺑﺮاي ﺑﻪ ﯾﺎد آوردن و اﺳﺘﻔﺎده از اﻃﻼﻋﺎت دﭼﺎر ﻣﺸﮑﻞ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫اﮐﺜﺮ روش ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺑﺮاي ﻧﻤﺎﯾﺶ ﺳﺮﯾﻊ داده ﻫﺎ و اراﺋﻪ ﻣﺪل ﺑﺮاي ﺗﺒﺪﯾﻞ داده ﻫﺎ ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت‬
‫ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﺟﻬﺖ ﺑﺮرﺳﯽ ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ ﺗﺼﻤﯿﻢﺳﺎز ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ‪ ،‬داده ﻫﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﻣﺪل ﭘﯿﺶ‬
‫ﺑﯿﻨﯽ ﮐﻪ در آن‪ ،‬آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ اﺿﺎﻓﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان‬
 ‫‪14‬‬ ‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ اول‬

‫اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺮاي ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪ .‬ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻋﻼوه ﺑﺎ ﻣﺪلﻫﺎي دﯾﮕﺮي‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ اراﺋﻪ‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺮاي ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻫﺎي ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ‬

‫اﺻﻄﻼح ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ‪ 1‬ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻞ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻃﯿﻒ ﮔﺴﺘﺮده اي از اﻃﻼﻋﺎت‬
‫ﻣﺘﻨﻮع و داﻧﺶ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز اﺳﺖ ﻣﺤﺪود ﻣﯽﺷﻮد‪. .‬ﭼﻨﺪ ﻣﺨﺰن ﺗﮑﯽ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﮐﻤﮏ ﮐﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﻣﺸﮑﻼت‬
‫ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽ و ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ در ﮔﺮوه ﻫﺎي ﮐﺎر ﺑﻮﺟﻮد آﯾﻨﺪ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي ﻣﺮدم را ﻗﺎدر‬
‫ﻣﯽ ﺳﺎزد ﺗﺎ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت ذﺧﯿﺮه ﺷﺪه دﺳﺘﺮﺳﯽ ﭘﯿﺪا ﮐﻨﻨﺪ و آﻧﻬﺎ را ﭘﺮدازش ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮﻫﺎ‬
‫ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽ و ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﺮاي ﮐﺎر ﮔﺮوﻫﯽ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﻬﺒﻮد در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ از ﮔﺮوه ﻫﺎ )‪(GSS‬‬
‫‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ )‪ (KMS‬و اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎت ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ )‪ (EIS‬را ﺑﺮﻗﺮار‬
‫ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ‪ .‬وب ﺟﻬﺖ ﺣﻞ اﯾﻦ ﻣﺸﮑﻞ ﺑﻪ ﻫﺮ دو ﮐﻤﮏ ﮐﺮده و راه ﺣﻠﯽ ﺑﺮاي آن اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ‪ ،‬ﺑﺴﯿﺎري از‬
‫ﻣﺎ روزاﻧﻪ ﺑﺎ آﻣﺎﺟﯽ از ﻧﺎﻣﻪﻫﺎي اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﻣﻮاﺟﻪ ﻫﺴﺘﯿﻢ‪ .‬ﻋﻮاﻣﻞ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ )ﻧﻮﻋﯽ از ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ( ﺑﻪ ﻋﻨﻮان‬
‫ﺑﺨﺸﯽ از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻧﺎﻣﻪ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﻣﺸﺘﺮي ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮاي ﻓﯿﻠﺘﺮ ﮐﺮدن ﭘﯿﺎم ﻫﺎي ﻧﺎﺧﻮاﺳﺘﻪ‬
‫اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﭘﺴﺖ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ‬

‫ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ ﯾﺎ ﭼﻨﺪ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي اﯾﺠﺎد ﮔﺮدد‪ .‬ﻓﻨﺎوريﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي در ‪ DSS‬داراي اﻫﻤﯿﺖ زﯾﺎدي ﻫﺴﺘﻨﺪ )در ‪ 1,3‬ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻓﺼﻞ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ در اﯾﻦ ﮐﺘﺎب ذﮐﺮ ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ(‪ .‬ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﻓﻦ آوري ﻫﺎي ﻣﺮﺗﺒﻂ در ﺳﺎﯾﺖ ﮐﺘﺎب ﺷﺮح داده ﺷﺪه اﺳﺖ ‪(prenhall.com ).‬‬
‫‪ ./turban‬آن ﻓﻨﺎورياي ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﯿﺮد ﮐﻪ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻣﺎﻫﯿﺖ ﻣﺸﮑﻞ و ﺧﺎص ﺗﺼﻤﯿﻢ ﭘﯿﮑﺮﺑﻨﺪي‬
‫ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬در اﯾﻦ ﻣﺘﻦ‪ ،‬واژه ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ )‪ (MSS‬ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﻫﺮ ﻓﻦ آوري ‪ ،‬ﯾﺎ‬
‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ اﺑﺰار ﻣﺴﺘﻘﻞ ﯾﺎ در ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺑﺎ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ دﯾﮕﺮ ‪ ،‬ﺑﺮاي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ از اﻧﺠﺎم وﻇﺎﯾﻒ‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ و در ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﻫﺎي ﺧﺎص اﺷﺎره دارد‪ .‬اﯾﻦ اﺻﻄﻼح ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻌﺎوﺿﻪ ﺑﺎ‬
‫اﺻﻄﻼح ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي )‪ (DSS‬و ﻫﻮش ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر )‪ (BI‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻧﯿﺰ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪1‬‬
‫‪Cognitive limit‬‬
 ‫‪15‬‬ ‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ اول‬

‫‪ 1,6‬ﯾﮏ ﭼﺎرﭼﻮب ﺑﺮاي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ‬

‫ﻗﺒﻞ از ﺗﺸﺮﯾﺢ ﻓﻦآوريﻫﺎي ﺧﺎص ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ‪ ،‬ﻣﺎ ﭼﺎرﭼﻮﺑﯽ ﮐﻼﺳﯿﮏ ﺑﺮاي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي‬
‫ﺣﺎﺿﺮ ﮐﺮده اﯾﻢ‪ .‬اﯾﻦ ﭼﺎرﭼﻮب ﺷﺎﻣﻞ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻣﻔﻬﻮم ﻣﻬﻢ اﺳﺖ ﮐﻪ در آﯾﻨﺪه در ﺗﻌﺎرﯾﻒ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار‬
‫ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺟﻬﺖ ﭘﻮﺷﺶ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ اﺿﺎﻓﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ارﺗﺒﺎط ﺑﯿﻦ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي و ﺗﮑﺎﻣﻞ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي‬
‫ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي ﮐﻤﮏ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬اراﺋﻪ اﯾﻦ ﭼﺎرﭼﻮب‪ ،‬ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺷﮑﻞ ‪ 1,2‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻮع ﮐﻨﺘﺮل‬

‫ﻧﻮع ﺗﺼﻤﯿﻢ‬ ‫ﮐﻨﺘﺮل ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ‬ ‫ﮐﻨﺘﺮل ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮏ‬ ‫ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز‬

‫ﺳﺎﺧﺖ ﯾﺎﻓﺘﻪ‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎت‬

‫ﺣﺴﺎﺑﻬﺎي درﯾﺎﻓﺘﯽ‪،‬‬ ‫ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺑﻮدﺟﻪ‪،‬‬
‫ﺛﺒﺖ ﺳﻔﺎرش‬ ‫ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ ﮐﻮﺗﺎه ﻣﺪت‪،‬‬
‫ﮔﺰارﺷﺎت ﺷﺨﺼﯽ‪،‬‬
‫ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﯾﺎ ﺧﺮﯾﺪ‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ‪ ،‬ﻣﺪلﻫﺎي ﻋﻠﻮم‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺎﻟﯽ ) ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ‪ ،‬ﻣﺪلﻫﺎي ﻣﺎﻟﯽ‪،‬‬
‫ﮔﺬاري(‪،‬‬
‫ﻣﺪلﻫﺎي آﻣﺎري‬
‫ﻣﮑﺎن ﯾﺎﺑﯽ اﻧﺒﺎر‪،‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﺗﻮزﯾﻊ ﺷﺪه‬

‫ﻧﯿﻤﻪ‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺗﺼﻤﯿﻢﯾﺎر‬

‫زﻣﺎﻧﺒﻨﺪي ﺗﻮﻟﯿﺪ‪،‬‬ ‫اﻋﺘﺒﺎرﺳﻨﺠﯽ‪ ،‬ﺗﻬﯿﻪ ﺑﻮدﺟﻪ‪،‬‬ ‫ﺳﺎﺧﺖ ﮐﺎرﮔﺎه ﺟﺪﯾﺪ‪ ،‬ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫ﺳﺎﺧﺖﯾﺎﻓﺘﻪ‬
‫ﮐﻨﺘﺮل اﻧﺒﺎر‬ ‫ﻃﺮحﺑﻨﺪي ﮐﺎرﮔﺎه‪ ،‬زﻣﺎنﺑﻨﺪي‬ ‫ﻣﺤﺼﻮل ﺟﺪﯾﺪ‪ ،‬ﻃﺮاﺣﯽ ﺟﺒﺮان‬
‫ﭘﺮوژه‬ ‫ﺧﺴﺎرت‪ ،‬ﻃﺮاﺣﯽ ﮐﻨﺘﺮل ﮐﯿﻔﯿﺖ‬

‫ﺳﺎﺧﺖ‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺗﺼﻤﯿﻢﯾﺎر‪،‬‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺒﺮه‪،‬‬
‫اﻧﺘﺨﺎب ﺟﻠﺪي ﺑﺮاي‬ ‫ﺗﺒﺎدل ﻧﻈﺮ‪ ,‬اﺳﺘﺨﺪام ﯾﮏ‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ ﺗﺤﻘﯿﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ‪،‬‬
‫ﻧﯿﺎﻓﺘﻪ‬ ‫ﺷﺒﮑﻪﻫﺎي ﻋﺼﺒﯽ‬
‫ﻣﺠﻠﻪ‪،‬‬ ‫ﻣﺠﺮي ﺟﺪﯾﺪ‪ ،‬ﺧﺮﯾﺪ ﺳﺨﺖ‬ ‫ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﺟﺪﯾﺪ‪،‬‬
‫ﺧﺮﯾﺪ ﻧﺮماﻓﺰار‪،‬‬ ‫اﻓﺰار‪ ،‬ﺳﺨﻨﺮاﻧﯽ‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ وﻇﺎﯾﻒ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ‬
‫ﺗﺼﻮﯾﺐ ﺗﻘﺎﺿﺎي وام‬

‫ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎت‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ‪،‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺗﺼﻤﯿﻢﯾﺎر‪،‬‬

‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ‪،‬‬ ‫‪EIS ،ES ،DSS‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺒﺮه‪،‬‬
‫ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز‬ ‫ﻋﻠﻮم ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ‬ ‫ﺷﺒﮑﻪﻫﺎي ﻋﺼﺒﯽ‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ : 1-2‬ﭼﺎرﭼﻮب ﭘﺮدازش ﺗﺼﻤﯿﻢ‬
 ‫‪16‬‬ ‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ اول‬

‫‪ DSS‬در ﻓﻮﮐﻮس ‪1,3‬‬

‫ﻓﻦ آوري ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ )اﺑﺰارﻫﺎ(‬

‫ﺗﺼﺪي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ ‪ (ERM) /‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﻣﻨﺎﺑﻊ‬
‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ )‪ (ERP‬ﺳﯿﺴﺘﻢ )ﻓﺼﻞ ‪(8‬‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن )‪ (CRM‬ﺳﯿﺴﺘﻢ )ﻓﺼﻞ ‪(8‬‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ زﻧﺠﯿﺮه ﺗﺎﻣﯿﻦ )‪) (SCM‬ﻓﺼﻞ ‪(8‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ )‪ (KMS‬و ﭘﻮرﺗﺎﻟﻬﺎي‬
‫داﻧﺶ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ )‪) (KMP‬ﻓﺼﻞ ‪(9‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه)‪) (ES‬ﻓﺼﻮل ‪ 10‬و ‪(11‬‬
‫ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺎي ﻋﺼﺒﯽ ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ )ان( ‪ ،‬اﻟﮕﻮرﯾﺘﻢ ژﻧﺘﯿﮏ ‪،‬‬
‫ﻣﻨﻄﻖ ﻓﺎزي و ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‬
‫)ﻓﺼﻞ ‪(12‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺑﺮ روي اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ )ﻋﻮاﻣﻞ‬
‫ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ( )ﺳﻮره ‪(13‬‬
‫ﺗﺠﺎرت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ ‪) DSS‬ﻓﺼﻞ ‪(14‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي )‪) (DSS‬ﻓﺼﻞ ‪(3‬‬
‫ﻋﻠﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ )ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ ارﺷﺪ( ‪ /‬ﺗﺤﻘﯿﻖ در ﻋﻤﻠﯿﺎت‬
‫)ﯾﺎ( ﻣﺪﻟﻬﺎ و ﺗﮑﻨﯿﮏ ﻫﺎي )ﻓﺼﻞ ‪(4‬‬
‫ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺗﺮاﻓﯿﮏ ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر )ﻓﺼﻞ ‪(4‬‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻌﺪن )ﻓﺼﻞ ‪(5‬‬
‫اﻧﺒﺎر داده ﻫﺎ )ﻓﺼﻞ‪(5‬‬
‫ﻫﻮش ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر )ﻓﺼﻞ ‪(5‬‬
‫ﭘﺮدازش ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ آﻧﻼﯾﻦ)‪) (OLAP‬ﻓﺼﻞ ‪(5‬‬
‫اﺑﺰارﻫﺎي ﺳﯿﺴﺘﻢ )ﮐﯿﺲ( اﺑﺰار )ﻓﺼﻞ ‪(6‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮔﺮوه ‪ (GSS) /‬ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت‬
‫ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ )ﺑﺨﺶ ‪(7‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺼﺪي اﻃﻼﻋﺎت )‪ (EIS‬و ﭘﻮرﺗﺎﻟﻬﺎي‬
‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ اﻃﻼﻋﺎت )‪) (EIP‬ﻓﺼﻞ ‪(8‬‬

‫در ﺳﻤﺖ ﭼﭗ ﺷﮑﻞ ‪ 1,2‬ﺑﺮ اﺳﺎس اﯾﺪه ﺳﺎﯾﻤﻮن ﮐﻪ ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎي "اﯾﺠﺎد ﺗﺼﻤﯿﻢ" را ﺑﺼﻮرت ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺒﯽ‬
‫از داﻣﻨﻪ ﺑﺴﯿﺎر ﺳﺎﺧﺖ ﯾﺎﻓﺘﻪ )ﮔﺎﻫﯽ اوﻗﺎت ﺑﻪ ﻧﺎم ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﺷﺪه( ﺗﺎ ﺑﻪ ﺷﺪت ﻏﯿﺮﺳﺎﺧﺘﯿﺎﻓﺘﻪ )ﻏﯿﺮ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي‬
‫ﺷﺪه( در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﺎري داراي ﯾﮏ روال ﻋﺎدي ﻫﺴﺘﻨﺪو ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻌﻤﻮل‬
‫ﺑﺮاي ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻼت آﻧﻬﺎ راه ﺣﻠﻬﺎي اﺳﺘﺎﻧﺪارد و ﻣﺸﺨﺼﯽ وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎي ﻏﯿﺮﺳﺎﺧﺖﯾﺎﻓﺘﻪ ﺑﺼﻮرت ﻓﺎزي ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺑﺮاي ﻣﺸﮑﻼت ﭘﯿﭽﯿﺪه آن راه ﺣﻞ ﺷﺴﺘﻪ و رﻓﺘﻪاي‬
‫وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ .‬ﺳﺎﯾﻤﻮن ﻧﯿﺰ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي را ﺑﺎ ﺳﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﭘﺮدازش از ﻃﺮﯾﻖ ﻫﻮش ‪ ،‬ﻃﺮاﺣﯽ ‪ ،‬و اﻧﺘﺨﺎب‬
‫ﺗﺸﺮﯾﺢ ﮐﺮده اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻓﺼﻞ ‪ 2‬ﺑﻪ آن ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪) Intelligence‬ﻫﻮﺷﯽ(‪ :‬ﺟﺴﺘﺠﻮ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺷﺮاﯾﻄﯽ ﮐﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﻓﺮاﺧﻮاﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪) Design‬ﻃﺮاﺣﯽ(‪ :‬اﺧﺘﺮاع‪ ،‬ﺗﻮﺳﻌﻪدادن‪ ،‬ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ‬
‫‪) Choise‬اﻧﺘﺨﺎب( ‪ :‬اﻧﺘﺨﺎب ﯾﮏ ﺳﺮي از اﻗﺪاﻣﺎت از ﺑﯿﻦ ﻣﻮارد ﻣﻮﺟﻮد‬
 ‫‪17‬‬ ‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ اول‬

‫در ﯾﮏ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻏﯿﺮﺳﺎﺧﺖﯾﺎﻓﺘﻪ ﻫﯿﭻ ﯾﮏ از اﯾﻦ ﺳﻪ ﻓﺎز ﮐﻪ در ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺳﺎﺧﺖﯾﺎﻓﺘﻪ ﻣﻄﺮح اﺳﺖ‪ ،‬وﺟﻮد‬
‫ﻧﺪارد‪ .‬ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﮐﻪ در آن ﺑﺮﺧﯽ )ﻧﻪ ﻫﻤﻪ( از ﻣﺮاﺣﻞ ﻓﻮق وﺟﻮد دارﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ ‪ Gorry‬و اﺳﮑﺎت ﻣﻮرﺗﻮن‬
‫ﻧﯿﻤﻪﺳﺎﺧﺖﯾﺎﻓﺘﻪ ﻧﺎﻣﯿﺪه ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺮاﺣﻞ ﺣﻞ ﯾﮏ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺳﺎﺧﺖﯾﺎﻓﺘﻪ ﺟﻬﺖ ﺑﺪﺳﺖ آوردن ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ راه ﺣﻞ )ﯾﺎ ﺣﺪاﻗﻞ ﯾﮏ راه ﺣﻞ ﺧﻮب و‬
‫ﮐﺎﻓﯽ( ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﮐﻪ آﯾﺎ ﻣﺴﺌﻠﻪ‪ ،‬ﭘﯿﺪا ﮐﺮدن ﺳﻄﺢ ﻣﻮﺟﻮدي ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﯾﺎ اﻧﺘﺨﺎب اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ‬
‫ﮔﺬاري ﻣﻄﻠﻮب‪ ،‬اﻫﺪاف ﺑﻪ روﺷﻨﯽ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﻫﺪاف ﻣﺘﺪاول‪ ،‬ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ رﺳﺎﻧﺪن ﻫﺰﯾﻨﻪ و ﺣﺪاﮐﺜﺮ‬
‫ﮐﺮدن ﺳﻮددﻫﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺪﯾﺮ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ از ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﭘﺮدازش داده ﻫﺎ ﯾﺎ ﻣﺪل ﻫﺎي ﻋﻠﻤﯽ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ )‪ (MSS‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ‪ DSS‬و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺪﻓﻌﺎت ﻣﻔﯿﺪ واﻗﻊ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در‬
‫ﯾﮏ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻏﯿﺮﺳﺎﺧﺖ ﯾﺎﻓﺘﻪ‪ ،‬ﻣﻌﻤﻮﻻ درك و ﺑﺼﯿﺮت اﻧﺴﺎن‪ ،‬ﭘﺎﯾﻪ اي ﺑﺮاي ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺴﺎﺋﻞ‬
‫ﻏﯿﺮﺳﺎﺧﺖﯾﺎﻓﺘﻪ ﻋﺎدي‪ ،‬ﺷﺎﻣﻞ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰي ﺧﺪﻣﺎت ﺟﺪﯾﺪ‪ ،‬اﺟﺮا‪ ،‬و اﻧﺘﺨﺎب ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي از ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﺗﺤﻘﯿﻘﺎﺗﯽ‬
‫و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﺮاي ﺳﺎل آﯾﻨﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﺑﺨﺸﯽ از ﯾﮏ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻏﯿﺮﺳﺎﺧﺖﯾﺎﻓﺘﻪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻮﺳﻂ اﺑﺰار ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ از ﻗﺒﯿﻞ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه )‪ ، (ES‬ﮔﺮوه ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ )‪ (GSS‬و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ )‪ (KMS‬ﻣﻮرد ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪ .‬ﺟﻤﻊ آوري اﻃﻼﻋﺎت از ﻃﺮﯾﻖ وب ﺑﺮاي ﺣﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ‬
‫ﻏﯿﺮﺳﺎﺧﺖﯾﺎﻓﺘﻪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻔﯿﺪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻧﯿﻤﻪ ﺳﺎﺧﺖﯾﺎﻓﺘﻪ ﺑﯿﻦ ﺳﺎﺧﺖﯾﺎﻓﺘﻪ و ﻏﯿﺮﺳﺎﺧﺖﯾﺎﻓﺘﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬ﺣﻞ ﻣﺴﺎﺋﻠﯽ ﮐﻪ داراي ﺑﻌﻀﯽ از ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺳﺎﺧﺖ ﯾﺎﻓﺘﻪ و ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻏﯿﺮﺳﺎﺧﺖﯾﺎﻓﺘﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺷﺎﻣﻞ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ از‬
‫روشﻫﺎي اﺳﺘﺎﻧﺪارد و ﻗﻀﺎوت اﻧﺴﺎن اﺳﺖ‪ .‬ﮐﯿﻦ و اﺳﮑﺎت ﻣﻮرﺗﻮن )‪ (1978‬ﺑﻪ ﻣﻌﺎﻣﻼت اوراق ﻗﺮﺿﻪ‪ ،‬ﺗﻨﻈﯿﻢ‬
‫ﺑﻮدﺟﻪ ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ ﺑﺮاي ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻣﺼﺮﻓﯽ و اﻧﺠﺎم ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻧﯿﻤﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﯾﺎﻓﺘﻪ‬
‫اﺷﺎره ﮐﺮدﻧﺪ‪ DSS .‬ﻣﺪﻟﻬﺎﯾﯽ را ﺑﺮاي ﺑﺨﺸﯽ از ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي‬
‫اﯾﻦ‪ ،‬ﯾﮏ ‪ DSS‬ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﮐﯿﻔﯿﺖ اﻃﻼﻋﺎت ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه از آن ﺗﺼﻤﯿﻤﯽ ﮐﻪ ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﯾﮏ راه ﺣﻞ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﻃﯿﻒ‬
‫وﺳﯿﻌﯽ از راه ﺣﻞ ﻫﺎي ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺗﺄﺛﯿﺮات ﺑﺎﻟﻘﻮه آﻧﺮا ﺑﻬﺒﻮد ﺑﺨﺸﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﺑﻪ ﻣﺪﯾﺮان ﺑﺮاي درك‬
‫ﺑﻬﺘﺮ ﻣﺎﻫﯿﺖ ﻣﺴﺎﺋﻞ و در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﺑﻬﺘﺮ‪ ،‬ﮐﻤﮏ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻧﯿﻤﻪ دوم اﯾﻦ ﭼﺎرﭼﻮب )ﺷﮑﻞ ‪ ، 1,2‬ﺑﺎﻻ( ﺑﺮ اﺳﺎس دﺳﺘﻪﺑﻨﺪي آﻧﺘﻮﻧﯽ)‪ (1965‬اﺳﺖ )ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﮐﻪ ﺑﻪ‬
‫ﮐﻠﯿﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ را ﺑﻪ ﺳﻪ دﺳﺘﻪ ﮐﻠﯽ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﺮده اﺳﺖ‪ ،‬ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ‪ :‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰي اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮏ‪ :‬ﺗﻌﺮﯾﻒ‬
‫ﻣﺤﺪوده اﻫﺪاف ﺑﻠﻨﺪ ﻣﺪت و ﺳﯿﺎﺳﺖ ﻫﺎي ﺗﺨﺼﯿﺺ ﻣﻨﺎﺑﻊ ؛ ﮐﻨﺘﺮل ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ‪ :‬اﮐﺘﺴﺎب و اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻮﺛﺮ از ﻣﻨﺎﺑﻊ‬
‫در اﻧﺠﺎم اﻫﺪاف ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ‪ ،‬و ﮐﻨﺘﺮل ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ ‪ ،‬اﺟﺮاي ﮐﺎرآﻣﺪ و ﻣﻮﺛﺮ وﻇﺎﯾﻒ ﻣﺤﻮﻟﻪ‪.‬‬
‫ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻨﺪي آﻧﺘﻮﻧﯽ و ﺳﺎﯾﻤﻮن در‪ 9‬ﺧﺎﻧﻪ در ﭼﺎرﭼﻮب ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ در ﺷﮑﻞ ‪ 1,2‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺳﺘﻮن دﺳﺖ راﺳﺖ و ﺳﻄﺮ ﭘﺎﯾﯿﻦ ﻧﺸﺎﻧﺪﻫﻨﺪه ﻓﻦ آوري ﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺑﺮاي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ از ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ اﺳﺖ‪ Gorry .‬و اﺳﮑﺎت ﻣﻮرﺗﻮن‪ ،‬ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد دادﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﮐﻪ ﺑﺮاي ﺗﺼﻤﯿﻢﻫﺎي ﻧﯿﻤﻪ ﺳﺎﺧﺖﯾﺎﻓﺘﻪ‬
‫و ﻏﯿﺮﺳﺎﺧﺖﯾﺎﻓﺘﻪ‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺳﻮم )‪ (MIS‬و ﻋﻠﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ )‪ (MS‬روﯾﮑﺮدﻫﺎﯾﯽ ﻧﺎﮐﺎﻓﯽ‬
 ‫‪18‬‬ ‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ اول‬

‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻋﻘﻞ ﺑﺸﺮ و روﯾﮑﺮد ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮاي ﻓﻦ آوري ﻫﺎي راﯾﺎﻧﻪ ﺿﺮوري ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد اﺳﺘﻔﺎده از‬
‫ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن‪ ،‬ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﺎم ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي)‪ (DSS‬ﺑﻮد را دادﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺎﺧﺖ ﯾﺎﻓﺘﮕﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ و ﻋﻤﻠﯿﺎت وﻇﯿﻔﻪﮔﺮا )ﺳﻠﻮل ﻫﺎي ‪ ، 1،2‬و‪ (4‬ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺪﯾﺮان ﺳﻄﺢ ﭘﺎﯾﯿﻦ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ وﻇﺎﯾﻒ در ﺳﻠﻮل ﻫﺎي ‪ 8 ،6‬و ‪ 9‬ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ اﺟﺮاﯾﯽ ﺑﺎﻻ و ﯾﺎ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﺘﺨﺼﺺ را ﺑﺮﻋﻬﺪه‬
‫دارﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺑﺪان ﻣﻌﻨﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ‪ ، KMS‬ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﻋﺼﺒﯽ و ‪) ES‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه( در اﻏﻠﺐ ﻣﻮارد ﮐﻪ ﺑﺮاي‬
‫اﻓﺮاد ﻣﺘﺨﺼﺺ‪ ،‬ﻗﺎﺑﻞ اﺟﺮاﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺴﺎﺋﻞ ﭘﯿﭽﯿﺪهاي اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ Gorry‬و ﭼﺎرﭼﻮب اﺳﮑﺎت ﻣﻮرﺗﻮن ﺑﻪ ردهﺑﻨﺪي ﻣﺴﺎﺋﻞ و اﻧﺘﺨﺎب اﺑﺰار ﻣﻨﺎﺳﺐ ﮐﻤﮏ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﯾﻦ‬
‫وﺟﻮد ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﺑﺎر ﯾﮏ روﯾﮑﺮد ﺳﺎﺧﺖ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در ﺣﻞ وﻇﺎﯾﻒ ﻏﯿﺮﺳﺎﺧﺖﯾﺎﻓﺘﻪ ﮐﻤﮏ وﺟﻮد دارد ‪،‬‬
‫و ﺑﺎﻟﻌﮑﺲ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﻦ ‪ ،‬ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ از اﺑﺰارﻫﺎي ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬

‫ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﺑﺮاي ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﺳﺎﺧﺖ ﯾﺎﻓﺘﻪ‬

‫ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﺳﺎﺧﺖ ﯾﺎﻓﺘﻪ و ﺑﺮﺧﯽ از ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﻧﯿﻤﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﯾﺎﻓﺘﻪ‪ ،‬ﺑﻪ وﯾﮋه از ﻧﻮع ﮐﻨﺘﺮل ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ و ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ‪ ،‬از‬
‫ﺳﺎل ‪ 960‬ﺗﻮﺳﻂ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮيﻫﺎي از اﯾﻦ ﻧﻮع در ﻫﻤﻪ زﻣﯿﻨﻪﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮدي‪ ،‬ﺑﻪ‬
‫ﺧﺼﻮص در اﻣﻮر ﻣﺎﻟﯽ و ﺗﻮﻟﯿﺪ )ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻋﻤﻠﯿﺎت( اﯾﺠﺎد ﺷﺪهاﻧﺪ‪.‬‬
‫ﭼﻨﯿﻦ ﻣﺴﺎﺋﻠﯽ اﻏﻠﺐ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺑﺮﺧﻮرد‪ ،‬داراي ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻﯾﯽ از ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ اﯾﻦ اﻣﮑﺎن وﺟﻮد‬
‫دارد ﮐﻪ ﺑﺼﻮرت اﻧﺘﺰاﻋﯽ و ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ و ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي آﻧﻬﺎ ﺑﺼﻮرت اﻧﻮاع ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺳﻨﺘﯽ و ﮐﻼﺳﯿﮏ ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد‪ .‬ﺑﻪ‬
‫ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ‪ ،‬ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺳﺎﺧﺖ ﯾﺎ ﺧﺮﯾﺪ ‪ ،‬ﺑﻪ اﯾﻦ رده ﺗﻌﻠﻖ دارد‪ .‬ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎي دﯾﮕﺮ اﯾﻦ ﻧﻮع ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪ :‬ﺑﻮدﺟﻪ‬
‫ﺑﻨﺪي ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ‪ ،‬ﺗﺨﺼﯿﺺ ﻣﻨﺎﺑﻊ‪ ،‬ﻣﺸﮑﻼت ﺗﻮزﯾﻊ ‪ ،‬ﺗﻬﯿﻪ ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي و ﮐﻨﺘﺮل ﻣﻮﺟﻮدي‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﻫﺮ ﻧﻮع ﻣﺴﺌﻠﻪاي ‪ ،‬ﯾﮏ ﻣﺪل آﺳﺎن ﺑﻪ درﺧﻮاﺳﺖ )‪ (easy to apply‬و روﯾﮑﺮد راه ﺣﻞ ﺗﺠﻮﯾﺰ ﺷﺪه ﺑﻪ‬
‫ﻋﻨﻮان ﻓﺮﻣﻮل ﮐﻤﯽ ﺑﺮاي آن وﺟﻮد دارد‪ .‬اﯾﻦ روﯾﮑﺮد ﻋﻠﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ )‪ (MS‬و ﯾﺎ ﺗﺤﻘﯿﻖ در ﻋﻤﻠﯿﺎت )‪ (OR‬ﮔﻔﺘﻪ‬
‫ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻋﻠﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ‬
‫در ﻋﻠﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ اﯾﻦ دﯾﺪﮔﺎه وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﻣﺪﯾﺮان دﻧﺒﺎل ﯾﮏ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺳﯿﺴﺘﻤﺎﺗﯿﮏ ﺑﺮاي ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻼت و ﻣﺴﺎﺋﻞ‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ‪ ،‬ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﯾﮏ روﯾﮑﺮد ﻋﻠﻤﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﻮدﮐﺎر ﺑﻪ ﺑﺨﺸﻬﺎﯾﯽ از‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮيﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ ﮐﻤﮏ ﻣﯽﮐﻨﺪ روي ﺑﯿﺎورد‪ .‬ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺳﯿﺴﺘﻤﺎﺗﯿﮏ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺮاﺣﻞ زﯾﺮ اﺳﺖ ‪:‬‬

‫‪ .1‬ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﺴﺌﻠﻪ )وﺿﻌﯿﺖ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﮐﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﺎ ﺑﺮﺧﯽ از دﺷﻮاريﻫﺎ ﯾﺎ ﺑﺎ ﯾﮏ ﻓﺮﺻﺖ ﻣﻮاﺟﻪ ﺷﻮد(‬
‫‪ .2‬ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﻣﺸﮑﻞ در ﯾﮏ رده اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬
‫‪ .3‬اﯾﺠﺎد ﯾﮏ ﻣﺪل رﯾﺎﺿﯽ ﮐﻪ ﺗﻮﺻﯿﻒ واﻗﻌﯽ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺟﻬﺎن اﺳﺖ‪.‬‬
 ‫‪19‬‬ ‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ اول‬

‫‪ .4‬ﭘﯿﺪا ﮐﺮدن راه ﺣﻞ ﻫﺎي ﻣﻤﮑﻦ ﺑﺮاي ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻣﺪل ﺷﺪه و ارزﯾﺎﺑﯽ آﻧﻬﺎ‪.‬‬
‫‪ .5‬اﻧﺘﺨﺎب و ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد راه ﺣﻠﯽ ﺑﺮاي اﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ‪.‬‬
‫ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻋﻠﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺑﺮ روي ﻣﺪل رﯾﺎﺿﯽ ﺑﻨﺎ ﺷﺪه اﺳﺖ )ﮐﻪ ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻋﺒﺎرات ﺟﺒﺮي ﻣﺴﺌﻠﻪ اﺳﺖ(‪ .‬ﻣﺪﻟﺴﺎزي‬
‫ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﻪ ﯾﮏ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﻤﻮﻧﻪ )ﻣﺪل( ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺟﻬﺖ ﯾﺎﻓﺘﻦ راه ﺣﻞ ﺑﺮاي اﯾﻦ ﻣﺪل روش ﻫﺎي‬
‫ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي وﺟﻮد دارﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ و ﺑﻪ ﻧﺤﻮ اﺣﺴﻦ ﮐﺎر ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﻀﯽ از آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﺮ وب ﻗﺮار‬
‫دارﻧﺪ )ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ‪Fourer ،‬و ‪ .(2001 ، Goux‬ﮐﻤﺘﺮ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺳﺎﺧﺖﯾﺎﻓﺘﻪاي وﺟﻮد دارﻧﺪ ﮐﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ‬
‫‪DSS‬ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺪل ﺳﺎزي ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻫﺎي ﺳﻔﺎرﺷﯽ اﺳﺖ ﺑﻪ ﮐﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬در ﯾﮏ ﮐﺘﺎب ﻓﺮوﺷﯽ‪،‬‬
‫ﺗﻘﺎﺿﺎي ﺳﺎﻻﻧﻪ ﺑﺮاي ﯾﮏ ﻧﻮع ﺧﺎص از ﮐﺘﺎب ﻧﺸﺎن ﻣﯿﺪﻫﺪ ﮐﻪ ﻣﺪﻟﯽ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺟﻬﺖ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺗﻌﺪاد ﮐﺘﺎب ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز‬
‫ﺑﺮاي ﺳﻔﺎرش وﺟﻮد دارد و ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪ ،‬اﻣﺎ ﻗﻀﺎوت اﻧﺴﺎن ﻧﯿﺰﻻزم اﺳﺖ ﻣﺜﻞ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ‬
‫ﺗﻘﺎﺿﺎ و ﻣﯿﺰان ﺳﻔﺎرش ﮐﻪ در ﺑﺮﺧﯽ از زﻣﺎﻧﻬﺎ ﺑﺮاي ﻧﻮﯾﺴﻨﺪﮔﺎن ﻓﯿﻠﻤﻬﺎي ‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﺟﺎن ﮔﺮﯾﺸﺎم و اﺳﺘﻔﻦ ﮐﯿﻨﮓ‬
‫ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﺒﮑﻪ ﺟﻬﺎﻧﯽ اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ و وب ﺳﺮور ﻫﺎ و اﺑﺰار‪ ،‬در ﻧﺤﻮه ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢﺳﺎزان ﺗﻐﯿﯿﺮات‬
‫اﺳﺎﺳﯽ اﯾﺠﺎد ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻬﻤﺘﺮ از ﻫﻤﻪ ‪ ،‬وب ﺳﺎﯾﺖﻫﺎ ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﻨﻨﺪه‪ (1) :‬دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﻃﯿﻒ وﺳﯿﻌﯽ از دادهﻫﺎي‬
‫ﻣﻮﺟﻮد در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن )‪ (2‬ﻣﻌﻤﻮﻻ داﺷﺘﻦ راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮ ﮔﺮاﻓﯿﮑﯽ و ﮐﺎرﺑﺮ ﭘﺴﻨﺪ )‪ (GUI‬ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده‪ ،‬ﯾﺎد ﮔﯿﺮي و‬
‫دﺳﺘﺮﺳﯽ آﺳﺎﻧﯽ ﮐﻤﮏ ﮐﺮده اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﻮارد ﻣﻄﺮح در ﺳﻄﺢ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪ (1) :‬ﺗﺎﺛﯿﺮات ﺑﺤﺮاﻧﯽ وب ﮐﻪ ﺟﻬﺖ ﺗﻘﻮﯾﺖ ﻫﻤﮑﺎري ﻣﻬﻢ‬
‫ﺗﺮ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ زﻧﺠﯿﺮه ﺗﺎﻣﯿﻦ ‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻣﺸﺘﺮي ‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ و داﻧﺶ‪.‬‬

‫‪ 1,7‬ﻣﻔﻬﻮم ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ‬

‫در اواﯾﻞ ‪ ،1970‬اﺳﮑﺎت ﻣﻮرﺗﻮن ﺑﻨﺪ ﺑﻨﺪ اول ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ﻋﻤﺪه اي از‪ DSS‬را اﯾﺠﺎد ﮐﺮد‪ .‬او ‪ DSS‬را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان‬
‫"ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﺗﻌﺎﻣﻠﯽ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ راﯾﺎﻧﻪ‪ ،‬ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮان ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از داده ﻫﺎ و ﻣﺪل ﻫﺎ ﺟﻬﺖ ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻼت و‬
‫ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻏﯿﺮﺳﺎﺧﺖﯾﺎﻓﺘﻪ )ﻏﯿﺮﻋﺎدي( ﮐﻤﮏ ﻣﯽﮐﻨﺪ") ‪ Gorry‬و اﺳﮑﺎت ﻣﻮرﺗﻮن ‪.(1971 ،‬‬

‫ﯾﮑﯽ دﯾﮕﺮ از ﺗﻌﺎرﯾﻒ ﮐﻼﺳﯿﮏ ‪ ، DSS‬اراﺋﻪ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ‪ Keen‬و اﺳﮑﺎت ﻣﻮرﺗﻮن )‪ ،(1978‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ‪:‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي زوﺟﯽ از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻓﮑﺮي اﻓﺮاد ﺑﺎ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻫﺎي ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي ﺑﺮاي ﺑﻬﺒﻮد‬
‫ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺸﺘﯿﺎن ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ راﯾﺎﻧﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮاي ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ در‬
‫ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻧﯿﻤﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﺑﮑﺎر ﻣﯽرود‪.‬‬
‫ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ ﮐﻪ ﻣﺪت ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ اﻃﻼﻋﺎت و ﺷﺮاﯾﻂ‬
‫دﯾﮕﺮ در زﻣﯿﻨﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ )‪ content-free ، (MSS‬ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻌﻨﯽ ﮐﻪ ﭼﯿﺰﻫﺎي‬
 ‫‪20‬‬ ‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ اول‬

‫ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮاي اﻓﺮاد ﻣﺨﺘﻠﻒ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ‪ ،‬اﯾﻨﻬﺎ ﯾﮏ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻪ ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺑﺮاي ‪ DSS‬ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ در ﻓﺼﻞ ‪3‬‬
‫ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﺗﻌﺎرﯾﻒ آورده ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫‪1‬‬
‫‪ DSS‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ اﺻﻄﻼح ﮐﻠﯽ‬
‫‪ DSS‬ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺮﺧﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان وﺳﯿﻠﻪ اي ﺧﺎص اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬اﺻﻄﻼح ‪ DSS‬ﻧﯿﺰ ﮔﺎﻫﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ‬
‫اﺻﻄﻼح ﮐﻠﯽ ﺑﺼﻮرت “ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي ﮐﻪ ﺑﺮاي ﮐﻤﮏ ﺑﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي در ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﻣﯽﺷﻮد” ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻌﺮﯾﻒ اﺳﺖ‪ .‬ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﺑﺮاي راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ ﺗﻤﺎم ﭘﺮﺳﻨﻞ ﺧﻮد‬
‫ﺟﻬﺖ ﺣﻞ ﻣﺴﺎﺋﻠﺸﺎن داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ‪ DSS‬ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ اي ﺑﺮاي ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ ‪ ،‬اﻣﻮر ﻣﺎﻟﯽ و‬
‫ﺣﺴﺎﺑﺪاري ‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ زﻧﺠﯿﺮه ﺗﺎﻣﯿﻦ )‪ (SCM‬ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﯿﺪ‪ ،‬و ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺗﺨﺼﺼﯽ ﺑﺮاي ﺗﻌﻤﯿﺮ ﻣﺤﺼﻮﻻت‬
‫ﻧﯿﺰ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ Dss .‬ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺷﺎﻣﻞ ﻫﻤﻪ آﻧﻬﺎ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪DSS‬در ﻋﻤﻞ ‪ ،1,4‬ﺑﺮﺧﯽ از وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎي اﺻﻠﯽ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي را ﻧﺸﺎن ﻣﯽدھﺪ‪ .‬آﻧﺎﻟﯿﺰ‬
‫رﯾﺴﮏ اوﻟﯿﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮان از وﺿﻌﯿﺖ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روش ﻋﻠﻤﯽ ﺑﻮد‪ .‬ﺳﭙﺲ ﻣﻌﺎون‬
‫اﺟﺮاﯾﯽ‪ ،‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺠﺮﺑﻪ ‪ ،‬ﻗﻀﺎوت و ﺷﻮاﻫﺪ ‪ ،‬اﺣﺴﺎس ﮐﺮد ﮐﻪ ﻣﺪل ﺑﺎﯾﺪ دﻗﯿﻖ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺪل اوﻟﯿﻪ‪ ،‬اﮔﺮ ﭼﻪ از‬
‫ﻧﻈﺮ رﯾﺎﺿﯽ درﺳﺖ اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﻧﺎﻗﺺ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎز ي ﻣﻨﻈﻢ‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻣﺪت زﻣﺎن زﯾﺎدي ﺑﻪ ﻃﻮل‬
‫ﻣﯽ اﻧﺠﺎﻣﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ‪ DSS‬ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ را ﺳﺮﻋﺖ ﻣﯽ ﺑﺨﺸﺪ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﻦ ‪ DSS ،‬ﺑﻪ اﻧﺪازه ﮐﺎﻓﯽ اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﯾﺮ و‬
‫ﭘﺎﺳﺨﮕﻮ ﺟﻬﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ و ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ اﻣﻮر ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻮردي ﮐﻪ در ﻫﻮاﭘﯿﻤﺎﯾﯽ آﻣﺮﯾﮑﺎﯾﯽ در‬
‫‪ 1980‬رخ داده اﺳﺖ‪ .‬از ﻃﺮﯾﻖ ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ دﻗﯿﻖ و ﭘﯿﭽﯿﺪه ‪ ،‬ﺗﺤﻠﯿﻠﮕﺮان ﺗﺸﺨﯿﺺ دادﻧﺪ ﮐﻪ ﺷﺮﮐﺘﻬﺎي‬
‫ﻫﻮاﭘﯿﻤﺎﯾﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺻﺪﻫﺎ ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر در ﺳﺎل ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﺗﻌﯿﯿﻦ ارﺗﻔﺎع ﺻﺮﻓﻪ ﺟﻮﺋﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫‪1‬‬
‫‪Umbrella term‬‬
 ‫‪21‬‬ ‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ اول‬

‫‪ DSS‬در ﻋﻤﻞ ‪1,4‬‬

‫ﻣﻮاد ﻣﻌﺪﻧﯽ ﻫﯿﻮﺳﺘﻮن‬

‫زﻣﺎن آزﻣﻮن واﻗﻌﯽ رﺳﯿﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﭼﻪ ﻣﻌﺎون اﺟﺮاﯾﯽ‬
‫اﻋﺘﺒﺎر و ارزش ﻧﺘﺎﯾﺞ را ﺑﺎور داﺷﺖ اﻣﺎ او ﻧﮕﺮان‬
‫رﯾﺴﮏ ﺣﺮﮐﺖ ﻧﺰوﻟﯽ ﭘﺮوژه ﺑﻮد ‪ :‬اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮوز ﯾﮏ‬
‫ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻓﺎﺟﻌﻪ‪.‬‬
‫ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ ﺳﻤﺴﻮن آن را ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ‪ ،‬او ﮔﻔﺖ ‪:‬‬
‫ﭼﯿﺰي ﺷﺒﯿﻪ ﺑﻪ اﯾﻦ ‪" :‬ﻣﻦ ﻣﯽ داﻧﻢ ﮐﻪ ﺷﻤﺎ ﭼﻘﺪر ﮐﺎر‬
‫از ﻗﺒﻞ اﻧﺠﺎم دادهاﯾﺪ‪ ،‬و ﻣﻦ ﻧﻮد و ﻧﻪ درﺻﺪ ﺑﻪ آن‬
‫اﻋﺘﻤﺎد دارم‪ ،‬اﻣﺎ ﻣﻦ ﻣﯽ ﺧﻮاﻫﻢ از زاوﯾﻪ دﯾﮕﺮي ﺑﻪ‬
‫آن ﻧﮕﺎه ﮐﻨﻢ‪ .‬ﻣﻦ ﻣﯽداﻧﻢ ﻣﺎ زﻣﺎن ﮐﻤﯽ دارﯾﻢ‪ ،‬و ﻣﺎ‬
‫ﺑﺎ ﺟﻮاب ﺑﻠﻪ ﯾﺎ ﺧﯿﺮ ﺑﻪ ﺳﻮي ﺷﺮﮐﺎي ﺧﻮدﻣﻮن‬
‫ﻣﯽروﯾﻢ‬
‫ﺷﺮﮐﺖ ﻣﻮاد ﻣﻌﺪﻧﯽ ﻫﯿﻮﺳﺘﻮن‪ ،‬ﻋﻼﻗﻪ ﻣﻨﺪ ﺷﺪه ﺑﻮد‬
‫ﮐﻪ ﺑﺎ ﯾﮏ ﺷﺮﮐﺖ ﭘﺘﺮوﺷﯿﻤﯽ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﮏ‬
‫ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ ﻣﻮاد ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﺷﺮﯾﮏ ﺑﺸﻮد‪ .‬ﻣﻌﺎون اﺟﺮاﯾﯽ‬
‫ﻫﯿﻮﺳﺘﻮن ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﯽ ﺗﺼﻤﯿﻤﯽ ﻣﯽﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﺑﮕﯿﺮﻧﺪ‬
‫ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺧﻄﺮات ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺣﻮزه‬
‫ﻫﺎي ﻣﻨﺎﺑﻊ ‪ ،‬ﻣﻄﺎﻟﺒﺎت ‪ ،‬و ﻗﯿﻤﺖ ﻫﺎ داﺷﺖ‪ .‬ﺑﺎب‬
‫ﺳﻤﺴﻮن ‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي و اداري‪ ،‬و ﭼﯿﺰﻫﺎي‬
‫دﯾﮕﺮ اﻗﺪام ﺑﻪ اﯾﺠﺎد ﯾﮏ ‪ DSS‬در ﭼﻨﺪ روز ﺑﺎ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از زﺑﺎن ﺗﺨﺼﺼﯽ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﮐﺮد ‪ .‬ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺑﻪ‬
‫ﺷﺪت ﻧﺸﺎن ﻣﯽداد ﮐﻪ ﭘﺮوژه ﺑﺎﯾﺪ ﻗﺒﻮل ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﭼﺮا از‪ DSS‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد؟‬

‫ﻧﻈﺮﺳﻨﺠﯽ ﻫﺎ دﻻﯾﻞ ﺑﺴﯿﺎري ﮐﻪ ﭼﺮا ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎي ﺑﺰرگ از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‬
‫را ﻣﺸﺨﺺ ﮐﺮده اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﺮﺧﯽ از اﯾﻦ دﻻﯾﻼ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ‪:‬‬

‫‪ ‬ﺷﺮﮐﺘﻬﺎ در ﯾﮏ اﻗﺘﺼﺎد ﺑﯽﺛﺒﺎت ﮐﻪ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ در ﺣﺎل ﺗﻐﯿﯿﺮ اﺳﺖ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺸﮑﻼﺗﯽ ﺑﺮاي ردﯾﺎﺑﯽ ﻋﻤﻠﯿﺎت ﺗﺠﺎري وﺟﻮد دارد ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫رﻗﺎﺑﺖ اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫ﺗﺠﺎرت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد ﺗﺼﻤﯿﻢﺳﺎزي را ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻧﻤﯽﮐﻨﻨﺪ ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ ‬دﭘﺎرﺗﻤﺎن ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎت ﺑﯿﺶ از ﺣﺪ ﺷﻠﻮغ اﺳﺖ و ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺗﻤﺎم ﺳﻮاﻻت ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺎﺳﺦ دﻫﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺨﺘﺺ ﺳﻮدآوري و ﺑﻬﺮه وري ﻧﯿﺎز اﺳﺖ‬
‫‪ ‬ﻧﯿﺎز ﺟﻬﺖ داﺷﺘﻦ اﻃﻼﻋﺎت دﻗﯿﻖ‬
‫‪ Dss ‬ﻣﻮﺟﺐ ﺑﺮﻧﺪه ﺷﺪن ﺳﺎزﻣﺎن در ﯾﮏ رﻗﺎﺑﺖ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﻧﯿﺎز ﺑﺮاي اﻃﻼﻋﺎت ﺟﺪﯾﺪ‬
‫‪ ‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﯾﮏ‪ Dss‬را اﺳﺘﺨﺪام ﮐﺮدهاﻧﺪ‪.‬‬
 ‫‪22‬‬ ‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ اول‬

‫ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﺑﺎ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﻋﺎﻟﯽ ‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫ارﺗﺒﺎط ﺑﻬﺒﻮد ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫ﺑﻬﺒﻮد رﺿﺎﯾﺖ ﻣﺸﺘﺮي و ﮐﺎرﻣﻨﺪ ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻤﻮﻗﻊ اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ ‬ﮐﺎﻫﺶ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎ )ﺻﺮﻓﻪ ﺟﻮﺋﯽ در زﻣﺎن و ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻣﻮﺟﺐ اﻓﺰاﯾﺶ ﺑﻬﺮه وري ﻣﯽﺷﻮد(‬

‫ﯾﮑﯽ از دﻻﯾﻞ ﺗﻮﺳﻌﻪ ‪ DSS‬ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻي ﺳﻮاد راﯾﺎﻧﻪاي و وﺑﯽ در ﻣﯿﺎن ﻣﺪﯾﺮان اﺳﺖ‪ .‬ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﮐﺎرﺑﺮان‬
‫ﻧﻬﺎﯾﯽ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﯾﺲ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬آﻧﻬﺎ ﻣﯽﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻪ آﺳﺎﻧﯽ از اﺑﺰارﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ و رواﻟﻬﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ‬
‫ﻣﯽﺧﻮاﻫﻨﺪ در ﯾﮏ ﻣﺤﯿﻂ ﻗﺎﺑﻞ ﻓﻬﻢ و آﺳﺎن ﺑﻪ دادهﻫﺎ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﭘﯿﺪا ﮐﻨﻨﺪ و ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ دﺳﺘﮑﺎري ﺑﺼﻮرت ﻣﻌﻨﯽ‬
‫داري روي دادهﻫﺎ را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﮐﻪ اﯾﻨﮑﺎر در ﻣﺤﯿﻂ ‪Dss‬ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ وب ﺳﺎﯾﺖ اراﺋﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫در روزﻫﺎي اوﻟﯿﻪ ‪ ، DSS‬ﻣﺪﯾﺮان واﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ اﻋﺪاد و آﻣﺎر ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺴﯿﺎري از ﻣﺪﯾﺮان ﺗﺮﺟﯿﺢ ﻣﯽدادﻧﺪﮐﻪ‬
‫ﻣﺴﺎﺋﻞ را ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎ وﺑﺼﻮرت ﻋﯿﻨﯽ درك ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ زﻣﺎن ‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮان از ﮔﺰارﺷﺎت ‪ ، MIS‬اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮدﻧﺪ و‬
‫ﻫﺮ آﻧﭽﻪ از آن درك ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ ﺑﺮاي ﺣﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺑﮑﺎر ﻣﯽﺑﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ‪ ،‬ﻧﺴﻞ ﺟﺪﯾﺪ ﻣﺪﯾﺮان درك ﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﮐﺎرﻫﺎ ﺳﺎدهﺗﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‬
‫و اﯾﻦ ﻓﻦ آوري ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﺑﺮاي ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪاﻧﻪ و ﺳﺮﯾﻊ ﮐﻤﮏ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬در ﻃﻮل‬
‫‪ ،1990‬ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﻫﻮش ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر رﺷﺪ زﯾﺎدي ﭘﯿﺪا ﮐﺮد‪ .‬در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ‪ ،‬اﺑﺰارﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪي ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﺮدازش‬
‫ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ آﻧﻼﯾﻦ‪ ،‬اﻧﺒﺎر داده ﻫﺎ‪ datamining ،‬و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‪ ،‬اﻧﺘﻘﺎل‬
‫اﻃﻼﻋﺎت از ﻃﺮﯾﻖ ﻓﻨﺎوري وب‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮان وﻋﺪه دﺳﺘﺮﺳﯽ آﺳﺎن ﺑﻪ اﺑﺰار‪ ،‬ﻣﺪل و اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺮاي ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي‬
‫اﯾﺠﺎد ﺷﺪه اﻧﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﺣﺘﯽ اﯾﻨﻬﺎ ﻫﻢ ﺗﺤﺖ ﻧﺎم ﻫﺎي ﻫﻮش ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر و ﮐﺴﺐ و ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮐﺎر ﺗﻮﺻﯿﻒ‬
‫ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﺟﺰﺋﯿﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ )‪ Hapgood (2001‬را ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ ﮐﻮﻫﻦ آل ﻫﻤﮑﺎران‪Hoch (2001) .‬و ﻫﻤﮑﺎران‪ ، (2001) .‬ﻗﺪرت )‪ ، (2002‬و آل ‪Vitt‬‬
‫ﻫﻤﮑﺎران‪(2002) .‬‬
‫ﻧﺘﺎﯾﺞ ﮐﻠﯽ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ‪ DSS‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﮔﻮﻧﻪ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺷﺮﮐﺖ اﻃﻠﺲ اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ﻧﺸﺎن‬
‫داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪).‬ﻧﮕﺎه ﮐﻨﯿﺪ ﺑﻪ ‪ DSS‬در ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪(1,5‬‬
‫ﻣﺎ ﺑﻌﺪا ﺑﺮﺧﯽ از ﻣﻬﻢ ﺗﺮﯾﻦ ﻓﻦ آوري ﻫﺎي ‪ DSS‬را ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ‪.‬در ﺟﺪول ‪ ، 1,2‬ﻣﺎ ﺗﻮﺿﯿﺢ ﺧﻮاﻫﯿﻢ‬
‫داد ﮐﻪ ﺷﺒﮑﻪ ﮔﺴﺘﺮده وب ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻓﻦ آوري ﻫﺎي ﻣﻬﻢ ‪ DSS‬و ﺑﺎﻟﻌﮑﺲ را ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺗﯿﺮ ﻗﺮار داده اﺳﺖ‪ .‬در‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﻮارد ‪ ،‬ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻫﺎي ارﺗﺒﺎﻃﯽ از اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ ‪ /‬وب ﺳﺎﯾﺖ در ﺷﯿﻮه ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮان در ﺷﺮاﯾﻂ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ‬
‫اﻃﻼﻋﺎت و ﻓﺎﯾﻞ ﻫﺎو ﺑﺮﻗﺮاري ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ دﯾﮕﺮي را ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻗﺮار داده اﺳﺖ‪ .‬وب ﺳﺎﯾﺖ ﺑﻪ آﺳﺎﻧﯽ اﺟﺎزه‬
‫ﻫﻤﮑﺎري ﻫﺎي ارﺗﺒﺎﻃﯽ را ﻣﯽدﻫﺪ‪.‬داده ﻫﺎ )از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺘﻦ ‪ ،‬ﮔﺮاﻓﯿﮑﻬﺎ ‪ ،‬وﯾﺪﺋﻮ ‪ ،‬و ﻏﯿﺮه( در ﺳﺮورﻫﺎي وب ﯾﺎ‬
‫ﻣﯿﺮاث )ﭘﺮدازﻧﺪه ﻣﺮﮐﺰي ﻗﺪﯾﻤﯽ ﺗﺮ( ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎ ﮐﻪ اﻃﻼﻋﺎت را ﺑﻪ وب ﺳﺮور و ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﻣﺮورﮔﺮ وب ﻣﺸﺘﺮي‬
 ‫‪23‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ‪ :‬ﻣﻘﺪﻣﻪ‬ ‫ﻓﺼﻞ اول‬

‫ﺗﺤﻮﯾﻞ ﻣﯽدﻫﺪ ذﺧﯿﺮه ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ‪.‬ﻣﺮورﮔﺮ وب و ﻓﻦ آوري ﻫﺎي ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ آن و زﺑﺎن ﻫﺎي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﯾﺴﯽ‪ ،‬ﻧﻮار‬
‫را در ﺷﺮاﯾﻂ ﭘﺮدازش در ﺳﻤﺖ ﺳﺮوﯾﺲ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﺑﺎﻻ ﺑﺮده اﺳﺖ و اﻃﻼﻋﺎت را ﺑﻪ ﮐﺎرﺑﺮ اراﺋﻪ ﻣﯽدﻫﺪ ‪.‬ﮔﺮاﻓﯿﮏ‬
‫ﻫﺎي ﺑﺎ وﺿﻮح ﺑﺎﻻ از ﻃﺮﯾﻖ ﯾﮏ راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮي ﮔﺮاﻓﯿﮑﯽ ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪ‪ ،‬ﻗﺎﻋﺪه اي ﺑﺮاي اﯾﻨﮑﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﺎ ﺑﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﻫﺎي ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺮﻗﺮار ﮐﻨﯿﻢ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
 ‫‪24‬‬ ‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ اول‬

‫‪ DSS‬در ﻋﻤﻞ ‪1,5‬‬

‫ﮐﻤﮏ ﺑﻪ ﺷﺮﮐﺖ ﺑﺮق آﺗﻼﻧﺘﯿﮏ ﺑﺮاي ﻣﺎﻧﺪن در ﺑﺎزار آزاد‬

‫ﺷﺮﮐﺖ ﺑﺮق آﺗﻼﻧﺘﯿﮏ در ﻧﯿﻮﺟﺮﺳﯽ در ﺣﺎل از دﺳﺖ دادن اﻧﺤﺼﺎرش در ﺑﺎزار ﺑﻮد‪. .‬ﺑﺮﺧﯽ از ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن‬
‫ﻗﺪﯾﻤﯽاش ﺧﺮﯾﺪﻫﺎﯾﺸﺎن را از ﯾﮏ ﺷﺮﮐﺖ رﻗﯿﺐ ﺧﺮﯾﺪاري ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ; ﯾﮏ ﺷﺮﮐﺖ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﮐﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺑﺮق‬
‫ﺧﻮدش را اﻧﺠﺎم ﻣﯽدﻫﺪ و ﻇﺮﻓﯿﺖ اﺿﺎﻓﯽ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺳﺎﯾﺮ ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎ ﺑﺎ ﻗﯿﻤﺖ ﻫﺎي ﭘﺎﯾﯿﻨﯽ ﻣﯽﻓﺮوﺷﺪ‪ .‬رﻗﯿﺐ‬
‫ﺧﺪﻣﺖ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ را ﺑﺴﯿﺎر ﺳﺎده اﻧﺠﺎم ﻣﯽداد‪ .‬ﺷﺮﮐﺖ ﺑﺮق آﻧﺘﺎﻟﻨﺘﯿﮏ در ﻣﻌﺮض ﺧﻄﺮ از دﺳﺖ دادن ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن‬
‫ﺑﻮد ﭼﺮا ﮐﻪ آن ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﺗﻮﺳﺴﻂ اﺑﺰار دﯾﮕﺮي ﺑﻪ ﻧﺤﻮ ﺑﻬﺘﺮ ﺧﺪﻣﺎت ﻣﯽﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﻨﺘﯽ ﺧﻮد‬
‫ﺑﺮاي ﺑﻘﺎ‪ ،‬ﻻزم ﺑﻮد ﮐﻪ ﺷﺮﮐﺖ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﮔﺮاﻧﻘﯿﻤﺖ ﺧﻮد را ﺑﺎ ﺣﺪاﻗﻞ ﻫﺰﯾﻨﻪ اراﺋﻪ دﻫﺪ‪ .‬ﯾﮏ راه ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم اﯾﻦ‬
‫ﮐﺎر ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﺮدن اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﺑﻮد ﺗﺎ ﺑﺮاي و ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر و ﺣﺮﻓﻪﺷﺎن ﺑﺮوز ﺷﻮﻧﺪ و ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي دﻗﯿﻘﺘﺮي اﻧﺠﺎم دﻫﻨﺪ‪ .‬ﻓﻦ آوري اﻃﻼﻋﺎت ﻗﺪﯾﻤﯽ ﺷﺎﻣﻞ ﯾﮏ ﭘﺮدازﻧﺪه ﻣﺮﮐﺰي و ﯾﮏ ﺷﺒﮑﻪ ﺑﺮاي‬
‫دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ آن ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل‪ ،‬اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺣﻞ ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ ﻧﺒﻮد‪ .‬اﻣﺎ ﻻزم ﺑﻮد ﮐﻪ راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮي‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎ‪ ،‬در ﯾﮏ ﻓﺮﻣﺖ ﺑﻬﺘﺮ ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺎﻻ و ﻫﺰﯾﻨﻪ ﮐﻤﺘﺮي ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﯾﻦ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﯾﮏ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﮐﻪ در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ در اﯾﻨﺘﺮاﻧﺖ ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎي ﺑﺰرگ اﺟﺮا ﻣﯽﺷﻮد دارد ‪.‬‬
‫ﺑﺮﺧﯽ از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ‪:‬‬
‫‪ DSS‬ﺑﺮاي ﺧﺮﯾﺪ ﺳﻮﺧﺖ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي‬
‫‪ DSS‬ﺑﺮاي اﻣﺘﯿﺎزات ﺳﻔﺎرﺷﯽ ‪ ،‬ﺑﺮ اﺳﺎس ﯾﮏ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﺑﺮاي ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن و ﺑﺮ اﺳﺎس اﻟﮕﻮي اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﺮق‬
‫‪DSS‬ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﯽ و ﭘﺴﺘﻬﺎي اﻧﺘﻘﺎل‬
‫‪ DSS‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ اﻣﻮر ﻣﺎﻟﯽ ﺑﺮاي اداره اﻣﻮر ﻣﺎﻟﯽ‬
‫اﺟﺮاي اﯾﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮدي و ‪ DSS‬ﺑﻪ ﺑﻘﺎي ﺷﺮﮐﺖ ﮐﻤﮏ ﮐﺮد و ﺑﺎ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺑﻪ رﻗﺎﺑﺖ در اﯾﻦ زﻣﯿﻨﻪ‬
‫)ﻧﮕﺎه ﮐﻨﯿﺪ ﺑﻪ‪( atlanticelectric.com‬‬

‫‪ 1,8‬ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮔﺮوﻫﯽ )‪(GSS‬‬

‫ﮔﺮوﻫﻬﺎ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﻣﻬﻢ ﺑﺴﯿﺎري در ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ‪ .‬ﮔﺮدآوري ﯾﮏ ﮔﺮوه دور ﻫﻢ‪ ،‬در ﯾﮏ ﻣﮑﺎن و ﯾﮏ زﻣﺎن‬
‫ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺸﮑﻞ ﺳﺎز و ﭘﺮﻫﺰﯾﻨﻪ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﻦ‪ ،‬ﻧﺸﺴﺖ ﻫﺎي ﺳﻨﺘﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺪت زﻣﺎن زﯾﺎدي ﺑﻪ ﻃﻮل‬
‫ﺑﯿﺎﻧﺠﺎﻣﺪ ‪ ،‬و ﻫﺮ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﺷﺎﯾﺪ در ﺣﺪ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺗﻼش ﻫﺎ در ﺟﻬﺖ ﺑﻬﺒﻮد ﮐﺎر ﮔﺮوه ﻫﺎ ﺑﺎ ﮐﻤﮏ ﻓﻨﺎوري اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﯽ ﻣﺸﺘﺮك‪،‬‬
‫ﮔﺮوه اﻓﺰار ‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺟﻠﺴﺎت اﻟﮑﺘﻮﻧﯿﮑﯽ و‪)GSS‬ﻧﮕﺎه ﮐﻨﯿﺪ ﺑﻪ ‪ DSS‬در ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪ .(1,6‬ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﮔﺮوه اﻓﺰارﻫﺎ‬
‫در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ وب ﺳﺎﯾﺖ را اﺟﺮا ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ و ﻫﺮدو وﯾﺪﺋﻮ ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ و ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ ﺻﻮﺗﯽ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻋﻼوه‬
 ‫‪25‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ‪ :‬ﻣﻘﺪﻣﻪ‬ ‫ﻓﺼﻞ اول‬

‫ﺑﺮ اﺑﺰارﻫﺎي اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ‪ ، brainstorming‬راي دادن‪ ،‬و ﺑﻪ اﺷﺘﺮاك ﮔﺬاﺷﺘﻦ ﺳﻨﺪ ‪.‬ﮔﺮوه اﻓﺰار ﺷﺎﻣﻞ‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﮔﺮوﻫﯽ‪ ،‬ﺷﯿﺎردار‪ ،‬ﻣﺤﻞ اﻓﺰار‪ . WebEx ،‬ﺟﻠﺴﺎت ﺷﺒﮑﻪ اي و ﺣﺘﯽ اﺑﺰارﻫﺎي ﯾﺎدﮔﯿﺮي دروس از‬
‫راه دور ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪﺗﺨﺘﻪ ﺳﯿﺎه‪.‬‬

‫‪ 1,9‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ )‪ (EIS‬از ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي اﻃﻼﻋﺎت اﺟﺮاﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﻫﺎي وب ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬اﺳﺘﻨﺘﺎج ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﭘﻮرﺗﺎﻟﻬﺎي ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺮاي ﻣﺸﺎﻫﺪه اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﮐﻞ‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن را ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ‪ ،‬ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯿﮕﯿﺮﻧﺪ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺼﺪي اﻃﻼﻋﺎت‪ ،‬دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت‬
‫ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري ﮔﺴﺘﺮده اي ﮐﻪ ﻣﻨﺤﺼﺮا ﻧﯿﺎز ﺑﻪ اﻧﺠﺎم وﻇﺎﯾﻒ ﺧﻮد را دارﻧﺪ در اﺧﺘﯿﺎر ﻣﯽﮔﺬارد‪.‬‬

‫▪ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﺮدن ﯾﮏ ﻋﻤﻠﯿﺎت ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ‬

‫▪ ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﺮدن ﯾﮏ راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮ ﺑﺴﯿﺎر دوﺳﺘﺎﻧﻪ از ﻃﺮﯾﻖ ﭘﻮرﺗﺎلﻫﺎ‪ ،‬ﮔﺎه ﺳﺎزﮔﺎر ﺑﺎ ﺳﺒﮑﻬﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي‬
‫ﻓﺮدي‬
‫• ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﺮدن ردﯾﺎﺑﯽ و ﮐﻨﺘﺮل ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ و ﻣﺆﺛﺮ در ﺳﻄﺢ ﺷﺮﮐﺘﻬﺎي ﺑﺰرگ‬
‫• ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﺮدن دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺳﺮﯾﻊ ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت دﻗﯿﻖ و ﺟﺰﺋﯽ در ﭘﺸﺖ ﻣﺘﻦ ‪ ،‬اﻋﺪاد ‪ ،‬و ﯾﺎ ﮔﺮاﻓﯿﮑﯽ را از‬
‫ﻃﺮﯾﻖ ﺗﻤﺮﯾﻦ ﭘﺎﯾﯿﻦ‬
‫•ﻓﯿﻠﺘﺮ ‪ ،‬ﻓﺸﺮده ﺳﺎزي ‪،‬ردﯾﺎﺑﯽ داده ﻫﺎ و اﻃﻼﻋﺎت ﺣﺴﺎس‬
‫• ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻣﺸﮑﻼت )ﻓﺮﺻﺘﻬﺎ(‬

‫در ‪ DSS‬در ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪ ، 1,7‬ﻣﺎ ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺨﺶ ﻓﺮوش ﺳﯿﺴﮑﻮ از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺗﺼﺪي ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ‬
‫ﮐﻪ زﻧﺠﯿﺮه ﺗﺎﻣﯿﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ را ﺑﻪ دام ﻣﯽ اﻧﺪازد‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﮐﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻣﺪﯾﺮان در ﻣﻮرد ﻣﺸﮑﻼت اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ‬
‫ﮐﻪ در زﻣﺎن واﻗﻌﯽ ﺑﺎ آن ﻣﻮاﺟﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻫﺸﺪار دﻫﺪ‪.‬‬
‫ﭼﻨﺪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻣﻬﻢ ﺗﺨﺼﺼﯽ وﺟﻮد دارد‪ .‬اﯾﻨﻬﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن )‪ / (ERM‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ)‪ ، (ERP‬ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻣﺸﺘﺮي‬
‫)‪،(CRM‬و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ زﻧﺠﯿﺮه ﺗﺎﻣﯿﻦ‪(SCM).‬‬
‫رﻗﺎﺑﺖ ﻫﺎي ﻗﻮي ﺟﻬﺎﻧﯽ‪ ،‬ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎ را ﺑﺮاي ﯾﺎﻓﺘﻦ راه ﻫﺎﯾﯽ ﺑﺮاي ﮐﺎﻫﺶ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎ ‪ ،‬ﺑﻬﺒﻮد ﺧﺪﻣﺎت ﺑﻪ‬
‫ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن‪ ،‬و اﻓﺰاﯾﺶ ﺑﻬﺮه وري ﺗﺤﺮﯾﮏ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﯾﮑﯽ از ﻧﻮاﺣﯽ ﮐﻪ در آن ﺻﺮﻓﻪ ﺟﻮﯾﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﯽ ﻧﯿﺰ ﺣﺎﺻﻞ‬
‫ﻣﯿﺸﻮد ‪ streamlining‬ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﮐﻪ در اﻣﺘﺪاد زﻧﺠﯿﺮه ﺗﺎﻣﯿﻦ اداره ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪،‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﻫﻢ در داﺧﻞ‬
‫ﺷﺮﮐﺖ و ﻫﻢ در ﺳﺮاﺳﺮ زﻧﺠﯿﺮه ﻋﺮﺿﻪ ﮔﺴﺘﺮده آن ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺗﺎﻣﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ‪ ،‬ﺷﺮﮐﺎي ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر و ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن و‬
‫‪ (2001‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﻦ آوري ﻫﺎي‬ ‫ﺧﺮﯾﺪاران‪).‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ‪2001 ،Sodhi ،‬؛ ‪ Sodhi‬و ‪Aichlmayr‬‬
 ‫‪26‬‬ ‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ اول‬

‫اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ و روش ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ‪ ،‬ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎ ﺑﺮاي ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﺳﺎزي ﺑﺴﯿﺎري از ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﺗﺎ ﺣﺪ اﻣﮑﺎن ﺗﻼش ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬دو ﻣﻔﻬﻮم ﻣﻬﻢ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻮارد زﯾﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اول ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‬
‫رﯾﺰي ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ )‪ (ERP‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ادﻏﺎم در داﺧﻞ ﺳﺎزﻣﺎن‪،‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺮدازش ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﺗﮑﺮاري‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﻔﺎرش‪ ،‬ﺗﻮﻟﯿﺪ‪ ،‬ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻨﺪي‪ ،‬ﻫﺰﯾﻨﻪ‪ ،‬ﺗﺤﻮﯾﻞ و ﺻﺪور ﺻﻮرت‬
‫ﺣﺴﺎب ﺗﻼس ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﭼﻨﯿﻦ ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﺳﺎزي ﺷﺎﻣﻞ ﺑﺴﯿﺎري از ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﻫﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻮﺳﻂ‬
‫‪DSS‬ﺗﺴﻬﯿﻞ ﺷﻮد و ﯾﺎ زﻣﯿﻨﻪ ﺑﺎروري ﺑﺮاي ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي ‪ DSS.‬را ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬دوم ‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ زﻧﺠﯿﺮه ﺗﺎﻣﯿﻦ‬
‫)‪(SCM‬در ﺟﻬﺖ ﺑﻬﺒﻮد ﮐﺎرﻫﺎي درون ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ زﻧﺠﯿﺮه ﺗﺎﻣﯿﻦ از ﻗﺒﯿﻞ ﺗﻮﻟﯿﺪ و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ‬
‫اﻧﺴﺎﻧﯽ ‪ ،‬و ﻧﯿﺰ در ﻃﻮل ﮐﻞ زﻧﺠﯿﺮه اي ﮔﺴﺘﺮده ﺗﻼش ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬اﺑﺰارﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﮐﻪ ﻗﺒﻼ ﺗﻮﺿﯿﺢ‬
‫داده ﺷﺪ ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ‪ ، SCM‬ﺑﻪ وﯾﮋه روش ﻫﺎي ﻋﻠﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﮐﻪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮاي ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎزي زﻧﺠﯿﺮه ﺗﺎﻣﯿﻦ اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﺷﻮﻧﺪ رااﻓﺰاﯾﺶ دﻫﺪ‪ ).‬ﻧﮕﺎه ﮐﻨﯿﺪ ﺑﻪ ‪ Keskinocak‬و ‪ ،(2001، Tayur‬و ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮔﺮوﻫﯽ ﮐﻪ ﻣﻮﺟﺐ‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ ﻫﻤﮑﺎري از ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﻣﯽﺷﻮد‪ SCM .‬ﺷﺎﻣﻞ ﺑﺴﯿﺎري از ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﻏﯿﺮ ﻣﻌﻤﻮل‬
‫ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﺑﻪ ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ‪ ،‬از ﻗﺒﯿﻞ ‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ‪EIS ،‬و‬
‫ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي اﯾﻨﺘﺮاﻧﺖ ﻣﺮﺑﻮط ﻣﯽﺷﻮد‪.‬آﻧﻬﺎ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي درون ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ و ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ﻣﺮﺑﻮط ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬از‬
‫ﻗﺒﯿﻞ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻣﺸﺘﺮي )‪،(2001،Swift) (CRM‬اﮐﺴﺘﺮاﻧﺖ ﻫﺎ‪ ،‬و ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎي ﻣﺠﺎزي‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ درآﻣﺪ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ اﯾﻨﻬﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﮐﻪ ﺗﻘﺎﺿﺎ و ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽﻫﺎي ﻗﯿﻤﺖ ﮔﺬاري ﺑﺮاي راه اﻧﺪازي ﺣﻖ ﻣﺤﺼﻮل‬
‫در ﻗﯿﻤﺖ ﺑﻪ ﺣﻖ در زﻣﺎن و ﻣﮑﺎن ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﻓﺮﻣﺖ ﺻﺤﯿﺢ ﺑﺮاي ﺣﻖ ﻣﺸﺘﺮي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪) .‬ﻧﮕﺎه‬
‫ﮐﻨﯿﺪ ﺑﻪ ‪1997،Cross‬؛ ‪2001،Smith et al.‬؛‪(2002،e-optimization.com‬‬
‫ﻓﻦ آوري ﻫﺎي وب ﺑﺮاي ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ‪،CRM ،SCM ، EIS‬و ﻫﻢ اﮐﻨﻮن ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ درآﻣﺪ ﺣﺴﺎس ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬وب‬
‫ﺳﺎﯾﺖ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﺗﺮاﺑﺎﯾﺖ ﻫﺎي داده در اﻧﺒﺎر داده ﻫﺎ واﺑﺰارﻫﺎي ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‪ /‬ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ‬
‫ﻣﺎﻧﻨﺪ آﻧﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ در ﭘﺮدازش ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ آﻧﻼﯾﻦ )‪ (OLAP‬وداده ﮐﺎوي‪ ،‬ﮐﻪ ﺑﺮاي اﯾﺠﺎد رواﺑﻄﯽ ﮐﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺳﻮد‬
‫دﻫﯽ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﻣﯽﺷﻮد ﻫﺪاﯾﺖ ﻣﯽﺷﻮد‪،‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد‪ . (2002 ، Callaghan) .‬دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ داده ﻫﺎ‪ ،‬ارﺗﺒﺎﻃﺎت‪ ،‬و‬
‫ﻫﻤﮑﺎري ﻫﺎ در ﺳﺎﺧﺖ ﻓﻦ آوري ﻫﺎي ﮐﺎر ‪ Mss‬ﺣﺴﺎس ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺠﺎرت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﺑﻪ دﻗﺖ ﺑﻪ اﯾﻨﻬﺎ واﺑﺴﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ در ﺑﺎزارﻫﺎي اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺑﻪ‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ درون ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ‪،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ وب ﺑﺎ ﺧﺪﻣﺎت ﻣﺸﺘﺮي‪،‬ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﺑﺮون‬
‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ‪ ،‬و ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﻣﺠﺪد ﭘﺮدازش ﻫﺎي ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ‪،‬وب و ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﻫﺎي ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ آن ﺑﺮاي ﺗﻤﺎم‬
‫ﺟﻨﺒﻪﻫﺎي ﺗﺠﺎرت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ و ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ آن ﺣﺴﺎس ﻫﺴﺘﻨﺪ‪).‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ ‪ DSS‬در ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪(1,2‬‬
 ‫‪27‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ‪ :‬ﻣﻘﺪﻣﻪ‬ ‫ﻓﺼﻞ اول‬

‫‪ 1,10‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬

‫داﻧﺶ و ﺗﺨﺼﺺ ﮔﺬﺷﺘﻪ اﻏﻠﺐ ﺟﻬﺖ ﺗﺴﺮﯾﻊ در ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽﮔﺮﻓﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﮐﺎر ﻫﯿﭻ‬
‫ﺗﺎﺛﯿﺮي ﺑﺮ ﺑﺎزﺳﺎزي ﭼﺮﺧﻪ در ﻫﺮ زﻣﺎن ﮐﻪ ﺑﺎ ﯾﮏ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺷﮑﻞ ﮔﯿﺮي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻣﻮاﺟﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﻧﺪاﺷﺖ‪.‬‬
‫داﻧﺸﯽ ﮐﻪ در ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ در ﻃﻮل زﻣﺎن اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻼت ﻣﺸﺎﺑﻪ ﯾﺎ ﯾﮑﺴﺎن ﻣﻮرد‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﯿﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫در اﯾﻨﺠﺎ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻣﻬﻢ ﺑﻪ ﺷﺮح ذﯾﻞ وﺟﻮد دارد‪:‬‬
‫ﻣﺤﻞ ﯾﺎﻓﺘﻦ داﻧﺶ‪ ،‬ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي آن‪ ،‬ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ اﻃﻤﯿﻨﺎن از ﮐﯿﻔﯿﺖ آن‪ ،‬ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ذﺧﯿﺮهﺳﺎزي آن‪،‬‬
‫ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﻧﮕﻬﺪاري و ﻧﺤﻮه اﺳﺘﻔﺎده از آن‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﻦ‪ ،‬ﺑﺮاﻧﮕﯿﺨﺘﻦ ﻣﺮدم ﺟﻬﺖ ﺟﻤﻌﺒﻨﺪي داﻧﺶ اﯾﺸﺎن‪ ،‬ﻣﻬﻢ‬
‫اﺳﺖ ﭼﻮن ﺑﯿﺸﺘﺮ داﻧﺸﻬﺎ ﻣﺴﺘﻨﺪ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﻦ ‪ ،‬زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ اﻓﺮاد ﺳﺎزﻣﺎن را ﺗﺮك ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬داﻧﺶ‬
‫ﺧﻮدﺷﺎن راﻫﻢ آﻧﻬﺎ ﻣﯽﮔﺬراﻧﺪ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ )‪ (KMS‬و ﻓﻦ آوري ﻫﺎي ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﺑﺎ اﯾﻨﮕﻮﻧﻪ‬
‫ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺳﺮوﮐﺎر دارد‪ .‬داﻧﺶ در ﻣﺨﺰن داﻧﺶ ﮐﻪ ﻧﻮﻋﯽ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻣﺘﻨﯽ اﺳﺖ ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ و ذﺧﯿﺮه ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﯾﮏ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺣﻞ و ﯾﺎ ﻓﺮﺻﺘﯽ ﺑﺮاي ارزﯾﺎﺑﯽ اﯾﺠﺎد ﮔﺮدد‪ ،‬داﻧﺶ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ را ﻣﯽ ﺗﻮان ﯾﺎﻓﺖ و از ﻣﺨﺰن‬
‫داﻧﺶ اﺳﺘﺨﺮاج ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﺑﻪ ﻃﻮر ﭼﺸﻤﮕﯿﺮي ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞ اﺳﺘﻔﺎده از داﻧﺶ در ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ‬
‫را دارا ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻣﻮارد ﻣﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ ﺑﺮﮔﺸﺖﻫﺎ ﺑﺮ روي ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﻓﺎﮐﺘﻮر ﺑﺎﻻ از‬
‫‪ 25‬ﻓﺎﮐﺘﻮر ﻃﯽ ﯾﮏ ﺗﺎ دو ﺳﺎل ﺑﻮده اﺳﺖ‪) .‬ﻧﮕﺎه ﮐﻨﯿﺪ ﺑﻪ ‪ Housel‬و ﺑﻞ‪ (2001 ،‬وﯾﮋﮔﯽ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﻓﻦ آوري ﻫﺎي‬
‫وب ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ در ﻫﻤﻪ‪KMS‬ﻫﺎ )‪ (Knowledge Management System‬وﺟﻮد دارد‪ .‬ﻓﻦآوريﻫﺎي وب ﺑﺮاي‬
‫اﻧﺠﺎم ﻗﺎﺑﻠﯿﺖﻫﺎﯾﯽ ﻣﺜﻞ ارﺗﺒﺎﻃﺎت‪ ،‬ﻫﻤﮑﺎري و ذﺧﯿﺮه ﺳﺎزي ﺑﻪ‪ KMS‬ﻧﯿﺎز دارد‪.‬‬
‫اﻧﻮاع ﺑﺴﯿﺎري از ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ وﺟﻮد دارﻧﺪ‪ ،‬و آﻧﻬﺎ را ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ روﺷﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﺑﺮاي‬
‫ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﺑﮑﺎر ﺑﺮد‪ ،‬از ﺟﻤﻠﻪ آﻧﻬﺎ دادن اﺟﺎزه دﺳﺘﺮﺳﯽ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﺑﻪ داﻧﺶ ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده و‬
‫ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ داراي داﻧﺶ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﯾﮏ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻣﻬﻢ در ‪ DSS‬در ﻋﻤﻞ ‪ 1,8‬ﺗﻮﺻﯿﻒ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ 1,11‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه‬

‫وﻗﺘﯽ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﯾﮏ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﭘﯿﭽﯿﺪه ﺑﺮاي اﯾﺠﺎد ﯾﺎ ﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪ دارد‪ ،‬ﻣﻌﻤﻮﻻ آﻧﺮا ﺑﻪ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن‬
‫)ﻣﺘﺨﺼﺼﯿﻦ( ﺟﻬﺖ اﻃﻼع و اﻇﻬﺎر ﻧﻈﺮ ارﺳﺎل ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ داﻧﺶ و ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺧﺎص ﺧﻮد ﺑﺮاي‬
‫ﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ از ﻋﻮاﻣﻠﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺷﺎﻧﺲ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ‪ ،‬و ﻣﻨﺎﻓﻊ و ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر ﮐﻪ‬
‫ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻣﺘﺤﻤﻞ ﺷﻮﻧﺪ آﮔﺎه ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺷﺮﮐﺘﻬﺎ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن را ﺟﻬﺖ ﻣﺸﺎوره در ﻣﻮرد ﻣﺴﺎﺋﻠﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻋﻮاﻣﻞ‬
‫ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﻪ ﺧﺮﯾﺪ ﺗﺠﻬﯿﺰات‪ ،‬ﺗﺮﮐﯿﺐ و ادﻏﺎم‪ ،‬ﺗﺸﺨﯿﺺ ﻣﺸﮑﻞ اﺻﻠﯽ در ﺣﻮزه ﮐﺎري‪ ،‬و اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺗﺒﻠﯿﻐﺎﺗﯽ درﮔﯿﺮ‬
‫ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻏﯿﺮﺳﺎﺧﺖﯾﺎﻓﺘﻪ ‪ ،‬ﺗﺨﺼﺼﯽ ﺗﺮ )و ﮔﺮان( ﻣﻮرد ﻣﺸﺎوره ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه‬
‫)‪ (ES‬ﺗﻼش ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ﺗﺎ از ﻗﺎﺑﻠﯿﺘﻬﺎ و روﺷﻬﺎي ﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن اﻧﺴﺎﻧﯽ ﺗﻘﻠﯿﺪ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
 ‫‪28‬‬ ‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ اول‬

‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻌﻤﻮل ‪ ،‬ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺒﺮه )‪ (ES‬ﯾﮏ ﭘﮑﯿﺞ ﻧﺮماﻓﺰاري ﺑﺮاي ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﯾﺎ ﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ‬
‫ﮐﻪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﮐﺎراﯾﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﯾﺎ ﺣﺘﯽ ‪-‬ﺑﯿﺶ ﺗﺮ‪ -‬از اﻓﺮاد ﻣﺘﺨﺼﺺ در ﺑﺮﺧﯽ از ﺣﻮزه ﻫﺎي ﺗﺨﺼﺼﯽ و‬
‫ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﺎرﯾﮏ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﯾﺪه اوﻟﯿﻪ ‪ ،ES‬اﻋﻤﺎل ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ‪ ،‬ﮐﻪ ﺳﺎده اﺳﺖ‪ .‬ﺗﺨﺼﺺ‬
‫از ﻣﺘﺨﺼﺺ ﺑﻪ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ داﻧﺶ در ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ذﺧﯿﺮه ﺷﺪه و ﺳﭙﺲ ﮐﺎرﺑﺮان ﺟﻬﺖ اﺳﺘﻔﺎده و‬
‫ﻣﺸﺎوره در زﻣﺎن ﻧﯿﺎز از آن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ ES .‬ﺧﻮاﻫﺎن ﺣﻘﺎﯾﻖ ﺷﺪه و ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در آﻧﻬﺎ دﺧﺎﻟﺖ ﮐﺮده و در‬
‫اﯾﺠﺎد ﯾﮏ ﻧﺘﯿﺠﻪﮔﯿﺮي ﺧﺎص ﺗﺎﺛﯿﺮ ﮔﺬار ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﯾﮏ ﻣﺸﺎور اﻧﺴﺎﻧﯽ ‪ ،‬آن را ﺳﺎده و ﻏﯿﺮﺗﺨﺼﺼﯽ‬
‫ﺷﺮح ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ در ﺻﻮرت ﻟﺰوم ‪ ،‬ﻣﻨﻄﻖ ﭘﺸﺖ ﻣﺸﺎوره ﻗﺮار دارد‪ .‬اﻣﺮوزه ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﺧﺒﺮه در ﻫﺰاران ﻣﻮﺳﺴﻪ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﮐﻪ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽﻫﺎي ﻓﺮاواﻧﯽ ﻧﯿﺰ از ﺑﺴﯿﺎري وﻇﺎﯾﻒ آﻧﻬﺎ ﺻﻮرت ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ‪ ،‬ﻧﮕﺎه‬
‫ﮐﻨﯿﺪ ﺑﻪ ‪) 3AIS‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ( در ﻋﻤﻞ ‪ .1,9‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه ﻫﺴﺘﻨﺪ اﻏﻠﺐ ﺑﺎ و ﯾﺎ ﺣﺘﯽ در ﻓﻦ‬
‫آوري ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ دﯾﮕﺮ ﺟﺎﺳﺎزي ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﺟﺪﯾﺪﺗﺮﯾﻦ ﻧﺮم اﻓﺰار ‪ ES‬در اﺑﺰارﻫﺎي وب اﺟﺮا ﻣﯽﺷﻮد‪) ،‬ﺑﻪ‬
‫ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ‪ ،‬اﭘﻠﺘﻬﺎي ﺟﺎوا(‪ ،‬ﮐﻪ ﺑﺮ روي وبﺳﺮورﻫﺎ ﻧﺼﺐ ﺷﺪه و از از ﻣﺮورﮔﺮﻫﺎي وب ﺑﺮاي واﺳﻂ ﻫﺎي‬
‫ﺧﻮد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ‪ Corvid Exsys ،‬ﺑﻪ زﺑﺎن ﺟﺎوا ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ و ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ اﭘﻠﺖ‬
‫اﺟﺮا ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ 1,12‬ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺎي ﻫﻮش ﻋﺼﺒﯽ‬

‫اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﻦ آوري ﻫﺎي ذﮐﺮ ﺷﺪه در ﺑﺎﻻ ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از داده ﻫﺎي ﺻﺮﯾﺢ و روﺷﻦ‪ ،‬اﻃﻼﻋﺎت ‪ ،‬داﻧﺶ‬
‫ذﺧﯿﺮه ﺷﺪه در ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﻧﯿﺎز دارﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل‪ ،‬در دﻧﯿﺎي واﻗﻌﯽ ﭘﯿﭽﯿﺪه‪ ،‬ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ داده ﻫﺎ‪ ،‬اﻃﻼﻋﺎت ‪ ،‬ﯾﺎ‬
‫داﻧﺶ ﺻﺮﯾﺢ و روﺷﻨﯽ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻓﺮاد ﻏﺎﻟﺒﺎ ﻣﯽﺑﺎﯾﺴﺖ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﺧﻮد را ﺑﺮ اﺳﺎس ﺟﺰﺋﯿﺎت‪،‬‬
‫ﻧﻮاﻗﺺ ‪ ،‬ﯾﺎ اﻃﻼﻋﺎت ﻧﺎﮐﺎﻓﯽ ﺑﮕﯿﺮﻧﺪ‪ .‬در ﭼﻨﯿﻦ ﺷﺮاﯾﻄﯽ ﻣﺤﯿﻄﻬﺎ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ در ﺣﺎل ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮان ﺑﺎ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺠﺎرب ﺧﻮد ﺑﺎ اﯾﻦ ﺷﺮاﯾﻂ ﺑﺮﺧﻮرد ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ؛ ﺑﻪ اﯾﻨﺼﻮرت ﮐﻪ آﻧﻬﺎ ﺗﺠﺎرب ﻣﺸﺎﺑﻪ را ﺑﯿﺎد ﻣﯽآورﻧﺪ و‬
‫ﻣﯽآﻣﻮزﻧﺪ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺷﺮاﯾﻂ ﻓﻌﻠﯽ از آن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ اﯾﻦ روﯾﮑﺮد ﺑﺮاي ﺣﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ‬
‫ﺑﺼﻮرت ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺎ آن را ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﻣﺎﺷﯿﻦ‪ ،‬ﻣﯽﻧﺎﻣﯿﻢ‪ ،‬و اﺑﺰار اوﻟﯿﻪ اﺳﺖ ﺑﺮاي ﺷﺒﮑﻪﻫﺎي ﻋﺼﺒﯽ ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ‬
‫)‪ (ANN‬و ﭘﺮوﻧﺪه ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ اﺳﺘﺪﻻل ‪.‬‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﻋﺼﺒﯽ‪ ،‬و ﯾﺎ ﺷﺒﮑﻪ ﻋﺼﺒﯽ ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ )‪ ،(ANN‬از ﯾﮏ اﻟﮕﻮي ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺮاي ﺣﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ‪،‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ و آﻧﻬﺎ در ﺑﺴﯿﺎري از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮدي ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻮدﻧﺪ‪fandl) .‬و ﻟﯿﻦ ‪ 2001 ،‬؛‬
‫‪1999 ،Haykin‬؛ ‪ Ainscough‬آل ﻫﻤﮑﺎران‪ .(1997 ، .‬ﯾﮏ ‪ ANN‬ﺑﺎ ﯾﺎدﮔﯿﺮي اﻟﮕﻮﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد در اﻃﻼﻋﺎت‬
‫اراﺋﻪ ﺷﺪه در ﻃﻮل آﻣﻮزش ﺑﻪ ﻣﻮارد ﺟﺪﯾﺪ دﺳﺖ ﯾﺎﻓﺘﻪ و از آﻧﻬﺎ در ﻣﻮاﻗﻊ ﻣﺨﺘﻠﻒ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﯾﮑﯽ از‬
‫ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻣﻬﻢ آن ﺗﺎﯾﯿﻦ وام ﺑﺎﻧﮑﯽ اﺳﺖ‪ ANN .‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺟﻬﺖ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯿﺰان ﺑﺎﻗﯽﻣﺎﻧﺪه وام از اﻟﮕﻮﻫﺎ‬

‫‪3‬‬
‫‪Artificial Inteligent Systems‬‬
 ‫‪29‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ‪ :‬ﻣﻘﺪﻣﻪ‬ ‫ﻓﺼﻞ اول‬

‫اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﺪ‪ .‬ﯾﮑﯽ از ﻣﻮﻓﻖﺗﺮﯾﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮدي ‪ ANN‬در ﺗﺸﺨﯿﺺ اﻟﮕﻮﻫﺎي ﻏﯿﺮ ﻣﻌﻤﻮل ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎي ﮐﺎرت‬
‫اﻋﺘﺒﺎري‪ ،‬ﺟﻬﺖ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺟﻌﻞ در آﻧﻬﺎ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ اﻣﺮ ﺑﻪ وﯾﮋه ﺑﺮاي ﺑﺴﯿﺎري از ﺗﺮاﮐﻨﺸﻬﺎي ﺗﺤﺖ وب در‬
‫ﻣﻌﺎﻣﻼت ﺗﺠﺎرت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻬﻢ اﺳﺖ‪) .‬ﻧﮕﺎه ﮐﻨﯿﺪ ﺑﻪ ﺑﺎزﮔﺸﺖ در ﻋﻤﻞ ‪(1,10‬‬

‫‪ 1,13‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ‬

‫در ﮐﻨﺎر اﻋﻤﺎل ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻓﻦ آوري ﻫﯿﺠﺎن اﻧﮕﯿﺰ وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮان ﮐﻤﮏ‬
‫ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺧﺪﻣﺎت ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از اﻟﮕﻮرﯾﺘﻢ ژﻧﺘﯿﮏ ‪ ،‬ﻣﻨﻄﻖ ﻓﺎزي ‪ ،‬و ﻋﻮاﻣﻞ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ‪(IA).‬‬

‫اﻟﮕﻮرﯾﺘﻢﻫﺎي ژﻧﺘﯿﮏ ﻣﺴﺎﺋﻞ در راه ﺗﮑﺎﻣﻞ را ﺣﻞ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ از ﻓﺮاﯾﻨﺪﻫﺎي در ﺣﺎل ﺗﮑﻤﯿﻞ و ﺟﺴﺘﺠﻮﮔﺮ ﺑﺮاي‬
‫ﯾﮏ راه ﺣﻞ ﺧﻮب ﺗﻘﻠﯿﺪ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ روش اﺑﻘﺎ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ راﻫﻨﻤﺎﺋﯽﻫﺎﺳﺖ‪ .‬اﻟﮕﻮرﯾﺘﻢ ژﻧﺘﯿﮏ ﺑﺮاي ﺑﻪ ﺣﺪاﮐﺜﺮ‬
‫رﺳﺎﻧﺪن ﺳﻮد ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت در اﯾﺴﺘﮕﺎه ﻫﺎي ﺗﻠﻮﯾﺰﯾﻮﻧﯽ‪ ،‬و ﺟﺎﻧﻤﺎﯾﯽ ﺗﺴﻬﯿﻼت در ﻣﯿﺎن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮدي دﯾﮕﺮ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﻟﮕﻮرﯾﺘﻢ ﻫﺎي ژﻧﺘﯿﮑﯽ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ در اﭘﻠﺘﻬﺎي ﺟﺎوا و )و دﯾﮕﺮ ﻓﻦ آوريﻫﺎي وب(‪،‬‬
‫ﺻﻔﺤﺎت ﮔﺴﺘﺮده اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫روﯾﮑﺮد ﻣﻨﻄﻖ ﻓﺎزي ﻣﺴﺎﺋﻠﯽ ﮐﻪ ﻣﺮدم ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﻣﻮاﺟﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ را ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺎﻫﯿﺖ ﻏﯿﺮ دﻗﯿﻖ از‬
‫اﯾﻨﮑﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ اﻧﺴﺎن ﻫﺎ اﻃﻼﻋﺎت را ردوﺑﺪل ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ‪ ،‬ﺷﻤﺎ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﮕﻮﯾﯿﺪ ‪،‬‬
‫"ﻫﻮا واﻗﻌﺎ ﮔﺮم اﺳﺖ!" در ﯾﮏ روز ﮔﺮم‪ .‬در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ ﮐﻪ ﮔﺮم ﭼﻘﺪر اﺳﺖ؟ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﯾﮏ درﺟﻪ واﻗﻌﺎ‬
‫ﮔﺮم اﺳﺖ ‪ .‬اﯾﻦ ﺑﯿﺎن ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ رﯾﺎﺿﯿﺎت را در راه دﻗﯿﻖ ﺑﺮاي ﮐﻤﮏ ﺑﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮان در ﺣﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺑﺎ اﻇﻬﺎرات‬
‫ﻏﯿﺮ دﻗﯿﻖ از ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﺧﻮد ﺑﻪ ﮐﺎر ﺑﮕﯿﺮد‪ .‬ﻣﻌﻤﻮﻻ روش ﻣﻨﻄﻖ ﻓﺎزي ﺑﺎ ﻫﻤﺮاه ﺷﺪن ﺑﺎ دﯾﮕﺮ روش ﻫﺎي ﻫﻮش‬
‫ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه و ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺎي ﻋﺼﺒﯽ ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻦ دﻗﺖ و ﺻﺤﺖ در‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻋﺎﻣﻞ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ )ﻋﺎﻣﻞ ﻧﺮم اﻓﺰاري ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ‪ ،‬ﻧﺮم رﺑﺎﺗﻬﺎ( ﺑﻪ ﺧﻮدﮐﺎر ﮐﺮدن ﮐﺎرﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ‬
‫ﺑﻬﺮهوري و ﮐﯿﻔﯿﺖ ﮐﻤﮏ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬اﮐﺜﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺷﺎﻣﻞ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه و ﯾﺎ دﯾﮕﺮ ﻋﻨﺎﺻﺮ‬
‫ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻋﻮاﻣﻞ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﻧﻘﺶ ﻓﺰاﯾﻨﺪهاي در ﺗﺠﺎرت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ دارﻧﺪ‪) .‬ﺗﻮرﺑﺎن و ﮐﯿﻨﮓ ‪.(2003 ،‬‬
‫ﻣﺎﻧﻨﺪ ﯾﮏ ﻋﺎﻣﻞ اﻧﺴﺎﻧﯽ ﺧﻮب )ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ ﺗﻮر‪ ،‬ﻧﻤﺎﯾﻨﺪه اﻣﻼك و ﻣﺴﺘﻐﻼت و ﻏﯿﺮه(‪ ،‬اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎ آﻧﭽﻪ را ﮐﻪ‬
‫ﻣﯽ ﺧﻮاﻫﯿﺪ اﻧﺠﺎم دﻫﯿﺪ ﯾﺎد ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪ ،‬و در ﻧﻬﺎﯾﺖ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺴﯿﺎري از ﮐﺎرﻫﺎي ﺷﻤﺎ را اﻧﺠﺎم دﻫﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ 1,14‬ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﻣﺮﮐﺐ‬

‫ﻫﺪف از ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ )‪ ، (CBIS‬ﺻﺮف ﻧﻈﺮ از ﻧﺎم و ﯾﺎ ﻣﺎﻫﯿﺖ آن‪ ،‬ﮐﻤﮏ ﺑﻪ‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ در ﺣﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ ﯾﺎ ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ ﺳﺮﯾﻌﺘﺮ و ﺑﻬﺘﺮ از زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ از ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﯽﺷﺪ‪ ،‬اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﻧﯿﻞ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻫﺪف ‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ از ﯾﮏ ﯾﺎ ﭼﻨﺪ ﻓﻦ آوري اﻃﻼﻋﺎت اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﻧﻮع ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
 ‫‪30‬‬ ‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ اول‬

‫‪CBIS‬داراي ﻣﺰاﯾﺎ و ﻣﻌﺎﯾﺐ ﺧﺎﺻﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﺳﺎزي ﻓﻦ آوري ﻫﺎ ‪ ،‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﯿﻢ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﺑﻬﺘﺮي‬
‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﻢ‪ ،‬ﭼﺮا ﮐﻪ ﻣﺰاﯾﺎي ﯾﮑﯽ از ﻓﻦ آوريﻫﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻌﺎﯾﺐ دﯾﮕﺮي را ﺑﭙﻮﺷﺎﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻌﻤﯿﺮ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻣﺜﺎل ﺧﻮﺑﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻌﻤﯿﺮﮐﺎر ﭘﺲ از ﺗﺸﺨﯿﺺ ﻣﺸﮑﻞ‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ اﺑﺰار را ﺟﻬﺖ ﺗﻌﻤﯿﺮ اﻧﺘﺨﺎب‬
‫ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﮔﺮ ﭼﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺗﻨﻬﺎ ﯾﮏ اﺑﺰار ﮐﺎﻓﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪،‬اﻣﺎ اﻏﻠﺐ اﺳﺘﻔﺎده از ﭼﻨﺪ اﺑﺰار ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺑﻬﺘﺮي دارد‪ .‬ﮔﺎﻫﯽ‬
‫اوﻗﺎت ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻫﯿﭻ اﺑﺰار اﺳﺘﺎﻧﺪاردي ﻣﻮﺟﻮد ﻧﺒﺎﺷﺪ آﻧﺠﺎﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ اﺑﺰار وﯾﮋه اي ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻧﻮك ﭼﺮخ ﺿﺎﻣﻦ‬
‫دار اﯾﺠﺎد ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ‪ DSS‬در ﺗﻮﺿﯿﺢ ‪ 1,11‬در ﻋﻤﻞ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻓﻦآوري ﻫﺎي ﭼﻨﺪ ‪MSS‬‬
‫در ﺣﻞ ﯾﮏ ﻣﺸﮑﻞ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﮔﺴﺘﺮده دارد را ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺴﯿﺎري از ﻣﺸﮑﻼت ﭘﯿﭽﯿﺪه ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻓﻦ آوري ‪ ،MSS‬ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ آﻧﭽﻪ در ﻃﻮل اﯾﻦ ﮐﺘﺎب دﯾﺪﯾﺪ دارد‪.‬‬
‫"ﺣﻼل ﻣﺴﺎﺋﻞ" ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺷﺎﻣﻞ ﭼﻨﺪﯾﻦ اﺑﺰار و اﺳﺘﻔﺎده ﺑﻪ روش ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬از ﻗﺒﯿﻞ ‪:‬‬
‫•اﺳﺘﻔﺎده از ﻫﺮ اﺑﺰار ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺑﺮاي ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻞ ‪.‬‬
‫•اﺳﺘﻔﺎده از ﭼﻨﺪ اﺑﺰار ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ‪ .‬اﯾﻦ ﻋﻤﺪﺗﺎ ﺷﺎﻣﻞ اﻧﺘﻘﺎل اﻃﻼﻋﺎت از ﯾﮏ اﺑﺰار ﺑﻪ اﺑﺰار دﯾﮕﺮي )ﺑﻪ ﻋﻨﻮان‬
‫ﻣﺜﺎل از ‪ ES‬ﺑﻪ ‪ (DSS‬ﺑﺮاي ﭘﺮدازش ﺑﯿﺸﺘﺮ ‪.‬‬
‫•اﺳﺘﻔﺎده از ﭼﻨﺪ اﺑﺰار ﺷﺪﯾﺪا ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ )ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ‪ ،‬ﯾﮏ ﺷﺒﮑﻪ ﻋﺼﺒﯽ ﻓﺎزي(‪ .‬از ﻧﻘﻄﻪ ﻧﻈﺮ ﮐﺎرﺑﺮ ‪ ،‬اﺑﺰار‬
‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﯿﺒﺮﯾﺪ ﻇﺎﻫﺮ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻫﺪف اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ در ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻼت ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ ﮐﻪ در ‪ DSS‬در ﻋﻤﻞ‬
‫‪ 1-1‬ﺑﺮرﺳﯽ ﺷﺪ‪ ،‬اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻌﻼوه‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎم اﻧﺠﺎم وﻇﺎﯾﻒ ﻣﺨﺘﻠﻒ در روﻧﺪ ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻞ‪ ،‬اﺑﺰارﻫﺎ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ را ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺒﺮه ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺪﻟﺴﺎزي و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ اﻃﻼﻋﺎت ﯾﮏ ‪ DSS‬را ﺑﻬﺒﻮد ﺑﺒﺨﺸﺪ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﯽ ﻋﺼﺒﯽ ﯾﺎ ﯾﮏ ‪ GSS‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ روﻧﺪ اﮐﺘﺴﺎب داﻧﺶ در ﺳﺎﺧﺖ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺒﺮه را ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﻫﺎي ﺧﺒﺮه و ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺎي ﻋﺼﺒﯽ ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﯽ در ﺑﺎﻻ ﺑﺮدن ﻓﻨﺎوري ‪ MSS‬ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ دﻗﯿﻘﺘﺮ ﮐﺮدن آﻧﻬﺎ‬
‫ﺑﺎزي ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬اﺟﺰاي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻓﻘﻂ ﺷﺎﻣﻞ ‪ MSS‬ﻧﯿﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﻋﻠﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ‪ ،‬آﻣﺎر‪ ،‬و اﻧﻮاع اﺑﺰارﻫﺎي ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ‬
‫ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ را ﻧﯿﺰ در ﺑﺮدارد ‪.‬‬

‫ﻓﻦ آوري ﻫﺎي در ﺣﺎل ﻇﻬﻮر‬

‫ﺗﻌﺪادي از ﻓﻦ آوري ﻫﺎي در ﺣﺎل ﻇﻬﻮر‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ و ﻏﯿﺮ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي‬
‫ﺗﺎﺛﯿﺮ ﮔﺬاﺷﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬ﺷﺒﮑﻪ ﺟﻬﺎﻧﯽ وب ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺑﺴﯿﺎري ﺑﺮ روي‪ DSS‬ﮔﺬاﺷﺖ‪.‬‬

‫ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ‪ ،‬ﺳﺮﻋﺖ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت را اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽدﻫﺪ ‪ ،‬ﻋﻼوه ﺑﺮ ﮐﺎﻫﺶ اﻧﺪازه ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﮐﻪ‬
‫ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﻮان ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﯽ ﻧﯿﺰ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺳﺎل اﺳﺖ ﮐﻪ ﭼﻨﺪ ﻋﺎﻣﻞ در ﺗﻐﯿﯿﺮ اﯾﻦ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎ دﺧﺎﻟﺖ‬
 ‫‪31‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ‪ :‬ﻣﻘﺪﻣﻪ‬ ‫ﻓﺼﻞ اول‬

‫دارد‪ .‬ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺧﺮﯾﺪ ﯾﮏ راﯾﺎﻧﻪ ﺷﺨﺼﯽ ﺑﺮاي ﯾﮏ داﻧﺶ آﻣﻮز‪ ،‬داراي ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺑﺎﻻﯾﯽ ﺑﻨﻈﺮ ﺑﺮﺳﺪ اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ‬
‫ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻫﺎي آن ﺑﺴﯿﺎر ﺑﯿﺸﺘﺮاز راﯾﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﺑﺰرگ )‪ (Mainframe‬ﻣﯿﺮاث ﻓﻘﻂ ﭼﻨﺪ ﺳﺎل ﻗﺒﻞ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺴﯿﺎري از ﻓﻦ‬
‫آوري ﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ را ﺑﻤﺪت ﭼﻨﺪ دﻫﻪ اﯾﺠﺎد ﺷﺪاﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﺗﺼﺎﻻت اﯾﺠﺎد ﺷﺪه از ﻃﺮﯾﻖ وب‪،‬‬
‫ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ﻣﻮﻓﻖ ﺗﺠﺎري در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ اﻣﮑﺎن ﭘﺬﯾﺮ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺮﺧﯽ از ﻓﻦ آوري ﻫﺎي ﺧﺎص ﮐﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﺧﻮاﻫﯿﻢ ﮐﺮد )‪ (2002 ، Vaughan‬ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﺷﺒﮑﻪ‬
‫اي‪،‬راﺑﻂ ﻫﺎي ﻣﺸﺘﺮي ﺛﺮوﺗﻤﻨﺪ‪،‬ﻣﻌﻤﺎري ﻣﺪل ﻣﺤﻮري‪ ،‬ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﺑﯽ ﺳﯿﻢ‪ ،‬وﻋﻮاﻣﻞ‪ ،‬اﻟﮕﻮرﯾﺘﻢ ﻫﺎ وﺑﺤﺚ ﻫﺎي‬
‫اﮐﺘﺸﺎﻓﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪:‬‬
‫• ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﺷﺒﮑﻪ اي‪ .‬اﮔﺮ ﭼﻪ ﯾﮏ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﮔﺮم ‪ ،‬ﺑﻤﺪت ﭼﻨﺪ دﻫﻪ در ﮔﺮداﮔﺮد ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﯾﺪه‬
‫اوﻟﯿﻪ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻗﺪرت ﻫﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﯽ در ﯾﮏ ﺳﺎزﻣﺎن را دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي ﮐﺮده و ﭼﺮﺧﻪ ﻫﺎي‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻧﺸﺪه را ﺑﺮاي ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻼت و دﯾﮕﺮ ﻧﯿﺎزﻫﺎي ﭘﺮدازش داده ﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﯿﻢ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع‬
‫ﺑﻪ ﯾﮏ ﺳﺎزﻣﺎن اﺟﺎزه ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺎﻣﻞ از ﻗﺪرت ﺧﺎﻧﮕﯽ ﺷﻤﺎره ﺧﺮد ﺷﺪن آن ﺑﻪ ﮐﺎر ﺑﺒﺮد‪.‬‬
‫ﺑﺮﺧﯽ از ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎ ﻣﺤﻮرﻫﺎي اﺳﺘﻔﺎده ﻧﺸﺪه در روﻣﯿﺰي ﻫﺎي ﮐﺎرﻣﻨﺪ را ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار‬
‫ﻣﯽدﻫﻨﺪ ‪،‬در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎي دﯾﮕﺮ ﺻﺮﻓﺎ ﺳﻮﭘﺮ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮﻫﺎي ﺧﻮد را ﺑﺎ ﺷﺎﺧﻪ ﻫﺎي راﯾﺎﻧﻪ‬
‫ﻫﺎي ﺷﺨﺼﯽ ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ‪ ،CGG ،‬ﯾﮏ ﺷﺮﮐﺖ ﻧﻔﺖ ‪ ،‬ﺳﻮﭘﺮ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮﻫﺎي‬
‫ﺧﻮد را ﺑﺎ ﯾﮏ ﺧﻮﺷﻪ ﺑﯿﺶ از ‪ 6،000‬راﯾﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﺷﺨﺼﯽ ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﮐﺮد ﮐﻪ اﻧﺘﻈﺎر ﻣﯽ رﻓﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ‬
‫‪ 10،000‬رﺷﺪ ﭘﯿﺪا ﮐﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻫﺎ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﮐﻤﺘﺮي از ﯾﮏ اﺑﺮ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ دارﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﻪ ﻧﺮم اﻓﺰار ﻣﺨﺼﻮﺻﯽ‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ آن اﺣﺘﯿﺎج اﺳﺖ‪).‬ﻧﮕﺎه ﮐﻨﯿﺪ ﺑﻪ ‪.(2002،Nash‬‬

‫‪‬راﺑﻂ ﻫﺎي ﻏﻨﯽ ﻣﺸﺘﺮي‪ .‬ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن و ﮐﺎرﮐﻨﺎن اﻧﺘﻈﺎر دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ داده ﻫﺎ و اﺑﺰارﻫﺎ ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﺧﻮﺷﺎﯾﻨﺪ و درﺳﺖ را دارﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ زﻣﺎن ‪ ،‬اﻧﺘﻈﺎرات اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﺎﻧﮕﻮﻧﻪ ﮐﻪ‬
‫ﺳﺮوﯾﺲ دﻫﻨﺪه ﻫﺎ در ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ و ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ اﻓﺰاﯾﺶ ﭘﯿﺪا ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﻣﺮورﮔﺮ ﻧﯿﺰ ﺑﻬﺒﻮد ﭘﯿﺪا‬
‫ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ ،. GUIs .‬ﺑﺨﺼﻮص ﺑﺮاي دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ وب ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺪاوم ﺑﻬﺒﻮد ﭘﯿﺪا ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ‪.‬‬

‫• ﻣﻌﻤﺎري ﻣﺪل ﻣﺤﻮري‪ .‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﺠﺪد ﻧﺮم اﻓﺰار و ﻧﺮم اﻓﺰار ﺗﻮﻟﯿﺪ دﺳﺘﮕﺎه از ﻃﺮﯾﻖ اﺑﺰارﻫﺎي‬
‫ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﻧﺮم اﻓﺰار ﮐﻤﮑﯽ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ در ﺣﺎل رواج ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﺳﺘﺎﻧﺪاردﺳﺎزي ﻣﺪل ﻟﻐﺎت در ﺳﺮاﺳﺮ‬
‫‪UML‬ﺗﻮﺳﻌﻪ دﻫﻨﺪﮔﺎن را ﺑﻪ اﯾﻦ ﺑﺎور ﮐﻪ ﻧﺴﻞ ﮐﺪ اﻣﮑﺎن ﭘﺬﯾﺮ اﺳﺖ‪ ،‬ﻫﺪاﯾﺖ ﮐﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ اﯾﻦ‬
‫ﺣﺎل ‪ ،‬ﺣﺘﯽ اﮔﺮ ﮐﺪ ‪ 90‬درﺻﺪ ﺻﺤﯿﺢ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺗﻼش اﺿﺎﻓﯽ ﺑﺸﺮ اﺣﺘﯿﺎج اﺳﺖ ﺗﺎ ‪ 10‬درﺻﺪ ﺑﻘﯿﻪ‬
‫را ﺗﺜﺒﯿﺖ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ آن را ﺑﻪ ﮐﺎر وادار ﮐﻨﺪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﺰاﯾﺎﯾﯽ را از ﺑﯿﻦ ﺑﺒﺮد‪.‬‬
‫• ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﺑﯽ ﺳﯿﻢ ) ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﺗﻠﻔﻦ ﻫﻤﺮاه(‪ .‬اﻧﺘﻘﺎل ﺑﻪ ﺗﺠﺎرت ﻣﻮﺑﺎﯾﻞ در ﺣﺎل ﺗﺤﻮل اﺳﺖ‬
‫زﯾﺮا ﺗﻠﻔﻦ ﻫﺎي ﻫﻤﺮاه و ﮐﺎرت ﻫﺎي ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﺑﯽ ﺳﯿﻢ ﺑﺴﯿﺎر ارزان ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬دﺳﺘﮕﺎه ﻫﺎي ﻣﻮﺑﺎﯾﻞ‬
‫ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﺎﻓﺘﻪ اﻧﺪ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻧﺮم اﻓﺰار ﻣﻔﯿﺪ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﮐﻪ روش ﺟﺪﯾﺪ ﮐﺎر ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺗﻌﺪادي از‬
 ‫‪32‬‬ ‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ اول‬

‫ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﻓﺪرال اﮐﺴﭙﺮس ‪ ،‬در ﺣﺎل اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﺗﻠﻔﻦ ﻫﻤﺮاه ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺟﻤﻊ‬
‫آوري داده ﻫﺎ در ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎي ﺑﺮاي ﭘﯿﮕﯿﺮي ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ و ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ اﻟﮕﻮﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫• ﻋﻮاﻣﻞ ‪ ،‬اﻟﮕﻮرﯾﺘﻢ و ﺑﺤﺚ ﻫﺎي اﮐﺘﺸﺎﻓﯽ‪ .‬ﻋﻮاﻣﻞ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ‪ ،‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ در ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎي ﺟﺴﺘﺠﻮي وب‬
‫ﺑﺮاي ﺳﺎل ﻫﺎ ﺟﺎﺳﺎزي ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺗﺎ درون دﺳﺘﮕﺎه ﻫﺎ و ﻧﺮم اﻓﺰار ﻫﺎي دﯾﮕﺮ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﮐﺎرﺑﺮان ﮐﻤﮏ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ و در ﻣﺬاﮐﺮات ﺗﺠﺎرت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﻫﻤﮑﺎري‬
‫ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﻟﮕﻮرﯾﺘﻤﻬﺎ و ﺑﺤﺚ ﻫﺎي اﮐﺘﺸﺎﻓﯽ ﺑﺮاي ﺑﻬﺒﻮد ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﺨﺸﯽ از ﻣﯿﺎن‬
‫اﻓﺰار ﺟﺎوا و ﺳﺎﯾﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻋﺎﻣﻞ ﻫﺎ در ﺣﺎل ﺗﻮزﯾﻊ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ‪ ،‬ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﻣﺴﯿﺮﯾﺎﺑﯽ‬
‫ﭘﯿﺎم روي وب ﺳﺎﯾﺖ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ از ﻃﺮﯾﻖ ﯾﮏ اﻟﮕﻮرﯾﺘﻢ ﺟﺎﺳﺎزي ﺷﺪه در ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﯿﺎم‬
‫رﺳﺎن ﻓﻮري ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﮔﺎرﺗﻨﺮ‪ ) Inc.‬ﻧﺎﺷﻨﺎس ‪ (2002 ،‬ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ در ﮐﺎﻫﺶ رﺷﺪ اﻗﺘﺼﺎدي ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﻫﺎﯾﯽ را‬
‫اﻧﺘﺨﺎب ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ اﺑﺘﮑﺎر ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر ﻫﺴﺘﻪ را ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ ﯾﮏ ﻧﺼﯿﺤﺖ ﺧﻮب ﺑﺮاي ﻫﺮ‬
‫وﺿﻌﯿﺖ اﻗﺘﺼﺎدي اﺳﺖ‪ .‬در زﻣﺎﻧﻬﺎي ﺧﻮب ‪ ،‬ﭘﻮل ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در ﮐﺎوش ﺗﺎﺛﯿﺮات ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﺟﺪﯾﺪ ﺻﺮف ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﻫﻤﻪ ﻋﻨﻮاﻧﻬﺎ در ﻟﯿﺴﺖ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﻫﺎي درﺣﺎل ﻇﻬﻮر ﮔﺎرﺗﻨﺮ ﺷﺎﻣﻞ وب ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در اﯾﻨﺠﺎ ﭼﻬﺎر روﻧﺪ‬
‫ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي در ﺣﺎل ﻇﻬﻮر ﮔﺎرﺗﻨﺮ ﺑﺮاي ﻣﺸﺎﻫﺪه وﺟﻮد دارد‪:‬‬
‫• ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﺧﻮد ﺳﺮوﯾﺲ‪ .‬ﺗﺎ ﺳﺎل ‪ ، 2005‬اﻧﺘﻈﺎر ﻣﯽ رﻓﺖ ﮐﻪ ﺑﯿﺶ از ‪ 70‬درﺻﺪ از ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺧﺪﻣﺎت‬
‫ﻣﺸﺘﺮي ﺑﺮاي ﮐﺴﺐ اﻃﻼﻋﺎت و ﻣﻌﺎﻣﻼت از راه دور ﺧﻮدﮐﺎر ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬وب ﺳﺎﯾﺖ ﻫﺎ ﻣﺠﺒﻮر‬
‫ﺑﻪ ﻓﺮاﻫﻢ آوردن ﺧﺪﻣﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﻧﯿﺎز دارﻧﺪ و "ﻣﺤﺼﻮﻻﺗﯽ" ﮐﻪ ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎ ﻣﯽﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻪ‬
‫ﻓﺮوش ﺑﺮﺳﺎﻧﻨﺪ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد‪ .‬در اﯾﻨﺠﺎ ﯾﮏ اﻧﺘﻈﺎر از ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري ﻫﺎي ﺑﺎﻻ ‪ ،‬دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ‬
‫ﺑﻬﺘﺮ ﻣﺸﺘﺮي و ﺑﻬﺒﻮد ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺧﺪﻣﺎت وﺟﻮد دارد‪ .‬اﯾﻦ ﺑﻪ اﻓﺰاﯾﺶ رﻗﺎﺑﺖ ﻫﺎ و ﭘﺲ اﻧﺪاز ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ‬
‫ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﻮد ﻣﻨﺠﺮ ﺷﻮد‪. DSS .‬درﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪ 1,12‬ﯾﮏ ﻣﺜﺎل از ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ‬
‫ﮔﺴﺘﺮش ﯾﮏ ﭘﻮرﺗﺎل ﺗﻮﺳﻂ ﭘﺎﻟﻢ‪ Inc.‬ﮐﻪ ﺧﺪﻣﺎت ﺑﻬﺘﺮ ﺑﻪ ﻣﺸﺘﺮي را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽﮐﻨﺪ را ﺗﻮﺻﯿﻒ‬
‫ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫• ﺧﺪﻣﺎت وب‪ .‬ﺟﻬﺎن ﺑﻪ وب ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺣﻀﻮر وب ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺻﺮف ﻧﻈﺮ از‬
‫ﺻﻨﻌﺖ ﺷﻤﺎ ‪ ،‬در اﯾﻨﺠﺎ ﺑﺮﺧﯽ از ﺟﻨﺒﻪ اي از آﻧﭽﻪ ﺷﻤﺎ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ دﻫﯿﺪ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ و ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮ‬
‫روي ﯾﮏ وب ﺳﺎﯾﺖ ﺗﺠﺎرت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ ﻗﺮار داده ﺷﻮد وﺟﻮد دارد‪ .‬در ﺣﺪاﻗﻞ زﻣﺎن ‪ ،‬ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن‬
‫اﻧﺘﻈﺎر اﻃﻼﻋﺎت ﺗﻤﺎس و ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت را دارﻧﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﻣﯽﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﭘﯿﺪا ﮐﺮدن ﺷﻤﺎ ﺑﺎﺷﻨﺪ و آﻧﭽﻪ‬
‫ﺷﻤﺎ ﻣﯽ ﻓﺮوﺷﯿﺪ را ﺑﺒﯿﻨﻨﺪ ‪.‬‬
 ‫‪33‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ‪ :‬ﻣﻘﺪﻣﻪ‬ ‫ﻓﺼﻞ اول‬

‫‪‬ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮﻫﺎي ﭘﻮﺷﯿﺪﻧﯽ‪ .‬ﺗﺎ ﺳﺎل ‪ ، 2007‬ﺑﯿﺶ از ‪ 60‬درﺻﺪ از ﺟﻤﻌﯿﺖ اﯾﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه ﺑﯿﻦ ﺳﻨﯿﻦ ‪ 15‬و‬
‫‪ 50‬ﺣﺪاﻗﻞ ﺷﺶ ﺳﺎﻋﺖ در روز دﺳﺘﮕﺎه ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت و ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﯽ ﺳﯿﻢ را ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﺮد ﯾﺎ ﭘﻮﺷﯿﺪ‪.‬‬
‫ﺷﯿﻮع اﯾﻦ دﺳﺘﮕﺎه ﻫﺎ ﻗﻄﻌﺎ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺗﺠﺎرت ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ و ﻓﺮﺻﺖ ﻫﺎي ﺧﺪﻣﺖ دﻫﯽ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ‪.‬‬

‫‪‬اﯾﺠﺎد ﻋﻨﻮان ﺑﺮاي ﻫﻤﻪ ﭼﯿﺰ‪ .‬ﺗﺎ ﺳﺎل ‪ ، 2008‬ﺑﯿﺶ از ‪ 90‬ﻣﯿﻠﯿﺎرد دﻻر ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر ﺑﻪ ﻣﺼﺮف ﮐﻨﻨﺪه‬
‫)‪(B2C‬ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺧﺮﯾﺪ و ‪ 350‬ﻣﯿﻠﯿﺎرد دﻻر ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر ﺑﻪ ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر )‪ (B2B‬ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﺧﺮﯾﺪ‬
‫ﺑﺮ اﺳﺎس ﺑﺮﭼﺴﺐ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺮﭼﺴﺐ ﻫﺎ ﺣﺎوي ﻣﻄﺎﻟﺐ و ﻧﻈﺮات در ﻣﻮرد اﻗﻼم ﻗﺎﺑﻞ ﺧﺮﯾﺪ‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺳﯿﻞ اﻃﻼﻋﺎت ‪ ،‬ﻣﺤﺼﻮﻻت ‪ ،‬و ﺧﺪﻣﺎت در ﺣﺎل ﻣﻬﻤﯿﺰ دار ﮐﺮدن ﺗﻤﺮﮐﺰ ﺑﺮ ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ و‬
‫ﺑﺮﭼﺴﺐ زدن روي اﻧﺘﺨﺎب ﻫﺎ ﺑﺮاي ﮐﻤﮏ ﺑﻪ ﺧﺮﯾﺪار ﺑﺮاي ﯾﺎﻓﺘﻦ ‪ ،‬اوﻟﻮﯾﺖ ﺑﻨﺪي ‪ ،‬و اﻧﺘﺨﺎب‬
‫اﻗﻼم را ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺻﻨﻌﺖ رو ﺑﻪ رﺷﺪ ﺑﺮﭼﺴﺐ زدن‪ ،‬رﻓﺘﺎر ﺧﺮﯾﺪ را ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺧﻮاﻫﺪ داد و ﺑﻪ اﯾﺠﺎد‬
‫ﺻﻨﺎﯾﻊ ﺟﺪﯾﺪ در ﺧﺪﻣﺎت ﻣﺸﺎوره و ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﮐﻤﮏ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬
 ‫‪34‬‬ ‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ اول‬

‫ﺳﻮاﻻت ﭘﺎﯾﺎن ﻓﺼﻞ ‪:‬‬

‫‪ .1‬ﺳﻪ ﻓﺎز ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي از ﻧﻈﺮ ﺳﺎﯾﻤﻮن را ﻧﺎم ﺑﺮده و ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ‪) .‬ﺻﻔﺤﻪ ‪(17‬‬
‫‪ Dss .2‬را ﺷﺮح دﻫﯿﺪ‪) .‬ﺻﻔﺤﻪ ‪(21‬‬
‫‪ .3‬ﭼﻨﺪ دﻟﯿﻞ اﺳﺘﻔﺎده از ‪ DSS‬را ﻧﺎم ﺑﺮده‪ ،‬ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ‪) .‬ﺻﻔﺤﻪ ‪(13‬‬
‫‪ 3 .4‬دﻟﯿﻞ ﺑﺮاي اﯾﻨﮑﻪ ﻣﺸﺨﺺ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮيﻫﺎي اﻣﺮوزه ﭘﯿﭽﯿﺪهﺗﺮ ﺷﺪه اﻧﺪ ﺑﯿﺎورﯾﺪ ؟)ﺻﻔﺤﻪ ‪(10‬‬
‫‪ .5‬ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ در ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺳﺎزي )ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي( ﻣﺪﯾﺮان را ﺷﺮح دﻫﯿﺪ‪) .‬ﺻﻔﺤﻪ ‪(11‬‬
‫‪ .6‬ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻫﺎي ﺳﺎﺧﺖﯾﺎﻓﺘﻪ‪ ،‬ﻧﯿﻤﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﯾﺎﻓﺘﻪ و ﻏﯿﺮﺳﺎﺧﺖ ﯾﺎﻓﺘﻪ را ﺷﺮح دﻫﯿﺪ‪) .‬ﺻﻔﺤﺎت‬
‫‪17‬و ‪(18‬‬
‫‪ .7‬ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﻈﺮﯾﻪ اﻧﺘﻮﻧﯽ ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ را ﺷﺮح دﻫﯿﺪ‪) .‬ﺻﻔﺤﻪ ‪(18‬‬
‫‪ .8‬در ﻣﻮرد ‪) GSS‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﮔﺮوﻫﯽ( ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ‪) .‬ﺻﻔﺤﻪ ‪(26‬‬
‫‪ .9‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ را ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ‪) .‬ﺻﻔﺤﻪ ‪(28‬‬
‫‪ .10‬ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﺧﺒﺮه و ﻣﺰاﯾﺎي آﻧﺮا ﺷﺮح دﻫﯿﺪ‪) .‬ﺻﻔﺤﻪ ‪(29‬‬
‫‪ .11‬در ﻣﻮرد ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺎي ﻋﺼﺒﯽ ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ‪) .‬ﺻﻔﺤﻪ ‪(30‬‬
‫‪ .12‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻫﺎﯾﺒﺮﯾﺪ )ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ( ﭼﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ؟ )ﺻﻔﺤﻪ ‪(31‬‬

‫)ﺑﺮاي دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﭘﺎﺳﺨﻬﺎي ﺳﻮاﻻت ﻓﻮق‪ ،‬از ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﻄﺎﻟﺐ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﯿﺪ(‬
 ‫ﻓﺼﻞ‬

‫‪2‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ‪ :‬ﻣﺤﺒﻮﺑﻪ ﺗﺎﺟﯽ ﻧﺼﺮآﺑﺎدي‬
‫ﻣﻬﺪي ﻧﻮري‬

‫‪ 2‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮﻧﺪه‪ ،‬ﻣﺪل ﺳﺎزي و‬

‫ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ‬
‫اﻫﺪاف ﯾﺎدﮔﯿﺮي‬
‫‪ ‬درك ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ اﺳﺎﺳﯽ ﯾﺎ اوﻟﯿﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي‬
‫‪ ‬درك روﯾﮑﺮد ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ‬
‫‪ ‬درك ﭼﻬﺎراﺻﻞ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﺳﺎﯾﻤﻮن ‪ :‬ﻫﻮﺷﻤﻨﺪي ‪ ،‬ﻃﺮاﺣﯽ‪ ،‬اﻧﺘﺨﺎب و ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي‬
‫‪ ‬ﺗﺸﺨﯿﺺ ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻋﻘﻼﻧﯿﺖ وﻋﻘﻼﻧﯿﺖ ﻣﺤﺪود وﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ارﺗﺒﺎط اﯾﻨﻬﺎ ﺑﺎ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي‬
‫‪ ‬ﺗﻔﺎوت ﻫﺎي ﺑﯿﻦ ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ اﯾﺠﺎد ﯾﮏ اﻧﺘﺨﺎب و ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﮐﻠﯽ اﯾﺠﺎد آن‬
‫‪ ‬ﺗﺸﺨﯿﺺ ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﻣﺪﻟﺴﺎزي ﯾﮏ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي‪ ،‬ﺷﻨﺎﺧﺖ‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺪل‪ ،‬ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﺷﺨﺼﯿﺖ )ﺧﻠﻖ‬
‫وﺧﻮ( وﻋﻮاﻣﻞ دﯾﮕﺮﺗﺎﺛﯿﺮﮔﺬار ﺑﺮﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي‬
‫‪ ‬ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ‪ DSS‬در ﻋﻤﻞ از ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬

‫اﺳﺎس اﯾﻦ ﮐﺘﺎب ﻣﺘﻤﺮﮐﺰﺑﺮ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي ازﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي اﺳﺖ‪ .‬ﻫﺪف اﯾﻦ ﻓﺼﻞ ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ﺑﻨﯿﺎدي‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ودﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ وﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ از آﻧﻬﺎ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ ‪ ،‬ﻣﺎ ‪MMS Running Case‬‬
‫را درﺗﻤﺎم اﯾﻦ ﻓﺼﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ‪.‬‬
‫از ﺟﻤﻠﻪ اﻫﺪاف اﯾﻦ ﻓﺼﻞ ﻧﺸﺎن دادن روﻧﺪ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي درﺻﻨﻌﺖ اﺳﺖ ‪ ،‬اﯾﻦ ﻣﻮرد در ﻗﺴﻤﺖ ﻣﻮرد ﮐﺎرﺑﺮدي ‪2,4‬‬
‫)ﻣﺪﻟﻬﺎ( آﻣﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﻓﺼﻞ ﻣﻮارد زﯾﺮ را ﭘﻮﺷﺶ ﻣﯽدﻫﺪ ‪:‬‬
‫‪ : 2-1‬ﺷﮑﻞ اﺑﺘﺪاﯾﯽ )ﺷﻤﺎي اوﻟﯿﻪ( ‪ :‬ﺷﺮﮐﺖ ‪ SMP‬ﮐﻪ اداره آن ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﺟﻤﻌﯽ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ : 2-2‬ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي‪ ،‬ﻣﻌﺮﻓﯽ وﺗﻌﺮﯾﻒ ﻫﺎ‬
‫‪ : 2-3‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ‬
‫‪ : 2-4‬ﻣﺪﻟﻬﺎ‬
‫‪ : 2-5‬ﻓﺎزﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي‬
‫‪ : 2-6‬ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ‪ :‬ﻓﺎز ﻫﻮﺷﻤﻨﺪي‬
‫‪36‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫‪ : 2-7‬ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ‪ :‬ﻓﺎز ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫‪ : 2-8‬ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ‪ :‬ﻓﺎز اﻧﺘﺨﺎب‬
‫‪ : 2-9‬ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ‪ :‬ﻓﺎز ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي‬
‫‪ : 2-10‬ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻫﺎ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‬
‫‪ : 2-11‬اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺷﺨﺼﯿﺖ ﻫﺎ‪ ،‬ﻧﻮع وﺟﻨﺴﯿﺖ‪ ،‬درك وﻓﻬﻢ ﺑﺸﺮي وﺳﺒﮏ ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي‬
‫‪ : 2-12‬ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮﻧﺪه ﻫﺎ‬
 ‫‪37‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ‪ ،‬ﻣﺪل ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ دوم‬

‫‪ 2,1‬ﺷﻤﺎي اوﻟﯿﻪ ‪:‬ﺷﺮﮐﺖ ‪ SMP‬ﮐﻪ اداره آن ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي‬

‫ﺟﻤﻌﯽ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻣﻌﺮﻓﯽ‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﻓﺮآﯾﻨﺪي ﺑﺴﯿﺎر ﭘﯿﭽﯿﺪه اﺳﺖ‪ ،‬وﺑﺎ ﻣﺮدم واﻃﻼﻋﺎت درﮔﯿﺮﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬دراﮐﺜﺮﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ وﻗﺘﯽ ﺷﻤﺎ‬
‫اﻓﺮاد را ﺑﻪ ﮐﺎر ﻓﺮاﻣﯽ ﺧﻮاﻧﯿﺪ‪ ،‬آﻧﻬﺎ ﮐﺎرﻣﯽﮐﻨﻨﺪ وﻓﮑﺮﻧﻤﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬وﻟﯽ وﻗﺘﯽ ﺷﻤﺎ اﻓﺮاد را وادار ﺑﻪ ﻓﮑﺮ ﮐﺮدن ﻣﯽ‬
‫ﮐﻨﯿﺪ آﻧﻬﺎ ﻓﮑﺮ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬و وﻗﺘﯽ ﺷﻤﺎ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ اﺧﺘﯿﺎر ﻣﯽ دﻫﯿﺪ ﺗﺎ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺑﮕﯿﺮﻧﺪ‪ ،‬آﻧﻬﺎ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﺧﻮﺑﯽ اﻧﺠﺎم‬
‫ﻣﯽدﻫﻨﺪ‪.‬ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ اراﺋﻪ ﺷﺪه ﺑﻌﺪي ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻬﻢ اﺳﺖ‪.‬ﺑﻪ ﮐﺎرﺑﺮدن ﻧﯿﺮوي ﻓﮑﺮي ﺳﺎزﻣﺎن در ﺣﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺳﺨﺖ ﺑﺴﯿﺎر‬
‫ﻣﻔﯿﺪ اﺳﺖ‪ ) SMP .‬ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻗﻄﻌﺎت ﻣﻮﺗﻮري در ‪ ، Edwardsville‬اﯾﺎﻟﺖ ‪ ،( Kensas‬ﺗﻮﻟﯿﺪ وﭘﺨﺶ‬
‫ﺧﺪﻣﺎت ﭘﺲ از ﻓﺮوش ﺻﻨﻌﺖ ﺧﻮدرو را اﻧﺠﺎم ﻣﯽدﻫﺪ‪ .‬ﺗﯿﻢ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﺗﻮﺳﻂ ﮐﺎرﮐﻨﺎن درﺣﺎل ﮐﺎرﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﯾﮏ ﺗﻐﯿﯿﺮدرﻓﺮﻫﻨﮓ ﮐﺎرودرك آن ‪ ،‬اﯾﻦ ﻣﺴﺄﻟﻪ را ﻣﻤﮑﻦ ﺳﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﯾﮏ روزﻧﻤﻮﻧﻪ درﺷﺮﮐﺖ ‪: SMP‬‬

‫‪ June 11‬ﺳﺎﻋﺖ ‪ 6‬ﺻﺒﺢ ﯾﮏ روزﮐﺎري ‪:‬درداﺧﻞ ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ ﺧﺎﻧﻢ ‪ Brenda Craig‬ﺑﺮﮔﻪ ﻫﺎي وﻇﺎﯾﻒ‬
‫روزاﻧﻪ را ﭘﺨﺶ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﻫﻤﮑﺎراﻧﺶ ﺑﺮاي اﻣﺮوزﺑﺎﯾﺪ ﭼﻪ ﮐﺎرﮐﻨﻨﺪ‪.‬اورﺋﯿﺲ ﻧﯿﺴﺖ‪ ,‬اﻣﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‬
‫رﯾﺰي ﮐﻨﻨﺪه ﺑﺮاي ﮔﺮوه ﮐﺎري اش اﺳﺖ‪.‬‬
‫درﻃﯽ ﺳﺎل ﭘﯿﺶ رو‪ ،‬درﺗﯿﻢ ‪ 12‬ﻧﻔﺮه او‪ ،‬ﮐﺎرﻫﺎي ﮔﺮوه ﺑﯿﻦ اﻓﺮاد ﮔﺮوه ﻣﯽ ﭼﺮﺧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻫﺮﮐﺪام ازآﻧﻬﺎ‬
‫ﻣﯿﺰان ﺳﺎﻋﺖ ﮐﺎري ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽﺷﻮد ‪،‬از ﺟﻤﻠﻪ ﺳﺎﻋﺖ ﮐﺎري ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم وﻇﺎﯾﻒ ﺷﺒﺎﻧﻪ و وﻗﺖ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺑﺮاي‬
‫رﺳﯿﺪﮔﯽ ﺑﻪ ﮐﺎﻣﯿﻮﻧﻬﺎي ﺣﻤﻞ ﺑﺎر‪ .‬ﺗﯿﻢ ﺑﺮاي ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي وﻇﺎﯾﻒ ‪ ،‬ﺧﯿﻠﯽ ﮐﻮﺗﺎه ﻫﻤﺪﯾﮕﺮ را ﻣﻼﻗﺎت ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ‬
‫ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺣﺪس ﻣﯽ زﻧﻨﺪ ﮐﻪ آﯾﺎ زﻣﺎن اﺿﺎﻓﻪ ﮐﺎري ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ اﺣﺘﯿﺎج ﺑﺎﺷﺪ و آﯾﺎ ﮔﺮوه ﻫﺎي ﮐﺎري دﯾﮕﺮﻧﯿﺎز‬
‫ﺑﻪ ﮐﻤﮏ دارﻧﺪ وﯾﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﮐﻤﮏ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻫﺮﮐﺲ در ﺗﯿﻢ ﻣﺴﺌﻮل اﻧﺠﺎم وﻇﺎﯾﻒ ﺧﻮدﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪ درك ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﭼﻪ ﮐﺎري ﻧﯿﺎزﺑﻪ اﻧﺠﺎم دادن‪،‬‬
‫دارد‪ .‬ﮐﺎرﮐﻨﺎن وﻇﯿﻔﻪ ﻣﺤﻮرﻧﯿﺴﺘﻨﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﻓﮑﺮﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ‪ ،‬آﻧﻬﺎ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ وﻫﺮﮐﺲ ﻣﺴﺌﻮل ﺗﺸﺨﯿﺺ ﺧﻮد‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ اﻋﻀﺎ ازﻣﺴﯿﺮﮐﺎرﯾﺸﺎن ﺧﺎرج ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ‪،‬ﺑﻘﯿﻪ اﻋﻀﺎ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﮐﺎرﻫﺎﯾﺸﺎن را ﺑﺎ‬
‫ﯾﮑﺪﯾﮕﺮاﻧﺠﺎم دﻫﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﺧﻮد ﻣﺤﻮري ‪SMP‬‬

‫ﺗﯿﻢ ﮐﺎري ﺑﻪ آن ﭼﯿﺰي ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد ﮐﻤﮏ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ اﯾﻨﮑﺎر ﺑﺎﻋﺚ اﯾﺠﺎد ﺗﻔﺮﻗﻪ در ﻣﺤﯿﻂ ﮐﺎري ﻧﻤﯽ‬
‫ﺷﻮد‪ .‬درﺣﺪود ‪ %55‬ﮐﺎرﮐﻨﺎن اﻋﻀﺎي ﯾﮏ اﺗﺤﺎدﯾﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﮐﻤﺎﮐﺎن ﯾﮏ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ در‪ SMP‬وﺟﻮد‬
 ‫‪38‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫دارد‪ ،‬اﻣﺎ ﻣﺪﯾﺮاﺻﻠﯽ ‪ ، Thom Norbury‬وﺷﺶ ﻋﻀﻮﻫﺴﺘﻪ ي ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ اﺻﻠﯽ ﺑﻪ ﻧﺪرت درﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﻫﺎي‬
‫ﮔﺮوﻫﯽ ﺗﯿﻢ ﻫﺎي ﮐﺎري ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن ﺗﯿﻤﻬﺎ در ﻣﻮرد اﺧﺘﯿﺎراﺗﺸﺎن ﺑﺤﺚ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ وﺑﻪ‬
‫درﺳﺘﯽ ‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﻃﻮري ﮐﻪ ‪ Norbury‬ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ‪ ،‬اﻧﺘﺨﺎب ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﮐﻞ ﺳﯿﺴﺘﻢ ازاﺳﺘﻌﺪاد ﮐﺎرﻣﻨﺪاﻧﺶ اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺪﯾﺮاﺻﻠﯽ ﺳﺎﺑﻖ ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ ‪ ، Joe Forlenza‬اﯾﻦ ﻋﻘﯿﺪه را دارد ﮐﻪ ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت زﯾﺮﮐﺎﻧﻪ‬
‫اي درﻣﻮرد ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﮕﯿﺮﻧﺪ‪ .‬وﻗﺘﯽ ﮐﻪ ‪ Forlenze‬درﺣﺎل ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺑﻮد‪ ،‬اواﻓﺮادي را ﻣﯽ دﯾﺪ ﮐﻪ زﻧﺪﮔﯽ ﺧﻮدﺷﺎن‬
‫را ﺑﺎ ﺗﻤﺎم دﻏﺪﻏﻪ ﻫﺎ وﻣﺸﮑﻼﺗﯽ ﮐﻪ داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬او ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ ﮐﻪ " اﮔﺮ از اﺳﺘﻌﺪاد و ﻓﮑﺮي‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻧﺸﻮد آن اﺳﺘﻌﺪاد ﺗﻠﻒ ﻣﯽ ﺷﻮد‪".‬ﺑﻌﻀﯽ از ﻣﺪﯾﺮان ‪ SMP‬ﻋﻘﯿﺪه دارﻧﺪﮐﻪ اﺧﺘﯿﺎردﻫﯽ ﺟﻮاب ﻧﻤﯽدﻫﺪ‪ .‬از‬
‫ﯾﮏ دﻫﻪ ﻗﺒﻞ ‪ ،‬در ‪ SMP‬ﯾﮏ ﻓﻀﺎي ﮐﺎري اﺧﺘﯿﺎر داده ﺷﺪه‪ ،‬روﻧﻖ ﭘﯿﺪا ﮐﺮده اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ Forlenza‬ﯾﮏ ﺗﯿﻢ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮﻧﺪه را اﻣﺘﺤﺎن ﮐﺮد وﺷﺮوع ﺑﻪ اﻧﺘﻘﺎل ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ ﻫﺎ ﻧﻤﻮد‬
‫وﮐﺎرﻫﺎي ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﯽ ﻣﯿﺎﻧﯽ را ﺣﺬف ﮐﺮد‪ .‬ﺑﻌﻀﯽ ﻣﺪﯾﺮان ﺑﻪ ﺻﻮرت دﻟﺨﻮاه ﺷﺮﮐﺖ را ﺗﺮك ﮐﺮدﻧﺪ‪ ,‬و ﺑﻌﻀﯽ‬
‫دﻋﻮت ﺑﻪ ﻫﻤﮑﺎري ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﭘﺲ از ﯾﮏ ﺳﺎل ﺳﻮدﻣﻨﺪي ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ ﺳﻘﻮط ﮐﺮد‪ .‬اوﻣﺘﻌﻬﺪ ﺑﻪ اﻧﺠﺎم ﮐﺎري ﺑﻮد ﮐﻪ‬
‫ﺷﺮوع ﮐﺮده ﺑﻮد‪،‬درﭘﺎﯾﺎن ﺳﺎل دوم ﺳﻮددﻫﯽ ﺷﺮﮐﺖ اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﻓﺖ وﺗﺎ ﺑﻪ اﻣﺮوز ﻧﯿﺰ درﺣﺎل اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺗﻌﻬﺪ رﻫﺒﺮي ﺑﺮاي ﺗﻐﯿﯿﺮ‬

‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ‪ Edwardsville‬ﺑﺎ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ روﺑﻪ رو ﺷﺪ درﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ دﯾﮕﺮﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎ ﺑﺎ ﺷﮑﺴﺖ ﻣﻮاﺟﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪Joe.‬‬
‫ﯾﮏ ﻗﺮارداد ﺑﻠﻨﺪ ﻣﺪت ﺑﺮاي آﻣﻮزش ﺗﯿﻤﺶ ﺑﺴﺖ ‪،‬ﺗﺎ ﺣﺮﻓﻪ اي ﺷﻮﻧﺪ و ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ ﺑﺮاي‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن وﺧﻮدﺷﺎن ﺑﮕﯿﺮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﻀﯽ از ﻣﺪﯾﺮان ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺧﻮدﺷﺎن را ﺑﺎﺷﺮاﯾﻂ وﻓﻖ دﻫﻨﺪ اﻣﺎ ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﺎﻧﻪ ﺑﺴﯿﺎري‬
‫از آﻧﻬﺎ‪ ،‬ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ اﯾﻦ ﮐﺎر را اﻧﺠﺎم دﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﺳﻄﺢ اﻋﺘﻤﺎد ﺑﯿﻦ ﮐﺎرﻣﻨﺪان وﮐﺎرﮔﺰاران ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﺸﮑﻼﺗﯽ وﺟﻮد ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪ .‬ﻫﻢ‬
‫ﭼﻨﯿﻦ ﺑﻌﻀﯽ از ﮐﺎرﮔﺰاران ﻣﺸﮑﻼﺗﯽ ﺑﺮاي ﻗﺒﻮل ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ درﮐﺎر‪،‬ﺧﻮاﻫﻨﺪ داﺷﺖ‪ .‬ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ ﺑﺴﯿﺎري ازﺷﺮﮐﺘﻬﺎي‬
‫ﺗﺠﺎري آﻣﺮﯾﮑﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﮐﺎرﮐﻨﺎﻧﺸﺎن ﻣﯽ آﻣﻮزﻧﺪ ﮐﻪ آﻧﻬﺎ ﺑﺮاي ﻓﮑﺮﮐﺮدن ﺣﻘﻮق ﻧﻤﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ‪ ،‬ﻟﺬا ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﻧﯿﺰ ﻓﮑﺮ ﻧﻤﯽ‬
‫ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫درﺣﺎﻟﺖ ﮐﻠﯽ ﺣﺪود ‪ %10‬ازﮐﺎرﮐﻨﺎن ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ درﯾﮏ ﻣﺤﯿﻂ ﺗﯿﻤﯽ‪ ،‬ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ‬
‫ﻣﻮﺿﻮع ﮔﺎﻫﯽ ﺑﺪﻟﯿﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺷﺨﺼﯽ ﺑﺮوز ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﮔﺎﻫﯽ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﯾﻨﮑﻪ ﻣﺠﺮﯾﺎن ﺳﻄﺢ ﭘﺎﯾﯿﻨﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ‬
‫ﻫﻤﮑﺎري ﺑﺎ ﯾﮏ ﺗﯿﻢ را رد ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ اﻓﺮاد ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاي رﻓﻊ ﻣﺸﮑﻼﺗﺸﺎن ‪،‬ﻫﻨﮕﺎم ﺳﺎﺧﺘﻦ ﯾﮏ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺗﯿﻤﯽ‪ ،‬آزاد‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ Norbury.‬ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ ﮐﻪ ﺗﯿﻢ ﻫﺎي ﮐﺎري ﺧﻮد ﻣﺤﻮر‪ ،‬ﺗﻌﻬﺪات ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ اي را ﻧﯿﺎزدارﻧﺪ‪ .‬درﻏﯿﺮاﯾﻦ ﺻﻮرت‬
‫اﺳﺘﺮس ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ راﺣﺘﯽ ‪،‬ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﻣﺪﯾﺮان ﺑﻪ رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﻗﺪﯾﻤﯽﺷﻮد‪ .‬ﺗﻌﻬﺪ رﻫﺒﺮي ﯾﮏ ﻋﺎﻣﻞ ﺑﺤﺮاﻧﯽ‬
‫درﻫﺮﺗﻐﯿﯿﺮﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
 ‫‪39‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ‪ ،‬ﻣﺪل ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ دوم‬

‫ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﺗﯿﻤﯽ‬
‫در‪ ، SMP‬ﯾﮏ ﺗﯿﻢ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اش را ﻣﯽ داﻧﺪ‪ ،‬اﻫﺪاﻓﺶ را ﻣﯽ داﻧﺪ وﻫﻢ ﭼﻨﯿﻦ ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﺎﻟﯽ اش را‪ .‬ﯾﮏ ﺗﯿﻢ‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﺧﯿﻠﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﮐﺎرﮐﻨﺎن دﯾﮕﺮي ﮐﻪ ﺷﺒﯿﻪ اﯾﻦ ﮐﺎررا اﻧﺠﺎم ﻣﯽدﻫﻨﺪ‪ ،‬درﻣﻮرد ﺗﺠﺎرت دارد‪.‬ﺗﯿﻢ‬
‫ﻫﺎ ﺑﺪﻟﯿﻞ اﯾﻨﮑﻪ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﻻزم ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺎﻟﯽ را دارﻧﺪ )ﮐﻪ ﭘﯿﺶ از اﯾﻦ ﺗﻨﻬﺎ دردﺳﺘﺮس ﻣﺪﯾﺮان ﺑﻮده اﺳﺖ(‪،‬‬
‫ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﺧﻮﺑﯽ را ﺑﮕﯿﺮﻧﺪ ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﺗﻮﻟﯿﺪ را اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي ﮐﺮده وﻣﻘﺪار ﺳﻮد ﯾﺎ ﻓﺮوﺷﺸﺎن را‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺗﯿﻢ ﺗﻼش ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺧﻮدي ﺧﻮد ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺷﻮد‪ .‬اﻏﻠﺐ ﺗﯿﻢ ﻫﺎ اﯾﻦ ﮐﺎر را درﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎﯾﺸﺎن‬
‫اﻧﺠﺎم ﻣﯽدﻫﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺑﺎﻻﺗﺮﯾﻦ ﺳﻄﺢ ﺧﻮد اﺧﺘﯿﺎري ﺑﺮﺳﻨﺪ‪ .‬اﻓﺮاد ﺗﯿﻢ ﺑﻪ ﺻﻮرت روزاﻧﻪ‪ ،‬ﺑﺎزﺧﻮرد ﮐﺎر را ﺑﻪ‬
‫ﻫﺮﮐﺪام ازاﻓﺮاد دﯾﮕﺮﮔﺮوه اﻋﻼم ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬درﯾﺎﻓﺖ ﮐﻨﻨﺪه ﺑﺎزﺧﻮرد‪ ،‬اﻧﺘﻘﺎد را ﺑﺪون ﻫﯿﭻ ﻋﺬروﺑﻬﺎﻧﻪ اي ﻣﯽ ﭘﺬﯾﺮد‪.‬‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮ آﻧﻬﺎ ﻣﯽ داﻧﻨﺪ ﮐﻪ درﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺎزﺧﻮرد ﭼﻪ اﻧﺘﻈﺎراﺗﯽ از آﻧﺎن دارد‪.‬‬

‫ﻧﺘﺎﯾﺞ‬
‫ﺗﺎ ﻗﺒﻞ از اﯾﻨﮑﻪ روﻧﺪ ﺗﯿﻤﯽ ﺑﻨﺎ ﺑﺸﻮد‪ ،‬اﺻﻄﮑﺎك ﯾﺎ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﮐﻤﺘﺮي ﺑﯿﻦ ﻣﺪﯾﺮان وﻧﻤﺎﯾﻨﺪه ﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﺎت‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ وﺟﻮد داﺷﺖ‪ .‬آﻧﻬﺎ اﻏﻠﺐ ﻣﺸﮑﻼت را درﻃﯽ ﯾﮑﺴﺮي ﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﻗﺎﺑﻞ اﻧﻌﻄﺎف ﻗﺎﺑﻞ ﻓﻬﻢ‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﺎي‬
‫ﻗﺮاردادﻫﺎي داراي ﻗﯿﺪ ﺣﻞ ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﭼﻨﯿﻦ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎﺗﯽ ﺑﺮاي ﻣﺬاﮐﺮه ﮐﺮدن وﮔﻔﺘﮕﻮ ﺧﯿﻠﯽ آﺳﺎن ﺗﺮاﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻓﺮاد ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻨﺪ‪ ،‬ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﺑﺮاي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﻫﺎي ﻣﺤﻠﯽ‪ ،‬ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﻫﺎي اﺿﺎﻓﻪ ﮐﺎر‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي‬
‫ﺗﻐﯿﯿﺮات واﻧﺘﻘﺎﻻت ‪ ،‬واﮔﺬاري ﯾﺎ ﺗﺨﺼﯿﺺ ﮐﺎرﻫﺎ وﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﯾﻨﺪ‪ .‬اﻓﺮاد ﮔﺮوه ﺑﺮاي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﺮﻓﺘﻦ‬
‫ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﻫﺴﺘﻨﺪ ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﯾﮏ ﻣﺤﺼﻮل ﮐﺎﻫﺶ ﭘﯿﺪا ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﯿﺸﺘﺮﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮاﻧﻪ ﺑﻪ ﺗﯿﻢ ﻫﺎي‬
‫ﺧﻮد ﻣﺤﻮراﻧﺘﻘﺎل داده ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮﮐﺎرﮐﻨﺎن ﻧﻈﺎرت ﮐﻮﭼﮑﯽ وﺟﻮد دارد‪ .‬روي ﻫﻢ رﻓﺘﻪ ﮐﺎرﮐﻨﺎن داراي اﺧﺘﯿﺎر ‪،‬‬
‫ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﻨﺎﺳﺐ و در ﺧﻮر ﭘﺎداش داده ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﺧﻮﺑﯽ ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ ‬ﺳﺆاﻻت ﺑﺮاي ﺷﮑﻞ اﺑﺘﺪاﯾﯽ )آﻏﺎزﯾﻦ(‪:‬‬

‫ﭼﺮاﻓﮑﺮﻣﯽ ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﮐﺎرﮐﻨﺎن درﺑﯿﺸﺘﺮﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎﺑﺮاي ﮐﺎر ﮐﺮدن ﺣﻘﻮق ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ ﻧﻪ ﺑﺮاي ﻓﮑﺮ ﮐﺮدن‪.‬آﯾﺎ اﯾﻦ‬
‫ﻓﺮﻗﯽ ﻣﯽﮐﻨﺪ؟ﭼﺮا ﯾﺎ ﭼﺮا ﻧﻪ؟‬
‫ﻓﮑﺮﻣﯽ ﮐﻨﯿﺪ ﭼﺮا ﺑﻬﺮه وري ﺗﻮﻟﯿﺪ درﺳﺎل اول ﺑﺮاﺳﺎس ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺑﻨﺎ ﺷﺪه ﺑﺮﮐﺎر ﮔﺮوﻫﯽ‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ ﭘﯿﺪاﮐﺮد؟‬
‫ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ‪.‬‬
‫ﭼﺮا ﺗﻌﻬﺪ رﻫﺒﺮي ﺑﺮاي ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﻬﻢ اﺳﺖ؟ ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ‪.‬‬
‫ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت درﯾﮏ روﻧﺪ ﺗﯿﻤﯽ ﺑﻪ ﮐﺎرﻣﯽ آﯾﻨﺪ؟ ﻣﻮارد زﯾﺮرا درﻧﻈﺮﺑﮕﯿﺮﯾﺪ‪:‬‬
 ‫‪40‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺗﯿﻢ ﻫﺎ ﻣﺸﮑﻼت راﺗﺸﺨﯿﺺ ﻣﯽدﻫﻨﺪ؟‬

‫ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺗﯿﻢ ﻫﺎ درروﻧﺪ ﻣﺸﮑﻼت ﻗﺮارﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ؟‬
‫ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺗﯿﻢ ﻫﺎ راه ﺣﻞ ﻫﺎ را اﻧﺘﺨﺎب ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ؟‬
‫ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺗﯿﻢ ﻫﺎ راه ﺣﻞ ﻫﺎ را ﺑﻪ ﮐﺎرﻣﯽ ﺑﺮﻧﺪ؟‬
‫ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺗﯿﻢ ﻫﺎ ﻣﻮارد ﻣﺨﺎﻟﻒ را ازﭘﯿﺶ ﺑﺮﻣﯽ دارﻧﺪ؟‬
‫اﮔﺮﮐﺴﯽ ﮐﻪ ﻋﻀﻮ ﺗﯿﻢ ﻧﯿﺴﺖ‪ ،‬ﻋﻀﻮ ﺗﯿﻢ ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﺮﺧﯽ ازﺗﺄﺛﯿﺮات ﻣﻤﮑﻦ ﺑﺮﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي‪ ،‬ﭼﯿﺴﺖ؟‬
‫آﯾﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﯿﺪ دﻟﯿﻞ اﯾﻨﮑﻪ ﺑﺴﯿﺎري ازﻣﺪﯾﺮان ﺳﻄﺢ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻣﺘﻘﺎﻋﺪ ﺑﻪ ﺗﺮك ﯾﺎ ﺑﺎزﻧﺸﺴﺘﮕﯽ ﺷﺪه اﻧﺪ را ﺗﻮﺿﯿﺢ‬
‫دﻫﯿﺪ؟‬
‫از ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﺑﺮاي دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ داده ﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺷﺮح دﻫﯿﺪ ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي اﻃﻼﻋﺎت ﻣﯽ‬
‫ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺗﯿﻢ ﻫﺎ ﮐﻤﮏ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺎﺛﯿﺮ اﯾﻨﮑﻪ اﻓﺮاد ﺧﻮد ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي درﮐﺎرﺷﺎن دارﻧﺪ‪ ،‬ﭼﯿﺴﺖ؟ ﭼﺮا اﻋﻀﺎي ﺗﯿﻢ‬
‫ﺧﻮدﻣﺤﻮرﺷﺎدﺗﺮازﮐﺎرﮐﻨﺎن ﺗﺤﺖ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﻗﺪﯾﻤﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ؟‬

‫‪ 2,2‬ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ‪ :‬ﻣﻌﺮﻓﯽ وﺗﻌﺮﯾﻔﺎت‬

‫ﻣﻮارد زﯾﺮ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺟﻨﺒﻪ ﻣﺨﺘﻠﻒ از ﯾﮏ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي درﯾﮏ ﺷﺮﮐﺖ ﺗﺠﺎرﺗﯽ را ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺗﺼﻤﯿﻢ اﻏﻠﺐ ﺗﻮﺳﻂ ﮔﺮوه ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ ‬اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺗﻌﺼﺐ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬اﺧﺘﯿﺎردادن ﺑﻪ ﯾﮏ ﮔﺮوه ﻣﻨﺠﺮﺑﻪ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﺑﻬﺘﺮﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ ‬اﻓﺮاد ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮ ﺑﺮاي ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺗﻌﺪاد زﯾﺎدي ) ﺻﺪﻫﺎ وﮔﺎﻫﯽ ﻫﺰاران ( ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﺑﺮاي ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻨﯽ وﺟﻮد‬
‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﻣﻮر ﺗﺠﺎري ﻣﻌﻤﻮﻻ درآﯾﻨﺪه ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻋﻤﻞ ﺑﻪ ﺧﻮد ﻣﯽ ﭘﻮﺷﺎﻧﺪ‪.‬‬
‫ازآﯾﻨﺪه ﻧﯿﺴﺖ‪،‬‬ ‫‪ ‬ﻫﯿﭻ ﮐﺲ ﯾﮏ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﮐﻨﻨﺪه ﮐﺎﻣﻞ ﺑﻮﯾﮋه درﯾﮏ ﻗﺪم ﻃﻮﻻﻧﯽ وﺑﻠﻨﺪ‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮيﻫﺎ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﯾﮏ ﺗﺼﻤﯿﻢ وﯾﮋه ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﺑﺮ ﺧﯿﻠﯽ از اﻓﺮاد و‬
‫ﮔﺮوه ﻫﺎ در ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺑﮕﺬارد‪.‬‬
‫‪ ‬ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﯾﮏ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻓﮑﺮي درﻣﻮرد ﻣﺴﺎﺋﻠﯽ ﻣﻨﺘﻬﯽ ﺑﻪ ﻧﯿﺎزﺳﻨﺠﯽ ﺑﺮاي داده ﻫﺎ و‬
‫ﻣﺪﻟﺴﺎزي اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺑﺎزﺧﻮرد ﯾﮏ ﺟﻨﺒﻪ ﻣﻬﻢ از ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻮارد دﯾﮕﺮ‪:‬‬
 ‫‪41‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ‪ ،‬ﻣﺪل ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ دوم‬

‫‪ ‬ﺗﻔﮑﺮﮔﺮوﻫﯽ )ﺗﻮﺳﻂ اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه ﺑﺪون ﻫﯿﭻ ﻓﮑﺮ( ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﯾﮏ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﺑﺪﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ ‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻣﺨﺎﻟﻒ ﻫﻢ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺑﺴﯿﺎري ازﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﻫﺎ ﺑﺎرﯾﺴﮏ ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ‪ .‬اﻓﺮادﻣﻌﻤﻮﻻ ﺗﻤﺎﯾﻞ ﺑﻪ رﯾﺴﮏ ﮐﺮدن دارﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮﻧﺪه ﻫﺎ ﻋﻼﻗﻤﻨﺪ ﺑﻪ ارزﯾﺎﺑﯽ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬آزﻣﺎﯾﺶ ﺑﺎ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ واﻗﻌﯽ ) ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﮏ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ‪ ،‬اﻣﺘﺤﺎن آن وﻣﺸﺎﻫﺪه اﯾﻨﮑﻪ ﭼﻪ‬
‫ﻣﻘﺪارﺟﻮاب ﻣﯽدﻫﺪ‪ -‬ﺳﻌﯽ وﺧﻄﺎ( ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻣﻨﺘﻬﯽ ﺑﻪ ﺷﮑﺴﺖ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ ‬آزﻣﺎﯾﺶ ﺑﺎ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ واﻗﻌﯽ درﯾﮏ زﻣﺎن و ﻓﻘﻂ ﺑﺎ ﯾﮏ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ از ﺣﺎﻻت ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ اﯾﻦ‬
‫اﻣﺮﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺧﻄﺮﻧﺎك وﻣﺼﯿﺒﺖ ﺑﺎر ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺗﻐﯿﯿﺮات درﻓﻀﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻃﻮرﭘﯿﻮﺳﺘﻪ اﺗﻔﺎق ﺑﯿﻔﺘﺪ وﻣﻨﺠﺮﺑﻪ ﺑﯽ اﻋﺘﺒﺎري‬
‫ﻓﺮﺿﯿﺎت درﻣﻮرد آن ﺷﺮاﯾﻂ ﺷﻮد‪ ) .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ‪ ،‬ﺗﺤﻮﯾﻞ دادن ﻣﺎ درﺣﺪود زﻣﺎﻧﻬﺎي ﺗﻌﻄﯿﻠﯽ‬
‫ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ اﻓﺰاﯾﺶ ﭘﯿﺪا ﮐﻨﺪ واﺣﺘﯿﺎج ﺑﻪ ﻧﮕﺎه وﯾﮋه اي ﺑﻪ ﻣﺸﮑﻞ ﺑﺎﺷﺪ‪(.‬‬
‫‪ ‬ﺗﻐﯿﯿﺮات درﻓﻀﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﺮروي ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺄﺛﯿﺮﺑﮕﺬارد واﯾﻦ اﻣﺮ ﻣﻤﮑﻦ‬
‫اﺳﺖ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺗﺤﻤﯿﻞ ﻓﺸﺎرزﻣﺎﻧﯽ ﺑﺮروي ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮﻧﺪه ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺟﻤﻊ آوري اﻃﻼﻋﺎت وآﻧﺎﻟﯿﺰ ﯾﮏ ﻣﺴﺎﻟﻪ زﻣﺎن ﺑﺮ اﺳﺖ وﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﮔﺮان ﺗﻤﺎم ﺷﻮد‪ .‬ﻣﺸﮑﻞ اﺳﺖ‬
‫ﺗﻌﯿﯿﻦ زﻣﺎن ﺗﻮﻗﻒ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي اﻣﺮي ﺳﺨﺖ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ ‬ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ اﻃﻼﻋﺎت ﮐﺎﻓﯽ ودرﺧﻮر ﺑﺮاي ﯾﮏ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪاﻧﻪ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ اﻃﻼﻋﺎت ﺧﯿﻠﯽ زﯾﺎدي دردﺳﺘﺮس ﺑﺎﺷﺪ ) ﺑﻪ اﺻﻄﻼح اﻃﻼﻋﺎت ﺳﺮرﯾﺰ ﺷﻮد(‬

‫درﻧﻬﺎﯾﺖ ﻣﺎ ﻣﯽﺧﻮاﻫﯿﻢ ﺑﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮﻧﺪهﻫﺎ ﮐﻤﮏ ﮐﻨﯿﻢ ﮐﻪ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﺑﻬﺘﺮي ﺑﮕﯿﺮﻧﺪ ‪.‬‬

‫) ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮐﻨﯿﺪ ;‪Churchman 1982; Hoch, 2001; Hoch and Kunreuther, 2001; Hoch, Kunreuther with Gunther, 2001‬‬
‫‪Kleindorfer, 2001; Mora, Forgionne and Gupta, 2002; Power, 2002; Roth and Mullen, 2002; Shim et al., 2002; Shoemaker‬‬
‫)‪and Russo, 2001; Simon, 2000; Verma and Churchman, 1998; Vitt, Luckevich, and Misner, 2002‬‬
‫اﮔﺮﭼﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮ ي ﺑﻬﺘﺮ ‪،‬ﻟﺰوﻣﺎ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻌﻨﯽ ﻧﯿﺴﺖ ﮐﻪ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﺳﺮﯾﻊ ﺗﺮﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﯾﮏ ﻓﻀﺎي ﺗﺠﺎري‬
‫ﺑﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺳﺮﯾﻊ اﻏﻠﺐ اﺣﺘﯿﺎج ﺑﻪ ﯾﮏ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﺳﺮﯾﻊ ﺗﺮدارد ﮐﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﯾﮑﺴﺮي ﺿﺮرﻫﺎﯾﯽ ﺑﺮاي ﮐﯿﻔﯿﺖ‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ).‬ﺑﻪ ﻓﻮﮐﻮس ‪ 2,1‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﯿﺪ(‬
‫ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﺗﻮﺳﻂ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮﻧﺪه ﻫﺎي واﻗﻌﯽ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ اﺑﺘﺪا روﻧﺪ وﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﻬﻢ ﻣﺮﺑﻮط‬
‫ﺑﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﻓﻬﻤﯿﺪه ﺷﺪه ‪،‬ﺳﭙﺲ ﻣﺘﺪ ﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﮐﻤﮏ ﮐﺮدن وﻣﺴﺎﻋﺪت ﺑﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮﻧﺪه ﻫﺎ اﺗﺨﺎذ‬
‫ﺷﻮد‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ ﭘﺲ ازاﯾﻦ ﻣﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﯿﻢ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي را ﺑﺮاي ﮐﻤﮏ ﺑﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮﻧﺪه ﻫﺎ ﺗﻮﺳﻌﻪ‬
‫دﻫﯿﻢ‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﻓﺼﻞ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺳﻪ ﮐﻠﻤﻪ ﮐﻠﯿﺪي ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ ﺷﺪه ﮐﻪ ﮐﻠﻤﻪ ‪ DSS‬را ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽدﻫﻨﺪ‪:‬‬
 ‫‪42‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ‪ ،‬ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ‪ .‬ﻫﺮﺷﺨﺺ ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﯽ وﮐﻮرﮐﻮراﻧﻪ اﺑﺰارﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي اﻃﻼﻋﺎت را ﺑﺮاي‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮ ي ﺑﻪ ﮐﺎرﻧﻤﯽ ﺑﺮد‪ .‬ﺑﻠﮑﻪ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﻨﻨﺪه روﻧﺪ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﻋﻘﻼﻧﯽ اﺳﺖ ﺑﻄﻮرﯾﮑﻪ واﻗﻌﯿﺖ را ﺳﺎده‬
‫ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻢ ﭼﻨﯿﻦ ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﻨﻨﺪه اﺑﺰارارزان ﺑﺮاي ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻨﯽ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ راه ﺑﺮاي ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻞ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﯾﮏ روﻧﺪ اﻧﺘﺨﺎب ازﻣﯿﺎن ﻋﻨﻮاﻧﻬﺎي ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺎ ﻗﺼﺪ ﻧﯿﻞ ﺑﻪ ﯾﮏ ﻫﺪف ﯾﺎ ﻫﺪﻓﻬﺎ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮﻃﺒﻖ ﻧﻈﺮﯾﻪ ﺳﺎﯾﻤﻮن )‪ ، (1977‬ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ ﻫﻢ ﻣﻌﻨﯽ و ﻣﺘﺮادف ﺑﺎ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﮐﺎﻣﻞ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﺑﺮاي ﯾﮏ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ ﻣﻬﻢ را درﻧﻈﺮ ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﺑﺎ ﯾﮑﺴﺮي ازﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﻫﻤﺮاه‬
‫ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﭼﻪ ﮐﺎري ﺑﺎﯾﺪ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد؟ ﭼﻪ ﻣﻮﻗﻊ ؟ ﮐﺠﺎ؟ ﭼﺮا؟ ﭼﮕﻮﻧﻪ؟ ﺗﻮﺳﻂ ﭼﻪ ﮐﺴﯽ؟ ﻣﺪﯾﺮان اﻫﺪاف ﯾﺎ‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ را درﻧﻈﺮﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ ‪ ،‬ازاﯾﻦ رو ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻋﻤﺎل ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ دﯾﮕﺮ ) ﺑﺮاي‬
‫ﻣﺜﺎل ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ وﮐﻨﺘﺮل (ﻧﯿﺰ ﺑﺎ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي درﮔﯿﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي و ﺣﻞ ﻣﺴﺄﻟﻪ‬
‫ﯾﮏ ﻣﺸﮑﻞ ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ رخ ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﻫﺪاﻓﺶ را ﻣﻮﻓﻖ ﻧﻤﯽ ﺑﯿﻨﺪ و ﻧﺘﺎﯾﺞ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﮐﺮده اش را‬
‫ﺑﺪﺳﺖ ﻧﻤﯽ آورد وﯾﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﮐﺎرﻧﻤﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﺣﻞ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﻫﻢ ﭼﻨﯿﻦ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ و‬
‫ﯾﺎﻓﺘﻦ ﻓﺮﺻﺖ ﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ ﺷﻮد ‪ .‬ﺗﻔﺎوت واژه ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي وﺣﻞ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﮔﯿﺞ ﮐﻨﻨﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ DSS‬در ﻓﻮﮐﻮس‪2,1‬‬

‫ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﺳﺮﯾﻊ اﺳﺖ ﺳﺮﻋﺖ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺿﺮﺑﻪ ﺑﺰﻧﺪ‪.‬‬

‫‪%17‬‬ ‫ﺑﻬﺒﻮد روﻧﺪ ﭘﺮوﺳﻪ‬ ‫اﺑﺰارﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﺳﺮﯾﻊ ﺑﺮ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺗﺼﻤﯿﻢ‪،‬‬
‫اﺛﺮ ﻣﯽ ﮔﺬارد ‪ .‬اﯾﻦ اﻣﺮ زﯾﺎن ﺑﺎر اﺳﺖ ‪.‬ﺑﺎ ﺳﺆال‬

‫_____________‬ ‫از ﻣﺪﯾﺮان در ﻣﻮرد اﯾﻨﮑﻪ ﮐﺪام ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎ‬

‫‪Source: Condensed from D.J.‬‬ ‫ﺑﯿﺸﺘﺮﺧﺴﺎرت دﯾﺪه اﻧﺪﭘﺎﺳﺦ ﻫﺎي زﯾﺮ را اراﺋﻪ‬
‫‪Horgan, "Management Briefs: Decision‬‬
‫‪Making: Had We But World Enough‬‬ ‫ﮐﺮده اﻧﺪ ‪:‬‬
‫‪and Time," CIO, November 15،2001.‬‬
‫‪%20‬‬ ‫ﮐﯿﻔﯿﺖ ﯾﺎ ﺑﻬﺮه وري‬
‫‪%17‬‬ ‫اﻧﺘﺨﺎب ‪ IT‬و ﻧﺼﺐ‬
‫‪%27‬‬ ‫ﮐﺎرﮐﻨﺎن‪Hr-‬‬
‫‪%24‬‬ ‫ﺑﻮدﺟﻪ ﻣﺎﻟﯽ‬
 ‫‪43‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ‪ ،‬ﻣﺪل ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ دوم‬

‫‪%22‬‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﺎرﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ‬

‫ﯾﮏ راه ﺑﺮاي ﺗﺸﺨﯿﺺ اﯾﻦ دو از ﻫﻢ ﺗﺴﺖ ﻓﺎزﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢ اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﻓﺎزﻫﺎ‬
‫‪(1‬ﻫﻮﺷﻤﻨﺪي ‪ (2‬ﻃﺮاﺣﯽ ‪ (3‬اﻧﺘﺨﺎب ‪ (4‬ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮﺧﯽ ﮐﻞ ﻓﺮآﯾﻨﺪ )ﻓﺎزﻫﺎي ‪ 1‬ﺗﺎ ‪ (4‬را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان‬
‫ﺣﻞ ﻣﺴﺄﻟﻪ درﻧﻈﺮ ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪ ،‬و ﻓﺎز اﻧﺘﺨﺎب را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي واﻗﻌﯽ در ﻧﻈﺮ ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ ‪ .‬ﻧﻈﺮي دﯾﮕﺮ‬
‫ﻓﺎزﻫﺎي ‪ 1‬ﺗﺎ ‪ 3‬را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬درﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﺣﻞ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﻦ ﻓﺎزﻫﺎ ﻓﺎز ‪ 4‬را ﻧﯿﺰ‬
‫ﺷﺎﻣﻞ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻣﺎ اﺻﻄﻼﺣﺎت ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي وﺣﻞ ﻣﺴﺄﻟﻪ را ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ‪.‬‬

‫ﻧﻈﻢ و ﺗﺮﺗﯿﺐ در ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ‪:‬‬

‫ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻌﻀﯽ از اﯾﻦ ﻣﺮاﺣﻞ رﻓﺘﺎري وﺑﻌﻀﯽ ﻫﺎ ﻋﻠﻤﯽ‬
‫اﺳﺖ ‪ .‬ﻣﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﻫﻮﺷﯿﺎر ﺑﺎﺷﯿﻢ ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﻪ اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻫﺎ ﺑﺮاي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ وﭼﮕﻮﻧﻪ‬
‫ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻧﻈﻢ وﺗﺮﺗﯿﺐ رﻓﺘﺎري ﻣﻮارد زﯾﺮرا درﺑﺮدارد‪:‬‬
‫‪‬اﻧﺴﺎن ﺷﻨﺎﺳﯽ‬
‫‪‬ﻗﺎﻧﻮن‬
‫‪‬ﻓﻠﺴﻔﻪ‬
‫‪‬ﻋﻠﻢ ﺳﯿﺎﺳﺖ‬
‫‪‬رواﻧﺸﻨﺎﺳﯽ‬
‫‪‬رواﻧﺸﻨﺎﺳﯽ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ‬
‫‪‬ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺳﯽ‬
‫ﻧﻈﻢ وﺗﺮﺗﯿﺐ ﻋﻠﻤﯽ ﻣﻮارد زﯾﺮرا درﺑﺮدارد‪:‬‬
‫‪‬ﻋﻠﻢ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ‬
‫‪‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺗﺼﻤﯿﻢ‬
‫‪‬اﻗﺘﺼﺎد‬
‫‪‬ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ‬
‫‪‬ﻋﻠﻮم ﭘﺎﯾﻪ ‪ :‬زﯾﺴﺖ ﺷﻨﺎﺳﯽ ‪ ،‬ﺷﯿﻤﯽ‪ ،‬ﻓﯿﺰﯾﮏ وﻏﯿﺮه‬
‫‪‬ﻋﻠﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ‪ /‬ﺗﺤﻘﯿﻖ درﻋﻤﻠﯿﺎت‬
‫‪‬رﯾﺎﺿﯿﺎت‬
 ‫‪44‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫‪‬اﺣﺘﻤﺎﻻت‬

‫ﻫﺮﺗﺮﺗﯿﺐ ﺑﺎﻻ‪ ،‬ﻣﻔﺮوﺿﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺧﻮدش را درﻣﻮرد واﻗﻌﯿﺖ و روﺷﻬﺎ دارد‪ .‬ﻫﻢ ﭼﻨﯿﻦ ﻫﺮﮐﺪام درﯾﮏ‬
‫واﺣﺪ ﻫﻤﮑﺎري ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ وﯾﮏ دﯾﺪ ﻣﻌﺘﺒﺮ از اﯾﻦ ﮐﻪ ﻣﺮدم ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ را ﻣﯽدﻫﻨﺪ ‪ .‬در ﭘﺎﯾﺎن ﻣﻄﺎﻟﺐ‬
‫زﯾﺎدي وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﺗﺸﮑﯿﻞ دﻫﻨﺪه ﯾﮏ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﻣﻮﻓﻖ در ﻋﻤﻞ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ‪ ،‬ﻣﺎ ﯾﮏ ﻧﻤﻮﻧﻪ اي‬
‫از" ‪ 75‬ﺗﺎ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ ﮐﻪ ﺗﺎﺣﺎﻻ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه" را در‪ Dss‬درﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪ 2,2‬ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ ‪ .‬ﻫﻤﻪ آﻧﻬﺎ ﻣﻮﻓﻖ‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﺪﻟﯿﻞ ﺷﻤﺎري ازدﻻﯾﻞ‪ .‬ﺑﻌﻀﯽ ﻫﺎ ﻣﺰﯾﺖ ﻫﺎي ﻓﻮق اﻟﻌﺎده اي داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬دﯾﮕﺮﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﺑﺰرگ ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‬
‫ﺳﺎﺧﺖ دﯾﻮارﻋﻈﯿﻢ ﭼﯿﻦ‪،‬در زﻣﺎن ﺧﻮد ﯾﮏ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺗﻠﻘﯽ ﺷﺪ;) ﻟﯿﺴﺖ را ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮐﻨﯿﺪ( ‪،‬اﻣﺎ واﻗﻌﺎ درﻋﻤﻞ ﺑﺎ‬
‫ﺷﮑﺴﺖ ﻣﻮاﺟﻪ ﺷﺪ ﺑﺪﻟﯿﻞ اﻋﻤﺎل ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ ﺑﺪ‪ ،‬دﯾﮕﺮﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﺻﻮرت ﺑﺎ ﺷﮑﺴﺖ ﻣﻮاﺟﻪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮐﻨﯿﺪ ‪ Dss‬در ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪.2,2‬‬

‫‪ 2,3‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ‬

‫ﮐﻠﻤﺎت ﻣﺨﻔﻒ ‪ EIS ،GSS ،DSS‬و ‪ ES‬ﻫﻤﮕﯽ واژه ﺳﯿﺴﺘﻢ را درﺑﺮدارﻧﺪ‪ .‬ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ازاﺷﯿﺎء‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﻣﺮدم‪ ،‬ﻣﺪارك‪ ،‬ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ وروﺷﻬﺎي ﮐﺎري ﮐﻪ ﺑﺮاي اﺟﺮاي ﯾﮏ ﻋﻤﻞ ﻣﺸﺨﺺ ﯾﺎ ﺑﺮآوردن ﯾﮏ ﻫﺪف‪،‬‬
‫ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﯾﮏ داﻧﺸﮕﺎه ‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﺷﺎﻣﻞ داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن‪ ،‬ﻫﯿﺌﺖ ﻋﻠﻤﯽ ‪ ،‬ﮐﺎرﮐﻨﺎن ‪ ،‬رؤﺳﺎ‪،‬‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎ‪ ،‬ﺗﺠﻬﯿﺰات‪ ،‬ﻧﻈﺮات وﻗﻮاﻧﯿﻦ‪ ،‬ﺑﺎ ﻫﺪف آﻣﻮزش داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن‪ ،‬اﯾﺠﺎد ﺗﺤﻘﯿﻖ وﻓﺮاﻫﻢ آوردن ﯾﮏ ﺳﺮوﯾﺲ‬
‫ﺑﺮاي ﺟﺎﻣﻌﻪ ) ﺳﯿﺴﺘﻢ دﯾﮕﺮ( اﺳﺖ‪ .‬ﯾﮏ ﺗﻌﺮﯾﻒ واﺿﺢ وروﺷﻦ ازﻫﺪف ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎ‪ ،‬ﯾﮏ ﻧﮕﺎه وﯾﮋه اﺳﺖ‪.‬‬
‫درﻃﺮاﺣﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺎﻣﯿﻦ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ‪ . MMS‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﻫﺪف ازﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ دﻓﺎع ﻫﻮاﯾﯽ ﺣﻔﺎﻇﺖ ازﻫﺪف‬
‫ﻫﺎي زﻣﯿﻨﯽ اﺳﺖ وﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮاي وﯾﺮان ﮐﺮدن ﻫﻮاﭘﯿﻤﺎﻫﺎي ﺣﻤﻠﻪ ﮐﻨﻨﺪه ﯾﺎ ﻣﻮﺷﮏ ﻫﺎ ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬

‫‪ DSS‬در ﻓﻮﮐﻮس ‪2,2‬‬

‫‪ 75‬ﺗﺎ ازﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ ﺑﺰرگ‬

‫ﮐﻪ ﺗﺎ ﺣﺎﻻ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‬

‫اﺳﺖ ‪ .‬ﺗﻤﺎم ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻮدﻧﺪ وﯾﮏ‬ ‫ﯾﮏ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ ازاﻓﺮاد ﺧﺒﺮه ﺧﻮاﺳﺘﻪ‬
‫ﺗﺎﺛﯿﺮﻋﻤﺪه ﻧﯿﺰداﺷﺘﻪ اﻧﺪ‪.‬در زﯾﺮ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎ آورده‬ ‫ﮐﻪ ‪ 75‬ﻣﻮرد ازﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ ﮐﻪ‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ ‪:‬‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه را اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ .‬ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺑﻪ ﺻﻮرت‬
‫ﺧﻼﺻﻪ آورده ﺷﺪه ‪،‬اﯾﻦ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻋﺠﯿﺐ و ﺟﺎﻟﺐ‬
 ‫‪45‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ‪ ،‬ﻣﺪل ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ‬
‫درﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ‪ IBM‬ﮐﻨﺘﺮل ﺗﻤﺎﻣﯽ ﻟﯿﺴﺎﻧﺲ ﻫﺎ را‬
‫ﺑﺮاي ﻫﻤﻪ ‪PC‬ﻫﺎي ﻏﯿﺮ‪ IBM‬را واﮔﺬارﮐﺮده ﺑﻮد‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﭘﯿﺪاﯾﺶ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺑﺰرگ ﻣﺎﮐﺮوﺳﺎﻓﺖ‬
‫واﻓﺖ ‪ IBM‬ازاﻋﺘﺒﺎرﺷﺪ‪ .‬دراﯾﻦ ﺟﺎ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي‬
‫‪ IBM‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮑﯽ از‪75‬‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ ﮐﻪ ﺗﺎ ﺣﺎﻻ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه‬
‫ﻟﯿﺴﺖ ﺑﺸﻮد‪.‬‬
‫‪ Qin Dynasty‬ﭼﯿﻨﯽ )‪ (221-206‬ﻗﺒﻞ از‬
‫ﻣﯿﻼد ﻋﻈﯿﻢ ﺗﺮﯾﻦ دﯾﻮاررا ﺑﻪ وﺟﻮد آورد‪ .‬ﯾﮏ‬
‫ﻋﻤﻞ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ وﻣﻬﻨﺪﺳﯽ‪ .‬ﭼﯿﻦ ﻫﻢ‬
‫ﭼﻨﯿﻦ آن ﭼﯿﺰي ﮐﻪ اوﻟﯿﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻗﺎﺑﻞ اﻃﻤﯿﻨﺎن‬
‫وزن واﻧﺪازه ﮔﯿﺮي ﻣﺸﻬﻮرﺷﺪ را ﺗﻮﺳﻌﻪ داد‪،‬‬
‫ﺑﺪﯾﻦ وﺳﯿﻠﻪ ﮐﻤﮏ ﺑﺴﯿﺎري درﺗﻮﺳﻌﻪ ﻫﺎي‬
‫ﺗﺠﺎري ﺷﺪ‪.‬‬
‫درﻗﺮن ‪ ،Andrew Carnegie ،19‬ﺗﺼﻤﯿﻢ‬
‫ﮔﺮﻓﺖ ﻓﻮﻻد را از ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎ وارد ﮐﻨﺪ و اﯾﻦ ﻋﻤﻞ‬
‫ﺑﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻓﻮﻻد در آﻣﺮﯾﮑﺎ ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ ﭘﻠﻬﺎي‬
‫راه آﻫﻦ از ﻓﻮﻻد ﺑﻪ ﺟﺎي ﭼﻮب ‪ ،‬روﻧﻖ ﺑﺨﺸﯿﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻬﺎرت ﻫﺎي ﮐﺴﺐ ﺷﺪه ﺻﻨﻌﺖ ﻓﻮﻻد آﻣﺮﯾﮑﺎ را‬
‫ﻣﺘﺤﻮل ﮐﺮد و‪ Carnegie‬ﯾﮏ ﺷﺨﺺ ﻣﻬﻢ در‬
‫ﺻﻨﻌﺖ ﻓﻮﻻد ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻠﮑﻪ اﻟﯿﺰاﺑﺖ اﺳﭙﺎﻧﯿﺎ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﺮﻓﺖ ﮐﻪ ﺳﻔﺮ‬
‫درﯾﺎﯾﯽ ‪ Columbus‬را در ﺳﺎل ‪ 1492‬ﺑﻪ ﻋﻬﺪه‬
‫ﺑﮕﯿﺮد‪ .‬اﯾﻦ ﯾﮏ رﯾﺴﮏ ﺑﺰرگ ﺑﻮد ﮐﻪ ﯾﮏ ﻧﺘﯿﺠﻪ‬
‫ﺧﯿﻠﯽ ﺑﺎﻻﯾﯽ ﺑﺮاي ﮐﺸﻒ ﯾﮏ دﻧﯿﺎي ﺟﺪﯾﺪ در‬
‫ﺑﺮ داﺷﺖ‪.‬‬
‫‪-----------------------------------‬‬
‫‪Source: Adapted from Stuart Crainer, The 75 Greatest‬‬
‫‪Management Decisions Ever Made:... And 21 of the Worst, MJF‬‬
‫‪Books, New York, 2002. Also see Anonymous, "Top 75: The‬‬
‫ﻓﺼﻞ دوم‬
‫‪ Walt Disney‬ﺑﻪ ﻫﻤﺴﺮش ‪ Lillian‬ﮔﻮش‬
‫داده ‪ ،‬واﺳﻢ ﮐﺎرﺗﻮﻧﺶ را ﺑﻪ ﺟﺎي ‪،Multimer‬‬
‫‪ Mickey Mouse‬ﮔﺬاﺷﺘﻪ‪.‬‬
‫‪ Benjamin Fraklin‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺳﻔﯿﺮ درﺳﺎل‬
‫‪ ، 1780‬ﺗﻤﺎم وﻗﺘﺶ را ﺻﺮف ﺗﺸﻮﯾﻖ ﻣﻬﺎﺟﺮت‬
‫اﻓﺮاد ﻣﺘﺨﺼﺺ ﺑﻪ اﯾﺎﻟﺖ ﻣﺘﺤﺪه ﮐﺮد‪ .‬ﯾﮏ ﻫﻞ‬
‫دادن ﺳﺮﯾﻊ ﻧﯿﺮوي ﻣﺘﺨﺼﺺ‪.‬‬
‫‪Julius‬‬ ‫درﺣﺪود ‪ 59‬ﺳﺎل ﻗﺒﻞ ازﻣﯿﻼد‬
‫‪ Caesar‬ﻣﺮدم را ﺑﺎ دﺳﺖ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در رم‬
‫ﭘﺨﺶ ﻣﯽ ﺷﺪ ﺑﺮوز ﻧﮕﻪ ﻣﯽ داﺷﺖ و ﺗﻔﮑﺮاﺗﺶ‬
‫ﺗﻮﺳﻂ ﭘﻮﺳﺘﺮﻫﺎي دﯾﻮاري ﻧﺸﺎن داده ﻣﯽ ﺷﺪ ‪.‬‬
‫ﻗﺪرت رﻫﺒﺮان از زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ارﺗﺒﺎط‬
‫ﺑﺮﻗﺮار ﮐﺮدن وﮔﻔﺘﮕﻮ ﺑﻮﺟﻮد آﻣﺪ‪ ،‬ﺗﺎ ﺣﺪي‬
‫اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي ﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ Ted Turner‬ﺑﻪ راه اﻧﺪازي ﺷﺒﮑﻪ ﺧﺒﺮي‬
‫ﺑﺎ ﮐﺎﺑﻞ را درﺳﺎل ‪ 1980‬اﻗﺪام ﮐﺮد‪ .‬ﻫﯿﭻ ﮐﺲ‬
‫ﻓﮑﺮﻧﻤﯽ ﮐﺮد ﯾﮏ ﺷﺒﮑﻪ ﺧﺒﺮي ‪ 24‬ﺳﺎﻋﺘﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ‬
‫ﺟﻮاب دﻫﺪ‪.‬‬
‫درﻃﯽ ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﯽ دوم‪Rabert Wood ،‬‬
‫‪ Ruff‬رﺋﯿﺲ ﮐﻮﮐﺎ ﮐﻮﻻ ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ ﻓﺮوش ﻗﻮﻃﯽ‬
‫ﻫﺎي ﮐﻮﮐﺎ ﮐﻮﻻ ﺑﻪ اﻓﺮاد ارﺗﺶ ﺑﻪ ﻗﯿﻤﺖ ‪ 5‬ﺳﻨﺖ‬
‫ﺷﺪ ‪..‬‬
‫درﺳﺎل ‪ Thomas watson ،1924‬اﺳﻢ‬
‫ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ ﺿﺒﻂ ﯾﮑﺴﺎن ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي را ﺑﻪ ﻣﺎﺷﯿﻦ‬
‫ﻫﺎي ﺗﺠﺎرت ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻞ ﺗﻐﯿﯿﺮداد‪ .‬ﮐﻤﭙﺎﻧﯽ ﻫﯿﭻ‬
‫ﮔﻮﻧﻪ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﻧﺪاﺷﺖ اﻣﺎ دراﯾﻦ‬
‫ﻋﻤﻞ‪ ،‬ﯾﮏ ﻋﻤﻞ ﺟﺎه ﻃﻠﺒﺎﻧﻪ وﺟﺴﻮراﻧﻪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫درﺳﺎل ‪ ،Bil Gates ،1981‬ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﺮﻓﺖ‬
‫ﮐﻪ ﻟﯿﺴﺎﻧﺲ ‪ Ms/Dos‬را ﺑﻪ ‪ IBM‬ﺑﺪﻫﺪ‪،‬‬
 ‫‪46‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫‪Management Review, Vol. 87, No. 10, November 1998, pp. 16-‬‬ ‫‪Greatest Management Decisions Ever Made," Management‬‬
‫‪19.‬‬ ‫‪Review, Vol. 87, No. 10, November, 1998, pp. 20-23; and Stuart‬‬
‫"‪Crainer, "The 75 Greatest Management Decisions Ever Made,‬‬

‫ﻣﻔﻬﻮم ﺳﻄﺢﻫﺎي ) ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺒﯽ( ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﻧﻌﮑﺎس دﻫﻨﺪه اﯾﻦ واﻗﻌﯿﺖ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻤﺎم‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ درواﻗﻊ زﯾﺮﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬زﯾﺮا ﻫﺮﺳﯿﺴﺘﻢ درداﺧﻠﺶ ﯾﮏ ﺳﺮي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺑﺰرﮔﺘﺮرا درﺑﺮدارد‪ .‬ﺑﺮاي‬
‫ﻣﺜﺎل ﯾﮏ ﺑﺎﻧﮏ ﺷﺎﻣﻞ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫واﺣﺪ وام ﺗﺠﺎري‪ ،‬واﺣﺪ وام ﻣﺼﺮف ﮐﻨﻨﺪه ‪ ،‬واﺣﺪ ﭘﺲ اﻧﺪازو واﺣﺪ ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ‪ .‬اﯾﻦ ﺑﺎﻧﮏ‪ ،‬ﺧﻮدش ﻣﻤﮑﻦ‬
‫اﺳﺖ زﯾﺮ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي ازﺑﺎﻧﮏ ﻫﺎي دﯾﮕﺮ ﺑﺎﺷﺪ واﯾﻦ ﺑﺎﻧﮏ ﻫﺎ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻃﻮردﺳﺘﻪ اي ﯾﮏ ﺳﻬﺎم ازﯾﮏ‬
‫ﺷﺮﮐﺖ ﯾﺎ ﺑﻨﮕﺎه ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺎﻧﮏ ﻫﺎي آﻣﺮﯾﮑﺎ ﮐﻪ ﯾﮏ زﯾﺮﺳﯿﺴﺘﻢ ازﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺎﻧﮑﺪاري ﮐﺎﻟﯿﻔﺮﻧﯿﺎ ﮐﻪ‬
‫ﻗﺴﻤﺘﯽ ازﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺎﻧﮑﺪاري ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﮐﻪ ﻗﺴﻤﺘﯽ ازاﻗﺘﺼﺎد ﻣﻠﯽ وﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ‪ .‬اﺗﺼﺎﻻت داﺧﻠﯽ وﺑﺮوﻧﯽ‬
‫درﻣﯿﺎن زﯾﺮﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ ﻣﯿﺎﻧﺠﯽ ﯾﺎ ﺣﺪﻓﺎﺻﻞ ﯾﺎ ﺣﺪراﺑﻂ ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ :2,1‬ﺳﯿﺴﺘﻢ و ﻣﺤﯿﻂ اﻃﺮاﻓﺶ‬

 ‫‪47‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ‪ ،‬ﻣﺪل ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ دوم‬

‫ﺳﺎﺧﺘﺎر ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ ) ﺷﮑﻞ ‪ (201‬ﺑﻪ ﺳﻪ ﺑﺨﺶ ﻣﺠﺰا ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ‪ :‬ورودي ﻫﺎ‪ ،‬ﭘﺮدازش ﻫﺎ و ﺧﺮوﺟﯽ ﻫﺎ ‪.‬آﻧﻬﺎ‬
‫ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ ﻣﺤﯿﻂ اﺣﺎﻃﻪ ﺷﺪه اﻧﺪ واﻏﻠﺐ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺎزﺧﻮرد را درﺑﺮدارﻧﺪ‪ .‬ﻫﻢ ﯾﮏ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮﻧﺪه اﻧﺴﺎﻧﯽ ﺑﻪ‬
‫ﻋﻨﻮان ﻗﺴﻤﺘﯽ ازﺳﯿﺴﺘﻢ درﻧﻈﺮﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬

‫ورودي ﻫﺎ‬
‫ورودي ﻫﺎ‪ ،‬اﺟﺰاﯾﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ وارد ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻣﺜﺎﻟﯽ ازورودي ﻫﺎ ‪،‬ﻣﻮاد ﺧﺎم وارد ﺷﺪه ﺑﻪ ﯾﮏ‬
‫ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ‪ ،‬داﻧﺶ آﻣﻮزان ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه درﯾﮏ داﻧﺸﮕﺎه و داده ورودي ﺑﻪ ﯾﮏ ﺻﻔﺤﻪ وب ﺑﺮاي ﭘﺮس‬
‫وﺟﻮي ﺑﺎﻧﮏ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﭘﺮدازش ﻫﺎ‬
‫ﻋﻨﺎﺻﺮي ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺮاي ﺗﺒﺪﯾﻞ ﯾﺎ اﻧﺘﻘﺎل ورودي ﻫﺎ ﺑﻪ ﺧﺮوﺟﯽ ﻫﺎ ﻧﯿﺎز ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﯾﮏ ﭘﺮدازش‬
‫درﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺷﺎﻣﻞ ﮔﺮم ﮐﺮدن ﻣﻮاد‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻋﻤﻠﮑﺮدي‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده ازﯾﮏ زﯾﺮﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫درﺑﺮدارﻧﺪه ﻣﻮاد واﺳﺘﻔﺎده از ﮐﺎرﻣﻨﺪ ﻫﺎ وﻣﺎﺷﯿﻦ ﻫﺎ ‪،‬ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬درﯾﮏ داﻧﺸﮕﺎه ﭘﺮدازش ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﮐﻼﺳﻬﺎي‬
‫ﻧﮕﻬﺪاري‪ ،‬اﻧﺠﺎم ﮐﺎرﻫﺎي ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ اي وﺟﺴﺘﺠﻮي وب را ﺷﺎﻣﻞ ﺷﻮد‪ .‬درﯾﮏ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ‪ ،‬ﯾﮏ ﭘﺮدازش ﺷﺎﻣﻞ‬
‫دﺳﺘﻮرات ﻓﻌﺎل ﺳﺎزي وﻣﺤﺎﺳﺒﺎت اﺟﺮاﺋﯽ وذﺧﯿﺮه اﻃﻼﻋﺎت ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺧﺮوﺟﯽ ﻫﺎ‬
‫ﺧﺮوﺟﯽ ﻫﺎ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺗﻤﺎم ﺷﺪه ﯾﺎ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺧﺎرج ﺷﺪه از ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﮐﻮدﻫﺎ ﯾﮏ‬
‫ﺧﺮوﺟﯽ ازﯾﮏ ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﻓﺮاد ﺗﺤﺼﯿﻞ ﮐﺮده ﺧﺮوﺟﯽ ﯾﮏ داﻧﺸﮕﺎه ﻫﺴﺘﻨﺪ وﮔﺰارش ﻫﺎ ﻣﻤﮑﻦ‬
‫اﺳﺖ ﺧﺮوﺟﯽ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﯾﮏ ﺳﺮور وب ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﯾﮏ ﺻﻔﺤﻪ وب را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﭘﻮﯾﺎ‬
‫ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺮاﺳﺎس ورودي ﻫﺎﯾﺶ وﻓﺮآﯾﻨﺪش ﺑﻨﺎ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻓﯿﺪﺑﮏ ) ﺑﺎز ﺧﻮرد(‬

‫ﯾﮏ ﺑﺎزﺧﻮرد ازاﻃﻼﻋﺎت ﺧﺮوﺟﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮﻧﺪه ﺑﺎ درﻧﻈﺮﮔﺮﻓﺘﻦ ﺧﺮوﺟﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ و ﻧﻮع‬
‫ﻋﻤﻠﮑﺮدش ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ورودي ﻫﺎ‪ ،‬ﭘﺮدازش ﻫﺎ و ﯾﺎ ﻫﺮ دو را اﺻﻼح ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺣﻠﻘﻪ اي ﺑﺴﺘﻪ‬
‫ﻓﯿﺪﺑﮏ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ‪ .‬ﻓﯿﺪﺑﮏ روﺷﯽ ﺑﺮاي ﮐﻨﺘﺮل ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي واﻗﻌﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮﻧﺪه ﺧﺮوﺟﯽ ﻫﺎ را‬
‫ﺑﺎﺧﺮوﺟﯽ ﻣﻄﻠﻮب ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﻣﯽﮐﻨﺪ وورودي ﻫﺎ و ﮔﺎﻫﯽ در ﺻﻮرت اﻣﮑﺎن ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎ را ﺑﺮاي ﻧﺰدﯾﮏ ﮐﺮدن ﺑﻪ‬
‫ﺳﻤﺖ ﺧﺮوﺟﯽ ﻫﺎي ﻣﻄﻠﻮب ﻣﺎ‪ ،‬ﺗﻨﻈﯿﻢ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬
 ‫‪48‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫ﻣﺤﯿﻂ‬
‫ﻣﺤﯿﻂ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ‪ ،‬ازﭼﻨﺪﯾﻦ ﻋﻨﺼﺮﻣﺨﺘﻠﻒ ﮐﻪ درﺑﯿﺮون آن ﻗﺮاردارﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻣﺤﯿﻂ‬
‫ورودي ﻫﺎ ‪ ،‬ﺧﺮوﺟﯽ ﻫﺎ ﯾﺎ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮﭼﻪ آﻧﻬﺎ ﺑﺮروي ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺳﯿﺴﺘﻢ ودرﻧﻬﺎﯾﺖ ﺑﺪﺳﺖ آوردن اﻫﺪاف‬
‫آن ﺗﺎﺛﯿﺮﻣﯽ ﮔﺬارﻧﺪ‪ .‬ﯾﮏ روش ﺑﺮاي ﺗﺸﺨﯿﺺ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻣﺤﯿﻂ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ‪ ،‬ﻃﺮح دو ﺳﺌﻮال زﯾﺮ اﺳﺖ‪:‬‬
‫‪-1‬آﯾﺎ دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ اﻫﺪاف ﺳﯿﺴﺘﻢ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﺼﺮ اﺳﺖ؟‬
‫‪-2‬آﯾﺎ ﮐﻨﺘﺮل ﻋﻨﺼﺮ در اﺧﺘﯿﺎر ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮ اﺳﺖ؟‬
‫ﻓﻘﻂ در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﭘﺎﺳﺦ ﺳﺌﻮال اول ﻣﺜﺒﺖ و ﭘﺎﺳﺦ ﺳﺌﻮال دوم ﻣﻨﻔﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻋﻨﺼﺮ ﻣﺬﮐﻮر ﯾﮑﯽ از ﻋﻨﺎﺻﺮ‬
‫ﻣﻮﺟﻮد در ﻣﺤﯿﻂ آن ﺳﯿﺴﺘﻢ اﺳﺖ‪.‬ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻣﺤﯿﻄﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ‪ ،‬ﺳﯿﺎﺳﯽ‪ ،‬ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ‪ ،‬ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﯾﺎ اﻗﺘﺼﺎدي‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﻏﻠﺐ آﻧﻬﺎ ﻣﺘﺸﮑﻞ ازﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﯾﮏ ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ‪ ،‬ﻣﻨﺎﺑﻊ‪ ،‬رﻗﺒﺎ وﻣﺼﺮف ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎ‬
‫ﻋﻨﺎﺻﺮﻣﺤﯿﻂ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬وﺿﻌﯿﺖ ﯾﮏ داﻧﺸﮕﺎه ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻗﻮاﻧﯿﻦ وﻗﻮاﻋﺪ وﺿﻊ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﻗﺎﻧﻮن‬
‫ﮔﺬاران ﻗﺮارﺑﮕﯿﺮد ‪،‬اﻣﺎ در ﺑﯿﺸﺘﺮﻣﻮاﻗﻊ ﻗﺎﻧﻮن ﮔﺬاران ﻧﯿﺰ‪ ،‬ﺗﺎ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ داﻧﺸﮕﺎه اﺣﺘﻤﺎﻻ ﻫﯿﭻ ﺗﺎﺛﯿﺮﻣﺴﺘﻘﯿﻤﯽ‬
‫ﺑﺮروي آن ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ‪،‬ﺑﺨﺸﯽ ازﻣﺤﯿﻂ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬درﺑﻌﻀﯽ ازﺣﺎﻻت ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻣﺤﯿﻂ ﺑﺮ روي ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ‬
‫ﺗﺎﺛﯿﺮﺑﮕﺬارﻧﺪ‪ ،‬ازاﯾﻦ روﻣﺤﯿﻂ دوﺑﺎره ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬در ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي ‪،‬ﻣﺤﯿﻂ ﻫﺮﭼﯿﺰي ﺑﻪ ﺟﺰ ﺧﻮد‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺤﯿﻂ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺷﺎﻣﻞ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي دﯾﮕﺮي ﮐﻪ ﺑﺮآن اﺛﺮﻣﺘﻘﺎﺑﻞ دارﻧﺪ ‪ ،‬ﮐﺎرﺑﺮاﻧﯽ ﮐﻪ‬
‫ورودي ﻫﺎ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ وﮐﺎرﺑﺮاﻧﯽ ﮐﻪ ﺧﺮوﺟﯽ ﻫﺎ را ﺗﺴﺖ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺤﺪوده‬
‫ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ ﻣﺮز‪ ،‬ازﻣﺤﯿﻂ اش ﺟﺪا ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ درداﺧﻞ ﯾﮏ ﻣﺤﺪوده اﺳﺖ درﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ‬
‫ﻣﺤﯿﻂ درﺧﺎرج آن ﻗﺮاردارد‪ .‬ﻣﺤﺪوده ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ )درﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺪﻧﯽ ﺷﻤﺎ‪ ،‬ﻣﺤﺪوده ﭘﻮﺳﺖ ﺷﻤﺎﺳﺖ( ﯾﺎ‬
‫ﯾﮑﺴﺮي ﻋﻮاﻣﻞ ﻏﯿﺮﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻮﺳﻂ زﻣﺎن ﻣﺤﺪود ﺷﻮد‪ .‬درﭼﻨﯿﻦ ﺣﺎﻟﺘﯽ ﻣﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﯿﻢ ﯾﮏ ﺳﺎزﻣﺎن را ﺗﻨﻬﺎ‬
‫ﺑﺮاي ﯾﮏ دوره ﯾﮏ ﺳﺎﻟﻪ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮐﻨﯿﻢ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﺳﺎده ﺳﺎزي ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ‪ ،‬ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻣﺤﺪوده ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺧﻮد ﺳﯿﺴﺘﻢ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ در ﻧﻈﺮ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ ﻣﺤﺪوده ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ‪ ،‬ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ‪ ،‬ﻫﻤﺮاه‬
‫ﺑﺎ ﻃﺮاﺣﯽ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﺤﺪوده ﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺑﺎزوﺑﺴﺘﻪ ارﺗﺒﺎط دارﻧﺪ‪.‬‬
 ‫‪49‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ‪ ،‬ﻣﺪل ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ دوم‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺑﺎزوﺑﺴﺘﻪ‬

‫ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﯾﻨﮑﻪ ﻫﺮﺳﯿﺴﺘﻢ ‪،‬زﯾﺮﺳﯿﺴﺘﻤﯽ از ﺳﯿﺴﺘﻢ دﯾﮕﺮي اﺳﺖ ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮﻣﯽ رﺳﺪ ﮐﻪ روﻧﺪ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﻫﺮﮔﺰ ﺑﻪ ﭘﺎﯾﺎن ﻧﻤﯽ رﺳﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺤﺪوده ﺗﺤﻠﯿﻞ و آﻧﺎﻟﯿﺰ ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪،‬ﻣﺸﺨﺺ و ﻣﺤﺪود ﺷﻮد ‪ ،‬اﯾﻦ‬
‫ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻫﺎﺑﺎﯾﺪ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﭼﻨﯿﻦ ﻣﺤﺪود ﺳﺎزي را ﺑﺴﺘﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ‪.‬‬
‫ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺴﺘﻪ ‪ ،‬ﻣﻨﻌﮑﺲ ﮐﻨﻨﺪه درﺟﻪ آزادي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪) .‬ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺎزدرﻣﻘﺎﺑﻞ آن ﻗﺮار دارد(‪.‬‬
‫ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﮐﻠﯽ ﻣﺴﺘﻘﻞ اﺳﺖ درﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺎز ﺑﻪ ﻣﺤﯿﻄﺶ ﺧﯿﻠﯽ واﺑﺴﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﯾﮏ‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺎزورودي ﻫﺎ را ازﻣﺤﯿﻄﺶ ﻗﺒﻮل ﻣﯽﮐﻨﺪ ) اﻃﻼﻋﺎت‪ ،‬اﻧﺮژي‪ ،‬ﻣﻮاد( وﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺧﺮوﺟﯽ ﻫﺎ را ﺑﻪ‬
‫ﻣﺤﯿﻂ ﺗﺤﻮﯾﻞ دﻫﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻨﮕﺎم ﺗﻌﯿﯿﻦ اﺛﺮات ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﺑﺮ روي ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺎز ﺑﺎﯾﺪ ارﺗﺒﺎط آن را ﺑﺎ ﻣﺤﯿﻂ وﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي‬
‫دﯾﮕﺮﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﯿﻢ‪ .‬درﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺴﺘﻪ ﻣﺎ ﻧﯿﺎزﺑﻪ ﭼﻨﯿﻦ ﮐﺎري ﻧﺪارﯾﻢ ﭼﻮن ﮐﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺴﺘﻪ ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ اﯾﺰوﻟﻪ در ﻧﻈﺮ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺴﯿﺎري از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻓﺮآﯾﻨﺪي ﻣﺒﺎدﻻﺗﯽ )‪،(TPS‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺑﺴﺘﻪ درﻧﻈﺮﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﻧﺪ‪ .‬ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺑﺴﺘﻪ‪ ،‬ﺳﺎده ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﯾﮏ ﻧﻮع ﻣﺨﺼﻮص ازﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺑﺴﺘﻪ ‪ ،‬ﺟﻌﺒﻪ ﺳﯿﺎه ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در ﺟﻌﺒﻪ ﺳﯿﺎه ورودي ﻫﺎ وﺧﺮوﺟﯽ‬
‫ﻫﺎ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ اﻣﺎ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺑﻪ ﺧﻮدي ﺧﻮد ﻣﺸﺨﺺ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺴﯿﺎري از ﻣﺪﯾﺮان از ﮐﺎر داﺧﻠﯽ‬
‫ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﻣﻄﻠﻊ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ ‪،‬ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ وب دﺳﺘﺮﺳﯽ دارد‪.‬اﺳﺎﺳﺎ آﻧﻬﺎ ﺗﺮﺟﯿﺢ ﻣﯽدﻫﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ‬
‫ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮﻫﺎ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺟﻌﺒﻪ ﻫﺎي ﺳﯿﺎه رﻓﺘﺎرﮐﻨﻨﺪ ﻣﺜﻞ ﯾﮏ ﺗﻠﻔﻦ ﯾﺎ آﺳﺎﻧﺴﻮر‪ .‬ﻣﺪﯾﺮان ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﯽ اﯾﻦ دﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎ را‬
‫ﻣﺴﺘﻘﻞ ازﺟﺰﺋﯿﺎت ﻋﻤﻠﮑﺮدي رﯾﺰآﻧﻬﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ زﯾﺮا آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻧﺘﺎﯾﺞ وﺧﺮوﺟﯽ ﻫﺎﯾﯽ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﻫﺎ ﻧﯿﺎز دارﻧﺪ‪.‬‬
‫آﻧﻬﺎ ﻧﯿﺎزي ﺑﻪ ﻓﻬﻢ ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﮐﺎر اﯾﻦ دﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎ ﻧﺪارﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻔﻬﻮم ﻣﻨﺠﺮﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺗﺠﺎري ﻣﻮﻓﻖ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي‬
‫ﺧﺒﺮه‪ ،‬داده ﮐﺎوي وﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺤﻠﯿﻞ ‪ Online‬ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺳﻌﯽ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ﺑﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎﯾﯽ روﺑﺮو ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻄﻮرواﺿﺢ ﺑﺎزﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﯾﮏ‬
‫ﭼﻨﯿﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎﯾﯽ ﭘﯿﭽﯿﺪه ﻫﺴﺘﻨﺪ ودرﻃﯽ ﺗﺤﻠﯿﻞ آﻧﻬﺎ ﺷﺨﺺ ﺑﺎﯾﺪ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪه و ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺮروي ﻣﺤﯿﻂ را‬
‫ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﺪ‪ 2 .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ اﺧﺘﺮاﻋﯽ درﺟﺪول ‪ 201‬را درﻧﻈﺮﺑﮕﯿﺮﯾﺪ‪ .‬ﻣﺎ ﯾﮏ ﻣﺪل اﺧﺘﺮاﻋﯽ ﻣﺸﻬﻮررا‪ ،‬ﻣﺪل ﻣﺮﺗﺒﻪ‬
‫ﮐﻤﯿﺖ اﻗﺘﺼﺎدي )‪ ، (EOQ‬ﺑﺮاي ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﻪ وﺿﻮح ﺑﺴﺘﻪ ‪ ،‬ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﯾﮏ ‪ DSS‬ﻓﺮﺿﯽ ﺑﺮاي ﺳﯿﺴﺘﻢ اﺧﺘﺮاﻋﯽ‬
‫ﺑﺮاي ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺎزرا ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﻣﻔﻬﻤﻮﻣﯽ و ﮐﺎرﺑﺮد ﻣﺤﺪود ﮐﻨﻨﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﮐﺎراﯾﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ وﺑﺎزده )ﺑﻬﺮه وري(‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ ﺑﺮﺣﺴﺐ اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي ‪ 2‬ﻋﻤﻠﮑﺮد اﺻﻠﯽ ﮐﺎراﯾﯽ و ﺑﺎزده ارزﯾﺎﺑﯽ وﺗﺠﺰﯾﻪ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
 ‫‪50‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫ﮐﺎرآﯾﯽ‪ :‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه ﻣﯿﺰان ﺣﺼﻮل اﻫﺪاف ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ ..‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﮐﺎراﯾﯽ درارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺧﺮوﺟﯽ‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ اﺳﺖ ) ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﮐﻞ ﻓﺮوش ﯾﺎ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ درآﻣﺪ ﻫﺮﺳﻬﻢ(‬
‫ﺑﺎزده‪ :‬ﻣﯿﺰان اﺳﺘﻔﺎده از ورودي )ﻣﻨﺎﺑﻊ( در ﺣﺼﻮل ﺧﺮوﺟﯽ را ﺑﺎزده ﮔﻮﯾﻨﺪ‪ ) .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﭼﻘﺪرﭘﻮل ﺑﺮاي‬
‫ﺗﻮﻟﯿﺪ ﯾﮏ ﺳﻄﺢ ﻓﺮوش ﻣﻄﻤﺌﻦ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ(‬
‫‪ Peter Drucker‬روش ﻫﺎي ﺟﺎﻟﺐ زﯾﺮرا ﺑﺮاي ﺗﺸﺨﯿﺺ ﺑﯿﻦ اﯾﻦ ‪ 2‬اﺻﻄﻼح ﻣﻄﺮح ﮐﺮد ‪:‬‬
‫ﮐﺎرآﯾﯽ ‪ :‬اﻧﺠﺎم ﮐﺎرﺻﺤﯿﺢ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺎزده ‪ :‬اﻧﺠﺎم ﺻﺤﯿﺢ ﮐﺎراﺳﺖ‪.‬‬
 ‫‪51‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ‪ ،‬ﻣﺪل ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ دوم‬

‫ﺟﺪول ‪ : 201‬ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﺧﺘﺮاﻋﯽ ﺑﺎزدرﻣﻘﺎﺑﻞ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺴﺘﻪ‬

‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻋﻠﻤﯽ‪:‬‬

‫ﻋﺎﻣﻞ‬ ‫)ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺴﺘﻪ( ‪EOQ‬‬ ‫‪ DSS‬اﺧﺘﺮاﻋﯽ )ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺎز(‬

‫ﺗﻘﺎﺿﺎ‬ ‫ﺛﺎﺑﺖ‬ ‫ﻣﺘﻐﯿﺮ – ﻣﺘﺎﺛﺮ ازﻋﻮاﻣﻞ زﯾﺎد‬
‫ﻫﺰﯾﻨﻪ واﺣﺪ‬ ‫ﺛﺎﺑﺖ‬ ‫ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ روزاﻧﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮﮐﻨﺪ‬
‫زﻣﺎن رﻫﺒﺮي‬ ‫ﺛﺎﺑﺖ‬ ‫ﻣﺘﻐﯿﺮ‪ -‬دﺷﻮار ﺑﺮاي ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ‬
‫ﮐﺎرﺑﺮان ودﺳﺘﻔﺮوﺷﺎن‬ ‫ﻣﺴﺘﺜﻨﯽ ازﺗﺤﻠﯿﻞ‬ ‫ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ درآﻧﺎﻟﯿﺰﻫﺎ ﺑﮑﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‬

‫ﻫﻮا وﻏﯿﺮه‬
‫ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺤﯿﻄﯽ‬ ‫ﭼﺸﻢ ﭘﻮﺷﯽ ﺷﺪه‬ ‫ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ زﻣﺎن رﻫﺒﺮي وﺗﻘﺎﺿﺎ را‬
‫ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﯿﺮﻗﺮار دﻫﺪ‬

‫‪ DSS‬در ﻓﻮﮐﻮس ‪2,3‬‬

‫وب ﺷﮑﻞ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﺳﯿﺎﺳﯽ را ﺗﻐﯿﯿﺮﻣﯽدﻫﺪ‬

‫ﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺑﯿﺶ از‪ 300‬ﮐﺎﻧﺪﯾﺪ ‪ ،‬ﻋﮑﺲ ﻫﺎ‪،‬‬ ‫آﮔﺎﻫﯽ ﻋﻤﻮم ﯾﮑﯽ ازﺳﺨﺖ ﺗﺮﯾﻦ ﮐﺎرﻫﺎ درزﻣﺎن‬
‫ﺑﯿﺎﻧﯿﻪ ﻫﺎي ﮐﺎﻧﺪﯾﺪاﻫﺎ ﺑﺎ ﻓﺎﯾﻞ ﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ‬ ‫ﻣﺒﺎرزات اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ اﺳﺖ‪ .‬وب راﻫﻬﺎي ﺟﺪﯾﺪ ﺑﺮاي‬
‫ﺳﺨﻨﺮاﻧﯽ ﻫﺎ‪ ،‬ﻫﻤﮑﺎري ﻫﺎي ‪ ،PAC‬ﭘﯿﺶ ﻗﺪﻣﯽ ﻫﺎ‪،‬‬ ‫ﭘﺨﺶ اﻃﻼﻋﺎت درﻣﻮرد ﮐﺎﻧﺪﯾﺪاي ﺳﯿﺎﺳﯽ راﻓﺮاﻫﻢ‬
‫رﻓﺮاﻧﺪوم‪ ،‬ﺟﺸﻦ ﻫﺎي ﺳﯿﺎﺳﯽ ‪ ،‬در اﯾﻦ ﺳﺎﯾﺖ‬ ‫ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل داﻧﺸﮕﺎه)‪، Reno (UNR‬‬
‫ﻗﺮار داده ﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺳﺎﯾﺖ ﺷﺎﻣﻞ ﭘﺮوﻓﺎﯾﻠﯽ در ﻣﻮرد‬ ‫‪ ،Nevada‬ﯾﮏ ﺳﺎﯾﺖ وب را ﺑﺎ ﻧﺎم ‪Nevada‬‬
‫ﻫﺮ ﮐﺎﻧﺪﯾﺪا ﺑﻮد ﮐﻪ ﮐﺎﻧﺪﯾﺪا ﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﻮاﻻﺗﯽ درﻣﻮرد‬ ‫! ‪ nevadavotes.unr.edu Votes‬ﺑﺮاي ﮐﻤﮏ ﺑﻪ‬
‫ﻣﺪل ﻫﺎي ﻧﻘﺸﺸﺎن‪ ،‬ﮐﺘﺎﺑﻬﺎي ﻣﻮرد ﻋﻼﻗﻪ ﺷﺎن‬ ‫ﺷﻬﺮوﻧﺪان اﯾﺠﺎد ﻧﻤﻮد ﺗﺎ آﻧﺎن ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت‬
‫وﺧﯿﻠﯽ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت دﯾﮕﺮ ﭘﺎﺳﺦ داده ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫آﮔﺎﻫﺎﻧﻪ ﺑﮕﯿﺮﻧﺪ‪ ،‬دراﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﮐﻨﮕﺮه ﯾﮏ ﺳﺎﯾﺖ ﺑﺎ‬
‫____________‬ ‫ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ از ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎي داﻧﺸﮕﺎﻫﯽ ‪ ،‬ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﻫﺎي‬
‫‪Source: Adapted from Susan DiMattia,‬‬
‫‪"Nevada‬‬ ‫‪U.‬‬ ‫‪Provides‬‬ ‫‪Election‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎه‪،‬داﻧﺸﮑﺪه ‪ IT‬وداﻧﺸﮑﺪه واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ رادﯾﻮي‬
‫‪Information," Library Journal,Vol. 127, No.‬‬ ‫ﻋﻤﻮﻣﯽ ﻣﻠﯽ )‪، (National Public Radio‬‬
‫‪16, October 1،2002, p. 17.‬‬
‫‪ KUNR‬را اﯾﺠﺎد ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺳﺎﯾﺖ ﺷﺎﻣﻞ ﻧﻘﺸﻪ ﻫﺎي‬
‫ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻧﻮاﺣﯽ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺗﯽ ﮐﻞ اﯾﺎﻟﺖ ﺑﻮد‪ ،‬ﻓﺎﯾﻞ‬
 ‫‪52‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫ﯾﮏ وﯾﮋﮔﯽ ﻣﻬﻢ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ‪ ،‬ﺗﺎﮐﯿﺪ آﻧﻬﺎ ﺑﺮﮐﺎرآﯾﯽ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت و اﺗﺨﺎذ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﺗﺼﻤﯿﻢ‬
‫ﻣﯽ ﯾﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﯿﺸﺘﺮ ازﺑﻬﺮه ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﯽ ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻧﮕﺮان روﻧﺪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي‬
‫ﻣﻌﺎﻣﻼﺗﯽ‪ ،‬ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﯿﺸﺘﺮﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮوب ‪،‬ﺑﺮﺑﻬﺒﻮد ﮐﺎرآﯾﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﻤﺮﮐﺰﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎزده‬
‫ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﯾﮏ ﻓﺮآورده ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي ﺑﺎزده وﮐﺎرآﯾﯽ ﺑﺴﯿﺎري ازﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ ﯾﮏ ﻣﺸﮑﻞ ﺑﺰرگ اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع‬
‫ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ ﺑﺮاي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺳﺮوﯾﺲ ﻫﺎي اﻧﺴﺎﻧﯽ ) ﺗﺤﺼﯿﻼت‪ ،‬ﺳﻼﻣﺘﯽ وﺗﻔﺮﯾﺤﺎت وﺳﺮﮔﺮﻣﯽ ﻫﺎ( را اراﺋﻪ‬
‫ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‪،‬ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﺸﻬﻮد اﺳﺖ‪ ،‬اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ اﻏﻠﺐ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻫﺪف ﻣﺨﺘﻠﻒ وﮐﯿﻔﯽ دارﻧﺪ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻋﻮاﻣﻞ‬
‫ﺧﺎرﺟﯽ ﺑﺴﯿﺎري ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺗﺎﻣﯿﻦ وﺟﻪ وﻣﻼﺣﻈﺎت ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﺗﺎﺛﯿﺮﮔﺬاري وب‬
‫ﺑﺮﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﻫﺎي ﺳﯿﺎﺳﯽ وب‪).‬ﻣﺜﺎل ﺗﻮﺿﯿﺢ داده ﺷﺪه در‪ DSS‬درﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪2,3‬را ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮐﻨﯿﺪ‪ (.‬اﯾﻦ ﻣﻄﻠﺐ‬
‫درﺣﻮزه ‪ DSS‬ﻧﯿﺰ ﺻﺤﯿﺢ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﭼﮕﻮﻧﻪ ﯾﮏ ﺷﺨﺺ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ اﻋﺘﻤﺎد ﯾﮏ ﻣﺪﯾﺮ را درﻣﻮرد ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﺮﻓﺘﻦ‬
‫ﺑﻬﺘﺮ اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي ﮐﻨﺪ؟ ﺗﻼش ﻫﺎي زﯾﺎدي ﺑﺮاي ﺗﺎﻣﯿﻦ ﮐﻤﯿﺖ‪،‬ﮐﺎرآﯾﯽ وﺑﺎزده ‪ DSS‬اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﯾﮏ‬
‫اﻟﺰام ﺑﺮاي ﺑﺪﺳﺖ آوردن ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ وﻣﻨﺎﺑﻊ ﺑﺮاي ﺗﻮﺳﻌﻪ ي آﻧﻬﺎ ‪ ،‬اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ‬

‫ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ‪ ،‬روﯾﻪﻫﺎ‪ ،‬ذﺧﺎﯾﺮ‪ ،‬ﺗﺤﻠﯿﻞﻫﺎو اﻧﺘﺸﺎر اﻃﻼﻋﺎت را ﺑﺮاي ﯾﮏ ﻫﺪف ﻣﺸﺨﺺ اﻧﺘﺨﺎب‬
‫ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻗﻠﺐ اﮐﺜﺮﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﺑﺎﻧﮏ ﻫﺎ و ﺧﻄﻮط ﻫﻮاﯾﯽ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﻋﻤﻠﮑﺮد‬
‫ﺑﺪون ﺳﯿﺴﺘﻢ اﻃﻼﻋﺎﺗﯿﺸﺎن ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﻇﻬﻮرﺗﺠﺎرت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ )‪ ، (e-businesses‬در ﺻﻮرت ﻋﺪم‬
‫وﺟﻮدﺳﯿﺴﺘﻢ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﺧﺼﻮﺻﺎ ازﻃﺮﯾﻖ وب‪ ،‬ﻫﯿﭻ ﺗﺠﺎرﺗﯽ وﺟﻮدﻧﺨﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ‬
‫ورودي ﻫﺎ را ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻪ ‪ ،‬داده ﻫﺎ را ﭘﺮدازش ﮐﺮده ﺗﺎ اﻃﻼﻋﺎت ﻻزم ﺑﺮاي ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮﻧﺪه ﻫﺎ را ﻓﺮاﻫﻢ آورﻧﺪ وﺑﻪ‬
‫آﻧﻬﺎ ﮐﻤﮏ ﮐﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺑﺮﺳﻨﺪ‪ .‬اﮐﺜﺮﻣﺼﺮف ﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ و ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮﻧﺪهﻫﺎ‪ ،‬اﮐﻨﻮن ﺣﻀﻮر اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ )‪ (www‬را‬
‫ﺣﺲ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ) ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮐﻨﯿﺪ ‪ DSS‬در ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪ 2,4‬را ﺑﺮاي اﯾﻨﮑﻪ ﻣﺸﺘﺮي ﻫﺎ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺳﺎﯾﺖ ﻫﺎي وب ﺑﺎﻧﮏ را‬
‫اﺳﺘﻔﺎده وارزﯾﺎﺑﯽ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ( ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ وﺣﻀﻮر ﯾﮏ وب ﺑﺮاي ﻣﻌﺎﻣﻼت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﺑﺮاي ﺑﺴﯿﺎري‬
‫ازﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ﮐﻪ درﮔﺬﺷﺘﻪ ازآﻧﻬﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﯽﮐﺮدﻧﺪ ‪،‬اﻣﺮي ﺣﯿﺎﺗﯽ اﺳﺖ ) ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮐﻨﯿﺪ ‪ DSS‬در ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪.(2,5‬‬
‫‪ Dun‬و ‪ Bradstreets D&B‬ﻣﯽﮔﻮﯾﻨﺪ ﮐﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﮐﻠﯽ‪ ،‬ﯾﮏ ﺳﺮوﯾﺲ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﻣﻌﺘﺒﺮﻣﮑﺎﻧﯿﺰه ﺷﺪه‬
‫ﺑﺮاﺳﺎس وب اﺳﺖ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﯾﮏ راه ﺣﻞ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﻣﻌﺘﺒﺮﺳﺮﯾﻊ وآﺳﺎن را ﺑﻪ ﻣﺸﺘﺮي ﻫﺎﯾﺸﺎن ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
 ‫‪53‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ‪ ،‬ﻣﺪل ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ دوم‬

‫‪ DSS‬در ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪2,3‬‬

‫وب ﯾﮏ ﺟﺎﯾﮕﺎه وﯾﮋه ﺑﺮاي اﻧﺘﻈﺎرات ﻣﺼﺮف ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن درﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي اﯾﺠﺎد ﻧﻤﻮد‬

‫ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮارﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮرﺳﯽ ﻫﺎ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ‬
‫ﻣﺴﺎﯾﻠﯽ ﮐﻪ ﺑﺮ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي راﺣﺖ ﺗﺮ ﻣﺸﺘﺮي‬
‫ﺗﺎﮐﯿﺪ دارﻧﺪ ﺑﺮ ﺳﺮﮔﺮﻣﯽ ﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد ‪ ،‬ﺗﺮﺟﯿﺢ‬
‫داده ﺷﺪه اﻧﺪ‪ .‬ﻣﺮدم ﻣﺎﯾﻠﻨﺪ ﮐﻪ از ﺳﺎﯾﺖ ﺟﻬﺖ‬
‫راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ در ﮐﺴﺐ و ﮐﺎرﺷﺎن اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ‪،‬‬
‫ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﺮﮔﺮم‬ ‫اﯾﻨﮑﻪ‬
‫_______‬
‫‪Source; Adapted from K. Waite and T. Harrison, "Consumer‬‬
‫"‪Expectations of Online Information Provided by Bank Websites,‬‬
‫‪Journal of Financial Services Marketing, Vol. 6, No. 4, June 2002, pp.‬‬
‫‪309-322.‬‬
‫از اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده‬ ‫ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ دﻟﯿﻞ‬
‫ﺟﺴﺘﺠﻮي اﻃﻼﻋﺎت ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻮرد ﻧﯿﺎزﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﺑﺮاي اﻃﻤﯿﻨﺎن دادن‬
‫ﺑﻪ ﮐﺎراﺋﯽ ﺳﺎﯾﺖ وب درﮐﻤﮏ ﺑﻪ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﺑﺮاي‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي‪،‬را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪Kathryn Waite .‬‬
‫ﻧﻪ‬ ‫و‪ ، Tina Harrison‬ﺗﺤﻘﯿﻘﯽ را ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ‬
‫ﻋﻮاﻣﻠﯽ ﮐﻪ در راﺳﺘﺎي رﺿﺎﯾﺖ ﯾﺎ ﻋﺪم رﺿﺎﯾﺖ‬
‫ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن از در دﺳﺘﺮس ﺑﻮدن اﻃﻼﻋﺎت ‪Online‬‬
‫ﺟﺎري ﺑﺎﻧﮏ ﻫﺎي ﮐﻮﭼﮏ درﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎ وﺟﻮد دارد‬
‫‪ ،‬اﺟﺮا ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬اززﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ اﺳﺘﻔﺎده از‬
‫اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ دراﻣﻮرﻣﺎﻟﯽ وﺑﺨﺶ ﻫﺎي ﺑﯽ ﺳﯿﻢ ﭘﯿﺪا‬
‫ﺷﺪه )ﺑﯿﺶ از‪ %70‬ازﺗﺠﺎرت ﻫﺎ ﺳﺎﯾﺘﯽ ﺟﻬﺖ‬
‫ﮐﺎرﻫﺎي ﺧﻮد دارﻧﺪ( ‪ ،‬ﺑﺎﻧﮏ ﻫﺎي ﮐﻮﭼﮏ ﻣﻮرد‬

‫‪ 2,4‬ﻣﺪﻟﻬﺎ‬

‫ﯾﮏ وﯾﮋﮔﯽ اﺻﻠﯽ ازﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ ‪ ،‬داﺷﺘﻦ ﺣﺪاﻗﻞ ﯾﮏ ﻣﺪل اﺳﺖ‪ .‬اﯾﺪه اﺻﻠﯽ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﯾﮏ‬
‫ﺗﺤﻠﯿﻞ ‪ DSS‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺟﺎي ﺳﯿﺴﺘﻢ واﻗﻌﯽ ﺑﺮروي ﯾﮏ ﻣﺪل ازﺳﯿﺴﺘﻢ اﺟﺮا ﺷﻮد ‪.‬ﯾﮏ ﻣﺪل ﯾﮏ اراﺋﻪ ﺳﺎده ﺷﺪه‬
‫ﯾﺎ ﺧﻼﺻﻪ ازواﻗﻌﯿﺖ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺪﻟﻬﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﯾﻨﮑﻪ واﻗﻌﯿﺖ ﺧﯿﻠﯽ ﺑﺮاي ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻗﯿﻖ ﭘﯿﭽﯿﺪه ﻫﺴﺘﻨﺪ وﺑﻪ‬
‫دﻟﯿﻞ اﯾﻨﮑﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮﭘﯿﭽﯿﺪﮔﯽ ﻫﺎ رﺑﻄﯽ ﺑﻪ ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻞ ﻧﺪارﻧﺪ ‪ ،‬ﺳﺎده ﺳﺎزي ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻣﺪل ﻫﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ‬
‫وﻣﺸﮑﻼت را ﺑﺎ درﺟﻪ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ازاﻧﺘﺰاع ﻧﻤﺎﯾﺶ دﻫﻨﺪ ‪ .‬ﻣﺪﻟﻬﺎ ﺑﺮاﺳﺎس درﺟﻪ اﻧﺘﺰاﻋﺸﺎن ﺑﻪ ﺳﻪ دﺳﺘﻪ ي‬
‫ﺗﺠﺴﻤﯽ‪ ،‬آﻧﺎﻟﻮگ ﯾﺎ ﻗﯿﺎﺳﯽ و رﯾﺎﺿﯽ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺷﺪه اﻧﺪ‪.‬‬
 ‫‪54‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫ﻣﺪل ﺗﺠﺴﻤﯽ)‪(Iconic‬‬
‫ﯾﮏ ﻣﺪل ﺗﺠﺴﻤﯽ ﺣﺪاﻗﻞ اﻧﺘﺰاع از ﻧﻮع ﯾﮏ ﻣﺪل اﺳﺖ‪.‬اﯾﻦ ﻣﺪل ﯾﮏ ﻧﺴﺨﻪ ي ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ از ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫اﺳﺖ و ﻣﻌﻤﻮﻻً در ﻣﻘﯿﺎس ﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت از اﺻﻠﺶ اراﺋﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﯾﮏ ﻣﺪل ﺗﺠﺴﻤﯽ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺳﻪ ﺑﻌﺪي‬
‫ﺑﺎﺷﺪ از ﻗﺒﯿﻞ ﯾﮏ ﻫﻮاﭘﯿﻤﺎ‪ ،‬ﻣﺎﺷﯿﻦ ﯾﺎ ﭘﻞ ﯾﺎ دو ﺑﻌﺪي ﺑﺎﺷﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺧﻂ ﺗﻮﻟﯿﺪي ﻋﮑﺲ ﻫﺎ ‪.‬‬

‫ﻣﺪل آﻧﺎﻟﻮگ ﯾﺎ ﻗﯿﺎﺳﯽ‬

‫ﯾﮏ ﻣﺪل آﻧﺎﻟﻮگ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ واﻗﻌﯽ رﻓﺘﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﺪ اﻣﺎ ﺷﺒﯿﻪ آن ﻧﯿﺴﺖ واز آن ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺪل‬
‫ﻗﯿﺎﺳﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﯾﮏ ﻣﺪل ﺗﺠﺴﻤﯽ ﻣﺠﺮد ﺗﺮ اﺳﺖ و ﯾﮏ اراﺋﻪ ﺳﻤﺒﻠﯿﮏ از واﻗﻌﯿﺖ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺪل‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺷﺎﻣﻞ ﺟﺪول ﻫﺎي دو ﺑ‪‬ﻌﺪي و ﯾﺎ ﻧﻤﻮدارﻫﺎ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺪل ﻗﯿﺎﺳﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻣﺪل ﻫﺎي‬
‫ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﺑﺎﺷﺪ اﻣﺎ ﺷﮑﻞ ﻣﺪل ﻣﺘﻔﺎوت از ﺳﯿﺴﺘﻢ واﻗﻌﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﭼﻨﺪ ﻣﺜﺎل زﯾﺮ ﻣﺪل ﻗﯿﺎﺳﯽ اﺳﺖ ‪:‬‬
‫‪ ‬ﺟﺪاول ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎر و رواﺑﻂ ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺘﯽ را در ﺑﺮ دارد‪.‬‬
‫‪ ‬ﻧﻘﺸﻪ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻃﻮري ﮐﻪ رﻧﮓ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ‪ ،‬اﺷﯿﺎء ﻣﺘﻔﺎوت را ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﻨﺪ ‪،‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﺣﺠﻢ آب‬
‫ﯾﺎ ﮐﻮﻫﺴﺘﺎن ﻫﺎ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺟﺪاول ﺑﻮرس ﮐﺎﻻﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﮐﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻗﯿﻤﺖ ﺑﻮرس را ﺑﯿﺎن ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﻧﻘﺸﻪ ﻫﺎي ﺧﺮوﺟﯽ )‪ (Blueprint‬ﯾﮏ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﯾﺎ ﺧﺎﻧﻪ‪.‬‬
‫‪ ‬اﻧﯿﻤﯿﺸﻦ ﻫﺎ‪ ،‬وﯾﺪﺋﻮﻫﺎ و ﻓﯿﻠﻢ ﻫﺎ‪.‬‬

‫‪ DSS‬در ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪2,5‬‬

‫دﻓﺎع ﺳﯿﺎﺳﯽ از وب‬

‫ﺑﺮداري ﻧﻤﯽ ﮐﻨﻨﺪ از وب در ﮐﺎﻣﻞ ﺗﺮﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ‪.‬‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻋﺪم ﺗﻮاﻧﺎﺋﯽ ﻫﺎ در اﯾﺠﺎد ﯾﮏ ﻣﮑﺎﻟﻤﻪ ﯾﺎ‬
‫ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﺮدن اﻃﻼﻋﺎت ﺷﺨﺼﯽ اﺳﺖ‪Heather .‬‬
‫‪ sehmel‬ﻧﮕﺎﻫﯽ ﺑﻪ ﺳﻮﻻت زﯾﺮ ﮐﺮده اﺳﺖ ‪:‬‬
‫ﭼﮕﻮﻧﻪ ﯾﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﭼﻪ ﮐﺴﯽ‪ ،‬ﺑﻪ ﭼﻪ دﻻﯾﻠﯽ‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﻧﺪ ﮐﻪ ﭼﻄﻮر وب ﺳﺎﯾﺖ‬
‫ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﮔﺮوه را اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨﺪ؟‬
‫ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺳﺎﯾﺖ ﺑﻪ اﻫﺪاف دﺳﺘﺮﺳﯽ ﭘﯿﺪا ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و‬
‫ارزش ﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﮔﺮاﻧﺶ را ﻣﻨﻌﮑﺲ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ؟‬
‫ﭼﮕﻮﻧﻪ ﯾﮏ ﮔﺮوه دﻓﺎﻋﯽ ﯾﮏ ﺳﺎﯾﺖ را ﺑﺮاي‬
‫رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﺣﻮزه ي اﻧﺘﺨﺎﺑﯿﺸﺎن ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ Heather sehmel‬در ﻣﻮرد اﯾﻦ ﺳﺆاﻻت و ﺑﯿﺸﺘﺮ‬
‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﮐﺮد‪ .‬ﺑﺮاي ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﺑﻬﺘﺮ اﻓﺮادي‬
‫ﮐﻪ در ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎي ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ‬
‫داﻧﺴﺘﻦ ﺑﯿﺸﺘﺮ در ﻣﻮرد ﭘﺮوﺳﻪ ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ از ﻃﺮﯾﻖ‬
‫آن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ در ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده از وب‬
‫ﺳﺎﯾﺖ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﺨﺸﯽ از ﺗﻼش ﻫﺎي ارﺗﺒﺎﻃﯽ‬
‫ﻓﺮاﮔﯿﺮﺷﺎن دارﻧﺪ‪ .‬ﻣﺪاﻓﻌﯿﻦ ﺳﺎﯾﺖ وب زﯾﺎدي ﺑﻬﺮه‬
 ‫‪55‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ‪ ،‬ﻣﺪل ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﻋﻮاﻣﻞ زﯾﺮ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﺸﮑﻼت ﮐﻤﮏ ﻣﯽ‬
‫ﮐﻨﻨﺪ ‪:‬‬
‫ﮐﺎرﻣﻨﺪان ﮔﺮوه‪ ،‬آﻣﻮزش در ﻃﺮاﺣﯽ وب ﻧﺪﯾﺪه‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ اﻣﺎ ﺑﻪ ﺟﺎي آن ﺑﻪ ﺻﻮرت ﮐﻠﯽ در ﻣﻮرد‬
‫ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ وب از ﻃﺮﯾﻖ ﻣﺸﺎﻫﺪات آن ﻫﺎ‬
‫از وب ﺳﺎﯾﺖ آﻣﻮﺧﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﯾﮏ روش ﻧﺎﻗﺺ‪.‬‬
‫ﻃﺮاح ﺳﺎﯾﺖ ﺧﻮدش را ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮐﺮد و ﻣﺎﺑﻘﯽ‬
‫ﭘﺮﺳﻨﻞ او را ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮐﺮدﻧﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺑﺰرﮔﯽ ﺑﻪ‬
‫ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﺧﺒﺮه ي ﺗﮑﻨﯿﮑﯽ ﻧﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﺧﺒﺮه‬
‫در ﺑﯿﺎن ﯾﮏ وب‪.‬‬
‫ﮔﺮوه‪ ،‬آﮔﺎﻫﯽ ﻣﺤﺪودي از ﺑﺎزدﯾﺪ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن وب‬
‫داﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﮔﺮوه ﻓﯿﺪﺑﮏ ﮐﻮﭼﮑﯽ در ﻣﻮرد ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﻫﺎي‬
‫ارﺗﺒﺎﻃﯽ وﺑﺸﺎن داﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﮐﺎرﻣﻨﺪان ﮔﺮوه وﻗﺖ ﻣﺤﺪودي داﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺎﻟﯽ ﮔﺮوه ﻣﺤﺪود ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﮔﺮوه ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﯾﯽ ﺳﺮﯾﻊ ﺑﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮات‬
‫ﺳﺮﯾﻊ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻫﺎي ﺳﯿﺎﺳﯽ داﺷﺖ‪.‬‬
‫آن ﻫﺎ ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﮔﺮوه ﻫﺎي دﻓﺎﻋﯽ و‬
‫وﮐﺎﻟﺖ دﯾﮕﺮ ﻫﻤﮑﺎري ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫_____‬
‫‪Source: Adapted from Heather Sehmel, "Websites and Advocacy‬‬
‫‪Campaigns: Decision-Making, Implementation, and Audience in an‬‬
‫‪Environmental Advocacy Group's Use of Websites as Part of Its‬‬
‫‪Communication Campaigns," Business Communication Quarterly,‬‬
‫‪June 2002.‬‬
‫ﭘﯿﭽﯿﺪﮔﯽ رواﺑﻂ در ﺑﺴﯿﺎري از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﻣﺪل ﺗﺠﺴﻤﯽ ﯾﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻗﯿﺎﺳﯽ ﻧﻤﯽ‬
‫ﺗﻮاﻧﺪاراﺋﻪ ﺷﻮد ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﯾﻦ ﮐﻪ ﭼﻨﯿﻦ ﻣﺪﻟﻬﺎﯾﯽ ﺑﺴﯿﺎر ﺳﺨﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ و اﺳﺘﻔﺎده از آن ﻫﺎ وﻗﺖ ﮔﯿﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻓﺼﻞ دوم‬
‫ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺳﺎﯾﺖ ﻣﻨﻌﮑﺲ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﯾﺎ ﺑﺮاي ﻣﻨﻌﮑﺲ‬
‫ﮐﺮدن اﻫﺪاف ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ از دﻓﺎﻋﯿﺎت ﻣﺤﯿﻄﯽ ﻣﺮﺑﻮط‬
‫ﺑﻪ ارﺗﺒﺎط‪ ،‬از ﮐﺎر ﻣﯽ اﻓﺘﺪ؟‬
‫ﭼﻪ ارﺗﺒﺎﻃﺎت و و اﺳﻨﺎد دﯾﮕﺮي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ دﻓﺎع از‬
‫ﻣﺒﺎرزات اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ اﺳﺖ؟ ﭼﮕﻮﻧﻪ در ﮐﻞ دﯾﻦ‬
‫اﺳﻨﺎداﺛﺮ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﯾﺎ رﻫﺒﺮي ﮐﻨﻨﺪ اﻓﺮاد‬
‫اﻧﺤﺼﺎري را ﺗﺎ اﺛﺮ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺑﺎ وب‬
‫ﺳﺎﯾﺖ؟‬
‫ﭼﻪ ﮐﺴﯽ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﮐﻨﺪ وب ﺳﺎﯾﺖ را و ﭼﺮا؟‬
‫ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮان از ﺳﺎﯾﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ؟‬
‫ﺑﺮرﺳﯽ ‪ Sehmel‬از دﻓﺎﻋﯿﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﮔﺮوه‬
‫دﻓﺎﻋﯽ ‪ Austin‬اﺟﺎزه ﻣﯽ دﻫﺪ ﺑﻪ او ﮐﻪ ﮐﺸﻒ ﮐﻨﺪ‬
‫ﮐﻪ ﮔﺮوه ﺑﺎ ﺑﺴﯿﺎري از ﻣﻮاﻧﻊ ﻋﺒﻮر ﻣﻌﻤﻮل ﺑﺮاي‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻣﻮاﺟﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬ﯾﮑﯽ از اﺻﻠﯽ ﺗﺮﯾﻦ‬
‫ﻣﻮاﻧﻊ ﺑﺮاي ﮔﺮوه ﺑﺎ ﺑﺴﯿﺎري از ﻣﻮاﻧﻊ ﻋﺒﻮر ﻣﻌﻤﻮل‬
‫ﺑﺮاي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻣﻮاﺟﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﯾﮑﯽ از اﺻﻠﯽ‬
‫ﺗﺮﯾﻦ ﻣﻮاﻧﻊ ﺑﺮاي ﮔﺮوه ﻫﺎ‪ ،‬ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت‬
‫ﺧﻮب در ﻣﻮرد اﯾﻦ ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ از وب ﺳﺎﯾﺘﺸﺎن‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻮد‪ .‬ﻋﺪم ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ از ﮐﺎرﻣﻨﺪاﻧﺸﺎن‬
‫ﺑﺮاي داﻧﺴﺘﻦ ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﻫﺎي در دﺳﺘﺮس ﺑﺮاي آن‬
‫ﻫﺎ و ﯾﺎ ﻧﺘﺎﯾﺞ اﯾﻦ ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﻫﺎ‪ .‬ﻣﺎﻧﻊ اﺻﻠﯽ دﯾﮕﺮ‬
‫ﻋﺪم وﺟﻮد ﻓﯿﺪﺑﮏ در ﻣﻮرد ﻓﺮﺻﺖ ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ آن‬
‫ﻫﺎ اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺑﻮد‪ ،‬ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻮاﻧﺎ ﺳﺎﺧﺘﻦ آن‬
‫ﻫﺎ ﮐﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺮ روي ﺳﺎﯾﺖ ﯾﮏ ﺳﺨﻦ ﭘﺮداز ﺧﺒﺮه‬
‫ﻣﺪل رﯾﺎﺿﯽ‬
 ‫‪56‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫ﻣﺪﻟﻬﺎي رﯾﺎﺿﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ دو ﻣﺪل ﻗﺒﻠﯽ ﻣﺠﺮدﺗﺮﻧﺪ ‪.‬اﮐﺜﺮ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻫﺎي ‪ DSS‬ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻋﺪدي ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺪل ﻫﺎي‬
‫رﯾﺎﺿﯽ اﺟﺮا ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺰاﯾﺎي ﻣﺪل ﺳﺎزي‬

‫ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺪل ﻫﺎ را ﺑﻪ دﻻﯾﻞ زﯾﺮ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽ دﻫﺪ ‪:‬‬
‫‪ ‬دﺳﺘﮑﺎري ﻣﺪل ﻫﺎ )ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﯾﺎ ﻣﺤﯿﻄﯽ( ﺧﯿﻠﯽ از دﺳﺘﮑﺎري ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي واﻗﻌﯽ‬
‫آﺳﺎن ﺗﺮ اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺘﺤﺎن آﺳﺎن ﺗﺮ اﺳﺖ و ﺑﺎ اﻋﻤﺎل روزاﻧﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﺗﺪاﺧﻞ ﭘﯿﺪا ﻧﻤﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﻣﺪل ﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﻓﺸﺮدﮔﯽ زﻣﺎن ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺳﺎل ﻫﺎ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﭼﻨﺪ دﻗﯿﻘﻪ ﺗﻮﺳﻂ‬
‫ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ ‬ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺪل ﻫﺎ از ﻫﺰﯾﻨﻪ ﯾﮏ ﭘﮋوﻫﺶ ﻫﺪاﯾﺖ ﺷﺪه ي ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﺮ روي ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ واﻗﻌﯽ‪ ،‬ﺧﯿﻠﯽ‬
‫ﮐﻤﺘﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ ‬ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﻣﺪل ﻫﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي واﻗﻌﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻫﺰﯾﻨﻪ اﺷﺘﺒﺎه ﮐﺮدن در ﻃﯽ ﭘﮋوﻫﺶ‬
‫ﺳﻌﯽ و ﺧﻄﺎ ﺧﯿﻠﯽ ﮐﻤﺘﺮ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ ‬ﯾﮏ ﻣﺤﯿﻂ ﺗﺠﺎري ﺑﺎ ﻣﺠﻬﻮﻻت زﯾﺎدي درﮔﯿﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﻣﺪل ﺳﺎزي ‪،‬ﯾﮏ ﻣﺪﯾﺮ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ رﯾﺴﮏ ﻫﺎي‬
‫ﺣﺎﺻﻞ از ﯾﮏ ﻋﻤﻞ ﻣﺸﺨﺺ را ﺗﺨﻤﯿﻦ ﺑﺰﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﻣﺪل ﻫﺎي رﯾﺎﺿﯽ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻫﺎي ﺑﺴﯿﺎر زﯾﺎد از راه ﺣﻞ ﻫﺎي ﻣﻤﮑﻦ را‪ ،‬اراﺋﻪ ﻣﯽ دﻫﺪ‪ .‬ﻣﺪﯾﺮان اﻏﻠﺐ اﻋﺪاد‬
‫ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ زﯾﺎدي را ﺟﻬﺖ اﻧﺘﺨﺎب دارﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﻣﺪل ﻫﺎ آﻣﻮزش و ﯾﺎدﮔﯿﺮي را ﺑﻬﺒﻮد ﻣﯽ دﻫﻨﺪ و ﺗﻘﻮﯾﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﻣﺪل ﻫﺎ و روش ﻫﺎي ﺣﻞ ‪ ،‬ﺑﻪ ﺻﻮرت واﺿﺢ از ﻃﺮﯾﻖ اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ در دﺳﺘﺮس ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺗﻌﺪاد ﺑﺴﯿﺎر زﯾﺎدي اﭘﻠﺖ ﺟﺎوا )و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي وب دﯾﮕﺮ( وﺟﻮد دارﻧﺪﮐﻪ ﻣﺪل ﻫﺎ را ﺣﻞ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺗﻮﺳﻌﻪ ﮔﺮاﻓﯿﮏ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي‪ ،‬ﻣﺨﺼﻮﺻﺎً از ﻃﺮﯾﻖ راﺑﻂ ﻫﺎي وب و زﺑﺎن ﻫﺎي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﯾﺴﯽ ﺷﯽ ﮔﺮاي ‪،‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺪل ﻫﺎي ﺗﺠﺴﻤﯽ و آﻧﺎﻟﻮگ ﺑﺮاي ﮐﺎﻣﻞ ﮐﺮدن ﻣﺪل ﻫﺎي رﯾﺎﺿﯽ ‪ ،MMS‬را ﻣﻤﮑﻦ ﺳﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻫﺮ ﺳﻪ ﻧﻮع ﻣﺪل ﻫﺎ را ﺗﺮﮐﯿﺐ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﻣﻮرد ﮐﺎرﺑﺮدي ‪ 2,3‬ﺷﺎﻣﻞ ﯾﮏ اراﺋﻪ ﺟﺎﻟﺐ‬
‫از ﻣﺪل ﭼﻨﺪ ﻣﻌﯿﺎري ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻫﺮ دو ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎي ﮐﯿﻔﯿﺘﯽ و ﮐﻤﯿﺘﯽ درﮔﯿﺮ اﺳﺖ‪ .‬در ﻓﺼﻞ ﻫﺎي ﺑﻌﺪي ﯾﮏ‬
‫ﭘﯿﺶ ﻧﻤﺎﯾﺶ از روﻧﺪ ﻣﺪل ﺳﺎزي در وب اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺟﺰﯾﯿﺎت ﻣﺪﻟﺴﺎزي در ﻓﺼﻞ ‪ 4‬اراﺋﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
 ‫‪57‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ‪ ،‬ﻣﺪل ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ دوم‬

‫‪ 2,5‬ﻓﺎزﻫﺎي ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬

‫ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ ﯾﮏ روﻧﺪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﺳﯿﺴﺘﻤﺎﺗﯿﮏ را دﻧﺒﺎل ﮐﻨﯿﻢ ‪.‬ﺳﺎﯾﻤﻮن در ﺳﺎل )‪ (1977‬ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺼﻤﯿﻢ‬
‫ﮔﯿﺮي را در ‪ 3‬ﻓﺎز اﺻﻠﯽ ﺑﯿﺎن ﻧﻤﻮد ‪.‬اﯾﻦ ﺳﻪ ﻓﺎز ﺷﺎﻣﻞ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪي‪ ،‬ﻃﺮاﺣﯽ و اﻧﺘﺨﺎب ﺑﻮد ‪ .‬او ﺑﻌﺪ ﻫﺎ ﻓﺎز ﭼﻬﺎرم‬
‫اﺟﺮا را ﻧﯿﺰ اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﻮد ‪ .‬ﻧﻈﺎرت ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻓﺎز ﭘﻨﺠﻢ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد) ﻧﻮﻋﯽ ﺑﺎزﺧﻮرد(‪ ،‬اﮔﺮ ﭼﻪ‬
‫ﻧﻈﺎرت را ﻣﯽ ﺗﻮان در ﺑﻪ ﮐﺎرﮔﯿﺮي ﻓﺎز ﻫﻮﺷﻤﻨﺪي در ﻓﺎز اﺟﺮا ﻧﯿﺰ دﯾﺪ‪ .‬ﻣﺪل ﺳﺎﯾﻤﻮن ﮐﺎﻣﻠﺘﺮﯾﻦ ﻣﺸﺨﺼﻪ از‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻋﻘﻼﻧﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﯾﮏ ﺗﺼﻮﯾﺮ ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ از روﻧﺪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي در ﺷﮑﻞ ‪ 202‬ﻧﺸﺎن داده اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﯾﮏ ﺟﺮﯾﺎن ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ي ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎ از ﻫﻮﺷﻤﻨﺪي ﺑﻪ ﻃﺮاﺣﯽ وﺟﻮد دارد)ﺧﻄﻮط ‪ Bold‬ﺷﺪه( اﻣﺎ در‬
‫ﻫﺮ ﻓﺎز ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﯾﮏ ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﻓﺎز ﻗﺒﻠﯽ )ﻓﯿﺪﺑﮏ( وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺪﻟﺴﺎزي ﯾﮏ ﻗﺴﻤﺖ ﺿﺮوري از‬
‫اﯾﻦ روﻧﺪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ : 2,2‬ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ‪ /‬ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻣﺪﻟﺴﺎزي‬

‫ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﺑﺎ ﻓﺎز ﻫﻮﺷﻤﻨﺪي آﻏﺎز ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬واﻗﻌﯿﺖ اﻣﺘﺤﺎن ﺷﺪه و ﻣﺸﮑﻞ ﺗﺸﺨﯿﺺ داده ﺷﺪه و‬
‫ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬ﻋﻠﺖ ﻣﺸﮑﻞ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬در ﻓﺎز ﻃﺮاﺣﯽ‪ ،‬ﯾﮏ ﻣﺪل ﮐﻪ ﺑﯿﺎن ﮐﻨﻨﺪه ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﻋﻤﻞ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺎده ﺳﺎزي رواﺑﻂ ﺑﯿﻦ ارﺗﺒﺎﻃﺎت و ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﭘﺬﯾﺮد‪ .‬ﻣﺪل‬
 ‫‪58‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫ﭘﺲ از آن ارزﯾﺎﺑﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد و ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ‪ Alternative‬ﺑﺮ اﺳﺎس ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ارزﯾﺎﺑﯽ ﺑﺮاي ﺣﻞ ﻣﺴﺎﻟﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﯽ‬
‫ﺷﻮد و اﻏﻠﺐ روﻧﺪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺪل ﻫﺎ و اراﺋﻪ راﻫﻬﺎي ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻓﺎز اﻧﺘﺨﺎب‪ ،‬اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ از راه ﺣﻞ‬
‫ﻫﺎي ﻣﻄﺮح ﺷﺪه ﺑﺮاي ﻣﺪل را در ﺑﺮ دارد‪) .‬ﻧﻪ ﻟﺰوﻣﺎً ﺑﻪ ﻣﺴﺌﻠﻪ اي ﮐﻪ ﺑﯿﺎن ﺷﺪه( راه ﺣﻞ ﻫﺎ ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯿﺰان‬
‫ﭘﺎﯾﺪاري آﻧﻬﺎ اﻣﺘﺤﺎن ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ راه ﺣﻞ ﻣﻄﺮح ﺷﺪه ﻣﻌﻘﻮل ﺑﻪ ﻧﻈﺮ رﺳﯿﺪ ﻣﺎ ﺑﺮاي ﻓﺎز آﺧﺮ آﻣﺎده ﻣﯽ‬
‫ﺷﻮﯾﻢ ‪ :‬اﺟﺮاي ﯾﮏ ﺗﺼﻤﯿﻢ )ﻧﻪ اﻟﺰاﻣﺎ ﺑﺮاي ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ(‪ .‬اﺟﺮاي ﻣﻮﻓﻖ راه ﺣﻞ ﮐﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺣﻞ ﻣﺴﺎﻟﻪ واﻗﻌﯽ ﻣﯽ‬
‫ﺷﻮد‪ ،‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺷﮑﺴﺖ در ﻫﺮ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﻧﺰدﯾﮑﺘﺮﯾﻦ ﻓﺎز ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬در واﻗﻊ ﻣﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﯿﻢ ﺑﻪ‬
‫ﯾﮏ ﻓﺎز ﻗﺒﻞ ﺗﺮ ﺑﺮﮔﺮدﯾﻢ ‪ .‬ﻣﻮﻗﻌﯿﺘﻬﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﮐﻪ در ﻣﻮردﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮدي ‪ 2 . 1‬و ‪ 2 . 2‬و ‪ 2 . 3‬ﺗﻮﺻﯿﻒ‬
‫ﺷﺪه اﻧﺪ ﻣﺪل ﭼﻬﺎر ﻓﺎز ي ﺳﺎﯾﻤﻮن را دﻧﺒﺎل ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً ﺗﻤﺎم ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي را اﻧﺠﺎم ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‪ .‬ﻣﺎ ﭘﺲ از آن ‪،‬روﯾﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﺷﺪه ﺑﺎ ﺟﺰﺋﯿﺎت ﻧﻤﺎﯾﺶ داده ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ‬
‫‪ MMS Running case‬در ‪ DSS‬در ﺟﻌﺒﻪ ﻫﺎي ‪ Action‬را‪ ،‬ﺑﺤﺚ ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ‪.‬‬
‫‪MMS‬‬ ‫ﻣﻮرد ﮐﺎرﺑﺮدي ‪ 2,4‬ﺷﺎﻣﻞ ﺧﻼﺻﻪ و ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮔﯿﺮي ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ و ﻣﻮرد ‪ Questions‬ﺑﺮاي ﻣﻮرد‬
‫‪ Running‬اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺪل ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي دﯾﮕﺮي ﻧﯿﺰ وﺟﻮد دارد‪ .‬ﯾﮑﯽ از اﯾﻦ ﻣﺪﻟﻬﺎ روش‬
‫‪ Kepner-Tregoe‬در ﺳﺎل ‪ 1965‬اﺳﺖ‪ ،‬ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺴﯿﺎري از ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎ و ﻣﻮﺳﺴﺎت ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﻗﺒﻮل ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫در اﯾﻦ ﻣﺪل اﺑﺰارﻫﺎ و روش ﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺧﻮاﻧﺎ از ‪ Kepner-Tregoe‬در دﺳﺘﺮس ﻫﺴﺘﻨﺪ‪) .‬ﻫﻢ ﭼﻨﯿﻦ ﻣﺸﺎﻫﺪ‬
‫ﮐﻨﯿﺪ ‪.(Bazerman 2001‬ﻣﺎ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻧﺘﯿﺠﻪ رﺳﯿﺪﯾﻢ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻣﺪل ﻫﺎي ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﺑﻪ ﻣﺪل ‪ 4‬ﻣﺮﺣﻠﻪ اي ﺳﺎﯾﻤﻮن‬
‫ﻧﮕﺎﺷﺖ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ روش ﻫﺎي ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ در ﻓﺼﻞ وب در وب ﺳﺎﯾﺖ ﮐﺘﺎب )‪(prenhall.com/turban‬‬
‫ﺗﻮﺻﯿﻒ ﺷﺪه اﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎ ﺑﻌﺪ از اﯾﻦ ﺟﺰﺋﯿﺎت ‪ 4‬ﻣﺮﺣﻠﻪ را ﺑﯿﺎن ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ‪ .‬ﺗﺄﺛﯿﺮات وب ﺑﺮ روي ‪ 4‬ﻣﺮﺣﻠﻪ و ﺑﺮ ﻋﮑﺲ‬
‫در ﺟﺪول ‪ 2. 2‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﻧﺪ‪.‬‬
 ‫‪59‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ‪ ،‬ﻣﺪل ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ دوم‬

‫ﺟﺪول ‪ :2,2‬ﭼﻬﺎر ﻓﺎز ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﺳﺎﯾﻤﻮن و اﺛﺮات در وب‬

‫ﺗﺎﺛﯿﺮات ﺑﺮ روي وب‬ ‫ﺗﺎﺛﯿﺮات وب‬ ‫ﻓﺎز‬

‫ﺷﻨﺎﺳﺎﺋﯽ و ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻓﺮﺻﺖ ﻫﺎﯾﯽ ﺑﺮاي‬ ‫دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺮاي ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻣﺸﮑﻼت و ﻓﺮﺻﺖ ﻫﺎ‬ ‫‪ -1‬ﻫﻮﺷﻤﻨﺪي‬
‫ﺗﺠﺎرت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ ‪ ،‬ﻓﺮا ﺳﺎﺧﺘﺎري وب ‪،‬‬ ‫از داده ﻫﺎي داﺧﻠﯽ و ﺧﺎرﺟﯽ ﻣﻨﺎﺑﻊ‬
‫ﺳﺨﺖ اﻓﺰاري و اﺑﺰار ﻧﺮم اﻓﺰار ‪ ،‬و ﻏﯿﺮه‪.‬‬ ‫دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ روش ﻫﺎي ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ و دﯾﮕﺮ روش ﻫﺎي‬
‫ﻋﻮاﻣﻞ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﮐﺎﻫﺶ دادن ﺑﺎر ﺑﯿﺶ‬ ‫داده ﮐﺎوي ﺑﺮاي ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻓﺮﺻﺖ ﻫﺎ‬
‫اﻃﻼﻋﺎت‬ ‫از‬ ‫ﺣﺪ‬ ‫از‬ ‫از ﻃﺮﯾﻖ ﻫﻤﮑﺎري و ‪ GSS‬و ‪KMS‬‬
‫ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎي ﺟﺴﺘﺠﻮ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‬ ‫آﻣﻮزش از راه دور ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﻨﺪ آﮔﺎﻫﯽ را ﺑﺮاي‬
‫اﺿﺎﻓﻪ ﮐﺮدن ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺑﻪ ﻣﺸﮑﻼت‬

‫)‪(GSS‬‬ ‫روﺷﻬﺎي‬ ‫دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ داده ﻫﺎ ‪ ،‬ﻣﺪل ﻫﺎ ‪ ،‬و راه ﺣﻞ‬ ‫‪ -2‬ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫‪Brainstorming‬را ﺑﺮاي ﻣﺸﺎرﮐﺖ‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده از روش ﻫﺎي ‪ ، OLAP‬داده ﮐﺎوي ‪ ،‬داده ﻫﺎ‬
‫در ﻃﺮاﺣﯽ ﺳﺎﯾﺘﻬﺎي ﻓﺮاﺳﺎﺧﺘﺎري‬ ‫اﻧﺒﺎرﻫﺎ را از ﻃﺮﯾﻖ ﻫﻤﮑﺎري و ‪ GSS‬و ‪KMS‬‬
‫ﻣﺪﻟﻬﺎي و راه ﺣﻞ ﻫﺎي ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻓﺮا‬ ‫راه ﺣﻞ ﻫﺎي ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻣﻮﺟﻮد در ‪KMS‬‬
‫ﺳﺎﺧﺘﺎري وب‬

‫اﺑﺰارﻫﺎي ‪ DSS‬ﺑﺮرﺳﯽ و اﯾﺠﺎد‬
‫ﺿﻮاﺑﻂ از ﻣﺪل ﻫﺎ ﺑﻪ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از‬
‫ﺗﻌﯿﯿﻦ وب ﺳﺎﯾﺖ ‪ ،‬اﯾﻨﺘﺮاﻧﺖ ‪،‬‬
‫اﮐﺴﺘﺮاﻧﺖ‬ ‫و‬ ‫زﯾﺮﺳﺎﺧﺖ‬
‫اﺑﺰارﻫﺎي ‪ DSS‬ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﭘﯿﺎﻣﻬﺎ راه‬
‫دور ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﮐﻨﺪ‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢ در ﻣﻮرد ﻣﺮورﮔﺮ و ﺳﺮور‬
‫ﻃﺮاﺣﯽ و دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ اﺟﺮا در آﻣﺪ ‪:‬‬
‫اﯾﻦ در ﻧﻬﺎﯾﺖ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯿﮑﻨﺪ ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ‬
‫ﺑﻪ ﮐﺎر ﺑﮑﯿﺮد اﺟﺰاي ﻣﺘﻨﻮﻋﯽ ﮔﭙﮑﻪ‬
‫درﮔﯿﺮ از ﻃﺮﯾﻖ اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ‬
‫دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ روش ﻫﺎ ﺑﺮاي ارزﯾﺎﺑﯽ اﺛﺮات از راه ﺣﻞ ﻫﺎي‬ ‫‪ -3‬اﻧﺘﺨﺎب‬
‫ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدي‬
‫اﺑﺰار ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ وب ﻫﻤﮑﺎري )‪ (GSS‬و ‪ KMS‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ‬ ‫‪ -4‬ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي‬
‫در ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﮐﻤﮏ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫اﺑﺰار ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺗﺠﺎرت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ و ﺳﺎﯾﺮ‬
‫ﺧﺒﺮﮔﺰارﯾﻬﺎ ﺳﺎﯾﺘﻬﺎي دﯾﮕﺮ ‪ ،‬اﯾﻨﺘﺮاﻧﺖ ‪ ،‬اﮐﺴﺘﺮاﻧﺖ ‪ ،‬و‬
‫اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ ﺑﻪ ﺧﻮدي ﺧﻮد‬

‫‪ 2,6‬ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ‪ :‬ﻓﺎز ﻫﻮﺷﻤﻨﺪي‬

‫ﻫﻮﺷﻤﻨﺪي در ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﺷﺎﻣﻞ ﭘﯿﻤﺎﯾﺶ ﻣﺘﻨﺎوب و ﯾﺎ ﻣﺪاوم ﻣﺤﯿﻂ اﺳﺖ ‪.‬اﯾﻦ ﻓﺎز ﺷﺎﻣﻞ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎي‬
‫ﻣﺘﻌﺪد ﺑﺎ ﻫﺪف ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻣﺸﮑﻼت و ﻓﺮﺻﺘﻬﺎ اﺳﺖ‪).‬ﻫﻢ ﭼﻨﯿﻦ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺷﺎﻣﻞ ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻓﺎز ﭘﯿﺎده‬
‫ﺳﺎزي از ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﺑﺎﺷﺪ( ‪ .‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮐﻨﯿﺪ ‪ DSS‬در ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪ 2,6‬را‪.‬‬
 ‫‪60‬‬
‫‪ DSS‬در ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪2,6‬‬
‫‪) MMS RUNNING CASE‬وﺿﻌﯿﺖ ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ(‪ :‬ﻓﺎز ﻫﻮﺷﻤﻨﺪي‬
‫‪ Elena‬ﻗﺮار ﻣﻼﻗﺎﺗﯽ ﺑﺎ ﻧﺎﺋﺐ رﺋﯿﺲ ﺧﻮد‬
‫ﮔﺬاﺷﺖ ﺗﺎ در ﻣﻮرد ﻣﺸﮑﻠﯽ ﮐﻪ او روز ﻗﺒﻞ‬
‫اﺧﻄﺎر داده ﺑﻮد ﺑﺤﺚ ﮐﻨﻨﺪ )ﻣﺸﮑﻠﯽ ﮐﻪ ﺣﯿﻦ‬
‫دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ ‪ CLAUDIA‬وﺟﻮد آﻣﺪه ﺑﻮد (‪.‬‬
‫اﺟﺎره ﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﻣﺎه ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻪ ﻃﻮري ﮐﻠﯽ‪،‬‬
‫ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً ‪ 10‬درﺻﺪ از ﻃﺮح ﻫﺎي ‪ MMS‬را ﮐﺎﻫﺶ‬
‫داده‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﻦ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ‪، CLAUDIA‬‬
‫ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ آن ﻫﺎ ﺑﻪ اﯾﻦ ﮐﺎﻫﺶ اداﻣﻪ‬
‫ﺧﻮاﻫﻨﺪ داد‪ Elena .‬ﻣﯽ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﺪاﻧﺪ‬
‫ﭼﺮا؟اﻣﺮوز ﺻﺒﺢ ‪ Vps‬ﻫﺎي زﯾﺮ ﺣﺎﺿﺮﻧﺪ ‪:‬‬
‫)‪)(CMO‬ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ( ‪Sharon goldman‬‬
‫)‪) (COO‬ﻋﻤﻠﯿﺎت( ‪Micheal lee‬‬
‫)‪) (CFAO‬اﺳﺘﻔﺎده وﺳﺎﺋﻞ ﻧﻘﻠﯿﻪ( ‪Marla‬‬
‫‪Dana‬‬
‫‪Tonia‬‬ ‫)‪) (CIO‬ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ(‬
‫‪van de Stam‬‬
‫‪Mark‬‬ ‫)‪) (CKO‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي آﮔﺎﻫﯽ(‬
‫‪Lams‬‬
‫)‪) (CAO‬ﺣﺴﺎﺑﺪاري( ‪Jelene Thompson‬‬
‫‪Rose‬‬ ‫)‪) (CFO‬ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري(‬
‫‪.Franklin‬‬
‫اوﻟﯿﻦ ﻣﻼﻗﺎت‬
‫‪ Elena‬ﺟﻠﺴﻪ را ﺑﺮﮔﺰار ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪:‬‬
‫‪ : ELENA‬از اﯾﻦ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺧﺒﺮ ﻗﺒﻠﯽ آﻣﺪﯾﺪ‪،‬‬
‫ﻣﺘﺸﮑﺮم‪ .‬ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻢ ﮐﻪ ﻣﺎ ﺗﻮاﻧﺴﺘﯿﻢ اﯾﻦ ﺟﻠﺴﻪ‬
‫را ﺑﺮاي زﻣﺎﻧﺒﺪي ﺟﺪﯾﺪ ﻗﺴﻤﺘﯽ از ‪CLAUDIA‬‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﮐﻨﯿﻢ‪ .‬ﻣﯽ داﻧﻢ ﮐﻪ ﻫﻤﻪ ي ﺷﻤﺎ‬
‫اﯾﻤﯿﻞ ﻫﺎي ﻣﻦ را در ﻣﻮرد ﻣﺸﮑﻞ اﺧﯿﺮ ﺧﻮاﻧﺪه‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬
‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‬
‫)‪ ،MMS (Rent-a-Car‬ﺑﺮ اﺳﺎس‪،Atlanta‬‬
‫‪ ،Georgia‬ﺧﺮوﺟﯽ ﻫﺎﯾﯽ در ﻓﺮودﮔﺎه ﻫﺎ و‬
‫ﺷﻬﺮﻫﺎي ﺑﺰرگ در ﺳﺮاﺳﺮ ﺷﻤﺎل آﻣﺮﯾﮑﺎ دارد‪.‬‬
‫ﻫﻔﺖ ﺳﺎل ﭘﯿﺶ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ي ﻣﺄﻣﻮر اﺟﺮاﺋﯽ ‪،‬‬
‫‪ ،Elena Markum‬ﺗﺄﺳﯿﺲ ﺷﺪ‪ .‬اﺳﺎﺳﺎً ﭼﻮن‬
‫اﯾﻦ ﺳﺮوﯾﺲ ﺑﺎ ﮐﯿﻔﯿﺖ و ﺳﺮﻋﺖ‪ ،‬در ﻣﮑﺎن ﻫﺎي‬
‫ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻋﺮﺿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬ﺳﺮﻋﺖ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ آن در‬
‫ﮐﻤﺘﺮ از ﭼﻨﺪ ﺳﺎل دﯾﺪه ﺷﺪ‪ MMS ،‬ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ‬
‫رﻗﺎﺑﺘﯽ اﺳﺖ‪ ،‬در ﻋﺮﺿﻪ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻫﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﻧﺮخ‬
‫ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻤﺘﺮ از رﻗﺒﺎي ﺧﻮدش ﺗﻮاﻧﺎﺳﺖ ‪ ،‬ﭼﻮن‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮ اﻣﮑﺎﻧﺎت ﻓﺮودﮔﺎه ﻫﺎﯾﺶ در دﺳﺘﺮس ﻗﺮار‬
‫دارد اﻣﺎ ﻧﻪ در داﺧﻞ ﻓﺮودﮔﺎه‪ MMS .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان‬
‫ﯾﮏ ﮐﺎر ﺑﺮ ﻣﺸﺘﺎق ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﺑﺮ‬
‫ﻗﯿﻤﺖ رﻗﺒﺎ اﺛﺮ ﻣﯽ ﮔﺬارد و ﺑﻮاﺳﻄﻪ ي ﭘﻮرﺗﺎل‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺸﮑﯿﻼت ‪ web-base‬ﺧﻮد ﺑﻪ ﻧﺎم‬
‫‪ ،CLAUDIA‬آن را در اﻧﺒﺎر ﺑﺰرگ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ‬
‫ذﺧﯿﺮه ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪) CLAUDIA .‬ﺑﯿﺎﺋﯿﺪ در ﻣﻮرد‬
‫وﺿﻌﯿﺖ آﮔﺎﻫﯽ ﭘﯿﺪا ﮐﻨﯿﻢ‪ ،‬ﺑﺮاي ارﺗﺒﺎﻃﺎت و‬
‫ﻫﺎ( ‪CLAUDIA‬‬ ‫اﻃﻼﻋﺎت روي ﻣﺎﺷﯿﻦ‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺮ روي ﻓﺮوش‪ ،‬وﺿﻌﯿﺖ وﺳﺎﺋﻞ ﻧﻘﻠﯿﻪ‪،‬‬
‫دﯾﮕﺮ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ دروﻧﯽ و اﻃﻼﻋﺎت‬
‫ﺧﺎرﺟﯽ در ﻣﻮرد اﻗﺘﺼﺎد و اﺟﺰاي ﻣﺮﺗﺒﻂ آن‬
‫اﺛﺮ ﻣﯽ ﮔﺬارد‪ CLAUDIA .‬ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺑﺰرﮔﯽ در‬
‫اداﻣﻪ دادن ﻓﻀﺎي رﻗﺎﺑﺘﯽ ‪ MMS‬داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺸﮑﻼت‬
 ‫‪61‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ‪ ،‬ﻣﺪل ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ‬
‫ﻣﺎه ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬ﺗﺠﺎرت در ﻫﻤﻪ ﺟﺎ ﮐﻤﯽ اﻓﺰاﯾﺶ‬
‫ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﺮدم ﺑﺮاي ﻣﻼﻗﺎت ﻫﺎي‬
‫ﺗﺠﺎري‪ ،‬ﻗﺮارداد ﺑﺴﺘﻦ‪ ،‬ﻧﻤﺎﯾﺶ ﺗﺠﺎري و‬
‫ﺧﻮﺷﮕﺬراﻧﯽ ﻣﺴﺎﻓﺮت ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬و ﺷﺒﺎﻫﺖ ﻫﻤﻪ‬
‫ي آن ﻫﺎ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺷﻤﺎل آﻣﺮﯾﮑﺎ ﻣﺎﺷﯿﻦ‬
‫اﺟﺎره ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻮرد ﺑﺮاي ﻣﺮاﮐﺰ ﻓﺮوش‬
‫ﻋﻤﺪه ي ﻣﺎ ﮐﻪ در ﺷﻬﺮﻫﺎ و ﻓﺮودﮔﺎه ﻫﺎي ﺑﺰرگ‬
‫اﺳﺖ ﺻﺪق ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﻧﻪ ﺑﺮاي ﻣﺮاﮐﺰ ﻓﺮوش‬
‫ﻓﺮﻋﯽ در ﺷﻬﺮﻫﺎي ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ‪ ،‬ﮐﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ اﺟﺎره ﻫﺎ‬
‫ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮاي ﮐﺎرﻫﺎي ﺗﺠﺎري اﺳﺖ‪ .‬روي ﻫﻢ رﻓﺘﻪ‬
‫ﺗﺠﺎرت اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﻓﺘﻪ‪ .‬ﻣﺴﺎﻓﺮت ﻫﺎي ﮐﻮﺗﺎه‬
‫ﺷﻐﻠﯽ ‪،‬ﻗﺮاردادﻫﺎي ﻣﻬﻤﺎﻧﯽ ﻫﺎي ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻧﯿﺰ ‪،‬در‬
‫ﺷﻬﺮﻫﺎي ﺑﺰرگ ﺑﺮﮔﺰار ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬اﻃﻼﻋﺎت‬
‫ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ اﺟﺎره ﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﻣﺎ اﻓﺰاﯾﺶ‬
‫ﻧﺪاﺷﺘﻪ ‪،‬در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﮐﻞ ﺑﺎزارﻫﺎ داﺷﺘﻪ‪ .‬ﭘﯿﺶ‬
‫ﺑﯿﻨﯽ زود ﻫﻨﮕﺎم ﻣﺎ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ داد و ﺳﺘﺪ‬
‫ﺑﺎﯾﺪ اﻓﺰاﯾﺶ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﻣﯿﺰان اﺟﺎره ﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ‬
‫اﯾﻦ را ﻣﻨﻌﮑﺲ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﻫﻤﺎن ﻃﻮر ﮐﻪ اﻓﺰاﯾﺶ‬
‫ﻣﻘﺪار ‪ 15‬درﺻﺪي وﺳﺎﺋﻞ ﻧﻘﻠﯿﻪ ي ﻣﺎ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ‬
‫دﻫﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺣﺮﮐﺖ ﮐﻨﻨﺪ اﻣﺎ ﻧﻤﯽ‬
‫ﮐﻨﻨﺪ!!‬
‫‪ : ELENA‬در ﻣﻮرد ﭘﻮﺳﺘﺮﻫﺎي ﺗﺒﻠﯿﻐﺎﺗﯽ‬
‫ﭼﻪ ﻓﮑﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﯿﺪ؟ ‪ : ROSE‬ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري ﻣﺎ‬
‫ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ در ﻣﺮاﮐﺰ ﻋﻤﺪه ي ﻓﺮوش‪ ،‬ﻣﺎ‬
‫ﺧﺮج ﺑﯿﺸﺘﺮي ﮐﺮدﯾﻢ‪ .‬ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل در اﯾﻦ ﻣﮑﺎن‬
‫ﻫﺎ ﻓﺮوش ﻣﺎ ﮐﺎﻫﺶ ﺑﯿﺸﺘﺮي داﺷﺘﻪ!‬
‫‪ : JELENE‬ﻣﻮاﻓﻘﻢ‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل اﻃﻼﻋﺎت‬
‫ﻣﺎ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ‪ 3‬ﻫﻔﺘﻪ ﭘﯿﺶ اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ اﻻن ﺟﺪﯾﺪ‬
‫ﺑﺎ‬ ‫ﺑﻬﺒﻮدﻣﺎن‬ ‫ﺧﺎﻃﺮ‬ ‫ﺑﻪ‬ ‫و‬
‫ﻓﺼﻞ دوم‬
‫اﯾﺪ‪ -‬ﮐﺎﻫﺶ ‪ 10‬درﺻﺪي ﻓﺮوش‪ ،‬اﺳﺎﺳﺎً اﮔﺮ اﯾﻦ‬
‫ﻣﺸﮑﻞ ‪ 4‬ﻣﺎه دﯾﮕﺮ اداﻣﻪ ﭘﯿﺪا ﮐﻨﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﺘﻀﺮر‬
‫ﺷﺪن ﻣﺎ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ‬
‫‪ CLAUDIA‬ﮐﻪ ﺑﺎ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺎ‬
‫ارﺗﺒﺎط دارد) ‪ ،(RMS‬ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ اﮔﺮ‬
‫ﺣﺘﯽ ﻣﺎ ﻗﯿﻤﺖ ﻫﺎ را ﺗﻌﺪﯾﻞ ﮐﻨﯿﻢ ﺗﺎ ‪ 4‬ﻣﺎه آﯾﻨﺪه‬
‫ﺑﺎز ﻫﻢ ﮐﺎﻫﺶ ﻓﺮوش ﺧﻮاﻫﯿﻢ داﺷﺖ‪.‬‬
‫ﺣﻀﺎر ﻣﺤﺘﺮم‪ ،‬ﻣﺸﮑﻞ از ﮐﺠﺎﺳﺖ؟ ﻣﻦ ﻣﯽ‬
‫ﺧﻮاﻫﻢ ﺑﺪاﻧﻢ ﭼﻪ ﭼﯿﺰي ﺑﺎﻋﺚ اﯾﻦ ﻣﺸﮑﻞ‬
‫ﺷﺪه؟ ﭼﻄﻮر ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﯿﻢ ﻧﮕﺬارﯾﻢ اﯾﻦ اﺗﻔﺎق‬
‫دوﺑﺎره ﺗﮑﺮار ﺷﻮد؟ ﻣﻦ ﮔﺬﺷﺘﻪ از ﺣﻞ ﮐﺮدن‬
‫اﯾﻦ ﻣﺸﮑﻞ ﻣﯽ ﺧﻮاﻫﻢ اﻃﻼﻋﺎﺗﻤﺎن را در اﯾﻦ‬
‫زﻣﯿﻨﻪ ﮔﺴﺘﺮش دﻫﯿﻢ و از آن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻓﺮﺻﺘﯽ‬
‫ﺑﺮاي ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺗﺠﺎرﺗﻤﺎن اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﯿﻢ‪.‬‬
‫‪ Elena, Frankly : MARLA‬ﻣﻦ ﻧﻤﯽ‬
‫ﻓﻬﻤﻢ! ‪ 2‬ﻣﺎه ﻗﺒﻞ ﻣﺘﻮﺟﻪ اﻧﺪﮐﯽ ﮐﺎﻫﺶ در‬
‫ﻓﺮوش ﺷﺪم ‪ ،‬اﻣﺎ اﯾﻦ ﻗﺪر درﮔﯿﺮ وﺳﺎﺋﻞ ﻧﻘﻠﯿﻪ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮدم ﮐﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﮐﺮدم ﮐﻪ آﺧﺮ‬
‫ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻪ اﯾﻦ ﮐﻪ وﻗﺘﯽ ﮐﺎر ﺟﺎﺑﻪ ﺟﺎﯾﯽ وﺳﺎﺋﻞ‬
‫ﻧﻘﻠﯿﻪ ﺗﻤﻮم ﺷﺪ ﭼﻪ اﺗﻔﺎﻗﯽ اﻓﺘﺎد‪ ،‬ﻧﮕﺎﻫﯽ ﮐﻨﻢ‪ .‬ﻣﻦ‬
‫ﻣﯽ ﺑﺎﯾﺴﺖ ﺑﺎ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮔﺮﻣﺎن ﺻﺤﺒﺖ ﻣﯽ ﮐﺮدم‬
‫ﺗﺎ اﯾﻦ ﻣﻮرد را ﺑﺮرﺳﯽ ﮐﻨﯿﻢ‪ .‬ﻣﺘﺄﺳﻔﻢ‪.‬‬
‫‪ : ELENA‬ﻣﻬﻢ ﻧﯿﺴﺖ‪، Marla ،‬ﻣﻦ‬
‫ﺧﻮدم ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﯽ ﺷﺪم‪ .‬ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻢ ﮐﻪ ﺗﻮ‬
‫ﮐﻤﯽ آﮔﺎﻫﯽ داري و ﺑﺮاي رﻓﻊ اﯾﻦ ﻣﺸﮑﻞ‬
‫آﻣﺎده اي‪ .‬ﻣﺎ ﻣﺪارﮐﯽ از اﯾﻦ ﻣﺸﮑﻞ دارﯾﻢ‪ .‬دﯾﮕﻪ‬
‫ﭼﯽ دارﯾﻢ؟‬
‫‪ : SHARON‬ﺑﺮاﺳﺎس ﮔﺰارﺷﺎت ﺟﺪﯾﺪ‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‬ ‫ﻣﻦ ﮐﻪ ﺣﺎﺻﻞ ﺳﻔﺮﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪد اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﯿﺸﺘﺮ از ‪6‬‬
 ‫‪62‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬
‫ﺳﻔﺎرﺷﻤﺎن را ﺗﺤﻮﯾﻞ ﺑﮕﯿﺮﯾﻢ‪ .‬آن ﻫﺎ ﮔﺮان ﻗﯿﻤﺖ‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ و ‪ GMC‬ﺑﺎزارﻫﺎي ﻣﺤﻠﯽ را در دﺳﺖ‬
‫دارد‪ .‬ﺧﻮﺑﻪ ﮐﻪ ﺑﺘﻮﻧﯿﻢ اﯾﻦ ﻫﺎ ﻫﻤﯿﺸﻪ اﺟﺎره‬
‫ﺑﺪﯾﻢ‪ .‬ﻣﺎ در ﻫﺮ آژاﻧﺲ در اﯾﻦ ﮐﺸﻮر ‪ 5‬ﺗﺎ از اﯾﻦ‬
‫ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻫﺎ دارﯾﻢ‪ ،‬و ﺗﺎ آﺧﺮ ﺳﺎل ﺑﺎﯾﺪ ﮐﻪ ‪ 10‬ﺗﺎ‬
‫ﺑﺨﺮﯾﻢ‪.‬‬
‫‪ : SHARON‬ﻣﺎ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻋﺎﻟﯽ ﺗﺎ ‪ 3‬ﺳﺎل‬
‫آﯾﻨﺪه ﺑﺪﺳﺖ آوردﯾﻢ‪ .‬آن ﻫﺎ ﺗﺨﻔﯿﻒ زﯾﺎدي ﺑﻪ‬
‫ﻣﺎ دادﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎ در ﺗﺒﻠﯿﻐﺎﺗﻤﺎن اﯾﻦ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻫﺎ را ﻧﺸﺎن‬
‫ﻣﯽ دﻫﯿﻢ و آن ﻫﺎ ﻫﻢ ﻣﺎ را در ﺗﺒﻠﯿﻐﺎﺗﺸﺎن ﻧﺸﺎن‬
‫ﻣﯽ دﻫﻨﺪ و ﺧﻂ ﺗﻮﻟﯿﺪ ‪ Spider‬رو ﺑﻪ ﻣﺎ ﻣﯽ دن‪.‬‬
‫‪ : Elena‬ﻣﻦ ﯾﮑﯽ از اﯾﻦ ‪Spider‬ﻫﺎ رو‬
‫دارم‪ ،‬ﭘﺲ ﺣﺪس ﻣﯽ زﻧﻢ ﻫﻤﯿﺸﻪ اﺟﺎره داده ﻣﯽ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬اﯾﻦ ﻃﻮر ﻧﯿﺴﺖ؟‬
‫‪ : MICHEAL‬ﺧﺐ‪ ،‬ﻧﻪ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﻧﯿﻤﯽ از آن‬
‫ﻫﺎ اﺟﺎره داده ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﯿﺰان اﺟﺎره ﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ را ﻓﺮﺿﺎً ﺧﯿﻠﯽ ﺑﺎﻻ‬
‫ﺑﺮدﯾﻢ ‪ RMS‬ﻣﺎ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﮐﺮد ﺑﻬﺎي آن را ﺑﺎ‬
‫‪ Compact‬ﻫﻢ ﻗﯿﻤﺖ ﮐﻨﯿﻢ‪ .‬ﻣﺎ ﻃﻔﺮه رﻓﺘﯿﻢ و‬
‫ﺑﺎﻻﺧﺮه ﻗﯿﻤﺖ را ﺑﺎ ‪ 10‬درﺻﺪ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺗﻨﻈﯿﻢ‬
‫ﮐﺮدﯾﻢ‪ .‬ﺑﻌﻀﯽ از آژاﻧﺲ ﻫﺎي ﻣﺤﻠﯽ اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫را زﯾﺮ ﭘﺎ ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ و ﻗﯿﻤﺖ ﻫﺎ را ‪ 15‬درﺻﺪ‬
‫ﮐﻤﺘﺮ ﮐﺮدﻧﺪ‪ ،‬وﻟﯽ ﻫﻨﻮز ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ آن ﻫﺎ را ﺗﻐﯿﯿﺮ‬
‫دﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ : ELENA‬در ﻣﻮرد ﻣﺎﺷﯿﻨﯽ ﻫﺎي ﮐﻼس‬
‫ﻫﺎي دﯾﮕﺮ ﭼﯽ؟ ‪ :MICHAEL‬اﺟﺎره ﻧﺎﻣﻪ ي‬
‫ﻫﺎي ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻫﺎي دﯾﮕﺮ ﺣﺪود ‪ 8‬درﺻﺪ ﮐﺎﻫﺶ‬
‫داﺷﺘﻪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻣﺪت ﯾﮏ ﺳﺎل داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻢ ﻗﺒﻞ از اﯾﻦ ﮐﻪ‬
‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬
‫‪،CLAUDIA‬ﺟﺪﯾﺪ ﻫﻢ ﺧﻮاﻫﺪ ﻣﺎﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻦ در‬
‫ﺣﺎل ﮔﺸﺘﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﺟﺎري در ﺷﺒﮑﻪ ﺑﯿﺴﻢ‬
‫ﺣﻔﺎﻇﺖ ﺷﺪه ﻣﺎن ﻫﺴﺘﻢ و ﻣﺎ ﻗﻄﻌﺎً در ﺳﻄﺢ‬
‫ﭘﺎﺋﯿﻦ ﻫﺴﺘﯿﻢ‪.‬‬
‫‪ : ELENA‬ﺑﻠﻪ‪ ،‬ﻫﺰﯾﻨﻪ ي ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت ﻣﺎ‬
‫ﺑﺎﻻﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ اﯾﻦ دﻟﯿﻞ ﮐﻪ ﻣﺎ ﺑﺎ ﺷﺮﮐﺖ ‪Gold‬‬
‫‪ Motors‬ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﮐﺮدﯾﻢ‪ .‬ﻣﺎ ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻨﯽ ﮐﻞ وﺳﺎﺋﻞ‬
‫ﻧﻘﻠﯿﻪ ﻣﺎن را ﺑﺎ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻫﺎ و ﮐﺎﻣﯿﻮن ﻫﺎي ‪GMC‬‬
‫ﺗﻤﺎم ﮐﺮده اﯾﻢ‪ ،‬درﺳﺘﻪ؟ ‪ Marla‬؟‬
‫‪ : MARLA‬درﺳﺘﻪ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻫﺎ ﻣﻄﻤﺌﻦ‬
‫ﺗﺮ و ارزان ﺗﺮ ﺑﺮاي ﻧﮕﻬﺪاري ﻫﺴﺘﻨﺪ از آن ﻫﺎﯾﯽ‬
‫ﮐﻪ ﻫﺮ ‪ 72000 km‬اﻧﺘﻘﺎل ﺳﻮﺧﺖ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ‬
‫ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻫﺎ و ﮐﺎﻣﯿﻮن ﻫﺎ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﻓﺮوش را دارﻧﺪ‬
‫و ﺷﻬﺮت و اﻋﺘﺒﺎر زﯾﺎد و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺑﺎﻻﺋﯽ‬
‫دارﻧﺪ‪ .‬در اﮐﺜﺮ رده ﺑﻨﺪي ﻫﺎ اﯾﻦ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻫﺎ از‬
‫ﺑﺎﻻﺗﺮﯾﻦ رﮐﻮرد اﯾﻤﻨﯽ ﺑﺮﺧﻮردار ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺗﻤﺎم‬
‫اﯾﻦ ﻣﺪل ﻫﺎي اﺳﺘﺎﻧﺪارد از اول درﺳﺖ ﺷﺪه ‪:‬‬
‫ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻫﺎي ﺧﯿﻠﯽ ﮐﻮﭼﮏ‪ ،‬ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻫﺎي‬
‫ﮐﻮﭼﮏ‪ ،‬ﺳﺎﯾﺰ ﻣﺘﻮﺳﻂ‪ ،‬ﺳﺎﯾﺰ ﺑﺰرﮔﺘﺮ و و‪‬نِ‬
‫ﮐﻮﭼﮏ‪ .‬ﺣﺪود ‪ 6‬ﻫﻔﺘﻪ ﭘﯿﺶ ﻣﺎ ﺷﺮوع ﺑﻪ‬
‫ﺧﺮﯾﺪن ‪ 1600‬ﺗﺎ از از ﻣﺪل ﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ ‪GMC‬‬
‫‪ Spider‬ﮐﺮدﯾﻢ )ﻣﺪل ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺳﻘﻒ اﯾﻦ ﻣﺎﺷﯿﻦ‬
‫ﻫﺎ ﮐﺎﻣﻞ ﻗﺎﺑﻞ ﺑﺎز ﺷﺪن اﺳﺖ(‪ .‬ﻣﺎ در اﯾﻦ ﺗﻌﺪاد‬
‫ﮐﻢ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮدي دارﯾﻢ‪ .‬آن ﻫﺎ ﺷﺒﯿﻪ‬
‫ﻣﺎﺷﯿﻦ ‪ Sporty‬ﻣﺪل ‪ Fiat Spider 1997‬اﺳﺖ‪،‬‬
‫اﻣﺎ ﺑﺎ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﮐﯿﻔﯽ ﺟﺪﯾﺪ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ‪ .‬راﻧﻨﺪﮔﯽ ﺑﺎ اﯾﻦ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻫﺎ ﺳﺮﮔﺮم ﮐﻨﻨﺪه‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬آن ﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﻦ اﺟﺎزه دادﻧﺪ ﯾﮑﯽ از آن ﻫﺎ را‬
 ‫‪63‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ‪ ،‬ﻣﺪل ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ‬
‫ﺷﻨﺎﺳﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ‪ .‬ﻣﻦ اﻣﯿﺪوارم اﯾﻦ ﻣﺸﮑﻞ را‬
‫ﺣﻞ ﺧﻮاﻫﯿﻢ ﮐﺮد و داﻧﺶ اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮑﯽ ﺧﻮاﻫﯿﻢ‬
‫داﺷﺖ ﺑﺮاي ﻋﺮﺿﻪ ﺑﻪ ‪ .KMS‬ﻣﻦ ﯾﮏ‬
‫‪ Meeting‬را ﺗﺎ ﺣﺪ اﻣﮑﺎن ﺷﺒﯿﻪ ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ دﻓﻌﻪ‬
‫ﺑﻪ ﻃﻮر آزﻣﺎﯾﺸﯽ ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻌﺪ در ‪CLAUDIA‬‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﻣﯽ ﮐﻨﻢ ﮐﻪ ﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ ﺗﻌﻬﺪات‬
‫ﻗﺒﻠﯽ اﻓﺮاد دارد‪.‬‬
‫ﻣﻦ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻋﻤﺪه را ﻣﺜﻞ ﻗﺒﻞ اﯾﻤﯿﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﻢ‪.‬‬
‫ﻣﻄﻤﺌﻨﻢ ﻗﺒﻞ از ﺟﻠﺴﻪ ﺑﻌﺪي ﺑﻪ ﭼﯿﺰﻫﺎﯾﯽ ﭘﯽ ﻣﯽ‬
‫ﺑﺮﯾﻢ‪.‬‬
‫‪ : ELENA‬ﻣﺘﺸﮑﺮم ‪ .Michael‬ﺧُﺐ‪،‬‬
‫ﺣﻀﺎر ﻣﺤﺘﺮم! ﻣﺎ ﻣﯽ دوﻧﯿﻢ ﮐﻪ ﯾﮏ ﻣﺸﮑﻞ‬
‫ﺟﺪي دارﯾﻢ و اﺛﺮات آن را ﻫﻢ دﯾﺪه اﯾﻢ‪.‬‬
‫‪ Michael‬ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ را ﺑﺮ ﻋﻬﺪه ﮔﺮﻓﺖ و اﻗﺪام‬
‫ﻫﻢ ﮐﺮد‪ .‬ﻣﻦ ﻫﻢ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮔﺮان ‪ IS‬را ﺑﺮاي‬
‫ﺟﺴﺘﺠﻮي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﺗﺎﮐﻨﻮن از ﻃﺮف ﮐﺴﯽ‬
‫درﺧﻮاﺳﺖ ﻧﺸﺪه‪ ،‬ﻣﯽ ﺧﻮاﻫﻢ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻮرد ﺷﺎﻣﻞ‬
‫ﻫﺮ روﯾﺪاد ﯾﺎ ﮔﺮاﯾﺶ اﻗﺘﺼﺎدي ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬و‬
‫ﻧﮕﺎﻫﯽ ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي ﺗﺄﮐﯿﺪ ﺷﺪه و ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي‬
‫ﻣﺪل ﻫﺎي ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﻣﺎن‪ .‬ﺑﻠﻪ ‪?Tonia‬ﺧُﺐ‬
‫‪ Sharon‬ﺗﻮ در ﻣﻮرد ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت ﺟﺴﺘﺠﻮ ﮐﻦ‪ .‬ﺑﺒﯿﻦ‬
‫رﺧﺪاد ﯾﺎ ﻋﺎﻣﻞ ﺑﯿﺮوﻧﯽ ﯾﺎ ﮔﺰارﺷﯽ درﺑﺎره ي‬
‫ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻫﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮ روي اﺟﺎره ﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﻣﺎ‬
‫اﺛﺮ ﺑﮕﺬارد‪ RMS .‬ﺗﺎ ﺑﻪ ﺣﺎل ﺻﺤﯿﺢ و دﻗﯿﻖ‬
‫ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ ﻗﯿﻤﺖ‪ ،‬ﻣﻮﺟﻮدي و‬
‫ﺗﻘﺎﺿﺎ را ﺑﺎﻻﻧﺲ ﮐﻨﺪ اﻣﺎ ﯾﮏ اﺗﻔﺎﻗﯽ اﻓﺘﺎده‪.‬‬
‫ﻣﺘﺸﮑﺮم‪ ،‬روز ﺧﻮﺑﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ اﯾﻦ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ اﺷﺘﺒﺎه اﺳﺖ‪،‬‬
‫اﻣﺎ اﻃﻼﻋﺎت ﮐﺎﻓﯽ ﻧﺪارﯾﻢ و ﻫﻨﻮز دارﯾﻢ ﺑﺎز‬
‫ﻓﺼﻞ دوم‬
‫‪ : ELENA‬ﭘﺲ ﻓﺮوش در ﻫﺮ ﮐﺪام ‪8‬‬
‫درﺻﺪ ﮐﺎﻫﺶ داﺷﺘﻪ ﺑﻪ ﺟﺰ ‪ ،Spider‬و اﯾﻦ‬
‫‪ Spider‬ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﻓﺮوش ﺑﺎﻻﺋﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎ‬
‫ﮐﺎﻫﺶ ‪ 50‬درﺻﺪي ﻣﻮاﺟﻪ ﺷﺪه‪ .‬ﻣﻦ از‬
‫‪ CLAUDIA‬ﻓﻬﯿﻤﺪم ﮐﻪ ﻧﻮآوري ﻣﺎ ﺧﻮب‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﻪ ي اﯾﻦ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‬
‫رﯾﺰي ﻣﺎ آﻣﺪﻧﺪ و ﻣﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺘﯿﻢ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻫﺎي‬
‫ﻣﺴﺘﻌﻤﻞ )ﻓﺮﺳﻮده( را در ﺳﺎﯾﺖ ﻫﺎي ﺣﺮاﺟﯽ‬
‫‪Carmax.com‬‬ ‫ﻫﺎي اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ و ﺳﺎﯾﺖ‬
‫ﺑﻔﺮوﺷﯿﻢ‪ .‬ﺣﻀﺎر ﮔﺮاﻣﯽ‪ ،‬ﻣﺎ ﻗﻄﻌﺎً ﯾﮏ ﻣﺸﮑﻞ‬
‫ﺑﺰرگ دارﯾﻢ‪.‬‬
‫‪ : MICHAEL‬ﻣﻦ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺪﯾﺮ ﺑﺨﺶ‬
‫ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ ﻣﯽ دوﻧﻢ ﮐﻪ اﯾﻦ در اﺑﺘﺪا ﻣﺸﮑﻞ ﻣﻦ‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎ اﯾﻦ وﺟﻮد ﻫﻤﻪ ي ﺷﻤﺎ درﮔﯿﺮ اﯾﻦ‬
‫ﻣﺸﮑﻞ ﻫﺴﺘﯿﺪ‪ .‬ﻣﺎ ﺗﺎﮐﻨﻮن ﭼﻨﯿﻦ ﻣﺸﮑﻠﯽ‬
‫ﻧﺪاﺷﺘﯿﻢ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻣﻦ واﻗﻌﺎً ﻧﻤﯽ دوﻧﻢ ﭼﻄﻮر‬
‫ﺑﺎﯾﺪ اﯾﻦ ﻣﺸﮑﻞ رو ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﮐﻨﻢ‪ .‬اﻣﺎ ﻓﮑﺮ ﻣﯽ‬
‫ﮐﻨﻢ ﻣﺎ ﻣﯽ ﺗﻮﻧﯿﻢ ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﮐﻪ اﺣﺘﯿﺎج‬
‫دارﯾﻢ ﺑﺪﺳﺖ ﺑﯿﺎورﯾﻢ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻓﻘﻂ ﻋﻼﻣﺖ‬
‫اﯾﻦ ﻣﺸﮑﻞ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺎ اﺣﺘﯿﺎج دارﯾﻢ ﮐﻪ دﻟﯿﻞ را‬
‫ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﮐﻨﯿﻢ ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﯿﻢ ﻣﺸﮑﻞ را ﺣﻞ ﮐﻨﯿﻢ‪.‬‬
‫ﻣﻦ ﯾﻪ ﻣﻘﺪار ﻓﺮﺻﺖ ﻣﯽ ﺧﻮاﻫﻢ ﺗﺎ ﺑﺎ‬
‫آﻟﯿﺰور )ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮔﺮ( ﺻﺤﺒﺖ ﮐﻨﯿﻢ‪ ،‬و ﺑﺎ ‪Tonia‬‬
‫‪.‬ﻣﻦ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ اﻓﺮاد ‪ Sharon‬ﺧﯿﻠﯽ ﻧﯿﺎز دارم و‬
‫اﺣﺘﻤﺎﻻً ﯾﮏ ﻣﻘﺪار ﻫﻢ از ﺑﻘﯿﻪ اﻓﺮاد ‪.‬ﻣﻦ و‬
‫‪ Sharon‬ﻗﺒﻞ از ﺟﻠﺴﻪ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺻﺤﺒﺖ ﮐﺮدﯾﻢ‪ .‬ﻫﺮ‬
‫دوي ﻣﺎ اﺣﺴﺎس ﮐﺮدﯾﻢ ﯾﻪ ﭼﯿﺰي در ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ‬
 ‫‪64‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻣﺸﮑﻞ ﯾﺎ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ‬

‫ﻓﺎز ﻫﻮﺷﻤﻨﺪي ﺑﺎ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ اﻫﺪاف ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ و اﻫﺪاف ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ و ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺗﺪاﺧﻞ آﻧﻬﺎ ﺑﺎ‬
‫ﻫﻢ ﺷﺮوع ﻣﯽﺷﻮد‪).‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻮﺟﻮدي‪ ،‬اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻐﻞ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده ﻧﺎدرﺳﺖ از وب(‪ .‬ﺑﺮوز ﻣﺸﮑﻼت‬
‫ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻋﺪم رﺿﺎﯾﺖ از وﺿﻊ ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ‪ .‬ﻧﺎرﺿﺎﯾﺘﯽ ﻧﺘﯿﺠﻪ ي ﺗﻔﺎوت ﺑﯿﻦ آﻧﭽﻪ ﻣﺎ اﻧﺘﻈﺎر دارﯾﻢ و آﻧﭽﻪ اﺗﻔﺎق‬
‫ﻣﯽ اﻓﺘﺪ‪ ،‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﻣﺮﺣﻠﻪ ي اول‪ ،‬ﺷﺨﺺ ﺑﻪ ﺗﻼش درﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻣﺸﮑﻞ ‪،‬ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻋﻼﺋﻢ ‪ ،‬ﺗﻌﯿﯿﻦ اﻫﻤﯿﺖ آن‪،‬‬
‫وﺗﻌﺮﯾﻒ آن ﺑﻪ ﻃﻮر ﺷﻔﺎف ‪ ،‬ﻣﯽﭘﺮدازد‪ .‬ﺑﻌﻀﯽ اوﻗﺎت‪ ،‬ﭼﻪ ﭼﯿﺰي ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺸﮑﻞ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽﺷﻮد؟ )ﻣﺜﻼً ﻫﺰﯾﻨﻪ‬
‫ﺑﯿﺶ از اﻧﺪازه(‪ .‬ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻣﺸﮑﻞ ﻓﻘﻂ ﯾﮏ ﻣﻘﺪار ﺑﺎﺷﺪ )ﻣﺜﻞ ﺗﺮازﻫﺎي ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﻮﺟﻮدي ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ(‪ .‬ﮔﺎﻫﯽ‬
‫اوﻗﺎت ﺗﺸﺨﯿﺺ ﺑﯿﻦ ﻋﻼﻣﺖ ﻫﺎ و ﻣﺸﮑﻞ واﻗﻌﯽ ﺳﺨﺖ اﺳﺖ زﯾﺮا ﻣﺸﮑﻼت دﻧﯿﺎي واﻗﻌﯽ ﺑﻪ ﻋﻮاﻣﻞ زﯾﺎد و ﻧﺎ‬
‫ﻣﺮﺗﺒﻂ ﻣﺮﺑﻮط ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ ، ،‬ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ در ‪ DSS‬درﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪ 2,6‬ﺗﻮﺿﯿﺢ داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺣﯿﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ و ﺑﺮرﺳﯽ‬
‫ﻋﻼﻣﺖ ﻫﺎ و دﻻﯾﻞ آن ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻓﺮﺻﺖ ﻫﺎ وﻣﺸﮑﻼت ﺟﺪﯾﺪ ﮐﺸﻒ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫وﺟﻮد ﯾﮏ ﻣﺸﮑﻞ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻫﻨﮕﺎم ﻧﻈﺎرت و آﻧﺎﻟﯿﺰ ﺗﺮاز ﺳﻮدﻣﻨﺪي ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺸﺨﺺ ﺷﻮد ‪ .‬ﺳﻨﺠﺶ‬
‫ﺳﻮدﻣﻨﺪي ﯾﮏ ﻣﺪل و ﺳﺎﺧﺖ آن ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ اﻃﻼﻋﺎت واﻗﻌﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﺟﻤﻊ آوري اﻃﻼﻋﺎت و ﺗﺨﻤﯿﻦ داده ﻫﺎي‬
‫آﯾﻨﺪه از ﺳﺨﺖ ﺗﺮﯾﻦ ﻣﺮاﺣﻞ آﻧﺎﻟﯿﺰ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﻀﯽ از ﻣﺴﺎﺋﻠﯽ ﮐﻪ در ﻃﻮل ﺟﻤﻊ آوري اﻃﻼﻋﺎت و ﺗﺨﻤﯿﻦ ﺑﻪ‬
‫وﺟﻮد ﻣﯽ آﯾﺪ و آﻓﺖ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﯽ آﯾﻨﺪ‪ ،‬ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ‪:‬‬
‫‪ ‬در دﺳﺘﺮس ﻧﺒﻮدن اﻃﻼﻋﺎت‪ .‬در ﻧﺘﯿﺠﻪ اﯾﻦ ﻣﺪل ﺑﺮاﺳﺎس ﺗﺨﻤﯿﻦ ﻫﺎي ﻧﺎدرﺳﺖ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ ‬ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺑﺪﺳﺖ آوردن اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﮔﺮان ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ اﻧﺪازه ي ﮐﺎﻓﯽ دﻗﯿﻖ و درﺳﺖ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺗﺨﻤﯿﻦ داده ﻫﺎ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ واﻗﻌﯽ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﯽ اﻋﺘﺒﺎر ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﻏﯿﺮ ﻣﻠﻤﻮس ﺑﻮدن اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻬﻤﯽ ﮐﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﺮ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﮔﺬارد‪.‬‬
‫‪ ‬ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﯿﺶ از ﺣﺪ ﺑﺎﺷﺪ )اﻃﻼﻋﺎت اﺿﺎﻓﯽ(‪.‬‬
‫‪ ‬ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺑﻌﺪ از دوره ي ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه اﺗﻔﺎق ﺑﯿﺎﻓﺘﺪ‪ .‬در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻣﻨﺎﻓﻊ‪ ،‬ﻫﺰﯾﻨﻪ و ﺳﻮد در ﺟﻬﺖ‬
‫ﻫﺎ و زﻣﺎن ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺛﺒﺖ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﻏﻠﺒﻪ ﺑﺮ اﯾﻦ ﻣﺸﮑﻞ اﮔﺮ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻫﺎ ﻗﺎﺑﻞ ﺳﻨﺠﺶ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪،‬‬
‫ﻧﻈﺮﯾﻪ ي ارزش ﺣﺎل )‪ (Present-value‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﯿﺮد ‪.‬‬
‫‪ ‬اﮔﺮ ﻓﺮض ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ داده ﻫﺎي آﯾﻨﺪه ﺷﺒﯿﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪه در ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮددر ﻏﯿﺮ‬
‫اﯾﻨﺼﻮرت‪ ،‬ﻣﺎﻫﯿﺖ اﯾﻦ ﺗﻐﯿﯿﺮ‪ ،‬ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﺷﺪه و در آﻧﺎﻟﯿﺰ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻣﯽ آﯾﺪ‪.‬‬
‫اﮐﻨﻮن ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﯽ ﮐﺎﻣﻞ ﺷﺪه واﯾﻦ اﻣﮑﺎن وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﻮد آﯾﺎ واﻗﻌﺎً ﻣﺸﮑﻠﯽ وﺟﻮد دارد ﯾﺎ‬
‫ﻧﻪ؟ﻣﺸﮑﻞ ﮐﺠﺎ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ؟‪ ،‬ﭼﻘﺪر ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ و ﻣﻬﻢ اﺳﺖ؟ ﻣﻮﺿﻮع ﻣﻬﻢ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ آﯾﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ‬
 ‫‪65‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ‪ ،‬ﻣﺪل ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ دوم‬

‫ﯾﮏ ﻣﺸﮑﻞ ﯾﺎ ﻓﻘﻂ ﻋﻼﺋﻢ ﯾﮏ ﻣﺸﮑﻞ را ﮔﺰارش ﮐﺮده‪ .‬ﻣﺜﻼً‪ ،‬در وﺿﻌﯿﺖ )ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ( ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ‪MMS ) MMS‬‬
‫‪ ،(Running Case‬ﻓﺮوش ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎﻓﺘﻪ؛ اﯾﻦ ﯾﮏ ﻣﺸﮑﻞ اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ اﯾﻦ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ‪ ،‬ﺑﺪون ﺷﮏ‪ ،‬ﺣﺎﮐﯽ از ﻋﻼﺋﻢ‬
‫اﯾﻦ ﻣﺸﮑﻞ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﻣﺸﮑﻼت‬

‫ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﻣﺸﮑﻼت‪ ،‬درك ﯾﮏ ﻣﺸﮑﻞ و ﺗﻼش ﺑﺮاي ﻗﺮاردادن آن در ﯾﮏ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ي ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺷﺪه‬
‫ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﻣﺸﮑﻞ ‪ ،‬ﻫﺪاﯾﺖ ﻣﺸﮑﻞ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﯾﮏ راه ﺣﻞ اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﺳﺖ‪ .‬ﯾﮏ راه ﺣﻞ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪،‬‬
‫ﻣﺸﮑﻼت را ﺑﺮ اﺳﺎس درﺟﻪ ي ﻣﺸﻬﻮدات ﺳﺎﺧﺘﺎري در آن ﻫﺎ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺸﮑﻼت ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﺷﺪه )ﺳﺎﺧﺖ ﯾﺎﻓﺘﻪ( در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻣﺸﮑﻼت ﻏﯿﺮ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‬
‫رﯾﺰي ﺷﺪه )ﻏﯿﺮ ﺳﺎﺧﺘﯿﺎﻓﺘﻪ(‬
‫ﺳﺎﯾﻤﻮن )‪ 2 (1977‬ﻣﻮﺿﻮع در ﻣﻮرد ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻣﺸﮑﻼت ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﮐﺮد‪ .‬در ﯾﮏ ﻃﺮف‬
‫ﻣﺸﮑﻼت ﺧﻮش ﺳﺎﺧﺘﺎر )ﻣﺮﺗﺐ( ﮐﻪ ﺗﮑﺮاري و ﻋﺎدي ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺑﺮاي ﻣﺪل ﻫﺎي اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﯾﺠﺎد ﺷﺪه اﻧﺪ‪ ،‬ﻗﺮار‬
‫دارﻧﺪ ‪ .‬ﺳﺎﯾﻤﻮن اﯾﻦ ﻫﺎ را ﻣﺸﮑﻼت ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﺷﺪه ﻣﯽ ﻧﺎﻣﺪ‪ .‬ﻣﺜﺎل ﻫﺎﯾﯽ از اﯾﻦ ﻣﺸﮑﻼت ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ‪ :‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‬
‫رﯾﺰي ﻫﻔﺘﮕﯽ ﮐﺎرﻣﻨﺪان‪ ،‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯿﺰان در آﻣﺪ و ﻣﺨﺎرج ﻣﺎﻫﯿﺎﻧﻪ‪ ،‬اﻧﺘﺨﺎب ﯾﮏ ﺗﺮاز ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﻮﺟﻮدي از ﯾﮏ‬
‫ﻣﻮﺿﻮع ﺧﺎص ﮐﻪ ﻫﻤﯿﺸﻪ در ﺗﻘﺎﺿﺎ اﺳﺖ ‪ .‬در ﻃﺮف دﯾﮕﺮ ﻣﺸﮑﻼت ﻏﯿﺮ ﺳﺎﺧﺖ ﯾﺎﻓﺘﻪ‪ ،‬ﮐﻪ ﻣﺸﮑﻼت ﻏﯿﺮ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‬
‫رﯾﺰي ﺷﺪه ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ‪،‬ﻗﺮار دارﻧﺪ ‪.‬اﯾﻦ ﻣﺸﮑﻼت‪ ،‬ﺟﺪﯾﺪ و ﻏﯿﺮ ﺗﮑﺮاري ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﻣﺸﺨﺼﺎت‬
‫ﻣﺸﮑﻼت ﻏﯿﺮ ﺳﺎﺧﺖ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﺷﺎﻣﻞ ادﻏﺎم و ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻫﺎي ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه‪ ،‬ﻋﻬﺪه دار ﺷﺪن ﯾﮏ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﭘﯿﭽﯿﺪه‬
‫و ﭘﺮوژه ي ﺗﻮﺳﻌﻪ‪ ،‬ارزﯾﺎﺑﯽ ﺗﺠﺎرت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ اﺑﺘﮑﺎري‪ ،‬ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي در ﻣﻮرد اﯾﻦ ﮐﻪ ﭼﻪ ﭼﯿﺰي در وب‬
‫ﺳﺎﯾﺖ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﻮد )‪ DSS‬در ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪ 2,6‬ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ(‪ ،‬و اﻧﺘﺨﺎب ﯾﮏ ﺷﻐﻞ‪ .‬ﻣﺸﮑﻼت ﻧﯿﻤﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﯾﺎﻓﺘﻪ در ﺑﯿﻦ‬
‫اﯾﻦ ‪ 2‬ﻧﻘﻄﻪ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪ .‬در ‪ ،Running Case‬ﻣﺸﮑﻞ ﻏﯿﺮ ﺳﺎﺧﺖ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽ رﺳﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﺑﺎ آﻧﺎﻟﯿﺰي ﮐﻪ‬
‫اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﺷﻮد‪،‬ﻣﺸﮑﻞ ﻧﯿﻤﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﯾﺎﻓﺘﻪ دﯾﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ .‬اﻣﯿﺪوارﯾﻢ‪ ،‬در ﻃﻮل زﻣﺎن‪ ،‬ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺳﺎﺧﺖ ﯾﺎﻓﺘﻪ‬
‫درآﯾﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ‪ ،‬ﯾﮏ ﻣﺸﮑﻞ ﺳﺎﺧﺖ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﯾﺎ ﻧﯿﻤﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﺑﺮاي اﯾﻦ ﮐﻪ ﺣﻞ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺘﻤﺎﯾﻞ ﺑﻪ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﺎري ﺷﺪن ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ DSS) .‬در ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪ 2,6‬را ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ(‬

‫ﺗﺠﺰﯾﻪ ﻣﺸﮑﻞ‬
‫اﮐﺜﺮ ﻣﺸﮑﻼت ﭘﯿﭽﯿﺪه ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﻣﺸﮑﻼت ﻓﺮﻋﯽ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺣﻞ ﮐﺮدن ﻣﺸﮑﻼت ﻓﺮﻋﯽ ﺳﺎده ﺗﺮ ‪،‬ﺑﻪ‬
‫ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻼت ﭘﯿﭽﯿﺪه ﺗﺮ ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ‪ ،‬ﻣﺸﮑﻼت ﺳﺎﺧﺖ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﺑﺎ ﻇﺎﻫﺮي ﮐﻮﭼﮏ ﮔﺎﻫﯽ اوﻗﺎت‬
‫ﻣﺸﮑﻼت ﻓﺮﻋﯽ ﺳﺎﺧﺘﯿﺎﻓﺘﻪ ي زﯾﺎدي دارﻧﺪ‪ .‬زﻣﺎﻧﯽ ﻣﺸﮑﻼت ﻧﯿﻤﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﯽ آﯾﺪ ﮐﻪ ﺗﻌﺪادي از‬
 ‫‪66‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻫﺎ ﺳﺎﺧﺖ ﯾﺎﻓﺘﻪ و ﺗﻌﺪادي ﻫﻢ ﻏﯿﺮ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﯾﺎﻓﺘﻪ‪ ،‬ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ وﻗﺘﯽ ﺗﻌﺪادي از ﻣﺸﮑﻼت‬
‫ﻓﺮﻋﯽ ﯾﮏ ﻣﺸﮑﻞ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‪ ،‬ﺳﺎﺧﺖ ﯾﺎﻓﺘﻪ وﺗﻌﺪادي دﯾﮕﺮ ﻏﯿﺮ ﺳﺎﺧﺖ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬اﯾﻦ ﻣﺸﮑﻞ ﺑﻪ ﻧﻮﺑﻪ ي‬
‫ﺧﻮد ﻧﯿﻤﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬وﻗﺘﯽ ﯾﮏ ‪ DSS‬ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﯿﺪا ﻣﯽ ﮐﻨﺪ )ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ( و ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه و‬
‫ﮐﺎرﻣﻨﺪان ﻣﺘﺮﻗﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ در ﻣﻮرد ﻣﺸﮑﻞ آﮔﺎﻫﯽ ﭘﯿﺪا ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬اﯾﻦ اﻣﺮ ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﯾﺎﻓﺘﮕﯽ ﻣﺸﮑﻞ ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺠﺰﯾﻪ ﻣﺸﮑﻞ ارﺗﺒﺎط ﺑﯿﻦ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﻫﺎ را آﺳﺎن ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺗﺠﺰﯾﻪ ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻣﻮارد ﭘﺮوﺳﻪ ي زﻧﺠﯿﺮه‬
‫اي آﻧﺎﻟﯿﺰي )‪ (Forman and Selly, 2001; Saaty, 1999) (AHP‬اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﻫﺎ ﺟﻬﺖ ﺗﺮﮐﯿﺐ‬
‫ﻓﺎﮐﺘﻮرﻫﺎي ﮐﯿﻔﯿﺖ و ﮐﻤﯿﺖ در ﻣﺪل ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﺷﺎن ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ ..‬ﻣﻮرد ﮐﺎرﺑﺮدي ‪2,3‬را در‬
‫‪ Running Case‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮐﻨﯿﺪ‪ ،‬ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻣﻮرد ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﯽ وﺟﻮد دارد ‪ :‬ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت‪ ،‬ﻓﺮوش‪ ،‬ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻫﺎي‬
‫ﺟﺪﯾﺪ و ﻏﯿﺮه‪ .‬ﻫﺮ ﮐﺪام از آن ﻫﺎ ﯾﮏ ﻣﺸﮑﻞ ﻓﺮﻋﯽ ﻫﺴﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺑﻘﯿﻪ ارﺗﺒﺎط ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ دارد‪.‬‬

‫‪ DSS‬در ﻓﻮﮐﻮس ‪2,7‬‬

‫داﻧﺶ و آﮔﺎﻫﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﯾﮏ ﻣﺸﮑﻞ ﻏﯿﺮ ﺳﺎﺧﺖ ﯾﺎﻓﺘﻪ‬

‫را ﺳﺎﺧﺖ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﮐﻨﺪ‬

‫رﺳﺘﻮران داري داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ و ﺑﺨﻮاﻫﯿﺪ ﯾﮏ‬
‫رﺳﺘﻮران ﺑﺎز ﮐﻨﯿﺪ‪ ،‬ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي در ﻣﻮرد ﯾﮏ‬
‫ﻣﮑﺎن ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي رﺳﺘﻮراﻧﺘﺎن ﺣﺎﻟﺘﯽ ﻏﯿﺮ‬
‫ﺳﺎﺧﺖ ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﺷﻤﺎ در ﺟﺴﺘﺠﻮي‬
‫داﻧﺶ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎﻧﻪ و اﻃﻼﻋﺎت ﻋﻮام ﻓﺮﯾﺒﺎﻧﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﯿﺪ‪ ،‬ﺷﻤﺎ ﻣﮑﺎﻧﯽ ﺑﺮاي ﯾﮏ رﺳﺘﻮران زﻧﺠﯿﺮه‬
‫اي ﺑﺰرگ ﭘﯿﺪا ﮐﻨﯿﺪ‪ ،‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺟﺎﯾﯽ ﮐﻪ ‪ 2000‬اُﻣﯿﻦ‬
‫رﺳﺘﻮران آن ﺟﺎ ﺑﺎﺷﺪ ﯾﮏ ﻣﺸﮑﻞ ﮐﺎﻣﻼً ﺳﺎﺧﺖ‬
‫ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻃﻼﻋﺎت و ﻣﺪل ﻫﺎي ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ‬
‫ﺷﺪه از ﺳﺎزﻣﺎن ﺷﻤﺎ ﻋﻤﻠﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﯾﮏ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺪاﻧﺪ ﮐﻪ وﻗﺘﯽ ﮐﻪ‬
‫داﻧﺶ و اﻃﻼﻋﺎت درﺑﺎره ي ﻣﺸﮑﻞ ﻫﺎ ﮐﻢ ﺑﺎﺷﺪ‪،‬‬
‫ﻣﺸﮑﻼت ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻏﯿﺮ ﺳﺎﺧﺖ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ ‪،‬‬
‫ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ داﻧﺶ در ﻣﻮرد ﯾﮏ ﻣﺸﮑﻞ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ‬
‫ﺑﻪ ﻣﺸﮑﻞ ﺳﺎﺧﺖ ﯾﺎﻓﺘﻪ و ﻏﯿﺮ ﺳﺎﺧﺖ ﯾﺎﻓﺘﻪ‪،‬‬
‫ﺳﺎﺧﺘﺎر دﻫﺪ‪ .‬ﺗﺎ ﺣﺪي اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع دﻟﯿﻞ اﺛﺒﺎت‬
‫ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ در ﻋﻤﻞ اﺳﺖ‪ ..‬اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ‬
‫ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﻨﺪه ﺗﻔﺎوت ﺑﯿﻦ ﯾﮏ ﮐﺎرﺷﻨﺎس و ﯾﮏ‬
‫ﺗﺎزه ﮐﺎر در ﯾﮏ رﺷﺘﻪ ﺧﺎص ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاي‬
‫ﻣﺜﺎل‪ ،‬اﮔﺮ ﺷﻤﺎ اﻃﻼﻋﺎت ﮐﻤﯽ در ﻣﻮرد ﺷﻐﻞ‬

‫ﻣﺎﻟﮑﯿﺖ ﻣﺸﮑﻞ‬
‫در ﻓﺎز ﻫﻮﺷﻤﻨﺪي‪ ،‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻋﻠﺖ ﻣﺸﮑﻞ اﻣﺮي ﻣﻬﻢ اﺳﺖ‪ .‬ﯾﮏ ﻣﺸﮑﻞ ﻫﻤﯿﺸﻪ در ﺳﺎزﻣﺎن وﺟﻮد دارد ﻣﮕﺮ‬
‫اﯾﻦ ﮐﻪ ﺷﺨﺺ ﯾﺎ ﮔﺮوﻫﯽ ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ ﺣﻞ آن را ﺑﺮ ﻋﻬﺪه ﮔﯿﺮﻧﺪ و ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﻢ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺣﻞ آن را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﯾﮏ ﻣﺪﯾﺮ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ اﺣﺴﺎس ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﺸﮑﻠﯽ وﺟﻮد دارد ﭼﻮن ﻣﯿﺰان ﺑﻬﺮه ﺧﯿﻠﯽ زﯾﺎد اﺳﺖ‪ ،‬در‬
 ‫‪67‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ‪ ،‬ﻣﺪل ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ دوم‬

‫ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﺗﺮازﻫﺎي ﻣﯿﺰان ﺑﻬﺮه ﺗﻮﺳﻂ ﺗﺮازﻫﺎي ﻣﻠﯽ و ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬و ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﺪﯾﺮان ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ‬
‫در اﯾﻦ ﻣﻮرد ﮐﺎري اﻧﺠﺎم دﻫﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻬﺮه ﺑﺎﻻ ﻣﺸﮑﻞ دوﻟﺖ اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﻪ ﻣﺸﮑﻞ ﯾﮏ ﺷﺮﮐﺖ ﺧﺎص ﺑﺮاي ﺣﻞ ﮐﺮدن آن‪.‬‬
‫ﻣﺸﮑﻞ ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎ در واﻗﻊ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﭼﻄﻮر در اﯾﻦ ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﯿﺰان ﺑﻬﺮه را ﺑﺎﻻ ﺑﺒﺮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﯾﮏ ﺷﺮﮐﺖ‬
‫ﺧﺼﻮﺻﯽ ﺗﺮاز ﻣﯿﺰان ﺑﻬﺮه ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﻓﺎﮐﺘﻮر ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﮐﻨﺘﺮل در دﺳﺖ ﺑﺎﺷﺪ و ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﻣﺎﻟﮑﯿﺖ ﻣﺸﮑﻞ ﻣﺸﺨﺺ ﻧﺸﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﯾﺎ ﺷﺨﺺ ﮐﺎرش را اﻧﺠﺎم ﻧﺪاده اﺳﺖ ﯾﺎ ﻣﺸﮑﻞ ﺑﺮاي‬
‫ﺑﺮرﺳﯽ اﯾﻦ ﮐﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﭼﻪ ﮐﺴﯽ اﺳﺖ ﻫﻨﻮز در دﺳﺖ اﻗﺪام ﺑﺎﺷﺪ‪،‬ﺑﺎﯾﺪﯾﮏ ﻧﻔﺮ ﺑﻪ ﻃﻮر داوﻃﻠﺒﺎﻧﻪ ﺣﻞ آن را‬
‫ﻣﺎﻟﮏ ﺷﻮد )ﺑﻪ ﻋﻬﺪه ﮔﯿﺮد( ﯾﺎ ﺑﻪ ﺷﺨﺼﯽ دﯾﮕﺮ واﮔﺬارد‪.‬اﯾﻦ ﮐﺎر در ‪ MMS Running Case‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﺎﻣﻼً‬
‫واﺿﺢ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻓﺎز ﻫﻮﺷﻤﻨﺪي ﺑﺎ ﺑﯿﺎن ﯾﮏ ﻣﺸﮑﻞ ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﭘﺎﯾﺎن ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫‪ 2,7‬ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ‪ :‬ﻓﺎز ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫ﻓﺎز ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺎﻣﻞ ﯾﺎﻓﺘﻦ ﯾﺎ ﺗﻮﺳﻌﻪ و آﻧﺎﻟﯿﺰ روش ﻫﺎي ﻋﻤﻠﯽ اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ روش ﻫﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﻓﻬﻤﯿﺪن ﻣﺸﮑﻞ و‬
‫اﻣﺘﺤﺎن راه ﺣﻞ ﻫﺎ ﺑﺮاي اﻣﮑﺎن ﻋﻤﻠﯽ ﺑﻮدن ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﯾﮏ ﻣﺪل از ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﺑﺮاي ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻞ ‪ :‬ﺳﺎﺧﺘﺎر‪،‬‬
‫آزﻣﺎﯾﺶ‪ ،‬اﻋﺘﺒﺎر‪ .‬در ‪ MMS Running Case‬در ‪ DSS‬رادر ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪ 2 .8‬ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺪل ﺳﺎزي ﺷﺎﻣﻞ ﻓﻬﻢ ﻣﺸﮑﻞ وﺗﺠﺰﯾﻪ آن ﺑﻪ ﻓﺮم ﮐﯿﻔﯽ و ﯾﺎ ﮐﻤﯽ‪ ،‬ﺑﺮاﺳﺎس ﯾﮏ ﻣﺪل رﯾﺎﺿﯽ اﺳﺖ‪.‬‬
‫در ﻣﺪل ﺳﺎزي ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺷﺪه و رواﺑﻂ ﺑﯿﻦ آﻧﻬﺎ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬ﺳﺎده ﺳﺎزي در ﻓﺮﺿﯿﺎت در ﺻﻮرت‬
‫ﻟﺰوم اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ..‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ارﺗﺒﺎط ﺑﯿﻦ ‪ 2‬ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻃﻮﻟﯽ ﻓﺮض ﺷﻮد اﮔﺮ ﭼﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ در‬
‫واﻗﻌﯿﺖ اﺛﺮات ﻏﯿﺮ ﻃﻮﻟﯽ )ﻋﺮﺿﯽ( داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎﯾﺪ ﯾﮏ ﺗﻌﺎدل ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﯿﻦ ﺳﺎده ﮐﺮدن و اراﺋﻪ ي واﻗﻌﯿﺖ‬
‫ﻓﺮاﻫﻢ ﮔﺮدد‪ .‬ﻣﺪل ﺳﺎده ﺗﺮ ﺑﻪ ﮐﺎﻫﺶ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﮐﺎرﺑﺮي راﺣﺖ ﺗﺮ‪ ،‬و ﯾﮏ راه ﺣﻞ‬
‫ﺳﺮﯾﻊ اﻣﺎ اﯾﻦ ﮐﻤﺘﺮ ﻧﻤﺎﯾﺸﮕﺮ ﯾﮏ ﻣﺸﮑﻞ واﻗﻌﯽ اﺳﺖ و ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻫﺎي ﻧﺎدرﺳﺘﯽ اﯾﺠﺎد ﮐﻨﺪ‪ .‬از ﻃﺮﻓﯽ‬
‫دﯾﮕﺮ‪ ،‬ﯾﮏ ﻣﺪل ﺳﺎده ﺗﺮ ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ اﻃﻼﻋﺎت ﮐﻤﺘﺮي اﺣﺘﯿﺎج دارد‪ ،‬ﯾﺎ اﯾﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺘﺮاﮐﻢ ﺷﺪه و راﺣﺖ ﺗﺮ‬
‫ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽ آﯾﺪ‪.‬اﯾﻦ ﭘﺮوﺳﻪ ي ﻣﺪل ﺳﺎزي ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ از ﻫﻨﺮ و ﻋﻠﻢ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﻠﻢ‪ ،‬ﮐﻼس ﻫﺎي ﻣﺪل‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد زﯾﺎدي در دﺳﺘﺮس اﺳﺖ‪ .‬و ﺑﺎ ﺗﻤﺮﯾﻦ ﯾﮏ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮔﺮ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﺮد ﮐﺪام ﯾﮏ در ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ داده‬
‫ﺷﺪه ﻗﺎﺑﻞ اﺟﺮا ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ DSS‬در ﻓﻮﮐﻮس ‪2,8‬‬

‫ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ‪ : (MMS Running Case) MMS‬ﻓﺎز ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫‪ Michael‬ﻓﻬﻤﯿﺪ ﮐﻪ ﺧﯿﻠﯽ زود اﺳﺖ ﺑﺮاي ﺷﺮوع ﺑﺎ‬ ‫روز ﺑﻌﺪ از اوﻟﯿﻦ ﺟﻠﺴﻪ‪ Michael ،‬وﻗﺘﯽ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮔﺮ‬
‫ﺟﺴﺘﺠﻮ در ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ‪ ،‬راه ﺣﻞ ﻫﺎ و ﺑﯿﺸﺘﺮ )او داﺷﺖ‬ ‫ﻣﺎﻫﺮش ‪ ،Stephanie Elberson‬در ﺣﺎل ﺑﺮرﺳﯽ اﯾﻦ‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي در ﯾﮏ ﻣﺮﺣﻠﻪ ي ‪ DSS‬ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﯽ ﮐﺮد‬ ‫ﮐﻪ ﭼﻪ ﭼﯿﺰي ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎده ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻮد‪.‬‬
 ‫‪68‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬
‫ﺧﻮب ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬اﮔﺮ ﭼﻪ وﻗﺘﯽ ﺗﯿﻢ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﮐﺮد ﮐﻪ‬
‫ﻋﻤﻠﮑﺮد آن ﻫﺎ ‪ 2‬ﻣﺎه ﭘﯿﺶ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻣﺸﮑﻞ ﺟﺪﯾﺪ ﺑﻪ‬
‫وﺟﻮد آﻣﺪ ﭼﻄﻮر ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺧﻄﺎﻫﺎ و ﻧﻮﺳﺎن ﻫﺎي‬
‫ﺟﺪﯾﺪ ﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺗﯿﻢ ﺧﺒﺮداد ﮐﻪ ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺎي ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎز‬
‫ﻣﻐﺰ ﮐﻤﯽ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺑﻬﺘﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي‬
‫ﺑﺮﮔﺸﺖ ﻣﺒﻨﺎ )‪ (Regression_base‬دارﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ آن‬
‫ﻫﺎ ﯾﮏ ﮔﺮوه ﺗﺠﺎري و ‪ IS‬آﻣﺎده ﮐﺮدﻧﺪ ﺑﺮاي ﺗﺤﻘﯿﻖ‬
‫روي اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﮐﻪ ﭼﻄﻮر آن ﻫﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻣﺪل‬
‫ﻫﺎي ﺑﺮﮔﺸﺖ ‪ ó‬ﻣﺒﻨﺎ را ﺑﺎ ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺎي ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎز ﻣﻐﺰ‬
‫ﺗﻮﺳﻌﻪ دﻫﻨﺪ‪).‬اﯾﻦ ﯾﮏ ﻓﺮﺻﺖ ﺟﺪﯾﺪي ﺑﻮد ﮐﻪ‬
‫ﻫﺪاﯾﺖ ﻣﯽ ﮐﺮد آن ﻫﺎ را ﺑﻪ ﻓﺎز ﻫﻮﺷﻤﻨﺪي ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ‬
‫ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي از ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت(‪.‬‬
‫‪ Stephanei‬ﮔﯿﺞ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬او ‪ 2‬روز ﭘﯿﺶ ﺑﺎ‬
‫‪ Michael‬ﻣﻼﻗﺎت ﮐﺮد ﺗﺎ ﺑﺒﯿﻨﺪ ﻗﺪم ﺑﻌﺪي ﭼﯿﺴﺖ؟ او‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ از ﺗﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﺗﯿﻢ ‪ IS‬ﺧﻮاﺳﺖ ﺗﺎ ﺷﺨﺼﯽ‬
‫‪Marina‬‬ ‫را ﺑﺮاي ﺟﻠﺴﻪ ﺑﻔﺮﺳﺘﺪ‪ Phil Abram.‬و‬
‫‪Laksey‬از ﺗﯿﻢ ‪ IS‬در اﯾﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻪ آن ﻫﺎ ﭘﯿﻮﺳﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﺟﻠﺴﻪ در ‪) EMC‬ﻣﺮﮐﺰ ﻣﻼﻗﺎت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ(‬
‫ﺑﺮﮔﺰار ﺷﺪ‪ ،‬ﺟﺎﯾﯽ ﮐﻪ آن ﻫﺎ ﻗﺎدر ﺑﻮدﻧﺪ اﻃﻼﻋﺎت را‬
‫آﻧﺎﻟﯿﺰ ﮐﻨﻨﺪ و از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮔﺮوه )‪ (GSS‬اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬در اﯾﻨﺠﺎ ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ اﯾﻦ ﺟﻠﺴﻪ آورده‬
‫ﺷﺪه ‪:‬‬
‫‪ : STEPHANIE‬از ﻫﻤﻪ ﺷﻤﺎ ﻣﺘﺸﮑﺮم ﮐﻪ اﻣﺮوز‬
‫آﻣﺪﯾﺪ‪ .‬ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ ﻣﯽ داﻧﯿﺪ‪ ،‬ﻣﺎ روي ﻣﺸﮑﻞ ﺳﺨﺖ‬
‫ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ‪ -‬ﯾﺎ ﻧﺴﺒﺘﺎً روي ﻋﻼﺋﻢ‪ -‬ﺗﺎ اﯾﻦ ﮐﻪ ﻗﻠﺐ و‬
‫ﻣﺮﮐﺰ ﻣﺸﮑﻞ را ﺑﻔﻬﻤﯿﻢ‪ .‬اﺑﺰارﻫﺎي اﺳﺘﺨﺮاج داده ﻫﺎ‬
‫ﻣﻘﺪاري ﮐﻤﮏ ﮐﺮد‪ ،‬اﻣﺎ ﻫﻨﻮز ﯾﮏ ﭼﯿﺰي از ﭘﺎﯾﻪ ﻏﻠﻂ‬
‫اﺳﺖ و ﻣﺎ در ﺻﺪد ﯾﺎﻓﺘﻦ آن ﻫﺴﺘﯿﻢ‪ .‬ﻧﻈﺮي ﻧﺪارﯾﺪ؟‬
‫ﺑﺪﺳﺖ ﻧﯿﺎﻣﺪ‪ .‬ﻣﺪل ﻫﺰﯾﻨﻪ اي و ﻣﺪل ﻫﺎي ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ‬
‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬
‫در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ي ‪ MBA‬ﺧﻮد(‪ ،‬او ﻫﻨﻮز ﺗﻼش ﻣﯽ ﮐﺮد ﺗﺎ‬
‫ﻣﺸﮑﻞ را ﺑﻔﻬﻤﺪ و ﻣﺸﮑﻞ را ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺖ از ﻋﻼﺋﻢ‬
‫ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺷﻮد ﺟﺪا ﮐﻨﺪ‪ .‬او ﻣﯽ ﺧﻮاﺳﺖ ﺑﯿﻦ اﯾﻦ ‪2‬‬
‫ارﺗﺒﺎﻃﯽ )رﺑﻄﯽ( ﺑﻪ وﺟﻮد آورد‪ ،‬اﻣﺎ او ﺣﺲ ﮐﺮد ﮐﻪ‬
‫ﭼﯿﺰي از ﭘﺎﯾﻪ ﻏﻠﻂ ﺑﻮد و ‪ CLAVDIA‬ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺖ‬
‫آن را ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﯾﮏ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه ي ﺧﻮب ﺑﻪ‬
‫ﻗﻀﺎوت اﻋﺘﻤﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و اﺣﺴﺎﺳﯽ ﺧﻮب دارد ﺑﺮاي‬
‫ﭼﯿﺰي ﮐﻪ ﻣﻌﻨﯽ ﻣﯽ دﻫﺪ و ﭼﯿﺰي ﮐﻪ ﻣﻌﻨﯽ ﻧﺪارد‪.‬‬
‫‪ Michael‬ﯾﮑﯽ از ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﻫﺎ ﺑﻮد‪.‬‬
‫‪ Stephanie‬ﯾﮏ ﺗﯿﻢ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮐﻨﻨﺪه ي ﺟﻤﻊ ﮐﺮد و‬
‫ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺗﻨﻈﯿﻢ ﮐﺮدن ﻓﻀﺎ ﮐﺮد ﺑﺮاي ﺗﺤﻘﯿﻖ و‬
‫ﺑﺮرﺳﯽ‪ .‬ﯾﮑﯽ از اﻋﻀﺎي ﺗﯿﻢ‪ Dot Frank ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر‬
‫ﻣﺤﺴﻮﺳﯽ ﺑﺎ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮔﺮ ‪ Sharon‬ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ) ‪phil‬‬
‫‪ Abrams‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮔﺮ ‪ (Sharon‬ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﯾﺠﺎد دﻗﺖ‬
‫در ﻣﺪل ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ‪ ،Amy lazbin .‬در ﺗﯿﻢ‬
‫‪ ،Stephanie‬ﺑﺮرﺳﯽ ﮐﺮد ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎت‬
‫)‪ (data‬داﺧﻠﯽ ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮس و ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده و ﻧﯿﺰ‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮس اﻗﺘﺼﺎدي در ﻣﯿﺎن ﺳﺮوﯾﺲ‬
‫ﻫﺎي اﺷﺘﺮاﮐﯽ‪ .‬اﻃﻼﻋﺎت اﺧﯿﺮ ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ اﺳﺖ روي‬
‫اﺟﺎره ﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﺳﻮاري‪ ،‬اﺗﻮﻣﺒﯿﻞ و ﻓﻀﺎﻫﺎي ﮐﻠﯽ‬
‫اﻗﺘﺼﺎدي‪ .‬اﯾﻦ ﺗﯿﻢ آﻧﺎﻟﯿﺰي اول اﺳﺘﺨﺮاج داده ﻫﺎ را‬
‫)‪ (data- mining‬روي اﺗﻮﻣﺎﺗﯿﮏ ﺗﻨﻈﯿﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺗﺎ‬
‫ارﺗﺒﺎط در اﯾﻦ اﻃﻼﻋﺎت )‪ (data‬را ﺛﺒﺖ ﮐﻨﺪ‪Amy .‬‬
‫ﺑﺮاي ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎ ﺗﻮاﻧﺴﺖ رواﺑﻂ و ﻓﺮﺿﯿﻪ ﻫﺎﯾﯽ‬
‫ﮐﻪ اﺧﯿﺮاً در ﻣﺪل ﻫﺎي ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ‬
‫ﺑﺎزده اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎزﺑﯿﻨﯽ و رﺳﯿﺪﮔﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﻫﯿﭻ ﭼﯿﺰي )ﻫﯿﭻ‬
‫اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ( از ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺎي ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎز ﻣﻐﺰ‪ ،‬ﮔﺮوه ﻫﺎي‬
‫آﻧﺎﻟﯿﺰ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ اي‪ ،‬ﻣﺪل ﻫﺎي ﺑﺮﮔﺸﺘﯽ )ﮐﺎﻫﻨﺪه( آﻣﺎري‬
 ‫‪69‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ‪ ،‬ﻣﺪل ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ‬
‫)اﻃﻼﻋﺎت را ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮐﻨﻨﺪ(‪ .‬وﻗﺘﯽ از ﻃﺮح ﻫﺎي‬
‫ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮدﻧﺪ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﮐﻤﯽ راﺑﻄﻪ ي واروﻧﻪ‬
‫ﺑﺎ ﻓﺮوش و ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬وﻗﺘﯽ آن ﻫﺎ از ‪ Phil‬در‬
‫ﻣﻮرد آن ﭘﺮﺳﯿﺪﻧﺪ‪ ،‬او ﮔﻔﺖ ‪:‬‬
‫‪ : PHIL‬ﻓﺮوش دو ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻌﺪ از ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ ﺷﺮﮐﺘﯽ‬
‫ﺟﺪﯾﺪﻣﺎن ﺷﺮوع ﺷﺪ‪ .‬ﻣﺎ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻫﺎ ﺟﺪﯾﺪ را ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت‬
‫زﯾﺎدي ﮐﺮدﯾﻢ‪ .‬ﻫﻤﻪ ي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﺗﻠﻮﯾﺰﯾﻮن ﻣﺤﻠﯽ و‬
‫ﻣﻠﯽ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﯽ ‪ Spider‬را ﻧﻤﺎﯾﺶ دادﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎ‬
‫اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ در آن دارﯾﻢ ﮐﻪ در ﭘﺎﯾﮕﺎه ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ‬
‫ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ ﻣﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﯽ دوﻧﻢ ﮐﻪ ﺷﻤﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﻪ آن‬
‫ﻧﮕﺎه ﻧﻤﯽ ﮐﻨﯿﺪ‪ .‬در اﯾﻨﺠﺎ اﺟﺎزه ﺑﺪﯾﺪ ﮐﻪ آن ﻫﺎ را ﻧﺸﺎن‬
‫دﻫﻢ آﻫﺎن! ﻣﺎ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﯿﻢ ﭼﻘﺪر وﻗﺖ دارﯾﻢ ﺑﺮاي‬
‫ﻫﺮ ﺗﺒﻠﯿﻎ در ‪ TV‬و ﭼﯿﺰي ﮐﻪ در آن ﻫﺎ ﻧﺸﺎن داده ﻣﯽ‬
‫ﺷﻮد‪ .‬اﺟﺎزه ﺑﺪﯾﺪ ﺗﺎ ﻣﻦ ﯾﮏ ﻗﺴﻤﺖ ﺑﻨﺪي و ﺟﻤﻊ‬
‫ﺑﻨﺪي در اﯾﻨﺠﺎ اﻧﺠﺎم دﻫﻢ‪ ،Ok .‬ﻓﻬﻤﯿﺪم! ﻣﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ در‬
‫ﺳﻄﺢ ﻣﻠﯽ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻫﺎ را ﺗﺒﻠﯿﻎ ﮐﺮدﯾﻢ‪.‬ﻓﺮوش در ﻣﺮاﮐﺰ‬
‫اﺻﻠﯽ ﻓﺮوش ﺧﯿﻠﯽ ﺿﻌﯿﻒ اﺳﺖ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﻘﺪاري‬
‫ﻫﻢ در ﻣﺮاﮐﺰ ﻓﺮﻋﯽ )ﺷﺒﻌﻪ ﻫﺎ( ﺿﻌﯿﻒ اﺳﺖ‪ .‬آه! ﯾﮑﯽ‬
‫از ﻣﺸﮑﻼﺗﯽ ﮐﻪ ﻣﺎ دارﯾﻢ ﻣﺸﮑﻞ ﭘﺮاﮐﻨﺪﮔﯽ اﺳﺖ‪،‬‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﻧﯿﻤﯽ از ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻫﺎ در ﻣﮑﺎن ﻫﺎي ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺒﯽ‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻻزم اﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﻤﻪ ي ‪ Spider‬ﻫﺎ را از ﻣﺮاﮐﺰ‬
‫ﻓﺮﻋﯽ )ﺷﻌﺒﻪ ﻫﺎ( ﺑﻪ ﻣﺮاﮐﺰ اﺻﻠﯽ ﻓﺮوش ﻣﻨﺘﻘﻞ ﮐﻨﯿﻢ‪.‬‬
‫اﻣﺎ ﻓﮑﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﻢ ﻣﺎ ﻣﺸﮑﻞ دﯾﮕﺮي ﻫﻢ دارﯾﻢ‪-‬‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﻫﺰﯾﻨﻪ‪ ،‬ﺗﻘﺎﺿﺎ و ﻣﻮﺟﻮدي ﮐﻪ ﻣﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ‬
‫ﮐﻨﯿﻢ در ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ اﺟﺎره ﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ‪ ،‬ﻣﻌﻘﻮل ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ‬
‫ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺑﻪ ﻃﻮر رﺳﻤﯽ ﯾﮏ ﺑﯿﻤﻪ ي ﺷﺨﺺ ﺛﺎﻟﺚ دارد‪،‬‬
‫ﭘﺲ ﻇﺮﻓﯿﺖ اﯾﻦ ﻣﺎﺷﯿﻦ ‪ 4‬ﻧﻔﺮ اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺎ ﺷﻤﺎ اﯾﻦ‬
‫ﺷﺎﻧﺲ را دارﯾﺪ ﮐﻪ ﯾﮏ ﭼﻤﺪان ﺑﺰرگ را در ﻋﻘﺐ آن‬
‫ﺟﺎ ﺑﺪﯾﺪ‪ .‬زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﺎ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ از اﯾﻦ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻫﺎ‬
‫ﻓﺼﻞ دوم‬
‫‪ ،Stephanie : MARINA‬ﻣﺎ از اﺑﺰارﻫﺎي اﺳﺘﺨﺮاج‬
‫اﻃﻼﻋﺎت اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮدﯾﻢ و ﺑﯿﺸﺘﺮ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﮐﻪ داﺷﺘﯿﻢ‬
‫ﺑﺮرﺳﯽ ﮐﺮدﯾﻢ و ﻣﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻً در ﻧﻈﺮﯾﻪ ﻫﺎي اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬
‫داﺧﻞ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻣﯿﺎﻧﺠﯽ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي ﺟﺴﺘﺠﻮ ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ‪ .‬ﻣﻦ‬
‫ﻣﯽ دوﻧﻢ ﮐﻪ ﻣﺎ دارﯾﻢ ﺑﻪ ﻇﺎﻫﺮ ﻗﻀﯿﻪ ﻧﮕﺎه ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ‪.‬‬
‫ﻗﺒﻞ از ﻫﺮ ﭼﯿﺰي‪ 4 ،‬ﻧﻔﺮ از ﻣﺎ ﻻزم اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‬
‫ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي ﺟﺪﯾﺪ و ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪﻣﺎن )ﻧﺮم اﻓﺰار ‪OLAP‬‬
‫ﭘﺮدازش ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ ‪ (Online‬و )‪ DOT‬اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ‬
‫ﻣﻮﻗﻊ( را ﺷﺮوع ﮐﻨﯿﻢ )راه اﻧﺪازي ﮐﻨﯿﻢ(‪ .‬آن اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد در اﻧﺒﺎر اﻃﻼﻋﺎت و دﯾﮕﺮ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺎن‪ ،‬اﻣﺎ‬
‫ﭼﻮن آن ﺑﻪ ﻣﺎ اﺟﺎزه وارد ﺷﺪن درون اﻃﻼﻋﺎت‪،‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻓﺮاﺗﺮ از اﺳﺘﺨﺮاج داده ﻣﯽ رود‪ .‬ﻣﺎ درﺳﺖ ‪2‬‬
‫ﻫﻔﺘﻪ ﭘﯿﺶ اﯾﻦ ﻧﺮم اﻓﺰار را ﺗﻬﯿﻪ ﮐﺮدﯾﻢ‪ ،‬و ﻣﻦ اﺧﯿﺮاً‬
‫ﺑﻪ دوره ﻫﺎي ﺣﺮﻓﻪ اي رﻓﺘﻢ‪ .‬آن وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎي‬
‫‪ CLAUDIA‬را دارد‪ ،‬اﻣﺎ اﺟﺎزه ﻣﯽ دﻫﺪ ﺑﻪ ﻣﺎ ﺗﺎ‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﭼﻨﺪ ﺑ‪‬ﻌﺪي را آزﻣﺎﯾﺶ ﮐﻨﯿﻢ و اﻟﺒﺘﻪ در ﻫﺮ‬
‫ﻣﻨﺒﻌﯽ و از ﻫﺮ ﻗﺴﻤﺘﯽ "‪ "Slice‬ﮐﻪ ﻣﺎ اﻧﺘﺨﺎب ﮐﻨﯿﻢ‪.‬‬
‫آن ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﺟﺎزه ﻣﯽ دﻫﺪ ﺑﻪ ﻣﺎ ﺗﺎ ﺑﻪ دﯾﮕﺮ ﭘﺎﯾﮕﺎه‬
‫ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ و ﻣﺮاﮐﺰ داده ﻫﺎ ﻣﺘﺼﻞ ﺷﻮﯾﻢ ﻣﺎﻧﻨﺪ‬
‫ﻫﻤﺎن ﮐﺎري ﮐﻪ )‪ (Marketing‬ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫اﺟﺎزه ﺑﺪﯾﻦ ﮐﻪ ﻧﺮم اﻓﺰار را ﺷﺮوع ﮐﻨﻢ !‬
‫‪ : PHIL‬ﻣﻮاﻓﻘﻢ‪ .‬ﻣﻦ ﺧﻮدم اﺳﺘﻔﺎده از اﯾﻦ ﻧﺮم اﻓﺰار‬
‫‪ OLAP‬ﯾﺎد ﮔﺮﻓﺘﻢ‪ ،‬و ﻣﻦ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺑﻬﯿﻨﻪ در ﻧﻈﺮات‬
‫ﺟﺎﻟﺒﯽ از اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ ﻣﺎن اﻋﻤﺎل ﮐﺮدم ﮐﻪ‬
‫ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﻣﺎ اﻣﮑﺎن اﻧﺠﺎم آن را ﻏﯿﺮ ﻣﻤﮑﻦ ﻣﯽ‬
‫داﻧﺴﺘﯿﻢ‪ .‬ﻧﻤﻮدارﻫﺎ و ﺧﻄﻮط ﻫﻨﺪﺳﯽ آن اﺗﻮﻣﺎﺗﯿﮏ‬
‫اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﯿﺎﺋﯿﺪ آن را اﻣﺘﺤﺎن )آزﻣﺎﯾﺶ( ﮐﻨﯿﻢ ‪:‬‬
‫اﯾﻦ ﺗﯿﻢ ﭘﺮﺷﯽ در داده ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮐﺮد اﻣﺎ ﻧﻤﯽ داﻧﺴﺘﻨﺪ‬
‫دﻟﯿﻞ آن ﭼﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪآن ﻫﺎ را ﺑﺒﯿﻨﻨﺪ‬
 ‫‪70‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬
‫ﻣﻮﺟﻮدي ﻫﺎي اﺿﺎﻓﯽ ﻣﺎ را در روزﻫﺎي ﺗﻌﻄﯿﻞ ﺑﺎ‬
‫ﻧﺼﻒ ﻣﯿﺰان اﺟﺎره ﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ‪ ،‬اﺟﺎره ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ آن ﻫﺎ‬
‫ﻣﺎﺷﯿﻦ را از ﯾﮏ واﺳﻄﻪ در اﯾﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﺨﺮﻧﺪ ﭘﻮل‬
‫اﺟﺎره را ﭘﺲ ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ‪ .‬و اﮔﺮ ﻧﻪ ﺑﺎ ﻣﺎﺷﯿﻦ‬
‫ﺧﻮﺷﮕﺰراﻧﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺑﺎزده ﺧﻮﺑﯽ‬
‫داﺷﺖ‪ .‬ﻣﺎ ﻓﻬﻤﯿﺪﯾﻢ ﮐﻪ اﻓﺮادي ﮐﻪ ﻣﺎﺷﯿﻦ را دوﺳﺖ‬
‫دارﻧﺪ ﻋﻼﻗﻪ دارﻧﺪ آن را دوﺑﺎره ﮐﺮاﯾﻪ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ‬
‫ﺧﺼﻮص در ﻣﺮاﮐﺰ ﻋﻤﺪه ﻓﺮوش ﻣﺎن‪ .‬ﻣﺎ ﻧﻤﻮﻧﻪ ي‬
‫ﺑﺴﯿﺎري از اﯾﻦ دارﯾﻢ‪.‬‬
‫ﻣﯽ ﺧﻮاﻫﻢ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ را ﮐﻪ دارﯾﻢ ﻧﮑﺎت ﻣﻬﻢ آن را‬
‫ﺗﮑﺮار ﮐﻨﻢ‪ .‬ﻣﯽ داﻧﯿﻢ ﻫﺪف ﻣﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﺳﻮد ﺷﺒﮑﻪ ﺗﺎ‬
‫آﺧﺮﯾﻦ درﺟﻪ اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﺑﻪ ﻃﻮر واﺿﺢ ﻗﺎﻧﻮن ﻣﻨﺘﺨﺐ‬
‫ﻣﺎﺳﺖ‪ .‬ﻻزم اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺎ در ﻣﻮرد ﺿﻮاﺑﻂ و ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎﯾﯽ‬
‫ﮐﻪ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﺷﺎدي را ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺻﺤﺒﺖ ﮐﻨﯿﻢ و‬
‫ﻧﯿﺰ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﯿﻢ ﭼﻄﻮر ﺑﺮ ﺳﻮد و زﯾﺎن ﺷﺮﮐﺖ اﺛﺮ ﻣﯽ‬
‫ﮔﺬارﻧﺪ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺑﺎزده ﻣﺎ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎ را ﺗﻨﻈﯿﻢ‬
‫ﮐﺮده ﺗﺎ ﻣﺎ ﺑﺘﻮاﻧﯿﻢ آن را ﮐﺎﻣﻼً اﺟﺮا ﮐﻨﯿﻢ‪ .‬ﻣﺎ ﺧﻄﺎﻫﺎﯾﯽ‬
‫در ﭘﺎﯾﮕﺎه اﻃﻼﻋﺎت ﺗﺠﺎري ﺧﻮد دارﯾﻢ‪ .‬ﻣﺎ ﺑﺎﯾﺪ دوﺑﺎره‬
‫ﻓﮑﺮ ﮐﻨﯿﻢ ﮐﻪ ﭼﻄﻮر ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت ﮐﻨﯿﻢ و ﭼﻄﻮر ﻓﺮآورده‬
‫ﻫﺎﯾﻤﺎن را ﭘﺨﺶ ﮐﻨﯿﻢ‪ .Ok .‬ﻣﻦ ‪ 2‬روز دﯾﮕﻪ ﺑﺎ ﺗﯿﻢ‬
‫‪ VP‬ﻣﻼﻗﺎت ﻣﯽ ﮐﻨﻢ‪ .‬ﻣﻦ ﻗﺼﺪ دارم اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ در‬
‫ﻣﻮرد آن ﭼﻪ ﮐﺸﻒ ﮐﺮدﯾﻢ ﺑﺮاي آن ﻫﺎ اﯾﻤﯿﻞ ﮐﻨﻢ و‬
‫ﺟﺎﯾﯽ ﮐﻪ اﯾﻦ اﻃﻼﻋﺎت را ﭘﯿﺪا ﮐﺮدﯾﻢ را ﻧﯿﺰ ‪ .‬اﺑﺘﺪا ﻣﻦ‬
‫ﺑﺎ ‪ Sharon‬ﺻﺤﺒﺖ ﺧﻮاﻫﻢ ﮐﺮد ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ او ﺑﺎ ﭼﻨﺪﯾﻦ‬
‫ﻧﻈﺮﯾﻪ در ﺗﺠﺎرت ﻣﺸﻐﻮل ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ 2‬روز ﺑﻌﺪ در ﯾﮏ ﺟﻠﺴﻪ ‪:‬ﻫﻤﺎن ﻣﮑﺎن‪ ،‬ﻫﻤﺎن اﻓﺮاد ‪:‬‬
‫‪ : STEPHANEI‬ﺻﺒﺢ ﺑﺨﯿﺮ‪ -‬ﻫﺮ ﮐﺪام از ﻣﺎ در ﺟﺒﻬﻪ‬
‫اي ﻫﺴﺘﯿﻢ و ﻓﮑﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ ﮐﻪ ﻓﻬﻤﯿﺪﯾﻢ ﻣﺸﮑﻞ‬
‫ﭼﯿﺴﺖ؟ ﺣﺎﻻ ﻣﺸﮑﻞ واﻗﻌﺎً ﭼﯿﺴﺖ؟ ﻣﺎ ﭼﻨﺪﯾﻦ‬
‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬
‫ﻧﺪاﺷﺘﯿﻢ‪ ،‬ﺷﺨﺼﯽ از ﮔﺮوه ﻣﺎن اﯾﻦ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ‬
‫ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺑﺎ ﻇﺮﻓﯿﺖ ‪ 4‬ﻧﻔﺮ و ‪ 2‬در وارد ﮐﺮد‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺎ‬
‫ﻓﮑﺮ ﻣﯽ ﮐﺮد اﯾﻦ ﯾﮏ ﻣﺎﺷﯿﻦ اﯾﺪه آل و ارزان اﺳﺖ‬
‫ﺑﺮاي ﯾﮏ ﺧﺎﻧﻮاده ﮐﻮﭼﮏ و ﯾﺎ ﻓﺮدي ﺗﺎﺟﺮ و ﺗﻨﻬﺎ‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﮐﺮاﯾﻪ ﻫﺎ )اﺟﺎره ﻫﺎ( در ﺷﻤﺎل ﻣﺮﮐﺰي آﻣﺮﯾﮑﺎ‬
‫ﺧﻮب ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﺑﺪ )زﯾﺎد( ﺑﻮدﻧﺪ‬
‫ﺟﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﺮدان زﻧﺪﮔﯽ ﻣﺘﻮﺳﻄﯽ دارﻧﺪ و زن ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ‬
‫دوﺳﺖ دارﻧﺪ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻫﺎي اﺳﭙﺮت را ﮐﺮاﯾﻪ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﺎ‬
‫ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻫﺎي زﯾﺎدي در ﻧﻮع ﻣﮑﺎن ﻫﺎ و ﻧﻮع ﭼﯿﺰﻫﺎﯾﯽ‬
‫ﮐﻪ ﻣﯽ ﺧﻮاﻫﯿﻢ ﺗﺒﻠﻐﯿﺎت ﮐﻨﯿﻢ اﻧﺠﺎم داده اﯾﻢ‪ .‬ﻣﻦ‬
‫ﻣﻄﻤﺌﻦ ﻧﯿﺴﺘﻢ ﭼﻪ ﮐﺴﯽ‪ ،‬ﮐﺠﺎ و ﭼﻪ ﭼﯿﺰي را ﮐﺮاﯾﻪ‬
‫ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻣﺎ ﻣﻦ ﺣﺪس ﻣﯽ زدم ﻣﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﯿﻢ ﺗﺒﻠﯿﻐﺎﺗﻤﺎن را ﺑﻬﺘﺮ‬
‫ﻫﺪﻓﻤﻨﺪ ﮐﻨﯿﻢ ﯾﮏ ﺑﺎر ﮐﻪ ﮔﺮوه ﺗﺠﺎري ﻣﺎن را ﺗﻌﯿﯿﻦ‬
‫ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﻣﺮداﻧﯽ در ‪ 45 ،Nebraska‬ﺳﺎل ﻗﺒﻞ‪،‬‬
‫ﺑﻪ ‪ San Deigo‬ﻣﺴﺎﻓﺮت ﮐﺮد ﺑﺮاي ﯾﮏ ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ‬
‫ﺗﺠﺎري‪ ،‬ﻣﺎ اﯾﻦ اﻃﻼﻋﺎت را دارﯾﻢ‪ ،‬ﮐﺎﻓﯿﺴﺖ آن ﻫﺎ را‬
‫ﺑﻬﺘﺮ ﺑﻪ ﮐﺎر ﺑﺒﻨﺪﯾﻢ‪.‬‬
‫‪ : MICHEAL‬ﺻﺒﺮ ﮐﻨﯿﺪ‪ .‬ﻗﺒﻞ از اﯾﻦ ﮐﻪ ﺑﺨﻮاﻫﻢ‬
‫ﺑﺮاي ﺟﺎﺑﻪ ﺟﺎﯾﯽ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻫﺎ اﻗﺪام ﮐﻨﻢ‪ ،‬ﻻزم اﺳﺖ ﮐﻪ‬
‫اﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﮐﻤﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﺎ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺣﺎل‬
‫ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺷﺒﯿﻪ ‪ Spider‬ﻧﺪاﺷﺘﯿﻢ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻻزم اﺳﺖ ﺗﺎ‬
‫در ﻣﻮرد ﺟﺰﺋﯿﺎت آن ﺗﺤﻘﯿﻖ ﮐﻨﯿﻢ و اﯾﻦ ﮐﻪ ﮐﺪام‬
‫دﺳﺘﻪ از ﻣﺸﺘﺮي ﻫﺎ ﮐﺎﻣﻼً آن را ﻣﯽ ﺧﻮاﻫﻨﺪ )ﻣﺎﺷﯿﻦ‬
‫را(‪ .‬ﻗﺴﻤﺘﯽ از راه ﺣﻞ را ﮐﺸﻒ ﮐﺮدﯾﻢ‪ .‬اﻣﺎ ﻣﺎ ﺳﻌﯽ‬
‫دارﯾﻢ ﭼﯿﮑﺎر ﮐﻨﯿﻢ؟اﮔﺮ درﺳﺖ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺑﯿﺎورﯾﻢ‪ ،‬ﭼﻨﺪ‬
‫ﺳﺎل ﭘﯿﺶ ﻣﺎ ﯾﮏ ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت »اﻣﺘﺤﺎن ﮐﻨﯿﺪ ﻗﺒﻞ از‬
‫ﺧﺮﯾﺪن« را راه اﻧﺪازي ﻣﯽ ﮐﺮدﯾﻢ در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺗﻬﯿﻪ‬
‫ﮐﻨﻨﺪه ي ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻫﺎي ﻗﺒﻞ ﻣﺎن‪ .‬ﻣﺮدم ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ‬
 ‫‪71‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ‪ ،‬ﻣﺪل ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ‬
‫ﻣﺸﮑﻞ دارﯾﻢ ﮐﻪ ﻫﺮ ﮐﺪام ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻣﺸﮑﻞ را ﺗﻮﺳﻌﻪ‬
‫ﺻﺤﺖ اﻃﻼﻋﺎت ‪:‬‬
‫ﻻزم اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺎ ﻧﻤﺎي ‪ Spider‬را از ﺣﺎﻟﺖ ‪Compact‬‬
‫)ﻣﺎﺷﯿﻦ ﮐﻮﭼﮏ و ﺳﺎده( ﺑﻪ ‪ Sport‬ﺗﻐﯿﯿﺮ دﻫﯿﻢ‪ .‬ﻻزم‬
‫اﺳﺖ ﺗﺎ ‪ Profile RMS‬را ﺗﻮﺳﻌﻪ دﻫﯿﻢ از اﯾﻦ‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﮐﻤﯽ ﮐﻪ ﮔﺮﻓﺘﯿﻢ‪ .‬ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﺎﻧﻪ ﻣﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﯿﻢ‬
‫ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﺗﺠﺎري ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺸﺎوران و اﺳﺘﺎدان‬
‫داﻧﺸﮕﺎه در ﺗﺤﻘﯿﻘﺎﺗﺸﺎن در ‪ UGA‬ﺑﺮاي ﻣﺎ ﺟﻤﻊ ﺷﺪه‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﯿﻢ‪ ،‬ﯾﮑﯽ از اﻋﻀﺎي اﺳﺘﺎدان داﻧﺸﮑﺪه ﻧﯿﺰ ﺑﺎ‬
‫ﯾﮏ ‪ Spider‬راﻧﻨﺪﮔﯽ ﮐﺮد‪.‬‬
‫ﻧﺎﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽ ﻣﻮﺟﻮدي )ﻧﺎﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽ ﺻﻮرت ﮐﺎﻻﻫﺎ( ‪:‬‬
‫ﻣﺎ آﻧﺎﻟﯿﺰﻫﺎي زﯾﺎدي اﻧﺠﺎم دادﯾﻢ ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺗﻘﺎﺿﺎي‬
‫واﻗﻌﯽ ﺑﺮاي ‪ Spider‬ﭼﯿﺴﺖ؟ و ﭼﻄﻮر ﺑﺮ ﺗﻘﺎﺿﺎي‬
‫ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻫﺎي دﯾﮕﺮ ﺗﺄﺛﯿﺮ دارد‪ ،‬و ﺑﺮ ﻋﮑﺲ‪ .‬ﻣﺎ ﯾﮏ ﻣﺪل‬
‫ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎزي ﺗﻬﯿﻪ ﮐﺮدﯾﻢ و آن را ﺣﻞ ﮐﺮدﯾﻢ‪ .‬ﺑﺮاﺳﺎس‬
‫ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت ﻣﻌﺎﺻﺮﻣﺎن‪ ،‬ﻣﺎ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﺮﻓﺘﯿﻢ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺟﺎﺑﻪ‬
‫ﺟﺎﯾﯽ ‪ 15‬درﺻﺪ از وﺳﺎﺋﻞ ﻧﻘﻠﯿﻪ ﻣﺎن از اﻃﺮاف )ﻧﻪ‬
‫ﺧﯿﻠﯽ دور(‪ ،‬ﻣﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﯿﻢ ﺑﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻧﺎﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽ‬
‫ﻣﻮﺟﻮدي ﺧﺪاﺣﺎﻓﻈﯽ ﮐﻨﯿﻢ‪ .‬ﻣﺎ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﮐﺮدﯾﻢ ﻫﻤﻪ ي‬
‫‪ Spider‬ﻫﺎ را از ﺷﻌﺒﻪ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﺮاﮐﺰ اﺻﻠﯽ ﻓﺮوش ﻓﻮراً‬
‫ﻣﻨﺘﻘﻞ ﮐﻨﯿﻢ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﺎ ﻣﯽ ﺧﻮاﻫﯿﻢ ﺗﻌﺪادي از ﻣﯿﻨﯽ‬
‫ون ﻫﺎ و ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻫﺎي ﺑﺰرگ را ﺗﻐﯿﯿﺮ دﻫﯿﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ از آن‬
‫ﻣﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﯿﻢ ﻣﻄﺎﻟﺒﺎت )ﺗﻘﺎﺿﺎﻫﺎي( ﺷﻌﺒﻪ ﻫﺎ را ﺑﺎ‬
‫ﺗﻨﻈﯿﻢ ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت ﺑﻪ ﺟﻠﻮ ﺑﺒﺮﯾﻢ‪.‬‬
‫ﻧﺎﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽ ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت ‪:‬‬
‫ﻣﺎ ﺗﺒﻠﯿﻎ ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ ﺟﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﺸﺘﺮي ﻫﺎ وﺟﻮد دارﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ‬
‫آن ﻫﺎ از ﺟﺎي دﯾﮕﺮ ﮐﺮاﯾﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ دﻻﯾﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ‪.‬‬
‫ﻻزم اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺎ در ﻣﻮرد ﻣﺤﻞ ﺳﮑﻮﻧﺖ ﻣﺸﺘﺮي ﻫﺎ‬
‫ﺑﺮرﺳﯽ ﺑﻬﺘﺮي اﻧﺠﺎم دﻫﯿﻢ ﺗﺎ ﺑﻔﻬﻤﯿﻢ ﮐﺠﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت‬
‫ﻓﺼﻞ دوم‬
‫ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‪ .‬ﻣﺎ ﻗﺼﺪ دارﯾﻢ ﺑﺤﺚ ﮐﻨﯿﻢ در ﻣﻮرد اﯾﻦ ﮐﻪ‪،‬‬
‫ﻓﮑﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ ﮐﺪام ﻣﺎ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ راه ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﺮاي ﻫﺮ‬
‫ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ‪ .‬ﺑﻌﻀﯽ ﻫﺎ را ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﯿﻢ ﻓﻮراً اﺟﺮا ﮐﻨﯿﻢ‪ ،‬ﺑﻘﯿﻪ‬
‫ﻣﻘﺪاري وﻗﺖ ﮔﯿﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﯿﺎﺋﯿﺪ ﺑﺎ ﻫﺪﻓﻤﺎن ﺷﺮوع ﮐﻨﯿﻢ‪ -‬ﺑﺎزده ﺗﺎ آﺧﺮﯾﻦ درﺟﻪ‪.‬‬
‫ﻗﺎﻧﻮن ﻣﻨﺘﺨﺐ ﻣﺎ ﯾﮑﯽ از آﺧﺮﯾﻦ درﺟﺎت ﺑﺎزدﻫﯽ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺸﮑﻞ آﺳﺎن ﺑﻮد‪ RMS .‬ﻣﺎ اﯾﻦ را‬
‫ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﮐﺮد و ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎ را ﺑﻪ ﺻﻮرت اﺗﻮﻣﺎﺗﯿﮏ ﺗﺎ‬
‫آﺧﺮﯾﻦ درﺟﻪ ﺑﺎزدﻫﯽ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ي ﺳﺎﻻﻧﻪ ﺗﻨﻈﯿﻢ‬
‫ﮐﺮد‪ .‬ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺧﻄﺎ در ﻣﻨﺤﻨﯽ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ارﺗﺠﺎﻋﯽ ﻫﺰﯾﻨﻪ‬
‫ﺑﺮاي ‪ Spider‬وﺟﻮد دارد‪ ،‬اﻣﺎ ﮐﻼً‪ ،‬ﺳﻮال واﻗﻌﯽ اﻻن‬
‫اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﭼﻄﻮر ﺗﻘﺎﺿﺎ را ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﮐﻨﯿﻢ‪ .‬ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت‬
‫ﻣﺎ در ﺗﻘﺎﺿﺎ اﺛﺮ ﻣﯽ ﮔﺬارد ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ روي‬
‫ﻣﻮﺟﻮدي ﻣﺎ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻣﯽ ﮔﺬارد‪ .‬ﻣﺎ ﺑﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺑﻪ ﺟﺎ و‬
‫ﺻﺤﯿﺢ ﺑﺮاي ﺟﺬب ﻣﺸﺘﺮي ﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺣﺘﯿﺎج‬
‫دارﯾﻢ‪ .‬ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎي زﯾﺎدي وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﻣﺎ ﻧﯿﺎز دارﯾﻢ‬
‫اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي ﮐﻨﯿﻢ از ﮐﯿﻔﯿﺖ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ رﻧﮓ و اﻧﺪازه و‬
‫ﺳﺮوﯾﺲ دﻫﯽ ﺑﻪ ﻣﺸﺘﺮي‪ ،‬ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮس ﺑﻮدن ﻣﺎﺷﯿﻦ‬
‫و ﻏﯿﺮه‪ ،‬در اﯾﻦ ﺟﻬﺖ ﮐﻪ ﭼﻄﻮر اﯾﻦ ﻫﺎ ﺑﺮ اﺟﺎره ﻧﺎﻣﻪ‬
‫ﻫﺎ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻣﯽ ﮔﺬارﻧﺪ‪.‬ﻣﺎ در ﺣﺎل اﻧﺠﺎم اﯾﻨﮑﺎر ﻫﺴﺘﯿﻢ ‪،‬اﻣﺎ‬
‫اﺣﺘﯿﺎج اﺳﺖ ﺗﺎ ﮐﺎر ﺑﯿﺸﺘﺮ و ﺑﻬﺘﺮي روي آن ﺻﻮرت‬
‫ﮔﯿﺮد ﺗﺎ اﯾﻨﮑﻪ ‪.‬اﺟﺎره ﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎﻣﺎن را ﭘﯿﮕﯿﺮي ﮐﻨﯿﻢ‪ .‬ﻣﺎ‬
‫اﻻن ﯾﮏ ﺗﯿﻢ ﺗﺤﻘﯿﻘﯽ دارﯾﻢ ﮐﻪ اﯾﻦ را ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯽ‬
‫ﮐﻨﺪ‪ .‬در ﻃﯽ ﭼﻨﺪ ﻫﻔﺘﻪ‪ ،‬آن ﻫﺎ ﭼﻨﺪ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﻣﻄﻤﺌﻦ‬
‫ﺑﺮاي ﺑﻬﺒﻮد ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺑﺎزده ﺧﻮاﻫﻨﺪ داﺷﺖ‪.‬‬
‫ﻋﻼﺋﻤﯽ ﮐﻪ دارﯾﻢ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﻣﺸﮑﻼت واﻗﻌﯽ و‬
‫ﺗﻨﺎوﺑﺸﺎن را در زﯾﺮ‪ ،‬در ﻣﯿﺎن آن ﻫﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﯿﻢ اﻧﺘﺨﺎب‬
‫ﮐﻨﯿﻢ ‪:‬‬
 ‫‪72‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬
‫ﺑﻮدﯾﻢ از اﯾﻦ ﮐﻪ آن ﻫﺎ از رﻗﺒﺎي ﻣﺎ ﻣﺎﺷﯿﻦ اﺟﺎره ﻣﯽ‬
‫ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﻌﻤﻮﻻً ﯾﮏ ‪ .Toyota MR-2‬اﯾﻦ اﺗﻔﺎق ﻣﻌﻤﻮﻻً‬
‫در ﻣﺮاﮐﺰ اﺻﻠﯽ ﻣﺎن ﭘﯿﺶ ﻣﯽ آﯾﺪ‪ .‬درﻣﺮاﮐﺰ ﻓﺮﻋﯽ‬
‫)ﺷﻌﺒﻪ ﻫﺎ( ﻣﺎن‪ ،‬ﻣﺮدم ﻣﻌﻤﻮﻻً ‪ Spider‬را واﻗﻌﺎً ﻧﻤﯽ‬
‫ﺧﻮاﻫﻨﺪ و ﺑﻪ ﺟﺎي آن ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻫﺎي ﺑﺰرگ را ﻣﯽ‬
‫ﺧﻮاﻫﻨﺪ‪ .‬ﭼﻮن ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت ﻣﺎ ‪ Spider‬را ﻧﺸﺎن ﻣﯽ‬
‫دﻫﺪ‪ ،‬آن ﻫﺎ "ﻓﺮاﻣﻮش" ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﺎ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻫﺎي‬
‫دﯾﮕﺮ ﻫﻢ ﻋﺮﺿﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ‪ .‬در واﻗﻊ ﻣﺎ ﻫﻢ ﻓﺮاﻣﻮش ﻣﯽ‬
‫ﮐﻨﯿﻢ ﺑﻪ آن ﻫﺎ ﯾﺎدآوري ﮐﻨﯿﻢ‪ .‬ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت ﻣﺎ ﺗﯿﺠﻪ ي‬
‫ﻣﻌﮑﻮس ﺑﺮاي ﻣﺎ دارد‪ .‬ﻣﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﻓﻮراً ﺟﺎﻧﺸﯿﻦ ﻫﺎ را‬
‫ﺑﺮاي ‪ Spider‬ﮐﺎﻫﺶ دﻫﯿﻢ ﺗﺎ ﻫﻔﺘﻪ ي دﯾﮕﺮ ﮐﻪ‬
‫‪ Spider‬ﻫﺎ را ﻣﯽ رﺳﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻘﺎﺿﺎي ﭘﺎرك ﻧﻘﺎﺷﯽ )‪ (Theme Park‬در‬
‫‪: Florida‬‬
‫‪Theme‬‬ ‫ﻣﺎ در اﯾﻨﺠﺎ ﯾﮏ ﻓﺮﺻﺖ ﺧﻮب دارﯾﻢ‪.‬‬
‫‪Park‬ﻫﺎي ‪) Florida‬ﻓﻠﻮرﯾﺪا( ﺑﺎ ﺗﻼش ﺑﺴﯿﺎر زﯾﺎد در‬
‫اروﭘﺎ ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﭼﻮن ﯾﻮرو ﻧﺴﺒﺖ ﻧﺰدﯾﮑﯽ ﺑﺎ‬
‫دﻻر دارد‪ .‬ﻣﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﺒﻠﯿﻐﺎﺗﻤﺎن را در اروﭘﺎ اﻓﺰاﯾﺶ دﻫﯿﻢ‬
‫ﯾﺎ ﺑﺎ ‪ Theme Park‬ﻫﺎ ﯾﺎ ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ‪ Phil .‬ﻣﻄﻤﺌﻦ اﺳﺖ‬
‫ﮐﻪ ﻣﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﯿﻢ ﯾﮏ ﻋﻤﻠﯿﺎت ﻣﺸﺘﺮك را راه اﻧﺪازي‬
‫ﮐﻨﯿﻢ‪ .‬ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ در اﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬و اﯾﻦ‬
‫ﮐﻪ ﭼﻄﻮر ﻣﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺸﺘﺮي ﻫﺎ را ﻣﺠﺒﻮر ﮐﻨﯿﻢ ﮐﻪ ﭘﯿﺶ‬
‫ﭘﺮداﺧﺖ را ﺑﻪ ﯾﻮرو ﺑﺪﻫﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم اﯾﻦ ﮐﺎر ﻣﻤﮑﻦ‬
‫اﺳﺖ ﻻزم ﺑﺎﺷﺪ ﻣﺎ ﻣﯿﻨﯽ ون ﻫﺎ را ﺑﻪ ﻓﻠﻮرﯾﺪا ﮐﻪ ﺑﻪ‬
‫دوري ‪ Tennessee‬اﺳﺖ ﻧﻘﻞ ﻣﮑﺎن دﻫﯿﻢ‪.‬‬
‫ﭼﯿﺰي ﮐﻪ ﻣﺎ اﺳﺎﺳﺎً ﻣﯽ ﺧﻮاﻫﯿﻢ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺑﮕﯿﺮﯾﻢ‪ ،‬اﯾﻦ‬
‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺎ ﻣﯽ ﺧﻮاﻫﯿﻢ ﺑﯿﺸﺘﺮ در ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﮐﺮدن‬
‫اﻧﺒﺎرﻫﺎﯾﻤﺎن ﺑﺎ ﻣﯿﺰان ﺗﻘﺎﺿﺎ ﺗﻼش ﮐﻨﯿﻢ‪ ،‬و آن را ﺑﺎ‬
‫‪ RMS‬و ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت ﻣﺮﺗﺒﻂ ﮐﻨﯿﻢ‪ .‬ﻣﺎ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﯽ‬
‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬
‫ﮐﻨﯿﻢ‪ .‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻫﺎي ﻣﺎ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ اﺟﺎره ﻧﺎﻣﻪ‬
‫ﻫﺎي ﻣﺎ ﺗﺎ ﺣﺪي ﻣﺘﻮﻗﻒ ﺷﺪه ﭼﻮن ﺑﻪ ﻫﻤﺎن دﻟﯿﻞ ﮐﻪ‬
‫ﮔﻔﺘﯿﻢ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ‪ Spider‬داﺷﺘﻦ اﺳﺖ‪ .‬ﺟﻮاﻧﺎن ﺗﺎ ﺳﻦ‬
‫ﻣﯿﺎن ﺳﺎﻻن و زﻧﺎن ﻣﺠﺮد ﻣﯽ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ‪ Spider‬را‬
‫ﮐﺮاﯾﻪ ﮐﻨﻨﺪ اﻣﺎ آﻣﺎده ﮐﺮده اﯾﻢ ﺟﺎﯾﯽ ﮐﻪ آن ﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﻣﺎ ﮐﺸﻒ ﮐﺮده اﯾﻢ ﮐﻪ ﻣﺮدان‬
‫ﻣﯿﺎﻧﺴﺎل و زﻧﺎن ﻣﯿﺎﻧﺴﺎل را از ﺷﻤﺎل ﻣﺮﮐﺰي آﻣﺮﯾﮑﺎ‬
‫ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻫﺎي ﮐﻮﭼﮏ را ﮐﺮاﯾﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ در ﺷﻌﺒﻪ ﻫﺎي‬
‫ﺷﻤﺎل ﻣﺮﮐﺰي آﻣﺮﯾﮑﺎ )‪ ،(Midwest‬اﻣﺎ در ﻣﺮاﮐﺰ‬
‫اﺻﻠﯽ ﻓﺮوش در ﺳﻮاﺣﻞ ﻣﯽ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ‪ Spider‬اﺟﺎره‬
‫ﮐﻨﻨﺪه‪ .‬ﻣﺎ ﻫﻨﻮز در ﺣﺎل ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺗﺄﺛﯿﺮات ﺷﺒﯿﻪ ﺑﻪ اﯾﻦ‬
‫ﻫﺴﺘﯿﻢ‪ ،‬و ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺘﻮاﻧﯿﻢ اﯾﻦ ﮐﺎر را ﺣﺪوداً ﯾﮏ ﻫﻔﺘﻪ اي‬
‫ﮐﺎﻣﻞ ﮐﻨﯿﻢ ﮐﻪ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﯿﻢ ﭼﻄﻮر ﺗﻼش ﻫﺎي‬
‫ﺗﺒﻠﯿﻐﺎﺗﯿﻤﺎن را ﺑﻪ ﺳﺮ اﻧﺠﺎم رﺳﺎﻧﯿﻢ‪.‬‬
‫ﻗﺒﻞ از ﺧﺮﯾﺪ اﻣﺘﺤﺎن ﮐﻨﯿﺪ ‪:‬‬
‫اﯾﻦ در واﻗﻊ ﯾﮏ ﻓﺮﺻﺖ اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﻪ ﯾﮏ ﻣﺸﮑﻞ‪ .‬وﻗﺘﯽ‬
‫ﻣﺎ ﻣﺮاﮐﺰ اﺻﻠﯽ ﻓﺮوش را از ‪ Spider‬ﭘﺮ ﮐﻨﯿﻢ‪ ،‬ﭼﻨﺪﯾﻦ‬
‫‪ Spider‬اﺿﺎﻓﻪ ﻣﯽ آورﯾﻢ در ﺷﻌﺒﻪ ﻫﺎ و دوﺑﺎره‬
‫ﻋﻤﻠﯿﺎت »ﻗﺒﻞ از ﺧﺮﯾﺪ اﻣﺘﺤﺎن ﮐﻨﯿﺪ« را آﻏﺎز »ﺗﺄﺳﯿﺲ«‬
‫ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﯾﮏ ﭼﯿﺰ ﻋﺎﻟﯽ در اﯾﻦ ﺗﻼش ﻣﺎ‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﮔﺮوه ‪ Sharon‬اﺧﯿﺮاً ﯾﮏ ﺗﻮاﻓﻖ ﻧﺎﻣﻪ‬
‫ﻫﻤﮑﺎري ﺑﺎ ‪ GMC‬اﯾﺠﺎد ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬آن ﻫﺎ ﻋﻼﻗﻪ ﻣﻨﺪ‬
‫ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬و اﯾﻦ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻣﺎ را ﺑﻬﺘﺮ ﮐﻨﺪ در اﯾﻦ ﻣﺎﺷﯿﻦ‬
‫ﻫﺎ ﺑﺎ ‪ 18‬درﺻﺪ‪.‬‬
‫ﮐﺎﻫﺶ ﺟﺎﻧﺸﯿﻦ ﻫﺎ ‪:‬‬
‫ﻣﺎ ﮐﺸﻒ ﮐﺮدﯾﻢ ﮐﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﺸﺘﺮي ﻫﺎ ﺗﻠﻔﻦ ﻣﯽ زﻧﻨﺪ ﯾﺎ‬
‫در ‪ web site‬ﺗﻘﺎﺿﺎي اﺟﺎره ي ‪ Spider‬ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫وﻗﺘﯽ آن ﻫﺎ ﻣﯽ ﻓﻬﻤﻨﺪ ﮐﻪ ‪ Spider‬ﻧﺪارﯾﻢ‪ ،‬ﺑﻌﻀﯽ ﻫﺎ‬
‫ﯾﮏ ﻣﺎﺷﯿﻢ ﻣﺘﻔﺎوت اﺟﺎره ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺎ ﺧﯿﻠﯽ ﻧﺎراﺣﺖ‬
 ‫‪73‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ‪ ،‬ﻣﺪل ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ دوم‬

‫ﺧﻮاﻫﯿﻢ ﻣﺪل ﻫﺎي ﺗﺒﻠﯿﻐﺎﺗﻤﺎن را ﺗﺼﺤﯿﺢ ﮐﻨﯿﻢ ﺗﺎ ﺑﺎزار‬

‫ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪي ﻣﺜﻞ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻫﺎي ‪ Sport‬را در‬
‫دﺳﺖ ﺑﮕﯿﺮﯾﻢ و اﻃﻼﻋﺎت درﺧﻮاﺳﺖ ﻫﺎي )ﺗﻘﺎﺿﺎ(‬
‫ﺟﺪﯾﺪ را ﻣﮑﺮر ﺑﺮوز ﮐﻨﯿﻢ‪.‬‬
‫‪ ،Micheal‬اﯾﻦ ﭼﯿﺰي ﻫﺴﺖ ﮐﻪ ﻣﺎ ﻣﯽ ﺧﻮاﻫﯿﻢ ﺑﺮاي‬
‫‪ VPs‬در روز دوﺷﻨﺒﻪ اراﺋﻪ دﻫﯿﻢ‪ .‬ﺧﻮﺑﻪ؟‬
‫‪ : MICHEAL‬ﻋﺎﻟﯿﻪ! ﻣﺎ ﻣﺸﮑﻼت واﻗﻌﯽ را ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ‬
‫ﮐﺮدﯾﻢ و ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺧﻮﺑﯽ ﻫﻢ دادﯾﻢ‪ .‬ﻣﻦ واﻗﻌﺎً ﻫﻤﻪ ي‬
‫‪Ala‬‬ ‫ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﺗﻘﺪﯾﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﻢ )ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﻧﺎﭘﻠﺌﻮن‬
‫‪ .(Napoleon‬اﮔﺮ ﻫﻤﻪ ي اﯾﻦ ﻫﺎ درﺳﺖ از ﮐﺎر در‬
‫ﺑﯿﺎﯾﺪ )ﺑﻪ درﺳﺘﯽ ﭘﯿﺶ ﺑﺮود( )ﺣﻞ ﺷﻮد( ﭘﺎداش آﺧﺮ‬
‫ﺳﺎل ﺑﺮاي اﯾﻦ ﺗﯿﻢ ﻋﺎﻟﯽ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﯿﺎﺋﯿﺪ ﺑﺮﯾﻢ ﻧﻬﺎر‬
‫ﺑﺨﻮرﯾﻢ ﻣﻬﻤﻮن ﻣﻦ!‬

‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﻫﻨﺮ ﻣﺎ ﯾﮏ ﺗﺮاز ﺧﻼﻗﯿﺖ و ﻇﺮاﻓﺖ اﺣﺘﯿﺎج اﺳﺖ وﻗﺘﯽ ﮐﻪ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﯿﻢ ﺑﺎ ﭼﻪ ﻓﺮﺿﯿﻪ ﻫﺎي‬
‫ﺳﺎده ﺳﺎزي ﻣﯽ ﺗﻮان ﮐﺎرﮐﺮد‪ ،‬ﭼﻄﻮر ﻣﯽ ﺗﻮان ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﻣﻨﺎﺳﺐ اﻧﻮاع ﻣﺪل ﻫﺎ را ﺑﺎ ﻫﻢ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﮐﺮد‪ ،‬و ﭼﻄﻮر‬
‫ﻣﺪل ﻫﺎ را درﺳﺖ ﮐﻨﯿﻢ ﺗﺎ راه ﺣﻞ ﻫﺎي ﻣﻌﺘﺒﺮ را ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﻨﯿﻢ‪.‬در ‪ ،MMS Running Case‬ﻣﺸﮑﻞ ﻣﻮﺟﻮد ﺧﯿﻠﯽ‬
‫ﻣﺒﻬﻢ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﮔﺎﻫﯽ وﻗﺖ ﻫﺎ ﻣﺪل ﻫﺎي ذﻫﻨﯽ را ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﯽ دﻫﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺼﻮص در ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻫﺎي ﻣﺤﺪودﯾﺖ‬
‫زﻣﺎن )‪DSS‬در ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪ 2,9‬را ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ(‪ .‬ﻣﺪل ﻫﺎي ﻫﻮﺷﯽ ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺑﻪ ﻓﺮم دادن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي در ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ‪،‬‬
‫ﯾﮏ ﻣﻮﺿﻮع از ﻧﻈﺮﯾﻪ ادراك )ذﻫﻨﯽ( )‪ Shomaker, Russo‬در ‪ 2001‬را ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ( اﯾﻦ ﺗﯿﻢ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﮐﺮد روي‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﺗﺎ ﯾﮏ ادراك را ﺗﻮﺳﻌﻪ دﻫﺪ ﮐﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﻣﺪل ﻫﺎي ذﻫﻨﯽ ﯾﮏ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺪل ﻫﺎ در واﻗﻊ اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد و ﺗﺴﺖ ﻫﻢ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬اﻣﺎ در ‪ Running Case‬ﺗﻮﺿﯿﺢ داده ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﺳﺘﺨﺮاج داده‪ ،OLAP ،‬و ﻧﺮم‬
‫اﻓﺰار ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺑﺎزده‪ ،‬ﻣﺪل ﻫﺎي زﯾﺎدي در آن ﻫﺎ ﺟﺎ ﺳﺎزي ﺷﺪه اﺳﺖ )در ‪ 2001, Switt, 1997, Gross‬را ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ(‪.‬‬
 ‫‪74‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫‪ DSS‬در ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪2,9‬‬

‫ﭘﺮواز ﮐﺮدن ﯾﺎ ﻧﮑﺮدن؟ ﻣﺴﺌﻠﻪ اﯾﻦ اﺳﺖ ‪:‬اﺟﺒﺎر ﺑﻪ ﭘﺮواز ﺑﻪ دﻻﯾﻠﯽ ﻧﺎدرﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺗﻮاﻧﯿﻢ ﺟﺰﺋﯿﺎت را ﯾﮏ ﺑـﺎر زﻣـﺎﻧﯽ ﮐـﻪ در ﻫـﻮا ﻫـﺴﺘﻨﺪ ﺑـﻪ آن ﻫـﺎ‬ ‫وﻗﺘﯽ ﺧﻠﺒﺎن ﻫﺎ ﻣﯽ ﺑﯿﻨﻨﺪ ﻣﺠﺒﻮرﻧﺪ ﭘﺮواز ﮐﻨﻨـﺪ‪ ،‬اﯾـﻦ ﯾـﮏ ﺷـﺎﻧﺲ‬

‫ﺑـــﺪﻫﯿﻢ‪«.‬در روش ﻫـــﺎﯾﯽ ﻫـــﻮاﯾﯽ ) ‪Jackson County,‬‬ ‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﻗﻀﺎوت ﺧﻮب و اﯾﻤﻨﯽ ﺗﻮاﻓﻘﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﯾﮏ ﺧﻠﺒﺎن ﭼﻄـﻮر‬

‫‪ ،(Georgin‬ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﻗﺒﻞ از اﯾـﻦ ﮐـﻪ ﺷـﺮاﯾﻂ ﭘـﺬﯾﺮش را ﺑﺪاﻧﻨـﺪ‬ ‫ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺑﮕﯿﺮد آﯾﺎ ﭘﺮواز ﺑﯽ ﺧﻄﺮ اﺳﺖ؟ ﺧﻠﺒﺎن ﻫﺎ دوﺳـﺖ‬

‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻣـﯽ ﮔﯿﺮﻧـﺪ‪ .‬ﺧﻠﺒـﺎن ﻫﯿﭽﮕﻮﻧـﻪ آﻣـﻮزش ﭘﺰﺷـﮑﯽ ﻧﺪارﻧـﺪ‪،‬‬ ‫دارﻧﺪ ﻓﮑﺮ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﻗﻀﺎوﺗﺸﺎن درﺳﺖ اﺳﺖ‪ ،‬و ﺻـﺮف ﻧﻈـﺮ از اﯾـﻦ‬

‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﯾﮏ ﺑﺎر ﻫﻮاﺑﺮد‪ ،‬آو آرﻣﺎﻧﯽ ﭘﺮواز ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺑﺎ ﯾﮏ ﺳﺮﻋﺖ آرام‬ ‫ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ‪ ،‬آن ﻫﺎ درﺳﺖ ﺧﺒﺮ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‪ .‬آن ﻫﺎ آﻣﻮزش ﻣـﯽ ﺑﯿﻨﻨـﺪ‪،‬‬

‫در ﻫﺮ ﺷﺮاﯾﻄﯽ‪ ،‬در ﮐﻨﺎر اﯾﻦ ﺷﺨﺺ ﺣﻘﻮﻗﯽ‪ ،‬اﺟﺒﺎر ﺑﻪ ﭘﺮواز ﻣﻤﮑـﻦ‬ ‫ﺗﻤﺮﯾﻦ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬از ﻗﺎﻧﻮن ﻫﺎ ﭘﯿﺮوي ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﻋﻠﯽ رﻏﻢ ﺗﺠﺮﺑـﻪ‬

‫اﺳﺖ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻫﯿﺌﺖ رﺋﯿﺴﻪ اي ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻻزم اﺳﺖ ﺳـﺮﯾﻊ ﺗـﺮ ﺑـﻪ‬ ‫ﺣﺮﻓﻪ اي ﺑﻮدن‪ ،‬ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﻫﻮاﭘﯿﻤﺎ ‪،‬ﮔﺎﻫﯽ اوﻗﺎت ﻫﻨـﻮز ﺑـﺎ ﻣـﺸﮑﻼت‬

‫ﺟﺎﯾﯽ ﺑﺮﺳﺪ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻣﻮﺿـﻮع ﺳـﻼﻣﺘﯽ ﻣﺸﺨـﺼﯽ در‬ ‫ﻋﻤﯿﻘﯽ در ﮔﯿﺮﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﺧﺼﻮص وﻗﺘـﯽ ﮐـﻪ اﻧﺘﺨـﺎب‬

‫ﻣﯿﺎن ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻟﮑﻞ و دارو ﺑﺮ ﻗﻀﺎوت اﺛﺮ ﻣﯽ ﮔﺬارد‪ .‬اﻣﺎ ﻓﺸﺎر اﻗﺘﺼﺎدي‬ ‫ﺑﯿﻦ ﭘﺮواز ﮐﺮدن ﯾﺎ ﻧﮑﺮدن ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﻣﺘﻦ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻣـﺮگ و زﻧـﺪﮔﯽ‬

‫و ﺷﻐﻠﯽ را ﻣﯽ ﺗﻮان ﺗﺤﻤﻞ ﮐﺮد‪ .‬در اﯾﻨﺠﺎ ﻣﻮاردي از ﻗﺒﯿﻞ ﺧﺴﺘﮕﯽ‬ ‫ﺑﺮاي ﯾﮏ ﻣـﺴﺎﻓﺮ )ﻣـﺜﻼً‪ ،‬اﮔـﺮ ﯾـﮏ آﻣﺒـﻮﻻﻧﺲ ﻫـﻮاﯾﯽ ﻻزم ﺷـﻮد‪،‬‬

‫و آب و ﻫﻮاي ﺑﺪ ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺼﺎدف ﻣﯽ ﺷـﻮد‪ .‬ﻓـﺸﺎر زﻣـﺎن در‬ ‫ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ آب و ﻫﻮاي ﺧﻄﺮﻧﺎك را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ رﯾﺴﮏ‬

‫ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻓﺎﮐﺘﻮرﻫﺎي دﯾﮕﺮ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﯾﺠـﺎد ﺷـﺮاﯾﻂ ﺑـﺪي‬ ‫ﺑﺎﻻ ﻧﺒﯿﻨﻨﺪ(‪ .‬ﺑﺪون ﺷﮏ‪ ،‬اﺣﺴﺎﺳﺎت وارد ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬و‬

‫ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬ ‫آن ﻫﺎ ﺑﺎ اﯾﻤﻨﯽ ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺮاي ﯾﮏ ﺧﻠﺒﺎن ﺗﻤﺮﮐﺰ ﻣﺠﺪد روي ﻗﻀﺎوت ﺑﺮاي ﮐﻢ ﮐـﺮدن ﻓـﺸﺎر‬ ‫اﯾﻦ ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎي اﺣﺴﺎﺳﯽ در ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﻋﻤﻠﯿـﺎت آﻣﺒـﻮﻻﻧﺲ ﻫـﻮاﯾﯽ‬

‫ﺑﺮاي ﭘﺮواز‪ ،‬راه ﺣﻞ آﺳﺎن اﺳﺖ‪ .‬ﺧﻠﺒﺎن ﺑﺎﯾﺪ ﺳﻌﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺗـﺼﻤﯿﻢ‬ ‫اﺟﺒﺎري ﻗﻮي ﺑﺮاي ﭘﺮواز اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺣﺘﯽ در ﺷﺮاﯾﻂ ﺣﺎﺷﯿﻪ اي‬

‫ﮔﯿﺮي ﻫﻮاﻧـﻮردي را از ﺗـﺄﺛﯿﺮات ﺧـﺎرﺟﯽ ﺟـﺪا ﮐﻨـﺪ‪ .‬ﻣـﺸﺘﺮي ﻫـﺎ‬ ‫ﻣﺪﯾﺮ ﺳﺮوﯾﺲ ﻫﺎي ﻫﻮاﭘﯿﻤـﺎﯾﯽ ‪Ed Phillips, Life Star Air‬‬

‫)ﻣﺴﺎﻓﺮان( ﺑﺎﯾﺪ از دﻟﯿﻠﯽ ﮐﻪ ﯾﮏ ﭘﺮواز ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺗـﺄﺧﯿﺮ ﮐﻨـﺪ ﯾـﺎ‬ ‫‪ Ambulance‬ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ ‪» :‬آﯾﺎ اﯾـﻦ ﯾـﮏ ﻣـﺴﺎﻓﺮ ﺑﯿﻤـﺎر اﺳـﺖ ﯾـﺎ‬

‫ﮐﻨﺴﻞ ﺷﻮد ﺧﺒﺮدار ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻣﺴﺎﻓﺮان اﺣﺘﯿﺎج دارﻧﺪ آﮔﺎﻫﯽ ﺑـﺸﻮﻧﺪ از‬ ‫ﮐﯿﺴﻪ ﺷﻦ‪ ،‬ﻣﺎ ﺑﺎﯾـﺪ ﻣﺜـﻞ ﻫـﻢ ﭘـﺮواز ﮐﻨـﯿﻢ و ﻣﺜـﻞ ﻫـﻢ ﺗـﺼﻤﯿﻢ‬

‫ﻗﺎﻧﻮن ﻫﺎي ﭘﺮواز در ﻓﺮﺻﺖ ﻫﺎي ﻧﻮﺷﺘﺎري و واﺿﺢ‪.‬‬ ‫ﺑﮕﯿﺮﯾﻢ«‪» .‬اﻣﺎ اﮔﺮ ﺧﻠﺒﺎن ﯾﮏ ﭘﺴﺮ ‪ 10‬ﺳﺎﻟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬و ﺑـﺸﻨﻮد‬

‫ﺧﻠﺒﺎن ﻫﺎ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﻗﺎﻧﻮن ﻫﺎ را ﻣﻨﺤﺮف ﮐﻨﻨﺪ‪) CRM .‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻨﺒـﻊ‬ ‫ﮐﻪ ﯾﮏ ﭘﺴﺮ ‪ 10‬ﺳﺎﻟﻪ در ﺷﻬﺮ ﻧﺰدﯾﮑﺶ زﺧﻤـﯽ ﺷـﺪه‪) ،‬او ﺗـﺼﻤﯿﻢ‬

‫ﮐﺎرﮐﻨﺎن( ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮاي ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺷﺨﺼﯿﺖ ﻣﺸﺘﺮي ﻫـﺎ اﺳـﺘﻔﺎده‬ ‫ﻣﯽ ﮔﯿﺮد( ﮐﻪ ﭘـﺮواز ﮐﻨـﺪ‪ ...‬ﻣﻬـﻢ ﻧﯿـﺴﺖ ﭼـﻪ ﻣﻘـﺪار »‪Phillips‬‬

‫ﺷﻮد و ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ راه ﻫـﺎي ارﺗﺒـﺎط ﺑـﺎ آن ﻫـﺎ را ﮐـﻪ ﻓـﺸﺎر را‬ ‫ﺗﻮﺿﯿﺢ ﻣﯽ دﻫﺪ ﺑﯿﺸﺘﺮ‪ ،‬ﯾﮏ راه ﺑﺮاي رﻓـﻊ اﺟﺒـﺎر و ﻓـﺸﺎر‪ ،‬ﺣـﺬف‬

‫ﻣﻨﺤﺮف ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺧﻠﺒﺎن ﻫﺎي ﺑﯿﻤﺎر ﻧﺒﺎﯾﺪ ﭘـﺮواز ﮐﻨﻨـﺪ‪ .‬اﺑـﺰار ﻫـﺎي‬ ‫ﺟﺰﺋﯿﺎت ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺎ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﺧﻠﺒﺎن ﻫـﺎ ﺟـﺎي ﻣﮑـﺎن را ﻣـﯽ‬

‫ﺧﻮد‪ -‬ارزﯾﺎﺑﯽ وﺟﻮد دارﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺧﻠﺒﺎن ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺗـﺎ ﺗﻌﯿـﯿﻦ‬ ‫دﻫﯿﻢ‪ ،‬و ﺑﻪ آن ﻫﺎ اﺟﺎزه ﻣﯽ دﻫﯿﻢ ﺗﺼﻤﯿﻢ اﻣﯿﺪواراﻧـﻪ ﯾـﺎ ﻧﺎاﻣﯿﺪاﻧـﻪ‬

‫ﮐﻨﻨﺪ آﯾﺎ آن ﻫﺎ ﺻﻼﺣﯿﺖ دارﻧﺪ ﯾﺎ ﻧﻪ‪ .‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم‪ ،‬رﺋﯿﺲ ﺧﻠﺒـﺎن ﺑﺎﯾـﺪ‬ ‫ﺑﮕﯿﺮﻧﺪ‪ .‬اﮔﺮ آن ﻫﺎ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺑﮕﯿﺮﻧﺪ ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ را اﻧﺠﺎم دﻫﻨﺪ‪ ،‬ﻣـﺎ ﻣـﯽ‬
 ‫‪75‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ‪ ،‬ﻣﺪل ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ دوم‬

‫دﯾﮕﺮان‪ ،‬اﻣﺎ ﺷﻐﻞ اﺻﻠﯽ ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ اﻧﺴﺎن ﻫﺎ ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬ﻗﺴﻤﺖ ﻣﻬـﻢ‬ ‫ﭘﺸﺖ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺧﻠﺒﺎن ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻧﻪ ﭘﺮواز‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﯾﮏ ﺗﻐﯿﯿـﺮ‬

‫ﺷﻐﻞ ﯾﮏ ﺧﻠﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﺰرگ در ﻓﺮﻫﻨﮓ ﯾﮏ ﺷﺨﺼﯿﺖ ﺣﻘﻮﻗﯽ ﻧﯿﺎز دارد‪.‬‬

‫‪-----------------------------‬‬ ‫ﺧﻠﺒﺎن ﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻫﺪف راﻧﺪن )ﭘـﺮواز( وﻇﯿﻔـﻪ ﻣﺤـﻮري ﮔـﺮاﯾﺶ‬

‫دارﻧﺪ‪ .‬آن ﻫﺎ ﺗﻤﺎﯾﻞ دارﻧﺪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻓﺸﺎر را ﺧﻮدﺷﺎن ﺗﺤﻤﻞ ﮐﻨﻨـﺪ ﺗـﺎ‬
‫‪Source: Adapted from Robert N. Rossier, "Pressured to Perform:‬‬
‫‪Flying for the Wrong Reasons," Business & Commercial Aviation,‬‬
‫‪Vol. 90, No. 6, June 2002,62-69; and Allison Floyd, "Flights Save‬‬
‫‪Time and Lives," Athens Banner-Herald, Vol. 170, No. 3, pp. Al, A5.‬‬

‫ﻣﺪل ﻫﺎ ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ دارﻧﺪ ﮐﻪ ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺘﻨﺎوب ﯾﮏ ﻣﺪﯾﺮ ﺑﺎﯾﺪ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻮد از ﻣﯿﺎن‬
‫)ﻣﺎﻧﻨﺪ اﯾﻦ ﮐﻪ ﭼﻪ ﺗﻌﺪاد ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﯾﮏ آژاﻧﺲ اﺟﺎره ي ﺧﺎص ﺗﺤﻮﯾﻞ داده ﺷﻮد‪ ،‬ﭼﻄﻮر ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت ﺷﻮد در‬
‫زﻣﺎن ﺧﺎص‪ ،‬ﯾﺎ ﮐﺪام ‪ Server‬ﯾﮏ ‪ web‬ﺑﺎﯾﺪ ﺧﺮﯾﺪاري و ﯾﺎ ﮐﺮاﯾﻪ ﺷﻮد(‪ ،‬ﯾﮏ ﻧﺘﯿﺠﻪ ي ﻣﺘﻐﯿﺮ و ﯾﺎ ﯾﮏ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ‬
‫اي از ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎ )ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﻮد‪ ،‬ﺑﺎزده ﯾﺎ ﻓﺮوش( ﮐﻪ ﻫﺪف ﻫﺎ را ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﯾﺎ ﻫﺪف ﻫﺎي ﮐﻠﯽ ﻣﺸﮑﻞ‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي را‪ ،‬و ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎ ﯾﺎ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﮐﻨﺘﺮل )ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺷﺮاﯾﻂ اﻗﺘﺼﺎدي( ﮐﻪ ﻣﺤﯿﻂ را ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﯽ‬
‫ﮐﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﭘﺮوﺳﻪ ي ﻣﺪل ﺳﺎزي‪ ،‬ﺗﻌﯿﯿﻦ )ﻣﻌﻤﻮﻻً رﯾﺎﺿﯿﺎت‪ ،‬ﮔﺎﻫﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت رﻣﺰي( ارﺗﺒﺎط ﺑﯿﻦ ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎ را ﺷﺎﻣﻞ‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻀﻮﻋﺎت در ﻓﺼﻞ ‪ 4‬ﺑﺤﺚ ﺷﺪه اﻧﺪ‪.‬‬

‫اﻧﺘﺨﺎب ﯾﮏ ﻗﺎﻧﻮن ﺑﺮﮔﺰﯾﺪه‬

‫ﯾﮏ ﻗﺎﻧﻮن ﺑﺮﮔﺰﯾﺪه )ﻣﻨﺘﺨﺐ( ﯾﮏ ﻣﻌﯿﺎري اﺳﺖ ﮐﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل ﺑﻮدن ﯾﮏ ﻧﻈﺮﯾﻪ راه ﺣﻞ را ﺗﻮﺻﯿﻒ ﮐﻨﺪ‪ ،‬در‬
‫ﯾﮏ ﻣﺪل‪ ،‬ﯾﮏ ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻧﺘﯿﺠﻪ وﺟﻮد دارد‪ .‬اﻧﺘﺨﺎب ﯾﮏ ﻗﺎﻧﻮن ﺑﺮﮔﺰﯾﺪه ﯾﮏ ﻗﺴﻤﺘﯽ از ﻣﺮﺣﻠﻪ ي اﻧﺘﺨﺎب ﻧﯿﺴﺖ اﻣﺎ‬
‫ﺷﺎﻣﻞ ‪ :‬ﭼﻄﻮر ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﯿﻢ ﻫﺪف ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻣﺎن را ﺑﻨﺎ ﮐﻨﯿﻢ‪ ،‬و ﭼﻄﻮر اﯾﻦ ﻫﺎ درﻣﺪل ﻫﺎ ﺟﺎ داده ﻣﯽ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬آﯾﺎ ﻣﺎ ﻣﯽ ﺧﻮاﻫﯿﻢ ﻧﻈﺮﯾﻪ رﯾﺴﮏ ﺑﺎﻻ را ﻓﺮض ﮐﻨﯿﻢ ﯾﺎ ﺗﺮﺟﯿﺢ ﻣﯽ دﻫﯿﻢ ﻧﻈﺮﯾﻪ ﮐﻤﺘﺮ را اﻧﺠﺎم دﻫﯿﻢ؟ آﯾﺎ ﻣﺎ‬
‫ﺑﺮاي ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺗﻼش ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ ﯾﺎ راﺿﯽ ﺑﻮدن؟‬
‫اﯾﻦ ﻫﻢ ﭼﻨﯿﻦ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻔﺎوت ﺑﯿﻦ ﺿﺎﺑﻄﻪ و ﻣﺤﺪودﯾﺖ را ﺗﺸﺨﯿﺺ دﻫﯿﻢ ) ‪ DSS‬در ﻓﻮﮐﻮس ‪2,10‬را‬
‫ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ(‪.‬‬
‫در ﻣﯿﺎن ﺗﻌﺪاد زﯾﺎدي ﻗﺎﻧﻮن ﻫﺎي ﻣﻨﺘﺨﺐ ‪ ،‬اﺻﻮﻟﯽ و ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ از درﺟﻪ اﻫﻤﯿﺖ اول ﺑﺮﺧﻮرداﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺪل ﻫﺎي اﺻﻮﻟﯽ‬

‫اﯾﻦ ﻫﺎ ﻣﺪل ﻫﺎﯾﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ اﻧﺘﺨﺎب ﻫﺎ را ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﯾﺎﻓﺘﻦ ﯾﮑﯽ از اﯾﻦ ﻫﺎ ﻓﺮد ﺑﺎﯾﺪ‬

‫ﺗﻤﺎم ﮔﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎ را آزﻣﺎﯾﺶ ﮐﺮده و ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﺑﻮدن ﮔﺰﯾﻨﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﺛﺎﺑﺖ ﺷﻮد‪ ،‬ﮐﻪ آن ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻃﺒﯿﻌﯽ‬
 ‫‪76‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫ﻣﻮرد ﻗﺒﻮل ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻓﺮآﯾﻨﺪ اﺻﻮﻻً ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎزي ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎزي ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﯾﮑﯽ از ‪ 3‬روش زﯾﺮ‬

‫اﻧﺠﺎم ﺷﻮد ‪:‬‬

‫‪ DSS‬در ﻓﻮﮐﻮس ‪2,10‬‬

‫ﺗﻔﺎوت ﺑﯿﻦ ﯾﮏ ﻣﻌﯿﺎر و ﯾﮏ ﻣﺤﺪودﯾﺖ‬

‫اﯾﻦ ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ ﮐﻪ اﮔﺮ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻣﻨﺰل از‬ ‫ﻋﺪه اي زﯾﺎدي از ﻣﺮدم ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ رﺳﻤﯽ‬
‫ﺣﺪ ﻣﺸﺨﺼﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺷﻮد ﮔﺰﯾﻨﻪ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻗﺎﺑﻞ‬ ‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺳﺎزي ﺑﯿﮕﺎﻧﻪ ﺑﻮده و ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﻣﻌﯿﺎر و‬
‫اﺟﺮا ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﺪ و ﺗﺮﺟﯿﺢ ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻓﺎﺻﻠﻪ‬ ‫ﻣﺤﺪودﯾﺖ را ﺑﺎ ﻫﻢ اﺷﺘﺒﺎه ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ‪ .‬ﻏﺎﻟﺒﺎً اﯾﻦ ﺑﻪ‬
‫ﺑﺎﯾﺪ ﮐﻤﺘﺮ ﯾﺎ ﻣﺴﺎوي ﻋﺪد ﺧﺎﺻﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺷﺒﯿﻪ‬ ‫دﻟﯿﻞ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﯾﮏ ﻣﻌﯿﺎر ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﯾﮏ‬
‫اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ داﻧﺶ آﻣﻮزان ﺑﻌﺪ از اﺗﻤﺎم‬ ‫ﻣﺤﺪودﯾﺖ دﻻﻟﺖ ﮐﻨﺪ و ﯾﺎ ﺑﺎﻟﻌﮑﺲ‪ .‬ﻣﺜﻼً در ﻣﻮرد‬
‫ﻣﺪرﺳﻪ اﮔﺮ داﻧﺸﮕﺎه آن ﻫﺎ ‪،‬ﻓﺎﺻﻠﻪ ي زﯾﺎدي از‬ ‫ﮐﺎرﺑﺮدي ‪ 2 .3‬ﻣﻌﯿﺎر ﻓﺎﺻﻠﻪ وﺟﻮد دارد‪ ،‬ﺟﺎﺋﯽ ﮐﻪ‬
‫ﺧﺎﻧﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﻤﺎﯾﻞ ﮐﻤﺘﺮي ﺑﻪ اﻧﺘﺨﺎب آن را‬ ‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮ ﻧﻤﯽ ﺧﻮاﻫﺪ ﺧﯿﻠﯽ دور از ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺎﺷﺪ‬
‫دارﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﻣﺎ ﻣﺤﺪودﯾﺘﯽ ﺿﻤﻨﯽ ﻧﯿﺰ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ او اﻧﺘﺨﺎب‬
‫ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺿﻤﻦ آن ﺑﺎﯾﺪ ﻓﺎﺻﻠﻪ اي ﻣﺸﺨﺺ از‬
‫ﺧﺎﻧﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪.‬‬
‫‪ ‬اﺧﺬ ﺑﺎﻻﺗﺮﯾﻦ ﺳﻄﺢ دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ ﻫﺪف از ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ي ﻣﻨﺎﺑﻊ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﮐﺪام ﮔﺰﯾﻨﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ‬
‫ﺳﻮدآوري را در ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري ‪ 10‬ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻري ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ؟‬
‫‪ ‬ﯾﺎﻓﺘﻦ ﮔﺰﯾﻨﻪ اي ﮐﻪ ﺑﺎﻻﺗﺮﯾﻦ ﻣﯿﺰان ﺣﺼﻮل ﻧﺘﯿﺠﻪ را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﯾﺎ ﺗﻮﻟﯿﺪ را اﻓﺰاﯾﺶ دﻫﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﯾﺎﻓﺘﻦ ﮔﺰﯾﻨﻪ اي ﺑﺎ ﭘﺎﺋﯿﻦ ﺗﺮﯾﻦ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﮐﻪ ﺳﻄﺢ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮﻟﯽ را ﺑﻪ دﻧﺒﺎل داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﺜﻼً اﮔﺮ وﻇﯿﻔﻪ‬
‫ﺷﻤﺎ اﻧﺘﺨﺎب ﻧﺮم اﻓﺰاري ﺑﺮاي ﺷﺒﮑﻪ اﯾﻨﺘﺮﻧﺘﯽ ﺑﺎ ﺣﺪاﻗﻞ ﭘﻬﻨﺎي ﺑﺎﻧﺪ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﮐﺪام ﮔﺰﯾﻨﻪ ﮐﻤﺘﺮﯾﻦ‬
‫ﻫﺰﯾﻨﻪ را در ﺑﺮ دارد؟‬
‫ﻧﻈﺮﯾﻪ ي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي اﺻﻮﻟﯽ ﺑﺮاﺳﺎس زﻣﯿﻨﻪ ﻫﺎي زﯾﺮ اﺳﺖ ‪:‬‬

‫‪ ‬اﻧﺴﺎﻧﻬﺎ ﻣﻮﺟﻮداﺗﯽ اﻗﺘﺼﺎدي ﺑﻮده ﮐﻪ ﻫﺪﻓﺸﺎن اﻓﺰاﯾﺶ ﺑﻬﺮه وري ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻌﻨﺎ ﮐﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬
‫ﻓﺮدي ﻣﻨﻄﻘﯽ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ ‬در ﯾﮏ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺳﺎزي ﺗﻤﺎم ﮔﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد ﻋﻤﻞ و ﻋﮑﺲ اﻟﻌﻤﻞ ﺑﻮده ﯾﺎ ﺣﺪاﻗﻞ اﺣﺘﻤﺎل‬
‫ﺑﺎزدﻫﯽ ﻣﺸﺨﺺ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪﮔﺎن اوﻟﻮﯾﺖ ﻫﺎﯾﯽ دارﻧﺪ ﮐﻪ آن ﻫﺎ را ﻗﺎدر ﻣﯽ ﺳﺎزد ﻣﯿﺰان ﻣﻘﺒﻮﻟﯿﺖ ﻧﺘﺎﯾﺞ را ﺗﻨﻈﯿﻢ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
 ‫‪77‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ‪ ،‬ﻣﺪل ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ دوم‬

‫‪ Kontoghiorghes, Rustem, Siokos‬در ﺳﺎل )‪ ،(2002‬روش ﻣﻨﻄﻘﯽ را در ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺳﺎزي ﻣﻄﺮح ﮐﺮدﻧﺪ‬
‫ﻣﺨﺼﻮﺻﺎً اﯾﻦ ﮐﻪ از ﻣﺪل ﻫﺎ و ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت در آن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﺪ‪.‬‬
‫آﯾﺎ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪﮔﺎن واﻗﻌﺎً ﻣﻨﻄﻘﯽ ﻋﻤﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﺸﺎﻫﺪ ﮐﻨﯿﺪ ‪ DSS‬در ‪ Focus 2,11‬ﻫﻢ ﭼﻨﯿﻦ‬
‫‪ Schwartz‬در ﺳﺎل ‪ 1998‬و ‪ Halpern‬و ‪ Stern‬در ﺳﺎل ‪ 1998‬را ﺑﺮاي ﻣﻮارد ﻏﯿﺮ ﻣﺘﻌﺎرف در ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬
‫ﻣﻨﻄﻘﯽ‪ .‬ﮔﺮﭼﻪ اﺻﻮل ﻏﯿﺮ ﻣﺘﻌﺎرﻓﯽ در رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﻣﺎﻟﯽ اﻗﺘﺼﺎدي وﺟﻮد دارد‪ ،‬ﻣﺎ اﯾﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻓﺮض ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ ﮐﻪ اﯾﻦ‬
‫ﻫﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﻋﺪم ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ‪ ،‬ﻓﻘﺪان داﻧﺶ‪ ،‬اﻫﺪاف ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﻧﺎﻗﺺ ﭘﺮداﺧﺖ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻋﺪم درك ﺻﺤﯿﺢ‬
‫ﺗﻮﺳﻂ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮ و ﺗﺄﺛﯿﺮات ﻣﺤﺪودﯾﺖ زﻣﺎن ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﺗﻮﺿﯿﺢ ﺑﯿﺸﺘﺮ در اﯾﻦ زﻣﯿﻨﻪ ﺑﻪ‬
‫)‪Gharajedaghi (1999), Larrson (2002), Randanathan, sethi (2002), verma, Churchman (1998‬‬
‫ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺳﺎﯾﺮ ﻣﺸﮑﻼت ﻣﻤﮑﻨﻪ اﻏﻠﺐ از ﻣﺤﺪودﯾﺖ زﻣﺎن ﻧﺎﺷﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد ﻣﺜﻼً ‪ Stewart‬در ﺳﺎل ‪ 2002‬ﻋﺪه‬
‫اي از ﻣﺤﻘﻘﯿﻦ را ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺳﺎزي ذاﺗﯽ ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ ﺗﻮﺻﯿﻒ ﮐﺮد‪ .‬اﯾﺪه ي" ﺗﻔﮑﺮ ﺑﺎ ﺣﺲ ﺷﺸﻢ" ﻣﺴﻠﻤﺎً‬
‫روش اﺑﺘﮑﺎري ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺳﺎزي ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ روش ﺑﺮاي آﺗﺶ ﻧﺸﺎﻧﺎن و ﭘﺮﺳﻨﻞ ﻧﻈﺎﻣﯽ در ﻣﯿﺪان ﺟﻨﮓ ﮐﺎرﺳﺎز‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﯾﮏ ﺟﻨﺒﻪ ي ﻣﻬﻢ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺳﺎزي در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺳﻨﺎرﯾﻮ از ﻗﺒﻞ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار‬
‫ﮔﯿﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺣﺘﯽ وﻗﺘﯽ ﻣﻮﻗﻌﯿﺘﯽ ﺟﺪﯾﺪ ﭘﺪﯾﺪ آﯾﺪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺳﺮﯾﻌﺎً ﺑﻪ اﻧﻮاع ﻗﺪﯾﻤﯽ ﻣﻨﻄﺒﻖ ﺷﺪه و راه ﺣﻠﯽ ﻣﻨﻄﻘﯽ‬
‫ﺣﺎﺻﻞ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ )‪ Stewart (2002‬را ﻧﮕﺎه ﮐﻨﯿﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﮐﺘﺎب ‪ Luce‬و ﻫﻤﮑﺎران در ﺳﺎل ‪ 2001‬ﺑﺮاي‬
‫ﺗﻮﺻﯿﻒ ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ اﯾﻦ ﮐﻪ اﺣﺴﺎﺳﺎت ﺑﺮ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺳﺎزي اﺛﺮ ﻣﯽ ﮔﺬارﻧﺪ ﻣﺮاﺟﻌﻪ و ﺑﻪ ‪ Pully‬در ﺳﺎل ‪ 2001‬ﺑﺮاي‬
‫ﺗﻮﺻﯿﻒ ﺗﻨﺎﻗﻀﺎت ﻣﻮﺟﻮد در ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺳﺎزي ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺷﻮد‪ .‬آﻗﺎﯾﺎن ‪ ،Bonabeau, Meyer‬در ﺳﺎل ‪ 2001‬روش‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺳﺎزي را ﺗﻮﺻﯿﻒ ﮐﺮدﻧﺪ ﺑﻪ ﻧﺎم ﻫﻮش ﮔﺮوﻫﯽ ﺟﻤﻌﯽ‪ .‬آن ﺑﺮاﺳﺎس ﺗﺌﻮري ﺑﯽ ﻧﻈﻤﯽ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﻮده و‬
‫اﺻﻮﻟﺶ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﺳﺎﺧﺖ ﻣﻮ ﻗﯿﺖ آﻣﯿﺰ ﻻﻧﻪ ﻣﻮرﭼﻪ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﺳﺘﺪﻻل ﻣﺸﺨﺺ در وراي اﯾﻦ روش وﺟﻮد دارد‬
‫‪ Daniel kahneman‬و ‪ Amos Tversk‬ﺟﺎﯾﺰه ﻧﻮﺑﻞ در ﻋﻠﻢ اﻗﺘﺼﺎد را در ﺳﺎل ‪ 2002‬ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﮐﺎرﺷﺎن در زﻣﯿﻨﻪ‬
‫آن ﭼﻪ ﻏﯿﺮ ﻣﻨﻄﻘﯽ در ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺳﺎزي ﺑﻮد درﯾﺎﻓﺖ ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎ ﻣﻌﺘﻘﺪﯾﻢ ﮐﻪ ﻋﺪم وﺟﻮد ﻣﻨﻄﻖ ﺗﻮﺳﻂ ﻋﻮاﻣﻞ ﺑﺎﻻ‬
‫اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ‪ Slovic, tversky‬ﻋﻮاﻣﻞ ﺑﺮوز ﺧﻼف ﻣﯿﻞ را ﺗﺤﻘﯿﻖ ﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺸﮑﻠﯽ‬
‫در ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺠﺰﯾﻪ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺑﻪ ﮐﺎر رﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫آزﻣﺎﯾﺸﺎﺗﯽ اﻧﺠﺎم دادﻧﺪ ﺗﺎ در اﯾﻦ زﻣﯿﻨﻪ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﮐﻨﻨﺪ اﻣﺎ ﭼﻨﺪ ﻣﻌﯿﺎر از ﺗﺠﺰﯾﻪ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺣﺬف ﺷﺪه ﺑﻮد‬
‫)‪ Ratner, kahn, kahneman(1999‬ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺗﻨﻮع ﺑﺎﻋﺚ اﻧﺘﺨﺎب ﮔﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي ﻣﻄﻠﻮب ﻣﯽ ﺷﻮد را ﺗﺤﻘﯿﻖ ﮐﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺗﻨﻮع ارزش داﺷﺘﻪ و ﺑﺨﺸﯽ از ﻓﺎﯾﺪه ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬و ﻣﻼك ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز در اﯾﻦ ﮐﺎر ﺗﻠﻘﯽ ﻣﯽ‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬
 ‫‪78‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫در ﻣﻮرد در ﺣﺎل اﺟﺮاي ‪ ،(MMS Running Case)MMS‬ﻋﻘﻼﻧﯿﺖ ﭼﯿﺮه ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬اﻓﺰاﯾﺶ ﺳﻮد آوري‬
‫اﺻﻞ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ اﻣﺎ ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻌﯿﺘﯽ ﮐﻪ ﺑﺮاي ﺧﺎﻧﻮاده ي آﻗﺎي ﻻﻓﮑﻮ اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎده ﺗﻮﺟﻪ ﮐﻨﯿﺪ‪ .‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺧﺎﻧﻮاده‬
‫اي را از ﯾﮏ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺑﺎ ارزش ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ DSS‬در ﻓﻮﮐﻮس ‪2,11‬‬

‫آﯾﺎ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪﮔﺎن واﻗﻌﺎً ﻣﻨﻄﻘﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ؟‬

‫ﻣﯽﻣﺎﻧﯿﺪ ﺑﺎ اﯾﻦ ﮐﻪ ﻣﯽ داﻧﯿﺪ ﺻﺒﺤﺎﻧﻪ را از دﺳﺖ داده‬ ‫ﺑﻌﻀﯽ ﻣﺤﻘﻘﯿﻦ ﻣﻘﻮﻟﻪ ي ﻋﻘﻼﻧﯿﺖ را ﻣﻮرد ﺳﺆال ﻗﺮار‬
‫و ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺧﻮﺑﯽ در ﻣﺤﻞ ﮐﺎر ﻧﺪارﯾﺪ‪ .‬ﯾﺎ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ‬ ‫ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‪ .‬ﻣﻮارد ﺑﯽ ﺷﻤﺎري از اﻓﺮاد و ﮔﺮوه ﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ‬
‫دﯾﺮ ﮐﻨﯿﺪ و ‪ 7:30‬دﻗﯿﻘﻪ ﺑﻪ اﯾﺴﺘﮕﺎه ﺑﺮﺳﯿﺪ ﺑﻪ اﯾﻦ اﻣﯿﺪ‬ ‫ﮐﻪ در ﻋﺎﻟﻢ ﺧﺎرج ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻏﯿﺮ ﻣﻨﻄﻘﯽ رﻓﺘﺎر ﻣﯽ‬
‫ﮐﻪ اﺗﻮﺑﻮس ﻧﯿﺰ دﯾﺮ ﺑﯿﺎﯾﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﭼﺮا ﺷﻤﺎ دﯾﺮﻣﯽ‬ ‫ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﺜﻼً در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ ﺷﻤﺎ ﻫﺮ روز ﺻﺒﺢ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ‬
‫ﮐﻨﯿﺪ؟ اﻫﺪاف ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ اي ﮐﻪ ﺑﻪ آن اﻣﯿﺪ دارﯾﺪ ﻣﻤﮑﻦ‬ ‫اﺗﻮﺑﻮس ﺑﻪ ﺳﺮ ﮐﺎر ﺑﺮوﯾﺪو اﺗﻮﺑﻮس ﺳﺎﻋﺖ ‪ 7‬ﺻﺒﺢ‬
‫اﺳﺖ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻗﻀﯿﻪ ﻣﻨﺘﻬﯽ ﺷﻮد و ﯾﺎ ﺳﻮدﻣﻨﺪي واﻗﻌﯽ‬ ‫ﺣﺮﮐﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ اﮔﺮ ﺑﯿﺪار ﺷﺪن ‪،‬آﻣﺎده ﺷﺪن‬
‫ﺑﺮاي ﺳﺮ وﻗﺖ ﺑﻮدن ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻧﺸﺎن دﻫﺪ ﮐﻪ ﺷﻤﺎ‬ ‫و رﺳﯿﺪن ﺑﻪ اﯾﺴﺘﮕﺎه ﯾﮏ ﺳﺎﻋﺖ ﻃﻮل ﺑﮑﺸﺪ ﺷﻤﺎ ﺑﺎﯾﺪ‬
‫ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ رﺧﺘﺨﻮاب ﺑﺮﮔﺮدﯾﺪ اﮐﺜﺮ ﺻﺒﺢ ﻫﺎ‪.‬‬ ‫ﻫﻤﯿﺸﻪ ﺣﺪود ﺳﺎﻋﺖ ‪ 6‬ﺑﯿﺪار ﺷﻮﯾﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﮔﺎﻫﯽ وﻗﺖﻫﺎ‬
‫ﺷﺎﯾﺪ ﺧﯿﻠﯽ وﻗﺖ ﻫﺎ ﺷﻤﺎ ﺗﺎ ‪ 6:30‬دﻗﯿﻘﻪ ﺧﻮاب‬

‫زﯾﺮ ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎزي‬

‫از ﻧﻈﺮ دﺳﺘﻮري ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎزي ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه اي ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻫﺮ اﻗﺪام را روي ﮐﻞ ﺳﺎزﻣﺎن در‬
‫ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﻧﺘﺎﯾﺞ را ﻧﯿﺰ ﭼﻪ ﻣﺜﺒﺖ ﭼﻪ ﻣﻨﻔﯽ در زﻣﯿﻨﻪ ﻫﺎي دﯾﮕﺮ ﺑﺮرﺳﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﯾﮏ ﺑﺨﺶ ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ را در ﻧﻈﺮ‬
‫ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ ﮐﻪ ﺳﺎﯾﺖ ﺗﺠﺎرت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ را ﻫﺪاﯾﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬در ﻃﯽ ﺳﺎﻋﺖ ﻫﺎ‪ ،‬ﺳﻔﺎرش ﻫﺎﯾﯽ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽ آﯾﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺨﺶ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺧﻮدش را دارد ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻧﯿﺎز ﻣﺼﺮف ﮐﻨﻨﺪه را ﺑﺮآورده ﮐﻨﺪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﺗﻮان‬
‫ﺣﺪاﮐﺜﺮي ﺑﺮﺳﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺻﻮرت اﯾﺪه آل و ﻣﺴﺘﻘﻞ اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﮐﻤﯽ را ﺑﺎ ﮐﻤﯿﺖ ﺑﺎﻻ ﺑﺮاي ﭘﺎﺋﯿﻦ‬
‫آوردن ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ اﯾﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻣﺸﮑﻼﺗﯽ در ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ ﺷﺪه ﮐﻪ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻋﺪم ﺗﻨﻮع در‬
‫ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺑﻮده ﻣﺨﺼﻮﺻﺎً اﮔﺮ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﺳﻔﺎرش ﻫﺎي ﺧﻮد را ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺗﺄﺧﯿﺮ در ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻟﻐﻮﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ‬
‫ﻣﺎﻫﯿﺖ ﻣﺘﻮاﻟﯽ ﺑﻮدن ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺳﺎزي را روﺷﻦ ﻣﯽ ﺳﺎزد‪.‬‬
‫)ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮐﻨﯿﺪ ‪ 2001, Giles, Sun, Valle 2002, Pino ،Borges‬را(‬
‫ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻧﻈﺮ ﺳﻨﺠﯽ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﺗﻤﺎم ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت را ﺑﺮ ﮐﻞ ﺳﯿﺴﺘﻢ ارزﯾﺎﺑﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬از اﯾﻦ رو ﺑﺨﺶ‬
‫ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اي در ﻫﻤﺮاﻫﯽ ﺑﺎ ﺳﺎﯾﺮ ﺑﺨﺶ ﻫﺎ ﻃﺮاﺣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ اﯾﻦ اﻗﺪام ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﺗﺠﺰﯾﻪ و‬
‫ﺗﺤﻠﯿﻞ زﻣﺎن ﺑﺮ‪ ،‬ﭘﺮ ﻫﺰﯾﻨﻪ و ﭘﯿﭽﯿﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﻋﻤﻞ ﺳﺎزﻧﺪه ي ‪ MSS‬ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺳﯿﺴﺘﻢ را در ﻣﺤﺪوده ﻫﺎﯾﯽ‬
 ‫‪79‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ‪ ،‬ﻣﺪل ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ دوم‬

‫ﺑﺎرﯾﮏ ﺑﺒﻨﺪد‪ .‬و ﻓﻘﻂ ﺑﺨﺸﯽ از ﺳﺎزﻣﺎن را )در اﯾﻦ ﻣﺜﺎل ﺑﺨﺶ ﺗﻮﻟﯿﺪ و ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ( ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﮐﻨﺪ و رواﺑﻂ را ﺑﻪ ﻣﺪل‬
‫ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺳﺎزد و در ﻧﻬﺎﯾﺖ ﺗﻌﺎﻣﻼت ﻣﯿﺎن ﺳﺎﯾﺮ ﺑﺨﺶ ﻫﺎ را ﻧﺎدﯾﺪه ﺑﮕﯿﺮد‪ .‬ﺑﺨﺶ ﻫﺎي دﯾﮕﺮ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ‬
‫داﺧﻞ اﺟﺰاي ﻣﺪل ﺳﺎده ﺗﺠﻤﻊ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ روش زﯾﺮ ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎزي ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫اﮔﺮ اﯾﻦ ﭼﻨﯿﻦ ﺗﺼﻤﯿﻤﯽ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد و ﺟﺰﺋﯿﺎت ﺑﻘﯿﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﻧﺎدﯾﺪه ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ آن ﮔﺎه ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺑﻬﯿﻨﻪ‬
‫ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﺮاي ﺳﺎﯾﺮ ﺑﺨﺶ ﻫﺎ ﻣﻀﺮ ﺑﺎﺷﺪ اﻣﺎ اﯾﻦ ﻓﺮآﯾﻨﺪ زﯾﺮ ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎزي ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻫﻨﻮز روش ﻋﻤﻠﯽ‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺳﺎزي ﺑﺎﺷﺪ و ﺧﯿﻠﯽ از ﻣﺴﺎﺋﻞ از اﯾﻦ دﯾﺪﮔﺎه ﺣﻞ ﺷﻮد‪ .‬رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻗﺎﺑﻞ ﺣﺼﻮل ﻣﻤﮑﻦ ﺑﻮده ﻓﻘﻂ‬
‫اﮔﺮ ﺑﺨﺸﯽ از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺪون ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ در ﻓﺮآﯾﻨﺪ رﮐﻮد ﺗﺠﺰﯾﻪ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺷﻮد‪ .‬وﻗﺘﯽ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدي اراﺋﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‬
‫ﺗﺄﺛﯿﺮات ﺑﺎﻟﻘﻮه ي آن در ﺳﺎﯾﺮ ﺑﺨﺶ ﻫﺎي ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ آزﻣﺎﯾﺶ ﺷﻮد‪ .‬اﮔﺮ ﻫﯿﭻ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻣﻨﻔﯽ دﯾﺪه ﻧﺸﺪ راه‬
‫ﺣﻞ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ اﺟﺮا ﺷﻮد‪.‬‬
 ‫‪80‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫‪ DSS‬در ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪2,12‬‬

‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﺑﯿﻦ ﻣﮑﺎن ﺳﺨﺖ و ﮐﺎﻣﻼً ﺳﺨﺖ‬

‫ﯾﺎ آن ﭼﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﯿﺪ اﻧﺠﺎم دﻫﯿﺪ وﻗﺘﯽ ﮔﺰﯾﻨﻪ ﺧﻮﺑﯽ وﺟﻮد ﻧﺪارد؟‬

‫ﮐﻪ وارث او ﺑﻮد در ﻣﻮرد ﮐﺸﺘﯽ ﮐـﺎري اﻧﺠـﺎم ﻧـﺪاد‪ .‬در ﺗﺎﺑـﺴﺘﺎن‬ ‫آﻗﺎي ‪ Fred Lafko‬ﻣﺆﺳﺲ ﺷـﺮﮐﺘﯽ در ‪ Poughkeepsie‬در‬

‫‪ 2002‬ﺟﮏ ﻓﻮت ﮐﺮد‪ .‬ﻓﺮزﻧﺪان آﻗﺎي ‪ Fred‬ﻣﺠﺒﻮر ﺷﺪﻧﺪ درﺑـﺎره‬ ‫ﻧﯿﻮﯾـــﻮرك در اواﯾـــﻞ ‪ 1980‬دﯾـــﺪﮔﺎﻫﯽ داﺷـــﺖ‪ .‬او ﺷـــﺮﮐﺖ‬

‫ﮐﺸﺘﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺑﮕﯿﺮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ‪ 20‬ﺳـﺎل زﯾـﺮ آب ﺑـﻮدن اﺣﺘﻤـﺎﻻً‬ ‫‪ Alexander Hamilton‬ﮐﻪ ﺷﺮﮐﺖ ﮐﺸﺘﯽ ﺳﺎزي ﺑـﻮد را ﮐـﻪ‬

‫ارزش زﯾﺎدي ﺑﺎﻻ ﮐﺸﯿﺪن آن ﻧﺪاﺷﺖ‪.‬‬ ‫ﺗﻮﺳـﻂ ﻣﻮﺳـﺴﻪ ‪ Hodson River Day line‬از اواﯾـﻞ ﻗـﺮن‬

‫اﻣﺎ ﭼﻮن ﮐﺸﺘﯽ ﯾﮏ اﺛﺮ ﺗـﺎرﯾﺨﯽ‪ ،‬ﻣﻠـﯽ ﺑـﻮد ﻧﻤـﯽ ﺗﻮاﻧـﺴﺘﻨﺪ ﺑـﻪ‬ ‫ﺑﯿﺴﺘﻢ ﺷﺮوع ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﮐﺮده ﺑﻮد ﺧﺮﯾﺪ‪ .‬او در ﻧﻈﺮ داﺷﺖ ﮐﺸﺘﯽ‬

‫ﺳﺎدﮔﯽ آن را رﻫﺎ ﮐﻨﻨﺪ آن ﻫﺎ ﻫﻢ ﭼﻨﯿﻦ ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﻣﻮﺗﻮر آن‬ ‫را از ﺷــﻬﺮ ﻧﯿﻮﯾــﻮرك ﺑــﻪ ‪ Poughkeepsie‬اﻧﺘﻘــﺎل داده و ﯾــﮏ‬

‫را ازش ﺟﺪا ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬راه ﺳﺎده ﺑﯿﺮون آوردن ﮐﺸﺘﯽ از آب‪ ،‬ﺳـﺎﺧﺘﻦ‬ ‫ﻣﮑﺎن ﺗﻮرﯾﺴﺘﯽ در آن ﺑﺴﺎزد‪ .‬او رﺳﺘﻮراﻧﯽ ﻣﺠﻠﻞ‪ ،‬ﻓﺮوﺷـﮕﺎه ﻫـﺎ و‬

‫ﻗﻔﺴﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ ﮐﺸﺘﯽ در آن ﻗﺮار ﮔﯿـﺮد و ﺑﯿـﺮون ﮐـﺸﯿﺪه ﺷـﻮد‪.‬‬ ‫ﻫﻢ ﭼﻨﯿﻦ دﻓﺎﺗﺮ ﮐﺎري در آن ﺳﺎﺧﺖ‪ .‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻮازات اﯾـﻦ ﮐـﺸﺘﯽ‬

‫ﻣﺆﺳﺴﻪ ﺣﻔﺎﻇﺖ از ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ آﻣﺮﯾﮑﺎ اﺟﺎزه ي اﯾﻦ ﮐﺎر را ﻧﻤﯽ‬ ‫ﯾﮑﯽ از ﻣﻌﺪود ﮐﺸﺘﯽ ﻫﺎﯾﯽ ﺷﺪ ﮐﻪ آﺛﺎر ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﯽ ﻣﻠﯽ ﺗﺎرﯾﺨﯽ ﻧـﺎم‬

‫داد اﻣﺎ ﺑﺎﻗﯿﻤﺎﻧﺪه ﮐﺸﺘﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ را آﻟﻮده ﮐﻨـﺪ‪.‬‬ ‫ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓـﺮد ﻣﻮﺗـﻮرش ﺑـﻮد‪ .‬اﯾـﻦ‬

‫راه ﻫﺎي دﯾﮕﺮ ﻧﺠﺎت ﮐﺸﺘﯽ ﻫﺰﯾﻨـﻪ ﺑـﺮ و ﺧﻄﺮﻧـﺎك ﺑـﻮد‪ .‬ﻧﯿـﺮوي‬ ‫آﺧﺮﯾﻦ ﮐﺸﺘﯽ از ﻧﻮع ﺧﻮد ﺑﻮد ﮐـﻪ ﻣـﯽ ﺗﻮاﻧـﺴﺖ در آب ﺣﺮﮐـﺖ‬

‫درﯾﺎﺋﯽ ﻣﺎﻟﯿﮑـﺖ ﮐـﺸﺘﯽ را ﺑـﻪ ﻋﻬـﺪه ﻧﮕﺮﻓـﺖ و ﻓﺮزﻧـﺪان آﻗـﺎي‬ ‫ﮐﻨــﺪ‪ .‬او ﻣﻘــﺪﻣﺎت ﺣﺮﮐــﺖ آن را ﺑــﻪ ﺳــﻤﺖ ‪Poughkeepsie‬‬

‫‪ Lafko‬ﻧﯿﺰ ﻣﺸﺨﺺ ﻧﺒﻮد ﮐـﻪ ﻣـﯽ ﺧﻮاﻫﻨـﺪ ﮐـﺸﺘﯽ را ﺑـﻪ ﻓـﺮد‬ ‫ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﺮد اﻣﺎ ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ ﮐﺸﺘﯽ در رودﺧﺎﻧﻪ‪ ،‬ﺑﺨﺶ ﻣﺎﺳﻪ اي ﻓـﺮو‬

‫دﯾﮕﺮي در ﺟﻬﺖ ﺣﻔﻆ آن ﻫﺪﯾﻪ ﮐﻨﻨﺪ ﯾﺎ ﻧﻪ‪ .‬ﻫﯿﭻ ﮐﺲ ﮐـﺸﺘﯽ را‬ ‫رﻓﺖ‪ .‬ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﮔﻔﺘﻨﺪ ﮐﻪ او ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻮد ﺑﻪ اﻧﺘﻈـﺎر ﻣـﺪ ﺑﺰرﮔـﯽ‬

‫ﻧﻤﯽ ﺧﺮﯾﺪ زﯾﺮا ﮐﺎر ﭘﯿﭽﯿﺪه اي ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽ رﺳﯿﺪ‪ .‬ﺗﺼﻤﯿﻢ روﺷـﻦ‬ ‫ﺑﻤﺎﻧﺪ ﺗﺎ آن را از ﮔﻞ در آورد‪ .‬او از ﻗﺎﯾﻖ ﻫﺎي ﯾﺪك ﮐﺸﯽ ﺑﺮاي در‬

‫و ﻣﺸﺨﺼﯽ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﮐﺴﯽ ﻧﺮﺳﯿﺪ ﺧﺎﻧﻮاده ي آﻗﺎي ﻓﺮد ﭼﻪ ﮐﺎر ﻣﯽ‬ ‫آوردن ﮐﺸﺘﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد اﻣﺎ ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ دﯾﺮ ﺷﺪه ﺑـﻮد‪ .‬ﯾـﮏ ﻣـﺎه‬

‫ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺑﮑﻨﻨﺪ؟‬ ‫ﺑﻌﺪ او ﯾﮏ روز ﺻﺒﺢ زود ﻣﺠﺪداً از ﻗﺎﯾﻖ ﻫﺎ ﺗﻘﺎﺿﺎي ﮐﻤﮏ ﮐـﺮد و‬

‫‪------------‬‬ ‫اﯾﻦ دﻓﻌﻪ ﮐﺸﺘﯽ را از ﮔﻞ در آورد‪ .‬او ﺗﺮﺗﯿﺒﯽ داد ﮐﺸﺘﯽ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ‬

‫‪Source: Dennis Lafko, one of Fred's sons, as told to Jay Aronson on a‬‬ ‫ﺑﺎ ﻧﯿﺮوي درﯾﺎﯾﯽ ﻧﺠﺎت ﯾﺎﻓﺘﻪ و ﻣﯿـﺰان ﺧـﺴﺎرت آن ﺑـﺮآورد ﺷـﺪ‪.‬‬
‫‪flight from Atlanta to Colorado Springs, July 2002.‬‬
‫وﻗﺘﯽ ﮐﺸﺘﯽ آﻣﺎده ﺣﺮﮐﺖ در درﯾﺎ ﺷﺪ او ﺑﺎﯾـﺪك ﮐـﺶ آن را ﺑـﻪ‬

‫‪ Poughkeepsie‬ﻣﻨﺘﻘﻞ ﮐﺮد‪ .‬ﻗﺒﻞ از اﯾـﻦ ﮐـﻪ ﮐـﺸﺘﯽ ﺑﺘﻮاﻧـﺪ‬

‫ﺣﺮﮐﺖ ﮐﻨﺪ ﻃﻮﻓﺎن ﺳﻬﻢ ﮔﯿﻨﯽ آن را ﻏﺮق ﮐـﺮد‪ .‬ﻣـﺪت ﮐﻮﺗـﺎﻫﯽ‬

‫ﺑﻌﺪ از اﯾﻦ اﺗﻔﺎق آﻗﺎي ‪ Fred Lafko‬ﻓﻮت ﮐﺮد و ﺑﺮادرش ‪jack‬‬

 ‫‪81‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ‪ ،‬ﻣﺪل ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ دوم‬

‫زﯾﺮ ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎزي ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻫﻢ ﭼﻨﯿﻦ در ﺳﺎده ﮔﯽ ﻓﺮﺿﯿﻪ ﻫﺎ در وﻗﺖ اراﺋﻪ ﻣﺪل ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺧﺎﺻﯽ ﺑﻪ ﮐﺎر‬
‫رود‪ .‬ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺟﺰﺋﯿﺎت و ﯾﺎ داده زﯾﺎدي ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي داده ﺷﻮد و ﻫﻤﻪ ي آن ﻫﺎ در اﯾﻦ ﻣﺪل‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻧﺸﻮﻧﺪ‪ .‬اﮔﺮ راه ﺣﻠﯽ ﺑﺮاي اﯾﻦ ﻣﺪل ﻣﻨﻄﻘﯽ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺑﺮﺳﺪ آن ارزﺷﻤﻨﺪ ﺗﻠﻘﯽ ﺷﺪه و از اﯾﻦ رو ﺑﻪ ﮐﺎر‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﺜﻼً در ﯾﮏ ﺑﺨﺶ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻗﻄﻌﺎت ﻏﺎﻟﺒﺎً داﺧﻞ ﻃﺒﻘﺎت ‪ A/B/C‬ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ‪ .‬ﻋﻤﻮﻣﺎً آﯾﺘﻢ ‪A‬‬
‫)دﻧﺪه ﻫﺎي ﺑﺰرگ‪ ،‬ﮐﻞ اﺳﻤﺒﻞ( ﮔﺮان ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ 300) .‬دﻻر ﯾﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ(‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﺗﺎ در ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎي ﮐﻮﭼﮏ‬
‫ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻨﺪي ﺷﻮﻧﺪ و ﺗﻌﺪاد آن ﻫﺎ ﮐﻢ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬آﯾﺘﻢ ﻫﺎي ‪ ،C‬ﺷﺎﻣﻞ ﭘﯿﭻ و ﻣﻬﺮه ارزان ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ )ﻣﺜﻼً ارزان ﺗﺮ از‬
‫‪ 2‬دﻻر( و در ﺗﻌﺪاد ﺧﯿﻠﯽ زﯾﺎد ﺳﻔﺎرش داده ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬و آﯾﺘﻢ ﻫﺎي ‪ B‬ﺑﯿﻦ اﯾﻦ دو ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻤﺎم آﯾﺘﻢ‬
‫ﻫﺎي ‪ A‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﻣﺪل ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﺟﺰﺋﯽ دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي ﺷﺪه و ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺑﻪ دﻗﺖ ﻧﻈﺎرت ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫آﯾﺘﻢ ﻫﺎي ‪ B‬ﺗﺎ ﺣﺪي ﺑﺎ ﻫﻢ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻨﺪي ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ‪ ،‬ﮐﻤﺘﺮ آن ﻫﺎ را ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و آﯾﺘﻢ ﻫﺎي ‪ C‬در‬
‫ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺳﺎده و ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮس ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻨﺪي ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺳﯿﺎﺳﺖ ﺳﺎﻟﯽ ﯾﮑﺒﺎر ﻣﺮور ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ‬
‫اﮔﺮ ﺗﻤﺎم ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﺪه و ﺗﻤﺎم ﻣﺴﺎﻟﻪ از ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺰﯾﻨﻪ و زﻣﺎن ﺑﺮرﺳﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﺎرﺑﺮد ﭘﯿﺪا ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫زﯾﺮ ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎزي ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﯽ ﺑﻪ ﺗﺤﻘﯿﻖ روي در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﻼﮐﻬﺎ و ﮔﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي ﮐﻤﺘﺮ ﺑﻪ ﮐﺎر‬
‫آﯾﺪ‪ ،‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﺻﻮرت ﮐﻪ ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎي ﺑﺰرگ از ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺣﺬف ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﮔﺮ اﯾﻦ ﮐﺎر ﺧﯿﻠﯽ از ﻧﻈﺮ زﻣﺎﻧﯽ ﻃﻮل ﺑﮑﺸﺪ‬
‫ﯾﮏ راه ﺣﻞ ﺳﺎده ﺗﺮ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﺮاي ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎزي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪.‬‬

‫ﻣﺪل ﻫﺎي ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ‬

‫ﻣﺪل ﻫﺎي ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ اﺷﯿﺎء را ﻫﻤﺎﻧﮕﻮﻧﻪ ﮐﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﯾﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺪل ﻫﺎ اﺳﺎﺳﺎً‬
‫رﯾﺎﺿﯽ ﻣﺤﻮر ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻣﺪل ﻫﺎي ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ ﺑﻪ ﺷﺪت در ‪ DSS‬ﻣﻔﯿﺪﻧﺪ‪ ،‬از اﯾﻦ ﻧﻈﺮ ﮐﻪ در ﺗﺤﻘﯿﻖ ﻧﺘﺎﯾﺞ اﻗﺪاﻣﺎت‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﺤﺖ ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎ و ورودي ﭘﯿﮑﺮﺑﻨﺪي ﻣﻔﯿﺪﻧﺪ‪.‬اﻣﺎ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺗﺠﺰﯾﻪ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺳﯿﺴﺘﻢ را ﺑﺮاي‬
‫ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي از داده ﻫﺎ ﺑﻪ ﻫﻤﻪ آن ﻫﺎ ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬ﻫﯿﭻ ﺿﻤﺎﻧﺘﯽ وﺟﻮد ﻧﺪارد ﮐﻪ ﮔﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه‬
‫ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬در ﺑﺴﯿﺎري از ﻣﻮارد آن ﻫﺎ رﺿﺎﯾﺖ ﺑﺨﺶ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺗﻘﻠﯿﺪ راﯾﺞ ﺗﺮﯾﻦ ﻣﺪل ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﻗﻀﯿﻪ )ﺗﻘﻠﯿﺪ( در ﺑﺴﯿﺎري از ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﮐﺎرﺑﺮد دارد‪ .‬ﺑﺎزﯾﻬﺎي وﯾﺪﺋﻮﯾﯽ و ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي ﺷﮑﻠﯽ از‬
‫ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﯾﮏ واﻗﻌﯿﺖ ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ اﯾﺠﺎد ﺷﺪه و ﺑﺎزﯾﮑﻦ داﺧﻞ آن ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪ .‬واﻗﻌﯿﺖ ﻣﺠﺎزي ﻫﻢ‬
‫ﭼﻨﯿﻦ ﺷﮑﻠﯽ از ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺤﯿﻂ ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﺷﺪه اﺳﺖ ﻧﻪ واﻗﻌﯽ‪ .‬ﯾﮏ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي در‬
‫ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺠﺪداً‪ ،‬ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺑﺨﺸﯽ از ﯾﮏ ﺷﺮﮐﺖ را ﺑﺎ ﭘﯿﭽﯿﺪﮔﯽ ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺨﺶ ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ اﯾﺠﺎد ﺷﺪه‬
‫در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ‪ .‬وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎي ﻫﺮ دﺳﺘﮕﺎه در اﯾﻦ ﻓﺮوﺷﮕﺎه ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ زﻧﺠﯿﺮه ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت رﯾﺎﺿﯽ ﻗﺎﺑﻞ‬
‫ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮاﺳﺎس ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ اﯾﻦ ﮐﻪ دﺳﺘﮕﺎه ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺣﺮﮐﺖ ﮐﺮده و ﺑﻪ ﺳﺎﯾﺮﯾﻦ‬
‫ارﺗﺒﺎط دارد ﭘﺎﯾﻪ ﮔﺬاري ﺷﻮد‪.‬در ﺣﻀﻮر ﯾﮏ دﺳﺘﻪ آزﻣﺎﯾﺸﯽ ﻗﻄﻌﺎت‪ ،‬ﻓﺮدي ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﻗﺮارﮔﯿﺮي‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ و آﻣﺎرﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮدي ﻫﺮ دﺳﺘﮕﺎه را اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ آزﻣﺎﯾﺶ ﺷﻮد‪،‬‬
 ‫‪82‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫آﻣﺎده ﺛﺒﺖ ﺷﻮد ﺗﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮﻟﯽ ﺣﺎﺻﻞ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ و ﺧﺮﯾﺪ اﯾﻦ اﻟﮕﻮﻫﺎ را در وب‬
‫ﺳﺎﯾﺘﯽ آزﻣﺎﯾﺶ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن وب ﺳﺎﯾﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه ﺗﺎ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺑﻬﺘﺮي‬
‫ﺑﺪﺳﺖ آﯾﺪ و ﺧﺮﯾﺪﻫﺎي آﯾﻨﺪه ﺗﺨﻤﯿﻦ زده ﺷﻮد‪ .‬ﻫﺮ ‪ 2‬ﺑﺨﺶ از روش ﻣﺪل ﺳﺎزي ﺗﺠﺮﺑﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮده اﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻃﺒﻘﺎت ﻣﺪل ﻫﺎي ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ ﺷﺎﻣﻞ ‪:‬‬
‫‪ ‬ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﭘﯿﭽﯿﺪه دﻓﺘﺮ اﻣﻮال‪.‬‬
‫‪ ‬ﺗﺠﺰﯾﻪ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻣﺤﯿﻄﯽ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﻣﺎﻟﯽ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺟﺮﯾﺎن اﻃﻼﻋﺎت‪.‬‬
‫‪ ‬ﺗﺠﺰﯾﻪ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺎرﮐﻮ )ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻫﺎ(‬
‫‪ ‬ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺳﻨﺎرﯾﻮ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي )ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ(‬
‫‪ ‬ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﻓﻨﯽ‪.‬‬
‫‪ ‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺧﻂ اﻧﺘﻈﺎر )ﺻﻒ ﺑﻨﺪي(‬

‫ﺗﻌﺪادي ﻣﺪل ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ ﻏﯿﺮرﯾﺎﺿﯽ ﺑﺮاي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي وﺟﻮد دارد‪ .‬ﯾﮑﯽ از آن ﻫﺎ ﻧﻘﺸﻪ ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫)‪.(Fden and Ackermann 2002, Jenkins 2002‬ﯾﮏ ﻧﻘﺸﻪ ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ ﺑﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ ﭼﻬﺎر‬
‫ﭼﻮب ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻬﻢ را ﻃﺮاﺣﯽ ﮐﺮده و ارﺗﺒﺎﻃﺎت آن ﻫﺎ را در ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺳﺎزي ﻣﺸﺨﺺ ﺳﺎزد‪ .‬آن ﺑﻪ‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮ ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ آن ﭼﻪ ﻣﺮﺗﺒﻂ و ﻏﯿﺮ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﻪ ﮐﺎرش ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﺗﻮﺟﻪ ﮐﺮده و اﯾﻦ ﻧﻘﺸﻪ در‬
‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺗﻮان در ﻣﻮرد ﻣﺴﺄﻟﻪ آﮔﺎﻫﯽ ﺑﻪ ﻣﺎ ﻣﯽ دﻫﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻧﻘﺸﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮ ﮐﻤﮏ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت‬
‫را ﺑﻬﺘﺮ درك ﮐﺮده و ﺗﻮﺟﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮداﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﻪ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻧﺰدﯾﮑﺘﺮ ﺷﻮد‪ .‬ﯾﮑﯽ از ﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎي ﺟﺎﻟﺐ ﺑﺮاي اﯾﻦ‬
‫ﮐﺎر ‪ Decision Explorer‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺪل ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺳﺎز دﯾﮕﺮ اﺳﺘﻔﺎده از داﺳﺘﺎن ﻫﺎي ﺑﺮاي ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬
‫ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﯾﮏ داﺳﺘﺎن ﻗﺼﻪ اي ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ وﻗﺘﯽ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ ﺑﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮ ﮐﻤﮏ ﮐﻨﺪ ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎي ﻣﻬﻢ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ را‬
‫ﮐﺸﻒ ﮐﺮده و ﺑﻪ درك ﺑﻬﺘﺮ راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﺆﺛﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ وﻗﺘﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﻮﺳﻂ ﮔﺮوه ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻫﯿﺌﺖ ﻣﻨﺼﻔﻪ در دادﮔﺎه ﻋﻤﻮﻣﺎً از روش ﻫﺎي داﺳﺘﺎن ﻣﺤﻮر ﺑﺮاي رﺳﯿﺪن ﺑﻪ رأي اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫)ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮐﻨﯿﺪ ‪Allan, Fairtlough, and Heinzen, 2002; Beach, 1997; Denning, 2000; and the‬‬
‫‪(film 12 Angry Men‬‬
 ‫‪83‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ‪ ،‬ﻣﺪل ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ دوم‬

‫ﺧﻮب ﯾﺎ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل‬

‫ﺑﺮاﺳﺎس ﺳﺎﯾﻤﻮن )‪ (1977‬اﮐﺜﺮ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﺑﺸﺮ ﭼﻪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ و ﭼﻪ اﻧﻔﺮادي ﻣﺴﺘﻠﺰم اراﺋﻪ راه ﺣﻞ رﺿﺎﯾﺖ‬
‫ﺑﺨﺶ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪» .‬ﭼﯿﺰي ﮐﻤﺘﺮ از ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ«‪ .‬وﻗﺘﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل اراﺋﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﯾﮏ آرزو را ﻣﻄﺮح ﻣﯽ‬
‫ﮐﻨﺪ و ﺳﭙﺲ ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺗﺤﻘﯿﻖ و ﺟﺴﺘﺠﻮ ﺑﺮاي دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬دﻻﯾﻠﯽ ﻋﺎدي اﯾﻦ اﻣﺮ ﻓﺸﺎر زﻣﺎﻧﯽ‪ ،‬ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ‬
‫دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ ﺗﻮان ﺣﺪاﮐﺜﺮي‪ ،‬و ﻫﻢ ﭼﻨﯿﻦ اﯾﻦ ﮐﻪ ﻓﺎﯾﺪه ي ﺟﺎﻧﺒﯽ راه ﺣﻞ ارزش ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﯽ را ﻧﺪارد‪ .‬در‬
‫اﯾﻦ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮ ﻋﺎﻗﻼﻧﻪ ﻋﻤﻞ ﮐﺮده و در ﻋﻤﻞ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺧﻮﺑﯽ ﻣﯽ دﻫﺪ‪ .‬اﺳﺎﺳﺎً ﺟﻨﺒﻪ رﺿﺎﯾﺖ ﺑﺨﺶ‪،‬‬
‫ﺑﺨﺸﯽ از ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎزي ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ راه ﺣﻞ ﻣﻘﺪار ﻣﻄﻠﻮب ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﻣﺎ اﮔﺮ ﻏﯿﺮ ﻣﻤﮑﻦ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﻣﺸﮑﻞ‬
‫ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﯾﮏ ﻣﺪل اﺻﻮﻟﯽ‪ ،‬ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﺑﺴﯿﺎر زﯾﺎد ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻻزم ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﻣﺎ در ﯾﮏ ﻣﺪل ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ ﻣﻤﮑﻦ‬
‫اﺳﺖ ارزﯾﺎﺑﯽ ﺗﻤﺎم ﮔﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎ اﻧﺠﺎم ﺷﺪﻧﯽ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻧﻈﺮ ﺳﺎﯾﻤﻮن ﻋﻘﻼﻧﯿﺖ ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﺟﻨﺒﻪ رﺿﺎﯾﺘﺒﺨﺶ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬اﻧﺴﺎن ﻫﺎ‬
‫ﻇﺮﻓﯿﺖ ﻣﺤﺪودي ﺑﺮاي ﺗﻔﮑﺮ ﻋﻘﻼﻧﯽ دارﻧﺪ‪ .‬آن ﻫﺎ ﻋﻤﻮﻣﺎً ﻣﺪل ﺳﺎده ﺷﺪه اي از ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ واﻗﻌﯽ را ﺳﺎﺧﺘﻪ و‬
‫ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬رﻓﺘﺎر آن ﻫﺎ در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ اﯾﻦ ﻣﺪل ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻣﻌﻘﻮل ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬راه ﺣﻞ ﻣﻨﻄﻘﯽ ﻣﺪل ﺳﺎزي ﺷﺪه‬
‫ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻋﻘﻼﻧﯽ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻧﺮﺳﺪ‪ .‬ﻗﻮه ي ﺗﻌﻘﻞ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ي ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻫﺎي اﻧﺴﺎﻧﯽ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺎ ﺗﻔﺎوت ﻫﺎي‬
‫ﻓﺮدي ﻧﻈﯿﺮ ﺳﻦ‪ ،‬ﺗﺤﺼﯿﻼت‪ ،‬داﻧﺶ‪ ،‬دﯾﺪﮔﺎﻫﻬﺎي ﺷﺨﺼﯽ ﻣﺤﺪود ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻗﻮه ي ﺗﻌﻘﻞ ﻣﺤﺪود اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ‬
‫ﻓﮑﺮ ﮐﻨﯿﻢ ﭼﺮا ﻣﺪل ﻫﺎ ﺑﻪ ﺟﺎي اﺻﻮﻟﯽ ﺑﻮدن‪ ،‬ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬اﯾﻦ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻫﻢ ﭼﻨﯿﻦ ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﺪ ﮐﻪ ﭼﺮا‬
‫ﺧﯿﻠﯽ از ﻣﺪﯾﺮان ﺗﻮاﻧﺎ ﺑﻪ ﺷﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ واﺑﺴﺘﻪ اﻧﺪ‪.‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮐﻨﯿﺪ )‪ (Stewart, 2002, paully 2001‬آﮔﻮﺳﺘﻮ در ﺳﺎل‬
‫‪ 2002‬ﻗﺪرت ﺗﻌﻘﻞ ﻣﺤﺪود و ﺟﻨﺒﻪ رﺿﺎﯾﺖ ﺑﺨﺸﯽ را در اﻓﺮاد ﺟﻮان در ﺷﺮاﯾﻂ ﺗﺤﺖ وب درﺳﺎل ‪2002‬ﻣﻮرد‬
‫ﺗﺤﻘﯿﻖ ﻗﺮار داد‪ .‬او ﻋﻼﻗﻪ ﻣﻨﺪ ﺑﻮد ﺑﺪاﻧﺪ ﭼﮕﻮﻧﻪ اﻓﺮاد ﺑﺰرﮔﺴﺎل ﺑﺎ ﻣﺤﺪودﯾﺖ زﻣﺎن‪ ،‬ﻓﺰوﻧﯽ اﻃﻼﻋﺎت و ﺗﻔﺎوت‬
‫ﻫﺎي ﻓﺮدي ﮐﻨﺎر ﻣﯽ آﯾﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ ﻓﯿﻠﺘﺮ ﮐﺮدن اﻃﻼﻋﺎت و ﻗﻄﻊ ارﺗﺒﺎط ‪ 2‬رﻓﺘﺎر ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل ﻣﻬﻢ‬
‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬و ﻋﻼﯾﻖ ﺷﺨﺼﯽ ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﯽ در ارزﯾﺎﺑﯽ وب ﺳﺎﯾﺖ ﺑﺎزي ﮐﺮده‪ Mingers .‬و ‪ Rosenhead‬در ﺳﺎل‬
‫)‪ (2000‬روﺷﯽ را ﺗﻮﺻﯿﻒ ﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ آن از ﻣﺪل ﻫﺎي رﯾﺎﺿﯽ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺳﺎزي ﻏﻨﯽ ﺷﺪه‬
‫ﻣﺴﺘﻠﺰم ﮐﺎر ﮔﺮوﻫﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺑﺎﻋﺚ اﯾﺠﺎد اﺣﺴﺎس ﺧﻮﺑﯽ در ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﺷﺪه اﻣﺎ اﯾﻦ واﻗﻌﯿﺖ را ﮐﻪ‬
‫ﻣﺪل ﻫﺎي درون ‪ DSS‬ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻧﺎدﯾﺪه ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ‪ .‬ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ از اﯾﻦ ﻣﺪل ﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﮑﻨﻨﺪ‪،‬‬
‫اﺣﺴﺎس ﺧﻮﺑﯽ داﺷﺘﻪ اﻣﺎ ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ از اﯾﻦ ﻣﺪل ﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨﺪ ﻣﺴﻠﻤﺎً ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﻣﺆﺛﺮﺗﺮي ﺧﻮاﻫﺪ‬
‫ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬وﻗﺘﯽ اﺑﺰار ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز در دﺳﺘﺮس و ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺎﺷﺪ ‪،‬آن ﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاي ﺷﺮاﯾﻂ رﻗﺎﺑﺘﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺴﻂ و ﺗﻮﺳﻌﻪ )ﺗﻮﻟﯿﺪ( ﮔﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎ‬

‫ﺑﺨﺶ ﻣﻬﻢ ﻣﺪل ﺳﺎزي ﺗﻮﻟﯿﺪ آن ﻫﺎ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎزي ﮔﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺪل ﻃﺮاﺣﯽ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻫﺎي ‪ ،MMS‬ﺗﻮﻟﯿﺪ اﻧﺴﺎﻧﯽ ﮔﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎ ﺿﺮوري اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﭘﺮوﺳﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺴﺘﻠﺰم ﺗﺤﻘﯿﻖ و‬
 ‫‪84‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫ﺧﻼﻗﯿﺖ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬اﻟﺒﺘﻪ ﻣﺴﺘﻠﺰم ﺻﺮف وﻗﺖ و ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻧﯿﺰ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺗﯽ ﻧﻈﯿﺮ ﭼﻪ زﻣﺎﻧﯽ اﯾﻦ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺧﺎﺗﻤﻪ ﯾﺎﺑﺪ‬
‫ﻧﯿﺰ ﺣﺎﯾﺰ اﻫﻤﯿﺖ ﻧﯿﺰ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎي ﺑﯿﺶ از ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﻣﺤﮑﻮم ﺑﻪ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺳﺎزي ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻣﻤﮑﻦ‬
‫اﺳﺖ ﯾﮏ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه از ﻓﺰوﻧﯽ اﻃﻼﻋﺎت رﻧﺞ ﺑﺒﺮد )ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮐﻨﯿﺪ ‪ DSS‬در ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ‪ (2,13‬ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ‬
‫ﯾﮏ اﺑﺘﮑﺎر ﺟﺪﯾﺪي را ﺑﺮاي ﻣﺪﯾﺮان ﻣﺆﺳﺴﺎت آﻣﻮزش ﻋﺎﻟﯽ اراﺋﻪ ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺎ ﻓﺰوﻧﯽ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ‬
‫ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﺆﺳﺴﻪ آﻣﺎده ﺳﺎزي زﯾﺮ ﺳﺎﺧﺘﺎر آﻣﻮزش ﻣﻠﯽ )‪National Learning Infrastructure Initiative (NLII‬‬
‫و )‪، Institute Readiness Program (READY‬راﻫﯽ را ﺑﺮاي ﺳﺎزﻣﺎن دﻫﯽ اﻃﻼﻋﺎت در زﻣﯿﻨﻪ ي ادﻏﺎم‬
‫ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي در ﺗﺤﺼﯿﻼت ﻋﺎﻟﯿﻪ اراﺋﻪ ﻣﯽ دﻫﺪ‪ .‬ﭘﻮرﺗﺎل ‪) Ready‬ﭘﺎﯾﻪ ﮔﺬاري ﺑﺮ اﺳﺎس وب( از ﻃﺮﯾﻖ اﻃﻼﻋﺎت‬
‫زﯾﺎدي آﯾﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ را از ﺳﺎﯾﺮﯾﻦ ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اي ﻓﯿﻠﺘﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺗﻮﻟﯿﺪ اﯾﻦ ﮔﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎ ﺑﻪ ﺷﺪت واﺑﺴﺘﻪ‬
‫ﻓﺮاواﻧﯽ و ﻫﺰﯾﻨﻪ اﻃﻼﻋﺎت و ﻫﻢ ﭼﻨﯿﻦ ﻣﺘﺨﺼﺼﯿﻦ اﯾﻦ ﺣﻮزه ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻏﯿﺮ رﺳﻤﯽ ﺗﺮﯾﻦ ﺟﻨﺒﻪ ﮔﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي‬
‫ﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﻮده ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺷﺪه و ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ روش ﮐﺸﻒ ارزﯾﺎﺑﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻫﻢ ﺗﻮﺳﻂ ﮔﺮوه‬
‫ﻫﺎﺋﯽ در ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺑﺎرش ﻣﻐﺰي ‪ GSS‬ﺗﺤﺖ وب ﻗﺎﺑﻞ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫دﻗﺖ ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﺟﺴﺘﺠﻮ ﺑﺮاي ﮔﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎ ﺑﻌﺪ از ﺣﺼﻮل ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎي ارزﺷﯿﺎﺑﯽ ﮔﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﻓﺮآﯾﻨﺪ‬
‫ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺟﺴﺘﺠﻮ را ﺗﻘﻠﯿﻞ داده‪ ،‬و ﻫﺰﯾﻨﻪ ارزﯾﺎﺑﯽ را ﮐﻢ ﮐﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ از ﻃﺮﻓﯽ ﺗﺸﺨﯿﺺ ﮔﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي ﺑﺎﻟﻘﻮه ﻣﻔﯿﺪ در‬
‫ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ و ﮔﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎ در ‪ MMS Running Case‬ﻣﺸﮑﻞ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ رﺳﯿﺪ‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﺗﺠﺰﯾﻪ ﺗﺤﻠﯿﻞ اﺑﺘﺪا ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻮد ﻣﺸﮑﻼت زﯾﺎدي را ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﺤﺾ اﯾﻨﮑﻪ ﻣﺸﮑﻼت ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺷﺪﻧﺪ‬
‫ﺳﺎل ﻫﺎ ﮐﺎر ﺗﯿﻤﯽ و دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت از ﻃﺮﯾﻖ ﭘﻮرﺗﺎل ‪ CLAUDIA‬ﮐﺎر را ﺑﺮاي اﻋﻀﺎي ﺗﯿﻢ ﺳﺎده ﮐﺮد و در‬
‫ﻧﻬﺎﯾﺖ ﮐﺎر ارزﺷﯿﺎﺑﯽ را ﺑﻪ اﺗﻤﺎم رﺳﺎﻧﯿﺪ‪.‬‬
‫ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻫﺮ ﮔﺰﯾﻨﻪ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدي ﺑﺎﯾﺪﺛﺎﺑﺖ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ آﯾﺎ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﻣﺸﮑﻞ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮑﯽ از اﻃﻤﯿﻨﺎن‬
‫‪،‬رﯾﺴﮏ ‪ ،‬ﯾﺎ ﻋﺪم اﻃﻤﯿﻨﺎن ‪ ،‬ﻣﺪل ﺳﺎزي ‪،‬روش ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﺷﺪه اﺳﺖ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﻗﺮار ﮔﯿﺮد )ﻧﮕﺎه ﮐﻨﯿﺪ ﺑﻪ ‪ .(Drummond, 2002; Koller, 2000‬اﯾﻦ در ﻓﺼﻞ ‪ 4‬ﻣﻄﺮح ﺷﺪه اﻧﺪ‪ .‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮐﻨﯿﺪ‬
‫‪ DSS‬در ﻓﻮﮐﻮس ‪ 2,14‬ﺑﺮاي ﺗﻮﺿﯿﺤﺎت در ﻣﻮرد ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ اﯾﻨﮑﻪ ﻣﺮدم واﻗﻌﺎ رﯾﺴﮏ را ﻣﯽ ﺑﯿﻨﻨﺪ‪.‬‬
 ‫‪85‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ‪ ،‬ﻣﺪل ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ دوم‬

‫‪ DSS‬در ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪2،13‬‬

‫ﮔﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي ﺑﯿﺶ از اﻧﺪازه ﻫﺪف را ﺧﺮاب ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‬

‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺮ روي ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺳﺎزي ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ‬
‫ﮐﻪ وﻗﺘﯽ اﻧﺘﺨﺎب ﻫﺎي زﯾﺎدي ﺑﻪ ﮐﺴﯽ اراﺋﻪ ﺷﻮد و‬
‫ﺿﺮب اﻟﻌﺠﻠﯽ ﻧﯿﺰ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﻮد او ﻣﻌﻤﻮﻻً آﺧﺮﯾﻦ‬
‫ﮔﺰﯾﻨﻪ را اﻧﺘﺨﺎب ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ 3.‬ﺗﺎ ‪ 5‬اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻨﺎﺳﺐ‬
‫ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﮔﺬﺷﺘﻪ از ﻫﻤﻪ اﯾﻦ ﻫﺎ آن ﻫﺎ ﮐﻮﺷﯿﺪﻧﺪ ﺗﺎ‬
‫اﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ را ﺣﻞ ﮐﻨﻨﺪ و ﻧﻪ اﯾﻦ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ‬
‫ﺑﭙﺮدازﻧﺪ‪ .‬ﺣﺘﯽ اﺳﺘﻔﺎده از ﯾﮏ ﻧﺮم اﻓﺰار ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ‬
‫اﯾﻦ ﮔﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺷﺎﯾﺪ اﻧﺘﺨﺎب آﮔﺎﻫﺎﻧﻪ‬
‫ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺖ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪.‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮐﻨﯿﺪ ﻣﻮرد ﮐﺎرﺑﺮد‬
‫‪ 2,3‬را ‪.‬‬
‫‪-----------------‬‬
‫‪Source: Modified and condensed from S.M.‬‬
‫‪Johnstone, "Decision Support for Distance‬‬
‫"‪Learning Solutions: Help is Online,‬‬
‫‪Syllabus,‬‬ ‫‪October‬‬ ‫‪2001.‬‬
‫ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي زﯾﺮ در ﯾﮏ اﺗﻮﺑﻮس در ﯾﮏ‬
‫ﺟﻠﺴﻪ ي ﻣﻠﯽ ﺷﻨﯿﺪه ﺷﺪ ‪:‬‬
‫ﯾﮏ داﻧﺸﮕﺎه ﺻﺎﺣﺐ ﻧﺎم ﻗﺼﺪ داﺷﺖ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎي‬
‫آﻣﻮزﺷﯽ ﺧﻮد را ﺑﻪ وب ﻣﻨﺘﻘﻞ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﯾﮑﯽ از اﺳﺎﺗﯿﺪ‬
‫ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪ‪ .‬او ﻟﯿﺴﺘﯽ ﺷﺎﻣﻞ ‪23‬‬
‫ﺷﺮﮐﺖ اراﺋﻪ داد‪ .‬او ﺟﺰﺋﯿﺎﺗﯽ از ﮔﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎ و آن ﭼﻪ‬
‫ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺑﻮد ﺗﻬﯿﻪ ﮐﺮد‪ .‬او ﻣﯽ ﺧﻮاﺳﺖ ﮐﺎرش ﮐﺎﻣﻞ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ﺣﺘﯽ اﮔﺮ ﺑﻌﻀﯽ از ﮔﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي ﺑﺮاي اﯾﻦ ﮐﺎر‬
‫ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﯾﻦ ﮔﺰارش اﺣﺴﺎس‬
‫ﺧﻮﺑﯽ داﺷﺖ‪.‬روز ﻗﺒﻞ از ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻓﺮوﺷﻨﺪه‬
‫اﯾﻦ ﻗﺒﯿﻞ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻣﻘﺎﺑﻞ دﻓﺘﺮ ﮐﺎر رﺋﯿﺲ ﺗﻮﻗﻒ‬
‫ﮐﺮد‪.‬رﺋﯿﺲ ﺷﺮﮐﺖ ﻣﺤﺼﻮﻻت اﯾﻦ ﺷﺮﮐﺖ را‬
‫اﻧﺘﺨﺎب ﮐﺮده ﺑﻮد‪ .‬در داﺧﻞ اﺗﻮﺑﻮس اﯾﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺑﻪ‬
‫ﮔﻮش ﻣﯽ رﺳﯿﺪ ‪:‬‬

‫‪ DSS‬در ﻓﻮﮐﻮس ‪2،14‬‬

‫ﻗﻀﺎوت واﻗﻌﯽ ﻣﺮدم در ﻣﻮرد رﯾﺴﮏ ﭼﯿﺴﺖ؟‬

‫ﻧﻤﯽ دﻫﻨﺪ ‪ ".‬ﮔﻮدي ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ ‪" :‬اﮔﺮ ﻣﺮدم ﭼﯿﺰي را‬
‫ﺗﺤﺖ ﮐﻨﺘﺮل ﺧﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ داﻧﺶ ﺧﻮد‬
‫از ﺟﻬﺎن ‪ ،‬در اﻧﺠﺎم آن اﺻﺮار ﺧﻮاﻫﻨﺪ داﺷﺖ‪ .‬و اﯾﻦ‬
‫اﺻﻞ ﻣﻬﻤﯽ ﺑﺮاي اﻧﻮاع ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي در زﻧﺪﮔﯽ‬
‫ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ "‪ .‬ﺑﺎرز ﺗﺮﯾﻦ ﻣﺜﺎل در اﯾﻦ ﻣﻮرد ﺳﻔﺮﻫﺎي‬
‫ﻫﻮاﯾﯽ ﭘﺲ از واﻗﻌﻪ ‪ 11‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﮔﻮدي ﻣﯽ‬
‫ﮔﻮﯾﺪ‪ " .‬ﻣﺮدم از راﻧﻨﺪﮔﯽ ﺗﺮس ﻧﺪارﻧﺪ ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ آﻧﻬﺎ از‬
‫ﭘﺮوﻓﺴﻮر آدام ﮔﻮدي ازداﻧﺸﮕﺎه ﺟﻮرﺟﯿﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت‬
‫ﺗﺠﺮﺑﯽ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ ﻗﻀﺎوت واﻗﻌﯽ ﻣﺮدم در ﻣﻮرد‬
‫رﯾﺴﮏ در ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﭼﯿﺴﺖ"ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﻣﺮدم‬
‫ﻣﯽ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﺮ روي اﻧﺠﺎم ﯾﮏ ﮐﺎر ﺗﺼﺎدﻓﯽ ﻗﻤﺎر‬
‫اﻧﺠﺎم دﻫﻨﺪ ‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ اﺣﺘﻤﺎل وﻗﻮع ﯾﮏ‬
‫واﻗﻌﻪ ﺧﻮب ﮐﻮﭼﮏ ‪ ،‬ﺑﺎﻻ ﺑﺎﺷﺪ و اﺣﺘﻤﺎل وﻗﻮع‬
‫ﯾﮏ واﻗﻌﻪ ﺑﺪ ﺑﺰرگ ‪ ،‬ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺑﺎﺷﺪ آن ﮐﺎر را اﻧﺠﺎم‬
 ‫‪49‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ‪ ،‬ﻣﺪل ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ دوم‬

‫ﺑﻪ داﻧﺶ ﺧﻮد اﻃﻤﯿﻨﺎن دارﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ‬ ‫ﭘﺮواز ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻫﺮاس دارﻧﺪ ‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﻣﺴﺎﻓﺮت‬
‫ﺑﯿﺎﻧﮕﺮ اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﭼﺮا ﻣﺸﺘﺮي ﯾﮏ‬ ‫ﻫﻮاﯾﯽ از ﻧﻈﺮ آﻣﺎري ﺑﺴﯿﺎر اﻣﻦ ﺗﺮ از ﺑﻘﯿﻪ ﻣﺴﺎﻓﺮت‬
‫دﺳﺘﮕﺎه ﺧﻮد ﭘﺮداز ﺟﻬﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﭘﻮل ﻧﯿﺎز ﺑﻪ‬ ‫ﻫﺎ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ‪ " .‬او ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ‪ " .‬ﻣﺮدم اﺣﺴﺎس اﻣﻨﯿﺖ‬
‫ﻓﺸﺮدن ﯾﮏ دﮐﻤﻪ را دارد‪ .‬اﯾﻦ ﮐﺎرﺑﻪ ﻣﺸﺘﺮي‬ ‫ﺑﯿﺸﺘﺮي درراﻧﻨﺪﮔﯽ ﻣﯽﮐﻨﺪ زﯾﺮا آﻧﻬﺎ ﮐﻨﺘﺮل ﺑﺮ روي‬
‫اﺣﺴﺎﺳﯽ از ﮐﻨﺘﺮل را ﻣﯽ دﻫﺪ ‪.‬‬ ‫ﻣﻨﺒﻊ رﯾﺴﮏ دارﻧﺪ‪".‬‬
‫اﺣﺴﺎس ﮐﻨﺘﺮل ﯾﮏ ﻋﺎﻣﻞ ﮐﻠﯿﺪي در رﯾﺴﮏ ﭘﺬﯾﺮي‬

‫‪Source: For more information, see A. Mann,‬‬ ‫ﯾﺎ اﺟﺘﻨﺎب از آن اﺳﺖ‪.‬ﻣﺮدم زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ اﺣﺴﺎس ﻣﯽ‬
‫‪"Risky Business," Columns (UGA Faculty‬‬ ‫ﮐﻨﻨﺪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺮ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﯾﮏ ﮐﺎر ﮐﻨﺘﺮل ﮐﻨﻨﺪ ‪،‬ﺑﯿﺸﺘﺮ‬
‫‪Newsletter), February 11،2002, p. 3; Goodie‬‬
‫ﺗﻤﺎﯾﻞ ﺑﻪ اﻧﺘﺨﺎب رﯾﺴﮏ را دارﻧﺪ‪-‬ﺣﺘﯽ اﮔﺮآﻧﻬﺎ‬
‫‪(2001).‬‬
‫ﺷﺎﻧﺲ ﺑﺎﻻﯾﯽ در ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ .‬اﻏﻠﺐ ﻣﺮدم‬

‫ﻧﺘﺎﯾﺞ اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي‬

‫ارزﺷﯿﺎﺑﯽ ﮔﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي ﻣﻨﺘﺨﺐ ﯾﮑﯽ از ﺷﺮاﯾﻂ ﺣﺼﻮل ﻫﺪف اﺳﺖ‪ .‬ﮔﺎﻫﯽ اوﻗﺎت ﯾﮏ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ‬
‫ﻫﺪف را ﺑﯿﺎن ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﺳﻮد‪ ،‬ﺧﺮوﺟﯽ ﻣﺴﺎﻟﻪ اﺳﺖ و ﺑﯿﺸﯿﻨﻪ ﺳﺎزي ﺳﻮد ﻫﺪف اﺳﺖ )واﺣﺪ ﻫﺮ‬
‫دو دﻻر اﺳﺖ(‪ .‬اﮔﺮ ﺧﺮوﺟﯽ ﻣﺴﺎﻟﻪ‪ ،‬رﺿﺎﯾﺘﻤﻨﺪي ﻣﺸﺘﺮي ﺑﺎﺷﺪ ‪،‬اﯾﻦ ﻣﻮرد ﺑﺎ ﺗﻌﺪاد ﺷﮑﺎﯾﺎت ﯾﺎ ﻣﯿﺰان دوام ﯾﮏ‬
‫ﻣﺤﺼﻮل وﯾﺎ ﺑﺎ ﻧﻈﺮﺳﻨﺠﯽ اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬اﯾﺪه آل ‪ ،‬ﺣﻞ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺑﺎ اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي ﯾﮑﯽ از ﻣﻮاردﻓﻮق‬
‫اﺳﺖ‪.‬اﻟﺒﺘﻪ اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي ﭼﻨﺪ ﻣﻮرد ﻧﯿﺰ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد )ﻧﮕﺎه ﮐﻨﯿﺪ ﺑﻪ ‪ 2001 ،Barba - Romero‬؛‬
‫‪ Koksalan‬و ‪ .(2001 ،Zionts‬ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﮔﺮوه ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي را اﻧﺠﺎم ﻣﯽ دﻫﻨﺪ ‪ ،‬ﻫﺮ ﯾﮏ از‬
‫ﮔﺮوﻫﻬﺎي ﺷﺮﮐﺖ ﮐﻨﻨﺪه ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻫﺪف‬
‫ﻣﺪﯾﺮان ﺑﺪﺳﺖ آوردن ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺳﻮد ‪ ،‬ﻫﺪف ﺑﺎزارﯾﺎﺑﺎن اﻓﺰاﯾﺶ ﻧﻔﻮذ در ﺑﺎزار ‪ ،‬ﻫﺪف ﻣﺼﺮف ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﮐﺎﻫﺶ‬
‫ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎ و در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﻫﺪف ﺳﻬﺎﻣﺪاران اﻓﺰاﯾﺶ ﺧﻂ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻌﻤﻮل اﯾﻦ ﺗﻀﺎد اﻫﺪاف ‪ ،‬ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ‬
‫ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻌﯿﺎر ﻫﺎي ﭼﻨﺪ ﮔﺎﻧﻪ ﺧﺎص ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﯾﮑﯽ از اﯾﻦ روش ﻫﺎ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺒﯽ اﺳﺖ‬
‫‪ ،‬ﺧﻼﺻﻪ ﻣﻄﺎﻟﺐ در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﮐﺎرﺑﺮدي ﻓﺼﻞ ‪ 2,3‬و وب ﺳﺎﯾﺖ در ﮐﺎﻟﺞ ‪ /‬داﻧﺸﮕﺎه ﻗﺮار دارد‪.‬‬
‫ﺳﻨﺎرﯾﻮ ﻫﺎ)ﺣﺎﻻت(‬
‫ﺳﻨﺎرﯾﻮ‪ ،‬ﺷﺮﺣﯽ از ﻓﺮﺿﯿﺎت ﻣﻤﮑﻦ درﺑﺎره ﻣﺤﯿﻂ ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ وﯾﮋه در ﯾﮏ زﻣﺎن ﻣﺸﺨﺺ اﺳﺖ ؛‬
‫ﮐﻪ ‪ ،‬ﺑﯿﺎﻧﮕﺮ ﭘﺎراﻣﺘﺮ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺳﻨﺎرﯾﻮ ﻓﻘﻂ ﺗﻮﺻﯿﻒ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي اﺳﺖ وﻗﺎدر ﺑﻪ‬
‫ﮐﻨﺘﺮل ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎ و ﭘﺎراﻣﺘﺮ ﻫﺎي ﻣﺪل ﺳﺎزي ﯾﮏ وﺿﻌﯿﺖ ﺧﺎص ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﺑﺮاي‬
‫ﻣﺮاﺣﻞ و ﻣﺪﻟﺴﺎزي ﻧﯿﺰ ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
 ‫‪50‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫رﯾﺸﻪ ﺳﻨﺎرﯾﻮ از ﺗﺌﺎﺗﺮ ﺑﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﺻﻄﻼﺣﯽ ﮐﻪ از ﺑﺎزي ﺟﻨﮓ و ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي در ﻣﻘﯿﺎس ﺑﺰرگ‬
‫وام ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺳﻨﺎرﯾﻮ ﯾﮏ اﺑﺰار ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي و ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ‪ DSS‬اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻃﯿﻒ ﮐﺎﻣﻠﯽ از‬
‫اﻣﮑﺎﻧﺎت را ﺷﺎﻣﻞ ﺷﻮد‪ .‬ﯾﮏ ﻣﺪﯾﺮ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي از ﺳﻨﺎرﯾﻮ ﻫﺎ را ﺳﺎﺧﺘﻪ )ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﻮرد( ‪ ،‬وﺑﻪ ﺗﺠﺰﯾﻪ‬
‫و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي و ﮐﺴﺐ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ در ﻣﻮرد ﺳﯿﺴﺘﻢ و ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﺑﭙﺮدازد‪.‬‬
‫اﯾﺪه آل ‪ ،‬اﯾﻨﺴﺖ ﮐﻪ ﻣﺪﯾﺮ ﺑﺘﻮاﻧﺪ را ﺣﻞ ﻣﻄﻠﻮﺑﯽ را ﺑﺮاي ﻣﺪل ﺳﺎزي ﻣﺴﺎﻟﻪ ﭘﯿﺪا ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺳﻨﺎرﯾﻮ ﮐﻤﮏ وﯾﮋه اي ﺑﻪ ﺗﺠﺰﯾﻪ ﺗﺤﻠﯿﻞ و ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬در ﻫﺮ دو ﻣﻮرد ‪ ،‬ﻣﺎ ﺳﻨﺎرﯾﻮ ﻫﺎ را ﺗﻐﯿﯿﺮ داده و‬
‫ﻧﺘﺎﯾﺞ را ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ‪.‬‬
‫ﺳﻨﺎرﯾﻮﻫﺎ ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﯽ را در ‪ MSS‬ﺑﺎزي ﻣﯽ ﮐﻨﺪ زﯾﺮا آﻧﻬﺎ‬
‫• ﺑﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻓﺮﺻﺖ ﻫﺎ و ﺣﻮزه ﻫﺎي ﻣﺸﮑﻞ دار ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‬
‫• ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ اﻧﻌﻄﺎف در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫• ﺑﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻣﺮز ﺗﻐﯿﯿﺮات ﮐﻪ ﻣﺪﯾﺮان ﺑﺎﯾﺪ رﺻﺪ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫• ﺑﻪ اﻋﺘﺒﺎر ﻓﺮﺿﯿﺎت ﻣﺪﻟﺴﺎزي ﻋﻤﺪه ‪ ،‬ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‬
‫• ﺑﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﻗﺪرت ﭘﯽ ﺑﺮدن ﺑﻪ رﻓﺘﺎر ﺳﯿﺴﺘﻢ را از ﻃﺮﯾﻖ ﯾﮏ ﻣﺪل ‪ ،‬ﻣﯽ دﻫﺪ‬
‫• ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ راه ﺣﻞ ﻫﺎي ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدي ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮاي ﺗﻐﯿﯿﺮ در ﻣﺤﯿﻂ ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‬

‫ﺳﻨﺎرﯾﻮﻫﺎي ﻣﻤﮑﻦ‬
‫ﻫﺰاران ﺳﻨﺎرﯾﻮي ﻣﻤﮑﻦ ﺑﺮاي ﻫﺮ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي وﺟﻮد دارد‪ .‬ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻤﻮدن ﻣﻮارد‬
‫زﯾﺮدر ﻋﻤﻞ ﻣﻔﯿﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪:‬‬
‫• ﺑﺪﺗﺮﯾﻦ ﺳﻨﺎرﯾﻮي ﻣﻤﮑﻦ‬
‫• ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﺳﻨﺎرﯾﻮي ﻣﻤﮑﻦ‬
‫• ﻣﺤﺘﻤﻞ ﺗﺮﯾﻦ ﺳﻨﺎرﯾﻮ‬
‫• ﺳﻨﺎرﯾﻮي ﻣﺘﻮﺳﻂ‬
‫ﺳﻨﺎرﯾﻮﻫﺎ ﻣﺸﺨﺺ ﮐﻨﻨﺪه ﭼﻬﺎر ﭼﻮب ﻣﻮﺛﺮي از ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺳﻨﺎرﯾﻮﻫﺎ در اﺟﺮاي ‪ MMS‬در‬
‫ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻨﯽ ارزش ﯾﮏ ﻋﻨﺼﺮ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺧﻄﺎﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻣﺪل ‪ ،‬ﺟﺰء ﺣﯿﺎﺗﯽ در ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي اﺳﺖ ‪ ،‬اﻣﺎ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺗﻌﺪادي از‬
‫ﺧﻄﺎﻫﺎ در ﺗﻮﺳﻌﻪ و اﺳﺘﻔﺎده از آن ﺗﻮﺳﻂ اﻓﺮاد اﯾﺠﺎد ﺷﻮد‪.‬ﺗﺎﯾﯿﺪ ﻣﺪل ﻗﺒﻞ از اﺳﺘﻔﺎده آن ﺣﯿﺎﺗﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﮔﺮدآوري‬
‫درﺳﺖ اﻃﻼﻋﺎت ‪ ،‬ﺑﺎ ﺳﻄﺢ ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ از دﻗﺖ و ﺻﺤﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺷﺎﺧﺺ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ‪،‬ﻧﯿﺰ ﺣﯿﺎﺗﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﺳﺎﯾﺮ‬
‫)‪" (1999‬ﻫﻔﺖ اﺷﺘﺒﺎه وﺣﺸﺘﻨﺎك ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي "‪ ،‬ﮐﻪ اﮐﺜﺮ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ رﻓﺘﺎر ﯾﺎ ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺗﺒﻂ ﻫﺴﺘﻨﺪ را ﺗﻮﺻﯿﻒ‬
‫ﮐﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﺷﺮح اﯾﻦ اﺷﺘﺒﺎﻫﺎت در ﻧﮑﺘﻪ ‪ 2,15‬آﻣﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
 ‫‪51‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ‪ ،‬ﻣﺪل ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ دوم‬

‫‪ 2,8‬ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ‪ :‬ﻓﺎز اﻧﺘﺨﺎب‬

‫اﻧﺘﺨﺎب ﻋﻤﻞ ﻣﻬﻢ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي اﺳﺖ‪.‬درﻣﺮﺣﻠﻪ اﻧﺘﺨﺎب اﺳﺖ ﮐﻪ ﯾﮏ ﺗﺼﻤﯿﻢ واﻗﻌﯽ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه وﻣﺮاﺣﻞ اﺟﺮاي‬
‫ﯾﮏ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻧﯿﺰ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ . .‬ﻣﺮز ﺑﯿﻦ ﻃﺮاﺣﯽ و اﻧﺘﺨﺎب اﻏﻠﺐ ﻣﻌﻠﻮم ﻧﯿﺴﺖ زﯾﺮا ﺑﺮﺧﯽ از ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎ را‬
‫ﻣﯽ ﺗﻮان در ﻫﺮ دوي آﻧﻬﺎ اﻧﺠﺎم داد و اﻏﻠﺐ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﯾﮑﯽ از ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎي اﻧﺘﺨﺎب ﺑﻪ ﻓﺎز ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎي ﻃﺮاﺣﯽ‬
‫ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ‪ ،‬ﺷﺨﺺ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ آﻟﺘﺮ ﻧﺎﺗﯿﻮ ﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪرا از اﻧﺠﺎم ارزﯾﺎﺑﯽ ﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد‪ ،‬ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻓﺎز اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺎﻣﻞ ﺟﺴﺘﺠﻮ ‪ ،‬ارزﯾﺎﺑﯽ ‪ ،‬و ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد راه ﺣﻞ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﻣﺪل ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬راه ﺣﻞ ﺑﺮاي ﯾﮏ ﻣﺪل‬
‫‪،‬ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي ﺧﺎص از ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﻣﺘﻐﯿﺮ ﺑﺮاي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي در اﻧﺘﺨﺎب و ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻨﯽ اﺳﺖ‪ .‬در ﻓﺎز اﺟﺮاي ‪MMS‬‬
‫)ﻧﮕﺎه ﮐﻨﯿﺪ ﺑﻪ ‪ DSS‬در ﻋﻤﻞ ‪ ، (2,16‬اﻧﺘﺨﺎب ﻫﺎ ﺑﺎ ﻃﻮل ﻋﻤﺮ و ﺳﻮدآوري ﻣﻮرد ارزﯾﺎﺑﯽ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻧﺘﺨﺎب ﺑﺮاي ﺗﺼﺤﯿﺢ ﺧﻄﺎي داده ﻫﺎ واﻧﺘﻘﺎل ﺗﻌﺪاد ﺧﺎﺻﯽ اﺗﻮﻣﺒﯿﻞ از ﯾﮏ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي از ﻧﻘﺎط ﺑﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ‬
‫دﯾﮕﺮي ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻧﻮع ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت ‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮ ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ و اﻃﻼﻋﺎت و وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ ﺑﻪ ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎي ‪ DSS‬اﺿﺎﻓﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ‪ :‬ﺣﻞ ﻣﺪل ‪ ،‬ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻞ ﻣﺪل ﺣﺎﺿﺮﻧﻤﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬راه ﺣﻠﯽ ﮐﻪ ﺑﺮاي ﻣﺪل ﺑﺎزده ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽﺷﻮد راه ﺣﻞ‬
‫ﮐﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺑﻪ اﺟﺮا در آﯾﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺸﮑﻞ اﺳﺖ‪ .‬راه ﺣﻠﯽ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﻣﯽﺷﻮد‬
‫ﺣﻞ ﻣﺪل ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﺷﺎﻣﻞ ﺟﺴﺘﺠﻮ در ﯾﮏ دوره ﮐﺎﻣﻞ از ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬اﯾﻦ روش ﻫﺎي ﺟﺴﺘﺠﻮ ﺷﺎﻣﻞ‬
‫ﺗﮑﻨﯿﮏ ﻫﺎي ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ )ﺣﻞ ﻓﺮﻣﻮل( ‪ ،‬اﻟﮕﻮرﯾﺘﻢ )ﺣﻞ ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم( ‪ ،‬اﮐﺘﺸﺎف )ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﺳﺮاﻧﮕﺸﺘﯽ( ‪ ،‬و ﺟﺴﺘﺠﻮﻫﺎي‬
‫ﺑﯽ ﺣﺎﺻﻞ )ﻋﮑﺴﺒﺮداري در ﺗﺎرﯾﮑﯽ ‪ ،‬اﯾﺪه آل در راه ﻣﻨﻄﻘﯽ(ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﻔﺼﯿﻞ در ﻓﺼﻞ ‪ 4‬ﺗﻮﺿﯿﺢ داده‬
‫ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻤﺎم ﮔﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻮرد ارزﯾﺎﺑﯽ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪ .‬اﮔﺮ ﮔﺰﯾﻨﻪ اي داراي اﻫﺪاف ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﻫﻤﻪ آﻧﻬﺎ ﺑﺎﯾﺪ‬
‫ﺑﺮرﺳﯽ ﺷﺪه و ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﯽ ﺗﻮان از ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﺑﺮاي ﺗﺸﺨﯿﺺ ﮔﺰﯾﻨﻪ ﻗﻮي‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد) اﯾﺪه آل ﺗﻐﯿﯿﺮات اﻧﺪك ﯾﺎ ﻋﺪم ﺗﻐﯿﯿﺮدر ﭘﺎراﻣﺘﺮ اﺳﺖ( و ازﺗﺤﻠﯿﻞ ﺑﺮاي ﯾﺎﻓﺘﻦ ﺗﻐﯿﯿﺮات در ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد ‪ .‬ﺟﺴﺘﺠﻮي ﻫﺪف ﺑﻪ ﻣﺪﯾﺮ ﮐﻤﮏ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﺗﺎ ﻣﺪﯾﺮ ﺑﺎ ﺗﻌﯿﯿﻦ ارزش ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺑﻪ ﻫﺪف‬
‫ﻣﺸﺨﺼﯽ ﻧﺎﺋﻞ ﺷﻮد‪ .‬ﺗﻤﺎﻣﯽ اﯾﻦ ﻣﻮارد در ﻓﺼﻞ ‪ 4‬ﭘﻮﺷﺶ داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
 ‫‪52‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫‪ DSS‬در ﻓﻮﮐﻮس ‪2،15‬‬

‫ﻫﻔﺖ اﺷﺘﺒﺎه ﻓﺎﺣﺶ در ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬

‫‪ .5‬ﺑﻠﻨﺪ ﭘﺮوازي ﺑﺪ اﺳﺖ‬
‫‪ .6‬اﻋﺘﻤﺎد ﺑﻪ ﺷﻨﯿﺪ ه ﻫﺎ )ﭼﺸﻢ ﭘﻮﺷﯽ از ﻧﻈﺮات ﻣﻨﻔﯽ‬
‫و ﻧﺎدﯾﺪه ﮔﺮﻓﺘﻦ اﺧﺒﺎر ﺑﺪ(‬
‫‪ .7‬ﻋﺠﻠﻪ ﮐﺮدن و واﻧﺘﻈﺎر ‪ :‬ﻋﺪم ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﻣﯽ‬
‫ﺗﻮاﻧﺪ ﻫﻤﺎﻧﺪ ﯾﮏ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎﺷﺪ )ﺑﻪ ﺗﻌﻮﯾﻖ‬
‫اﻧﺪاﺧﺘﻦ از ﺗﮑﻨﯿﮏ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺧﻮب ﻧﯿﺴﺖ(‪.‬‬
‫اﻟﺒﺘﻪ ‪ ،‬ﺗﻤﺎم اﯾﻦ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﺑﺪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪﮐﻪ‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﺑﺪ ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي ﻏﯿﺮ ﺿﺮوري و ﺑﺎﻻ‬
‫ﺑﺮاي ﺷﺮﮐﺘﻬﺎ ﻣﻨﺠﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد )از ﺟﻤﻠﻪ اﺧﺮاج‬
‫ﮐﺮدن(‪.‬‬
‫‪Source: Based on D.c. Sawyer, Getting It‬‬
‫‪Right: Avoiding the High Cost of Wrong‬‬
‫‪Decisions, Boca Raton, FL: St. Lucie Press,‬‬
‫‪1999.‬‬
‫‪ .4‬ﻫﻤﻪ ﮐﺎر ﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎﯾﮏ روال ﻣﺸﺨﺺ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‬
‫وﺣﺸﺘﻨﺎك‬ ‫اﺷﺘﺒﺎه‬ ‫"ﻫﻔﺖ‬ ‫)‪(1999‬‬ ‫ﺳﺎﯾﺮ‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي‪ ".‬را ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ اﯾﻨﻬﺎ ﺗﻠﻪ ﻫﺎي‬
‫ﺷﺎﯾﻊ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ اﻏﻠﺐ ﺗﺼﻤﯿﻢ‬
‫ﮔﯿﺮﻧﺪﮔﺎن از آﻧﻬﺎ ﺑﯽ اﻃﻼﻋﻨﺪ ‪ .‬ﻫﻔﺖ اﺷﺘﺒﺎه ﻓﺎﺣﺶ‬
‫ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ‪:‬‬
‫‪ .1‬اﻋﺘﻘﺎد داﺷﺘﻦ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ ﺷﻤﺎ در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﺗﻤﺎم‬
‫ﭘﺎﺳﺦ ﻫﺎ را در اﺧﺘﯿﺎر دارﯾﺪ )ﻋﺪم ﺗﻼش در ﮐﺴﺐ‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﺧﺎرﺟﯽ(‬
‫‪ .2‬ﭘﺮﺳﯿﺪن ﺳﻮال اﺷﺘﺒﺎه اﺳﺖ )ﺷﻤﺎﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت‬
‫ﺻﺤﯿﺢ ﺑﺮاي ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي آﮔﺎﻫﺎﻧﻪ ﻧﯿﺎز دارﯾﺪ(‬
‫‪ .3‬ﺧﻮدﺧﻮاﻫﯽ و ﻏﺮور)ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﺑﺮ ﺗﺼﻤﯿﻢ‬
‫ﻏﻠﻂ ﺧﻮد ﭘﺎﻓﺸﺎري ﻣﯽ ﮐﻨﺪ(‬

‫‪ 2,9‬ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ‪:‬ﻓﺎز اﺟﺮا‬

‫در ﭘﺎﻧﺼﺪ ﺳﺎل ﭘﯿﺶ ﻣﺎﭼﯿﺎوﻟﯽ اﺳﺘﺎﺗﻠﯽ ﺑﻪ ﺑﺮﺧﯽ از ﻧﮑﺎت زﯾﺮ اﺷﺎره ﮐﺮد" ﺑﺠﺎي ﺗﺎﮐﯿﺪ ﺑﺮ ﺗﺮدﯾﺪ ﯾﺎ‬
‫اﺣﺴﺎس ﺧﻄﺮ در ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺑﺎﯾﺪﺗﺎﮐﯿﺪ ﺑﺮ اﻧﺠﺎم ﻣﺸﮑﻞ ﺑﺎﺷﺪ "‪ .‬اﺟﺮاي راه ﺣﻞ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدي ﺑﺮاي ﻣﺸﮑﻞ‪ ،‬در‬
‫ﺣﻘﯿﻘﺖ ﺷﺎﻣﻞ ﺑﮑﺎر ﮔﯿﺮي ﯾﮏ دﺳﺘﻮر اﻟﻌﻤﻞ ﺟﺪﯾﺪو ﯾﺎﺗﻐﯿﯿﺮ اﻧﺪك ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬و ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺷﻮد‪.‬‬
‫اﻧﺘﻈﺎرات ﮐﺎرﺑﺮان ﻧﯿﺰ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﺨﺸﯽ از ﺗﻐﯿﯿﺮ ‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺷﻮد‪.‬ﺗﻌﺮﯾﻒ اﺟﺮا) ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي( ﺗﺎ ﺣﺪي ﭘﯿﭽﯿﺪه‬
‫اﺳﺖ زﯾﺮا ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ﯾﮏ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﭘﯿﭽﯿﺪه و ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺑﺎ ﻣﺮز ﻫﺎي ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬در واﻗﻊ اﺟﺮا ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از‬
‫ﺑﮑﺎر ﺑﺴﺘﻦ ﯾﮏ روش ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﮐﺎر‪ ،‬ﺑﺪون ﻧﯿﺎزﺑﻪ اﺟﺮا ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي ‪ .‬ﺑﺴﯿﺎري از ﻣﺴﺎﺋﻞ‬
‫ﻋﻤﻮﻣﯽ اﺟﺮا ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺗﻐﯿﯿﺮ ‪ ،‬درﺟﻪ ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ارﺷﺪ ‪ ،‬و آﻣﻮزش ﮐﺎرﺑﺮ ‪ ،‬از ﻣﺴﺎﺋﻞ‬
‫ﻣﻬﻢ در ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ‪ ،‬ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬در ﮐﯿﺲ اﺟﺮاﯾﯽ ‪ DSS) MMS‬در ﻋﻤﻞ ‪، (2,17‬‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪ اﺟﺮا ﺗﺎ ﺣﺪودي ﻓﺎزي اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮﺧﯽ ازﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﻗﺒﻞ از اﺟﺮا ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻋﻤﻮﻣﯽ ‪،‬ﺗﻮﺳﻂ اﻓﺮاد ﺗﺴﺖ‬
‫ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﺳﺎﺳﺎ ﺑﺮاي ‪ ، MMS‬اﺟﺮا درﮔﯿﺮ ﺑﻪ روز رﺳﺎﻧﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي ‪ ،‬ﺑﺎز ﺧﻮردﺗﺴﺖ ﻣﺪل ﻫﺎ و‬
 ‫‪53‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ‪ ،‬ﻣﺪل ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ دوم‬

‫ﺳﻨﺎرﯾﻮﻫﺎ ‪،‬و ﺣﺮﮐﺖ ﻣﺎﺷﯿﻦ از ﻣﮑﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﻣﮑﺎن دﯾﮕﺮ ‪ ،‬اﺳﺖ‪ ..‬ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي ﺑﻪ روز رﺳﺎﻧﯽ ﺷﺪه اﯾﺪه‬
‫آل ﺑﺎﯾﺪ درﮔﯿﺮ روﯾﮑﺮد ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ رﺳﻤﯽ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﮐﻪ اﺟﺮاي واﻗﻌﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﻣﻤﮑﻦ ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬
‫ﺟﺰﯾﯿﺎت اﺟﺮا در ﻓﺼﻞ ﺷﺶ ﺗﺸﺮﯾﺢ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺮوﺳﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي اﮔﺮ ﭼﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺮدم اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‬
‫وﻟﯿﮑﻦ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫‪ 2,10‬ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد‬

‫در ﻓﺼﻞ ﯾﮏ ﻣﺎ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي ﮐﺮدن ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي را ﺑﯿﺎن ﮐﺮدﯾﻢ ‪ ،‬و ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﻼﺻﻪ ﺑﺮﺧﯽ‬
‫از اﯾﺪه ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي را ﺑﯿﺎن ﮐﺮدﯾﻢ‪.‬در اﯾﻦ ﻗﺴﻤﺖ ‪،‬ﻓﻨﺎوري ﻫﺎي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي وﯾﮋه را‬
‫ﺑﺮاي ﭘﺮوﺳﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﺷﺮح ﻣﯽ دﻫﯿﻢ‪.‬‬

‫ﺟﺪول ‪ 2,3‬ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ‬

‫ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺑﺮاي ﻓﺎز ﻫﻮﺷﻤﻨﺪي‬

‫ﻧﯿﺎز اوﻟﯿﻪ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﺑﺮاي ﻓﺎز ﻫﻮﺷﻤﻨﺪي ‪ ،‬ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ داﺧﻠﯽ و ﺧﺎرﺟﯽ‬
‫ﺑﺮاي ﻓﺮﺻﺖ ﻫﺎ و ﻣﺸﮑﻼت و ﺗﻔﺴﯿﺮ آﻧﭽﻪ در ﺟﺴﺘﺠﻮ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽ آﯾﺪ ‪ ،‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﺑﺰار و ﻣﻨﺎﺑﻊ وب ﺑﺮاي‬
‫ﺑﺮرﺳﯽ ﻫﺎي ﻣﺤﯿﻄﯽ ﺑﺴﺎر ﻣﻔﯿﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﺮور ﮔﺮ ﻫﺎي وب در ﭘﯿﺸﺒﺮد اﻫﺪاف ‪ OLAP‬در داده ﮐﺎوي و اﻧﺒﺎر‬
‫داده ﻫﺎ ﻣﻔﯿﺪ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﺑﺎﯾﺪ داﺧﻠﯽ ﯾﺎ ﺧﺎرﺟﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬ﻣﻨﺎﺑﻊ داﺧﻠﯽ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ از ﻃﺮﯾﻖ ﯾﮏ ﺷﺒﮑﻪ‬
‫اﯾﻨﺘﺮاﻧﺖ در دﺳﺘﺮس ﺑﺎﺷﺪ‪.‬ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺧﺎرﺟﯽ ﻧﯿﺰ ﺑﺴﯿﺎر زﯾﺎد و ﻣﺘﻨﻮع ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﻟﯿﺴﺖ وب ﺳﺎﯾﺖ‬
‫ﻫﺎي ﻣﺮ ﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﺠﺎرت و اﻗﺘﺼﺎد ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﻫﺎﻧﺴﻦ رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ)‪.(2002‬‬
‫ﻓﻨﺎوري ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ در اﯾﻦ زﻣﯿﻨﻪ ﺧﯿﻠﯽ ﻣﻔﯿﺪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧﻪ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﺎز ﻫﻮﺷﻤﻨﺪي ‪،‬اﻃﻼﻋﺎت داﺧﻠﯽ و ﺧﺎرﺟﯽ را رﺻﺪ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪).‬ﺑﻪ ‪DSS‬‬
‫در ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪ 2,18‬ﮐﻪ درﻣﻮرد ﺻﻨﺎﯾﻊ داروﯾﯽ اﺳﺖ رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ(‪.‬ﺑﻄﻮر ﻣﺸﺎﺑﻪ داده ﮐﺎوي اﺗﻮﻣﺎﺗﯿﮏ) ﺷﺎﻣﻞ ﻫﻮش‬
 ‫‪54‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ‪ ،CRM ،‬ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺎي ﻋﺼﺒﯽ(و ﭘﺮدازش آﻧﺎﻟﯿﺰ ﺑﺮ ﺧﻂ)‪(OLAP‬از ﻓﺎز ﻫﻮﺷﻤﻨﺪي ﺑﺮاي ﺗﺸﺨﯿﺺ ارﺗﺒﺎط‬
‫ﻋﻮاﻣﻞ و ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻫﺎ ‪ ،‬ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬اﯾﻦ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺘﺪر راﺳﺘﺎي ﻣﺰاﯾﺎي رﻗﺎﺑﺘﯽ ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري‬
‫ﺷﻮد)ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ‪ CRM‬ﮔﺮوﻫﯽ از ﻣﺸﺘﺮﯾﺎﻧﯽ را ﮐﻪ ﺑﺎ ﻣﺤﺼﻮﻻت و ﺧﺪﻣﺎت ﺧﺎﺻﯽ در ارﺗﺒﺎط ﻫﺴﺘﻨﺪ را‬
‫ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪،‬رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ ﺑﻪ‪ Sparacino and O'Reilly‬ﺳﺎل ‪.(2000‬ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﺑﺮاي‬
‫ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻫﺎي ﻣﺸﺎﺑﻪ در ﮔﺬﺷﺘﻪ وروش ﻫﺎي اداره آﻧﻬﺎ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ وﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ‬
‫ﮔﺮوﻫﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮاي ﺗﺒﺎدل و ﺑﻪ اﺷﺘﺮاك ﮔﺬاري داده ﻫﺎ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪ .‬از ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺎي ﻋﺼﺒﯽ ﺑﺮاي‬
‫ﺗﺸﺨﯿﺺ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ اﻫﺪاف اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﻮﺿﯿﺤﺎت ﺷﺎوروآروﻧﺴﻮن ﺑﺮاي ﺑﺎﻧﮏ ﻫﺎ)‪ (2003‬ﮐﻪ در آن‬
‫وب ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﻨﻨﺪه اﺑﺰار واﺳﻂ ﻣﻌﺮوف و ﻧﻘﺎط دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﺤﺮاﻧﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬در اﻏﻠﺐ ﻣﻮاﻗﻊ اﻃﻼﻋﺎت ﻓﺎزي ﺑﺮاي‬
‫ﺗﺸﺨﯿﺺ ﻣﺸﮑﻼت و ﻓﺮﺻﺘﻬﺎ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ DSS‬در ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪2،18‬‬

‫آﻧﺎﻟﯿﺰ ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎي داروﯾﯽ واﺳﺘﻔﺎده از ﭘﺮﺗﺎل ﻫﺎي وب‬

‫ﯾﮑﭙﺎرﭼﮕﯽ اﻃﻼﻋﺎت از ﻗﺒﻞ ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ‪.‬ﭘﻮرﺗﺎل ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻫﺎ از وب ﺑﺮاي ﺑﺮاي‬
‫اﯾﺠﺎد اﻧﺠﻤﻦ ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻋﻠﻤﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ‬
‫ﮐﻨﺪ‪.‬اﯾﻦ اﻧﺠﻤﻦ ﻫﺎ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﯾﮏ ﻓﻀﺎي ﮐﺎري‬
‫ﻣﺸﺘﺮك وﺑﺎ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﺣﺠﻢ زﯾﺎدي از ﻓﺮﻣﻮل ﻫﺎو‬
‫ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻫﺎي ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﭘﯿﭽﯿﺪه ﯾﺎ اﻃﻼﻋﺎت ژﻧﺘﯿﮑﯽ‬
‫‪،‬اﯾﻦ داده ﻫﺎ را ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮐﺮده و ﻧﺘﺎﯾﺞ را ﺑﻪ اﺷﺘﺮاك‬
‫ﻣﯽ ﮔﺬارﻧﺪ‪ spotfire.net.‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﻮدﮐﺎر اﺑﺰار ﻫﺎي‬
‫ﺟﺴﺘﺠﻮي دو ﻃﺮﻓﻪ ﺑﺮاي ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺳﺮﯾﻊ ﮔﺮاﯾﺸﻬﺎ‬
‫‪،‬اﺳﺘﺜﻨﺎﺋﺎت و اﻟﮕﻮ ﻫﺎرا ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯿﮑﻨﺪ‪.‬ﻣﺤﻘﻘﺎن ﻣﯽ‬
‫ﺗﻮاﻧﻨﺪ داده ﻫﺎرا ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺳﻪ ﺑﻌﺪي دﯾﺪه و آﻧﻬﺎ را‬
‫ﺑﮑﺎر ﮔﯿﺮﻧﺪ)آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه ﻣﺠﺎزي(‪.‬اﯾﻦ ﺳﺎﯾﺖ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ‬
‫اﻟﮕﻮرﯾﺘﻢ ﻫﺎﯾﯽ را ﺑﺮاي اﺳﺘﻨﺘﺎج و آﻧﺎﻟﯿﺰ داده ﻫﺎ ﺑﺮاي‬
‫ﮐﺎرﺑﺮاﻧﺶ ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬اﯾﻦ ﺷﺎﻣﻞ درﺧﺖ ﺗﺤﻠﯿﻞ‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ‪ ،‬آﻧﺎﻟﯿﺰ اﺟﺰاي اﺻﻠﯽ‪،‬ﺧﻮﺷﻪ ﺑﻨﺪي ‪K-‬‬
‫‪ means‬ﻫﺎ‪ ،‬ﺧﻮﺷﻪ ﺑﻨﺪي ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺒﯽ و ﺳﺎﯾﺮ‬
‫ﺷﺮﮐﺖ داروﯾﯽ ‪ Infinity‬در اﯾﺎﻟﺖ ﺑﻮﺳﺘﻮن ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ‬
‫داروﯾﯽ را ﺑﺎ ارزﯾﺎﺑﯽ ﻣﻮاد ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﺟﺪﯾﺪ از ﻃﺮﯾﻖ‬
‫ﺷﺒﮑﻪ آﻧﺎﻟﯿﺰ زﻣﺎن واﻗﻌﯽ)‪ (real time web‬ﺳﺮﻋﺖ‬
‫ﺑﺨﺸﯿﺪ‪.‬ﻣﺤﻘﻘﺎن ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﺪل ﻫﺎي آﻣﺎري‬
‫ازﭼﮕﻮﻧﮕﯽ واﮐﻨﺶ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ در آزﻣﺎﯾﺸﺎت‬
‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬در ﺻﻮرت وﺟﻮد ﻣﺪل ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ‬
‫وﺟﺴﺘﺠﻮي اﯾﻦ ﻣﺪل ﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻫﻤﺰﻣﺎن ‪،‬ﺷﯿﻮه‬
‫ﮐﺎر ﻣﻮﺛﺮ ﺗﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬ادﻏﺎم داده ﻫﺎي ﺑﺎﻧﮏ ﻫﺎي‬
‫اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺧﺎرﺟﯽ ‪ ،‬از ﻗﺒﯿﻞ ﺑﺎﻧﮏ‬
‫اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻫﺎي ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ‪ ،‬اﻣﺮي ﺿﺮوري‬
‫اﺳﺖ‪.‬ﮐﺎرﻣﻨﺪان ﺑﺨﺶ ‪ IT‬ﺷﺮﮐﺖ اﯾﻦ ﻣﺸﮑﻞ را ﺑﺎ‬
‫ﺳﺎﺧﺖ ﯾﮏ ﻣﺪل ﮐﺎرﺑﺮدي از ﺷﺒﮑﻪ آﻧﺎﻟﯿﺰ زﻣﺎن‬
‫واﻗﻌﯽ وب ﻣﺮﺗﻔﻊ ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ‪.‬واﺳﻂ ﻫﺎي ‪ XML‬در‬
‫ﻫﺮ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اي ﻗﺎﺑﻞ اﺟﺮا ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬اﯾﻦ ﻃﺮح ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ‬
‫ﺷﺎﻣﻞ ﯾﮏ ﻣﺪل اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻓﺮا داده ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻃﺮح‬
‫ﺷﺮﮐﺖ دﯾﮑﺸﻨﺮي داده ﻫﺎﯾﺶ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻫﺎي‬
 ‫‪55‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ‪ ،‬ﻣﺪل ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ دوم‬

‫‪Online," Research & DevelopmentyoX. 42,‬‬ ‫ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت آﻣﺎري ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬ﻣﯿﻠﻮﻧﻬﺎ ﻣﺎده ﻣﺮﮐﺐ در‬
‫‪No. 9, September 2000, p. 59.‬‬ ‫ﻣﺪت ﮐﻮﺗﺎﻫﯽ ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪Sources: Adapted from Mark Hall, "Web‬‬
‫‪Analytics: Get Real," ComputerWorld,Vo\.‬‬
‫‪36, No. 14, April 1،2002،42-43; Julia‬‬
‫‪Boguslavsky, "Visualize Large Data Sets‬‬

‫ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺑﺮاي ﻓﺎز ﻃﺮاﺣﯽ‬

‫ﻓﺎز ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺎﻣﻞ اﯾﺠﺎد ﻣﺪل ﻫﺎﯾﯽ)ﻧﻤﻮﻧﻪ( از ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﻓﺎز ﺑﻪ ﺑﺤﺚ در ﻣﻮرد ﻣﻌﯿﺎر ﻫﺎي اﻧﺘﺨﺎب و‬
‫اﻫﻤﯿﺖ ﻧﺴﺒﯽ آﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﭘﺮدازد وﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﻪ ﺑﺤﺚ در ﺑﺎره ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺣﺎﺻﻞ از ﺑﮑﺎر ﮔﯿﺮي ﻣﺪل ﻫﺎي‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ در آﯾﻨﺪه ﻣﯽ ﭘﺮدازد‪ .‬ﺑﺴﯿﺎري از اﯾﻦ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ از ﻣﺪﻟﻬﺎي اﺳﺘﺎﻧﺪاردي ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻓﺮاﻫﻢ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪،‬اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨﺪ‪).‬ازﻗﺒﯿﻞ ﻣﺪل ﻫﺎي ﻣﺎﻟﯽ و ﭘﯿﺸﮕﻮﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت اﭘﻠﺖ ﻫﺎ در‬
‫دﺳﺘﺮﺳﻨﺪ( ‪ .‬اﯾﺠﺎد ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎ ﺑﺮاي ﻣﺸﮑﻼت ﺳﺎﺧﺘﺎري ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ از ﻃﺮﯾﻖ اﯾﺠﺎد ﻣﺪل ﺧﺎص ﯾﺎ اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬
‫ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد‪.‬ﺑﺎ اﯾﻨﺤﺎل اﯾﺠﺎد ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎ ﺑﺮاي ﻣﺸﮑﻼت ﭘﯿﭽﺪه ﻧﯿﺎز ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از اﻧﺴﺎن ﻫﺎي ﺧﺒﺮه ﯾﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي‬
‫ﺧﺒﺮه دارد‪OLAP.‬و ﻧﺮم اﻓﺰار ﻫﺎي داده ﮐﺎوي در ﺗﺸﺨﯿﺺ رواﺑﻂ ﻣﺪل ﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻔﯿﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬اﻏﻠﺐ‬
‫‪DSS‬ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻫﺎي ﺗﺠﺰﯾﻪ ﮐﯿﻔﯽ را دارد و ﯾﮏ ‪ ES‬داﺧﻠﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻫﻢ ﺑﻪ روش ﻫﺎي ﮐﯿﻔﯽ و ﻫﻢ ﺑﻪ ﻣﻬﺎرت‬
‫ﻻزم در اﻧﺘﺨﺎب ﺗﺠﺰﯾﻪ ﮐﯿﻔﯽ و ﻣﺪل ﻫﺎي ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﮐﻤﮏ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻋﻠﻤﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺣﺘﻤﺎ در‬
‫ﺗﻌﯿﯿﻦ اﯾﻨﮑﻪ آﯾﺎ ﺑﺎ ﭼﻨﯿﻦ ﻣﺸﮑﻠﯽ ﻗﺒﻼ ﻫﻢ ﺑﺮﺧﻮرد ﺷﺪه اﺳﺖ و ﯾﺎ آﯾﺎ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎﻧﯽ در دﺳﺘﺮس ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ‬
‫ﭘﺎﺳﺦ ﻫﺎ و درك ﺳﺮﯾﻌﯽ را اراﺋﻪ دﻫﻨﺪ‪،‬ﻣﺸﻮرت ﮐﺮده ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ راﺑﻄﻪ ﻣﺸﺘﺮي ‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺑﺎزده و ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر در ﺟﺰﺋﯿﺎت ‪ MMS‬آﻣﺪه ‪،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﻣﻨﺎﺑﻊ ﮐﺎري و ﻧﺮم اﻓﺰار ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ زﻧﺠﯿﺮه ﻋﺮﺿﻪ ﻣﺤﺼﻮل ‪ ،‬در اﯾﻦ زﻣﯿﻨﻪ ﻣﻔﯿﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ‪:‬آﻧﻬﺎ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎﯾﯽ از ﻣﺮاﺣﻞ ﺗﺠﺎري را اراﺋﻪ ﻣﯽ‬
‫دﻫﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻓﺮﺿﯿﻪ ﻫﺎ و ﺳﻨﺎرﯾﻮ ﻫﺎ را آزﻣﺎﯾﺶ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﻣﺸﮑﻞ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﮔﺮد ﻫﻤﺎﯾﯽ ﮔﺮوﻫﯽ ﺑﺮاي ﮐﻤﮏ‬
‫ﺑﻪ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻧﻈﺮﯾﺎت و ﮔﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي ﻣﻬﻢ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮔﺮوﻫﯽ ﺷﺎﯾﺪ ﻣﻔﯿﺪ واﻗﻊ ﺷﻮد‪ .‬اﺑﺰاري ﮐﻪ‬
‫ﻧﻘﺸﻪ ﺑﺮداري ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﻧﯿﺰ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻣﻔﯿﺪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬ﻫﻤﻪ اﯾﻦ اﺑﺰار ﻫﺎ ﺷﺎﯾﺪ از ﻃﺮﯾﻖ وب ﻗﺎﺑﻞ‬
‫دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ Cohen, Kelly.‬و)‪ Medaglia (2001‬ﭼﻨﺪﯾﻦ اﺑﺰار را ﮐﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس وب ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ آﻣﺎده ﺳﺎزي و‬
‫اراﺋﻪ را ﺑﺮ ﻋﻬﺪه دارﻧﺪ ‪،‬ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻧﻤﻮدﻧﺪﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺧﺼﻮﺻﺎ در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻃﺮاﺣﯽ ‪ ،‬ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ اراﺋﻪ‬
‫ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎ و ﮔﺰارش ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﺘﻨﺎوب ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ‪.‬ﻫﺮ ﮐﺪام از آﻧﻬﺎ ﺳﺎﻟﯿﺎﻧﻪ ﻣﯿﻠﯿﻮن ﻫﺎ دﻻر از ﻃﺮﯾﻖ ﺑﮑﺎر ﮔﯿﺮي اﯾﻦ اﺑﺰار‬
‫ﻫﺎ ﺑﺪﺳﺖ آورده اﻧﺪ‪ DSS .‬ﺑﺮ اﺳﺎس وب ﺑﻪ ﻣﻬﻨﺪﺳﯿﻦ در ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﺤﺼﻮل ﮐﻤﮏ ﮐﺮده و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢ‬
‫ﮔﯿﺮﻧﺪﮔﺎن ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﺸﮑﻼت اﻗﺘﺼﺎدي را ﺣﻞ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
 ‫‪56‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺑﺮاي ﻓﺎز اﻧﺘﺨﺎب‬

‫ﻋﻼوه ﺑﺮ اراﺋﻪ ﻣﺪل ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺳﺮﯾﻌﺎ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ راه ﺣﻞ وﯾﺎ ﯾﮏ راه ﺣﻞ ﻧﺴﺒﺘﺎ ﺧﻮب را ﺗﺸﺨﯿﺺ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‪،‬ﯾﮏ‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺮﺣﻠﻪ اﻧﺘﺨﺎب را از ﻃﺮﯾﻖ ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ)آﻧﺎﻟﯿﺰ( ﻣﺮاﺣﻞ ﯾﺎﻓﺘﻦ ﻫﺪف ‪،‬‬
‫ﺣﻤﺎﯾﺖ ﮐﻨﺪ‪.‬ﺳﻨﺎرﯾﻮ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺮاي ﮔﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ ﺟﻬﺖ ﮐﻤﮏ ﺑﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻧﻬﺎﯾﯽ ‪،‬آزﻣﺎﯾﺶ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ‪.‬ﻣﺠﺪدا داﻧﺶ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺗﺸﺨﯿﺺ ﺗﺠﺎرب ﻣﺸﺎﺑﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﮐﻤﮏ ﮐﻨﺪ‪.‬ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﻫﺎي‪ CRM,ERP,SCM‬ﺑﺮاي اﯾﻦ ﺑﮑﺎر ﻣﯽ روﻧﺪ ﮐﻪ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت را در ﻣﺸﺨﺺ ﮐﺮدن ارزش ﻫﺪاﯾﺘﯽ آﻧﻬﺎ‬
‫در ﯾﮏ اﻧﺘﺨﺎب ﻫﻮﺷﻤﻨﺪاﻧﻪ آزﻣﺎﯾﺶ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺒﺮه ﺑﺮاي ارزﯾﺎﺑﯽ ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﻄﻠﻮب راه ﺣﻠﯽ ﺧﺎص و‬
‫ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﯾﮏ راه ﺣﻞ ﻣﻄﻠﻮب ﺑﮑﺎر ﻣﯽ رود‪ .‬اﮔﺮ ﮔﺮوه ﺗﺼﻤﯿﻤﯽ ﺑﮕﯿﺮد‪ ،‬ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﮔﺮوﻫﯽ ﻣﯽ‬
‫ﺗﻮاﻧﺪ ﮔﺮوه را در رﺳﯿﺪن ﺑﻪ اﺟﻤﺎع ﮐﻤﮏ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ DSS‬در ﻓﻮﮐﻮس ‪2،20‬‬

‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي در ﻋﺼﺮ دﯾﺠﯿﺘﺎل‬

‫ﻋﻠﯿﺮﻏﻢ ﻓﺸﺎر ﺑﺮاي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻫﺎي ﺳﺮﯾﻊ‪ ،‬ﻧﺰدﯾﮏ‬ ‫‪‬‬ ‫ﺗﺮﯾﮕﻮر و ﮐﯿﭙﻨﺮ)ازﭘﺮﻧﯿﺴﺘﻮن اﯾﺎﻟﺖ ﻧﯿﻮﺟﺮﺳﯽ( ﻣﺪﯾﺮان و‬
‫ﮐﺎرﮔﺮان را در اﯾﺎﻟﺖ ﻣﺘﺤﺪه ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار دادﻧﺪ ﺗﺎ ﺗﻌﯿﯿﻦ‬
‫ﺑﻪ ﮐﺎرﮔﺰاران و ﻣﯿﺪران ﻣﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ ﮐﻪ ﻓﺮﺻﺖ ﻫﺎ را از‬
‫ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ آﻧﻬﺎ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺎ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ"ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﺳﺮﯾﻊ ﺗﺮ" ﮐﻨﺎر‬
‫دﺳﺖ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‪ .‬زﯾﺮا آﻧﻬﺎ ﺑﻪ اﻧﺪازه ﮐﺎﻓﯽ ﺳﺮﯾﻊ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻧﻤﯽ‬
‫ﻣﯽ آﯾﻨﺪ و ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﯿﻦ "ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ" و "ﻧﯿﺎز ﺑﻪ‬
‫ﮔﯿﺮﻧﺪ اﻏﻠﺐ آﻧﻬﺎ ﺑﺎ اﯾﻦ ﻧﻈﺮ ﻣﻮاﻓﻘﻨﺪ ﮐﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻫﺎ‬
‫ﮐﯿﻔﯿﺖ" ﺗﻮازن اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪﮔﺎن ﺑﺮاي ﺣﻔﻆ‬
‫اﻏﻠﺐ ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ اﻧﺠﺎم ﻧﻤﯽ ﮔﯿﺮد‬
‫ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ)ﺧﻮب ﻧﮕﺎه داﺷﺘﻦ( ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ ،‬اﻣﺎ ﻃﯽ‬
‫ﺧﯿﻠﯽ ﻫﺎ اﺣﺴﺎس ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ رﻗﺎﺑﺖ را از دﺳﺖ ﻣﯽ‬ ‫‪‬‬
‫ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ‪ ،‬اﻏﻠﺐ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي را ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ‬
‫دﻫﻨﺪ‬ ‫ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪﮔﺎن ﻋﺼﺮ دﯾﺠﯿﺘﺎل آﻧﭽﻪ را ﮐﻪ ﻗﺎﺑﻞ‬
‫‪ ‬وﻗﺘﯽ از آﻧﻬﺎ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺷﺪ ﮐﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫دﺳﺘﺮﺳﯽ اﺳﺖ‪،‬اﻧﺠﺎم ﻧﻤﯽ دﻫﻨﺪ‪.‬آﻧﻬﺎ در ﺷﺮﮐﺖ دادن اﻓﺮاد‬
‫ﺗﺸﮑﯿﻼت ﺷﺎن را ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ رﻗﺒﺎ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﯾﮏ‬ ‫ﻣﻨﺎﺳﺐ در ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﺷﮑﺴﺖ ﻣﯽ ﺧﻮرﻧﺪ‪.‬ﯾﺎﻓﺘﻪ‬
‫ﭼﻬﺎرم از ﮐﺎرﮔﺮان و ﮐﻤﺘﺮ از ﯾﮏ ﺳﻮم ﻣﺪﯾﺮان ﮔﻔﺘﻨﺪ ﮐﻪ‬ ‫ﻫﺎي ﮐﻠﯿﺪي ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫ﺳﺮﯾﻌﺘﺮ از رﻗﺒﺎ ﺣﺮﮐﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‬ ‫ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت در ﮐﻤﺘﺮﯾﻦ زﻣﺎن ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﻧﺪ‬ ‫‪‬‬
‫ﺧﯿﻠﯽ از ﻣﻮاﻧﻊ در ﭘﯿﺶ روي ﺳﺮﻋﺖ‪ ،‬اﻧﺴﺎﻧﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‬ ‫‪‬‬ ‫‪ ‬ﻫﺮ دو ﮔﺮوه ﻣﺪﯾﺮان و ﮐﺎرﮔﺮان ﺑﺎﯾﺪ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت‬
‫‪ ‬ﻣﺪﯾﺮان و ﮐﺎرﮔﺮان ﺑﻪ ﻃﻮر ﺣﺘﻢ ﻣﻮاﻓﻖ ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ ﻧﯿﺎز‬ ‫ﺑﯿﺸﺘﺮي را در زﻣﺎن ﻣﺸﺎﺑﻪ و ﯾﺎ ﺣﺪاﻗﻞ زﻣﺎن ﺑﮕﯿﺮﻧﺪ‪ 65.‬درﺻﺪ‬
‫ﺑﻪ ﻣﺼﻮﺑﺎت ﻣﺘﻌﺪد ﻣﺎﻧﻌﯽ ﻣﺎﻧﻌﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺎ آن ﺑﺮﺧﻮرد‬ ‫از ﮐﺎرﮔﺰاران و ‪ 77‬درﺻﺪ از ﻣﺪﯾﺮان ﻣﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ ﮐﻪ آﻧﻬﺎ ﺑﺎﯾﺪ‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻮاﻧﻊ ﻋﻤﻮﻣﯽ دﯾﮕﺮ ﺑﺮ ﺳﺮ راه‪ :‬ﻣﺼﻠﺤﺖ اﻧﺪﯾﺸﯽ‬ ‫ﻫﺮ روز ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮي ﺑﮕﯿﺮﻧﺪ‪ .‬در ﻫﻤﺎن زﻣﺎن اﻏﻠﺐ آﻧﻬﺎ‬
‫ﻫﺎي ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ‪،‬ﺗﻐﯿﯿﺮ اوﻟﻮﯾﺖ ﻫﺎ و وادار ﮐﺮدن ﻣﺮدم ﺑﻪ‬ ‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﻮاﻓﻖ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﻘﺪار زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ آﻧﻬﺎ ﻣﺠﺒﻮرﻧﺪ اﯾﻦ‬
‫ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﮐﺮدن ﺑﻪ آﻧﭽﻪ ﮐﻪ آﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺑﮕﯿﺮﻧﺪ و‬ ‫ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت را ﺑﮕﯿﺮﻧﺪ‪ ،‬در ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻫﺎي ﻣﺸﺎﺑﻪ ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎﻓﺘﻪ‬
‫اﺟﺮا ﺷﻮد‪.‬‬ ‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﮔﺴﺘﺮدﮔﯽ ﻧﻔﻮذ ﻓﻨﺎوري اﻃﻼﻋﺎت اﻣﺮي ﺑﺪﯾﻬﯽ اﺳﺖ‬ ‫‪‬‬ ‫ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﯾﺎن ﻓﺮﺻﺖ ﻫﺎ را از دﺳﺖ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‬ ‫‪‬‬
 ‫‪57‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ‪ ،‬ﻣﺪل ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ دوم‬

‫ﮔﺴﺘﺮش از اﯾﻤﯿﻞ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬اﻏﻠﺐ آﻧﻬﺎ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ‬
‫ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﮐﻪ ﺣﺘﯽ ﮐﻤﯿﺖ اﻃﻼﻋﺎت ﻧﯿﺰ اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻓﺮاﻣﻮﺷﯽ در ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي راﯾﺞ و ﺷﺎﯾﻊ اﺳﺖ‬ ‫‪‬‬
‫‪ ‬ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ در زﻣﯿﻨﻪ ﻧﮕﻬﺪاري از ﺗﺠﺎرب ﺗﺼﻤﯿﻢ‬
‫ﮔﯿﺮي ﺧﯿﻠﯽ ﻣﻮﺛﺮ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ ‪.‬از ﺑﯿﻦ آﻧﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﺗﺸﮑﯿﻼت‬
‫آﻧﻬﺎ داراي ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﻨﺎﺳﺐ در ﺷﺮاﯾﻂ ﺑﺤﺮاﻧﯽ اﺳﺖ ‪،‬‬
‫‪ 77‬در ﺻﺪ از ﮐﺎرﮔﺮان و ‪ 82‬درﺻﺪ از ﻣﺪﯾﺮان ﮔﻔﺘﻨﺪ ﮐﻪ آﻧﻬﺎ‬
‫ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﻣﻨﻔﻌﺖ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﺧﻮد را ارزﯾﺎﺑﯽ‬
‫ﮐﻨﻨﺪ‪.‬ﻣﻮﺳﺴﺎت ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﮐﻪ رﻫﺒﺮي ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت را ﺑﺮﻋﻬﺪه‬
‫دارﻧﺪ ﺑﻪ راه ﻫﺎﯾﯽ رﺳﯿﺪه اﻧﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﮐﻤﺒﻮد ﻫﺎ و ﻧﻘﺺ ﻫﺎ را‬
‫ﺑﺮ ﻣﯽ ﺷﻤﺎرد‪.‬‬
‫‪ ‬ﺟﻬﺖ دﯾﺪن ﺟﺰﺋﯿﺎت ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ رﺟﻮع ﺷﻮد‪.‬‬
‫اﻧﺘﻘﺎل ﺑﺰرگ را از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺣﻘﯿﻘﯽ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺠﺎزي ﺗﻌﺮﯾﻒ‬
‫‪Source: Modified from D.K. Wessel, "Decision‬‬
‫‪Making in the Digital Age," DM Review 2002‬‬
‫‪Resource Guide, DM Review, December 2001‬‬
‫‪ ‬وﻗﺘﯽ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﺎص ﭘﺮﺳﯿﺪه ﺷﺪ ﮐﻪ درﮐﺠﺎ ‪IT‬‬
‫ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻣﻨﺒﻊ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﺑﺮاي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﺷﺪه اﺳﺖ ﻫﺮ‬
‫دو ﮔﺮوه ﮐﺎرﮔﺮان و ﻣﺪﯾﺮان ﻓﻬﺮﺳﺘﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ اراﺋﻪ ﮐﺮده‬
‫اﻧﺪ‪:‬‬
‫‪ ‬ﺑﻮدﺟﻪ ﺑﻨﺪي ‪-‬ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري ﻣﺎﻟﯽ ‪،‬ﺳﺮوﯾﺲ ﺧﺪﻣﺎت‬
‫ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن‪،‬دﻗﯿﻘﺎ از ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺤﺼﻮل روزاﻧﻪ ﻣﻨﺘﺞ‬
‫ﺷﺪه‪،‬ﮐﯿﻔﯿﺖ‪-‬ﻧﯿﺮوي ﺗﻮﻟﯿﺪ‪ ،‬ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻧﺴﺎﻧﯽ –ﭘﺮﺳﻨﻞ و ﻣﺮﺣﻠﻪ‬
‫ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ و ﺑﻬﺒﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ داﺋﻤﺎ در ﺣﺎل ﺗﻐﯿﯿﺮﻧﺪ‬ ‫‪‬‬
‫‪ ‬وﻗﺘﯽ ﺳﻮال ﺷﺪ ﮐﻪ آﻧﻬﺎ از ﭼﻪ ﺟﺎﯾﯽ اﻃﻼﻋﺎﺗﺸﺎن را‬
‫ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس آن ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت اﻣﺮوز را ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ)در‬
‫ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﺳﻪ ﺳﺎل ﻗﺒﻞ(‪،‬ﻫﺮ دو ﮔﺮوه ﮐﺎرﮔﺮان وﻣﺪﯾﺮان ﯾﮏ‬
‫ﮐﺮدﻧﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺗﺮﯾﻦ و ﺷﺎﺧﺼﺘﺮﯾﻦ ﺗﻐﯿﯿﺮ در اﺳﺘﻔﺎده رو ﺑﻪ‬

‫ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺑﺮاي ﻓﺎز اﺟﺮا ‪:‬اﺗﺨﺎذ ﺗﺼﻤﯿﻢ‬

‫ﻣﻨﺎﻓﻊ اراﺋﻪ ﺷﺪه ‪ DSS‬ﻃﯽ ﻣﺮﺣﻠﻪ اﺟﺮا ﺷﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﻫﻤﺎن اﻧﺪازه ﻣﻬﻢ و ﺣﺘﯽ ﻣﻬﻢ ﺗﺮاز ﻣﺮاﺣﻞ ﻗﺒﻠﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪DSS.‬‬
‫ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎي اﺟﺮاﯾﯽ ‪ ،‬در اﻧﺘﻘﺎل ﺗﺼﻤﯿﻢ و ﺗﻮﺿﯿﺢ ‪ ،‬ﺗﻮﺟﯿﻪ و درﺳﺘﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ ‪ ،‬ﺑﮑﺎر رود‪.‬ﻣﺮاﺣﻞ ﻓﺎز‬
‫اﺟﺮاي‪ ، DSS‬ﺗﺎ اﻧﺪازه اي و ﻇﯿﻔﻪ دارﻧﺪ ﮐﻪ ﺟﺰﺋﯿﺎت ﮔﺰارش ﻫﺎ و آﻧﺎﻟﯿﺰ ﻫﺎ را روﺷﻦ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪.‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ‪،‬ﯾﮏ‬
‫ﻣﺪﯾﺮ اﺟﺮاﯾﯽ ﺑﻪ ﮐﺎرﻣﻨﺪان و ﺑﺨﺶ ﻫﺎي ﺑﯿﺮوﻧﯽ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي از اﻫﺪاف ﻣﺎﻟﯽ و ﻧﻘﺪﯾﻨﮕﯽ ﮐﻪ ﺑﺮاي دوره‬
‫ﻧﺰدﯾﮏ ﻻزم اﺳﺖ را اراﺋﻪ ﻣﯽ دﻫﺪ ﺑﻠﮑﻪ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ‪ ،‬ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ و آﻣﺎري ﮐﻪ در ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اﻋﺪاد و‬
‫ارﻗﺎم و اﺷﮑﺎل ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﮑﺎر ﻣﯽ روﻧﺪراﻧﯿﺰ اراﺋﻪ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ ارﺗﺒﺎط دادن اﻫﺪاف ﻣﺎﻟﯽ ﺑﻄﻮر ﻣﺒﻬﻢ‪،‬‬
‫‪)CEO‬ﻣﺪﯾﺮ اﺟﺮاﯾﯽ( ﺑﻪ ﻧﮑﺎت دﯾﮕﺮي ﻧﯿﺰ اﺷﺎره ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬ﮐﺎرﻣﻨﺪان ﻣﯽ داﻧﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﺪﯾﺮ اﺟﺮاﯾﯽ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻓﺮﺿﯿﺎت‬
‫ﭘﺸﺖ اﻫﺪاف ﻣﺎﻟﯽ ‪ ،‬اﻧﺪﯾﺸﯿﺪه اﺳﺖ ودر ﻣﻮرد اﻫﻤﯿﺖ و ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﺣﺼﻮل ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺟﺪي اﺳﺖ‪.‬ﺑﺎﻧﮑﺪار ﻫﺎ و‬
‫ﮐﺎرﮔﺮداﻧﺎن ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﻨﺪ ﮐﻪ ‪ CEO‬ﺑﻄﻮر ﺷﺨﺼﯽ در آﻧﺎﻟﯿﺰ ﻧﻘﺪﯾﻨﮕﯽ ﻻزم‪ ،‬ﺷﺮﮐﺖ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ و ﺑﻪ‬
‫درﺧﻮاﺳﺖ ﻫﺎي ﻣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺎﻟﯽ آﻣﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد آﮔﺎه اﺳﺖ و ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ دارد‪.‬ﻫﺮ ﮐﺪام‬
‫از اﯾﻦ ﭘﯿﺎم ﻫﺎ اﺟﺮاي ﺗﺼﻤﯿﻢ را ﺑﻪ روش ﻫﺎﯾﯽ ﺑﻬﺒﻮد ﻣﯽ ﺑﺨﺸﺪ‪ .‬در آﻏﺎز اﻋﻀﺎي ﺗﯿﻢ ﺟﻬﺖ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﺑﻪ‬
‫اﻃﻼﻋﺎت دﺳﺘﺮﺳﯽ داﺷﺘﻨﺪ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت در ﺑﺎره ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﻧﯿﺰ دﺳﺘﺮﺳﯽ داﺷﺘﻨﺪ‪.‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺸﺎﺑﻪ‬
‫اﯾﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ در ﻣﻮرد ‪CRM،ERP،EIS،KMS، MMS‬و‪ SCM‬ﻫﻢ ﺻﺎدق اﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﻤﮕﯽ درﻣﺴﯿﺮ اﺟﺮاي ﺧﻮب‬
‫ﭼﮕﻮﻧﻪ ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﻣﻔﯿﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ GSS.‬ﺑﺮا ي ﯾﮏ ﺗﯿﻢ ﮐﻪ در ﺛﺒﺖ ﺗﺎﺛﯿﺮ اﺟﺮاﯾﯽ ﻫﻤﮑﺎري ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ﻣﻔﯿﺪ اﺳﺖ‪.‬ﺑﺮاي‬
‫ﻣﺜﺎل ﯾﮏ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺷﺎﯾﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﻮد از ﺷﺮ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﻏﯿﺮﻣﻔﯿﺪ ﺧﻼص ﺷﻮﯾﻢ‪.‬ﯾﮏ ‪CRM‬ﻣﻮﺛﺮ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ دﺳﺘﻪ ﻫﺎﯾﯽ‬
‫از ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن را ﮐﻪ از آﻧﻬﺎ ﺧﻼﺻﯽ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﯿﻢ ﻣﺸﺨﺺ ﮐﻨﺪ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺮﺧﻮرد ﻫﺎ را ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻤﺎﯾﺪ و اﺛﺒﺎت ﻧﻤﺎﯾﺪ‬
‫ﮐﻪ ﺑﻪ روش ﻓﻮق ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬ﻫﻤﻪ ﻣﺮاﺣﻞ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ‪ ،‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﺑﻬﺒﻮد ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺗﻮﺳﻂ‬
 ‫‪58‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫ﻫﻤﮑﺎر ي ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ‪ KMS‬و ‪، GSS‬ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺷﻮد‪.‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﯽ و ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ‬
‫ﻣﺮدم و ﺗﻮﺟﯿﻪ و ﺗﺼﺪﯾﻖ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدات و ﻧﻈﺮات آﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ارﺗﺒﺎﻃﺎت را ﺳﺎده ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ ..‬ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮐﻤﮑﯽ‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺳﺮﯾﻌﺎ ﺑﺮاي آﻧﺎﻟﯿﺰ ﺳﻨﺎرﯾﻮ ﻫﺎي ﻣﻤﮑﻦ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺎداﻣﯽ ﮐﻪ ﯾﮏ ﻧﺸﺴﺖ ﺑﺮ ﻗﺮار اﺳﺖ‪ ،‬آﻣﺎده‬
‫ﺷﻮد)ﺣﻀﻮري ﯾﺎ ﻣﺠﺎزي(‪.‬‬
‫اﺟﺮاي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﻬﺎرﺗﯽ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﯾﮏ ‪ ES‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان‬
‫ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺸﺎور در ﻟﺤﺎظ ﮐﺮدن ﻣﺸﮑﻼت اﺟﺮا ﺑﮑﺎر رود‪).‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺗﻐﯿﯿﺮات( ﻧﻬﺎﯾﺘﺎ ﯾﮏ ‪ES‬‬
‫ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ اﻟﮕﻮﯾﯽ را اراﺋﻪ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺷﺎﯾﺪ ﻣﺮﺣﻠﻪ اﺟﺮا و اﺟﺮاي ﺗﺼﻤﯿﻢ را ﻫﻤﻮار ﮐﻨﺪ‪.‬ﺑﺎز ﺧﻮرد ﻫﺎ در ﻃﻮل ارزﺷﯿﺎﺑﯽ‬
‫ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﮐﺎرا از ﯾﮏ دروازه اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس وب ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ‬
‫ﻧﻮﻋﺎ ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ‪ERP‬و‪ SCM‬ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ‪ CRM‬ﺑﺮاﺳﺎس ﺑﺎز ﺧﻮردﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در‬
‫اﺟﺮا ﺑﻮﺟﻮد ﻣﯽ آﯾﺪ‪،‬ﮔﺰارش ﻣﯽ دﻫﻨﺪ و ﻣﺤﺘﻮﯾﺎت دروﻧﯽ را ﺑﻪ روز رﺳﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ اﯾﻦ داده ﻫﺎي‬
‫ورودي درﺗﺸﺨﯿﺺ ﻣﺸﮑﻼت ﺟﺪﯾﺪ و ﻓﺮﺻﺘﻬﺎ ﺑﮑﺎر ﻣﯽ روﻧﺪ‪-‬ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﻓﺎز ﻫﻮﺷﻤﻨﺪي‪.-‬‬

‫ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ ﺑﺮاي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ وب ﺑﺮ ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﺗﺎﺛﯿﺮ داﺷﺘﻪ اﻧﺪ ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺗﺠﺎرت‬
‫ﺳﯿﺎر)ﻣﻮﺑﺎﯾﻠﯽ( وﺳﺎﯾﻞ ﺷﺨﺼﯽ زﯾﺎدي) راﯾﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﮐﻮﺟﮏ "‪ ، "PDA‬ﺗﻠﻔﻦ ﻫﺎي ﺷﺨﺼﯽ ‪ ،‬ﻟﭗ ﺗﺎپ ﻫﺎ(ﻣﯽ‬
‫ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ دﺳﺘﺮﺳﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ وﮐﺎرﺑﺮان ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎ ﺑﺮوز رﺳﺎﻧﯽ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ‬
‫ﭘﺎﺳﺦ دﻫﻨﺪ‪.‬اﯾﻦ اﻣﺮ ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻔﯿﺪ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﯾﮏ ﻓﺮوﺷﻨﺪه در ﻏﯿﺮ ﻣﺤﻞ ﮐﺎر ﺧﻮد ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ‬
‫‪CRM‬ﺧﻮدش دﺳﺘﺮﺳﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬دﺳﺘﺮﺳﯽ داﺋﻢ ﺑﻪ داده ﻫﺎ ‪،‬ﻟﯿﺴﺖ ﺣﻘﻮﻗﯽ و دﯾﮕﺮ ﻣﻮارد ﺑﻪ آﻧﻬﺎ در ﮐﺎرﺷﺎن‬
‫ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬ﺗﺠﻬﯿﺰات ﺑﯽ ﺳﯿﻢ ﮐﻪ اراﺋﻪ دﻫﻨﺪه ﺗﺠﺎرت ﻣﻮﺑﺎﯾﻠﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ در اﯾﻦ اﻣﺮ ﻧﻘﺶ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻬﻤﯽ اﯾﻔﺎ ﻣﯽ‬
‫ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪.‬‬
‫وب‪ ،‬وﺳﯿﻠﻪاي را ﺑﺮاي اﻧﺘﺸﺎر داﻧﺶ و اﻃﻼﻋﺎت درﻣﻮرد ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ اراﺋﻪ ﻣﯽ‬
‫ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺑﺴﯿﺎري ﺑﺮاي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي و ﻓﺮﺿﯿﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي در ﺟﺪول ‪2,3‬ﻟﯿﺴﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
 ‫‪59‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ‪ ،‬ﻣﺪل ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ دوم‬

‫‪ DSS‬در ﻓﻮﮐﻮس ‪2،20‬‬

‫‪ DSS‬ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ وب دﺳﺘﯿﺎر ﻣﻬﻨﺪﺳﺎن در اﺗﺨﺎذ ﺗﺼﻤﯿﻢ‬

‫زﻣﺎن واﻗﻌﯽ ﺧﻮد ارزﯾﺎﺑﯽ ﺷﻮد‪.‬اﻋﻀﺎي ﺗﯿﻢ در‬ ‫ﻣﻮﺳﺴﺎت ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺸﮑﻼت ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﺤﺼﻮل‬
‫ﻣﺠﻤﻮع ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﮐﺪام ﺷﮑﻞ ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ‬ ‫و ﺧﺪﻣﺎت را ﻧﻪ ﺑﻌﻨﻮان ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﮐﺴﺐ وﮐﺎر‬
‫ﺗﺎﺛﯿﺮ ‪،‬ﺑﺎﻻﺗﺮﯾﻦ ﮐﯿﻔﯿﺖ و آﺳﺎن ﺗﺮﯾﻦ روش ﺗﻮﻟﯿﺪ را‬ ‫‪ 3Ga‬روش ‪ 3G.web‬ﮐﻪ ﯾﮏ‬ ‫ﺣﻞ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬ﮔﺮوه‬
‫دارد‪.‬ﻧﺮم اﻓﺰار ﻣﺪل ﻫﺎ را ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي اﯾﻨﺘﺮﻧﺘﯽ اﺳﺖ را ﺗﻮﺳﻌﻪ داده اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ‬
‫‪Source:‬‬ ‫‪Adapted from‬‬ ‫‪Anonymous,‬‬ ‫رو ش ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﺤﺼﻮل راﺳﺮﻋﺖ ﻣﯽ ﺑﺨﺸﺪ‪.‬‬
‫"‪"Validating Design Decisions On-Line,‬‬
‫‪Computer-Aided Engineering,, Vol. 20, No.‬‬ ‫‪ 3G.web‬ﺑﺮ روي ‪ XML، Java‬و ‪Microsoft.net‬‬
‫‪4, April, 2000, p. 24.‬‬ ‫ﮔﺴﺘﺮش ﯾﺎﻓﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﻪ ﻣﻬﻨﺪﺳﯿﻦ ﭘﺮوژه‬
‫اﺟﺎزه ﻣﯽ دﻫﺪﮐﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺮور ﮔﺮ ﻫﺎي وب‬
‫ﺑﻪ ﻃﺮاﺣﯽ ﭘﺎراﻣﺘﺮﯾﮏ و داده ﻫﺎي ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﻣﻮرد‬
‫اﺳﺘﻔﺎده در ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻃﺮاﺣﯽ ‪ ،‬دﺳﺖ ﯾﺎﺑﻨﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﻋﻀﻮي‬
‫از ﺗﯿﻢ ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﺤﺼﻮل ﺑﺎزﺧﻮرد ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ‬
‫ﭘﺎراﻣﺘﺮﯾﮏ و ﻋﻤﻠﮑﺮد ﯾﮏ ﻃﺮح ﻫﻤﺮا ﺑﺎ ﺗﻐﯿﺮات ‪،‬را‬
‫ﻧﻤﺎﯾﺶ ﻣﯽ دﻫﺪ‪ .‬ﺻﺪ ﻫﺎ ﻃﺮح ﻫﻤﺰﻣﺎن ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ در‬

‫‪ 2,11‬اﻧﻮاع ﺷﺨﺼﯿﺖ‪،‬ﻧﻮع و ﺟﻨﺴﯿﺖ‪ ،‬درك اﻧﺴﺎﻧﯽ و اﻧﻮاع ﺗﺼﻤﯿﻢ‬

‫اﻧﻮاع ﺷﺨﺼﯿﺖ)ﻓﻄﺮت اﻧﺴﺎﻧﯽ(‬

‫ﺑﺴﯿﺎري از ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه وﺟﻮد راﺑﻄﻪ ﻗﻮي ﺑﯿﻦ ﺷﺨﺼﺖ و ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬ﻧﻮع ﺷﺨﺼﯿﺖ‬
‫ﺑﺮ روي ﺟﻬﺖ ﮔﯿﺮي ﺑﻪ ﺳﻤﺖ اﻫﺪاف ‪ ،‬اﻧﺘﺨﺎب راه ﮐﺎر ﻫﺎ و واﮐﻨﺶ ﻧﺸﺎن دادن در زﻣﺎن ﺧﻄﺮ ‪ ،‬ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻣﯽ‬
‫ﮔﺬارد‪.‬ﺷﺨﺼﯿﺖ ﺑﺮ ﻗﺪرت ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه و ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت و ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎي ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﯾﮏ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﺧﺎص ﺗﺎﺛﯿﺮ‬
‫ﻣﯽ ﮔﺬارد)ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﺑﻪ ‪ Harrison‬ﺳﺎل ‪ 1999‬ﻧﮕﺎه ﺷﻮد (‪.‬‬
‫ﻣﺮدم ﻣﺜﻞ ﻫﻢ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ در ﺳﺎل ‪ 1920‬ﮐﺎرل ﺟﺎﻧﮓ ﺗﻮﺿﯿﺢ داد ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﺮدم ﺑﻪ ﻃﻮر ﺑﻨﯿﺎدي ﻣﺘﻔﺎوت‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬اﮔﺮﭼﻪ آﻧﻬﺎ ﻏﺮﯾﺰه ﻣﺸﺎﺑﻬﯽ دارﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻄﻮر دروﻧﯽ آﻧﻬﺎ را ﮐﻨﺘﺮل ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬اﻧﻮاع ﺷﺨﺼﯿﺖ در ﯾﻮﻧﺎن‬
‫ﺑﺎﺳﺘﺎن ﺗﻮﺳﻂ ﻫﺎﯾﭙﻮﮐﺎراﺗﺲ ﺗﻮﺻﯿﻒ ﺷﺪﻧﺪو ﺑﻄﻮر ﺣﺘﻢ ﻣﺪﺗﯽ ﻗﺒﻞ از آن ﻫﻢ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬در ﺳﺎل‬
 ‫‪60‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫‪ 1950‬ﺑﺮﯾﮕﺲ و ﻣﺎﯾﺮ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺟﺎﻧﮓ را ﮐﺎﻣﻞ ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺷﺨﺼﯿﺖ و اﻧﻮاع ﺧﻠﻖ و ﺧﻮ در ﺗﻮﺟﻪ ‪ 2,22‬ﺑﻄﻮر ﺧﻼﺻﻪ‬
‫ﺗﻮﺻﯿﻒ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﯾﮏ آزﻣﺎﯾﺶ و ﺗﺴﺖ ﻃﻮﻻﻧﯽ و داراي ﺟﺰﺋﯿﺎت ﻣﺘﻌﻠﻖ ﻣﺎﯾﺮ و ﺑﺮﯾﮕﺲ وﺟﻮد دارد‪ .‬اﯾﻦ ﺗﺴﺖ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻮﺳﻂ‬
‫ﯾﮏ ﻣﺸﺎور ﺣﺮﻓﻪ اي ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﮐﺮﺳﯽ و ﺑﺎﺗﺲ در ﺳﺎل ‪ 1984‬ﯾﮏ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﮐﻮﺗﺎه ﺗﺮ را ﻣﻨﺘﺸﺮ ﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ‬
‫ﺷﺨﺼﯿﺖ ﯾﮏ ﻓﺮد را ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﻋﮑﺲ اﻟﻌﻤﻞ ﻫﺎي ﻓﺮد و ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ واﮐﻨﺶ در ﺑﺮاﺑﺮ وﻗﺎﯾﻊ را ﺗﻮﺻﯿﻒ‬
‫ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮﯾﮑﻤﻦ در ﺳﺎل ‪ 1195‬ﯾﮏ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻨﺪي ﺷﺨﺼﯿﺘﯽ ﺑﻨﺎم"رﻧﮕﻬﺎي ﺣﻘﯿﻘﯽ"را اراﺋﻪ ﻧﻤﻮد‪).‬اﻃﻼع داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ‬
‫ﮐﻪ در ﮐﺘﺐ ﻣﺨﺘﻠﻒ و اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ ﺟﻨﺪﯾﻦ ﻧﻮع ﻣﺨﺘﻠﻒ از رﻧﮕﻬﺎ وﺟﻮد دارد(ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻨﺪي ﺷﺨﺼﯿﺘﯽ از ﺳﺎﺧﺘﺎر‬
‫اﺳﺎﺳﯽ ﺟﺎﻧﮓ ﯾﺎن ﭘﯿﺮوي ﻣﯿﮑﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﺛﺒﺖ ﻧﻮع ﺷﺨﺼﯿﺖ ﯾﮏ ﻓﺮد ﻣﺴﺘﻠﺰم ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﯾﯽ ﺑﻪ ‪ 16‬ﺳﻮال ﺳﺎده ﺻﺤﯿﺢ‬
‫و ﻏﻠﻂ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬ﯾﮏ ﻣﻮﻟﻒ اﯾﻦ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻨﺪي ﺷﺨﺼﯿﺘﯽ را در ﺳﺎل ‪ 1998‬در ﮐﻼس ﻫﺎي ﺧﻮد ﺑﺮ روي ‪1000‬‬
‫داﻧﺶ آﻣﻮزﺑﮑﺎر ﺑﺮده اﺳﺖ‪.‬ﺑﻌﻀﯽ از داﻧﺶ آﻣﻮزان ادﻋﺎ ﮐﺮده اﻧﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﺗﻘﺴﻢ ﺑﻨﺪي ‪ ،‬ﺑﺎ اﺣﺴﺎس واﻗﻌﯽ آﻧﻬﺎ از‬
‫ﺷﺨﺼﯿﺘﺸﺎن ﻫﻤﺨﻮاﻧﯽ ﻧﺪارد‪.‬اﻧﻮاع رﻧﮕﻬﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺳﺮﯾﻌﺎ ﺛﺒﺖ ﺷﺪه و در ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺗﯿﻢ ﻫﺎي ﮐﻼس ﻫﺎ و ﻣﻬﻤﺘﺮ‬
‫از آن در ﻣﺤﯿﻂ اﯾﻦ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﺑﮑﺎر رود‪.‬ﺗﻘﺴﻢ ﺑﻨﺪي رﻧﮕﻬﺎ در ﺗﻮﺟﻪ ‪ 2,23‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﻼﺻﻪ آﻣﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺧﻠﻖ‬
‫و ﺧﻮ و ﺳﺮﺷﺖ ﺑﻪ ﺗﻮﺻﯿﻒ اﯾﻨﮑﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻓﺮد ﺑﺎ ﻣﺸﮑﻼت ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻣﻮاﺟﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪،‬ﮐﻤﮏ ﻣﯽ‬
‫ﮐﻨﺪ‪.‬زﯾﺮاﯾﮏ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺧﺎص ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ ﻓﺮد ﺧﺎص ﺑﻬﺘﺮ اداره ﻣﯽ ﺷﻮد)ﻫﺮﻓﺮدي ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎي‬
‫ﻣﺸﺨﺼﯽ را ﺑﻬﺘﺮ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ دﻫﺪ(‪.‬ﺧﻠﻖ و ﺧﻮ ﺳﺮﺷﺖ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﻪ ﺗﻮﺻﯿﻒ ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ارﺗﺒﺎط ﺑﯿﻦ اﻓﺮاد و‬
‫ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﮐﺎري ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫اﯾﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ راه ﺑﺮاي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﺑﺎ دﯾﮕﺮ ﻣﻮارد ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ ﺷﻤﺎ ‪،‬ﻣﻔﯿﺪ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ اﯾﺪه در ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺷﺨﺼﯿﺖ و اﻧﻮاع ﺧﻠﻖ و ﺧﻮ اﯾﻨﺴﺖ ﮐﻪ ﻫﯿﭻ ﻧﻮع درﺳﺖ ﯾﺎ ﻏﻠﻂ ‪،‬ﺧﻮب ﯾﺎ ﺑﺪ‬
‫وﺟﻮد ﻧﺪارد‪.‬ﻣﺮدم اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺷﺨﺼﯿﺘﯽ را دارﻧﺪ‪.‬ﻣﺮدم در ﻣﻮاﺟﻪ ﺑﺎ ﻣﺸﮑﻼت ‪ ،‬ﻋﻤﻞ و ﻋﮑﺲ اﻟﻌﻤﻞ ﻣﺘﻔﺎوت‬
‫از ﺧﻮد ﺑﺮوز ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‪).‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ در ﺷﺮاﯾﻂ ﻋﺼﺒﯽ ﯾﺎ در ﺣﺎﻟﺖ ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ(ﻣﺮدم دﯾﺪﮔﺎﻫﻬﺎ و ﻧﯿﺎز ﻫﺎي‬
‫اﻧﮕﯿﺰﺷﯽ ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ دارﻧﺪ‪،‬ﺑﻄﻮرﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ ﻓﮑﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﺑﻄﻮر ارادي ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﻣﺸﺨﺼﯽ‬
‫را اﺗﺨﺎذ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ .‬ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻧﻮع ﺷﺨﺼﯿﺖ روش ﻫﺎﯾﯽ از ﯾﺎدﮔﯿﺮي و ﺗﻮﺿﯿﺢ را ﻣﻘﺪم ﮐﺮده اﻧﺪ)ﻣﻬﻢ در ﻣﺸﺎﻏﻞ‬
‫داﻧﺸﮕﺎﻫﯽ(‪.‬ﻣﺮم ﺑﺎ اﻧﻮاع ﻣﺘﻔﺎوت راﻫﮑﺎر ﻫﺎي ﺑﻬﯿﻨﻪ در ارﺗﺒﺎط ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻧﻮع ﺷﺨﺼﯿﺖ ﺷﺎن روش ﻫﺎي‬
‫ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ را در ﺗﯿﻢ ﻫﺎ و رﻫﺒﺮي و ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻼت ﺑﮑﺎر ﻣﯽ ﺑﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫از آﻧﺠﺎﯾﯿﮑﻪ ﻫﺮﻧﻮع ﺷﺨﺼﯿﺘﯽ ‪،‬ﺑﻪ ﻃﻮرﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ روش ﺑﺮﺳﺪ‪،‬ﺑﺎﯾﺪ در ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻗﺎﻟﺐ ﻫﺎي‬
‫اﺷﺘﺮاﮐﯽ روش ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﻫﺮ ﮔﺮوه را ﺑﮑﺎر ﺑﺒﺮﯾﻢ‪.‬در ﻧﻬﺎﯾﺖ داﺷﺘﻦ ﯾﮏ ﺗﯿﻢ ﻣﺘﻮازن از اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻒ‬
‫ﺷﺨﺼﯿﺖ ﻫﺎ ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﮐﺎر ‪ ،‬ﻣﻬﻢ اﺳﺖ‪.‬ﺑﻌﻀﯽ از ﺷﺨﺼﯿﺖ ﻫﺎ ﻣﺘﻔﮑﺮﯾﻦ ﺧﻮﺑﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻌﻀﯽ دﯾﮕﺮ‬
‫اﻧﺠﺎم دﻫﻨﺪﮔﺎن ﺑﻬﺘﺮي ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬ﻫﺮ ﻧﻮﻋﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻓﻌﺎﻻﻧﻪ در ﮐﺎر ﺗﯿﻤﯽ ﺷﺮﮐﺖ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬ﻧﻮع ﺷﺨﺼﯿﺖ ﺑﻪ ﻃﻮر‬
 ‫‪61‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ‪ ،‬ﻣﺪل ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ دوم‬

‫واﺿﺢ در ﻣﺪل ﺗﺼﻤﯿﻢ وﻧﻮع درك و ﻓﻬﻢ اﻓﺮاد ﺗﺎﺛﯿﺮ دارد‪).‬ﺑﻪ ‪ DSS‬در ﻗﺴﻤﺖ ‪ 2,24‬ﺳﺎل ‪ 1988‬ﻧﮕﺎه ﮐﻨﯿﺪ(ﺑﺮاي‬
‫آﮔﺎﻫﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻨﺪي رﻧﮓ ﻫﺎي ﺣﻘﯿﻘﯽ ﺑﻪ ‪Birkman‬ﺳﺎل ‪ 1995‬ﻧﮕﺎه ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫ﺟﻨﺴﯿﺖ‬
‫آزﻣﺎﯾﺸﺎت رواﻧﺸﻨﺎﺳﯽ ﺗﺠﺮﺑﯽ در ﭘﺎرﻫﺎي از اوﻗﺎت ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ ﺗﻔﺎوت ﻫﺎ و ﺷﺒﺎ ﻫﺖ ﻫﺎي ﺟﻨﺴﯿﺘﯽ‬
‫ﻧﺎﭼﯿﺰي در ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي وﺟﻮد دارد‪ .‬از ﺟﻤﻠﻪ اﯾﻦ ﻣﻮارد ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ ﺟﺴﺎرت ‪،‬ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ‪ ،‬رﯾﺴﮏ ﭘﺬﯾﺮي و‬
‫ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎي ارﺗﺒﺎﻃﯽ اﺷﺎره ﻧﻤﻮد‪ .‬ﭘﺎول وﺟﺎﻧﺴﻮن در ﺳﺎل ‪ 1995‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﻤﻮدﻧﺪ ﮐﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻓﺮﺿﯿﻪ ﻋﺪم ﺗﻔﺎوت ﺟﻨﺴﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ اﻓﺮاد ﻫﺮ ﺟﻨﺲ ﺷﺎﯾﺪ ﺑﻪ روش ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺑﮕﯿﺮﻧﺪوﻣﺪل ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ آﻧﻬﺎاوﻟﻮﯾﺖ ﻣﺘﻔﺎوت داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬ﻣﺮور ﮔﺴﺘﺮده دوره اﺧﯿﺮ ﺑﯿﺎﻧﮕﺮ اﯾﻦ ﻧﮑﺘﻪ‬
‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻔﺎوت ﻫﺎي ﺟﻨﺴﯿﺘﯽ ﺑﺎ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻫﺎ ‪ ،‬اﻧﮕﯿﺰه ﻫﺎ ‪،‬رﯾﺴﮏ ﭘﺬﯾﺮي ‪،‬اﻋﺘﻤﺎد ‪ ،‬اﻃﻤﯿﻨﺎن وﻧﻮع ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬
‫راﺑﻄﻪ دارد‪.‬رﯾﺴﮏ ﭘﺬﯾﺮي ﻣﺮدان ﺑﯿﺸﺘﺮ از زﻧﺎن اﺳﺖ‪ .‬اﺻﻮﻻ در ﻣﻮاردي ﮐﻪ ﺗﻔﺎوت ﺟﻨﺴﯿﺘﯽ وﺟﻮد دارد از‬
‫ﻟﺤﺎظ آﻣﺎري ﺗﻔﺎوت ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﺧﯿﻠﯽ ﮐﻮﭼﮏ اﺳﺖ‪.‬اﯾﻦ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﮐﺎﻣﻞ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ و ﻋﺎﻗﻼﻧﻪ ﻧﯿﺴﺖ ﮐﻪ ﻣﺸﺨﺺ‬
‫ﮐﻨﯿﻢ آﯾﺎ زﻧﺎن ﺑﻬﺘﺮ از ﻣﺮدان ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ ﯾﺎ ﺑﺮﻋﮑﺲ‪.‬‬

‫ﻓﺮﺿﯿﻪ ﺷﻨﺎﺧﺖ‬
‫ﺷﻨﺎﺧﺖ و ﻓﻬﻢ ﯾﮏ ﺳﺮي از ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ آن ﺷﺨﺺ ﺗﻔﺎوت ﻫﺎي ﺑﯿﻦ دﯾﺪ دروﻧﯽ از‬
‫ﻣﺤﯿﻂ ﺑﺎآﻧﭽﻪ واﻗﻌﺎ در ﻣﺤﯿﻂ وﺟﻮد دارد را ﮐﺸﻒ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬ﺑﻌﺒﺎرت دﯾﮕﺮ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻋﺒﺎرت از ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ درك و‬
‫ﻓﻬﻢ اﻃﻼﻋﺎت اﺳﺖ‪.‬ﻣﺪل ﻫﺎي ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ در ﺗﻮﺻﯿﻒ و ﻓﻬﻢ ﻣﺮاﺣﻞ درك اﻧﺴﺎن ﺷﺮﮐﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از‬
‫ﻣﺪل ﻫﺎي ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ ﺗﻮﺿﯿﺢ اﯾﻨﮑﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﺮدم در ﻧﻘﻄﻪ ﻧﻈﺮات ﭘﯿﺸﯿﻦ ﺧﻮد ﺗﺠﺪﯾﺪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪،‬‬
‫ﭘﺮداﺧﺖ‪.‬‬
‫اﻟﮑﯿﻨﺲ در ﺳﺎل ‪ 200‬ﺑﻪ ﺑﺤﺚ در ﻣﻮرد اﯾﻨﮑﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺎ ﻣﺸﺎﻫﺪه و ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﺑﻬﺘﺮ ﻣﯽ ﺗﻮان ﻣﺸﮑﻼت را‬
‫دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي ﮐﺮده و ﺑﻬﺘﺮ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻧﻤﻮد ‪ ،‬ﭘﺮداﺧﺖ‪.‬‬
‫‪62‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫ﺟﺪول ‪-2,3‬ﭘﺎﯾﮕﺎ ه ﻫﺎي اﯾﻨﺘﺮﻧﺘﯽ ﺷﺎﻣﻞ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬

 ‫‪63‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ‪ ،‬ﻣﺪل ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ دوم‬

‫‪ DSS‬در ﻓﻮﮐﻮس ‪2،22‬‬

‫ﺗﯿﭗ ﻫﺎي ﺷﺨﺼﯿﺘﯽ ﻣﺎﯾﺮ‪-‬ﺑﺮﯾﺠﺲ‬

‫ﻗﻀﺎوت ‪:‬ﺑﺴﺘﻪ‬
‫اﮔﺮ ﺑﺨﻮاﻫﯿﻢ ﯾﮏ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ از اﻓﺮاد را ﻣﻮرد آزﻣﺎﯾﺶ‬
‫ﻗﺮار دﻫﯿﻢ ‪،‬اﻧﻮاﻋﯽ ﮐﻪ ﺣﺎﺻﻞ ﻣﯿﺸﻮد ﺑﺼﻮرت زﯾﺮ‬
‫اﺳﺖ‪:‬‬
‫ﺑﺮوﻧﮕﺮاﯾﯽ)‪ 75‬درﺻﺪ( ﺑﻪ دروﻧﮕﺮاﯾﯽ)‪ 25‬درﺻﺪ(‬
‫ﺣﺲ)‪ 75‬درﺻﺪ( ﺑﻪ درك ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ)‪ 25‬درﺻﺪ(‬
‫ﻓﮑﺮ ﮐﺮدن)‪ 50‬درﺻﺪ( ﺑﻪ اﺣﺴﺎس ﮐﺮدن)‪50‬‬
‫درﺻﺪ(‬
‫ﻓﻬﻤﯿﺪن)‪ 50‬درﺻﺪ(ﺑﻪ ﻗﻀﺎوت)‪ ( 50‬درﺻﺪ‬
‫ﻃﺒﻖ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺟﺎﻧﮓ ‪ ،‬ﻻزم ﻧﯿﺴﺖ ﯾﮏ ﻧﻔﺮ ﺣﺘﻤﺎ ﺟﺰو‬
‫ﯾﮑﯽ از ﻣﻮارد ﺑﺎﻻ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻫﺮ‬
‫دو را ﻧﺸﺎن دﻫﺪ‪.‬ذﮐﺮ اﯾﻦ ﻧﮑﺘﻪ ﺿﺮوري اﺳﺖ ﮐﻪ‪:‬‬
‫ﯾﮏ ﻓﺮد دروﻧﮕﺮا ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ رﻓﺘﺎرﺑﺮوﻧﮕﺮاﯾﺎﻧﻪ‬
‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪو ﺑﺮﻋﮑﺲ‪.‬‬
‫‪Source: Based partly on Berens (2000),‬‬
‫‪Berens et al. (2002), Myers (1998), Keirsey‬‬
‫‪(1998),‬‬ ‫‪Keirsey‬‬ ‫‪and‬‬ ‫‪Bates‬‬
‫‪Montgomery (2002).‬‬
‫اﻧﻮاع ﺧﻠﻖ و ﺧﻮي ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺎﯾﺮ –ﺑﺮﯾﺠﺲ‬
‫ﺗﻮﺳﻂ ﭼﻬﺎر ﺑﻌﺪ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه اﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮوﻧﮕﺮاﯾﯽ)‪ (E‬ﺑﻪ دروﻧﮕﺮاﯾﯽ)‪(I‬‬
‫اﺣﺴﺎس )‪ (S‬ﺑﻪ ﺳﻤﺖ درك ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ)‪(N‬‬
‫ﻓﮑﺮ ﮐﺮدن)‪ (T‬ﺑﻪ ﺳﻤﺖ اﺣﺴﺎس ﮐﺮدن)‪(F‬‬
‫درك و ﻓﻬﻢ )‪ (P‬ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻗﻀﺎوت )‪(J‬‬
‫‪ 16‬ﻧﻮع اﺻﻠﯽ از ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺣﺎﻻت ﺑﺎﻻ و ‪ 32‬ﻧﻮﻋﻔﺮ از‬
‫ﻣﺨﻠﻮط ﮐﺮدن ﺣﺎﻻت ﺑﺎﻻ وﺟﻮد دارد‪.‬اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻒ‬
‫اﯾﻦ ﺣﺎﻻت در ﻃﻮل زﻣﺎن ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ ،‬ﮐﻪ اﯾﻦ‬
‫ﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ و ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻓﺮد دارد‪.‬ﺑﻌﻀﯽ از‬
‫ﺟﻤﻼت ﺳﺎده ﺗﻮﺻﯿﻒ ﮐﻨﻨﺪه اﻓﺮاد در ﻫﺮ ﻧﻮع‬
‫ﺷﺨﺼﯿﺘﯽ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫ﺑﺮوﻧﮕﺮاﯾﯽ‪ :‬اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ‬
‫دروﻧﮕﺮاﯾﯽ‪:‬دروﻧﯽ‬
‫اﺣﺴﺎس‪:‬اﻫﻞ ﻋﻤﻞ‬
‫درك ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ‪:‬ﺑﺪﻋﺖ و ﻧﻮ آوري‬
‫‪(1984),‬‬
‫ﻓﮑﺮ ﮐﺮدن‪ :‬ﺑﯽ ﺷﺨﺼﯿﺖ‬
‫اﺣﺴﺎس ﮐﺮدن‪:‬ﺷﺨﺼﯽ‬
‫درك و ﻓﻬﻢ‪:‬ﺑﺎز‬
 ‫‪64‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫‪ DSS‬در ﻓﻮﮐﻮس ‪2,23‬‬

‫رﻧﮓ ﻫﺎي ﺣﻘﯿﻘﯽ ﺗﯿﭗ ﻫﺎي ﺷﺨﺼﯿﺘﯽ‬

‫ﮐﻮﭼﮏ و ﻧﺰدﯾﮏ ﺗﻤﺮﮐﺰ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻤﺎﻧﮕﻮﻧﻪ ﮐﻪ‬
‫ﺷﺨﺼﯿﺖ ﻫﺎي زرد اﻧﺠﺎم ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‪ .‬ﺷﺨﺼﯿﺖ ﻫﺎي‬
‫ﻗﺮﻣﺰ داوﻃﻠﺐ رﻫﺒﺮ ﮔﺮوه ﺷﺪن ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ ،‬و ﮐﺎررا ﺑﺎ‬
‫دﻗﺖ ﮐﺎﻣﻞ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‪.‬ﺷﺨﺼﯿﺖ ﻫﺎي ﺑﺎ رﻧﮓ‬
‫زرد راﺣﺖ ﺗﺮ ارﺗﺒﺎط ﺑﺮ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و ﺑﻪ ﺟﺰﺋﯿﺎت‬
‫ﮐﺎر ﺗﻮﺟﻪ دارﻧﺪ)اﯾﺪ ﻫﺎي ﺑﺰرﮔﯽ در ﺳﺮ‬
‫دارﻧﺪ(‪.‬اﺷﺨﺎص ﺑﺎ رﻧﮓ آﺑﯽ ارﺗﺒﺎط ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ را ﺗﺮﺟﯿﺢ‬
‫ﻣﯽ دﻫﻨﺪ و ﺧﻼق و ﺑﺪﻋﺖ ﮔﺬار ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﻪ آﺳﺎﻧﯽ‬
‫ﺑﺮ آﺷﻔﺘﻪ و ﻣﻨﺼﺮف ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬اﺷﺨﺎص آﺑﯽ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت‬
‫ﺑﺰرﮔﯽ را آﻏﺎز ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎﭘﺮوژهآﻧﻬﺎ ﺑﻪ اﺗﻤﺎم ﻧﻤﯽ‬
‫رﺳﺪ‪.‬اﮔﺮ ﺗﯿﻤﯽ ﺷﺎﻣﻞ اﻋﻀﺎ ﺑﺎ رﻧﮓ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎﺷﺪ‬
‫‪ ،‬اﯾﻦ ﺗﯿﻢ ﺑﺴﯿﺎر ﺧﻼق و ﻣﻮﻟﺪ اﺳﺖ‪.‬ﯾﮏ ﻣﻌﻠﻢ ﻫﻤﯿﺸﻪ‬
‫رﻧﮓ ﻫﺎي ﺣﻘﯿﻘﯽ را در ﻣﻮرد ﺷﺎﮔﺮدان ﺧﻮد ﺑﻪ ﮐﺎر‬
‫ﻣﯽ ﺑﺮد و از ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺣﺎﺻﻠﻪ ﺑﺮاي اﯾﺠﺎد ﺗﯿﻢ ﻫﺎي‬
‫ﮐﻼﺳﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪Source: Based partly on Birkman (1995).‬‬
‫ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎ ارﺗﺒﺎط داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ اﻣﺎ ﺑﺮ روي ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﻫﺎي‬
‫رﻧﮓ ﻫﺎي ﺣﻘﯿﻘﯽ ﺧﻠﻖ و ﺧﻮ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ﻗﺮﻣﺰ‬
‫‪،‬ﺳﺒﺰ‪،‬زرد و آﺑﯽ‪.‬رﻧﮓ ﻫﺎ ﻣﻌﻨﯽ رﺳﻤﯽ ﻧﺪارﻧﺪ ‪،‬اﻣﺎ ﻣﯽ‬
‫ﺗﻮان آﻧﻬﺎ را ﺑﺮاي ﺗﯿﭗ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﮑﺎر ﺑﺮد‪.‬رﻧﮕﻬﺎ‬
‫ﻃﺒﻖ ﺟﺪول زﯾﺮ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻗﺮﻣﺰ‬ ‫ﺳﺒﺰ‬
‫زرد‬ ‫آﺑﯽ‬
‫ﺑﻌﻀﯽ از وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎ ﺑﯿﻦ ﺳﺘﻮن ﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺑﺎﻻ و‬
‫ﭘﺎﯾﯿﻦ ﻣﺸﺘﺮك ﻫﺴﺘﻨﺪ)ﻗﺮﻣﺰوزرد‪-‬ﺳﺒﺰ و آﺑﯽ( ‪،‬‬
‫دﯾﮕﺮان در ﻃﻮل ردﯾﻒ ﻫﺎ ﻣﺸﺘﺮك‬ ‫ﻫﻤﺎﻧﮕﻮﻧﻪ‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ)ﻗﺮﻣﺰ و ﺳﺒﺰ ‪،‬زرد و آﺑﯽ(‪.‬رﻧﮓ ﻫﺎي ﻣﻘﺎﺑﻞ و‬
‫ﻣﻮرب داراي اﺷﺘﺮاك ﮐﻤﯽ در ﭼﯿﺪﻣﺎن ﺧﻮد‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬اﺷﺨﺎص ﺑﺎ رﻧﮓ ﺳﺒﺰ دوﺳﺖ دارﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ‬
‫ﻣﺮدم ارﺗﺒﺎط داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﮐﺎر ﮐﻨﻨﺪ‪.‬آﻧﻬﺎ‬
‫دوﺳﺖ دارﻧﺪ در ﮔﺮوه ﮐﺎر ﮐﻨﻨﺪو از اﻓﺮاد ﺗﺠﺮﺑﻪ‬
‫ﮐﺴﺐ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬ﻣﺘﺨﺼﺼﯿﻦ ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ ﻣﺴﺘﻌﺪ ﺳﺒﺰ ﺷﺪن‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺷﺨﺼﯿﺖ ﻫﺎي ﺑﺎ رﻧﮓ ﻗﺮﻣﺰ دوﺳﺖ دارﻧﺪ‬

‫ﻣﺪل ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ‬
‫ﻣﺪل ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ ﯾﮏ ﻣﺮﺣﻠﻪ و ﻓﺮآﯾﻨﺪ ذﻫﻨﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در آن ﻣﺮدم درك ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و‬
‫اﻃﻼﻋﺎت را ﻃﯽ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‪.‬ﻣﺪل ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ)ﻣﺪل ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ( ﻣﻬﻢ اﺳﺖ زﯾﺮا در ﺧﯿﻠﯽ‬
‫ازﻣﻮارد درك ﺷﺨﺺ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان واﺳﻂ ﺑﯿﻦ اﻧﺴﺎن و ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺜﺎل‪ :‬داده ﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺳﺎده‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ ﯾﺎ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي ؟ داده ﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺟﺪول ﺑﻨﺪي و ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ ﯾﺎ ﺑﺼﻮرت ﺷﮑﻞ اراﺋﻪ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ؟‬
‫داده ﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺷﻨﯿﺪاري ‪،‬دﯾﺪاري ﯾﺎ ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ اراﺋﻪ ﺷﻮﻧﺪ؟)ﺗﺤﻘﯿﻖ ﻣﺎرﮐﻮا در ﺳﺎل ‪ 1996‬و وﻟﯿﻨﮕﺘﻦ در ‪.(2001‬‬
‫ﻫﯿﭻ ﻣﺪﻟﯽ ﺑﻌﻨﻮان ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﻣﺪل وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ .‬ﻫﺮ ﯾﮏ از ﻣﺪل ﻫﺎ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻫﺎ و ﺿﻌﻒ ﻫﺎي ﺧﺎص ﺧﻮد ﺷﺎن را‬
‫دارﻧﺪ‪ .‬ﯾﮏ ﻣﺪﯾﺮ ﺧﻮب ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﯾﮏ ﻣﺪل را ﺑﮑﺎر ﮔﯿﺮد‪ .‬ﯾﮏ ﺧﺼﻮﺻﯿﺖ ﻣﺜﺒﺖ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ اﻧﻌﻄﺎف اﺳﺖ‬
 ‫‪65‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ‪ ،‬ﻣﺪل ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ دوم‬

‫زﯾﺮا ﻣﺪل ﺗﺮﺟﯿﺤﯽ ﺷﻤﺎ ﺷﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ ﺑﺎ ﻧﯿﺎز ﻫﺎي اﻓﺮاد دﯾﮕﺮ ﻫﻤﺨﻮاﻧﯽ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ)وﻟﯿﻨﮕﺘﻦ ‪.(2001‬اﻣﺎ‬
‫ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻣﺪل ﻫﺎي ﻣﮑﻤﻞ دﯾﮕﺮ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻮﺛﺮﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬ﻋﻼوه ﺑﺮﻣﻮارد ذﮐﺮ ﺷﺪه‪ ،‬ﻣﺪل ﻫﺎي ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ ‪ ،‬ﺑﺮ روي‬
‫اوﻟﻮﯾﺖ ﺑﻨﺪي ﺑﺮاي آﻧﺎﻟﯿﺰ ﮐﯿﻔﯽ در ﻣﻔﺎﺑﻞ آﻧﺎﻟﯿﺰ ﮐﻤﯽ ‪ ،‬ﻧﯿﺰ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻣﯽ ﮔﺬارﻧﺪ‪.‬ﻫﭽﻨﯿﻦ ﺑﺮ روي ﮐﻤﮏ ﺑﻪ ﻓﺮآﯾﻨﺪ‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻧﯿﺰ ﻣﻮﺛﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬در اﯾﻦ روش ‪ ،‬ﻣﺪل ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ ﺑﺮاي ﻓﻬﻢ ﺑﻬﺘﺮ ﺑﺮ روي روﺷﯽ ﮐﻪ ﯾﮏ ﺣﺎﻟﺖ از‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي را ﺑﻪ ﻃﻮر اﺧﺘﺼﺎﺻﯽ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽ دﻫﺪ ﺗﺎﺛﯿﺮ دارد‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻔﻬﻮم را ﺑﺼﻮرت ﺳﺎده ﺗﺮ ﻣﯽ ﺗﻮان‬
‫اﯾﻨﮕﻮﻧﻪ ﺑﯿﺎن ﮐﺮد‪:‬ﺑﻨﺎ ﻧﻬﺎدن ﯾﮏ ﭼﺎر ﭼﻮب ﮐﻪ زﻣﯿﻨﻪ اي را آﻣﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ اﻃﻼﻋﺎت داﺧﻞ آن اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮدو‬
‫ﭼﺎر ﭼﻮ ب ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﮐﻪ در آﻧﻬﺎ ﺗﻤﺮﮐﺰ ﺑﺮ روياﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻃﻼﻋﺎت ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد)‪ Beach‬در ﺳﺎل‬
‫‪ 1997‬و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ‪ Shoemaker‬و ‪ Russo‬در ﺳﺎل ‪ .(2001‬ﺑﻌﺒﺎرت دﯾﮕﺮ ﯾﮏ ﭼﺎر ﭼﻮب )ﻗﺎﻟﺐ( ﻋﺒﺎرﺗﺴﺖ‬
‫از ﺗﻔﺴﯿﺮ و ﺑﯿﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه از ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ‪ .‬ﯾﮏ ﭼﺎر ﭼﻮب‪ ،‬ﯾﮏ ﻣﺪل ذﻫﻨﯽ را ﺑﺮاي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه آﻣﺎده ﻣﯽ‬
‫ﺳﺎزد‪ .‬وﻗﺘﯽ ﯾﮏ ﮔﺮوه در ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﺷﺮﮐﺖ داده ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﭼﺎر ﭼﻮب ﻫﺎي ﻣﺸﺘﺮﮐﯽ داﺷﺘﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﭼﺎرﭼﻮب ﻫﺎ ﻣﺸﺘﺮك ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ ﮔﺮوه در ﮐﺴﺐ ﺗﻮاﻓﻖ ﻋﻤﻮﻣﯽ دﭼﺎر ﻣﺸﮑﻞ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬آﯾﺎ ﺗﻔﺎوت ﻫﺎي‬
‫ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﺑﺎ ﮐﺸﻮر ﺗﻐﯿﯿﺮ ﮐﺮده و ﺑﺮ روي ﻣﺪل ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ اﺛﺮ ﺑﮕﺬارﻧﺪ؟)ﺑﻪ ﺗﻮﺟﻪ ‪ 2,25‬ﻧﮕﺎه‬
‫ﺷﻮد(‪.‬ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺑﺮ روي ﻣﺪل ﻫﺎي ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ ﺑﻄﻮر ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﺎ ﻃﺮاﺣﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ اﻃﻼﻋﺎت در ارﺗﺒﺎط‬
‫اﺳﺖ‪)MIS.‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ اﻃﻼﻋﺎت( و ‪)TPS‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺮدازش ﺗﺮاﮐﻨﺶ( ﻣﺎﯾﻠﻨﺪ ﺗﺎ ﻃﺮاﺣﯽ ﺗﻮﺳﻂ اﻓﺮادي‬
‫ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد ﮐﻪ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي را ﺑﻄﻮر ﺳﯿﺴﺘﻤﺎﺗﯿﮏ درك ﮐﺮده ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬ﻣﺪﯾﺮان ﺳﯿﺴﺘﻤﺎﺗﯿﮏ ﻋﻤﻮﻣﺎ‬
‫ﺧﻮاﺳﺘﺎر اﺳﺘﻔﺎده از ﭼﻨﯿﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎﯾﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬آﻧﻬﺎ ﻧﻮﻋﺎ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺗﮑﻨﯿﮏ ﻫﺎي اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺑﻪ ﻃﺮاح‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﻌﻨﻮان ﯾﮏ ﮐﺎرﺷﻨﺎس ﻣﺘﺨﺼﺺ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي از روش ﻫﺎ ﻧﮕﺎه ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬ﻫﺮﭼﻨﺪ ﮐﻪ ﭼﻨﯿﻦ‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﻣﺪل ﻃﺒﯿﻌﯽ ﯾﮏ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه اﮐﺘﺸﺎﻓﯽ ﻣﻄﺎﺑﻘﺖ ﻧﻤﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﭼﻨﯿﻦ ﻣﻮرد ﺧﺎص ‪ ،‬ﯾﮏ‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺎﯾﺪ اﺟﺎزه ﺟﺴﺘﺠﻮي ﯾﮏ داﻣﻨﻪ وﺳﯿﻊ از راه ﮐﺎر ﻫﺎ را ﺑﺪﻫﺪ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﺟﺎزه ﺗﻐﯿﯿﺮ در اوﻟﻮﯾﺖ ﻫﺎ ﯾﺎ‬
‫ﻣﺮاﺣﻞ ﻓﺮآﯾﻨﺪ را ﺑﺪﻫﺪ‪.‬ﺑﻪ ﮐﺎرﺑﺮ اﺟﺎزه دﻫﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ آﺳﺎﻧﯽ ﺑﯿﻦ ﺳﻄﻮح ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺟﺰﺋﯿﺎت ﺣﺮﮐﺖ ﮐﻨﺪ‪ ،‬و ﺑﻪ ﺑﻌﻀﯽ از‬
‫ﮐﺎرﺑﺮان اﺟﺎزه ﺑﺪﻫﺪ ﮐﻪ ﺑﺮ روي ﺷﮑﻞ اﻃﻼﻋﺎت ﺧﺮوﺟﯽ ﮐﻨﺘﺮل داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ)دﯾﺪاري‪ ،‬ﺑﯿﺎﻧﯽ‪،‬ﺷﮑﻠﯽ و ﻏﯿﺮه(اﯾﻦ‬
‫دﻗﯿﻘﺎ ﻫﻤﺎن ﭼﯿﺰي اﺳﺖ ﮐﻪ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﺑﺎﯾﺪ اﻧﺠﺎم دﻫﺪ)ﺟﺪول ‪(2,4‬‬
 ‫‪66‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫اﻧﺴﺎن ﺗﺤﻠﯿﻠﮕﺮ‬ ‫اﻧﺴﺎن ﮐﺎﺷﻒ‬ ‫ﺑﻌﺪ ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻞ‬

‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اي ﮐﻪ از ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻞ ﻣﻨﺘﺞ ﺷﺪه را ﺑﮑﺎر‬ ‫ﯾﺎد ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻋﻤﻞ ﮐﻨﺪ ﺑﺠﺎي ﺣﺎﻻت ﻣﺨﺘﻠﻒ را آﻧﺎﻟﯿﺰ ﮐﻨﺪ‪.‬‬ ‫دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ‬
‫ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪ -‬ﯾﺎد ﻣﯽ ﮔﯿﺮدﺑﻪ ﺟﺎي ﻋﻤﻞ ﮐﺮدن‬ ‫ﺗﺎﮐﯿﺪ ﺑﯿﺸﺘﺮي ﺑﺮ ﺑﺎز ﺧﻮرد ﻫﺎ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬ ‫ﯾﺎدﮔﯿﺮي‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ آﻧﺎﻟﯿﺰ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻫﺎ ﮐﺎر ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺎﮐﯿﺪ ﮐﻤﺘﺮي روي ﺑﺎز ﺧﻮرد ﻫﺎ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ‬

‫از آﻧﺎﻟﯿﺰ ﻣﻨﻄﻘﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‬ ‫از آزﻣﻮن و ﺧﻄﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻏﯿﺮ ارادي دارد‬ ‫ﺗﺤﻘﯿﻖ‬

‫اﻏﻠﺐ ﺑﻄﻮر ﮐﯿﻔﯽ ‪،‬ﻣﺪل ﻫﺎ و ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻫﺎي‬ ‫ﺣﺲ ﻋﻤﻮﻣﯽ را ﮐﺎر ﻣﯽ ﺑﺮد ‪ ،‬درك ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ و اﺣﺴﺎس را اﺳﺘﻔﺎده‬ ‫دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ آﻧﺎﻟﯿﺰ‬
‫ﺻﺮﯾﺢ و روﺷﻦ را ﮔﺴﺘﺮش ﻣﯽ دﻫﺪ‬ ‫ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‬ ‫ﻫﺎ‬

‫ﻣﺸﮑﻞ ﺑﻪ ﯾﮏ ﺳﺮي از ﻣﻮارد اﯾﺠﺎد ﺷﺪه‬ ‫ﺑﻪ ﻣﺠﻤﻮع ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻫﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻌﻨﻮان ﯾﮏ ﻣﻮرد اﺻﻠﯽ ﻧﮕﺎه ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪،‬‬ ‫ﺣﻮزه ﺗﺠﺰﯾﻪ و‬
‫ﻣﺸﺨﺺ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽ دﻫﺪ‬ ‫ﺑﺠﺎي اﯾﻨﮑﻪ ﺑﻌﻨﻮان ﯾﮏ ﻣﻮرد اﯾﺠﺎد ﺷﺪه ﻧﮕﺎه ﮐﻨﺪ‬ ‫ﺗﺤﻠﯿﻞ‬

‫ﻣﮑﺎن ﯾﺎﺑﯽ ﺷﺒﺎﻫﺖ ﻫﺎ و وﺟﻮه ﻣﺸﺘﺮك ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ‬ ‫ﺑﻪ ﺟﺴﺘﺠﻮي ﺗﻔﺎوت ﻫﺎي ﻣﻮﻗﻌﯿﺘﯽ ﻗﺎﺑﻞ دﯾﺪن ﮐﻪ ﺑﺎ زﻣﺎن ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯽ‬ ‫ﭘﺎﯾﻪ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮔﯿﺮي‬
‫ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت را اﻧﺠﺎم ﻣﯽ دﻫﺪ‬ ‫ﮐﻨﺪ ﻣﯽ ﭘﺮدازد‬

‫اﮔﺮﭼﻪ ﻣﺪل ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ ﯾﮏ ﻣﻔﻬﻮم ﻣﻔﯿﺪ اﺳﺖ ‪،‬وﻟﯿﮑﻦ در ادﺑﯿﺎت ‪ MIS‬ﺑﯿﺶ از ﺣﺪ روي آن ﺗﺎﮐﯿﺪ ﺷﺪه اﺳﺖ‬
‫وﺑﺴﯿﺎر ﻣﺸﮑﻞ اﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﻪ ﻣﺪل ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ را ﺑﺮاي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ و ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﺑﮑﺎر ﺑﺒﺮﯾﻢ‪.‬ﺑﺪﻟﯿﻞ‬
‫ﺗﻐﯿﯿﺮات داﺋﻢ ﻣﺪل ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ اﯾﻦ ﻣﺪل ﮐﻤﺘﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺴﯿﺎري از ﻣﺮدم ﻧﻪ ﮐﺎﺷﻔﻨﺪ و ﻧﻪ ﮐﺎﻣﻼ ﺗﺤﻠﯿﻠﮕﺮ‬
‫ﺑﻠﮑﻪ اﮐﺜﺮا ﺑﯿﻦ اﯾﻦ دو ﻗﺮار دارﻧﺪ‪ .‬ﻣﺴﺎﺋﻠﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﺪل ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ ﻣﺮﺑﻮط ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ﻣﻔﻬﻮم ﺷﺨﺼﯿﺖ وﻧﻮع‬
‫و ﻣﺪل ﺗﺼﻤﯿﻢ ‪.‬‬
‫ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺑﺮ روي ﻣﺪل ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ و ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ ﺣﻘﯿﻘﺘﯽ ﻣﺸﺨﺺ اﺳﺘﻮار اﺳﺖ‪.‬ﻋﻤﻮﻣﺎ وﻗﺘﯽ ﯾﮏ‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ)ﯾﺎ ﻫﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ دﯾﮕﺮ(ﺑﺎ ﯾﮏ ﻣﺪل ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺷﻮد ‪ DSS ،‬ﻣﻮﺛﺮﺗﺮ واﻗﻊ‬
‫ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ آن وﻗﺘﯽ ‪ DSS‬ﺑﺎﯾﮏ ﻣﺘﺪ ﺣﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ)ﯾﮏ ﻣﺪل ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ ﮐﻪ ﺗﻮﺻﯿﻒ ﮐﻨﻨﺪه ﻣﺮاﺣﻞ‬
‫ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻼت ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ ﺷﺎﻣﻞ اﺳﺘﺪﻻل ‪،‬ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﮐﺮدن‪،‬اﯾﺠﺎد ﮐﺮدن و ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﮐﺮدن ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ( ﻫﻤﺮاه ﻣﯽ‬
‫ﺷﻮد‪ DSS،‬ﻣﻮﻓﻖ ﺗﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ وﺿﻮح در ﻃﯽ اﻧﺠﺎم ﮐﺎر روش ﻻزم ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽ آﯾﺪ‪.‬اﮔﺮ ‪ DSS‬ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ وب ﺑﮑﺎر‬
‫رود و از آن ﺑﺮاي ﺣﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﺗﺠﺎرت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ‪،‬آﻧﮕﺎه ﯾﮏ ﺑﺤﺮان ﺑﻮﺟﻮد ﻣﯽ آﯾﺪ)ﺑﻪ ‪ DSS‬در‬
‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪ 2,4‬ﻧﮕﺎه ﺷﻮد(در ﻧﻈﺮﯾﻪ روش ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻞ ‪ Hoeing‬در ﺳﺎل ‪ 2001‬ﺷﺶ ﻣﻬﺎرت ﺿﺮوري ﺑﺮاي ﺣﻞ‬
‫ﻣﺸﮑﻞ را ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬ﺗﻤﺎﻣﯽ اﯾﻦ ﻣﻮارد ﺑﻪ ﺷﺨﺼﯿﺖ ﺣﻼل ﻣﺸﮑﻞ ﺑﺴﺘﮕﯽ دارد)ﺑﻪ ﺗﻮﺟﻪ ‪ 2,26‬ﻧﮕﺎه ﺷﻮد(‪.‬‬
 ‫‪67‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ‪ ،‬ﻣﺪل ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ دوم‬

‫‪ DSS‬در ﻓﻮﮐﻮس ‪2,25‬‬

‫ﻣﺪل ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ در دﻧﯿﺎ‬

‫ﻣﺪﯾﺮان ﺑﺎزار در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻠﻞ ‪ ،‬ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽ‬ ‫در ﮐﺸﻮر ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ‪ ،‬ﺗﻔﺎوت ﻫﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ذاﺗﯽ‬
‫ﮐﻨﻨﺪ‪).‬اﺳﭙﺎﻧﯿﺎ‪،‬ﻫﻠﻨﺪ‪،‬داﻧﻤﺎرك‪،‬ﻓﻨﻼﻧﺪ و ﻓﺮاﻧﺴﻪ(‪.‬ﺑﻌﻨﻮان‬ ‫در روش ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي وﺟﻮد دارد‪.‬در واﻗﻊ ﮐﺸﻮر ﻫﺎ‬
‫ﻣﺜﺎل ﻣﺪﯾﺮان ﻓﺮاﻧﺴﻮي ﻣﺪل ﺧﺎﺻﯽ را اﺟﺮا ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ‬ ‫و‬ ‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪albaum.‬‬ ‫ﻣﺪﯾﺮﺗﯽ‬ ‫ﺳﺒﮏ‬ ‫داراي‬
‫ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺮ روي اﻃﻼﻋﺎت ﮐﯿﻔﯽ‪،‬ﮔﻮش‬ ‫‪ (1999)Herch‬اﺑﻌﺎد ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺪل ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ را‬
‫دادن ﺑﻪ ﺑﺎزار داﺷﺘﻨﺪو اوﻟﻮﯾﺖ ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺗﺮي را ﺑﺮ روي‬ ‫آزﻣﺎﯾﺶ ﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ اﺳﺘﻘﻼل ﻣﺤﺘﺎﻃﺎﻧﻪ‪،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‬
‫اﺟﺮاي اﺧﺘﺼﺎﺻﯽ و اﻧﻔﺮادي داﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫رﯾﺰي ﮐﯿﻔﯽ ‪،‬ﮔﻮش دادن ﺑﻪ ﺑﺎزار ‪،‬ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري‬
‫‪Source: Adapted from Albaum and Herche‬‬ ‫اﻧﻔﺮادي و اﺟﺮاي اﻧﻔﺮادي اﺳﺖ‪ 4.‬ﺑﻌﺪ از اﯾﻦ ‪ 5‬ﺑﻌﺪ‬
‫‪(1999).‬‬
‫ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎي ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮدي را از ﻣﺪل ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ‬

‫ﻣﺪل ﺗﺼﻤﯿﻢ‬
‫ﻣﺪل ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺳﺒﮑﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در آن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﻫﺎ ﻓﮑﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و ﺑﻪ ﻣﺸﮑﻼت واﮐﻨﺶ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ‬
‫دﻫﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺪل ﺷﺎﻣﻞ روش ارداك اﻓﺮاد‪،‬ﻋﮑﺲ اﻟﻌﻤﻞ ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ اﻓﺮاد و ﻣﯿﺰان اﻋﺘﻘﺎد آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮ اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﻪ‬
‫ﻋﻨﻮان ﻧﺘﯿﺠﻪ ‪،‬اﻓﺮاد ﺑﻄﻮر ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ ‪.‬اﮔﺮ ﭼﻪ ﯾﮏ ﭘﺮوﺳﻪ ﻋﻤﻮﻣﯽ در ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي و‬
‫ﺟﻮد دارد اﻣﺎ اﻓﺮاد ﻫﻤﻪ ﻣﺮاﺣﻞ و ﻗﺪم ﻫﺎرا ﺑﮑﺎر ﻧﻤﯽ ﺑﺮﻧﺪ‪.‬ﺑﻪ ﻋﻼوه ﺗﺎﮐﯿﺪ ‪،‬ﺗﻘﺴﯿﻢ زﻣﺎن و اوﻟﻮﯾﺖ ﻫﺎي داده‬
‫ﺷﺪه ﺑﻪ ﻫﺮ ﮔﺎم ﺑﻄﻮر ﻣﺸﺨﺼﯽ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ از ﯾﮏ ﺷﺨﺺ ﺑﻪ ﺷﺨﺺ دﯾﮕﺮ ﺑﻠﮑﻪ از ﯾﮏ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ دﯾﮕﺮ ‪،‬ﺗﻐﯿﯿﺮ‬
‫ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬روش ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻣﺪﯾﺮان)و ﻋﮑﺲ اﻟﻌﻤﻞ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ در ﺑﺮاﺑﺮ اﻓﺮاد دﯾﮕﺮ( ﻣﺪل ﺗﺼﻤﯿﻢ آﻧﻬﺎ را ﺗﻮﺻﯿﻒ‬
‫ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬زﯾﺮا ﻣﺪل ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺑﻪ ﻓﺎﮐﺘﻮر ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻗﺒﻼ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ ﺑﺴﺘﮕﯽ دارد‪ .‬ﻣﺪل ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ زﯾﺎد و ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ‬
‫وﺟﻮد دارد‪ .‬اﻏﻠﺐ ﺗﺴﺖ ﺷﺨﺼﯿﺖ ذاﺗﯽ ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﺪل ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺑﮑﺎر ﻣﯽ رود‪.‬اﮔﺮﭼﻪ ﻟﺌﻮﻧﺎرد در ﺳﺎل‬
‫‪ 1999‬ﮐﺸﻒ ﮐﺮد ﮐﻪ آزﻣﺎﯾﺸﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻓﻘﻂ ﺑﺮﺧﯽ از ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺷﺨﺼﯿﺘﯽ را ﻣﯽ ﺳﻨﺠﺪ و ﻟﺬا ﻧﻤﯽ‬
‫ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﯾﮑﺴﺎن ﻓﺮض ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻣﺪل ﻫﺎي ﺷﺨﺼﯿﺘﯽ وﺗﺤﻠﯿﻠﯽ ﮐﻪ ﻗﺒﻼ ذﮐﺮ ﺷﺪ‪ ،‬ﯾﮏ ﻓﺮد ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺪل ﻫﺎي ﻣﺮدﻣﯽ را در ﻣﻘﺎﺑﻞ‬
‫ﻣﺪل ﻫﺎي ﺧﻮد راي ﺗﺸﺨﯿﺺ دﻫﺪ‪.‬ﻣﺪل دﯾﮕﺮ ﻣﺪل ﻣﺸﺎوره اي اﺳﺖ)ﺑﺎ اﻓﺮاد ﯾﺎ ﮔﺮو ه ﻫﺎي ﺧﺎص(‪.‬اﻟﺒﺘﻪ اﻧﻮاع‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ از ﻣﺪل ﻫﺎ و ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ از آن وﺟﻮد دارد‪.‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﯾﮏ ﻧﻔﺮ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻫﻢ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮔﺮ ﻫﻢ ﺧﻮد‬
‫راي و ﻫﻢ ﻣﺸﺎوره اي ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي اﯾﻨﮑﻪ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي ﺑﻄﻮر ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ آﻣﯿﺰي ﯾﮏ ﻣﺪﯾﺮ را ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮐﻨﺪ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺗﺼﻤﯿﻢ و‬
‫ﻣﺪل ﺗﺼﻤﯿﻢ را ﺑﺎ ﻫﻢ ﺗﻄﺒﯿﻖ دﻫﺪ‪.‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺎﯾﺪ ﻗﺎﺑﻞ اﻧﻌﻄﺎف ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺎ ﮐﺎرﺑﺮان ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﺎزﮔﺎر ﺑﺎﺷﺪ‬
 ‫‪68‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫‪.‬ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﭘﺮﺳﺶ ﭼﻪ ﭼﯿﺰ –اﮔﺮ و ﺳﻮاﻻﺗﯽ ﺑﺮاي رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﻫﺪف ‪ ،‬اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﯾﺮي را ﻣﻬﯿﺎ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬ﯾﮏ واﺳﻂ‬
‫ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ وب ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﮔﺮاﻓﯿﮏ و اﺷﮑﺎل ﺑﻪ ﻓﻬﻢ ﻣﺪل ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬اﮔﺮ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ از ﻣﺪل ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ‪،‬ﻣﻬﺎرت ﻫﺎ و داﻧﺶ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﯾﮏ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺧﺎص را ﺗﺤﻤﯿﻞ‬
‫ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬ﺗﺮﺟﯿﺤﺎ ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪﮔﺎن ﮐﻤﮏ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﺪل ﻫﺎ‪،‬ﻣﻬﺎرت ﻫﺎ و داﻧﺶ ﺧﻮدﺷﺎن را ﺑﮑﺎر ﺑﺒﺮﻧﺪ و‬
‫ﺗﻮﺳﻌﻪ دﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺪل ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﺼﻤﯿﻢ ‪ ،‬ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﻣﺪل ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ اﺳﺖ‪.‬ﯾﮏ ﻓﺎﮐﺘﻮر اﺻﻠﯽ ﮐﻪ ﻧﻮع ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ‬
‫ﻣﻮرد ﻧﯿﺎزرا ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ آﯾﺎ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﯾﮏ ﻓﺮد ﺑﺨﺼﻮص اﺳﺖ ﯾﺎ ﯾﮏ ﮔﺮوه اﺳﺖ‪.‬ﺗﺼﻤﯿﻢ‬
‫ﮔﯿﺮﻧﺪه ﻫﺎي اﻧﻔﺮادي ﻧﯿﺎز ﺑﻪ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ داده ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ دارﻧﺪ ‪،‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﻪ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﻣﺸﻮرت‬
‫و ﯾﺎ آﮔﺎﻫﯽ را اراﺋﻪ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ ،‬ﻧﯿﺰ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪﻧﺪ‪ .‬در ﺣﺎﻟﯿﮑﻪ ﮔﺮوه ﻫﺎ ﻋﻼوه ﺑﺮ اﺑﺰار ﺑﺎﻻ ﺑﻪ اﺑﺰار ﻫﺎي ﻫﻤﮑﺎري و‬
‫ﻣﺴﺎﻋﺪت ﻧﯿﺰ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪﻧﺪ‪)MSS.‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ( ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻫﺮ دو دﺳﺘﻪ ﺧﺪﻣﺎت اراﺋﻪ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬اﻃﻼﻋﺎت‬
‫ﺑﺴﯿﺎر زﯾﺎدي در ﻣﻮرد ﻣﺪل ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ وﻣﺪل ﺗﺼﻤﯿﻢ در ﺷﺒﮑﻪ اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ وﺟﻮد دارد‪ ).‬ﻣﺜﻼ ﻧﮕﺎه ﮐﻨﯿﺪ ﺑﻪ ‪Birkman‬‬
‫‪; and the Keirsey Temperament Sorter and Keirsey birkman.comInternational Inc. at‬‬
‫‪ .(keirsey.comTemperament Theory Web site at‬ﺑﺴﯿﺎري از آزﻣﺎﯾﺸﺎت ﺷﺨﺼﯿﺘﯽ و ذاﺗﯽ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻪ‬
‫ﻣﺪﯾﺮان در ﺗﺸﺨﯿﺺ ﻣﺪل ﻫﺎي ﺧﻮدﺷﺎن و ﮐﺎرﻣﻨﺪاﻧﺸﺎن ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬ﺗﺸﺨﯿﺺ ﯾﮏ ﻣﺪل اﻧﻔﺮادي و ﺷﺨﺼﯽ‬
‫ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺛﺒﺖ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎي ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﻣﻮﺛﺮﺗﺮ و ﺗﻘﺎﺿﺎ ﻫﺎي اﯾﺪه ال‪ ،‬ﮐﻤﮏ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ DSS‬در ﻓﻮﮐﻮس ‪2,26‬‬

‫آﯾﺎ ﺷﺨﺼﯿﺖ ﻫﺎي ﺣﻼل ﻣﺸﮑﻞ وﺟﻮد دارﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺷﺨﺼﯿﺖ ﺣﻼل ﻣﺸﮑﻞ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬ﻫﺮ ﺷﺨﺼﯿﺖ‬
‫ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻫﺎي ﺧﻮدش در ﻧﻮﻋﯽ از ﺗﺨﺼﺺ ﻫﺎ و‬
‫وﯾﮋﮔﯽﻫﺎ‪ ،‬را ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬‬
‫‪ 6‬ﻣﻮرد ﺷﺨﺼﯿﺘﯽ راه ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ ﺑﺮاي ارزﯾﺎﺑﯽ ﺧﻮد‬
‫ودﯾﮕﺮان ﺑﺮاي ﻣﺸﺨﺺ ﮐﺮدن ﻧﻘﺎط ﻗﻮت و ﺿﻌﻒ‬
‫ﺧﻮد و اﯾﻨﮑﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻞ ﮐﺎﻣﻞ را‬
‫دارﯾﻢ ‪ ،‬در ﻣﺤﻞ ﮐﺎر اﺳﺖ‪ .‬ﺣﻞ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﺑﺰرگ‬
‫ﻣﺸﮑﻼت ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻫﺎ و ﺿﻌﻒ ﻫﺎي اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻒ‬
‫ﺷﺨﺼﯿﺖ ﻫﺎرا ﻣﯽ ﺷﻨﺎﺳﻨﺪ‪.‬آﻧﻬﺎ ﺗﯿﻢ ﻫﺎﯾﯽ ﺑﺮاي‬
‫ﺟﺒﺮان ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‪ .‬ﺷﺨﺼﯿﺖ‬
‫ﻫﺎي ﺣﻞ ﮐﻨﻨﺪه ﻣﺸﮑﻞ) و ﻣﻬﺎرت ﻫﺎ( ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫‪ Hoeing‬ﺷﺶ ﻣﻬﺎرت ﺿﺮوري ﺑﺮاي ﺣﻞ ﻫﺮ‬
‫ﻣﺸﮑﻞ را ﺑﯿﺎن ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﭼﯿﺰي ﮐﻪ ﺷﻤﺎ‬
‫ﻣﯽﺗﻮاﻧﯿﺪ در آن ﻣﺎﻫﺮاﻧﻪ ﻋﻤﻞ ﮐﻨﯿﺪ و ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﻧﺘﯿﺠﻪ‬
‫ﻣﻤﮑﻦ را ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ ‪.‬ﺷﺶ ﻣﻬﺎرت ﺿﺮوري ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫اﯾﺠﺎد ﺗﻔﮑﺮ‪ ،‬ﺣﺼﻮل داﻧﺶ ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﻦ رواﺑﻂ ‪،‬‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺸﮑﻼت ‪،‬اﯾﺠﺎد راه ﺣﻞ و ﺗﺤﻮﯾﻞ ﻧﺘﺎﯾﺞ‬
‫ﻗﻮي ﺗﺮﯾﻦ ‪ ،‬ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ و ﺗﻘﺎﺿﺎﻫﺎي ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ‬
‫ﯾﮏ ﻣﺸﮑﻞ ﯾﺎ ﻓﺮﺻﺖ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪو ﺳﺮﯾﻌﺘﺮﯾﻦ و‬
‫رﻗﺎﺑﺘﯽ ﺗﺮﯾﻦ ﻣﻮرد در ﻣﺤﯿﻂ ﺷﻤﺎ ‪،‬ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﭼﯿﺰ ﻣﯽ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ‪.‬ﻫﺮﯾﮏ از ‪ 6‬ﻣﻬﺎرت ﺿﺮوري اراﺋﻪ ﮐﻨﻨﺪه‬
‫ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي از رﻓﺘﺎرﻫﺎ‪ ،‬ﻣﻬﺎرت ﻫﺎ و داﻧﺶ‬
 ‫‪69‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ‪ ،‬ﻣﺪل ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ دوم‬

‫دﻫﺪ‪ .‬اﯾﻦ اﻣﺮ را ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﻃﺮاﺣﯽ ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﻦ و اراﺋﻪ راه‬
‫ﺣﻞ ﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺠﺮي )ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺣﺎﺻﻠﻪ( ‪ :‬ﺑﺮ روي ﺣﺮﮐﺖ از ﻗﺪرت‬
‫ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻣﺰﯾﺖ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺤﻤﻞ ﺗﻤﺮﮐﺰ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬اﯾﻦ اﻣﺮ‬
‫ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ درك ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ و اﺟﺮاي ﻗﺎﻧﻮﻧﻤﻨﺪ و ﻣﻨﻀﺒﻂ‬
‫ﺣﺎﺻﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺗﻔﺎوت ﺑﯿﻦ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ و ﺑﺪﺗﺮﯾﻦ ﺣﻼل ﻣﺸﮑﻞ در اﯾﻦ‬
‫ﻣﻮﺿﻮع اﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﺮ ﺷﺨﺺ ﭼﻨﺪ ﻣﻮرد از ﻣﻮاردﺑﺎﻻ‬
‫را ﺑﮑﺎر ﻣﯽ ﺑﺮﻧﺪ و ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻬﺎرﺗﻬﺎ ﺑﻄﻮر ﻋﻤﯿﻖ درك‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد؟ ﺣﻼل ﺑﺎﯾﺪ ‪ 6‬ﺿﺮورت را ﺑﻔﻤﺪ‪ ،‬آﻧﻬﺎ را‬
‫ﺗﻤﺮﯾﻦ ﮐﺮده و اﺳﺘﺎداﻧﻪ ﺑﮑﺎر ﮔﯿﺮد و ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ‬
‫ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻫﺎي دروﻧﯽ ﯾﮏ ﻧﻔﺮ ﺣﺮﮐﺖ ﮐﻨﺪ‪.‬ﯾﮏ‬
‫ﻣﻮرد ﺟﺎﻟﺐ درﺑﺎره اﯾﻦ ﻣﻬﺎرت ﻫﺎ و ﺷﺨﺼﯿﺖ ﻫﺎ‬
‫ﻣﻼﺣﻈﻪ اﯾﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻣﻮارد ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺎ‬
‫ﭼﻬﺎر ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﺳﺎﯾﻤﻮن ارﺗﺒﺎط دارﻧﺪ؟‬
‫‪Source: Abstracted from C. Hoenig, "Means‬‬
‫‪to an End," CIO, November 1،2000, p. 204.‬‬
‫‪Also see C. Hoenig. From the Problem‬‬
‫‪Solving Journey. Perseus Publishing,‬‬
‫‪Cambridge, MA, 2000.‬‬
‫رﻫﺒﺮي و راﻫﻨﻤﺎ ﺑﻮدن ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻗﺪرت را ﻧﺸﺎن ﻣﯽ‬
‫ﻣﻮﻟﺪ ﻓﮑﺮ)ﺑﺪﻋﺖ ﮔﺬار(‪ :‬ﺑﺮ روي ﺣﺮﮐﺖ از ﺗﺮدﯾﺪﺑﻪ‬
‫ﺧﻮد ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺑﺪﻋﺖ ﮔﺬاري ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﮔﺴﺘﺮش‬
‫اﻓﮑﺎر ﻗﻮي و ﯾﺎﻓﺘﻦ را ﺣﻞ‪ ،‬ﺗﻤﺮﮐﺰ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﮐﺎﺷﻒ)ﺣﺼﻮل داﻧﺶ(‪ :‬ﺑﺮ روي ﺣﺮﮐﺖ از ﺑﺪﻋﺖ‬
‫ﮔﺬاري ﺑﻪ ﺳﻤﺖ اﻃﻼع و آﮔﺎﻫﯽ ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﭘﺮﺳﺶ‬
‫ﺳﻮاﻻت ﺻﺤﯿﺢ و ﮔﺮﻓﺘﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﺧﻮب و ﺑﻪ‬
‫ﻣﻮﻗﻊ ‪ ،‬ﺗﻤﺮﮐﺰ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ارﺗﺒﺎط دﻫﻨﺪه )ﺳﺎﺧﺘﻦ راﺑﻂ(‪ :‬ﻫﺪف او ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ‬
‫ﺣﺮﮐﺖ از اﻃﻼع و آﮔﺎﻫﯽ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ارﺗﺒﺎط‬
‫ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬اﯾﻦ ﻫﺪف را ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﭘﺮورش رواﺑﻂ ﮐﯿﻔﯽ‬
‫و ﺗﺎﺛﯿﺮات ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﯾﺠﺎد ﯾﮏ ﺣﻠﻘﻪ وﺳﯿﻊ‬
‫از رواﺑﻂ ﺑﺮ اﺳﺎس ‪ ،‬ﺧﺪﻣﺖ‪ ،‬وﻇﯿﻔﻪ ﺷﻨﺎﺳﯽ ‪،‬‬
‫وﻓﺎداري ‪،‬ﻫﻮﯾﺖ و ﺷﺨﺼﯿﺖ ‪ ،‬ﺣﺼﻮل ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎزﯾﮕﺮدان)ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺸﮑﻼت(‪ :‬ﺑﺮ روي ﺣﺮﮐﺖ از‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻦ رواﺑﻂ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ اﯾﻨﮑﻪ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ‪ ،‬ﯾﮏ ﺣﺲ‬
‫ﺟﻬﺖ دار و اوﻟﻮﯾﺖ واﺿﺤﯽ را ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ اﻧﺘﺨﺎب‬
‫ﻣﻘﺎﺻﺪ و اﺳﺘﺮاﺗﮋي اراﺋﻪ دﻫﻨﺪ ‪ ،‬ﺗﻤﺮﮐﺰ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺧﻠﻖ ﮐﻨﻨﺪه)اﯾﺠﺎد را ﺣﻞ(‪ :‬ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﺣﺮﮐﺖ از‬

‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪﮔﺎن‬ ‫‪2,12‬‬

‫ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت اﻏﻠﺐ ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ اﺷﺨﺎص ﺧﺎص ﺑﻮﯾﮋه در ﺳﻄﻮح ﭘﺎﯾﯿﻦ ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ و در ﻣﻮﺳﺴﺎت ﮐﻮﭼﮏ ﮔﺮﻓﺘﻪ‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬در اﯾﻦ ﻣﻮﺳﺴﺎت ﺷﺎﯾﺪ دﻻﯾﻞ ﺣﺘﯽ ﻣﺘﻀﺎدي ﺑﺮاي ﯾﮏ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﺗﻨﻬﺎ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻌﻨﻮان‬
‫ﻣﺜﺎل در ﯾﮏ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري‪ ،‬ﺷﺨﺺ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬار ﺷﺎﯾﺪ ﻧﺮخ ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ‪،‬ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ ﭘﻮل و‬
‫اﻣﻨﯿﺖ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻫﺪف و ﻣﻨﻈﻮر در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﯿﺮد‪ .‬ﻧﻬﺎﯾﺘﺎ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﺷﺎﯾﺪ ﮐﺎﻣﻼ ﺧﻮد ﮐﺎر و ﻏﯿﺮ ارادي‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬ﺑﺤﺚ ﻣﺎ در ﻣﻮرد ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﺑﺮ روي ﯾﮏ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﺧﺎص و اﻧﻔﺮادي ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ اﺳﺖ‪ .‬اﻏﻠﺐ‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﺑﺰرگ در ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎي ﺑﺰرگ و ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺗﻮﺳﻂ ﮔﺮو ﻫﺎ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬ﺑﻄﻮر آﺷﮑﺎرا ‪،‬اﻏﻠﺐ اﻫﺪاف‬
‫ﻣﺘﻀﺎدي در ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻫﺎي ﮔﺮوﻫﯽ وﺟﻮد دارد‪ ،‬ﮔﺮوﻫﻬﺎ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ داراي ﺗﻌﺪاد اﻓﺮاد ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬ﻫﻤﮑﺎري ﻫﺎي اﻧﻔﺮادي ﺷﺎﯾﺪ ﻣﺪل ﻫﺎي ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ ﻣﺨﺘﻠﻒ‪ ،‬اﻧﻮاع ﺷﺨﺼﯿﺖ ﻫﺎ و ﻣﺪل ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻣﺨﺘﻠﻒ‬
 ‫‪70‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻣﺎ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺑﻌﻀﯽ از ﺗﺼﺎدم ﻫﺎ ﻫﻢ زﯾﺎدﺗﺮ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬اﺟﻤﺎع و ﮔﺮوﻫﯽ ﺑﻮدن ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﯾﮏ‬
‫ﻣﺸﮑﻞ ﺳﯿﺎﺳﺖ ﮔﺬاري ﺑﺎﺷﺪ‪).‬ﺑﻪ ‪ DSS‬در ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪ 2,27‬رﺟﻮع ﺷﻮد(‪.‬ﺑﻨﺎﺑﺮ اﯾﻦ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ‬
‫ﯾﮏ ﮔﺮوه ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺧﯿﻠﯽ ﭘﯿﭽﯿﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺣﺘﯽ در ﺳﻄﺢ ﮔﺴﺘﺮده ﺗﺮي اراﺋﻪ ﮔﺮدد از‬
‫ﺟﻤﻠﻪ ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮس ﺑﻮدن اﻋﻀﺎ از ﺑﺨﺶ ﻫﺎ و ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ وﺣﺘﯽ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎي ﮐﻞ ﺑﺮاي ﻫﻤﮑﺎري ﺑﻪ‬
‫ﺻﻮرت ‪ ) On line‬روي ﺧﻂ اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ (‪ ،‬از ﺟﻤﻠﻪ اﻣﮑﺎﻧﺎت ﺣﻤﺎﯾﺘﯽ ﮐﻪ در ﭼﻨﺪ ﺳﺎل اﺧﯿﺮ ﻇﺎﻫﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ‬
‫ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎت ‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮔﺮوﻫﯽ)‪ ، (GSS‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ)‪ ، (ERM‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‬
‫رﯾﺰي ﻣﻨﺎﺑﻊ)‪ ، (ERP‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ زﻧﺠﯿﺮه ي ﻋﺮﺻﻪ)‪ ، (SCM‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ)‪ ، (KMS‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ رواﺑﻂ ﻣﺸﺘﺮي)‪ ، (CRM‬اﺷﺎره ﻧﻤﻮد ‪.‬‬

‫‪ ‬ﻧﮑﺎت ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﻓﺼﻞ‬

‫‪ ‬ﻣﺪل ﻫﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﮔﺴﺘﺮده اي در ‪ MSS‬ﺑﻪ ﮐﺎر‬
‫ﻣﯽروﻧﺪ ‪ .‬آن ﻫﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﺠﺴﻤﯽ ‪،‬‬
‫ﻗﯿﺎﺳﯽ ﯾﺎ رﯾﺎﺿﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﭼﻬﺎر ﻣﺮﺣﻠﻪ ي اﺻﻠﯽ را ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽ‬
‫ﮔﯿﺮد ‪ :‬ﻫﻮﺷﻤﻨﺪي ‪ ،‬ﻃﺮاﺣﯽ ‪ ،‬اﻧﺘﺨﺎب و اﺟﺮا ‪.‬‬
‫‪ ‬در ﻣﺮﺣﻠﻪ ي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪي ﻣﺸﮑﻞ ) ﻓﺮﺻﺖ (‬
‫ﻣﺸﺨﺺ ‪،‬دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي وﺗﺠﺰﯾﻪ ﻣﯽﺷﻮد ‪ .‬ﻣﺎﻟﮑﯿﺖ‬
‫ﻣﺸﮑﻞ ﻫﻢ ﺛﺒﺖ ﻣﯽ ﮔﺮدد ‪.‬‬
‫‪ ‬در ﻣﺮﺣﻠﻪ ي ﻃﺮاﺣﯽ ﯾﮏ ﻣﺪل از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺳﺎﺧﺘﻪ‬
‫ﻣﯽﺷﻮد ‪ ،‬ﻣﻌﯿﺎري ﺑﺮاي اﻧﺘﺨﺎب ﮐﺮدن ﻣﻮرد ﺗﻮاﻓﻖ‬
‫ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ‪ ،‬راه ﮐﺎرﻫﺎ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ‪ ،‬ﻧﺘﺎﯾﺞ‬
‫ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ و ﯾﮏ ﻣﺘﺪﻟﻮژي ﺗﺼﻤﯿﻢ اﯾﺠﺎد‬
‫ﻣﯽﺷﻮد ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺑﯿﻦ ﻣﺪل و ﻫﺰﯾﻨﻪ ‪ ،‬ﯾﮏ ﺗﻌﺎﻣﻞ وﺟﻮد دارد ‪.‬‬
‫‪ ‬در ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ‪ ،‬ﻣﻨﻄﻖ ﯾﮏ ﻓﺮض ﻣﻬﻢ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮﻧﺪﮔﺎن ﻣﻨﻄﻘﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺣﻖ ﺗﻘﺪم ﻫﺎ را‬
‫اﯾﺠﺎد ﮐﻨﻨﺪ و ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ آن ﻫﺎ را ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ اوﻟﻮﯾﺖ‬
‫ﺑﻨﺪي ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ ﻫﻢ ﻣﻌﻨﯽ و ﻣﺘﺮادف ﺑﺎ ﻓﺮآﯾﻨﺪ‬
‫ﮐﺎﻣﻞ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻞ ارزﯾﺎﺑﯽ ﻓﺮﺻﺘﻬﺎ ﻫﻢ ﻫﺴﺖ ‪.‬‬
‫‪ ‬ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي اﺳﺖ از ﻣﻮارد ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻓﺮاد‬
‫‪ ،‬ﻣﻨﺎﺑﻊ ‪ ،‬ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ و روش ﻫﺎ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻗﺼﺪ دارﻧﺪ‬
‫ﯾﮏ ﻋﻤﻞ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺷﺪه را اﺟﺮا ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ﯾﺎ ﯾﮏ ﻫﺪف‬
‫ﯾﺎ ﻣﻨﻈﻮر را ﺑﺮآورده ﮐﻨﻨﺪ ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ از وروديﻫﺎ‪ ،‬ﺧﺮوﺟﯽﻫﺎ ‪،‬‬
‫ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻫﺎ و ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮﻧﺪهﻫﺎ ‪.‬‬
‫‪ ‬ﻫﻤﻪ ي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ي ﯾﮏ ﻣﺮز ﮐﻪ اﻏﻠﺐ‬
‫ﺗﻮﺳﻂ ﻃﺮاح ﺳﯿﺴﺘﻢ وﺿﻊ ﺷﺪه اﺳﺖ از ﻣﺤﯿﻄﺸﺎن‬
‫ﺟﺪا ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎز ﺷﻮﻧﺪ ‪ ،‬ﺑﺎ‬
‫ﻣﺤﯿﻄﺸﺎن ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﯾﺎ ﺑﺴﺘﻪ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬
‫‪ DSS ‬اﺻﻮﻻ ﺑﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺑﺎز وارد ﺑﺤﺚ ﻣﯽﺷﻮد‬
‫‪.‬‬
‫‪ ‬ﯾﮏ ﻣﺪل ‪،‬ﻧﻤﺎﯾﺸﯽ ﺳﺎده و ﻣﺨﺘﺼﺮ ﯾﺎ ﻣﺠﺮد از‬
‫واﻗﻌﯿﺖ اﺳﺖ ‪.‬‬
 ‫‪71‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ‪ ،‬ﻣﺪل ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ‬
‫اﺟﺮاي ﻫﻨﺮﻣﻨﺪاﻧﻪ ي آﮔﺎﻫﯽ و ﻫﻮﺷﻤﻨﺪي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ‬
‫ﮐﻨﻨﺪ ‪.‬‬
‫‪ ‬اﻧﻮاع ﺷﺨﺼﯿﺖ ﻫﺎ ﺷﺎﯾﺪ ﺑﺮ روي ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻫﺎ و‬
‫ﻣﺪل ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺑﮕﺬارﻧﺪ ‪.‬‬
‫‪ ‬اﻧﺴﺎن ﻣﺪل ﻫﺎﯾﯽ را اﺳﺘﺨﺮاج ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ‬
‫ﺷﺎﯾﺪﺑﺮ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ اﻧﺴﺎن – ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺗﺎﺛﯿﺮ‬
‫ﺑﮕﺬارد ‪.‬‬
‫‪ ‬ﻣﺪل ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ اﻧﺴﺎن ﻻزم اﺳﺖ ﮐﻪ در‬
‫ﻃﺮاﺣﯽ ‪ ) MSS‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ (‬
‫ﺗﺸﺨﯿﺺ داده ﺷﻮد ‪.‬‬
‫‪ ‬ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻗﻄﻌﯽ وﺟﻮد دارد در ﻣﻮرد اﯾﻦ ﮐﻪ‬
‫ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺗﻔﺎوت ﻫﺎي ﺟﻨﺴﯿﺘﯽ و اﺳﺘﻔﺎده ازﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ‬
‫در ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﺗﺎﺛﯿﺮ دارد‪.‬‬
‫‪ ‬ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي اﻧﻔﺮادي و ﮔﺮوﻫﯽ ﻫﺮ دو ﻣﯽ‬
‫ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ي ‪ MSS‬ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺗﻐﯿﯿﺮ ﭘﺬﯾﺮي ﺗﺼﻤﯿﻢ‬
‫‪ ‬ﻣﺪل ﻫﺎي ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ‬
‫‪ ‬ﻣﺮﺣﻠﻪ ي ﻃﺮاﺣﯽ‬
‫‪ ‬راﻧﺪﻣﺎن‬
‫‪ ‬ﻣﺪل ﺷﻤﺎﺗﯿﮏ‬
‫‪ ‬ﻣﺮﺣﻠﻪ ي اﺟﺮا‬
‫‪ ‬ورودي ﻫﺎ‬
‫‪ ‬ﻧﻮع ﺷﺨﺼﯿﺖ ) ﺧﻠﻖ و ﺧﻮ (‬
‫‪ ‬ﻗﺎﻧﻮن اﻧﺘﺨﺎب‬
‫‪ ‬ﻣﺎﻟﮑﯿﺖ ﻣﺸﮑﻞ‬
‫‪ ‬ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻞ‬
‫ﻓﺼﻞ دوم‬
‫‪ ‬در ﻣﺮﺣﻠﻪ ي اﻧﺘﺨﺎب‪،‬راه ﮐﺎرﻫﺎ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ‬
‫ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ و ﺗﺤﻘﯿﻖ در ﻣﻮرد ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ را ه ﺣﻞ‬
‫ﺻﻮرت ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫‪ ‬ﺗﮑﻨﯿﮏ ﻫﺎي ﺟﺴﺘﺠﻮي ﻣﺘﻌﺪدي وﺟﻮد دارد ‪.‬‬
‫‪ ‬در ﻣﺮﺣﻠﻪ اﺟﺮا ﯾﮏ ﻓﺮد ﺑﺎﯾﺪ اﻫﺪاف ﻣﺘﻌﺪد و‬
‫ﻧﻈﺮﯾﺎت ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ و ﺣﺴﺎس را در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﯿﺮد ‪.‬‬
‫‪ ‬رﺿﺎﯾﺖ ﺣﺲ ﺧﻮﺷﺎﯾﻨﺪي اﺳﺖ ﮐﻪ ﯾﮏ راه‬
‫ﺣﻞ رﺿﺎﯾﺖ ﺑﺨﺶ آن را ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﯽ آورد ‪.‬‬
‫ﻧﺘﯿﺠﻪ ي رﺿﺎﯾﺘﻤﻨﺪي ‪ ،‬زﯾﺮ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي از ﺑﻬﯿﻨﻪ‬
‫ﺳﺎزي اﺳﺖ ‪ .‬ﻣﻨﻄﻖ ﻣﺤﺪود ‪ ،‬رﺿﺎﯾﺘﻤﻨﺪي‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮﻧﺪﮔﺎن را ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻣﯽدﻫﺪ‬
‫‪ ‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي ﺑﻪ ﺧﺼﻮص آن ﻫﺎ ﮐﻪ‬
‫ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ وب ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻫﻤﻪ ي ﻣﺮاﺣﻞ‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي را ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ي اﺗﻮﻣﺎﺗﯿﮏ ﮐﺮدن‬
‫ﺧﯿﻠﯽ از درﺧﻮاﺳﺖ ﻫﺎي ﻻزم و ﯾﺎ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ي‬
‫‪ ‬ﮐﻠﻤﺎت ﮐﻠﯿﺪي ‪:‬‬
‫‪ ‬اﻟﮕﻮرﯾﺘﻢ‬
‫‪ ‬ﻣﺪل آﻧﺎﻟﻮگ‬
‫‪ ‬ﺗﮑﻨﯿﮏ ﻫﺎي ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ‬
‫‪ ‬ﻣﺮﺣﻠﻪ ي اﻧﺘﺨﺎب‬
‫‪ ‬ﻣﺪل ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ‬
‫‪ ‬ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي‬
‫‪ ‬ﻣﺪل ﺗﺼﻤﯿﻢ‬
‫‪ ‬ﻣﺮﺣﻠﻪ ي آﮔﺎﻫﯽ‬
‫‪ ‬روﯾﺎروﯾﯽ‬
‫‪ ‬ﻣﺸﮑﻞ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﻧﺸﺪه‬
‫‪ ‬ﻣﺪل ﻫﺎي ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ و اﺻﻮﻟﯽ‬
‫‪ ‬ﻣﻄﻠﻮﺑﯿﺖ‬
 ‫‪72‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬
‫‪ ‬آﺷﮑﺎر ﮐﺮدن‬
‫‪ ‬زﯾﺮ ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎزي‬
‫‪ ‬ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫‪ ‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﭼﻪ ﭼﯿﺰ – اﮔﺮ‬
‫اﯾﻦ ﻣﺤﺪوده ﻫﺎ ﺑﺰﻧﯿﺪ ‪ :‬ﮔﺰارش و ﺷﺮح ‪ ،‬ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ‪،‬‬
‫ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻧﺴﺎﻧﯽ ‪.‬‬
‫‪ –11‬ﻓﻬﺮﺳﺘﯽ از اﺟﺰا اﺻﻠﯽ ﯾﮏ ﻣﺪل رﯾﺎﺿﯽ را‬
‫اراﺋﻪ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ ؟‬
‫‪ –12‬ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎزي را ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﻨﯿﺪ و آن را ﺑﺎ زﯾﺮ‬
‫ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎزي ) ﺑﺴﺘﺮ ﺳﺎزي ( ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ ؟‬
‫‪ –13‬دﺳﺘﺮﺳﯽ ﻫﺎي اﺻﻮﻟﯽ و ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ ﺑﻪ‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي را ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﮐﻨﯿﺪ ؟‬
‫‪ –14‬ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﻣﻨﻄﻘﯽ را ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﻨﯿﺪ ‪ ،‬ﻣﻨﻄﻘﯽ‬
‫ﺑﻮدن ﯾﮏ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮﻧﺪه ﺣﻘﯿﻘﺘﺎ ﺑﻪ ﭼﻪ ﻣﻌﻨﯽ اﺳﺖ‬
‫؟‬
‫‪ –15‬ﭼﺮا اﻓﺮاد ﻫﻨﮕﺎم ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﻣﻨﻄﻖ ﻣﺤﺪودي‬
‫را ﻧﻤﺎﯾﺶ ﻣﯽدﻫﻨﺪ؟‬
‫‪ –16‬ﯾﮏ ﺳﻨﺎرﯾﻮ را ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﻨﯿﺪ‪ .‬ﭼﮕﻮﻧﻪ در‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽرود؟‬
‫‪ –17‬ﭼﮕﻮﻧﻪ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ) ‪ ( DSS‬ﻣﯽ‬
‫ﺗﻮاﻧﺪ از اﺟﺮاي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮐﻨﺪ؟‬
‫‪ –18‬اﺟﺮا را ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﻨﯿﺪ؟‬
‫‪ –19‬ﯾﮏ ﻧﻮع از ﺷﺨﺼﯿﺖ ﭼﯿﺴﺖ؟ و ﭼﺮا ﻓﺎﮐﺘﻮر‬
‫ﻣﻬﻤﯽ در اﻣﺮ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ؟‬
‫‪ –20‬ﺷﻨﺎﺧﺖ و ﻣﺪل ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ را ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﻨﯿﺪ؟‬
‫‪ –21‬ﻣﺪل ﺗﺼﻤﯿﻢ را ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﻨﯿﺪ؟‬
‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬
‫‪ ‬ﻣﺸﮑﻞ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﺷﺪه‬
‫‪ ‬رﺿﺎﯾﺘﻤﻨﺪي‬
‫‪ ‬ﺳﻨﺎرﯾﻮ ) ﻣﺘﻦ ﻣﺎﺟﺮا (‬
‫‪ ‬ﺗﺠﺰﯾﻪ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺣﺴﺎس‬
‫‪ ‬ﺳﻮاﻻﺗﯽ ﺟﻬﺖ ﻣﺮور‬
‫‪ –1‬ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ ﮐﻪ ﻣﻨﻈﻮر از ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي و در‬
‫ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻣﻨﻈﻮر از ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻞ ﭼﯿﺴﺖ ؟ ﻫﺮ دو را ﺑﺎ‬
‫ﻫﻢ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﮐﺮده و ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ آﯾﺎ ﺑﯿﻦ آن ﻫﺎ‬
‫ﻣﯽﺷﻮد ﺗﻤﺎﯾﺰ ﻗﺎﺋﻞ ﺷﺪ ﯾﺎ ﻧﻪ؟‬
‫‪ –2‬ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ را ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﻨﯿﺪ ؟‬
‫‪ –3‬اﺟﺰاي اﺻﻠﯽ ﺗﺸﮑﯿﻞ دﻫﻨﺪه ي ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ را‬
‫ﻧﺎم ﺑﺒﺮﯾﺪ ؟‬
‫‪ –4‬ﻧﻘﺶ ) ﺑﺎز ﺧﻮرد ( را در ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺗﻮﺿﯿﺢ‬
‫دﻫﯿﺪ ؟‬
‫‪ –5‬ﻣﺤﯿﻂ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ را ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﻨﯿﺪ؟‬
‫‪ –6‬ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﺑﺎز و ﺑﺴﺘﻪ را ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﺮده‪ ،‬از ﻫﺮ‬
‫ﯾﮏ ﻣﺜﺎﻟﯽ ﺑﺰﻧﯿﺪ ؟‬
‫‪ – 7‬رﺿﺎﯾﺖﻣﻨﺪي را ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﻨﯿﺪ ؟ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﻮدن‬
‫)ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺑﺨﺸﯽ( را ﻧﯿﺰ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﻨﯿﺪ و آن دو را‬
‫ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ و ﺗﻔﺎوت ﻫﺎ را ﻣﺸﺨﺺ ﮐﻨﯿﺪ ؟‬
‫‪ –8‬ﻣﺮاﺣﻞ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪي ‪ ،‬ﻃﺮاﺣﯽ ‪ ،‬اﻧﺘﺨﺎب و اﺟﺮا‬
‫را ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﻨﯿﺪ؟‬
‫‪ –9‬ﯾﮏ ﻣﺸﮑﻞ را از روي ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎي آن ﺗﺸﺨﯿﺺ‬
‫دﻫﯿﺪ؟‬
‫‪ –10‬ﻣﺸﮑﻼت ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﺷﺪه )ﺳﺎﺧﺘﺎري( و در‬
‫ﻣﻘﺎﺑﻞ‪ ،‬ﻣﺸﮑﻼت ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﻧﺸﺪه )ﻏﯿﺮ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﺎري( را ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﻨﯿﺪ؟ از ﻫﺮ ﯾﮏ ﻣﺜﺎﻟﯽ در‬
 ‫‪73‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ‪ ،‬ﻣﺪل ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ دوم‬

‫ﺑﺮرﺳﯽﮐﻨﯿﺪ ؟‬ ‫‪– 22‬ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي اﻧﻔﺮادي را ﺑﺎ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي‬

‫ﮔﺮوﻫﯽ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﻧﻤﺎﺋﯿﺪ و وﺟﻪ ﺗﻤﺎﯾﺰ آﻧﻬﺎ را‬

‫‪ ‬ﺳﻮاﻻت ﺟﻬﺖ ﺑﺤﺚ ‪:‬‬

‫‪ – 8‬ﻓﺮض ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﯾﮏ ﺑﺨﺶ ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺎز اﺳﺖ ‪.‬‬ ‫‪ – 1‬در ﯾﮏ ﺟﺪول ‪ ،‬ورودي ﻫﺎ ‪ ،‬ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎ و ﺧﺮوﺟﯽ ﻫﺎي‬
‫ﭼﮕﻮﻧﻪ آن را ﻣﯽ ﺑﻨﺪﯾﺪ ؟‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺎﺑﻌﻪ را ﻣﺸﺨﺺ ﮐﻨﯿﺪ ‪ .‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﭼﻪ ﭼﯿﺰي‬
‫‪ – 9‬ﺷﺮﮐﺖ ﺷﻤﺎ در ﻧﻈﺮ دارد ﯾﮏ ﺷﻌﺒﻪ در ﭼﯿﻦ اﻓﺘﺘﺎح ﮐﻨﺪ‬ ‫ﺑﺮاي ﻫﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻻزم اﺳﺖ ﺗﺎ رﺿﺎﯾﺖ ﺑﺨﺶ و ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺎﺷﺪ ‪:‬‬
‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎي ﻋﻤﺪه را در ﻫﺮ ﻣﺮﺣﻠﻪ از ﺑﺎز ﮐﺮدن ﯾﺎ ﺑﺎز ﻧﮑﺮدن ‪،‬‬ ‫اﻟﻒ ( اداره ي ﭘﺴﺖ ب ( ﻣﺪرﺳﻪ ي اﺑﺘﺪاﯾﯽ‬
‫ﻧﺎم ﺑﺒﺮﯾﺪ ‪ ) .‬ﻫﻮﺷﻤﻨﺪي ‪ ،‬اﻧﺘﺨﺎب‪ ،‬ﺗﺼﻤﯿﻢ ‪ ،‬اﺟﺮا (‬ ‫د ( ﻣﺰرﻋﻪ‬ ‫ج ( ﺧﻮارﺑﺎر ﻓﺮوﺷﯽ‬
‫‪ – 10‬ﺷﻤﺎ ﻣﯽ ﺧﻮاﻫﯿﺪ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺧﻮد را ﺑﻔﺮوﺷﯿﺪ ‪ .‬اﺻﻮل اﻧﺘﺨﺎب‬ ‫‪ – 2‬در ﺳﻮال ﭘﯿﺸﯿﻦ ‪ ،‬اﻧﻮاع ﺑﺎزﺧﻮرد را ﺑﺮاي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ‬
‫ﺷﻤﺎ ﻣﺒﻨﯽ ﺑﺮ اﯾﻦ ﮐﻪ آﯾﺎ در ﺗﺼﻤﯿﻢ ‪ ،‬از ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدات اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﯿﺪ‬ ‫ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺑﻨﺪي ﮐﻨﯿﺪ ‪ .‬ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ‪ ،‬ﺑﺎزﺧﻮرد ﯾﮏ‬
‫ﯾﺎ آن ﻫﺎ را رد ﮐﻨﯿﺪ ﭼﯿﺴﺖ ؟ و ﭼﺮا ؟‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺿﺮوري ﺑﺮاي ﻣﺮﺣﻠﻪ ي ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي آﮔﺎﻫﺎﻧﻪ در ﺗﺤﻘﯿﻖ‬
‫‪ – 11‬ﺷﻤﺎ ﺑﻪ ﻓﮑﺮ ﺧﺮﯾﺪ ﯾﮏ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻫﺴﺘﯿﺪ ‪ .‬از ﻣﺪل ﭼﻬﺎر‬ ‫‪ Simon‬اﺳﺖ ؟‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪ اي ‪ Simon‬ﺗﺒﻌﯿﺖ ﮐﻨﯿﺪ و ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎﯾﺘﺎن را در ﻫﺮ‬ ‫‪ – 3‬ﯾﮏ ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎن ﺷﺎﻣﻞ ‪:‬‬
‫ﻗﺪم ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ ‪.‬‬ ‫رادﯾﻮﻟﻮژي ‪ ،‬ﺧﺪﻣﺎت ﺧﺎﻧﻪ داري ‪ ،‬ﭘﺮﺳﺘﺎري ) ﻣﺮﻗﺒﺖ ﺑﯿﻤﺎر ( و‬
‫‪ – 12‬ﮐﺎرﺑﺮد ﺳﻨﺎرﯾﻮﻫﺎ در ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﻫﺎي ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي ‪،‬‬ ‫ﯾﮏ اﺗﺎق اورژاﻧﺲ اﺳﺖ ‪ .‬ﭼﻬﺎر وﺟﻪ ﻣﺸﺘﺮك ﺳﯿﺴﺘﻢ را ﺑﯿﻦ ﻫﺮ‬
‫ﻋﻤﻮﻣﯽ اﺳﺖ ‪ ،‬ﭼﺮا ؟ ﺑﺮاي ﭼﻪ ﻧﻮع ﺗﺼﻤﯿﻤﺎﺗﯽ ‪ ،‬اﯾﻦ ﺗﮑﻨﯿﮏ‬ ‫ﮐﺪام از اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﻫﺎ ﻧﺎم ﺑﺒﺮﯾﺪ و ﺗﻮﺻﯿﻒ ﮐﻨﯿﺪ ؟‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮ اﻗﺘﻀﺎ ﻣﯽﮐﻨﺪ ؟‬ ‫‪ – 4‬ﭼﮕﻮﻧﻪ ‪ ،‬ﺳﻮدﻣﻨﺪي و ﻧﯿﺮوي ﺗﻮﻟﯿﺪ اﯾﻦ ﻣﻮارد را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ‬
‫‪ – 13‬ﻃﯽ ﯾﮏ ﻣﺜﺎل ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ ﮐﻪ در ﻫﺮ ﻣﺮﺣﻠﻪ اي از‬ ‫ﻣﯽ ﮐﻨﯿﺪ ؟‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ‪ ،‬ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮﻧﺪﮔﺎن ﺗﻮﺳﻂ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﻫﺎ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻣﯽ‬ ‫ب ( ﯾﮏ ﻓﺮوﺷﻨﺪه‬ ‫اﻟﻒ ( ﯾﮏ ﻧﺎﻣﻪ رﺳﺎن‬
‫ﮔﺮدﻧﺪ ‪.‬‬ ‫د ( ﯾﮏ ﻣﺪدﮐﺎر اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ‬ ‫ج ( ﯾﮏ اﺳﺘﺎد‬
‫‪ – 14‬ﺑﻌﻀﯽ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﮐﻪ ﮐﻤﮏ اﺻﻠﯽ ‪، DSS‬‬ ‫و ( ﯾﮏ ﮐﺸﺎورز‬ ‫ه ( ﯾﮏ داﻧﺶ آﻣﻮز‬
‫اﺟﺮاي ﺗﺼﻤﯿﻢ اﺳﺖ ‪ ،‬ﭼﺮا ﭼﻨﯿﻦ اﺳﺖ ؟‬ ‫‪ - 5‬ﯾﮏ ﻣﺜﺎل از ﭘﻨﺞ ﻋﺎﻣﻞ اﺻﻠﯽ در ﻣﺤﯿﻂ ﯾﮏ داﻧﺸﮑﺪه ﺑﺰﻧﯿﺪ‬
‫‪ – 15‬ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻧﻮع ﺷﺨﺼﯿﺖ ‪ ،‬ﺟﻨﺴﯿﺖ ‪ ،‬ﻣﺪل‬ ‫‪.‬‬
‫ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ و ﻣﺪل ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﺮﺑﻮط ﻫﺴﺘﻨﺪ ؟ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻤﮑﻦ‬ ‫‪ – 6‬ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ ﺑﺎاﻧﺘﺨﺎب ﺧﻮدﺗﺎن را آﻧﺎﻟﯿﺰ ﮐﻨﯿﺪ و‬
‫اﺳﺖ اﯾﻦ ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ﺑﺮ روي ﺗﻮﺳﻌﻪ ي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ‬ ‫ﻣﻮارد زﯾﺮ را ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﻤﺎﺋﯿﺪ ‪:‬‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺑﮕﺬارﻧﺪ‬ ‫ب ( ﺣﺪ و ﻣﺮز‬ ‫اﻟﻒ ( اﺟﺰا ‪ ،‬ورودي ﻫﺎ و ﺧﺮوﺟﯽ‬
‫‪ – 16‬ﺟﺪول ‪ 2 . 4‬ﺗﻔﺎوت ﻫﺎي اﺻﻠﯽ ﺑﯿﻦ ﻣﺪل ﻫﺎي ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ‬ ‫د ( ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎ‬ ‫ج ( ﻣﺤﯿﻂ‬
‫ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ و ﺗﺠﺮﺑﯽ را ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ‪.‬‬ ‫و ( ﺑﺎزﺧﻮرد‬ ‫ه ( اﻫﺪاف ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫اﻟﻒ ( آﯾﺎ ﺷﻤﺎ ﺧﻮدﺗﺎن را ﺗﺠﺮﺑﯽ ﻣﯽ داﻧﯿﺪ ﯾﺎ ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ ؟ ﭼﺮا ؟‬ ‫‪ – 7‬ﺑﻌﻀﯽ از ﻣﯿﺰان ﻫﺎي ) ﻣﻮﺛﺮ ﺑﻮدن ( در اﯾﻦ ﻣﻮارد ﭼﯿﺴﺖ ؟‬
‫ب ( ﻓﺮض ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﺷﻤﺎ راﺟﻊ ﺑﻪ ﯾﮏ ﺗﺼﻤﯿﻢ در ﻣﻮرد اﺿﺎﻓﻪ‬ ‫در ﯾﮏ واﺣﺪ ﺳﺎﺧﺖ اﺳﺒﺎب ﺑﺎزي ‪ ،‬در ﯾﮏ رﺳﺘﻮران ‪ ،‬ﯾﮏ‬
‫ﻧﻤﻮدن ﯾﮏ ﺳﺮوﯾﺲ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ي ﺑﺎﻧﮑﯽ ﮐﻪ ﺑﺮاي آن ﮐﺎر ﻣﯽ‬ ‫ﻣﻮﺳﺴﻪ ي ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ‪ ،‬ﮐﻨﮕﺮه ي آﻣﺮﯾﮑﺎ ‪.‬‬
‫ﮐﻨﯿﺪ ‪ ،‬دو اراﺋﻪ ي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪ دو ﻣﺪﯾﺮ ﻣﯽ دﻫﯿﺪ ‪ .‬ﯾﮑﯽ ﻣﺪﯾﺮ‬
 ‫‪74‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬
‫‪ – 18‬اﻏﻠﺐ ﻣﺪﯾﺮان ﻣﻌﺘﻘﺪ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﻠﻔﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﺪون اﯾﻦ ﮐﻪ‬
‫ﺗﺌﻮري ﻫﺎي اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ و ﻣﻐﻨﺎﻃﯿﺴﯽ آن را ﺑﻔﻬﻤﻨﺪ و ﯾﺎ ﺣﺘﯽ آن‬
‫ﻫﺎ را در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﯿﺮﻧﺪ ‪ .‬ﭼﺮا ﺑﺮاي ﻣﺪﯾﺮان ﺿﺮوري اﺳﺖ ﮐﻪ اﺑﺰار‬
‫‪ ) MSS‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ( را ﺑﺪاﻧﻨﺪ ﺗﺎ آن ﻫﺎ را‬
‫ﻋﺎﻗﻼﻧﻪ ﺗﺮ ﺑﻪ ﮐﺎر ﮔﯿﺮﻧﺪ ؟‬
‫ﻣﺪل ﻣﺸﺎﺑﻪ را ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ؟ ﻣﺜﺎل ﻫﺎﯾﯽ از ﺗﺠﺮﺑﯿﺎت ﺧﻮد‬
‫‪ – 4‬در ﻣﻮرد ﻓﻠﺴﻔﻪ ي ‪ Simon‬ﻧﻈﺮ ﺑﺪﻫﯿﺪ ﮐﻪ ﮔﻔﺘﻪ اﺳﺖ‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ ﻣﺘﺮادف اﺳﺖ ﺑﺎ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﮐﺎﻣﻞ و‬
‫ﺻﺤﯿﺢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ‪ .‬آﯾﺎ اﯾﻦ ﺣﺴﯽ را اﯾﺠﺎد ﻣﯽﮐﻨﺪ ﯾﺎ ﻧﻪ ؟‬
‫ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ ‪.‬‬
‫ﯾﮏ ﻣﺜﺎل از دﻧﯿﺎي واﻗﻌﯽ در ﺗﻮﺿﯿﺢ ﺧﻮد ﺑﯿﺎورﯾﺪ ‪.‬‬
‫‪ – 5‬وﺿﻌﯿﺘﯽ را در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ ﮐﻪ درآن ﺷﻤﺎ ﯾﮏ اوﻟﻮﯾﺖ‬
‫ﺑﺮاي ﺟﺎﯾﺊ ﮐﻪ ﺗﺤﺼﯿﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﯿﺪ در ﻧﻈﺮ دارﯾﺪ ‪ .‬ﺷﻤﺎ ﻣﯽ‬
‫ﺧﻮاﻫﯿﺪ ﻧﻪ ﺧﯿﻠﯽ دور از ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ و ﻧﻪ ﺧﯿﻠﯽ ﻧﺰدﯾﮏ ‪.‬‬
‫ﭼﺮا اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻣﻤﮑﻦ اﯾﺖ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﺎﯾﺪ ؟ ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ‬
‫ﭼﮕﻮﻧﻪ اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﻣﻨﻄﻘﯽ ‪ ،‬ﻣﯿﺴﺮ ﻣﯽﺷﻮد‬
‫؟‬
‫‪ – 6‬وﻗﺘﯽ ﺷﻤﺎ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﯾﮏ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ي ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ و داﻧﺸﮑﺪه‬
‫اي ﺑﻮدﯾﺪ ‪ ،‬ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺗﻮاﻧﺴﺘﯿﺪ ﺑﺮاي رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﺟﺎﯾﯽ ﮐﻪ اﻻن در‬
‫آن ﻫﺴﺘﯿﺪ ‪ ،‬ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ ؟ ﻣﺮاﺣﻞ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي‬
‫ﺧﻮد را اﻣﺘﺤﺎن ﮐﻨﯿﺪ و در ﯾﮏ ﮔﺰارش آن را ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ‬
‫‪ .‬ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ ﮐﻪ ﺷﻤﺎ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻫﺰاران ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ي دﻧﯿﺎي‬
‫اﻃﺮاف را ﺣﺬف ﮐﺮدﯾﺪ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﮐﺸﻮر و ﻧﺎﺣﯿﻪ ي ﺧﻮد‬
‫را ؟ ﭼﻪ ﻣﻌﯿﺎري ﻣﻬﻢ ﺑﻮد ؟ آﺧﺮﯾﻦ راه ﮐﺎرﻫﺎ ﭼﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ؟ و‬
‫ﭼﮕﻮﻧﻪ در آن ﻫﺎ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﺮﻓﺘﯿﺪ ؟‬
‫‪ – 7‬ﺷﻤﺎ ﺑﻪ ﻓﮑﺮ ﺧﺮﯾﺪ ﯾﮏ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻫﺴﺘﯿﺪ ‪ ،‬ﭼﻪ ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎﯾﯽ‬
‫ﻣﻬﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ ؟ ﭼﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﻫﺎي وﯾﮋه اي دارﯾﺪ ؟ و ﭼﻄﻮر‬
‫ﻣﯽ ﺧﻮاﻫﯿﺪ آن ﻫﺎ را ﻣﺤﺪود ﮐﻨﯿﺪ ؟ ﻣﻮرد دﺳﺘﺮﺳﯽ ‪ 2 . 3‬را‬
‫ﺑﺨﻮاﻧﯿﺪ و ﻣﺸﮑﻞ ﺧﻮد را درون ﭼﺎرﭼﻮب ﮐﺎري ‪AHP‬‬
‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬
‫ﺗﺠﺮﺑﯽ اﺳﺖ و ﯾﮑﯽ ﻣﺪﯾﺮ ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ ) اﻫﻞ آﻧﺎﻟﯿﺰ ﮐﺮدن ( اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﭼﮕﻮﻧﻪ آﯾﺎ ﺷﻤﺎ ﺑﻪ ﻣﺪل ﻫﺎي ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ آن ﻫﺎ ﻣﺘﻮﺳﻞ ﻣﯽ ﺷﻮﯾﺪ ؟‬
‫) ﺻﺮﯾﺢ ﺑﺎﺷﯿﺪ (‬
‫‪ – 17‬ﻣﺪل ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي از ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ ﺑﻪ ﺗﺠﺮﺑﯽ و‬
‫ﺣﺴﯽ ﻓﺮق ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬آﯾﺎ ﯾﮏ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮﻧﺪه ﺑﻪ ﻃﻮر ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ﯾﮏ‬
‫ﺑﺰﻧﯿﺪ ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺗﻤﺮﯾﻦ ﻫﺎ‬
‫‪ – 1‬در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ ) ‪ 75‬ﺗﺎ از ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﮐﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه ( ﮐﻪ در ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪ 2 . 2‬ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ‬
‫‪ DSS‬ﺗﻮﺻﯿﻒ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ .‬از ﻣﻮارد ﻓﻮق ‪ ،‬زﯾﺮ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ‬
‫ي ‪ 5‬ﺗﺎﯾﯽ از ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت را اﻣﺘﺤﺎن ﮐﻨﯿﺪ ‪ .‬آن ﻫﺎ را ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ‬
‫ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ ‪ .‬ﺷﺒﺎﻫﺖ ﻫﺎ و ﺗﻔﺎوت ﻫﺎ را ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﯿﺪ ‪ .‬ﺷﻤﺎ ﻓﮑﺮ‬
‫ﻣﯽ ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻓﺎز آﮔﺎﻫﯽ ﺑﺮاي ﻫﺮ ﮐﺪام اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ ؟‬
‫‪ – 2‬در ﺑﺨﺶ ﻗﺒﻞ ‪ ،‬ﻣﺎ از دﯾﻮار ﺑﺰرگ ﭼﯿﻦ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ‬
‫روﯾﺪاد ﺑﺰرگ ﻧﺎم ﺑﺮدﯾﻢ ‪ .‬آن را ﺑﺮرﺳﯽ ﮐﺮدﯾﻢ ‪ ،‬ﺗﺎرﯾﺦ آن را‬
‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﮐﺮدﯾﻢ ‪ .‬در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ ﮐﻪ ﭼﺮا ﺑﺎ آن ﺑﺮﺧﻮرد ﺷﺪ ‪،‬‬
‫ﭼﻄﻮر اﻧﺠﺎم ﺷﺪ ؟ ﭼﻘﺪر ﻃﻮل ﮐﺸﯿﺪ ؟ و ﻣﻮارد ﻣﺸﺎﺑﻪ ‪ .‬ﭼﺮا‬
‫در رﺳﯿﺪن ﺑﻪ اﻫﺪاف اوﻟﯿﻪ ي ﺧﻮد ﺷﮑﺴﺖ ﺧﻮرد ؟ ﭼﻬﺎر‬
‫روﯾﺪاد اﺷﺘﺒﺎه ﺑﺰرگ دﯾﮕﺮ را ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﯿﺪ و ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ ﮐﻪ‬
‫در ﻫﺮ ﯾﮏ ﭼﻪ اﺗﻔﺎﻗﯽ اﻓﺘﺎد ؟‬
‫‪ – 3‬ﻃﺒﻖ ﺗﺤﻘﯿﻖ ‪، Warren Bennis , Burt Nanus‬‬
‫) ﻣﺪﯾﺮان اﻓﺮادي ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻫﺮ ﭼﯿﺰي را درﺳﺖ اﻧﺠﺎم‬
‫ﻣﯽدﻫﻨﺪ و رﻫﺒﺮان اﻓﺮادي ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﭼﯿﺰﻫﺎي درﺳﺖ را‬
‫اﻧﺠﺎم ﻣﯽدﻫﻨﺪ ‪ .‬ﺗﻔﺎوت ﺷﺎﯾﺪ ﺧﻼﺻﻪ ﺷﻮد ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ‬
‫ﻫﺎي دﯾﺪن و ﻗﻀﺎوت ﮐﺮدن – ﺗﺎﺛﯿﺮ – در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ‬
‫ﻫﺎي اﻧﺠﺎم اﺳﺘﺎداﻧﻪ ي اﻣﻮر ﻣﻌﻤﻮل ‪ – .‬ﮐﺎراﯾﯽ و ﺳﻮدﻣﻨﺪي‬
‫– ) ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﻪ ﺗﺤﻘﯿﻖ ‪ ، David Baron‬ﮐﺘﺎﺑﯽ ﺟﯿﺒﯽ‬
‫ﺳﺎل ‪ 1999‬ﻧﮕﺎه ﮐﻨﯿﺪ ‪ ( .‬ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ اﯾﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ‬
‫ﺑﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮان ‪ ،‬اﺟﺮاﺋﯿﺎت و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ رﺑﻂ دارد‬
‫؟‬
 ‫‪75‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ‪ ،‬ﻣﺪل ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ‬
‫واﮔﺬار ﺷﺪه ﺳﻨﺠﯿﺪه ﻣﯽ ﺷﺪ ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻣﺪﯾﺮ ﻗﺴﻤﺖ ﺗﺼﻤﯿﻢ‬
‫ﮔﺮﻓﺖ ﮐﻪ آن را دو ﺑﺮاﺑﺮ ﺗﻮﻟﯿﺪ رﺳﻤﯽ ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﺟﺰﺋﯿﺎت را ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ ﮐﻪ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ي ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻐﯿﯿﺮ )‬
‫ﺧﺮوﺟﯽ ( ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺖ ﻓﺮﻋﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﺑﺪ‬
‫ﻣﻨﺠﺮ ﺷﻮد ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻧﺘﺎﯾﺞ زﯾﺮ ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎزي را ﺑﺮاي‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ داﺧﻠﯽ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺑﯿﺎورد ‪.‬‬
‫ﻓﮑﺮ ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﻣﻨﻈﻮر از ﺛﺒﺖ ﯾﮏ اﺻﻞ اﻧﺘﺨﺎب ﭼﯿﺴﺖ ؟ اﯾﻦ‬
‫ﻣﺨﺘﺺ ﺑﻪ اﻗﺘﺼﺎدي ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮﻧﺪه ي ﻣﺮﮐﺰي ﻧﯿﺴﺖ اﻣﺎ ﻣﯽ‬
‫ﺗﻮاﻧﺪ در ﻫﺮ ﺗﺸﮑﯿﻼﺗﯽ اﺗﻔﺎق ﺑﯿﻔﺘﺪ ‪ .‬ﯾﮏ ﻣﺜﺎل از زﻧﺪﮔﯽ‬
‫ﺷﺨﺼﯽ ﺧﻮد ﺑﺰﻧﯿﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ اﻣﺮ در آن اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎده ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫‪ – 10‬ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺷﺨﺼﯿﺖ ﻫﺎي ﺣﻞ ﮐﻨﻨﺪه‬
‫ﻣﺸﮑﻞ در ﺗﺤﻘﯿﻖ ‪ ، Hoenig‬ﻣﺮاﺣﻞ ﭼﻬﺎرﮔﺎﻧﻪ ي‬
‫‪ Simon‬را در ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﻣﻮرد دﻗﺖ ﻗﺮار ﻣﯽدﻫﻨﺪ ‪.‬‬
‫‪ – 11‬ﻃﺒﻖ ﺗﺤﻘﯿﻖ ‪1880 – 1956 ) H . L Mencken‬‬
‫( ﺑﺮاي ﻫﺮ ﻣﺸﮑﻠﯽ ﻓﻘﻂ ﯾﮏ راه ﺣﻞ وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﺳﺎده ‪،‬‬
‫ﻣﺮﺗﺐ و اﺷﺘﺒﺎه اﺳﺖ ‪ .‬اﯾﻦ ﺟﻤﻠﻪ را ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺎده ي‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﮐﻪ در اﯾﻦ ﺑﺨﺶ آﻣﺪه و ﻣﺜﺎل ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ آن ﻫﺎ‬
‫آﺷﻨﺎﯾﯽ دارﯾﺪ ‪ ،‬ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ ‪.‬‬
‫ي ﮐﻔﺶ وﺟﻮد داﺷﺖ ﮐﻪ ﻣﺤﺼﻮل ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ي ﮐﻔﺶ ﻫﺎي‬
‫‪ ‬ﺗﮑﻠﯿﻒ ﮔﺮوﻫﯽ و اﯾﻔﺎي ﻧﻘﺶ‬
‫ﺗﻬﯿﻪ ي ﯾﮏ ﮔﺰارش ﺟﺰ ﺑﻪ ﺟﺰ ‪ ،‬ﯾﮏ آﻧﺎﻟﯿﺰ از ﻣﻮارد ﺑﺎﻻ را‬
‫ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﯽﮐﻨﺪ و آﺷﮑﺎرا ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻓﺮآﯾﻨﺪ‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي دﻧﯿﺎي واﻗﻌﯽ ‪ ،‬ﺑﺎ ﻣﺮاﺣﻞ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدي ‪Simon‬‬
‫ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﻣﯽﺷﻮد ‪.‬‬
‫‪ – 2‬ﻫﺮ ﮐﺪام از ﺷﻤﺎ در ﮔﺮوﻫﺘﺎن ‪ ،‬اﺟﺮاي ﯾﮏ ﺗﺴﺖ ﺷﺨﺼﯿﺘﯽ‬
‫را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﯾﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﺤﻘﯿﻖ ‪ Mayer – Briggs‬و ﯾﺎ‬
‫ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﻮع رﻧﮓ ﻫﺎي ﺣﻘﯿﻘﯽ ‪ Birkman‬ﻧﺘﺎﯾﺞ را ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ‬
‫ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ آﯾﺎ آن ﻫﺎ ﺑﺎ ﺷﺨﺼﯿﺖ و ﺷﺮاﯾﻂ روﺣﯽ ﻫﺮ ﯾﮏ از اﻋﻀﺎ‬
‫ﻫﻤﺨﻮاﻧﯽ دارﻧﺪ ؟ ﺑﺮاي ﻫﺮ ﻋﻀﻮي ‪ ،‬ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻧﻮع آن ﻫﺎ ‪ ،‬روش‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي آن ﻫﺎ را ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﮐﻨﺪ ؟ اﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﻪ‬
‫ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﮔﺮوه ﺑﺮاي ﻋﻤﻠﮑﺮدﺷﺎن ﮐﻤﮏ ﻣﯽﮐﻨﺪ ؟‬
‫ﺑﺮ اﺳﺎس اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻒ ‪ ،‬ﻫﺮ ﻋﻀﻮي ﭼﻪ اﺟﺮاي ﮔﺮوﻫﯽ ﺑﻬﺘﺮي‬
‫را ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﻪ ﺟﺪول ﺑﯿﺎورد؟‬
‫ﻓﺼﻞ دوم‬
‫ﺟﺎي دﻫﯿﺪ ‪ .‬آﯾﺎ اﯾﻦ اﺣﺴﺎس درك ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ را اﯾﺠﺎد ﻣﯽﮐﻨﺪ‬
‫؟ ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ ﮐﻪ ﭼﺮا ﻣﯽﮐﻨﺪ و ﭼﺮا ﻧﻤﯽﮐﻨﺪ ؟‬
‫‪ – 8‬ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎي ‪ A / B / C‬را ﻣﻼﺣﻈﻪ ﮐﻨﯿﺪ ) از‬
‫ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ( و وﺿﻌﯿﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اي ﺗﺤﺖ زﯾﺮ ﺑﻬﯿﻨﻪ‬
‫ﺳﺎزي ﺗﻮﺻﯿﻒ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ .‬ﺗﻮﺻﯿﻒ ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﭼﻄﻮر‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻮارد ‪ A‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺸﮑﻞ ﻏﯿﺮ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﺷﺪه‬
‫) ﺑﺪون ﺳﺎﺧﺘﺎر ﯾﺎ ﺑﺎ ﺣﺪاﻗﻞ ﺳﺎﺧﺘﺎر ( ﻧﮕﺎه ﺷﺪه و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ‬
‫ﻣﻮارد ‪ B‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺸﮑﻞ زﯾﺮ ﺳﺎﺧﺘﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ‬
‫ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎي ‪ C‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺸﮑﻞ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﺷﺪه ﻧﮕﺎه‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ ؟‬
‫‪ – 9‬داﺳﺘﺎن ﻫﺎ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻧﻈﺮﯾﺎت زﯾﺮ ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎزي ‪ ،‬ﻓﺮاوان‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ و در ﺑﻌﻀﯽ از اﻗﺘﺼﺎدﻫﺎي ﻣﻠﯽ ﺳﺎﺑﻖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر‬
‫ﻣﺮﮐﺰي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﻣﯽ ﺷﺪه اﻧﺪ و در آن ﻫﺎ ﻣﺤﺼﻮﻻت‬
‫ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ي ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ‪ ،‬ﺑﺎ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ اﻧﺘﻈﺎر‬
‫و ﻣﺼﯿﺒﺖ ﺑﺎر ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر وﯾﮋه ﻣﺤﺼﻮل ﯾﮏ ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ ي‬
‫ﺑﻠﺒﺮﯾﻨﮓ ﺳﺎزي ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﺠﻤﻮع وزن ﺑﻠﺒﺮﯾﻨﮓ ﻫﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪي‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽﺷﻮد و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﺪﯾﺮ ﻗﺴﻤﺖ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﺮﻓﺖ ﮐﻪ‬
‫ﻫﺮ ﻣﺎه ﺑﻠﺒﺮﯾﻨﮓ ﻫﺎي ﺧﯿﻠﯽ زﯾﺎدي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﯾﮏ ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ‬
‫– ﺑﺎ ﺷﺨﺼﯽ ﮐﻪ اﺧﯿﺮا در ﯾﮏ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﺷﻐﻠﯽ ﺷﺮﮐﺖ‬ ‫‪1‬‬
‫داﺷﺘﻪ ‪ ،‬ﮔﻔﺘﮕﻮ ﮐﻨﯿﺪ ‪ .‬ﺳﻌﯽ ﮐﻨﯿﺪ ﻣﺸﺨﺺ ﮐﻨﯿﺪ ‪:‬‬
‫اﻟﻒ ( ﻧﺎﺣﯿﻪ اي ﮐﻪ ﻣﺸﮑﻞ ﺣﻞ ﺷﺪه‬
‫ب ( اﻓﺮادي ﮐﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺷﺮﮐﺖ داﺷﺘﻨﺪ ) ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺻﺎﺣﺒﺎن ﻣﺸﮑﻞ‬
‫(‬
‫ج ( ﻣﺮاﺣﻞ ‪ ) Simon‬ﺷﻤﺎ ﺷﺎﯾﺪ ﻣﺠﺒﻮر ﺑﺎﺷﯿﺪ ﺳﻮاﻻت‬
‫ﺧﺎﺻﯽ را ﺑﭙﺮﺳﯿﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﯾﻦ ﮐﻪ ‪ :‬ﻣﺸﮑﻞ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه‬
‫ﺑﻮد ؟ (‬
‫د ( راه ﮐﺎرﻫﺎ ) اﻧﺘﺨﺎب ﻫﺎ ( و ﺗﺼﻤﯿﻢ اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ‬
‫ه ( ﺗﺼﻤﯿﻢ ﭼﮕﻮﻧﻪ اﺟﺮا ﺷﺪه ﺑﻮد ؟‬
‫و ( ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﭼﮕﻮﻧﻪ در ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﺑﻪ ﮐﺎر رﻓﺘﻪ ﺑﻮد و‬
‫اﮔﺮ ﻧﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﭼﺮا ؟‬
 ‫‪76‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬
‫‪ – 6‬ﻓﯿﻠﻢ ) دوزاده ﻣﺮد ﻋﺼﺒﺎﻧﯽ ( ﺷﺎﻫﮑﺎر ‪Henry Fonda‬‬
‫را ﻧﮕﺎه ﮐﻨﯿﺪ ‪ .‬در ﻣﻮرد ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﮔﺮوه ﺗﻮﺳﻂ ﻫﯿﺌﺖ‬
‫ﻣﻨﺼﻔﻪ ﻧﻈﺮ دﻫﯿﺪ ‪ .‬آﯾﺎ آن ﺑﺎ ﻣﺪل ﭼﻬﺎر ﻣﺮﺣﻠﻪ اي ‪Simon‬‬
‫ﺟﻮر در ﻣﯽآﯾﺪ ؟ ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ ﮐﻪ ﭼﺮا ﺑﻠﻪ و ﭼﺮا ﺧﯿﺮ ؟ ﻣﺜﺎل‬
‫ﻫﺎﯾﯽ را از ﻓﯿﻠﻢ ذﮐﺮ ﮐﻨﯿﺪ ‪.‬‬
‫‪ – 7‬ﻓﯿﻠﻢ ) ﻣﺮد ﺑﯽ زن ( ﺷﺎﻫﮑﺎر ‪ Chris O ` Donnell‬را‬
‫ﻧﮕﺎه ﮐﻨﯿﺪ ‪ .‬در آن ‪ ،‬ﯾﮏ ﻣﺮد ﺑﺎﯾﺪ ازدواج ﮐﻨﺪ ﺗﺎ وارث ‪100‬‬
‫ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر ﺑﺸﻮد ‪ .‬راه ﮐﺎرﻫﺎي زﯾﺎدي وﺟﻮد دارد اﻣﺎ ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ‬
‫ﻧﺎﻣﻌﻠﻮم ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ .‬ﺻﺤﻨﻪ ي ﻧﺰدﯾﮏ ﺑﻪ ﭘﺎﯾﺎن ﻓﯿﻠﻢ را ﻧﮕﺎه ﮐﻨﯿﺪ ‪،‬‬
‫ﺟﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺣﺪود ﻫﺰار ﭘﺮﻧﺪه روي ﯾﮏ ﮐﻠﯿﺴﺎ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻧﺰدﯾﮏ‬
‫ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ و ﻣﯽ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﺪاﻧﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ ﭼﯿﺴﺖ ؟ ﺗﻮﺿﯿﺢ‬
‫دﻫﯿﺪ ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺷﺨﺼﯿﺖ اﺻﻠﯽ ‪ ،‬ﻣﻌﯿﺎر ﺧﻮدش را وﺻﻒ‬
‫ﻣﯽﮐﻨﺪ و آن ﻫﺎ ﭼﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ ؟ ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ ﮐﻪ ﭼﺮا آن ﻫﺎ ﮐﺎﻣﻼ‬
‫ﻣﺒﻬﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ ؟ ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ ﮐﻪ ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎي واﻗﻌﯽ او ﮐﺪاﻣﻨﺪ ؟‬
‫وﻗﺖ ﮐﺎﻓﯽ داده ﺷﺪه ‪ ،‬ﭘﺎﺳﺦ ﻫﺎﯾﺘﺎن را ﺑﺎ ‪ s.piver‬ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﮐﻨﯿﺪ‬
‫‪.‬‬
‫‪ – 8‬ﮔﺎﻫﯽ اوﻗﺎت ﺷﻤﺎ ﺧﻮدﺗﺎن را ﺑﯿﻦ ﯾﮏ ﺻﺨﺮه ي ﻣﺜﺎﻟﯽ و‬
‫ﺟﺎي ﺳﺨﺖ ﭘﯿﺪا ﻣﯽ ﮐﻨﯿﺪ ‪ .‬ﻫﻤﻪ ي راه ﮐﺎرﻫﺎ ) ﮐﻪ ﺗﺎﮐﻨﻮن‬
‫ﮐﺸﻒ ﺷﺪه ( ﺑﺪ ﯾﺎ ﻏﯿﺮ ﻋﻤﻠﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺷﻤﺎ ﯾﮏ ﻣﺸﮑﻞ‬
‫واﻗﻌﯽ دارﯾﺪ ‪ .‬اﻣﺘﺤﺎن ﮐﻨﯿﺪ ﺣﺎﻟﺘﯽ از ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي در ﻣﻮرد‬
‫‪ Alexander Hamilton‬ﮐﻪ در ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ‪ 2,12‬ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪه ‪،‬‬
‫وﺿﻌﯿﺘﯽ راﺟﻊ ﺑﻪ ﮐﺸﺘﯽ ﺟﺴﺘﺠﻮ ﮐﻨﯿﺪ و ﺑﺮﺧﯽ از راه ﮐﺎرﻫﺎي‬
‫ﻣﻤﮑﻦ را ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد دﻫﯿﺪ و ﭼﺮا آن ﻫﺎ ﻋﻤﻠﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ؟‬
‫ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدﻫﺎي ﺧﻮﺑﯽ ﺑﻪ ‪ Jay A‬در آدرس اﯾﻤﯿﻞ ‪jaronson‬‬
‫‪ @ yga . edu‬ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ او ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ آن ﻫﺎ را ﺑﻪ‬
‫‪ Dennis Lafko‬ﺑﻔﺮﺳﺘﺪ ‪.‬‬
‫رﺳﺘﻪ ﻫﺎ ﮐﻪ ارﺳﺎل ﺷﺪه اﻧﺪ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﯿﺪ و ﻣﻮارد آن را ﺑﺎ ﻫﻢ‬
‫ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ ‪ .‬ﭼﻪ درﺻﺪي از آن ﻫﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ ؟ در ﮐﺪام ﺑﺨﺶ ﻫﺎ ﯾﺎ داﻧﺸﮑﺪه ﻫﺎ ‪ ،‬ﻧﻮﻋﺎ ﭘﯿﺪا ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ؟‬
‫‪ – 3‬ﺷﺒﮑﻪ را ﺟﺴﺘﺠﻮ ﮐﻨﯿﺪ ﺑﺮاي ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎ و ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ‬
‫ﺑﺮاي ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ ‪ ،‬ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي اراﺋﻪ ﻣﯽ‬
‫ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ‪ .‬ﯾﮏ ﻧﻤﻮﻧﻪ از ﭘﻨﺞ ﻧﺮم اﻓﺰار ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ و ﻣﺸﺨﺺ ﮐﻨﯿﺪ‬
‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬
‫ﮔﺮوه ﭼﻪ ﭼﯿﺰﻫﺎي ﺑﻪ ﺧﺼﻮﺻﯽ ﻻزم دارد ﮐﻪ ﺑﺮاي زﯾﺎدﺗﺮ ﮐﺮدن‬
‫ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﮔﺮوﻫﯽ در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﯿﺮد ﺗﺎ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻣﻮﺛﺮﺗﺮي داﺷﺘﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ؟‬
‫‪ – 3‬ﺑﺤﺚ ﺷﺨﺼﯿﺖ و اﯾﻔﺎي ﻧﻘﺶ ‪:‬‬
‫ﺑﺮاي ﻫﺮ ﻓﯿﻠﻢ ﯾﺎ ﻧﻤﺎﯾﺶ ﺗﻠﻮﯾﺰﯾﻮﻧﯽ ﮐﻪ ﭼﻬﺎر ﯾﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﭼﻬﺎر‬
‫ﺷﺨﺼﯿﺖ اﺻﻠﯽ دارد ‪ ،‬ﻧﻮع ﺧﻠﻖ و ﺧﻮي ﻫﺮ ﺷﺨﺼﯿﺖ را ﺗﻌﯿﯿﻦ‬
‫ﮐﻨﯿﺪ ‪ .‬ﺗﻮﺻﯿﻒ ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﻫﺮ ﮐﺪام ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺎ دﯾﮕﺮان ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ‬
‫دارد و ﭼﮕﻮﻧﻪ اﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ اﻧﻮاع ﺷﺨﺼﯿﺘﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ي‬
‫‪ Mayer – Briggs‬و ﯾﺎ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ي رﻧﮓ ﻫﺎي ﺣﻘﯿﻘﯽ‬
‫وﺻﻒ ﺷﺪه را ﺷﮑﻞ ﻣﯽدﻫﺪ ‪ .‬اﻋﻀﺎﯾﯽ را از ﮔﺮوه در ﻧﻈﺮ‬
‫ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ ﮐﻪ در ﯾﮏ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ واﻗﻌﯽ ﺷﺒﯿﻪ اﯾﻦ ﺷﺨﺼﯿﺖ ﻫﺎ ﻋﻤﻞ‬
‫ﮐﻨﻨﺪ ‪ ) .‬رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﻗﻬﻮه ﺧﺎﻧﻪ ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻧﻤﺎﯾﺶ ) دوﺳﺘﺎن ( ( ﺳﭙﺲ‬
‫ﺗﺠﺎرب ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه را ﺗﻮﺻﯿﻒ ﮐﻨﯿﺪ ‪.‬‬
‫‪ – 4‬ﯾﮏ ﻧﻘﺸﻪ ي ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ را از ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﻣﺸﮑﻞ اﻧﺘﺨﺎب‬
‫ﺷﻐﻞ و ﯾﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ي داﻧﺸﮕﺎﻫﯽ ﮐﻪ ﺟﺴﺘﺠﻮ ﮐﻨﻨﺪه ﺗﺼﻤﯿﻢ را ﺑﻪ‬
‫‪. ( Banxia‬‬ ‫ﮐﺎر ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ‪ ،‬وﺳﻌﺖ ﺑﺒﺨﺸﯿﺪ ‪ ) .‬ﻧﺮم اﻓﺰار‬
‫ﻣﺮاﺣﻞ ﻓﮑﺮ ﺧﻮدﺗﺎن را ﺗﻮﺻﯿﻒ ﮐﻨﯿﺪ و اﯾﻦ ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻧﻘﺸﻪ را‬
‫اراﺋﻪ ﮐﺮدﯾﺪ ؟‬
‫‪ – 5‬ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺗﻔﺎوت ﻫﺎ و ﺷﺒﺎﻫﺖ ﻫﺎي ﺟﻨﺴﯿﺘﯽ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ‬
‫‪ Leonard , Smith‬ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪه را ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﮐﻨﯿﺪ ﺑﺎ ﺗﻔﺎوت ﻫﺎي‬
‫ﺟﻨﺴﯿﺘﯽ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ‪ Shuhmann , Fox‬در ) ﺟﻨﺴﯿﺖ و‬
‫ﻣﺤﯿﻂ اﻃﺮاف ( ﺗﻮﺿﯿﺢ داده ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ .‬ﯾﮏ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ از ﻣﺪﯾﺮان‬
‫زن و ﻣﺮد ﺷﻬﺮ ‪ ،‬آﯾﺎ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺑﺮاي ﻣﺪﯾﺮان ﺷﻬﺮ ﺑﺎ آن ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در‬
‫ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻫﺎي دﯾﮕﺮ آﻣﺪه ‪ ،‬ﻫﻤﺨﻮاﻧﯽ دارد ؟ اﮔﺮ ﭼﻨﯿﻦ اﺳﺖ ‪ ،‬در‬
‫ﭼﻪ راه ﻫﺎﯾﯽ ؟‬
‫‪ ‬ﺗﻤﺮﯾﻦ ﻫﺎي اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ‬
‫‪ – 1‬ﺷﺒﮑﻪ را ﺑﺮاي ﻣﻮادي از ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ ﺟﺴﺘﺠﻮ‬
‫ﮐﻨﯿﺪ ‪ .‬ﭼﻪ دﺳﺘﻪ ﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﯽ از ﻣﻮاد ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﯿﺪ در ﯾﮏ ﻧﻤﻮﻧﻪ‬
‫ي ‪ 10‬ﺳﺎﯾﺘﯽ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﯿﺪ ‪.‬‬
‫‪ – 2‬ﺑﺴﯿﺎري از داﻧﺸﮑﺪه ﻫﺎ و داﻧﺸﮕﺎه ﻫﺎ ‪ ،‬ﮐﺎﺗﺎﻟﻮگ ﻫﺎﯾﺸﺎن را‬
‫ﭘﺴﺖ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺗﻮﺿﯿﺤﺎت رﺷﺘﻪ و رﺋﻮس ﻣﻄﺎﻟﺐ را‬
‫در ﺷﺒﮑﻪ ﻣﯽ ﮔﺬارﻧﺪ ‪ .‬ﯾﮏ ﻧﻤﻮﻧﻪ ي ده ﺗﺎﯾﯽ از ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي‬
 ‫‪77‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ‪ ،‬ﻣﺪل ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ دوم‬

‫روي ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﺧﻮد ﺑﯿﺎورﯾﺪ ‪ .‬دﯾﮕﺮان ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﺻﻮرت آن ﻻﯾﻦ‬
‫ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﯾﮏ ﻣﻮرد ﭘﯿﺪا ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ اراﺋﻪ دﻫﻨﺪه ي‬
‫ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺑﺎﺷﺪ و ﺳﻌﯽ ﮐﻨﯿﺪ آن را در آورﯾﺪ و ﯾﮏ‬
‫ﮔﺰارش ﮐﻮﺗﺎه در ﻣﻮرد آن ﺑﻨﻮﯾﺴﯿﺪ ‪ .‬ﺷﻤﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺟﺰﺋﯿﺎت را در‬
‫ﻣﻮرد آن ﭼﻪ در ﻧﺮم اﻓﺰار آﻣﺪه ﺑﻨﻮﯾﺴﯿﺪ ‪ .‬ﭼﻄﻮر ﮐﺎر ﻣﯽﮐﻨﺪ و‬
‫ﭼﻄﻮر از ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻣﯽﮐﻨﺪ ‪.‬‬
‫‪ – 5‬وب ﺳﺎﯾﺖ ‪ tradatauniversitynetwork . com‬را‬
‫ﻧﮕﺎه ﮐﻨﯿﺪ ‪ .‬ﻧﻮاﺣﯽ ﻋﻤﻮﻣﯽ را ﺟﺴﺘﺠﻮ ﮐﻨﯿﺪ ‪ .‬ﭘﻨﺞ ﻧﻮع از‬
‫ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي را ﺷﺮح دﻫﯿﺪ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﻮاردي ﮐﻪ‬
‫ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺷﺪه اﻧﺪ را ﺗﻮﺻﯿﻒ ﮐﻨﯿﺪ ‪.‬‬
‫ﻣﺤﺼﻮﻻت آن ﻫﺎ را ﮐﻪ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺧﺎص ﺑﺎزار ﻣﺤﯿﻂ‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ ) ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺖ ‪ ،‬ﺑﯿﻤﻪ ‪ ،‬ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ و ‪ ( ...‬و‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺳﻄﺢ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ) اﺳﺘﺮاﺗﮋي ‪ ،‬ﺗﺎﮐﺘﯿﮏ ‪ ،‬ﺑﺎزدﯾﺪ‬
‫‪ ،‬ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﮐﺮدن ( ‪ ،‬ﻧﻮع اﺑﺰار ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي ) ﻣﺜﻞ ‪، DSS‬‬
‫اﺳﺘﺨﺮاج داده ‪ ،‬آﮔﺎﻫﯽ ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر ‪OLAP , EIS , ES , ،‬‬
‫‪ ANN‬و ﺗﺠﺰﯾﻪ ﺗﺤﻠﯿﻞ ( و ﭼﻄﻮر آن ﻫﺎ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﺷﺒﮑﻪ ي‬
‫وب را اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬ﯾﮏ ﻧﻤﻮﻧﻪ ي ده ﺗﺎﯾﯽ از ﻏﯿﺮ ﻓﺮوﺷﯽ‬
‫ﻫﺎ ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ ‪ .‬ﭼﻪ ﻧﻮع ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ را آن ﻫﺎ اراﺋﻪ ﻣﯽدﻫﻨﺪ ؟‬
‫‪ – 4‬ﺑﻌﻀﯽ ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎ و ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ از روي ﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎي ﺷﺎن‬
‫ﻗﺎﺑﻞ داﻧﻠﻮد ﺷﺪن ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﺷﻤﺎ ﺑﺘﻮاﻧﯿﺪ ﮐﭙﯽ ﮐﻨﯿﺪ و آن ﻫﺎ را ﺑﺮ‬

‫‪Case Application‬‬

‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﻓﺮآﯾﻨﺪ رس در ‪: IMERYS‬ﯾﮏ ﻣﻮرد ﮐﻼﺳﯿﮏ )دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪيﺷﺪه(‬

‫از ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي‬
‫ﺷﺪه ﺑﻮد ‪ .‬اﯾﻦ ﺣﺠﻢ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﮐﺎﺋﻮﻟﯿﻦ را در اﯾﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه ﻧﺸﺎن‬
‫ﻣﯽدﻫﺪ ‪ .‬ذﺧﺎﯾﺮ اﺻﻠﯽ در ﺑﺮزﯾﻞ اﺳﺘﺨﺮاج ﻣﯽﺷﻮد و ﻓﺮآﯾﻨﺪ‬
‫ﭘﯿﺪا ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در ﭼﯿﻦ ‪ ،‬ﻓﺮاﻧﺴﻪ ‪ ،‬آﻟﻤﺎن و اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن ‪.‬‬
‫اﯾﺎﻟﺖ ﺟﻮرﺟﯿﺎ ﺑﯿﺶ از ﻧﯿﻤﯽ از ﺧﺎك ﭼﯿﻨﯽ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در‬
‫ﮐﺎﻏﺬ ﺳﺎزي دﻧﯿﺎ را ﻋﺮﺿﻪ ﻣﯽﮐﻨﺪ ‪ .‬در ﺟﻮرﺟﯿﺎي ﻣﯿﺎﻧﯽ ‪،‬‬
‫ذﺧﺎﯾﺮ ﮐﺎﺋﻮﻟﯿﻦ وﺳﯿﻊ ﺗﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ .‬ﺷﻬﺮ ﺳﺎﻧﺪر وﯾﻠﺰ ‪ ،‬ﭘﺎﯾﺘﺨﺖ‬
‫ﮐﺎﺋﻮﻟﯿﻦ دﻧﯿﺎ ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽﺷﻮد ‪ .‬ﻧﮕﺎه ﮐﻨﯿﺪ ﺑﻪ ارﺗﺒﺎط ﺗﻮﻟﯿﺪات‬
‫ﺧﺎك رس ﭼﯿﻨﯽ ) ‪( Kaolin . com , imerys . com‬‬
‫وب ﺳﺎﯾﺖ ﻫﺎﯾﯽ ﺑﺮاي اﻃﻼﻋﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ در زﻣﯿﻦ ﺷﻨﺎﺳﯽ ‪،‬‬
‫ﺗﺎرﯾﺦ ‪ ،‬اﺳﺘﺨﺮاج ﻣﻌﺪن ‪ ،‬ﻣﺤﺼﻮﻻت و روﯾﺪادﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎدي‬
‫ﺧﺎك رس ‪(.‬‬
‫ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ‬
‫در ‪ 1998‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻗﺴﻤﺘﯽ از ﯾﮏ اﺑﺘﮑﺎر ﺑﻬﺒﻮد دﻫﻨﺪه‬
‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‬
‫ﺷﺮﮐﺖ ‪ IMERYS‬در ‪ Sandersvit‬ﺟﺮﺟﯿﺎ ‪ ،‬ﻣﻌﺎدن ﺧﺎك‬
‫ﭼﯿﻨﯽ ﺧﺎم ) ﭼﯿﻦ ( ﺧﺎك رس و ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺒﺪﯾﻞ رس ﺑﻪ ﻃﯿﻒ‬
‫وﺳﯿﻌﯽ از ﻣﺤﺼﻮﻻت ) ﭘﻮدر ﺧﺸﮏ ﺗﮑﻪ ﻫﺎي ﻟﻪ ﺷﺪه و ‪( ...‬‬
‫ﮐﻪ ﺑﻪ ﮐﺎﻏﺬ ‪ ،‬ﻣﻘﻮا ‪ ،‬ﻧﻘﺎﺷﯽ ‪ ،‬ﮐﺎﻏﺬ دﯾﻮاري و ﻣﻮاد دﯾﮕﺮرا‬
‫دارد‪ .‬ﺧﺎك ﭼﯿﻨﯽ ﺟﻬﺖ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺳﺮاﻣﯿﮏ ‪ ،‬ﺳﻔﺮه و ﻟﻮازم‬
‫روﻣﯿﺰي و ﻣﺠﺴﻤﻪ ﺳﺎزي اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در‬
‫ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﻮﻟﯿﺪ آﻟﻮﻣﯿﻨﯿﻮم ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺧﻤﯿﺮ دﻧﺪان و ﺑﻪ ﻋﻨﻮان دارو‬
‫و ﺑﺮاي ﺗﺴﮑﯿﻦ ﺗﺮش ﮐﺮدن ﻣﻌﺪه ﺑﻪ ﮐﺎر رود ) ﺑﻠﻪ ‪ ،‬ﺧﺎك‬
‫رس ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه از زﻣﯿﻦ ﺧﻮردﻧﯽ اﺳﺖ ( ﺑﯿﻦ ‪ 50‬ﺗﺎ ‪100‬‬
‫ﻣﯿﻠﯿﻮن ﺳﺎل ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻦ ﮐﺮﺗﺎﺳﺌﻮس و دوره ي ﺳﻮم زﻣﯿﻦ‬
‫ﺷﻨﺎﺳﯽ رﺳﻮﺑﺎت ﺧﺎك ﭼﯿﻨﯽ ﺷﮑﻞ ﮔﺮﻓﺖ ‪ .‬در ﺳﺎﺣﻞ‬
‫اﻗﯿﺎﻧﻮس اﻃﻠﺲ و در ﻃﻮل ﺧﻄﯽ ﮐﻪ ﺟﻮرﺟﯿﺎي ﻣﺮﮐﺰي را‬

‫ي داﺋﻤﯽ ‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮان ‪ ، ECCI‬ﻣﻬﻨﺪﺳﯿﻦ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮔﺮان‬ ‫ﻗﻄﻊ ﻣﯽﮐﻨﺪ ‪ .‬ﻣﺠﻤﻮع ﻋﻮاﯾﺪ ﺳﺎﻟﯿﺎﻧﻪ ي اﻗﺘﺼﺎدي در اﯾﺎﻟﺖ‬
‫ﺟﻮرﺟﯿﺎ در ﺳﺎل ‪ 482 ، 1996‬ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر ﺑﻮد ‪ .‬ﻣﺠﻤﻮع ﺗﻮﻟﯿﺪ‬
‫‪ IS‬ﺑﺮآن ﺷﺪﻧﺪ ﺗﺎ ﻋﻤﻠﯽ ﺑﻮدن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي رﯾﺎﺿﯽ )‬
‫ﺧﺎك ﭼﯿﻨﯽ در ﺟﻮرﺟﯿﺎ ﺣﺪود ‪ 8 / 3‬ﻣﯿﻠﯿﻮن ﺗﻦ ) ﻧﺼﻒ‬
‫ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎزي ( ﺑﺮاي اﺳﺘﺨﺮاج ﺧﺎك رس و ﺗﻮﻟﯿﺪ را را‬
‫ﺗﻮﻟﯿﺪ دﻧﯿﺎ ( ﺑﻮد ‪ 6 / 8 ،‬ﻣﯿﻠﯿﻮن ﺗﻦ آن در ﺳﺎل ‪ 2001‬ﺗﻮﻟﯿﺪ‬
 ‫‪78‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫اﺳﺖ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻣﺪل ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي رﯾﺎﺿﯽ ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻗﺴﻤﺘﯽ از ﺳﯿﺴﺘﻢ‬ ‫اﺛﺒﺎت ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪.‬ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﻓﺮآﯾﻨﺪي ﺑﺎ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺗﺮ ﺧﺎك‬
‫ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ ‪ ،‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ‪ ERP‬را ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﯾﮏ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‬ ‫رس ﺧﺎم ‪ ،‬ﺗﺨﻠﯿﻪ ي ﺧﺎك ﻫﺎي رس ﺑﺎ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺑﺎﻻﺗﺮ و‬
‫رﯾﺰي و ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﮐﺎﻣﻼ ﺳﺎزﻣﺎن دﻫﯽ ﺷﺪه ﻫﺪاﯾﺖ ﻧﻤﺎﯾﺪ ‪.‬‬
‫ﺑﺮﺧﯽ از روش ﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ‪ ،‬اﯾﺠﺎب ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ‬
‫اﯾﻦ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﺗﺤﺖ ﺷﺮاﯾﻂ ﻏﯿﺮ ﻣﺸﺨﺺ ﺑﻮد ‪ ،‬ﺟﺎﯾﯽ ﮐﻪ‬
‫ﻧﮕﺎه ﺗﺎزه اي از ﺟﻬﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺧﺎك رس و‬
‫ﺧﻄﺮ ﺷﮑﺴﺖ ) ﯾﺎ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ( ﻫﻨﻮز دﯾﺪه ﻣﯽﺷﻮد ‪ .‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮔﺮان‬
‫درﻣﯽ ﯾﺎﺑﻨﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻣﺸﮑﻼت اﻏﻠﺐ ﻣﺒﺎرزه ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ زﯾﺮا آن ﻫﺎ‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي آن داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﻢ ‪ .‬ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻋﻀﻮ از ﺗﯿﻢ‬
‫ﺷﺎﯾﺪ اﺣﺘﻤﺎﻻ ﻣﺠﺒﻮر ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ را ﺑﺴﺎزﻧﺪ ﮐﻪ ﻗﺒﻼ ﻫﺮﮔﺰ‬ ‫اﺑﺘﮑﺎر ﺑﻬﺒﻮد دﻫﻨﺪﮔﯽ ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ‪ ،‬ﺷﺮﮐﺖ داده ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‬
‫اﻧﺠﺎم ﻧﺸﺪه اﺳﺖ ‪ .‬آن ﻫﺎ ﺑﻪ ﺗﻮاﻓﻖ رﺳﯿﺪﻧﺪ و ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﮐﻪ‬ ‫در ﮔﺴﺘﺮش ﻣﺪل ﻫﺎي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي وﺳﯿﻊ و ﭘﯿﭽﯿﺪه‬
‫ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ي ﺳﯿﺴﺘﻢ اﻗﺪام ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ) اﻧﺘﺨﺎب ( ‪ .‬اﺟﺮاي ﻣﺮﺣﻠﻪ ‪،‬‬ ‫ﺑﺮاي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺧﺎك رس در ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎي‬
‫ﺟﻤﻊ و ﺟﻮر ﮐﺮدن ﯾﮏ ﺗﯿﻢ ﺷﮑﯿﻞ را اﯾﺠﺎب ﻧﻤﻮد ﮐﻪ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ‬
‫دﯾﮕﺮ ) ﻣﺪل ﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ اﻏﻠﺐ ﺑﺮاي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‬
‫ﺗﻮﺳﻌﻪ ي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺣﺮﮐﺖ ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﻧﺘﺎﯾﺞ اﯾﻦ‬
‫رﯾﺰي ﻇﺮﻓﯿﺖ و ﭼﻨﺪ ﻫﺰار راﺑﻄﻪ و ﻣﺘﻐﯿﺮ داﺷﺘﻨﺪ (‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ‪ ،‬ﺣﮑﺎﯾﺎت ﺑﻌﺪي ‪ IMERYS‬را ﺑﻪ دﻧﺒﺎل داﺷﺖ و‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ‪ ، ECCI‬ﻣﻨﺎﺑﻊ را ﺑﺮاي ﯾﮏ اﺑﺘﮑﺎر ﺟﺪﯾﺪ ﺑﺮاي‬ ‫ﻫﯿﭽﮑﺪام از اﯾﻦ ﻣﺪل ﻫﺎ ‪ ،‬ﺧﺎك رس را ﺑﻪ ﺗﻤﺎم روش‬
‫ﺗﻮﺳﻌﻪ ي ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺟﻬﺖ ﮐﻤﮏ اﻋﻀﺎ ﯾﮏ‬ ‫ﻫﺎ از اﺳﺘﺨﺮاج ﻣﻌﺪن ﺗﺎ ﻣﺸﺘﺮي ‪ ،‬ﺑﺎ ﺟﺰﺋﯿﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﻫﻢ‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن در ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ‪ ،‬در اﺧﺘﯿﺎر ﮔﺬاﺷﺖ ‪ .‬ﺗﯿﻢ ﺗﻮﺳﻌﻪ ‪ ،‬ﺣﺎﻻ‬ ‫اﮐﻨﻮن ﻻزم اﺳﺖ ‪ ،‬ﺑﻪ ﮐﺎر ﻧﺒﺮده اﻧﺪ ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺗﻌﯿﯿﻦ‬
‫ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻮد ﺑﻔﻬﻤﺪ ﮐﻪ ﺧﺎك رس ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻣﯽﺷﻮد و ﯾﮏ‬ ‫ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺧﺎك رس ﻗﺒﻼ ﻫﺮﮔﺰ ﻣﺪل دار ﻧﺸﺪه ﺑﻮد ‪.‬‬
‫روش ﺷﻨﺎﺳﯽ را ﺗﻮﺳﻌﻪ دﻫﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮﻧﺪﮔﺎن ﮐﻤﮏ‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ‪ :‬ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺷﻤﺎره ي ﯾﮏ ‪:‬‬
‫ﻧﻤﺎﯾﺪ ‪ .‬وﺳﻌﺖ ﭘﺮوژه ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ اﻃﻼﻋﺎت ﺟﺪﯾﺪ ‪،‬ﻧﻤﺎﯾﺎن ﺷﺪ‬ ‫ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﺑﺎ ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﺸﮑﻞ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﺎﻟﮑﯿﺖ‬
‫‪.‬‬ ‫ﻣﺸﮑﻞ ﺷﺮوع ﺷﺪ‪ ) .‬آﮔﺎﻫﯽ ( – ﺗﯿﻢ ‪ ECCI‬وﻇﯿﻔﻪ داﺷﺖ ﻫﺮ‬
‫ﺳﻮاﻻت ﻣﻮردي‬ ‫روش ﺑﻬﺒﻮد ﺑﺨﺸﯽ را ﺟﺴﺘﺠﻮ ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﭼﻨﯿﻦ ﺑﻬﺒﻮدﻫﺎﯾﯽ ﻣﯽ‬
‫‪ – 1‬ﭼﺮا ﺗﯿﻢ ﺑﻬﺒﻮد ‪ ،‬ﺟﺴﺘﺠﻮ را ﺑﺮاي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي رﯾﺎﺿﯽ‬
‫ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺷﺎﻣﻞ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﺑﻬﺘﺮ ‪ ،‬ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﺳﺮﯾﻊ ﺗﺮ و‬
‫ﺟﻬﺖ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺧﺎك رس ‪ ،‬ﺷﺮوع ﮐﺮد ؟‬
‫ﻣﺎﻧﻨﺪ آن ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬در اﺑﺘﺪا ﻫﯿﭻ راﻫﯽ ﺑﺮاي ﺷﻨﺎﺧﺖ ﭼﻨﯿﻦ ﺗﻤﺎس‬
‫‪ – 2‬ﭼﺮا ﺷﻤﺎ ﻓﮑﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﻣﺪل ﻫﺎي ﻗﺒﻠﯽ و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي‬
‫ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ واﻗﻌﺎ ﺧﻮب ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﺮد وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ اﻣﺎ ﺑﻌﻀﯽ از‬
‫ﻗﺒﻠﯽ ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ اﻧﻮاع ﻣﺸﺎﺑﻬﯽ از ﻣﺸﮑﻼت را ﺣﻞ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ‬
‫اﻋﻀﺎ ﺗﯿﻢ ﺑﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﻫﺎي رﯾﺎﺿﯽ و ﻣﻨﻄﻘﯽ آﺷﻨﺎ ﺑﻮدﻧﺪ و ﻣﯽ‬
‫ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎ در اﯾﻦ ﻣﻮرد ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﻧﺒﻮدﻧﺪ ؟‬
‫داﻧﺴﺘﻨﺪ ﮐﺎﯾﻦ روش ﻣﺸﺨﺼﺎ ﺟﺴﺘﺠﻮي ﺑﺎ ارزﺷﯽ ﺑﻮده زﯾﺮا‬
‫‪ – 3‬ﺑﺮاي اوﻟﯿﻦ ﻣﺸﮑﻞ ‪ ،‬ﺗﻮﺻﯿﻒ ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﺮﻓﺘﻪ‬
‫ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﻄﻠﻮﺑﯽ را ﺑﺮاي ﻣﺸﮑﻼت دﯾﮕﺮ و در ﻣﻮﺳﺴﺎت دﯾﮕﺮ ﮐﻪ‬
‫ﺷﺪ ؟ ﺗﻮﺿﯿﺢ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻣﺪل ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﭼﻬﺎر ﻣﺮﺣﻠﻪ اي‬
‫ﺑﺎ آن ﻫﺎ در ارﺗﺒﺎط ﺑﻮدﻧﺪ ‪ ،‬ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﺮده ﺑﻮد ‪ .‬در ﻗﺪم ﺑﻌﺪي آن ﻫﺎ‬
‫‪ Simon‬ارﺗﺒﺎط دﻫﯿﺪ ‪ .‬آﯾﺎ ﺷﻤﺎ ﻓﮑﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﺗﺼﻤﯿﻢ‬
‫در ﺻﺪد ﺑﺮآﻣﺪﻧﺪ ﮐﻪ داﻧﺶ‪ ،‬اﻃﻼﻋﺎت و اﻗﺪام ﺑﻪ ﮐﺎر و اﺣﺘﻤﺎل‬
‫ﻗﺎﻃﻌﯽ در ﻣﻮرد اﯾﻦ ﭘﺮوژه ﺑﻮد ؟‬
‫ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ را اﻓﺰاﯾﺶ دﻫﻨﺪ ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻮرد ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻼﻗﺎت ﺑﺎ‬
‫– در ﺳﺎل ‪ 1999‬ﺻﻨﻌﺖ ﯾﮏ رﮐﻮرد را ﺗﺠﺮﺑﻪ ﮐﺮد ‪.‬‬ ‫‪2‬‬
‫ﻣﺪﯾﺮان دﯾﮕﺮ و ﮐﺎرﺑﺮان دﯾﮕﺮ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪ‬
‫ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﻪ ﮐﺎر ﺑﺮدن ﯾﮏ ﻣﺪل ﺷﺒﯿﻪ ﺑﻪ ﻣﺪل ‪ ECCI‬ﻣﯽ‬
‫درﺳﺖ ﺑﻮدﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﭼﻪ ﻓﺮوﺷﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل‬
‫ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﻪ اﯾﻦ رﻗﺎﺑﺖ ﮐﻤﮏ ﮐﻨﺪ ؟‬
‫ﺑﻮد و ﭼﻄﻮر ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮد ؟ ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﺗﺪاوم ﺗﻮﺳﻌﻪ ي‬
‫ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﺪل ﻫﺎي ﺳﺎده ي ﺻﻔﺤﻪ ي ﮔﺴﺘﺮده و‬
‫ﺗﺠﺎرب ﮔﺬﺷﺘﻪ ) ﻃﺮاﺣﯽ ( ﺑﻮد ‪ .‬ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﻫﺎﯾﯽ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ‬
 ‫‪79‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ‪ ،‬ﻣﺪل ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ دوم‬

‫ﻣﻮرد ﮐﺎرﺑﺮدي ‪2,2‬‬

‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺧﺎك رس در ‪ : IMERYS‬ﯾﮏ ﻣﻮرد ﮐﻼﺳﯿﮏ از ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي‬

‫) ‪ ( POP‬در ‪DSS‬‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم ‪ :‬ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎزي‬

‫ﯾﮑﯽ از ﻣﺸﮑﻼت ﮐﻪ در ﺳﺎل ‪ 1999‬در ‪ ECCI‬ﺑﺎ آن روﺑﻪ رو‬
‫ﺷﺪﻧﺪ اﯾﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﻌﻀﯽ از ﻣﻌﺎدن ﺑﺎ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺑﺎﻻي رس ﺧﺎم ‪،‬‬
‫ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ ﺗﺨﻠﯿﻪ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ‪ .‬ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺧﺎم ﻣﺘﻨﺎوب ‪ ،‬ﺗﻄﺒﯿﻖ‬
‫ﻓﺮآﯾﻨﺪ و ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮﻗﺮار ﻣﯽ ﺷﺪﻧﺪ ﺗﺎ رس ﻫﺎي‬
‫ﻧﻬﺎﯾﯽ را ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺗﻮﻟﯿﺪات ﻓﻌﻠﯽ را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺟﺪﯾﺪ ﺧﺎك رس ﺧﺎم ) ﺧﺎﻟﺺ و ﻣﺨﻠﻮط ( ﺑﻪ ﻃﻮر‬
‫ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ﮔﺴﺘﺮش ﻣﯽ ﯾﺎﺑﻨﺪ ‪ .‬ﺧﺎك ﻫﺎي رس ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﺮاﺣﻞ‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ از ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﻮﻟﯿﺪ را ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه دارﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ دﺳﺘﻪ ي‬
‫اﺻﻠﯽ ﻣﺤﺼﻮﻻت آن دارد‬
‫ﯾﮏ دﺳﺘﻪ از رس ‪ ،‬ﻣﺮﻃﻮب اﺳﺖ ‪ ،‬دﯾﮕﺮي ﺧﺸﮏ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫داﺧﻞ ﻫﺮ دﺳﺘﻪ ي ﺑﺰرگ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻣﺤﺼﻮل ﭘﺎﯾﺎﻧﯽ ﺧﺎﻟﺺ و‬
‫ﺻﺪﻫﺎ ﻣﺨﻠﻮط وﺟﻮددارد ﮐﻪ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ داﺷﺘﻦ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت‬
‫ﻣﻄﻠﻮﺑﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺸﺘﺮﮐﯿﻦ در ﺳﻄﺢ ﺑﺎزار ﺟﻬﺎﻧﯽ آن ﻫﺎ را‬
‫ﻣﻄﻠﻮب ﺑﺪاﻧﻨﺪ ‪ .‬ﮐﺎﺋﻮﻟﯿﻦ ﺧﺸﮏ ‪ ،‬ﺳﻪ ﻣﺤﺼﻮل اﺻﻠﯽ و ﺣﺪود‬
‫‪ 20‬ﻣﺨﻠﻮط ﻧﻬﺎﯾﯽ دارد ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ رس ﻣﺮﻃﻮب داراي ‪6‬‬
‫ﻣﺤﺼﻮل اﺻﻠﯽ ﺑﺎ ﺻﺪﻫﺎ ﻣﺨﻠﻮط ﻧﻬﺎﯾﯽ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫رس ﻫﺎ ﺷﺎﯾﺪ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در دﺳﺘﮕﺎه ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬
‫اﻧﺘﻘﺎﻻت ﺧﺎك رس از دﯾﮕﺮ دﺳﺘﮕﺎه ﻫﺎ وﺟﻮد دارد ‪ .‬ﺑﻌﻀﯽ از‬
‫آن ﻫﺎ در اﯾﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ي ﭘﺮوژه ‪ ،‬داراي ﻣﺪل اﺑﺘﺪاﯾﯽ ﺑﻮدﻧﺪ در‬
‫ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ دﯾﮕﺮان در اداﻣﻪ ‪ ،‬ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ‪ .‬ﺑﻌﻀﯽ از‬
‫رس ﻫﺎي ﺧﺎم و رس ﻫﺎي ﻓﺮاوري ﻧﺸﺪه ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ در ﺑﺎزار ﺑﺎز‬
‫ﺧﺮﯾﺪاري ﺷﻮﻧﺪ ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ دﯾﮕﺮان ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ) اﯾﻦ ﻫﺎ ﺑﻪ‬
‫ﻃﻮر واﺣﺪ و اﺧﺘﺼﺎﺻﯽ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ‪( .‬‬
‫ﻣﻮاد ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ در ﻣﺮاﺣﻞ ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ از ﻓﺮآﯾﻨﺪ ‪ ،‬اﺿﺎﻓﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﯾﮏ راﺑﻄﻪ ي ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ وﺟﻮد دارد ﺑﯿﻦ ﻣﻮاد ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه‬
‫و ﻧﺮخ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻗﻄﻌﻪ از ﺗﺠﻬﯿﺰات ‪ .‬اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻮاد‬
‫ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺷﺎﯾﺪ ﻧﻮﻋﺎ زﻣﺎن ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﮐﻤﺘﺮي ﻧﯿﺎز داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‬
‫ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺧﺎك ﭼﯿﻨﯽ ) ﮐﺎﺋﻮﻟﯿﻦ ( ‪ :‬ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﺎﺋﻮﻟﯿﻦ ‪ ،‬اﺳﺘﺨﺮاج اﻧﻮاع‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺧﺎك رس ﺧﺎم را ﻣﯽ ﻃﻠﺒﺪ ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺗﺼﻔﯿﻪ ‪ ،‬ﺳﺎﯾﺶ ‪،‬‬
‫ﺟﺪا ﺳﺎزي ‪ ،‬ﮔﺮﻣﺎدﻫﯽ ‪ ،‬اﺧﺘﻼط و ﻗﺪم ﻫﺎي دﯾﮕﺮ ) ﺑﺮاي‬
‫ﺗﺸﺮﯾﺢ ﻣﺮاﺣﻞ ﺑﻪ ‪ Kaolin . com‬ﻧﮕﺎه ﮐﻨﯿﺪ ‪( .‬‬
‫دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ دﯾﮕﺮ از ﺧﺎك رس ﺧﺎم ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ‬
‫ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻧﻬﺎﯾﯽ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﯾﺎ ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد ‪ .‬و‬
‫در ﻧﻘﺎﻃﯽ از ﺗﻮﻟﯿﺪ ‪ ،‬ﻣﺨﻠﻮط ﻫﺎي ﻣﺘﻨﺎوب ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در اﯾﺠﺎد‬
‫ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻧﻬﺎﯾﯽ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﻣﺸﺨﺺ ﺑﻪ ﮐﺎر رود ‪ ) .‬روﺷﻨﯽ ‪،‬‬
‫ﺟﻼ و ﻏﯿﺮه (‬
‫ﺑﻌﻀﯽ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻫﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﺗﺠﻬﯿﺰات ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ اﺟﺮا ﺷﻮد و‬
‫ﮔﺎﻫﯽ اوﻗﺎت ﭼﻨﺪﯾﻦ واﺣﺪ ﻣﺸﺎﺑﻪ از ﯾﮏ ﺳﺮي ﺗﺠﻬﯿﺰات ﻣﺸﺎﺑﻪ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ .‬ﺟﻬﺖ ﭘﯿﭽﯿﺪه ﮐﺮدن ﻣﺮﺣﻠﻪ ي ﺣﺎﻟﺖ‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ‪ ،‬ﻣﺨﻠﻮط ﻫﺎي ﺧﺎم اﺑﺘﺪاﯾﯽ ﻣﺘﻔﺎوت ‪ ،‬ﻧﻮﻋﺎ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ‬
‫ﺷﻌﺎع ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ از ﺗﺠﻬﯿﺰات ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺮاي ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎي‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽروﻧﺪ ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل درﺻﺪ ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺗﺮي از ﺧﺎك‬
‫رس ﺧﺎم ﻧﺮم ) ذرات ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ ( ﮐﻪ ﻣﺨﻠﻮط ﺑﺎ رس درﺷﺖ و‬
‫ﺧﺸﻦ اﺳﺖ ﻋﻤﻮﻣﺎ وﻗﺖ اﺿﺎﻓﯽ ﺑﺮاي ﺧﺮد ﮐﺮدن رس درﺷﺖ‬
‫ﺟﻬﺖ ﻣﺮاﺣﻞ ﺑﻌﺪي ﻧﯿﺎز دارد ‪ .‬ارزش ﻫﺮ ﺳﺎﻋﺖ ‪ ،‬ارزش و‬
‫ﻫﺰﯾﻨﻪ ي ﻫﺮ ﺗﻦ ‪ ،‬ﻓﺎﮐﺘﻮرﻫﺎي اﮐﺘﺸﺎف ) ﮐﻪ ﺷﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺧﺎك رس‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ ‪ ،‬ﻓﺮق ﮐﻨﺪ ( و ﻧﺮخ ) ﺗﻦ در ﺳﺎﻋﺖ ( ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻫﺮ ﻣﺮﺣﻠﻪ‬
‫‪ ،‬ﺑﺮاي ﻫﺮ ﺧﺎك رس ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻫﺮ ﻣﺨﻠﻮط ‪ ،‬ﺗﺨﺼﯿﺺ ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ‬
‫اي ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ ‪ .‬اﯾﻦ داده ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﺗﺨﻤﯿﻦ زده ﺷﺪه اﻧﺪ‬
‫زﯾﺮا زﻣﺎن ﺑﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮات رﯾﺸﻪ اي ﺧﺎك رس ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ‬
‫ﺑﺴﺘﮕﯽ دارد ﺑﻪ ﻣﻌﺪن و ﺣﺘﯽ ﺣﻔﺮه ي ﺑﻪ ﺧﺼﻮﺻﯽ از ﻣﻌﺪن ﮐﻪ‬
‫ﺧﺎك رس از آن اﺳﺘﺨﺮاج ﺷﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬
‫دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ ﻫﺎ و ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻣﺘﻨﺎوب و ﻣﺸﮑﻼت ﺟﺪﯾﺪ ‪:‬‬
 ‫‪80‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻧﻬﺎﯾﯽ رس ) ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ از ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﯿﺶ‬
‫ﺑﯿﻨﯽ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ ( ‪ ،‬ﺗﻌﯿﯿﻦ اﯾﻦ ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻓﺮآﯾﻨﺪ رس را‬
‫ﺑﻬﯿﻨﻪ ﮐﻨﯿﻢ ) ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺳﻮد ﺧﺎﻟﺺ ( ‪ .‬اﯾﻦ ﻫﺎ اﯾﺠﺎب ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ‬
‫ﻣﻮارد زﯾﺮ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﻮد ‪:‬‬
‫* ﯾﮏ اﻓﻖ زﻣﺎﻧﯽ ) ﻧﻮﻋﺎ ﯾﮏ ﺳﺎل ‪ 3 ،‬ﻣﺎه ﯾﺎ ‪ 2‬ﻫﻔﺘﻪ (‬
‫* ﮐﺪام ﻣﻌﺎدن ﺑﺮاي اﺳﺘﺨﺮاج اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد و ﭼﻪ ﻣﯿﺰان رس‬
‫اﺳﺘﺨﺮاج ﺷﻮد ؟‬
‫* ﮐﺪام ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺧﺎم ﺑﻪ ﮐﺎر رود ؟‬
‫* ﮐﺪام ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺑﺮاي اﺟﺮا ﺷﺪن روي ﺧﺎك رس ؟ و ﺑﻪ ﭼﻪ‬
‫ﻣﯿﺰاﻧﯽ ؟‬
‫* ﻣﻮاد ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﮐﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد و ﺟﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﮐﺎر رود‬
‫؟‬
‫* ﭼﻪ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت واﺳﻄﯽ ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽرود ؟‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺤﺼﻮﻻت ﭘﺎﯾﺎﻧﯽ ﭼﻪ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎﺗﯽ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ؟‬
‫اﯾﻦ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ‪ ،‬ﺛﺒﺖ ﻧﺮخ ﻫﺎي اﺳﺘﺎﻧﺪارد و ارزش ﺗﺠﻬﯿﺰات‬
‫ﺑﺮاي رس ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ را اﯾﺠﺎب ﻣﯽﮐﻨﺪ و ﻫﻤﯿﻦ ﻃﻮر ﺗﻌﯿﯿﻦ‬
‫ﻗﻄﻌﺎت ﺑﻪ ﺧﺼﻮﺻﯽ از ﺗﺠﻬﯿﺰات ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ي‬
‫رس ﻫﺎي ﺑﻪ ﺧﺼﻮص اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﯾﮏ ﻓﺮآﯾﻨﺪ‬
‫ﺟﺪﯾﺪ ﮐﻪ ﺳﺎل ‪ 1999‬ﺑﻪ ﺻﻮرت آن ﻻﯾﻦ آﻣﺪه ﺑﻮد ‪ ،‬ﻣﺪﻟﯽ ﺷﺪ‬
‫ﮐﻪ ﻃﺒﻖ آن اﺳﺘﻔﺎده از ﺧﺎك رس ﺧﺎم ﻗﺪﯾﻤﯽ ﻗﻄﻊ ﺷﻮد ‪ .‬ﭼﺮا‬
‫ﮐﻪ آن ﻫﺎ ﺑﻪ زودي ﺗﺨﻠﯿﻪ ﻣﯽ ﺷﺪﻧﺪ و ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻮارد ﺟﺪﯾﺪ ﻓﻌﺎل‬
‫ﺑﺸﻮﻧﺪ ‪ .‬ﺗﻘﺎﺿﺎﻫﺎﯾﯽ ﺑﺮاي ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺗﻤﺎم ﺷﺪه ي ﺧﺎك رس‬
‫اراﺋﻪ ﺷﺪه ‪ ،‬ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت وﯾﮋه اي ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ‪:‬‬
‫‪ – 1‬ﭼﻪ ﻣﻘﺪار از ﻫﺮ ﻧﻮع ﺧﺎك رس ﺧﺎم ‪ ،‬اﺳﺘﺨﺮاج ﺷﻮد ) ﻗﺒﻞ‬
‫و ﺑﻌﺪ از ﺗﺨﻠﯿﻪ درﺟﺎﺗﯽ ﺑﺎ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺑﺎﻻ( ‪.‬‬
‫‪ – 2‬ﭼﻪ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺧﺎﻣﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد ) ﮐﺪام ﺑﺮﺧﻮردﻫﺎ‬
‫ﺗﺠﻬﯿﺰات ﻫﺮ ﻓﺮآﯾﻨﺪ را ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽﮐﻨﺪ ‪( .‬‬
‫‪ – 3‬ﭼﻪ ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪي ﺑﺮاي ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت رﺳﯽ ﺧﺎم ﺑﻪ ﮐﺎر‬
‫رود ‪.‬‬
‫‪ – 4‬ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺧﺎم رس ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺷﻮﻧﺪ و ﺑﻪ رس واﺳﻂ‬
‫ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬
‫‪ – 5‬ﮐﺪام ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎي ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده از رس ﻫﺎي‬
‫واﺳﻂ ﺑﻪ ﮐﺎر رود ؟‬
‫‪ – 6‬ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺑﻪ ﺟﺮﯾﺎن ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺑﺎز ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ ؟‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﻋﻤﺪه ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ‪ :‬دادن ﯾﮏ ﺳﺮي ﺗﻘﺎﺿﺎ‬
‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬
‫) در ﯾﮏ ﯾﺎ ﭼﻨﺪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ي ﺗﻮﻟﯿﺪ ( ‪ ECCI .‬ﻣﺤﺼﻮﻻت را در‬
‫ﻫﺮ ﻗﺎره ﺑﻪ ﻣﺸﺘﺮي ﻣﯽ رﺳﺎﻧﺪ ‪ .‬آن ﻫﺎ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﻧﺒﺎر ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ در‬
‫ﭼﻨﺪ ﻗﺎره ‪ .‬آن ﻫﺎ ﺣﻤﻞ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ﻣﺤﺼﻮﻻت را ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ي ﻗﻄﺎر‬
‫‪ ،‬ﮐﺎﻣﯿﻮن و ﮐﺸﺘﯽ ‪.‬آﺷﮑﺎرا ‪ ،‬ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت زﯾﺎدي ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد ‪،‬‬
‫از اﯾﻦ ﺟﻬﺖ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﺧﯿﻠﯽ ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ .‬ﻣﻌﺬورﯾﺖ ﻫﺎي‬
‫زﻣﺎﻧﯽ و ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻫﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪي ) ﻇﺮﻓﯿﺖ وزﻧﯽ ( ﻣﺘﻌﺪدي‬
‫وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﻧﺮخ ﻫﺎ و ﻣﯿﺰان ﻫﺎي واﺑﺴﺘﻪ را ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯽدﻫﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﻓﺸﺎرﻫﺎي زﯾﺎدي وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﺟﺮﯾﺎن ﻫﺮ ﻓﺮآﯾﻨﺪ را ﺗﻮﺻﯿﻒ‬
‫ﻣﯽﮐﻨﺪ و اﯾﻦ ﮐﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺠﻬﯿﺰاﺗﯽ ﺑﻪ ﺟﺎي ﺗﺠﻬﯿﺰات دﯾﮕﺮ‬
‫ﭼﻪ ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﺑﺎ ﻫﻢ دارﻧﺪ ؟‬
‫ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي واﺳﻂ زﯾﺎدي وﺟﻮد دارﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﻘﺎدﯾﺮي از رس را اراﺋﻪ‬
‫ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ﮐﻪ ﺧﺮوﺟﯽ ﯾﮏ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ورودي ﻓﺮآﯾﻨﺪ‬
‫دﯾﮕﺮ ﺟﺮﯾﺎن ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ ‪ .‬ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﻣﺘﻌﺪدي از رس ﻫﺎ وﺟﻮد دارﻧﺪ‬
‫ﮐﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻫﺎ را اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽدﻫﻨﺪ ‪ .‬ﻧﺘﯿﺠﻪ ي ﺗﻐﯿﯿﺮات‬
‫ﺳﻮدﻣﻨﺪ اﺳﺖ در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ رو ﺑﻪ اﻓﺰاﯾﺶ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ‪،‬‬
‫ﻓﺮﺿﯿﺎت ﻣﺸﺨﺼﯽ ﮐﻪ ﻣﻨﻄﻖ را ﻣﺤﺪود ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ﺑﺎﯾﺪ اﯾﺠﺎد ﺷﻮد‬
‫‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﻮﺳﻌﻪ ي ﻣﺪﻟﯽ ﺑﺎ اﻧﺪازه ي ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل ﮐﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ در‬
‫ﯾﮏ ﻣﺤﺪوده ي زﻣﺎﻧﯽ ﺧﺎص ﺣﻞ ﺷﻮد ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل اﮔﺮ ﭼﻪ ﯾﮏ‬
‫ﻣﺪل ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﺧﻄﯽ ﻓﺮض ﺷﻮد ‪ ،‬در ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﮐﻪ در ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ دﯾﺪه ﺷﺪه ‪ ،‬ﻣﻬﻨﺪﺳﯿﻦ و‬
‫داﻧﺸﻤﻨﺪان ﮐﻪ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻫﺎ را ﻃﺮاﺣﯽ و ﮐﻨﺘﺮل ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ﻧﺸﺎن داده‬
‫اﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻮارد ﻏﯿﺮ ﺧﻄﯽ ﻇﺮﯾﻒ ﻫﻢ وﺟﻮد دارد ‪.‬‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي – ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺷﻤﺎره ي ‪ – 2‬ﻓﺮآﯾﻨﺪ رس ﺑﻬﺒﻮد‬
‫ﯾﺎﻓﺘﻪ ‪:‬‬
‫ﻫﺪف اوﻟﯿﻪ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﺗﻌﯿﯿﻦ روش ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺑﺮاي ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺧﺎك‬
‫ﻫﺎي رس در ﺗﻤﺎم ﻣﺮاﺣﻞ از ﻣﻌﺪن ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﻣﺸﺘﺮي ﻫﺎ ‪ .‬اﯾﻦ‬
‫ﻣﺪل ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺧﺎك ﻫﺎي رس ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ‬
‫ﻃﻮر ﺑﻬﯿﻨﻪ ﻣﺨﻠﻮط ﺷﻮﻧﺪ و در ﭼﻪ ﻧﻘﺎط و ﺑﺎ ﭼﻪ ﺗﺠﻬﯿﺰاﺗﯽ ﺑﺎﯾﺪ‬
‫ﺑﻪ ﮐﺎر روﻧﺪ ؟ ﺳﭙﺲ اﻓﺰاﯾﺶ ﻇﺮﻓﯿﺖ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﺪل اﻓﺰوده‬
‫ﺷﻮد و ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﮐﺪام ﺗﺠﻬﯿﺰات ﻣﺠﺪدا ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺣﺪاﮐﺜﺮ‬
‫ﮐﺮدن ﺳﻮد ﺑﺎﯾﺪ اﻓﺰاﯾﺶ ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺗﻮﻟﯿﺪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻣﺪل‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ اﮔﺮ ﻇﺮﻓﯿﺖ ﻣﻮﺟﻮد ﺳﻮد ﺑﺨﺶ‬
‫ﻧﯿﺴﺖ ‪،‬ﮐﺪام ﺗﻘﺎﺿﺎ از ﺑﺎزار ﺑﺎز ﺑﺎﯾﺪ دﯾﺪه ﺷﻮد ‪ .،‬ﻣﺸﮑﻞ‬
 ‫‪81‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ‪ ،‬ﻣﺪل ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ دوم‬

‫دﭘﺎرﺗﻤﺎن اﻣﺮﯾﮑﺎﯾﯽ ‪ ، IUSTICD‬ﺑﻌﻀﯽ ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻫﺎ را‬ ‫‪ – 7‬ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت واﺳﻂ ﺧﺎك رس ﺑﻪ رس ﻫﺎي ﻧﻬﺎﯾﯽ‬
‫اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﻮد ‪ :‬ﺑﻌﻀﯽ از ﺑﺨﺶ ﻫﺎ ي ‪ ECCI‬ﮐﻪ در ﻓﺮآﯾﻨﺪ‬ ‫ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ؟‬
‫ﺷﺮﮐﺖ داﺷﺘﻨﺪ ﺑﺎﯾﺪ ﺳﺮﯾﻌﺎ ﻓﺮوﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﺪﻧﺪ ‪ .‬ﺧﺎرج ﺷﺪن آن‬ ‫‪ – 8‬در ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﻮﺟﻮد ‪ ،‬ﺑﺎ ﭼﻪ ﺗﻘﺎﺿﺎﻫﺎﯾﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻮاﺟﻪ‬
‫ﻗﺴﻤﺖ ﺷﺎﻣﻞ آزﻣﺎﯾﺶ ﻣﺎ ﻧﯿﺰ ﻫﺴﺖ ‪.‬‬ ‫ﺷﺪ ؟‬
‫ﺳﻮاﻻت ﻣﻮردي‬ ‫‪ – 9‬ﭼﻪ ﻣﻘﺪار ﺧﺎك رس ﺑﺎﯾﺪ ا زﻣﻨﺎﺑﻊ ﺧﺎرﺟﯽ ﺧﺮﯾﺪاري ﺷﻮد‬
‫‪ – 1‬ﭼﺮا دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺑﺮاي ﻣﺪل ﻣﻬﻢ ﺑﻮد ؟‬ ‫ﺗﺎ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت واﺳﻂ ﺑﻪ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﻧﻬﺎﯾﯽ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﻮد ؟‬
‫‪ – 2‬ﻣﺪل ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﺧﻄﯽ ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﺎﻓﺘﻦ ‪ ،‬ﭼﻨﺪﯾﻦ‬ ‫‪ – 10‬ﭼﻪ ﻣﯿﺰان از ﻫﺮ ﻣﺎده ي ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﮐﺎر رود ‪.‬‬
‫ﻗﺴﻤﺖ را ﺗﺸﺮﯾﺢ ﻣﯽﮐﻨﺪ و آن ﻫﺎ را وﺳﯿﻊ ﺗﺮ ﻣﯽ ﺳﺎزد ‪ .‬ﻣﺪﻟﯽ‬ ‫‪ – 11‬ﮐﺪام ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎي ﻧﻬﺎﯾﯽ ﺑﺮاي ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﻧﻬﺎﯾﯽ ﺑﺎﯾﺪ اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﮐﻪ دو ﻗﺴﻤﺖ را اراﺋﻪ ﻣﯽ ﮐﺮد ‪ 10000 ،‬ﻣﻌﺬورﯾﺖ و ‪40000‬‬ ‫ﺷﻮد ؟‬
‫ﻣﺘﻐﯿﺮ داﺷﺖ ) ﺣﺎل آن ﮐﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪ ي ﻗﺒﻠﯽ در ﺳﺎل ‪ 2002‬ﺷﺎﻣﻞ‬ ‫‪ – 12‬ﭼﻪ ﺗﻘﺎﺿﺎﻫﺎي ﻧﻬﺎﯾﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ي ﺧﺮﯾﺪاران ﺑﺎزار‬
‫‪ 80000‬ﻣﺤﺪودﯾﺖ و ‪ 150000‬ﻣﺘﻐﯿﺮ ﺑﻮدن ﭼﮕﻮﻧﻪ ﯾﮏ ﻧﻔﺮ‬ ‫ﺧﺎرﺟﯽ ﯾﺎ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ي ﺗﻮﻟﯿﺪ در ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎي دﯾﮕﺮ ﺳﺎزﻣﺎن ‪،‬‬
‫اﺛﺒﺎت ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﺪل ﺻﺤﯿﺢ اﺳﺖ و ﺟﻮاب درﺳﺖ ﻣﯽدﻫﺪ ؟‬ ‫ﻗﺒﻮل ﮔﺮدد ‪.‬‬
‫ﭼﻄﻮر ﯾﮏ ﻧﻔﺮ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ داده ﻫﺎ را ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﮐﻨﺪ ؟‬ ‫ﯾﮏ ﻣﺪل ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﺧﻄﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ اﯾﻦ ﻧﻮع ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي را‬
‫ﭼﻪ ﮐﺴﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺠﺎز ﺑﺎﺷﺪ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻣﺪل را ﺑﻪ روز رﺳﺎﻧﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ ؟‬ ‫در ‪ DSS‬ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﺟﻤﻊ آوري داده ﺑﺮاي ﻣﺪل و ﺗﮑﻤﯿﻞ‬
‫ﺗﻘﺎﺿﺎﻫﺎ را ﺑﻪ روز رﺳﺎﻧﯽ ﮐﻨﺪ و ﭼﺮا ؟‬ ‫ﻫﺮ دو ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻣﺸﮑﻞ را و ﻫﻢ زﻣﺎن ﻣﺼﺮف را آﻣﺎده ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ – 3‬ﯾﮏ ﻟﯿﺴﺖ از ﺳﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢ را اﻧﺘﺨﺎب ﮐﻨﯿﺪ و اﻫﻤﯿﺖ آن ﻫﺎ‬ ‫ﺗﻮﺳﻌﻪ ي ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎزي و ﻣﺪل ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﺧﻄﯽ و‬
‫را ﺑﺮاي ﺷﺮﮐﺖ ﺷﺮح دﻫﯿﺪ ‪.‬‬ ‫‪ DSS‬در ﺑﺨﺶ ﻫﺎي‪ 4‬و ‪ 6‬ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان ) دﺳﺘﺮﺳﯽ ( ﺗﻮﺻﯿﻒ‬
‫‪ – 4‬ﭼﺮا ﯾﮏ ﻧﻮع ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ ) ﻃﺮح ارزﯾﺎﺑﯽ ( از دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺗﻮﺳﻂ‬ ‫ﺷﺪه اﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﺗﯿﻢ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ ؟ آﯾﺎ اﺣﺴﺎﺳﯽ را اﯾﺠﺎد ﮐﺮد ؟ ﭼﺮا ﺑﻠﻪ و ﭼﺮا‬ ‫ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ ﻧﻮع دﺳﺘﺮﺳﯽ‬
‫ﺧﯿﺮ؟‬ ‫ﻗﺒﻼ در ﭘﺮوژه ‪ ،‬ﺗﺼﻤﯿﻢ اﯾﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ ﯾﮏ ﻧﻮع اوﻟﯿـﻪ ي دﺳﺘﺮﺳـﯽ‬
‫‪ – 5‬ﯾﮏ ﺣﺎدﺛﻪ ي ﺧﺎرﺟﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ‪ ECCI‬را ﺗﻮﺳﻂ‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد ‪ .‬ﯾﮏ دﺳﺘﮕﺎه ﮐﻮﭼﮏ ﻣﺪل اوﻟﯿﻪ اي ﺷﺪه ﺑﻮد ﺑﺮاي‬
‫‪ IMTEL‬ﺧﺮﯾﺪاري ﮐﻨﺪ و ادﻏﺎم آن ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺮ ﻣﺪل و ﺗﻮﺳﻌﻪ‬ ‫اراﺋﻪ ي اﺷﮑﺎل ﺿﺮوري ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر آﺷﻨﺎ ﻧﻤﻮدن اﻋـﻀﺎي ﺗـﯿﻢ ﺑـﺎ‬
‫اﺑﺰار و ﺳﺒﮏ ﺷﻨﺎﺳﯽ و ﺛﺒﺖ ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي ﭘﺎﯾﮕـﺎه داده ﮐـﻪ ﺑـﺴﺘﺮ‬
‫ي ﺳﯿﺴﺘﻢ اﺛﺮ ﮔﺬاﺷﺖ ؟ ﭼﺮا اﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﺮاي ‪ DSS‬و ﻣﺪل‬
‫ﺗﻮﺳﻌﻪ ي ﺳﯿﺴﺘﻢ را راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ ﮐﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﻣﻬﻢ ﺑﻮد ؟‬
‫ﭘﯿﭽﯿﺪﮔﯽ ﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ‬
‫‪ - 6‬اﺳﺘﺨﺮاج ﻣﻌﺪن و ﺻﻨﺎﯾﻊ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻣـﻮاد ‪ ،‬ﻧﻮﻋـﺎ در ﺗﻮﺳـﻌﻪ ي‬
‫در ﺑﺮﺧﻮرد ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﺎ ﭘﺮوژه ي ‪ ، POP‬ﯾﮏ ﻣﺠﻤﻊ اﺳﺘﺨﺮاج‬
‫ﺛﺒﺖ ﺳﺮ ﺻﻨﺎﯾﻊ دﯾﮕﺮ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در اﺳـﺘﻔﺎده از‬
‫ﻣﻌﺪن ﻓﺮاﻧﺴﻮي ‪ ، IMATEL ،‬در ﺳﺎل ‪ ECCI 1999‬را‬
‫‪ DSS‬و اﻧﺘﺨﺎب ﻣﺪل ‪ .‬ﭼﺮا ﺷﻤﺎ ﻓﮑﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﯿﺪ ﭼﻨـﯿﻦ اﺳـﺖ و‬
‫ﭼﻪ ﭼﯿﺰي ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮاي ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ اﯾﻦ ﺻﻨﺎﯾﻊ ‪ ،‬اﻧﺠﺎم ﺷﻮد ﺗﺎ آن‬ ‫ﺧﺮﯾﺪاري ﮐﺮد و ﺑﻘﺎﯾﺎي آن را ادﻏﺎم ﮐﺮد و ﺗﺤﺖ ﻧﺎم‬
‫ﻫﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ از اﺑﺰار ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ‪.‬‬ ‫‪ IMERYS‬در ﺳﺎل ﺑﻌﺪ ﻧﺎم ﮔﺬاري ﻧﻤﻮد ‪ .‬اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﻫﺎ‬
‫ﺷﺎﻣﻞ ﮐﻤﭙﺎﻧﯽ ﮐﺎﺋﻮﻟﯿﻦ ‪ ،‬ﺷﻌﺒﻪ ي ﺧﺸﮏ در ﺟﻮرﺟﯿﺎ ﺑﻮد و ‪EC‬‬
‫ﯾﮏ ﺷﺮﮐﺖ اروﭘﺎﯾﯽ ﺳﺮﯾﻌﺎ ﺧﺮﯾﺪ را ﺑﻪ ﺗﺼﻮﯾﺐ رﺳﺎﻧﺪ ‪ .‬اﻣﺎ‬
 ‫‪82‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫ﻣﻮرد ﮐﺎرﺑﺮدي ‪2,3‬‬

‫دﺳﺘﯿﺎران ﮐﻠﯿﺪي ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﻓﯿﻠﻢ را ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ي ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺠﺰﯾﻪ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺒﯽ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‬

‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻣﯽ رود ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﻣﺎ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﮐﺮدﯾﻢ ﺗﺎ ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎي‬ ‫ﻣﻘﺪﻣﻪ ‪:‬‬

‫ﻣﻬﻢ ﺟﻬﺖ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻐﻞ را ﺛﺒﺖ ﻧﻤﺎﺋﯿﻢ‬
‫در ﺻﻨﻌﺖ ﻋﮑﺲ ﻣﺘﺤﺮك ‪ ،‬ﮐﺎرﮔﺮان ﮐﻪ ﮔﺮﯾﭗ ﻧﺎﻣﯿـﺪه‬
‫در اﺑﺘﺪا او ﻫﺸﺖ ﻣﻌﯿﺎر زﯾﺮ را ذﮐﺮ ﻧﻤﻮد ‪:‬‬
‫ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﻋﻀﻼت ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ در ﻧﺼﺐ ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ .‬اﯾـﻦ دﺳـﺘﯿﺎران‬
‫‪ – 1‬ﻣﺤـــﯿﻂ ﻓـــﯿﻠﻢ ﺑـــﺮداري – ﻓﺎﺻـــﻠﻪ از ﺧﺎﻧـــﻪ ي‬
‫ﺑﺮاي ﻧﺼﺐ ﻧﻮرﻫﺎ ‪ ،‬دورﺑﯿﻦ ﻫﺎ و دﯾﮕﺮ ﻣﻮارد ﺗﻨﻈـﯿﻢ ‪،‬ﻣـﺴﺌﻮل‬
‫‪ Seabrook‬در ﭼﺎرﻟﺴﺘﻮن ‪ ،‬ﮐﺎﻟﯿﻔﺮﻧﯿﺎي ﺟﻨﻮﺑﯽ ‪.‬‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ .‬دﺳﺘﯿﺎران ﺑﺎﯾﺪ ﻗﺎدر ﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺑﮕﯿﺮﻧﺪ ﭼﻄﻮر‬
‫‪ – 2‬زﻣﺎن دوري از ﺧﺎﻧﻮاده – او ﺑﻪ ﺧـﺎﻧﻮاده اﺧﺘـﺼﺎص‬
‫ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﻧﺼﺐ را اﻧﺠﺎم دﻫﻨﺪ ‪ ،‬ﮐﺪام ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﮐـﺎﻣﻼ ﭘﯿﭽﯿـﺪه‬
‫دارد و ﺗﺮﺟﯿﺢ ﻣﯽدﻫﺪ ﻣﺪت ﻃﻮﻻﻧﯽ دور از ﺧﺎﻧﻪ ﻧﺒﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬در ﺣﻘﯿﻘﺖ ﺧﯿﻠﯽ از آن ﻫﺎ داراي درﺟـﻪ ي ‪M . A‬‬
‫‪ – 3‬ﺷﻬﺮت ﺷـﺮﮐﺖ ﺗﻮﻟﯿـﺪ ﮐﻨﻨـﺪه – ﮐﻤﭙـﺎﻧﯽ ﺗﻮﻟﯿـﺪ‬
‫ﯾﺎ ‪ B . A‬در ﺗﺌﺎﺗﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ .‬دﺳﺘﯿﺎر ﮐﻠﯿﺪي ﻣﺴﺌﻮل ﻫﻤﻪ ي‬
‫ﮐﻨﻨﺪه ي ﻓﯿﻠﻢ ‪ ،‬ﺑﺨﺶ ﻣﻬﻤﯽ اﺳـﺖ در اﯾـﻦ ﮐـﻪ ﻣـﺮدم ﭼـﻪ‬
‫دﺳﺘﯿﺎران ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬و ﻫﻤﯿﻦ ﻃﻮر ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾـﮏ راﺑـﻂ ﺑـﯿﻦ‬
‫ﻣﺪت ان را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﻓﯿﻠﻢ را ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺗﺸﺨﯿﺺ دﻫﻨﺪ ‪.‬‬
‫دﯾﮕﺮ دﺳﺘﯿﺎران و ﺷﺮﮐﺖ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﻨﻨـﺪه ‪ .‬اوﻟـﯿﻦ ﻧﮕﺮاﻧـﯽ ﯾـﮏ‬
‫‪ – 4‬ﺑﻮدﺟﻪ ي ﻓﯿﻠﻢ – اﻏﻠﺐ اﮔﺮ ﯾـﮏ ﻓـﯿﻠﻢ ﺑﻮدﺟـﻪ ي‬
‫دﺳﺘﯿﺎر ﮐﻠﯿﺪي اﯾﺠﺎد اﻣﻨﯿﺖ در ﻣﺠﻤﻮﻋـﻪ و ﺻـﺤﻨﻪ اﺳـﺖ ‪.‬‬
‫ﭘﺎﯾﯿﻦ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷـﺪ ‪ ،‬ﻣـﺸﮑﻼﺗﯽ ﺑـﺮاي ﺗﻬﯿـﻪ ي ﺗﺠﻬﯿـﺰات و‬
‫‪ Charles Seabrook‬از ﮐﺎﻟﯿﻔﺮﻧﯿﺎي ﺟﻨﻮﺑﯽ ﯾـﮏ دﺳـﺘﯿﺎر‬
‫ﻧﺎﺧﺸﻨﻮدي ﻋﻤﻮﻣﯽ در ﺑﯿﻦ ﮐﺎرﮐﻨﺎن وﺟﻮد دارد ‪.‬‬
‫ﮐﻠﯿﺪي اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ – 5‬ﭘﺮداﺧﺖ – ﺑﺪﯾﻬﯽ اﺳﺖ ﻧﺮخ ﺳﺎﻋﺘﯽ ﮐﻪ ﭘﺮداﺧـﺖ‬
‫ﯾ ﮏ ﺷﻐﻞ ﻣﻬﻢ در ﺻﻨﻌﺖ ﻓﯿﻠﻢ ﺳﺎزي ‪ .‬وي ﻧﺰدﯾﮏ ﺑـﻪ‬
‫ﻣﯽﺷﻮد اوﻟﻮﯾﺖ ﺑﺎﻻﯾﯽ دارد ‪.‬‬
‫‪ 20‬ﺳﺎل در اﯾﻦ ﺣﺮﻓﻪ ﺑﻮده اﺳـﺖ و ﺷـﻬﺮت زﯾـﺎدي دارد ‪ .‬او‬
‫‪ – 6‬ﺷﺮﮐﺖ ﺗﻌﺎوﻧﯽ– اﮔﺮﺗﻌﺎوﻧﯽ در ﻓﯿﻠﻢ ﺷﺮﮐﺖ داﺷـﺘﻪ‬
‫ﯾﮑﯽ از ﺑﻬﺘـﺮﯾﻦ ﻫـﺎ اﺳـﺖ ‪ .‬او ﭘﯿـﺸﻨﻬﺎد ﻫـﺎي زﯾـﺎدي ﺑـﺮاي‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﺣﺎﻻت ﮐﺎرﮐﺮدن ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ و ﻣﻬﻢ ﺗـﺮ ﻓﻤﻨـﺎﻓﻊ‬
‫ﮐﺎرداردﮐﻪ اﯾﻦ اﻣﺮ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي را ﻣﺸﮑﻞ ﻣـﯽ ﮐﻨـﺪ‪ .‬ﺣﺘـﯽ‬
‫ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﭘﺮداﺧﺖ ﻣﯽﺷﻮد ‪.‬‬
‫وﻗﺘﯽ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدﻫﺎي رﻗﺎﺑﺘﯽ وﺟﻮد ﻧﺪارد ‪ ،‬او ﮔﺎﻫﯽ ﻣﺠﺒﻮر اﺳﺖ‬
‫‪ – 7‬ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﻓﺮد ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮس – ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﭘـﺴﺮ‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺑﮕﯿﺮد ﮐﻪ آﯾﺎ او ﻣﯽ ﺧﻮاﻫﺪ ﮐﺎري راﻗﺒﻮل ﮐﻨﺪ ﯾﺎ ﺧﯿﺮ؟‬
‫) ﭘﺎدو ( ‪ ،‬ﻣﻌﺎدل دﺳﺘﯿﺎر ﮐﻠﯿﺪي اﺳﺖ و ﺑﻪ ﻃﻮر ﺳـﻨﮕﯿﻨﯽ در‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ي ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﻌﻨﻮي و ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﺗﺠﺰﯾﻪ ﺗﺤﻠﯿﻞ‬
‫ﮐﺎرﻫﺎي وﺳﯿﻌﯽ ﮐﻪ در ﻋﻤﻞ ﻻزم اﺳﺖ ﺷﺮﮐﺖ دارد ‪ .‬داﺷـﺘﻦ‬
‫‪ ،‬ﯾﮏ روش ﻣﻤﺘﺎز ﺑﺮاي اﻧﺘﺨﺎب ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎي رﻗﯿﺐ اﺳﺖ ﮐـﻪ‬
‫ﯾﮏ ﭘﺎدوي آﻣﺎده ﺑﺮاي ﻓﯿﻠﻢ ‪ ،‬ﻗﺎﻃﻊ و ﺣﺘﻤﯽ اﺳﺖ ‪ .‬اﮔـﺮ ﭼـﻪ‬
‫ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣـﯽ ﮔﯿـﺮد ‪ .‬ﻣﻌﯿـﺎر ﻣـﯽ ﺗﻮاﻧـﺪ در‬
‫ﺑﻌــﺪا ﯾــﺎد ﮔــﺮﻓﺘﯿﻢ ﮐــﻪ اﯾــﻦ ﻣﻌﯿــﺎر ﺿــﺮوري ﻧﯿــﺴﺖ زﯾــﺮا‬
‫ﻃﺒﯿﻌﺖ ﮐﯿﻔﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﯾﺎ ﮐﻤﯽﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬و ﺣﺘـﯽ ﻣﻌﯿـﺎر ﮐﯿﻔـﯽ ﺑـﻪ‬
‫‪ Seabrook‬ﯾﮏ ﻓﯿﻠﻢ را ﻗﺒﻮل ﻧﻤﯽ ﮐﻨـﺪ اﮔـﺮ ﭘـﺴﺮ ﺑﭽـﻪ ي‬
‫وﺳﯿﻠﻪ ي ﯾﮏ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﺗﺮﺟﯿﺢ داده ﻣﯽﺷﻮد ) ﺑﯿﺸﺘﺮ از‬
‫ﻫﻤﯿــﺸﮕﯽ و ﻗــﺎﻧﻮﻧﯽ او ﯾﻌﻨــﯽ ‪ Jack Gilchrist‬ﻗﺎﺑــﻞ‬
‫آن ﭼﻪ ﮐﻪ ﺑﺎ اﻋﺪاد و ارﻗﺎم ارزﯾﺎﺑﯽ ﺷﻮد ( ‪.‬‬
‫دﺳﺘﺮﺳﯽ ﻧﺒﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫ﺑـﺮاي ﮔـﺴﺘﺮش ‪ ، DSS‬ﺑـﻪ ﻣﻨﻈـﻮر ﺣـﻞ ﻣـﺸﮑﻞ‬
‫‪ – 8‬ﮐﯿﻔﯿﺖ دﺳﺘﯿﺎران ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑـﺮاي اﺟـﺎره –‬
‫‪ ، SEABROOK‬ﻣﺎ ﻣﺪل ‪ AHP‬را در اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻬـﺎرت‬
‫ﯾﮏ ﻓﯿﻠﻢ اﻏﻠﺐ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﺷﺮﮐﺖ ﻣﺠﺎزي ﻋﻤﻞ ﻣﯽ ﮐﻨـﺪ ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﮐﺎر ﺑﺮدﯾﻢ ‪ ) .‬ﻗﺎﺑﻞ داﻧﻠـﻮد از ﺳـﺎﯾﺖ ‪Expertchoice .‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﮑﻨﯿﮏ ﻫﺎي ﮐﯿﻔﯽ اﺧﺘﺼﺎﺻﯽ و اﻧﻔﺮادي ﮐﻪ ﺟﻬـﺖ اﻧﺠـﺎم‬
‫‪ . ( com‬ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﻣﺎ ﺑﺎ ﻣﺪل ﭼﻬﺎر ﻣﺮﺣﻠﻪ اي ﺳﺎﯾﻤﻮن‬
‫ﮐﺎرﻫﺎي وﯾﮋه اﺟﺎره ﻣﯽ دﻫﺪ ‪ .‬اﮔﺮ ﻋﺪم ﺷﺎﯾـﺴﺘﮕﯽ دﺳـﺘﯿﺎران‬
‫ﻫﻤﺨﻮاﻧﯽ دارد ‪ .‬ﻣﺎ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﺮﻓﺘﯿﻢ ﮐﻪ در اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻬﺎرت ‪ ،‬از‬
‫وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬دﺳﺘﯿﺎر ﮐﻠﯿﺪي دﭼﺎر ﻣﺸﮑﻼت ﺑﯿـﺸﺘﺮي‬
‫اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي و ارزﯾﺎﺑﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﯿﻢ ﯾﺎ ﯾﮏ ﻣـﺪﻟﯽ را ﻓﺮﻣﻮﻟـﻪ‬
‫ﻣﯽﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﻧﻤﺎﺋﯿﻢ ﮐﻪ در اﯾـﻦ ﺗـﺼﻤﯿﻢﮔﯿـﺮي ﺑـﻪ ‪ Seabrook‬ﮐﻤـﮏ‬
‫ﭘﺲ از ﻣﺒﺤﺚ ﮔﺬﺷﺘﻪ ‪ ،‬ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎي ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎﻓﺘـﻪ ﺑﻮدﻧـﺪ‬
‫ﻧﻤﺎﯾﺪ ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﯾﮏ ﺳﺮي ﭘﻨﺞ ﺗﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻣـﺪﯾﺮﯾﺖ ﺑﯿـﺸﺘﺮ ﮐـﻪ ﺑـﻪ‬
‫وﺿﻮح ﺗﻌﺎرﯾﻒ آن ﻫﺎ ﺗﻮﺳﻌﻪ داﺷـﺖ ‪ .‬اﯾـﻦ ﭘـﻨﺞ ﺗـﺎﯾﯽ ﻧﻬـﺎﯾﯽ‬
‫ﻣﻌﯿﺎر و ﻣﯿﺰان‬
‫ﻋﺒﺎرت ﺑﻮدﻧﺪ از ‪:‬‬
‫اوﻟﯿﻦ ﻗﺪم ﻣﺎ ‪ ،‬ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺑﺎ ‪ Seabrook‬راﺟﻊ ﺑﻪ ﺳﯿﻤﺎي‬
‫ﻋﻤﻮﻣﯽ زﻧﺪﮔﯽ ﺣﺮﻓﻪ اي او ﺑﻮد و اﯾﻦ ﮐـﻪ ﭼﮕﻮﻧـﻪ ﺑـﻪ ﺳـﻤﺖ‬
 ‫‪83‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ‪ ،‬ﻣﺪل ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ دوم‬

‫ﻣﻘﺎﯾﺴﺎت اﻧﺘﺨﺎب ﻣﺎﻫﺮاﻧﻪ وزن ﻣﺸﮑﻞ را ﺑﺮ روي اﻧﺘﺨـﺎب ﻫـﺎ‬ ‫‪ – 1‬ﻣﻨﻄﻘﻪ ي ﻓﯿﻠﻢ ﺑﺮداري – اﯾﻦ دﻻﻟﺖ دارد ﺑﺮ ﺟﺎﯾﯽ‬
‫ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽﮐﻨﺪ و ﯾﮏ ﺗﻨﺎﻗﺾ ﻧﺴﺒﯽ در ﺑﯿﻦ ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ ﻣﺤﺎﺳـﺒﻪ‬ ‫ﮐﻪ از ﺧﺎﻧﻮاده دور ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻓﺎﺻﻠﻪ اي از ﺧﺎﻧﻪ ﮐﻪ‬
‫ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ ‪ .‬ﯾﮏ ﺑﺎر ﮐﻪ ﻫﻤﻪ ي اﻧﺘﺨﺎب ﻫﺎ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺷﺪه اﻧـﺪ ‪،‬‬ ‫ﻣﻘﺪار زﻣﺎن دوري او را ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﮐﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد ‪.‬‬ ‫‪ – 2‬ﭘﺮداﺧﺖ –‬
‫اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ ﺑـﺎ ﺑﯿـﺸﺘﺮﯾﻦ وزن ‪ ،‬ﻫﻤـﺎن اﻧﺘﺨـﺎب ﻣﺎﻫﺮاﻧـﻪ ﻣـﯽ ﮔـﺮدد و‬ ‫‪ – 3‬وﺿﻌﯿﺖ ﮐﺎر – اﯾﻦ ﻋﺎﻣﻞ ﺷﺎﻣﻞ ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﺳـﻬﻮﻟﺖ‬
‫ﺗﻨﺎﻗﺾ ﻧﺴﺒﯽ ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻗﺎﺑﻞ اﻋﺘﻤﺎد اﺳـﺖ )‬ ‫ﺑﻮدﺟﻪ اﺳﺖ و اﯾﻦ ﮐﻪ ﭼﻪ روزﻫﺎﯾﯽ از ﻫﻔﺘﻪ و ﺳـﺎﻋﺎﺗﯽ از روز‬
‫ﺻﻔﺮ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه ي ﺑﺮﺗﺮي ﺳﺎزﮔﺎري و ﯾﮏ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه ي ﺑﺮﺗﺮي‬ ‫ﻻزم ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ .‬زﯾﺮا ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﮐﻨﺪ اﺿـﺎﻓﻪ ﮐـﺎر ﻗﺎﺑـﻞ‬
‫ﺗﻨﺎﻗﺾ اﺳﺖ ‪ ( .‬اﮔﺮ ﻣﺸﮑﻞ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﮐﻨﺪ و ﯾﺎ راه ﮐﺎرﻫﺎي ﻣﺘﻌـﺪدي‬ ‫دﺳﺘﺮﺳﯽ را ‪ ،‬و اﯾﻦ ﮐﻪ ﺣﺘﻤﺎ ﭘﺮداﺧﺖ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي اﻧﺘﺨﺎب وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷـﺪ ‪ ،‬ﻣـﯽ ﺗـﻮان از ﻧـﺮخ ﺑﻨـﺪي ﻣـﺪل‬ ‫‪ – 4‬درﮔﯿﺮ ﺑﻮدن اﺗﺤﺎدﯾﻪ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد ‪ .‬ﺑﺮﺟﺴﺘﮕﯽ ﺑﺮگ ﻫﺎ در زﯾﺮ ﻫﺮ ﻣﻌﯿﺎر ‪ ،‬ﺗﻮﺻﯿﻒ ﮐﻨﻨﺪه‬ ‫‪ – 5‬ﺷﻬﺮت ﺷﺮﮐﺖ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﻨﻨﺪه – ﺗﻮﺟﻪ ﮐﻨﯿﺪ ﮐـﻪ در‬
‫ﻣﻘﯿﺎس ﺑﺮاي ﻫﺮ ﻣﻌﯿﺎري اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ‪ ،‬ﺣﺎﻻت ﮐﺎرﮐﺮدن ﺷﺎﯾﺪ‬ ‫ﺗﻮﺳﻌﻪ ي ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ ‪ ،‬ﻣﺎ اﻧﺘﺨﺎب ﻫﺎي ﻣﺘﻨﺎوب وﯾﮋه را ﺑﺮرﺳﯽ و‬
‫ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻋﺎﻟﯽ ‪ ،‬ﺧﻮب ‪ ،‬ﺿﻌﯿﻒ و ﺧﯿﻠﯽ ﺿﻌﯿﻒ ﻣـﺸﺨﺺ ﮔـﺮدد ‪.‬‬ ‫ﺑﺤﺚ ﻧﮑﺮدﯾﻢ ‪.‬‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه ي ﻣﻨﻄﻘﯽ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ اﯾﻦ ﻣﻘﯿﺎس ﺗﺸﺨﯿﺼﯽ را‬ ‫‪ : AHP‬ﻣـــﺪل ﻫـــﺎي اﻧﺘﺨـــﺎب‬
‫درﺳﺖ ﻣﺜﻞ اﻧﺘﺨﺎب ﻫﺎ ‪ .‬ﻋﺎﻟﯽ ﺑﻪ ﺧـﻮب ارﺟـﺢ اﺳـﺖ و ﺧـﻮب ﺑـﻪ‬
‫ﺿﻌﯿﻒ و ﺿﻌﯿﻒ ﺑﻪ ﺧﯿﻠـﯽ ﺿـﻌﯿﻒ ‪ .‬وزن اﯾـﻦ ﻣﺸﺨـﺼﻪ ﻫـﺎ ﯾـﮏ‬
‫ﻣﺘﺨﺼﺺ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ‪:‬‬
‫ﻣﻘﯿﺎس را ﺑﺮاي ﭘﺮوژه ي ﻓﯿﻠﻢ ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﺛﺒﺖ ﻣﯽﮐﻨـﺪ ‪ .‬ﯾـﮏ ﺑـﺎر‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﺎر ﯾﮏ ﻣﺪل ‪ AHP‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﺟﺮاﯾﯽ در اﻧﺘﺨﺎب‬
‫ﻫﻤﻪ ي ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ ﻣﻘﯿﺎس ﺧﻮد را دارﻧﺪ و ﻋﺎﻗﻼﻧﻪ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺷـﺪه اﻧـﺪ ‪،‬‬ ‫ﻣﺎﻫﺮاﻧﻪ ‪ ،‬ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﯾﮏ درﺧـﺖ ﻣﻌﮑـﻮس اﺳـﺖ ‪ .‬ﯾـﮏ ﻫـﺪف‬
‫ﻣﺎ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻣﺪل ارزﯾﺎﺑﯽ ﺣﺮﮐﺖ ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ ‪ ،‬ﺟﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻫـﺮ اﻧﺘﺨـﺎﺑﯽ‬ ‫واﺣﺪ در ﺑﺎﻻ وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﻫﺪف ‪ ،‬ﻣـﺸﮑﻞ ﺗـﺼﻤﯿﻢﮔﯿـﺮي را‬
‫ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ي ردﯾﻒ ﻫﺎﯾﯽ از ﺻﻔﺤﻪ ي ﮔﺴﺘﺮده اراﺋﻪ ﻣﯽﺷﻮد ﺷـﺒﯿﻪ‬ ‫اراﺋــﻪ ﻣــﯽدﻫــﺪ ‪ .‬ﺻــﺪ در ﺻــﺪي از وزن ﺗــﺼﻤﯿﻢ در ﯾــﮏ‬
‫ﭼﺎرﭼﻮب ﮐﺎري و ﺳﺘﻮن ﻫـﺎي اراﺋـﻪ دﻫﻨـﺪه ي ﻣﻌﯿﺎرﻫـﺎ ﻫـﺴﺘﻨﺪ ‪.‬‬ ‫ﺑﺮﺟﺴﺘﮕﯽ وﺟﻮد دارد ‪ .‬ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎ در زﯾﺮ ﻫﺪف ‪ ،‬ﺑﺮگ ﻫﺎ ﻗـﺮار‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﺳﭙﺲ ﺑﺮ روي ﻧﺮخ ارزﯾـﺎﺑﯽ ﻫـﺮ ﻣﻌﯿـﺎر ﺑـﺮاي ﻓـﯿﻠﻢ‬ ‫دارﻧﺪ ﮐﻪ ﻫﻤﻪ ي ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ را اراﺋـﻪ ﻣـﯽدﻫﻨـﺪ ‪ ،‬ﻫـﺮ دو ﻣﻌﯿـﺎر‬
‫ﮐﻠﯿﮏ ﻣﯽﮐﻨﺪ ‪ .‬ﺑﻪ ﯾﮑﺒﺎره ﻫﻤﻪ ي ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ‪ ،‬ارزش‬ ‫ﮐﯿﻔﯽ و ﮐﻤﯽ ‪.‬وزن ﻫﺪف ﺑﺎﯾﺪ در ﻣﻌﯿﺎرﻫـﺎي ارزﯾـﺎﺑﯽ ﺗﻘـﺴﯿﻢ‬
‫ﺑﺮاي راه ﮐﺎر ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽﺷﻮد ‪ .‬ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮﻧﺪه ﺷﺎﯾﺪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺑﮕﯿـﺮد‬ ‫ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻣﺪل وﺟﻮد دارد ﮐﻪ اﯾﻦ اﻧﺘﺨﺎب را اﻧﺠـﺎم‬
‫ﮐﻪ ﻓﯿﻠﻢ را ﺑﭙﺬﯾﺮد ﻓﻘﻂ اﮔﺮ ارزش آن ﻫﺎ از ﯾﮏ ﺳﻄﺢ ﺣﺪاﻗﻞ ﺗﺠﺎوز‬ ‫ﻣﯽدﻫﺪ ‪ .‬ﻫﻤﻪ ي آن ﻫﺎ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ي ﻫﻤﻪ ي ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ‬
‫ﮐﻨﺪ ﯾﺎ ﺷﺎﯾﺪ اﻧﺘﺨﺎب ﻫﺎ را ﻣﺮﺗﺐ ﮐﻨﺪ و آن ﯾﮑﯽ را ﮐﻪ ﺑﺎﻻﺗﺮﯾﻦ ﻧﺮخ‬ ‫ﺑﺮاي ﺛﺒﺖ ﭼﮕـﻮﻧﮕﯽ وزن ﻫـﺪف و ﻫﻤـﺎﻫﻨﮕﯽ ﺑـﺎ ﺗﻘـﺴﯿﻢ آن‬
‫را دارد اﻧﺘﺨﺎب ﮐﻨﺪ ‪ ،‬ﺑﺪون ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾـﻦ ﮐـﻪ ﮐـﺪام روش ﺑـﻪ ﮐـﺎر‬ ‫ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ .‬ﻧﺮم اﻓﺰار ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﯾﮏ ﻣﯿـﺰان از ﻣﻘﺎﯾـﺴﻪ ي را ﺑـﻪ‬
‫ﻣـﯽرود ‪ ، AHP ،‬ﺑـﻪ ﻃـﻮر ﺿـﺮوري در اﻧﺘﺨـﺎب ﻣﺎﻫﺮاﻧـﻪ اﺟـﺮا‬ ‫ﺻﻮرت ﻣﺘﻨﺎﻗﺾ اراﺋﻪ ﻣﯽدﻫﺪ ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ اﮔﺮ ﺗـﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮﻧـﺪه ‪،‬‬
‫ﻣﯽﺷﻮد ‪ .‬ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه ‪ ،‬ﻋﻤﻠﮑﺮدي را اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﮐﻨـﺪ ﮐـﻪ ﺑـﯿﻦ‬ ‫ﻣﻌﯿﺎر ﯾﮏ را ﺑﻪ ﻣﻌﯿﺎر دو در ﯾﮏ ﺳﻄﺢ رﺟﺤﺎن ‪ ،‬ﺗﺮﺟﯿﺢ دﻫﺪ‬
‫اوﻟﻮﯾﺖ ﻫﺎي او ﺗﺮﺟﯿﺢ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ ‪.‬‬ ‫‪ ،‬و ﻣﻌﯿﺎر ﯾﮏ را ﺑﺎ ﻣﻌﯿﺎر ‪ 3‬ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﮐﻨﺪ ‪ ،‬او ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻌﯿﺎر ‪ 2‬و ‪3‬‬
‫را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان رﺟﺤﺎن ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﻧﻤﺎﯾﺪ ‪.‬‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻣﺪل‬
‫ﭘﺲ از اﯾﻦ ﮐﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه ‪ ،‬ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ را ﮐﺎﻣﻞ ﮐـﺮد ‪،‬‬
‫ﻫﺪف و ﭘﻨﺞ ﻣﻌﯿﺎر در ﻣﺪل اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ ﻣﺎ وارد ﺷـﺪﻧﺪ و ﯾـﮏ ﻣﻘﯿـﺎس‬
‫وزن ﻣﺸﮑﻞ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﺑﻪ ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ ﺗﻘـﺴﯿﻢ ﻣـﯽﺷـﻮد ‪ .‬ﺑـﺮ‬
‫ارزﯾﺎﺑﯽ ﺑﺮاي ﻫﺮ ﯾﮏ از ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎي ‪ Seabrook‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﺪ ‪ .‬ﺻﻔﺤﻪ‬
‫ﻃﺒﻖ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺗﺮﺟﯿﺤﯽ ﮐﻪ از ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ي ﻋﺎﻗﻼﻧﻪ آن ﻫﺎ ﻧﺘﯿﺠﻪ‬
‫ي ﮔﺴﺘﺮده ي ﺷﮑﻞ ‪ 2 . 4‬ﻫﺪف را ﻧﺸﺎن ﻣـﯽدﻫـﺪ ) ﮐـﺪام ﻓـﯿﻠﻢ‬
‫ﮔﺮﻓﺖ ‪ .‬اﻧﺘﺨﺎب ﻣﺎﻫﺮاﻧﻪ ‪ ،‬ﯾﮏ ﺗﻨﺎﻗﺾ و ﺑﯽ ﻣﻼﺣﻈﻪ اي ﻧﺴﺒﯽ‬
‫اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻮد ( ﭘﻨﺞ ﻣﻌﯿﺎر و ﻣﻘﯿﺎس ﻫﺮ ﮐﺪام ‪ .‬ﻣﻘﺎﯾـﺴﻪ ي ﻣﻨﻄﻘـﯽ‬
‫را اراﺋــﻪ ﻣــﯽدﻫــﺪ ﮐــﻪ ﻧــﺸﺎن ﻣــﯽدﻫــﺪ ﭼﮕﻮﻧــﻪ ﺳــﺎزﮔﺎري‬
‫ﭘﺲ از آن اﺟﺮا ﺷﺪ و اوﻟﻮﯾﺖ ﻫـﺎ ﺗﻌﯿـﯿﻦ ﺷـﺪﻧﺪ ‪ .‬در اﯾـﻦ ﻣﻨﻄﻘـﻪ‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه در ﻗﻀﺎوت او ﻣﻮﺛﺮ اﺳﺖ ‪ .‬دو راه ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺘﻦ‬
‫ﮔﻔﺘﮕﻮﻫﺎي دﯾﮕﺮ ﺑﺎ ‪ Seabrook‬ﺑﻪ ﻣﺎ اﺟﺎزه داد ﮐﻪ اوﻟﻮﯾـﺖ ﻫـﺎ ﺑـﺎ‬
‫ﻣﺪل وﺟﻮد دارد ‪ .‬اﮔﺮ ﻣﺸﮑﻞ در ﯾﮏ وﻗـﺖ اﯾﺠـﺎد ﺷـﻮد و راه‬
‫ﻇﺮاﻓﺖ درﯾﺎﺑﯿﻢ ‪.‬ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﻨﺪ در ﺷـﮑﻞ ‪ 2 . 5‬و ﻫﻤﭽﻨـﯿﻦ‬
‫ﮐﺎرﻫﺎي ﭼﻨﺪي وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ) .‬ﻫﻔـﺖ ﺗـﺎ ‪ ،‬ﯾـﺎ ﮐﻤﺘـﺮ و‬
‫در اوزان ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ در ﺷﮑﻞ ‪ 2 . 4‬ﺗﻮﺟﻪ ﮐﻨﯿﺪ ﺑﻪ ﺗﻨﺎﻗﺾ ﻧـﺴﺒﯽ ‪0 7‬‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮ از دو ﺗﺎ ( ‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﺗـﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮﻧـﺪه وارد ﺗـﻮرم اﻧﺘﺨـﺎب‬
‫‪ – 0 /‬اﯾﻦ ﻋﺪد را ﺑﻪ ﺳﻤﺖ اوﻟﻮﯾﺖ ﻫﺎي ‪ Seabrook‬ﮐﺎﻫﺶ دﻫﯿﺪ‬
‫ﻣﯽﺷﻮد ‪ ) .‬راه ﮐﺎرﻫﺎ ( ﺗﺤﺖ اوﻟﯿﻦ ﻣﻌﯿﺎر و ﻫﻤﻪ ي آن ﻫـﺎ و‬
‫‪ .‬او اﺣﺴﺎس ﮐﺮد ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﺮﺟﯿﺤﺎﺗﺶ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﺎ‬
‫ﻧﻈﺎﯾﺮ ﻣﺸﺎﺑﻪ را ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯽﮐﻨﺪ ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮﻧﺪه اﻧﺘﺨﺎب‬
‫ﺑﻪ ارزش ﻫﺎي ﻗﺒﻠﯽ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﮐﺮدﯾﻢ ‪ .‬ﻣﻌﻤﻮﻻ اﮔﺰ ﻧﺴﺒﯿﺖ ﮐﻤﺘﺮ از ‪1‬‬
‫ﻫﺎ را ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺑـﺎ ﻧﺨـﺴﺘﯿﻦ ﻣﻌﯿـﺎر ‪ ،‬دوﻣـﯿﻦ ﻣﻌﯿـﺎر و‬
‫‪ 0 /‬ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﻫﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ‪ ،‬ﺳﺎزﮔﺎر ﺗﻠﻘـﯽ ﺷـﻮد ‪ .‬در آﯾﻨـﺪه )‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﻟﯽ آﺧﺮ ﺗﺎ ﻫﻤﻪ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ ،‬از ﻫﺮ ﺳﺮي از‬
 ‫‪84‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫ﺑــﻮد ﻧﻘــﺎط ﮐﻤﺘــﺮ از آن رد ﺷــﺪﻧﺪ ‪ .‬اﯾــﻦ ﺳــﻄﺢ ﺷــﺎﯾﺪ وﻗﺘــﯽ‬ ‫ﺑﻌﺪا ( ﻣﺎ ﻣﻘﯿﺎس ﻫﺎي ارزﯾﺎﺑﯽ را ﺗﺤﺖ ﻫﺮ ﻣﻌﯿﺎري ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﮐـﺮدﯾﻢ ‪.‬‬
‫‪ Seabrook‬ﺑﺎ ﻣﺪل ﺳﺎزﮔﺎر ﺷﻮد ‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮ ﮐﻨﺪ ‪ .‬او ﻗﺎدر ﺧﻮاﻫﺪ ﺑـﻮد‬ ‫ﻧﻬﺎﯾﺘﺎ ﻣﺎ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎي ارزﯾﺎﺑﯽ ﺣﺮﮐﺖ ﮐﺮدﯾﻢ و ‪Seabrook‬‬
‫ﮐﻪ ﻣﺪل را ﺑﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮات اوﻟﻮﯾﺘﯽ ﺧﻮدش ﺳﺎزﮔﺎر ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﯾﮏ ﻣﺎه ‪ ،‬ﻣﺪل‬ ‫دوﺑﺎره ﺑﺎ ﯾﮏ ﺳﺮي از داده ﻫﺎي ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده ي دﻧﯿﺎي واﻗﻌﯽ ﻓﯿﻠﻢ‬
‫اوﻟﯿﻪ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺟﺮﯾﺎن ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ ‪ .‬ﻣﺎ ﻣﺪل اﻧﺘﺨﺎب را‬ ‫ﻫﺎ ﺑﺮﺧﻮرد ﮐﺮد ‪ .‬او در ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻣﺪل ﻣﻌﺘﺒﺮي را ﻣﻼﺣﻈﻪ ﮐﺮده ﺑﻮد ‪.‬‬
‫ﺑﺮ روي ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ او ‪ ،‬ﻧﺼﺐ ﮐـﺮدﯾﻢ ﺗـﺎ ﻧﻈـﺎرﺗﯽ را اراﺋـﻪ ﻧﻤﺎﯾـﺪ ﮐـﻪ‬ ‫ﻣﺎ ﯾﮏ ﻓﺮم ﻧﻈﺎرت و ﺑﺮرﺳﯽ را ﺑﺮاي او آﻣﺎده ﮐﺮدﯾﻢ ﮐﻪ ﭼﻬﺎر ﺷﻐﻞ‬
‫ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺑﺎﺷﯿﻢ او ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺪل را ﺑﺎ ﭘﺮ ﺑﺎرﺗﺮﯾﻦ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﮐﺎر ﺑﺒﺮد‬ ‫ﮔﺬﺷﺘﻪ را ﮐﻪ ﺑﻪ او ﭘﯿﺸﻨﻬﺎ د ﺷﺪه ﺑﻮد ارزﯾﺎﺑﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬آن ﯾﮏ داﯾـﺮه‬
‫‪ .‬او از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺣﺎﯾﻠﯽ راﺿﯽ اﺳﺖ و آن را ﺑﺎ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗـﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿـﺮي‬ ‫ي ﺳﺎده ﺑﻮد ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﯽ ﻋﮑﺲ اﻟﻌﻤﻞ ﺻﺤﯿﺢ ‪ .‬داده ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ وارد‬
‫ﺧﻮدش ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﮐﺮده اﺳﺖ ‪.‬‬ ‫ﻣﺪل ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻧﺘﺎﯾﺞ ارزﯾﺎﺑﯽ آن ﻫﺎ در ﺷﮑﻞ ‪ 2 . 6‬ﻧﺸﺎن‬
‫ﺧﺎﺗﻤﻪ ‪:‬‬ ‫داده ﺷﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ Seabrook‬ﺣﺎﻻ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ از ﯾﮏ ‪ DSS‬وﯾﮋه اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨـﺪ ﮐـﻪ‬
‫ﺑﻪ او در ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﺧﻮد ﮐﻪ آﯾﺎ ﮐﺎر ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدي را ﺑﭙـﺬﯾﺮد‬
‫ﯾﺎ ﻧﭙﺬﯾﺮد ‪ ،‬ﮐﻤﮏ ﻣﯽﮐﻨﺪ ‪ .‬ﺗﺎ ﺑﻪ ﺣﺎل او ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎﯾﯽ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﺎ ﻣﺪل را‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﺮد اﻣﺎ ﻣﺪل او ﯾﮏ ﻣﺪل ذﻫﻨﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻣـﯽ ﺗﻮاﻧـﺴﺖ‬
‫دﭼﺎر ﻣﺸﮑﻞ ﺷﻮد ‪ .‬اﮔﺮ ﮐﻪ اﻣﮑﺎن ﻧﺪاﺷـﺖ ﻫﻤـﻪ ي ﻣﻌﯿﺎرﻫـﺎ را ﺑـﻪ‬
‫ﻃﻮر ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﯽ اﻫﻤﯿﺖ ﻫﺮ ﯾﮏ ‪ ،‬ﺑﻪ ﮐﺎر ﮔﯿﺮد ‪ .‬اﺳـﺘﻔﺎده‬
‫از ‪ AHP‬در اﻧﺘﺨﺎب ﻣﺎﻫﺮاﻧﻪ ﺟﻬﺖ اﻧﺘﻘﺎل اﯾـﻦ داﻧـﺶ و اوﻟﻮﯾـﺖ‬
‫ﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد در ﻣﺪل ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﮐﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺳﺎزﮔﺎري ﺑﯿـﺸﺘﺮ و‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﺑﺎ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﻣﯽﺷـﻮد ‪ .‬در ﮔﺪﺷـﺘﻪ ‪Seabrook‬‬
‫ﻋﻤﻮﻣﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس ﯾﮏ ﻓﮑﺘﻮر ﮐﻪ ﺷﺪﯾﺪا ﺧﻮب ﺑﻮد ﯾﺎ ﺑﺪ ‪ ،‬ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻣﯽ‬
‫ﮔﺮﻓﺖ ‪ .‬اﮐﻨﻮن او ﻗﺎدر اﺳﺖ اﻫﻤﯿﺖ ﻫﻤﻪ ي ﻓﺎﮐﺘﻮرﻫـﺎ را ﺑـﻪ روش‬
‫ﻣﻨﻄﻘﯽ ‪ ،‬اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي ﻧﻤﺎﯾﺪ ‪.‬‬
‫ﺳﻮاﻻت ﻣﻮردي‬
‫‪ - 1‬آﯾﺎ ﺷﻤﺎ ﻓﮑﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ‪ Seabrook‬واﻗﻌـﺎ ﻫﻤـﻪ ي ﻫـﺸﺖ‬
‫ﻣﻌﯿﺎر را ﻗﺒﻞ از اﯾﻦ ﮐﻪ ‪ DSS‬اﺳـﺘﻔﺎده ﺷـﻮد ‪ ،‬در ﺗـﺼﻤﯿﻢﮔﯿـﺮي‬
‫ﻫﺎﯾﺶ ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽ ﺑﺮد ؟ ﭼﻪ ﻣﻘﺪار اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻻزم ﻣﯽ داﺷﺖ اﮔـﺮ او‬
‫اﻧﺘﺨﺎب ﮐﺮده ﺑﻮد از ﺑﯿﻦ ‪ 12‬ﻓﯿﻠﻢ و ﻫﻤﻪ ي ﻫﺸﺖ ﻣﻌﯿﺎر را اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﻣﯽ ﮐﺮد ؟ در اﯾﻦ ﺻﻮرت روش ﻋﻤﻠﯽ ﺑﺮاي رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﺳﻮر ﮐـﺎرﮐﺮدن‬
‫ﺑﺎ اﻃﻼﻋﺎت ﭼﯿﺴﺖ ؟ ﭼﺮا ﺑﻠﻪ و ﭼﺮا ﺧﯿﺮ ؟‬
‫‪ - 2‬ﺗﻮﺻﯿﻒ ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻓﺮآﯾﻨﺪ و ﻣﺪل ﺑﺎ ﻣﺪل ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿـﺮي‬
‫ﭼﻬﺎر ﻣﺮﺣﻠﻪ اي ﺳﯿﻤﻮن ﺟﻮر درﻣﯽآﯾﺪ ؟‬
‫‪ – 3‬ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ ﺗﻔﺎوت ﻫـﺎي ﺑـﯿﻦ ﻣـﺪل ‪ AHP‬اﺳـﺘﺎﻧﺪارد ﺑـﺎ‬
‫ﻫﺪف ‪ /‬ﻣﻌﯿـﺎر ‪ /‬اﻧﺘﺨـﺎب ﻫـﺎ و ارزﯾـﺎﺑﯽ ﻣـﺪل ‪ AHP‬ﺑـﺎ ﻫـﺪف ‪/‬‬
‫ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ ‪ /‬ﻣﻘﯿﺎس ﻫﺎي ارزﯾﺎﺑﯽ ‪ /‬اﻧﺘﺨﺎب ﻫﺎ ‪.‬‬
‫‪ - 4‬ﭼﺮا اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺪل ارزﯾﺎﺑﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﻧﻤﻮﻧﻪ ي اﺳـﺘﺎﻧﺪارد آن ‪،‬‬
‫اﻗﺘﻀﺎ ﻣﯽ ﮐﺮد ؟‬
‫‪ – 5‬ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﺪل اﻧﺘﺨﺎب ‪ AHP‬ﺑﻪ ‪ Seabrook‬ﮐﻤﮏ ﻣﯽﮐﻨـﺪ‬
‫ﻧﺘﺎﯾﺞ ‪:‬‬
‫ﮐﻪ در ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﺧﻮد ﭼﺎرﭼﻮب ﻣﻨﻄﻘﯽ ﺗﺮي اراﺋﻪ ﮐﻨﺪ ؟‬
‫اﺳﺎﻣﯽ ﻓﯿﻠﻢ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻃـﻮر ﻣﺤﺮﻣﺎﻧـﻪ ﺣـﺬف ﻣـﯽﺷـﻮﻧﺪ اﻣـﺎ ﻧﺘـﺎﯾﺞ ﺑـﺎ‬
‫‪ – 6‬آﯾﺎ ﺷﻤﺎ ﻓﮑﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﭘﺮوژه ي ﻣﻮﻓﻖ ﻣﯽ ﺷﺪ اﮔﺮ ﺗـﯿﻢ‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ‪ Seabrook‬ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ اﺳﺖ ‪ .‬ﻓﯿﻠﻢ ‪ 1‬ﺑـﺎ ﻧـﺮخ ‪0 / 279‬‬
‫ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻧﺰدﯾﮏ ﺑﺎ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﮐﺎر ﻧﻤﯽ ﮐﺮد ؟ ﭼـﺮا ﺑﻠـﻪ و‬
‫ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ي ﻫﺮ دو ﻣﺪل رد ﺷﺪ و ‪ Seabrook‬ﻫﺮ ﺳﻪ ﻓﯿﻠﻢ دﯾﮕـﺮ‬
‫ﭼﺮا ﺧﯿﺮ ؟‬
‫را ﭘﺬﯾﺮﻓﺖ و ﺣﺲ ﮐﺮد ﮐﻪ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﻧﺮخ ﺑﺮاي ﻣﯿﺎن ﺑﺮ ﮐﺮدن ﺑﺎﯾـﺪ ‪4‬‬
‫‪ 0 /‬ﺑﺎﺷﺪ از آن ﺟﺎ ﮐﻪ ﮐﻤﺘﺮﯾﻦ ﻧﺮخ ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻦ ﻓـﯿﻠﻢ ﻓﻘـﻂ ‪0 / 001‬‬
‫‪85‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ‪ ،‬ﻣﺪل ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ دوم‬

‫ﻣﻮرد ﮐﺎرﺑﺮدي ‪2,4‬‬

‫ﻣﻮرد اﺟﺮاﯾﯽ ‪ MSS‬ﺧﻼﺻﻪ و ﭘﺎﯾﺎن‬

‫‪ MSS‬در ﻣﺸﮑﻼت ﺟﺪﯾﺪ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮ آﻫﻨﮓ دارﻧﺪ ﺑﻪ ﮐﺎر‬
‫ﻣﯽرود‪ Claudia .‬ﺑﻪ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ ﻣﺠﻬﺰ ﻧﺒﻮد ‪ .‬ﺑﺮ‬
‫ﺧﻼف دﯾﮕﺮان ﺑﻪ ﺗﺠﺎرب ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺗﻤﺎﯾﻠﯽ ﻧﺸﺎن ﻧﻤﯽ داد ‪ .‬ﭼﻬﺎر‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ي ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ‪ Simon‬در ﻃﻮل ﺑﺎزﺧﻮرد ‪ ،‬ﺗﺒﻌﯿﺖ‬
‫ﺷﺪه ﺑﻮد ‪ .‬اﮔﺮ ﭼﻪ ﻣﺸﮑﻼت واﻗﻌﺎ در ﻣﺮﺣﻠﻪ ي ﻧﺨﺴﺖ ﺗﻌﯿﯿﻦ‬
‫ﻧﺸﺪه ﺑﻮد ‪ .‬ﺣﻞ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ آﻣﯿﺰ ﻣﺸﮑﻞ ‪ ،‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺑﺎ ﮐﺎرﺑﺮد‬
‫‪ DSS‬ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ وب اﻧﺠﺎم ﭘﺬﯾﺮﻓﺖ ‪.‬‬
‫ﺳﻮاﻻت ﻣﻮردي ‪:‬‬
‫‪ – 1‬ﻣﻨﻈﻮر از ) ﻧﺸﺎﻧﯽ ﺑﺮ ﺿﺪ ﻣﺸﮑﻞ ( ﭼﯿﺴﺖ ؟ اﯾﻦ ﻧﻈﺮﯾﺎت‬
‫را ﺑﻪ ﻣﻮرد ﻓﻮق رﺑﻂ دﻫﯿﺪ ‪.‬‬
‫‪ – 2‬ﭼﺮا ﻣﺎﻟﮑﯿﺖ ﻣﺸﮑﻞ اﯾﻦ ﻗﺪر ﻣﻬﻢ اﺳﺖ ؟‬
‫‪ – 3‬اﮔﺮ ﻣﺸﮑﻞ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﺸﺪه ﺑﻮد ‪ ،‬در ﭘﺎﯾﺎن ﻣﺮﺣﻠﻪ ي آﮔﺎﻫﯽ‬
‫ﭼﻪ اﺗﻔﺎﻗﯽ ﻣﯽ اﻓﺘﺎد؟‬
‫‪ – 4‬ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ي ﻃﺮاﺣﯽ اﻧﺠﺎم ﺷﺪ ؟‬
‫‪ – 5‬ﻣﺮﺣﻠﻪ ي اﻧﺘﺨﺎب ﺗﻠﻔﯿﻘﯽ اﺳﺖ از ﻃﺮاﺣﯽ ‪ ،‬اﻧﺘﺨﺎب و‬
‫اﺟﺮا ‪ .‬آﯾﺎ اﯾﻦ ﻣﺸﮑﻞ اﺳﺖ ؟‬
‫‪ – 6‬ﻣﺮﺣﻠﻪ ي اﺟﺮا ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽ رﺳﯿﺪ ﮐﻪ ﻫﻤﻪ ي ﻣﺮاﺣﻞ را‬
‫اﺟﺮا ﻣﯽﮐﻨﺪ ‪ ،‬آﯾﺎ اﯾﻦ ﻣﺸﮑﻞ اﺳﺖ ؟‬
‫‪ – 7‬ﻣﺸﮑﻼت ﺟﺪﯾﺪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﻮدﻧﺪ و ﯾﺎ ﻓﺮﺻﺖ ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ آن‬
‫ﻫﺎ ﺑﺮﺧﻮاﺳﺘﻪ از آن ﺑﻮدﻧﺪ ؟‬
‫‪ – 8‬ﭼﺮا ﺷﻤﺎ ﻓﺮض ﻣﯽ ﮐﻨﯿﺪ ﺑﻌﻀﯽ راه ﮐﺎرﻫﺎ ﯾﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﮐﺮدﻧﺪ‬
‫و ﯾﺎ ﺑﻪ ﺗﻌﻮﯾﻖ اﻓﺘﺎدﻧﺪ ؟‬
 ‫‪86‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫ﺳﻮال از ﻣﺘﻦ ﻓﺼﻞ‬

‫‪ – 1‬ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪﮐﻪ ﻣﻨﻈﻮر از ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي و در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻣﻨﻈﻮر از ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻞ ﭼﯿﺴﺖ ؟ ﻫﺮ دو را ﺑﺎ‬

‫ﻫﻢ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﮐﺮده و ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ آﯾﺎ ﺑﯿﻦ آن ﻫﺎ ﻣﯽﺷﻮد ﺗﻤﺎﯾﺰ ﻗﺎﺋﻞ ﺷﺪ ﯾﺎ ﻧﻪ؟‬
‫‪– 2‬ﺳﯿﺴﺘﻢ را ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﻨﯿﺪ ؟‬
‫‪ – 3‬اﺟﺰاي اﺻﻠﯽ ﺗﺸﮑﯿﻞ دﻫﻨﺪه ي ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ را ﻧﺎم ﺑﺒﺮﯾﺪ ؟‬
‫‪ – 4‬ﻣﺤﯿﻂ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ را ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﻨﯿﺪ؟‬
‫‪ – 5‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺑﺎز و ﺑﺴﺘﻪ را ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﺮده ‪ ،‬از ﻫﺮ ﯾﮏ ﻣﺜﺎﻟﯽ ﺑﺰﻧﯿﺪ ؟‬
‫‪ 4 –6‬ﻓﺎز ﻣﺪل ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﺳﺎﯾﻤﻮن را ﻧﺎم ﺑﺮده و ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺨﺘﺼﺮ ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ ؟‬
‫‪-7‬اﻧﻮاع ﻋﻘﻼﻧﯿﯿﺖ را ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺨﺘﺼﺮ ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ ؟‬
‫‪ – 8‬ﻣﺸﮑﻼت ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﺷﺪه ) ﺳﺎﺧﺘﺎري ( و در ﻣﻘﺎﺑﻞ ‪ ،‬ﻣﺸﮑﻼت ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﻧﺸﺪه ) ﻏﯿﺮ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﺎري ( را ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﻨﯿﺪ ؟‬
‫‪-9‬ﻣﺪل ﭼﯿﺴﺖ ؟ اﻧﻮاع ﻣﺪل را ﻧﺎم ﺑﺒﺮﯾﺪ و در ﻣﻮرد ﻫﺮ ﮐﺪام ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺨﺘﺼﺮ ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ ؟‬
‫‪– 10‬ﻣﺪل ﻫﺎي اﺻﻮﻟﯽ و ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي را ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﮐﻨﯿﺪ ؟‬
‫‪ – 11‬ﻋﻮاﻣﻞ ﻓﺮدي ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي را ﻧﺎم ﺑﺮده و ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ؟‬
‫‪87‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ‪ ،‬ﻣﺪل ﺳﺎزي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ دوم‬
‫ﻗﺴﻤﺖ‬

‫دوم‬
 ‫ﻓﺼﻞ‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ‪ :‬ﻣﻬﺪي ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ‬
‫‪3‬‬

‫‪ 3‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي در ﯾﮏ ﻣﺮور‬

‫اﻫﺪاف ﯾﺎدﮔﯿﺮي‬
‫‪ ‬ﻓﻬﻤﯿﺪن ﭘﯿﮑﺮﺑﻨﺪي ﻫﺎي ﻣﻤﮑﻦ ‪DSS‬‬
‫‪ ‬ﺗﻮﺻﯿﻒ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت و اﻣﮑﺎﻧﺎت ‪DSS‬‬
‫‪ ‬ﻓﻬﻤﯿﺪن ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻫﺎي ‪DSS‬‬
‫‪ ‬ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﺟﺎﻣﻌﯿﺖ آﻧﻬﺎ‬
‫‪ ‬ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻫﺎ و ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻫﺮ ﯾﮏ از ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻫﺎ ‪ :‬زﯾﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داده ‪ ،‬زﯾﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ‬
‫ﻣﺪل زﯾﺮﺳﯿﺴﺘﻢ واﺳﻂ ﮐﺎرﺑﺮ ) ﻣﺤﺎوره ( ‪ ،‬زﯾﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺎﯾﮕﺎه داﻧﺶ وﮐﺎرﺑﺮ‪،‬‬
‫‪ ‬ﺗﻮﺿﯿﺢ ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﺗﺎﺛﯿﺮ وب ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺑﺮ ‪ DSS‬و ﺑﺮﻋﮑﺲ‬
‫‪ ‬ﺗﻮﺿﯿﺢ ﻧﻘﺶ ﻫﺎي واﺣﺪ ﮐﺎرﺑﺮ در ‪ DSS‬در ﻣﻘﺎﺑﻞ ‪MIS‬‬
‫‪ ‬ﺗﻮﺻﯿﻒ ﺳﺨﺖ اﻓﺰار ‪DSS‬‬
‫‪ ‬ﻓﻬﻤﯿﺪن رده ﺑﻨﺪﯾﻬﺎي ﻣﻬﻢ ‪DSS‬‬

‫‪3,1‬‬

‫‪ 3,2‬ﭘﯿﮑﺮﺑﻨﺪﯾﻬﺎي ‪DSS‬‬

‫ﺗﺼﻮﯾﺮ آﻏﺎزﯾﻦ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﭘﺬﯾﺮي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺗﺠﺎري ‪ DSS /‬را ﺷﺮح ﻣﯽدﻫﺪ ‪ .‬ﻣﺨﺼﻮﺻﺎً آن ﯾﮏ‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺑﺎ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت زﯾﺮ را ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ‪.‬‬
‫آن از ﻫﺮ ﯾﮏ از اﻋﻀﺎ و ﺗﻤﺎم ﺗﯿﻢ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻣﯽﮐﻨﺪ ‪.‬‬
‫آن ﺑﻄﻮر ﻣﺪاوم و ﺗﮑﺮاري اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد ‪.‬‬
‫آن ﺳﻪ ﻣﻮﻟﻔﻪ اﺻﻠﯽ دارد ‪ :‬داده ‪ ،‬ﻣﺪﻟﻬﺎ واﺳﻂ ﮐﺎرﺑﺮ ‪.‬‬
‫آن از داده ﻣﺸﺨﺼﯽ ‪ ،‬ﻋﯿﻨﯽ و ذﻫﻨﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﮐﻨﺪ ‪.‬‬
‫آن از در ﺑﺨﺸﻬﺎي ﺧﺼﻮﺻﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد ‪.‬‬
‫آن ﺑﻪ اﺗﺨﺎذ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﺑﻬﺘﺮ ‪ ،‬ﺑﺎ ﻓﺮاﺳﺖ و ﺳﺮﯾﻌﺘﺮ ﮐﻤﮏ ﻣﯽﮐﻨﺪ ‪.‬‬
 ‫‪89‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‪ :‬ﻣﺮور ﮐﻠﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﺳﻮم‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در ﭘﯿﮑﺮﺑﻨﺪﯾﻬﺎي ﻣﺘﻨﻮﻋﯽ اﯾﺠﺎد ﺷﻮد ‪ .‬اﯾﻦ ﭘﯿﮑﺮﺑﻨﺪﯾﻬﺎ ﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ‬
‫ﻣﺎﻫﯿﺖ و ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ و ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژﯾﻬﺎي ﺧﺎص ﮐﻪ ﺑﺮاي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬دارد ‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژﯾﻬﺎ ﺑﺮاي ﭼﻬﺎر ﻣﻮﻟﻔﻪ اﺻﻠﯽ ﻣﻮﻧﺘﺎژ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ) ﻫﺮ ﮐﺪام ﺑﺎ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺗﻨﻮع ( ‪:‬‬
‫داده ‪ ،‬ﻣﺪﻟﻬﺎ ‪ ،‬واﺳﻂ ﮐﺎرﺑﺮ و ﺑﻄﻮر ﺑﺎﻟﻘﻮه داﻧﺶ ‪.‬‬
‫ﻫﺮ ﯾﮏ از اﯾﻦ ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻫﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﻧﺮم اﻓﺰاري ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﯾﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺗﺠﺎري در دﺳﺘﺮس اﺳﺖ ﯾﺎ‬
‫ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاي وﻇﯿﻔﻪ ﺧﺎﺻﯽ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﯾﺴﯽ ﺷﻮد ‪ .‬راه و روش ﻫﺮ ﯾﮏ از اﯾﻦ ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻫﺎ ‪ ،‬ﻣﻮﻧﺘﺎژ ﮐﺮدن ﺗﻌﺎرﯾﻒ‬
‫ﻗﺎﺑﻠﯿﺘﻬﺎي اﺻﻠﯽ آﻧﻬﺎ و ﻣﺎﻫﯿﺖ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻓﺮاﻫﻢ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﻣﺪﻟﻬﺎ در ﯾﮏ ‪ DSS‬ﻣﺪل ﮔﺮا‬
‫ﺗﺎﮐﯿﺪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﭼﻨﯿﻦ ﻣﺪﻟﻬﺎﯾﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎ ﯾﮏ ﺻﻔﺤﻪ ﮔﺴﺘﺮده ﯾﺎ ﯾﮏ زﺑﺎن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﯾﺴﯽ ﺳﻔﺎرﺷﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﯾﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ‬
‫ﺗﻮﺳﻂ اﺑﺰارﻫﺎي ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ اﻟﮕﻮرﯾﺘﻢ ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﯾﺴﯽ ﺧﻄﯽ اﺳﺖ ﻓﺮاﻫﻢ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺸﺎﺑﻪ در ﯾﮏ‬
‫‪ DSS‬داده ﮔﺮا ‪ ،‬داده و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ آن ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﯽ را ﺑﺎزي ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ‪.‬‬

‫‪ DSS 3,3‬ﭼﯿﺴﺖ؟‬

‫ﺗﻌﺎرﯾﻒ ﻗﺒﻠﯽ ﯾﮏ ‪ ،DSS‬آن را ﺑﺼﻮرت ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﻪ ﺗﻤﺎﯾﻞ ﺑﻪ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ از ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮﻧﺪه در‬
‫ﺣﺎﻟﺘﻬﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻧﯿﻤﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﯾﺎﻓﺘﻪ دارﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽﮐﻨﺪ ‪ DSS .‬ﺑﺎ اﯾﻦ ﻣﻌﻨﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﯾﮏ ﭼﯿﺰ اﻟﺤﺎﻗﯽ در‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮﻧﺪه ﺑﺮاي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯿﻬﺎي آﻧﻬﺎ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬اﻣﺎ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﻗﻀﺎوت آﻧﻬﺎ ﺷﻮد‪ .‬آﻧﻬﺎ در ﺗﺼﻤﯿﻤﺎﺗﯽ‬
‫ﻓﺮض ﺷﺪه اﻧﺪ ﮐﻪ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﻗﻀﺎوت ﯾﺎ در ﺗﺼﻤﯿﻤﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻄﻮر ﮐﺎﻣﻞ ﺗﻮﺳﻂ اﻟﮕﻮرﯾﺘﻤﻬﺎﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ‪.‬ازﺗﻌﺮﯾﻒ ﻗﺒﻠﯽ ﻣﯽ ﺗﻮان ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺗﻔﺴﯿﺮ ﺑﺪﺳﺖ اورد ‪ .‬اﮐﻨﻮن ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺗﻌﺮﺑﻒ دﯾﮕﺮ را ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻋﺪم ﺗﻮاﻓﻖ‬
‫ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ در اﯾﻦ ﮐﻪ واﻗﻌﺎً ﯾﮏ ‪ DSS‬ﭼﯿﺴﺖ اراﺋﻪ داده ﻣﯽﺷﻮد ‪.‬‬

‫ﺗﻌﺎرﯾﻒ ‪DSS‬‬

‫‪ DSS ،Little‬را ﺑﺼﻮرت ﯾﮏ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ از روﯾﻪ ﻫﺎي ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﻣﺪل ﺑﺮاي ﭘﺮدازش داده و ﻗﻀﺎوت ﻫﺎ در‬
‫ﯾﺎري رﺳﺎﻧﺪن ﺑﻪ ﻣﺪﯾﺮ در اﺗﺨﺎذ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬او اﺳﺘﺪﻻل ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ آﻧﻬﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ آﻣﯿﺰ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﭼﻨﺎن ﮐﻪ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه آﻧﻬﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺳﺎده ‪ ،‬ﺗﻨﻮﻣﻨﺪ ‪ ،‬راﺣﺖ ﺑﺮاي ﮐﻨﺘﺮل ‪ ،‬ﺳﺎزﮔﺎر ‪ ،‬ﮐﺎﻣﻞ در ﻣﻮارد ﻣﻬﻢ و‬
‫آﺳﺎن ﺑﺮاي ارﺗﺒﺎط ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫‪ DSS ، Alter‬را از ﻃﺮﯾﻖ ﻫﻢ ﺳﻨﺠﯽ آﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺮدازش داده اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ ) ‪ ( EDP‬ﻣﺘﻌﺎرﯾﻒ در ﭘﻨﺞ‬
‫ﺑﻌﺪ ‪ ،‬ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ در ﺟﺪول ‪ 3,1‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ DSS‬در ﺑﺮاﺑﺮ ‪EDP‬‬ ‫ﺟﺪول ‪3.1‬‬

‫‪EDP‬‬ ‫‪DSS‬‬ ‫ﺑﻌﺪ‬

 ‫‪90‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫ﻏﯿﺮ ﻓﻌﺎل‬ ‫ﻓﻌﺎل‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده‬

‫ﻣﻨﺸﯽ)دﻓﺘﺮي(‬ ‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺧﻂ وﺳﺘﺎد‬ ‫ﮐﺎرﺑﺮ‬
‫ﺑﻬﺮه وري ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ‬ ‫ﺳﻮدﻣﻨﺪي‬ ‫ﻫﺪف‬
‫ﮔﺬﺷﺘﻪ‬ ‫ﺣﺎل و اﯾﻨﺪه‬ ‫وﺳﻌﺖ زﻣﺎﻧﯽ‬
‫ﭘﺎﯾﺪاري‬ ‫اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﯾﺮي‬ ‫وﯾﮋﮔﯽ‬

‫‪ moore‬و ‪ cheng‬اﺳﺘﺪﻻل ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﻔﻬﻮم ﺑﺪون ﺳﺎﺧﺘﺎر در ﯾﮏ ﻗﺴﻤﺖ از ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻗﺒﻠﯽ ‪) DSS‬‬
‫ﯾﻌﻨﯽ ‪ DSS‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺣﺎﻟﺘﻬﺎي ﻏﯿﺮ ﺳﺎﺧﺖ ﯾﺎﻓﺘﻪ و ﻧﯿﻤﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﯾﺎﻓﺘﻪ را اداره ﮐﻨﺪ ( در ﮐﻞ ﻣﻌﻨﺎدار ﻧﯿﺴﺖ ‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ‪ DSS‬را ﺑﺼﻮرت ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﮐﻪ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ از ﺗﺤﻠﯿﻞ داده ﺗﮏ ﮐﺎره و‬
‫ﻣﺪﻟﺴﺎزي ﺗﺼﻤﯿﻢ اﺳﺖ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬ﮐﻪ ﺗﻤﺎﯾﻞ ﺑﻪ ﻃﺮاﺣﯽ ﻫﺎي آﯾﻨﺪه و اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪن در ﻓﻮاﺻﻞ ﺗﺼﺎدﻓﯽ و‬
‫ﺑﯽ ﻗﺎﻋﺪه دارد ‪.‬‬
‫‪ DSS ،‬را ﺑﺼﻮرت ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺳﻪ ﻣﻮﻟﻔﻪ ﺗﻌﺎﻣﻠﯽ اﺳﺖ‬ ‫‪Bonczek et al‬‬
‫ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽﮐﻨﺪ ‪ :‬ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ زﺑﺎن ) ﯾﮏ ﻣﮑﺎﻧﯿﺰﻣﯽ ﺑﺮاي ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﺮدن ارﺗﺒﺎط ﺑﯿﻦ ﮐﺎرﺑﺮ و ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻫﺎي دﯾﮕﺮ ‪DSS‬‬
‫( ‪ ،‬ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ داﻧﺶ ) ﯾﮏ ﻣﺨﺰﻧﯽ از داﻧﺶ داﻣﻨﻪ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺟﺎﺳﺎزي ﺷﺪه در ‪ DSS‬ﺑﺼﻮرت داده ﯾﮏ روﯾﻪ ( و‬
‫ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺮدازش ﻣﺴﺎﻟﻪ ) ﯾﮏ اﺗﺼﺎل ﺑﯿﻦ دو ﻣﻮﻟﻔﻪ ﮐﻪ ﺣﺎوي ﯾﮏ ﯾﺎ ﺑﯿﺶ از ﯾﮏ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ دﺳﺘﮑﺎري ﻣﺴﺎﻟﻪ‬
‫ﻋﻤﻮﻣﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮاي اﺗﺨﺎذ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻧﯿﺎز اﺳﺖ ( ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ﻓﺮاﻫﻢ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ اﯾﻦ ﺗﻌﺎرﯾﻒ ﺑﺮاي ﻓﻬﻤﯿﺪن ارﺗﺒﺎط‬
‫ﺑﯿﻦ ‪ DSS‬و داﻧﺶ ﻣﻬﻢ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ ‪.‬‬
‫در ﻧﻬﺎﯾﺖ ‪ ، keen‬واژه ‪ DSS‬را در ﻣﻮﻗﻌﯿﺘﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻧﻬﺎﯾﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻨﻬﺎ از ﻃﺮﯾﻖ ﯾﮏ ﻓﺮآﯾﻨﺪ‬
‫ﯾﺎدﮔﯿﺮي و ارزﯾﺎﺑﯽ ﺗﻮﺳﻌﻪ داده ﺷﻮد ‪ ،‬ﺑﮑﺎر ﻣﯽ ﺑﺮد ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ او ﯾﮏ ‪ DSS‬را ﺑﺼﻮرت ﯾﮏ ﻣﺤﺼﻮﻟﯽ از ﻓﺮآﯾﻨﺪ‬
‫ﺗﻮﺳﻌﻪ ﮐﻪ در آن ﮐﺎرﺑﺮ ‪ ، DSS‬ﺳﺎزﻧﺪه ‪ DSS‬و ﺧﻮد ‪ DSS‬ﮐﻪ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﻧﻔﻮذ در ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ در ﻧﺘﺎﯾﺞ ارزﯾﺎﺑﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫و اﻟﮕﻮﻫﺎي اﺳﺘﻔﺎده ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ ،‬ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽﮐﻨﺪ ‪ .‬اﯾﻦ ﺗﻌﺎرﯾﻒ از ﻃﺮﯾﻖ ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ﻣﺘﻨﻮع اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه در ﺗﻌﺮﯾﻒ ‪DSS‬‬
‫‪ ،‬ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ و ﻫﻢ ﺳﻨﺠﯽ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ‪ ) .‬ﺟﺪول ‪( 3,2‬‬
 ‫‪91‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‪ :‬ﻣﺮور ﮐﻠﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﺳﻮم‬

‫ﺟﺪول ‪ 3,2‬ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ در ﺑﺮ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﺗﻌﺎرﯾﻒ ‪DSS‬‬

‫‪ DSS‬ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺷﺪه ﺑﺮ ﺣﺴﺐ‬ ‫ﻣﻨﺒﻊ‬

‫ﻧﻮع ﻣﺴﺄﻟﻪ و وﻇﯿﻔﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ)ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ(‬ ‫‪Gorry‬و‪(1980)Scott-Morton‬‬

‫وﻇﯿﻔﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ و ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت واﺳﻂ‬ ‫‪(1970)Little‬‬

‫اﻟﮕﻮي اﺳﺘﻔﺎده و اﻫﺪاف ﺳﯿﺴﺘﻢ‬ ‫‪(1980)Alter‬‬
‫اﻟﮕﻮي اﺳﺘﻔﺎده و ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻫﺎي ﺳﯿﺴﺘﻢ‬ ‫‪ Moore‬و ‪(1980)Chang‬‬
‫ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻫﺎي ﺳﯿﺴﺘﻢ‬ ‫‪(1980)Bonczek et al.‬‬
‫ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺗﻮﺳﻌﻪ‬ ‫‪(1980)Keen‬‬

‫ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ ‪ ،‬ﺗﻌﺎرﯾﻒ از ‪ DSS‬ﯾﮏ ﺗﻤﺮﮐﺰ ﺳﺎزﮔﺎر را اراﺋﻪ ﻧﻤﯽدﻫﻨﺪ ‪ .‬ﭼﻮن ﻫﺮ ﯾﮏ ﺳﻌﯽ ﺑﺮ ﻣﺤﺪود ﮐﺮدن‬
‫ﻧﻔﻮس ‪ ،‬ﺑﻄﻮر ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻼوه آﻧﻬﺎ ﺑﻄﻮر ﺟﻤﻌﯽ از ﻫﺪف اﺻﻠﯽ ‪ DSS‬ﭼﺸﻢ ﭘﻮﺷﯽ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ﯾﻌﻨﯽ‬
‫ﺑﺮاي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ و ﺑﻬﺒﻮد ﺗﺼﻤﯿﻢ ‪ .‬در ﺗﻌﺎرﯾﻒ اﺧﯿﺮ ‪ ، DSS‬اﯾﻦ ﺗﻤﺮﮐﺰﻫﺎ ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽ رﺳﺪ ﺑﺮ روي ورودي ﻧﺴﺒﺖ‬
‫ﺑﻪ ﺧﺮوﺟﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﯾﮏ دﻟﯿﻞ اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ ﺑﺮاي ﺗﺎﮐﯿﺪ ﺑﺮ اﯾﻦ ﺗﻐﯿﯿﺮ ‪ ،‬ﺳﺨﺖ ﺑﻮدن اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي ﺧﺮوﺟﯿﻬﺎي ‪DSS‬‬
‫ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ) ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﯾﺎ اﻃﻤﯿﻨﺎن از ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه (‬

‫ﯾﮏ ﮐﺎرﺑﺮد ‪DSS‬‬

‫ﯾﮏ ‪ DSS‬ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﺮاي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ از راه ﺣﻞ ﯾﮏ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺧﺎص ﯾﺎ ارزﯾﺎﺑﯽ ﯾﮏ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد ‪ .‬ﺑﻪ‬
‫ﻫﻤﯿﻦ ﺧﺎﻃﺮ آن ﮐﺎرﺑﺮد ‪ DSS‬ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽﺷﻮد ‪ .‬در ‪ DSS‬در ﺗﻤﺮﮐﺰ ‪ ، 3,2‬ﻣﺎ ﯾﮏ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﺎري ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﯾﮏ‬
‫ﻣﺤﺪوده اي از اﺳﺎس ﮐﺎرﺑﺮد ‪ DSS‬اﯾﺪه ال اﺳﺖ را اراﺋﻪ ﻣﯽ دﻫﯿﻢ ‪.‬‬
‫‪ DSS‬در ﺗﻤﺮﮐﺰ‪3,1‬‬
‫ﯾﮏ ﮐﺎرﺑﺮد ‪ DSS‬ﭼﯿﺴﺖ ؟‬
‫ﯾﮏ ﮐﺎرﺑﺮد ‪ DSS‬ﯾﮏ روﯾﮑﺮد ) ﯾﺎ ﻣﺘﺪوﻟﻮژي ( ﺑﺮاي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ از ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮﻧﺪه ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬آن از ‪CBIS‬‬
‫ﺳﺎزﮔﺎر ‪ ،‬اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﯾﺮ و ﺗﻌﺎﻣﻠﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﮐﻨﺪ ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ ﺑﺮاي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ از راه ﺣﻞ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻏﯿﺮ ﺳﺎﺧﺖ ﯾﺎﻓﺘﻪ‬
‫ﺧﺎص ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﺪه ﻣﯽﺷﻮد ‪ .‬آن از داده اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﮐﻨﺪ و ﯾﮏ واﺳﻂ ﮐﺎرﺑﺮ راﺣﺖ ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ و ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ‬
‫ﻣﺘﺸﮑﻞ از ﺑﯿﻨﺶ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮﻧﺪه ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻼوه ﯾﮏ ‪ DSS‬ﻣﻌﻤﻮﻻً از ﻣﺪﻟﻬﺎﯾﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ ) اﻏﻠﺐ ﺗﻮﺳﻂ‬
‫ﮐﺎرﺑﺮ ﻧﻬﺎﯾﯽ ( ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﮑﺮاري و ﺗﻌﺎﻣﻠﯽ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد ‪ .‬آن از ﻫﻤﻪ ﻓﺎزﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ‬
‫ﻣﯽﮐﻨﺪ و ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺷﺎﻣﻞ ﯾﮏ ﻣﻮﻟﻔﻪ داﻧﺶ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬در ﻧﻬﺎﯾﺖ ‪ ،‬ﯾﮏ ‪ DSS‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ ﮐﺎرﺑﺮ ﻣﻨﻔﺮد ﺑﺮ‬
 ‫‪92‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫روي ﯾﮏ ‪ PC‬ﯾﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ وب ‪ ،‬ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده ﺗﻮﺳﻂ ﺗﻌﺪادي از اﻓﺮاد در ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻣﮑﺎن ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﻣﯽﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﻣﺎ ﯾﮏ ﻣﻌﻤﺎري ‪ DSS‬ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ وب ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ را در ﺷﮑﻞ ‪ 3,1‬ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﯿﻢ ‪.‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ 3,1‬ﻣﻌﻤﺎري ﭼﻨﺪردﯾﻔﯽ ﺑﺮاي ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎزي و ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي و ﻣﺪل ﻫﺎي دﯾﮕﺮ در ‪DSS‬‬
‫ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ وب‬

‫ﻣﺮورﮔﺮ وب‬
‫ﺳﺎزي‪/‬‬ ‫ﺑﻬﯿﻨﻪ‬ ‫ﺳﺮور‬
‫ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي‪/‬ﻏﯿﺮه‬

‫ﯾﺎ‬ ‫داده‬ ‫اﻧﺒﺎر‬

‫‪)DBMS‬اﺧﺘﯿﺎري(‬
‫ﺳﺮور وب‬ ‫ﺳﺮور ﮐﺎرﺑﺮد‬

‫ﺳﺮور داده‬

‫اﯾﻦ ﺳﺎﺧﺘﺎر ‪ DSS‬ﻣﺪﻟﻬﺎﯾﯽ را در ﮐﺎر ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺗﺠﺎري ﺑﮑﺎر ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ‪ .‬ﭘﺮدازش در ﺗﻤﺎم ﺳﺮورﻫﺎ ﺑﺮاي‬
‫ﺣﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ ﺑﺰرگ ﺗﻮزﯾﻊ ﻣﯽﺷﻮد ‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﻣﻌﻤﺎري ﭼﻨﺪ ردﯾﻔﯽ از ﯾﮏ ﻣﺮورﮔﺮ وب ﺑﺮاي اﺟﺮاي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ ﺑﺮ روي ﺳﺮور ﮐﺎرﺑﺮد‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﮐﻨﺪ‬
‫‪ .‬اﯾﻦ ﺳﺮور ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺘﻦ ﯾﮏ ﯾﺎ ﺑﯿﺶ از ﯾﮏ ﻣﺪل ‪ ،‬ﺑﻪ داده دﺳﺘﺮﺳﯽ دارد ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ داده ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺗﻮﺳﻂ‬
‫ﯾﮏ ﺳﺮور داده ﮐﻪ ﺑﻄﻮر ﺑﺎﻟﻘﻮه داده را از اﻧﺒﺎر داده ﯾﺎ از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺮﮐﺰي اﺳﺘﺨﺮاج ﻣﯽﮐﻨﺪ ﻓﺮاﻫﻢ ﺷﻮد ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ‬
‫ﮐﻪ ﮐﺎرﺑﺮ ﻧﯿﺎز داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻣﺪل ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺷﻮد ‪ ،‬اﯾﻦ ﻣﺪل ﺗﻮﺳﻂ داده ﭘﺮﻧﻔﻮس ﻣﯽﺷﻮد و ﺑﻪ ﺳﺮور ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎز ‪،‬‬
‫اﻧﺘﻘﺎل ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ ‪ .‬ﺳﺮور ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎز ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ داده اﺿﺎﻓﯽ از ﺳﺮور داده دﺳﺘﺮﺳﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬اﯾﻦ ﺳﺮور ﺳﺎده‬
‫را ﺣﻞ ﮐﺮده و راه ﺣﻞ ﻫﺎﯾﯽ را ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎً در ﻣﺮورﮔﺮ وب ﮐﺎرﺑﺮ ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬ﮔﺰارش ﻫﺎي راه ﺣﻞ ﺗﻮﻟﯿﺪ‬
‫ﺷﺪه ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺪﯾﺮ در ﺳﺮور ﮐﺎرﺑﺮد ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻗﺎﺑﻞ ﺧﻮاﻧﺪن ﺷﺪن ‪ ،‬دﺳﺘﮑﺎري ﺷﻮد و ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ‬
 ‫‪93‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‪ :‬ﻣﺮور ﮐﻠﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﺳﻮم‬

‫ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎً ﺑﻪ ﻃﺮﻓﯿﻦ ﻣﻨﺎﺳﺐ از ﻃﺮﯾﻖ اﯾﻤﯿﻞ ﯾﺎ از ﻃﺮﯾﻖ ﭘﻮرﺗﺎل وب دﯾﮕﺮ ﺑﺼﻮرت ﻗﺴﻤﺘﯽ از ﺳﯿﺴﺘﻢ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ‬
‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ 3,4‬ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت و ﻗﺎﺑﻠﯿﺘﻬﺎي ‪DSS‬‬

‫ﺑﺪﻟﯿﻞ اﯾﻨﮑﻪ ﻫﯿﭻ اﺟﻤﺎﻋﯽ ﺑﺮ روي اﯾﻨﮑﻪ دﻗﯿﻘﺎً ﯾﮏ ‪ DSS‬ﭼﯿﺴﺖ ‪ ،‬آﺷﮑﺎرا ﻫﯿﭻ ﺗﻮاﻓﻘﯽ در ﻣﻮرد ﻗﺎﺑﻠﯿﺘﻬﺎ و‬
‫ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ‪ DSS‬ﻧﯿﺴﺖ ‪ .‬ﻗﺎﺑﻠﯿﺘﻬﺎ در ﺷﮑﻞ ‪ 3,2‬ﻣﺘﺸﮑﻞ از ﯾﮏ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اﯾﺪه ال ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬واژه ﻫﻮش ﺗﺠﺎري‬
‫ﻣﺘﺮادف ﺑﺎ ‪ DSS‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ اﻣﺎ ﺑﻪ ﺷﺪت ﺑﺎ ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي وب ﻫﻢ ﺗﺮاز ﺷﺪه اﺳﺖ ) ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ ‪ DSS‬در ﺗﻤﺮﮐﺰ ‪.( 3,3‬‬

‫‪ DSS‬در ﻓﻮﮐﻮس ‪3،3‬‬

‫ﻫﻮش ﺗﺠﺎري ﭼﯿﺴﺖ ؟‬

‫‪ BI‬ﻓﻌﺎل ‪ ،‬ﭘﻨﺞ ﻣﻮﻟﻔﻪ دارد ‪ :‬اﻧﺒﺎر داده‬
‫ﺑﻼدرﻧﮓ ‪ ،‬ﮐﺸﻒ اﺳﺘﺜﻨﺎء و ﻏﯿﺮ ﻣﺘﻌﺎرف ﻫﺎي‬
‫ﻣﺴﺘﻘﻞ‪ ،‬اﻋﻼم ﻓﻌﺎل ﺑﻮدن ﺑﺎ ﺗﻌﯿﯿﻦ درﯾﺎﻓﺖ‬
‫ﺧﻮدﮐﺎر‪ ،‬ﺟﺮﯾﺎن ﮐﺎري ﺑﺎ اﻧﺠﺎم رﺳﺎﻧﯽ ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ‬
‫و ﯾﺎدﮔﯿﺮي و ﭘﺎﻻﯾﺶ ﺧﻮدﮐﺎر‪.‬ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژﯾﻬﺎي‬
‫ﺑﯽﺳﯿﻢ‪ ،‬ﻧﻘﺶ ﮐﻠﯿﺪي را در اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﻘﺪار‬
‫راﻧﺪﻣﺎن ﭼﻨﺪﯾﻦ از اﯾﻦ ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻫﺎ را ﺑﺎزي‬
‫ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺗﺠﺎري ﺑﺮ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺪﻟﻬﺎ در‬
‫ﻫﻮش ﺗﺠﺎري دﻻﻟﺖ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺪﻟﻬﺎ ﻣﯽ‬
‫ﺗﻮاﻧﻨﺪ دﺳﺘﯽ ﺑﻪ ﻫﻤﺎن ﺻﻮرت ﮐﻪ در ‪OLAP‬‬
‫اﺳﺖ ﯾﺎ ﺧﻮدﮐﺎر ﺑﻪ ﻫﻤﺎن ﺻﻮرت ﮐﻪ در ﮐﺎوش‬
‫داده اﺳﺖ ‪ ،‬ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﻫﻮش ﺗﺠﺎري ) ‪ ( BI‬ﯾﮏ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ از ﻓﻦ‬
‫و ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻧﻮآوري در ﺳﺮاﺳﺮ اﻧﺒﺎر داده و ﻓﻀﺎي‬
‫ﻫﻮش ﺗﺠﺎري ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ‪ BI .‬ﻓﻌﺎل‪ ،‬ﺑﺮ ﺗﺴﺮﯾﻊ‬
‫ﻧﻔﻮذ‬ ‫ﻗﺪرت‬ ‫ﻃﺮﯾﻖ‬ ‫از‬ ‫ﺗﺼﻤﯿﻢ‬ ‫اﺗﺨﺎذ‬
‫زﯾﺮﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد ‪ BI‬ﺑﺮاي اﺣﺮاز ﻫﻮﯾﺖ‪،‬‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ و ﺗﻮزﯾﻊ ﺗﺎ ﺣﺪ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺤﺮاﻧﯽ‬
‫ﻣﺎﻣﻮرﯾﺖ‪ ،‬ﺗﻤﺮﮐﺰ دارد ‪ .‬ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﮐﺎرﺑﺮد اﯾﻦ‬
‫ﺗﮑﻨﯿﮑﻬﺎ و ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژﯾﻬﺎ‪ ،‬دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ و ارزش اﻧﺒﺎر‬
‫داده و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ‪ BI‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ از ﻃﺮﯾﻖ ﯾﮏ‬
‫ﯾﺎ ﺑﯿﺶ از ﯾﮏ ﺗﺮﺗﯿﺒﯽ از داﻣﻨﻪ اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫اﻣﺮوزه ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺗﺠﺎري‪ ،‬ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ داده ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‬
‫ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده اﺳﺖ ‪.‬‬

‫ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺗﺠﺎري ﯾﮏ واژه دﯾﮕﺮي اﺳﺖ ﮐﻪ دﻻﻟﺖ ﺑﺮ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺪﻟﻬﺎ و داده ﺑﺮاي ﺑﻬﺒﻮد وﺿﻊ رﻗﺎﺑﺘﯽ و‬
‫ﮐﺎراﯾﯽ ﺳﺎزﻣﺎن دارد ‪ .‬در ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺗﺠﺎري ‪ ،‬ﺗﻤﺮﮐﺰ ﺑﺮ روي اﺳﺘﻔﺎده ﻣﺪﻟﻬﺎ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﺣﺘﯽ اﮔﺮ آﻧﻬﺎ ﺑﻄﻮر ﻋﻤﯿﻖ در‬
‫داﺧﻞ ﺳﯿﺴﺘﻢ دﻓﻦ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ PWC .‬ﺗﺨﻤﯿﻦ ﻣﯽ زﻧﺪ ﮐﻪ ﺗﻨﻬﺎ ‪ 10‬ﺗﺎ ‪ 20‬درﺻﺪ از ﮐﺎرﺑﺮان ﺑﻪ اﺑﺰارﻫﺎي‬
‫‪DSS‬دﺳﺘﺮﺳﯽ دارﻧﺪ ‪ .‬ﺑﺮاي رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﺑﻘﯿﻪ ‪ ،‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺗﺠﺎري ﺑﺎﯾﺪ در راه ﺣﻠﻬﺎي ﻫﺴﺘﻪ ‪ IT‬ﺟﺎﺳﺎزي ﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت و ﻗﺎﺑﻠﯿﺘﻬﺎي ﮐﻠﯿﺪي ‪ ) DSS‬در ﺷﮑﻞ ‪ ( 3,2‬ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ‪:‬‬
 ‫‪94‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫‪ . 1‬ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ از ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮﻧﺪه ‪ ،‬ﺑﯿﺸﺘﺮ در ﻣﻮﻗﻌﯿﺘﻬﺎي ﻧﯿﻤﻪ و ﻏﯿﺮ ﺳﺎﺧﺖ ﯾﺎﻓﺘﻪ ‪ ،‬از ﻃﺮﯾﻖ اراﺋﻪ ﻗﻀﺎوت اﻧﺴﺎن و‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه ﺑﺎ ﻫﻤﺪﯾﮕﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﭼﻨﯿﻦ ﻣﺴﺎﺋﻠﯽ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﯽ دﯾﮕﺮ ﯾﺎ ﺗﻮﺳﻂ‬
‫اﺑﺰارﻫﺎ و ﻣﺘﺮﻫﺎي ﮐﻤﯽ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ ،‬ﺑﻄﻮر راﺣﺖ ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺣﻞ ﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬ ‫‪ . 2‬ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ از ﻫﻤﻪ ﺳﻄﺤﻬﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ ﮐﻪ ﺣﺪود آن از اﺟﺮاي ﻋﺎﻟﯽ ﺗﺎ ﻣﺪﯾﺮان ﺧﻂ‬
‫‪ . 3‬ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻓﺮدي و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﮔﺮوﻫﯽ ‪ ،‬در ﻣﺴﺎﺋﻞ ﮐﻤﺘﺮ ﺳﺎﺧﺖ ﯾﺎﻓﺘﻪ ‪ ،‬اﻏﻠﺐ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ‪ ،‬درﮔﯿﺮي اﻓﺮاد از‬
‫واﺣﺪﻫﺎ و ﺳﻄﺤﻬﺎي ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﻣﺨﺘﻠﻒ و ﯾﺎ ﺣﺘﯽ از ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ‪ DSS .‬از ﺗﯿﻢﻫﺎي ﻣﺠﺎزي از‬
‫ﻃﺮﯾﻖ ﻫﻤﮑﺎري اﺑﺰارﻫﺎي وب ‪ ،‬ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻣﯽﮐﻨﺪ ‪.‬‬
‫‪ . 4‬ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ از ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﺗﺮﺗﯿﺒﯽ و ‪ /‬ﯾﺎ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬اﯾﻦ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﯾﮑﺒﺎر ‪ ،‬ﭼﻨﺪ‬
‫دﻓﻌﻪ ﯾﺎ ﺑﻄﻮر ﺗﮑﺮاري ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬
‫‪ . 5‬ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ از ﻫﻤﻪ ﻓﺎزﻫﺎي ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ‪ :‬ﻫﻮش ‪ ،‬ﻃﺮاﺣﯽ ‪ ،‬اﻧﺘﺨﺎب و ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ‪.‬‬
‫‪ . 6‬ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ از ﺗﻨﻮع ﺳﺒﮑﻬﺎ و ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ‪.‬‬
‫‪ . 7‬ﺳﺎزﮔﺎري در ﻫﻤﻪ زﻣﺎن ‪ .‬ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮﻧﺪه ﺑﺎﯾﺪ ﻓﻌﺎل و ﻗﺎدر ﺑﻪ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺳﺮﯾﻊ ﺷﺮاﯾﻂ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺘﻮاﻧﺪ‬
‫‪ DSS‬را ﺑﺮاي رﺳﯿﺪن ﺑﻪ اﯾﻦ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺗﻄﺒﯿﻖ دﻫﺪ ‪ DSS.‬اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﯾﺮ اﺳﺖ ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﮐﺎرﺑﺮ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ اﺿﺎﻓﻪ ‪،‬‬
‫ﺣﺬف ‪ ،‬ﺗﺮﮐﯿﺐ ‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮ ﯾﺎ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﭘﺎﯾﻪ را دوﺑﺎره ﺗﻨﻈﯿﻢ ﮐﻨﺪ ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در اﯾﻨﮑﻪ ﺑﺮاﺣﺘﯽ ﺑﺮاي ﺣﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ‬
‫ﺷﺒﯿﻪ دﯾﮕﺮ‪ ،‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ اﺻﻼح ﺷﻮﻧﺪ اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﯾﺮﻧﺪ ‪.‬‬
‫‪ . 8‬ﮐﺎرﺑﺮ اﺣﺴﺎس در ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻮدن ﻣﯽﮐﻨﺪ ‪ .‬ﮐﻤﮏ ﯾﺎر ﮐﺎرﺑﺮ ﺑﺎ ﻗﺎﺑﻠﯿﺘﻬﺎي ﮔﺮاﻓﯿﮑﯽ ﻣﻮﺛﺮ و ﯾﮏ زﺑﺎن ﻃﺒﯿﻌﯽ در‬
‫ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺎ واﺳﻂ ﻣﺎﺷﯿﻦ و اﻧﺴﺎن ‪ ،‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﮐﺎراﯾﯽ ‪ DSS‬را ﺧﯿﻠﯽ اﻓﺰاﯾﺶ دﻫﺪ ‪.‬‬
‫‪ . 9‬ﺑﻬﺒﻮد ﻣﻮﺛﺮ ﺑﻮدن اﺗﺨﺎذ ﺗﺼﻤﯿﻢ ) ﺻﺤﺖ ‪ ،‬ﻣﻨﺎﺳﺐ ‪ ،‬ﮐﻤﯿﺖ ( ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﮐﺎراﯾﯽ) ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﺮﻓﺘﻦ(‪.‬‬
‫اﻏﻠﺐ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ‪ ، DSS‬ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ ‪ ،‬اﺗﺨﺎذ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺗﺮ ﻣﯽﺷﻮد اﻣﺎ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﺑﻬﺘﺮ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد ‪.‬‬
‫ﯾﮏ ﻣﺴﺎﻟﻪ ‪.‬‬ ‫‪ .10‬ﮐﻨﺘﺮل ﮐﺎﻣﻞ ﺗﻮﺳﻂ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮﻧﺪه ﺑﺮ ﻫﻤﻪ ﻣﺮاﺣﻞ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮﻧﺪه در ﺣﻞ‬
‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﺎص ﯾﮏ ‪ DSS‬ﺑﺮاي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻓﺮض ﻣﯽﺷﻮد ﻧﻪ ﺑﺮاي ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻨﯽ ﺑﻪ ﺟﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮﻧﺪه ‪.‬‬
‫‪ . 11‬ﮐﺎرﺑﺮ ﻧﻬﺎﯾﯽ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ و اﺻﻼح ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺳﺎده ﺗﻮﺳﻂ ﺧﻮدﺷﺎن ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺑﺰرﮔﺘﺮ‬
‫ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎ ﻣﺴﺎﻋﺪت ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن ﺳﯿﺴﺘﻢ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ) ‪ ( IS‬ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻧﺮم اﻓﺰار ‪) OLAP‬ﭘﺮدازش ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ‬
‫ﺑﺮ ﺧﻂ( در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ اﻧﺒﺎر داده ﺑﻪ ﮐﺎرﺑﺮان اﻣﮑﺎن ﺳﺎﺧﺘﻦ ‪ DSS‬ﭘﯿﭽﯿﺪه و ﺑﺰرگ را ﺑﻄﻮر ﻣﺴﺎﻋﺪ ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽﮐﻨﺪ ‪.‬‬
‫‪ . 12‬ﻣﺪﻟﻬﺎ ﺑﻄﻮر ﮐﻠﯽ ﺑﺮاي ﺗﺤﻠﯿﻞ وﺿﻌﯿﺘﻬﺎي اﺗﺨﺎذ ﺗﺼﻤﯿﻢ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻣﺪﻟﺴﺎزي ‪ ،‬ﺑﺮرﺳﯽ‬
‫اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ در ﭘﯿﮑﺮﺑﻨﺪﯾﻬﺎي ﻣﺘﻨﻮع را اﻣﮑﺎن ﭘﺬﯾﺮ ﻣﯽ ﺳﺎزد ‪ .‬در ﺣﻘﯿﻘﺖ اﯾﻦ ﻣﺪﻟﻬﺎ ‪ ،‬ﯾﮏ ‪DSS‬‬
‫ﻣﺘﻔﺎوت از اﮐﺜﺮ ‪ MIS‬اﯾﺠﺎد ﻣﯽﮐﻨﺪ ‪.‬‬
‫‪ . 13‬دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ از ﻣﻨﺎﺑﻊ داده ‪ ،‬ﻓﺮﻣﺘﻬﺎ ‪ ،‬اﻧﻮاع و ﻣﺤﺪوده اي از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ‬
‫) ‪ ( GIS‬در ﻣﻮارد ﺷﯽ ﮔﺮا ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽﺷﻮد ‪.‬‬
 ‫‪95‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‪ :‬ﻣﺮور ﮐﻠﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﺳﻮم‬

‫‪ . 14‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺼﻮرت ﯾﮏ اﺑﺰار ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺑﮑﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮﻧﺪه در ﯾﮏ ﻣﮑﺎن ﯾﺎ‬
‫ﺗﻮزﯾﻊ ﺷﺪه در ﺳﺮاﺳﺮ ﯾﮏ ﺳﺎزﻣﺎن و در ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺳﺎزﻣﺎن در ﻃﻮل زﻧﺠﯿﺮ ﺗﺎﻣﯿﻦ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد ‪ .‬آن ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ‬
‫‪ DSS‬دﯾﮕﺮ و ‪ /‬ﯾﺎ ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎﯾﯽ ﯾﮑﯽ ﺷﻮد و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺼﻮرت داﺧﻠﯽ ﯾﺎ ﺧﺎرﺟﯽ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از‬
‫ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژﯾﻬﺎي وب و ﺷﺒﮑﻪ ﺗﻮزﯾﻊ ﺷﻮد ‪.‬‬

‫‪ 3,5‬ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻫﺎي ‪DSS‬‬

‫ﯾﮏ ﮐﺎرﺑﺮد ‪ DSS‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ از زﯾﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در ﺷﮑﻞ ‪ 3,3‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫زﯾﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داده ‪ :‬زﯾﺮﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داده ﺷﺎﻣﻞ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده اي اﺳﺖ ﮐﻪ ﺣﺎوي داده ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ‬
‫وﺿﻌﯿﺖ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻧﺮم اﻓﺰاري ﺑﻨﺎم ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ) ‪ ( DBMS‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﯽﺷﻮد ‪ .‬اﯾﻦ‬
‫زﯾﺮﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ اﻧﺒﺎر داده ﻣﺸﺘﺮك ﮐﻪ ﯾﮏ ﻣﺨﺰﻧﯽ ﺑﺮاي داده ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﻣﺮﺗﺒﻂ اﺳﺖ اﺗﺼﺎل داﺧﻠﯽ‬
‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻻً داده از ﻃﺮﯾﻖ ﯾﮏ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﺳﺮور وب ذﺧﯿﺮه ﯾﺎ در دﺳﺘﺮس ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ‪.‬‬
‫زﯾﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺪل ‪ :‬اﯾﻦ ﯾﮏ ﺑﺴﺘﻪ ﻧﺮم اﻓﺰاري ﺷﺎﻣﻞ ﻋﻠﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ آﻣﺎري و ﻣﺎﻟﯽ اﺳﺖ و ﯾﺎ ﻣﺪﻟﻬﺎي‬
‫ﮐﻤﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻗﺎﺑﻠﯿﺘﻬﺎي ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺳﯿﺴﺘﻢ و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻧﺮم اﻓﺰار ﻣﻘﺘﻀﯽ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯿﻨﻤﺎﯾﺪ ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ زﺑﺎﻧﻬﺎي‬
‫ﻣﺪﻟﺴﺎزي را ﻫﻢ ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻣﺪﻟﻬﺎي ﺳﻔﺎرﺷﯽ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﯽﺷﻮد ‪ .‬اﻏﻠﺐ ﭼﻨﯿﻦ ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺎﯾﮕﺎه‬
‫ﻣﺪل ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽﺷﻮد ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ذﺧﺎﯾﺮ ﺧﺎرﺟﯽ ﯾﺎ ﻣﺸﺘﺮك ﻣﺪﻟﻬﺎ اﺗﺼﺎل داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﻣﺘﺪﻫﺎي راه‬
‫ﺣﻞ ﻣﺪل و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺑﺮاي اﺟﺮا ‪ ،‬ﺑﺮ روي ﺳﺮور ﮐﺎرﺑﺮد در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ وب ) ﻣﺜﻞ ﺟﺎوا (‬
‫ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬
‫زﯾﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ واﺳﻂ ﮐﺎرﺑﺮ ‪ :‬ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﮐﺎرﺑﺮ و ﻓﺮﻣﺎﻧﻬﺎي ‪ DSS‬از ﻃﺮﯾﻖ اﯾﻦ زﯾﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺻﻮرت ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ‪.‬‬
‫ﮐﺎرﺑﺮ ‪ ،‬ﻗﺴﻤﺘﯽ از ﺳﯿﺴﺘﻢ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد ‪ .‬ﻣﺤﻘﻘﺎن ادﻋﺎ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺴﯿﺎري از ﮐﻤﮑﻬﺎي ﺑﯽ ﻧﻈﯿﺮ ‪ DSS‬از‬
‫ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺷﺪﯾﺪ ﺑﯿﻦ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮﻧﺪه و ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽآﯾﺪ ‪ .‬ﻣﺮورﮔﺮ وب ﯾﮏ ﺳﺎﺧﺘﺎر واﺳﻂ ﮐﺎرﺑﺮ ﮔﺮاﻓﯿﮑﯽ‬
‫ﭘﺎﯾﺪار‪ ،‬ﺑﺮاي اﮐﺜﺮ ‪ DSS‬ﻫﺎ ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ ‪.‬‬
‫زﯾﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ داﻧﺶ ‪ :‬اﯾﻦ زﯾﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻫﺮ ﯾﮏ از زﯾﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي دﯾﮕﺮ را‬
‫ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ و ﯾﺎ ﺑﺼﻮرت ﯾﮏ ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻋﻤﻞ ﮐﻨﺪ ‪ .‬آن ﻫﻮش را ﺑﺮاي اﻓﺰودن ﺑﻪ ﻫﻮش ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮﻧﺪه ﻓﺮاﻫﻢ‬
‫ﻣﯽﮐﻨﺪ ‪ .‬آن ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﻣﺨﺰن داﻧﺶ ﺳﺎزﻣﺎن ) ﻗﺴﻤﺘﯽ از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ( ﮐﻪ ﺑﻌﻀﯽ وﻗﺘﻬﺎ‪ ،‬ﭘﺎﯾﮕﺎه‬
‫داﻧﺶ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽﺷﻮد اﺗﺼﺎل داﺧﻠﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬داﻧﺶ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ از ﻃﺮﯾﻖ ﻣﺮورﮔﺮ وب ﻓﺮاﻫﻢ ﺷﺪه‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺑﺴﯿﺎري از ﻣﺘﺪﻫﺎي ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ وب ﻣﺜﻞ ﺟﺎوا ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ﺷﺪه اﻧﺪ و در‬
‫ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺎ دﯾﮕﺮ ‪ DSS‬ﻫﺎ راﺣﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪.‬‬
 ‫‪96‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻌﺮﯾﻒ ‪ ،‬ﯾﮏ ‪ DSS‬ﺑﺎﯾﺪ ﺷﺎﻣﻞ ﺳﻪ ﻣﻮﻟﻔﻪ اﺻﻠﯽ ‪ MBMS ، DBMS ،‬و واﺳﻂ ﮐﺎرﺑﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬زﯾﺮ‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ داﻧﺶ اﺧﺘﯿﺎري اﺳﺖ اﻣﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺰﯾﺘﻬﺎي زﯾﺎدي را ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﺮدن ﻫﻮش در ﻫﺮ ﺳﻪ‬
‫ﻣﻮﻟﻔﻪ اﺻﻠﯽ ‪ ،‬ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻤﺎﯾﺪ ‪.‬‬
‫در ﻫﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ‪ ،‬ﮐﺎرﺑﺮ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ‪ ،‬ﯾﮏ ﻣﻮﻟﻔﻪ از ‪ DSS‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد ‪ .‬ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻫﺎي‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﺎرﺑﺮد ‪ ، DSS‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﯾﮏ ﺷﺒﮑﻪ داﺧﻠﯽ ﻣﺸﺘﺮك و ﯾﮏ ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﺧﺎرﺟﯽ و ﯾﺎ اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ ﻣﺘﺼﻞ‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ .‬ﺑﻄﻮر ﻣﻌﻤﻮل ‪ ،‬ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻫﺎ از ﻃﺮﯾﻖ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ ‪ ،‬ارﺗﺒﺎط ﺑﺮﻗﺮار ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻣﺮورﮔﺮﻫﺎي وب‬
‫‪ ،‬واﺳﻂ ﮐﺎرﺑﺮرا اراﺋﻪ ﻣﯽدﻫﻨﺪ‪ .‬ﯾﮏ دﯾﺪ ﺷﻤﺎﺗﯿﮏ از ‪ DSS‬و ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻫﺎي ﺳﻄﺤﯽ آن در ﺷﮑﻞ ‪ 3,2‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﯾﮏ ﻓﻬﻢ ﭘﺎﯾﻪ از ﺳﺎﺧﺘﺎر ﮐﻠﯽ ‪ DSS‬را اراﺋﻪ ﻣﯽدﻫﺪ‪ .‬در ﺟﺪول ‪ ، 3,3‬ﻣﺎ ﯾﮏ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺮداري از ﺗﺎﺛﯿﺮ وب‬
‫ﺑﺮ روي ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻫﺎي ‪ DSS‬و ﺑﺮﻋﮑﺲ آن را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ ‪.‬‬
 ‫‪97‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‪ :‬ﻣﺮور ﮐﻠﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﺳﻮم‬

‫ﺟﺪول ‪ 3,3‬ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻫﺎي ‪ DSS‬و ﺗﺎﺛﯿﺮات وب‬

‫ﺗﺎﺛﯿﺮات ﺑﺮ روي وب‬ ‫ﺗﺎﺛﯿﺮات وب‬ ‫ﻓﺎز‬

‫وﺳﯿﻠﻪ اي ﺑﺮاي ﻫﺪاﯾﺖ ﺗﺠﺎرت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ‬ ‫واﺳﻂ ﮔﺮاﻓﯿﮑﯽ دوﺳﺘﺎﻧﻪ وﭘﺎﯾﺪار‬ ‫ﺳﯿــﺴﺘﻢ ﻣــﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺎﯾﮕــﺎه‬
‫اراﺋﻪ ﻣﮑﺎﻧﯿﺰم ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑـﺮاي ﭘـﺮس ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﺳﺮور ﻫﺎي وب‬
‫داده)‪(DBMS‬‬
‫ذﺧﯿﺮه داده در ﻣـﻮرد وب ﺑـﺮاي ﺗﺤﻠﯿـﻞ ﺑـﺎ‬ ‫وﺟﻮ از ﭘﺎﯾﮕﺎه داده‬

‫اراﺋﻪ ﮐﺎﻧﺎل ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﭘﺎﯾﺪار ﺑﺮاي داده اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺪل ﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﻨﻈـﻮر ﺗﻌﯿـﯿﻦ ﻣـﻮﺛﺮ‬

‫ﺑﻮدن وﮐﺎراﯾﯽ‬ ‫‪ ،‬اﻃﻼﻋﺎت و داﻧﺶ‬

‫دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ داده از ﻃﺮﯾﻖ دﺳـﺘﮕﺎه‬

‫ﻫﺎي ﺗﺠﺎرت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ در ﺷـﺒﮑﻪ‬

‫داﺧﻠﯽ و ﺧﺎرﺟﯽ‬

‫اﺑﺰار ﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ وب‬

‫زﺑﺎن ﻫﺎي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﯾﺴﯽ ﺟﺪﯾﺪ‬

‫دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﭘﺎﯾﮕﺎه داده‬

‫زﯾﺮ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻫﺎي ﻃﺮاﺣـﯽ و ﺑـﻪ روز رﺳـﺎﻧﯽ‬ ‫دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﻣﺪل ﻫﺎ و ﻣﺘﺪ ﻫﺎي ﺣﻞ‬ ‫ﺳﯿــﺴﺘﻢ ﻣــﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺎﯾﮕــﺎه‬
‫ﮐــﻪ ﺑــﺼﻮرت ﺑﺮﻧﻬﻤــﻪ ﻫــﺎي ﺟــﺎوا ﻫﺎي ﺑﻬﺒﻮد ﯾﺎﻓﺘﻪ‬
‫ﻣﺪل)‪(MBMS‬‬
‫رواج ﻣﺪل ﻫﺎ و راﺣﻞ ﻫﺎي زﯾﺮ ﺳﺎﺧﺘﺎر وب‬ ‫وﺳﯿﺘﻤﻬﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ وب دﯾﮕﺮ‬

‫اﺳﺘﻔﺎد ه از ﻣﺪل ﻫﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﻣـﺪﯾﺮان ﺑﻬﺒﻮد ﮐﺎراﯾﯽ از ﻃﺮﯾﻖ ﻣﺪل ﻫﺎي ﻣﺴﯿﺮ ﯾﺎﺑﯽ‬

‫ﭘﯿﻐﺎم وب‬ ‫ﺗﻌﻠﯿﻢ ﻧﺪﯾﺪه ‪ ،‬ﺑﺪﻟﯿﻞ اﺳﺘﻔﺎده آﺳﺎن‬

‫دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ اﺑﺰارﻫﺎي ‪ AI‬ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﻣﺪل ﻫﺎ‬

‫وب ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﻣـﺪل ﻫـﺎ و‬

‫ﻣﺘﺪﻫﺎي ﺣﻞ در ‪DSS‬‬
‫ﺳﯿــﺴﺘﻢ ﻣــﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺎﯾﮕــﺎه‬
‫دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺪل ﻫﺎ‬
‫ﻣﺪل)‪(MBMS‬‬
 ‫‪98‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫اراﺋﻪ واﺳﻂ ﮐﺎرﺑﺮ ﮔﺮاﻓﯿﮑﯽ ﻓﺎﻣﯿﻠﯽ ‪ ،‬ﺗﻌﺮﯾﻒ ﭼﮕـﻮﻧﮕﯽ ﮐـﺎر ﻣﺮورﮔـﺮ وب ﺗﻮﺳـﻂ‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺤـﺎوره اي واﺳـﻂ‬
‫ﭘﺎﯾﺪار و اﻧﻌﻄﺎف ﭘـﺬﯾﺮ ﺑـﺮاي ‪ DSS‬ﮐﻤﮏ ﻫﺎي واﺳﻂ ﮐـﺎرﺑﺮ ﮔﺮاﻓﯿﮕـﯽ اﻏـﺎزي و‬
‫ﮐﺎرﺑﺮ)‪(UIMS‬‬
‫ﻣﻮس ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ‬ ‫ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺮورﮔﺮ وب‬

‫ﺑﮑﺎرﮐﯿﺮي ﺗﻮﻟﯿﺪ وﺗﺸﺨﯿﺺ ﺳﺨﻦ در ﺳﺮاﺳﺮ‬ ‫دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت واﺳﻂ ﮐﺎرﺑﺮ‬

‫ﺗﺴﺖ و ﺗﻮزﯾﻊ واﺳﻂ ﮐﺎرﺑﺮ آزﻣﺎﯾﺸﯽ وب‬

‫از ﻃﺮﯾﻖ وب‬

‫اداره آﺳﺎن ﻣﺘﺪ ﻫﺎي ‪ AI‬در ﻣﺴﯿﺮﯾﺎﺑﯽ ﭘﯿﻐﺎم‬ ‫دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﻣﺘﺪ ﻫﺎي ‪AI‬‬ ‫ﺳﯿــﺴﺘﻢ ﻣــﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺎﯾﮕــﺎه‬
‫و ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺒﮑﻪ‬ ‫دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺘﺪ ﻫﺎي ‪AI‬‬
‫داﻧﺶ)‪(KBMS‬‬
‫ﺗﺸﺨﯿﺺ ﺧﺮاﺑﯽ ﻫﺎي اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﯿﺴﺘﻢ‬ ‫دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ داﻧﺶ‬

‫ﺑﮑــﺎرﮐﯿﺮي اﺑﺰارﻫــﺎي ‪ AI‬ﺑــﺼﻮرت ﺧﺒﺮه‬

‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﺟﺎوا ﯾﺎ ﺑﺼﻮرت اﺑﺰار ﻫﺎي ﺗــﺸﺨﯿﺺ ﻣــﺸﮑﻼت ﺳــﺨﺖ اﻓــﺰار ﺗﻮﺳــﻂ‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺒﺮه‬ ‫ﺗﻮﺳﻌﻐﻪ دﯾﮕﺮ وب‬

‫ﯾﺎدﮔﯿﺮي اﻟﮕﻮﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻮﺗـﻮر ﻫـﺎي‬

‫ﺟﺴﺘﺠﻮ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‬

‫‪ 3,6‬زﯾﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داده‬

‫زﯾﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داده از ﻋﻨﺎﺻﺮ زﯾﺮ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه اﻧﺪ ‪:‬‬
‫ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ‪DSS‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ ‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده‬
‫‪ ‬ﻓﻬﺮﺳﺖ داده‬
‫‪ ‬وﺳﯿﻠﻪ ﭘﺮس و ﺟﻮ‬
‫اﯾﻦ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺑﻄﻮر ﺷﻤﺎﺗﯿﮏ در ﺷﮑﻞ ‪ ) 3,4‬ﻗﺴﻤﺖ ﺳﺎﯾﻪ دار ( ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﯾﻦ ﺷﮑﻞ‬
‫ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﯿﻦ زﯾﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داده ﺑﺎ ﻗﺴﻤﺘﻬﺎي دﯾﮕﺮ ‪ DSS‬ﻫﻤﯿﻦ ﻃﻮر ﺗﻌﺎﻣﻞ آن ﺑﺎ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻣﻨﺒﻊ داده را ﻧﺸﺎن‬
‫ﻣﯽدﻫﺪ ‪.‬‬
 ‫‪99‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‪ :‬ﻣﺮور ﮐﻠﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﺳﻮم‬

‫ﭘﺎﯾﮕﺎه داده‬
‫ﯾﮏ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ‪ ،‬ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي از داده اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮاي ﺑﺮآوردﮐﺮدن ﻧﯿﺎزﻫﺎ و ﺳﺎﺧﺘﺎر ﯾﮏ ﺳﺎزﻣﺎن ‪،‬‬
‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ ﻣﯽﺷﻮد ‪ .‬اﯾﻦ داده ﻫﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﺑﯿﺶ از ﯾﮏ ﻓﺮد و در ﺑﯿﺶ از ﯾﮏ ﮐﺎرﺑﺮد اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﭼﻨﺪﯾﻦ ﭘﯿﮑﺮﺑﻨﺪي ﺑﺮاي ﭘﺎﯾﮕﺎه داده وﺟﻮد دارد ‪ .‬در ﺑﺴﯿﺎري ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎي ‪ ، DSS‬داده از اﻧﺒﺎر داده ﯾﺎ از ﯾﮏ‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻣﺮﮐﺰي ﺑﻪ ﺳﺮاﺳﺮ ﯾﮏ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﺳﺮور وب ‪ ،‬ﻫﺪاﯾﺖ ﻣﯽﺷﻮد ‪ .‬ﺑﺮاي ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي دﯾﮕﺮ‬
‫‪ ، DSS‬در ﺻﻮرت ﻧﯿﺎز ﯾﮏ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﺧﺎص ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد ‪ .‬ﭼﻨﺪﯾﻦ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در ﯾﮏ ﮐﺎرﺑﺮد‬
‫‪ DSS‬اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ داده دارد ‪ .‬ﺑﻄﻮر ﻋﻤﻮﻣﯽ‪ ،‬ﮐﺎرﺑﺮان اﻧﺘﻈﺎر دارﻧﺪ ﮐﻪ از ﻣﺮورﮔﺮﻫﺎي وب‬
‫ﺑﺮاي دﺳﺘﺮﺳﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨﺪ و ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﺳﺮور وب ‪ ،‬داده را ﺻﺮف ﻧﻈﺮ از ﻣﻨﺒﻊ ‪،‬ﺗﺤﻮﯾﻞ دﻫﺪ ‪.‬‬
‫داده در ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ‪ ، DSS‬ﻫﻤﺎﻧﮕﻮﻧﻪ ﮐﻪ در ﺷﮑﻞ ‪ 3,4‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه از ﻣﻨﺎﺑﻊ داده ﺧﺎرﺟﯽ ‪ ،‬داﺧﻠﯽ‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ از داده ﺷﺨﺼﯽ ﮐﻪ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﯾﮏ ﯾﺎ ﺑﯿﺶ از ﮐﺎرﺑﺮ اﺳﺖ اﺳﺘﺨﺮاج ﻣﯽﺷﻮد ‪ .‬ﻧﺘﺎﯾﺞ اﺳﺘﺨﺮاج ﺑﻪ ﭘﺎﯾﮕﺎه‬
‫داده ﮐﺎرﺑﺮد ﺧﺎص ﯾﺎ ﺑﻪ اﻧﺒﺎر داده ﻣﺸﺘﺮك در ﺻﻮرت وﺟﻮد ‪ ،‬ﻣﯽ رو د ‪ .‬در ﻣﻮرد آﺧﺮي ‪ ،‬داده ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻮﺳﻂ‬
‫ﮐﺎرﺑﺮد دﯾﮕﺮ ﻫﻢ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد ‪.‬‬
‫اﺳﺎﺳﺎً داده داﺧﻠﯽ از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺮدازش ﺗﺮاﮐﻨﺶ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﻣﯽآﯾﺪ ‪ .‬ﯾﮏ ﻣﺜﺎل ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ از ﭼﻨﯿﻦ داده ‪ ،‬ﻟﯿﺴﺖ‬
‫ﺣﻘﻮق ﻣﺎﻫﯿﺎﻧﻪ اﺳﺖ ‪ .‬ﻣﺜﺎﻟﻬﺎي دﯾﮕﺮ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﺧﺘﺼﺎص ﺑﻮدﺟﻪ ‪ ،‬ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﻓﺮوش آﯾﻨﺪه ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬داده داﺧﻠﯽ از‬
‫ﻃﺮﯾﻖ ﻣﺮورﮔﺮ وب ﺑﺮ روي ﯾﮏ اﯾﻨﺘﺮاﻧﺖ و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ وب داﺧﻠﯽ ‪ ،‬ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫داده ﺧﺎرﺟﯽ ﺷﺎﻣﻞ داده ﺻﻨﻌﺘﯽ ‪ ،‬داده ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ ‪ ،‬داده ﺳﺮﺷﻤﺎري ‪ ،‬داده اﺳﺘﺨﺪام ﻣﻨﻄﻘﻪ اي ‪ ،‬آﺋﯿﻦ‬
‫ﻧﺎﻣﻪ دوﻟﺖ زﻣﺎﻧﺒﻨﺪي ﻣﺎﻟﯿﺎت و داده اﻗﺘﺼﺎد ﻣﻠﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬اﯾﻦ داده ﻫﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ از ﺷﺮﮐﺘﻬﺎي دوﻟﺘﯽ ‪ ،‬ﺗﺠﺎري و‬
‫ﺑﻨﮕﺎﻫﻬﺎي ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺑﺎزاري ‪ ،‬ﺑﻨﮕﺎﻫﻬﺎي ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ اﻗﺘﺼﺎدي و ﺗﻼش ﺧﻮد ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺮاي ﺟﻤﻊ آوري داده ﺧﺎرﺟﯽ‬
‫آﻣﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ .‬ﻣﺜﻞ داده داﺧﻠﯽ ‪ ،‬داده ﺧﺎرﺟﯽ ﻫﻢ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ‪ DSS‬ﻧﮕﻬﺪاري ﺷﻮد ﯾﺎ ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎً در‬
‫زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ‪ DSS‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد ﻣﻮرد دﺳﺘﺮﺳﯽ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد ‪ .‬داده ﺧﺎرﺟﯽ در ﺣﺎﻟﺘﻬﺎي ﻣﺘﻨﻮﻋﯽ ﺑﺮ روي اﯾﻨﺘﺮاﻧﺖ‬
‫ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽﺷﻮد ) ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬از ﺳﺮوﯾﺴﻬﺎي ﺑﺮ ﺧﻂ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه ﯾﺎ ﺑﺮداﺷﺖ از ﻃﺮﯾﻖ ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎي ﺟﺴﺘﺠﻮ (‬

‫ﺳﺎزﻣﺎن داده‬
‫آﯾﺎ ﯾﮏ ‪ DSS‬ﺑﺎﯾﺪ ﯾﮏ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻣﺴﺘﻘﻞ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ؟‬
‫آن ﺑﺴﺘﮕﯽ دارد ‪ .‬در ‪ DSS‬وﯾﮋه و ﮐﻮﭼﮏ داده ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎً وارد ﻣﺪﻟﻬﺎ ﺷﻮد و در ﺑﻌﻀﯽ وﻗﺘﻬﺎ ‪،‬‬
‫ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎً از ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﺑﺰرﮔﺘﺮ اﺳﺘﺨﺮاج ﻣﯽﺷﻮد ‪ .‬در ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎي ﺑﺰرگ ﮐﻪ ﻣﻘﺪار وﺳﯿﻌﯽ از داده را اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ‪ ،‬از ﻗﺒﯿﻞ ‪ ، AT&T‬داده در اﻧﺒﺎر داده ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ ﺷﺪه و در ﺻﻮرت ﻧﯿﺎز اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎي ‪ DSS‬ﺑﺎ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻣﻨﺒﻊ در ﺑﺴﯿﺎري از ‪ DSS‬ﻫﺎي ﺑﺰرگ ‪ ،‬ﮐﺎﻣﻼً ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﻧﯿﺎزي‬
‫ﻧﯿﺴﺖ ﮐﻪ ﯾﮏ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻣﺠﺰاي ‪ DSS‬ﺑﻄﻮر ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ در ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻣﺸﺘﺮك ‪ ،‬ﺗﻔﮑﯿﮏ ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ‬
 ‫‪100‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫دﻻﯾﻞ اﻗﺘﺼﺎدي ‪ ،‬ﺑﻄﻮر ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﺑﺎ ﻫﻤﺪﯾﮕﺮ ذﺧﯿﺮه ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬ﺑﺴﯿﺎري از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ‪ ، OLAP‬داده اي را اﺳﺘﺨﺮاج‬
‫ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ در ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﺧﺎرﺟﯽ دﺳﺘﮑﺎري ﻣﯽﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﯾﮏ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ‪ DSS‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در ﯾﮏ ‪ DBMS‬ﺑﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي دﯾﮕﺮ ﻣﺸﺘﺮك ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ‪ DSS‬ﻣﯽ‬
‫ﺗﻮاﻧﺪ ﺷﺎﻣﻞ اﺷﯿﺎء ﭼﻨﺪ رﺳﺎﻧﻪ اي ﺑﺎﺷﺪ ) ﻣﺜﻞ ﻋﮑﺲ ‪ ،‬ﻧﻘﺸﻪ ( ‪ .‬ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﺷﯽ ﮔﺮا در ‪ XML‬ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ و‬
‫در ‪ DSS‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻮارد در ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﺗﺠﺎرت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ اﻫﻤﯿﺖ دارﻧﺪ ‪.‬‬

‫اﺳﺘﺨﺮاج‬
‫اﻏﻠﺐ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﯾﺠﺎد ﯾﮏ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ‪ DSS‬ﯾﺎ ﯾﮏ اﻧﺒﺎر داده ‪ ،‬ﺿﺮوري اﺳﺖ ﮐﻪ داده از ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻣﻨﺒﻊ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد ‪ .‬اﯾﻦ ﻋﻤﻞ ‪ ،‬اﺳﺘﺨﺮاج ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽﺷﻮد ‪ .‬ﺑﻄﻮر اﺳﺎﺳﯽ آن ﺷﺎﻣﻞ وارد ﮐﺮدن ﻓﺎﯾﻞ ‪ ،‬ﺧﻼﺻﻪ ﺳﺎزي ‪،‬‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺳﺎزي ‪ ،‬ﻓﯿﻠﺘﺮﯾﻨﮓ و ﭼﮕﺎﻟﺶ داده ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﺳﺘﺨﺮاج در زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﮐﺎرﺑﺮ از داده اي‬
‫ﮔﺰارﺷﺘﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﻧﯿﺰ رخ ﻣﯽدﻫﺪ ‪ .‬ﺑﺮاي ﯾﮏ اﻧﺒﺎر داده‪ ،‬داده از ﻣﻨﺎﺑﻊ داﺧﻠﯽ ﯾﺎ ﺧﺎرﺟﯽ اﺳﺘﺨﺮاج ﻣﯽﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﻓﺮآﯾﻨﺪ اﺳﺘﺨﺮاج ‪ ،‬ﺑﻄﻮر ﻣﺘﻌﺪد ﺗﻮﺳﻂ ‪ DBMS‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﯽﺷﻮد ‪ .‬ﺑﺮاي اﺳﺘﺨﺮاج داده ﺑﺎﯾﺪ ﯾﮏ ﭘﺮس و‬
‫ﺟﻮي دﻗﯿﻖ در ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺟﺪاول ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ داده اﯾﺠﺎد ﺷﻮد ﮐﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ در ﭼﻨﺪﯾﻦ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻣﺴﺘﻘﻞ ﮔﺴﺘﺮده‬
‫ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده‬

‫ﯾﮏ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﺗﻮﺳﻂ ‪ DBMS‬اﯾﺠﺎد ‪ ،‬ﺑﻪ روز و ﻣﻮرد دﺳﺘﺮﺳﯽ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ‪ .‬اﮐﺜﺮ ‪ DSS‬ﻫﺎ ﺑﺎ ﯾﮏ‬
‫‪ DBMS‬راﺑﻄﻪ اي ﺗﺠﺎري اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﮐﻪ ﻗﺎﺑﻠﯿﺘﻬﺎﯾﯽ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ‪ ) .‬ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ ‪ DSS‬در‬
‫ﺗﻤﺮﮐﺰ‪( 3,5‬‬
 ‫‪101‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‪ :‬ﻣﺮور ﮐﻠﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﺳﻮم‬

‫‪ DSS‬در ﻓﻮﮐﻮس ‪3,5‬‬

‫ﻗﺎﺑﻠﯿﺘﻬﺎي ﯾﮏ ‪ DBMS‬راﺑﻄﻪ اي در ‪DSS‬‬

‫اداره ﮐﺮدن داده ﺷﺨﺼﯽ و ﻏﯿﺮ اداري ﭼﻨﺎن ﮐﻪ‬ ‫ﺗﺴﺨﯿﺮ و اﺳﺘﺨﺮاج داده ﺑﺮاي وارد ﮐﺮدن ﺑﻪ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده‬
‫ﮐﺎرﺑﺮان ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ راه ﺣﻠﻬﺎي دﯾﮕﺮي را ﺑﺮ اﺳﺎس‬ ‫‪DSS‬‬
‫ﺑﻪ روز ﮐﺮدن ) اﺿﺎﻓﻪ ‪ ،‬ﺣﺬف ‪ ،‬وﯾﺮاﯾﺶ ‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮ (‬
‫ﻗﻀﺎوﺗﺸﺎن ﺑﺮرﺳﯽ ﮐﻨﻨﺪ‬
‫ﻓﺎﯾﻠﻬﺎ و رﮐﻮردﻫﺎي داده‬
‫اﻧﺠﺎم ﮐﺎرﻫﺎي دﺳﺘﮑﺎري داده ﭘﯿﭽﯿﺪه ﺑﺮ اﺳﺎس‬
‫ﺑﻪ ﻫﻢ واﺑﺴﺘﻪ ﮐﺮدن داده ﻫﺎﯾﯽ از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎزﯾﺎﺑﯽ‬
‫درﺧﻮاﺳﺖ‬
‫داده از ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﺑﺮاي ﮔﺰارش و درﺧﻮاﺳﺘﻬﺎ ) ﺑﺮاي‬
‫ﭘﯿﮕﺮدي داده اي ﮐﻪ در ‪ DSS‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد‬
‫ﻣﺜﺎل اﺳﺘﻔﺎده از ‪ SQL‬از ﻃﺮﯾﻖ ‪( WEB‬‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داده در ﺳﺮاﺳﺮداﯾﺮﮐﺘﻮري داده‬
‫ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﺮدن اﻣﻨﯿﺘﯽ ﺟﺎﻣﻊ ﺑﺮاي داده ) ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‬
‫ﺣﻤﺎﯾﺖ از دﺳﺘﺮﺳﯽ ﻏﯿﺮ ﻣﺠﺎز و ﻗﺎﺑﻠﯿﺘﻬﺎي ﺗﺮﻣﯿﻢ (‬

‫وﺳﯿﻠﻪ ﭘﺮس و ﺟﻮ‬

‫در ﺳﺎﺧﺘﻦ و اﺳﺘﻔﺎده از ‪ ، DSS‬اﻏﻠﺐ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ داده در ﺧﻮاﺳﺖ ﺷﺪه و دﺳﺘﮑﺎري آن ﺿﺮوري اﺳﺖ ‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﮐﺎرﻫﺎ ﺗﻮﺳﻂ وﺳﯿﻠﻪ ﭘﺮس و ﺟﻮ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ‪ .‬آن درﺧﻮاﺳﺖ ﻫﺎي داده از ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻫﺎي دﯾﮕﺮ ‪ DSS‬را‬
‫ﻗﺒﻮل ﻣﯽﮐﻨﺪ ) ﺷﮑﻞ ‪ ( 3,4‬و ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ درﺧﻮاﺳﺘﻬﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ و درﺧﻮاﺳﺘﻬﺎي ﺟﺰﯾﯽ ﺷﺪه‬
‫ﺗﻨﻈﯿﻢ ﮔﺮدﻧﺪ و ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺑﻪ ﻣﮑﺎن ﺑﺮآﻣﺪن درﺧﻮاﺳﺖ ﺑﺮ ﮔﺮدد‪ .‬وﺳﯿﻠﻪ ﭘﺮس و ﺟﻮ ﺷﺎﻣﻞ زﺑﺎن ﭘﺮس و ﺟﻮي ﺧﺎص‬
‫ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ) ﻣﺜﻞ ‪ ( SQL‬ﺗﻮاﺑﻊ ﻣﻬﻢ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺮس و ﺟﻮي ‪ ، DSS‬ﻋﻤﻠﯿﺎت دﺳﺘﮑﺎري و اﻧﺘﺨﺎب ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ ‪.‬‬

‫داﯾﺮﮐﺘﻮري‬
‫داﯾﺮﮐﺘﻮري داده ‪ ،‬ﯾﮏ ﮐﺎﺗﻮﻟﻮﮔﯽ از ﻫﻤﻪ داده ﻫﺎ در ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬آن ﺣﺎوي ﺗﻌﺎرﯾﻒ داده و ﺗﻮاﺑﻊ‬
‫اﺻﻠﯽ آﻧﻬﺎ ﺑﺮاي ﺟﻮاب دادن ﺑﻪ ﺳﻮاﻻﺗﯽ در ﻣﻮرد ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ دﺳﺘﺮﺳﯽ داده ‪ ،‬ﻣﻨﺒﻊ آﻧﻬﺎ و ﻣﻌﻨﯽ دﻗﯿﻖ آﻧﻬﺎ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﺨﺼﻮﺻﺎً ﺑﺮاي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ از ﻓﺎزﻫﺎي ﻫﻮش در ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي از ﻃﺮﯾﻖ ﮐﻤﮏ ﮐﺮدن ﺑﻪ ﭘﻮﯾﺶ‬
‫داده و ﻣﺸﺨﺺ ﮐﺮدن ﻓﺮﺻﺘﻬﺎ ﯾﺎ زﻣﯿﻨﻪ ﻫﺎي ﻣﺴﺎﻟﻪ ‪ ،‬ﻣﻬﻢ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﺜﻞ ﻫﺮ ﮐﺎﺗﺎﻟﻮگ دﯾﮕﺮ از اﺿﺎﻓﻪ‬
‫ﮐﺮدن ﯾﮏ ﻓﻘﺮه ﺟﺪﯾﺪ ‪ ،‬ﺣﺬف ﯾﮏ ﻓﻘﺮه و ﺑﺎزﯾﺎﺑﯽ اﻃﻼﻋﺎت از اﺷﯿﺎء ﺧﺎص ‪ ،‬ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻣﯽﮐﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﻫﻤﻪ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﺑﺮ روي ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻣﺮورﻫﺎي وب ﮐﻪ ﺑﻪ ﺻﻔﺤﺎت ﻣﺮورﮔﺮ وب ﭘﺎﺳﺦ ﻣﯽدﻫﻨﺪ‬
‫ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ﺷﺪه اﻧﺪ ‪.‬‬
 ‫‪102‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫‪ 3,7‬زﯾﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺪل‬

‫زﯾﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺪل ‪ DSS‬از ﻋﻨﺎﺻﺮ زﯾﺮ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه اﻧﺪ ‪:‬‬
‫‪ ‬ﭘﺎﯾﮕﺎه داده‬
‫‪ ‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺎﯾﮕﺎه ﻣﺪل‬
‫‪ ‬زﺑﺎن ﻣﺪﻟﺴﺎزي‬
‫‪ ‬داﯾﺮﮐﺘﻮري ﻣﺪل‬
‫‪ ‬اﺟﺮا ‪ ،‬ﺟﺎﻣﻌﯿﺖ و ﭘﺮدازﺷﮕﺮ ﻓﺮﻣﺎن ﻣﺪل ‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﻋﻨﺎﺻﺮ و واﺳﻄﻬﺎي آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻫﺎي دﯾﮕﺮ ‪ DSS‬در ﺷﮑﻞ ‪ 3,5‬ﻧﺸﺎن داده ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬

‫ﭘﺎﯾﮕﺎه ﻣﺪل‬
‫ﭘﺎﯾﮕﺎه ﻣﺪل ﺣﺎوي ﺧﻂ ﻣﺸﯽ و ﻋﻠﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ‪ ،‬ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ‪ ،‬ﻣﺎﻟﯽ و آﻣﺎري ﺧﺎص ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ و ﻣﺪﻟﻬﺎي ﮐﻤﯽ‬
‫دﯾﮕﺮ ﮐﻪ ﻗﺎﺑﻠﯿﺘﻬﺎي ﺗﺤﻠﯿﻞ را در ﯾﮏ ‪ DSS‬ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻓﺮاﺧﻮاﻧﯽ ‪ ،‬اﺟﺮا ‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮ ‪ ،‬ﺗﺮﮐﯿﺐ و ﻣﺪﻟﻬﺎي‬
‫ﺑﺎزرﺳﯽ ‪ ،‬ﻗﺎﺑﻠﯿﺘﻬﺎي ﮐﻠﯿﺪي در ‪ DSS‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ آن را از دﯾﮕﺮ ‪ CBIS‬ﻫﺎ ﻣﺘﻤﺎﯾﺰ ﻣﯽ ﺳﺎزد ‪ .‬ﻣﺪﻟﻬﺎ در ﭘﺎﯾﮕﺎه‬
‫ﻣﺪل ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﭼﻬﺎر دﺳﺘﻪ اﺻﻠﯽ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺷﻮﻧﺪ ‪ :‬اﺳﺘﺮاﺗﮋي ‪ ،‬ﺗﺎﮐﺘﯿﮑﯽ ‪ ،‬ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ و ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻼوه ﺧﻂ‬
‫ﻣﺸﯽ ﻫﺎ و ﺑﻠﻮﮐﻬﺎي ﺳﺎزﻧﺪه ﻣﺪل ﻧﯿﺰ وﺟﻮد دارد ‪.‬‬
‫ﻣﺪﻟﻬﺎي اﺳﺘﺮاﺗﮋي ) راﻫﺒﺮدي ( ﺑﺮاي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ازﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺘﻬﺎي ﻃﺮاﺣﯽ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻋﺎﻟﯽ اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﺑﺎﻟﻘﻮه ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺗﺠﺎرت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻫﺪاف ﻣﺸﺘﺮك ‪ ،‬ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﺮاي ادﻏﺎم و‬
‫ﻓﺮاﮔﯿﺮي و ﮐﺎوش اﻧﺘﺨﺎب ﻣﺤﻞ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫ﻣﺪﻟﻬﺎي ﺗﺎﮐﺘﯿﮑﯽ‪ ،‬اﺳﺎﺳﺎً ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺪﯾﺮان ﻣﯿﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﮐﻤﮏ رﺳﺎﻧﺪن ﺑﻪ ﺗﺨﺼﯿﺺ و ﮐﻨﺘﺮل ﻣﻨﺎﺑﻊ‬
‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد ‪ .‬ﻣﺜﺎﻟﻬﺎﯾﯽ از ﻣﺪﻟﻬﺎي ﺗﺎﮐﺘﯿﮑﯽ ﺷﺎﻣﻞ اﻧﺘﺨﺎب ﮐﺮدن ﯾﮏ ﺳﺮور وب ‪ ،‬ﻃﺮاﺣﯽ ﺗﻮﺿﯿﺢ‬
‫ﻓﺮوش و ﺧﻂ ﻣﺸﯽ ﺑﻮدﺟﻪ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ‪ .‬ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻣﺪﻟﻬﺎي ﺗﺎﮐﺘﯿﮑﯽ ﺗﻨﻬﺎ در زﯾﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ از ﻗﺒﯿﻞ واﺣﺪ‬
‫ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﮐﺎرﺑﺮد ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﻣﺪﻟﻬﺎي ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ ﺑﺮاي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ روزاﻧﻪ از ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎي ﮐﺎري ﺳﺎزﻣﺎن ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬
‫اﺳﺎﺳﺎً ﻣﺪﻟﻬﺎي ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ از ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﻣﺪﯾﺮان ﺧﻂ اول ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺪﻟﻬﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻌﻤﻮل ﺗﻨﻬﺎ‬
‫از داده داﺧﻠﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﻣﺪﻟﻬﺎي ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﻧﺠﺎم ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺑﺮ روي داده اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺪﻟﻬﺎي آﻣﺎري ‪،‬‬
‫ﻣﺪﻟﻬﺎي ﻋﻠﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ‪ ،‬ﻣﺪﻟﻬﺎي ﮐﺎوش داده و ﻣﺪﻟﻬﺎي ﻣﺎﻟﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ .‬ﺑﻌﻀﯽ وﻗﺘﻬﺎ آﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﻣﺪﻟﻬﺎي دﯾﮕﺮ از ﻗﺒﯿﻞ‬
‫ﻣﺪﻟﻬﺎي ﻃﺮاﺣﯽ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﮐﺎﻣﻞ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬ﺷﺎﻟﻮده ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺗﺠﺎري ‪ ،‬ﻫﻤﻪ ﻣﺪﻟﻬﺎي ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ را در ﺑﺮ ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪ .‬اﯾﻦ‬
‫اﺑﺰارﻫﺎ ‪ ،‬ﺳﻬﻮﻟﺖ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي وب ﺑﮑﺎرﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬ﻣﺪﻟﻬﺎ در ‪ ، DSS‬ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ ﯾﻌﻨﯽ‬
 ‫‪103‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‪ :‬ﻣﺮور ﮐﻠﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﺳﻮم‬

‫آﻧﻬﺎ ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﻓﺮﻣﻠﻬﺎ ﺑﯿﺎن ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬اﯾﻦ ﻓﺮﻣﻠﻬﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ از ﭘﯿﺶ در اﺑﺰارﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ ‪ DSS‬از ﻗﺒﯿﻞ اﮐﺴﻞ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‬
‫رﯾﺰي ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ در ﯾﮏ ﺻﻔﺤﻪ ﮔﺴﺘﺮده ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ و ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده آﯾﻨﺪه ذﺧﯿﺮه ﮔﺮدﻧﺪ و ﯾﺎ ﺗﻨﻬﺎ‬
‫ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﯾﺴﯽ ﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬

‫ﺑﻠﻮﮐﻬﺎي ﺳﺎزﻧﺪه ﻣﺪل و ﺧﻂ ﻣﺸﯽ ﻫﺎ‬

‫ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻣﺪﻟﻬﺎي ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ ‪ ،‬ﺗﺎﮐﺘﯿﮑﯽ و اﺳﺘﺮاﺗﮋي ‪ ،‬ﭘﺎﯾﮕﺎه ﻣﺪل ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺣﺎوي ﺑﻠﻮﮐﻬﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻣﺪل و‬
‫ﺧﻂ ﻣﺸﯽ ﻫﺎ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﻣﺜﺎﻟﻬﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﺟﺮﯾﺎن ﺗﻮﻟﯿﺪﮐﻨﻨﺪه ﺷﻤﺎره ﺗﺼﺎدﻓﯽ ‪ ،‬روال ﺟﻔﺖ ﺳﺎزي ﺧﻂ ﯾﺎ ﻣﻨﺤﻨﯽ و روال‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﯽ ﻣﻘﺪار ﺣﺎﺿﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﭼﻨﯿﻦ ﺑﻠﻮﮐﻬﺎﯾﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﭼﻨﺪﯾﻦ روش اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮﻧﺪ آﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺮ روي ﺧﻮدﺷﺎن ﺑﺼﻮرت ﺗﺤﻠﯿﻞ‬
‫داده ﺑﮑﺎرﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ و ﯾﺎ ﺑﺼﻮرت ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻫﺎﯾﯽ از ﻣﺪﻟﻬﺎي ﺑﺰرگ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬

‫اﺑﺰارﻫﺎي ﻣﺪﻟﺴﺎزي‬
‫ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﯾﻨﮑﻪ ‪ DSS‬ﺑﺎ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻧﯿﻤﻪ و ﻏﯿﺮﺳﺎﺧﺖ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﺳﺮوﮐﺎر دارد‪ ،‬اﻏﻠﺐ ﺳﻔﺎرﺷﯽ ﮐﺮدن ﻣﺪﻟﻬﺎ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده‬
‫از زﺑﺎﻧﻬﺎ واﺑﺰارﻫﺎي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﯾﺴﯽ ﺿﺮوري اﺳﺖ ‪ .‬ﻣﺜﺎﻟﻬﺎﯾﯽ از اﯾﻦ ﻫﺎ ‪ C++‬و ﺟﺎوا ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻧﺮم اﻓﺰار‬
‫‪ OLAP‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در ﮐﺎر ﺑﺎ ﻣﺪﻟﻬﺎ در ﺗﺤﻠﯿﻞ داده اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد ‪ .‬ﺑﺮاي ‪ DSS‬ﻫﺎي ﺑﺎ اﻧﺪازه ﮐﻮﭼﮏ و ﻣﺘﻮﺳﻂ ﯾﺎ‬
‫ﺑﺮاي ﻣﻮارد ﮐﻤﺘﺮ ﭘﯿﭽﯿﺪه ﻣﻌﻤﻮﻻً از ﯾﮏ ﺻﻔﺤﻪ ﮔﺴﺘﺮده ) ﻣﺜﻞ اﮐﺴﻞ ( اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد ‪ .‬ﻣﺎ ﺑﺮاي ﺑﺴﯿﺎري از‬
‫ﻣﺜﺎﻟﻬﺎي ﮐﻠﯿﺪي از اﮐﺴﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﺧﻮاﻫﯿﻢ ﮐﺮد ‪.‬‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺎﯾﮕﺎه ﻣﺪل‬

‫وﻇﺎﯾﻒ ﻧﺮم اﻓﺰار ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺎﯾﮕﺎه ﻣﺪل ) ‪ ( MBMS‬اﯾﺠﺎد ﻣﺪﻟﯽ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از زﺑﺎﻧﻬﺎي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﯾﺴﯽ ‪،‬‬
‫اﺑﺰارﻫﺎي ‪ ، DSS‬و ‪ /‬ﯾﺎ زﯾﺮرواﻟﻬﺎ و ﺑﻠﻮﮐﻬﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ دﯾﮕﺮ ‪ ،‬ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮔﺰارﺷﻬﺎ و ﺧﻂ ﻣﺸﯽ ﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ ‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮ‬
‫و ﺑﺮوز ﮐﺮدن ﻣﺪل و دﺳﺘﮑﺎري داده ﻣﺪل ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‬
‫‪ MBMS‬ﺻﻼﺣﯿﺖ دار ﻣﺪﻟﻬﺎي واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻫﻢ ﺑﺎ اﺗﺼﺎﻻت ﻣﻨﺎﺳﺐ در ﺳﺮاﺳﺮ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ‪ ) .‬ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ‬
‫‪ DSS‬در ﺗﻤﺮﮐﺰ ‪( 3,7‬‬
 ‫‪104‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫‪ DSS‬در ﻓﻮﮐﻮس ‪3,7‬‬

‫وﺿﺎﯾﻒ اﺻﻠﯽ ‪MBMS‬‬

‫‪‬ﭘﯿﮕﺮدي ﮐﺎرﺑﺮد و داده ﻣﺪل ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده‬
‫‪ ‬ﻣﺪﻟﻬﺎي واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻫﻢ ﺑﺎ اﺗﺼﺎﻻت ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه‬
‫ﭘﺎﯾﮕﺎه داده و ﺟﺎﻣﻌﯿﺖ آﻧﻬﺎ درون ‪ DSS‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ و‬
‫ﻧﮕﻪ داري ﭘﺎﯾﮕﺎه ﻣﺪل ﺑﺎ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ در‬
‫ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ‪ :‬ذﺧﯿﺮه ‪ ،‬دﺳﺘﺮﺳﯽ ‪،‬‬
‫اﺟﺮا ‪ ،‬اﺗﺼﺎل ‪ ،‬ﮐﺎﺗﺎﻟﻮگ و درﺧﻮاﺳﺖ‬
‫‪‬اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺪﻟﻬﺎي ﻣﺘﻌﺪد ﺑﺮاي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ از ﺣﻞ‬
‫ﻣﺴﺎﺋﻞ‬
‫‪ ‬ﮐﺎﺗﺎﻟﻮﮔﻬﺎ و ﻧﻤﺎﯾﺶ داﯾﺮﮐﺘﻮري ﻣﺪﻟﻬﺎ ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده‬
‫‪ ‬اﯾﺠﺎد ﺳﺮﯾﻊ واﺳﺎن ﻣﺪﻟﻬﺎ ﯾﺎ از ﻣﺪﻟﻬﺎي ﻣﻮﺟﻮد ﯾﺎ از‬
‫ﺑﻠﻮﮐﻬﺎي ﺳﺎزﻧﺪه‬
‫‪ ‬اﻣﮑﺎن دﺳﺘﮑﺎري ﻣﺪﻟﻬﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﮐﺎرﺑﺮ ﺑﻄﻮرﯾﮑﻪ آﻧﻬﺎ‬
‫ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻣﺤﺪوده ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺗﺴﺖ و ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ را از‬
‫‪ what-if‬ﺑﻪ ‪ goal-seeking‬اﻧﺘﻘﺎل دﻫﻨﺪ‬
‫‪ ‬ذﺧﯿﺮه‪ ،‬ﺑﺎزﯾﺎﺑﯽ و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ در ﯾﮏ ﺗﻨﻮع ﮔﺴﺘﺮده از‬
‫اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺪﻟﻬﺎ در ﯾﮏ ﺳﺒﮏ ﺟﺎﻣﻊ و ﺳﺮاﺳﺮي‬
‫‪‬دﺳﺘﺮﺳﯽ ﻫﺎ و ﺟﺎﻣﻌﯿﺖ ﺑﻠﻮﮐﻬﺎي ﺳﺎزﻧﺪه ﻣﺪل‬
‫ﺗﻮﺳﻂ ﭼﻨﺪﯾﻦ اﻓﺮاد در ﺳﺎزﻣﺎن‬

‫داﯾﺮﮐﺘﻮري ﻣﺪل‬
‫ﻧﻘﺶ ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﺪل ﺷﺒﯿﻪ ﺑﻪ ﻓﻬﺮﺳﺖ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده اﺳﺖ ‪ .‬آن ﯾﮏ ﮐﺎﺗﺎﻟﻮﮔﯽ از ﻫﻤﻪ ﻣﺪﻟﻬﺎ و ﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎي‬
‫دﯾﮕﺮ در ﭘﺎﯾﮕﺎه ﻣﺪل ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬آن ﺣﺎوي ﺗﻌﺎرﯾﻒ ﻣﺪﻟﻬﺎ و ﻋﻤﻠﮑﺮد اﺻﻠﯽ آﻧﻬﺎ ﺑﺮاي ﺟﻮاب دادن ﺑﻪ ﺳﻮاﻻﺗﯽ در‬
‫ﻣﻮرد ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ دﺳﺘﺮﺳﯽ و ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ اﯾﻦ ﻣﺪﻟﻬﺎ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬

‫اﺟﺮا ‪ ،‬ﺟﺎﻣﻌﯿﺖ و دﺳﺘﻮر ﻣﺪل‬

‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎي زﯾﺮ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺪل ﮐﻨﺘﺮل ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬اﺟﺮاي ﻣﺪل ‪ ،‬ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﮐﻨﺘﺮل اﺟﺮاي واﻗﻌﯽ‬
‫ﻣﺪل ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺟﺎﻣﻌﯿﺖ ﻣﺪل ‪ ،‬ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻋﻤﻠﯿﺎت ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻣﺪل در ﺻﻮرت ﻧﯿﺎز ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ‪ ) .‬ﻣﺜﻼً ﺟﺎﻣﻌﯿﺖ ‪ DSS‬ﺑﺎ‬
‫ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي دﯾﮕﺮ ( ﯾﮏ ﭘﺮدازﺷﮕﺮ دﺳﺘﻮر ﻣﺪل در درﯾﺎﻓﺖ و ﺗﻔﺴﯿﺮ دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻠﻬﺎي ﻣﺪﻟﺴﺎزي از ﻣﻮﻟﻔﻪ واﺳﻂ‬
‫ﮐﺎرﺑﺮ و رواﻧﻪ ﮐﺮدن آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺗﻮاﺑﻊ ﺟﺎﻣﻌﯿﺖ ﯾﺎ اﺟﺮاي ﻣﺪل و ‪ MBMS‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد ‪.‬‬
‫اﻧﺘﺨﺎب ﻣﺪل ﺑﺮاي وﺿﻌﯿﺘﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ‪ ،‬ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻮﺳﻂ ‪ MBMS‬ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد ‪ .‬ﭼﻮن ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﺧﺒﺮه‬
‫ﺑﻮدن اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﻪ ﺻﻮرت دﺳﺘﯽ اﯾﻦ اﻧﺘﺨﺎب ﺻﻮرت ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ‪ .‬ﯾﮏ ﻣﻮرد ﺧﻮدﮐﺎر ﺑﺎﻟﻘﻮه ﮐﻪ ﺑﻪ ‪MBMS‬‬
‫ﮐﻤﮏ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﻣﻮﻟﻔﻪ داﻧﺶ اﺳﺖ ‪ .‬ﻣﻮﺿﻮع ﻫﺎي ﭘﯿﭽﯿﺪه ‪ ،‬ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ‪ ،‬راﻫﻬﺎي ﻣﺘﻨﻮﻋﯽ ﺑﺮاي ﺣﻞ ﯾﮏ ﻣﺴﺎﻟﻪ‬
‫ﺧﺎص ﮐﻪ ﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت آن دارد وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﻣﻮرد ﻫﻢ ‪ ،‬ﻣﻮﻟﻔﻪ داﻧﺶ ﺑﺮاي ﮐﻤﮏ ﺑﻪ‬
‫اﻧﺘﺨﺎب ﻣﺘﺪ ﺣﻞ ﻣﻨﺎﺳﺐ ‪ ،‬ﺑﺎﻟﻘﻮه ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
 ‫‪105‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‪ :‬ﻣﺮور ﮐﻠﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﺳﻮم‬

‫‪ 3,8‬زﯾﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ واﺳﻂ ﮐﺎرﺑﺮ ) ﻣﺤﺎوره (‬

‫واژه واﺳﻂ ﮐﺎرﺑﺮ ‪ ،‬ﻫﻤﻪ ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎي ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﯿﻦ ﮐﺎرﺑﺮ و ‪ DSS‬ﯾﺎ ﻫﺮ ‪ MSS‬را ﭘﻮﺷﺶ ﻣﯽدﻫﺪ ‪ .‬آن ﻧﻪ‬
‫ﺗﻨﻬﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﺳﺨﺖ اﻓﺰار و ﻧﺮم اﻓﺰار اﺳﺖ ﺑﻠﮑﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻋﺎﻣﻠﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ دﺳﺘﺮﺳﯽ و ﺗﻌﺎﻣﻼت ﻣﺎﺷﯿﻦ و‬
‫اﻧﺴﺎن و اﺳﺘﻔﺎده آﺳﺎن‪ ،‬ﺳﺮوﮐﺎر دارد ‪ .‬ﺑﺴﯿﺎري از ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ‪ ، MSS‬اﺣﺴﺎس ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ واﺳﻂ ﮐﺎرﺑﺮ ﻣﻮﻟﻔﻪ‬
‫ﻣﻬﻤﺘﺮي اﺳﺖ ﭼﻮن آن ﻣﻨﺒﻊ ﺑﺴﯿﺎري از ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت اﺳﺘﻔﺎده آﺳﺎن ‪ ،‬ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ اﻧﻌﻄﺎف و ﺗﻮان ‪ MSS‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺑﻪ‬
‫ﺑﯿﺎن دﯾﮕﺮ ‪ ،‬واﺳﻂ ﮐﺎرﺑﺮ ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ از دﯾﺪﮔﺎه ﮐﺎرﺑﺮ اﺳﺖ ‪ ،‬زﯾﺮا ﺗﻨﻬﺎ ﻗﺴﻤﺘﯽ از ﺳﯿﺴﺘﻢ اﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﺎرﺑﺮ ﻣﯽ ﺑﯿﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﯾﮑﯽ از دﻻﯾﻞ اﺻﻠﯽ اﯾﻨﮑﻪ ﭼﺮا ﻣﺪﯾﺮان ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ از ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮐﻤﯽ و ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬واﺳﻂ ﮐﺎرﺑﺮ‬
‫ﺳﺨﺖ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﻣﺮورﮔﺮ وب ﺑﻪ ﺻﻮرت ﯾﮏ واﺳﻂ ﮐﺎرﺑﺮ ﮔﺮاﻓﯿﮕﯽ ﻣﻮﺛﺮ ‪ ، DSS‬ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ .‬ﭼﻮن آن‬
‫اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﯾﺮ و ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً ﺑﻪ ﻫﻤﻪ داده و اﻃﻼﻋﺎت ﺿﺮوري ﯾﮏ ﮔﺬرﮔﺎه ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬

‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ زﯾﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ واﺳﻂ ﮐﺎرﺑﺮ‬

‫زﯾﺮﺳﯿﺴﺘﻢ واﺳﻂ ﮐﺎرﺑﺮ ﺗﻮﺳﻂ ﻧﺮم اﻓﺰاري ﺑﻨﺎم ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ واﺳﻂ ﮐﺎرﺑﺮ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﯽﺷﻮد ‪ UIMS .‬از‬
‫ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﮐﻪ ﻗﺎﺑﻠﯿﺘﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ در ﺗﻤﺮﮐﺰ ‪ 3,9‬ﻟﯿﺴﺖ ﺷﺪه را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽﺷﻮد ‪ UIMS .‬ﺑﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ و ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﺤﺎوره ﻧﯿﺰ ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ ‪.‬‬

‫‪ DSS‬در ﻓﻮﮐﻮس ‪3,9‬‬

‫ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻫﺎي اﺻﻠﯽ ‪UIMS‬‬

‫‪ ‬ﺗﺮﺳﯿﻢ داده ﺑﻪ ﺻﻮرت ﮔﺮاﻓﯿﮑﯽ ﺳﻪ ﺑﻌﺪي و رﻧﮕﯽ را‬
‫ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽﮐﻨﺪ ‪.‬‬
‫‪ ‬وﯾﻨﺪوزي دارد ﮐﻪ اﻣﮑﺎن ﻧﻤﺎﯾﺶ وﻇﺎﯾﻒ ﻣﺘﻌﺪد ﺑﻄﻮر‬
‫ﻫﻤﺮوﻧﺪ را ﻣﯽدﻫﺪ ‪.‬‬
‫‪ ‬ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ از ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﯿﻦ و ﻣﯿﺎن ﮐﺎرﺑﺮان و ﺳﺎزﻧﺪﮔﺎن‬
‫‪ ، MSS‬ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ ‪.‬‬
‫‪ ‬آﻣﻮزش را از ﻃﺮﯾﻖ ﻣﺜﺎﻟﻬﺎ ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽﮐﻨﺪ ‪.‬‬
‫‪ ‬ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﯾﺮي و ﺗﻄﺒﯿﻖ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽﮐﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﺑﻄﻮرﯾﮑﻪ ‪ MSS‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژﯾﻬﺎ و ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ‬
‫را ﺗﻄﺒﯿﻖ دﻫﺪ ‪.‬‬
‫‪‬ﯾﮏ واﺳﻂ ﮐﺎرﺑﺮ ﮔﺮاﻓﯿﮑﯽ را ﻏﺎﻟﺒﺎً ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از‬
‫ﻣﺮورﮔﺮ وب ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽﮐﻨﺪ‬
‫‪ ‬ﮐﺎرﺑﺮ را ﺑﺎ دﺳﺘﮕﺎه ﻫﺎي ورودي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﻄﺒﯿﻖ‬
‫ﻣﯽدﻫﺪ ‪.‬‬
‫‪‬داده را از دﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎي ﺧﺮوﺟﯽ و ﺑﺎ ﻓﺮﻣﺘﻬﺎي ﻣﺘﻨﻮع‬
‫اراﺋﻪ ﻣﯽدﻫﺪ ‪.‬‬
‫‪ ‬رواﻟﻬﺎي ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ‪ ،‬ﺗﺸﺨﯿﺺ ‪ ،‬اﺷﺎره ‪ ،‬ﻗﺎﺑﻠﯿﺘﻬﺎي ﮐﻤﮏ‬
‫ﺑﻪ ﮐﺎرﺑﺮان و ﻫﺮ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﯾﺮ دﯾﮕﺮ را‬
‫درﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽﮐﻨﺪ ‪.‬‬
‫‪‬ﺗﻌﺎﻣﻼت ﺑﯿﻦ داده و ﭘﺎﯾﮕﺎه داده را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽﮐﻨﺪ ‪.‬‬
‫‪‬داده ورودي و ﺧﺮوﺟﯽ را ذﺧﯿﺮه ﻣﯽﮐﻨﺪ ‪.‬‬
 ‫‪106‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫‪ ‬درﯾﺎﻓﺖ ‪ ،‬ذﺧﯿﺮه و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮐﺎرﺑﺮد ﻣﺤﺎوره ﺑﺮاي ﺑﻬﺒﻮد‬ ‫‪‬ﺗﻌﺎﻣﻞ در ﺳﺒﮑﻬﺎي ﻣﺤﺎوره ﻣﺨﺘﻠﻒ و ﻣﺘﻌﺪد ﺻﻮرت‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺤﺎوره و ﭘﯿﮕﺮدي ﺗﻮﺳﻂ ﮐﺎرﺑﺮ ﻧﯿﺰ ﻗﺎﺑﻞ‬ ‫ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ‪.‬‬
‫دﺳﺘﺮﺳﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬

‫ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﮐﺎرﺑﺮ‬

‫ﻓﺮاﯾﻨﺪ واﺳﻂ ﮐﺎرﺑﺮ ﺑﺮاي ﯾﮏ ‪ ، MSS‬ﺑﻄﻮر ﺷﻤﺎﺗﯿﮏ در ﺷﮑﻞ ‪ 3,6‬ﺷﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﺗﻌﺎﻣﻞ ﮐﺎرﺑﺮ ﺑﺎ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ از ﻃﺮﯾﻖ ﯾﮏ زﺑﺎن ﻓﻌﺎل ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ‪ UIMS‬ﭘﺮدازش ﻣﯽﺷﻮد ﺻﻮرت ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ‪ .‬در‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ ﻣﻮﻟﻔﻪ واﺳﻂ ﮐﺎرﺑﺮ ﺷﺎﻣﻞ ﯾﮏ ﭘﺮدازﺷﮕﺮ زﺑﺎن ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﯾﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ از اﺷﯿﺎء اﺳﺘﺎﻧﺪارد )‬
‫ﻣﺜﻼً دﮐﻤﻪ ﻫﺎ و ﻣﺮورﮔﺮ اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ ( ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ واﺳﻂ ﮐﺎرﺑﺮ ﮔﺮاﻓﯿﮑﯽ ) ‪ ( GUI‬اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨﺪ ‪ UIMS .‬ﻗﺎﺑﻠﯿﺘﻬﺎﯾﯽ را‬
‫ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﺳﺎزد ﮐﻪ ﺑﻪ ﮐﺎرﺑﺮ اﻣﮑﺎن ﻣﯽدﻫﻨﺪ ﺑﺎ زﯾﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داده و ﻣﺪل ﺗﻌﺎﻣﻞ ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﯾﮏ واﺳﻂ‬
‫ﮐﺎرﺑﺮ ‪ DSS‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ از ﯾﮏ ﺗﻠﻔﻦ ﺳﻠﻮﻟﯽ از ﻃﺮﯾﻖ ﺻﺪا و ﯾﺎ ﺻﻔﺤﻪ ﻧﻤﺎﯾﺶ ﻣﻮرد دﺳﺘﺮﺳﯽ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد ‪ .‬اﮐﻨﻮن‬
‫‪ DSS‬ﺳﯿﺎر ‪ ،‬در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ ‪ ،‬ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎً ﺑﺮ روي ﻫﻤﯿﺎر دﯾﺠﯿﺘﺎﻟﯽ ﺷﺨﺼﯽ ) ‪ ( PDAs‬ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ .‬ﮐﻪ داراي ﯾﮏ‬
‫ﺣﺎﻓﻈﻪ ﻋﻈﯿﻢ ‪ ،‬ﻧﻤﺎﯾﺶ ﺑﺎ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﮔﺮاﻓﯿﮑﯽ و اﺗﺼﺎﻻت ﺑﯽ ﺳﯿﻢ از ﻃﺮﯾﻖ ﺗﻠﻔﻦ ﻫﺎي ﺳﻠﻮﻟﯽ از ﭘﯿﺶ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬
‫ﯾﺎ از ﻃﺮﯾﻖ ﯾﮏ ارﺗﺒﺎط ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫‪ PDA‬ﻫﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ راﺣﺘﯽ ﺷﮑﻞ اﺻﻼح ﺷﺪه دﺳﺘﺨﻂ را ﺗﺸﺨﯿﺺ دﻫﻨﺪ ‪ .‬ﺑﺎ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژﯾﻬﺎي‬
‫ﺗﺸﺨﯿﺺ ﺳﺨﻦ ‪ ،‬ﻓﺮﺻﺘﻬﺎي واﺳﻂ ‪ DSS‬اﯾﺠﺎد ﺷﺪﻧﺪ ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ‪ Adomo ،‬ﯾﮏ ﺳﺮور اﻃﻼﻋﺎت ﺳﯿﺎر را ﮐﻪ‬
‫ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎً ﺑﻪ ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻣﺎﮐﺮوﺳﺎﻓﺖ از ﻃﺮﯾﻖ ﺻﺪاي ﺗﻠﻔﻦ دﺳﺘﺮﺳﯽ داﺷﺖ ‪ ،‬ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﺮد ‪ .‬اﯾﻦ ﻧﻮع از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ‬
‫ﺑﻪ ﮐﺎرﻣﻨﺪان اﻣﮑﺎن دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﺷﺮﮐﺖ را از ﻃﺮﯾﻖ ﺧﻂ ﺗﻠﻔﻦ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﮐﺮد ‪.‬‬

‫ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﻫﺎي واﺳﻂ ﮐﺎرﺑﺮ ﺟﺪﯾﺪ‬

‫ﻣﺎ ﻗﺒﻼً ﺑﻪ ﺗﺸﺨﯿﺺ دﺳﺘﺨﻂ و ﺳﺨﻦ ‪ /‬ﺻﺪا اﺷﺎره ﮐﺮدﯾﻢ ﮐﻪ در ورودي و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﻣﺘﻦ‬
‫ﺑﻪ ﺻﺪا اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد ‪ .‬ﯾﮏ ﺗﻌﺪادي از ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﻫﺎي واﺳﻂ ﮐﺎرﺑﺮ ﺟﺪﯾﺪ ‪ ،‬اﮐﺜﺮاً در ﻻﺑﺮاﺗﻮرﻫﺎ وﺟﻮد دارد ﮐﻪ‬
‫ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺮ ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ اﺳﺘﻔﺎده از ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ در اﺗﺨﺎذ ﺗﺼﻤﯿﻢ و وﻇﺎﯾﻒ دﯾﮕﺮ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺑﮕﺬارد ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﺗﺮﺟﻤﻪ‬
‫زﺑﺎن ﻃﺒﯿﻌﯽ ‪.‬‬

‫ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي‬

‫ﻣﺎ ﺑﺨﺸﻬﺎﯾﯽ را روي ﺳﻪ ﻣﻮﻟﻔﻪ اﺻﻠﯽ ‪ DSS‬و ﺑﺎ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﻫﺎي ﻣﺘﺪوﻟﻮژي و ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژﯾﻬﺎي ﺟﺪﯾﺪ ﮐﻪ ﺑﺮ‬
‫‪ DSS‬و اﺗﺨﺎذ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻣﯽ ﮔﺬارﻧﺪ ﺑﻪ ﭘﺎﯾﺎن رﺳﺎﻧﺪﯾﻢ ‪ .‬ﺑﺴﯿﺎري از ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﻫﺎ در ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻫﺎي ‪، DSS‬‬
‫ﺣﺎﺻﻞ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ در ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﻫﺎي اﻧﺒﺎر ﮐﺮدن داده ‪ ،‬ﮐﺎوش داده ‪ ،‬ﭘﺮدازش ﺗﺤﻠﯿﻠﯿﺒﺮ ﺧﻂ ) ‪OLAP‬‬
 ‫‪107‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‪ :‬ﻣﺮور ﮐﻠﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﺳﻮم‬

‫( و وب ﺟﻬﺎﻧﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬اﻣﺮوزه اﮐﺜﺮ ‪ DSS‬ﻫﺎ ﺑﻪ داده از اﻧﺒﺎر داده دﺳﺘﺮﺳﯽ دارﻧﺪ ﮐﻪ از ﻣﺪﻟﻬﺎي ‪ OLAP‬ﯾﺎ‬
‫اﺑﺰارﻫﺎي ﮐﺎوش داده اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ‪ OLAP‬و ﮐﺎوش داده ‪ ،‬ﯾﮑﭙﺎرﭼﮕﯽ اﻧﺒﺎر داده و ﻣﺪﻟﻬﺎ را و اﻏﻠﺐ ﯾﮏ واﺳﻂ ﮐﺎرﺑﺮ دوﺳﺘﺎﻧﻪ‬
‫ﺑﺮاي ‪ DSS‬ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﻫﺎي ارﺗﺒﺎﻃﺎت وب ‪ ،‬اﺗﺼﺎل ﺑﯿﻦ ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻫﺎ را ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ ﺑﺮاي ‪ ،‬دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ‬
‫ﺑﻪ داﻧﺶ و ﻣﻨﺒﻊ داده ﺑﻮﺟﻮد ﻣﯽ آورﻧﺪ ‪ .‬ﻣﺮورﮔﺮﻫﺎي وب ﯾﺎ واﺳﻂ ﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮ ﻣﺜﻞ وب ‪ ،‬ﮐﺎرﺑﺮان را ﺑﻪ ‪DSS‬‬
‫ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻣﯽدﻫﻨﺪ ‪ .‬ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﻫﺎي وب ‪ ،‬ﺗﯿﻢ ﻫﺎي ﻣﺠﺎزي را ﻗﺎدر ﺑﻪ ﻫﻤﮑﺎري ﻣﯽ ﺳﺎزد و دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻫﺎي‬
‫داﻧﺶ ‪ ،‬ﻣﺪﻟﻬﺎ و داده ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﺷﺪه را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﺳﺎزﻧﺪ ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﯾﮏ ارﺗﺒﺎط آﺷﮑﺎري ﺑﯿﻦ ﻗﺎﺑﻠﯿﺘﻬﺎي ﻧﺮم اﻓﺰار‬
‫و ﺳﺨﺖ اﻓﺰار و ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﻫﺎ در ‪ DSS‬وﺟﻮد دارد ‪ .‬ﺳﺨﺖ اﻓﺰار دﻧﺒﺎل ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ در اﻧﺪازه ﮐﺎﻫﺶ و در ﺳﺮﻋﺖ‬
‫و ﻗﺎﺑﻠﯿﺘﻬﺎي دﯾﮕﺮ ‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﺑﺪ ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻣﺎ ﺑﻪ ﺑﺴﯿﺎري از ﻣﺤﺪودﯾﺘﻬﺎي ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ در اﻧﺪازه و ﺳﺮﻋﺖ ﻣﯽ رﺳﯿﻢ ‪.‬‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﮐﻮاﻧﺘﻮم ‪ ،‬ﻗﻮل ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﺣﺼﺎر را ﺑﺸﮑﻨﺪ ‪.‬‬

‫‪ 3,9‬زﯾﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ داﻧﺶ‬

‫ﺑﺴﯿﺎري از ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻏﯿﺮ ﺳﺎﺧﺖ ﯾﺎﻓﺘﻪ و ﺣﺘﯽ ﻧﯿﻤﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﯾﺎﻓﺘﻪ ‪ ،‬ﭼﻨﺎن ﭘﯿﭽﯿﺪه ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ ﺣﻞ آﻧﻬﺎ ‪ ،‬ﻧﯿﺎز‬
‫ﺑﻪ ﻣﻬﺎرت دارد ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺒﺮه ﯾﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ دﯾﮕﺮ ﻓﺮاﻫﻢ ﺷﻮد ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ اﮐﺜﺮ‬
‫‪ DSS‬ﻫﺎي ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ ﺑﻪ ﯾﮏ ﻣﻮﻟﻔﻪ ﺑﻨﺎم زﯾﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ داﻧﺶ ﻣﺠﻬﺰ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ‬
‫ﻣﻬﺎرﺗﻬﺎي ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺑﺮاي ﺣﻞ ﺑﺴﯿﺎري از ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎي ﻣﺴﺎﻟﻪ را ﺗﻬﯿﻪ ﮐﻨﺪ و داﻧﺸﯽ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻋﻤﻠﮑﺮد را از‬
‫ﻃﺮﯾﻖ ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻫﺎي دﯾﮕﺮ ‪ DSS‬اﻓﺰاﯾﺶ دﻫﺪ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ ‪.‬‬
‫‪ silverman‬ﺳﻪ روش ﺑﺮاي ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﮐﺮدن ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ داﻧﺶ ) ‪ ( ES‬ﺑﺎ ﻣﺪﻟﺴﺎزي‬
‫رﯾﺎﺿﯽ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﻣﯽﮐﻨﺪ ‪:‬‬
‫ﮐﻤﮑﻬﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ داﻧﺶ ﮐﻪ از ﻣﺮاﺣﻞ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ رﯾﺎﺿﯿﺎت در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻧﻤﯽﺷﻮد‬
‫را ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻣﯽﮐﻨﺪ ‪ ) .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ‪ ،‬اﻧﺘﺨﺎب ﯾﮏ رده ﻣﺪل ﯾﺎ ﯾﮏ ﻣﺘﺪوﻟﻮژي ﺣﻞ ( ‪.‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﻟﺴﺎزي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﮐﺎرﺑﺮان در ﺳﺎﺧﺘﻦ ‪ ،‬ﺑﮑﺎرﺑﺮدن و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ اي از‬
‫ﻣﺪﻟﻬﺎ ﮐﻤﮏ ﻣﯽﮐﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﺘﺪﻫﺎي ﺳﺨﺖ ﮐﻪ در ﭘﺎﯾﮕﺎه داﻧﺶ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺒﺮه ﻧﺎﻣﻌﯿﻦ‬
‫ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪﺑﻄﻮر ﺗﺌﻮري ﺟﺎﻣﻌﯿﺖ ﻣﯽ ﺑﺨﺸﺪ ‪.‬‬
‫ﻣﻮﻟﻔﻪ داﻧﺶ ﺷﺎﻣﻞ ﯾﮏ ﯾﺎ ﺑﯿﺶ از ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﻣﺜﻞ ﻧﺮم اﻓﺰار ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺪل ‪ ،‬ﻧﺮم اﻓﺰار‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺎﯾﮕﺎه داﻧﺶ ﻧﯿﺰ ﺟﺎﻣﻌﯿﺖ و اﺟﺮاي ﺿﺮوري ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽﮐﻨﺪ ‪.‬‬
‫اﺣﺘﯿﺎط ‪ :‬ﺑﻄﻮر ﻣﻌﻤﻮل ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﯾﮏ ‪ DSS‬ﻣﺘﻦ ﮔﺮاﺳﺖ ‪ ،‬ﻧﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ‬
‫داﻧﺶ ‪ .‬ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﭼﻨﯿﻦ ﻣﻮﻟﻔﻪ اي ﺑﺎﺷﺪ ﯾﮏ ‪ DSS‬ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ‪ ،‬ﯾﮏ ‪DSS/ES‬‬
 ‫‪108‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫‪ ،‬ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺧﺒﺮه ‪ DSS ،‬ﭘﻮﯾﺎ ﯾﺎ ‪ DSS‬ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ داﻧﺶ ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽﺷﻮد ‪ .‬اﮐﺜﺮ ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﮐﺎوش داده‬
‫ﺷﺎﻣﻞ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ از ﻗﺒﯿﻞ ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺎي ﻋﺼﺒﯽ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ و ﻣﺘﺪﻫﺎي ﺑﺮﻗﺮاري ﻗﺎﻋﺪه ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه ‪،‬‬
‫ﺑﺮاي ﺟﺴﺘﺠﻮ اﻟﮕﻮﻫﺎي ﺑﻄﻮر ﺑﺎﻟﻘﻮه ﺳﻮد ﺑﺨﺶ در داده ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ .‬ﺑﺴﯿﺎري از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ‪ ، OLAP‬ﺷﺎﻣﻞ‬
‫ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺎي ﻋﺼﺒﯽ و اﺑﺰارﻫﺎي اﺳﺘﻘﺮا داده ﮐﻪ ﻗﺎﻋﺪه ﻫﺎﯾﯽ را ﺑﺮاي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه اﺳﺘﺨﺮاج ﻣﯽﮐﻨﺪ ‪ ،‬ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪.‬‬

‫‪ 3,10‬ﮐﺎرﺑﺮ‬

‫ﺷﺨﺼﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﯾﮏ ‪ MSS‬ﮐﻪ ﺑﺮاي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ روﺑﺮو ﻣﯽﺷﻮد ‪ ،‬ﮐﺎرﺑﺮ‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮ ﯾﺎ‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮﻧﺪه ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل ‪ ،‬اﯾﻦ واژه ﻫﺎ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﻧﻌﮑﺎس ﻧﺎﻫﻤﮕﻨﯽ ﮐﻪ در ﻣﯿﺎن ﮐﺎرﺑﺮان و اﻟﮕﻮﻫﺎي اﺳﺘﻔﺎده از ‪MSS‬‬
‫وﺟﻮد دارد ‪ ،‬رد ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬ﺗﻔﺎوﺗﻬﺎﯾﯽ در ﻣﻮﻗﻌﯿﺘﯽ ﮐﻪ ﮐﺎرﺑﺮان اﺷﻐﺎل ﻣﯽﮐﻨﺪ ‪ .‬در ﺑﺮﺗﺮي ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ آﻧﻬﺎ ‪ ،‬ﺗﻮاﻧﺎﺋﯿﻬﺎ‬
‫و روﺷﯽ ﮐﻪ ﺑﺮاي رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻫﺮ ﭘﯿﺶ ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ ‪ ،‬وﺟﻮد دارد ‪ .‬اﯾﻦ ﮐﺎر ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﯾﮏ ﻓﺮد ﯾﺎ ﯾﮏ ﮔﺮوه‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ اﯾﻦ دارد ﮐﻪ ﭼﻪ ﮐﺴﯽ ﻣﺴﺌﻮل ﺗﺼﻤﯿﻢ اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل ‪ ،‬ﮐﺎرﺑﺮ ﺑﺼﻮرت ﯾﮏ ﻣﻮﻟﻔﻪ اﺻﻠﯽ‬
‫‪ ، DSS‬ﻟﯿﺴﺖ ﻧﻤﯽﺷﻮد ‪ .‬ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﺗﻌﺎرﯾﻒ ﻓﻬﻢ اﻧﺴﺎن ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﮐﺎرﺑﺮ ﺑﺼﻮرت ﺷﺨﺺ ﯾﺎ اﻓﺮاد ‪ ،‬ﻣﻘﺪﻣﺘﺎً ﻣﺴﺌﻮل ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺗﺼﻤﯿﻢ و ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﺮدن ﮐﺎرﺷﻨﺎس در ﮐﻤﮏ ﮐﺮدﻧﺒﻪ‬
‫ﺗﻮﺳﻌﻪ و اﺳﺘﻔﺎده ‪ DSS‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬اﯾﻦ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪي ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده درﺳﺖ و ﻣﻮﻓﻖ از ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ ،‬ﺣﯿﺎﺗﯽ اﺳﺖ‬
‫‪ .‬اﮔﺮ ﮐﺎرﺑﺮ اﺻﻠﯽ ﯾﮏ ‪ DSS‬ﺗﻮﺳﻂ دﯾﮕﺮي ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﮔﺮدد ‪ .‬ﺑﻄﻮر ﮐﻠﯽ ‪ DSS‬ﺗﺎﺛﯿﺮ ﮐﻤﺘﺮي ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ ‪.‬‬
‫ﯾﮏ ‪ MSS‬دو رده ﺑﺰرگ از ﮐﺎرﺑﺮان را دارد ‪ :‬ﻣﺪﯾﺮان و ﮐﺎرﻣﻨﺪان ﻣﺘﺨﺼﺺ ‪ .‬ﮐﺎرﻣﻨﺪان ﻣﺘﺨﺼﺺ از ﻗﺒﯿﻞ‬
‫ﺗﺤﻠﯿﻠﮕﺮان ﻣﺎﻟﯽ ‪ ،‬ﻃﺮاﺣﺎن ﺗﻮﻟﯿﺪ و ﺗﺤﻘﯿﻘﮕﺮان ﺑﺎزﯾﺎﺑﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ .‬ﮐﺎرﻣﻨﺪان ﻣﺘﺨﺼﺺ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺗﻤﺎﯾﻞ ﺑﻪ ﺟﺰﯾﯽ‬
‫ﮔﺮاﯾﯽ دارﻧﺪ و ﻣﯽ ﺧﻮاﻫﻨﺪ در ﮐﺎر روزاﻧﻪ از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﯿﭽﯿﺪه اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬اﻏﻠﺐ ﮐﺎرﻣﻨﺪان ﺗﺤﻠﯿﻠﮕﺮ ﺑﯿﻦ‬
‫‪ MSS‬و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ‪ ،‬واﺳﻄﻪ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ .‬ﯾﮏ واﺳﻄﻪ ﺑﻪ ﻣﺪﯾﺮ اﻣﮑﺎن ﻣﯽدﻫﺪ از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﺑﺪون‬
‫اﺳﺘﻔﺎده واﻗﻌﯽ از ﺻﻔﺤﻪ ﮐﻠﯿﺪ ‪ ،‬ﺳﻮد ﺑﺒﺮد ‪ .‬ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻧﻮع از ﺑﺎزﺗﺎب واﺳﻄﻪ ﻫﺎ در ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮاي ﻣﺪﯾﺮ‬
‫وﺟﻮد دارد ‪:‬‬
‫‪ - 1‬ﻫﻤﯿﺎران ﮐﺎرﻣﻨﺪ ‪ ،‬ﮐﻪ داﻧﺸﯽ ﺧﺎص در ﻣﻮرد ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ و ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺑﺴﯿﺎري ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي‬
‫ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي دارﻧﺪ ‪.‬‬
‫‪ - 2‬ﮐﺎرﺑﺮان ﺑﺎ اﺑﺰار ﺧﺒﺮه ‪ ،‬ﮐﻪ در ﮐﺎرﺑﺮد ﻫﺎﯾﯽ از ﯾﮏ ﯾﺎ ﺑﯿﺶ از ﯾﮏ ﻧﻮع از اﺑﺰارﻫﺎي ﺣﻞ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺧﺎص‬
‫ﻣﺎﻫﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ .‬ﯾﮏ ﮐﺎرﺑﺮ ﺑﺎ اﺑﺰار ﺧﺒﺮه ‪ ،‬ﮐﺎرﻫﺎﯾﯽ را اﻧﺠﺎم ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ ﺣﻞ ﮐﻨﻨﺪه ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم ‪ ،‬ﺗﻌﻠﯿﻢ و‬
‫ﻣﻬﺎرت ﻧﺪارد ‪.‬‬
‫‪ - 3‬ﺗﺤﻠﯿﻠﮕﺮان ) ﺳﯿﺴﺘﻢ ( ﺗﺠﺎري ‪ ،‬ﮐﻪ ﯾﮏ داﻧﺶ ﮐﻠﯽ از زﻣﯿﻨﻪ ﮐﺎرﺑﺮد و ﯾﮏ آﻣﻮزش ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺗﺠﺎري‬
‫رﺳﻤﯽ ) ﻧﻪ در ﻋﻠﻢ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ( و ﻣﻬﺎرت ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ در اﺳﺘﻔﺎده از اﺑﺰارﻫﺎي ﺳﺎﺧﺖ ‪ DSS‬را دارﻧﺪ ‪.‬‬
 ‫‪109‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‪ :‬ﻣﺮور ﮐﻠﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﺳﻮم‬

‫‪ - 4‬ﺗﺴﻬﯿﻼت در ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﮔﺮوﻫﯽ ‪ ،‬ﮐﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﺮم اﻓﺰار را ﺑﺮاي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ از ﮐﺎر اﻓﺮادي ﮐﻪ‬
‫در ﮔﺮوه ﮐﺎر ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ را ﮐﻨﺘﺮل و ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﻣﯽ ﺳﺎزد ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﯾﻦ ﺗﺴﻬﯿﻼت ‪ ،‬ﻣﺴﺌﻮل ﻫﺪاﯾﺖ ﺗﻤﺎﺳﻬﺎي ﮔﺮوه‬
‫ﮐﺎري ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫درون دﺳﺘﻪ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮان و ﮐﺎرﻣﻨﺪان ﻣﺘﺨﺼﺺ ‪ ،‬زﯾﺮ دﺳﺘﻪ ﻫﺎي ﻣﻬﻢ ﮐﻪ ﻃﺮاﺣﯽ ‪ MSS‬را ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻗﺮار‬
‫ﻣﯽدﻫﻨﺪ وﺟﻮد دارد ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﻣﺪﯾﺮان ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺳﻄﺢ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ‪ ،‬زﻣﯿﻨﻪ ﻋﻤﻠﮑﺮدي و آﻣﻮزﺷﯽ و ﻧﯿﺎزﻫﺎي‬
‫ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺤﻠﯿﻞ ‪ ،‬ﺑﺎ ﻫﻢ ﻓﺮق دارﻧﺪ ‪.‬ﮐﺎرﻣﻨﺪان ﻣﺘﺨﺼﺺ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ آﻣﻮزش ‪ ،‬زﻣﯿﻨﻪ ﻋﻤﻠﮑﺮدي و در واﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ‪ ،‬ﺑﺎ ﻫﻢ ﻓﺮق دارﻧﺪ ‪.‬‬

‫‪ 3,11‬ﺳﺨﺖ اﻓﺰار ‪DSS‬‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ‪ ،‬ﺑﻄﻮر ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژﯾﻬﺎي ﻧﺮم و ﺳﺨﺖ در ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﺗﮑﺎﻣﻞ‬
‫ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﺳﺨﺖ‬ ‫ﺳﺨﺖ اﻓﺰار ﺑﺮ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ اﺳﺘﻔﺎده و ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻋﻤﻠﮑﺮد ‪ MSS‬ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻣﯽ ﮔﺬارد ‪ .‬اﻧﺘﺨﺎب‬
‫اﻓﺰار ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻗﺒﻞ از ‪ ،‬در ﻃﻮل ﯾﺎ ﺑﻌﺪ از ﻃﺮاﺣﯽ ﻧﺮم اﻓﺰار ‪ MSS‬اﻧﺠﺎم ﮔﯿﺮد ‪ .‬اﻣﺎ آن اﻏﻠﺐ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ آن ﭼﯿﺰي‬
‫ﮐﻪ ﻫﻢ اﮐﻨﻮن در ﺳﺎزﻣﺎن اﺳﺖ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﺷﻮد ‪ .‬ﻣﻌﻤﻮﻻً ‪ MSS‬ﺑﺮ روي ﺳﺨﺖ اﻓﺰاراﺳﺘﺎﻧﺪارد اﺟﺮا ﻣﯽﺷﻮد ‪.‬‬
‫اﻧﺘﺨﺎب ﺳﺨﺖ اﻓﺰارﻫﺎي اﺻﻠﯽ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﺳﺮورﻫﺎي ﺳﺎزﻣﺎن ‪ ،‬ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﻣﺮﮐﺰي ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ‪ ،‬ﯾﮏ اﯾﺴﺘﮕﺎه ﮐﺎري ‪ ،‬ﯾﮏ ‪ PC‬ﯾﺎ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ Client / server‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ‪ DSS .‬ﺗﻮزﯾﻊ‬
‫ﺷﺪه ﺑﺮ روي اﻧﻮاع ﻣﺘﻨﻮﻋﯽ از ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺎ ‪ ،‬از ﻗﺒﯿﻞ اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ ‪ ،‬ﺷﺒﮑﻪ داﺧﻠﯽ و ﺧﺎرﺟﯽ اﺟﺮا ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﻣﯽ‬
‫ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮاي ﯾﮏ ﺗﻌﺪاد از دﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎي ﺳﯿﺎرﺷﺎﻣﻞ ‪ PC‬ﻫﺎي دﻓﺘﺮﭼﻪ اي و روﻣﯿﺰي ‪ PDA ،‬ﻫﺎ و ﺗﻠﻔﻦ ﻫﺎي ﺳﯿﺎر‬
‫ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬اﯾﻦ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﺣﻤﻞ ﺑﺮاي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﺣﯿﺎﺗﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬

‫رده ﺑﻨﺪﯾﻬﺎي‪DSS‬‬ ‫‪3,12‬‬

‫ﭼﻨﺪﯾﻦ روش ﺑﺮاي ﮐﻼس ﺑﻨﺪي ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي ‪ DSS‬وﺟﻮد دارد ‪ .‬ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻃﺮاﺣﯽ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻋﻤﻠﯿﺎت و ﭘﯿﺎده‬
‫ﺳﺎزي ‪ DSS‬در ﺑﺴﯿﺎري از ﻣﻮارد ﺑﺮ ﺳﺮ ﻧﻮع ‪ DSS‬ﻣﺸﻤﻮل ‪ ،‬واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﺨﺎﻃﺮ داﺷﺘﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﯿﺪ ﮐﻪ ﻧﻤﯽ ﺗﻮان ﻫﺮ ‪ DSS‬را ﺑﻄﻮر ﮐﺎﻣﻞ در ﯾﮏ دﺳﺘﻪ ﻗﺮار دارد ‪.‬‬

‫‪Alter‬‬ ‫رده ﺑﻨﺪي ﺧﺮوﺟﯽ‬

‫اﯾﻦ رده ﺑﻨﺪي ﺑﺮ اﺳﺎس درﺟﻪ اي از ﻋﻤﻞ ﺿﻤﻨﯽ ﺧﺮوﺟﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﯾﺎ ﮔﺴﺘﺮش ﺧﺮوﺟﯽ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ‬
‫ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎً ﺗﺼﻤﯿﻢ را ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ) ﯾﺎ ﺗﻌﯿﯿﻦ ( ﮐﻨﺪ ‪،‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﻃﺒﻖ اﯾﻦ رده ﺑﻨﺪي ‪ ،‬ﻫﻔﺖ دﺳﺘﻪ از ‪ DSS‬وﺟﻮد دارد‬
‫) ﺟﺪول ‪. ( 3,4‬‬
 ‫‪110‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫ﻧﻮع دوﺗﺎي اوﻟﯽ ‪ ،‬داده ﮔﺮاﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺑﺎزﯾﺎﺑﯽ داده را اﻧﺠﺎم ﻣﯽدﻫﻨﺪ ‪ ،‬ﺳﻮﻣﯽ ﻫﻢ ﺑﺎ داده و ﻫﻢ ﺑﺎ ﻣﺪل‬
‫ﻫﺎ ﺳﺮوﮐﺎر دارد ‪ .‬ﭼﻬﺎر ﺗﺎي ﺑﺎﻗﯿﻤﺎﻧﺪه ﻣﺪل ﮔﺮا ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻗﺎﺑﻠﯿﺘﻬﺎي ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ‪ ،‬ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎزي ﯾﺎ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﯽ ﮐﻪ‬
‫ﯾﮏ ﺟﻮاب را ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﺳﺎزﻧﻨﺪ ‪.‬‬

‫رده ﺑﻨﺪي ‪ HOLsapple‬و ‪whinston‬‬

‫در اﯾﻦ رده ﺑﻨﺪي ‪ DSS ،‬ﺑﻪ ﺷﺶ ﭼﻬﺎر ﭼﻮب زﯾﺮ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽﺷﻮد ‪ DSS :‬ﻣﺘﻦ ﮔﺮا ‪ DSS ،‬ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﮔﺮا‬
‫‪ DSS ،‬ﺻﻔﺤﻪ ﮔﺴﺘﺮده ﮔﺮا ‪ DSS ،‬ﺣﻞ ﮐﻨﻨﺪه ﮔﺮا ‪ DSS ،‬ﻗﻠﻤﺮو ﮔﺮا و ‪ DSS‬ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ‪.‬‬

‫‪ DSS‬ﻣﺘﻦ ﮔﺮا‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ) ﺷﺎﻣﻞ داده و داﻧﺶ ( ‪ ،‬اﻏﻠﺐ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻓﺮﻣﺖ ﻣﺘﻨﯽ ذﺧﯿﺮه ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ و ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻮﺳﻂ‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮﻧﺪه ﻣﻮرد دﺳﺘﺮﺳﯽ ﻗﺮار ﮔﯿﺮﻧﺪ ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻧﻤﺎﯾﺶ و ﭘﺮدازش ﺗﮑﻪ ﻫﺎ و اﺳﻨﺎد ﻣﺘﻨﯽ ﺑﻄﻮر ﻣﻮﺛﺮ و ﮐﺎرا‬
‫ﺿﺮوري اﺳﺖ ‪ .‬ﯾﮏ ‪ DSS‬ﻣﺘﻦ ﮔﺮا – ﯾﮏ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮﻧﺪه را ﺑﺎ ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻦ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﻣﺴﯿﺮ اﻃﻼﻋﺎت ﻧﻤﺎﯾﺶ‬
‫داده ﺷﺪه ﮐﻪ ﺑﺎري ﺑﺮ دوش ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮﻧﺪه اﺳﺖ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻣﯽﮐﻨﺪ ‪.‬‬
‫آن ﺑﻄﻮر اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﺑﻪ اﺳﻨﺎد اﻣﮑﺎن اﯾﺠﺎد ‪ ،‬ﺗﺠﺪﯾﺪ ﻧﻈﺮ و دﯾﺪه ﺷﺪن در ﺻﻮرت ﻧﯿﺎز را ﻣﯽدﻫﺪ ‪.‬‬
‫ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژﯾﻬﺎي اﻃﻼﻋﺎت از ﻗﺒﯿﻞ ﺗﺼﻮﯾﺮ ﺑﺮداري از ﺳﻨﺪ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ وب ‪ ،‬اﺑﺮ ﻣﺘﻦ و ﻋﺎﻣﻠﻬﺎي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ‬
‫ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در ﯾﮏ ﮐﺎرﺑﺮ ‪ DSS‬ﻣﺘﻦ ﮔﺮا ﺑﺎ ﻫﻢ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬ﺗﻌﺪاد ﺑﺴﯿﺎري از ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي ‪ DSS‬ﻣﺘﻦ ﮔﺮا وﺟﻮد‬
‫دارد ﮐﻪ از اﯾﻦ ﻣﯿﺎن ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺳﻨﺪ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ ‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺤﺘﻮا ‪ ،‬و‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻗﻮاﻋﺪ ﺗﺠﺎري اﺷﺎره ﮐﺮد ‪.‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺤﺘﻮا ) ‪ ( CMS‬در ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﭘﺴﺖ ﺷﺪه در وب ﺳﺎﯾﺘﻬﺎ ‪ ،‬ﭘﺎﯾﺪاري ‪ ،‬ﮐﻨﺘﺮل‬
‫ﻧﺴﺨﻪ ‪ ،‬ﺻﺤﺖ و ﻧﺎوﺑﺮي درﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎً ﺗﻮﺳﻂ اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ اداره ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ DSS‬ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﮔﺮا‬

‫در اﯾﻦ ﻧﻮع از ‪ ، DSS‬ﺳﺎزﻣﺎن ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﯾﮏ ﻧﻘﺶ اﺻﻠﯽ را در ﺳﺎﺧﺘﺎر ‪ DSS‬ﺑﺎزي ﻣﯽﮐﻨﺪ ‪ .‬ﺗﻮﻟﯿﺪات‬
‫ﻗﺒﻠﯽ ‪ DSS‬ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﮔﺮا ‪ ،‬ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﭘﺎﯾﮕﺎه داده اي ﺑﺎ ﭘﯿﮑﺮﺑﻨﺪي راﺑﻄﻪ اي اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ ‪ .‬اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﮐﻪ‬
‫ﺗﻮﺳﻂ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده راﺑﻄﻪ اي اداره ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﺗﻤﺎﯾﻞ ﺑﻪ ﺣﺠﯿﻢ ﺑﻮدن ‪ ،‬ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ و ﺳﺎﺧﺘﺎر دﻗﯿﻖ دارﻧﺪ ‪ .‬ﯾﮏ ﺟﻨﺒﻪ‬
‫ﺧﺎص اﯾﻦ ‪ ، DSS‬ﻗﺎﺑﻠﯿﺘﻬﺎي ﭘﺮس و ﺟﻮ و ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮔﺰارش ﻗﻮي ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
 ‫‪111‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‪ :‬ﻣﺮور ﮐﻠﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﺳﻮم‬

‫‪ DSS‬ﺻﻔﺤﻪ ﮔﺴﺘﺮده ﮔﺮا‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ﮔﺴﺘﺮده ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﻟﺴﺎزي اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﮐﺎرﺑﺮ اﻣﮑﺎن ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺪﻟﻬﺎﯾﯽ را ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم ﺗﺤﻠﯿﻞ ‪DSS‬‬
‫را ﻣﯽدﻫﺪ ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺪﻟﻬﺎ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ داﻧﺶ روﯾﻪ اي را اﯾﺠﺎد ‪ ،‬دﯾﺪ و ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯽدﻫﻨﺪ ﺑﻠﮑﻪ ﺑﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﺟﺮاي‬
‫دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻠﻬﺎي ﺟﺎﻣﻊ ﺧﻮدﺷﺎن را ﯾﺎد ﻣﯽدﻫﻨﺪ ) ﻣﺎﮐﺮوﻫﺎ ( ‪ .‬ﺻﻔﺤﻪ ﮔﺴﺘﺮده ﻫﺎ ‪ ،‬ﺑﻄﻮر وﺳﯿﻊ در ‪ DSS‬ﺗﻮﺳﻌﻪ‬
‫داده ﺷﺪه ﮐﺎرﺑﺮ ﻧﻬﺎﯾﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬اﮐﺜﺮ اﺑﺰار ﻣﻌﺮوف ﮐﺎرﺑﺮ ﻧﻬﺎﯾﯽ ﺑﺮاي ﺗﻮﺳﻌﻪ ‪ DSS‬در اﮐﺴﻞ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫اﮐﺴﻞ ﺷﺎﻣﻞ دوﺟﯿﻦ از ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎي آﻣﺎري ﯾﮏ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﯾﺴﯽ ﺧﻄﯽ ) ﺣﻞ ﮐﻨﻨﺪه ( و ﺗﻌﺪادي از ﻣﺪﻟﻬﺎي ﻋﻠﻢ‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ و ﻣﺎﻟﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ .‬ﺑﺪﻟﯿﻞ اﯾﻨﮑﻪ ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎي از ﻗﺒﯿﻞ اﮐﺴﻞ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺷﺎﻣﻞ ﯾﮏ ‪ DBMS‬اوﻟﯿﻪ ﯾﺎ ﻣﯽ‬
‫ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺮاﺣﺘﯽ ﺑﺎ ﯾﮑﯽ دﯾﮕﺮ واﺳﻂ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ ،‬آﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺴﯿﺎري از وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎي ﯾﮏ ‪ DSS‬ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﮔﺮا را‬
‫ﻣﺨﺼﻮﺻﺎً دﺳﺘﮑﺎري داﻧﺶ ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ را اداره ﮐﻨﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﺑﻌﻀﯽ از اﺑﺰارﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺻﻔﺤﻪ ﮔﺴﺘﺮده ﺷﺎﻣﻞ ﻗﺎﺑﻠﯿﺘﻬﺎي ‪ goal – seeking‬و ﺗﺤﻠﯿﻞ ‪what – if‬‬
‫ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﯾﮏ ‪ DSS‬ﺻﻔﺤﻪ ﮔﺴﺘﺮده ﮔﺮا ‪ ،‬ﺣﺎﻟﺖ ﺧﺎﺻﯽ از ‪ DSS‬ﺣﻞ ﮐﻨﻨﺪه ﮔﺮا ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬

‫‪ DSS‬ﺣﻞ ﮐﻨﻨﺪه ﮔﺮا‬

‫ﺣﻞ ﮐﻨﻨﺪه ﯾﮏ اﻟﮕﻮرﯾﺘﻢ ﯾﺎ روﯾﻪ اي اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺼﻮرت ﯾﮏ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﻧﺠﺎم ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت‬
‫ﻣﻌﯿﻦ ﺑﺮاي ﺣﻞ ﯾﮏ ﻧﻮع ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻣﺸﺨﺺ ‪ ،‬ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﯾﮏ ﺣﻞ ﮐﻨﻨﺪه ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﯾﮏ روﯾﻪ‬
‫ﮐﻤﯿﺖ ﺳﻔﺎرش اﻗﺘﺼﺎدي ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﮐﺮدن ﺳﻔﺎرش ﺑﻬﯿﻨﻪ ﯾﺎ روال ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺧﻄﯽ ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﮐﺮدن ﯾﮏ‬
‫ﮔﺮاﯾﺶ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﯾﮏ ﺣﻞ ﮐﻨﻨﺪه ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻄﻮر ﺗﺠﺎري در ﻧﺮم اﻓﺰار ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﯾﺴﯽ ﺷﻮد ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل اﮐﺴﻞ‬
‫ﺷﺎﻣﻞ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺣﻞ ﮐﻨﻨﺪه ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪ ‪ -‬ﺗﻮاﺑﻊ و روﯾﻪ ﻫﺎ ‪ -‬اﺳﺖ ﮐﻪ ﯾﮏ ﺗﻌﺪادي از ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺗﺠﺎري اﺳﺘﺎﻧﺪارد را‬
‫ﺣﻞ ﻣﯽﮐﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﺳﺎزﻧﺪه ‪ DSS‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺣﻞ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎ را در اﯾﺠﺎد ﮐﺮدن ﮐﺎرﺑﺮد ‪ ، DSS‬ﺗﺮﮐﯿﺐ ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﺣﻞ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎ ﻣﯽ‬
‫ﺗﻮاﻧﻨﺪ در ﯾﮏ زﺑﺎن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﯾﺴﯿﺎز ﻗﺒﯿﻞ ‪ ، C++‬ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎً ﯾﺎ ﺑﺼﻮرت اﺑﺰار ‪add‬‬
‫‪ – in‬در ﯾﮏ ﺻﻔﺤﻪ ﮔﺴﺘﺮده ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ ﯾﺎ در ﯾﮏ زﺑﺎن ﻣﺪﻟﺴﺎزي ﻣﺸﺨﺺ از ﻗﺒﯿﻞ ‪ Lingo‬ﺟﺎﺳﺎزي ﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﺑﺴﯿﺎري از ﺣﻞ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي ﭘﯿﭽﯿﺪه از ﻗﺒﯿﻞ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﯾﺴﯽ ﺧﻄﯽ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎزي اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬

‫‪ Dss‬ﻗﺎﻋﺪه ﮔﺮا‬
‫ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻫﺎي داﻧﺶ ‪ DSS‬ﮐﻪ ﭘﯿﺸﺘﺮ ﺗﻮﺻﯿﻒ ﺷﺪﻧﺪ ﺷﺎﻣﻞ ﻫﻢ ﻗﻮاﻋﺪ روﯾﻪ اي و ﻫﻢ ﻗﻮاﻋﺪ اﺳﺘﻨﺒﺎﻃﯽ ) ﻧﺘﯿﺠﻪ‬
‫ﮔﯿﺮي ( اﺳﺖ ﮐﻪ اﻏﻠﺐ در ﯾﮏ ﻗﺎﻟﺐ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺒﺮه ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ .‬اﯾﻦ ﻗﻮاﻋﺪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﮐﻤﯽ ﯾﺎ ﮐﯿﻔﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﭼﻨﺎن ﮐﻪ‬
‫ﯾﮏ ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﻣﺪﻟﻬﺎي ﮐﻤﯽ ﯾﺎ ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﺷﻮد ‪.‬‬
 ‫‪112‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫‪ DSS‬ﻣﺮﮐﺐ‬
‫‪ DSS‬ﻣﺮﮐﺐ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ دو ﯾﺎ ﺑـﯿﺶ از دو ﺗـﺎ از ﺳـﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي اﺻـﻠﯽ ﮐـﻪ ﭘﯿـﺸﺘﺮ‬

‫ﺗﻮﺻﯿﻒ ﺷﻮﻧﺪ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬

‫‪ DSS‬ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‬
‫اﯾﻦ ‪ DSS‬ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ داﻧﺶ ﯾﺎ ﺑﻪ اﺻﻄﻼح ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ‪ ،‬ﺗﻮﺟﻬﺎت زﯾﺎدي را ﺑﻪ ﺧﻮد ﺟﻠﺐ ﮐﺮده اﺳﺖ ‪DSS.‬‬
‫ﻗﺎﻋﺪه ﮔﺮا ﮐﻪ ﻗﺒﻼً ﺗﻮﺻﯿﻒ ﺷﺪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺷﺶ ﻧﻮع ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺷﻮد ‪ :‬ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ ‪ ،‬روﯾﻪ اي ‪ ،‬اﺳﺘﺪﻻﻟﯽ ‪ ،‬زﺑﺎﻧﯽ ‪،‬‬
‫ﻧﻤﺎﯾﺸﯽ و ﺷﺒﺎﻫﺘﯽ ‪ .‬ﺳﻪ ﺗﺎي اوﻟﯽ ‪ ،‬ﻧﻮع ﻫﺎي اﺻﻠﯽ اﻧﺪ و ﺑﻘﯿﻪ از آن اﺷﺘﻘﺎق ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬

‫رده ﺑﻨﺪﯾﻬﺎي دﯾﮕﺮ از ‪DSS‬‬

‫‪ DSS‬وﯾﮋه وﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ‬
‫‪ DSS‬ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﯾﺎ ﺑﻨﮕﺎﻫﯽ) ‪ Donovan‬و‪ ( Madnick‬ﺑﺎ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﻣﺎﻫﯿﺖ دوﺑﺎره ﻇﺎﻫﺮ ﺷﺪن دارﻧﺪ‬
‫ﺳﺮوﮐﺎر دارد ‪ .‬ﯾﮏ ﻣﺜﺎل ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داراﯾﯽ ) ‪ ( PMS‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺑﺎﻧﮏ ﺑﺰرگ‬
‫ﺑﺮاي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ از ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت دوري اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد ‪ DSS .‬ﻧﻬﺎدي ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﺑﻌﺪ ﭘﺎﻻﯾﺶ ﺷﻮد ﺑﺼﻮرﺗﯽ‬
‫ﮐﻪ ﺗﮑﺎﻣﻞ آن ﺑﯿﺶ از ﭼﻨﺪ ﺳﺎل ﻃﻮل ﻣﯽ ﮐﺸﺪ ‪ .‬زﯾﺮا اﯾﻦ ‪ DSS‬ﺑﻄﻮر ﺗﮑﺮاري ﺑﺮاي ﺣﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺷﺒﯿﻪ ﺑﻪ ﻫﻢ و‬
‫ﻣﺸﺨﺺ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﻣﻬﻢ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ ﮐﻪ ﯾﮏ ‪ DSS‬ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﻫﺮ ﮐﺴﯽ در ﺳﺎزﻣﺎن اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﺷﻮد ‪ ،‬آن ﻣﺎﻫﯿﺖ دور زﻧﻨﺪه ) ﺑﺎزﮔﺸﺘﯽ ( ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي را دارد ﮐﻪ اﯾﻦ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻤﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ ‪ DSS‬ﻧﻬﺎدي‬
‫در ﺑﺮاﺑﺮ ‪ DSS‬وﯾﮋه ) ﻓﺎﻗﺪ ﻋﻤﻮﻣﯿﺖ ( ﻗﺮار دارد ‪.‬‬

‫‪ DSS‬وﯾﮋه ) ﺗﮏ ﮐﺎره (‬
‫‪ DSS‬وﯾﮋه ﺑﺎ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺧﺎص ﮐﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻧﻪ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﺷﺪه اﻧﺪ و ﻧﻪ ﺑﺮﮔﺸﺘﯽ اﻧﺪ ‪ ،‬ﺳﺮوﮐﺎر دارد ‪ .‬ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت‬
‫وﯾﮋه اﻏﻠﺐ ﺷﺎﻣﻞ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺑﺤﺚ ﻃﺮاﺣﯽ اﺳﺘﺮاﺗﮋي و ﺑﻌﻀﯽ وﻗﺘﻬﺎ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﮐﻨﺘﺮل ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ .‬ﺗﻮﺟﯿﻪ ﮐﺮدن‬
‫ﯾﮏ ‪ DSS‬ﮐﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﯾﮏ ﺑﺎر ﯾﺎ دو ﺑﺎر اﺳﺘﻔﺎده ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ‪ .‬ﯾﮏ ﻣﻮرد اﺻﻠﯽ در ﺗﻮﺳﻌﻪ ‪ DSS‬اﺳﺖ ‪ .‬ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي‬
‫ﺑﯿﺸﻤﺎري از ‪ DSS‬وﯾﮋه در داﺧﻞ ‪ DSS‬ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ اﺳﺘﻨﺘﺎج ﻣﯽﺷﻮد ‪ .‬ﯾﺎ ﻣﺴﺎﻟﻪ ‪ ،‬ﺑﺮﮔﺸﺘﯽ اﺳﺖ و ﺳﯿﺴﺘﻢ دوﺑﺎره‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد ﯾﺎ در ﺳﺎزﻣﺎن ﻧﯿﺎزﻫﺎي ﺷﺒﯿﻪ وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﺷﮑﻞ دﻫﻨﺪه ‪ DSS‬وﯾﮋه اداره ﺷﻮد‬
‫‪.‬‬
 ‫‪113‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‪ :‬ﻣﺮور ﮐﻠﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﺳﻮم‬

‫ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻓﺮدي ‪ ،‬ﮔﺮوﻫﯽ و ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ‬

‫اﯾﻦ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻫﺎي ‪ DSS‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺳﻪ دﺳﺘﻪ ﻣﺠﺰا و واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻫﻢ ﺗﻔﮑﯿﮏ ﺷﻮﻧﺪ‪Hackathorn ) .‬و‬

‫‪(Keen‬‬

‫ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺷﺨﺼﯽ‬

‫در اﯾﻦ ﻣﻮرد ﺗﻤﺮﮐﺰ ﺑﺮ روي ﯾﮏ ﮐﺎرﺑﺮ ﻓﺮدي اﺳﺖ ﮐﻪ ﯾﮏ ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﯽ را درﯾﮏ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﯾﺎ وﻇﯿﻔﻪ ﻣﺠﺰا اﻧﺠﺎم‬
‫ﻣﯽدﻫﺪ ‪ .‬اﯾﻦ وﻇﯿﻔﻪ ﺑﻄﻮر ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﺴﺘﻘﻞ از وﻇﯿﻔﻪ ﻫﺎي دﯾﮕﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮔﺮوﻫﯽ‬

‫ﺗﻤﺮﮐﺰ در اﯾﻨﺠﺎ ﺑﺮ روي ﯾﮏ ﮔﺮوه از اﻓﺮاد اﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﻤﻪ آﻧﻬﺎ داراي وﻇﯿﻔﻪ ﻫﺎي ﻣﺠﺰا اﻣﺎ ﻗﻮﯾﺎ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ‬
‫ﻫﻢ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﯾﮏ واﺣﺪ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﮐﻪ در آن ﯾﮏ ‪ DSS‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﮐﺎرﻣﻨﺪ ﮐﻪ ﻫﻤﻪ آﻧﻬﺎ‬
‫ﺑﺮ روي ﺗﺪارك ﺑﻮدﺟﻪ ﮐﺎر ﻣﯽﮐﻨﺪ ‪ ،‬ﺳﺮوﯾﺲ ﺑﺪﻫﺪ ‪ .‬اﮔﺮ اﺳﺘﻔﺎده از ﯾﮏ ‪ DSS‬وﯾﮋه ﮔﺴﺘﺮش ﯾﺎﺑﺪ آن ﯾﮏ‬
‫‪ DSS‬ﺑﺎ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮔﺮوﻫﯽ ﻧﻤﯽﺷﻮد ‪ .‬ﺗﻮﺟﻪ ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﺑﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﮔﺮوﻫﯽ ﮐﻪ داراي ﻗﺎﺑﻠﯿﺘﻬﺎي ارﺗﺒﺎﻃﯽ‬
‫و ﻫﻤﮑﺎري اﺳﺖ ‪ ،‬ﯾﮑﺴﺎن ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ‬

‫در اﯾﻨﺠﺎ ﺗﻤﺮﮐﺰ ﺑﺮ روي وﻇﯿﻔﻪ ﻫﺎي ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﯾﺎ ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺴﺘﻠﺰم ﯾﮏ ﺗﻮاﻟﯽ از ﻋﻤﻠﯿﺎت ‪ ،‬زﻣﯿﻨﻪ‬
‫ﻫﺎي ﻋﻤﻠﮑﺮدي ﻣﺨﺘﻠﻒ ‪ ،‬ﻣﮑﺎﻧﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻤﮑﻦ و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻋﻈﯿﻢ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬

‫‪ DSS‬ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮد در ﺑﺮاﺑﺮ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﮔﺮوﻫﯽ ) ‪( GSS‬‬

‫ﭼﻨﺪﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮ و ﮐﺎرورز ‪ DSS‬ﻣﺘﺬﮐﺮ ﺷﺪﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﺪل ﺑﻨﯿﺎدي ‪ DSS‬آﻧﻬﺎ در ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﮐﻬﺎد درﺳﺖ‬
‫ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬در اﮐﺜﺮ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ‪ ،‬ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت اﺻﻠﯽ ﺑﻄﻮر ﺟﻤﻌﯽ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد ‪ .‬ﮐﺎر ﮐﺮدن در ﯾﮏ ﮔﺮوه ﯾﮏ‬
‫ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﭘﯿﭽﯿﺪه اي اﺳﺖ و آن ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮﻫﺎﯾﯽ ﺑﻨﺎم ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﮔﺮوﻫﯽ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ‪ :‬واژه ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮔﺮوﻫﯽ ﮐﻪ ﭘﯿﺸﺘﺮ ﻣﻌﺮﻓﯽ ﺷﺪ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺑﺎ ‪ GSS‬اﺷﺘﺒﺎه ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد ‪ .‬در ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮔﺮوﻫﯽ‬
‫وﻇﯿﻔﻪ ﻫﺎ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ وﻟﯽ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﺑﻄﻮر ﻓﺮدي اﺗﺨﺎذ ﻣﯽﺷﻮد ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ آﻧﻬﺎ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺷﺎن را ﺑﺮ‬
‫ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ وﻟﯽ ﺿﺮوري ﻧﯿﺴﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﮔﺮوﻫﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺑﮕﯿﺮﻧﺪ ‪.‬‬
‫در ‪ GSS‬ﻫﺮ ﺗﺼﻤﯿﻢ ) ﺑﻌﻀﯽ وﻗﺘﻬﺎﺗﻨﻬﺎ ﯾﮏ ﺗﺼﻤﯿﻢ ( ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ ﮔﺮوه ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد ‪.‬‬
 ‫‪114‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﺳﻔﺎرﺷﯽ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي آﻣﺎده‬

‫ﺑﺴﯿﺎري از ‪ DSS‬ﻫﺎ ﺑﺮاي ﮐﺎرﺑﺮان و ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ي ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮد ﺳﻔﺎرﺷﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ .‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﯾﮏ ﻣﺴﺌﻠﻪ‬
‫ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ‪ ،‬ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ در ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ﺷﺒﯿﻪ ﺑﻪ ﻫﻢ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ‪ ،‬ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻫﺎ ‪ ،‬ﺑﺎﻧﮏ ﻫﺎ‬
‫و داﻧﺸﮕﺎﻫﻬﺎ در ﺑﺴﯿﺎري از ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺷﺒﯿﻪ ‪ ،‬ﻣﺸﺘﺮك ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺸﺎﺑﻪ ‪ ،‬ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻏﯿﺮ ﻋﺎدي ﻣﻌﯿﻦ در ﯾﮏ زﻣﯿﻨﻪ ﻋﻤﻠﮑﺮدي ) ﻣﺜﻼً ﻣﺎﻟﯽ ﯾﺎ ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﯽ ( ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ‬
‫ﺧﻮدﺷﺎن را در زﻣﯿﻨﻪ ﻋﻤﻠﮑﺮدي ﯾﮑﺴﺎن در ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ‪ ،‬ﺗﮑﺮار ﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ آن در ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ ﮐﻪ ‪DSS‬‬
‫ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺑﺴﺎزد ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ) ﺑﻌﻀﯽ وﻗﺖ ﻫﺎ ﺑﺪون اﺻﻼح ( در ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺳﺎزﻣﺎن اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد ﭼﻨﯿﻦ ‪ DSS‬ﯾﯽ‬
‫آﻣﺎده ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽﺷﻮد و ﺗﻮﺳﻂ ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن ﻣﺘﻨﻮع ﺑﻪ ﻓﺮوش ﻣﯽرﺳﺪ‪.‬‬
‫ﻟﺰوﻣﺎً ‪ ،‬ﭘﺎﯾﮕﺎه داده‪ ،‬ﻣﺪﻟﻬﺎ‪ ،‬واﺳﻂ و ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎ ي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ دﯾﮕﺮ از ﭘﯿﺶ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﺧﯿﺮاً ﺗﻌﺪاد ‪DSS‬‬
‫آﻣﺎده ﺑﻪ دﻻﯾﻞ اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﯾﺮي آﻧﻬﺎ ‪ ،‬ﻫﺰﯾﻨﻪ ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺗﻮﺳﻌﻪ آﻧﻬﺎ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژﯾﻬﺎي اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ ﺑﺮاي ارﺗﺒﺎﻃﺎت‬
‫و دﺳﺘﺮﺳﯽ ﻫﺎي ﭘﺎﯾﮕﺎه داده و ﻣﺮورﮔﺮ وب ﺑﺮ واﺳﻂ ﻫﺎ ‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﻣﻮرد ﭘﯿﭽﯿﺪه در ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ‪ ،‬ﺣﺎﺻﻞ زﻣﺎﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﯾﮏ ﺳﺎزﻣﺎن ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻧﻬﺎدي را ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﯽدﻫﺪ اﻣﺎ‬
‫ﺑﺪﻟﯿﻞ ﺳﺎﺧﺘﺎرش ‪ ،‬آن در ﯾﮏ ﺳﺒﮏ وﯾﮋه اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد ‪ .‬ﯾﮏ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﯾﮏ اﻧﺒﺎر داده ﺑﺰرگ ﺑﺴﺎزد اﻣﺎ‬
‫ﺳﭙﺲ ﺑﺮاي ﺟﺴﺘﺠﻮ از اﺑﺰارﻫﺎي ‪ OLAP‬اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﺪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ وﯾﮋه ﺑﺮاي ﺣﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻏﯿﺮ ﺑﺮﮔﺸﺘﯽ اﻧﺠﺎم دﻫﺪ ‪.‬‬
‫‪ DSS‬وﯾﮋﮔﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻧﻬﺎدي و وﯾﮋه را ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي آﻣﺎده و ﺳﻔﺎرﺷﯽ را ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ‪.‬‬

‫‪ DSS‬و وب‬
‫دو ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺟﺪﯾﺪ در ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ زﻣﯿﻨﻪ ﭘﺮ ﺛﻤﺮي را ﺑﺮاي ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي ‪ DSS‬ﺟﺪﯾﺪ و ﺑﻬﺒﻮد ﯾﺎﻓﺘﻪ‬
‫ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽﮐﻨﺪ ‪ .‬اوﻟﯽ ‪ ،‬ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي وب اﺳﺖ ) اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ ‪ ،‬ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺎي داﺧﻠﯽ و ﺧﺎرﺟﯽ ( و دوﻣﯽ ﻧﺮم اﻓﺰار‬
‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ از ﻗﺒﯿﻞ ‪ CRM ، ERP، KM‬و ‪ SCM‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫ﻗﺎﺑﻠﯿﺘﻬﺎ و ﺗﻮان وب ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺷﮕﻔﺖ اﻧﮕﯿﺰي ﺑﺮ روي ﺗﻮﺳﻌﻪ ‪ ،‬ﮐﺎرﺑﺮ و اﻟﮕﻮﻫﺎي اﺳﺘﻔﺎده ‪ DSS‬ﮔﺬاﺷﺘﻪ‬
‫اﺳﺖ ‪ .‬ارﺗﺒﺎط ﺑﯿﻦ وب و ‪ DSS‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در دو دﺳﺘﻪ اﺻﻠﯽ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد ‪ :‬ﺗﻮﺳﻌﻪ ‪ DSS‬و اﺳﺘﻔﺎده ‪DSS‬‬
‫‪.‬‬

‫ﺗﻮﺳﻌﻪ ‪DSS‬‬

‫وب ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪدر ﺟﻤﻊ آوري ﻫﻢ داده داﺧﻠﯽ و ﻫﻢ ﺧﺎرﺟﯽ ﺑﺮاي ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ‪ DSS‬اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد ‪ .‬و ﻣﯽ‬
‫ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮاي ارﺗﺒﺎﻃﺎت و ﻫﻤﮑﺎري ﻣﯿﺎن ﺳﺎزﻧﺪﮔﺎن ‪ ، DSS‬ﮐﺎرﺑﺮﻫﺎ و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻼوه ﺑﺮاي‬
‫داﻧﻠﻮد ﮐﺮدن ﻧﺮم اﻓﺰار ‪ ، DSS‬اﺳﺘﻔﺎده از ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎ ‪ DSS‬ﻓﺮاﻫﻢ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﮐﻤﭙﺎﻧﯽ ﯾﺎ ﺧﺮﯾﺪن آﻧﻼﯾﻦ از ﻓﺮاﻫﻢ‬
‫ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﺳﺮوﯾﺲ ﮐﺎرﺑﺮد‪،‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد ‪ .‬ﻫﻤﻪ ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن اﺻﻠﯽ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده )ﻣﺜﻼً ‪Microsoft , sbm‬‬
 ‫‪115‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‪ :‬ﻣﺮور ﮐﻠﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﺳﻮم‬

‫‪ ( Sybase , oracle‬ﻗﺎﺑﻠﯿﺘﻬﺎي وب را ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ اﺟﺮاي ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﺮ روي ﺳﺮورﻫﺎي وب ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ‪.‬‬
‫اﺑﺰارﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻧﺮم اﻓﺰار از ﻗﺒﯿﻞ ﺟﺎوا ‪ PHP ،‬و دات ﻧﺖ‬
‫)‪ ، ( .NET‬اﺷﯿﺎء ﻫﺎﯾﯽ ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪ ﺑﺮ روي ﺻﻔﺤﻪ ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ) دﮐﻤﻪ ﻫﺎ ‪ ،‬ﺟﻌﺒﻪ ﻫﺎي ﻣﺘﻨﯽ و ﻏﯿﺮه ( ﮐﻪ‬
‫ﺑﺮاي واﺳﻂ ﺷﺪن ﺑﯿﻦ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده و ﻣﺪﻟﻬﺎ ﺑﮑﺎر ﻣﯽروﻧﺪ ‪ .‬اﯾﻦ ﻫﺎ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﻪ وب راﺑﺮاي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﮐﻨﻨﺪه‬
‫‪ DSS‬را ﺑﻪ ﺳﻬﻮﻟﺖ ﺑﺎز ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬در ﺑﺴﯿﺎري از روﺷﻬﺎ اﯾﻦ ﮐﺎر ﺗﻮﺳﻌﻪ دﻫﻨﺪه را ﺳﺎده ﻣﯽﮐﻨﺪ ‪ .‬ﻣﺨﺼﻮﺻﺎً‬
‫اﺑﺰارﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ راﯾﺞ و ﺳﺎﺧﺘﺎر راﯾﺞ واﺳﻂ از ﻃﺮﯾﻖ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﻫﺎي وب‬

‫اﺳﺘﻔﺎده ‪DSS‬‬

‫ﻫﻢ اﮐﻨﻮن ‪ ،‬واﺳﻂ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ ، DSS‬ﻣﺮورﮔﺮ وب ﯾﺎ ﺣﺪاﻗﻞ ﯾﮏ ﺻﻔﺤﻪ ﺟﺴﺘﺠﻮﮔﺮ ﺷﺒﯿﻪ ﺑﻪ آن ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژﯾﻬﺎي ﻣﺮورﮔﺮ وب ‪ ،‬اﻧﺘﻈﺎرات ﻣﺎ را از اﯾﻨﮑﻪ ﻧﺮم اﻓﺰار ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﻧﮕﺎه ﯾﺎ اﺣﺴﺎس ﮐﻨﺪ را ﺗﻐﯿﯿﺮ داده‬
‫اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﺴﯿﺎري از ‪ DSS‬ﻫﺎ ‪ ،‬ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﺟﺴﺘﺠﻮي دﻗﯿﻖ) ﻧﮕﺎه ﺑﻪ درون داده ﺑﺮاي ﻣﻨﺒﻊ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻫﺎ ( و ﻧﻤﺎﯾﺶ رﻧﮓ‬
‫ﺗﺮاﻓﯿﮏ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ‪ DSS .‬ﺑﺮ روي وب ﺑﻪ ﭼﻨﺪﯾﻦ روش اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد ‪ .‬اول ‪ ،‬ﮐﺎرﺑﺮان ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮ‬
‫روي اﯾﻨﺘﺮاﻧﺖ ﺑﺮوﻧﺪ و ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي ‪ DSS‬آﻣﺎده را ﻓﻌﺎل ﺳﺎزﻧﺪ ‪ .‬ﺑﺮاي ﻫﻤﻪ آﻧﻬﺎ ﻧﯿﺎز اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم ‪،‬‬
‫ﺑﻌﻀﯽ داده ﯾﺎ داده ﻫﺎي ﺧﺎص و اﻃﻼﻋﺎت دﯾﮕﺮ وارد ﺷﻮد ‪ .‬ﭘﺲ ‪ DSS‬اﺟﺮا ﻣﯽﺷﻮد و آﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻧﺘﺎﯾﺞ را‬
‫ﺑﺒﯿﻨﻨﺪ ‪ .‬دوم ‪ ،‬آﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺼﻮرت آﻧﻼﯾﻦ در ﻣﻮرد ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ اﺳﺘﻔﺎده از ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي ‪ ، DSS‬ﮐﻤﮏ و ﺗﻮﺻﯿﻪ‬
‫درﯾﺎﻓﺖ ﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬ﺳﻮم ‪ ،‬آﻧﻬﺎ راﺟﻊ ﺑﻪ ﺗﻔﺴﯿﺮ ﻧﺘﺎﯾﺞ ‪ DSS‬ﺑﺎ دﯾﮕﺮان ارﺗﺒﺎط ﺑﺮﻗﺮار ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬در ﻧﻬﺎﯾﺖ ‪ ،‬آﻧﻬﺎ ﻣﯽ‬
‫ﺗﻮاﻧﻨﺪ در ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي راه ﺣﻠﻬﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺪل ‪ ، DSS‬ﻫﻤﮑﺎري ﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬اﺑﺰارﻫﺎي وب ‪ ،‬ﻗﺎﺑﻠﯿﺘﻬﺎي‬
‫ﻫﻤﮑﺎري و ارﺗﺒﺎﻃﺎت را ﺑﺮاي ‪ GSS‬و ‪ KMS‬و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺮاي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺤﺘﻮا ‪ CRM ، EIS ،‬و‬
‫‪ SCM‬ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽﮐﻨﺪ ‪.‬‬

‫ﺧﻼﺻﻪ‬ ‫‪3,13‬‬

‫ﻣﺎ ﺑﻨﯿﺎدﻫﺎي ‪ DSS‬را ﻣﻌﺮﻓﯽ ﮐﺮدﯾﻢ ‪ .‬ﻓﺼﻞ را ﺑﺎ ﯾﮏ ﺑﺤﺜﯽ از ﺗﺼﻮﯾﺮ ﻫﻮاﭘﯿﻤﺎﻫﺎي ﺟﻨﻮب ﻏﺮﺑﯽ ﺷﺮوع‬
‫ﮐﺮدﯾﻢ و ﺳﭙﺲ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﮐﻠﯿﺪي و ﻓﺎﺑﻠﯿﺘﻬﺎي ‪ DSS‬را ﭘﻮﺷﺶ دادﯾﻢ ‪ .‬ﻗﺎﺑﻠﯿﺘﻬﺎي اﺻﻠﯽ ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻫﺎي ‪ ) DSS‬ﺑﻪ‬
‫ﺟﺰء ﻣﻮﻟﻔﻪ داﻧﺶ ( در ﺷﮑﻞ ‪ 3,7‬ﺧﻼﺻﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬
 ‫‪116‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ 3,7‬ﺧﻼﺻــﻪ ﻗﺎﺑـﻠﯿـﺖ ﻫﺎي ‪DSS‬‬

‫ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻫﺎي ﮐﻠﯽ‬

‫اﯾﺠﺎد ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ‪ DSS) DSS‬ﻣﻌﯿﻦ(‬

‫ﺗﺴﻬﯿﻞ ﮐﺮدن ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﻃﺮاﺣﯽ ﺗﮑﺮاري ﺑﻄﻮر آﺳﺎن و ﺳﺮﯾﻊ‬

‫ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﯽ‬

‫اﺳﺘﻔﺎده آﺳﺎن ﺑﺮاي ﺗﻐﯿﯿﺮ و ﺳﺎﺧﺘﻦ‬ ‫دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ اﻧﻮاع ‪ ،‬ﻣﻨﺎﺑﻊ داده و‬ ‫دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻫﺎ ﺗﺤﻠﯿﻞ‬
‫‪ DSS‬و اﺳﺘﻔﺎده ﻋﺎدي‬ ‫ﻓﺮﻣﺖ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮاي ﻣﺴﺎﺋﻞ‬ ‫ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدات و‬
‫و ﻣﺘﻦ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ‬ ‫راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ ﻫﺎي در دﺳﺘﺮس‬

‫ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻫﺎي‬
‫ﻣﻮﻟﻔﻪ اي‬

‫واﺳﻂ ﮐﺎرﺑﺮ‬ ‫داده‬ ‫ﻣﺪل ﻫﺎ‬

‫‪ .1‬دﺳﺘﮕﺎه ﻫﺎ و ﻓﺮﻣﺖ ﻫﺎي ﺧﺮوﺟﯽ‬ ‫‪ .1‬داده ﺑﺎ اﻧﻮاع و ﺷﮑﻞ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ‬ ‫ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ اي از ﻣﺪل ﻫﺎ‬ ‫‪.1‬‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ‬ ‫‪ .2‬اﺳﺘﺨﺮاج ‪ ،‬درﯾﺎﻓﺖ و ﺟﺎﻣﻌﯿﺖ‬ ‫ﺑﺮاي ﺗﺸﮑﯿﻞ ﭘﺎﯾﮑﺎه ﻣﺪل‬

‫‪ .2‬دﺳﺘﮕﺎ ﻫﺎي ورودي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﮐﺎرﺑﺮ‬ ‫‪ .3‬ﺗﺎﺑﻊ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ داده‬ ‫اﻧﻮاع ﺑﺴﯿﺎر‬ ‫‪.a‬‬
‫‪ .a‬ﺑﺎزﯾﺎﺑﯽ ‪ /‬ﭘﺮس وﺟﻮ‬ ‫ﻧﮕﻬﺪاري ‪ ،‬ﮐﺎﺗﺎﻟﻮگ و‬ ‫‪.b‬‬
‫‪ .3‬ﺳﺒﮏ ﻫﺎي ﻣﺤﺎوره ﻣﺨﺘﻠﻒ و ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ‬
‫‪ .b‬ﮔﺰارش ‪ /‬ﻧﻤﺎﯾﺶ‬ ‫ﺟﺎﻣﻌﯿﺖ‬
‫اﻧﺘﻘﺎل‬
‫‪ .c‬ﮐﺎرﺑﺮ ‪ /‬اداره داده ﻣﻮﺛﺮ‬ ‫ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﺿﺒﻂ ﺷﺪه )ﭘﯿﺶ‬ ‫‪.c‬‬
‫‪ .4‬ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ از ارﺗﺒﺎط ﺑﯿﻦ ﮐﺎرﺑﺮان‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﯾﺴﯽ(‬
‫وﺳﺎزﻧﺪﮔﺎن‬ ‫‪ .4‬وﻇﺎﯾﻒ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده‬
‫‪ .5‬دﯾﺪ ﻫﺎي ﻣﻨﻄﻘﯽ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻗﺎﺑﻞ‬ ‫وﺳﯿﻠﻪ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻣﺪل‬ ‫‪.2‬‬
‫‪ .5‬ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ از داﻧﺶ ﮐﺎرﺑﺮان)ﻣﺴﺘﻨﺪ‬
‫دﺳﺘﺮس از داده‬ ‫وﺳﯿﻠﻪ اﺳﺘﻔﺎده‬ ‫‪.3‬‬
‫ﺳﺎزي(‬
‫‪ .6‬ﻣﺴﺘﻨﺪ ﺳﺎزي داده‬ ‫ودﺳﺘﮑﺎري ﻣﺪل‬
‫‪ .6‬درﯾﺎﻓﺖ ‪ ،‬ذﺧﯿﺮه و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺤﺎوره‬
‫‪ .7‬ﭘﯿﮕﺮدي اﺳﺘﻔﺎده داده‬ ‫وﻇﺎﯾﻒ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺎﯾﮕﺎه‬ ‫‪.4‬‬
‫)ﭘﯿﮕﺮدي ﻣﺤﺎوره(‬
‫‪ .8‬ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ از داده اﻧﻄﺒﺎق و اﻧﻌﻄﺎف‬ ‫ﻣﺪل‬
‫‪ .7‬ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ از ﻣﺤﺎوره اﻧﻄﺒﺎق و‬ ‫ﭘﺬﯾﺮ‬ ‫ﻣﺴﺘﻨﺪ ﺳﺎزي ﻣﺪل‬ ‫‪.5‬‬
‫اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﯾﺮ‬ ‫ﭘﯿﮕﺮدي اﺳﺘﻔﺎده ﻣﺪل‬ ‫‪.6‬‬
‫ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ از ﻣﺪل اﻧﻄﺒﺎق‬ ‫‪.7‬‬
‫و اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﯾﺮ‬
 ‫ﻓﺼﻞ‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ‪ :‬ﺳﻌﯿﺪ و ﭘﯿﺎم ﺣﻖ ﺷﻨﺎس‬
‫‪4‬‬

‫‪ 4‬ﻣﺪل ﺳﺎزي و ﺗﺤﻠﯿﻞ آن‬

‫اﻫﺪاف ﯾﺎدﮔﯿﺮي‬
‫‪ ‬درك ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ اﺳﺎﺳﯽ ﻣﺪل ﺳﺎزي ‪MSS‬‬
‫‪ ‬ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻧﺤﻮه ارﺗﺒﺎط ﻣﺪل ﻫﺎي ‪ MSS‬ﺑﺎ داده ﻫﺎ و ﮐﺎرﺑﺮ‬
‫‪ ‬درك ﻃﺒﻘﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ اﯾﻦ ﻣﺪل‬
‫‪ ‬آﮔﺎﻫﯽ از ﻧﺤﻮه ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﺑﺮاﺳﺎس اﻧﺘﺨﺎب ﻫﺎي اﻧﺪك‬
‫‪ ‬ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻧﺤﻮه اﺳﺘﻔﺎده از ﺻﻔﺤﻪ ﮔﺴﺘﺮده ﺑﺮاي ﻣﺪل ﺳﺎزي ‪ MSS‬و ﻣﺪل ﮐﺮدن ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺮﺗﺒﻂ‬
‫‪ ‬ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎزي ‪ ،‬ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ‪ ،‬روش اﮐﺘﺸﺎﻓﯽ و زﻣﺎن و ﻧﺤﻮه اﺳﺘﻔﺎده از آﻧﻬﺎ‬
‫‪ ‬ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻧﺤﻮه ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺪل ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﺧﻄﯽ‬
‫‪ ‬آﺷﻨﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ و ﻇﺮﻓﯿﺖ ﻫﺎي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﺧﻄﯽ و ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎي ﻧﺮم اﻓﺰاري ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي‬
‫‪ ‬آﮔﺎﻫﯽ از روﺷﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺟﺴﺘﺠﻮ ﮐﻪ ﺑﺮاي ﺣﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﺪل ﻫﺎي ‪ MSS‬ﺑﮑﺎر ﻣﯽ رود‪.‬‬
‫‪ ‬ﺗﻮﺻﯿﻒ ﺗﻔﺎوت ﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد ﺑﯿﻦ اﻟﮕﻮرﯾﺘﻢ ﻫﺎ ‪ ،‬ﺟﺴﺘﺠﻮﻫﺎي ﻧﺎ ﻣﻮﻓﻖ و روش ﻫﺎي اﮐﺘﺸﺎﻓﯽ‬
‫‪ ‬ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻧﺤﻮه دﺳﺖ ﯾﺎﻓﺘﻦ ﺑﻪ اﻫﺪاف ﭼﻨﺪ ﮔﺎﻧﻪ‬
‫‪ ‬ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ‪ ،‬ﺧﻮدﮐﺎر ﺑﻮدن ‪ ،‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺸﺮوط وﺟﺴﺘﺠﻮي اﻫﺪاف‬
‫‪ ‬ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﮐﻠﯿﺪي در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ اﺟﺮاي)ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ( ﻣﺪل ﺳﺎزي‬
‫در اﯾﻦ ﻓﺼﻞ ﻣﺎ ﺑﻪ ﺗﻮﺻﯿﻒ اﺳﺎس ﻣﺪل و ﻧﺤﻮه ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ آن ‪ ،‬ﺑﻌﻨﻮان ﯾﮑﯽ از اﺟﺰاي اﺻﻠﯽ ‪ DSS‬ﻣﯽ‬
‫ﭘﺮدازﯾﻢ‪ .‬در ﺿﻤﻦ اراﺋﻪ اﯾﻦ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻻزم ﺑﻪ ﺗﺬﮐﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺪل ﺳﺎزي ﯾﮏ ﻣﺒﺤﺚ ﮐﺎﻣﻼً ﻣﺘﻔﺎوت ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و‬
‫ﺑﯿﺶ از آﻧﮑﻪ ﯾﮏ ﻫﻨﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﯾﮏ رﺷﺘﻪ ﻋﻠﻤﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﻫﺪف از اﯾﻦ ﻓﺼﻞ ﻟﺰوﻣﺎً ﻣﻬﺎرت ﯾﺎﻓﺘﻦ ﺧﻮاﻧﻨﺪه در ﻣﺒﺤﺚ‬
‫ﻣﺪل ﺳﺎزي و ﺗﺤﻠﯿﻞ آن ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ اﯾﻦ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻣﺎ را در آﺷﻨﺎ ﺷﺪن ﺑﺎ ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ﻣﻬﻤﯽ ﮐﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻫﻮش و‬
‫ﻓﺮاﺳﺖ ﺗﺠﺎري )‪ (DSS‬اﺳﺖ‪ ،‬ﯾﺎري ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬در اﯾﻦ ﻓﺼﻞ ﺑﻪ ﺑﺮﺧﯽ از ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ اﺳﺎﺳﯽ و ﺗﻌﺎرﯾﻒ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﺪل‬
‫ﺳﺎزي ﻣﯽ ﭘﺮدازﯾﻢ ‪ ،‬ﺣﺘﯽ ﻗﺒﻞ از آﻧﮑﻪ ﺑﻪ ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻃﺮح ﻫﺎي ﻣﻮﺛﺮي ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه در ﻃﺮاﺣﯽ ﯾﮏ ﻣﺪل از‬
‫ﯾﮏ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺧﺎص و ﺣﻞ آن ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﮐﻪ ﺑﻌﺪ از آن ﺑﻪ اﯾﺪه ﻣﺪل ﺳﺎزي ﺑﻄﻮر ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ در ﺻﻔﺤﻪ ﮔﺴﺘﺮده‬
‫ﻣﯽﭘﺮدازﯾﻢ‪ .‬در اﯾﻨﺠﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﺗﻮﺻﯿﻒ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺑﺮﺧﯽ از ﻣﺪل ﻫﺎي ﻣﻮﻓﻖ و روش ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ آن ‪ :‬ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ‬
 ‫‪118‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺗﺼﻤﯿﻢ ‪ ،‬ﻧﻤﻮدار درﺧﺘﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ و ﺑﻬﯿﻨﻪﺳﺎزي ‪ ،‬روش ﻫﺎي ﺗﺤﻘﯿﻘﯽ ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﯾﺴﯽ روش ﻫﺎي اﮐﺘﺸﺎﻓﯽ‬
‫و ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﻣﯽ ﭘﺮدازﯾﻢ‪ .‬در ﮔﺎم ﺑﻌﺪي ﺑﻪ ﺑﺮﺧﯽ از ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﻫﺎي اﺧﯿﺮ در اﺑﺰار و ﻓﻨﺎوري ﻫﺎي ﻣﺪل ﺳﺎزي‬
‫اﺷﺎره ﮐﺮده و ﻣﺒﺤﺚ را ﺑﺎ ﺑﺮﺧﯽ از ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻣﻬﻢ در ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺎﯾﻪ ﻣﺪلﺳﺎزي ﺑﻪ ﭘﺎﯾﺎن ﻣﯽ رﺳﺎﻧﯿﻢ و ﺑﺤﺚ ﻫﺎي‬
‫ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﻪ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎ و ﻧﺤﻮه ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ آن را ﺑﻪ ﻓﺼﻞ ﺑﻌﺪ ﻣﻮﮐﻮل ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻼش ﻫﺎي ﻣﺘﻤﺎدي ﺑﻪ‬
‫اﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﮐﺎﻣﻼً واﻗﻒ ﻫﺴﺘﯿﻢ ﮐﻪ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻣﺪل ﻫﺎ و ﻧﺤﻮه اﺳﺘﻔﺎده از آﻧﻬﺎ ﻗﺒﻞ از ﺗﻼش ﺑﺮاي ﯾﺎد ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻧﺤﻮه‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از اﻧﺒﺎر داده ﻫﺎ ‪ OLAP‬و اﺳﺘﺨﺮاج داده ﻫﺎ ﺑﻄﻮر ﻣﻮﺛﺮ ﻻزم ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﻓﺼﻞ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﺮاﺣﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ ذﯾﻞ ﺗﻨﻈﯿﻢ ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ‪:‬‬
‫‪ ١٫٤‬ﺗﺼﻮﯾﺮ آﻏﺎزﯾﻦ ﺷﺎﻣﻞ‪ :‬ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ رﯾﻠﯽ و ﺗﻼش ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﺻﺮف ﻫﺰﯾﻨﻪ‬
‫ﻫﺎي ﻋﻤﺪه‬

‫‪ ٢٫٤‬ﻣﺪل ﺳﺎزي ‪MSS‬‬

‫‪ ٣٫٤‬ﻣﺪل ﻫﺎي اﯾﺴﺘﺎ و ﭘﻮﯾﺎ‬

‫‪ ٤٫٤‬ﻗﻄﻌﯿﺖ ‪ ،‬ﻋﺪم ﻗﻄﻌﯿﺖ و رﯾﺴﮏ ﻫﺎي ﻣﺮﺗﺒﻂ‬

‫‪ ٥٫٤‬ﻧﻤﻮدارﻫﺎي ﺗﺎﺛﯿﺮ‬

‫‪ ٦٫٤‬ﻣﺪل ﺳﺎزي ‪ MSS‬ﺑﺎ ﺻﻔﺤﻪ ﻫﺎي ﮔﺴﺘﺮده‬

‫‪ ٧٫٤‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻫﺎﯾﯽ ﺑﺎ اﻧﺘﺨﺎب ﻫﺎي اﻧﺪك ) ﺟﺪول ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻫﺎ و ﻧﻤﻮدار درﺧﺘﯽ آﻧﻬﺎ(‬

‫‪ ٨٫٤‬ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻣﺪل ﻫﺎي رﯾﺎﺿﯽ ‪MSS‬‬

‫‪ ٩٫٤‬ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎزي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي رﯾﺎﺿﯽ‬

‫‪ ١٠٫٤‬اﻫﺪاف ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ ‪ ،‬ﺗﺤﯿﻞ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻫﺎ ‪ ،‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻫﺎي ﻣﺸﺮوط و ﺟﺴﺘﺠﻮي اﻫﺪاف‬

‫‪ ١١٫٤‬روش ﻫﺎي ﺟﺴﺘﺠﻮ ﺑﺮاي ﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪ‬

‫‪ ١٢٫٤‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي روش اﮐﺘﺸﺎﻓﯽ‬

‫‪ ١٣٫٤‬ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي‬

‫‪١٤٫٤‬ﻣﺪل ﺳﺎزي ﻣﻮﺛﺮ ﺗﺼﻮﯾﺮي و ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﻣﻮﺛﺮ ﺗﺼﻮﯾﺮي‬

‫‪ ١٥٫٤‬ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎي ﻧﺮم اﻓﺰاري ﮐﻤﯽ‬

 ‫‪119‬‬ ‫ﻣﺪﻟﺴﺎزي و ﺗﺤﻠﯿﻞ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم‬

‫‪١٦٫٤‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺎﯾﻪ ﻣﺪل ﺳﺎزي‬

‫‪ 4,1‬ﺗﺼﻮﯾﺮ آﻏﺎزﯾﻦ ‪ :‬ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ رﯾﻠﯽ و ﺗﻼش‬

‫ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﺻﺮف ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي ﻋﻤﺪه‬

‫‪ DuPont‬از ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﺑﺮاي اﺟﺘﻨﺎب از ﺻﺮف ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي ﻫﻨﮕﻔﺖ در ﻧﺎوﮔﺎن ﻫﺎي اﺗﻮﻣﺒﯿﻞ رﯾﻠﯽ‬
‫ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺗﻘﺎﺿﺎي ﻣﺸﺘﺮي ﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺷﺎﻣﻞ ﺧﺮﯾﺪاري ﻣﺎﺷﯿﻦ رﯾﻠﯽ ‪،‬‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺑﻬﺘﺮ ﻧﺎوﮔﺎن ﻣﻮﺟﻮد ﯾﺎ ﺣﺘﯽ اﻻﻣﮑﺎن ﮐﺎﻫﺶ اﻧﺪازه اﯾﻦ ﻧﺎوﮔﺎن ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬روش ﻫﺎي ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ ﻗﺪﯾﻤﯽ ‪،‬‬
‫ﺗﺠﺎرب ﮔﺬﺷﺘﻪ و ﺗﺪاﺑﯿﺮ ﻣﺮﺳﻮم ﮔﺎه ﻣﺪﯾﺮان را ﺑﻪ ﺳﻤﺖ اﻓﺰاﯾﺶ ﺣﺠﻢ ﻧﺎوﮔﺎن ﺗﺮﻏﯿﺐ ﻣﯽ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﻣﺴﺌﻠﻪ اﺻﻠﯽ‬
‫اﯾﻨﺠﺎﺳﺖ ﮐﻪ ‪ DuPont‬از اﺗﻮﻣﺒﯿﻞ ﻫﺎي رﯾﻠﯽ ﺧﺎص ﺧﻮد ﺑﻄﻮر ﻣﻮﺛﺮ و ﮐﺎرآﻣﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﯽ ﻧﻤﻮد و ﻋﻼوه ﺑﺮاﯾﻦ‬
‫ﺗﻌﺪاد ﮐﺎﻓﯽ از اﯾﻦ اﺗﻮﻣﺒﯿﻞ ﻫﺎ را ﻧﯿﺰ در اﺧﺘﯿﺎر ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻨﻮع ﮔﺴﺘﺮده در ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﭼﺮﺧﻪ‬
‫زﻣﺎﻧﯽ ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ زﻣﺎﻧﯽ ﻧﮕﻬﺪاري و ﺳﻔﺎرش ﻣﺘﻮاﻟﯽ ‪ ،‬اداره ﺗﻤﺎم اﯾﻦ ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﺑﺎ روﺷﯽ ﺟﺎﻣﻊ و‬
‫ﮐﺎرآﻣﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﯾﮏ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻫﺪاﯾﺖ و ﻋﻤﻠﯽ ﻣﯽ ﺷﺪ ‪ ،‬اﻣﺮ دﺷﻮاري ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽ رﺳﯿﺪ‪ .‬ﻧﺎوﮔﺎن‬
‫اﺗﻮﻣﺒﯿﻞ ﻫﺎي رﯾﻠﯽ ﺧﺎص ﺑﺮاي ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ﺑﺨﺶ ﻋﻈﯿﻤﯽ از ﻣﻮاد ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ از ‪ DuPont‬ﺑﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻫﺰﯾﻨﻪ ﯾﮏ اﺗﻮﻣﺒﯿﻞ رﯾﻠﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ از ‪ 80/000‬دﻻر ﺑﺮاي ﯾﮏ اﺗﻮﻣﺒﯿﻞ ﺑﺎ ﻣﺨﺰن اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺗﺎ‬
‫ﺑﯿﺶ از ‪ 250/000‬دﻻر ﺑﺮاي ﯾﮏ ﺗﺎﻧﮑﺮ از ﻧﻮع ﺧﺎص ‪ ،‬ﻣﺘﻐﯿﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻟﺬا ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ وﺟﻮد ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي ﺑﺎﻻ اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﻣﻮﺛﺮ و ﮐﺎرآﻣﺪ از ﻧﺎوﮔﺎن ﻣﻮﺟﻮد ﯾﮏ اﻣﺮ ﺿﺮوري ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ DuPont‬در ﻋﻮض ﺧﺮﯾﺪاري ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻫﺎي رﯾﻠﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﯾﮏ ﻣﺪل ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ‪ ProModel‬روي‬
‫آورده ﮐﻪ ﻧﻤﺎﯾﺸﮕﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﺎﻣﻞ ﺣﻤﻞ وﻧﻘﻞ اﯾﻦ ﺷﺮﮐﺖ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ) ‪ProModel corporation‬‬
‫‪ .(,Orem,Utah,WWW.ProModel.com‬اﯾﻦ ﻣﺪل ﺑﺪرﺳﺘﯽ ﺗﻨﻮع ﻣﻮﺟﻮد در ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﻮاد ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ‪ ،‬اﻧﻮاع‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻫﺎي ﺗﺎﻧﮑﺮ دار ‪ ،‬زﻣﺎن ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ‪ ،‬زﻣﺎن ﺑﺎرﮔﯿﺮي و ﺗﺨﻠﯿﻪ ﺑﺎر و ﺗﻘﺎﺿﺎي ﻣﺸﺘﺮي را ﺷﺒﯿﻪ‬
‫ﺳﺎزي ﻧﻤﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺪل ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﯾﮏ ﻣﺤﯿﻂ ﻣﺠﺎزي را ﮐﻪ در آن روﯾﻪ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ را ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ و اﺟﺮا ﻗﺮار دﻫﺪ‪ ،‬ﻗﺒﻞ از آﻧﮑﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮ داﺋﻤﯽ اﻋﻤﺎل ﺷﻮد‪ .‬ﺗﻐﯿﯿﺮات در ﺟﻬﺎن‬
‫ﻣﺠﺎزي ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺳﺮﯾﻊ و ﮐﻢ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬رواﺑﻂ ﺑﯿﻦ اﺟﺰاي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺼﻮرت رﯾﺎﺿﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻻزم ﺑﻪ‬
‫ﺧﺮﯾﺪ ﻣﺎﺷﯿﻦﻫﺎي ﮔﺮان ﻗﯿﻤﺖ ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ اﯾﻦ ﺗﺎﺛﯿﺮات ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ ProModel‬اﯾﻦ ﺷﺮﮐﺖ را ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺪل ﻫﺎي ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﺑﺼﻮرت ﺳﺮﯾﻊ و آﺳﺎن )ﮐﻪ ﺗﻨﻬﺎ دو ﻫﻔﺘﻪ‬
‫ﻃﻮل ﻣﯽ ﮐﺸﺪ( و اﺟﺮا و ﻫﺪاﯾﺖ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺸﺮوط ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ ﮐﻪ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺷﺎﻣﻞ ﻃﺮح ﻫﺎي ﮔﺮاﻓﯿﮑﯽ ﻋﻈﯿﻢ و‬
‫ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ اﻧﯿﻤﯿﺸﻦ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي‪ ،‬ﺗﻤﺎم ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ را در ﺑﺮ ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪ .‬در اﯾﻦ راﺑﻄﻪ ﺳﻨﺎرﯾﻮ ﻫﺎ‬
‫و آزﻣﺎﯾﺶ ﻫﺎي ﺑﺴﯿﺎري اﺟﺮا ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ‪ DuPont .‬ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﺑﻌﻀﯽ از ﺷﺮاﯾﻂ روﯾﻪ ﻫﺎي زﻣﺎﻧﺒﻨﺪي ﭘﺮداﺧﺖ‬
‫‪ .‬اﺟﺮاي ﻣﺪل ﻫﺎي ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﺑﻪ ﺗﯿﻢ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه در ﺟﻬﺖ درك ﺗﻤﺎم ﻣﺸﮑﻼت ﮐﻤﮏ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﯽ ﻣﯽ‬
 ‫‪120‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ‪ ProModel‬ﺑﺪرﺳﺘﯽ ﺗﻨﻮع ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺗﻮﻟﯿﺪ ‪ ،‬ﻣﯿﺰان ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻫﺎي ﻣﺨﺰن دار ‪ ،‬ﻣﺪت زﻣﺎن ﺣﻤﻞ‬
‫و ﻧﻘﻞ و ﺗﺨﻠﯿﻪ ﺑﺎر در ﻣﺤﻞ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻣﺸﺘﺮي را اراﺋﻪ ﻣﯽ دﻫﺪ‪ .‬ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ اﯾﻦ ﻣﺪل ﺗﻤﺎم ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺗﻮزﯾﻊ در ﺳﻄﺢ‬
‫ﻣﻠﯽ را ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﺼﻮرت ﻫﻨﺪﺳﯽ )ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﺗﺼﻮﯾﺮي( و ﺗﺤﺖ ﺷﺮاﯾﻂ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺑﻪ وﯾﮋه ﺷﺮاﯾﻂ ﺣﺎﺿﺮ و ﺑﺎ‬
‫ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﺗﻘﺎﺿﺎي ﻣﺸﺘﺮي ‪ ،‬اراﺋﻪ داد‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺪل ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﺷﺪه ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪﮔﺎن را در ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺗﻨﮕﻨﺎ ﻫﺎ و‬
‫دﯾﮕﺮ ﻣﺸﮑﻼت ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ واﻗﻌﯽ ﯾﺎري ﻣﯽ دﻫﺪ‪ .‬ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﺑﺮرﺳﯽ اﯾﻦ ﻣﺪل ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﺷﺪه‪ ،‬ﻣﺴﺎﺋﻞ‬
‫واﻗﻌﯽ ﺑﻪ آﺳﺎﻧﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺸﺨﯿﺺ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﻧﺘﯿﺠﻪ اﯾﻦ اﻣﺮ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪﮔﺎن را ﻣﺘﻘﺎﻋﺪ ﻣﯽ ﺳﺎزد ﮐﻪ ﺻﺮف ﻫﺰﯾﻨﻪ‬
‫ﻫﺎي ﻓﺮاوان‪ ،‬ﺑﯿﻬﻮده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و در ﺣﻘﯿﻘﺖ ﺗﺤﻮﯾﻞ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪي ﻫﺎي ﻣﺸﺘﺮي ﺑﺎ وﺟﻮد ﮐﻮﭼﮏ ﻧﻤﻮدن ﻧﺎوﮔﺎن‬
‫ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ﻗﺎﺑﻞ اﺟﺮا ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي‪ ،‬اﯾﻦ اﻣﺮ را روﺷﻦ ﻣﯽ ﺳﺎزد ﮐﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻌﺪ از دو ﻫﻔﺘﻪ ﺗﺤﻠﯿﻞ ‪،‬‬
‫‪ DuPont‬ﻣﺒﻠﻎ ‪ 500/000‬دﻻر در ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري اﺻﻠﯽ آن ﺳﺎل ﭘﺲ اﻧﺪاز ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﻫﺎي ﺛﺎﺑﺖ ﺷﺪه در اﯾﻦ ﻣﺪل ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي‪ DuPont ،‬ﺷﺮوع ﺑﻪ اﺟﺮاي اﯾﻦ ﻣﺪل در ﺧﻄﻮط‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﻮﻟﯿﺪي در ﻣﯿﺎن ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻨﺪي ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ و ﺣﺎﮐﻤﯿﺖ ﻫﺎي ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي‪،‬‬
‫ﺑﻄﻮر ﭼﺸﻤﮕﯿﺮي ﻧﺤﻮه ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ ‪ DuPont‬ﺑﻬﺒﻮد ﯾﺎﻓﺘﻪ و ﻗﺪم ﺑﻌﺪي ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ اﯾﻦ اﻣﺮ در ﺳﻄﺢ ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ‬
‫و ﺣﻤﺎﯾﺖ در ﺟﻬﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﺎزار ﺟﺪﯾﺪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺻﺮﻓﻪ ﺟﻮﯾﯽ در ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎ در اﯾﻦ ﺑﺨﺶ اﺳﺎﺳﺎً ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﯽ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺳﻮاﻻﺗﯽ در ﺧﺼﻮص ﺗﺼﻮﯾﺮ آﻏﺎزﯾﻦ‬

‫‪ .1‬ﭼﺮا ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪﮔﺎن در اﺑﺘﺪا اﺣﺴﺎس ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻧﺎوﮔﺎن اﻣﺮ درﺳﺘﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ؟‬
‫‪ .2‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺷﻤﺎ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪﮔﺎن ﭼﮕﻮﻧﻪ در ﻣﻮرد ﺳﯿﺴﺘﻢ واﻗﻌﯽ از ﻃﺮﯾﻖ ﻣﺪل ﺳﺎزي آﮔﺎﻫﯽ ﭘﯿﺪا‬
‫ﮐﺮدﻧﺪ؟ و در اﯾﻨﺼﻮرت آﯾﺎ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺗﻤﺮﮐﺰ ﺑﻬﺘﺮ ﺑﺮروي ﺳﯿﺴﺘﻢ واﻗﻌﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ؟ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺷﻤﺎ آﯾﺎ‬
‫اﯾﻦ ﻣﺪل ﺳﺎزي آﻧﻬﺎ را در دﺳﺖ ﯾﺎﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﯾﺎري ﻧﻤﻮد؟‬
‫‪ .3‬ﭼﮕﻮﻧﻪ از اﯾﻦ ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي در ارزﯾﺎﺑﯽ ﻋﻤﻠﯿﺎت اﺟﺮاﯾﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ واﻗﻌﯽ ﻗﺒﻞ از آﻧﮑﻪ ﻫﺮ ﺗﻐﯿﯿﺮي‬
‫روي دﻫﺪ ﻣﯽ ﺗﻮان اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد؟‬
‫‪ .4‬ﭼﮕﻮﻧﻪ اﯾﻦ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻣﺤﺪود زﻣﺎﻧﯽ در ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﮐﻤﮏ ﻧﻤﺎﯾﺪ؟‬
‫‪ .5‬ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي در ﺧﺼﻮص دﺳﺖ ﯾﺎﻓﺘﻦ ﯾﮏ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮔﺮ ﺑﻪ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ راه ﺣﻞ ﻫﯿﭻ ﺗﻀﻤﯿﻨﯽ را اراﺋﻪ ﻧﻤﯽ‬
‫دﻫﺪ‪.‬در ﺧﺼﻮص اﯾﻦ اﻣﺮ در ﻣﻮرد ‪ DuPont‬ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ‪.‬‬
‫‪ .6‬زﻣﺎﻧﯽ اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﮐﻮﭼﮏ ﻧﻤﻮدن ﻧﺎوﮔﺎن را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﭼﺎره ﻣﻌﻘﻮل اﺗﺨﺎذ ﻧﻤﻮد ‪ .‬ﭼﺮا ﺷﻤﺎ‬
‫ﻓﮑﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﯾﮏ ﻣﺪﯾﺮ ﺑﺎﯾﺪ اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ را ﻗﺒﻮل ﻧﻤﺎﯾﺪ؟ آﯾﺎ ﻓﮑﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻋﻠﺖ ﺗﯿﻢ‬
‫ﺗﻮﺳﻌﻪ روي دﯾﮕﺮ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﺎزﻣﺎن دﻫﯽ ﻣﯽ ﭘﺮدازد؟ ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ‪.‬‬
 ‫‪121‬‬ ‫ﻣﺪﻟﺴﺎزي و ﺗﺤﻠﯿﻞ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم‬

‫‪ 4,2‬ﻣﺪل ﺳﺎزي ‪MSS‬‬

‫ﺗﺼﻮﯾﺮ آﻏﺎزﯾﻦ در ﺧﺼﻮص ﻣﺸﮑﻼت ﭘﯿﭽﯿﺪه ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي در ﻣﻮرد اﯾﻦ اﻣﺮ ﮐﻪ ﮐﺪام راﻫﮑﺎر ﻣﺮﺳﻮم را‬
‫ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻓﺮﻋﯽ ﺑﺮﮔﺰﯾﺪ ‪ ،‬ﺗﻮﺿﯿﺢ ﺟﺎﻣﻌﯽ را اراﺋﻪ ﻧﻤﻮد‪ .‬اﻣﺎ ﺑﺪرﺳﺘﯽ ﺑﺎ ﻣﺪل ﺳﺎزي ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ رﯾﻠﯽ ‪ ،‬ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪﮔﺎن ﻗﺎدر ﺑﻪ آزﻣﺎﯾﺶ و ﺑﺮرﺳﯽ ﺗﺪاﺑﯿﺮ ﻣﺨﺘﻠﻒ و ﺳﺮﯾﻊ و ﮐﻢ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﺑﻌﻨﻮان روﺷﯽ از ﻣﺪل ﺳﺎزي اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ‪ .‬ﻣﺪل ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ‪ DuPont‬ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎي ﺗﺠﺎري‬
‫اﺟﺮا ﮔﺮدﯾﺪ‪ .‬اﯾﻦ روش ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي در ﻣﺒﻠﻎ ﻫﻨﮕﻔﺘﯽ از ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي ﺳﺎﻻﻧﻪ ‪ DuPont‬ﺻﺮﻓﻪ ﺟﻮﯾﯽ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﺟﺎي‬
‫ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري در ﺑﺨﺶ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻫﺎي رﯾﻠﯽ ﮔﺮان ﻗﯿﻤﺖ و ﺑﺮرﺳﯽ اﯾﻦ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻫﺎ ﺟﻬﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﺑﻬﯿﻨﻪ از آﻧﻬﺎ ﮐﻪ‬
‫ﮐﺎﻣﻼً ﭘﺮ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺗﻤﺎم اﯾﻦ روﻧﺪ در ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ و ﺑﻪ ﻣﺪت زﻣﺎن دو ﻫﻔﺘﻪ ﻗﺎﺑﻞ اﺟﺮا ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻗﺒﻞ از اﯾﻨﮑﻪ‬
‫اوﻟﯿﻦ ﭘﺮواز ﺑﻪ ﻣﺎه ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد ‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﯽ ﻫﻮا و ﻓﻀﺎ )ﻧﺎﺳﺎ( ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﻫﺎي ﺑﯽ ﺷﻤﺎري را اﺟﺮا ﻧﻤﻮد و‬
‫ﻫﻨﻮز ﻫﻢ ﻧﺎﺳﺎ ﻣﺎﻣﻮرﯾﺖ ﻫﺎي ﻓﻀﺎﯾﯽ ﺧﻮد را ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬ﺟﻨﺮال ﻣﻮﺗﻮر ﻧﯿﺰ ﻫﻢ اﮐﻨﻮن ﺗﻤﺎم ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎي‬
‫ﺗﻮﻟﯿﺪ و ﺗﺴﺖ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ را ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﭘﺮات و واﯾﺘﻨﯽ)‪ (Pratt & Whitney‬از‬
‫ﻣﺤﯿﻂ ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﺷﺪه در ﻃﺮاﺣﯽ و ﺗﺴﺖ ﮐﺮدن ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎ ﺑﺮاي ﺟﺖ ﻫﺎي ﺟﻨﮕﻨﺪه اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ﮐﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮ‬
‫ﯾﮏ ﻣﺪل از ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻋﻤﻠﯿﺎت ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﺑﺎ ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي ﺑﺴﯿﺎر ﺳﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺪل ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ‪ DuPont‬ﺑﺮاي درك ﻣﺸﮑﻼت ﭘﯿﺶ رو اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد و ﻧﻪ ﺑﺮاي دﺳﺖ ﯾﺎﻓﺘﻦ ﺑﻪ راه‪-‬‬
‫ﺣﻞﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ ‪ ،‬زﯾﺮا اﯾﻦ راه ﺣﻞ ﻫﺎي ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدي ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ ،‬اﻣﺎ ﻣﺎداﻣﯽ ﮐﻪ ﻣﺪل ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﺷﺪه‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻪ و ﺗﺴﺖ ﻧﺸﻮد اﯾﻦ راه ﺣﻞ ﻫﺎ ﻣﻮرد ﺳﻨﺠﺶ ﻗﺮار ﻧﻤﯽ ﮔﯿﺮد‪ .‬ﻣﺜﺎل ﻫﺎي دﯾﮕﺮي از اﯾﻦ ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﻫﺎ‬
‫ﺗﻮﺳﻂ )‪ Van der Heijden(2002‬و روزﺗﯿﻮ ﺳﻼﻧﺪار)‪ (2001‬اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ون در ﻫﯿﺠﺪن)‪ (2002‬از ﯾﮏ‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﺷﯽءﮔﺮا ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ﺑﺎرﮐﺶ ﻫﺎي زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ ﺧﻮدﮐﺎر در ﻓﺮودﮔﺎه‬
‫اﺳﭽﯿﻔﻮل آﻣﺴﺘﺮدام اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬روزﺗﯽ و ﺳﻼﻧﺪار )‪ (2001‬از ﯾﮏ ﻣﺪل ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﮐﻪ ﺑﺠﺎي ﺧﺪﻣﻪ از‬
‫رﺑﺎت ﻫﺎ در ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎن ﯾﮏ داﻧﺸﮕﺎه اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﮐﻪ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه اﯾﻦ اﻣﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎن ‪ 200/000‬دﻻر‬
‫در ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺳﺎﻟﯿﺎﻧﻪ ﺧﻮد ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺻﺮﻓﻪ ﺟﻮﯾﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﻗﺎدر ﺑﻪ ارﺗﻘﺎء روﻧﺪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﺳﺎزﻣﺎن و‬
‫ﻗﺎدر ﮐﺮدن آن ﺟﻬﺖ آﮔﺎﻫﯽ از ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي در اﻧﺘﺨﺎب ﻫﺎي آﺗﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﻓﯿﺎت در ﺳﺎل ﺣﺪود‬
‫‪ 1‬ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر در ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎ از ﻃﺮﯾﻖ ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﺻﺮﻓﻪ ﺟﻮﯾﯽ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬در اﻟﻤﭙﯿﮏ زﻣﺴﺘﺎﻧﯽ ‪ 2002‬از ﺷﺒﯿﻪ‬
‫ﺳﺎزي ﺟﻬﺖ ﻃﺮاﺣﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي اﻣﻨﯿﺘﯽ و ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ اﺗﻮﺑﻮس ﻫﺎ ﺑﺮاي ﺑﯿﺸﺘﺮ اﺟﺘﻤﺎﻋﺎت اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدﯾﺪ‪ .‬اﯾﻦ‬
‫ﻓﻨﺎوري ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﮐﻨﻨﺪه ﺳﺎﻟﺖ ﻻك)‪ (Salt Lake‬را ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻫﯿﺌﺖﻫﺎﯾﯽ ﺟﻬﺖ ﻣﺪل ﺳﺎزي و آزﻣﻮدن‬
‫اﻧﻮاع ﺳﻨﺎرﯾﻮ ﻫﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﻋﻤﻠﯿﺎت اﻣﻨﯿﺖ و ﻫﻮاﺷﻨﺎﺳﯽ و ﻃﺮاﺣﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ‬
‫ﺷﺒﮑﻪ ﮔﺴﺘﺮده و ﭘﯿﭽﯿﺪه ﺗﻮزﯾﻊ وﺳﺎﯾﻞ ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ در ﺳﺎل ﺑﯿﺶ از ‪ 20‬ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر در ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎ ﺻﺮﻓﻪﺟﻮﯾﯽ‬
‫ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ ،‬ﮐﻪ از ﺟﻤﻠﻪ اﯾﻦ ﻣﺰاﯾﺎ ‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎ و ﺑﻬﺒﻮد ﺧﺪﻣﺎت ﺑﻪ ﻣﺼﺮف ﮐﻨﻨﺪه ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
 ‫‪122‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫ﻣﺪل ﺳﺎزي ﻋﻨﺼﺮي ﮐﻠﯿﺪي در اﮐﺜﺮ ﻫﻮش ﻫﺎي ﺗﺠﺎري )‪ (DSS‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻫﺎي‬
‫ﺗﺠﺎري ﻧﯿﺰ ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﯽ اﯾﻔﺎ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﯾﮑﯽ از ﻣﻠﺰوﻣﺎت ﻣﺪل ﻫﺎي ﭘﺎﯾﻪ اي ‪ DSS‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﻃﺒﻘﺎت‬
‫ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﯽ از اﯾﻦ ﻣﺪل ﻫﺎ وﺟﻮد دارد ﮐﻪ اﻏﻠﺐ‪ ،‬ﻓﻨﺎوريﻫﺎي وﯾﮋه اي ﺟﻬﺖ ﺣﻞ ﻫﺮ ﮐﺪام ﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺷﺒﯿﻪ‬
‫ﺳﺎزي‪ ،‬روش ﻣﺪل ﺳﺎزي ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻧﻮع دﯾﮕﺮ ﻧﯿﺰ وﺟﻮد دارد ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل روش ﺑﻬﯿﻨﻪ‬
‫ﺳﺎزي اﺗﺨﺎذ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﭘﺮوﮐﺘﺮ و ﮔﺎﻣﺒﻞ )‪ (P&G‬را در ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﺠﺪد ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺗﻮزﯾﻊ در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ)ﻓﺼﻞ‬
‫وب(‪ DSS .‬ﭘﺮوﮐﺘﺮ و ﮔﺎﻣﺒﻞ در ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﺠﺪد ﻋﺮﺿﻪ ﮐﺎﻻ در آﻣﺮﯾﮑﺎي ﺷﻤﺎﻟﯽ ﺷﺎﻣﻞ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻣﺪل ﺳﺎزي‬
‫ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫‪ ‬ﻣﺪل ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﻨﻨﺪه ﺑﺮ اﺳﺎس ﯾﮏ اﻟﮕﻮرﯾﺘﻢ ﮐﻪ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ را ﺑﺮآورد ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ ‪ ،‬اﯾﻦ ﻣﺪل‬
‫ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎً در ‪ DSS‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰي ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ ‬ﻣﺪل ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﺗﻘﺎﺿﺎ از روي آﻣﺎر‪.‬‬
‫‪ ‬ﻣﺪل ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻣﺮﮐﺰ ﺗﻮزﯾﻊ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺪل از اﻃﻼﻋﺎت اﻧﺒﻮه ) ﺗﮑﻨﯿﮏ ﻣﺪل ﺳﺎزي ﺧﺎص( اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﺑﺎ ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎي ﻧﺮم اﻓﺰاري ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎزي ﺧﻄﯽ ﯾﺎ اﻋﺸﺎري اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻗﺎﺑﻞ ﺣﻞ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﯾﮏ ﻣﺪل ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ﮐﻪ ﻣﺪل ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﺧﺎﺻﯽ اﺳﺖ ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﻧﺎوﮔﺎن ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ‬
‫ﮐﺸﺘﯿﺮاﻧﯽ از ﻣﺒﺪا ﺑﻪ ﻣﺮﮐﺰ ﺗﻮزﯾﻊ و ﺑﻌﺪاً ﺗﺤﻮﯾﻞ ﺑﻪ ﻣﺼﺮف ﮐﻨﻨﺪه‪).‬ﮐﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺪل ﻗﺒﻞ ﺗﻐﺬﯾﻪ‬
‫ﻣﯽﮔﺮدد( ﮐﻪ ﻧﺤﻮه اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎي ﺗﺠﺎري را ﺣﻞ ﮐﺮده و ﺑﺎ ﻣﺪل ﻫﺎي ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ‬
‫ﺗﻮزﯾﻊ ادﻏﺎم ﻣﯽ ﮔﺮدد اﯾﻦ دو ﻣﺸﮑﻞ ﺑﻄﻮر ﻣﺘﻨﺎوب ﺣﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد و ‪ DSS‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي‬
‫ﺗﺠﺎري در ارﺗﺒﺎط ﺑﻮده و ﺑﺎ اﯾﻦ ﻣﺪل ﻫﺎ ﯾﮑﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ ‬ﻣﺪل ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي رﯾﺴﮏ ﻫﺎ و وﺿﻌﯿﺖ ﻣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﺑﻌﻀﯽ از ﻓﺎﮐﺘﻮرﻫﺎي ﮐﯿﻔﯽ را ﮐﻪ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﻗﻀﺎوت‬
‫ﺷﺨﺼﯽ دارد را ﻣﻮرد ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻗﺮار ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺳﯿﺴﺘﻢ اﻃﻼﻋﺎت ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ ﺑﺮاي واﺳﻂ ﮐﺎرﺑﺮ)ﯾﮏ ﻣﺪل ﮔﺮاﻓﯿﮑﯽ ﻣﻮﺛﺮ از داده ﻫﺎ(‬
‫وﺿﻌﯿﺖ ﮐﻠﯽ ﭘﺮوﮐﺘﺮ و ﮔﺎﻣﺒﻞ ﺑﯿﺎﻧﮕﺮ اﯾﻦ اﻣﺮ ﺑﻮد ﮐﻪ ‪ DSS‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ از ﺗﺮﮐﯿﺐ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻣﺪل ﮐﻪ ﺑﻌﻀﯽ‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد و ﺑﺮﺧﯽ ﻧﯿﺰ از ﻣﺪلﻫﺎي ﻣﺮﺳﻮم ﺑﻮده ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﻄﻮر ﮐﻠﯽ در ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻫﺎي‬
‫اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮏ در اﯾﻦ ﺷﺮﮐﺖ ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽرود‪ .‬در اداﻣﻪ ﻧﺸﺎن داده ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﺮﺧﯽ از ﻣﺪل ﻫﺎ ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎً در ﺑﺴﺘﻪ‪-‬‬
‫ﻫﺎي ﻧﺮم اﻓﺰاري ‪ DSS‬ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ و ﺑﺮﺧﯽ ﻧﯿﺰ ﻧﯿﺎز دارﻧﺪ ﮐﻪ در ﺧﺎرج از ﻧﺮم اﻓﺰار ‪ DSS‬ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ و‬
‫ﺑﺮﺧﯽ دﯾﮕﺮ را ﻣﯽ ﺗﻮان در ﻣﻮاﻗﻊ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز از ﻃﺮﯾﻖ ‪ DSS‬ﺑﻪ دﺳﺖ آورد‪ .‬ﮔﺎه ﺗﻼش ﮔﺴﺘﺮده اي ﺟﻬﺖ ﺗﺨﻤﯿﻦ‬
‫ﯾﺎ ﺟﻤﻊ ﮐﺮدن داده ﻫﺎي ﻣﺪل )در ﻣﻮرد ‪ 500‬ﻧﻔﺮ از ﮐﺎرﻣﻨﺪان ‪ P&G‬ﮐﻪ ﺣﺪود ﯾﮏ ﺳﺎل در اﯾﻦ اﻣﺮ درﮔﯿﺮ‬
‫ﺷﺪﻧﺪ(ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز اﺳﺖ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻣﺪل ﻫﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ادﻏﺎم ﺷﻮﻧﺪ و ﻣﺪل ﻫﺎ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻣﻮرد ﺗﺠﺰﯾﻪ ﻗﺮار ﮔﯿﺮﻧﺪ ﯾﺎ‬
‫ﺳﺎده ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﮔﺎﻫﯽ اوﻗﺎت ﯾﮏ روش ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎزي ﻓﺮﻋﯽ در ﺧﺼﻮص اﯾﻦ اﻣﺮ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و در ﻧﻬﺎﯾﺖ‬
‫ﻗﻀﺎوت ﺷﺨﺺ ﺟﻨﺒﻪ ﻣﻬﻤﯽ از اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺪل ﻫﺎ ﺟﻬﺖ ﻣﺪل ﺳﺎزي ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
 ‫‪123‬‬ ‫ﻣﺪﻟﺴﺎزي و ﺗﺤﻠﯿﻞ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم‬

‫ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ از وﺿﻌﯿﺖ ‪ P&G‬و ‪ IMERYS‬در ﻗﺎﻟﺐ ﮐﺎرﺑﺮد ‪ ،1,4‬آﺷﮑﺎر اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺪل ﺳﺎزي ﯾﮏ ﮐﺎر‬
‫ﺳﺎده ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬ﺳﺎزﻧﺪه ﻣﺪل ﺑﺎﯾﺪ ﺑﯿﻦ ﺳﺎدهﺳﺎزي ﻣﺪل و اراﺋﻪ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪي ﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ واﻗﻌﯿﺖ‪ ،‬ﺗﻌﺎدل‬
‫ﻻزم را ﺑﺮﻗﺮار ﮐﺮده ﺗﺎ ﺷﺮاﯾﻂ ﺑﺮاي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﮐﺎرﺑﺮد ﻣﺪل ﻫﺎ در ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺟﻬﺎن واﻗﻌﯽ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺻﺮﻓﻪ ﺟﻮﯾﯽ ﻣﯿﻠﯿﻮن ﻫﺎ دﻻر و ﯾﺎ ﮐﺴﺐ ﻣﯿﻠﯿﻮن ﻫﺎ دﻻر‬
‫ﺳﻮد ﻣﯽ ﺑﺎﺷﯿﻢ‪ .‬در ﺧﻄﻮط ﻫﻮاﯾﯽ آﻣﺮﯾﮑﺎ )‪ (AMR,Corp‬ﻣﺪل ﻫﺎ ﺑﺼﻮرت ﮔﺴﺘﺮده در ‪ SABRE‬از ﻃﺮﯾﻖ‬
‫ﻓﻨﺎوري ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﺧﻄﻮط ﻫﻮاﯾﯽ آﻣﺮﯾﮑﺎ)‪ ، (AADT‬اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ‪ AADT .‬در ﺑﺴﯿﺎري از ﻓﻨﺎوري ﻫﺎ و‬
‫ﮐﺎرﺑﺮد ﻫﺎي آﻧﻬﺎ ﺑﻪ وﯾﮋه ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ و ﮐﺴﺐ درآﻣﺪ )ﻣﻨﺎﻓﻊ( ﻫﻤﯿﺸﻪ ﭘﯿﺶ ﻗﺪم ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﺑﺎ ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎزي‬
‫در ﭘﺮوﻓﺎﯾﻞ ﻫﺎي ﺗﻌﯿﯿﻦ ارﺗﻔﺎع ﺻﻌﻮدي و ﻧﺰوﻟﯽ ﺑﺮاي ﻫﻮاﭘﯿﻤﺎﻫﺎ‪ ،‬ﻫﺮ ﻫﻔﺘﻪ در ﺣﺪود ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر در‬
‫ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي ﺳﻮﺧﺖ ﺻﺮﻓﻪ ﺟﻮﯾﯽ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ‪ AADT‬ﺑﺼﻮرت ﺳﺎﻟﯿﺎﻧﻪ در اواﯾﻞ دﻫﻪ ‪ 1980‬ﺻﺪﻫﺎ‬
‫ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر در اﯾﻦ اﻣﺮ ﺻﺮﻓﻪ ﺟﻮﯾﯽ ﻧﻤﻮده و ﺣﺘﯽ درآﻣﺪ ﻫﺎي ﺳﺎﻻﻧﻪ آن ﺑﻪ ﺑﯿﺶ از ﯾﮏ ﻣﯿﻠﯿﺎرد دﻻر رﺳﯿﺪه‬
‫اﺳﺖ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻣﻘﺪار ﺣﺘﯽ از درآﻣﺪ ﺧﻮد ﺧﻄﻮط ﻫﻮاﯾﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺗﺮاﯾﮏ)‪ (Trick‬ﺗﻮﺿﯿﺢ ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ‬
‫ﭼﻄﻮر ﺧﻄﻮط ﻫﻮاﯾﯽ ﺑﯿﻦ ﻗﺎرهاي ﺑﺎ وﺟﻮد ﻣﺸﮑﻼت ﻣﺎﻟﯽ در ﺣﺪود ‪ 9/11‬درﺻﺪي ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺟﻬﺖ ﺑﻬﺒﻮد وﺿﻌﯿﺖ در زﻣﺎن ﮐﻮﻻك ﺑﺮف‪ ،‬ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺑﻬﺒﻮد وﺿﻌﯿﺖ ﺧﻮد ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﺑﺰاري‬
‫ﺟﻬﺖ ﺻﺮﻓﻪ ﺟﻮﯾﯽ ﻣﯿﻠﯿﻮن ﻫﺎ دﻻر ﺑﻮد‪.‬‬

‫‪ DSS‬در ﻓﻮﮐﻮس ‪4,1‬‬

‫ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬در اﯾﻦ روﻧﺪ از ﯾﮏ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي از‬ ‫ﺧﻄﻮط ﻫﻮاﯾﯽ ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ در ﺣﺎل ﺧﻠﻖ ﯾﮏ ﻧﺴﻞ‬
‫اﺑﺰار ﺣﻤﺎﯾﺘﯽ در ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ‬ ‫ﺟﺪﯾﺪي از اﺑﺰارﻫﺎي ﻣﺪل ﺳﺎزي ‪ DSS‬ﺟﻬﺖ ﻃﺮاﺣﯽ ‪،‬‬
‫ﺷﺎﻣﻞ ‪:‬‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ‪ ،‬اﺟﺮاي اﯾﻦ ﻣﺪل ﻫﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻃﺮح ﻫﺎ‬
‫‪ .١‬ﺳﯿﻤﻮن )‪ (SIMON‬ﮐﻪ ﯾﮏ ﺷﺒﮑﻪ ﭘﺮواز و‬ ‫ﺗﻼش ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ اي را ﺟﻬﺖ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ زﻣﺎن‬
‫اﻧﺘﻘﺎل ﻫﻤﺰﻣﺎن ﻧﺎوﮔﺎن را ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻨﺪي ﺑﺮاي ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻧﻤﻮدن ﺳﻮد دﻫﯽ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ .‬ﮐﻠﯿﺪ‬
‫اﺻﻠﯽ اﯾﻦ ﻣﺸﺎرﮐﺖ و ﻫﻤﮑﺎري ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺷﺒﮑﻪ اي‬
‫‪ ARM .٢‬از ﻓﻨﺎوري ﻫﺎي ﺟﺴﺘﺠﻮي ﻣﺤﺪود‬ ‫ﺑﻨﺎم ‪ 1PLAN‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺳﮑﻮﯾﯽ را ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﺎن و‬
‫ﺟﻬﺖ اﻧﺘﻘﺎل ﭼﻨﺪ ﻫﺪﻓﯽ ﻧﺎوﮔﺎن‪.‬‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰان و دﯾﮕﺮ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮔﺮان در اﯾﻦ ﺧﻄﻮط ﻫﻮاﯾﯽ‬
‫ﺟﻬﺖ ﻣﺸﺎرﮐﺖ در روﻧﺪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻫﺎي ﺣﻤﺎﯾﺘﯽ‬

‫از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻋﻤﺪه در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻣﺪل ﺳﺎزي‪ ،‬ﻣﺸﮑﻞ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺤﯿﻄﯽ ‪ ،‬ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺘﻐﯿﺮ‪،‬‬
‫ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺪل ﻫﺎي ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ ‪ ،‬ﻃﺒﻘﺎت ‪ ،‬اﻗﺴﺎم ﻣﺪل ﻫﺎ )اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻨﺎﺳﺐ( ‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺪل و ﻣﺪل‬
‫ﺳﺎزي ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي داﻧﺶ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
 ‫‪124‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻣﺸﮑﻼت و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺤﯿﻄﯽ‬

‫اﯾﻦ ﻣﺒﺤﺚ ﮐﻪ در ﻓﺼﻞ ‪ 2‬ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ ‪ ،‬ﯾﮏ ﺟﻨﺒﻪ ﻣﻬﻢ ﺗﺤﻠﯿﻞ و ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﺤﯿﻄﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﺟﻤﻊ ﺷﺪه را ﻣﻮرد ﺗﻔﺴﯿﺮ ‪ ،‬ﺗﺤﻘﯿﻖ و ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﻣﯽ دﻫﺪ‪ .‬ﻣﯽ داﻧﯿﻢ ﮐﻪ ﻫﯿﭻ ﺗﺼﻤﯿﻤﯽ در ﺧﻼ ﮔﺮﻓﺘﻪ‬
‫ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪.‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺣﻮزه ﺗﺤﺖ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ و ﻧﯿﺮو ﻫﺎ و ﭘﻮﯾﺎﯾﯽ ﻣﺤﯿﻂ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻬﻢ اﺳﺖ‪ .‬ﻫﺮ ﻓﺮد ﺑﺎﯾﺪ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺳﺎزﻣﺎن‬
‫ﯾﺎﻓﺘﻪ و روﻧﺪ ﻣﺸﺎرﮐﺖ در ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي را ﻣﻮرد ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻗﺮار دﻫﺪ‪ .‬ﮔﺮﭼﻪ اﯾﻦ اﻣﺮ ﮐﺎﻣﻼً ﻣﺤﺘﻤﻞ اﺳﺖ‪ ،‬ﻋﻮاﻣﻞ‬
‫ﻣﺤﯿﻄﯽ ﺑﻪ وﺟﻮد آورﻧﺪه ﻣﺸﮑﻼت راﯾﺞ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﺑﺰار ﻫﻮش ﺗﺠﺎري ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺗﺸﺨﯿﺺ اﯾﻦ ﻣﺸﮑﻼت ﺗﻮﺳﻂ‬
‫ﺑﺮرﺳﯽ آﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ )رﺟﻮع ﺷﻮد ﺑﻪ ‪ .( Hall 2002a‬اﯾﻦ ﻣﺸﮑﻞ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاي ﺗﻤﺎم ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ در ﮔﯿﺮ اﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﯾﮏ ﺷﮑﻞ ﻗﺎﺑﻞ درك ﺑﺎﺷﺪ زﯾﺮا اﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺑﺼﻮرت ﯾﮏ ﻣﺪل ﺑﺎ ﯾﮏ ﺷﮑﻞ‪ ،‬اراﺋﻪ داده ﻣﯽ‬
‫ﺷﻮد در ﻏﯿﺮ اﯾﻨﺼﻮرت اﯾﻦ ﻣﺪل ﮐﻤﮑﯽ ﺑﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﮐﺮد‪.‬‬

‫ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺘﻐﯿﺮ‬

‫ﺗﺸﺨﯿﺺ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻣﺪل ) از ﻗﺒﯿﻞ ﺗﺼﻤﯿﻢ ‪ ،‬ﻧﺘﺎﯾﺞ ‪ ،‬ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﮐﻨﺘﺮل ﺑﻮدن( ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ رواﺑﻂ آﻧﻬﺎ ﻣﻬﻢ‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺴﯿﺎر ﺿﺮوري ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻧﻤﻮدارﻫﺎي ﺗﺎﺛﯿﺮات ﮐﻪ ﻣﺪل ﻫﺎي ﮔﺮاﻓﯿﮑﯽ ﻣﺪل ﻫﺎي رﯾﺎﺿﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ اﯾﻦ‬
‫روﻧﺪ را ﺗﺴﻬﯿﻞ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ .‬ﯾﮏ ﻓﺮم ﮐﻠﯽ از ﻧﻤﻮدار ﺗﺎﺛﯿﺮات و ﻧﻘﺸﻪ ﺷﻨﺎﺧﺖ ‪ ،‬ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه را در درك ﺑﻬﺘﺮ‬
‫ﻣﺸﮑﻼت ﺑﻪ وﯾﮋه ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺘﻐﯿﺮ و رواﺑﻂ آﻧﻬﺎ ﯾﺎري ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﮐﺮدن‬

‫ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ در ﺳﺎﺧﺘﻦ و ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﺪل ﻫﺎ اﻣﺮي ﺿﺮوري اﺳﺖ‪ ،‬زﯾﺮا ﺑﺎ ﻋﻤﻠﯽ ﺷﺪن ﯾﮏ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻧﺘﺎﯾﺞ آن در‬
‫آﯾﻨﺪه آﺷﮑﺎر ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ DSS .‬ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ اﻣﺮي ﮐﻪ در آﯾﻨﺪه روي ﻣﯽ دﻫﺪ ﺑﮑﺎر ﻣﯽ رود ‪ ،‬ﺑﺮﺧﻼف‬
‫‪ MSS‬ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﻮﺿﯿﺢ ﻣﺴﺌﻠﻪ اي ﮐﻪ در ﺟﺮﯾﺎن اﺳﺖ ﻣﯽ ﭘﺮدازد‪ .‬در ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻫﺎي ﻣﺸﺮوط )ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻫﺎ( در‬
‫ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ اﺗﺨﺎذ ﻣﯽ ﺷﺪ در روﻧﺪ اﻣﺮ )ﮐﺎر( در آﯾﻨﺪه ﺗﺎﺛﯿﺮي ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬در ﻗﺎﻟﺐ ﮐﺎرﺑﺮدي ‪، 1,4‬‬
‫ﻣﺪل ‪ IMERYS‬در ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺧﺎك رس ﯾﮏ ﻣﺪل ﺑﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ از ﺗﻘﺎﺿﺎ اﺳﺖ‪ .‬در واﻗﻊ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﺑﺮاي ﺧﺎك رس ﭘﯿﺶ‬
‫ﺑﯿﻨﯽ ﺷﺪه ﮐﻪ ﺑﺮ ﻣﯿﺰان ﺗﻮﻟﯿﺪ در آﯾﻨﺪه ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻣﯽ ﮔﺬارد‪ .‬ﻋﻤﻞ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﮐﺮدن ﺑﺎ ﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎي ﻓﺮوش‪ ،‬ﮐﻪ ﺑﺴﯿﺎري‬
‫از ﭘﯿﭽﯿﺪﮔﯽ ﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭼﻨﯿﻦ ﻣﺪل ﻫﺎﯾﯽ را ﺑﻄﻮر ﺧﻮدﮐﺎر ﺑﯿﺎن ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬راﺣﺖ ﺗﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ‪SAS‬‬
‫ﮐﻪ داراي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﺑﺎ ﻗﺪرت اﺟﺮاﺋﯽ ﺑﺎﻻﯾﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ در ﻓﻨﺎوري ﺗﺤﻠﯿﻞ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﺎﻧﻪ ﺧﻮد ﺗﺎ ﺣﺪ زﯾﺎدي‬
‫ﺧﺮده ﻓﺮوش ﻫﺎ را ﻧﯿﺰ در ﺑﺮ ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ .‬اﯾﻦ ﻧﺮم اﻓﺰار ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﯾﺮ ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎي ﻧﺮم اﻓﺰاري ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﮐﻨﻨﺪه‬
‫ﺧﻮدﮐﺎرﺗﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺠﺎرت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﻫﻢ اﮐﻨﻮن ﻧﯿﺎز زﯾﺎدي ﺑﻪ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ دارد و اﻃﻼﻋﺎت ﻓﺮاواﻧﯽ ﺟﻬﺖ اﺟﺮاي آن در‬
‫دﺳﺘﺮس ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﺗﺠﺎرت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ‪ ،‬ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎ ﺑﺴﯿﺎر ﺳﺮﯾﻊ روي ﻣﯽ دﻫﺪ اﻣﺎ ﺑﺎ وﺟﻮد اﯾﻦ‪ ،‬اﻃﻼﻋﺎت‬
 ‫‪125‬‬ ‫ﻣﺪﻟﺴﺎزي و ﺗﺤﻠﯿﻞ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم‬

‫ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺧﺮﯾﺪ ﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﮔﺮدآوري ﺷﺪه و ﻣﻮرد ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻗﺮار ﮔﯿﺮﻧﺪ ﺗﺎ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ اوﺿﺎع در آﯾﻨﺪه ﺻﻮرت ﭘﺬﯾﺮد‪.‬‬
‫اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ از ﻗﺒﯿﻞ ﻣﺤﻞ ﻓﺮوش و ﻣﺸﺘﺮي ﻫﺎ ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﻣﺪل ﻫﺎي ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﺟﻬﺖ ﺗﺤﻠﯿﻞ وﺿﻌﯿﺖ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪ .‬ﮐﻪ ﻣﻮﺟﺐ اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺮوش ﻣﺤﺼﻮﻻت و ﺧﺪﻣﺎت ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ Hamey‬ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﭼﻄﻮر ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎ ﺗﻼش ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﭼﻪ ﮐﺴﯽ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ و‬
‫ﭘﺮﺳﻮد ﺗﺮﯾﻦ ﻣﺸﺘﺮي آﻧﻬﺎ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻت و ﺧﺪﻣﺎت ﻣﻮرد ﺗﻘﺎﺿﺎي آﻧﻬﺎ را ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ .‬ﺑﺨﺸﯽ از اﯾﻦ‬
‫ﺗﻼش ﻣﺴﺘﻠﺰم ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻣﺸﺘﺮي ﻫﺎي ﭘﺮﺳﻮد ﻗﺪﯾﻤﯽ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎي ﻣﻬﻤﯽ از اﯾﻦ اﻣﺮ ﻧﺤﻮه ارﺗﺒﺎط ﺑﯿﻦ‬
‫ﻣﺸﺘﺮي و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﮐﺴﺐ درآﻣﺪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺪل ﻫﺎي ﭼﻨﺪ ﮔﺎﻧﻪ)ﭼﻨﺪ ﻣﻨﻈﻮره(‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺣﻤﺎﯾﺘﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﺷﺎﻣﻞ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻣﺪل)ﮔﺎﻫﯽ اوﻗﺎت ‪ (12‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻫﺮﮐﺪام ﺑﺨﺶ ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ‬
‫از ﻣﺸﮑﻼت ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي را اراﺋﻪ ﻣﯽ دﻫﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل در زﻧﺠﯿﺮه ﻋﺮﺿﻪ ﮐﺎﻻي ‪ DSS ، P&G‬ﺷﺎﻣﻞ ﯾﮏ ﻣﺪل‬
‫ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺟﻬﺖ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻣﺮاﮐﺰ ﺗﻮزﯾﻊ ‪ ،‬ﻣﺪل راﻫﮑﺎر ﺗﻮﻟﯿﺪ ‪ ،‬ﻣﺪل ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﺗﻘﺎﺿﺎ ‪ ،‬ﻣﺪل ﺷﺒﯿﻪ‬
‫ﺳﺎزي ﻣﺎﻟﯽ و رﯾﺴﮏ ﻫﺎي ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ آن و ﺣﺘﯽ ﯾﮏ ﻣﺪل ‪ GIS‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮﺧﯽ از اﯾﻦ ﻣﺪل ﻫﺎ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﻮده و‬
‫ﺗﻮﺳﻂ اﺑﺰار و ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﺳﺎﺧﺖ ‪ DSS‬ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮﺧﯽ دﯾﮕﺮ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﻮده اﻣﺎ ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺪل ﮐﺎرآﻣﺪ‬
‫ﻣﺤﺴﻮب ﻧﻤﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در ﻋﻮض ﺑﻌﻨﻮان ﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎي آزاد ﮐﻪ ﺑﺎ ‪ DSS‬در ارﺗﺒﺎط ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﻣﯽ‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻣﺪل ﻫﺎي ﻏﯿﺮ اﺳﺘﺎﻧﺪارد را ﻧﯿﺰ ﺑﺎﯾﺪ از ﻧﻮ ﺳﺎﺧﺖ‪ .‬ﻣﺪل ﻫﺎي ‪ P&G‬ﺑﺎ ‪ DSS‬ادﻏﺎم ﺷﺪه و ﻣﻮﺟﺐ ﺧﻠﻖ‬
‫ﻫﺪف ﻫﺎي ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ ﻣﯽﮔﺮدد‪ .‬اﮔﺮﭼﻪ ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ رﺳﺎﻧﺪن ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎ ﺟﺰء اﻫﺪاف اﺻﻠﯽ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﯽ رﻓﺖ اﻣﺎ‬
‫اﻫﺪاف دﯾﮕﺮي ﻧﯿﺰ وﺟﻮد داﺷﺖ ﮐﻪ ﻣﺪﯾﺮان ﻫﻨﮕﺎم ﺑﺮرﺳﯽ راهﺣﻞﻫﺎ ﻗﺒﻞ از ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻧﻬﺎﯾﯽ از ﻧﻈﺮ‬
‫ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎي ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻏﯿﺮه ﻣﻮرد ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻗﺮار ﻣﯽدادﻧﺪ‪ Sodhi .‬و ‪ (2001) Aichmayr‬ﻧﺸﺎن دادﻧﺪ ﮐﻪ ﭼﻄﻮر‬
‫ﻣﺪلﻫﺎي زﻧﺠﯿﺮهاي ﻋﺮﺿﻪ ﮐﺎﻻ ﺑﻪ ﮐﺎر‬ ‫اﺑﺰارﻫﺎي ﺷﺒﮑﻪاي ﮐﻪ ﺑﻄﻮر آﻣﺎده در ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪﺳﺎزي و دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ‬
‫ﻣﯽرود را ﺑﺮاي ﺑﻬﯿﻨﻪﺳﺎزي زﻧﺠﯿﺮه واﻗﻌﯽ ﻋﺮﺿﻪ ﮐﺎﻻ ﻣﯽﺗﻮان اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ‪ DSS‬را در ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪1,4‬‬
‫ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﭼﻄﻮر ﺧﻄﻮط ﻫﻮاﯾﯽ ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﻣﺪلﻫﺎي ﺧﻮد را در ﯾﮏ اﺑﺰار ‪ DSS‬ﺑﺰرگ ادﻏﺎم ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﻣﺪل ﻫﺎ‬

‫ﺟﺪول ‪ 1,4‬ﻣﺪل ﻫﺎي ‪ DSS‬را در ﻫﻔﺖ ﮔﺮوه ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﮐﺮده و ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻓﻨﺎوري ﻣﻌﺮوف ﺑﺮاي ﻫﺮ ﻃﺒﻘﻪ‬
‫ﻓﻬﺮﺳﺖ ﮐﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﻫﺮ ﯾﮏ از اﯾﻦ ﻓﻨﺎوري ﻫﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮاي ﻣﺪل ﻫﺎي دﯾﻨﺎﻣﯿﮏ)ﭘﻮﯾﺎ( و ﯾﺎ اﯾﺴﺘﺎ ﺑﻪ ﮐﺎر‬
‫رود)ﺑﺨﺶ ‪ (3,4‬ﮐﻪ ﺗﺤﺖ ﻣﺤﯿﻂ ﻫﺎي ﻓﺮﺿﯽ ﻗﻄﻌﯿﺖ ‪ ،‬ﻋﺪم ﻗﻄﻌﯿﺖ و داراي رﯾﺴﮏ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي‬
‫ﺗﺴﺮﯾﻊ در اﻣﺮ ﺳﺎﺧﺘﻦ اﯾﻦ ﻣﺪل ﺑﺎﯾﺪ از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺤﻠﯿﻞ وﯾﮋه ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮐﻪ زﺑﺎن ﻫﺎ و ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻫﺎي ﻣﺪل ﺳﺎزي‬
 ‫‪126‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫در آن ﮔﻨﺠﺎﻧﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد‪ .‬ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ زﺑﺎن ﻫﺎي ﻧﺴﻞ ﭼﻬﺎرم )زﺑﺎن ﻫﺎي ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﺎﻟﯽ ﻗﺒﻠﯽ( از ﻗﺒﯿﻞ‬
‫‪ Cognos PowerHouse‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﻣﺪلﻫﺎ‬ ‫ﺟﺪول ‪1,4‬‬

‫دﺳﺘﻪ‬ ‫ﻓﺮآﯾﻨﺪ و ﻫﺪف‬ ‫روشﻫﺎي ﻧﻤﺎﯾﺶ‬

‫ﺑﻬﯿﻨﻪﺳﺎزي ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ‬
‫ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎي ﮐﻢ )ﺑﺨﺶ‪(7,5‬‬
‫ﺑﻬﯿﻨﻪﺳﺎزي ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ اﻟﮕﻮرﯾﺘﻢ‬
‫)ﺑﺨﺶﻫﺎي ‪ 8,5‬و ‪(9,5‬‬
‫ﺑﻬﯿﻨﻪﺳﺎزي ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﻓﺮﻣﻮل‪-‬‬
‫ﻫﺎي ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ )ﺑﺨﺶ ‪(9,5‬‬
‫ﺷﺒﯿﻪﺳﺎزي )ﺑﺨﺶ ‪ 12,5‬و‬
‫‪(14,5‬‬
‫اﮐﺘﺸﺎﻓﯽ )ﺑﺨﺶ ‪(12,5‬‬
‫ﭘﯿﺪا ﮐﺮدن ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ راهﺣﻞ از ﺑﯿﻦ ﺗﻌﺪاد ﮐﻤﯽ از ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎ‬ ‫ﺟﺪاول ﺗﺼﻤﯿﻢ‪ ،‬درﺧﺘﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ‬
‫ﭘﯿﺪا ﮐﺮدن ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ راهﺣﻞ از ﺑﯿﻦ ﺗﻌﺪاد ﺑﺰرگ ﯾﺎ ﻧﺎﻣﺤﺪود از‬ ‫ﻣﺪلﻫﺎي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻧﻮﯾﺴﯽ ﺧﻄﯽ و رﯾﺎﺿﯽ‪،‬‬
‫ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﭘﯿ ﺸﺮﻓﺖ ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم‬ ‫ﻣﺪلﻫﺎي ﺷﺒﮑﻪ‬
‫ﭘﯿﺪا ﮐﺮدن ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﺟﻮاب در ﯾﮏ ﮔﺎم ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از‬ ‫ﺑﻌﻀﯽ ﻣﺪلﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد‬
‫ﻓﺮﻣﻮل)ﻓﺮﻣﻮﻟﻪ ﺳﺎزي(‬
‫ﯾﺎﻓﺘﻦ ﺟﻮاب ﺑﻪ اﻧﺪازه ﮐﺎﻓﯽ ﺧﻮب ﯾﺎ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ از ﻣﯿﺎن ﮔﺰﯾﻨﻪ‪-‬‬ ‫ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻧﻮع از ﺷﺒﯿﻪﺳﺎزيﻫﺎ‬
‫ﻫﺎي)ﭼﺎره( ﺑﺮرﺳﯽ ﺷﺪه ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از آزﻣﺎﯾﺶ‬
‫ﯾﺎﻓﺘﻦ راهﺣﻞ ﺑﻪ اﻧﺪازه ﮐﺎﻓﯽ ﺧﻮب ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻗﻮاﻧﯿﻦ‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻧﻮﯾﺴﯽ اﮐﺘﺸﺎﻓﯽ‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﺧﺒﺮه‬

‫ﻣﺪلﻫﺎي ﭘﯿﺸﮕﻮ )ﻓﺼﻞ وب(‬ ‫ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ آﯾﻨﺪه ﺑﺮاي ﯾﮏ ﺳﻨﺎرﯾﻮ ﻣﻌﯿﻦ)ﺳﻨﺎرﯾﻮ دادهﺷﺪه(‬ ‫ﻣﺪلﻫﺎي ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ‪ ،‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺎرﮐُﻒ‬
‫ﻣﺪلﻫﺎي دﯾﮕﺮ‬ ‫ﺣﻞ ﮐﺮدن ﻗﺎﻟﺐﻫﺎي ﻣﺸﺮوط ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﺮﻣﻮل )ﻓﺮﻣﻮﻟﻪ ﺳﺎزي(‬ ‫ﻣﺪلﺳﺎزي ﻣﺎﻟﯽ‪ ،‬ﺧﻄﻮط اﻧﺘﻈﺎر‬

‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺪل‬
‫ﻣﺪل ﻫﺎ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ داده ﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاي ﺣﻔﻆ ﯾﮑﭙﺎرﭼﮕﯽ و ﻗﺎﺑﻞ اﺟﺮا ﺑﻮدﻧﺸﺎن ‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﮐﻪ اﯾﻦ اﻣﺮ ﺑﺎ‬
‫ﮐﻤﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺪل ﻫﺎ اﻣﮑﺎن ﭘﺬﯾﺮ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻣﺪلﺳﺎزي ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي داﻧﺶ‬

‫‪ DSS‬اﮐﺜﺮاً از ﻣﺪل ﻫﺎي ﮐﻤﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﮐﻨﺪ در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه از ﻣﺪل ﻫﺎي ﻋﻠﻤﯽ‪ -‬ﮐﯿﻔﯽ در‬
‫ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎﯾﺸﺎن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬در ﺑﺮﺧﯽ ﻋﻠﻮم ﻻزم اﺳﺖ ﻣﺪل ﻫﺎ ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده و ﻗﺎﺑﻞ ﺣﻞ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮرﺳﯽ و ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﺪل ﻫﺎي ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي داﻧﺶ را ﺑﻪ ﻓﺼﻞ ﻫﺎي آﯾﻨﺪه ﻣﻮﮐﻮل ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﯿﻢ‪.‬‬

‫روﻧﺪ راﯾﺞ‬
‫در واﻗﻊ ﻧﻮﻋﯽ ﮔﺮاﯾﺶ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺪل ﻫﺎي ‪ MSS‬ﮐﻪ ﺑﺮاي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﮐﺎﻣﻼً آﺷﮑﺎر و روﺷﻦ‬
‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬وﺟﻮد دارد‪ .‬در ﻣﺪل ﺳﺎزي ﭼﻨﺪ ﺑﻌﺪي و دﯾﮕﺮ ﻣﻮارد‪ ،‬داده ﻫﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻً در ﻗﺎﻟﺐ ﺻﻔﺤﻪ ﮔﺴﺘﺮده ﻧﺸﺎن‬
‫داده ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ اﮐﺜﺮ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﻫﺎ ﺑﺎ آن آﺷﻨﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻗﺒﻼً اﮐﺜﺮ اﻫﻞ ﻓﻦ ﻋﺎدت ﺑﻪ ﺧُﺮد و ﺑﺨﺶ ﺑﺨﺶ‬
‫ﮐﺮدن ﻣﮑﻌﺐ داده ﻫﺎ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﮐﻪ ﻫﻢ اﮐﻨﻮن از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ ‪ ( OLAP) OnLine‬ﮐﻪ ﺑﻪ اﻧﺒﺎر داده ﻫﺎ‬
‫دﺳﺘﺮﺳﯽ دارد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮﭼﻪ اﯾﻦ روش ﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺪل ﺳﺎزي را ﭘﺴﻨﺪﯾﺪه ﺗﺮ ﻧﻤﻮده در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﺑﺴﯿﺎري‬
 ‫‪127‬‬ ‫ﻣﺪﻟﺴﺎزي و ﺗﺤﻠﯿﻞ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم‬

‫ﻃﺒﻘﺎت ﻣﺪل ﻫﺎي ﻣﻬﻢ و ﻗﺎﺑﻞ اﺟﺮا را از ﻣﻼﺣﻈﺎت ﺧﻮد ﺣﺬف ﻧﻤﻮده و ﺑﻪ ﺣﺬف ﺑﺮﺧﯽ از ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎي ﺗﻔﺎﺳﯿﺮ‬
‫راهﺣﻞ ﻫﺎي ﻣﻬﻢ ﻣﯽ ﭘﺮدازﻧﺪ‪ .‬در واﻗﻊ ﻣﺪل ﺳﺎزي ﭼﯿﺰي ﻓﺮاﺗﺮ از ﺗﺤﻠﯿﻞ داده ﻫﺎ ﺑﺎ اﯾﻦ روﻧﺪ ﺧﻄﯽ و ﺧﻠﻖ‬
‫راﺑﻄﻪ ﺑﯿﻦ روش ﻫﺎي آﻣﺎري ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻓﺮﻋﯽ از روش ﻫﺎ ﺑﻪ ﻏﻨﺎي ﻣﺪل ﺳﺎزي دﺳﺖ ﻧﯿﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‬
‫– ﺑﻌﻀﯽ از آﻧﻬﺎ را در اداﻣﻪ ﺧﻮاﻫﯿﻢ ﮔﻔﺖ – در ﻓﺼﻞ وب و در ﻗﺎﻟﺐ ﮐﺎرﺑﺮد ‪.1,4‬‬

‫‪ 4,3‬ﻣﺪل ﻫﺎي ﭘﻮﯾﺎ و اﯾﺴﺘﺎ‬

‫ﻣﺪل ﻫﺎي ‪ DSS‬را ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻌﻨﻮان ﭘﻮﯾﺎ و اﯾﺴﺘﺎ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫ﺗﺤﻠﯿﻞ اﯾﺴﺘﺎ‬
‫ﻣﺪل ﻫﺎي اﯾﺴﺘﺎ ﯾﮏ ﺗﺼﻮﯾﺮ واﺣﺪ از ﯾﮏ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽ آورﻧﺪ‪ .‬در ﻃﻮل اﯾﻦ ﺗﺼﻮﯾﺮ ﺑﺮداري ﻫﺮ‬
‫ﭼﯿﺰي در ﯾﮏ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻣﻌﯿﻦ اﺗﻔﺎق ﻣﯽ اﻓﺘﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﺑﺮاي اﯾﻨﮑﻪ ﻣﺤﺼﻮﻟﯽ ﺧﺮﯾﺪاري ﯾﺎ ﺗﻮﻟﯿﺪ‬
‫ﺷﻮد اﺳﺎﺳﺎً ﯾﮏ ﺗﺤﻠﯿﻞ اﯾﺴﺘﺎ اﺳﺖ‪ .‬ﮔﺰارش درآﻣﺪ ﺳﺎﻟﯿﺎﻧﻪ ﯾﺎ ﺳﻪ ﻣﺎﻫﻪ از ﻧﻮع اﯾﺴﺘﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ)ﺑﺨﺶ ‪.(7,4‬‬
‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﮔﺮﭼﻪ ﻧﻤﺎﯾﺎﻧﮕﺮ ﻋﻤﻠﯿﺎت‬ ‫ﻣﺸﮑﻼت ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ‪ IMERYS‬ﻧﯿﺰ در ﻣﻮرد ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪ 1,4‬از اﯾﻦ ﻧﻮع‬
‫ﯾﮏ ﺳﺎل ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎ اﯾﻦ وﺟﻮد در ﯾﮏ ﭼﻬﺎرﭼﻮب زﻣﺎﻧﯽ ﺛﺎﺑﺖ روي ﻣﯽ دﻫﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﭼﻬﺎرﭼﻮب زﻣﺎﻧﯽ ﻗﺎدر ﺑﻪ‬
‫ﭘﯿﺸﺮوي ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺟﻠﻮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎ اﯾﻦ وﺟﻮد از ﻧﻮع اﺳﺘﺎﺗﯿﮏ)اﯾﺴﺘﺎ( ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﯿﻦ اﻣﺮ در ﻣﻮرد ﻣﺴﺎﺋﻞ‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي در ‪ P&G‬ﺻﺎدق ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﮔﺮﭼﻪ ﺗﺎﺛﯿﺮات اﯾﻦ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﺑﺮاي ﺑﯿﺶ از ﭼﻨﺪ دﻫﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ‬
‫ﻣﺎﻧﺪﮔﺎر ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﮐﺜﺮ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي اﯾﺴﺘﺎ ﻓﺮض ﺷﺪه ﮐﻪ در ﺷﺮاﯾﻂ ﯾﮑﺴﺎﻧﯽ ﺗﮑﺮار ﺷﻮد)ﻣﺜﻞ ﻣﻮرد‬
‫‪ .( BMI‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي در ﯾﮏ ﺣﺎﻟﺖ ﺛﺎﺑﺖ ﺷﺮوع ﺷﺪه ﮐﻪ ﻣﺪلﻫﺎ‪ ،‬ﯾﮏ ﻧﻤﺎﯾﺶ اﯾﺴﺘﺎ از ﯾﮏ‬
‫دﺳﺘﮕﺎه ﮐﻪ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي اﺟﺮاﯾﯽ ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺧﻮد را ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬اراﺋﻪ ﻣﯽ دﻫﺪ ‪ ،‬ﺑﺎ اﯾﻦ ﻓﺮض ﮐﻪ ﺟﺮﯾﺎن ﻣﻮاد در اﯾﻦ‬
‫دﺳﺘﮕﺎه ﺑﺼﻮرت ﻣﺴﺘﻤﺮ و ﯾﮑﻨﻮاﺧﺖ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در واﻗﻊ ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي اﯾﺴﺘﺎ اﺑﺰاري اﺻﻠﯽ ﺑﺮاي ﻣﻬﻨﺪﺳﯿﻦ در‬
‫ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﺗﺮﻓﻨﺪ در ﻣﻮرد ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي اﺻﻠﯽ ‪ ،‬ﻫﺰﯾﻨﻪ اﺟﺮاﯾﯽ‪ ،‬روﻧﺪ اﺟﺮا‪،‬‬
‫ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺗﻮﻟﯿﺪ‪ ،‬و ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺤﯿﻄﯽ و اﻣﻨﯿﺘﯽ آﻧﻬﺎ را ﯾﺎري ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫در ﺗﺤﻠﯿﻞ اﯾﺴﺘﺎ ﻓﺮض ﺑﺮ ﺛﺒﺎت داده ﻫﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺗﺤﻠﯿﻞ ﭘﻮﯾﺎ‬
‫رواﯾﺖ ﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﯽ در ﻣﻮرد ﺳﺎزﻧﺪﮔﺎن اﯾﻦ ﻣﺪل ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ ‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﺎه ﻫﺎ در ﺳﺎﺧﺖ‬
‫ﻣﺪل اﯾﺴﺘﺎﯾﯽ ﭘﯿﭽﯿﺪه در ﻣﻘﯿﺎس ﺑﺰرگ ﮐﻪ ﺣﻞ آن دﺷﻮار ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﺻﺮف ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺎ اوﺿﺎع ﯾﮏ ﻫﻔﺘﻪ از‬
‫وﺿﻌﯿﺖ واﻗﻌﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻫﺎ در ﺟﺎﯾﯽ ﺷﺒﯿﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪي ﮐﺎﻟﺒﺎس را اراﺋﻪ دﻫﻨﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ را ﺑﻪ رﺋﯿﺲ‬
 ‫‪128‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫ﺷﺮﮐﺖ ﺗﺤﻮﯾﻞ دادﻧﺪ ﮐﻪ در ﭘﺎﺳﺦ اﻇﻬﺎر داﺷﺖ ﮐﻪ ﻣﺪل ﺑﺴﯿﺎر ﻋﺎﻟﯽ اﺳﺖ و ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻣﺪل ‪ 52‬ﻫﻔﺘﻪ‬
‫دﯾﮕﺮ ﻧﯿﺰ اﻗﺪام ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺪل ﻫﺎي ﭘﻮﯾﺎ اراﺋﻪ دﻫﻨﺪه ﺳﻨﺎرﯾﻮﻫﺎﯾﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ در ﻃﻮل زﻣﺎن ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﯾﮏ ﻣﺜﺎل ﺳﺎده ﭘﺮوژه ﺳﻮد‬
‫و زﯾﺎن ‪ 5‬ﺳﺎﻟﻪ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ داده ﻫﺎي درج ﺷﺪه ﺷﺎﻣﻞ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎ ‪ ،‬ﻗﯿﻤﺖ ﻫﺎ ‪ ،‬ﮐﻤﯿﺖ ﻫﺎ و ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺳﺎﻟﯿﺎﻧﻪ ﻣﯽ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺪل ﻫﺎي ﭘﻮﯾﺎ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ زﻣﺎن ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل در ﯾﮏ ﻓﺮوﺷﮕﺎه ﺑﺎﯾﺪ ﺳﺎﻋﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ را ﻣﺪ ﻧﻈﺮ‬
‫داﺷﺖ زﯾﺮا در ﻃﻮل ﻫﺮ ﺳﺎﻋﺖ ﺗﻌﺪاد ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ ﻣﺸﺘﺮي ﺑﻪ ﻓﺮوﺷﮕﺎه ﻣﯽ آﯾﻨﺪ‪ .‬ﺗﻘﺎﺿﺎﻫﺎ ﻧﯿﺰ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس زﻣﺎن‬
‫ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻣﺪل ‪ IMERYS‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺷﺎﻣﻞ ﭼﻨﺪﯾﻦ دوره زﻣﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷﺪ در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻓﻬﺮﺳﺖ‬
‫ﺗﺎﻧﮑﺮﻫﺎي ﻧﮕﻬﺪارﻧﺪه ‪ ،‬اﻧﺒﺎرﻫﺎو ﻣﻌﺎدن ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﭘﻮﯾﺎ ﺑﺮﺧﻼف ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي اﯾﺴﺘﺎ ﺑﯿﺎﻧﮕﺮ اﯾﻦ اﻣﺮ اﺳﺖ‬
‫ﮐﻪ ﭼﻪ روﯾﺪادﻫﺎﯾﯽ در زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺷﺮاﯾﻂ از ﺣﺎﻟﺖ اﯾﺴﺘﺎ در ﻃﻮل زﻣﺎن ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ ،‬ﺣﺎدث ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﮔﺎه‬
‫ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ در ﻣﻮاد ﺧﺎم)ﺧﺎك رس( ﺗﻨﻮع ﻫﺎﯾﯽ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﯾﺎ ﯾﮏ روﯾﺪاد ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﻧﺸﺪه در ﺑﺮﺧﯽ‬
‫ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎ روي دﻫﺪ‪ .‬اﯾﻦ روش در ﻃﺮح ﮐﻨﺘﺮل دﺳﺘﮕﺎه ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫ﻣﺪل ﻫﺎي ﭘﻮﯾﺎ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﺳﺘﻔﺎده ‪ ،‬اراﺋﻪ و ﺗﻮﻟﯿﺪ اﻟﮕﻮﻫﺎ در ﻃﻮل زﻣﺎن ﻣﻮرد اﻫﻤﯿﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ‬
‫ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ ﻫﺎي ﻫﺮ دوره ‪ ،‬ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ ﻫﺎي ﻣﺘﻐﯿﺮ ‪ ،‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻧﺴﺒﯽ) ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﺳﻮد ﺳﻪ ﻣﺎﻫﻪ اﻣﺴﺎل ﺑﺎ ﺳﻮد ﺳﻪ ﻣﺎﻫﻪ‬
‫ﺳﺎل ﻗﺒﻞ( را ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻼوه ﯾﮏ ﻣﺪل اﯾﺴﺘﺎ ﺑﺮاي ﺗﻮﺻﯿﻒ ﯾﮏ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﮐﻪ ﺑﯿﺎﻧﮕﺮ اﯾﻦ اﻣﺮ‬
‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻮزﯾﻊ ﻣﺤﺼﻮل ﺑﺮاي اراﺋﻪ ﻣﺎﻫﯿﺖ ﭘﻮﯾﺎي ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ)‪ .(e.g.,IMERYS‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‬
‫ﻣﺪل ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ﯾﮏ ﻣﺪل اﯾﺴﺘﺎ از ﺗﻮزﯾﻊ ﻣﺤﺼﻮل را ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﻪ ﯾﮏ ﻣﺪل ﺷﺒﮑﻪ‬
‫ﭘﻮﯾﺎ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻫﺎ و ﺳﻔﺎرﺷﺎت ﻗﺒﻠﯽ ﺳﺎزﮔﺎر)ﻫﻤﺴﺎز( ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ)‪ .(Aronson,1989‬ﯾﮏ ﻣﺪل اﯾﺴﺘﺎي‬
‫اراﺋﻪ ﺷﺪه ﺗﻮﺻﯿﻒ ﮐﻨﻨﺪه ﯾﮏ ﻣﺎه از ﯾﮏ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ آن ﺑﻪ ‪ 12‬ﻣﺎه از ﻧﻈﺮ ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ ﺳﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫اﮔﺮﭼﻪ اﯾﻦ ﺗﻮﺳﻌﻪ ‪ ،‬ﭘﯿﭽﯿﺪﮔﯽ ﻣﺪل را ﺑﻪ ﺣﺪ ﭼﺸﻤﮕﯿﺮي اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ دﻫﺪ و ﺣﻞ ﻧﻤﻮدن آن را دﺷﻮار ﻣﯽ‬
‫ﺳﺎزد‪.(Xiang and Poh 2002).‬‬

‫ﻗﻄﻌﯿﺖ‪ ،‬ﻋﺪم ﻗﻄﻌﯿﺖ و رﯾﺴﮏ‬

‫ﺑﺨﺸﯽ از ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﺳﯿﻤﻮن ﮐﻪ در ﻓﺼﻞ ‪ 2‬ﺗﻮﺻﯿﻒ ﺷﺪ ﻣﺴﺘﻠﺰم ارزﯾﺎﺑﯽ و ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﮔﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎ ﻣﯽ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در ﻃﻮل آن ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﻧﺘﯿﺠﻪ آﯾﻨﺪه ﮔﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدي‪ ،‬اﻣﺮي ﺿﺮوري اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ‬
‫ﮔﯿﺮي اﻏﻠﺐ ﺑﺮ اﺳﺎس آﮔﺎﻫﯽ و ﺑﺎور ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه در ﺑﺎره ﻧﺘﺎﯾﺞ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﺷﺪه ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﻗﺒﻼً اﯾﻦ داﻧﺶ ﺑﺮ اﺳﺎس ‪ 3‬ﻣﻘﻮﻟﻪ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﻣﯽ ﺷﺪ)ﺷﮑﻞ ‪ (1,4‬ﮐﻪ از آﮔﺎﻫﯽ ﮐﺎﻣﻞ ﺗﺎ ﺟﻬﻞ ﻣﺤﺾ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي‬
‫ﻣﯽ ﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺳﻪ ﻣﻘﻮﻟﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻮارد زﯾﺮ اﺳﺖ‪:‬‬
‫‪ ‬ﻗﻄﻌﯿﺖ‬
 ‫‪129‬‬ ‫ﻣﺪﻟﺴﺎزي و ﺗﺤﻠﯿﻞ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم‬

‫‪ ‬رﯾﺴﮏ‬
‫‪ ‬ﻋﺪم ﻗﻄﻌﯿﺖ‬
‫ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺪلﻫﺎ ﻣﯽﭘﺮدازﯾﻢ ﻫﺮ ﯾﮏ از اﯾﻦ ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﺤﺘﻤﻞ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻒ‬
‫ﻣﺪلﻫﺎ ﺑﺮاي ﻫﺮﮐﺪام ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ‪ .‬در اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﺑﻪ ﺗﻌﺮﯾﻒﻫﺎي اﺳﺎﺳﯽ اﯾﻦ اﺻﻄﻼﺣﺎت و ﺑﻌﻀﯽ از ﻣﺴﺎﺋﻞ‬
‫ﻣﻬﻢ ﻣﺪلﺳﺎزي ﺑﺮاي ﻫﺮ ﯾﮏ از ﺷﺮاﯾﻂ ذﮐﺮ ﺷﺪه ﻣﯽﭘﺮدازﯾﻢ‪.‬‬

‫ﻧﻮاﺣﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪1,4‬‬

‫اﻓﺰاﯾﺶ داﻧﺶ‬

‫داﻧﺶ ﮐﺎﻣﻞ‪.‬‬ ‫ﻧﺎداﻧﯽ‪.‬‬

‫اﻃﻤﯿﻨﺎن)ﻗﻄﻌﯿﺖ(‬ ‫ﻋﺪمﮐﺎﻣﻞ)ﻗﻄﻌﯿﺖ ﯾﺎ ﯾﻘﯿﻦرﯾ(ﺴﮏ‬
‫ﻨﺎن)ﻨﺎن‬
‫اﻃﻤﯿ‬
‫ﺗﺤﺖاﻃﻤﯿ‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻋﺪم‬
‫ﻗﻄﻌﯿﺖ(‬

‫ﮐﺎﻫﺶ داﻧﺶ‬

‫در ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﺑﺮ اﺳﺎس ﯾﻘﯿﻦ ﻓﺮض ﺑﺮ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه آﮔﺎﻫﯽ ﮐﺎﻣﻞ از ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻫﺮ ﻋﻤﻠﯽ در‬
‫آﯾﻨﺪه دارد و اﯾﻦ ﻓﺮض ﺑﺮ اﺳﺎس آﮔﺎﻫﯽ و داﻧﺶ ﮐﺎﻣﻞ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و ﻻزم ﻧﯿﺴﺖ ﮐﻪ ﻧﺘﺎﯾﺞ ‪ 100‬درﺻﺪ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ‬
‫ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ارزﯾﺎﺑﯽ ﺗﻤﺎﻣﯽ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻻزم ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ اﯾﻦ ﻓﺮض ﻣﺪل را ﺳﺎده و آن را ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻬﺎر ﻣﯽ‬
‫ﺳﺎزد‪ .‬در واﻗﻊ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﺑﻌﻨﻮان ﭘﯿﺸﮕﻮي ﮐﺎﻣﻞ آﯾﻨﺪه ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ‪ ،‬زﯾﺮا ﻓﺮض ﺑﺮ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﯾﮏ‬
‫ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺑﺮاي ﻫﺮ ﮔﺰﯾﻨﻪ وﺟﻮد دارد‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل اﻧﺘﺨﺎب ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري در ﺻﻮرت ﺣﺴﺎب ﻫﺎي ﺧﺰاﻧﻪ داري‬
‫اﯾﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه آﻣﺮﯾﮑﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮاي ﮐﺴﺎﻧﯽ ﻣﺤﺘﻤﻞ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﮐﺎﻣﻞ در ﺧﺼﻮص آﯾﻨﺪه اﯾﻦ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ‪-‬‬
‫ﮔﺬاري دﺳﺘﺮﺳﯽ دارﻧﺪ‪ .‬ﭼﻨﯿﻦ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻫﺎﯾﯽ اﻏﻠﺐ در ﻣﺴﺎﺋﻞ ﭘﯿﭽﯿﺪه ﺑﺎ ﻣﺪت زﻣﺎن اﻧﺪك)ﺗﺎ ﯾﮏ ﺳﺎل( روي‬
‫ﻣﯽ دﻫﺪ‪ .‬ﻣﺜﺎل دﯾﮕﺮ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ زﻣﺎﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﻤﺎ در ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺷﻬﺮ ﭘﺎرك ﻣﯽ ﮐﻨﯿﺪ و ﯾﮏ ﻓﯿﺶ ﻣﺨﺼﻮص ﭘﺎرك‬
‫ﻣﯽ ﮔﯿﺮﯾﺪ ‪ ،‬ﺑﺪﻟﯿﻞ اﯾﻨﮑﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ از ﻣﺤﺪوده زﻣﺎﻧﯽ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﺪه ﺗﺨﻄﯽ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ ‪ ،‬اﮔﺮﭼﻪ اﯾﻦ اﻣﺮ روي ﻧﺪﻫﺪ‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﯾﮑﯽ از ﻣﻮارد ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﺑﺮ اﺳﺎس ﯾﻘﯿﻦ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻌﻀﯽ از ﻣﺸﮑﻼﺗﯽ ﮐﻪ در ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي‬
‫ﺑﺮ اﺳﺎس ﻗﻄﻌﯿﺖ ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﯽ آﯾﺪ ﻃﻮري ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻧﺸﺪه اﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ اﻧﺪازه ﮐﺎﻓﯽ ﺑﻪ ﻣﺪل ﻫﺎ و روش ﻫﺎي ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ‬
‫ﻧﺰدﯾﮏ ﺷﻮد و در واﻗﻊ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﯾﮏ روش ‪ DSS‬دارﻧﺪ‪.‬‬
 ‫‪130‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫ﻣﺪل ﻫﺎي ﻗﻄﻌﯽ)ﯾﻘﯿﻦ( ﻧﺴﺒﺘﺎً در ﺳﺎﺧﺖ و ﺣﻞ ﮐﺮدن آﺳﺎن ﺑﻮده و ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ راهﺣﻞﻫﺎ را اراﺋﻪ‬
‫دﻫﻨﺪ‪ .‬اﮐﺜﺮ ﻣﺪلﻫﺎي ﻣﺎﻟﯽ ﺑﺮاﺳﺎس ﻣﺪل ﯾﻘﯿﻦ ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪهاﻧﺪ اﮔﺮﭼﻪ داراي ﺻﺪدرﺻﺪ ﯾﻘﯿﻦ ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻣﺸﮑﻼﺗﯽ‬
‫ﮐﻪ داراي ﺗﻌﺪاد زﯾﺎدي راهﺣﻞﻫﺎي ﻣﻤﮑﻦ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﺑﯽﻧﻬﺎﯾﺖ ﻣﻬﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ در ﺑﺨﺶﻫﺎي ‪ 9,4‬و ‪ 12,4‬ﺑﻪ آن‬
‫اﺷﺎره ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﺑﺮاﺳﺎس ﻋﺪم ﯾﻘﯿﻦ)ﻋﺪم ﻗﻄﻌﯿﺖ(‬

‫در ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﺑﺮاﺳﺎس ﻋﺪم ﻗﻄﻌﯿﺖ ‪ ،‬ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﺷﺮاﯾﻄﯽ را ﮐﻪ در آن ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺑﺮاي ﻫﺮ ﻋﻤﻞ‬
‫ﻣﺤﺘﻤﻞ اﺳﺖ را در ﻧﻈﺮ ﻣﯽﮔﯿﺮد و ﺑﺮﻋﮑﺲ در ﺷﺮاﯾﻄﯽ ﮐﻪ داراي رﯾﺴﮏ اﺳﺖ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮﻧﺪه ﻧﻤﯽداﻧﺪ و ﯾﺎ‬
‫ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﺪ اﺣﺘﻤﺎل روي دادن ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﻤﮑﻦ را ﺗﺨﻤﯿﻦ زﻧﺪ‪ .‬ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﺗﺤﺖ ﺷﺮاﯾﻂ ﻋﺪم ﯾﻘﯿﻦ دﺷﻮارﺗﺮ اﺳﺖ‬
‫زﯾﺮا اﻃﻼﻋﺎت ﻧﺎﮐﺎﻓﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺪلﺳﺎزي ﭼﻨﯿﻦ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖﻫﺎﯾﯽ ﻣﺴﺘﻠﺰم ﺑﺮآورد ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮﻧﺪه از رﯾﺴﮏﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد‬
‫ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ)‪.(Nielsen,2003‬‬
‫ﻣﺪﯾﺮان ﺣﺘﯽ اﻻﻣﮑﺎن در ﺗﻼش ﺑﺮاي دوري از ﻋﺪم ﯾﻘﯿﻦ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ در ﻋﻮض ﺗﻼش ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ﺗﺎ اﻃﻼﻋﺎت‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮي را ﮐﺴﺐ ﮐﻨﻨﺪ ﺗﺎ اﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺗﺤﺖ ﯾﻘﯿﻦ ﯾﺎ ﺗﺤﺖ رﯾﺴﮏﻫﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪ .‬اﮔﺮ‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮي در دﺳﺘﺮس ﻧﺒﺎﺷﺪ اﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﺤﺖ ﺷﺮاﯾﻂ ﻋﺪم ﯾﻘﯿﻦ ﺗﺤﺖ ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد ﮐﻪ ﻧﺴﺒﺖ‬
‫ﺑﻪ دﯾﮕﺮ ﻣﻘﻮﻟﻪﻫﺎ ﮐﻤﺘﺮ ﻗﻄﻌﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﺗﺤﺖ ﺧﻄﺮ اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ )رﯾﺴﮏ(‬

‫در ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﺑﺮاﺳﺎس رﯾﺴﮏ)ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﻣﺤﺘﻤﻞ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه( ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮﻧﺪه‬
‫ﺑﺎﯾﺪ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻣﻤﮑﻦ را ﺑﺮاي ﻫﺮ اﻧﺘﺨﺎب در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﯿﺮد ﺑﺎ اﺣﺘﻤﺎل واﻗﻊ ﺷﺪن ﺑﺮاي ﻫﺮ ﻣﻮرد‪ .‬در اﺣﺘﻤﺎلﻫﺎي‬
‫ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﺪت‪ ،‬ﻓﺮض ﺑﺮ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﺤﺘﻤﻞ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ﯾﺎ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺗﺨﻤﯿﻦ زده ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاﺳﺎس‬
‫اﯾﻦ ﻓﺮض ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮﻧﺪه ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻣﯿﺰان ﺧﻄﺮ ﻣﺤﺘﻤﻞ ﺑﺮاي ﻫﺮ اﻧﺘﺨﺎب را ﺑﺮآورد ﻧﻤﺎﯾﺪ)ﮐﻪ رﯾﺴﮏ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه‬
‫ﻧﺎم دارد(‪ .‬اﮐﺜﺮ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﻣﻬﻢ ﺗﺠﺎري ﺑﺮاﺳﺎس ﺧﻄﺮ اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ)رﯾﺴﮏ( ﻓﺮض ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺗﺤﻠﯿﻞ رﯾﺴﮏ‬
‫ﺑﺮاﺳﺎس ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ارزش ﻣﻮرد اﻧﺘﻈﺎر ﻫﺮ اﻧﺘﺨﺎب و اﻧﺘﺨﺎب ﯾﮑﯽ از آﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ارزش اﻧﺠﺎم ﻣﯽﭘﺬرﯾﺪ‪.‬‬
‫ﭼﻨﺪﯾﻦ روش در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺗﺤﻠﯿﻞ رﯾﺴﮏ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﮑﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد ) رﺟﻮع ﺷﻮد ﺑﻪ ;‪Drummond,2001‬‬
‫;‪ .(Laporte,Louveeaux,and Van Hamme,2002 Koller,2000‬آﻧﻬﺎ در ﺑﺨﺶﻫﺎي ‪ 7,4‬و ‪ 13,4‬ﺑﺤﺚ ﺧﻮاﻫﻨﺪ‬
‫ﺷﺪ‪.‬‬
 ‫‪131‬‬ ‫ﻣﺪﻟﺴﺎزي و ﺗﺤﻠﯿﻞ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم‬

‫‪ 4,4‬ﻧﻤﻮدارﻫﺎي ﺗﺎﺛﯿﺮات‬

‫زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ و ﻣﺸﮑﻼت ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي درك و ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺷﺪ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻮرد ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪ .‬اﯾﻦ اﻣﺮ ﺑﺎ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻦ ﯾﮏ ﻣﺪل اﻣﮑﺎنﭘﺬﯾﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ ﻧﻤﻮدار ﮔﺮدﺷﯽ ﯾﮏ ﻧﻤﺎﯾﺶ ﮔﺮاﻓﯿﮑﯽ از ﺟﺮﯾﺎن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ‬
‫ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﻧﻤﻮدار ﺗﺎﺛﯿﺮات ﯾﮏ ﻧﻘﺸﻪ از ﯾﮏ ﻣﺪل )ﯾﺎ ﺑﻄﻮر ﻣﻮﺛﺮ ﯾﮏ ﻣﺪل از ﯾﮏ ﻣﺪل( ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻧﻤﻮدار ﺗﺎﺛﯿﺮ‬
‫ﯾﮏ ﻧﻤﺎﯾﺶ ﮔﺮاﻓﯿﮑﯽ از ﯾﮏ ﻣﺪل اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮاي ﮐﻤﮏ ﺑﻪ ﻃﺮاﺣﯽ ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺖ و ﺷﻨﺎﺧﺖ ﯾﮏ ﻣﺪل اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ‪-‬‬
‫ﺷﻮد‪ .‬ﯾﮏ ﻧﻤﻮدار ﺗﺎﺛﯿﺮ داراي ارﺗﺒﺎط ﺗﺼﻮﯾﺮي ﺑﺎ ﺳﺎزﻧﺪه ﻣﺪل ﯾﺎ ﺗﯿﻢ ﺳﺎزﻧﺪه ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬و ﺑﻌﻨﻮان ﺷﺒﮑﻪاي ﺑﺮاي‬
‫ﺑﯿﺎن ﻣﺎﻫﯿﺖ دﻗﯿﻖ رواﺑﻂ در ﻣﺪل ‪ MSS‬و ﮐﻤﮏ ﺑﻪ ﻃﺮاح ﻣﺪل در ﺗﻤﺮﮐﺰ ﺑﺮ زﻣﯿﻨﻪﻫﺎي ﻣﻬﻢ و ﺣﺬف ﻣﺴﺎﺋﻞ ﮐﻢ‬
‫اﻫﻤﯿﺖ ﺑﮑﺎر ﻣﯽرود‪ .‬اﺻﻄﻼح ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺑﻪ واﺑﺴﺘﮕﯽ ﯾﮏ ﻣﺘﻐﯿﺮ ﺑﻪ ﻣﺘﻐﯿﺮ دﯾﮕﺮ اﺷﺎره دارد‪ .‬ﻧﻤﻮدار ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺑﻪ ﭼﻨﺪﯾﻦ‬
‫ﺷﮑﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻧﻤﺎﯾﺶ داده ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺗﻮﺿﯿﺤﺎت زﯾﺮ ﺑﯿﺎﻧﮕﺮ ﯾﮏ ﻧﻤﻮﻧﻪ از ﺷﮑﻞ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‬
‫)رﺟﻮع ﺷﻮد ﺑﻪ ;‪Decision Analysis Society Web site,faculty.fuqua .duke.edu/daweb/dasw6.htm‬‬
‫‪the‬‬ ‫‪Hugin‬‬ ‫‪Expert‬‬ ‫‪A/S‬‬ ‫‪(Alborg‬‬ ‫‪,Denmark‬‬ ‫)‬ ‫‪Web‬‬ ‫‪site,‬‬
‫‪developer.hugin.com/tutorials/ID_example/; and the Lumina Decision Systems (Los Gatos ,‬‬
‫‪: ( www.lumina.com/softwarw/influencediagrams.htmlCalifornia)Web site,‬‬

‫= ﻣﺴﺘﻄﯿﻞ‬ ‫ﻣﺘﻐﯿﺮ‬

‫ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي واﺑﺴﺘﻪ و ﻏﯿﺮﻗﺎﺑﻞ = داﯾﺮه‬

‫ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻫﺎي ﻧﺘﺎﯾﺞ‪،‬واﺳﻄﻪ = ﺑﯿﻀﯽ‬

‫ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎ ﺑﺎ ﻓﻠﺸﯽ ﮐﻪ ﺟﻬﺖ ﺗﺎﺛﯿﺮ)رواﺑﻂ( را ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻣﺘﺼﻞ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺷﮑﻞ ﻓﻠﺶ ﻧﻮع‬
‫رواﺑﻂ را ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬رواﺑﻂ ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ در ذﯾﻞ آﻣﺪه اﺳﺖ‪:‬‬
‫‪ -‬ﯾﻘﯿﻦ)ﻗﻄﻌﯿﺖ(‬
‫ﻣﻨﺎﻓﻊ‬
‫ﻣﻘﺪار در ‪CDs‬‬
‫ﺟﻤﻊ آوري ﺷﺪه‬
 ‫‪132‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫ﻋﺪم ﻗﻄﻌﯿﺖ)ﻋﺪم ﯾﻘﯿﻦ(‬ ‫‪-‬‬

‫ﻗﯿﻤﺖ‬

‫ﻓﺮوش‬

‫‪ -‬در ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي ﺗﺼﺎدﻓﯽ ﻋﻼﻣﺖ " ~ " ﺑﺎﻻي ﻧﺎم ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد‪.‬‬

‫~‬
‫ﺗﻘﺎﺿﺎ‬

‫ﻓﺮوش ﻫﺎ‬

‫‪ ‬ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﯿﻦ ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي ﺧﺎرﺟﯽ از ﻓﻠﺶ دو ﺧﻄﯽ ) >= ( اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ ‬ﻓﻠﺶﻫﺎ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﯾﮏ ﺟﻬﺘﯽ ﯾﺎ دو ﺟﻬﺘﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ ﺟﻬﺖ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﯾﮏ ﺟﻔﺖ از ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎ دارد‪.‬‬

‫ﻧﻤﻮدارﻫﺎي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺟﺰﺋﯿﺎت و ﭘﯿﭽﯿﺪﮔﯽ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ اﻣﺮ ﻃﺮاح ﻣﺪل را ﻗﺎدر ﻣﯽ‪-‬‬
‫ﺳﺎزد ﺗﺎ ﺗﻤﺎﻣﯽ ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎ را ﻃﺮاﺣﯽ ﻧﻤﻮده و ﺗﻤﺎم رواﺑﻂ در اﯾﻦ ﻣﺪل را ﻣﺜﻞ ﺟﻬﺖ ﺗﺎﺛﯿﺮات ﻧﺸﺎن دﻫﺪ‪ .‬ﺣﺘﯽ ﻣﯽ‪-‬‬
‫ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻣﺎﻫﯿﺖ ﭘﻮﯾﺎي ﻣﺴﺎﺋﻞ را ﻣﻮرد ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻗﺮار دﻫﻨﺪ‪) .‬رﺟﻮع ﺷﻮد ﺑﻪ ; ‪Glaser and Kobayashi ,2002‬‬
‫‪.(Xing and Poh, 2002‬‬

‫ﻣﺜﺎل‬
‫‪Consider the following profit model:‬‬
‫‪Profit = income – expenses‬‬
‫‪Income = units sold * unit price‬‬
‫‪Units sold = ٠٫٥ * amount used in advertisement‬‬
‫‪Expenses = unit cost * unit sold + fixed cost‬‬

‫ﯾﮏ ﻧﻤﻮدار ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺑﺮاي اﯾﻦ ﻣﺪل ﺳﺎده در ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪ 2,4‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
 ‫‪133‬‬ ‫ﻣﺪﻟﺴﺎزي و ﺗﺤﻠﯿﻞ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم‬

‫ﻧﻤﻮدار ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺑﺮاي ﻣﺪل درآﻣﺪ‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪2,4‬‬

‫ﻣﯿﺰان‬
‫ﻗﯿﻤﺖ‬
‫~‬ ‫درآﻣﺪ‬
‫ﻣﻘﺪار اﺳﺘﻔﺎده در‬
‫ﻣﯿﺰان‬
‫آﮔﻬﯽ‬
‫ﻓﺮوش‬

‫ﻧﻔﻊ‬

‫ﻣﯿﺰان‬
‫ﻫﺰﯾﻨﻪ‬
‫ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎ‬

‫ﻫﺰﯾﻨﻪ‬
‫ﺛﺎﺑﺖ‬

‫ﻧﺮم اﻓﺰار‬
‫ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻣﺤﺼﻮل ﻧﺮم اﻓﺰاري وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺖ و ﻧﮕﻬﺪاري ﻧﻤﻮدارﻫﺎي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻣﯽﭘﺮدازد‪ .‬در اﯾﻦ‬
‫روﻧﺪ اﯾﻦ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻣﺸﮑﻼت اﺻﻠﯽ را ﺑﺼﻮرت ﺷﮑﻞ ﮔﺮاﻓﯿﮑﯽ در ﻣﯽآورﻧﺪ ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻮارد زﯾﺮ اﺳﺖ ‪:‬‬
‫‪Lumina‬‬ ‫‪Decision‬‬ ‫‪Systems,‬‬ ‫‪Los‬‬ ‫‪Altos‬‬ ‫‪,‬‬ ‫)‬ ‫‪Analytica‬‬ ‫‪o‬‬
‫‪ (California.Lumina.com‬ﮐﻪ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﮐﻨﻨﺪه ﻧﻤﻮدارﻫﺎي ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺒﯽ آراﯾﺶ و ردﯾﻒﻫﺎي‬
‫ﭼﻨﺪ ﺑﻌﺪي ‪ ،‬ﻣﺴﺘﻨﺪات ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﭘﺎراﻣﺘﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪Vanguard SoftWare Corporation , Cary , North Caronila , ) Decision Pro‬‬ ‫‪o‬‬
‫‪ (Vanguardsw.com‬ﮐﻪ ﺳﺎزﻧﺪه ﻧﻤﻮدارﻫﺎي ﺗﺎﺛﯿﺮات ﻧﺰدﯾﮏ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﮐﺎرﺑﺮ ﻣﺴﺌﻠﻪ را درون‬
‫ﺳﺎﺧﺘﺎر درﺧﺘﯽ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺒﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﻧﻤﻮده ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﻪ ﺗﻌﺮﯾﻒ رواﺑﻂ ﺑﯿﻦ ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎ ﻣﯽﭘﺮدازد‪.‬‬
‫در ﭘﺎﯾﯿﻦ ﻧﻤﻮدار ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎ ارزشﻫﺎ را ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﻤﻮده و ﯾﺎ ارزش آﻧﻬﺎ ﺑﻄﻮر ﺗﺼﺎدﻓﯽ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ Decision Pro‬ﯾﮏ اﺑﺰار ﺑﻪ ﻫﻢ ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ داﻣﻨﻪ ﻋﻈﯿﻤﯽ از ﺗﮑﻨﯿﮏﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي‬
‫ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ از ﻗﺒﯿﻞ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰي ﺧﻄﯽ‪ ،‬ﺷﺒﯿﻪﺳﺎزي‪ ،‬ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ و ﺗﺤﻠﯿﻞ آﻣﺎري‪.‬‬
‫‪Tree Age SoftWare Inc. , William Stown , ) Data, Data Pro‬‬ ‫‪o‬‬
‫‪ Data ، (Massachosetes treeage.com‬ﺷﺎﻣﻞ ﻧﻤﻮدارﻫﺎي ﺗﺎﺛﯿﺮ ‪ ،‬ﻧﻤﻮدار درﺧﺘﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ ‪،‬‬
‫ﻣﺪلﻫﺎي ﺷﺒﯿﻪﺳﺎزي و ﻏﯿﺮه ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺻﻔﺤﻪ ﮔﺴﺘﺮده و ﺻﻔﺤﺎت وب ادﻏﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
 ‫‪134‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫‪Definitive‬‬ ‫‪Software‬‬ ‫‪Inc.,‬‬ ‫‪Broomfield,‬‬ ‫‪Colorado,‬‬ ‫)‬ ‫‪iDecide‬‬ ‫‪o‬‬

‫‪: (definitivesoftware.com‬‬

‫‪ Definitive Software iDecide‬ﻣﺪلﻫﺎي ﻧﻤﻮدار ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻣﺤﻮر را ﺑﺎ ﺗﺮﮐﯿﺐ دو ﺟﻬﺘﯽ ﺑﺎ ﺻﻔﺤﺎت‬
‫ﮔﺴﺘﺮده اﮐﺴﻞ ﺧﻠﻖ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺪلﻫﺎ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎً از ﻧﻤﻮدارﻫﺎي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺗﺎ روشﻫﺎي ﻣﻮﻧﺖ ﮐﺎرﻟﻮ ﭘﯿﺸﺮوي ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪Palisade Corporation , Newfield , New York , ) Precision Tree‬‬ ‫‪o‬‬
‫‪ (palisade.com‬ﻧﻤﻮدارﻫﺎي ﺗﺎﺛﯿﺮ و درﺧﺖ ﺗﺼﻤﯿﻢ را ﺑﻄﻮر ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ در ﺻﻔﺤﻪ ﮔﺴﺘﺮده اﮐﺴﻞ‬
‫ﺧﻠﻖ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺮاي ﮐﺴﺐ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ ‪ Faculty.fuqua.duke.edu/daweb/dasw6.htm‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﯿﺪ‪ .‬دادهﻫﺎ در وب‬

‫ﺳﺎﯾﺖ ﻓﺮوﺷﻨﺪه ﺑﺮاي داﻧﻠﻮد در دﺳﺘﺮس ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺗﻤﺎﻣﯽ اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎ ﻣﺪلﻫﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﺳﺎﺧﺘﺎر درﺧﺘﯽ ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﯽآورﻧﺪ ﺑﻪ‬
‫ﻃﺮﯾﻘﯽ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻣﺪلﻫﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ آﺳﺎﻧﯽ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺬﯾﺮ و درك ﭘﺬﯾﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻼوه اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﻧﺮماﻓﺰاري ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﺪل‬
‫ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده و ﺣﻞ آن ﻫﺎ ﺑﺪون اﺳﺘﻔﺎده از اﺑﺰار وﯾﮋه ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ‪ Analytica‬ﺳﺎزﻧﺪه ﻣﺪل را ﻗﺎدر ﻣﯽﺳﺎزد ﺗﺎ ﺑﻪ‬
‫ﺗﻮﺻﯿﻒ ﺑﺨﺶﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ اﯾﻦ ﻣﺪل و ﻧﺤﻮه ﺗﺎﺛﯿﺮ آن ﺑﺮ ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻣﻬﻢ ﺑﭙﺮدازد‪ .‬اﯾﻦ ﺑﺨﺶﻫﺎي ﻣﺪل ﻓﺮﻋﯽ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ‬
‫ﺳﺎزﻧﺪه ﻣﺪل ﺗﺠﺰﯾﻪ ﺷﺪه و ﻣﺪﻟﯽ را ﺑﺎ ﺟﺰﺋﯿﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﯽﺳﺎزد‪ .‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم در ﭘﺎﯾﯿﻦﺗﺮﯾﻦ ﺳﻄﺢ ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎ ﺑﻪ ﺗﻌﯿﯿﻦ ارزشﻫﺎ ﻣﯽ‪-‬‬
‫ﭘﺮدازد ) رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ ﺑﻪ ‪.(Lumina Decision Systems Web Site , Lumina.com‬‬
‫در ﺷﮑﻞ ‪ a3,4‬ﯾﮏ ﻣﺜﺎل از ﻣﺪل ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ در ‪ Analytica‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺪل ﺷﺎﻣﻞ ﯾﮏ ﻣﺪل ﻓﺮﻋﯽ‬
‫ﻗﯿﻤﺖ و ﯾﮏ ﻣﺪل ﻓﺮﻋﯽ ﻓﺮوشﻫﺎ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺷﮑﻞﻫﺎي ‪ b.3,4‬و ‪ c.3,4‬ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﺮماﻓﺰار ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻧﻤﻮدارﻫﺎي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ‪“2002 Decision Analysis‬‬
‫‪(updated annually and available online at‬‬ ‫‪Survey” in OR/Ms Today, June2002‬‬
‫)‪ lionhrtpub.com/orms/‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﯿﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ‪ .Maxwell 2002‬ﺳﭙﺲ ﻣﺎ ﺑﻪ اﺑﺰار اﺟﺮاﯾﯽ ﻣﻬﻢ ﺑﺮاي اﯾﻦ ﻣﺪلﻫﺎ‬
‫ﯾﻌﻨﯽ ﺻﻔﺤﻪ ﮔﺴﺘﺮده ﻣﯽﭘﺮدازﯾﻢ‪.‬‬
‫‪135‬‬ ‫ﻣﺪﻟﺴﺎزي و ﺗﺤﻠﯿﻞ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم‬

‫ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻧﻤﻮدار ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ‪:‬ﻣﺪل ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪a 3,4‬‬

‫ﻣﺪل ﻗﯿﻤﺖ‬ ‫ﻧﺮخ ﺗﺨﻔﯿﻒ‬

‫ﻗﯿﻤﺖ ﻧﺴﺒﯽ‬

‫ﻣﺪل ﻓﺮوش‬ ‫درآﻣﺪ ﺧﺎﻟﺺ‬

‫ﺗﺒﻠﯿﻎ )آﮔﻬﯽ(‬

‫ﻣﺪل ﻫﺰﯾﻨﻪ‬
‫ارزش ﺧﺎﻟﺺ‬

‫ﺷﺎﺧﺺﻫﺎ‬ ‫واﺳﻂ ﮐﺎرﺑﺮ‬

‫زﯾﺮ ﻣﺪل ﻗﯿﻤﺖ‪:‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪b 3,4‬‬

‫ﻗﯿﻤﺖ ﻧﺴﺒﯽ‬ ‫ﻗﯿﻤﺖ ﻣﺎ‬

‫ﻗﯿﻤﺖ رﻗﺎﺑﺘﯽ‬

‫ﺳﻬﻢ ﺑﺎزار‬ ‫ﻗﯿﻤﺖ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺑﺎزار‬

 ‫‪136‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫زﯾﺮ ﻣﺪل ﻓﺮوش‪:‬‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪c 3,4‬‬

‫‪٤٫٥‬‬
‫ﻣﯿﺰان ﯾﺎ اﻧﺪازه ﺑﺎزار‬

‫ﻋﻤﺮ ﻓﺮآورده‬ ‫ﺳﻬﻢ ﺑﺎزار‬ ‫واﺣﺪﻫﺎي ﻓﺮوش‬ ‫درآﻣﺪ ﻓﺮوش‬

‫آﮔﻬﯽ ﺑﺮ اﺳﺎس رﺷﺪ‬ ‫آﮔﻬﯽ ﻣﻮﺛﺮ‬

‫‪ 4,6‬ﻣﺪلﺳﺎزي ‪ MSS‬ﺑﺎ ﺻﻔﺤﻪﻫﺎي ﮔﺴﺘﺮده‬

‫ﻣﺪلﻫﺎ را ﻣﯽﺗﻮان در ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎ و زﺑﺎنﻫﺎي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻧﻮﯾﺴﯽ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﺎﺧﺘﻪ و اﺟﺮا ﻧﻤﻮد ﮐﻪ از ﻧﺴﻞ ﺳﻮم ‪،‬‬
‫ﭼﻬﺎرم و ﭘﻨﺠﻢ زﺑﺎنﻫﺎي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻧﻮﯾﺴﯽ ﺗﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ‪ Case‬و دﯾﮕﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎ ﮐﻪ ﺑﻄﻮر ﺧﻮدﮐﺎر ﻧﺮماﻓﺰار ﻗﺎﺑﻞ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ‪ ،‬ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬در اﺑﺘﺪا ﺻﻔﺤﺎت ﮔﺴﺘﺮده ‪ ،‬زﺑﺎنﻫﺎي ﻣﺪلﺳﺎزي و اﺑﺰار ﺗﺤﻠﯿﻞ‬
‫آﺷﮑﺎر دادهﻫﺎ را ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﻣﯽدﻫﯿﻢ‪.‬‬
‫ﺑﺴﺘﻪﻫﺎي ﻧﺮماﻓﺰاري ﺻﻔﺤﻪ ﮔﺴﺘﺮده ﺑﺎ ﻗﺪرت و اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﯾﺮي ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه و از ﻧﺮماﻓﺰار اﺟﺮا‬
‫ﺟﻬﺖ ﮐﺎرﺑﺮد در ﺗﺠﺎرت ‪ ،‬ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ‪ ،‬رﯾﺎﺿﯿﺎت و ﻋﻠﻮم اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﺗﮑﻤﯿﻞ ﺷﺪن ﺑﺴﺘﻪﻫﺎي ﻧﺮماﻓﺰاري‬
‫ﺻﻔﺤﻪ ﮔﺴﺘﺮده ‪ add-ins‬ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ و ﺣﻞ ﮐﺮدن ﻃﺒﻘﺎت ﺧﺎص ﻣـﺪل ﯾﻪ ﮐـﺎر ﻣـﯽرود‪ .‬ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ( ‪Solver‬‬
‫)‪ Frontline Systems Inc. , Incline Village, Nevada‬و ‪What’s Best! ( a version of Lindo Lindo‬‬
‫) ‪ Systems Inc. , Chicago , Illinois‬ﺑﺮاي اﺟﺮاي ﺑﻬﯿﻨﻪﺳﺎزي ﺧﻄـﯽ و ﻏﯿﺮ ﺧﻄـﯽ ‪Braincel( Promised ،‬‬
‫) ‪ Land Technologies, Inc. , New Haven , Connecticut‬ﺑﺮاي ﺷﺒﮑﻪﻫﺎي ﻋﺼﺒﯽ ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ‪Evolver ،‬‬
‫‪@Risk(Palisade‬‬ ‫) ‪ (Palisade Corporation , Newfield, New York‬ﺑﺮاي اﻟﮕﻮرﯾﺘﻢﻫﺎي ژﻧﺘﯿﮏ و‬
‫)‪ Corporation , Newfield, New York‬ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺷﺒﯿﻪﺳﺎزي‪ .‬ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺑﺎزار ﺷﺪﯾﺪ‬
‫رﻗﺎﺑﺖ ‪ add-ins ،‬ﻫﺎي ﺑﻬﺘﺮ ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺑﻄﻮر ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ در ﺻﻔﺤﺎت ﮔﺴﺘﺮده ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
 ‫‪137‬‬ ‫ﻣﺪﻟﺴﺎزي و ﺗﺤﻠﯿﻞ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ﮔﺴﺘﺮده از ﻣﻌﺮوفﺗﺮﯾﻦ اﺑﺰار ﻣﺪلﺳﺎزي ﮐﺎرﺑﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ )ﺷﮑﻞ ‪ (4,4‬ﻋﻠﺖ اﯾﻦ اﻣﺮ ﻧﯿﺰ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺷﺪن‬
‫آن در ﻣﺒﺎﺣﺚ رﯾﺎﺿﯿﺎت‪ ،‬آﻣﺎر‪ ،‬ﻣﺎﻟﯽ و ﭘﻮﻟﯽ و دﯾﮕﺮ ﻧﻘﺶﻫﺎ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺻﻔﺤﺎت ﮔﺴﺘﺮده ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ اﻣﻮر ﻣﺮﺑﻮط‬
‫ﺑﻪ ﺣﻞ ﻣﺪلﻫﺎ از ﻗﺒﯿﻞ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﯾﺴﯽ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺑﺮﮔﺸﺘﯽ را اﻧﺠﺎم دﻫﻨﺪ‪ .‬ﺻﻔﺤﻪ ﮔﺴﺘﺮده در ﺣﺎل ﺗﮑﻤﯿﻞ اﺑﺰاري‬
‫ﻣﻬﻢ ﺟﻬﺖ ﺗﺤﻠﯿﻞ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰي)ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻧﻮﯾﺴﯽ( و ﻣﺪلﺳﺎزي ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫دﯾﮕﺮ وﯾﮋﮔﯽﻫﺎي ﺻﻔﺤﻪ ﮔﺴﺘﺮده ﺷﺎﻣﻞ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺸﺮوط‪ ،‬ﺟﺴﺘﺠﻮي ﻫﺪف‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ دادهﻫﺎو ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‪-‬‬
‫ﻧﻮﯾﺴﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در واﻗﻊ ﺗﻐﯿﯿﺮ ارزش ﯾﮏ ﮐﺎدر و دﯾﺪن ﻧﺘﺎﯾﺞ آن اﻣﺮ آﺳﺎﻧﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﺟﺴﺘﺠﻮي ﻫﺪف ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ‬
‫ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﺎدرﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ‪ ،‬ارزش ﻣﻄﻠﻮب آن و ﺗﻐﯿﯿﺮ ﮐﺎدر اﻣﮑﺎن ﭘﺬﯾﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺎﯾﮕﺎه دادهﻫﺎي اﺻﻠﯽ را‬
‫ﻣﯽﺗﻮان اﻧﺠﺎم داد و ﯾﺎ ﺑﺨﺶﻫﺎﯾﯽ از ﭘﺎﯾﮕﺎه دادهﻫﺎ را ﺑﺮاي ﺗﺤﻠﯿﻞ وارد ﻧﻤﻮد ) ﮐﻪ ﺿﺮورﺗﺎً ﺷﺎﻣﻞ اﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ‬
‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﭼﻄﻮر ‪ OLAP‬ﺑﺎ ﻣﮑﻌﺐ ﭼﻨﺪ ﺑﻌﺪي دادهﻫﺎ ﮐﺎر ﻣﯽﮐﻨﺪ و در ﺣﻘﯿﻘﺖ اﮐﺜﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ‪ OLAP‬داراي‬
‫ﻧﺮماﻓﺰار ﺻﻔـﺤﻪ ﮔﺴﺘﺮده ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ داراي اﺣﺴﺎس و دﯾـﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ ،‬ﻫﻨـﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ دادهﻫـﺎ را ﺑﺎرﮔـﺬاري )‪( load‬‬
‫ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ‪ .‬ﺳﻮددﻫﯽ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻧﻮﯾﺴﯽ ﺳﺎﺧﺘﺎر ‪ DSS‬را ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﻟﮕﻮﻫﺎ ‪ ،‬ﻣﺎﮐﺮوﻫﺎ و دﯾﮕﺮ اﺑﺰار ﻣﯽﺗﻮان ﺗﻘﻮﯾﺖ‬
‫ﻧﻤﻮد‪.‬‬
 ‫‪138‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫ﻣﺪل اﯾﺴﺘﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ وام ﺳﺎده در اﮐﺴﻞ ﺑﺼﻮرت‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪4,4‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ ﮔﺴﺘﺮده ‪:‬‬

‫اﮐﺜﺮ ﺑﺴﺘﻪﻫﺎي ﻧﺮماﻓﺰاري ﺻﻔﺤﻪ ﮔﺴﺘﺮده ﺗﺮﮐﯿﺐ ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﻧﺴﺒﯽ را ﺑﺎ ﺧﻮاﻧﺪن و ﻧﻮﺷﺘﻦ ﻓﺎﯾﻞﻫﺎي ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ‬
‫ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﻮﺟﺐ ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ دﯾﮕﺮ ﭘﺎﯾﮕﺎه دادهﻫﺎ و دﯾﮕﺮ اﺑﺰار ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻣﺎﯾﮑﺮوﺳﺎﻓﺖ اﮐﺴﻞ و ‪Lotus1-2-‬‬
‫‪ 3‬دو ﻧﻮع از ﻣﺸﻬﻮرﺗﺮﯾﻦ ﺑﺴﺘﻪﻫﺎي ﻧﺮماﻓﺰاري ﺻﻔﺤﻪ ﮔﺴﺘﺮده ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬در ﺷﮑﻞ ‪ 4,4‬ﯾﮏ ﻣﺪل ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ اﻗﺘﺒﺎﺳﯽ‬
‫را ﻧﻤﺎﯾﺶ ﻣﯽدﻫﺪ ) ﺟﻌﺒﻪﻫﺎﯾﯽ در ﺻﻔﺤﻪ ﮔﺴﺘﺮده ﮐﻪ ﮐﺎدرﻫﺎي داراي ﻓﺮﻣﻮلﻫﺎ را ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﯽﮐﻨﺪ(‪ .‬ﯾﮏ ﺗﻐﯿﯿﺮ‬
‫در ﻣﯿﺰان ﺳﻮد )ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﺎﯾﭗ ﮐﺮدن ﺗﻌﺪاد ﺟﺪﯾﺪي در ‪ ( E7‬ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ در ﭘﺮداﺧﺖ ﻣﺎﻫﺎﻧﻪ ) ﯾﻌﻨﯽ در ‪( E13‬‬
‫ﻣﻨﻌﮑﺲ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﻧﺘﺎﯾﺞ را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﻣﺸﺎﻫﺪه و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﭘﺮداﺧﺖ ﻣﺎﻫﯿﺎﻧﻪ ﺧﺎص‪ ،‬ﺟﺴﺘﺠﻮي ﻫﺪف)‪ (10,4‬داﺷﺘﯿﻢ ﻣﯽﺗﻮاﻧﯿﻢ ﻣﯿﺰان ﺑﺪﻫﯽ ﯾﺎ ﻣﯿﺰان ﺳﻮد‬
‫ﻣﻨﺎﺳﺐ را ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﯿﻢ‪ .‬ﻣﺪلﻫﺎي اﯾﺴﺘﺎ و ﭘﻮﯾﺎ را ﻣﯽﺗﻮان در ﺻﻔﺤﻪ ﮔﺴﺘﺮده ﺳﺎﺧﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﺻﻔﺤﻪ ﮔﺴﺘﺮده‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺑﺪﻫﯽ ﻣﺎﻫﯿﺎﻧﻪ از ﻧﻮع اﯾﺴﺘﺎ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺷﮑﻞ ‪ 4,4‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮﭼﻪ اﯾﻦ ﻣﺸﮑﻞ)ﻣﺴﺌﻠﻪ(‬
‫ﺑﺪﻫﮑﺎر را در ﻃﻮل زﻣﺎن ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻗﺮار ﻣﯽدﻫﺪ ‪ ،‬اﯾﻦ ﻣﺪل اﺟﺮاي ﻣﺎﻫﯿﺎﻧﻪ ﮐﻪ ﺗﮑﺮار ﺷﺪه اﺳﺖ را ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽ‪-‬‬
‫ﮐﻨﺪ‪ .‬ﯾﮏ ﻣﺪل ﭘﻮﯾﺎ از ﺳﻮي دﯾﮕﺮ اراﺋﻪ دﻫﻨﺪه رﻓﺘﺎر در ﻃﻮل زﻣﺎن ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺑﺪﻫﯽ در ﺻﻔﺤﻪﮔﺴﺘﺮده در‬
‫ﺗﺼﻮﯾﺮ‪ 5,4‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪهاﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﯽ در اﯾﻦ اﺻﻞ را در ﻃﻮل زﻣﺎن ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ‪ .‬ﺗﺤﻠﯿﻞ رﯾﺴﮏ‬
 ‫‪139‬‬ ‫ﻣﺪﻟﺴﺎزي و ﺗﺤﻠﯿﻞ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم‬

‫ﻧﯿﺰ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ در ﺻﻔﺤﻪ ﮔﺴﺘﺮده ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻮﻟﺪﻫﺎ ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺪلﻫﺎي ﺷﺒﯿﻪﺳﺎزي‪ ،‬درج ﺷﻮد ) ﺑﻪ ﺑﺨﺶ‬
‫‪ 13,4‬ﺗﻮﺟﻪ ﺷﻮد و ﻧﯿﺰ ﻓﺼﻞ وب ﯾﮏ ﻣﺪل ﺷﺒﯿﻪﺳﺎزي ﮐﻤﯽ اﻗﺘﺼﺎدي را ﺗﺤﺖ رﯾﺴﮏ ﻓﺮض ﺷﺪه و ﯾﮏ ﻣﺪل‬
‫ﺷﺒﯿﻪﺳﺎزي ﺻﻔﺤﻪ ﮔﺴﺘﺮده از ﺟﺮﯾﺎنﻫﺎي ﻧﻘﺪي را اراﺋﻪ ﻣﯽدﻫﺪ(‪.‬‬
‫)‪ LeBlanc, Randalls, Swann(2000‬ﻣﺜﺎﻟﯽ ﻋﺎﻟﯽ از ‪ DSS‬ﻣﺪل ﻣﺤﻮر ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه در ﺻﻔﺤﻪ ﮔﺴﺘﺮده را‬
‫اراﺋﻪ ﻣﯽدﻫﺪ‪ .‬ﮐﻪ ﻣﺪﯾﺮاﻧﯽ را ﺟﻬﺖ ﻃﺮاﺣﯽ ﯾﮏ ﺷﺮﮐﺖ ﺑﺰرگ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺷﺮﮐﺖ‬
‫ﻧﺒﺎﯾﺪ ﯾﮏ ﻣﺪﯾﺮ را ﮐﻪ اﺳﺘﻌﻔﺎ داده ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﻧﻤﺎﯾﺪ و ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ اﺳﺎﺳﺎً ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎي ﻣﺴﺎﻓﺮت را ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽدﻫﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺪل ﭘﻮﯾﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ وام ﺑﺎ ﭘﯿﺶﭘﺮداﺧﺖ در اﮐﺴﻞ‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪5,4‬‬

‫ﺑﺼﻮرت ﺻﻔﺤﻪ ﮔﺴﺘﺮده ‪:‬‬

‫)‪ Buehlmann,Ragsdale,Gfeller(2000‬ﯾﮏ ﻣﺪل ﺻﻔﺤﻪ ﮔﺴﺘﺮده ‪ DSS‬را ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺗﺨﺘﻪ ﭼﻮﺑﯽ‬
‫ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺴﯿﺎري از ﺗﺼﻤﯿﻢﻫﺎي ﭘﯿﭽﯿﺪه واﻗﻌﯽ را در ﯾﮏ ﻣﺤﯿﻂ ﺧﺮﯾﺪ ﭘﻮﯾﺎ اداره ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺮوﺗﮑﻞ ﺻﻨﻌﺘﯽ ﯾﮏ ﻣﺪل ‪ DSS‬ﺻﻔﺤﻪ ﮔﺴﺘﺮده ﮐﺎﻣﻞ را ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﯽ و زﻣﺎﻧﺒﻨﺪي در ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﺎﻏﺬ ﺑﻪ وﺟﻮد‬
‫آورده اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ‪ DSS‬در ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺷﻤﺎره ‪ 8,4‬ﺗﻮﺟﻪ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
 ‫‪140‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫ﺻﻔﺤﺎت ﮔﺴﺘﺮده ﺑﺮاي ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮﻫﺎي ﺷﺨﺼﯽ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ اﻣﺎ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ در ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮﻫﺎي ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﻧﯿﺰ ﺑﻪ‬
‫ﮐﺎر رود‪ .‬اﯾﻦ ﻗﺎﻟﺐ ﺻﻔﺤﻪ ﮔﺴﺘﺮده ﭘﺎﯾﻪاي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﺻﻔﺤﺎت ﮔﺴﺘﺮده ﭼﻨﺪ ﺑﻌﺪي و اﺑﺰار ‪ OLAP‬ﮐﻪ در‬
‫ﻓﺼﻞ ﺑﻌﺪ ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ 4,7‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺑﺎ ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎي ﮐﻢ ) ﺟﺪاول ﺗﺼﻤﯿﻢ و درﺧﺖ ﺗﺼﻤﯿﻢ(‬

‫در ﺗﺼﻤﯿﻤﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﺗﻌﺪاد ﺣﺎﻻت ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻌﺪاد ﻣﺤﺪود و ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻧﻪ ﭼﻨﺪان زﯾﺎدي از اﻧﺘﺨﺎبﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺪل‪-‬‬
‫ﺳﺎزي ﺑﺎ روﺷﯽ اﻧﺠﺎم ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﻪ آن ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻣﯽﮔﻮﯾﯿﻢ‪ .‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﯾﻦ روش‪ ،‬اﻧﺘﺨﺎبﻫﺎ در ﯾﮏ‬
‫ﺟﺪول ﯾﺎ ﮔﺮاف‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺑﺨﺶ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻣﻮرد اﻧﺘﻈﺎر ﻫﺮ اﻧﺘﺨﺎب ﺑﺮاي رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﻫﺪف و اﺣﺘﻤﺎل ﻫﺮﯾﮏ ﻧﻤﺎﯾﺶ‬
‫داده ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ روش ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ارزﯾﺎﺑﯽ و اﻧﺘﺨﺎب ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﮔﺰﯾﻨﻪ ﮐﻤﮏ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﯾﮏ وﺿﻌﯿﺖ ﺑﺎ ﯾﮏ ﻫﺪف ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﺟﺪول ﺗﺼﻤﯿﻢ و ﯾﺎ درﺧﺖ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻣﺪلﺳﺎزي ﺷﻮد‪.‬‬
‫وﺿﻌﯿﺖ ﭼﻨﺪ ﻫﺪﻓﯽ)ﻫﺪف ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ( در اداﻣﻪ ﺑﺎ ﺗﮑﻨﯿﮏﻫﺎي دﯾﮕﺮ ﺷﺮح داده ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺟﺪولﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ‬
‫ﺟﺪولﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﯾﮏ روش ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﺷﻨﺎﺧﺖ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ ﯾﮏ روش اﺻﻮﻟﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‬
‫ﯾﮏ ﺷﺮﮐﺖ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري‪ ،‬ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري را در ﯾﮑﯽ از ﺳﻪ اﻧﺘﺨﺎب زﯾﺮ در ﻧﻈﺮ ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ :‬اوراق ﻗﺮﺿﻪ‪،‬ﺳﻬﺎم‬
‫و ﯾﺎ ودﯾﻌﻪ ﮔﺬاﺷﺘﻦ)‪ .(CDs‬اﯾﻦ ﺷﺮﮐﺖ ﻋﻼﻗﻪﻣﻨﺪ ﺑﻪ ﯾﮏ ﻫﺪف ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ :‬ﺑﻪ ﺣﺪاﮐﺜﺮ رﺳﺎﻧﺪن ﺗﻘﺎﺿﺎ ﺑﺮاي‬
‫ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري ﺑﻌﺪ از ﯾﮏ ﺳﺎل‪ .‬اﮔﺮ ﻫﺪف دﯾﮕﺮ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﺑﺎﺷﺪ از ﻗﺒﯿﻞ اﻣﻨﯿﺖ ﯾﺎ ﻧﻘﺪﯾﻨﮕﯽ‪ ،‬ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان‬
‫ﺗﺤﻠﯿﻞ ﭼﻨﺪ ﻣﻌﯿﺎري ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬رﺟﻮع ﺷﻮد ﺑﻪ ‪.Koksalan,Zionts,2001‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ وﺿﻌﯿﺖ اﻗﺘﺼﺎدي در آﯾﻨﺪه درﺧﻮاﺳﺖﻫﺎي ﺳﺎﻟﯿﺎﻧﻪ ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﯽآﯾﺪ‪ ،‬ﮐﻪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ رﺷﺪ‬
‫ﺛﺎﺑﺖ ‪ ،‬رﮐﻮد و ﯾﺎ ﺗﻮرم ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن درﺧﻮاﺳﺖﻫﺎي ﺳﺎﻻﻧﻪ زﯾﺮ را ﺑﺮآورد ﮐﺮدهاﻧﺪ‪:‬‬
‫در ﺻﻮرت وﺟﻮد رﺷﺪ ﺛﺎﺑﺖ در اﻗﺘﺼﺎد ﺗﻘﺎﺿﺎ ﺑﺮاي اوراق ﻗﺮﺿﻪ ‪ 12‬درﺻﺪ‪ ،‬ﺳﻬﺎم ‪15‬درﺻﺪ و ودﯾﻌﻪ‬ ‫‪o‬‬
‫‪ 6/5‬درﺻﺪ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﮔﺬاﺷﺘﻦ‬
‫در ﺻﻮرت رﮐﻮد اﻗﺘﺼﺎدي اوراق ﻗﺮﺿﻪ ‪ 6‬درﺻﺪ‪ ،‬ﺳﻬﺎم ‪3‬درﺻﺪ و ودﯾﻌﻪ ﻧﻬﺎدن ‪ 6/5‬درﺻﺪ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪o‬‬
‫در اوﺿﺎع ﺗﻮرم اوراق ﻗﺮﺿﻪ ‪ 3‬درﺻﺪ‪ ،‬ﺳﻬﺎم ﺑﻪ ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 2‬درﺻﺪ و ودﯾﻌﻪ ﻧﻬﺎدن ‪ 6/5‬درﺻﺪ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪o‬‬

‫ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺣﺎﺿﺮ اﻧﺘﺨﺎب ﯾﮑﯽ از ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاريﻫﺎي ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﻣﻮرد ﻓﺮض ﺑﺮاﯾﻦ‬
‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦﻫﺎ)اﻧﺘﺨﺎب( ﻣﺠﺰا ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺗﺮﮐﯿﺒﺎﺗﯽ از ﻗﺒﯿﻞ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري‪50‬درﺻﺪ در اوراق ﻗﺮﺿﻪ و‪50‬‬
‫درﺻﺪ در ﺳﻬﺎم ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻌﻨﻮان اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ ﺟﺪﯾﺪ ﺗﻠﻘﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺸﮑﻞ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي در ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري ﺑﻌﻨﻮان ﯾﮏ‬
‫ﺑﺎزي دو ﻧﻔﺮه ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ)‪ .(Kelly, 2002‬ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬار دﺳﺖ ﺑﻪ ﯾﮏ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﯽزﻧﺪ و ﺳﭙﺲ ﯾﮏ وﺿﻊ‬
‫ﻃﺒﯿﻌﯽ رخ ﻣﯽدﻫﺪ‪ .‬ﭘﺮداﺧﺖﻫﺎ در ﺟﺪول ‪ 2,4‬ﺑﺮ اﺳﺎس ﯾﮏ ﻣﺪل رﯾﺎﺿﯽ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
 ‫‪141‬‬ ‫ﻣﺪﻟﺴﺎزي و ﺗﺤﻠﯿﻞ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم‬

‫ﺟﺪول ‪ 2,4‬ﻣﺪل ﺟﺪول ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري‬

‫وﺿﻌﯿﺖ ﻃﺒﯿﻌﯽ )ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﮐﻨﺘﺮل(‬
‫ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ‬
‫رﺷﺪ ﺛﺎﺑﺖ)‪(%‬‬ ‫رﮐﻮد)‪(%‬‬ ‫ﺗﻮرم)‪(%‬‬

‫اوراق ﻗﺮﺿﻪ)ﺑﻬﺎءدار(‬ ‫‪12/0‬‬ ‫‪6/0‬‬ ‫‪3/0‬‬

‫ﺳﻬﺎم‬ ‫‪15/0‬‬ ‫‪3/0‬‬ ‫‪-2/0‬‬
‫ودﯾﻌﻪ ﮔﺬاﺷﺘﻦ‬ ‫‪6/5‬‬ ‫‪6/5‬‬ ‫‪6/5‬‬

‫اﯾﻦ ﺟﺪول ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ)ﮔﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎ( و ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﮐﻨﺘﺮل )اوﺿﺎع اﻗﺘﺼﺎدي( و ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي‬
‫ﻧﺘﺎﯾﺞ)ﺗﻘﺎﺿﺎ و ﻧﺘﺎﯾﺞ( ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺗﻤﺎﻣﯽ ﻣﺪلﻫﺎ در اﯾﻦ ﺑﺨﺶ در ﺷﺒﮑﻪ ﺻﻔﺤﻪ ﮔﺴﺘﺮده ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬اﮔﺮ‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﺗﺤﺖ ﺷﺮاﯾﻂ ﯾﻘﯿﻦ)ﻗﻄﻌﯽ( ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺎ از اوﺿﺎع اﻗﺘﺼﺎد ﮐﺎﻣﻼً آﮔﺎه ﺑﻮده و ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري را‬
‫اﻧﺘﺨﺎب ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﯿﻢ‪ .‬اﻣﺎ اﯾﻦ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻮرد ﻧﯿﺴﺖ و ﻣﺎ ﺑﺎﯾﺪ دو ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻋﺪم ﻗﻄﻌﯿﺖ و رﯾﺴﮏ را ﻧﯿﺰ در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﯿﺮﯾﻢ‪.‬‬
‫در ﻣﻮرد ﻋﺪم ﻗﻄﻌﯿﺖ)ﻋﺪم ﯾﻘﯿﻦ( ﻣﺎ از اﺣﺘﻤﺎلﻫﺎي ﻫﺮ وﺿﻌﯿﺖ آﮔﺎه ﻧﯿﺴﺘﯿﻢ و در ﻣﻮرد رﯾﺴﮏ ﻓﺮض ﺑﺮاﯾﻦ‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ داد آﮔﺎه ﻫﺴﺘﯿﻢ‪.‬‬ ‫اﺳﺖ ﮐﻪ از اﺣﺘﻤﺎﻻت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎﻟﺖ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﮐﻪ در آﯾﻨﺪه رخ‬

‫ﮐﻨﺎر آﻣﺪن ﺑﺎ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻋﺪم ﻗﻄﻌﯿﺖ)ﻋﺪم ﯾﻘﯿﻦ(‬

‫در ﮐﻨﺎر آﻣﺪن ﺑﺎ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻋﺪم ﻗﻄﻌﯿﺖ‪ ،‬ﭼﻨﺪﯾﻦ روش وﺟﻮد دارد‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل روش ﺧﻮشﺑﯿﻨﺎﻧﻪ ﮐﻪ در آن‬
‫ﻓﺮض ﺷﺪهاﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻣﻤﮑﻦ در ﻣﻮرد ﻫﺮ اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ در آﯾﻨﺪه واﻗﻊ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ و ﺳﭙﺲ ﺑﻪ اﻧﺘﺨﺎب‬
‫ﻧﻤﻮدن ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﻣﯽﭘﺮدازد)ﺳﻬﺎم(‪ .‬در روش ﺑﺪﺑﯿﻨﺎﻧﻪ ﻓﺮض ﺑﺮ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺪﺗﺮﯾﻦ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻣﻤﮑﻦ روي‬
‫ﻣﯽﭘﺮدازد)‪ .(CDs‬روش دﯾﮕﺮي ﮐﻪ ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﯽ‬ ‫ﺧﻮاﻫﺪ داد و ﺑﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ در ﻣﯿﺎن ﺑﺪﺗﺮﯾﻦﻫﺎ‬
‫ﻓﺮض ﺑﺮاﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻤﺎم ﺣﺎﻟﺖ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺑﺼﻮرت ﺑﺮاﺑﺮ روي ﺧﻮاﻫﺪ داد‪ .‬در واﻗﻊ در ﻫﺮ روش ﻣﺸﮑﻼﺗﯽ ﺟﺪي‬
‫در ﮐﻨﺎر آﻣﺪن ﺑﺎ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻋﺪم ﻗﻄﻌﯿﺖ وﺟﻮد دارد‪ .‬در ﻫﺮ زﻣﺎﻧﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺟﻤﻊآوري اﻃﻼﻋﺎت ﻻزم ﭘﺮداﺧﺖ ﺗﺎ اﯾﻦ‬
‫ﻣﺴﺌﻠﻪ را ﺑﺘﻮان ﺑﺼﻮرت ﯾﻘﯿﻦ)ﻗﻄﻌﯽ( ﯾﺎ رﯾﺴﮏ درآورد‪.‬‬
 ‫‪142‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫ﮐﻨﺎر آﻣﺪن ﺑﺎ رﯾﺴﮏ )ﺧﻄﺮ اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ(‬

‫ﻣﻌﻤﻮﻟﯽﺗﺮﯾﻦ روش ﺑﺮاي ﺣﻞ ﮐﺮدن ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺗﺤﻠﯿﻞ رﯾﺴﮏ ‪ ،‬اﻧﺘﺨﺎب ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﺑﺎ ﺑﺎﻻﺗﺮﯾﻦ ﺑﻬﺎي ﻣﻮرد اﻧﺘﻈﺎر‬
‫ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻓﺮض ﺑﺮ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﺷﺎﻧﺲ رﺷﺪ ﺛﺎﺑﺖ را ‪ 50‬درﺻﺪ‪ ،‬رﮐﻮد ‪ 30‬درﺻﺪ و ﺗﻮرم را ‪20‬‬
‫درﺻﺪ ﺑﺮآورد ﮐﺮدهاﻧﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺟﺪول ﺗﺼﻤﯿﻢ را ﺑﺎ اﺣﺘﻤﺎﻻت ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه از ﻧﻮ ﻣﯽﻧﻮﯾﺴﻨﺪ)ﺟﺪول‪ .(3,4‬ﻣﺒﻠﻎ‬
‫ﻣﻮرد اﻧﺘﻈﺎر ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ زﯾﺎد ﮐﺮدن ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺑﺎ اﺣﺘﻤﺎﻻت ﻧﺴﺒﯽ و اﻓﺰودن ﺑﻪ آنﻫﺎ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽآﯾﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﺣﺎﺻﻞ‬
‫ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري ﺑﺼﻮرت اوراق ﻗﺮﺿﻪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺼﻮرت زﯾﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫درﺻﺪ ‪12(0,5) + 6(0,3) + 3(0,2) = 8,4‬‬
‫اﯾﻦ روش ﮔﺎه ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﯾﮏ راﻫﮑﺎر ﺑﺴﯿﺎر ﺧﻄﺮﻧﺎك ﺑﺎﺷﺪ زﯾﺮا ﺳﻮد ﻫﺮ ﻧﺘﯿﺠﻪاي ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ از ارزش و‬
‫ﻣﺒﻠﻎ آن ﻓﺮاﺗﺮ رود‪ .‬ﺣﺘﯽ ﺑﺎ وﺟﻮد ﺷﺎﻧﺲ زﯾﺎدي در ﺿﺮر ﮐﺮدن‪ ،‬ﻣﺒﻠﻎ ﻣﻮرد اﻧﺘﻈﺎر ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻣﻨﻄﻘﯽ ﺑﻨﻈﺮ‬
‫ﺑﺮﺳﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬار ﻣﻤﮑﻦ ﻧﯿﺴﺖ ﻣﺎﯾﻞ ﺑﻪ ﺟﺒﺮان اﯾﻦ ﺿﺮر ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺟﺪول ‪ 3,4‬ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺤﺖ رﯾﺴﮏ و ﺣﻞ آن‬

‫ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ‬ ‫رﺷﺪ ﺛﺎﺑﺖ)‪(%‬‬ ‫رﮐﻮد)‪(%‬‬ ‫ﺗﻮرم)‪(%‬‬ ‫ﻣﻘﺪار ﻣﻮرد اﻧﺘﻈﺎر)‪(%‬‬

‫اوراق ﻗﺮﺿﻪ)ﺑﻬﺎءدار(‬ ‫‪12/0‬‬ ‫‪6/0‬‬ ‫‪3/0‬‬ ‫)ﻣﺎﮐﺰﯾﻤﻢ( ‪8/4‬‬

‫ﺳﻬﺎم‬ ‫‪15/0‬‬ ‫‪3/0‬‬ ‫‪-2/0‬‬ ‫‪8/0‬‬
‫ودﯾﻌﻪ ﮔﺬاﺷﺘﻦ‬ ‫‪6/5‬‬ ‫‪6/5‬‬ ‫‪6/5‬‬ ‫‪6/5‬‬

‫ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﻓﺮض ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﯾﮏ ﻣﺸﺎور ﻣﺎﻟﯽ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﮐﺎﻣﻞ ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري ﺑﻪ ﻣﺒﻠﻎ‬
‫‪ 1000‬دﻻر در ﯾﮏ روز ﺷﻤﺎ ﻣﯽﺗﻮاﻧﯿﺪ ﭘﻮل ﺧﻮد را دو ﺑﺮاﺑﺮ ﮐﻨﯿﺪ اﯾﻦ اﺣﺘﻤﺎل ‪ 0/9999‬درﺻﺪ اﺳﺖ وﻟﯽ‬
‫‪ 0/0001‬اﯾﻦ اﺣﺘﻤﺎل وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﺷﻤﺎ از ﺟﯿﺐ ﺧﻮد ‪ 500/000‬دﻻر ﺿﺮر ﮐﻨﯿﺪ‪ .‬ﻣﺒﻠﻎ ﻣﻮرد اﻧﺘﻈﺎر اﯾﻦ‬
‫ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري ﺑﺼﻮرت زﯾﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪0,9999(
2000 -
1000) + 0,0001(-
500،000 -
1000) = $ 999,90-
50,10 =
946,80‬‬
‫ﺿﺮر ﻓﻮق ﺑﺮاي ﻫﺮ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري ﮐﻪ ﯾﮏ ﻣﯿﻠﯿﺎردر ﻧﯿﺴﺖ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺼﯿﺒﺖ ﺑﺎر ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ‬
‫ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬار ﺟﻬﺖ ﺗﺎﻣﯿﻦ ﺿﺮر ﯾﮏ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري داراي ﺳﻮدﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ ﮐﻪ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ‪-‬‬
‫ﮔﺬار ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﯾﮏ ﺑﺎر ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺑﮕﯿﺮد‪.‬‬

‫درﺧﺖﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ‬
‫ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ) ‪Mind Tools‬‬ ‫ﻧﻤﺎﯾﺶ ﻣﺘﻨﺎوب ﺟﺪول ﺗﺼﻤﯿﻢ در واﻗﻊ ﯾﮏ درﺧﺖ ﺗﺼﻤﯿﻢ‬
‫‪ (Community,www.mindtools.com‬درﺧﺖ ﺗﺼﻤﯿﻢ )ﻧﻤﻮدار درﺧﺘﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ( ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه رواﺑﻂ ﺑﯿﻦ‬
‫ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺑﺼﻮرت ﮔﺮاﻓﯿﮑﯽ ﮐﻪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﭘﯿﭽﯿﺪه را ﺑﺼﻮرت ﯾﮏ ﺷﮑﻞ ﺧﻼﺻﻪ ﻧﻤﺎﯾﺶ دﻫﺪ‪.‬‬
 ‫‪143‬‬ ‫ﻣﺪﻟﺴﺎزي و ﺗﺤﻠﯿﻞ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم‬

‫درﺻﻮرت وﺟﻮد ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦﻫﺎ و ﯾﺎ ﺣﺎﻻت ﻣﺘﻔﺎوت ﺗﻬﯿﻪ ﻧﻤﻮدار درﺧﺘﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮐﺎري ﭘﺮ زﺣﻤﺖ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫و‬ ‫‪(Tree Age Software Inc. , Williamstown , Massachosetts , TreeAge.com) DATA‬‬
‫‪ (Palisade.Com Palisade Corporation , Newfield , New York , ) PrecisionTree‬ﺷﺎﻣﻞ ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي‬
‫ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻗﻮي و اﺑﺘﮑﺎري ﻧﻤﻮدار درﺧﺘﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﭼﻨﺪﯾﻦ روش دﯾﮕﺮ ﮐﻨﺎر آﻣﺪن ﺑﺎ رﯾﺴﮏ)ﺧﻄﺮ‬
‫اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ( در ﻓﺼﻞ ﺑﻌﺪي ذﮐﺮ ﺷﺪهاﺳﺖ ﮐﻪ از آن ﺟﻤﻠﻪ ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﺷﺒﯿﻪﺳﺎزي‪ ،‬ﻋﻮاﻣﻞ ﯾﻘﯿﻦ و ﻣﻨﻄﻖ ﻧﺎﻣﻌﻠﻮم‬
‫اﺷﺎره ﮐﺮد‪ .‬ﯾﮏ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺳﺎده ﺷﺪه از ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري ﺑﺎ ﻫﺪف ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ در ﺟﺪول ‪ 4,4‬ﻧﻤﺎﯾﺶ داه ﺷﺪهاﺳﺖ‪ .‬ﺳﻪ‬
‫ﻫﺪف ﻋﺒﺎرت از ﻣﻨﻔﻌﺖ‪ ،‬اﻣﻨﯿﺖ و ﻧﻘﺪﯾﻨﮕﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ وﺿﻌﯿﺖ ﺑﺮاﺳﺎس ﯾﻘﯿﻦ)ﻗﻄﻌﯿﺖ( ﺑﻮده و ﺗﻨﻬﺎ ﯾﮏ‬
‫ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺑﺮاي ﻫﺮ ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﻓﺮض ﺷﺪهاﺳﺖ)در ﻣﻮارد ﭘﯿﭽﯿﺪهﺗﺮ رﯾﺴﮏ و ﻋﺪم ﻗﻄﻌﯿﺖ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ(‪.‬‬
‫ﺑﺮﺧﯽ از ﻧﺘﺎﯾﺞ )از ﻗﺒﯿﻞ ﭘﺎﯾﯿﻦ و ﺑﺎﻻ( ﺑﯿﺶ از آﻧﮑﻪ ﮐﻤﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﯿﻔﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫روزﺗﯽ و ﺳﻼﻧﺪار)‪ (2001‬روش ﭼﻨﺪ ﻣﻌﯿﺎري ﺑﺮاي ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺗﺤﻮﯾﻞ ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎن را ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ ﻗﺮار‬
‫دادهاﻧﺪ‪ .‬در اﯾﻦ روش اﻋﺘﻤﺎد ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮﻧﺪه از ﻃﺮﯾﻖ ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎي ﻣﺘﻮاﻟﯽ‪ ،‬ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ و ﻣﻨﻄﻘﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﮐﺴﺐ اﺳﺖ‪ .‬آن‪-‬‬
‫ﻫﺎ از ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺳﻠﺴﻠﻪﻣﺮاﺗﺒﯽ )‪ (AHP‬اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮدﻧﺪ‪ Phillipswern .‬و ‪ (2002) Forgionne‬ﯾﮏ روش‬
‫ﭼﻨﺪ ﻫﺪﻓﯽ ﺑﺮاﺳﺎس ‪ AHP‬را ﺑﺮاي ارزﯾﺎﺑﯽ ‪ DSS‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ Pillia .‬و ‪ (1999) Raju‬ﯾﮏ ﻣﺪل ﭼﻨﺪ‬
‫ﻣﻌﯿﺎري را ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﯽ ﺣﻮﺿﻪ رودﺧﺎﻧﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮدهاﻧﺪ‪ .‬ﻣﺜﺎل دﯾﮕﺮ از ﯾﮏ ‪ DSS‬ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه ﺟﻬﺖ اداره‬
‫ﯾﮏ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﭼﻨﺪ ﻫﺪﻓﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ )‪ Murthy et al.(1999‬ﺗﻮﺻﯿﻒ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﮐﻪ در واﻗﻊ ﯾﮏ ﺗﻮﻟﯿﺪي‬
‫ﮐﺎﻏﺬ ﻧﺴﺒﺘﺎً ﭘﯿﭽﯿﺪه را ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ و ﺑﺎ زﻣﺎنﺑﻨﺪي)ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰي( ‪ DSS‬ﻣﺒﻠﻎ زﯾﺎدي از ﭘﻮل ﺳﺎﻻﻧﻪ را ﺻﺮﻓﻪﺟﻮﯾﯽ‬
‫ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ Barba-Romero(2001) .‬ﺑﻪ ﺗﻮﺻﯿﻒ ﯾﮏ ‪ DSS‬دوﻟﺘﯽ ﮐﻪ از ﻣﺪلﻫﺎي ﭼﻨﺪ ﻣﻌﯿﺎري در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﺴﺐ‬
‫دادهﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ ،‬ﭘﺮداﺧﺖ‪ .‬در ‪ DSS‬در ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪ 2,3‬ﺑﻪ ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﭼﻨﺪ ﻣﻌﯿﺎري ﺑﺮ اﺳﺎس وب ) وب‬
‫ﻣﺤﻮر( ﺑﺮاي ﺷﺮﮐﺖ ‪ Cameron and Barkely‬ﭘﺮداﺧﺘﯿﻢ ﮐﻪ ﺧﺮﯾﺪار ﺑﺎ اﻫﺪاف ﻣﻐﺎﯾﺮ ﺣﺪاﻗﻞ رﺳﺎﻧﺪن ﻓﻬﺮﺳﺖ‪-‬‬
‫ﻫﺎ و ﺣﻔﻆ ﺳﻄﻮح ﺑﺎﻻي ﺧﺪﻣﺖ ﺑﻪ ﻣﺸﺘﺮي روﺑﺮو ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﯾﻦ وﺟﻮد ﺗﻌﺪاد زﯾﺎدي ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺗﺼﻤﯿﻢ و ﺑﺴﺘﻪ‪-‬‬
‫‪DecisionPro ( Vanguard Software‬‬ ‫ﻫﺎي ﻧﺮماﻓﺰاري ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ ﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﺷﺎﻣﻞ‬
‫) ‪ Corporation , www.Vanguardsw.com‬و ‪ Expert Choice‬و ‪Expert Choice 2000 2nd Edition for‬‬
‫‪ Groups‬و ﻧﺴﺨﻪﻫﺎي وﯾﮋه ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ وب)وب ﻣﺤﻮر( ﺟﻬﺖ ﻃﺮاﺣﯽ اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮏ‪ ،‬ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻧﺴﺎﻧﯽ و ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻤﻮدن‬
‫ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎي ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ )‪Hipre and Java Applet ، ( Expert Choice Inc. , expertchoice.com‬‬
‫‪Web-Hipre‬و ‪ .(Logicaldecision.com) Logical Decisions for Windows and Groups‬ﻧﺴﺨﻪﻫﺎي ﻧﺮم‪-‬‬
‫اﻓﺰار ‪ Demo‬از ﺗﻤﺎﻣﯽ اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎ در وب در دﺳﺘﺮس ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬آﮐﺎرﺗﻪ )‪ (2001‬ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ‬
‫ﮐﺎرﺑﺮد وب ﻣﺤﻮر )ﺑﺮﭘﺎﯾﻪ وب( از روﻧﺪ ﺳﻠﺴﻠﻪﻣﺮاﺗﺒﯽ ‪ Analytic‬ﺟﻬﺖ ﺣﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﭼﻨﺪ ﻣﻌﯿﺎري در اﻧﺘﺨﺎب‬
‫ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي دﯾﺪن ﻣﺜﺎﻟﯽ از اﺳﺘﻔﺎده ‪ Expert Choice‬در ﺣﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﭼﻨﺪ ﻣﻌﯿﺎري‬ ‫ﻓﺮوﺷﻨﺪه اﺳﺘﻔﺎده‬
 ‫‪144‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫ﺑﻪ ﻓﺼﻞ وبﻫﺎي ﺧﺎﻧﮕﯽ )‪ (Scott‬رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ‪ .‬ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﭼﻨﺪ ﻣﻌﯿﺎري اﺧﯿﺮ در ‪ Koksalan‬و ‪(2001) Zionts‬‬
‫ﺗﻮﺻﯿﻒ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺟﺪول ‪ 4,4‬اﻫﺪاف ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ‬

‫وﺿﻌﯿﺖ ﻃﺒﯿﻌﯽ )ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﮐﻨﺘﺮل(‬
‫ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ‬
‫ﻣﻨﻔﻌﺖ ﯾﺎ ﺑﺎزدﻫﯽ)‪(%‬‬ ‫اﻣﻨﯿﺖ)‪(%‬‬ ‫ﻧﻘﺪﯾﻨﮕﯽ ﯾﺎ ﺗﺴﻮﯾﻪ ﺣﺴﺎب )‪(%‬‬

‫اوراق ﻗﺮﺿﻪ)ﺑﻬﺎءدار(‬ ‫‪8/4‬‬ ‫ﺑﺎﻻ‬ ‫ﺑﺎﻻ‬

‫ﺳﻬﺎم‬ ‫‪8/0‬‬ ‫ﭘﺎﯾﯿﻦ‬ ‫ﺑﺎﻻ‬

‫ودﯾﻌﻪ ﮔﺬاﺷﺘﻦ‬ ‫‪6/5‬‬ ‫ﺧﯿﻠﯽ ﺑﺎﻻ‬ ‫ﺑﺎﻻ‬

‫ﺑﺮاي ﮐﺴﺐ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ )‪ Clemen and Reilly (2000‬و )‪Goodwin and Wright (2000‬‬
‫و )‪ Decision Analysis Society Web site(faculty.fuaua.duke.edu/daweb/‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﮔﺎه ﻣﻤﮑﻦ‬
‫اﺳﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻧﻮﯾﺴﯽ)ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي( رﯾﺎﺿﯽ ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎً ﺑﺮاي ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﺗﺤﺖ رﯾﺴﮏ ﺑﮑﺎر رود ﻫﺮﭼﻨﺪ ﮐﻪ ﮐﺎﻣﻼً‬
‫ﭘﯿﭽﯿﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ 4,8‬ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻣﺪلﻫﺎي رﯾﺎﺿﯽ ‪MSS‬‬

‫در اﯾﻨﺠﺎ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﺪلﻫﺎي رﯾﺎﺿﯽ ‪ ) MSS‬رﯾﺎﺿﯽ‪،‬ﭘﻮﻟﯽ و ﻣﺎﻟﯽ و ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ و ‪ (...‬را اراﺋﻪ‬
‫ﻣﯽدﻫﯿﻢ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﺷﺎﻣﻞ اﺟﺰا و ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي ﻣﺪلﻫﺎ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫اﺟﺰاي ﻣﺪلﻫﺎي رﯾﺎﺿﯽ ‪MSS‬‬

‫ﺗﻤﺎﻣﯽ ﻣﺪلﻫﺎ از ﺳﻪ ﺟﺰء اﺳﺎﺳﯽ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ)ﺷﮑﻞ ‪ : (6,4‬ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺘﻐﯿﺮ ﺗﺼﻤﯿﻢ‪ ،‬ﻋﻮاﻣﻞ‬
‫ﻣﺘﻐﯿﺮ)ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎ( ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﮐﻨﺘﺮل و ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻧﺘﺎﯾﺞ و رواﺑﻂ رﯾﺎﺿﯽ ﺑﯿﻦ اﯾﻦ اﺟﺰا را ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﻣﯽﺳﺎزد‪.‬‬
‫در روشﻫﺎي ﮐﯿﻔﯽ رواﺑﻂ از ﻧﻮع ﻧﻤﺎدﯾﻦ و ﮐﯿﻔﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻣﯽﺗﻮان ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت را ﺗﻌﯿﯿﻦ‬
‫ﻧﻤﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه و رواﺑﻂ ﺑﯿﻦ ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎ ﻗﺎﺑﻞ ﮐﻨﺘﺮل ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻣﺪلﺳﺎزي ﻣﺴﺘﻠﺰم‬
‫ﺗﺸﺨﯿﺺ ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎ و رواﺑﻂ ﺑﯿﻦ آنﻫﺎ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﺣﻞ ﮐﺮدن ﯾﮏ ﻣﺪل ﻣﯽﺗﻮان ارزش آن و ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎ را ﺗﻌﯿﯿﻦ‬
‫ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي ﻧﺘﺎﯾﺞ‪ :‬ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﻨﻌﮑﺲ ﮐﻨﻨﺪه اﺛﺮ ﮔﺬار ﺑﻮدن ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﮐﺎراﯾﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ و‬
‫دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ آن ﺑﻪ اﻫﺪاف ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ را ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎ ﻫﻤﺎن ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ)ﺑﺎزده(‪ .‬ﻣﺜﺎلﻫﺎﯾﯽ از‬
‫ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي ﻧﺘﺎﯾﺞ در ﺟﺪول ‪ 5,4‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي واﺑﺴﺘﻪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ‬
‫ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي واﺳﻄﻪ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﮔﺎﻫﯽ اوﻗﺎت در ﻣﺪلﺳﺎزي ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﺘﻮﺳﻂ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در‬
 ‫‪145‬‬ ‫ﻣﺪﻟﺴﺎزي و ﺗﺤﻠﯿﻞ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم‬

‫ﻣﻮرد ﯾﮏ ﻣﺘﻐﯿﺮ واﺑﺴﺘﻪ‪،‬روﯾﺪادﻫﺎي دﯾﮕﺮ اﺑﺘﺪا ﻗﺒﻞاز ﺗﻮﺻﯿﻒ روﯾﺪاد ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﻣﺘﻐﯿﺮ رخ ﻣﯽدﻫﻨﺪ‪ .‬ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي‬
‫ﻧﺘﺎﯾﺞ‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢ و ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﮐﻨﺘﺮل واﺑﺴﺘﻪ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫ﯾﮏ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﮐﻠﯽ از ﻣﺪل ﮐﻤ‪‬ﯽ‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪6,4‬‬

‫ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي ﻏﯿﺮﻗﺎﺑﻞ ﮐﻨﺘﺮل‬

‫ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ‬ ‫ارﺗﺒﺎﻃﺎت رﯾﺎﺿﯽ‬ ‫ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي ﻧﺘﯿﺠﻪ‬

‫ﻣﺜﺎلﻫﺎﯾﯽ از اﺟﺰاء ﻣﺪل‬ ‫ﺟﺪول ‪5,4‬‬

‫ﻧﺎﺣﯿﻪ )ﻓﻀﺎ(‬ ‫ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ‬ ‫ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي ﻧﺘﯿﺠﻪ‬ ‫ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎ و ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي‬
‫ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﮐﻨﺘﺮل‬

‫درآﻣﺪ ﮐﻠﯽ‪ ،‬ﻣﯿﺰان رﯾﺴﮏ ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎ و ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري‬ ‫ﻣﯿﺰان ﺗﻮرم‬
‫ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري ﻣﺎﻟﯽ‬ ‫ﻣﺪت ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري‬ ‫درآﻣﺪ در ﺳﻄﺢ ﺗﺴﻮﯾﻪﭘﺬﯾﺮي ﺳﻬﻢ‬ ‫ﻧﺮخ ﺑﻬﺮه ﭘﺎﯾﻪ‬
‫وﻗﺖ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري‬ ‫رﻗﺎﺑﺖ اﻗﺘﺼﺎدي‬
‫ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ‬ ‫ﺑﻮدﺟﻪ ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت‪ ،‬ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت‬ ‫ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن‪ ،‬ﺳﻬﻢ ﺑﺎزار‪ ،‬رﺿﺎﯾﺖ ﻣﺸﺘﺮي‬ ‫درآﻣﺪ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ رﻗﯿﺐﻫﺎ‬
‫ﻣﻘﺪار و اﻧﺪازه ﺗﻮﻟﯿﺪ‪ ،‬ﺳﻄﻮح ﻣﻮﺟﻮدي‬ ‫ﻣﺎﺷﯿﻦ‪ ،‬ﻫﺰﯾﻨﻪ ﮐﻠﯽ‪ ،‬ﺳﻄﺢ ﮐﯿﻔﯿﺖ‬ ‫ﻇﺮﻓﯿﺖ‬
‫ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﺮدن‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺗﺼﺤﯿﺢ)ﺟﺒﺮان(‬ ‫رﺿﺎﯾﺖ ﮐﺎرﻣﻨﺪان‬ ‫ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي‬
‫ﻗﯿﻤﺖ ﻣﺼﺎﻟﺢ)اﺟﻨﺎس(‬
‫ﺣﺴﺎﺑﺪاري‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده از ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ زﻣﺎﻧﯽ ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﯽ‬ ‫ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ‪ ،‬ﻫﺰﯾﻨﻪ ﭘﺮدازش دادهﻫﺎ‬
‫ﻣﯿﺰان ﺧﻄﺎ‬ ‫ﻣﯿﺰان ﻣﺎﻟﯿﺎت‬
‫ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪيﻫﺎي ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ‬
‫ﮐﺎرت ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ‬ ‫ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ﮐﻠﯽ‪ ،‬ﭘﺮداﺧﺖ زﻣﺎن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ زﻣﺎﻧﯽ ﺣﻤﻞ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده از‬ ‫ﺗﺤﻮﯾﻞ)اراﺋﻪ( ﻓﺎﺻﻠﻪ‬
‫ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‬ ‫ﺷﻨﺎور‬ ‫ﻣﻘﺮرات‬
‫ﺳﺮوﯾﺲ‬ ‫ﺳﻄﻮح ﮐﺎرﻣﻨﺪان‬ ‫رﺿﺎﯾﺖ ﻣﺸﺘﺮي‬ ‫ﺗﻘﺎﺿﺎ ﺑﺮاي ﺳﺮوﯾﺲ‬
‫ﮐﺮدن)ﺗﻌﻤﯿﺮات(‬
 ‫‪146‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ‬
‫ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺑﻪ ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻧﺤﻮه ﻋﻤﻞ ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎ ﻣﯽﭘﺮدازﻧﺪ‪ .‬ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮﻧﺪه ﻧﯿﺰ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﮐﻨﺘﺮل ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺑﭙﺮدازد‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل در ﯾﮏ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري ﻣﯿﺰان ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري ﺑﺼﻮرت اوراق ﺑﻬﺎء دار ﺑﻌﻨﻮان‬
‫ﯾﮏ ﻣﺘﻐﯿﺮ ﺗﺼﻤﯿﻢ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬در ﯾﮏ ﻣﺴﺌﻠﻪ زﻣﺎﻧﺒﻨﺪي ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻋﺒﺎرتاﻧﺪ از ﻣﺮدم‪ ،‬زﻣﺎن و‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎ‪ .‬ﻣﺜﺎلﻫﺎي دﯾﮕﺮ در ﺟﺪول ‪ 5,4‬ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎ ﯾﺎ ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﮐﻨﺘﺮل‬

‫در ﻫﺮ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﻋﻮاﻣﻠﯽ ﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﺮ ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﮔﺬاﺷﺘﻪ اﻣﺎ ﺗﺤﺖ ﮐﻨﺘﺮل‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮﻧﺪه ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﯾﮏ از اﯾﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺛﺎﺑﺖ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در اﯾﻦ ﺻﻮرت ﭘﺎراﻣﺘﺮ ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽﺷﻮد و‬
‫ﯾﺎ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺘﻐﯿﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺜﺎلﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﯾﻦ ﻋﻮاﻣﻞ از ﺟﻤﻠﻪ ﮐﺪ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﯾﮏ ﺷﻬﺮ‪ ،‬ﺗﻨﻈﯿﻢ ﻣﺎﻟﯿﺎت و ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎي‬
‫ﺧﺪﻣﺎت رﻓﺎﻫﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در ﺟﺪول ‪ 5,4‬ﻣﺜﺎلﻫﺎي دﯾﮕﺮي ذﮐﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﮐﺜﺮ اﯾﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﮐﻨﺘﺮل‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ زﯾﺮا اﯾﻦ ﻋﻮاﻣﻞ در داﺧﻞ ﻣﺤﯿﻂ ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮﻧﺪه ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮﺧﯽ از اﯾﻦ‬
‫ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎ‪ ،‬ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮﻧﺪه را ﻣﺤﺪود ﮐﺮده و ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺸﺎر ﺑﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي واﺳﻄﻪ ﻧﺘﺎﯾﺞ‬

‫ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي واﺳﻄﻪ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﻨﻌﮑﺲ ﮐﻨﻨﺪه ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﯿﺎﻧﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل در ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ زﻣﺎﻧﺒﻨﺪي ﻣﺎﺷﯿﻦ‪،‬‬
‫ﺧﺮاﺑﯽ ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺘﻐﯿﺮ واﺳﻄﻪ ﻧﺘﺎﯾﺞ و ﺳﻮد ﮐﻠﯽ ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻧﻤﻮﻧﻪ دﯾﮕﺮ ﺣﻘﻮقﻫﺎي ﮐﺎرﻣﻨﺪان‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬ﮐﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﯾﮏ ﻣﺘﻐﯿﺮ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺑﺮاي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه ﻣﯿﺰان رﺿﺎﯾﺖ‬
‫ﺑﺎزدﻫﯽ)ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻧﻬﺎﯾﯽ( ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﮐﺎرﻣﻨﺪان اﺳﺖ و در ﭘﺎﯾﺎن ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه ﺳﻄﺢ‬

‫ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻣﺪلﻫﺎي رﯾﺎﺿﯽ ‪MSS‬‬

‫اﺟﺰاي ﯾﮏ ﻣﺪل ﮐﻤﯽ از ﻃﺮﯾﻖ اﺻﻄﻼﺣﺎت رﯾﺎﺿﯽ ﮐﻪ از آن ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻌﺎدﻟﻪ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﯾﮏ ﻣﺪل ﻣﺎﻟﯽ ﺑﺴﯿﺎر ﺳﺎده ‪ P=R-C‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در آن ﺳﻮد = ‪ ، P‬درآﻣﺪ = ‪ R‬و ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎ = ‪ . C‬اﯾﻦ ﻣﻌﺎدﻟﻪ‬
‫ﺑﻪ ﺗﻮﺻﯿﻒ رواﺑﻂ ﺑﯿﻦ اﯾﻦ ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎ ﻣﯽﭘﺮدازد‪ .‬ﻣﺪل ﻣﺎﻟﯽ ﻣﺸﻬﻮر دﯾﮕﺮ ﻣﺪل ﻣﺒﻠﻎ ﻧﻘﺪي ﺣﺎﺿﺮ اﺳﺖ‪:‬‬

‫‪F‬‬
‫‪P‬‬
‫‪(1+i)ⁿ‬‬
 ‫‪147‬‬ ‫ﻣﺪﻟﺴﺎزي و ﺗﺤﻠﯿﻞ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم‬

‫ﮐﻪ ﻣﺒﻠﻎ ﺣﺎﺿﺮ = ‪ ، P‬ﭘﺮداﺧﺖ آﯾﻨﺪه ﺑﻪ دﻻر = ‪ ، F‬ﻧﺮخ ﺳﻮد)درﺻﺪ( = ‪ i‬و ﺗﻌﺪاد ﺳﺎلﻫﺎ = ‪. n‬‬
‫ﻣﻌﺎدﻟﻪ ﻓﻮق ﻓﺮد را ﻗﺎدر ﻣﯽﺳﺎزد ﺗﺎ ﺑﻪ آﺳﺎﻧﯽ ارزش ﭘﺮداﺧﺖ ‪ 100/000 ،‬دﻻري از اﻣﺮوز ﺗﺎ ﭘﻨﺞ ﺳﺎل آﯾﻨﺪه‬
‫ﺑﺎ ﻧﺮخ ﺳﻮد ‪ 10‬درﺻﺪ را ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﻤﺎﯾﺪ ‪،‬‬

‫‪100/000‬‬
‫=‪P‬‬ ‫‪=
62،092‬‬
‫‪(1+0/1)5‬‬

‫در ﺑﺨﺶﻫﺎي آﯾﻨﺪه ﻣﺪلﻫﺎي رﯾﺎﺿﯽ ﭘﯿﭽﯿﺪهﺗﺮ و ﺟﺎﻟﺐﺗﺮي را راﺋﻪ ﺧﻮاﻫﯿﻢ داد‪.‬‬

‫‪ 4,9‬ﺑﻬﯿﻨﻪﺳﺎزي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻧﻮﯾﺴﯽ)ﻣﺪلﺳﺎزي( رﯾﺎﺿﯽ‬

‫اﯾﺪه اﺳﺎﺳﯽ ﺑﻬﯿﻨﻪﺳﺎزي در ﻓﺼﻞ ‪ 2‬ﻣﻌﺮﻓﯽ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻧﻮﯾﺴﯽ)ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰي( ﺧﻄﯽ ﯾﺎ ‪ ،LP‬ﻣﻌﺮوﻓﺘﺮﯾﻦ‬

‫ﻓﻨﺎوري در ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اﺑﺰار ﺑﻬﯿﻨﻪﺳﺎزي اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻧﻮﯾﺴﯽ)ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰي( رﯾﺎﺿﯽ ﻧﺎم دارد‪ .‬ﮐﻪ ﺑﺼﻮرت ﮔﺴﺘﺮده‬
‫در ‪ DSS‬ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ .‬درواﻗﻊ ﻣﺪل ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﺧﻄﯽ داراي ﮐﺎرﺑﺮد ﻫﺎي ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻬﻤﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ Theweb chapter on procter and Gambl‬را ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي رﯾﺎﺿﯽ‪ :‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰي رﯾﺎﺿﯽ در واﻗﻊ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي از اﺑﺰار ﻫﺎي ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه ﺟﻬﺖ ﮐﻤﮏ ﺑﻪ‬
‫ﺣﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ و اﺟﺮاﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در آن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﮐﻤﯿﺎب را در ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎي رﻗﺎﺑﺘﯽ‬
‫ﺟﻬﺖ ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎزي اﻫﺪاف ﻗﺎﺑﻞ اﺟﺮا اﺧﺘﺼﺎص دﻫﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ‪ :‬ﻧﺤﻮه ﺗﻮزﯾﻊ زﻣﺎن ﺑﯿﻦ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن‬
‫ﯾﮑﯽ از ﻣﺸﮑﻼت ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﮐﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﺧﻄﯽ ) ‪ ( Lp‬اﯾﻦ ﻣﺸﮑﻼت را ﺑﺎ وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎي زﯾﺮ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬‬
‫وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎي ‪Lp‬‬
‫‪ ‬ﻣﺤﺪود ﺑﻮدن ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻗﺘﺼﺎدي ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺮاي ﺑﻮدﺟﻪ ﺗﺨﺼﯿﺺ داده ﺷﺪه‪.‬‬
‫‪ ‬ﮐﺎرﺑﺮد ﻣﻨﺎﺑﻊ در ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﺤﺼﻮﻻت و ﯾﺎ ﺧﺪﻣﺎت‬
‫‪ ‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ دو ﯾﺎ ﭼﻨﺪ روش وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ ﮐﻪ ﻫﺮ ﯾﮏ را ﯾﮏ راه‬
‫ﺣﻞ ﯾﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﮔﻮﯾﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﻫﺮ ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﯽ اﻋﻢ از ﺗﻮﻟﯿﺪ ﯾﺎ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺧﺪﻣﺎﺗﯽ ﮐﻪ در آن ﻣﻨﺎﺑﻊ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه‪ ،‬اﻫﺪاف ﺑﯿـﺎن ﺷـﺪه را ﮐـﺴﺐ‬
‫ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬

‫‪ ‬اﯾﻦ ﺑﻮدﺟﻪ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ي ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻣﺤﺪودﯾﺖ و ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪي ﻣﻌﻤﻮﻻٌ ﻣﺤﺪود ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺤﺪودﯾﺖ و‬
‫ﻗﯿﺪ ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
 ‫‪148‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫‪ DSS‬در ﻋﻤﻞ ‪4,2‬‬

‫ﺑﻬﯿﻨﻪﺳﺎزي ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ آﺑﺠﻮ ‪EFES‬‬

‫ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ آﺑﺠﻮ ﺟﺪﯾﺪ و ﺗﻮزﯾﻊ ﺟﻮ و آﺑﺠﻮ‪ .‬ﺗﺎﺛﯿﺮات‬
‫اداره ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﺪت از ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت و ﮐﺎﻫﺶ ارزش‬
‫ﺣﺎﺿﺮ از ﻫﺰﯾﻨﻪ ﮐﻠﯽ ﻣﻄﺮح ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬روش آﻣﺎده‬
‫ﻣﻮﻗﻌﯿﺖﻫﺎي ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺮاي اﺣﺪاث ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ آﺑﺠﻮ‬
‫ﺟﺪﯾﺪ ﮐﺎرﺑﺮد ﻣﺴﺎﻋﺪ و ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻬﯿﻨﻪﺳﺎزي ﻧﺮماﻓﺰار و‬
‫ﻣﯿﺰان ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﺗﺤﻠﯿﻞﻫﺎ ﻫﺪاﯾﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ ﺑﺎ ﺗﻌﯿﯿﻦ‬
‫ﻓﺸﺎري از ﻧﯿﺮوي اﻧﺘﺨﺎب ﻣﮑﺎنﻫﺎي ﻣﻄﻠﻮب ﺧﺎص‪.‬‬
‫ﺑﻌﻀﯽﻫﺎ اﯾﻦ ﭘﻨﺪاﺷﺖ را ﻗﺒﻮل ﮐﺮده ﺑﻮدﻧﺪ در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ‬
‫دﯾﮕﺮان ﻣﻮﺟﺐ اﻓﺰاﯾﺸﺎت زﯾﺎدي در ﻫﺰﯾﻨﻪ ﮐﻞ ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ)درﺣﺪود ‪ 19‬ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر(‪ EFES .‬ﻣﺪﻟﯽ‬
‫ﺑﺮاي ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﭘﺨﺶ و ﺗﻮزﯾﻊ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان‬
‫ﮔﺎم ﺑﻌﺪي‪ ،‬ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﺗﻮزﯾﻊ و ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﭘﯿﻮﻧﺪ‬
‫ﺧﻮردهﺑﺎﺷﺪ)ﻣﺜﻼً در ﻗﺎﻟﺐ ﮐﺎرﺑﺮد ‪(1,4‬‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﻄﺮح ﺷﺪن ﻫﺮ دو ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ از اﺣﺪاث‬
‫ﮔﺮوه ﻣﺸﺮوب ﺳﺎزي ‪ EFES‬ﺧﻮاﺳﺖ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ‬
‫ﺑﺮاي اﺣﺪاث ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ آﺑﺠﻮ ﺟﺪﯾﺪ در ﺗﺮﮐﯿﻪ را ﺗﻌﯿﯿﻦ‬
‫ﮐﻨﺪ‪ .‬در ﭘﺮوژه اوﻟﯿﻪ‪ EFES ،‬از ﯾﮏ ﻣﺪل ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻧﻮﯾﺴﯽ‬
‫آﻣﺎري ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺟﺎي ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ ﻣﺸﺮوب ﺳﺎزي ﺟﺪﯾﺪ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد‪ .‬در ﺑﻌﻀﯽ از اﯾﻦ ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ در‬
‫ﺣﺎل ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺪﯾﺮان ‪ EFES‬از ﺗﯿﻢﻫﺎي ﻣﺸﺎﺑﻪ‬
‫درﺧﻮاﺳﺖ ﮐﻤﮏ ﮐﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﮑﺎنﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺑﻌﻨﻮان ﻣﻮﻗﻌﯿﺖﻫﺎي ﻣﻤﮑﻦ ﺑﺮاي‬
‫اﺣﺪاث ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ آﺑﺠﻮ ارزﯾﺎﺑﯽ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﯾﮏ ﺗﺤﻠﯿﻞ‬
‫اﻗﺘﺼﺎدي ﻧﺎﻣﺮﻏﻮب ﺑﻮدن ﺑﻌﻀﯽ از ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦﻫﺎ را ﮐﻪ‬
‫ﺑﻌﻀﯽ از ﻣﺪﯾﺮان از آنﻫﺎ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ‪ ،‬آﺷﮑﺎر‬
‫ﮐﺮد‪ .‬ارزﯾﺎﺑﯽ ﮐﺮدن اﺣﺘﻤﺎﻻت ﺑﺎﻗﯽﻣﺎﻧﺪه ﯾﮏ ﻣﺪل‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻧﻮﯾﺴﯽ ﺷﺪه ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﻋﺪد ﺻﺤﯿﺢ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﺎﻓﺘﻪ‬

‫ﻣﺪل ‪ Lp‬ﺑﺮ اﺳﺎس ﻓﺮﺿﯿﺎت اﻗﺘﺼﺎدي زﯾﺮ اﺳﺘﻮار اﺳﺖ ‪:‬‬

‫ﻓﺮﺿﯿﺎت‪: Lp‬‬
‫‪ -‬ﺑﺎزده ﺑﻮدﺟﻪ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ را ﻣﯽ ﺗﻮان ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﻧﻤﻮد و ﺑﺎ ﯾﮏ واﺣﺪ ﻣﺸﺘﺮك ) دﻻر ( اﻧﺪازه ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫‪ -‬ﺑﺎزده ﻫﺮ ﺑﻮدﺟﻪ ﻣﺴﺘﻘﻞ از ﺳﺎﯾﺮ ﺑﻮدﺟﻪ ﻫﺎ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -‬ﺑﺎزده ﮐﻠﯽ در واﻗﻊ ﺑﺨﺸﯽ از ﺑﺎزده ﻫﺎي اراﺋﻪ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎي دﯾﮕﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﺗﻤﺎم داده ﻫﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﻌﺮﯾﻒ‪ ،‬ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ اﻗﺘﺼﺎدي ﺗﺮﯾﻦ روش اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪.‬‬
‫در ﺧﺼﻮص ﻣﺸﮑﻼت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺑﻮدﺟﻪ راه ﺣﻞ ﻫﺎي ﺑﺴﯿﺎري وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻓﺮﺿﯿﺎت اﺳﺎﺳﯽ‪،‬‬
‫ﺗﻌﺪاد راه ﺣﻞ ﻫﺎ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻧﺎ ﻣﺤﺪود و ﯾﺎ ﻣﺤﺪود ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﻌﻤﻮﻻٌ راه ﺣﻞ ﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت اراﺋﻪ دﻫﻨﺪه ي ﺳﻮد ﻫـﺎي‬
 ‫‪149‬‬ ‫ﻣﺪﻟﺴﺎزي و ﺗﺤﻠﯿﻞ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم‬

‫ﻣﺘﻔﺎوت ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬از ﻣﯿﺎن راه ﺣﻞ ﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد ﺣﺪاﻗﻞ ﯾﮑﯽ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﯿﺰان ﻧﯿـﻞ ﺑـﻪ ﻫـﺪف ﺑـﺎ‬
‫ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺳﻮد دﻫﯽ ﮐﻪ اﯾﻦ اﻣﺮ را " راه ﺣﻞ ﺑﻬﯿﻨﻪ " ﻣﯽ ﻧﺎﻣﻨﺪ و ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﻟﮕﻮرﯾﺘﻢ ﻫﺎي وﯾﮋه ﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﺧﻄﯽ ) ‪( Lp‬‬

‫ﻫﺮ ﻣﺴﺌﻠﻪ ‪ Lp‬از ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ) زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﺒﺎﻟﻎ ﻣﺸﺨﺺ ﻧﯿﺴﺖ‪ ،‬ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺟﺴﺘﺠﻮ دارد (‪ ،‬اﺟﺮاي‬
‫ﻫﺪف ) ﯾﮏ اﺟﺮاي ﺧﻄﯽ‪ ،‬رﯾﺎﺿﯽ‪ ،‬ﮐﻪ ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ را ﺑﻪ ﻫﺪف رﺑﻂ داده‪ ،‬ﺑﻪ اﺟﺮاي ﻫﺪف و ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎزي‬
‫آن ﻣﯽ ﭘﺮدازد (‪ ،‬ﺿﺮﯾﺐ ﻫﺎي اﺟﺮاي ﻫﺪف) ﺿﺮاﯾﺐ واﺣﺪ ﻫﺎي ﺳﻮد و زﯾﺎن ﮐﻪ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه اﻫﺪاف ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎ‬
‫اﺳﺖ (‪ ،‬ﻣﺤﺪودﯾﺖ ) ﮐﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧﺎﺑﺮاﺑﺮي ﻫﺎي ﺧﻄﯽ ﯾﺎ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﻮدن ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ و ﻧﯿﺎزﻫﺎ را ﻣﺤﺪود ﻣﯽ‬
‫ﮐﻨﺪ (‪ ،‬ﻇﺮﻓﯿﺖ و ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻫﺎ ) ﮐﻪ ﺗﻮﺻﯿﻒ ﮐﻨﻨﺪه ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻫﺎ ﺑﺎﻻ و ﭘﺎﯾﯿﻦ در ﻣﻮرد ﻗﯿﺪ ﻫﺎ و ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎ اﺳﺖ ( و‬
‫ﺿﺮاﯾﺐ ) ﮐﻪ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺳﻮد ﺑﺮاي ﻣﺘﻐﯿﺮ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ( ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ ) ﺑﻪ ‪ DSS‬در ‪ 4,3‬ﻧﮕﺎه‬
‫ﮐﻨﯿﺪ‪(.‬‬
‫‪ DSS‬در ﻓﻮﮐﻮس ‪4,3‬‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻧﻮﯾﺴﯽ ﺧﻄﯽ‬
‫ﺧﻄﯽ و ﻧﺎﻣﻌﺎدﻟﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻧﻈﺮي ﯾﮏ ﺗﻌﺪاد ﻧﺎﻣﺤﺪودي‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰي ﺧﻄﯽ ﺷﺎﯾﺪ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪﺷﺪهﺗﺮﯾﻦ روش ﺑﻬﯿﻨﻪﺳﺎزي‬
‫از راهﺣﻞﻫﺎي اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ ﺑﺮاي ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺗﺨﺼﯿﺺ از اﯾﻦ ﻧﻮع‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﺨﺼﯿﺺ ﺑﻬﯿﻨﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎي رﻗﺎﺑﺘﯽ‬
‫وﺟﻮد دارد‪ .‬اﺳﺘﻔﺎده از روشﻫﺎي رﯾﺎﺿﯽ‪ ،‬روش‬ ‫ﺳﺮوﮐﺎر دارد‪ .‬ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺗﺨﺼﯿﺺ )رﺟﻮع ﺷﻮد ﺑﻪ‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻧﻮﯾﺴﯽ ﺧﻄﯽ و ﺑﻪ ﮐﺎر ﺑﺴﺘﻦ ﯾﮏ روش ﺟﺴﺘﺠﻮي‬ ‫‪ (Hsiang,2002‬ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ روش ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﺪل زﯾﺮ ﻧﺸﺎنداده‬
‫ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮد ﮐﻪ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ راهﺣﻞﻫﺎ را در زﻣﺎن‬ ‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪ :‬ﻣﺴﺌﻠﻪ ﭘﯿﺪا ﮐﺮدن ﻣﻘﺪار ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ‪ X1‬و‬
‫ﻣﻨﺎﺳﺐ‪ ،‬ﭘﯿﺪا ﮐﻨﺪ‪ .‬از اﯾﻦ ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬روش ﺣﻞ ‪ ،‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺣﺴﺎس‬ ‫‪ X2‬و ﻏﯿﺮه و ﭼﻨﺎن ﮐﻪ ﻣﻘﺪار ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻧﺘﯿﺠﻪ ‪ Z‬اﺳﺖ اﻓﺰاﯾﺶ‬
‫و اﺗﻮﻣﺎﺗﯿﮑﯽ را اراﺋﻪ ﻣﯽدﻫﺪ‪.‬‬ ‫ﯾﺎﻓﺘﻪ‪ .‬ﻣﻮﺿﻮع ﯾﮏ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ از ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎي ﺧﻄﯽ اﺳﺖ‬
‫ﮐﻪ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ‪ ،‬ﺷﺮاﯾﻂ ﺑﺎزار و ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي ﻏﯿﺮﻗﺎﺑﻞ ﮐﻨﺘﺮل‬
‫دﯾﮕﺮ را ﺑﯿﺎن ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ارﺗﺒﺎﻃﺎت واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ رﯾﺎﺿﯽ ﻫﻤﻪ ﻣﻌﺎدﻟﻪ‬

‫‪ Lp‬ﻓﺮﻣﻮل ﻣﺪل ﺗﺮﺗﯿﺒﯽ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪:‬‬

‫ﺷﺮﮐﺖ ‪ MBI‬ﺑﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮﻫﺎي ﺑﺎ ﻫﺪف وﯾﮋه ﻣﯽ ﭘﺮدازد‪ .‬ﯾﮏ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺑﺎﯾﺪ اﺗﺨﺎذ ﺷﻮد در ﻣﻮرد‬
‫ﻣﯿﺰان ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در ﻣﺎه آﯾﻨﺪه در ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ ‪ Boston‬ﺑﺎﯾﺪ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬دو ﻧﻮع از ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮﻫﺎ در ﻧﻈﺮﮔﺮﻓﺘﻪ‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪ :‬ﯾﮑﯽ ‪ CC-7‬اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ‪ 300‬روزﮐﺎر و ‪ 10000‬دﻻر ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻣﻮاد دارد‪ .‬و دﯾﮕﺮي ‪ CC-8‬ﮐﻪ ﻧﯿﺎز‬
‫ﺑﻪ ‪ 500‬روزﮐﺎر و ‪ 15000‬دﻻر ﻣﻮاد ﻻزم دارد‪ .‬ﺳﻮد ﺣﺎﺻﻠﻪ از ‪ CC-7‬در ﺣﺪود ‪ 8000‬دﻻر ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﺣﺎﻟﯿﮑﻪ‬
‫ﺳﻮد ‪ CC-8‬در ﺣﺪود ‪ 12000‬دﻻر اﺳﺖ‪ .‬ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ ﻇﺮﻓﯿﺖ ‪ 200000‬روزﮐﺎري را ﻫﺮ ﻣﺎه دارا ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﻮدﺟﻪ‬
 ‫‪150‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫ﻣﻮاد ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺣﺪود ‪ 8‬ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر در ﻣﺎه ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎزار ﻓﺮوش ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﺮ ﻣﺎه ﺣﺪود ‪ 100‬واﺣﺪ از‬
‫‪ CC-7‬و ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 200‬واﺣﺪ از ‪ CC-8‬ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺳﻮد ﻫﺎي ﺷﺮﮐﺖ را ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﭼﻨﺪ واﺣﺪ‬
‫‪ CC-7‬و ﭼﻨﺪ واﺣﺪ ‪ CC-8‬در ﻃﻮل ﻣﺎه ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻣﯽ رﺳﺎﻧﺪ‪ .‬ﻧﮑﺘﻪ ﻣﻬﻢ اﯾﻨﺠﺎ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺟﻬﺎن‬
‫واﻗﻌﯽ ﻣﺎه ﻫﺎ ﻃﻮل ﻣﯽ ﮐﺸﺪ ﺗﺎ اﻃﻼﻋﺎت ﻻزم ﺟﻬﺖ ﺣﻞ اﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﮔﺮدآوري ﺷﻮد و ﺑﺎ اﯾﻦ داده ﻫﺎ ﺑﯽ ﺷﮏ‬
‫ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺗﺄﻣﯿﻦ ﺗﻤﺎﻣﯽ اﻃﻼﻋﺎت در ﻣﻮرد ﻧﺤﻮه ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺪل ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ در ﻣﻮرد ‪ INERYS‬در‬
‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪ 22 , 2,1‬ﮐﻪ اﺑﺰارﻫﺎي ‪ web- based‬ﺑﺮاي ﺟﻤﻊ آوري داده ﻫﺎ ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽ رود‪( DSS – 2,6 ) .‬‬
‫ﻣﺪل ﺳﺎزي ‪:‬‬
‫در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﺧﻄﯽ اﺳﺘﺎﻧﺪارد )‪ ( Lp‬ﻣﺪل ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه داراي ﺳﻪ ﺟﺰء زﯾﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ‪:‬‬
‫‪ = X1‬واﺣﺪ ﻫﺎي ‪ CC-7‬ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺷﺪه‬
‫‪ = X2‬واﺣﺪ ﻫﺎي ‪ CC-8‬ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺷﺪه‬
‫ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻧﺘﺎﯾﺞ ‪:‬‬
‫ﺳﻮد ﻧﻬﺎﯾﯽ‪ . Z = :‬ﻫﺪف ﺑﻪ ﺣﺪاﮐﺜﺮ رﺳﺎﻧﺪن ﺳﻮد ﻧﻬﺎﯾﯽ اﺳﺖ‪Z= 800 X1 + 12000 X2 .‬‬
‫ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﮐﻨﺘﺮل ) ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻫﺎ (‬
‫‪300 X1 + 500 X2  200،000‬‬ ‫ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﮐﺎر ) در روزﻫﺎ (‬
‫ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﺑﻮدﺟﻪ ) ﺑﻪ دﻻر ( ‪10،000 X1 + 15000 X2  8،000،000‬‬
‫‪CC-7 : X1‬‬ ‫‪ 100‬‬ ‫ﻧﯿﺎز ﺑﺎزار ﻓﺮوش ﺑﺮاي ) در واﺣﺪ (‬
‫‪CC-8 : X2  200‬‬ ‫ﻧﯿﺎز ﺑﺎزار ﻓﺮوش ﺑﺮاي ) در واﺣﺪ (‬

‫اﯾﻦ اﻃﻼﻋﺎت در ﺷﮑﻞ ‪ 4,7‬ﺧﻼﺻﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻣﺪل رﯾﺎﺿﯽ از ﻣﺜﺎل ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻣﺤﺼﻮل‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪7,4‬‬

 ‫‪151‬‬ ‫ﻣﺪﻟﺴﺎزي و ﺗﺤﻠﯿﻞ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم‬

‫اﯾﻦ ﻣﺪل داراي ﯾﮏ ﺟﺰء ﭼﻬﺎرم ﭘﻨﻬﺎن اﺳﺖ‪ .‬ﻫﺮ ﻣﺪل ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﺧﻄﯽ داراي ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي‬
‫واﺳﻄﻪ ي دروﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺻﺮﯾﺢ ﺑﯿﺎن ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻫﺎي ﮐﺎر و ﺑﻮدﺟﻪ‪ ،‬ﻫﺮ ﯾﮏ ﻣﻘﺪاري‬
‫اﻋﺸﺎري را دارا ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﻃﺮف ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﻣﻌﺎدﻟﻪ از ﺳﻤﺖ ﭼﭗ ﮐﻤﺘﺮ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻧﯿﺎز‬
‫ﺑﺎزار ﻧﯿﺰ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻣﻘﺪاري ﻣﺎزاد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﺳﻤﺖ ﭼﭗ ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﯾﻦ ﻣﺎزاد‬
‫ﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت دروﻧﯽ ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ي ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻫﺎي ﻣﺎزاد ﮐﻪ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﮑﺎﻧﯽ ﺑﺮاي ﺗﻌﺪﯾﻞ ﺳﻤﺖ راﺳﺖ وﺟﻮد‬
‫دارد‪ ،‬ﻧﺸﺎن داده ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻫﺎي ﮐﺴﺮي و ﻣﺎزاد ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ داراي ارزش زﯾﺎدي ﺑﺮاي ﺗﺼﻤﯿﻢ‬
‫ﮔﯿﺮﻧﺪه ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺨﺎﻃﺮ روش ﻫﺎي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﺧﻄﯽ ﮐﻪ در اﯾﺠﺎد ﭘﺎراﻣﺘﺮ ﻫﺎﯾﯽ ﺑﺮاي ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺸﺮوط اﻗﺘﺼﺎدي‬
‫ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽ رود‪ .‬ﻣﺪل ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﺗﻮﻟﯿﺪ‪ ،‬داراي ﺗﻌﺪاد ﻧﺎﻣﺤﺪودي از راه ﺣﻞ ﻫﺎي ﻣﻤﮑﻦ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻓﺮض اﯾﻨﮑﻪ‬
‫ﯾﮏ ﻃﺮح ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﺤﺪود ﺑﻪ ﺗﻤﺎم ﻓﺮﺿﯿﺎت ﻣﻨﻄﻘﯽ در ﻃﺮح ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﺎﻫﯿﺎﻧﻪ ﻧﯿﺴﺖ‪ ،‬ﻧﯿﺎز ﺑﻪ راه ﺣﻠﯽ ﺑﺮاي ﺑﻪ ﺣﺪاﮐﺜﺮ‬
‫رﺳﺎﻧﺪن ﺳﻮد ﮐﻠﯽ ﮐﻪ ﻫﻤﺎن راه ﺣﻞ ﺑﻬﯿﻨﻪ اﺳﺖ‪ ،‬دارﯾﻢ‪ .‬ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﺎﻧﻪ ‪ Excel‬ﺑﺎ ‪ addin solver‬ﺑﻪ آﺳﺎﻧﯽ ﻗﺎدر ﺑﻪ‬
‫ﯾﺎﻓﺘﻦ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ راه ﺣﻞ ﺑﺮاي اﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ داده ﻫﺎ ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎٌ در ﺻﻔﺤﻪ ي ﮔﺴﺘﺮده ي ‪ excel‬وارد ﮐﺮده‬
‫ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ‪ ،‬و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در‬ ‫و ‪ Solver‬را ﻓﻌﺎل ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ‪ .‬ﻫﺪف‪ ،‬ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ و ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻫﺎ را ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ‬
‫ﻣﯽ ﭘﺮدازﯾﻢ و‬ ‫‪ options‬ﺑﻪ ﻓﻌﺎل ﻧﻤﻮدن ‪ Boxes Assume Linear Model‬و ‪Assum Non- Negative‬‬
‫ﺳﭙﺲ ﻣﺴﺌﻠﻪ را ﺣﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ‪ .‬در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻌﺪ ﺗﻤﺎم ﺳﻪ ﮔﺰارش‪ ،‬ﺟﻮاب‪ ،‬ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ و ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻫﺎ را اﻧﺘﺨﺎب‬
‫ﮐﺮده ﺗﺎ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ راه ﺣﻞ را ﺑﻪ دﺳﺖ آورﯾﻢ‪ ، X2 = 200 ، X1= 333,33 .‬ﺳﻮد = ‪ 5،066،667‬ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ در ﺷﮑﻞ‬
‫‪ 4,8‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ Solver ،‬ﺳﻪ ﮔﺰارش ﻣﻔﯿﺪ ﺟﻬﺖ ﯾﺎﻓﺘﻦ راه ﺣﻞ اراﺋﻪ ﻣﯽ دﻫﺪ‪ .‬آن را اﻣﺘﺤﺎن ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫ارزﯾﺎﺑﯽ ﮔﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎ و اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻬﺎﯾﯽ ﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ ﻧﻮع ﻣﻌﯿﺎري ﮐﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﮐﺮده اﯾﻢ دارد‪ .‬آﯾﺎ در ﺗﻼش ﺑﺮاي‬
‫ﯾﺎﻓﺘﻦ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ راه ﺣﻞ ﻫﺴﺘﯿﻢ؟ ﯾﺎ ﻣﯽ ﺧﻮاﻫﯿﻢ ﮐﻪ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺑﻪ اﻧﺪازه ﮐﺎﻓﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎﺷﺪ؟ ) ﻓﺼﻞ دوم ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﯿﺪ(‪.‬‬
‫ﻣﺪل ﻫﺎي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﺧﻄﯽ ) ﮐﻠﯽ و ﺗﺨﺼﺼﯽ ( ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪل ﺳﺎزي ﻣﻮرد‬
‫ﻋﻼﻗﻪ ﮐﺎرﺑﺮ ﺑﻪ ﮐﺎر رود‪ .‬دو ﻧﻮع از ﻣﻌﺮوف ﺗﺮﯾﻦ آﻧﻬﺎ ‪ Lingo ، Lindo‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ Lindo .‬ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‬
‫رﯾﺰي ﺧﻄﯽ و ﺻﺤﯿﺢ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺪل ﻫﺎ ﺑﻪ ﻫﻤﺎن روش ﮐﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺟﺒﺮي ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺷﺪه اﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺸﺨﺺ ﮔﺮدﯾﺪه‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ‪ Lindo‬اﯾﻦ ﺷﺮﮐﺖ ﺑﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ ‪ Lingo‬ﯾﮏ زﺑﺎن ﻣﺪل ﺳﺎزي ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺜﺒﺖ ﺑﻬﯿﻨﻪ‬
‫ﺳﺎز ‪ Lindo‬ﺟﻬﺖ ﺣﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻏﯿﺮ ﺟﺒﺮي ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﭘﺮداﺧﺖ‪ IMERYS DSS .‬اﺳﺘﻔﺎده از ‪ Lindo‬را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان‬
‫ﺳﺎزﻧﺪه و ﺣﻞ ﮐﻨﻨﺪه ﻣﺪل ﺧﻮد ﺗﮑﻤﯿﻞ ﻧﻤﻮد‪ .‬اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي رﯾﺎﺿﯽ ﺑﻪ وﯾﮋه ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﺧﻄﯽ در‬
‫ﻋﻤﻞ ﻧﺴﺒﺘﺎٌ ﻣﺸﺘﺮك اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي در دﺳﺘﺮس ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﺟﺮاي ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎزي در ﺑﺴﯿﺎري‬
‫از اﺑﺰارﻫﺎي ‪ DSS‬از ﻗﺒﯿﻞ ‪ Excel‬در دﺳﺘﺮس ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ارﺗﺒﺎط ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﺑﯿﻦ ﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎي ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎزي ﺑﺎ‬
‫‪ ، Excel‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎ و اﺑﺰارﻫﺎي ﻣﺸﺎﺑﻪ وﺟﻮد دارد‪ .‬ﻣﺪل ﻫﺎي ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎزي اﻏﻠﺐ ﺷﺎﻣﻞ‬
‫ﺣﻤﺎﯾﺖ از اﺟﺮاي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪. ( DSS, 4,2 ) .‬‬
 ‫‪152‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ 8,4‬ﺟﻮاب ﺣﻞ ﮐﻨﻨﺪه اﮐﺴﻞ ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻣﺤﺼﻮل‬

‫ﺟﺰﺋﯿﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ در ﻣﻮرد ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﺧﻄﯽ ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﮐﻼﺳﯿﮏ ‪ Lp‬را ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﮔﻮﯾﻨـﺪ‪ ،‬و ﯾـﮏ‬
‫ﻓﺮﻣﻮل ﺻﻔﺤﻪ ﮔﺴﺘﺮده ‪ Excel‬و راه ﺣﻞ آن در ‪ Web-chapter‬ﺗﻮﺻﯿﻒ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﺗـﺮﯾﻦ ﻣـﺪل ﻫـﺎي‬
‫ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎزي ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﮔﻮﻧﻪ اي از روش ﻫﺎي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي رﯾﺎﺿﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﺣﻞ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﮐﻪ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از‪:‬‬
‫‪ -‬واﮔﺬاري و ﺗﺨﺼﯿﺺ ) ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﻣﺎده (‬
‫‪ -‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﭘﻮﯾﺎ‬
‫‪ -‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﻫﺪف‬
‫‪ -‬ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري ) ﺑﻪ ﺣﺪاﮐﺜﺮ رﺳﺎﻧﺪن ﻧﺮخ ﺑﺮﮔﺸﺘﯽ (‬
‫‪ -‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﺧﻄﯽ و ﻋﺪد ﺻﺤﯿﺢ‬
‫‪ -‬ﻣﺪل ﻫﺎي ﺷﺒﮑﻪ ﺟﻬﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي و ﻃﺮاﺣﯽ‬
‫‪ -‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﻏﯿﺮ ﺧﻄﯽ‬
‫‪ -‬ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻨﯽ ) ﺑﻮدﺟﻪ اﺻﻠﯽ (‬
‫‪ -‬ﻣﺪل ﺳﺎده ي ﻓﻬﺮﺳﺖ ﮐﺮده ) ﮐﻤﯿﺖ ﺳﻔﺎرش اﻗﺘﺼﺎدي (‬
‫‪ -‬ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ) ﺣﺪاﻗﻞ رﺳﺎﻧﺪن ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ (‬
 ‫‪153‬‬ ‫ﻣﺪﻟﺴﺎزي و ﺗﺤﻠﯿﻞ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم‬

‫‪ DSS‬در ﮐﺎﻧﻮن ‪4,4‬‬

‫ﻣﺜﺎل ‪ :LINDO‬ﯾﮏ ﻣﺪل ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻣﺤﺼﻮل‬

‫در اﯾﻨﺠﺎ ﻧﺴﺨﻪ ‪ Lindo‬از ﻣﺪل ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻣﺤﺼﻮل را ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ‪ .‬ﺗﻮﺟﻪ ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻣﺪل ﺑﻄﻮر اﺳﺎﺳﯽ ﻣﻨﻄﺒﻖ ﺑﺮ ﻣﺪل ﺟﺒﺮي‬
‫اﺳﺖ‪:‬‬
 ‫‪154‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫‪ DSS‬در ﮐﺎﻧﻮن ‪5,4‬‬

‫ﻣﺜﺎل ‪ :LINGO‬ﯾﮏ ﻣﺪل ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻣﺤﺼﻮل‬

‫در اﯾﻨﺠﺎ ﻧﺴﺨﻪ ‪ LINGO‬از ﻣﺪل ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻣﺤﺼﻮل را ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ‪ .‬ﺑﻪ ﺧﻂ ﻓﺮﻣﺎنﻫﺎي زﺑﺎن اﺧﺘﺼﺎﺻﯽ‬
‫ﻣﺪلﺳﺎزي‪ ،‬ﺗﻌﺎرﯾﻒ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ و ﺗﻌﺎرﯾﻒ داده ﺗﻮﺟﻪ ﮐﻨﯿﺪ‪ .‬اﮔﺮﭼﻪ اﯾﻦ ﻣﺪل ﭘﯿﭽﯿﺪه ﺗﺮ از ‪ Lindo‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬در‬
‫ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮﻫﺎي اﺿﺎﻓﯽ و ﯾﺎ ﻣﻨﺎﺑﻌﯽ ﮐﻪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ اﻓﺰوده ﺷﻮﻧﺪ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ اﺿﺎﻓﻪ ﮐﺮدن ﺑﺨﺶﻫﺎي داده و ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﻣﺪل ﺑﻪ ﺧﻮدي ﺧﻮد ﻏﯿﺮﻗﺎﺑﻞ ﺗﻐﯿﯿﺮ اﺳﺖ‪ .‬در ﻣﺪلﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﭘﺎﯾﮕﺎهﻫﺎي داده در ﺗﻌﺎﻣﻞ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬دادهﻫﺎ در‬
‫ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ اﻣﺎ ﻓﻬﺮﺳﺖ و ﺻﻮرت ﻣﺪل ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬اﯾﻦ روش در‬
‫‪ IMERYS‬ﻗﺎﻟﺐ ﮐﺎرﺑﺮدي ‪ 1,4‬اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬
 ‫‪155‬‬ ‫ﻣﺪﻟﺴﺎزي و ﺗﺤﻠﯿﻞ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم‬

‫ﺑﺮﺧﯽ از ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﮐﺎرﺑﺮد ﻫﺎي اﺧﯿﺮ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي رﯾﺎﺿﯽ ﺷﺎﻣﻞ ﻃـﺮح ﺷـﺒﮑﻪ اﯾﻨﺘﺮﻧﺘـﯽ ) ‪ ( Gourdin 2001‬و‬
‫ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﺨﺼﯿﺺ اﻋﺘﺒﺎر ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺎي ﺗﻠﻔﻨﯽ اﺳﺖ‪ ( Bourjollyet.al.2001 ) .‬ﺑﺪﺳﺖ آوردن ﯾﮏ راه ﺣﻞ‬
‫ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺑﺮاي ﻫﺮ دو اﯾﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺑﺮ ﻧﺤﻮه ﮐﺎرﮐﺮد اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ‪ web/‬و ﺑﺮ ﻧﺤﻮه ﺗﺠـﺎرت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑـﯽ و ‪m-commerce‬‬
‫ﺗﺄﺛﯿﺮ ﺑﺴﯿﺎر ﭼﺸﻤﮕﯿﺮي ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺜﺎل ﻫﺎي دﯾﮕﺮي ﻧﯿﺰ ﮐﻪ در ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻋﻤﻠﯿﺎت و ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺑﻪ آن اﺷﺎره ﮐﺮدﯾﻢ ) ‪ ( wolsey 2001‬وﺟﻮد‬
‫دارد‪ .‬و ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﮐﻮﻟﻪ ﭘﺸﺘﯽ ) ﮐﺎﻻﯾﯽ ﺑﺎ ﺑﺎﻻﺗﺮﯾﻦ ارزش ﺑﺪون ﻓﺮاﺗﺮ رﻓﺘﻦ از ﻣﺤﺪوده وزﻧﯽ ( ﮐﻪ ﺑﺮاي‬
‫) ‪Ledgard ( 2000 ) .( Erlebach , kellerer , pferschy 2002‬‬ ‫ﺑﺮرﺳﯽ ﺻﻔﺤﻪ ﻓﻀﺎﭘﯿﻤﺎ ﺑﮑﺎر ﻣﯽ رود‬
‫‪ , Bossarts , fine‬ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﺑﺮاي ‪ web‬در دﺳﺘﺮس اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ‬
‫وﺳﯿﻠﻪ ﺑﺎزار آن ﻻﯾﻦ ‪ Bond connect‬ﺑﺮاي ﺗﺤﻠﯿﻞ اﻣﻨﯿﺖ درآﻣﺪ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﮐﻤﮏ ﺑﻪ ارﺗﺒﺎط و درج ﻗﯿﻤﺖ ﻫﺎ‬
‫در ﯾﮏ ﺣﺮاج ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪ Geoffrion , Krishnan ( 2001 ) .‬ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﭼﻄﻮر ﻣﺪل‬
‫ﺳﺎزي رﯾﺎﺿﯽ در ﺣﺎل ﺣﺮﮐﺖ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ‪ web‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ‪ Mathml‬ﯾﮏ زﺑﺎن ﺑﺎﻻ ﺑﺮدن ﻗﯿﻤﺖ در‬
‫ﻓﺮاﯾﻨﺪ رﯾﺎﺿﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.( www. W3. org /math/ ) .‬‬

‫‪ 4,10‬اﻫﺪاف ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ‪ ،‬ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ‪ ،‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺸﺮوط و ﺟﺴﺘﺠﻮي ﻫﺪف‬

‫ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺟﺴﺘﺠﻮ ﮐﻪ ﻗﺒﻼٌ ﺗﻮﺻﯿﻒ ﺷﺪه ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﻪ ارزﯾﺎﺑﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ارزﯾﺎﺑﯽ ﮔﺎم آﺧﺮي اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻨﺠﺮﺑﻪ راه‪-‬‬
‫ﺣﻞ ﺷﻤﺎرش ﺷﺪه ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬

‫اﻫﺪاف ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ‬
‫ﺑﺎ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻫﺎي اﺟﺮاﯾﯽ در واﻗﻊ ارزﯾﺎﺑﯽ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ﮐﻪ ﺑﺎ اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺴﯿﺎر ﺗﺎ ﮐﻨﻮن ﻫﺮ‬
‫ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻨﯽ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﻫﺪف ﭘﯿﺶ ﻣﯽ رود‪ .‬ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ ﺑﻪ ﻧﺪرت ﺑﺎ ﻫﺪف ﺳﺎده اي ﭼﻮن‬
‫رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺳﻮددﻫﯽ ﻗﺎﺑﻞ ارزﯾﺎﺑﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻣﺮوزه ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ ﺑﺴﯿﺎر ﭘﯿﭽﯿﺪه ﺑﻮده و داﺷﺘﻦ ﯾﮏ‬
‫ﻫﺪف در آن ﺑﻪ ﻧﺪرت ﭘﯿﺶ ﻣﯽ آﯾﺪ‪ .‬در ﻋﻮض ﻣﺪﯾﺮان ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﻧﯿﻞ ﺑﻪ اﻫﺪاف ﻫﻢ زﻣﺎن ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺮﺧﯽ از‬
‫آﻧﻬﺎ ﮔﺎﻫﺎٌ ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ در ﺗﻌﺎرض ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺳﻬﺎم داران ﻣﺨﺘﻠﻒ داراي اﻫﺪاف ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻟﺬا اﻏﻠﺐ ﻻزم اﺳﺖ‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﯾﮏ‬ ‫ﮐﻪ ﻫﺮ ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻨﯽ در ﭘﺮﺗﻮ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻫﺪف ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺷﻮد‪.( koksalan and zionts 2001 ) .‬‬
‫ﺷﺮﮐﺖ ﺳﻮدده را در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ ﮐﺴﺐ درآﻣﺪ‪ ،‬ﺷﺮﮐﺖ ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﺗﻮﺳﻌﻪ‪ ،‬ﮔﺴﺘﺮش ﻣﺤﺼﻮﻻت و‬
‫ﮐﺎرﻣﻨﺪان و ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﺮدن اﻣﻨﯿﺖ ﺷﻐﻠﯽ ﺑﺮاي ﮐﺎرﮔﺮان و ﺧﺪﻣﺖ ﺑﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺪﯾﺮان در ﭘﯽ راﺿﯽ ﻧﻤﻮدن‬
‫ﺳﻬﺎم داران و در ﻫﻤﺎن زﻣﺎن ﻟﺬت ﺑﺮدن از ﺣﻘﻮق ﺑﺎﻻ و ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎ و ﮐﺎرﻣﻨﺪان ﮐﻪ ﺧﻮاﻫﺎن اﻓﺰاﯾﺶ‬
‫ﭘﺮداﺧﺖ ﻫﺎ و ﺳﻮد ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﯾﮏ ﺗﺼﻤﯿﻢ در ﻣﻮرد ﯾﮏ ﭘﺮوژه ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري اﺗﺨﺎذ ﻣﯽ ﺷﻮد‪،‬‬
‫ﺑﺮﺧﯽ از اﯾﻦ اﻫﺪاف ﻣﻮاﻓﻖ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ و ﺑﺮﺧﯽ ﻣﺘﻀﺎد ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﮐﺜﺮ ﻣﺪل ﻫﺎي ﮐﻤ‪‬ﯽ ﺗﺌﻮري ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺑﺮ‬
 ‫‪156‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫اﺳﺎس ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺗﺄﺛﯿﺮات ﯾﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ » ﺳﻮددﻫﯽ « اﺳﺘﻮار اﺳﺖ‪ .‬ﻟﺬا ﻻزم اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻗﺒﻞ از ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺗﺄﺛﯿﺮ‬
‫راه ﺣﻞ ﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﯾﮏ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺗﺄﺛﯿﺮات ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﻮد‪ .‬ﯾﮏ روش ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﺑﺮاي اداره اﻫﺪاف ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ‪ ،‬ﻣﺪل‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﺧﻄﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﺑﻪ ‪ Dss‬در ﻋﻤﻞ ) ‪ ( 4,6‬ﺗﻮﺟﻪ ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﻣﺪل ‪ MBI‬ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺪل‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﺗﮏ ﻫﺪﻓﯽ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺸﮑﻼت ﺧﺎﺻﯽ در زﻣﺎن ﺗﺤﻠﯿﻞ اﻫﺪاف ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ ﺑﻮﺟﻮد ﻣﯽ آﯾﺪ ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻮارد زﯾﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫‪ -‬اﻏﻠﺐ ﺑﺪﺳﺖ آوردن ﯾﮏ ﺻﻮرت ﺻﺮﯾﺢ از اﻫﺪاف ﺳﺎزﻣﺎن دﺷﻮار ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ اﻫﻤﯿﺖ اﻫﺪاف ﺧﺎﺻﯽ را در ﻃﯽ زﻣﺎن و ﯾﺎ ﺳﻨﺎرﯾﻮﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﺼﻤﯿﻢ‬
‫را ﺗﻐﯿﯿﺮ دﻫﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬اﻫﺪاف اﺻﻠﯽ و ﻓﺮﻋﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت در ﺳﻄﻮح ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺳﺎزﻣﺎن و در ﺑﺨﺶ ﻫﺎي‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫‪ -‬اﻫﺪاف در واﮐﻨﺶ ﺑﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮات در ﺳﺎزﻣﺎن و ﻣﺤﯿﻂ‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﮐﻤ‪‬ﯽ ﮐﺮدن رواﺑﻂ ﺑﯿﻦ ﮔﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎ و ﻧﻘﺶ آﻧﻬﺎ در ﺗﻌﯿﯿﻦ اﻫﺪاف ﺑﺴﯿﺎر دﺷﻮار ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻣﺸﮑﻼت ﭘﯿﭽﯿﺪه ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﮔﺮوه ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﮐﻪ ﻫﺮ ﮐﺪام داراي ﯾﮏ دﺳﺘﻮر ﮐﺎر ﺷﺨﺼﯽ ﻣﯽ‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺣﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -‬ﺷﺮﮐﺎء ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﻪ اﻫﻤﯿﺖ اﻫﺪاف ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن اﺷﺮاف دارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﭼﻨﺪﯾﻦ روش در اﺟﺮاي اﻫﺪاف ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﮐﺎر ﺑﺎ ‪ Mss‬ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﮑﺎر ﺑﺮد‪ .‬ﻣﻌﺮوف ﺗﺮﯾﻦ آﻧﻬﺎ ﻋﺒﺎرت‬
‫اﺳﺖ از ‪:‬‬
‫‪ -‬ﺗﺌﻮري ﺳﻮددﻫﯽ‬
‫‪ -‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي اﻫﺪاف‬
‫‪ -‬ﺑﯿﺎن اﻫﺪاف ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ﻣﺤﺪود ﺷﺪن اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﺧﻄﯽ‪.‬‬
‫‪ -‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﻤﯿﺰ‬
‫ﺑﻌﻀﯽ از روش ﻫﺎ ﺣﺘﯽ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺎ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه در ارﺗﺒﺎط ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﯾﺎﻓﺘﻦ ﻓﻀﺎﯾﯽ ﺟﻬﺖ‬
‫دﺳﺖ ﯾﺎﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﺗﻤﺎﻣﯽ اﻫﺪاف در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ در ﺟﺴﺘﺠﻮ ﺑﺮاي ﯾﺎﻓﺘﻦ راه ﺣﻞ ﻣﺆﺛﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ Selecting a college , scott homes‬ﻣﺜﺎل ﻫﺎي زﯾﺮ را در ﺑﺮ ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪ ) .‬رﺟﻮع ﺷﻮد ﺑﻪ ‪Ehrgott and‬‬
‫‪ .( Gandibleaux‬روش ﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪي ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻤﺮ ﺟﻬﺖ دﺳﺖ ﯾﺎﻓﺘﻦ ﺑﻪ اﻫﺪاف ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺜﻼٌ ‪. pferschy , kellerer – Erlebach , Zionts ( 2001 ) , koksalan‬‬
‫ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ‪:‬‬
‫ﺳﺎزﻧﺪه ﻣﺪل ﺑﻪ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﻫﺎ و ﻓﺮﺿﯿﺎﺗﯽ در ﺧﺼﻮص وارد ﮐﺮدن داده ﻫﺎﯾﯽ ﻣﯽ ﭘﺮدازد ﮐﻪ آﯾﻨﺪه ﺑﺴﯿﺎر‬
‫ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻣﺪل ﺣﻞ ﺷﺪ‪ ،‬ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ اﯾﻦ داده ﻫﺎ دارد‪ .‬ﺗﺤﻠﯿﻞ‬ ‫ﻧﺎﻣﻄﻤﺌﻨﯽ را ﺑﺮآورد‬
 ‫‪157‬‬ ‫ﻣﺪﻟﺴﺎزي و ﺗﺤﻠﯿﻞ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم‬

‫ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ در ﺗﻼش ﺑﺮاي ﺗﺨﻤﯿﻦ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎ در ﻣﻮرد داده ﻫﺎي وارد ﺷﺪه و ﯾﺎ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد در راه‬
‫ﺣﻞ ﻫﺎي ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﺷﺪه ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ در ‪ Mss‬ﺑﯽ ﻧﻬﺎﯾﺖ ﻣﻬﻢ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬زﯾﺮا ﻣﻮﺟﺐ اﻧﻌﻄﺎف‬
‫ﭘﺬﯾﺮي و اﺗﺨﺎذ ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد و ﺑﺎ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻣﺘﻔﺎوت درك ﺑﻬﺘﺮي از ﻣﺪل و‬
‫ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬و ﻣﺪﯾﺮ را ﻣﺠﺎز ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ داده ﻫﺎ را ﺟﻬﺖ اﻋﺘﻤﺎد ﺳﺎزي در ﻣﺪل وارد‬
‫ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
 ‫‪158‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫‪ DSS‬در ﮐﺎﻧﻮن ‪6,4‬‬

‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻧﻮﯾﺴﯽ ﻫﺪف ﻣﺪل ‪MBI‬‬

‫در ﻣﺪل ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻧﻮﯾﺴﯽ ﻫﺪف‪ ،‬ﻫﻤﻪ اﻫﺪاف ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎ ﮐﻪ ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﻫﺪف دارﻧﺪ در ﺳﻤﺖ ﭼﭗ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي‬
‫ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﮐﺎر ﯾﮏ ﻣﻘﺪار ﻫﺪف ‪ 200/000‬روزه داﺷﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﻫﺪف ﺑﺮآورده ﻣﯽﺷﺪ‪ ،‬ﻫﯿﭻ ﺗﺎواﻧﯽ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﻣﺎ‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮ از ‪ 200/000‬روز ﮐﺎر ﮐﻨﯿﻢ‪ ،‬ﻣﺎ در ﺑﺎﻻي ﻫﺪﻓﻤﺎن ﻫﺴﺘﯿﻢ‪ ،‬و ﺗﺎواﻧﯽ ﺑﺮاي اﻧﺤﺮاف)ﺧﻄﺎ( ﻣﺎ وﺟﻮد دارد‪ .‬اﮔﺮ ﻣﺎ در زﯾﺮ ﻫﺪف‬
‫ﺑﺎﺷﯿﻢ) ﮐﻤﺘﺮ از ﻣﻘﺪار ﻫﺪف ﮐﺎر ﮐﻨﯿﻢ( ﺑﺎز ﻫﻢ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺗﺎواﻧﯽ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺷﺎﯾﺪ ﻣﺰدﻫﺎ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺑﺮاي ﻫﯿﭻ ﺗﻮﻟﯿﺪي‬
‫ﭘﺮداﺧﺖ ﺷﻮد‪ .‬ﻫﻤﺎن درﺳﺘﯽ ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﺑﻮدﺟﻪ اﺳﺖ‪ .‬در اﯾﻦ ﻣﺪل‪ ،‬ﻣﺎ ﻫﺪف ﺑﺎﻻ ﺑﺮدن ﺳﻮد را ﺑﻪ ﻫﺪف دﺳﺖ ﯾﺎﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﺳﻮد ﯾﺎ‬
‫ﺳﺒﻘﺖ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺳﻄﺢ ﻫﺪف از ‪ 5‬ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻرﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ‪ .‬اﮔﺮ ﻣﺎ ﭘﺎﯾﯿﻦ ﻫﺪﻓﻤﺎن ﺑﺎ ﺷﯿﻢ‪ ،‬ﯾﮏ ﺗﺎوان اﺳﺖ اﻣﺎ اﮔﺮ ﺑﺎﻻي ﻫﺪﻓﻤﺎن‬
‫ﻗﺮار ﺑﮕﯿﺮﯾﻢ‪ ،‬ﯾﮏ ﺗﺎوان ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬ﺗﺎوانﻫﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس وزﻧﻪﻫﺎي ﮐﻪ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه اﻫﻤﯿﺖ ﻫﺮ ﮐﺪام از اﻫﺪاف ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ و اﻫﻤﯿﺖ ﺑﺎﻻﺗﺮ‬
‫ﯾﺎ ﭘﺎﯾﯿﻦﺗﺮ ﺑﻮدن از ﻫﺪﻓﻤﺎن ﺑﻪ ﻣﺎ ﺗﺤﻤﯿﻞ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در اﯾﻨﺠﺎ ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎي ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ اﻫﺪاف ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ اﻣﺎ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﻣﺤﺪود ﮐﺮدن‬
‫وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫‪ : 8،000X1 + 12،000X2 – OVER1 + UNDER1 = 5،000،000‬ﻫﺪف ﺳﻮد ‪ : 300X1 + 500X2 – OVER2 + UNDER2 = 200،000 ،‬ﻫﺪف ﺗﻼش‬
‫‪ : 10،000X1 + 15،000X2 – OVER3 + UNDER3 = 8،000،000‬ﻫﺪف ﺑﻮدﺟﻪ‬
‫‪ : X2>=200‬ﻧﯿﺎز ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ ﺑﺮاي ‪CC-8‬‬ ‫‪ : X1>=100‬ﻧﯿﺎز ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ ﺑﺮاي ‪، CC-7‬‬
‫ﻫﺪف ﮐﻢ ﮐﺮدن وزن ﺟﻤﻊ ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي ‪ OVER‬و ‪ UNDER‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﯾﮏ راهﺣﻞ ﺧﺎص‪ ،‬ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي ‪ UNDER‬و‬
‫‪ OVER‬ﻣﯿﺰان اﻧﺤﺮاف ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﻣﺤﺪود ﻫﺪف ﺳﻤﺖ ﭼﭗ را از ﻫﺪف ﻧﻬﺎﯾﯽ ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﻨﺪ‪ .‬در زﯾﺮ ﯾﮏ ﻣﺪل ‪ Lingo‬و ﺣﻞ آن‬
‫ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻮدﺟﻪ درﺳﺖ روي ﻫﺪف اﺳﺖ)ﺑﺎﻻﺗﺮﯾﻦ وزن را در ﻫﺪف داﺷﺖ(‪ .‬ﺳﻮد ﺑﺮدن ﻣﻬﻢ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺎ ‪ 500‬واﺣﺪ از ‪CC-7‬‬
‫)‪ ،( X1‬و ‪ 200‬واﺣﺪ از ‪ ( X2 ) CC-8‬ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﺮدﯾﻢ‪ .‬ﻣﺎ ﺑﺎ ‪ 1/4‬ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر )‪ ،(OVER2‬از ‪ 5‬ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر ﺑﺎﻻﺗﺮ رﻓﺘﯿﻢ‪ ،‬ﮐﻪ‬
‫ﻣﻨﺠﺮﺑﻪ ﺳﻮد ﮐﻠﯽ ‪ 6/4‬ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻري ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﮐﻪ ‪ 1/3‬ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﻗﺒﻞ اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺎ ﭼﻮن ﻣﻘﺪار ‪50/000 ، OVER2‬‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺎ ‪ 50/000‬ﺳﺎﻋﺖ ﮐﺎر اﺿﺎﻓﯽ اﻧﺠﺎم ﻣﯽدﻫﯿﻢ‪ .‬وﻗﺘﯽ ﮐﻪ ﻣﯿﺰان ‪ OVER2‬در ﻫﺪف ‪ ،‬ﻫﺰﯾﻪ ﻣﺮزيِ اﻧﺠﺎم ﮐﺎر اﺿﺎﻓﯽ را ﺑﺮ‬
‫ﻣﯽﮔﺮداﻧﺪ‪ ،‬اﯾﻦ راهﺣﻞ روي اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰي ﺧﻄﯽ اوﻟﯿﻪ ﺑﻬﺒﻮد ﭘﯿﺪا ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬
 ‫‪159‬‬ ‫ﻣﺪﻟﺴﺎزي و ﺗﺤﻠﯿﻞ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم‬

‫ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ رواﺑﻄﯽ از اﯾﻦ ﻗﺒﯿﻞ را ﻣﯽ آزﻣﺎﯾﺪ‪.‬‬

‫‪ -‬ﺗﺄﺛﯿﺮ ﺗﻐﯿﯿﺮات در ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻫﺎي ﺧﺎرﺟﯽ و ﭘﺎراﻣﺘﺮ ﻫﺎي ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻫﺎي ﻧﺘﺎﯾﺞ‪.‬‬
‫‪ -‬ﺗﺄﺛﯿﺮ ﺗﻐﯿﯿﺮات در ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ و ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻫﺎي ﻧﺘﺎﯾﺞ‪.‬‬
‫‪ -‬ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻋﺪم ﻗﻄﻌﯿﺖ در ﺗﺨﻤﯿﻦ ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻫﺎي ﺧﺎرﺟﯽ‪.‬‬
‫‪ -‬ﺗﺄﺛﯿﺮات رواﺑﻂ ﻣﺨﺘﻠﻒ واﺑﺴﺘﻪ در ﺑﯿﻦ ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻫﺎ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻗﺪرت ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﺗﺤﺖ ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﺘﻐﯿﺮ‪.‬‬
‫ﺗﺤﯿﻞ ﻫﺎي ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ در ﻣﻮارد زﯾﺮ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ‪:‬‬
‫‪ -‬اﺻﻼح و ﻣﺮور ﻣﺪل ﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺣﺬف ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ زﯾﺎد‪.‬‬
‫‪ -‬ﺟﺰﺋﯿﺎت اﺿﺎﻓﯽ درﺑﺎره ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻫﺎي ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ و ﯾﺎ ﺳﻨﺎرﯾﻮ ﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﮐﺴﺐ ﺑﺮآورد ﻫﺎي ﺑﻬﺘﺮي از ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي ﺧﺎرﺟﯽ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ‬
‫‪ -‬ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺟﻬﺎن واﻗﻌﯽ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﮐﺎﻫﺶ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ واﻗﻌﯽ‬
‫‪ -‬ﭘﺬﯾﺮش و اﺳﺘﻔﺎده از ﺟﻬﺎن واﻗﻌﯽ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻫﺎ ﮐﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﺴﺘﻤﺮ ﻧﺘﺎﯾﺞ واﻗﻌﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫دو ﻧﻮع از ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻫﺎ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از‪ :‬ﺧﻮدﮐﺎر‪ ،‬آزﻣﻮن و ﺧﻄﺎ‬

‫ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺧﻮدﮐﺎر ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ‪:‬‬

‫ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺧﻮدﮐﺎر ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ در اﺟﺮاي ﻣﺪل ﮐﻤﯽ اﺳﺘﺎﻧﺪارد از ﻗﺒﯿﻞ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﺧﻄﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﮐﻪ ﻣﺜﻼٌ‬
‫ﺗﻮﺿﯿﺢ ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ داﻣﻨﻪ ي ارزش‪ ،‬ﭘﺎراﻣﺘﺮ ﯾﺎ ﻣﺘﻐﯿﺮ وارد ﺷﺪه ﺑﺪون اﯾﻨﮑﻪ ﺑﺮ راه ﺣﻞ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدي ﺗﺄﺛﯿﺮ‬
‫ﮔﺬارد‪ ،‬ﻣﺘﻔﺎوت ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺧﻮدﮐﺎر ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻣﺤﺪود ﺑﻪ ﯾﮏ ﺗﻐﯿﯿﺮ در ﻫﺮ زﻣﺎن و ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ‬
‫ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي وﯾﮋه اي ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﮔﺮﭼﻪ اﯾﻦ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺑﺴﯿﺎر ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪ ﺑﻮده و ﻗﺎدر ﺑﻪ ﻣﺤﺪود ﻧﻤﻮدن ﻫﺎي ﺑﺴﯿﺎر ﺳﺮﯾﻊ‬
‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺪون اﯾﻨﮑﻪ ﺗﻼش زﯾﺎدي را ﺻﺮف ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺧﻮدﮐﺎر ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﮐﻪ ﺑﺨﺸﯽ از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﺧﻄﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ( lP ) ،‬ﮐﻪ راه ﺣﻞ ﻫﺎﯾﯽ را ﺑﺮاي‬
‫ﻣﺴﺌﻠﻪ ي ﺗﻮﻟﯿﺪ در ﺷﺮﮐﺖ ‪ MBI‬ﮐﻪ ﻗﺒﻼٌ ﺗﻮﺻﯿﻒ ﮐﺮدﯾﻢ اراﺋﻪ ﻣﯽ دﻫﺪ‪ .‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻫﻢ ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ‪ solver‬و‬
‫ﻫﻢ ‪ Lindo‬ﻓﺮاﻫﻢ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ در ﺳﻤﺖ راﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻓﺮوش در ‪ CC-8‬ﺑﻪ اﻧﺪازه ﯾﮏ واﺣﺪ ﮐﺎﻫﺶ‬
‫اﮔﺮﭼﻪ در ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﺗﺎ ﻣﻘﺪار ﺻﻔﺮ ﻧﯿﺰ‬ ‫ﯾﺎﺑﺪ‪ ،‬ﺳﻮد ﺧﺎﻟﺺ ﺑﻪ ﻣﯿﺰان ‪ 1،333,33‬دﻻر اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻮﺟﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﮐﺴﺐ ﺟﺰﺋﯿﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ ) ‪ Taylor ( 2002 ) , Lieberman , Hillier ( 2003‬رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
 ‫‪160‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫آزﻣﻮن و ﺧﻄﺎ ‪:‬‬

‫ﺗﺄﺛﯿﺮ ﺗﻐﯿﯿﺮ در ﻫﺮ ﻣﺘﻐﯿﺮ ﯾﺎ در ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻣﺘﻐﯿﺮ از ﻃﺮﯾﻖ ﯾﮏ روش آزﻣﻮن و ﺧﻄﺎي ﺳﺎده ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺷﻤﺎ ﺑﺮﺧﯽ از داده ﻫﺎي وارد ﺷﺪه را ﺗﻐﯿﯿﺮ داده و ﻣﺴﺌﻠﻪ را ﻣﺠﺪداٌ ﺣﻞ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ اﯾﻦ‬
‫ﺗﻐﯿﯿﺮات ﭼﻨﺪﯾﻦ دﻓﻌﻪ ﺗﮑﺮار ﺷﻮد راه ﺣﻞ ﻫﺎي ﺑﻬﺘﺮي اراﺋﻪ داده ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬اﻧﺠﺎم ﭼﻨﯿﻦ ﺑﺮرﺳﯽ ﻫﺎﯾﯽ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده‬
‫از ﻧﺮم اﻓﺰار ﻫﺎي ﻣﺪل ﺳﺎزي ﻣﻨﺎﺳﺐ ‪ Excel‬ﺑﻪ آﺳﺎﻧﯽ ﻗﺎﺑﻞ اﺟﺮا اﺳﺖ‪ .‬ﮐﻪ داراي دو روش ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ؛ ﺗﺤﻠﯿﻞ‬
‫ﻣﺸﺮوط و ﺟﺴﺘﺠﻮي ﻫﺪف‪.‬‬

‫ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻫﺎي ﻣﺸﺮوط ‪:‬‬

‫ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺸﺮوط ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ‪ :‬ﭼﻪ اﺗﻔﺎﻗﯽ ﺑﺮاي راه ﺣﻞ رخ ﻣﯽ دﻫﺪ اﮔﺮ ﯾﮏ ﻣﺘﻐﯿﺮ وارد ﺷﺪه‪ ،‬ﯾﮏ ﻓﺮض ﯾﺎ‬
‫ﯾﮏ ﭘﺎراﻣﺘﺮ ارزش ﺗﻐﯿﯿﺮ ﮐﻨﺪ؟ ﺑﻪ ﺗﻌﺪادي ﻣﺜﺎل در اﯾﻦ زﻣﯿﻨﻪ اﺷﺎره ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ ‪:‬‬
‫‪ -‬ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺻﻮرت ﻣﻮﺟﻮدي ﮐﻠﯽ ﭼﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد اﮔﺮ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺻﻮرت ﻣﻮﺟﻮدي ﻫﺎي در ﺣﺎل ﻋﺮﺿﻪ ﺗﺎ ‪10‬‬
‫درﺻﺪ اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﺑﺪ؟‬
‫‪ -‬ﺳﻬﻢ ﺑﺎزار ﭼﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ اﮔﺮ ﺑﻮدﺟﻪ ﺗﺒﻠﯿﻐﺎﺗﯽ ﺗﺎ ‪ 5‬درﺻﺪ اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﺑﺪ؟‬
‫ﺑﺎ ﻓﺮض ارﺗﺒﺎط ﻣﻨﺎﺳﺐ ﮐﺎرﺑﺮ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻣﺪﯾﺮان ﻣﻄﺮح ﮐﺮدن اﯾﻦ ﻧﻮع ﺳﺆاﻻت و ﺑﺪﺳﺖ آوردن ﺟﻮاب ﺳﺮﯾﻊ ﮐﺎر‬
‫آﺳﺎﻧﯽ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻌﻼوه آﻧﻬﺎ ﻗﺎدر ﺑﻪ اﻧﺠﺎم ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻣﻮرد از اﯾﻦ ﻧﻮع و ﺗﻐﯿﯿﺮ درﺻﺪ و ﻫﺮ ﻧﻮع داده دﯾﮕﺮ در‬
‫اﯾﻦ ﺳﺆال ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺗﻤﺎﻣﯽ اﯾﻦ ﮐﺎر ﻫﺎ ﺑﺼﻮرت ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ و ﺑﺪون ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﯾﺲ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ 9,4‬ﻣﺜﺎﻟﯽ از ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺸﺮوط ﮐﻪ در اﮐﺴﻞ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه‬

 ‫‪161‬‬ ‫ﻣﺪﻟﺴﺎزي و ﺗﺤﻠﯿﻞ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم‬

‫ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪ 4,9‬ﯾﮏ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺻﻔﺤﻪ ﮔﺴﺘﺮده ﯾﮏ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺷﺮﻃﯽ در ﻣﻮرد ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻧﻘﺪﯾﻨﮕﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﮐﺎرﺑﺮ ﮐﺎدر‬
‫ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﺤﺪود ﮐﻨﻨﺪه ﻓﺮوش اوﻟﯿﻪ اﺳﺖ را ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯽدﻫﺪ‪ ) ،‬از ‪ 100‬ﺑﻪ ‪ ( 120‬و ﻧﺮخ رﺷﺪ ﻓﺮوش ) از ‪ 3‬درﺻﺪ‬
‫ﺑﻪ ‪ 4‬درﺻﺪ در ﻫﺮ ﺳﻪ ﻣﺎه (‪ .‬ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﻓﻮراٌ ارزش ﺳﻮد ﺧﺎﻟﺺ ﺳﺎﻻﻧﻪ را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ‪ ) ،‬از ‪ $ 127‬ﺗﺎ ‪$ 182‬‬
‫(‪ .‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺸﺮوط در اﮐﺜﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﺗﺨﺼﺼﯽ ﺑﮑﺎر ﻣﯽرود ﮐﻪ در اﯾﻦ ﻣﻮرد ﺑﻪ ﮐﺎرﺑﺮ ﻣﺠﺎﻟﯽ ﺟﻬﺖ ﺗﻐﯿﯿﺮ‬
‫ﺟﻮاب ﺑﺮﺧﯽ از ﺳﺆاﻻت اراﺋﻪ ﻣﯽدﻫﺪ و ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﺑﺮﺧﯽ ﺗﻮﺻﯿﻪﻫﺎ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺟﺴﺘﺠﻮي ﻫﺪف ‪:‬‬

‫ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺟﺴﺘﺠﻮي ﻫﺪف ارزش ﺗﻤﺎﻣﯽ اﻃﻼﻋﺎت وارد ﺷﺪه را ﺑﺮاي دﺳﺖ ﯾﺎﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﻫﺪف ﺧﺮوﺟﯽ ﻣﻄﻠﻮب‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ ﮐﻪ در واﻗﻊ اراﺋﻪ دﻫﻨﺪه ﯾﮏ روش ﺣﻞ ﺑﺮﻋﮑﺲ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺜﺎل ﻫﺎي اﯾﻦ ﻣﻘﻮﻟﻪ ﻣﯽ‬
‫ﺗﻮان ﺑﻪ ﻣﻮارد زﯾﺮ اﺷﺎره ﻧﻤﻮد ‪:‬‬
‫‪ -‬ﭼﻪ ﺑﻮدﺟﻪ ﺳﺎﻻﻧﻪ اي را ‪ R&D‬ﺑﺮاي ﻧﺮخ رﺷﺪ ﺳﺎﻻﻧﻪ ‪ 15‬درﺻﺪ ﺗﺎ ﺳﺎل ‪ 2005‬ﻧﯿﺎز دارد؟‬
‫‪ -‬ﭼﻪ ﺗﻌﺪاد ﭘﺮﺳﺘﺎر ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﮐﻪ زﻣﺎن اﻧﺘﻈﺎر ﯾﮏ ﺑﯿﻤﺎر در اﺗﺎق اورژاﻧﺲ ﺑﻪ ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 10‬دﻗﯿﻘﻪ ﺑﺮﺳﺪ‪،‬‬
‫ﻧﯿﺎز دارﯾﻢ؟‬
‫ﯾﮏ ﻣﺜﺎل از ﺟﺴﺘﺠﻮي ﻫﺪف در ﺷﮑﻞ ‪ 4,10‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬در اﺑﺘﺪا ﻓﺮوش اوﻟﯿﻪ ‪ 100‬ﺑﻮد ﮐﻪ ﻫﺮ‬
‫ﺳﻪ ﻣﺎه ﺣﺪود ‪ 3‬درﺻﺪ رﺷﺪ ﯾﺎﻓﺖ ﮐﻪ ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ ﻧﺮخ ﺳﻮد ﺧﺎﻟﺺ ﺳﺎﻻﻧﻪ ‪ 121‬دﻻر ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻓﺮوش اوﻟﯿﻪ‬
‫ﺑﻪ ‪ 120‬و ﻧﺮخ رﺷﺪ ﺑﻪ ‪ 4‬درﺻﺪ‪ ،‬ﺳﻮد ﺧﺎﻟﺺ ﺑﻪ ‪ 182‬دﻻر اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ 10,4‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺟﺴﺘﺠﻮي ﻫﺪف‬
 ‫‪162‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺳﺮ ﺑﻪ ﺳﺮ ﻧﺮخ ﺳﻮد ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺟﺴﺘﺠﻮي ﻫﺪف‬

‫ﯾﮑﯽ از ﮐﺎرﺑﺮد ﻫﺎي ﻣﻬﻢ ﺟﺴﺘﺠﻮي ﻫﺪف اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎي ﻧﺮم اﻓﺰاري ﻣﺪل ﺳﺎزي را ﻗﺎدر ﺑﻪ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ‬
‫ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺳﺮ ﺑﻪ ﺳﺮ ﻧﺮخ ﺳﻮد ﻫﺎ ﻣﯽ ﺳﺎزد‪ .‬اﯾﻦ اﻣﺮ ﻣﺴﺘﻠﺰم ﺗﻌﯿﯿﻦ ارزش ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺳﻮد‬
‫ﺻﻔﺮ را ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل در ﯾﮏ ﻣﺪل ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﺎﻟﯽ در ‪ Excel‬ﻧﺮخ داﺧﻠﯽ ﺳﻮد در واﻗﻊ ﻧﺮخ ﺑﻬﺮه‬
‫اﯾﺴﺖ ﮐﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﻨﻨﺪه ارزش ﺧﺎﻟﺺ ﺻﻔﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫در ﺑﺴﯿﺎري از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ اﻧﺠﺎم ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ اﻣﺮ دﺷﻮاري ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﯾﻨﮑﻪ روﻧﺪ از ﭘﯿﺶ‬
‫ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺠﺎل ﻣﺤﺪودي را ﺑﺮاي ﭘﺮﺳﯿﺪن ﺳﺆاﻻت ﺷﺮﻃﯽ ﻣﯽ دﻫﺪ‪ .‬در ‪ Dss‬اﻧﺘﺨﺎب ﻫﺎي ﺷﺮﻃﯽ و‬
‫ﺟﺴﺘﺠﻮي ﻫﺪف ﺑﻪ راﺣﺘﯽ ﻗﺎﺑﻞ اﺟﺮا ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻫﺪف ﮐﺴﺐ ﺷﺪه ‪ NPV‬را ﺑﺎ ارزش ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 0‬ﻗﺮار ﻣﯽ دﻫﯿﻢ‪.‬‬
‫ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﮐﺎدر ﻧﺮخ ﺑﻬﺮه ﮐﻪ ﺟﻮاب ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ‪ 38,77056‬درﺻﺪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ 4,11‬روش ﻫﺎي ﺟﺴﺘﺠﻮي ﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪ‬

‫روش ﻫﺎي ﺟﺴﺘﺠﻮ‬

‫ﻫﻨﮕﺎم ﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪ‪ ،‬ﻣﺮﺣﻠﻪ اﻧﺘﺨﺎب‪ ،‬ﻣﺴﺘﻠﺰم ﯾﮏ ﺟﺴﺘﺠﻮ ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺧﻂ ﻣﺸﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺣﻞ‬
‫ﻣﺴﺌﻠﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﭼﻨﺪﯾﻦ روش اﺻﻠﯽ ﺟﺴﺘﺠﻮ وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ ﻣﻌﯿﺎر اﻧﺘﺨﺎب و ﻧﻮع روش ﻣﺪل ﺳﺎزي‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه دارد‪ .‬اﯾﻦ روش در ﺷﮑﻞ ‪ 4,11‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬در ﺧﺼﻮص ﻣﺪل ﻫﺎي دﺳﺘﻮري )ﻫﻨﺠﺎري(‬
‫ﻣﺪل ﻫﺎﯾﯽ از ﻗﺒﯿﻞ ﻣﺪل ﻫﺎي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي رﯾﺎﺿﯽ ﯾﺎ ﯾﮏ روش ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ ﯾﺎ ﯾﮏ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻋﺪدي ﺟﺎﻣﻊ ﺑﮑﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬در ﻣﻮرد ﻣﺪل ﻫﺎي ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ‪ ،‬ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺗﻌﺪادي ﻣﺤﺪود از ﮔﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﯾﺎ ﺑﺼﻮرت‬
‫ﻧﺎآﮔﺎﻫﺎﻧﻪ و ﯾﺎ ﺑﺼﻮرت اﮐﺘﺸﺎﻓﯽ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪ .‬ﻣﻌﻤﻮﻻٌ اﯾﻦ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺑﻪ ﺳﻮي ﺟﺴﺘﺠﻮي ﺗﺼﻤﯿﻢ‬
‫ﮔﯿﺮﻧﺪه ﻫﺪاﯾﺖ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻓﻨﺎوري ﻫﺎي ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ‬

‫ﻓﻨﺎوري ﻫﺎي ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ از ﻓﺮﻣﻮل ﻫﺎي رﯾﺎﺿﯽ ﺑﺮاي ﮐﺸﻒ راه ﺣﻞ ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺑﻄﻮر ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ و ﯾﺎ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﻌﯿﻦ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻓﻨﺎوري ﻫﺎي ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ ﺑﻄﻮر اﺻﻠﯽ ﺑﺮاي ﺣﻞ ﮐﺮدن ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺳﺎزﻣﺎن ﯾﺎﻓﺘﻪ ﮐﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻٌ ﻣﺎﻫﯿﺖ‬
‫اﺟﺮاﯾﯽ و ﯾﺎ ﺗﺎﮐﺘﯿﮑﯽ دارد‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬در ﻣﺴﺎﺋﻠﯽ از ﻗﺒﯿﻞ ﺑﻮدﺟﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺑﺎزدﻫﯽ ﺑﮑﺎر ﻣﯽ رود‪.‬‬
‫روش ﻫﺎي ﺗﺤﻘﯿﻘﯽ ﺗﺠﺮﺑﯽ و ﯾﺎ ﻧﺎآﮔﺎﻫﺎﻧﻪ ﺑﻄﻮر ﮐﻠﯽ ﺑﺮاي ﺣﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﭘﯿﭽﯿﺪه ﺑﮑﺎر ﻣﯽ رود‪.‬‬
 ‫‪163‬‬ ‫ﻣﺪﻟﺴﺎزي و ﺗﺤﻠﯿﻞ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم‬

‫اﻟﮕﻮرﯾﺘﻢ ﻫﺎ‬
‫ﻓﻨﺎوري ﻫﺎي ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ از اﻟﮕﻮرﯾﺘﻢ ﻫﺎ ﺑﺮاي اﻓﺰاﯾﺶ ﮐﺎراﯾﯽ ﺟﺴﺘﺠﻮ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ .‬ﯾﮏ اﻟﮕﻮرﯾﺘﻢ‪،‬‬
‫ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺟﺴﺘﺠﻮي ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ) ﺷﮑﻞ ‪ ( 4,12‬ﺑﺮاي ﺑﺪﺳﺖ آوردن راه ﺣﻞ ﺑﻬﯿﻨﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬راه ﺣﻞ ﻫﺎ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻪ و ﻣﻮرد آزﻣﺎﯾﺶ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ اﺻﻼح وﺿﻌﯿﺖ ﻣﻨﺠﺮ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﺻﻼح ﯾﮏ راه ﺣﻞ ﻫﺮوﻗﺖ ﮐﻪ‬
‫ﻣﻤﮑﻦ ﺑﺎﺷﺪ روي ﻣﯽ دﻫﺪ و راه ﺣﻞ ﺟﺪﯾﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس اﺻﻮل اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻮرد آزﻣﺎﯾﺶ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪ .‬اﯾﻦ ﻓﺮاﯾﻨﺪ‬
‫ﻣﺎداﻣﯽ ﮐﻪ اﻣﮑﺎن اﺻﻼﺣﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ وﺟﻮد دارد اداﻣﻪ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪ .‬اﮐﺜﺮ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي رﯾﺎﺿﯽ ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ اﻟﮕﻮرﯾﺘﻢ‬
‫ﻫﺎي ﻣﺆﺛﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺣﻞ اﺳﺖ ) ‪ ( Armstrong 2001‬دﺳﺘﮕﺎه ﻫﺎي ﺟﺴﺘﺠﻮي ‪ web‬از اﻟﮕﻮرﯾﺘﻢ ﻫﺎ ﺑﺮاي ﺳﺮﻋﺖ‬
‫ﺑﺨﺸﯿﺪن ﺑﻪ ﺟﺴﺘﺠﻮ و ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻧﺘﺎﯾﺞ درﺳﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ Monika Henzinger .‬اﻟﮕﻮرﯾﺘﻢ ﻫﺎﯾﯽ را ﺳﺎﺧﺖ ﮐﻪ‬
‫‪ Google‬از آن در ﺟﺴﺘﺠﻮ ﻫﺎﯾﺶ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬اﻟﮕﻮرﯾﺘﻢ ﻫﺎي ‪ Google‬آﻧﻘﺪر ﺧﻮب ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ‪Yahoo‬‬
‫ﺣﺪود ‪ 1‬ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر ﺳﺎﻻﻧﻪ ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده از آن ﭘﺮداﺧﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺟﺴﺘﺠﻮي ﮐﻮرﮐﻮراﻧﻪ‬
‫در اﻧﺠﺎم ﺟﺴﺘﺠﻮي ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ ‪ ،‬ﯾﮏ راه ﺣﻞ ﻣﻄﻠﻮب اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﺪف ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي از‬
‫ﻣﺮاﺣﻞ از ﺷﺮاﯾﻂ اوﻟﯿﻪ ﺗﺎ رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﻫﺪف را ﻣﺮاﺣﻞ ﺟﺴﺘﺠﻮ ﮔﻮﯾﻨﺪ و ﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﺟﺴﺘﺠﻮ در ﻓﻀﺎي‬
‫راهﺣﻞ اﻧﺠﺎم ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬اوﻟﯿﻦ روش ﺟﺴﺘﺠﻮ در واﻗﻊ ﺟﺴﺘﺠﻮي ﮐﻮرﮐﻮراﻧﻪ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬دوﻣﯿﻦ روش ﺟﺴﺘﺠﻮي‬
‫ﺗﺠﺮﺑﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺑﺨﺶ ﺑﻌﺪي ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫ﺗﮑﻨﯿﮏ ﻫﺎي ﺟﺴﺘﺠﻮي ﮐﻮرﮐﻮراﻧﻪ‪ ،‬روش ﻫﺎي ﺟﺴﺘﺠﻮي ﺧﻮدﺳﺮاﻧﻪ اي اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪ .‬دو‬
‫ﻧﻮع از اﯾﻦ روش ﺗﺤﻘﯿﻘﯽ وﺟﻮد دارد ‪ :‬ﯾﮏ ﻓﻬﺮﺳﺖ ﮐﺎﻣﻞ ﮐﻪ در آن ﺗﻤﺎﻣﯽ ﮔﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎ ) اﻧﺘﺨﺎب ﻫﺎ ( ﻣﻮرد‬
‫ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ راه ﺣﻞ ﮐﺸﻒ ﻣﯽ ﺷﻮد و ﯾﮏ ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻧﺎﻗﺺ ﮐﻪ ﺟﺴﺘﺠﻮي ﻧﺴﺒﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﺎ‬
‫ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ راه ﺣﻞ ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ ﯾﺎﻓﺖ ﺷﻮد‪ ،‬اداﻣﻪ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ ﮐﻪ در واﻗﻊ ﺷﮑﻠﯽ از ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎزي ﻓﺮﻋﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
 ‫‪164‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫روشﻫﺎي ﺟﺴﺘﺠﻮ ﺑﻄﻮر ﺻﻮري‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪11,4‬‬

‫روشﻫﺎي ﺟﺴﺘﺠﻮ‬

‫اﮐﺘﺸﺎﻓﯽ‬ ‫ﺟﺴﺘﺠﻮي ﮐﻮرﮐﻮراﻧﻪ‬ ‫ﺑﻬﯿﻨﻪﺳﺎزي)ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ(‬

‫ﻓﻘﻂ ﺣﻞﻫﺎي ﻣﺤﺘﻤﻞ‬ ‫ﺟﺴﺘﺠﻮي ﻧﺴﺒﯽ )ﺟﺎﻧﺒﺪار‬ ‫ﺳﺮﺷﻤﺎري ﮐﺎﻣﻞ‬ ‫ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺟﻮابﻫﺎي ﺑﻬﺘﺮ ﯾﺎ‬
‫ﻣﻮرد ﻣﻼﺣﻈﻪ اﺳﺖ‬ ‫‪ ،‬ﻣﻐﺮض(‬ ‫)ﺟﺎﻣﻌﯿﺖ ﯾﺎ ﻓﺮاﮔﯿﺮ(‬ ‫ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ‪ ،‬راهﺣﻞ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ‬

‫ﺑﺮرﺳﯽ ﺑﻌﻀﯽ ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎ‪،‬ﺑﺎ ﯾﮏ‬ ‫ﻫﻤﻪ ﺟﻮابﻫﺎي ﻣﻤﮑﻦ ﺑﺮرﺳﯽ‬

‫ﺗﻮﻗﻒ وﻗﺘﯽ‪ ،‬ﺟﻮاب ﺑﻪ‬ ‫ﺗﻮﻗﻒ ‪،‬وﻗﺘﯽﮐﻪ ﺑﻬﺒﻮد‬
‫روش ﻣﻌﯿﻦ ﺟﻮابﻫﺎي‬ ‫ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫اﻧﺪازه ﮐﺎﻓﯽ ﺧﻮب اﺳﺖ‬ ‫ﮐﯿﻔﯿﺖ ﻣﻤﮑﻦ ﻧﯿﺴﺖ ‪.‬‬
‫ﻧﺎﻣﺮﻏﻮب را ﺣﺬف ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ‪.‬‬

‫ﺑﻪ اﻧﺪازه ﮐﺎﻓﯽ ﺧﻮب‬ ‫ﻣﻘﺎﯾﺴﻪﻫﺎ‪ ،‬ﺷﺒﯿﻪﺳﺎزي‪ :‬ﺗﻮﻗﻒ‬ ‫ﻣﻘﺎﯾﺴﻪﻫﺎ‪ :‬ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻣﯽﺷﻮد‬ ‫ﺑﻬﯿﻨﻪ )ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ(‬
‫وﻗﺘﯽ ﮐﻪ ﺟﻮاب ﺑﻪ اﻧﺪازه‬ ‫وﻗﺘﯿﮑﻪ ﻫﻤﻪ ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎ ﺑﺮرﺳﯽ‬
‫ﮐﺎﻓﯽ ﺧﻮب اﺳﺖ‬ ‫ﺷﺪ‬

‫ﺑﻬﺘﺮﺑﻦ از ﻣﯿﺎن ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎي‬ ‫ﺑﻬﯿﻨﻪ )ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ(‬

‫ﺑﺮرﺳﯽ ﺷﺪه‬
 ‫‪165‬‬ ‫ﻣﺪﻟﺴﺎزي و ﺗﺤﻠﯿﻞ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم‬

‫ﻓﺮآﯾﻨﺪ اﺳﺘﻔﺎده از اﻟﮕﻮرﯾﺘﻢ‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪12,4‬‬

‫ﺷﺮوع‬

‫ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﻣﻤﮑﻦ‬
‫در راهﺣﻞ‬ ‫راهﺣﻞ‪ ،‬ﺑﻬﯿﻨﻪ اﺳﺖ‬
‫ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدي‬
‫ﺧﯿﺮ‬

‫ﭘﺎﯾﺎن‬

‫ﺑﻠﻪ‬

‫ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ و ﺑﻬﺒﻮد راهﺣﻞ‪.‬‬

‫ﺗﻮﻟﯿﺪ ﯾﮏ راهﺣﻞ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﺷﺪه‬

‫در ﺟﺴﺘﺠﻮي ﮐﻮرﮐﻮراﻧﻪ در ﻣﯿﺰان زﻣﺎن و ذﺧﯿﺮه داده ﻫﺎي ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻫﺎي ﻋﻤﻠﯽ وﺟﻮد دارد‪ .‬در‬
‫اﺻﻞ روش ﻫﺎي ﺟﺴﺘﺠﻮي ﮐﻮرﮐﻮراﻧﻪ در ﻧﻬﺎﯾﺖ در ﺑﺴﯿﺎري از ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻫﺎي ﺟﺴﺘﺠﻮ‪ ،‬راه ﺣﻠﯽ ﺑﻬﯿﻨﻪ را ﻣﯽ‬
‫ﯾﺎﺑﻨﺪ ﮐﻪ در ﺑﺮﺧﯽ از ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻫﺎ داﻣﻨﻪ ﺟﺴﺘﺠﻮ ﻣﺤﺪود ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮﭼﻪ اﯾﻦ روش در ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻼت ﺑﺰرگ‬
‫ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ راه ﺣﻞ ﻫﺎي ﺑﺴﯿﺎري ﮐﻪ ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﯽ وﺟﻮد دارد‪ ،‬ﻗﺎﺑﻞ اﺟﺮا ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺟﺴﺘﺠﻮي اﮐﺘﺸﺎﻓﯽ‬
‫در ﺑﺴﯿﺎري از ﻣﻮارد ﯾﺎﻓﺘﻦ ﻗﻮاﻧﯿﻨﯽ ﺟﻬﺖ ﻫﺪاﯾﺖ روﻧﺪ ﺟﺴﺘﺠﻮ و ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯿﺰان ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﺿﺮوري ﻣﻤﮑﻦ ﺑﻪ‬
‫ﻧﻈﺮ ﻣﯽ رﺳﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﮐﺎر ﺑﺎ روش ﺟﺴﺘﺠﻮي اﮐﺘﺸﺎﻓﯽ اﻣﮑﺎن ﭘﺬﯾﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
 ‫‪166‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫‪4،12‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي اﮐﺘﺸﺎﻓﯽ‬

‫در ﺑﺴﯿﺎري از ﻣﺴﺎﺋﻞ ﭘﯿﭽﯿﺪه ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‪ ،‬ﯾﺎﻓﺘﻦ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ راه ﺣﻞ ﻫﺎ ﻣﺴﺘﻠﺰم ﺻﺮف ﻫﺰﯾﻨﻪ و زﻣﺎن زﯾﺎدي ﻣﯽ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ و ﯾﺎ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺣﺘﯽ ﻏﯿﺮﻣﻤﮑﻦ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬روش ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﻧﯿﺰ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻃﻮﻻﻧﯽ‪ ،‬ﭘﯿﭽﯿﺪه‪ ،‬ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ و‬
‫ﺣﺘﯽ ﻧﺎدرﺳﺖ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺑﺮﺳﺪ‪ .‬ﺗﺤﺖ اﯾﻦ ﺷﺮاﯾﻂ‪ ،‬ﯾﺎﻓﺘﻦ راه ﺣﻞ ﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ‪ ،‬ﺳﺮﯾﻊ و ﮐﻢ ﻫﺰﯾﻨﻪ در ﺳﺎﯾﻪ اﺳﺘﻔﺎده‬
‫از روش اﮐﺘﺸﺎﻓﯽ اﻣﮑﺎن ﭘﺬﯾﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫روش اﮐﺘﺸﺎﻓﯽ ) از ﮐﻠﻤﻪ اي ﯾﻮﻧﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي ﮐﺸﻒ‪ ،‬ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه ( ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﻗﺎﻧﻮن ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ‬
‫ﮔﯿﺮي در ﻣﻮرد ﺣﻞ ﯾﮏ ﻣﺴﺌﻠﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻌﻤﻮﻻٌ روش اﮐﺘﺸﺎﻓﯽ ﻣﺴﺘﻠﺰم ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻫﺎي ﺳﺨﺖ و دﺷﻮار ﻣﺴﺌﻠﻪ و ﮔﺎه‬
‫آزﻣﺎﯾﺶ دﻗﯿﻖ آن ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮﻋﮑﺲ دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ ﻫﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻٌ ﺑﻌﻨﻮان ﯾﮏ ﻧﺘﯿﺠﻪ اي از ﺗﺠﺮﺑﻪ آزﻣﻮن و ﺧﻄﺎ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮﺧﯽ از روش ﻫﺎي اﮐﺘﺸﺎﻓﯽ ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ از دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ ﻫﺎ اﺳﺖ‪ .‬ﺟﺴﺘﺠﻮ ﻫﺎي اﮐﺘﺸﺎﻓﯽ )‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ( ﻓﺮاﯾﻨﺪي ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ) ﻣﺜﻞ اﻟﮕﻮرﯾﺘﻢ ﻫﺎ ( ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺗﺎ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ راه ﺣﻞ رﺿﺎﯾﺖ ﺑﺨﺸﯽ‬
‫ﺑﺪﺳﺖ آﯾﺪ اداﻣﻪ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪ ) ،‬ﺑﺮ ﺧﻼف اﻟﮕﻮرﯾﺘﻢ ﻫﺎ (‪ .‬در ﻋﻤﻞ ﭼﻨﯿﻦ ﺟﺴﺘﺠﻮ ﻫﺎﯾﯽ ﺳﺮﯾﻊ ﺗﺮ و ارزانﺗﺮ از ﯾﮏ‬
‫ﺟﺴﺘﺠﻮي ﮐﻮرﮐﻮراﻧﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و راه ﺣﻞ ﻫﺎ ﺑﻪ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ راه ﺣﻞ ﺑﺴﯿﺎر ﻧﺰدﯾﮏ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﺣﻘﯿﻘﺖ ﻣﺴﺎﺋﻠﯽ ﮐﻪ‬
‫ﺗﺌﻮري ﻗﺎﺑﻞ ﺣﻞ ﻫﺴﺘﻨﺪ در ﻋﻤﻞ ﮔﺎه ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ روش اﮐﺘﺸﺎﻓﯽ ﺣﻞ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﯾﮏ راهﺣﻞ را‬ ‫از ﻧﻈﺮ‬
‫ﺑﺎ درﺻﺪ ﮐﻤﺘﺮي از ارزش ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺗﻀﻤﯿﻦ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﮐﺴﺐ ﺟﺰﺋﯿﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ ‪ Glover,Kochenberger‬رﺟﻮع‬
‫ﮐﻨﯿﺪ‪ .‬ﻣﺜﺎلﻫﺎي اﯾﻦ ﻣﺒﺤﺚ در ﺟﺪول‪ 4,6‬آﻣﺪهاﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺟﺪول ‪ 6,4‬ﻣﺜﺎلﻫﺎﯾﯽ از روش اﮐﺘﺸﺎﻓﯽ‬

‫ﺗﺮﺗﯿﺐ و اوﻟﻮﯾﺖ ﺑﻨﺪي ﮐﺎرﻫﺎ ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ‬ ‫ﮐﺎري را ﮐﻪ ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ زﻣﺎن ﻧﯿﺎز دارد‪ ،‬اﺑﺘﺪا اﻧﺠﺎم دﻫﯿﺪ‬
‫ﻣﺎﺷﯿﻦ‬
‫ﺧﺮﯾﺪ ﺳﻬﺎم‬ ‫اﮔﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﻗﯿﻤﺖ ﺑﻪ درآﻣﺪ از ‪ 10‬ﺑﺎﻻﺗﺮ اﺳﺖ‪ ،‬ﺳﻬﺎم ﺧﺮﯾﺪاري ﻧﮑﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺴﺎﻓﺮت‬ ‫از آزادراه ﺑﯿﻦ ‪ 8‬و ‪ 9‬اﺳﺘﻔﺎده ﻧﮑﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫ﺳــﺮﻣﺎﯾﻪﮔــﺬاري در ﭘــﺮوژهﻫــﺎي ﺑــﺎ‬ ‫در ﭘﺮوژه ﻫﺎﯾﯽ ﺑـﺎ ﺑـﺮآورد )اﻋﺘﺒـﺎر( دورهﻫـﺎي ﺑـﺎز ﭘﺮداﺧـﺖ ﮐﻤﺘـﺮ از ‪ 2‬ﺳـﺎل‬
‫ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ‬ ‫ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫ﺧﺮﯾﺪ ﺧﺎﻧﻪ‬ ‫ﻓﻘﻂ در ﻣﺤﻠﻪ ﺧﻮب ﺧﺮﯾﺪاري ﺷﻮد‪ ،‬اﻣﺎ ﻓﻘﻂ در ﺣﺪود ﻗﯿﻤﺖ ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺧﺮﯾـﺪاري‬
‫ﺷﻮد‬

‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه از روش ﻫﺎي اﮐﺘﺸﺎﻓﯽ ﺑﻨﺎ ﺑﻪ دﻻﯾﻠﯽ ﮐﻪ ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻌﻘﻮل ﺗﺮ از دﯾﮕﺮي اﺳﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ از روش اﮐﺘﺸﺎﻓﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﮐﻪ از ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ روش ﺑﺮاي ﺣﻞ ﯾﮏ ﻣﺴﺌﻠﻪ‬
‫آﮔﺎه ﻧﯿﺴﺖ و ﯾﺎ اﯾﻨﮑﻪ ﻓﻨﺎوري ﻫﺎي ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﻫﻨﻮز ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻧﺸﺪه ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﮔﺎه ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺑﺪﺳﺖ آوردن ﺗﻤﺎﻣﯽ‬
 ‫‪167‬‬ ‫ﻣﺪﻟﺴﺎزي و ﺗﺤﻠﯿﻞ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم‬

‫اﻃﻼﻋﺎت ﻻزم ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ و از ﻃﺮﻓﯽ ﻧﯿﺰ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﮐﺴﺐ اﻃﻼﻋﺎت و ﯾﺎ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻣﺪل ﻫﺎي ﭘﯿﭽﯿﺪه ﺑﺴﯿﺎر زﯾﺎد ﻣﯽ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬ﮐﻪ اﯾﻦ ﻧﻤﻮﻧﻪ در ‪ web-based Dss‬ﺷﺮﮐﺖ ‪ Barkly , Cameron‬ﺑﺮاي ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯿﺰان ﻫﺰﯾﻨﻪ و اﺻﻼح‬
‫ﺧﺪﻣﺎت ﮐﻠﯽ ﺑﮑﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ‪ ،‬اﯾﻦ روﻧﺪ در ‪ Dss‬در ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪ 3,2‬ﺗﻮﺻﯿﻒ ﺷﺪ‪.‬‬
‫روﻧﺪ روش اﮐﺘﺸﺎﻓﯽ را ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻌﻨﻮان ﻗﺎﻧﻮن ﻫﺎﯾﯽ ﺑﺮاي ﮐﻤﮏ ﺑﻪ ﺣﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﭘﯿﭽﯿﺪه‪ ،‬ﯾﺎﻓﺘﻦ روش ﻫﺎﯾﯽ‬
‫ﺑﺮاي ﺗﻔﺴﯿﺮ اﻃﻼﻋﺎت در دﺳﺘﺮس و ﺳﺎﺧﺖ روش ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ راه ﺣﻞ ﮐﻠﯽ و اﻟﮕﻮرﯾﺘﻢ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﯽ ﺧﺘﻢ ﻣﯽ‬
‫ﺷﻮد‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪ .‬اﮔﺮﭼﻪ اﯾﻦ روش اﮐﺘﺸﺎﻓﯽ در اﺑﺘﺪا ﺟﻬﺖ ﺣﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺑﺎ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻧﺎﻗﺺ ﺑﮑﺎر ﻣﯽ رﻓﺖ اﻣﺎ از‬
‫اﯾﻦ روش ﻣﯽ ﺗﻮان در ﺳﺎﺧﺖ و ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻤﻮدن راه ﺣﻞ ﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ در ﻣﻮرد ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺳﺎزﻣﺎن ﯾﺎﻓﺘﻪ و ﭘﯿﭽﯿﺪه‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد ﮐﻪ ﺳﺮﯾﻊ ﺗﺮ و ارزان ﺗﺮ از اﻟﮕﻮرﯾﺘﻢ ﻫﺎي ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎزي ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .( etal. 1998 ) ،‬ﻣﺸﮑﻞ اﺻﻠﯽ‬
‫در اﺳﺘﻔﺎده از روش اﮐﺘﺸﺎﻓﯽ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ اﻟﮕﻮرﯾﺘﻢ ﻫﺎ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻟﺬا از آﻧﻬﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻٌ در‬
‫ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺧﺎص اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﺸﮑﻞ دﯾﮕﺮ روش اﮐﺘﺸﺎﻓﯽ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ راه ﺣﻞ ﺿﻌﯿﻔﯽ را اراﺋﻪ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫روش اﮐﺘﺸﺎﻓﯽ اﻏﻠﺐ ﺷﺒﯿﻪ اﻟﮕﻮرﯾﺘﻢ ﻫﺎ ﺑﯿﺎن ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬اﮔﺮﭼﻪ ﯾﮏ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ در ﺣﻞ ﯾﮏ ﻣﺴﺌﻠﻪ‬
‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ اﻣﺎ ﻫﯿﭻ ﺗﻀﻤﯿﻨﯽ ﻧﻤﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﯾﮏ راه ﺣﻞ ﺑﻬﯿﻨﻪ را ﺑﺪﺳﺖ آورﻧﺪ‪.‬‬
‫در واﻗﻊ روش اﮐﺘﺸﺎﻓﯽ ﺑﺮاي ﻣﺪﯾﺮاﻧﯽ ﮐﻪ در ﺗﻨﮕﻨﺎي زﻣﺎﻧﯽ ﻗﺮار دارﻧﺪ ﯾﺎ ﺳﺎﯾﺮ ﺣﺮﻓﻪ ﻫﺎ‪ ،‬روﺷﯽ ﺳﺎده‬
‫ﺟﻬﺖ ﺑﺮﻗﺮاري ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺟﻬﺎن ﭘﯿﭽﯿﺪه اﺳﺖ و ﻣﻮﺟﺐ ﺧﻠﻖ ﻗﻀﺎوت ﻧﺴﺒﺘﺎٌ درﺳﺖ در ﻣﻮرد ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫در واﻗﻊ اﺗﺨﺎذ روش ﺳﺎده ﮐﺮدن ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت اﻣﺮي اﺣﺘﻨﺎب ﻧﺎﭘﺬﯾﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ اﯾﺮاد اﯾﻦ روش اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ‬
‫اﻓﺮاد‪ ،‬روش اﮐﺘﺸﺎﻓﯽ را ﺑﺪون آﮔﺎﻫﯽ از آن اﺗﺨﺎذ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .( Bazerman 2001 ) .‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي اﮐﺘﺸﺎﻓﯽ روﺷﯽ‬
‫اﺳﺖ ﮐﻪ از روش اﮐﺘﺸﺎﻓﯽ در ﯾﺎﻓﺘﻦ راه ﺣﻞ ﻫﺎي ﻣﻤﮑﻦ و ﻧﺴﺒﺘﺎٌ ﺧﻮب در ﻣﻮرد ﻣﺴﺎﺋﻞ ﭘﯿﭽﯿﺪه اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ‬
‫ﮐﻨﺪ‪ .‬ﻣﻨﻈﻮر از ﻧﺴﺒﺘﺎٌ ﺧﻮب ﯾﻌﻨﯽ ‪ 90-99,9‬درﺻﺪ ارزش ﯾﮏ راه ﺣﻞ ﺑﻬﯿﻨﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬روش اﮐﺘﺸﺎﻓﯽ ﯾﮏ روش‬
‫ﮐﻤ‪‬ﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﯽ در ﻣﺪل ‪ Dss‬اﯾﻔﺎ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﯾﻌﻨﯽ ﺟﺎﯾﯽ ﮐﻪ روش اﮐﺘﺸﺎﻓﯽ ﺑﺮاي ﺣﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‬
‫رﯾﺰي ﭘﯿﭽﯿﺪه اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﯾﻦ روش ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﮐﯿﻔﯽ ﺑﻮده و ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﯽ را در ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻤﻮدن‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺮاي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺨﺼﺼﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫روش ﺷﻨﺎﺳﯽ‬
‫ﺗﻔﮑﺮ اﮐﺘﺸﺎﻓﯽ ﻟﺰوﻣﺎٌ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﯾﮏ روش ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﭘﯿﺸﺮوي ﻧﻤﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﮔﺮﭼﻪ ﻣﺴﺘﻠﺰم ﺟﺴﺘﺠﻮ‪ ،‬ﯾﺎدﮔﯿﺮي‪،‬‬
‫ارزﯾﺎﺑﯽ‪ ،‬ﻗﻀﺎوت و ﺳﭙﺲ ﺟﺴﺘﺠﻮي ﻣﺠﺪد‪ ،‬ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﻣﺠﺪد‪ ،‬ارزﯾﺎﺑﯽ ﻣﺠﺪد ﺑﻌﻨﻮان ﮐﺸﻒ و ﺗﺤﻘﯿﻖ‪ ،‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫داﻧﺶ ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪه از ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ و ﯾﺎ ﺷﮑﺴﺖ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﻐﯿﯿﺮ روﻧﺪ ﺟﺴﺘﺠﻮ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻٌ ﻗﺒﻞ از اﯾﻨﮑﻪ ﻣﺴﺌﻠﻪ‬
‫اوﻟﯿﻪ ﺣﻞ ﺷﻮد‪ ،‬ﻻزم ﺑﻪ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﺠﺪد اﻫﺪاف و ﯾﺎ ﻣﺴﺎﺋﻞ و ﯾﺎ ﺣﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺳﺎده و ﻣﺮﺗﺒﻂ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫روش اﮐﺘﺸﺎﻓﯽ ﺟﺴﺘﺠﻮ ‪ ( Glover and Kochenberger 2001 ) Tubu‬ﺑﺮ اﺳﺎس راﻫﮑﺎرﻫﺎي‬
‫ﺟﺴﺘﺠﻮي آﮔﺎﻫﺎﻧﻪ ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﻓﻀﺎي ﺟﺴﺘﺠﻮ و اراﺋﻪ راه ﺣﻞ ﻫﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺑﺎﻻ در ﺣﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي‬
 ‫‪168‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﺻﻮﻻٌ اﯾﻦ روش راه ﺣﻞ ﻫﺎي ﺑﺎ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺑﺎﻻ و راه ﺣﻞ ﻫﺎي ﺑﺎ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﭘﺎﯾﯿﻦ را ﯾﺎدآوري ﮐﺮده و در‬
‫ﺟﻬﺖ راه ﺣﻞ ﻫﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺑﺎﻻ و دور ﺷﺪن از راه ﺣﻞ ﻫﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺣﺮﮐﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ روش‬
‫ﺟﺴﺘﺠﻮي ‪ Tubu‬در ﺣﻞ ﺑﺴﯿﺎري از ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﺑﺎ ﻣﻘﯿﺎس ﺑﺎﻻ ﺛﺎﺑﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬روش اﮐﺘﺸﺎﻓﯽ ﺟﺴﺘﺠﻮي‬
‫‪ Tubu‬ﺑﺨﺸﯽ از روش ) ‪ Bourjolly ( 2001‬ﺑﺮاي ﻓﻬﺮﺳﺖ ﮐﺮدن ﺑﺴﺎﻣﺪ ﻫﺎي ﺗﻠﻔﻦ در ﮐﺎﻧﺎدا ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫اﻟﮕﻮرﯾﺘﻢ ﻫﺎي ژﻧﺘﯿﮏ ) ‪ ( Reeves and Rowe , 2002 : sarker etal 2002‬ﮐﻪ ﺑﺎ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي از راه ﺣﻞ‬
‫ﻫﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺷﺪه ﺗﺼﺎدﻓﯽ ﺷﺮوع ﺷﺪه و ﺑﻪ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺟﻔﺖ ﻫﺎﯾﯽ از راه ﺣﻞ ﻫﺎ ﻣﯽ ﭘﺮدازد و ﺷﮑﻞ ﺟﺪﯾﺪي از آﻧﻬﺎ‬
‫را ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ راه ﺣﻞ ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻧﺴﻞ ﺑﻌﺪي ﻧﮕﻬﺪاري ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻫﺎي ﺗﺼﺎدﻓﯽ ﻧﯿﺰ ﻣﻤﮑﻦ‬
‫اﺳﺖ روي دﻫﺪ‪ .‬ﺑﺮﺧﯽ از ﮐﺎرﺑﺮد ﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ) ‪ ursem , filipic , krink ( 2002‬ﺑﺮاي ﮐﻨﺘﺮل ﮔﻠﺨﺎﻧﻪ‬
‫اﺑﺪاع ﺷﺪه‪ Borgulya ( 2002 ) .‬ﺑﺮاي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﻣﺎﺷﯿﻦ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬اﻟﮕﻮرﯾﺘﻢ ﻫﺎي ژﻧﺘﯿﮏ در ﻓﺼﻞ‬
‫آﯾﻨﺪه ﺑﻄﻮر ﻣﻔﺼﻞ ﺗﻮﺿﯿﺢ داده ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫ﭼﻪ ﻣﻮﻗﻊ از روش اﮐﺘﺸﺎﻓﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﯿﻢ؟‬

‫در ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻫﺎي زﯾﺮ ﮐﺎرﺑﺮد روش اﮐﺘﺸﺎﻓﯽ ﻣﺆﺛﺮ اﺳﺖ‪:‬‬
‫‪ ‬داده ﻫﺎي وارد ﺷﺪه ﻣﺤﺪود و ﻧﺎﻗﺺ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺣﻘﯿﻘﺖ آﻧﻘﺪر ﭘﯿﭽﯿﺪه ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻣﺪل ﻫﺎي ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎزي ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬اﻟﮕﻮرﯾﺘﻢ دﻗﯿﻖ ﻗﺎﺑﻞ اﻋﺘﻤﺎد در دﺳﺘﺮس ﻧﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﻣﺴﺎﺋﻞ ﭘﯿﭽﯿﺪه ﺑﺮاي ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي‪ ،‬ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎزي و ﺻﺮف زﻣﺎن زﯾﺎد ﺟﻬﺖ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻘﺮون ﺑﻪ ﺻﺮﻓﻪ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺑﻬﺒﻮد ﺑﺨﺸﯿﺪن ﺑﻪ ﮐﺎرآﯾﯽ روﻧﺪ ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎزي از ﻃﺮﯾﻖ ﺗﻮﻟﯿﺪ راه ﺣﻞ ﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ آﻏﺎزﯾﻦ اﻣﮑﺎن ﭘﺬﯾﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ ‬ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﻫﺎي ﻧﻤﺎدﯾﻦ ﺑﯿﺶ از ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﻫﺎي ﻋﺪدي در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺨﺼﺼﯽ ﺑﮑﺎر ﻣﯽ رود‪.‬‬
‫‪ ‬ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد و ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﻣﻤﮑﻦ ﻧﺒﺎﺷﺪ ) در ﺑﻌﻀﯽ از روش ﻫﺎي اﮐﺘﺸﺎﻓﯽ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ‬
‫ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﻧﯿﺴﺖ (‪.‬‬

‫ﻣﺰﯾﺖ ﻫﺎي روش اﮐﺘﺸﺎﻓﯽ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از‪:‬‬

‫‪ ‬ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﯽ ﻗﺎﺑﻞ درك ﺑﻮده و ﺟﻬﺖ اﺟﺮا و ﺗﻮﺿﯿﺢ آﺳﺎن ﺗﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬در آﻣﻮزش ﻣﺮدم ﺑﺮاي ﺧﻼﻗﯿﺖ و ﺳﺎﺧﺖ روش ﻫﺎي اﮐﺘﺸﺎﻓﯽ در ﺳﺎﯾﺮ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬در زﻣﺎن ﺗﻨﻈﯿﻢ و ﺗﺪوﯾﻦ ﺻﺮﻓﻪ ﺟﻮﯾﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ و ﺗﺄﻣﯿﻦ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪي ﻫﺎ ﻣﻘﺮون ﺑﻪ ﺻﺮﻓﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ - ‬در زﻣﺎن ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت و زﻣﺎن ﺗﺼﻤﯿﻤﮕﯿﺮي ﺻﺮﻓﻪ ﺟﻮﯾﯽ ﻧﻤﻮده و ﺑﺮﺧﯽ از ﻣﺴﺎﺋﻞ آﻧﻘﺪر ﭘﯿﭽﯿـﺪه ﻫـﺴﺘﻨﺪ ﮐـﻪ ﺗﻨﻬـﺎ از‬
‫اﮐﺘﺸﺎﻓﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﺣﻞ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻃﺮﯾﻖ روش‬
 ‫‪169‬‬ ‫ﻣﺪﻟﺴﺎزي و ﺗﺤﻠﯿﻞ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم‬

‫‪ ‬ﻣﻌﻤﻮﻻٌ از ﭼﻨﺪﯾﻦ راه ﺣﻞ ﻗﺎﺑﻞ ﭘﺬﯾﺮش اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ ‬ﺑﯿﺎن ﮐﻨﻨﺪه ﻣﯿﺰان ﺗﺠﺮﺑﯽ ﯾﺎ ﺗﺌﻮري ﺑﻮدن ﮐﯿﻔﯿﺖ راه ﺣﻞ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺷﺎﻣﻞ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ در ﻫﺪاﯾﺖ ﺟﺴﺘﺠﻮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﭼﻨﯿﻦ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺧﺎص ﻣﺴﺎﺋﻞ ﯾﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس‬
‫ﻋﻘﺎﯾﺪ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺗﺨﺼﺼﯽ و ﯾﺎ ﺳﺎز و ﮐﺎر ﺗﺤﻘﯿﻖ ﮐﺎر ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬در ﺧﺼﻮص ﻣﺪل ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ از ﻃﺮﯾﻖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي رﯾﺎﺿﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﺣﻞ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﮐﺎرﺑﺮد روش اﮐﺘﺸﺎﻓﯽ وﯾﮋه‬
‫اﻣﮑﺎن ﭘﺬﯾﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﮔﺎه روش اﮐﺘﺸﺎﻓﯽ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﺪل ﺗﺮﺟﯿﺢ داده ﻣﯽ ﺷﻮد و ﮔﺎﻫﯽ اوﻗﺎت راه ﺣﻞ ﻫﺎي اﮐﺘﺸﺎﻓﯽ‬
‫ﺑﻌﻨﻮان راه ﺣﻞ اوﻟﯿﻪ در روش ﻫﺎي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي رﯾﺎﺿﯽ ﺑﮑﺎر ﻣﯽ روﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻫﺎي اوﻟﯿﻪ روش اﮐﺘﺸﺎﻓﯽ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ‪:‬‬

‫‪ ‬ﺗﻀﻤﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ راه ﺣﻞ ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﮔﺎﻫﯽ اوﻗﺎت ارزش اﻫﺪاف را ﺑﻪ ﺷﯿﻮه ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﺤﺪود ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ اﺳﺘﺜﻨﺎ ﻫﺎي ﺑﺴﯿﺎري در ﻣﻮرد ﻗﻮاﻧﯿﻦ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬اﻧﺘﺨﺎب ﻫﺎي ﻣﺘﻮاﻟﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ در ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﻧﺘﺎﯾﺞ آﯾﻨﺪه آن ﻣﻮﻓﻖ ﻧﺸﻮد‪.‬‬
‫‪ ‬واﺑﺴﺘﮕﯽ ﻫﺎي ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﯾﮏ ﺑﺨﺶ از ﺳﯿﺴﺘﻢ‪ ،‬ﮔﺎه ﺑﺮ ﺗﻤﺎم ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻣﯽ ﮔﺬارد‪.‬‬
‫ﻧﻘﺶ اﻟﮕﻮرﯾﺘﻢ ﻫﺎي روش اﮐﺘﺸﺎﻓﯽ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺳﺎﯾﺮ اﻟﮕﻮرﯾﺘﻢ ﻫﺎ اﺳﺖ اﻣﺎ از ﻧﻈﺮ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ راه ﺣﻞ ﻫﯿﭻ ﺗﻀﻤﯿﻨﯽ‬
‫اراﺋﻪ ﻧﻤﯽ دﻫﺪ‪( Command Evans , 2000 ) .‬‬
‫روش اﮐﺘﺸﺎﻓﯽ ﺳﺎﺧﺘﺎري‪ :‬اﯾﻦ روش ﻫﺎ ﯾﮏ راه ﺣﻞ ﻣﻤﮑﻦ را ﺑﺎ اﻓﺰودن ﺑـﻪ اﺟـﺰاي دﯾﮕـﺮ ﺑﺪﺳـﺖ ﻣـﯽ‬
‫آورﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺎ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ راه ﺣﻞ ﮐﺸﻒ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﺜﻼٌ در ﻣﻮرد ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن ﺳﯿﺎر‪ ،‬ﻣﻌﻤﻮﻻٌ از ﻧﺰدﯾﮏ ﺗﺮﯾﻦ ﺷﻬﺮي‬
‫ﮐﻪ ﺗﺎ ﮐﻨﻮن ﻧﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ دﯾﺪن ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫روش اﮐﺘﺸﺎﻓﯽ اﺻﻼﺣﯽ‪ :‬اﯾﻦ روش ﺑﺎ ﯾﮏ راه ﺣﻞ ﻣﻤﮑﻦ ﺷﺮوع ﺷﺪه و در ﺗـﻼش ﺑـﺮاي ﺑﻬﺒـﻮد آن ﻣـﯽ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل در راه ﺣﻞ ﻓﺮوﺷﻨﺪه ﺳﯿﺎر‪ :‬ﺗﻼش ﺑﺮاي ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺗﺼﻤﯿﻢ در ﻣﻮرد دو ﺷﻬﺮ‪.‬‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي رﯾﺎﺿﯽ ‪ :‬اﯾﻦ روش در ﻣﺪل ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﮐﻤﺘﺮ ﭘﯿﭽﯿﺪه اﺳﺖ ﺑﮑﺎر ﻣـﯽ رود‪ .‬ﺑـﺎ اﻣﯿـﺪ ﺑـﻪ ﮐـﺴﺐ‬
‫اﻃﻼﻋﺎت در ﻣﻮرد ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ روش‪ .‬اﯾﻦ ﺗﮑﻨﯿﮏ اﻏﻠﺐ در ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎزي ﺑﮑﺎر ﻣﯽ رود‪.‬‬
‫ﺗﺠﺰﯾﻪ‪:‬اﯾﻦ روش ﻣﺴﺘﻠﺰم ﺣﻞ ﯾﮏ ﻣﺴﺌﻠﻪ در ﻃﯽ ﻣﺮاﺣﻞ ﺧﺎص ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ‪ web-chapter. P&G‬ﻣﺴﺌﻠﻪ‬
‫ﺗﻮزﯾﻊ اﺑﺘﺪا ﺣﻞ و ﺳﭙﺲ در ﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫اﻓﺮاز ‪ :‬اﯾﻦ روش ﻣﺴﺘﻠﺰم ﺗﻘﺴﯿﻢ ﯾﮏ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﺼﻮرت ﺑﺨﺶ ﻫﺎي ﻗﺎﺑﻞ ﺣﻞ و ﮐﻮﭼﮏ ﺗـﺮ و ﺳـﭙﺲ دوﺑـﺎره‬
‫ﺟﻤﻊ ﮐﺮدن ﺗﮑﻪ ﻫﺎ ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺘﻦ راه ﺣﻞ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺗﮑﻨﯿﮏ در ﻣﻮرد ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻓﺮوﺷﻨﺪه ﺳـﯿﺎر ﺑﮑـﺎر ﻣـﯽ رود‪.‬‬
‫اﺑﺘﺪا ﺑﺎﯾﺪ ﮐﺸﻮر ﺑﻪ ﭼﻬﺎر ﻧﺎﺣﯿﻪ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺷﻮد و ﻫﺮ ﻣﺴﺌﻠﻪ اي ﺣﻞ ﮔﺮدد و ﺳﭙﺲ راه ﺣﻞ ﻫﺎ ﺑـﻪ ﯾﮑـﺪﯾﮕﺮ ﻣـﺮﺗﺒﻂ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬وﺳﺎﯾﻞ ﻧﻘﻠﯿﻪ روزﻣﺮه از اﯾﻦ ﻓﻨﺎوري و روش اﮐﺘـﺸﺎﻓﯽ اﺳـﺘﻔﺎده ﻣـﯽ ﮐﻨﻨـﺪ‪ ( Applegate etal 2002 ) .‬و‬
 ‫‪170‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ دروس داﻧﺸﮕﺎﻫﯽ‪ ،‬ﮐﻼس ﻫﺎ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي داﻧﺸﮕﺎه از اﯾﻦ ﻓﻨﺎوري ﻫﺎ اﺳـﺘﻔﺎده ﻣـﯽ ﮐﻨﻨـﺪ‪foulds ) .‬‬
‫‪( and Tohnson 2000‬‬

‫‪ 4,13‬ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي‬

‫ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﮐﺮدن ﯾﻌﻨﯽ ﻓﺮض ﺑﺮ ﺣﻀﻮر وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎي واﻗﻌﯽ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﺗﮑﻨﯿﮑﯽ در ‪ Mss‬اﺳﺖ ﮐﻪ ﺟﻬﺖ اﻧﺠﺎم آزﻣﺎﯾﺶ ﻫﺎ ) ﻣﺜﻼٌ در ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺸﺮوط ( ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﯾﮏ ﻣﺪل از‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪ .‬در ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﻣﻌﻤﻮﻻٌ ﯾﮑﺴﺮي روﯾﺪاد ﺗﺼﺎدﻓﯽ در ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺗﺼﻤﯿﻢ‬
‫ﮔﯿﺮي واﻗﻌﯽ وﺟﻮد دارد‪ .‬ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﯾﻨﮑﻪ ‪ Dss‬ﺑﺎ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻫﺎي ﻧﯿﻤﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﯾﺎﻓﺘﻪ و ﯾﺎ ﺳﺎزﻣﺎن ﻧﯿﺎﻓﺘﻪ در ارﺗﺒﺎط‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬واﻗﻌﯿﺖ ﭘﯿﭽﯿﺪه ﺑﻮده و ﺑﺎ ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎزي و دﯾﮕﺮ ﻣﺪل ﻫﺎ ﺑﻪ آﺳﺎﻧﯽ اراﺋﻪ داده ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪ .‬اﻣﺎ ﻋﻤﺪﺗﺎٌ ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ‬
‫ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﻗﺎﺑﻞ اﺟﺮا ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎي ﻋﻤﺪه ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ‪:‬‬

‫ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي دﻗﯿﻘﺎٌ ﯾﮏ ﻧﻮع ﻣﺪل ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬ﻣﺪل ﻫﺎ ﺑﻄﻮر ﮐﻠﯽ واﻗﻌﯿﺖ را ﻧﻤﺎﯾﺶ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ در ﺣﺎﻟﯿﮑﻪ ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻻٌ واﻗﻌﯿﺖ را ﺗﻘﻠﯿﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬در ﺑ‪‬ﻌﺪ ﻋﻤﻠﯽ‪ ،‬ﺳﺎده ﺳﺎزي ﮐﻤﺘﺮي در ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺪل ﻫﺎي دﯾﮕﺮ‬
‫وﺟﻮد دارد‪ .‬ﺑﻌﻼوه ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﺗﮑﻨﯿﮑﯽ ﺟﻬﺖ ﻫﺪاﯾﺖ و اﻧﺠﺎم آزﻣﺎﯾﺶ ﻫﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﮔﺎه ﻣﺴﺘﻠﺰم‬
‫آزﻣﺎﯾﺶ ارزش وﯾﮋه ي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﯾﺎ ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﮐﻨﺘﺮل در ﻣﺪل ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و ﺗﺄﺛﯿﺮ روي ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي ﻧﺘﺎﯾﺞ را‬
‫ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﻣﯽ دﻫﺪ‪ .‬در اﺑﺘﺪا ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه در ‪ Dupont‬ﺧﺮﯾﺪاري ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻫﺎي رﯾﻠﯽ را اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻤﻮده‬
‫در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ اﻧﺘﺨﺎب آن ﻣﺴﺘﻠﺰم ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﺑﻬﺘﺮ ﺟﻬﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد‪ ،‬آزﻣﻮدن‪ ،‬ﯾﺎﻓﺘﻦ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮ و ﺻﺮﻓﻪ ﺟﻮﯾﯽ در ﭘﻮل ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﯾﮏ روش ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ اﺳﺖ ﺗﺎ ﯾﮏ روش ﺗﺠﻮﯾﺰي ‪ .‬در واﻗﻊ‬
‫ﻫﯿﭻ روش ﺟﺴﺘﺠﻮي ﺧﻮدﮐﺎر ﺑﺮاي راه ﺣﻞ ﺑﻬﯿﻨﻪ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ .‬در ﻋﻮض ﯾﮏ ﻣﺪل ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﺑﻪ ﺗﻮﺻﯿﻒ و‬
‫ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎي ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ اراﺋﻪ ﺷﺪه ﺗﺤﺖ ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﯽ ﭘﺮدازد‪ .‬زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ارزش ﻫﺎي اﯾﻦ‬
‫وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﮔﺮدﯾﺪ‪ ،‬از ﻣﯿﺎن ﭼﻨﺪﯾﻦ ﮔﺰﯾﻨﻪ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ آن اﻧﺘﺨﺎب ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﻣﻌﻤﻮﻻٌ ﯾﮏ‬
‫آزﻣﺎﯾﺶ را دﻓﻌﺎت ﻣﮑﺮر ﺗﮑﺮار ﻧﻤﻮده ﺗﺎ ﯾﮏ ﺑﺮآورد از ﺗﺄﺛﯿﺮ ﮐﻠﯽ اﻋﻤﺎل ﺑﺪﺳﺖ آورد‪ .‬در اﮐﺜﺮ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻫﺎ‪ ،‬ﺷﺒﯿﻪ‬
‫ﺳﺎزي ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﭼﻨﺪﯾﻦ روش ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي دﺳﺘﯽ ﻣﻌﺘﺒﺮ وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻻٌ ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﯾﮏ ﻣﺴﺌﻠﻪ آﻧﻘﺪر ﭘﯿﭽﯿﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﻓﻨﺎوري ﻫﺎي ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎزي ﻋﺪدي ﻧﻤﯽ ﺗﻮان‬
‫آن را اﻧﺠﺎم داد‪ ،‬از ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﻨﻈﻮر از ﭘﯿﭽﯿﺪﮔﯽ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎزي‬
‫ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺪوﯾﻦ ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬ﯾﺎ ﻓﺮﻣﻮل ﺑﺴﯿﺎر ﺑﺰرگ ﺑﻮده‪ ،‬ارﺗﺒﺎط ﺑﯿﻦ ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎ ﺑﺴﯿﺎر زﯾﺎد ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﯾﺎ اﯾﻨﮑﻪ اﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ در‬
‫ﻃﺒﯿﻌﺖ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻋﺪم ﻗﻄﻌﯿﺖ ﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻃﺮاﺣﯽ و آزﻣﺎﯾﺶ ﯾﮏ ﻣﺪل ﺟﺪﯾﺪ ﯾﮏ اﺗﻮﻣﺒﯿﻞ ﺑﺴﯿﺎر ﭘﯿﭽﯿﺪه‬
‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ دﻟﯿﻠﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺟﻨﺮال ﻣﻮﺗﻮر در ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي در ﺳﺮاﺳﺮ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻃﺮاﺣﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ ) .‬ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ‬
 ‫‪171‬‬ ‫ﻣﺪﻟﺴﺎزي و ﺗﺤﻠﯿﻞ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم‬

‫‪ .( Gallagher 2002‬ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺟﻨﺮال ﻣﻮﺗﻮر ‪ Dimler-chrysler‬را ﺑﺮاي ﺣﺮﮐﺖ ﺑﻪ اﯾﻦ ﺳﻤﺖ ﺗﺮﻏﯿﺐ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺎ ‪ 2005‬ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ دﯾﺠﯿﺘﺎل از اﺑﺰار ﺗﺼﻮﯾﺮ ﭘﺮدازي و ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﯽ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺖ و آزﻣﺎﯾﺶ ﺗﻤﺎﻣﯽ دﺳﺘﮕﺎه‬
‫ﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺰﯾﺖ ﻫﺎي ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي‪:‬‬

‫ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي در ‪ MSS‬ﺑﻪ دﻻﯾﻞ زﯾﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ ‬اﯾﻦ ﺗﺌﻮري ﻧﺴﺒﺘﺎٌ دﻗﯿﻖ اﺳﺖ‬
‫‪ ‬ﺑﺨﺶ ﻋﻈﯿﻤﯽ از ﺗﺮاﮐﻢ زﻣﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺣﺎﺻﻞ ﺷﻮد‪ .‬ﮐﻪ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﺪت ﺑﺴﯿﺎري از ﺳﯿﺎﺳﺖ ﻫﺎ را‬
‫ﺑﻪ ﻣﺪﯾﺮان اﻟﻘﺎ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ اﺳﺖ ﺗﺎ ﻫﻨﺠﺎري‪،‬ﮐﻪ ﻣﺪﯾﺮ را ﺑﻪ ﻃﺮح ﺳﺆاﻻت ﺷﺮﻃﯽ ﻣﺠﺎز ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺪﯾﺮان از روش آزﻣﻮن و ﺧﻄﺎ در ﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬و اﯾﻦ ﮐﺎر را ﺳﺮﯾﻊ ﺗﺮ‪ ،‬آﺳﺎن ﺗﺮ‪ ،‬دﻗﯿﻖ ﺗﺮ‬
‫و ﺑﺎ رﯾﺴﮏ ﮐﻤﺘﺮ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﻣﺪﯾﺮ را ﻗﺎدر ﺑﻪ آزﻣﻮدن ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ و ﺑﺎ اﻧﺘﺨﺎب ﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﺨﺶ ﻫﺎﯾﯽ از ﻣﺤﯿﻂ ﮐﻪ واﻗﻌﺎٌ‬
‫ﻣﻬﻢ ﺑﻮده ‪ ،‬ﻣﯽ ﺳﺎزد‪.‬‬
‫‪ ‬ﯾﮏ ﻣﺪل ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﺻﺤﯿﺢ‪ ،‬ﻧﯿﺎز ﺑﻪ آﮔﺎﻫﯽ اوﻟﯿﻪ از ﻣﺴﺎﺋﻞ دارد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺳﺎزﻧﺪه ‪ MSS‬را ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ‬
‫ﺑﺮﻗﺮاري ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻣﺪﯾﺮ ﻣﯽ ﺳﺎزد‪.‬‬
‫‪ ‬اﯾﻦ اﻣﺮ ﺳﺎﺧﺖ ‪ DSS‬را ﻣﻄﻠﻮب ﻣﯽ ﺳﺎزد ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﯾﻨﮑﻪ ﺳﺎزﻧﺪه و ﻣﺪﯾﺮ ﻫﺮ دو ﺑﻪ درك ﺑﻬﺘﺮي از‬
‫ﻣﺴﺌﻠﻪ و ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻫﺎي ﺑﺎﻟﻘﻮه ﻣﻮﺟﻮد ﻣﯽ ﺳﺎزد‪.( Eldob:et.al 1999 ) .‬‬
‫‪ ‬اﯾﻦ ﻣﺪل از دﯾﺪﮔﺎه ﻣﺪﯾﺮ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ ‬ﻣﺪل ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﺑﺮاي ﯾﮏ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺧﺎص ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ و ﻣﻌﻤﻮﻻٌ ﺑﺮاي ﻣﺴﺎﺋﻞ دﯾﮕﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺣﻞ‬
‫ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬و ﻫﯿﭻ درك ﮐﻠﯽ ﻧﯿﺎز ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ و ﻫﺮ ﺟﺰء در ﻣﺪل ﺑﺮ ﺑﺨﺸﯽ از ﺳﯿﺴﺘﻢ واﻗﻌﯽ ﻣﻨﻄﺒﻖ ﻣﯽ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﮔﻮﻧﮥ ﮔﺴﺘﺮده اي از ﻣﺴﺎﺋﻞ را از ﻗﺒﯿﻞ ﻣﯿﺰان ﺑﺎزدﻫﯽ‪ ،‬ﺗﻌﺪاد ﮐﺎرﻣﻨﺪان‪ ،‬ﻃﺮح ﻫﺎي ﻃﻮﻻﻧﯽ‬
‫ﻣﺪت‪.‬‬
‫‪ ‬ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﺷﺎﻣﻞ ﭘﯿﭽﯿﺪﮔﯽ ﻫﺎي واﻗﻌﯽ ﻣﺴﺎﺋﻞ اﺳﺖ ﻟﺬا ﺳﺎده ﻧﻤﻮدن ﻣﺴﺎﺋﻞ دﯾﮕﺮ ﻻزم ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي از ﺗﻮزﯾﻊ واﻗﻌﯽ اﺣﺘﻤﺎل ﺑﯿﺶ از ﺗﻮزﯾﻊ ﺗﻘﺮﯾﺒﯽ ﺗﺌﻮري اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﻮدﮐﺎر ﺑﺴﯿﺎري از اﻗﺪاﻣﺎت اﺟﺮاﯾﯽ ﻣﻬﻢ را اﻧﺠﺎم ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي اﻏﻠﺐ ﺗﻨﻬﺎ روش ﻣﺪل ﺳﺎزي ‪ DSS‬اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺳﺎزﻣﺎن ﻧﯿﺎﻓﺘﻪ ﻧﺴﺒﯽ را‬
‫ﮐﻨﺘﺮل ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
 ‫‪172‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫‪ ‬ﺑﺮﺧﯽ از ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎي ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﻧﺴﺒﺘﺎٌ آﺳﺎﻧﯽ ) ‪ ( Monte carlo‬ﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎي‬
‫ﻧﺮم اﻓﺰاري ﺻﻔﺤﻪﮔﺴﺘﺮده ‪ ( @ Risk ) add-in‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻧﺮم اﻓﺰار ﻧﻤﻮدار ﺗﺄﺛﯿﺮات ﻗﺒﻼٌ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎي ‪ Java based‬و ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﺗﺼﻮﯾﺮي داراي ارﺗﺒﺎط ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﻼﺻﻪ‬
‫ﺑﺤﺚ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻘﺺ ﻫﺎي ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي‪:‬‬

‫ﻧﻘﺺ ﻫﺎي اوﻟﯿﻪ ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي در اﯾﻨﺠﺎ ذﮐﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ‪:‬‬
‫‪ ‬وﺟﻮد راه ﺣﻞ ﻫﺎي ﺑﻬﯿﻨﻪ را ﻧﻤﯽ ﺗﻮان ﺗﻀﻤﯿﻦ ﻧﻤﻮد اﻣﺎ راه ﺣﻞ ﻫﺎي ﻧﺴﺒﺘﺎٌ ﺧﻮب ﺗﻘﺮﯾﺒﺎٌ ﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺪل ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﻓﺮآﯾﻨﺪي ﮐﻨﺪ و ﭘﺮ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﮔﺮﭼﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪل ﺳﺎزي ﺟﺪﯾﺪ ﺗﺮ ﺑﺮاي‬
‫اﺳﺘﻔﺎده‪ ،‬آﺳﺎن ﺗﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬راه ﺣﻞ ﻫﺎ و ﻧﺘﺎﯾﺞ ﯾﮏ ﻣﻌﺎدﻟﻪ ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﻣﻌﻤﻮﻻٌ ﻗﺎﺑﻞ ارﺟﺎع ﺑﻪ دﯾﮕﺮ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﮔﺎه ﺗﻮﺿﯿﺢ ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي آﻧﻘﺪر آﺳﺎن ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ دﯾﮕﺮ ﻧﯿﺎزي ﺑﻪ روش ﻫﺎي ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫‪ ‬ﻧﺮم اﻓﺰار ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﮔﺎﻫﯽ اوﻗﺎت ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﻣﻬﺎرت ﻫﺎي ﺧﺎﺻﯽ دارﻧﺪ ﮐﻪ ﻋﻠﺖ اﯾﻦ اﻣﺮ ﭘﯿﭽﯿﺪﮔﯽ روش ﻫﺎي‬
‫رﺳﻤﯽ ﺣﻞ ﮐﺮدن ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫روش ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي‬

‫ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﻣﺴﺘﻠﺰم ﺳﺎﺧﺘﻦ ﯾﮏ ﻣﺪل از ﺳﯿﺴﺘﻢ واﻗﻌﯽ و اﻧﺠﺎم آزﻣﺎﯾﺶ ﻫﺎي ﻣﮑﺮر ﺑـﺮ روي آن ﻣﯿﺒﺎﺷـﺪ‪ .‬اﯾـﻦ‬
‫روش ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺮاﺣﻠﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪ 4:13‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﺴﺌﻠﻪ‬
‫ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺟﻬﺎن واﻗﻌﯽ ﻣﻮرد آزﻣﺎﯾﺶ و ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪ .‬در اﯾﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻣﺎ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ ﮐﻪ ﭼـﺮا ﯾـﮏ‬
‫روش ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺮز ﺑﻨﺪي ﺳﯿﺴﺘﻢ‪ ،‬ﻣﺤﯿﻂ و ﻧﺸﺎن دادن ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺴﺌﻠﻪ در اﯾﻦ ﻣﺮﺣﻠـﻪ‬
‫ﺻﻮرت ﻣﯽﭘﺬﯾﺮد‪.‬‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻣﺪل ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي‬
‫اﯾﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻣﺴﺘﻠﺰم ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎ و رواﺑﻂ ﺑﯿﻦ آن ﻫﺎ و ﺟﻤﻊ آوري داده ﻫﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻏﻠﺐ اﯾـﻦ ﻓﺮآﯾﻨـﺪ ﺗﻮﺳـﻂ‬
‫ﯾﮏ ﻓﻠﻮﭼﺎرت ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﯽ ﺷﻮد و ﺳﭙﺲ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫آزﻣﻮدن و ﻣﻌﺘﺒﺮ ﺳﺎﺧﺘﻦ اﯾﻦ ﻣﺪل‬
‫ﻣﺪل ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ درﺳﺘﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺗﺤﺖ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ را اراﺋﻪ داده و ﺑﻪ آزﻣﺎﯾﺶ و ﻣﻌﺘﺒﺮ ﺳﺎﺧﺘﻦ آن ﺑﭙﺮدازد‪.‬‬
 ‫‪173‬‬ ‫ﻣﺪﻟﺴﺎزي و ﺗﺤﻠﯿﻞ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم‬

‫ﻓﺮآﯾﻨﺪ اﺳﺘﻔﺎده از اﻟﮕﻮرﯾﺘﻢ‬ ‫ﺷﮑﻞ ‪12,4‬‬

‫ﻣﺴﺌﻠﻪ‬
‫دﻧﯿﺎي واﻗﻌﯽ‬

‫ﺗﻌﺮﯾﻒ‬ ‫ﺳﺎﺧﺖ‪-‬‬ ‫آزﻣﻮدن و‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ‬ ‫ﻣﺤﺼﻮل‬ ‫ارزﯾﺎﺑﯽ‬ ‫ﺗﮑﻤﯿﻞ‬

‫ﻣﺴﺌﻠﻪ‬ ‫ﻣﺪل ﺷﺒﯿﻪ‪-‬‬ ‫اﻋﺘﺒﺎرﺳﻨﺠﯽ‬ ‫آزﻣﺎﯾﺸﺎت‬ ‫آزﻣﺎﯾﺸﺎت‬ ‫ﻧﺘﺎﯾﺞ‬ ‫ﻧﺘﺎﯾﺞ‬
‫ﺳﺎزي‬ ‫ﻣﺪل‬ ‫ﺷﺒﯿﻪﺳﺎزي‬

‫ﻃﺮح آزﻣﺎﯾﺶ‬
‫زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ اﻋﺘﺒﺎر ﻣﺪل ﺛﺎﺑﺖ ﺷﺪ ﯾﮏ آزﻣﺎﯾﺶ ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬ﺗﻌﯿﯿﻦ اﯾﻨﮑﻪ ﭼﻪ ﻣﺪت ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي‬
‫ﻃﻮل ﻣﯽ ﮐﺸﺪ ﺑﺨﺸﯽ از اﯾﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در اﯾﻨﺠﺎ اﻫﺪاف ﻣﻬﻢ و ﻣﺘﻘﺎﺑﻠﯽ وﺟﻮد دارد‪ ،‬از ﺟﻤﻠﻪ درﺳﺘﯽ و‬
‫ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎ‪ ،‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺳﻨﺎرﯾﻮ ﻫﺎي ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ) ﻣﯿﺎﻧﻪ ‪ ،‬ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ ﺑﺮاي ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي ﺗﺼﺎدﻓﯽ (‪ ،‬ﺳﻨﺎرﯾﻮي ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﻣﻮرد )‬
‫ﻫﺰﯾﻨﻪ ﭘﺎﯾﯿﻦ‪ ،‬ﺳﻮد ﺑﺎﻻ ( ﺑﺪﺗﺮﯾﻦ ﻣﻮرد ) ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺑﺎﻻ‪ ،‬ﺳﻮد ﭘﺎﯾﯿﻦ ( اﻣﺮي ﻣﻌﻘﻮل ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽ رﺳﺪ‪ .‬اﯾﻦ اﻣﺮ در ﺗﻌﯿﯿﻦ‬
‫داﻣﻨﻪ ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي و ﻣﺤﯿﻂ ﮐﺎر و ﮐﻤﮏ ﺑﻪ رﻓﻊ اﯾﺮاد ﻫﺎي ﻣﺪل ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﮐﻤﮏ ﺑﺴﺰاﯾﯽ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫ﻫﺪاﯾﺖ آزﻣﺎﯾﺸﯽ‬
‫ﻫﺪاﯾﺖ آزﻣﺎﯾﺸﯽ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺴﺎﺋﻠﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ از ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﺘﻐﯿﺮ ﺗﺼﺎدﻓﯽ ﺗﺎ اراﺋﻪ ﻧﺘﺎﯾﺞ را درﺑﺮ ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪.‬‬

‫ارزﯾﺎﺑﯽ ﻧﺘﺎﯾﺞ‬
‫ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻮرد ارزﯾﺎﺑﯽ ﻗﺮار ﺑﮕﯿﺮد ﺑﻪ ﻋﻼوه اﺑﺰار آﻣﺎري اﺳﺘﺎﻧﺪارد‪ ،‬ﺑﺮاي ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻫﺎي ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﻧﯿﺰ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ‬
‫ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪.‬‬

‫ﮐﺎرﺑﺮد ) اﺟﺮا (‬
‫اﺟﺮاي ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺴﺎﺋﻠﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮐﻪ در اﺟﺮاي ﻫﺮ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اي وﺟﻮد دارد‪ .‬ﺑﺨﺎﻃﺮ اﯾﻨﮑﻪ‬
‫ﻣﺪﯾﺮ در ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﺳﺎﯾﺮ ﻣﺪل ﻫﺎ در ﮔﯿﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺷﺎﻧﺲ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ در اﯾﻦ روش ﺑﯿﺸﺘﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
 ‫‪174‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫ﺑﺴﯿﺎري از ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎي ﻧﺮم اﻓﺰاري ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي‪ ،‬ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺎي )‪ (Web‬آﻣﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﮐﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻٌ در ﻃﻮل ﺧﻄﻮط‬
‫‪ DSS‬ﮐﻪ در ﺷﮑﻞ ‪ 3,1‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﮐﺎرﺑﺮ از ﻃﺮﯾﻖ ﺟﺴﺘﺠﻮﮔﺮ ‪ Web‬ﺑﻪ ﺳﺮور اﺻﻠﯽ ﻣﺘﺼﻞ‬
‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺳﺮور ﺑﻪ ﺳﺮورﻫﺎي ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎزي و ﺳﺮورﻫﺎي ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎ ﻣﺘﺼﻞ ﺷﺪ‪ ،‬و ﺑﻪ ﺗﻨﺎوب ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ‬
‫ﺑﻪ اﻧﺒﺎر داده ﻫﺎ ﻣﺘﺼﻞ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﺑﻪ ) ‪ Pooley and wilcox ( 2000‬در ﻣﻮرد ﺗﻮﺻﯿﻒ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي‬
‫‪ Java-based‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﯿﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﻪ وب ﺳﺎﯾﺖ ﻓﺮوﺷﻨﺪه ﻫﺎي اﺻﻠﯽ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫اﻧﻮاع ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي‪:‬‬

‫ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ‪:‬‬
‫در ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ ﯾﮏ ﯾﺎ ﭼﻨﺪ ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻣﺴﺘﻘﻞ اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺗﻮزﯾﻊ اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ ﻣﻌﯿﻨﯽ را دﻧﺒﺎل ﻣﯽ‬
‫ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻮزﯾﻊ ﮔﺴﺴﺘﻪ و ﯾﺎ ﺗﻮزﯾﻊ ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺟﺪول ‪ 7,4‬ﺗﻮزﯾﻊﻫﺎي اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ ﮔﺴﺴﺘﻪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺗﻮزﯾﻊﻫﺎي اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ‬

‫ﺗﻘﺎﺿﺎي روزاﻧﻪ‬ ‫اﺣﺘﻤﺎﻻت ﮔﺴﺴﺘﻪ‬ ‫اﺣﺘﻤﺎﻻت ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ‬
‫‪5‬‬ ‫‪0/10‬‬
‫‪6‬‬ ‫‪0/15‬‬ ‫ﺗﻘﺎﺿﺎﻫﺎي روزاﻧﻪ ﺑﻄﻮر‬
‫‪7‬‬ ‫‪0/30‬‬ ‫ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺗﻮزﯾﻊ ﻣﯽﺷﻮد ﺑﺎ‬
‫‪8‬‬ ‫‪0/25‬‬ ‫ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ ‪ 7‬و اﻧﺤﺮاف‬
‫‪9‬‬ ‫‪0/20‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪1/2‬‬

‫ﺗﻮزﯾﻊ ﻫﺎي ﮔﺴﺴﺘﻪ ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻮﻗﻌﯿﺘﯽ اﺳﺖ ﺑﺎ ﺗﻌﺪاد ﻣﺤﺪودي از وﻗـﺎﯾﻊ ) ﻣﺘﻐﯿـﺮ ﻫـﺎ ( ﮐـﻪ ﺗﻨﻬـﺎ ﺑـﻪ ﺗﻌـﺪاد‬
‫ﻣﺤﺪودي از ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﻣﯽﭘﺮدازد‪ .‬ﺗﻮزﯾﻊ ﻫﺎي ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ‪ ،‬ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻫﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﺗﻌﺪاد ﻧﺎﻣﺤﺪودي از وﻗﺎﯾﻊ ) ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎ ( ﮐـﻪ‬
‫اﻣﻮر دﺷﻮاري را از ﻗﺒﯿﻞ ﺗﻮزﯾﻊ ﻧﺮﻣﺎل را دﻧﺒﺎل ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ دو ﻧﻮع در ﺟﺪول ‪ 4,7‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳـﺖ‪ .‬ﺷـﺒﯿﻪ‬
‫ﺳﺎزي اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ ﺑﺎ ﮐﻤﮏ ﯾﮏ ﺗﮑﻨﯿﮏ ﺑﻪ ﻧﺎم ‪ Mante-Carb‬ﮐﻪ در ﻣﺮﺣﻠﻪ اول ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿـﺮد ﻗﺎﺑـﻞ‬
‫اﺟﺮا ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ زﻣﺎن در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﻣﺴﺘﻘﻞ از زﻣﺎن‬

‫در ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻣﺴﺘﻘﻞ از زﻣﺎن آﮔﺎﻫﯽ از اﯾﻨﮑﻪ روﯾﺪاد دﻗﯿﻘﺎٌ در ﭼﻪ زﻣﺎﻧﯽ رخ داده اﺳﺖ ﭼﻨﺪان ﻣﻬﻢ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻧﻤﯽ‬
‫رﺳﺪ‪ .‬ﻣﺜﻼٌ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻣﺎ آﮔﺎه ﺑﺎﺷﯿﻢ ﮐﻪ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﺑﺮاي ﯾﮏ ﻣﺤﺼﻮل ﻣﻌﯿﻦ در روز ﺳﻪ واﺣﺪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﺑﺮاي ﻣﺎ‬
‫ﭘﯽ ﺑﺮدن ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ ﭼﻪ ﻣﻮﻗﻊ از روز اﯾﻦ ﺗﻘﺎﺿﺎ وﺟﻮد دارد ﭼﻨﺪان ﻣﻬﻢ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻧﻤﯽ رﺳﺪ‪ .‬در ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻫﺎ‬
‫زﻣﺎن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﻋﺎﻣﻞ در ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﺑﻪ ﻃﺮح ﮐﻨﺘﺮل وﺿﻌﯿﺖ ﺛﺎﺑﺖ‬
 ‫‪175‬‬ ‫ﻣﺪﻟﺴﺎزي و ﺗﺤﻠﯿﻞ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم‬

‫ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ )‪ ( Beswell 1999‬ﻣﯽ ﺗﻮان اﺷﺎره ﮐﺮد ‪ .‬از ﺳﻮي دﯾﮕﺮ در ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺧﻂ اﻧﺘﻈﺎر ﮐﻪ در ﺗﺠﺎرت‬
‫اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﻗﺎﺑﻞ اﺟﺮا ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬داﻧﺴﺘﻦ زﻣﺎن دﻗﯿﻖ رﺳﯿﺪن ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻬﻢ اﺳﺖ ‪ .‬اﯾﻦ ﯾﮏ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ زﻣﺎن‬
‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬

‫ﻧﺮم اﻓﺰار ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي‬

‫در واﻗﻊ ﺻﺪﻫﺎ ﺑﺴﺘﮥ ﻧﺮم اﻓﺰاري ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﺑﺮاي ﮔﻮﻧﻪ اي از ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ‬
‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ‪ web – based‬ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﺪ از ﻗﺒﯿﻞ ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎي ﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎي ‪ P.C‬ﺷﺎﻣﻞ ‪، Analytica‬‬
‫‪ Excel addins crystal ball‬و ‪ Risk‬و ‪ web Gpss‬و ‪ SIMUL8‬و ‪. Silk‬‬

‫ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﺗﺼﻮﯾﺮي‬

‫ﻧﻤﺎﯾﺶ ﮔﺮاﻓﯿﮑﯽ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه ﮐﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺷﺎﻣﻞ اﻧﯿﻤﯿﺸﻦ ﺑﺎﺷﺪ ﯾﮑﯽ از ﻣﻮﻓﻖ ﺗﺮﯾﻦ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﻫﺎ در‬
‫ارﺗﺒﺎط اﻧﺴﺎن ﺑﺎ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ و ﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﮐﻪ در ﺑﺨﺶ ﺑﻌﺪي ﺑﻪ ﺗﻮﺻﯿﻒ آن ﻣﯽ ﭘﺮدازﯾﻢ ‪.‬‬

‫ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﺷﯽءﮔﺮا‬

‫ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻣﺰﯾﺖ در ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺪل ﻫﺎي ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﮐﻪ از روش ﻣﺨﺘﺺ ﺷﯽ ء اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ وﺟﻮد دارد ‪.‬‬
‫‪ CLOI‬و ‪ YUN‬ﯾﮏ ﻣﺪل ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﺷﯽءﮔﺮا را ﺑﺮاي ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻋﻤﻠﯿﺎت ﺗﺮﻣﯿﻨﺎل ﮐﺎﻧﺘﯿﻨﺮي ‪ ،‬اﺑﺪاع ﻧﻤﻮده اﻧﺪ ‪ .‬ﻫﺮ‬
‫ﺗﮑﻪ از ﺗﺠﻬﯿﺰات در ﺗﺮﻣﯿﻨﺎل در ﻣﺪل ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﻧﻤﺎﯾﺶ ﺷﯽ ء ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ SIMPROCESS .‬ﯾﮏ‬
‫وﺳﯿﻠﮥ ﻣﺪﻟﺴﺎزي ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻣﺨﺘﺺ ﺷﯽ ء ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﮐﻪ ﮐﺎرﺑﺮ را ﻗﺎدر ﻣﯽ ﺳﺎزد ﺗﺎ ﯾﮏ ﻣﺪل ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﮐﻪ ﻗﺎدر‬
‫ﺑﻪ ﻧﻤﺎﯾﺶ اﺷﯿﺎء ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﺗﻬﯿﻪ ﻧﻤﺎﯾﺪ ‪ .‬زﺑﺎن ﻣﺪﻟﺴﺎزي واﺣﺪ )‪ ( UML‬ﯾﮏ اﺑﺰار ﻣﺪﻟﺴﺎزي اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮاي‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺷﯽءﮔﺮا و اﺟﺮاي آﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﭼﻮن ‪ UML‬ﯾﮏ ﻣﺪل ﺷﯽءﮔﺮا ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬در ﻋﻤﻞ ﺑﺮاي ﻣﺪل‬
‫ﺳﺎزي ﭘﯿﭽﯿﺪه و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻓﻮري ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽ رود ﮐﻪ در واﻗﻊ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻧﺮم اﻓﺰاري اﺳﺖ ﮐﻪ ارﺗﺒﺎط ﻣﺴﺘﻤﺮ‬
‫ﺑﺎ ﻣﺤﯿﻂ را ﺣﻔﻆ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ ‪ .‬ﻣﺜﺎل ﻣﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ‪ DSS‬و اﻃﻼﻋﺎت و ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ) ‪SELIC‬‬
‫‪. (1999‬‬

‫ﻣﺜﺎل ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي‬

‫اﮐﻨﻮن ﻣﺜﺎﻟﯽ از ﻣﺪل ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﮐﻤﯽ و ﯾﮏ ﻣﺪل ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﺻﻔﺤﮥ ﮔﺴﺘﺮده ﺟﻬﺖ ارزﯾﺎﺑﯽ ﯾﮏ ﻣﺴﺌﻠﮥ‬
‫ﻧﻘﺪﯾﻨﮕﯽ ﺳﺎده در ﯾﮏ ‪ web – chapter‬اراﺋﻪ ﻣﯽ دﻫﯿﻢ ‪ DSS .‬در ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪ 4,1‬ﯾﮏ ﻧﻤﻮﻧﮥ ﻣﻄﺎﻟﻌﮥ ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي‬
‫ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺒﮑﮥ ‪ IT‬اراﺋﻪ داده اﺳﺖ ‪ .‬ﺷﺮﮐﺖ ﺗﻮﻟﯿﺪي ‪ CACI‬اﮐﻨﻮن) ‪ (COMNENT III‬ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺷﺒﯿﻪ‬
‫ﺳﺎزي وﯾﮋه ﺑﺮاي ﺗﺤﻠﯿﻞ اﯾﻦ ﻧﻮع از ﻣﺴﺎﺋﻞ در ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺒﮑﮥ ‪ IT‬را اراﺋﻪ داده اﺳﺖ ‪Mehrotra, saltzman .‬‬
 ‫‪176‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪JOVANAVIC(2002) .‬‬ ‫)‪ (2001‬از ﯾﮏ روش ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﺑﺮاي ﺗﺤﻠﯿﻞ ﯾﮏ ﻣﺮﮐﺰ ﺗﻠﻔﻦ اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﭼﻄﻮر ﮐﺎرﻫﺎ را در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﻮزﯾﻊ ﺷﺪه از ﻃﺮﯾﻖ ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي‪،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ‬
‫ﻣﺴﺌﻠﻪ در زﻣﺎن ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺎي ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي اﻫﻤﯿﺖ وﯾﮋه اي دارد ‪ Drnzek (2001) .‬از ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﺑﺮاي‬
‫ﺑﻬﺒﻮد ﻣﺮاﻗﺒﺖ وﯾﮋه در ﯾﮏ ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻧﻈﺎﻣﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد ‪ .‬او ﺗﻐﯿﯿﺮات ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدي را در ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺮاﻗﺒﺖ‬
‫ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺪل ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺑﺎﻟﻘﻮه ﻣﻮرد ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻗﺮار داد ‪ .‬ﺑﺪون اﯾﻨﮑﻪ‬
‫روﻧﺪ اﺳﺘﻘﺮار ﯾﺎﻓﺘﮥ ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﮐﺎرﻣﻨﺪان ‪ ،‬ﺑﯿﻤﺎران و ﯾﺎ اﻣﮑﺎﻧﺎت را دﭼﺎر ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻧﻤﺎﯾﺪ ‪Credit – Suisse – First .‬‬
‫‪ Boston‬از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ‪ ASP‬ﺑﺮاي ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﺳﻮد وزﯾﺎن ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮده اﺳﺖ ) ‪Dembo‬‬
‫‪ General Motors . ( et.at.2000‬ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻣﺪل ﻫﺎي ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ اﺗﻮﻣﺒﯿﻞ ﻫﺎ را ﺗﺎ آﺧﺮﯾﻦ ﻣﺮﺣﻠﮥ ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﻪ ﺗﺄﺧﯿﺮ‬
‫ﻣﯽ اﻧﺪازد زﯾﺮا ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ارزاﻧﺘﺮ ﺑﻮده و ﻧﺘﺎﯾﺞ درﺳﺖ ﺗﺮي را در آزﻣﻮدن ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺟﺪﯾﺪ اراﺋﻪ ﻣﯽ دﻫﺪ ‪ .‬ﮐﻪ‬
‫ﺷﺎﻣﻞ ﺗﺴﺖ ﺿﺮﺑﻪ و ﺗﺴﺖ ﻫﺎي ﺗﻮﻧﻞ ﺑﺎد ﻣﯽ ﺷﻮد )‪ Witzerman ( 2001‬ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﭼﻄﻮر از رﺑﺎت‬
‫ﻫﺎي ﻣﻐﺎزة رﻧﮓ ﻓﺮوﺷﯽ ‪ GM‬ﺑﺮاي ﺑﻬﺒﻮد و ﮐﺎراﺋﯽ ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ .‬اﯾﻦ اﺑﺰار ﺑﺴﯿﺎر ﻣﺆﺛﺮ ﺑﻮده و ﻣﻨﺠﺮ‬
‫ﺑﻪ اﺻﻼﺣﺎﺗﯽ ﻋﻤﺪه ﻣﯽ ﮔﺮدد ‪ .‬در ﻧﺘﯿﺠﻪ اﻣﺮوزه ﺗﻨﻬﺎ ‪ 18‬ﻣﺎه ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ ﯾﮏ وﺳﯿﻠﮥ ﻧﻘﻠﯿﮥ ﺟﺪﯾﺪ ﻃﻮل ﻣﯽ ﮐﺸﺪ‬
‫ﮐﻪ ﻗﺒﻼً ‪ 48‬ﻣﺎه ﺑﻮده اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﺎزده ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﻧﯿﺰ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﮐﯿﻔﯿﺖ آن اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ ) ‪.( Marchant 2002‬‬

‫‪ 4,14‬ﻣﺪﻟﺴﺎزي ﻣﺤﺎورهاي ﺗﺼﻮﯾﺮي و ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﻣﺤﺎوره اي ﺗﺼﻮﯾﺮي‬

‫ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﻣﺮﺳﻮم‬

‫ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﯾﮏ روش ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺟﻬﺖ ﮐﺴﺐ آﮔﺎﻫﯽ در ﻣﻮﻗﻌﯿﺘﻬﺎي ‪ MSS‬ﭘﯿﭽﯿﺪه ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﭼﻪ‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﺑﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه اﺟﺎزة درك ﻧﻤﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﯾﮏ راه ﺣﻞ ﺑﺮاي ﯾﮏ ﻣﺴﺌﻠﮥ ﭘﯿﭽﯿﺪه در‬
‫ﻃﻮل زﻣﺎن ﺷﮑﻞ ﻣﯽ ﮔﯿﺮد و ﺣﺘﯽ ﻗﺎدر ﺑﻪ ارﺗﺒﺎط آن ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ..‬ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻧﺘﺎﯾﺞ آﻣﺎري را در اﻧﺘﻬﺎي‬
‫ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي از آزﻣﺎﯾﺸﻬﺎ ﮔﺰارش ﻣﯽ دﻫﺪ ‪ .‬ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﯾﮏ ﺑﺨﺶ ﺿﺮوري در ﺳﺎﺧﺖ ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي و‬
‫آزﻣﺎﯾﺶ ﻫﺎ ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ و ﺗﺠﺮﺑﯿﺎت و ﻗﻀﺎوت ﻫﺎي او در اﯾﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎً اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﯽ ﺷﻮد ‪ .‬اﮔﺮ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺷﺒﯿﻪ‬
‫ﺳﺎزي ﺑﻪ ﻗﻀﺎوت و ﻧﻈﺮ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﻣﺮﺗﺒﻂ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬ﯾﮏ ﺷﮑﺎف اﻋﺘﻤﺎد در اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺪل اﺗﻔﺎق ﻣﯽ اﻓﺘﺪ ‪.‬‬
‫ﯾﮑﯽ از ﺷﮕﻔﺖ اﻧﮕﯿﺰﺗﺮﯾﻦ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻫﺎ در ﮔﺮاﻓﯿﮏ ﻫﺎي ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي ﻣﺪﻟﺴﺎزي ﻣﺤﺎورهاي ﺗﺼﻮﯾﺮي ) ‪ ( VIM‬ﻣﯽ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬اﯾﻦ ﺗﮑﻨﯿﮏ ﻫﺎ ﺑﺎ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺑﺴﯿﺎر در ‪ DSS‬در ﺑﺨﺶ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻋﻤﻠﯿﺎت ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ‪.‬‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه اي ﮐﻪ از ‪ VIM‬در ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻫﺎﯾﺶ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻﯾﯽ از ﺣﻤﺎﯾﺖ را ﺑﺮاي ﻣﻨﺎﻓﻊ‬
‫ﺧﻮد در اﯾﻦ ﻣﺪل ﻫﺎ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ ‪ . ( Bell etal . 1999 ) .‬اﯾﻦ ﺗﮑﻨﯿﮏ داراي ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻧﺎم و ﮔﻮﻧﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ از آن‬
‫ﺟﻤﻠﻪ ﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﮥ ﻣﺤﺎوره اي ﺗﺼﻮﯾﺮي ‪ ،‬ﻣﺪﻟﺴﺎزي ﻣﺤﺎوره اي ﺗﺼﻮﯾﺮي و ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﻣﺤﺎوره اي ﺗﺼﻮﯾﺮي ﻣﯽ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
 ‫‪177‬‬ ‫ﻣﺪﻟﺴﺎزي و ﺗﺤﻠﯿﻞ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم‬

‫ﻣﺪﻟﺴﺎزي ﻣﺤﺎورهاي ﺗﺼﻮﯾﺮي از ﻃﺮح ﻫﺎي ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي ﺑﺮاي ﻧﺸﺎن دادن ﺗﺄﺛﯿﺮ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺪل از ﻃﺮﺣﻬﺎي ﻣﻨﻈﻤﯽ ﮐﻪ ﮐﺎرﺑﺮ در آن ﻗﺎدر اﺳﺖ ﺑﻪ ﺗﻌﺪﯾﻞ روﻧﺪ ﺗﺼﻤﯿﻢ‬
‫ﮔﯿﺮي ﭘﺮداﺧﺘﻪ و ﻧﺘﺎﯾﺞ اﯾﻦ ﻣﺪاﺧﻠﻪ را ﺑﺒﯿﻨﺪ‪ .‬ﯾﮏ ﻣﺪل ﺗﺼﻮﯾﺮي‪ ،‬ﻃﺮﺣﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻌﻨﻮان ﯾﮏ ﺑﺨﺶ دروﻧﯽ‬
‫ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ Vim .‬ﺗﺄﺛﯿﺮ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت‬ ‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي و ﯾﺎ ﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و ﻓﻘﻂ ﯾﮏ وﺳﯿﻠﮥ ارﺗﺒﺎﻃﯽ‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ را ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﮔﺮاﻓﯿﮑﯽ ﺑﺮ روي ﺻﻔﺤﮥ ﻧﻤﺎﯾﺶ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﻧﻤﺎﯾﺶ ﻣﯽ دﻫﺪ ‪ .‬ﻣﺜﻞ ‪ GIS‬در ‪ P & G‬ﮐﻪ از‬
‫ﻃﺮﯾﻖ ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎزي ﺑﻪ ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﺠﺪد زﻧﺠﯿﺮة ﻋﺮﺿﮥ ﮐﺎﻻ ﭘﺮداﺧﺖ )‪ . ( web – chapter‬ﺑﺮﺧﯽ از ﻣﺮدم ﻋﮑﺲ‬
‫اﻟﻌﻤﻞ ﺑﻬﺘﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﯾﺶ ﮔﺮاﻓﯿﮑﯽ از ﺧﻮد ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﻨﺪ ‪ .‬اﯾﻦ ﻧﻮع از رواﺑﻂ‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮ را در آﮔﺎﻫﯽ از‬
‫ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﯾﺎري ﻣﯽ دﻫﺪ ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل )‪ Swishertal (2001‬ﯾﮏ ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﺗﺼﻮﯾﺮي ﺷﯽءﮔﺮا را‬
‫ﺑﺮاي آزﻣﺎﯾﺶ و ﺑﺮرﺳﯽ ﮐﺎرآﯾﯽ ﻣﺤﯿﻂ ﯾﮏ ﮐﻠﻨﯿﮏ ﭘﺰﺷﮑﺎن اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد ﮐﻪ ﻫﺪف از اﯾﻦ ﮐﺎر ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻤﻮدن‬
‫ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺑﺎﻻ و ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ ﮐﻢ ﻫﺰﯾﻨﻪ در ﯾﮏ ﺧﺎﻧﻮاده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ و ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ‬
‫ﻋﻮاﻣﻞ وارد ﺷﺪه را ﮐﻪ ﺑﺮ روي ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻣﯽﮔﺬارد را ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ ‪ .‬اﯾﻦ داده ﻫﺎي وارد‬
‫ﺷﺪه ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ درﺳﺘﯽ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺷﻮﻧﺪ ﻣﻮﺟﺐ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي ﮐﻤﺘﺮ و ﺳﻄﺢ ﺧﺪﻣﺎت ﺑﺎﻻﺗﺮ ﻣﯽ ﮔﺮدد ‪VIM .‬‬
‫ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﻮﯾﺎ ﯾﺎ اﯾﺴﺘﺎ را اراﺋﻪ دﻫﺪ ‪ .‬ﻣﺪل ﻫﺎي اﯾﺴﺘﺎ ﯾﮏ ﺗﺼﻮﯾﺮ ﻣﺮﺋﯽ از ﻧﺘﺎﯾﺞ ﯾﮏ ﺗﺼﻤﯿﻢ اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ‬
‫را ﻫﺮ ﺑﺎر اراﺋﻪ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ ‪ .‬ﻣﺤﻞ ﻫﺎي ﭘﻮﯾﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎﯾﯽ را ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ در ﻃﻮل زﻣﺎن ﺗﮑﺎﻣﻞ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ و اﯾﻦ‬
‫ﺗﮑﺎﻣﻞ ﺑﻪ ﺻﻮرت اﻧﯿﻤﯿﺸﻦ ﻗﺎﺑﻞ اراﺋﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﺜﺎل داده ﺷﺪه در اﯾﻦ زﻣﯿﻨﻪ در ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪ 4,14‬دﻗﺖ ﮐﻨﯿﺪ ‪.‬‬
‫وب ﺳﺎﯾﺖ ‪ orca‬ﭼﻨﺪﯾﻦ اﻧﯿﻤﯿﺸﻦ را ﮐﻪ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﮥ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي آن ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺷﺪه اﺳﺖ را ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ‬
 ‫‪178‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫‪ DSS‬در ﻋﻤﻞ ‪7,4‬‬

‫‪ PACIFIC BELL‬اﺳﺘﻔﺎده از ﺷﺒﯿﻪﺳﺎزي ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﯽ ﯾﮏ ﺷﺒﮑﻪ ‪IT‬‬

‫ﻧﺮماﻓﺰار ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺑﺮاي ﺷﺒﮑﻪﻫﺎ و ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﺷﺒﮑﻪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮاي آزﻣﺎﯾﺶ ﺑﺎ ﺳﻨﺎرﯾﻮﻫﺎي ﻣﺸﺮوط ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ‬
‫ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪ .‬ﺳﭙﺲ ‪ IT‬ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ راهﺣﻞ را ﻗﺒﻞ از ﺳﺎﺧﺘﻦ ﮐﻮرﮐﻮراﻧﻪ ﯾﺎ ﻓﺮورﻓﺘﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ در ﭘﺮوژهﻫﺎي ﺑﺰرگ‬
‫ﺑﺪون ﻓﻬﻢ ﮐﺎﻣﻞ از ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻣﻮرد اﻧﺘﻈﺎر ‪ ،‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺷﺒﯿﻪﺳﺎزي ﮐﻤﮏ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ ‪ IT‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ زﯾﺮﺳﺎﺧﺖ ﺑﺎﯾﺪ‬
‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﻨﺎرﯾﻮﻫﺎي ﭘﯿﺶ آﻣﺪه از ﻗﺒﯿﻞ اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﺮاﻓﯿﮏ ﺷﺒﮑﻪ‪ ،‬ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎي اﻧﺘﻘﺎل ﺟﺪﯾﺪ‪،‬ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺗﻮﭘﻮﻟﻮژي‪ ،‬و ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي‬
‫اوﻟﻮﯾﺖﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ ﻣﺜﻞ ‪ ERP‬و ﭘﺮوﺗﮑﻞﻫﺎي ‪ Voice-Over‬اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ )‪ ،(IP‬واﮐﻨﺶ ﻧﺸﺎن دﻫﺪ‪ .‬ارزش اﺑﺰار ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺑﻪ‬
‫ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ اﻃﻤﯿﻨﺎن دادن‪ ،‬ﺑﻤﻮﻗﻊ‪ ،‬و اﻃﻼﻋﺎت ﻗﺎﺑﻞ رﺳﯿﺪﮔﯽ ‪ ،‬در ﻣﻮرد ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي ﻧﺘﯿﺠﻪ‪ ،‬ﻫﺪاﯾﺖ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ اﻃﻤﯿﻨﺎن‪ ،‬ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت‬
‫ذﺧﯿﺮه ﻣﻨﺎﺑﻊ‪ ،‬ﺑﺤﺮان در ﻣﯿﺎن ﻃﺮاﺣﯽ و ﭘﯿﺎدهﺳﺎزي ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ IT‬اوﻟﯿﻪ ‪ ،‬زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﺒﺎدﻟﻪ ﻫﺎ ﺳﻨﺠﯿﺪه ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ و ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎ ﻗﺒﻞ از‬
‫ﺑﻄﻮر ﺟﺪي و ﺳﻨﮕﯿﻦ اﻧﺠﺎم دادن ﭘﺮوژه‪ ،‬ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ و آزﻣﺎﯾﺶ ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪ ، Pacific Bell .‬ﯾﮏ ﺗﺎﺑﻊ از ارﺗﺒﺎﻃﺎت ‪، SBC‬‬
‫)‪ ، Inc.(SBC‬ﻫﻤﮑﺎري ﺑﺎ آژاﻧﺲ دوﻟﺘﯽ ﺑﺰرگ در ﮐﺎﻟﯿﻔﺮﻧﯿﺎي ﺟﻨﻮﺑﯽ ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺒﮑﻪ ﺑﺮاي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺑﯿﺶ از ‪80/000‬‬
‫ﮐﺎرﻣﻨﺪ در ﺻﺪ ﻫﺎ ﻣﮑﺎن‪ .‬ﺳﺮاﺳﺮ ﭘﺮوژه ﮐﺎﻟﯿﻔﺮﻧﯿﺎي ﺟﻨﻮﺑﯽ‪ SBC ،‬و ‪ DcisionGuru‬ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده دوﻟﺖ ‪ ،‬ﯾﮏ اﺑﺰار ﻣﺪلﺳﺎزي‬
‫و ﺷﺒﯿﻪﺳﺎزي از ‪ MIL3 Inc‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ)واﺷﻨﮕﺘﻮن( ‪.‬‬
‫رﻗﺎﺑﺖ ﺗﯿﻢ دوﻟﺘﯽ ‪ SBC/‬ﺑﺮ ﺳﺮ ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺒﮑﻪاي اﺳﺘﻮار ﺑﺎ اﺗﺼﺎل ﻫﺰاران ﮔﺮه در ﻫﺮ ﺟﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﯾﮏ ﺷﺒﮑﻪ ﺗﻮاﻧﺎ از اﻃﻼﻋﺎت‬
‫ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺷﺪه ‪ ،‬وﯾﺪﺋﻮ‪ ،‬و ﺻﺪا و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ از رﺷﺪ آﯾﻨﺪه‪ ،‬ﺑﻮد‪ .‬ﺗﯿﻢ ﻃﺮاﺣﯽ‪ ،‬اﺑﺘﺪا ﻣﺪل ﺧﻂ ﻣﺒﻨﺎ از ﻃﺮح "ﻧﻤﻮﻧﻪ" ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺷﺒﮑﻪاي‬
‫را ﺳﺎﺧﺖ‪ .‬ﺳﭙﺲ از ﻧﺮماﻓﺰار ﺷﺒﯿﻪﺳﺎزﯾﺶ ﺑﺮاي ﮐﺸﻒ ﺳﻮدﻫﺎي اﺟﺮاﯾﯽ ﺧﻮد اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد و ﺑﺎ اﺧﺘﯿﺎرات ﻣﻌﻤﺎري ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن‬
‫ﻋﺮﺿﻪ ﮐﺮد‪ .‬اﯾﻦ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﯿﻢ ﻃﺮاح را ﻗﺎدر ﺳﺎﺧﺖ‪ ،‬ﮐﻪ ﻫﻤﻪ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎي ﺷﺒﮑﻪاي واﺑﺴﺘﻪ را ﺑﺼﺮي ﺳﺎزي ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از اﺟﺮاي‬
‫ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺷﺒﯿﻪﺳﺎزي‪ ،‬ﻣﻌﻠﻮم ﺷﺪ ﮐﻪ ﺷﺒﮑﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻓﻘﻂ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ‪ ، ATM OC-3‬ﺳﻮدﻣﻨﺪي ﺧﯿﻠﯽ ﮐﻤﯽ دارد‪ .‬در ﺻﻮرﺗﯽﮐﻪ از ﻧﻈﺮ‬
‫اﺟﺮاﯾﯽ ﮐﺎﻣﻼً ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل ﺑﻮد‪ ،‬ﺧﯿﻠﯽ ﮔﺮانﺑﻬﺎ ﺑﻮد‪ .‬اﻣﺎ ﯾﮏ ﺷﺒﮑﻪ ﺑﺎ ﺗﻨﻬﺎ ‪ T1‬اﺗﺼﺎل ﺑﻄﻮر ﻧﺎﭼﯿﺰ ‪ ،‬ﺑﺎ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﮐﻢ ﻗﺎﺑﻞ اﺟﺮا ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ راهﺣﻞ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺑﻬﺮهوري ﻫﺰﯾﻨﻪ از ﺧﻄﻮط ‪ T1‬ﺑﺎ ﭘﻬﻨﺎي ﺑﺎﻧﺪ‪ ‬اﺗﺼﺎﻻت ‪ ، ATM‬در ﯾﮏ ﻧﻤﺎﯾﺶ ﺷﺒﯿﻪﺳﺎزي ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ‬
‫اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻣﯿﺎﻧﻪروي ﻣﻘﺪار زﯾﺎدي از ﭘﻮل را ذﺧﯿﺮه ﮐﺮده و ﻓﺸﺎر ﮔﺮاﻧﯽ ﺑﺎﻟﻘﻮه را از اﺟﺮاي ﮐﻢﻫﺰﯾﻨﻪ دور ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﯾﮏ ﭘﯽآﻣﺪ ﺑﺤﺮاﻧﯽ‪ ،‬اﻧﺪازه اﺧﺘﺼﺎﺻﯽ ﺷﺒﮑﻪ ﺑﺎ ﻣﺴﺎﺣﺖ ﭘﻬﻨﺎور)‪ (WAN‬ﺑﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﯾﮏ ﻣﺒﺎدﻟﻪ ﺑﯿﻦ ﺳﺮوﯾﺲﻫﺎي ﺑﺎ ﺗﺪارﮐﺎت ﺑﺎﻻ‬
‫‪ ،‬ﺑﺮاي ﻫﺮ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ اﺿﺎﻓﯽ ‪ ،‬ﺻﺪﻫﺎ ﻫﺰار دﻻر ﺑﻄﻮر ﻏﯿﺮ ﺿﺮوري‪ ،‬و ﺗﺪارﮐﺎت ﮐﻢ‪ ،‬ﺳﺒﺐ اﯾﺠﺎد ﺷﺒﮑﻪ ﺿﻌﯿﻒ و ﻏﯿﺮﻗﺎﺑﻞ ﭘﺬﯾﺮش‬
‫ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺷﺒﯿﻪﺳﺎزي ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺗﺼﻤﯿﻢ اﺻﻠﯽ‪/SBC ،‬ﺗﯿﻢ دوﻟﺘﯽ ﯾﮏ ﻣﻌﻤﺎري ﺳﻮدﻣﻨﺪ ﺑﺮاي ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ ﭘﻬﻨﺎي ﺑﺎﻧﺪ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺑﺎ ﻫﺰﯾﻨﻪ‬
‫ﻣﻘﺒﻮل‪ ،‬ﻃﺮاﺣﯽ ﮐﺮد‪ .‬ﺑﺪون ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ ﮐﺮدن ﺳﻄﻮح ﺧﺪﻣﺎت‪ ،‬دوﻟﺖ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻣﻮرد اﻧﺘﻈﺎر ﺑﺮاي ‪ WAN‬را ﺑﯿﺸﺘﺮ از ‪ 25‬درﺻﺪ ﮐﺎﻫﺶ‬
‫داد‪ SBC .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺳﻮد ﺑﺮد ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﻫﻤﺎن روﺷﯽ ﮐﻪ ﻫﯿﭻ ﺷﺮﮐﺖ داﺧﻠﯽ ‪ IT‬ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﺪ از ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﺳﻮد ﺑﺒﺮد‪ .‬آﻧﻬﺎ ﻣﻌﺘﺒﺮ‬
‫ﺷﺪﻧﺪ ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪﮔﺎن ﺗﺠﺎري ﺑﺎ ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﺮدن دادهﻫﺎي ﻗﺎﺑﻞ ﺳﻨﺠﺶ ﺑﺮاي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ از ﻧﻈﺮﯾﻪﻫﺎ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺗﺼﻤﯿﻢ‬
‫ﮔﯿﺮﻧﺪﮔﺎن دوﻟﺘﯽ ﺧﯿﻠﯽ راﺣﺖ ﮐﻪ ‪ SBC‬ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺳﻄﻮح ﺧﺪﻣﺎﺗﯽ را ﮐﻪ ﻗﻮل داده ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﺤﻮﯾﻞ ﺑﺪﻫﺪ‪.‬‬
 ‫‪179‬‬ ‫ﻣﺪﻟﺴﺎزي و ﺗﺤﻠﯿﻞ‬
‫‪ DSS‬در ﻋﻤﻞ ‪4،8‬‬
‫ﺷﺒﯿﻪﺳﺎزي ﻓﻌﻞواﻧﻔﻌﺎل ﺑﺼﺮي‪:‬‬
‫ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎن ارﺗﺶ اﯾﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه از ﺷﺒﯿﻪﺳﺎزي اﻧﯿﻤﯿﺸﻦ ﺷﺪهيِ ﯾﮏ ﻣﻄﺐ‬
‫ﭘﺰﺷﮑﯽ و ﻣﺪل ‪ combo‬ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﺷﺒﯿﻪﺳﺎزي‪،‬‬
‫ﺑﺮاي ﺣﻔﻆ ﺳﻼﻣﺘﯽ در ﯾﮏ ﻓﺎز ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ از ﻗﺒﻞ ﺗﺎ‬
‫اﺧﯿﺮاً اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺷﺒﯿﻪﺳﺎزي ﺑﻪ ﺳﺮوﯾﺲ‬
‫دﻫﻨﺪه )ﻣﻬﯿﺎ ﮐﻨﻨﺪه(و ﮐﺎرﻣﻨﺪان ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده‬
‫از ﻫﺰﯾﻨﻪ ‪ ،‬زﻣﺎن ﭘﺎﯾﯿﻦ ‪ ،‬و ﺑﻬﺒﻮد ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﮐﻮﭼﮏ‬
‫اﻣﺎ ﻣﻬﻢ‪ ،‬ﺑﯿﻨﺶ ﻣﯽدﻫﺪ‪ .‬روش ﮐﺎﻣﻼً ﭘﺰﺷﮑﯽ‬
‫ﺑﻌﻨﻮان ﯾﮏ آراﯾﺶ ﮐﻮﺗﺎه ﻣﺪت ﺑﻌﺪ از ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ‬
‫ﻫﺰﯾﻨﻪ‪ ،‬ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺎرت‪،‬و ﻓﺮاﻫﻢ‬
‫ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ اﺳﺘﻔﺎده ‪ ،‬ﺳﻔﺎرش ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﮐﻨﻨﺪه‬
‫ﺗﻐﯿﯿﺮات در ﻣﻄﺐ ‪ ،‬ﺗﺎ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﺤﻠﯽ در آﯾﻨﺪه‬
‫ﻧﺰدﯾﮏ ﻓﺮاﻫﻢ ﺷﻮد‪ ،‬و ﺗﺤﻮﻟﯽ در ﻣﻬﯿﺎ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن‬
‫ﻏﯿﺮ ﭘﺰﺷﮏﮐﻪ ﻣﯽﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﻣﻘﺪاري از زﻣﺎن را‬
‫ﺑﮕﯿﺮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻮد‪.‬‬
‫اﮔﺮﭼﻪ ﻣﺪل ﭘﺰﺷﮑﯽ ﺑﻌﻨﻮان ﯾﮏ دوره‬
‫ﮐﻮﺗﺎه ﻣﺪت ﺑﺮاي ﻣﻮاﺟﻪ ﺷﺪن ﺑﺎ ﻧﯿﺎزﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎع‬
‫و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﺳﻼﻣﺘﯽ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﺪل‬
‫ﺷﺒﯿﻪﺳﺎزي ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻋﻤﻠﮑﺮد و ارزﯾﺎﺑﯽ‬
‫زﻣﺎن اﻧﺘﻈﺎر ﺑﯿﻤﺎران ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺴﻤﺖ ﮐﺎﻫﺶ زﻣﺎن‬
‫اﻧﺘﻈﺎر ﻣﺸﺘﺮي‪ ،‬ﻫﺪاﯾﺖ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺗﻌﺪادي از‬
‫ﭘﺰﺷﮑﺎن و اﻋﻀﺎي ﭘﺮﺳﻨﻞ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز را ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﺮد‬
‫ﺗﺎ از ﻇﺮﻓﯿﺖ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺑﺮاي ﺑﯿﻤﺎران ‪ ،‬اﻧﺪازه ﻻزم‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺤﻞ اﻧﺘﻈﺎر‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮات زﻣﺎﻧﺒﻨﺪي ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز و‬
‫ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻻزم ‪،‬ﺑﺎزدﯾﺪ ﮐﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪﯾﻬﺎي‬
‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم‬
‫ﺧﺎﻧﻮادﮔﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﮐﻨﺪ‬
‫ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎن ارﺗﺶ اﯾﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه آﻣﺮﯾﮑﺎ در‬
‫ﻫﯿﺠﺪﻟﺒﺮگ آﻟﻤﺎن‪ ،‬از ﯾﮏ ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي اﻧﯿﻤﯿﺸﻦ‬
‫ﺗﺎ ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ را ﺑﺮاي ﻣﻄﺐﻫﺎي‬
‫ﺧﺎﻧﻮادﮔﯽ آﻧﻬﺎ ﮔﺴﺘﺮش دﻫﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﮐﻠﯿﻨﯿﮏ ﺗﻼش‬
‫ﻣﯿﮑﺮد ﺗﺎ ﮐﺎرﻣﻨﺪان و ﭘﺮﺳﻨﻞ ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ را ﺑﻄﻮر‬
‫ﺗﻨﺎوﺑﯽ آزﻣﺎﯾﺶ ﮐﻨﺪ و ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﭘﺬﯾﺮش و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‬
‫ﮔﺮدش ﮐﺎرﻣﻨﺪ را ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﺪ و ﺳﻮدﻣﻨﺪي را‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ دﻫﺪ ﺗﺎ ﻇﺮﻓﯿﺖ ﮐﺎﻓﯽ را ﺗﺎﻣﯿﻦ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﯾﮏ‬
‫ﻣﺪل ﺷﺒﯿﻪﺳﺎزي اﻧﯿﻤﯿﺸﻦ ﺑﺴﯿﺎر ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺤﯿﻂ راﯾﺞ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﻣﺪل وﺿﻌﯿﺖ‬
‫‪ ، quo‬ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﺴﺖ ﮔﻨﺠﺎﯾﺶ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﻣﻼﻗﺎت‬
‫ﺑﯿﻤﺎران ﺳﺮﭘﺎﯾﯽ را ﺗﺎﻣﯿﻦ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﻣﺪلﻫﺎي ﺗﻨﺎوﺑﯽ‬
‫ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪،‬ﮐﻪ دو ﻋﺪد از آﻧﻬﺎ اﺣﺘﻤﺎﻻً ﺧﻮب‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬دو ﺗﺎ از ﻣﺪلﻫﺎي ﺗﻨﺎوﺑﯽ ‪ ،‬ﯾﮏ ﻣﺪل ﮐﺎﻣﻼً‬
‫ﭘﺰﺷﮑﯽ ) ﻣﺪل ﭘﺰﺷﮏ ( و ﻣﺪل ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ از‬
‫ﻫﺮدوي ﭘﺰﺷﮏ و ﻣﻬﯿﺎ ﮐﻨﻨﺪهﻫﺎي ﻏﯿﺮ ﭘﺰﺷﮏ‬
‫)ﻣﺪل دﺳﺘﻪ ﮐﻮﭼﮏ(‪ ،‬داﯾﺮ ﺑﻮدﻧﺪ و ﺑﺎ ﻫﻢ ﺳﻨﺠﯿﺪه‬
‫ﺷﺪﻧﺪ و ﻫﯿﭻ ﯾﮏ از اﯾﻦ دو ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ‬
‫ﺑﯿﻤﺎر را ﺑﺮ ﻋﻬﺪه ﺑﮕﯿﺮﻧﺪ‪ .‬ﯾﮏ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻓﺮآﯾﻨﺪ در‬
‫ﭘﺬﯾﺮش آزﻣﺎﯾﺸﯽ ﺑﯿﻤﺎر ﺑﻄﻮر ﻣﻮازي‪ ،‬ﺑﺮاي‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﭘﺬﯾﺮش و اﻓﺰاﯾﺶ ﮔﻨﺠﺎﯾﺶ‬
‫ﺗﻮﺳﻌﻪ داده ﺷﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﻫﺮدو ﻣﺪل ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ‬
‫ﻇﺮﻓﯿﺖ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﻣﻄﺐ را ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﺪل‬
 ‫‪180‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫ﻧﺎم ﻧﻮﯾﺴﯽ‪ ،‬ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري را ﯾﺮاي اﺟﺘﻤﺎع در ﺑﺮ‬ ‫ﻇﺮﻓﯿﺖ‪ ،‬اﻧﺘﻈﺎرات ﺑﯿﻤﺎر‪ ،‬و ﻫﺪفﻫﺎي ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ‬
‫داﺷﺖ‪ .‬ﯾﮏ ﻃﺮح ﻣﻬﺎﺟﺮت ‪ ،‬ﺑﺮ اﺳﺎس ردﯾﻒ‪-‬‬ ‫ﺷﺪه را ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﺷﺒﯿﻪﺳﺎزي ‪ ،‬ﻣﺸﺨﺺ ﮐﻨﺪ‪ .‬اﻗﺪام‬
‫ﻫﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﻮرد ﻗﺒﻮل واﻗﻊ ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﺗﻌﻤﯿﺮ ﮐﺮدن ﻣﺤﻞ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻮد و ﻧﺘﺎﯾﺞ اﺿﺎﻓﯽ از‬

‫ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﻣﺤﺎوره اي ﺗﺼﻮﯾﺮي‬

‫ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﺗﺼﻮﯾﺮ ي ﯾﮑﯽ از ﺟﺎﻟﺐ ﺗﺮﯾﻦ ﻣﺪل ﻫﺎي ‪ VIM‬ﭘﻮﯾﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﮐﻪ ﯾﮏ ﺗﮑﻨﯿﮏ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻬﻢ ‪ DSS‬و‬
‫ﯾﮏ روش اﺳﺎﺳﯽ در ﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﻣﺤﺎوره اي ﺗﺼﻮﯾﺮي ‪ VIS‬ﺑﻪ ﮐﺎرﺑﺮ اﺟﺎزه ﻣﯽ دﻫﺪ ﺗﺎ‬
‫ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﻣﺪل ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﺷﺪه را ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﯾﮏ اﻧﯿﻤﯿﺸﻦ ﯾﺎ ﻧﻤﺎﯾﺶ ﻫﺎي ﮔﺮاﻓﯿﮑﯽ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﻤﺎﯾﺪ ‪.‬‬
‫ﺷﮑﻞ‪ 14,4‬ﻣﺜﺎﻟﯽ از ﺗﺼﻮﯾﺮ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺷﺪه ﺗﺮاﻓﯿﮏ در ﯾﮏ‬
‫‪Orca‬ﺗﻘﺎﻃﻊ از ﻣﺤﯿﻂ ﺷﺒﯿﻪﺳﺎزي ﺑﺼﺮي‬

‫ﻓﻠﺴﻔﮥ اﺻﻠﯽ ‪ VIS‬ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﺗﻮاﻧﺎ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﺟﻬﺖ ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻣﺪل ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﺷﺪه و‬
‫آﮔﺎه ﺷﺪن از ﻧﺘﺎﯾﺞ آن در ﻃﻮل زﻣﺎن ‪ .‬ﮐﺎرﺑﺮ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ‪ ONLINE‬راﻫﮑﺎرﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬
‫را اﻣﺘﺤﺎن ﻧﻤﺎﯾﺪ ‪ .‬ﭼﻨﯿﻦ آﮔﺎﻫﯽ ﻫﻢ در ﻣﻮرد ﻣﺴﺌﻠﻪ و ﻫﻢ در ﻣﻮرد ﺗﺄﺛﯿﺮ ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﻫﺎي ﺗﺴﺖ ﺷﺪه ﺣﺎﺻﻞ ﻣﯽ‬
 ‫‪181‬‬ ‫ﻣﺪﻟﺴﺎزي و ﺗﺤﻠﯿﻞ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم‬

‫ﺷﻮد ‪ .‬ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در ﻣﻌﺘﺒﺮ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻣﺪل ﻧﯿﺰ ﺳﻬﯿﻢ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در واﻗﻊ در ﻫﻨﮕﺎم اﺳﺘﻔﺎده از آن ﺑﻪ‬
‫ﺧﺎﻃﺮ ﺣﻀﻮر در ﺳﺎﺧﺖ و اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺪل‪ ،‬داراي اﻋﺘﻤﺎد ﺑﻪ ﻧﻔﺲ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﻫﺎ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از داﻧﺶ و ﺗﺠﺮﺑﯿﺎت ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺑﺮﻗﺮاري ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻣﺪل ﺟﻬﺖ ﮐﺸﻒ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻫﺎي اﻧﺘﺨﺎب ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪.‬‬
‫)‪ ( Led low 1999‬ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎن ارﺗﺶ اﯾﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه در ‪ Heidelberg‬آﻟﻤﺎن از ﺷﺒﯿﻪ‬
‫ﺳﺎزي ﻣﺘﺤﺮك ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ ﮔﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي ﻣﺘﻐﯿﯿﺮ در ﮐﻠﯿﻨﯿﮏ ﺧﺎﻧﻮادﮔﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮده اﺳﺖ ‪. ( DSS in 4,8 ) .‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻧﺮم اﻓﺰاري ‪ VIS‬ﻣﺘﺤﺮك ﺳﺎزي ﺑﻪ وﺳﯿﻠﮥ ) ‪orca computer inc . ( Minuteman Software‬‬
‫‪ GPSS/PC‬و ‪ Vissim‬ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ .‬آﺧﺮﯾﻦ ﻓﻨﺎوري ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﺗﺼﻮﯾﺮي ﺑﺎ ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ واﻗﻌﯽ در ارﺗﺒﺎط‬
‫اﺳﺖ ﯾﻌﻨﯽ از ﺟﻬﺎن ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﺷﺪه ﺑﺮاي ﻧﯿﻞ ﺑﻪ ﺗﻌﺪادي از اﻫﺪاف آﻣﻮزش ﺑﻪ ﻋﻼﻗﻪ ﻣﻨﺪان ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﺑﺮرﺳﯽ‬
‫داده ﻫﺎ در ﯾﮏ ﺗﺼﻮﯾﺮ ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ‪ Harris corp‬ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﻣﺤﺎوره‬
‫اي ﺗﺼﻮﯾﺮي را ﺑﺮاي ﻧﯿﺮوي ﻧﻈﺎﻣﯽ اﯾﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه ﻃﺮاﺣﯽ ﮐﺮده اﺳﺖ ‪ .‬اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﻪ ﻧﯿﺮوي زﻣﯿﻨﯽ اﻣﮑﺎن‬
‫آﺷﻨﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﯾﮏ ﺷﻬﺮ را ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر وﻓﻖ دادن ﺳﺮﯾﻊ ﺧﻮد ﺑﺎ ﺷﺮاﯾﻂ آﻧﺠﺎ ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﺑﻮﺳﯿﻠﮥ ﺧﻠﺒﺎﻧﺎن ﺑﺮاي آﺷﻨﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﻫﺪف ﺑﻪ وﺳﯿﻠﮥ ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﺣﻤﻼت ﺑﻪ ﮐﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ .‬اﯾﻦ ﻧﺮم اﻓﺰار ﺷﺎﻣﻞ‬
‫ﻫﻤﭙﺎﯾﻪ ﻫﺎي ‪ GIS‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬

‫ﻣﺪل ﻫﺎي ﻣﺤﺎوره اي ﺗﺼﻮﯾﺮي و ‪DSS‬‬

‫‪ VIM‬در ‪ DSS‬در ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻋﻤﻠﯿﺎت ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ‪ .‬اﯾﻦ روش ﺷﺎﻣﻞ آﻣﺎده‬
‫ﻧﻤﻮدن ﻣﺤﺎوره اي ﺗﺼﻮﯾﺮي ﯾﮏ ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ ﺑﺎ اراﺋﮥ وﺿﻌﯿﺖ ﺣﺎﺿﺮ آن ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺪل وارد ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﺷﺪه و‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ را از ﻋﻤﻠﮑﺮد ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ در آﯾﻨﺪه آﮔﺎه ﻣﯽ ﺳﺎزد ‪ .‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺧﻂ اﻧﺘﻈﺎر ﻧﻤﻮﻧﮥ ﺧﻮﺑﯽ از ‪ VIM‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫ﭼﻨﯿﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎﯾﯽ از ‪ DSS‬ﻣﻌﻤﻮﻻً ﭼﻨﺪﯾﻦ اﻗﺪام اﺟﺮاﯾﯽ را ﺑﺮاي ﮔﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﺼﻤﯿﻢ ‪ ،‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽ‬
‫ﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬ﻣﺴﺎﺋﻞ ﭘﯿﭽﯿﺪة ﺧﻂ اﻧﺘﻈﺎر ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي دارد ‪ VIM .‬اﻧﺪازة ﺧﻂ اﻧﺘﻈﺎر را ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ در ﻃﻮل‬
‫ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ ،‬ﻧﻤﺎﯾﺶ ﻣﯽ دﻫﺪ و ﭘﺎﺳﺦ ﻫﺎي ﺷﺮﻃﯽ را ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت‬
‫ﮔﺮاﻓﯿﮑﯽ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ‪ .‬روش ‪ VIM‬در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽ رود ‪ .‬در واﻗﻊ ﺗﺮﮐﯿﺐ اﯾﻦ دو‬
‫ﺗﮑﯿﻨﮏ ﺑﻪ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﮐﻪ از ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺳﺎﺧﺖ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﮔﺮاﻓﯿﮑﯽ ﺗﺎ ﯾﺎدﮔﯿﺮي در ﻣﻮرد ﭘﻮﯾﺎﯾﯽ‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﻨﺠﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ .‬ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮﻫﺎي ﻣﻮازي ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺎﻻ ﻧﯿﺰ از ﻗﺒﯿﻞ آﻧﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﮥ ‪Silicon Grophic .‬‬
‫‪ inc‬ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﺑﺎزار آﻣﺪه اﺳﺖ و ‪ Hewlett – Packard‬ﻫﻢ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﻣﺘﺤﺮك‬
‫ﭘﯿﭽﯿﺪه ﺑﺎ ﻣﻘﯿﺎس ﺑﺰرگ را در زﻣﺎن واﻗﻌﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ ‪ ) .‬ﻓﯿﻠﻢ ﺳﯿﻨﻤﺎﯾﯽ ‪ Toy story‬از اﯾﻦ ﻗﺒﯿﻞ ﺷﺒﯿﻪ‬
‫ﺳﺎزي ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ( ‪ .‬اﻟﮕﻮﻫﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﮥ ﺷﺒﮑﻪ ﻧﯿﺰ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزﯾﻬﺎي ﻣﻘﯿﺎس ﺑﺰرگ ﮐﻤﮏ ﻧﻤﺎﯾﺪ ‪ .‬ﻫﺪف‬
‫ﮐﻠﯽ اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﺮم اﻓﺰار ﭘﻮﯾﺎﯾﯽ اﻗﺘﺼﺎدي ‪ VIM‬اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ راﺣﺘﯽ در دﺳﺘﺮس ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺑﺮاي ﮐﺴﺐ‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ در ﺧﺼﻮص ﻧﺮم اﻓﺰار ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ‪ ،‬ﺗﺼﻮﯾﺮي و ﻏﯿﺮه‪ .‬ﺑﻪ ﺳﺎﯾﺖ ‪The society for computer‬‬
 ‫‪182‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫‪ simulation , The IMAGE society Inc.‬و ﺑﺮرﺳﯽ ﻫﺎي ﻧﺮم اﻓﺰار ﺳﺎﻻﻧﮥ ‪ OR/MS Today web sit‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ‬
‫ﮐﻨﯿﺪ ‪.‬‬

‫‪ 4،15‬ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﻧﺮم اﻓﺰاري ﮐﻤﯽ‬

‫ﺑﺮﺧﯽ از اﺑﺰار ‪ DSS‬ﭼﻨﺪﯾﻦ زﯾﺮ روال داﺧﻠﯽ ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺪل ﻫﺎي ﮐﻤﯽ در داﻣﻨﻪﻫﺎﯾﯽ از ﻗﺒﯿﻞ آﻣﺎر ‪ ،‬ﺗﺤﻠﯿﻞ‬
‫اﻗﺘﺼﺎدي ‪ ،‬ﺣﺴﺎﺑﺪاري و ﻋﻠﻮم ﺗﺮﺑﯿﺘﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺪل ﻫﺎ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﮥ ﯾﮏ دﺳﺘﻮر ﻓﻌﺎل ﻣﯽ ﺷﻮد از‬
‫ﻗﺒﯿﻞ ‪ Movavg‬اﯾﻦ ﮐﺎرﮐﺮد ﯾﮏ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﻣﺘﻮﺳﻄﯽ از ﯾﮏ ﻣﺠﻤﻮﻋﮥ زﻣﺎﻧﯽ از داده ﻫﺎ را ﺗﺨﯿﻤﻦ زده اﺳﺖ ﮐﻪ‬
‫در ﯾﮏ ﻣﺪل ﻃﺮاﺣﯽ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﻘﺎﺿﺎ ﮔﻨﺠﺎﻧﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ : NPV‬اﯾﻦ ﮐﺎرﮐﺮد ارزش ﺧﺎﻟﺺ ﮐﻨﻮﻧﯽ ﯾﮏ ﺳﺮي از ﻧﻘﺪﯾﻨﮕﯽ ﻫﺎ در آﯾﻨﺪه را ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧـﺮخ ﺑﻬـﺮة داده‬
‫ﺷﺪه ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺨﺸﯽ از ﻣﺪل ﺗﻮﻟﯿﺪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺧﺮﯾﺪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ‪ OLAP‬ﯾﮏ ﻣﺠﻤﻮﻋـﻪ از‬
‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺑﺨـﺶ اﻋﻈﻤـﯽ از‬ ‫ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎي ﻧﺮم اﻓﺰاري ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎزي ‪ ،‬ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي آﻣﺎري و ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ‬
‫داده ﻫﺎ ﺟﻬﺖ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻧﯿﺎز دارد ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﺑﻪ ‪ Ferguson‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﯿﺪ ‪ .‬ﺑﻪ ﻋـﻼوه ﺑـﺴﯿﺎري از اﺑـﺰار ‪ DSS‬ﻣـﯽ‬
‫ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ آﺳﺎﻧﯽ ﺑﺎ ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎي ﻧﺮم اﻓﺰاري ﮐﻤﯽ اﺳﺘﺎﻧﺪارد درارﺗﺒﺎط ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺳﺎزﻧﺪة ‪ DSS‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑـﺎزدﻫﯽ ﺧـﻮد‬
‫را ﺑﻪ وﺳﯿﻠﮥ اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎي ﻧﺮم اﻓﺰاري ﮐﯿﻔﯽ اﻓﺰاﯾﺶ دﻫﺪ ‪ ) .‬اﯾﻦ ﻣﺪل ﻫﺎي از ﭘﯿﺶ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﺷـﺪه را‬
‫ﮔﺎه ﻣﺪل ﻫﺎي آﻣﺎدة ﺳﺎﺧﺖ ﮔﻮﯾﻨﺪ ( ‪ .‬ﺑﺮﺧﯽ از ﻣﺪل ﻫﺎ از ﺗﮑﻪ ﻫﺎﯾﯽ از دﯾﮕﺮ ﻣﺪل ﻫﺎي ﮐﻤﯽ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﯾﮏ ﻣﺪل ﺑﺮﮔﺸﺖ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺨﺸﯽ از ﯾﮏ ﻣﺪل ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ از ﯾﮏ ﻣﺪل ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي‬
‫ﺧﻄﯽ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪) .‬ﺗﻤﺮﯾﻦ ‪ . (4,1‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﯾﮏ ﻣﺪل ﭘﯿﭽﯿﺪه را ﺑﻪ آﺳﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑـﺎ ﺑـﺴﯿﺎري از ﻣﺠﻤﻮﻋـﻪ‬
‫ﻫﺎي داده ﻫﺎ ادﻏﺎم ﻧﻤﻮد‪ .‬زﺑﺎن ﻣﺪﻟﺴﺎزي ‪ Lingo‬ﻗﺒﻼً ﺗﻮﺻﯿﻒ ﮐﺮد ﮐﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎزي ﻣﯽ ﺗﻮاﻧـﺪ ﺑـﻪ وﺳـﯿﻠﮥ‬
‫ﯾﮏ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ از ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻫﺎ و ﯾﮏ ﺑﺨﺶ از داده ﻫﺎ ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﻮد ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻫﺎ و داده ﻫﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺗﻮﺳـﻂ‬
‫ﯾﮏ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎ ﺗﻐﺬﯾﻪ ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﺧﻄﻮط ﻣﺪﻟﺴﺎزي واﻗﻌﯽ ‪ lingo‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﺻـﺮﯾﺢ ﺑـﻪ ﻫـﯿﭻ ﯾـﮏ از‬
‫اﺑﻌﺎد و ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎي داده اﺷﺎره ﻧﻤﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﺻﻔﺤﻪ ﮔﺴﺘﺮده ﻫﻤﺎن ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ را دارد و داده ﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ دﻗﺖ‬
‫درج ﺷﻮد ‪ .‬ﺑﺮاي ﮐﺴﺐ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ در اﯾﻦ ﺧﺼﻮص ﺑﻪ ‪ OR/MS Today web sit‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﯿﺪ ‪ .‬ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ‬
‫اﯾﻨﮑﻪ ‪ web‬اﻣﮑﺎن اﺳﺘﻔﺎدة ﺻﻔﺤﮥ ﮔﺴﺘﺮده از ﻣﺪل ﺳﺎزي ‪ ،‬ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎزي ‪ ،‬ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي و ﺗﮑﻨﯿﮏ ﻫـﺎي ﻣﺮﺑﻮﻃـﻪ را‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ داده اﺳﺖ ﺗﺄﺛﯿﺮات ‪ web‬ﺑﺮ روي اﯾﻦ ﻧﺎﺣﯿﻪ ﻫﺎ را در ﺟﺪول ‪ 4,8‬ﻓﻬﺮﺳﺖ ﮐﺮده اﯾﻢ ‪.‬‬

‫ﻋﻨﻮان ﻣﺪلﺳﺎزي‬
‫ﺧﺪﻣﺘﮕﺬاران)ﺳﺮورﻫﺎي( ﮐﺎرﺑﺮدي دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ ﻣﺪل‪ -‬ﺳﺎﺧﺘﺎر اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ ‪ ،‬وب ‪ ،‬اﯾﻨﺘﺮاﻧﺖ و اﮐﺴﺘﺮاﻧﺖ‬
‫ﻫﺎ و روشﻫﺎي ﺣﻞ آﻧﻬﺎ را در ﯾﮏ واﺳﻂ ﮐﺎرﺑﺮ را ﺷﺮح ﻣﯽدﻫﺪ‪.‬‬
 ‫‪183‬‬ ‫ﻣﺪﻟﺴﺎزي و ﺗﺤﻠﯿﻞ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم‬

‫ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﺑﻬﯿﻨﻪ ﮐﺮدن ﮐﺎراﯾﯽ ﺳﺎﯾﺖﻫﺎ و‬ ‫ﺳﺎزﮔﺎر‪،‬دوﺳﺘﺎﻧﻪ و ﮔﺮاﻓﯿﮑﯽ ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻓﺮاﻫﻢﮐﺮدن ﯾﮏ ﻣﮑﺎﻧﯿﺰم ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﺮاي راهﺣﻞﻫﺎي ﻣﺴﯿﺮﯾﺎﺑﯽ ﭘﯿﺎمﻫﺎ از ﯾﮏ ﺳﺎﯾﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﯾﺖ دﯾﮕﺮ و‬
‫ﻧﺤﻮه اﺧﺘﺼﺎص ﭘﻬﻨﺎي ﺑﺎﻧﺪ را ﺷﺮح ﻣﯽدﻫﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺮسوﺟﻮ‬
‫ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﺮدن ﯾﮏ ﮐﺎﻧﺎل ﺑﺮاي ﻣﺪلﻫﺎي ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ و ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺗﺠﺎرت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ‬ ‫ﻣﺪلﻫﺎ‬
‫ﮐﺮدن اﺛﺮ ﺑﺨﺸﯽ و ﮐﺎراﯾﯽ را ﺗﺎﻣﯿﻦ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺪلﻫﺎي ﺑﺎ داده‬
‫ﺳﺮوﯾﺲدﻫﻨﺪهﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮدي ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﻣﺪل‬ ‫ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﺮدن ﯾﮏ ﮐﺎﻧﺎل ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﺳﺎزﮔﺎر‬
‫ارزﯾﺎﺑﯽ ﺗﻌﺎدل ﺑﯿﻦ ﺳﻄﺢ ﺳﺮوﯾﺲ و ﻧﻮع آن را‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎ و زﺑﺎنﻫﺎي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻧﻮﯾﺴﯽ ﺟﺪﯾﺪ‬
‫ﺷﺒﮑﻪﻫﺎي ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﻣﺤﻠﯽ و ﺷﺒﮑﻪﻫﺎي ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﻣﺪلﺳﺎزي ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫داﺧﻠﯽ‪ -‬ﺧﺎرﺟﯽ‪،‬ﺗﺮﻏﯿﺐ ﮐﺮدﻧﺪ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺪلﻫﺎ ﻣﺪلﻫﺎي ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ دوام ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎ و ﺳﺨﺖ‪-‬‬
‫را در ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ زﻧﺠﯿﺮه ﺗﺎﻣﯿﻦ‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ارﺗﺒﺎﻃﺎت اﻓﺰارﻫﺎي اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه را ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺪلﻫﺎي ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ‪ ،‬ﮐﺎراﯾﯽ ﺷﺒﮑﻪ و ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ‬ ‫ﻣﺸﺘﺮي و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ درآﻣﺪ‪.‬‬
‫ﮔﺴﺘﺮش اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺪل از ﻃﺮﯾﻖ اﯾﺠﺎد ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ ﺗﺠﺎرت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ را ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي وﺳﯿﻊ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺷﺒﯿﻪ ‪ SCM‬و ‪ CRM‬ﺑﻬﺒﻮد ﺑﺨﺸﯿﺪن ﮐﺎﻣﭙﻮﻧﺖﻫﺎ و دﯾﮕﺮ ﺳﺨﺖ‪-‬‬
‫اﻓﺰارﻫﺎي اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه‪.‬‬ ‫ﺑﻄﻮر ﻋﻤﻠﯽ و ﮐﺎرﺑﺮدي‬
‫دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت درﺑﺎره ﻣﺪلﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺪلﻫﺎ را ﺑﺮاي‬
‫ﺗﺠﺎرت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ‪ ،‬ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﮐﻠﯿﻪ ﻣﻮارد ﻓﻮق‪.‬‬ ‫ﻫﻤﻪ ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎي ﻓﻮق‬
‫دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﻣﺪلﻫﺎ و روشﻫﺎي ﺣﻞ اﺟﺮا ﺷﺪه ﺑﻬﺒﻮد ﺑﺨﺸﯿﺪن ﻃﺮاﺣﯽ زﯾﺮﺳﺎﺧﺖ و ﺑﺮوز‬
‫ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺟﺎوا و ﺳﺎﯾﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ رﺳﺎﻧﯽ‪.‬‬
‫روش ﻣﺪل ﻓﺮوﺷﻨﺪه ﺳﯿﺎر‪ ،‬ﻣﺴﯿﺮﯾﺎﺑﯽ ﭘﯿﺎمﻫﺎي‬ ‫وب‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻧﻮﯾﺴﯽ‪-‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺪلﻫﺎ ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﻣﺪﯾﺮان ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺒﯽ ﭘﻮﯾﺎ را ﺑﻬﺒﻮد ﻣﯽﺑﺨﺸﺪ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﺪارﻫﺎي‬ ‫رﯾﺎﺿﯽ)ﺑﻬﯿﻨﻪ‬
‫ﻣﺠﺘﻤﻊ و ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﻮرد ﻣﺪار را ﺑﻬﺒﻮد ﻣﯽﺑﺨﺸﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺪﻟﯿﻞ ﺳﺎده ﺑﻮدن اﺳﺘﻔﺎده از آﻧﻬﺎ‬ ‫ﺳﺎزي(‬
‫دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ اﺑﺰارﻫﺎي ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﺗﺤﺖ وب ارﺗﺒﺎﻃﺎت اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ ‪ ،‬ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﺷﺒﮑﻪاي را آﺳﺎن‬
‫ﻣﯽﺳﺎزد‪.‬‬ ‫ﺑﺮاي اراﺋﻪ دادن ﻣﺪلﻫﺎ و روشﻫﺎي ﺣﻞ در ‪DSS‬‬
‫دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﻫﻤﻪ اﻃﻼﻋﺎت در ﺑﺎره ﻣﺪلﻫﺎ‬

‫ﮐﻠﯿﻪ ﻣﻮارد ﻓﻮق‪.‬‬

‫ﺑﺮﻗﺮاري ﻗﻮاﻧﯿﻦ‪ ،‬ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎزي ﺑﺮاي‬ ‫ﻫﻤﻪ ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎي ﻓﻮق‬ ‫اﮐﺘﺸﺎﻓﯽ‬
‫ﻣﺸﺨﺺ ﮐﺮدن ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ ﺷﺒﮑﻪﻫﺎ‬
 ‫‪184‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫و ﻣﺴﯿﺮﯾﺎﺑﯽ ﭘﯿﺎم‪.‬‬
‫ﺷﺒﯿﻪﺳﺎزي ﻣﺸﮑﻼت ‪ ،‬ﻣﺪلﻫﺎي اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ‬
‫ﻣﻨﺠﺮﺑﻪ ﺑﻬﺘﺮ ﺷﺪن ﮐﺎراﯾﯽ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﻫﻤﻪ ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎي ﻓﻮق‬ ‫ﺷﺒﯿﻪﺳﺎزي‬
‫ﺷﺒﯿﻪﺳﺎزي ﺗﺮاﻓﯿﮏ وب‪.‬‬ ‫ﺑﻬﺒﻮد ﺑﺨﺸﯿﺪن درك و اﻧﺘﻘﺎل ﻧﺘﺎﯾﺞ‬
‫ﺷﺒﯿﻪﺳﺎزي ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎي وب ﺳﺎﯾﺖ ﺑﺮاي‬ ‫ﭘﺮدازش ﺗﻮزﯾﻊ ﺷﺪه‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ ﮐﺎراﯾﯽ ﺗﺠﺎرت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ‪.‬‬
‫دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ اﺑﺰارﻫﺎي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻧﻮﯾﺴﯽ ﺗﺤﺖ وب ‪ ،‬روشﻫﺎي ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﺑﺮاي‬
‫روشﻫﺎي ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ و ﺳﺮوﯾﺲدﻫﻨﺪهﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺪل‪ ،‬ﮐﺎراﯾﯽ وب را از ﻃﺮﯾﻖ ﺑﻬﺒﻮد‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي‬
‫ﮐﺎراﯾﯽ و اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ زﯾﺮﺳﺎﺧﺖ ﺷﺒﮑﻪ ‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ‬ ‫ﮐﺎرﺑﺮدي ﮐﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺪل را اﻧﺠﺎم ﻣﯽدﻫﻨﺪ‬ ‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺪل‬
‫ﻣﯽدﻫﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺪل ﺗﺤﺖ وب‬

‫اﺑﺰار اﺳﺘﺨﺮاج داده ﻫﺎ ﺑﺮاي ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺗﻘﻄﯿﻊ ﻣﺸﺘﺮي اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ .‬اﯾﻦ اﺑﺰار ﻣﺎﻫﯿﺖ ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎي اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﻬﯿﻨﻪ‬
‫ﺳﺎزي را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺧﻮدﮐﺎر در ﻣﯽ آورﻧﺪ ﮐﻪ در اﯾﻦ راه روش ﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ را ﺟﻬﺖ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻓﺮوش ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ‬
‫ﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬اﯾﻦ اﺑﺰارﻫﺎ از ﻃﺮﯾﻖ ‪Teradata (teradata .com) , oracle corp , Magaputer Intelligence Inc ,‬‬
‫‪ Informatica corp , IBM (ibmicom) , Hyperion solutions corp , Digi Mine Inc , Congnos‬در‬
‫دﺳﺘﺮس ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ اﺑﺰار از ﻧﻈﺮ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ‪ ،‬ﻣﻔﯿﺪ ﺑﻮدن ‪ ،‬ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﺟﺎﺑﺠﺎﯾﯽ در ﺣﺎل ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ .‬ﻣﺸﺎﺑﻪ‬
‫ﺗﻮﺳﻌﻪ در ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺷﺮﮐﺖ ﺟﻬﺖ ﮐﺎرﺑﺮد ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ ‪ ،‬در ‪ OLAP‬ﺟﺪﯾﺪ از ﻧﻮع ‪) ADP‬ﺳﮑﻮﻫﺎي‬
‫ﺗﻮﺳﻌﮥ ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ( ﻗﺎﺑﻠﯿﺘﻬﺎي ﺗﺒﻠﯿﻎ و ﺗﻮﺳﻌﻪ‪ ،‬ﺳﺎزﻧﺪﮔﺎن را ﻗﺎدر ﻣﯽ ﺳﺎزد ﺗﺎ ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي آﮔﺎﻫﺎﻧﻪ ﺑﺎ ﯾﮏ‬
‫ﻧﮕﺎه ﻣﺘﻔﺎوت در ﻃﯽ ﭼﻨﺪ روز ﺑﭙﺮدازﻧﺪ ‪ .‬ﻣﺪل ﻫﺎي ﺷﯽءﮔﺮا ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﺻﻮرت اﺟﺰاي ﮔﺮاﻓﯿﮑﯽ ﺧﻠﻖ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬
‫)‪ (Eckerson 2003‬ﺑﺮاي ﮐﺴﺐ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ )‪ Fourer , Goux(2001‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﯿﺪ ‪ .‬در ﻧﻬﺎﯾﺖ ‪Hossein‬‬
‫‪Arsham 2003a , 2003b‬ﺑﻪ ﯾﮏ ﺷﺮح ﺟﺎﻣﻊ در ﻣﻮرد اﺑﺰار ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻋﻠﻤﯽ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﻣﯽ ﭘﺮدازد ‪.‬‬

‫ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎي ﻧﺮم اﻓﺰاري آﻣﺎري‬

‫ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻫﺪف آﻣﺎري در اﺑﺰار ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ‪ DSS‬ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ اﺳﺖ ‪ .‬از ﻗﺒﯿﻞ ﻣﯿﺎﻧـﻪ – ﻣﯿـﺎﻧﮕﯿﻦ – اﻧﺤـﺮاف ﻣﻌﯿـﺎر –‬
‫وارﯾﺎﻧﺲ – ﺗﺴﺖ ‪ I‬و اﻧﻮاع ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﺮﮔﺸﺘﯽ )ﺧﻄﯽ( و ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ و ﺗﺤﻠﯿﻞ وارﯾـﺎﻧﺲ ‪ .‬ﺑـﺴﺘﻪ ﻫـﺎي‬
‫آﻣﺎري ‪ web – based‬ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻮارد زﯾﺮ ‪:‬‬
‫‪Statlib‬‬
‫‪statpages.net‬‬
‫)‪Statpoint internet statistical computing center ( sgorp , com / on . line – computing . htm‬‬
‫‪Sticigui ( stat . Berkeley . edu / stark / sticiguil).‬‬
 ‫‪185‬‬ ‫ﻣﺪﻟﺴﺎزي و ﺗﺤﻠﯿﻞ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم‬

‫ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺑﺮﮔﺸﺘﯽ ﯾﮏ ﺗﮑﻨﯿﮏ آﻣﺎري ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﻨﺤﻨﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﯾﮏ ﻧﻤﻮﻧﻪ از آن اﺟﺮاي ‪ SPSS‬اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ‬
‫ﺳﺮﻋﺖ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ از داده ﻫﺎ در ‪ web – chapter‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬ﮐﻪ اﯾﻦ اﺟﺮا ﺑﺎ ﮐﻠﯿﻠﮏ ﮐﺮدن ﯾﮏ‬
‫دﮐﻤﻪ راه اﻧﺪازي ﻣﯽ ﺷﻮد و ﻧﺘﺎﯾﺞ در ﮔﺰارش ﺑﻪ روﺷﻨﯽ ﻧﺸﺎن داده ﻣﯽ ﺷﻮد و ﮔﺰارش ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺧﻮدﮐﺎر‬
‫ﺷﮑﻞ ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ‪ .‬اﯾﻦ وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﮥ ‪ DSS‬را ﺗﻘﻮﯾﺖ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ ‪ .‬از ﻃﺮﯾﻖ ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎي آﻣﺎري ﺳﺎده‬
‫ﮐﻪ در ‪ OLAP‬ﺑﻪ ﮐﺎر رﻓﺘﻪ ﺑﻪ راﺣﺘﯽ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﺎ ﺻﻔﺤﻪ ﻫﺎي ﮔﺴﺘﺮده )‪ (Excel‬ارﺗﺒﺎط ﺑﺮﻗﺮار ﻧﻤﻮد ‪ .‬اﯾﻦ ﻧﻮع‬
‫ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ ‪:‬‬
‫‪Systat (SPSS Inc . Chicago , Illinois , spss.com ) – SPSS – TSP- SAS – Minitab (Minitab‬‬
‫) ‪Inc . state college . Pennsylvania , minitab . com‬‬
‫) ‪Statpac Inc .( Statpac . COM . Minneapolis . Minnesota‬‬
‫اﮐﺜﺮ ﺻﻔﺤﺎت ﮔﺴﺘﺮده ﺷﺎﻣﻞ روﯾﻪ ﻫﺎي آﻣﺎري ﺣﺮﻓﻪ اي ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫ﻧﺮم اﻓﺰار آﻣﺎري اﮐﻨﻮن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ اﺑﺰار ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ﺗﺎ ﯾﮏ اﺑﺰار ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ ﺣﺮﻓﻪ‬
‫اي در روﻧﺪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي آﻣﺎري در اﺳﺘﺨﺮاج داده ﻫﺎ در ‪ ، web‬در اﺑﺰارﻫﺎي ‪ OLAP‬و ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ‬
‫ﮐﻪ ﮐﺎرﺑﺮ از روش ﻫﺎي آﻣﺎري ﺣﺮﻓﻪ اي آﮔﺎه ﻧﯿﺴﺖ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ‪ .‬اﯾﻦ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺟﺰﺋﯽ در ﺗﻤﺮﮐﺰ‬
‫ﮐﺎرﺑﺮ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺗﮑﺎﻣﻞ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي و ﻫﺰﯾﻨﮥ ﭘﺎﺋﯿﻦ و ﻗﺪرت اﺟﺮاﯾﯽ ﺑﺎﻻي ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﺻﻮرت ﻣﯽ ﭘﺬﯾﺮد ﮐﻪ اﯾﻦ اﻣﺮ‬
‫ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﭘﺬﯾﺮش ﺑﯿﺸﺘﺮ روش ﻫﺎي آﻣﺎري ﻣﯽ ﺷﻮد ‪.‬‬

‫ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎي ﻧﺮم اﻓﺰاري ﻋﻠﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ‬

‫ﺻﺪﻫﺎ ﺑﺴﺘﮥ ﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎي ﻋﻠﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ در ﺑﺎزار وﺟﻮد دارد ﮐﻪ از ﮐﻨﺘﺮل ﺑﺎزده ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ را‬
‫ﺷﺎﻣﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد و ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻣﻮارد ‪ DSS‬ﺷﺎﻣﻞ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻫﺎي ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎزي و ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﻓﻬﺮﺳﺘﯽ ﻣﻨﺘﺨﺐ‬
‫از ﺑـﺴﺘﻪ ﻫـﺎي ﻋﻠـﻢ ﻣـﺪﯾﺮﯾﺖ را در اﻧﺘـﺸﺎرات ﻋﻠـﻢ ﻣـﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣـﯽ ﺗـﻮان ﯾﺎﻓـﺖ) ‪e.g. OR/MS Today and‬‬
‫‪ . org www.informasINFORMS Online .‬اﻧﺘﺸﺎرات ‪ (Lionheait‬ﻧﺮم اﻓﺰارﻫـﺎﯾﯽ ﺑـﺮ روي وب ﺳـﺎﯾﺖ‬
‫‪ OR/MS‬را در ﻣﻮرد ﺗﺤﻠﯿﻞ آﻣﺎري ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﺧﻄﯽ ‪ ،‬ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ‪ ،‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺗﺼﻤﯿﻢ ‪ ،‬ﭘـﯿﺶ ﺑﯿﻨـﯽ ‪ ،‬وﺳـﺎﯾﻞ‬
‫ﻧﻘﻠﯿﻪ روزﻣﺮه ‪ ،‬ﺻﻔﺤﺎت ﮔﺴﺘﺮده ‪ add-ins‬ﻣﯽ ﺗﻮان ﯾﺎﻓﺖ ‪ Java .‬ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺟﺪﯾﺪﺗﺮي را دارا ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐـﻪ از‬
‫ﻃﺮﯾﻖ ﺳﺮورﻫﺎي ‪ WEB‬و ﺑﺮاوزر )ﺟﺴﺘﺠﻮﮔﺮ( ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ آﺳﺎﻧﯽ دﺳـﺖ ﯾﺎﻓـﺖ ‪ .‬ﺑـﺮاي ﻣﺜـﺎل ‪Sunset‬‬
‫‪ Softwar Technology xa‬ﺷﺎﻣﻞ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ‪ Java – based‬ﺧﻄﯽ و ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ و ﻏﯿﺮه ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎي‬
‫ﻓﻮق ‪ ،‬روﺷﻬﺎي آﻣﺎري در ‪ OLAP‬و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي اﺳﺘﺨﺮاج داده ﻫﺎ ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎً در ﻋﻠﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺸﺎرﮐﺖ دارﻧـﺪ ‪.‬‬
‫‪ Boguslavsky‬روش ﻫﺎي ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ و ﺗﺼﻮﯾﺮي را ﮐﻪ ﺗﺎ ﺣﺪي در ‪ we – basaed spotfire net‬ﺧﻮدﮐﺎر ﺷـﺪه‬
‫اﻧﺪ را ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ ‪ .‬اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺟﻬﺖ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺨﺴﯿﺪن ﺑﻪ ﮐﺸﻒ ژن و دارو ﺑﯿﻦ دﯾﮕﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ ﺑﻪ ﮐـﺎر‬
‫ﻣﯽ رود )‪ (DSS.2,18‬ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ WEB – BASED‬ﺑﺮاي ﺣﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﭘﯿﭽﯿﺪه و ﭼﻨـﺪ ﻣﻌﯿـﺎري ﻃﺮاﺣـﯽ‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ Nimbus‬ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ .‬ﻧﺮم اﻓﺰار ‪ ILGO‬ﺑﺮاي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي رﯾﺎﺿـﯽ در دﺳـﺘﺮس ﻣـﯽ‬
 ‫‪186‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺴﯿﺎري دﯾﮕﺮ ﻧﯿﺰ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ در ﻣﺤﯿﻂ ‪ WEB‬ﮔﻨﺠﺎﻧﺪه ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬اﻃﻼﻋﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮي در ﻣﻮرد ﺗﮑﻨﯿﮏ ﻫـﺎ و‬
‫ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎ در وب ﺳﺎﯾﺖ ‪. Micheal Tricks operatins Research Page (mat . gsia . cmu. Edu ) , (www .‬‬
‫‪ ( informs . org INFORMS‬ﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ .‬دو ﻧﻮع از ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ ‪ WEB‬ﺑﺮاي ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎي ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳـﺎزي‬
‫ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ ﻣﻮارد زﯾﺮ اﺷﺎره ﮐﺮد ‪.‬‬
‫) ‪The optimization software Guid (www . mcs anl . gov / otc / Guide / software Guide /‬‬
‫)‪The Decision Tree for optimization software ( plata . la . asu . edu / guid . html‬‬
‫‪ ( 2001) Krishnan , Geoffrion‬ﭼﻨﺪﯾﻦ ‪ ASPS‬را ﺑﺮاي ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎزي ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪.‬‬
‫‪ Goux(2001) , Fourer‬ﺑﻪ ﺗﻮﺻﯿﻒ ﺑﺴﯿﺎري از ﻣﻨﺎﺑﻊ و ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎي ‪ WEB – BASED‬ﻣﯽ ﭘﺮدازد ‪ .‬ﺑﺮاي‬
‫ﻣﺜﺎل ‪ GIDEN‬ﯾﮏ ‪ Java – applet‬اﺳﺖ ﮐﻪ راه ﺣﻞ ﻫﺎي ﺗﺼﻮﯾﺮي را ﺑﺮاي ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺟﺎري ﺷﺒﮑﻪ ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ‬
‫ﺳﺎزد ‪ .‬دو ﻧﻮع از ‪ Java – applet‬ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺮاي ﺣﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻓﺮوﺷﻨﺪة ﺑﺴﯿﺎر ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽ رود ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ‪:‬‬
‫) ‪TSPFAST (home . wxs . nl / onno waale wijin / tspfast . html‬‬
‫) ‪TSPX (home . wxs . nl / onno waale wijin / tspfast . html‬‬
‫در داﻣﻨﻪ ﺳﺮورﻫﺎي ‪ ، WEB – BASED‬ﺳﺮور ‪ NEOS‬ﺑﺮاي ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎزي ﯾﮏ ﻧﻤﻮﻧﻪ از اﯾﻦ ﺗﻼش ﻫﺎ ﻣﯽ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬در اﯾﻨﺠﺎ ﺑﯿﺶ از دوازده ﻧﻮع از اﯾﻦ ﺣﻞ ﮐﻨﻨﺪة ﻣﺴﺎﺋﻞ ﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ ) .‬ﺷﮑﻞ ‪( 3,1‬‬
‫‪ WIN GOSB‬ﯾﮏ ﻧﻤﻮﻧﻪ از ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎي ﻋﻠﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ آﮐﺎدﻣﯿﮏ و ﻧﺴﺒﺘﺎً ﺟﺎﻣﻊ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬از ﺟﻤﻠﻪ ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎي‬
‫ﺗﺠﺎري ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ ‪ cplex , IBMS (optimization system Lirary cosl) , Lingo – Lindo‬اﺷﺎره ﻧﻤﻮد ‪.‬‬
‫ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎي ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﺷﺎﻣﻞ ‪ SIM SCRIPT , SIMULA , SLAM – Prmodel – GPSS‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺑﺴﯿﺎري‬
‫ﻣﯽ‬ ‫از ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎي ﻧﺮم اﻓﺰاري آﮐﺎدﻣﯿﮏ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ از ﺳﻮي ﻣﺆﻟﻒ و ﯾﺎ از ﻃﺮﯾﻖ وب ﺳﺎﯾﺖ در دﺳﺘﺮس‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬

‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ درآﻣﺪ‬
‫اﺑﺰار و ﻣﺪل ﺳﺎزي ‪ DSS‬در ﺑﺨﺶ اﻋﻈﻤﯽ از ﻣﻨﺎﺑﻊ در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ درآﻣﺪ ﻣﺴﺘﻠﺰم ﻣﺪﻟﻬﺎﯾﯽ‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺗﻼش ﺑﺴﯿﺎري را در ﺟﻬﺖ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﻧﻤﻮدن ﻣﺸﺘﺮي ﻫﺎ ‪ ،‬ﺗﺨﻤﯿﻦ ﺗﻘﺎﺿﺎﻫﺎ ‪ ،‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻗﯿﻤﺖ ﺑﺮاي ﻫﺮ‬
‫ﻣﺸﺘﺮي و ﻣﺪل ﺳﺎزي ﭘﻮﯾﺎي ﺗﻤﺎﻣﯽ اﯾﻦ ﻣﻮارد ﺑﻪ ﺧﺮج ﻣﯽ دﻫﺪ ‪ .‬ﺗﺎ ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﯾﮏ ﻫﻮاﭘﯿﻤﺎ از روي زﻣﯿﻦ ﺑﻠﻨﺪ‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد ﺻﻨﺪﻟﯽ ﻫﺎي اﯾﻦ ﺧﻂ ﻫﻮاﯾﯽ در دﺳﺘﺮس ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬اﻣﺎ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻫﻮاﭘﯿﻤﺎ از روي زﻣﯿﻦ ﺑﻠﻨﺪ ﺷﻮد اﯾﻦ‬
‫ﺻﻨﺪﻟﯽ دﯾﮕﺮ ﺳﻮدآور ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ‪ .‬از ﻃﺮﯾﻖ روش ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ درآﻣﺪ ‪ ،‬ﯾﮏ ﺧﻂ ﻫﻮاﯾﯽ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ داراي‬
‫ﺗﻔﺎوت ﮐﺮاﯾﮥ ﭼﻨﺪ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺮاي ﺻﻨﺪﻟﯽ ﻫﺎي ﻣﺮﺑﯽ در ﻫﻤﺎن ﭘﺮواز ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ درآﻣﺪ ﻣﺴﺘﻠﺰم ﺧﻠﻖ ﻣﺪل ﻫﺎي‬
‫اﻗﺘﺼﺎدي دﻗﯿﻖ و ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﻫﺎﯾﯽ در ﻣﻮرد ﻫﺮ ﻣﺤﺼﻮل ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬اﮔﺮ ﭼﻪ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﯾﮏ ﻗﯿﻤﺖ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﯾﮏ‬
‫ﻃﺒﻘﻪ از ﻣﺸﺘﺮي ﻫﺎ در ﯾﮏ زﻣﺎن ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻬﻢ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬در اﺻﻞ ﺑﺨﺶ اﺻﻠﯽ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ درآﻣﺪ ﻣﺴﺘﻠﺰم‬
‫ﻓﺮوش ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺧﻮب ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﻣﻨﺎﺳﺐ‪ ،‬در زﻣﺎن ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﺑﻪ ﻣﺸﺘﺮي ﻣﻨﺎﺳﺐ از ﻃﺮﯾﻖ ﯾﮏ ﮐﺎﻧﺎل ارﺗﺒﺎﻃﯽ‬
‫ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻗﯿﻤﺘﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺑﺨﺶ دﯾﮕﺮ ﻣﺴﺘﻠﺰم آﮔﺎﻫﯽ از زﻣﺎن ﺗﻐﯿﯿﺮ ﯾﮏ ﻣﺸﺘﺮي ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﯾﻨﮑﻪ ﯾﮏ‬
 ‫‪187‬‬ ‫ﻣﺪﻟﺴﺎزي و ﺗﺤﻠﯿﻞ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم‬

‫ﻣﺸﺘﺮي ﺑﻬﺘﺮ ﺑﺎ اﺣﺘﻤﺎل ﺳﻮد دﻫﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﭘﯿﺪا ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ .‬ﻣﺪل ﻫﺎي ﺑﺴﯿﺎري در ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ درآﻣﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ‬
‫ﺷﻮد از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ ‪ CO Operative Desjardins Movement in Quebec :‬اﺷﺎره ﮐﺮد ﮐﻪ از ﺗﺤﻠﯿﻞ‬
‫ﺧﻮﺷﻪ اي ﺑﺮاي ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﺗﻤﺎم ‪ 4,2‬ﻣﯿﻠﯿﻮن ﻋﻀﻮ ﺧﻮد ﺑﺮاي ﺧﺪﻣﺖ ﺑﻬﺘﺮ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ و ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻤﻮدن ﻣﺤﺼﻮﻻت‬
‫ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺗﺮ ﺑﺮاي ﻣﺸﺘﺮي ﻫﺎي ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻗﺎدر ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد وﻓﺎداري اﻋﻀﺎ را ﺣﻔﻆ ﮐﺮده و‬
‫ﺳﻬﻢ ﺑﯿﺸﺘﺮي از ﺑﺎزار را در دﺳﺖ ﮔﯿﺮﻧﺪ و درآﻣﺪ ﺑﯿﺸﺘﺮي را ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ‪ .‬در ﻣﺮﮐﺰ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ درآﻣﺪ ﻣﺪل ﻫﺎي‬
‫ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ و ﻣﺪل ﻫﺎي ﻗﯿﻤﺖ ﮔﺬاري ﭘﻮﯾﺎ ﺑﺮاﺳﺎس اﻗﺘﺼﺎد ﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽ ﺷﻮد‪( see kephart , Hanson.Green .‬‬
‫)‪ wald2000‬ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ ﺳﺎزﻧﺪه ﻫﺎ و ﮐﺎرﺑﺮﻫﺎي روش ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ درآﻣﺪ در اﺑﺘﺪا ﺻﻨﺎﯾﻊ ﻫﻮاﯾﯽ ﺑﻮدﻧﺪ اﻣﺎ‬
‫ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﻫﺎي اﺧﯿﺮ رﺷﺘﻪ ﻫﺎي ﺑﺴﯿﺎري را در اﯾﻦ ﻧﺎﺣﯿﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ داده اﺳﺖ ‪ .‬ﮔﺮوه ﺑﻌﺪي‪ ،‬ﺻﻨﺎﯾﻊ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ‬
‫ﻣﺴﺎﻓﺮت ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ از ﻗﺒﯿﻞ ‪ :‬راه آﻫﻦ ‪ ،‬ﻫﺘﻞ ﻫﺎ ‪ ،‬آژاﻧﺲ ﻫﺎي اﺗﻮﻣﺒﯿﻞ ﮐﺮاﯾﻪ اي‪ .‬اﻣﺎ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ درآﻣﺪﻫﺎ ﺳﺮاﻧﺠﺎم‬
‫ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﺎﻓﺖ و ﺑﻪ ﻣﻮج ﻋﻈﻤﯿﯽ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﺪ ﮐﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﺟﺰﺋﯽ ﺗﺎ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﻋﻤﺪه را در ﺑﺮ ﻣﯽ ﮔﺮﻓﺖ‬
‫‪ .‬اﻣﺎ اﻣﺮوزه ﺻﻨﺎﯾﻊ دﯾﮕﺮ ﮐﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻﺗﺸﺎن را از ﻃﺮﯾﻖ ﮐﺎﻧﺎﻟﻬﺎي اﯾﻨﺘﺮﻧﺘﯽ ﺗﻮزﯾﻊ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺑﺎ ﻫﻤﺎن ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻃﺮاﺣﯽ‬
‫ﺗﻮﻟﯿﺪات روﺑﺮو ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺧﻄﻮط ﻫﻮاﯾﯽ ﺑﺎ آن ﻣﻮاﺟﻪ ﺑﻮد‪ .‬آﻧﻬﺎ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﻣﺪل ﻫﺎﯾﯽ دارﻧﺪ ﮐﻪ ﺗﻮﺟﻪ ﺗﻤﺎم را ﺑﻪ‬
‫ﻣﺤﺼﻮﻻت دﻧﺒﺎل ﮐﻨﺪ ‪ ،‬ﻣﺤﺼﻮﻻت را ﺑﺎ اﯾﻦ ﮐﺎﻧﺎﻟﻬﺎ ﺗﻌﺪﯾﻞ ﮐﻨﺪ و ﺗﺄﺛﯿﺮ ﺑﺮ ﺗﻘﺎﺿﺎ و درآﻣﺪ را ﺗﺨﻤﯿﻦ ﺑﺰﻧﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﻤﺎن ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ درآﻣﺪ ﺑﺎ ﻧﺮخ ﮔﺬاري ﭘﻮﯾﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ )‪. ( see Geoffrion krishnam 2001‬‬
‫)‪ Tedechi (2002‬ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ‪ Saks‬از ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎزي ﻗﯿﻤﺖ ﮐﻪ ﯾﮏ ﺷﮑﻞ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ درآﻣﺪ‬
‫ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ زﻣﺎن ﺟﻬﺖ ﺛﺒﺖ اﺟﻨﺎس در ﻓﺮوﺷﮕﺎه ﻫﺎ اﺳﺖ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﺳﻮد ﻧﺎﺧﺎﻟﺺ ﺗﺎ ﺣﺪود ‪10‬‬
‫درﺻﺪ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ ‪ Silver (2003) .‬ﻣﻔﻬﻮم ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎزي ﻗﯿﻤﺖ ﺑﻪ وﯾﮋه ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ درآﻣﺪ را ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ‬
‫‪ Rao (2001) , Mantrala .‬ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ DSS‬را ﮐﻪ از ﯾﮏ ﻣﺪل ﭘﯿﭽﯿﺪه ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻤﯿﺖ ﻫﺎي ﺳﻔﺎرش و ﺛﺒﺖ‬
‫اﺟﻨﺎس راﯾﺞ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ را ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ ‪ .‬ﻣﺪل ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ درآﻣﺪ ﺣﺘﯽ در ﻣﻮرد ﺣﺮاج ﻫﺎ ﮐﻪ ﺗﺠﺎرت‬
‫ﻋﻤﺪه اي در ‪ WEB‬ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﯽ آﯾﺪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ‪ .‬ﺑﺮاي ﮐﺴﺐ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ در ﻣﻮرد‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ درآﻣﺪ ﺑﻪ )‪ Horner (2000) , Kell (1999) – Boyd(1998) – cross (1997) , Lahoti ( 2002‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ‬
‫ﮐﻨﯿﺪ ‪ Baker , Collier .‬ﯾﮏ ﻣﺜﺎل از اﯾﻦ ﻣﻮرد را در ﺻﻨﻌﺖ ﻫﺘﻞ داري ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و ‪ oberwetter‬ﻧﺤﻮة‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از اﯾﻦ روش را در ﺻﻨﻌﺖ ﻓﯿﻠﻢ ﺳﺎزي ﺗﻮﺿﯿﺢ ﻣﯽ دﻫﺪ ‪ .‬اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ در ﻧﻮاﺣﯽ ﺑﺎرﮔﯿﺮي ﻣﺤﻤﻮﻟﻪ ﻧﯿﺰ‬
‫ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ‪ Neo Yield .‬ﻫﻢ از اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ در ﺑﺎرﺑﺮﻫﺎي اﻗﯿﺎﻧﻮس در ﺷﺒﮑﮥ ‪ ASP‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ‬
‫ﮐﻨﺪ ‪ Home Depot .‬از ﻣﺪل ﻫﺎي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ در اﺟﺮاي ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ اﯾﻨﺘﺮﻧﺘﯽ ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻫﺰﯾﻨﻪ‬
‫ﻫﺎي ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﺟﻬﺖ ﮐﺴﺐ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ در اﯾﻦ ﺧﺼﻮص ﺑﻪ وﺳﯿﻠﮥ ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ – ‪WEB‬‬
‫‪ BASED‬ﺑﻪ وب ﺳﺎﯾﺖ ﻫﺎي زﯾﺮ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﯿﺪ ‪:‬‬
‫‪PROS Revenue Managemet Inc . Manugistics Group Inc . Rev enue management system‬‬
‫‪Inc .‬‬
 ‫‪188‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫دﯾﮕﺮ ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي وﯾﮋة ‪DSS‬‬

‫ﺗﻌﺪاد ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎي اﺟﺮاﺋﯽ ‪ DSS‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻤﺮ در ﺣﺎل اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺗﻌﺪاد در ﺻﻔﺤﻪ‬
‫ﮔﺴﺘﺮده ‪ add-ins‬ﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬از ﻗﺒﯿﻞ ‪:‬‬
‫) ‪What,s Best ! ( linear programming lindo system Inc . Chicago , I Llinais , lindo . com‬‬
‫) ‪Solver ( linear programming , Frontline system Inc . Incline village . Nevada . Frontsys . com‬‬
‫) ‪@ Risk ( simulation , palisade corporation , New field , New york , palisade . com‬‬
‫) ‪Braincel ( neural network , promised land Technologies Inc , new Haven , Connecticut . promland.com‬‬
‫)‪Evolver ( genetic algorithm , palisade corporation‬‬
‫ﮔﺎﻫﯽ اوﻗﺎت ﻻزم اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻨﺒﻊ ﺑﺴﺘﮥ ﻧﺮم اﻓﺰاري‪ ،‬ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻧﯿﺎزﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﺗﻐﯿﯿﺮ ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﺑﻌﻀﯽ ﮐﺪﻫﺎي‬
‫ﻣﻨﺒﻊ ﺑﻪ ﺻﻮرت زﺑﺎن ﺧﺎص ﮐﺎرﺑﺮد در ﺷﺒﮑﻪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﺑﺴﯿﺎري از ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎي‬
‫ﺧﻨﺜﯽ ﺷﺒﮑﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﯾﮏ ﺗﺼﻮﯾﺮ ﻗﺎﺑﻞ اﺟﺮا از ﻣﺪل ﻫﺎي ﺳﺎﺧﺖ ﮐﺎرﺑﺮد را در زﺑﺎن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ‪ C‬ﻣﻮرد‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار دﻫﻨﺪ و ﻧﻬﺎﯾﺘﺎً ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎي ﻧﺮم اﻓﺰاري ﺧﺎص ﺻﻨﺎﯾﻊ ﻧﯿﺰ‪ ،‬اﯾﻦ ﻧﺮماﻓﺰار ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰي ﺑﺎ ﮐﻨﺘﺮل زﻣﺎن‬
‫واﻗﻌﯽ را دردﺳﺖ دارد و ﻧﺘﺎﯾﺞ آن ﺑﻪ ﺻﻮرت ﮔﺮاﻓﯿﮑﯽ ﻧﺸﺎن داده ﻣﯽﺷﻮد ‪.‬‬

‫‪ 4،16‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺪل ﻣﺤﻮر‬

‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﻧﻈﺮي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺪل ﻣﺤﻮر ﯾﮏ ﺑﺴﺘﮥ ﻧﺮم اﻓﺰاري ﺑﺎ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻫﺎي ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﺎ ‪ DBMS‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬در‬
‫ﺣﺪود دوازده ﺑﺴﺘﮥ ﺗﺠﺎري ‪ DBMS‬وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ ﻫﯿﭻ ﻣﺪل ﺟﺎﻣﻌﯽ از ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎي ﻧﺮم اﻓﺰاري‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ در ﺑﺎزار ﯾﺎﻓﺖ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد ‪ .‬اﮔﺮ ﭼﻪ ﺷﺒﺎﻫﺖ ﻫﺎﯾﯽ ﺑﯿﻦ اﯾﻦ دو وﺟﻮد دارد و اﯾﺪه ﻫﺎﯾﯽ از ‪ DBMS‬در‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺪل ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽ رود ‪ .‬ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻫﺎي ﻣﺤﺪود ‪ MBMS‬ﺗﻮﺳﻂ ﺑﻌﻀﯽ ﺻﻔﺤﺎت ﮔﺴﺘﺮده و دﯾﮕﺮ اﺑﺰار‬
‫‪ DSS‬ﻣﺪل ﻫﺎ و زﺑﺎن ﻫﺎ ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ .‬در واﻗﻊ ﻫﯿﭻ ‪ MBMS‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﺪه اي ﯾﺎﻓﺖ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد ‪ .‬ﺑﻨﺎ ﺑﻪ‬
‫ﺑﺮﺧﯽ دﻻﯾﻞ ﮐﻪ در زﯾﺮ ﺑﻪ آن اﺷﺎره ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ ‪:‬‬
‫‪ ‬در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﻃﺒﻘﺎﺗﯽ از ﻣﺪل اﺳﺘﺎﻧﺪارد وﺟﻮد دارد اﻣﺎ ﺑﺴﯿﺎري دور از دﺳﺘﺮس ﺑﻮده و ﻫﺮ ﯾﮏ از‬
‫آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺘﻔﺎوت ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪهاﻧﺪ ‪) .‬ﻣﺜﻞ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﺧﻄﯽ از ﻃﺮﯾﻖ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺑﺮﮔﺸﺘﯽ(‬
‫‪ ‬ﺑﺎ اراﺋﮥ ﯾﮏ ﻣﺴﺌﻠﻪ ‪ ،‬ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻣﺪل ﻣﺘﻔﺎوت و ﺗﮑﻨﯿﮏ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ اﺟﺮا ﺷﻮد ﮐﻪ ﮔﺎﻫﯽ‬
‫اوﻗﺎت ﺗﮑﻨﯿﮏ آزﻣﻮن و ﺧﻄﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺗﻨﻬﺎ روش ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﮐﺎر ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ‪.‬‬
‫‪ ‬ﻫﺮ ﻣﺪل ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ داراي ﭼﻨﺪﯾﻦ روش ﺑﺮاي ﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ اﻣﺮ ﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ ﺳـﺎﺧﺘﺎر –‬
‫اﻧﺪازه – ﺷﮑﻞ و داده ﻫﺎي ﻣﺴﺌﻠﻪ دارد ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﻫﺮ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﺧﻄﯽ را ﻣـﯽ ﺗـﻮان ﺑـﻪ‬
‫وﺳﯿﻠﮥ ﯾﮏ روش ﺳﺎده ﺣﻞ ﮐﺮد اﻣﺎ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ روش ﻫﺎي دروﻧﯽ ﻧﯿﺰ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺳـﺎده‬
‫ﺳﺎزي روش ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ روﺷﻬﺎي اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﮐﺎراﯾﯽ ﺑﻬﺘﺮي دارد اﮔﺮ ﺑﻪ ﻣﺪل ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫‪ ‬ﻫﺮ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﻧﺤﻮ ﻣﺘﻔﺎوت از ﻣﺪل ﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ ‪.‬‬
 ‫‪189‬‬ ‫ﻣﺪﻟﺴﺎزي و ﺗﺤﻠﯿﻞ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم‬

‫‪ ‬ﻗﺎﺑﻠﯿﺘﻬﺎي ‪ MBMS‬ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ و ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ اﺳﺘﺪﻻل دارد ﮐﻪ در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي وﯾﮋه و ﺳﺎﯾﺮ‬
‫روش ﻫﺎي ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬از ﻗﺒﯿﻞ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﭘﺎﯾﮥ ﻣﺪل و‬ ‫از ﻧﻈﺮ ‪ EOM‬ﺟﺴﺘﺠﻮي ﻣﺪل ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺷﺎﻣﻞ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع‬
‫ﻧﺤﻮة ﻧﻤﺎﯾﺶ آن ‪ .‬روش ﻣﺪﻟﺴﺎزي ﺳﺎﺧﺘﺎر ﯾﺎﻓﺘﮥ روﻧﺪ ﻣﺪﻟﺴﺎزي ﺷﺎﻣﻞ‪ :‬ادﻏﺎم ﻣﺪل ‪ ،‬ﮐﺎرﺑﺮد ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ‬
‫ﺑﺮاي ادﻏﺎم ﻣﺪل و ﺳﺎﺧﺖ و ﺗﻔﺴﯿﺮ آن اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ در اﯾﺠﺎد اﯾﻦ ﺑﺎور ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﺑﺮاي‬
‫‪ MBMS‬ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽ رود ﻧﻘﺶ ﺑﺴﺰاﯾﯽ دارد ‪ DOLK .‬در ﻣﻮرد ﻧﺤﻮة ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺪل و اﻧﺒﺎر داده ﻫﺎ‬
‫ﺗﻮﺿﯿﺢ ﻣﯽ دﻫﺪ ‪ WU(2000) .‬ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺪل را ﺑﺮاي ﺗﺴﺖ ﺳﺎﺧﺘﺎر ‪ DSS‬ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ ‪.‬‬
‫)‪ Huh(2000‬ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ارﺗﺒﺎط در ﺑﯿﻦ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺪل ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﯽ آﯾﺪ ‪ .‬ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ‬
‫ﻣﺪل ‪ ،‬ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎي اﻟﮕﻮرﯾﺘﻤﯽ و ﺳﺎﺧﺘﺎري ﻣﺪﻟﻬﺎ و داده ﻫﺎي ﻣﺮﺗﺒﻂ را ﺑﺮاي ﮐﺎرﺑﺮ ‪ MBMS‬آﺷﮑﺎر ﻣﯽ ﺳﺎزد (‬
‫‪ . EG . The P & G WEB Chapter ; and IMERYS Case Application 4,1‬ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻫﺎي ﺷﺒﮑﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاي‬
‫‪ MBMS‬ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺎﺷﺪ ‪ MBMS .‬ﺑﺎﯾﺪ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺷﺪن ﻣﺪل را اﺟﺮا ﻧﻤﺎﯾﺪ )ﯾﮏ ادﻏﺎم ﻣﺪل ﺑﺎ ﻣﺪل( ‪.‬‬
‫ﺑﺮﺧﯽ از ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻫﺎي ﻣﻄﻠﻮب ‪ MBMS‬ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻮارد زﯾﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪:‬‬
‫ﮐﻨﺘﺮل ‪ :‬ﺑﺮاي ﮐﺎرﺑﺮ ‪ ، DSS‬ﺑﺎﯾﺪ ﮔﺴﺘﺮة ﻋﻈﻤﯿﯽ از ﮐﻨﺘﺮل را ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻤﻮد ‪ .‬اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ را ﺑﺎﯾـﺪ ﺑـﻪ ﺻـﻮرت‬
‫ﺧﻮدﮐﺎر و ﺑﻪ ﺻﻮرت دﺳﺘﯽ ﻣﻮرد ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻗﺮار داد ﮐﻪ ﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ اﯾﻦ دارد ﮐﻪ ﮐﺪام ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑـﺮاي ﮐـﺎرﺑﺮ ﻣـﻮرد‬
‫ﻧﻈﺮ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﮐﺎرﺑﺮ ﺑﺎﯾﺪ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻗﺎدر ﺑﺎﺷﺪ از اﻃﻼﻋﺎت ﻫﺪﻓﻤﻨﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﺎﯾﺪ ‪.‬‬
‫اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﯾﺮي ‪ :‬ﮐﺎرﺑﺮ ‪ DSS‬ﺑﺎﯾﺪ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﮥ ﺑﺨﺸﯽ از روش ﻫﺎي ﺣﻞ ﮐﺮدن ﺑﺎﺷﺪ و ﺳﭙﺲ ﻗـﺎدر ﺑـﻪ‬
‫ﺗﻐﯿﯿﺮ روش ﻣﺪﻟﺴﺎزي ﺑﻪ روش ﻣﻄﻠﻮب دﯾﮕﺮي ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫ﺟﻮاب ‪ MBMS :‬ﺑﺎﯾﺪ ﺟﻮاب ﮐﺎﻓﯽ ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ ﮐﺎرﺑﺮ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﻫﺮ ﺑﺎر از وﺿﻌﯿﺖ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺣﻞ ﻣـﺴﺌﻠﻪ آﮔـﺎه‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬
‫ارﺗﺒﺎط ‪ :‬ﮐﺎرﺑﺮ ‪ DSS‬ﺑﺎﯾﺪ در اﺳﺘﻔﺎده از ‪ MBMS‬اﺣﺴﺎس را ﺣﺘﯽ ﮐـﺮده و ﻧﺒﺎﯾـﺪ در وارد ﮐـﺮدن داده ﻫـﺎ‬
‫ﻣﺘﺤﻤﻞ زﺣﻤﺖ ﮔﺮدد ‪.‬‬
‫ﮐﺎﻫﺶ اﻓﺰودﮔﯽ ‪ :‬ﺳﻬﯿﻢ ﺷﺪن ﻣﺪل ﻫﺎ ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ و ﺣﺬف ذﺧﺎﯾﺮ اﺿﺎﻓﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻧﺒﺎر داده ﻫﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧـﺪ‬
‫در اﺟﺮاي اﯾﻦ ﻫﺪف ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﯽ اﯾﻔﺎ ﮐﻨﺪ ‪.‬‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽ ‪ :‬اﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه در ﻫﻤﺎن ﻣـﺪل و ﺑـﺎ ﻫﻤـﺎن داده ﻫـﺎ در ارﺗﺒـﺎط‬
‫اﺳﺖ روي ﻣﯽ دﻫﺪ ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻤﻮدن اﯾﻦ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽ رﺳﺪ ﮐﻪ ﯾﮏ ﻃﺮح ‪ MBMS‬ﺑﺎﯾﺪ ﮐﺎرﺑﺮ ‪ DSS‬را ﻗﺎدر‬
‫ﺑﺴﺎزد ﺗﺎ ﺑﻪ ﻣﻮارد زﯾﺮ دﺳﺖ ﯾﺎﺑﺪ ‪.‬‬
‫‪ ‬دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﻣﺪل ﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد‬
 ‫‪190‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫‪ ‬ﺑﺮرﺳﯽ و دﺳﺘﮑﺎري ﻣﺪل ﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد ‪ ،‬ﺷﺎﻣﻞ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﺪل ‪ ،‬ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻣﺪل و ﺗﻬﯿﮥ ﻣﺪل ﻫﺎي‬
‫ﻣﻨﺎﺳﺐ ‪.‬‬
‫‪ ‬ذﺧﯿﺮة ﻣﺪل ﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد ﺷﺎﻣﻞ ﺟﺪاﺳﺎزي ﻣﺪل ‪ ،‬اراﺋﮥ ﻣﺪل و ذﺧﯿﺮة ﻣﺪل ﻣﻨﻄﻘﯽ و ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺣﻔﻆ ﻣﻮارد اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﺪل ﻫﺎ ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺪل ﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ ﺑﺎ ﺗﻼش زﯾﺎد ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﻧﯿﺎز ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﻪ وﺳﯿﻠﮥ ﺳﺎﺧﺖ‬
‫ﻣﺪل ﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺪل ﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد ﺻﻮرت ﻣﯽ ﭘﺬﯾﺮد ‪.‬‬
‫ﻣﻠﺰوﻣﺎت دﯾﮕﺮي ﺑﺮاي اﯾﻦ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻫﺎ ﻧﯿﺎز ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﻣﺜﻼً وﺟﻮد ارﺗﺒﺎط ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﺗﻐﯿﯿﺮ داده ﻫﺎ در ﺑﯿﻦ‬
‫ﻣﺪل ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺷﺪه اﻧﺪ اﻣﺮي ﺿﺮوري ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻼوه ﺑﻪ ﯾﮏ روش اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﺮاي ﺗﺤﻠﯿﻞ و ﺗﻔﺴﯿﺮ‬
‫ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺣﺎﺻﻠﻪ از ﻣﺪل ﻧﯿﺎز ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﭼﻨﺪ روش ﻗﺎﺑﻞ اﺟﺮا ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪( EG . by OLAP or expert .‬‬
‫) ‪ system‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﻧﺘﯿﺠﮥ ﺗﺠﺎرت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ و ﺗﺴﺮﯾﻊ ارﺗﺒﺎﻃﺎت اﯾﻨﺘﺮﻧﺘﯽ اﯾﻦ ﻣﺪل ﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﻫﺮ ﭼﻪ‬
‫ﺳﺮﯾﻌﺘﺮ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﺎﺑﻨﺪ ‪ .‬داده ﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ آﻣﺎدة وارد ﮐﺮدن ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﺘﺎﯾﺞ راه ﺣﻞ ﻫﺮ ﭼﻪ‬
‫ﺳﺮﯾﻌﺘﺮ اﺟﺮا ﺷﻮد ‪ .‬در اﯾﻨﺠﺎ ﺑﺎﯾﺪ زﺑﺎن ﻣﺪل ﺳﺎزي ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻ و اﺑﺰارﻫﺎي ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻ در ﻣﺤﯿﻂ ﺗﺠﺎري ﻣﺪرن‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﯿﻢ ‪ .‬در اﯾﻦ ﻣﻮرد رﯾﺴﮏ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ زﯾﺮا ﺣﺘﯽ ﻣﻮﻓﻖ ﺗﺮﯾﻦ ﻣﺪل ﻫﺎ ﻧﯿﺰ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ اﺻﻼح و ﺗﻐﯿﯿﺮات‬
‫زﯾﺎدي دارﻧﺪ و در ﺑﺮﺧﯽ ﺟﻬﺎت اﺳﺘﻔﺎده‪ ،‬ﺑﻪ اﻧﺪازة ﮐﺎﻓﯽ درﺳﺖ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ رﮐﻮد ﻣﺪل ﯾﻌﻨﯽ ﻧﺎآﮔﺎه ﺑﻮدن ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ‬
‫ﻣﺪل ﻫﺎ ﭘﺲ از اﯾﻨﮑﻪ ﺗﯿﻢ ﺳﺎﺧﺖ و ﺗﻮﺳﻌﮥ ﻣﺪل را ﮐﻨﺎر ﻣﯽ ﮔﺬارد‪ ،‬ﻣﺸﺨﺺ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺎﻧﻨﺪ ‪ MIS‬ﺷﻨﺎﺧﺖ و آﮔﺎﻫﯽ از ﻣﺪل ﺑﺎﯾﺪ ﺗﺎ ﻫﻨﮕﺎم ﮐﺴﺐ ﺳﻮد از ﻣﺪل ﺣﻔﻆ ﺷﻮد ‪ .‬ﻣﺪل ﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻫﺮ ﮐﺪ‬
‫ﺛﺒﺖ ﺷﻮﻧﺪ ﺟﻬﺖ ﮐﺴﺐ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ )‪ Smith . Gunther.RATLIFF(2001‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﯿﺪ ‪.‬‬
‫در ‪ ASP‬ﭘﺲ از ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺪل ﺟﺮﯾﺎن ﺣﺮﮐﺖ ﺑﻪ ﺳﻮي ‪ WEB‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺳﻪ ﻣﺜﺎل از اﯾﻦ ﻧـﻮع ﻋﺒـﺎرت‬
‫اﺳﺖ از ‪:‬‬
‫‪MMM , web – based Model Management system – Multisimplex‬‬
‫‪ MBMS‬ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎً ﺑﺮ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ‪ DSS‬ﺑﺮاي ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻣﯽ ﮔﺬارد ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل در ﯾﮏ‬
‫ﻣﻄﺎﻟﻌﮥ آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ ‪ CHUNG‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﺮد ﮐﻪ ‪ MBMS‬ﺑﺎ ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﻣﺪﻟﺴﺎزي ﺑﺮ اﺟﺮا و رﻓﺘﺎر ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه‬
‫در ﺣﻞ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻣﯽ ﮔﺬارد ‪ .‬ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﮐﻪ ﭼﻨﯿﻦ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﮐﺎﻓﯽ از ‪ MBMS‬درﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺑﺪون آن‬
‫ﻗﺎدر ﺑﻪ اﻧﺠﺎم ﻫﯿﭻ ﮐﺎري ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ‪ MBMS .‬ﺑﻪ درك ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه از ﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﮐﻤﮏ ﮐﺮده ﮐﻪ اﯾﻦ اﻣﺮ از‬
‫ﮐﺎر ﺷﻤﺎرش اﻋﺪاد ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﺗﻮﺳﻌﮥ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻫﺎي ﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪ و در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮ روش ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي را در ﺑﺮ‬
‫ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ‪ .‬اﯾﻦ اﻣﺮ ﮐﻪ ‪ OLAP‬و اﺑﺰار اﺳﺘﺨﺮاج داده ﻫﺎ در ﺗﻼش ﺑﺮاي ﺑﻬﺒﻮد ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ ،‬ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻬﻢ‬
‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
 ‫‪191‬‬ ‫ﻣﺪﻟﺴﺎزي و ﺗﺤﻠﯿﻞ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم‬

‫زﺑﺎن ﻣﺪﻟﺴﺎزي‬
‫ﭼﻨﺪﯾﻦ زﺑﺎن وﯾﮋة ﻣﺪﻟﺴﺎزي وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻫﺪاف اوﻟﯿﮥ ﻧﺮم اﻓﺰار ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ اﺟﺮاي ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي و ﺑﻬﯿﻨﻪ‬
‫ﺳﺎزي ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﻋﻤﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬اﯾﻦ زﺑﺎن ﻫﺎ ﻫﺪف اوﻟﯿﮥ ﮐﺪﮔﺬاري اﻟﮕﻮرﯾﺘﻤﯽ ﺑﻮده ﮐﻪ ﻣﺪﯾﺮ را در ﺳﺎﺧﺖ و‬
‫ادارة ﻣﺪل ﻫﺎ ﯾﺎري ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ ‪ .‬ﺑﺮﺧﯽ از زﺑﺎن ﻫﺎي ﻣﺸﻬﻮر ﻣﺪﻟﺴﺎزي ﺟﻬﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي رﯾﺎﺿﯽ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ‬
‫‪. GAMS- AMPL Ling‬‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺪل ارﺗﺒﺎﻃﯽ‬

‫ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ ﻗﺒﻼً در ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ارﺗﺒﺎﻃﯽ داده اﺷﺎره ﮐﺮدﯾﻢ در ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺪل ارﺗﺒﺎﻃﯽ‪ ،‬ﯾﮏ ﻣﺪل‬
‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﻓﺎﯾﻞ ﻣﺠﺎزي ﯾﺎ ﯾﮏ راﺑﻄﮥ ﻣﺠﺎزي ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ‪ .‬ﺳﻪ ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺟﺎﻣﻌﯿﺖ‬
‫ارﺗﺒﺎﻃﯽ در ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺪل دارد ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از اﺟﺮا ‪ ،‬ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎزي و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ‪.‬‬

‫ﻧﻤﻮﻧﻪ ﮐﺎرﺑﺮدي ‪4,1‬‬

‫ﻃﺮاﺣﯽ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺧﺎك ﺑﺮداري در ‪ :IMERYS‬ﯾﮏ ﻗﺎﻟﺐ ﮐﻼﺳﯿﮏ از ﺗﺼﻤﯿﻢ‬
‫ﺳﺎزي‬
‫ﺑﺨﺶ‪ :3‬ﻣﺪل ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ ﻓﺮاﯾﻨﺪ‬

‫از ﻋﻤﻠﯿﺎت ﭘﺮدازش ﺣﻔﺮ ﭼﺎه ﺗﺎ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻧﻬﺎﯾﯽ را‬ ‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‬

‫ﺷﺮح ﻣﯽ دﻫﺪ‪ .‬دراﯾﻨﺠﺎ ﻣﺎ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻣﺪل ‪ pop‬را‬
‫ﺷﺮح ﻣﯽ دﻫﯿﻢ‪:‬ﻣﻘﯿﺎس ﺑﺰرگ ‪،‬ﻋﻤﻮﻣﯽ‪،‬ﻣﺪل‬
‫ﺟﺮﯾﺎن ﺷﺒﮑﻪ ﭼﻨﺪ ﻣﺤﺼﻮﻟﯽ ﺑﺎ ﺷﺮوط ﺟﺎﻧﺒﯽ‪.‬‬
‫ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﻦ ﺷﺮح ﻣﯽ دﻫﯿﻢ ﮐﻪ داده و‬
‫ﻣﺪل ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ودر ﻧﻬﺎﯾﺖ‬
‫اﯾﻦ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﮐﺎرﺑﺮدي اداﻣﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﮐﺎرﺑﺮدي ‪2,1‬‬
‫و‪ 2,2‬اﺳﺖ ‪ .‬ﺗﯿﻢ اﺟﺮاي ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎزي‬
‫‪GEORGIA‬‬ ‫در‬ ‫ﻓﺮاﯾﻨﺪ)‪(POP‬‬
‫و‪ SANDERSVILLE‬ﯾﮏ ﻣﺪل ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي‬
‫رﯾﺎﺿﯿﺎﺗﯽ را در ﻣﻘﯿﺎس ﺑﺰرگ ﻃﺮاﺣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ‬
 ‫‪192‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬
‫ﺧﺎم‪ ،‬ﺗﺠﻬﯿﺰات ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺑﺮاي ﺧﺎك ﺑﺮداري ‪،‬‬
‫ﺳﺮﻋﺖ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺧﺎك ﺑﺮداري ‪ ،‬ﺗﻘﺎﺿﺎﻫﺎي ﻣﻮرد‬
‫اﻧﺘﻈﺎر‪ ،‬ﺧﺎك رس ﻧﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ در ﺑﺎزار ﺧﺮﯾﺪاري‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد و ﻣﺎﻧﻨﺪ اﯾﻨﻬﺎ‪.‬‬
‫ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﺎﻧﻪ ‪ ،‬ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺟﺮﯾﺎن ﺷﺒﮑﻪ ﭼﻨﺪ‬
‫ﻣﺤﺼﻮﻟﯽ ‪ ،‬ﺟﺮﯾﺎن ﺑﺴﯿﺎري از ﻣﺤﺼﻮﻻت را‬
‫ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﻟﯿﻨﮏ ﻫﺎي ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ )ﮐﻤﺎﻧﻬﺎ( ﮐﻪ‬
‫ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻇﺮﻓﯿﺖ دارﻧﺪ ‪ ،‬ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ‪ .‬ﻣﺪل‬
‫ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﮔﺮاﻓﯿﮑﯽ ﻧﺸﺎن داده ﺷﻮد‬
‫ﮐﻪ ﻓﻬﻢ آ ن را ﺳﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺪل ﺗﻌﻤﯿﻢ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﺑﻪ اﯾﻦ ﺻﻮرت اﺳﺖ ﮐﻪ‬
‫ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ داﺷﺘﻪ‬ ‫ﻫﺮﻟﯿﻨﮏ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺟﺮﯾﺎن‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬ﮐﻪ ﻫﺮﺟﺮﯾﺎن ﺑﯿﻦ ﺻﻔﺮ وﯾﮏ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ‬
‫ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﭼﻪ ﻣﻘﺪار از ﺟﺮﯾﺎن واﻗﻌﯽ ﺑﻪ‬
‫ﮔﺮه ﭘﺎﯾﺎﻧﯽ ﻫﺮﻟﯿﻨﮏ ﻣﯽ رﺳﺪ‪ .‬اﯾﻦ روش ﺑﺮاي‬
‫ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي ﻣﺪل اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﻧﺘﯿﺠﻪ‬
‫اﻧﺘﻘﺎل ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ وﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﺧﺎك را ﺑﻪ ﻣﻘﺼﺪ‬
‫ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬ﺑﻌﻼوه ﺑﻌﻀﯽ از ﻋﻮاﻣﻞ ﺟﺎﻧﺒﯽ‬
‫ﻧﯿﺰ ﺑﺮ روي ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت و ﻇﺮﻓﯿﺖ ﻟﯿﻨﮏ ﻫﺎ ﺗﺎﺛﯿﺮ‬
‫ﻣﯽ ﮔﺬارﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺪل ﯾﮏ ﻣﺪل اﯾﺴﺘﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫اﯾﺠﺎد ﯾﮏ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪارد از اﻟﮕﻮﻫﺎي‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‪ ،‬ﮔﺴﺘﺮش و اﺟﺮاي ﻣﺪل را ﺑﺮاي‬
‫ﮔﺮوه راﺣﺖ ﺗﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﯾﮏ ﺧﺎك‬
‫ﻣﺨﺼﻮص ‪ ،‬ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻗﺎﻟﺐ ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺪل وﺟﻮد‬
‫دارد ‪ ،‬اﻣﺎم ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻣﻬﻢ ﺗﺮ‪ ،‬ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻓﺮاﯾﻨﺪﻫﺎﯾﯽ وﺟﻮد دارﻧﺪ ﮐﻪ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه ﻧﻮع‬
‫ﺗﺠﻬﯿﺰات ﺧﺎك ﺑﺮداري ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‬
‫‪،‬اﻧﺘﻘﺎل ﺧﺎك از ﺣﻔﺮ ﺗﺎ رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﯾﮏ ﮔﯿﺎه‬
‫ﺷﻮد‪ ،‬ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻧﻤﻮدن اﻧﻮاع ﺧﺎك رس‬
‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬
‫‪،‬ﺷﺮح ﻣﯽ دﻫﯿﻢ ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ از ﻣﺪل اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻟﮕﻮي ﻧﺨﺴﺖ ‪ POP DSS‬ﺑﺎ‬
‫ﺟﺰﺋﯿﺎت در ﻧﻤﻮﻧﻪ ﮐﺎرﺑﺮدي ‪ 6,1‬ﺷﺮح داده‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﮔﯿﺎﻫﺎن‬
‫داﻣﻨﻪ ﻓﺎز اول ﭘﺮوژه ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺑﺮاي‬
‫اراﺋﻪ ﻣﺪﻟﯽ ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﺟﻬﺖ ‪ 4‬ﮔﯿﺎه درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬دو ﮔﯿﺎه ﻣﺮﻃﻮب ‪ ،‬ﯾﮏ ﮔﯿﺎه ﺧﺸﮏ و‬
‫ﯾﮏ ﮔﯿﺎه ﻧﯿﻤﻪ ﺧﺸﮏ‪ .‬اﻣﺎ ﻣﺮﺣﻠﻪ اﺳﺘﺨﺮاج‬
‫درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺨﺶ ﺣﻔﺮ واﺳﺘﺨﺮاج‬
‫در ﻣﺮﺟﻠﻪ ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﻣﺪل اﺿﺎﻓﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺗﺎزﻣﺎﻧﯽ‬
‫ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺪل ﺑﺮاي ﮔﯿﺎه ﻧﯿﻤﻪ ﺧﺸﮏ درﺣﺎل‬
‫‪IMATEL‬‬ ‫اﻧﺠﺎم اﺳﺖ ‪ECCI ،‬ﺗﻮﺳﻂ‬
‫)ﻓﺮاﻧﺴﻪ( ﯾﮏ ﮔﯿﺎه ﻣﺮﻃﻮب و ﯾﮏ ﭘﻨﺠﻢ از ﮔﯿﺎه‬
‫ﺧﺸﮏ و درﻧﻬﺎﯾﺖ ﮔﯿﺎه ﻧﯿﻤﻪ ﺧﺸﮏ را‬
‫ﺧﺮﯾﺪاري ﮐﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺨﺘﺼﺮ در ﻧﻤﻮﻧﻪ‬
‫ﮐﺎرﺑﺮدي ‪ 6,1‬ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺪل ﮔﯿﺎه ﺧﺸﮏ را ﮐﺎﻣﻞ‬
‫ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ‪ .‬ﺑﺮاي اﻋﺘﺒﺎر ﺳﻨﺠﯽ ﻧﺘﯿﺠﻪ‪،‬ﮔﯿﺎﻫﺎن را ﺗﺎ‬
‫زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ ﺷﻮﻧﺪ در ﻣﺪل ﻧﮕﻬﺪاري ﻣﯽ‬
‫ﮐﻨﯿﻢ‪.‬‬
‫ﻣﺪل ‪ POP DSS‬در ‪ 1999‬ﺑﺮاي ﯾﮏ ﮔﯿﺎه‬
‫ﻣﺮﻃﻮب ‪،‬ﮔﯿﺎه ﺧﺸﮏ و ﮔﯿﺎه ﻧﯿﻤﻪ ﺧﺸﮏ ﺗﻮﺳﻌﻪ‬
‫ﯾﺎﻓﺖ‪.‬ﭘﺲ از آن ﻣﺎ ﮔﯿﺎه ﻧﯿﻤﻪ ﺧﺸﮏ را ﺑﺎ ﺧﺮﯾﺪ‬
‫ﺑﺎزار ﺧﺎرﺟﯽ و ﺗﻘﺎﺿﺎﻫﺎ ﺑﺮاي ﺧﺎك رس ﻫﺎي‬
‫ﻣﯿﺎﻧﯽ ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﮐﺮدﯾﻢ‪.‬‬
‫ﻗﺎﻟﺐ ﻫﺎي ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺪل‬
‫ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺷﺎﻣﻞ ﺣﻔﺮ ﮐﺮدن ﺑﺮاي‬
‫اﺳﺘﺨﺮاج‪،‬اﻧﺪازه وﻧﻮع ﺧﺎﮐﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ اﺳﺘﺨﺮاج‬
 ‫‪193‬‬
‫ﻫﺮ ﺳﺎﻋﺖ اﺳﺘﻔﺎده‪ ،‬ﻓﺎﮐﺘﻮر ﺗﺮﻣﯿﻢ‪ ،‬ﻇﺮﻓﯿﺖ‬
‫ﻣﺤﺪود ﺑﺮاي ﻫﺮ ﺟﺮﯾﺎن‪،‬وﻣﺤﺪودﯾﺖ ﺑﺮاي زﻣﺎن‬
‫ﻓﺮاﯾﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻗﺎﻟﺐ ﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اوﻟﯿﻪ از ﯾﮏ ﻓﺮاﯾﻨﺪ‬
‫ﺳﺎده ﺷﺎﻣﻞ دو ﮔﺮه و ﯾﮏ ﮐﻤﺎن ﺳﺎده ﻣﯽ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬ﮔﺮه اول ﯾﮏ ﮔﺮه ﺗﻐﺬﯾﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻫﺮﯾﮏ از‬
‫ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﻫﺎي ﭘﯿﺸﯿﻦ آن ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺮاي اﯾﻦ ﮔﺮه ‪،‬‬
‫ﮔﺮه ﺗﻐﺬﯾﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬ﮔﺮه ﺑﻌﺪي ﮔﺮه ﻣﺤﺼﻮل ﻣﯽ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﮔﺮه در ﺟﺎﯾﯽ ﻗﺮار دارد ﮐﻪ ﻣﺤﺼﻮل‬
‫ﭘﺲ از ﻃﯽ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ‪،‬رﺳﯿﺪه وآﻣﺎده ﺗﺤﻮﯾﻞ ﺑﻪ‬
‫ﻣﻘﺼﺪ ﺑﻌﺪي ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ‬
‫ﻣﯽﮐﻨﺪ )ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ‬ ‫‪،‬ﺟﺮﯾﺎن ﻓﺮاﯾﻨﺪ را ﻣﺸﺨﺺ‬
‫ﮐﻤﺎن(‪ .‬ﯾﮏ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺳﺎده ﺷﺒﯿﻪ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ زﯾﺮ ﻣﯽ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫‪FEED‬‬
‫‪PRODUCT‬‬
‫ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻨﺎ ﺑﺮاﯾﻦ ﻫﺮﻣﺤﺼﻮل ‪،‬ﺗﺎزﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻧﺮخ‬
‫وواﺣﺪ ارزش ﮔﺰاري در ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻧﮑﺮده‪،‬‬
‫ﻣﻌﯿﺎر ﺻﺤﺖ ﻣﺨﺼﻮص ﺑﻪ ﺧﻮد را دارد‪ .‬ﯾﮏ‬
‫ﻣﯿﺎﻧﯽ‬ ‫ﮔﺮه‬ ‫ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﭘﯿﭽﯿﺪه داراي ﯾﮏ‬
‫ﻣﺪﻟﺴﺎزي و ﺗﺤﻠﯿﻞ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم‬
‫ﺧﺎص ﯾﮏ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻓﺮاﯾﻨﺪ دﯾﮕﺮ‬
‫ﮐﻮﺑﯿﺪن و ﺧﺮد ﮐﺮدن اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻟﮕﻮﻫﺎي دﯾﮕﺮ ‪ ،‬از ﻗﺒﯿﻞ ﻧﻮع ﺗﺎﻧﮑﺮ ﺣﻤﻞ‪ ،‬از‬
‫ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﭘﯿﺮوي ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬ﺑﻌﻀﯽ از ﻓﺮاﯾﻨﺪ‬
‫ﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﯽ ﺗﻮﺳﻂ ﮔﺮه ﻫﺎ ﻧﺸﺎن داده ﻣﯽ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ‪ :‬ﯾﮏ ﻣﻨﺒﻊ)ﻣﺎﻧﻨﺪ ﯾﮏ ﺗﺎﻣﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه(‪،‬ﯾﮏ‬
‫ﭼﺎﻫﮏ)ﺗﻘﺎﺿﺎي ﯾﮏ ﻣﺤﺼﻮل ﻧﻬﺎﯾﯽ(‪ ،‬وﯾﮏ‬
‫ﻟﯿﻨﮏ ﮐﻪ ﺟﺮﯾﺎن را ﺑﯿﻦ ﻫﺮ زوج از اﻟﮕﻮﻫﺎي‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬ﻫﺮ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﯾﮏ‬
‫ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ از ﺧﺎك ﻫﺎ را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ‬
‫ﺟﺮﯾﺎن از آﻧﻬﺎ ﻋﺒﻮر ﻣﯿﮑﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻫﺮ ﺟﺮﯾﺎن در‬
‫ﻃﻮل ﯾﮏ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ‪ ،‬داده ﻫﺎي زﯾﺮ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺸﺨﺺ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ‪:‬ﻧﺮخ ﺟﺮﯾﺎن)ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﻦ ﺑﺮ ﺳﺎﻋﺖ ﮐﻪ‬
‫ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻧﻮع ﺧﺎك ﻣﺘﻐﯿﺮ اﺳﺖ(‪،‬واﺣﺪ ارزش‬
‫ﮔﺰاري ﺑﺮاي ﻫﺮﺗﻦ‪ ،‬واﺣﺪ ارزش ﮔﺰاري ﺑﺮاي‬
‫ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﻫﺎي ﭘﯿﭽﯿﺪه دو ﯾﺎ ﭼﻨﺪ ﻣﺤﺼﻮل‬
‫ﺧﻮاﻫﻨﺪ داﺷﺖ‪ .‬ﯾﮏ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي از ﻓﺮاﯾﻨﺪ‪ ،‬ﺧﺎك‬
‫داﻧﻪ‬ ‫رس را ﺑﻪ دو ﻗﺴﻤﺖ ‪:‬داﻧﻪ رﯾﺰ و‬
‫درﺷﺖ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﻫﺮﯾﮏ از اﯾﻦ دو ﻓﺮاﯾﻨﺪ‬
‫ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺠﺰا وﭘﺲ از دﯾﮕﺮي اﻧﺠﺎم ﻣﯽ‬
 ‫‪194‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫ﺧﺎم ‪5،‬ﺧﺎﻧﻮاده از ﺧﺎك ﻫﺎي ﻣﺮﻃﻮب و‪3‬‬ ‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ)و ﯾﺎ ﯾﮏ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﮔﺮه ﻣﯿﺎﻧﯽ(‪،‬‬
‫ﻣﺤﺼﻮل ﺧﺸﮏ اﺻﻠﯽ وﺟﻮد دارد‪.‬ﺑﺎ وﺟﻮد‬ ‫ﯾﮏ ﮔﺮه ﻣﺤﺼﻮل ﺑﺮاي ﻫﺮﯾﮏ و ﮐﻤﺎﻧﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ‬
‫اﯾﻨﮑﻪ ﺗﻌﺪاد ﮐﻤﯽ از اﯾﻦ ﺧﺎك ﻫﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎ‬ ‫ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﻟﯿﻨﮏ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ‪ ،‬ﺷﺒﯿﻪ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ زﯾﺮ ﻣﯽ‬
‫ﻫﻢ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺷﻮﻧﺪ وﯾﺎ ﺑﺎﺧﺎك ﻫﺎي دﯾﮕﺮ ﺗﺮﮐﯿﺐ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫ﺷﻮﻧﺪ ﺑﺎ ﮔﯿﺎه ﻫﺎي اﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪه ‪،‬ﺣﺪود ﭼﻨﺪﺻﺪ‬
‫ﻣﺤﺼﻮل ﺑﻪ ﺑﺎزار اراﺋﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬ﺻﺪﻫﺎ راه ﺑﺮاي‬
‫‪E‬‬
‫ﺗﺮﮐﯿﺐ ﮐﺮدن ﻣﻮاد ﺧﺎم ﺣﺎﺻﻞ از ﺧﺎك ﻫﺎي‬
‫ﻣﺮﻃﻮب وﺟﻮد دارد‪ .‬ﻫﺮﻧﻮع از آﻧﻬﺎ از ﭼﻨﺪﯾﻦ‬
‫ﻣﺴﯿﺮ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺗﻮﻟﯿﺪ ‪،‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻋﺒﻮر ﮐﻨﻨﺪ‪.‬ﺑﺮاي‬ ‫‪PROCESS SET‬‬

‫ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻫﺮﺧﺎك ﺧﺎص ﭼﻨﺪﯾﻦ راه وﺟﻮددارد‬ ‫‪R‬‬

‫‪،‬وﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﻣﺘﻔﺎوت و ﻣﻮاد ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﻣﺘﻔﺎوت ﻣﯽ‬

‫ﺗﻮاﻧﻨﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻣﺪل ﺑﻪ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪن‬
‫‪PROD01‬‬
‫ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺗﺮﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺐ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه ﮐﻤﮏ ﻣﯽ‬
‫ﮐﻨﺪ‪.‬ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﻣﺪل ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ ‪،‬ﺟﺮﯾﺎن ﺣﺮﮐﺖ‬
‫ﺧﺎك )ﻣﺘﻐﯿﺮ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺑﺮﺣﺴﺐ ﺗﻦ (وزﻣﺎن‬ ‫ﻣﻮاد ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺧﻮاص ﺧﺎك را ﺗﻐﯿﯿﺮ‬
‫ﻣﺼﺮﻓﯽ ﺑﺮاي ﻫﺮﺧﺎك درﻫﺮ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽ‬ ‫ﻣﯽ دﻫﻨﺪ در ﻓﺮاﯾﻨﺪي دﯾﮕﺮ ﺑﻪ ﺧﺎك اﺿﺎﻓﻪ ﻣﯽ‬
‫ﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﻫﻤﮕﯽ ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﻨﺪي ﺷﺪه‬ ‫ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻣﻘﺪار اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺟﺮﯾﺎن ‪،‬‬
‫اﻧﺪ‪.‬وﻣﻘﺪار ﮐﻞ ﺟﺮﯾﺎن وﮐﻞ زﻣﺎن ﻣﺼﺮﻓﯽ ﺑﻪ‬ ‫ﻧﺴﺒﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ)ﭘﻮﻧﺪ در ﻫﺮ ﺗﻦ(‪ ،‬وﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ‬
‫ﺧﺎﻃﺮ ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻫﺎي ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﺑﺮاي ﺗﺠﻬﯿﺰات‬ ‫ﻧﺮخ اﺳﺘﻔﺎده ﻓﺮاﯾﻨﺪ از آن ‪ ،‬ﻣﻘﺪار ﻣﻮاد ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ‬
‫وﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﻣﺤﺼﻮل ﻧﻬﺎﯾﯽ ‪،‬ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺧﺎص‬ ‫ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺘﻐﯿﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬ﭘﺮدازش دﯾﮕﺮ ﺑﺮ روي‬
‫ﺧﻮد را دارﻧﺪ‪ .‬دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده وﻧﯿﺰ‬ ‫ﻫﻤﺎن ﺧﺎك ‪ ،‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻮاد‬
‫اﯾﻨﮑﻪ از ﭼﻪ ﻓﺮاﯾﻨﺪي ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻇﺮﻓﯿﺖ ﻫﺎ‬ ‫ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ دﯾﮕﺮي ﺷﻮد‪ .‬ﺟﻬﺖ ﺟﺮﯾﺎن ﻫﺎي‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪،‬ﺑﺴﺘﮕﯽ زﯾﺎدي ﺑﻪ ﻃﺮاﺣﯽ اﻫﺪاف‬ ‫ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﻫﺎ ﺑﺮاي ﺧﺎك ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ا ز ﯾﮏ ﮔﯿﺎه ﺑﻪ‬
‫ﺷﺮﮐﺖ دارد‪.‬ﻫﻤﺎن ﻃﻮر ﮐﻪ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﺑﺮاي ﻫﺮﻧﻮع‬ ‫ﮔﯿﺎه دﯾﮕﺮ وﯾﺎ اﻗﺘﺼﺎد ﺑﻪ ﮔﯿﺎه وﯾﺎ از اﺳﺘﺨﺮاج ﺑﻪ‬
‫ﺧﺎك ‪،‬ﯾﮏ ﻓﺮاﯾﻨﺪ اﺳﺖ ‪،‬اﺳﺘﺨﺮاج ﻧﯿﺰ ﻓﺰاﯾﻨﺪ ﻣﯽ‬ ‫ﺳﻤﺖ ﮔﯿﺎه و ﻣﺎﻧﻨﺪ اﯾﻨﻬﺎ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬ﻣﺪل ﭘﺲ از‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬ﻫﺪف ﻣﺎﮐﺰﯾﻤﻢ ﮐﺮدن ﺳﻮداﺳﺖ‪ .‬ﻫﺮ‬ ‫اﺗﺼﺎل اﯾﻦ ﻓﺮاﯾﻨﺪﻫﺎ ﺑﻪ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ‪ ،‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از‬
‫ﻣﺤﺼﻮل ﻧﻬﺎﯾﯽ داراي ﯾﮏ ﻗﯿﻤﺖ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮ‬ ‫ﻟﯿﻨﮏ ﻫﺎ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪،‬ﮐﻪ ﺟﻬﺖ اﻧﺘﻘﺎل ﺧﺎك‬
‫اﺳﺎس آن ﻓﺮوﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﯿﺸﺘﺮاز‪ 2,3‬ﻣﯿﻠﯿﻮن‬ ‫را ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﮐﻤﺎﻧﻬﺎ ‪،‬ﻫﻤﻪ اﻧﺘﻘﺎل‬
‫ﺧﺎك ﻫﺎ را ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‪.‬ﺣﺪود ‪ 15‬ﻧﻮع ﺧﺎك‬
 ‫‪195‬‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻫﺎي ﺗﺎﻣﯿﻦ ﮐﺮدن ﻣﺴﺌﻠﻪ‬
‫اﻧﺘﻘﺎل)ازﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ ﺗﺎ ﻣﺸﺘﺮي( ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ‬
‫زﯾﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫))‪@FOR(FACTORY(I‬‬
‫))‪@SUM(CUSTOMER(J):FLOW(I,J‬‬
‫;)‪<=CAPACITY(I‬‬
‫ﻫﺮ‬ ‫ﻣﻌﻨﺎﺳﺖ‪:‬ﺑﺮاي‬ ‫ﺑﺪﯾﻦ‬ ‫ﮐﻪ‬
‫)‪، FACTORY(I‬ﺟﻤﻊ ﺗﻤﺎم ﺟﺮﯾﺎﻧﻬﺎ از ﮔﺮه‬
‫ﺗﺎﻣﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه ‪ I‬ﺗﺎ ﮔﺮه ﺗﻘﺎﺿﺎي ‪ J‬ﺑﺮاي ﻫﻤﻪ‬
‫ﻣﺸﺘﺮي ﻫﺎ‪،‬ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ ﯾﺎ ﻣﺴﺎوي ﻇﺮﻓﯿﺖ ﻗﺎﺑﻞ‬
‫دﺳﺘﺮس ‪ I‬در ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ ‪ I‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬دﺳﺘﻮرات‬
‫داده ﺧﺎﺻﯽ وﺟﻮد دارﻧﺪ ﮐﻪ ﻫﻤﻪ داده ﻫﺎي‬
‫ﺿﺮوري ﺑﺮاي ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ ‪،‬ﻣﺸﺘﺮي و‬
‫ﻇﺰﻓﯿﺖ را ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺨﺶ ﺣﻔﺮ ﻣﺪل‬
‫‪ POP‬ﺑﺴﯿﺎر ﺷﺒﯿﻪ ﺑﻪ ﻣﺴﺌﻠﻪ اﻧﺘﻘﺎل ﺑﻬﺒﻮد ﯾﺎﻓﺘﻪ‬
‫اﺳﺖ‪.‬ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻫﺎﺑﺮروي ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ‬
‫ﻣﺸﺨﺺ ﺷﻮد‪.‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ‪DSS POP‬‬
‫‪ DSS‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﯾﮏ ﺟﺪول ﭘﺎﯾﮕﺎه داده اﮐﺴﺲ ﮐﻪ‬
‫ﺑﺮاﺳﺎس ﻣﻨﻮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪،‬ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه و داده ﻫﺎ را‬
‫در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﯾﮏ ﺳﻨﺎرﯾﻮي‬
‫ﺧﺎص ‪،‬ازﻃﺮﯾﻖ ﺻﻔﺤﻪ واﺳﻂ ﮔﺮاﻓﯿﮑﯽ‬
‫ﮐﺎرﺑﺮ)‪ (GUI‬ﺑﺮ روي ﺟﺪاول اﮐﺴﺲ ﻧﺼﺐ ﻣﯽ‬
‫ﺷﻮد‪ .‬ﮐﺎرﺑﺮ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﻫﺎ را ﺟﻤﻊ آوري ﮐﺮده‬
‫‪،‬ﺳﺎﯾﺮ ﺗﻨﻈﯿﻤﺎت ﻓﺮاﯾﻨﺪﻫﺎ را اﻧﺠﺎم ﻣﯽ دﻫﺪو‬
‫ﺳﭙﺲ ‪ LINGO‬را ﺑﺎ ﯾﮏ ﮐﻠﯿﮏ ﻓﻌﺎل ﻣﯽ ﺳﺎزد‪.‬‬
‫‪ LINGO‬ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺧﻮدﮐﺎر ﻣﺪل را ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده‬
‫از ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎ اﯾﺠﺎد ﮐﺮده و ﻧﺘﯿﺠﻪ را ﺑﺮ ﻣﯽ‬
‫ﮔﺮداﻧﺪ ‪ LINGO.‬ﻧﺘﯿﺠﻪ را در ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎ ﺑﺎر‬
‫ﻣﺪﻟﺴﺎزي و ﺗﺤﻠﯿﻞ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم‬
‫ﺗﻦ ازﺧﺎك ﺧﺎم ﺳﺎﻟﯿﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺪل در ﻣﯽ‬
‫آﯾﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺸﮑﻼت ﻣﺪﻟﺴﺎزي‬
‫ﻣﺴﺌﻠﻪ اي ﮐﻪ ﺳﺎﺧﺘﻦ اﯾﻦ ﻣﺪل را ﺳﺨﺖ‬
‫وواﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ اﻧﺪازه ﺑﺰرگ آن ﮐﺮده و‪،‬اﯾﻨﺴﺖ ﮐﻪ‬
‫ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺧﺎﺻﯿﺖ از ﻓﺮاﯾﻨﺪﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎﯾﺪ‬
‫ارزﯾﺎﺑﯽ ﺷﻮﻧﺪ ‪،‬درﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﻓﺮاﯾﻨﺪﻫﺎ ﻓﻌﻼ‬
‫ﺳﺎﺧﺎرﻣﻨﺪ ﻧﺸﺪه اﻧﺪ‪.‬ﭘﺲ از اﯾﻨﮑﻪ ﯾﮑﺒﺎر ﮔﯿﺎﻫﺎن‬
‫ﻧﯿﻤﻪ ﺧﺸﮏ و ﺑﺨﺸﯽ از ﮔﯿﺎﻫﺎن ﺧﺸﮏ ﻓﺮوﺧﺘﻪ‬
‫ﺷﺪﻧﺪ ‪ ،‬ﺟﺮﯾﺎن ﺑﻪ اﯾﻦ ﺑﺨﺶ از ﻣﺪل ﺑﺎ ﺻﻔﺮ‬
‫ﮐﺮدن ﻇﺮﻓﯿﺖ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ‪،‬ﺑﺴﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد و ﺑﺎزار‬
‫ﺧﺮﯾﺪ ﺑﺮاي اﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪن ﻣﺤﺼﻮل ﻧﻬﺎﯾﯽ ﺑﺎز ﻣﯽ‬
‫ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ از آن ‪ ،‬اﻧﺪازه ﻣﺪل ﺑﺎ‪ 50‬درﺻﺪ از‬
‫ﮔﯿﺎﻫﺎن و ﺧﺎك ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﺪل اﺿﺎﻓﻪ ﻣﯽ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ ‪،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫زﺑﺎن ﻣﺪﻟﺴﺎزي ‪ LINGO‬و ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ‬
‫ﺳﺎزي ﺑﺎ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ‪ACCESS‬‬
‫ﻣﺪل در ‪ LINGO‬اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎ‬
‫ﺑﺎ ﯾﮏ ﺑﺎﻧﮏ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ اﮐﺴﺲ ﮐﻪ ﺑﯿﺶ از ده ﻫﺎ‬
‫ﺟﺪول راﺑﻄﻪ اي در واﺳﻂ ‪ ODBC‬دارد‬
‫‪،‬ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺧﻄﻮط ﻣﺪل ‪ LINGO‬ﺑﻪ‬
‫ﺻﻮرت ﻣﺴﺘﻘﻞ از دﺳﺘﻮرات ﻟﯿﻨﮏ داده ﻫﺎ‬
‫ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه اﻧﺪ‪ .‬ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎزي ﻣﺪل‬
‫‪ LINGO‬ﺑﺎداده ﻫﺎي ﭘﺎﯾﮕﺎه داده‪ ،‬ﻧﺘﯿﺠﻪ را ﺑﻪ‬
‫ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﺑﺮ ﻣﯽ‬ ‫اﺗﻮﻣﺎﺗﯿﮏ ﺑﻪ‬ ‫ﺻﻮرت‬
‫ﮔﺮداﻧﺪ‪ .‬ﺧﻄﻮط ﻣﺪل‪ LINGO‬ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﻪ‬
‫ﺻﻮرت ﻣﺨﻔﻒ ﺗﻮاﺑﻊ رﯾﺎﺿﯽ و ﺟﺒﺮي اﺳﺖ ‪،‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﯾﮏ وﺳﯿﻠﻪ آﺷﻨﺎ ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺪل ﻣﯽ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﺧﻄﻮط ﻣﺪل ‪LINGO‬‬
 ‫‪196‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬
‫ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎ ‪،‬ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از اﯾﻦ ﻓﺮاﯾﻨﺪﻫﺎ ﺑﯽ ﻣﯿﻞ‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ اﻣﺎ آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ دﻗﺖ آزﻣﺎﯾﺶ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و‬
‫ﮔﺎﻫﯽ از آﻧﻬﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬ﻣﺪل ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ‬
‫‪،‬ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ اﺟﺮاي وﺿﻌﯿﺖ‬
‫ﺟﺎري ﺑﺎ ﯾﮏ ﻣﺤﺼﻮل ﺑﺎ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺑﺎﻻ ﺑﺎﻋﺚ‬
‫ﮐﺎﻫﺶ ﺣﻔﺮ آن ﺷﺪه و ﻣﻨﺠﺮﺑﻪ اﯾﺠﺎد ﯾﮏ ﻓﺮاﯾﻨﺪ‬
‫ﺟﺪﯾﺪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬در ﻧﻬﺎﯾﺖ ﺑﻌﻀﯽ از ﻓﺮاﯾﻨﺪﻫﺎي‬
‫ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯿﮑﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻌﻀﯽ از‬
‫ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻧﻬﺎﯾﯽ ‪ ،‬ﻣﻌﻤﻮﻻ در ﺳﺎﯾﺮ ﮔﯿﺎﻫﺎن‬
‫ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﺧﻼﺻﻪ و ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮔﯿﺮي‬
‫ﻣﺪل ‪ POP‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﺨﺸﯽ از ‪ POP DSS‬در‬
‫‪، IMERYS‬ﺑﻪ ﻃﺮاﺣﯽ ﯾﮏ ﻣﺪل ﺳﺎﻻﻧﻪ ‪،‬ﻓﺼﻠﯽ‬
‫ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬ﻣﺪل‬ ‫و ﺣﺘﯽ ﻫﻔﺘﮕﯽ ﮐﻤﮏ‬
‫‪ POP‬ﺑﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪﮔﺎن ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ‬
‫ﻣﺸﺨﺺ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﮐﺪام ﮔﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎ در ﻣﻘﺎﺑﻞ‬
‫ﺗﻘﺎﺿﺎي زﯾﺎد ‪،‬ﺑﯿﺸﺘﺮ دوام ﻣﯽآورﻧﺪ و ﺳﻮد‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮي ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‪ .‬ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﺮاي ﻣﯿﻠﯿﻮن ﻫﺎ ﺗﻦ‬
‫ﺧﺎك ﮐﺎر ﮐﻮﭼﮑﯽ ﻧﯿﺴﺖ‪،‬و ‪ POP DSS‬اﯾﻦ ﮐﺎر‬
‫را ﺑﻪ آﺳﺎﻧﯽ و ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ دﻫﺪ‪POP .‬‬
‫ﮐﺎر ﺧﻮد را ﺑﺮاي ﺳﺎﯾﺮ ﮔﯿﺎﻫﺎن و ﺧﺎك ﻫﺎي‬
‫‪ IMERYS‬ﮔﺴﺘﺮش ﻣﯽ دﻫﺪ ‪POP DSS .‬‬
‫ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ آﻣﯿﺰ اﺳﺖ‪.‬‬
‫زﯾﺎدي ﺑﺮاي ﻣﺎ اﻧﺠﺎم ﻧﻤﯽ دﻫﻨﺪ ‪.‬ﻣﺪﯾﺮان‬
‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬
‫ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﮐﻨﺘﺮل را ﺑﻪ ‪ GUI‬ﺑﺮ ﻣﯽ ﮔﺮداﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺳﭙﺲ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي اﮐﺴﺲ ‪،‬ﮔﺰارﺷﺎت و ﮔﺮاف‬
‫ﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮدي وﻣﻌﻨﺎدار را ﺑﺮاي ﻣﺴﺌﻠﻪ اﺳﺘﺨﺮاج‬
‫ﺧﺎك و ﻓﺮاﯾﻨﺪ آن ‪،‬ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪.‬ﻣﺤﻞ ﻫﺎي‬
‫ﺣﺴﺎس ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪،‬اﯾﻦ ﻣﻮارد ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ‬
‫ذﺧﯿﺮه ﺷﻮﻧﺪ و ﺳﭙﺲ ﺳﻨﺎرﯾﻮي دﯾﮕﺮي اﺟﺮا‬
‫ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﯾﮏ دوره ﺗﻨﺎوﺑﯽ ﺛﺎﺑﺖ )ﻣﺜﻼ ﯾﮏ‬
‫ﺳﺎل ﯾﺎ ﻓﺼﻞ ﯾﺎ دوﻫﻔﺘﻪ(ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻣﺪل ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽ‬
‫ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﮐﺪام ﻣﻌﺪن ﻓﻌﺎل‪،‬ﭼﻪ ﻣﻘﺪار ﺧﺎك از‬
‫ﻫﺮﻣﻌﺪن ﺣﻔﺮ‪،‬ﺧﺎك از ﻣﻌﺪن ﺑﻪ ﮐﺪام واﺣﺪ از‬
‫ﻓﺮاﯾﻨﺪﻫﺎ ﺣﻤﻞ ﺷﺪه و ﮐﺪام ﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ و‬
‫ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻣﻮاد ﺧﺎم اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ‬
‫ﻫﻤﻪ ﺟﺮﯾﺎﻧﻬﺎي اﻧﺘﻘﺎل ﺧﺎك را در درون ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﻣﺸﺨﺺ واﯾﻨﮑﻪ ﭼﻪ ﻧﻮع ﺧﺎﮐﯽ در ﺑﺎزار‬
‫ﺧﺮﯾﺪاري ﺷﺪه اﺳﺖ را ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬ﻣﺪل‬
‫ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﭼﻪ ﻓﺮاﯾﻨﺪﻫﺎﯾﯽ‬
‫ﺑﺮ روي ﻇﺮﻓﯿﺖ ﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد درﺣﺎل اﺟﺮاﺳﺖ‬
‫و ﻧﯿﺰ اﮔﺮ ﻇﺮﻓﯿﺖ را در ﺟﺎﯾﯽ اﻓﺰاﯾﺶ‬
‫دﻫﯿﻢ‪،‬ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞ اﻓﺰاﯾﺶ ﺑﻬﺮه ﭼﻘﺪر ﺧﻮاﻫﺪ‬
‫ﺑﻮد)ﺑﺎ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺣﺴﺎس(‪.‬‬
‫ﮔﺎﻫﯽ اوﻗﺎت ﻓﺮاﯾﻨﺪﻫﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﮐﺎرﺑﺮد ﮐﻤﺘﺮ‬
‫وﺟﻮد دارﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻣﻘﺪاري از ﺑﺎر‬
‫ﻓﺮاﯾﻨﺪﻫﺎي ﻣﺤﺪود دﯾﮕﺮ را ﺣﻤﻞ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﮐﺎر‬
‫‪197‬‬ ‫ﻣﺪﻟﺴﺎزي و ﺗﺤﻠﯿﻞ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم‬

‫ﺳﺆاﻻت ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ از اﯾﻦ ﻓﺼﻞ‬

‫‪ (١‬ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﺑﺮ اﺳﺎس آﮔﺎﻫﯽ و ﺑﺎور ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه را ﻧﺎم ﺑﺮده و ﺑﺎ ﺷﮑﻞ ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ‪.‬‬

‫‪ (٢‬ﻣﺪل ﻫﺎي اﯾﺴﺘﺎ و ﭘﻮﯾﺎ را ﺷﺮح دﻫﯿﺪ‪.‬‬

‫‪ (٣‬ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺘﻐﯿﺮ را ﻧﺎم ﺑﺮده و ﺑﻄﻮر ﻣﺨﺘﺼﺮ ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ؟‬

‫‪ (٤‬روش ﻫﺎي ﺟﺴﺘﺠﻮي ﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪ را ﻧﺎم ﺑﺮده و ﺑﻄﻮر ﻣﺨﺘﺼﺮ ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ؟‬

‫‪ (٥‬ﭼﻨﺪ ﻣﻮرد از ﻣﺸﮑﻼﺗﯽ ﮐﻪ در ﺗﺤﻠﯿﻞ اﻫﺪاف ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ وﺟﻮد دارد را ﻧﺎم ﺑﺒﺮﯾﺪ؟‬

‫‪ (٦‬ﭼﻨﺪ ﻣﻮرد از ﻣﺰاﯾﺎ و ﻣﻌﺎﯾﺐ روش اﮐﺘﺸﺎﻓﯽ را ﻧﺎم ﺑﺒﺮﯾﺪ؟‬

‫‪ (٧‬ﭼﻨﺪ ﻣﻮرد از ﻣﺰاﯾﺎ و ﻣﻌﺎﯾﺐ ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي را ﻧﺎم ﺑﺒﺮﯾﺪ؟‬

‫‪ (٨‬ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي را ﺷﺮح داده و ﭼﻨﺪ ﻣﻮرد از وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎي آن را ﻧﺎم ﺑﺒﺮﯾﺪ؟‬

‫‪ (٩‬ﻣﺮاﺣﻞ ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي را ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺷﮑﻞ ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ؟‬

‫اﻧﻮاع ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي را ﻧﺎم ﺑﺮده و ﺑﻄﻮر ﻣﺨﺘﺼﺮ ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ؟‬ ‫‪(١٠‬‬
 ‫ﻓﺼﻞ‬

‫‪5‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ‪ :‬ﻓﺎﻃﻤﻪ ﺗﻘﯽ ﭘﻮر‬
‫ﻫﺎدي ﺑﻬﺮاﻣﯽ‬

‫‪ 5‬ﻫﻮش ﺗﺠﺎرت‪ :‬اﻧﺒﺎر داده‪،‬اﮐﺘﺴﺎب داده‪،‬داده‬

‫ﮐﺎوي‪ ،‬ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر و ﺗﺠﺴﻢ آن‬
‫اﻫﺪاف اﯾﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ‬
‫‪ ‬ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺟﻤﻊ آوري‪ ،‬ﻣﺸﮑﻼت و ﮐﯿﻔﯿﺖ داده ﻫﺎ‬

‫‪ ‬ﺗﻮﺻﯿﻒ وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎ و ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده‬

‫‪ ‬ﺗﻮﺿﯿﺢ اﻫﻤﯿﺖ و ﻧﺤﻮه اﺳﺘﻔﺎده از اﻧﺒﺎر و ﻣﺮﮐﺰ داده‬

‫‪ ‬ﺗﻮﺻﯿﻒ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺗﺠﺎرت و ﻫﻮش ﺗﺠﺎرت و اﻫﻤﯿﺖ آﻧﻬﺎ در ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ‬

‫‪ ‬ﺗﻮﺿﯿﺢ ﭘﺮدازش ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ آﻧﻼﯾﻦ‪ ،‬داده ﮐﺎوي‪ ،‬ﻣﺠﺴﻢ ﺳﺎزي داده ﻫﺎ و ﭼﻨﺪ ﺑﻌﺪي ﺑﻮدن داده ﻫﺎ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﯿﺎن‬
‫اﯾﻨﮑﻪ ﺗﺠﺰﯾﻪ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺑﯽ درﻧﮓ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در ﺑﻬﺒﻮد ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ ‬ﺗﻮﺻﯿﻒ اﯾﻨﮑﻪ ﭼﻄﻮر وب ﺑﺮ روش ﻫﺎي ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﺗﺎﺛﯿﺮ ﮔﺬار اﺳﺖ و ﺑﺎﻟﻌﮑﺲ‬

‫‪ ‬ﺑﯿﺎن اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ روش ﻫﺎ و ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﻫﺎي ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻗﺴﻤﺘﯽ از ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺗﺠﺎرت ﯾﺎ‬
‫ﻫﻮش ﺗﺠﺎرت در ﺑﻬﺒﻮد ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻫﺎ ﻣﻮﺛﺮ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ ‬ﺗﻮﺿﯿﺢ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻫﺎي ﻫﻮش وب و اﻫﻤﯿﺖ آﻧﻬﺎ در ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ‬

‫ﺑﺴﯿﺎري از ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎي ﺑﻪ ﺟﻤﻊ آوري ﺣﺠﻢ ﻋﻈﯿﻤﯽ از داده ﻣﯽ ﭘﺮدازﻧﺪ ﺗﺎ ﮐﺎرﻣﻨﺪان ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از آﻧﻬﺎ ﻗﺎدر ﺑﻪ‬
‫ﮐﺸﻒ اﺳﺮار ارزﺷﻤﻨﺪي ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﺳﺎزﻣﺎن آﻧﻬﺎ را ﻗﺎدر ﺑﻪ رﻗﺎﺑﺖ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ آﻣﯿﺰ ﺳﺎزد‪.‬ﺑﻌﻀﯽ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ اﯾﻦ اﻣﺮ را‬
‫ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺳﺎﯾﺮﯾﻦ در اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﮐﺎﻣﻼ ﻧﺎﻣﻮﻓﻖ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺟﻬﺖ اﺳﺘﻔﺎده از اﺑﺰارﻫﺎي ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ‬
‫ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﻬﺒﻮد ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ‪ ،‬ﺑﻪ ﯾﮏ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺑﻨﯿﺎدي داده و ﻣﻌﻤﺎري وﯾﮋه ﻧﯿﺎز اﺳﺖ ﺗﺎ ﺗﺠﺰﯾﻪ ﺗﺤﻠﯿﻞ‬
 ‫‪199‬‬ ‫اﻧﺒﺎر داده‪،‬اﮐﺘﺴﺎب داده‪ ،‬داده ﮐﺎوي‪ ،‬ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر و ﺗﺠﺴﻢ آن‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭘﻨﺠﻢ‬

‫دﺳﺘﻮرات ﻣﻮﺛﺮ را ﺗﺴﻬﯿﻞ ﺑﺨﺸﺪ‪ .‬ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺗﺼﻤﯿﻢ از راه دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ ﻫﻤﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان‬
‫ﻫﻮش ﺗﺠﺎرت ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻫﻮش ﺗﺠﺎرت ﺷﺎﻣﻞ اﻧﺒﺎر ﮐﺮدن داده ﻫﺎ‪ ،‬ﭘﺮدازش ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ آﻧﻼﯾﻦ ‪ ،‬داده ﮐﺎوي‬
‫و ﺗﺠﺴﻢ و ﭼﻨﺪ ﺑﻌﺪي ﺑﻮدن اﺳﺖ‪ .‬رﺋﻮس ﻣﻄﺎﻟﺐ اﯾﻦ ﻓﺼﻞ ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ اﺳﺖ ‪:‬‬
‫آﺷﻨﺎﯾﯽ‪ :‬ﺑﻪ اﺷﺘﺮاك ﮔﺬاري داده ﻫﺎ ﯾﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﺟﺰء ﻣﻬﻢ از اﺳﺘﺮاﺗﮋي اﺻﻠﯽ ﺟﻬﺖ اﻣﻨﯿﺖ‬ ‫‪5,1‬‬
‫داﺧﻠﯽ‬
‫‪ 5,2‬ﻃﺒﯿﻌﺖ و ﻣﻨﺎﺑﻊ داده ﻫﺎ‬
‫‪ 5,3‬ﺟﻤﻊ آوري داده ‪ ،‬ﻣﺸﮑﻼت و ﮐﯿﻔﯿﺖ آن‬
‫‪ 5,4‬ﺧﺪﻣﺎت ﺑﺎﻧﮏ داده ﻫﺎي وب ﺳﺎﯾﺘﯽ ‪ /‬اﯾﻨﺘﺮﻧﺘﯽ و ﺗﺠﺎري‬
‫‪ 5,5‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ ‪ /‬ﻫﻮش ﺗﺠﺎرت‬
‫ﺳﺎﺧﺘﺎر و ﭼﯿﺪﻣﺎن ﭘﺎﯾﮕﺎه داده‬ ‫‪5,6‬‬
‫‪ 5,7‬اﻧﺒﺎر ﮐﺮدن داده)ذﺧﯿﺮه ﺳﺎزي داده ﻫﺎ(‬
‫‪ 5,8‬ﻣﺮﮐﺰ ﻫﺎي داده‬
‫‪ 5,9‬ﻫﻮش ﺗﺠﺎرت‪ /‬ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺗﺠﺎرت‬
‫‪ 5,10‬ﭘﺮدازش ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ آﻧﻼﯾﻦ‬
‫‪ 5,11‬داده ﮐﺎوي‬
‫‪ 5,12‬ﻣﺠﺴﻢ ﺳﺎزي و ﭼﻨﺪ ﺑﻌﺪي ﺑﻮدن داده ﻫﺎ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻫﺎي ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ‬
‫‪ 5,13‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎت ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ‬
‫‪ 5,14‬ﻫﻮش ﺗﺠﺎرت و وب ‪ :‬ﻫﻮش وب‪ /‬ﺗﺠﺰﯾﻪ ﺗﺤﻠﯿﻞ وب‬

‫‪ 5,1‬آﺷﻨﺎﯾﯽ‪ :‬ﺑﻪ اﺷﺘﺮاك ﮔﺬاري داده ﻫﺎ ﯾﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﺟﺰء ﻣﻬﻢ از‬

‫اﺳﺘﺮاﺗﮋي اﺻﻠﯽ ﺟﻬﺖ اﻣﻨﯿﺖ داﺧﻠﯽ‬

‫اﻧﺒﺎر ﺳﺎزي داده ﻫﺎ ﺳﺒﺐ ﻓﺮاﻫﻢ ﺳﺎزي ﺳﺎﺧﺘﺎر اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮏ داده اي ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﻣﺎ را ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬اﻧﺒﺎر ﺳﺎزي داده ﻫﺎ اﻣﮑﺎن داده ﮐﺎوي و ﺗﻮاﻧﯿﺎﯾﯽ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽ ﺧﻮدﮐﺎر را ﺑﺮاي ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﻋﻈﯿﻢ از‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﮐﻤﯽ‪ ،‬ﻓﺮاﻫﻢ ﺳﺎزد ﺗﺎ ﺣﻘﺎﯾﻖ ﻣﺨﻔﯽ درون داده ﻫﺎ آﺷﮑﺎر ﺷﻮد‪ .‬ﭘﺮﺗﺎل ﻫﺎي داده اي ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﺴﻞ‬
‫ﺑﻌﺪي اﻧﺒﺎر داده ﻫﺎي ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ وب‪ ،‬ﭘﺪﯾﺪ آﻣﺪﻧﺪ‪ .‬ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﭘﻮرﺗﺎل ﻫﺎي داده اي در ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﺣﻤﻼت‬
‫ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ در آﻣﺮﯾﮑﺎ و در ﺗﺎرﯾﺦ ‪ 11‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ﺳﺎل ‪ 2001‬اﯾﺠﺎد ﺷﺪ‪.‬‬
 ‫‪200‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻣﻠﯽ اﻣﻨﯿﺖ داﺧﻠﯽ اﯾﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه ﺷﺎﻣﻞ ﯾﮏ دﯾﺪ ﻣﻠﯽ در ﺑﻪ اﺷﺘﺮاك ﮔﺬاﺷﺘﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺗﺒﻂ‬
‫ﺑﺮاي ﮐﺸﻒ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎي ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ اﯾﺪه ﺑﯿﺎن ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ‪:‬‬
‫ﻣﺎ ﻗﺼﺪ دارﯾﻢ ﻣﺤﯿﻂ ﻣﻠﯽ ﺑﺴﺎزﯾﻢ ﺗﺎ زﻣﯿﻨﻪ ﺑﻪ اﺷﺘﺮاك ﮔﺬاﺷﺘﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﺿﺮوري اﻣﻨﯿﺖ داﺧﻠﯽ را ﻓﺮاﻫﻢ‬
‫آورد‪ .‬ﻣﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﻣﺘﺸﮑﻞ از ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺴﺎزﯾﻢ ﮐﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ اﻃﻼﻋﺎت ﺻﺤﯿﺢ را ﺑﻪ اﻓﺮاد ﺻﺎﻟﺢ در ﻫﺮ‬
‫زﻣﺎﻧﯽ اﻧﺘﻘﺎل دﻫﺪ‪ .‬اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻫﻢ ﺳﻄﺢ)اﻓﻘﯽ( و در ﻣﯿﺎن ﺳﻄﻮح دوﻟﺘﯽ و ﯾﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻋﻤﻮدي)رده‬
‫ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ( اﻓﺮاد ﻓﺪرال و اﯾﺎﻟﺖ ﻫﺎو دوﻟﺖ ﻫﺎي ﻣﺤﻠﯽ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺷﻬﺮوﻧﺪان و ﺻﻨﺎﯾﻊ ﺧﺼﻮﺻﯽ ﺑﻪ اﺷﺘﺮاك‬
‫ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﺻﺤﯿﺢ ﻣﺮدم از اﯾﻦ ﻓﺮآﯾﻨﺪ و ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي‪ ،‬ﻣﺎﻣﻮران اﻣﻨﯿﺖ داﺧﻠﯽ در ﺳﺮاﺳﺮ آﻣﺮﯾﮑﺎ‬
‫ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ آﮔﺎﻫﯽ ﻫﺎي ﮐﺎﻣﻞ و ﺟﺎﻣﻊ از ﺗﻬﺪﯾﺪ ﻫﺎ و ﺧﺸﻮﻧﺖ ﻫﺎ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﻓﺮاد ﻣﻮﺟﻮد ﺟﻬﺖ ارﺟﺎع ﺑﻪ اﯾﻦ‬
‫ﺗﻬﺪﯾﺪ ﻫﺎ را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻣﺎﻣﻮران ﻧﯿﺰ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ را ﮐﻪ ﻧﯿﺎز دارﻧﺪ را درﯾﺎﻓﺖ ﮐﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ‬
‫و ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻮﺛﺮ ﺑﻪ اﯾﻦ ﺗﻬﺪﯾﺪات ﭘﺎﺳﺦ دﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻫﺪف اﯾﻦ ﭘﺮوژه ﺑﻪ وﺟﻮد آوردن ﯾﮏ ﻣﺪل ﮐﺎرآﻣﺪ ﺑﺮاي ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﮐﺮدن اﻃﻼﻋﺎت اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻣﻨﺎﺑﻊ‬
‫ﮔﺴﺴﺘﻪ وﺟﺪ دارد‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮري ﮐﻪ ﺣﺮﯾﻢ ﺷﺨﺼﯽ و آزادﯾﻬﺎي ﻣﺪﻧﯽ اﻓﺮاد ﺗﻀﻤﯿﻦ ﮔﺮدد‪ .‬ﭘﻨﺞ ﻃﺮح اﺻﻠﯽ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ‬
‫ﺷﺪه ﺷﺎﻣﻞ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻫﺎي‪:‬‬
‫‪ .1‬ﺗﻠﻔﯿﻖ ﺑﻪ اﺷﺘﺮاك ﮔﺬاري اﻃﻼﻋﺎت در ﺳﻄﺢ دوﻟﺖ ﻓﺪرال‪.‬‬

‫‪ .2‬ﮔﺴﺘﺮش ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﺳﺎزي و اﺷﺘﺮاك ﮔﺬاري اﻃﻼﻋﺎت در ﺳﻄﺢ اﯾﺎﻟﺘﯽ و دوﻟﺖ ﻫﺎي ﻣﺤﻠﯽ ‪ ،‬ﺻﻨﺎﯾﻊ ﺧﺼﻮﺻﯽ‬
‫‪ ،‬و ﺷﻬﺮوﻧﺪان‪.‬‬

‫‪ .3‬ﺑﺮﮔﺰﯾﺪن اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﻌﻤﻮل ﺑﺮاي ﻓﺮاداده اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ اﻣﻨﯿﺖ ﻣﻠﯽ‪.‬‬

‫‪ .4‬ﺑﻬﺒﻮد اﯾﻤﻨﯽ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻋﻤﻮﻣﯽ‪.‬‬

‫‪ .5‬اﻃﻤﯿﻨﺎن از ﺻﺤﺖ اﻃﻼﻋﺎت ﻋﻤﻮﻣﯽ‪.‬‬

‫ﺑﺮﮔﺮﻓﺘـــــــﻪ از اﺳـــــــﺘﺮاﺗﮋي ﻣﻠـــــــﯽ ﺑـــــــﺮاي اﻣﻨﯿـــــــﺖ داﺧﻠـــــــﯽ وب ﺳـــــــﺎﯾﺖ‬

‫‪www.whitehouse.gov/homeland/book/index.html‬‬

‫اﯾﻦ اﻫﺪاف زﻣﺎﻧﯽ ﻋﻤﻠﯽ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد ﮐﻪ اﺑﺰاري ﺑﺮاي ﻣﻬﯿﺎ ﮐﺮدن اﻃﻼﻋﺎت اﺷﺘﺮاﮐﯽ در آژاﻧﺲ ﻫﺎي‬
‫ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و در اﻧﺒﺎر ﻫﺎي داده ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻧﮕﻬﺪاري ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮﻗﺮاري اﻣﻨﯿﺖ ﻣﺮزﻫﺎ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﯾﯽ‪11‬‬
‫ﻧﻬﺎد)ارﮔﺎن( را درﮔﯿﺮ ﻣﯿﮑﻨﺪ‪ .‬ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ ‪ 80‬درﺻﺪ ﺳﺎﺧﺘﺎر اﻧﺒﺎر داده در ﻣﺪت ‪ 18‬ﻣﺎه ﺗﮑﻤﯿﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬اﻣﺎ اﯾﻦ در‬
‫ﺣﺎﻟﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ اﺟﺮاي ﮐﺎﻣﻞ آن ﺑﯿﻦ ‪ 3‬ﺗﺎ ‪ 5‬ﺳﺎل زﻣﺎن ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﺮد‪ .‬در ﭘﺎﯾﺎن‪ ،‬اﻧﺒﺎر ﮐﺮدن اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ‬
 ‫‪201‬‬ ‫اﻧﺒﺎر داده‪،‬اﮐﺘﺴﺎب داده‪ ،‬داده ﮐﺎوي‪ ،‬ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر و ﺗﺠﺴﻢ آن‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭘﻨﺠﻢ‬

‫اﻓﺰاﯾﺶ اﻣﻨﯿﺖ اﯾﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ ،‬ﮐﻪ ﻣﺪﻟﯽ اﺳﺖ ﺑﺮاي اﯾﻨﮑﻪ ﭼﻄﻮر ﻫﻤﻪ ﮐﺸﻮرﻫﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺮاي‬
‫ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﻣﺮزﻫﺎي ﺷﺎن و ﺑﺮاي اﻣﻨﯿﺖ ﺷﻬﺮوﻧﺪان ﺷﺎن ﮐﺎري اﻧﺠﺎم دﻫﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﭘﺮوژه ﺑﻠﻨﺪ ﭘﺮوازاﻧﻪ ﻗﻄﻌﺎ ﺑﺪون‬
‫ﭼﺎﻟﺶ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ‪ ،‬اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺑﺎﯾﺪ از ﭘﺮوﻧﺪه ﻫﺎي ﻣﻬﺎﺟﺮت ‪،‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﭘﺮوﻧﺪه ﺧﺰاﻧﻪ‬
‫داري )ﺧﺮﯾﺪ و ﻓﺮوش ﺑﺎ ﺗﺒﺎدل ﻣﺒﺎﻟﻎ زﯾﺎدي از ﭘﻮل( ‪ ،‬و اف ﺑﯽ آي )ﺳﻮاﺑﻖ ﺟﻨﺎﯾﯽ( اﺳﺘﺨﺮاج ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬داده ﻫﺎ‬
‫در ﻓﺮﻣﺖ ﻫﺎ و اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻫﺴﺘﻨﺪ ؛ ﺗﻼش اﺻﻠﯽ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺟﺮﯾﺎﻧﯽ ﺟﻬﺖ اﯾﺠﺎد اﻣﮑﺎن ﺟﺴﺘﺠﻮ از ﻃﺮﯾﻖ‬
‫اﯾﻦ داده ﻫﺎ ﺑﺮاي ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺗﻬﺪﯾﺪات ﺑﺎﻟﻘﻮه و ﺟﻨﺎﯾﺖ ﻓﺮاﻫﻢ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﺳﻮاﻻﺗﯽ ﺟﻬﺖ اﯾﺠﺎد ذﻫﯿﻨﺖ‬

‫‪ . .1‬ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎي ﻣﻮاﺟﻪ ﺑﺎ اداره اﻣﻨﯿﺖ داﺧﻠﯽ در ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﺳﺎزي ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت و ﻣﺠﺰا‪.‬‬

‫‪ .2‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻮﺟﻮد در اﯾﻦ ﭘﻮرﺗﺎل ﻫﺎ ﻣﻔﯿﺪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﮐﺪاﻣﻨﺪ؟‬

‫‪ .3‬ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪن ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ اﯾﻦ ﭘﺮﺗﺎل ﻫﺎ‬

‫‪ .4‬از ﭼﻪ اﺑﺰارﻫﺎ و روﺷﻬﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﺮاي ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎي ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ ﺑﺎﻟﻘﻮه ﺑﻬﺮه‬
‫ﺑﺮد؟‬

‫‪ .5‬ﺷﻤﺎ ﭼﻪ ﭼﯿﺰي را ﺑﻪ دﻓﺘﺮ اﻣﻨﯿﺖ داﺧﻠﯽ ﺟﻬﺖ ﺑﻬﺒﻮد ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻫﺎي اﯾﻦ ﭘﻮرﺗﺎل ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﯿﺪ؟‬

‫‪ 5,2‬ﻃﺒﯿﻌﺖ و ﻣﻨﺎﺑﻊ داده ﻫﺎ‬

‫ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر درك وﺿﻌﯿﺖ ‪ ،‬ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﺑﻪ داده ﻫﺎ ‪ ،‬اﻃﻼﻋﺎت و داﻧﺶ ﻧﯿﺎز دارد‪ .‬اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ اي‬
‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ و ﺗﻠﻔﯿﻖ ﮔﺮدﻧﺪ ﮐﻪ آﻧﻬﺎ را ﻣﻔﯿﺪ ﺳﺎزد‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ اﺑﺰارﻫﺎي ﺗﺤﻠﯿﻞ را ﺑﻪ ﮐﺎر‬
‫ﮔﯿﺮد)ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺤﻠﯿﻞ آﻧﻼﯾﻦ‪ ، OLAP‬داده ﮐﺎوي و ﻏﯿﺮه( ﺑﻪ ﻃﻮري ﮐﻪ ﺑﺘﻮان اﻃﻼﻋﺎت داده ﻫﺎ و داﻧﺶ ﺑﻬﺮه‬
‫ﺑﺮداري ﮐﺎﻣﻞ ﮐﺮد)رﺟﻮع ﺷﻮد ﺑﻪ ﻓﺼﻞ ‪ 3‬و ‪ .(4‬اﯾﻦ اﺑﺰارﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ ﺑﻪ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮔﺮ و ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه اﯾﻦ اﺟﺎزه را‬
‫ﻣﯽ دﻫﻨﺪ ﮐﻪ راﺑﻄﻪ ﺑﯿﻦ اﻃﻼﻋﺎت را ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﺪ و ﺑﺎﻋﺚ ﻓﻬﻢ ﺑﯿﺸﺘﺮ و اﯾﺠﺎد ﻣﺰﯾﺖ رﻗﺎﺑﺘﯽ ﮔﺮدد‪ .‬ﻣﺜﻼ ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺸﺘﺮي ﻣﺪاري ﺑﻪ ﻣﺪﯾﺮان و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮔﺮان اﯾﻦ اﻣﮑﺎن را ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ درك ﺑﻬﺘﺮي از ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﺑﺪﺳﺖ‬
‫آورﻧﺪ و ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ اﻧﺘﺨﺎب اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ ﺑﺮاي ﯾﮏ ﻣﺤﺼﻮل ﯾﺎ ﺧﺪﻣﺎت وﯾﮋه را ﺑﺎ ﯾﮏ ﻗﯿﻤﺖ ﺧﺎص ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻼش ﻫﺎي ﺑﺎزار ﯾﺎﺑﯽ ﺑﻬﺒﻮد ﯾﺎﻓﺘﻪ و ﻓﺮوش ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
 ‫‪202‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫ﻫﻤﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ)ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎت اﺟﺮاﯾﯽ‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺤﺘﻮا‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ درآﻣﺪ‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﻣﻨﺎﺑﻊ‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ زﻧﺠﯿﺮه اي ﻣﻨﺎﺑﻊ‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ( از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده‪ ،‬اﻧﺒﺎر داده‪ ،‬ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺤﻠﯿﻞ آﻧﻼﯾﻦ و داده ﮐﺎوي ﺑﻪ‬
‫ﻋﻨﻮان ﯾﮏ اﺻﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ) رﺟﻮع ﺷﻮد ﺑﻪ ﻓﺼﻞ ‪ 8‬و ‪ .(9‬اﯾﻦ اﺑﺰارﻫﺎي ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺗﺠﺎرت و ﻫﻮش ﺗﺠﺎرت‬
‫ﺷﺮﮐﺖ را ﻗﺎدر ﺑﻪ رﻗﺎﺑﺖ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ آﻣﯿﺰ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت ﺑﻬﺘﺮ اﯾﻦ اﺑﺰارﻫﺎ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه اي ﻋﺎﻟﯽ ﺑﺎ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ‬
‫ﻫﺎي ﻓﺮاوان ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﯽ آورد‪ .‬ﻣﺜﻼ اﯾﻦ ﮐﺎرﺑﺮد ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﯾﮏ ﺷﺮﮐﺖ اﯾﺠﺎد ﺷﺪه و از ﭘﺎﯾﮕﺎه داده‬
‫در ﯾﮏ روش رﻗﺎﺑﺘﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﺗﻮﺿﯿﺤﺎت ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ ﭼﻪ ﭼﯿﺰ ﻫﺎﯾﯽ در ﻧﻬﺎﯾﺖ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺑﺮوز ﺧﻄﺎ ﻣﯽ ﺷﻮد اﮔﺮ اﻃﻼﻋﺎت‬
‫ﺟﻤﻊ آوري ﺷﺪه ﺷﺎﻣﻞ ﻋﻤﻠﮑﺮد اﻓﺮاد و ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎﯾﯽ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺮ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺳﺎزﻣﺎن ﺷﻤﺎ ﺗﺎﺛﯿﺮ دارﻧﺪ) در ﻓﻀﺎي‬
‫ﺗﺠﺎرت اﯾﻦ ﻫﺎ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن‪ ،‬ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﺑﺎﻟﻘﻮه و ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎي رﻗﯿﺐ ﻫﺴﺘﻨﺪ(‪ .‬ﻣﻮﺿﻮع ﺣﺴﺎس ﺑﺮاي ﺑﺨﺶ اﻣﻨﯿﺖ‬
‫داﺧﻠﯽ آﻣﺮﯾﮑﺎ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻃﻼﻋﺎت را از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺠﺰا ﺟﻤﻊ آوري و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬اﯾﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺎﯾﺪ در اﻧﺒﺎر‬
‫داده ﺗﻠﻔﯿﻖ ﺷﻮﻧﺪ و ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﻮدﮐﺎر از ﻃﺮﯾﻖ اﺑﺰار ﻫﺎي داده ﮐﺎوي و ﺗﻮﺳﻂ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮔﺮان ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺷﻮد‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻧﺎدرﺳﺖ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ در ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺟﻤﻊ آوري و اﺳﺘﻔﺎده از ﺣﺠﻢ ﻋﻈﯿﻤﯽ از اﻃﻼﻋﺎت اﺗﻔﺎق ﺑﯿﺎﻓﺘﺪ‪.‬‬
‫اﺛﺮ ﭘﯽ ﮔﯿﺮي و ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري از اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺮاي ﻣﺰﯾﺖ رﻗﺎﺑﺖ ﭘﺬﯾﺮي ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻋﻈﯿﻢ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺻﻨﺎﯾﻊ اي‬
‫ﻣﺜﻞ ﻫﻮاﭘﯿﻤﺎﯾﯽ‪ ،‬ﺑﺎﻧﮏ داري و ﻫﻤﻪ ﻣﺒﺎدﻻت ﺗﺠﺎري اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﺮاي ﺷﮑﻮﻓﺎﯾﯽ ﺧﻮد ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت و‬
‫ﻣﺤﺘﻮاي آن اﻋﺘﻤﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﯾﮏ اﺗﻮﻣﺎﺳﯿﻮن ﮐﺎر ﻣﺠﺮب ﯾﮏ ﻓﺮﺻﺖ ﺗﺠﺎري از اﺑﺰارﻫﺎي ﺗﻠﻔﯿﻘﯽ و ﭘﺎﯾﮕﺎه داده‬
‫ﻣﺪرن اﯾﺠﺎد ﮐﺮده اﺳﺖ ‪ .‬ﺳﺎﻧﮕﯿﻨﯽ در ﺳﺎل ‪ 2002‬ﺗﻮﺻﯿﻒ ﺧﻮﺑﯽ از ﭘﺎﯾﮕﺎه ﻫﺎي داده‪ ،‬اﻃﻼﻋﺎت‪ ،‬داده‪، OLAP‬‬
‫ﻣﺨﺰن‪ ،‬داده ﮐﺎوي اراﺋﻪ داد‪ .‬ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن اﺻﻠﯽ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺎﮐﺮوﺳﺎﻓﺖ‪ ،‬اوراﺳﻞ‪ ،‬ﺳﺎﯾﺒﯿﺲ و اي ﺑﯽ ام‬
‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺮﺗﺐ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت ﺗﺠﺎري ﺑﺎزﺑﯿﻨﯽ و رﺻﺪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻣﺜﻼ ﻣﻘﺎﻟﻪ‬
‫ﺟﻮﻻي از آﻗﺎي واﯾﺘﯿﻨﮓ در ﺳﺎل ‪ 2000‬را ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‬ ‫ﺳﺎﻻﻧﻪ در ﻣﺎه‬ ‫ﺑﺎزﻧﮕﺮي ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺑﻪ ﻃﻮر‬
‫ﮐﻨﯿﺪ)‪.(www.dmreview‬‬
‫ﻫﻤﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ از داده‪ ،‬اﻃﻼﻋﺎت و داﻧﺶ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺳﻪ واژه ﮔﺎﻫﯽ ﺑﻪ ﺟﺎي‬
‫ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ وﻟﯽ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻣﻌﺎﻧﯽ ﻣﺘﻌﺪدي داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﯾﮑﯽ از راه راﯾﺞ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ آﻧﻬﺎ‬
‫ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ اﺳﺖ‪:‬‬
‫‪ ‬داده‪ :‬ﻣﻮاردي درﺑﺎره ﭼﯿﺰﻫﺎ‪،‬ﺣﻮادث‪ ،‬ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎ و ﺗﺮاﮐﻨﺶ ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺛﺒﺖ‪ ،‬ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي و ذﺧﯿﺮه ﻣﯽ ﺷﻮد اﻣﺎ‬
‫ﺑﺮاي ﻣﻨﻈﻮر ﺧﺎﺻﯽ ﺳﺎزﻣﺎن دﻫﯽ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪ .‬داده ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺷﺎﻣﻞ اﻋﺪاد‪ ،‬اﻟﻔﺒﺎ‪ ،‬اﺷﮑﺎل‪ ،‬ﺻﺪاﻫﺎ و ﺗﺼﺎوﯾﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
 ‫‪203‬‬ ‫اﻧﺒﺎر داده‪،‬اﮐﺘﺴﺎب داده‪ ،‬داده ﮐﺎوي‪ ،‬ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر و ﺗﺠﺴﻢ آن‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭘﻨﺠﻢ‬

‫‪ ‬اﻃﻼﻋﺎت ‪ :‬داده ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻃﺮﯾﻖ ﺧﺎﺻﯽ ﺳﺎزﻣﺎن دﻫﯽ ﺷﺪﻧﺪ و ﻣﻌﻨﺎي ﺧﺎﺻﯽ ﺑﺮاي درﯾﺎﻓﺖ ﮐﻨﻨﺪه دارﻧﺪ ﯾﺎ‬
‫ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﺎ آﺷﮑﺎر ﺷﺪن آن ﮔﯿﺮﻧﺪه را ﺷﮕﻔﺖ زده ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬روش ‪ MSS‬داده ﻫﺎ را ﻃﻮري ﭘﺮدازش ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‬
‫ﮐﻪ ﻧﺘﺎﯾﺞ آن ﺑﺮاي ﯾﮏ ﻋﻤﻞ ﯾﺎ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻌﻨﺎ دارد ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ DSS‬در ﻓﻮﮐﻮس ‪5،1‬‬

‫اﻣﻨﯿﺖ ﺣﺮﯾﻢ ﺧﺼﻮﺻﯽ و ﻧﮕﺮاﻧﯽ ﻗﯿﻤﺖ‬

‫ﻫﺎ ﺗﺮاﮐﻨﺸﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ آژاﻧﺲ ﻫﺎي اﺟﺮاي‬
‫ﻗﺎﻧﻮن در آﻧﻬﺎ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﯾﺎﻓﺘﻦ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﺪ ﻧﻈﺮ‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎي ﺗﺠﺎري آﻣﺮﯾﮑﺎﯾﯽ در اﯾﻦ‬
‫ﻣﯿﺎن ﮔﯿﺮ ﮐﺮده اﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﻀﯽ از آﻧﻬﺎ ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ‬
‫اﯾﺠﺎد ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي وﯾﮋه اي ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﯿﺪ داده‬
‫ﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز آژاﻧﺲ ﻫﺎي اﺟﺮاي ﻗﺎﻧﻮن‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﯾﮏ ﺷﺮﮐﺖ ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر‬
‫ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ ‪ 5‬ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر ﺑﺮاي ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺰﯾﻨﻪ‬
‫ﮐﻨﺪ‪ .‬از ﺳﻮي دﯾﮕﺮ ‪ ،‬ﻋﺪم ﭘﯿﺮوي ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي‬
‫ﺳﻨﮕﯿﻦ ﺗﺮي را دﻧﺒﺎل ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪ .‬ﺷﺮﮐﺖ‬
‫وﺳﺘﺮن ﯾﻮﻧﯿﻮن در دﺳﺎﻣﺒﺮ ﺳﺎل ‪ 8 2002‬ﻣﯿﻠﯿﻮن‬
‫دﻻر ﺑﺮاي ﻋﺪم ﭘﯿﺮوي از اﯾﻦ ﻗﺎﻧﻮن ﺟﺮﯾﻤﻪ‬
‫ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺣﺮﯾﻢ ﺧﺼﻮﺻﯽ ﻓﺮاواﻧﻨﺪ‪ .‬از آﻧﺠـﺎ ﮐـﻪ‬
‫دوﻟﺖ در ﺣﺎل دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑـﻪ اﻃﻼﻋـﺎت ﺷﺨـﺼﯽ‬
‫اﻓﺮاد ﺟﻬـﺖ ﺗـﺸﺨﯿﺺ اﻟﮕﻮﻫـﺎي ﻣـﺸﮑﻮك از‬
‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ اﺳﺖ ‪ ،‬اﺣﺘﻤﺎل ﺳﻮء اﺳـﺘﻔﺎده و اﺳـﺘﻔﺎده‬
‫ﻏﯿﺮ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ از داده ﻫـﺎ وﺟـﻮد دارد‪ .‬از اﯾـﻦ رو‬
‫ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي ﺣﻔﻆ ﺣﺮﯾﻢ ﺧﺼﻮﺻﯽ‬
‫ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺸﮑﻼت ﻋﻤﺪه اي ﺑـﺎ ﻧﻘـﺾ‬
‫دوﻟﺖ اﯾﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه ﻗﺼﺪ دارد ﺗﺎ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي‬
‫در ﻣﻘﯿﺎس ﺟﻬﺎﻧﯽ در ﺟﻨﮓ ﻋﻠﯿﻪ‬ ‫ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ‬
‫ﺗﺮورﯾﺴﻢ اﺳﺖ ﺑﻪ ﮐﺎر ﮔﯿﺮد ‪ ،‬اﻣﺎ آﯾﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان‬
‫ﺛﺎﺑﺖ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ؟ در ﺳﺎل‬ ‫ﺳﻼح ﻣﻮﺛﺮي‬
‫ﯾﮑﺴﺎل وﻧﯿﻢ ﭘﺲ از ‪ 11‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ‪، 2001 ،‬‬
‫ﺳﻮﭘﺮ ﻣﺎرﮐﺖ زﻧﺠﯿﺮه اي ‪ ،‬ﻓﺮوﺷﮕﺎه ﻫﺎي ﻟﻮازم‬
‫ﺑﻪ ﻃﻮر داوﻃﻠﺒﺎﻧﻪ‬ ‫ﺧﺎﻧﮕﯽ‪ ،‬و دﯾﮕﺮ اﺻﻨﺎف‬
‫اﻧﺒﻮﻫﯽ از ﺳﻮاﺑﻖ ﻣﺸﺘﺮي ﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي‬
‫اﺟﺮاي ﻗﺎﻧﻮن ﻓﺪرال اراﺋﻪ دادﻧﺪ ‪ ،‬ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ ﻫﻤﻪ اﯾﻦ‬
‫ﮐﺎر را ﺗﺠﺎوز ﺣﺮﯾﻢ ﺧﺼﻮﺻﯽ اﻓﺮاد اﻋﻼم‬
‫ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺴﯿﺎري دﯾﮕﺮ در ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ دﺳﺘﻮر دادﮔﺎه‬
‫ﺑﺮاي ﮐﺴﺐ اﻃﻼﻋﺎت ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﺨﺸﯽ ﻻزم‬
‫از ﻗﺎﻧﻮن اﯾﻦ اﻣﺮ را اﻧﺠﺎم دادﻧﺪ‪ .‬دوﻟﺖ ﺣﻖ دارد‬
‫داده ﻫﺎي ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﺗﺼﻮﯾﺐ‬
‫ﺷﺪه ﭘﺲ از ﺣﻮادث ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ‪ 2001 ،11‬ﺟﻤﻊ‬
‫آوري ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫اف ﺑﯽ آي)‪ (FBI‬در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﻣﻘﺎدﯾﺮ زﯾﺎدي‬
‫از داده ﻫﺎ را‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ردﯾﺎﺑﯽ و ﮐﺸﻒ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ‬
‫ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻮﻃﺌﻪ ﻫﺎي ﺗﺮورﯾﺴﺘﯽ و ﯾﺎ ﺟﺮم‬
‫و ﺟﻨﺎﯾﺖ ﻧﻤﺎﯾﺎن ﺳﺎزد‪ ،‬ذﺧﯿﺮه ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬داده‬
 ‫‪204‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫ﻫﺎ و اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ را اﺳﺘﺨﺮاج ﮐﻨﺪ ﮐـﻪ ﻣﺮﺑـﻮط ﺑـﻪ‬ ‫آزادي ﻫﺎ و ﺣﻘﻮق ﻓﺮدي اﻓﺮاد وﺟﻮد دارد‪ .‬ﻧﯿﺎز‬
‫اﻟﮕﻮﻫــﺎي ﺷﻨﺎﺳــﺎﯾﯽ ﺑــﻮده ﻣﻨﺠــﺮ ﺑــﻪ ﺗﻮﻗــﻒ‬ ‫ﺑــﻪ ﺳــﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺑــﺮاي "ﻣﺮاﻗﺒــﺖ از ﻣﺮاﻗﺒــﺎن"‬
‫ﻓﻌﺎﻟﯿـــﺖ ﻫـــﺎي ﺗﺮورﯾـــﺴﺘﯽ ﺑـــﺎﻟﻘﻮه ﺷـــﻮد‪.‬‬ ‫اﺣﺴﺎس ﻣﯽ ﺷﻮد‪ DHS .‬ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺟﻤـﻊ آوري‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺪون ﻓﮑﺮ ﺑﭙﺮدازد‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﻓﻘﻂ داده‬

‫‪ DSS‬در ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪5،2‬‬

‫اﺑﺰارﻫﺎي ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎ ﻓﺮﺻﺖ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺟﺪﯾﺪي را ﺑﻪ روي ﺗﺠﺮﺑﻪ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن‬
‫اﺗﻮﻣﺎﺳﯿﻮن ﺑﺎز ﻣﯿﮑﻨﺪ‬
‫داده ﻫﺎ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اراﺋﻪ ﺗﺎرﯾﺨﭽﻪ ﻣﺎﻟﮑﯿﺖ ﻫﺮ وﺳﯿﻠﻪ‬ ‫ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن در زﻣﯿﻨـﻪ اﺗﻮﻣﺎﺳـﯿﻮن ﻓﺮﺻـﺖ ﻫـﺎي‬
‫ﻧﻘﻠﯿﻪ ﺧﺮﯾﺪاري ﯾﺎ ﻓﺮوﺧﺘﻪ ﺷﺪه در اﯾـﺎﻻت ﻣﺘﺤـﺪه‬ ‫ﺗﺠﺎري ﺟﺪﯾﺪي از اﺑﺰار داده ﻫﺎ اﯾﺠﺎد ﮐﺮده اﻧﺪ ﮐـﻪ‬
‫آﻣﺮﯾﮑﺎ‪ ،‬ﺑﺮاي ﮐﺎﻫﺶ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺑﻪ ازاي ﻫﺮ ﺟـﺴﺘﺠﻮ از‬ ‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ‪ ،‬اﺳﺘﺨﺮاج‪ ،‬و ادﻏﺎم‪ .‬و ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﺳـﺎزي را‬
‫ﻃﺮﯾﻖ وب ﺳﺎﯾﺖ اﺳﺖ‪ .‬ﺑـﺎزار ﮐﻼﻧـﯽ ﺟﻬـﺖ اﯾـﻦ‬ ‫اﻧﺠﺎم ﻣﯽ دﻫﺪ‪ .‬ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳـﺎن اﻗـﺪام ﺑـﻪ راه اﻧـﺪازي‬
‫ﺳــﺮوﯾﺲ وﺟــﻮد دارد ﺑــﻪ ﺧــﺼﻮص از ﻃــﺮف‬ ‫ﯾﮏ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻋﻈﯿﻢ )دﻫﻤﯿﻦ ﭘﺎﯾﮕﺎه ﺑـﺰرگ دﻧﯿـﺎ(‬
‫ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن ﺧﻮدرو‪ .‬ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳـﺎن ﻫﻤﭽﻨـﯿﻦ ﺗﻤﺮﮐـﺰ‬ ‫ﺑﺮاي ﭘﯿﮕﯿﺮي داده ﻫﺎي ﻓﺮوش ﺧـﻮدرو ﮐـﺮده اﻧـﺪ‪.‬‬
‫ﺧﻮد را ﻣﻌﻄﻮف ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﻨﻨـﺪه ﻗﻄﻌـﺎت‬ ‫داده ﻫﺎي ﺑﺪﺳـﺖ آﻣـﺪه از ﻧـﻮع ﺧـﺎرﺟﯽ ﺑـﻮده از‬
‫ﺧــﻮدرو ﺑــﺮاي ﺷﻨﺎﺳــﺎﯾﯽ ﻓﺮاﺧــﻮاﻧﯽ و رد ﯾــﺎﺑﯽ‬ ‫ﺳﻮاﺑﻖ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺣﺎﺻﻞ از ﻓـﺮوش ﺧـﻮدرو ﺣﺎﺻـﻞ‬
‫ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﻓﺮوش ﻗﻄﻌﺎت ﺧﻮدرو ‪ ،‬ﮐﺮده اﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬اﺗﺼﺎل اﯾﻦ‬

‫داﻧﺶ‪ :‬داﻧﺶ ﺷﺎﻣﻞ داده ﯾﺎ اﻃﻼﻋﺎت ﺳﺎزﻣﺎن دﻫﯽ ﺷﺪه اي اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎل ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻓﻬﻢ‪ ،‬ﯾﺎدﮔﯿﺮي‬
‫ﭘﺮدازش ﻣﯽ ﺷﻮد و ﮐﺎرﺷﻨﺎس ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ آن‪ ،‬ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﯾﺎ ﻣﺸﮑﻞ ﺟﺎري را ﺣﻞ ﮐﻨﺪ‪ .‬داﻧﺶ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﮐﺎرﺑﺮدي از‬
‫داده و اﻃﻼﻋﺎت در ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ‪ MSS‬ﺷﺎﻣﻞ اﺳﻨﺎد‪ ،‬ﻋﮑﺲ‪ ،‬ﻧﻘﺸﻪ‪ ،‬ﺻﺪا‪ ،‬وﯾﺪﺋﻮ و اﻧﯿﻤﯿﺸﻦ اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ داده ﻫﺎ را ﻣﯽ ﺗﻮان‬
‫ذﺧﯿﺮه ﻧﻤﻮد و ﺑﻪ روش ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﻗﺒﻞ و ﺑﻌﺪ از اﺳﺘﻔﺎده ذﺧﯿﺮه و ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﮐﺮد‪ .‬آﻧﻬﺎ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ‬
‫ﺷﺎﻣﻞ اﻓﮑﺎر‪ ،‬ﻋﻘﺎﯾﺪ‪ ،‬ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬داده ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺧﺎم ﯾﺎ ﺧﻼﺻﻪ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺴﯿﺎري از روش ﻫﺎي ‪ MSS‬از‬
‫داده ﺧﻼﺻﻪ ﺷﺪه ﯾﺎ ﮐﻠﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﻧﺎﺷﯽ از ﺳﻪ ﻣﻨﺒﻊ اﺻﻠﯽ اﺳﺖ‪ :‬داﺧﻠﯽ‪ ،‬ﺧﺎرﺟﯽ و ﺷﺨﺼﯽ‪.‬‬
 ‫‪205‬‬ ‫اﻧﺒﺎر داده‪،‬اﮐﺘﺴﺎب داده‪ ،‬داده ﮐﺎوي‪ ،‬ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر و ﺗﺠﺴﻢ آن‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭘﻨﺠﻢ‬

‫داده داﺧﻠﯽ‬
‫اﯾﻦ ﻧﻮع داده در ﯾﮏ ﯾﺎ ﭼﻨﺪ ﺟﺎ ذﺧﯿﺮه ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ داده ﻫﺎ در ﻣﻮرد ﻣﺮدم‪ ،‬ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺧﺪﻣﺎت و ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻫﺎ‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﺜﻼ داده ﻫﺎﯾﯽ درﺑﺎره ﮐﺎرﻣﻨﺪان و ﺣﻘﻮﻗﺸﺎن ﻣﻌﻤﻮﻻ در ﯾﮏ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ذﺧﯿﺮه ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬داده ﻫﺎي‬
‫ﺗﺠﻬﯿﺰات و ﻣﺎﺷﯿﻦ آﻻت ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﺑﺨﺶ ﻧﮕﻪ داري ذﺧﯿﺮه ﮔﺮدد‪ .‬داده ﻫﺎي ﻓﺮوش را ﻣﯽ ﺗﻮان‬
‫در ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺟﺎ ذﺧﯿﺮه ﻧﻤﻮد‪ .‬داده ﻫﺎي ﻓﺮوش ﻫﺎي ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ در ﯾﮏ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ي ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ و ﺟﺰﺋﯿﺎت در ﭘﺎﯾﮕﺎه‬
‫داده ﻫﺮ ﺑﺨﺶ‪ MSS.‬ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ از داده ﺧﺎم ﻋﻼوه ﺑﺮ داده ﭘﺮدازش ﺷﺪه اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﺪ‪ .‬داده داﺧﻠﯽ از ﻃﺮﯾﻖ‬
‫اﯾﻨﺘﺮاﻧﺖ ﺳﺎزﻣﺎن ﯾﺎ ﺷﺒﮑﻪ داﺧﻠﯽ دﯾﮕﺮ در دﺳﺘﺮس اﺳﺖ‪.‬‬

‫داده ﺧﺎرﺟﯽ‬
‫ﻣﻨﺎﺑﻊ زﯾﺎدي از داده ﺧﺎرﺟﯽ وﺟﻮد دارد ﮐﻪ از ﭘﺎﯾﮕﺎه داده اﻗﺘﺼﺎدي ﺗﺎ داده ﻫﺎي ﺟﻤﻊ آوري ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﺳﻨﺴﻮر‬
‫ﻫﺎ و ﻣﺎﻫﻮاره ﻫﺎ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬داده ﻫﺎ در ﻗﺎﻟﺐ ﻋﮑﺲ‪ ،‬ﺻﺪا‪ ،‬آﻫﻨﮓ ﺑﺮ روي ﺳﯽ دي‪ ،‬دي وي دي و‬
‫اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ در دﺳﺘﺮس ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻓﺎﯾﻞ ﻫﺎ و ﮔﺰارش ﻫﺎي دوﻟﺘﯽ ﯾﮏ ﻣﻨﺒﻊ اﺻﻠﯽ از داده ﻫﺎي ﺧﺎرﺟﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ و‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮ آﻧﻬﺎ اﻣﺮوزه در وب در دﺳﺘﺮس ﻫﺴﺘﻨﺪ) ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ‪ .(www.Ftc.gov‬داده ﺧﺎرﺟﯽ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ‪ ،‬ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎي‪ ،‬ادارات ﺳﺮ ﺷﻤﺎري ﻓﺪرال و ﻣﻨﺎﺑﻊ دﯾﮕﺮ آﻣﺎر ﮔﯿﺮي در دﺳﺘﺮس ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ‬
‫داده ﻫﺎ ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎ از ﻣﺸﺘﺮي ﯾﺎ از ﺗﺎﻣﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه داده ﺟﻤﻊ آوري ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻧﻬﺎد ﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎدي‪ ،‬ﺑﺎﻧﮏ ﻫﺎي ﻣﺤﻠﯽ‪،‬‬
‫ﻣﻮﺳﺴﻪ ﻫﺎي ﺗﺤﻘﯿﻘﺎﺗﯽ و ﻣﺤﯿﻂ ﻫﺎي در ﮔﯿﺮ ﺑﺎ داده و اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﮐﺎرﺑﺮي از روش ‪ MSS‬ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬داده‬
‫از ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن ﻣﯽ آﯾﺪ ﺑﯿﺸﺘﺮ داده ﻫﺎي ﺧﺎرﺟﯽ ﺑﻪ ﯾﮏ ‪ MSS‬ﺧﺎص رﺑﻄﯽ ﻧﺪارﻧﺪ اﻣﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮرﺳﯽ ﮔﺮدد ﺗﺎ ﻣﺎ‬
‫ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺷﻮﯾﻢ ﻣﻮارد ﻣﻬﻢ از ﻧﻈﺮ ﻣﺎ دور ﻧﻤﺎﻧﺪ‪ .‬اﺳﺘﻔﺎده از اﺳﮑﻦ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ و ﻧﻬﺎد ﻫﺎي ﻣﺘﺮﺟﻢ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮاي ﺣﻞ‬
‫اﯾﻦ ﻣﺸﮑﻞ ﻣﻔﯿﺪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫داده و داﻧﺶ ﺷﺨﺼﯽ‬

‫ﮐﺎرﺑﺮان ‪ MSS‬و ﮐﺎرﻣﻨﺪان ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎي دﯾﮕﺮ ﺗﺠﺮﺑﻪ وداﻧﺸﯽ دارﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده در آﯾﻨﺪه ذﺧﯿﺮه‬
‫ﮐﺮد‪ .‬ﺷﺎﻣﻞ ﺗﺨﻤﯿﻦ ﻓﺮوش‪ ،‬ﻧﻈﺮاﺗﯽ درﺑﺎره ﮐﺎرﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ رﻗﺒﺎ اﺣﺘﻤﺎﻻ اﻧﺠﺎم ﺧﻮاﻫﻨﺪ داد و ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻫﺎي‬
‫ﺟﺪﯾﺪ ﻣﺮدم ﭼﻪ ﻣﯽ داﻧﻨﺪ و ﺑﺎ ﭼﻪ روش ﻫﺎﯾﯽ ﺑﺮداﺷﺖ و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪).‬ﻓﺼﻞ ‪(9‬‬
 ‫‪206‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫‪ 5,3‬ﮐﯿﻔﯿﺖ‪،‬ﻣﺸﮑﻼت و ﺟﻤﻊ آوري داده ﻫﺎ‬

‫ﻧﯿﺎز ﺑﻪ اﺳﺘﺨﺮاج داده از ﻣﯿﺎن ﻣﻨﺎﺑﻊ داﺧﻠﯽ و ﺧﺎرﺟﯽ ﮐﺎر ﺳﺎﺧﺖ ‪MSS‬را ﭘﯿﭽﯿﺪه ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮔﺎﻫﯽ اوﻗﺎت ﺟﻤﻊ‬
‫اوري داده ﺧﺎم ﻻزم اﺳﺖ در ﻣﻮارد دﯾﮕﺮ‪،‬اﻃﻼﻋﺎت ﮔﺮﻓﺘﻦ ازﻣﺮدم ﯾﺎ اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ ﻻزم اﺳﺖ ﺑﺪون ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ‬
‫ﭼﻄﻮر ﺟﻤﻊ اوري ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ داده ﺑﺎﯾﺪ ﻓﯿﻠﺘﺮ ﺷﻮد ﺑﯿﺎن ﮐﻼﺳﯿﮏ آن"زاﯾﺪات دروﻧﯽ و زاﯾﺪات ﺑﯿﺮوﻧﯽ" اﺳﺖ‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ‪،‬ﮐﯿﻔﯿﺖ داده ﯾﮏ ﻣﻮﺿﻮع ﻓﻮق اﻟﻌﺎده ﻣﻬﻢ اﺳﺖ‪.‬‬

‫روﺷﻬﺎي ﺟﻤﻊ آوري داده ﺧﺎم‬

‫داده ﺧﺎم را ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ ﻃﻮر دﺳﺘﯽ ﯾﺎ ﺑﺎ اﺑﺰارﻫﺎ و ﺳﻨﺴﻮرﻫﺎ ﺟﻤﻊ آوري ﮐﺮد روﺷﻬﺎي ﺟﻤﻊ آوري داده ﺷﺎﻣﻞ‬
‫ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ‪،‬ﺑﺮرﺳﯽ ‪،‬ﻣﺸﺎﻫﺪات و اﻃﻼﻋﺎت ﮔﺮﻓﺘﻦ از ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن اﺳﺖ ﺑﻪ ﻋﻼوه‪،‬ﺣﺴﮕﺮﻫﺎ و اﺳﮑﻨﺮﻫﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻗﺎﺑﻞ‬
‫ﻣﻼﺣﻈﻪ اي در اﺳﺘﻔﺎده از داده ﻫﺎ ﮐﺎرآﯾﯽ دارﻧﺪ اﺣﺘﻤﺎﻻ ﻗﺎﺑﻞ اﻋﺘﻤﺎدﺗﺮﯾﻦ روش ﺟﻤﻊ آوري داده از ﻃﺮﯾﻖ ﮐﻨﺘﺮل‬
‫ﻣﻮﺟﻮدي ﺧﺮﯾﺪ اﺳﺖ ‪ .‬وﻗﺘﯽ ﺷﻤﺎ ﭼﯿﺰي ﻣﯽ ﺧﺮﯾﺪﻓﺮوﺷﻨﺪه اﻃﻼﻋﺎت ﻓﺮوش را ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ اﻃﻼﻋﺎت ﺷﺨﺼﯽ‬
‫ﺷﻤﺎ از روي ﮐﺎرت اﻋﺘﺒﺎري ﺛﺒﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن در ﺑﺎزار و دﯾﮕﺮ ﺧﺮده ﻓﺮوﺷﺎن را ﻗﺎدر ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ‬
‫ﻣﺨﺰن ﻋﻈﯿﻤﯽ از داده ﻫﺎ ﺑﺪﺳﺖ آورﻧﺪ و درﺑﺎره ﻣﺸﺘﺮي ﻫﺎﯾﺸﺎن اﻃﻼﻋﺎت داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ اﯾﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺮاي‬
‫ﺗﻌﯿﯿﻦ اﻟﮕﻮﻫﺎي ﺧﺮﯾﺪ ﻣﺸﺘﺮي ﺗﺎ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻮﺟﻮدي اﻧﺒﺎر ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و ﻓﺮﺻﺖ ﻫﺎي ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﺟﺪﯾﺪي را ﻣﺸﺨﺺ‬
‫ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺧﺮده ﻓﺮوﺷﯽ ﻫﻢ ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ Ewalt‬ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﯿﮑﻨﺪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ‪ PDAs‬ﺑﺮاي ﺟﻤﻊ آوري و اﺳﺘﻔﺎده اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎي ﺗﺮاﺑﺮي ﻣﺪﺗﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ از ‪ PDA‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺷﺮﮐﺖ ‪melno‬ﯾﮏ ﺷﺮﮐﺖ ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ‬
‫ﺟﻬﺎﻧﯽ ‪ ،‬اﺧﯿﺮا ﺑﯿﺶ از ‪ 800‬راﻧﻨﺪه ﺑﺎ ‪ PDAs‬ﻣﺠﻬﺰ ﮐﺮد‪ .‬ﻟﯿﻨﮑﻬﺎي رادﯾﻮﯾﯽ ﺑﺮاي راﻧﻨﺪﮔﺎﻧﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‬
‫ﮐﻪ ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎﯾﯽ راﺟﺎ ﺑﻪ ﺟﺎ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬راﻧﻨﺪه ﺑﺮﭼﺴﺐ ﮐﺪ ﻧﻮار روي ﺑﺴﺘﻪ داﺧﻞ ‪PDA‬را اﺳﮑﻦ ﻣﯿﮑﻨﺪ ‪ ،‬و‬
‫ﭘﺮﺗﻮﻫﺎي داده ﻫﺎ را ﺑﻪ اداره اﺻﻠﯽ ﮔﺴﯿﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ‪ ،‬اﻃﻼﻋﺎت دﻗﯿﻖ و ﻗﺎﺑﻞ اﻋﺘﻤﺎد ﺑﺮاي ﻫﺮ ‪ MSS‬ﺟﻬﺎﻧﯽ ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل ‪ ،‬در زﻧﺪﮔﯽ‬
‫واﻗﻌﯽ ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻌﻪ دﻫﻨﺪﮔﺎن و ﮐﺎرﺑﺮان ﺑﺎ ﻣﺸﮑﻼﺗﯽ در ﺳﺎﺧﺘﺎر و ﻣﺤﯿﻂ ﻫﺎي ﭘﺮ ﺳﺮ و ﺻﺪا و دﺷﻮار ﻣﻮاﺟﻪ‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻃﯿﻒ ﮔﺴﺘﺮده اي از ﺳﺨﺖ اﻓﺰار و ﻧﺮم اﻓﺰار ﺑﺮاي ذﺧﯿﺮه ﺳﺎزي ‪ ،‬ارﺗﺒﺎﻃﺎت و اراﺋﻪ داده ﻫﺎ وﺟﻮد دارد اﻣﺎ‬
‫ﺗﻼش ﺑﺴﯿﺎر ﮐﻤﺘﺮ ي اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ ﺑﺮاي ﺗﻮﺳﻌﻪ دادن روﺷﻬﺎي ﺑﺮداﺷﺖ داده ﻫﺎي ‪ MSS‬در ﻣﺤﯿﻂ ﻫﺎﯾﯽ‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﺸﮑﻞ ﺗﺮ اﺳﺖ‪ .‬روش ﻫﺎي ﻧﺎﮐﺎﻓﯽ ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ اﯾﻦ ﻣﺸﮑﻼت ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ اﺛﺮ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي‬
‫ﭘﯿﭽﯿﺪه در ﺗﻮﺳﻌﻪ و اﺳﺘﻔﺎده ‪MSS‬راﻣﺤﺪودﮐﻨﺪ ﺑﺮﺧﯽ از روش ﻫﺎي ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﺷﺎﻣﻞ ﮔﺮﻓﺘﻦ اﻃﻼﻋﺎت از ﻃﺮﯾﻖ‬
‫ﻧﻮار ﯾﺎ ﺑﺎ ﮐﺪﻫﺎي آر اف آي دي )ﺑﺮﭼﺴﺐ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ رادﯾﻮ ﻓﺮﮐﺎﻧﺲ( ﻓﻦ آوري اﺳﺖ‪ .‬دﮐﻤﻪ آر اف آي دي‬
 ‫‪207‬‬ ‫اﻧﺒﺎر داده‪،‬اﮐﺘﺴﺎب داده‪ ،‬داده ﮐﺎوي‪ ،‬ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر و ﺗﺠﺴﻢ آن‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭘﻨﺠﻢ‬

‫اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﯾﮏ ﺳﯿﮕﻨﺎل ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﺑﻌﻀﯽ از داده ﻫﺎ )ﭼﻨﺪﯾﻦ ﮐﯿﻠﻮ ﺑﺎﯾﺖ ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ اﯾﻦ دﺳﺘﮕﺎه ﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ‬
‫ﺑﻮد( ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﻪ ﯾﮏ ﮔﯿﺮﻧﺪه در اﯾﻦ ﻧﺰدﯾﮑﯽ ﻫﺴﺖ ﻣﯽ ﻓﺮﺳﺘﺪ‪.‬‬
‫ﺟﻌﺒﻪ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻨﺪي ﺣﺘﯽ ﯾﮏ ﻣﺤﺼﻮل ﻣﺼﺮف ﮐﻨﻨﺪه ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ آﺳﺎﻧﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در اواﯾﻞ ﺳﺎ ل‪2000‬‬
‫ﺗﻮﻟﯿﺪﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ‪،‬ﺧﻄﻮط ﻫﻮاﯾﯽ و ﺗﻮزﯾﻊ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن از دﺳﺘﮕﺎه ﻫﺎي آر اف آي دي ﺑﺮاي اﻣﻨﯿﺖ وﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﭘﺮدازش‬
‫ﺑﺎﻻ در درﯾﺎﻓﺖ و ﭘﺮداﺧﺖ ﻣﺸﺘﺮي اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻓﺮوﺷﮕﺎﻫﻬﺎي وال ﻣﺎرت در ژوﺋﻦ ‪2003‬اﻋﻼم ﮐﺮد ﮐﻪ ﺗﺎ اواﺧﺮ ژاﻧﻮﯾﻪ ‪2005‬ﺑﺎﯾﺪ ‪ 100‬ﺗﺎﻣﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن اﺻﻠﯽ از‬
‫آر اف آي دي ﺑﺮاي ﭘﯿﮕﯿﺮي ﭘﺎﻟﺖ ﮐﺎﻻ از ﻃﺮﯾﻖ زﻧﺠﯿﺮه ﻋﺮﺿﻪ اﻗﺪام ﮐﻨﻨﺪ‪).‬ﺿﻤﯿﻤﻪ ‪ 5,3‬را ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻓﺮﻣﺎﺋﯿﺪ(‬
‫‪Swatch‬اﺑﺰاري راﺑﺎ ﻣﺪل ﺳﺎﻋﺖ اﯾﺠﺎد ﮐﺮدﮐﻪ ﺣﺮﮐﺖ اﺳﮑﯽ ﺷﮑﻞ روي ان ﮐﺪﺑﻨﺪي ﺷﺪه اﺳﺖ ﺣﺮﮐﺖ اﻧﻮاع‬
‫ﺷﯿﺐ را ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﮐﺮده واﻃﻼﻋﺎت را ﺑﺎ ﺧﻮاص دﯾﮕﺮي ﺑﻪ اﺷﺘﺮاك ﻣﯽ ﮔﺬارد‪.‬‬

‫‪ DSS‬در ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪5،3‬‬

‫آر اف آي دي ﺑﺮﭼﺴﺐ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺟﻤﻊ آوري ﺧﻮدﮐﺎر و اﺳﺘﻔﺎده از اﻃﻼﻋﺎت‬

‫ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‬
‫ﭘﺎﻟﺖ ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽ ﺑﺮد‪ .‬وال ﻣﺎرت ﺗﻤﺮﮐﺰ ﺧﻮد را‬
‫روي اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي در ﺟﻬﺖ ﺑﻬﺒﻮد‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻮﺟﻮدي در زﻧﺠﯿﺮه ﻋﺮﺿﻪ ﺧﻮد ﻗﺮار‬
‫داد‪ .‬وال ﻣﺎرت ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺑﻪ ﮔﺴﺘﺮش ﻓﻦ آوري‬
‫ﺟﻬﺖ ﻣﺸﺮوع ﺟﻠﻮه دادن و ﮐﺎﻫﺶ ﻓﺸﺎر آن‪،‬‬
‫ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺿﺮب اﻟﻌﺠﻞ ﺗﻮﺳﻂ وال ﻣﺎرت‬
‫ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﻓﺰاﯾﺶ ﺳﺮﻋﺖ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺷﺪن ﺷﺮﮐﺖ‬
‫ﻫﺎ و ﺻﻨﺎﯾﻊ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫اﺑﺘﮑﺎر ﻋﻤﻞ وال ﻣﺎرت ﺑﺮاي ﻣﻘﺮون ﺑﻪ ﺻﺮﻓﻪ‬
‫ﺑﻮدن اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻊ ﺗﻌﯿﯿﻦ‪ ،‬واﺣﺪ ﻗﯿﻤﺖ ‪ 5‬ﺳﻨﺖ‬
‫)اﯾﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه آﻣﺮﯾﮑﺎ( و ﯾﺎ ﮐﻤﺘﺮ ﺑﺮاي آر اف‬
‫آي دي ﺑﻮد‪ .‬در اواﺳﻂ ﺳﺎل ‪ ، 2003‬ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺮ‬
‫در ﻣﺎه ژوﺋﻦ ﺳﺎل ‪ ، 2003‬ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ‬
‫ﻓﺮوﺷﮕﺎﻫﻬﺎي وال ﻣﺎرت اﻋﻼم ﮐﺮد ﮐﻪ ﺗﺎ ﺳﺎل‬
‫‪ 100 ، 2005‬ﺗﺎﻣﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه اﺻﻠﯽ ﻣﻮاد آن ﺑﺎﯾﺪ از‬
‫ﺑﺮ ﭼﺴﺐ ﻫﺎي آر اف آي دي ﺑﺮاي ﭘﯿﮕﯿﺮي‬
‫ﭘﺎﻟﺖ ﮐﺎﻻ ﺧﻮدﺷﺎن اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬وال ﻣﺎرت در‬
‫ﻧﻈﺮ داﺷﺖ اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺗﻼش ﺑﯿﺶ از ﯾﮏ‬
‫ﺗﻤﺎم‬ ‫ﺷﺮﮐﺖ ﺧﺎص و ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﻫﻤﮑﺎري‬
‫ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن و ﺗﺎﻣﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﺑﺮاي ﭘﺬﯾﺮش آر‬
‫اف آي دي و اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻫﺎي ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻣﯽ‬
‫ﺑﺎﺷﯿﺪ‪ .‬وال ﻣﺎرت ﺑﺎﯾﺪ اﺑﺘﮑﺎر ﻋﻤﻞ را در اﺳﺘﻘﺮار‬
‫ﺣﺪود ‪ 1‬ﻣﯿﻠﯿﺎرد ﺑﺮﭼﺴﺐ آر اف آي دي ﺑﺮاي‬
‫ﭘﯿﮕﯿﺮي و ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ اﻗﻼم ﻣﻮﺟﻮد در ﺟﻌﺒﻪ ﻫﺎ‬
 ‫‪208‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬
‫ﺗﺤﻮﯾﻞ داد‪ .‬اﻣﺎ ﻫﻨﻮز ﺷﺎﻧﺲ ﮐﻤﯽ ﺑﺮاي ﯾﺎﻓﺘﻦ‬
‫ﻣﺤﻤﻮﻟﻪ ﻫﺎي ﮔﻢ ﺷﺪه ﺷﺮﮐﺖ دﻟﺘﺎ وﺟﻮد‬
‫داﺷﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺮﭼﺴﺐ آر اف آي دي ﺑﺮاي ردﯾﺎﺑﯽ ﺣﺮﮐﺖ‬
‫داروﻫﺎ در ﻣﺮاﮐﺰ ﺧﺎﮐﺴﺘﺮي)ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ‪،‬‬
‫ﻧﯿﻤﻪ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ( اروﭘﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه‪ .‬در آن زﻣﺎن ‪،‬‬
‫ﺑﺴﯿﺎر ارزان ﺗﺮاز‬ ‫داروﻫﺎ در ﺟﻨﻮب اروﭘﺎ‬
‫داروﻫﺎ در ﺷﻤﺎل اروﭘﺎ ﺑﻮد‪،‬از اﯾﻨﺮو ﻋﻤﺪه‬
‫ﻓﺮوﺷﺎن ﺑﯽ ﭘﺮوا ﺑﻪ ﺟﻨﻮب ﺳﻔﺮ ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ و‬
‫دارو ﻫﺎ را ﺑﺮاي ﻓﺮوش ﻣﺠﺪد در ﺷﻤﺎل‬
‫ﺧﺮﯾﺪاري ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮﭼﺴﺐ آر اف آي دي‬
‫در داﺧﻞ ﺟﻌﺒﻪ ﻫﺎ ﻧﺼﺐ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬وﻗﺘﯽ ﮐﻪ‬
‫ﯾﮏ ﻓﺮوﺷﻨﺪه ﺑﺎ ﯾﮏ ﻋﻤﺪه ﻓﺮوﺷﯽ ﻣﺘﻘﻠﺐ‬
‫ﻣﻮاﺟﻪ ﻣﯽ ﺷﺪ‪ ،‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻣﻨﺒﻊ ﮐﺎﻻﻫﺎ را‬
‫ﮐﺎﻧﺘﯿﻨﺮ ﻫﺎ‬ ‫ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﺰدﯾﮏ ‪ 3‬ﻣﺘﺮي‬
‫ﺑﺮﺳﺪ‪ ،‬ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﮐﻨﺪ ‪.‬ﺳﭙﺲ ﮐﻠﯿﻪ ﻗﺮار داد ﻫﺎ ﺑﺎ‬
‫اﯾﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻋﻤﺪه ﻓﺮوﺷﺎن ﻓﻮرا ﻟﻐﻮ ﻣﯽ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺎﯾﺮ ﻣﻮارد اﺳﺘﻔﺎده از آر اف آي دي ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‬
‫ﺗﻌﺒﯿﻪ ﻋﻼﻣﺖ ﻫﺎ ﺟﻬﺖ ﺑﺎز ﺷﺪن ﺧﻮدﮐﺎر درب‬
‫ﻫﺎ ﺑﺮاي اﻓﺮاد ﻣﺠﺎز ﺑﻪ ﺗﺮدد‪ ،‬و ﻓﺮاﻫﻢ آوردن‬
‫اﻣﮑﺎن دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﺣﺮﮐﺖ ﻫﺎ و ﺳﺎﯾﺮ اﺗﻔﺎﻗﺎت‬
‫)از ﻃﺮﯾﻖ ﺑﺮﭼﺴﺐ آر اف آي دي ﺟﺎﺳﺎزي در‬
‫ﺳﺎﻋﺖ ﯾﺎ ﮐﺎرت ﻋﺒﻮر و ﻣﺮور(‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از آﻧﻬﺎ در ﺧﻮدرو ﻫﺎ ﺟﻬﺖ ﺗﻌﯿﯿﻦ‬
‫ﺧﻮدﮐﺎر ﻣﯿﺰان ﻋﻮارض ﻋﺒﻮر و ﻣﺮور )ﻣﺎﻧﻨﺪ‬
‫ﺷﻬﺮ ﻟﻨﺪن‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﻤﺮﯾﻦ ‪ 9‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﯿﺪ( ‪ ،‬ﻣﻮرد‬
‫دﯾﮕﺮ اﺳﺘﻔﺎده در اﺗﻮﻣﺒﯿﻞ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ذﺧﯿﺮه و‬
‫ﻧﮕﻬﺪاري ﺗﻤﺎم ﺳﻮاﺑﻖ ﺗﻌﻤﯿﺮ )اﯾﻦ ﻣﻮرد ﻫﻢ‬
‫اﮐﻨﻮن ﺑﺮاي ﭼﻨﮕﺎل ﻫﺎي ﺻﻨﺎﯾﻊ آﺳﺎﻧﺴﻮر ﻓﻮرك‬
‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬
‫ﺑﺮﭼﺴﺐ آر اف آي دي ﺑﯿﻦ ‪ 30‬ﺗﺎ ‪ 50‬ﺳﻨﺖ ﺑﻮد‬
‫‪ .‬ﺑﺮ اﺳﺎس ‪ 5‬درﺻﺪ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي ﻫﺮ ﺑﺮ ﭼﺴﺐ ‪،‬‬
‫ﻣﺒﻠﻎ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري ﺷﺪه ﺑﺮاي ﺑﺮ ﭼﺴﺐ ﻫﺎ ﺑﻪ‬
‫ﺗﻨﻬﺎﯾﯽ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 50‬ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر ﻣﯽ ﺷﺪ‪ .‬در ﺳﺎل‬
‫‪ ، 2003‬دﺳﺘﮕﺎه ﺑﺮﭼﺴﺐ ﺧﻮان در ﺣﺪود ‪1000‬‬
‫دﻻر ﯾﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻓﺮوﺧﺘﻪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫وال ﻣﺎرت ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﺧﺮده ﻓﺮوﺷﯽ ﻧﺒﻮد ﮐﻪ ﺑﻪ‬
‫ﺳﻤﺖ ﺑﻪ آر اف آي دي ﺣﺮﮐﺖ ﮐﺮد‪ .‬ﻣﺎرﮐﺲ و‬
‫اﺳﭙﻨﺴﺮ )‪ ، (Marks & Spencer‬ﯾﮑﯽ از‬
‫ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ ﺧﺮده ﻓﺮوﺷﺎن ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ‪ ،‬از آر اف آي‬
‫دي در ﻋﻤﻠﯿﺎت ﻫﺎي زﻧﺠﯿﺮه اي ﺗﺎﻣﯿﻦ ﻏﺬا ﺧﻮد‬
‫را اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﮐﺪام از ‪ 3,5‬ﻣﯿﻠﯿﻮن ﺳﯿﻨﯽ‬
‫ﻫﺎي ﭘﻼﺳﺘﯿﮑﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎل‬
‫ﻣﺤﺼﻮﻻت داراي ﺑﺮﭼﺴﺐ آر اف آي دي‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺷﺮﮐﺖ ﭘﺮوﮐﺘﺮ اﻧﺪ ﮔﻤﺒﻞ از آر اف آي‬
‫دي ﺑﻪ ﺻﻮرت آزﻣﺎﯾﺸﯽ در ﻣﺒﺎدﻻت ﺑﺎ ﭼﻨﺪﯾﻦ‬
‫ﺧﺮده ﻓﺮوش ﺑﻪ ﻣﺪت ﺷﺶ ﻣﺎه در ﺳﺎل ‪2003‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد‪.‬‬
‫در ﺳﺎل ‪ ، 2003‬ﺧﻄﻮط ﻫﻮاﯾﯽ دﻟﺘﺎ آﻏﺎز ﺑﻪ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از آزﻣﻮن آر اف آي دي ﺑﺮاي ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ‬
‫ﭼﻤﺪان ﻫﺎ و ﻣﺤﻤﻮﻟﻪ ﻫﺎي ﺑﺎرﮔﺬاري ﺷﺪه و‬
‫ﺗﺨﻠﯿﻪ ﺷﺪه در ﻓﺮودﮔﺎه ﺗﻤﺎرك اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد‪ .‬دﻟﺘﺎ‬
‫داده ﻫﺎ را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺑﺎرﮐﺪ ﺑﺮ روي ﺑﺮﭼﺴﺐ ﻫﺎ‬
‫ﭼﺎپ ﻣﯽ ﮐﺮد‪ .‬اﻧﺠﺎم ﺗﺴﺖ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺗﺪاﺧﻞ‬
‫ﺑﺎﻟﻘﻮه ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺑﯽ ﺳﯿﻢ ﻓﺮودﮔﺎه دﯾﮕﺮ‬
‫ﺑﺴﯿﺎر ﺣﯿﺎﺗﯽ ﺑﻮد‪ .‬ﺷﺮﮐﺖ دﻟﺘﺎ اﻧﺘﻈﺎر ﺳﻄﺢ‬
‫ﺑﺎﻻﺗﺮي از دﻗﺖ را ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺎرﮐﺪ‬
‫ﻗﺪﯾﻤﯽ داﺷﺖ‪ .‬ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل ‪ ،‬دﻟﺘﺎ ‪ 99‬درﺻﺪ از‬
‫‪ 100‬ﻣﯿﻠﯿﻮن ﻣﺤﻤﻮﻟﻪ اﻧﺘﻘﺎل داده ﻫﺮ ﺳﺎل را‬
 ‫‪209‬‬ ‫اﻧﺒﺎر داده‪،‬اﮐﺘﺴﺎب داده‪ ،‬داده ﮐﺎوي‪ ،‬ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر و ﺗﺠﺴﻢ آن‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭘﻨﺠﻢ‬

‫ﻧﻬﺎﯾﺖ ‪ ،‬ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺟﻌﺒﻪ ﻫﺎي ﺣﺎوي ﮐﺎﻻﻫﺎي‬
‫ﻣﺼﺮﻓﯽ و ﮐﯿﻒ ﻫﺎ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ اي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ‬
‫ﺣﺎوي ﺑﺮﭼﺴﺐ ﻫﺎي آر اف آي دي ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺑﻪ‬
‫ﻃﻮري ﮐﻪ وﻗﺘﯽ ﺧﺎرج ﺷﺪن ﺷﻤﺎ از ﻓﺮوﺷﮕﺎه‬
‫ﮐﺎﻻي اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه را ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﮐﺮده و ﺑﻪ‬
‫ﺻﻮرت ﺧﻮد ﮐﺎر ﻫﺰﯾﻨﻪ آن را از ﺣﺴﺎب ﮐﺎرت‬
‫اﻋﺘﺒﺎرﯾﺘﺎن و ﯾﺎ ﺑﺮﭼﺴﺐ ﻧﺼﺐ ﺷﺪه در زﯾﺮ‬
‫ﭘﻮﺳﺘﺘﺎن ﮐﻢ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد( ‪ ،‬و ﯾﺎ ﺣﺘﯽ در زﯾﺮ ﭘﻮﺳﺖ‬
‫اﻓﺮاد ﺑﺮاي ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ )ﺗﻮﺳﻂ ﺧﻮد ﭘﺮدازﻫﺎ ‪،‬‬
‫ﻣﻮزه ﻫﺎ ‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ‪ ،‬ورود ﺑﻪ ﻫﺮ‬
‫ﮔﻮﻧﻪ اﻣﮑﺎﻧﺎت و ﯾﺎ ﻣﺘﺼﺪﯾﺎن اﺟﺮاي ﻗﺎﻧﻮن(‪.‬‬
‫ﺑﺮﺧﯽ از ﺻﺎﺣﺒﺎن ﺣﯿﻮان ﺧﺎﻧﮕﯽ اﯾﻦ ﺑﺮﭼﺴﺐ‬
‫ﻫﺎ را ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺟﺮاﺣﯽ در زﯾﺮ ﭘﻮﺳﺖ‬
‫ﺣﯿﻮان ﺧﺎﻧﮕﯽ ﺧﻮد ﻗﺮار دادﻧﺪ ﺗﺎ اﮔﺮ آﻧﻬﺎ ﮔﻢ‬
‫ﺷﺪﻧﺪ ﯾﺎ دزدﯾﺪه ﺷﺪﻧﺪ ﻗﺎﺑﻞ ردﯾﺎﺑﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬در‬

‫ﺣﺘﯽ ازدﺳﺘﮕﺎه ﻫﺎي ﺑﯿﻮﻣﺘﺮﯾﮏ ﺑﺮاي ﺟﻤﻊ آوري داده ﻫﺎي دﻧﯿﺎي واﻗﻌﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي‬
‫ﺑﯿﻮﻣﺘﺮﯾﮏ وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺟﺴﻤﯽ و رﻓﺘﺎري اﻓﺮادرا ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ و ﺗﺼﺪﯾﻖ ﻫﻮﯾﺖ ﺑﺎزدﯾﺪ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن و‬
‫ﻣﻬﺎﺟﺮان وارده ﺑﻪ اﯾﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه را ارزﯾﺎﺑﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪاز ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎ و روش اﺳﺘﺨﺮاج داده ﻫﺎ ﻧﯿﺰ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ‬
‫ﺷﻮد ﺑﺮﺧﯽ از ‪ 400‬ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر در ﺑﯿﻮﻣﺘﺮﯾﮏ و ﺑﺮاي ﮐﻨﺘﺮل ﻣﺮزﻫﺎي اﻣﺮﯾﮑﺎ در ﺳﺎل‪2003‬ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺸﮑﻼت داده‬
‫ﺗﻤﺎم ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮﺑﻪ داده ﻫﺎ ﺑﺴﺘﮕﯽ دارﻧﺪ‪ .‬ﮐﯿﻔﯿﺖ و ﯾﮑﭙﺎرﭼﮕﯽ داده ﻫﺎ ﺣﺴﺎس اﺳﺖ اﮔﺮ از‬
‫‪ MSS‬ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﺳﻨﺪرم ‪GIGO‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد ‪MSS‬ﺑﻪ داده ﻫﺎ ﺑﺴﺘﮕﯽ دارد زﯾﺮااﻧﺒﺎﺷﺖ داده‬
‫اﺳﺖ ﮐﻪ اﻃﻼﻋﺎت و داﻧﺶ را ﻗﻠﺐ ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻣﯽ ﮐﻨﺪ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺸﮑﻼت ﻋﻤﺪه ‪ DSS‬در ﺟﺪول‬
‫‪ 5,1‬ﺧﻼﺻﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺑﻌﻀﯽ از راه ﺣﻞ ﻫﺎي ﻣﻤﮑﻦ‪.‬‬
‫داده ﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ در دﺳﺘﺮس ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺎﺷﺪ و ﯾﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺎﯾﺪ اﻃﻼﻋﺎت را ﺷﺎﻣﻞ زﯾﺮﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﺑﺮاي دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ داده‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﻣﺴﺎﺋﻞ را ﺑﺎﯾﺪ در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي اﯾﺠﺎد ﺳﯿﺴﺘﻢ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬اﮔﺮ ﻣﺸﮑﻼت ﭘﯿﺶ‬
‫ﺑﯿﻨﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي ﺣﻞ آﻧﻬﺎ را ﻣﯽ ﺗﻮان ﺗﺨﻤﯿﻦ زد‪ .‬اﮔﺮ آﻧﻬﺎ ﺑﯿﺶ از ﺣﺪاﻧﺪ ‪ ،‬ﭘﺮوژه ‪ MSS‬ﻧﺒﺎﯾﺪ اﻧﺠﺎم‬
‫ﺷﻮد ﺗﺎﻣﻮﺟﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎ و ﻣﺸﮑﻼت ﺷﻮد‪..‬‬

‫ﺟﺪول‪5-1‬‬
‫راه ﺣﻠﻬﺎي ﻣﻤﮑﻦ‬ ‫ﻋﻠﺖ‬ ‫ﻣﺸﮑﻞ‬
‫اﯾﺠﺎد ﯾﮏ راه ﺣﻞ ﺳﯿﺴﺘﻤﺎﺗﯿﮏ ﺑﺮاي ورود داده ﻫﺎ‪.‬ورودي‬ ‫اﻃﻼﻋﺎت ﺑﯽ دﻗﺖ ﺟﻤﻊ آوري ﺷﺪه اﻧﺪ داده‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﺻﺤﯿﺢ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ‬
‫داده اﺗﻮﻣﺎﺗﯿﮏ ‪.‬اﯾﺠﺎد ﮐﻨﺘﺮل ﮐﯿﻔﯿﺖ روي داده ﻫﺎ‪.‬اﯾﺠﺎد ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‬ ‫ﻫﺎي ﺧﺎم ﺑﺎ ﺑﯽ دﻗﺘﯽ وارد ﺷﺪه اﻧﺪ داده ﻫﺎ‬
‫ﻫﺎي اﻣﻨﯿﺘﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ‬ ‫دﺳﺘﮑﺎري ﺷﺪه اﻧﺪ‬
 ‫‪210‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫اﺻﻼح ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺮاي اﯾﺠﺎد داده‪ .‬اﺳﺘﻔﺎده از وب ﺑﺮاي ﺑﻪ‬

‫داده ﻫﺎ زﻣﺎن ﺑﻨﺪي‬
‫دﺳﺖ آوردن داده ﻫﺎي ﺗﺎزه‪ .‬اﯾﺠﺎد ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺮاي ﻣﻘﯿﺎس‬ ‫روش اﯾﺠﺎد داده ﺑﻪ اﻧﺪازه ﮐﺎﻓﯽ ﺳﺮﯾﻊ ﻧﯿﺴﺖ‬
‫ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ‬
‫دﻫﯽ داده ﻫﺎي ﻣﺸﺨﺺ‬
‫داده ﻫﺎ ﺑﻪ درﺳﺘﯽ اﻧﺪازه‬
‫ﺷﺎﺧﺺ داده ﻫﺎي ﺧﺎم ﺑﺎ اﻫﺪاف ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎرﻧﺪ ‪ .‬از از اﻧﺒﺎر داده اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﯿﺪ از ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎي ﺗﺤﻘﯿﻖ ﻣﻨﺎﺳﺐ‬ ‫ﯾﺎ‬ ‫ﮔﺬاري‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﯿﺪ ﻣﺪﻟﻬﺎي ﺳﺎده ﺗﺮ ﯾﺎ ﻣﺠﺘﻤﻊ ﺗﺮ اﯾﺠﺎد ﮐﻨﯿﺪ‬ ‫ﻣﺪﻟﻬﺎي ﭘﯿﭽﯿﺪه اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﯿﺪ‬ ‫ﮔﺬاري‬
‫ﻧﺸﺪه اﻧﺪ‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺑﻪ ﻫﯿﭽﮑﺪام از اﻃﻼﻋﺎت ذﺧﯿﺮه ﺷﺪه ﻧﯿﺎز ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﮐﻨﯿﺪ ﭼﻪ داده ﻫﺎﯾﯽ در آﯾﻨﺪه ﻧﯿﺎز اﺳﺖ ازاﻧﺒﺎر داده‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﯿﺪ داده ﺟﺪﯾﺪ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﯾﺎ آﻧﻬﺎ را ﺗﺨﻤﯿﻦ ﺑﺰﻧﯿﺪ‬ ‫ﻧﯿﺴﺖ‬ ‫ﺳﺎدﮔﯽ وﺟﻮد ﻧﺪارﻧﺪ‬

‫ﮐﯿﻔﯿﺖ داده‬
‫ﮐﯿﻔﯿﺖ داده ﻫﺎ )‪ (DQ‬ﯾﮏ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻬﻢ اﺳﺖ زﯾﺮا ﮐﯿﻔﯿﺖ ﮐﺎراﯾﯽ داده و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬
‫ﺑﺮ اﺳﺎس آﻧﻬﺎ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬داده ﻫﺎ در ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎي ﺳﺎزﻣﺎن اﻏﻠﺐ ﻧﺎدرﺳﺖ ‪ ،‬ﻧﺎﻗﺺ ﯾﺎ ﻣﺒﻬﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ آﺳﯿﺐ‬
‫ﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎدي و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ از داده ﮐﯿﻔﯿﺖ ﮐﻢ ﻣﯿﻠﯿﺎردﻫﺎ دﻻراﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﻮﺳﺴﻪ اﻧﺒﺎرداري داده ﻫﺎ )‪ (TDWI‬ﺗﺨﻤﯿﻦ زده اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺳﺎل ‪ 2001‬داده ﻫﺎي ﻣﺸﺘﺮي ﺑﺎ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﮐﻢ‬
‫ﻣﻮﺟﺐ ﺗﺠﺎرت‪611‬ﻣﯿﻠﯿﺎردي در ﯾﮏ ﺳﺎل ﻫﺰﯾﻨﻪ ﭘﺴﺖ ‪ ،‬ﭼﺎپ وﮐﺎرﻣﻨﺪان ﺷﺪه ﮐﻪ ﻧﺎﺷﯽ از ارﺗﺒﺎﻃﺎت و‬
‫ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ ﻏﻠﻂ اﺳﺖ ﻫﺰﯾﻨﻪ واﻗﻌﯽ داده ﻫﺎ ﺑﺎ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﮐﻢ ﺑﺴﯿﺎر ﺑﺎﻻﺗﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻣﺸﺘﺮي ﻫﺎي داﺋﻤﯽ را ﺑﺎ ﺣﺮوف ﻧﺎدرﺳﺖ ﻫﻨﮕﺎم ﻓﺮاﺧﻮاﻧﯽ ﯾﺎ ذﺧﯿﺮه در وب ﺳﺎﯾﺖ‬
‫ﻣﺎﯾﻮس ﮐﻨﻨﺪ ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﯾﮏ ﺷﺮﮐﺖ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن وﻓﺎدار ﺧﻮد را از دﺳﺖ ﻣﯽ دﻫﺪ ‪ ،‬آن را از دﺳﺖ ﻣﯽ دﻫﺪ‬
‫ﻓﺮوش و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞ درآﻣﺪ آﯾﻨﺪه را از دﺳﺖ ﻣﯽ دﻫﺪ ﺑﻌﻀﯽ از آﻧﻬﺎ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي ﮐﺎر ﻣﺠﺪد‪ ،‬از‬
‫دﺳﺖ رﻓﺘﻦ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ‪ ،‬ﮔﺰارش دﯾﺮﻫﻨﮕﺎم ‪ ،‬ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﻏﻠﻂ ‪ ،‬ﻓﻌﺎ ﻟﯿﺖ ﭘﺮوژه ‪ ،‬ﺳﺮﻋﺖ ﮐﻢ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﻧﯿﺎزﻫﺎي‬
‫ﺟﺪﯾﺪ )ﻓﺮﺻﺖ ﻫﺎي از دﺳﺖ رﻓﺘﻪ( ‪ ،‬و ﺗﺎﺧﯿﺮ در اﺟﺮاي ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﺑﺰرگ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎي‬
‫ﻣﻮﺟﻮد دارد ﮐﯿﻔﯿﺖ اﻃﻼﻋﺎت ﯾﮑﯽ از آن ﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﻫﺮ ﮐﺲ ﻣﯽ داﻧﺪ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ اﻣﺎ ﺗﻤﺎﯾﻞ دارد ﻏﻔﻠﺖ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﮐﯿﻔﯿﺖ داده ﻫﺎ اﻏﻠﺐ اﯾﺠﺎد ﺷﻮر و ﺷﻮق ﮐﻢ ﻣﯿﮑﻨﺪ و ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺗﺎﺑﻊ ﻧﮕﻬﺪاري اﺳﺖ ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎ ﺑﻪ وﺿﻮح ﺣﺎﺿﺮ‬
‫ﺑﻪ ﻗﺒﻮل داده ﺑﺎﮐﯿﻔﯿﺖ ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺷﺮﮐﺘﻬﺎ ﺣﺘﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎ ﮐﯿﻔﯿﺖ داده ﻫﺎ ﮐﻢ ﻫﻢ زﻧﺪه ﺑﻤﺎﻧﺪﻧﺪ رﺷﺪ ﮐﻨﻨﺪ‬
‫آن ﻣﺴﺎﻟﻪ زﻧﺪﮔﯽ وﻣﺮگ ﻧﯿﺴﺖ ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﻌﻀﯽ اوﻗﺎت ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﺷﺪﻧﺎدرﺳﺘﯽ داده ﻫﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺑﺮ ﺑﺎﺷﺪ اﮐﺜﺮ‬
‫ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎ ﮐﯿﻔﯿﺖ داده ﻫﺎ راﮔﺎﻫﯽ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ) ‪(2002a ،Eckerson‬‬
 ‫‪211‬‬ ‫اﻧﺒﺎر داده‪،‬اﮐﺘﺴﺎب داده‪ ،‬داده ﮐﺎوي‪ ،‬ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر و ﺗﺠﺴﻢ آن‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭘﻨﺠﻢ‬

‫ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل ‪ .،‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻫﭽﺮ )‪ ، (2003‬ﮐﯿﻔﯿﺖ داده ﻫﺎ ﻣﺸﮑﻞ ﻋﻤﺪه اي در ﺗﻮﺳﻌﻪ وﮐﺎرﺑﺮي اﻧﺒﺎر و ﻫﻮش‬
‫ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﮐﯿﻔﯿﺖ داده ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ اﺟﺮاي اﻧﺒﺎر داده ﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﺪت ﺷﺶ ﻣﺎه ﯾﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﺗﻌﻮﯾﻖ اﻧﺪازد‬
‫داده ﻫﺎي ﻧﺎدرﺳﺖ ذﺧﯿﺮه ﺷﺪه و ﺳﭙﺲ ﮔﺰارش ﺑﻪ ﮐﺴﯽ ﮐﻪ اﻋﺘﻤﺎد او را ﺑﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺟﺪﯾﺪازﺑﯿﻦ ﻣﯽ رود‬
‫‪ TDWI‬اﺧﯿﺮا ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺑﺪون ﭘﻮﺷﺶ داده ﻫﺎ را ﻣﻮردﺗﺤﻘﯿﻖ ﻗﺮارداده اﺳﺖ ﭘﺎﺳﺦ دﻫﻨﺪﮔﺎن ﺑﻪ ﻧﻈﺮﺳﻨﺠﯽ ‪TDWF‬‬
‫ﺧﻄﺎﻫﺎي ورودي ﺗﻮﺳﻂ ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﻠﺖ اوﻟﯿﻪ داده ﻫﺎ ي ﻧﺎدرﺳﺖ ﯾﺎد ﮐﺮدﻧﺪ ﮐﯿﻔﯿﺖ داده ﻫﺎ اﻏﻠﺐ در‬
‫روزﻫﺎي آﻏﺎزﯾﻦ اﻧﺒﺎرداري ﻧﺎدﯾﺪه ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ ﺑﺴﯿﺎري از ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت اﺻﻠﯽ در ﻣﻮرد ﮐﯿﻔﯿﺖ اﻃﻼﻋﺎت در ﺣﺎل‬
‫ﺣﺎﺿﺮ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺑﺎزﻧﮕﺮي دارد ﺗﺎﺑﺎ ﺧﻮاﺳﺖ ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮان ﻣﻄﺎﺑﻘﺖ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﮐﯿﻔﯿﺖ داده ﻫﺎ رﻧﺞ ﻣﯽ ﺑﺮد ‪ ،‬ﻧﮕﺎه ﺑﻪ ﺿﻤﯿﻤﻪ ‪ 5,4‬ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫اﺳﺘﺮاﻧﮓ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﮔﺴﺘﺮده اي در ﮐﯿﻔﯿﺖ داده اﻧﺠﺎم داده و آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﭼﻬﺎر دﺳﺘﻪ زﯾﺮ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﮐﺮده اﺳﺖ‪:‬‬
‫‪ ‬ﮐﯿﻔﯿﺖ داده ﻣﺘﻨﯽ‪ :‬ارﺗﺒﺎط ‪،‬ارزش اﻓﺰوده ‪،‬ﻣﻮﻋﺪ زﻣﺎﻧﯽ‪،‬ﮐﺎﻣﻞ ﺑﻮدن‪ ،‬ﻣﻘﺪار داده‬
‫‪ ‬ﮐﯿﻔﯿﺖ داده ﺣﻘﯿﻘﯽ‪ :‬دﻗﺖ‪،‬ﻫﺪﻓﻤﻨﺪﺑﻮدن‪،‬ﻗﺎﺑﻞ ﺑﺎور ﺑﻮدن‪،‬ﺷﻬﺮت‬
‫‪ ‬ﮐﯿﻔﯿﺖ داده دﺳﺖ ﯾﺎﻓﺘﻨﯽ‪ :‬ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮﺳﯽ‪،‬اﻣﻨﯿﺖ دﺳﺘﺮﺳﯽ‬
‫‪ ‬ﮐﯿﻔﯿﺖ داده ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ‪ :‬ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﺗﺮﺟﻤﻪ‪،‬ﺳﻬﻮﻟﺖ ﻓﻬﻢ‪ ،‬ﻣﻌﻨﺎي ﮐﻮﺗﺎه‪،‬ﻣﻌﻨﺎي ﺳﺎزﮔﺎر‬

‫ﺟﺪول‪ 5,2‬ﻣﻨﺒﻊ ﻣﺸﮑﻼت ﮐﯿﻔﯿﺖ داده‬

‫درﺻﺪ ﭘﺎﺳﺦ‬ ‫ﻣﻨﺒﻊ ﻣﺸﮑﻞ ﮐﯿﻔﯿﺖ داده‬
‫‪76‬‬ ‫ورود اﻃﻼﻋﺎت ﺗﻮﺳﻂ ﮐﺎرﻣﻨﺪان‬
‫‪53‬‬ ‫ﺗﻐﯿﯿﺮات در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﻨﺒﻊ‬
‫‪48‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺠﺎﯾﯽ داده ﻫﺎ و ﯾﺎ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﭘﺮوژه ﻫﺎ‬
‫‪46‬‬ ‫اﻧﺘﻈﺎرات ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﮐﺎرﺑﺮان‬
‫‪34‬‬ ‫اﻃﻼﻋﺎت ﺧﺎرﺟﯽ‬
‫‪26‬‬ ‫ﺧﻄﺎﻫﺎي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ‬
‫‪25‬‬ ‫ورود اﻃﻼﻋﺎت ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن‬
‫‪12‬‬ ‫ﺳﺎﯾﺮ‬
 ‫‪212‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫‪ DSS‬در ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪5،4‬‬

‫ﮐﯿﻔﯿﺖ داده در زﻧﺪاﻧﻬﺎي ﻣﻮﻧﺘﺎﻧﺎ ﻣﺠﺮﻣﯿﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ‬

‫ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﺎﻧﻪ ‪ ،‬ﻫﯿﭻ ﻣﺠﺮﻣﯽ ﺑﺎ داده ﻫﺎي ﺑﻪ ﻫﻢ‬
‫رﯾﺨﺘﻪ ﻓﺮاﻣﻮش ﻧﺸﺪه ﺑﻮدوﻟﯽ ﻫﯿﭻ راﻫﯽ ﺑﺮاي‬
‫ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﻧﯿﺎز زﻧﺪان از ﺧﺮﯾﺪ و ﺧﺪﻣﺎت وﺟﻮد‬
‫ﻧﺪاﺷﺖ در اواﺳﻂ ﺳﺎل ‪ ، 1999‬ﺗﻼش ﻫﺎي‬
‫ﻣﻬﻤﯽ در ﺗﻤﯿﺰ ﮐﺮدن ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي اﻃﻼﻋﺎت‬
‫زﻧﺪان اﻧﺠﺎم ﺷﺪو داده ﻫﺎي دﻗﯿﻖ ﮐﺎﻣﻞ ﺷﺪﺗﺎ‬
‫ﺳﺎل ‪، 2001‬ﻧﮕﻬﺒﺎﻧﺎن ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎت‬
‫وزارﺗﺨﺎﻧﻪ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﮐﯿﻔﯿﺖ داده را اﯾﺠﺎد ﮐﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﭼﻪ ﻏﯿﺮ ﻣﻌﻤﻮل ﻧﯿﺴﺖ ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ ﮐﻪ‬
‫ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ ﮐﻪ ﺑﺮﺧﯽ از ‪ 15‬ﺗﺎ ‪ 20‬درﺻﺪ‬
‫درآﻣﺪ ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﺮ روي ﮐﺎرﻫﺎي‬
‫ﺟﻨﺒﯽ ﯾﺎ ﺗﻌﻤﯿﺮات ﻣﺸﮑﻼت ﮐﯿﻔﯽ ﺻﺮف ﺷﻮد‬
‫و ﺑﻌﻀﯽ از ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ وزارت اﺻﻼﺣﺎت‬
‫ﻣﻮﻧﺘﺎﻧﺎ ﺷﺮاﯾﻄﯽ را ﺑﺮاي اﻃﻤﯿﻨﺎن از ﮐﯿﻔﯿﺖ داده‬
‫ﻫﺎ اﯾﺠﺎد ﮐﺮد‪.‬‬
‫درﺑﺨﺶ زﻧﺪاﻧﯿﺎن اﺻﻼﺣﯽ ﻣﻮﻧﺘﺎﻧﺎ ﺳﺎﻟﻬﺎ ﺑﻪ‬
‫ﮐﯿﻔﯿﺖ داده ﺗﻮﺟﻪ ﻣﯽ ﺷﺪ ﺑﺎﻗﺪﯾﻤﯽ ﺷﺪن‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻓﻨﺎوري اﻃﻼﻋﺎت ‪ ،‬ﺧﻄﺎﻫﺎي‬
‫ورودي داده در ﮔﺰارﺷﺎت ﻫﻢ اﯾﺠﺎدﺷﺪ ﻓﺮم‬
‫ﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﻘﺎﻣﺎت اﯾﺎﻟﺘﯽ و ﻓﺪرال‬
‫ارﺳﺎل ﻣﯽ ﮔﺸﺖ ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺖ دروغ را‬
‫آﺷﮑﺎرﺳﺎزد‪ .‬اﮔﺮﭼﻪ ﮔﺮوه ‪is‬وزارت ﺳﺎﻋﺖ ﻫﺎي‬
‫ﺑﯿﺸﻤﺎري را ﺻﺮف ﺗﻼش ﺑﺮاي ﺣﻔﻆ ﺳﻄﺢ‬
‫ﯾﮑﭙﺎرﭼﮕﯽ ﮔﺰارش ﻫﺎ ﮐﺮدوﻟﯽ اﻋﺘﻤﺎد ﮐﻠﯽ در‬
‫ﮐﻢ ﺑﻮد‪.‬ﻣﻮﺿﻮع در‬ ‫ﮐﯿﻔﯿﺖ داده ﻫﺎ‬
‫ﺳﺎل‪1997‬زﻣﺎﻧﯽ ﻣﻬﻢ ﺷﺪ ﮐﻪ وزارﺗﺨﺎﻧﻪ ﯾﮏ‬
‫ﻣﯿﻠﯿﺎرد دﻻر را ﮔﻢ ﮐﺮدودﻟﯿﻞ آن ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻓﺎﻗﺪ ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﺗﺠﺎري وداده ﻫﺎي‬
‫ﻣﺮﺗﺐ ﺑﻮد ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي دﻗﯿﻖ ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﭘﯿﺶ‬
‫ﺑﯿﻨﯽ ﮐﻨﺪ ﭼﻪ ﺗﻌﺪاد از ﻫﺮ ﻧﻮع ﻣﺠﺮم زﻧﺪاﻧﯽ‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬

‫اﺳﺘﺮاﻧﮓ در ﺳﺎل ‪ 1997‬ﭼﺎرﭼﻮﺑﯽ را اﯾﺠﺎد ﮐﺮد ﮐﻪ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت و ﻣﺮزﻫﺎي اﺻﻠﯽ را در ﻫﺮ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﺑﯿﺎن ﻣﯽ‬
‫ﮐﻨﺪ آﻧﻬﺎ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎ و رواﺑﻂ اﺻﻠﯽ در ﻫﺮ دﺳﺘﻪ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﻮﻧﺪو ﺗﻼش ﻣﯽ ﺷﻮدراه ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺑﻬﺘﺮ‬
‫ﺑﺮ داده ﻫﺎ ﻫﻢ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﻮد ﺑﺮﺧﯽ از ﻣﺸﮑﻼت ﻓﻨﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻇﺮﻓﯿﺖ ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﺑﻘﯿﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺟﺮاﯾﻢ‬
‫ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي ﺑﺎﻟﻘﻮه ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﮐﯿﻔﯿﺖ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻬﻢ اﺳﺖ ‪ ،‬ﺧﺼﻮﺻﺎ ﺑﺮاي ‪ERP ،CRM‬وﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ دﯾﮕﺮ‪.‬‬
 ‫‪213‬‬ ‫اﻧﺒﺎر داده‪،‬اﮐﺘﺴﺎب داده‪ ،‬داده ﮐﺎوي‪ ،‬ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر و ﺗﺠﺴﻢ آن‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭘﻨﺠﻢ‬

‫ﻣﺸﮑﻞ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻧﺒﺎرداري داده ﻫﺎ‪،‬ﺗﺠﺎرت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ وﭘﺮوژه ﻫﺎي ‪CRM‬اﻏﻠﺐ در ﻣﻌﺮض داده ﺑﺎ ﮐﯿﻔﯿﺖ‬
‫ﮐﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪزﯾﺮا ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎﯾﯽ رل ﻻزم دارﻧﺪ ﮐﻪ داده ﻫﺎ را از ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﭼﻨﺪﮐﺎره اﺳﺘﺨﺮاج وﺗﻠﻔﯿﻖ ﮐﻨﻨﺪﮐﻪ اﻏﻠﺐ‬
‫ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺧﻄﺎ ‪،‬ارزش ﮐﻢ وﻣﺸﮑﻼت ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﺳﺎزي اﺳﺖ اﯾﻦ ﻣﺸﮑﻼت و زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﮐﺴﯽ ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺧﻼﺻﻪ‬
‫ﺳﺎزي ﻧﮑﻨﺪ ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺑﻬﺒﻮدﯾﺎﻓﺘﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺑﻬﺒﻮد ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه ﺑﺮاي ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ و ﺣﺬف ﻋﻠﻞ رﯾﺸﻪ اي اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺪ‬
‫اﺳﺖ اﻧﺒﺎر داده ﻫﺎ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﻣﺮﺗﺐ ﮐﺮدن دارد ﻫﺮ زﻣﺎن ﮐﻪ اﻧﺒﺎر ﭘﺮ ﯾﺎ ﺑﻪ روزآوري ﻣﯽ ﺷﻮد(‪ .‬ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﻬﺒﻮد‬
‫ﮐﯿﻔﯿﺖ داده ﻫﺎ و ﺣﻔﻆ دﻗﺖ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﯾﮏ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺗﻀﻤﯿﻦ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﻓﻌﺎل اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺮك وﻫﯿﮕﻞ در ﺳﺎل‪ 97‬ﻣﺪﻟﯽ را ﺑﺮاي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ و ﺑﻬﺒﻮد ﮐﯿﻔﯿﺖ داده ﻫﺎ اﯾﺠﺎد ﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻋﻤﻠﯽ در‬
‫ﺿﻤﯿﻤﻪ ‪ 5,5‬ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ ﺑﻌﻀﯽ از ﺳﻮدﻫﺎي اﺻﻠﯽ از ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﺑﻬﺒﻮد ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺷﺎﻣﻞ ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﺳﺎزي‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ دو ﺗﺠﺎرت اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻌﺪ از دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ادﻏﺎم ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﺑﻪ ﺟﺎي ﺳﻪ ﺳﺎل ﺗﻼش در ﯾﮏ ﺳﺎل‬
‫ﮐﺎﻣﻞ ﺷﺪ ﻣﺜﺎل دﯾﮕﺮ رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ CRM‬ﮐﺎﻣﻞ ﺗﻮزﯾﻊ ﮐﺮدن ﻓﺮوش وﺑﺎزار ﯾﺎﺑﯽ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ در ﯾﮏ‬
‫ﺳﺎل ﺑﻪ ﺟﺎي ﮐﺎر در ﺳﻪ ﺳﺎل اﺳﺖ ﺳﭙﺲ ﮐﻨﺴﻞ ﮐﺮدن آن‪.‬‬

‫‪ DSS‬در ﻓﻮﮐﻮس ‪1,3‬‬

‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻋﻤﻠﯽ ﺑﺮاي ﮐﯿﻔﯿﺖ داده‬

‫‪-5‬ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي اﻋﻤﺎل ﺷﺪه ﺑﻪ‬
‫ﻫﺮﻋﻨﺼﺮداده اي ﺣﺴﺎس‬
‫‪-6‬ﻃﺮاﺣﯽ روش اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي ﺑﺮاي ﻫﺮ‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬
‫‪-7‬ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ و ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ﺳﺮﯾﻊ اﺑﺘﮑﺎرات‬
‫ﺑﻬﺒﻮد ﯾﺎﻓﺘﻪ ﮐﯿﻔﯽ داده ﻫﺎ‬
‫‪-8‬ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي روش ﻫﺎي اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي ﺑﺮاي‬
‫ﺑﻪ دﺳﺖ آوردن ﺧﻂ ﻣﺒﻨﺎي ﮐﯿﻔﯽ داده ﻫﺎ‬
‫‪-9‬ﺗﺨﻤﯿﻦ اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي ﻫﺎي ‪ ،‬ﻧﮕﺮاﻧﯽ ﻫﺎي‬
‫ﮐﯿﻔﯿﺖ داده ﻫﺎ و ﻋﻠﻞ آﻧﻬﺎ‪.‬‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻋﻤﻠﯽ ﺑﺮاي ﮐﯿﻔﯿﺖ داده ﯾﮏ ﭼﺎرﭼﻮب‬
‫ﺗﻮﺻﯿﻪ ﺷﺪه ﺑﺮاي ﻫﺪاﯾﺖ در ﻣﺴﯿﺮ ﺑﻬﺒﻮد ﮐﯿﻔﯿﺖ‬
‫داده اﺳﺖ ﺑﻪ اﻗﺪاﻣﺎت زﯾﺮ ﺗﻮﺟﻪ ﺷﻮد‪:‬‬
‫‪-1‬ﺗﻌﯿﯿﻦ وﻇﺎﯾﻒ ﺣﯿﺎﺗﯽ ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر در ﻧﻈﺮ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‬
‫‪-2‬ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎي ﻣﻬﻢ ﺑﺮاي اﻧﺘﺨﺎب‬
‫ﻋﻨﺎﺻﺮداده اي‬
‫‪-3‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻋﻨﺎﺻﺮ داده ﻫﺎي ﺣﯿﺎﺗﯽ‬
‫‪-4‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﮕﺮاﻧﯽ ﻫﺎي ﮐﯿﻔﯿﺖ داده ﺑﺮاي ﻋﻨﺎﺻﺮ‬
‫داده اي ﺣﺴﺎس و ﻋﻮاﻣﻞ آﻧﻬﺎ‬
 ‫‪214‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫‪-12‬ﮔﺴﺘﺮش ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻋﻨﺎﺻﺮ اﺿﺎﻓﯽ‬ ‫‪ -10‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي واﺟﺮاي اﺑﺘﮑﺎرات ﺑﻬﺒﻮدي‬
‫داده ﺷﻮد‬ ‫اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي ﺳﻄﻮح ﮐﯿﻔﯿﺖ‬ ‫‪ -11‬اداﻣﻪ‬
‫واﺑﺘﮑﺎرات ﺗﻨﻈﯿﻤﯽ‬

‫وزارت اﺻﻼﺣﺎت ﻣﻮﻧﺘﺎﻧﺎ وﺿﻌﯿﺖ ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ در ﺿﻤﯿﻤﻪ ‪ 5,4‬از ﻣﺸﮑﻞ داده ﺑﺎ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﮐﻢ ﺑﻪ دﺳﺖ آورد ﮐﻪ‬
‫ﻧﺎﺷﯽ از اﯾﺠﺎد ﻓﺮﻫﻨﮓ ﮐﯿﻔﯽ از ﻃﺮﯾﻖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺗﻀﻤﯿﻦ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺑﻮد ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﺗﻤﺮﯾﻨﺎت را ﺑﺮاي ﮐﯿﻔﯿﺖ داده در‬
‫ﺿﻤﯿﻤﻪ ‪5,6‬ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ ﮐﻪ ﺑﺮاي ﯾﮏ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻬﻢ اﺳﺖ ﺗﺎ ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻﯾﯽ از ﯾﮑﭙﺎرﭼﮕﯽ و ﮐﯿﻔﯿﺖ داده داﺷﺘﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﮐﯿﻔﯿﺖ داده‪،‬روش ﻫﺎ‪،‬وراه ﺣﻞ ﻫﺎ ﺑﺎ ﺟﺰﺋﯿﺎت را "ﺑﺮﺳﻮن"ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ ﻗﺮار ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬‬

‫‪ DSS‬در ﻓﻮﮐﻮس ‪1,3‬‬

‫ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﺗﻤﺮﯾﻨﺎت ﺑﺮاي ﮐﯿﻔﯿﺖ داده‬

‫‪ ‬آﮔﺎﻫﯽ از داده ﻫﺎي ﺧﻮد‪ .‬ﻓﻬﻢ اﯾﻦ ﻣﻄﻠﺐ‬
‫ﮐﻪ ﭼﻪ داده ﻫﺎﯾﯽ داري وﭼﻪ اﺳﺘﻔﺎده اي از‬
‫آﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺳﻄﺢ ﻣﻨﺎﺳﺐ دﻗﺖ‬
‫ﻻزم ﺑﺮاي ﻫﺮ داده‪.‬‬
‫‪ ‬اﯾﻦ ﻣﻮارد را در ﯾﮏ ﭘﺮوژه ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ اﻧﺠﺎم‬
‫دﻫﯿﺪ‪ .‬ﻓﺮﻫﻨﮓ ﮐﯿﻔﯿﺖ داده را اﯾﺠﺎد ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫ﯾﮏ روش اﯾﺠﺎد و ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﺗﻤﺮﯾﻦ ﻫﺎ را‬
‫ﺑﺮاي ورود و ﭼﮏ ﮐﺮدن اﻃﻼﻋﺎت اﻧﺠﺎم‬
‫دﻫﯿﺪ‬
‫‪ ‬ﻧﺘﺎﯾﺞ را ﺑﺴﻨﺠﯿﺪ‪ .‬ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﯽ ﻣﻨﻈﻢ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺗﺎ‬
‫اﻃﻤﯿﻨﺎن ﺣﺎﺻﻞ ﺷﻮد ﮐﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ اﻋﻤﺎل‬
‫واﺛﺮات ان روي ﺳﻄﻮح ﭘﺎﯾﯿﻨﯽ ﺗﺨﻤﯿﻦ زده‬
‫ﺷﻮد‬
‫اﯾﻨﻬﺎ ﺑﻌﻀﯽ از ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﺗﻤﺮﯾﻨﺎت را ﺑﺮاي‬
‫ﮐﯿﻔﯿﺖ داده در ﻋﻤﻞ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﮐﺎر روي داده ﻫﺎ ﮐﺎﻓﯽ ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬ﻧﺮم اﻓﺰار‬
‫ﭘﺎك ﮐﺮدن داده ﻫﺎﻓﻘﻂ روي ﭼﻨﺪ ﻣﻮﺿﻮع‬
‫ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ :‬ﺷﻤﺎره ﻫﺎي ﻏﻠﻂ ‪ ،‬ﻏﻠﻂ‬
‫اﻃﻼﻋﺎت‬ ‫اﻣﻼﺋﯽ ‪ ،‬زﻣﯿﻨﻪ ﻫﺎي ﻧﺎﻗﺺ‪.‬‬
‫روش ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﺟﺎﻣﻊ ﮐﯿﻔﯿﺖ داده ﮐﻪ‬
‫روﯾﮑﺮد اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺳﺎزي دارد و اﻃﻼﻋﺎت‬
‫ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﺑﻤﺎﻧﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺷﺮوع در اوج‪ .‬ﯾﮏ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺑﺮﺗﺮ ﺑﺎﯾﺪ از‬
‫ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﮐﯿﻔﯿﺖ داده آﮔﺎه ﺑﺎﺷﺪ و اﯾﻨﮑﻪ‬
‫ﭼﻄﻮر روي ﺳﺎزﻣﺎن اﺛﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺑﺎﯾﺪ‬
‫ﭘﺬﯾﺮاي ﻫﺮ ﺗﻼش ﺟﺒﺮاﻧﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ زﯾﺮا ﻣﻨﺎﺑﻊ‬
‫ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﺑﺎ دوام زﯾﺎد اﺳﺖ‪.‬‬
 ‫‪215‬‬ ‫اﻧﺒﺎر داده‪،‬اﮐﺘﺴﺎب داده‪ ،‬داده ﮐﺎوي‪ ،‬ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر و ﺗﺠﺴﻢ آن‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭘﻨﺠﻢ‬

‫ﯾﮑﭙﺎرﭼﮕﯽ داده ﻫﺎ‬

‫ﯾﮑﯽ از ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت اﺻﻠﯽ ﮐﯿﻔﯿﺖ داده ‪ ،‬ﯾﮑﭙﺎرﭼﮕﯽ داده ﻫﺎاﺳﺖ ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﺑﺎﯾﮕﺎﻧﯽ ﻗﺪﯾﻤﯽ ﺗﺮاﺣﺘﻤﺎﻻ ﻓﺎﻗﺪ‬
‫ﯾﮑﭙﺎرﭼﮕﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮاﯾﺠﺎدﺷﺪه در ﯾﮏ ﻓﺎﯾﻞ وﺟﺎي ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ در ﻓﺎﯾﻞ و‬
‫ﺟﺎي دﯾﮕﺮ اﯾﺠﺎد ﻧﺸﻮدﮐﻪ ﻣﻨﺠﺮﺑﻪ داده ﻫﺎي ﻣﺘﻀﺎد ﻣﯽ ﺷﻮد ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺧﺎص ﮐﯿﻔﯿﺖ داده ﻫﺎ و اﻗﺪاﻣﺎت ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده‬
‫از داده ﻫﺎ ﺑﺴﺘﮕﯽ دارد اﯾﻦ ﯾﮏ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻣﻬﻢ در ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺤﯿﻂ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ اﺳﺖ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﯾﮏ ﯾﺎدداﺷﺖ اراﺋﻪ ﺷﺪه‬
‫ﺗﻮﺳﻂ ﻟﻮﺗﻮس ‪ /‬دوﻣﯿﻨﻮ و ﺷﯿﺎردار ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ در ﻣﻨﻄﻘﻪ اﻧﺒﺎر داده ﻫﺎ ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ‪ ،‬ﮔﺮي و واﺗﺴﻮن ﭘﻨﺞ ﻣﺴﺌﻠﻪ‬
‫زﯾﺮرا ﻣﺘﻤﺎﯾﺰ ﮐﺮدﻧﺪ‪:‬‬
‫‪ ‬ﯾﮑﻨﻮاﺧﺘﯽ‪ :‬ﻫﻨﮕﺎم ﺑﺮداﺷﺖ اﻃﻼﻋﺎت ﯾﮑﻨﻮاﺧﺘﯽ ﺑﺮرﺳﯽ ﺷﻮدﮐﻪ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﺣﺎﺻﻞ ﺷﻮد ﮐﻪ داده ﻫﺎ در‬
‫ﻣﺤﺪوده ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه اﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﻧﺴﺨﻪ‪ :‬ﭼﮏ ﻧﺴﺨﻪ زﻣﺎﻧﯽ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ داده ﻫﺎ از ﻃﺮﯾﻖ ﻣﺘﺎدﯾﺘﺎ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﻮﻧﺪو اﻃﻤﯿﻨﺎن ﺣﺎﺻﻞ ﺷﻮد ﮐﻪ‬
‫ﻓﺮﻣﺖ داده اﺻﻠﯽ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻧﮑﺮده اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺑﺮرﺳﯽ ﮐﺎﻣﻞ ﺑﻮدن‪ :‬ﺑﺮرﺳﯽ ﮐﺎﻣﻞ ﺑﻮدن اﻃﻤﯿﻨﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ ﺧﻼﺻﻪ ﻫﺎ ﺻﺤﯿﺢ ﻫﺴﺘﻨﺪ واﯾﻨﮑﻪ ﻫﻤﻪ‬
‫ارزﺷﻬﺎي ﻣﻮرد ﻧﯿﺎزﺑﺮاي ﺧﻼﺻﻪ ﺳﺎزي را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ ‬ﺑﺮرﺳﯽ اﻧﻄﺒﺎق‪ :‬ﺑﺮرﺳﯽ اﻧﻄﺒﺎق اﻃﻤﯿﻨﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ ﺧﻼﺻﻪ داده ﻫﺎ در ‪ ballpark‬اﺳﺖ ﺑﻪ اﯾﻦ دﻟﯿﻞ اﺳﺖ‬
‫ﮐﻪ در ﻃﯽ ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮔﺰارش دﻫﯽ و ارﺗﺒﺎط ﺳﺎزي داده ﻫﺎ ارزش ﮔﺰارش ﺷﺪه و ارزش ﻗﺒﻠﯽ ﺑﺎ ﻫﻢ‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮ اﺳﺎﺳﯽ در ﺗﺠﺎرت‪،‬ﺧﻄﺎﻫﺎي ﺗﺤﻠﯿﻞ ﯾﺎ داده ﻧﺎدرﺳﺖ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺑﺮرﺳﯽ ﺳﻠﺴﻠﻪ اي‪ :‬ﺑﺮرﺳﯽ ﺳﻠﺴﻠﻪ اي ﯾﮏ ﺑﺎزﮔﺸﺖ رو ﺑﻪ ﻋﻘﺐ ﺑﻪ ﻣﻨﺒﻊ داده از ﻃﺮﯾﻖ ﺗﺒﺪﯾﻠﻬﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬

‫دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ و ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﺳﺎزي داده ﻫﺎ‬

‫ﯾﮏ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ داده دارد ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮرﺳﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﻗﺒﻞ از اﻧﺒﺎر و ﻣﺮﮐﺰ داده و ﻧﺮم اﻓﺰار‬
‫ﻫﻮش ﺗﺠﺎري اﯾﺠﺎد دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ داده ‪،‬ﯾﮏ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﮐﺎري اﺻﻠﯽ ﺑﻮد ﺣﺘﯽ ﺑﺎ اﺑﺰارﻫﺎي ﻣﺪرن ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﮐﻪ ﺑﺮ‬
‫ﭘﺎﯾﻪ وب ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺗﺸﺨﯿﺺ اﯾﻨﮑﻪ ﭼﻪ داده ﻫﺎﯾﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﻓﺮاﻫﻢ ﺷﻮﻧﺪ ﯾﮏ ﮐﺎر ﻣﻬﻢ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﯿﺎز‬
‫ﺑﻪ ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن ﭘﺎﯾﮕﺎه داده دارد زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ اﻧﺒﺎر داده ﺑﺰرگ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﺎر ﯾﮑﭙﺎﭼﻪ ﺳﺎزي داده ﻫﺎ ﺳﺨﺖ ﺗﺮ ﻣﯽ‬
‫ﺷﻮدﮐﻪ ﺑﺮاي وزارت اﻣﻨﯿﺖ داﺧﻠﯽ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ ﺑﻪ ﺿﻤﯿﻤﻪ ‪ 5,7‬ﻧﮕﺎه ﮐﻨﯿﺪﮐﻪ ﭼﻄﻮر‪DHS‬در ﺣﺎل ﮐﺎر روي داده‬
‫ﻫﺎي ﯾﮏ ﺷﺮﮐﺖ ﻋﻈﯿﻢ و ﭘﺮوژه ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﺳﺎزي ﮐﺎرﺑﺮدي اﺳﺖ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ اداﻣﻪ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺗﺠﺎري وﺟﻮد دارد ﻋﻼوه‬
 ‫‪216‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫ﺑﺮ داده ﻫﺎي ﺗﺎرﯾﺨﯽ ‪،‬وﯾﺮاﯾﺶ ﺷﺪه و ﺗﻠﻔﯿﻖ ﺷﺪه ﮐﺎرﺑﺮان ﺗﺠﺎري ﻧﯿﺎز ﺑﻪ دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ داده ﻫﺎي ﺑﺪون ﺳﺎﺧﺘﺎر و‬
‫زﻣﺎن واﻗﻌﯽ دارﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻼوه‪،‬ﻫﺮ ﭼﯿﺰي ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﻣﺤﺘﻮاي اﻧﺒﺎر داده ﻣﻮﺟﻮد ﺗﻠﻔﯿﻖ ﺷﻮد دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ از ﻃﺮﯾﻖ‪ PDA‬وﺑﺎ‬
‫اﯾﺠﺎد ﮔﻔﺘﮕﻮدر ﺣﺎل راﯾﺞ ﺷﺪن اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻓﺎﮐﺲ در ﺳﺎل ‪ 2003‬ﻣﺪﻟﻬﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻓﻌﺎل ﺑﺮاي ﺗﺒﺪﯾﻞ اﻃﻼﻋﺎت در اﯾﺠﺎد ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮔﺴﺘﺮده را ﺗﻮﺻﯿﻒ‬
‫ﻣﯽ ﮐﻨﺪاﯾﻦ ﻣﺪﻟﻬﺎ زﻣﺎﻧﯽ ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺳﻔﺎرش اﯾﺠﺎد ﺷﺪه ﮐﺎرﺑﺮد ﺑﺎ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺑﺎﻻ دارد اﻧﻬﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺷﺎﻣﻞ‬
‫اﺧﺘﻼﻓﺎت ﻣﻌﻨﺎﯾﯽ و ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﺑﯿﻦ اﻟﮕﻮﻫﺎ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ زﻣﺎﻧﯽ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ ﮐﻪ ادﻏﺎم اﺗﻔﺎق ﻣﯽ اﻓﺘﺪ و‬
‫ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻣﻮازي ﺑﺎﯾﺪ ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﺷﻮﻧﺪ ﻣﻨﺎﺑﻊ داده ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺷﮑﻠﻬﺎي ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪:‬ﺟﺪاول ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻣﺮﺗﺒﻂ‪،‬‬
‫اﺳﻨﺎد‪ ،XML‬ﭘﯿﺎﻣﻬﺎي ﺗﻐﯿﯿﺮات داده اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ‪،‬ﻣﻮاردﺛﺒﺖ ﺷﺪه و ‪....‬‬
‫درﺧﻮاﺳﺖ ﻫﺎي ﻓﺮوﺷﻨﺪه ﻧﺮم اﻓﺰار ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺷﺮﮐﺖ‪،‬ﻧﺮم اﻓﺰار ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ راﺑﻄﻪ‬
‫ﻣﺸﺘﺮي‪،‬وﻧﺮم اﻓﺰار ﺧﺎﻧﮕﯽ اﻟﮕﻮﻫﺎي ورودي و ﺧﺮوﺟﯽ ﺧﻮد را ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻏﻠﺐ اﻟﮕﻮﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺸﺎﺑﻪ را ﻣﺘﻔﺎوت ﻧﮕﻪ ﻣﯽ دارﻧﺪ ﻣﺪل اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ‪،‬ﻣﺮﮐﺰي اﺳﺖ وﺑﯿﺎن ﮐﻨﻨﺪه ﯾﮏ‬
‫دﯾﺪ ﺑﺎ ﻣﻌﻨﺎوﻃﺒﯿﻌﯽ از ﺷﺮﮐﺖ اﺳﺖ ﮐﺎرﺑﺮد ﻣﻮردي ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﭼﻄﻮر ﯾﮏ ﺷﺮﮐﺖ ﺳﺎﺧﺘﺎري را ﺑﺮاي‬
‫ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﮐﺮدن اﻃﻼﻋﺎت از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺠﺰا اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪.‬‬

‫‪ DSS‬در ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪5،7‬‬

‫ﯾﮑﭙﺎرﭼﮕﯽ داده ﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﻣﻨﯿﺖ داﺧﻠﯽ‬

‫ﻃﺮاﺣﯽ ﻧﺸﺪه اﻧﺪ ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ اﯾﻨﮑﻪ ‪ DHS‬ﻧﯿﺎز‬
‫ﺑﻪ ارﺗﺒﺎط ﺑﯿﻦ اﻧﺒﺎر ﻫﺎي داده دارد‪.‬‬
‫‪DHS‬ﯾﮑﯽ از ﭘﯿﭽﯿﺪه ﺗﺮﯾﻦ ﭘﺮوژه ﻫﺎي اﻧﺘﻘﺎل و ﺟﻤﻊ‬
‫آوري داده ﻫﺎ در دوﻟﺖ ﻫﺎي ﻓﺪراﻟﯽ دارد ﭼﺎﻟﺶ‬
‫ﺟﺎﺑﺠﺎﯾﯽ اﻃﻼﻋﺎت از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﯾﺎ درون‬
‫ﻧﻬﺎدﻫﺎ ‪،‬ﺑﺎﯾﺪ در ﻫﻤﻪ ﻧﻬﺎدﻫﺎ ﻣﺪﻧﻈﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﭘﯿﭽﯿﺪه ﺑﻮدن‬
‫ﻣﻮﺿﻮع ﻧﺎﺷﯽ از ﺳﺮﻋﺖ ﻗﺪﯾﻤﯽ ﺷﺪن ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎ و‬
‫ﭘﺎﯾﮕﺎه داده در دوﻟﺖ اﺳﺖ ﺑﻬﺒﻮد ﯾﮑﭙﺎرﭼﮕﯽ داده در‬
‫ﺳﻄﻮح اﯾﺎﻟﺘﯽ‪،‬ﻣﺤﻠﯽ و ﻓﺪرال در دﺳﺖ اﻗﺪام اﺳﺖ‬
‫دوﻟﺖ در ﺣﺎل اﺳﺘﻔﺎده از اﺑﺰاري از ﺟﻬﺎن ﻣﺘﺤﺪ اﺳﺖ‬
‫ﻣﺸﮑﻼت ﻣﻬﻤﯽ اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﺷﻮد زﯾﺮا ﻫﺮ ﻧﻬﺎد ﺗﻌﺮﯾﻒ‬
‫"اﺳﺘﯿﻮ ﮐﻮﭘﺮ"دﺳﺘﯿﺎر وﯾﮋه رﺋﯿﺲ ﺟﻤﻬﻮر و‬
‫ﻣﺴﺌﻮل وزارﺗﺨﺎﻧﻪ اﻣﻨﯿﺖ داﺧﻠﯽ اﻣﺮﯾﮑﺎ ‪،‬ﻣﺴﺌﻮل‬
‫ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﺎرﺑﺮد و اﻧﻮاع داده ﻫﺎ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ‬
‫ﺑﻪ ﺗﺎﻣﯿﻦ ﻧﯿﺎز ﺳﺎزﻣﺎن ‪،‬ﺟﺎﺑﺠﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﻣﺤﻞ‬
‫اﻣﻦ‪،‬وﺿﻌﯿﺖ ﭼﺎرﭼﻮب ﮐﺎر‪،‬ﺗﻠﻔﯿﻖ ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺎي‬
‫ﻣﺠﺰا و اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ‪22‬ﻧﻬﺎد ﻓﺪراﻟﯽ ﺑﺎ‬
‫‪ 170000‬ﮐﺎرﻣﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺮاي ﺷﮑﻞ ﮔﯿﺮي ‪DHS‬‬
‫ادﻏﺎم ﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﮐﺎر ﺗﺎ ﻣﯿﺎﻧﻪ ﺳﺎل ‪ 2005‬ﺗﮑﻤﯿﻞ‬
‫ﺷﺪ ‪ .‬ﻣﺸﮑﻞ واﻗﻌﯽ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﻬﺎدﻫﺎي‬
‫ﻓﺪراﻟﯽ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﻮدﮐﺎر ﻋﻤﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ‪ IT‬آﻧﻬﺎ ﺑﺮاي ﻫﻤﮑﺎري ﺑﺎ ﻫﻢ‬
 ‫‪217‬‬ ‫اﻧﺒﺎر داده‪،‬اﮐﺘﺴﺎب داده‪ ،‬داده ﮐﺎوي‪ ،‬ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر و ﺗﺠﺴﻢ آن‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭘﻨﺠﻢ‬

‫ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻨﻬﺎ ﭼﺎﻟﺶ ﻣﺸﮑﻞ ﺑﺮاي ‪ DHS‬ﺑﺎﺷﺪ اﻣﻨﯿﺖ‬ ‫ﺧﻮدش را از ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﺗﺠﺎري دارد ﮐﻪ ﺑﯿﺎن ﮐﻨﻨﺪه اﯾﻦ‬
‫داﺧﻠﯽ ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﺠﺎد ﮐﻮه ﻋﻈﯿﻤﯽ از اﻃﻼﻋﺎت ﺟﻤﻊ‬ ‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﭼﻄﻮر داده ﻫﺎ ﺗﻮﺻﯿﻒ ‪،‬ﺟﻤﻊ اوري وﻗﺎﺑﻞ‬
‫آوري ﺷﺪه ازﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺠﺰا ﻣﺠﺒﻮر اﺳﺖ ﮐﻪ اﻃﻼﻋﺎت در‬ ‫دﺳﺘﺮﺳﯽ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﻣﻘﺪاري از داده ﻫﺎ ﺑﺪون ﺳﺎﺧﺘﺎر‬
‫اﺧﺘﯿﺎر ﮐﺴﺎ ﻧﯽ ﮐﻪ روي آن ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﻗﺮار دﻫﺪ در‬ ‫ﻧﺪ و در ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻣﺮﺗﺒﻂ ﻗﺮار ﻧﺪارﻧﺪ و ﺑﻪ اﺳﺎﻧﯽ‬
‫ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﺑﺴﯿﺎري از آﻧﻬﺎ ﺧﺎرج دوﻟﺖ ﻓﺪراﻟﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‬ ‫دﺳﺘﮑﺎري و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻧﻤﯽ ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎدي‬
‫ﺣﺘﯽ ﮔﺎﻫﯽ دوﻟﺖ ﻣﺮﮐﺰي ﺗﺸﺨﯿﺺ ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ‬ ‫در اﯾﻦ ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﺳﺎزي اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﻋﯿﻮب داده ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ‪ DHS‬را آزار دﻫﺪ ﺟﺎﺑﺠﺎﯾﯽ‬ ‫ﺣﺠﻢ ﻋﻈﯿﻢ اﯾﻦ ﮐﺎر ﺑﺎ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي اﻧﺒﺎرﮔﺮداﻧﯽ داده ﻫﺎ‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ ﺟﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻧﯿﺎز اﺳﺖ ﮐﺎري ﮐﻪ روي آن‬ ‫اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﺷﻮد اﻧﻔﻮرﻣﺎﺗﯿﮏ و ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن ﻧﺮم اﻓﺰار‬
‫ﺑﺎﯾﺪ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد ﺣﺴﺎس و ﻣﺸﮑﻞ اﺳﺖ ﺑﯿﺶ از‬ ‫راه ﺣﻠﻬﺎﯾﯽ ﺑﺮاي ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﮐﺮدن داده ﻫﺎ اﯾﺠﺎد ﮐﺮده‬
‫‪650000‬ﻣﺎﻣﻮر اﺟﺮاي ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺤﻠﯽ و اﯾﺎﻟﺘﯽ در ﯾﮏ‬ ‫اﻧﺪ ﮐﻪ ﺳﺎزﻣﺎن را ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﻣﺠﺰا ﻣﯽ‬
‫ﻓﻀﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻣﺠﺎزي ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و دور از‬ ‫ﮐﻨﺪ ﺗﺎ اﻃﻼﻋﺎت در ﺳﺎزﻣﺎن ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮي‬
‫دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺗﺮورﯾﺴﺖ ﻫﺎ ﻟﯿﺴﺖ ﻫﺎﯾﯽ را ﺑﻪ وزارﺗﺨﺎﻧﻪ‬ ‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﭼﻨﯿﻦ ﻧﺮم اﻓﺰاري ﺑﺮاي ﭼﻨﯿﻦ ﭘﺮوژه اي ﺑﺎ‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺎﻣﻮران ﮐﻨﺴﻮل ﮔﺮي ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺑﺮ ﻃﺒﻖ‬ ‫اﯾﻦ ﻣﻘﯿﺎس ﺑﺰرگ ‪،‬اﯾﺪه آل اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﮔﺰارش "رادﻣﻦ" آﻣﺮﯾﮑﺎ ﻫﻨﻮز ﯾﮏ آﻣﺮﯾﮑﺎ ﻧﺎ آﻣﺎده در‬ ‫اﯾﻦ اﯾﺪه اي اﺳﺖ ﺑﺮاي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي و اﯾﺠﺎد ﺳﺎﺧﺘﺎر‬
‫ﺧﻄﺮات اﺳﺖ ﻧﯿﺮوي ﮐﺎر ﻋﺪم ﺑﻪ اﺷﺘﺮاك ﮔﺬاﺷﺘﻦ‬ ‫ﺷﺮﮐﺖ ﺑﺮاي ﻧﻬﺎدﻫﺎي اﯾﺎﻟﺘﯽ و ﻓﺪرال ﮐﻪ درﮔﯿﺮ اﻣﻨﯿﺖ‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﻣﺸﮑﻞ ﺑﺤﺮاﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ آن‬ ‫داﺧﻠﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ اﯾﻦ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺑﻪ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ دﻓﺎع داﺧﻠﯽ‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﺷﻮد ﻣﯽ داﻧﺪ ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﻧﻮﺑﺖ ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ‬ ‫ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ اوﻟﯿﻦ ﻗﺪم در ﺟﺎﺑﺠﺎﯾﯽ داده ‪،‬ﺗﻌﯿﯿﻦ‬
‫ﺗﺮورﯾﺴﻢ ﻣﯽ ﺷﻮد ﻣﺎﻣﻮران ﭘﻠﯿﺲ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻮﺛﺮ ﻋﻤﻞ‬ ‫ﻫﻤﻪ ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎ و اﻃﻼﻋﺎت در ﺣﺎل اﺳﺘﻔﺎده اﺳﺖ ﻗﺪم‬
‫ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪.‬‬ ‫ﺑﻌﺪي ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﻮارد اﺳﺘﻔﺎده و ﺑﺪون اﺳﺘﻔﺎده اﺳﺖ‬
‫ﻧﻬﺎد ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﺗﺤﻘﯿﻘﺎﺗﯽ ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﻣﻮر‬ ‫ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﯾﮏ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﯽ داﻧﺪ ﭼﻪ داده ﻫﺎ و‬
‫دﻓﺎﻋﯽ ‪240،‬ﻣﯿﻠﯿﺎرد دﻻر روي ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ‬ ‫ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎﯾﯽ را ﺑﺎﯾﺪ ﺣﻔﻆ ﮐﻨﺪ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﻣﺸﮑﻞ ﺟﺎﺑﺠﺎﯾﯽ‬
‫ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آﮔﺎﻫﯽ ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﮐﺮد ﮐﻪ ﺻﺮف‬ ‫داده ﻫﺎ ﺷﺮوع ﻣﯽ ﺷﻮد اوﻻ ﻻزم اﺳﺖ ﮐﻪ ﯾﮏ ﺑﺪﻧﻪ‬
‫اﯾﺠﺎد راﻫﻬﺎﯾﯽ ﺑﺮاي ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺎ ﭘﺎﯾﮕﺎه ﻫﺎي داده اي‬ ‫اﺻﻠﯽ در داده ﻫﺎ ﺗﻌﯿﯿﻦ و ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮد ﭼﺎﻟﺶ اﺻﻠﯽ‬
‫ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺷﺪ اﮔﺮ ﭼﻪ آﻧﻬﺎ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده اي ﻣﺮﮐﺰي‬ ‫دﯾﮕﺮ در ﻣﯿﺪان اﻧﺘﻘﺎل داده اﻣﻨﯿﺖ اﺳﺖ ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ‬
‫و ﻣﻨﻔﺮد ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ داده ﻫﺎ و ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎ ﭼﻨﺪ دﻫﻪ ﻗﺪﯾﻤﯽ‬
‫اﻣﻨﯿﺖ داﺧﻠﯽ داراي ﻣﻮﻟﻔﻪ ﺣﻤﺎﯾﺘﯽ‬ ‫ﺷﻮﻧﺪ‬
‫ﻓﺮاﺳﺎﺧﺘﺎري وﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺗﺤﻠﯿﻠﮕﺮ اﻃﻼﻋﺎت اﺳﺖ اﯾﻦ‬
‫ﺿﻤﯿﻤﻪ ‪ 5,8‬ﻓﺮاﯾﻨﺪﻫﺎي ﺑﺎزﯾﺎﺑﯽ‪ ،‬ﺗﺒﺪﯾﻞ و ﺑﺎرﮔﺬاري را ﮐﻪ اﺻﻮل اوﻟﯿﻪ ﺑﺮاي ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﮐﺮدن داده ﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ را‬
‫ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
 ‫‪218‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫ﺑﺴﯿﺎري از ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﺳﺎزي داراي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﮔﺴﺘﺮده اي ﻫﺴﺘﻨﺪ در ﺿﻤﯿﻤﻪ ‪ 5,9‬ﻟﯿﺴﺘﯽ از ﮐﺎرﻫﺎﯾﯽ‬
‫ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ در ﭼﻨﯿﻦ ﭘﺮوژه ﻫﺎﯾﯽ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد ﯾﺎ ﻧﺸﻮد را اراﺋﻪ ﻣﯽ دﻫﯿﻢ ﺟﺰﺋﯿﺎت و ﺗﺎﺛﯿﺮات را در "اوراوﯾﮏ" ﺳﺎل‬
‫‪ 2003‬و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻓﺼﻞ ‪6‬ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ ‪..‬‬
‫ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﺳﺎزي داده ﻫﺎ از ﭘﺎﯾﮕﺎه ﻫﺎي داده اي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺠﺰاي دﯾﮕﺮ ‪،‬ﻣﺸﮑﻞ اﺳﺖ اﻣﺎ ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ‬
‫درﺳﺘﯽ اﻧﺠﺎم ﻧﺸﻮد ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﮔﺴﺘﺮده اي ﻣﺎﻧﻨﺪ ‪ ERP،،CRM‬وﭘﺮوژه ﻫﺎي زﻧﺠﯿﺮه اي ﻣﻨﺠﺮ‬
‫ﺑﻪ ﻓﺎﺟﻌﻪ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﺿﻤﯿﻤﻪ ‪ 5,10‬ﺑﺮاي ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻣﺮﺗﺐ ﺳﺎزي داده ﻫﺎ ﮐﻪ ﻗﺴﻤﺘﯽ از ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﺳﺎزي داده ﻫﺎ اﺳﺖ ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ "داﺳﻮ"و"ﺟﺎﻧﺴﻮن")‪(2003‬و "ﻣﺎدﺳﻮن")‪ (2003‬ﺗﻮﺿﯿﺢ ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ ﭼﻄﻮر ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺗﺤﻮﯾﻞ دادن ﺑﻪ‬
‫ﻣﻮﻗﻊ ﺑﻪ ﯾﮏ ﺷﺮﮐﺖ اﺟﺎزه ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ آﺳﺎﻧﯽ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﻫﺎ را ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﺻﻞ ﺗﮑﺮارﭘﺬﯾﺮي ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﮐﻨﺪ و‬
‫ﺑﺮاي اﺟﺮاي ﺗﻐﯿﯿﺮ اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﯾﺮ ﻫﻢ ﺑﻤﺎﻧﺪ‪ .‬ﻧﻮﯾﺴﻨﺪﮔﺎن زﯾﺮ در ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﺳﺎزي داده ‪،‬ﻣﺪﻟﻬﺎ‪،‬روﺷﻬﺎ و‬
‫راه ﺣﻠﻬﺎ ﺑﺤﺚ ﮐﺮده اﻧﺪ‪ :‬ﺑﺎﻟﻦ و ﮐﺎﻟﻮاﻧﺲ ودوﻟﯿﻦ وارﯾﮑﺴﻮن و ﻓﺎﮐﺲ و ﻫﻠﻨﺪ و ‪...‬‬

‫ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﺳﺎزي داده ﻫﺎ از ﻃﺮﯾﻖ ‪XML‬‬

‫‪XML‬در ﺣﺎل ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﺪن ﺑﻪ زﺑﺎن اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﺮاي ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﺳﺎزي داده و ﭘﺎﯾﮕﺎه داده اﺳﺖ؟‬
‫ﺗﺎ ﺳﺎل ‪ 2004‬ﻣﻘﺪاري از ‪40‬درﺻﺪ ﺗﺮاﮐﻨﺶ ﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎدي اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ ﺑﺎ ﺳﺮور ‪XML‬اﻧﺠﺎم ﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ‬
‫‪16‬درﺻﺪ ﺳﺎل ‪2002‬ﻣﯽ ﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ‪XML‬ﻣﻮﺟﺐ اﻧﻘﻼﺑﯽ در ﻣﺒﺎدﻟﻪ داده ﻫﺎي اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ ﺷﺪه اﺳﺖ اﯾﺠﺎد‬
‫ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺮاﻗﺐ ﺑﺎﺷﻨﺪ زﯾﺮا ‪ XML‬ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮ ﻣﻨﻄﻖ ﺿﻌﯿﻒ ﺗﺠﺎري ﻏﻠﺒﻪ ﮐﻨﺪ اﮔﺮ ﻓﺮاﯾﻨﺪﻫﺎي‬
‫ﺗﺠﺎري ﺑﺪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻫﯿﭻ روش ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﺳﺎزي ‪،‬آﻧﻬﺎرا ﺑﻬﺒﻮد ﻧﻤﯽ دﻫﺪ اﮔﺮﭼﻪ ‪XML‬ﯾﮏ راه ﻋﺎﻟﯽ ﺑﺮاي ﻣﺒﺎدﻟﻪ‬
‫داده ﻫﺎ از ﻃﺮﯾﻖ ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎ و ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ اﺳﺖ ﻣﻮﺿﻮع ﺣﺴﺎس اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ آﯾﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻓﺮﻣﺖ ﭘﺎﯾﮕﺎه‬
‫داده ﻫﺎ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ ﻋﻤﻞ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪XML‬ﯾﮏ ﻋﺪم ﺗﻄﺎﺑﻖ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻣﺮﺗﺒﻂ اﺳﺖ ‪:‬ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﺪ اﻣﺎ ﺑﻪ ﺳﺨﺘﯽ ﺑﺎﻗﯽ ﻣﯽ ﻣﺎﻧﺪ ﻣﺸﮑﻼﺗﯽ‬
‫در اﺟﺮا ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ در ﺟﺴﺘﺠﻮ ﺑﯿﻦ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫اﯾﮑﺲ ام ال )‪) (XML‬ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮاي ﺗﺼﺤﯿﺢ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻣﺘﻦ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد( از ﻓﻀﺎي ﺑﺴﯿﺎر زﯾﺎدي‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل ﻫﻨﻮز ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﺑﻮﻣﯽ اﯾﮑﺲ ام ال ﻣﻮﺟﻮد ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ ،‬ﺑﺮاي اﻃﻼﻋﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ‬
‫ﺑﻪ ‪ (Dejesus (2000‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
 ‫‪219‬‬ ‫اﻧﺒﺎر داده‪،‬اﮐﺘﺴﺎب داده‪ ،‬داده ﮐﺎوي‪ ،‬ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر و ﺗﺠﺴﻢ آن‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭘﻨﺠﻢ‬

‫‪ DSS‬در ﻓﻮﮐﻮس ‪5،8‬‬

‫‪ETL‬ﭼﯿﺴﺖ؟‬
‫ﮐﺎرﺑﺮي ﻣﻮرد ﻧﯿﺎزواﺟﺮاي ﻫﻤﻪ ﻓﺮاﯾﻨﺪﻫﺎ و‬
‫ﻋﻤﻠﯿﺎت ﻫﺎ اﺟﺰاي داده ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‬
‫)ﻣﺎﻧﻨﺪﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي‪،‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺧﻄﺎ‪،‬ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﯽ‬
‫وآﻣﺎر(‪.‬‬
‫‪ETL‬ﺑﺮاي اﻧﺒﺎر داري و ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﺳﺎزي داده‬
‫ﻫﺎ ﻓﻮق اﻟﻌﺎده ﻣﻬﻢ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﺑﺎزﯾﺎﺑﯽ ‪،‬ﺗﺒﺪﯾﻞ و ﺑﺎرﮔﺬاري‬
‫‪،‬اﻃﻼﻋﺎت را از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺑﺎزﯾﺎﺑﯽ و ﺑﻪ‬
‫ﻓﺮﻣﺖ راﯾﺞ ﺗﺒﺪﯾﻞ و در ﻣﻨﺒﻊ داده اي ﻫﺪف‬
‫ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻧﺒﺎرداده ﺑﺎرﮔﺬاري ﻣﯽ ﮐﻨﺪ اﺑﺰار‬
‫‪ETL‬داده ﻫﺎ را ﺑﯿﻦ ﻣﻨﺒﻊ و ﻫﺪف ﺟﺎﺑﺠﺎ ﻣﯽ‬
‫ﮐﻨﺪ وﻫﻨﮕﺎم اﯾﻦ ﺟﺎﺑﺠﺎﯾﯽ ‪ ،‬وﻣﺒﺎدﻟﻪ ﻣﺘﺎ دﯾﺘﺎ ﺑﺎ‬

‫‪ DSS‬در ﻓﻮﮐﻮس ‪5،9‬‬

‫ﺑﺎﯾﺪﻫﺎ و ﻧﺒﺎﯾﺪ ﻫﺎ ﻻزم ﻫﻨﮕﺎم اﺟﺮا ﯾﮏ ﭘﺮوژه ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري وﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﺳﺎزي‬
‫ﻋﻈﯿﻢ‬
‫‪-5‬ﺑﺮاي ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺧﻮد ﺧﻂ ﻣﺸﯽ اﺗﺨﺎذ ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ‬ ‫آﻧﭽﻪ ﺑﺎﯾﺪ اﻧﺠﺎم داد ‪:‬‬
‫داراي اﻟﮕﻮ ﺑﻮده و ﺑﺘﻮان ﭼﻨﺪ ﺑﺎر از آن اﺳﺘﻔﺎده‬
‫‪ -1‬ﺟﻬﺎﻧﯽ ﻓﮑﺮ ﮐﻨﯿﺪ و ﻣﺤﻠﯽ ﻋﻤﻞ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫ﮐﺮد‪.‬‬
‫ﺟﺴﻮراﻧﻪ
ﻃﺮح رﯾﺰي ﮐﻨﯿﺪ‪ ،‬و ﺑﻄﻮر ﻓﺰاﯾﻨﺪه‬
‫‪-6‬از ﻧﻤﻮﻧﻪ اﺻﻠﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻮﻟﺪي ﺑﺮاي‬
‫ﻋﻤﻞ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫ارزﯾﺎﺑﯽ ﭘﺮوژه ﺧﻮد اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬اﺟﺰاي ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﭼﻬﺎرﭼﻮب ﭘﺮوژه را‬
‫‪-7‬ﯾﮑﭙﺎرﭼﮕﯽ و ﻣﺠﺘﻤﻊ ﺳﺎزي را در ﺑﺨﺶ‬
‫ﻣﺸﺨﺺ و ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﭼﮑﯿﺪه ﭘﺮوژه رﻋﺎﯾﺖ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬روي اﻫﺪاف ﺗﺠﺎري ﺗﻤﺮﮐﺰ ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ داراي‬
‫‪-8‬ﻣﻨﻄﻖ ﺗﻘﺎﺿﺎ را در ﺷﺎﻟﻮده ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري ﺑﻨﺎ‬
‫ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي ﺑﺎﻻ و ﭘﯿﭽﯿﺪﮔﯽ ﻫﺎي ﻓﻨﯽ ﮐﻤﺘﺮي‬
‫ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﺑﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري ﺑﻪ ﻓﻨﺎﺑﺪي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‬
‫اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮑﯽ و راﻫﺒﺮدي ﺧﻮدﺗﺎن ﺑﺮﺧﻮرد ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
 ‫‪220‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫‪ -5‬ﻓﺮض ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﻃﺮح ﻫﺎي ﻓﺮآﯾﻨﺪ‬
‫ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺮاي ﯾﮑﭙﺎرﭼﮕﯽ اﯾﻦ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﮐﺎﻓﯽ‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ :‬در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻃﺮح ﻫﺎ ﯾﮑﺴﺎن‬
‫ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫‪-6‬ﺑﺮاي ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎي ﺗﺠﺎري ﺧﻮد ﺑﻪ ﻋﻨﻮان‬
‫ﺑﺨﺸﯽ از اﺟﺮاي درﺧﻮاﺳﺖ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫‪-7‬ﻗﺼﻮر ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﺗﻤﺎم داﻧﺶ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ در ﭘﺮوژه‬
‫ﺗﯿﻤﯽ ﺷﻤﺎ ﻣﻮﺟﻮد ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪-9‬ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ ﭘﺮوژه ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺑﺎﻻﺗﺮﯾﻦ ﺣﺪ‬
‫ﺷﺮﮐﺖ واﮔﺬار ﮐﻨﯿﺪ و اﻧﺠﺎم ﻣﺬاﮐﺮه را ﻓﺮاﻣﻮش‬
‫ﻧﮑﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫‪-10‬ﺑﺮاي ﺛﺒﺖ و ذﺧﯿﺮه ﭘﯿﺎم ﻫﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي‬
‫ﮐﻨﯿﺪ ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﯽ ﻫﺎ و وﺻﻮل ﻫﺎ را ﺑﻪ‬
‫ﻧﺤﻮ اﺣﺴﻦ ﭘﯽ ﮔﯿﺮي ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫آﻧﭽﻪ ﻧﺒﺎﯾﺪ اﻧﺠﺎم داد‪:‬‬
‫‪-1‬ﺑﻪ ﺟﺎي ارزﯾﺎﺑﯽ ﻓﻦ ﺗﺠﺎرت در ﻓﻦ آوري‬

‫‪-8‬ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﮐﺮدن ﮐﺎﻻﻫﺎي ﺗﺠﺎري ﺑﺨﺶ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ‬ ‫اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ اﻧﺘﻘﺎد از ﻓﻦ ﺗﺠﺎرت در ﻃﺮح‬

‫ﮔﺬاري ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻗﺴﻤﺘﯽ از اﺟﺰاي درﺧﻮاﺳﺖ‬ ‫ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري ﺑﭙﺮدازﯾﺪ‪.‬‬

‫ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري ﮐﻨﺘﺮل اوﺿﺎع را از ﺷﻤﺎ ﺳﻠﺐ‬ ‫‪-2‬ﺑﺮاي ﯾﮏ دوره ﺑﯿﺶ از آﻧﭽﻪ ﻧﯿﺎز دارﯾﺪ‬

‫ﮐﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺧﺮﯾﺪ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫‪-9‬ﺳﺮﮐﺸﯽ در ﺗﻘﺎﺿﺎﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد‬ ‫‪-3‬ﺑﺮاي ﯾﮏ ذﺧﯿﺮه داده‪ ،‬ﻃﺮح ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ‬

‫‪-10‬اﺳﺘﻔﺎده از ﺷﯿﻮه ﻫﺎي ﻣﻮﻗﺘﯽ و ﻏﯿﺮ رﺳﻤﯽ‬ ‫ﮔﺬاري را ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫و ﺗﮑﻨﯿﮏ ﻫﺎي ﻃﺮاﺣﯽ ﭘﯿﺎم‪.‬‬ ‫‪-4‬ﺗﻤﺮﮐﺰ ﺑﺮ روي ﯾﮑﭙﺎرﭼﮕﯽ ﭘﺮوژه ‪ ،‬ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ‬
‫ﭘﯿﺎم رﺳﺎﻧﯽ و دﻗﺖ در زﻣﺎن ﻣﮕﺮ آﻧﮑﻪ اﯾﻦ اﻣﺮ‬
‫ﮐﺎﻣﻼ اﺟﺒﺎري ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻧﺮم اﻓﺰار ﻣﺠﺘﻤﻊ ﺳﺎزي داده ﻫﺎ‬

‫ﻃﺮاﺣﺎن ﻧﺮم اﻓﺰار ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ و ذﺧﯿﺮه داده ﻫﺎ و ﻣﺪارك ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎل داده ﻫﺎ از ﻣﺒﺪا ﺑﻪ ﻣﻘﺼﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﭼﺸﻤﮕﯿﺮي‬
‫از ﺳﯿﺴﺘﻢ اﯾﮑﺲ ام ال اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ :‬ﺷﺮﮐﺖ ﻧﺮم اﻓﺰاري ﮐﭙﺘﯿﻮ)‪ (Coptive‬آرﺗﯽ اس اي آﻣﺮﯾﮑﺎ‬
‫)‪ (Rtse‬ﺷﺮﮐﺖ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺗﺼﻮﯾﺮي ﮐﻮﻓﮑﺲ)‪ (Kofax‬و ﺷﺮﮐﺖ ﻧﺮم اﻓﺰاري ﺗﺎور)‪ (Tower‬ﻫﻤﮕﯽ ﺑﺮاي‬
‫اﻧﺘﻘﺎل ﻣﺪارك ﺑﻪ وب ‪ ،‬اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮدي ﻣﺨﺎﺑﺮه اي از ﺳﯿﺴﺘﻢ اﯾﮑﺲ ام ال اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺷﺮﮐﺖ رزﯾﺘﺎﻧﺖ )‪ (Rossetta net‬ﺳﺎزﻧﺪه ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي اﯾﮑﺲ ام ال ﺑﻪ ﺗﺎزﮔﯽ ﭘﯿﺸﻨﻮﯾﺲ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﯽ ﺗﻮ ﺑﯽ‬
‫)‪ (B2B‬را اراﺋﻪ داده اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﻮﺟﺐ آن ﺑﻬﺮه وري زﻧﺠﯿﺮه ي ذﺧﯿﺮه ي داده ﻫﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪ .‬ﺷﺮﮐﺖ‬
‫ﺑﯿﺰﺗﺎك )‪ Biz talk) 2000‬از اﯾﮑﺲ ام ال ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﮐﻤﮏ ﺑﻪ ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ درﺻﺪد ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داده ﻫﺎ ‪،‬‬
‫ﺗﻌﺎدل آﺳﺎن اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺎ ﺷﺮﮐﺎي ﺗﺠﺎري ﺧﻮد و ﭘﺮداﺧﺖ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي ﮐﻤﺘﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ اي دي ﺗﯽ‬
 ‫‪221‬‬ ‫اﻧﺒﺎر داده‪،‬اﮐﺘﺴﺎب داده‪ ،‬داده ﮐﺎوي‪ ،‬ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر و ﺗﺠﺴﻢ آن‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭘﻨﺠﻢ‬

‫)‪) (ADT‬اﺑﺰار اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﺳﺎﺑﻖ( اﺑﺰاري ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎل داده ﻫﺎ از ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ اﺳﺖ و ﺑﯿﻦ ﺗﻐﯿﺮات ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪه و‬
‫داده ﻫﺎ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮدي ارﺗﺒﺎط ﺑﺮﻗﺮار ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻧﺮم اﻓﺰار ﺑﻪ ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎ اﻣﮑﺎن را ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻮرد ﻧﯿﺎزﺷﺎن را از ﺑﯿﺶ از ‪ 30‬ﻣﻨﺒﻊ اﺳﺘﺨﺮاج ﮐﺮده و آن را اﻧﺘﻘﺎل دﻫﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺷﺎﻣﻞ ﭘﺎﯾﮕﺎه‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻓﺎﯾﻞ ﻫﺎي آي ام اس )‪ (IMS‬و ‪ ،‬وي اس اي ام)‪ (VSAM‬و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮدي ﻣﯽ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺳﭙﺲ اﯾﻦ داده ﻫﺎ در ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎ و ﯾﺎ اﻧﺒﺎر داده ﻫﺎ ﺑﺎرﮔﺬاري ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺷﺮﮐﺖ واران ﻟﯿﺴﺘﯽ از اﺑﺰارﻫﺎي ﻧﺮم‬
‫اﻓﺰاري ﺗﻬﯿﻪ ﮐﺮده اﺳﺖ ﮐﻪ از ﺳﯿﺴﺘﻢ اﯾﮑﺲ ام ال ﺑﺮاي اﺳﺘﺨﺮاج و اﻧﺘﻘﺎل داده ﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ DSS‬در ﻓﻮﮐﻮس ‪1,3‬‬

‫ﻣﺮﺗﺐ ﮐﺮدن داده ﻫﺎي ذﺧﯿﺮه ﺷﺪه‬

‫اراﯾﻪ دﻫﻨﺪﮔﺎن ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻧﺴﺎﻧﯽ و ﺳﺎﯾﺮ وﻇﺎﯾﻒ ﻣﯽ‬ ‫در ﺗﻤﺎﻣﯽ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ ﻫﻤﯿﺸﻪ ﻣﻘﺪاري داده ﻫﺎي‬
‫ﺑﺎﺷﺪ آﻣﯿﺰه اي از داده ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ‬ ‫اﻓﺰوﻧﻪ ‪ ،‬داده ﻫﺎي ﻏﻠﻂ‪ ،‬داده ﻫﺎي ﮔﻢ ﺷﺪه و‬
‫اﻧﺒﻮﻫﯽ از اﻃﻼﻋﺎت ذﺧﯿﺮه ﻧﺸﺪه و ﻧﺎ ﻣﻨﻄﺒﻖ ﻣﯽ‬ ‫داده ﻫﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﮐﺪ ﻫﺎي ﻏﻠﻂ وﺟﻮد دارد ﮐﻪ‬
‫ﺷﻮد‪ .‬در اﯾﻦ ﺷﺮاﯾﻂ ﯾﮑﭙﺎرﭼﮕﯽ و ﻣﺠﺘﻤﻊ‬ ‫ﻣﺤﺘﻤﻼ در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎﯾﯽ ﺑﺎ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻣﺤﺪود‬
‫ﺳﺎزي داده ﻫﺎ ﺳﯿﺎر ﺳﺨﺖ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫اﻧﺒﺎر ﺷﺪه اﻧﺪ‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﻣﺸﮑﻞ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻣﺸﮑﻞ اﺗﺎق زﯾﺮ ﺷﯿﺮواﻧﯽ‬
‫ﻣﺮﺗﺐ ﮐﺮدن داده ﻫﺎ ‪:‬‬
‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮاي ﺑﺴﯿﺎري از ﺻﺎﺣﺒﺨﺎﻧﻪ ﻫﺎ اﻣﺮي‬
‫ﭘﯿﺶ از ﻣﺮﺗﺐ ﮐﺮدن داده ﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺨﺶ ﻓﻦ آوري‬
‫آﺷﻨﺎ و ﻣﻠﻤﻮس ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﮑﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻫﻤﻮاره ﭘﺮ‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺎﯾﺪ ﻃﺮﺣﯽ را ﺑﺮاي ﯾﺎﻓﺘﻦ و ﺟﻤﻊ‬
‫از اﺷﯿﺎﯾﯽ ﭼﻮن ﺟﻌﺒﻪ ﻫﺎي ﻟﺒﺎس ﻫﺎي ﻓﺼﻠﯽ ‪،‬‬
‫آوري ﺗﻤﺎﻣﯽ داده ﻫﺎ و ﻧﯿﺰ اداره ي آﻧﻬﺎ اراﺋﻪ‬
‫وﺳﺎﯾﻞ ﺗﺰﺋﯿﻨﯽ ﺷﺐ ﮐﺮﯾﺴﻤﺲ‪،‬آﻟﺒﻮم ﻫﺎي‬
‫دﻫﺪ‪ .‬ﺗﻮﺻﯿﻪ ي ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ ﻣﯽ‬
‫ﺧﺎﻧﻮادﮔﯽ و دﯾﮕﺮ اﺷﯿﺎي ﻣﻬﻢ اﻧﺒﺎر ﺷﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫ﺑﻪ زودي ﺷﺎﻫﺪ ﺧﻮاﻫﯿﻢ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﻬﻢ رﯾﺨﺘﮕﯽ و‬
‫‪-1‬ﻧﻮع اﻃﻼﻋﺎت ذﺧﯿﺮه ﺷﺪه را ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ ﺷﺪن اﯾﻦ ﻫﻤﻪ وﺳﺎﯾﻞ ﮐﻨﺘﺮل اﻣﻮر را از‬
‫ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم اﯾﻦ ﮐﺎر ﯾﮏ ﻫﯿﺌﺖ ﻧﻘﺸﻪ ﺑﺮداري‬
‫دﺳﺖ ﻣﺎ ﺧﺎرج ﺧﻮاﻫﺪ ﮐﺮد‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ اﻣﺮي‬
‫داده ﻫﺎي ﺗﺸﮑﯿﻞ دﻫﯿﺪ‪.‬‬
‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ دﻓﻌﺎت در ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎ رخ داده اﺳﺖ‬
‫‪-2‬از ﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎي ﻧﻘﺸﻪ ﺑﺮداري اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﯿﺪ‬
‫واﺣﺪ ﻫﺎي اداري ﭼﻨﺪ ﻣﻨﻈﻮره‪ ،‬ﻃﺮح ﻫﺎي‬
‫ﮐﻪ ﻗﺎدر ﺑﺎﺷﻨﺪ داده ﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز را از ﺑﺴﯿﺎري‬
‫ﺗﻮﻟﯿﺪي و ﺑﺨﺶ ﻫﺎي ﺗﺴﻬﯿﻼﺗﯽ دﯾﮕﺮي ﮐﻪ‬
‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺷﺎﻣﻞ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮدي ـ ﻓﺎﯾﻞ ﻫﺎي‬
‫ﻋﻬﺪه دار اداره اﻣﻮر ﻋﺮﺿﻪ و ﺗﻘﺎﺿﺎي داده ﺑﺮاي‬
‫‪222‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫ﺷﺨﺼﯽ ‪ ،‬ﻣﺪارك ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ اچ ﺗﯽ ام ال‬

‫‪ ،‬ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺑﯽ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري‬
‫ﺟﻤﻊ آوري ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﭼﻨﺪ ﻣﺮﮐﺰ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ وﺟﻮد‬
‫دارﻧﺪ ﮐﻪ ﭼﻨﯿﻦ ﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎﯾﯽ را ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﯽ‬
‫دﻫﺪ‪.‬‬
‫‪-3‬ﮐﺎر ﺧﻮد را ﺑﺎ ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﺑﻪ ﺻﺮﻓﻪ ﺷﺮوع‬
‫ﮐﻨﯿﺪ‪ .‬اوﻟﯿﻦ ﭘﺮوژه ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ و ﻣﺠﺘﻤﻊ ﺳﺎزه ﺷﺪه‬
‫اي را ﮐﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﯽ ﮐﻨﯿﺪ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﯾﮏ‬
‫واﺣﺪ ﺗﺠﺎري ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﭘﺮ ﺳﻮد ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در اﯾﻦ‬
‫ﺻﻮرت ﺷﻤﺎ ﺑﺎ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ اي ﺳﻮدﻣﻨﺪ ﻣﻮاﺟﻪ‬
‫ﺧﻮاﻫﯿﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻓﺮآﯾﻨﺪي از ﻧﻘﺸﻪ ﺑﺮداري ‪ ،‬ﻣﺮﺗﺒﺖ ﮐﺮدن و‬
‫ﺟﻤﻊ آوري داده ﻫﺎ ﺑﻮﺟﻮد آورﯾﺪ‪ .‬ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎ‬
‫ﻣﻮﻇﻒ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻤﺮ اﻃﻼﻋﺎت را‬
‫ﺑﺨﺶ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ اﺳﺘﺨﺮاج و ذﺧﯿﺮه ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
 ‫‪223‬‬ ‫اﻧﺒﺎر داده‪،‬اﮐﺘﺴﺎب داده‪ ،‬داده ﮐﺎوي‪ ،‬ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر و ﺗﺠﺴﻢ آن‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭘﻨﺠﻢ‬

‫‪ 5,4‬ﺳﺮوﯾﺲ ﻫﺎي ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﻣﻮر ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ و اﯾﻨﺘﺮﻧﺘﯽ‬

‫داده ﻫﺎي ﺑﯿﺮوﻧﯽ از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮﺧﯽ از اﯾﻦ داده ﻫﺎ ﻃﯽ ﻫﻤﮑﺎري ﺑﺎ ﺷﺮﮐﺎي‬
‫ﺗﺠﺎري از ﭘﺎﯾﮕﺎه ﻫﺎي ﻣﻌﯿﻦ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪).‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ زﻧﺠﯿﺮه اي ذﺧﯿﺮه اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ واﺳﻄﻪ ﻫﻤﮑﺎري ﺑﻪ ﺑﺨﺶ‬
‫‪ 7‬و ‪ 8‬ﻫﻤﯿﻦ ﮐﺘﺎب ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﯿﺪ(‪ .‬اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ ﯾﮏ ﻣﺮﮐﺰ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻋﻈﯿﻢ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪-‬ﺷﺒﮑﻪ ي اﯾﻨﺘﺮﻧﺘﯽ ‪ :‬دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﻫﺰاران ﭘﺎﯾﮕﺎه داده اي در ﺳﺮﺗﺎﺳﺮ دﻧﯿﺎ از ﻃﺮﯾﻖ اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ ﻣﯿﺴﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﯾﮏ‬
‫ﮐﺎرﺑﺮ اﯾﻨﺘﺮﻧﺘﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺻﻔﺤﺎت ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن‪،‬ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن‪ ،‬و رﻗﺒﺎ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﭘﯿﺪا ﮐﻨﺪ ﺑﻪ ﻣﺸﺎﻫﺪه و ﺑﺮداﺷﺖ‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﺑﭙﺮدازد و ﯾﺎ ﺑﻪ اﻧﺘﻘﺎل ﯾﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎ ﺑﭙﺮدازد‪ .‬اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ ﻣﺮﮐﺰ ذﺧﯿﺮه داده ﻫﺎي ﺑﯿﺮوﻧﯽ ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده ﺑﺮاي ﻣﻮاﻗﻊ‬
‫ﺿﺮوري ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎﻧﮏ داده ﻫﺎي ﺗﺠﺎري و ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ‪ :‬ﯾﮏ ﭘﺎﯾﮕﺎه اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ اﯾﻨﺘﺮﻧﺘﯽ اﯾﻦ اﻣﮑﺎن را ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﻣﯽ دﻫﺪ‬
‫ﮐﻪ ﺑﻪ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط دﺳﺘﺮﺳﯽ ﭘﯿﺪا ﮐﻨﯿﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺳﺮوﯾﺲ ﻗﺎدر اﺳﺖ داده ﻫﺎي ﺑﯿﺮوﻧﯽ را ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ و ﺑﺎ‬
‫ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻪ ﺳﯿﻢ ام ام اس ﻣﻨﺘﻘﻞ ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل داده ﻫﺎي ﺟﯽ آي اس ﺑﺎﯾﺪ داﺋﻤﺎً ﺗﺼﺤﯿﺢ و ﺑﻪ روز‬
‫ﺷﺪه‪ ،‬در دﺳﺘﺮس ﻋﻤﻮم ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪ .‬در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻫﺰار ﺳﺮوﯾﺲ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ در ﺣﺎل ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ‬
‫ﺑﺴﯿﺎري از آﻧﻬﺎ از ﻃﺮﯾﻖ اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ي ﻋﻤﻮم ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ‪ .‬ﺟﺪول ‪ 5,3‬ﻟﯿﺴﺘﯽ از ﺳﺮوﯾﺲ ﻫﺎي‬
‫اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻓﻌﺎل را در اﺧﺘﯿﺎر ﺷﻤﺎ ﻗﺮار ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬‬
‫‪-‬ﺟﻤﻊ آوري داده ﻫﺎ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ – از ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻣﻨﺒﻊ ﺧﺎرﺟﯽ ﮐﺎري ﭘﯿﭽﯿﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎي‬
‫ﻣﺮﺑﻮط ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺷﺮﮐﺖ اراﺳﻞ )‪ ،(oracle‬آي ﺑﯽ ام و ﺳﺎي ﺑﯿﺲ ﻗﺎدرﻧﺪ ﺑﻪ اﯾﻦ اﻃﻼﻋﺎت را از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺧﺎرﺟﯽ‬
‫درﯾﺎﻓﺖ ﮐﺮده و آن را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده در ﻣﮑﺎن ﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻗﺮار داده ﺗﺎ در ﻣﻮاﻗﻊ ﺿﺮوري ﻣﻮرد‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﺑﮕﯿﺮﻧﺪ‪ .‬ازآﻧﺠﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺴﯿﺎري از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ داده ﻫﺎي ﺑﯿﺮوﻧﯽ ﺑﺮروي ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺎي وب ﻣﻮﺟﻮد‬
‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ‪ S‬ﺑﺮاي ﺟﻤﻊ آوري و ﺗﻔﺴﯿﺮ داده ﻫﺎي ﺑﯿﺮوﻧﯽ از ﻋﺎﻣﻞ ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﮐﻨﯿﻢ‪.‬‬
‫‪-‬ﭘﻠﯿﺘﯿﺮ ‪ ،‬ﭘﯿﺮ ‪ ،‬و ﻫﻮاﻧﮓ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭼﻨﺪ ﻋﺎﻣﻠﯽ را ﻣﻌﺮﻓﯽ ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬ﮐﻪ ﺑﺮاي ﺑﺎزﯾﺎﺑﯽ داده ﻫﺎي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ از ﻣﻨﺎﺑﻊ‬
‫ﺗﻌﻤﯿﻨﯽ ﻓﺎﯾﻞ ﻫﺎي ﻧﺎﻣﺘﺠﺎﯾﻦ ‪ ،‬ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ از ﻋﺎﻣﻞ ﻫﺎي ﻧﺮم اﻓﺰاري اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ‬
‫ﮐﻨﻨﺪ و ﺑﺮاي ﻣﺠﺘﻤﻊ ﺳﺎزي داده ﻫﺎ ﮐﺎراﯾﯽ دارﻧﺪ ﺑﺮاي درﯾﺎﻓﺖ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﯽ ﻟﻮ ﯾﻮ ات ال ‪ 2000‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ‬
‫ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺮوﯾﺲ ﻫﺎي ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎي ﺗﺠﺎري ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ )ﺑﺎﻧﮏ داده ﻫﺎ (‬
 ‫‪224‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫ﺳﺎﯾﺖ ﮐﻤﭙﯿﻮﺳﺮو ﺑﺎ آدرس اﯾﻨﺘﺮﻧﺘﯽ و ﻣﻨﺒﻊ آن‪ .‬ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺎي ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﺷﺨﺼﯽ ﺑﺎﻧﮏ ﻫﺎي داده ﻫﺎي‬
‫آﻣﺎري ) داده ﻫﺎي در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺗﺠﺎرت و آﻣﺎر ﺑﺎزارﻫﺎي ﻣﺎﻟﯽ( و ﻧﯿﺰ ﺑﺎﻧﮏ ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻓﻬﺮﺳﺖ‬
‫ﮐﺘﺐ ) اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ اﺧﺒﺎر‪ ،‬ﻣﻨﺎﺑﻊ ‪ ،‬ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﻫﺎ و داﯾﺮه اﻟﻤﻌﺎرف ﻫﺎي اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ( را اﯾﺠﺎد ﮐﺮده اﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺎﯾﺖ ﮐﻤﭙﯿﻮﺳﺮو ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ ﺳﺮوﯾﺲ ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده ي ﮐﺎرﺑﺮان ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﺷﺨﺼﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪-‬ﺳﺎﯾﺖ ﮐﻤﯿﻮاﺳﺘﺖ ‪ .‬اﯾﻦ ﺳﺎﯾﺖ داده ﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آﻣﺎر ﻣﺎﻟﯽ ده ﻫﺎ ﺷﺮﮐﺖ را در اﺧﺘﯿﺎر ﮐﺎرﺑﺮان ﻗﺮار ﻣﯽ‬
‫دﻫﺪ‪ ،‬ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺛﺒﺖ ﺷﺪه ي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ اﯾﺠﺎد ﺑﺎﻧﮏ داده ﻫﺎي آﻣﺎري در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﮐﺸﺎورزي‪ ،‬ﺑﺎﻧﮑﺪاري‪ ،‬ﺧﺮﯾﺪ ﮐﺎﻻ ‪،‬‬
‫آﻣﺎرﻧﮕﺎري ‪ ،‬اﻗﺘﺼﺎد‪ ،‬اﻧﺮژي ‪ ،‬ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري‪ ،‬ﺑﯿﻤﻪ ‪ ،‬ﺗﺠﺎرت ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﯽ ﻓﻮﻻد و ﺻﻨﻌﺖ ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ‪ ،‬ﻣﯽ‬
‫ﭘﺮدازد ‪.‬‬
‫‪-‬اﻗﺘﺼﺎددان ﻫﺎي ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎي ﻧﺮم اﻓﺰاري ﺗﻌﺪادي از اﯾﻦ ﺑﺎﻧﮏ ﻫﺎي داده اي را ذﺧﯿﺮه ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺳﺎﯾﺖ‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد و ﻓﻘﺮ ﻧﯿﺰ ﯾﮑﯽ از اﯾﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﯽ رود ﮐﻪ ﺑﻪ اراﺋﻪ ي ﺳﺮوﯾﺲ ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ زﯾﺮ ﻧﻈﺮ ﺑﺎﻧﮏ ﻣﺮﮐﺰي‬
‫داده ﻫﺎي اﯾﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻣﯽ ﭘﺮدازد‪.‬‬
‫‪-‬ﺳﺮوﯾﺲ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ داوﺟﻨﺰ ﺑﺎﻧﮏ ﻣﻠﯽ داده ﻫﺎي آﻣﺎري را در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺑﺎزارﻫﺎي ﺑﻮرس و ﺳﺎﯾﺮ ﺑﺎزارﻫﺎي ﻣﺎﻟﯽ‬
‫و ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آن و ﻧﯿﺰ آﻣﺎرﻫﺎي ﻣﺎﻟﯽ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﮐﻠﯿﻪ ي ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در ﻣﺒﺎدﻻت ﺑﻮرس اﻣﺮﯾﮑﺎ‬
‫و ﻧﯿﻮﯾﻮرك ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ دارﻧﺪ و ﻧﯿﺰ ﻫﺰارات ﺷﺮﮐﺖ ﻣﻨﺘﺨﺐ دﯾﮕﺮ را در اﺧﺘﯿﺎر ﮐﺎرﺑﺮان ﻗﺮار ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬‬
‫‪-‬اﺧﺒﺎر ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﯾﻦ ﺳﺎﯾﺖ در روزﻧﺎﻣﻪ وال اﺳﺘﺮﯾﺖ ﺑﺎرن و ﺳﺮوﯾﺲ ﺧﺒﺮي داو ﺟﻨﺰ ﻗﺎﺑﻞ درﯾﺎﻓﺖ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻻك ﻫﯿﺪ ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ ﻣﺮﮐﺰ اﻃﻼﻋﺎت ﮐﺘﺎب ﺷﻨﺎﺳﯽ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﯽ رود‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮔﻮﯾﺎي اﯾﻦ‬
‫ﻣﺮﮐﺰ ﺧﻼﺻﻪ اﻃﻼﻋﺎت و ﭼﮑﯿﺪه اي از ﻫﺰاران ﺑﺎﻧﮏ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﮐﺸﺎورزي ‪ ،‬ﺗﺠﺎرت‪ ،‬اﻗﺘﺼﺎد ‪ ،‬آﻣﻮزش‬
‫‪ ،‬اﻧﺮژي‪ ،‬ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ‪ ،‬ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ ‪ ،‬زﯾﺮ ﺳﺎزي ‪ ،‬اﻧﺘﺸﺎر اﺧﺒﺎر ‪ ،‬دوﻟﺖ ‪ ،‬ﺗﺠﺎرت ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ‪ ،‬ﺛﺒﺖ اﺧﺘﺮاﻋﺎت‪،‬‬
‫داروﺳﺎزي ‪ ،‬داﻧﺶ و داﻧﺶ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ اراﺋﻪ ﻣﯽ دﻫﺪ اﻃﻼﻋﺎت اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ ي ﭘﮋوﻫﺶ ﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎدي‬
‫ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪ از ﺟﻤﻠﻪ ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎي ﺗﺠﺎري و آژاﻧﺲ ﻫﺎي دوﻟﺘﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺮﮐﺰ داده ﻫﺎي ﻣﯿﺪ ‪ ،‬اﯾﻦ ﺳﺮوﯾﺲ ﺑﺎﻧﮏ داده ﻫﺎ ‪ ،‬دو ﺑﺎﻧﮏ ﺑﺰرگ ﮐﺘﺎب ﺷﻨﺎﺳﯽ را ﺑﻪ ﮐﺎرﺑﺮان ﺧﻮد ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻣﯽ‬
‫ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﯾﮑﯽ از آﻧﻬﺎ ﺑﺎﻧﮏ داده ﻫﺎي ﻟﮑﺴﯿﺲ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ اراﺋﻪ ي ﻣﻘﺎﻻت واﻃﺎﻋﺎت ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ و ﺣﻘﻮﻗﯽ ﻣﯽ ﭘﺮدازد‪.‬‬
‫و دﯾﮕﺮي ﺑﺎﻧﮏ داده ﻫﺎي ﻧﮑﺴﯿﺲ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﯾﮏ ﭘﺎﯾﮕﺎه اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﮐﺘﺎب ﺷﻨﺎﺳﯽ ﮐﺎﻣﻞ ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ روزﻧﺎﻣﻪ ‪،‬‬
‫ﻣﺠﻼت و ﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﺧﺒﺮي ‪ ،‬ﺳﺮوﯾﺲ ﻫﺎي ﺧﺒﺮي ‪ ،‬ﻣﺪارك دوﻟﺘﯽ و ﻏﯿﺮه ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ را ﺑﻪ ﮐﺎرﺑﺮان اراﺋﻪ ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده اي ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺘﻦ ﮐﺎﻣﻞ و ﻧﯿﺰ ﺧﻼﺻﻪ ﻫﺎي روزﻧﺎﻣﻪ ي ﻧﯿﻮﯾﻮرك ﺗﺎﯾﻤﺰ و ‪ 29‬ﺟﻠﺪ داﯾﺮه اﻟﻤﻌﺎرف‬
‫اﻧﮕﻠﯿﺴﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﭘﺎﯾﮕﺎه ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ داراي ﺑﺎﻧﮏ داده ﻫﺎي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ و ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت و ﻧﯿﺰ ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺴﺎﺑﺪاري ﻣﻠﯽ اﺗﻮﻣﺎﺗﯿﮏ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
 ‫‪225‬‬ ‫اﻧﺒﺎر داده‪،‬اﮐﺘﺴﺎب داده‪ ،‬داده ﮐﺎوي‪ ،‬ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر و ﺗﺠﺴﻢ آن‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭘﻨﺠﻢ‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ و ﭘﺎﯾﮕﺎه داده اي ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎ و ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺎي ﺟﻬﺎﻧﯽ‬

‫ﺗﻮﺳﻌﻪ در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺪارك و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﻪ ﻣﯿﺰان اﺳﺘﻔﺎده ي ﮐﺎرﻣﻨﺪان و‬
‫ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن از ﺟﺴﺘﺠﻮﮔﺮﻫﺎي اﯾﻨﺘﺮﻧﺘﯽ ﺑﺮاي دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ روز ﺑﺴﺘﮕﯽ دارد‪ .‬ﻣﺴﺎﺋﻞ دﺷﻮار در ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﻫﺎي ﺷﺒﮑﻪ ﺟﻬﺎﻧﯽ دﺷﻮار ﺗﺮ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ) ﺑﻪ ﮔﯿﺖ ‪ 2002‬و راﯾﺰا ‪ 2003‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﯿﺪ(‬
‫ﺗﺼﺤﯿﺢ و ﺑﻪ روز رﺳﺎﻧﯽ ﻣﺪارك‪ ،‬اﻃﻼﻋﺎت و ﺳﺎﯾﺮ ﻣﻮارد از اﻫﻤﯿﺖ وﯾﮋه اي ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ در ﻏﯿﺮ اﯾﻨﺼﻮرت‬
‫اﯾﻦ داده ﻫﺎ ﻓﺎﻗﺪ ارزش و اﻋﺘﺒﺎر ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت دﻗﯿﻖ ﻣﺨﺼﻮﺻﺎً در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ‬
‫ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﮔﻨﺠﺎﯾﺶ از اﻫﻤﯿﺖ ﺑﺴﯿﺎري ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ ‪ .‬ﻣﺪﯾﺮان ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎ اﻣﯿﺪوارﻧﺪ ﮐﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي‬
‫دي ام اس و ﺳﯽ ام اس ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﻣﺪارك و اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ را ﮐﻪ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ وﺿﻌﯿﺖ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫در ﻫﺮ دﻗﯿﻘﻪ ﺗﺼﺤﯿﺢ و ﺑﻪ روز رﺳﺎﻧﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ ) .‬ﺑﻪ ﮔﯿﺖ ‪ ، 2002 ،‬رادن و آ ‪2002‬و ‪ 2003‬ب ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺷﻮد(‬
‫دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺳﺮﯾﻊ ﺑﻪ ﭼﻨﯿﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ روزي ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه ي ﭘﯿﭽﯿﺪﮔﯽ ﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد در ﻃﺮاﺣﯽ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ي اﻧﺒﺎر‬
‫داده ﻫﺎ و اﺑﺰارﻫﺎي در دﺳﺘﺮس آن ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ) .‬ﺑﺮاي ﺗﻮﺿﯿﺤﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﺑﺨﺶ ‪ 5/12‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﯿﺪ( ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺎي‬
‫ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﺎﻓﺘﻪ ي دﯾﮕﺮ ﺷﺎﻣﻞ ﻧﺮم اﻓﺰار‬
‫ﭘﺎﯾﻠﺖ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻧﺮم اﻓﺰار ﺑﻠﻮﺳﻞ و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮔﺮوﻫﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ از ﻃﺮﯾﻖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي‬
‫و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده اي ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﻪ ﺗﻬﯿﻪ ي داده ﻫﺎﯾﯽ ﻣﯽ ﭘﺮدازﻧﺪ ﮐﻪ ﺟﺴﺘﺠﻮﮔﺮﻫﺎي‬
‫ﺷﺒﮑﻪ ﺟﻬﺎﻧﯽ ﻗﺎدر ﺑﻪ درﯾﺎﻓﺖ و ﻧﺸﺎن دادن آن از ﻃﺮﯾﻖ اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺮﮐﺰ اﻧﺘﺸﺎرات اﯾﻨﺘﺮﻧﺘﯽ ﭘﺎﯾﻠﺖ ﯾﮏ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺎي ﺟﻬﺎﻧﯽ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ .‬ﺳﻪ ﺷﺮﮐﺖ‬
‫ﺑﺰرگ ﻓﺮوﺷﻨﺪه ي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ – اراﮐﻞ و ﻣﺎﯾﮑﺮوﺳﺎﻓﺖ و آي ﺑﯽ ام ﮐﻪ داراي‬
‫ﻣﺤﺼﻮﻻت اﺻﻠﯽ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎي ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﯿﻦ ﺧﺪﻣﺎت رﺳﺎن و ﻣﺮاﺟﻊ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي اﯾﻨﺘﺮﻧﺘﯽ ﮐﻪ داده ﻫﺎي ﻏﻨﯽ‬
‫ﭼﻨﺪ رﺳﺎﻧﻪ اي و ﺟﺪﯾﺪ را ﺛﺒﺖ ﮐﻨﻨﺪ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽ اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫از اﯾﻦ رو دﯾﮕﺮ ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎ ﻧﯿﺰ در اﯾﻦ زﻣﯿﻨﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻃﺮاﺣﺎن ﺷﺮﮐﺖ اوراﮐﻞ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‬
‫ﻫﺎي ﮔﺮاﻓﯿﮑﯽ ﺧﺪﻣﺎت رﺳﺎن و ﻣﺮاﺟﻊ در ﮐﻮ ﭘﯽ ال ‪ /‬اس ﮐﯽ وال و اﺟﺮاي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ زﺑﺎﻧﯽ اس ﮐﯽ وال و ﮐﻮﺑﺎل‬
‫و ﺳﯽ ﭘﻼس ﭘﻼس ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﺑﺰارﻫﺎي دﯾﮕﺮ ﺑﻪ ﺗﻬﯿﻪ ﺗﺴﻬﯿﻼت ﺟﺴﺘﺠﻮﮔﺮﻫﺎي ﺷﺒﮑﻪ ي ﺟﻬﺎﻧﯽ اﯾﺠﺎد ﺷﺒﮑﻪ‬
‫ﻫﺎي ﭼﻨﺪ رﺳﺎﻧﻪ اي ‪ ،‬ﻧﻮﺷﺘﻦ ﻣﺘﻦ ﻫﺎي ﻣﺤﺘﻮا و ﻣﺮاﺣﻞ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اي اُ ال اي ﭘﯽ ﻣﯽ ﭘﺮدازﻧﺪ‪.‬‬
‫اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺷﺒﮑﻪ ﻣﺎﯾﮑﺮوﺳﺎﻓﺖ ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﻫﻮش ﺗﺠﺎري ﺷﺒﮑﻪ ﺟﻬﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻋﺮﺿﻪ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن داده ﻫﺎ ﺑﻪ وب ﺳﺎﯾﺖ ﻫﺎ و ﻣﺠﺘﻤﻊ ﺳﺎزي ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎ ﺷﺎﻣﻞ اﯾﻦ ﻣﺮاﮐﺰ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫اﺳﭙﺎﯾﺪر ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ‪ ،‬ﻫﺎرت ﺳﺎﻓﺖ وﯾﺮ ‪ ،‬ﺷﺮﮐﺖ ﻧﮑﺴﺖ ﺳﺎﻓﺖ وﯾﺮ ‪ ،‬ﺷﺮﮐﺖ ﻧﺖ آﺑﺠﮑﺘﺲ ‪ ،‬ﺷﺮﮐﺖ اُراﮐﻞ ‪ ،‬و‬
‫وان وﯾﻮ ‪ ،‬اﯾﻦ ﻋﺮﺿﻪ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ‪ ،‬ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﺷﺒﮑﻪ ﺟﻬﺎﻧﯽ را ﺑﺎ ﻣﻨﺎﻓﻊ و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺎﯾﮕﺎه اﻃﻼﻋﺎت ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻣﯽ‬
‫دﻫﻨﺪ‪.‬‬
 ‫‪226‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫اﺳﺘﻔﺎده از ﺷﺒﮑﻪ ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺑﺮ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت در ﺷﮑﻞ اﺑﺰار ﮔﺮوﻫﯽ )ﻓﺼﻞ ‪ (7‬و ﺳﯿﺴﺘﻢ داده ﻫﺎي ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري‬
‫)ﻓﺼﻞ‪ (8‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ) ﻓﺼﻞ‪ (9‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺪارك و ﮐﻠﯿﻪ ي ﻣﻮارد ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻃﺮاﺣﯽ‬
‫ﺷﺎﻣﻞ ﺳﺎﯾﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري ﻣﺎﻧﻨﺪ‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي اي آر ﭘﯽ ﺑﺎ ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري‬
‫اي آر ام ﺑﺎ ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ ﺳﺮﻋﺖ ﻣﺒﺎدﻟﻪ اس ﺳﯽ ام ﺑﺎ اﻧﺠﻤﻦ ﭘﺰﺷﮑﯽ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﻣﯽ ﭘﺮدازد‪.‬‬

‫‪5,5‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎ در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ‬

‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‪ /‬ﻫﻮش ﺗﺠﺎري‬

‫ﭘﯿﭽﯿﺪﮔﯽ اﻏﻠﺐ ﭘﺎﯾﮕﺎه ﻫﺎي داده اي ﮔﺮوﻫﯽ و ﭘﺎﯾﮕﺎه ﻫﺎي داده ﻫﺎي ﻣﺴﺘﻘﻞ ام ام اس در ﻣﻘﯿﺎس ﺑﺰرگ ﺑﺎﻋﺚ‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻋﺎﻣﻞ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮﻫﺎي ﻣﻌﯿﺎر ﺑﺮاي وﺟﻪ اﺷﺘﺮاك ﺑﯿﻦ ﮐﺎرﺑﺮان و ﭘﺎﯾﮕﺎه ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻧﺎﮐﺎﻓﯽ‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎ ﺑﺎ دادن اﻣﮑﺎن ﻣﺠﺘﻤﻊ ﺳﺎزي ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ داده ﻫﺎ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻓﺎﯾﻠﯽ ﭘﯿﭽﯿﺪه‪،‬‬
‫ﻣﺒﺎدﻟﻪ و ﺑﺎزﯾﺎﺑﯽ ﺳﺮﯾﻊ ‪ ،‬ﺣﻔﻆ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ اﻣﻨﯿﺖ داده ﻫﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻋﺎﻣﻞ ﻣﻌﯿﺎر را ﺗﮑﻤﯿﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ي ﻧﺮم اﻓﺰاري اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮاي اﻓﺰودن اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎ ‪،‬‬
‫ﺑﺮوز رﺳﺎﻧﯽ ‪،‬ﺣﺬف ﺑﻬﺮه وري ‪،‬ذﺧﯿﺮه و ﺑﺎزﯾﺎﺑﯽ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎ ﮐﻪ ﺑﺎ ﯾﮏ زﺑﺎن ﻃﺮاﺣﯽ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻣﯽ ﺷﻮد ﻧﻮﻋﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ‬
‫ﺑﺮاي اﯾﺠﺎد ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي و ﺳﺎﯾﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎ ﺑﺮاي ﮐﻨﺘﺮل داده ﻫﺎ در ﻣﻘﯿﺎس ﻫﺎي ﺑﺰرگ ﮐﺎرﺑﺮد دارد‪.‬‬
‫داده ﻫﺎ اﻏﻠﺐ از ﭘﺎﯾﮕﺎه ﻫﺎي داده ﻫﺎ اﺳﺘﺨﺮاج ﺷﺪه و ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﻬﺮه وري و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺑﯿﺸﺘﺮ داده ﻫﺎ در ﻃﺮح ﻫﺎي‬
‫آﻣﺎري ‪ ،‬ﻣﺎﻟﯽ و رﯾﺎﺿﯽ ﻗﺮار داده ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﯿﭽﯿﺪه دي دي اس ﻧﯿﺰ اﯾﻦ وﻇﯿﻔﻪ را ﺑﺮ ﻋﻬﺪه دارد‪.‬‬
‫وﻇﯿﻔﻪ اﺻﻠﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داده ﻫﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﻨﻈﻮر از ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داده ﻫﺎ اﯾﺠﺎد ‪،‬‬
‫ﺣﺬف ‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮ و ﻧﻤﺎﯾﺶ داده ﻫﺎ اﺳﺖ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎ ﺑﻪ ﮐﺎرﺑﺮان اﯾﻦ اﻣﮑﺎن را ﻣﯽ دﻫﻨﺪ ﮐﻪ‬
‫ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻧﺘﺸﺎر داده ﻫﺎ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ داده ﻫﺎ ﻧﯿﺰ ﺳﻮال ﻫﺎي ﺧﻮد را ﻣﻄﺮح ﮐﻨﻨﺪ‪ ) .‬ﺑﺮاي ﮐﺴﺐ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ‬
‫راﻣﺎ ﮐﺮش ﻧﺎن ‪ ،‬و ﮔﯿﺮگ ‪ 2000،‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﯿﺪ(‪ .‬ﯾﮏ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎ ﻣﻮﻓﻖ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺑﺎزﯾﺎﺑﯽ داده ﻫﺎ ﻣﯽ‬
‫ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮاي ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎ ﺳﻮدﻫﺎي ﮐﻼﻧﯽ را ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﺎﻧﮕﻮﻧﻪ ﮐﻪ در ﺿﻤﯿﻤﻪ ‪ 5,11‬اﺟﺮاي ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫دي دي اس ﺗﻮﺿﯿﺢ دادﯾﻢ‪.‬‬
‫ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ درراﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﻧﻘﺶ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داده ﻫﺎ و ﺻﻔﺤﺎت ﮔﺴﺘﺮده ﺑﺮﺧﯽ ﻣﺸﮑﻼت و ﭘﯿﭽﯿﺪﮔﯽ ﻫﺎ‬
‫وﺟﻮد دارد‪ .‬زﯾﺮا ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻫﺎي اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد در ﺻﻔﺤﺎت ﮔﺴﺘﺮده ي ﻣﺠﺘﻤﻊ ﺳﺎزي‬
‫ﺷﺪه ﭼﻮن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ي اﮐﺴﻞ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و اﯾﻦ اﻣﺮ ﮐﺎرﺑﺮان ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎ را ﻗﺎدر ﻣﯽ ﺳﺎزد ﮐﻪ ﮐﺎر‬
‫ﺻﻔﺤﺎت ﮔﺴﺘﺮده ي ﺳﯿﺴﺘﻢ دي دي اس را ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﯽ ﺑﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎ اﻧﺠﺎم دﻫﻨﺪ‪.‬‬
 ‫‪227‬‬ ‫اﻧﺒﺎر داده‪،‬اﮐﺘﺴﺎب داده‪ ،‬داده ﮐﺎوي‪ ،‬ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر و ﺗﺠﺴﻢ آن‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭘﻨﺠﻢ‬

‫ﺑﺴﯿﺎري از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﺻﻔﺤﺎت ﮔﺴﺘﺮده ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي از ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻫﺎي اوﻟﯿﻪ و ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎ را ﺑﻪ ﮐﺎرﺑﺮان اراﺋﻪ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﭼﻪ ﭼﻨﯿﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي در ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻮارد ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ‬
‫ارزﺷﻤﻨﺪ ﺑﺎﺷﺪ اﻣﺎ در ﻣﻮارد دﯾﮕﺮ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺷﺪن ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﭘﺮدازش داده ﻫﺎ و ﻧﺘﺎﯾﺠﯽ ﻧﻪ ﭼﻨﺪان‬
‫ﻣﻔﯿﺪ ﺷﻮد‪ .‬اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﺴﻬﯿﻼت ﺑﻪ اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ ﺑﻪ اﻧﺪازه ي ﮐﺎﻓﯽ ﻗﺎﻃﻌﺎﻧﻪ ﻧﯿﺴﺖ و اﻏﻠﺐ ﺑﺴﯿﺎر دردﺳﺮ ﺳﺎز و‬
‫دﺷﻮار اﺳﺖ و در ﭘﺎﯾﺎن ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ اﺿﺎﻓﻪ ﮐﺮد ﮐﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺣﺎﻓﻈﻪ اﯾﻦ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮﻫﺎ اﻧﺪازه ﺻﻔﺤﺎت ﮔﺴﺘﺮده ي‬
‫ﮐﺎرﺑﺮان را ﻣﺤﺪود ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎ ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺑﺮﺧﯽ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮدي ﺑﺎ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﭘﺎﯾﮕﺎه‬
‫اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻫﻤﮑﺎري ﮐﺮده و ﺑﯿﺶ از ﺻﻔﺤﺎت ﮔﺴﺘﺮده ﻗﺎدر ﺑﻪ ﭘﺮدازش داده ﻫﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي دي اس اس ﻻزم اﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﻢ ﺑﺎ ﻣﺪل ﻫﺎ و ﻫﻢ داده‬
‫ﻫﺎ ﮐﺎر ﮐﻨﯿﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮ اﯾﻦ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﻨﻬﺎ ﯾﮏ اﺑﺰار ﻣﺠﺘﻤﻊ ﺳﺎزي ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اﮐﺴﻞ ﮐﺎرآﻣﺪ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﺎ اﯾﻦ وﺟﻮد‬
‫ﺑﺮﻗﺮاري ارﺗﺒﺎط ﺑﯿﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎ و ﺻﻔﺤﺎت ﮔﺴﺘﺮده ﻓﺮآﯾﻨﺪي ﺑﺴﯿﺎر ﺳﺎده اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺒﺎدﻟﻪ ي‬
‫داده ﻫﺎ را ﺑﯿﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﻣﺴﺘﻘﻞ و ﮐﺎرآﻣﺪ ﺗﺴﻬﯿﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﻣﺪل ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺎي ﺟﻬﺎﻧﯽ وب و اﺑﺰارﻫﺎي ﭘﺎﯾﮕﺎه داده‬
‫ﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻫﻤﮑﺎري ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه اﻧﺪ ) ﻓُﺮِر ‪(2001‬‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﯾﺎ دي اس اس در ﻣﻘﯿﺎس ﻫﺎي ﻣﺘﻮﺳﻂ و ﮐﻮﭼﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎي ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ و ﯾﺎ ﺻﻔﺤﺎت ﮔﺴﺘﺮده ي ﻣﺠﺘﻤﻊ ﺳﺎزي ﺷﺪه را اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ دي‬
‫اس اس را ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺳﺎده ي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎ و ﯾﮏ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ي ﺻﻔﺤﻪ ﮔﺴﺘﺮده ﻧﯿﺰ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ اﯾﺠﺎد ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺳﻮﻣﯿﻦ راه ﺑﺮاي اﯾﺠﺎد ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ دي اس اس اﺳﺘﻔﺎده از ﯾﮏ ﻣﻮﻟﺪ ﻣﺠﺘﻤﻊ ﺳﺎزي ﺷﺪه ي دي اس اس ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﺳﻪ ﻣﯿﻠﯿﺎرد دﻻري ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺎي ﻣﺤﻠﯽ ﺷﺮﮐﺖ ا‪‬وﯾﻞ‬ ‫ﺿﻤﯿﻤﻪ ‪5,11‬‬
‫ﺑﺎزﯾﺎﺑﯽ و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﮐﺎرآﻣﺪ داده ﻫﺎ ﺗﺎ ﭼﻪ ﻣﯿﺰان اﻫﻤﯿﺖ دارد؟ ﺷﺮﺗﮏ اوﯾﻞ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪ ﻋﻘﺪ ﯾﮏ ﻗﺮارداد ﺳﻪ‬
‫ﻣﯿﻠﯿﺎرد دﻻري ‪ ،‬ﺑﺮاي زﯾﺮﺳﺎزي ﻓﻨﺎوري اﻃﻼﻋﺎت ﺧﻮد ﺷﺪه اﺳﺖ ‪.‬در اﯾﻦ ﻗﺮارداد ده ﺳﺎﻟﻪ ﺷﺮﮐﺖ اوﯾﻞ‬
‫ﻣﻮﻇﻒ اﺳﺖ ﻗﻄﻌﺎت ﯾﺪﮐﯽ ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎي ﻫﻮاﭘﯿﻤﺎي ر‪‬ل ر‪‬ﯾﺲ را ﺗﻮزﯾﻊ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﯾﮑﯽ از دﻻﯾﻞ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺷﺮﮐﺖ اوﯾﻞ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ اﯾﻦ ﺷﺮﮐﺖ ﺑﺮاي اراﺋﻪ ي ﺳﺮوﯾﺲ ﻫﺎي ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ‬
‫ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ در ﻣﯿﺰان ﻓﺮوش ﮐﺎﻻ ‪ .‬اﯾﻦ ﺷﺮﮐﺖ ﺑﻪ ﺗﺎزﮔﯽ از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري اي آر ﭘﯽ‬
‫‪ .‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ زﻧﺠﯿﺮه اي ذﺧﯿﺮه ي داده ﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ رواﺑﻂ ﺑﺎ ﻣﺸﺘﺮي و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮدي ﺗﺠﺎرت اﯾﻨﺘﺮﻧﺘﯽ‬
‫اﻃﻼﻋﺎت درﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺗﺎ ﺑﻮاﺳﻄﻪ ي آن ﺑﺘﻮاﻧﺪ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻗﻄﻌﺎت ﻫﻮاﭘﯿﻤﺎﯾﯽ و ﮐﺸﺘﯽ ﻫﺎي ﺧﻮد‬
‫را ﺗﺴﻬﯿﻞ ﮐﻨﺪ ‪ 0‬ﻫﺰﯾﻨﻪ ي ﺑﺮﺧﯽ از آﻧﻬﺎ ‪ 30‬ﺗﺎ ‪ 40‬ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر ﺑﺮآورد ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫اﻧﺘﻈﺎر ﻣﯽ رود ﮐﻪ اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺎ ﮐﺎﺳﺘﻦ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻫﺎي از دﺳﺖ رﻓﺘﻪ ﺧﻮد ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﯾﯽ ‪،‬‬
‫ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي اﯾﻦ ﭘﺮوژه را ﻋﻬﺪه دار ﺷﻮد‪ .‬دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ و ﺳﺮﯾﻊ ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﻋﻤﻠﯽ رﻗﺎﺑﺘﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻨﺠﺮ‬
‫ﺑﻪ ﺑﺎﻻرﻓﺘﻦ ﺑﺎزدﻫﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
 ‫‪228‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫‪5,6‬ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎ و ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎي ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎ‬

‫ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻣﻨﻄﻘﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ راﺑﻄﻪ ي ﺑﯿﻦ اﺳﻨﺎد و اﻃﻼﻋﺎت ﺷﺨﺼﯽ ذﺧﯿﺮه ﺷﺪه را در ﯾﮏ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده‬
‫ﻫﺎ ﺷﺮح دﻫﺪ‪ ) .‬ﺑﻪ ﮐﺮﻧﮏ و ‪ ، 2002‬ﻣﻨﯿﻨﻮ ‪ 2001‬و ﻣﮏ ﻓﺎدن ‪ 2002‬و ﭘ‪‬ﺴﺖ ‪ 2002‬و وري ﮐﺎردي ‪2003‬‬
‫ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﯿﺪ‪ (.‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎ ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ اي ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه اﻧﺪ ﮐﻪ از ﭼﻨﯿﻦ ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎﯾﯽ‬
‫ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم وﻇﺎﯾﻒ ﺧﻮد ﺑﻬﺮه ﺑﮕﯿﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﺳﺎﺧﺘﺎر راﯾﺞ ﺷﺎﻣﻞ‪ :‬ﺳﺎﺧﺘﺎر راﺑﻄﻪ اي ﺳﻠﺴﻠﻪ اي و ﺷﺒﮑﻪ اي ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ در ﺟﺪول ‪ 5,1‬ﻧﺸﺎن داده‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎي راﺑﻄﻪ اي‬

‫در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎي دي اس اس ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﺎر راﺑﻄﻪ اي ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺴﻄﺢ ﯾﺎ ﺟﺪول ﺑﻪ ﻧﻤﺎﯾﺶ در ﻣﯽ‬
‫آﯾﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﮐﺎرﺑﺮان را ﻗﺎدر ﻣﯽ ﺳﺎزد ﮐﻪ داده ﻫﺎ را در ﺟﺪاول دو ﺑﻌﺪي ) ﺷﯿﻮه اي ﮐﻪ در ﻣﯿﺎن ﻣﺮدم ﻧﯿﺎز‬
‫راﯾﺞ اﺳﺖ ‪ ،‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ .‬ﺳﺎﺧﺘﺎر راﺑﻄﻪ اي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده اﻣﮑﺎن دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﮑﺎرﺑﺮان را ﺑﻪ ﻃﺮح‬
‫درﺧﻮاﺳﺖ ﺧﻮد ﭼﻨﺪ ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮ اﯾﻦ ﯾﮏ ﻓﺎﯾﻞ داده اي ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻌﺪادي ﺳﺘﻮن در ﻗﺴﻤﺖ ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺻﻔﺤﻪ‬
‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﺳﺘﻮن ﺑﺨﺸﯽ ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ و ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬داده ﻫﺎي ردﯾﻒ ﺷﺪه در ﯾﮏ ﺻﻔﺤﻪ ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ‬
‫داده ﻫﺎي ﺷﺨﺼﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﻃﺮاﺣﯽ و ﺗﻨﻈﯿﻢ ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻃﺮاﺣﯽ ﺻﻔﺤﺎت ﮔﺴﺘﺮده ﻧﯿﺰ ﺑﻪ‬
‫ﻫﻤﯿﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﭼﻨﺪ ﻓﺎﯾﻞ داده اي را ﻣﯽ ﺗﻮان ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ ﺑﺨﺶ ﻣﺸﺘﺮك داده ﮐﻪ در آن دو ﯾﺎ ﭼﻨﺪ ﻓﺎﯾﻞ‬
‫وﺟﻮد دارد ﺑﻪ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻣﺮﺑﻮط ﻧﻤﻮد‪ .‬ﻧﺎم اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﻫﺎي ﻣﺸﺘﺮك ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ دﯾﮑﺘﻪ ي درﺳﺖ آن ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﻮد و‬
‫اﻧﺪازه و ﻧﻮع اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﯾﮑﺴﺎن و ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ) .‬ﺑﺎﯾﺖ ﻫﺎي ﮐﺎﻣﻼً ﯾﮑﺴﺎن( ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل در‬
‫ﺟﺪول ‪ 5,1‬ﺑﺨﺶ داده ﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻧﺎم ﻣﺸﺘﺮي ﻫﻢ در ﻓﺎﯾﻞ ﻣﺸﺘﺮي و ﻫﻢ در ﻓﺎﯾﻞ ﮐﺎرﺑﺮدي ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ و‬
‫اﯾﻦ وﯾﮋﮔﯽ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ دو ﻓﺎﯾﻞ ﺑﻪ ﻫﻤﺮ ﻣﺮﺑﻮط ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻋﺪد ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺣﺎﺻﻞ ﺑﺨﺶ داده ﻫﺎ را ﻣﯽ‬
‫ﺗﻮان در ﻓﺎﯾﻞ ﺣﺎﺻﻞ و ﻧﯿﺰ ﻓﺎﯾﻞ ﮐﺎرﺑﺮدي ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺑﻪ واﺳﻄﻪ ي اﯾﻦ ارﺗﺒﺎط ﻣﺸﺘﺮك اﯾﻦ ﺳﻪ ﻓﺎﯾﻞ ﺑﺎ‬
‫ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺷﺪه و ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎي راﺑﻄﻪ اي را اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺰﯾﺖ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎي راﺑﻄﻪ اي ﺷﺎﻣﻞ ﺳﻬﻮﻟﺖ در آﮔﺎﻫﯽ ﻣﺼﺮف ﮐﻨﻨﺪه ‪ ،‬ﺳﻬﻮﻟﺖ در ﮔﺴﺘﺮش و ﺗﻐﯿﯿﺮ‬
‫داده ﻫﺎ ‪ ،‬دﺳﺘﺮﺳﯽ ﻧﺴﺒﯽ از داده ﻫﺎ ﮐﻪ ﺑﻬﻨﮕﺎم ﻃﺮاﺣﯽ و ﮔﺴﺘﺮش اوﻟﯿﻪ ي ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎ از ﻣﯿﺰان ﻣﻌﯿﻦ ﺑﯿﺸﺘﺮ‬
‫ﻧﺸﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻣﯿﺰان ﺑﯿﺸﺘﺮي از اﻃﻼﻋﺎت و دﺳﺘﺮﺳﯽ ﮐﺎرآﻣﺪ ﺑﻪ آن را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﺳﺎزد‪ .‬ﺑﺴﯿﺎري از اﻧﺒﺎرﻫﺎي‬
‫داده ﻫﺎ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ي ﺳﺎﺧﺘﺎر راﺑﻄﻪ اي ﺳﺎزﻣﺎن دﻫﯽ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
 ‫‪229‬‬ ‫اﻧﺒﺎر داده‪،‬اﮐﺘﺴﺎب داده‪ ،‬داده ﮐﺎوي‪ ،‬ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر و ﺗﺠﺴﻢ آن‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭘﻨﺠﻢ‬

‫ﺷﮑﻞ ‪5,1‬‬

‫ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎي ﺳﻠﺴﻠﻪ اي‬

‫در ﻣﺪل ﺳﻠﺴﻠﻪ اي ‪ ،‬داده ﻫﺎ از ﺑﺎﻻ ﺑﻪ ﭘﺎﯾﯿﻦ ﻣﺮﺗﺐ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ و ﺑﯿﻦ داده ﻫﺎ راﺑﻄﻪ اي ﻣﻨﻄﻘﯽ ﺑﺮﻗﺮار ﻣﯽ‬
‫ﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺪل ﺷﺒﯿﻪ ﺑﻪ ﻣﺪل درﺧﺘﯽ و ﯾﺎ ﻧﻤﻮدارﻫﺎي ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺪل ﺑﻪ ﻃﻮر ﻋﻤﺪه در ﭘﺮدازش‬
‫ﻣﻌﺎﻣﻼﺗﯽ ﮐﻪ ﻧﺘﺎﯾﺞ آﻧﻬﺎ ﻓﻬﻢ و ﺣﯿﺎﺗﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﺎرﺑﺮد دارد‪.‬‬
 ‫‪230‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎي ﺷﺒﮑﻪ‬

‫ﺳﺎﺧﺘﺎر ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎي ﺷﺒﮑﻪ اي ‪ ،‬اﻣﮑﺎن ﺑﺮﻗﺮاري ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﭘﯿﭽﯿﺪه اي ﭼﻮن اﺗﺼﺎل ﺟﺎﻧﺒﯽ ﺑﯿﻦ داده ﻫﺎي‬
‫ﻣﺮﺗﺒﻂ را اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ دﻫﺪ‪ .‬ﻧﺎم دﯾﮕﺮ اﯾﻦ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻣﺪل ﮐﺪاﺳﯿﻞ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻗﺎدر اﺳﺖ ﻓﻀﺎي ذﺧﯿﺮه‬
‫ﺳﺎزي را ﺑﻪ واﺳﻄﻪ ي اﺷﺘﺮاك ﺑﺮﺧﯽ از داده ﻫﺎ ﺣﻔﻆ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل در ﺷﮑﻞ ‪ 5,1‬ﺳﺒﺰ و ﻗﻬﻮه اي ‪T.L‬‬
‫‪ ,S.L‬را ﺑﻪ اﺷﺘﺮاك ﮔﺬارده اﻧﺪ‪.‬‬

‫ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎي ﻣﻘﺼﻮد ﮔﺮا‬

‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮدي و ﺟﺎﻣﻊ ﺳﺮوﯾﺲ ﻫﺎي ﻣﺎﻫﻮاره اي ﻣﻮﺑﺎﯾﻞ ﯾﺎ ام اس اس ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ‬
‫ﺳﺎﺧﺖ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮﻫﺎي ﻣﺠﺘﻤﻊ ﺳﺎزي ﺷﺪه ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ داده ﻫﺎي ﭘﯿﭽﺪه اي ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻋﮑﺲ ﻫﺎ‬
‫و ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﮔﺴﺘﺮده ﻫﺴﺘﻨﺪ‬
‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬و ﭼﻨﯿﻦ ﺷﺮاﯾﻄﯽ ﻧﻤﯽ ﺗﻮان داده ﻫﺎ را ﺑﺮاﺳﺎس ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺳﻠﺴﻠﻪ اي ‪ ،‬ﺷﺒﮑﻪ اي و ﺣﺘﯽ ﺳﺎﺧﺘﺎر‬
‫راﺑﻄﻪ اي ﮐﻪ ﻋﻤﺪاً در ﺷﯿﻮه ي اﻟﻔﺒﺎي ﻋﺪدي ﮐﺎرﺑﺮد دارد ﺳﺎزﻣﺎن دﻫﯽ ﮐﺮد‪ .‬ﺑﺮاي اﯾﺠﺎد و دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﭘﺎﯾﮕﺎه‬
‫داده ﻫﺎي راﺑﻄﻪ اي ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺣﺘﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ اس ﮐﯽ وال ﻧﯿﺰ ﮐﺎرآﻣﺪ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﺑﺮاي اﺟﺮاي ﭼﻨﯿﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎﯾﯽ‬
‫ﺑﺎﯾﺪ از ﯾﮏ ﻧﻤﻮدار ﮔﺮاﻓﯿﮑﯽ ) ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺷﯿﻮه اي ﮐﻪ در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﻘﺼﻮد ﮔﺮا اﻋﻤﺎل ﻣﯽ ﺷﻮد( اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد‪ .‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ‬
‫داده ﻫﺎي ﻣﻘﺼﻮد ﮔﺮا ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ ي اﺻﻮل ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﯾﺴﯽ ﻣﻘﺼﻮد ﮔﺮا ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ) ﺑﺮاي ﺟﺰﺋﯿﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﻓﺼﻞ ﺷﺒﮑﻪ‬
‫ﺟﻬﺎﻧﯽ ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﻪ ﻣﻮر و ﺑﺮﯾﺖ ‪ 2001‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﯿﺪ(‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎي ﻣﻘﺼﻮد ﮔﺮا ﺑﻪ ﺗﺮﮐﯿﺐ وﯾﮋﮔﯽ‬
‫ﻫﺎﯾﯽ زﺑﺎن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﯾﺴﯽ ﻣﻘﺼﻮد ﮔﺮا ) ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ي ورﯾﺘﻮ و ﯾﻮ ام ال ( ﺑﺎ ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ دﺳﺘﺮﺳﯽ و ذﺧﯿﺮه ي‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﻣﯽ ﭘﺮدازد‪ .‬اﺑﺰارﻫﺎي ﻣﻘﺼﻮد ﮔﺮا ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﺮ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎ ﺗﻤﺮﮐﺰ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ‬
‫ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎي ﻣﻘﺼﻮد ﮔﺮا ﺑﺎ اُ اُ دي ﺑﯽ ام اس ‪ .‬اﯾﻦ اﻣﮑﺎن را ﻣﯿﺪﻫﺪ ﮐﻪ داده ﻫﺎ ﺑﻪ ﺷﮑﻠﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﻓﻬﻢ ﺗﺤﻠﯿﻞ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ و ﺑﺮارﺗﺒﺎط ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺑﯿﻦ داده ﻫﺎ ﺗﺎﮐﯿﺪ دارد‪ .‬ﯾﮏ ﭼﮑﯿﺪه ﺑﺮاي اﯾﺠﺎد ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺐ و ﺧﻼﺻﻪ ﮐﺮدن اﻫﺪاف‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد و ﺑﻪ ﻃﺮاﺣﺎن ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎ اﻣﮑﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ داده ﻫﺎ و رﻣﺰﻫﺎي ﻣﺘﺪاول را در ﯾﮏ ﻫﺪف‬
‫واﺣﺪ ذﺧﯿﺮه ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داده ﻫﺎي ﻣﻘﺼﻮد ﮔﺮا ‪ ،‬داده ﻫﺎ را ﺑﻪ ﺻﻮرت اﻫﺪاف ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﺮده و ﺑﺎ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﺧﻼﺻﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ از ﯾﮏ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﮔﺮوه ﻫﺎ و زﯾﺮ ﮔﺮوه ﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ داده ﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺳﺎﺧﺘﺎر در ﻗﺎﻟﺐ ‪،‬‬
‫ارﺗﺒﺎﻃﺎت و ﻋﻤﻠﮑﺮد در ﻗﺎﻟﺐ ﺷﯿﻮه ﻫﺎ وروﯾﻪ ﻫﺎي ﻣﺘﺪاول ﻫﻤﮕﯽ در ﯾﮏ ﻫﺪف ﻣﺸﺘﺮك ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫از ﺑﺎزار ﻧﺮم اﻓﺰار ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎي راﺑﻄﻪ اي و ﻫﺪﻓﻤﻨﺪ اﻧﺘﻈﺎر ﻣﯽ رود ﮐﻪ ﺗﺎ‬
‫ﺳﺎل ‪ 2006‬ﺗﺎ ﻣﺮز ‪ 20‬ﻣﯿﻠﯿﺎرد دﻻر رﺷﺪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻣﺪﯾﺮان ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎي ﻣﻘﺼﻮد ﮔﺮا در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي‬
‫ﺗﻮزﯾﻌﯽ دي اس اس ﺑﺮاي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮدي ﭘﯿﭽﯿﺪه‪ ،‬ﮐﺎراﯾﯽ ﺑﺴﯿﺎري دارﻧﺪ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎي ﻣﻘﺼﻮد‬
‫ﮔﺮا ﻗﺎدر اﺳﺖ ﮐﻪ داده ﻫﺎي ﭘﯿﭽﯿﺪه را در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ي ام اس اس اﺟﺮا ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي درﯾﺎﻓﺖ ﻣﺜﺎل ﻫﺎي ﺗﺸﺮﯾﺤﯽ ﺗﺮ‬
 ‫‪231‬‬ ‫اﻧﺒﺎر داده‪،‬اﮐﺘﺴﺎب داده‪ ،‬داده ﮐﺎوي‪ ،‬ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر و ﺗﺠﺴﻢ آن‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭘﻨﺠﻢ‬

‫ﺑﻪ ﻓﺼﻞ اﺟﺮاي ﺳﯿﺴﺘﻢ دي اس اس ‪ 5/12 ،‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﯿﺪ‪ .‬ﺷﺮﮐﺖ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺮﯾﺪﻧﺖ ﻓﯿﺮﻓَﮑﺲ ‪ ،‬وﯾﺮﺟﯿﻨﯿﺎ ‪،‬‬
‫ﺑﺮاي اﻫﺪاف ﻧﯿﺮوي درﯾﺎﯾﯽ اﻣﺮﯾﮑﺎ‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎي ﻣﻘﺼﻮد ﮔﺮا را ﺗﻮﺳﻌﻪ داده اﻧﺪ ) ﺑﻪ اﺳﮑﺎرﯾﺘﻮ‬
‫ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻧﻤﺎﯾﺪ(‬

‫ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎي ﭼﻨﺪ رﺳﺎﻧﻪ اي‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎي ﭼﻨﺪ رﺳﺎﻧﻪ اي ﯾﺎ ام ام دي ﺑﯽ ام اس‬
‫اﺷﮑﺎل ﻣﺨﺘﻠﻒ داده ﻫﺎ و ﻧﯿﺰ ﻣﺘﻮن و ﯾﺎ داده ﻫﺎي ﻋﺪدي را ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﺷﮑﺎل ﻣﺨﺘﻠﻒ داده ﻫﺎ‬
‫ﺷﺎﻣﻞ ﺗﺼﺎوﯾﺮي ﭼﻮن ﻋﮑﺲ ﻫﺎ دﯾﺠﯿﺘﺎﻟﯽ ‪ ،‬ﺗﺼﺎوﯾﺮ ﮔﺮاﻓﯿﮑﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻧﻘﺸﻪ ﻫﺎ ﯾﺎ ﻓﺎﯾﻞ ﻫﺎي ﻋﮑﺲ ‪ ،‬ﺗﺼﺎوﯾﺮ‬
‫ﻣﺎﻓﻮق ﻣﺘﻦ ‪ ،‬ﻧﻤﺎﻫﻨﮓ ﻫﺎي وﯾﺪﺋﻮﯾﯽ ‪ ،‬ﺻﺪا و واﻗﻌﯿﺖ ﻫﺎي ﻣﺠﺎزي ) ﺗﺼﺎوﯾﺮ ﭼﻨﺪ ﺑﻌﺪي( ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻓﻬﺮﺳﺖ ﮐﺮدن ﭼﻨﯿﻦ داده ﻫﺎﯾﯽ ﭘﯿﭽﯿﺪه و دﺷﻮار اﺳﺖ ﺑﺎﯾﺪ از ﮐﻠﻤﺎت ﮐﻠﯿﺪي و ﻣﻬﻢ و ﺗﺼﺤﯿﺢ ﺷﺪه‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد‪.‬‬
‫ﮔﺴﺘﺮش و ﺗﻮﺳﻌﻪ ي ﺷﯿﻮه ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داده ﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎﯾﯽ ﻧﻈﯿﺮ ﺟﯽ آي اس ) ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ( و ﯾﺎ ﺳﺎﯾﺮ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ‬
‫وب ﮐﺎري ﭘﯿﭽﯿﺪه و دﺷﻮار اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داده ﻫﺎي ﭼﻨﺪ رﺳﺎﻧﻪ اي ﺑﺮاي ﻫﻮش ﺗﺠﺎري ﺑﺴﯿﺎر ﺣﺎﺋﺰ‬
‫اﻫﻤﯿﺖ اﺳﺖ ) ﺑﻪ دي اﮐﻮﺳﺘﯿﻨﻮ ‪ 2003‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﯿﺪ‪( .‬‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎ را در ﺧﺎرج از ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ و در ﻣﺪارك ‪ ،‬ﻧﻤﻮدارﻫﺎ ‪ ،‬ﻋﮑﺲ ﻫﺎ ‪ ،‬ﺗﺼﺎوﯾﺮ‬
‫و ﮐﺎﺳﺖ ﻫﺎي وﯾﺪﺋﻮﯾﯽ ﻣﯽ ﺗﻮان ﯾﺎﻓﺖ‪ .‬در ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎﯾﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد ﮐﻪ ﺑﺘﻮان از اﻧﻮاع داده‬
‫ﻫﺎي ﮐﺎرآﻣﺪ ﺳﻮد ﺑﺮد‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺎص ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد‪ .‬ﮐﻪ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ اداره و ﮐﻨﺘﺮل‬
‫اﻧﻮاع داده ﻫﺎ را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﭼﻨﯿﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎﯾﯽ اﻧﻮاع داده ﻫﺎي ﺳﻮدﻣﻨﺪ ﭼﻨﺪ رﺳﺎﻧﻪ اي را ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﯽ ال اُ‬
‫ﺑﯽ در ﺧﻮد ذﺧﯿﺮه ﮐﺮده اﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده اﯾﻦ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ) ﻣﮏ ﻓﺎدن ا‪‬ت ال ‪ (2002‬ﻃﺮﺣﯽ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ‬
‫ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ اﻣﺮي ﭘﯿﭽﯿﺪه و دﺷﻮار ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﺜﺎﻟﯽ از اﯾﻦ ﻣﻮرد را ﻫﺮوﯾﺲ ‪ 2002‬در ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻫﺎي‬
‫ﻓﻀﺎﻧﻮردي ﻧﺎﺳﺎ ﺷﺮح ﻣﯽ دﻫﺪ‪ .‬زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻧﺎﺳﺎ ﺳﻌﯽ ﻣﯽ ﮐﺮد ﺗﺼﺎوﯾﺮ ﻓﻀﺎﯾﯽ را ﮐﻪ ﺳﺎﻟﯽ راﯾﺪ ﻓﻀﺎﻧﻮرد ارﺳﺎل‬
‫ﮐﺮده ﺑﻮد را داﻧﻠﻮد و ﻓﻬﺮﺳﺖ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﺎﻧﻪ ‪ ،‬زﻣﺎن و ﻧﯿﺮوي ﮐﺎﻓﯽ ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﺠﺪد ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺑﻨﺪي در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺎﯾﮕﺎه‬
‫داده ﻫﺎي ﭼﻨﺪ رﺳﺎﻧﻪ اي و ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺎي ﺟﻬﺎﻧﯽ زﻣﺎن و ﻧﯿﺮوي ﮐﺎﻓﯽ وﺟﻮد داﺷﺖ ) ﺑﺮاي درﯾﺎﻓﺖ ﺟﺰﺋﯿﺎت‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﻫﺮوﯾﺲ ‪ 2002‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ( ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ ﮐﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ در ﻃﺮاﺣﯽ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ي اﻧﺒﺎر داده ﻫﺎ‬
‫ﻣﺸﮑﻼت ﻣﺸﺎﺑﻬﯽ رخ دﻫﺪ‪.‬‬
 ‫‪232‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫ﺑﺮاي ﮐﺴﺐ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﺷﺒﮑﻪ ي ﺟﻬﺎﻧﯽ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎي ﭼﻨﺪ رﺳﺎﻧﻪ‬
‫اي و ﺑﺮاي ﻧﻤﺎﯾﺶ داده ﻫﺎي ﭼﻨﺪ رﺳﺎﻧﻪ اي در روي ﺷﺒﮑﻪ ﺟﻬﺎﻧﯽ ) ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻣﺎﯾﮑﺮوﻣﺪﯾﺎ و ﺷﺮﮐﺖ‬
‫ﻫﻮش ﻣﺠﺎزي( ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﯿﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻓﯽ ﺑﺮي ‪ 1997‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﯿﺪ‪ ،.‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﻪ ﻓﺼﻞ اﺟﺮاي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻧﯿﺰ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﻓﺼﻞ ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ اﺳﺘﻔﺎده ي ﯾﮏ ﺷﺮﮐﺖ ﺳﺎزﻧﺪه ي ﻓﯿﻠﻢ ﻫﺎي اﻧﯿﻤﯿﺸﻦ‬
‫از ﭘﺎﯾﮕﺎه ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎت ﭼﻨﺪ رﺳﺎﻧﻪ اي ﺷﺮح داده ﺷﺪ ) ﺷﺮح ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺷﺨﺼﯿﺖ ﺟﯿﻤﯽ ﻧﺘﺮن ‪ ،‬در‬
‫ﻓﯿﻠﻢ ﭘﺴﺮ ﻧﺎﺑﻐﻪ( ﺗﮑﻨﯿﮏ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ و ﭘﺎﯾﮕﺎه داده اي ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ﻫﺰﯾﻨﻪ ي ﺳﺎﺧﺖ ﺳﺮﯾﺎل ﻫﺎي ﮐﺎرﺗﻮﻧﯽ‬
‫ﺗﻠﻮﯾﺰﯾﻮﻧﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻫﺪاف ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎن ﺟﯽ ﭘﯿﺮس وود‬ ‫ﺿﻤﯿﻤﻪ ‪5,12‬‬
‫ﮔﻠﻦ ﭘﺎﻟﻤﯿﺮ ﻣﺪﯾﺮ ﭘﺮدازش اﻃﻼﻋﺎت در ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎن ﺟﯽ ﭘﯿﺮس وود از اﯾﻨﮑﻪ ﺷﺮﮐﺖ ﻋﺮﺿﻪ ﮐﻨﻨﺪه ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎي او ‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻣﻘﺼﻮد ﮔﺮا ﺗﻐﯿﯿﺮ داده ﺑﻮدﻧﺪ ﻧﺎراﺿﯽ ﺑﻮد در‬
‫ﻫﻤﯿﻦ زﻣﺎن ‪ ،‬ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎن ‪GPW‬در ﻓﻠﻮرﯾﺪا داراي ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺳﺎل‬
‫ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ آن در ارﺗﻘﺎي ﺳﻼﻣﺖ رواﻧﯽ اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﻋﻤﻠﮑﺮدﻫﺎي ﮐﻨﺪ و دﺳﺘﺮﺳﯽ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺳﺮﯾﻌﺘﺮ ﺑﻪ داده‬
‫ﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺑﺮاي اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎن اﻣﺮي دﺷﻮار ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﯽ رﻓﺖ اﯾﻦ ﺷﺮﮐﺖ ﻋﺮﺿﻪ ﮐﻨﻨﺪه ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي‬
‫ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺗﻐﯿﯿﺮ داد و ﻣﺪت زﻣﺎن ﻃﺮح ﺗﺒﺪﯾﻞ ‪5‬ﺳﺎﻟﻪ را ﺑﻪ ‪8‬ﻣﺎه ﮐﺎﻫﺶ داد و از آن ﭘﺲ ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎن‬
‫‪GPW‬ﮐﻠﯿﻪ ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺎي ﺟﻬﺎﻧﯽ و ﻣﻘﺼﻮد ﮔﺮا ﻣﺒﺪل ﮐﺮد و ﺑﺮ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از داده ﻫﺎ در ﻓﺮاﯾﻨﺪﻫﺎي ﺗﺒﺪﯾﻠﯽ ﺗﻤﺮﮐﺰ ﻧﻤﻮد‪.‬ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎ ﺑﺮاي ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ در ﻓﻀﺎي‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﻘﺼﻮدﮔﺮا داﺋﻤﺎ ﺑﺮوز رﺳﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﺷﺪ ﭘﺲ از ارﺗﻘﺎ و ﺳﺎزﻣﺎن دﻫﯽ ﻣﺠﺪد ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎ ‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﺟﺪﯾﺪ ﺑﺴﯿﺎر ﺳﺮﯾﻌﺘﺮ از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻗﺪﯾﻤﯽ ﻋﻤﻞ ﻣﯽ ﮐﺮد ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻗﺪﯾﻤﯽ ‪2‬ﺳﺎﻋﺖ زﻣﺎن ﻻزم ﺑﻮد‬
‫ﺗﺎ ﯾﮏ درﺧﻮاﺳﺖ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد ﮐﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺟﺪﯾﺪ اﯾﻦ زﻣﺎن را ﺑﻪ ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 1‬دﻗﯿﻘﻪ ﮐﺎﻫﺶ داد‪ .‬در ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﺟﺪﯾﺪ ﭘﺮﺳﻨﻞ ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎن ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ و ﺑﻪ آﺳﺎﻧﯽ آﻣﻮزش داده ﻣﯽ ﺷﺪﻧﺪ و ﺑﺮاي دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت ‪،‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ﺟﺴﺘﺠﻮﮔﺮﻫﺎي ﺷﺒﮑﻪ ﺟﻬﺎﻧﯽ ‪ ،‬ﺑﺎ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي اﯾﻨﺘﺮﻧﺘﯽ ﮐﺎﻣﻼ ﺳﺎزﮔﺎري داﺷﺖ‬

‫ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﺮﺧﯽ ﺳﺨﺖ اﻓﺰارﻫﺎي ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي ) ﺷﺎﻣﻞ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎ( ﻗﺎدر ﺑﻪ‬
‫ﭘﺨﺶ ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺻﺪاي ﻓﯿﻠﻢ ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﯾﮏ ﺗﺎﺧﯿﺮ ﺟﺰﺋﯽ در اﯾﻦ زﻣﯿﻨﻪ ﺿﺮوري ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽ رﺳﺪ‪ ) .‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﯿﺪ‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺨﺶ ﺻﺪا و ﺗﺼﻮﯾﺮ را در وﯾﻨﺪوز اﻣﺘﺤﺎن ﮐﻨﯿﺪ( ﺗﺮاﺷﻪ ﭘﺮدازﺷﮕﺮ ﺷﺮﮐﺖ ﭘﻨﺘﯿﻮم ﺑﺮاي ﭘﺮدازش داده‬
‫ﻫﺎي ﭼﻨﺪ رﺳﺎﻧﻪ اي و ﻧﻤﺎﯾﺶ ﮔﺮاﻓﯿﮑﯽ ﻫﻤﺰﻣﺎن آن از ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﮔﺴﺘﺮش داده ﻫﺎي ﭼﻨﺪ رﺳﺎﻧﻪ اي اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ‬
‫ﮐﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻓﻦ آوري و ﺳﺎﯾﺮ ﻓﻦ آوري ﻫﺎي ﻣﺸﺎﺑﻪ در ﺑﺴﯿﺎري از ﺗﺮاﺷﻪ ﻫﺎي ﭘﺮدازﺷﮕﺮ و ﺳﯽ ﭘﯽ ﯾﻮ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬
 ‫‪233‬‬ ‫اﻧﺒﺎر داده‪،‬اﮐﺘﺴﺎب داده‪ ،‬داده ﮐﺎوي‪ ،‬ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر و ﺗﺠﺴﻢ آن‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭘﻨﺠﻢ‬

‫ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎي اﺳﻨﺎدي‬

‫ﻋﻨﻮان دﯾﮕﺮ ﭘﺎﯾﮕﺎه ﻫﺎي داده ﻫﺎي اﺳﻨﺎدي ‪،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ اﺳﻨﺎد اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ)ﺳﻮﯾﻔﺖ ‪(2001‬‬
‫اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺮاي ﮐﺎﺳﺘﻦ دﻓﻌﺎت ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ ﻣﺠﺪد و ذﺧﯿﺮه داده ﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد از اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺮاي اﻧﺘﺸﺎر‬
‫اﻃﻼﻋﺎت از اﻧﺒﺎر داده ﻫﺎ م ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ‪،‬ﭘﺮدازش ﭘﺮواﻧﻪ ﮐﺎر ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ‪،‬ﭘﯿﮕﯿﺮي ﻣﺤﻤﻮﻟﻪ ﻫﺎي ﮐﺸﺘﯽ و اﺗﻮﻣﺎﺳﯿﻮن‬
‫ﮐﺎرﻫﺎي در ﺟﺮﯾﺎن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد ﺑﺴﯿﺎري از ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﮔﻨﺠﺎﯾﺶ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ اﺳﻨﺎد‬
‫اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﻋﻤﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و اﮐﺜﺮ ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ وب را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﭼﻮن ‪ edm‬از ﻫﺮ دو ﭘﺎﯾﮕﺎه داده اي ﭼﻨﺪ رﺳﺎﻧﻪ اي و ﺟﻬﺖ دار اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﭘﺎﯾﮕﺎه داده اي اﺳﻨﺎدي‬
‫در دو ﺑﺨﺶ ﮔﻨﺠﺎﻧﺪه ﺷﺪ ‪ .‬آﻧﭽﻪ در ﻣﻮرد‪EDM‬ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻔﺮد اﺳﺖ اﺟﺮا و ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي آن اﺳﺖ‪ .‬ﺷﺮﮐﺖ‬
‫‪ MODANNE DOUYLAS‬آﮔﻬﯽ ﻫﺎي ﺧﺪﻣﺎت ﻫﻮاﭘﯿﻤﺎﯾﯽ را ﺑﻪ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﺧﻮد در ﺳﺮاﺳﺮ دﻧﯿﺎ از ﻃﺮﯾﻖ‬
‫اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ ﺗﻮزﯾﻊ ﮐﺮد‪ .‬ﺷﺮﮐﺖ از ﺣﺠﻢ ﻣﺘﻨﺎوب آﮔﻬﯽ ﻫﺎ ﺑﺎ ﺑﯿﺶ از ‪ 200‬ﺧﻂ ﻫﻮاﯾﯽ‪4 ،‬ﻣﯿﻠﯿﻮن ﺻﻔﺤﻪ اﺳﻨﺎد در‬
‫ﺳﺎل اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد‪ .‬ﻫﻢ اﮐﻨﻮن ﮐﻞ آن در ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺴﺖ‪،‬ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﻦ ﺻﺮﻓﻪ ﺟﻮﯾﯽ در ﭘﻮل وزﻣﺎن ﻧﯿﺰ ﺑﺮاي ﺷﺮﮐﺖ‬
‫و ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن وي ﺑﻪ ﺟﺎ ﻣﺎﻧﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ MOROROLA‬از ‪DMS‬ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮاي ذﺧﯿﺮه اﺳﻨﺎد و ﺑﺎزﯾﺎﺑﯽ آﻧﻬﺎ ﺑﻠﮑﻪ ﻫﻢ ﭼﻨﯿﻦ ﺑﺮاي ﻫﻤﮑﺎري‬
‫ﮔﺮوﻫﯽ ﮐﻮﭼﮏ و ﺗﻘﺴﯿﻢ آﮔﺎﻫﯽ و داﻧﺶ ﺷﺮﮐﺖ در ﺳﻄﺢ وﺳﯿﻊ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﮔﺮوﻫﻬﺎي ﻣﺠﺎزي را ﺗﻮﺳﻌﻪ‬
‫داده اﺳﺖ ﮐﻪ در آن ﻣﺮدم ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺤﺚ ﮐﻨﻨﺪ و اﻃﻼﻋﺎت را ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ‪ DMS‬ﻓﺎﻗﺪ ﺷﺒﮑﻪ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﮐﻨﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ اﺳﻨﺎدي ﻓﺎﻗﺪ ﺷﺒﮑﻪ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﻘﺮون ﺑﻪ ﺻﺮﻓﻪ و ﮐﺎرآﻣﺪ اﺳﺖ ﻫﻢ اﮐﻨﻮن آﻣﺮﯾﮑﺎ‪ ،‬ﮔﺰﯾﻨﻪ‬
‫درﯾﺎﻓﺖ ﻣﺎﻫﺎﻧﻪ وﺿﻌﯿﺖ ﺻﻮرﺗﺤﺴﺎﺑﻬﺎي آﻧﻼﯾﻦ ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ در ﺟﺰﺋﯿﺎت وﺿﻌﯿﺖ داﻧﻠﻮد‪ ،‬اﺣﯿﺎ و ﺑﺎزﯾﺎﺑﯽ‬
‫ﭼﺮﺧﻪ ﻫﺎي ﻗﺒﻠﯽ ﺻﻮرﺗﺤﺴﺎب و ﺑﺮرﺳﯽ ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﻌﻮﯾﻖ اﻧﺪاﺧﺘﻪ ﺷﺪه ‪،‬اﻣﺎ ﻫﻨﻮز ﺻﻮرﺗﺤﺴﺎب ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻫﻤﯿﻨﮑﻪ اﯾﻦ ﮔﺰﯾﻨﻪ در ﻧﻈﺮ ﻋﻤﻮم رﺷﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي ﭘﺴﺘﯽ و ﺗﻮﻟﯿﺪ را ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽ دﻫﺪ ﺷﺮﮐﺖ‬
‫‪ XEROX‬اوﻟﯿﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ و اﻃﻼﻋﺎت ﺧﻮد را در ﺳﮑﻮي ‪ EDM‬ﺧﻮد ﺗﻮﺳﻌﻪ داد‪.‬‬
‫ﭘﺎﯾﮕﻪ ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﭼﻨﺪ رﺳﺎﻧﻪ اي ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ‪ :‬ﺳﺎده ﺗﺮ‬ ‫ﺿﻤﯿﻤﻪ ‪5,13‬‬
‫‪ IBM‬ﺳﺎﺧﺖ ﺳﺮور ﭼﻨﺪ رﺳﺎﻧﻪ اي ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ دﯾﺠﯿﺘﺎﻟﯽ ‪ DB‬ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ذﺧﯿﺮه ‪ ،‬اداره و ﺑﺎزﯾﺎﺑﯽ‬
‫ﻣﺘﻦ ‪ ،‬وﯾﺪﺋﻮ و ﺗﺼﺎوﯾﺮ دﯾﺠﯿﺘﺎﻟﯽ ﺷﺪه در ﺷﺒﮑﻪ ‪،‬ﺗﻮﺳﻌﻪ داد ‪ .‬ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ دﯾﺠﯿﺘﺎل ﺷﺎﻣﻞ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻣﺤﺼﻮل ﻧﺮم‬
‫اﻓﺰاري و ﺳﺨﺖ اﻓﺰاري ﻣﻮﺟﻮد در ‪ IBM‬اﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﻫﺮ ﺧﺮﯾﺪ و ﻣﺸﺎوره ‪ ،‬ادﻏﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ و‬
‫ﭘﯿﺸﺎﭘﯿﺶ ﺑﺎ ذﺧﯿﺮه ﭼﻨﺪ رﺳﺎ ﻧﻪ اي و ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎي ﺑﺎزﯾﺎﻓﺘﯽ از ﺳﺎﯾﺮ ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن ﻋﻤﺪه و اﺻﻠﯽ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ﺷﺮﮐﺖ ﺑﻪ ﺛﺒﺖ رﺳﯿﺪه ‪ media way‬اذﻋﺎن ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺎﯾﮕﺎه اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ‬
‫ﭼﻨﺪ رﺳﺎﻧﻪ اي ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ اﻃﻼﻋﺎت ﭼﻨﺪ رﺳﺎﻧﻪ را ﺑﺎزﯾﺎﺑﯽ ‪ ،‬ذﺧﯿﺮه و ﺷﺎﺧﺺ ﮔﺬاري ﮐﻨﺪ و زﻣﺎﻧﯽ راﺣﺖ‬
‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده اي ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ‪ ،‬اﻃﻼﻋﺎت ﻓﻬﺮﺳﺖ دار را ﻧﮕﻬﺪاري ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪ dbms .‬از ﺷﺮﮐﺘﻬﺎﯾﯽ اﺳﺖ‬
 ‫‪234‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫ﮐﻪ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل آﻧﭽﻪ ‪، mediaway‬ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻓﻬﺮﺳﺖ ﭼﻨﺪ رﺳﺎﻧﻪ ﻣﯽ ﻧﺎﻣﺪ ‪،‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺻﺪا‪،‬‬
‫وﯾﺪﺋﻮ و ﺗﺼﺎوﯾﺮ را در ﻃﻮل ﺳﮑﻮﻫﺎي ﻧﻬﺎﯾﯽ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ ‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ آژاﻧﺲ ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت ﻣﺜﻼ‬
‫ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺧﻮاﻫﺎن اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺤﺼﻮل در اﯾﺠﺎد دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﺗﺼﺎوﯾﺮ آﮔﻬﯽ ﻫﺎي ﺳﺎﻟﻬﺎي ﻗﺒﻞ ﮐﻪ در‬
‫ﺳﺮورﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ذﺧﯿﺮه ﺷﺪه ‪،‬ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪.‬‬
‫‪ Mediaway‬ﺗﻨﻬﺎ ﻓﺮوﺷﻨﺪه اي اﺳﺖ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻫﺪف را دﻧﺒﺎل ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن ﭘﺎﯾﮕﺎه داده اي ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ‬
‫ﻧﻈﯿﺮ ﺷﺮﮐﺖ ﺛﺒﺖ ﺷﺪه ‪ oracle‬ﯾﮏ ﺳﺮي ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت داده ﻫﺎي ﭼﻨﺪ رﺳﺎﻧﻪ اي ادﻏﺎم ﺷﺪه در ﺳﺮورﻫﺎي‬
‫ﺑﺎﻧﮏ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﺷﺎن دارﻧﺪ ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻼوه‪ ،‬ﺑﺎﻧﮑﻬﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻧﯿﺰ ﺑﺮاي ذﺧﯿﺮه ﺗﺼﺎوﯾﺮ اﺳﮑﻦ ﺣﻖ دارﻧﺪ‪ .‬در‬
‫ﻣﯿﺎن ﺻﻨﺎﯾﻌﯽ ﮐﻪ از اﯾﻦ ﻓﻨﺎوري اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪ ،‬ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ ‪،‬ﺑﯿﻤﻪ‪،‬ﺧﺮده ﻓﺮوﺷﯽ و ﮐﺎر اﻣﻼك‬
‫ﻫﺴﺖ‬
‫ﻣﻨﺒﻊ‪ :‬ﺗﻨﻈﯿﻢ ﺷﺪه و ﺧﻼﺻﻪ ﺷﺪه از وب ﺳﺎﯾﺘﻬﺎ و اﻃﻼﻋﺎت آﮔﻬﯽ ﺷﺪه ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن ﻣﺨﺘﻠﻒ‬

‫‪: jimmy neutron‬ﻣﻦ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻢ اﯾﻦ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده اي را درﺳﺖ ﮐﻨﻢ‬ ‫ﺿﻤﯿﻤﻪ ‪5,14‬‬
‫ﺗﻬﯿﻪ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن و ﺳﺎزﻧﺪﮔﺎن ﻓﯿﻠﻤﻬﺎي ﮐﺎرﺗﻮﻧﯽ ﮐﻪ در ﻓﯿﻠﻢ ‪ jimmy neutron‬ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪ :‬ﭘﺴﺮ ﻧﺎﺑﻐﻪ‬
‫‪،‬ﻫﺰاران ﻗﺎﻟﺐ را روي ﭼﻬﺎر ﺑﺎﻧﮏ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﺑﺰرگ‪،‬ردﯾﺎﺑﯽ ﮐﺮد ﺗﻮﻟﯿﺪات ‪dna‬ﺷﺮﮐﺖ ﺧﺪﻣﺎت اﻧﯿﻤﯿﺸﻦ ﮐﻪ‬
‫ﺑﺎ ‪nickelodeon‬و ﻧﻮﯾﺴﻨﺪه ﻧﻤﺎﯾﺸﻨﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﺗﻠﻮﯾﺰﯾﻮﻧﯽ و ﮐﺎرﮔﺮدان اﺳﺘﯿﻮ ‪ odekerk‬ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻓﯿﻠﻢ‬
‫ﮐﺎرﮐﺮد‪ ،‬ﻣﺸﮑﻞ ﺟﻔﺖ ﮐﺮدن ‪ 1800‬ﺳﮑﺎﻧﺲ ﮐﻪ ﻣﺮﮐﺐ از ﻓﯿﻠﻢ ‪ 82‬دﻗﯿﻘﻪ اي ﺑﺎ ردﯾﺎﺑﯽ و ﺛﺒﺖ آﻧﻬﺎ در ﭼﻬﺎر‬
‫ﺑﺎﻧﮏ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ‪،‬ﻧﺸﺎن داد‪ .‬ﯾﮑﯽ از آﻧﻬﺎ ﺳﻮارﮐﺮدن اوﻟﯿﻪ داﺳﺘﺎن ‪ ،‬ﻓﯿﻠﻢ ﺑﺮدارﯾﻬﺎي اﺧﺘﺼﺎص ﯾﺎﻓﺘﻪ ﺑﺮاي‬
‫ﺑﺎزﯾﮕﺮان اﻧﻔﺮادي ودﯾﮕﺮي ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﻫﺮ ﻗﺎﻟﺐ در ﺳﺮاﺳﺮ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ اﺳﺖ‪ .‬در اﺟﺮاي ﻓﯿﻠﻢ‪ 20000،‬ورودي‬
‫وﺟﻮد دارد ‪ .‬ﻫﺮ ﺿﺒﻂ ‪ ،‬اﻃﻼﻋﺎت را در ﺧﺼﻮص ﻫﺮ ﺗﺎرﯾﺦ ﻓﯿﻠﻤﺒﺮداري و ﺑﺎزﮔﺮداﻧﺪن آن ﺑﻪ اول ﻃﺮح را‬
‫دﻧﺒﺎل ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﺑﺎﻧﮑﻬﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻓﯿﻠﻢ را ﺗﻨﻬﺎ در ﻫﯿﺠﺪه ﻣﺎه ﺗﮑﻤﯿﻞ ﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﺑﺨﺶ اﯾﻦ‬
‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﺮ ﻓﺮدي دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﻓﯿﻠﻢ ﺑﺮداري ﻫﻤﺎن ﻟﺤﻈﻪ را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و ﻧﯿﺎزي ﺑﻪ ردﯾﺎﺑﯽ ﻓﺮدي و ﺟﺴﺘﺠﻮ‬
‫ﺑﺎ ‪ 4‬ﺗﺎ ‪ 8‬ﻓﻮت ﻧﺪاﺷﺖ‪.‬‬

‫ﺑﺎﻧﮏ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‬

‫ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎي ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ‪،‬ﺧﺼﻮﺻﺎ ﻋﺎﻣﻠﯿﻦ ﻫﻮش در ﺷﺒﮑﻪ و ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺎي ﺧﻨﺜﯽ ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ‪ ،‬دﺳﺘﺮﺳﯽ و‬
‫دﺳﺘﮑﺎري ﺑﺎﻧﮑﻬﺎي ﭘﯿﭽﯿﺪه را آﺳﺎن ﻣﯽ ﮐﻨﺪ درﻣﯿﺎن ﺳﺎﯾﺮ ﻣﻮارد ‪،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺑﺎﻧﮏ اﻃﻼﻋﺎت را ﺑﺎ ﺗﻬﯿﻪ و‬
‫اﯾﺠﺎد آن ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﺗﺪاﺧﻞ ‪،‬ارﺗﻘﺎ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺑﺎﻧﮏ اﻃﻼﻋﺎت ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﻣﯽ ﺷﻮد‬
 ‫‪235‬‬ ‫اﻧﺒﺎر داده‪،‬اﮐﺘﺴﺎب داده‪ ،‬داده ﮐﺎوي‪ ،‬ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر و ﺗﺠﺴﻢ آن‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭘﻨﺠﻢ‬

‫دﺷﻮارﯾﻬﺎ در ﺗﻠﻔﯿﻖ ‪ es‬ﺑﻪ ﺑﺎﻧﮑﻬﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﺑﺰرگ‪ ،‬ﻣﺸﮑﻞ اﺻﻠﯽ ﺑﺮاي ﺷﺮﮐﺘﻬﺎي ﺑﺰرگ‪،‬ﺷﺪه اﺳﺖ‬
‫ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎ ﺗﺸﺨﯿﺺ اﻫﻤﯿﺖ اﯾﻦ اﻧﺴﺠﺎم و ﺗﻠﻔﯿﻖ ‪،‬ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻧﺮم اﻓﺰاري را ﺑﺮاي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ از آﻧﻬﺎ‬
‫ﺗﻮﺳﻌﻪ داده اﻧﺪ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﭼﻨﯿﻦ ﻣﺤﺼﻮﻟﯽ‪ DBMS،‬ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ‪ ORACLE‬اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮﺧﯽ از ﻋﻤﻠﮑﺮدﻫﺎي‬
‫‪ES‬راﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﺑﻬﯿﻨﻪ ﭘﺮس و ﺟﻮ ﺛﺒﺖ ﮐﺮده ﮐﻪ ﮐﺎراﻣﺪﺗﺮﯾﻦ ﻣﺴﯿﺮ ﺑﺮاي ﭘﺮس و ﺟﻮﻫﺎي ﺑﺎﻧﮏ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ در ﺳﻔﺮ‬
‫اﺳﺖ در ﺑﺎﻧﮑﻬﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﺗﻮزﯾﻊ ﺷﺪه ‪،‬ﺑﻬﯿﻨﻪ ﮔﺮ ﭘﺮس وﺟﻮ ﺗﺸﺨﯿﺺ ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﻋﮑﺲ‬
‫آن ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎﻟﺪو ﺛﺒﺘﯽ ﺑﻪ ﻣﺎﺷﯿﻨﯽ ﮐﻪ ده ﻫﺰار رﮐﻮرد را ﻧﮕﻬﺪاري ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺘﺮ اﺳﺖ)ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎزي ﺑﺮاي‬
‫ﮐﺎرﺑﺮان ﻣﻬﻢ اﺳﺖ ﭼﻮن ﺑﺎ ﭼﻨﯿﻦ ﻗﺎﺑﻠﯿﺘﯽ ﺗﻨﻬﺎ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ آﺷﻨﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﭼﻨﺪ ﻗﺎﻧﻮن را دارﻧﺪ و ﺗﻨﻬﺎ درﺧﻮاﺳﺖ اﺳﺘﻔﺎده از‬
‫ﭘﺎﯾﮕﺎه داده اي را ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ(ﻣﺤﺼﻮل دﯾﮕﺮ ‪ INGRES‬اﺳﺖ ﮐﺎرﮔﺰاران ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﺑﺎﻧﮏ‬
‫اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ را ﺧﺼﻮﺻﺎ در اﻧﺒﺎرﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﺑﺰرگ‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ دﻫﻨﺪ آﻧﻬﺎ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪﻣﺮﺟﻊ ﮐﺎرﺑﺮ را ﺣﻔﻆ‬
‫ﮐﻨﻨﺪ و ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﺑﺮرﺳﯽ راﺑﺎ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﻧﯿﺎزﻫﺎي ﮐﺎرب اﻓﺰاﯾﺶ دﻫﻨﺪ اﯾﻨﻬﺎ ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ﻣﻬﻤﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ در ﻧﻬﺎﯾﺖ‬
‫ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد ﺿﻤﯿﻤﻪ ‪ 5,15‬را ﺑﺎ ﺗﻤﺮﮐﺰ ﺑﺮ ﺟﺰﺋﯿﺎت ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻬﺎي اﺧﯿﺮ در ﮐﺎرﮔﺰاران‬
‫ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮐﻨﯿﺪ‬
‫ﯾﮑﯽ از اﺑﺘﮑﺎرات اﺻﻠﯽ ‪ IBM‬در ﺗﺠﺎرت ‪ AI‬ﺗﺎﻣﯿﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻓﺮﻋﯽ ﭘﺮدازش اﻃﻼﻋﺎت اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺑﺎﻧﮏ‬
‫اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﮐﺎرﺑﺮان را ﻗﺎدر ﺑﻪ اﺳﺘﺨﺮاج اﻃﻼﻋﺎت از ﺑﺎﻧﮏ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ و ﻫﺪاﯾﺖ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده‬
‫اي ﺳﯿﺴﺘﻢ در ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﻫﻢ اﮐﻨﻮن ﺑﺎﻧﮏ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﮐﺎر ذﺧﯿﺮه ﻋﮑﺴﻬﺎ‪ ،‬ﮔﺮاﻓﯿﮑﻬﺎ ‪،‬ﺻﺪاﻫﺎو‬
‫اﻧﻮاع دﯾﮕﺮ رﺳﺎﻧﻪ را اﻧﺠﺎم ﻣﯽ دﻫﻨﺪ ‪ .‬ﻃﺒﻖ ﻧﺘﺎﯾﺞ‪ ،‬دﺳﺘﺮﺳﯽ و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺑﺎﻧﮑﻬﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﺳﺨﺖ ﺗﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ در دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﺑﺎﻧﮏ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻧﯿﺰ در اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺪاﺧﻼت زﺑﺎن ﻃﺒﯿﻌﯽ ‪ ،‬ﻣﻬﻢ‬
‫اﺳﺖ ﭼﻮن ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮاي ﮐﻤﮏ ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ و ﺑﺎزﯾﺎﺑﯽ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ اﻓﺮادي ﮐﻪ آﺷﻨﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﯾﺴﯽ‬
‫ﻧﺪارﻧﺪ ﮐﻤﮏ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ BOT‬ﻫﺎي آﯾﻨﺪه‬ ‫ﺿﻤﯿﻤﻪ ‪5,15‬‬
‫اﻣﺮوزه ﺑﻪ اﻧﺪازه ﮐﺎﻓﯽ ﻧﻬﺎدﻫﺎي ﻧﺮم اﻓﺰاري وﺟﻮد داردﮐﻪ در ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﮐﻤﮑﯽ‪،‬ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎي ﺟﺴﺘﺠﻮ و اﺑﺰار‬
‫ﺧﺮﯾﺪ ﯾﺎﻓﺖ ﻣﯿﺸﻮﻧﺪ ‪ .‬ﻃﯽ ﭼﻨﺪ ﺳﺎل ﺑﻌﺪ ‪ ،‬زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي رﺷﺪ ﭘﯿﺪا ﮐﺮد و ﻧﻬﺎدﻫﺎ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺧﻮدرا ﺑﺎ‬
‫ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ اﻓﺰاﯾﺶ دادﻧﺪدر ﻓﺮاﯾﻨﺪﻫﺎي ﺗﺠﺎري ﺳﺎزﻣﺎن ﺗﺎﺛﯿﺮ ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬آﻣﻮزش‪،‬ﺣﻤﺎﯾﺖ در ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي و ﺗﻮزﯾﻊ‬
‫داﻧﺶ ﻫﻢ اﺛﺮ ﻣﯽ ﭘﺬﯾﺮد اﻣﺎ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ‪،‬ﺗﺪارﮐﺎت ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻗﺎﺗﻞ در ﺗﺠﺎرت روزﻣﺮه در ﻧﻈﺮ ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ‪ .‬وﯾﮋﮔﯽ‬
‫ﮐﺎرﮔﺰاران ﻧﺮم اﻓﺰاري ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﻣﻮﺟﺐ ﻣﯽ ﺷﻮد ﺗﺎ آﻧﻬﺎ ﺑﺪون دﺧﺎﻟﺖ اﻧﺴﺎن ﮐﺎر ﺧﻮد را اﺟﺮا ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ‬
‫اﮐﺜﺮ ﻋﺎﻣﻠﯿﻦ ‪ ،‬ﮔﺮاﯾﺸﻬﺎي ﮐﺎرﺑﺮان ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﺗﻄﺒﯿﻘﯽ آﻧﻬﺎ را ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﻨﺪو ﺷﺨﺼﯽ ﺳﺎزي ﺑﺮ اﺳﺎس‬
‫آﻧﭽﻪ در ﻣﻮرد ﮐﺎرﺑﺮان ﻣﯽ آﻣﻮزﻧﺪ را اراﺋﻪ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‪ .‬ﯾﮏ ﻫﺪف ﻧﺮم اﻓﺰار و ﺗﻮﺳﻌﻪ دﻫﻨﺪﮔﺎن آﻧﻬﺎ‪ ،‬ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ و‬
‫ﮔﺴﺘﺮش ﻣﺎﺷﯿﻨﻬﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﺎرﻫﺎﯾﯽ را ﮐﻪ ﻣﺮدم ﻧﻤﯽ ﺧﻮاﻫﻨﺪ اﻧﺠﺎم دﻫﻨﺪ‪ ،‬اﻧﺠﺎم ﻣﯽ دﻫﺪ‪ .‬دﯾﮕﺮي ﻣﺤﻮل‬
‫ﮐﺮدن اﻣﻮر ﺑﻪ ﻣﺎﺷﯿﻨﻬﺎ در ﮐﺎرﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻧﺎﻇﺮﺑﺮ اﻧﺴﺎن اﺳﺖ ﻧﻈﯿﺮ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﻗﯿﻤﺖ ‪،‬ﮐﯿﻔﯿﺖ‪،‬دﺳﺘﺮﺳﯽ و ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺣﻤﻞ‬
 ‫‪236‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫اﻗﻼم‪.‬‬
‫ﻧﻬﺎدﻫﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﻮدﮐﺎر ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ را اﺟﺮا ﮐﻨﻨﺪ ﺑﻪ ﺳﻮاﻻت ﭘﺎﺳﺦ دﻫﻨﺪ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﮕﻮﯾﻨﺪ ﭼﻪ‬
‫وﻗﺖ اﺗﻔﺎق ﻣﯽ اﻓﺘﺪ‪،‬ﺗﺤﻮﯾﻞ و اراﺋﻪ ﺧﺒﺮ‪ ،‬ﻣﻌﻠﻢ ﺧﺼﻮﺻﯽ و ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ در ﺧﺮﯾﺪ را اﻧﺠﺎم دﻫﻨﺪ ﮐﺎرﮔﺰاران از ﯾﮏ‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ دﯾﮕﺮ ﺣﺮﮐﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪوﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﺬاﮐﺮه ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ از ﺗﺴﻬﯿﻞ دﻫﻨﺪه ﺑﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﺗﻐﯿﯿﺮ‬
‫ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‬

‫‪ 5,7‬اﻧﺒﺎر ﮔﺮداﻧﯽ داده ﻫﺎ‬

‫ﺑﺮاي ﺑﺎز ﮐﺮدن دﯾﺪ‪ ،‬ﯾﮏ ﺳﻨﺎرﯾﻮ در ﻣﻮرد اﻧﺒﺎر داده ﻫﺎ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮاي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ در ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ‪،‬ﺗﺤﻠﯿﻞ‬
‫ﻣﻘﺎدﯾﺮ اﻧﺒﻮه اﻃﻼﻋﺎت از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﮑﺎر رود را ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ ﻗﺎدر اﺳﺖ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺳﺮﯾﻌﯽ را ﺑﺮاي ﺣﻤﺎﯾﺖ‬
‫از ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻣﻬﻢ ﺗﺎﻣﯿﻦ ﺳﺎزد ‪ .‬اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻬﻢ در ﺑﺴﯿﺎري از ﻣﻮﺳﺴﺎت دوﻟﺘﯽ ﭘﺨﺶ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ و ﺑﺎ ﻫﻢ ﯾﮑﯽ ﻣﯽ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ ﺗﺎ در ﻣﻮارد ﻧﯿﺎز در ﺗﺒﺎدﻻت ﻓﻨﯽ و ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺟﺪي ‪ ،‬در دﺳﺘﺮس ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ .‬ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ﺧﺼﻮﺻﯽ و دوﻟﺘﯽ‬
‫اﻃﻼﻋﺎت‪،‬داده ﻫﺎ و آﮔﺎﻫﯽ ﻫﺎي ﻻزم را ﺑﻪ ﻣﯿﺰان اﻃﻼﻋﺎت و ذﺧﯿﺮه آﻧﻬﺎ در ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي ﺷﺪه ﺟﻤﻊ‬
‫آوري ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ روز ﮐﺮدن ‪،‬ﺑﺎزﯾﺎﺑﯽ ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده و اﻧﺘﻘﺎل اﯾﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﭘﯿﭽﯿﺪه ﺗﺮ اﺳﺖ در ﻫﻤﯿﻦ زﻣﺎن‪ ،‬ﺗﻌﺪاد‬
‫ﮐﺎرﺑﺮاﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﺷﺒﮑﻪ در ﺗﻌﺎﻣﻠﻨﺪ روﺑﻪ اﻓﺰاﯾﺶ اﺳﺖ ‪ .‬ﮐﺎر ﺑﺎ ﺑﺎﻧﮏ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ‬
‫ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ دﺷﻮار اﺳﺖ وﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ دﻗﯿﻖ اﺳﺖ ‪ .‬داده ﻫﺎ ﺑﺮاي اﻧﺒﺎر داده از ورودي ﻫﺎ و ﺧﺮوﺟﯽ ﻫﺎي‬
‫ﻣﺘﻌﺪد آورده ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫داده ﻫﺎي ﺣﺎﺻﻞ از اﻧﺒﺎر داده ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﯿﺮوﻧﯽ و دروﻧﯽ اﺳﺖ و ﻃﺒﻖ ﻧﯿﺎزﻫﺎي ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ‪،‬‬
‫ﻣﺮﺗﺐ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬زﻣﺎﻧﯿﮑﻪ داده ﻫﺎ در ﻣﺨﺰن داده ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ اﻧﺒﺎر اﺧﺘﺼﺎﺻﯽ داده ﺑﺮاي ﯾﮏ ﻣﺤﺪوده‬
‫ﺧﺎص ﯾﺎ ﺑﺨﺶ ﻣﻌﯿﻦ ﺑﺎﺷﺪ ﻏﺎﻟﺒﺎ اﻧﺒﺎر اﺧﺘﺼﺎﺻﯽ داده ﻫﺎ ﺣﺬف ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ و اﺑﺰار ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر در‬
‫ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﻫﺎي ﺷﺨﺼﯽ ﺳﺮوﯾﺲ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﺑﻪ آﺳﺎﻧﯽ ﺑﺎرﮔﺬاري ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ و ﻣﮑﻌﺐ ﻫﺎي داده ﻣﺤﻠﯽ ﺑﮑﺎر ﻣﯽ روﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺨﺰن داده ﻫﺎ را ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻫﺎي ﺷﯽ ﻣﺪار‪،‬ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ و ﻣﺘﻐﯿﺮ زﻣﺎﻧﯽ و ﻏﯿﺮ ﻧﺮﻣﺎل و ﻏﯿﺮ ﻓﺮار‬
‫ﺷﺮح داد ﮐﻪ از ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ‪ 5-2‬در ﻣﻮرد ﭼﻬﺎرﭼﻮب ﻣﺨﺰن داده ﻧﮕﺎه‬
‫ﮐﻨﯿﺪ‪ .‬اوﻟﺴﺘﯿﻦ ﯾﮏ ﻣﻌﺮﻓﯽ ﮐﻠﯽ در ﻣﻮرد ﻣﺨﺰن داده اراﺋﻪ داده اﺳﺖ ﻣﺎﻧﯿﻨﻮ)‪ (2001‬ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ اﻧﺒﺎر‬
‫داده را ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ ﻗﺮار داده اﺳﺖ ‪ .‬از آﻧﺠﺎﯾﯿﮑﻪ راه ﺣﻠﻬﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ اﻃﻼﻋﺎت ﮔﺰارﺷﯽ و‬
‫ﻣﺴﺘﻨﺪات اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ اﯾﺠﺎدﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﻫﺮ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ را در ﻫﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻋﺎﻣﻞ ﻣﺠﺘﻤﻊ ﮐﻨﻨﺪ راه ﺣﻞ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺎﻋﺚ دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت و ﮔﺰارﺷﺎت ﭘﺮدازش ﺷﺪه از ﻣﺨﺰن داده ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﺨﺰن داده ﯾﮏ ﻣﺨﺰن‬
‫داده ﺟﺎﻣﻊ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﺤﻠﯿﻠﻬﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز را ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺎزﻣﺎن ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ اراﺋﻪ اﻃﻼﻋﺎت‬
‫ﺧﻼﺻﻪ ﺷﺪه و ﻣﻔﺼﻞ اﺳﺖ ‪ .‬ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ از اﯾﻦ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺑﺮ ﻣﯽ آﯾﺪ ﺑﻪ ﻫﻤﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺳﺎزﻣﺎن‬
 ‫‪237‬‬ ‫اﻧﺒﺎر داده‪،‬اﮐﺘﺴﺎب داده‪ ،‬داده ﮐﺎوي‪ ،‬ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر و ﺗﺠﺴﻢ آن‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭘﻨﺠﻢ‬

‫دﺳﺘﺮﺳﯽ دارد و از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻧﺎﺷﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﻫﻢ ﺑﯿﺮوﻧﯽ وﻫﻢ دروﻧﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ‪ 5-2‬درﺑﺎره‬
‫ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﻋﻤﻠﮑﺮد داده در ﻣﺨﺰن)ﺳﻤﺖ ﭼﭗ(و در ﻣﻮرد ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺑﺎ اﺑﺰار)ﺳﻤﺖ راﺳﺖ( ﺗﻮﺟﻪ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺨﺰن داده ﺑﺎ ﺗﻔﮑﯿﮏ ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﻣﺤﯿﻂ ﻫﺎي ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي و ﻣﺤﯿﻂ ﻫﺎي ﻋﻤﻠﯽ ﺷﺮﮐﺖ ﺷﺮوع ﻣﯽ‬
‫ﺷﻮد ‪ .‬در ﻗﻠﺐ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺷﺮﮐﺘﻬﺎ ‪ ،‬ﻣﺨﺰﻧﯽ از داده ﻫﺎي ﻋﻤﻠﯽ وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻ از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺮدازش ﺗﺒﺎدل‬
‫آﻧﻼﯾﻦ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻋﺎﻣﻞ اﺻﻠﯽ ﻧﺎﺷﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻧﻘﻄﻪ ورود ﺳﻔﺎرش درﺧﻮاﺳﺖ ﻫﺎي ﻓﺮوش‪.‬‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎ ي‪ oltp‬دراﺑﺘﺪا در ‪ COBOL‬ﺑﮑﺎر ﻣﯽ روﻧﺪﺑﺨﺼﻮص ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﺑﺎﻧﮑﺪاري و در ﻣﺤﯿﻂ‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﻨﺘﺮل اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺸﺘﺮي ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ‪ OLAP‬در ﻣﻮرد ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺎﻟﯽ و ﻣﻮﺟﻮدي و‬
‫ﮐﻨﺘﺮل ﻧﯿﺰ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ داده ﻫﺎي ﻋﻤﻠﯽ را اﯾﺠﺎد ﻧﻤﺎﯾﺪ )ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺷﺮﮐﺘﻬﺎ از وب ﺑﺮاي ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﻣﻮروﺛﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ‬
‫ﮐﻨﻨﺪ( اﯾﻦ اﻣﺮ ﯾﮏ اﺷﺘﺒﺎه ﭘﺮﻫﺰﯾﻨﻪ و ﻋﻤﺪي اﺳﺖ )ﺑﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﮐﺎرﺑﺮدي‪ 5-2‬وﻓﺼﻞ ‪6‬ﻧﮕﺎه ﮐﻨﯿﺪ( در ﻣﺤﯿﻂ ﻋﻤﻠﯽ ‪،‬‬
‫دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ داده‪ ،‬ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎي ﻣﻨﻄﻘﯽ ﮐﺎرﺑﺮد و ﻣﻨﻄﻖ اراﺋﻪ داده ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻ در ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻏﯿﺮ‬
‫ﻣﺮﺗﺒﻂ اﺳﺖ ‪ .‬داده ﻫﺎي ‪ OLAP‬ﻣﻌﻤﻮﻻ داده ﻫﺎي ﺟﺰﺋﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﯾﮏ روﯾﺪاد ﺧﺎص ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺛﺒﺖ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ‬
‫ﻓﺮوش را ﮐﻨﺘﺮل ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺧﻼﺻﻪ ﻧﻤﯽ ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺨﺎزن داده ﻫﺎي ﻏﯿﺮ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﻪ ﺑﺎزﯾﺎﺑﯽ داده ﺑﺮاي‬
‫ﮐﺎرﺑﺮد ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ از ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر‪/‬ﻫﻮش ﺗﺠﺎرت‪/‬ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ و ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻧﻤﯽ ﭘﺮدازﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل اﻃﻼﻋﺎت‬
‫ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ از ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻧﮑﺘﻪ ﻣﻬﻢ ﺗﻔﮑﯿﮏ ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﻣﺨﺰن داده از‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ OLAP‬اﺳﺖ‪.‬‬

‫اﻧﺒﺎرداري داده ﻫﺎ‪ ،‬از اوﻟﯿﻦ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺗﻠﻔﯿﻖ ﺷﺮﮐﺖ آﻣﺮﯾﮑﺎﯾﯽ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﮐﺮد‪:‬‬ ‫ﺿﻤﯿﻤﻪ ‪5,16‬‬
 ‫‪238‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫اوﻟﯿﻦ ﺷﺮﮐﺖ آﻣﺮﯾﮑﺎﯾﯽ ﮐﻪ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺧﻮد را از ﺑﺎﻧﮑﺪاري ﺳﻨﺘﯽ ﺗﻐﯿﯿﺮ داد ﺻﺮﻓﺎ روي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ رواﺑﻂ‬
‫ﺑﺎﻣﺸﺘﺮي ﺗﺎﮐﯿﺪ داﺷﺖ ﮐﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺷﺪ اﯾﻦ ﺷﺮﮐﺖ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮ از ﯾﮏ ﺷﺮﮐﺖ ﺑﺎ ‪60‬ﻣﯿﻠﯿﻮن ﺿﺮر در ﺳﺎل‬
‫‪ 1990‬ﺑﻪ رﻫﺒﺮ ﺧﺪﻣﺎت ﻣﺎﻟﯽ اﺑﺘﮑﺎري در دﻫﻪ ﺑﻌﺪ ﺷﻮد ‪ .‬اﺟﺮاي ﻣﻮﻓﻖ اﯾﻦ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺑﺪون اﻧﺒﺎر داده ﻫﺎ ﮐﻪ‬
‫‪ VISION‬ﻧﺎم دارد اﻣﮑﺎن ﭘﺬﯾﺮ ﻧﺒﻮد و ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺖ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﻣﺸﺘﺮي ﻧﻈﯿﺮ ﻣﺤﺼﻮﻻﺗﯽ‬
‫ﮐﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪،‬ﺧﺮﯾﺪ و ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻣﺸﺘﺮي را ذﺧﯿﺮه ﮐﻨﻨﺪ‬
‫ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ‪20‬درﺻﺪ از ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﺳﻮدآور رده ﺑﺎﻻ‬ ‫•‬
‫ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ‪40‬ﺗﺎ ‪ 50‬درﺻﺪي از ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﻏﯿﺮ ﺳﻮدآور‬ ‫•‬
‫ﺣﻔﻆ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻫﺎ‬ ‫•‬
‫ﻣﺠﺮاﻫﺎي ﺗﻮزﯾﻊ ﺑﺎ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﮐﻤﺘﺮ‬ ‫•‬
‫اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻫﺎﯾﯽ ﺑﺮاي ﺗﻮ ﺳﻌﻪ رواﺑﻂ ﻣﺸﺘﺮي‬ ‫•‬
‫ﺟﺮﯾﺎﻧﻬﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻣﺠﺪدا ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه‬ ‫•‬
‫دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت در ﻃﻮل اﻧﺒﺎر داده ﻫﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻮﺟﺐ ﯾﮏ ﺗﻐﯿﯿﯿﺮ اﻧﻘﻼﺑﯽ و ﺗﮑﺎﻣﻠﯽ ﺷﻮد اوﻟﯿﻦ‬
‫ﺷﺮﮐﺖ آﻣﺮﯾﮑﺎﯾﯽ ﻗﺎدر ﺑﻪ دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ ﯾﮏ ﺗﻐﯿﯿﺮ اﻧﻘﻼﺑﯽ ﺷﺪ و ﺧﻮدش را ﺑﻪ ﺷﺮﮐﺘﻬﺎي ﺧﺪﻣﺎت ﻣﺎﻟﯽ ﺗﺒﺪﯾﻞ‬
‫ﮐﺮد‬

‫وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎي ﻣﺨﺰن داده‬

‫وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎي ﻣﺨﺰن داده ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ اﺳﺖ‪:‬‬
‫●ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﻣﻮﺿﻮع‪ :‬داده ﻫﺎ ﻃﺒﻖ ﻣﻮﺿﻮع)ﻣﺜﻼ ﻣﺸﺘﺮي ‪ ،‬ﻧﻮع ﺳﯿﺎﺳﺖ ﮔﺬاري و ادﻋﺎي ﯾﮏ ﺷﺮﮐﺖ ﺑﯿﻤﻪ(‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن دﻫﯽ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ و ﺷﺎﻣﻞ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﻮﺿﻮع ﻣﺪاري ‪،‬ﮐﺎرﺑﺮان را‬
‫ﻗﺎدر ﻣﯽ ﺳﺎزد ﺗﺎ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ اﻧﺠﺎم ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر ﺧﻮد ﺑﻠﮑﻪ ﻋﻠﺖ آن را ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬ﻣﺨﺰن داده ﺑﺎ ﭘﺎﯾﮕﺎه‬
‫اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ اﮐﺜﺮ ﭘﺎﯾﮕﺎه ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ داراي ﺟﻬﺖ ﮔﯿﺮي ﺑﺮ ﻣﺤﺼﻮل ﻫﺴﺘﻨﺪو ﺑﺮ‬
‫ﮔﻮﻧﻪ اي ﺗﻨﻈﯿﻢ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﺗﺎ ﻣﻌﺎﻣﻼت ﺑﻪ ﺻﻮرﺗﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﺑﺮوز ﺑﺸﻮد و ﺟﻬﺖ ﮔﯿﺮي ﻣﻮﺿﻮﻋﯽ ﯾﮏ‬
‫دﯾﺪﮔﺎه ﺟﺎﻣﻊ را درﺑﺎره ﺳﺎزﻣﺎن ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫●ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﺷﺪه‪ :‬داده ﻫﺎي ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺘﻔﺎوت ﮐﺪﮔﺬاري ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ داده ﻫﺎي‬
‫ﺟﻨﺴﯿﺖ را ﺑﺼﻮرت ‪0‬و‪ 1‬در ﯾﮏ ﻣﮑﺎن و ‪M‬و‪ F‬در ﻣﮑﺎن دﯾﮕﺮ ﮐﺪﮔﺬاري ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در ﻣﺨﺰن داده ﻧﯿﺰ آﻧﻬﺎ را‬
‫ﺑﻪ ﺷﮑﻠﯽ ﺗﻤﯿﺰ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﺷﺪه و ﺛﺎﺑﺖ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﮐﺜﺮ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ از ﻫﻤﺎن ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﺮاي داده ﻫﺎي‬
‫اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻒ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ "ﻓﺮوش ﺧﺎﻟﺺ"ﺑﻪ ﻣﻔﻬﻮم ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺗﻌﻬﺪات ﺑﺨﺶ ﺑﺎزار ﯾﺎﺑﯽ‬
‫اﺳﺖ اﻣﺎ ﻓﺮوش ﮐﻠﯽ ﺑﻪ ﺑﺨﺶ ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ ﺑﺎز ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬داده ﻫﺎي ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ‪ ،‬ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ﻧﺎﭘﺎﯾﺪار و ﻣﺘﻐﯿﺮ را ﺑﺮﻃﺮف‬
 ‫‪239‬‬ ‫اﻧﺒﺎر داده‪،‬اﮐﺘﺴﺎب داده‪ ،‬داده ﮐﺎوي‪ ،‬ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر و ﺗﺠﺴﻢ آن‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭘﻨﺠﻢ‬

‫ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪو واژﮔﺎن ﯾﮑﻨﻮاﺧﺘﯽ را در ﺳﺎزﻣﺎن ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻃﺮح زﻣﺎن و داده در ﺳﺮاﺳﺮ دﻧﯿﺎ ﻣﺘﻔﺎوت‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫●ﻣﺘﻐﯿﺮ زﻣﺎﻧﯽ)ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻫﺎي زﻣﺎﻧﯽ(‪ :‬داده ﻫﺎ وﺿﻌﯿﺖ ﮐﻨﻮﻧﯽ را اراﺋﻪ ﻧﻤﯽ دﻫﻨﺪ آﻧﻬﺎ در روﻧﺪ ‪5‬ﯾﺎ ‪ 10‬ﺳﺎﻟﻪ‬
‫ﯾﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﮑﺎر ﻣﯽ روﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺷﯿﻮه ﻫﺎي ﮐﺎر ‪ ،‬ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ و ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﻫﺎ اﺳﺖ ‪ .‬ﮐﯿﻔﯿﺖ ﻣﻮﻗﺘﯽ در اﻧﺒﺎر داده‬
‫ﻫﺎ وﺟﻮد دارد زﻣﺎن ﯾﮏ ﺑﻌﺪ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﻫﻤﻪ ﻣﺨﺎزن داده آن را ﺣﻤﺎﯾﺖ ﮐﻨﻨﺪ داده ﻫﺎي ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ ﻣﺮﺑﻮط‬
‫ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺘﻌﺪد ﺷﺎﻣﻞ ﻧﻘﺎط زﻣﺎﻧﯽ ﻣﺘﻌﺪد اﺳﺖ )ﻣﺜﻼ ﺑﺎزدﯾﺪ ﻫﺎي روزاﻧﻪ ‪،‬ﻫﻔﺘﮕﯽ ‪ ،‬ﻣﺎﻫﺎﻧﻪ(‬
‫●ﻏﯿﺮ ﻓﺮار ﺑﻮدن‪ :‬زﻣﺎﻧﯿﮑﻪ داده ﻫﺎ وارد اﻧﺒﺎر ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﻓﻘﻂ ﻗﺎﺑﻞ ﺧﻮاﻧﺪن ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻧﻤﯽ ﺗﻮان آﻧﻬﺎ را ﺗﻐﯿﯿﺮ‬
‫داد ﯾﺎ ﺑﺮوز ﮐﺮد ‪ .‬داده ﻫﺎي ﺑﻼ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ و ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺑﻪ ﻋﻨﻮان داده ﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ ﺛﺒﺖ ﻣﯽ‬
‫ﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ اﻣﺮ اﻧﺒﺎر داده را ﻗﺎدر ﻣﯽ ﺳﺎزد ﺗﺎ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ اي ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺷﻮد ﺗﺎ ﺑﺮاي دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ داده ﻫﺎ ﻗﺎﺑﻞ ﮐﺎرﺑﺮد‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺜﻼ ﻣﻘﺎدﯾﺮ زﯾﺎدي از ﻓﻀﺎي آزاد ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﻧﯿﺴﺖ‪.‬و ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ ﻣﺠﺪد ﭘﺎﯾﮕﺎه اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ درارﺗﺒﺎط ﺑﺎ‬
‫ﻋﻤﻠﮑﺮدﻫﺎي ﺿﻌﯿﻒ اﻧﺒﺎر داده زﻣﺎﻧﺒﻨﺪي ﻣﯿﺸﻮد‪.‬‬
‫●ﺧﻼﺻﻪ ﺷﺪه‪ :‬داده ﻫﺎي ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ ﮔﺮداوري ﻣﯿﺸﻮﻧﺪ زﻣﺎﻧﯿﮑﻪ در ﺧﻼﺻﻪ ﻫﺎ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫●ﻏﯿﺮ ﻧﺮﻣﺎل ﺑﻮدن‪ :‬داده ﻫﺎي اﻧﺒﺎر داده ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻧﺮﻣﺎل ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ و داراي ﻓﺮاواﻧﯽ وﺗﮑﺮار ﺑﺎﻻﯾﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫●ﻣﻨﺎﺑﻊ‪ :‬ﻫﻤﻪ داده ﻫﺎ ﭼﻪ ﺑﯿﺮوﻧﯽ وﭼﻪ دروﻧﯽ اراﯾﻪ ﻣﯿﺸﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫●ﻓﻮق داده ﻫﺎ )ﺑﻪ ﻣﻔﻬﻮم داده در ﺑﺎره داده ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯿﺸﻮﻧﺪ(را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﯿﺸﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻓﻮق داده ﻫﺎ‬

‫ﻣﺎ ﺑﻪ ﺑﺤﺚ ﻓﻮق داده درﺑﺎره ﺑﺨﺶ اﻧﺒﺎرداده ﻣﯿﭙﺮدازﯾﻢ زﯾﺮا ﺗﺎ ﺛﯿﺮات ﻋﻤﺪه اي ﺑﺮ ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﻋﻤﻠﮑﺮد اﻧﺒﺎر‬
‫داده دارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ ﻗﺒﻼ ذﮐﺮ ﮔﺮدﯾﺪ ﻋﺒﺎرت ﻓﻮق داده ﺑﻪ داده ﻫﺎي درﺑﺎره داده ﻫﺎ اﺷﺎره دارد‪.‬ﻓﻮق داده‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﺎر و‬
‫ﺑﺮﺧﯽ از ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ داده را ﺷﺮح ﻣﯿﺪﻫﺪ در ﻧﺘﯿﺠﻪ در ﮐﺎرﺑﺮد ﻣﻮﺛﺮ ﯾﺎ ﻏﯿﺮ ﻣﻮﺛﺮ ﻧﻘﺶ دارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺎرﮐﻮ ﻧﺸﺎن داده اﺳﺖ ﮐﻪ ﻓﻮق داده ﮐﻠﯿﺪ راه ﺣﻞ ﭼﺎﻟﺶ اﯾﺠﺎد ﻣﺮﺑﻮط اﯾﺠﺎد ﺳﺎزﮔﺎر ﺑﺎ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮزي اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﻣﻘﺎﻣﺎت اﺟﺮاﯾﯽ ﺗﺸﺨﯿﺺ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ ﮐﻪ داﻧﺶ اﻃﻼﻋﺎت ﺷﺮﮐﺖ ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ‪.‬ﻓﻮق داده ﺷﺎﻣﻞ داﻧﺶ اﺳﺖ‬
‫و از ﻃﺮﯾﻖ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﯿﺘﻮان ﺑﻪ ان دﺳﺘﺮﺳﯽ ﯾﺎﻓﺖ واز ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻬﻢ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻓﻮق داده ﻫﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪﮐﺎرﺑﺮ ﺧﻮد را از ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﮐﺎرﺑﺮد و اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻬﺒﻮد ﺑﺨﺸﻨﺪ ‪.‬‬
‫اﯾﺠﺎد ﻣﺨﺰن ﻓﻮق داده در اﮐﺜﺮ ﺳﺎزﻣﺎ ﻧﻬﺎ اﻟﺰاﻣﯽ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻓﻮق داده ﻫﺎي ﮐﺴﺐ وﮐﺎر ﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﺸﮑﻼت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ‪ IT‬اﻓﺰاﯾﺶ ارزش ﺳﯿﺴﺘﻢ در ﮐﺴﺐ‬
‫وﺑﻬﺒﻮد ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي در ﺑﺎره ﮐﺴﺐ وﮐﺎر ﻣﯿﺸﻮﻧﺪ‪.‬‬
 ‫‪240‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫ﻃﺒﻖ ﻧﻈﺮ ﮐﺎﺳﺎم ‪،‬ﻓﻮق داده ﻫﺎي ﮐﺴﺐ وﮐﺎر ﺷﺎﻣﻞ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ درك ﻣﺎ را از داده ﻫﺎي اﻧﺘﻘﺎﻟﯽ‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯿﺪﻫﻨﺪ ‪ .‬ﻫﺪف اﺻﻠﯽ ﻓﻮق داده ‪ ،‬اراﯾﻪ ﻣﺘﻦ داده ﻫﺎﺳﺖ‬
‫ﯾﻌﻨﯽ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ داﻧﺶ را ﻏﻨﯽ ﻣﯽ ﺳﺎزد‪ .‬ﻓﻮق داده ﺗﺠﺎري ﺑﻪ ﺳﺨﺘﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﮐﺎراﯾﯽ اراﯾﻪ‬
‫ﺷﻮد و اﺣﺘﻤﺎل داده ﻫﺎي ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ ﺷﺪه را ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﯽ ﺳﺎزد‪.‬ﻧﯿﺎزﻫﺎي ﻣﺘﻨﯽ ﺑﺮاي ﻫﻤﻪ ﮐﺎرﺑﺮان ﻣﺸﺎﺑﻪ‬
‫ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ‪.‬ﻓﻮق داده ﻫﺎ ﺑﻪ ﺷﯿﻮه ﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪدي ﺑﻪ ﺗﺒﺪﯾﻞ داده واﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ داﻧﺶ ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﻓﻮق داده ﻫﺎ ﺷﺎﻟﻮده اي را ﺑﺮاي ﻣﻌﻤﺎري ﮐﻼن ﺗﺠﺎرت ﺷﮑﻞ ﻣﯿﺪﻫﺪ‪.‬ﺗﺎ ﻧﺘﺒﺎ ﯾﻮم ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﺷﻨﺎ ﺳﺎﯾﯽ ﺷﺮاﯾﻂ‬
‫ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﻓﻮق داده را ﺷﺮح ﻣﯿﺪﻫﺪ ‪.‬‬
‫ودووا و ﺗﺮﻟﯽ ﻧﯿﺰ ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻓﻮق داده را ﺑﺮاي ﻣﺨﺎزن داده اراﯾﻪ ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬‬
‫ﻓﻮق داده ﻣﻌﻨﺎﯾﯽ ‪،‬ﻓﻮق داده اﯾﺴﺖ ﮐﻪ از ﻧﻈﺮ ﻣﺘﻨﯽ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻣﺤﺘﻮا را ﺑﺮ اﺳﺎس وﯾﮋﮔﯽ ﺻﻨﻌﺖ ﯾﺎ‬
‫وﯾﮋﮔﯽ ﺑﻨﮕﺎه ﺷﺮح ﻣﯽ دﻫﺪ وﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﺪل ﯾﺎ ﻣﺎﻫﯿﺖ ﻓﻮق داده اﺳﺖ‪.‬اﺻﻮﻻ اﯾﻦ اﻣﺮ ﻣﺴﺘﻠﺰم اراﯾﻪ ﺳﻄﺢ در‬
‫ﻓﻮق داده اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﻌﺎدن ﻣﺘﻨﯽ ﺑﻌﻨﻮان ﺷﯿﻮه اي ﭘﻮﯾﺎ ﺑﺮاي در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻓﻮق داده ﻣﻌﻨﺎﯾﯽ اﺳﺖ ‪.‬ﺑﺮاي ﺟﺰﯾﯿﺎت ﺑﻪ" ﺷﺖ"‬
‫ﻧﮕﺎه ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫وﯾﺮاﯾﺶ ﻓﻮق داده ﺑﻨﮕﺎه ‪ ADT‬در ﻣﻮرد اﻧﺠﻤﻦ ﻫﺎي ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي ﮔﺴﺘﺮش دﻫﻨﺪه ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻫﺎي‪ADT‬‬
‫اﺳﺖ)درﺑﺨﺶ دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ و ﺗﻠﻔﯿﻖ داده ﺷﺮح داده ﺷﺪه اﺳﺖ( ﮐﻪ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻓﻮق داده را در ﺑﺮ ﻣﯿﮕﯿﺮد‪.‬‬
‫ﻣﻌﻤﺎري اﻧﺒﺎر داده و ﻓﺮاﯾﻨﺪﻫﺎ‬
‫ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻣﻌﻤﺎري اﺻﻠﯽ ﺑﺮاي اﻧﺒﺎر داده وﺟﻮد دارد‪.‬ﻣﻌﻤﺎري ﻫﺎي دو ﺳﺘﻮﻧﯽ و ﺳﻪ ﺳﺘﻮﻧﯽ ﻣﺘﺪاوﻟﺘﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻣﺎ ﮔﺎﻫﯽ ﻓﻘﻂ ﻣﻌﻤﺎري ﯾﮏ ﺳﺘﻮﻧﻪ وﺟﻮد دارد‪0‬‬
‫ﻣﮏ ﻓﺎدن ‪،‬ﻫﻮﻓﺮ وﭘﺮﺳﮑﺎت اﯾﻦ ﻣﻌﻤﺎرﯾﯽ ﻫﺎ را ﺑﺎ ﺗﻔﮑﯿﮏ ﻣﺨﺰن داده ﺑﻪ ﺳﻪ ﺑﺨﺶ ﺗﺸﺨﯿﺺ داد‪.‬‬
‫‪-1‬ﺧﻮد ﻣﺨﺰن داده ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ داده وﻧﺮم اﻓﺰار ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪-2‬ﻧﺮم اﻓﺰار ﮐﺴﺐ داده ﮐﻪ داده ﻫﺎ را ﻣﻮروﺛﯽ وﻣﻨﺎﺑﻊ ﺑﯿﺮوﻧﯽ ﻣﯿﮕﯿﺮد و اﻧﻬﺎ را ﻣﺴﺘﺤﮑﻢ ﻣﯿﮑﻨﺪ و ﺧﻼﺻﻪ‬
‫ﻣﯿﮑﻨﺪ واﻧﻬﺎ را در ﻣﺨﺰن داده ﺑﺎر ﮔﺰاري ﻣﯿﮑﻨﺪ‪.‬‬
‫‪-3‬ﻧﺮم اﻓﺰار ﺳﺮوﯾﺲ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﮐﻪ ﺑﻪ ﮐﺎرﺑﺮان اﺟﺎزه ﻣﯽ دﻫﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ داده ﻫﺎي ﻣﺨﺰن دﺳﺘﺮﺳﯽ ﯾﺎﻓﺘﻪ و آﻧﻬﺎ را‬
‫آﻧﺎﻟﯿﺰ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫در ﻣﻌﻤﺎري ‪3‬ﺳﺘﻮﻧﯽ ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ ﺷﺎﻣﻞ داده ﻫﺎ وﻧﺮم اﻓﺰار ﮐﺴﺐ داده ﻫﺎ در ﯾﮏ ﺳﺘﻮن ﻣﺨﺰن‬
‫داده درﺳﺘﻮﻧﯽ دﯾﮕﺮ وﺳﻮﻣﯿﻦ ﺳﺘﻮن ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻮﺗﻮر ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮐﺴﺐ وﮐﺎر وﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ از ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي اﺳﺖ‪.‬‬
 ‫‪241‬‬ ‫اﻧﺒﺎر داده‪،‬اﮐﺘﺴﺎب داده‪ ،‬داده ﮐﺎوي‪ ،‬ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر و ﺗﺠﺴﻢ آن‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭘﻨﺠﻢ‬

‫ﻣﺰﯾﺖ اﯾﻦ ﻣﻌﻤﺎري اﺳﺖ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﻔﮑﯿﮏ ﻋﻤﻠﮑﺮدﻫﺎي ﻣﺨﺰن داده اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻫﺎي ﻣﻨﺎﺑﻊ را‬
‫ﺣﺬف ﻣﯿﮑﻨﺪ واﻧﺒﺎر اﺧﺘﺼﺎﺻﯽ اﺳﺖ داده را ﺑﻪ ﺳﻬﻮﻟﺖ اﯾﺠﺎد ﻣﯿﮑﻨﺪ‪.‬‬
‫ﮔﺮوه" واﻧﮕﺎرد"ﺑﻪ ﻣﻌﻤﺎري ‪ 3‬ﺳﺘﻮﻧﻪ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮوب ﺑﺮاي ﻣﻌﻤﺎري ﮐﺴﺐ وﮐﺎر ﺧﻮد ﭘﺮداﺧﺖ و ﻫﻤﻪ داده ﻫﺎرا‬
‫ﻣﺠﺘﻤﻊ ﺳﺎزي ﮐﻨﺪ وداده ﻫﺎي ﻣﺸﺎﺑﻬﯽ را ﺑﺮاي ﮐﺎرﺑﺮان داﺧﻠﯽ ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﻨﺪ‪.‬ﻫﻤﯿﻦ ﻧﺤﻮه ﻫﯿﻠﺘﻮن ﻫﻤﻪ ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي‬
‫ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺳﺮوﯾﺲ دﻫﻨﺪه ‪/‬ﺳﺮوﯾﺲ ﮔﯿﺮﻧﺪه را ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﻨﮕﺎه ﻃﺮاﺣﯽ وب ﺑﻪ اﻧﺒﺎر داده ‪3‬ﺳﺘﻮﻧﯽ ﻣﻨﺘﻘﻞ‬
‫ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﺎﻣﻞ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺰاري ﺳﻪ و ﻫﺸﺘﻢ ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻري اﺳﺖ وﮐﺎرﺑﺮان ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻣﯽ ﮔﺰارداﯾﻦ اﻣﺮ ﺑﺎﻋﺚ‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ ﮐﺎراﯾﯽ ﭘﺮدازش )ﺳﺮﻋﺖ( ﺗﺎﻓﺎﮐﺘﻮر ‪ 6‬ﻣﯿﺸﻮد‪.‬‬
 ‫‪242‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫ﻫﯿﻠﺘﻮن اﻧﺘﻈﺎر دارد و ﺳﺎﻻﻧﻪ ﭼﻬﺎرو ﭘﻨﺞ دﻫﻢ دﻻر و ﭼﻬﺎروﺗﺎ ﭘﻨﺞ دﻻر ﺻﺮﻓﻪ ﺟﻮﯾﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ ﻫﯿﻠﺘﻮن ﻗﺼﺪ‬
‫دارد ﺗﺎ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮزي ﺧﻮﺷﻪ ﺑﻨﺪي ‪DELL‬را ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﮐﻨﺪ‪.‬در ﻣﻌﻤﺎري دو ﺳﺘﻮﻧﯽ ﻣﻮﺗﻮر‪ DSS‬در ﻫﻤﺎن‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻋﺎﻣﻞ ﻣﺨﺰن اﺳﺖ در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي ‪3‬ﺳﺘﻮﻧﻪ ﻣﻘﺮون ﺑﻪ ﺻﺮﻓﻪ ﺗﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪.‬در ﻣﻮرد داده ﻫﺎي‬
‫ﻣﻌﻤﺎري اﻧﺒﺎرﺑﻪ"ﻣﯿﻤﻨﻮ" ﻧﮕﺎه ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻌﻤﺎري ﻫﺎي وب داراي ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻣﺸﺎﺑﻬﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬وﻧﯿﺎزﻣﻨﺪاﻧﺘﺨﺎب ﻃﺮح ﺑﺮاي اﻧﺒﺎر داده ﻫﺎي وب ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ‬
‫ﺳﺮوﯾﺲ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﻣﺠﺰا ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺎرﮔﺰاري ﺻﻔﺤﻪ در ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ وب ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ اﺳﺖ درﻧﺘﯿﺠﻪ ﻇﺮﻓﯿﺖ‬
‫ﺳﺮوﯾﺲ دﻫﻨﺪه ﺑﻪ دﻗﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﻣﯽ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع وﺟﻮددارد ﮐﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي درﺑﺎره ﮐﺎرﺑﺮدﻣﻌﻤﺎري ﺑﺎﯾﺪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ ‪.‬در ﺑﯿﻦ آﻧﻬﺎ‬
‫ﻣﯿﺘﻮان ﺑﻪ ﻣﻮارد زﯾﺮ اﺷﺎره ﻧﻤﻮد‪:‬‬
‫‪-1‬ﮐﺪاﻣﯿﮏ از ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﺑﮑﺎر ﻣﯿﺮود اﮐﺜﺮ ﻣﺨﺎزن داده ﻫﺎ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي‬
‫ﻣﻨﻄﻘﯽ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده اﯾﺠﺎد ﻣﯿﺸﻮﻧﺪ ‪ORACLE‬ﺳﺮوﯾﺲ دﻫﻨﺪه‪) SQL‬ﻣﺎﯾﮑﺮوﺳﺎﻓﺖ( ﻣﺘﺪاول ﺗﺮﯾﻦ‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎ ي ﺑﻪ ﮐﺎر رﻓﺘﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪﻫﺮﯾﮏ از ﻣﻌﻤﺎري ﻣﺒﺘﻨﯽ وب وﺳﺮوﯾﺲ دﻫﻨﺪه ‪/‬ﺳﺮوﯾﺲ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﻣﻮرد ﺣﻤﺎﯾﺖ‬
‫ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ‪0‬‬

‫‪ -2‬آﯾﺎ ﭘﺮدازش ﻣﻮازي وﺗﻔﮑﯿﮏ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯿﮕﯿﺮﻧﺪ‪.‬ﭘﺮدازش ﻣﻮازي ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯿﺸﻮد ‪CPU‬ﻫﺎي‬
‫ﻣﺘﻌﺪد ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪدرﺧﻮاﺳﺖ ﭘﺮس وﺟﻮي اﻧﺒﺎر داده را ﺑﻪ ﻃﻮر ﻫﻤﺰﻣﺎن ﭘﺮدازش ﻣﯿﮑﻨﻨﺪوﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻣﻘﯿﺎس را ﻫﻢ ﻓﺮاﻫﻢ‬
‫ﻣﯿﮑﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻃﺮاﺣﺎن اﻧﺒﺎر داده ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي در ﺑﺎره ﺟﺪاول ﭘﺎﯾﮕﺎه داده‬
‫ﺗﻔﮑﯿﮏ داده ﺷﺪه ﺑﺮاي ﮐﺎراﯾﯽ دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ وﻣﻌﯿﺎرﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد در ﻧﻈﺮ‬
‫ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ‪.‬اﯾﻦ ﻧﮑﺘﻪ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ وﺑﻮاﺳﻄﻪ ﻣﻘﺎدﯾﺮزﯾﺎد داده ﻫﺎي ﺣﺎﺻﻞ از‬
‫اﻧﺒﺎر داده ﺿﺮوري ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬داده ﻫﺎﺑﺎﯾﺪ ﺳﺎزﮔﺎرﺑﺎ اﯾﻦ ﺷﯿﻮه ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪-3‬آﯾﺎ اﺑﺰارﻫﺎي اﻧﺘﻘﺎل داده ﺑﺮاي ﺑﺎرﮔﺬاري اﻧﺒﺎر داده ﺑﮑﺎ رﻣﯿﺮوﻧﺪ‪.‬‬
‫‪-4‬ﭼﻪ اﺑﺰاري ﺑﺮاي ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﺑﺎزﯾﺎﺑﯽ داده وﺗﺤﻠﯿﻞ ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯿﺮوﻧﺪ ؟‬

‫ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻧﺒﺎرداده‬
‫ﺳﺎﺧﺘﺎر اﻧﺒﺎر درﺷﮑﻞ ‪5,2‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬ﻓﺮاﯾﻨﺪ اﻧﺘﻘﺎل داده ﺑﻪ‬
‫اﻧﺒﺎر داده ﻣﺴﺘﻠﺰم اﺳﺘﻨﺒﺎط داده از ﻫﻤﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ اﺳﺖ‪.‬ﻣﻨﺎﺑﻊ داده‬
‫ﺷﺎﻣﻞ ﻓﺎﯾﻞ ﻫﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ از ﭘﺎﯾﮕﺎه اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ‪OLTP‬ﺻﻔﺤﻪ ﮔﺴﺘﺮده‬
 ‫‪243‬‬ ‫اﻧﺒﺎر داده‪،‬اﮐﺘﺴﺎب داده‪ ،‬داده ﮐﺎوي‪ ،‬ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر و ﺗﺠﺴﻢ آن‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭘﻨﺠﻢ‬

‫وﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﺷﺨﺼﯽ ﯾﺎ ﻓﺎﯾﻞ ﻫﺎي ﺑﯿﺮوﻧﯽ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽ آﯾﻨﺪ در واﻗﻊ ﻫﻤﻪ ﻓﺎﯾﻞ ﻫﺎي ورودي ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ‬
‫اي از ﺟﺪاول ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻨﺪي ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺮاي ﺗﺴﻬﯿﻞ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺑﺎرﮔﺰاري ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﯾﮏ اﻧﺒﺎر داده‬
‫ﺷﺎﻣﻞ ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﺑﯿﺸﻤﺎر ﺗﺠﺎري اﺳﺖ ﮐﻪ ﭼﯿﺰﻫﺎﯾﯽ رو ازﺟﻤﻠﻪ ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ اﺳﺘﻔﺎده از داده ﻫﺎ‪ ،‬ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﺧﻼﺻﻪ ﺳﺎزي‪،‬‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺳﺎزي رﻣﺰ ﻧﮕﺎري وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎ‪،‬ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ اﻧﺠﺎم ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت را در ﺑﺮ ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪ .‬ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ‬
‫ﮐﯿﻔﯿﺖ داده ﻓﺎﯾﻞ ﻫﺎي اﺻﻠﯽ ﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﻗﺒﻞ از ﺑﺎرﮔﺬاري در اﻧﺒﺎر داده ﻫﺎ ﺗﺼﺤﯿﺢ ﮔﺮدد‪ .‬ﯾﮑﯽ از ﻣﺰاﯾﺎي از اﻧﺒﺎر‬
‫داده ﻫﺎ ﺑﺎ ﻃﺮاﺣﯽ ﺧﻮب اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ در ﯾﮏ ﻣﺨﺰن ﻓﺮا داده ذﺧﯿﺮه ﺷﺪه و در اﻧﺒﺎر داده‬
‫ﻣﺮﮐﺰي اﻋﻤﺎل ﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﺗﻔﺎوت ﭘﺮوﯾﮑﺮد ‪ ، OLTP‬ﮐﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﻃﻼﻋﺎت و ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﺗﺠﺎري ﭘﺮاﮐﻨﺪه در‬
‫ﺳﺮاﺳﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﺳﺖ‪ .‬ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺑﺎر ﮔﺬاري داده ﻫﺎ در اﻧﺒﺎر داده ﻫﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﯾﺎ از ﻃﺮﯾﻖ اراﺋﻪ اﺑﺰارﻫﺎي راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮ‬
‫ﮔﺮاﻓﯿﮑﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﮐﻤﮏ ﺑﻪ ﮔﺴﺘﺮش و ﺗﻌﻤﯿﺮ و ﻧﮕﻬﺪاري ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺗﺠﺎرت اﻧﺠﺎم داده ﺷﻮد ﯾﺎ از ﻃﺮﯾﻖ‬
‫روﺷﻬﺎي ﺳﻨﺘﯽ در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ و اﻧﺒﺎر داده ﻫﺎ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از زﺑﺎن ﻫﺎي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﯾﺴﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ‪SQLPL,‬‬
‫دات ﻧﺖ ‪ ،‬ﺳﯽ ‪ . + +‬اﯾﻦ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺑﻪ روﺷﻨﯽ ﺑﺮاي ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ﻣﺸﺨﺺ ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﮔﺬار ﺧﻮاﻫﺪ‬
‫ﺑﻮد ﭼﻪ ﺳﺎزﻣﺎن اﺑﺰار اﻧﺘﻘﺎل داده ﻫﺎ را ﺧﺮﯾﺪه ﺑﺎﺷﺪ ﭼﻪ ﺧﻮد اﻗﺪام ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺖ آن ﮐﺮده ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ‬
‫از ‪:‬‬
‫اﺑﺰار اﻧﺘﻘﺎل داده ﻫﺎ ﮔﺮان ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪.1‬‬
‫ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻣﻨﺤﻨﯽ ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﻃﻮﻻﻧﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪.2‬‬
‫اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺳﺎزﻣﺎن دﺷﻮار اﺳﺖ ﺗﺎ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﯾﺎد ﺑﮕﯿﺮﻧﺪ از اﺑﺰار ﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪.3‬‬
‫در دراز ﻣﺪت ‪ ،‬روﯾﮑﺮد اﺑﺰار اﻧﺘﻘﺎل داده ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺳﺎده ﺳﺎزي اﻧﺒﺎر داده ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﺑﺰارﻫﺎي اﻧﺘﻘﺎل‬
‫ﻧﯿﺰ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در ﺗﺸﺨﯿﺺ از ﺑﯿﻦ ﺑﺮدن ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ اﺷﮑﺎﻻت در داده ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻋﻤﻠﮑﺮد اﺑﺰار ﻫﺎي ‪ OLAP‬و‬
‫داده ﮐﺎوي ﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ اﯾﻦ دارﻧﺪ ﮐﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﭼﻘﺪر ﻣﻨﺎﺳﺐ اﻧﺘﻘﺎل ﯾﺎﻓﺘﻪ اﻧﺪ‪.‬‬
‫اﻟﮕﻮ ﻫﺎي ﺳﺘﺎره اي‬
‫ﻃﺮاﺣﯽ اﻧﺒﺎر داده ﻫﺎ ﺑﺮ ﻣﻔﻬﻮم ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﻣﺪل ﺳﺎزي اﺑﻌﺎدي ﺑﻨﺎ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺪل ﺳﺎزي اﺑﻌﺎدي ﺑﺎزﯾﺎﺑﯽ ﻣﺒﺘﻨﯽ‬
‫ﺑﺮ ﻣﺪل اﺳﺖ ﮐﻪ از ﺟﺴﺘﺠﻮ)‪ (Query‬ﺑﺎ ﺣﺠﻢ ﺑﺎﻻ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬اﻟﮕﻮ ﺳﺘﺎره ﺑﻪ ﻣﻌﻨﯽ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ‬
‫ﻣﺪل ﻣﺪل ﺳﺎزي اﺑﻌﺎدي ﺑﻪ ﮐﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬اﻟﮕﻮ ﺳﺘﺎره اي ﺷﺎﻣﻞ ﯾﮏ ﺟﺪول ﮔﺰاره ﻣﺮﮐﺰي اﺳﺖ‪ .‬ﺟﺪول‬
‫واﻗﻊ ﺷﺎﻣﻞ وﯾﮋﮔﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺑﻪ اﻧﺠﺎم ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ‪ ،‬ﺻﻔﺎت ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﺑﺮاي‬
‫ﮔﺰارش ‪ ،‬و ﮐﻠﯿﺪ ﻫﺎي ﺧﺎرﺟﯽ ﺑﺮاي ﻟﯿﻨﮏ ﺑﻪ ﺟﺪاول اﺑﻌﺎدي اﺳﺖ‪ .‬وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎي ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺸﮑﯿﻞ‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ از اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي ﻋﻤﻠﮑﺮد‪ ،‬ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎي ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ ‪ ،‬اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي ﻫﺎي ﻣﺘﺮاﮐﻢ و ﺗﻤﺎم ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎي دﯾﮕﺮ ﻣﻮرد‬
‫ﻧﯿﺎز ﺑﺮاي ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺳﺎزﻣﺎن اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ ‪ ،‬ﺣﻘﯿﻘﺖ)ﮔﺰاره(ﺟﺪول اوﻟﯿﻪ آدرس ﻫﺎي آن‬
‫ﭼﯿﺰ ﻫﺎﯾﯽ اﺳﺖ اﻧﺒﺎر داده ﻫﺎ ﺑﺮاي ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‪ ،‬ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬اﻃﺮاف ﺟﺪاول ﮔﺰاره‬
‫ﻣﺮﮐﺰي )و از ﻃﺮﯾﻖ ﮐﻠﯿﺪ ﻫﺎي ﺧﺎرﺟﯽ ﻟﯿﻨﮏ ﺷﺪه اﺳﺖ( ﺑﻪ ﺟﺪاول اﺑﻌﺎد ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺟﺪاول اﺑﻌﺎد ﺷﺎﻣﻞ وﯾﮋﮔﯽ‬
 ‫‪244‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫ﻫﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ داده ﻫﺎي درون ﺟﺪول ﮔﺰاره را ﺷﺮح ﻣﯽ ﻫﺪ‪ .‬ﺟﺪاول اﺑﻌﺎد ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ داده ﻫﺎ‬
‫ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻧﻤﻮﻧﻪ اي از ﺑﺮﺧﯽ اﺑﻌﺎد ﮐﻪ ﻣﺤﺼﻮل ﺟﺪول ﮔﺰاره را ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ واﻗﻊ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﻣﮑﺎن ‪،‬‬
‫زﻣﺎن ‪ ،‬و اﻧﺪازه ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻧﻤﻮﻧﻪ اي از اﻟﮕﻮ ﺳﺘﺎره اي در ﺷﮑﻞ ‪ 5,5‬اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﮔ‪‬ﺮﯾﻦ)‪ (GRAIN‬اﻧﺒﺎر داده ﻫﺎ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺑﺎﻻﺗﺮﯾﻦ ﺳﻄﺢ از ﺟﺰﺋﯿﺎت اﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﮔ‪‬ﺮﯾﻦ ﻧﺸﺎن‬
‫ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ آﯾﺎ اﻧﺒﺎر داده ﻫﺎ ﺑﺴﯿﺎر ﺧﻼﺻﻪ ﺷﺪه و ﯾﺎ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺷﺎﻣﻞ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺟﺰﺋﯿﺎت ﺗﺮاﮐﻨﺸﯽ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﮔ‪‬ﺮﯾﻦ ﺑﯿﺶ از ﺣﺪ ﺑﺎﻻ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬آﻧﮕﺎه اﻧﺒﺎر ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺟﺰﺋﯿﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ داده ﻫﺎ را ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ‬
‫ﻧﮑﻨﺪ‪ ..‬ﺗﻤﺮﯾﻦ ﮐﺮدن ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﮐﺎوش ﻓﺮاﺗﺮ از اﺛﺮ ﺧﻼﺻﻪ ﺑﺮاي ﺗﺤﻘﯿﻖ در ارزش ﺗﺮاﮐﻨﺶ ﻫﺮ ﯾﮏ از ﺟﺰﺋﯿﺎت در‬
‫ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺧﻼﺻﻪ ﮐﺮدن اﺳﺖ‪ .‬در ﺳﻄﺢ ﭘﺎﯾﯿﻦ از ﮔ‪‬ﺮﯾﻦ ﺑﻮدن ﻣﻨﺠﺮ اﻓﺰاﯾﺶ ﺑﻪ داده ﻫﺎي ﺑﯿﺸﺘﺮ اﻧﺒﺎر ذﺧﯿﺮه ﻣﯽ‬
‫ﺷﻮد‪ .‬ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺑﯿﺸﺘﺮي از ﺟﺰﺋﯿﺎت ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﺮ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻧﻤﺎﯾﺶ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ زﻣﺎن ﭘﺎﺳﺦ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻗﺮار‬
‫دﻫﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ‪ ،‬در ﺣﯿﻦ ﻃﺮاﺣﯽ ﯾﮏ ﭘﺮوژه اﻧﺒﺎر داده ﻫﺎ ‪ ،‬ﻣﻬﻢ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﻄﺢ ﮔ‪‬ﺮﯾﻦ را ﺑﻪ درﺳﺘﯽ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﯿﻢ‪.‬‬
‫ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺑﺮاي ﺑﺤﺚ ﺑﯿﺸﺘﺮ در ﻣﻮرد ﻣﺴﺎﺋﻞ ﮔ‪‬ﺮﯾﻦ ﺑﻮدن در ﻓﺮاداده ﻫﺎ ﺑﻪ ‪(Tennant (2002‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﯿﺪ ‪.‬‬

‫ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي اﻧﺒﺎر داده‬

‫ﭘﮋوﻫﺶ ﺷﺮﮐﺖ ‪ McKinsey‬ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ ﺑﺨﺶ اﻋﻈﻤﯽ از ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري در زﻣﯿﻨﻪ ﻓﻨﺎوري‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ ﻫﺪر ﻣﯿﺮود‪ IDC ..‬ﺗﺨﻤﯿﻦ ﻣﯽ زﻧﺪ ﮐﻪ ﺟﻬﺎن ‪ 5,6‬ﺗﺮﯾﻠﯿﻮن دﻻر در زﻣﯿﻨﻪ ﻓﻨﺎوري اﻃﻼﻋﺎت در آن‬
 ‫‪245‬‬ ‫اﻧﺒﺎر داده‪،‬اﮐﺘﺴﺎب داده‪ ،‬داده ﮐﺎوي‪ ،‬ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر و ﺗﺠﺴﻢ آن‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭘﻨﺠﻢ‬

‫در ﻃﯽ دﻫﻪ‪ 2,6)90‬ﺗﺮﯾﻠﯿﻮن در اﯾﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه( ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري اﻧﺠﺎم ﺷﺪه در‬
‫ﻓﻨﺎوري اﻃﻼﻋﺎت ﻫﯿﭻ ﺗﺄﺛﯿﺮي ﺑﺮ روي ﺑﻬﺮه وري در ‪ 53‬ﻣﻮرد از‪ 59‬ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ در ﭘﮋوﻫﺶ ﻫﺎ ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪).‬‬
‫در ﻣﻮرد اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ در ﻓﺼﻞ ﺑﺤﺚ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ(‪ .‬ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل ‪ ،‬ﺑﻪ ﮔﺰارش ‪ McKinsey‬ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري ﻣﯽ‬
‫ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ در ﺻﻮرﺗﯽ ﻣﻮﺛﺮ در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮدي ﺑﻪ ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎي ﮐﺴﺐ و‬
‫ﮐﺎر ﺧﺎص ﮔﺮه ﺧﻮرده و ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎي ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺑﺎﺷﻨﺪ )ﻧﮕﺎه ﮐﻨﯿﺪ ﺑﻪ ﺑﻠﺮ ‪ .(2003 ،‬اﯾﻦ اﻣﺮ در اﻧﺒﺎر داده‬
‫ﻫﺎ و در ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ﺑﺎﻧﮏ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ در ﻣﻘﯿﺎس ﺑﺰرگ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻬﻢ اﺳﺖ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻔﯿﺪ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﻧﻪ ﻓﻘﻂ از اﻧﺒﺎري‬
‫از داده ﻫﺎي ﺑﯽ ﭘﺎﯾﺎن و ي ﻣﺼﺮف‪ .‬آﻧﻬﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﺗﺠﺎري را ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ‪ ، ERP / ERM‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ درآﻣﺪ‬
‫‪ CRM ،SCM ،‬و ﻏﯿﺮه ﺳﻮق دﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي اﻧﺒﺎر داده ﻫﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ ﺗﻼش ﻋﻈﯿﻢ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﺷﺪه و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ روش‬
‫ﺗﺒﯿﯿﻦ ﺷﺪه اي اﺟﺮا ﺷﻮد‪ .‬در ﻓﺼﻞ ‪ ، 6‬ﻣﻔﺼﻞ در اﯾﻦ ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬در اﯾﻨﺠﺎ اﯾﺪه ﻫﺎي ﺧﺎص و‬
‫ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﻧﺒﺎر داده ﺑﺤﺚ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ Eckerson .‬ﭼﻬﺎر راه اﺻﻠﯽ ﺑﺮاي اﯾﺠﺎد ﯾﮏ اﻧﺒﺎر داده ﻫﺎ را‬
‫ﺗﻮﺻﯿﻒ ﮐﺮد‪.‬‬
‫ﭼﻬﺎر روش اﺻﻠﯽ در ﺳﺎﺧﺘﻦ ﯾﮏ اﻧﺒﺎر داده‬ ‫ﺿﻤﯿﻤﻪ ‪5,17‬‬
‫ﭼﻬﺎر روش اﺻﻠﯽ در ﺳﺎﺧﺘﻦ ﯾﮏ ﻣﺤﯿﻂ اﻧﺒﺎر داده وﺟﻮد دارد ‪:‬‬
‫ﺑﺎﻻ‪ -‬ﭘﺎﯾﯿﻦ ‪ -2‬ﭘﺎﯾﯿﻦ – ﺑﺎﻻ ‪ -3‬ﭘﯿﻮﻧﺪي ‪ -4‬واﺑﺴﺘﻪ ) ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ (‬ ‫‪-1‬‬
‫ﺑﺴﯿﺎري از ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ از ﯾﮑﯽ از اﯾﻦ روﺷﻬﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬در روش ﺑﺎﻻ – ﭘﺎﯾﯿﻦ ‪ ،‬اﻧﺒﺎر داده ﺑﻪ ﻋﻨﻮان‬
‫ﻣﺮﮐﺰ ﻣﺤﯿﻂ رواﻧﮑﺎوي در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ .‬اﯾﻦ روش ﺑﺎ دﻗﺖ ﺑﺴﯿﺎر ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه و ﺑﻪ ﮐﺎر ﺑﺮده ﻣﯽ‬
‫ﺷﻮد ‪ .‬ﻃﺮاﺣﯽ و اﺟﺮاي ﺗﻤﺎم ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎي دﯾﮕﺮ ﻫﻮش ﺗﺠﺎري )‪ (BI‬ﺑﺮ اﺳﺎس اﯾﻦ روش ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ‬
‫روش ﯾﮏ ﺳﺎﺧﺘﺎر اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﯾﺮ و ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ را ﺑﺮاي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ از ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي ﺑﻌﺪي داده ﻫﺎي ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ ﻓﺮاﻫﻢ‬
‫ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬در روش ﭘﺎﯾﯿﻦ ‪ -‬ﺑﺎﻻ ‪ ،‬ﻫﺪف اﻧﺘﻘﺎل ارزش ﺗﺠﺎرت از ﻃﺮﯾﻖ ﺑﺎزارﻫﺎي داده ﭼﻨﺪ ﺑﻌﺪي ﺑﺎ ﺣﺪاﮐﺜﺮ‬
‫ﺳﺮﻋﺖ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﮐﻪ در ﻣﺮاﺣﻞ ﺑﻌﺪي در ﯾﮏ اﻧﺒﺎر داده ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬در روش ﭘﯿﻮﻧﺪي ﻫﺪف‬
‫ادﻏﺎم ﮐﺮدن دو روش اول ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬روش ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﯾﮏ واﮔﺬاري ﺑﻪ ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﻃﺒﯿﻌﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﻮﻋﯽ‬
‫ﺗﺨﺮﯾﺐ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ ﺟﻬﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﺎﻣﻞ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬اﯾﻦ روش ﺗﻤﺎم اﻣﮑﺎﻧﺎت ﻣﻤﮑﻦ ﺑﺮاي‬
‫ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﮐﺮدن ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ را ﺟﻬﺖ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻣﻮردﻧﯿﺎز و ﯾﺎ ﺷﺮاﯾﻂ ﺗﺠﺎرت ﺑﮑﺎر ﻣﯽ ﺑﺮد‪ .‬در واﻗﻊ‬
‫اﯾﻦ روش ﺷﺎﻣﻞ ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﮐﺮدن ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬

‫ﭼﻬﺎر روش اﺻﻠﯽ ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺘﻦ ﯾﮏ اﻧﺒﺎر داده ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ‪ -1‬ﺑﺎﻻ – ﭘﺎﯾﯿﻦ ‪ -2‬ﭘﺎﯾﯿﻦ – ﺑﺎﻻ ‪ -3‬ﭘﯿﻮﻧﺪي ‪-4‬‬
‫ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ‪ .‬ﻣﺎ اﯾﻦ روﺷﻬﺎ را در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ )‪17‬و‪ (5‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﻼﺻﻪ آورده اﯾﻢ ‪.‬‬
 ‫‪246‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫روش ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ اﺣﺘﻤﺎﻻ ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺗﺮﯾﻦ روش ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬اﯾﻦ روش اﻏﻠﺐ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻮﻋﯽ ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﮐﺮدن‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ روش ﺑﺎ اﯾﺠﺎد و ﻧﮕﻬﺪاري ﯾﮏ دﯾﺪﮔﺎه ﻣﻨﻄﻘﯽ از ﯾﮏ اﻧﺒﺎر ﯾﺎ ﺑﺎزار ﺗﻨﻬﺎ در‬
‫ﺟﺎﯾﯿﮑﻪ داده در ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ﻗﺮار دارد ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﮑﻤﻠﯽ ﺑﺮاي ‪ ETL‬ﺳﻨﺘﯽ)اﺳﺘﺨﺮاج‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﮑﻞ‪،‬‬
‫ﺑﺎرﮔﯿﺮي ﮐﻪ ﯾﮏ روش اﻧﺒﺎر داده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ( و روﺷﻬﺎي ﺗﮑﺮار ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪) .‬ﺑﺮاي ﺟﺰﺋﯿﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ ‪(Delvin 2003‬‬
‫ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﻮد ( ﯾﮏ روش ﮐﻪ در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ زﻣﯿﻨﻪ ﺗﻔﮑﺮ ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺎي ﺟﻔﺖ ﺑﻪ ﺟﻔﺖ در ﺗﻄﺎﺑﻘﺎت در ﺣﺎل‬
‫ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬وب ﺳﺎﯾﺘﻬﺎي ﻣﻌﻨﺎﯾﯽ داده ﻫﺎ را در ﻇﺮوﻓﯽ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻨﺪي ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻇﺮوف در ﻣﺨﺎزﻧﯽ‬
‫در ﻓﻀﺎي اﻃﻼﻋﺎت ﻗﺮار داﺷﺘﻨﺪ ‪ .‬اﯾﻦ روش ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ راه ﺣﻠﯽ ﺑﺮاي ﻣﺸﮑﻞ ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﮐﺮدن داده ﻫﺎي ﻋﻈﯿﻢ در‬
‫ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﺑﺎ ﺳﺎزﻣﺎن اﻣﻨﯿﺖ ﻣﻠﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺑﺮاي ﺟﺰﺋﯿﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ ‪ King 2003‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﻮد ‪.‬‬
‫‪ (Weir(2002‬ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﺷﯿﻮه ﻫﺎ ﺑﺮاي اﺟﺮاي ﯾﮏ اﻧﺒﺎر داده را ﺗﻮﺿﯿﺢ ﻣﯽ دﻫﺪﮐﻪ ﻣﺎ آن را در ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ در ﺑﺨﺶ ‪18‬و‪ 5‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﻼﺻﻪ آﻣﻮرده اﯾﻢ ‪ .‬ﻓﺎﺟﻌﻪ زﻣﺎﻧﯽ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ رخ دﻫﺪ ﮐﻪ ﯾﮏ داده‬
‫ﻣﺴﯿﺮ ﻣﻮﻓﻖ را دﻧﺒﺎل ﻧﮑﻨﺪ ‪ .‬آدﻟﻤﻦ و ﻣﻮس رﯾﺴﮑﻬﺎﯾﯽ را ﮐﻪ در ﭘﺮوژه اﻧﺒﺎر داده ﺑﺎ آن ﻣﻮاﺟﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﯾﻢ را‬
‫ﺗﻮﺻﯿﻒ ﮐﺮده اﻧﺪ‪ .‬ﺑﺨﺶ ‪19‬و‪ 5‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﻮد‪ .‬ﮐﺎرورزﻫﺎ ﺗﻌﺪاد زﯾﺎدي از اﺷﺘﺒﺎﻫﺎﺗﯽ را ﮐﻪ در ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻧﺒﺎر داده‬
‫رخ داده اﺳﺖ ﺟﻤﻊ آوري ﮐﺮده اﻧﺪﮐﻪ ﻣﺎ در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺑﺨﺶ ‪20‬و‪ 5‬آﻧﻬﺎ را ﺧﻼﺻﻪ ﮐﺮده اﯾﻢ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ‬
‫ﺳﻪ ﺑﺨﺶ از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻧﯿﺰ وﺟﻮد دارﻧﺪ‪ .‬واﺗﺴﻦ ات ال )‪ (1999‬ﺑﯿﺸﺘﺮ در ﻣﻮرد ﻧﺤﻮه‬
‫ﺗﺎﺛﯿﺮﮔﺬاري ﭼﻨﯿﻦ اﺷﺘﺒﺎﻫﺎﺗﯽ در ﻣﻨﺠﺮﺷﺪن ﺑﻪ ﻋﺪم ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ در اﯾﺠﺎد اﻧﺒﺎر داده ﺑﻪ ﺑﺤﺚ ﻣﯽ ﭘﺮدازد ‪.‬واﺗﺴﻦ و‬
‫ﻫﺎﻟﯽ )‪ (1998‬ﭘﺮوژه ﻫﺎي اﻧﺒﺎر داده را ﻫﻢ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان داده ﻣﺤﻮر و ﻫﻢ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻣﺤﻮر ﻣﻌﺮﻓﯽ ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬ﯾﮏ‬
‫اﻧﺒﺎر داده ﻣﺤﻮر ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ ﯾﮏ ﻣﺪل داده اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺴﺘﻘﻞ از ﻫﺮ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اي اﺳﺖ ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺪل ﺑﺮاي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻧﯿﺎزﻫﺎ و‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﮐﺎرﺑﺮ ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ .‬روﯾﮑﺮد راﻫﺒﺮدي در ﻃﺮاﺣﯽ ﯾﮏ اﻧﺒﺎر داده ﻣﺤﻮر ﻣﺘﺸﮑﻞ از ﯾﮏ‬
‫ﻣﺪل داده ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﮔﺮوﻫﯽ از ﻣﺘﺨﺼﺼﯿﻦ ﺗﺠﺎرت ﮐﻪ آﺷﻨﺎ ﺑﺎ دﯾﺪﮔﺎﻫﻬﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻣﺨﺘﻠﻒ و ﻣﻮردﻧﯿﺎز ﺑﺮاي‬
‫ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺠﺎرت ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ روﯾﮑﺮد ﺷﺎﻣﻞ ﯾﮏ روش ﺑﺎﻻ‪ -‬ﭘﺎﯾﯿﻦ در ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻧﯿﺎزﻫﺎي‬
‫اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ اﺳﺖ ﻧﻪ رﻫﺎﺳﺎﺧﺘﻦ داده ﻫﺎ ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ داراي ﮔﺴﺘﺮه وﺳﯿﻊ ﺑﻮده و ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ داﺷﺘﻦ داﻧﺶ در زﻣﯿﻨﻪ‬
‫ﻧﯿﺎزﻫﺎي ﻓﻌﻠﯽ و ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﺷﺪه در ﻣﻮرد داده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬در ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﺮدن ﯾﮏ روش ﺳﺎﺧﺘﺎري ﺑﺮاي ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي‬
‫داده ﻫﺎ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ از ﯾﮏ روش ﻧﻘﺸﻪ ﺑﺮداري اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد ‪ .‬اﻧﺒﺎر داده ﻣﺤﻮر ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﯾﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﭼﺮا ﮐﻪ‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﺳﺎزﻣﺎن داﺋﻤﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﻐﯿﯿﺮات در زﯾﺮﺑﻨﺎي ﺗﺠﺎرت ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﺷﯿﻮه ﻫﺎ در اﺟﺮاي اﻧﺒﺎر داده‬ ‫ﺿﻤﯿﻤﻪ ‪5,18‬‬
‫در اﯾﻨﺠﺎ ﻓﻬﺮﺳﺘﯽ از ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ روﺷﻬﺎ در اﺟﺮاي ﯾﮏ اﻧﺒﺎر داده ﻣﻮﺟﻮد ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ روﺷﻬﺎ در ﻋﻤﻞ ﺛﺎﺑﺖ‬
‫ﺷﺪه و ﯾﮏ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻋﺎﻟﯽ از راﻫﺒﺮدﻫﺎ را ﺗﺸﮑﯿﻞ داده اﻧﺪ ﮐﻪ در زﯾﺮ آورده ﺷﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﭘروژه ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﻫﻢ ﺑﺎ اﻫﺪاف ﺗﺠﺎرت و ﻫﻢ ﺑﺎ اﻫﺪاف راﻫﺒﺮدﻫﺎ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫•‬
‫ﭘروژه ﺑﺎﯾﺪ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﮐﺎﻣﻠﯽ در ﺧﺮﯾﺪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ) ﻋﺎﻣﻼن اﺟﺮاﯾﯽ ‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮﻫﺎ‪ ،‬ﮐﺎرﺑﺮﻫﺎ(‬ ‫•‬
 ‫‪247‬‬ ‫اﻧﺒﺎر داده‪،‬اﮐﺘﺴﺎب داده‪ ،‬داده ﮐﺎوي‪ ،‬ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر و ﺗﺠﺴﻢ آن‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭘﻨﺠﻢ‬

‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ اﻧﺘﻈﺎرات‬ ‫•‬

‫اﻧﺒﺎر داده ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﻃﻮري ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫•‬
‫داراي ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ اﻧﻄﺒﺎق ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬ ‫•‬
‫ﭘروژه ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺘﺨﺼﺼﯿﻦ ‪ IT‬و ﺗﺠﺎرت ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫•‬
‫ارﺗﺒﺎط ﻓﺮوﺷﻨﺪه و ﺗﺠﺎرت را ﺗﻮﺳﻌﻪ دﻫﺪ ‪.‬‬ ‫•‬
‫ﺗﻨﻬﺎ داده ﻫﺎﯾﯽ را ﮐﻪ داراي ﮐﯿﻔﯿﺖ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻮده و ﺑﺪون ﻧﻘﺺ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺑﺎرﮔﯿﺮي ﮐﻨﺪ ‪.‬‬ ‫•‬
‫از ﺿﺮورﺗﻬﺎي ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﭼﺸﻢ ﭘوﺷﯽ ﻧﮑﻨﺪ ‪.‬‬ ‫•‬
‫از ﻟﺤﺎظ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻣﺸﮑﻠﯽ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫•‬

‫ﻫﺮﭼﻪ ﺗﺠﺎرت ﭘوﯾﺎﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬اﻣﮑﺎن ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻧﯿﺎزﻫﺎي داده ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻧﺒﺎر داده ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬ﯾﮏ‬
‫اﻧﺒﺎر ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻣﺤﻮر در اﺑﺘﺪا ﺑﺮاي ﭘﺷﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﯾﮏ ﻋﻤﻠﯿﺎت اﺑﺘﮑﺎري ﯾﺎ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي از اﺑﺘﮑﺎرات ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪ ‪ .‬و‬
‫روﺷﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮاي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﺎزار داده ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺗﺮﺟﯿﺢ داده ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ ) .‬ﺑﺨﺶ ‪ 5،18‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﻮد ( ﻣﺰﯾﺖ ﯾﮏ‬
‫روش ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻣﺤﻮر آن اﺳﺖ ﮐﻪ داﻣﻨﻪ ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﺑﯿﺸﺘﺮي را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ ،‬و ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ اﺣﺘﻤﺎل ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ در اﺟﺮاي‬
‫اﻧﺒﺎر داده را اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ دﻫﺪ ‪ .‬اﻣﺎ ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ ﻋﯿﺐ اﯾﻦ روش آن اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﯿﺎزﻫﺎي ﺣﯿﺎﺗﯽ داده ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ در‬
‫ﻣﺮاﺣﻞ اوﻟﯿﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻧﺎدﯾﺪه ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ و در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺑﺎر ﺗﮑﺮار ﺿﺮوري ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬

‫رﯾﺴﮑﻬﺎي اﻧﺒﺎر داده‬ ‫ﺿﻤﯿﻤﻪ ‪5,18‬‬

‫رﯾﺴﮑﻬﺎي زﯾﺎدي در ﭘروژه اﻧﺒﺎر داده وﺟﻮد دارد ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ آﻧﻬﺎ در ﭘروژه ﻫﺎي دﯾﮕﺮ ‪ IT‬ﻧﯿﺰ دﯾﺪه ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‬
‫‪) .‬ﻓﺼﻞ ‪ 6‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﻮد ( اﻣﺎ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ آﻧﮑﻪ ﭘروژه ﻫﺎي اﻧﺒﺎر داده وﺳﯿﻊ و ﮔﺮان ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ اﯾﻦ رﯾﺴﮑﻬﺎ در اﯾﻦ‬
‫ﭘروژه ﻫﺎ از اﻫﻤﯿﺖ ﺑﯿﺸﺘﺮي ﺑﺮﺧﻮردار ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ .‬ﻫﺮ رﯾﺴﮏ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ در آﻏﺎز ﭘروژه ارزﯾﺎﺑﯽ ﺷﻮد ‪ .‬در زﯾﺮ‬
‫ﻣﻨﺒﻌﯽ ﺑﺮاي اﻃﻼﻋﺎت در ﻣﻮرد ﺟﺰﺋﯿﺎت و ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﮐﺎﻫﺶ دادن رﯾﺴﮑﻬﺎ وﺟﻮد دارد ‪:‬‬
‫ﻋﺪم وﺟﻮد ﻣﺎﻣﻮرﯾﺖ ﯾﺎ ﻫﺪف‬ ‫•‬
‫ﮐﯿﻔﯿﺖ ﻣﻨﺒﻊ داده ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﻧﯿﺴﺖ ‪.‬‬ ‫•‬
‫ﻣﻬﺎرﺗﻬﺎ در ﺟﺎي ﺧﻮد ﻗﺮار ﻧﺪارﻧﺪ‪.‬‬ ‫•‬
‫ﺑﻮدﺟﻪ ﻧﺎﮐﺎﻓﯽ‬ ‫•‬
‫ﻓﻘﺪان ﻧﺮم اﻓﺰار ﭘﺷﺘﯿﺒﺎن‬ ‫•‬
‫ﺣﺎﻣﯽ ﺿﻌﯿﻒ‬ ‫•‬
‫ﮐﺎرﺑﺮﻫﺎ از ﺳﻮاد ﮐﺎمﭘﯾﻮﺗﺮ ﺑﺮﺧﻮردار ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ ‪.‬‬ ‫•‬
‫ﻣﺸﮑﻼت ﺳﯿﺎﺳﯽ‬ ‫•‬
 ‫‪248‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫ﺗﻮﻗﻌﺎت ﻏﯿﺮواﻗﻌﯽ ﮐﺎرﺑﺮان‬ ‫•‬

‫رﯾﺴﮑﻬﺎي ﻃﺮاﺣﯽ و ﻣﻌﻤﺎري‬ ‫•‬
‫ﺿﺮورﺗﻬﺎي ﺗﻐﯿﯿﺮ و ﮔﺴﺘﺮش داﻣﻨﻪ‬ ‫•‬
‫ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن ﺧﺎرج از ﮐﻨﺘﺮل‬ ‫•‬
‫ﭘاﯾﮕﺎه ﻫﺎي ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ‬ ‫•‬
‫اﻣﮑﺎن ﺧﺮوج اﻓﺮاد ﮐﻠﯿﺪي از ﭘروژه‬ ‫•‬
‫از دﺳﺖ دادن ﺣﺎﻣﯽ‬ ‫•‬
‫ﻓﺮاواﻧﯽ زﯾﺎد ﻓﻨﺎوري ﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ‬ ‫•‬
‫داﺷﺘﻦ و ﺗﻌﻤﯿﺮ ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ‬ ‫•‬
‫ﻣﺤﯿﻂ ﮔﺴﺘﺮده ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ‬ ‫•‬
‫ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎي ﮔﺮوه ‪ ،‬ﻓﺮﻫﻨﮓ زﺑﺎﻧﯽ‬ ‫•‬

‫اﺟﺘﻨﺎب از اﺷﺘﺒﺎﻫﺎت در ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﮏ اﻧﺒﺎر داده ﻣﻮﻓﻖ‬ ‫ﺿﻤﯿﻤﻪ ‪5,20‬‬

‫در ﻫﻨﮕﺎم ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﮏ اﻧﺒﺎر داده ﻣﻮﻓﻖ ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﻣﺮاﻗﺐ اﯾﻦ ﻣﺸﮑﻼت ﺑﺎﺷﯿﻢ )ﺗﻮﺿﯿﺤﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻫﺮﯾﮏ‬
‫را ﻣﻼﺣﻈﻪ ﮐﻨﯿﺪ( ‪:‬‬
‫ﺷﺮوع ﺑﻪ ﮐﺎر ﺑﺎ زﻧﺠﯿﺮه ﺣﻤﺎﯾﺘﯽ اﺷﺘﺒﺎه ‪ .‬ﺷﻤﺎ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﯾﮏ ﺣﺎﻣﯽ اﺟﺮاﯾﯽ ﺑﺎ ﻧﻔﻮذ در ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺣﯿﺎﺗﯽ‬ ‫‪.1‬‬
‫ﺑﺮاي ﺣﻤﺎﯾﺖ و ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري در اﻧﺒﺎر داده دارﯾﺪ ‪.‬ﺷﻤﺎ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﻪ ﯾﮏ راه اﻧﺪاز ﭘروژه اﺟﺮاﯾﯽ ﻧﯿﺎز دارﯾﺪ‬
‫‪ ،‬ﮐﺴﯽ ﮐﻪ داراي اﺣﺘﺮام ﻧﺰد ﺣﺎﻣﯿﺎن اﺟﺮاﯾﯽ دﯾﮕﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬اﻧﺘﻘﺎدات ﺳﺎﻟﻢ در ﻣﻮرد ﻓﻨﺎوري داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و‬
‫ﻗﺎﻃﻊ اﻣﺎ اﻧﻌﻄﺎف ﭘذﯾﺮ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬اﻓﺰون ﺑﺮ اﯾﻦ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﯾﮏ ﻣﺪﯾﺮ ‪ IS/IT‬ﺑﺮاي ﻫﺪاﯾﺖ ﭘروژه دارﯾﺪ ‪.‬‬
‫ﺗﻨﻈﯿﻢ ﮐﺮدن اﻧﺘﻈﺎراﺗﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ آن ﻣﻮاﺟﻪ ﻧﯿﺴﺘﯿﺪ و ﺳﺒﺐ ﻧﺎاﻣﯿﺪي ﻣﺠﺮﯾﺎن در ﻟﺤﻈﻪ وﻗﻮع ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬ ‫‪.2‬‬
‫در ﻫﺮ ﭘروژه اﻧﺒﺎر داده دو ﻓﺎز وﺟﻮد دارد ‪ :‬ﻓﺎز اول ﻓﺎز ﻓﺮوش ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﺟﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﺎ ﻓﺮوﺧﺘﻦ ﻣﺰاﯾﺎ‬
‫ﺑﻪ آن دﺳﺘﻪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز دﺳﺘﺮﺳﯽ دارﻧﺪ از درون ﭘروژه را ﻣﯽ ﻓﺮوﺷﯿﺪ ‪ .‬ﻓﺎز دو ﺗﻼش ﺑﺮاي‬
‫روﯾﺎروﯾﯽ ﺑﺎ اﻧﺘﻈﺎراﺗﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻓﺎز اول ﺗﻮﺿﯿﺢ داده ﺷﺪ ‪ .‬ﺷﻤﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﯿﺪ اﻣﯿﺪوار ﺑﻪ ﺗﺤﻮﯾﻞ ﺗﻨﻬﺎ ﯾﮏ ﺗﺎ‬
‫ﻫﻔﺖ ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر ﺑﺎﺷﯿﺪ ‪.‬‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﻧﺎﺷﯿﺎﻧﻪ ﯾﺎ ﺧﺎم ﺳﯿﺎﺳﯽ ‪ .‬ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﯽ ﻧﻤﯽ ﺗﻮان ﻋﻨﻮان ﮐﺮد ﮐﻪ اﻧﺒﺎر داده ﺑﻪ‬ ‫‪.3‬‬
‫ﻣﺪﯾﺮان در ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﺑﻬﺘﺮ ﮐﻤﮏ ﺧﻮاﻫﺪ ﮐﺮد ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮ اﺣﺴﺎس ﺷﻤﺎ ﻣﺒﻨﯽ ﺑﺮ اﯾﻨﮑﻪ‬
‫آﻧﻬﺎ ﺗﺎﮐﻨﻮن ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﺑﺪي را اﺗﺨﺎذ ﮐﺮده اﻧﺪ دﻻﻟﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬اﯾﻦ ﻋﻘﯿﺪه را ﮐﻪ آﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻮردﻧﯿﺎز ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﺑﻬﺘﺮي را ﺑﮕﯿﺮﻧﺪ ﺑﻔﺮوﺷﯿﺪ ‪.‬‬
 ‫‪249‬‬ ‫اﻧﺒﺎر داده‪،‬اﮐﺘﺴﺎب داده‪ ،‬داده ﮐﺎوي‪ ،‬ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر و ﺗﺠﺴﻢ آن‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭘﻨﺠﻢ‬

‫ﺑﺎرﮔﯿﺮي اﻧﺒﺎر ﺑﺎ اﻃﻼﻋﺎت ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ آﻧﮑﻪ ﻣﻮﺟﻮد ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬اﺟﺎزه ﻧﺪﻫﯿﺪ ﮐﻪ اﻧﺒﺎر داده ﻣﻤﻠﻮ از‬ ‫‪.4‬‬
‫داده ﺷﻮد ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ﺳﺮﻋﺖ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ .‬ﯾﮏ ﮔﺮاﯾﺶ ﺑﻪ ﺳﻮي ﮐﺎﻫﺶ زﻣﺎن ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ‬
‫و ﺗﺤﻠﯿﻞ وﺟﻮد دارد ‪ .‬اﻧﺒﺎر داده ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﺑﺎرﮔﺬاري داده در ﻣﺪت زﻣﺎن ﻃﻮﻻﻧﯽ را ﻣﺘﻮﻗﻒ ﮐﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﺑﺎور اﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﮐﻪ ﻃﺮاﺣﯽ ﭘاﯾﮕﺎه داده در اﻧﺒﺎر داده ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻃﺮاﺣﯽ ﭘاﯾﮕﺎه داده ﻣﻌﺎﻣﻼﺗﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ‬ ‫‪.5‬‬
‫در ﺣﺎﻟﺖ ﮐﻠﯽ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ ‪ .‬ﻫﺪف اﻧﺒﺎر داده دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ اﻧﺒﻮه ﺑﺎﯾﮕﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﺟﺎي ﯾﮏ ﯾﺎ ﭼﻨﺪ ﻧﻮع ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‬
‫ﮐﻪ در ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﭘردازش ﻧﯿﺰ ﭼﻨﯿﻦ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺑﺪﯾﻬﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺤﺘﻮا ﯾﻌﻨﯽ ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ‬
‫داده ﻫﺎ اﻏﻠﺐ ﻣﺘﻔﺎوت ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘاﯾﮕﺎه داده ﺑﻪ ﻏﯿﺮزاﺋﺪ ﺑﻮدن ‪ ،‬ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺑﻮدن و واﺑﺴﺘﻪ‬
‫ﺑﻮدن در ﺟﺎﯾﯿﮑﻪ اﻧﺒﺎرﻫﺎي داده زاﺋﺪ ‪ ،‬ﻏﯿﺮﻃﺒﯿﻌﯽ و ﭼﻨﺪﺑﻌﺪي ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮔﺮاﯾﺶ دارﻧﺪ ‪.‬‬
‫اﻧﺘﺨﺎب ﯾﮏ ﻣﺪﯾﺮ اﻧﺒﺎر داده ﮐﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻓﻨﺎوري ﮔﺮا ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﮐﺎرﺑﺮﮔﺮا ‪ .‬ﯾﮏ ﮐﻠﯿﺪ ﺑﺮاي ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ اﻧﺒﺎر‬ ‫‪.6‬‬
‫داده درك اﯾﻦ ﻣﻄﻠﺐ اﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﺎرﺑﺮﻫﺎ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﭼﯿﺰي را ﮐﻪ ﻧﯿﺎز دارﻧﺪ ﺑﻪ دﺳﺖ آورﻧﺪ ﻧﻪ اﯾﻨﮑﻪ ﻓﻨﺎوري را‬
‫ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮاي ﺧﻮد ﻓﻨﺎوري ﺗﻮﺳﻌﻪ دﻫﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﺗﻤﺮﮐﺰ ﺑﺮ روي داده ﻫﺎي ﺛﺒﺖ ﮔﺮاي داﺧﻠﯽ ﺳﻨﺘﯽ و ﭼﺸﻢ ﭘوﺷﯽ از ارزش داده ﻫﺎي ﺑﯿﺮوﻧﯽ ‪،‬‬ ‫‪.7‬‬
‫ﻣﺘﻦ ‪ ،‬ﺗﺼﺎوﯾﺮ و ﮔﺎﻫﯽ ﺻﺪا و ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪ .‬داده در ﻗﺎﻟﺒﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ وارد ﺷﺪه و ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﺑﺮاي اﻓﺮاد ﻣﻨﺎﺳﺐ در‬
‫زﻣﺎن ﻣﻨﺎﺳﺐ و در ﻓﺎﻟﺐ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺻﺤﯿﺢ ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺑﻨﺪي ﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬
‫اﻧﺘﻘﺎل داده ﻫﺎ از ﻃﺮﯾﻖ ﺑﻪ اﺷﺘﺮاك ﮔﺬاﺷﺘﻦ و ﺑﻬﻢ رﯾﺨﺘﻦ ﺗﻌﺮﯾﻔﺎت ‪ .‬ﺗﻨﻈﯿﻒ داده ﯾﮏ ﺟﻨﺒﻪ‬ ‫‪.8‬‬
‫ﺣﺴﺎس از اﻧﺒﺎر داده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻄﺒﯿﻖ دادن ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎرﯾﻬﺎي ﺗﻌﺎرﯾﻒ داده ﻫﺎ و ﻗﺎﻟﺐ ﺑﻨﺪي ﺳﺎزﻣﺎن‬
‫ﮔﺴﺘﺮده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬اﻧﺠﺎم اﯾﻦ ﮐﺎر از ﻟﺤﺎظ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻣﺸﮑﻞ ﺑﺎﺷﺪ اﻣﺎ ﺑﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ ﮐﻪ‬
‫اﯾﻦ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻋﻤﻮﻣﺎ در ﺑﺨﺶ اﺟﺮاﯾﯽ رخ ﻣﯽ دﻫﺪ ‪.‬‬
‫ﭘذﯾﺮش ﺗﻌﻬﺪات اﺟﺮا ‪ ،‬ﻇﺮﻓﯿﺖ و ﻣﻘﯿﺎس ﭘذﯾﺮي ‪ .‬اﻧﺒﺎر داده ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﻇﺮﻓﯿﺖ و ﺳﺮﻋﺖ‬ ‫‪.9‬‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮ در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﻣﯿﺰان اﺳﺘﺎﻧﺪارد در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺮاي آن ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺑﺮاي ﻃﺮﺣﻬﺎي آﯾﻨﺪه ﻣﻘﯿﺎس‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮي در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ ‪.‬‬
‫ﭘذﯾﺮﻓﺘﻦ اﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﮐﻪ ﻣﺸﮑﻼت ﺷﻤﺎ ﺑﯿﺶ از ﯾﮑﺒﺎر ﺑﻪ اﺟﺮادرآﻣﺪن اﻧﺒﺎر داده ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ‪ .‬ﭘروژه‬ ‫‪.10‬‬
‫ﻫﺎي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺷﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ و ﻫﻮش ﺗﺠﺎرت ﮔﺮاﯾﺶ ﺑﻪ ﺗﺪاوم ﺗﮑﺎﻣﻞ دارﻧﺪ )ﻓﺼﻞ ‪ 6‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﻮد ( ‪ .‬ﻫﺮ‬
‫آراﯾﺸﯽ ﯾﮏ ﻧﻮع از ﺳﺮﮔﯿﺮي ﭘردازش ﻧﻤﻮﻧﻪ اوﻟﯿﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﻫﻤﯿﺸﻪ ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ ﺑﻪ اﺑﺰارﻫﺎي ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ‬
‫اﺿﺎﻓﯽ ﺑﺮاي ﮔﺮوﻫﻬﺎي ﻣﻮﺟﻮد و اﺿﺎﻓﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﻧﯿﺎز اﺳﺖ ﺑﻪ ﻫﻤﺎن اﻧﺪازه ﺑﻪ اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﻨﻈﯿﻤﺎت داده‬
‫ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ در اﻧﺒﺎر داده ﻧﯿﺎز ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﺑﺮاي ﺑﻮدﺟﻪ ﺳﺎﻻﻧﻪ و اﻧﺮژي ﺑﺎﻻ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﺷﻮد ﭼﺮا‬
‫ﮐﻪ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ زاده ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ اﺳﺖ و اﻧﺒﺎر داده ﻫﺮﮔﺰ ﺑﻪ اﺗﻤﺎم ﻧﻤﯽ رﺳﺪ ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﺟﺎي ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻫﺸﺪارﻫﺎ ‪ ،‬ﺗﻤﺮﮐﺰ ﮐﺮدن ﺑﺮ روي داده ﮐﺎوي ﻓﺎﻗﺪ ﻋﻤﻮﻣﯿﺖ و ﮔﺰارﺷﺎت ﺗﻨﺎوﺑﯽ ‪.‬‬ ‫‪.11‬‬
‫ﭘﯾﺸﺮﻓﺖ ﻃﺒﯿﻌﯽ اﻃﻼﻋﺎت در ﯾﮏ اﻧﺒﺎر داده ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ‪:‬‬
 ‫‪250‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫اﺳﺘﺨﺮاج داده ﻫﺎ از ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي اوﻟﯿﻪ ‪ ،‬ﭘاﮐﺴﺎزي آﻧﻬﺎ و ﺗﻐﺬﯾﻪ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ اﻧﺒﺎر ‪.‬‬ ‫‪.1‬‬
‫ﭘﺷﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮔﺰارﺷﺎت ﻓﺎﻗﺪ ﻋﻤﻮﻣﯿﺖ ﺗﺎ زﻣﺎن داﻧﺴﺘﻦ ﻧﯿﺎزﻫﺎي ﻣﺮدم و ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ‬ ‫‪.2‬‬
‫ﺗﺒﺪﯾﻞ ﮔﺰارﺷﺎت ﻓﺎﻗﺪ ﻋﻤﻮﻣﯿﺖ ﺑﻪ ﮔﺰارﺷﺎت ﻋﺎدي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﺷﺪه ‪.‬‬ ‫‪.3‬‬
‫اﯾﻦ اﻣﺮ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺑﺎﺷﺪ اﻣﺎ ﺑﻬﯿﻨﻪ و ﮐﺎرﺑﺮدي ﻧﯿﺴﺖ ‪ .‬ﻣﺪﯾﺮان ﭘرﻣﺸﻐﻠﻪ ﺑﻮده و ﻧﯿﺎز ﺑﻪ زﻣﺎن ﮐﺎﻓﯽ‬
‫ﺑﺮاي ﺧﻮاﻧﺪن ﮔﺰارﺷﺎت دارﻧﺪ ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﻫﺸﺪار ﺑﻬﺘﺮ ﺑﻮده و ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﯾﮏ اﻧﺒﺎر داده ﺣﯿﺎﺗﯽ ﻣﯽ‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﻫﺸﺪار داده ﻫﺎ را ﺗﺎ اﻧﺘﻘﺎل ﺑﻪ اﻧﺒﺎر اداره ﮐﺮده و ﺗﻤﺎم اﻓﺮاد ﮐﻠﯿﺪي را ﺑﻪ ﻣﺤﺾ وﻗﻮع‬
‫ﯾﮏ اﺗﻔﺎق ﺣﯿﺎﺗﯽ آﮔﺎه ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪.‬‬

‫وﯾﮑﺴﻮم و واﺗﺴﻦ ﯾﮏ ﻣﺪل ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺑﺮاي ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ اﻧﺒﺎر داده ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻫﻔﺖ ﻓﺎﮐﺘﻮر ﻣﻬﻢ‬
‫اﺟﺮاﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﺳﻪ ﮔﺮوه ﺣﯿﺎﺗﯽ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺷﻮﻧﺪ )اﻣﻮر ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ ‪ ،‬اﻣﻮر ﭘروژه و اﻣﻮر ﻓﻨﯽ ( ‪.‬‬
‫ﻓﺎﮐﺘﻮرﻫﺎ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ‪ -1:‬ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ ‪ -2‬ﭘﺷﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮐﺮدن ‪ -3‬ﻣﻨﺎﺑﻊ ‪ -4‬ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﮐﺎرﺑﺮان ‪ -5‬ﻣﻬﺎرﺗﻬﺎي ﺗﯿﻤﯽ‬
‫‪ -6‬ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﻣﻨﺒﻊ ‪ -7‬ﻓﻨﺎوري ﺗﻮﺳﻌﻪ‬
‫در ﺑﺴﯿﺎري از ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ‪ ،‬ﯾﮏ اﻧﺒﺎر داده ﺗﻨﻬﺎ زﻣﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﯾﮏ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ ارﺷﺪ‬
‫ﺑﺮاي ﭘﯾﺸﺮﻓﺖ و ﯾﮏ ﭘﺷﺘﯿﺒﺎن ﭘروژه وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ) .‬ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﺷﯿﻮه ﻫﺎ ‪ ،‬رﯾﺴﮑﻬﺎ ‪ ،‬و اﺷﺘﺒﺎﻫﺎﺗﯽ ﮐﻪ در ﺑﺎﻻ‬
‫ﺗﻮﺿﯿﺢ داده ﺷﺪ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﻮد ( ‪ .‬اﮔﺮﭼﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﯾﮏ ﻧﻔﺮ ﺑﺮ اﯾﻦ ﻋﻘﯿﺪه ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﺮاي ﺗﻤﺎﻣﯽ‬
‫ﭘروژه ﻫﺎي ﻓﻨﺎوري اﻃﻼﻋﺎت ﺻﺎدق ﺑﺎﺷﺪ اﻣﺎ ﺧﺼﻮﺻﺎ ﺑﺮاي اﻧﺒﺎر داده از اﻫﻤﯿﺖ زﯾﺎدي ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ اﺟﺮاي ﯾﮏ اﻧﺒﺎر داده ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺗﺎﺳﯿﺲ ﯾﮏ ﭘاﯾﮕﺎه داده ﻣﻌﻤﺎري ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ اﻣﮑﺎن ﺗﺠﺰﯾﻪ‬
‫و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي در ﯾﮏ ﺳﺎزﻣﺎن را ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﻨﺪ و در ﺑﺴﯿﺎري ﻣﻮارد اﻏﻠﺐ ﯾﮏ زﻧﺠﯿﺮه ﻋﺮﺿﻪ ﺟﺎﻣﻊ‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ را ﺑﺎ اﯾﺠﺎد اﻣﮑﺎن دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﺮاي ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن و ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن ﯾﮏ ﺳﺎزﻣﺎن ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬اﺟﺮاي ﯾﮏ اﻧﺒﺎر‬
‫داده ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ وب اﻣﮑﺎن دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﻣﻘﺎدﯾﺮ وﺳﯿﻌﯽ از داده را ﺗﺴﻬﯿﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ اﻣﺎ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي در ﻣﻮرد ﻣﺰاﯾﺎي‬
‫ﺳﺨﺖ ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﺑﺎ ﯾﮏ اﻧﺒﺎر داده را ﻣﺸﮑﻞ ﻣﯽ ﺳﺎزد ‪ .‬ﻣﺰاﯾﺎي ﺳﺨﺖ ﻣﺰاﯾﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﯽ‬
‫ﺗﻮاﻧﺪ در ﻣﻮرد ﺷﺮاﯾﻂ ﭘوﻟﯽ اﻇﻬﺎر ﻧﻈﺮ ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﺑﺴﯿﺎري از ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻓﻨﺎوري اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻮاﺟﻪ‬
‫ﺑﻮده و ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ اﻧﺘﺨﺎب ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﮐﺪام ﭘروژه اول از ﻫﻤﻪ ﺷﺮوع ﺑﻪ ﮐﺎر ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ و ﯾﮏ ﭘﺷﺘﯿﺒﺎن‬
‫ﭘروژه ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺳﺒﺐ اﯾﺠﺎد اﻃﻤﯿﻨﺎن از درﯾﺎﻓﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺑﺮاي ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ در اﺟﺮا ﺗﻮﺳﻂ ﭘروژه‬
‫اﻧﺒﺎر داده ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻧﺒﺎر داده ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﯽ را درﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ ،‬در ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻮارد ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ‬
‫ﮔﺮاﻧﺘﺮﯾﻦ ﭘردازﻧﺪه ﻫﺎ و اﻓﺰاﯾﺶ ﺷﺪﯾﺪ در دﺳﺘﺮﺳﯽ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﻪ دﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎي ذﺧﯿﺮه دارﻧﺪ )‪ (DASD‬اﻧﺒﺎرﻫﺎي‬
‫ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ وب اﻏﻠﺐ ﺑﺮاي اﻃﻤﯿﻨﺎن از اﯾﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﮐﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﮐﺎرﺑﺮان ﻣﺠﺎز ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت دﺳﺘﺮﺳﯽ دارﻧﺪ ‪ ،‬ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ اﻣﻨﯿﺘﯽ ﺧﺎﺻﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ .‬ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﮐﺎرﺑﺮان در ﺗﻮﺳﻌﻪ داده و ﻣﺪل ﺳﺎزي ﻧﺤﻮه دﺳﺘﺮﺳﯽ ﯾﮏ ﻓﺎﮐﺘﻮر‬
‫ﺣﯿﺎﺗﯽ ﺑﺮاي ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ در ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻧﺒﺎر داده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬در ﻃﯽ ﻣﺪل ﺳﺎزي داده ‪ ،‬ﺗﺨﺼﺺ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬
 ‫‪251‬‬ ‫اﻧﺒﺎر داده‪،‬اﮐﺘﺴﺎب داده‪ ،‬داده ﮐﺎوي‪ ،‬ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر و ﺗﺠﺴﻢ آن‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭘﻨﺠﻢ‬

‫در ﻣﻮرد داده ﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ‪ ،‬ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻗﺎﻧﻮﻧﻬﺎي ﺗﺠﺎري ﻣﺮﺗﯿﻂ ﺑﺎ داده ﻫﺎ ‪ ،‬و اﯾﻨﮑﻪ ﭼﻪ ﺗﺮاﮐﻢ و ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﯽ‬
‫ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺿﺮوري ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﻣﺪل ﺳﺎزي ﻧﺤﻮه دﺳﺘﺮﺳﯽ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ اﺗﺨﺎذ ﺗﺼﻤﯿﻢ در زﻣﯿﻨﻪ ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﺑﺎزﯾﺎﺑﯽ داده‬
‫ﻫﺎ از ﯾﮏ اﻧﺒﺎر داده اﺳﺖ ‪ ،‬و در ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ اﻧﺒﺎر ﺑﺎ ﻣﺴﺎﻋﺪت در ﺗﻌﺮﯾﻒ اﯾﻨﮑﻪ ﮐﺪام داده ﻫﺎ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ‬
‫ﺷﺎﺧﺺ ﮔﺬاري ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ اﻏﻠﺐ ﻧﺸﺎن دﻫﺪ آﯾﺎ ﺑﺎزارﻫﺎي داده ﻫﺎي واﺑﺴﺘﻪ‬
‫ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﺗﺴﻬﯿﻞ ﺑﺮاي ﺑﺎزﯾﺎﺑﯽ اﻃﻼﻋﺎت ﻫﺴﺘﻨﺪ ﯾﺎ ﻧﻪ ‪ .‬ﻣﻬﺎرﺗﻬﺎي ﮔﺮوﻫﯽ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ داﺷﺘﻪ و اﺟﺮاي ﯾﮏ اﻧﺒﺎر‬
‫داده ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ داﻧﺶ ﺑﺎﻻ در زﻣﯿﻨﻪ ﻓﻨﺎوري ﭘاﯾﮕﺎه داده و ﺗﻮﺳﻌﻪ اﺑﺰارﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﻣﻨﺒﻊ‬
‫و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﻨﺎوري ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ در ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ اﺷﺎره ﺷﺪ ‪ ،‬ﻣﺮﺟﻌﯽ ﺑﺮاي ﺗﻌﺪاد زﯾﺎدي از داده ﻫﺎي ورودي و‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﭘردازش ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﺑﺎرﮔﯿﺮي و ﻧﮕﻬﺪاري ﯾﮏ اﻧﺒﺎر داده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪.‬‬

‫اﻧﺒﺎرﻫﺎي داده ﻋﻈﯿﻢ و ﻣﻘﯿﺎس ﭘﺬﯾﺮي‬

‫ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻧﻌﻄﺎف ﭘذﯾﺮي ‪ ،‬ﯾﮏ اﻧﺒﺎر داده ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﭘﺷﺘﯿﺒﺎﻧﯽ از ﻟﺤﺎظ ﻣﻘﯿﺎس ﭘذﯾﺮي دارد ‪ .‬ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﻬﻢ ﻣﺮﺑﻮط‬
‫ﺑﻪ ﻣﻘﯿﺎس ﭘذﯾﺮي ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ﺗﻌﺪاد داده در اﻧﺒﺎر ‪ ،‬ﺑﺎ ﭼﻪ ﺳﺮﻋﺘﯽ اﻧﺒﺎر اﻧﺘﻈﺎر رﺷﺪ دارد ‪ ،‬ﺗﻌﺪاد ﮐﺎرﺑﺮان ﻫﻤﺰﻣﺎن و‬
‫ﭘﯾﭽﯿﺪﮔﯽ ﭘرس و ﺟﻮي ﮐﺎرﺑﺮان ‪.‬‬
‫ﯾﮏ اﻧﺒﺎر داده ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﻫﻢ اﻓﻘﯽ و ﻫﻢ ﻋﻤﻮدي ﻣﻘﯿﺎس ﮔﺬاري ﺷﻮد ‪ .‬اﻧﺒﺎر ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺗﺎﺑﻌﯽ از رﺷﺪ داده ﻫﺎ‬
‫ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﺎﻓﺘﻪ و ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﮔﺴﺘﺮش اﻧﺒﺎر ﺑﺮاي ﭘﺷﺘﯿﺒﺎﻧﯽ وﻇﺎﯾﻒ ﺗﺠﺎري ﺟﺪﯾﺪ دارد ‪ .‬رﺷﺪ داده ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ داده ﻫﺎي ﭼﺮﺧﻪ ﻓﻌﻠﯽ ﯾﺎ داده ﻫﺎي ﻗﺪﯾﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﯿﮑﺲ )‪ (2002‬اﻧﺒﺎرﻫﺎي داده و ﭘاﯾﮕﺎﻫﻬﺎي داده ﻋﻈﯿﻢ‬
‫را ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬در ‪ ، 2002‬ﻇﺮﻓﯿﺖ اﻧﺒﺎرﻫﺎي داده ‪)Wal-mart‬ﯾﮑﯽ از ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ ﺗﻌﺎوﻧﯿﻬﺎي دﻧﯿﺎ ( ‪200‬‬
‫ﺗﺮاﺑﺎﯾﺖ ﺗﺨﻤﯿﻦ زده ﺷﺪ ‪ .‬اوﻟﯿﻦ اﻧﺒﺎر داده ﺑﺎ ﻇﺮﻓﯿﺖ ﭘﺗﺎﺑﺎﯾﺖ در اواﯾﻞ ‪ 2004‬ﻋﺮﺿﻪ ﺷﺪ ‪ .‬ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ذﺧﯿﺮه ﻣﻮرد‬
‫ﻧﯿﺎز ﺑﺮاي ﺑﺎﯾﮕﺎﻧﯽ اﻧﺪازه ﻫﺎي ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻓﻮت ﺟﺪﯾﺪ آن ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ‪ CNN‬ﯾﮑﯽ از اوﻟﯿﻦ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎﯾﯽ ﺑﻮد ﯾﮏ‬
‫ﯾﮏ اﻧﺒﺎر داده ﺑﺎ ﻇﺮﻓﯿﺖ ﭘﺗﺎﺑﺎﯾﺖ را راه اﻧﺪازي ﮐﺮد ‪ Newman 2002) .‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﻮد (‬
‫ﻓﺮض ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ اﻧﺪازه اﻧﺒﺎرﻫﺎي داده ﺑﻪ ﯾﮏ ﻧﺴﺒﺖ ﺗﻌﺮﯾﻔﯽ ﮔﺴﺘﺮده ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ ،‬در اﯾﻦ ﺻﻮرت ﻣﻘﯿﺎس‬
‫ﭘذﯾﺮي ﯾﮏ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻣﻬﻢ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﻣﻘﯿﺎس ﭘذﯾﺮي ﺧﻮب ﺑﺪان ﻣﻌﻨﺎﺳﺖ ﮐﻪ ﭘرس و ﺟﻮ ﻫﺎ و دﯾﮕﺮ ﺗﻮاﺑﻊ دﺳﺘﺮﺳﯽ‬
‫داده ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺧﻄﯽ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ اﻧﺪازه اﻧﺒﺎر رﺷﺪ ﺧﻮاﻫﺪ ﮐﺮد ‪ .‬در ﻋﻤﻞ ‪ ،‬روﺷﻬﺎي ﺗﺨﺼﺼﯽ ﺑﺮاي اﯾﺠﺎد‬
‫اﻧﺒﺎرﻫﺎي داده ﺑﺎﻻرﻓﺘﻨﯽ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﺎﻓﺘﻪ اﻧﺪ ‪ .‬ﻧﺎﻧﺲ )‪ (2001‬ﻣﻮارد ﻣﻘﯿﺎس ﭘذﯾﺮي در ﺷﺮاﯾﻂ اﻧﺒﺎر داده را ﺗﻮﺻﯿﻒ‬
‫ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﻣﻘﯿﺎس ﭘذﯾﺮي در ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺻﺪﻫﺎﺗﺮاﺑﺎﯾﺖ ﯾﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﺸﮑﻞ اﺳﺖ ‪ .‬ﺗﺮاﺑﺎﯾﺘﻬﺎ داده ‪ ،‬ﺣﺎﻟﺖ اﯾﺴﺘﺎﯾﯽ‬
‫داﺷﺘﻪ ‪ ،‬ﻓﻀﺎي ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ زﯾﺎدي را اﺷﻐﺎل ﮐﺮده و ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﮐﺎمﭘﯾﻮﺗﺮﻫﺎي ﻗﻮي ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ .‬ﺑﺮﺧﯽ ﺷﺮﮐﺘﻬﺎ از‬
‫ﭘردازﺷﻬﺎي ﻣﻮازي اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮده و ﺑﺮﺧﯽ دﯾﮕﺮ از ﺷﺎﺧﺺ ﮔﺬاري ﻫﺎي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ و ﭘروژه ﻫﺎي ﺟﺴﺘﺠﻮ ﺑﺮاي‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داده ﻫﺎي ﺧﻮد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬ﺑﺮﺧﯽ داده ﻫﺎي ﺧﻮد را در ﺳﺮاﺳﺮ ذﺧﺎﯾﺮ داده ﻫﺎي ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﻣﺨﺘﻠﻒ‬
‫ﭘراﮐﻨﺪه ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ اﻧﺒﺎرﻫﺎي داده ﺑﻪ اﻧﺪازه ﭘﺗﺎﺑﺎﯾﺖ ﺑﺮﺳﻨﺪ راه ﺣﻠﻬﺎي ﺑﻬﺘﺮ ﺑﯿﺸﺘﺮي ﺑﺮاي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻘﯿﺎس‬
 ‫‪252‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫ﭘذﯾﺮي وﺟﻮد ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ ‪ .‬دﻧﮓ )‪ (2003‬اﻫﻤﯿﺖ ﺷﺎﺧﺺ ﮔﺬاري ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮاي اﻧﺒﺎرﻫﺎي داده را ﺗﺸﺮﯾﺢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‬
‫‪ .‬ﺷﺎﺧﺺ ﮔﺬاري ﺻﺤﯿﺢ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻗﻄﻌﺎ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺟﺴﺘﺠﻮﻫﺎي ﻣﻮﺛﺮ در ﺳﺮاﺳﺮ ﻣﻘﺎدﯾﺮ اﻧﺒﻮﻫﯽ از داده ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ ﯾﮏ اﻧﺒﺎر داده ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ ،‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺷﺎﺧﺺ ﮔﺬاري ﺻﺤﯿﺢ ﺑﺮاي ﮐﻤﮏ ﺑﻪ ﺣﻞ‬
‫ﻣﺸﮑﻼت ﻣﻘﯿﺎس ﭘذﯾﺮي ﺣﺎﺋﺰ اﻫﻤﯿﺖ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﻫﺎل )‪ (2002‬ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﻣﻮارد ﻣﻘﯿﺎس ﭘذﯾﺮي اﺷﺎره ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﺳﯿﺮز‬
‫)‪ (Sears‬ﯾﮏ رﻫﺒﺮ ﺻﻨﻌﺖ در ﮔﺴﺘﺮش و ﺑﻪ ﮐﺎر ﺑﺮدن اﻧﺒﺎرﻫﺎي داده ﻋﻈﯿﻢ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪) .‬ﺑﺮاي ﺟﺰﺋﯿﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺷﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺿﻤﯿﻤﻪ ‪ 5,21‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﻮد (‬

‫ﮐﺎرﺑﺮﻫﺎ ‪ ،‬ﺗﻮاﻧﺎﺋﯿﻬﺎ و ﻣﺰاﯾﺎ‬

‫ﺗﺤﻠﯿﻠﮕﺮان ‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮان ‪ ،‬ﻣﺠﺮﯾﺎن ‪ ،‬دﺳﺘﯿﺎران ﻣﺪﯾﺮ و ﺣﺮﻓﻪ اي ﻫﺎ ﮐﺎرﺑﺮان ﻧﻬﺎﯾﯽ اﺻﻠﯽ اﻧﺒﺎرﻫﺎي داده ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﯾﮏ راه ﺣﻞ اﻧﺒﺎرداده اي ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ اﻣﮑﺎن دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ داده ﻫﺎي ﺣﯿﺎﺗﯽ و ﺟﺪاﮐﺮدن ﭘاﯾﮕﺎﻫﻬﺎي داده ﻋﻤﻠﯿﺎت از‬
‫ﭘردازﺷﻬﺎي ﻓﺎﻗﺪ ﻋﻤﻮﻣﯿﺖ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺳﺮﻋﺖ ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ‪ TPS‬را ﮐﺎﻫﺶ دﻫﺪ ﻣﻬﯿﺎ ﮐﺮده و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺧﻼﺻﻪ‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻ را ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ ﻣﻘﯿﺎس ﭘذﯾﺮﯾﻬﺎي ﺟﺰﺋﯿﺎت داده ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﻨﺪ ‪ .‬اﯾﻦ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ داﻧﺶ‬
‫ﺗﺠﺎرت را ﺑﺎﻻ ﺑﺮده و ﻣﺰاﯾﺎي رﻗﺎﺑﺘﯽ ‪ ،‬ﺗﺴﻬﯿﻞ در ﺧﺪﻣﺎت ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن و رﺿﺎﯾﺖ آﻧﻬﺎ و ﺗﺴﻬﯿﻞ در ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي را‬
‫ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﺮده ‪ ،‬ﺑﺎزدﻫﯽ ﮐﺎرﮐﻨﺎن را ﺑﺎﻻ ﺑﺮده و ﺑﻪ ﭘردازﺷﻬﺎي ﺗﺠﺎرﺗﯽ ﻣﻮﺛﺮ ﮐﻤﮏ ﮐﻨﺪ ‪.‬‬

‫ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي اﻧﺒﺎر ﮐﺮدن داده‬

‫آﻟﻦ )‪ (2001‬ﯾﮏ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻋﺎﻟﯽ از ﯾﮏ اﻧﺒﺎر داده را ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﺮد ‪ .‬او ﺑﻪ ﻣﻮارد ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﺪﻟﺴﺎزي ﺛﺒﺖ ﮐﺮدن‬
‫داده ﺗﻮﺳﻂ داﻧﺶ آﻣﻮزان ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده در ﺑﺨﺶ ﺛﺒﺖ داده داﻧﺶ آﻣﻮزان ﮐﻪ ﯾﮏ ﺑﺎزار ﺟﺰﺋﯽ از ﯾﮏ اﻧﺒﺎر داده‬
‫در ﯾﮏ داﻧﺸﮕﺎه ﯾﺎ داﻧﺸﮑﺪه اﺳﺖ اﺷﺎره ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬راﯾﺪر از اﻧﺒﺎر داده او ﺑﺮاي اﺳﺘﺪﻻﻻت ﺧﻮد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪.‬‬
‫)ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺷﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺿﻤﯿﻤﻪ ‪ 5،22‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﻮد (‬

‫رﺷﺪ اﻧﺒﺎر داده ﺳﯿﺮز)‪(Sears‬‬ ‫ﺿﻤﯿﻤﻪ ‪5,21‬‬

‫در آورﯾﻞ ‪ ، 2002‬ﺳﯿﺮز‪ ،‬رواﺑﺎك و ﮐﻮ ‪ 95‬ﺗﺮاﺑﺎﯾﺖ ﻇﺮﻓﯿﺖ ذﺧﯿﺮه ﺟﺪﯾﺪ را ﮔﺴﺘﺮش دادﻧﺪ ﯾﻌﻨﯽ ﻇﺮﻓﯿﺖ آن‬
‫را ﺳﻪ ﺑﺮاﺑﺮ ﮐﺮدﻧﺪ ‪ .‬اﯾﻦ اﻣﺮ اﯾﻦ اﻣﮑﺎن را ﺑﺮاي ﺳﯿﺮز ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﺮد ﺗﺎ دو اﻧﺒﺎر داده اﺻﻠﯽ را ﺗﺤﮑﯿﻢ ﺑﺨﺸﯿﺪه و‬
‫ﯾﮏ ذﺧﯿﺮه ﺷﺒﮑﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪ اي ﮐﻪ ﻟﯿﺴﺖ ﻣﻮﺟﻮدي را اداره ﮐﺮده و اﻧﺒﺎر داده را ﺑﺎ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﺑﻔﺮوﺷﺪ‬
‫ﺑﺴﺎزد ‪ ees .‬از اﻧﺒﺎر داده ﺑﺮاي اﻫﺪاف ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ اﻃﻼﻋﺎت ﻓﺮوش ﺗﻮﻟﯿﺪات‬
‫روزاﻧﻪ را درﯾﺎﻓﺖ ﮐﺮده ‪ ،‬ﺧﺮﯾﺪﻫﺎي ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن را ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮐﺮده و آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﺧﺮﯾﺪﻫﺎي ﻗﺒﻞ ارﺗﺒﺎط دﻫﻨﺪ ‪.‬‬
 ‫‪253‬‬ ‫اﻧﺒﺎر داده‪،‬اﮐﺘﺴﺎب داده‪ ،‬داده ﮐﺎوي‪ ،‬ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر و ﺗﺠﺴﻢ آن‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭘﻨﺠﻢ‬

‫ﺗﺒﺪﯾﻞ ‪ RYDER RIDES‬ﺑﻪ داده ﻣﻨﻄﻘﯽ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ‬ ‫ﺿﻤﯿﻤﻪ ‪5,22‬‬

‫ﺑﺎ ﯾﮏ اﻧﺒﺎر داده ﺟﺪﯾﺪ ‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ‪Ryder‬رو ﺑﻪ ﺗﻌﻤﯿﺮ ﻣﺠﺪد اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺗﺠﺎرت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﺑﺮاي‬
‫ﻣﻄﺎﺑﻘﺖ ﺑﺎ ﺑﯿﺶ از ‪ 1000‬ﻣﺸﺘﺮي و ﻧﺎوﮔﺎن ﺣﻤﻞ ﮐﻪ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﺣﺮﮐﺖ ﺳﺮﯾﻊ ﺑﻮد‪ .‬ﻫﺪف ﺗﻼش ﻫﺎ‪ ،‬ﮔﺴﺘﺮش‬
‫ﻧﺎوﮔﺎن ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ ﭼﺮﺧﻪ ﺗﺎﻣﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﺗﺠﺎري راﯾﺪر ﺑﻮد‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ از ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎي ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ‬
‫ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژِي ﺷﺮﮐﺖ ‪ NCR‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﺮدﺑﺨﺶ اﻧﺒﺎر داده ﻫﺎ ‪ Teradata‬و ﺷﺮﮐﺖ ‪، MicroStrategy‬‬
‫ﺗﻮزﯾﻊ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎي ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺗﺠﺎرت‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺟﺪﯾﺪ ﺑﻪ ﺑﺎرﺑﺮي اﺟﺎزه ﻣﯽ دﻫﺪ ﺗﺎ آﻧﻼﯾﻦ‬
‫ﺳﻔﺎرش دﻫﺪ و ﻫﻤﺎن ﻟﺤﻈﻪ ﺛﺒﺖ ﮔﺮدد‪ .‬ﭼﯿﺰ ﻫﺎي ﺑﯿﺸﺘﺮي ﺑﺮاي آﯾﻨﺪه ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫وال ﻣﺎرت ﺗﻘﺎﺿﺎ ﻫﺎي ﻏﯿﺮه ﻣﻨﻈﺮه ﻣﺸﺘﺮي ﻫﺎ از ﻃﺮﯾﻖ ﯾﮏ اﻧﺒﺎر داده ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ و‬ ‫ﺿﻤﯿﻤﻪ ‪5,23‬‬
‫ﺑﺮ آورده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﯾﮏ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﻮاﻗﻌﯽ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ ﮐﺎر ﺑﻪ وال ﻣﺎرت آﻣﺪ ﭘﺲ از ﺣﻤﻼت ‪ 11‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ‪ 2001‬ﺑﻮد‪ .‬وال ﻣﺎرت‬
‫ﻗﺎدر ﺑﻮد ﺗﺎ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ اﻟﮕﻮﻫﺎي ﺧﺮﯾﺪ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﺧﻮد را در روز ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺗﻘﺎﺿﺎ ﺑﺮاي‬
‫ﺗﺴﻠﯿﺤﺎت ‪ ،‬آب ﻣﻌﺪﻧﯽ ‪ ،‬و ﻟﻮازم زﻧﺪه ﻣﺎﻧﺪن اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬وال ﻣﺎرت ﻗﺎدر ﺑﻮد ﺗﻘﺎﺿﺎي ﻣﺸﺘﺮي ﺑﻪ‬
‫ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺮآورده ﮐﺮده و ﺑﺮ اﺳﺎس آن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﮐﻨﺪ ‪ .‬اﯾﻦ ﺗﻮاﻧﯿﺎﯾﯽ ﺗﺮﺳﯿﻢ اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﮐﻪ ﺧﺮﯾﺪ ﻫﺎي‬
‫روزﻣﺮه ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﺑﺮاي ﭼﻨﺪ روز ﺑﻪ ﺗﺎﺧﯿﺮ اﻓﺘﺎده و ﭼﻨﺪ روز ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻏﯿﺮ ﻣﻌﻤﻮل اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﻓﺖ‪.‬‬

‫وال ﻣﺎرت رﻫﺒﺮ ﺑﻼﻣﻨﺎزع در زﻣﯿﻨﻪ اﻧﺒﺎر داده در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺧﻮد اﺳﺖ‪ (Westerman (2000 .‬ﺑﻪ ﺷﺮح‬
‫ﻣﻮﺛﺮ ﻣﺪل وال ﻣﺎرت ﭘﺮداﺧﺖ‪ .‬ﺿﻤﯿﻤﻪ ‪ 5,23‬ﯾﮏ ﻣﺜﺎل ﮐﻮﭼﮏ از اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻮﺛﺮ از اﻧﺒﺎر داده ﻫﺎ وال ﻣﺎرت‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن ﻋﻤﺪه اﻧﺒﺎر داده ﻫﺎ ﮐﺎرﻟﺘﻮن ‪ ،‬آي ﺑﯽ ام ‪ ، Informix ،‬ﻣﺎﯾﮑﺮوﺳﺎﻓﺖ ‪ ، NCR ،‬اوراﮐﻞ ‪ ،‬رد‬
‫ﺑﺮﯾﮏ و ﺳﺎﯾﺒﯿﺲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي اﻃﻼﻋﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ در ﻣﻮرد اﻧﺒﺎر داده ﻫﺎ ‪ ،‬ﻧﮕﺎه ﮐﻨﯿﺪ ﺑﻪ ‪Adelman and Moss‬‬
‫‪(2001), Alia* (2001), Barquin and Edelstein (1997a, 1997b), Barquin, Paller, and‬‬
‫‪Edelstein (1997), Deng (2003), Eckerson (2002b, 2003), Edelstein (4997), Hall‬‬
‫‪(2002), Konicki (2001), Mannino (2001), Mearian (2002), Mimno (1997), Mullin‬‬
‫‪(2002), Nance (2001), Newman (2002), Watson and Haley (1998), Watson et al.‬‬
‫‪.((1999), Weir (2002), Westerman (2000), and Wixom and Watson (2001‬‬
 ‫‪254‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫‪ 5 .8‬ﻣﺎرت داده‬

‫ﻣﺎرت داده ﻫﺎ زﯾﺮﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي از داده ﻫﺎي اﻧﺒﺎر ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻌﻤﻮل ﻣﺘﺸﮑﻞ از ﯾﮏ ﺗﮏ ﻣﻄﻠﺐ‬
‫)ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ‪ ،‬ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ ‪ ،‬ﻋﻤﻠﯿﺎت(‪ .‬ﻣﺎرت داده ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﯾﺎ واﺑﺴﺘﻪ و ﯾﺎ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺎرت داده ﻫﺎ واﺑﺴﺘﻪ‬
‫ﺑﻪ زﯾﺮ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ از اﻧﺒﺎر داده ﻫﺎ اﯾﺠﺎد ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺰﯾﺖ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺪل داده ﺳﺎزﮔﺎر و‬
‫اراﺋﻪ داده ﻫﺎ ﺑﺎ ﮐﯿﻔﯿﺖ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺎرت داده واﺑﺴﺘﻪ از ﻣﻔﻬﻮم ﺗﮏ ﻣﺪل ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﮔﺴﺘﺮده داده ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ ،‬اﻣﺎ‬
‫اول ﺑﺎﯾﺪ اﻧﺒﺎر اده ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﺎرت داده ﻫﺎ ﺗﻀﻤﯿﻦ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﮐﺎرﺑﺮ ﻧﻬﺎﯾﯽ در ﺣﺎل ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻫﻤﺎن ﻧﺴﺨﻪ از‬
‫داده ﻫﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در دﺳﺘﺮس ﺳﺎﯾﺮ ﮐﺎرﺑﺮان اﻧﺒﺎر داده اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي ﺑﺎﻻي اﺳﺘﻔﺎده از اﻧﺒﺎر داده ﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده از آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﺷﺮﮐﺘﻬﺎي ﺑﺰرگ ﻣﺤﺪود ﻣﯿﮑﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮاﻧﯽ‬
‫دﯾﮕﺮ‪ -‬ﺑﺴﯿﺎري از ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎ از ﻣﻮارد ﮐﻢ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺗﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯿﮑﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻧﺴﺨﻪ ﻫﺎي ﺑﺎ ﺿﺮﯾﺐ ﭘﺎﯾﯿﻦ اﻧﺒﺎر داده ﻫﺎ ﺑﺎ‬
‫ﻋﻨﻮان ﺑﺎزارداده ﻫﺎي ﻣﺴﺘﻘﻞ ارﺟﺎع داده ﻣﯿﺸﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎزار داده ﻫﺎي ﻣﺴﺘﻘﻞ اﻧﺒﺎر ﮐﻮﭼﮑﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮاي ﺑﺮاي ﯾﮏ‬
‫واﺣﺪ ﺗﺠﺎري اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮏ )‪ (SBU‬و ﯾﺎ ﮔﺮوه ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ ،‬اﻣﺎ ﻣﻨﺒﻊ آن اﻧﺒﺎر داده ﻫﺎي ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺰاﯾﺎي اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﺎزار داده ﻫﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻮارد زﯾﺮ اﺳﺖ ‪:‬‬
‫• ﻫﺰﯾﻨﻪ ﮐﻢ در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ اﻧﺒﺎر داده ﻫﺎي ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ )زﯾﺮ ‪ $ 000،100‬در ﻣﻘﺎﺑﻞ ‪ 1‬ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر ﯾﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ(‪.‬‬
‫• زﻣﺎن ﻫﺪاﯾﺖ ﺑﺮاي اﺟﺮا ﺑﻪ ﻃﺮز ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﯽ ﮐﻤﺘﺮ اﺳﺖ ‪ ،‬اﻏﻠﺐ ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 90‬روز‪.‬‬
‫• آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺤﻠﯽ ﮐﻨﺘﺮل ﻣﯿﺸﻮﻧﺪ ﻧﻪ ﻣﺮﮐﺰي ‪،‬ﻫﻤﺮاﯾﺰﻧﯽ ﻗﺪرت ﺑﺮ ﮐﺎرﺑﺮ‪.‬‬
‫• آﻧﻬﺎ ﺣﺎوي ﻣﻄﺎﻟﺐ و اﻃﻼﻋﺎت ﮐﻤﺘﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻧﺒﺎر داده ﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ و از اﯾﻦ رو ﭘﺎﺳﺦ ﺳﺮﯾﻊ ﺗﺮ و آﺳﺎن‬
‫ﺗﺮي ازﻟﺤﺎظ ادراﮐﯽ و ﭘﯿﻤﺎﯾﺸﯽ در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري ﮔﺴﺘﺮده اي ‪ -‬اﻧﺒﺎر داده ﻫﺎ اراﺋﻪ ﻣﯿﺪﻫﻨﺪ ‪.‬‬
‫• آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﯾﮏ واﺣﺪ ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ اﯾﻦ اﺟﺎزه را ﻣﯽ دﻫﻨﺪ ﺗﺎ ﺗﺼﻤﯿﻢ‬
‫ﺧﻮد را ﺑﺪون ﺗﮑﯿﻪ ﺑﺮ ﯾﮏ ﺑﺨﺶ ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ‪ IS‬ﺑﮕﯿﺮد‪.‬‬
‫• ﺑﺎزار داده ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﺛﺒﺎت ﯾﮏ ﻣﻔﻬﻮم ﻗﺒﻞ از ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺑﺮاي‬
‫ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺟﺎﻣﻊ اﻧﺒﺎر داده ﻫﺎ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﮐﺎر ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺳﺮﯾﻌﺘﺮ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري ﺑﺎ ﺗﺤﻘﻖ ﭘﺬﯾﺮي‬
‫ﺳﺮﯾﻌﺘﺮ ﻣﻨﺎﻓﻊ و ﺳﻮد ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ از ﺑﺎزارداده ﻫﺎ وﺟﻮد دارد ‪:‬‬
‫‪ .1‬ﺗﮑﺮار)واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ( ﺑﺎزارداده ﻫﺎ ‪ .‬ﺑﺮﺧﯽ اوﻗﺎت آﺳﺎﻧﺘﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺑﺨﺶ ﻫﺎي ﮐﻮﭼﮑﺘﺮي از اﻧﺒﺎرداده ﻫﺎ‬
‫ﮐﺎر ﮐﺮد‪ .‬در ﭼﻨﯿﻦ ﻣﻮاردي ﯾﮑﯽ از زﯾﺮﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺗﺎﺑﻌﯽ از اﻧﺒﺎر داده ﻫﺎ در ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎي‬
‫ﮐﻮﭼﮑﺘﺮﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻫﺮ ﮐﺪام ﺑﻪ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺧﺎص اﺧﺘﺼﺎص داده ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ ،‬ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ در ﺷﮑﻞ ‪ 5,2‬ﻧﺸﺎن داده‬
‫ﺷﺪه‪ .‬در اﯾﻦ ﻣﻮرد ﺑﺎزارداده ﻫﺎ ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻧﺒﺎر داده ﻫﺎ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ .2‬ﺑﺎزار ﻣﺴﺘﻘﻞ داده ﻫﺎ‪ .‬ﯾﮏ ﺷﺮﮐﺖ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﯾﮏ ﯾﺎ ﭼﻨﺪ ﺑﺎزار داده ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺑﺪون داﺷﺘﻦ ﯾﮏ اﻧﺒﺎر‬
‫اﻃﻼﻋﺎت داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﭼﻨﯿﻦ ﻣﻮاردي ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﯾﮑﭙﺎرﭼﮕﯽ ﺑﺎزارداده ﻫﺎ وﺟﻮد دارد‪ .‬اﯾﻦ اﻣﺮ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻓﻘﻂ‬
 ‫‪255‬‬ ‫اﻧﺒﺎر داده‪،‬اﮐﺘﺴﺎب داده‪ ،‬داده ﮐﺎوي‪ ،‬ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر و ﺗﺠﺴﻢ آن‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭘﻨﺠﻢ‬

‫در ﺻﻮرﺗﯿﮑﻪ ﺑﺎزار داده ﻫﺎ ﺗﺨﺼﯿﺺ داده ﺷﺪه ﺑﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي از اﻃﻼﻋﺎت ﺧﺎص و ﻣﻌﺘﺒﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺨﺶ‬
‫‪IS‬ﻣﺸﺨﺺ ﮐﻨﻨﺪه ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﺑﻪ اﺑﺮداده ﻫﺎ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻃﻮري ﮐﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﻧﮕﻬﺪاري ﺷﺪه در ﻫﺮ ﺑﺎزار ﺑﺎ ﺳﺎﯾﺮﯾﻦ‬
‫ﺳﺎزﮔﺎر ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬وﻗﺘﯽ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻣﻮرد اﻧﺠﺎم ﻧﺸﺪه اﺳﺖ ‪ ،‬ﺑﺎزار داده ﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﺨﺘﯽ ﻗﺎﺑﻞ ادﻏﺎم ﺑﻮده وﺑﺎﻋﺖ اﯾﺠﺎد‬
‫ﻣﺸﮑﻼت ﺟﺪي ﺑﺎﻟﻘﻮه ﺑﺮاي ﺗﮑﻪ ﺗﮑﻪ ﺷﺪن ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ 5,9‬ﻫﻮش ﺗﺠﺎرت ‪ /‬ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺗﺠﺎري‬

‫اﮐﻨﻮن ﮐﻪ ﻣﺎ در ﻣﻮرد ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎ ‪ ،‬اﻧﺒﺎر داده ﻫﺎ ‪،‬ﺑﺎزار داده ﻫﺎ ‪ ،‬ﺗﺤﻠﯿﻞ و ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي روش ﻫﺎي ﻣﻮرد‬
‫ﺑﺤﺚ در ﻓﺼﻞ ‪ 4‬ﻣﯽ داﻧﯿﻢ ‪ ،‬ﻣﺎ آﻣﺎده ﻫﺴﺘﯿﻢ ﺗﺎ در ﺑﺎره ﻫﻮش ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر ‪ /‬ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺗﺠﺎري ﺑﺤﺖ‬
‫ﻧﻤﺎﯾﯿﻢ‪.‬‬
‫ﻫﻮش ﺗﺠﺎرت ﺑﻪ ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﻌﻤﺎري اﺟﺰاي اﺳﺎﺳﯽ ﻣﺤﯿﻂ ﻫﺎي ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ‪ ،‬اﻋﻢ از ﻣﺒﺎﺣﺚ ‪،‬‬
‫ﺳﻨﺘﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺪل ﺳﺎزي ﺗﺠﺎرت‪ ،‬ﭘﺮدازش و ﻣﺪل ﺳﺎزي داده ﻫﺎ ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻣﺪرن ﺗﺮ ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﮐﺴﺐ‬
‫و ﮐﺎر ﺣﮑﻮﻣﺖ ‪ ،‬ﭘﺮوﻓﺎﯾﻞ اﻃﻼﻋﺎت ‪ ،‬ﺗﻄﺎﺑﻖ اﻃﻼﻋﺎت و ﮐﯿﻔﯿﺖ داده ﻫﺎ ‪،‬اﻧﺒﺎرداري داده ﻫﺎ ‪ ،‬و داده ﮐﺎوي ﻣﯽ‬
‫ﭘﺮدازد )ﻧﮕﺎه ﮐﻨﯿﺪ ﺑﻪ ﻟﻮﺷﯿﻦ ‪.(2003 ،‬‬

‫ﻫﻮش ﺗﺠﺎرت ﺷﺎﻣﻞ ﮐﺴﺐ داده ﻫﺎ و اﻃﻼﻋﺎت )و ﺷﺎﯾﺪ ﺣﺘﯽ داﻧﺶ ‪ ،‬ﻓﺼﻞ ‪ (9‬از ﻃﯿﻒ ﮔﺴﺘﺮده اي از‬
‫ﻣﻨﺎﺑﻊ و اﺳﺘﻔﺎده از آﻧﻬﺎ در ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي اﺳﺖ‪.‬ﺑﻪ اﺻﻄﻼح ﻓﻨﯽ ‪ ،‬ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺗﺠﺎرت و ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر اﺑﻌﺎد‬
‫اﺿﺎﻓﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺪل ﻫﺎ و روش ﻫﺎي ﭼﺎره ﺳﺎزي را ﺑﻪ ﻫﻮش ﺗﺠﺎري ﻣﯽ اﻓﺰاﯾﺪ‪ .‬اﯾﻨﻬﺎ ﺑﺎ اﯾﻨﮑﻪ اﻏﻠﺐ درﻋﻤﻖ‬
‫اﺑﺰار ﻣﺪﻓﻮن ﺷﺪه اﻧﺪ‪،‬اﻣﺎ ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل ‪ ،‬ﺗﺤﻠﯿﻠﮕﺮ)ﻣﺬﮐﺮ ﯾﺎ ﻣﺆﻧﺖ( ﻧﯿﺎز ﻧﯿﺴﺖ ﺟﻬﺖ ﮐﺴﺐ دﺳﺘﻬﺎﯾﺶ را "ﮐﺜﯿﻒ"‬
‫ﻧﻤﺎﯾﺪ ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻌﻤﻮل ‪ ،‬ﺷﺮاﯾﻂ و دوره ﻫﺎ ﺗﺒﺎدل ﭘﺬﯾﺮﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎ ﮐﺎرﺑﺮﯾﻬﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻫﻮش ﮐﺴﺐ و ﮐﺎررا در ﺷﮑﻞ‬
‫‪ 5,6‬ﻧﺸﺎن داده اﯾﻢ‪ .‬روش ﻫﺎي ﻫﻮش ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر و اﺑﺰارﻫﺎي آن ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﯽ در ذات ﻃﺒﯿﻌﺖ ﻗﺎﺑﻞ رؤﯾﺘﻨﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ‬
‫ﻧﻘﺸﻪ ﻫﺎ و ﻧﻤﻮدارﻫﺎي ﭼﻨﺪ ﺑﻌﺪي داده ﻫﺎرا ﻓﻘﻂ ﺑﺎ ﻓﺸﺮدن ﭼﻨﺪ ﮐﻠﯿﮏ ﻣﺎوس ﻧﺸﺎن ﻣﯿﺪﻫﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ روش ﻫﺎ ﺑﻪ‬
‫ﻃﻮر ﮐﻠﯽ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ داده ﻫﺎ از اﻧﺒﺎر داده ﻫﺎ و ﺳﭙﺮدن آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﭼﻨﺪ ﺑﻌﺪي ﻣﺤﻠﯽ اﺳﺖ‪.‬‬
 ‫‪256‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫ﭘﺮدازش ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ آﻧﻼﯾﻦ )‪ (OLAP‬روش ﻫﺎ ﺑﻪ ﯾﮏ ﺗﺤﻠﯿﻠﮕﺮ ﯾﺎ ﺣﺘﯽ )ﺑﻪ ﻋﻨﻮاﻧﯽ ﮐﻤﺘﺮ( ﺑﻪ ﻣﺪﯾﺮ اﺟﺎزه‬
‫ﻣﯽ دﻫﺪ ﺗﺎ اﻃﻼﻋﺎت را ﺗﮑﻪ ﺗﮑﻪ ﯾﺎ ﺑﺮش ﻧﻤﺎﯾﺪ‪،‬درﺣﯿﻦ ﻣﺸﺎﻫﺪه ي ﻧﻤﻮدار ﻫﺎ و ﻟﯿﺴﺖ ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در اﺑﻌﺎد‬
‫ﻣﺸﺎﻫﺪاﺗﯽ ﻣﻨﻌﮑﺲ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻣﺪل ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ در ﻣﻮرد داده ﻫﺎ ﺑﻪ ﮐﺎر ﺑﺴﺘﻪ ﺷﻮد ﺑﺮاي ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ اﻋﻤﺎل و ﯾﺎ‬
‫ﺑﺮاي ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻓﺮﺻﺖ ﻫﺎ )ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﻧﺮم اﻓﺰار ﻧﮕﺎه ﮐﻨﯿﺪ ﺑﻪ ‪ Temtec‬ﻧﺎﻇﺮ اﺟﺮاﯾﯽ ‪ Cognos ،‬و ﺑﺎﻟﺒﺪاﻫﻪ‬
‫‪ ، Power Play‬و آي ﺑﯽ ام ﭘﺮوﻓﺎﯾﻞ ﻣﮑﻌﺐ ﻧﺎﻇﺮ(‪ .‬روش ﻫﺎي داده ﮐﺎوي درﺧﻮاﺳﺖ ﻣﺪل ﻫﺎي آﻣﺎري و‬
‫ﻗﻄﻌﯽ ‪ ،‬و روش ﻫﺎي ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﺑﻪ داده ﻫﺎ ‪ ،‬ﺷﺎﯾﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﺗﺤﻠﯿﻠﮕﺮ )ﯾﺎ ﻣﺪﯾﺮ( ﺑﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ رواﺑﻂ ﭘﻨﻬﺎن و ﯾﺎ‬
‫وادارﯾﺖ ﻫﺪاﯾﺖ ﺷﻮﻧﺪ ‪ /‬ﮐﺸﻒ داﻧﺶ در ﻣﯿﺎن داده ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ و ﯾﺎ ﻣﺘﻦ )ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻧﺮم اﻓﺰار ﺑﻪ ‪IBM‬‬
‫‪DB2‬‬ ‫‪Intelligent Miner‬‬ ‫‪Scoring,‬‬ ‫‪Angoss‬‬ ‫‪KnowledgeSeeker,‬‬ ‫‪Megaputer‬‬
‫‪Intelligence PolyAnalyst, and SAS Enterprise Miner‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﯿﺪ(‪ .‬داده ﮐﺎوي در ﺑﺨﺶ‬
‫ﻧﻤﺎﯾﺶ ﻧﺘﺎﯾﺞ اﻣﺮ ﮐﺎﻣﻼ ﺑﺼﺮي اﺳﺖ‪ .‬اﺷﮑﺎل و ﻧﻤﻮدار ﻫﺎ ﻗﺎﻟﺒﺎ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺗﻔﺎوت اﺻﻠﯽ‬
‫ﻣﯿﺎن ‪ OLAP‬و داده ﮐﺎوي در اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ داده ﮐﺎوي)ﺑﯿﺸﺘﺮ( ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﻮدﮐﺎر اﺟﺮا ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﯽ اﺳﺖ‬
‫ﮐﻪ ‪ OLAP‬ﻫﺪاﯾﺖ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﺑﺰار در ﺳﻬﻮﻟﺖ اﺳﺘﻔﺎده ‪ ،‬ﺑﯿﺸﺘﺮ و ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﺪﯾﺮاﻧﺎز آﻧﻬﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‬
‫‪ ،‬ﮐﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺣﺮﮐﺖ ﻫﻮش ﺗﺠﺎرت از ﺳﻮي ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮔﺮان ﺑﻪ ﺳﺴﻤﺖ ﮐﺎرﺑﺮان)ﻣﺪﯾﺮان( ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﻌﺮﻓﯽ اﯾﻦ‬
‫ﻣﺸﮑﻞ ﺟﺪﯾﺪ‪ :‬ﮔﺎﻫﯽ ﻣﺪﯾﺮان ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﮐﺎﻣﻼ روش ﻫﺎي ﻫﻮش ﺗﺠﺎت را درك ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬در ﻧﺘﯿﺠﻪ ‪ ،‬ﺗﻤﺮﮐﺰ ﺧﻮد را‬
‫ﻣﻌﻄﻮف ﻣﺠﺴﻢ ﺳﺎزي ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺑﻪ ﺟﺎي اﯾﻨﮑﻪ از اﺑﺰار ﻫﺎي دﻗﯿﻖ و ﺻﺤﯿﺢ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﻫﺮ دو اﺑﺰار ‪ ،‬ﻣﻬﻢ‬
‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺪاﻧﯿﻢ ﮐﻪ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺳﻄﺢ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺷﺎﻣﻞ ﺧﺮﯾﺪ و ﻓﺮوش ﺑﺎ ﭘﺎﮐﺴﺎزي داده ﻫﺎ و ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﺳﺎزي ‪ ،‬ﯾﮏ ﮐﺎر ﻣﺨﺼﻮص ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن ‪IS‬‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺿﻤﯿﻤﻪ ‪ 5,7‬را ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﻤﺎﺋﯿﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻤﻪ ﻣﺪﯾﺮان و ﻣﺠﺮﯾﺎن ﺑﺎﯾﺪ از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﺗﺠﺎرت اﺳﺘﻔﺎده اﺳﺖ ‪ ،‬اﻣﺎ ﮔﺎﻫﯽ ﺑﺮﺧﯽ داده ﻫﺎي‬
‫ﺑﯽ رﺑﻂ و ﯾﺎ اﺑﺰارﻫﺎي ﺑﯿﺶ از ﺣﺪ ﭘﯿﭽﯿﺪه ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﮔﺎﻫﯽ اوﻗﺎت ﻣﺪﯾﺮان ﺑﻪ درﺳﺘﯽ‬
 ‫‪257‬‬ ‫اﻧﺒﺎر داده‪،‬اﮐﺘﺴﺎب داده‪ ،‬داده ﮐﺎوي‪ ،‬ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر و ﺗﺠﺴﻢ آن‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭘﻨﺠﻢ‬

‫آﻣﻮزش ﻧﺪﯾﺪه اﻧﺪ‪ .‬ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ اﻃﻼﻋﺎت از ﺗﻮزﯾﻊ و ﭘﺨﺶ در ﺳﺮاﺳﺮ ﯾﮏ ﺷﺮﮐﺖ ﭼﺎﻟﺶ ﻋﻤﺪه اﺳﺖ‬
‫؛ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺗﺠﺎر ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ درﺻﺪ از ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬارﯾﺮا ﺑﺎ آﻧﺎﻟﯿﺰ ﻫﺎي ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻣﯽ ﺧﻮاﻫﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎي درﮔﯿﺮ‬
‫اﻃﺮاف ﻓﻦ آوري ﺷﺎﻣﻞ ﻓﺮﻫﻨﮓ ‪ ،‬ﻣﺮدم ‪ ،‬و ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎ ﻣﯽ ﺷﻮد )ﻧﮕﺎه ﮐﻨﯿﺪ ﺑﻪ ﻫﭽﺮ ‪ .(2003 ،‬ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻣﻬﻢ اﯾﻦ‬
‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﭼﯿﻨﺶ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﻮش ﺗﺠﺎرت را ﺑﺎ ﻧﯿﺎز ﻫﺎي ﺗﺠﺎرت ﻫﻤﺴﻮ ﮐﻨﯿﻢ‪ .‬اﮔﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻔﯿﺪي را‬
‫ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﯿﺎورد ﺑﯽ ﻣﺼﺮف اﺳﺖ‪ .‬ﺿﻤﯿﻤﻪ ‪ 5,24‬ﺑﺮاي ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺟﺰﺋﯿﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ در ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اﺧﯿﺮ در ﻣﻮرد اﯾﻨﮑﻪ‬
‫ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺟﺎري در اﺑﺰارﻫﺎي ﻫﻮش ﺗﺠﺎرت‪ ،‬ﻧﮕﺎه ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫آﯾﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻫﻮش ﺗﺠﺎرت ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎ را ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺗﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ؟‬ ‫ﺿﻤﯿﻤﻪ ‪5,7‬‬
‫ﺑﯿﺶ از ‪ 570‬ﻣﺪﯾﺮ اﺟﺮاﯾﯽ‪ IT‬ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ‪ CIO Insight‬در ﻣﻮرد ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﭘﺎﺳﺦ دادﻧﺪ‪CIO .‬‬
‫‪ Insight‬ﺑﺮﺧﯽ از ﺣﻘﺎﯾﻖ ﺟﺎﻟﺐ در ﻣﻮرد وﺿﻌﯿﺖ ﻓﻌﻠﯽ ﻫﻮش ﺗﺠﺎرت را ﮐﺸﻒ ﮐﺮد‪.‬‬
‫در اﮐﺜﺮ ﻣﻮارد اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﻫﺎي ﻫﻮش ﺗﺠﺎرت رو ﺑﻪ اﻓﺰاﯾﺶ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫•‬
‫ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎي ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮﻫﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﻫﻮش ﺗﺠﺎرت اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫•‬
‫در ﺳﺎل ‪ 2002‬ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎي ﻣﻮﻓﻖ ‪ 50‬درﺻﺪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﻫﻮش ﺗﺠﺎرت ﭘﺮداﺧﺘﻪ اﻧﺪ ﺗﺎ‬ ‫•‬
‫ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎي ﻧﺎﻣﻮﻓﻖ‪.‬ﻫﻮش ﺗﺠﺎرت ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺿﺮوري ﻣﯽ رﺳﺪ اﻣﺎ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﮐﺎﻓﯽ ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬
‫دوﻟﺖ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﺎﻻﺗﺮي از ﻫﻮش ﺗﺠﺎرت ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﯾﺮ ﻓﺎﮐﺘﻮر ﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎدي اﺳﺘﻔﺎده‬ ‫•‬
‫ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬درﺻﺪ اﺳﺘﻔﺎده از ﺟﻤﻊ آوري^ ﻣﺘﺮاﮐﻢ ﺳﺎزي‪ ،‬ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ و آﻧﺎﻟﯿﺰ در ﻫﻮش ﺗﺠﺎرﺗﯽ ﺑﻪ‬
‫ﺻﻮرت زﯾﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬
‫اﺑﺰارﻫﺎي ﮔﺰارﺷﯽ)‪ ،(82,1‬داده ﻫﺎي اﺗﻮﻣﺎﺗﯿﮏ در زﻣﯿﻨﻪ اﻃﻼﻋﺎت)‪ ،(79‬اﯾﻨﺘﺮاﻧﺖ و ﭘﻮرﺗﺎل)‪ ،(70,4‬اﻧﺒﺎر ﮐﺮدن‬
‫داده ﻫﺎ)‪ ،(69,8‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺤﺘﻮا)‪ ،(63‬ﻧﺮم اﻓﺰار ﺗﺼﻮﯾﺮ ﺳﺎزي داده ﻫﺎ)‪.41‬ب( ﻣﻮﺗﻮر ﻫﺎي وﯾﮋه‬
‫ﺟﺴﺘﺠﻮ)‪ ،(41,4‬ﻧﺮم اﻓﺰار ﻓﺮآﯾﻨﺪ و روﻧﺪ ﮐﺎر )‪ ،(41,4‬ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل )ﻣﺎﻣﻮران( ‪38,9‬‬

‫ﻓﻘﻂ ‪ 49‬درﺻﺪ ﮐﻤﭙﺎﻧﯽ ﻫﺎ ﺑﺎ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﮐﻤﺘﺮ از ﺗﻼش ﻫﺎي ﻫﻮش ﺗﺠﺎري ﻫﻮد راﺿﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫•‬
‫‪ 88‬ﺋﺮﺻﺪ ﮐﻤﭙﺎﻧﯽ ﻫﺎ ﺑﻪ دﻗﺖ اﻃﻼﻋﺎت ﺟﻤﻊ ﺷﺪه از ﻣﺸﺘﺮﯾﺎﻧﺸﺎن اﻃﻤﯿﻨﺎن دارﻧﺪ‪.‬‬ ‫•‬
‫ﻧﺎﺧﻮرﺳﻨﺪي از ﻫﻮش ﺗﺠﺎرت ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻧﺎﺷﯽ از ﺳﺨﺘﯽ در ﺗﻮزﯾﻊ ﻧﺘﺎﯾﺞ اﺳﺖ‪ CIO.‬ﻫﺎ ﻣﯽ ﺧﻮاﻧﺪ ﺗﺎ‬ ‫•‬
‫ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﺘﺎﯾﺞ را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺑﻼدرﻧﮓ در آورﻧﺪ‬
‫ﻣﻨﺒﻊ ‪ :‬اﻗﺘﺒﺎس از " ‪The 2003 CIO Insight Business Intelligence Research Study: Are‬‬
‫‪,Your BI Systems Making You Smarter?" CIO Insight‬‬

‫در ‪ 50‬ﺳﺎل اول از ﺗﺎرﯾﺦ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﯽ اﻟﻬﺎﻣﺎت ﻋﻤﯿﻖ و ﺟﺎﻣﻊ را در ﺣﻮزه ﻫﺎي‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﺠﺎرت داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ ..‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي راﯾﺎﻧﻪ )ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﯽ(در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ زﯾﺮﺳﺎﺧﺖ ﻫﺎي ﺿﺮوري از‬
 ‫‪258‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ‪ ،‬اﺟﺮا و ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽ در ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎي ﺗﺠﺎرﺗﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬در دﻫﻪ ي اول ﻫﺰاره ﺟﺪﯾﺪ ‪ ،‬ﻣﺎ ﺷﺎﻫﺪ ﻋﺼﺮ ﺟﺪﯾﺪي‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﯽ در ﻫﻤﻪ ﺟﺎ ﻫﺴﺘﯿﻢ‪ .‬ﻋﻠﻢ ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﭘﯿﭽﯿﺪه ﺗﺮﺷﺪه و در ﻫﻢ‬
‫ﻣﯽ آﻣﯿﺰد اﻟﺒﺘﻪ ﺷﺎﯾﺪ ﻧﻪ ﺗﻤﺎم ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ )‪ Delic‬و ‪ .(2003 ،Dayal‬ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮان ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ ﻫﺮ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ‬
‫ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﻣﻌﻤﺎري ﻓﻨﺎوري اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ دارﻧﺪ ﮐﻪ در وﺣﻠﻪ اول ﺗﺎﻣﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه ﻧﯿﺎزﻫﺎي آﻧﻬﺎ ﺑﺎﺷﺪ ﻧﻪ ﭼﯿﺰ دﯾﮕﺮ‪Delic .‬‬
‫و ‪ (Dayal (2003‬ﯾﮏ دﯾﺪ ﻣﻮﺛﺮي از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ ﻓﺮاﻫﻢ آورﻧﺪ ﮐﻪ)رﺟﻮع ﺷﻮد ﺑﻪ‬
‫ﻓﺼﻞ ‪ (8‬اﺳﺘﻔﺎده از ﻫﻮش ﺗﺠﺎرت ‪ /‬ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر ﺑﺮاﺳﺎس ﻧﯿﺎز ﭘﺎﯾﻪ ﺷﺎن‪.‬‬
‫ﺑﺮ اﺳﺎس ﮔﺰارش ‪ IDC‬ﺻﺎدر ﺷﺪه در ﭘﺎﯾﯿﺰ ﺳﺎل ‪ ، 2002‬ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ را ﭘﯿﺎده‬
‫ﺳﺎزي و از آﻧﻬﺎ اﺳﺘﻔﺎده ه در ﻣﺤﺪوده ‪ 17‬درﺻﺪ اﻟﯽ ﺑﯿﺶ از ‪ 2000‬درﺻﺪ ‪ ،‬ﺑﺎ ‪ ROI‬ﻣﺘﻮﺳﻂ ‪ 122‬درﺻﺪ‬
‫رﺷﺪ داﺷﺘﻪ اﻧﺪ) ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮔﺮدد ﺑﻪ "ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻣﺎﻟﯽ از ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺗﺮاﻓﯿﮏ ‪ IDC" ،‬ﻣﻬﺮ ‪ 2002‬؛‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ‪ .(2003 ،Kaliebe‬ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل ‪ ،‬ﺑﯿﺶ از ﻧﯿﻤﯽ از ﺗﻤﺎم ﭘﺮوژه ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﺗﺠﺎري ﺑﺎ ﺷﮑﺴﺖ‬
‫ﻣﻮاﺟﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻫﻤﮕﺎم ﺑﺎ اﻧﺒﺎر داده ﻫﺎ‪ ،‬ﺳﺎﯾﺮ ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎي ﻫﻮش ﺗﺠﺎرت ﻧﯿﺰ ﺑﺎﯾﺪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ‪ ،‬ﻧﻪ ﺻﺮﻓﺎ‬
‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي از ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﻓﻨﺎوري اﻃﻼﻋﺎت)‪ ، (IT‬ﺑﻠﮑﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ اﺳﺘﺮاﺗﮋي داﺋﻤﺎ در ﺣﺎل‬
‫ﺗﮑﺎﻣﻞ ‪ ،‬ﺑﯿﺼﺮت ‪ ،‬و ﻣﻌﻤﺎري ﮐﻪ ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﻫﻢ راﺳﺘﺎ ﮐﺮدن ﻋﻤﻠﯿﺎت ﺳﺎزﻣﺎن و ﻣﺴﯿﺮ اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮏ اﻫﺪاف‬
‫ﺗﺠﺎري اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻔﻬﻮم ﻫﻮش ﺗﺠﺎرت‪ /‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻫﺮﮔﺰ در ﺑﺤﺚ ﻣﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﺎﻣﻞ در ﻓﺼﻞ‪ 6‬ﭘﺎﯾﺎن‬
‫ﻧﻤﯽ ﭘﺬﯾﺮد ﺑﻠﮑﻪ ﻫﻤﭽﻨﺎن در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﺗﮑﺎﻣﻞ اﺳﺖ‪ .‬آﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎ ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﺑﻪ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ دﺳﺖ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﻨﺪ ﮐﻪ‬
‫ﮐﺎرﻫﺎي زﯾﺮ را اﻧﺠﺎم دﻫﻨﺪ‪) :‬ﻧﮕﺎه ﮐﻨﯿﺪ ﺑﻪ ‪(2003 ،Atre‬‬

‫• ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﺑﻬﺘﺮ ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﯿﺸﺘﺮ و اﻋﺘﻤﺎد ﺑﻪ ﻧﻔﺲ‪.‬‬

‫ﻋﻤﻠﯿﺎت ﺳﺎده و ﻣﻮﺛﺮ‪.‬‬ ‫•‬
‫ﮐﻮﺗﺎه ﮐﺮﺋﻦ ﭼﺮﺧﻪ ﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺤﺼﻮل ‪.‬‬ ‫•‬
‫• ﺣﺌﺎﮐﺜﺮ ﺳﺎزي ارزش ﺧﻄﻮط ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﻮﺟﻮد و ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﺑﺮاي ﻓﺮﺻﺖ ﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ‪.‬‬
‫• اﯾﺠﺎد ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ ﺑﻬﺘﺮ ‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﻤﺮﮐﺰ ﺑﯿﺸﺘﺮ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﻬﺒﻮد رواﺑﻂ ﺑﺎ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن و ﺗﺎﻣﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن‪.‬‬

‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاي ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ درﻫﻮش ﺗﺠﺎرت ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎي ﻣﻬﻢ ﺑﺴﯿﺎري درك و ﺑﻪ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ آﻧﻬﺎ‬
‫ﺑﭙﺮدازﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎ اﯾﻦ ﻣﻄﺎﻟﺐ درﺿﻤﯿﻤﻪ ‪ 5,25‬ﺗﻮﺿﯿﺢ داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ 10‬ﻣﻮرد اﻧﺘﻘﺎداﻧﻪ ﺑﺮاي ﻋﺪم ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﻫﻮش ﮐﺴﺐ وﮐﺎر‬ ‫ﺿﻤﯿﻤﻪ ‪5,25‬‬
‫‪ 10‬دﻟﯿﻞ ﺑﺮاي ﺷﮑﺴﺖ ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﻫﻮش ﺗﺠﺎري وﺟﻮد دارد‪ .‬ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ﺑﺎﯾﺪاﯾﻦ ‪ 10‬ﭼﺎﻟﺶ ﻣﻬﻢ را درك وﺑﺎ‬
‫آﻧﻬﺎ ﺟﻬﺖ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺑﺮﺧﻮرد ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪:‬‬
 ‫‪259‬‬ ‫اﻧﺒﺎر داده‪،‬اﮐﺘﺴﺎب داده‪ ،‬داده ﮐﺎوي‪ ،‬ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر و ﺗﺠﺴﻢ آن‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭘﻨﺠﻢ‬

‫‪ ..1‬ﻋﺪم ﺑﻪ رﺳﻤﯿﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻦ ﭘﺮوژه ﻫﺎي ‪ BI‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻘﻄﻊ اﺑﺘﮑﺎرات ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ‪ ،‬و درك ﮐﺮدن‬
‫اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﮐﻪ آﻧﻬﺎ ﺑﺎ راه ﺣﻞ ﻧﻮﻋﯽ ﺗﮏ اﯾﺴﺘﺎده ﻣﺘﻔﺎوﺗﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ .2‬ﻋﺪم ﺟﺬاﺑﯿﺖ ﯾﺎ ﺳﻔﺎرش ﯾﺎ ﺿﻌﻒ ﺣﺎﻣﯿﺎن ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر‪.‬‬
‫‪ .3‬ﺧﺎرج از دﺳﺘﺮس ﺑﻮدن ﯾﺎ ﻋﺪم ﺗﻤﺎﯾﻞ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر‪.‬‬
‫‪ .4‬ﻓﻘﺪان ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﻣﺎﻫﺮ و در دﺳﺘﺮس ﯾﺎ وﺳﺎﯾﻞ ﺳﻮدﻣﻨﺪ ‪.‬‬
‫‪ . .5‬ﻋﺪم اﻧﺘﺸﺎر ﻧﻈﺮات ﺗﻮﺳﻂ ﻧﺮم اﻓﺰار )ﻫﯿﭻ روش ﺗﮑﺮاري ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﯽ وﺟﻮد ﻧﺪارد(‪.‬‬
‫‪ .6‬ﺑﺪون ﺳﺎﺧﺘﺎر اراﺋﻪ ي ﺷﮑﺴﺖ ﮐﺎر )ﺑﺪون روش(‪.‬‬
‫‪ .7‬ﺑﺪون ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎي ﺗﺠﺎري ﯾﺎ اﺳﺘﺎﻧﺪارد‪.‬‬
‫‪ .8‬ﺑﺪون ﺗﻘﺪﯾﺮ از اﺛﺮ داده ﻫﺎي ﻧﺎدرﺳﺖ درﺳﻮدآوري ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر‪.‬‬
‫‪ .9‬ﺑﺪون درك ﺑﺮاي ﺿﺮورت ﻫﺎ و ﻧﯿﺎز ﻫﺎ‬
‫‪ .10‬اﺗﮑﺎي ﺑﯿﺶ از ﺣﺪ زﯾﺎد ﺑﺮ روش ﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت‬

‫ﻣﻨﺒﻊ ‪ :‬اﻗﺘﺒﺎس از ﺷﺎﮐﻮ آﺗﺮ‪ 10 " ،‬ﻋﻨﺼﺮ ﻣﻬﻢ اﻧﺘﻘﺎدي ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎ ﺑﺮاي ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﻫﻮش ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر "‪ .‬راﯾﺎﻧﻪ‬
‫وردت ؛ ﺳﻔﯿﺪ ﻣﻘﺎﻟﻪ ‪ /‬ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت وﯾﮋه ﺿﻤﯿﻤﻪ(‪ .‬ﻣﮑﻤﻞ‬

‫اﺑﺰارﻫﺎي ﻫﻮش ﺗﺠﺎرت )ﻫﻢ داده ﮐﺎوي و ﭘﺮدازش ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ آﻧﻼﯾﻦ ‪ (OLAP‬ﺟﻬﺖ ﻣﺸﺨﺺ ﮐﺮدن‬
‫ﺣﻘﻪ ﻫﺎي ﺳﺮﻗﺖ در ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ ﺟﻬﺖ ﻣﺸﺨﺺ ﮐﺮدن ﺣﻘﻪ ﻫﺎي ﺳﺮﻗﺖ در‬
‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻓﺎﮐﺘﻮرﻫﺎ ﺗﻮرم ‪ ،‬اﺧﺘﻼس ‪ ،‬ﺟﻌﻞ ﻫﻮﯾﺖ ﻣﺸﺘﺮي ‪ ،‬و ﺟﺮاﺋﻢ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮآورد ﮐﻞ ﮐﻼﻫﺒﺮداري در ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ ‪ 30‬ﻣﯿﻠﯿﺎرد دﻻر )آﻣﺮﯾﮑﺎ( ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﮐﻼه ﺑﺮداري ﻫﺎي ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ‬
‫ﺗﻮﺳﻂ ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﺑﺎﻋﺚ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺿﺮر ‪ 000،60‬دﻻر اﺳﺖ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﮐﻼه ﺑﺮداري ﻫﺎي ﺻﻮرت ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺪﯾﺮان‬
‫و ﯾﺎ ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﺎن ﺑﺎﻋﺚ ﻣﺘﻮﺳﻂ زﯾﺎن ‪ 000،250$‬ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﻣﺪﯾﺮان و ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﺑﺎ ﻫﻢ ﺗﻮﻃﺌﻪ ﮐﻨﻨﺪ ‪،‬‬
‫ﻣﯿﺰان ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺿﺮر ﺑﻪ ‪ 000،500 $‬اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﻫﻤﻪ داده ﻫﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي داﺧﻠﯽ ﺑﺎ اﻧﺒﺎر داده ﻫﺎ ﺑﺮاي‬
‫ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮐﻼه ﺑﺮداري ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻣﯽ ﺗﻮان آﻧﻬﺎ را ﺑﺎ داده ﻫﺎي ﺧﺎرﺟﯽ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﮐﻼﻫﺒﺮداري‬
‫ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﮐﺮد‪ .‬ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ اﻟﮕﻮﻫﺎ و ﻧﺎﻫﻨﺠﺎرﯾﻬﺎي ﺑﻪ راﺣﺘﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎي ﻣﺸﮑﻮك ﻗﺎﺑﻞ‬
‫ﺟﺪا ﺳﺎزي ﺑﻮده‪ ،‬اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي و ردﯾﺎﺑﯽ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬ﺑﺮاي ﺟﺰﺋﯿﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ ‪(Dorrington (2003‬را ﻣﺸﺎﻫﺪه‬
‫ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫وﯾﻠﯿﺎﻣﺰ – ﺳﻮﻧﻮﻣﺎ )‪ (Williams-Sonoma‬ﻣﯿﻠﯿﻮن ﺑﺎ ﻫﺪف ﻗﺮار دادن ﺑﺎزار ‪ ،‬ﻧﺸﺎﻧﻪ ﮔﺬاري ﭼﻨﺪ‬
‫ﻣﺠﺮاﯾﯽ ﺳﺮﯾﻌﺘﺮ ﺟﻨﺴﯿﺖ داده ﻫﺎ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﺮم اﻓﺰار داده ﮐﺎوي ‪) SAS‬ﺳﯿﺴﺘﻢ آﻧﺎﻟﯿﺰ اﺳﺘﺎﺗﯿﮏ( ‪ ،‬اﺳﺘﺨﺮاج‬
‫ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ‪ ،‬ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﯾﮏ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ‪ CRM‬ﺟﻬﺖ ﺳﯿﺴﺘﻢ آﻧﺎﻟﯿﺰ اﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ‪ .‬ﻣﺪل ﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ‬
 ‫‪260‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺸﺘﺮي ﺑﻪ ﮐﺎوش داده ﻫﺎ از ﺑﯿﺶ از ‪ 30‬ﻣﯿﻠﯿﻮن ﺧﺎﻧﻮار ﺑﺮاي ﮐﻤﮏ ﺑﻪ اﯾﺠﺎد ﯾﮏ ﺧﺮده ﻓﺮوﺷﯽ‬
‫ﺷﺨﺼﯽ و ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺧﺮﯾﺪ ﮐﺎﻧﺎل ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ و ﻣﺎرك ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﯿﭙﺮدازد‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺟﺰﺋﯿﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ‬
‫‪ ((Bolen 2003‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻓﺮﻣﺎﺋﯿﺪ‪ .‬ﮐﻼﮔﻦ)‪ (Callaghan‬ﺗﻮﺿﯿﺢ داد ﮐﻪ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﻫﺎي‪ SPSS‬و ﺗﺤﻠﯿﻞ وب‬
‫و ﺳﯿﺴﺘﻢ آﻧﺎﻟﯿﺰ اﺳﺘﺎﺗﯿﮑﯽ وب ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮا ﺑﮕﯿﺮد ﺟﻬﺖ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ رﻓﺘﺎر ﻣﺸﺘﺮي و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺗﻘﺴﯿﻢ‬
‫ﺑﻨﺪي ﻣﺪل ﻣﺸﺘﺮي)ﮐﻼﺳﺘﺮ ﻫﺎ( ﮐﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺑﻬﺘﺮ ﺗﺠﺎرت ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺧﺮده ﻓﺮوﺷﺎن ﺑﻪ ﻃﻮز ﻣﮑﺮر از اﺑﺰار‬
‫ﻫﺎي ﻫﻮش ﺗﺠﺎرت اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع در ﺑﺨﺶ ‪ 5,26‬ﻧﺸﺎن دادده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺧﺮده ﻓﺮوﺷﯽ ﺟﺮﯾﺎن ﻫﻮش ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر را ﯾﮑﻨﻮاﺧﺖ ﻣﯿﺴﺎزد‬ ‫ﺿﻤﯿﻤﻪ ‪5,26‬‬
‫ﮐﻤﭙﺎﻧﯽ ﺧﻠﯿﺞ ﮐﻮﭼﮏ ﻫﺎدﺳﻮن در ﻣﺎه ﻣﯽ ‪ 2003‬ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ ‪ 333‬ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ وﺟﻮد ﺳﻦ آن ‪ ،‬ﺧﻠﯿﺞ‬
‫ﻫﺎدﺳﻮن ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﺧﻮد را ﺟﻬﺖ اراﺋﻪ ﺑﻪ ﻣﺪﯾﺮان اﺟﺮاﯾﯽ ‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮان ﻓﺮوﺷﮕﺎه ‪ ،‬و ﺗﺎﻣﯿﻦ‬
‫ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﮐﻠﯿﺪي ارﺗﻘﺎء داد ﺑﺮﮔﻪ ﻫﺎي ﻓﺮوش و داده ﻫﺎي ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن را آﻧﺎﻟﯿﺰ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﭼﺎﻟﺸﯽ ﮐﻪ ﺷﺮﮐﺖ ﺑﺎ آن‬
‫ﻣﻮاﺟﻪ ﺑﻮد ﺗﻌﯿﯿﻦ ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﺗﺒﺪﯾﻞ داده ﻫﺎ ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻔﯿﺪ ﺑﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﺷﺮﮐﺖ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از دو اﻧﺒﺎر داده ﻫﺎ‬
‫و اﺑﺰار اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﺗﺠﺎرت ﺷﺮﮐﺖ ‪ Teradata‬از ﺷﻮراي ﻣﻠﯽ ﻣﻘﺎوﻣﺖ‪ .‬ﺟﻬﺖ ﺑﻪ ﭘﯿﮕﯿﺮي و اﺗﺨﺎذ ﺗﺼﻤﯿﻢ‬
‫در ﻣﻮرد ﻣﻮﺟﻮدي ﻣﺤﺼﻮل و ﻓﺮوش‪.‬‬
‫اﮐﺜﺮ ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن ‪ -‬آﺟﺮ و ﻣﻼت ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﯾﺮ ﺻﻨﺎﯾﻊ در اﺳﺘﻔﺎده از ﻫﻮش ﺗﺠﺎرت ﻋﻘﺐ ﺗﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ‬
‫اﺳﺘﺜﻨﺎء ﻓﺮوﺷﮕﺎه ﻫﺎي وال ﻣﺎرت و ﺳﯿﺮز ‪ .‬دﯾﮕﺮ ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن ﺑﻪ ﺑﺮداﺷﺘﻦ ﮔﺎم ﻫﺎي ﻣﻮﺛﺮاداﻣﻪ دﻫﻨﺪ در‬
‫ﮐﻤﭙﺎﻧﯽ ﻫﺮي روزن ‪ ،‬زﻧﺠﯿﺮه اي از ‪17‬ﻓﺮوﺷﮕﺎه ﻟﺒﺎس ﻣﺮداﻧﻪ ‪ ،‬از 'اﺑﺰار ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ داده ﻫﺎ ﺷﺮﮐﺖ‬
‫‪ Cognos‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺗﺠﺎرت ﮐﺎﻻ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ ..‬ﺑﯿﺶ از دوﺟﯿﻦ ﮔﺰارﺷﺎت ﮔﺰارﺷﺎت ﻓﺮوش و‬
‫ﻣﻮﺟﻮدي ﺑﺮاي ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ وﺟﻮ دارد ﮐﻪ ﺑﻪ ﺷﺮﮐﺖ ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺗﻤﺎﯾﻼت ﺧﺮﯾﺪ را ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ‬
‫ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﻮﺟﻮدي ‪ ،‬و ﺑﻬﺒﻮد ﺳﻮد ﻧﺎﺧﺎﻟﺺ در ﺣﺎﺷﯿﻪ ﮐﺎر ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن دﯾﮕﺮ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل روش ﻫﺎي ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﺮاي ﺑﻪ دﺳﺖ آوردن ﻣﺰاﯾﺎي رﻗﺎﺑﺘﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻗﺮار دادن‬
‫ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻣﻨﺎﺳﺐ در ﺟﺎي درﺳﺖ و در زﻣﺎن ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ در ﻗﯿﻤﺖ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻫﺪف اﺻﻠﯽ ﺧﺮده ﻓﺮوﺷﺎن‬
‫اﺳﺖ )ﻧﮕﺎه ﮐﻨﯿﺪ ﺑﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ درآﻣﺪ در ﻓﺼﻞ ‪ .(4‬اﻧﺠﺎم درﺳﺖ اﯾﻦ ﻣﻘﻮﻟﻪ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﭼﻪ‬
‫ﮐﺴﯽ ﻣﻮﻓﻖ ﻣﯽ ﺷﻮد و ﭼﻪ ﮐﺴﯽ ﻧﻪ‪.‬‬
‫‪.‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ﻫﻮش ﺗﺠﺎرت و اﺑﺰار ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮐﻤﭙﺎﻧﯽ ‪ ، BusinessObjects TruServ‬ﮐﻤﭙﺎﻧﯽ‬
‫ﻣﺎدر ﺷﺮﮐﺖ ﺳﺨﺖ ‪ (True Value Hardware and Taylor Rental‬ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽ ﺷﻮد ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻗﺮﻣﺰ‬
‫ﻣﻮﺟﻮدي )ﻣﺤﺼﻮﻻت ﮐﻪ در ﻣﺪت ﯾﮑﺴﺎل وﻧﯿﻢ ﻓﺮوﺧﺘﻪ ﻧﺸﺪه اﻧﺪ( ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ از ‪ 50‬ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر در ﻃﻮل‬
‫دو ﺳﺎل ﺗﻮﺳﻂ ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ اﻧﺒﺎﺷﺘﮕﯽ ﻣﺤﺼﻮل ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎﺑﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺮاي ﻧﺰدﯾﮏ ﺑﻪ ﯾﮏ ﺳﺎل ‪،‬‬
 ‫‪261‬‬ ‫اﻧﺒﺎر داده‪،‬اﮐﺘﺴﺎب داده‪ ،‬داده ﮐﺎوي‪ ،‬ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر و ﺗﺠﺴﻢ آن‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭘﻨﺠﻢ‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ 14‬ﻣﺮﮐﺰي را ﮐﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻗﺮار داده ﺷﺪه در آﻧﻬﺎ ﻓﺮوش ﺑﻬﺘﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﯾﺮ‬
‫ﻧﻘﺎط ﮐﺸﻮر دارد‪.‬‬

‫ﻓﺮوﺷﮕﺎه ﻫﺎ در ﺣﺎل آﻣﻮزش از ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن )آﻧﻼﯾﻦ( ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ را در ﻣﻮرد‬
‫ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن اﻧﺠﺎم دﻫﻨﺪ ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﮔﺮوه ‪ ،J.Crew‬وﻣﻮﺳﺴﻪ ‪ Nordstrom‬از ‪DigiMine‬‬
‫ﺑﺮاي ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻓﺮوش اﻧﻼﯾﻦ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ Nordstrom .‬ﺣﺎﻟﺘﯽ را دارد ﮐﻪ در آن ﺧﺮﯾﺪاران‬
‫آﻧﻼﯾﻦ ﺟﺴﺘﺠﻮي ﯾﮏ ﺣﻠﻘﻪ اﻧﮕﺸﺘﺮ درﺳﺖ ﻣﺜﻞ آﻧﯽ ﮐﻪ ﯾﮏ ﻣﺪل در آﮔﻬﯽ ﺑﻪ دﺳﺖ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ Nordstrom‬ﻗﺎدر ﺑﻮد ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺣﻠﻘﻪ را ﻫﻢ ﻓﺮوﺷﮕﺎه ﻫﺎ و ﻫﻢ ﺑﺮاي ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن )آﻧﻼﯾﻦ( ﺧﻮد ﺑﺪﺳﺖ‬
‫آورد ‪ ،‬ﺣﺘﯽ اﮔﺮ ﺑﻪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺣﺎل ﻣﺤﺼﻮل از ﻗﺒﻞ ﺣﻤﻞ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺗﺠﺎرت اﺷﯿﺎء‪ .S.A‬و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻣﻮﺳﺴﻪ ‪.SAS 6,0‬ﻫﺮ دو ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ آﻧﺎﻟﯿﺰ‬
‫ﺗﺤﺖ وب را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ آورﻧﺪ‪ .‬ﻧﺮم اﻓﺰار ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺗﺠﺎرت اﺷﯿﺎء‪ S.A‬ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻫﺪف ‪ ،‬ﺑﺮﮔﻪ ﻫﺎ‪،‬‬
‫اﺳﺘﺮاﺗﮋي و ﻧﻘﺸﻪ ﻫﺎ ‪ ،‬ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن را ﻗﺎدر ﻣﯽ ﺳﺎزد ﺗﺎ ﺑﺎ اﻫﺪاف و ﻋﻤﻠﮑﺮد اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﻫﻤﺴﻮ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻧﺮم‬
‫اﻓﺰار ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻣﻮﺳﺴﻪ ‪ SAS 6,0‬ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻫﺰﯾﻨﻪ‪ ،‬ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺑﻬﺮه وري‬
‫ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ‪ ،‬ﻣﺤﺼﻮﻻت ‪ ،‬ﺧﺪﻣﺎت ‪ ،‬ﯾﺎ ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎي ﺗﺠﺎرت را ﻧﻤﺎﯾﺎ ﻣﯽ ﺳﺎزد‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺟﺰﺋﯿﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ‬
‫)‪ (Callaghan (2003c‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫ﺻﻔﺤﻪ آﻣﺎر‬
‫ﺻﻔﺤﻪ آﻣﺎر ﺑﺮاي ﻣﺪﯾﺮان دﻗﯿﻘﺎ ﻫﻤﺎن اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﮐﻪ در ﻗﺎﻟﺐ ﺻﺤﯿﺢ در زﻣﺎن ﺻﺤﯿﺢ ﻧﯿﺎز دارﻧﺪ‪ ،‬ﻓﺮاﻫﻢ‬
‫ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﺗﺠﺎرت ﮐﻪ ﭘﺎﯾﻪ و زﯾﺮ ﺑﻨﺎي ﺻﻔﺤﻪ آﻣﺎر ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﮐﻪ ﺑﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ از ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي‬
‫اﻃﻼﻋﺎت اﺟﺮاﯾﯽ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ اﻧﺒﺎر داده ﻫﺎ از ﻃﺮﯾﻖ ‪OLAP‬‬
‫دﺳﺘﺮﺳﯽ دارﻧﺪ‪).‬ﺑﻪ ﻓﺼﻞ ‪ 8‬و ﻟﺌﻮن ‪ 2003 ،‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮔﺮدد(‪ .‬ﺻﻔﺤﻪ آﻣﺎر ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺧﻂ ﻣﺸﯽ‬
‫ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﮔﺬار ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺻﻔﺤﻪ آﻣﺎر و ‪ scorecard‬ﻫﺎ آﻧﭽﻪ را ﮐﻪ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي و ﻧﻤﺎﯾﺶ‪ .‬ﻫﺮ‬
‫ﻓﺮد ‪ ،‬ﺑﻪ ﺻﻮرت اﯾﺪه آل ‪ ،‬ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺮ روي آﻧﭽﻪ ﺑﺮاي او ﻣﻬﻢ اﺳﺖ ﺗﻤﺮﮐﺰ ﮐﻨﺪ‪ .‬اﺳﺎﺳﺎ داﺷﺒﻮرد از‬
‫ﭘﯿﺶ ﯾﮏ ﻧﻤﺎﯾﺸﮕﺮ ‪ OLAP‬را اراﺋﻪ ﻣﯽ دﻫﺪ‪ .‬ﺷﮑﻞ ‪ 5,7‬را ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮐﻨﯿﺪ ﻣﺜﺎﻟﯽ از ‪Brio Performance‬‬
‫‪ " ".Suite's "CEO Dashboard‬ﺷﺮﮐﺖ‪ . MQSoftware‬ﺻﻔﺤﻪ آﻣﺎر ﻧﻤﺎﯾﺶ ﺑﻼدرﻧﮓ از داده ﻫﺎرا‬
‫ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ Cognos Visualizer .‬ﺳﺮي ‪ 7‬ﻣﺜﺎل دﯾﮕﺮي از ﯾﮏ ﺻﻔﺤﻪ ﻧﻤﺎﯾﺶ آﻣﺎر ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ‬
‫ﻣﺪﯾﺮان را ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺑﻬﺘﯿﺮ ﺑﮕﯿﺮﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺑﺨﺸﯽ از ﻫﻮش ﺗﺠﺎرت ‪ Cognos‬اﺳﺖ‪.‬‬
 ‫‪262‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫اﻃﻼﻋﺎت داﺷﺒﻮردﻫﺎ ﺑﻪ ﺑﺨﺸﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻏﯿﺮ ﻣﺎﻟﯽ ﺷﺮﮐﺖ ‪ ،‬اﻋﻢ از ﺑﺨﺶ ﻓﺮوش و ﺧﺪﻣﺎت ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ‪،‬‬
‫ﮔﺴﺘﺮش ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﺟﺪول ‪ 5,4‬ﺑﺮاي ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺟﺰﺋﯿﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﻧﺤﻮه ﮔﺴﺘﺮش داﺷﺒﻮرد در ﺳﺎزﻣﺎن ﻧﮕﺎه‬
‫ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫ﺟﺪول ‪5,4‬‬
‫درﺻﺪ ﮔﺴﺘﺮش‬ ‫ﺑﺨﺶ‬
‫‪21,1‬‬ ‫ﻓﺮوش‬
‫‪18,8‬‬ ‫ﻣﺎﻟﯽ‬
‫‪14,3‬‬ ‫ﺧﺪﻣﺎت ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن‬
‫‪12‬‬ ‫ﺗﻮﻟﯿﺪ ‪ /‬ﻋﻤﻠﯿﺎت‬
‫‪10,5‬‬ ‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ زﻧﺠﯿﺮه اي‬
‫‪8,3‬‬ ‫ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻧﺴﺎﻧﯽ‬
 ‫‪263‬‬ ‫اﻧﺒﺎر داده‪،‬اﮐﺘﺴﺎب داده‪ ،‬داده ﮐﺎوي‪ ،‬ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر و ﺗﺠﺴﻢ آن‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭘﻨﺠﻢ‬

‫در ﺧﻄﻮط ﻫﻮاﯾﯽ ﺟﻨﻮب ﻏﺮﺑﯽ آﻣﺮﯾﮑﺎ ‪ ،‬آﻧﻬﺎ داﺷﺒﻮردﻫﺎي دﯾﺠﯿﺘﺎل را ‪ cockpits‬ﻣﯽ ﻧﺎﻣﻨﺪ‪ .‬اﻓﺮادي ﻣﯽ‬
‫‪ Honeywell‬ﮐﻪ‬ ‫ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻧﺤﻮه ﻧﻤﺎﯾﺶ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﮐﺎر ﺧﻮد را ﺷﺨﺼﯽ ﺳﺎزي ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬در ﺷﺮﮐﺖ‬
‫ﻣﺘﺨﺼﺺ ﺟﺪا ﺳﺎزي ﻣﻮاد در ‪ ، Morristown‬ﻧﯿﻮﺟﺮﺳﯽ ‪ Cognos ،‬اﺳﺖ‪.‬داﺷﺒﻮرد ﻫﺎ ﺑﻪ ﻫﺮ ﮐﺲ در‬
‫ﺑﺨﺶ ﻓﺮوش ﻋﻤﻠﮑﺮد روزاﻧﻪ ﺗﺠﺎرت را ﺑﻪ روﺷﻨﯽ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ‪ .‬ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن ﻓﺮوش ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ آﻣﺎر‬
‫ﻓﺮوش ﺧﻮد را ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ ﺑﻠﮑﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﯿﺪ ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ دﯾﮕﺮان ﭼﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪ ،‬ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻣﺪﯾﺮان‪ .‬اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﻪ‬
‫ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﺣﺮﮐﺖ از رﻫﺒﺮي ﻣﺎﻫﺎﻧﻪ و ﻣﺸﺎﻫﺪه داده ﻫﺎي ﺳﻪ ﻣﺎﻫﻪ ﺑﻪ ﻣﺸﺎﻫﺪات روزاﻧﻪ‪ .‬در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﺷﺮﮐﺖ‬
‫داراي ﯾﮏ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﺸﺘﺮك و ﺷﺎﻣﻞ ﻫﻤﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺗﻌﯿﯿﻦ وﺿﻌﯿﺖ ﻣﺎﻟﯿﺎﺗﯽ ﺑﺎ ﻫﻮش ﺗﺠﺎرت‬ ‫ﺿﻤﯿﻤﻪ ‪5,27‬‬
‫ﻫﻮش ﺗﺠﺎرت ﮐﻢ ﻫﺰﯾﻨﻪ ‪،‬اﺳﺖ وآزﻣﻮﻧﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﭘﯽ ﮔﯿﺮي در ﺳﻪ زﻣﯿﻨﻪ ﺑﺤﺮاﻧﯽ ﺟﻬﺖ ﺑﻪ ﮐﺎرﮔﯿﺮي ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ‬
‫اﺑﺘﮑﺎر در ﻫﻮش ﺗﺠﺎرت‪:‬‬
‫ﺗﺠﺎرت ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﺗﺠﺰﯾﻪ ﺗﺤﻠﯿﻞ اﺳﺖ ‪ :‬ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ اﺳﺎﺳﯽ اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮏ و ﺗﺎﮐﺘﯿﮑﯽ اﻫﺪاﻓﯽ ﮐﻪ‬ ‫•‬
‫ﺑﺎﻋﺚ ﮔﺴﺘﺮش راه ﺣﻞ ‪ BI‬ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬از ﺟﻤﻠﻪ اﯾﻨﮑﻪ آﯾﺎ ﺿﻤﺎﻧﺖ اﺟﺮاﯾﯽ و ﺑﻮدﺟﻪ در دﺳﺘﺮس ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ‪ :‬ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺗﺠﺎرت ﻣﻮﺟﻮد و ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﻓﻨﯽ ‪ ،‬از ﺟﻤﻠﻪ‬ ‫•‬
‫ﺳﻄﺢ ﻓﻨﺎوري اﻃﻼﻋﺎت ‪ /‬ﻫﻤﮑﺎري ﺗﺠﺎري در ﻣﺤﻞ ‪ ،‬ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺳﺎزﻣﺎن و ﺷﯿﻮه و روﯾﻪ رﻫﺒﺮي‪ ،‬درك از‬
‫ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ‪ ، BI‬ﭼﻪ ﻧﻘﺶ ﻫﺎ و ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ اﯾﺠﺎد ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ ،‬و اﯾﻨﮑﻪ آﯾﺎ اﻓﺮاد ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻘﺪار زﻣﺎن ﻣﻨﺎﺳﺐ‬
‫و ﻣﻬﺎرت ﮐﺎﻓﯽ در اﭘﺴﺖ ﻫﺎي درﺳﺖ ﻗﺮار دارﻧﺪ‪.‬‬
‫• ﺗﮑﻨﯿﮏ‪ /‬ﻓﻦ ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ‪ :‬ﺑﺮرﺳﯽ اﯾﻦ ﮐﻪ آﯾﺎ زﯾﺮﺳﺎﺧﺖ ﻫﺎي ﻓﻨﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ و روﺷﻬﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻮﺟﻮد‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬از ﺟﻤﻠﻪ ﻫﻤﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﺨﺖ اﻓﺰار و ﻧﺮم اﻓﺰار ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ‪ ،‬ﮐﻤﯿﺖ و ﮐﯿﻔﯿﺖ ﻣﻨﯿﻊ داده ﻫﺎ ‪ ،‬و روش و‬
‫ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﮐﻨﺘﺮل‬
‫ارزﯾﺎﺑﯽ ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﺳﺎزﻣﺎن و ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﻘﺎط ﻗﻮت و ﺿﻌﻒ در درون اﯾﻦ ﺳﻪ ﺣﻮزه و ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻫﺎﯾﯽ در‬
‫ﻣﻮرد ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ رﻓﻊ ﻣﻨﺎﻃﻘﮑﻪ در آﻧﻬﺎ ﻣﺸﮑﻞ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺑﺎﻟﻘﻮه وﺟﻮد دارد‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻄﻠﻮب ﭼﻨﯿﻦ ﺗﺠﺰﯾﻪ و‬
‫ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺑﺎﯾﺪ ﻗﺒﻞ از ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﮏ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﭘﺮ ﻫﺰﯾﻨﻪ از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ ‪ ،‬داده ﻫﺎ از ﺟﻤﻠﻪ اﻧﺒﺎر ‪ ، OLAP‬و داده‬
‫ﮐﺎوي اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪ .‬ارزﯾﺎﺑﯽ ﺧﻮد ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ آﮔﺎﻫﯽ و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ از اﺑﺘﮑﺎرات اﯾﺠﺎد ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺑﻮرزﯾﻨﺴﮑﯽ )‪ (Burzinski 2002‬ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ارزﯾﺎﺑﯽ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﻮش ﺗﺠﺎرت ﻗﺒﻞ از ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ‬
‫ﺑﮑﺎر ﮔﯿﺮي اﺑﺘﮑﺎر ﺻﻮرت ﭘﺬﯾﺮد‪ .‬ﺑﺨﺶ ﺿﻤﯿﻤﻪ ‪ 5,27‬ﺑﺮاي ﺟﺰﺋﯿﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮐﻨﯿﺪ‪ .‬ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻃﻼﻋﺎت‬
‫ﺗﺠﺎري و اﺑﺘﮑﺎراﺗﺎﻧﺒﺎر داده ﻃﯽ دﻫﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻪ ﺑﺴﯿﺎري از ﻣﺴﺎﺋﻞ و ﺣﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ آﻧﻬﺎ ﻣﻨﺠﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺎ ﺑﻪ‬
‫ﺷﺮح ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻣﻬﻢ ﯾﺎد ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه در ﺿﻤﯿﻤﻪ ‪ 5,28‬ﻣﯽ ﭘﺮدازﯾﻢ‪.‬‬
 ‫‪264‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫وب ﺗﺎ ﺑﻪ ﺣﺎل ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻋﻤﯿﻘﯽ ﺑﺮ ﻧﺤﻮه ﻋﻤﻠﮑﺮد اﯾﻦ اﺑﺰارﻫﺎ و ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري از آﻧﻬﺎ داﺷﺘﻪ اﺳﺘﺪ‪ .‬ﻃﺒﯿﻌﺖ ﺑﺼﺮي‬
‫ﺑﺴﯿﺎري از اﺑﺰار اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﮐﻪ اﻏﻠﺐ در ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ وب ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺮورﮔﺮﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ اﺳﺘﻔﺎده از وب‬
‫و اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﺠﺎرت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ ‪ ،‬ﺗﻘﺎﺿﺎ ﺑﺮاي ﺟﻤﻊ آوري و ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ داده ﻫﺎ از ﺑﻪ روش‬
‫‪ clickstream‬اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪ ،‬ﮐﻪ از آن ﺑﺮاي ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺟﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﺸﺘﺮي وب ﺑﻪ آن ﻣﯽ رود و ﺟﺎﯾﯽ ﮐﻪ‬
‫ﭘﺲ از ﺧﻮاﻫﺪ رﻓﺖ و آﻧﭽﻪ را ﮐﻪ ﻣﯽ ﺧﺮﯾﺪ و ﯾﺎ ﻧﻤﯽ ﺧﺮد‪) . .‬اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎ اﻏﻠﺐ ﺑﻪ ﻧﺎم ﻫﻮش وب ‪ /‬ﺗﺠﺰﯾﻪ‬
‫و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽ ﺷﻮدﺑﻪ ﺧﺶ ‪ 5,14‬ب ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﯿﺪ‪ (.‬ﯾﮏ ﺷﺮﮐﺖ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺗﺮﮐﯿﺐ اﯾﻨﻬﺎ ﺑﺎ داده ﻫﺎي‬
‫ﺳﺮﺷﻤﺎري و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎت ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ ‪ ،‬ﺑﻪ آﻧﭽﻪ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺧﻮاﻫﺪ ﯾﻌﻨﯽ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺑﺎزار و ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞ ﻫﺎي‬
‫ﻣﻮﺟﻮد و آﯾﻨﺪه دﺳﺖ ﯾﺎﯾﺪ‪ .‬ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎ و ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﻫﺎي ﻫﻮش ﺗﺠﺎرت و ﺗﺎﺛﯿﺮات وب در ﺟﺪول ‪5,5‬‬
‫ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺟﺪول ‪5,5‬‬
‫ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺑﺮ روي وب‬ ‫ﺗﺎﺛﯿﺮ وب‬ ‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬
‫ﻣﺤﯿﻂ ﮐﺎرﻣﻨﺪ ﭘﺴﻨﺪ و ﮔﺮاﻓﯿﮑﯽ و داده ﻫﺎي ذﺧﯿﺮه ﺷﺪه و ﺑﻪ‬ ‫ﭘﺎﯾﮕﺎه داده‬
‫ﺳﺎزﮔﺎر ﺳﺮور ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﺳﺒﺐ اﺷﺘﺮاك ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺮاي ﺑﻬﺒﻮد‬
‫ذﺧﯿﺮه ﻣﻮﺛﺮ و ﮐﺎرآﻣﺪ داده ﻫﺎ وو ﻃﺮاﺣﯽ و ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺳﺎﯾﺖ ﻫﺎ ﺑﻪ‬
‫ﺑﺎزﯾﺎﺑﯽ راﺣﺖ‪ ،‬ﺳﺮﯾﻊ و دﺳﺘﺮﺳﯽ ﮐﺎر ﺑﺮده ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺳﺮورﻫﺎي‬
‫ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﻪ داده ﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد در ﺗﺤﺖ وب ﮔﺴﺘﺮش ﯾﺎﻓﺘﻪ و ﺻﺮﻓﺎ‬
‫ﺳﺮورﻫﺎ ‪ ،‬ذﺧﯿﺮه داده ﻫﺎي ﭼﻨﺪ ﺑﺮاي ﮐﺎر ﺑﺮد ﻫﺎي ﭘﺎﯾﮕﺎه داده‬
‫رﺳﺎﻧﻪ اي و درﯾﺎﻓﺖ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﻓﺮوﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺗﺒﺪﯾﻞ واﻗﻌﯿﺖ ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﮔﺴﺘﺮش در ﻣﻮﺗﻮر ﻫﺎي ﺟﺴﺘﺠﻮ‬
‫ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎ ﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي‬
‫ﻫﺎي ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎ دارد‪.‬‬
‫ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺑﺎﻻ‬ ‫ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺑﺎﻻ‬ ‫اﻧﺒﺎر داده و ﻣﺎرت داده‬
 ‫‪265‬‬ ‫اﻧﺒﺎر داده‪،‬اﮐﺘﺴﺎب داده‪ ،‬داده ﮐﺎوي‪ ،‬ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر و ﺗﺠﺴﻢ آن‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭘﻨﺠﻢ‬

‫ﺗﻮزﯾﻊ وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎي وب ﺳﺮورﻫﺎ ﺑﺎ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي وب ارﺗﺒﺎط‬

‫ارﺟﺎع ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ ﺑﺎه ﺗﻮزﯾﻊ اﻧﺒﺎر اده ﻗﻮي ﺟﻬﺖ اﺳﺘﻔﺎده از اﻧﺒﺎر داده‬
‫و ﻣﺎرت داده‪ .‬اﯾﻦ ﺗﻮزﯾﻊ وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎ ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻫﺎ ﺳﺒﺐ ﺑﻬﺒﻮد ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﺳﺎزي‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ در ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﺑﻪ ﺣﻞ‬
‫ﻣﺸﮑﻼت ﺳﻨﺠﺶ ﭘﺬﯾﺮي ﮐﻤﮏ‬
‫ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺑﺎﻻ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ در ﺗﺠﺎرت‬ ‫ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺑﺎﻻ‬ ‫ﭘﺮدازش ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ آﻧﻼﯾﻦ‪OLAP‬‬
‫در اﯾﻦ ﺟﺎ ﮔﺮاﻓﯿﮏ ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ وب اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ و ﺗﺤﺖ وب ﺳﺒﺐ‬
‫ﺑﺴﯿﺎر ﺣﯿﺎﺗﯽ اﺳﺖ زﯾﺮا ﺳﺒﺐ ﺑﻬﺒﻮد در ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد‬
‫درك ﺑﻬﺘﺮ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﯽ ﮔﺮدد و در وب‪ /‬اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﻣﻞ ﻫﺎي ﺗﺤﻠﯿﻞ و راه‬
‫ﺣﻞ ﻫﺎي ﻣﺸﮑﻼت ﺗﺠﺎري و‬
‫ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ و ﻏﯿﺮه را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ‬
‫ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺑﺎﻻ ﻣﻮﺟﺐ ﺑﻪ ﺧﻮد ﮐﺎر ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺑﺎﻻ‬ ‫داده ﮐﺎوي‬
‫ﺳﺎزي روش ﻫﺎي ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﯽ‬
‫ﮔﺮدد‪.‬‬

‫"ﮐﻮرﺗﯿﮑﺎ")‪ (Kurtyka 2003‬ﻣﻮﺿﻮﻋﯽ را ﻣﻄﺮح ﮐﺮد ﮐﻪ ارﺗﺒﺎط داﺷﺖ ﺑﻪ آﻣﻮزش و ﻫﻮش ﺗﺠﺎرت‪.‬‬
‫اﺳﻤﯿﺖ)‪ (smith 2001‬روﺷﯽ را ﺑﺮاي ﺗﺸﺨﯿﺺ اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮏ اﺑﺰارﻫﺎي ﻫﻮش ﺗﺠﺎرت اراﺋﻪ ﮐﺮد‪ .‬او ﺗﺠﺰﯾﻪ و‬
‫ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ از ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﺑﺰرگ از اﺑﺰار ﻓﺮاﻫﻢ آورد‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺟﺰﺋﯿﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ )‪ (smith 2001‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻌﯿﯿﻦ اﯾﻨﮑﻪ ﮐﻪ ﮐﺪام اﺑﺰار ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده اﺛﺮ ﻣﻬﻤﯽ ﺑﺮ وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎي ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻣﯽ ﮔﺬارد ﮐﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ‬
‫ﻧﯿﺰ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺎ ﺑﻪ ﻋﻤﺪ اﺑﺰار ﻫﺎي داده ﮐﺎوي را از ﺑﺤﺚ ﭘﺮدازش ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ آﻧﻼﯾﻦ ﺟﺪا ﮐﺮدﯾﻢ‪ .‬ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت و ﻣﺒﺎﺣﺚ‬
‫ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﭘﺮدازش ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ آﻧﻼﯾﻦ ‪ ، OLAP‬داده ﮐﺎوي و وب در ﺑﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧﺪه ﻓﺼﻞ ﻣﻄﺮح ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي اﻃﻼﻋﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ در ﻫﻮش ﺗﺠﺎرت ه ﻣﺮاﺟﻊ زﯾﺮ رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ ‪:‬‬
‫‪Bolen (2003), Burzinski (2002), Callaghan (2003a), Delic and Dayal (2003),‬‬
‫‪Dorrington (2003), Kaliebe (2003), Kurtyka (2003), Leon (2003), Loshin (2003),‬‬
 ‫‪266‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫‪Pallatto (2002a,b), Smith (2001), Songini (2003), Ulfelder (2000a), Vitt, Luckevich,‬‬
‫‪.(and Misner (2002), and Whiting (2003‬‬
‫درس ﻫﺎي ﻣﻬﻤﯽ در ﻣﻮرد ﻫﻮش ﺗﺠﺎرت و اﻧﺒﺎر داده‬ ‫ﺿﻤﯿﻤﻪ ‪5,28‬‬
‫در‪ 10‬ﺳﺎل اول ﻫﻮش ﺗﺠﺎرت و اﻧﺒﺎر داده ﻫﺎ اﺑﺘﮑﺎرات ﺑﺴﯿﺎري ﺑﺎ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﻫﻤﺮاه ﺑﻮد ‪ ،‬از ﺟﻤﻠﻪ ﮐﺎرﺑﺮد‬
‫ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻓﻨﺎوري اﻃﻼﻋﺎت‪ .‬در اداﻣﻪ ﺑﺮﺧﯽ از درس ﻫﺎي ﻣﻬﻢ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮرﺳﯽ و ﻫﻤﻞ ﮔﺮدد ﺗﺎ ﺑﻪ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ‬
‫ﮐﻤﮏ ﮐﻨﺪ آﻣﺪه اﺳﺖ ‪:‬‬

‫• اﯾﺠﺎد ﺛﺒﺎﺗﻮ ﭘﺎﯾﺪاري در ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي اﺳﺎﺳﯽ داده ﻫﺎ ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده در ﻫﻮش ﺗﺠﺎرت و ﺗﺠﺎرت ﺟﺎري‪.‬‬
‫• ﺣﺼﻮل اﻃﻤﯿﻨﺎن از اﯾﻦ ﮐﻪ ﻫﺮ ﻋﻨﺼﺮ داده ﺑﻪ ﺧﻮدي ﺧﻮد ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺠﺰا ﺑﺎ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ دﯾﮕﺮﻋﻨﺎﺻﺮ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻣﺪ ﻧﻈﺮ داﺷﺘﻦ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري در ﺗﻤﺎﻣﯽ ﺗﻤﺮﮐﺰات‪ ،‬ﻧﻪ ﯾﮏ ﺑﺨﺶ ‪ ،‬ﻣﻨﻄﻘﻪ‪ ،‬و ﯾﺎ ﯾﮏ ﮔﺮوه ﺑﻨﺪي ﺧﺎص‪.‬‬
‫ﺑﻬﺮه از ﻫﻮش ﺗﺠﺎرت ﮔﺰارﺷﺎت ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ را ﺳﺎزه ﻧﻤﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﻬﺎﻃﻼﻋﺎت ﯾﮏ ﻣﺪﯾﺮ و ﯾﺎ ﺳﺮﭘﺮﺳﺖ ﻧﯿﺎز‬
‫اﺳﺖ ﺗﺎ آﻧﻬﺎ را ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت آﮔﺎﻧﻪ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫از ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻫﻮش ﺗﺠﺎرت ﮐﻪ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﺳﺎزي اﻃﻼﻋﺎت را اﻧﺘﺠﺎم ﻣﯽ دﻧﺪ اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻨﺒﻊ ‪ :‬اﻗﺘﺒﺎس از‬
‫‪Richard Skriletz, "New Directions for Business Intelligence," DM Review,‬‬
‫‪.April 2002, p. 10‬‬

‫‪ 5,10‬ﭘﺮدازش ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ آﻧﻼﯾﻦ )‪(OLAP‬‬

‫ﺑﺮاي ﺳﺎل ﻫﺎي ﺑﺴﯿﺎري ﻓﻨﺎوري اﻃﻼﻋﺎت‪ ،‬ﺗﻤﺮﮐﺰ اﺻﻠﯽ ﺧﻮد را ﺑﺮ روي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺣﯿﺎﺗﯽ‬
‫ﮐﻪ ﺗﺮاﮐﻨﺶ ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮐﻨﺪ ﻗﺮار داده ﺑﻮد‪ .‬ﭼﻨﯿﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎﯾﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﻋﻤﻼ ﺑﺎ ﺗﺮاﻧﺲ ﺧﻄﺎي ﻣﻌﯿﻦ وﺑﻮده‬
‫و ﭘﺎﺳﺦ دﻫﯽ ﺳﺮﯾﻊ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬راه ﺣﻞ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﺮدازش ﺗﺮاﮐﻨﺶ آﻧﻼﯾﻦ )‪ (OLTP‬ﻓﺮاﻫﻢ ﺷﺪ ‪ ،‬ﮐﻪ‬
‫ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ ﺗﻮزﯾﻪ ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﺑﯿﻦ ﻣﺤﯿﻂ ﻫﺎي ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﺑﻨﺎ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬آﺧﺮﯾﻦ ﺗﺤﻮﻻت در اﯾﻦ زﻣﯿﻨﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از اﺳﺘﻔﺎده‬
‫از ﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎي ‪ ERP‬و ‪ SCM‬ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم وﻇﺎﯾﻒ ﺗﺮاﮐﻨﺶ ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮدي ‪ CRM‬و ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﺳﺎزي‬
‫ﺑﺎ ﻓﻦ آوري ﻫﺎي ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ وب و ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺎي داﺧﻠﯽ‪ ،‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﺑﺰار ﺑﺴﯿﺎري ﺑﺮاي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮدي‬
‫‪ OLTP‬اﯾﺠﺎد ﺷﺪه اﻧﺪ‪ INFORMIX OnLine Dynamic Server .‬ﯾﮏ ﻣﺜﺎﻟﯽ از اﯾﻦ اﺑﺰارﻫﺎي ﻣﻔﯿﺪ‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
 ‫‪267‬‬ ‫اﻧﺒﺎر داده‪،‬اﮐﺘﺴﺎب داده‪ ،‬داده ﮐﺎوي‪ ،‬ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر و ﺗﺠﺴﻢ آن‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭘﻨﺠﻢ‬

‫ﺻﻨﺎﯾﻊ ﻣﺲ ‪OUTOKUMPU‬‬ ‫ﺿﻤﯿﻤﻪ ‪5,29‬‬

‫ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻣﺲ ﺷﺮﮐﺖ "اﺗﻮﮐﺎﻣﭙﻮ" )ﻓﻨﻼﻧﺪ( ﻫﺮ ﺳﺎﻟﻪ ﻣﯿﻠﯿﻮن ﻫﺎ ﮐﯿﻠﻮﮔﺮم ﻓﻠﺰات ﭘﺎﯾﻪ ﻣﻮرد ﻓﺮآوري ﻗﺮار ﻣﯽ دﻫﺪ‬
‫ﮐﻪ در ﻣﺤﺼﻮﻻﺗﯽ از ﻗﺒﯿﻞ ﺗﺴﻤﻪ ‪ ،‬ﻣﺨﺎزن آب آﺷﺎﻣﯿﺪﻧﯽ ‪ ،‬و رادﯾﺎﺗﻮرﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺤﺼﻮﻻت در‬
‫ﺧﺪﻣﺖ ﺻﻨﺎﯾﻊ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ ‪ ،‬اﺳﺘﺨﺮاج از ﻣﻌﺎدن و ﻓﻠﺰات ‪ ،‬ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ و ﺷﺮﮐﺘﻬﺎي ﺳﺎﺧﺖ و ﺳﺎز در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن‬
‫ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪ .‬اﺗﻮﮐﺎﻣﭙﻮ داراي ﭼﻬﺎر ﺑﺨﺶ ﺑﺎ ‪13‬ﺧﻄﻮط ﮐﺎر ﻣﺴﺘﻘﻞ در اروﭘﺎ و اﻣﺮﯾﮑﺎ و آﺳﯿﺎ اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺳﻮد‬
‫ﺣﺎﺻﻞ از ﯾﮏ ﻣﺤﺼﻮل ‪ ،‬ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﮐﺎﻫﺶ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪ ‪ ¬ ،‬ﺣﺠﻢ ﻣﻌﺎﻣﻼت ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن و ﺳﻮدآوري از ﻣﺴﺎﺋﻞ‬
‫ﻣﻬﻢ اﯾﻦ ﺷﺮﮐﺖ اﺳﺖ‪ .‬ادﻏﺎم و ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ اﻃﻼﻋﺎت ﮐﺴﺐ ﺷﺪه از ﻫﺮ واﺣﺪ ﭼﺎﻟﺸﯽ ﻋﻈﯿﻢ اﺳﺖ ‪ ،‬ﭼﺮا ﮐﻪ ﺑﺎزار‬
‫ﻓﺮوش در ﺑﺨﺶ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺷﺎﻣﻞ اﻟﺰاﻣﺎت ﺑﻪ ﺧﺼﻮﺻﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻧﻤﯽ رﺳﺪ ﺑﺎ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﻠﯽ ﻋﻤﻠﯽ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬راه ﺣﻞ ﺳﺎﺧﺖ ﯾﮏ اﻧﺒﺎر داده ﻫﺎ و اﺳﺘﻔﺎده از ﯾﮏ وب ﺳﺎﯾﺖ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﺳﺮور ‪ OLAP‬اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺎﯾﮕﺎه داده‬
‫‪ Hyperion's Essbase‬ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬دو ﻣﺪل ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﯾﮏ ﺑﺮاي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ از ﺳﻮد‬
‫ﺣﺎﺻﻞ از ﻣﺸﺘﺮي و ﻣﺤﺼﻮﻻت و دﯾﮕﺮي ﺟﻬﺖ ﮔﺰارش ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺗﺤﻮﯾﻞ‪ .‬آﻧﻬﺎ از ‪،Viewer Executive‬‬
‫ﭘﺮدازش ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ آﻧﻼﯾﻦ‪ OLAP‬ﮐﻤﭙﺎﻧﯽ ‪ Temtec‬ﭘﺎﯾﺎن اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮدﻧﺪ )ﻧﺴﺨﻪ ي ﻧﻤﺎﯾﺸﯽ ﻗﺎﺑﻞ اﻣﺘﺤﺎن )آﻧﻼﯾﻦ( در‬
‫‪ www.temtec.com‬اﺳﺖ(‪ .‬ﻧﺎﻇﺮ اﺟﺮاﯾﯽ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ وب ﺑﻮده و ﺑﺎ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻋﻈﯿﻢ ‪Hyperion's Essbase‬‬
‫ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﺴﺎزي ﻣﯽ ﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ اﻣﺮ ﺑﻪ ﺷﺮﮐﺖ اﯾﻦ اﺟﺎزه ﻣﯽ داد ﺗﺎ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ اﻃﻼﻋﺎت از ﻃﺮﯾﻖ ﺑﺎزار ‪ ،‬ﻣﺤﺼﻮل ‪ ،‬ﯾﺎ‬
‫ﻣﺸﺘﺮي ﺿﻤﻨﺎ ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ از ﻃﺮﯾﻖ ﺗﻤﺮﯾﻦ را ﻧﯿﺰ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻣﯽ‪ .‬ﻧﺘﺎﯾﺞ ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﯾﮏ اﺑﺰار ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ و‬
‫اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﯾﺮ ﺷﺪ ﮐﻪ ﻣﻮرد ﻗﺒﻮل ﺳﺮاﺳﺮ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻨﺒﻊ ‪ :‬ﭼﮕﺎل از ﻣﻮرد ‪ Outokumpu" :‬ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻣﺲ ﻓﻨﻼﻧﺪ ‪"،‬‬
‫دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ داده ﻫﺎ ﻏﺎﻟﺒﺎ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ دو ﻧﺮم اﻓﺰار ‪ OLTP‬و ‪ MSS‬اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ ‪ ،‬ﺗﻼش ﺑﺮاﯾﺎراﺋﻪ ﻫﺮ دو‬
‫ﻧﻮع درﺧﻮاﺳﺖ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻣﺸﮑﻞ ﺳﺎز ﺑﺎﺷﺪ)‪ .(Gray and Watson, 1998‬از اﯾﻨﺮو ‪ ،‬ﺑﺮﺧﯽ از ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎ‪،‬‬
‫ﺑﻪ ﺟﺪا ﺳﺎزي ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﺑﻪ دو ﻧﻮع ﻣﺠﺰا ‪ OLTP‬و ‪ OLAP‬ﻣﯽ ﭘﺮدازﻧﺪ‪ .‬ﻧﻮع ‪ OLAP‬ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ اﻧﺒﺎر داده‬
‫ﻫﺎ اﺳﺘﻮار اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل ‪ ،‬ﮔﻮﻧﺰاﻟﺲ و راﺑﯿﻨﺴﻮن )‪(Gonzales and Robinson 2003‬ﻧﺸﺎن دادﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺮاي‬
‫ﮐﺎرﮐﺮد ﺻﺤﯿﺢ ‪ ،OLAP‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ارﺗﺒﺎط ﺑﺎﻧﮏ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎزي ﮔﺮدد ﺗﺎ از ‪ OLAP‬ﺑﻪ‬
‫ﺟﺎي اﺳﺘﻔﺎده ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺳﺎده از ‪ ،‬ﻣﮑﻌﺐ ﻫﺎي داده ﭼﻨﺪ ﺑﻌﺪي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﺑﺎﯾﺪ ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﺳﺎزي ﺑﺎ‬
‫ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﮐﺮدن ‪ ،‬ﻣﻨﺴﺞ ﻣﺴﺎزي ﻣﺪاوم داده ﻫﺎي داراي اﺑﻌﺎد ﻣﺘﻌﺪد در ﺳﺮاﺳﺮ ﺳﺎزﻣﺎن‪ .‬ﺑﺮاي آﮔﺎه ﺳﺎزي ﭘﺎﯾﮕﺎه‬
‫داده از داده ﻫﺎي ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺑﻨﺪي ‪ OLAP‬اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﯿﺎز اﺳﺖ ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻫﺎي ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﺑﺮاي‬
‫ﻣﻘﺎﺻﺪ ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﮐﻪ ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎ در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ‪ OLAP‬و ﻣﺪل ﻫﺎي ﺗﺠﺎري ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻨﻈﯿﻢ ﮔﺮدﻧﺪ‪ .‬در واﻗﻊ ‪ ،‬اﯾﻦ‬
‫اﺷﯿﺎء ﻣﺎﻫﯿﺖ ذره ﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد را ﮔﺮﻓﺘﻪ و آﻧﻬﺎ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﮐﺮده ﺗﺎ ﻣﺎﻫﯿﺖ اﺑﻌﺎدي اﯾﺠﺎد ﮐﻨﻨﺪ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت‪،‬‬
‫ﮔﺰاره)درﺳﺖ و ﻧﺎدرﺳﺖ( ‪ ،‬رواﺑﻂ ‪ ،‬ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺐ و اﺑﻌﺎد‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ اﯾﻦ اﺷﯿﺎء ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺷﺪه اﻧﺪ ‪،‬‬
 ‫‪268‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫اﻃﻼﻋﺎت ﺟﺪﯾﺪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﺨﺸﯽ از ﻓﻬﺮﺳﺘﻬﺎ ذﺧﯿﺮه ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺷﻮﻧﺪ )ﻧﮕﺎه ﮐﻨﯿﺪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﺰاﻟﺲ و‬
‫راﺑﯿﻨﺴﻮن ‪ .(2003 ،‬در واﻗﻊ ‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ اﺑﺮداده ﺑﺨﺸﯽ از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ارﺗﺒﺎط ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎي ﺷﺪه ﺗﺎ آن را‬
‫"‪ OLAP‬آﮔﺎه "ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫اﺻﻄﻼح ﭘﺮدازش ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ آﻧﻼﯾﻦ )‪ (OLAP‬اﺷﺎره ﺑﻪ اﻧﻮاع ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎي دارد ﮐﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺗﻮﺳﻂ ﮐﺎرﺑﺮان‬
‫ﻧﻬﺎﯾﯽ در ﺳﯿﺴﺘﻢ آﻧﻼﯾﻦ اﻧﺠﺎم ﻣﯿﺸﻮد )ﻧﮕﺎه ﮐﻨﯿﺪ ﺑﻪ ﺿﻤﯿﻪ ‪(5,29‬‬

‫ﺿﻤﯿﻤﻪ ‪5,30‬‬
‫ﺷﺮﮐﺖ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ "اﻻﯾﺪ")‪ (Allied‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﻪ اﺷﺘﺮاك ﮔﺬاري ﺑﺎزار و ﻣﺸﺘﺮي ﺷﺮﮐﺖ ﻣﺼﺎﻟﺢ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﺧﻮد را ﮔﺴﺘﺮش ﺑﺨﺸﯿﺪ‪ .‬اﻻﯾﺪ از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻣﺎﻟﯽ )‪ (Cognos‬اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد ﯾﮏ راه ﺣﻞ ﻫﻮش ﺗﺠﺎرت از‬
‫ﺷﺮﮐﺖ ‪ Cognos‬ﮐﻤﺘﺮ ‪ 90‬روز اﺳﺖ‪ .‬در ﻧﺘﯿﺠﻪ‪ ،‬ﺷﺮﮐﺖ اﻻﯾﺪ ﻗﺎدر ﺑﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﺳﺎزي داده ﻫﺎي ﺷﺮﮐﺖ ﺑﻪ‬
‫ﺻﻮرت ﮔﺴﺘﺮده و ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﻮدﮐﺎر ﺑﻮد ﻗﺴﻤﺖ ﺧﺎﺻﯽ از ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻣﺎﻟﯽ ﺧﻮد ﺑﻬﺒﻮد ﺑﺨﺸﺪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻣﺎﻟﯽ )‪(Cognos‬‬
‫اﺟﺎزه ﻣﯽ داد ﺷﺮﮐﺖ اﻻﯾﺪ ﻧﯿﺮوي ﮐﻤﺘﺮﯾﺮا ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﯿﺪ دﺳﺘﯽ ﮔﺰارﺷﺎت ﺑﻪ ﮐﺎر ﺑﺮد‪ ،‬و ﺑﻪ ﻃﻮر ﻫﻤﺰﻣﺎن دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ‬
‫ﺑﻮدﺟﻪ ‪ ،‬ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﻫﺎ ‪ ،‬و ﻋﻤﻠﯿﺎت ﺷﻌﺐ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ اﻣﺮ دﯾﺪ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ راﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﮐﺮده ﮔﺰارش دﻫﯽ دﻗﯿﻖ‬
‫ﻣﺎﻟﯽ را ﺳﺮﻋﺖ ﻣﯽ ﺑﺨﺸﯿﺪ‪.‬‬

‫ﺗﻮاﻓﻖ ﺧﺎﺻﯽ وﺟﻮد ﻧﺪارد ﮐﻪ ﭼﻪ ﻧﻮع ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎﯾﯽ ﭘﺮدازش ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ آﻧﻼﯾﻦ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻣﯽ آﯾﺪ‪ .‬ﻣﻌﻤﻮﻻ‬
‫ﯾﮑﯽ از اﯾﻦ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﮐﻮﺋﺮي)‪) (query‬ﺿﻤﯿﻤﻪ ‪ 5,30‬را ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻓﺮﻣﺎﯾﯿﺪ(‪ ،‬دادن ﮔﺰارﺷﺎت‬
‫ﺧﺎص و ﮔﺮاف ﻫﺎ‪ ،‬اﺟﺮا آﻧﺎﻟﯿﺰﻫﺎي اﺳﺘﺎﺗﯿﮏ ‪،‬اﯾﺠﺎد ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ و ﻧﺮم اﻓﺰاري ﭼﻨﺪ رﺳﺎﻧﻪ اي اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻌﻀﯽ ﻣﻮارد ﺷﺎﻣﻞ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎت اﺟﺮاي‪/‬ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ اي و داده ﮐﺎوي اﺳﺖ‪ .‬اﺳﺎﺳﺎ ‪ OLAP ،‬ﻣﺪﻟﺴﺎزي و‬
‫ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻫﺎي ﺗﺠﺴﻢ را ﺑﺮاي ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ داده ﻫﺎي ﺑﺰرگ ‪ ،‬ﭼﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﯾﺎ ‪ ،‬در اﻏﻠﺐ‬
‫ﻣﻮارد ‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي اﻧﺒﺎر داده ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ OLAP .‬ﺑﺎ داده ﮐﺎوي ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ ﺑﺪﯾﻦ ﺻﻮرت ﮐﻪ ﮐﺎرﺑﺮان‬
‫ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ درﺧﻮاﺳﺖ ﺧﺎص و ﻧﺎﻣﺤﺪو ﺑﺪﻫﻨﺪ‪ .‬ﮐﺎرﺑﺮان ‪ ،‬ﺑﻪ وﯾﮋه ﺗﺤﻠﯿﻠﮕﺮان‪ ،‬از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ‪ OLAP‬اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﻧﻬﺎ ‪ OLAP‬را ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ اي ﻫﺪاﯾﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺗﺎ داده ﮐﺎوي ﺑﻪ دﻧﺒﺎل رواﺑﻂ ﺑﺎﺷﺪ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺑﻌﻀﯽ ﺟﻬﺖ‬
‫ﮔﯿﺮي ﻫﺎ از ﺳﻮي ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮔﺮ اﻋﻤﺎل ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ OLAP‬ﻋﻤﻮﻣﺎ ﮐﺎر را ﺗﺴﻬﯿﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ از ﻃﺮﯾﻖ ﻫﻤﮑﺎري اﻧﺒﺎر داده‬
‫ﻫﺎ )و ﯾﺎ ﻣﺎرت داده و ﯾﺎ اﻧﺒﺎره ﭼﻨﺪ ﺑﻌﺪي( و ﺑﺎ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي از اﺑﺰار ‪ .OLAP‬اﯾﻦ اﺑﺰارﻫﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ اﺑﺰار ﭘﺮس‬
‫و ﺟﻮ)‪ ، (Query‬ﺻﻔﺤﺎت ﮔﺴﺘﺮده ‪ ،‬اﺑﺰار اﺳﺘﺨﺮاج اﻃﻼﻋﺎت)داده ﮐﺎوي( ‪ ،‬اﺑﺰارﻫﺎي ﺗﺠﺴﻢ داده ﻫﺎ و از اﯾﻦ‬
‫ﻗﺒﯿﻞ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺸﺎﻫﺪه ﯾﮏ ﻟﯿﺴﺖ از اﺑﺰارﻫﺎي ‪ OLAP‬ﺑﻪ ﻣﺮاﺟﻊ زﯾﺮ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﯿﺪ‪:‬‬
‫‪Costanza (2000 Costanza (2000), Alexander (2003), Karpinski (1999), and‬‬
‫‪periodic reviews in the software sections of PCWeek, DM Review, InternetWeek,‬‬
‫‪Intelligent Enterprise, and Software Review‬‬
 ‫‪269‬‬ ‫اﻧﺒﺎر داده‪،‬اﮐﺘﺴﺎب داده‪ ،‬داده ﮐﺎوي‪ ،‬ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر و ﺗﺠﺴﻢ آن‬ ‫ﻓﺼﻞ ﭘﻨﺠﻢ‬

‫ﻃﺒﯿﻌﺖ و ﺳﺎﺧﺘﺎر ﭼﻨﺪ ﺑﻌﺪي ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ ﺗﻤﺎم ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ‪ OLAP‬در ﺑﺨﺶ ‪ 5,12‬ﺗﻮﺿﯿﺢ داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺷﺮﮐﺖ ﺑﯿﻤﻪ ‪) ING Antai‬ﺗﺎﯾﻮان( از ﺳﺮور ‪ OLAP‬آي ﺑﯽ ام ﺑﺮاي ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺣﺠﻢ ﻋﻈﯿﻤﯽ از‬
‫اﻃﻼﻋﺎت و داده ﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ ﻣﻄﺎﻟﺒﺎت ﺟﻌﻠﯽ را ﯾﺎﻓﺘﻪ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﻪ ﭘﺮوﺳﻪ ﻣﻄﺎﻟﺒﺎت ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺨﺸﯿﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ داده ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻗﺒﻼ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻫﻔﺘﻪ زﻣﺎن ﻣﯽ ﺑﺮد ﺗﻨﻬﺎ در ﻃﯽ ﭼﻨﺪ روز اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﭘﺬﯾﺮد‪ .‬ﺑﺎ ﺑﻬﺒﻮد‬
‫اﺑﺰار آﻻت و ﺳﺨﺖ اﻓﺰار ﻣﯽ ﺗﻮان ﻣﻄﺎﻟﺒﺎت را ﻓﻮرا آﻧﺎﻟﯿﺰ ﮐﺮد‪ .‬ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻣﻄﺎﻟﺒﺎت ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﻃﻮر ﭼﺸﻢ ﮔﯿﺮي‬
‫ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ ‪ (Raden (1997‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﯿﺪ‪ .‬ﺑﺎﻧﮏ ‪ TCF‬از ‪ OLAP‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ‬
‫ﮐﻨﺪ ﺗﺎ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎ در دﺳﺘﺮس ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ آن اﺣﺘﯿﺎج دارﻧﺪ ﻗﺮار دﻫﺪ‪ .‬ﺑﺎﻧﮏ ﻣﯽ داﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎﻧﺶ ﺑﻪ‬
‫ﻋﻨﻮان ﭘﺎﯾﻪ و اﺳﺎس ﺗﻼش ﻫﺎي ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ ﺑﺎ دﻗﺖ ﺑﯿﺸﺘﺮي ﭘﯽ ﮔﯿﺮي ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬ﺟﻬﺖ ﻣﻄﺎﻟﻪ ﺟﺌﯿﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺿﻤﯿﻤﻪ‬
‫‪ 5,31‬را ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﮐﻨﯿﺪ‪ .‬ﻣﺎ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﺑﯿﺸﺘﺮي را در ﺑﺨﺶ ‪ 5,11‬و ﮐﺎرﺑﺮد ﻣﻮﺿﻮع ‪ 5,3‬در ﻣﻮرد اﯾﻨﮑﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺎﻧﮏ‬
‫از اﺑﺰار ﻫﺎي ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺗﺠﺎرت و ﻫﻮش ﺗﺠﺎرت در زﻣﯿﻨﻪ ﻫﺎي ﻣﺸﺎﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ درﯾﺎﻓﺘﯿﻢ‪.‬‬

‫‪ SQL‬ﺑﺮاي ﭘﺮس و ﺟﻮ )‪(Querying‬‬

‫زﺑﺎن ﺳﺎﺧﺖ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﭘﺮس و ﺟﻮ )‪ (SQL‬ﯾﮏ زﺑﺎن اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﺮاي دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ داده ﻫﺎ اﻋﻤﺎل ﻧﻔﻮذ و‬
‫ﺗﻐﯿﯿﺮات در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده راﺑﻄﻪ اي اﺳﺖ‪ .‬در واﻗﻊ ﯾﮏ زﺑﺎن ﻧﺰدﯾﮏ ﺑﻪ اﻧﮕﻠﯿﺴﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ‬
‫ﻣﺘﺸﮑﻞ از ﭼﻨﺪ ﻻﯾﻪ ﺟﻬﺖ اﻓﺰاﯾﺶ ﭘﯿﭽﯿﺪﮔﯽ و ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﺳﺎزﮔﺎري اﺳﺖ‪ SQL .‬ﺑﺮاي دﺳﺘﺮﺳﯽ آﻧﻼﯾﻦ ﺑﻪ ﭘﺎﯾﮕﺎه‬
‫ﻫﺎي داده‪ ،‬ﻋﻤﻠﯿﺎت ﻫﺎي ‪ DBMs‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ‪ ،‬ﮐﺎرﻫﺎي اﺟﺮاﯾﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
 ‫ﻓﺼﻞ‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ‪ :‬اﺣﻤﺪ ﻣﻨﺘﻈﻤﯽ‬
‫‪6‬‬

‫‪ 6‬ﻓﺼﻞ ﺷﺸﻢ اﯾﺠﺎد و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ‬

‫ﺗﺼﻤﯿﻢ‬
‫اﻫﺪاف آﻣﻮزﺷﯽ ‪:‬‬
‫‪ ‬درك ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ اﺳﺎﺳﯽ در اﯾﺠﺎد و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ‬
‫‪ ‬ﺗﺸﺮﯾﺢ ﭼﻬﺎر ﻣﺮﺣﻠﻪ ﭼﺮﺧﻪ اﯾﺠﺎد ﻧﺮم اﻓﺰار ) ‪ : ( PADI‬ﻃﺮح رﯾﺰي– ﺗﺤﻠﯿﻞ– اﯾﺠﺎد– ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي‬
‫‪ ‬درك ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺳﺎزي و ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺳﺎزي ﯾﮏ ﺑﺎر ﻣﺼﺮف و اﯾﻨﮑﻪ ﭼﺮا ‪ DSS‬ﻧﻮﻋﺎً ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﯾﻦ روش‬
‫ﻫﺎ اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ ‬ﺗﺸﺮﯾﺢ ﻋﻮاﻣﻠﯽ ﮐﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﯾﺎ ﻋﺪم ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ‪ DSS‬ﻣﯽ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺑﺤﺚ درﺑﺎره اﻫﻤﯿﺖ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺮوژه و ﻣﻬﺎرت ﻫﺎي ﻻزم ﺑﺮاي ﯾﮏ ﻣﺪﯾﺮ ﭘﺮوژه ﺧﻮب ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺗﺸﺮﯾﺢ ﺳﻪ ﺳﻄﺢ از ﻓﻨﺎوري ‪ : DSS‬اﺑﺰارﻫﺎي اوﻟﯿﻪ ‪ ، DSS‬اﺑﺰارﻫﺎي ﻣﺠﺘﻤﻊ ‪) DSS‬ﻣﻮﻟﺪﻫﺎ( ‪،‬‬
‫‪ DSS‬ﻫﺎي ﺧﺎص‬
‫‪ ‬درك روﻧﺪ آﻣﻮزﻧﺪه اي ﮐﻪ در ﺟﺮﯾﺎن اﯾﺠﺎد ‪ DSS‬واﻗﻊ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﺗﺎ ﺑﺪﯾﻦ ﺟﺎ ‪ ،‬ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ و اﺟﺰاء اﺳﺎﺳﯽ در ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ را اراﺋﻪ ﮐﺮدﯾﻢ ‪ .‬اﮐﻨﻮن ﺑﺎﯾﺪ اﯾﻨﮑﻪ‬
‫ﭼﻄﻮر ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ را ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ﮐﻨﯿﻢ ‪ ،‬ﺑﯿﺎﻣﻮزﯾﻢ ‪ .‬ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ ﺣﺼﻮل ‪ DSS‬ﺑﻪ راﺣﺘﯽ ﺑﺪﺳﺖ‬
‫آوردن ﯾﮏ ﻧﺮم اﻓﺰار ﺑﻬﺮه وري ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮐﻠﻤﻪ ﭘﺮداز ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬
‫‪ DSS‬ﻫﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﺮاي اداره ﮐﺮدن ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻫﺎي ﭘﯿﭽﯿﺪه ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ و ﺗﻌﺪاد ﻣﺤﺪودي از آﻧﻬﺎ‬
‫ﺑﺼﻮرت ﺗﻮﻟﯿﺪ اﻧﺒﻮه در اﺧﺘﯿﺎر اﺳﺖ ‪ .‬ﮔﺮﭼﻪ ﻧﺮم اﻓﺰار ﻫﺎي ‪ OLAP‬اﯾﺠﺎد و ﺗﻮﺳﻌﻪ ‪ DSS‬را ﺗﺴﻬﯿﻞ ﮐﺮده اﻧﺪ اﻣﺎ‬
‫اﮐﺜﺮ ‪ DSS‬ﻫﺎ ﺑﺮاي ﻫﺮ ﮐﺎرﺑﺮد ﺧﺎص ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﺑﺮﺧﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﻫﺎي ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻔﺮد در اﺟﺮا و ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪.‬‬
‫در ﺑﺨﺸﻬﺎي زاﯾﺮ ﺑﻪ اراﺋﻪ روﻧﺪ اﯾﺠﺎد و ﺗﻮﺳﻌﻪ ‪ DSS‬ﻣﯽ ﭘﺮدازﯾﻢ ‪.‬‬
‫‪ -6,1‬ﺗﺼﻮﯾﺮ اﺑﺘﺪاﯾﯽ ‪ osram Sylvaria :‬ﺑﻪ ﺑﺨﺸﻬﺎي ﮐﻮﭼﮏ ﻓﮑﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﺑﺮاي ﮐﻞ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ راه ﺣﻞ‬
‫اراﺋﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪.‬‬
‫‪ -6,2‬ﻣﻘﺪﻣﻪ اي ﺑﻪ اﯾﺠﺎد و ﺗﻮﺳﻌﻪ ‪DSS‬‬
 ‫‪271‬‬ ‫اﯾﺠﺎد و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﺷﺸﻢ‬

‫‪ -6,3‬ﭼﺮﺧﻪ اﯾﺠﺎد ﻧﺮم اﻓﺰار ﺳﻨﺘﯽ‬

‫‪ -6,4‬روﺷﻬﺎي دﯾﮕﺮ اﯾﺠﺎد و ﺗﻮﺳﻌﻪ‬
‫‪ -6,5‬ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺳﺎزي ‪ :‬روش اﯾﺠﺎد ‪DSS‬‬
‫‪ -6,6‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺗﻐﯿﯿﺮات‬
‫‪ -6,7‬ﺳﻄﻮح و اﺑﺰارﻫﺎي ﻓﻦ آوري ‪DSS‬‬
‫‪ -6,8‬ﭼﻬﺎر ﭼﻮب ﻫﺎي اﯾﺠﺎد و ﺗﻮﺳﻌﻪ ‪DSS‬‬
‫‪ -6,9‬اﻧﺘﺨﺎب اﺑﺰار ﺑﺮاي اﯾﺠﺎد و ﺗﻮﺳﻌﻪ ‪DSS‬‬
‫‪ DSS -6,10‬اﯾﺠﺎد ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﺗﯿﻢ‬
‫‪ DSS -6,11‬ﻫﺎي اﯾﺠﺎد ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﮐﺎرﺑﺮان ﻧﻬﺎﯾﯽ‬
‫‪ -6,12‬در ﮐﻨﺎر ﻫﻢ ﻗﺮار دادن ‪ DSS‬ﻫﺎ‬
‫‪ DSS -6,13‬ﻫﺎي آﯾﻨﺪه‬

‫‪ 6,1‬ﺗﺼﻮﯾﺮ اﺑﺘﺪاﯾﯽ ‪ osram Sylvania :‬ﺑﻪ ﺑﺨﺶ ﻫﺎي ﮐﻮﭼﮏ ﻓﮑﺮ‬

‫ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﺑﺮاي ﮐﻞ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ راه ﺣﻞ اراﺋﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ –‬

‫ﯾﮏ درﮔﺎه ﺗﺠﺎري ‪ ،‬ﻧﻘﻄﻪ ﺗﺠﻤﯿﻊ ﻣﺮﮐﺰي ﺑﺮاي داده ﻫﺎي اﺷﺘﺮاﮐﯽ ‪ ،‬اﺑﺰار ﻫﺎ ‪ ،‬و ﻟﯿﻨﮏ ﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ در ﻃﻮل اﺗﺼﺎل ﻣﺮور ﮔﺮ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ .‬ﭘﻮرﺗﺎل ﻫﺎ ) درﮔﺎه ﻫﺎي ورودي ( ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ‬
‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎﯾﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ اﻃﻼﻋﺎت و ﻓﺮاﯾﻨﺪﻫﺎي ﺗﺠﺎري آﻧﺎن در ﻣﯿﺎن ﮔﺰارﺷﺎت ‪ ،‬ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎ‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ و ﻧﻮاﺣﯽ‬
‫ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﭘﺮاﮐﻨﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ .‬از ﻫﻤﯿﻦ رو ﻓﮑﺮ ﮐﺮدن ﺑﻪ ﺑﺨﺶ ﻫﺎي ﮐﻮﭼﮏ در ﺳﺎﺧﺘﻦ اوﻟﯿﻦ درﮔﺎه‬
‫ورودي ﻣﻨﻄﻘﯽ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽ رﺳﺪ ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﺟﺎي ﺳﻌﯽ ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺘﻦ ﯾﮏ درﮔﺎه ورودي ﺑﺴﯿﺎر ﺑﺰرگ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺑﺮاي ﻫﻤﻪ ﮐﺲ و ﻫﻤﻪ ﭼﯿﺰ ‪ ،‬ﺷﺮﮐﺖ‬
‫ﻫﺎ اﺑﺘﺪا ﺗﻤﺮﮐﺰ ﺧﻮد را ﻣﻌﻄﻮف ﺳﺎﺧﺖ ﯾﮏ درﮔﺎه ورودي ﮐﻮﭼﮏ و ﺗﺨﺼﺼﯽ ﺑﺮاي ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻞ ﻣﺒﺮم و وارد‬
‫ﺷﺪه ﺑﻪ ﺣﻮزه ﯾﺎ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺗﺠﺎري ﺧﺎص ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ – ﻧﻤﻮﻧﻪ اوﻟﯿﻪ ‪ .‬اﯾﻦ ﻫﻤﺎن راﻫﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﮔﺮوﻫﯽ ﮐﻮﭼﮏ و ﺑﺎ‬
‫اﻧﮕﯿﺰه از ﮐﺎرﮐﻨﺎن ‪ IT‬و ﺗﺠﺎرت ﺷﺮﮐﺖ ‪ osram Sylvania‬ﺑﻪ ‪ HR Infonet‬دﺳﺖ ﯾﺎﻓﺘﻨﺪ‪ .‬درﮔﺎﻫﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ‬
‫اﻧﺴﺎﻧﯽ ﺗﻤﺮﮐﺰ دارد ‪ .‬ﺑﺨﺶ آﻣﺮﯾﮑﺎي ﺷﻤﺎﻟﯽ ﺷﺮﮐﺖ‪) osram GmbH‬آﻟﻤﺎن( داراي ‪ 3,7‬ﺑﯿﻠﯿﻮن دﻻر ﻓﺮوش و‬
‫‪ 12500‬ﮐﺎرﻣﻨﺪ در ‪ 30‬ﻧﻘﻄﻪ اﺳﺖ ‪ osram Sylvania .‬ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﻨﻨﺪه و ﻓﺮوﺷﻨﺪه ﮐﺎﻻﻫﺎي روﺷﻨﺎﯾﯽ و اﺑﺰار دﻗﯿﻖ‬
‫اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﺻﻨﻌﺖ روﺷﻨﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﺷﺪت رﻗﺎﺑﺘﯽ اﺳﺖ ‪ .‬ﻧﯿﺮوي اﻧﺴﺎﻧﯽ )‪ (HR‬ﺑﺮاي ‪ osram‬ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻬﻢ اﺳﺖ ‪ .‬ﭘﯿﺪا ﮐﺮدن‬
‫‪ ،‬اﺟﯿﺮ ﮐﺮدن و اﺳﺘﺨﺪام داﻧﺸﻤﻨﺪان و ﻣﻬﻨﺪﺳﺎن ﻣﺘﺨﺼﺺ و ﭘﺮﺳﻨﻞ ﺳﺎﻋﺘﯽ ﭼﺎﻟﺸﯽ ﺑﺰرگ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
 ‫‪272‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺰاﯾﺎي ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﺑﻪ ﮐﺎرﻣﻨﺪان ﺑﺎ راه ﺣﻞ ﻫﺎي ﮔﺮان و ﺧﺎرج از ﺳﺎزﻣﺎن ﺣﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﺸﮑﻞ اﺳﺘﺨﺪام‬
‫ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ راه ﺣﻠﯽ ﺳﺮﯾﻌﺘﺮ از روش ﮐﻨﺪ ‪ ،‬ﮐﺴﻞ ﮐﻨﻨﺪه و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﺎﻏﺬي ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻮد ‪ .‬ﺑﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﻮﺟﻮد ﮐﺎرﻣﻨﺪان‬
‫ﻗﺎدر ﺑﻪ اﻧﺠﺎم ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﻫﺎي ))ﭼﻪ‪ -‬اﮔﺮ(( و ﯾﺎ ﺣﺘﯽ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ ﺧﻮد ﻧﺒﻮدﻧﺪ ) ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎ ﺑﻪ‬
‫ﺻﻮرت ﮔﻔﺘﺎري ﺑﯿﺎن ﻣﯽ ﺷﺪ( ‪ .‬ﻣﺸﮑﻞ دﯾﮕﺮ اﯾﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺗﻐﯿﯿﺮات روزﻣﺮه آﻣﺎر زﻧﺪﮔﯽ را اﺟﺮا ﻧﻤﯽ ﻧﻤﻮد‬
‫) ﻣﺰاﯾﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪن ﻓﺮزﻧﺪ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮاده ( ‪ .‬اﯾﻦ در ﺧﻮاﺳﺖ ﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت دﺳﺘﯽ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﺷﺪ ‪ .‬ﺑﻬﺒﻮد‬
‫در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﻪ وﺿﻮح ﻻزم ﺑﻮد ‪ .‬ﯾﮏ ﭘﻮرﺗﺎل ﻣﺤﺎوره اي ﺗﺤﺖ ‪ web‬ﺑﺮاي ﻣﺰاﯾﺎي ﮐﺎرﻣﻨﺪان ﺑﺼﻮرت ﺧﻮد‬
‫ﺳﺮوﯾﺲ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﻬﺒﻮد ﺧﺪﻣﺎت ﮐﺎرﻣﻨﺪان ﻣﯽ ﺷﺪ ‪.‬‬
‫ﺗﺒﺪﯾﻞ اﺳﺘﺨﺪام ﻣﺸﺎﻏﻞ و ﺛﺒﺖ ﻣﺰاﯾﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺘﺼﻞ )‪ (online‬ﻫﺪف اﺑﺘﺪاﯾﯽ‪ HR Infonet‬ﺑﻮد ‪ .‬در‬
‫ﺻﻮرﺗﯿﮑﻪ اﺣﺘﯿﺠﺎت ‪ IT‬در اﯾﻦ ﻣﻮرد ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ ﺳﺎده ﺑﻮد‪ ،‬اﻣﺎ دو ﻣﻮﺿﻮع درون ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ وﺟﻮد داﺷﺖ ‪ .‬اوﻟﯿﻦ ﻣﻮرد‬
‫اﯾﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﯾﮏ ﺳﻮم از ﮐﺎرﻣﻨﺪان ‪ ،‬ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ در اﺧﺘﯿﺎر داﺷﺘﻨﺪ ‪ .‬ﻣﻮﺿﻮع دوم ﻣﺪﯾﺮ ﭘﺮوژه راﺟﺮ رودﻧﺴﺘﯿﻦ‬
‫ﺑﻮد ﮐﻪ در ﺳﺎل ‪ 1995‬ﺑﻪ اﺳﺘﺨﺪام در آﻣﺪه ﺑﻮد ﺗﺎ ﮔﺮوه ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ PeopleSoft‬را ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫‪ PeopleSpft HR‬و واﺳﻂ آن ﺑﺎ ﺳﯿﺴﻢ ﭘﺮداﺧﺖ ﺟﺪﯾﺪ را راﻫﺒﺮي ﮐﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﮔﺮوه ﭼﻨﺎن درﮔﯿﺮ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺮداﺧﺖ ﺣﻘﻮق ﺑﻮد ﮐﻪ ﺗﺎ اواﯾﻞ ﺳﺎل ‪ 1996‬ﻗﺎدر ﺑﻪ آﻏﺎز درﮔﺎه ورودي‬
‫‪ HR‬ﻧﺸﺪ‪ .‬درﯾﺎﻓﺖ و ﻣﺼﺪاﻗﯽ از ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﻗﺒﻠﯽ وﺟﻮد داﺷﺖ ﮐﻪ ‪) intranet‬ﯾﮏ ‪ internet‬داﺧﻠﯽ(ﭼﺎرﭼﻮب‬
‫و زﯾﺮ ﺳﺎﺧﺖ ﺻﺤﯿﺢ ﻓﻦ آوري ﺑﺮاي ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ HR‬اﺳﺖ ‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﺗﺼﻤﯿﻢ )ﺳﺎﺧﺖ ﯾﮏ ‪ (intranet‬ﻣﻮرد ﺳﺎز و ﮐﺎر ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ ‪.‬‬
‫راﺟﺮ ﭘﺮوژه را ﮐﻪ از ﺟﺎﻧﺐ‪ IT‬ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﮐﺮد و ﺟﻒ ﻫﺎﻧﺖ ‪ ،‬ﻧﻤﺎﯾﻨﺪه ﺟﺎﻧﺸﯿﻦ ﻧﯿﺮوي اﻧﺴﺎﻧﯽ ‪ ،‬و ﻧﺎﻧﺴﯽ‬
‫دوﺑﺮاﺳﯿﻦ و ﺟﻮﻟﯽ ﺗﯽ ﺑﻮدآ ﻫﻤﺘﺎي او در ﺑﺨﺶ ‪ ، HR‬ﭘﺮوژه را از ﺟﺎﻧﺐ ﻣﺴﺎﯾﻞ ﺗﺠﺎري ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در ﻃﻮل روﻧﺪ ‪ ،‬ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ داﺋﻤﯽ از ﻣﺎﯾﮑﻞ ﻣﺎرﺷﺎل و ﺑﺨﺶ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻣﺸﺘﺮك درﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﺗﯿﻢ راه ﺣﻞ ﺑﻪ ﺑﺨﺶ ﻫﺎي ﮐﻮﭼﮏ ﻓﮑﺮ ﮐﻦ ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ راه ﺣﻞ اراﺋﻪ ﮐﻦ را ﺑﻪ ﮐﺎر ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺑﺮاي‬
‫اﯾﺠﺎد و ﺗﻮﺳﻌﻪ ‪ HR Infonet‬ﮐﻢ ﺑﻮد ‪ .‬ﻧﻪ ﭘﺮﺳﻨﻞ اﺧﺘﺼﺎﺻﯽ وﺟﻮد داﺷﺖ ﻧﻪ اﻋﺘﺒﺎري ﺑﺮاي ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺖ ﮔﺮﻓﺘﻦ‬
‫ﻣﺸﺎور و ﻧﻪ ﺑﻮدﺟﻪ اي ‪ ،‬ﻋﻠﯽ رﻏﻢ اﯾﻦ ﺣﻘﯿﻘﺖ ﮐﻪ اﯾﻦ ﭘﺮوژه ﺑﺴﯿﺎر راﻫﺒﺮدي ﺑﻮد ‪ .‬راﺟﺮ راه ﺣﻠﯽ را ﻫﺪف ﻗﺮار‬
‫داد ﮐﻪ آﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ اﻧﺮا ﻋﻤﻠﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬ﺑﻪ ﺑﺨﺶ ﻫﺎي ﮐﻮﭼﮏ ﻓﮑﺮ ﮐﻦ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي ﻟﺰوم ﺣﻔﻆ ﭘﻮل و وﻗﺖ‬
‫ﮔﺮاﻧﺒﻬﺎ ﺑﻮده ﺑﺮاي ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ راه ﺣﻞ اراﺋﻪ ﮐﻦ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻌﻨﺎ ﺑﻮد ﮐﻪ ﭼﺎرﭼﻮب اﯾﺠﺎد و ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﺳﺎﺧﺘﺎر راه ﺣﻞ‬
‫ﺑﺎﯾﺪ از ﻋﻬﺪه اداره ﮐﺮدن ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي آﯾﻨﺪه در ﺻﻮرت اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻫﺎي ﭘﻮرﺗﺎل ﻣﺎﻧﻨﺪ راه ﺣﻞ ﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺮ‬
‫آﯾﺪ‪ .‬ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً ﻣﺴﻠﻢ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ از ﻓﻦ آوري ﻫﺎي درون ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد و اﯾﻦ ﺑﻪ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻫﺎ و ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻫﺎي‬
‫ﮐﺎرﮐﻨﺎن ‪ IT‬ﻣﺤﺪود ﻣﯽ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﺪ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد از ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻫﻤﮑﺎر و ﺑﺮﺧﯽ ارزﯾﺎﺑﯽ ﻫﺎ از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺑﺎﻟﻘﻮه‪ ،‬ﮔﺮوه ﺳﺮوﯾﺲ دﻫﻨﺪه‬
‫‪ Lotus Notes/Domino‬را ﺑﻪ ﮐﺎر ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬در ﻃﻮل ‪ 3‬ﻣﺎه‪ ،‬ﺗﯿﻢ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ آﻣﯿﺰي ﯾﮏ ﭘﻮرﺗﺎل ﮐﺎرﺑﺮدي‬
 ‫‪273‬‬ ‫اﯾﺠﺎد و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﺷﺸﻢ‬

‫ﺑﺮاي اﻋﻼن اﺳﺘﺨﺪام ﻣﺸﺎﻏﻞ در ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎي ‪ Lotus Script‬و ‪ Notes/Domino‬ﺑﺎ ﻋﺎﻣﻞ ﻫﺎ را آﻣﺎده ﮐﺮد‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﺷﺮوع ﺑﺎﻋﺚ اﻋﺘﺒﺎر ﺑﺨﺸﯿﺪن ﺑﻪ ﻓﻦ آوري ﺷﺪ و ﺗﯿﻢ ﺑﻪ ﮐﺎرﺑﺮد ﺑﻌﺪي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺮداﺧﺖ‪ :‬اﺟﺎزه دادن ﺑﻪ‬
‫ﮐﺎرﻣﻨﺪان ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ و ﺗﺼﺤﯿﺢ ﻣﺰاﯾﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺘﺼﻞ )‪ . (Online‬ﺑﺮاي ﮐﺎرﻣﻨﺪاﻧﯽ ﮐﻪ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ در اﺧﺘﯿﺎر‬
‫ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ دﮐﻪ ﻫﺎﯾﯽ اﯾﺠﺎد ﺷﺪ ﮐﻪ از ﻣﺮورﮔﺮﻫﺎي اﺳﺘﺎﻧﺪارد و ﺗﺪاﺑﯿﺮ ﺧﺎص اﻣﻨﯿﺘﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﺮد‪ .‬ﺑﻪ ﭘﺮﺳﻨﻞ‬
‫ﺳﺎﻋﺘﯽ ﻫﻢ ﺷﻨﺎﺳﻪ ﺷﺒﮑﻪ و آﻣﻮزش ﻫﺎي ﻻزم داده ﻣﯽ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻗﺪم ﺑﻌﺪي در روﻧﺪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اﺳﺘﺨﺪام ﻣﺸﺎﻏﻞ ﺧﻠﻖ ﯾﮏ ﺟﺮﯾﺎن ﮐﺎرﺑﺮ اﺳﺎس ‪ Intranet‬ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﺪﯾﺮان‬
‫اﺟﺎزه ﻣﯽ داد ﺗﺎ ﭘﺴﺖ ﻫﺎي ﺑﻼﺗﺼﺪي را ﺗﺸﺮﯾﺢ ﮐﻨﻨﺪ و ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﺮم ﻫﺎي ﻣﺘﺼﻞ )‪ (Online‬آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﻓﺮد‬
‫‪ HR‬ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﺴﯿﺮدﻫﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﻣﮑﺎن اﯾﻦ اﻋﻼن اﮐﻨﻮن ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ در وب ﺳﺎﯾﺖ ﻣﺸﺘﺮك ﻗﺎﺑﻞ اﻧﺠﺎم ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ‬
‫از ﺧﻠﻖ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ آﻣﯿﺰ ﭘﻮرﺗﺎل اوﻟﯿﻪ ‪ ،HR InFonet‬ﺗﯿﻢ ﻃﺮح را ﺑﺮاي در ﺑﺮﮔﯿﺮي ﺗﻌﺪاد ﺑﯿﺸﺘﺮي از ﻣﺰاﯾﺎي ‪HR‬‬
‫)ﻧﯿﺮوي اﻧﺴﺎﻧﯽ( و اﻃﻼﻋﺎت ﺟﺒﺮاﻧﯽ ﮔﺴﺘﺮش داد‪.‬‬
‫در اواﯾﻞ ﺳﺎل ‪ ،2000‬ﭘﻮرﺗﺎل ﺑﻪ ﮐﺎرﻣﻨﺪان اﯾﻦ اﺟﺎزه را ﻣﯽ داد ﮐﻪ ﻣﺰاﯾﺎي ﺧﻮد را ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ را ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي ﮐﻤﮏ ﮔﺮﻓﺘﻦ در اﺗﺨﺎذ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﺰاﯾﺎي ﺧﻮد ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ‬
‫دﺳﺘﺮﺳﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺛﺒﺖ ﻣﺰاﯾﺎي ﺧﻮد را ﺗﻐﯿﯿﺮ دﻫﻨﺪ و ﺑﺴﯿﺎري از وﻇﺎﯾﻒ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ‪) HR‬ﻧﯿﺮوي اﻧﺴﺎﻧﯽ( را‬
‫اﻧﺠﺎم دﻫﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ اﯾﺠﺎد ﻃﺮﺣﯽ ﺑﺮاي دﯾﺪن ﺣﻘﻮق‪ ،‬اداره ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﮐﻤﮏ ﻫﺰﯾﻨﻪ و ﺳﺮﺷﻤﺎري ﮔﺰارش ﻫﺎ و ﺑﺴﺘﻪ‬
‫ﻫﺎي ﺑﺎزﻧﺸﺴﺘﮕﯽ ‪.‬ﺗﺎ آن زﻣﺎن‪ ،‬ﭘﻮرﺗﺎل ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻘﻄﻪ ﮐﺎﻧﻮﻧﯽ ﺑﺮاي اﻋﻼن ﻣﺸﺎﻏﻞ ﺑﻨﮕﺎه‪ ،‬دادن ﺗﻘﺎﺿﺎﻫﺎ و ﺑﻪ‬
‫ﺧﺪﻣﺖ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺟﺮﯾﺎن ﮐﺎر و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ واﺳﻄﯽ ﺑﺮاي ﻣﺰاﯾﺎي ‪) HR‬ﻧﯿﺮوي اﻧﺴﺎﻧﯽ( ﺑﺮاي ﺗﻤﺎﻣﯽ ﮐﺎرﻣﻨﺪان ﺑﻪ‬
‫ﺧﺪﻣﺖ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎزﺧﻮرد ﮐﺎرﻣﻨﺪان ﺑﺮ روي ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻫﺎي ‪ HR‬ﺟﺪﯾﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺷﮕﺮﻓﯽ ﻣﺜﺒﺖ ﺑﻮد‪ ،‬زﻣﺎن ﭼﺮﺧﻪ اﺳﺘﺨﺪام ﺑﻬﺒﻮد‬
‫ﯾﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮد و ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﺗﻮﻟﯿﺪ و ﺑﻬﺮه وري ‪ HR‬اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﮐﺎر ﺑﺎ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺰاﯾﺎي ‪ HR‬ﺑﺴﯿﺎر ﺑﻬﺘﺮ ﺷﺪه ﺑﻮد و‬
‫ﺣﺘﯽ ﮐﺎرﺑﺮان دﮐﻪ ﻫﺎ ﻫﻢ ﺳﯿﺴﺘﻢ را ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺰاﯾﺎ در درون ﺳﺎزﻣﺎن‪ ،‬ﺷﺮﮐﺖ ﺳﺎﻟﯿﺎﻧﻪ ‪500,00‬‬
‫دﻻر ﺻﺮﻓﻪ ﺟﻮﯾﯽ ﻣﯽ ﮐﺮد‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﺟﺎي ﻓﮑﺮ ﮐﺮدن ﺑﻪ ﺗﻤﺎﻣﯽ اﺑﻌﺎد و اراﺋﻪ راه ﺣﻠﯽ ﮐﻪ ﺗﻤﺎم ﻣﺸﮑﻼت را ﯾﮑﺒﺎره ﺣﻞ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﻃﻮر ﮐﻪ‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺳﻨﺘﯽ ﻋﻤﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺗﯿﻢ از ﯾﮏ راﻫﺒﺮد ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد‪ ،‬از ﭘﯿﺶ ﭘﺎ ﺑﺮداﺷﺘﻦ ﻣﺸﮑﻞ‬
‫ﮐﻠﯿﺪي در اﺑﺘﺪا و ﺳﭙﺲ رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﺳﺮاغ ﻣﺸﮑﻞ ﺑﻌﺪي‪ .‬ﭼﻨﯿﻦ ﺗﻮﺳﻌﻪ و اﯾﺠﺎد ﺗﺪرﯾﺠﯽ )اﯾﺠﺎد ﺗﮑﺮاي( ﺑﻪ ﺻﻮرت‬
‫رﺳﻤﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺳﺎزي )‪ (Prototyping‬ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻓﮑﺮ ﮐﺮدن ﺑﻪ ﺗﻤﺎم ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﺑﻮدﺟﻪ ﻫﺎي ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻري‪ ،‬ﮐﺎرﮐﻨﺎن اﺟﯿﺮ ﺷﺪه و ﺗﻬﯿﻪ ﮐﺮدن‬
‫ﻫﺰاران ﺻﻔﺤﻪ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت و ‪ ...‬ﻣﻨﺠﺮ ﺷﻮد‪.‬ﯾﮏ ﭘﺮوژه ﺑﺰرگ در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﭘﺮوژه ﮐﻮﭼﮏ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﺷﮑﺴﺖ‬
‫ﻧﺰدﯾﮏ اﺳﺖ‪ .‬در ﻋﻮض ﺗﯿﻢ ﺑﺮاي ﮐﻞ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ راه ﺣﻞ اراﺋﻪ ﮐﺮد ﮐﻪ ﺑﺎ اﯾﺠﺎد ﻃﺮح و ﻧﻘﺸﻪ ﻓﻦ آوري ﺑﺮاي‬
‫ﺑﺪﺳﺖ آوردن ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺳﺮﯾﻊ و در ﺑﺮآورده ﮐﺮدن ﯾﮏ ﺷﺎﻟﻮده ﻗﻮي ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺘﻦ آﯾﻨﺪه ﻣﺤﻘﻖ ﺷﺪ‪ .‬راﻫﺒﺮد ﻧﻤﻮﻧﻪ‬
 ‫‪274‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫ﺳﺎزي ﺑﻪ ﺑﺨﺶ ﻫﺎي ﮐﻮﭼﮏ ﻓﮑﺮ ﮐﻦ ﺑﺮاي ﯾﮏ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ راه ﺣﻞ اراﺋﻪ ﮐﻦ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﻋﻈﯿﻢ ﭘﻮرﺗﺎل ‪HR‬‬
‫‪ Infonet‬در ‪ Osran Sqlvania‬ﺷﺪ‪ .‬ﺑﯿﻨﺶ ﻋﻤﻠﯽ در ﺑﮑﺎرﮔﯿﺮي اﯾﻦ ﻓﻠﺴﻔﻪ را در ﺑﺨﺶ ‪DSS in Focus 6,1‬‬
‫اراﯾﻪ ﮐﺮده اﯾﻢ‪.‬‬
‫ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﻣﯽ ﺷﻮد و ﺑﺪﯾﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺗﯿﻢ ﻗﺎدر ﺑﻪ اﯾﺠﺎد ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﺑﯿﺸﺘﺮ در درون ‪HR‬‬
‫‪ Infonet‬و ﻣﺎﻧﻨﺪ آن ﻣﯽ ﺷﻮد‪ HR Infonet .‬ﺻﺤﺖ اﻋﺘﺒﺎر ﻣﻔﻬﻮم ﭘﻮرﺗﺎل را ﺛﺎﺑﺖ ﮐﺮد‪.‬‬

‫ﺳﺌﻮاﻻﺗﯽ ﺑﺮاي ﺗﺼﻮﯾﺮ اﺑﺘﺪاﯾﯽ‬

‫‪ .1‬ﻧﯿﺎز ﻣﻬﻢ ﺗﺠﺎري ﭼﻪ ﺑﻮد؟ ﻣﺰاﯾﺎي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﺎﻣﻞ ﺷﺪه ‪ HR Infonet‬ﭼﻪ ﺑﻮد؟ ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ‪.‬‬
‫‪ .2‬ﭼﺮا داﺷﺘﻦ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ‪ ،IT‬ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺠﺎرت ﮐﺎرﺑﺮدي و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ اﺟﺮاﯾﯽ در ﭘﺮوژه ﻣﻬﻢ ﺑﻮد؟‬
‫‪ .3‬ﮐﺎرﺑﺮان ﭼﻪ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﺑﻮدﻧﺪ؟ ﺳﯿﺴﺘﻢ در ﮔﺮﻓﺘﻦ ﭼﻪ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎﺗﯽ ﺑﻪ ﮐﺎرﺑﺮان ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﺮد؟‬
‫‪ .4‬ﮐﺎرﺑﺮان ﭼﮕﻮﻧﻪ در اﯾﺠﺎد و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮔﻨﺠﺎﻧﺪه ﺷﺪﻧﺪ؟ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭼﻄﻮر؟‬
‫‪ .5‬آﯾﺎ ﺷﻤﺎ اﺣﺴﺎس ﻣﯽ ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ اﮔﺮ ﺗﯿﻢ اﯾﺠﺎد و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﮐﻞ ﻓﮑﺮ ﮐﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﮐﻪ آن ﺳﻌﯽ‬
‫ﺑﻪ ﻃﺮاﺣﯽ و اﯾﺠﺎد راه ﺣﻞ ﮐﻠﯽ در ﻃﻮل ﯾﮏ زﻣﺎن ﻃﻮﻻﻧﯽ اﺳﺖ‪ ،‬آﻧﻬﺎ ﻣﻮﻓﻖ ﻣﯽ ﺷﺪﻧﺪ؟ ﭼﻪ‬
‫ﻣﺸﮑﻠﯽ ﺑﻮﺟﻮد ﻣﯽ آﻣﺪ؟آﯾﺎ ﻓﮑﺮﻣﯽ ﮐﻨﯿﺪ ﺗﯿﻢ از اﯾﻦ ﻗﻀﯿﻪ در اﺑﺘﺪا آﮔﺎه ﺑﻮد؟‬
‫‪ .6‬ﭼﻪ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﻓﻦ آوري‪ ،‬ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت رﻓﺘﺎري و ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي در ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪HR‬‬
‫‪ Infonet‬ﺑﺎﯾﺪ ﮐﺎر ﻣﯽ ﺷﺪ؟‬
‫‪ .7‬ﮐﺪام راﻫﺒﺮد ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ﻣﻮرد ﺳﺎزو ﮐﺎر ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ؟ ﭼﺮا؟‬
‫‪ .8‬راﺟﻊ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ در اﯾﺠﺎد ‪ ،DSS‬ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ‪ ،‬ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ‪.‬‬
 ‫‪275‬‬ ‫اﯾﺠﺎد و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﺷﺸﻢ‬

‫‪DSS in focus 6,1‬‬

‫رﻫﻨﻤﻮدﻫﺎﯾﯽ ﺑﺮاي ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ﺑﻪ ﺑﺨﺶ ﻫﺎي ﮐﻮﭼﮏ ﻓﮑﺮ ﮐﻦ ‪ ،‬ﺑﺮاي ﮐﻞ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ راه‬
‫ﺣﻞ اراﺋﻪ ﮐﻦ‪.‬‬
‫درا ﯾﻦ ﺟﺎﺑﻪ ﭼﻨﺪ ﺑﯿﻨﺶ ﻋﻤﻠﯽ ﺑﺮاي ﺑﮑﺎر ﺑﺴﺘﻦ ﻓﻠﺴﻔﻪ ﺑﻪ ﺑﺨﺶ ﻫﺎي ﮐﻮﭼﮏ ﻓﮑﺮﮐﻦ‪ ،‬ﺑﺮاي ﮐﻞ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ راه ﺣﻞ اراﯾﻪ ﮐﻦ‪-‬‬
‫‪6,2‬‬
‫ﻃﻮر ﮐﻪ در اﯾﺠﺎد ‪ osram Sylvania HR Infonet‬ﺗﺸﺮﯾﺢ ﺷﺪ‪ .‬ﻣﯽ ﭘﺮدازﯾﻢ‪.‬‬ ‫ﻫﻤﺎن‬
‫‪ ‬داﺷﺘﻦ ﺗﺮﺳﯿﻤﯽ از اﺳﺘﻌﺪادﻫﺎي ﻧﻬﺎن‪ -‬ﺷﺮﮐﺖ ‪ osram‬از ﮔﺮوه ﮐﻮﭼﮑﯽ از ﭘﺮﺳﻨﻞ ﺧﻮد اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد ﮐﻪ در ﭘﺮوژه دﯾﮕﺮي ﻧﯿﺰ ﻣﺸﻐﻮل‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ و ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ ﻫﺰﯾﻨﻪ اي ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﻫﯿﺠﺎﻧﯽ دارد ﮐﻪ ﺑﻪ ﮐﺎر اﺿﺎﻓﻪ ﺗﺤﺮﯾﮏ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﮔﺮوه ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻗﺎﺑﻞ اﺗﮑﺎﯾﯽ‬
‫از ﭘﺮﺳﻨﻞ ﺑﺨﺶ ‪ IT‬داﺷﺖ ﮐﻪ ﺑﺮاي ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ آﻧﻬﺎ ﺿﺮوري ﺑﻮد‪.‬‬
‫‪ ‬ﻫﻤﮑﺎري ﺑﺎ ﭘﺮﺳﻨﻞ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ‪ .‬راﺟﺮ رودﻧﺴﺘﯿﻦ ﺑﺎ ﻫﻤﺘﺎﯾﺎن ﺧﻮد در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ‪ ،HR‬ﻣﺰاﯾﺎ و ﺟﺒﺮان ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﺮد‪ .‬او دﻓﺘﺮ ﮐﺎري‬
‫ﻧﺰدﯾﮏ آن ﻫﺎ داﺷﺖ و در ﻃﺮح رﯾﺰي ﻣﺸﺘﺮك و اﻧﺠﺎم ﻫﻤﮑﺎري ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﺮد‪ .‬او ﺳﺨﺖ ﺗﻼش ﻣﯽ ﮐﺮد ﺗﺎ ﻧﯿﺎزﻫﺎي آﻧﺎن را ﻣﺸﺨﺺ‬
‫ﮐﺮده و در ﻣﻮرد ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﺑﺮآورده ﺷﺪن اﯾﻦ ﻧﯿﺎزﻫﺎ ﺗﻮﺳﻂ ‪ IT‬ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدﻫﺎﯾﯽ اراﯾﻪ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬در ﯾﮏ ﭘﺮوژه ‪ IT‬ﻣﻮﻓﻖ ﮐﺎرﺑﺮان درﺗﻤﺎم‬
‫ﻃﻮل ﻓﺮآﯾﻨﺪ اﺟﺮا دﺧﯿﻞ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﮑﺮاري‪ .‬ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺳﺎزي ﺑﺴﯿﺎر ﺿﺮوري ﺑﻮد‪ .‬اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه ﻗﺒﻞ از ﺷﺮوع اﺟﺮا و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺗﻤﺎﻣﯽ ﺟﺰﺋﯿﺎت را در اﺧﺘﯿﺎر‬
‫ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ اﻣﺎ در ﻃﻮل ﺣﺮﮐﺖ ﻗﺎدر ﺑﻪ اﺻﻼح آن ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ از ﯾﮏ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﮑﺮاري اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺻﻮرﺗﯿﮑﻪ آﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﻧﺸﺴﺖ ﺑﺎ ﭘﺮﺳﻨﻞ‬
‫ﺗﺠﺎري ﻃﺮح ﺗﻮاﻓﻘﯽ را ﻣﯽ رﯾﺨﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺗﺸﺮﯾﺢ ﮐﻨﻨﺪه اﯾﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ ﭼﻪ ﮐﺎري ﻣﯽ ﺧﻮاﻫﻨﺪ اﻧﺠﺎم دﻫﻨﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﯾﮏ ﻧﻤﻮﻧﻪ اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ‪،‬‬
‫و ﺗﮑﺮارﻫﺎي ﻣﺪاوم ﺑﺎﻋﺚ رﺷﺪ و ﺗﮑﺎﻣﻞ در ﮐﺎرﺑﺮد ﻣﯽ ﺷﺪ و ﺳﺮﯾﻌﺎً ﭘﺮوژه را ﭘﯿﺶ ﻣﯽ ﺑﺮد‪.‬‬
‫‪ ‬اﻧﺘﺨﺎب اﺑﺰارﻫﺎي ﺻﺤﯿﺢ ﻓﻦ آوري‪ .‬ﺳﺮوﯾﺲ دﻫﻨﺪه ‪ Notes/Doxino‬ﺑﻪ اﯾﻦ دﻟﯿﻞ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪ ﮐﻪ ﺷﺮﮐﺖ ﭘﯿﺶ از اﯾﻦ ﻧﯿﺰ از آن‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﺮد و اﺳﺘﻔﺎده از آن راﯾﮕﺎن ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از آﺷﻨﺎﯾﯽ ﺑﺎ آن‪ ،‬اﻋﻀﺎي ﺗﯿﻢ درﯾﺎﻓﺘﻨﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﺳﺮور ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻧﯿﺎزﻫﺎي ﮐﻨﻮﻧﯽ‬
‫وآﺗﯽ آﻧﻬﺎ را ﺑﺮآورده ﺳﺎزد‪ .‬اﯾﻦ ﺣﻘﯿﻘﺖ ﻧﯿﺰ ﮐﻪ ﺗﻤﺎﻣﯽ ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي آن ﺗﺠﻤﯿﻊ ﺷﺪه ﺑﻮد ﻫﻢ ﻋﺎﻣﻞ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻬﻤﯽ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﺧﺎﻃﺮ‬
‫ﭘﯿﻮﺳﺖ دادن اﺟﺰاء ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﻪ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﮐﺎر ﻧﺴﺒﺘﺎً آﺳﺎﻧﯽ ﺑﻮد‪ .‬و اﯾﻨﮑﻪ ﯾﮏ راﺑﻄﻪ ﻣﺸﺘﺮك وﺟﻮد داﺷﺖ ﯾﮏ ﻣﺮورﮔﺮ وب‪.‬‬
‫‪ ‬درﺧﻮاﺳﺖ ﮐﻤﮏ از ﯾﮏ ﻗﻬﺮﻣﺎن در ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺑﺎﻻﯾﯽ ‪ .‬ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮐﺎﻣﻞ از ﺟﺎﻧﺐ ﺣﺎﻣﯿﺎن اﺟﺮاﯾﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﻨﺒﻌﯽ ﺑﺮاي ﯾﮏ ﭘﺮوژه‬
‫ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﭘﺮوژه ‪ HR Infonet‬داراي ﻗﻬﺮﻣﺎن ﻫﺎي ﺑﺴﯿﺎري ﺑﻮد‪.‬‬
‫‪ ‬ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ آﻣﻮزﺷﯽ ﮐﺎرﺑﺮان در ﻫﻨﮕﺎم اﻧﺘﺸﺎر ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ .‬اﯾﻦ اﻣﺮ ﺑﺎﻋﺚ رﺿﺎﯾﺖ و ﻣﻘﺒﻮﻟﯿﺖ ﺑﯿﺸﺘﺮي ﻣﯽ ﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﻤﺘﺮ ﺷﺪن‬
‫ﻣﺸﮑﻼت ﺑﺎ ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن ﻏﯿﺮﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي در ﻫﻨﮕﺎم اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﯽ ﺷﺪ‪ .‬ﮐﺎرﺑﺮان ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ درﺳﺘﯽ آﻣﻮزش ﻣﯽ دﯾﺪﻧﺪ وﮔﺮﻧﻪ ﻣﻤﮑﻦ‬
‫ﺑﻮد ﮐﺎرﺑﺮان در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺗﺸﺮﯾﮏ ﻣﺴﺎﻋﯽ ﻧﮑﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﻫﻤﺮدﯾﻒ ﮐﺮدن ﭘﺮوژه ﺑﺎ ﻧﯿﺎزﻫﺎي ﺗﺠﺎري‪ .‬ﺑﺪون در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ اﯾﻦ ﻣﻮرد ﺑﺪﺳﺖ آوردن ﺣﺎﻣﯽ اﺟﺮاﯾﯽ ﺑﺴﯿﺎر دﺷﻮار اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺰاﯾﺎي اﻧﺠﺎم‬
‫ﭘﺮوژه از ﻫﻤﺎن آﻏﺎز ﺑﺴﯿﺎر روﺷﻦ ﺑﻮد‪ .‬ﺿﻤﻦ اﯾﻨﮑﻪ ﻣﺰاﯾﺎي ﺟﺪﯾﺪي ﻫﻢ در روﻧﺪ ﺗﮑﺎﻣﻞ ﭘﺮوژه آﺷﮑﺎر ﻣﯽ ﺷﺪ و اﯾﻦ ﯾﮏ ﻧﯿﺎز ﺣﯿﺎﺗﯽ‬
‫ﺑﺮاي ﭘﺮوژه ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻨﺒﻊ‪ :‬ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺟﺰﺋﯽ ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه از ‪Rudenstein (2000) :‬‬
 ‫‪276‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫‪ -6-2‬ﻣﻘﺪﻣﻪ اي ﺑﻪ اﯾﺠﺎد و ﺗﻮﺳﻌﻪ ‪DSS‬‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ HR Inforet‬ﺷﻤﺎري از ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻣﻬﻢ در اﯾﺠﺎد و ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ‪ DSS/BI‬را ﺑﻪ ﻧﻤﺎﯾﺶ ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬اﯾﻦ‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﯾﮏ روﯾﮑﺮد ﻣﻬﻢ در اﯾﺠﺎد و ﺗﻮﺳﻌﻪ ‪ DSS‬ﺑﻪ ﻧﺎم ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺳﺎزي ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺳﺎزي‬
‫ﯾﮑﯽ از ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي وﻓﻖ ﯾﺎﻓﺘﻪ از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺳﻨﺘﯽ ﭼﺮﺧﻪ اﯾﺠﺎد ﻧﺮم اﻓﺰار )‪ (SDLC‬اﺳﺖ‪ .‬ﺗﯿﻢ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺧﻮد را‬
‫ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺤﺪود ﺷﺮوع ﮐﺮد و ﺳﯿﺴﺘﻢ را ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ زﻣﺎن ﮔﺴﺘﺮش داد‪ .‬آﻧﻬﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﺮﺗﯿﺒﯽ در‬
‫ﻣﺎژول ﻫﺎﯾﯽ اﯾﺠﺎد ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﺤﺾ اﺗﻤﺎم ﯾﮏ ﻣﺎژول ‪ ،‬ﻣﺎژول ﻣﺮﺑﻮط ﺑﺮاي ﮐﺎرﺑﺮان ﺗﺼﺤﯿﺢ و ﺑﻪ ﮐﺎر ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽ‬
‫ﺷﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﻣﺎژول ﺑﻌﺪي اﯾﺠﺎد ‪ ،‬ﺗﺼﺤﯿﺢ و ﺑﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﺿﺎﻓﻪ ﻣﯽ ﺷﺪ‪ :‬ﺳﭙﺲ ﺑﻌﺪي و ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ و ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﻫﻤﯿﻦ ﻃﻮر ﮐﻪ ﺷﺒﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﯿﺸﺮو ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻋﻤﻠﯽ در ﺑﻮدﺟﻪ و زﻣﺎن ﻣﻘﺮر اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﺷﺪﻧﺪ رﺷﺪ ﻣﯽ‬
‫ﮐﺮد‪ .‬و ﻫﻤﯿﻦ ﻃﻮر ﮐﻪ ﺗﯿﻢ و ﻣﺪﯾﺮان درﮐﺎرﮐﺮدن ﺑﺎ ﮐﺎرﺑﺮان و ﻣﺪﯾﺮان در ﻃﻮل ﻓﺮآﯾﻨﺪ اﯾﺠﺎد و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﺎ‬
‫ﻣﺸﮑﻼت ﺗﺠﺎري ﺑﯿﺸﺘﺮ آﺷﻨﺎ ﻣﯽ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺗﺼﺤﯿﺢ ﻃﺮز ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮔﺬﺷﺘﻪ و اﺳﺘﻔﺎده از داﻧﺶ ﻧﻮﯾﺎﻓﺘﻪ‬
‫ﺧﻮد در اﯾﺠﺎد ﻣﺎژول ﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ آﻣﻮﺧﺘﻦ ﺑﯿﺸﺘﺮ درﺑﺎره ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي واﻗﻌﯽ از ﮐﺎرﺑﺮان و‬
‫ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن ‪ .DSS‬داﻧﺶ ﺟﺪﯾﺪ درﻣﺎژول ﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪﺗﺮ ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺖ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﺪ و ﻣﺎژول ﻫﺎي ﻗﺒﻠﯽ ﯾﺎ ﺑﻪ‬
‫روزآوري ﻣﯽ ﺷﺪﻧﺪ ﯾﺎ ﺑﺮاي ﺑﻪ روز آوري زﻣﺎن ﺑﻨﺪي ﻣﯽ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ در اﺑﻌﺎد ﺑﺰرگ ﻣﺎﻧﻨﺪ ‪ HR Infonet‬ﺑﺴﺎﯾﺮ ﺳﺮﯾﻊ و ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﭼﺎرﭼﻮب ﻓﻦ آوري ﻫﺎي درون‬
‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ اﯾﺠﺎد ﺷﺪ ‪ HR Infonet .‬ﺗﻮﺳﻂ ﺗﯿﻤﯽ از ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن ‪ IS‬و ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن ‪ HR‬ﺧﻠﻖ ﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﯾﮏ‬
‫‪ DSS‬رﺳﻤﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﺳﺘﻔﺎده ﺑﺮﭘﺎﯾﻪ وﻗﻮع دوﺑﺎره ﺗﻮﺳﻂ ﺗﻌﺪاد زﯾﺎد ﮐﺎرﻣﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺮﺧﯽ از آﻧﻬﺎ داراي‬
‫ﺳﻮاد ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻧﻬﺎﯾﺘﺎً ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﻪ رﺷﺪو ﺗﮑﺎﭘﻮي ﺧﻮد اداﻣﻪ داد زﯾﺮا ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ آن‬
‫ﻣﺪﯾﺮان و ﺗﯿﻢ را ﺑﻪ ﺳﻮﯾﯽ رﻫﻨﻤﻮن ﮐﺮد ﺗﺎ راه ﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ درﺑﻪ ﮐﺎر ﺑﺴﺘﻦ اﯾﺪه ﻫﺎي اﯾﺠﺎد ﺷﺪه ﺑﺮاي دﯾﮕﺮ‬
‫ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي را ﺑﺒﯿﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫اﯾﺠﺎدو ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﮏ ‪ DSS‬ﻣﺨﺼﻮﺻﺎً ﯾﮏ ‪ DSS‬ﺑﺰرگ‪ ،‬ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﭘﯿﭽﯿﺪه اي اﺳﺖ ‪ .‬اﯾﻦ ﻋﻤﻞ ﺷﺎﻣﻞ‬
‫ﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺗﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻣﺤﺪوده ﻣﺴﺎﯾﻞ ﻓﻨﯽ )اﻧﺘﺨﺎب ﺳﺨﺖ اﻓﺰار و ﺷﺒﮑﻪ( ﺗﺎ ﻣﺴﺎﯾﻞ رﻓﺘﺎري )واﺳﻄﻪ ﻫﺎي‬
‫ﮐﺎرﺑﺮان و ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺑﺎﻟﻘﻮه ‪ DSS‬ﺑﺮروي اﻓﺮاد‪ ،‬ﮔﺮوه ﻫﺎ و ﮐﻞ ﺳﺎزﻣﺎن( ﮔﺴﺘﺮده ﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻓﺼﻞ اﺳﺎﺳﺎً ﺑﺮروي ﻣﺴﺎﯾﻞ‬
‫اﯾﺠﺎد و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻧﺮم اﻓﺰار ‪ DSS‬ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ اﺳﺖ‪.‬‬
‫از آﻧﺠﺎﺋﯿﮑﻪ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎ و رده ﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪدي از ‪ DSS‬وﺟﻮد دارد‪ ،‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﯾﮏ روﯾﮑﺮد ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ روش‬
‫ﺑﺮاي اﯾﺠﺎد و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻫﺮ ‪ DSS‬ﻣﻘﺪور ﻧﯿﺴﺖ ‪ .‬ﺗﻨﻮع زﯾﺎدي در اﯾﻦ زﻣﯿﻨﻪ وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﻧﺎﺷﯽ از ﺗﻔﺎوت ﻫﺎ در‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ‪ ،‬ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﻫﺎ و ﺣﻮزه ﻣﺴﺎﻟﻪ ‪ DSS‬اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮﺧﯽ از ‪ ، DSS‬ﺑﺮاي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ از ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ‪one-‬‬
‫‪ time‬ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه اﻧﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ‪:‬‬
‫‪ Scott Housing decision‬درﺣﺎﻟﯿﮑﻪ ‪ IMERYS DSS‬در ‪ Case Application 6,1‬ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده ﭼﻨﺪﯾﻦ‬
‫ﺑﺎره اﯾﺠﺎد ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
 ‫‪277‬‬ ‫اﯾﺠﺎد و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﺷﺸﻢ‬

‫ﺑﻌﻀﯽ از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ در ﻋﺮض ﭼﻨﺪ روز در ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎي ‪ ،OLAP‬ﺻﻔﺤﻪ ﮔﺴﺘﺮده و ﯾﺎ دﯾﮕﺮ‬
‫اﺑﺰارﻫﺎ اﯾﺠﺎد ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬درﺣﺎﻟﯿﮑﻪ ﺑﺮﺧﯽ دﯾﮕﺮ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ‪ ، Osram Sylvania HR Infonet‬ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻣﺎه زﻣﺎن ﻣﯽ ﺑﺮﻧﺪو‬
‫ﺑﻪ رﺷﺪ ﺧﻮد در ﻃﻮل ﭼﻨﺪ ﺳﺎل آﯾﻨﺪه ﻫﻢ اداﻣﻪ ﺧﻮاﻫﻨﺪ داد‪ .‬اﮐﻨﻮن ﺑﻪ ﮐﺎوش در ﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺗﯽ ﻧﻈﯿﺮ زﻣﺎن اﯾﺠﺎد و‬
‫ﺗﻮﺳﻌﻪ ‪ ، DSS‬ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ ‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺗﻐﯿﯿﺮات و ﻧﻈﯿﺮ آن ﻣﯽ ﭘﺮدازﯾﻢ ‪.‬‬

‫‪DSS IN ACTION 6,2‬‬

‫ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺳﺎزي راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮ ﺑﻪ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ‪ DSS‬ﻣﯽ اﻧﺠﺎﻣﺪ‪.‬‬

‫ﭼﻨﺪ ﺳﺎل ﻗﺒﻞ‪ ،‬ﻣﻦ ﺑﺮاي ﯾﮏ ﺑﻨﮕﺎه ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﻣﺸﺎوره در ﭘﯿﺘﺮزﺑﺮگ ﭘﻨﺴﯿﻠﻮاﻧﯿﺎ ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﺮدم در آﻧﺠﺎ ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﯿﺎزﻫﺎي ﯾﮏ‬

‫ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﻨﻨﺪه ﺑﺰرگ ﺗﺮاﮐﺘﻮر ﺑﻪ روﺷﻬﺎي ﺗﻮازن ﺧﻂ ﻣﻮﻧﺘﺎژ واراﯾﻪ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺑﻪ ﺑﺎزدﯾﺪ ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ رﻓﺘﻢ‪ .‬اﮔﺮ‬

‫ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد را ﻣﯽ ﭘﺬﯾﺮﻓﺖ ‪ ،‬ﻣﻦ آﻧﺮا ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي و اﺟﺮا ﻣﯽ ﮐﺮدم‪ .‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ روﺷﻬﺎي ﺑﺴﯿﺎري ﺑﺮاي ﺣﻞ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺗﻮازن ﺧﻂ‬

‫ﻣﻮﻧﺘﺎژ وﺟﻮد دارد‪ ،‬اﻣﺎ اﯾﻦ ﻣﻮرد ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ ﺑﻮد‪ .‬اﮔﺮﭼﻪ ﻣﻦ ﺑﺎ ﮐﺎرﻫﺎي ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪه در زﻣﯿﻨﻪ ﺗﻮازن ﺧﻂ ﺗﻮﻟﯿﺪ آﺷﻨﺎ ﺑﻮدم‪،‬‬

‫ﭘﯽ ﺑﺮدم ﮐﻪ ﻣﻬﻨﺪﺳﯿﻦ ﺻﻨﻌﺘﯽ ﺷﺮﮐﺖ روﯾﮑﺮدي ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻔﺮد ‪ ،‬ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺤﺴﯿﻦ و ﻣﻮﺛﺮ ﺑﻮﺟﻮد آورده ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ از اﻃﻼﻋﺎت ﭘﺎﯾﮕﺎه‬

‫داده روش ﻫﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺑﻬﺮه ﻣﯽ ﺑﺮد‪ .‬ﻣﻦ آﻧﻬﺎ را وادار ﺑﻪ ﭘﯿﺮوي از روش ﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد ﻧﮑﺮدم‪ .‬در ﻋﻮض‪ ،‬ﺧﺼﻮﺻﯿﺎﺗﯽ را ﺑﺮاي‬

‫ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮد اﯾﺠﺎد‪ ،‬و ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﺨﺶ ﻣﻬﻤﯽ از ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد در آن ﮔﻨﺠﺎﻧﺪم‪ ،‬ﻧﻤﻮﻧﻪ اوﻟﯿﻪ راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي از‬

‫ﻣﻨﻮﻫﺎ‪ ،‬ﺻﻔﺤﻪ ﻫﺎي ﻧﻤﺎﯾﺶ‪ ،‬و ﮔﺰارﺷﺎت‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮرﯾﮑﻪ رﺋﯿﺲ ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﺻﻨﺎﯾﻊ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﺷﮑﻞ و ﮐﺎر ﺳﯿﺴﺘﻢ را ﻣﺸﺎﻫﺪه‬

‫ﻧﻤﺎﯾﺪ ‪) .‬ﺑﺴﯿﺎري از ﮐﺎرﺑﺮان راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﮐﻞ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻗﻠﻤﺪاد ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ(‪ .‬ﺑﺎ ﻧﻤﻮﻧﻪ اوﻟﯿﻪ راﺑﻂ‪ ،‬ﻣﺸﺘﺮي ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺖ آﻧﭽﻪ‬

‫را ﮐﻪ ﻗﺮار ﺑﻮد درﯾﺎﻓﺖ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺒﯿﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻧﻤﻮﻧﻪ اوﻟﯿﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﻬﺒﻮد و دﺧﺎﻟﺖ ﮐﺎرﺑﺮ و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﯽ ﺷﺪ و ﺗﻮﻗﻌﺎت و اﻧﺘﻈﺎرات آﻧﻬﺎ‬

‫را راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ ﻣﯽ ﮐﺮد‪ .‬اﯾﻦ ﯾﮏ ﻧﻘﻄﻪ ﮐﺎﻧﻮﻧﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽ ﺷﺪ ﮐﺎرﺑﺮان و ﻣﺪﯾﺮان ﺣﺲ ﮐﻨﻨﺪ ﺳﯿﺴﺘﻢ اراﯾﻪ ﺷﺪه دﻗﯿﻘﺎً ﻫﻤﺎن‬

‫ﭼﯿﺰي اﺳﺖ ﮐﻪ آﻧﻬﺎ ﺳﺎﻟﻬﺎ ﺑﻪ آن ﻧﯿﺎز داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﺗﻮﺳﻂ ﺷﺮﮐﺖ ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ و ﭘﺮوژه ﺷﺮوع و ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ آﻣﯿﺰ در‬

‫زﻣﺎن ﻣﻘﺮر و زﯾﺮ ﺳﻘﻒ ﺑﻮدﺟﻪ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﺪه ﺑﻪ اﻧﺠﺎم رﺳﯿﺪ‪ .‬ﻧﻤﻮﻧﻪ اوﻟﯿﻪ راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮ ﺣﺘﯽ ﺑﺮاي ﻣﻦ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان راﻫﻨﻤﺎي اﯾﺠﺎد‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻔﯿﺪ ﺑﻮد‪.‬‬

 ‫‪278‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫‪ 6,3‬ﭼﺮﺧﻪ اﯾﺠﺎد ﻧﺮم اﻓﺰار ﺳﻨﺘﯽ‬

‫اﯾﺠﺎد و ﺗﻮﺳﻌﻪ روﯾﮑﺮدي ﺑﺴﯿﺎر ﺳﻨﺠﯿﺪه و ﻣﻨﻈﻢ ﺑﺮاي ﺗﺤﻘﻖ ﺑﺨﺸﯿﺪن ﺑﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﺮدن‬
‫ﺳﺎﺧﺘﺎر در اﯾﺠﺎد و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ‪ ،‬روﺷﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻌﺪاد زﯾﺎدي از ﭼﺮﺧﻪ ﻫﺎي اﯾﺠﺎد ﻧﺮم اﻓﺰار ﺳﻨﺘﯽ‬
‫ﺑﺮاي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ‪ ،‬از ﺟﻤﻠﻪ ‪ ،DSS‬وﺟﻮد دارد‪ .‬ﻫﺮ ﯾﮏ از اﺑﺰارﻫﺎي ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﻧﺮم اﻓﺰار ﺑﻪ ﮐﻤﮏ راﯾﺎﻧﻪ‬
‫)‪ (CASE‬ﯾﮏ روش را ﺑﺮﮔﺰﯾﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺴﺎﺋﻠﯽ ﺑﺎ ﭘﯿﭽﯿﺪﮔﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﺮ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ را‬
‫اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﮔﻮﻧﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﯾﺎﻓﺘﻪ درون ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ را ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﯿﺎزﻫﺎي ﺧﺎص ﺧﻮﯾﺶ ﺑﻮﺟﻮدآورد‪ .‬ﻫﺮ‬
‫روش ﺑﻪ ﻣﺮاﺣﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ در ﺟﻬﺖ ﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ ﺗﺎﮐﯿﺪ دارد‪ .‬اﻣﺎ ﺗﻤﺎﻣﯽ ‪ SDLC‬ﻫﺎ ﮐﻪ ﺣﺲ ﺷﻬﻮدي و ﻋﻤﻠﯽ را‬
‫ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه دارد ﺑﺎﯾﺪ رﻫﻨﻤﻮدﻫﺎ وﻓﺮاﯾﻨﺪﻫﺎي ﺧﺎﺻﯽ را دﻧﺒﺎل ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻧﻮﻋﯽ از ﻧﯿﺎز آﻏﺎز ﮐﻨﻨﺪه ﻓﺮآﯾﻨﺪ و ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺗﮑﻤﯿﻞ ﺷﺪه ﻧﺘﯿﺠﻪ آن ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ SDLC .‬ﺳﻨﺘﯽ از‬
‫ﭼﻬﺎر ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻨﯿﺎدي ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ :‬ﻃﺮح رﯾﺰي ‪ ،‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ‪ ،‬ﻃﺮاﺣﯽ و ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي )‪ (PADI‬ﮐﻪ آﻧﺮ ا ﺑﻪ‬
‫ﺳﻤﺖ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺳﻮق ﻣﯽ دﻫﺪ )ﺷﮑﻞ‪ (6-1‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﯾﮏ ﭼﺮﺧﻪ اﺳﺖ زﯾﺮا ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﻫﺮ‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ازﻫﺮ ﻣﺮﺣﻠﻪ دﯾﮕﺮ ﻗﺎﺑﻞ اﻧﺠﺎم اﺳﺖ‪ .‬ﮔﺮﭼﻪ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ اﯾﺪه آل ﻣﺴﺘﻠﺰم رﻋﺎﯾﺖ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺐ اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻤﺎﻣﯽ‬
‫ﭘﺮوژه ﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ از ﻃﯿﻖ اﯾﻦ ﻣﺮاﺣﻞ اﻧﺠﺎم ﺷﻮﻧﺪ ﻫﺮ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﮔﺎم اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﮑﻨﯿﮏ ﻫﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪ‬
‫ﻣﻮﺟﻮدﯾﺖ ﻫﺎي ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺤﻮﯾﻞ )‪ (deliverables‬ﻣﺘﮑﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺎ ‪ SDLC‬ﺗﻮﺻﯿﻒ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ‪ Demis‬و ‪wixon‬‬
‫)‪ (2003‬را ﺑﺮ ﻣﯽ ﮔﺰﯾﻨﯿﻢ‪ .‬در ﺟﺪول ‪ 6-1‬ﻣﺮاﺣﻞ ﺑﻨﯿﺎدي‪ ،‬ﮔﺎم ﻫﺎ و ﻣﻮﺟﻮدﯾﺖ ﻫﺎي ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺤﻮﯾﻞ در ﻫﺮ ﮔﺎم را‬
‫ﻧﺸﺎن داده اﯾﻢ ‪ .‬ﺑﯿﺎن و اراﯾﻪ ‪ SDLC‬ﺧﻄﯽ )‪ (linear‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽ رﺳﺪ‪ ،‬اﻣﺎ درﻫﺮ زﻣﺎن ﭘﺮوژه ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺘﻮﻗﻒ و‬
‫ﯾﺎ ﺑﻪ ﮔﺎم ﻫﺎي ﻗﺒﻠﯽ درﻫﺮ ﻣﺮﺣﻠﻪ اي ﺑﺎزﮔﺮدد‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻮرد‪ ،‬در اﯾﺠﺎد و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ web‬ﻫﻢ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار‬
‫ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪ .‬اﮔﺮﭼﻪ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﺧﺎص دﯾﮕﺮي ﻫﻢ وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﺑﻌﺪاً ﺑﺤﺚ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬اﮐﻨﻮن ﺑﻪ ﺑﺤﺚ درﺑﺎره‬
‫ﻣﺮاﺣﻞ و ﮔﺎم ﻫﺎ ﻣﯽ ﭘﺮدازﯾﻢ )ﺑﻪ ﺟﺪول ‪ 6-1‬ﻧﮕﺎه ﮐﻨﯿﺪ(‪ .‬در ﺟﺪول ‪ 6-2‬ﻣﺮاﺣﻞ اﯾﺠﺎد ﺳﯿﺴﺘﻢ و ﺗﺎﺛﯿﺮ وب را‬
‫ﻧﺸﺎن داده اﯾﻢ ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻄﻠﻮب ﭘﺮوژه ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﭘﺎﯾﯿﻦ وﺑﻪ ﮔﻮﺷﻪ راﺳﺖ ﺟﺮﯾﺎن دارد‪ .‬ﻓﻠﺶ ﻫﺎي رو ﺑﻪ ﺑﺎﻻ ﺑﯿﺎﻧﮕﺮ ﺗﻐﯿﯿﺮاﺗﯽ‬
‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در ﻃﻮل اﯾﺠﺎد ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ ،‬ﻓﺮآﯾﻨﺪ را ﺑﻪ ﻣﺮاﺣﻞ ﻗﺒﻠﯽ ﺑﺎز ﮔﺮداﻧﺪ‪.‬‬
 ‫‪279‬‬ ‫اﯾﺠﺎد و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﺷﺸﻢ‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ -6-1‬ﭼﺮﺧﻪ اﯾﺠﺎد ﻧﺮم اﻓﺰار ﺳﻨﺘﯽ ‪SDLC‬‬

‫ﻧﯿﺎ‬
‫ز‬
‫ﻃﺮ‬
‫ح رﯾﺰي‬

‫ﺗﺤ‬
‫ﻟﯿﻞ‬

‫ﻃﺮ‬
‫اﺣﯽ‬

‫ﭘﯿﺎ‬
‫ده‬
‫ﺳ‬
‫ﯾﺴﺘﻢ‬

‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻄﻠﻮب ﭘﺮوژه ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﭘﺎﯾﯿﻦ و ﺑﻪ ﮔﻮﺷﻪ راﺳﺖ ﺟﺮﯾﺎن دارد ﻧﻘﺶ ﻫﺎي رو ﺑﻪ ﺑﺎﻻ ﺑﯿﺎﻧﮕﺮ ﺗﻐﯿﯿﺮاﺗﯽ‬
‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در ﻃﻮل اﯾﺠﺎد ﺳﯿﺴﺘﻢ‪ ،‬ﻓﺮآﯾﻨﺪ را ﺑﻪ ﻣﺮاﺣﻞ ﻗﺒﻠﯽ ﺑﺎز ﮔﺮداﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﻪ ﻓﺮآﯾﻨﺪ‬
‫آﺑﺸﺎري ﻧﯿﺰ ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -1‬ﻃﺮح رﯾﺰي ‪ :‬ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻃﺮح رﯾﺰي ﺑﺎ ﯾﮏ ﻧﯿﺎز اﺟﺎﺑﺖ ﻧﺸﺪه ﺗﺠﺎري آﻏﺎز ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﻧﯿﺎزﻫﺎ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‬
‫ﻓﺮﺻﺖ ﻫﺎي ﻣﺤﺘﻤﻞ ﮐﻪ از ﻃﺮﯾﻖ ﭘﻮﯾﺶ ﻫﺎي ﻣﺤﯿﻄﯽ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬آﯾﺎ ﻣﺸﮑﻠﯽ ﺑﺮاي ﺣﻞ ﺷﺪن وﺟﻮد‬
‫دارد ؟ ﺷﺮوع ﭘﺮوژه ﺷﺎﻣﻞ ﯾﮏ درﺧﻮاﺳﺖ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﺳﺖ ﮐﻪ روي آن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﺷﺪه‪ .‬اﮔﺮ ﭼﻨﯿﻦ درﺧﻮاﺳﺘﯽ‬
‫ارزﻧﺪه ﻇﺎﻫﺮ ﺷﻮد‪ ،‬ﯾﮏ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اﻣﮑﺎن ﺳﻨﺠﯽ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ ‪) .‬ﺗﺤﻠﯿﻞ( ‪ .‬ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اﻣﮑﺎن ﺳﻨﺠﯽ اﯾﻦ ﮐﻪ‬
‫آﯾﺎ اﯾﻦ اﯾﺪه ﻣﻨﺎﺳﺐ رﺷﺪ و ﺗﺮﻗﯽ اﺳﺖ را در ﻧﻈﺮ ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪ .‬ﺳﻮاﻻت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﻣﮑﺎن ﺳﻨﺠﯽ ﻓﻨﯽ‪ ،‬ﻫﺰﯾﻨﻪ اﻣﮑﺎن‬
‫ﺳﻨﺠﯽ و اﻣﮑﺎن ﺳﻨﺠﯽ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ دراﯾﻦ ﺟﺎ ﭘﺎﺳﺦ داه ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﭘﺮوژه ﺗﺼﻮﯾﺐ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﺪﯾﺮ ﭘﺮوژه‬
‫ﻣﻨﺼﻮب ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ و او ﻃﺮح ﮐﺎر را ﺑﻮﺟﻮد ﻣﯽ آورد‪ .‬ﮐﺎرﻣﻨﺪاﻧﯽ را ﺑﺮاي ﭘﺮوژه درﻧﻈﺮ ﻣﯽ ﮔﯿﺮد و روش ﻫﺎﯾﯽ‬
‫را ﺑﺮاي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺮوژه اﻧﺘﺨﺎب ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ‪ :‬ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﯾﮏ ﺧﺒﺮﻧﮕﺎر اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻣﻄﺮح ﮐﻨﻨﺪه و ﭘﺎﺳﺨﮕﻮي‬
‫ﺳﻮاﻻت ﻣﻬﻤﯽ از ﻗﺒﯿﻞ اﯾﻨﮑﻪ ﮐﺎرﺑﺮان ﭼﻪ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭼﻪ ﭼﯿﺰي را اﻧﺠﺎم ﻣﯽ دﻫﺪ و اﯾﻨﮑﻪ ﮐﯽ‬
‫و ﮐﺠﺎ ﺑﻪ اﺟﺮا درﺧﻮاﻫﺪ آﻣﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﺎ اﯾﺠﺎد ﯾﮏ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺗﺤﻠﯿﻞ و ﯾﺎ ﻃﺮح ﺑﺮاي راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ ﭘﺮوژه آﻏﺎز‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬اﮔﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﻮﺟﻮد وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ روش ﻫﺎﯾﯽ ﺑﺮاي رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺟﺪﯾﺪ ﻣﻮرد‬
 ‫‪280‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪ .‬اﯾﻦ اﻣﺮ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺟﻤﻊ آوري اﻃﻼﻋﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ ‪ ،‬و ﺗﻬﯿﻪ ﻣﻘﺪﻣﺎت ﺑﺮاي ﯾﮏ ﻣﺪل ﭘﺮدازﺷﯽ و‬
‫ﯾﮏ ﻣﺪل داده ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -3‬ﻃﺮاﺣﯽ ‪ :‬ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﯿﺎن ﮐﻨﻨﺪه ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﻃﺮز ﮐﺎر ﺳﯿﺴﺘﻢ اﺳﺖ ‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻤﺎﻣﯽ ﺟﺰﺋﯿﺎت‬
‫ﺳﺨﺖ اﻓﺰار‪ ،‬ﻧﺮم اﻓﺰار ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺷﺒﮑﻪ‪ ،‬راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮ و ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ‪ .‬در اﯾﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮ‪ ،‬ﻓﺮم ﻫﺎ‪،‬‬
‫ﺻﻔﺤﻪ ﻫﺎي ﻧﻤﺎﯾﺶ ‪ ،‬ﮔﺰارﺷﺎت و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ‪ ،‬ﭘﺎﯾﮕﺎه ﻫﺎي داده و ﻓﺎﯾﻞ ﻫﺎ ﺗﺨﺼﯿﺺ داده ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در اﺳﺘﺮاﺗﮋي‬
‫ﻃﺮاﺣﯽ در ﻣﻮرد ﻣﻘﺪاري از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺧﺮﯾﺪاري ﯾﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﻘﺎﻃﻌﻪ ﮐﺎري اﻧﺠﺎم ﮔﺮدد‪ ،‬ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ اﻣﺮ ﻣﻮﺟﺐ ﺳﻮق ﭘﯿﺪا ﮐﺮدن ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻃﺮاﺣﯽ ﺳﺎﺧﺘﺎري ﮐﻪ ﺧﻮد ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻃﺮاﺣﯽ ﻓﺎﯾﻞ و ﭘﺎﯾﮕﺎه‬
‫داده و ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﻣﻨﺘﺞ ﺑﻪ ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬روي ﻫﻢ رﻓﺘﻪ اﯾﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﺳﯿﺴﺘﻢ را ﺗﺸﮑﯿﻞ‬
‫ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ‪ :‬ﻣﺮﺣﻠﻪ ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ﻫﻤﻪ آن را ﺑﺎﻫﻢ ﺑﻪ ارﻣﻐﺎن ﻣﯽ آورد‪ .‬اﯾﻦ ﺟﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﺧﺮﯾﺪاري ﯾﺎ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺳﺎﺧﺖ و ﺳﺎزﻫﺎ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﻠﮑﻪ اﻧﺠﺎم آزﻣﻮن ﻫﺎﯾﯽ ﺑﺮاي‬
‫ﻣﻌﻠﻮم ﮐﺮدن ﺻﺤﺖ و ﺳﻘﻢ ﮐﺎر ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻧﯿﺰ ﻫﺴﺖ ‪ .‬ﻃﺮح رﯾﺰي ﺑﻬﺘﺮ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﺑﺎ اﺷﮑﺎﻻت ﮐﻤﺘﺮ‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ‪ .‬راه اﻧﺪازي آﺧﺮﯾﻦ ﮔﺎم اﺳﺖ و ﺷﺎﻣﻞ راه اﻧﺪازي و اﺟﺮاي ﺳﯿﺴﺘﻢ اﺳﺖ ‪.‬‬
 ‫‪281‬‬ ‫اﯾﺠﺎد و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﺷﺸﻢ‬

‫ﺟﺪول ‪ -6-1‬ﭼﺮﺧﻪ اﯾﺠﺎد ﻧﺮم اﻓﺰار ﺳﻨﺘﯽ‬

‫ﻣﺮاﺣﻞ ﻋﻤﺪه‬ ‫ﮔﺎم ﻫﺎي ﺟﺰﺋﯽ‬ ‫ﻣﻮﺟﻮدﯾﺖ ﻫﺎي‬
‫ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺤﻮﯾﻞ‬
‫ﻃﺮح رﯾﺰي‪ :‬ﭼﺮا ﺳﯿﺴﺘﻢ‬ ‫‪-1‬ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ارزش ﺗﺠﺎرت‬ ‫درﺧﻮاﺳﺖ ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫‪ -2‬ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮐﺮدن اﻣﮑﺎن ﺳﻨﺠﯽ‬ ‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اﻣﮑﺎن ﺳﻨﺠﯽ‬
‫را ﻣﯽ ﺳﺎزﯾﻢ‬
‫‪ -3‬اﻧﺠﺎم ﻃﺮح ﮐﺎر‬ ‫ﻃﺮح ﮐﺎر‬
‫‪ -4‬ﺑﻪ ﮐﺎر ﮔﯿﺮي اﻓﺮادي ﺑﺮاي ﭘﺮوژه‬ ‫ﻃﺮح ﻧﯿﺮوي اﻧﺴﺎﻧﯽ‬
‫ﻣﻨﺸﻮر ﭘﺮوژه‬
‫‪ -5‬ﮐﻨﺘﺮل و ﻧﻈﺎرت ﮐﺮدن ﺑﺮ ﭘﺮوژه‬ ‫اﺑﺰارﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺮوژه‬
‫اﺑﺰار ‪CASE‬‬
‫ﻟﯿﺴﺖ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ‬
‫ﺑﻨﺪﻫﺎي ﭘﺮوژه ﯾﺎ ﻓﺎﯾﻞ ﻫﺎ‬
‫ارزﯾﺎﺑﯽ ﺧﻄﺮ‬
‫‪ -6‬ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺴﺎﻟﻪ‬ ‫ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻃﺮح‬
‫‪ -7‬ﺟﻤﻊ آوري اﻃﻼﻋﺎت‬ ‫اﻃﻼﻋﺎت‬
‫‪ -8‬ﻣﺪل ﮐﺮدن ﻓﺮآﯾﻨﺪ )ﻫﺎ(‬ ‫ﻣﺪل ﻓﺮاﯾﻨﺪ‬
‫ﺗﺤﻠﯿﻞ‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭼﻪ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ ﭼﻪ ﮐﺴﯽ‬ ‫‪ -9‬ﻣﺪل ﮐﺮدن داده‬ ‫ﻣﺪل داده‬
‫ﮐﯽ‪ ،‬ﮐﺠﺎ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد؟‬ ‫‪ -10‬ﻃﺮاﺣﯽ ﮐﺮدن ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ ﻃﺮح‬
‫‪ -11‬ﻃﺮاﺣﯽ ﮐﺮدن ﺳﺎﺧﺘﺎر‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ ﺳﺎﺧﺘﺎر‬
‫ﻃﺮاﺣﯽ زﯾﺮ ﺳﺎﺧﺖ‬
‫ﻃﺮاﺣﯽ‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﮐﺎرﺧﻮاﻫﺪ ﮐﺮد؟‬ ‫‪ -12‬ﻃﺮاﺣﯽ ﮐﺮدن راﺑﻂ‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ راﺑﻂ‬
‫‪ -13‬ﻃﺮاﺣﯽ ﮐﺮدن ﭘﺎﯾﮕﺎه داده و ﻓﺎﯾﻞ ﻫﺎ‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ ذﺧﯿﺮه اﻃﻼﻋﺎت‬
‫‪ -14‬ﻃﺮاﺣﯽ ﮐﺮدن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‬
‫آزﻣﻮن ﻃﺮح‬
‫‪ -15‬ﺳﺎﺧﺖ و ﺳﺎز‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ‬
‫اﺳﻨﺎد‬
‫ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ‪ :‬ﺗﺤﻮﯾﻞ ﺳﯿﺴﺘﻢ‬ ‫‪ -16‬راه اﻧﺪازي‬ ‫ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻃﺮح‬
‫آﻣﻮزش ﻃﺮح‬

‫ﻣﻨﺒﻊ ‪ :‬ﺑﺮ اﺳﺎس ‪ Dennis‬و ‪(2000) wixom‬‬

 ‫‪282‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫در ﺷﮑﻞ ‪ -6-1‬ﭼﻬﺎر ﻣﺮﺣﻠﻪ در ﺳﺎﺧﺖ ﯾﮏ ‪ SDLC‬را ﻧﻤﺎﯾﺶ دادﯾﻢ‪ ،‬ﮐﻪ ﮔﺎﻫﯽ از آن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺪل‬
‫آﺑﺸﺎري ﯾﺎد ﻣﯽ ﺷﻮد )‪ .(swanson etal.1999‬ﺟﺮﯾﺎن آب و ذرات درون آن ﺗﻤﺎﯾﻞ دارﻧﺪ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺣﺮﮐﺖ‬
‫ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ اﮔﺮ ﻧﯿﺎزي ﺑﻪ ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﻣﺮاﺣﻞ ﻗﺒﻠﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﻣﮑﺎن ﺑﻮﺟﻮد آﻣﺪن ﺟﺮﯾﺎن آﺑﺸﺎر در ﺧﻼف ﺟﻬﺖ ﺗﺎﺛﯿﺮ‬
‫ﺟﺎذﺑﻪ ﻧﯿﺰ وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺤﻠﯿﻞ ‪ ،‬ﻃﺮاﺣﯽ و ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ )ﺑﺨﺶ‪.(6-6‬‬
‫اﯾﺠﺎد و ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ‪ DSS‬ﺷﺎﻣﻞ ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ﺗﻐﯿﯿﺮات اﺳﺖ ‪ -‬ﺗﻐﯿﯿﺮ در ﺳﺎزﻣﺎن و ﯾﺎ در وﻇﺎﯾﻒ اﻧﻔﺮادي‪.‬‬
‫در ﺳﺮاﺳﺮ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﻮﺳﻌﻪ و اﯾﺠﺎد ﻋﻮاﻣﻠﯽ وﺟﻮد دارﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ درﺳﺖ اﻧﺠﺎم ﺷﻮﻧﺪ وﮔﺮﻧﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺷﮑﺴﺖ‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺧﻮرد‪) .‬در ‪ DSS in focus6,3‬ﻧﻤﺎﯾﺶ داده ﺷﺪه( اﻧﺘﻈﺎرات ﮐﺎرﺑﺮ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺷﻮد‪ ،‬ﮐﺎرﺑﺮان و ﻣﺪﯾﺮان‬
‫ﺑﺎﯾﺪ ﻟﺤﺎظ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺣﺎﻣﯿﺎن اﺟﺮاﯾﯽ و ‪ IT‬ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻘﺮر ﺷﻮﻧﺪ و ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﺑﺎﯾﺪ آزاد ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺨﺸﯽ از دردﺳﺮﻫﺎي‬
‫ﻣﻌﻤﻮل در ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ‪ DSS‬را در ‪ DSS in focus 6,4‬آورده اﯾﻢ‪ .‬ﯾﮏ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺑﺤﺮاﻧﯽ در ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺮوژه‬
‫ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ آﯾﺎ ﭘﺮوژه واﻗﻌﺎ ﺷﮑﺴﺖ ﺧﻮرده اﺳﺖ ﯾﺎ ﻧﻪ و ﭼﻪ ﻣﻮﻗﻊ ﭘﺮوژه را ﻣﺘﻮﻗﻒ ﮐﺮد‪ .‬ورﺗﻦ‬
‫)‪ (2001‬ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﭘﯽ ﺑﺮدن ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ آﯾﺎ ﭘﺮوژه دﭼﺎر ﻣﺸﮑﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ را ﺷﺮح ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ آن را در ‪DSS in‬‬
‫‪ focus 6,5‬ﺑﯿﺎن ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ ‪.‬‬
‫‪283‬‬ ‫اﯾﺠﺎد و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﺷﺸﻢ‬

‫ﺟﺪول ‪ 6-2‬ﻣﺮاﺣﻞ اﯾﺠﺎد ﺳﯿﺴﺘﻢ و ﺗﺎﺛﯿﺮ وب‬

‫ﻣﺮﺣﻠﻪ‬
‫ﺗﺎﺛﯿﺮ وب‬ ‫ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺑﺮروي وب‬
‫اﯾﺠﺎد ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﺑﺮاي ﺗﻤﺎﻣﯽ ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ﻫﺎ‪ /‬ﺳﺎﯾﺖ ‪ -‬دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ اﺑﺰارﻫﺎي ﺑﺎﮐﯿﻔﯿﺖ ﺑﺎﻻ‪ ،‬ﻣﺒﺘﻨﯽ ﻃﺮح رﯾﺰي‬
‫ﺑﺮ وب و ﮔﺮاﻓﯿﮏ ﮔﺮا‬ ‫ﻫﺎي ﺗﺤﺖ وب ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز اﺳﺖ‬
‫‪ -‬دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﻫﻤﮑﺎري اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﺑﺎ ﺗﯿﻢ‬
‫اﯾﺠﺎد ﻧﺮم اﻓﺰار از ﻃﺮﯾﻖ اﺑﺰارﻫﺎي ﻫﻤﮑﺎري‬
‫ﺗﺤﺖ وب‬
‫‪ -‬راﺑﻂ ﺳﺎزﮔﺎر ﮐﺎرﺑﺮ ﭘﺴﻨﺪ ﺑﺮاي اﺑﺰارﻫﺎ‬
‫ﺗﺤﻠﯿﻞ‬ ‫ﺑﺮاي ﺗﻤﺎﻣﯽ ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ﻫﺎ‪ /‬ﺳﺎﯾﺖ ‪ -‬ﺗﻤﺎﻣﯽ ﻣﻮارد ﻓﻮق‬
‫‪ -‬دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﻣﺪل ﻫﺎ و داده ﻫﺎ‬ ‫ﻫﺎي ﺗﺤﺖ وب ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز اﺳﺖ‬
‫ﻃﺮاﺣﯽ‬ ‫ﺑﺮاي ﺗﻤﺎﻣﯽ ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ﻫﺎ‪ /‬ﺻﻔﺤﻪ ﻫﺎ‪ - /‬ﺗﻤﺎﻣﯽ ﻣﻮارد ﻓﻮق‬
‫‪ -‬ﻧﺮم اﻓﺰار ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺮوژه‬ ‫ﺳﺎﯾﺖ ﻫﺎي ﺗﺤﺖ وب ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز اﺳﺖ‬
‫‪ -‬ﻧﺮم اﻓﺰار ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ اﻧﺒﺎره داده‬ ‫ﺑﻬﺒﻮد ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺳﺎﯾﺖ‬

‫‪ -‬ﻧﺮم اﻓﺰار ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ‬ ‫ﺑﻬﺒﻮد اﺑﺰارﻫﺎ ﺑﺮاي ﭘﺎﯾﺶ و ﺑﻬﺒﻮد‬

‫ﮐﺎرآﯾﯽ وب‬

‫ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي‬ ‫‪ -‬ﺗﻤﺎﻣﯽ ﻣﻮارد ﻓﻮق‬ ‫ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﺗﺠﺎرت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ‬

‫‪ -‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺑﺎﻻﺗﺮ‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺑﺎﻻ‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻧﺮم اﻓﺰاري ﺗﺤﺖ وب و زﺑﺎن‬
‫ﻫﺎﺑﻪ ﻃﻮر ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ در ﺣﺎل ﺑﻬﺒﻮد ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬اﯾﻦ‬
‫ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺑﻪ آﺳﺎﻧﯽ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي‬
‫ﺗﺠﺎرت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
 ‫‪284‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫‪DSS in focus 6,3‬‬

‫اﯾﺠﺎد و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻮﻓﻖ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ ‪ :‬ﭼﻪ ﻣﯽ ﺗﻮان ﮐﺮد!‬

‫در ﻃﻮل ﻧﯿﻢ ﻗﺮن اﺧﯿﺮ در ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ‪ ،‬ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﻣﺘﻌﺪد و اﺳﺘﻮاري ﮐﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‬
‫ﭘﺪﯾﺪار ﺷﺪه اﻧﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﺟﺎ ﺑﻪ ده ﻣﻮرد ﺑﺮﺗﺮ از اﯾﻦ ﻣﺴﺎﯾﻞ ﮐﻪ داراي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻣﺜﺒﺖ روي ﮐﺎراﯾﯽ در اﯾﺠﺎد و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻧﺮم اﻓﺰار‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ را ذﮐﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻮارد ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﺸﺎﻫﺪات اﺧﯿﺮ ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪه اﻧﺪ‪:‬‬
‫‪ ‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﺠﺪد از ﻣﻮﺟﻮدﯾﺖ ﻫﺎي ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺤﻮﯾﻞ )‪ (deliverables‬ﺑﺎ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺑﺎﻻ‬
‫‪ ‬ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺑﺎﻻي ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ‬
‫‪ ‬ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺑﺎﻻي ﮐﺎرﮐﻨﺎن‬
‫‪ ‬ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎ ‪ /‬روش ﻫﺎي ﻣﻮﺛﺮ‬
‫‪ ‬ﻣﻬﺎرت ﻫﺎ و اﺑﺰارﻫﺎي ﻣﻮﺛﺮ ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ‬
‫‪ ‬اﺑﺰارﻫﺎي ﻣﻮﺛﺮ ‪CASE‬‬
‫‪ ‬زﺑﺎن ﻫﺎي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﯾﺴﯽ ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻ‬
‫‪ ‬اﺑﺰارﻫﺎي ﺑﺮآورد ﮐﯿﻔﯿﺖ‬
‫‪ ‬ﻣﺸﺎﻏﻞ وﯾﮋه‬
‫‪ ‬ﺷﺮﮐﺖ ﭘﺬﯾﺮي ﻣﻮﺛﺮ ﮐﺎرﺑﺮان )ارﺗﺒﺎﻃﺎت(‬
‫‪ ‬ﻣﻬﺎرت ﻫﺎي ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﻗﻮي در ﺑﯿﻦ اﻋﻀﺎي ﺗﯿﻢ‬
‫در ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﯿﺰان ﺑﻬﺮه وري آن ﻫﺎ‪ ،‬در راي ﮔﯿﺮي از ‪ 5‬درﺻﺪ ﮐﺎرﺑﺮان‪ ،‬درﺻﺪر ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﻤﺎﯾﻞ‬
‫ﺑﺴﯿﺎر زﯾﺎدي وﺟﻮد دارد ﮐﻪ اﯾﻦ ﻋﻮاﻣﻞ در وﺿﻌﯿﺘﯽ ﺑﻬﺘﺮ از ﺣﺪ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ :‬روش ﻫﺎ و اﺑﺰارﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺮوژه ‪ .‬روش‬
‫ﻫﺎ و اﺑﺰارﻫﺎي ﮐﻨﺘﺮل ﮐﯿﻔﯿﺖ ‪ ،‬روش ﻫﺎ و اﺑﺰارﻫﺎي ﻧﮕﻬﺪاري و روش ﻫﺎ و اﺑﺰارﻫﺎي اﯾﺠﺎد و ﺗﻮﺳﻌﻪ ‪ .‬ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در‬
‫اﻧﺘﻬﺎي ﻟﯿﺴﺖ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻮﻋﺎً دراﯾﻦ ﻣﻮارد ﺿﻌﯿﻒ رده ﺑﻨﺪي ﺷﺪه اﻧﺪ‪ .‬ﺗﻮﺟﻪ ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﻧﻮﻋﺎً ﺑﻪ‬
‫ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﻏﯿﺮ ﻓﻨﯽ ﮔﺮاﯾﺶ دارﻧﺪ‪ .‬ﻓﻦ آوري در دﺳﺘﺮس و اﺛﺮ ﺑﺨﺶ ﻣﻌﯿﻦ اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﻮﻓﻘﯿﺘﻪ ﭘﺮوژه ﻣﻬﺎرت ﻫﺎي‬
‫ﭘﺮرﻧﮓ ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ ‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ و ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﻻزم و ﺿﺮوري اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺒﻊ ‪ :‬ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه از )‪C.Janes (2000a,2000b‬‬

 ‫‪285‬‬ ‫اﯾﺠﺎد و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﺷﺸﻢ‬

‫‪DSS in focus 6,4‬‬

‫دردﺳﺮﻫﺎي ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ﺳﯿﺴﺘﻢ و ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﺗﺸﺨﯿﺺ آﻧﻬﺎ‬
‫ﻣﻨﺸﺎ دردﺳﺮﻫﺎي ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ‪ :‬اﻧﺘﻈﺎرات ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ ‪ ،‬ﻣﺴﺎﯾﻞ ﻓﺮاﯾﻨﺪ و ﺳﻔﺎرﺷﯽ‪ ،‬ﮐﻤﺒﻮد ﻣﻨﺎﺑﻊ‪ ،‬ﻣﺠﺘﻤﻊ ﺳﺎزي ﻓﻦ آوري‪.‬‬
‫ﻣﻮارد زﯾﺮ ﻓﻬﺮﺳﺘﯽ از ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎي اﺧﻄﺎر از ﯾﮏ ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ﻣﺸﮑﻞ دار و راه ﻫﺎي ﺗﺼﺤﯿﺢ آن اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -1‬ﻋﺪم ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﺟﺎﻧﺐ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ و ﯾﺎ ﺗﯿﻢ ﭘﺮوژه )ﯾﺎ زﻣﺎﻧﯿﮑﻪ ﺑﺎزﯾﮑﻨﯽ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎزي ﻫﻢ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد( اﻣﺎ ﯾﮏ ﺗﯿﻢ ﭘﺮوژه ﻗﻮي‬
‫ﻣﺘﺸﮑﻞ از ﻣﺪﯾﺮان ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪ و ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﻓﻨﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ در رﺳﯿﺪن ﺑﻪ اﻫﺪاف واﻗﻌﯽ‪ ،‬ﻃﺮح ﻗﻮي و ﻣﺴﺘﺪل ﭘﺮوژه ‪ ،‬ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺻﺤﯿﺢ و‬
‫ﺧﺮﯾﺪﻫﺎي ﻻزم ﮐﻤﮏ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻫﺪف ﻧﺎﻣﻌﯿﻦ‪ ،‬ﺟﺪول زﻣﺎﻧﯽ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻧﺸﺪه و ﻣﯿﺪان ﻋﻤﻞ ﺑﺎﻟﻮﻧﯽ )ﻗﺎﺑﻞ اﻓﺰاﯾﺶ(‪ .‬ﭘﺮوژه ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ درك روﺷﻨﯽ از ﺧﻮد در اﺑﺘﺪاﺳﺖ‬
‫‪ .‬روﯾﮑﺮد اﯾﺠﺎد ﻣﺮﺣﻠﻪ اي )ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺳﺎزي( ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﯾﮏ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ زﻣﺎﻧﯽ ﺑﺎﻋﺚ اداﻣﻪ روﻧﺪ ﭘﺮوژه ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﺎزﺧﻮردﻫﺎﯾﯽ را ﻓﺮاﻫﻢ‬
‫ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﺑﻪ واﺳﻄﻪ درس ﻫﺎي آﻣﻮﺧﺘﻪ ﺷﺪه در اﯾﺠﺎد ﺳﯿﺴﺘﻢ‪ ،‬ﻣﯿﺪان ﻋﻤﻞ ﭘﺮوژه را درﻣﺤﺪوده ي ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮﻟﯽ ﺣﻔﻆ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎي ﻧﺎﻣﺸﺨﺺ از ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﺳﺎﺧﺘﻦ‪ -‬در ﺑﺮاﺑﺮ‪-‬ﺧﺮﯾﺪ‪ .‬ﺗﯿﻢ ﺑﺎﯾﺪ در ﻣﻮرد ﻣﺴﺎﯾﻠﯽ از ﻗﺒﯿﻞ اﯾﻨﮑﻪ ﭼﻪ ﻣﻘﺪار از ﭘﺮوژه ﺗﻮﺳﻂ‬
‫ﺧﻮد ﺗﯿﻢ اﯾﺠﺎد ﺷﻮد‪ ،‬ﭼﻪ ﻣﻘﺪار ﺑﺎﯾﺪ ﺧﺮﯾﺪاري ﺷﻮد و ﭼﻪ ﻣﻘﺪار از ﺑﺨﺶ ﻫﺎي ﺧﺮﯾﺪاري ﺷﺪه ﺗﻐﯿﯿﺮ داده ﺷﻮد ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻧﻤﺎﯾﺪ‪،‬‬
‫ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﺗﺎﺛﯿﺮ ﮔﺬار دراﯾﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﯿﺪان ﻋﻤﻞ ﭘﺮوژه‪ ،‬ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻫﺎي ﺗﯿﻢ ﺗﻮﺳﻌﻪ و اﯾﺠﺎد و زﻣﺎن در دﺳﺘﺮس اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﻗﺮار دادن اﻧﺘﻈﺎرات واﻗﻌﯽ ﺑﺮاي ﻧﺮم اﻓﺰار اﺳﺘﺎﻧﺪارد و ﻃﺮح رﯾﺰي ﺑﺮاي ﺗﻐﯿﯿﺮ آن‬
‫‪ -5‬ﻣﺰاﯾﺎي ﮐﯿﻔﯿﺘﯽ ‪ :‬ﺑﺮﺧﯽ ﻣﺰاﯾﺎ ) و ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎ( ﻣﺒﻬﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺗﻤﺎﻣﯽ ﺳﻮدﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺎ دﻻر ﻗﺎﺑﻞ اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮﺧﯽ از آﻧﻬﺎ در‬
‫ﺑﺮﮔﯿﺮﻧﺪه »داﺷﺘﻦ اﺣﺴﺎﺳﯽ ﺧﻮب« راﺟﻊ ﺑﻪ ﯾﮏ ﺗﺼﻤﯿﻢ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﺟﻤﻊ آوري داده ﻫﺎ در ﭼﻨﯿﻦ ﻣﻮاردي و اﺳﺘﻔﺎده از آﻧﻬﺎ در ﻣﻮرد‬
‫ﮐﺎر ﺧﻮد ﻗﻀﺎوت ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫‪ -6‬ﻫﺮﮔﺰ ﮐﺎرﺑﺮان را ﺧﺮﯾﺪاري ﻧﮑﻨﯿﺪ )از ﮐﺎرﺑﺮان ﺧﺎرج ﺳﺎزﻣﺎن اﺳﺘﻔﺎده ﻧﮑﻨﯿﺪ( ﮐﺎرﺑﺮان از ﻫﻤﺎن اﺑﺘﺪا ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺨﺸﯽ از ﻓﺮآﯾﻨﺪ اﯾﺠﺎد‬
‫و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﺑﯿﺎورﯾﺪ و ﺑﻪ ﺗﺤﺮﯾﮏ وادارﯾﺪ‪.‬‬
‫‪ -7‬ﻣﻬﺎرت ﻫﺎي ﺿﻌﯿﻒ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺮوژه ‪ .‬ﻣﺪﯾﺮ ﭘﺮوژه ﺑﺎﯾﺪ داراي ﻣﻬﺎرت ﻫﺎي ﺧﻮﺑﯽ ﺑﺮاي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺮوژه در ﺟﻬﺖ اﻧﺠﺎم ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ‬
‫آﻣﯿﺰ آن ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -8‬ﻋﺪم اﺣﺴﺎس ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ و ﺟﻮاﺑﮕﻮﯾﯽ‪ .‬ﺗﯿﻢ اﯾﺠﺎد ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻧﻪ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮ و ﻧﻪ ﻣﺴﺌﻮل ﮐﺎرﻫﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ دﻫﺪ ﯾﺎ ﻧﻤﯽ دﻫﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻬﺎرت ﻫﺎي ﺧﻮب ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﯾﯽ و ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ ﭘﺬﯾﺮي را اﻋﻤﺎل ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺒﻊ ‪ :‬ﺗﺎ ﺣﺪي ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ از ‪ A.R.Starck‬ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﯾﮏ ﺣﺮﻓﻪ اي ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ﮐﻨﯿﻢ؟‬
 ‫‪286‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫اﺑﺰارﻫﺎي ‪CASE‬‬

‫ﺑﺮاي ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﭘﯿﭽﯿﺪه‪ SLDC ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻮﺳﻂ اﺑﺰارﻫﺎي ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﻧﺮم اﻓﺰار ﺗﻮﺳﻂ راﯾﺎﻧﻪ )‪ (CASE‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ‬
‫ﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ اﺑﺰارﻫﺎ اﺳﺎﺳﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﺑﺮاي ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮔﺮان ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ در ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ‬
‫ﺗﻤﺎﻣﯽ ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎي اﯾﺠﺎد و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﻤﮏ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﺑﺰارﻫﺎي ‪ CASE‬ﮐﻪ در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺗﺤﻠﯿﻞ در ﺑﻪ وﺟﻮد آوردن‬
‫ﻧﻤﻮدارﻫﺎي ﺳﯿﺘﻢ ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪ upper CASE‬ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫اﺑﺰارﻫﺎي ‪ CASE‬ﮐﻪ ﻧﻤﻮدار را ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ و ﮐﺪ را ﺑﺮاي ﺟﺪاول ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪lower CASE‬‬
‫ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ و اﺑﺰارﻫﺎي ‪ (I- CASE) integrated CASE‬ﻫﺮ دو ﮐﺎر را اﻧﺠﺎم ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮﺧﯽ از اﺑﺰارﻫﺎي‬
‫‪ CASE‬ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮاي اداره ﮐﺮدن ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺷﯽ ﮔﺮا ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه اﻧﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ اﻣﺮ ﺑﺎ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ از زﺑﺎن ﻣﺪﻟﺴﺎزي‬
‫ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ )‪ (UML‬ﺻﻮرت ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪ .‬اﺑﺰارﻫﺎي ‪ CASE‬ﺑﺮاي روش ﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ و ﺳﺮﯾﻊ اﯾﺠﺎد و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﺷﯿﺎء ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﺠﺪد ﮐﺪ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻬﻢ اﺳﺖ‪ ،‬ﮐﻪ ﻫﺮ دو را ﺑﻌﺪا ﺑﺤﺚ ﺧﻮاﻫﯿﻢ ﮐﺮد‪ .‬ﺑﺮاي دﯾﺪن‬
‫ﺟﺰﺋﯿﺎت اﯾﻨﮑﻪ ﺗﺎ ﭼﻪ ﻣﯿﺰان ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻫﺎي ﺷﯽ ﮔﺮا و ﺳﻄﻮح اﺟﺮاﯾﯽ آن ﺗﻮﺳﻂ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮔﺮان ﺳﯿﺴﺘﻢ‪ ،‬در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ‬
‫روش ﻫﺎي ﻗﺪﯾﻤﯽ‪ ،‬ﻣﻮرد ﻗﺒﻮل واﻗﻊ ﻣﯽ ﺷﻮد ﺑﻪ )‪ Fedorowiczan Villenevve (1999‬و )‪morris etal. (1999‬‬
‫ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫ﮔﺮﭼﻪ ﺷﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺑﺮﺳﺪ ﮐﻪ اﺑﺰار ﻫﺎي ‪ CASE‬ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻫﺎﯾﯽ ﺑﺮ روي ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎي ﺧﻼق ﮔﺮاﯾﺎﻧﻪ ي‬
‫اﯾﺠﺎد و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﻋﻤﺎل ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬اﯾﻦ اﺑﺰارﻫﺎ ﺑﺴﯿﺎري از وارﺳﯽ ﻫﺎي ﺳﯿﺴﺘﻢ را در ﺣﯿﻦ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪن آن‬
‫اﻧﺠﺎم ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﺷﺎﯾﺪ ﯾﮏ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮔﺮ اﻗﺪام ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﯾﮏ ﻓﯿﻠﺪ داده ﺧﺎص ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ ،‬اﻣﺎ اﮔﺮ در اﺑﺘﺪا‬
‫ﭼﻨﯿﻦ ﭼﯿﺰي در ﭼﺎرﭼﻮب اﺑﺰار ‪ CASE‬ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻧﺸﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﺑﺰار اﺟﺎزه اﺳﺘﻔﺎده از آن را ﻧﺨﻮاﻫﺪ داد‪ .‬ﭼﻨﯿﻦ‬
‫ﻧﻮع داده ﻫﺎﯾﯽ در اﻧﺒﺎره ‪ CASE‬ﻧﮕﻬﺪاري ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﻀﻤﯿﻦ ﺳﺎزﮔﺎري ﻣﻨﻄﻘﯽ در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺟﺪﯾﺪ و‬
‫ﻧﮕﻬﺪاري ﻣﺴﺘﻨﺪات ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮﺧﯽ از ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي اﺑﺰارﻫﺎي ‪ CASE‬ﺣﺘﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﮔﺮوه‬
‫اﻓﺰار ﻓﺮض ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ روﺷﯽ ﮐﻪ اﯾﺠﺎد ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ در ﻃﻮل اﯾﺠﺎد ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺎ ﻫﻢ‬
‫ﻫﻤﮑﺎري ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪Dss in focus 6,5‬‬

‫ﺗﺸﺨﯿﺺ زﻣﺎن ﺷﮑﺴﺖ ﭘﺮوژه‬

‫ﭘﺮوژه )‪ Dss/BI‬ﯾﺎ ﺗﺸﮑﯿﻼﺗﯽ( ﺷﻤﺎ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﯾﮏ ﯾﺎ ﭼﻨﺪ ﯾﮏ از ﻣﻮارد ذﯾﻞ را ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﯿﺪ ﺑﻪ ﻣﺸﮑﻞ ﺑﺮ‬
‫ﺧﻮرده اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -1‬دل و روده ﺷﻤﺎ ﺳﺮ و ﺻﺪا ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺣﺎﻟﺖ ﻋﺼﺒﯽ دارﯾﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻣﺪﯾﺮ ﭘﺮوژه ﺷﺮوع ﺑﻪ ﮐﺸﯿﺪن ﺳﯿﮕﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺗﻐﯿﯿﺮ در ﻃﺮز رﻓﺘﺎر ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﺑﯿﺎن ﮐﻨﻨﺪه وﺟﻮد ﻣﺸﮑﻼت اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﮔﺮ از ﺻﺤﺒﺖ ﮐﺮدن دﺳﺖ ﻣﯽ ﮐﺸﻨﺪ و ﯾﺎ ﻫﯿﺠﺎﻧﯽ ﻧﺸﺎن ﻧﻤﯽ دﻫﻨﺪ ‪ ،‬ﻣﺸﮑﻠﯽ وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫‪287‬‬ ‫اﯾﺠﺎد و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﺷﺸﻢ‬

‫‪ -3‬ﭼﺮخ ﺷﺎﯾﻌﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر اﺿﺎﻓﻪ ﺑﻪ ﺟﻠﻮ ﻣﯽ رود‪.‬‬

‫‪ -4‬ﻫﺮ روز ﭼﯿﺰ ﺟﺪﯾﺪي راﺟﻊ ﺑﻪ ﻧﺮم اﻓﺰار ﻣﯽ آﻣﻮزﯾﺪ‬
‫اﮔﺮ ﺑﺮﺧﯽ ﯾﺎ ﺗﻤﺎﻣﯽ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎي اﺧﻄﺎر وﺟﻮد دارﻧﺪ‪ ،‬زﻣﺎن ﻋﻤﻞ اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﻫﺎ ﻧﻤﻮﻧﻪ اي از ﮐﺎرﻫﺎي ﻗﺎﺑﻞ اﻧﺠﺎم‬
‫اﺳﺖ‪:‬‬
‫ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ ﺗﻤﺎم اﻣﻮر ﻧﺎدرﺳﺖ را ﺑﻪ ﻋﻬﺪه ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ )اﻧﺠﺎم آن ﺑﺴﯿﺎر ﺳﺨﺖ وﻟﯽ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ‪ -‬ﻣﺎﻟﮑﯿﺖ ﻣﺸﮑﻞ(‬
‫ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ از ﭘﺮوژه ﺗﺎ ﺑﻪ اﻣﺮوز اﻧﺠﺎم دﻫﯿﺪ‪ -‬ﺣﺘﯽ ﯾﮏ ﺑﯿﮕﺎﻧﻪ را ﺑﺮاي رﺳﯿﺪﮔﯽ و ﺑﺎرزﺳﯽ از ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻓﻌﻠﯽ ﭘﺮوژه‬
‫ﭘﯿﺪا ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺮوژه را روز ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪ ﺗﻌﻄﯿﻞ ﮐﻨﯿﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮرﯾﮑﻪ ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﺷﻤﺎ ﺑﻘﯿﻪ ﻫﻔﺘﻪ را ﺑﺮاي ﺑﻪ ﻧﺘﯿﺠﻪ رﺳﺎﻧﺪن ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺿﻌﯿﻒ‬
‫وﻗﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﺳﭙﺲ ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻌﺪ ﺑﺮاي ﯾﮏ ﺷﺮوع ﺑﺎ ﻧﺸﺎط ﺳﺮ ﮐﺎر ﺣﺎﺿﺮ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻓﺮوﺷﻨﺪه را ﻣﺘﻬﻢ و ﺗﻌﻘﯿﺐ ﻧﮑﻨﯿﺪ‪ ،‬اﯾﻦ ﮐﺎر ﺑﺴﯿﺎر ﻃﻮل ﻣﯽ ﮐﺸﺪ‪.‬‬
‫ﻧﻬﺎﯾﺘﺎ‪ ،‬رزوﻣﻪ ﮐﺎري ﺧﻮد را ﺑﻪ روز آوري ﮐﻨﯿﺪ )ﻃﺮح ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن(‬

‫ﻣﻨﺒﻊ‪ :‬ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ ورﺗﻦ )‪(2001‬‬

 ‫‪288‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫‪ CASE‬و دﯾﮕﺮ اﺑﺰارﻫﺎي ﻃﺮاﺣﯽ و ﺗﺤﻠﯿﻞ‬

‫ﺑﺮﺧﯽ از اﯾﺰارﻫﺎي ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ‪ CASE‬ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ‪،Rational Rose ، Oracle/9i Derelopersuit‬‬
‫‪،Logic Waks Suite ، Parading Plus ،Visible Enterprise wakbench ،Rational Suite Analyst studio‬‬
‫‪Visval studio. NET ،Visval studio ،O 32 ،X32 ،C 32 ،V 32 ،Axion Dsn‬‬
‫ﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ ﺗﺤﻠﯿﻞ و ﻃﺮاﺣﯽ ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﻨﻨﺪه اﺑﺰارﻫﺎي ﺗﺤﻠﯿﻞ ‪ ،‬ﮔﺰارش و ﻫﻤﮑﺎري اﺳﺖ‪Sybase .‬‬
‫‪ Power Designer‬ﮐﻪ اﺑﺰار ﻃﺮاﺣﯽ ‪ RAD‬اﺳﺖ‪ ،‬از ﻣﺪل ﻫﺎي ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ داده ﻫﺎي راﺑﻄﻪ اي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و‬
‫ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻫﺎي ﻣﺪل ﺳﺎزي ‪ UML‬را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ اﺑﺰار در ﺑﺮﮔﯿﺮﻧﺪه ﯾﮏ اﻧﺒﺎره رده ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ و اﺑﺰارﻫﺎي‬
‫ﻫﻤﮑﺎري ﺑﺮاي اﯾﺠﺎد ﮐﻨﻨﺪه ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﮐﺎرﺑﺮدي‪ ،‬ﻃﺮاح ﭘﺎﯾﮕﺎه داده و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮔﺮان داده اﺳﺖ‪ .‬ﭼﻨﺪﯾﻦ ﮐﺎرﺑﺮ ﺑﻪ‬
‫ﺻﻮرت ﻫﻤﺰﻣﺎن ﻗﺎدر ﺑﻪ ذﺧﯿﺮه ﺳﺎزي و اﺷﺘﺮاك ﮔﺬاري اﻃﻼﻋﺎت ﻃﺮاﺣﯽ در ﯾﮏ زﻣﺎن و ﻫﻤﮑﺎري ﺑﺮ روي‬
‫ﭼﻨﺪﯾﻦ ﭘﺮوژه ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮدي ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ Oracle Internet Development Suite .‬ﺷﺎﻣﻞ اﺑﺰارﻫﺎي‬
‫‪ Java‬اﺑﺰارﻫﺎي ﮔﺰارش‪ ،‬اﺑﺰارﻫﺎي اﯾﺠﺎد ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﮐﺎرﺑﺮدي ‪،‬اﺑﺰارﻫﺎي ﻫﻮش ﺗﺠﺎري و اﺑﺰارﻫﺎي ﺳﺎﺧﺖ ﭘﻮرﺗﺎل‬
‫ﻫﺎي ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ در ﯾﮏ ﭼﺎرﭼﻮب ﺗﺠﻤﯿﻊ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ Rational Requisite Pro .‬در ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ اﺣﺘﯿﺎﺟﺎت ﮐﻤﮏ‬
‫ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ Rational Clrar Quest .‬ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﻨﻨﺪه اﺑﺰارﻫﺎي اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي ﻣﻄﻤﺌﻦ و ﻣﻮﺛﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﮐﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‬
‫ﮔﺰارﺷﺎت‪ ،‬ﻧﻤﻮدارﻫﺎ و راﺑﻂ وب‪.‬‬
‫اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ اﺑﺰارﻫﺎي ﻃﺮاﺣﯽ و ﺗﺤﻠﯿﻞ را ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺧﻮد ﻗﺮار داده اﺳﺖ‪ .‬در ﮔﺬﺷﺘﻪ ﯾﮏ ﭘﺮوژه اﯾﺠﺎد و‬
‫ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﺎﯾﺪ ‪ 3‬ﺗﺎ ‪ 6‬ﻣﺎه ﺑﻪ ﻃﻮل ﻣﯽ اﻧﺠﺎﻣﯿﺪ‪ .‬ﭼﻨﯿﻦ زﻣﺎﻧﯽ ﺑﺮاي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮدي ﺗﺠﺎرت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ زﻣﺎن‬
‫ﺑﺴﯿﺎر زﯾﺎدي اﺳﺖ‪ .‬ﺗﺤﻠﯿﻞ و ﻃﺮاﺣﯽ در ﭘﺮوژه ﻫﺎي اﯾﺠﺎد و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺗﺤﺖ وب ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻬﻢ و ﭘﯿﭽﯿﺪه ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ‬
‫ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻃﺒﯿﻌﺖ ﻣﺘﻨﻮع و ﺗﻮزﯾﻊ ﺷﺪه ﻋﻮاﻣﻞ دﺧﯿﻞ و ﻧﯿﺰ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﺑﺎ ﺗﺠﺎرت ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺘﺼﻞ‬
‫)‪ (online‬اﺳﺖ‪ .‬ﻋﻮاﻣﻞ زﯾﺮ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ دﻗﺖ در ﻃﺮاﺣﯽ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﻗﺮار ﮔﯿﺮﻧﺪ‪:‬‬
‫‪ -1‬ارﺗﺒﺎﻃﺎت‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻌﻠﻮم اﺳﺖ‬
‫‪ -2‬ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪي ﻫﺎ‪ .‬ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪي ﻫﺎ در ﯾﮏ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﮐﺎرﺑﺮدي ﺗﺤﺖ وب ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ارﺗﺒﺎط ﺑﯿﻦ ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎ و‬
‫اﺣﺘﯿﺎﺟﺎت ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ و ﻧﯿﺰ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪي ﻫﺎي ﻣﺘﻐﯿﺮ ﺑﺴﯿﺎر ﺑﺤﺮاﻧﯽ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﺗﺠﻤﯿﻊ‪ .‬اﺟﺮاء ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺳﺎزﮔﺎر ﻋﻤﻞ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﻣﺪل ﺳﺎزي ﺗﺠﺎرت‪ .‬ﻓﺮم ﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ از ﺗﻮاﺑﻊ ﭘﯿﺮوي ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺠﻤﯿﻊ ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ ﺳﺨﺘﯽ در ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ﺳﯿﺴﺘﻢ اﺳﺖ‪ .‬ﺗﺠﻤﯿﻊ ﺑﻪ ﻃﻮر اﺧﺺ در ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﺗﺠﺎرت‬
‫اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ ﺑﺴﯿﺎر ﺿﺮوري اﺳﺖ‪ xDoc .‬ﻣﺤﺼﻮل ‪ Microsoft‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺗﺠﻤﯿﻊ داده ﻫﺎ از ﺳﺮوﯾﺲ‬
‫دﻫﻨﺪه ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ را آﺳﺎن ﮐﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﯾﻦ اﺟﺎزه را ﺑﻪ ﮐﺎرﺑﺮان ﻣﻨﻔﺮد ﻣﯽ دﻫﺪ ﺗﺎ داده ﻫﺎي ﺧﻮد را ﺑﺎ‬
 ‫‪289‬‬ ‫اﯾﺠﺎد و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﺷﺸﻢ‬

‫ﺳﺮورﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد ﯾﺎ ﺟﺪﯾﺪ ﺗﺠﻤﯿﻊ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ Office XML .‬ﺳﭙﺲ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻋﻤﻠﯿﺎت ﺗﺠﻤﯿﻊ را ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ‬
‫اﻧﺠﺎم دﻫﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﺟﺰﺋﯿﺎت ﺑﻪ )‪ Scannell and moore (2002‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫اﺷﮑﺎل زداﯾﯽ و آزﻣﻮن ﮐﺪ‬
‫اﺷﮑﺎل زداﯾﯽ و آزﻣﻮن اﻏﻠﺐ ﺟﻨﺒﻪ ﻧﺎدﯾﺪه ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه از ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ را ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻮﻣﻔﺮي )‪ (2002‬ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ ﺣﺘﯽ ﻣﻬﻨﺪﺳﯿﻦ ﻧﺮم اﻓﺰار ﺑﺎ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻫﻢ‪ ،‬ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ در ﻫﺮ ‪ 10‬ﺳﻄﺮ ﮐﺪ ﻣﺮﺗﮑﺐ ‪1‬‬
‫ﺧﻄﺎ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﯾﺎﻓﺘﻦ ﺧﻄﺎﻫﺎ در اواﯾﻞ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺑﺴﯿﺎر آﺳﺎن ﺗﺮ و ارزان ﺗﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﺷﺮﮐﺖ ‪ Xerox‬ﻣﻘﺪار زﻣﺎﻧﯽ را‬
‫ﮐﻪ ﻃﻮل ﻣﯽ ﮐﺸﺪ ﺗﺎ ﯾﮏ ﺧﻄﺎ ﭘﯿﺪا و ﺗﺼﺤﯿﺢ ﺷﻮد را ﺑﺮآورد ﮐﺮده اﺳﺖ‪ :‬ﮐﺪ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﯾﺲ ﺑﺎزﻧﮕﺮي‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد )‪ 3‬دﻗﯿﻘﻪ( ‪ .‬ﮐﺪ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﯾﺲ دﯾﮕﺮي ﻣﻮرد ﺑﺎزرﺳﯽ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد )‪ 25‬دﻗﯿﻘﻪ( ﺗﺴﺖ ﯾﮏ‬
‫ﻣﺎژول ﮐﻮﭼﮏ )‪ 32‬دﻗﯿﻘﻪ( ﺗﺴﺖ ﮐﺎﻣﻞ ﺳﯿﺴﺘﻢ )‪ 1400‬دﻗﯿﻘﻪ(‪ .‬ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ روش ﻫﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﮐﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﻪ‬
‫ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻣﺸﮑﻼت در ﻣﺮاﺣﻞ اوﻟﯿﻪ ﻓﺮاﯾﻨﺪ اﯾﺠﺎد ﮐﻤﮏ ﮐﻨﺪ روش ﻫﺎي ﭼﺎﻻك ﺑﻪ ﭼﻨﯿﻦ ﮐﺎري ﮔﺮاﯾﺶ دارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻧﮕﺎﻫﯽ ﺑﻪ ‪ Dss In ACTION 6,6‬ﺑﺮاي ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي ﮐﺪ ﻧﻮﯾﺴﯽ در ﻫﻢ و ﺑﺮﻫﻢ ﺑﯿﺎﻧﺪازﯾﺪ‪.‬‬
‫اﺑﺰارﻫﺎ و ﺳﺮوﯾﺲ ﻫﺎي آزﻣﻮن و ﺗﻀﻤﯿﻦ ﮐﯿﻔﯿﺖ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺑﺮآورد ﮐﺮدن ﻧﯿﺎزﻫﺎي ﺑﺎ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ و‬
‫ﻫﻤﯿﻦ ﻃﻮر ﺑﺮاي ﺗﺤﻮﯾﻞ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻗﻮي ﺗﺮ و روان ﺗﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻧﺠﺎم آزﻣﻮن ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﯾﯽ ‪ ،‬اﺻﻼح ﺷﺪه اﻧﺪ‪ .‬ﺗﺴﺖ‬
‫ﺧﻮدﮐﺎر در ﺣﺎل ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﮑﻞ دادن ﺑﻪ ﺑﺎزرﺳﯽ ﺧﻮدﮐﺎر ﮐﺪ اﺳﺖ‪ .‬اﯾﺪه‪ ،‬اﯾﺠﺎد درك ﻋﻤﯿﻖ ﺗﺮ از وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎي‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﮐﺎرﺑﺮدي در ﺳﻄﺢ ﮐﺪ و ﻧﺸﺎن دادن ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻫﺮ ﺗﻐﯿﯿﺮ اﻋﻤﺎل ﺷﺪه ﺑﻪ ﮐﺪ اﺳﺖ‪ .‬ﭼﻨﯿﻦ ﭼﯿﺰي ﺑﺮاي اﺳﺘﻘﺮار‬
‫وب ﺳﺎﯾﺖ ﻫﺎي ﻣﺤﺎوره اي ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻬﻢ اﺳﺖ‪.‬‬
‫در ﻋﺼﺮ ﮔﺮداﻧﻨﺪﮔﯽ اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ‪ ،‬اﺑﺰارﻫﺎ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮدي ﺑﺎﯾﺪ ﺗﺠﻤﯿﻊ و ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ ﺑﺎ ﻫﻢ ﮐﺎر ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬آزﻣﻮن‬
‫اﻏﻠﺐ ﺑﺨﺶ ﻓﺮاﻣﻮش ﺷﺪه اﯾﺠﺎد ﻧﺮم اﻓﺰار اﺳﺖ‪ .‬آزﻣﻮن ﺑﺎﯾﺪ ﺳﻨﺠﯿﺪه و ﺑﻪ درﺳﺘﯽ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪ .‬ﻧﺮ م اﻓﺰارﻫﺎي‬
‫آزﻣﻮن ﺑﺮاي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﺳﺮوﯾﺲ دﻫﻨﺪه ﻧﯿﺰ اﯾﺠﺎد ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺤﺼﻮﻻﺗﯽ ﮐﻪ ﻣﯿﺰان ﺑﺎر‪ ،‬ﮐﺎراﯾﯽ‪ ،‬اﻫﻤﯿﺖ و‬
‫ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﺳﺮوﯾﺲ دﻫﻨﺪه را ﻣﯽ آزﻣﺎﯾﺪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫‪Redview’s Web Load‬‬
‫‪ Load Runner‬از ﺷﺮﮐﺖ ‪Mercury Interactive‬‬
‫‪ Silk Performer‬از ‪Segve Software‬‬
‫‪ Track Recard, QARun, QADirector, QALoad, File AID‬از ‪Conpuware‬‬
‫‪ Requisite Pro‬از ﺷﺮﮐﺖ ‪Rational Soft ware‬‬
‫‪ Rational Suite Teststvdio‬ﺑﺮاي آزﻣﻮن وﻇﯿﻔﻪ اي‪ ،‬ﮐﺎراﯾﯽ و ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه‪.‬‬
‫درﻧﻬﺎﯾﺖ‪ ،‬روش ﻫﺎي ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ اي ﺑﺮاي ﮐﻤﮏ ﺑﻪ اﺷﮑﺎل زداﯾﯽ ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪه‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ‪Gerard‬‬
‫‪ Holzman‬از ‪ Bell Labs‬از ﺗﺌﻮري ‪ Omega Automata‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺷﺎﺧﻪ اي از رﯾﺎﺿﯿﺎت ﻣﻨﻄﻘﯽ‬
‫اﺳﺖ و ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺧﻮدﮐﺎر ﻣﺪل ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺑﺮاي ﭼﮏ ﮐﺮدن ﺧﻄﺎ در ﮐﺪ را ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ Holzman .‬ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ‬
 ‫‪290‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫ﮐﺮده ﮐﻪ ﺗﺎ ﺳﺎل ‪ 2008‬روش ﻫﺎي ﻣﺎﻧﻨﺪ اﯾﻦ در اﺑﺰار ﻫﺎي اﯾﺠﺎد و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻧﺮم اﻓﺰار ﺑﻪ ﺻﻮرت اﺳﺘﺎﻧﺪارد در‬
‫ﺧﻮاﻫﻨﺪ آﻣﺪ‪.‬‬
‫‪DSS IN ACTION 6,6‬‬

‫اﺷﮑﺎﻻت را در اﺑﺘﺪا ﭘﺎك ﮐﻨﯿﺪ‬

‫ﮐﻨﺴﺮﺳﯿﻮم ‪ Sustaimable Computing‬ﮐﻪ ﯾﮏ ﻣﺮﮐﺰ ﻫﻤﮑﺎري ﺑﺮاي ﮐﺎرﺑﺮان ﻋﻤﺪه ‪ IT‬ﻣﺤﻘﻘﺎن داﻧﺸﮕﺎﻫﯽ‬
‫و آژاﻧﺲ ﻫﺎي ﺣﮑﻮﻣﺘﯽ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺮآورد ﮐﺮده اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎي اﺷﮑﺎل دار و ﻣﻌﯿﻮب در ﺳﺎل ‪ 2001‬در‬
‫ﺳﺮاﺳﺮ دﻧﯿﺎ ‪ 175‬ﺑﯿﻠﯿﻮن دﻻر ﻫﺰﯾﻨﻪ داﺷﺘﻪ اﻧﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ رﺋﯿﺲ ﻣﻮﺳﺴﻪ ﻣﻠﯽ اﺳﺘﺎﻧﺪارد و ﻓﻨﺎوري‪ ،‬اﯾﻦ اﺷﮑﺎﻻت‬
‫ﻧﺮم اﻓﺰاري در اﯾﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه ﺳﺎﻟﯿﺎﻧﻪ ﻗﺮﯾﺐ ﺑﻪ ‪ 60‬ﺑﯿﻠﯿﻮن دﻻر ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺑﺮاي ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﯾﮏ‬
‫ﺳﻮم ازاﯾﻦ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎ را ﻣﯿﺘﻮان ﺑﺎ آزﻣﻮن ﻫﺎي ﺑﻬﺒﻮد ﯾﺎﻓﺘﻪ ﮐﻪ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪ ﮐﺸﻒ ﺧﻄﺎ در ﻣﺮاﺣﻞ اوﻟﯿﻪ ﻓﺮاﯾﻨﺪ اﯾﺠﺎدﻧﺮم‬
‫اﻓﺰار ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ را ﺣﺬف رد‪) .‬ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ‪ NIST‬ﻣﻮﺳﺴﻪ ﻣﻠﯽ اﺳﺘﺎﻧﺪارد و ﻓﻨﺎوري(‪.‬‬
‫‪ Theresa Lanowitz‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮔﺮ ﺷﺮﮐﺖ ‪ Garther‬ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﯾﮏ ﺧﻄﺎي ﻧﺮم اﻓﺰاري ﮐﻪ ﺗﺎ‬
‫ﻣﺮاﺣﻞ آﺧﺮ ﭼﺮﺧﻪ اﯾﺠﺎد ﺗﺼﺤﯿﺢ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد ‪ 80‬ﺗﺎ ‪ 1000‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﯿﺸﺘﺮ از زﻣﺎن ﺗﺼﺤﯿﺢ آن در ﻣﺮاﺣﻞ اوﻟﯿﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﻨﺪ در ﺻﻮرت رﻓﻊ ‪ 1‬درﺻﺪ از اﺷﮑﺎﻻت ﻧﺮم اﻓﺰاري ﺣﺪود ‪ 90‬درﺻﺪ از ﻣﺸﮑﻼت‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺤﻮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﯾﮑﯽ از راه ﻫﺎي ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از اﺷﮑﺎﻻت ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ آﻣﻮزش و ﺗﻌﻠﯿﻢ ﮐﺎرﺑﺮان اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﮐﻪ ﺑﺮاي اﺷﮑﺎل زداﯾﯽ در ﺳﯿﺴﺘﻢ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﻃﻮراﺧﺺ در ﺑﺮﮔﯿﺮﻧﺪه ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﯾﺴﺎن‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺮوژه‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎﯾﯽ ﺑﺎ اﺑﻌﺎد ﺑﺰرگ ﺑﺴﯿﺎري از ﭘﺮوژهﻫﺎي اﯾﺠﺎد ﺗﻮﺳﻌﻪ ‪ DSS‬را ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽدﻫﻨﺪ‪ .‬ﭼﻨﯿﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎﯾﯽ‬
‫ﺗﻮﺳﻂ ﺗﯿﻢﻫﺎﯾﯽ اﯾﺠﺎد ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬و رﻫﺒﺮ ﺗﯿﻢ ﺑﺎﯾﺪ داراي ﻣﻬﺎرتﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ ﺧﻮﺑﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪Standish Group .‬‬
‫‪ International‬ﺑﺮﺧﯽ واﻗﻌﯿﺖﻫﺎي ﺷﮕﻔﺖ اﻧﮕﯿﺰ را در ﻣﻮرد ﭘﺮوژهﻫﺎي ‪ IS/IT‬ﺑﯿﺎن ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﮔﺮﭼﻪ ﻧﺮخ‬
‫ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﭘﺮوژهﻫﺎي ‪ IT‬ﺑﺎﻻ و ﺗﺠﺎوز از زﻣﺎن و ﻫﺰﯾﻨﻪ ﭘﺎﯾﯿﻦ اﺳﺖ‪ ،‬در ﺳﺎل ‪ 1998‬ﺗﻨﻬﺎ ‪ 26‬درﺻﺪ از ﮐﻞ‬
‫ﭘﺮوژهﻫﺎي ﺑﺮرﺳﯽ ﺷﺪه )از ﻣﯿﺎن ‪ 23/000‬ﭘﺮوژه ﮐﺎرﺑﺮدي در ﺷﺮﮐﺘﻬﺎي ﺑﺰرگ و ﻣﺘﻮﺳﻂ و ﮐﻮﭼﮏ اﻣﺮﯾﮑﺎ( ﺑﻪ‬
‫ﻃﻮر ﻗﻄﻌﯽ ﺑﻪ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ رﺳﯿﺪهاﻧﺪ )‪ 28‬درﺻﺪ ﺑﺎ ﺷﮑﺴﺖ ﻣﻮاﺟﻪ ﺷﺪﻧﺪ و ‪ 46‬درﺻﺪ ﺑﺎ ﭼﺎﻟﺶ روﺑﺮو ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ‬
‫ﺑﯿﺎن دﯾﮕﺮ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺗﺠﺎوز زﯾﺎد از زﻣﺎن و ﻫﺰﯾﻨﻪ و ﯾﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮات زﯾﺎد در ﺣﻮزه ﮐﺎري ﻣﻮﻓﻖ ﻧﺒﻮده اﻧﺪ(‪ .‬از ﻣﻨﺎﺑﻊ‬
‫دﯾﮕﺮ‪ Wall street jounal ،‬ﺑﺮآورد ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ ‪ 50‬درﺻﺪ از ﮐﻞ ﭘﺮوژهﻫﺎي ﻓﻦ آوري اﻧﺘﻈﺎرات را ﺑﺮآورده‬
‫ﻧﻤﯽﺳﺎزﻧﺪ و اﯾﻨﮑﻪ ‪ 42‬درﺻﺪ از ﭘﺮوژهﻫﺎي ﻧﺮم اﻓﺰاري ﻗﺒﻞ از ﺷﺮوع رﻫﺎ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺷﺮﮐﺘﻬﺎي ﺑﺰرگ داراي ﻧﺮخ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﮐﻤﺘﺮي )‪ 24‬درﺻﺪ( ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺷﺮﮐﺖﻫﺎي ﻣﺘﻮﺳﻂ )‪ 28‬درﺻﺪ( و‬
‫ﺷﺮﮐﺖﻫﺎي ﮐﻮﭼﮏ )‪ 32‬درﺻﺪ( ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﻧﺮخ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ در ﺳﺎل ‪ 94‬ﺑﺴﯿﺎر ﺑﺪﺗﺮ از اﯾﻦ ﺑﻮده اﺳﺖ )‪ 9‬درﺻﺪ‬
 ‫‪291‬‬ ‫اﯾﺠﺎد و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﺷﺸﻢ‬

‫ﺑﺮاي ﺷﺮﮐﺘﻬﺎي ﺑﺰرگ‪ 16 ،‬درﺻﺪ ﺑﺮاي ﺷﺮﮐﺘﻬﺎي ﻣﺘﻮﺳﻂ‪ 28 ،‬درﺻﺪ ﺑﺮاي ﺷﺮﮐﺘﻬﺎي ﮐﻮﭼﮏ(‪ .‬ﭘﻮل اﺗﻼف ﺷﺪه‬
‫ﺑﺮ روي ﭘﺮوژهﻫﺎي ‪ IT‬از ‪ 150‬ﺑﯿﻠﯿﻮن دﻻر در ﺳﺎل ‪ 94‬ﺑﻪ ﺣﺪود ‪ 97‬ﺑﯿﻠﯿﻮن دﻻر در ﺳﺎل ‪ 98‬ﮐﺎﻫﺶ ﭘﯿﺪا ﮐﺮده‬
‫اﺳﺖ )ﭘﺮوژهﻫﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﻫﺰﻧﯿﻪﻫﺎي ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 750/000‬دﻻر در ‪ 55‬درﺻﺪ ﻣﻮﻓﻖ ارزﯾﺎﺑﯽ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬در ﻣﺤﺪوده ‪1-2‬‬
‫ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر ‪ 18‬درﺻﺪ و در ﻣﺤﺪوده ‪ 5-10‬ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر ‪ 7‬درﺻﺪ‪ .(Abbitt 2000،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﭘﺮوژهﻫﺎي ﺑﺰرگ‬
‫ﺑﺴﯿﺎر ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﭘﺮوژهﻫﺎي ﮐﻮﭼﮏ ﺑﺎ ﺷﮑﺴﺖ ﻣﻮاﺟﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ روﻧﺪ ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ در ‪ EPR‬و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي اﻧﺒﺎر‬
‫داده ﮐﻪ ﺑﺮاي ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ﺳﺎده ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ ،‬و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﮐﻞ ﺷﺎﻣﻞ ‪ DSS‬ﻧﯿﺰ ﺻﺤﯿﺢ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻬﺒﻮد در ﺑﻪ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ رﺳﺎﻧﺪن ﭘﺮوژهﻫﺎي ﺑﺰرگ از ﺳﺎل ‪ 94‬ﺑﺴﯿﺎر ﭼﺸﻢ ﮔﯿﺮ ﺑﻮده اﺳﺖ ﮐﻪ اﯾﻦ اﻣﺮ ﺷﺎﯾﺪ‬
‫ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺑﻬﺘﺮ ﭘﺮوژه و اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﺑﻬﺘﺮ ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﺳﺎﺳﺎً ﭘﺮوژهﻫﺎي ‪ IT‬ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﮔﺬﺷﺘﻪ‬
‫ﺑﻬﺘﺮ ﻋﻤﻞ ﻣﯽﮐﻨﺪ اﻣﺎ ﻫﻨﻮز ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻬﺘﺮ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻫﺮﭼﻪ ﺗﯿﻢ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ و ﻣﺪت اﻧﺠﺎم ﭘﺮوژه ﮐﻤﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ اﺣﺘﻤﺎل ﮐﻠﯽ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺑﯿﺸﺘﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﺻﻨﺎﯾﻊ ﺧﺎص داراي‬
‫ﻧﺮخ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺑﺎﻻﺗﺮي ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﻧﺮخ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺑﺮاي ﺻﻨﺎﯾﻊ ﺧﺮده ﻓﺮوﺷﯽ )‪ 59‬درﺻﺪ( ﺑﺨﺶ ﻣﺎﻟﯽ‬
‫)‪ 32‬درﺻﺪ( ﺗﻮﻟﯿﺪ )‪ 27‬درﺻﺪ( ﺣﮑﻮﻣﺘﯽ )‪ 18‬درﺻﺪ( ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺻﻨﺎﯾﻊ ﺧﺮده ﻓﺮوﺷﯽ داراي ﮐﻤﺘﺮي ﭘﺮوژهﻫﺎي‬
‫ﻣﻮاﺟﻪ ﺷﺪه ﺑﺎ ﺷﮑﺴﺖ و ﯾﺎ ﺑﻪ ﭼﺎﻟﺶ ﮐﺸﯿﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ (1999) Johnson‬ﮔﺰارش ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺷﺮﮐﺖﻫﺎ در آﻣﺮﯾﮑﺎ ﺳﺎﻟﯿﺎﻧﻪ ﺑﺎﻟﻎ ﺑﺮ ‪ 275‬ﺑﯿﻠﯿﻮن دﻻر ﺑﺮاي ﺣﺪود‬
‫‪ 200/000‬ﭘﺮوژه اﯾﺠﺎد ﻧﺮم اﻓﺰار ﮐﺎرﺑﺮدي ﺻﺮف ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺨﺶ اﻋﻈﻢ آن ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﮐﻤﺒﻮد ﻣﻬﺎرت ﮐﺎﻓﯽ در‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺮوژه ﺑﺎ ﺷﮑﺴﺖ ﻣﻮاﺟﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﺑﻨﯿﺎد و اﺳﺎس اﺻﻮل ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺮوژه‪ ،‬ﻃﺮح رﯾﺰي‪ ،‬اﺟﺮا و ﮐﻨﺘﺮل‬
‫ﺗﻤﺎﻣﯽ ﻣﻨﺎﺑﻊ‪ ،‬وﻇﺎﯾﻒ و ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻻزم ﺑﺮاي ﺑﻪ اﻧﺠﺎم رﺳﺎﻧﺪن ﭘﺮوژه اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﯾﮏ ﮐﺎر ﮔﺮوﻫﯽ اﺳﺖ و ﺑﺎ‬
‫ﻣﺮدم ﺳﺮ و ﮐﺎر دارد‪ .‬ﻣﺠﻤﻮﻋﺎ ﻋﻮاﻣﻞ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺷﮑﺴﺖ ﭘﺮوژه ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ (2001) Downs‬ﺑﯿﺎن ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﭘﺮوژهﻫﺎي ﺑﺰرگ ﺑﺮاي ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﺪن ﺑﻪ ﯾﮏ ﭘﺮوژه ﺳﻮد آور ﺑﻪ زﻣﺎن زﯾﺎدي‬
‫ﻧﯿﺎز دارﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﮐﺎﻧﺎل ﺳﻮﺋﺰ ﮐﻪ ﯾﮏ ﻗﺮن ﻃﻮل ﮐﺸﯿﺪ ﺗﺎ ﻣﺠﻤﻮع ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎ و درآﻣﺪﻫﺎ ﯾﮑﺴﺎن ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻧﻘﻄﻪ‬
‫ﻣﺸﺎﺑﻬﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺎ در ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﺑﺎ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ﺑﺰرگ دﯾﺠﯿﺘﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﺗﺠﺎرت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ را ﭘﺸﺘﺒﺎﻧﯽ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ﻗﺮار‬
‫دارﯾﻢ‪ .‬ﮐﺎﻧﺎل ﺳﻮﺋﺰ ﻣﻌﺮف ﺗﻤﺎم ﭘﺮوژهﻫﺎي ﺑﺰرگ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ اﺳﺖ‪ .‬آﻧﻬﺎ در اﯾﻦ ﭘﺮوژه اﻗﺪام ﺑﻪ اﻧﺠﺎم ﮐﺎري ﮐﺮدﻧﺪ‬
‫ﮐﻪ ﻗﺒﻼ ﻫﺮﮔﺰ اﻧﺠﺎم ﻧﺸﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﭘﺲ ﻃﺮاﺣﯽ و ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﭘﺮوژه آﻧﻬﺎ داراي ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪﻫﺎي ﻓﺮاواﻧﯽ ﺑﻮد‪ .‬ﻋﻘﺐ‬
‫ﻧﺸﯿﻨﯽ از ﻃﺮح‪ ،‬ﺣﺎدﺛﻪ و ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺷﺪﯾﺪ در اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺑﺎرﻫﺎ ﺑﻪ وﻗﻮع ﭘﯿﻮﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺻﻨﻌﺖ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺳﺎزي‪ ،‬ﻣﻮﺿﻮع اﺻﻠﯽ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺻﻨﻌﺖ ﻧﺮم اﻓﺰار ﺷﮑﺴﺘﻬﺎي ﺧﻮد را ﺗﻮﺟﯿﻪ‬
‫ﻣﯽﮐﻨﺪ و ﻫﻤﭽﻨﺎن ﺑﻪ ارﺗﮑﺎب ﺧﻄﺎﻫﺎي ﻃﺮح رﯾﺰي‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﯾﺴﯽ و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ اداﻣﻪ ﻣﯽدﻫﺪ‪ .‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺮوژه‬
‫ﻋﺮﺻﻪاي ﺣﯿﺎﺗﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﺑﻬﺒﻮد اﺳﺎﺳﯽ اﺳﺖ )در ‪ DSS in focus 6,7‬ﺑﻪ ﻣﻌﺮﻓﯽ ﭼﺎﺷﻨﯽ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺮوژه‬
‫ﻣﯽﭘﺮدازﯾﻢ(‪ (1999) Johnson .‬ﮔﺰارش ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ ‪CIO‬ﻫﺎ )ﻣﺪﯾﺮان ارﺷﺪ اﻃﻼﻋﺎت( ﺧﻮاﻫﺎن وﺟﻮد ﻣﻬﺎرتﻫﺎي‬
‫زﯾﺮ در ﯾﮏ ﻣﺪﯾﺮ ﭘﺮوژه ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ :‬داﻧﺶ ﻓﻦ آوري و ﺗﺠﺎري‪ ،‬ﺣﺲ داوري‪ ،‬ﻣﺬاﮐﺮه‪ ،‬ارﺗﺒﺎط و ﺳﺎزﻣﺎن ﯾﺎﻓﺘﮕﯽ‪ .‬آﻧﻬﺎ‬
 ‫‪292‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫روي ﺑﺨﺶ ﺗﺠﺎري ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﺑﺨﺶﻫﺎي ﻓﻨﯽ ﺗﺎﮐﯿﺪ دارﻧﺪ و ﻣﻬﺎرتﻫﺎي ﻧﺮﻣﺘﺮ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﯿﺎﺳﺖ و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ زﻣﺎن ﺑﺎ‬
‫ارزشﺗﺮ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽرﺳﻨﺪ‪ .‬ﺑﺴﯿﺎري از واﺣﺪﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎدي ﻣﻬﺎرتﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺮوژه را ﻫﺴﺘﻪ ﻟﯿﺎﻗﺖ و‬
‫ﺷﺎﯾﺴﺘﮕﯽ ﻣﺪﯾﺮ ﻗﺮار ﻣﯽدﻫﻨﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻮرد ﺑﻪ ﻋﻨﻮان آﯾﻨﺪه ‪ IT‬ﻣﯽﻧﮕﺮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﺷﺮﮐﺖ ‪ FMI‬ﻗﺎدر ﺑﻪ‬
‫ﮐﺎﻫﺶ ﭘﺮﺳﻨﻞ ﺧﻮد ﺑﻪ ﻣﯿﺰان ‪ 20‬درﺻﺪ و اﻓﺰاﯾﺶ ‪ 30‬درﺻﺪي در ﺑﻬﺮه وري ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻣﺮﮐﺰﯾﺖ ﺗﻮﺟﻪ ﺟﺪﯾﺪ در‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺧﻮد ﺑﻮدﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻮاﻣﻞ ‪ IT‬ﮐﻤﮏ ﻣﯽﮐﺮد ﺗﺎ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪاي وﺳﯿﻊﺗﺮ از ﻣﻬﺎرتﻫﺎ را ﺑﻪ وﺟﻮد آورﻧﺪ و درك‬
‫ﺑﻬﺘﺮي از اﯾﻨﮑﻪ ﻧﺮم اﻓﺰار ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺗﺠﺎري ﻣﺮﺑﻮط ﻣﯽﺷﻮد را ﺑﻪ دﺳﺖ آورﻧﺪ )‪(Fryer 1997‬‬

‫‪ (2000) Lowdon‬ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ ﻣﺴﺌﻮﻻن اﯾﺠﺎد و ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻏﻠﺐ درك ﮐﺎﻣﻠﯽ از وﺿﻌﯿﺖ ﻣﻮﺟﻮدﯾﺖ‬
‫ﻫﺎي ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺤﻮﯾﻞ ﭘﺮوژه ﺧﻮد )‪ (deliverables‬ﻧﺪارﻧﺪ‪ .‬ﺣﺘﯽ زﻣﺎﻧﯿﮑﻪ ﺑﻪ ﺗﮑﻤﯿﻞ ﭘﺮوژه ﺧﻮد ﻧﺰدﯾﮏ ﺷﺪه اﻧﺪ‪.‬‬
‫ﯾﮑﯽ از دﻻﯾﻞ ﻣﻤﮑﻦ ﮐﻪ وﺿﻌﯿﺖ و ﻣﻮﺟﻮدﯾﺖ ﻫﺎي ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺤﻮﯾﻞ ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﻫﺎي‬
‫اﻧﺠﺎم ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﺗﯿﻢ ﺗﻮﺳﻌﻪ از ﻣﺪﯾﺮ ﭘﺮوژه و ﮐﺎرﺑﺮان ﻣﺨﻔﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﺗﯿﻢ اﯾﺠﺎد ﮔﺎﻫﯽ دﭼﺎر ﺣﺲ ﮐﺎر در ﺗﺎرﯾﮑﯽ‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ‪ ،‬ارﺗﺒﺎط ﻣﯿﺎن اﻋﻀﺎي ﺗﯿﻢ اﯾﺠﺎد‪،‬ﻣﺪﯾﺮ ﭘﺮوژه‪ ،‬ﮐﺎرﺑﺮان ﻧﻬﺎﯾﯽ و ﻣﺪﯾﺮان ﺑﺮاي ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ در‬
‫ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ﺣﯿﺎﺗﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﮐﻞ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﻧﺮم اﻓﺰاري ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﺎﻣﻞ ﺑﺮاي ﮐﺎرﺑﺮان ﻗﺎﺑﻞ روﯾﺖ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﯾﮏ ﺗﯿﻢ ﺧﻮب ﺑﺮاي ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﻫﻮش ﺗﺠﺎري )‪ (BI‬ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻬﻢ اﯾﺖ‪ .‬ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﻣﻄﻠﻮب در‬
‫‪ DSS/BI‬ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ذات ﺧﻮد‪ ،‬ﺑﺮاي ﺑﺮآورده ﮐﺮدن اﻫﺪاف اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮏ ﺗﺠﺎري ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه اﻧﺪ و ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﺧﺎﻃﺮ‬
‫ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﻣﺸﺎرﮐﺖ و ﺻﺮف ﻧﯿﺮوي ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﺟﺎﻧﺐ ﮔﺮوﻫﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺑﺨﺶ ﺗﺠﺎري ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺸﻐﻮل ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﭘﯿﺪا ﮐﺮدن اﻓﺮاد ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﺷﺮﮐﺖ در ﺗﯿﻢ اﯾﺠﺎد در ﺟﻬﺖ ﮐﺴﺐ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﭘﺮوژه ﻫﻮش ﺗﺠﺎري ﺿﺮوري‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻬﺎرت ﻫﺎي ﻓﻨﯽ ﻣﻬﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﻣﻬﺎرت ﻫﺎي ﻧﺮم ﻧﯿﺰ ﺑﺮاي اداره ﮐﺮدن ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎي ﺗﺠﺎري و ﻓﻨﯽ ﭘﺮوژه‬
‫ﻻزم اﺳﺖ‪ .‬در ﻏﯿﺮ اﯾﻦ ﺻﻮرت ﭘﺮوژه ﺑﺎ ﺷﮑﺴﺖ ﻣﻮاﺟﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﭼﻨﯿﻦ ﺗﯿﻢ ﻫﺎﯾﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﻫﻤﮑﺎري و ارﺗﺒﺎط داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﮔﺎﻫﯽ اوﻗﺎت اﻋﻀﺎ در ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻫﺎي ﻣﮑﺎﻧﯽ ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ‬
‫ﻗﺮار دارﻧﺪ‪ .‬ﻧﺘﯿﺠﺘﺎ ﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺮوژه ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻫﺎي ﻫﻤﮑﺎري ﻣﺘﺼﻞ )‪ (online‬را ﻧﯿﺰ ﻣﻬﯿﺎ ﻣﯽ‬
‫ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﺮاي ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﭘﺮوژه ﺑﺴﯿﺎر ﺿﺮوري اﺳﺖ )‪ .(kemp 2000‬ﻣﺪﯾﺮ ﭘﺮوژه ﺑﺎﯾﺪ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻣﯿﺎن ﺗﯿﻢ ﻫﺎ‬
‫را ﻓﻌﺎل ﺳﺎزد‪.‬‬

‫ﺗﺨﺼﺺ‬
‫ﺗﯿﻢ ﻫﺎي اﯾﺠﺎد ﻧﺮم اﻓﺰار ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﺮاي ﻫﺮ ﭘﺮوژه ﺟﺪﯾﺪ ﺷﮑﻞ دوﺑﺎره اي ﺑﻪ ﺧﻮد ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ‪ .‬ﮐﻪ اﯾﻦ اﻣﺮ ﺑﻨﺎ‬
‫ﺑﻪ اﺣﺘﯿﺎﺟﺎت ﭘﺮوژه و اﻓﺮاد در دﺳﺘﺮس ﺻﻮرت ﻣﯽ ﭘﺬﯾﺮد‪ .‬ﻣﻬﻢ ﺗﺮﯾﻦ و ﺿﺮوري ﺗﺮﯾﻦ ﻣﻨﺒﻊ ﺑﺮاي ﺗﯿﻢ ﻫﺎي‬
‫داﻧﺶ ﺗﺨﺼﺺ اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ اﯾﻦ ﺧﻮد ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﯾﯽ ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﯾﮏ ﮐﺎر ﺑﺎ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺑﺎﻻ ﮐﺎﻓﯽ ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬ﺗﺨﺼﺺ ﺑﺎﯾﺪ‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ و ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺷﻮد‪ (2000) Faraj and Sproull .‬در ﻋﻤﻞ‪،‬اﻫﻤﯿﺖ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽ در ﺗﺨﺼﺺ را در ﺗﯿﻢ ﻫﺎي‬
 ‫‪293‬‬ ‫اﯾﺠﺎد و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﺷﺸﻢ‬

‫اﯾﺠﺎد ﻧﺮم اﻓﺰار ﺑﺮرﺳﯽ ﮐﺮده اﻧﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﯾﺎﻓﺘﻪ اﻧﺪ ﮐﻪ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽ ﺗﺨﺼﺺ راﺑﻄﻪ ﺑﺴﯿﺎر ﻗﻮي ﺑﺎ ﮐﺎراﯾﯽ ﺗﯿﻢ از ﺧﻮد‬
‫ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ روي ﻣﺸﺨﺼﺎت ورودي ﺗﯿﻢ‪ ،‬ﺣﻀﻮر ﺗﺨﺼﺺ و ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽ ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ اﺛﺮ‬
‫ﻣﻨﺪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺗﺨﺼﺺ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﻪ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ رﺳﯿﺪن ﭘﺮوژه ﺷﻮد‪ ،‬اﻣﺎ ﺗﯿﻢ ﻫﻨﻮز ﻣﺤﺘﺎج ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺧﻮب‬
‫و ﻣﻬﺎرت ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ ﭘﺮوژه ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﯾﮏ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﻣﺘﻌﻬﺪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪DSS IN FOCUS 6,7‬‬
‫ﭼﺎﺷﻨﯽ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺮوژه‬
‫‪ (2000 a) Trepper‬ﭼﺎﺷﻨﯽ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺮوژه را ﻓﺮاﻫﻢ آورده اﺳﺖ‪ .‬ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎي ﻣﺤﺪودي در زﻣﯿﻨﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ‬
‫ﭘﺮوژه ﺧﺒﺮه ﻫﺴﺘﻨﺪ و اﮐﺜﺮ ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎ در دﻧﺒﺎل ﮐﺮدن ﻫﺮ روﯾﮑﺮد ﮐﻪ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﻋﻤﻠﮑﺮد را داﺷﺘﻪ اﺳﺖ ﺑﺎ ﺷﮑﺴﺖ‬
‫ﻣﻮاﺟﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﺎن ﻃﻮر ﮐﻪ ﭼﺎﺷﻨﯽ ﺑﯿﺎن ﻣﯽ ﮐﻨﺪاﮐﺜﺮ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ در ﺻﺮف وﻗﺖ ﮐﺎﻓﯽ ﺑﺮاي ﻋﻮاﻣﻞ زﯾﺮ‬
‫ﺗﻮﻓﯿﻖ ﻧﻤﯽ ﯾﺎﺑﻨﺪ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺗﻌﺮﯾﻒ اﺣﺘﯿﺎﺟﺎت‬
‫‪ -2‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﮐﺮدن ﺗﻐﯿﯿﺮات‬
‫‪ -3‬ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﺮدن ﺳﻄﺢ اﺟﺮاﯾﯽ ﭘﺮوژه ﺑﺎ ﺧﺮﯾﺪاري‬
‫‪ -4‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺧﻂ زﻣﺎن ﺑﺮ اﺳﺎس اﻫﺪاف و وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎي واﻗﻊ ﺑﯿﻨﺎﻧﻪ‬
‫‪ -5‬ﺣﻞ ﮐﺮدن ﻣﺸﮑﻼت ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺮوژه ﺑﺎ راه ﺣﻞ ﻓﻦ آوري ﯾﺎ آﻣﻮزش‬
‫ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﻦ ﻣﻮارد‪ 5 ،‬ﻣﻮرد دﯾﮕﺮ ﻫﻢ وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﺑﻨﮕﺎه ﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎدي اﺻﻼ اﻧﺠﺎم ﻧﻤﯽ دﻫﻨﺪ ﮐﻪ ﻧﻬﺎﯾﺘﺎ ﻣﻨﺠﺮ‬
‫ﺑﻪ ﺷﮑﺴﺖ ﭘﺮوژه ﻣﯽ ﺷﻮد‪(Trepper, 2000a) .‬‬
‫اﺳﺘﻘﺮار و ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺧﻂ ﻣﺒﻨﺎ‬
‫ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺗﻮاﺑﻊ ﮐﻨﺘﺮل ﭘﺮوژه از ﻗﺒﻞ‬
‫ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻤﻮدن آﻣﻮزش رﺳﻤﯽ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از زﻣﺎن ﺑﺮاي ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻓﺮاﯾﻨﺪﻫﺎي ﺗﮑﺮار ﭘﺬﯾﺮ‬
‫ﺑﺮآورد ﺻﺤﯿﺢ از ﻣﯿﺰان ﺳﺨﺘﯽ و ﭘﯿﭽﯿﺪﮔﯽ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‬

‫ﻣﻨﺒﻊ‪ :‬ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه از ‪Charles H. Treppor‬‬

‫‪294‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫‪DSS IN FOCUS 6,8‬‬

‫ﻣﻬﺎرتﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺮوژه‬

‫ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻬﺎرتﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ و ﮐﯿﻔﯿﺖﻫﺎي زﯾﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎ ﺑﻪ ﯾﮏ ﻣﺪﯾﺮ ﭘﺮوژه ﮐﻤﮏ ﺧﻮاﻫﺪ ﮐﺮد )ﻗﺎﺑﻞ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﺑﻮدن و‬
‫ﺷﺎﯾﺴﺘﮕﯽ ﻓﻦ آوري ﻣﻔﺮوض اﺳﺖ(‬
‫رﻫﺒﺮي‬
‫ارﺗﺒﺎﻃﺎت‬
‫ﺗﻔﮑﯿﮏ ﺗﻀﺎدﻫﺎ‬
‫ﻣﺬاﮐﺮه‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺗﯿﻢ‬
‫ﻣﻬﺎرﺗﻬﺎي ﺷﻨﯿﺪاري‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﮐﺮدن رواﺑﻂ‬
‫ﻣﻨﺒﻊ‪ :‬ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه از )‪Jill viteiloo (2001‬‬
‫‪295‬‬ ‫اﯾﺠﺎد و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﺷﺸﻢ‬

‫‪DSS IN FOUCS 6,9‬‬

‫ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﭘﺮوژه‬

‫‪ 10‬دﻟﯿﻞ ﺑﺮﺗﺮ ﺑﺮاي ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﭘﺮوژه ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ اﺟﺮاﯾﯽ‬
‫درﺑﺮﮔﯿﺮي ﮐﺎرﺑﺮان ﻧﻬﺎﯾﯽ‬
‫ﻣﺪﯾﺮ ﭘﺮوژه ﺑﺎ ﺗﺠﺮﺑﻪ‬
‫اﻫﺪاف ﻣﺸﺨﺺ و ﺻﺮﯾﺢ ﺗﺠﺎري‬
‫ﻣﯿﺪان ﻋﻤﻞ ﻣﺤﺪود ﺷﺪه‬
‫زﯾﺮﺑﻨﺎي اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬
‫اﺣﺘﯿﺎﺟﺎت اﺳﺎﺳﯽ ﺑﻨﮕﺎه اﻗﺘﺼﺎدي )ﺑﺪاﻧﯿﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﮐﺠﺎ ﻣﯽروﯾﺪ(‬
‫روش رﺳﻤﯽ‬
‫ﺑﺮآوردﻫﺎي ﻣﻄﻤﺌﻦ‬
‫ﭘﺮﺳﻨﻞ ﮐﺎرآزﻣﻮده‬

‫ﻣﻨﺒﻊ‪ :‬ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه از )‪Julia King (2002‬‬

 ‫‪296‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫ﭘﺮوژهﻫﺎي ﺗﺠﺎرت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ و وب‬

‫اﯾﺠﺎد ﭘﺮوژهﻫﺎي ﺗﺠﺎرت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ و وب ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﻣﻬﺎرتﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺮوژه و ﮐﺎر ﺗﯿﻤﯽ را ﺗﺸﺪﯾﺪ ﮐﺮده‬
‫اﺳﺖ‪ Treppor (2006) .‬ﺑﺮﺧﯽ از ﻋﻮاﻣﻞ ﮐﻠﯿﺪي ﮐﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر اﺧﺺ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﯾﮏ ﭘﺮوژه ﻣﻮﻓﻖ ﺗﺠﺎرت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ‬
‫ﻣﯽﺷﻮد را ﺷﺮح ﻣﯽدﻫﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻋﻮاﻣﻞ اﺳﺎﺳﺎً ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻫﻤﺎن ﻣﻮاردي ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺮاي ﻫﺮ ﭘﺮوژه ‪ IT‬ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز‬
‫اﺳﺖ‪:‬‬
‫ﻫﻤﮑﺎري در ﻣﯿﺎن ﻋﻮاﻣﻞ ‪ ،IT‬ﮐﺎرﺑﺮان‪ ،‬ﺷﺮﮐﺎي ﺗﺠﺎري و ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن‬
‫دﻟﻮاﭘﺴﯽ ﺑﺮاي ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﻨﮕﺎﺗﻨﮓ ﺑﺎ ﻣﺪل ﺗﺠﺎري ﺷﺮﮐﺖ ﻣﻨﻄﺒﻖ ﺑﺎﺷﺪ‬
‫اﺟﺰاء اﺳﺘﺎﻧﺪارد و ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﺠﺪد‬
‫ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ ﮐﺎراﯾﯽ‬
‫ﺑﺎ ﻧﮕﺎﻫﯽ ﺑﻪ ‪ DSS IN ACTION 6,10‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮐﻨﯿﺪ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ﭘﺮوژهﻫﺎي ﺗﺠﺎرت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ‬
‫ﺑﻪ درﺳﺘﯽ ﻃﺮح رﯾﺰي ﻧﻤﯽﺷﻮد و ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ اﻧﺠﺎم ﻣﯽﮔﯿﺮد ﭼﻪ اﺗﻔﺎﻗﺎﺗﯽ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ رخ دﻫﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻬﺎرتﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺮوژه ﺑﺮاي ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﻫﺮ ﭘﺮوژه ‪ DSS/BI‬ﺿﺮوري اﺳﺖ‪.‬‬
 ‫‪297‬‬ ‫اﯾﺠﺎد و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﺷﺸﻢ‬

‫‪DSS IN ACTION 6,10‬‬

‫ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﯾﮏ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﮐﺎرﺑﺮدي ﺗﺠﺎرت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ ﻃﺮح رﯾﺰي ﺷﻮد ﺗﺎ اﯾﻨﮑﻪ ﺑﺒﯿﻨﯿﻢ ﭼﻪ ﭘﯿﺶ ﺧﻮاﻫﺪ‬
‫آﻣﺪ‬
‫‪ ،Sigma- Aldrich‬ﺗﺎﻣﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه ﻣﻮاد ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﺑﺮاي ﻻﺑﺮاﺗﻮارﻫﺎي ﺗﺤﻘﯿﻘﺎﺗﯽ‪ ،‬در اواﺧﺮ ‪ 1998‬ﯾﮏ‬
‫ﺳﺎﯾﺖ ﺗﺠﺮﺑﯽ ﺑﺮاي ﺗﺠﺎرت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ راه اﻧﺪازي ﮐﺮد‪ ،Pipeline ،‬ﮐﻪ اﻧﺘﻈﺎر ﭼﻨﺪاﻧﯽ از آن ﻧﺪاﺷﺖ‬
‫وب ﺳﺎﯾﺖ ﺑﻪ ﻫﺴﺘﻪ اﻧﺒﺎرداري ﻣﺘﺼﻞ ﻧﺒﻮد و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺮدازش ﺳﻔﺎرﺷﺎت ‪ SAP‬ﺑﻮد‪ .‬ﺳﻔﺎرﺷﺎت ﺑﻪ‬
‫ﺻﻮرت دﺳﺘﯽ از اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ‪ Pipeline‬در ﻓﺎﯾﻞﻫﺎي ﺳﺎده ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽﺷﺪ‪ ،‬در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﮐﺎرﺑﺮدي‬
‫ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺳﻔﺎرﺷﺎت ﺷﺮﮐﺖ ﺛﺒﺖ ﻣﯽﺷﺪ‪ .‬ﯾﮏ ﺳﻔﺎرش ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﺗﺤﺖ وب ‪ ٪50‬ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﻓﺮاﯾﻨﺪ اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬
‫ﺳﻔﺎرش ﺗﻠﻔﻨﯽ زﻣﺎن ﻣﯽﺑﺮد )‪ 12‬دﻗﯿﻘﻪ در ﺑﺮاﺑﺮ ‪8‬دﻗﯿﻘﻪ(‪ .‬ﻣﺎ ﻣﻮرﯾﻦ ﺳﺮوﯾﺲ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﻣﯽﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ‪45‬‬
‫ﺳﻔﺎرش ﺗﺤﺖ وب را اداره ﮐﻨﻨﺪ در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ در ﻣﻮرد ﺳﻔﺎرﺷﺎت ﺗﻠﻔﻨﯽ اﯾﻦ ﺗﻌﺪاد ﺑﻪ ‪ 60‬ﻣﯽرﺳﯿﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺴﺌﻮﻻن ﺷﺮﮐﺖ ﻓﮑﺮ آن را ﻧﮑﺮده ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﯾﮏ ﻣﺸﮑﻞ ﺗﻠﻘﯽ ﺷﻮد زﯾﺮا آﻧﻬﺎ اﻧﺘﻈﺎر اﯾﻦ‬
‫ﻫﻤﻪ ﺳﻔﺎرش وب را ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﻓﺮوش ‪ online‬راه اﻧﺪازي ﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺸﮑﻞ ﻫﻢ ﺷﺮوع ﺷﺪ‪ .‬در ﻇﺮف ‪ 6‬ﻣﺎه از ﻋﻤﻠﯿﺎت‪ ،‬وب‬
‫ﺣﺠﻢ روش ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺑﺎوري را ﺑﻪ ﺑﺎر آورد‪ 8 :‬ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر‪ ،‬از آﻧﺠﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻫﺮ ﺳﻔﺎرش ﺣﺪود ‪ 200‬ﺗﺎ‬
‫‪ 300‬دﻻر ارزش دارد اﯾﻦ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي ﺗﻌﺪاد زﯾﺎدي ﺳﻔﺎرش اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﭘﺮدازش ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در ﻇﺮف ‪ 2‬ﻣﺎه‬
‫از ﻋﻤﻠﯿﺎت ﻣﺪﯾﺮان اﺟﺮاﯾﯽ ‪ Sigma‬درﯾﺎﻓﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺮاي ﺣﺬف رﺳﯿﺪﮔﯽﻫﺎي اﺿﺎﻓﻪ ﺳﻔﺎرﺷﺎت‪Pipeline ،‬‬
‫ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ روز آوري ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﯾﮏ ﺑﺮرﺳﯽ دﻗﯿﻖ ﻣﺪﯾﺮان ﺷﺮﮐﺖ ‪ Haht commerce‬را اﻧﺘﺨﺎب ﮐﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﻧﺮم اﻓﺰار ﺳﺮوﯾﺲ دﻫﻨﺪه وب ‪ Haht‬ﺳﺮوﯾﺲ دﻫﻨﺪه وب ‪ Domino‬را از ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﮐﻨﺎر‬
‫ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﭘﺮوژه ﺗﺠﻤﯿﻊ ‪ 109‬ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر ﻫﺰﯾﻨﻪ و ‪ 6‬ﻣﺎه زﻣﺎن ﺑﺮد‪ .‬در ﺳﻪ ﺳﺎل دوري اﯾﻦ ﺗﻼشﻫﺎ در‬
‫ﺳﻮدي ﻣﻌﺎدل ‪ 4 .7‬ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر ﻧﺘﯿﺠﻪ داد‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺳﻔﺎرﺷﺎت را ﺳﺮﯾﻊﺗﺮ ﭘﺮدازش ﻣﯽﮐﺮد‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ‬
‫ﮐﺎر ﮐﻤﺘﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﻔﺎرﺷﺎت ﺗﻠﻔﻨﯽ در ﺑﺮﻣﯽﮔﺮﻓﺖ و ﻣﻬﻢﺗﺮ از ﻫﻤﻪ اﻓﺰاﯾﺶ ﭼﺸﻢ ﮔﯿﺮ در داد و ﺳﺘﺪ‬
‫ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻨﺒﻊ‪ :‬ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه از )‪Kim S.Nash (2002‬‬

‫ﺷﮑﺴﺖ در ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ﭘﺮوژه‬

‫از آﻧﺠﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﭘﺮوژهﻫﺎي ‪ DSS/BI‬ﺑﯿﺸﺘﺮ از آﻧﮑﻪ ﺑﻪ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺑﺮﺳﻨﺪ ﯾﺎ ﺑﻪ ﺷﮑﺴﺖ ﻣﻨﺠﺮ ﺷﻮﻧﺪ و ﯾﺎ ﺑﻪ‬
‫ﭼﺎﻟﺶ ﮐﺸﯿﺪه ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬از روي اﺣﺘﯿﺎط ﺑﻪ ﺑﯿﺎن ﻋﻮاﻣﻞ ﺷﮑﺴﺖ و ذﮐﺮ ﻣﺜﺎلﻫﺎﯾﯽ ﻣﯽﭘﺮدازﯾﻢ‪ .‬ﻣﺪﯾﺮان اﮐﺜﺮ‬
‫ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﻄﺮح ﮐﺮدن ﺷﮑﺴﺘﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﯽ ﻣﯿﻞ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﮔﺮﭼﻪ ﺑﺎ ﺑﺮرس ﺷﮑﺴﺖﻫﺎ در ﮐﻨﺎر ﻣﻮﻓﻘﯿﺖﻫﺎ‬
 ‫‪298‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫ﺑﺴﯿﺎر ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﯽ ﺗﻮان آﻣﻮﺧﺖ‪ .‬ﺷﻤﺎري از ﻣﺠﻼت ﻋﻠﻤﯽ و ﺗﺠﺎري ‪ ،IS‬ﻣﺮﺗﺒﺎ ﺷﮑﺴﺖﻫﺎﯾﯽ را ﮔﺰارش ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ و‬
‫اﻫﻤﯿﺖ آﻧﻬﺎ را ﺗﺼﺪﯾﻖ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ ﺳﻮد ﺣﺎﺻﻞ از ﺗﺠﺮﺑﻪ ﭘﺮوژه ﺑﺪ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﮔﯿﺮي ﯾﮏ‬
‫ﻣﺪﯾﺮ ﭘﺮوژه ﺑﻬﺘﺮ ﮐﻤﮏ ﮐﻨﺪ )‪ .(Melymuka 2000‬ﮔﺎﻫﯽ اوﻗﺎت زﻣﺎن آن ﻣﯽرﺳﺪ ﮐﻪ ﭘﺮﯾﺰ ﭘﺮوژهاي را ﮐﻪ ﺑﻪ‬
‫ﻣﺸﮑﻞ ﺑﺮﺧﻮرد ﮐﺸﯿﺪ‪ Kapur (2001) .‬ﻧﻤﻮداري را ﺗﺸﺮﯾﺢ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ زﻣﺎن ﮐﻨﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻦ ﯾﮏ ﭘﺮوژه ﻣﺸﮑﻞ‬
‫دار اﺷﺎره دارد‪ .‬اﺳﺎﺳﺎ در ﻓﺮاﯾﻨﺪ اﯾﺠﺎد ﻧﻘﺎط ﻋﻄﻔﯽ وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﻧﻘﺎط رﻓﺘﻦ ﯾﺎ ﻧﺮﻓﺘﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﻣﻮاﻗﻊ‬
‫اﻣﮑﺎن ﭘﺬﯾﺮي و ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﺗﺤﻮﯾﻞ ﭘﺮوژه ﺑﻪ دﻗﺖ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻮرد ارزﯾﺎﺑﯽ ﻗﺮار ﺑﮕﯿﺮد‪.‬‬
‫ﻗﺒﻼً در ﻣﻮرد ﻋﻮاﻣﻠﯽ ﮐﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﯽﺷﺪ ﺑﺤﺚ ﮐﺮدﯾﻢ‪ .‬زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﻌﻀﯽ و ﯾﺎ ﺣﺘﯽ ﯾﮑﯽ از‬
‫آﻧﻬﺎ ﺣﻀﻮر ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬اﺣﺘﻤﺎﻻ ﺷﮑﺴﺖ ﭘﺮوژه ﺣﺎﺻﻞ ﻣﯽﮔﺮدد‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﯾﮏ ﻗﻬﺮﻣﺎن اﺧﺘﺼﺎﺻﯽ در ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ‬
‫ﺑﺎﻻﯾﯽ اﻟﺰاﻣﯽ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽرﺳﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﺮاي رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﮐﺎﻓﯽ ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬اﻣﺎ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻗﻬﺮﻣﺎن ﺳﺎزﻣﺎن را ﺗﺮك ﻣﯽ‬
‫ﮐﻨﺪ‪ ،‬اﺣﺘﻤﺎﻻ ﭘﺎﯾﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﭘﺮوژه ﺑﻪ ﺧﻄﺮ ﻣﯽاﻓﺘﺪ‪ ،‬ﮐﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺷﮑﺴﺖ ﭘﺮوژه ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن ‪ Standish‬ﮔﺰارش ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﭘﺮوژهﻫﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻋﻮاﻣﻞ زﯾﺮ ﺑﺎ ﺷﮑﺴﺖ ﻣﻮاﺟﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪:‬‬
‫ﻋﺪم دﺧﺎﻟﺖ ﮔﺮوﮔﺬار‬
‫اﺣﺘﯿﺎﺟﺎت ﻧﺎﻗﺺ‬
‫ﻋﺪم ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺣﺎﻣﯽ‬
‫اﻧﺘﻈﺎرات ﻏﯿﺮ واﻗﻌﯽ‬
‫ﻋﺪم ﺗﻌﻬﺪ از ﺟﺎﻧﺐ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﺗﺠﺎري‬
‫در اﮐﺘﺒﺮ ﺳﺎل ‪ Computer world ،2000‬ﻟﯿﺴﺘﯽ از ﭘﺮوژهﻫﺎي ‪ IT‬ﮐﻪ ﺳﻨﺒﻞ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ اراﯾﻪ ﮐﺮد‪ .‬ﻟﯿﺴﺖ ‪10‬‬
‫ﻣﻮرد ﺑﺎﻻﯾﯽ از ﻓﻬﺮﺳﺖ آﻧﻬﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﭘﺮوژهﻫﺎي ﺑﺰرگ و ﺑﺴﯿﺎر ﭘﯿﭽﯿﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺴﯿﺎري از آﻧﻬﺎ ﺳﺨﺖﺗﺮﯾﻦ ﭘﺮوژهﻫﺎي‬
‫‪ IT‬ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎ ﺗﺎﺑﻪ ﺣﺎل اﻧﺠﺎم داده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﭘﻨﺞ ﻣﻮرد ﭘﯿﺎده ﺳﺎزيﻫﺎي دﺷﻮار و ﻣﻬﯿﺐ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﻣﻨﺎﺑﻊ‬
‫ﺳﺮﻣﺎﯾﻪاي ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ ﻗﺒﻼ دﯾﮕﺮان ﻫﻢ اﺷﺎره ﮐﺮده ﺑﻮدﻧﺪ دﻻﯾﻞ رﯾﺸﻪاي ﺷﮑﺴﺖ ﭘﺮوژهﻫﺎي ‪ IT‬در اﯾﻦ‬
‫ﻟﯿﺴﺖ در ﻃﻮل ﺳﺎﻟﻬﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻧﮑﺮده ﺑﻮد و ﻋﺒﺎرت ﺑﻮدﻧﺪ از‪ :‬ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻏﻠﻂ‪ ،‬اﻫﺪاف ﻧﺎﻣﻌﻠﻮم‪ ،‬ﺧﺰش داﻣﻨﻪ‪ ،‬رﻫﺒﺮي‬
‫ﻧﺎﺷﺎﯾﺴﺘﻪ و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺮوژه رﻗﺖ اﻧﮕﯿﺰ‪ Bigs , Arnott (2002) .‬ﻋﻮاﻣﻠﯽ را ﮐﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺷﮑﺴﺖ در ‪DSS‬ﻫﺎي‬
‫اﻧﺪازه ﻣﺘﻮﺳﻂ در ﺷﺮﮐﺘﻬﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪي ﻣﻠﯽ در ﺳﯿﺪﻧﯽ اﺳﺘﺮاﻟﯿﺎ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ را ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﮐﺮدهاﻧﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ اﯾﻦ ﻋﻮاﻣﻞ را‬
‫اﺧﻼلﮔﺮﻫﺎي ﺗﮑﺎﻣﻠﯽ ﻣﯽﻧﺎﻣﻨﺪ‪ .‬در ﻃﻮل ﻓﺮاﯾﻨﺪ اﯾﺠﺎد‪ ،‬ﻣﺸﺎوران ﺧﺎرﺟﯽ از ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ارﺷﺪ ﻣﺤﺮوم‬
‫ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ Bigs , Arnott .‬اﺧﻼل ﮔﺮان ﻣﺤﯿﻂ اﯾﺠﺎد زﯾﺮ را ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﮐﺮدهاﻧﺪ‪ :‬ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺘﻌﺪد ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ‪،‬‬
‫ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ارﺷﺪ‪ ،‬ﻧﮕﺮش ﮐﺎرﺑﺮ‪ ،‬ﻧﮕﺮش ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮔﺮ‪ ،‬ﺗﺠﺮﺑﻪ ﮐﺎرﺑﺮ و ﻗﺎﺑﻠﯿﺖﻫﺎي ﺗﯿﻢ اﯾﺠﺎد‪ .‬اﺧﻼل ﮔﺮان‬
‫ﻓﺮاﯾﺪ اﯾﺠﺎد ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪ :‬ﺗﺤﺼﯿﻼت ﮐﺎرﺑﺮ‪ ،‬ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ‪ ،‬در ﺑﺮﮔﯿﺮي‪ ،‬ارزﯾﺎﺑﯽ‪ ،‬ﺗﻌﻠﯿﻢ و ‪ ...‬اﻃﻼع از اﯾﻦ اﺧﻼل ﮔﺮان‬
‫ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ اﯾﺠﺎد ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ‪ DSS‬ﯾﮏ اﺧﻄﺎر زودﻫﻨﮕﺎم در ﻣﻮرد اﺣﺘﻤﺎل ﺷﮑﺴﺖ ﭘﺮوژ دﻫﺪ‪ .‬رﯾﺴﮏﻫﺎي‬
‫ﻣﻬﻢ در ﭘﺮوژهﻫﺎي ﻧﺮم اﻓﺰاري را در ‪ DSS IN FOCUS 6,11‬ﺗﺸﺮﯾﺢ ﮐﺮدهاﯾﻢ‪.‬‬
 ‫‪299‬‬ ‫اﯾﺠﺎد و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﺷﺸﻢ‬

‫ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺳﻨﺠﯽ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ‪ Boston Consulting Group‬از ﮐﺎرﺑﺮان ﺗﺠﺎري‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﯾﮏ ﺳﻮم از‬
‫ﭘﺮوژهﻫﺎي ﻧﺮم اﻓﺰاري ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﭘﺮوژه ﻣﻮﻓﻖ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ ‪ 33‬درﺻﺪ از اﺑﺘﮑﺎرات ﮐﺎرﺑﺮدي‬
‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺷﺪﻧﺪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﻣﺜﺒﺖ ﯾﺎ ﻣﻮﻓﻖ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ اﻟﺒﺘﻪ اﯾﻦ زﻣﺎﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در اﯾﻦ‬
‫ﻣﻘﯿﺎسﻫﺎ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺷﻮﻧﺪ‪ :‬ارزش اﺑﺘﮑﺎر‪ ،‬اﺛﺮ ﻫﺰﯾﻨﻪ‪ ،‬ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻣﺎﻟﯽ ﻣﻠﻤﻮس ﺣﺼﻮل ﻫﺪف‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ زﻣﺎن و ﮐﻮﺷﺶ‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮي ﺑﺮاي ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺻﺮف ﺷﻮد اﺣﺘﻤﺎل ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ‪ .‬ﺑﻪ وﺿﻮح ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺑﺮاي ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ‬
‫ﺿﺮوري اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪300‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫‪DSS IN FOCUS 6,11‬‬

‫ﺧﻄﺮات ﭘﺮوژه ﻧﺮم اﻓﺰاري‬
‫ﺧﻄﺮات ﭘﺮوژه ﻧﺮم اﻓﺰاري ﻣﺤﺼﻮل ﺷﮏ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻋﻮاﻣﻞ ﺧﻄﺮ در ﭘﺮوژه و ﻣﻘﺪار زﯾﺎن ﺑﺎﻟﻘﻮه ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺷﮑﺴﺖ‬
‫ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﯾﮏ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﭼﻨﺪ ﻣﻠﯿﺘﯽ‪ 25 ،‬درﺻﺪ از ﺗﻤﺎﻣﯽ ﭘﺮوژهﻫﺎي اﯾﺠﺎد ﻧﺮم اﻓﺰار ﻟﻐﻮ ﺷﺪهاﻧﺪ و ‪ 80‬درﺻﺪ آﻧﻬﺎ‬
‫ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﺑﻮدﺟﻪ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ اﻧﺠﺎم ﺷﺪﻧﺪ ﺑﺎ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺗﺠﺎوز از ﺣﺪ ﺑﻮدﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﯿﺰان ‪ 50‬درﺻﺪ‪ .‬از ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي اﻋﺰام‬
‫ﺷﺪه ﺑﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ‪ ،‬ﺑﯿﺸﺘﺮ از ‪ 75‬درﺻﺪ ﺷﮑﺴﺖ اﺟﺮاﯾﯽ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽﺷﺪﻧﺪ ﭼﻮن ﯾﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﯽﺷﺪﻧﺪ ﯾﺎ وﯾﮋﮔﯽﻫﺎ و‬
‫ﻣﺸﺨﺼﻪﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮ را ﺑﺮآورده ﻧﻤﯽﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﺠﻤﻮﻋﺎ ‪ 53‬ﻋﺎﻣﻞ ﺧﻄﺮ ﺑﯿﺎن ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ‪ 10‬ﻣﻮرد ﺑﺮﺗﺮ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫ﻋﺪم ﺗﻌﻬﺪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ارﺷﺪ ﺑﻪ ﭘﺮوژه‬
‫ﺷﮑﺴﺖ در ﺑﻪ دﺳﺖ آوردن ﺗﻌﻬﺪ ﻣﺸﺘﺮي‬
‫ﮐﺞ ﻓﻬﻤﯽ در درك اﺣﺘﯿﺎﺟﺎت‬
‫ﻋﺪم در ﺑﺮﮔﯿﺮي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﮐﺎرﺑﺮان‬
‫ﻋﺪم وﺟﻮد داﻧﺶ و ﻣﻬﺎرت ﻻزم در ﭘﺮﺳﻨﻞ ﭘﺮوژه‬
‫ﻋﺪم اﺣﺘﯿﺎﺟﺎت ﯾﺦ زده )ﺑﯽ ﺣﺮﮐﺖ(‪ -‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻧﻬﺎﯾﯽ ﯾﮏ ﻫﺪف ﻣﺘﺤﺮك ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﯿﺪان ﻋﻤﻞ و اﻫﺪاف ﻣﺘﻐﯿﺮ‬
‫ﺷﮑﺴﺖ در ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ اﻧﺘﻈﺎرات ﮐﺎرﺑﺮان ﻧﻬﺎﯾﯽ‬
‫ﮐﺎرﮔﺰﯾﻨﯽ ﻧﺎﮐﺎﻓﯽ و ﻧﺎدرﺳﺖ‬

‫ﻣﻨﺒﻊ‪ :‬ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه از )‪Schmidt (2001‬‬

 ‫‪301‬‬ ‫اﯾﺠﺎد و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﺷﺸﻢ‬

‫اﯾﻦ اﻣﺮ ﺛﺎﺑﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﺮوژهﻫﺎﯾﯽ در ﻣﻘﯿﺎس ﺑﺰرگ ﻫﻤﯿﺸﻪ ﺳﺨﺖ و ﭘﺮ زﺣﻤﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻣﺸﮑﻼت‬
‫ﻣﺸﺎﺑﻬﯽ ﮐﻪ اﯾﺠﺎد ﭘﺮوژهﻫﺎي ‪ DSS‬و ‪ IS/IT‬را ﺑﻪ ﺳﺘﻮه ﻣﯽآورد‪ .‬ﺗﻤﺎﻣﯽ اﻧﻮاع ﭘﺮوژهﻫﺎ را ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻗﺮار داده‪،‬‬
‫ﻗﺒﻼ در اﯾﻦ ﻓﺼﻞ از ﭘﺮوژه ﮐﺎﻧﺎل ﺳﻮﯾﺰ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﭘﺮوژه ﺳﺨﺖ ﯾﺎد ﮐﺮﯾﻢ‪ .‬ﺷﮑﺴﺖ ‪ The BIG DIG‬را در‬
‫‪ DSS INATION 6,12‬در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ‪ .‬ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺑﺴﯿﺎري دﯾﮕﺮ از ﺷﮑﺴﺖﻫﺎ‪ .‬ارﺗﺒﺎﻃﺎت و دﯾﮕﺮ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ ﻣﺸﮑﻼت اﺻﻠﯽ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬در ﺑﺨﺶ ‪ WHEATKY (2000) IT/DSS/BI‬ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ دوﻟﺖ‬
‫ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ﺑﺎ اﯾﺠﺎد و ﺑﻪ ﮐﺎرﮔﯿﺮي ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻧﺎﺟﻮر ‪ IT‬در اﺑﻌﺎد ﺑﺰرگ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﻮﺟﻮد آﻣﺪن ﺑﺤﺮاﻧﯽ اﺳﺎﺳﯽ ﺷﺪ‪.‬‬
‫اﮐﺜﺮ ﻣﺸﮑﻼت ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺮوژه و اﻧﺘﻈﺎرات ﻏﯿﺮ واﻗﻌﯽ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ ﺑﺮاي ﺑﺴﯿﺎري از ﭘﺮوژهﻫﺎ ﺻﺪق ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﭘﺮوژهﻫﺎي اﻧﺒﺎر داده ﻣﻌﻤﻮﻻ در ﺑﺮآورد ﮐﺮدن اﻧﺘﻈﺎرات‬
‫ﺷﮑﺴﺖ ﻣﯽﺧﻮرﻧﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﭘﺮوژهﻫﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﺧﻄﺮ ﺑﺎﻻ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﮐﻨﺴﺮﺳﯿﻮم ‪ COTTER‬در ﺣﺪود ‪ 150‬ﺷﺮﮐﺖ ﮐﻪ‬
‫اﻧﺒﺎرﻫﺎي دادهاي را اﯾﺠﺎد ﮐﺮدهاﻧﺪ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار داده اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ ﮔﺮﭼﻪ‬
‫ﻓﻦآوري ﻫﻨﻮز ﺑﺨﺸﯽ از ﻣﺸﮑﻼت اﺳﺖ اﻣﺎ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ و ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺷﮑﺴﺖ ﮐﻤﮏ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬در‬
‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه ‪ 20‬درﺻﺪ ﺑﯿﺎن ﮐﺮدهاﻧﺪ ﮐﻪ اﻧﺒﺎر داده آﻧﻬﺎ ﻫﯿﭻ ارزﺷﯽ ﺑﻪ ﺑﺎر ﻧﻤﯽآورد‪ .‬در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ‪15‬‬
‫درﺻﺪ آن را ﯾﮏ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﮐﺎﻣﻞ ﻧﺎﻣﯿﺪهاﻧﺪ‪ .‬درﺣﺪود ‪ 39‬درﺻﺪ ﺑﯿﺎن ﮐﺮدهاﻧﺪ ﮐﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ آﻧﻬﺎ ﯾﮏ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﻣﺘﻮﺳﻂ‬
‫و ‪ 26‬درﺻﺪ ﺑﯿﺎن ﮐﺮدهاﻧﺪ ﮐﻪ ارزش ﮐﻤﯽ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه دارد‪ .‬ﺣﺘﯽ اﮔﺮ ﻧﺮخ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﭘﺮوژهﻫﺎ در ﮔﺬر زﻣﺎن در ﺣﺎل‬
‫ﺑﻬﺒﻮد اﺳﺖ ﮐﺎر ﺑﺴﯿﺎر زﯾﺎدي ﺑﺮاي ﻏﻠﺒﻪ ﺑﺮ اﯾﻦ ﻧﺮخﻫﺎي ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺗﺮﺳﻨﺎك ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﺧﻮاﻧﻨﺪﮔﺎن را ﺑﻪ ﺷﮑﺴﺖ در ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي اﻧﺒﺎر داده در ‪ DSS IN FOCUS 6,14‬ﺟﻠﺐ ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ‬
‫ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﺷﮑﺴﺖ در اﯾﻦ ﻣﻮرد ﻋﺪم در ﺑﺮﮔﯿﺮي ﮐﺎرﺑﺮان و اﻫﺪاف ﻧﺎﻣﻌﯿﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻗﺒﻼ ﺑﯿﺎن ﺷﺪ و ﻧﯿﺰ‬
‫ﻋﺪم وﺟﻮد ﺣﻤﺎﯾﺖ اﺟﺮاﯾﯽ واﻗﻌﯽ اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﺟﺰﺋﯽ از ﻧﺸﺎﻧﮕﺮﻫﺎي ﮐﻠﯿﺪي ﺑﺮاي وﺟﻮد ﺷﮑﻞ در ﭘﺮوژه‬
‫از ﻫﻤﺎن اﺑﺘﺪا ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫)‪ Carr (2000‬ﺷﮑﺴﺖ ﭘﺮوژه ‪ Hersheys chocolate‬را ﺗﺸﺮﯾﺢ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ در اﺑﻌﺎد ﺑﺰرگ درﺳﺖ ﻗﺒﻞ از ﻓﺼﻞ ﺷﻠﻮغ ﺗﻌﻄﯿﻼت در ﺳﺎل ‪ 1999‬اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﭘﺮوژه‬
‫ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ ﺷﺮﮐﺖ را ورﺷﮑﺴﺘﻪ ﮐﺮد‪ .‬ﺧﻮﺷﺨﺒﺨﺘﺎﻧﻪ در ﺗﻼش دوم ‪ Hershey‬آن را اﺻﻼح ﮐﺮد‪.‬‬
‫)‪ Jiang et al. (1998 , 1999‬راه ﻫﺎﯾﯽ را ﺗﺸﺮﯾﺢ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺑﺮﺧﯽ دﻻﯾﻞ ﺷﮑﺴﺖ در زﻣﺎن آﻏﺎز‬
‫ﺑﻪ ﮐﺎر ﭘﺮوژه ﮐﻤﮏ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬روﯾﮑﺮد آﻧﻬﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺟﻬﺖ ﮔﯿﺮي ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮔﺮان ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎ و درك آﻧﻬﺎ از ﺷﮑﺴﺖ‬
‫اﺳﺖ اﯾﻦ ﻣﻮرد ﺑﻪ راﺳﺘﯽ در ﻣﺮﮐﺰ ﻣﺸﮑﻼت ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻣﯿﺎن ﺳﯿﺴﺘﻢ اﯾﺠﺎد و ﻣﯿﺎن ﺗﯿﻢ و ﮐﺎرﺑﺮان اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ اﻫﻤﯿﺖ‬
‫اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮏ رو ﺑﻪ رﺷﺪ ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎ در داﺧﻞ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ﺑﻨﮕﺎه ﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎدي ﺑﻪ واﺳﻄﻪ ﻣﺪﯾﺮان ﺗﺠﺎري ﺑﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺖ‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮ روي ﭘﺮوژهﻫﺎي ‪ IS‬ﺗﺸﻮﯾﻖ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪302‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫‪DSS IN ACTION 6,12‬‬

‫ﮔﺸﺘﻦ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺟﻮاب در ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺮوژه‬
‫ﯾﮏ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻋﺎﻟﯽ از ﭘﺮوژه ﺷﮑﺴﺖ ﺧﻮرده ﭘﺮوژه ‪ BIG BAG‬اﺳﺖ‪ .‬ﮐﻪ ﯾﮏ ﭘﺮوژه ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﻣﻮر ﻋﺎم اﻟﻤﻨﻔﻌﻪ‬
‫ﺑﻮد‪ .‬اﺳﺎﺳﺎً اﺻﻠﯽﺗﺮﯾﻦ راهﻫﺎي رﻓﺖ و آﻣﺪ اﺗﻮﻣﺒﯿﻞﻫﺎ در ﺑﻮﺳﺘﻮن از زﯾﺮ زﻣﯿﻦ ﻣﯽﮔﺬرد‪ .‬اﺟﺮاي اﯾﻦ ﭘﺮوژه ﺳﺨﺖ‬
‫ﺗﺮ از ﭘﺮوژهﻫﺎي ﮐﺎﻧﺎل ﭘﺎﻧﺎﻣﺎ و ﺳﺪ ‪ Hoover‬ﺑﻮده ﺑﺮآورد ﻫﺰﯾﻨﻪ اوﻟﯿﻪ ﭘﺮوژه ‪ 2,2‬ﺑﯿﻠﯿﻮن دﻻر ﺑﻮد‪ .‬ﺗﺎ ﺳﺎل ‪2002‬‬
‫ﭘﺮوژه ‪ 14 .1‬ﺑﯿﻠﯿﻮن دﻻر ﯾﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻫﺰﯾﻨﻪ در ﺑﺮ داﺷﺖ ﮐﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ آن ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎ از ﺟﯿﺐ ﻣﺎﻟﯿﺎت ﭘﺮدازان ﺗﺎﻣﯿﻦ ﻣﯽﺷﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺮوژه ‪ Big DIG‬ﻣﺸﮑﻼﺗﯽ را ﮐﻪ ﭘﺮوژهﻫﺎي ‪ DSS‬ﻣﮑﺮر ﺑﺎ آن روﺑﺮو ﻫﺴﺘﻨﺪ را ﺑﻪ ﻧﻤﺎﯾﺶ ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬ﻣﺸﮑﻼت‬
‫اوﻟﯿﻪ ﻧﺎﺷﯽ از ﺑﺮآورد ﻏﯿﺮ وﻗﺎﻋﯽ ﻫﺰﯾﻨﻪ و ﻧﻈﺎرت ﻧﺎﮐﺎﻓﯽ ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ ﺑﻪ ﻃﺮاﺣﯽ ﺗﻮﻧﻞ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻘﺎﻃﻌﻪ ﮐﺎران ﻓﺮﻋﯽ در‬
‫ﺗﻬﯿﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﮐﺎﻓﯽ در زﻣﯿﻨﻪ ﻣﺸﮑﻼت ﻣﻮﻓﻖ ﻧﺒﻮدﻧﺪ و ﻣﻘﺎﻃﻌﻪ ﮐﺎران دﯾﮕﺮ را ﻣﻌﻄﻞ ﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﻪ ﺗﺎﺧﯿﺮ‬
‫اﻓﺘﺎدن ﮐﻞ ﭘﺮوژه ﺷﺪ‪ .‬ﺣﺠﻢ ﺧﺎﻟﺺ ﭘﺮوژه ﺑﯿﺎن ﻣﯽﮐﺮد ﮐﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ‪ IT‬ﺑﺮاي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻮﺛﺮ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﮐﺎر‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ آن دﻧﺒﺎل ﮐﺮدن ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎﺳﺖ‪ .‬اﻣﺎ از آنﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﻮﺛﺮ اﺳﺘﻔﺎده ش‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ اﻣﻮر‬
‫ﻣﺎﻟﯽ را ﺳﺮ و ﺳﺎﻣﺎن داد‪ ،‬ارﺗﺒﺎﻃﺎت و ﮔﺰارﺷﺎت را ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﻗﺮار ﻣﯽدﻫﺪ‪ .‬ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ درس از ﭘﺮوژه ‪BIG BAG‬‬
‫ﺑﺮﭘﺎﯾﯽ ارﺗﺒﺎﻃﺎت در ﻣﯿﺎن ﮔﺮو ﮔﺬاردن اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺸﮑﻼت ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ درﺳﺘﯽ و ﺻﺎدﻗﺎﻧﻪ ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ رخ ﻣﯽدﻫﻨﺪ‬
‫ﮔﺰارش ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
 ‫‪303‬‬ ‫اﯾﺠﺎد و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﺷﺸﻢ‬

‫ﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺮوژه‬

‫ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﮔﺮاي ﻣﻬﺎرﺗﻬﺎي ﭘﺮوژه اﺑﺰارﻫﺎي ﻧﺮم اﻓﺰاري ﺑﺴﯿﺎر ﻋﺎﻟﯽ ﺑﺮاي ﮐﻤﮏ ﺑﻪ ﻣﺪﯾﺮان‬
‫ﭘﺮوژه ﻧﯿﺰ وﺟﻮد دارد‪ .‬اﯾﻦ ﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ‪ Active project , Plan View , Microsoft Project‬ﺑﺴﯿﺎري‬
‫از اﯾﻦ اﺑﺰارﻫﺎ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺗﺤﺖ وب ﺑﺮاي ﻣﻘﺪور ﺳﺎﺧﺘﻦ ﮐﺎرﻫﺎي ﮔﺮوﻫﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺘﺼﻞ )‪(Online‬‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ Microsoft Project (2000) .‬ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻧﺮم اﻓﺰار ‪ Microsoft Project Central‬ﺷﺎﻣﻞ اﺑﺰارﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ‬
‫ﻫﻤﮑﺎري ﺗﺤﺖ وب ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻧﺮم اﻓﺰار ‪ Plan View Web‬ﺑﺮاي اداره ﮐﺮدن ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺮوژه و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻧﯿﺮوي‬
‫ﮐﺎر ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه‪ Plan view .‬ﯾﮏ اﺑﺰار ﭘﻮﯾﺎ و ﭼﻨﺪ ﺑﻌﺪي ﺑﺮاي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﺳﺖ‪ .‬اﮐﺜﺮ اﺑﺰارﻫﺎي‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺮوژه ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ وب ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ‪Business ،RUP ،Plan view ،on Eaterprise ،on project‬‬
‫‪ (2003) Gates .Microsoft Project ،Engine’s BEN‬ﺗﺸﺮﯾﺢ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺴﯿﺎري از ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن اﺑﺰارﻫﺎي‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺮوژه اﺑﺰارﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﮐﺎرﻫﺎ را ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺮوژه اﺿﺎﻓﻪ ﮐﺮدهاﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان‬
‫ﻣﺜﺎل ‪ Worklenz‬از ﺷﺮﮐﺖ ‪ ،Metier‬دادهﻫﺎي ﭘﺮوژه را ﺟﻤﻊ آوري و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ اﻣﺮ ﺑﺮاي ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ‬
‫ﻧﺎﮐﺎراﻣﺪيﻫﺎ‪ ،‬ﭘﯿﺶ ﯾﺒﻨﯽ ﮐﺎرﻫﺎي آﯾﻨﺪه و ﺑﻬﺒﻮد ﻓﺮاﯾﻨﺪﻫﺎ ﺻﻮرت ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ Microsoft Project .‬ﺷﺎﻣﻞ ﯾﮏ اﻧﺒﺎر‬
‫ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ از ﭘﺮوژهﻫﺎ و ﻣﻨﺎﺑﻊ اﺳﺖ‪ Openterprise .‬از ﺷﺮﮐﺖ ‪ On Project‬ﺑﻪ ﮐﺎرﺑﺮان اﺟﺎزه دﯾﺪن ﺗﻤﺎﻣﯽ‬
‫ﭘﺮوژهﻫﺎ‪ ،‬وﻇﺎﯾﻒ‪ ،‬ﻣﻨﺎﺑﻊ‪ ،‬ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت‪ ،‬ﻓﺎﯾﻞﻫﺎ‪ ،‬اﺗﻔﺎﻗﺎت و ﯾﺎدداﺷﺖﻫﺎ را ﻣﯽدﻫﺪ‪.‬‬
‫ﯾﮑﯽ از دﯾﮕﺮ ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ اﺑﺰارﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺮوژه ﺑﻪ آن ﻣﯽﭘﺮدازﻧﺪ ﻫﻤﮑﺎري در ﻣﯿﺎن ﺗﯿﻢﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ‬
‫اﯾﺠﺎد اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺪﯾﺮان ﭘﺮوژه از ﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎي ‪ GSS‬و ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎﯾﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ‪ Web EX , Groove‬ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻼوه ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﻧﺮم اﻓﺰار ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺮوژه ﻗﺎﺑﻠﯿﺖﻫﺎي ‪ GSS‬را در ﺧﻮد ﮔﻨﺠﺎﻧﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﯾﮏ‬
‫روﯾﮑﺮد ﺑﺮاي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺳﺒﺪ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري ﭘﺮوژه اﯾﺠﺎد ﯾﮏ داﺷﺒﻮرد دﯾﺠﯿﺘﺎل ﺑﺮاي دﻧﺒﺎل ﮐﺮدن ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺮوژه‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﭼﻨﯿﻦ ﭼﯿﺰي اﺳﺎﺳﺎً ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ اﺟﺮاﯾﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﺟﻨﺮال ﻣﻮﺗﻮر از ﭼﻨﯿﻦ روﯾﮑﺮدي اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮده‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ‪ DSS IN ACTIONAL 6,16‬ﺑﺮاي ﺟﺰﺋﯿﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻧﮕﺎﻫﯽ ﺑﯿﺎﻧﺪازﯾﺪ ﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎ و روشﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ‬
‫ﭘﺮوژه ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ ﯾﮏ روش ﻣﻨﻈﻢ ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪304‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫‪DSS IN FOCUS 6,14‬‬

‫ﺗﺸﺮﯾﺢ ﺷﮑﺴﺖ در ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي اﻧﺒﺎر داده‬

‫در اﯾﻨﺠﺎ ﺑﻪ ﭼﻨﺪ ﻧﻤﺎد ﻣﻬﻢ ﮐﻪ در ﭘﺮوژهﻫﺎي ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي اﻧﺒﺎر داده ﻇﺎﻫﺮ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ اﺷﺎره ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ‪ .‬اﯾﻦ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎي‬
‫ﭘﯿﺸﺮو ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﭘﺮوژه ﺑﺎ ﺷﮑﺴﺖ روﺑﺮوﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻋﺪم وﺟﻮد اﻫﺪاف ﯾﺎ ﻣﻘﯿﺎسﻫﺎﯾﯽ ﻗﺒﻞ از ﺷﺮوع ﭘﺮوژه‬
‫ﺑﺴﯿﺎري از ﭘﺮوژهﻫﺎي ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﻣﻬﻢ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺟﺮﯾﺎن دارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺪﯾﺮ ﻋﺎﻣﻞ ﻗﺒﻞ از ﺗﯿﻢ ﭘﺮوژه ﺑﻮدﺟﻪ و ﻣﻬﻠﺖ اﺗﻤﺎم ﭘﺮوژه را ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻫﯿﭽﯿﮏ از ﮐﺎرﻣﻨﺪان داﺧﻠﯽ در ﺗﯿﻢ ﭘﺮوژه اﻧﺒﺎر داده ﺣﻀﻮر ﻧﺪارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺪﯾﺮ ﭘﺮوژه ﺑﺎ ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ ﻓﺮاوان‬
‫دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ دادهﻫﺎي ﻣﻨﺒﻊ در اﺑﺘﺪا ﺗﺎﯾﯿﺪ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‬
‫ﻋﺪم ﻧﯿﺎز ﮐﺎرﺑﺮان ﺑﻪ ﺗﺤﻠﯿﻞﻫﺎي ﻗﻮي داده‬
‫ﻋﺪم وﺟﻮد ﻧﺸﺴﺖﻫﺎي روزﻣﺮه ﺣﺎﻣﯿﺎن اﺟﺮاﯾﯽ و ﻣﺪﯾﺮ ﭘﺮوژه‬
‫ﺷﮑﺴﺖ ﭘﺮوژه آزﻣﺎﯾﺸﯽ‬

‫ﭼﻨﺪ درس ﻗﺎﺑﻞ آﻣﻮﺧﺘﻦ از ﻣﻮاﺟﻪ ﺑﺎ ﺷﮑﺴﺖ‪:‬‬

‫ﺣﻤﺎﯾﺖ و ﺷﺮاﮐﺖ اﺟﺮاﯾﯽ ﺑﺎ ‪ IS‬ﺿﺮوريﺗﺮﯾﻦ ﻋﺎﻣﻞ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺑﺮاي اﯾﺠﺎد اﻧﺒﺎر داده اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﺟﺎزه ﻧﺪﻫﯿﺪ ﮐﻪ ﭘﺮوژه ﺑﺪون داﺷﺘﻦ درك روﺷﻨﯽ از اﻫﺪاف ﺗﺠﺎري و اﯾﻨﮑﻪ آﻧﻬﺎ ﭼﻄﻮر اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﭘﯿﺶ‬
‫رود‪.‬‬
‫ﺑﺎ اﺟﺮاي ﯾﮏ ﭘﺮوژه آزﻣﺎﯾﺸﯽ اﻓﺰاﯾﺸﯽ ﻣﺸﺨﺺ ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ آﯾﺎ ﻗﺎدر ﺑﻪ دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﻫﺴﺘﯿﺪ ﯾﺎ ﻧﻪ‪.‬‬
‫ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه از ‪L.G pavl‬‬
 ‫‪305‬‬ ‫اﯾﺠﺎد و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﺷﺸﻢ‬

‫‪ -6-4 6,4‬روش ﻫﺎي دﯾﮕﺮ اﯾﺠﺎد و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ‬

‫اﯾﺠﺎد ﻣﻮازي‪ :‬ﯾﮏ روش ﺳﻨﺘﯽ‬

‫روش ﻫﺎي ﺑﺴﯿﺎر دﯾﮕﺮي ﻧﯿﺰ ﺑﺮاي ﺑﻮﺟﻮد آوردن ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ وﺟﻮد دارد‪ .‬ﮐﻪ ﻫﻤﮕﯽ آﻧﻬﺎ ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ روش‬
‫‪ SDLC‬ﺳﻨﺘﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻧﺰدﯾﮑﺘﺮﯾﻦ اﯾﻦ روش ﻫﺎ ﺑﻪ ‪ SDLC‬روش اﯾﺠﺎد ﻣﻮازي اﺳﺖ‪ ،‬ﮐﻪ ﻣﺮاﺣﻞ ﻃﺮاﺣﯽ و ﭘﯿﺎده‬
‫ﺳﺎزي ﺑﻪ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻧﺴﺨﻪ ﺑﻌﺪ از ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﯾﮏ از اﯾﻦ ﻧﺴﺨﻪ ﻫﺎ ﺷﺎﻣﻞ اﯾﺠﺎد ﯾﮏ زﯾﺮ‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺟﺪا ﯾﺎ ﯾﮏ ﺷﺒﻪ ﭘﺮوژه اﺳﺖ‪ .‬ﺳﭙﺲ در ﯾﮏ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ﺗﻤﺎﻣﯽ اﯾﻦ ﻗﻄﻌﺎت ﺗﻮﺳﻂ ﺗﺠﻤﯿﻊ ﮐﻨﻨﺪه‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ در ﻗﺎﻟﺐ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﻨﺴﺠﻢ ﮔﺮد ﻫﻢ ﻣﯽ آﯾﻨﺪ‪ .‬ﺑﺨﺸﯽ از ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ‪ DSS‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﺷﮑﻞ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﭼﻬﺎر ﻣﻮﻟﻔﻪ‪ ،‬ﭘﺎﯾﮕﺎه داده‪ ،‬اﺳﺎس ﻣﺪل‪ ،‬راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮ و داﻧﺶ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ اﺳﺎﺳﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﻮازي اﯾﺠﺎد ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫روشﻫﺎي اﯾﺠﺎد ﺳﺮﯾﻊ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮدي‬
‫روش ﻫﺎي اﯾﺠﺎد ﺳﺮﯾﻊ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮدي ﻃﻮري ‪ SDLC‬را ﺗﻌﺪﯾﻞ ﮐﺮدهاﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺨﺶﻫﺎﯾﯽ از ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺳﺮﯾﻊ اﯾﺠﺎد ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﮐﺎرﺑﺮ ﻫﺮﭼﻪ ﺳﺮﯾﻊ ﺗﺮ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻋﻤﻠﮑﺮدي از آﻧﻬﺎ ﺑﺪﺳﺖ آورد‪ .‬اﯾﻦ ﮔﻮﻧﻪ روش ﻫﺎ‬
‫ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از اﯾﺠﺎد ﻣﺮﺣﻠﻪ اي‪ ،‬ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺳﺎزي و ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺳﺎزي دور اﻧﺪاﺧﺘﯽ‪ ،‬ﺗﻤﺎﻣﯽ اﯾﻦ روش ﻫﺎ در اﯾﺠﺎد‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي وب ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﺑﺰارﻫﺎي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﯾﺴﯽ وب ﺳﻮدﻣﻨﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫روش اﯾﺠﺎد ﻣﺮﺣﻠﻪ اي ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻔﮑﯿﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﻪ دﻧﺒﺎﻟﻪاي از ﻧﺴﺨﻪ ﻫﺎي ﺳﯿﺴﺘﻢ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﺮﺗﯿﺒﯽ‬
‫اﯾﺠﺎد ﺷﺪه اﻧﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﻧﺴﺨﻪ از ﻧﺴﺨﻪ ﻗﺒﻞ ﺧﻮد ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺑﯿﺸﺘﺮي را دارد‪ ،‬و اﯾﻦ ﻧﺴﺨﻪ ﻫﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻧﻬﺎﯾﯽ را ﺷﮑﻞ‬
‫ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‪ .‬ﻣﺰﯾﺖ اﯾﻦ روش اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﺎرﺑﺮان ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺳﯿﺴﺘﻢ را ﺳﺮﯾﻊ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽ آورﻧﺪ‪ .‬ﻋﯿﺐ اﯾﻦ روش‬
‫اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﮐﻪ ﮐﺎرﺑﺮان ﺑﺎ آن ﺷﺮوع ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ از ﻧﻈﺮ ﻃﺮاﺣﯽ ﻧﺎﻗﺺ اﺳﺖ‪ .‬اﮐﻨﻮن ﺑﻪ ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ‬
‫روش در اﯾﺠﺎد ‪ DSS‬ﻫﺎ و ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي وب ﻣﯽ ﭘﺮدازﯾﻢ‪ :‬ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺳﺎزي‪.‬‬
‫ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺳﺎزي ﺷﺎﻣﻞ اﺟﺮاي ﻣﺮاﺣﻞ ﺗﺤﻠﯿﻞ‪ ،‬ﻃﺮاﺣﯽ و ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻫﻤﺰﻣﺎن و ﻣﮑﺮر اﺳﺖ‪) .‬ﺷﮑﻞ‬
‫‪ (6-3‬ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎي اوﻟﯿﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺳﺮﯾﻌﺎً اﯾﺠﺎد و ﺑﻪ ﮐﺎرﺑﺮان ﻋﺮﺿﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﮐﻪ از ورودي ﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮان ﺑﺮاي‬
‫ﺗﺼﺤﯿﺢ اﯾﻦ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﺰﯾﺖ اﺻﻠﯽ اﯾﻦ روش اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺎرﺑﺮان‬
‫ﺳﺮﯾﻊ ﻣﻬﯿﺎ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﺣﺘﯽ اﮔﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﻨﻮز ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده رﺳﻤﯽ آﻣﺎده ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎزﺧﻮردﻫﺎ درﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽ ﺷﻮد و‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در ﺣﺮﮐﺖ ﺑﻪ ﺳﻮي ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﻌﺪي اﺻﻼح ﺷﻮد‪ .‬ﻫﻤﯿﻦ ﻃﻮر ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻫﺎي ﺑﯿﺸﺘﺮي ﺷﺎﯾﺪ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﯾﮑﯽ از ﻣﻌﺎﯾﺐ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺳﺮﯾﻊ ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ و ﮐﻮﺷﺸﯽ ﺑﺮاي ﺗﺼﺤﯿﺢ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت‬
‫ﻃﺮاﺣﯽ در اواﯾﻞ ﻃﺮح اﻧﺠﺎم ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪ .‬در ﻋﻮض اﯾﻦ اﺷﮑﺎﻻت در ﻃﻮل ﺗﮑﺎﻣﻞ ﺳﯿﺴﺘﻢ رﻓﻊ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ‬
‫روش ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺳﺎﺧﺖ ﺷﻮروﻟﺖ ﻣﻮﻧﺰا اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺳﺎزي ﺑﺎ دﻗﺖ و اﻋﻤﺎل ﺧﻮب ﻃﺮاﺣﯽ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﺴﯿﺎر‬
 ‫‪306‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫ﻣﻮﺛﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺳﺎزي دوررﯾﺨﺘﯽ ﺑﻪ ﻫﺮ دو روش ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺳﺎزي و روش ﺳﻨﺘﯽ ‪ SDLC‬ﺷﺒﯿﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ‪ SDLC‬ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮐﺎﻣﻞ اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه ﺑﺮاي ﮐﻤﮏ ﺑﻪ درك ﺑﯿﺸﺘﺮ درﺑﺎره ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ وﻗﺘﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﻪ درﺳﺘﯽ ﻓﻬﻤﯿﺪه ﻧﺸﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻏﻠﺐ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎي دور‬
‫رﯾﺨﺘﻨﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان آزﻣﻮن ﻫﺎي آزﻣﺎﯾﺸﯽ ﺑﺮ روي ﯾﮏ ﭼﺎرﭼﻮب اﯾﺠﺎد ﺳﺎده ﺗﺮ ﺑﺮاي آﻣﻮﺧﺘﻦ ﺑﯿﺸﺘﺮ درﺑﺎره‬
‫اﺣﺘﯿﺎﺟﺎت ﮐﺎرﺑﺮ و ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎﯾﯽ اﺳﺘﻘﺮار ﯾﺎﻓﺘﻪ اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬زﻣﺎﻧﯿﮑﻪ آزﻣﻮن آزﻣﺎﯾﺸﯽ ﻣﻮﻓﻖ ﻇﺎﻫﺮ ﺷﺪ‪ ،‬ﻧﻤﻮﻧﻪ‬
‫اوﻟﯿﻪ دور اﻧﺪاﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد و ﯾﮏ ﻃﺮح ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﯽ از ﺳﯿﺴﺘﻢ واﻗﻌﯽ ﺷﮑﻞ ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪ .‬ﺑﻌﺪ از آن‪ DSS ،‬ﺑﺎ ﯾﮑﯽ از‬
‫روﯾﮑﺮدﻫﺎي ‪ SDLC‬ﯾﺎ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺳﺎزي ﮐﺎﻣﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﻪ ﺗﻌﻤﯿﻢ ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ ﺟﺰﺋﯿﺎت را در‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺗﺪﺑﯿﺮ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
 ‫‪307‬‬ ‫اﯾﺠﺎد و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﺷﺸﻢ‬

‫اﯾﺠﺎدﻫﺎي ﭼﺎﻻك و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﯾﺴﯽ ﻓﻮق اﻟﻌﺎده‬

‫روش ﻫﺎي اﯾﺠﺎد ﭼﺎﻻك ﮔﻮﻧﻪ ﻧﺴﺒﺘﺎ ﺟﺪﯾﺪي از ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺳﺎزي ﺳﺮﯾﻊ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬روش اﯾﺠﺎد ﺳﺮﯾﻊ ﻧﺮم‬
‫اﻓﺰارﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮدي‪ .‬ﺗﻌﺪادي از اﯾﻦ روش ﻫﺎي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﯾﺴﯽ ﺳﺒﮏ وزن وﺟﻮد دارد‪ :‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﯾﺴﯽ ﻓﻮق اﻟﻌﺎده‬
‫)‪ Scrum ،(XP‬و ‪ .Crystal‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﯾﺴﯽ ﻓﻮق اﻟﻌﺎده اﺣﺘﻤﺎﻻ ﻣﺤﺒﻮب ﺗﺮﯾﻦ ﻧﻤﻮﻧﻪ از ﻓﺮاﯾﻨﺪﻫﺎي ﭼﺎﻻك‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ روش ﻫﺎ ﺳﻌﯽ در ﮐﻨﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻦ ﺑﺴﯿﺎري از ﻓﺮﻣﺎﻟﯿﺘﻪﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد در ﭼﺮﺧﻪ اﯾﺠﺎد ﺳﯿﺴﺘﻢ و ﺣﺘﯽ‬
‫ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺳﺎزي دارد‪ .‬در ﺳﺎل ‪ 2003‬دو ﺳﻮم از ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎي ‪ IT‬ﻧﻮﻋﯽ از ﻓﺮاﯾﻨﺪﻫﺎي اﯾﺠﺎد ﭼﺎﻻك ﻧﺮم اﻓﺰار را‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮده اﻧﺪ‪ .‬روش ﻫﺎي ﭼﺎﻻك ﺑﺮاي ﭘﺮوژه ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ اﺣﺘﯿﺎﺟﺎت ﻧﺎﻣﻌﯿﻦ و ﯾﺎ ﭘﺮوژه ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ اﺣﺘﯿﺎﺟﺎت‬
‫آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺎﻟﯽ ‪ AG’S ITM‬از ﺷﺮﮐﺖ داﯾﻤﻠﺮ‬
‫ﮐﺮاﺳﯿﻠﺮ از اﯾﻦ روش ﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ ﺑﺮاي ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺨﺸﯿﺪن ﺑﻪ اﯾﺠﺎد ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮدي ‪ Java‬ﺧﻮد اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﮐﺮد‪ .‬ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻫﺎي اﯾﻦ اﺑﺰارﻫﺎ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪ :‬ورودي ﻫﺎي ﺳﻨﮕﯿﻦ ﮐﺎرﺑﺮان‪ ،‬ﺗﯿﻢ ﻫﺎي ﺧﻮد – ﺳﺎزﻣﺎن ﮐﻪ ﺑﻪ‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺑﺮاي اداره ﮐﺮدن ﺧﻮد اﻋﺘﻤﺎد ﻧﺪارﻧﺪ و ﺗﺤﻮﯾﻞ اﻓﺰاﺷﯽ و روش ﻫﺎي ﭼﺎﻻك ﻧﻮﻋﺎ ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎي ﺣﺠﯿﻢ‬
‫ﻣﺴﺘﻨﺪ ﺳﺎزي را ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﭘﺮوژه اﯾﺠﺎد را در ﺑﺎﺗﻼق ﻏﺮق ﮐﻨﺪ‪ ،‬از ﺑﯿﻦ ﺑﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺮوژه ﺑﺮ اﺳﺎس‬
‫اﺣﺘﯿﺎﺟﺎت ﺑﻪ ﻗﻄﻌﻪ ﻫﺎﯾﯽ ﺗﻔﮑﯿﮏ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﮐﺪﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮدي ﺑﺮاي ﻫﺮ ﻗﻄﻌﻪ در ﺑﺎزه ﻫﺎي زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻮﺗﺎه ﺗﺤﻮﯾﻞ‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد )‪ 14‬ﺗﺎ ‪ 90‬روز( و در ﻣﻌﺮض آزﻣﻮن ﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪد ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪ .‬ﻋﻠﯽ رﻏﻢ ﻣﺰاﯾﺎ‪ ،‬ﺷﺎﯾﺪ ﻣﺸﮑﻼﺗﯽ در‬
‫ﺗﺠﻤﯿﻊ ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﭼﺎﻻك ﺑﻪ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ (2004) Beinato‬ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﺑﻬﺮه ﺑﺮدن از روش ﻫﺎي ﭼﺎﻻك ﺑﺮاي ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ در اﯾﺠﺎد ﻧﺮم اﻓﺰار را ﺷﺮﯾﺢ‬
‫ﮐﺮده اﺳﺖ‪ .‬اﺳﺎﺳﺎً‪ ،‬روش ﻫﺎي اﯾﺠﺎد ﭼﺎﻻك ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﮐﺪ را ﺑﺎرﻫﺎ ﻣﻮرد آزﻣﻮن ﻗﺮار دﻫﯿﺪ‪،‬‬
‫ﻣﺎﻟﮑﯿﺖ ﻓﺮاﯾﻨﺪ را ﺑﻪ ﮔﺮدن ﮔﯿﺮﯾﺪ‪ ،‬ﺣﺎﻣﯽ ﺗﺠﺎري داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ و ﻣﺮاﺣﻞ اﯾﺠﺎد را ﻧﻈﺎت ﮐﻨﯿﺪ ﺗﺎ ﻣﺸﮑﻼت ﺑﺎﻟﻘﻮه‬
‫را ﺑﻪ ﻣﺤﺾ روﯾﺖ ﺗﺼﺤﯿﺢ ﮐﻨﯿﺪ‪ .‬و ﺑﺎﯾﺪ در ﺻﻮرت ﻧﺎاﻣﯿﺪ ﻧﻤﺎﯾﺎن ﺷﺪن ﭘﺮوژه از ﻣﺘﻮﻗﻒ ﮐﺮدن آن راﺿﯽ ﺑﺎﺷﯿﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ او اﺿﺎﻓﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻮدﺟﻪ ﻣﺤﺪود‪ ،‬ﺗﯿﻢ اﯾﺠﺎد را ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ ﺗﻤﺮﮐﺰ ﺑﻪ واﺟﺒﺎت ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬ﺑﻮدﺟﻪ‬
‫ﻣﺤﺪود ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﺘﻮﻗﻒ ﮐﺮدن ﯾﮏ ﭘﺮوژه ﺷﮑﺴﺖ ﺧﻮرده را آﺳﺎن ﻣﯽ ﮐﻨﺪ اﺣﺘﯿﺎﺟﺎت ﺑﺎﯾﺪ در ﮐﻤﺘﺮﯾﻦ ﺣﺪ‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﭘﺮوژه ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﻧﻬﺎده ﺷﻮد ﻧﻪ اﻣﯿﺪ‪ .‬ﺗﯿﻢ ﭘﺮوژه را ﮐﻮﭼﮏ ﻧﮕﻪ دارﯾﺪ و ﻣﺪﯾﺮان ﻏﯿﺮ ‪ IT‬را‬
‫ﺑﺮاي ﭘﺮوژه اﻧﺘﺨﺎب ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﯾﺴﯽ ﻓﻮق اﻟﻌﺎده ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﺴﻬﯿﻞ ﺳﺮﯾﻊ وآﺳﺎﻧﺘﺮ اﯾﺠﺎد ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮدي ﺑﺎ ﮐﯿﻠﯿﺖ ﺑﺎﻻ اﯾﺠﺎد‬
‫ﺷﺪﻧﺪ و وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎي آن ﻫﺎ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫* ﻗﺼﺪ ﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮان ﯾﺎ ﻧﯿﺎزﻫﺎي آﻧﺎن ﮐﻪ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎي ﻧﺮم اﻓﺰار اﺳﺖ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﺮ روي ﮐﺎرت‬
‫ﻫﺎي ﺷﺎﺧﺺ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه و اﺳﺎس اﺣﺘﯿﺎﺟﺎت ﭘﺮوژه ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
 ‫‪308‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫* آزﻣﻮن ﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮدي ﺳﺎده ﺗﻮﺳﻂ ﮐﺎرﺑﺮان ﻗﺒﻞ از ﺷﺮوع ﮐﺪ ﻧﻮﯾﺴﯽ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫* ﮐﺪ ﻧﻮﯾﺴﯽ ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮدي ﺑﺴﯿﺎر ﮐﻮﭼﮑﯽ ﮐﻪ در ‪ 2‬ﯾﺎ ‪ 3‬روز اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫* ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﯾﺴﺎن ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺟﻔﺖ ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﭘﺮوژه ﺑﻪ دﻓﻌﺎت در ﻣﯿﺎن ﺗﯿﻢ ﻣﯽ ﭼﺮﺧﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﻤﺎم ﺗﯿﻢ‬
‫درك ﺻﺤﯿﺢ از ﮐﻞ ﭘﺮوژه ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬‬
‫* ﮐﺪ ﻣﮑﺮرا دوﺑﺎره اﯾﺠﺎد و ﺗﺠﺪﯾﺪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ‪ (2001) Copaland‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﯾﺴﯽ ﻓﻮق اﻟﻌﺎده از ‪ 12‬ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ اﯾﺠﺎد ﻃﺮﻓﺪاري ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ‬
‫ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫* ﺗﯿﻢ ﻫﺎي اﯾﺠﺎد ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮدي‬
‫* ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﯾﺴﯽ ﺟﻔﺖ‪ :‬دو ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﯾﺲ ﺑﺎ ﻫﻢ ﮐﺎر ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫* ﺗﻤﺎﻣﯽ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﯾﺴﺎن ﻣﺎﻟﮑﯿﺖ ﮔﺮوﻫﯽ ﮐﺪ را دارﻧﺪ و ﻧﯿﺰ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﺗﻐﯿﯿﺮ آن را‬
‫‪ Copeland‬ﺧﺎﻃﺮ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ ﺳﺎزد ﮐﻪ ﻣﺪل ﺳﺎزي ﭼﺎﻻك ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﻣﻌﯿﻨﯽ اﺳﺖ‪:‬‬
‫* اﯾﺠﺎد ﻣﺤﺘﻮاي ﺳﺎده‬
‫* آزﻣﻮن ﮐﺪ در ﻏﺎﻟﺐ اوﻗﺎت‬
‫* اﺳﺘﻔﺎده از ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻣﺪل ﻃﺮاﺣﯽ‬
‫اﺻﻠﯽ ﺗﺮﯾﻦ ﺿﻌﻒ ﻓﺮاﯾﻨﺪﻫﺎي ﭼﺎﻻك ﻋﺪم ﻣﺴﺘﻨﺪ ﺳﺎزي و ﻃﺮاﺣﯽ اﺳﺖ و ﻣﺰﯾﺖ واﺿﺢ آن ﺗﻤﺮﮐﺰ زﯾﺎد ﺑﺮ‬
‫روي آزﻣﻮن اﺳﺖ‪.‬‬

‫اﺷﮑﺎل زداﯾﯽ و آزﻣﻮن در اﯾﺠﺎد ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭼﺎﻻك‬

‫ﻫﻤﺎن ﻃﻮر ﮐﻪ ﻗﺒﻼ اﺷﺎره ﮐﺮدﯾﻢ‪ ،‬ﻓﺮآﯾﻨﺪ اﺷﮑﺎل زداﯾﯽ و آزﻣﻮﻧﺪن ﮐﻪ‪ ،‬ﮔﺮﭼﻪ ﺿﺮوري اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﻏﺎﻟﺒﺎ در اﯾﺠﺎد ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ ﻧﺎدﯾﺪه‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬روش ﻫﺎي اﯾﺠﺎد ﭼﺎﻻك )‪ (RAD‬ﻃﻮري اﺷﮑﺎل زداﯾﯽ و آزﻣﻮن را ﺳﺎﺧﺘﻪ اﻧﺪ ﮐﻪ روﺷﯽ ﺑﺮاي اﯾﺠﺎد اﯾﻦ‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎﺳﺖ‪.‬‬
 ‫‪309‬‬ ‫اﯾﺠﺎد و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﺷﺸﻢ‬

‫‪ 6,5‬ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺳﺎزي ‪ :‬ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ روﺷﻬﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ وﺿﻌﯿﺖ ‪DSS‬‬

‫ﺑﺪﻟﯿﻞ ﻧﯿﻤﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﯾﺎ ﻏﯿﺮ ﺳﺎﺧﺖ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮدن ﻃﺒﯿﻌﺖ ﻣﺴﺎﯾﻠﯽ ﮐﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ‬
‫دﻫﺪ ‪ ،‬واﻗﻌﺎ ﺑﻌﯿﺪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺪﯾﺮان و ﺗﻮﺳﻌﻪ دﻫﻨﺪﮔﺎن ‪ DSS‬درك ﮐﺎﻣﻠﯽ از ﻣﺴﺎﯾﻞ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫آﻧﻬﺎ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ داﻣﻨﻪ و ﺣﻮزه ﻣﺴﺎﯾﻞ ‪ ،‬اﻧﻮاع ﻣﺪﻟﻬﺎ ﯾﺎ ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﺑﮑﺎرﮔﯿﺮي و ﯾﺎ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪﯾﻬﺎي‬
‫اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ را ﻧﻔﻬﻤﯿﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﺴﯿﺎري از‪ DSS‬ﻫﺎ از ﻃﺮﯾﻖ ﭘﺮوﺳﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﻧﻤﻮﻧﻪ اوﻟﯿﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺳﺎﺧﺖ ﻧﻤﻮﻧﻪ اوﻟﯿﻪ ﺑﻌﻨﻮان ﻃﺮاﺣﯽ ﺗﮑﺮاري و ﯾﺎ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺗﮑﺎﻣﻠﯽ و ﺗﺪرﯾﺠﯽ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪) .‬و‬
‫ﻧﺎﻣﻬﺎي دﯾﮕﺮي ﭼﻮن ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﻣﯿﺎﻧﯽ ‪ ،‬ﻃﺮاﺣﯽ وﻓﻘﯽ و ﻃﺮاﺣﯽ اﻓﺰاﯾﺸﯽ(‬
‫ﻣﺘﺪوﻟﻮژﯾﻬﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪ اوﻟﯿﻪ ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺖ ‪DSS‬اي را ﻫﺪف ﻗﺮار داده ﮐﻪ از ﻃﺮﯾﻖ ﯾﮏ ﺳﺮي از ﮔﺎﻣﻬﺎي‬
‫ﮐﻮﺗﺎه و ﺑﺎ ﻓﯿﺪﺑﮑﻬﺎي آﻧﯽ از ﮐﺎرﺑﺮان ﺑﺘﻮاﻧﺪ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﮐﺎﻓﯽ از ﺻﺤﺖ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ و رﺷﺪ آن را ﻓﺮاﻫﻢ ﺳﺎزﻧﺪ‪.‬‬
‫از اﯾﻨﺮوي اﺑﺰارﻫﺎي ‪ DSS‬ﺑﺎﯾﺪ اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﯾﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺗﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮات را ﺑﺴﺮﻋﺖ و ﺳﻬﻮﻟﺖ ﻗﺒﻮل ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫در ﺷﮑﻞ ‪ 6,3‬ﺟﺰﯾﯿﺎت روش ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺳﺎزي را ﻧﺸﺎن داده اﯾﻢ‪ .‬ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺳﺎزي ﯾﮏ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺳﺎﺧﺖ از ﻧﺴﺨﻪ اي‬
‫ﺳﺮﯾﻊ و ﮐﺜﯿﻒ از ﺳﯿﺴﺘﻢ اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ روﯾﮑﺮد ﺗﮑﺎﻣﻠﯽ ﺑﺎ ﻃﺮح رﯾﺰي ﮐﻠﯽ‪ DSS‬وﺑﺮﺧﯽ ﺗﺤﻠﯿﻠﻬﺎ آﻏﺎز ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﮐﺎرﺑﺮان و ﻣﺪﯾﺮان ﺑﺨﻮﺑﯽ ﯾﮏ ﺑﺎﻧﯽ اﺟﺮاﯾﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﻣﻮﺿﻮع درﮔﯿﺮﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺳﺎﯾﺮ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻋﻮاﻣﻞ ﺣﯿﺎﺗﯽ ﺑﺮاي‬
‫دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﯾﺎ ﻋﻮاﻣﻠﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺷﮑﺴﺖ ﻣﻨﺠﺮ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ در ﺑﺨﺶ ﮔﺸﻮدن ﺗﺼﻮﯾﺮ اوﻟﯿﻪ از ﻣﻮﺿﻮع و‬
‫ﺑﺴﯿﺎري در ﺑﺨﺶ ‪ DSS‬در ﻋﻤﻞ و ﺑﺨﺶ ‪ DSS‬در ﺟﻌﺒﻪ ﻫﺎي ﻣﺮﮐﺰ ﺗﻮﺟﻪ اﺷﺎره ﮔﺮدﯾﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫دراداﻣﻪ ‪ ،‬ﺗﺤﻠﯿﻠﻬﺎ ‪ ،‬ﻃﺮاﺣﯽ وﻓﺎزﻫﺎي ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ﺳﺎﺧﺖ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺼﻮرت ﺗﺪرﯾﺠﯽ وﺗﺎ زﻣﺎﻧﯿﮑﻪ ﯾﮏ ﻧﻤﻮﻧﻪ‬
‫ﮐﻮﭼﮏ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ‪) .‬ﺑﺎ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻣﺸﺘﺮك ﺗﻮﺳﻂ ﺗﻮﺳﻌﻪ دﻫﻨﺪﮔﺎن ‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮان و‬
‫ﮐﺎرﺑﺮان( ﺳﭙﺲ ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي اﯾﻦ آﺧﺮﯾﻦ ﻗﻄﻌﻪ از ﺳﯿﺴﺘﻢ رخ ﻣﯽ دﻫﺪ‪ .‬ﻫﻤﺰﻣﺎن دﯾﮕﺮ ﺗﮑﺮارﻫﺎ در ﺣﻠﻘﻪ ي "‬
‫ﺗﺤﻠﯿﻞ‪-‬ﻃﺮاﺣﯽ –ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي – ﺳﺎﺧﺖ ﻧﻤﻮﻧﻪ از ﺳﯿﺴﺘﻢ " ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﻘﯿﻪ زﯾﺮﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎ اﺗﻔﺎق ﻣﯽ اﻓﺘﺪ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺗﺎ‬
‫زﻣﺎن رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﺛﺒﺎﺗﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل و رﺷﺪي ﺟﺎﻣﻊ از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻗﺎﺑﻠﯿﺘﻬﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﻬﻦ ﺷﺪه اﻓﺰوده ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎﯾﯽ ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ در ﺑﺨﺶ ﮔﺸﻮدن ﺗﺼﻮﯾﺮ از ﺳﯿﺴﺘﻢ وﯾﺎ ﺑﺨﺶ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎي‬
‫ﮐﺎرﺑﺮدي ‪ ،‬ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ اﻧﺪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﺎﺑﺒﻨﺪ‪.‬‬
‫اوﻟﯿﻦ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻋﻤﺪه ‪ ،‬زﯾﺮ ﻣﺴﺎﯾﻠﯽ را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ اﺑﺘﺪا ﺑﺎﯾﺪ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﮐﺎرﺑﺮ و ﺗﻮﺳﻌﻪ‬
‫دﻫﻨﺪه ﻣﺸﺘﺮﮐﺎً زﯾﺮﻣﺴﺎﯾﻠﯽ را ﺑﺮاي ‪ DSS‬اوﻟﯿﻪ اي ﮐﻪ ﺑﺼﻮرت ﻧﻤﻮﻧﻪ اول ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ را ﻣﺸﺨﺺ‬
‫ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺗﻼش آﻏﺎزﯾﻦ ‪ ،‬رواﺑﻂ ﮐﺎري اوﻟﯿﻪ را ﻣﯿﺎن ﺷﺮﮐﺖ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن را ﻓﺮاﻫﻢ ﺳﺎﺧﺘﻪ وﺳﺒﺐ ﮔﺸﻮدن‬
‫ﺧﻄﻮط ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬زﯾﺮ ﻣﺴﺎﯾﻞ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ اﻧﺪازه ﮐﺎﻓﯽ ﮐﻮﭼﮏ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ ﻃﺒﯿﻌﺖ ﻣﺴﺎﻟﻪ ‪ ،‬ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪﯾﻬﺎي ﯾﮏ‬
‫ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﭘﺎﯾﻪ و ﻃﺒﯿﻌﺖ اﯾﻦ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ‪ ،‬ﺑﺼﻮرت ﺷﻔﺎف و ﺳﺮﯾﻊ ﻃﻮر اﺣﺮاز ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﺑﺎﯾﺪ در ﻧﻈﺮ‬
‫ﺷﺨﺺ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺳﺎز از ارزش و ﺗﻮﺟﻪ ﺑﺎﻻﯾﯽ ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﺑﺨﺶ ﮔﺸﻮدن ﺗﺼﻮﯾﺮ اوﻟﯿﻪ ‪ ،‬زﯾﺮ ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي‬
 ‫‪310‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫ﺳﻮدرﺳﺎن ﺑﺮاي ﮐﺎرﻣﻨﺪان ﺑﻮدﻧﺪﮐﻪ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ دﯾﺪ ﻗﻮي ﺑﺮاي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ ﭼﺮاﮐﻪ ﻫﺮﮐﺴﯽ از آﻧﻬﺎ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد‪ .‬ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮدي ‪ 6,1‬ﯾﮏ واﺣﺪ ﺻﻨﻌﺘﯽ ﺗﺼﻔﯿﻪ و ﻧﺴﺨﻪ ﻫﺎي ﻣﺪل از ﮔﺰارﺷﻬﺎي‬
‫ﻣﺘﻌﺪدي ﺑﻮده ) ‪ DSS‬در ﻋﻤﻞ ‪ 6,2‬را ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ( ‪ .‬اﯾﻦ روﯾﮑﺮد ﺑﻪ ﺗﺤﺮﯾﮏ ذﻫﻦ ﻣﺪﯾﺮان و ﮐﺎرﺑﺮان در ﻣﻮرد‬
‫ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪﯾﻬﺎي دﻟﺨﻮاه آﻧﺎن از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﯾﮏ ﻧﻤﻮﻧﻪ اول ‪ ،‬ﺑﺼﻮرت اﯾﺪه آل ﮐﻮﭼﮏ اﻣﺎ ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﺑﺮاي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺳﺎزان اﺳﺖ‪ .‬ﻫﯿﭻ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗﯽ از ﺗﺤﻠﯿﻠﻬﺎي ﻋﻤﺪه ﺳﯿﺴﺘﻢ ﯾﺎ اﻣﮑﺎن ﭘﺬﯾﺮي در آن ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬درواﻗﻊ‬
‫ﺗﻮﺳﻌﻪ دﻫﻨﺪه و ﮐﺎرﺑﺮاز ﻣﯿﺎن ﻫﻤﻪ ﻣﺮاﺣﻞ ﻓﺎز ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺴﺮﻋﺖ ﻣﯽ ﮔﺬرﻧﺪ ﻫﺮﭼﻨﺪ در ﻣﻘﯿﺎﺳﯽ ﮐﻮﭼﮏ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
 ‫‪311‬‬ ‫اﯾﺠﺎد و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﺷﺸﻢ‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺎﯾﺪ ﺿﺮورﺗﺎً ﺳﺎده ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﻫﻤﺎﻧﻄﻮرﯾﮑﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ رﺷﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻄﻮر ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ارزﯾﺎﺑﯽ ﮔﺮدد‪ .‬در‬
‫اﻧﺘﻬﺎي ﻫﺮ ﭼﺮﺧﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﮐﺎرﺑﺮ و ﺗﻮﺳﻌﻪ دﻫﻨﺪه ارزﯾﺎﺑﯽ ﮔﺮدد‪ .‬در اﯾﻦ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﮐﺎﻓﯽ ﻣﯿﺎن ﮐﺎرﺑﺮ ‪،‬ﺗﻮﺳﻌﻪ‬
‫دﻫﻨﺪه و ﻓﻨﺎوري در ﻧﻬﺎﯾﺖ اﻫﻤﯿﺖ ﻗﺮاردارد‪ .‬دراﯾﻦ ﻣﯿﺎن ﺗﻌﺎدﻟﯽ ﻣﯿﺎن ﺗﻼش و ﻫﻤﮑﺎري ﮐﺎرﺑﺮ و ﺗﻮﺳﻌﻪ دﻫﻨﺪه‬
‫وﺟﻮد دارد ‪ :‬ﮐﺎرﺑﺮ در ﺟﻬﺖ ﺑﮑﺎرﮔﯿﺮي و ارزﯾﺎﺑﯽ ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪﯾﻬﺎ ﮐﺎر ﻣﯿﮑﻨﺪ و ﺗﻮﺳﻌﻪ دﻫﻨﺪه در ﻓﺎزﻫﺎي ﻃﺮاﺣﯽ و‬
‫ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ﻗﻮﯾﺘﺮ ﻋﻤﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﮐﺎرﺑﺮ ﻧﻘﺸﯽ ﻓﻌﺎل را در ﺟﻬﺖ ﺗﻘﻮﯾﺖ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺘﻌﺎرف ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺎزي‬
‫ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﺟﺎﯾﯿﮑﻪ ﻏﺎﻟﺒﺎً ﮐﺎرﺑﺮ در ﻧﻘﺶ ﻏﯿﺮ ﻓﻌﺎﻟﯽ اﺳﺖ‪.‬ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪﯾﻬﺎي داده ﯾﺎ‬
‫اﻃﻼﻋﺎات در ﻃﻮل آزﻣﺎﯾﺸﺎت ﺗﻮﺳﻌﻪ دﻫﻨﺪه ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ ﮐﺎرﺑﺮ رﺷﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ در ﻓﺼﻞ ‪ 2‬ﺗﻮﺿﯿﺢ داده ﺷﺪ ‪ ،‬ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺳﺎزان ﺑﺎﯾﺪ ﻗﺎﻟﺒﯽ را ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﻫﻮﺷﻤﻨﺪاﻧﻪ‬
‫ﺑﻪ اﺷﺘﺮاك ﮔﺬارﻧﺪ ‪ McCartty .‬و ‪ Mc Cartty2002‬ﻃﺮﻓﺪار اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﯾﮏ ﮔﺮوه ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﻨﺎوري‬
‫ﺑﻪ ﺗﻨﻈﯿﻤﺎﺗﯽ ﻧﯿﺎز دارد ﻣﺎﻧﻨﺪ دﯾﺪﮔﺎه ﻣﺸﺘﺮك از ﭘﺮوژه و ﺗﻨﻈﯿﻤﺎت ﻗﻮﻋﺪي ﺑﺮاي اﯾﻨﮑﻪ اﻋﻀﺎء ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﮐﺎر ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫)‪ Malhotra etal ( 2001‬در ﻣﻮرد اﯾﻨﮑﻪ ﯾﮏ ﮔﺮوه ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺑﺎ اﻧﻌﻄﺎف ‪ ،‬ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ﺑﺮاي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ از ﯾﮏ‬
‫ﺗﯿﻢ ﻣﻬﻨﺪﺳﯿﻦ ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺤﺼﻮل اﺻﻼح ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﺗﻮﺿﯿﺢ ﻣﯽ دﻫﺪ‪ .‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺗﯿﻢ ﺗﻮﺳﻌﻪ ‪ GSS‬ﺑﺮاي ﻣﺮاﻗﺒﺖ از‬
‫ﻧﺸﺴﺘﻬﺎي ﻓﻨﯽ ﮔﺮوه ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﺤﺼﻮل ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻄﻮرﯾﮑﻪ اﻋﻀﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ داﻧﺶ دﺳﺖ اول ﺧﻮد از‬
‫ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﺳﯿﺴﺘﻢ را اﻋﻤﺎل ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬و اﯾﻨﮑﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﻫﺎي ﮔﺮوه ﻃﺮاﺣﯽ ﺗﻌﺪﯾﻞ ﻣﯽ ﮔﺮدد ﮐﻪ اﯾﻨﻬﺎ‬
‫ﺑﺮاي اﺷﺘﺮك دﯾﺪﮔﺎه ﮐﺎرﺑﺮان اﺳﺖ‪ .‬ﺗﯿﻢ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﻏﻠﺐ ﺑﺼﻮرت ﭘﺮاﮐﻨﺪه اﻧﺪ و ﮔﺎﻫﯽ ﺑﺮاي ﺷﺮﮐﺘﻬﺎي‬
‫ﻓﻘﻂ ﺑﺮاي‬ ‫دﯾﮕﺮ ﻫﻢ ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬ﻧﯿﺎز ﺑﺮاي ﺗﻌﺎﻣﻠﯽ ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻ و ﮐﺎرﮔﺮوﻫﯽ اﻣﺮي ﺣﺎﮐﻢ اﺳﺖ‪ .‬دﯾﺪﮔﺎه‬
‫ﺳﺎﺧﺖ ﺗﯿﻤﯽ ﺑﻬﺘﺮ از ﻃﺮﯾﻖ اﻫﺮم ذﻫﻨﯽ ﺑﺮﺗﺮ و ﯾﺎ اﺑﺰارﻫﺎي راﯾﺞ ﻧﯿﺴﺖ ﺑﻠﮑﻪ اﺳﺘﻌﺪاد رﺳﺎﻧﺪن ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﺑﻪ‬
‫ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﺳﺖ‪ .‬درﮔﯿﺮﯾﻬﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺮوژه رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﺳﻄﺤﯽ ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﭘﺮﺳﺶ و ﭘﺎﺳﺦ اﺳﺖ و ﻧﯿﺎز ﺑﻪ‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺗﻌﺎﻣﻼت دارد ‪ johnson2001 ) .‬را ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ( ‪ GSS .‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻮﺳﻌﻪ دﻫﺪﮔﺎن ﻧﺮم اﻓﺰار را ﯾﺎري دﻫﺪ‪.‬‬
‫اﺑﺰارﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ ‪ CASE‬ﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎي ﺗﻌﺎﻣﻠﯽ را درﺑﺮﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل )‪Source Cast ( Web based‬‬
‫‪ Collab Net‬و ‪ VA Software‬و ‪ . Quovix‬اﯾﻦ ﻧﺴﺨﻪ ﻫﺎي ﻧﺮم اﻓﺰاري ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ‪ WEB‬ﺟﻬﺖ رﻫﮕﯿﺮي‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ ،‬ﺗﻌﺎﻣﻼت ﺑﺮﺧﻂ و ﯾﮏ ﻣﺨﺰن را ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻤﻮده اﻧﺪ‪(Fry 2002) .‬‬
‫ارزﯾﺎﺑﯽ ﺟﺰﯾﯽ ﺟﺪا ﻧﺎﭘﺬﯾﺮ از ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺗﻮﺳﻌﻪ اﺳﺖ و ﻣﮑﺎﻧﯿﺰم ﮐﻨﺘﺮﻟﯽ ﺑﺮاي ﺗﻤﺎﻣﯽ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﻃﺮاﺣﯽ ﺗﮑﺮاري‬
‫ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬ﻣﮑﺎﻧﯿﺰم ارزﯾﺎﺑﯽ ﻫﻤﺎن ﭼﯿﺰﯾﺴﺖ ﮐﻪ ﻫﻤﻪ ﺑﻬﺎ و ﺗﻼش ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﮏ ‪ DSS‬ﺳﺎزﮔﺎر ﺑﺎ ارزﺷﻬﺎ را‬
‫ﺣﻔﻆ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬در ﭘﺎﯾﺎن ارزﯾﺎﺑﯽ ‪ ،‬ﺗﺼﻤﯿﻤﯽ ﺑﺮاﯾﻦ اﺳﺎس ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺗﺼﻔﯿﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ‪ DSS‬ﯾﺎ ﺗﻮﻗﻒ آن‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﮔﺮ ارزﯾﺎﺑﯽ ‪ OK‬ﺑﺎﺷﺪ ﻣﺎ ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ﻣﻌﻤﻮل ‪DSS‬ﻣﯽ روﯾﻢ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺷﺎﻣﻞ آﻣﻮزش ﮐﺎرﺑﺮان‬
‫و ﻣﺎﻧﻨﺪآن ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬دور ﺑﻌﺪي ﮔﺴﺘﺮش ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ و ﻧﺴﺨﻪ اوﻟﯿﻪ ﺑﻬﺒﻮد ﭘﯿﺪا ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺗﻤﺎﻣﯽ ﮔﺎﻣﻬﺎي ﺗﺤﻠﯿﻞ ‪ ،‬ﻃﺮاﺣﯽ ‪،‬‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ‪ ،‬ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي و ارزﯾﺎﺑﯽ ﺑﺮاي ﺑﻬﺘﺮﺷﺪن ﺗﮑﺮار ﻣﯿﮕﺮردﻧﺪ‪.‬‬
 ‫‪312‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫ﺳﺎﻟﻬﺎي ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺗﺤﺖ ﺗﺴﻠﻂ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ‪ SDLC‬ﺳﻨﺘﯽ ‪ ،‬ﺷﺨﺺ ﺗﺤﻠﯿﻠﮕﺮ‪ ،‬ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪﯾﻬﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ و ﺳﺎﯾﺮ‬
‫داده ﻫﺎ را از ﮐﺎرﺑﺮ ﺗﺎﻣﯿﻦ ﻣﯽ ﮐﺮد و ﺑﺮاي ﯾﮏ دوره ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺑﺪﻧﺒﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﯽ رﻓﺖ ‪ .‬در ﻃﯽ زﻣﺎن‬
‫ﻣﺤﯿﻂ ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر ‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎن ‪ ،‬ﻧﯿﺎز ﮐﺎرﺑﺮان و ﺣﺘﯽ ﺧﻮد ﮐﺎرﺑﺮان ﻣﻤﮑﻦ ﺑﻮد ﻋﻮض ﺷﻮد‪ .‬در زﻣﺎﻧﯿﮑﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﺗﺤﻮﯾﻠﺪﻫﯽ ﻣﯽ ﺷﺪ ﻣﻤﮑﻦ ﺑﻮد ﻫﯿﭻ ﻧﯿﺎزي ﭘﺎﺳﺦ داده ﻧﺸﻮد ﯾﺎ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ از ﺳﺎزﻣﺎن ﺧﺎرج ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ )‬
‫ﺑﻌﻨﻮان ﯾﮏ ﻣﺜﺎل ﻋﺎﻟﯽ از اﯾﻦ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ‪ Vender,Van Dyke ,Prybutoke,2002‬را ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ‪ (.‬در ﺳﺎﺧﺖ ﻧﻤﻮﻧﻪ‬
‫اوﻟﯿﻪ ‪ ،‬ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﮔﺎﻣﻬﺎي آﻏﺎزﯾﻦ ‪ ،‬ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ اﻧﺘﻈﺎر آن ﻣﯽ رود ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﮐﻪ ﺗﺤﻠﯿﻠﻬﺎي اوﻟﯿﻪ ﻧﺎﻗﺺ‬
‫ﺑﻮده اﺷﺎره ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫روﯾﮑﺮد ﻃﺮاﺣﯽ ﺗﮑﺮاري ﮐﺎرﺑﺮدي ﺧﺎص از ‪ DSS‬را ﻣﯽ ﺳﺎزد ‪ .‬اﯾﻦ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺑﺸﮑﻠﯽ ﺳﺮراﺳﺖ ﺑﺮاي ﯾﮏ‬
‫ﻃﺮاﺣﯽ ‪ DSS‬ﺟﻬﺖ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ از ﻓﺮد ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ‪ .‬ﻓﺮاﯾﻨﺪ در ﺣﺎﻟﺘﯿﮑﻪ ﺑﺮاي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ از ﮔﺮوه ﯾﺎ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺎﺷﺪ‬
‫ﭘﯿﭽﯿﺪه ﻣﯿﮕﺮدد ﮐﻪ اﻟﺒﺘﻪ ﻧﺎﻣﻌﺘﺒﺮ ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬ﻣﺨﺼﻮﺻﺎً اﯾﻨﺠﺎ ﻧﯿﺎز ﺑﺰرﮔﺘﺮي ﺑﺮاي ﻣﮑﺎﻧﯿﺰم ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ از ارﺗﺒﺎﻃﺎت از‬
‫ﺟﻤﻠﻪ ﮐﺎرﺑﺮان و ﺗﻮﺳﻌﻪ دﻫﻨﺪﮔﺎن وﺟﻮد دارد ‪.‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻧﯿﺎزي ﺑﺮاي ﻣﮑﺎﻧﯿﺰم ﻣﻨﻄﺒﻖ ﮐﺮدن ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻓﺮدي ‪ ،‬در‬
‫زﻣﺎﻧﯿﮑﻪ ﻧﮕﻬﺪاري از ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ راﯾﺞ ﻣﺮﮐﺰي ﮐﻪ ﺑﺮاي ﻫﻤﻪ ﮐﺎرﺑﺮان اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﺳﺖ ‪ ،‬وﺟﻮد دارد‪.‬‬
 ‫‪313‬‬ ‫اﯾﺠﺎد و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﺷﺸﻢ‬

‫ﺑﺴﯿﺎري از ‪ DSS‬ﻫﺎ و وب ﺳﺎﯾﺘﻬﺎ ﺑﺎ روش ﺳﺎﺧﺖ ﻧﻤﻮﻧﻪ اوﻟﯿﻪ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اوﻟﯿﻦ دﻟﯿﻞ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ‬
‫ﺳﺎﺧﺖ ﻧﻤﻮﻧﻪ اوﻟﯿﻪ ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ دﻫﻨﺪه ﮔﺎن اﯾﻦ اﻣﮑﺎن را ﻣﯽ دﻫﺪ ﺗﺎ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده ) و ﺷﺎﯾﺪ ﺟﺰﯾﯽ ( را‬
‫را ه اﻧﺪازي وآﻧﺮا ﻧﺴﺒﺘﺎً ﺳﺮﯾﻊ اﺟﺮا ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬و اﮔﺮ ﻧﮕﺎه ﯾﮏ ﺟﺎﻧﺒﻪ ‪ DSS‬و وب ﺳﺎﯾﺘﻬﺎ ﻫﻨﻮز ﮐﺎﻣﻞ ﻧﺸﺪه اﻣﺎ‬
‫ﻫﻤﯿﺸﻪ در وﺿﻌﯿﺖ ﺗﮑﺎﻣﻞ ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺖ ﻧﻤﻮﻧﻪ اوﻟﯿﻪ از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﮔﺰﯾﻨﻪ اي اﯾﺪه آل ﺑﺎﺷﺪ ) ﺑﺨﺶ ‪ DSS‬در‬
‫ﮐﺎﻧﻮن ﺗﻮﺟﻪ ‪ 6,18‬را ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ( ‪ .‬ﺑﺮﺧﯽ از ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺳﺎزﯾﻬﺎ از ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﻏﯿﺮ ‪ DSS‬از ﻃﺮﯾﻖ ﻫﻤﺎن ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎي ﻧﺮم‬
‫اﻓﺰارﻫﺎي ﮐﻪ ﺑﺮاي ﺗﻮﺳﻌﻪ ‪ DSS‬اﻧﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻮﻟﺪﻫﺎي ‪ DSS‬و اﺑﺰارﻫﺎي ﮔﺰارﺷﺪﻫﯽ ‪،‬‬
‫ﻣﻮﻟﺪﻫﺎي راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮ ﮔﺮاﻓﯿﮑﯽ و ﺻﻔﺤﺎت ﮔﺴﺘﺮده ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﯾﮏ ﻣﻮﻟﺪ ﮐﺎرﺑﺮدي اﻏﻠﺐ ﭼﯿﺰي ﺟﺰ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ‬
‫اي از اﺑﺰار ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺳﺎزي ﻧﯿﺴﺖ ﮐﻪ ﮔﺴﺘﺮه وﺳﯿﻌﯽ از ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ را ﻓﻌﺎل ﺳﺎﺧﺘﻪ و ﺑﻪ ﯾﮏ ﻣﻮﻟﺪ‪ DSS‬ﯾﺴﯿﺎر‬
‫ﺷﺒﯿﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺧﺼﻮﺻﺎً ﺗﻮﺳﻌﻪ ‪ DSS‬از ﻃﺮﯾﻖ ﺳﺎﺧﺖ ﻧﻤﻮﻧﻪ اوﻟﯿﻪ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﺨﺎﻃﺮ دﻻﯾﻞ زﯾﺮ اﺳﺖ‪:‬‬
‫ﮐﺎرﺑﺮان و ﻣﺪﯾﺮان در ﻫﺮ ﻓﺎزو ﻫﺮ ﺗﮑﺮاري درﮔﯿﺮ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬ذات ﺗﮑﺮار ﺑﻪ ﮐﺎرﺑﺮان اﺟﺎزه ﻣﯽ دﻫﺪ ﺗﺎ در‬
‫ﻃﺮاﺣﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ درﮔﯿﺮ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺴﯿﺎرﻫﻢ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ‪.‬اﯾﻦ روﯾﮑﺮد از ﯾﮏ ﻧﯿﺎز ﺑﺮاي اﯾﺠﺎد ﻣﻬﺎرت در ﮐﺎرﺑﺮان و‬
‫ﺗﺸﺨﯿﺺ اﯾﻨﮑﻪ ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ﻣﻮﻓﻖ اﺳﺖ ﺑﺎ درﮔﯿﺮﺷﺪﻧﻬﺎي ﻓﻌﺎﻻﻧﻪ ﺑﺴﯿﺎر آﺳﺎن ﻗﺎﺑﻞ ﺣﺼﻮل اﺳﺖ‪ .‬ﮔﺎﻫﯽ اﯾﻦ‬
‫درﮔﯿﺮ ﺷﺪن روش ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺸﺘﺮك ‪ joint application development‬ﯾﺎ ‪ JAD‬ﺧﻮاﻧﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻮﺿﻮع آﻣﻮزش ﺻﺮاﺣﺘﺎً در ﭘﺮوﺳﻪ ﻃﺮاﺣﯽ ﻗﺮارﮔﺮﻓﺘﻪ ‪ .‬درﺣﺎﻟﯿﮑﻪ ﮐﺎرﺑﺮان در ﻃﺮاﺣﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ درﮔﯿﺮ ﻣﯽ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ ‪ ،‬ﻫﺮدو ﻃﺮف ﮐﺎرﺑﺮان و ﺗﻮﺳﻌﻪ دﻫﻨﺪﮔﺎن ﺳﯿﺴﺘﻢ در ﻣﻮرد ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ و ﻣﺴﺎﯾﻞ ﻣﺨﺘﻠﻂ ﺑﺎ ﺳﺎﺧﺖ‬
‫ﯾﺎﻓﺘﮕﯽ ﻧﺎﻗﺺ و ﻧﯿﺰ در ﻣﻮرد ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻣﺴﺘﻌﺪ ﺑﮑﺎرﮔﯿﺮي ﺑﺎﺷﻨﺪ آﻣﻮزش ﻣﯽ ﺑﯿﻨﻨﺪ ‪.‬‬
‫اﺳﺎﺳﺎً ﺳﺎﺧﺖ ﻧﻤﻮﻧﻪ اوﻟﯿﻪ ﭼﺮﺧﻪ ﺣﯿﺎت ﻣﺘﻌﺎرف ﻣﻄﺮح در ﮔﺎم ﻣﯿﺎﻧﯽ ‪ 7‬ﯾﺎ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪﯾﻬﺎي اﻃﻼﻋﺎت را‬
‫ﮐﻨﺎر ﻣﯽ ﮔﺬارد‪ ).‬ﺟﺪول ‪ 6,1‬را ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ(‪ .‬ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪﻫﺎ ﺑﺎ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ آزﻣﺎﯾﺸﺎت رﺷﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ ..‬اﯾﻦ راﻫﺒﺮد ﭼﻨﯿﻦ ﻓﺮض‬
‫ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﻓﻘﻂ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪﯾﻬﺎ ﺑﺼﻮرت ﺟﺰﯾﯽ در اﺑﺘﺪاي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ درك ﺷﺪه اﻧﺪ و و ﺳﻌﯽ دارد ﺗﺎ ﺑﺎ‬
‫درﮔﯿﺮﺷﺪن ﻓﻌﺎل ﮐﺎرﺑﺮان ﺑﺼﻮرت ﮐﻢ ﻫﺰﯾﻨﻪ و ﺑﺎ ﻓﯿﺪﺑﮏ ﺳﺮﯾﻊ از ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺗﻮﺳﻌﻪ‪ ،‬آﻧﻬﺎ را ﺑﻮﺿﻮح ﻣﺸﺨﺺ‬
‫ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫ﯾﮏ ﻣﻌﯿﺎر ﮐﻠﯿﺪي از ﻃﺮﯾﻖ ﺳﺎﺧﺖ ﻧﻤﻮﻧﻪ اوﻟﯿﻪ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽ آﯾﺪ ﮐﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻢ ﻣﯿﺎن ﺗﮑﺮارﻫﺎﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻓﯿﺪﺑﮑﻬﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺳﺮﯾﻊ ﺑﺎﺷﻨﺪ اﯾﻦ ﻣﻌﯿﺎر از ﻓﺮاﯾﻨﺪ آﻣﻮزش ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽ آﯾﺪ‪ :‬درﺳﺖ و ﺑﻤﻮﻗﻊ ﺑﻮدن ﻓﯿﺪﺑﮑﻬﺎ‬
‫ﻻزﻣﻪ آﻣﻮزش اﺛﺮﺑﺨﺶ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻧﻤﻮﻧﻪ اوﻟﯿﻪ ﺑﺎﯾﺪ ارزان ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬و از ﺣﺪ آﺳﺘﺎﻧﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺮاي ارزش ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ و ﺗﺮاز ﻣﺎﻟﯽ ﻣﺘﻌﺎرف ﮐﻤﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﮏ ﻧﻤﻮﻧﻪ اوﻟﯿﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﯾﮏ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ رﯾﺴﮏ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﻣﺨﺼﻮﺻﺎً ﺑﺮاي ﯾﮏ ‪ . DSS‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ‬
 ‫‪314‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ دوم‬

‫ﺑﺪﻟﯿﻞ اﯾﻨﮑﻪ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﯾﮏ ‪ ، DSS‬ﻏﯿﺮﻗﺎﺑﻞ ﻟﻤﺲ و ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺗﯽ ﭼﻮن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺳﺎزي ﻗﺎﺑﻞ ﺑﻬﺒﻮد ﯾﺎ ﺧﻮش‬
‫ﻓﻬﻢ ‪ ،‬ﯾﮏ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري ﺑﺎﻻ در ﯾﮏ ﺗﺼﻤﯿﻢ اﺳﺖ‬

‫‪ DSS‬در ﮐﺎﻧﻮن ﺗﻮﺟﻪ‬

‫‪ ---‬ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺷﺮﮐﺘﻬﺎ ﻧﯿﺮوي ﺧﻮد را در ﺟﻬﺖ ﺳﺮﻋﺖ ﻓﻨﺎوري اﻃﻼﻋﺎت ﺑﮑﺎر ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ‪----‬‬
‫در اﯾﻨﺠﺎ اﺻﻮﻟﯽ ﻫﺴﺖ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﯾﮏ ﭘﺮوژه را از ﻣﺤﺮﮐﯽ ﺑﺎ ﯾﮏ ﺿﺮﺑﻪ ﺑﻪ ﻣﺤﺮﮐﯽ ﻣﺴﺘﻤﺮ ﺗﻌﻮﯾﺾ‬
‫ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﺴﯿﺎري از آﻧﻬﺎ درﮔﯿﺮ ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎي روش ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪ اوﻟﯿﻪ ﺷﺪه اﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ -5‬واﮔﺬاري ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﺑﺰرﮔﯽ ﮐﻪ ﭘﯿﺶ از اﯾﻦ‬
‫در ﺷﺮف وﻗﻮع ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -6‬ﺷﮑﺴﺘﻦ ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﻋﻤﺪه ﺑﻪ ﻗﻄﻌﺎت ﻗﺎﺑﻞ‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺑﺮ ﺗﺤﻮﯾﻠﺪﻫﯽ‬
‫‪ -7‬ﺑﮑﺎرﮔﯿﺮي ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻨﺪي ﺷﺪه‬
‫‪ -8‬ﺑﺨﺪﻣﺖ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﻬﯿﺎ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﺳﺮوﯾﺴﻬﺎي ‪IT‬‬
‫‪ -1‬ﻫﺪف ﮔﺬاري ﺑﺮ ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﮐﻮﭼﮏ و‬
‫ﺗﺎﮐﺘﯿﮑﯽ‪.‬‬
‫‪ -2‬آراﯾﺶ ﻣﻮاردﮐﺎرﺑﺮدي ﺑﺼﻮرت ﺗﮑﺮاري‬
‫وﻗﺎﺑﻞ ﺑﺎز ﺑﻮدن ﺑﺮاي اﺧﺘﺼﺎﺻﯽ ﺷﺪن‬
‫‪ -3‬اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﺨﺖ اﻓﺰارﻫﺎي ﻣﺮﺗﻔﻊ ﮐﻨﻨﺪه ﻧﯿﺎز‬
‫‪ -4‬اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﻨﺎوري ﺷﯽء‬

‫ﻓﻮاﯾﺪ ﺳﺎﺧﺖ ﻧﻤﻮﻧﻪ اوﻟﯿﻪ‬

‫ﺑﺮﺧﯽ از ﻓﻮاﯾﺪ ﻋﻤﺪه ﺳﺎﺧﺖ ﻧﻤﻮﻧﻪ اوﻟﯿﻪ ﺑﺪﯾﻦ ﻗﺮار اﺳﺖ‪:‬‬
‫ﮐﻮﺗﺎه ﺑﻮدن زﻣﺎن ﺗﻮﺳﻌﻪ‬
‫ﮐﻮﺗﺎه ﺑﻮدن زﻣﺎن ﭘﺎﺳﺦ ﮐﺎرﺑﺮ )ﻓﯿﺪﺑﮏ از ﺟﺎﻧﺐ ﮐﺎرﺑﺮ(‬
‫ﺑﻬﺒﻮد در ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﮐﺎرﺑﺮ از ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ ،‬از ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ آن ‪ ،‬از ﻗﺎﺑﻠﯿﺘﻬﺎي ﺳﯿﺴﺘﻢ‪.‬‬
‫ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺑﻮدن ﻫﺰﯾﻨﻪ‬

‫ﻧﮑﺎت ﻣﻀﺮ و ﻣﺤﺪودﯾﺘﻬﺎي ﺳﺎﺧﺖ ﻧﻤﻮﻧﻪ اوﻟﯿﻪ‬

‫زﻣﺎﻧﯿﮑﻪ ﭼﻨﯿﻦ روﯾﮑﺮدي ﺑﮑﺎر ﻣﯽ رود ‪ ،‬ﻣﻨﺎﻓﻌﯽ ﮐﻪ ﺑﺨﺎﻃﺮ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻨﺪي ﮐﺮدن ﻣﺤﺘﺎﻃﺎﻧﻪ ‪ ،‬از ﻃﺮﯾﻖ ﻫﺮﮐﺪام از ﻣﺮاﺣﻞ ﭼﺮﺧﻪ‬
‫ﻋﻤﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺣﺎﺻﻞ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ ،‬از دﺳﺖ ﻣﯽ رود ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺷﺎﻣﻞ ﯾﮏ ﯾﺎدﮔﯿﺮي از اول ﺗﺎ آﺧﺮ از ﻓﻮاﯾﺪ ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي اﻃﻼﻋﺎت و‬
‫ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎ ‪ ،‬ﯾﮏ ﺳﺮي ﺗﻮﺿﯿﺤﺎت ﺑﺎ ﺟﺰﯾﯿﺎت از ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪﯾﻬﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر و ﮐﺎرﺑﺮان ﺑﺎ آﻣﺎدﮔﯽ ﺧﻮب اﺳﺖ‪.‬ﺑﻬﺮ ﺣﺎل ﻣﯽ‬
‫ﺗﻮان از ﻃﺮﯾﻖ اﺳﺘﻔﺎده از اﺑﺰار ‪ CASE‬ﺑﺮاي ﺑﻪ اﺟﺮا در آﻣﺪن ﺳﺎزﮔﺎري از اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻣﯽ ﺗﻮان ﻃﻔﺮه رﻓﺖ‪.‬‬
 ‫‪315‬‬ ‫ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮔﺮوﻫﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻫﻔﺘﻢ‬

‫ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺨﺎزن داده‪Datawarehouse‬‬

‫روش ﻣﺨﺎزن داده ‪NCR‬‬

‫روش ﻣﺨﺰن داده ﺳﺮﯾﻊ اﻧﺴﯿﺘﻮ ‪SAS‬‬
‫روش ﻣﺎﯾﮑﺮوﺳﺎﻓﺖ‬
‫روش ‪Kimball‬‬
‫‪ Gbison(2002) ,O Donnel, Arnott‬روﺷﻬﺎي ﻓﻮق را ﺗﺤﻠﯿﻞ و ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬در ﺣﺎﻟﯿﮑﻪ ﻫﺮ ﯾﮏ از‬
‫روﺷﻬﺎ در ﻣﺴﯿﺮ ﺧﻮد ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻮد ‪ ،‬ﺑﻌﻀﯽ روﺷﻬﺎ ﺗﻼش ﺑﯿﺸﺘﺮي را ﺻﺮف ﻃﺮح رﯾﺰي ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ )ﻣﺜﻼ ‪ (NCR‬و‬
‫ﺑﻘﯿﻪ ﻧﻪ ‪ .‬در ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺣﺎﻻت ﯾﮏ ﭘﺮوژه زﻣﺎﻧﯿﮑﻪ ﺷﮑﺴﺖ ﻣﯽ ﺧﻮرد ‪ ،‬اﯾﻦ اﻣﺮ ﺑﺪﻟﯿﻞ ﮐﻤﺒﻮدي در آزﻣﺎﯾﺶ روي‬
‫ﺑﺨﺶ ﻣﻬﻨﺪﺳﺎن ﯾﺎ ﭘﯿﺎده ﺳﺎزان ﺑﻮد و اﯾﻨﮑﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺒﺎدرت ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺮوژه ﺑﺴﯿﺎر ﺑﺰرﮔﯽ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ 6,6‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺗﻐﯿﯿﺮات‬
‫ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ﯾﺎ اﺻﻼح ﯾﮏ ‪ DSS‬ﯾﺎ ﭼﯿﺰي ﻣﺸﺎﺑﻪ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻓﻨﺎوري اﻃﻼﻋﺎت ‪ ،‬ﺑﻬﻤﺮاه ﺧﻮدش ﺗﻐﯿﯿﺮات را وارد ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﯽ‬
‫ﻧﻤﺎﯾﺪ ‪.‬اﺳﺎﺳﺎً ﺷﻐﻠﻬﺎي ﻣﻮرد ﻋﻼﻗﻪ در ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻧﺮ م اﻓﺰار در ﻃﻮل ﭼﻬﻞ ﺳﺎل ﭼﻨﯿﻦ ﻣﺸﮑﻼﺗﯽ را داﺷﺘﻪ اﻧﺪ ‪ .‬ﭼﺮا ﮐﻪ اﻓﺮاد ﺑﺨﻮﺑﯽ ‪،‬‬
‫ﺗﻐﯿﯿﺮات را اداره ﻧﻤﯽ ﮐﺮده اﻧﺪ‪ . (Humphrey 2002) .‬ﯾﮑﯽ از وﻇﺎﯾﻒ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﺸﮑﻞ اﻣﺎ ارزﺷﻤﻨﺪ‪ ،‬ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺪﯾﺮان ﺑﺎﯾﺪ اﯾﻔﺎ‬
‫ﺷﻮد ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺗﻐﯿﯿﺮات اﺳﺖ‪.‬اﯾﻦ اﻣﺮ ﺑﻄﻮر ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ اي ﭘﺮوﺳﻪ ي ﻣﺎﻫﺮاﻧﻪ اي اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮاي ﻫﺰاره ﺟﺪﯾﺪ ﭘﯿﺸﺘﺎران ‪) ....‬‬
‫‪machiavellis the prince‬را ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ‪ (.‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺗﻔﯿﯿﺮات زﻣﺎﻧﯽ ﺑﺮاي ‪ DSS‬وﺧﯿﻢ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﮐﺎرﺑﺮان ﺗﻨﻬﺎ ﺳﻌﯽ در ﺣﻞ‬
‫ﻣﺸﮑﻼت دارﻧﺪ ﻧﻪ اﯾﻨﮑﻪ داده ﯾﺎ اﻃﻼﻋﺎت را از ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﺑﮑﺎرﺑﺮﻧﺪ‪ .‬در اﯾﻨﺠﺎ راﻫﻬﺎي زﯾﺎدي ﺑﺮاي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﯾﮏ ﭘﺮوﺳﻪ‬
‫ﺗﻐﯿﯿﺮ وﺟﻮد دارد‪ Dupu2002) .‬را ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ‪ (.‬ﮐﺎرﻣﻨﺪان ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﺟﺪﯾﺪ آﻧﮕﻮﻧﻪ ﮐﻪ ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ﺷﺪه اﻧﺪ ﺧﻮ ﺑﮕﯿﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫)‪ Trepper‬را ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ‪ (.‬ﻋﻤﻮﻣﺎً ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻄﻮر ﮐﺎﻣﻞ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺪﯾﺮان ارﺷﺪ ﺳﺎزﻣﺎن ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ Xu ,Kaye2002) .‬را‬
‫ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ‪ (.‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻫﺮ ﮐﺴﯽ ﮐﻪ ﺑﻬﺮﺷﮑﻠﯽ از ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻣﺘﺎﺛﺮ ﻣﯿﮕﺮدد ﺑﺎﯾﺪ در ﮔﯿﺮﺷﻮد‪ Chiasson ,lovato2001) .‬را ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ‪(.‬‬
‫آﻣﻮزﺷﻬﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﯿﺰ ﻣﻬﻤﻨﺪ اﻣﺎ درﮔﯿﺮ ﮐﺮدن ﺗﻤﺎﻣﯽ اﻓﺮاد ﻣﻮﺛﺮ‪ ،‬در ﺗﻤﺎﻣﯽ ﻣﺮاﺣﻞ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻧﯿﺰ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻬﻢ اﺳﺖ‪ DSS) .‬در ﻋﻤﻞ‬
‫‪ 6,19‬را ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ‪(.‬‬
 ‫‪316‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫‪ DSS‬در ﻋﻤﻞ ‪6,19‬‬

‫درﮔﯿﺮ ﮐﺮدن ﮐﺎرﺑﺮان در ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﺴﯿﺎر ﺣﯿﺎﺗﯽ اﺳﺖ‪.‬‬

‫در ﺷﺮﮐﺖ ‪ Frito-lay‬ﻣﺪﯾﺮان زﻣﺎﻧﯽ دﭼﺎر اﺷﺘﺒﺎﻫﯽ ﺷﺪﻧﺪﮐﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪ اوﻟﯿﻪ از ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﻮرﺗﺎل ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ را ﺗﻮﺳﻌﻪ‬
‫دادﻧﺪ وﻟﯽ از درﮔﯿﺮﮐﺮدن ﺗﯿﻢ ﻓﺮوش در ﻃﺮاﺣﯽ اﺑﺰار ﻃﺮاﺣﯽ ﻏﻔﻠﺖ ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ اﻣﺮ ﺑﻄﻮرﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﭘﺬﯾﺮش ﮐﺎرﺑﺮان ﺳﯿﺴﺘﻢ را‬
‫ﻣﺘﺰﻟﺰل ﺳﺎﺧﺖ‪ .‬ﺑﻌﺪﻫﺎ ﻻزم ﺷﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ ﺑﺎزﻧﮕﺮي و ﺟﺎﺳﺎزي ﻣﻮارد اﺷﺘﺒﺎه ‪ ،‬از ﻧﯿﺮوي ﺣﻤﺎﯾﺘﯽ ﺑﺨﺶ ﻓﺮوش ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري ﮔﺮدد‬
‫ﻫﻤﺂﻧﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﮔﻤﺎن ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ اﺑﺰارﻫﺎي ﺗﺠﺪﯾﺪ ﻧﻈﺮ ﺷﺪه ﺗﻨﻬﺎ اﺗﻼف وﻗﺖ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﻇﺮف ﭼﻬﺎرﻣﺎه ﺗﯿﻢ ﭘﺮوژه ﺑﺎ اﻓﺮاد ﺑﺨﺶ‬
‫ﻓﺮوش ﺑﺼﻮرت ﺗﻨﮕﺎﺗﻨﮓ ﮐﺎرﮐﺮد ‪ .‬ﻫﻤﮑﺎري ) درﮔﯿﺮﺷﺪن ( ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻌﻨﯽ دار ﮔﺮدش ﻣﺎﻟﯽ اﻧﺠﺎﻣﯿﺪ‪ .‬درﮔﯿﺮ ﺷﺪﻧﻬﺎي اوﻟﯿﻪ‬
‫ﮐﺎرﺑﺮان ﺑﺴﯿﺎر اﺳﺎﺳﯽ اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻃﺮاﺣﯽ وارد ﺷﻮﻧﺪ ﺑﻪ اﺑﺰارﻫﺎي ﻃﺮاﺣﯽ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﯾﮏ ﺗﯿﻢ ﺗﻮﺳﻌﻪ ‪ ،‬ﮔﻮش‬
‫ﻓﺮادادن ﺑﻪ ﻧﯿﺎزﻫﺎي آﻧﻬﺎ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻬﻤﺘﺮ از اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﭼﯿﺰﻫﺎﯾﯽ ﺑﺮاي ﮐﻤﮏ ﺑﻪ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﻫﺎي ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر ﺷﺮﮐﺖ ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﯿﺪاﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺪﯾﺮ ﭘﺮوژه ﺑﺎﯾﺪ از ﺗﺒﺤﺮ ﺧﻮﺑﯽ در ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﺮﺧﻮردارﺑﺎﺷﺪﺧﺼﻮﺻﺎً زﻣﺎﻧﯿﮑﻪ ﺑﺎ ﻣﺪﯾﺮان و ﮐﺎرﺑﺮان ﺳﺮو ﮐﺎر‬
‫دارد‪ Melymuka(2001a) .‬ده ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻇﺎﻫﺮاً ﺳﺎده را ﺑﺮاي ﺑﮑﺎرﮔﯿﺮي ﮐﺎرﺑﺮان در ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪DSS) .‬‬
‫درﮐﺎﻧﻮن ﺗﻮﺟﻪ‪ 6,20‬را ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ‪ (.‬ﻣﻄﻤﺌﻨﺎً ﻣﻮﻓﻘﯿﺘﻬﺎي ﭘﺮوژه ﺑﻪ ﺳﯿﺎﺳﺘﻬﺎﯾﯽ ﺑﺴﺘﮕﯽ دارد ﮐﻪ ﻫﻤﻪ ﺗﺎﺛﯿﺮﮔﺬاران را درﮔﯿﺮﮐﻨﺪ‪ .‬ﺳﯿﺎﺳﺘﻬﺎ‬
‫ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﺮاي ﺣﻔﻆ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻻزم ﺑﺎﺷﺪ)‪ Levinson ,kemp2002‬را ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ‪ (.‬اﻋﺘﻤﺎد ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﺣﻔﻆ ﺷﻮد‪.‬‬
‫)‪ Gonzales2001‬را ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ‪ (.‬ﮔﺎﻫﯽ اﯾﻦ اﻋﺘﻤﺎد ﺑﻪ ﺳﺨﺘﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﺣﺼﻮل اﺳﺖ و اﯾﻦ زﻣﺎﻧﯿﺴﺖ ﮐﻪ ﻣﺸﺎوران ﺑﯿﺮوﻧﯽ ﺑﮑﺎرﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه‬
‫اﻧﺪ‪.‬ﺑﻌﻀﯽ اوﻗﺎت اﻓﺮاد ﺑﯿﺮوﻧﯽ آﻧﭽﻨﺎﻧﮑﻪ ﻋﻮاﻣﻞ ﺑﯿﺮوﻧﯽ دﯾﺪه ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﺳﺎده ﺑﻨﻈﺮ ﻣﯽ رﺳﻨﺪ‪ .‬وﻟﯽ اﻓﺮادي ﮐﻪ ﺑﻨﻈﺮ ﻣﯽ رﺳﺪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ‬
‫اﯾﺠﺎد ﮔﺴﺴﺘﮕﯽ ﻣﺒﺎدرت ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺗﺎ اﯾﻨﮑﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮات درﺳﺘﯽ را ﺑﻮﺟﻮد آورﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻮﻗﻌﯿﺘﻬﺎي ﺳﺨﺖ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ از ﻃﺮﯾﻖ ﻣﺸﺨﺺ ﺳﺎزﯾﻬﺎي دﻗﯿﻖ و اوﻟﻮﯾﺘﮕﺬاري ﺗﮑﺮاري ﭘﺮوژه ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﮔﺮدد‪ .‬ﯾﮏ روﯾﮑﺮد‬
‫‪ ،‬ﻣﺎﺗﺮﯾﺲ ﻋﺪم ﮐﺎر ‪ ،‬ﺑﺮﺧﻮرد و ﻣﻤﮑﻦ ﺑﻮدن ‪ DIF‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ Gonzales2001) .‬را ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ‪ (.‬اﯾﻦ روﯾﮑﺮد ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻓﺎﯾﺪه‬
‫ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻤﻮدن ﻣﻨﺎﺳﺒﺎت ﻣﺸﺘﺮك ‪ ،‬ﻫﻤﭙﻮﺷﺎﻧﯿﻬﺎ ‪ ،‬ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪﯾﻬﺎ ‪ ،‬اوﻟﻮﯾﺖ ﮔﺬاري ﺗﮑﺮارﻫﺎ را اﺛﺒﺎت ﮐﻨﺪ و ﺑﺮاي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺳﺎزﯾﻬﺎي ﺑﺪون‬
‫ﺑﺎﯾﺎس ﺑﮑﺎر رود‪.‬‬
‫ﯾﮏ روﻧﺪ ﮐﺎر ﺑﺮاي ﻧﮕﻬﺪاري ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎ ﻣﻮﺟﻮد و ازﻗﺒﻞ ﺑﻪ ﺟﺎ ﻣﺎﻧﺪه از ﻃﺮﯾﻖ ارﺗﻘﺎي آﻧﻬﺎ ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﯾﮏ ﻧﺮم اﻓﺰار ﻧﻬﺎﯾﯽ ﺑﺮﭘﺎﯾﻪ‬
‫وب اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ داده ﺷﺪه ‪.‬در ﺣﺎﻟﯿﮑﻪ اﯾﻦ اﻏﻠﺐ ﯾﮏ ﺗﺜﺒﯿﺖ ﺧﻮب و ﺳﺮﯾﻊ اﺳﺖ اﻣﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻧﺼﺐ ﯾﮏ ﻣﻮﺗﻮرﺟﺖ ﺑﺮروي ﯾﮏ‬
‫ﻣﺎﺷﯿﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﻣﺎﺷﯿﻦ در ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﮑﺴﺖ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻓﺮاﯾﻨﺪﻫﺎي ﮐﺴﺐ و ﮐﺎرﺟﺎري را ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ‬
‫ﻧﮑﻨﻨﺪ‪ .‬اﯾﻨﮑﻪ زﻣﺎن ﺗﻌﻮﯾﺾ ﮐﻞ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻗﺒﻠﯽ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﻮد ﺑﺴﯿﺎر اﻫﻤﯿﺖ دارد‪.‬‬
 ‫‪317‬‬ ‫ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮔﺮوﻫﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻫﻔﺘﻢ‬

‫‪ DSS‬در ﮐﺎﻧﻮن ﺗﻮﺟﻪ ‪6,20‬‬

‫ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﺑﮑﺎرﮔﺮﻓﺘﻦ ﮐﺎرﺑﺮان در ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻧﺮم اﻓﺰار‬

‫اﻏﻠﺐ ﮐﺎرﺑﺮان ﻧﻤﯽ داﻧﻨﺪ ﮐﻪ ﭼﻪ ﻣﯽ ﺧﻮاﻫﻨﺪ و ﯾﺎ اﺣﺘﯿﺎج دارﻧﺪ‪ .‬ﯾﮏ ﻣﺪﯾﺮ ﭘﺮوژه ﺧﻮب ﺑﺎ ﺑﺮﻗﺮاري ارﺗﺒﺎط ﻣﻨﺎﺳﺐ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ‬
‫ﻣﺪﯾﺮان و ﮐﺎرﺑﺮان ﻗﺮارﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪ .‬او اوﻟﻮﯾﺘﻬﺎي ﮐﺎرﺑﺮان را در راس ﮔﺮوه ﻓﻨﺎوري اﻃﻼﻋﺎت ﻣﯽ ﮔﺬارد ‪ .‬در اﯾﻨﺠﺎ ‪ 10‬ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﺮاي‬
‫درﮔﯿﺮﮐﺮدن ﮐﺎرﺑﺮان در ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ذﮐﺮﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪-6‬دﯾﺪار ﻧﮑﺮدن در ﻣﺤﯿﻂ ﮐﺎر آﻧﻬﺎ‬ ‫‪-1‬ﺑﺪﺳﺖ آوردن ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﺪﯾﺮان‬
‫‪-7‬ﺧﺎﻣﻮش ﮐﺮدن ﺗﻠﻔﻨﻬﺎي ﻫﻤﺮاه‬ ‫‪ -2‬ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر ﮐﺎرﺑﺮان‬
‫‪-8‬ﺗﻤﺮﮐﺰ ﺑﺮ ﻣﺸﮑﻼت ﮐﺎرﺑﺮان ﻧﻪ ﺑﺮ ﻓﻨﺎوري اﻃﻼﻋﺎت‬ ‫‪-3‬ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮاردادن ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر ﮐﺎرﺑﺮان‬
‫‪ -9‬ﺧﻮب ﮔﻮش دادن و ﺷﺮح ﻣﻮارد ﻗﺒﻠﯽ‬ ‫‪-4‬اﺧﺘﺼﺎص راﺑﻄﻬﺎي ﺧﻮب‬
‫‪-10‬ﺑﮑﺎرﮔﯿﺮي ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺳﺎزﯾﻬﺎ‬ ‫‪-5‬ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺑﺎ ﮐﺎرﺑﺮان در ﺗﻤﺎم ﻃﻮل ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر‬
 ‫‪318‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫‪ DSS‬در ﻋﻤﻞ ‪20-6‬‬

‫ﻫﺮاس ﻣﺮدم در از دﺳﺖ دادن ﺷﻐﻞ ﺑﻌﻠﺖ ﻓﻨﺎوري‬

‫‪ Jacquard‬ﭼﯿﺰي را ﺗﻮﺳﻌﻪ داد ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺖ اوﻟﯿﻦ وﺳﯿﻠﻪ ﻣﻮﻓﻖ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﯽ در ﺟﻬﺎن ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫دﺳﺘﮕﺎه ﺑﺎﻓﻨﺪﮔﯽ ‪ Jacquard‬در ﻟﯿﻮن ﻓﺮاﻧﺴﻪ در اواﺳﻂ ‪ . 1700‬اﯾﻦ دﺳﺘﮕﺎه ﺑﺎﻓﻨﺪﮔﯽ اﺑﺮﯾﺸﻢ ﺑﻮد ﮐﻪ از ﮐﺎرﺗﻬﺎي ﺳﻮراخ‬
‫ﺷﺪه اي ﺑﺮاي ﮐﻨﺘﺮل اﻟﮕﻮ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﺮد‪ ) .‬ﺷﻤﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﯿﺪ ﻧﻤﺎﯾﺶ اﯾﻦ دﺳﺘﮕﺎه ﺑﺎﻓﻨﺪﮔﯽ را در ‪La Maison des canuts‬‬
‫در ﻟﯿﻮن را ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ‪ (.‬ﺑﻌﺪ از اﯾﻨﮑﻪ او ﻓﻨﺎوري ﺧﻮد را ﻣﻌﺮﻓﯽ ﮐﺮد‪ ،‬ﺑﺎﻓﻨﺪﮔﺎن اﺑﺮﯾﺸﻢ ‪ ،‬ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ او را ﺑﻪ آﺗﺶ ﮐﺸﯿﺪﻧﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ اﺣﺴﺎس ﻣﯽ‬
‫ﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ ﺷﻐﻞ و وﺳﯿﻠﻪ اﻣﺮار و ﻣﻌﺎﺷﺸﺎن ﻣﻮرد ﺗﻬﺪﯾﺪ واﻗﻊ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬درس اﯾﻦ داﺳﺘﺎن اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻓﺮادي ﮐﻪ در ﺟﺮﯾﺎن‬
‫ﺗﻐﯿﯿﺮات درﮔﯿﺮ ﻧﺸﺪﻧﺪ در ﺑﺮار ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﮐﺮد‪ .‬ﻧﻬﺎﯾﺘﺎً ﺑﺎﻓﻨﺪﮔﯽ ﺟﺎﮐﺎرد ﯾﮏ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺻﻨﻌﺘﯽ ﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﭘﯿﺮوزي‬
‫ﮐﺎرﺧﺎﻧﺠﺎت ﺑﺎﻓﻨﺪﮔﯽ ﻓﺮاﻧﺴﻪ در رﻗﺎﺑﺖ ﺗﻨﮕﺎﺗﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﯽ ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫اﺳﺎﺳﺎً در ﻣﻮاﺟﻪ ﺷﺪن ﺑﺎ ﺳﻮال " ﭼﻪ زﻣﺎﻧﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﻮرد ﺗﻌﻮﯾﺾ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد" )‪ Champy2001‬را ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ‪(.‬‬
‫ﺗﻐﯿﯿﺮي در ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﻻزم اﺳﺖ و زﻣﺎﻧﯿﮑﻪ ﺑﺼﻮرت ﻧﺎدرﺳﺖ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺷﻮد ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﺟﺪﯾﺪ از ﻫﻤﺎن اﺑﺘﺪا ﻓﻨﺎﺷﺪه اﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺎﮐﯿﺪات ﮐﺎرﺑﺮان ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺷﻮد ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﺑﺎﯾﺪ در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺟﺪﯾﺪ و روش ﮐﺎر ﺟﺪﯾﺪ ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺴﯿﺎري از ﻓﺎﮐﺘﻮرﻫﺎي‬
‫ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ‪ DSS‬ﺑﺮ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺻﺤﯿﺢ ﺑﺮاي ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺪﯾﺮان ارﺷﺪ ‪ ،‬درﮔﯿﺮﺷﺪﻧﻬﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻫﻤﻪ ﺳﻬﺎﻣﺪاران در ﺗﻐﯿﯿﺮات و‬
‫ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﺎز در ﻣﻮرد ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺗﺎﮐﯿﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ Guimaraes , Igbaria , lu1992) .‬را ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ‪ (.‬ﻓﺎﮐﺘﻮرﻫﺎي ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ و‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ ﻣﻮاردي ﺣﯿﺎﺗﯽ در ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺗﻐﯿﯿﺮات ‪ ،‬ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺷﻮد‪ .‬ﯾﮏ ﻣﺜﺎل ﻋﺎﻟﯽ‬
‫از اﯾﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ درﺑﺮاﺑﺮ ﺗﻐﯿﯿﺮات در اواﺳﻂ دﻫﻪ ‪ 1700‬در ﻓﺮاﻧﺴﻪ رخ داد ‪ DSS) .‬در ﻋﻤﻞ‪ 6,22‬را ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ‪ (.‬ﺑﻌﻀﯽ ﭘﯿﺎده ﺳﺎزان‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎ ﻣﻬﺎﺟﺮت ﺑﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺟﺪﯾﺪ را ﺑﻪ ﭘﺮوﺳﻪ ﻏﻢ ﮔﺴﺎري و ﺳﻮﮔﻮاري ﺗﺸﺒﯿﻪ ﮐﺮده اﻧﺪ‪ DSS) .‬در ﻋﻤﻞ‪ 6,22‬را ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ‪(.‬‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻧﻤﻮدن اﻧﺘﻈﺎرات ﮐﺎرﺑﺮان از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺟﺪﯾﺪ اﻫﻤﯿﺖ دارد‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ‪ Klein , Jiang2001‬ﺗﻮﺿﯿﺢ ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ‬
‫ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽ و ﻫﻢ ﺻﺪاﯾﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﮑﺎر رود‪ .‬ﻫﻢ ﺻﺪاﯾﯽ ‪ ،‬ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽ ﻣﯿﺎن آﻧﭽﻪ ﮐﺎرﺑﺮ ﻣﯽ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﺎ آﻧﭽﻪ‬
‫ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽ آورد اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ DSS‬در ﻋﻤﻞ ‪6,22‬‬

‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺗﻐﯿﯿﺮات ‪ :‬ﻏﺼﻪ ﺧﻮب‬

‫زﻣﺎﻧﯿﮑﻪ ﯾﮏ ﮐﺎرﺑﺮ ﻓﻨﺎوري در ﯾﮑﯽ از‪ 100‬ﺷﺮﮐﺖ ﻣﻮﻓﻖ ‪ ،‬ازﻃﺮح ﺷﺮﮐﺖ ﺑﺮاي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺟﺪﯾﺪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن‬
‫ﻣﻄﻠﻊ ﻣﯽ ﺷﻮد از ﺑﺎور آن اﻣﺘﻨﺎع ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬او ﻫﺮ ﻣﺸﮑﻠﯽ را ﮐﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺳﯿﺴﺘﻢ را از ﺧﻂ ﺧﺎرج ﮐﻨﺪ را ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﻧﺘﯿﺠﻪ‬
 ‫‪319‬‬ ‫ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮔﺮوﻫﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻫﻔﺘﻢ‬

‫ﮔﯿﺮي ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﮐﺎر ﺑﯽ ﻣﻌﻨﯽ اﺳﺖ‪ .‬از ﻟﺤﻈﻪ اي ﮐﻪ ﺗﯿﻢ ﭘﺮوژه ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺣﻞ ﻣﺠﺪد ﻣﻮﺿﻮع ﻣﯽ ﮐﻨﺪ او ﻋﺼﺒﺎﻧﯿﺖ ﺑﺎ ﻣﺪﯾﺮ‬
‫ﭘﺮوژه را آﻏﺎز ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪﻫﺎ زﻣﺎﻧﯿﮑﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺼﻮرت ﺷﻔﺎف ﭘﺎ ﺑﻪ دﻧﯿﺎي واﻗﻌﯽ ﻣﯽ ﮔﺬارد ﮐﺎرﺑﺮ ﻣﺒﺎدرت ﺑﻪ ﭼﺎﻧﻪ زﻧﯽ ﻣﯿﮑﻨﺪ‪ .‬او‬
‫ﻣﯽ ﺧﻮاﻫﺪ اﻓﺮاد ﺟﺪﯾﺪي ﺑﺮاي ﮐﺎر ﺑﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺟﺪﯾﺪ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ در ﺣﺎﻟﯿﮑﻪ ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﻓﻌﻠﯽ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﮐﺎر ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬وﻗﺘﯿﮑﻪ‬
‫ﺑﻪ ﺗﺎرﯾﺦ ﺗﻌﻮﯾﺾ ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎ ﻧﺰدﯾﮏ ﻣﯽ ﺷﻮد آﻧﺮا ﭘﺲ ﻣﯽ زﻧﺪ و دﭼﺎر اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺑﻪ ﮐﯿﺶ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺟﺪﯾﺪ در ﻣﯽ‬
‫آﯾﺪ ‪ .‬ﻣﺪﯾﺮان ﭘﺮوژه اﯾﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ او را درك ﻧﻤﯽ ﮐﻨﻨﺪ و از اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﭘﯽ ﻣﯽ ﺑﺮﻧﺪ ﮐﻪ ﮐﺎرﺑﺮ ﻏﻤﮕﯿﻨﺎﻧﻪ ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬او ﻣﺮگ‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻗﺪﯾﻤﯽ را ﻫﺮﻃﻮر ﮐﻪ ﻫﺴﺖ اداره ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮔﻮﯾﯽ ﻋﺸﻘﯽ واﻗﻌﯽ درﮔﺬﺷﺘﻪ اوﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺷﺮح ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ ﭼﺮا ﻣﺮدم در‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ ﺗﻐﯿﯿﺮات از ﺧﻮد ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‪ .‬ﮐﺎرﺑﺮان در ﻣﻮاﺟﻪ ﺑﺎ از دادن ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﻤﺎﻧﻨﺪ ﻋﺒﻮر از ﻣﺮاﺣﻞ ﯾﮏ ﻋﺰاداري رﻓﺘﺎر‬
‫ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ :‬ﺣﺎﺷﺎ ‪ ،‬ﺧﺸﻢ ‪ ،‬ﭼﺎﻧﻪ ‪ ،‬اﻓﺴﺮدﮔﯽ و ﺳﭙﺲ ﭘﺬﯾﺮش ‪ .‬ﻫﺮ زﻣﺎن ﺗﻐﯿﯿﺮي ﭼﻪ ﺧﻮب ﯾﺎ ﺑﺪ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﺑﻌﻀﯽ از ﺳﻄﻮح ﻏﺼﻪ رخ ﻣﯽ‬
‫دﻫﺪ‪ .‬اﯾﻦ اﻣﺮ ﺷﺎﯾﺪ ﻫﻤﺎن راه واﮐﻨﺶ اﻧﺴﺎﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺧﺎرج از ﮐﻨﺘﺮل آﻧﻬﺎﺳﺖ‪ .‬ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ راه ﮔﺬﺷﺘﻦ ﮐﺎرﺑﺮان از اﯾﻦ ﻏﺼﻪ ‪،‬‬
‫ﺗﻤﺮﮐﺰ ﺑﺮ روي ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎي ﻣﺜﺒﺖ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺟﺪﯾﺪ اﺳﺖ‪.‬درﮔﯿﺮ ﺷﺪن ﮐﺎرﺑﺮان در راﻫﯽ ﻣﺜﺒﺖ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺗﺤﺼﯿﻼت ﺗﮑﻤﯿﻠﯽ و‬
‫آﻣﻮزﺷﻬﺎي ﻣﻘﺘﻀﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﮐﻤﮏ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
 ‫‪320‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫وﻗﺘﯿﮑﻪ ﺗﻄﺒﯿﻘﯽ ﺑﺨﺎﻃﺮ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯿﻬﺎ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﮐﺎرﺑﺮان ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﺳﯿﺴﺘﻢ رﺿﺎﯾﺖ ﭘﯿﺪا ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺌﻮري ﺗﻐﯿﯿﺮات ‪ Lewin1947 :Schein1956) Lewin-Schein‬را ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ‪ (.‬راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ درﺳﺖ ‪ ،‬ﺑﺮازﻧﺪه و ﺑﯽ‬
‫ﻧﻬﺎﯾﺖ ﻋﻤﻠﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺑﺴﯿﺎري از ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﻣﺨﺘﻠﻂ و ﮔﺎﻫﺎً ﻣﺨﺎﻟﻒ و ﻣﺎﻧﺪﮔﺎر در ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺗﻐﯿﯿﺮات‬
‫ﭘﻮﯾﺎ ﻣﻄﺮح ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺳﻪ ﮔﺎم اﺻﻠﯽ آن ﻋﺒﺎرﺗﺴﺖ از‪:‬‬
‫ازﺣﺎﻟﺖ ﻏﯿﺮﻗﺎﺑﻞ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺧﺎرج ﮐﺮدن‪ .‬اﯾﺠﺎد ﯾﮏ آﮔﺎﻫﯽ از ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮات و اﻗﻠﯿﻤﯽ ﮐﻪ ﭘﺬﯾﺮاي ﺗﻐﯿﯿﺮات‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺣﺮﮐﺖ‪ .‬ﺗﻐﯿﯿﺮ در ﻣﻘﺪار ﺟﻬﺖ ﻧﯿﺮوﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻧﯿﺎزﻫﺎي اوﻟﯿﻪ را ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺑﺮاي ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺗﻮﺳﻂ‬
‫ﺗﻮﺳﻌﻪ روﺷﯽ ﺟﺪﯾﺪ و آﻣﻮﺧﺘﻦ ﮔﺮاﯾﺸﺎت ﺟﺪﯾﺪ و رﻓﺘﺎرﻫﺎ‪.‬‬
‫ﻏﯿﺮﻗﺎﺑﻞ ﺣﺮﮐﺖ ﺳﺎﺧﺘﻦ‪ .‬وادارﺳﺎﺧﺘﻦ دوﺑﺎره ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻣﻮرد ﻋﻼﻗﻪ اي ﮐﻪ ﺑﻮﺟﻮد آﻣﺪه اﻧﺪ و ﺑﺮﭘﺎﺳﺎﺧﺘﻦ‬
‫ﺗﻌﺎدﻟﯽ ﺟﺪﯾﺪ‪ ،‬ﭘﺎﯾﺪار و ﻗﺎﺑﻞ ﻧﮕﻬﺪاري‪.‬‬
‫ﺗﺌﻮري ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻣﺬﮐﻮر ﺑﺼﻮرت ﺑﺴﯿﺎر ﻣﺨﺘﺼﺮ ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ وا رد ﮐﺮدن ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺑﻪ ﯾﮏ ﺳﺎزﻣﺎن را ﺷﺮح ﻣﯽ‬
‫دﻫﺪ در ﺣﺎﻟﯿﮑﻪ ﺑﺸﮑﻠﯽ ﺑﺴﯿﺎر ﻗﺎﺑﻞ اﻧﻌﻄﺎف اﺟﺎزه ﺗﻐﯿﯿﺮ و اﻧﺪازه ﺗﻐﯿﯿﺮ و ﻣﺤﯿﻂ ﺗﻐﯿﯿﺮات را ﻣﯽ‬
‫دﻫﺪ‪ Levasseur2001.‬روﺷﻦ ﻣﯿﮑﻨﺪ ﮐﻪ آزﻣﻮدن ﻋﻠﺖ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﮔﺎﻫﯽ ﯾﮏ ﺑﺤﺮان ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺤﺮﯾﮏ و اﯾﺠﺎد ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬وﻗﺘﻬﺎي دﯾﮕﺮ ﻫﻢ ﻣﯿﻞ ﺑﻪ ﺑﻬﺒﻮد ﺑﺎﻋﺚ اﯾﺠﺎد‬
‫ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ DSS‬ﺑﺼﻮرت ﻧﻮﻋﯽ ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﺗﺎ اﻃﻼﻋﺎت و ﻣﺪﻟﻬﺎي ﺑﯿﺸﺘﺮي را ﺑﺮاي ﯾﮏ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺳﺎز ﻓﺮاﻫﻢ‬
‫ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ اﯾﻦ اﺑﺰار دارد‪ .‬ﯾﮏ اﺻﻞ ﺑﺮاي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺗﻐﯿﯿﺮات اﺛﺮﺑﺨﺶ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ اﻓﺮاد از‬
‫آﻧﭽﻪ ﺑﻪ اﯾﺠﺎدش ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻫﻢ ﺑﻨﻤﺎﯾﻨﺪ ‪ .‬ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﻓﻌﺎل ﺑﺎ ﺳﻬﺎﻣﺪاران ‪،‬ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻋﻨﺼﺮ اﺛﺮﺑﺨﺶ‬
‫ﺗﻐﯿﯿﺮات اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺴﯿﺎري از ﺷﮑﺴﺘﻬﺎ ﺑﺨﺎﻃﺮ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻏﯿﺮﻓﻌﺎل در اﺑﺘﺪا رخ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ و ﺷﮑﺴﺖ دﯾﮕﺮ ﺑﺮﺧﻮرد‬
‫اﺣﺴﺎﺳﯽ ﺑﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺎ اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع را در اﯾﻦ ﻓﺼﻞ ﺗﻮﺿﯿﺢ ﻣﯽ دﻫﯿﻢ‪.‬‬
‫ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ در ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ اﺳﺘﻤﺮار ‪ ،‬ﺷﻌﻮرﻫﻤﮑﺎري ﺗﯿﻤﯽ و ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻓﻌﺎل ﮐﺎرﺑﺮان ﺑﺎ ﺳﺎﯾﺮ‬
‫ﺳﻬﺎﻣﺪاران دارد‪ .‬ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن وﯾﮋه ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ‪ ،‬اﻋﻀﺎي ﺗﯿﻢ و ﻣﺸﺎوران ﺑﺎﯾﺪ ﯾﮏ رﻫﺒﺮي روﯾﺎﯾﯽ را ﺑﺮاي ﻓﻌﺎل‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻓﺎزﻫﺎ ﺗﺪارك ﺑﺒﯿﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺑﺎﻻ ﺑﻪ ﭘﺎﯾﯿﻦ ‪ ،‬ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﯽ و ﮐﻨﺘﺮل و رﯾﺰﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ ﮐﻪ آﻧﺮا ﻧﺎدﯾﺪه‬
‫ﺑﮕﯿﺮد‪ .‬ﺳﭙﺲ ﭘﯿﺸﺘﺎزان در ﺗﻼش ﺑﺮاي ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺮاي ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ وﺧﺎﻣﺖ ﺟﻨﺒﺶ را اﯾﺠﺎد و ﻧﮕﻬﺪاري‬
‫ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫درﭘﺎﯾﺎن ﯾﺎ در ﮔﺎم ﺳﺎﮐﻦ ﮐﺮدن دوﺑﺎره ﻣﺪل ‪ ،‬ﻋﻮاﻣﻞ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺻﺪا زده ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪﺗﺎ ﺑﺎ اﻓﺮاد داﺧﻞ ﺳﺎزﻣﺎن‬
‫ﺑﺼﻮرت ﻓﻌﺎل در ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎي ﻧﺼﺐ ‪ ،‬ﺗﺴﺖ ‪ ،‬رﻓﻊ ﻋﯿﺐ ‪ ،‬ﮐﺎرﺑﺮي ‪ ،‬اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي و ارﺗﻘﺎي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﻤﮑﺎري‬
‫ﮐﻨﻨﺪ‪.‬آﻧﻬﺎ ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺧﯿﻠﯽ ﺳﺎده ﮔﺰارش ﺳﺎده اي ﺑﻪ ﻣﺪﯾﺮ ارﺷﺪ ﺗﺤﻮﯾﻞ دﻫﻨﺪ و ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي را ﺑﺎ اﻓﺮاد ﺗﺤﺖ‬
 ‫‪321‬‬ ‫ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮔﺮوﻫﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻫﻔﺘﻢ‬

‫ﺗﺎﺛﯿﺮ آن رﻫﺎ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻧﺠﺎم ﯾﮏ ﺟﺮاﺣﯽ ﻗﻠﺐ ﺑﺎز ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ از ﻣﺮﯾﺾ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺷﻮد ﺗﺎ‬
‫از اﯾﻨﺠﺎ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﻣﺮاﻗﺒﺖ و ﭘﺮﺳﺘﺎري ﺧﻮدرا ﭘﺎﺳﺨﮕﻮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺳﺎﮐﻦ ﮐﺮدن دوﺑﺎره ﻣﺪل ﺑﺼﻮرت ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪ ﺗﻌﻬﺪي‬
‫ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪاﺳﺖ ﺗﺎ ﻓﻌﺎﻻﻧﻪ ﺗﺎ زﻣﺎﻧﯿﮑﻪ رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ ﺑﺎ رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﻗﺒﻞ از ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺗﻌﻮﯾﺾ ﺷﻮد ﺑﺎ ﻣﺴﺎﻟﻪ درﮔﯿﺮ ﺑﻤﺎﻧﺪ‪.‬‬
‫واﺿﺢ اﺳﺖ ﮐﻪ اﯾﻦ اﻣﺮ ﺑﺼﻮرت دﻓﻌﯽ رخ ﻧﻤﯽ دﻫﺪو ﺑﺪون ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻣﺪاوم ﺗﺎ زﻣﺎن رﺳﻤﯿﺖ ﭘﯿﺪاﮐﺮدن ﺗﻐﯿﯿﺮ‬
‫اﻣﮑﺎن ﭘﺬﯾﺮﻧﯿﺴﺖ‪ Levasseure2001) .‬راﺑﺮاي ﺟﺰﯾﯿﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ‪ Levasseure2002(.‬ﺑﻪ ﺷﺮح روﺷﯽ ﻣﯽ‬
‫ﭘﺮدازد ﮐﻪ ﺗﺤﻠﯿﻞ اﯾﺪه آل وﺿﻌﯿﺖ)‪ (ISA‬ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ اﺑﺰاري ﺑﺮاي ردﮔﯿﺮي ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ﺳﯿﺴﺘﻢ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﯾﮏ وﺿﻌﯿﺖ اﯾﺪه آل ﺗﻮﺿﯿﺤﺎﺗﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ از آﻧﭽﻪ ﺑﻌﻀﯽ اﻓﺮاد ﻣﯽ ﺧﻮاﻫﻨﺪ و ﮐﺎﻣﻼً از آﻧﭽﻪ ﻓﮑﺮ ﻣﯿﮑﻨﺪ ﻣﺴﺘﻘﻞ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﻓﺮاﯾﻨﺪ ‪ ISA‬اﺳﺎﺳﺎً ﻓﺮاﯾﻨﺪﻫﺎي ﺗﻐﯿﯿﺮات ‪ Lewin-Schein‬را در ﺳﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ زﯾﺮ دﻧﺒﺎل ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ .1‬اﯾﺠﺎد وﺿﻌﯿﺖ اﯾﺪه آل ﺑﻌﺪي‬
‫‪ .2‬اﯾﻔﺎي ﻧﻘﺶ ﺑﻌﻨﻮان ﺗﺨﻤﯿﻦ زﻧﻨﺪه وﺿﻌﯿﺖ ﺟﺎري‬
‫‪ .3‬ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺗﻌﺪادي از آﻟﺘﺮﻧﺎﺗﯿﻮﻫﺎي ﻗﺎﺑﻞ اﯾﺠﺎد ﺑﺮاي ﭘﻞ زدن ﺑﻪ وﺿﻌﯿﺖ ﻣﻄﻠﻮب از ﻣﺴﯿﺮ وﺿﻌﯿﺖ‬
‫ﺟﺎري‬
 ‫‪322‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫‪ Zand ,Sorenson1975‬ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪدي از ﭘﯿﺎده ﺳﺎزﯾﻬﺎي ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﻋﻠﻮم ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ را در ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي‬
‫زﯾﺎدي ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ درﯾﺎﻓﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺳﺮاﺳﺮي در ﯾﮏ ﭘﺮوژه‪ ،‬ﺑﻄﻮر ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﻪ اﯾﻦ ﺑﺴﺘﮕﯽ دارد ﮐﻪ‬
‫ﭼﮕﻮﻧﻪ زﻣﺎﻧﯿﮑﻪ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺗﻐﯿﯿﺮ ‪ ،‬اداره ﻣﯽ ﺷﻮد ﺑﺘﻮاﻧﺪ در ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﻫﺮﮔﺎﻣﯽ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺎ ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﻣﻄﻠﻮب و ﻧﺎ‬
‫ﻣﻄﻠﻮب ﮐﻪ ﺑﺎ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ روﺑﺮو ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ را درﺟﺪول‪6,3‬ﺷﺮح داده اﯾﻢ‪.‬‬

‫ﺟﺪول ‪ : 6,3‬ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﻣﻄﻠﻮب و ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب در ﻃﻮل ﮔﺎﻣﻬﺎي ﻣﺪل ﺗﻐﯿﯿﺮات ‪Lewin-Schein‬‬

‫ﮔﺎم‬
‫ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب‬ ‫ﻧﯿﺮوﻫﺎي ﻣﻄﻠﻮب‬
‫ﺗﻐﯿﯿﺮات‬
‫ﻣﺪﯾﺮان ارﺷﺪ اﺣﺴﺎس ﮐﺮدﻧﺪ اﯾﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺑﺮاي ﺷﺮﮐﺖ‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ واﺣﺪ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺗﻮﺿﯿﺢ دادن ﺷﻔﺎف ﻣﺸﮑﻼت ﺧﻮد ﻧﺒﻮدﻧﺪ‬

‫ﺧﺎرج ﮐﺮدن )‪(Unfreezing‬‬

‫ﻣﻬﻢ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ارﺷﺪ ﻣﺸﮑﻞ ﺳﺮاﺳﺮي را زﯾﺎدي ﺑﺰرگ اﺣﺴﺎس ﮐﺮد‬ ‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ارﺷﺪ ﺑﺎ ﻣﺴﺎﻟﻪ درﮔﯿﺮ ﺷﺪﻧﺪ‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ واﺣﺪ ازﺟﺎﻧﺐ ﭘﺮوژه اﺣﺴﺎس ﺗﻬﺪﯾﺪ ﮐﺮده‬ ‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ واﺣﺪ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮ را ﺗﺸﺨﯿﺺ داد‬
‫ﺑﺮﺧﯽ از ﻣﺪﯾﺮان واﺣﺪﻫﺎ از ﭘﺮوژه ﻣﺘﻨﻔﺮ ﺷﺪه اﻧﺪ‬ ‫ﻣﺪﯾﺮ ارﺷﺪ ﭘﺮوژه را آﻏﺎز ﮐﺮد‬
‫ﻫﺮدوﻣﺪﯾﺮ ارﺷﺪ و ﻣﺪﯾﺮ واﺣﺪ در ﻣﺪت ﻣﺬاﮐﺮه‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ واﺣﺪ دﭼﺎر ﺑﯽ اﻋﺘﻤﺎدي ﺑﻪ ﺗﺤﻠﯿﻠﮕﺮ ﺷﺪه‬

‫از ﺣﺎل ﺳﺎﮐﻦ‬

‫روراﺳﺖ وﺑﺎز ﺑﺮﺧﻮرد ﮐﺮدﻧﺪ‬
‫ﻣﺪﯾﺮان واﺣﺪ ﺑﻪ ﺑﺮﺧﯽ ﺗﺠﺪﯾﺪﻧﻈﺮﻫﺎ در ﺑﻌﻀﯽ ﻣﺪﯾﺮان واﺣﺪ اﺣﺴﺎس ﮐﺮده اﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﯾﯽ از اداره ﭘﺮوژه ﺑﺮﻣﯽ‬
‫آﯾﻨﺪ‬ ‫ﻓﺮﺿﯿﺎت اوﻟﯿﻪ راﻏﺒﻨﺪ‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ واﺣﺪ و ﺗﺤﻠﯿﻠﮕﺮﺑﺼﻮرت ﻣﺸﺘﺮك داده ﺟﻤﻊ‬
‫ﺗﺤﻠﯿﻠﮕﺮان اﻏﻠﺐ در آﻣﻮزش ﻣﺪﯾﺮ ﻣﯿﺎﻧﯽ ﻓﻌﺎل ﻧﺒﻮده اﻧﺪ‬
‫آوري ﮐﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺪﯾﺮ واﺣﺪ در ﺗﻮﺳﻌﻪ راه ﺣﻞ ﺟﺪﯾﺪ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ ﻧﺪاﺷﺘﻪ‬ ‫ﻫﻤﻪ داده ﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل و آﻣﺎده ﺷﺪه‬
‫ﻏﺎﻟﺒﺎ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ واﺣﺪ راه ﺣﻞ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدي ﺗﺤﻠﯿﻠﮕﺮ را ﮐﺎﻣﻼ درك‬
‫ﺗﻐﯿﯿﺮﺟﺪﯾﺪ درﺳﺖ ﺷﺪه‬ ‫)‪(Moving‬‬
‫ﻧﮑﺮده‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ واﺣﺪ ﻫﻤﮕﯽ آﻟﺘﺮﻧﺎﺗﯿﻮﻫﺎ را ارزﯾﺎﺑﯽ و ﻣﺮور ﺗﺤﻠﯿﻠﮕﺮ ﭼﻨﯿﻦ اﺣﺴﺎس ﮐﺮده ﮐﻪ ﭘﺮوژه را ﺧﯿﻠﯽ ﺳﺮﯾﻊ ﺑﭙﺎﯾﺎن‬
‫ﺣﺮﮐﺖ دادن‬

‫رﺳﺎﻧﺪه‬ ‫ﮐﺮده‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ارﺷﺪ ه ﺑﺮﺧﯽ اﻧﺘﺨﺎﺑﻬﺎ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﺷﺪه‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ارﺷﺪ در ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﮏ راه ﺣﻞ ﻣﺸﺎرﮐﺖ داﺷﺘﻪ‬
‫ﻫﻤﻪ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدﯾﻪ ﻫﺎ ي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ راه ﺣﻞ ﻣﺪام اﺻﻼح‬
‫ﺷﺪه‬

‫ﺗﺤﻠﯿﻠﮕﺮ ﻫﯿﭻ ﺳﻌﯽ ﺑﺮاي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ از رﻓﺘﺎرﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ ﺑﻌﺪ از اﺳﺘﻔﺎده‬

‫ﺳﺎﮐﻦ ﺳﺎﺧﺘﻦ‬
‫)‪(Refreezing‬‬

‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ واﺣﺪ راه ﺣﻞ را آزﻣﻮده‬

‫ﻣﺠﺪد‬

‫ﻧﮑﺮده‬
‫‪323‬‬ ‫ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮔﺮوﻫﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻫﻔﺘﻢ‬

‫ﺗﺤﻠﯿﻠﮕﺮ ﺗﻼﺷﯽ ﺑﺮاي ﺑﺮﻗﺮارﺳﺎﺧﺘﻦ دوﺑﺎره ﭘﺎﯾﺪاري ﺑﻌﺪ از اﺳﺘﻔﺎده‬

‫اﺳﺘﻔﺎده ﻫﺎي ﻣﺘﻨﺎوب ارﺟﺤﯿﺖ راه ﺣﻞ را آزﻣﻮده‬
‫ﻧﮑﺮده‬
‫ﺗﺤﻠﯿﻠﮕﺮان ﻓﯿﺪﺑﮑﻬﺎي ﻣﺜﺒﺖ را ﺑﻌﺪ ازﻗﺒﻮل و اﺳﺘﻔﺎده ﻧﺘﺎﯾﺞ اﻏﻠﺐ درﺑﯿﺎن ﺑﺼﻮرت ﮐﻤﯽ و ﻗﺎﺑﻞ اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي ﺑﻮدن‬
‫ﻣﺸﮑﻞ دارد‬ ‫وارد ﮐﺮدﻧﺪ‬
‫راه ﺣﻞ ﻧﻬﺎﯾﯽ ﺑﺼﻮرت ﮔﺴﺘﺮده ﺑﻌﺪ از ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ اوﻟﯿﻪ‬
‫ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ واﺣﺪ ﮐﺴﺐ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ از ﻃﺮﯾﻖ راه ﺣﻞ ﺟﺪﯾﺪ‬
‫را اﻇﻬﺎرداﺷﺘﻪ‬
 ‫‪324‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫‪ 6,7‬ﺳﻄﻮح ﻓﻨﺎوري و اﺑﺰارﻫﺎي ‪DSS‬‬

‫دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي ﺳﻄﻮح ﻓﻨﺎوري ﺑﺮاي ‪ DSS‬ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮاي ﻓﻬﻢ ﺗﻮﺳﻌﻪ ‪ DSS‬ﻣﻬﻢ اﺳﺖ ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺮاي ﺗﻮﺳﻌﻪ دادن‬
‫ﯾﮏ ﭼﺎرﭼﻮب ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده از آﻧﻬﺎ ﻧﯿﺰ ﺣﺎﺋﺰ اﻫﻤﯿﺖ اﺳﺖ‪ Sprague , Carlson 1982 .‬ﺑﻪ ﺷﺮح ﭼﺎرﭼﻮﺑﯽ‬
‫ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﮐﻼﺳﻬﺎﯾﯽ از ﭘﻠﺘﻔﻮرﻣﻬﺎي ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي را ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﺳﻪ ﺳﻄﺢ ﻓﻨﺎوري ﺑﺮاي‪DSS‬ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪:‬‬
‫اﺑﺰارﻫﺎي اوﻟﯿﻪ ‪ ،‬اﺑﺰارﻫﺎي ﻣﺠﺘﻤﻊ ) ﻣﻮﻟﺪﻫﺎ ( و ‪DSS‬ﻫﺎي وﯾﮋه ‪ .‬ﻣﺎ ﺗﻌﺪادي از ﺗﻤﺎﺳﻬﺎي ﻣﯿﺎن ﺳﻄﻮح ﻓﻨﺎوري‬
‫‪ DSS‬و وب را در ﺟﺪول ‪ 6,4‬ﻧﺸﺎن داده اﯾﻢ‪.‬‬

‫اﺑﺰارﻫﺎي اوﻟﯿﻪ ‪DSS‬‬

‫در ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺗﺮﯾﻦ ﺳﻄﺢ ﻓﻨﺎوري ‪ DSS‬اﺑﺰارﻫﺎي اوﻟﯿﻪ ﻗﺮارداردﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺑﻨﯿﺎدي ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﮏ ﻣﻮﻟﺪ ‪DSS‬‬
‫ﯾﺎ ‪ DSS‬وﯾﮋه را ﺗﺴﻬﯿﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬ﻣﺜﺎﻟﻬﺎﯾﯽ از اﺑﺰارﻫﺎي ‪ : DSS‬زﺑﺎﻫﺎي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺳﺎزي ‪ ،‬ﮔﺮاﻓﯿﮑﻬﺎ ‪ ،‬وﯾﺮاﯾﺸﮕﺮﻫﺎ ‪،‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﭘﺮس و ﺟﻮ و ﻣﻮﻟﺪﻫﺎي اﻋﺪاد ﺗﺼﺎدﻓﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در اﯾﻦ دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺳﺎزي‬
‫وب ﻫﻢ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ‪ ) .‬ﻣﺜﻼً ‪ (PHP , .NET , Java‬ﮐﻪ اﺷﯿﺎﯾﯽ را درﺑﺮدارﻧﺪ ﺗﺎ ﺗﻮﺳﻌﻪ ‪ DSS‬ﯾﺎ ‪BI‬ﻫﺎي ﺑﺮﭘﺎﯾﻪ‬
‫وب را ﺗﺴﻬﯿﻞ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫اﺑﺰارﻫﺎي ﻣﺠﺘﻤﻊ‪DSS‬‬

‫ﯾﮏ اﺑﺰار ﻣﺠﺘﻤﻊ ‪ DSS‬ﯾﺎ ﻣﻮﻟﺪ )ﻣﻮﺗﻮر( ‪ DSS‬ﯾﮏ ﺑﺴﺘﻪ ﻧﺮم اﻓﺰاري ﻣﺠﺘﻤﻊ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي از‬
‫ﻗﺎﺑﻠﯿﺘﻬﺎ ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ ﯾﮏ ‪DSS‬وﯾﮋه را ﺑﺴﺮﻋﺖ ‪ ،‬ارزان و آﺳﺎن ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﯾﮏ ﻣﻮﻟﺪ ‪ ،‬ﻗﺎﺑﻠﯿﺘﻬﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﯽ‬
‫از ﻣﺪل ﺳﺎزي ‪ ،‬اﯾﺠﺎد ﮔﺰارش و ﻧﻤﺎﯾﺶ ﮔﺮاﻓﯿﮑﯽ ﺑﺮاي ﮐﻤﮏ ﺑﻪ اﯾﻔﺎي ﻧﻘﺶ ﺗﺤﻠﯿﻠﮕﺮ رﯾﺴﮏ درﺧﻮد دارد‪ .‬اﯾﻦ‬
‫ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪﯾﻬﺎ در ﺑﺴﺘﻪ اي ﺑﺎ ﺳﻬﻮﻟﺖ ﮐﺎرﯾﺮي ﻣﺠﺘﻤﻊ ﮔﺮدﯾﺪه اﻧﺪ‪ .‬ﯾﮏ ﻣﻮﻟﺪ ﻣﺨﺼﻮص ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﺷﺨﺼﯽ و ﻋﻤﻮﻣﯽ‬
‫‪ Excel‬اﺳﺖ‪ .‬زﺑﺎن ﻧﺴﻞ ﭼﻬﺎرم ﻣﺎﻧﻨﺪ ‪ Cognos Power House 4GL‬و ‪) Power House Web‬ﺑﺮاي ﺗﻮﺳﻌﻪ‬
‫ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي ‪ OLAP‬از ﻧﻮع ﭘﺎﯾﻪ وب ( ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﺑﺰارﻫﺎﯾﯽ را در آن ﮔﺮد ﻫﻢ آورده ﮐﻪ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ و‬
‫دﺳﺘﮑﺎري داده ﻫﺎ را در ﯾﮏ ﭼﺎرﭼﻮب ﻣﺪل دارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺟﺪول ‪ 6,4‬ﺳﻄﻮح ﻓﻨﺎوري ‪ / DSS‬ﺗﻤﺎس اﺑﺰارﻫﺎ و وب‬

‫ﺗﻤﺎﺳﻬﺎي ﺑﺮ روي وب ‪(Impacts on the‬‬ ‫ﺳﻄﺢ‬

‫ﺗﻤﺎﺳﻬﺎي وب )‪(web Impacts‬‬
‫)‪web‬‬ ‫ﻓﻨﺎوري‪DSS‬‬
‫زﺑﺎﻧﻬﺎي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺳﺎزي ﺑﻬﺒﻮدﯾﺎﻓﺘﻪ اي ﮐﻪ ﺑﻪ ﺑﺮاي ﻧﻮﺷﺘﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎﯾﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ‬
‫اوﻟﯿﻪ آﺳﺎﻧﯽ ﺑﺮ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮدي ﺳﺮورﻫﺎ و زﯾﺮﺳﺎﺧﺘﻬﺎي وب و ﭘﺮوﺗﮑﻠﻬﺎ و ﻣﮑﺎﻧﯿﺰﻣﻬﺎي‬ ‫اﺑﺰارﻫﺎي‬
‫‪DSS‬‬
‫ﺗﺒﺎدل ﭘﯿﺎم و ﺗﺠﺎرت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ را ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﯿﺮ‬ ‫ﺳﺮوﯾﺲ ﮔﯿﺮﻧﺪﻫﺎي روي ‪ Web‬ﻗﺮاردارد‪.‬‬
 ‫‪325‬‬ ‫ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮔﺮوﻫﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻫﻔﺘﻢ‬

‫ﻗﺮارداده اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﻮﻟﺪﻫﺎي اﺻﻼح ﺷﺪه )زﺑﺎﻧﻬﺎي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺳﺎزي‬
‫اﺑﺰارﻫﺎي ﻣﺠﺘﻤﻊ ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻ و ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎ( ﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ آﺳﺎﻧﯽ ﺑﺮاي‬
‫ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﺎﻻ‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮدي ﺳﺮورﻫﺎي روي وب‬ ‫‪DSS‬‬
‫ﻗﺮار دارد‪.‬‬
‫ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﺎﻻ‬
‫اﯾﻨﻬﺎ ﺑﻄﻮرﺧﺎص ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮدي در‬
‫ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎ ﺑﺮ وب ﮔﺴﺘﺮده ﺷﻮد ﺑﺎ‬
‫ﺗﺠﺎرت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺪﻟﯿﻞ ارﺗﺒﺎط‬
‫دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ داده و ﻣﺪﻟﻬﺎي روي ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺳﺮور‬
‫ﺑﺮﻗﺮارﮐﺮدن ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﺑﺎ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ‪ ،‬در ﺗﻤﺎس‬ ‫‪ DSS‬وﯾﮋه‬
‫ﮐﺎرﺑﺮد از ﻃﺮﯾﻖ راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮي ﮔﺮاﻓﯿﮑﯽ و‬
‫ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﺎ ﻣﻮﺿﻮع ﺗﺠﺎرت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ‬
‫ﮐﺎرﺑﺮﭘﺴﻨﺪ‬
‫ﻗﺮاردارﻧﺪ‬
‫ﺗﺤﻠﯿﻠﮕﺮي ﺗﺠﺎرت ﺑﺮﭘﺎﯾﻪ وب‬

‫ﯾﻘﯿﻨﺎً ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ‪ OLAP‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻤﺎﻧﻨﺪ اﺑﺰارﻫﺎي ﻣﺠﺘﻤﻊ ‪ DSS‬دﯾﺪه ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬ﺣﺘﯽ ﯾﮏ زﺑﺎن ﻣﺪل ﺳﺎزي ﺧﻄﯽ‬
‫ﻣﺎﻧﻨﺪ ‪ Lingo‬ﺑﺎﯾﺪ ﯾﮏ اﺑﺰار ﻣﺠﺘﻤﻊ را ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮاردﻫﺪ‪ Lingo .‬ﺗﻮﺳﻂ ‪ IMERYS‬ﺑﮑﺎررﻓﺖ‪ ) .‬ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي‬
‫ﻣﻮردي ‪ 6,1‬را ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ‪ (.‬در ﻣﺤﯿﻄﯽ ﺑﺎ ﺷﺪت داده اي ﺑﺎﻻ ‪ ،‬ﺑﺴﯿﺎري از اﺑﺰارﻫﺎي ﻣﺠﺘﻤﻊ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ از ﻃﺮﯾﻖ‬
‫ﻓﻨﺎوري ﻣﺮورﮔﺮﻫﺎي وب اﺳﺘﺎﻧﺪارد در دﺳﺘﺮس ﻗﺮارﮔﯿﺮﻧﺪ‪.‬ﻫﻤﺎﻧﻄﻮرﯾﮑﻪ در ﺷﮑﻞ ‪ 3,1‬در ﻗﺎﻟﺐ ﻣﻌﻤﺎري ﻧﻮﻋﯽ‬
‫ﻃﺮﺣﺮﯾﺰي ﺷﺪ‪.‬‬
 ‫‪326‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫‪DSS‬وﯾﮋه ) ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي ‪(DSS‬‬

‫ﻣﺤﺼﻮل ﻧﻬﺎﯾﯽ – ﮐﺎرﺑﺮﻫﺎي ‪ DSS‬ﮐﻪ واﻗﻌﺎً در ﮐﺎر ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﯾﮏ ‪ DSS‬وﯾﮋه ﯾﺎ ‪ SDSS‬ﺧﻮاﻧﺪه‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬دوﻣﺜﺎل آن ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪) HR InfoNet‬درﮔﺸﻮدن ﺗﺼﻮﯾﺮ اوﻟﯿﻪ از ‪ ( DSS‬و ‪) IMERYS pop DSS‬‬
‫ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻣﻮردي ‪ (6,1‬ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﺜﺎﻟﻬﺎي ﻣﺘﻌﺪدي از ‪ DSS/BI‬ﺑﺮ روي وب وﺟﻮد دارد‪ .‬ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺜﺎل ‪ ،‬وب‬
‫ﺳﺎﯾﺘﻬﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ )‪ ( www.decisionsupport.com‬و ‪ Yankelovich Partners‬ﺑﻪ آدرس زﯾﺮ را‬
‫ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫‪Secure.yankelovich.com/info/decision_support_system.html‬‬

‫ارﺗﺒﺎط ﻣﯿﺎن ﺳﻪ ﺳﻄﺢ‬

‫ارﺗﺒﺎط و واﺑﺴﺘﮕﯽ ﻣﯿﺎن اﯾﻦ ﺳﻪ ﺳﻄﺢ در ﺷﮏل ‪ 6,5‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﺑﺰارﻫﺎي اوﻟﯿﻪ ‪ DSS‬ﺑﺮاي‬
‫ﺳﺎﺧﺖ اﺑﺰارﻫﺎي ﻣﺠﺘﻤﻊ ﺑﮑﺎررﻓﺘﻪ اﺳﺖ و آﻧﻬﺎ ﻧﯿﺰ در ﺳﺎﺧﺖ ‪ DSS‬وﯾﮋه ﺑﮑﺎر رﻓﺘﻪ ‪ .‬ﻫﺮﭼﻨﺪﮐﻪ اﺑﺰارﻫﺎي اوﻟﯿﻪ‬
‫ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ ‪DSS‬وﯾﮋه ﺑﮑﺎر روﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﻼوه ) ﻧﺸﺎن داده ﻧﺸﺪه در ﺷﮑﻞ( اﺑﺰارﻫﺎي ﺳﺎده ﺗﺮي‬
‫ﻫﻢ ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ اﺑﺰارﻫﺎي ﭘﯿﭽﯿﺪه ﺗﺮ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ .‬ﻣﻮﻟﺪﻫﺎي ‪ DSS‬ﯾﺎ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي‬
‫ﻣﺮﺗﺒﻂ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﺠﺘﻤﻊ ﺷﺪه اﻧﺪ ﻧﻬﺎﯾﺘﺎً در ﺳﺎﺧﺖ ‪DSS‬وﯾﮋه و ﺗﺎﻣﯿﻦ اﻧﻌﻄﺎف ﺑﺮاي ﻗﺒﻮل ﺳﺮﯾﻊ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻣﻔﯿﺪ‬
‫ﻧﺪ‪ .‬اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻮﻟﺪﻫﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻘﺪار ﻣﻌﻨﺎداري از زﻣﺎن و ﻫﺰﯾﻨﻪ را ﺻﺮﻓﻪ ﺟﻮﯾﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﺪﯾﻨﺴﺎن ﯾﮏ ‪DSS‬‬
‫ﺗﺠﺎري را ﻣﻤﮑﻦ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺗﻮﺳﻌﻪ دادن ‪ DSS‬ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ اﺑﺰار اوﻟﯿﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺴﯿﺎر زﻣﺎﻧﺒﺮ و ﭘﺮﻫﺰﯾﻨﻪ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﺧﺼﻮﺻﺎً‬
‫اﮔﺮ اﺑﺰار اوﻟﯿﻪ ‪ ،‬ﺧﻮد ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺴﯿﺎري از ‪ DSS‬ﻫﺎي اوﻟﯿﻪ ﺑﺪون ﻣﻮﻟﺪ ﺗﻮﺳﻌﻪ داده ﺷﺪه اﻧﺪ‪.‬‬
‫اﻣﺎ ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً ﺟﺪﯾﺪﺗﺮﻫﺎ ‪ ،‬ﻣﻨﺤﺼﺮاً ﺑﺎ ﻣﻮﻟﺪﻫﺎي ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ وب ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﺎﻓﺘﻪ اﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ 6,5‬ارﺗﺒﺎط و واﺑﺴﺘﮕﯽ ﺳﻄﻮح ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي‬

‫‪ DSS‬وﯾﮋه‬

‫ﺗﻮﻟﯿﺪات ‪ DSS‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺻﻔﺤﺎت ﮔﺴﺘﺮده و‪...‬‬

‫اﺑﺰارﻫﺎي ‪ ) DSS‬زﺑﺎﻧﻬﺎ و‪(..‬‬

 ‫‪327‬‬ ‫ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮔﺮوﻫﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻫﻔﺘﻢ‬

‫‪ 6,8‬ﭘﻠﺘﻔﻮرﻣﻬﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ ‪DSS‬‬

‫ﺑﺮاﺳﺎس ﺳﻄﻮح ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﮐﻪ در ﺑﺨﺶ ﻗﺒﻞ ﺗﻮﺿﯿﺢ داده ﺷﺪ ‪ ،‬ﭼﻨﺪﯾﻦ ﭘﻠﺘﻔﻮرم ﻧﺮم اﻓﺰاري اﺳﺎﺳﯽ‬
‫درﺗﻮﺳﻌﻪ ‪ DSS‬وﺟﻮد دارد‪ .‬ﮐﻪ ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻨﺸﺎن ﻣﻮارد زﯾﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ ‬ﻧﻮﺷﺘﻦ ﯾﮏ ‪ DSS‬اﺧﺘﺼﺎﺻﯽ ﺷﺪه ‪ ،‬در ﯾﮏ زﺑﺎن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺳﺎزي ﻋﻤﻮﻣﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪوﯾﮋوال ﺑﯿﺴﯿﮏ ﯾﺎ‬
‫ﮐﻮﺑﻮل ‪ .‬اﯾﻦ راﻫﺒﺮد در ﺳﺎﻟﻬﺎي ‪ 1980‬ﺗﺎ‪ 1990‬ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺸﺎﻫﺪاﺳﺖ اﻣﺎ ﮐﻤﺘﺮ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺑﻌﺪاً آﻧﺮا اداﻣﻪ‬
‫داد‪ .‬ﮔﺮﭼﻪ ﺑﻌﻀﯽ ﻣﻮاﻗﻊ ‪ DSS‬ﻫﺎي در ﻣﻘﯿﺎس ﻓﻮق وﺳﯿﻊ ﺑﺎ ﺑﺴﯿﺎري از اﯾﻨﺘﺮﻓﯿﺴﻬﺎ ﺑﻪ ﺳﺎﯾﺮ ‪CBIS‬‬
‫ﻫﺎ ﺑﻪ اﯾﻦ روش ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬اﺳﺘﻔﺎده از ﯾﮏ زﺑﺎن ﻧﺴﻞ ﭼﻬﺎرﻣﯽ)‪ . (4GL‬در اﯾﻨﺠﺎ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﮐﻼس از ‪ 4GL‬ﻣﺎﻧﻨﺪ زﺑﺎﻧﻬﺎي داده ﮔﺮا‬
‫‪ ،‬ﺻﻔﺤﻪ ﮔﺴﺘﺮده و زﺑﺎﻧﻬﺎي ﺑﺎ ﮔﺮاﯾﺶ ﻣﺎﻟﯽ وﺟﻮد دارد‪ .‬اﯾﻦ اﺑﺰارﻫﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎ ﺑﻬﺮه ده ﯾﺎ ﺣﺘﯽ‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ زﺑﺎﻧﻬﺎي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺳﺎزي ﻋﻤﻮﻣﯽ ‪ ،‬ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺳﺎزان را ﺗﻘﻮﯾﺖ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺣﺘﯽ‬
‫‪OLAP‬ﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ ﻧﯿﺰ ﻧﺴﻞ ﭼﻬﺎرم را در ﺧﻮد ﺟﺎي داده اﺳﺖ‪.‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ‪Cognos Power‬‬
‫‪ House4GL‬و ‪ . PowerHouseWeb‬ﺑﺮاي ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﻗﻄﻌﻪ ‪،‬اﯾﻦ زﺑﺎﻧﻬﺎ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ‪ OLAP‬در‬
‫ﻣﮑﻌﺐ ﻫﺎي داده اي ﭼﻨﺪ ﺑﻌﺪي و ﺻﻔﺤﻪ ﮔﺴﺘﺮده ‪،‬ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﺷﺪه اﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬اﺳﺘﻔﺎده از ‪ OLAP‬ﺑﺎ ﻣﺨﺎزن داده ﯾﺎ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده وﺳﯿﻊ ‪ .‬ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎي ﺗﺤﻠﯿﻠﮕﺮ ﺑﺮﺧﻂ ‪،‬ﺗﻨﻬﺎ ﻣﮑﻌﺒﺎت‬
‫داده ﻫﺎي ﭼﻨﺪﺑﻌﺪي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻧﻤﯿﮑﻨﻨﺪ ﺑﻠﮑﻪ اﺑﺰارﻫﺎي ﺗﺤﻠﯿﻠﮕﺮي ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯿﮑﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺼﻮرت "ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ" ) ”‪ (“decision support system suites‬ﻋﻤﻞ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ‬
‫ﻣﺪﯾﺮي ﺑﺨﻮاﻫﺪ ارﺗﺒﺎﻃﺎﺗﯽ در داده ﺧﻮ ﺑﺮﻗﺮارﮐﻨﺪ و ﺗﺮﺟﯿﺢ دﻫﺪ ﮐﻪ آن ﭼﻪ ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪،‬روﺷﻬﺎي‬
‫داده ﮐﺎوي ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ روﺷﻬﺎ را زﻣﺎﻧﯿﮑﻪ ﻧﺘﺎﯾﺞ اﺛﺮ ﺑﺨﺶ و ﭘﺎﺳﺨﮕﻮ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ را ﻣﺨﻔﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬اﺳﺘﻔﺎده از ﯾﮏ اﺑﺰار ﻣﺠﺘﻤﻊ ﺗﻮﺳﻌﻪ ‪) DSS‬ﻣﻮﺗﻮر ﯾﺎ ﻣﻮﻟﺪ( ‪ .‬ﯾﮏ ﺑﺴﺘﻪ ﻣﺠﺘﻤﻊ ‪ ،‬ﻧﯿﺎز ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از‬
‫ﭼﻨﺪﯾﻦ ‪ 4GL‬را از ﺑﯿﻦ ﻣﯽ ﺑﺮد ﮐﻪ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﻣﻮرد ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه آن ﻫﻤﺎن ‪ Excel‬و ‪Lotus1-2-3‬‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎ ﺑﺴﯿﺎر ﮐﺎراﺗﺮ از ﯾﮏ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ از ‪ 4GL‬ﻫﺎي اﺧﺘﺼﺎﺻﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ اﻣﺎ آﻧﻬﺎ داراي ﺟﻨﺒﻪ‬
‫ﻣﺤﺪوﯾﺘﻬﺎي ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬اﺳﺘﻔﺎده از ﯾﮏ ﻣﻮﻟﺪ ‪ DSS‬ﺑﺎ داﻣﻨﻪ ﻣﺸﺨﺺ ‪ .‬ﻣﻮﻟﺪﻫﺎي ‪ DSS‬ﺑﺎ داﻣﻨﻪ ﻣﺸﺨﺺ ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﺑﺴﯿﺎرﺳﺎﺧﺖ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪﻧﺪ ﻋﻤﻮﻣﺎً در ﯾﮏ ﺣﻮزه ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ ‪،‬آﻧﻬﺎ ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ‪OLAP‬‬
‫را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻄﻮر ﺧﺎص ﺑﺮاي ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺧﺮده ﻓﺮوﺷﯽ ‪ ،‬ﺗﻮﻟﯿﺪ و ﺳﺎﯾﺮ ﺣﻮزه ﻫﺎ ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه‬
‫اﻧﺪ ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺗﻮﺳﻌﻪ ‪ DSS‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روﺷﻬﺎي ‪ . CASE‬ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ در ﺑﺨﺶ ‪ 6,3‬ﺗﻮﺿﯿﺢ داده ﺷﺪ‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎ‬
‫ﺑﺎ دﻧﺒﺎل ﮐﺮدن ﯾﮏ ﭼﺮﺧﻪ ﺣﯿﺎت ﺑﺼﻮرت ﺳﻨﺘﯽ ﺗﻮﺳﻌﻪ داده ﺷﺪﻧﺪ و اﺑﺰارﻫﺎي ‪ CASE‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ‬
 ‫‪328‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫در ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﭘﯿﭽﯿﺪه و ﺑﺰرگ ﻣﺴﺎﻋﺪت ﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﺑﺰارﻫﺎي ‪ CASE‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ در ﺗﻮﺳﻌﻪ‬
‫‪ DSS‬ﻧﯿﺰ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬اﯾﻦ اﺑﺰارﻫﺎ ﺗﺎﮐﯿﺪ ﺑﻪ ﺳﺎزﮔﺎري دارﻧﺪ ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﯾﮏ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎي اوﻟﯿﻪ ﻧﻤﯽ‬
‫ﺗﻮاﻧﺪ داده ﻫﺎي ﻧﺎﻣﻮﺟﻮد را اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﺪ‪ DSS ) .‬در ﻋﻤﻞ ‪ 6,23‬را ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ(‪.‬‬
‫‪ ‬ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﮏ ‪ DSS‬ﭘﯿﭽﯿﺪه ﺑﺎ ﻣﺠﺘﻤﻊ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻣﻮرد از راﻫﺒﺮدﻫﺎي ﻓﻮق ‪ .‬اﯾﻦ راﻫﺒﺮد ﺧﺼﻮﺻﺎً‬
‫ﺑﺮاي ‪ DSS‬ﻫﺎي ﭘﯿﭽﯿﺪه ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﻧﻤﻮﻧﻪ اوﻟﻬﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎ زﺑﺎﻧﻬﺎي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺳﺎزي و‬
‫ﻣﻮﻟﺪﻫﺎ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﺎﺑﻨﺪ در ﺣﺎﻟﯿﮑﻪ ﭘﺮوژه ﺑﺎ اﺑﺰار ‪ CASE‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮ اﯾﻦ ﭘﻠﺘﻔﻮرﻣﻬﺎ ﻟﯿﻨﮑﻬﺎي ﻣﺠﺘﻤﻊ ﺷﺪه اي ﺑﻪ وب دارﻧﺪ و ﺑﺴﯿﺎر از اﯾﻨﺘﺮﻓﯿﺴﻬﺎي ﻣﺮورﮔﺮوب اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ‬
‫ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
 ‫‪329‬‬ ‫ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮔﺮوﻫﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻫﻔﺘﻢ‬

‫‪ 6,9‬اﻧﺘﺨﺎب اﺑﺰار ﺗﻮﺳﻌﻪ‬

‫اﺑﺰارﻫﺎي ﺗﺠﺎري و ﻣﻮﻟﺪﻫﺎ ي ﻣﺘﻌﺪدي در ﺑﺎزه ﮔﺴﺘﺮده اي از ﻗﯿﻤﺖ وﺟﻮد دارد‪ .‬ﺑﻌﻀﯽ از ﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎ ﺗﻨﻬﺎ‬
‫ﺑﺮ روي ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮﻫﺎي ﺑﺰرگ اﺟﺮا ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ درﺣﺎﻟﯿﮑﻪ ﺑﻘﯿﻪ ﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮ روي ﯾﮏ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﺷﺨﺼﯽ ﻣﯽ‬
‫ﺗﻮاﻧﺪ اﺟﺮا ﮔﺮدد‪ .‬ﺑﺴﯿﺎري از ﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎ ﺑﺮ روي وب اﺟﺮا ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ .‬ﺑﺮرﺳﯽ زﺑﺎﻧﻬﺎي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﯾﺴﯽ ‪،‬آﻧﻬﺎ را ﭘﺮ‬
‫ﭘﺎﯾﻪ ﻣﻌﯿﻨﯽ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل )‪ KAY(2000‬ﺗﻮﺿﯿﺤﺎﺗﯽ از زﺑﺎﻧﻬﺎي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﯾﺴﯽ ﺟﺎري‪ ،‬ﻗﺎﺑﻠﯿﺘﻬﺎ و ﻧﻤﻮﻧﻪ‬
‫ﺑﺮدار زﺑﺎن ﺷﻨﺎﺳﯽ آﻧﻬﺎ را اراﯾﻪ داد‪ .‬اﯾﻦ راﻫﻨﻤﺎ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻣﻔﯿﺪ ﺑﻮدﻧﺶ را در اﻧﺘﺨﺎب ﯾﮏ زﺑﺎن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﯾﺴﯽ‬
‫ﺑﺮاي ﯾﮏ ﮐﺎرﺑﺮد ﺧﺎص ﺛﺎﺑﺖ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﺴﯿﺎري از ﺳﻮاﻻت واﺑﺴﺘﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﻗﺼﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﺳﺎزﻣﺎن از اﺑﺰار ‪DSS‬‬
‫ﺑﻪ اﻧﻀﻤﺎم ﻫﺮﮐﺪام از اﺑﺰارﻫﺎ ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده ‪ ،‬ﺳﺨﺖ اﻓﺰارﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ آﻧﻬﺎرا اﺟﺮاﮐﻨﻨﺪ ‪،‬ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﻋﺎﻣﻞ ﻣﻮرد‬
‫اﺳﺘﻔﺎده و ﺷﺒﮑﻪ اي ﺑﺎﯾﺪ روي آن اﺟﺮا ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺷﺮﮐﺖ ﺗﻠﻔﻦ ‪Southwestern Bell‬‬ ‫‪ DSS‬در ﻋﻤﻞ ‪6,23‬‬

‫ﺷﺮﮐﺖ‪ Southwestern Bell‬ﺑﺮاي ‪15,7‬ﻣﯿﻠﯿﻮن ﻣﺸﺘﺮك زﻣﯿﻨﯽ و ‪5,2‬ﻣﯿﻠﯿﻮن ﻣﺸﺘﺮك ﺗﻠﻔﻦ ﺑﯽ ﺳﯿﻢ ‪،‬‬
‫ﺳﺮوﯾﺲ ﺗﻠﻔﻨﯽ ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﺮده وﻫﺮﮐﺪام ﺑﺎ ﺣﻖ اﻧﺘﺨﺎﺑﻬﺎي ﻣﺘﻌﺪد‪ .‬دراﯾﻠﺘﻬﺎي ﺗﮕﺰاس ‪،‬ارﮐﺎﻧﺰاس‪،‬ﮐﺎﻧﺰاس ‪ ،‬ﻣﯿﺴﻮري‬
‫و اوﮐﻼﻫﻤﺎ ‪ .‬ﺷﺮﮐﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺖ اﺑﺰار ﻣﺬاﮐﺮه ﻓﺮوش ﭘﯿﭽﯿﺪه در ﻣﻘﯿﺎس ﮔﺴﺘﺮده اي ﺑﺮاي ﮐﺎراﺗﺮ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻓﺮاﯾﻨﺪ‬
‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ داده ﻫﺎ ﺑﺮاي ﺳﺮوﯾﺲ دﻫﯽ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن اﺣﺘﯿﺎج ﭘﯿﺪاﮐﺮد‪ .‬ﺷﺮﮐﺖ ﺑﻪ ﻣﺴﺘﻨﺪﺳﺎزي ﺷﻔﺎف ﻫﺮ دو ﻣﻮرد‬
‫ﯾﻌﻨﯽ ﻓﺮاﯾﻨﺪ و ﻣﺰاﯾﺎي ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﯽ ﮔﺮا ﻧﯿﺎز داﺷﺖ‪ .‬اﺑﺰار ‪ CASE‬ﺳﺎﺧﺖ ‪ Rational Rose‬را ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ‬
‫ﭼﺎرﭼﻮﺑﻪ ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻣﻘﯿﺎس وﺳﯿﻊ و ﭘﯿﭽﯿﺪه ﺧﻮد ‪ ،‬ﭘﺬﯾﺮﻓﺖ ‪.‬ﺷﺮﮐﺖ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﻪ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ رﺳﺎﻧﺪن ﻃﺮاﺣﯽ‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﭘﯿﭽﯿﺪه ﺑﻪ ﻣﺮدﻣﯽ ﺑﺎ ﺣﺪاﻗﻞ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻓﻨﺎوري ﻧﯿﺎز داﺷﺖ‪ Rose .‬ﺑﺪﻟﯿﻞ ﺗﺮﺳﯿﻤﺎت ﮔﺮاﻓﯿﮑﯽ از اﺷﯿﺎء ﮐﻪ ﺑﻪ‬
‫ﺳﻬﻮﻟﺖ ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﮑﺎري داﺷﺖ‪،‬ﮐﺎراﺑﻮد ‪ .‬ﺑﻌﻼوه ‪ Rose‬ازﻃﺮﯾﻖ اﺳﺘﻔﺎده از ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻓﻌﺎل ﺳﺎزي ﺗﯿﻢ )ﺑﺮاي ﻫﻤﮑﺎري‬
‫–ﯾﮏ‪ (GSS‬ارﺗﻘﺎءﭘﯿﺪا ﮐﺮد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺷﺮﮐﺖ از ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﺪ ‪ Rose‬ﮐﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮات در ﻃﺮاﺣﯽ ‪ ،‬ﺑﯿﺪرﻧﮓ ﺑﻪ‬
‫ﻣﺤﺼﻮل ﻣﻨﻌﮑﺲ ﻣﯽ ﮔﺮدد ﻧﯿﺰ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد‪ .‬ازﻃﺮﯾﻖ اﺑﺰار‪CASE‬ﺳﺎﺧﺖ ‪ ، Rose‬ﺗﺤﻠﯿﻠﻬﺎ ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎً ﺑﻪ ﻃﺮاﺣﯽ و‬
‫درون ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي از راه ﮐﺪ ﺟﺎﺑﺠﺎ ﻣﯽ ﺷﺪﻧﺪ در ﺣﺎﻟﯿﮑﻪ ﻣﺴﺘﻨﺪﺳﺎزي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻧﯿﺰ ﺣﻔﻆ ﻣﯽ ﺷﺪ‪ .‬ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ اﺑﺰار‪CASE‬‬
‫ﮐﻤﮏ ﮐﺮد ﺗﺎ اﺻﻮل ﻣﻨﻄﻘﯽ ﻗﺎﺑﻞ اﻧﺘﻘﺎل ﺑﻪ اﻋﻀﺎي ﺗﯿﻢ و ﺑﻪ ﻃﺮﻓﯿﻦ ﺑﯿﺮوﻧﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫اﻧﺘﺨﺎب ﺳﺨﺖ اﻓﺰار‬

‫‪ DSS‬ﺑﺮ روي ﭘﻠﺘﻔﻮرﻣﻬﺎي ﻣﺘﻨﻮﻋﯽ اﺟﺮا ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬از ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮﻫﺎي ﺷﺨﺼﯽ )ﯾﮏ ﮐﺎرﺑﺮد ﺳﺎده‪ (Excel‬ﺗﺎ‬
‫‪(National Oceanic and Atmospheric‬‬ ‫ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮﻫﺎي ﭼﻨﺪﭘﺮدازﻧﺪه ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﻣﺎﻧﻨﺪ آﻧﭽﻪ ‪NOAA‬‬
 ‫‪330‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫)‪ Administration‬ﺑﺮاي ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ وﺿﻊ آب و ﻫﻮاي ﻣﻠﯽ اﻣﺮﯾﮑﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﻀﯽ ﺑﺮ روي ﺷﺒﮑﻪ‬
‫اﯾﺴﺘﮕﺎﻫﻬﺎي ‪ UNIX‬اﺟﺮا ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ)ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﮔﺮﯾﺪ را درﺑﺮﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪ (.‬درﺣﺎﻟﯿﮑﻪ ﺑﻘﯿﻪ از ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ‬
‫ﺷﺨﺼﯽ ﺑﻌﻨﻮان ﯾﮏ ﺳﺮوﯾﺲ ﮔﯿﺮﻧﺪه وب ﮐﻪ ﺑﻪ ﺳﺮوﯾﺲ دﻫﻨﺪه وب ﻣﺘﺼﻞ ﺷﺪه اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﻌﻤﻮﻻً‬
‫ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻣﻌﻤﺎري ﺳﺨﺖ اﻓﺰاري ﯾﮏ ﺳﺎزﻣﺎن و دﺳﺘﺮس ﭘﺬﯾﺮي آن ﺑﺮاي ﮐﺎرﺑﺮان ‪،‬در اﻧﺘﺨﺎب ﺳﺨﺖ اﻓﺰار‬
‫اﺛﺮدارد‪ ).‬ﮔﺸﻮدن ﺗﺼﻮﯾﺮاوﻟﯿﻪ را ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ(‪.‬‬

‫اﻧﺘﺨﺎب ﻧﺮم اﻓﺰار‬

‫‪ ‬اﻧﺘﺨﺎب اﺑﺰار ‪ DSS‬ﯾﺎ ﻣﻮﻟﺪﻫﺎ ﯾﮏ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﭘﯿﭽﯿﺪه اﺳﺖ ﭼﺮا ﮐﻪ ‪:‬‬
‫‪ ‬در زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﺑﺎﯾﺪ ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد ‪،‬ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪﯾﻬﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ‪ DSS‬و ﺧﺮوﺟﯿﻬﺎ ﮐﺎﻣﻼً ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ‬
‫ﺷﺪه ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺻﺪﻫﺎ ﺑﺴﺘﻪ ﻧﺮم اﻓﺰاري در ﻓﺮوﺷﮕﺎﻫﻬﺎ وﺟﻮد دارﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎي ﻧﺮم اﻓﺰاري ﺑﺴﺮﻋﺖ ﺑﺮوز ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﻗﯿﻤﺘﻬﺎ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﺘﻐﯿﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺑﺴﯿﺎري از اﻓﺮاد ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ در ﺗﯿﻢ ارزﯾﺎﺑﯽ درﮔﯿﺮﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﯾﮏ زﺑﺎن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﯾﺴﯽ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ در ﺳﺎﺧﺖ ﭼﻨﺪﯾﻦ ‪ DSS‬ﺑﮑﺎررود ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻗﺎﺑﻠﯿﺘﻬﺎي ﻣﻮرد‬
‫ﻧﯿﺎز اﺑﺰار ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ از ﯾﮏ ﮐﺎرﺑﺮد ﺑﻪ ﮐﺎرﺑﺮد دﯾﮕﺮ ﻋﻮض ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ ‬اﺟﺰاي ﯾﮏ ‪ DSS‬ﺑﺰرگ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﺎ اﺑﺰارﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم اﻧﺘﺨﺎب ‪ ،‬ﺧﻮد ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻣﺘﻀﺎد را درﮔﯿﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎﯾﯽ‬
‫را ﮐﻪ ﻣﻮرد ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﻗﺮارﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ را در رﻗﺎﺑﺖ ﻗﺮارﻣﯽ دﻫﺪ‪ .‬ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﻣﺘﻌﺪد ي ﻏﯿﺮﻗﺎﺑﻞ درك‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ; ﺑﻘﯿﻪ ﻫﻢ در ﺗﻀﺎد ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﻓﻨﯽ ‪،‬ﻋﻤﻠﮑﺮدي ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨﺪه ﻧﻬﺎﯾﯽ و ﻣﻮارد ﺣﺎﺷﯿﻪ اي ﻫﻤﻪ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ اﻧﺪ‪.‬‬
‫اﻧﺪ‪.‬ﻣﺎﻧﻨﺪ‬ ‫اﺟﺮاﺷﺪه‬ ‫ﺷﺮﮐﺘﻬﺎ‬ ‫ﺗﻮﺳﻂ‬ ‫ﻣﻮﺟﻮد‬ ‫ﺗﺠﺎري‬ ‫‪ ‬ارزﯾﺎﺑﯿﻬﺎي‬
‫‪ Decisions,DataPro,SoftwareDigest‬و راﻫﻨﻤﺎي ﺧﺮﯾﺪاران در ﻣﺠﻼت دادوﺳﺘﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ‬
‫‪ eWeek‬و‪ InfoSystems‬ذﻫﻨﯽ ﺑﻮده و اﻏﻠﺐ ﺑﺼﻮرت ﻇﺎﻫﺮي ﻣﺨﺼﻮص اﺑﺰارﻫﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ‬
‫ﺑﺮاي ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻏﯿﺮ ‪ DSS‬ﻧﯿﺰ ﺑﮑﺎر ﻣﯽ روﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬درﺟﻪ اﺷﺘﯿﺎق ﺑﺮاي ﻣﺎﻧﺪن ﺑﺎ ﭼﻨﺪ ﻓﺮوﺷﻨﺪه ﻣﺤﺪود و ﻋﺪم دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﻣﺤﯿﻄﻬﺎي ﺑﺎز ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ‬
‫ﻣﺸﺘﺮي‪ -‬ﺧﺪﻣﺘﮕﺬار ﺑﺸﮑﻠﯽ ﮐﻪ اﺟﺎزه آﻣﯿﺨﺘﻦ و ﺗﻄﺒﯿﻖ ﻣﺤﺼﻮﻻت از ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻓﺮوﺷﻨﺪه را ﺑﺪﻫﺪ‬
‫ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮارﮔﯿﺮد‪.‬‬
 ‫‪331‬‬ ‫ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮔﺮوﻫﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻫﻔﺘﻢ‬

‫اﻧﺘﺨﺎب ﯾﮏ ﻣﻮﻟﺪ ‪DSS‬‬

‫زﻣﺎﻧﯿﮑﻪ ﯾﮏ ﺳﺎزﻣﺎن ‪ ،‬ﻣﻮﻟﺪ ‪DSS‬اي را ﺑﺼﻮرت ﺧﺎﻧﮕﯽ دارد ﻋﻤﻮﻣﺎً اﯾﻦ ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ اﺣﺘﻤﺎل اﻧﺘﺨﺎب ﺑﺮاي‬
‫ﯾﮏ ﮐﺎرﺑﺮد ‪ DSS‬اﺳﺖ‪ ).‬ﻣﺜﺎل ﻧﮑﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ‪ OsramSylvania‬در ﺑﺎزﮔﺸﺎﯾﯽ دﯾﺪ اوﻟﯿﻪ( ﻫﺮﭼﻨﺪ ﮐﻪ ﺷﺮﮐﺘﻬﺎ‬
‫ﻟﺰوﻣﺎً ﺗﻨﻬﺎ ﯾﮏ ﻣﻮﻟﺪ را اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﻀﯽ ﻣﻮﻟﺪﻫﺎي ‪ DSS‬در ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻣﻌﯿﻨﯽ ﺑﻬﺘﺮ از ﺑﻘﯿﻪ اﻧﺪ ﭘﺲ‬
‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ﺑﻄﻮر ﻧﻤﻮﻧﻪ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻣﻮﻟﺪ را اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ در زﻣﺎﻧﻬﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﺧﺮﯾﺪ ﻣﻮﻟﺪ ﺟﺪﯾﺪي ﻧﯿﺎز‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺟﻬﺖ ﮐﻪ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت زﯾﺎدي وﺟﻮد دارد ﺑﻌﻀﯽ از آﻧﻬﺎ ﮐﯿﻔﯽ اﺳﺖ و ﻏﺎﻟﺒﺎًآﻟﺘﺮﻧﺎﺗﻮﻫﺎي زﯾﺎدي وﺟﻮد‬
‫دارد ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﯾﺎر ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﺎﻫﺮاﻧﻪ )‪ (Expert Choice Inc‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻓﺮاﯾﻨﺪ اﻧﺘﺨﺎب را ﺑﻬﺒﻮد‬
‫دﻫﺪ‪) .‬ﻓﺼﻞ‪ DSS (4‬در ﻋﻤﻞ‪ 6,24‬را ﺑﺮاي ﻣﺜﺎﻟﯽ از درﮔﯿﺮﺷﺪن در اﻧﺘﺨﺎب ﻧﺮم اﻓﺰار ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﺠﺪد از اﺟﺰاء‬

‫اﻧﺘﺨﺎب ﻧﺮم اﻓﺰار ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺳﺎده ﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ اﮔﺮ ﺳﺎزﻣﺎن ﯾﮏ ﯾﺎ ﺣﺘﯽ ﭼﻨﺪ ﭘﻠﺘﻔﻮرم‪/‬زﺑﺎن ﺗﻮﺳﻌﻪ را ﻣﻮرد‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮاردﻫﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﺗﻌﺪاد ﻣﺤﺪودي ‪ ،‬اﺟﺰاءﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﺠﺪد ﺷﻮﻧﺪ اﮔﺮ آﻧﻬﺎ ﺑﺸﮑﻠﯽ ﻃﺮاﺣﯽ و ﭘﯿﺎده‬
‫‪Den‬‬ ‫)‪Haan(2001‬‬ ‫‪,‬‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫آﺳﺎن‬ ‫‪،‬ﻧﺴﺒﺘﺎً‬ ‫ﻣﺠﺪد‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده‬ ‫ﮐﻪ‬ ‫ﺷﻮﻧﺪ‬ ‫ﺳﺎزي‬
‫)‪ ، Hudson(2001),Wiliams(2001),Zellen(2001‬ﺣﺲ ﺧﻮب ﻧﺎﺷﯽ از اﺳﺘﻔﺎده ﻣﺠﺪد اﺟﺰاء را روﺷﻦ ﻣﯽ‬
‫ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﺠﺪد ﯾﮑﯽ از اﺻﻮل ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﯽ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺎ ﺑﺮاي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﮐﺪ اﯾﻦ در ﺳﻄﺢ‬
‫ﺑﺴﯿﺎر ﭘﺎﯾﯿﻨﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﺟﺎﯾﯽ ﺑﺮاي اﺧﺘﺮاع دوﺑﺎره ﭼﺮخ ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﺷﻤﺎ ﺑﺘﻮاﻧﯿﺪ اﺟﺰاءرا ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم وﻇﺎﯾﻒ‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻃﺮاﺣﯽ ﮐﻨﯿﺪﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﺠﺪد ﮔﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﺒﺎرت دﯾﮕﺮ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ و ﻣﺴﺘﻨﺪﺳﺎزي اﺟﺰاء ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ‬
‫ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺑﻐﺮﻧﺞ و ﭘﯿﭽﯿﺪه اي ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺸﺨﺼﺎت ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﺑﺮﮔﺸﺖ )‪ (RAS‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﮐﻤﮏ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﺎز ﺑﺮاي‪ ، RAS‬راﻫﻨﻤﺎﻫﺎﯾﯽ ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﺮده ﮐﻪ ﺑﺮاي ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﺗﻮﺻﯿﻒ ‪،‬ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﺑﮑﺎرﮔﯿﺮي ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ اي‬
‫از ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﻧﺮم اﻓﺰاري ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﺠﺪد ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ زﺑﺎن ﻣﺪﻟﺴﺎزي ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ )‪ (UML‬را ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﯽ‬
‫ﻣﺪﻟﻬﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪوﻓﺮاﯾﻨﺪ ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ رﺷﻨﺎل)‪ (RUP‬را ﺑﺮاي ﺗﺸﺮﯾﺢ ﮔﺮدش ﮐﺎر‪ .‬اﺻﻮل اﺳﺎﺳﯽ در اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﻣﺠﺪد اﺟﺰاء ‪،‬ﺑﺨﺸﯽ از ‪ UML‬اﺳﺖ ‪(Booch , Rumbagh ,1998 ;Jacobson , Griss2001; Jacobson .‬‬
‫در ﺳﺎل ‪ 2001‬ﻫﻨﻮز ‪ RAS‬در دوره ﻧﻮزادي ﺑﻮد اﻣﺎ ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞ ﺑﺎ‬ ‫)‪,Griss,Jonson1998 ,Kruchten1998‬‬
‫ﺗﻮان ﻣﺎﻟﯽ ﻋﻈﯿﻤﯽ را در ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﮐﺪ دارا ﺑﻮد‬
‫ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎ و اﺟﺰاي دﺳﺖ ﺳﺎز ﺗﻮﺳﻂ اﻓﺮاد ‪،‬ﺑﺮاي ﺗﻮﺳﻌﻪ ي ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ اﺟﺰاء ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺼﻮرت ﻣﺤﮑﻢ ﻣﺠﺘﻤﻊ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ ﺗﺎ ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞ ﺧﻮد را ﺑﺪﺳﺖ آورد‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﻄﻮرﺧﺎص ﺑﺮاي ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﺗﺠﺎرت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ ﺑﺤﺮاﻧﯽ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬اﮐﻨﻮن اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺳﺎده ﺗﺮ از ﻫﻤﯿﺸﻪ اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﭼﺎﻟﺸﻬﺎي ﻣﺤﮑﻤﯽ اﯾﺴﺘﺎدﮔﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ اﻧﺘﻈﺎر ﻣﯽ‬
‫رود ﮐﻪ درﺻﺪﺑﺎﻻﯾﯽ از ﻫﻤﻪ ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ اﺻﻮﻻ از ﻫﻤﯿﻦ اﺟﺰاء ﺳﺮﻫﻢ ﺷﻮد‪ Williams2000) .‬را ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ(‬
 ‫‪332‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫‪ DenHaan2001‬ﻣﻮاردي را در ﻣﺠﺘﻤﻊ ﺳﺎزي ﻧﺮم اﻓﺰارﮐﺎرﺑﺮدي ﺗﻮﺿﯿﺢ ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬اﯾﻦ ﯾﮏ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺑﺤﺮاﻧﯽ اﺳﺖ‬
‫ﭼﺮاﮐﻪ ﯾﮏ زﺑﺎن ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺟﻬﺎﻧﯽ وﺟﻮدﻧﺪارد ‪ .‬ﻣﺴﺎﯾﻞ ﻣﺠﺘﻤﻊ ﺳﺎزي اﻣﺮوزه ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻮارد ذﯾﻞ اﺳﺖ‪:‬‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﮐﺎرﺑﺮدي ﺑﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﮐﺎرﺑﺮدي )‪(A2A‬‬
‫ﺗﺠﺎرت ﺑﻪ ﺗﺠﺎرت )‪(B2B‬‬
‫وب‬ ‫ﺗﺠﺎرت ﺑﻪ ﻣﺼﺮف ﮐﻨﻨﺪه )‪(B2C‬‬
‫ﺑﻪ ﻣﯿﺰﺑﺎن‬
‫ﺑﻪ‬ ‫ﭘﻨﺠﺮه‬ ‫ﺑﯽ ﺳﯿﻢ ﺑﻪ ﻣﯿﺰﺑﺎن‬
‫ﻣﯿﺰﺑﺎن‬
‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ﻣﺒﺎدرت ﺑﻪ اﺗﺼﺎل ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ راﻫﺒﺮدي ﺧﻮد ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﭘﻮرﺗﺎل ﺻﻨﻌﺖ و‬
‫اﻧﺠﻤﻨﻬﺎي اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ و ‪ Back-office‬ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺳﻌﯽ در ﺑﺎزﮐﺮدن ﻣﻮﺳﺴﻪ ﺑﻪ روي ﺷﺮﮐﺎي ﺗﺠﺎري‬
‫‪،‬ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ‪ ،‬ﺗﺎﻣﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن و ﻓﺮوﺷﮕﺎﻫﻬﺎي ﺟﺪﯾﺪﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ .‬داﻣﻨﻪ ﻣﺠﺘﻤﻊ ﺳﺎزي اﺟﺰاء و ﺑﮑﺎرﮔﯿﺮي ﻣﺠﺪد ﮐﺪ‬
‫ﻫﻤﭽﻨﺎن درﺣﺎل اﻧﺘﺸﺎر اﺳﺖ‪ .‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﺠﺪد از اﺟﺰاء ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﮐﻠﯿﺪ وﯾﮋه ﻣﺠﺘﻤﻊ ﺳﺎزي ﺑﺎﺷﺪ اﮔﺮ اﺟﺰاء در‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮدي دﯾﮕﺮ ﻣﺠﺘﻤﻊ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ DSS‬در ﻋﻤﻞ ‪6,24‬‬

‫ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻢ از ﻧﺮم اﻓﺰار روﻣﯿﺰي ﮐﻤﮏ ﺑﮕﯿﺮم‬

‫زﻣﺎﻧﯿﮑﻪ ‪ LeonardLopez‬ﺑﻮدﺟﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺧﺮﯾﺪ ﻧﺮم اﻓﺰار ﺟﺪﯾﺪ ﺑﺮاي ﻣﯿﺰﮐﺎري ﺧﻮد را ﺗﺎﻣﯿﻦ ﮐﺮد‬
‫‪،‬راﻫﺒﺮدي ﻣﻨﻄﻘﯽ ‪ ،‬ﭘﺎﺳﺨﮕﻮ و ﻣﺴﺘﺪل را ﺗﻮﺳﻌﻪ داد‪.‬او ﻣﺼﻤﻢ ﺑﻮد ﺑﺮ اﯾﻦ ﻧﯿﺎزﻫﺎ ﭼﺮاﮐﻪ ‪ (1‬ﯾﮏ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﻣﻨﻄﻘﯽ‬
‫ﺑﺮاي ﮐﻤﮏ ﺑﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﻧﺮم اﻓﺰار روﻣﯿﺰي ﮐﻪ ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺑﺮ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪﯾﻬﺎي ﺟﻤﻊ آوري ﺷﺪه وداده ﻫﺎي ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ ﺑﺎﺷﺪ و‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺳﺎزي ﮐﻨﺪ‪ (2.‬ﯾﮏ ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي از اﯾﻦ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ در ﺑﺎزه زﻣﺎﻧﯽ ﻣﺤﺪود وﺑﺎ ﺑﻮدﺟﻪ ﻣﺤﺪود ﻗﺎدر ﺑﻪ‬
‫ﮐﺎرﺑﺎﺷﺪ‪(3 .‬ﯾﮏ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻧﻬﺎﯾﯽ ﺧﻮب ‪ .‬درﻃﻮل ﻣﺴﯿﺮ ﺑﺴﯿﺎري از ﺳﯿﺎﺳﺘﻬﺎ و ﻣﻮارد رﻓﺘﺎري ﺷﺎﻣﻞ ﺷﮑﻞ ﮔﯿﺮي‬
‫ﮐﻤﭗ ﻃﺮﻓﺪاراﻧﯽ از ﯾﮏ ﻣﺤﺼﻮل و ﺑﺎ اﻋﻀﺎﯾﯽ از ﮐﺎرﮐﻨﺎن در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻣﺤﺼﻮل دﯾﮕﺮ ‪ ،‬اﻓﺮاد ﺑﺨﺶ ﻓﺮوش‬
‫ﭘﺮﺗﻼش و ﺑﺮوﻧﺴﭙﺎري ﻗﻄﻌﻪ اي از ﻓﺮاﯾﻨﺪ ‪،‬ﺑﺮاي ﯾﮏ ﻣﺸﺎور آﮔﺎه‪ .‬اﯾﻦ ﺗﮑﺎﭘﻮي ‪ 16‬ﻫﻔﺘﻪ اي ﻃﺮح اﻧﺘﺨﺎب ﻓﺮاﯾﻨﺪ‬
‫ﺑﺸﺮح ذﯾﻞ ﺑﻮد‪:‬‬
‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ)ﻫﺎ(‬ ‫ﻫﻔﺘﻪ )ﻫﺎ(‬
‫ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻃﺮﻓﯿﻦ ﮐﻠﯿﺪي و ﺗﻤﺎس ﺑﺎ آﻧﻬﺎ‬ ‫‪1‬‬
‫ﺑﺮﻗﺮارﮐﺮدن ﻓﺮاﯾﻨﺪي ﺑﺮاي ﻧﺸﺴﺘﻬﺎي ﮔﺮد آوري ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪﯾﻬﺎ‬ ‫‪2‬‬
‫ﻫﺪاﯾﺖ ﻧﻤﻮدن ﻧﺸﺴﺘﻬﺎي ﮔﺮد آوري ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪﯾﻬﺎ‬ ‫‪ 3‬و‪4‬‬
 ‫‪333‬‬ ‫ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮔﺮوﻫﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻫﻔﺘﻢ‬

‫ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪﯾﻬﺎ در ﻗﺎﻟﺐ درﺧﻮاﺳﺖ ﭘﺮوﭘﺰال)‪(RFP‬‬ ‫‪4‬و ‪5‬‬

‫‪6‬و‪ 7‬ﺗﻮزﯾﻊ ‪ RFP‬ﻫﺎ ﺑﻪ ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن ﻣﺴﺘﻌﺪ ) دادن اﺟﺎزه ‪ 2‬ﺗﺎ ‪ 3‬ﻫﻔﺘﻪ ﺑﺮاي ﻫﺮ ﭘﺎﺳﺦ(‬
‫ﺟﻤﻊ آوري ﺗﺠﺪﯾﺪﻧﻈﺮﻫﺎ ﺑﺮاي ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪﯾﻬﺎ ; ﻧﺸﺮ و اﻧﺘﻘﺎل ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪﯾﻬﺎ‬ ‫‪ 8‬و‪9‬‬
‫ﺟﻤﻊ ﺑﻨﺪي و ﺧﻼﺻﻪ ﺳﺎزي داده ﻫﺎي ﺣﺎﺻﻞ از ‪RFP‬‬ ‫‪ 10‬و ‪11‬‬
‫‪ 12‬اﻧﺘﺨﺎب ﻟﯿﺴﺖ ﮐﻮﺗﺎه ‪ ; RFP‬ﻗﻀﺎوت و راﯾﺰﻧﯽ ﻃﺮﻓﯿﻦ‬
‫‪ 13‬ﺗﻨﻈﯿﻢ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ وﻧﻤﺎﯾﺸﻬﺎي ﻟﯿﺴﺖ ﮐﻮﺗﺎه‬
‫روي ﻫﻢ ﮔﺬاﺷﺘﻦ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻫﺎ‪ :‬ﺳﺎﺧﺖ ﮔﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ اول و دوم‬ ‫‪14‬‬
‫‪ 15‬ﻣﺬاﮐﺮه ﺟﺰﯾﯿﺎت ﻗﺮارداد ﺑﺎ اﻧﺘﺨﺎب اول‬
‫‪ 16‬ﻧﻬﺎﯾﯽ ﮐﺮدن ﻗﺮاردادﻫﺎي اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ ; ﺗﻨﻈﯿﻢ ﻃﺮح ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي در ﻣﮑﺎن‬
‫‪ Lopez‬ﯾﮏ ﻣﺪل ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺳﺎزي را ﺗﻮﺳﻌﻪ داد ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﺨﺸﯽ از اﯾﻦ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺑﺮاي ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﺳﻨﮕﯿﻦ ﮐﺮدن ﻣﻌﯿﺎر ‪.‬‬
‫او اﺳﺘﻨﺘﺎج ﮐﺮد ﮐﻪ ﺑﻌﻀﯽ از ﻣﻮارد ﻣﻬﻢ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ در ﻧﺮم اﻓﺰار ﺳﺮو ﮐﺎرداﺷﺖ اﯾﻨﻬﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ - :‬اﻧﺘﺨﺎب ﻧﺮم اﻓﺰار‬
‫ﺑﺮاﺳﺘﻔﺎده آﯾﻨﺪه اﺛﺮ دارد‪ - .‬ﻧﺸﺴﺘﻬﺎي ﻫﺪاﯾﺖ ﺷﺪه ﺑﺎ ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن ﺑﺎ ﺷﺮﮐﺎء ﺑﺮاي درﻧﻈﺮداﺷﺘﻦ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﯾﺎ‬
‫اﻧﻌﻄﺎﻓﯽ ﮐﻪ ﺷﻤﺎ در آﯾﻨﺪه درﮐﻨﺎر ﻣﺴﯿﺮ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ آن اﺣﺘﯿﺎج ﭘﯿﺪا ﻣﯽ ﮐﻨﯿﺪ‪ -‬ﮐﺴﺐ اﻃﻤﯿﻨﺎن از ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﮐﺎﻣﻞ در‬
‫ﺗﻼﺷﻬﺎي اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ‪ ،‬ﺑﻮدﺟﻪ ﺑﺮا ي ﺷﺮﮐﺎ از دﭘﺎرﺗﻤﺎﻧﻬﺎي دﯾﮕﺮ – ﻣﻌﻤﺎري ﮐﻪ ﺷﻤﺎ ﺧﺮﯾﺪاري ﻣﯽ ﮐﻨﯿﺪ ﺑﺎﯾﺪ از‬
‫ﻧﻈﺮﻓﻨﯽ ﺑﺎ ﻣﺤﯿﻂ ﺷﻤﺎ ﺳﺎزﮔﺎرﺑﺎﺷﺪ‪ -.‬ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺷﻮﯾﺪ ﮐﻪ ﻣﺤﺼﻮﻟﯽ ﺳﺎزﮔﺎر اﻧﺘﺨﺎب ﮐﺮده اﯾﺪ‪.‬‬
 ‫‪334‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫ﺑﺮون ﺳﭙﺎري‬
‫ﻫﻨﮕﺎم اﻧﺘﺨﺎب ﻧﺮم اﻓﺰار ﮐﺴﯽ ﺑﺎﯾﺪ اﯾﻨﮑﻪ ﻧﺮم اﻓﺰار در درون ﺳﺎزﻣﺎن اﯾﺠﺎد ﺷﻮد و ﯾﺎ ﺑﻪ ﺷﺮﮐﺘﻬﺎي ﺑﺪون‬
‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺳﭙﺮده ﺷﻮد را در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﯿﺮد‪ .‬ﻣﺸﮑﻞ ﻋﻤﺪه در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺑﺪون ﺳﭙﺎري اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺧﻮاﻫﺎن‬
‫اﯾﺠﺎد ﻧﺮم اﻓﺰار اﺳﺖ ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ ﻣﺤﺼﻮل ﺗﻤﺎم ﺷﺪه را ﺑﻪ ﻋﻬﺪه دارد و ﻧﻪ ﺑﻨﮕﺎه ﺧﺎرﺟﯽ ﮐﻪ ﻧﺮم اﻓﺰار را ﺑﻪ وﺟﻮد‬
‫آورده اﺳﺖ‪ .‬از آﻧﺠﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺳﺎزﻣﺎن در ﻧﻬﺎﯾﺖ ﺑﺮاي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺴﺌﻮل اﺳﺖ اﻋﻀﺎي ﺳﺎزﻣﺎن )ﮐﺎرﺑﺮان‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮان‪،‬‬
‫ﺣﺎﻣﯿﺎن اﺟﺮاﯾﯽ( در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ در درون ﺳﺎزﻣﺎن اﯾﺠﺎد ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎﯾﺪ در اﯾﻦ ﻓﺮاﯾﻨﺪ درﮔﯿﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ‪ Daimler Chrysler Capital‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮدي ﻣﺎﻟﯽ را ﺑﻪ ﯾﮏ ‪ ASP‬ﺳﭙﺮد‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮان آن آﮔﺎﻫﯽ‬
‫ﯾﺎﻓﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ اﯾﻨﮑﻪ آﻧﻬﺎ از ﺳﯿﺘﻢ ﭼﻪ ﻣﯽﺧﻮاﻫﻨﺪ و ﻧﯽ زاﯾﻨﮑﻪ اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭼﻄﻮر ﺑﺎ ﺳﺎزﻣﺎن راﺑﻄﻪ‬
‫دارد ﺷﻔﺎف ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﺪون ﺳﭙﺎري ﻟﺰوﻣﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﻬﺒﻮد ﻋﻤﻠﯿﺎت ﻧﺎﮐﺎرآﻣﺪ ﻧﻤﯽﺷﻮد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻬﻢ اﺳﺖ ﮐﻪ‬
‫ﺗﺸﺨﯿﺺ دﻫﯿﻢ ﮐﻪ ﺑﻨﮕﺎه اﻗﺘﺎدي ﻣﺎﻟﮏ ﭘﺮوژه و ﺑﺮاي آن ﻣﺴﺌﻮل اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ (2001) yordan‬ﺑﯿﺎن ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ اﻣﺮوزه ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ ﺗﻤﺎﻣﯽ ﭘﺮوژهﻫﺎي ‪ IT‬ﺷﺎﻣﻞ ﺑﻌﻀﯽ از ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺑﺪون ﺳﭙﺎري‬
‫ﺑﺮاي اﯾﺠﺎد ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮدي ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻋﻤﻠﯿﺎت ﻣﺮﮐﺰ داده‪ ،‬ﻣﯿﺰﺑﺎﻧﯽ وﺑﻊ آﻣﺰوش ﮐﺎرﺑﺮد ﻧﻬﺎﯾﯽ و ﻏﯿﺮه در‬
‫ﻫﻨﮕﺎم ﺑﺪون ﺳﭙﺎري در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺗﻌﺪادي از ﺟﻨﺒﻪﻫﺎي ﻣﻬﻢ ﺑﺴﯿﺎر ﻋﺎﻗﻼﻧﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﭘﺮوژهﻫﺎي ﺑﻠﻨﺪ‬
‫ﻣﺪت ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﺗﻌﻬﺪ ﺑﻠﻨﺪ ﻣﺪت ﻓﺮوﺷﻨﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﺟﺰﺋﯿﺎت ﺑﻪ ‪ DSS IN FOCUS 6,25‬ﻧﮕﺎﻫﯽ ﺑﯿﺎﻧﺪازﯾﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮرﺳﯽﻫﺎي در ﻫﻢ آﻣﯿﺨﺘﻪاي در ﺻﻨﻌﺖ درﺑﺎره ﺑﺪون ﺳﭙﺎري ﭘﺮوژهﻫﺎي ‪ IT , DSS‬در ﺑﺮاﺑﺮ اﯾﺠﺎد درون‬
‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ وﺟﻮد دارد‪ .‬روي ﻫﻢ رﻓﺘﻪ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري ﻧﺴﺒﺘﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮي ﺑﺮوي ﭘﺮوژهﻫﺎي ‪ DSS‬ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺑﯿﺮون‬
‫ﺳﭙﺮده ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ اﻧﺠﺎم ﻣﯽﺷﻮد اﻣﺎ ﻫﺰﻧﯿﻪ ﭘﺮداﺧﺖ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪاي ﺑﯿﺸﺘﺮ اﺳﺖ‪ .‬از ﺳﻮي دﯾﮕﺮ در ﻫﻨﮕﺎم‬
‫ﭼﺎپ اﯾﻦ ﮐﺘﺎب‪ ،‬ﺗﻤﺎﯾﻞ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ اﻧﺠﺎم ﭘﺮوژهﻫﺎي در ﻣﻘﯿﺎس ﺑﺰرگ در درون ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻮد ﮐﻪ اﯾﻦ اﻣﺮ ﺑﻪ‬
‫ﺧﺎﻃﺮ ﻧﺎرﺿﺎﯾﺘﯽ از ﺑﻨﮕﺎهﻫﺎي ﻣﺸﺎور ﺑﻮد‪.‬‬
‫‪335‬‬ ‫ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮔﺮوﻫﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻫﻔﺘﻢ‬

‫‪DSS IN FOCUS 6,25‬‬

‫اﻧﺘﺨﺎب ﻓﺮوﺷﻨﺪه‬
‫‪ .1‬ﻣﻘﺮر ﮐﺮدن ﻧﯿﺎزﻫﺎ آﻧﮕﻮﻧﻪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﺠﺎرت ﻣﺮﺑﻮط ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ .2‬اﻧﺘﺨﺎب ﺗﯿﻤﯽ ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ اﻋﻀﺎي ﻓﻨﯽ و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ .3‬اﻧﺘﺨﺎب اﺳﺘﺮاﺗﮋي و ﺗﻼش ﺑﺮاي اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﮐﺮدن آن‪.‬‬
‫‪ .4‬درﺧﻮاﺳﺖ ﺑﺮاي ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدات‬
‫‪ .5‬ﺗﻤﺮﮐﺰ ﺑﻪ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﮐﻞ ﻣﺎﻟﮑﯿﺖ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻫﺰﯾﻨﻪ اﺑﺘﺪاﯾﯽ‬
‫‪ .6‬اﯾﺠﺎد اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻣﺬاﮐﺮه ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﻮازي ﺑﺎ ‪RFP‬ﻫﺎي ﺧﻮد‪.‬‬
‫‪ .7‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ارزش راﺑﻄﻪﻫﺎ در ﻫﻨﮕﺎم ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﯿﻤﺖﻫﺎي ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدي‬
‫‪ .8‬آﺷﮑﺎر ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻦ ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎ‬
‫‪ .9‬ﻣﺸﺘﺮي ﺧﻮﺑﯽ ﺑﺎﺷﯿﺪ‪.‬‬
‫‪ .10‬در ﺻﻮرت اﻣﮑﺎن ﻗﺮارداد را ﺑﯿﻦ دو ﻓﺮوﺷﻨﺪه ﺗﻘﺴﯿﻢ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫‪ .11‬ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ آﯾﻨﺪه‬
‫‪ .12‬واﻗﻊ ﺑﯿﻦ ﺑﺎﺷﯿﺪ‪.‬‬
 ‫‪336‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫‪DSS 6,10‬ﻫﺎي اﯾﺠﺎد ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﺗﯿﻢ‬

‫‪ DSS‬اﯾﺠﺎد ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﺗﯿﻢ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﺗﻼش ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﯽ اﺳﺖ‪ ،‬ﮔﺮﭼﻪ ﺗﯿﻢ ﺷﺎﯾﺪ از ﺗﻌﺪاد اﻓﺮاد ﻣﺤﺪودي‬
‫ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺗﯿﻤﯽ ﮐﻪ ‪ HRINFONOD‬را در ﺗﺼﻮﯾﺮ اﺑﺘﺪاﯾﯽ ﻓﺼﻞ اﯾﺠﺎد ﮐﺮدﻧﺪ‪ DSS .‬اﯾﺠﺎد ﺷﺪه‬
‫ﺗﻮﺳﻂ ﺗﯿﻢ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﻃﺮح رﯾﺰي و ﺳﺎزﻣﺎن دﻫﯽ ﮔﺴﺘﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﻃﺮح رﯾﺰي و ﺳﺎزﻣﺎن دﻫﯽ ﺑﻪ ‪ DSS‬ﺧﺎص‬
‫ﺑﺴﺘﮕﯽ دارد‪ .‬ﺑﻪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ‪DSS‬در آن ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد و ﻏﯿﺮه‪ .‬ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎي ﻣﻌﯿﻦ ﻋﻤﻮﻣﯽاﻧﺪ و ﺑﺎﯾﺪ‬
‫ﺗﻮﺳﻂ ﻫﺮ ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ اﺟﺮا ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﯾﮏ ‪ DSS‬ﭘﯿﭽﯿﺪه ﻣﺤﺘﺎج ﮔﺮوﻫﯽ از اﻓﺮاد ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺘﻦ و اداره ﮐﺮدن آن اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻌﺪاد اﻓﺮاد در ﮔﺮوه‬
‫ﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ ﻋﻮاﻣﻠﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺣﺠﻢ‪ ،‬ﺗﻼش و اﺑﺰار اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه ﺑﺴﺘﮕﯽ دارد‪ .‬ﺑﻌﻀﯽ از ﺷﺮﮐﺖﻫﺎ ﺗﻼش ﺑﺮاي اﯾﺠﺎد‬
‫‪ DSS‬را ﺑﺎ ﺗﯿﻤﯽ ﻣﺘﺸﮑﻞ از ‪ 2‬ﯾﺎ ‪ 3‬ﻧﻔﺮ ﺷﺮوع ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ و ﺑﺮﺧﯽ دﯾﮕﺮ ﺑﺎ ‪ 12‬ﺗﺎ ‪ 15‬ﻧﻔﺮ‪.‬‬
‫ﻣﺤﻞ اﺳﺘﻘﺮار ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺗﯿﻢ اﯾﺠﺎد ‪ DSS‬ﻧﯿﺰ ﻣﺘﻨﻮع اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮﺧﯽ از ﻣﮑﺎﻧﻬﺎي ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ در ﺑﺨﺶ ‪ IS‬اﺳﺖ و‬
‫ﯾﺎدر ﺑﺨﺶ ﻣﺎﻟﯽ ﺣﺴﺎﺑﺪاري ﯾﺎ ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ‪.‬‬
‫ﻓﺮاﯾﻨﺪي ك ﺗﯿﻢ اﯾﺠﺎد ‪ DSS‬دﻧﺒﺎل ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ﺑﻪ ﮐﺎرﺑﺮد ﺧﺎص از ‪ DSS‬ﺑﺴﺘﮕﯽ دارد‪ .‬ﮔﺮوه ﺷﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت‬
‫ﻣﻮﻗﺖ ﻓﻘﻂ ﺑﺮاي اﯾﺠﺎد ﯾﮏ ‪ DSS‬ﺧﺎص ﺑﻪ وﺟﻮد آﯾﺪ و ﯾﺎ ﺷﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت داﺋﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ‬
‫اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه ﺑﺮاي ﭘﺮوژهﻫﺎي ﺧﺎص ‪ DSS‬ﻣﻨﺼﻮب ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
 ‫‪337‬‬ ‫ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮔﺮوﻫﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻫﻔﺘﻢ‬

‫ﺑﺴﯿﺎري از ‪ DSS‬ﻫﺎي اﯾﺠﺎد ﺷﺪه از ﺳﺎل ‪ 1980‬ﺗﺎ اواﺳﻂ ‪ 1990‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﯿﭽﯿﺪه و ﺑﺎ اﺑﻌﺎد ﺑﺰرگ‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ در درﺟﻪ اول ﺑﺮاي ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﺮدن ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﭼﻨﺎن ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎﯾﯽ‪ ،‬ﻫﻨﻮز ﻫﻢ‬
‫ﺑﺮاي ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻼت ﭘﯿﭽﯿﺪه و ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي وﺳﯿﻊ ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎ ﺑﻮﺟﻮد ﻣﯽ آﯾﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﺗﯿﻤﯽ ﻣﺘﺸﮑﻞ‬
‫از ﮐﺎرﺑﺮان‪ ،‬واﺳﻄﻪ ﻫﺎ‪ ،‬اﯾﺠﺎد ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ‪ ،DSS‬ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻓﻨﯽ و ﭘﺮﺳﻨﻞ ‪ IIS‬ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬از آن‬
‫ﺟﺎﺋﯿﮑﻪ در ﻫﺮ رده اﻓﺮاد ﻣﺘﻌﺪدي وﺟﻮد دارﻧﺪ‪ ،‬ﺗﯿﻢ ﻫﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺰرگ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﺗﺮﮐﯿﺐ آﻧﻬﺎ در ﻃﻮل زﻣﺎن‬
‫ﺗﻐﯿﯿﺮ ﯾﺎﺑﺪ‪ .‬اﯾﺠﺎد ‪ DSS‬ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﺗﯿﻢ ﻓﺮاﯾﻨﺪي ﭘﯿﭽﯿﺪه‪ ،‬ﻃﻮﻻﻧﯽ و ﭘﺮﻫﺰﯾﻨﻪ اﺳﺖ‪ .‬از اواﯾﻞ ﺳﺎل ‪ ،2000‬ﺑﺎ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ‬
‫اﺑﺰارﻫﺎ و ﻣﻮﻟﺪﻫﺎ‪ ،‬ﺗﯿﻢ ﻫﺎي ﮐﻮﭼﮏ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ اﯾﺠﺎد ‪ DSS‬ﻫﺎي ﭘﯿﭽﯿﺪه را ﭘﯿﺪا ﮐﺮده اﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ DSS 6,11‬ﻫﺎي اﯾﺠﺎد ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﮐﺎرﺑﺮان ﻧﻬﺎﯾﯽ‬

‫‪ PC‬ﻫﺎ در ﺳﺮاﺳﺮ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ ﭘﺮاﮐﻨﺪه ﺷﺪه اﻧﺪ‪ ،‬ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﺎ ﺳﺮورﻫﺎي داده ﺑﻬﺒﻮد ﯾﺎﻓﺘﻪ و اﺑﺰارﻫﺎي ﻧﺮم‬
‫اﻓﺰاري در زﻣﯿﻨﻪ ﮐﯿﻔﯿﺖ‪ ،‬ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ‪ ،‬ﻗﯿﻤﺖ و ﭘﺴﻨﺪ ﮐﺎرﺑﺮان ﺑﻬﺒﻮد ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻧﻬﺎﯾﺘﺎ‪ ،‬اﮐﻨﻮن ﮐﺎرﺑﺮان اﺑﺰارﻫﺎي ﻻزم‬
‫ﺑﺮاي اﯾﺠﺎد ‪ DSS/BI‬ﺧﻮد و ﺣﺘﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺤﺖ وب را در اﺧﺘﯿﺎر دارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﮐﺎرﺑﺮان ﻧﻬﺎﯾﯽ )ﻫﻢ ﭼﻨﯿﻦ ﺑﻪ اﯾﺠﺎد ﺗﻮﺳﻂ ﮐﺎرﺑﺮان ﻧﻬﺎﯾﯽ ﻫﻢ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد( اﯾﺠﺎد و اﺳﺘﻔﺎده‬
‫از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻣﺒﻨﯽ ﺑﺮ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ اﻓﺮادي ﺧﺎرج از ﺣﻮزه رﺳﻤﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ‬
‫ﺻﻮرت ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪ .‬اﯾﻦ ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻤﺎم ﮐﺎرﺑﺮان در ﺗﻤﺎم ﺣﻮزه ﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮدي در ﻫﺮ ﺳﻄﺢ از ﻣﻬﺎرت ﻫﺎ و در ﻫﺮ‬
‫ﺳﻄﺢ از ﺳﺎزﻣﺎن اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺪﯾﺮان‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮان اﺟﺮاﯾﯽ‪ ،‬ﮐﺎرﮐﻨﺎن‪ ،‬ﻣﻨﺸﯽ ﻫﺎ و دﯾﮕﺮان‪.‬‬
‫‪ DSS‬ﻫﺎي اﯾﺠﺎدﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﮐﺎرﺑﺮان ﻧﻬﺎﯾﯽ داراي ﯾﮏ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﺤﺪود دﯾﮕﺮ ﻧﯿﺰ ﻫﺴﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ‬
‫ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﻫﺎ و ﺣﺮﻓﻪ اي ﻫﺎي )ﮐﺎرﮐﻨﺎن داﻧﺶ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮔﺮان ﻣﺎﻟﯿﺎﺗﯽ ﯾﺎ ﻣﺎﻟﯽ و ﻣﻬﻨﺪﺳﯿﻦ(‬
‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺳﺎﺧﺖ و ﯾﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﻣﺸﮑﻼت را ﺣﻞ و ﯾﺎ ﺑﻬﺮه وري را اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‪ .‬اﮐﻨﻮن ﺑﻪ ﻣﺰاﯾﺎ‬
‫و ﺧﻄﺮات اﯾﺠﺎد ‪ DSS‬ﻫﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﮐﺎرﺑﺮان ﻧﻬﺎﯾﯽ ﻣﯽ ﭘﺮدازﯾﻢ‪.‬‬
‫‪ DSS‬ﻫﺎي اﯾﺠﺎد ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﮐﺎرﺑﺮان ﻧﻬﺎﯾﯽ‪ :‬ﻣﺰﯾﺖ ﻫﺎ و ﺧﻄﺮات‬
‫ﻣﺰﯾﺖ ﻫﺎي ﻣﻬﻢ ﻓﺮاواﻧﯽ وﺟﻮد دارد ﮐﻪ اﯾﻨﮑﻪ ﭼﺮا ﮐﺎرﺑﺮان ﻣﯽ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ‪ DSS‬ﺧﻮد را‪ ،‬ﺧﻮد ﺑﻮﺟﻮد آورﻧﺪ‬
‫ﺗﻮﺿﯿﺢ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫* زﻣﺎن ﺗﺤﻮﯾﻞ ﮐﻮﺗﺎه اﺳﺖ‪ ،‬دﯾﮕﺮ اﻧﺘﻈﺎري ﺑﺮاي ﺗﯿﻢ اﯾﺠﺎد ‪ DSS‬ﺑﺮاي زﻣﺎن ﺑﻨﺪي و اﻧﺠﺎم اﯾﺠﺎد ‪DSS‬‬
‫وﺟﻮد ﻧﺪارد‪.‬‬
‫* ﺷﺮاﯾﻂ ﻻزم ﺑﺮاي ﻣﺸﺨﺼﺎت اﺣﺘﯿﺎﺟﺎت رﺳﻤﯽ و ﮔﺴﺘﺮده ﮐﺎرﺑﺮان ﺣﺬف ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﭼﻨﯿﻦ ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻫﺎﯾﯽ‬
‫ﻏﺎﻟﺒﺎ در ‪ DSS‬ﻧﺎﻗﺺ و ﻏﻠﻂ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻮاردي ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻋﺪم ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﮐﺎرﺑﺮان ﺑﺮاش ﻣﺸﺨﺺ ﮐﺮدن‬
 ‫‪338‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫اﺣﺘﯿﺎﺟﺎت ﯾﺎ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﯿﻦ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮔﺮان و ﮐﺎرﺑﺮان‪ ،‬ﮔﺎﻫﯽ اوﻗﺎت زﻣﺎن زﯾﺎدي ﺻﺮف اﯾﺠﺎد اﯾﻦ ﻣﺸﺨﺼﻪﻫﺎ‬
‫ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫*ﺑﺮﺧﯽ از اﺷﮑﺎﻻت ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ‪ DSS‬ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫*ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﺴﯿﺎر ﭘﺎﯾﯿﻦ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺮﺧﯽ از ﺧﻄﺮات ﺟﺪي در ‪DSS‬ﻫﺎي اﯾﺠﺎد ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﮐﺎرﺑﺮان ﻧﻬﺎﯾﯽ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫*ﭼﻨﯿﻦ ‪DSS‬ﻫﺎﯾﯽ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﮐﯿﯿﺖ ﭘﺎﯾﯿﻨﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻋﺪم وﺟﻮد ﺗﺠﺮﺑﻪ رﺳﻤﯽ در ﻃﺮاﺣﯽ ‪ DSS‬و ﺗﻤﺎﻣﯽ‬
‫ﮐﺎرﺑﺮان ﻧﻬﺎﯾﯽ ﺑﻪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﮐﻨﺘﺮلﻫﺎي ﻣﺮﺳﻮم‪ ،‬روالﻫﺎي آزﻣﻮدن و ﻣﺴﺘﻨﺪ ﺳﺎزي اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ‬
‫ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﭘﺎﯾﯿﻦ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫*ﺳﻪ دﺳﺘﻪ از ﺧﻄﺮات ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺑﺎﻟﻘﻮه وﺟﻮد دارد‪ :‬اﺑﺰارﻫﺎي ﻏﯿﺮ ﺻﺤﯿﺢ ﯾﺎ ﺷﺒﻪ اﺳﺘﺎرﻧﺪارد ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده از‬
‫اﯾﺠﺎد ‪ DSS‬ﺧﻄﺮات در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻓﺮاﯾﻨﺪ اﯾﺠﺎد )ﻋﺪم ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ در اﯾﺠﺎد ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﻗﺎﺑﻞ ﮐﺎر ﯾﺎ اﯾﺠﺎد ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ‬
‫ﮐﻪ ﻧﺘﺎﯾﺞ اﺷﺘﺒﺎه ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ( و ﺧﻄﺮات ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داده )از دﺳﺖ دادن دادهﻫﺎ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده از دادهﻫﺎي ﻧﺎﺻﺤﯿﺢ و‬
‫اﺷﺘﺒﺎه(‬
‫*ﺧﻄﺮات اﻣﻨﯿﺘﯽ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻧﺎآﺷﻨﺎﯾﯽ ﮐﺎرﺑﺮان ﺑﺎ ﻣﻘﯿﺎسﻫﺎي اﻣﻨﯿﺘﯽ‪.‬‬
‫*ﻋﺪم ﻣﺴﺘﻨﺪ ﺳﺎزي و روالﻫﺎي ﻧﮕﻬﺪاري ﻣﻮﺟﺐ ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪن اﺷﮑﺎﻻﺗﯽ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ اﮔﺮ اﯾﺠﺎد‬
‫ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﺳﺎزﻣﺎن را ﺗﺮك ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
 ‫‪339‬‬ ‫ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮔﺮوﻫﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻫﻔﺘﻢ‬

‫ﮐﺎﻫﺶ ﺧﻄﺮات ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﮐﺎرﺑﺮ ﻧﻬﺎﯾﯽ‬

‫ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ آﻧﮑﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ‪DSS‬ﻫﺎي ﺷﺨﺼﯽ و ﺑﺴﯿﺎري از ‪DSS‬ﻫﺎي ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺗﻮﺳﻂ ﮐﺎرﺑﺮان ﻧﻬﺎﯾﯽ اﯾﺠﺎد‬
‫ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ و ﮐﺎﻫﺶ ﺧﻄﺮات ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ‪DSS‬ﻫﺎي اﯾﺠﺎد ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﮐﺎرﺑﺮان ﻧﻬﺎﯾﯽ ﺣﺎﺋﺰ اﻫﻤﯿﺖ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺗﯿﻢﻫﺎي اﯾﺠﺎد ﺑﺎ ﺗﺠﺮﺑﻪ از اﺑﺰارﻫﺎ و زﺑﺎنﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﯽ ﺟﻬﺖ ﺳﺎﺧﺘﻦ ‪ DSS‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﮐﺎرﺑﺮان ﻧﻬﺎﯾﯽ‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻻ از اﺑﺰارﻫﺎي ﻣﺠﺘﻤﻊ ‪ DSS‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ‪ Excel‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻ از رﯾﻮﮐﺮد ﻓﻘﻂ ﻣﻦ ﭼﮑﺶ را‬
‫دوﺳﺖ دارد ﺑﺮاي ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻼت اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺴﯿﺎري از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮدي ﺻﻔﺤﻪ ﮔﺴﺘﺮده ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺧﻄﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪاي ﺑﺮاي ﺳﺎزﻣﺎن ﻧﻤﺎﯾﺎن‬
‫ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ زﯾﺮا آﻧﻬﺎ وﻇﺎﯾﻒ ﻣﻬﻤﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﺤﻠﯿﻞﻫﺎي ﻣﺎﻟﯽ‪ ،‬ﺑﻮدﺟﻪ ﺑﻨﺪي را ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﺧﻄﺎي ﻣﻨﻄﻘﯽ ﯾﺎ‬
‫ﻣﺴﺘﻨﺪ ﺳﺎزي ﺿﻌﯿﻒ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪن اﻃﻼﻋﺎت ﻧﺎدرﺳﺖ ﺷﻮد و ﯾﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﺳﺨﺘﯽ در اﺑﺰار ﺻﻔﺤﻪ ﮔﺴﺘﺮده‬
‫ﺷﻮد‪ ،‬ﺧﻄﺮ اﺳﺘﻔﺎده از دادهﻫﺎي ﻧﺎدرﺳﺖ ﺑﺮاي ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﻣﺎﻟﯽ ﺑﺴﯿﺎر ﺑﺎﻻﺳﺖ‪ .‬ﻫﺰﯾﻨﻪ ﯾﮏ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري اﺷﺘﺒﺎه‬
‫ﮐﻪ ﺑﺮاي ﭘﺎﯾﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﺿﻌﯿﻒ ﻗﺮار دارد ﺑﺴﯿﺎر ﺑﺎﻻﺳﺖ‪ .‬ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﮐﯿﻔﯽ رﻧﺞ آورﺗﺮﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﭼﮕﻮﻧﻪ ﮐﺎر ﯾﮏ ﮐﺎرﺑﺮ ﻧﻬﺎﯾﯽ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻌﺘﺒﺮ ﺷﻮد ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﮐﺎرﺑﺮ ﻧﻬﺎﯾﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﻮد را ﺑﻪ وﺟﻮد آورده و از‬
‫آن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﮐﻨﺪ؟‬
‫ﺑﺴﯿﺎري از ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻣﻮﺿﻮع ﺧﻄﺮات و ﮐﻨﺘﺮلﻫﺎ را در اﯾﺠﺎد ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﮐﺎرﺑﺮ ﻧﻬﺎﯾﯽ ﺧﻄﺎب ﻗﺮار‬
‫دادهاﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮﺧﯽ ﻋﻮاﻣﻞ ﮐﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺧﻄﺎﻫﺎي ﺻﻔﺤﻪ ﮔﺴﺘﺮده ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ﺑﯽ ﺗﺠﺮﺑﮕﯽ اﯾﺠﺎد ﮐﻨﻨﺪه‪.‬‬
‫روﯾﮑﺮدﻫﺎي ﺿﻌﯿﻒ ﻃﺮاﺣﯽ‪ ،‬ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮدي‪ ،‬ﭘﯿﭽﯿﺪﮔﯽ ﻣﺸﮑﻼت‪ ،‬ﻓﺸﺎر زﻣﺎن‪ ،‬ﻋﻮاﻣﻞ دﯾﮕﺮ‬
‫ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ﺟﻨﺴﯿﺖ‪ ،‬ﺗﺨﺼﺺ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﮐﺎرﺑﺮدي و ﺗﺮﮐﯿﺐ ﮔﺮوه ﮐﺎر‪ (2000) Jarin and Morision .‬اﺳﺘﻔﺎده از‬
‫ﯾﮏ روﯾﮑﺮد ﺳﺎﺧﺖ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﻃﺮاﺣﯽ در اﯾﺠﺎد ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﺻﻔﺤﻪ ﮔﺴﺘﺮده را ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﮐﺮدهاﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ روﯾﮑﺮد اﯾﺠﺎد‬
‫ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﺧﻄﺎﻫﺎ در دو ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮرﺳﯽ دادهﻫﺎ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ ﺧﻄﺎﻫﺎي ﺻﻔﺤﻪ ﮔﺴﺘﺮده ﻣﻌﻤﻮل ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ (1996) Freeman .‬در ﮔﺰارﺷﯽ‬
‫ﺑﯿﺎن ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺣﺪود ‪ 90‬درﺻﺪ از ﺻﻔﺤﻪﻫﺎي ﮔﺴﺘﺮده ﯾﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ از ‪ 150‬ﺧﻂ‪ ،‬ﺣﺪاﻗﻞ ﯾﮏ اﺷﺘﺒﺎه ﻓﺎﺣﺶ‬
‫ﻓﺮﻣﻮﻟﯽ داﺷﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬اﻃﻤﯿﻨﺎن ﺑﯿﺶ از ﺣﺪ ﺷﺎﯾﺪ ﺟﺪيﺗﺮﯾﻦ ﺟﻨﺒﻪ از ﺧﻄﺎﻫﺎي ﺻﻔﺤﻪ ﮔﺴﺘﺮده اﺳﺖ زﯾﺮا ﺑﺎﻋﺚ‬
‫ﮐﺎﻫﺶ ﺣﺪي ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﮐﺎرﺑﺮان ﻧﻬﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﻣﺪلﻫﺎي ﺧﻮد اﻋﺘﺒﺎر ﻣﯽﺑﺨﺸﻨﺪ ﻗﺒﻞ از آﻧﮑﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨﺪ ﺑﺮاي‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﻣﻬﻢ‪ .‬ﭼﻨﯿﻦ ﺧﻄﺎﻫﺎﯾﯽ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮاي ﺷﺮﮐﺘﻬﺎ ﻣﯿﻠﯿﻮنﻫﺎ دﻻر ﻫﺰﯾﻨﻪ در ﺑﺮ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ (1999) Whitaker‬ﺑﺮاي ﮐﺎﻫﺶ ﺧﻄﺎﻫﺎي ﺻﻔﺤﻪ ﮔﺴﺘﺮده دو راﻫﮑﺎر ﺳﺎده‪ ،‬ﻣﺒﺮﻫﻦ و ﻏﺎﻟﺒﺎ از ﻗﻠﻢ اﻓﺘﺎده‬
‫ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﻣﯽﮐﻨﺪ‪:‬‬
‫درك ﻃﺒﯿﻌﺖ و ﻣﮑﺎﻧﯿﮏ ﺣﺮﮐﺖ ﻣﺸﮑﻠﯽ ﮐﻪ ﻣﺪل ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺻﺮف وﻗﺖ ﺑﺮاي ﺑﺎزﺑﯿﻨﯽ ﺻﻔﺤﻪ ﮔﺴﺘﺮده ﻣﺪل ﺷﺪه‪.‬‬
 ‫‪340‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫او ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﯾﺎداوري ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ اﺑﺰارﻫﺎي رﺳﯿﺪﮔﯽ ﺑﻪ ﺻﻔﺤﻪ ﮔﺴﺘﺮده در دﺳﺘﺮس ﺑﺮاي ﮐﻤﮏ ﺑﻪ ﺷﻨﺎﺧﺖ‬
‫ﻓﺮﺿﯿﺎت ﻓﺮﻣﻮل وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫ﺳﺎﺧﺘﺎري ﮐﻪ اﺑﺰارﻫﺎي ‪ CASE‬ﺑﻪ روي ﺗﺤﻠﯿﻠﮕﺮان‪ ،‬ﻃﺮاﺣﺎن‪ ،‬و ﭘﯿﺎده ﺳﺎزان ﺳﯿﺴﺘﻢ وارد ﻣﯽﮐﻨﺪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ‬
‫ﮐﺎرﺑﺮ ﻧﻬﺎﯾﯽ را ﺑﻪ وﻓﺎدار ﻣﺎﻧﺪن ﺑﻪ روﺷﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺳﺎزﮔﺎري ﻣﻨﻄﻘﯽ را در ﯾﮏ ‪ DSS‬ﺧﺎص ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﯽآورد‪،‬‬
‫ﻣﺠﺒﻮر ﮐﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺳﻄﺢ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺑﺎ ﭼﺎرﭼﻮب اﯾﺠﺎد و ﻣﺸﮑﻞ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﮐﯿﻔﯿﺖ ‪ DSS‬را‬
‫ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻗﺮار دﻫﺪ‪ .‬ﺧﻼﺻﻪ اﯾﻨﮑﻪ واﺣﺪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ را ﺑﺮاي ﺗﻀﻤﯿﻦ اﯾﻨﮑﻪ ‪ DSS‬اﯾﺠﺎد ﺷﺪه‬
‫ﺗﻮﺳﻂ ﮐﺎرﺑﺮ ﻧﻬﺎﯾﯽ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺳﺨﺘﯽ را ﺑﺮآورد ﻣﯽﺳﺎزد‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻬﺪه ﮔﯿﺮد‪ .‬داده ﺑﺎﯾﺪ دﻗﯿﻖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ و‬
‫ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎﺷﺪ و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺎﯾﺪ ﺟﻮاﺑﻬﺎي ﺻﺤﯿﺢ را ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﻨﺪ‪ .‬واﺣﺪي ﮐﻪ ﭼﻨﯿﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﺧﻄﺮي را ﺗﻀﻤﯿﻦ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‬
‫ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺨﺸﯽ از ﻣﺮﮐﺰ ‪ IS‬رﯾﺎﺿﺘﯽ ﺗﯿﻢ ‪ DSS‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﯾﮑﯽ از راﻫﮑﺎرﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در ﻋﻤﻞ ﺧﻮب ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻣﯽدﻫﺪ دادن ﭘﺮواﻧﻪ ﺑﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮدي اﯾﺠﺎد ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ‬
‫ﮐﺎرﺑﺮ ﻧﻬﺎﯾﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﯾﮏ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﮐﺎرﺑﺮدي ﺟﺪي ﺗﻮﺳﻂ ﮐﺎرﺑﺮ ﻧﻬﺎﯾﯽ ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﯽآﯾﺪ ﮐﺎرﺑﺮ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ آن‬
‫را ﺑﺎ ﯾﮏ روش ﺗﺼﻮﯾﺐ ﺷﺪه ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺑﻪ وﺟﻮد آورد‪ .‬در زﻣﺎن آﻏﺎز ﺑﻪ ﮐﺎر وﯾﮋﮔﯽﻫﺎي اﺳﺎﺳﯽ ﺑﺎﯾﺪ در ﯾﮏ‬
‫ﮔﺰارش ﯾﮏ ﺻﻔﺤﻪاي ﺑﺮاي ﮐﺮده ﭘﺮواﻧﻪ ‪ DSS‬ﺗﻬﯿﻪ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﻪ آن ‪ DLG‬ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬اﻋﻀﺎي ‪ DLG‬ﺑﻪ اﯾﺠﺎد‬
‫ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﺮدن اﺑﺰارﻫﺎ و دادهﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﻫﻤﯿﻨﻄﻮر روﺷﻬﺎﯾﯽ ﺑﺮاي دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ داده ﮐﻤﮏ‬
‫ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ اﻣﻨﯿﺖ ﺣﻔﻆ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ‪ DSS‬ﮐﺎﻣﻞ ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺴﺘﻨﺪ ﺳﺎزي ﺷﻮد و ‪DLG‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از آن را ﺗﺼﻮﯾﺐ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﻣﺴﺘﻨﺪ ﺳﺎزي ﺑﺎﯾﺪ ﭼﻨﺎن ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ اﯾﺠﺎد ﮐﻨﻨﺪهاي ﺳﺎزﻣﺎن را ﺗﺮك‬
‫ﮐﺮد‪ DLG ،‬ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺳﯿﺘﻢ را ﻧﮕﻬﺪاري ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ‪ DSS‬ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده اﻓﺮاد ﺗﺼﻮﯾﺐ ﻣﯽﺷﻮد ﯾﮏ ﻧﺴﺨﻪ از ﮐﻠﯿﻪ‬
‫ﻣﻮاد ﻧﺰد ‪ DLG‬ﻧﮕﻬﺪاري ﻣﯽﺷﻮد و اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ‪ DSS‬در ﯾﮏ ﭘﺎﯾﮕﺎه داﻧﺶ ﮐﻪ در دﺳﺘﺮس ﺗﻤﺎم اﻋﻀﺎي‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن اﺳﺖ‪ ،‬ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﭼﻨﯿﻦ اﻋﻤﺎﻟﯽ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺮﻗﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﺠﺪد از ﻧﺮم اﻓﺰار ﻣﯽﺷﻮد‪ DSS .‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده اﻓﺮاد اﺳﺘﻔﺎده‬
‫اﻓﺮاد ﻣﺘﻌﺪد‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮوه ﮐﺎري‪ ،‬دﭘﺎرﺗﻤﺎن‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ و ﯾﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﺑﯿﻦ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺟﻮازدﻫﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻫﺮ ﯾﮏ از‬
‫ﻣﺮاﺣﻞ ﺑﺎﻻ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎي ﺑﯿﺸﺘﺮ در ﮐﯿﻔﯿﺖ و ﻣﺴﺘﻨﺪ ﺳﺎزي ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﺗﻀﻤﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﺧﻄﺮات در‬
‫‪ DSS‬در ﭘﺎﯾﯿﻦﺗﺮي ﺣﺪ ﻗﺮار دارد‪.‬‬

‫در ﮐﻨﺎر ﻫﻢ ﻗﺮار دادن ‪DSS‬ﻫﺎ‬ ‫‪6,12‬‬

‫در ﻓﺼﻞ ‪ .3‬ﺳﺎﺧﺘﺎر ﯾﮏ ‪ DSS‬ﺗﺤﺖ وب ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ را ﺷﺮح دادﯾﻢ‪ .‬آن ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺷﺎﻣﻞ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺳﺮور و ﯾﮏ‬
‫ﻣﺸﺘﺮي ﺑﻮد ﮐﻪ ﻫﻤﮕﯽ ﺗﺠﻤﯿﻊ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪﮔﺎن در ﮐﺎر ﻫﻮش ﺗﺠﺎري ﮐﻤﮏ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺗﺠﻤﯿﻊ‬
‫ﻫﻤﭽﻨﺎن ﻣﻮﺿﻮع ﺑﺴﯿﺎر ﻣﺸﮑﻠﯽ اﺳﺖ و ﻣﻬﻢﺗﺮ اﯾﻨﮑﻪ اﮐﻨﻮن ﮐﻪ اﺑﺰارﻫﺎي ‪ DSS/BE‬ﺑﻪ ﺳﻮي وب ﻣﻬﺎﺟﺮت ﮐﺮده‬
 ‫‪341‬‬ ‫ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮔﺮوﻫﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻫﻔﺘﻢ‬

‫و ﺑﻪ آﺳﺎﻧﯽ اﺑﺰارﻫﺎي ﻫﻤﮑﺎري و ارﺗﺒﺎﻃﺎت را ﺑﺮاي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪﮔﺎن ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﺮدهاﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦﻫﺎ و دﯾﮕﺮ ﻣﻼﺣﻈﺎت‬
‫ﺑﺎﯾﺪ در زﻣﯿﻨﻪ اﯾﺠﺎد ‪DSS‬ﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ و ﻣﻬﺎﺟﺮت ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﻗﺒﻠﯽ ﺑﻪ ﺳﻮي وب ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫اﺑﺰارﻫﺎي اﯾﺠﺎد ﺑﻬﺮه وري اﯾﺠﺎد ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن را اﻓﺰاﯾﺶ داده و ﺑﻪ آﻧﻬﺎ در ﺳﺎﺧﺘﻦ ‪ DSS‬ﭘﺎﺳﺨﮕﻮ ﺑﻪ ﻧﯿﺎزﻫﺎي‬
‫ﮐﺎرﺑﺮان ﮐﻤﮏ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﻓﻠﺴﻔﻪ اﺑﺰارﻫﺎي اﯾﺠﺎد و ﻣﻮﻟﺪﻫﺎ ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ دو ﻣﻔﻬﻮم ﺳﺎده و ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻬﻢ اﺳﺘﻮار اﺳﺖ‪:‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از اﺑﺰارﻫﺎي ﺑﺴﯿﺎر ﺧﻮدﮐﺎر در ﻃﻮل ﻓﺮاﯾﻨﺪ اﯾﺠﺎد و اﺳﺘﻔﺎده از ﻗﻄﻌﺎت از ﭘﯿﺶ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺷﺪه در ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﻞ‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ در ﻫﺮ زﻣﺎن ﻣﻤﮑﻦ‪ .‬ﻣﻔﻬﻮم اول ﺑﻪ ﻫﻤﺎن ﻣﯿﺰاﻧﯽ ﺑﻬﺮه وري را در اﯾﺠﺎد ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ ﯾﮏ‬
‫اره ﺑﺮﻗﯽ ﺑﻬﺮه وري ﯾﮏ ﺑﺨﺎر را ﮐﻪ در ﮔﺬﺷﺘﻪ از اره دﺳﺘﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﮐﺮده اﺳﺖ و ﻣﻮرد دوم ﺑﻪ ﻣﯿﺰان ﺑﻬﺮه‬
‫وري را اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ دﯾﻮارﻫﺎي ﭘﯿﺶ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﻬﺮه وري ﺑﺨﺎر را در ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺧﺎﻧﻪ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽدﻫﺪ‪.‬‬
‫ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﺎﻧﻪ ﻣﻮﻟﻔﻪﻫﺎي ﺗﺸﮑﯿﻞ دﻫﻨﺪه ﺳﯿﺴﺘﻢ در ﺻﻮرت اﺳﺘﻔﺎده ﻣﺼﺮف ﻧﻤﯽﺷﻮﻧﺪ و ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ دوﺑﺎره و دوﺑﺎره‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ اﯾﻦ اﺟﺰا در ‪ DSS‬اﯾﺠﺎد ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﺑﺎﯾﺪ دﻗﺖ ﮐﺮد ﺗﺎ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻫﻤﺨﻮاﻧﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‬
‫)ﻣﺎﻧﻨﺪ اﺟﺰاء ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن(‪.‬‬
‫‪DSS‬ﻫﺎي ﭼﯿﺰي ﺑﯿﺸﺘﺮ از ‪ MBMS , DBMS‬و راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮ و ﻣﻮﻟﻔﻪﻫﺎي داﻧﺶ اﺳﺖ‪ .‬راﺑﻂﻫﺎﯾﯽ در ﻣﯿﺎن‬
‫اﺟﺰاء و ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﺧﺎرﺟﯽ وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻻ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ‪DSS‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﻨﻈﻢ از ﭘﺎﯾﮕﺎهﻫﺎي داده ﻣﻨﺒﻊ دﯾﮕﺮي ﺗﺎزه ﺷﻮد‪ .‬ﺷﺎﯾﺪ اﺑﺰار‬
‫ﻣﺨﺼﻮﺻﯽ ﺑﺮاي ﮐﺎرﺑﺮد ﻻزم ﻧﻈﯿﺮ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮔﺰارﺷﺎت وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺷﺎﯾﺪ ﭘﺎﯾﮕﺎه دادهﻫﺎي ﻣﺪل و ﻣﺪلﻫﺎي‬
‫ﻣﺘﻌﺪدي وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻫﺮ ﯾﮏ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ اﯾﺠﺎد و اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮﻧﺪ و ﺷﺎﯾﺪ اﻓﺮاد زﯾﺎدي در ﻓﺮاﯾﻨﺪ‬
‫اﯾﺠﺎد درﮔﯿﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻮﻟﻔﻪﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺳﺎﺧﺖ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺑﻠﮑﻪ اﺑﺰار و ﻣﻮﻟﺪﻫﺎي ﺧﺎﻟﺺ ﺑﺮاي اﯾﺠﺎد ﺑﺎﯾﺪ‬
‫اﻧﺘﺨﺎب‪ ،‬ﻧﺼﺐ و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻫﺴﺘﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺷﺎﻣﻞ زﺑﺎن اﯾﺠﺎد و ﯾﺎ ﯾﮏ ﻣﻮﻟﺪ ‪ DSS‬اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻌﻀﯽ از ﻗﺎﺑﻠﯿﺖﻫﺎي ﻻزم ﮐﻪ در ﺑﺎﻻ ذﮐﺮ ﺷﺪ‬
‫در ﻣﻮﻟﺪﻫﺎي ‪ DSS‬ﺗﺠﻤﯿﻊ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬و ﺑﻘﯿﻪ در ﺻﻮرت ﻧﯿﺎز ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ اﺿﺎﻓﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻮﻟﻔﻪﻫﺎ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺮاي‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻦ ﯾﮏ ‪ DSS‬ﺟﺪﯾﺪ و ﯾﺎ ﺑﻪ روز رﺳﺎﻧﯽ ﯾﮏ ‪ DSS‬ﻣﻮﺟﻮد ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﯿﺮﻧﺪ‪ .‬ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﭼﻨﯿﻦ‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺷﺎﻣﻞ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻣﺎژولﻫﺎي ﻧﺮم اﻓﺰاري اﺳﺖ‪ .‬ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﺎﻧﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻋﺎﻣﻞﻫﺎي ﺷﯽء ﮔﺮاي ﺟﺪﯾﺪ ﺑﺮاي اﯾﺠﺎد‬
‫‪ DSS‬ﻫﺎي ﻣﺤﯿﻄﯽ ﺳﺎزﮔﺎر و ﮐﺎرﺑﺮ ﭘﺴﻨﺪ ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﺮدهاﻧﺪ‪ .‬اﺑﺰارﻫﺎ و ﻣﻮﻟﺪﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻋﺎﻣﻞﻫﺎ اﺟﺮا‬
‫ﻣﯿﺸﻮﻧﺪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ آﺳﺎﻧﯽ ﻧﺘﺎﯾﺞ و دادهﻫﺎ را ﺑﻪ اﺷﺘﺮاك ﮔﺬارﻧﺪ‪ .‬از آﻧﺠﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﯾﮏ راﺑﻂ ﺳﺎزﮔﺎر و ﮐﺎرﺑﺮ ﭘﺴﻨﺪ‬
‫ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺳﺮﯾﻌﺎ اﯾﺠﺎد ﺷﻮد ﻣﺸﮑﻼت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ راﺑﻂﻫﺎي ﻣﻮﻟﻔﻪﻫﺎ در ﮐﻤﺘﺮﯾﻦ ﺣﺪ ﺧﻮد اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﮔﺮاﯾﺸﺎت در ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ‪DSS/BI‬‬
‫در ﻓﺼﻞ ‪ 2‬و ‪ 3‬ﺑﻪ ﭼﻨﺪ ﻧﻤﻮﻧﻪ اﺧﯿﺮ از اﯾﺠﺎدﻫﺎي ‪ DSS/BI‬اﺷﺎره ﮐﺮدﯾﻢ‪ ،‬ﮔﺮاﯾﺸﺎت ﻣﺘﻌﺪدي وﺟﻮد دارد ﮐﻪ‬
‫ﺑﻪ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﮔﺬاﺷﺘﻦ ﺑﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮدي ‪ DSS/BI‬اداﻣﻪ ﻣﯽ دﻫﺪ و آﻧﻬﺎ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫ﻣﺪﯾﺮان آﺳﺎﻧﺘﺮ اﺑﺰارﻫﺎ‪ ،‬ﺗﮑﻨﯿﮏﻫﺎ و روشﻫﺎي ‪ DSS/BI‬را ﻗﺒﻮل ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
 ‫‪342‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫اﺑﺰارﻫﺎي ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ و روﺷﻬﺎي آن در ‪ DSS/BI‬ﺟﺎﺳﺎزي ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻓﻦ آوريﻫﺎي وب ﺑﻪ ﺗﻮاﻧﺎ ﺳﺎﺧﺘﻦ اﯾﺠﺎد ‪ DSS/BI‬از داده ﻫﺎ اﻃﻼﻋﺎت و داﻧﺶ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ارﺗﺒﺎﻃﺎت‬
‫و ﻫﻤﮑﺎري اداﻣﻪ ﻣﯽدﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ GSS‬ﺑﻪ ﺑﺴﻂ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﺎﻓﺘﻦ ﺧﻮد از ﻃﺮﯾﻖ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﻫﻤﮑﺎر اداﻣﻪ ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬‬
‫ﻓﻦ آوري ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﺑﻪ ﺗﮑﺎﻣﻞ ﺳﺮﯾﻊ ﺧﻮد اداﻣﻪ ﻣﯽدﻫﺪ‪ .‬ﻗﺎﺑﻠﯿﺖﻫﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺷﮕﻔﺖ اﻧﮕﯿﺰي اﻓﺰاﯾﺶ ﭘﯿﺪا‬
‫ﻣﯽﮐﻨﺪ و ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺳﺎزﻣﺎن‪ /‬ﻃﺮح رﯾﺰي ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺳﺎزﻣﺎن )‪ (ERM/ERP‬ﮔﺮﭼﻪ ﺑﺴﯿﺎر ﮔﺮان ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ‬
‫در ﺣﺎل ﺑﺴﻂ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎ اﻏﻠﺐ روﺷﻬﺎي ‪ DSS‬را ﺑﺮاي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﺑﻬﺘﺮ ﻣﻬﯿﺎ و ﯾﮑﯽ‬
‫ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪343‬‬ ‫ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮔﺮوﻫﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻫﻔﺘﻢ‬

‫ﺳﻮاﻻت اﻧﺘﻬﺎي ﻓﺼﻞ‬

‫‪ -1‬ﻓﺎزﻫﺎي ﺑﻨﯿﺎدي و ﮔﺎﻣﻬﺎي ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ در ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭼﺮﺧﻪ ﻋﻤﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺳﻨﺘﯽ‪ SDLC‬را ﻧﺎم ﺑﺮده ‪،‬ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ‬
‫‪ -2‬اﺑﺰرﻃﺮاﺣﯽ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ را ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﻨﯿﺪ ‪ .‬ﭼﺮا ﻣﻬﻤﻢ اﺳﺖ؟‬
‫‪ -3‬ﻧﺎم ﺑﺒﺮﯾﯿﺪ دﻻﯾﻞ اﯾﻨﮑﻪ ﭼﺮا ﭼﯿﺮه دﺳﺘﯽ ﺧﻮب ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺮوژه ﺗﻮﺳﻂ رﻫﺒﺮان ﺗﯿﻢ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻧﯿﺎز اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺗﻐﯿﯿﺮات را ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﻨﯿﺪ‬
‫‪ -5‬دﻻﯾﻞ ﺷﮑﺴﺖ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ در ﻋﻤﻞ را ﻧﺎم ﺑﺒﺮﯾﺪ‬
‫‪ -6‬ﺳﺎﺧﺖ ﻧﻤﻮﻧﻪ اوﻟﯿﻪ را ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﻨﯿﺪ‬
‫‪ -7‬ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻓﺎزﻫﺎي ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺳﺎزي ﺑﻪ ﻓﺎزﻫﺎي ﭼﺮﺧﻪ ﺣﯿﺎت ﺳﻨﺘﯽ ﻣﺮﺑﻮط ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -8‬ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺳﺎزي ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ را ﺑﺎ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺳﺎزي ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﮐﻨﯿﺪ‬
‫‪ -9‬دﻻﯾﻠﯽ را ﻧﺎم ﺑﺒﺮﯾﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪه روش ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺳﺎزي اوﻟﯿﻪ ﮔﺰﯾﻨﻪ اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ در ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ‪DSS‬ﻫﺎﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -10‬ﺳﻪ ﺳﻄﺢ ﻓﻨﺎوري ‪ DSS‬را ﻧﺎم ﺑﺒﺮﯾﺪ‬
‫‪ -11‬اﺑﺰارﻫﺎي ﻣﺠﺘﻤﻊ )ﻣﻮﺗﻮر( ‪ DSS‬را ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﻨﯿﺪ و اﻫﺪاف آﻧﻬﺎ را ﺷﺮح دﻫﯿﺪ‬
‫‪ -12‬ﭘﻠﺘﻔﻮرﻣﻬﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ ‪ DSS‬را ﻧﺎم ﺑﺒﺮﯾﺪ‬
‫‪ -13‬ﺗﻌﺪادي از ﻣﺸﮑﻼت در اﻧﺘﺨﺎب ﻧﺮم اﻓﺰار ‪ DSS‬را ﻧﺎم ﺑﺒﺮﯾﺪ‬
‫‪ -14‬ﺗﻔﺎوﺗﻬﺎي ﻣﯿﺎن ‪ DSS‬ﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﺗﯿﻤﯽ ﺑﺎ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﮐﺎرﺑﺮ ﻧﻬﺎﯾﯽ را ﻧﺎم ﺑﺒﺮﯾﺪ‬
‫‪ -15‬ﮐﺎرﺑﺮ ﻧﻬﺎﯾﯽ و ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﮐﺎرﺑﺮ ﻧﻬﺎﯾﯽ را ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﻨﯿﺪ‬
‫‪ -16‬ﻓﻮاﯾﺪ ﻋﻤﺪه ﺗﻮﺳﻌﻪ ﮐﺎرﺑﺮ ﻧﻬﺎﯾﯽ را ﻧﺎم ﺑﺒﺮﯾﺪ‬
‫‪ -17‬ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻠﻬﺎي ﻣﺨﺎﻃﺮه در ﮐﯿﻔﯿﺖ در روش ﮐﺎرﺑﺮﻧﻬﺎﯾﯽ را ﻧﺎم ﺑﺒﺮﯾﺪ‬
‫‪ -18‬روﺷﻬﺎي ﺑﻬﺒﻮد ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ ‪ DSS‬ﮐﻪ در ﺻﻔﺤﺎت ﮔﺴﺘﺮده ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﺎﻓﺘﻨﺪ را ﻧﺎم ﺑﺒﺮﯾﺪ‬
‫‪ -19‬ﺗﻔﺎوت در اﺟﺰاﯾﯽ ﮐﻪ ﯾﮏ ‪DSS‬دارد را ﻧﺎم ﺑﺒﺮﯾﺪ ﺷﺮح دﻫﯿﺪ ﮐﻪ ﭼﺮا اﻏﻠﺐ ﻧﻤﯽ ﺗﻮان آﻧﻬﺎ را ﺑﻬﻢ ﭼﺴﺒﺎﻧﺪ‬
‫‪ -20‬ﮔﺮاﯾﺸﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ در ‪ DSS‬را ﻧﺎم ﺑﺒﺮﯾﺪ‬
 ‫‪344‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫ﻓﺼﻞ‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ‪ :‬ﻋﻠﯿﺮﺿﺎ ﺷﮑﯿﺒﺎﻣﻨﺶ‬

‫‪7‬‬
‫‪ 7‬ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي‬
‫ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮔﺮوﻫﯽ‬
‫اﻫﺪاف ﯾﺎدﮔﯿﺮي‪:‬‬
‫‪ ‬درك ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ اﺳﺎﺳﯽ ﮐﺎر ﮔﺮوﻫﯽ‪ ،‬ارﺗﺒﺎﻃﺎت و ﻣﺸﺎرﮐﺖ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺗﻮﺻﯿﻒ اﯾﻨﮑﻪ راﯾﺎﻧﻪ ﻫﺎ و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي راﯾﺎﻧﻪ اي ﭼﻄﻮر ارﺗﺒﺎﻃﺎت و ﻣﺸﺎرﮐﺖ را ﺗﻘﻮﯾﺖ ﮐﺮده و اﻓﺰاﯾﺶ داده‬
‫اﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺗﺸﺮﯾﺢ اﺻﻮل زﯾﺮ ﺑﻨﺎﯾﯽ و اﻣﮑﺎﻧﺎت ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﯽ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ ﯾﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮔﺮوﻫﯽ‬
‫)‪.(GSS‬‬
‫‪ ‬ﺗﻮﺿﯿﺢ ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ و اﻫﻤﯿﺖ ﭼﺎرﭼﻮب زﻣﺎن‪/‬ﻣﮑﺎن‪.‬‬
‫‪ ‬درك ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ﮐﺴﺐ و از دﺳﺖ دادن ﻓﺮآﯾﻨﺪ و ﺑﺪﺳﺖ آوردن و از دﺳﺖ دادن ﮐﺎر‪/‬ﺗﮑﻠﯿﻒ و ﺗﻮﺿﯿﺢ اﯾﻨﮑﻪ‬
‫‪ GSS‬ﭼﻄﻮر ﻫﺮ ﮐﺪام از اﯾﻦ ﻣﻮارد را اراﺋﻪ‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺗﻮﺻﯿﻒ اﯾﻨﮑﻪ ‪ GSS‬ﭼﻄﻮر ﺗﺸﺎﺑﻪ و ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﮕﯽ را ﺑﮑﺎر ﻣﯽ ﺑﺮد و ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺑﺪﺳﺖ آوردن ﯾﺎ از دﺳﺖ‬
‫دادن ﻓﺮآﯾﻨﺪ‪/‬ﮐﺎر ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺗﻮﺻﯿﻒ ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﺳﺎﺧﺘﻤﻨﺪ ﮐﺮدن ﯾﮏ ﻣﻼﻗﺎت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ‪.‬‬
‫‪ ‬درك و ﻓﻬﻢ ﺳﻪ ﻓﻨﺎوري ‪.GSS‬‬
‫‪ ‬درك اﯾﻨﮑﻪ ‪ web‬ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮔﺮوﻫﯽ ﯾﺎ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﯽ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ و ﯾﺎ ﻣﻼﻗﺎت ﻫﺎي اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ‬
‫را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ آورد‪.‬‬
‫‪ ‬ﺗﻮﺿﯿﺢ و ﺗﻔﺴﯿﺮ ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﯾﺎدﮔﯿﺮي از راه دور از ﻃﺮﯾﻖ ﻧﺮم اﻓﺰار ‪.GSS‬‬
‫‪ ‬ﺗﻮﺻﯿﻒ ﺧﻼﻗﯿﺖ و اﯾﻨﮑﻪ ‪ GSS‬ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺧﻼﻗﯿﺖ را اﻓﺰاﯾﺶ دﻫﺪ‪.‬‬
‫ﮔﺮوه ﻫﺎ اﮐﺜﺮ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻫﺎي ﭘﯿﭽﯿﺪه ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ را ﺑﺮ ﻋﻬﺪه دارﻧﺪ‪ .‬ﻣﺮدم ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ و ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ‬
‫ﻫﻢ ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﻓﺰاﯾﺶ و ارﺗﻘﺎء ﭘﯿﭽﯿﺪﮔﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻫﺎي ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ‪ ،‬ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺑﺮﮔﺰاري ﺟﻠﺴﺎت و ﮐﺎرﻫﺎي‬
‫ﮔﺮوﻫﯽ را اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ دﻫﺪ‪ .‬ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﮐﺎر ﮔﺮوﻫﯽ در ﺻﻮرﺗﯿﮑﻪ اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه در ﻣﮑﺎن ﻫﺎ و زﻣﺎن ﻫﺎي‬
‫ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺮ ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎي ﻣﻬﻢ ارﺗﺒﺎﻃﺎت‪ ،‬ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎي راﯾﺎﻧﻪ و روش ﺷﻨﺎﺳﯽ ﺷﻐﻠﯽ ﺗﺄﮐﯿﺪ ﻓﺮاواﻧﯽ‬
 ‫‪345‬‬ ‫ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮔﺮوﻫﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻫﻔﺘﻢ‬

‫دارد‪ .‬ﺣﻤﺎﯾﺖ و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮔﺮوﻫﯽ ﯾﮏ ﺟﻨﺒﻪ اﻧﺘﻘﺎدي از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت اﯾﻦ ﻗﺮن ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي‬
‫ﮐﺎر ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ ﺑﺎ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ )‪ (CSCW‬اﺑﺪاع ﺷﺪه اﻧﺪ ﺗﺎ در ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻫﺎ و ﻋﻤﻠﮑﺮد ﮐﺎر‪/‬ﺗﮑﻠﯿﻒ ﺗﻘﻮﯾﺖ ﻫﺎ را‬
‫ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﻨﻨﺪ‪ CSCW .‬ﺷﺎﻣﻞ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮔﺮوﻫﯽ )‪ ،(GSS‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺟﻠﺴﺎت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ و ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﻫﺎي ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺴﯿﺎري از ﺧﻮاﻧﻨﺪﮔﺎن ﻫﻨﻮز ﻫﻢ ﯾﺎدﮔﯿﺮي از راه دور را ﮔﻮﻧﻪ و ﺷﮑﻞ‬
‫ﻣﻬﻤﯽ از ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻣﯽ آورﻧﺪ‪ .‬در ﭘﺎﯾﺎن‪ ،‬ﺧﻼﻗﯿﺖ را ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ ﻗﺮار ﻣﯽ دﻫﯿﻢ و اﯾﻨﮑﻪ‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ ﭼﻄﻮر ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ آن را ارﺗﻘﺎء ﺑﺨﺸﺪ‪ .‬ﺑﺨﺶ ﻫﺎي اﯾﻦ ﻓﺼﻞ ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ اﺳﺖ‪:‬‬
‫‪ ←7/1‬ﺗﺼﻮﯾﺮ‪/‬ﺷﮑﻞ ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﯽ‪ SCORE :‬ﻫﺎي ﮐﺮﯾﺴﻠﺮ ﺑﺎ ﮔﺮوه اﻓﺰار‬
‫‪ ←7/2‬ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﮔﺮوﻫﯽ‪ ،‬ﺗﻌﺎﻣﻞ و ﻣﺸﺎرﮐﺖ‬
‫‪ ←7/3‬ﺣﻤﺎﯾﺖ ارﺗﺒﺎﻃﯽ‬
‫‪ ←7/4‬ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ‪ :‬ﮐﺎر ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ ﺑﺎ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ‬
‫‪ ←7/5‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺣﻤﺎﯾﺖ ﮔﺮوﻫﯽ‬
‫‪ ←7/6‬ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺣﻤﺎﯾﺖ ﮔﺮوﻫﯽ‬
‫‪ ←7/7‬ﻓﻀﺎي ﺟﻠﺴﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﮔﺮوﻫﯽ و ‪Online‬‬
‫‪ ←7/8‬ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺟﻠﺴﻪ ‪GSS‬‬
‫‪ ←7/9‬ﯾﺎدﮔﯿﺮي از راه دور‬
‫‪ ←7/10‬ﺧﻼﻗﯿﺖ و ﺗﻮﻟﯿﺪ اﺑﺮاز ﻋﻘﯿﺪه و ﻧﻈﺮ‬

‫‪ 7,1‬ﺗﺼﻮﯾﺮ ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﯽ‪ :‬ﻧﻤﺮات‪/‬اﻣﺘﯿﺎزات ﮐﺮاﯾﺴﻠﺮ ﺑﺎ ﮔﺮوه اﻓﺰار‬

‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اﻣﺘﯿﺎز ﮐﺮاﯾﺴﻠﺮ‬

‫ﺷﺮﮐﺖ ﮐﺮاﯾﺴﻠﺮ ﺑﺎ ﭼﺎﻟﺶِ ﮐﺎﻫﺶ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي ﻋﺮﺿﻪ ﺳﺮ و ﮐﺎر دارد ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ اي ﮐﻪ از ﻃﺮﯾﻖ ؟ ﺑﺮاي ﮐﺎﻫﺶ‬
‫ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺗﺄﻣﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه اش‪ ،‬ﺳﻮدآوري ﺗﺄﻣﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه را اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ دﻫﺪ‪ SCOPE .‬ﺗﺄﻣﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎ را در داد و ﺳﺘﺪ‬
‫وﺳﯿﻊ و ﮔﺴﺘﺮده ﮐﺮاﯾﺴﻠﺮ )‪ (SCOPE‬ﺑﻪ ﻣﺒﺎرزه ﻣﯽ ﻃﻠﺒﺪ ﺗﺎ ﺑﻄﻮر ﻣﺴﺘﻤﺮ ﺑﻪ ﺟﺴﺘﺠﻮ و ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻓﺮﺻﺖ ﻫﺎﯾﯽ ﺑﺮاي‬
‫ﮐﺎﻫﺶ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎ ﺑﭙﺮدازﻧﺪ‪ SCORE .‬روش ﺛﺒﺖ ﮐﺮدن و ﻣﺴﺘﻨﺪ ﺳﮑﺮدن ﮐﺮاﯾﺴﻠﺮ از ﮐﺎﻫﺶ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎ و ارﺗﻘﺎء‬
‫ﮐﯿﻔﯿﺖ در ﺣﻮزه ﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬از ﺟﻤﻠﻪ ﻃﺮاﺣﯽ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺖ‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ‪ ،‬ﻣﺴﺘﻨﺪ ﺳﺎزي و ﻣﻌﺎﻣﻼت‬
‫اﺟﺮاﯾﯽ و اداري اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﮐﺎﻫﺶ ﻫﺰﯾﻨﻪ در اﺑﺘﺪا ﺑﺮ روي ﮐﺎﻏﺬ ﺛﺒﺖ ﻣﯽ ﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ در ﺳﺎل ‪ 1989‬ﺷﺮوع‬
‫ﺑﻪ ﮐﺎر ﮐﺮد‪ .‬زﻣﺎﻧﯿﮑﻪ ﮐﺮاﯾﺴﻠﺮ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﯽ ﺳﺎﺑﻘﻪ اي را اﺟﺮا ﻧﻤﻮد در اﯾﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻪ ﺗﺄﻣﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎﯾﺶ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد‬
‫ﮐﺮد ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎ را ﮐﺎﻫﺶ دﻫﻨﺪ‪ .‬در ﺳﺎل ‪ ،1994‬ﮐﺮاﯾﺴﻠﺮ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ را آن ﻻﯾﻦ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺳﻪ ﺳﺎل ﺑﻌﺪ ﯾﻌﻨﯽ‬
‫در ﺳﺎل ‪ ،1996‬از ‪ 2/6‬ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر ﺧﺴﺎرت و ﺿﺮر ﺑﻪ ‪ 3/5‬ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر ﺳﻮد ﺧﺎﻟﺺ دﺳﺖ ﯾﺎﻓﺖ‪ .‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‬
 ‫‪346‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫‪ SCORE‬در ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري ﺑﺎزﮔﺸﺘﯽ ﭼﺸﻢ ﮔﯿﺮ و ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺖ‪ .‬ﮐﺮاﯾﺴﻠﺮ ﮐﺎرآﻣﺪي‪ ،‬ﮐﯿﻔﯿﺖ و ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ‬
‫ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﺮدن را دﻧﺒﺎل ﻣﯽ ﮐﺮد در ﺣﺎﻟﯿﮑﻪ ﺳﻮد و ﻣﻨﻔﻌﺖ ﺗﺄﻣﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎﯾﺶ را اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ داد‪ .‬ﮐﺮاﯾﺴﻠﺮ ﺑﺎ ﺗﺄﻣﯿﻦ‬
‫ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎﯾﺶ ﻣﺜﻞ ﺷﺮﯾﮏ رﻓﺘﺎر ﻣﯽ ﻧﻤﻮد‪ ،‬ﻧﻪ رﻗﯿﺐ‪ .‬و ﻫﺪﻓﺶ ﯾﺎﻓﺘﻦ راه ﻫﺎﯾﯽ ﺑﺮاي ارﺗﻘﺎء ﮐﺎرآﻣﺪي و ﮐﺎﻫﺶ‬
‫ﻗﯿﻤﺖ ﻫﺎ ﺑﺼﻮرت دو ﺟﺎﻧﺒﻪ اﺳﺖ‪ .‬در ﺳﺎل ‪ ،1997‬ﮐﺮﯾﺴﻠﺮ ‪ 13/‬ﺗﺎ از ﺗﺄﻣﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎﯾﺶ را ﻣﻔﺘﺨﺮ ﺑﻪ درﯾﺎﻓﺖ‬
‫ﺟﺎﯾﺰه ‪ Platinun Pentastar‬داﻧﺴﺖ و آن ﻫﺎ را ﺑﺮاي ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺷﺎن ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﮐﺮاﯾﺴﻠﺮ ﻣﺎﯾﻞ اﺳﺖ‬
‫ﮐﻪ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﻣﺸﺘﺮي ﺗﺄﻣﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎﯾﺶ ﺑﺎﺷﺪ زﯾﺮا ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﻣﺸﺘﺮي ﻫﻤﯿﺸﻪ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﺧﺪﻣﺎت را درﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ اﻣﺘﯿﺎز ﮔﺮﻓﺘﻦ )‪(SCORE‬‬

‫در ﺳﺎل ‪ ،1989‬ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎي ﺗﺠﺎري ‪ SCORE‬ﮐﻪ ﺑﺮ روي ﮐﺎﻏﺬ ﺛﺒﺖ ﻣﯽ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﺎﻓﺘﻪ و ﺑﮑﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ‬
‫ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻫﺪف ﺗﺸﺨﯿﺺ ﻣﻮارد زاﺋﺪ و ﺿﺎﯾﻊ در زﻧﺠﯿﺮه ارزﺷﯽ و ﺣﺬف آن ﻫﺎ ﺑﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﮐﺮﯾﺴﻠﺮ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ارﺗﻘﺎء ﺗﻌﺎﻣﻞ و ﻣﺸﺎرﮐﺖ و اﻓﺰاﯾﺶ ﺳﺮﻋﺖ ﻓﺮآﯾﻨﺪ‪ ،‬از ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ ﮐﺎﻏﺬ ﺑﻪ ﯾﮏ ﻣﺤﯿﻂ‬
‫ﮔﺮوه اﻓﺰار ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﺪ‪ .‬ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺠﺎري ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ و درﺳﺘﯽ ﺻﻮرت ﻣﯽ ﮔﺮﻓﺖ و از ﺳﺎل ‪ 1994‬ﻓﻨﺎوري ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ‬
‫روي ﮐﺎرآﻣﺪ ﺗﺎ آن را ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬اوﻟﯿﻦ اﻣﺘﯿﺎز آن ﻻﯾﻦ‪ ،‬ﯾﮏ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده اي ﻟﻮﺗﻮس ﻧﻮت )ﺳﺮوﯾﺲ ﮔﯿﺮﻧﺪه‬
‫ﯾﮏ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﮐﺎرﺑﺒﺮدي ﮔﺮوه اﻓﺰار ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ( ﺑﻮد ﺑﺎ ﺻﺪﻫﺎ ﻣﺸﺘﺮي‪ .‬ﺗﺄﻣﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎ ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ ﯾﺎ ﯾﮏ ﻣﻮدم ﺑﻪ‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ اﻣﺘﯿﺎز ﮐﺮﯾﺴﻠﺮ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﭘﯿﺪا ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ از ﯾﮏ ﻓﺮم ﯾﺎدداﺷﺖ ﻫﺎي آن ﻻﯾﻦ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ در‬
‫آن ﭘﺲ اﻧﺪاز ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎ و ﻣﺨﺎرج ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﯽ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﻓﺸﺎر ﯾﮏ دﮐﻤﻪ‪ ،‬اﯾﻦ ﻃﺮح ارﺗﻘﺎء ﭘﺲ اﻧﺪاز ﺧﺎرج ﺑﻪ‬
‫ﮐﺮاﯾﺴﻠﺮ اراﺋﻪ ﻣﯽ ﺷﺪ‪ .‬اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﭘﺲ اﻧﺪاز ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه‪ ،‬ﺟﻤﻊ آوري ﻣﯽ ﺷﺪ و ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ ﺧﺮﯾﺪار‬
‫ﻣﻮرد ﺑﺎزﺑﯿﻨﯽ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﺮﻓﺖ و در ﺻﻮرت ارزﺷﻤﻨﺪ ﺑﻮدن ﺑﻪ ﻫﻤﻪ اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه )ﻣﺎﻟﯽ‪ ،‬ﺧﺮﯾﺪ‪ ،‬ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ( ارﺳﺎل‬
‫ﻣﯽ ﺷﺪ و ﺳﭙﺲ آﻧﻬﺎ ﺑﺮ روي اﯾﻦ ﻃﺢ ﻫﻤﮑﺎري و ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﻣﯽ ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺣﺪود ﻫﻔﺘﺎد درﺻﺪ ﻫﻤﻪ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدات‬
‫ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻧﺴﻞ دوم ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي آن ﻻﯾﻦ )‪ (SCORE 2‬از ﮐﺎرﮐﺮدﻫﺎي ﺗﺪارﮐﺎت اﺗﻮﻣﺎﺗﯿﮏ و ‪email‬‬
‫ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ‪ SCORE 2 .‬ﺷﺎﻣﻞ ﮔﺰارش ﮐﺎرﺑﺮان‪ ،‬ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺤﺮك ﻫﻮش ﺳﯿﺴﺘﻢ‪ ،‬ﮔﺰارﺷﺎت ﭘﺎﯾﮕﺎه داده و‬
‫ﺣﻤﺎﯾﺖ روز ﺑﺎﻧﻪ ﺑﻮد‪ SCORE 2 .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ ﻣﺠﺪد ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺠﺎري ﻣﻮﻓﻖ را ﺑﺮاي ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻫﻤﻮارﺗﺮ‬
‫ﺷﺎﻣﻞ ﻣﯽ ﺷﺪ‪.‬‬
‫در ﺳﺎل ‪ SCORE ،1998‬ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ ﯾﮏ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﺮﮐﺘﯽ ﺑﺮاي داد و ﺳﺘﺪ ﺑﺎ ﺗﺄﻣﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎ و اﻓﺰون ﺗﻤﺎم‬
‫ﺗﺪارﮐﺎت ﺑﻪ ﮐﺎﻻﻫﺎﯾﯽ ﺷﺪ در ﻓﻘﻂ در ﺗﻮﻟﯿﺪ اﺗﻮﻣﺒﯿﻞ ﻫﺎ ﮐﺎرﺑﺮد داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ روي ﮐﺎر آﻣﺪن ‪ ، SCORE 3‬ﻫﺰار‬
‫ﺗﺄﻣﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎ آن ﻻﯾﻦ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ SCORE 3‬ﮐﻪ ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ وب ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﮐﺎرﺑﺮان اﯾﻦ اﻣﮑﺎن را ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ از ﻃﺮﯾﻖ ﺳﺎﯾﺖ ‪ Convisint‬ﺑﻪ‬
‫اﯾﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﭘﯿﺪا ﮐﻨﻨﺪ‪ Convisint.‬ﯾﮏ ﺷﺒﮑﻪ اﺿﺎﻓﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﻤﻪ اﺗﻮﻣﺒﯿﻞ ﺳﺎزان اﻣﺮﯾﮑﺎ و ﺻﺪﻫﺎ ﺗﺄﻣﯿﻦ‬
 ‫‪347‬‬ ‫ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮔﺮوﻫﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻫﻔﺘﻢ‬

‫ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي آن ﻫﺎ در آن ﻣﺸﺎرﮐﺖ دارﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺷﺒﮑﻪ در ﺳﺎل ‪ 1998‬ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ ﺷﺪ و از اواﺳﻂ ﺳﺎل ‪ 1999‬ﺳﻪ‬
‫ﺗﺄﻣﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه ﻣﻄﺮح ﮐﺮﯾﺴﻠﺮ ﺑﻪ آن ﻣﺘﺼﻞ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺳﻮدﻫﺎي اﻣﺘﯿﺎز )‪:(SCORE‬‬

‫ﺳﻮدي ﮐﻪ ﮐﺮﯾﺴﻠﺮ ﺑﻬﻤﺮاه دارد رواﺑﻂ ﺑﺎ ﺗﺄﻣﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎ را و ﺧﺮﯾﺪ ﺑﺎ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺑﺎﻻ را اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ‬
‫ﻣﺤﺼﻮل ﺑﺎ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺑﻬﺘﺮ ﻣﻨﺘﻬﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ SCORE .‬اﯾﻦ اﻣﮑﺎن را ﺑﻪ ﮐﺮﯾﺴﻠﺮ ﻣﯽ دﻫﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻬﺎرت و‬
‫ﺗﺨﺼﺺ ﺗﺄﻣﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎﯾﺶ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ ﯾﮏ ﺷﺮﮐﺖ ﺑﻬﺘﺮ ﺷﻮد‪ .‬ﻗﻮه اﺑﺘﮑﺎر ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﭘﺲ اﻧﺪاز دﻻر ﺷﺪ‪ :‬دو و ﻧﯿﻢ‬
‫ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر در ﺳﺎل ‪ :1998‬ﺑﯿﺶ از ‪ 1‬ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر در ‪ 1997‬و ‪ 1/2‬ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر در ‪ .1998‬ﺳﻮد ﺗﺄﻣﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎ‬
‫ﺷﺎﻣﻞ ﺗﺸﺨﯿﺺ روﺷﻬﺎي ﮐﯿﻔﯿﺘﯽ و ﺑﺪﺳﺖ آوردن ﺳﻮدﻫﺎي ﯾﮑﺴﺎن از ﭘﺲ اﻧﺪاز ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺳﻮد اﺻﻠﯽ‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن واﺿﺢ و آﺷﮑﺎر اﺳﺖ‪ :‬ﯾﮏ ﻣﺤﺼﻮل‪/‬ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺑﺎ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺑﺎﻻ ﺑﺎ ﻗﯿﻤﺖ ﻣﺴﺎوي ﯾﺎ ﭘﺎﺋﯿﻦ‪ .‬در ﺳﺎل‬
‫‪ ،2000‬ﮐﺮﯾﺴﻠﺮ دو ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر ﭘﺲ اﻧﺪاز ﮐﺮد و ﻫﻤﻪ ﺗﺄﻣﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎﯾﺶ آن ﻻﯾﻦ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫* ﻧﻈﺮﯾﺎت‬
‫ﭘﻞ ﻻرﻧﺲ در ﻣﺪرﺳﻪ ﺗﺠﺎري ﻫﺎ دارد و راﻧﺠﯽ ﮔﻮﻻﺗﯽ در داﻧﺸﮕﺎه ﺷﻤﺎل ﻏﺮﺑﯽ )ﻧﻮرث وﺳﺘﺮن( رواﺑﻂ و‬
‫ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺗﺪارﮐﺎت را دو ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ ﺑﺰرگ اﻣﺮﯾﮑﺎﯾﯽ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﻤﻮدﻧﺪ )ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﮐﺮﯾﺴﻠﺮ و ﻧﻮرد(‪ .‬آﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﻣﺪﯾﺮان‬
‫اﺟﺮاﯾﯽ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻧﻤﻮدﻧﺪ و ﺑﺮاي ﻫﺮ ﯾﮏ از اﺟﺰاي اﺻﻠﯽ ﯾﮏ اﺗﻮﻣﺒﯿﻞ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﺧﺮﯾﺪ را ﻣﻮرد ﺗﺤﻘﯿﻖ ﻗﺮار‬
‫دادﻧﺪ‪ .‬ﮐﺎر آن ﻫﺎ ﻣﺸﺨﺺ ﮐﺮد ﮐﻪ ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ زﻧﺠﯿﺮه ﻫﺎي ﺗﺪارﮐﺎﺗﯽ ﻣﻔﯿﺪ و اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﯾﺮﺗﺮ‪ ،‬ﺳﺎزﻧﺪﮔﺎن ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ‬
‫ﺗﺄﻣﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎﯾﺸﺎن رواﺑﻂ دراز ﻣﺪت داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬آن ﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﻫﻢ ﮐﺎر ﮐﻨﻨﺪ ﺗﺎ اﺟﺰا و ﺗﻮﻟﯿﺪات را ﺑﻬﺒﻮد‬
‫ﺑﺒﺨﺸﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻻزم و ﺿﺮوري ﭘﺎﺳﺦ دﻫﻨﺪ )در ﺣﯿﻦ ﺗﺒﺎدل اﻃﻼﻋﺎت ﺣﺴﺎس(‪ .‬رواﺑﻂ ﻣﻄﻤﺌﻦ را ﻣﯽ ﺗﻮان‬
‫از ﻃﺮﯾﻖ راﺑﻄﻪ و ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺑﺎ ﺗﺄﻣﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي ﺑﯿﺮوﻧﯽ ﮐﺴﺐ ﮐﺮد‪ -‬در ﺻﻮرﺗﯿﮑﻪ ﻫﺮ دو ﻃﺮف ﺑﺮاي اﯾﺠﺎد ﻣﺤﯿﻂ‬
‫ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ ﮔﺎم ﻫﺎي ﻣﻌﯿﻨﯽ را ﺑﺮدارﻧﺪ‪ .‬ﮔﻮﻻﺗﯽ ﻣﻌﺘﻘﺪ اﺳﺖ‪ :‬ﺳﺎزﻧﺪﮔﺎن اﮔﺮ رواﺑﻂ ﻣﺤﮑﻤﯽ ﺑﺎ ﺗﺄﻣﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎ‬
‫ﺑﺮﻗﺮار ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ اﻣﮑﺎﻧﺎت را ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽ آورﻧﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎي ﻣﺴﺘﻘﻞ و ﻣﻨﻌﻄﻒ ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺗﺎ در‬
‫زﻣﯿﻨﻪ ﯾﮏ ﻗﻄﻌﻪ ﺧﺎص ﺗﺨﺼﺺ ﻻزم را ﮐﺴﺐ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﻧﺴﺠﺎم و ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻣﺤﮑﻤﯽ را ﮐﻪ ﻓﻘﻂ در‬
‫ﺗﻘﺴﯿﻤﺎت درون ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ اﻣﮑﺎن دارد‪ ،‬ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽ آورﻧﺪ‪ .‬ﺳﺎﺧﺖ ﯾﮏ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ زﻣﺎن و ﺗﻼش‬
‫ﺑﺴﯿﺎري دارد‪.‬‬
‫ﻻرﻧﺲ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ‪ :‬ﺑﺮاي ﻣﺪﯾﺮان ﺗﻤﺎﯾﻞ ﺑﻪ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري در رواﺑﻂ وﺟﻮد دارد اﻣﺎ ﻣﺴﺌﻠﻪ اﺻﻠﯽ »ﺳﺎﺧﺖ در‬
‫ﻣﻘﺎﺑﻞِ ﺧﺮﯾﺪ« ﻧﯿﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ آﻧﭽﻪ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ »ﺳﺎﺧﺖ‪ ،‬ﺧﺮﯾﺪ ﯾﺎ ﻣﺘﺤﺪ ﺷﺪن« ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮔﺴﺘﺮده ﮐﺮﯾﺴﻠﺮ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ در ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ زﻧﺠﯿﺮه ﺗﺪارﮐﺎﺗﯽ ﯾﮏ ﺷﺮﮐﺖ ﺑﻪ ﻫﻤﺎن اﻧﺪازه ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺗﻮزﯾﻊ ﯾﺎ دﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎي آن اﻫﻤﯿﺖ دارد‪ .‬در ﺻﻮرﺗﯿﮑﻪ ﺑﺎ ﺗﺄﻣﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎﯾﺶ ﺑﻄﻮر درﺳﺖ ﻫﻤﮑﺎري ﻧﻤﺎﯾﺪ‪،‬‬
‫ﻣﻨﻔﻌﺖ و ﺳﻮد اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮏ ﻣﻬﻤﯽ را ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ رﻗﺒﺎﯾﺶ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽ آورد‪.‬‬
 ‫‪348‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ SCORE‬ﮐﺮﯾﺴﻠﺮ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺎﻧﺪي از ﭼﺎرﭼﻮب ﮔﺮوه اﻓﺰار ﻟﻮﺗﻮس ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺟﻒ ﭘﺎﭘﻮس )رﺋﯿﺲ و‬
‫ﻣﺪﯾﺮ اﺟﺮاﯾﯽ ﺳﺎزﻣﺎن در ﻟﻮﺗﻮس( اﻇﻬﺎر ﻣﯽ دارد‪ :‬اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﯾﮑﯽ از ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﮐﻤﯿﺖ ﻧﻤﺎﯾﯽ ﻫﺎي ارزﺷﯽ اﺳﺖ‬
‫ﮐﻪ ﺻﻨﻌﺖ ﺑﻄﻮر آﺷﮑﺎرا دﯾﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﮔﺮي رو ﻧﯿﺰ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ‪ :‬ﮐﺮﯾﺴﻠﺮ اﯾﻦ اﺣﺴﺎس را ﺑﻪ ﻣﺎ اﻟﻘﺎ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ وﻗﺘﯽ‬
‫ﺷﻤﺎ ﺑﺎ ﮔﺮوه اﻓﺰار ﻫﻤﮑﺎري ﻣﯽ ﮐﻨﯿﺪ و ﯾﺎ ﺑﺎ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ و رواﺑﻂ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﮐﺎر ﻣﯽ ﻧﻤﺎﺋﯿﺪ‪ ،‬ﭼﻪ اﺗﻔﺎﻗﯽ ﻣﯽ اﻓﺘﺪ‪.‬‬
‫اﯾﻦ اﺳﺖ ارزش داﺷﺘﻦ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در آن ﻧﻮع زﯾﺮ ﺑﻨﺎي اﻗﺘﺼﺎدي ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮ ﻋﻘﯿﺪه ﺗﺎم اﺳﺘﺎﻟﮑﻤﭗ‪ ،‬ﻣﻌﺎون اﺟﺮاﯾﯽ ﺗﺪارﮐﺎت و ﻋﺮﺿﻪ‪ :‬آﻧﭽﻪ ﻣﺎ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ دﻫﯿﻢ ﺑﺪﺳﺖ آوردن‬
‫ﮐﺎراﻫﯿﯽ‪ ،‬ﮐﯿﻔﯿﺖ و ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ اراﺋﻪ‪ ،‬ﺑﺪوﻧﻪ ﮐﺎﻫﺶ ﺳﻮد ﺗﺄﻣﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎﯾﻤﺎن ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑِﺮﻧﯽ ﺑﺪارد ﻣﻌﺘﻘﺪ اﺳﺖ‪ :‬ﻣﻦ‬
‫ﻫﺮﮔﺰ ﺑﺎزﺧﻮرد ﻣﻨﻔﯽ از ﺗﺄﻣﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي ‪ SCORE‬درﯾﺎﻓﺖ ﻧﮑﺮده ام‪ .‬آن ﻫﺎ ﻫﻤﮕﯽ ‪ SCORE‬را دوﺳﺖ دارﻧﺪ‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﻄﻮر اﺳﺎﺳﯽ ﻣﻮﻓﻖ اﺳﺖ‪ .‬ﺷﯿﻮه اي اﺳﺖ ﺑﺮاي ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﮐﺮدن ﺑﺎ ﻫﻢ و ﺷﻤﺎ ﻣﯽ ﺑﯿﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر‬
‫ﮐﻪ ﮐﺮﯾﺴﻠﺮ رﺷﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻧﯿﺰ رﺷﺪ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺨﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫ﭼﻬﺎر ﻋﻨﺼﺮ در ﮐﺮﯾﺴﻠﺮ و ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎي ﺗﺄﻣﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه اش وﺟﻮد دارﻧﺪ ﮐﻪ در ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ‪ SCORE‬ﻧﻘﺶ‬
‫اﺳﺎﺳﯽ ﺑﺮ ﻋﻬﺪه داﺷﺘﻨﺪ‪:‬‬
‫ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﻓﺮآﯾﻨﺪ‬
‫ﺗﺄﻣﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي ﻓﺮآﯾﻨﺪ‬
‫ﮐﺎرﮐﻨﺎن‬
‫ارزﯾﺎﺑﯽ و اﺟﺮا‪.‬‬
‫ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﭼﻨﯿﻦ ﻓﺮآﯾﻨﺪي را ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻄﻮر دﻗﯿﻖ راه ﻫﺎﯾﯽ را در ﺗﺄﺧﯿﺮ و وﻗﻔﻪ را در‬
‫ﻃﻮل ارزﯾﺎﺑﯽ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻌﺪاد ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدات ﮐﻢ ارزش را ﻣﺤﺪود ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ و زﻧﺠﯿﺮه ﺗﺪارﮐﺎت را در ﺑﺮ‬
‫ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪ ،‬ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺳﺆاﻻﺗﯽ ﺑﺮاي ﺑﺎز ﮐﺮدن‬

‫‪ .1‬ﭼﻪ ﭼﯿﺰ ﮐﺮﯾﺴﻠﺮ را واداﺷﺖ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﮏ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺠﺎري ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ را ﺑﺎ ﺗﺄﻣﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎﯾﺶ ﺑﺮرﺳﯽ‬
‫ﻧﻤﺎﯾﺪ؟‬
‫‪ .2‬ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ ﮐﻪ ﭼﻄﻮر زﻧﺠﯿﺮه ﺗﺪارﮐﺎﺗﯽ ﻋﻤﻞ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ و ﭼﻄﻮر ﮐﺮﯾﺴﻠﺮ از ﻓﻨﺎوري اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‬
‫ﺗﺎ راﺑﻄﻪ ﻣﯿﺎن ﺧﻮد و ﺗﺄﻣﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎﯾﺶ را ﺑﻬﺒﻮد ﺑﺨﺸﺪ؟‬
‫‪ .3‬ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ ﮐﻪ ﭼﺮا ﮐﺮﯾﺴﻠﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﻮد را ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮔﺮوه اﻓﺰار ﻧﻤﻮد؟‬
‫‪ .4‬ﻫﻤﮑﺎري و ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ را ﮐﻪ ‪ SCORE‬ﻣﯿﺎن ﺗﺄﻣﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎ و ﺷﺮﮐﺖ و درون ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ را‬
‫ﺗﻮﺻﯿﻒ ﮐﻨﯿﺪ؟‬
‫‪ .5‬ﻣﻨﺎﻓﻊِ ﺗﺄﻣﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎ و ﮐﺮاﯾﺴﻠﺮ را ﺗﺸﺮﯾﺢ ﮐﻨﯿﺪ‪:‬‬
 ‫‪349‬‬ ‫ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮔﺮوﻫﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻫﻔﺘﻢ‬

‫‪ .6‬ﺷﻤﺎ ﭼﻄﻮر از ﻃﺮﯾﻖ ‪ SCORE‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﯿﺪ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫‪ .7‬وب را ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﻤﻮده و ﺑﯿﺎن ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ‪ SCORE‬ﭼﻄﻮر روي ﮐﺎر آﻣﺪه اﺳﺖ؟ ﭼﻪ وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎي دﯾﮕﺮي‬
‫دارد؟ ﭘﺲ اﻧﺪازﻫﺎي ﺳﺎﻻﻧﻪ اش ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ؟‬

‫‪ 7,2‬ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﮔﺮوﻫﯽ‪ ،‬راﺑﻄﻪ و ﻣﺸﺎرﮐﺖ‪:‬‬

‫ﺑﺨﺶ ﻗﺒﻠﯽ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ ﭼﻄﻮر ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ راﯾﺎﻧﻪ اي ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ اﻓﺮادﯾﮑﻪ ﺑﺼﻮرت ﮔﺮوﻫﯽ و ﺑﺮاي ﻣﻨﻔﻌﺖ‬
‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﺸﺎن ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﮐﻤﮏ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ SCORE‬ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﻣﯿﺎن ﮔﺮوه ﻫﺎي ﮐﺮﯾﺴﻠﺮ و ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن آﻧﻬﺎ را‬
‫و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﯿﺎن ﮔﺮوه ﻫﺎي درون ﮐﺮﯾﺴﻠﺮ را در ﺑﺮ ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪ .‬ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎي دﯾﮕﺮ ﻧﯿﺰ ﺑﻄﻮر ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ آﻣﯿﺰ از اﯾﻦ‬
‫ﻣﺪل اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﺟﺎﻧﺴﻮن ﮐﻨﺘﺮل )‪ (Johnson Controls‬ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪ را ﺑﺎ ‪ 20‬ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر‬
‫ﮐﺎﻫﺶ داده اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺮﮐﺰ ﺑﯿﻤﻪ ﻟﻨﺪن‪ ،‬از ﻃﺮﯾﻖ ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ ﻣﺨﺎرج اﯾﻦ ﺳﺎزﻣﺎن را ﺗﺎ ده درﺻﺪ و ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎي‬
‫ﮐﺎﻏﺬي را ﺗﺎ ﺑﯿﺶ از ‪ 30‬درﺻﺪ ﮐﺎﻫﺶ دﻫﺪ‪ .‬ﺗﺎﯾﻤﮑﺲ ﻧﯿﺰ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي ﭼﺮﺧﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪات را ﺑﺎﻟﻎ ﺑﺮ ‪40‬‬
‫درﺻﺪ ﮐﻢ ﮐﺮده اﺳﺖ )ﮐﻮﻧﺰر‪.(2002 ،‬‬
‫ﻻك ﻫﯿﺪ ﻣﺎرﺗﯿﻦ ﻧﯿﺰ ﻗﺮاردادي ‪ 19‬ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻري را ﺑﺮ اﺳﺎس ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻫﺎي ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ اش ﺑﺮﻧﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ‬
‫)ﮐﻮﻧﯿﮑﯽ‪.(2001 ،‬‬
‫اﻓﺮاد ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ‪ ،‬ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و ﺗﻮﻟﯿﺪات را ﻣﯽ ﺳﺎزﻧﺪ‪ .‬اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻫﺎ و ﺳﯿﺎﺳﺖ ﻫﺎ را ﺗﻮﺳﻌﻪ‬
‫ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‪ ،‬ﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎ را ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ و ‪. ...‬‬
‫آﻧﻬﺎ ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﻧﻤﻮده و ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺮﻗﺮار ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و ﺑﻄﻮر ﮔﺮوﻫﯽ ﻋﻤﻞ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮﺧﯽ وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎي ﮐﺎر‬
‫ﮔﺮوﻫﯽ ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ اﺳﺖ‪:‬‬
‫ﯾﮏ ﮔﺮوه ﺗﮑﻠﯿﻔﯽ را اﺟﺮا ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﮔﺎﻫﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و ﮔﺎﻫﯽ ﻧﻪ‪.‬‬
‫ﺑﺮﺧﯽ اﻋﻀﺎ در ﻣﮑﺎن ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮﺧﯽ اﻋﻀﺎ در زﻣﺎن ﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻌﻀﯽ اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه ﺑﺮاي ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﯽ ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﮔﺮوه ﮔﺎه داﺋﻤﯽ و ﮔﺎه ﻣﻮﻗﺘﯽ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﮔﺮوه ﯾﺎ در ﺳﻄﺢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ اﺳﺖ و ﯾﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺳﻄﻮح را ﺗﻐﯿﯿﺮ دﻫﺪ‪.‬‬
‫در ﮐﺎر ﮔﺮوﻫﯽ ﮔﺎﻫﯽ ﻫﻤﯿﺎري ﺻﻮرت ﻣﯽ ﮔﯿﺮد و ﮔﺎه ﺗﻀﺎد و اﺧﺘﻼف‪.‬‬
‫در اﻣﺮ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮔﺎه ﺳﻮد وﺟﻮد دارد و ﮔﺎﻫﯽ ﺿﺮر و ﺧﺴﺎرت‪.‬‬
‫ﺗﮑﻠﯿﻒ‪/‬ﮐﺎر ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺧﯿﻠﯽ ﺳﺮﯾﻊ ﺑﻪ اﺗﻤﺎم ﺑﺮﺳﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻼﻗﺎت ﻫﻤﻪ اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه در ﯾﮏ ﻣﮑﺎن ﮔﺎﻫﯽ ﻏﯿﺮ ﻣﻤﮑﻦ ﯾﺎ ﺑﺴﯿﺎر ﮔﺮان ﺗﻤﺎم ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
 ‫‪350‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫ﺑﻌﻀﯽ داده ﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز‪ ،‬اﻃﻼﻋﺎت ﯾﺎ داﻧﺶ ﻻزم در ﻣﻨﺎﺑﻊ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﯽ ﻣﻮﺟﻮد ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺴﯿﺎري از‬
‫آﻧﻬﺎ ﺧﺎرج از ﺳﺎزﻣﺎن اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﻬﺎرت و ﺗﺨﺼﺺ اﻋﻀﺎي ﺧﺎرج از ﮔﺮوه )اﻓﺮاد ﺧﺎرﺟﯽ( ﮔﺎﻫﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﮔﺮوه اﺳﺖ‪.‬‬
‫وﻗﺘﯿﮑﻪ اﻓﺮاد ﺑﺼﻮرت ﮔﺮوﻫﯽ ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺑﻪ وﯾﮋه زﻣﺎﻧﯿﮑﻪ اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه در ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت ﻫﺴﺘﻨﺪ‬
‫ﯾﺎ در زﻣﺎﻧﻬﺎي ﻣﺘﻔﺎوت ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺑﺮﻗﺮاري راﺑﻄﻪ‪ ،‬ﻣﺸﺎرﮐﺖ و دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ دارﻧﺪ ﮐﻪ‬
‫ﺷﮑﻞ ﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪدي را دارا ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي اﯾﻨﮑﻪ ﮔﺮوه ﻫﺎ ﺑﻄﻮر ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﮐﻨﻨﺪ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺷﯿﻮه‬
‫ﻫﺎي ارﺗﺒﺎﻃﯽ و ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎي ﺗﻌﺎﻣﻠﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ دارﻧﺪ‪ .‬اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ و ﻣﺸﺘﻘﺎﺗﺶ‪ ،‬ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺎي داﺧﻠﯽ و ﺧﺎرﺟﯽ‪ ،‬ﭘﺎﯾﻪ ﻫﺎﯾﯽ‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس آن ﻫﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ رواﺑﻂ ﺑﺮاي ﻣﺸﺎرﮐﺖ رخ ﻣﯽ دﻫﺪ‪ .‬اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ )وب( ﺷﺒﮑﻪ اي از ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺎي‬
‫راﯾﺎﻧﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ را از ﻃﺮﯾﻖ اﺑﺰارﻫﺎي ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ و ﺑﻪ داده ﻫﺎ‪ ،‬اﻃﻼﻋﺎت‬
‫و داﻧﺶ از داﺧﻞ و ﺧﺎرج ﺳﺎزﻣﺎن دﺳﺘﺮﺳﯽ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪ .‬ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺷﺒﮑﻪ درون ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺗﻮﺳﻂ ﺷﺒﮑﻪ داﺧﻠﯽ‬
‫)‪ (intranet‬ﺻﻮرت ﻣﯽ ﮔﯿﺮد )اﺳﺎﺳﺎً ﯾﮏ اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ داﺧﻠﯽ اﺳﺖ(‪ .‬ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﯾﮏ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ از ﻃﺮﯾﻖ‬
‫اﺑﺰارﻫﺎ و روش ﻫﺎي اﯾﻨﺘﺮﻧﺘﯽ‪ ،‬اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﮐﺴﺐ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ .‬ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﺧﺎص ﺷﺎﻣﻞ روش ﻫﺎ و اﺳﻨﺎد داﺧﻠﯽ ﻣﻬﻢ‪،‬‬
‫ﻟﯿﺴﺖ ﻫﺎي آدرس‪ ،e-mail ،‬دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ اﺑﺰار و ﺗﻮزﯾﻊ ﻧﺮم اﻓﺰار ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﯾﮏ ﺷﺒﮑﻪ داﺧﻠﯽ ﭘﺸﺖ دﯾﻮار آﺗﺶ ﯾﮏ ﺷﺮﮐﺖ ﺑﺎ اﯾﻤﻨﯽ ﮐﺎﻣﻞ ﻋﻤﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و اﯾﻦ دﯾﻮار آﺗﺶ ﺷﺒﮑﻪ را از‬
‫دﺳﺘﮑﺎري ﺧﺎرﺟﯽ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ ﺣﻔﻆ ﻣﯽ دارد‪ .‬ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺧﻮب ﯾﮏ ﺷﺒﮑﻪ داﺧﻠﯽ‪ ،‬ﺷﺒﮑﻪ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ‪Osram Sylvania‬‬
‫‪) HR‬ﯾﮏ ﭘﻮرﺗﺎل( ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در ﻓﺼﻞ ‪ 6/‬ﺗﻮﺿﯿﺢ داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﯾﮏ ﺷﺒﮑﻪ ﺧﺎرﺟﯽ ﮐﺎر ﮔﺮوﻫﯽ را ﺑﻪ ﻫﻢ‬
‫ﻣﺘﺼﻞ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ و ﻣﺸﺎﺑﻪ ﯾﮏ ﺷﺒﮑﻪ داﺧﻠﯽ ﻋﻤﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه را از ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪد ﺑﻬﻢ ﭘﯿﻮﻧﺪ‬
‫ﻣﯽ دﻫﺪ‪ .‬ﺑﻌﻀﯽ از ﺳﺎزﻧﺪﮔﺎن ﺧﻮدرو ﺗﺄﻣﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎ و واﺳﻄﻪ ﻫﺎﯾﺸﺎن را در ﻫﻤﯿﻦ ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺎي ﺧﺎرﺟﯽ ﺑﺪﺳﺖ‬
‫ﻣﯽ آورﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ آن ﻫﺎ در رﺳﯿﺪﮔﯽ ﺑﻪ ﺷﮑﺎﯾﺎت ﻣﺸﺘﺮﯾﺎﻧﺸﺎن درﺑﺎره ﺗﻮﻟﯿﺪاﺗﺸﺎن ﮐﻤﮏ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺎي ﺧﺎرﺟﯽ دﯾﮕﺮ ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﯽ ﺗﻮﻟﯿﺪات ﮔﺮوه ﻫﺎ را ﺑﻬﻢ ﻣﺘﺼﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺗﺄﻣﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه‬
‫ﻣﺘﻘﺎوت ﺑﺎﯾﺪ در زﻣﯿﻨﻪ ﻃﺮاﺣﯽ و ﺗﮑﻨﯿﮏ ﻫﺎي ﺳﺎﺧﺖ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻫﻤﮑﺎري ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ .‬و ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺎي ﺧﺎرﺟﯽ ﻣﺜﻞ‬
‫‪ Convisint‬ﺗﻮﺳﻂ ﺗﻤﺎم ﺻﻨﺎﯾﻊ ﺑﮑﺎر ﻣﯽ روﻧﺪ ﺗﺎ ﺷﺮﮐﺘﻬﺎ و ﺗﺄﻣﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎ را ﺑﻬﻢ ﭘﯿﻮﻧﺪ دﻫﻨﺪ‪ .‬ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﻫﺎي‬
‫زﯾﺎدي در زﻣﯿﻨﻪ ﻃﺎﺣﯽ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ وب ﺻﻮرت ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬اﺑﺰارﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ ﻫﻤﻮاره در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ و‬
‫ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﺳﺘﻮدﯾﻮ ﻣﻌﻤﺎري ‪ Outodesk‬و ‪ Cocreat,s Onespace‬اﻣﮑﺎن ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﻤﺰﻣﺎن ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻃﺮاح را‬
‫ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﺮده اﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺴﯿﺎري از ﺳﺎزﻧﺪﮔﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﻄﻮر ﺧﻮدﮐﺎر و اﺗﻮﻣﺎﺗﯿﮏ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﺴﯿﺮ ﻣﺘﻤﺎﯾﻞ ﺷﺪه اﻧﺪ زﯾﺮا‬
‫ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻋﺮﺿﻪ ﻣﺪل ﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ ﺑﻪ ﺑﺎزار در ﻫﺰﯾﻨﻪ و زﻣﺎن ﻧﯿﺰ ﺻﺮﻓﻪ ﺟﻮﯾﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺑﺎزار ﺑﺎﯾﺪ ﺗﺎ ﺳﺎل‬
‫‪ 2007‬ﺑﯿﺶ از ﺻﺪ ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر ﺛﺮوت داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
 ‫‪351‬‬ ‫ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮔﺮوﻫﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻫﻔﺘﻢ‬

‫ﺑﺮاي ﮐﺴﺐ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ درﺑﺎره اﯾﻨﮑﻪ ‪ GSS‬ﭼﻄﻮر ﻃﺮاﺣﯽ و ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ را ﺑﻬﺒﻮد ﻣﯽ‬
‫ﺑﺨﺸﺪ‪ ،‬ﻟﻮري و وﯾﻠﺴﻮن )‪ (2000‬و ﻣﯽ ﺑِﺮي )‪ (2001‬را ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﻤﺎﺋﯿﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﺣﺘﯽ در ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎي ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺒﯽ ﻧﯿﺰ ﯾﮏ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﯾﮏ ﮔﺮوه ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ‬
‫درﮔﯿﺮ ﯾﮏ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﯾﺎ ﮐﺎري ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﻪ ﯾﮏ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﯾﺠﺎد ﯾﮏ ﻟﯿﺴﺖ ﻣﺨﺘﺼﺮ از راه ﻫﺎي ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل ﯾﺎ‬
‫اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻼك و ﻣﻌﯿﺎري ﺑﺮاي ارزﯾﺎﺑﯽ ﯾﮏ روش‪.‬‬
‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎي زﯾﺮ و ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎي ذﮐﺮ ﺷﺪه ﺟﻠﺴﺎت را ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪:‬‬
‫ﺟﻠﺴﻪ‪ ،‬ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﯽ ﻣﺸﺘﺮك اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﮔﺮوﻫﯽ از اﻓﺮاد ﺻﻮرت ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ﮐﻪ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻫﺎي ﯾﮑﺴﺎن ﯾﺎ‬
‫ﻧﺰدﯾﮏ ﺑﻬﻢ دارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺟﻠﺴﻪ ﺑﺴﺘﮕﯽ دارد ﺑﻪ داﻧﺶ‪ ،‬ﻧﻈﺮات و ﻗﻀﺎوت ﺷﺮﮐﺖ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي آن‪.‬‬
‫ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺟﻠﺴﻪ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ واﺑﺴﺘﻪ اﺳﺖ ﺑﻪ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﮔﺮوه و ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﮔﺮوه ﺑﮑﺎر رﻓﺘﻪ‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺗﻔﺎوت ﻧﻈﺮات و ﻋﻘﺎﯾﺪ ﯾﺎ از ﻃﺮﯾﻖ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي اﻓﺮاد و ﯾﺎ ﻣﺬاﮐﺮه و ﯾﺎ ﺣﮑﻤﯿﺖ و داوري ﺣﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺴﯿﺎري از اﺑﺰارﻫﺎي راﯾﺎﻧﻪ اي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺷﺪه اﻧﺪ ﺗﺎ از ﮔﺮوه ﻫﺎ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ اﺑﺰارﻫﺎ را ﮔﺮوه اﻓﺰار ﻣﯽ‬
‫ﻧﺎﻣﻨﺪ زﯾﺮا ﻫﺪف اوﻟﯿﻪ آن ﻫﺎ ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﮐﺎر ﮔﺮوﻫﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﺧﻮد اﯾﻦ ﮐﺎر را »ﮐﺎر ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ ﺑﺎ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ راﯾﺎﻧﻪ«‬
‫)‪ (CSCW‬ﻣﯽ ﻧﺎﻣﻨﺪ‪ .‬اﺑﺰارﻫﺎي ﮔﺮوه اﻓﺰار از ﻃﺮق ﺟﺴﺘﺠﻮي وب ﺑﻪ راﺣﺘﯽ ﭘﯿﺪا ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮﺧﯽ از ﮔﺮوه‬
‫اﻓﺰارﻫﺎي ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﮔﺮوﻫﯽ آن ﻻﯾﻦ و ﻣﺤﯿﻂ‪/‬ﻓﻀﺎي ﺟﻠﺴﻪ‪ ، Groove ،‬ﺟﻠﺴﻪ ﺷﺒﮑﻪ‬
‫اي ‪ Webex ،‬و ﻣﮑﺎن اﻓﺰار )‪ .(Placeware‬ﺑﻌﻀﯽ از اﯾﻤﯿﻞ ﻫﺎ‪ ،‬ﭼﺖ روم ﻫﺎ و ﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎي ﭘﯿﺎم ﻓﻮري وﯾﮋﮔﯽ‬
‫ﻫﺎي ﮔﺮوه اﻓﺰارﻫﺎ را ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‪ .‬ارﺗﺒﺎط از راه دور‪ ،‬ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ از راه دور‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ زﻧﺠﯿﺮه ﺗﺪارﮐﺎت و‬
‫ﺗﺠﺎرت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ از ﻃﺮﯾﻖ ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎي ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ و ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﺑﺮﻗﺮار ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬دور ﺑﻮدن از اداره )ﺧﺎﻧﻪ‪،‬‬
‫ﺧﻮاﺑﮕﺎه و ‪ (...‬ﻏﯿﺮ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ و ﻣﺘﺼﻞ ﻧﺒﻮدن ﺑﻪ ﺷﺒﮑﻪ ﻧﯿﺰ اﻣﮑﺎن ﭘﺬﯾﺮ ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬ﯾﺎدﮔﯿﺮي از راه دور ﻧﯿﺰ ﯾﮑﯽ از‬
‫ﺣﻮزه ﻫﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ زﯾﺎدي در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ اﺳﺖ‪ .‬و ﮔﺮوه اﻓﺰار ﻣﯽ‬
‫ﺗﻮاﻧﺪ ﺧﻼﻗﯿﺖ را در ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ارﺗﻘﺎء ﺑﺨﺸﺪ‪ .‬ﮔﺮوه ﻫﺎ و ﮐﺎرﻫﺎي ﮔﺮوﻫﯽ در ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ رو ﺑﻪ ازدﯾﺎد‬
‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬در ﻧﺘﯿﺠﻪ‪ ،‬ﮔﺮوه اﻓﺰارﻫﺎ ﺑﺮاي ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﮐﺎر ﮔﺮوﻫﯽ ﻣﺆﺛﺮ و ﻣﻔﯿﺪ ﻫﻤﻮاره ﺷﮑﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺗﮑﺎﻣﻞ ﻣﯽ‬
‫ﯾﺎﺑﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﻫﺎ و ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎﯾﯽ از ﮔﺮوه اﻓﺰارﻫﺎي ﻣﺆﺛﺮي ﮐﻪ در ﺻﻨﻌﺖ ﺑﮑﺎر ﻣﯽ روﻧﺪ‪ ،‬ﻣﮏ ﮔﯽ و ﻣﻮرﻓﯽ‬
‫)‪ (2001‬را ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ‪.‬‬

‫‪ 7,3‬ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﺑﺮﻗﺮاري ارﺗﺒﺎط‪/‬ﺗﻌﺎﻣﻞ‬

‫ارﺗﺒﺎط ﯾﮏ ﻋﻨﺼﺮ ﺣﯿﺎﺗﯽ ﺑﺮاي ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﺗﺼﻤﯿﻢ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺪون ارﺗﺒﺎط و ﺗﻌﺎﻣﻞ ﻫﯿﭻ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺖ و‬
‫ﻫﻤﮑﺎري وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ .‬ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪﮔﺎن ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﻫﻤﮑﺎران‪ ،‬ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن‪ ،‬آژاﻧﺲ ﻫﺎي دوﻟﺘﯽ‪ ،‬ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن‪،‬‬
 ‫‪352‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن‪ ،‬ﺷﺮﮐﺎي ﺗﺠﺎري و دﯾﮕﺮ ﮔﺮوه ﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ارﺗﺒﺎط ﺑﺮﻗﺮار ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﻪ داده ﻫﺎ و‬
‫اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ از ﻣﮑﺎن ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ دﻧﯿﺎ ﻧﯿﺎز دارﻧﺪ‪ .‬ﮔﺮوه ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﺑﺎﯾﺪ در ﻣﺤﯿﻂ ﮐﺎر ﺑﺎ ﻫﻢ ﺗﻌﺎﻣﻞ‪،‬‬
‫ﻣﺸﺎرﮐﺖ و ﻣﺬاﮐﺮه ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ .‬ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎﯾﯽ در ﺳﯿﺴﺘﻢ ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﻧﺪارﻧﺪ ﺑﺎﯾﺪ ﻓﻮراً ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺧﻮد را ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪.‬‬
‫ﮔﺮوه ﻫﺎي ﻣﺠﺎزي ﺑﻮﯾﮋه آن ﻫﺎﯾﯽ در ﮐﺎرﻫﺎي ﻃﺮاﺣﯽ را اﺟﺮا ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﺳﺮﯾﻊ ﺑﺮاي‬
‫ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ در ﮐﺎرﻫﺎﯾﺸﺎن ﻧﯿﺎز دارﻧﺪ‪ .‬ﺗﺠﺎرت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ ﻣﺆﺛﺮ ﻓﻘﻂ از ﻃﺮﯾﻖ ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎي ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ وب ﻣﻤﮑﻦ‬
‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻣﺪرن ﺑﻪ وﯾﮋه از ﻃﺮﯾﻖ وب‪ ،‬ﻟﻮازم ﺣﻤﺎﯾﺖ ارﺗﺒﺎﻃﺎﺗﯽ ارزان‪ ،‬ﺳﺮﯾﻊ‪ ،‬آﻣﺎده و ﻣﺴﺘﻌﺪ و‬
‫ﻗﺎﺑﻞ اﻃﻤﯿﻨﺎن را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ آورﻧﺪ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي ﺷﺒﮑﻪ اي از ﺟﻤﻠﻪ اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ‪ ،‬ﺷﺒﮑﻪ داﺧﻠﯽ و ﺷﺒﮑﻪ‬
‫ﺧﺎرﺟﯽ ﭼﺎرﭼﻮب ﻫﺎﯾﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ ارﺗﺒﺎﻃﺎت را ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫از ﻧﻈﺮ ﺗﺎرﯾﺨﯽ‪ ،‬اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ ﺑﺎ ﺗﻠﮕﺮاف‪ ،‬ﺗﻠﻔﻦ‪ ،‬رادﯾﻮ و ﺗﻠﻮزﯾﻮن آﻏﺎز ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎي ﺑﻌﺪي ﺑﺮ اﺳﺎس‬
‫آن ﻫﺎ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬در ﺣﺪود ﺻﺪ ﺳﺎل‪ ،‬دﺳﺘﮕﺎه ﻫﺎي ﻓﺎﮐﺲ‪ ،‬ﻧﺎﻣﻪ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﭼﺖ‪ ،‬ﮔﺮوه ﻫﺎي‬
‫ﺧﺒﺮي‪ ،‬ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻫﺎي ﭘﺴﺖ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ‪ ،‬ﺗﺎﺑﻠﻮﻫﺎي اﻋﻼﻧﺎت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي وﯾﺪﺋﻮ ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ ﺗﻮﻟﯿﺪ و‬
‫اﺧﺘﺮاع ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي وﯾﺪﺋﻮ ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ در ﺣﻮادث ‪ 11‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ‪ 2001‬ﺑﻄﻮر ﭼﺸﻤﮕﯿﺮي رﺷﺪ‬
‫ﮐﺮد‪ .‬ﺣﺘﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﻠﻮﯾﺰﯾﻮﻧﯽ ﺳﻪ ﺑﻌﺪي ﻧﯿﺰ وارد ﺑﺎزار ﺷﺪ‪ .‬ﺑﯿﺸﺘﺮ اﯾﻦ ﻓﻨﺎوري ﻫﺎ در وب‪/‬اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ ﮐﺎرﺑﺮد‬
‫دارﻧﺪ‪ .‬ﭼﻮن آن ﻫﺎ ﺑﻄﻮر ﮔﺴﺘﺮده اي در ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎي ﻣﺪون و ﺣﺘﯽ در ﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﺑﮑﺎر ﻣﯽ روﻧﺪ‪ ،‬در اﯾﻦ ﺑﺨﺶ‬
‫ﺟﺰﺋﯿﺎت را ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ ﻗﺮار ﻧﻤﯽ دﻫﯿﻢ‪ .‬دوﺑﺎره ﺑﺮﻣﯽ ﮔﺮدﯾﻢ ﺑﻪ ﻓﻨﺎوري ﻫﺎي ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺟﺪﯾﺪﺗﺮﯾﻦ‬
‫ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﻫﺎي ارﺗﺒﺎﻃﯽ در ﻣﻮرد ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺟﻠﺴﻪ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ )‪ (EMS‬و ﺧﺪﻣﺎت ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ‬
‫اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻋﻤﻮﻣﺎً ﺑﺮاي ﭘﯿﻮﻧﺪ دادن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﻫﺎ از اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ‬
‫ﻧﻈﺮات دﯾﻮﯾﺪ )‪ (1999‬در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ وﯾﺪﺋﻮ ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ‪ ،‬ﻣﺰاﯾﺎي زﯾﺮ در ﻫﻤﻪ روﺷﻬﺎي ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ در ﺳﺎزﻣﺎن‬
‫ﻫﺎ ﮐﺎرﺑﺮد دارﻧﺪ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺮه وري ﮐﺎرﮐﻨﺎن را اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬‬
‫در ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻫﺎي ﮐﻠﯿﺪي اﻓﺮاد ﺑﯿﺸﺘﺮي را درﮔﯿﺮ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻫﺎي ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ را ﮐﻤﺮﻧﮓ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﺸﺎرﮐﺖ و ﻫﻤﮑﺎري اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫ﮐﯿﻔﯿﺖ زﻧﺪﮔﯽ ﮐﺎرﮐﻨﺎن را ﺑﺎﻻ ﻣﯽ ﺑﺮد‪.‬‬
‫ﺗﻌﺎﻣﻞ و ارﺗﺒﺎط ﯾﮏ ﻣﺴﺌﻠﻪ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در آن ﻣﺬاﮐﺮه درﺑﺎره ﺗﻔﺎوت ﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر درك و ﻓﻬﻢ ارﺗﺒﺎط‬
‫ﺑﺮﻗﺮار ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎ از ﻫﻢ‪ ،‬ﯾﮏ اوﻟﻮﯾﺖ ﺗﺠﺎرﯾﻤﻬﻢ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬درك اﯾﻨﮑﻪ ﭼﻄﻮر اﻓﺮاد در ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺼﻤﯿﻢ‬
‫ﮔﯿﺮي ﺑﺎ ﻫﻢ ﺗﻌﺎﻣﻞ دارﻧﺪ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻬﻢ اﺳﺖ‪ .‬اﺳﻤﻮﻻﯾﺮ و اﭘﺮاگ )‪ (2002‬ﺗﻌﺎﻣﻞ را ﺑﺮ اﺳﺎس ﺳﻪ ﺑ‪‬ﻌﺪ‪ -‬ﻣﻌﻨﺎ‪ ،‬اﻗﺘﺪار‬
 ‫‪353‬‬ ‫ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮔﺮوﻫﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻫﻔﺘﻢ‬

‫و اﻋﺘﻤﺎد‪ -‬و ﺑﺮ اﺳﺎس ﮐﺎر آﻧﺘﻮﻧﯽ ﮔﯿﺪﺗﺮ ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻧﻈﺮﯾﺎت ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ درك ﻏﻨﯽ و ﭘﺮﺑﺎري را ﻧﺴﺒﺖ‬
‫ﺑﻪ ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﺑﺮﻗﺮاري ارﺗﺒﺎط ﻣﺎ زﻣﺎﻧﯿﮑﻪ ﺑﺎ ﻫﻢ ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺑﺎ ﺗﺄﮐﯿﺪ ﺑﺮ ‪7/1‬‬

‫ﻣﺸﮑﻼت ﺑﺮﻗﺮاري ارﺗﺒﺎط‬

‫ﺑﺮﻗﺮاري ارﺗﺒﺎط ﺑﻄﻮر ﮐﻠﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺸﮑﻞ ﺳﺎز ﺑﺎﺷﺪ اﻣﺎ ﺷﯿﻮه ﻫﺎي ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي ﺷﺪه اﮐﺜﺮ اﺷﺎرات‬
‫ﻏﯿﺮ ﮐﻼﻣﯽ ﻣﺎ را ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻧﻤﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺨﺶ ﻋﻈﯿﻤﯽ از آﻧﭽﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﺎ اﺳﺖ ﺗﻮﺳﻂ اﺷﺎرات و ﺳﺮ ﻧﺦ ﻫﺎي ﻏﯿﺮ‬
‫ﮐﻼﻣﯽ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺣﺎﻻت ﭼﻬﺮه‪ ،‬زﺑﺎن ﺑﺪن‪ ،‬ﻟﺤﻦ و ﺗُﻦ ﺻﺪا‪ ،‬ﺣﺎﻻت ﻇﺎﻫﺮ‪ ،‬ﻟﻤﺲ ﮐﺮدن و ﻓﺎﺻﻠﻪ و ﻣﺴﺎﻓﺖ‬
‫ﺑﺮﺧﯽ از آﻧﻬﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪) .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬اﯾﻦ اﻣﮑﺎن وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﻤﺎﺋﯿﻢ ﭼﻪ ﮐﺴﯽ در اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت رﯾﺎﺳﺖ‬
‫ﺟﻤﻬﻮري اﻣﺮﯾﮑﺎ ﺑﺮﻧﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد و اﯾﻦ از ﻃﺮﯾﻖ اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي ﻣﯿﺰان ﻣﺘﻮﺳﻂ ﭼﺸﻢ ﺑﺮ ﻫﻢ زدن ﻫﺮ ﮐﺎﻧﺪﯾﺪا‬
‫ﺻﻮرت ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫از زﻣﺎن رﻗﺎﺑﺖ ﮐﻨﺪي‪-‬ﻧﯿﮑﺴﻮن در ﺳﺎل ‪ 1960‬ﺗﺎ ‪ 2000‬ﻫﺮ ﮐﺎﻧﺪﯾﺪاﯾﯽ ﮐﻪ ﮐﻤﺘﺮ ﭘﻠﮏ زده اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺪه اﯾﻦ‬
‫رﻗﺎﺑﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ‪(.‬‬
‫ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎي ﭼﻨﺪ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ و ﻇﺮاﻓﺘﻬﺎي زﺑﺎﻧﯽ وﺟﻮد دارﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ آﺳﺎﻧﯽ و از ﻃﺮﯾﻖ ﮐﺎﻧﺎل ﻫﺎي ارﺗﺒﺎﻃﯽ‬
‫ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي ﻗﺎﺑﻞ اﻧﺘﻘﺎل ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫اوﻟﯿﻦ ﺗﻼش در ﺟﻬﺖ ارﺳﺎل اﺷﺎرات و ﻋﻼﺋﻢ ﻏﯿﺮ ﮐﻼﻣﯽ در اﯾﻤﯿﻞ ﻫﺎي ﻣﺘﻨﯽ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل در اﯾﻦ‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ‪ ،‬ﮐﺎراﮐﺘﺮﻫﺎي )‪ :‬ﯾﮏ ﭼﻬﺮه ﺷﺎد اﺳﺖ ﮐﻪ »ﻣﺘﺒﺴﻢ« ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد و ﻧﻮﺷﺘﻦ ﻫﻤﻪ ﭘﯿﺎم ﺑﺎ ﺣﺮوف ﺑﺰرگ ﺑﻪ‬
‫اﯾﻦ ﻣﻌﻨﺎﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻮ داري »ﻓﺮﯾﺎد« ﻣﯽ ﮐﺸﯽ‪ .‬اﯾﻦ ﻋﻼﺋﻢ در ﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎي ﭘﯿﺎم ﻓﻮري ﺑﻪ روز ﺷﺪه اﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﻀﯽ از‬
‫ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎي ارﺗﺒﺎﻃﯽ را ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﮑﺮار ﻟﻤﺲ ﮐﺮدن و ﯾﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻣﯿﺎن ﺷﺮﮐﺖ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎ را ﻧﻤﯽ ﺗﻮان از ﻃﺮﯾﻖ‬
‫ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل‪ ،‬ﻓﻨﺎوري وﯾﺪﺋﻮﯾﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺣﺎﻻت ﻫﺎي ﭼﻬﺮه و ﺑﺮﺧﯽ زﺑﺎن ﻫﺎي ﺑﺪن را‬
‫ﻧﻤﺎﯾﺶ دﻫﺪ‪ .‬ﻣﺤﻘﻘﺎن ﺳﻌﯽ دارﻧﺪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﯿﺶ از اﯾﻦ ﻫﺎ ﻣﺎﻫﯿﺖ ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﺑﺸﺮ را‬
‫ﮐﻪ ﻣﻌﻨﺎ و ﻣﻔﻬﻮم ﭘﯿﺎم درﯾﺎﻓﺖ ﺷﺪه را دﻗﯿﻖ ﺗﺮ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ ،‬درك ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در ﺣﺎل ﺗﻮﻟﯿﺪ اﺑﺰارﻫﺎي‬
‫ﺑﯿﺮوﻧﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭼﻬﺮه ﻫﺎي روﺑﺎت ﻫﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺣﺎﻻت را ﻣﻨﻌﮑﺲ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
 ‫‪354‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ در ﻋﻤﻞ ﺑﺮاي ‪7/2‬‬

‫وﯾﺪﺋﻮ ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ در ﻣﻮاﻗﻊ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز آﻣﺎده اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻓﻨﺎوري وﯾﺪﺋﻮ ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي ﺳﻔﺮ را ﮐﺎﻫﺶ و ﺑﻬﺮه وري ﺷﺮﮐﺖ را اﻓﺰاﯾﺶ دﻫﺪ‪ .‬دادن‬
‫دﻧﺎردو‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮ وﯾﺪﺋﻮ ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ ﺟﻬﺎﻧﯽ در ﺷﺮﮐﺖ ﺷﯿﻤﯽ داو اﻇﻬﺎر ﻣﯽ دارد ﮐﻪ وﯾﺪﺋﻮ ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ ﺑﻪ ﻃﻮر وﺳﯿﻌﯽ‬
‫ﺧﺪﻣﺎت ﻣﺸﺘﺮي را ﺑﻬﺒﻮد ﻣﯽ ﺑﺨﺸﺪ و ﺑﻪ داو ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ ﺗﻮﻟﯿﺪات را ﺳﺮﯾﻌﺘﺮ ﺑﻪ ﺑﺎزار ﺗﺤﻮﯾﻞ دﻫﺪ‪ .‬وي ﻣﯽ‬
‫ﮔﻮﯾﺪ‪ :‬ﻣﺎ ﻣﯽ داﻧﯿﻢ ﮐﻪ وﯾﺪﺋﻮ ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﮐﺎﻫﺶ ﭼﺮﺧﻪ زﻣﺎﻧﯽ اﺳﺖ زﯾﺮا ﻣﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﯿﻢ در زﻣﺎﻧﯽ ﻣﺸﺎﺑﻪ‬
‫ﺟﻠﺴﺎت ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﯽ را ﺑﺮﮔﺰار ﮐﻨﯿﻢ‪ .‬داو )‪ (DOW‬داراي ﺣﺪوداً ‪ 160‬دورﺑﯿﻦ وﯾﺪﺋﻮﯾﯽ در دﻓﺎﺗﺮ ﻣﺮﮐﺰي اش در‬
‫ﻣﯿﺪﻟﻨﺪ و ﻣﯿﺸﯿﮕﺎن اﺳﺖ و در ﺳﺎل ﺑﯿﺶ از ‪ 7‬ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر از ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺳﻔﺮﻫﺎ ﭘﺲ اﻧﺪاز ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‪ .‬در اﯾﻦ‬
‫ﺷﺮﮐﺖ‪ ،‬ﻓﻨﺎوري از اﺗﺎق ﻫﺎي ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ درون ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﺳﺎﯾﺖ ﻫﺎي ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﻧﯿﺰ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬دﻧﺎردو ﻣﯽ‬
‫اﻓﺰاﯾﺪ‪ :‬ﺳﺨﺖ اﻓﺰاري ﺑﺴﯿﺎري ارزان اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن آن را دوﺳﺖ دارﻧﺪ‪ .‬ﺗﺎ ﺟﻮﻻي ‪ ،1999‬داو ﺷﺶ ﻣﺸﺘﺮي را‬
‫ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺷﺮﮐﺖ ﮐﻮاﻧﺘﻮم ﻫﺮ ﻣﺎه ﺣﺪود ﭘﺎﻧﺼﺪ ﻫﺰار دﻻر از ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي ﺳﻔﺮ‪ ،‬زﻣﺎن اﺗﻼف ﺷﺪه و ﺑﻬﺮه وري ﭘﺲ‬
‫اﻧﺪاز ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻧﻈﺮﯾﻪ را آﻗﺎي آﻟﺒﺮت وﯾﻼرد ﯾﮏ ﺗﺤﻠﯿﮕﺮ ﺷﺒﮑﻪ اﺑﺮاز داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﮐﻮاﻧﺘﻢ ﺑﯿﺶ از ‪ 20‬اﺗﺎق‬
‫ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ وﯾﺪﺋﻮ در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن دارد‪ .‬ﺳﻮد و ﻣﺰاﯾﺎي اوﻟﯿﻪ ﺗﺠﺎرت در ﺗﺒﺎدل اﻃﻼﻋﺎت‪ ،‬ﺷﺘﺎب و‬
‫ﺳﺮﻋﺖ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮآوردﻫﺎ و ﺗﺨﻤﯿﻦ ﻫﺎ ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ اﻣﺎ ﭘﺖ ﮐﺎﻧﻮي ﻣﺪﯾﺮ ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ ﺗﻮﻟﯿﺪات در ﺷﺮﮐﺖ‬
‫‪ VTEL‬ﺑﺮآورد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ وﯾﺪﺋﻮ ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻮدﺟﻪ ﺳﻔﺮ ﯾﮏ ﺷﺮﮐﺖ را ﺣﺪود ‪ 15‬درﺻﺪ ﮐﺎﻫﺶ دﻫﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﭘﺲ اﻧﺪاز در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺳﺮﻋﺖ اﻓﺰوده اﻧﺘﻘﺎل اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽ آﯾﺪ‪ .‬ﻓﻨﺎوري از وﯾﺪﺋﻮ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮﻫﺎي‬
‫ﺷﺨﺼﯽ ﯾﺎ اﺗﺎﻗﻬﺎي ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ ﻣﺘﻔﺎوت ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎ از ‪ DSL‬و ﯾﺎ ارﺗﺒﺎﻃﺎت اﯾﻨﺘﺮﻧﺘﯽ ﺗﻠﻮﯾﺰﯾﻮﻧﯽ و ﯾﺎ‬
‫ﺧﻄﻮط ‪ IDDN‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬وﯾﺪﺋﻮ ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ ﯾﮏ ﺷﯿﻮه اﻗﺘﺼﺎدي ﺑﺮاي ﮐﺎﻫﺶ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي ﺳﻔﺮ و ﺣﻤﺎﯾﺖ‬
‫از ﺑﻬﺮه وري اﺳﺖ‪ .‬از ‪ 11‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ‪ ،2001‬اﯾﻦ ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎ از اﻫﻤﯿﺖ وﯾﮋه اي ﺑﺮﺧﻮردار ﺷﺪﻧﺪ زﯾﺮا ﺳﻔﺮﻫﺎي‬
‫ﻫﻮاﯾﯽ‪ ،‬ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﮔﺬﺷﺘﻪ دﯾﮕﺮ اﯾﻤﻦ و راﺣﺖ ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ 7,4‬ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﻣﺸﺎرﮐﺖ )ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ(‪ :‬ﮐﺎر ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ ﺑﺎ ﺣﻤﺎﯾﺖ‬

‫ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ‬

‫در ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ﻣﺪرن ﻣﺮدم ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﺸﺎرﮐﺖ و ﻫﻤﮑﺎري ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬در ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ ﮔﺮوه ﻫﺎ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﻋﻤﺪه را‬
‫ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ‪ .‬ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻼت ﭘﯿﭽﯿﺪه ﻣﺴﺘﻠﺰم آن اﺳﺖ ﮐﻪ اﻓﺮاد ﺑﺎ ﻫﻢ ﮐﺎر ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ و ﮔﺮوه ﻫﺎي ﮐﺎري را ﺗﺸﮑﯿﻞ‬
‫دﻫﻨﺪ‪.‬‬
 ‫‪355‬‬ ‫ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮔﺮوﻫﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻫﻔﺘﻢ‬

‫ارﺗﺒﺎﻃﺎت در درﺟﻪ اول اﻃﻼﻋﺎت را از ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﺑﻪ درﯾﺎﻓﺖ ﮐﻨﻨﺪه )ﮔﯿﺮﻧﺪه( اﻧﺘﻘﺎل ﻣﯽ دﻫﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﻣﺸﺎرﮐﺖ‬
‫ﻋﻤﯿﻖ ﺗﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺸﺎرﮐﺖ و ﻫﻤﮑﺎري ﻣﻔﻬﻮم و داﻧﺶ را ﻣﯿﺎن اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻄﻮر‬
‫ﻓﻌﺎل در ﻃﻮل ﻣﺸﺎرﮐﺖ و ﻫﻤﮑﺎري ﻋﻤﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﺷﺎﻣﻞ اﻧﺘﻘﺎل اﺳﻨﺎد و ﻣﺪارك‪ ،‬اﻃﻼﻋﺎت و داﻧﺶ‬
‫اﺳﺖ و ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎﯾﯽ از ﻗﺒﯿﻞ ﻃﻮﻓﺎن‪/‬ﺑﺎرش ﻓﮑﺮي و رأي ﮔﯿﺮي را ﻧﯿﺰ در ﺑﺮ دارد‪ .‬ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﺑﺮ اﻓﺮادي دﻻﻟﺖ‬
‫دارد ﮐﻪ ﺑﺎ ﻫﻢ ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و ﻧﯿﺎز دارد ﺑﻪ اﺑﺰارﻫﺎي ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ ﮐﻪ ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ ﺷﯿﻮه ﻫﺎي ارﺗﺒﺎﻃﯽ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ CSCW .‬ﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺣﻤﺎﯾﺖ ﮔﺮوﻫﯽ )‪ (GSS‬و ﯾﺎ ﮔﺮوه اﻓﺰار ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﻧﺪ و‬
‫ﺷﺎﻣﻞ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺟﻠﺴﻪ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫ﭼﺎرﭼﻮب زﻣﺎن‪/‬ﻣﮑﺎن‬
‫ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻣﺜﺒﺖ ﯾﮏ ﻓﻨﺎوري ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ ﺑﺴﺘﮕﯽ دارد ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه و زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ اﻃﻼﻋﺎت‬
‫ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪه ﻓﺮﺳﺘﺎده ﯾﺎ درﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬دﯾﺴﻨﺘﯿﮑﺲ و ﮔﺎﻟﻮپ )‪1987‬و‪ (1985‬ﭼﺎرﭼﻮﺑﯽ را ﺑﺮاي ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي‬
‫ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎي ﺣﻤﺎﯾﺘﯽ ارﺗﺒﺎﻃﯽ ‪) IT‬ﻓﻨﺎوري اﻃﻼﻋﺎت( اراﺋﻪ ﻧﻤﻮده اﻧﺪ‪ .‬ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﻪ ﭼﻬﺎر ﻗﺴﻤﺖ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽ ﺷﻮد‬
‫ﮐﻪ در ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪ 7/1‬ﻧﻤﺎﯾﺶ داده ﺷﺪه اﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﭼﻬﺎر ﻗﺴﻤﺖ در دو ﺑ‪‬ﻌﺪ زﻣﺎن و ﻣﮑﺎن ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ ﺷﺪه اﻧﺪ‪.‬‬
‫ص‪329‬‬
‫*زﻣﺎن‪:‬‬
‫زﻣﺎﻧﯿﮑﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً ﺑﻄﻮر ﻫﻤﺰﻣﺎن ارﺳﺎل و درﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻫﻤﺰﻣﺎن و ﻫﻤﮕﺎم اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻠﻔﻦ‬
‫ﻫﺎ‪ ،‬ﺗﻠﻮﯾﺰﯾﻮﻧﻬﺎ و ﻣﻼﻗﺎت ﻫﺎي ﭼﻬﺮه ﺑﻪ ﭼﻬﺮه ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎﯾﯽ از اﯾﻦ ﻧﻮع ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻏﯿﺮ ﻫﻤﺰﻣﺎن و ﻧﺎﻫﻤﮕﺎم‬
‫زﻣﺎﻧﯽ ﺻﻮرت ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ ﮐﻪ درﯾﺎﻓﺖ ﮐﻨﻨﺪه اﻃﻼﻋﺎت را ﻣﺪﺗﯽ ﭘﺲ از ارﺳﺎل آن ﻫﺎ درﯾﺎﻓﺖ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫*ﻣﮑﺎن‪:‬‬
‫ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﻫﺎ و ﮔﯿﺮﻧﺪه ﻫﺎ ﻫﻢ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ در ﯾﮏ اﺗﺎق ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﻫﻢ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ دور از ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﭼﻬﺎر ﻗﺴﻤﺖ ذﮐﺮ ﺷﺪه ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ اﺳﺖ‪:‬‬
‫*زﻣﺎن ﻣﺸﺎﺑﻪ‪/‬ﻣﮑﺎن ﻣﺸﺎﺑﻪ‪ :‬ﺷﺮﮐﺖ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ را ﭼﻬﺮه ﺑﻪ ﭼﻬﺮه در ﯾﮏ ﻣﮑﺎن و در ﯾﮏ زﻣﺎن ﻣﯽ‬
‫ﺑﯿﻨﻨﺪ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺟﻠﺴﺎت ﺳﻨﺘﯽ و ﯾﺎ اﺗﺎق ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻋﺎدي و ﻣﺮﺳﻮم‪ .‬ﻫﻨﻮز ﻫﻢ اﯾﻦ ﺷﯿﻮه ﻣﻬﻢ اﺳﺖ ﺣﺘﯽ‬
‫اﮔﺮ ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ وب ﺑﺎﺷﺪ زﯾﺮا ﮔﺎﻫﯽ ﺑﺮاي ﺷﺮﮐﺖ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎ ﻻزم اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺤﻞ ﮐﺎر را ﺗﺮك ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ﺗﺎ ﻣﻮاردي را ﮐﻪ‬
‫ﺑﺎﻋﺚ ﺣﻮاس ﭘﺮﺗﯽ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ را ﮐﺎﻫﺶ دﻫﻨﺪ )ﺗﻠﻔﻦ ﻫﻤﺮاه ﺧﻮد را ﺧﺎﻣﻮش ﻧﻤﺎﺋﯿﺪ(‪.‬‬
‫*زﻣﺎن ﻣﺸﺎﺑﻪ‪/‬ﻣﮑﺎن ﻣﺸﺎﺑﻪ‪ :‬ﺷﺮﮐﺖ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎ در ﻣﮑﺎن ﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ اﻣﺎ در زﻣﺎن ﯾﮑﺴﺎﻧﯽ ﺑﺎ ﻫﻢ راﺑﻄﻪ‬
‫ﺑﺮﻗﺮار ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل از ﻃﺮﯾﻖ وﯾﺪﺋﻮ ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ‪.‬‬
‫*زﻣﺎن ﻣﺸﺎﺑﻪ‪/‬ﻣﮑﺎن ﻣﺸﺎﺑﻪ‪ :‬اﻓﺮاد در ﺷﯿﻔﺖ ﻫﺎ‪/‬ﻧﻮﺑﺖ ﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ اﻃﻼﻋﺎت را ﺑﺮاي‬
‫ﻧﻮﺑﺖ ﺑﻌﺪي ﺑﺎﻗﯽ ﻣﯽ ﮔﺬارﻧﺪ‪.‬‬
 ‫‪356‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫*زﻣﺎن ﻣﺸﺎﺑﻪ‪/‬ﻣﮑﺎن ﻣﺸﺎﺑﻪ‪ :‬ﺷﺮﮐﺖ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎ در ﻣﮑﺎن ﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ اﻃﻼﻋﺎت را در زﻣﺎن ﻫﺎي‬
‫ﻣﺘﻔﺎوت ارﺳﺎل و درﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬در ﺻﻮرت ﺳﻔﺮ اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه‪ ،‬داﺷﺘﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﮐﺎري ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﯾﺎ ﮐﺎر در‬
‫ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺑﺎ زﻣﺎن ﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت از اﯾﻦ روش اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺟﻠﺴﺎﺗﯽ از اﯾﻦ ﻗﺒﯿﻞ ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﺧﺎص ﺧﻮد را دارد‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل در زﻣﺎن ﺑﺎرش ﻓﮑﺮي‪ ،‬ﺑﺴﯿﺎر اﻫﻤﯿﺖ دارد ﮐﻪ اﻓﺮادﯾﮑﻪ دﯾﺮﺗﺮ وارد ﺟﻠﺴﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﺑﺎ ﻫﻤﻪ ﻧﻈﺮاﺗﯽ ﮐﻪ‬
‫اراﺋﻪ ﺷﺪه اﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﯾﮑﺒﺎره روﺑﺮو ﻧﺸﻮﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ اﻣﺮ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽ ﺷﻮد اﺣﺴﺎس ﻧﺎدﯾﺪه ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪن ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻋﻘﺎﯾﺪ و ﻧﻈﺮاﺗﯽ ﮐﻪ اراﺋﻪ ﺷﺪه اﻧﺪ را ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ آراﻣﯽ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﮐﺮد‪.‬‬

‫ﮔﺮوه اﻓﺰار‬
‫اﺻﻄﻼح ﮔﺮوه اﻓﺰار ﺑﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪات ﻧﺮم اﻓﺰاري دﻻﻟﺖ دارد ﮐﻪ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ از ﮔﺮوه ﻫﺎ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﮔﺮوه‬
‫اﻓﺰار ﯾﮏ ﻣﮑﺎﻧﯿﺰم را ﺑﺮاي ﮔﺮوه ﻫﺎ ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ آورد ﮐﻪ از ﻃﺮﯾﻖ آن ﻧﻈﺮات‪ ،‬داده ﻫﺎ‪ ،‬اﻃﻼﻋﺎت‪ ،‬داﻧﺶ و ﻣﻨﺎﺑﻊ‬
‫دﯾﮕﺮ را ﻣﺒﺎدﻟﻪ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ .‬ﻓﻨﺎوري ﻫﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﻪ ﺷﯿﻮه ﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﮐﺎرﻫﺎي ﮔﺮوﻫﯽ را‬
‫ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬و اﯾﻦ ﺑﺴﺘﮕﯽ دارد ﺑﻪ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي زﻣﺎن‪/‬ﻣﮑﺎن ﮐﻪ ﮐﺎر در آن اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﮔﯿﺮد و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ واﺑﺴﺘﻪ‬
‫اﺳﺖ ﺑﻪ ﻫﺪف ﮔﺮوه و ﮐﺎر‪ .‬اﺑﺰارﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪي اﺑﺪاع ﺷﺪه اﻧﺪ ﮐﻪ ﺟﻠﺴﺎت را در ﻫﺮ زﻣﺎن و ﻣﮑﺎﻧﯽ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻫﺰاران ﺑﺴﺘﻪ ﻧﺮم اﻓﺰاري وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻋﻨﺼﺮ ﮔﺮوه اﻓﺰار ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮﺧﯽ از آﻧﻬﺎ ﻓﻘﻂ ﻇﺮﻓﯿﺖ‬
‫ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﯽ را دارﻧﺪ در ﺣﺎﻟﯿﮑﻪ ﺑﻘﯿﻪ آﻧﻬﺎ ﺑﺮاي ﻫﺮ ﺑ‪‬ﻌﺪ از ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻫﺎﯾﯽ را ﺗﺮﺗﯿﺐ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً ﻫﻤﻪ ﺑﺮاي راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮ ﺑﻪ ﺷﯿﻮه ﻣﺮورﮔﺮ وب و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﭘﺮوﺗﮑﻞ ﻫﺎي ارﺗﺒﺎﻃﯽ از ﻓﻨﺎوري اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ ﺑﻬﺮه ﻣﯽ‬
‫ﺟﻮﯾﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻋﻤﻮﻣﺎً ﮔﺮوه اﻓﺰارﻫﺎ ﺑﺮاي ﯾﮑﯽ از ﻣﻮارد زﯾﺮ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ دارﻧﺪ‪ :‬ﺑﺎرش ﻓﮑﺮي اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ‪ ،‬ﺟﻠﺴﻪ‪/‬ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ‬
‫اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﮔﺮوﻫﯽ‪ ،‬ﻃﺮاﺣﯽ ﺗﻘﻮﯾﻢ‪ ،‬ﻃﺮاﺣﯽ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺪل‪ ،‬وﯾﺪﺋﻮ ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ‪ ،‬ﻣﺒﺎدﻟﻪ ﻣﺪارك‬
‫اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ‪ ،‬رأي ﮔﯿﺮي و ﺣﺎﻓﻈﻪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ‪ .‬ﺧﺪﻣﺎت ﺟﻠﺴﺎت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﻧﯿﺰ ﻣﻮﺟﻮد ﻫﺴﺘﻨﺪ از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺮﮐﺰ‬
‫ﺟﻠﺴﻪ ‪ ، Webex‬ﻣﺮﮐﺰ ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ ﻣﮑﺎن اﻓﺰار و ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ ‪ MCI‬ﮐﻪ ﻫﺮ ﮐﺲ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﭘﺮداﺧﺖ ﺣﻖ ﻋﻀﻮﯾﺖ‬
‫در ﺟﻠﺴﻪ ﺷﺮﮐﺖ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬ﺑﺮﺧﯽ از ﮔﺮوه اﻓﺰارﻫﺎ از ﻗﺒﯿﻞ ﻟﻮﺗﻮس ﻧﻮت‪/‬دوﻣﯿﻨﻮ‪ ،‬ﺟﻠﺴﻪ ﺷﺒﮑﻪ ﻣﺎﯾﮑﺮوﺳﺎﻓﺖ‪،‬‬
‫‪ groove‬و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﮔﺮوﻫﯽ آن ﻻﯾﻦ‪ ،‬ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎي ﮔﺴﺘﺮده اي را ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﻓﺮوﺷﻨﺪه ﻧﺘﺎﯾﺞ‬
‫ﻣﻮﻓﻘﯽ را درﺑﺎره ﺗﻮﻟﯿﺪات ﯾﺎ ﺧﺪﻣﺎت ‪ GSS‬ﺧﻮد ﻋﻨﻮان ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬در ﺑﺨﺶ ﻫﺎي ﺑﻌﺪي ﺑﻄﻮر ﻣﺨﺘﺼﺮ ﺑﻌﻀﯽ از‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﮔﺮوه اﻓﺰار ﻣﻄﺮح را ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﺋﯿﻢ‪.‬‬

‫‪:Lotus Notes/Domino‬‬
‫ﻟﻮﺗﻮس ﻧﻮت ﯾﺎ دوﻣﯿﻨﻮ اوﻟﯿﻦ ﮔﺮوه اﻓﺰارﻫﺎﯾﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻄﻮر وﺳﯿﻌﯽ ﮐﺎرﺑﺮد دارﻧﺪ‪ .‬ﻟﻮﺗﻮس ﻧﻮت ﺑﻪ‬
‫ﮐﺎرﺑﺮان اﯾﻦ اﻣﮑﺎن را ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺒﺎدﻟﻪ ﺷﺪه دﺳﺘﺮﺳﯽ ﯾﺎﺑﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ SCORE‬ﮐﺮﯾﺴﻠﺮ‬
 ‫‪357‬‬ ‫ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮔﺮوﻫﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻫﻔﺘﻢ‬

‫در ﺑﺨﺶ ﻗﺒﻠﯽ و ﭘﻮرﺗﺎن ﺷﺒﮑﻪ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ‪ Osram Sylvania HR‬در ﻓﺼﻞ ‪ 6/‬در ﺳﺮوﯾﺲ ﮔﯿﺮﻧﺪه ‪Lotus Note‬‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ Note .‬ﻫﺎ از ﻃﺮﯾﻖ ﮐﻦ ﻓﺮاﻧﺲ وب‪ ،‬اﯾﻤﯿﻞ ﮐﺎر ﮔﺮوﻫﯽ‪ ،‬ﭘﺎﯾﮕﺎه ﻫﺎي داده اي ﺗﻮزﯾﻊ‬
‫ﺷﺪه‪ ،‬ﺗﺎﺑﻠﻮي اﻋﻼﻧﺎت‪ ،‬وﯾﺮاﯾﺶ ﻣﺘﻦ‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ اﺳﻨﺎد‪ ،‬ﻗﺎﺑﻠﯿﺘﻬﺎي ﮔﺮدش ﮐﺎر‪ ،‬رأي ﮔﯿﺮي‪ ،‬ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي و اﺑﺰار رﺷﺪ‬
‫ﮐﺎرﺑﺮدي‪ ،‬ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ آن ﻻﯾﻦ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ آورﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪ ﻣﻮارد ﻓﻮق در ﯾﮏ ﻣﺤﯿﻂ ﺑﺎ ﯾﮏ راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮ‬
‫ﮔﺮاﻓﯿﮑﯽ اﻧﺴﺠﺎم ﯾﺎﻓﺘﻪ اﻧﺪ‪ Note .‬ﯾﮏ ﺷﺮﮐﺖ ﻣﺠﺎزي را اداره ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و رواﺑﻂ درون ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ را اﯾﺠﺎد ﻣﯽ‬
‫ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬ﻣﯿﻠﯿﻮن ﻫﺎ ﮐﺎرﺑﺮ ﻧﻮت در ﻫﺰاران ﺳﺎزﻣﺎن وﺟﻮد دارﻧﺪ‪ .‬ﺑﺴﯿﺎري از ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎ ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎً در ﻟﻮﺗﻮس ﻧﻮت‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﺷﺪه اﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺷﺎﻣﻞ ﻓﻀﺎي ﯾﺎدﮔﯿﺮي اﺳﺖ‪ ،‬ﯾﮏ ﺑﺴﺘﻪ ﻧﺮم اﻓﺰاري درس اﻓﺰاري ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ‬
‫ﯾﺎدﮔﯿﺮي از راه دور را ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺟﻠﺴﻪ ﺷﺒﮑﻪ اي ﻣﺎﯾﮑﺮوﺳﺎﻓﺖ‬

‫‪Microsoft Netmeeting‬‬
‫اﯾﻦ ﻣﻮرد ﯾﮏ ﺑﺴﺘﻪ ﻧﺮم اﻓﺰاري ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻧﺮم اﻓﺰار ﺗﺨﺘﻪ ﺳﻔﯿﺪ‪ ،‬ﻣﺒﺎدﻟﻪ ﮐﺎرﺑﺮدي‪ ،‬اﻧﺘﻘﺎل‬
‫ﻓﺎﯾﻞ‪ ،‬ﭼﺖ ﻣﺘﻨﯽ‪ ،‬ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ داده اي و ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ ﺻﻮﺗﯽ و وﯾﺪﺋﻮﯾﯽ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺗﺒﺎدل ﮐﺎرﺑﺮدي‪،‬‬
‫ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ وﺳﯿﻊ آن ﭼﯿﺰي اﺳﺖ ﮐﻪ ﯾﮏ دﻫﻪ ﭘﯿﺶ »ﻧﺮم اﻓﺰار ﺗﺨﺘﻪ ﺳﻔﯿﺪ« ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽ ﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻧﺮم اﻓﺰار‬
‫)‪ (Microsoft Netmeeting‬در ﺳﯿﺴﺘﻢ اﺟﺮاﯾﯽ وﯾﻨﺪوز ﻗﺮار دارد ‪ .‬ﺑﻌﻨﻮان ﯾﮏ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﻮﻓﻖ از اﯾﻦ ﻧﺮم اﻓﺰار‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ ‪ 7/4‬را ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ‪.‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ ‪ :‬رأي ﮔﯿﺮي اﯾﻨﺘﺮﻧﺘﯽ‬
‫ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎي ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﮑﺎﻧﯿﺰه ﻫﺎي رأي ﮔﯿﺮي از ﻃﺮﯾﻖ اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ اﺳﺖ ‪ ,‬ﮐﺎر ﮔﺮوﻫﯽ را ﺑﻬﺒﻮد‬
‫ﺑﺨﺸﯿﺪه اﺳﺖ ‪ .‬رأي ﮔﯿﺮي ﺑﺮاي ادارات ﻋﻤﻮﻣﯽ ‪ ,‬ﻧﻬﺎﯾﺖ اﺳﺘﻔﺎده از ﮔﺮوه اﻓﺰار ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ .‬ﻣﻮﺿﻮع‬
‫داﻏﯽ در اواﯾﻞ ﺳﺎل ‪ 2000‬در اﯾﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه ﻣﻄﺮح ﺑﻮده ﻣﺴﺌﻠﻪ اﯾﻦ ﺑﻮدﮐﻪ اﯾﺎﻟﺖ ﻫﺎ ﭼﻪ زﻣﺎﻧﯽ اﺟﺎزه ﺑﺮﭘﺎﯾﯽ‬
‫اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﻋﻤﻮﻣﯽ را از ﻃﺮﯾﻖ اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‪ .‬ﺗﮕﺰارس اوﻟﯿﻦ اﯾﺎﻟﺘﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ اﯾﻦ اﻣﮑﺎن را ﺑﺮآورده ﮐﺮد ‪ .‬در‬
‫ﺳﺎل ‪ 2000‬آﻻﺳﮑﺎ ﻧﻈﺮ ﺧﻮاﻫﯽ اﯾﻨﺘﺮﻧﺘﯽ را ﺑﺮاي ﺳﺎﮐﻨﯿﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ دور اﻓﺘﺎده ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﺮد ‪ .‬ﻧﻈﺮ ﺧﻮاﻫﯽ ﯾﮏ ﺑﺨﺶ‬
‫رﺳﻤﯽ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﯽ رﯾﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮري آﻻﺳﮑﺎﺳﺖ ‪ .‬اﯾﺎﻟﺖ واﺷﻨﮕﺘﻦ ﺑﻪ ﻫﻤﻪ رأي دﻫﻨﺪه ﮔﺎن ﺛﺒﺖ ﺷﺪه‬
‫اﺟﺎزه داد در اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﯽ رﯾﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮري در ﺳﺎل ‪ 2000‬از اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ‪ .‬ﮐﺎﻟﯿﻔﺮﻧﯿﺎ و آرﯾﺰوﻧﺎ‬
‫ﻧﯿﺰ اﯾﻦ ﻧﻮع رأي ﮔﯿﺮي را اﻣﺘﺤﺎن ﮐﺮدﻧﺪ ‪ B.‬اﯾﻦ ﻧﻮع رأي ﮔﯿﺮي اﯾﻨﺘﺮﻧﺘﯽ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ در ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي ﭘﺴﺖ و‬
‫ﺑﺮﮔﻪ رأي ﮔﯿﺮي و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﮐﺎﻫﺶ ﺧﻄﺎ در ﺷﻤﺎرش اراء ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ .‬ﭘﺲ از ﻣﺸﮑﻼت اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت رﯾﺎﺳﺖ‬
‫ﺟﻤﻬﻮري آﻣﺮﯾﮑﺎ در ﺳﺎل ‪ 2000‬ﭼﻨﺪﯾﻦ اﯾﺎﻟﺖ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻫﺎي رأي ﮔﯿﺮي اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ را ﺗﻬﯿﻪ ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ .‬اﯾﺎﻟﺖ‬
‫ﺟﻮرﺟﯿﺎ آن دﺳﺘﮕﺎه ﻫﺎ را در اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﻣﺤﻠﯽ ﺑﻌﺪي ﺑﮑﺎر ﮔﺮﻓﺖ و ﺑﺎﻻﺧﺮه رأي ﮔﯿﺮي از ﻃﺮﯾﻖ وب را ﭘﺬﯾﺮﻓﺖ‬
‫‪ .‬در ﺳﺎل ‪ ، 2000‬ﭼﻨﺪﯾﻦ اﯾﺎﻟﺖ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ اﯾﺠﺎد و اﻧﺠﺎم رأي ﮔﯿﺮي ﺻﺤﯿﺢ و ﺑﺪون ﺧﻄﺎ از ﻃﺮﯾﻖ‬
 ‫‪358‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫وب ﭘﺮداﺧﺘﺘﻨﺪ ‪ .‬ﺑﺮاي ﮐﺴﺐ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ در زﻣﯿﻨﻪ رأي ﮔﯿﺮي آن ﻻﯾﻦ ‪ ,‬ﻫﺎرﯾﺴﻮن )‪ (2000‬و ﺗﯿﻠﺖ )‪(2000‬‬
‫را ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮐﻨﯿﺪ ‪.‬‬

‫‪: Groove‬‬
‫ﻓﻀﺎي داﯾﺮ ‪ groove‬ﮐﺎرﺑﺮد ﭘﺎﯾﺎﻧﻪ اي ‪ groove‬ﺑﺮاي ﻣﺒﺎﺣﺚ اﻣﻨﯿﺘﯽ ‪ ,‬ﻣﺒﺎدﻟﻪ ﻓﺎﯾﻞ‪ ,‬ﭘﺮوژه ﻫﺎ و ﺟﻠﺴﺎت اﺳﺖ‬
‫‪ .‬ﻓﻀﺎي داﯾﺮ ‪ groove‬ﭼﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﮑﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد و ﭼﻪ ﺑﺎ ﺳﺮورﻫﺎي ﻣﺒﺎدﻻﺗﯽ ﮔﺮوه و ﺧﺪﻣﺎت ﻣﯿﺰﺑﺎن اﯾﻦ اﻣﮑﺎن‬
‫را ﺑﺮاي ﻣﺸﺎرﮐﺖ ان ﻻﯾﻦ – آف ﻻﯾﻦ ﺑﻄﻮر ﻫﻤﺰﻣﺎن ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ آورد ﮐﻪ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﭘﺮوژه را ﮐﺎﻫﺶ دﻫﺪ و زﻣﺎن‬
‫ﺗﺤﻮﯾﻞ ﮐﺎﻻﻫﺎ و ﺧﺪﻣﺎت را ﺑﻪ ﺑﺎزار اﻓﺰاﯾﺶ دﻫﺪ ‪ .‬اﺑﺰار ﮔﺮوه ﯾﮏ وﺳﯿﻠﻪ ﺗﻮﻓﺎن ‪ /‬ﺑﺎرش ﻓﮑﺮي اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﯾﺮ ﻣﯽ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ اﻋﻀﺎ اﺟﺎزه ﻣﯿﺪﻫﺪ ﻟﯿﺴﺖ ﻫﺎي ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺒﯽ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺑﻨﺪي ﺷﺪه را ﺗﻬﯿﻪ ﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬ﭼﺎرﭼﻮب ﻫﻤﮑﺎري‬
‫ﻫﻢ ﺳﻄﺢ ﮔﺮوو در ﻣﻘﺎﺑﻞ دﯾﻮارﻫﺎي آﺗﺶ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ وﻧﯿﺎزي ﺑﻪ ﺗﺸﮑﯿﻼت وﯾﮋه ﯾﺎ ﺳﺎزﻣﺎن ﻓﻨﺎوري‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﻧﺪارد ‪ .‬ﯾﮏ ﻧﺴﺨﻪ )ورژن( ﻧﻤﺎﯾﺶ دﻫﯽ ﻋﻤﻠﯽ و ﻣﻔﯿﺪ ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎل دادن و ﺑﺎرﮔﺬاري ﮐﺮدن ﻣﻔﯿﺪاﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﺑﺎ وﺟﻮد اﯾﻨﮑﻪ ﻣﺪﺗﯽ ﻃﻮل ﻣﯽ ﮐﺸﺪ ﺗﺎ اوﻟﯿﻦ ﺟﻠﺴﻪ را ﺳﺎزﻣﺎﻧﺒﻨﺪي ﮐﻨﺪو ﻫﻤﻪ ﻓﺎﯾﻞ ﻫﺎ را ﺑﻪ ﮐﺎرﺑﺮان اﻧﺘﻘﺎل دﻫﺪ ‪،‬‬
‫اﻣﺎ اﯾﻦ ﺑﺴﺘﻪ ﻧﺮم اﻓﺰاري ارزان ‪ ،‬ﻣﻔﯿﺪ و ﮐﺎرآﻣﺪ و ﻫﻢ رﺗﺒﻪ و ﻫﻢ ﺳﻄﺢ اﺳﺖ ‪ .‬در ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪ 7/2‬ﻧﻤﻮﻧﻪ اي از آن‬
‫ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽ ﮐﻨﯿﺪ ‪.‬‬

‫اﺗﺎق ﺟﻠﺴﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﮔﺮوﻫﯽ و آن ﻻﯾﻦ )ﺑﺮ ﺧﻂ ‪ ,‬ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ(‬

‫اﺗﺎق ﺟﻠﺴﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﮔﺮوﻫﯽ ﯾﮑﯽ اوﻟﯿﻦ ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎي ﺟﻠﺴﻪ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯽ زﻣﺎن ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻣﮑﺎن ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﻮدو‬
‫ﺳﺮﻋﺖ را ﺑﺮاي ﺻﻨﻌﺖ ﺗﻨﻈﯿﻢ ﻣﯽ ﻧﻤﻮد ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﮔﺮوﻫﯽ آن ﻻﯾﻦ در وب ﺑﺼﻮرت ﻧﺎﺷﻨﺎس ﻋﻤﻞ ﻣﯽ‬
‫ﮐﻨﻨﺪدر ﺣﺎﻟﯿﮑﻪ اﺗﺎق ‪ /‬ﻓﻀﺎي ﺟﻠﺴﻪ در ﯾﮏ ﺷﺒﮑﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪ اي و ﻣﺤﻠﯽ اﺟﺮا ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﮔﺮوﻫﯽ آن‬
‫ﻻﯾﻦ ﭘﺎﺳﺨﯽ ﺑﻪ ﻧﯿﺎزﻫﺎي ﺑﺎزار ﺑﻮدو در ﺑﺴﯿﺎري از ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت آﮐﺎدﻣﯿﮏ ﺑﮑﺎر ﻣﯽ رﻓﺖ ﺗﺎ اﺑﺰارﻫﺎي ﺿﺮوري را‬
‫ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﻋﻤﻠﮑﺮد آﻧﻬﺎ را اﯾﺠﺎد و ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ‪ .‬اﯾﻦ ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎ ﺑﺮاي ﺑﻘﯿﻪ ﺑﺨﺶ ﻫﺎي ﺑﺎزار ﺳﺮﻋﺖ ﮐﺎر را ﺗﻨﻈﯿﻢ‬
‫ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻫﺎي آﻧﻬﺎ رادر ﺑﺨﺶ ﺑﻌﺪي ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻗﺮار ﻣﯽ دﻫﯿﻢ ‪.‬‬

‫ﻣﺮﮐﺰ ﻫﻤﺎﯾﺶ ‪ Webex‬و ﻣﺮﮐﺰ ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ ﻣﮑﺎن اﻓﺰار‬

‫ﻣﺮﮐﺰ ﻫﻤﺎﯾﺶ ‪ webex‬ﯾﮏ ﮔﺮوه اﻓﺰار ﭘﺮداﺧﺖ ﺑﺮاي ﻫﺮ ﺑﺎر اﺳﺘﻔﺎده اﺳﺖ ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺮﮐﺰ ﺷﯿﻮه ﺳﺎده و ﺑﺎ‬
‫ﻫﺰﯾﻨﻪ ﮐﻤﯽ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ آورد ﮐﻪ ﺟﻠﺴﺎت اﮐﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ را از ﻃﺮﯾﻖ وب ﺑﺮﮔﺰار ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ‪ .‬زﻣﺎن و ﻓﻀﺎي ﺟﻠﺴﻪ در‬
‫وب اﺟﺎزه و ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ webex.‬ﺷﺎﻣﻞ ﻫﻤﻪ وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﺮاي اﺟﺮاي ﯾﮏ ﻫﻤﺎﯾﺶ‬
‫ﺑﻪ آن ﻧﯿﺎز دارﯾﺪ ‪ .‬ﻣﺮﮐﺰ ﻫﻤﺎﯾﺶ ‪ webex‬دادﻫﻬﺎ ‪ ,‬ﺻﺪا و ﺗﺼﻮﯾﺮ را در ﯾﮏ ﻣﺮورﮔﺮ اﺳﺘﺎﻧﺪارد وب ﺑﺮاي‬
 ‫‪359‬‬ ‫ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮔﺮوﻫﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻫﻔﺘﻢ‬

‫ﺟﻠﺴﺎت واﻗﻌﯽ از ﻃﺮﯾﻖ اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ ﻣﻨﺴﺠﻢ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ ‪ .‬اﯾﻦ ﮐﺎر ﺑﺮ روي ﻫﺮ ﻧﻮع راﯾﺎﻧﻪ اي )روﻣﯿﺰي ‪ ،‬ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ‬
‫ﻫﺎي ﮐﯿﻔﯽ ﯾﺎدﺳﺘﯽ ﺑﯽ ﺳﯿﻢ ( اﻣﮑﺎﻧﭙﺬﯾﺮ اﺳﺖ ‪ webex .‬ﺷﺎﻣﻞ ﻫﻤﻪ اﺑﺰارﻫﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮاي ﺗﺒﺎدل اﺳﻨﺎد ﯾﺎ‬
‫ﻧﻈﺮات ﻣﻮردﻧﯿﺎز ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ .‬ﻣﺮﮐﺰ ﻫﻤﺎﯾﺶ ‪ webex‬ﺟﻠﺴﺎت آن ﻻﯾﻨﯽ را ﺑﺮﮔﺰار ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ ﮐﻪ ﻧﯿﺎزي ﺑﻪ‬
‫ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﻓﻨﺎوري اﻃﻼﻋﺎت ﻧﺪارﻧﺪو ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي راه اﻧﺪازي ﺑﺴﯿﺎر ﭘﺎﺋﯿﻨﯽ دارﻧﺪ‪ .‬ﺷﺒﮑﻪ آﻫﻨﮓ رﺳﺎﻧﻪ اي ‪webex‬‬
‫ﺑﺮﻗﺮاري ارﺗﺒﺎط ﺑﺮاي وﯾﺪﺋﻮ ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ ﻫﺎ را ﺧﯿﻠﯽ ﺳﺮﯾﻊ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ دﻫﺪ ‪ .‬ﻣﺮﮐﺰ ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ ﻣﮑﺎن اﻓﺰار ﻫﻢ ﺧﺪﻣﺎت‬
‫ﻣﺸﺎﺑﻬﯽ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﻋﻼوه ﺑﺮ آن ‪ ,‬ﮐﻼس درس ﻣﺠﺎزي را ﻫﻢ در ﯾﮏ ﻣﺤﯿﻂ ﯾﺎدﮔﯿﺮي از راه دور‬
‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﺗﻬﯿﻪ و ﺗﺪارك ﻣﯽ ﺑﯿﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ ‪:7/4‬‬
‫ﺟﮏ ادﻧﻞ ﻣﺪﯾﺮ اﺟﺮاﯾﯽ ﺷﺮﮐﺖ ادﻧﻞ و ﺷﺮﮐﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺷﺮﮐﺖ ﻗﺮاردادي در ﻣﻨﻬﺘﻦ ﻗﺮار داد و ﺷﻌﺒﯽ‬
‫ﻧﯿﺰ در ﺷﯿﮑﺎﮔﻮ ‪ ،‬ﻟﻨﺪن و ﻣﯿﻼن دارد ‪ .‬ﺗﺎ ﻫﻤﯿﻦ اواﺧﺮ ‪ ،‬ادﻧﻞ ﻻزم ﻣﯽ داﻧﺴﺖ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﭘﺮوژه ﻫﺎ در ﻣﺮاﺣﻞ‬
‫اﺳﺎﺳﯽ وﻣﻬﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ ،‬در ﺳﺎﯾﺖ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬وي اﻇﻬﺎر ﻣﯽ دارد زﻣﺎﻧﯿﮑﻪ در ﺣﺎل ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﺑﺎ ﮔﺮوﻫﯽ از ﻣﻌﻤﺎران ‪،‬‬
‫ﻃﺮاﺣﺎن و ﭘﯿﻤﺎﻧﮑﺎران ﻫﺴﺘﯿﻢ ﮐﻪ ﻫﺮ ﮐﺪام زﺑﺎﻧﯽ ﻣﺘﻔﺎوت دارﻧﺪ و اﺻﻄﻼﺣﺎت ﺣﺮﻓﻪ اي ﻣﺨﺼﻮص ﺑﻪ ﺧﻮد را‬
‫دارا ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺗﻤﺎس ﻫﺎي ﺗﻠﻔﻨﯽ واﯾﻤﯿﻞ ﻫﺎ ﮐﺎﻓﯽ ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ .‬ﮐﻢ ﮐﻢ ﻣﻦ و ﺷﺮﮐﺎﯾﻢ درﯾﺎﻓﺘﯿﻢ ﺑﯿﺸﺘﺮي وﻗﺖ‬
‫ﺧﻮد را در ﻓﺮودﮔﺎه ﻫﺎ ﺳﭙﺮي ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ ‪ .‬ﻫﻤﺎﯾﺶ ﺷﺒﮑﻪ ﻣﺎﯾﮑﺮوﺳﺎﻓﺖ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ را ﺑﺮاي‬
‫ﮐﺎرﻫﺎي ﮔﺮوﻫﯽ ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﺮد ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ وﯾﺪﺋﻮي ‪ /‬ﺗﺼﺎوﯾﺮ ﻓﻮري را ﻧﯿﺰ ﺗﺪارك دﯾﺪ ‪ .‬اﮐﻨﻮن ادﻧﻞ واﻋﻀﺎي‬
‫ﮔﺮوﻫﺶ ﺑﺼﻮرت آن ﻻﯾﻦ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ را ﻣﻼﻗﺎت ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬وي ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ ‪ :‬ﻫﻤﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﭼﻨﯿﻦ ﺗﺠﻬﯿﺰاﺗﯽ را‬
‫ﺗﻬﯿﻪ ﮐﻨﻨﺪ و از اﯾﻦ ﻃﺮﯾﻖ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ درﺑﺎره ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺑﺨﺸﯽ از ﭘﺮوژه ﺷﺎن ﺻﺤﺒﺖ ﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬ﺑﻠﮑﻪ آن را ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﻣﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﯿﻢ در ﺣﺎﻟﯿﮑﻪ روﺑﺮوي ﻫﻢ ﻧﺸﺴﺘﻪ اﯾﻢ ﺑﺮ روي ﻓﺎﯾﻞ ﻫﺎ و ﭘﺮوﻧﺪه ﻫﺎي ﻣﺎن ﮐﺎر ﮐﻨﯿﻢ ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﯽ‬
‫ﺗﻮاﻧﯿﻢ ﺣﺎﻻت ﭼﻬﺮه ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ را ﺑﺒﯿﻨﯿﻢ ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﮐﺎﻣﻼً ﻣﺸﺎﺑﻪ ﯾﮏ ﺟﻠﺴﻪ واﻗﻌﯽ اﺳﺖ ‪ .‬ادﻧﻞ ﺑﺮآورد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ‬
‫ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ از ﻃﺮﯾﻖ وب ﺣﺪاﻗﻞ در ﺳﺎل ‪ 1999‬ﻧﯿﻢ ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر از ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي ﺳﻔﺮ ﺷﺮﮐﺘﺶ را ﮐﺎﻫﺶ داده اﺳﺖ‬
‫و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﻓﺮاد ﮐﻤﺘﺮي ﻧﯿﺰ در آﺧﺮﯾﻦ ﺳﻔﺮ ﻫﻮاﯾﯽ ﺷﺎن ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ وﯾﺮوس وﺑﯿﻤﺎري ﺷﺪﻧﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﺧﻮد ﻣﺰﯾﺖ‬
‫ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻬﻤﯽ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻧﮑﺎت‪:‬‬
‫ﺗﻮﺳﻌﻪ و اﺟﺮاي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي وﺳﯿﻊ داد و ﺳﺘﺪ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ ﻣﺜﻞ ﻟﻮﺗﻮس ﻧﻮت ﮔﺮان ﻗﯿﻤﺖ و ﭘﺮ ﻫﺰﯾﻨﻪ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﮐﺴﺐ ﺳﻮد از ﭼﻨﯿﻦ ﮔﺮوه اﻓﺰاري ‪ ،‬ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﭘﺸﺘﺒﺎﻧﯽ ﺗﻤﺎم وﻗﺖ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪﺗﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ را ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ ﮐﻨﻨﺪ‬
‫‪ .‬از ﻃﺮﻓﯽ ‪ groove‬ﻧﺴﺒﺘﺎً ارزان اﺳﺖ واﺳﺘﻔﺎده و ﻧﺼﺐ آن ﺑﺮاي ﯾﮏ ﺳﺎزﻣﺎن ﺳﺎده و آﺳﺎن اﺳﺖ ‪ .‬ﮔﺰارش ﻫﺎي‬
‫ﺻﻨﺎﯾﻊ ﺑﺮآورد ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﻫﻤﻪ اﻧﻮاع ﮔﺮوه اﻓﺰارﻫﺎ ﺑﺨﺸﯽ از ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ ﺷﺪه اﻧﺪ ‪ .‬در ﺳﺎل‬
‫‪ 2001‬ﮐﻞ ﺑﺎزار ﺑﻪ ‪ 4/4‬ﺑﯿﻠﯿﻮن دﻻر رﺳﯿﺪه اﺳﺖ ‪ ،‬ﺑﯿﺴﺖ درﺻﺪ ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ ‪ ،‬ﺗﺎ ﺳﺎل ‪ 2005‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ‬
 ‫‪360‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫‪ 8/8‬ﺑﯿﻠﯿﻮن دﻻر ﺑﺮﺳﺪ ‪ .‬اﯾﻦ رﺷﺪ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ زﻣﺎن و ﭘﺲ اﻧﺪاز ﭘﻮل از ﻃﺮﯾﻖ ﮐﺎﻫﺶ ﺳﻔﺮﻫﺎ و از ﻃﺮﯾﻖ ﺗﻤﺮﮐﺰ زداﯾﯽ‬
‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ و ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺷﺪن اﻣﮑﺎن ﭘﺬﯾﺮ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ 7,5‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﮔﺮوه‬

‫ﺑﯿﺸﺘﺮ ﮐﺎر ﮔﺮوﻫﯽ در ﺟﻠﺴﺎت ﺻﻮرت ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ‪ .‬ﻋﻠﯿﺮﻏﻢ اﻧﺘﻘﺎدﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ از ﻣﻔﯿﺪ ﺑﻮدن و ﮐﺎرآﻣﺪ ﺑﻮدن‬
‫ﺟﻠﺴﺎت ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ ،‬ﻫﻨﻮز ﻫﻢ اﻓﺮاد در ﮔﺮوه ﻫﺎ ﺑﻪ ﺑﺤﺚ درﺑﺎره ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ و ﮐﺎر ﻣﯽ ﭘﺮدازﻧﺪ ‪ .‬ﺟﻠﺴﺎت‬
‫ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻣﻮﺛﺮو ﻣﻔﯿﺪ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎ وﺟﻮد اﯾﻨﮑﻪ ﺑﯿﺶ از ‪ 80‬درﺻﺪ آﻧﭽﻪ در ﯾﮏ ﺟﻠﺴﻪ ورد ﺑﺤﺚ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ﯾﺎ‬
‫ﻓﺮاﻣﻮش ﻣﯽ ﺷﻮد و ﯾﺎ ﺑﻪ اﺷﺘﺒﺎه ﺑﻪ ﯾﺎد ﻣﯽ آﯾﺪ ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ )‪ B 7/5 (DSS‬ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي از ﻣﻨﺎﻓﻊ‬
‫ﻧﻬﺎﻧﯽ ﯾﺎ ﺳﻮدﻫﺎي ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﮐﺎر ﮔﺮوﻫﯽ را ﻣﺸﺨﺺ و ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ ‪ .‬ﮐﺎر ﮔﺮوﻫﯽ اﻏﻠﺐ ﺑﺎ اﺧﺘﻼﻻﺗﯽ‬
‫روﺑﺮوﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﺴﺎرارت ﯾﺎ زﯾﺎﻧﻬﺎي ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻫﺪف ‪ GSS‬اﻓﺰاﯾﺶ ﺑﻌﻀﯽ ﺳﻮدﻫﺎي ﻣﺸﺎرﮐﺖ و ﻫﻤﮑﺎران و ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎ ﺣﺬف ﺑﺮﺧﯽ از ﺧﺴﺎرات اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﻣﺤﻘﻘﺎن ﺷﯿﻮه ﻫﺎﯾﯽ را ﺑﺮاي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎي ﮐﺎر ﮔﺮوﻫﯽ اﯾﺠﺎد ﮐﺮده اﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻌﻀﯽ از اﯾﻦ ﺷﯿﻮه ﻫﺎ دﯾﻨﺎﻣﯿﮏ‬
‫ﮔﺮوه ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ .‬دو ﺷﯿﻮه ﺑﻌﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ﺗﮑﻨﯿﮏ ﮔﺮوه اﺳﻤﯽ )‪ (NGT‬وﺷﯿﻮه دﻟﻔﯽ )زﺑﺎن ﺑﺎﻧﮏ‬
‫اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ(‪.‬اﯾﻦ ﺷﯿﻮه ﻫﺎ روﺷﻬﺎي دﺳﺘﯽ ﺑﺮاي ﺣﻤﺎﯾﺖ ﮐﺎرﮔﺮوﻫﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ .‬ﻟﯿﻨﺪﺳﺘﻮن و ﺗﺎروف )‪ (1975‬و ﻓﺼﻞ‬
‫ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ وب را ﺑﺮاي ﮐﺴﺐ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﻣﺤﺪود و ﻧﺎﭼﯿﺰ روﺷﻬﺎﯾﯽ از ﻗﺒﯿﻞ ‪ NGT‬و دﻟﻔﯽ ﻣﻨﺠﺮ ﺷﺪ ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﻨﺎوري اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺮاي‬
‫ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﺟﻠﺴﺎت ﮔﺮوﻫﯽ ﻓﻨﺎوري اﺻﻠﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﮔﺮوه )‪ (GSS‬ﻧﺎم دارد‪ .‬در آﻏﺎز دﻫﻪ ‪ 1990‬اﯾﻦ‬
‫اﺻﻄﻼح ﺟﺎي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﺮوه ‪ GDDS‬را ﮔﺮﻓﺖ ‪ .‬زﯾﺮا ﻣﺤﻘﻘﺎن ﭘﯽ ﺑﺮدﻧﺪ ﮐﻪ ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎي‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ ﺑﯿﺶ از ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻋﻤﻞ ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ ‪B.‬‬
‫ﯾﮏ ‪ GSS‬ﮐﺎﻣﻞ ﻫﻨﻮزﻫﻢ ﺑﻌﻨﻮان ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽ ﺷﻮد اﻣﺎ از اواﺳﻂ دﻫﻪ‬
‫‪ 1990‬ﺑﺴﯿﺎري از ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻫﺎي ‪ GSS‬در اﺑﺰارﻫﺎي ﺑﻬﺮه وري ﮐﺎرﺑﺮد دارﻧﺪ ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ‪Microsoft netmeeting‬‬
‫‪ client‬ﺑﺨﺸﯽ از وﯾﻨﺪوز اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﯿﺸﺘﺮ ‪ GSS‬ﻫﺎ ﺑﻪ آﺳﺎﻧﯽ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ زﯾﺮا داراي راﺑﻄﻪ‬
‫ﮔﺮاﻓﯿﮑﯽ ﮐﺎرﺑﺮد )‪ (GUI‬وﯾﻨﺪوز و ﯾﺎ ﻣﯿﻨﺠﯽ ﻣﺮورﮔﺮ وب ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ .‬ﺑﯿﺸﺘﺮ ‪ GSS‬ﻫﺎ ﻋﻤﻮﻣﯽ و ﮐﻠﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ واز‬
‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎﯾﯽ از ﻗﺒﯿﻞ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻧﻈﺮ و ﻋﻘﯿﺪه رأي ﮔﯿﺮي و ﺣﻞ ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎري ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﯿﻨﻤﺎﯾﻨﺪ‪.‬‬
‫ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺟﻠﺴﻪ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ )‪ (EMS‬ﻧﻮﻋﯽ از ﮔﺮوه اﻓﺰار اﺳﺖ ﮐﻪ از ﺟﻠﺴﺎت در ﻫﺮ زﻣﺎن و ﻣﮑﺎﻧﯽ‬
‫ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﺗﮑﺎﻟﯿﻒ ﮔﺮوﻫﯽ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻮارد زﯾﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ اﻣﺎ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﻣﺤﺪود ﻧﻤﯽ ﺷﻮﻧﺪ ‪ :‬ارﺗﺒﺎط ‪ ،‬ﻃﺮاﺣﯽ ‪،‬‬
‫اﺑﺮاز ﻋﻘﯿﺪه وﻧﻈﺮ ‪ ،‬ﺣﻞ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺑﺤﺚ ﻣﻮﺿﻮﻋﯽ ‪ ،‬ﻣﺬاﮐﺮه ‪ ،‬ﺣﻞ ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎري ‪ ،‬ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺳﯿﺴﺘﻢ و ﻃﺮاﺣﯽ‬
‫آن و ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎي ﮔﺮوﻫﯽ – ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ از ﻗﺒﯿﻞ آﻣﺎده ﺳﺎزي وﻣﺒﺎدﻟﻪ ﻣﺪارك ‪ EMS .‬ﺑﻄﻮرﮐﻠﯽ در ﺑﺮدارﻧﺪه وﯾﺪﺋﻮ‬
 ‫‪361‬‬ ‫ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮔﺮوﻫﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻫﻔﺘﻢ‬

‫ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ ﻫﺎي راﯾﺎﻧﻪ اي ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻣﻤﮑﻦ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل ‪ ،‬ﺑﯿﻦ اﯾﻦ دو ﻣﻔﻬﻮم اﺑﻬﺎم وﺟﻮد دارد ‪،‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﺎﯾﺪ اﻣﺮوزه ‪ ،‬آﻧﻬﺎ راﻣﺘﺮادف ﺑﻪ ﺣﺴﺎب آورد‪.‬‬
‫ﺗﻨﻈﯿﻤﺎت ‪ GSS‬از ﺟﻠﺴﻪ ﯾﮏ ﮔﺮوه در ﯾﮏ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ واﺣﺪ ﺑﺮاي ﺣﻞ ﯾﮏ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺧﺎص ﺗﺎ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻫﺎي‬
‫ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﮐﻪ از ﻃﺮﯾﻖ ﮐﺎﻧﺎل ﻫﺎي ارﺗﺒﺎط از راه دور ﺑﺎ ﻫﺪف ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺘﻌﺪد ﺻﻮرت ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ‪ ،‬ﮔﺴﺘﺮده‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺟﺰﺋﯿﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺎ ﻣﺎﻟﻬﻮﺗﺮاي )‪ (2001‬و ﺑﻮرك )‪ (2001‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻧﻤﺎﺋﯿﺪ‪ GSS .‬ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﺎ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ﺷﯿﻮه ﻫﺎي ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ ﺟﺪﯾﺪ در ﻫﻤﭽﻨﺎن در ﺣﺎل ﭘﯿﺪاﯾﺶ واﺧﺘﺮاع ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ در ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻫﺎي‬
‫ﻧﺎﻫﻤﮕﺎم )و زﻣﺎن ﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت( ﻋﻤﻞ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫‪ GSS‬را ﻣﯽ ﺗﻮان از ﻧﻈﺮ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎي ﮔﺮوﻫﯽ ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﮐﻪ از ﺣﻤﺎﯾﺖ راﯾﺎﻧﻪ اي ﺳﻮد ﻣﯽ ﺑﺮﻧﺪ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ‬
‫ﻗﺮار داد ﺑﺎزﯾﺎﺑﯽ اﻃﻼﻋﺎت‪ ،‬ﺷﺎﻣﻞ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ارزش ﻫﺎي داده اي از ﯾﮏ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده اي ﻣﻮﺟﻮد و ﺑﺎزﯾﺎﺑﯽ‬
‫اﻃﻼﻋﺎت از دﯾﮕﺮ اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه ﻣﺒﺎدﻟﻪ اﻃﻼﻋﺎت ‪ ،‬ﻧﻤﺎﯾﺶ داده ﻫﺎ ﺑﺮاي ﻫﻤﻪ ﮔﺮوه ﺑﺮ روي ﯾﮏ ﺻﻔﺤﻪ ﻧﻤﺎﯾﺶ‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ و ﯾﺎ در اﯾﺴﺘﮕﺎه ﻫﺎي ﮐﺎري اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه ‪ .‬ﮐﺎرﺑﺮد اﻃﻼﻋﺎت ‪ ،‬ﮐﺎرﺑﺮد ﻓﻨﺎوري ﻧﺮم اﻓﺰار ‪ ،‬روش ﻫﺎ و‬
‫ﺗﮑﻨﯿﮏ ﻫﺎي ﺣﻞ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺑﺮاي دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ ﯾﮏ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﺮوﻫﯽ ‪ .‬ﺧﻼﻗﯿﺖ در ﺣﻞ ﻣﺴﺄﻟﻪ از ﻃﺮﯾﻖ ‪ GSS‬ارﺗﻘﺎء‬
‫ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ ‪ .‬ﻫﺪف ‪ GSS‬ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﺷﺮﮐﺖ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﺟﻠﺴﻪ اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﻤﻨﻈﻮ ارﺗﻘﺎء ﺑﻬﺮه وري و ﮐﺎرآﻣﺪي ﺟﻠﺴﺎت از‬
‫ﻃﺮﯾﻖ اﻓﺰاﯾﺶ ﺳﺮﻋﺖ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي و ﯾﺎ ارﺗﻘﺎء ﮐﯿﻔﯿﺖ ﻧﺘﺎﯾﺞ ‪ GSS‬ﺳﻌﯽ دارد ﮐﻪ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ‪ /‬ﺳﻮدﻫﺎي ﮐﺎر‬
‫و ﻓﺮآﯾﻨﺪ را ﺑﺎﻻ ﺑﺮد و ﺧﺴﺎرت و زﯾﺎن ﻫﺎي آن ﻫﺎ را ﮐﻢ ﮐﻨﺪ ‪.‬ﻣﻨﺎﻓﻊ و ﺳﻮد ﺣﺎﺻﻞ از ﻓﺮآﯾﻨﺪ ‪ GSS‬در ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﺗﺼﻤﯿﻢ ‪ 7/9‬ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺷﺪه اﻧﺪ ‪ .‬ﺑﻄﻮر ﮐﻠﯽ ‪ GSS ،‬در ﻋﻤﻞ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻮده اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﺎ اﯾﻦ وﺟﻮد ‪ ،‬ﺑﻌﻀﯽ‬
‫از ﺳﻮدﻫﺎي آن ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎﻓﺘﻪ اﻧﺪ ‪ .‬در ﺣﺎﻟﯿﮑﻪ ﺑﺮﺧﯽ از ﺧﺴﺎرات اﻓﺰوده ﺷﺪه اﻧﺪ ‪ .‬ﺑﻮاﺳﻄﻪ ﺣﻤﺎﯾﺖ از اﻋﻀﺎي‬
‫ﮔﺮوه ﺑﺮاي ﺗﺒﺎدل ﻋﻘﺎﯾﺪ وﻧﻈﺮاﺗﺸﺎن ‪ ،‬ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ را ﺑﻪ وﺟﻮد آوره اﻧﺪ ‪.‬وﯾﮋﮔﯿﻬﺎي ﺧﺎﺻﯽ از ﺟﻤﻠﻪ ﺗﺸﺎﺑﻪ ‪ /‬ﺗﻮازن‬
‫وﮔﻤﻨﺎﻣﯽ ‪ /‬ﻧﺎﺷﻨﺎس ﻣﺎﻧﺪن اﯾﻦ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ را ﺑﻪ وﺟﻮد آورده اﻧﺪ ‪ .‬ﺑﺴﯿﺎري از آزﻣﺎﯾﺸﺎت ‪ ،‬ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺣﻮزه اي و‬
‫ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت اﻧﺠﺎم ﺷﺪه ﮐﺎرآﯾﯽ واﺛﺮ ﺑﺨﺸﯽ ‪ GSS‬را ﺗﺄﺋﯿﺪ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ‪ .‬ﭘﺲ از ﭼﻨﺪ دﻫﻪ ﺑﮑﺎر ﮔﯿﺮي ‪ ، GSS‬آﺷﮑﺎر‬
‫اﺳﺖ ﮐﻪ ‪ GSS‬ﻣﻮﻓﻖ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و ﻫﻤﻮاره ﺑﺮﻧﺪه اﺳﺖ ‪ .‬زﻣﺎن ذﺧﯿﺮه ﺷﺪن ﺳﻔﺮﻫﺎ و ﺗﺸﺎﺑﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎ‬
‫ﺷﺪه اﻧﺪ ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﯿﮑﻪ ﻧﺎﺷﻨﺎس ﻣﺎﻧﺪن ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪواراﺋﻪ ﻧﻈﺮات ﺑﯿﺸﺘﺮ و اﺑﺮاز ﻧﻈﺮات ﺧﻼﻗﺎﻧﻪ ﺗﺮ ﻧﯿﺰ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ‪ ،‬ﮐﺎرﺑﺮد ﻣﻮردي ‪ ، 71‬ﻓﺼﻞ ‪ WELCOM WEB‬را و ﻫﻤﯿﻨﻄﻮر وب ﺳﺎﯾﺖ ﻫﺎي ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن ‪ GSS‬را‬
‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ ﮐﻪ درا ﯾﻦ وب ﺳﺎﯾﺖ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ ﺑﺎﻋﺚ اﯾﺠﺎد ﺳﺮﻋﺖ در ﻓﺮآﯾﻨﺪ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﭘﺲ اﻧﺪاز و‬
‫ﺻﺮﻓﻪ ﺟﻮﯾﯽ در ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
 ‫‪362‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﺗﺼﻤﯿﻢ ‪7/5‬‬

‫ﻫﻔﺖ اﺷﺘﺒﺎه ﺟﻠﺴﺎت ﮐﺴﺎﻟﺖ آور و ﻫﻔﺖ ﮔﺎم ﺗﺎ رﺳﺘﮕﺎري و ﻧﺠﺎت‬

‫از آﻧﺠﺎﺋﯿﮑﻪ ﺟﻠﺴﺎت ﺑﯽ ﺗﺄﺛﯿﺮ ‪ ،‬ﺑﯽ ﻓﺎﯾﺪه و ﺑﯽ ﭘﺎﯾﺎن اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﺎ ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻔﻬﻤﯿﻢ ﭼﻪ ﭼﯿﺰ‬
‫ﻧﺎدرﺳﺖ اﺳﺖ و ﭼﻪ ﭼﯿﺰﻫﺎﯾﯽ درﺳﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ .‬ﺟﻠﺴﺎت ﺑﺪ ﻣﻨﺒﻊ ﭘﯿﺎم ﻫﺎي ﻣﻨﻔﯽ درﺑﺎره ﯾﮏ ﺳﺎزﻣﺎن واﻋﻀﺎي آن‬
‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ .‬ﭼﻮن ﻫﺮ ﭼﻪ ﺗﻌﺪاد ﮐﺎرﻫﺎي ﮔﺮوﻫﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺷﻮد‪ ،‬ﺗﻌﺪاد ﺟﻠﺴﺎت ﻧﯿﺰ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪ .‬اﺑﺰارﻫﺎ‬
‫وﺗﮑﻨﯿﮏ ﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪدي وﺟﻮد دارﻧﺪ ‪ .‬ﮐﻪ ﺟﻠﺴﺎت را ﻣﻮﺛﺮﺗﺮ و ﺣﺘﯽ ﺟﺎﻟﺒﺘﺮ ﻣﯿﮑﻨﻨﺪ و در اداﻣﻪ ﺧﻼﺻﻪ اي از‬
‫ﻫﻔﺖ اﺷﺘﺒﺎه ﺟﻠﺴﺎت ﺧﺴﺘﻪ ﮐﻨﻨﺪه و ﻫﻔﺖ ﺷﯿﻮه ﺑﺮاي ﻣﻔﯿﺪﺗﺮ ﮐﺮدن آن ﻫﺎ ذﮐﺮ ﺷﺪه ا ﺳﺖ ‪.‬‬
‫اﺷﺘﺒﺎه اول ‪ :‬ﻣﺮدم ﺟﻠﺴﺎت را ﺟﺪي ﻧﻤﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ ‪ .‬دﯾﺮ ﻣﯽ آﯾﻨﺪ ‪ ،‬زود ﻣﯽ روﻧﺪ و ﺑﯿﺸﺘﺮوﻗﺘﺸﺎن را ﺑﻪ ﺧﻂ‬
‫ﺧﻄﯽ ﮐﺮدن ﮐﺎﻏﺬ ﻣﯽ ﭘﺮدازﻧﺪ‪.‬‬
‫راه ﻧﺠﺎت‪ :‬ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻦ اﯾﻨﮑﻪ ﺟﻠﺴﺎت ‪ ،‬ﮐﺎرﻫﺎﯾﯽ واﻗﻌﯽ وﻣﻬﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﯾﺠﺎد ﯾﮏ اﻋﺘﻘﺎد ﻫﻤﮕﺎﻧﯽ ﻣﯿﺎﻧﯽ ﺷﺮﮐﺖ‬
‫ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎ در ﺟﻠﺴﺎت ﻣﻔﯿﺪ و ﻣﻬﻢ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫اﺷﺘﺒﺎه دوم‪ :‬ﺟﻠﺴﺎت ﺧﯿﻠﯽ ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎﯾﺪ زﻣﺎن ﯾﮏ ﺟﻠﺴﻪ ﻃﻮﻻﻧﯽ را ﻣﯿﺎن دو ﺟﻠﺴﻪ ﮐﻮﺗﺎﻫﺘﺮ ﺗﻘﺴﯿﻢ‬
‫ﮐﺮد‪.‬‬
‫راه ﻧﺠﺎت‪ :‬وﻗﺖ ﻃﻼﺳﺖ ‪ ،‬ﺟﻠﺴﺎت ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺑﯿﺶ از ‪ 90‬دﻗﯿﻘﻪ ﻃﻮل ﺑﮑﺸﻨﺪ ‪ .‬اﻏﻠﺐ اﻓﺮاد ﺗﻮﺟﻬﯽ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ‬
‫ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺮ ﺟﻠﺴﻪ ﭼﻘﺪر زﯾﺎد اﺳﺖ ‪ ،‬ﻧﻤﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬ﺑﺮﻧﺎرد دي ﮐﻮون ﻧﻈﺮﯾﻪ اﻧﺪازه ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺟﻠﺴﺎت را اراﺋﻪ داد ‪ .‬اﯾﻦ‬
‫ﯾﮏ ﻣﺘﺮ ‪ /‬ﮐﻨﺘﻮر ﺷﺒﯿﻪ ﺑﻪ ﺗﺎﮐﺴﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﻞ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﯾﮏ ﺟﻠﺴﻪ راﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ ) ﻣﺪت زﻣﺎن ﺳﻔﺮ ﯾﺎ‬
‫ﺑﯿﻤﺎري( ‪ .‬ﯾﮏ ﻧﻔﺮ ﺳﺮﯾﻌﺎً ﺑﻪ اﻋﺪاد ﻧﮕﺎه ﻣﯽ اﻧﺪازد و ﻣﺠﺪدا ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﻪ ﮐﺎر ﺧﻮد اداﻣﻪ ﻣﯽ دﻫﺪ ‪ .‬ﮔﺮوه اﻓﺰار‬
‫ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺗﺸﺎﺑﻪ و ﺗﻮازن را ﺗﺮﺗﯿﺐ دﻫﺪ ﺑﻮﯾﮋه در ﺗﻮﻓﺎن ﻓﮑﺮي ﮐﻪ زﻣﺎن ﺟﻠﺴﻪ را ﮐﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪.‬‬
‫اﺷﺘﺒﺎه ﺳﻮم‪ :‬اﻓﺮاد ﻏﺎﻟﺐ ازﻣﻮﺿﻮع ﻣﻨﺤﺮف ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺷﺮﮐﺖ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎ ﺑﯿﺶ از آﻧﮑﻪ ﺑﻪ ﺑﺤﺚ ﺑﭙﺮدازﻧﺪ ‪ ،‬از‬
‫اﯾﻦ ﺷﺎﺧﻪ ﺑﻪ آن ﺷﺎﺧﻪ ﻣﯽ ﭘﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫راه ﻧﺠﺎت ‪ :‬دﺳﺘﻮر ﺟﻠﺴﻪ را ﺟﺪي ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ و ﻣﺴﺎﺋﻠﯽ را ﮐﻪ ذﻫﻦ ﺷﻤﺎ را درﮔﯿﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ در "ﭘﺎرﮐﯿﻨﮓ" ﻗﺮار‬
‫دﻫﯿﺪ )ﻣﻨﻈﻮر اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻣﻮارد ﺑﺮاي ﻣﺪﺗﯽ از ذﻫﻦ ﺧﻮد دور ﮐﻨﯿﺪ(‪ .‬اﻃﻤﯿﻨﺎن ﺣﺎﺻﻞ ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ دﺳﺘﻮر‬
‫ﺟﻠﺴﻪ دارﯾﺪ و از ﻗﺒﻞ ﺑﺮاي ﺟﻠﺴﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﮐﻨﯿﺪ ‪.‬‬
‫اﺷﺘﺒﺎه ﭼﻬﺎرم ‪ :‬ﭘﺲ از ﭘﺎﯾﺎن ﺟﻠﺴﻪ ﻫﯿﭻ اﺗﻔﺎﻗﯽ ﻧﻤﯽ ا ﻓﺘﺪ ‪ .‬اﻓﺮاد ﻣﺒﺎﺣﺚ و ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت را ﻋﻤﻠﯽ ﻧﻤﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫راه ﻧﺠﺎت ‪ :‬ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮔﯿﺮي ﺷﺪه در ﺟﻠﺴﻪ را ﺑﻪ ﻋﻤﻞ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﮐﻨﯿﺪ ‪ .‬وﻗﺘﯽ اﻓﺮاد ﺟﻠﺴﻪ راﺗﺮك ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪،‬‬
‫ﮔﺎه ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻧﻤﯽ آورﻧﺪ ﮐﻪ ﭼﻪ اﺗﻔﺎﻗﯽ اﻓﺘﺎده اﺳﺖ ‪ .‬ﻇﺮﻓﯿﺖ درك ﻏﻠﻂ ﻧﺎﻣﺤﺪود اﺳﺖ‪ .‬ﺣﺎﻓﻈﻪ ﮔﺮوﻫﯽ در اﯾﻦ‬
‫وﺿﻌﯿﺖ ﻣﻮردﻧﯿﺎز اﺳﺖ ‪ .‬ﻣﺪارك ﻣﺒﺎدﻟﻪ ﺷﺪه ﺑﺎﯾﺪ ﯾﺎدآوري ﺷﻮد ‪ .‬اﯾﻦ ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪ ﺗﺮﯾﻦ ﻧﻘﺶ ﻓﻨﺎوري اﺳﺖ ‪ .‬اﻓﺮاد‬
‫ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎدﻗﯿﻘﻪ ﻫﺎي واﻗﻌﯽ و ﻓﻮري ﺗﻨﻬﺎ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
 ‫‪363‬‬ ‫ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮔﺮوﻫﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻫﻔﺘﻢ‬

‫اﺷﺘﺒﺎه ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬اﻓﺮاد ﺣﻘﯿﻘﺖ را ﻧﻤﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ ‪ .‬ﻣﮑﺎﻟﻤﺎﺗﯽ ﺻﻮرت ﻣﯽ ﮔﯿﺮد اﻣﺎ ﺻﺪاﻗﺖ ﭼﻨﺪاﻧﯽ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻧﻤﯽ‬
‫ﺧﻮرد‪.‬‬
‫راه ﻧﺠﺎت‪ :‬ﻧﺎﺷﻨﺎس ﻣﺎﻧﺪن را اﯾﺠﺎد ﮐﻨﯿﺪ ‪ .‬ﻣﺮدم ﺑﻪ اﻧﺪازه ﮐﺎﻓﯽ اﺣﺴﺎس اﻣﻨﯿﺖ ﻧﻤﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ آﻧﭽﻪ را در‬
‫ذﻫﻦ ﺻﺮاﺣﺘﺎً ﺑﮕﻮﯾﻨﺪ ‪ GSS .‬ﮐﻪ ﻧﺎﺷﻨﺎس ﻣﺎﻧﺪن را اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﮐﻤﮏ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫اﺷﺘﺒﺎه ﺷﺸﻢ‪ :‬ﺟﻠﺴﺎت ﻫﻤﯿﺸﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻬﻢ را ﻓﺮآﻣﻮش ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت اﻧﺘﻘﺎدي واﺳﺎﺳﯽ را‬
‫ﺑﻪ ﺗﻌﻮﯾﻖ ﻣﯽ اﻧﺪازﻧﺪ‪.‬‬
‫راه ﻧﺠﺎت ‪ :‬داده ﻫﺎ را درﯾﺎﻓﺖ ﮐﻨﯿﺪ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﻣﺒﻠﻤﺎن اﺗﺎق ﺟﻠﺴﻪ ﺗﻮﺟﻪ ﻧﮑﻨﯿﺪ‪ .‬در اﯾﻦ زﻣﯿﻨﻪ ﻫﻢ ‪ GSS‬ﻣﯽ‬
‫ﺗﻮاﻧﺪدر ﺗﺄﻣﯿﻦ وﺳﯿﻠﻪ اي ﺑﺮاي درﯾﺎﻓﺖ و ﮐﺴﺐ داده ﻫﺎ ﮐﻤﮏ ﮐﻨﻨﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫اﺷﺘﺒﺎه ﻫﻔﺘﻢ‪ :‬ﺟﻠﺴﺎت ﻫﯿﭽﮕﺎه ﺷﺮاﯾﻂ ﺑﻬﺘﺮي ﭘﯿﺪا ﻧﻤﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﻓﺮاد ﺑﺎرﻫﺎ و ﺑﺎرﻫﺎ اﺷﺘﺒﺎﻫﺎت ﻣﺸﺎﺑﻬﯽ را اﻧﺠﺎم‬
‫ﻣﯽ دﻫﻨﺪ ‪.‬‬
‫راه ﻧﺠﺎت‪ :‬ﮐﺎر ﻧﯿﮑﻮ ﮐﺮدن از ﭘﺮ ﮐﺮدن اﺳﺖ ‪ .‬ﮐﻨﺘﺮل ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﭼﻪ ﭼﯿﺰﻫﺎﯾﯽ ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و ﭼﻪ ﭼﯿﺰﻫﺎ ‪/‬‬
‫اﻓﺮادي ﮐﺎر ﻧﻤﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬اﻓﺮاد ﻣﺴﺌﻮل و ﭘﺎﺳﺨﮕﻮ ﺑﺎر ﻣﯽ آورﯾﺪ‪ .‬در ﺷﺮﮐﺖ ﭼﺎرﻟﺰ ﮐﻮاب ‪ ،‬ﯾﮑﻨﻔﺮ ﺑﻪ ﻧﺎم "ﻣﺸﺎﻫﺪه‬
‫ﮔﺮ" وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﺑﺮاي ﻫﺮ ﺟﻠﺴﻪ ﻓﻬﺮﺳﺖ ‪ plus/delta‬را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ اﯾﻦ ﻓﻬﺮﺳﺖ آﻧﭽﻪ را ﮐﻪ درﺳﺖ و‬
‫آﻧﭽﻪ را ﮐﻪ ﻏﻠﻂ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﺷﻮد ﺛﺒﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬اﯾﻦ ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻫﺎ در ﻃﻮل زﻣﺎن دﺳﺘﻮر ﺟﻠﺴﻪ اي ﺑﺮاي ﺗﻐﯿﯿﺮ‬
‫اﯾﺠﺎد ﻣﯿﻨﻤﺎﯾﻨﺪ ‪.‬اﯾﻦ ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻫﺎ ﻧﻬﺎﯾﺘﺎ ﺣﺎﻓﻈﻪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ را ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮﻧﺎرد دي ﮐﻮون ﺑﯿﺎن ﻣﯽ دارد ‪.‬‬
‫ﺟﻠﺴﺎت ﺗﺎ ﭼﻪ اﻧﺪازه ﻣﯿﺘﻮاﻧﻨﺪ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﮐﻨﻨﺪ ؟ اﻓﺮاد ﺟﻠﺴﺎت ﺧﻮﺑﯽ ﻧﺪارﻧﺪ زﯾﺮا ﻧﻤﯽ داﻧﻨﺪ ﺟﻠﺴﺎت ﺧﻮب‬
‫ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ .‬ﺟﻠﺴﺎت ﺧﻮب ﻓﻖ درﺑﺎره ﮐﺎر ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ‪ .‬آﻧﺎ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺳﺮﮔﺮﻣﯽ وﺗﻔﺮﯾﺢ ﻫﻢ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪.‬اﯾﻦ‬
‫ﺟﻠﺴﺎت ﺑﯿﺶ از ﻣﺸﺎرﮐﺖ وﻫﻤﮑﺎري ﻫﺴﺘﻨﺪ و آﻧﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﻫﺪف ﺧﻮد را ﺑﺮ ﭼﯿﺰي ﺑﯿﺶ از ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﮔﺮوﻫﯽ‬
‫ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﮐﻨﻨﺪ ‪.‬اﻓﺮاد ﺑﺎﯾﺪ آزاداﻧﻪ ﻓﮑﺮ ﮐﻨﻨﺪ ﺗﺎ اﻓﮑﺎرﺷﺎن ﺧﻼﻗﺎﻧﻪ ﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﺗﺼﻤﯿﻢ ‪7/6‬‬

‫ﻣﻨﺎﻓﻊ ﮐﺎر ﮔﺮوﻫﯽ‬

‫ﺷﺮاﯾﻂ ﯾﺎدﮔﯿﺮي را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﮔﺮوه ﻫﺎ در درك ﻣﺸﮑﻼت ﺑﻬﺘﺮ از اﻓﺮاد ﻋﻤﻞ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ‪.‬‬
‫اﻓﺮاد ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺸﮑﻼت و ﺣﻞ آﻧﻬﺎ اﺣﺴﺎس ﻣﺎﻟﮑﯿﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ ﻣﯽ ﭘﺬﯾﺮﻧﺪ ‪.‬‬
‫اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه در ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﺷﺨﺼﯿﺖ ﺧﻮد را ﺑﮑﺎر ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ و ﺑﻨﺎﺑﺮآن ﺑﻪ راه ﺣﻞ ﻣﯽ رﺳﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﮔﺮوه ﻫﺎ دردرك ﺧﻄﺎﻫﺎ ﺑﻬﺘﺮ از اﻓﺮاد ﻋﻤﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
 ‫‪364‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫اﻃﻼﻋﺎت ﯾﮏ ﮔﺮوه ﺑﯿﺶ از ﯾﮏ ﻋﻀﻮ اﺳﺖ ‪ .‬ﮔﺮوه ﻫﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ داﻧﺶ ﺧﻮد را ﺗﺮﮐﯿﺐ ﮐﻨﻨﺪ ﺗﺎ داﻧﺶ‬
‫ﺟﺪﯾﺪي اﯾﺠﺎد ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ‪ .‬ﻫﺮ ﭼﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﺧﻼﻗﺎﻧﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮي ﺑﺮاي ﺣﻞ ﻣﺴﺄﻟﻪ اﯾﺠﺎد ﺷﻮد ‪ ،‬راه ﺣﻞ ﻫﺎي ﺑﻬﺘﺮي‬
‫ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽ آﯾﺪ‪.‬‬
‫ﯾﮏ ﮔﺮوه ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ در ﻃﻮل ﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻫﻤﯿﺎري ﺑﯿﺸﺘﺮي ﺑﮑﺎر ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫ﮐﺎرﮐﺮدن و ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ در ﯾﮏ ﮔﺮوه ﺧﻼﻗﯿﺖ ﺷﺮﮐﺖ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎ و ﻓﺮآﯾﻨﺪ را ﺑﺮ ﻣﯽ اﻧﮕﯿﺰد ‪.‬‬
‫ﯾﮏ ﮔﺮوه ﺑﺎ ﮐﺎرﮐﺮدن ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ارﺗﺒﺎط ﺑﻬﺘﺮ و دﻗﯿﻖ ﺗﺮي را اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫رﯾﺴﮏ ﭘﺬﯾﺮي و ﻣﯿﻞ ﺑﻪ ﺧﻄﺮ ﮐﺮدن ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﺗﻌﺎدل ﺑﺎز ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬ﮔﺮوه ﻫﺎ اﻓﺮاد رﯾﺴﮏ ﭘﺬﯾﺮ راﻣﺘﻌﺎدل‬
‫ﮐﺮده و ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎران را ﺗﺸﻮﯾﻖ و ﺗﺮﻏﯿﺐ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﺗﺼﻤﯿﻢ ‪7/7‬‬

‫اﺧﺘﻼﻻت ﺑﺎﻟﻘﻮه ﮐﺎر ﮔﺮوﻫﯽ )ﺧﺴﺎرت ﻓﺮاﯾﻨﺪ(‬

‫‪ ‬ﻓﺸﺎرﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺳﺎزﮔﺎري ﺑﺎ ﮔﺮوه ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺗﻔﮑﺮ ﮔﺮوﻫﯽ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ ‬ﻧﺒﻮد ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽ در ﮐﺎر ﺟﻠﺴﺎت و ﻃﺮح ﺟﻠﺴﻪ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ‬
‫‪ ‬ﺗﻤﺎﯾﻞ اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه ﺑﻪ واﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ دﯾﮕﺮان در اﻧﺠﺎم اﮐﺜﺮ ﮐﺎرﻫﺎ‬
‫‪ ‬ﺗﻤﺎﯾﻞ ﺑﻪ ﺗﮑﺮار آﻧﭽﻪ ﻗﺒﻼً ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺗﻤﺎﯾﻞ اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه ﺑﻪ اﺗﺨﺎذ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﭘﺮﺧﻄﺮ‬
‫‪ ‬اراﺋﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﯿﺶ از اﻧﺪازه‬
‫‪ ‬ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻧﺎﻗﺺ ﯾﺎﻧﺎدرﺳﺖ از ﮐﺎر‬
‫‪ ‬ﻋﺪم ﺗﻮﺟﻪ‬
‫‪ ‬ﺑﺎزﺧﻮردﮐﻨﺪ و آﻫﺴﺘﻪ‬
‫‪ ‬اﯾﻦ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﮐﻨﺪ و وﻗﺖ ﮔﺮ اﺳﺖ‬
‫‪ ‬ﺗﺄﺛﯿﺮات ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ )ﺗﺴﻠﻂ زﻣﺎن ‪ ،‬ﻣﻮﺿﻮع ﯾﺎ ﻋﻘﺎﯾﺪ ﮔﺮوه اﻧﺪﮐﯽ از اﻓﺮاد(‬
‫‪ ‬زﻣﺎن ﺑﺪون ﺑﻬﺮه وري) آﻣﺎده ﺷﺪن ﯾﺎ اﻧﺘﻈﺎر ﺑﺮاي اﻓﺮادي ﮐﻪ دﯾﺮ ﻣﯽ رﺳﻨﺪ(‬
‫‪ ‬ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي ﺑﺎﻻي ﺟﻠﺴﺎت‬
‫‪ ‬اﺳﺘﻔﺎده ﻧﺎدرﺳﺖ ﯾﺎ ﻧﺎﻗﺺ از اﻃﻼﻋﺎت‬
‫‪ ‬اراﺋﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﮐﻢ‬
‫‪ ‬اداﻣﻪ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﺑﺼﻮرت ﻧﺎﻗﺺ ‪ /‬ﻧﺎدرﺳﺖ در ﮔﺮوه‬
‫‪ ‬ﻋﺪم ﺗﻤﺮﮐﺰ‬
 ‫‪365‬‬ ‫ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮔﺮوﻫﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻫﻔﺘﻢ‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﺗﺼﻤﯿﻢ ‪7/8‬‬

‫اﻟﮕﻮﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﮔﺮوﻫﯽ – ‪ ، EC2000‬وﯾﺮاﯾﺶ دوم ﺑﺮاي ﮔﺮوه ﻫﺎ ‪:‬‬

‫ﺑﺮاﺳﺎس ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺒﯽ ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ )‪ (AHP‬روش ﺷﻨﺎﺳﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﺑﻌﻨﻮان اﻧﺘﺨﺎب ﮐﺎرﺷﻨﺎس‬
‫)ﻓﺼﻞ ‪ (4‬اﺟﺮا ﺷﺪه ا ﺳﺖ ‪ EC2000 .‬وﯾﺮاﯾﺶ دوم ﺑﺮاي ﮔﺮوه ﻫﺎ ﺑﻪ اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ ﮐﻪ اﻫﺪاف‬
‫‪ ،‬ﻣﻘﺎﺻﺪ ‪ ،‬ﻣﻼك ﻫﺎ و ﺟﺎﻧﺸﯿﻦ ﻫﺎ را ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻧﻤﻮده و ﺳﭙﺲ آﻧﻬﺎ در ﯾﮏ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺒﯽ ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ‬
‫ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺷﺮﮐﺖ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﻫﺎي ﺷﺨﺼﯽ ‪ ،‬اﻫﻤﯿﺖ ﻧﺴﺒﯽ ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ را ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ و‬
‫اوﻟﻮﯾﺖ ﺑﻨﺪي ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ EC 2000 .‬ﺑﺮاي ﮔﺮوه ﻫﺎ ‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﺗﻠﻔﯿﻖ ﻗﻀﺎوت ﮔﺮوه ﻫﺎ ﻣﯽ ﭘﺮدازد ﺗﺎ ﺑﻪ ﺗﺼﻤﯿﻤﯽ و‬
‫ﻧﺘﯿﺠﻪ اي واﺣﺪ ﺑﺮﺳﺪ و ﺑﻪ اﻓﺮاد اﯾﻦ اﺟﺎزه را ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ ‪ .‬ﭼﻄﻮر ﺗﻐﯿﯿﺮ ارزش ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ ‪ /‬ﻣﻼك‬
‫ﻫﺎﯾﺸﺎن ﺑﺮ روي ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻣﻮﺛﺮ اﺳﺖ ‪ EC .‬از ﺷﯿﻮه اﻓﺮاد در ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ‪ ،‬ﺟﻤﻊ آوري اﻃﻼﻋﺎت ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺑﻨﺪي‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ‪ ،‬ارزﺷﮕﺬاري ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎ و ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﻫﺎ و ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮔﯿﺮي ﺗﻘﻠﯿﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ EC .‬ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺗﺼﻤﯿﻢ را ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﯽ‬
‫ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﮔﺮوه ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﺗﺼﻤﯿﻢ ‪ AHP‬را زﻣﺎﻧﯿﮑﻪ اﻋﻀﺎ ﻣﺘﻮﺟﻪ آن ﺷﻮﻧﺪ ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺑﻨﺪي ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬اﯾﻦ اﻋﻀﺎي‬
‫ﮔﺮوه ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻗﻀﺎوت ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و ﻫﻤﺎن ﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ ‪.‬‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﺗﺼﻤﯿﻢ ‪7/9‬‬

‫ﻣﻨﻔﻌﺖ ﻫﺎي ﻓﺮآﯾﻨﺪ ‪GSS‬‬

‫ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ از ﭘﺮدازش ﻣﻮازي اﻃﻼﻋﺎت و اراﺋﻪ ﻧﻈﺮ و ﻋﻘﯿﺪه‬

‫اﺟﺎزه ﺑﻪ ﮔﺮوه در اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﮑﻨﯿﮑﻬﺎ و ﺷﯿﻮه ﻫﺎي ﺳﺎزﻣﺎن ﯾﺎﻓﺘﻪ و ﻏﯿﺮ ﺳﺎزﻣﺎن ﯾﺎﻓﺘﻪ‬
‫اﻣﮑﺎن ﺑﺤﺚ ﻫﺎي راﯾﺎﻧﻪ اي ﻣﻮازي و ﻣﺸﺎﺑﻪ‬
‫ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮدن ﺑﻪ اﻓﺮاد ﺧﺠﺎﻟﺘﯽ ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ در ﺟﻠﺴﺎت ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻣﮑﺎن ﺷﺮﮐﺖ در رأي ﮔﯿﺮي ﻫﺎي ﻓﻮري و ﺑﺪون ذﮐﺮ ﻧﺎم را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪.‬‬
‫اﻣﮑﺎن ﺗﻌﺎﻣﻞ ﻫﻤﺰﻣﺎن ﭼﻨﺪﯾﻦ ﮐﺎرر را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ )ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ(‬
‫اﻣﮑﺎن ﺷﺮﮐﺖ ﮔﺮوه ﻫﺎي ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﺑﺎ اﻃﻼﻋﺎت ‪ ،‬داﻧﺶ وﻣﻬﺎرﺗﻬﺎي ﮐﺎﻣﻞ ﺗﺮ‬
‫اراﺋﻪ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﺑﺮاي دﺳﺘﺎﺑﯽ آﺳﺎن و ﺳﺮﯾﻊ ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﯿﺮوﻧﯽ ‪ /‬ﺧﺎرﺟﯽ‬
‫ﮐﻤﮏ ﺑﻪ ﺷﺮﮐﺖ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎ در اﯾﺠﺎد ﺗﺼﻮﯾﺮ و وﺿﻌﯿﺘﯽ ﺑﺰرگ‬
 ‫‪366‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮدن ‪ ،‬اﻓﺮاد ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮ را از ﺗﺤﺮﯾﮏ ﺟﻠﺴﻪ ﺑﺎز ﻣﯽ دارد‪.‬‬

‫ﺳﺎﺧﺘﺎري ﺑﺮاي ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻦ ﮔﺮوه ﺑﺮ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻤﻪ اﻃﻼﻋﺎت اراﺋﻪ ﺷﺪه در ﺟﻠﺴﺎت را ﺛﺒﺖ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ)ﺣﺎﻓﻈﻪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ(‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﺗﺼﻤﯿﻢ ‪7/10‬‬

‫ﺳﺎزﻣﺎن ﺷﯿﻤﺎﯾﯽ ‪ Eastman‬ﻓﺮاﯾﻨﺪﻫﺎي ﺧﻼق را ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﺑﺎ ﮔﺮوه اﻓﺰار‬

‫ﭘﺎﻧﺼﺪ ﻫﺰار دﻻر ذﺧﯿﺮه ﻣﯿﻨﻤﺎﯾﺪ ‪.‬‬
‫ﻣﺴﺌﻠﻪ ‪ :‬ﺳﺎزﻣﺎن ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ‪ Eastman‬ﻣﺎﯾﻞ ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﺟﻠﺴﺎت ﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺧﻼق ﺑﻮد ﺗﺎ از اﯾﻦ ﻃﺮﯾﻖ‬
‫ﻧﻈﺮات را ﭘﺮدازش ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﺑﺎﯾﺪ ﻫﺮ ﻣﺸﮑﻠﯽ را اراﺋﻪ ﻣﯽ دادﻧﺪ و ﺑﺎﯾﺪ از ﺟﺪاول و ﯾﺎدداﺷﺖ ﻫﺎ ‪ /‬ﺗﻮﺿﯿﺤﺎﺗﯽ ﻧﯿﺰ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮدﻧﺪ‬
‫ﺗﺎ راه ﺣﻞ ﻫﺎي ﺑﻬﺘﺮي ﺑﺪﺳﺖ ﺑﺎﯾﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ و ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻨﺪي ﯾﺎدداﺷﺖ ﻫﺎ ﺧﯿﻠﯽ وﻗﺖ ﮔﯿﺮ ﺑﻮد ‪ .‬ﺷﺮﮐﺖ ﺑﻪ‬
‫ﻧﻈﺮات ﺑﯿﺸﺘﺮ و روﺷﻬﺎي ﺑﻬﺘﺮي ﺑﺮاي ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﯿﺎزﻫﺎي ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن اﺣﺘﯿﺎج داﺷﺖ ‪ .‬روﺷﻬﺎي ﺳﻨﺘﯽ دﯾﮕﺮ ﻣﻮﺛﺮ‬
‫ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﮐﺎﻣﻼً ﺑﺪون ﺑﻬﺮه وري ﺷﺪه ﺑﻮد و وﻗﺖ زﯾﺎدي ﻣﯽ ﮔﺮﻓﺖ ‪.‬‬
‫راه ﺣﻞ ‪ :‬ﺳﺎزﻣﺎن ‪ Eastman‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﮔﺮوﻫﯽ را اﻧﺘﺨﺎب ﮐﺮد ﺗﺎ ﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪ اش را ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻧﻤﺎﯾﺪ و‬
‫اوﺿﺎع ﺟﻠﺴﺎﺗﺶ راﺑﻬﺒﻮد ﺑﺨﺸﺪ ‪ .‬اﻣﺮوزه ﺟﻠﺴﺎت ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﻞ ﻋﻤﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اول ‪ ،‬ﺷﺮﮐﺖ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎ ﻣﺴﺌﻠﻪ را‬
‫ﺑﯿﺎن ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ و آن را ﺗﺠﺴﻢ و ﺗﺼﻮر ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﻧﻈﺮات ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﻮﻓﺎن ﻓﮑﺮي اراﺋﻪ ﻣﯽ‬
‫دﻫﻨﺪ ﺗﺎ راه ﺣﻞ ﻫﺎي ﻧﻬﺎﻧﯽ را ﺑﺮاي ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ اﺑﺰار ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺳﻌﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ از ﺗﮑﻨﯿﮏ ﻫﺎي ﺧﻼﻗﯿﺖ اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬در ﭘﺎﯾﺎن ‪ ،‬در ﺟﻠﺴﻪ دو ﺳﺎﻋﺘﻪ ‪ ،‬ﺣﺪود ‪ 400‬ﻧﻈﺮ از ‪ 9‬ﻧﻔﺮ ﺟﻤﻊ آوري ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﮐﺮدن‬
‫ﻣﻮارد ﻣﺸﺎﺑﻪ ‪ ،‬ﮔﺮوه ﺳﻪ ﻧﻈﺮي را ﮐﻪ در ﺻﺪر ﻗﺮار دادﻧﺪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﺑﺰار ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽ‬
‫ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﻧﺘﺎﯾﺞ در ﯾﮏ ﺻﻔﺤﻪ ﮔﺴﺘﺮده ‪ Exel‬ﮐﭙﯽ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﺗﺎ ﯾﮏ ﻃﺮح ﮐﺎر اﯾﺠﺎد ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﻦ‬
‫‪ Eastman‬ﺻﺪ ﻣﺪﯾﺮ ‪ R&D‬رادر ﻃﻮل ﺟﻠﺴﺎت ﺑﮑﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻫﺎ ﻣﻄﺮح و ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ راﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ‪.‬‬
‫آﻧﻬﺎ ﭘﺲ از اراﺋﻪ ﺷﺪن ‪ 2200‬ﻧﻈﺮ ‪ ،‬ﺑﺎ ﯾﮏ ﻃﺮح ﮐﺎر ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺳﻪ ﻧﻈﺮ ﺑﺮﺗﺮ ‪ ،‬ﻫﺸﺖ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ را ﻋﻨﻮان ﮐﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻧﺘﺎﯾﺞ ‪ :‬ﻫﻨﺮي ﮔﻮﺗﺮاﻧﺲ ‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮ ﮔﺮوه ﻫﺴﺘﻪ اي ﻓﻨﺎوري ﭘﻠﯿﻤﺮ در ﺳﺎل ‪ Eastman‬اﻇﻬﺎر ﻣﯽ دارد‪ :‬ﻣﺎ درﯾﺎﻓﺘﻢ‬
‫ﮐﻪ ﺑﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﮔﺮوﻫﯽ ﺑﺎ ﻧﻈﺮات ﺧﺎص و ﻏﯿﺮ ﻣﻌﻤﻮل رو ﺑﻪ رو ﻣﯽ ﺷﻮﯾﻢ ‪ ،‬ﻓﻀﺎﯾﯽ ﻏﻨﯽ ﺗﺮ دارﯾﻢ ﺗﺎ از‬
‫ﻣﯿﺎن آن اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻤﺎﺋﯿﻢ و ﺧﯿﻠﯽ ﺳﺮﯾﻌﺘﺮ ﺑﻪ ﻧﻘﻄﻪ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻣﯽ رﺳﯿﻢ ‪ .‬ﻣﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗﯽ اﻧﺠﺎم دادم و ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﮐﺮدم‬
‫ﮐﻪ ﻧﺮم اﻓﺰار ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ در ﭘﻨﺠﺎه درﺻﺪ زﻣﺎن اﻓﺮاد ﺻﺮﻓﻪ ﺟﻮﯾﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﺑﺮاي دوازده ﻧﻔﺮ در ﻃﻮل ﯾﮏ ﺳﺎل‬
 ‫‪367‬‬ ‫ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮔﺮوﻫﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻫﻔﺘﻢ‬

‫ﺑﯿﺶ از ﭘﺎﻧﺼﺪ ﻫﺰار دﻻر ذﺧﯿﻬﺮ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ ‪ .‬در ﻧﺘﯿﺠﻪ اﯾﻦ ﺳﺎزﻣﺎن دوﻣﯿﻦ ﮔﻮاﻫﯿﻨﺎﻣﻪ را ﺧﺮﯾﺪ و ﺑﻪ ﺗﺠﻬﯿﺰات‬
‫ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ دﯾﮕﺮي اﺳﺖ ﯾﺎﻓﺖ ﺗﺎ اﻓﺮاد ﺑﯿﺸﺘﺮي ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ از ﮔﺮوه اﻗﺮار ﺑﻬﺮه ﺟﻮﯾﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ 7,6‬ﻓﻨﺎوري ﻫﺎي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺣﻤﺎﯾﺖ ﮔﺮوﻫﯽ‬

‫ﺳﻪ راه ﺑﺮاي ﺑﺎر ﮔﯿﺮي ﻓﻨﺎوري ‪ GSS‬وﺟﻮد دارد‪:‬‬

‫در ﯾﮏ اﺗﺎق ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﺑﺎ ﻫﺪف ﺧﺎص‬
‫در ﯾﮏ وﺳﯿﻠﻪ ﯾﺎ ﺗﺠﻬﯿﺰات ﭼﻨﺪ ﮐﺎرﺑﺮدي‬
‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﮔﺮوه اﻓﺰاري ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ وب ﺑﺎ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻫﺮ ﺟﺎ اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪.‬‬

‫ﺑﻪ ﮐﺎر ﺧﻮد اداﻣﻪ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ )در ﻫﺮ ﻣﮑﺎﻧﯽ ﮐﺎر ﺧﻮد را اداﻣﻪ دﻫﻨﺪ(‬
‫اﺑﺘﺪاﯾﯽ ﺗﺮﯾﻦ ‪ GSS‬در اﺗﺎق ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﺑﺎ ﻫﺪف ﺧﺎص‪ ،‬ﻃﺒﻖ ﺳﻔﺎرش ﻣﺸﺘﺮي و ﮔﺮاﻧﻘﯿﻤﺖ ﻧﺼﺐ‬
‫ﺷﺪ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﻫﺎي ﺷﺨﺼﯽ ﺑﺎﻧﻤﺎﯾﺸﮕﺮﻫﺎي ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺗﺮ از زﻣﯿﻦ ﮐﻪ زﯾﺮ ﻣﯿﺰﻫﺎ ﻣﺨﻔﯽ ﺷﺪن ﺑﻮدﻧﺪ و ﯾﮏ‬
‫ﺻﻔﺤﻪ ﻧﻤﺎﯾﺶ ﺑﺰرگ در ﺟﻠﻮي اﺗﺎق ‪ .‬ﻫﺪف و ﻧﻈﺮ اﺻﻠﯽ اﯾﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻓﻘﻂ ﻣﺪﯾﺮان اﺟﺮاﯾﯽ و ﻣﺪﯾﺮان ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻ‬
‫اﻣﮑﺎن اﺳﺘﻔﺎده ازاﯾﻦ ﺗﺠﻬﯿﺰات را دارﻧﺪ ‪ .‬ﻧﺮم اﻓﺰار ﻣﻮﺟﻮد در ﯾﮏ اﺗﺎق ﺟﻠﺴﻪ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﻣﻌﻤﻮﻻً در ﯾﮏ ﺷﺒﮑﻪ‬
‫ﻣﺤﻠﯽ )‪ (LAN‬ﮐﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ .‬اﺗﺎق ﻫﺎي ﺟﻠﺴﺎت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ اﺷﮑﺎل و اﻧﺪازه ﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ دارﻧﺪ ‪ .‬ﭼﻨﯿﻦ‬
‫اﺗﺎق ﻫﺎﯾﯽ در ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﺷﺎﻣﻞ ‪ 12 – 30‬ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﺷﺨﺼﯽ ﺷﺒﮑﻪ ﺑﻨﺪي ﺷﺪه ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ .‬ﯾﮏ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ‬
‫ﺷﺨﺺ ﺳﺮور ﺑﻪ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺮوژه اي ﺑﺎ ﺻﻔﺤﻪ ﻧﻤﺎﯾﺶ ﺑﺰرگ ﻣﺘﺼﻞ اﺳﺖ و ﺑﻪ ﺷﮑﺒﻪ ﻧﯿﺰ وﺻﻞ اﺳﺖ ﺗﺎ ﮐﺎر‬
‫اﻓﺮاد رادراﯾﺴﺘﮕﺎه ﻫﺎي ﮐﺎري ﻧﻤﺎﯾﺶ دﻫﺪ ‪ .‬درﻧﺰدﯾﮑﯽ اﺗﺎق ﺗﺼﻤﯿﻢ اﺗﺎق ﻫﺎي اﺳﺘﺮاﺣﺘﯽ وﺟﻮد دارﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﺠﻬﺰ‬
‫ﺑﻪ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮﻫﺎي ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﺳﺮور ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ و زﯾﺮ ﮔﺮوه ﻫﯽ ﮐﻮﭼﮏ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در آن ﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﺸﻮرت ﺑﭙﺮدزﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻣﺸﻮرت ﻫﺎي اﯾﻦ زﯾﺮ ﮔﺮوه ﻫﺎ راﻧﯿﺰ ﻣﯽ ﺗﻮان روي ﺻﻔﺤﻪ ﻧﻤﺎﯾﺶ ﺑﺰرگ ﻧﺸﺎن داد ‪ .‬ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ﻫﻨﻮز ﻫﻢ از‬
‫اﯾﻦ اﺗﺎق ﻫﺎي اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬واﯾﻦ اﺗﺎق ﻫﺎ اﻣﮑﺎن ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﺟﻠﺴﺎت زﻣﺎن ﯾﮑﺴﺎن ﻣﮑﺎن ﯾﮑﺴﺎن‬
‫را دارﻧﺪ‪ .‬ﯾﮑﯽ از ﻣﺪارس اﻫﯿﻮ ﭼﻨﯿﻦ ﺗﺠﻬﯿﺰات ﻗﺎﺑﻞ اﻧﺘﻘﺎﻟﯽ را در ﯾﮏ اﺗﻮﺑﻮس ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺑﺎ اﯾﻦ ﮐﻪ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي‬
‫ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ ﮐﺎرﺑﺮد زﯾﺎدي ﭘﯿﺪا ﮐﺮده اﻣﺎ ﻫﻨﻮز ﻫﻢ ﮔﺮوه ﻫﺎ ﻣﺎﯾﻞ ﺑﻪ ﺗﻌﺎﻣﻼت رودرو ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ .‬ﭼﻨﯿﻦ اﻣﮑﺎﻧﺎﺗﯽ ﻣﯽ‬
‫ﺗﻮاﻧﺪ آﻣﻮزش از راه دور و وﯾﺪﺋﻮ ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ ﻫﺎ را ﻫﻢ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮐﻨﺪ و ﺣﺘﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي‬
‫ﮔﺮان ﻗﯿﻤﺖ ﻧﯿﺰ ﻋﻤﻞ ﮐﻨﺪ‪ .‬راه دوم ﺳﺎﺧﺖ ﯾﮏ وﺳﯿﻠﻪ ﭼﻨﺪ ﮐﺎرﺑﺮدي اﺳﺖ ‪ .‬ﻣﺜﻞ ﯾﮏ آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي ﺑﺎ‬
‫ﻫﺪف ﻋﻤﻮﻣﯽ و ﯾﺎ ﯾﮏ ﮐﻼس ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل در داﻧﺸﮑﺪه ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ‪ Terry‬درﻣﺠﻤﻮﻋﻪ داﻧﺸﮕﺎه ﻫﺎي اﯾﺎﻟﺖ‬
‫ﺟﻮرﺟﯿﺎ ‪ ،‬ﺳﻦ ﻓﻮرد ﻫﺎل داراي ﯾﮏ ﮐﻼس ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﺑﺎ ‪ 48‬ﺻﻨﺪﻟﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺗﺠﻬﯿﺰات اﺗﺎق ﺟﻠﺴﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي‬
‫ﮔﺮوﻫﯽ ﻧﯿﺰ در آن ﻧﺼﺐ ﺷﺪه ﺑﻮد ‪.‬ا ﯾﻦ ﮐﻼس ﺳﻪ ﮐﺎرﺑﺮدي ﺑﻮد زﯾﺮا از آﻧﺠﺎﺋﯿﮑﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺟﺪﯾﺪﺗﺮﯾﻦ ﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎ‬
‫و ﺳﺨﺖ اﻓﺰارﻫﺎي آﮐﺎدﻣﯿﮏ وﯾﺪﺋﻮ ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ ﻫﻢ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻌﻨﻮان ﯾﮏ ﮐﻼس آﻣﻮزش از راه دور ﻫﻢ ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده‬
 ‫‪368‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫ﺑﻮد ‪ .‬ﭼﻮن ﯾﮏ اﺗﺎق ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﺑﺮاي ﺻﺪ در ﺻﺪ زﻣﺎن ﯾﮏ ﮐﺎر ﮔﺮوﻫﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﯽ ﺷﻮد ‪ ،‬اﯾﻦ ﺷﯿﻮه اي‬
‫ﻣﻔﯿﺪ ﺑﺮاي ﮐﺎﻫﺶ و ﯾﺎ ﻣﺒﺎدﻟﻪ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎ اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﺮاي روش ﻫﺎي اول ودوم ‪ ،‬ﯾﮏ ﺗﺴﻬﯿﻞ ﮔﺮآﻣﻮزش دﯾﺪه ﻻزم‬
‫اﺳﺖ ﺗﺎ ﺟﻠﺴﺎت را ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ و ﻣﻨﻈﻢ ﮐﻨﺪ ‪ .‬رﻫﺒﺮ ﮔﺮوه ﻧﯿﺰ ﺑﺮاي ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ ﺟﻠﺴﻪ ﺑﺎ وي ﻫﻤﮑﺎري ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ ‪.‬‬
‫ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺟﻠﺴﻪ ‪ GSS‬ﺑﺴﺘﮕﯽ دارد ﺑﻪ ﮐﯿﻔﯿﺖ ‪ ،‬ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎ و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺴﻬﯿﻞ ﮔﺮ ‪ .‬ﺑﺮاي اﻃﻼﻋﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻧﻮﻧﯿﺎ ﻣﺎ‬
‫)‪ (1996‬را ﺑﺮرﺳﯽ ﮐﻨﯿﺪ ﺗﺎ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ درﺑﺎره ﺣﻤﺎﯾﺖ ﺗﺴﻬﯿﻞ ﮔﺮ ﮐﻪ ﯾﮏ‬

‫ﺗﺄﺛﯿﺮات وب‬ ‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ ‪GSS /‬‬

‫راﺑﻄﻪ ﮐﺎرﺑﺮد ﮔﺮاﻓﯿﮑﯽ ‪ ،‬دوﺳﺖ داﺷﺘﻨﯽ ‪ ،‬ﺛﺎﺑﺖ ﺑﺮاي ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن‪/‬‬ ‫ﻣﺸﺎرﮐﺖ‬
‫واﺣﺪﻫﺎي ﮔﯿﺮﻧﺪه‬
‫دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺳﺮﯾﻊ و اﯾﻤﻦ ﺑﻪ اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه‬
‫اﺑﺰارﻫﺎي ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ‬
‫دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ داده ﻫﺎ ‪ /‬اﻃﻼﻋﺎت ‪ /‬داﻧﺶ ﺑﺮ روي ﺳﺮورﻫﺎ‬
‫اﻣﮑﺎن ﺗﺒﺎدل اﺳﻨﺎد و ﻣﺪارك‬
‫اﻣﮑﺎن ﻣﺸﺎرﮐﺖ در ﻫﺮ زﻣﺎن وﻣﮑﺎن‬
‫اﻣﮑﺎن ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﺑﯿﻦ ﺷﺮﮐﺘﻬﺎ ‪ ،‬ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن و ﺧﺮﯾﺪاران‬
‫ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ در ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ‪ ،‬ﺳﺨﺖ اﻓﺰار ‪ ،‬ﻧﺮم اﻓﺰار ﻋﻤﺪﺗﺎً ﺑﻪ‬
‫واﺳﻄﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺖ در ‪ CASE‬و دﯾﮕﺮ اﺑﺰار ﻃﺮاﺣﯽ و ﺗﺠﺰﯾﻪ و‬
‫ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ‬
‫ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ در روﺷﻬﺎي اﯾﺠﺎد و ﻃﺮاﺣﯽ ﺳﺎﯾﺖ‬
‫ﺟﺴﺘﺠﻮ در وب ﺑﻄﻮر ﻫﻤﺰﻣﺎن‬
‫ارﺗﺒﺎط ﺳﺮﯾﻊ و ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ ﺑﯿﻦ اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه و اﺗﺼﺎل ﺑﻪ داده ﻫﺎ‬ ‫ارﺗﺒﺎﻃﺎت‬
‫و ﻣﻨﺎﺑﻊ داﻧﺶ واﻃﻼﻋﺎت‬
‫اﻣﮑﺎن اﺳﺘﻔﺎده از وﯾﺪﺋﻮ ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ ﺻﻮﺗﯽ ﺑﺪون اﺳﺘﻔﺎده از‬
‫‪LAN‬‬
‫ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ در ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ‪ ،‬ﺳﺨﺖ اﻓﺰار ‪ ،‬ﻧﺮم اﻓﺰار ﻋﻤﺪﺗﺎً ﺑﻪ‬
‫واﺳﻄﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺖ در ‪ CASE‬و دﯾﮕﺮ اﺑﺰار ﻃﺮاﺣﯽ و ﺗﺠﺰﯾﻪ و‬
‫ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ‬
‫ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ در روﺷﻬﺎي اﯾﺠﺎد و ﻃﺮاﺣﯽ ﺳﺎﯾﺖ‬
 ‫‪369‬‬ ‫ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮔﺮوﻫﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻫﻔﺘﻢ‬

‫ﺟﺴﺘﺠﻮ در وب ﺑﻄﻮر ﻫﻤﺰﻣﺎن‬

‫راﺑﻄﻪ ﮐﺎرﺑﺮد ﮔﺮاﻓﯿﮑﯽ ‪ ،‬دوﺳﺖ داﺷﺘﻨﯽ و ﭘﺎﯾﺪار ﺑﺮاي ﮔﯿﺮﻧﻪ‬ ‫اﺗﺎق ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬
‫ﻫﺎ‬
‫ﺣﻤﺎﯾﺖ از ارﺗﺒﺎﻃﺎت‬
‫دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ اﺑﺰارﻫﺎي ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ وب‬
‫ﮔﺮده ﻫﺎي ﻃﺮاﺣﯽ اﺗﺎق ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺮاي ﺗﻬﯿﻪ ﺗﺠﻬﯿﺰات‬
‫ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪.‬‬
‫ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ در ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ‪ ،‬ﺳﺨﺖ اﻓﺰار ‪ ،‬ﻧﺮم اﻓﺰار ﻋﻤﺪﺗﺎً ﺑﻪ‬
‫واﺳﻄﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺖ در ‪ CASE‬و دﯾﮕﺮ اﺑﺰار ﻃﺮاﺣﯽ و ﺗﺠﺰﯾﻪ و‬
‫ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ‬
‫ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ در روﺷﻬﺎي اﯾﺠﺎد و ﻃﺮاﺣﯽ ﺳﺎﯾﺖ‬
‫ﺟﺴﺘﺠﻮ در وب ﺑﻄﻮر ﻫﻤﺰﻣﺎن‬
‫راﺑﻄﻪ ﮐﺎرﺑﺮد ﮔﺮاﻓﯿﮑﯽ ‪ ،‬دوﺳﺖ داﺷﺘﻨﯽ و ﭘﺎﯾﺪار ﺑﺮاي ﮔﯿﺮﻧﻪ‬ ‫ﺗﺠﻬﯿﺰات ﺑﺎ ﺣﺎﻻت ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ‬
‫ﻫﺎ‬
‫ﺣﻤﺎﯾﺖ از ارﺗﺒﺎﻃﺎت‬
‫دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ اﺑﺰارﻫﺎي ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ وب‬
‫ﮔﺮده ﻫﺎي ﻃﺮاﺣﯽ اﺗﺎق ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺮاي ﺗﻬﯿﻪ ﺗﺠﻬﯿﺰات‬
‫ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪.‬‬
‫ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ در ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ‪ ،‬ﺳﺨﺖ اﻓﺰار ‪ ،‬ﻧﺮم اﻓﺰار ﻋﻤﺪﺗﺎً ﺑﻪ‬
‫واﺳﻄﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺖ در ‪ CASE‬و دﯾﮕﺮ اﺑﺰار ﻃﺮاﺣﯽ و ﺗﺠﺰﯾﻪ و‬
‫ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ‬
‫ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ در روﺷﻬﺎي اﯾﺠﺎد و ﻃﺮاﺣﯽ ﺳﺎﯾﺖ‬
‫ﺟﺴﺘﺠﻮ در وب ﺑﻄﻮر ﻫﻤﺰﻣﺎن‬
‫ارﺗﺒﺎط واﺗﺼﺎل ﺳﺮﯾﻊ ﺑﻪ راﯾﺎﻧﻪ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ اورﻧﺪﺗﺎ اﻣﮑﺎن‬ ‫ﮔﺮوه ﻫﻤﻨﺸﯿﻦ‬
‫ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﻫﺎي ﻓﻮري و ﺳﺮﯾﻊ ﺻﻮرت ﺑﮕﯿﺮد‪.‬‬
‫راﺑﻄﻪ ﮐﺎرﺑﺮد ﮔﺮاﻓﯿﮑﯽ ‪ ،‬دوﺳﺖ داﺷﺘﻨﯽ و ﭘﺎﯾﺪار ﺑﺮاي ﮔﯿﺮﻧﻪ‬
‫ﻫﺎ‬
‫ﺣﻤﺎﯾﺖ از ارﺗﺒﺎﻃﺎت‬
‫دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ اﺑﺰارﻫﺎي ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ وب‬
 ‫‪370‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫ﮔﺮده ﻫﺎي ﻃﺮاﺣﯽ اﺗﺎق ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺮاي ﺗﻬﯿﻪ ﺗﺠﻬﯿﺰات‬ ‫ﺑ‬

‫ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻋﺪ‬
‫ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ در ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ‪ ،‬ﺳﺨﺖ اﻓﺰار ‪ ،‬ﻧﺮم اﻓﺰار ﻋﻤﺪﺗﺎً ﺑﻪ‬ ‫ﻣﻬﻢ‬
‫واﺳﻄﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺖ در ‪ CASE‬و دﯾﮕﺮ اﺑﺰار ﻃﺮاﺣﯽ و ﺗﺠﺰﯾﻪ و‬ ‫از‬
‫ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ‬ ‫‪GSS‬‬
‫ﻣﯽ‬
‫ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ در روﺷﻬﺎي اﯾﺠﺎد و ﻃﺮاﺣﯽ ﺳﺎﯾﺖ‬
‫وب ﺑﻄﻮر ﻫﻤﺰﻣﺎن‬
‫وﺗﺄﺛﯿﺮاتدروب‬
‫ﺟﺪول ‪ 7/1‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ ‪GSS /‬ﺟﺴﺘﺠﻮ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ اﻣﺎ اﻏﻠﺐ ﻣﻮرد ﺑﯽ ﺗﻮﺟﻬﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ‪ ،‬ﮐﺴﺐ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ‪.‬‬
‫از اواﺧﺮ دﻫﻪ ‪ 1990‬ﻣﺘﺪاوﻟﺘﺮﯾﻦ روش ‪ ،‬روش ﺳﻮم ﺑﻮد ‪ :‬اﺳﺘﻔﺎده از ﮔﺮوه اﻓﺮاد ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ وب ﯾﺎ ‪ LAN‬ﮐﻪ ﺑﻪ‬
‫اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه اﯾﻦ اﻣﮑﺎن را ﻣﯽ دﻫﺪ ﺗﺎ از ﻫﺮ ﻣﮑﺎﻧﯽ ودر ﻫﺮ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﺎر ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﮔﺮوه اﻓﺰار ﺷﺎﻣﻞ وﯾﺪﺋﻮ‬
‫ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ و ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ ﺻﻮﺗﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬در دﺳﺘﺮس ﺑﻮدن ﮔﺮوه اﻓﺰارﻫﺎي ارزان ﻗﯿﻤﺖ ‪ ،‬ﺑﺎ ﻗﺪرت ﮐﺎﻓﯽ و ﻫﺰﯾﻨﻪ‬
‫اﻧﺪك ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﻫﺎي ﺷﺨﺼﯽ ﻗﺎﺑﻞ اﻧﺘﻘﺎل و ﺣﻤﻞ ‪ ،‬اﯾﻦ ﻧﻮع ﺳﯿﺴﺘﻢ را ﮐﺎرآﻣﺪ و ﭘﺎﯾﺪار ﮐﺮده ﺑﻮد ‪ .‬ﺑﺮﺧﯽ از ﮔﺮوه‬
‫ه اﻓﺰرﻫﺎ ﺑﻪ وﯾﮋه ‪ groove‬در ﯾﮏ ﺣﺎﻟﺖ ﻫﻤﺘﺎ و ﻫﻢ ﺳﻄﺢ ﻋﻤﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬ﯾﻌﻨﯽ وﻗﺘﯽ ﻓﺮدي ﺑﺮ روي ﯾﮏ ﮐﭙﯽ از‬
‫ﮐﻞ ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ اﻧﺘﻘﺎل اﺧﺘﻼﻓﺎت و ﺗﻔﺎوت ﻫﺎي ﻣﯿﺎن ﻓﺎﯾﻞ ﻫﺎﺳﺖ ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ارﺗﺒﺎط ﺗﻠﻔﻨﯽ‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ ﻋﻤﻞ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻫﺰﯾﻨﻪ ي ﺑﺎﻻي ﺳﺎﺧﺖ ﭼﻨﯿﻦ ﺗﺠﻬﯿﺰاﺗﯽ و ﯾﺎﻓﺘﻦ ﯾﮏ ﺗﺴﻬﯿﻞ ﮔﺮ‬
‫ﺑﺎ ﺗﺠﺮﺑﻪ و ﻧﯿﺎز ﺑﻪ داﺷﺘﻦ ﺷﺮﮐﺖ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ از ﻣﮑﺎن ﻫﺎي دﯾﮕﺮ و در ﻫﺮ زﻣﺎﻧﯽ ارﺗﺒﺎط ﺑﺮﻗﺮار ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ‪،‬‬
‫ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽ ﺷﻮد دﯾﮕﺮ ﻧﯿﺎزي ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از دو روش اول اﺣﺴﺎس ﻧﺸﻮد ‪ .‬وب‪ ،‬اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﯾﺮي را در ﺑﺮﮔﺰاري‬
‫ﺟﻠﺴﺎت اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺟﺎﻟﺒﯽ را اراﺋﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ درﺑﺎره اﯾﻨﮑﻪ ﭼﻄﻮر ﭼﻨﯿﻦ ﺟﻠﺴﺎﺗﯽ را ﺗﺴﻬﯿﻞ ﻧﻤﺎﯾﺪ ‪.‬‬
‫ﻣﻮﻋﺪﻫﺎي زﻣﺎﻧﯽ ﺑﺮاي ﻣﻨﺎﻃﻘﯽ ﮐﻪ زﻣﺎن ﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت دارﻧﺪ و ﺳﻔﺮﻫﺎ ﺗﻨﻈﯿﻢ ﺷﺪه اﻧﺪ ‪ .‬ﻣﺸﮑﻞ دﯾﮕﺮ ﺟﻠﺴﺎﺗﯽ ﮐﻪ‬
‫ﺑﺼﻮرت رودر رو ﻧﯿﺴﺖ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﺮﮐﺖ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎ ﻣﺎﯾﻠﻨﺪ اﻓﺮادي را ﺑﻪ آن ﻫﺎ ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪ ،‬ﺑﺒﯿﻨﻨﺪ ‪ .‬ﺑﻌﻀﯽ‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ ﺑﻪ ﺗﺼﺎﯾﺮ ﺳﺎﮐﻦ و ﺑﯽ ﺣﺮﮐﺖ ﻣﻨﺠﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪدر ﺣﺎﻟﯿﮑﻪ وﯾﺪﺋﻮ ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ ﺑﺎ ﻧﺸﺎن دادن زﺑﺎن ﺑﺪن ﺑﻌﻀﯽ‬
‫از اﺑﻌﺎد ﺟﻠﺴﻪ را ارﺗﻘﺎء ﻣﯽ دﻫﺪ ‪ .‬در ﺟﺪول ‪ ، 7/1‬ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ ‪ GSS‬و ﺗﺄﺛﯿﺮات وب را اراﺋﻪ ﮐﺮده اﯾﻢ ‪.‬‬
‫ﺳﭙﺲ ﺑﻌﻀﯽ از وﯾﮋﮔﯿﻬﺎي ﯾﮏ ‪ GSS‬ﺟﺎﻣﻊ از ﻃﺮﯾﻖ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﮔﺮوﻫﯽ ﺗﺸﺮﯾﺢ ﻧﻤﻮده اﯾﻢ ‪.‬‬

‫‪ 7,7‬اﺗﺎق ﺟﻠﺴﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﮔﺮوﻫﯽ و ﺑﺼﻮرت آﻧﻼﯾﻦ‬

‫اﯾﻦ ﻫﺎ ﮔﺮوه اﻓﺰارﻫﺎﯾﯽ ﺟﺎﻣﻊ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪ اﻧﻮاع ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﻓﺮآﯾﻨﻬﺎي ﮔﺮوﻫﯽ را ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ .‬اﺗﺎق ﺟﻠﺴﻪ‬
‫ﯾﮏ ﻧﺴﺨﻪ ‪ LAN‬اﺳﺖ در ﺣﺎﻟﯿﮑﻪ آﻧﻼﯾﻦ ‪ ،‬ﻧﺴﺨﻪ وب ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﺮ دوي آن ﻫﺎ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﯾﮑﺴﺎﻧﯽ از اﺑﺰارﻫﺎ و‬
 ‫‪371‬‬ ‫ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮔﺮوﻫﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻫﻔﺘﻢ‬

‫ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻫﺎ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬ﻣﻨﻈﻮر ﻣﺎ از اﯾﻦ ﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎ ‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﮔﺮوﻫﯽ اﺳﺖ ‪ .‬ﯾﮏ ﻧﻈﺮ اﺟﻤﺎﻟﯽ ﺑﻪ‬
‫اﺑﺰراﻫﺎ و رواﺑﻂ آﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎي اﺻﯽ ‪ GSS‬ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪ 7/3‬ﻧﻤﺎﯾﺶ داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫دﺳﺘﻮر ﺟﻠﺴﻪ ﯾﮏ ﺻﻔﺤﻪ ﮐﻨﺘﺮﻟﯽ اﺳﺖ ﺑﺮاي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي وا ﺟﺮاي ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﮔﺮوﻫﯽ‬
‫ﯾﻌﻨﯽ ﻣﺪﯾﺮ ﺟﻠﺴﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬اﺑﺰارﻫﺎي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﮔﺮوﻫﯽ ﺑﻪ دودﺳﺘﻪ اﺑﺰارﻫﺎي اﺳﺘﺎﻧﺪاردواﺑﺰارﻫﺎي ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ‬
‫ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺷﺪه اﻧﺪ‪ .‬اﺑﺰارﻫﺎي اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﮔﺮوﻫﯽ ‪ ،‬ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎي ﮔﺮوﻫﯽ را ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ از ﺟﻤﻠﻪ‬
‫ﺗﻮﻓﺎن ﻓﮑﺮي ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺖ ﻓﻬﺮﺳﺖ ‪ ،‬ﺟﻤﻊ آوري اﻃﻼﻋﺎت ‪ ،‬رأي ﮔﯿﺮي ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ اوﻟﻮﯾﺖ ﺑﻨﺪي و اﺗﻔﺎق ﻧﻈﺮ‬
‫ﯾﺎﻓﺘﻦ ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺗﻮﻓﺎن ﻓﮑﺮي اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﻧﻈﺮات و ﻋﻘﺎﯾﺪ را در ﺣﺎﻟﺘﯽ ﻏﯿﺮ ﺳﺎزﻣﺎن ﯾﺎﻓﺘﻪ ﺟﻤﻊ آوري ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﮔﺮوه ﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ در اﺑﺮاز ﻧﻈﺮات آزاداﻧﻪ اﻗﺪام ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺷﺮﮐﺖ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻫﻤﺰﻣﺎن و‬
‫ﻧﺎﺷﻨﺎس ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﻃﺮاح ﮔﺮوه ﺑﻪ اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه اﺟﺎزه ﻣﯽ دﻫﺪ درﺑﺎره ﯾﮏ ﻓﻬﺮﺳﺖ ﭼﻨﺪ ﺳﻄﺤﯽ از ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت در‬
‫ﯾﮏ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﮐﻠﯽ ا ﻇﻬﺎر ﻧﻈﺮ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ‪ .‬ﺷﺮﮐﺖ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻧﻈﺮات را در ﻫﺮ ﺳﻄﺢ از ﻃﺮح‬
‫ﮐﻠﯽ ﺿﻤﯿﻤﻪ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ‪ .‬ﻧﻈﺮات ﻣﻨﺴﺠﻢ و ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﮔﺰارﺷﮕﺮ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﻪ ﺷﺮﮐﺖ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن اﺟﺎزه ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ درﺑﺎره ﻓﻬﺮﺳﺘﯽ از ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت اﻇﻬﺎر‬
‫ﻧﻈﺮ و ﺑﺤﺚ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ‪ .‬اﯾﻦ ﻧﻮع اﺑﺰار ﻧﻈﺮ و ﻋﻘﯿﺪه ﻧﻈﺎم ﻣﻨﺪﺗﺮ از ﺗﻮاﻓﺎن ﻓﮑﺮي اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ اﺳﺖ اﻣﺎ‬
‫از ﻃﺮاح ﮔﺮوه ﻧﻈﺎم ﻣﻨﺪي ﮐﻤﺘﺮي دارد‪.‬‬
‫‪ ‬ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﮐﻨﻨﺪه اﯾﻦ اﻣﮑﺎن را ﺑﻪ ﮔﺮوه ﻣﯽ دﻫﺪ ﻓﻬﺮﺳﺘﯽ از ﻧﻈﺮات ﺗﻬﯿﻪ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ‪ .‬ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي و‬
‫رده ﺑﻨﺪي ﺑﺮاي ﻋﻘﺎﯾﺪ اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﺷﻮد و ﺷﺮﮐﺖ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻧﻈﺮات را در ﻃﺒﻘﻪ ﻣﻮردﻧﻈﺮ‬
‫ﺟﺴﺘﺠﻮ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬رأي دادن ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ از ﻃﺮﯾﻖ ارزﯾﺎﺑﯽ ﮔﺮوه از ﻣﺴﺎﺋﻞ ‪ ،‬ﺗﻮاﻓﻖ ﻧﻈﺮ اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه اﯾﺠﺎد‬
‫ﺷﻮد ‪ .‬روﺷﻬﺎي ﻣﺘﻌﺪدي ﺑﺮاي رأي دادن اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ .‬ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺑﻄﻮر اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﺟﺪول ﺑﻨﺪي و‬
‫ﺑﻄﻮر آﻣﺎده ﯾﺎ ﮔﺮاﻓﯿﮑﯽ ﻧﻤﺎﯾﺶ داده ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬
‫‪ ‬اﺑﺰارﻫﺎي ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﮔﺮوﻫﯽ در ﺑﺮدارﻧﺪه اﻓﺰودﻧﯽ ﻫﺎﯾﯽ ﺑﺮاي ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ‪،‬‬
‫ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت و ﻣﺪل ﺳﺎزي ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺘﻨﺎوب ﺑﻪ ﮔﺮوه اﯾﻦ اﻣﮑﺎن را ﻣﯽ دﻫﺪﮐﻪ ﻓﻬﺮﺳﺘﯽ از ﺷﯿﻮه ﻫﺎ را در ﻣﻘﺎﺑﻞ‬
‫ﻓﻬﺮﺳﺘﯽ از ﻣﻼك ﻫﺎ و ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ ﻣﻮردﺳﻨﺠﺶ و ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﻗﺮا ردﻫﺪ ﭼﻮن ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﮔﺮوﻫﯽ‬
‫ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ارزﯾﺎﺑﯽ دﯾﺪﮔﺎه ﻫﺎ و ﻋﻘﺎﯾﺪ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ اﺳﺖ ‪ .‬ﮔﺮوه ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻓﺮﺿﯿﻪ ﻫﺎي ﺷﺮاﯾﻂ و اﺟﺮا را‬
‫ﺑﻮاﺳﻄﻪ ﺗﻌﺪﯾﻞ ارزش ﻣﻼك ﻫﺎ ﻣﻮرد آزﻣﺎﯾﺶ ﻗﺮار دﻫﺪ ‪.‬‬
 ‫‪372‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫‪ ‬ﺗﺤﻘﯿﻖ اﻣﮑﺎن ﺗﻮﻟﯿﺪ ‪ ،‬اﺟﺮا و ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﯾﮏ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ آن ﻻﯾﻦ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ آورد ‪.‬‬
‫‪ ‬ﻃﺮاح )ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺳﺎزي( ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ‪ ،‬ﺣﻤﺎﯾﺖ ﮔﺮوﻫﯽ ﮐﺎرﺑﺮ ﭘﺴﻨﺪ را ﺑﺮاي ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﮐﺎري ‪ /‬ﺗﺠﺎري‬
‫ﻫﻤﺰﻣﺎن ﮐﻪ ﻣﺪل ﺳﺎزي راﻣﺠﺪداً ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﻦ ‪ ،‬ﺑﺨﺶ ﻫﻮش ﮔﺮوﻫﯽ اﻣﮑﺎن درﯾﺎﻓﺖ ودر ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻦ ﺟﺎﻓﻈﻪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺟﻠﺴﺎت ﮔﺮوﻫﯽ ﻗﺒﻠﯽ‬
‫و ﺗﺮﮐﯿﺐ ‪ ،‬اﻧﺘﺸﺎر و ﺑﮑﺎرﮔﯿﺮي آن ﻫﺎ در ﺟﻠﺴﻪ ﺟﺪﯾﺪ را ﺻﻮرت ﻣﯽ دﻫﺪ ‪ .‬دﺳﺘﻮر ﺟﻠﺴﻪ ﺗﺴﻬﯿﻞ ﮔﺮ را‬
‫ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬از ﻃﺮﯾﻖ دﺳﺘﻮر ﺟﻠﺴﻪ ‪ ،‬ﺗﺴﻬﯿﻞ ﮔﺮ ﺟﻠﺴﻪ را ﻃﺮاﺣﯽ و اﺟﺮا ﻣﯿﻨﻤﺎﯾﺪ و ﮔﺰارﺷﺎت وداده ﻫﺎي‬
‫ﺟﻠﺴﻪ را ﺛﺒﺖ و ﻧﮕﻬﺪاري ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﮔﺮوﻫﯽ ﺷﺎﻣﻞ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻣﻨﺒﻊ ﮔﺮوﻫﯽ دﯾﮕﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬اﻓﺮاد ‪ :‬ﺷﺎﻣﻞ ﮔﺮوﻫﯽ از ﺷﺮﮐﺖ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎ ﺑﺎ اﻃﻼﻋﺎت ﭘﯿﺶ زﻣﯿﻨﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺗﺨﺘﻪ ﺳﻔﯿﺪ‪ :‬وﺳﯿﻠﻪ اي اﺳﺖ ﺑﺮاي ﯾﺎدداﺷﺖ و ﮐﺸﯿﺪن‪.‬‬
‫‪ ‬ﺟﺰوات ‪ :‬اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺟﻊ ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﯽ ﮔﺮوه ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺳﻨﺠﺶ ﻋﻘﯿﺪه ‪ :‬ﯾﮏ ﻧﺴﺨﻪ ﺳﺮﯾﻊ وﺳﺎده از اﺑﺰارﻫﺎي رأي ﮔﯿﺮي اﺳﺖ ﺑﺮاي ﺳﻨﺠﺶ ﻧﻈﺮات‬
‫‪ ‬ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺷﺨﺼﯽ زﯾﺮ ﺑﻬﺮه وري اﻓﺮاد را ﺑﺎﻻ ﻣﯽ ﺑﺮد‪:‬‬
‫‪ ‬ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﮐﯿﻔﯽ ‪ :‬اﻣﮑﺎن دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻣﺘﺪاول را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ)ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺣﺴﺎب ‪ ،‬اﯾﻤﯿﻞ ‪،‬‬
‫واژه ﭘﺮدازي(‬
‫‪ ‬ﺛﺒﺖ وﻗﺎﯾﻊ ﺷﺨﺼﯽ ‪ :‬ﯾﺎدداﺷﺖ ﺑﺮداري ﻣﺸﺨﺼﯽ را ﻣﻤﮑﻦ ﻣﯽ ﺳﺎزد‪.‬‬
‫ﺻﻔﺤﻪ ﻧﻤﺎﯾﺶ روﯾﺪادﻫﺎ ‪ :‬اﻋﻀﺎ را از ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎ واﻃﻼﻋﺎت ﺟﺪﯾﺪ ﻣﻄﻠﻊ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ 7,8‬ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺟﻠﺴﻪ ‪GSS‬‬

‫ﺟﻠﺴﺎت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ در ﯾﮏ زﻣﺎن و ﻣﮑﺎن و رودرو ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﯽ ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ را دﻧﺒﺎل ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬در ﻣﺮﺣﻠﻪ اول ‪،‬‬
‫رﻫﺒﺮ ﮔﺮوه ﺑﺎ ﺗﺴﻬﯿﻞ ﮔﺮ ﺑﻤﻨﻈﻮر ﻃﺮاﺣﯽ ﺟﻠﺴﻪ ﻣﻼﻗﺎﺗﯽ دارد ‪ ،‬آﻧﻬﺎ ﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز را اﻧﺘﺨﺎب ﮐﺮده‬
‫وﯾﮏ دﺳﺘﻮر ﺟﻠﺴﻪ ﺗﻬﯿﻪ ﻣﯿﻨﻤﺎﯾﻨﺪ ‪.‬‬
‫درﻣﺮﺣﻠﻪ دوم ‪ ،‬ﺷﺮﮐﺖ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎ در اﺗﺎق ﺗﺼﻤﯿﻤﮕﯿﺮي ﺣﺎﺿﺮ ﺷﺪه و رﻫﺒﺮ ﮔﺮوه ﻣﺴﺌﻠﻪ ﯾﺎ ﺳﻮال را ﺑﺮاي‬
‫آﻧﻬﺎ ﻣﻄﺮح ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺳﻮم ﺷﺮﮐﺖ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎ ﻧﻈﺮات ﺧﻮد را )ﺗﻮﻓﺎن ﻓﮑﺮي( ﺗﺎﯾﭗ ﮐﺮده و ﺑﺼﻮرت‬
‫ﻋﻤﻮﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺶ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ ‪ .‬ﭼﻮن ﺷﺮﮐﺖ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎ ﺷﺎﻫﺪ اﯾﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ دﯾﮕﺮان ﭼﻪ ﻣﺴﺎﺋﻠﯽ را روي ﻣﺎﻧﯿﺘﻮرﻫﺎي‬
‫ﺧﻮد ﺗﺎﯾﭗ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪ ،‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻧﻈﺮات ﺟﺪﯾﺪي را ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ‪ .‬در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﭼﻬﺎرم ‪ ،‬ﺗﺴﻬﯿﻞ ﮔﺮ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از‬
‫ﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎي ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ ﻋﻘﺎﯾﺪ ‪ ،‬ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت و ﻧﻈﺮات ﻣﻌﻤﻮل را ﺟﺴﺘﺠﻮ و آن ﻫﺎ را در ﻃﺒﻘﻪ ﻫﺎ و رده ﻫﺎﯾﯽ‬
‫ﺑﺎ ﻧﻈﺮات ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ‪ .‬ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺑﺼﻮرت ﻋﻤﻮﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺶ داده ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﭘﻨﺠﻢ ‪،‬‬
‫رﻫﺒﺮ ﮔﺮوه ‪ ،‬ﺑﺤﺜﯽ را ﯾﺎ ﺑﺼﻮرت ﮐﻼﻣﯽ و ﯾﺎ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ آﻏﺎز ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺷﺮﮐﺖ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎ ﻧﻈﺮات را‬
 ‫‪373‬‬ ‫ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮔﺮوﻫﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻫﻔﺘﻢ‬

‫اوﻟﻮﯾﺖ ﺑﻨﺪي ﻣﯿﻨﻤﺎﯾﻨﺪ ‪ .‬در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺷﺸﻢ ‪ 10 ، 5 ،‬ﻣﻮﺿﻮع ﺑﺮﺗﺮ ﺑﻪ ﻧﺮم اﻓﺰار ﺗﻮﻟﯿﺪﻧﻈﺮ ارﺳﺎل ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬اﯾﻦ‬
‫ﻓﺮآﯾﻨﺪ )ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻧﻈﺮات ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ ﻧﻈﺮ ‪ ،‬اوﻟﻮﯾﺖ ﺑﻨﺪي( ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﭼﻨﺪ ﺑﺎر ﺗﮑﺮار ﺷﻮد و ﯾﺎ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻧﻬﺎﯾﯽ‬
‫ﮔﺮﻓﺖ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎي اﺻﻠﯽ ﯾﮏ ﺟﻠﺴﻪ ‪ GSS‬را در "ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﺗﺼﻤﯿﻢ ‪ "7/11‬ﻓﻬﺮﺳﺖ ﮐﺮده‬
‫اﯾﻢ ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﺜﺎل ﻫﺎي ﻋﻤﻠﯽ درﺑﺎره ﮐﺎرﺑﺮد ‪" GSS‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﺗﺼﻤﯿﻢ ‪ 7/10‬و ﺳﺎﯾﺖ اﯾﻨﺘﺮﻧﺘﯽ‬
‫‪ Group systems‬را ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ‪.‬‬
‫ﺟﻠﺴﺎت ﮐﻪ در ﻫﺮ زﻣﺎن وﻣﮑﺎن ﺻﻮرت ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ‪ ،‬ﺷﯿﻮه اي اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ و اﯾﻦ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ‬
‫ازدﯾﺎد ‪ GSS‬ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ وب اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﺮﺧﯽ از ﺗﻔﺎوت ﻫﺎ ﺑﻪ اﯾﻦ دﻟﯿﻞ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺷﺮﮐﺖ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎ ﻣﺎﯾﻠﻨﺪ درﺑﺎره دﯾﮕﺮ‬
‫ﺷﺮﮐﺖ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ .‬زﻣﺎن ﺗﮑﻤﯿﻞ ﮐﺎرﻫﺎ و ﺗﮑﺎﻟﯿﻒ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﻮد و ﺗﮑﻠﯿﻒ ﺗﺴﻬﯿﻞ ﮔﺮ‬
‫دﺷﻮارﺗﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ .‬ﻣﻮﻋﺪ و زﻣﺎن ﻣﻘﺮر ﺗﺤﻤﯿﻞ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﺗﺎ اﯾﻨﮑﻪ ﮔﺮوه ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻌﺪي ﺟﻠﺴﻪ را اﺟﺮا‬
‫ﻧﻤﺎﯾﺪ ‪ .‬ﻣﺸﮑﻼﺗﯽ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﻪ ﻣﻮارد ذﮐﺮ ﺷﺪه ﻣﺤﯿﻂ ﻫﺎي آﻣﻮزش از راه دور را ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻗﺮار ﻣﯽ دﻫﺪ ‪ .‬اﯾﻦ‬
‫ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﻪ ﺷﺮﮐﺖ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎ ﯾﺎدآوري ﺷﻮد ﮐﻪ در ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺟﻠﺴﻪ ﮔﺮوﻫﯽ در ﭼﻪ ﻣﻮﻗﻌﯿﺘﯽ ﻗﺮار دارﻧﺪ و آﻧﻬﺎ را‬
‫ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﺑﺮ ﺗﮑﺎﻟﯿﻒ دراز ﻣﺪت ﮐﺮد ‪ ،‬از اﻫﻤﯿﺖ وﯾﮋه اي ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ ‪ ..‬ﻣﺴﺎﺋﻞ دﯾﮕﺮ ﺷﺎﻣﻞ اﻣﻨﯿﺖ )ﺣﻔﻆ‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ارزﺷﻤﻨﺪ( ‪ ،‬دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺟﻬﺎﻧﯽ ) از ﺧﺎﻧﻪ ﯾﺎ دﯾﮕﺮ ﺳﺎﯾﺖ ﻫﺎ( ‪ ،‬دﻋﻮت ﻫﺎي ﭘﻮﺷﻪ اي واﻃﻼﻋﺎت )‬
‫ﺷﺮﮐﺖ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺷﺮﮐﺖ در ﺟﻠﺴﺎت دﻋﻮت ﺷﻮﻧﺪ( ‪ ،‬اﻃﻼﻋﺎت درﺑﺎره ﺷﺮﮐﺖ ﮐﻨﻨﺪ ﻫﺎ ‪ ،‬ﻣﺸﺨﺺ ﮐﺮدن‬
‫اﯾﻨﮑﻪ ﭼﻪ ﮐﺴﯽ روي ﺳﯿﺴﺘﻢ اﺳﺖ وﮐﻨﺘﺮل ﻫﺎي ﺗﺴﻬﯿﻞ ﮔﺮ ﻃﺮاﺣﯽ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﺟﻠﺴﻪ ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻣﯽ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺗﺴﻬﯿﻞ ﮔﺮان ﺑﺎﯾﺪ اﯾﺠﺎد اﻧﮕﯿﺰه ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ‪ ،‬ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري درﻧﺘﺎﯾﺞ را اﯾﺠﺎد ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬اﻏﻠﺐ و ﺑﻄﻮر دﻗﯿﻖ ارﺗﺒﺎط‬
‫ﺑﺮﻗﺮار ﮐﻨﻨﺪ ‪ ،‬ﻧﻘﺶ ﻫﺎ وﺗﮑﺎﻟﯿﻒ را ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ودر اﯾﺠﺎد ارﺗﺒﺎط ﻣﯿﺎن ﻫﺪف و ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ )ﻋﻤﻞ( دﻗﯿﻖ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪.‬‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺣﻤﺎﯾﺖ ازﺗﺼﻤﯿﻢ ‪7/11‬‬

‫ﻓﺮآﯾﻨﺪ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪GSS‬‬

‫اﺑﺮاز ﻧﻈﺮ ‪ :‬اﯾﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﯽ ﻣﺴﺎﺋﻞ و ﻣﺸﮑﻼت را ﻣﯽ داﻧﺪ و ﺳﻌﯽ دارد ﻧﻈﺮات ﺧﻼﻗﺎﻧﻪ اي را درﺑﺎره‬
‫ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻣﻬﻢ آن اراﺋﻪ دﻫﺪ ‪ .‬ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻧﻈﺎرت اراﺋﻪ ﺷﺪه ﻧﺘﻮاﻧﻨﺪ ﮐﺎري ﺑﺮاي ﻣﺸﮑﻞ اﻧﺠﺎم دﻫﻨﺪ ‪ .‬ﯾﮏ اﺑﺰار‬
‫ﺗﻮﻓﺎن ﻓﮑﺮي اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ زﯾﺮا ﺧﺮوﺟﯽ ﻫﺎي آن ﻓﻬﺮﺳﺘﯽ اﺳﺖ از ﻋﻘﺎﯾﺪوﻧﻈﺮات ‪ .‬زﻣﺎن ﻣﻌﻤﻮل‬
‫‪ 30-45‬دﻗﯿﻘﻪ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﺳﺎزﻣﻨﺪﻫﯽ ﻧﻈﺮ‪ :‬اﺑﺰار ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ ﻧﻈﺮ ‪ ،‬ﻧﻈﺮات ﻣﺘﻌﺪدي را ﮐﻪ روي ﻓﻬﺮﺳﺘﯽ از ﻣﺴﺎﺋﻞ ﮐﻠﯿﺪي اراﺋﻪ ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ را ﻣﺮﺗﺐ ﻣﯿﮑﻨﺪ ‪ .‬ﺧﺮوﺟﯽ وﻧﺘﯿﺠﻪ اﯾﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻓﻬﺮﺳﺘﯽ اﺳﺖ از ﺗﻌﺪاد ﻣﺤﺪودي ﻋﻘﯿﺪه و ﻧﻈﺮﻣﻬﻢ ‪ .‬زﻣﺎن‬
‫ﻣﻌﻤﻮل ‪ 45-90‬دﻗﯿﻘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
 ‫‪374‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫اوﻟﻮﯾﺖ ﺑﻨﺪي‪ :‬در اﯾﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ‪ ،‬ﻧﻈﺮات اﺳﺎﺳﯽ اوﻟﻮﯾﺖ ﺑﻨﺪي ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ‪.‬ﯾﮏ اﺑﺰار رأي ﮔﯿﺮي ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ‬
‫زﯾﺮا ﺧﺮوﺟﯽ آن ﻓﻬﺮﺳﺘﯽ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﺷﺪه از ﻧﻈﺮات و ﺟﺰﺋﯿﺎت اﺳﺖ‪.‬زﻣﺎن ﻣﻌﻤﻮل ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ‪ 10-20‬دﻗﯿﻘﻪ‬
‫اﺳﺖ ‪.‬‬
‫اﺑﺮاز ﻧﻈﺮ ‪ /‬ﻋﻘﯿﺪه ‪ :‬ﻧﻈﺎرت ﺟﺪﯾﺪ ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ اوﻟﻮﯾﺖ ﺑﻨﺪي ﻧﻈﺎرت ﮐﻠﯿﺪي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺷﺪه اﻧﺪ ‪ .‬اﺑﺰار ﺗﻮﻓﺎن ﻓﮑﺮي‬
‫ﻣﺜﻞ ﮔﺰارﺷﮕﺮ ﻣﻮﺿﻮع ﮐﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎر را ﺗﻨﻈﯿﻢ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ در اﯾﻨﺠﺎ ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ ‪ .‬ﻧﻈﺮات ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺷﺪه ﺑﺮاﺳﺎس راه‬
‫ﺣﻞ ﻫﺎﺳﺖ‪ .‬ﻧﺘﯿﺠﻪ ‪ /‬ﺧﺮوﺟﯽ اﯾﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺣﺪود ‪ 20‬ﻧﻈﺮ ﺑﺮاي ﻫﺮ ﮐﺪام از ﻧﻈﺮات اﺻﻠﯽ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﻓﺮآﯾﻨﺪ اداﻣﻪ ﭘﯿﺪا ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ زﻣﺎﻧﯿﮑﻪ ﯾﮏ ﻧﻈﺮﯾﻪ ﻧﻬﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ راه ﺣﻞ ﺑﺮاي ﻣﺸﮑﻞ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻮد‬
‫ﯾﺎ راه ﺣﻞ ﻫﺎﯾﯽ ﻣﺤﺪودي را ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ ﺗﺎ ﺑﻄﻮر ﻋﻤﯿﻖ ﺗﺮ آن ﻫﺎ را ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار دﻫﯿﻢ ‪ .‬ﺑﺮﺧﯽ از‬
‫ﺟﻠﺴﺎت ﺑﺮاي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﺑﺮﮔﺰار ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬دﯾﮕﺮ ﺟﻠﺴﺎت آزﻣﺎﯾﺸﯽ ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺗﻤﺮﮐﺰ آن ﻫﺎ ﺑﺮ‬
‫ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻧﻈﺎرت و اﺑﺮاز ﻋﻘﺎﯾﺪ اﺳﺖ ‪ .‬اﻏﻠﺐ ﺟﻠﺴﺎت ‪ GSS‬ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺗﺮ از ﺟﻠﺴﺎﺗﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻧﻤﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫اﻣﺎ ﺷﺮﮐﺖ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎ در ﺗﻮﻓﺎن ﻓﮑﺮي وﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺸﺎرﮐﺖ دارﻧﺪ و اﺣﺴﺎس ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﯾﻦ‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﺑﻬﺘﺮي اﺗﺨﺎذ ﮐﺮده اﻧﺪ ‪ .‬ﺑﺮاي ﮐﺴﺐ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻧﻮﻧﺎﻣﯿﮑﺮ )‪ (1991‬را ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ‪: GSS‬‬
‫ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ‪ GSS‬ﻋﻤﺪﺗﺎً ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﮐﺎرآﻣﺪي آن اﺳﺖ ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﻣﻮﻓﻖ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎ را ﮐﺎﻫﺶ دﻫﺪ ‪ ،‬ﺑﻪ‬
‫ﺷﺮﮐﺖ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن دراﺗﺨﺎذ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﺑﻬﺘﺮ ﮐﻤﮏ ﮐﻨﺪ و ﺑﻬﺮه وري را اﻓﺰاﯾﺶ دﻫﺪ ‪ GSS.‬ﺑﻤﻨﻈﻮر ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺑﻪ‬
‫ﺑﺴﯿﺎري از ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻧﯿﺎز دارد ‪ .‬ﯾﮏ ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ ‪ /‬ﮐﺎر ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ‪ ،‬ﯾﮏ ﺣﺎﻣﯽ اﺟﺮاﯾﯽ ‪ ،‬ﯾﮏ‬
‫ﺣﺎﻣﯽ ﻋﻤﻠﮑﺮدي ‪ ،‬آﻣﻮزش ﮐﺎرﺑﺮد راﺑﻄﻪ ﻓﺮﯾﺒﻨﺪه ﮐﺎرﺑﺮ و ﻏﯿﺮه ‪ .‬ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ و ﺣﺎﻣﯽ اﺟﺮاﯾﯽ ﺑﺮاي‬
‫ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﮐﻠﯿﺪي وﻣﻬﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ .‬در ﺻﻮرﺗﯿﮑﻪ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ از ﻣﺸﺎرﮐﺖ رو در رو ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻧﮑﻨﺪ ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ‬
‫ﻗﺒﻞ از ﺑﮑﺎرﮔﯿﺮي ‪ ، GSS‬ﺑﺎﯾﺪ آن را ﺗﻐﯿﯿﺮ داد ‪ .‬در ﻏﯿﺮ اﯾﻨﺼﻮرت ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻧﻤﯽ ﮔﯿﺮد و دﭼﺎر ﺷﮑﺴﺖ‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ در ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ و آﮔﺎﻫﯽ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻬﻢ اﺳﺖ )ﻓﺼﻞ ‪ (9‬داﺷﺘﻦ ﺗﺴﻬﯿﻞ ﮔﺮي آﻣﻮزش دﯾﺪه‬
‫‪ ،‬ﻣﺘﻌﻬﺪ و ﺧﻮش ﻗﯿﺎﻓﻪ ﺑﺴﯿﺎر اﻫﻤﯿﺖ دارد ‪ .‬درﻧﻬﺎﯾﺖ ‪ GSS‬ﺑﺮاي ﺣﻤﺎﯾﺖ ﮐﺎر ﮔﺮوﻫﯽ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺑﺎﯾﺪ اﺑﺮازﻫﺎي‬
‫درﺳﺖ وﻣﻨﺎﺳﺒﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺎﯾﺪ ﺷﺎﻣﻞ ﺗﺸﺎﺑﻪ و ﻧﺸﻨﺎس ﺑﻮدن ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﻣﻨﺎﻓﻊ و ﺳﻮدﻫﺎي ﻓﺮاﯾﻨﺪ و ﮐﺎر ﺗﺄﻣﯿﻦ‬
‫ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﻧﺎدرﺳﺖ و ﺿﻌﯿﻒ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﮔﺮوه ‪ GSS‬را ﺑﺨﺎﻃﺮ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺿﻌﯿﻔﺶ ﺳﺮزﻧﺶ‬
‫ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ‪ .‬در ﻧﻬﺎﯾﺖ ‪ GSS ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﭘﺲ از اﻧﺪاز ﻣﺎﻟﯽ را ﺻﻮرت دﻫﺪ ‪ ،‬ﯾﺎ از ﻃﺮﯾﻖ ﻓﺮآﯾﻨﺪ وﺟﻠﺴﺎت ﻣﻮﺛﺮﺗﺮ و‬
‫ﮐﺎرآﻣﺪﺗﺮ و ﯾﺎ از ﻃﺮﯾﻖ ﮐﺎﻫﺶ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي ﺳﻔﺮ ‪.‬‬
 ‫‪375‬‬ ‫ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮔﺮوﻫﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻫﻔﺘﻢ‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ‪7/12‬‬

‫اﯾﺠﺎد ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﺸﺎرﮐﺖ‬

‫ﻣﺸﺎرﮐﺖ اﻣﺮي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﺮدم اﺳﺖ و اﮔﺮ ﺷﻤﺎ ﻣﺎﯾﻞ ﺑﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺖ وﻫﻤﮑﺎري ﻣﺮدم ﻫﺴﺘﯿﺪ ‪ ،‬اﺑﺰارﻫﺎي‬
‫ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﻧﮕﺮش و ﻃﺮز ﺗﻔﮑﺮ آﻧﻬﺎ را ﺗﻐﯿﯿﺮ دﻫﻨﺪ ‪ .‬ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﺣﺪود ﺑﯿﺴﺖ درﺻﺪ راه ﺣﻞ را ﺗﻀﻤﯿﻦ ﻣﯽ‬
‫ﻧﻤﺎﯾﺪ ‪ .‬ﺑﻘﯿﻪ راه ﺣﻞ ﺑﺴﺘﮕﯽ دارد ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ ﭼﻄﻮر در ﮐﺎرﺑﺮان اﻧﮕﯿﺰه اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﯿﺴﺘﻢ را اﯾﺠﺎد ﻧﻤﺎﺋﯿﻢ ‪ .‬ﻣﺪﯾﺮان‬
‫ﺑﺎﯾﺪ ﯾﮏ ﻣﺤﻞ ﮐﺎر اﯾﺠﺎدﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ﮐﻪ از ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﻣﺮدم ﺣﻤﺎﯾﺖ ﮐﻨﺪ ‪ .‬اﯾﻦ اﻣﺮ ﺳﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺳﺎده را در ﺑﺮ ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫ﺑﺪاﻧﯿﺪ ﮐﻪ ﭼﻪ ﻣﯽ ﺧﻮاﻫﯿﺪ ‪ :‬از اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه ﺑﺨﻮاﻫﯿﺪ ﮐﻪ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺧﻮد را از ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺑﯿﺎن ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ‪ .‬اﯾﻦ‬
‫ﺑﺨﺸﯽ از ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺳﺎﺧﺖ و ﺗﺸﮑﯿﻞ ﮔﺮوه اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﻮﻧﯿﻨﮓ راﮐﺖ داﯾﻦ ‪ ،‬ﮔﺮوه ﻗﺮاردادي رﺳﻤﯽ راﺗﻨﻈﯿﻢ ﮐﺮد ﮐﻪ‬
‫اﻫﺪاف در آن ﻣﺸﺨﺺ ﺑﻮدﻧﺪ و ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﻋﻤﻞ ﮔﺮوه ﻧﯿﺰ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﺪه ﺑﻮد ‪.‬‬
‫ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻫﺎي ﻣﻨﺎﺑﻊ اﯾﻦ ﻣﻮارد ﺷﺎﻣﻞ ﻫﻤﻪ ﻧﻮع اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ اﺳﺖ از ﺗﻮزﯾﻊ ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﮔﺰارش رواﺑﻂ ﻣﯿﺎن آن ﻫﺎ و ﺣﺘﯽ اﻧﮕﯿﺰه ﻫﺎي آﻧﺎن ‪ .‬ﻫﺮ ﮐﺪام از ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻫﺎ ‪ ،‬اﺑﺰارﻫﺎﯾﯽ را ﮐﻪ ﮔﺮوه‬
‫ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ از آن ﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨﺪ را ﻧﯿﺰ ﻣﺤﺪود ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻓﻨﺎوري ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺮ ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻫﺎي ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻏﻠﺒﻪ ﮐﻨﻨﺪ ‪ :‬ﺑﻪ ﯾﺎد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ ﮐﻪ ﺗﺠﺎرت وﮐﺎر‬
‫ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎي راﺣﺖ ‪ ،‬ﺟﺪﯾﺪ و ﺟﺎﻟﺐ اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل وﯾﺪﺋﻮﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ ﻫﺎ و ‪ ...‬ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﺎﭘﻬﻨﺎي‬
‫ﺑﺎﻧﺪ ﺑﺎﻻ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫زﻣﺎﻧﯿﮑﻪ ﻫﻤﻪ اﯾﻨﻬﺎ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﻮد ‪ ،‬ﯾﮏ ﻧﻔﺮ ﺑﺎﯾﺪ ﺟﻠﺴﺎت ﮔﺮوه را ﺑﺎ اﻣﮑﺎﻧﺎت ﺧﻮب ﺑﺮاي راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ و آﻣﻮزش‬
‫ﺷﺮﮐﺖ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎ در ﻣﻮرد ﮐﺎرﺑﺮد اﺑﺰار ﺗﻨﻈﯿﻢ ﻧﻤﺎﯾﺪ ‪ .‬در اﯾﻦ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻣﺤﯿﻂ ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﻧﯿﺰ اﯾﺠﺎد ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ 7,9‬ﯾﺎدﮔﯿﺮي از راه دور‬

‫ﺑﻨﺎﺑﺮ ﻣﺸﺎوره ‪ SPI‬ﺑﺎزار ﯾﺎدﮔﯿﺮي آن ﻻﯾﻦ و آﻣﻮزش ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺗﺎ ﺳﺎل ‪ ، 2005‬ﺑﯿﺴﺖ ﺑﯿﻠﯿﻮن دﻻر ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ‬
‫ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ در ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎي ﯾﺎدﮔﯿﺮي از راه دور ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ‪ .‬ﺷﯿﻮه ﻫﺎي اراﺋﻪ دروس و‬
‫ﻓﺮاﮔﯿﺮي آن ﻫﺎ را ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯽ دﻫﺪ ‪ .‬دوره ﻫﺎي ﺳﻨﺘﯽ از ﻓﻨﺎوري ﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ ﺳﻮد ﻣﯽ ﺟﻮﯾﻨﺪ ‪ .‬در اﯾﻦ ﻗﺴﻤﺖ ‪،‬‬
‫ﺗﺎرﯾﺨﭽﻪ و ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻬﺎي ﯾﺎدﮔﯿﺮي از راه دور و ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ارﺗﺒﺎط آن ﺑﺎ ‪ GSS‬را ﻣﻄﺮح ﻣﯽ ﻧﻤﺎﺋﯿﻢ‪.‬‬

‫ﯾﺎدﮔﯿﺮي ‪ ،‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ ‪GSS‬‬

‫ﮐﻼس درس ﻣﮑﺎﻧﯽ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺑﺮاي ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ راﯾﺎﻧﻪ اي اﺳﺖ ﮐﻪ ﯾﺎ ﺑﻌﻨﻮان ﯾﮏ ﻣﮑﻤﻞ اﺳﺖ‬
‫و ﯾﺎ از ﻃﺮﯾﻖ ﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎي درﺳﯽ ﺻﻮرت ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪ .‬ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﻓﺮآﯾﻨﺪ اﻓﺰودن داﻧﺶ ﺟﺪﯾﺪ ﺑﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ داﻧﺶ‬
‫ﻫﺎي ﻗﺒﻠﯽ ﻓﺮد اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﻄﻮرﻣﻌﻤﻮل ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺮاﺣﻞ از ﭘﯿﺶ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﺪه اي ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن‬
 ‫‪376‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ‪ 7/13‬ﻣﻄﺮح ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ .‬ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﻣﺸﺎرﮐﺖ و ﺗﻌﺎﻣﻞ اﺳﺖ ‪.‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ )‪(GSS‬‬
‫ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﮐﻼس را ﺑﺎﻻ ﺑﺒﺮد‪ .‬ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻫﺎي ‪ GSS‬از ﻗﺒﯿﻞ ﺗﻮﻓﺎن ﻓﮑﺮي و رأي ﮔﯿﺮي از ﻋﻤﻠﮑﺮد ﮔﺮوﻫﯽ‬
‫اﻋﻀﺎي ﮐﻼس ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ‪ .‬ﺑﮑﺎرﮔﯿﺮي ‪ GSS‬در ﮐﻼس ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﻣﺸﺎﻫﺪه اي ‪ ،‬ﯾﺎدﮔﯿﺮي از ﻃﺮﯾﻖ اراﺋﻪ‬
‫درس ‪ ،‬ﺷﺮﮐﺖ در ﮐﺎرﻫﺎ وﺗﮑﺎﻟﯿﻒ و رﺿﺎﯾﺖ اﻋﻀﺎء را ﺑﻬﻤﺮاه دارد‪ .‬از ﻃﺮﻓﯽ ‪ ،‬ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮدن و دﯾﮕﺮ وﯾﮋﮔﯽ‬
‫ﻫﺎي ‪ GSS‬ﺑﺎﻋﺚ اﯾﺠﺎد زﯾﺎن ﻫﺎﯾﯽ در ﻓﺮآﯾﻨﺪ آﻣﻮزش ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ از ﺟﻤﻠﻪ ﻟﻮدﮔﯽ وﻣﺴﺨﺮه ﺑﺎزي‪.‬‬
‫ﻣﺮﺑﯽ ﺑﺎﯾﺪ اﯾﻦ ﻣﻮارد را ﮐﻨﺘﺮل ﻧﻤﺎﯾﺪ وﻣﺒﺎﺣﺜﯽ را ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از رﺳﺎﻧﻪ ﻫﺎي ا ﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ﮐﻪ ﺗﺎ ﺣﺪ اﻣﮑﺎن ﺑﻪ‬
‫روﺷﻬﺎي ﮐﻼس ﻫﺎي ﺳﻨﺘﯽ ﺷﺒﯿﻪ اﺳﺖ اﺟﺮا و اداره ﮐﻨﺪ‪ .‬وب ﯾﮏ ﻣﻮﺗﻮر ﻣﻔﯿﺪ ﺑﺮاي ﺗﻮﺿﯿﺢ اﻃﻼﻋﺎت درﺳﯽ‬
‫اﺳﺖ ‪ .‬ﻣﺜﻞ ﯾﺎدداﺷﺖ ﻫﺎي ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ از ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ ﻫﺎ ‪ .‬ﺣﺘﯽ ﺑﺎ در دﺳﺘﺮس ﺑﻮدن اﻣﮑﺎﻧﺎت و ﻣﻮاد درﺳﯽ ﮐﺎﻣﻞ‬
‫وﻣﻔﺼﻞ ‪ ،‬ﻧﻘﺶ ﺗﻮﺟﻪ و ﺗﻤﺮﮐﺰ در ﮐﻼس ﮐﻢ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد)ﺗﺤﻘﯿﻖ آﻣﻮزﺷﯽ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ ﺗﻮﺟﻪ در ﮐﻼس‬
‫ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻋﺎﻣﻞ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ درﺳﯽ اﺳﺖ( ﮐﺘﺎب ﻫﺎي درﺳﯽ ‪ ،‬وب ﺳﺎﯾﺖ ﻫﺎي ﺑﺎ ﺑﺨﺶ ﻫﺎي ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ﺑﺮاي داﻧﺶ‬
‫آﻣﻮزان و ﻫﯿﺄت ﻋﻠﻤﯽ را ﺑﻪ ﻧﻤﺎﯾﺶ ﻣﯽ ﮔﺬارﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﺣﺘﯽ ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ ﺳﺎده ﻣﺎﻧﻨﺪ اﯾﻤﯿﻞ و ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺗﺠﺎري ﻫﻢ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺗﺠﺮﺑﻪ آﻣﻮزﺷﯽ را‬
‫ارﺗﻘﺎء دﻫﻨﺪ ‪ .‬ﯾﮏ ﻋﺎﻣﻞ اﺻﻠﯽ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻋﻀﺎي ﮐﻼس و اﺳﺘﺎدان ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده ازﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﺑﻪ‬
‫ﺧﻮﺑﯽ آﻣﻮزش ﺑﺒﯿﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ‪7/13‬‬

‫ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﭼﯿﺴﺖ؟‬
‫ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﺑﻄﻮر ﻋﺎدي ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻮارد زﯾﺮ اﺳﺖ ‪:‬‬
‫‪ .1‬ﺗﻌﯿﯿﻦ اﻫﺪاف ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﯾﺎدﮔﯿﺮي‬
‫‪ .2‬ﯾﺎﻓﺘﻦ و ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﺠﺪد ﻣﻮاد آﻣﻮزﺷﯽ‬
‫‪ .3‬ﺳﻨﺠﺶ ﺳﻄﻮح داﻧﺶ داﻧﺶ آﻣﻮزان‬
‫‪ .4‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﻮاد درﺳﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي داﻧﺶ آﻣﻮزان‬
‫‪ .5‬ﺗﻌﯿﯿﻦ اﺟﺰا ﯾﺎ ﺑﺨﺶ ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ داﻧﺶ آﻣﻮزان ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ دﺳﺖ ﯾﺎﺑﻨﺪ‬
‫‪ .6‬ﺑﺮرﺳﯽ دوﺑﺎره و ﻣﺪاوم ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ اﻓﺮاد و در ﺻﻮرت ﻟﺰوم ﻣﯿﺎﻧﺠﯿﮕﺮي ﮐﺮدن‬
‫‪ .7‬ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﺮدن و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ارﺗﺒﺎط ﻣﯿﺎن داﻧﺶ اﻣﻮزان و ﯾﺎ ﻣﺮﺑﯿﺎن و داﻧﺶ اﻣﻮزان‬
‫‪ .8‬ﺳﻨﺠﺶ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﯾﺎدﮔﯿﺮي‬
‫‪ .9‬ﺗﻬﯿﻪ ﮔﺰارش از ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﯾﺎدﮔﯿﺮي اﻓﺮاد‬
 ‫‪377‬‬ ‫ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮔﺮوﻫﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻫﻔﺘﻢ‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ‪7/14‬‬

‫ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ راه اﻧﺪازي ﻣﺒﺎﺣﺚ آن ﻻﯾﻦ‬

‫ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﺳﮑﻮزﯾﻮ )‪ (1999‬ﻧﻘﺶ ﻫﺎي ﺗﺨﺼﺼﯽ در ﻣﺒﺎﺣﺚ آن ﻻﯾﻦ ﺑﺴﯿﺎر ﺷﺒﯿﻪ ﺑﻪ ﻣﺒﺎﺣﺚ رو در رو‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ .‬وي روﺷﻬﺎي زﯾﺮ را ﺑﻪ اﺳﺎﺗﯿﺪ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﮐﺮده اﺳﺖ ﺗﺎ در ﺑﺤﺚ ﻫﺎ ﺑﮑﺎر ﮔﯿﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫از ﻣﺒﺎﺣﺚ آﻧﻼﯾﻦ ﺑﺮاي ﺳﺨﺖ ﯾﮏ ﮔﺮوه ﺟﺎﻣﻌﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﯿﺪ‪ .‬در ﺑﺤﺚ ﻫﺎ ﻏﯿﺮ رﺳﻤﯽ ﺻﺤﺒﺖ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺤﺚ ﻫﺎي آﻧﻼﯾﻦ ﺑﺮاي را ﺑﻪ ﻣﻮاد ﮐﻼﺳﯽ راﯾﺞ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ‪ .‬در ﮐﻼس ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﺑﺤﺚ ﻫﺎ اﺷﺎره‬
‫ﮐﻨﯿﺪ ‪ .‬اﮔﺮ داﻧﺶ آﻣﻮزان ﺑﺮﻧﮑﺘﻪ اي ﺗﮑﯿﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ )و ﺷﻤﺎ وﻗﺖ ﮐﺎﻓﯽ ﻧﺪارﯾﺪ( آن را ﺑﻪ ﺑﺤﺚ ﻫﺎي آﻧﻼﯾﻦ ﺗﻐﯿﯿﺮ‬
‫ﺟﻬﺖ دﻫﯿﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻮﺿﻮع ﺑﺤﺚ را ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ ﮐﻨﯿﺪ ‪ .‬آن را ﺑﺼﻮرت ﻣﺴﺌﻠﻪ اي ﻣﻄﺮح ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺣﻞ ﺷﻮد ‪ .‬ﯾﮑﯽ داﻧﺶ‬
‫آﻣﻮزان ﺑﺮاي اراﺋﻪ اوﻟﯿﻦ راه ﺣﻞ اﻧﺘﺨﺎب ﮐﻨﯿﺪ ‪ .‬دﯾﮕﺮان ﺑﺎﯾﺪ آن راه ﺣﻞ را اﺻﻼح ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻧﻘﺶ ﻫﺎ را ﺑﺮاي اﻓﺮاد ﺷﺮﮐﺖ ﮐﻨﻨﺪه در ﻣﺒﺎﺣﺚ ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺷﺎﻣﻞ ‪ ،‬ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد دﻫﻨﺪه اﺻﻠﯽ ‪،‬‬
‫ﺗﻮﺳﻌﻪ دﻫﻨﺪه ﻧﻈﺮ ‪ ،‬ﻣﻨﻌﻘﺪ ﺳﺎزﻧﺪه ‪ ،‬ﭘﺎﺳﺨﮕﻮ ﺑﻪ اﻧﺘﻘﺎد و ﻏﯿﺮ ‪ ...‬ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺎداش ﺷﺮﮐﺖ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎ را روﺷﻦ ﮐﻨﯿﺪ ‪ .‬ﭘﺎداش ﻫﺎ ﺷﺎﯾﺪ ﻧﻤﺮه و ﯾﺎ ﺣﺘﯽ ارﺗﻘﺎء داﻧﺶ و آﮔﺎﻫﯽ ﺑﺮاي اﻣﺘﺤﺎن‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺳﻮاﻻت اﻣﺘﺤﺎن را ﺑﺎﯾﺪ از ﺑﺤﺚ ﻫﺎ اﺳﺘﺨﺮاج ﮐﺮد‪.‬‬
‫ﺗﻨﻬﺎ ‪ ،‬اراﺋﻪ دادن ﻧﻈﺮات را ﻣﻤﻨﻮع ﮐﻨﯿﺪ‪ .‬اﺻﺮار ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ ﮐﻪ ﻧﮑﺘﻪ ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ اﻓﺮاد ﻣﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ‬
‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ﮐﺘﺒﯽ ﺧﺎص ‪ ،‬ﺷﺮﮐﺖ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي دﯾﮕﺮ ‪ ،‬ﻣﻨﺎﺑﻊ درﺳﯽ دﯾﮕﺮ و ﯾﺎﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ آﻧﭽﻪ ﮐﻪ داﻧﺶ آﻣﻮز اﻧﺠﺎم‬
‫داده اﺳﺖ ‪ ،‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺤﻞ ﻣﺒﺎﺣﺜﻪ را ﻣﺜﻞ ﻣﮑﺎﻧﯽ ﺑﺮاي ﺳﺮﮔﺮﻣﯽ ﺣﻔﻆ ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ اﻓﺮاد ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﻫﺮ آﻧﭽﻪ را ﮐﻪ دوﺳﺖ دارﻧﺪ ﺑﺮاي‬
‫دﯾﮕﺮ ﺷﺮﮐﺖ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎ ارﺳﺎل ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ﺗﺎ ﻫﻤﺪﯾﮕﺮ راﺑﻬﺘﺮ ﺑﺸﻨﺎﺳﻨﺪ‪ .‬ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﮐﺮدن ﺑﺎ اﯾﻦ ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﺑﻪ اﺳﺘﺎد‬
‫ﻣﺮﺑﻮط اﺳﺖ ﮐﻪ آﯾﺎ آﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﺑﭙﺬﯾﺮد ﯾﺎ ﺧﯿﺮ ‪.‬‬

‫ﻋﻠﺖ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ در ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﭼﯿﺴﺖ؟‬

‫ﺗﺎﯾﺮن و ﺷﻔﺮد )‪ (2000‬ﯾﮏ ﭼﺎرﭼﻮب ﺗﺤﻘﯿﻘﺎﺗﯽ ﺟﺎﻟﺐ را ﺑﺮاي ﮐﺎرﺑﺮد ﻓﻨﺎوري ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ در ﮐﻼس ﻫﺎي‬
‫ﺳﻨﺘﯽ ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬ﻋﻮاﻣﻠﯽ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﻪ اوﺿﺎع و اﺣﻮال ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﮔﺮوه و ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﯾﺎدﮔﯿﺮي‬
‫وﺟﻮد دارﻧﺪ‪.‬‬
‫آﻻوي )‪ (1995‬ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ داﻧﺶ اﻣﻮزاﻧﯽ ﮐﻪ در ﻣﺤﯿﻂ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ از راه دور ﺑﻮدﻧﺪ ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻﺗﺮي از ﺗﻔﮑﺮ‬
‫اﻧﺘﻘﺎدي را ﺑﮑﺎر ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﺑﺎ ﮔﺮوﻫﺸﺎن ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺗﺮ ﮐﺎر ﻣﯿﮑﺮدﻧﺪ اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﻧﺸﺎن داد اﻣﻮزش ان ﻻﯾﻦ ﺗﻼﺷﯽ‬
‫ارزﺷﻤﻨﺪاﺳﺖ ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎ ﻗﺎﺑﻞ اﻧﺘﻘﺎل ﺑﻪ ﻣﺤﯿﻂ ﻫﺎي ﯾﺎدﮔﯿﺮي از راه دورﻫﺴﺘﻨﺪ ﺗﺎ‬
 ‫‪378‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫ﭘﺎﯾﺎن دﻫﻪ ‪ 1990‬ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﺗﺎ ﺟﺎﯾﯽ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﮐﺮده ﮐﻪ ﮐﻼﺳﻬﺎي ﺳﻨﺘﯽ راﯾﺎﻧﻪ اي اﻣﮑﺎن ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ ﮐﻼس ﻫﺎي‬
‫آﻧﻼﯾﻦ وﻣﺤﯿﻂ ﻫﺎي ﯾﺎدﮔﯿﺮي از راه دور ﺑﺮاﺳﺎس وب رادارﻧﺪ ‪ .‬ﺗﺎ ﺣﺪودي ﺿﺮوري اﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﻼس ﻫﺎي‬
‫ﻣﻮﺟﻮد راﺑﺎ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ ﺑﻬﺒﻮد ﺑﺨﺸﯿﻢ و آﻣﻮزش را ﺧﺎرج از ﻣﺤﯿﻂ ﮐﻼس درس ﻧﯿﺰ ﻓﺮاﻫﻢ ﺳﺎزﯾﻢ ﻟﻮ‬
‫)‪ (2000‬و ﺗﯽ ﭼﺎﻧﮓ و ﺳﻨﺘﺎ )‪ (2001‬را ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ‪.‬‬

‫ﯾﺎدﮔﯿﺮي از راه دور‬

‫ﯾﺎدﮔﯿﺮي از راه دور )‪ (DL‬زﻣﺎﻧﯽ ﺻﻮرت ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ﮐﻪ ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﺷﺎﻣﻞ اﺑﺰارﻫﺎ و ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎي ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه‬
‫ﺑﺮاي ﻏﻠﺒﻪ ﺑﺮﻣﺤﺪودﯾﺘﻬﺎي ﯾﺎدﮔﯿﺮي در زﻣﺎن و ﻣﮑﺎن ﯾﮑﺴﺎن ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺗﺎرﯾﺨﭽﻪ ﯾﺎدﮔﯿﺮي از راه دور در اﯾﺎﻻت‬
‫ﻣﺘﺤﺪه ﺑﻪ ﺳﺎل ‪ 1728‬ﺑﺮ ﻣﯽ ﮔﺮدد ﮐﻪ ﯾﮏ آﮔﻬﯽ ﺗﺒﻠﯿﻐﺎﺗﯽ درروزﻧﺎﻣﻪ ﺑﻮﺳﺘﻮن ﮐﻠﻮب ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد دروس ﮐﻮﺗﺎه‬
‫ﻣﺪت را از ﻃﺮﯾﻖ ﻧﺎﻣﻪ اراﺋﻪ ﮐﺮد ‪ .‬ﺑﺎﻧﮑﺮ )‪ (1999‬و ﻣﺘﯿﻮ )‪ (1999‬ﺗﺎرﯾﺨﭽﻪ ‪ DL‬را ﺗﻬﯿﻪ ﮐﺮده اﻧﺪ ‪ .‬ﯾﺎدﮔﯿﺮي از راه‬
‫دور ﻫﯿﺠﺎن اﻧﮕﯿﺰ اﺳﺖ و ﻗﺪرت ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞ ﻧﺎﻣﺤﺪودي دارد ﮐﻪ ﯾﺎدﮔﯿﺮي را در ﻣﺮاﮐﺰ داﻧﺸﮕﺎﻫﯽ ‪ ،‬ﻣﺪارس ﻋﻤﻮﻣﯽ‬
‫وﺧﺼﻮﺻﯽ و ﻣﺮاﮐﺰ آﻣﻮزش ﻫﺎي ﺷﻐﻠﯽ دﭼﺎر ﺗﻐﯿﯿﺮ وﺗﺤﻮل ﻋﻈﯿﻤﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬اﻣﺎ ﯾﺎدﮔﯿﺮي از راه دور ﻣﻔﻬﻮم‬
‫ﺟﺪﯾﺪي ﻧﯿﺴﺖ ‪ .‬زﻣﺎﻧﯿﮑﻪ ﺗﻠﻮزﯾﻮن در دﻫﻪ ‪ 1920‬اﺧﺘﺮاع ﺷﺪ ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﺑﺰاري ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽ رﺳﺪ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در‬
‫اﻣﺮ آﻣﻮزش اﻧﻘﻼﺑﯽ ﺑﺮ ﭘﺎ ﮐﻨﺪ ‪ .‬در دﻫﻪ ﻫﺎي ‪ 1920‬و ‪ 1930‬از رادﯾﻮ ﺑﺮاي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي آﻣﻮزش از راه دور‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﺪ‪.‬‬
‫و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي آﻣﻮزش از راه دور و وﯾﺪﺋﻮﯾﯽ ﻧﯿﺰ ﭼﻨﺪﯾﻦ دﻫﻪ ﺑﮑﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ ‪ .‬اﻣﺮوزه ﮐﻪ ﻓﻨﺎوري‬
‫دﭼﺎر ﺗﮑﺎﻣﻞ و ﺗﺤﻮل ﺷﺪه اﺳﺖ اﺑﺰارﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ را اﺑﺪاع ﻣﯽ ﮐﻨﺪﮐﻪ اﻣﮑﺎن ﯾﺎدﮔﯿﺮي از راه دور را ﻓﺮاﻫﻢ‬
‫آورﻧﺪ ‪ .‬اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ و وﯾﺪﺋﻮ ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ و اﺑﺰارﻫﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ ﮐﻪ در ﻣﺤﯿﻂ ﻫﺎي ﮐﻼﺳﯽ ﺑﺼﻮرت ﺳﻔﺎرﺷﯽ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﻧﺪ ‪ ،‬ﯾﺎدﮔﯿﺮي از راه دور را ﮔﺴﺘﺮده و ﮐﻢ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽ آورﻧﺪ ‪ .‬ﯾﺎدﮔﯿﺮي از راه دور در ﭼﻨﺪ‬
‫دﻫﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن ﺑﻪ ﯾﮏ ﺑﺨﺶ اﺳﺎﺳﯽ و ﺑﻨﯿﺎدي در آﻣﻮزش ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ .‬ﺷﻬﺮت‬
‫اﯾﻦ ﻧﻮع ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﺑﻪ ﻃﻮر روز اﻓﺰون در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ اﺳﺖ ‪ DL .‬ﯾﮏ روش ﻏﯿﺮ ﺳﻨﺘﯽ اﺳﺖ ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎل داﻧﺶ‬
‫اﺳﺖ ‪ .‬وﺿﻌﯿﺖ داﻧﺶ آﻣﻮزان در دو دﻫﻪ اﺧﯿﺮ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﮐﺮده اﺳﺖ ‪ .‬ﻫﻤﯿﻦ ﮐﻪ رﺷﺘﻪ اﻗﺘﺼﺎد و ﻣﺴﺎﺋﻞ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ‬
‫اﻗﺘﺼﺎدي در آﻣﻮزش ﭘﯿﺪا ﺷﺪ‪ ،‬داﻧﺶ آﻣﻮزان در ﺣﺎل ﺗﮑﻤﯿﻞ ﺗﺤﺼﯿﻼت ﺧﻮد در داﻧﺸﮕﺎه ﻫﺎ و ﺑﻪ ﺷﯿﻮه ﻫﺎي ﻏﯿﺮ‬
‫ﺳﻨﺘﯽ ﺑﻮدﻧﺪ ‪ .‬ﻫﺰاران ﺳﺎزﻣﺎن آﻣﻮزﺷﯽ در ﺳﺮاﺳﺮ دﻧﯿﺎ ‪ DL‬را اراﺋﻪ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ ‪ .‬آﻣﻮزش ﻣﺴﺘﻤﺮ و ﻣﺪاوم از ﻃﺮﯾﻖ‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي آﻣﻮزش از راه دور ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﻣﯽ ﺷﺪ و اﯾﻦ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺑﺴﯿﺎر از رﺷﺘﻪ ﻫﺎي ﺗﺨﺼﺼﯽ اﺳﺖ از‬
‫ﭘﺰﺷﮑﯽ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ )ﻣﻮرﯾﺲ ‪.(2003‬‬
‫در اواﯾﻞ ﺳﺎل ‪ 2003‬ﺣﺪود ‪ 350000‬داﻧﺶ آﻣﻮزان در دوره ﻫﺎي ﮐﺎﻣﻼً آﻧﻼﯾﻦ ﺛﺒﺖ ﻧﺎم ﮐﺮدﻧﺪو اﯾﻦ آﻣﺎر ﺑﻪ‬
‫ﻃﻮر روزاﻧﻪ در ﺣﺎل اﻓﺰاﯾﺶ اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﺎ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ آﺛﺎر ﮐﺘﺒﯽ و ﭼﺎﭘﯽ در ﺳﺎل ‪ 2004‬ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪ ﮐﻪ آﻣﻮزش از راه‬
‫دور ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻬﻢ اﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﺸﻮرﻫﺎي ﺟﻬﺎن ﺳﻮم ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ از اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ ‪ ،‬ﺗﻠﻔﻦ ‪ ،‬ﻣﺎﻫﻮاره ‪،‬‬
 ‫‪379‬‬ ‫ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮔﺮوﻫﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻫﻔﺘﻢ‬

‫رادﯾﻮ و ﺗﻠﻮزﯾﻮن ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎل داﻧﺶ ﺑﻮﯾﮋه در ﺳﻄﻮح اﺑﺘﺪاﯾﯽ و ﻣﺘﻮﺳﻄﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ‪ .‬و در ﺑﺴﯿﺎر از‬
‫ﮐﺸﻮرﻫﺎي در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ ‪ ،‬دوﻟﺖ ﻫﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ دﯾﺠﯿﺘﺎل را ﺗﻨﻈﯿﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺮاي ﺷﻬﺮوﻧﺪان ﻣﻨﺎﺑﻊ‬
‫آﻣﻮزﺷﯽ ارزان ﻗﯿﻤﺘﯽ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪.‬ﻣﺎﻧﻨﺪﺗﮕﺰاس ‪ ،‬ﺣﺘﯽ زﺑﺎن ﻻﺗﯿﻦ ﻫﻢ ﺑﺼﻮرت آن ﻻﯾﻦ آﻣﻮزش داده ﻣﯽ‬
‫ﺷﻮده ‪.‬‬
‫اﮐﺜﺮ ﻣﺮاﮐﺰ داﻧﺸﮕﺎﻫﯽ ﻣﻬﻢ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﯾﺎدﮔﯿﺮي از راه دور رﺿﺎﯾﺖ ﺑﺨﺸﯽ را اراﺋﻪ‬
‫ﻣﯽ دﻫﻨﺪ ‪ .‬ﺻﺪﻫﺎ داﻧﺸﮕﺎه در آﻣﺮﯾﮑﺎ در ﻫﺰاران رﺷﺘﻪ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ دوره ﻫﺎي ‪ DL‬را ارﺋﻪ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ ‪ .‬ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً ﻫﻤﻪ‬
‫رﺷﺘﻪ ﻫﺎي ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ و اﮐﺜﺮ رﺷﺘﻪ ﻫﺎي ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ ارﺷﺪ ﻋﺮﺿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬ﺑﯿﺶ از ﺻﺪ ﻓﻮق ﻟﯿﺴﺎﻧﺲ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ‬
‫ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ آﻣﻮزش از راه دور و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي دﮐﺘﺮا وﺟﻮد دارد ‪ .‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ از ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎي ﺳﻨﺘﯽ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﺳﺎزﻣﺎن‬
‫ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ داﻧﺸﮕﺎه ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﺟﻮﻧﺰ – ﯾﮏ ﻣﺤﻮﻃﻪ ‪ /‬ﻓﻀﺎي ﻣﺠﺎزي اﺳﺖ – ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬ﺑﺮاي‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ در اﯾﻦ ﺑﺎره ﺳﺎﯾﺖ ﻫﺎي زﯾﺮ را ﺑﺮرﺳﯽ ﮐﻨﯿﺪ ‪:‬‬
‫‪Peterson.com , Ecollege .com‬‬
‫‪www.icdl.open.ac.uk/icdl/‬‬
‫و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ‪:‬‬
‫رﮐﻮ )‪ ، (2-3‬رﯾﻔﯽ )‪ ، (2-3‬ﺑﺮوﮐﯽ )‪ ، (2-1‬ﺑﺎك )‪ (2001‬و ﮔﯿﻠﺒﺮت )‪(2001‬‬
‫ﺑﻌﻨﻮان ﯾﮏ ﻧﻤﻮﻧﻪ از ﯾﮏ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻓﻮق ﻟﯿﺴﺎﻧﺲ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ اﺟﺮاﯾﯽ در داﻧﺸﮕﺎه ﺟﻮرﺟﯿﺎ ‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ ‪ 7/16‬را ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﮐﻨﯿﺪ ﺑﺮاي ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺗﺠﺮﺑﯿﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ درﺑﺎره اﯾﻦ دوره ﻫﺎي ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ در ﻣﺤﯿﻂ ﻫﺎي‬
‫آﻧﻼﯾﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ زﯾﺮ را ﺑﺮﺳﯽ ﻧﻤﺎﺋﯿﺪ ‪.‬‬
‫دﻻر )‪ ، (2000‬اﺳﮑﻞ )‪ (2000‬و وارﻧﺎك )‪. (2000‬‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎي آﻣﻮزﺷﯽ ﺑﺮاي ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﺑﺎ داﻧﺸﮕﺎه ﻫﺎ در زﻣﯿﻨﻪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ و دوره ﻫﺎي ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ‬
‫ﮔﺮاﯾﺶ و ﺗﻤﺎﯾﻞ زﯾﺎدي دارﻧﺪ ‪ .‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ‪ UGA/IBM‬در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ‪ 7/16‬ذﮐﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻣﺜﺎل ﺧﻮﺑﯽ‬
‫اﺳﺖ ‪ .‬ﮔﻮدرﯾﺞ )‪ (2002‬ﺗﻮﺿﯿﺢ ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ ﭼﻄﻮر ‪ IBM‬و ﻣﺎﯾﮑﺮوﺳﺎﻓﺖ ﺑﺎ ﭼﻨﺪﯾﻦ داﻧﺸﮕﺎه ﻣﻄﺮح دوره ﻫﺎي‬
‫ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ ارﺷﺪ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ آﻣﯿﺰ را ﺳﺎزﻣﺎن دﻫﯽ ﮐﺮده ﻧﺪ ‪ .‬ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ ﺟﻨﺮال ﻣﻮﺗﻮرز در ﯾﮑﯽ از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ‪MBA‬‬
‫)ﻓﻮق ﻟﯿﺴﺎﻧﺲ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ( ﺑﺎ داﻧﺸﮕﺎه ﮐﺎردﯾﻦ ﺷﺮﯾﮏ ﺷﺪ ‪ .‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي آﻣﻮزش از راه دور ﻣﺰﯾﺖ ﻫﺎي‬
‫زﯾﺎدي دارد اﻣﺎ ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ ﻋﯿﻮب و ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ زﯾﺎدي ﻫﻢ دارد ‪.‬‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ‪7/15‬‬

‫آﻣﻮزش از راه دور – دوﺑﺎره ؟‬

‫در ﺳﺎل ‪ ، 1980‬ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﯿﻢ ﮐﻪ ﺑﻌﻨﻮان ﯾﮏ اﺳﺘﺎدﯾﺎر داﻧﺸﮕﺎه ﻓﻨﻮدﯾﺴﺖ ﺟﻨﻮﺑﯽ )‪ (SMU‬ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻪ ﮐﺎر ﺷﻮم ‪.‬‬
‫در ﻃﻮل ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪم ﮐﻪ ﺣﺪود ﻧﯿﻤﯽ از ﺗﺪرﯾﺲ ﻣﻦ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺼﻮرت آﻣﻮزش از راه دور از ﻃﺮﯾﻖ ﺷﺒﮑﻪ‬
 ‫‪380‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫‪ TAGER‬ﺑﺎﺷﺪ – ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪار ﺑﺴﺘﻪ ﮐﻪ ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً ﺗﻤﺎم ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﺳﻄﺢ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ ارﺷﺪ در رﺷﺘﻪ ﻫﺎي‬
‫ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ را اﻧﺠﺎم ﻣﯽ دﻫﺪ ‪ TAGER‬ﮐﻪ از ﺳﺎل ‪ 1964‬ﻓﻌﺎل ﺷﺪه ‪ ،‬ﯾﮏ ﮐﻨﺴﺮﺳﯿﻮم از ﭘﻨﺞ ﻣﺮﮐﺰ داﻧﺸﮕﺎﻫﯽ و‬
‫ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺷﺮﮐﺖ در رﺷﺘﻪ ﻫﺎي ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ را اﻧﺠﺎم ﻣﯽ دﻫﺪ ‪ ، TAGER‬از داﻧﺸﮕﺎه ﻫﺎ در ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎي ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎ‬
‫ﭘﺨﺶ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬ﺳﯿﮕﻨﺎل ﻫﺎي ﺻﻮﺗﯽ و ﺗﺼﻮﯾﺮي از ﻃﺮﯾﻖ اﻣﻮاج ﻣﺪار ﺑﺴﺘﻪ ارﺳﺎل ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬ﺷﺮﮐﺖ ﻣﻮﻇﻒ‬
‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﻼس رﺳﺎﻧﻪ اي ﺗﻬﯿﻪ ﻧﻤﺎﯾﺪ ﺑﻪ اﻓﺮاد اﺟﺎزه ﺷﺮﮐﺖ ﺑﺪﻫﺪ ‪ .‬در ﻣﺤﻮﻃﻪ داﻧﺸﮕﺎه ‪ 4‬اﺳﺘﻮدﯾﻮي ﮐﻼس‬
‫وﺟﻮد دارن ﮐﻪ ﻫﺮ ﮐﺪام ﺑﻪ دو دورﺑﯿﻦ ﻣﺠﻬﺰ ﺷﺪه اﻧﺪ ‪ .‬زﻣﺎن رﻓﺖ و آﻣﺪ داﻧﺶ اﻣﻮزان ﮐﻤﺘﺮ ﻣﯽ ﺷﺪ ‪ ،‬در‬
‫ﺣﺎﻟﯿﮑﻪ داﻧﺸﮕﺎه ﺑﺪون ﻧﯿﺎز ﺑﻪ اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﻀﺎي ﮐﻼس ﻫﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ اﻧﺪازه ﮐﻼس ﻫﺎ را زﯾﺎد ﮐﻨﻨﺪ و ﻣﻬﻤﺘﺮ اﯾﻨﮑﻪ‬
‫داﻧﺶ آﻣﻮزان ﺑﺎ اﻧﮕﯿﺰه ﺗﺮ و در ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻﯾﯽ را ﻧﯿﺰ ﺟﺬب ﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬در ﺳﺎل ‪ 1978‬اﯾﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﺎﻓﺖ و ﺷﺎﻣﻞ‬
‫ﻧﻮارﻫﺎي وﯾﺪﺋﻮﯾﯽ ﺷﺪ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ از ﻫﺮ ﺟﺎي دﻧﯿﺎ آن ﻫﺎ را ﭘﺴﺖ ﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬در اواﺳﻂ ده ‪ SUM ، 1980‬ﺑﻪ‬
‫داﻧﺸﮕﺎه ﻓﻨﺎوري ﻣﻠﯽ )‪ ( NTU‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي آﻣﻮزﺷﯽ ﺧﻮد را ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﮐﺮد اﻣﺎ ﺑﺮاي داﻧﺶ آﻣﻮزان‪ B‬ﻧﯿﻤﻪ وﻗﺖ‬
‫ارﺗﻘﺎء داد ‪ /‬ﺑﻬﺒﻮد ﺑﺨﺸﯿﺪ ‪ .‬زﻣﺎن زﯾﺎدي ﻃﻮل ﻧﮑﺸﯿﺪ ﺗﺎ ﻣﻦ ﻓﻬﻤﯿﺪم ﮐﻪ ﺳﺎﻋﺎت اداره ﺗﻠﻔﻦ ﻻزم اﺳﺖ و اﯾﻨﮑﻪ‬
‫ﮐﻼس ﺑﺮاي آﻣﺎده ﺷﺪن ﺑﻪ زﻣﺎن ﺧﯿﻠﯽ زﯾﺎدي ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ اﺳﺖ ‪ .‬ﻣﺰاﯾﺎي دﯾﮕﺮ ﻫﻢ وﺟﻮد داﺷﺘﻨﺪ ‪ ،‬ﻋﻀﻮ ﻫﯿﺄت‬
‫ﻋﻠﻤﯽ در ﺻﻮرﺗﯿﮑﻪ ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺖ در ﮐﻼس ﺷﺮﮐﺖ ﮐﻨﺪ ‪ ،‬ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ ﺧﻮد را ﭘﯿﺸﺎﭘﯿﺶ اراﺋﻪ ﻣﯽ ﮐﺮد ‪ .‬ﻣﻦ داﻧﺶ‬
‫آﻣﻮزان را از روي ﺻﺪاﯾﺸﺎن ﺗﺸﺨﯿﺺ ﻣﯽ دادم ﺗﺎ آﻧﺠﺎﺋﯿﮑﻪ وﻗﺘﯽ ﺑﻪ دﻓﺘﺮم ﻣﯽ آﻣﺪﻧﺪ آن ﻫﺎ را ﻣﯽ ﺷﻨﺎﺧﺘﻢ ‪ .‬ﺑﻪ‬
‫ﻧﻈﺮ ﻣﯽ رﺳﺪ ﮐﻪ اﻣﺮوزه اﯾﻦ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﻗﺪﯾﻤﯽ و از ﻣﺪ اﻓﺘﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﺴﯿﺎري از دروس ﻧﮑﺎت و‬
‫ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﺗﺤﻘﯿﻘﯽ ﮐﻪ ﻣﻦ اﻣﺮوزه در ﻣﻘﺎﻻت ﯾﺎدﮔﯿﺮي از راه دور ﻣﯽ ﺑﯿﻨﯿﻢ ‪ ,‬ﻣﺸﺎﺑﻪ آﻧﻬﺎﯾﯽ ﻫﺴﺘﺪ ﮐﻪ در اواﯾﻞ‬
‫دﻫﻪ ‪ 1980‬ﺗﺠﺮﺑﻪ ﮐﺮدم ‪ ،‬ﯾﺎد ﮔﺮف‪j‬م وﯾﺎ ﺗﻮﺳﻌﻪ دادم ‪ .‬ﻣﻨﺒﻊ ﭼﯽ آروﻧﺴﻮن‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ‪7/16‬‬

‫ﻓﻮق ﻟﯿﺴﺎﻧﺲ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ )‪ (MBA‬از ﻃﺮﯾﻖ ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ‬

‫داﻧﺸﮕﺎه ﺟﻮرﺟﯿﺎ و ‪ PWC‬ﮐﻪ در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺨﺸﯽ از ‪ IBM‬اﺳﺖ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ﺗﺎ در‬
‫ﻃﺮاﺣﯽ ﯾﮏ ﮔﻮﻧﻪ ﺟﺪﯾﺪ از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻓﻮق ﻟﯿﺴﺎﻧﺲ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ را ﭘﯿﺸﮕﺎم ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬اﯾﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ دو ﺳﺎﻟﻪ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ‬
‫اﺳﺖ از ﻓﺎﺻﻠﻪ ‪ ،‬ﮐﻼس و ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﮔﺮوﻫﯽ دروس ﺗﺠﺎري و ﻓﻨﯽ اﯾﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺑﺎ ﻫﻤﻪ اﻓﺮادﯾﮑﻪ ﺛﺒﺖ ﻧﺎم ﻧﻤﻮده و‬
‫ﺑﻪ ﻣﺪت دو ﻫﻔﺘﻪ ﺑﺮاي ﺑﺎزدﯾﺪ از ﻣﺤﻮﻃﻪ داﻧﺸﮕﺎه و ﻣﻼﻗﺎت اﻋﻀﺎي ﻫﯿﺌﺖ ﻋﻠﻤﯽ و ﺷﻨﺎﺧﺖ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ آﻣﺪه اﻧﺪ ‪،‬‬
‫آﻏﺎز ﻣﯽ ﮔﺮدد ﭘﺲ از ﻫﻔﺘﻪ اول ‪ ،‬داﻧﺶ آﻣﻮزان ﺑﻪ ﮔﺮوﻫﻬﺎي ‪ 5‬ﻧﻔﺮه ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ و ﺑﻘﯿﻪ ﺳﺎل ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ را ﺑﺎ‬
‫ﻫﻢ ﮔﺮوﻫﯽ ﻫﺎﯾﺸﺎن ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬ﮔﺮوه ﻗﺮار دادي ﻣﯽ ﻧﻮﯾﺴﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺘﻬﺎﯾﺸﺎن راﻣﺸﺨﺺ ﮐﻨﻨﺪ ﻣﺜﻞ ﻣﯿﺰان‬
‫زﻣﺎن ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ ﻫﺎ و ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ اﻧﺠﺎم ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﮔﺮوﻫﯽ ﭘﺲ از ﻣﺤﺮوﻣﯿﺖ دو ﻫﻔﺘﻪ اي – ﻣﺸﺎوران ﺑﻪ ﺳﺮ ﮐﺎر‬
 ‫‪381‬‬ ‫ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮔﺮوﻫﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻫﻔﺘﻢ‬

‫ﺧﻮد ﺑﺮ ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ ‪ .‬ﻫﺮ ﻫﻔﺘﻪ آﻧﻬﺎ از ﻃﺮﯾﻖ وب ﺑﻪ ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ ﻫﺎي از ﭘﯿﺶ ﺿﺒﻂ ﺷﺪه ﮔﻮش ﻣﯽ دﻫﻨﺪ و ﺗﮑﺎﻟﯿﻒ‬
‫ﺧﻮاﻧﺪﻧﯽ را ﺑﻄﻮر ﻫﻔﺘﻪ اي ﮐﺎﻣﻞ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ‪ .‬ﮔﺮوه ﻫﺎ در ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ ﻫﺎي ﻻزم ﺷﺮﮐﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬ﻫﺮ ﻧﯿﻢ ﺳﺎل‬
‫ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ‪ ،‬داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن در داﻧﺸﮕﺎه ﺟﻮرﺟﯿﺎ ﺑﺮاي ﯾﺎدﮔﯿﺮي از ﻃﺮﯾﻖ ﺳﺎﯾﺖ ﺑﻪ ﻣﺪت ﯾﮏ ﻫﻔﺘﻪ ﻣﺠﺪداً ﮔﺮوه ﺑﻨﺪي‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻣﺸﮑﻼت ﻣﺤﺘﻮاﯾﯽ و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺑﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﺗﻤﺎم وﻗﺖ ﺳﻨﺘﯽ دارد و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺎﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﻧﯿﻤﻪ‬
‫وﻗﺖ ﻋﺎدي ﻧﯿﺰ ﻣﺸﮑﻼﺗﯽ دارد ‪ .‬زﻣﺎﻧﯿﮑﻪ اﯾﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺷﺮوع ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﮐﺮد ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ‪ MBA‬ﯾﺎدﮔﯿﺮي از راه‬
‫دور در ﺣﺎل ﭘﯿﺪاﯾﺶ و ﺗﮑﺎﻣﻞ ﺑﻮدﻧﺪ ‪ .‬اﯾﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ‪ ،‬ﺷﺮاﯾﻄﯽ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن‬
‫ﻣﺰاﯾﺎي ﻫﺮ دو ﻧﻮع ﯾﺎدﮔﯿﺮي ‪ ،‬ﯾﺎدﮔﯿﺮي در ﻣﺤﯿﻂ داﻧﺸﮕﺎﻫﯽ و ﯾﺎدﮔﯿﺮي در ﻣﺤﯿﻂ آﻣﻮزش از راه دور را ﮐﺴﺐ‬
‫ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ‪ .‬ﯾﮏ ﻣﺰﯾﺖ دﯾﮕﺮ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ از ﺑﻬﺎر ﺳﺎل ‪ ، 2003‬ﺗﺨﺘﻪ ﺳﯿﺎه در دوره ﻫﺎي ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ داﻧﺸﮑﺪه‬
‫ﺗﺮي ‪ ،‬ﯾﮏ درس اﻓﺰار اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻣﯽ آﯾﺪ ‪ .‬دوره ﻫﺎي ﺳﻨﺘﯽ از ﺑﻌﻀﯽ از وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎي درس اﻓﺰارﻫﺎ ﺑﻪ‬
‫ﻣﻨﻈﻮر ارﺗﻘﺎء ﻣﺤﯿﻂ ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ‪.‬‬

‫ﻧﻘﺎط ﻗﻮت ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي آﻣﻮزش از راه دور‬

‫‪ ‬ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﻫﻢ ﺑﺎ ﻟﻮازم و وﺳﺎﯾﻞ ﺳﻨﺘﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺎﺷﺪ و ﻫﻢ ﺑﺎ اﻣﮑﺎﻧﺎت دﯾﮕﺮ‬
‫‪ ‬ﭼﺎرﭼﻮب زﻣﺎﻧﯽ اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﯾﺮ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻫﺎي آﻣﻮزﺷﯽ را ﺑﺮاي ﺑﺴﯿﺎري اﻓﺮاد ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ آورد از‬
‫ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺪﯾﺮان ﻋﺎﻟﯽ رﺗﺒﻪ و ﻣﺪﯾﺮان اﺟﺮاﯾﯽ‬
‫‪ ‬ﻧﯿﺎزي ﻧﯿﺴﺖ ﮐﻪ داﻧﺶ اﻣﻮزان ﺷﻐﻞ ﺧﻮد را از دﺳﺖ ﺑﺪﻫﻨﺪ‬
‫‪ ‬دﺳﺘﺮﺳﯽ در ﻫﺮ زﻣﺎن وﻣﮑﺎﻧﯽ اﺳﺖ‬
‫‪ ‬ﮐﻼس ﻫﺎي آﻧﻼﯾﻦ ﻣﻬﺎرﺗﻬﺎي ﺧﺎﺻﯽ را آﻣﻮزش ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬اﻃﻼﻋﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮي را ﻣﯽ ﺗﻮان در اﺧﺘﯿﺎر اﻓﺮاد ﻗﺮار داد‪.‬‬
‫‪ ‬زﻣﺎن ارﺗﺒﺎط داﻧﺶ آﻣﻮز ‪ /‬اﻋﻀﺎي ﻫﯿﺌﺖ ﻋﻠﻤﯽ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ ‪.‬‬
‫‪ DL ‬ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﻣﺪاوم و ﻣﺴﺘﻤﺮ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺗﻮﺟﻪ و ﺗﻤﺮﮐﺰ ﻻزم ﻧﯿﺴﺖ و ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ راﺣﺘﯽ آن را ﮐﻨﺘﺮل ﮐﺮد ‪.‬‬
‫‪ ‬ﻃﺮز ﺗﻔﮑﺮ و ﻧﮕﺮش داﻧﺶ آﻣﻮزان ﻫﻤﮕﺎم ﺑﺎ آﺷﻨﺎ ﺷﺪن آﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﻓﻨﺎوري ﺗﻮﺳﻌﻪ و رﺷﺪ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ ‪.‬‬
‫‪ ‬اﻓﺮاد ﻧﺸﺎن ﻣﯿﺪﻫﻨﺪ ﮐﻪ در اﻣﺮ ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﻫﺎي ﻣﺜﺒﺘﯽ داﺷﺘﻪ اﻧﺪ ‪.‬‬
‫‪ ‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ اﺛﺮات )ﻧﻤﺮات ﺑﺎﻻ در آزﻣﻮن ﺳﻄﻮح ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﺑﺎﻻ( در دوره ﻫﺎي آﻧﻼﯾﻦ‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ )دﻻر ‪ 2000 ،‬و رﯾﺪ ‪(1999 ،‬‬
‫‪ ‬داﻧﺶ آﻣﻮزان ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﺳﻔﺮﻫﺎي ﮐﺎري ﺷﺎن اداﻣﻪ دﻫﻨﺪ ‪.‬‬
‫‪ ‬ﻓﻨﺎوري ﺟﺪﯾﺪ ﺑﺎ ﻗﯿﻤﺘﯽ ارزان در اﺧﺘﯿﺎر اﻓﺮاد زﯾﺎدي ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‬
 ‫‪382‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫‪ ‬اﯾﻦ ﮐﻼس ﻫﺎ ﻫﺰﯾﻨﻪ اﻧﺪﮐﯽ دارﻧﺪ‬

‫‪ ‬ﻣﻮاد درﺳﯽ ﺛﺎﺑﺖ و ﭘﺎﯾﺪار ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪.‬‬
‫‪ ‬ﻓﻨﺎوري ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ دوره ﻫﺎي ﻣﺒﺎﺣﺜﻪ را ﻣﺜﻞ دوره ﻫﺎي ﻓﻨﯽ اداره وﮐﻨﺘﺮل ﮐﻨﺪ‬

‫ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي آﻣﻮزش از راه دور‬

‫‪ ‬ﺗﻌﺎﻣﻼت اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻣﺤﺪودﺗﺮي در اﯾﻦ روش وﺟﻮد دارد )ﻧﺒﻮد ﺟﻠﺴﺎت رودرو(‬
‫‪ ‬ﻣﺸﮑﻼت ارﺗﺒﺎﻃﯽ وﺟﻮد دارد )ﻣﺨﺼﻮﺻﺎً در اﺳﺘﻔﺎده از وﯾﺪﺋﻮ(‬
‫‪ ‬داﻧﺶ اﻣﻮزان ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﺑﺎﺷﻨﺪو در ﺧﻮد اﻧﮕﯿﺰه اﯾﺠﺎد ﮐﻨﻨﺪ‬
‫‪ ‬داﻧﺶ اﻣﻮزان ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻬﺎرت ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ زﻣﺎن ﻣﻮﺛﺮ را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‬
‫‪ ‬ﮐﻼس ﻫﺎي آن ﻻﯾﻦ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ اﺟﺮاﯾﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪.‬‬
‫‪ ‬آﻣﺎدﮔﯽ اﻋﻀﺎي ﻫﯿﺌﺖ ﻋﻠﻤﯽ و زﻣﺎن اﻧﺘﻘﺎل ﺑﯿﺸﺘﺮ از دوره ﻫﺎي ﺳﻨﺘﯽ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ ‬دوره ﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ دوﺑﺎره ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﻣﮑﺎﻧﯿﺰم ﻫﺎي ارﺋﻪ ﺑﺮاي اراﺋﻪ ﻣﻮﺿﻮع را ﺑﮑﺎر ﮔﯿﺮﻧﺪ ‪.‬‬
‫‪ ‬ﭘﺎداش ﻫﺎي اﺿﺎﻓﯽ ‪ /‬ﻣﺎزاد ﺑﺮاي ﻫﯿﺌﺖ ﻋﻠﻤﯽ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ زﯾﺮا ﺗﻼش ﻫﺎي زﯾﺎدي ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﻫﯿﺌﺖ ﻋﻠﻤﯽ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ آﻣﻮزش ﺧﺎص در زﻣﯿﻨﻪ ﺷﯿﻮه ﻫﺎي اﻣﻮزﺷﯽ ﻣﻮﺛﺮ و در زﻣﯿﻨﻪ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﻣﯽ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫‪ ‬داﻧﺶ آﻣﻮزان ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﺑﻪ آﻣﻮزش ﺧﺎص در زﻣﯿﻨﻪ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬دوره درﺳﯽ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﯾﮏ زﯾﺮﺑﻨﺎي ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﻗﺎﺑﻞ اﻋﺘﻤﺎد اﺳﺖ ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ‪ :‬ﺳﺨﺖ اﻓﺰار و ﯾﮏ‬
‫ﮐﺎرﻣﻨﺪ آﻣﻮزش دﯾﺪه‬
‫‪ ‬داﻧﺶ آﻣﻮز ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ ﺑﯿﺸﺘﺮي ﺑﺮ ﻋﻬﺪه ﺑﮕﯿﺮد‪.‬‬
‫‪ ‬داﺷﺘﻦ ﻣﻬﺎرت در زﻣﯿﻨﻪ ﻣﻮاد درﺳﯽ رﺗﺒﻪ و درﺟﻪ را ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ ‪ .‬ﺷﯿﻮه ﻫﺎي ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ ﺑﻪ‬
‫ﻣﺪرس اﯾﻦ اﻣﮑﺎن را ﻣﯽ دﻫﻨﺪ ﮐﻪ ﺷﺮﮐﺖ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎ را ﺗﺸﺨﯿﺺ دﻫﻨﺪ ‪ /‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬داﻧﺶ آﻣﻮزان ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺳﺨﺘﯽ ﮐﺎر ﮐﻨﻨﺪ زﯾﺮا اﯾﻦ ﻫﺎ دروس واﻗﻌﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ و دوره ﻫﺎ و درس‬
‫ﻫﺎي ﻣﮑﺎﺗﺒﻪ اي ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ ‪.‬‬
‫‪ ‬داﻧﺶ آﻣﻮزان ﺑﺎﯾﺪ ﮐﺎﻣﻼً ﻣﻨﻈﻢ و ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬داﻧﺶ آﻣﻮزان ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺘﻌﻬﺪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‬
‫‪ ‬اﯾﻦ ﮐﻼﺳﻬﺎ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻓﻨﯽ ﻣﯿﺒﺎﺷﻨﺪ ‪.‬‬
 ‫‪383‬‬ ‫ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮔﺮوﻫﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻫﻔﺘﻢ‬

‫درس اﻓﺰارﻫﺎي ﯾﺎدﮔﯿﺮي از راه دور‬

‫ﺻﺪﻫﺎ ﺑﺴﺘﻪ ﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎي درﺳﯽ ﺑﺮاي ﯾﺎدﮔﯿﺮي از راه دور وﺟﻮد دارد ‪ .‬اﯾﻦ ﻃﯿﻒ وﺳﯿﻊ از ﻟﻮﺗﻮس ﻧﻮت‬
‫‪ groove ، interwise , Microsoft netmeeting‬ﻣﮑﺎن اﻓﺰار ‪ webex ،‬و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﮔﺮوﻫﯽ ﮔﺮﻓﺖ ﺗﺎ ﻧﺮم‬
‫اﻓﺰارﻫﺎي درﺳﯽ وﯾﮋه و ﺧﺎص از ﺗﺨﺘﻪ ﺳﯿﺎه ﻣﻌﺮوف و ‪ webCT vista‬و ﺣﺘﯽ ﺗﺎ ﻣﺤﯿﻂ ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﻟﻮﺗﻮس ﻧﻮت‬
‫وﮐﻼس ﻣﺠﺎزي ﻣﮑﺎن اﻓﺰار ‪ .‬ﺗﺨﺘﻪ ﺳﯿﺎه درس اﻓﺰاري ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪ اﺳﺖ ‪ B.‬در اﯾﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺑﺮاي ﺗﻌﺎﻣﻞ اﻓﺮاد از‬
‫ﻃﺮﯾﻖ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﮔﺮوه ﻫﺎ ‪ ،‬ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺑﺤﺚ و ﮐﻼس ﻫﺎي ﻣﺠﺎزي ‪ ،‬ﻣﺒﺎدﻟﻪ اﺳﻨﺎد و ﻣﺪارك ‪ ،‬اﯾﻤﯿﻞ ﺑﯿﻦ داﻧﺶ آﻣﻮزان‬
‫و ﺣﺘﯽ ﻫﯿﺌﺖ ﻋﻠﻤﯽ وداﻧﺶ آﻣﻮزان و ارﺳﺎل ﺗﮑﺎﻟﯿﻒ و ﺑﺎزﺧﻮرد ‪ ،‬از ﺗﺨﺘﻪ ﺳﯿﺎه اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ ﻫﺎ ‪،‬‬
‫ﯾﺎدداﺷﺖ ﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ درﺳﯽ و ﻫﻤﻪ ﻣﻮاد درﺳﯽ و ﺟﺰوات ﺑﺮ روي ﺗﺨﺘﻪ ﺳﯿﺎه ﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬
‫آزﻣﻮن ﻫﺎي آن ﻻﯾﻦ ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎً ﻃﺮاﺣﯽ و ﺑﻄﻮر اﺗﻮﻣﺎﺗﯿﮏ اداره ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬اﯾﻦ ﺳﻮاﻻت ﺑﺼﻮرت ﺻﺤﯿﺢ ‪/‬ﻏﻠﻂ ‪،‬‬
‫ﭼﻨﺪ ﮔﺰﯾﻨﻪ اي ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﮐﺮدن )ﺑﻪ ﻫﻢ وﺻﻞ ﮐﺮدن( ﭘﺎراﮔﺮاف ﻧﻮﯾﺴﯽ اﺳﺖ ‪ .‬ﻧﺘﺎﯾﺞ آزﻣﻮن ﻧﯿﺰ ﺑﻄﻮر ﺧﻮدﮐﺎر‬
‫ﺛﺒﺖ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬ﻧﻤﺮه دﻫﯽ آن ﻻﯾﻦ اﯾﻦ اﻣﮑﺎن را ﺑﻪ ﻣﺪرس ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ ﻫﻤﻪ ﻧﻤﺮات را وارد ﮐﻨﻨﺪ و ﺑﻄﻮر‬
‫ﺧﻮدﮐﺎر ﺑﻪ داﻧﺶ آﻣﻮزان ﮔﺰارش دﻫﻨﺪ )ﺑﻄﻮر ﺧﺼﻮﺻﯽ( در ﭘﺎﯾﺎن ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﯾﮏ درس از درس‬
‫دﯾﮕﺮي ﮐﭙﯽ و ﻧﺴﺨﻪ ﺑﺮداري ﺷﻮد ﮐﻪ در اﯾﻨﺼﻮرت ﻧﯿﺎزي ﺑﻪ ﭘﺴﺖ ﮐﺮدن دوﺑﺎره و ﺑﺼﻮرت دﺳﺘﯽ ﻣﺪارك‬
‫واﺳﻨﺎد ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺟﯽ آروﻧﺴﻮن در ﻫﻤﻪ ﮐﻼس ﻫﺎﯾﺶ از اﯾﻦ ﺷﯿﻮه اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﺗﺼﻮﯾﺮ ‪ 7/4‬را ﻣﺸﺎﻫﺪه‬
‫ﮐﻨﯿﺪ ‪.‬ﮐﻼس درس ﻣﺠﺎزي ‪ Iearnlinc‬و ‪ Inter wise‬ﺑﻪ ﻣﺪرﺳﺎن آﻧﻼﯾﻦ اﯾﻦ اﻣﮑﺎن را ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از‬
‫وﺳﺎﯾﻞ ﭼﻨﺪ رﺳﺎﻧﻪ اي و ﻣﺤﺘﻮاﯾﯽ در وب ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﮐﻼس را اداره و ﮐﻨﺘﺮل ﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﻣﮑﺎن ﻣﺒﺎدﻟﻪ‬
‫ﮐﺎرﺑﺮدي ‪ ،‬دﺳﺖ ﺑﻠﻨﺪ ﮐﺮدن اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﺑﺮاي ﭘﺎﺳﺦ دادن و وﯾﮋﮔﯽ دﯾﮕﺮ ﻧﯿﺰ ﻓﺮاﻫﻢ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻣﻌﻠﻢ اﺟﺎزه ﻣﯽ‬
‫دﻫﺪ ﻧﮕﺎﻫﯽ ﺑﻪ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ روﻣﯿﺰي داﻧﺶ آﻣﻮزان ﻧﯿﺰ ﺑﯿﻨﺪازد ‪ .‬از رواﺑﻂ از ﭘﯿﺶ ﺿﺒﻂ ﺷﺪه و ﯾﺎ ﺗﻌﺎﻣﻼت ﺻﻮﺗﯽ و‬
‫ﺗﺼﻮﯾﺮي ﯾﮏ ﻃﺮﻓﻪ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺗﻌﺎﻣﻼت ﺻﻮﺗﯽ دو ﻃﺮﻓﻪ در ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ ﻫﺎي ﺻﻮﺗﯽ ﻧﯿﺰ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻬﺮه ﺑﺮد ‪.‬‬
‫‪ Testline‬اﻣﮑﺎن آزﻣﻮن ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺟﺎﻣﻊ راﻧﯿﺰ ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ آورد ‪ .‬راﻫﻨﻤﺎي ﺧﺮﯾﺪ اﺑﺰار و ﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎي ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ ﻫﺎ ‪،‬‬
‫ﺟﻠﺴﺎت و ﯾﺎدﮔﯿﺮي از راه دور ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﺻﻮرت آﻧﻼﯾﻦ ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ ‪.‬‬

‫آﻣﻮزش ﮔﺮوﻫﯽ آﻧﻼﯾﻦ‬

‫ﺑﺴﯿﺎري از ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ ‪ ،‬ﮐﺎرﻣﻨﺪاﻧﺸﺎن را ﺑﻪ ﺻﻮرت آﻧﻼﯾﻦ آﻣﻮزش ﻣﯽ دﻫﻨﺪ ‪ ،‬ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ در زﻣﯿﻨﻪ ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎي‬
‫ﻧﻮﯾﻦ ﺑﻠﮑﻪ در ﺳﯿﺎﺳﺘﮕﺬارﯾﻬﺎي ‪ ،‬ﺣﻮزه ﻫﺎي ﻓﺮوش و دﯾﮕﺮ زﻣﯿﻨﻪ ﻫﺎ ‪ ،‬ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن از ﻧﻈﺮ زﻣﺎن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ .‬ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎي ﯾﺎدﮔﯿﺮي از ﻃﺮﯾﻖ وب ﺑﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ اﯾﻦ اﻣﮑﺎن را ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ اﻋﻀﺎء وﮐﺎرﮐﻨﺎﻧﺸﺎن را ﺑﻪ‬
‫روز ﮐﻨﻨﺪ ) از ﻃﺮﯾﻖ ﺟﺪﯾﺪﺗﺮﯾﻦ اﺑﺪاﻋﺎت ‪ ،‬ﺳﯿﺎﺳﺖ ﻫﺎ و ﺷﯿﻮه ﻫﺎ ( در ﺳﺎل ‪ 1999‬ﺻﻨﺎﯾﻊ ﺧﺼﻮﺻﯽ ‪ 58‬ﺑﯿﻠﯿﻮن‬
‫دﻻر ﺑﺮاي آﻣﻮزش ﮐﺎرﻣﻨﺪان ﺻﺮف ﮐﺮدﻧﺪ ‪ .‬ﺑﻌﻠﺖ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﺑﺮاي دوره ﻫﺎي ﺗﻌﺎﻣﻠﯽ ﺗﺮ و ارزان ﺗﺮ ‪ ،‬ﯾﺎدﮔﯿﺮي آن‬
‫ﻻﯾﻦ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ ﺑﻪ روش ﻫﺎي اﺟﺮاﯾﯽ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ .‬ﺑﮑﺎر ﮔﯿﺮي ﮐﻼس در ﭼﻨﺪ ﺳﺎل اوﻟﯿﻪ‬
 ‫‪384‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫دوران ﻃﻼﯾﯽ )اﯾﻦ ﻫﺰاره( ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ‪ .‬ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي آﻣﻮزش راﯾﺎﻧﻪ اي ﺣﺪوداً ‪ 50‬درﺻﺪ ﮐﻤﺘﺮ اﺳﺖ از‬
‫ﮐﻼس ﻫﺎي ﺳﻨﺘﯽ و ﺷﺎﻣﻞ ﻫﺰﯾﻨﻬﻪ اي ﺳﻔﺮ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد و ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻫﺎي اﻧﺪازه ﮐﻼس را ﻧﯿﺰ ﻧﺪارد ‪ .‬دوره ﻫﺎي‬
‫آﻧﻼﯾﻦ ﺗﺎ ﺳﺎل ‪ 2002‬ﺑﯿﺶ از ﻧﯿﻤﯽ از ﻫﻤﻪ آﻣﻮزش ﻫﺎ را در ﺑﺮداﺷﺘﻨﺪ ‪ .‬آﻣﻮزش از ﻃﺮﯾﻖ وب ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ‪24‬‬
‫ﺳﺎﻋﺖ در روز اﻧﺠﺎم ﺷﻮد ‪ .‬آﻣﻮزش از ﻃﺮﯾﻖ وب ﺳﺮﯾﻌﺘﺮ وارزان ﺗﺮ از آﻣﻮزش ﮐﻼﺳﯽ اﺳﺖ ‪ IBM .‬ﺗﺨﻤﯿﻦ‬
‫ﻣﯽ زﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺮاي ﻫﺮ ‪ 1000‬ﺳﺎﻋﺖ آﻣﻮزش ﺧﺎرج از ﮐﻼس ﺳﻨﺘﯽ ﻣﺒﻠﻎ ‪ 500000‬دﻻر ﭘﺲ اﻧﺪاز ﻣﯽ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﻣﻮﺳﺴﻪ دادﻫﻬﺎي ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ )‪ (IDC‬ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪﮐﻪ در ﺳﺎل ‪ ، 2003‬درآﻣﺪ ﺣﺎﺻﻞ از ﻓﺮوش ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي‬
‫آﻣﻮزش اﯾﻨﺘﺮﻧﺘﯽ در ﻧﺮخ ﺳﺎﻻﻧﻪ ‪ 46/5‬درﺻﺪ رﺷﺪ ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ ‪ .‬ﯾﺎدﮔﯿﺮي اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﺗﻌﺎﻣﻞ‬
‫دو ﻃﺮﻓﻪ و ﻓﻮري از ﻃﺮﯾﻖ اﺑﺰارﻫﺎي وﯾﺪﺋﻮ ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ و ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ ﺻﻮﺗﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ داﻧﺶ اﻣﻮزان و ﻣﺪرﺳﺎن‬
‫اﻣﮑﺎن ﺑﺮﻗﺮاري ارﺗﺒﺎط و ﺑﺎزﺧﻮرد را ﻣﯽ دﻫﺪ ‪ .‬در ﺑﯿﺸﺘﺮ آﻣﻮزش از ﻃﺮﯾﻖ وب داﻧﺶ اﻣﻮزان ﮐﻼﺳﯽ واﻗﻌﯽ ﯾﺎ‬
‫ﺿﺒﻂ ﺷﺪه را ﻣﯽ ﺑﯿﻨﻨﺪ و ﺷﺮﮐﺖ در ﮐﻼس ﻣﺤﺪود اﺳﺖ ﺑﻪ وارد ﮐﺮدن و ﺛﺒﺖ ﻣﻮارد در ﺗﺎﺑﻠﻮﻫﺎي اﻋﻼﻧﺎت و‬
‫ﺷﺮﮐﺖ در ﻣﺒﺎﺣﺚ از ﻃﺮﯾﻖ اﯾﻤﯿﻞ ‪ 5‬دﻟﯿﻞ ﻣﻬﻢ اﺳﺘﻔﺎده از آﻣﻮزش آﻧﻼﯾﻦ ﺑﻨﺎﺑﺮ ﻧﻈﺮ ﻫﯿﮑﯽ )‪ (2002‬ﻣﻮارد زﯾﺮ‬
‫اﺳﺖ ‪:‬‬
‫‪ .1‬ﭘﺎﺋﯿﻦ آوردن ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎ‬
‫‪ .2‬ﮐﻮﺗﺎه ﮐﺮدن ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﯾﺎدﮔﯿﺮي از ﻧﻈﺮ زﻣﺎن‬
‫‪ .3‬دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﺟﺪﯾﺪ را ﺗﻮﺳﻌﻪ دﻫﯿﺪ‬
‫‪ .4‬ﺑﯿﺸﺘﺮ و ﺑﯿﺸﺘﺮ آﻣﻮزش دﯾﺪن‬
‫‪ .5‬ﮐﺴﺐ ﭘﻮل و درآﻣﺪ از ﻃﺮﯾﻖ ﻓﺮوش درس اﻓﺰارﻫﺎي ﺧﻮد‬
‫در ﮐﺎرﺑﺮد ﻣﻮردي ‪ ، 7/2‬ﺗﻮﺿﯿﺢ دادﯾﻢ ﮐﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ داو ﭼﻄﻮر ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﺎ ﺑﮑﺎرﮔﯿﺮي ﯾﺎدﮔﯿﺮي از‬
‫راه دور ﻣﯿﻠﯿﻮن ﻫﺎ دﻻر در ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎ ﺻﺮﻓﻪ ﺟﻮﯾﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ و ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻫﺎﯾﯽ را ﮐﻪ در ﻣﯿﺎن ﮐﺎرﻣﻨﺪاﻧﺶ اﯾﺠﺎد ﮐﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﺷﺮﮐﺖ ﭼﺎرﻟﺰ اﺳﮑﻮاب ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ آﻣﻮزش آن ﻻﯾﻦ را ﺑﺮاي ‪ 5000‬ﻧﻤﺎﯾﻨﺪه ﻣﺮاﮐﺰ ﺗﻠﻔﻨﯽ اش ﻧﺼﺐ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‬
‫‪ .‬ﯾﺎدﮔﯿﺮي از راه دور ﮐﻪ ﯾﺎدﮔﯿﺮي اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﻧﯿﺰﻧﺎم دارد از ادارات و ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ ﺧﺎرج ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ .‬ﺣﺘﯽ ﮔﺮوه‬
‫ﻫﺎي ورزش و ﮐﺎرﮐﻨﺎن اورژاﻧﺲ ﻧﯿﺰ از اﯾﻦ ﻓﻨﺎوري ﺑﺮاي ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﻣﻬﺎرت ﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ و ﺑﻪ روز ﻣﺎﻧﺪن در‬
‫ﺣﻮزﻫﻬﺎي ﮐﺎري ﺷﺎن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ﯾﺎدﮔﯿﺮي از راه دور‬

‫ﻣﻮارد زﯾﺮ ﻓﻬﺮﺳﺘﯽ اﺳﺖ از ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ و ﻣﺠﻼﺗﯽ ﮐﻪ ﯾﺎدﮔﯿﺮي از راه دور را ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻧﻤﻮده اﻧﺪ ‪:‬‬
‫‪ -‬ﻣﺮﮐﺰ ﯾﺎدﮔﯿﺮي از راه دور در داﻧﺸﮕﺎه ‪ A&M‬ﺗﮕﺰاس )‪ (cdlr . tamu.edu‬اﯾﻦ ﻣﺮﮐﺰ داراي ﯾﮏ ﮐﻼس‬
‫ﻣﺎﮐﺖ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮ روي وب ﻣﯽ ﺗﻮان آن را دﯾﺪ‪.‬‬
 ‫‪385‬‬ ‫ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮔﺮوﻫﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻫﻔﺘﻢ‬

‫‪ -‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﯾﺎدﮔﯿﺮي در ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﻫﺎي ﻟﻮﺳﻨﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ و ﻣﺮاﺟﻊ ﺷﺎﻣﻞ ﭼﮑﯿﺪه اي ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ‪،‬‬
‫ﻣﻘﺎﻻت ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪه ‪ ،‬ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻣﻮردي در ﺑﺮوﺷﻮرﻫﺎﯾﯽ اﺳﺘﮑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ اﯾﺠﺎد دورﻫﻬﺎي ﯾﺎدﮔﯿﺮي از راه‬
‫دور را ﻣﻄﺮح ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪.‬‬
‫‪ -‬اﻧﺠﻤﻦ آﻣﺮﯾﮑﺎﯾﯽ ‪ ACENET‬آﻣﻮزش )‪ (acenet. Edu‬اﯾﻦ ﺳﺎزﻣﺎن در ﺟﺮﯾﺎن ﺑﺴﯿﺎري از ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﻬﻢ‬
‫آﻣﻮزش اﺳﺖ اﯾﻦ ﺳﺎزﻣﺎن ﻓﻬﺮﺳﺘﯽ را درﺑﺎره ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ارزﯾﺎﺑﯽ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﯾﺎدﮔﯿﺮي از راه دور ﯾﮏ ﺳﺎزﻣﺎن‬
‫ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﯾﺎدﮔﯿﺮي از راه دور ‪ ،‬آﻣﻮزش و ﮔﻮاﻫﯿﻨﺎﻣﻪ آﻧﻼﯾﻦ )‪ (ww.ocedl.com‬درﺑﺎره آﯾﻨﺪه ﯾﺎدﮔﯿﺮي از راه دور ‪،‬‬
‫ﮔﻮاﻫﯿﻨﺎﻣﻪ )ﻣﺪرك( آﻣﻮزش و آﻣﻮزش از راه دور ﻣﻄﺎﻟﺒﯽ را ﺣﻔﻆ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫اﻧﺠﻤﻦ ﯾﺎدﮔﯿﺮي از راه دور اﯾﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه آﻣﺮﯾﮑﺎ )‪ (www.usdla.org‬ﺑﺴﯿﺎري از ﻣﻘﺎﻻت را ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﯽ‬
‫ﮐﻨﺪ و آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﻣﺘﺼﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪.‬‬
‫اﺗﺎق ﭘﺎﯾﺎﭘﺎﯾﯽ )ﮐﻠﺮ( آﻣﻮزش از راه دور )‪ (/diste/home.html www.uwex.edu‬ﻣﻘﺎﻻت را ﻓﻬﺮﺳﺖ ﮐﺮده‬
‫و آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻮﺟﻮد ارﺟﺎع ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺠﻠﻪ آﻣﺮﯾﮑﺎﯾﯽ آﻣﻮزش از راه دور )‪ (www.ajde.com‬ﻣﺠﻠﻪ اي اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺘﺪاول در زﻣﯿﻨﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ آﻣﻮزش‬
‫از راه دور ‪.‬‬
‫‪CADE‬ﻣﺠﻠﻪ آﻣﻮزش از راه دور )‪ (www.code-aced-ca‬ﻣﺠﻠﻪ اي اﺳﺖ در زﻣﯿﻨﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ آﻣﻮزش از راه‬
‫دور‪.‬‬

‫ارزﯾﺎﺑﯽ ﯾﺎدﮔﯿﺮي از راه دور‬

‫ﺑﺎ وﺟﻮد اﯾﮑﻪ در اﺑﺘﺪا ﺑﺴﯿﺎري از ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎ در ﭘﺬﯾﺮش ﯾﺎدﮔﯿﺮي از راه دور ﻣﺮدد ﺑﻮده اﻧﺪ اﻣﺎ اﻣﺮوزه‬
‫ﻣﺰاﯾﺎي زﯾﺎدي از اﯾﻦ ﻧﻮع ﯾﺎدﮔﯿﺮي از ﻃﺮﯾﻖ وب و ﯾﺎ ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺎي داﺧﻠﯽ ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎﯾﺸﺎن ﮐﺴﺐ ﮐﺮده اﻧﺪ ‪ .‬ﺗﺄﻣﯿﻦ‬
‫ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي ﻣﻬﻢ ﯾﺎدﮔﯿﺮي اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﺗﻮﺳﻂ ﻫﯿﮑﯽ )‪ (2002‬ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ ﻗﺮارﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ‪ .‬ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ ﺑﻄﻮر ﺟﺪي‬
‫ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري ﻫﺎﯾﺸﺎن در ﯾﺎدﮔﯿﺮي از راه دور ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ .‬در ﺣﺎﻟﯿﮑﻪ ﻫﯿﺌﺖ داوران ﻫﻨﻮز ﺧﺎرج از‬
‫ﻣﻮﺿﻮع ﻫﺴﺘﻨﺪ اﻣﺎ ﻣﺴﺌﻮﻻن آﻣﻮزش و ﺻﻨﻌﺖ در ﺗﻼش ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ ارزش واﻗﻌﯽ ﯾﺎدﮔﯿﺮي از راه دور ﻣﯽ‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﻧﻮع ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﮔﻮﻧﻪ اي از ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ و ﻣﺸﺎرﮐﺖ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در ﯾﮏ ﭼﺎرﭼﻮب ‪ 24/7‬اﻧﺠﺎم‬
‫ﮔﯿﺮد ‪ .‬ﺳﻨﺠﺶ دوره ﻫﺎي واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ وب از ﻧﻈﺮ ﻫﺰﯾﻨﻪ و ﻣﺰاﯾﺎ اﻣﺮي اﺳﺖ اﺳﺎﺳﯽ ‪ .‬ﺗﺠﺮﺑﯿﺎت ﺑﺴﯿﺎري از داﻧﺶ‬
‫اﻣﻮزان ﻣﺜﺒﺖ اﺳﺖ ‪ .‬داﻧﺶ آﻣﻮزان ﻣﺎﯾﻠﻨﺪ ﮐﺎرﺑﺮد ﮔﺮوه اﻓﺰارﻫﺎ را ﺑﯿﺸﺘﺮ ﯾﺎد ﺑﮕﯿﺮﻧﺪ ‪ .‬داﻧﺶ آﻣﻮزان در ﻣﺤﯿﻂ‬
‫ﻫﺎي ﯾﺎدﮔﯿﺮي از راه دور ﺗﻤﺎﯾﻞ دارﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻬﺘﺮ از داﻧﺶ اﻣﻮزان ﮐﻼﺳﻬﺎي ﺳﻨﺘﯽ ﻋﻤﻞ ﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬اﻧﮕﯿﺰه ﺑﺴﯿﺎر زﯾﺎد‬
‫آﻧﻬﺎ ‪ ،‬اﺻﻮل اﺧﻼﻗﯽ و ﮐﺎري و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻫﻤﻪ ﺟﺎﻧﺒﻪ از آﻧﻬﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ داﻧﺶ آﻣﻮزان آﻣﻮزش از راه دور ﻣﯽ‬
 ‫‪386‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫ﺷﻮد و اﯾﻨﻬﺎ ﻋﻮاﻣﻠﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ در ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻫﺎي ﯾﺎدﮔﯿﺮي از راه دور ﻣﻬﻢ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ .‬ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻋﺎﻣﻞ ﺑﺮاي‬
‫ﮐﺴﺐ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ در اﯾﻦ ﻧﻮع ﯾﺎدﮔﯿﺮي اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻌﻠﻤﺎن و ﮐﺎرﻣﻨﺪان ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺎ ﭼﻪ ﺣﺪي ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ داﻧﺶ‬
‫آﻣﻮزان را ﺗﺸﻮﯾﻖ ﺑﻪ ﭘﺬﯾﺮش ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ درﯾﺎدﮔﯿﺮي ﺷﺎن ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ‪ .‬ﻓﻨﺎوري ﮔﺮوﻫﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﯾﺎدﮔﯿﺮي را‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ دﻫﺪ و ﺗﺠﺮﺑﯿﺎت ﻣﻮﺛﺮ در ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﮔﺮوﻫﯽ را ﺑﺎﻻ ﺑﺮد ‪ .‬داﻧﺶ آﻣﻮزان و ﻫﯿﺌﺖ ﻋﻠﻤﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺪاﻧﻨﺪ ﮐﻪ‬
‫ﻓﻨﺎوري ﮔﺮوﻫﯽ ﭼﻄﻮر ﺑﺮ ﻋﻤﻠﮑﺮد آﻧﻬﺎ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻣﯽ ﮔﺬارد ‪ .‬ﺑﻌﻀﯽ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺣﻮل ﻣﺤﻮر آﻣﻮزش ﻣﯽ ﭼﺮﺧﺪ ‪ ،‬ﯾﺎ‬
‫ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻓﻨﺎوري ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد و ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ اﺳﺘﻔﺎده از آن و ﯾﺎ اﯾﻨﮑﻪ ﭼﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎﯾﯽ ﺑﺮاي ﻓﺎﯾﻞ ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ‬
‫اﻓﺮاد ﺑﺎﯾﺪ اﻧﺠﺎم دﻫﻨﺪ ‪ ،‬ﺑﮑﺎر رود ‪ .‬ﯾﺎدﮔﯿﺮي از راه دور ‪ ،‬آﻣﻮزش را ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯽ دﻫﺪ و ﺗﻐﯿﯿﺮات اﻗﺘﺼﺎدي ‪،‬‬
‫ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي و اﻗﺘﺼﺎدي – اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﯾﺎدﮔﯿﺮي و اﻧﺘﻈﺎر ﺗﻐﯿﯿﺮات داﻧﺶ آﻣﻮزان ﺑﺮرﺳﯽ‬
‫ﺷﻮد ‪ .‬ﺗﻘﺎﺿﺎ ﺑﺮاي ﻣﺤﯿﻂ ﻫﺎي ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﻣﺴﺘﻘﻞ از زﻣﺎن و ﻣﺴﺘﻘﻞ ازﻧﻈﺮ ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ و اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﯾﺮ در ﺣﺎل‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ اﺳﺖ ‪ .‬ﻋﻠﯿﺮﻏﻢ ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ اﯾﻦ ﻧﻮع ﯾﺎدﮔﯿﺮي ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺗﻘﺎﺿﺎﻫﺎي روز اﻓﺰون اﻓﺮاد ‪ ،‬ﯾﺎدﮔﯿﺮي از‬
‫راه دور ﺑﻪ ﻃﻮر ﺷﮕﻔﺖ اﻧﮕﯿﺰي در ﺣﺎل رﺷﺪ اﺳﺖ ‪.‬‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ‪7/17‬‬

‫آﻣﻮزش ﮐﺎرﻣﻨﺪان ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻮده و ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺧﻮﺑﯽ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه دارد در ﺻﻮرﺗﯿﮑﻪ ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي آﻣﻮزﺷﯽ را‬
‫ﻗﻄﻊ ﮐﻨﻨﺪ ‪ ،‬ارزش ﺧﻮد را از دﺳﺖ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ واﮔﺮ در آﻣﻮزش ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري ﮐﻨﻨﺪ ‪ ،‬ارزش ﺧﻮد را اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ‬
‫دﻫﻨﺪ ‪ .‬ﻃﺒﻖ ﻧﻈﺮ ﺟﺎﻣﻌﻪ آﻣﺮﯾﮑﺎﯾﯽ آﻣﻮزش و ﺗﻮﺳﻌﻪ ‪ ،‬ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎي ﺗﺠﺎري ﮐﻪ در اﻣﺮ آﻣﻮزش و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ‬
‫ﮔﺬاري ﮐﺮده اﻧﺪ ‪ ،‬ﺳﻬﺎم ﮐﻠﯽ ﺷﺎن در ﺳﺎل ﺑﻌﺪي ﺑﯿﻦ ‪ 19/8‬درﺻﺪ و ‪ 36/9‬درﺻﺪ اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ ‪ .‬رﺷﺪ ‪68‬‬
‫دﻻري ﮐﻪ ﻫﺮ ﮐﺎرﻣﻨﺪ در ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي آﻣﻮزش ﯾﮏ ﺷﺮﮐﺖ اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺑﻄﻮر ﻣﺘﻮﺳﻂ ‪ 6‬درﺻﺪ رﺷﺪ را در ﮐﻞ‬
‫ﺳﻬﺎم ﺷﺮﮐﺖ در ﺳﺎل ﺑﻌﺪي ﺑﻬﻤﺮاه دارد ‪ .‬ﺑﻌﻨﻮان ﯾﮏ ﻧﻤﻮﻧﻪ وﯾﮋه اوﻟﯿﻦ ﺑﺎﻧﮏ ﻣﻠﯽ ﮐﻮﻟﻮرادو را ﮐﻪ آﻗﺎي دﯾﻮ‬
‫ﮔﯿﻠﻤﻦ در زﻣﯿﻨﻪ آﻣﻮزش در آن ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري ﮐﺮد را ﺑﺮرﺳﯽ ﮐﻨﯿﺪ ‪ .‬در ﻧﺘﯿﺠﻪ ارزﯾﺎﺑﯽ ﻫﺎي ﺑﺎﻧﮑﯽ ﻧﺸﺎن داده‬
‫اﺳﺖ ‪ 228‬ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر ﺑﻪ ‪ 650‬ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ ‪ .‬آﻣﻮزش ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﯿﺰان ﻧﻘﻞ و اﻧﺘﻘﺎﻻت ﮐﺎرﮐﻨﺎن‬
‫را ﻧﯿﺰ ﮐﺎﻫﺶ داده اﺳﺖ ‪.‬‬

‫‪ 7,10‬ﺧﻼﻗﯿﺖ و ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻧﻈﺮ و ﻋﻘﯿﺪه )اﺑﺮاز ﻧﻈﺮ (‬

‫ﺧﻼﻗﯿﺖ‬
‫ﺧﻼﻗﯿﺖ اﻣﺮي ﭘﯿﭽﯿﺪه اﺳﺖ ‪ .‬ﺧﻼﻗﯿﺖ ﯾﮏ وﯾﮋﮔﯽ اﺳﺎﺳﯽ و ﻋﻤﺪه در اﻧﺴﺎن ﻫﺎﺳﺖ ‪ .‬وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎي‬
‫ﺧﻼﻗﯿﺖ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺷﺨﺼﯿﺖ اﻓﺮاد را ﻣﯽ ﺗﻮان از ﻃﺮﯾﻖ ﯾﮏ ﻣﻘﯿﺎس ‪ 36‬ﻣﻮردي ﺑﻪ ﻧﺎم ﻣﻮاﻧﻊ ﺷﺨﺼﯽ ﺑﺮاي‬
‫اﻓﮑﺎر ﺧﻼق و اﻋﻤﺎل ﻧﻮآوراﻧﻪ ارزﯾﺎﺑﯽ ﮐﺮد و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﯽ ﺗﻮان از آزﻣﻮن ﻫﺎي اﻧﺪﯾﺸﻪ ﻫﺎي ﺧﻼق‬
 ‫‪387‬‬ ‫ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮔﺮوﻫﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻫﻔﺘﻢ‬

‫ﺗﻮرﻧﺴﺎﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد ‪ .‬ﺑﺎ اﯾﻦ وﺟﻮد ﻣﺤﻘﻘﺎن درﯾﺎﻓﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺧﻼﻗﯿﺖ ﻗﺎﺑﻞ ﯾﺎدﮔﯿﺮي و اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و ﯾﮏ ﻣﺤﯿﻂ‬
‫ﮐﺎري ﭘﺮوش ﻧﻈﺮ ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮ ﺧﻼﻗﯿﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ ﺳﻪ ﻃﺒﻘﻪ از ﻋﻮاﻣﻞ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﮔﺬار را ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‬
‫ورودي ﻫﺎ ي ﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﻗﻌﯿﺘﯽ و ﻋﻮاﻣﻞ اﻧﮕﯿﺰﺷﯽ ‪ .‬اﯾﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﺷﺒﯿﻪ ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي اﯾﺴﺘﮏ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﺑﻄﻮر ﮐﻠﯽ ‪ ،‬ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﻣﯽ داﻧﻨﺪ ﮐﻪ ﭼﻪ زﻣﺎﻧﯽ وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎي ذاﺗﯽ واﮐﺘﺴﺎﺑﯽ ﺧﻼق را ﻣﯽ ﺑﯿﻨﻨﺪ ‪.‬‬

‫ﺗﻮﻟﯿﺪ ‪ /‬اﺑﺮاز ﻋﻘﯿﺪه از ﻃﺮﯾﻖ ﺗﻮﻓﺎن ﻓﮑﺮي اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ‬

‫ﺗﮑﻨﯿﮏ ﻫﺎ و ﺷﻮﯾﻪ ﻫﺎي اﺑﺰار ‪ /‬ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻧﻈﺮ ﺑﻪ ﺟﻬﺖ ارﺗﻘﺎء ﺧﻼﻗﯿﺖ ﻓﺮدي وﮔﺮوﻫﯽ ﻣﻮرد ﭘﺬﯾﺮش ﻗﺮار‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ‪ .‬ﻧﺮم اﻓﺰار ﺗﻮﻟﯿﺪﻧﻈﺮ )ﺗﻮﻓﺎن ﻓﮑﯽ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ ( ﺑﻪ ﺑﺮاﻧﮕﯿﺨﺘﻦ ﺟﺮﯾﺎن آزاد ﺗﻔﮑﺮ ﺧﻼق آﺷﻔﺘﻪ ﮐﻤﮏ‬
‫ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﻧﻈﺮات ‪ ،‬واژه ﻫﺎ ‪ ،‬ﺗﺼﺎوﯾﺮ و ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ﺑﺎ ﺷﻮر و ﺷﻮﻗﯽ ﺑﺪون ﺗﺮس و دﻟﻬﺮه ﺗﻨﻈﯿﻢ ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ و اﯾﻦ‬
‫ﺑﺮاﺳﺎ ﻗﺎﻋﺪه ﻫﻤﯿﺎري ﺻﻮرت ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ‪ .‬ﺑﻌﻀﯽ ﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎ ﺑﻤﻨﻈﻮر ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﻔﮑﺮ ﺧﻼق ذﻫﻦ آدﻣﯽ‬
‫ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه و ﻣﯽ ﺗﻮان از آزﻣﻮن ﻫﺎ ﺑﺮاي ﺧﻠﻖ ﻧﻈﺮات ﺟﺪﯾﺪ درﺑﺎره ﻣﺤﺼﻮل ‪ /‬ﺗﻮﻟﯿﺪ ‪ ،‬اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻫﺎي‬
‫ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ ‪ ،‬ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎي ﺗﺒﻠﯿﻐﺎﺗﯽ اﺳﺎﻣﯽ ‪ ،‬ﻋﻨﺎوﯾﻦ ‪ ،‬ﺷﻌﺎرﻫﺎ و ﯾﺎ داﺳﺘﺎن ﻫﺎ و ﯾﺎ ﻓﻘﻂ ﺑﺮاي ﺗﻮﻓﺎن ﻓﮑﺮي اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﻧﻤﻮد ‪ .‬ﺑﻤﺒﺎران ﮐﺮدن ﮐﺎرﺑﺮ ﺑﺎ ﻧﻈﺮات ﺑﺴﯿﺎر زﯾﺎد ‪ ،‬ﯾﮏ وﯾﮋﮔﯽ ﮐﻠﯽ ﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻧﻈﺮ و ﻋﻘﯿﺪه اﺳﺖ ‪ .‬اﯾﻦ‬
‫اﻣﺮ اﺳﺎﺳﯽ و ﻣﻬﻢ اﺳﺖ زﯾﺮا ﺑﻪ ﮐﺎرﺑﺮ ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ از ﺣﺎﻟﺖ ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ ﺧﺎرج ﺷﺪه و ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﺧﻼق ﻧﺰدﯾﮏ‬
‫ﺷﻮد‪ .‬ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت رواﻧﺸﻨﺎﺳﯽ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ ﻣﺮدم ﻣﺎﯾﻠﻨﺪ اﻓﮑﺎرﺷﺎن را ﺧﯿﻠﯽ زود ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮐﻨﻨﺪ و از اوﻟﯿﻦ‬
‫ﻧﻈﺮات ﺧﻮد ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺗﺨﺘﻪ ﭘﺮش ﺑﺮاي دﯾﮕﺮ ﻋﻘﺎﯾﺪﺷﺎن اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ‪ ،‬ﻧﻈﺮات ﺑﻌﺪي ﭼﻨﺪان ﺟﺪﯾﺪ‬
‫ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ ﺑﻠﮑﻪ ﻧﺘﯿﺠﻪ اﯾﺠﺎد ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺟﺰﺋﯽ در ﻫﻤﺎن ﻧﻈﺮات ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮد را ﺗﺮﻏﯿﺐ ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت اﺧﯿﺮ‬
‫ﺧﻼﻗﺖ و ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ارﺗﻘﺎء آن ﺗﻮﺳﻂ اﺑﺰارﻫﺎي ﻧﺮم اﻓﺰاري را ﻣﺸﺨﺺ ﮐﺮده اﺳﺖ ‪ .‬ﺗﻮﻟﯿﺪﻧﻈﺮ در ‪ GSS‬ﯾﮏ‬
‫ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﮔﺮوﻫﯽ و ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ اﺳﺖ ‪.‬ﻧﻈﺮ ﯾﮏ ﻓﺮد ‪ ،‬ﻧﻈﺮات دﯾﮕﺮان را ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽ ﺷﻮد و آن ﻧﻈﺮات ﻫﻢ ‪ ،‬ﻋﻘﺎﯾﺪ‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮي راﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ) زﻧﺠﯿﺮه ﻧﻈﺮات از ﻃﺮﯾﻖ ﻫﻤﯿﺎري و ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ( اﻓﺮاد ﺑﺎ اﺑﺰارﻫﺎي‬
‫ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ ﻣﺜﻞ ‪ GSS‬ﻫﻤﻪ ﺗﻔﮑﺮات را ﺻﻮرت ﻣﯽ دﻫﻨﺪ ‪ .‬ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﯾﮏ ﺷﯿﻮه اﻣﻦ و‬
‫ﻧﺎﺷﻨﺎس ﺑﺮاي ﺗﺸﻮﯾﻖ ﺷﺮﮐﺖ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎ ﺑﻪ ﺑﯿﺎن ﻧﻈﺮات ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ آن ﻫﺎ اﺑﺰار آن ﻧﻈﺮات در ﯾﮏ ﻣﻮﻗﻌﺖ‬
‫ﻗﺮاردادي اﻣﺘﻨﺎع ﻣﯽ ورزﻧﺪ ‪ .‬ﻣﺮدم ﺑﺎ ﺳﺎﺧﺖ ﻧﻈﺮات ﺧﻮد ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ ﻧﻈﺎرت دﯾﮕﺮان ﺑﻪ دﯾﺪ ‪ /‬ﻧﮕﺎه ﺧﻼﻗﯽ ﮐﻪ ﻗﺒﻼ‬
‫آن را ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﻧﺪ ‪ ،‬دﺳﺖ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﻨﺪ ‪ .‬در ﺣﺎﻟﯿﮑﻪ ﻧﻈﺮات ﻣﺴﯿﺮ ﺧﻮد را در ﺟﻬﺖ ﻓﺮآﯾﻨﺪ اداﻣﻪ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ ‪ ،‬ﺗﺄﺛﯿﺮ‬
‫ﻧﻔﻮذي ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﯽ آﯾﺪ ‪ .‬ﮔﺮوه ﻫﺎ ﺧﺎﻃﺮاﺗﯽ ﮐﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﺧﻼﻗﯿﺖ را ﻓﻌﺎل ﻣﯽ ﺳﺎزد ‪.‬ﺗﺒﺎدل‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﺧﺮوﺟﯽ و ﺧﻼﻗﯿﺖ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ .‬ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎي ﻧﺮم اﻓﺰاري ارزان ﻗﯿﻤﺖ در زﻣﯿﻨﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻧﻈﺮ‬
‫در ﺑﺎزار ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ ‪ .‬ﺗﺤﺖ ﺷﺮاﯾﻂ ﺗﻮﻓﻦ ﻓﮑﺮي اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ‪ ،‬ﻧﻈﺮات ﺑﯿﺸﺘﺮ و ﺑﯿﺸﺘﺮي ﮐﻪ ﻫﻤﮕﯽ ﺧﻼﻗﺎﻧﻪ‬
 ‫‪388‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ ،‬ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ اﯾﺠﺎد ﺷﺪه اﻧﺪ ‪ .‬آروﻧﺴﻮن )‪ (2000‬ﺗﺄﺛﯿﺮات ﻓﺸﺎر زﻣﺎن را ﺑﺮ ﮐﯿﻔﯿﺖ و‬
‫ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻧﻈﺮ ﺑﺮرﺳﯽ ﮐﺮده اﺳﺖ ‪.‬‬

‫ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﻫﺎي ﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎي ﺧﻼﻗﯿﺖ ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻧﻈﺮ‬

‫‪ Goldfire‬ﯾﮏ ﺷﺮﮐﺖ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﻮآوري ﻣﻨﻔﯽ را ﺳﺮﻋﺖ ﻣﯽ ﺑﺨﺸﺪ‪ .‬ﻓﻨﺎوري ﭘﺮدازش ﻣﻌﻨﺎﯾﯽ‬
‫‪ Goldfire‬ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﺧﻮاﻧﺪن ‪ ،‬ﻓﻬﻤﯿﺪن و اﺳﺘﺨﺮاج ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ﮐﻠﯿﺪي از ﭘﺎﯾﮕﺎه ﻫﺎي داده اي ‪ ،‬ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺎي داﺧﻠﯽ‬
‫واﯾﻨﺘﺮﻧﺖ ﺷﺮﮐﺖ را دارد ‪ .‬ﻧﺮم اﻓﺰار ﻣﻔﻬﻮم را ﻣﯽ ﺧﻮاﻧﺪ ‪ ،‬درﺧﺖ ﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪ )ﺷﺎﺧﺺ داﻧﺶ( را اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‬
‫و ﯾﮏ ﻓﻬﺮﺳﺖ اﻧﺘﺰاﻋﯽ از ﻣﻔﻬﻮم ﺗﮑﻨﯿﮑﯽ در اﺳﻨﺎد و ﻣﺪارك ﻣﺮﺗﺒﻂ را ﺗﺤﻮﯾﻞ ﻣﯽ دﻫﺪ ‪ Goldfire .‬از داﻧﺶ‬
‫ﻋﻠﻤﯽ و ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﯾﺠﺎد اﻟﮕﻮرﯾﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﻌﻨﺎﯾﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺟﺪﯾﺪ را ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺨﺸﯿﺪه‬
‫واﺑﺪاﻋﺎت ﻃﺮاﺣﯽ را ﭘﺮدازش ﮐﻨﺪ‪ Goldfire .‬ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ ﺗﺌﻮري ﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺧﻼق اﺳﺖ ‪ TRIZ .‬ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ ﺑﺎر‬
‫ﺗﻮﺳﻂ ﮔﻨﺮﯾﭻ آﻟﺘﺸﺎﻟﺮ و ﻫﻤﮑﺎران در ﺳﺎل ‪ 1964‬در روﺳﯿﻪ ﻣﻄﺮح ﺷﺪ ‪ .‬ﺑﯿﺶ از دو ﻣﯿﻠﯿﻮن اﺧﺘﺮاع ﺛﺒﺖ ﺷﺪه‬
‫ﺑﺮرﺳﯽ ﺷﺪﻧﺪ ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺳﻄﻮح ﻧﻮآوري ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﺷﺪه و ﺑﻤﻨﻈﻮر ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﻮاﻋﺪ ﻧﻮآوري زﯾﺮ ﺗﺠﺰﯾﻪ و‬
‫ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ .1‬ﻣﺴﺎﺋﻞ و راه ﺣﻞ ﻫﺎ در ﺻﻨﺎﯾﻊ و ﻋﻠﻮم ﺗﮑﺮار ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ .2‬ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎي رﺷﺪ و ﺗﺤﻮل در ﺻﻨﺎﯾﻊ و ﻋﻠﻮم ﺗﮑﺮار ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ .3‬ﻧﻮآورﯾﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ از ﺗﺄﺛﯿﺮات ﻋﻠﻤﯽ ﮐﻪ از زﻣﯿﻨﻪ اﯾﺠﺎد ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎه ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ ‪.‬‬

‫ﻧﺮم اﻓﺰاري ﮐﻪ ﺧﻼﻗﯿﺖ اﻧﺴﺎن را ﺗﺴﻬﯿﻞ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ‬

‫ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺑﺴﺘﻪ ﻧﺮم اﻓﺰاري ﺧﻮب وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﺤﺮﯾﮏ ﺧﻼﻗﯿﺖ ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﺑﻌﻀﯽ از آﻧﻬﺎ‬
‫ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﺧﺎﺻﯽ دارﻧﺪ و ﺑﻌﻀﯽ دﯾﮕﺮ ﺷﺎﻣﻞ واژه ﻫﺎ ﯾﺎ ﺳﻮاﻻﺗﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﮐﺎرﺑﺮان ر ﻣﺠﺒﻮر ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺗﺎ در‬
‫اﻟﮕﻮي ﻓﮑﺮي ﺷﺎن ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺟﺪﯾﺪ و ﮐﺸﻒ ﻧﺸﺪه اي را ﺑﺮرﺳﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺑﻪ ﮐﺎرﺑﺮان ﮐﻤﮏ ﻣﯿﮑﻨﺪ‬
‫اﻟﮕﻮﻫﺎي ﻓﮑﺮي ادواري را ﻓﺮو رﯾﺨﺘﻪ و ﯾﺎ ﺑﺮ ﺗﻌﻠﻞ و ﻣﺴﺎﻣﺤﻪ ﻏﻠﺒﻪ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ‪ .‬ﭼﻨﯿﻦ ﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎﯾﯽ از روش ﻫﺎي‬
‫ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪﺗﺎ ﺟﺮﯾﺎن ﻧﻈﺮات ﮐﺎرﺑﺮ را رﻫﺎﯾﯽ ﺑﺨﺸﻨﺪ ‪.‬ﺑﺮﺧﯽ از اﯾﻦ ﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎ ﺑﻪ ﺷﺮح ذﯾﻞ اﺳﺖ ‪:‬‬
‫…‪Thoughtpath,creative whackpack , ideafisher ,‬‬
‫‪ Thoughtpath‬ﻧﺮم اﻓﺰاري اﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﻼﻗﯿﺖ را از ﻃﺮﯾﻖ ﮔﺬرﮐﺮدن ﯾﮏ ﮐﺎرﺑﺮ از ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي از ﻣﺮاﺣﻞ‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ اﻣﺮ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ را در ﻋﻤﻞ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ‪ .‬اﯾﻦ ﻧﺮم اﻓﺰار ﮐﺎرﺑﺮ را در ﻣﺴﺎﺋﻞ و ﻣﺸﮑﻼت‬
‫راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪو ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻫﺎﯾﯽ را در ﺟﻬﺖ ﯾﺎﻓﺘﻦ راه ﺣﻠﯽ ﺧﻼﻗﺎﻧﻪ و ﻣﻮﺛﺮ ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬اﯾﻦ ﻧﺮم اﻓﺰار‬
‫ﺑﺮاي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺗﻔﮑﺮ وﺳﯿﻊ و آزاد ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ .‬اﻣﮑﺎن ﺑﺎزدﯾﺪ در وب ﻓﺮاﻫﻢ اﺳﺖ‪.‬‬
 ‫‪389‬‬ ‫ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮔﺮوﻫﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻫﻔﺘﻢ‬

‫ﺗﻔﮑﺮ ﺧﻼق ﻧﺮم اﻓﺰار ‪ creatine whackpack‬را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ از ‪ 64‬ﮐﺎرت ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه ﮐﻪ ﺷﻤﺎر را از‬
‫اﻟﮕﻮﻫﺎي ﻓﮑﺮي ﺗﮑﺮاري و ﻋﺎدي ﺧﺎرج ﻧﻤﻮده و ﺑﻪ ﺷﻤﺎ اﯾﻦ اﻣﮑﺎن را ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺷﯿﻮه اي ﻧﻮ و ﺑﺪﯾﻊ ﺑﻪ‬
‫ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺧﻮد ﻧﮕﺎه ﮐﻨﯿﺪ ‪ .‬اﯾﻦ ﮐﺎرت ﻫﺎ ﺑﺮاي ﺑﺮاﻧﮕﯿﺨﺘﻦ ﻧﯿﺮوي ﺗﺨﻠﯿﻪ ﻃﺮاي ﺷﺪه اﻧﺪ ‪ .‬ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﺎﻧﻪ ﻫﻤﻪ اﯾﻦ ‪64‬‬
‫ﮐﺎرت در وب ﺳﺎﯾﺖ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ وﺟﻮد دارد ‪.‬ﺷﻤﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﯿﺪ ﺑﺎ اﻧﺘﺨﺎب ﮐﻠﯿﺪ ﺳﻬﻢ ﺧﻼق دﯾﮕﺮي را ﺑﻪ ﻣﻦ ﺑﺪه‬
‫ﮐﺎرت دﯾﮕﺮي را ﺑﻄﻮر ﺗﺼﺎدﻓﯽ اﻧﺘﺨﺎب ﮐﻨﯿﺪ ‪ Ideafisher .‬ﺷﺎﻣﻞ واژﮔﺎن ﺷﺮﮐﺖ ﭘﺬﯾﺮي زﺑﺎن اﻧﮕﻠﯿﺴﯽ اﺳﺖ‬
‫ﮐﻪ ﮐﻠﻤﺎت و ﻋﺒﺎرات را ارﺟﺎع ﻣﯽ دﻫﺪ ‪ .‬ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺷﺮﮐﺖ ﭘﺬﯾﺮي ‪ ،‬ﺗﺄﻣﯿﻦ ﮐﺎرﺑﺮ را ﺑﺎ ﮐﻠﻤﺎت ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮع‬
‫داده ﺷﺪه ‪ ،‬ﺑﺮاﺳﺎس اﺳﺘﻌﺎرات و ﺗﺸﺎﺑﻬﺎت ‪ ،‬ﺑﺮاي راﯾﺎﻧﻪ آﺳﺎن ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ ‪ .‬ﺑﺴﯿﺎري از اﯾﻦ ارﺗﺒﺎﻃﺎت و اﺗﺼﺎﻻت‬
‫ﻏﯿﺮ ﺧﻄﯽ ﻧﺎﻣﻌﻤﻮل و ﻏﯿﺮ ﻣﺘﻌﺎرف ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ اﻣﺎ ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ ﻗﺒﻼً ذﮐﺮ ﺷﺪ ‪ ،‬ﻧﻈﺮات ﻏﯿﺮ ﻣﻌﻤﻮل و ﻋﺠﯿﺐ ﻣﯽ‬
‫ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻧﻈﺮات ﺟﺪﯾﺪ و ﻣﻮﺛﺮي را ﺧﻠﻖ ﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺷﺨﺼﯽ را ﻧﯿﺰ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ اﯾﻦ ﭘﺎﯾﮕﺎه ﻫﺎي داده اي‬
‫اﻓﺰود ﺗﺎ ﭘﺎﯾﻪ ﮐﺎرﺑﺮد ﺧﻼﻗﺎﻧﻪ اش را وﺳﯿﻊ ﮐﺮد ‪.‬‬

‫‪ ‬ﻧﮑﺎت ﻣﻬﻢ ﻓﺼﻞ‬

‫‪ ‬اﻓﺮاد در ﻣﺤﯿﻂ ﮐﺎر ﺑﺎ ﻫﻢ ﻫﻤﮑﺎري ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬ﮔﺮوه اﻓﺰارﻫﺎ ‪ ،‬ﮐﺎرﻫﺎي ﮔﺮوﻫﯽ را ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ‪.‬‬
‫‪ ‬اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه ﯾﺎ در ﯾﮏ ﺳﺎزﻣﺎن و ﯾﺎ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ در ﯾﮏ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻣﮑﺎﻧﯽ‬
‫ﯾﺎ ﭼﻨﺪ ﺟﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ ،‬آﻧﻬﺎ ﯾﺎ در زﻣﺎن ﻫﺎي ﯾﮑﺴﻦ ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و ﯾﺎ در زﻣﺎن ﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن‪.‬‬
‫‪ ‬در ﺻﻮرﺗﯿﮑﻪ اﻓﺮاد ﺑﺼﻮرت ﮔﺮوﻫﯽ ﮐﺎر ﮐﻨﻨﺪ ﺑﻮﯾﮋه اﮔﺮ در زﻣﺎﻧﻬﺎ ﯾﺎ ﻣﮑﺎن ﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ ،‬ﻧﯿﺎز ﺑﻪ‬
‫ﺑﺮﻗﺮاري ارﺗﺒﺎط ‪ ،‬ﻣﺸﺎرﮐﺖ و دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي از ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ اﺷﮑﺎل ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن دارﻧﺪ ‪.‬‬
‫‪ ‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﮔﺮوﻫﯽ ﺑﺎ اﺻﻄﻼﺣﺎت ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد از ﺟﻤﻠﻪ ﮔﺮوه اﻓﺮاد ‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮔﺮوه‬
‫)‪ (GSS‬و ﮐﺎر ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ ﺑﺎ ﺣﻤﺎﯾﺖ راﯾﺎﻧﻪ )‪(CSCW‬‬
‫‪ ‬اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ ‪ ،‬ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺎي داﺧﻠﯽ )اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ ( و ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺎي ﺧﺎرﺟﯽ )اﺳﮑﺘﺮاﻧﺖ( از ﻃﺮﯾﻖ اﺑﺰارﻫﺎي ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ و‬
‫دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ داده ﻫﺎ ‪ ،‬اﻃﻼﻋﺎت و داﻧﺶ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻫﺎ را ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ و ﻓﻨﺎوري وب ﺗﺄﺛﯿﺮ زﯾﺎدي ﺑﺮ ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ رواﺑﻂ و ﮐﺎر ﻣﺎ دارد‪.‬‬
‫‪ ‬اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ ﯾﮏ اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ داﺧﻠﯽ ‪/‬دروﻧﯽ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ ‬اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ ﺧﺎرﺟﯽ ﮔﺮوه ﻫﺎي ﮐﺎري را ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﺘﺼﻞ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ در ﺣﺎﻟﯿﮑﻪ اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ داﺧﻠﯽ ﺑﺮاي اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه ﻫﺎ‬
‫از ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ اﺳﺖ ‪ .‬ﮐﺎرﺑﺮد ﻣﻌﻤﻮل و ﻣﺘﺪاول ﮔﺮوه اﻓﺰارﻫﺎ ﺑﺮاي ﯾﮏ زﻧﺠﯿﺮه ﻋﺮﺿﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ در‬
‫ﺑﺮدارﻧﺪه ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪدي اﺳﺖ ﮐﻪ از ﻓﻨﺎوري اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ ﺑﻮﺟﻮد ﻣﯽ آﯾﻨﺪ ‪.‬‬
‫‪ ‬ﮔﺮوه ‪ 4‬و ﮔﺮوه ﻫﺎي ﮐﺎري در ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ رو ﺑﻪ ازدﯾﺎد ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ .‬در ﻧﺘﯿﺠﻪ ‪ ،‬ﮔﺮوه اﻓﺰارﻫﺎ ﺑﺮاي ﺣﻤﺎﯾﺖ‬
‫ﻣﻮﺛﺮ از ﮔﺮوه ﻫﺎي ﮐﺎري ‪ /‬ﺷﻐﻠﯽ ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﯽ آﯾﻨﺪ‪.‬‬
 ‫‪390‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫‪ ‬ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﻋﻤﯿﻖ ﺗﺮ از ﺗﻌﺎﻣﻞ اﺳﺖ ‪ .‬ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﻣﻌﻨﺎ ﯾﺎ داﻧﺶ را ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﻃﻼﻋﺎت از ﻃﺮﯾﻖ‬
‫ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﺑﻄﻮر ﻓﻌﺎل ﻣﺒﺎدﻟﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬
‫‪ ‬ﭼﺎرﭼﻮب زﻣﺎن ‪ /‬ﻣﮑﺎن ﯾﮏ روش ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺑﺮاي ﺗﻮﺻﯿﻒ اﻟﮕﻮﻫﺎي ارﺗﺒﺎﻃﯽ و ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ ﮐﺎر ﮔﺮوﻫﯽ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﻣﯽ ﺗﻮﻧﺪ ﭼﺎرﭼﻮب ﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن را ﺣﻤﺎﯾﺖ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬اﻓﺮاد ﯾﺎ ﺑﺎ ﻫﻢ در ﯾﮏ زﻣﺎن ﯾﺎ زﻣﺎن ﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت و ﯾﺎ در ﯾﮏ ﻣﮑﺎن ﯾﺎ ﻣﮑﺎن ﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪.‬‬
‫‪ ‬ﮔﺮوه اﻓﺰار ﻫﻤﺎن ﺗﻮﻟﯿﺪات ﻧﺮم اﻓﺰاري اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮاي ﮔﺮوه ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ آورد‪.‬‬
‫‪ ‬ﺑﺎ وﺟﻮد اﯾﻨﮑﻪ ﺟﻠﺴﺎت ﮔﺎﻫﯽ ﻧﺎﮐﺎرآﻣﺪ و ﺑﯽ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ اﻣﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﮐﺎرﻫﺎي ﮔﺮوﻫﯽ در ﻫﻤﯿﻦ ﺟﻠﺴﺎت‬
‫ﺻﻮرت ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ‪.‬‬
‫‪ ‬ﮔﺮوه اﻓﺰارﻫﺎ ﺷﺎﻣﻞ اﻣﮑﺎﻧﺎﺗﯽ ﺑﺮاي ﺗﻮﻓﺎن ﻓﮑﺮي اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ‪ ،‬ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﮔﺮوﻫﯽ ‪،‬‬
‫ﺗﻘﻮﯾﻢ ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ‪ ،‬راه ﺣﻞ ﻣﺘﻀﺎد ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺪل ‪ ، 4‬وﯾﺪﺋﻮ ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ ‪ ،‬ﺗﺒﺎدل ﻣﺪارك اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ‪ ،‬رأي‬
‫ﮔﯿﺮي و ﻏﯿﺮه ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺑﯿﺸﺘﺮ ﮔﺮوه اﻓﺰارﻫﺎ ﺑﻪ اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه اﻣﮑﺎن ارﺗﺒﺎط از ﻃﺮﯾﻖ اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ ﺑﺎ ﯾﮏ راﺑﻄﻪ ﻣﺮورﮔﺮ وب ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﮐﺎر ﮔﺮوﻫﯽ ﻣﺰاﯾﺎ و زﯾﺎن ﻫﺎي ﺑﺴﯿﺎري دارد‪.‬‬
‫‪ ‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﮔﺮوﻫﯽ )‪ (GSS‬ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ اﺳﺖ از ﺳﺨﺖ اﻓﺰار و ﻧﺮم اﻓﺰار ﮐﻪ ﮐﺎر روﻫﯽ را ﺑﻬﺒﻮد ﻣﯽ ﺑﺨﺸﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺣﻤﺎﯾﺖ ﮔﺮوﻫﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﺎوﯾﻦ دﯾﮕﺮي ﻧﯿﺰ ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد از ﺟﻤﻠﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ )‪(EMS‬‬
‫‪ ‬ﮐﺎر ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ ﺑﺎ ﺣﻤﺎﯾﺖ راﯾﺎﻧﻪ )‪ (CSCW‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ و ﮔﺮوه اﻓﺰار‬
‫‪GSS ‬ﺳﻌﯽ دارد ﺳﻮد و ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﮐﺎر و ﻓﺮآﯾﻨﺪ را اﻓﺰاﯾﺶ وﺧﺴﺎرات آن را ﮐﺎﻫﺶ دﻫﺪ ‪..‬‬
‫‪ ‬ﺗﺸﺎﺑﻪ ‪ /‬ﺗﻮازن و ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮدن ﺑﻪ اﻓﺰاﯾﺶ ﺳﻮد ﺣﺎﺻﻞ از ﮐﺎر ﮔﺮوﻫﯽ ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪.‬‬
‫‪ GSS ‬را ﻣﯽ ﺗﻮن از ﻧﻈﺮات ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار داد ‪ :‬ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎي ﻣﻌﻤﻮل ﮔﺮوﻫﯽ در زﻣﯿﻨﻪ ﺑﺎزﮔﺸﺖ‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ‪ ،‬ﻣﺒﺎدﻟﻪ اﻃﻼﻋﺎت و ﮐﺎرﺑﺮد اﻃﻼﻋﺎت‬
‫‪ ‬ﻣﯽ ﺗﻮان از ‪ GSS‬در ﯾﮏ اﺗﺎق ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ‪ ،‬در ﯾﮏ ازﻣﺎﯾﺸﮕﺎه ﭼﻨﺪ ﻣﻨﻈﻮره راﯾﺎﻧﻪ و ﯾﺎ در وب‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد‬
‫‪ ‬ﮔﺮوه اﻓﺰارﻫﺎي ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ وب ﺑﺮاي ﻣﺸﺎرﮐﺖ در ﻫﺮ زﻣﺎن وﻣﮑﺎﻧﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﻧﺮم اﻓﺰار ‪ GSS‬ﺷﺎﻣﻞ ﺑﺨﺶ ﻫﺎﯾﯽ ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻧﻈﺮ ‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ ‪ ،‬ﮔﺰارﺷﮕﺮ ﻣﻮﺿﻊ ‪ ،‬رأي ﮔﯿﺮي ‪ ،‬ﺗﺸﮑﯿﻞ‬
‫ﺧﻂ ﻣﺸﯽ و ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ داد و ﺳﺘﺪ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺟﻠﺴﺎت در ﯾﮏ زﻣﺎن وﻣﮑﺎن ‪ GSS‬ﺑﻄﻮر ﮐﻠﯽ ﯾﮏ اﻟﮕﻮي ﺛﺎﺑﺖ را دﻧﺒﺎل ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي‬
‫‪ ‬ﻃﺮح ‪/‬ﺑﯿﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ‬
‫‪ ‬ﺗﻮﻓﺎن ﻓﮑﺮي‬
 ‫‪391‬‬ ‫ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮔﺮوﻫﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻫﻔﺘﻢ‬

‫‪ ‬ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ ﻧﻈﺮ‬
‫‪ ‬اوﻟﻮﯾﺖ ﺑﻨﺪي ﺑﺤﺚ وﻧﻈﺮ‬
‫‪ ‬ﺗﻮﻟﯿﺪﻧﻈﺮات ﺑﯿﺸﺘﺮ‬
‫‪ ‬ﮐﻼس ﯾﮏ ﻣﺤﯿﻂ ﻃﺒﯿﻌﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در آن ﺑﺎ ﺣﻤﺎﯾﺖ راﯾﺎﻧﻪ ‪ ،‬ﯾﺎدﮔﯿﺮي اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ ‪.‬‬
‫‪ ‬ﯾﺎدﮔﯿﺮي از راه دور )‪ (DL‬زﻣﺎﻧﯽ رخ ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﺑﺎ اﺑﺰارﻫﺎ و ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎﯾﯽ اﻧﺠﺎم ﮔﯿﺮد ﮐﻪ ﺑﻤﻨﻈﻮر ﻏﻠﺒﻪ‬
‫ﺑﺮ ﻣﺤﺪودﯾﺘﻬﺎي ﯾﺎدﮔﯿﺮي در ﯾﮏ زﻣﺎن وﻣﮑﺎن ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه اﻧﺪ‬
‫‪ ‬زﻣﺎﻧﯿﮑﻪ اﻗﺘﺼﺎد رواﺑﻂ آﻣﻮزﺷﯽ واﺟﺘﻤﺎﻋﯽ – اﻗﺘﺼﺎدي ﺗﮑﺎﻣﻞ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ ‪ ،‬داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن درﺣﺎل ﺗﮑﻤﯿﻞ ﺗﺤﺼﯿﻼت‬
‫داﻧﺸﮕﺎﻫﯽ ﺧﻮد ﺑﻪ روﺷﻬﺎي ﻏﯿﺮ ﺳﻨﺘﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪.‬‬
‫‪ ‬داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن وﻫﯿﺌﺖ ﻋﻠﻤﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺪاﻧﺪ ﮐﻪ ﻓﻨﺎوري ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ ﭼﻄﻮر ﺑﺮ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ آﻧﻬﺎ در دروس ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻣﯽ ﮔﺬارد ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺧﻼﻗﯿﺖ ﯾﮏ ﻣﻔﻬﻮم ﭘﯿﭽﯿﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺧﻼﻗﯿﺖ را ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﺎ ﺗﮑﻨﯿﮏ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ ﺧﻮب و ﯾﮏ ﻣﺤﯿﻂ ﺣﻤﺎﯾﺘﯽ ﯾﺎد ﮔﺮﻓﺖ و ﮐﺴﺐ ﮐﺮد‪.‬‬
‫‪ ‬ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻧﻈﺮ اﯾﻦ اﻣﮑﺎن را ﺑﻪ ﺷﺮﮐﺖ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎ ﻣﯽ دﻫﺪﮐﻪ ﻧﻈﺮات ﺧﻮد را ﺑﻄﻮر ﻫﻤﺰﻣﻦ و ﻧﺎﺷﻨﺎس ﺗﻮﻟﯿﺪ و ﻣﺒﺎدﻟﻪ‬
‫ﮐﻨﻨﺪ ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﺧﻼﻗﯿﺖ )‪ (CSS‬ﺑﻪ وﯾﮋه ‪ GSS‬ﺑﺮاي ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺧﻼﻗﯿﺖ ﺣﻤﺎﯾﺖ راﯾﺎﻧﻪ اي ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ‬
‫آورد ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺧﻼﻗﯿﺖ اﻧﺴﺎن ﻫﺎ ﺑﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪ ‪ /‬اﺑﺰار ﻧﻈﺮ )ﺗﻮﻓﺎن ﻓﮑﺮي اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ( ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ ‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﻧﺮم اﻓﺰاري ﺧﻼﻗﯿﺖ ﺑﺮاي راه اﻧﺪازي ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ﺟﺪﯾﺪ از ارﺗﺒﺎﻃﺎت و ﺗﻔﮑﺮ آزاد و وﺳﯿﻊ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ‬
‫ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ‪.‬‬

‫‪ ‬واژﮔﺎن ﮐﻠﯿﺪي‬
‫‪ ‬ﻧﺎﺷﻨﺎس ﺑﻮدن‬
‫‪ ‬ﻏﯿﺮ ﻫﻤﺰﻣﺎن ‪ /‬ﻧﺎﻫﻤﮕﺎم‬
‫‪ ‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ‬
‫‪ ‬ﮐﺎر ﮔﺮوﻫﯽ ﺑﺎ ﺣﻤﺎﯾﺖ راﯾﺎﻧﻪ )‪(CSCW‬‬
‫‪ ‬ﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎي درﺳﯽ‬
‫‪ ‬ﺧﻼﻗﯿﺖ‬
‫‪ ‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺣﻤﺎﯾﺖ ا زﺧﻼﻗﯿﺖ‬
‫‪ ‬اﺗﺎق ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬
‫‪ ‬روش دﻟﻔﯽ‬
‫‪392‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫‪ ‬ﯾﺎدﮔﯿﺮي از راه دور)‪(DL‬‬

‫‪ ‬ﺗﻮﻓﺎن ﻓﮑﺮي اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ‬
‫‪ ‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺟﻠﺴﻪ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ‬
‫‪ ‬ﺟﻠﺴﻪ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ‬
‫‪ ‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ داد و ﺳﺘﺪﻫﺎي ﮔﺴﺘﺮده‬
‫‪ ‬ﺷﺒﮑﻪ ﺧﺎرﺟﯽ‬
‫‪ ‬دﯾﻮار آﺗﺶ‬
‫‪ ‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺣﻤﺎﯾﺖ ﮔﺮوﻫﯽ)‪(GSS‬‬
‫‪ ‬ﺗﻔﮑﺮ ﮔﺮوﻫﯽ‬
‫‪ ‬ﮔﺮوه اﻓﺰار‬
‫‪ ‬ﮐﺎر ﮔﺮوﻫﯽ‬
‫‪ ‬ﺗﻮﻟﯿﺪ ‪ /‬اﺑﺮاز ﻋﻘﯿﺪه‬
‫‪ ‬اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ‬
‫‪ ‬ﺷﺒﮑﻪ داﺧﻠﯽ‬
‫‪ ‬ﺗﮑﻨﯿﮏ ﮔﺮوه اﺳﻤﯽ )‪(NGT‬‬
‫‪ ‬ﺗﺸﺎﺑﻪ ‪ /‬ﺗﻮازن‬
‫‪ ‬ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﻓﺮآﯾﻨﺪ‬
‫‪ ‬ﺧﺴﺎرت‪ /‬زﯾﺎن ﻓﺮآﯾﻨﺪ‬
‫‪ ‬ﻫﻤﺰﻣﺎن‪/‬ﻫﻤﮕﺎم‬
‫‪ ‬ﺷﺮﮐﺖ ﻣﺠﺎزي‬
‫‪ ‬ﺷﺒﮑﻪ ﮔﺴﺘﺮده ﺟﻬﺎﻧﯽ)وب(‬

‫ﺳﻮاﻻﺗﯽ ﺟﻬﺖ ﻣﺮور ﻣﻄﺎﻟﺐ‪:‬‬

‫‪ .1‬وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎي ﮐﺎر ﮔﺮوﻫﯽ را ﺑﺼﻮرت ﻓﻬﺮﺳﺖ وار ﺑﯿﺎن ﮐﻨﯿﺪ؟‬
‫‪ .2‬ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎي ﺟﻠﺴﻪ را ﻓﻬﺮﺳﺖ وار ﺑﮕﻮﯾﯿﺪ؟‬
‫‪ .3‬ﻫﺪف اوﻟﯿﻪ ﮔﺮوه اﻓﺰار ﭼﯿﺴﺖ؟‬
‫‪ .4‬دﻻﯾﻞ اﻫﻤﯿﺖ رواﺑﻂ ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ ‪ /‬ﮔﺮوﻫﯽ ﭼﯿﺴﺖ؟‬
‫‪ .5‬ﺗﻔﺎوﺗﻬﺎي ﻣﯿﺎن ﻣﺸﺎرﮐﺖ و ارﺗﺒﺎﻃﺎت را ﺑﻨﻮﯾﺴﯿﺪ؟‬
 ‫‪393‬‬ ‫ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮔﺮوﻫﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻫﻔﺘﻢ‬

‫‪ .6‬ﭼﺎرﭼﻮﺑﻬﺎ و ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎي ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ ﭼﺎرﭼﻮب زﻣﺎن ‪ /‬ﻣﮑﺎن ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ رواﺑﻂ در‬
‫ﻓﻨﺎوري اﻃﻼﻋﺎت را ﺑﯿﺎن ﮐﻨﯿﺪ؟‬
‫‪ .7‬دﻻﯾﻞ اﯾﻨﮑﻪ ﭼﺮا ﺟﻠﺴﺎت ﻧﺎﮐﺎرآﻣﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ را ﻧﻮﺷﺘﻪ و داده ﻫﺎي ﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪ را ﺑﯿﺎن ﻧﻤﺎﺋﯿﺪ‪.‬‬
‫‪ .8‬ﮔﺮوه اﻓﺰار را ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﺮده و اﻫﺪاف آن را ﺑﻨﻮﺳﯿﺪ؟‬
‫‪ .9‬ﻓﻮاﯾﺪ ‪/‬ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻬﺎي ﮐﺎر ﮔﺮوﻫﯽ را ﺑﯿﺎن ﻧﻤﺎﺋﯿﺪ؟‬
‫‪ .10‬ﺧﺴﺎرات ﮐﺎر ﮔﺮوﻫﯽ راﺑﯿﺎن ﮐﻨﯿﺪ؟‬
‫‪ .11‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮔﺮوه )‪ (GSS‬را ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻧﻤﻮده و ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻫﺎي ﺑﺎﻟﻘﻮه آن را ﺑﯿﺎن ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫‪ .12‬ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺟﻠﺴﻪ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ را ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫‪ .13‬ﺗﺸﺎﺑﻪ و ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮدن را ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫‪ .14‬ﺳﻪ ﺷﯿﻮه ﺑﮑﺎرﮔﯿﺮي ﻓﻨﺎوري ‪ GSS‬را ﻧﺎم ﺑﺮده و ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ و ﻗﻮت آﻧﻬﺎ را ﺑﯿﺎن ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫‪ .15‬ﻋﻮاﻣﻠﯽ را ﮐﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ‪ GSS‬ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ ،‬ﻧﺎم ﺑﺒﺮﯾﺪ‪.‬‬
‫‪ .16‬ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﻬﻤﯽ را ﮐﻪ ﺟﻠﺴﺎت در ﻫﺮ زﻣﺎن و ﻣﮑﺎن را در ﺑﺮ ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ‪ ،‬ﻧﺎم ﺑﺒﺮﯾﺪ‪.‬‬
‫‪ .17‬ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﭼﯿﺴﺖ؟‬
‫‪ .18‬وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ را ﮐﻪ ﻣﺤﯿﻂ ﮐﻼﺳﯽ ﺳﻨﺘﯽ را ﺑﻬﺒﻮد ﻣﯽ ﺑﺨﺸﺪ ‪ ،‬ﻧﺎم ﺑﺒﺮﯾﺪ‪.‬‬
‫‪ .19‬دﻻﯾﻞ ﺷﻬﺮت و ﻣﺤﺒﻮﺑﯿﺖ ﯾﺎدﮔﯿﺮي از راه دور ﭼﯿﺴﺖ؟‬
‫‪ .20‬ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ و ﻗﻮت ﯾﺎدﮔﯿﺮي از راه دور را ﺑﻨﻮﯾﺴﯿﺪ؟‬
‫‪ .21‬ﺧﻼﻗﯿﺖ ﭼﯿﺴﺖ ؟ راه ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ از ﻃﺮﯾﻖ آن ‪ GSS‬ﺧﻼﻗﯿﺖ را ارﺗﻘﺎء ﻣﯽ دﻫﺪ ذﮐﺮ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫ﺳﻮاﻻﺗﯽ ﺟﻬﺖ ﺑﺤﺚ و ﺗﺒﺎدل ﻧﻈﺮ‬

‫‪ .1‬ﺗﻔﺎوﺗﻬﺎ و ﺷﺒﺎﻫﺖ ﻫﺎي اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ ‪ ،‬ﺷﺒﮑﻪ داﺧﻠﯽ و ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺎي ﺧﺎرﺟﯽ را ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ‪.‬‬
‫‪ .2‬ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﺪي ﮐﻪ ﭼﻄﻮر ﯾﮏ ﮔﺮوه ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺣﺲ ﻫﻤﮑﺎري ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ اﻣﺎ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺖ‬
‫ﮔﺮوﻫﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ .3‬ﮔﺮوه اﻓﺰار ﭼﻄﻮر ﺑﺎ ﻫﺪف اوﻟﯿﻪ اش ﻣﯽ رﺳﺪ‪.‬‬
‫‪ .4‬ﺑﻄﻮر ﻣﻔﺼﻞ ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ ﮐﻪ ﭼﺮا ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ .5‬ﺗﻌﺎدل ﻏﯿﺮ ﮐﻼﻣﯽ ﭼﯿﺴﺖ و ﭼﺮا در ﺗﻌﺎﻣﻼت اﻧﺴﺎﻧﯽ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ .6‬ﭼﺮا ﻣﺸﺎرﮐﺖ از ارﺗﺒﺎط ﻋﻤﯿﻖ ﺗﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ .7‬ﭼﺮا ﺗﻮﺻﯿﻒ ﮐﺎر ﮔﺮوﻫﯽ از ﻧﻈﺮ ﭼﺎرﭼﻮب زﻣﺎﻧﯽ ‪ /‬ﻣﮑﻨﯽ ﻣﻮﺛﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ .8‬ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻫﺎي ﮔﺮوه اﻓﺰار را ﺗﻮﺻﯿﻒ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫‪ .9‬ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ ﮐﻪ ﭼﺮا اﮐﺜﺮ ﮔﺮوه اﻓﺰارﻫﺎ در وب ﺑﮑﺎر ﻣﯽ رود‪.‬‬
 ‫‪394‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫‪ .10‬ﻫﺮ ﯾﮏ از ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎي ﻧﺮم اﻓﺰاري ذﮐﺮ ﺷﺪه در ﻓﺼﻞ را ﺗﻮﺻﯿﻒ و ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫‪ .11‬ﻧﻘﺎط ﻗﻮت ﺑﮑﺎرﮔﯿﺮي ﮔﺮوه اﻓﺰارﻫﺎ را در وب ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻧﻤﺎﺋﯿﺪ‪.‬‬
‫‪ GSS .12‬را ﺑﺎ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻫﺎي ﮔﺮوﻫﯽ ﻏﯿﺮ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫‪ .13‬ﭼﺮا ﺟﻠﺴﺎت ﺑﯽ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ .‬ﺟﻠﺴﺖ ﻣﻔﯿﺪ و ﻣﻮﺛﺮ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺎﯾﺪ اداره ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ .14‬ﺟﺰﺋﯿﺎت ﺳﻮد و ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﮐﺎر ﮔﺮوﻫﯽ را ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ ﻗﺮار دﻫﯿﺪ‪.‬‬
‫‪ .15‬ﺟﺰﺋﯿﺎت ﺧﺴﺎرات ﮐﺎر ﮔﺮوﻫﯽ را ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ ﻗﺮا ردﻫﯿﺪ‪.‬‬
‫‪ .16‬ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ ﮐﻪ ‪ GSS‬ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮﺧﯽ از ﺳﻮدﻫﺎي ﻣﺸﺎرﮐﺖ و ﮐﺎر ﮔﺮوﻫﯽ را اﻓﺰاﯾﺶ‬
‫داده و ﺑﺮﺧﯽ از ﺧﺴﺎرات آن را ﮐﺎﻫﺶ دﻫﺪ‪.‬‬
‫‪ .17‬ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ ﭼﻄﻮر ﺑﺮﺧﯽ ازوﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎي ‪ GSS‬در اﺑﺰارﻫﺎي ﺑﻬﺮه وري ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي ﺷﺪه ﻗﺮار ﻣﯽ‬
‫ﮔﯿﺮﻧﺪ ‪.‬‬
‫‪ .18‬اﺻﻄﻼح اﺻﻠﯽ و اﺑﺘﺪاﯾﯽ ﺑﺮاي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﮔﺮوﻫﯽ ‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﺮوﻫﯽ‬
‫)‪ (GDSS‬ﺑﻮد ‪ .‬ﭼﻄﻮر واژه ﺗﺼﻤﯿﻢ از اﯾﻦ اﺻﻄﻼح ﺣﺬف ﺷﺪ؟ اﯾﺎ اﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ درﺳﺖ اﺳﺖ‬
‫؟ﭼﺮا؟‬
‫‪ .19‬ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ ﮐﻪ ﭼﻄﻮر ﺗﺸﺎﺑﻪ و ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮدن ﺑﺎﻋﺚ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﻫﺎﯾﯽ در ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎي ﮔﺮوﻫﯽ ﻣﯽ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ؟‬
‫‪ .20‬ﺳﻪ ﻓﻨﺎوري را ﮐﻪ از ﻃﺮﯾﻖ آن ﻫﺎ ‪ GSS‬ﺑﮑﺎر ﮔﺮﻓﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد را ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻧﻤﺎﺋﯿﺪ‪ .‬ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ و‬
‫ﻗﻮت آﻧﻬﺎ را ﺑﯿﺎن ﮐﻨﯿﺪ ‪.‬‬
‫‪ .21‬ﭼﺮا ﻣﻮﻋﺪﻫﺎي ﻣﻘﺮر ﺑﺮاي ﺟﻠﺴﺎت در ﻫﺮ زﻣﺎن و ﻣﮑﺎﻧﯽ اﻫﻤﯿﺖ دارﻧﺪ؟ اﮔﺮ ﻣﻨﻈﻢ ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ ﭼﻪ‬
‫اﺗﻔﺎﻗﯽ رخ ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬‬
‫‪ .22‬ﭼﻪ ﻋﻮاﻣﻠﯽ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ و ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ‪ GSS‬ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ .23‬در زﻣﯿﻨﻪ ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ و ﻗﻮت ﯾﺎدﮔﯿﺮي از راه دور ‪ ،‬ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ ﮐﻪ ﭼﺮا ﺑﺮﺧﯽ داﻧﺶ آﻣﻮزان‬
‫ﻣﺤﯿﻂ ﯾﺎدﮔﯿﺮي از راه دور را ﺗﺮﺟﯿﺢ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ و ﺑﺮﺧﯽ دﯾﮕﺮ ﻣﺤﯿﻂ ﻫﺎي ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﺳﻨﺘﯽ را ﻣﯽ‬
‫ﭘﺴﻨﺪﻧﺪ؟‬
‫‪ .24‬ﭼﻄﻮر ‪ GSS‬وب و وﯾﺪﺋﻮ ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ ﯾﺎدﮔﯿﺮي از راه دور را ﻣﻮﺛﺮو ﮐﺎرآﻣﺪ ﮐﺮده اﻧﺪ؟‬
‫‪ .25‬ﺑﻄﻮر ﻣﻔﺼﻞ ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ ﮐﻪ ﭼﺮا ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎ ﺑﺴﻮي آﻣﻮزش آن ﻻﯾﻦ ﮔﺎم ﺑﺮ ﻣﯽ دارﻧﺪ؟‬
‫‪ .26‬ﺑﻄﻮر ﻣﻔﺼﻞ ﺧﻼﻗﯿﺖ را ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﻨﯿﺪ؟‬
‫‪ .27‬ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ ﮐﻪ ‪ GSS‬ﭼﻄﻮر ﺧﻼﻗﯿﺖ را ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ .28‬ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ ﮐﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻧﻈﺮ‪ /‬ﻋﻘﯿﺪه ﭼﻄﻮر ﻋﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ )ﺗﻮﻓﺎن ﻓﮑﺮي اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ (‬
‫‪ .29‬آﯾﺎ راﯾﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺧﻼق ﺑﺎﺷﻨﺪ ؟ﭼﺮا؟‬
 ‫‪395‬‬ ‫ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮔﺮوﻫﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻫﻔﺘﻢ‬

‫ﺗﻤﺮﯾﻦ ﻫﺎ‬
‫ﻓﻬﺮﺳﺘﯽ ﺗﻬﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ از ﺷﯿﻮه ﻫﺎي ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﮐﻪ در ﻃﻮل روز ﺑﮑﺎر ﻣﯽ ﮔﯿﺮﯾﺪ ‪ .‬ﮐﺪاﻣﯿﮏ ﻣﻮﺛﺮﺗﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ؟ و‬
‫ﮐﺪاﻣﯿﮏ ﮐﺎرآﯾﯽ ﮐﻤﺘﺮي دارد؟‬
‫ﺗﺄﺛﯿﺮ ﺣﺬف ﻫﺮ ﯾﮏ از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ارﺗﺒﺎﻃﯽ را در ﯾﮏ ﺷﺮﮐﺖ ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﻤﺎﺋﯿﺪ ؟ ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎي زﯾﺮ ار ﭼﻄﻮر‬
‫ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻣﻮﺛﺮ و ﻣﻔﯿﺪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺧﻄﻮط ﻫﻮاﯾﯽ ‪ ،‬ﺑﺎﻧﮏ ‪ ،‬ﺷﺮﮐﺖ ﺑﯿﻤﻪ ‪ ،‬آژاﻧﺲ ﻫﻮاﭘﯿﻤﺎﯾﯽ ‪ ،‬ﻓﺮوﺷﮕﺎه زﻧﺠﯿﺮه اي و‬
‫ﺧﻮاروﺑﺎر ﻓﺮوﺷﯽ ‪ .‬ﭼﻪ اﺗﻔﺎﻗﯽ رخ ﻣﯽ دﻫﺪ ؟ ﺑﺮرﺳﯽ ﮐﻨﯽ ﮐﻪ ﭼﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎﯾﯽ از ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻦ اﯾﻦ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ‬
‫ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ؟‬
‫در ﺑﺴﯿﺎري از ﻣﻠﻞ ‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﻠﻔﻦ ﻧﺎﮐﺎﻓﯽ و ﻧﺎﮐﺎرآﻣﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ ،‬ﻋﻠﯿﺮم زﯾﺎد ﺑﻮدن ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي راﯾﺎﻧﻪ اي‪.‬‬
‫ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎي ﻓﻌﺎل در اﯾﻦ ﻧﻮع ﮐﺸﻮرﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﭼﻪ ﺑﮑﻨﻨﺪ ﺗﺎ اﯾﻦ ﺗﺄﺛﯿﺮات در ارﺗﺒﺎﻃﺎ ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎﺑﺪ و ﻧﺎدﯾﺪه ﮔﺮﻓﺘﻪ‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬
‫زﺑﺎن ﺑﺪن را ﺑﺮرﺳﯽ ﮐﺮده و ﯾﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎي ﺧﻮد را ﮔﺰارش دﻫﯿﺪ ‪ .‬در ﺻﻮرت اﻣﮑﺎن آﻧﺮا اراﺋﻪ داده )ﺑﺎ‬
‫ﺑﮑﺎرﮔﯿﺮي زﺑﺎن ﺑﺪن(‬
‫ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﻤﺎﺋﯿﻦ ﮐﻪ ﭼﻄﻮر ﻣﺤﻘﻘﺎن ﺳﻌﯽ در اﯾﺠﺎد و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي راﯾﺎﻧﻪ اي آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ دارﻧﺪ ﮐﻪ‬
‫ﻋﻮاﻣﻞ ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﻏﯿﺮ ﮐﻼﻣﯽ راﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﻨﺪ ‪/‬‬
‫ﻣﻮارد زﯾﺮ را ﻧﺮم اﻓﺰرﻫﺎ را در وب ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﻤﻮده و ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮔﺮوﻫﯽ راﯾﺎﻧﻪ‬
‫اي ﭼﻄﻮر ﺷﺎﻣﻞ اﯾﻦ ﻣﻮارد ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﺷﯿﻮه ﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﮐﺎرآﻣﺪي ﺟﻠﺴﺎت را ﺑﺮرﺳﯽ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻫﺎي اﺻﻠﯽ ﻟﻮوس ﻓﻮت را ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﺠﺮﺑﯿﺎت ﺷﺨﺼﯽ ﺧﻮد ﻓﻬﺮﺳﺖ ﮐﻨﯿﺪ و ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ ﮐﻪ‬
‫ﭼﻄﻮر ﻣﯽ ﺗﻮان از آن ﻫﺎ ﺑﺮاي ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﺗﺼﻤﯽ ﮔﯿﺮي ﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد‪.‬‬
‫ﻣﺪل ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ‪4‬ﻣﺮﺣﻠﻪ اي ﺳﯿﻤﻮن را ﺑﺎ ﮐﺎرﺑﺮد ‪ GSS‬ﮐﻪ در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ‪ 7/11‬ﻣﻄﺮح ﺷﺪ ‪،‬‬
‫ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻬﻨﻈﺮ ﺷﻤﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﻫﺐ ﮔﺬراﻧﺪن ﯾﮏ دوره ﯾﺎدﮔﯿﺮي از راه دور ﭼﯿﺴﺖ ﮐﻪ در آن از ﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎي آﻣﻮزﺷﯽ‬
‫ﺑﺮاي ارﺗﻘﺎء ﮐﺎر ﮔﺮوﻫﯽ و راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﻣﺮﺑﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد؟ ﺳﻪ ﻣﻘﺎﻟﻪ درﺑﺎره ﺗﺠﺮﺑﯿﺎت داﻧﺶ آﻣﻮزان و ﻫﯿﺌﺖ‬
‫ﻋﻠﻤﯽ در ﯾﮏ دوره آﻣﻮزش از راه دور ﭘﯿﺪا ﮐﺮده و ﻧﻈﺮﯾﺎت ﺧﻮد را ﺑﺎ ﺗﺠﺮﺑﯿﺎت آن ﻫﺎ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﮐﻨﯿﺪ ‪ .‬ﻧﻘﺎط‬
‫ﺿﻌﻒ و ﻗﻮت ﭼﻨﯿﻦ روﺷﯽ ﭼﯿﺴﺖ؟‬
‫ﺗﻤﺮﯾﻨﺎت ﮔﺮوﻫﯽ ‪:‬‬
‫ﻓﺼﻞ وب را ﺑﺮرﺳﯽ ﮐﺮده و ﺗﻤﺮﯾﻦ ﻫﺎ را ﭘﺎﺳﺦ دﻫﯿﺪ‪.‬‬
 ‫‪396‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫وب ﺳﺎﯾﺖ ‪ GROOVE‬را ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﻤﻮده و ﻧﺮم اﻓﺰار ﻧﻤﺎﯾﺶ دﻫﯽ را در ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﻫﺮ ﯾﮏ از اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه‬
‫داﻧﻠﻮد ﻧﻤﺎﺋﯿﺪ ‪ .‬از آﻧﻬﺎ ﺑﺮاي ﺗﻮﻓﺎن ﻓﮑﺮي و ﯾﺎ رأي ﮔﯿﺮي درﺑﺎره ﯾﮏ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺧﺎص اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﯿﺪ ‪ .‬آﯾﺎ ﺑﺎ اﯾﻦ ﻧﺮم‬
‫اﻓﺰار اﺣﺴﺎس راﺣﺘﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﯿﺪ ؟ﭼﺮا؟‬
‫ﺑﻪ وب ﺳﺎﯾﺖ ﯾﮑﯽ از ﺧﺪﻣﺎت ﮔﺮوه اﻓﺰاري ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ وب دﺳﺘﺮﺳﯽ ﭘﯿﺪا ﮐﻨﯿﺪ ‪.‬ﺗﻮﺻﯿﻒ ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﭼﻪ وﯾﮋﮔﯽ‬
‫ﻫﺎﯾﯽ را اراﺋﻪ ﻣﯽ دﻫﺪ و ﭼﻄﻮر ﻣﯽ ﺗﻮﻧﺪ ﺑﻪ اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه ﮐﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺼﺮت ﮔﺮوﻫﯽ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ‪.‬‬
‫داﻧﺸﮕﺎه ﻫﺎﯾﯽ را ﮐﻪ دوره ﻫﺎي ﯾﺎدﮔﯿﺮي از راه دور را ارﺋﻪ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ ﻣﺸﺨﺺ ﮐﻨﯿﺪ ‪ .‬ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 4‬ﻣﻘﺎﻟﻪ در اﯾﻦ‬
‫زﻣﯿﻨﻪ ﭘﯿﺪا ﮐﻨﯿﺪ ‪ .‬آﯾﺎ اﺑﺰارﻫﺎي ﮐﻤﮑﯽ درﺳﯽ در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﺷﯿﻮه ﻫﺎي آﻣﻮزش اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻣﻮﺛﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ؟‬
‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻮردي ﮔﺮوه ﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪدي در ﯾﮏ ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎن درﺑﺎره ي ﻣﺴﺎﺋﻠﯽ ﺑﻪ ﺑﺤﺚ ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ و ﻧﻈﺮاﺗﯽ را‬
‫ﺑﺮاي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮏ اراﺋﻪ دادﻧﺪ ‪ .‬ﺑﻌﻀﯽ از ﮔﺮوه ﻫﺎ از ﺟﻠﺴﺎت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ ‪ GSS‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ‬
‫ﮐﺮدﻧﺪ در ﺣﺎﻟﯿﮑﻪ ﮔﺮوه ﻫﺎي دﯾﮕﺮ از ﺟﻠﺴﺎت ﺳﻨﺘﯽ ﺑﻬﺮه ﺟﺴﺘﻨﺪ ‪ .‬ﺑﯿﺸﺘﺮ اﻓﺮادﯾﮑﻪ از ‪ GSS‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ و‬
‫ﺳﭙﺲ آن را ﮐﻨﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ‪ ،‬دوﺑﺎره ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ‪ GSS‬روي آوردﻧﺪ ‪ .‬زﻣﺎﻧﯿﮑﻪ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدات ﻫﺮ دو ﮔﺮوه‬
‫ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ ‪ ،‬ﻧﻈﺮات ﮔﺮوه ﻫﺎي ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ ‪ GSS‬ﻣﻮرد ﭘﺬﯾﺮش ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ ‪ .‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺷﻤﺎ ﭼﺮا ﭼﻨﯿﻦ‬
‫اﺗﻔﺎﻗﯽ رخ داده اﺳﺖ ؟ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ‪.‬‬

‫ﺗﻤﺮﯾﻦ اﯾﻨﺘﺮﻧﺘﯽ‬
‫ﺗﻤﺮﯾﻨﺎت ﺣﻤﺎﯾﺖ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﮔﺮوه اﻓﺰارﻫﺎ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ ؟ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻧﺮم اﻓﺰاري روي وب را ﮐﻪ ﺑﻪ‬
‫ﮔﺮوه ﻫﺎي ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ و ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﮐﻨﻨﺪ ﻣﺸﺨﺺ ﮐﻨﯿﺪ ‪ .‬ﯾﮏ ﺑﺴﺘﻪ ﻧﺮم اﻓﺰاري را داﻧﻠﻮد‬
‫ﮐﺮده ‪ ،‬آن را ﻧﺼﺐ ﮐﻨﯿﺪ و آن را راه اﻧﺪازي ﮐﻨﯿﺪ ‪ .‬ﯾﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎي ﺧﻮد را در ﮐﻼس ﮔﺰارش دﻫﯿﺪ ‪.‬‬
‫ﺑﻤﻨﻈﻮر ﯾﺎﻓﺘﻦ ﺳﺎﯾﺖ ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ روش ﻫﺎي ﺑﻬﺒﻮد ﺑﺨﺸﯿﺪن ﺑﻪ ﺟﻠﺴﺎت را ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪ ،‬اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ را‬
‫ﺟﺴﺘﺠﻮ ﮐﻨﯿﺪ ‪ .‬راه ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﺟﻠﺴﺎت ﻣﻮﺛﺮﺗﺮ ﺷﻮﻧﺪ را ﺑﯿﺎﺑﯿﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ وب ﺳﺎﯾﺖ ‪ groupsystems.com‬دﺳﺘﺮﺳﯽ ﭘﯿﺪا ﮐﻨﯿﺪ و ﺗﻮﻟﯿﺪات ‪ GSS‬آن را ﻣﺸﺨﺺ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ وب ﺳﺎﯾﺖ ﺷﺮﮐﺖ ‪ Expert choice‬دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﯿﺎﺑﯿﺪ اﻟﻒ‪ .‬اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ درﺑﺎره ﺗﻮﻟﯿﺪات ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﮔﺮوه‬
‫آﻧﻬﺎ را ﭘﯿﺪا ﮐﻨﯿﺪ‪ .‬ب‪ Team expet choice .‬ﺑﻪ ﻣﻔﻬﻮم ‪ AHP‬در ﻓﺼﻞ ‪ 4‬ﺗﺸﺮح ﺷﺪ ‪ ،‬ﻣﺮﺗﺒﻂ اﺳﺖ ‪ .‬اﯾﻦ‬
‫ﻣﺤﺼﻮل را ازﻧﻈﺮ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ ازﯾﺎﺑﯽ ﮐﻨﯿﺪ ‪ .‬آﯾﺎ ﺷﻤﺎ ﻓﮑﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ اﺳﺘﻔﺎده ازﺻﻔﺤﻪ ﮐﻠﯿﺪ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﻫﺎي‬
‫ﻓﺮآﯾﻨﺪ را ﻣﻮﺟﺐ ﻣﯽ ﺷﻮد ﺗﺎ ﺧﺴﺎرات آن را ﺑﻪ ﭼﻄﻮر و ﭼﺮا؟‬
‫ﭘﻨﺞ ﻣﺎﺟﺮاي ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ‪ GSS‬را در دﻧﯿﺎي واﻗﻌﯽ در وب ﺳﺎﯾﺖ ﻫﺎي ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن ﭘﯿﺪا ﮐﻨﯿﺪ ‪ .‬آن ﻫﺎ را‬
‫ﺗﻮﺻﯿﻒ ﮐﻨﯿﺪ ‪ .‬ﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎي ‪ GSS‬و روش ﻫﺎي آن ﭼﻄﻮر ﺑﻪ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﻣﻨﺠﺮ ﺷﺪه اﻧﺪ؟ ﭼﻪ ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻫﺎي‬
‫ﻣﺘﺪاوﻟﯽ را ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﺒﺎدﻟﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ؟ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﻫﺎي ﻓﺮدي ﭼﻪ ﺗﻔﺎوت ﻫﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﻫﻢ دارﻧﺪ؟‬
 ‫‪397‬‬ ‫ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮔﺮوﻫﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻫﻔﺘﻢ‬

‫ﺑﻪ ﯾﮏ ﻧﺴﺨﻪ ﻧﻤﺎﯾﺶ دﻫﻨﺪه از ﯾﮏ ‪ GSS‬ﺑﺮ روي وب دﺳﺘﺮﺳﯽ ﭘﯿﺪا ﮐﻨﯿﺪ ‪ .‬از اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ درﯾﮑﯽ از‬
‫ﺟﻠﺴﺎت ﮔﺮوﻫﺘﺎن اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﯿﺪ ‪ .‬ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ ﮐﻪ آﯾﺎ از اﺳﺘﻔﺎده از اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ )ﻧﺮم اﻓﺰار( اﺣﺴﺎس ﺧﻮﺷﺎﯾﻨﺪي‬
‫داﺷﺘﻪ اﯾﺪ ﯾﺎ ﺧﯿﺮ ؟ ﭼﺮا؟‬
‫ﺳﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻧﺮم اﻓﺰار درﺳﯽ ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ وب را ﻣﺸﺨﺺ ﮐﻨﯿﺪ‪ .‬وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎي آن ﻫﺎ را ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﮐﻨﯿﺪ ‪ .‬اﮔﺮ‬
‫ﯾﮏ آزﻣﻮن و ﯾﺎ ﯾﮏ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻧﻤﺎﯾﺸﯽ ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ‪ ،‬از آﻧﻬﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﯿﺪ ‪ .‬ﮐﺪاﻣﯿﮏ را ﺗﺮﺟﯿﺢ ﻣﯿﺪﻫﯿﺪ ﭼﺮا؟‬
‫ﺑﻪ وب ﺳﺎﯾﺖ ﺗﻔﮑﺮ ﺧﻼق ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﯿﺪ ‪ .‬ﻣﺴﺌﻠﻪ اي را در ذﻫﻦ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ ﺳﻌﯽ ﺑﻪ ﺣﻞ آن دارﯾﺪ ‪ .‬از‬
‫ﮐﻠﯿﺪ ﺳﻬﻢ دﯾﮕﺮي را ﺑﻪ ﻣﻦ ﺑﺪه اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﯿﺪ ﺗﺎ ﺗﻔﮑﺮ ﺧﻮد را ﺗﻮﺳﻌﻪ دﻫﯿﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﯾﮑﯽ از ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎي ﻧﺮم اﻓﺰاري ﺧﻼﻗﯿﺖ ﮐﻪ در ﻣﺘﻦ ﺗﻮﺻﯿﻒ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﻪ ﺳﺮاغ وب ﺳﺎﯾﺖ ﯾﮑﯽ از‬
‫ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﺑﺮوﯾﺪ و ﯾﮏ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻧﻤﺎﯾﺸﯽ را داﻧﻠﻮد و ﺑﮑﺎرﮔﯿﺮﯾﺪ و ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺧﻮد را در ﯾﮏ ﮔﺰارش ﺗﺸﺮﯾﺢ ﻧﻤﺎﺋﯿﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻮارد ﺧﻮﺷﺎﯾﻨﺪ و ﻧﺎﺧﻮﺷﺎﯾﻨﺪ و ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﻔﯿﺪ و ﺑﯽ ﻓﺎﯾﺪه را ذﮐﺮ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫ﺗﺤﻘﯿﻖ ﻫﺎي ﮔﺮوﻫﯽ‬

‫ﺟﺪﯾﺪﺗﺮﯾﻦ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﻫﺎ در زﻣﯿﻨﻪ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ‪GSS/‬را ﺗﻮﺻﯿﻒ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎ و ﻣﻬﺎرت ﯾﮏ ﺗﺴﻬﯿﻞ ﮔﺮ ﮔﺮوﻫﯽ ﺑﺮاي ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﯾﮏ ﺟﻠﺴﻪ ‪ GSS‬ﺑﺴﯿﺎر اﻫﻤﯿﺖ دارد‪ .‬ﻣﻘﺎﻻت و‬
‫وب ﺳﺎﯾﺖ ﻫﺎي اﺧﯿﺮ را در زﻣﯿﻨﻪ ﺗﺴﻬﯿﻞ ‪ GSS‬را ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ و ﺗﺤﻘﯿﻖ ﮔﺮوﻫﯽ اي ﺑﻨﻮﯾﺴﯿﺪ و در ان‬
‫ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻧﻤﺎﺋﯿﺪ ﮐﻪ ﭼﻪ ﭼﯿﺰ ﯾﮏ ﺗﺴﻬﯿﻞ ﮔﺮ ﺧﻮب را ﺑﺮا ي‪ gss‬ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ آورد و ‪ GSS‬ﭼﻄﻮر ﺗﺴﻬﯿﻞ ﮔﺮ را‬
‫ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﺑﺮﺧﯽ از ﻣﺤﻘﻘﺎن ‪ GSS‬ﺑﺎ ﺗﺄﺛﯿﺮات ﭼﻨﺪ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﯿﺴﺘﻢ راﯾﺎﻧﻪ ﻣﻮاﺟﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ .‬اﯾﻦ اﻣﺮ ﺑﻮﯾﮋه‬
‫در ‪ GSS‬ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻬﻢ ﺗﻠﻘﯽ ﻣﯽ ﺷﻮ ﭼﻮن در آن ﻧﻈﺮات ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﺎ ﻣﻼﻗﺎت ﺷﺮﮐﺖ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎ در ﻣﮑﺎن ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ‬
‫ﺳﺮاﺳﺮ دﻧﯿﺎ ﻣﻄﺮح و ﺗﻠﻔﯿﻖ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬ﺗﺤﻘﯿﻖ ﮔﺮوﻫﯽ ﺑﻨﻮﯾﺴﯿﺪدرﺑﺎره ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﻬﻤﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪GSS‬‬
‫ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﻫﺎ‪ /‬ﺧﺴﺎرات ﻓﺮآﯾﻨﺪ را درﯾﮏ ﻣﺤﯿﻂ ﺟﻠﺴﻪ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﭼﻨﺪ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﺑﻪ وﺟﻮد آورد‪.‬‬

‫ﮐﺎرﺑﺮد ﻣﻮردي ‪7/1‬‬

‫ﻗﺮص ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ اﯾﻤﻦ و ﻣﻮﺛﺮ ﭘﯽ ﻓﺎﯾﺰر )‪(PFIZER‬‬

‫ﻣﻘﺪﻣﻪ ‪:‬‬
‫در اﯾﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه ‪ ،‬ﺗﺤﻘﯿﻖ و آزﻣﺎﯾﺶ دﺷﻮار و ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺑﺮاي وارد ﮐﺮدن ﯾﮏ داروي ﺟﺪﯾﺪ ﺑﻪ ﺑﺎزر ﺻﻮرت‬
‫ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ﮐﻪ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﺗﻼش ﻫﺎي ﮔﺮوﻫﯽ ﺑﺴﯿﺎري اﺳﺖ ‪ .‬ﺷﮑﺮت ﻫﺎي دارو ﺳﺎزي ﭘﯿﺶ از آﻧﮑﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻﺗﺸﺎن ﺑﻪ‬
‫ﺗﺄﺋﯿﺪ ﺳﺎزﻣﺎن ﻏﺬا و دارو )‪ (FDA‬ﺑﺮﺳﺪ ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ آزﻣﺎﯾﺸﺎت وﺳﯿﻊ و ﮔﺮاﻧﻘﯿﻤﺘﯽ را اﻧﺠﺎم دﻫﻨﺪ‪ .‬ازﻣﺠﻤﻮع ده ﻫﺎ‬
 ‫‪398‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫ﻫﺰار ﻋﻨﺼﺮ ﮐﺸﻒ ﺷﺪه در ﻫﺮ ﺳﺎل ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﻫﻔﺖ درﺻﺪ آﻧﻬﺎ وارد ﺑﺎزار ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬ﭘﺲ از ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺷﺮﮐﺖ‬
‫ﻫﺎي داروﺳﺎزي ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﺑﯿﺶ ازﯾﮏ ﻣﯿﻠﯿﻮن ﮐﺎﻏﺬ ﻣﻔﯿﺪ و ﻣﻮﺛﺮ ﺑﻮدن داروﯾﺸﺎن را ﺗﺄﺋﯿﺪ و ﺗﻀﻤﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬آﻧﻬﺎ‬
‫ﺑﺎﯾﺪ اﯾﻦ ﮐﺎﻏﺬﻫﺎ را ﺑﻪ ‪ FDA‬ﮐﻪ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ ﻓﺪرال اﺳﺖ و ﺗﻮﻟﯿﺪات داروﯾﯽ را ﭘﯿﺶ از ورود ﺑﻪ ﺑﺎزار ارزﯾﺎﺑﯽ ﻣﯽ‬
‫ﮐﻨﺪ ‪ ،‬ارﺳﺎل ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ‪ .‬ﻓﺮآﯾﻨﺪ اﺛﺒﺎت و ﺗﺄﺋﯿﺪ ‪ ، FDA‬ﻓﺮآﯾﻨﺪي دراز ﻣﺪت و وﻗﺖ ﮔﯿﺮ اﺳﺖ و ﻋﺒﺎوه ﺑﺮ اﯾﻦ ‪،‬‬
‫ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎي داروﯾﯽ ﺑﺎ ﻓﺸﺎر زﯾﺎدي ﻣﻮاﺟﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ .‬اﯾﻦ ﺑﺨﺎﻃﺮ ﯾﮏ ﺗﺠﺪﯾﺪ ﺳﺎﺧﺘﺎر اﺟﺒﺎري ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻣﺮور ‪FDA‬‬
‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﻻزم اﺳﺖ ﮐﻪ اﯾﻦ ﺳﺎزﻣﺎن ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻣﺮور و ﺑﺮرﺳﯽ را از ‪ 18-24‬ﻣﺎه ﺑﻪ ‪ 12‬ﻣﺎه ﮐﺎﻫﺶ دﻫﺪ ﺗﺎ داروﻫﺎ‬
‫ﺳﺮﯾﻌﺘﺮ ﺑﻪ ﺑﺎزار ﻋﺮﺿﻪ ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﺑﺮاي اﯾﻨﮑﻪ ﻣﺮاﺣﻞ اﺛﺒﺎت و ﺗﺄﺋﯿﺪ ﺗﻮﺳﻂ ‪ FDA‬ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺳﭙﺮي ﺷﻮد ‪ ،‬ﭘﯽ ﻓﺎﯾﺰر‬
‫اﻣﮑﺎن ﻋﺮﺿﻪ دارو ﺑﺼﻮرت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ را اﯾﺠﺎد ﮐﺮده اﺳﺖ ‪ .‬ﻫﺪاﯾﺘﮕﺮ ﻋﺮﺿﻪ اﻟﮑﺮوﻧﯿﮑﯽ ﭘﯽ ﻓﺎﯾﺰر )‪(ESUB‬‬
‫ﯾﮏ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﮔﺴﺘﺮده ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ روش ﻗﺪﯾﻤﯽ )ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ ﮐﺎﻏﺬ ( اﻧﺘﻘﺎل ﻣﺪارك ﺑﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﻏﺬا و دارو اﺳﺖ‪ .‬ﻫﺰﯾﻨﻪ‬
‫ﺳﺎﺧﺖ ﭼﻨﯿﻦ ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ‪ 3/2‬ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 142‬ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر از ﺳﺎل ‪ 2000‬ﮐﻪ راه اﻧﺪازي ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ ‪ ،‬ﺑﻪ ﺷﺮﮐﺖ ﺳﻮد رﺳﺎﻧﺪه اﺳﺖ) ﺑﻪ اﯾﻦ ﺧﺎﻃﺮ ﮐﻪ زﻣﺎﻧﻬﺎي ﭼﺮﺧﻪ اي ﮐﻮﺗﺎﻫﺘﺮ ﺷﺪه اﻧﺪ( اﻣﺎ ‪ ESUB‬روش‬
‫ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﭘﺰﺷﮑﺎن ﺷﺮﮐﺖ ﮐﻨﻨﺪه در ﺗﺤﻘﯿﻖ و ﮐﺎرﻣﻨﺪان ﻓﻨﺎوري اﻃﻼﻋﺎت را ﺗﻐﯿﯿﺮ داده اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺟﻮرج ﻣﯿﻠﻦ ‪ ،‬ﻣﺴﺌﻮل ﺗﺤﻘﯿﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﺨﺶ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﻣﺮﮐﺰي ﭘﯽ ﻓﺎﯾﺰر در ﮔﺮوﺗﻮن اﻇﻬﺎر ﻣﯿﺪارد ‪ESUB :‬‬
‫ﺗﺄﺛﯿﺮ زﯾﺎدي داﺷﺘﻪ اﺳﺖ از اﯾﻦ ﺟﻬﺖ ﮐﻪ روﺷﯽ را ﮐﻪ ﻣﺎ ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ آن ﮐﺎرﻫﺎ را ﺑﻄﻮر ﺧﺼﻮﺻﯽ واز درون اﻧﺠﺎم‬
‫ﻣﯿﺪﻫﯿﻢ ‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮ ﮐﺮده اﺳﺖ ‪ .‬وي ﻣﯽ اﻓﺰاﯾﺪ ‪ :‬ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻣﺎ در ﺑﻪ وﺟﻮد آوردن اﺟﺰاي داروي ﺟﺪﯾﺪ ﻣﻮﺟﺐ‬
‫ﻣﻘﯿﺎﺳﯽ ﺑﯽ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ و اﯾﻦ ﭼﯿﺰي اﺳﺖ ﻓﺮاﺗﺮ از ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ راﯾﺎﻧﻪ اي ﺟﺎﻟﺐ ‪ .‬اﺑﺰارﻫﺎﯾﯽ را ﮐﻪ ‪ESUB‬‬
‫ﺑﻪ ﻣﺎ ﻣﯽ دﻫﺪ درك و ﺑﯿﻨﺶ راﺗﺤﺮﯾﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﻣﺎ اﻧﺘﻈﺎر دارﯾﻢ ﮐﻪ اﯾﻦ اﻣﺮ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﯾﮏ ﺗﺄﺛﯿﺮ زﻧﺠﯿﺮه ﺳﺎزي در‬
‫ﻧﻮآوري ﺷﻮد ‪ ESUB.‬ﺑﻄﻮر ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﺮ ﺻﻨﻌﺖ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﮔﺬاﺷﺘﻪ اﺳﺖ و ﺑﻌﻨﻮان ﯾﮏ ﻣﻼك ‪ /‬ﻣﻌﯿﺎر ﺑﺮاي ﻓﺮآﯾﻨﺪ‬
‫ﻋﺮﺿﻪ ﺑﻪ ‪ FDA‬ﺧﺪﻣﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﺑﻪ اﻧﺪازه ﯾﮏ ﮐﺎﻣﯿﻮن ﮐﺎﻏﺬ‪:‬‬
‫در اواﺳﻂ ‪ 1995‬ﻣﺤﻘﻘﺎن ﭘﯽ ﻓﺎﯾﺰر در ﺣﺎل ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺗﺮووان ﺑﻮدﻧﺪ ﯾﮏ داروي آﻧﺘﯽ ﺑﯿﻮﺗﯿﮏ ﺟﺪﯾﺪ ﮐﻪ ﺑﺮاي‬
‫ﺗﺄﺋﯿﺪ ‪ FDA‬در ﺣﺎل ﺑﺮرﺳﯽ ﺑﻮد اﯾﻦ ﻣﺤﺼﻮل ﺟﺪﯾﺪ ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺿﺪ ﻋﻔﻮﻧﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺣﺎل ‪FDA‬‬
‫درﯾﺎﻓﺖ ﮐﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺤﻘﻘﺎن و ﮐﺎرﻣﻨﺪان ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺑﺨﺶ ﻫﺎي ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ اي از اﺳﻨﺎد و ﻣﺪارك ﮐﺎﻏﺬي را ﺑﺮرﺳﯽ‬
‫ﻧﻤﻮده و ﻧﺘﺎﯾﺞ آزﻣﺎﯾﺸﺎت اﯾﻦ دارو را ﮔﺰارش دادﻧﺪ ‪ .‬ﺑﺎﻻﺧﺮه در ﻫﺮ ﺑﺨﺶ اوراق اﺻﻠﯽ ﺟﻤﻊ آوري ﺷﺪﻧﺪ ﯾﮏ‬
‫ﮐﺎرﺑﺮد داروﯾﯽ ﺟﺪﯾﺪ ‪ NDA‬ﻧﺎﻣﯿﺪه ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺲ از ﺟﻤﻊ آوري اﯾﻦ ﮐﺎﻏﺬﻫﺎ ‪ NDA‬وﯾﺮاﯾﺶ‪ ،‬ﮐﭙﯽ و ﺑﺮاي آﻏﺎز ﻣﺮاﺣﻞ ﺗﺄﺋﯿﺪ و اﺛﺒﺎت ﺑﻪ ‪ FDA‬ﻓﺮﺳﺘﺎده‬
‫ﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ FDA‬ﺑﺨﺶ ﻫﺎﯾﯽ از اﯾﻦ ﮔﺰارش را ﺑﻪ ﻣﻨﺘﻘﺪاﻧﯽ ﮐﻪ ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺧﻮدﺷﺎن را ﻣﯽ ﻧﻮﺷﺘﻨﺪ ﺗﻮزﯾﻊ ﮐﺮد ‪.‬‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ اوراق ‪ ،‬ﮐﻨﺘﺮل ﺗﺠﺪﯾﺪ ﻧﻈﺮ و ﺻﺤﺖ و درﺳﺘﯽ ارﺟﺎع ‪ ،‬ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎي ﻣﻬﻤﯽ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽ ﺷﺪ ‪ .‬ﻣﻨﺘﻘﺪان‬
 ‫‪399‬‬ ‫ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮔﺮوﻫﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻫﻔﺘﻢ‬

‫ﺑﺎ ﺑﺨﺶ ﻫﺎي ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه از ‪ 2000‬ﮐﺎﻏﺬ ﮐﻪ ﺣﺪود ‪ 5-6‬ﻓﻮت ارﺗﻔﺎع داﺷﺖ ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ ‪ .‬ارﺟﺎع ﺑﺎﻋﺚ‬
‫دردﺳﺮﻫﺎﯾﯽ اﺻﻠﯽ ﻣﯽ ﺷﺪ ‪ .‬ﻣﻨﺘﻘﺪي ﮐﻪ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﻮردي در ﯾﮏ ﺻﻔﺤﻪ ﺧﺎرج از ﺑﺨﺶ ﺧﻮد ﻣﯽ ﺷﺪ ‪،‬‬
‫ﺑﺎﯾﺪ اﻧﺘﻈﺎر ﻣﯽ ﮐﺸﯿﺪ ﺗﺎ ‪ FDA‬ﯾﮏ ﭘﯿﮏ را ﺑﻪ اﻧﺒﺎر ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﺑﻔﺮﺳﺘﺪ ﺗﺎ ازﻧﺴﺨﻪ اﺻﻠﯽ ﮐﭙﯽ ﺗﻬﯿﻪ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﺣﻞ اﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﭘﯽ ﻓﺎﯾﺮ از ‪ NDA‬ﻫﺎي راﯾﺎﻧﻪ اي اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮدﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺨﺶ ﻫﺎي اوراق را ﺑﻄﻮر‬
‫اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ ﺑﺴﺎزﻧﺪ ‪ .‬ﺑﺎوﺟﻮد اﯾﻨﮑﻪ ﺗﻬﯿﻪ دادﻫﺎ ﺻﻮرت ﻧﻤﯽ ﮔﺮﻓﺖ و ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺑﺴﯿﺎر ﮐﻨﺪ ﺑﻮد اﻣﺎ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﺷﯿﻮه در‬
‫ﺳﺎل ‪ 1995‬ﺑﻮد ‪ .‬در آن زﻣﻦ وب در ﺣﺎل روﻧﻖ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺑﻮد و اﻟﺒﻪ ﻫﺎك ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﮐﺮده ﺑﻮ ﮐﻪ دﯾﮕﺮ زﻣﺎن‬
‫ﺑﮑﺎرﮔﯿﺮي و آزﻣﺎﯾﺶ وب ﻓﺮا رﺳﯿﺪه اﺳﺖ ‪ .‬در اورﯾﻞ ‪ 1996‬ﻫﺎك وﺗﯿﻢ ﻓﻨﺎوري اﻃﻼﻋﺎت وي ﯾﮏ ﻧﻤﻮﻧﻪ اوﻟﯿﻪ‬
‫ﺳﺎده را ﺑﻪ ﯾﮑﯽ از ﭘﺰﺷﮑﺎن ﺗﻮوان ﻧﺸﺎن دادﻧﺪ ﺗﯿﻢ ﻓﻨﺎوري اﻃﻼﻋﺎت ﭘﯽ ﻓﺎﯾﺰر در ﻫﺮ ﻫﻔﺘﻪ ﺣﺪود ﯾﮏ ﻧﻤﻮﻧﻪ‬
‫اوﻟﯿﻪ ‪ ESUB‬را ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ ﮐﺪ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ را ﺣﺪود ‪ 40‬ﺑﺎر ﺑﺎزﻧﻮﯾﺴﯽ ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ ﺗﺎ اداره و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ آن ﺳﺎده‬
‫ﺗﺮ ﺷﻮد ‪ .‬در ﻃﻮل ﺗﻮﻟﯿﺪ ‪ ESUB‬اﻧﺪازه ‪ NDA‬ﺑﺮاي ﺗﺮاووان ﺗﺨﻤﯿﻦ زده ﻣﯽ ﺷﺪ ‪ .‬ﻋﺮﺿﻪ ي ﺗﺎ ﺣﺪود ‪ 50‬ﻫﺰار‬
‫ورق ‪ ،‬ﺣﺪود ‪ 180‬ﮔﯿﮕﺎﺑﺎﯾﺖ رﺷﺪ ﮐﺮده ﺑﻮد ‪ .‬ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ رﺷﺪ ﭘﺮوژه ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺳﺎﺧﺖ ﻧﻤﻮﻧﻪ اوﻟﯿﻪ ﺑﺎﻋﺚ اﯾﺠﺎد‬
‫ﻫﯿﺠﺎن در ﻣﯿﺎن اﻋﻀﺎي ﺗﯿﻢ ﻓﻨﺎوري اﻃﻼﻋﺎت و ﺗﯿﻢ ﭘﺰﺷﮑﯽ ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬
‫‪ ESUB‬ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪:‬‬
‫در ‪ 28‬دﺳﺎﻣﺒﺮ ‪ 1996‬ﻧﻪ ﻣﺎه ﭘﺲ از اراﺋﻪ ﻃﺮح ‪ ESUN‬ﺗﺤﻮﯾﻞ داده ﺷﺪ ‪ .‬از آﻧﺠﺎﺋﯿﮑﻪ ﺗﺮاووان از ﻧﻈﺮ ﮐﺎرﺑﺮد‬
‫و آزﻣﺎﯾﺶ ﭘﯿﭽﯿﺪه ﺑﻮد ﮔﺮوه ﻫﺎ در اﺑﺘﺪاي اﻣﺮ اﯾﻦ ﻣﺸﮑﻼت را ﺣﻞ ﻧﻤﻮدﻧﺪ ‪ .‬در ﻣﺎرس ‪ ESUB 1997‬ﺑﻪ‬
‫ﺳﺎدﮔﯽ ﺗﻬﯿﻪ وﯾﺎﮔﺮا را در دﺳﺖ ﮔﺮﻓﺖ ‪.‬‬
‫اﻣﺮوزه ‪ ،‬ﮔﺮوه ﭘﺰﺷﮑﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﺳﺎزﻣﺎن ﻏﺬا و دارو وﻣﻨﺘﻘﺪان آن ﮐﻪ از ‪ ESUB‬ﺑﺮاي ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽ در‬
‫ﮐﺎرﻫﺎﯾﺸﺎن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪ ،‬در زﻣﯿﻨﻪ ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﯾﮏ داروي ﺟﺪﯾﺪ ﻫﻤﮑﺎري ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺰﯾﺖ ﻫﺎي ‪ESUB‬‬
‫ﻣﺰﯾﺖ ﻫﺎي ‪ ESUB‬از ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬارﯾﻬﺎي اﻧﺠﺎم ﺷﺪه ﻓﺮاﺗﺮ اﺳﺖ ‪ ESUB .‬ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ ﺑﻪ‬
‫ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺒﺎدﻟﻪ داده اي ﮔﺮوﻫﯽ وﺳﯿﻌﯽ ﮐﻪ ﺑﻌﻨﻮان ﻣﻼﮐﯽ ﺑﺮاي دﯾﮕﺮ ﺗﻮﻟﯿﺪات ﺷﺮﮐﺘﻬﺎي داروﯾﯽ ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن ﻏﺬا و دارو ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯽ ﺷﺪ‪ .‬ﭘﯽ ﻓﺎﯾﺰر ﯾﮏ وﺿﻌﯿﺖ رﻗﺎﺑﺘﯽ ﻣﺜﺒﺖ را در ﺳﺎﺧﺖ داروﻫﺎي ﺑﺎ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺑﺎﻻ‬
‫در زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻮﺗﺎه ﻓﺮاﻫﻢ آورده اﺳﺖ ‪ ESUB .‬ﻧﯿﺰ در ﺳﺎزﻣﺎن ﭘﯽ ﻓﺎﯾﺰر ﻧﻘﺶ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ اي را ﺑﺮاي ﻓﻨﺎوري‬
‫اﻃﻼﻋﺎت اﯾﺠﺎد ﮐﺮده اﺳﺖ ‪ .‬ﺗﯿﻢ ﮔﺮوﻫﯽ ﭘﯽ ﻓﺎﯾﺰر ﺑﺼﻮرت ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ ﺑﺎ ﺷﺮﮐﺎي ﺗﺠﺎري اش ‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ را ﺗﻬﯿﻪ‬
‫ﻧﻮد ﻫﮑﻪ‬
‫دﯾﺪي ﺟﻬﺎﻧﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ وﺿﻌﯿﺖ ﯾﮏ آزﻣﺎﯾﺶ ﯾﺎ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﮐﺎرﺑﺮد ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﺮده اﺳﺖ‪.‬‬
‫رﻗﺎﺑﺖ ﻣﺜﺒﺖ ﭘﯽ ﻓﺎﯾﺰر را از ﻃﺮﯾﻖ اﺗﺼﺎل ﻣﺤﻘﻘﺎن داروﯾﯽ ﺳﺮاﺳﺮ دﻧﯿﺎ ﺑﻬﻢ اﻓﺰاﯾﺶ داده اﺳﺖ ‪ESUB .‬‬
‫ﺷﺮﮐﺎي ﺗﺠﺎري از ﺟﻤﻠﻪ دﯾﮕﺮ ﺳﺎزﻧﺪﮔﺎن دارو را ﺑﻪ ﭘﯽ ﻓﺎﯾﺰر ﺟﺬب ﮐﺮده اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺑﺎزار ﮐﻤﮏ ﮐﺮده و‬
‫داروﻫﺎي ﺧﻮد را در آن ﺗﻮزﯾﻊ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪.‬‬
 ‫‪400‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫اﯾﻦ اﻣﮑﺎن را ﺑﺮاي ﭘﯽ ﻓﺎﯾﺰر ﻓﺮاﻫﻢ آوره اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ زﯾﺎد در ﺑﺎزارﻫﺎي ﺟﻬﺎن و در ﮐﺸﻮرﻫﺎي‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻧﻔﻮذ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫اﯾﻦ اﻣﮑﺎن را ﺑﺮاي ﺷﺮﮐﺖ ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﺮده اﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﺮ ‪ 12‬ﻣﺎه ‪ 5‬داروي ﺟﺪﯾﺪ را وارد ﺑﺎزار ﻧﻤﺎﯾﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ‬
‫ﺳﺮﯾﻌﺘﺮﯾﻦ ﻧﺮخ ﻣﻮﺟﻮد در ﺻﻨﻌﺖ ﺳﺎت ‪.‬‬
‫ﯾﮏ ﺟﺪول اﮐﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ازﻣﺤﺘﻮﯾﺎت را ﻧﺸﺎن داده ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮان از ﻃﺮﯾﻖ آن اﻧﻮاع ﯾﮏ ‪ NDA‬را ﺑﺮرﺳﯽ ﮐﺮد‪.‬‬
‫اﻣﮑﺎن ﻣﺮور و ﻧﻘﺪ ﻗﺎﺑﻞ اﻧﺘﻘﺎل را ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﺮده اﺳﺖ ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺧﯿﻠﯽ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ زﯾﺮا ‪ FDA‬اﻏﻠﺐ از‬
‫ﻣﺸﺎوران ﺧﺎرج از ﺳﺎزﻣﺎن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺎ ﺳﺎل ‪ 2000‬ﺗﻌﺪاد ﮐﺎرﺑﺮان اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﻪ ‪ 2000‬ﺷﺒﮑﻪ ﺟﻬﺎﻧﯽ در ﻣﺮاﮐﺰ دوﻟﺘﯽ و ﭘﯽ ﻓﺎﯾﺰر رﺳﯿﺪ ‪ .‬ﻣﻨﺒﻊ ‪/‬‬
‫ﻣﺨﺰن ‪ ESUB‬ﺗﺎ ‪ 5‬ﺗﺮاﺑﺎﯾﺖ رﺷﺪ ﮐﺮده اﺳﺖ و ﻫﺮ رﺑﻊ ﺳﺎﻋﺖ ‪ 1‬ﺗﺮاﺑﺎﯾﺖ داده ﺟﺪﯾﺪ ﺑﻪ آن اﺿﺎﻓﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻣﻨﻔﻌﺖ ‪ ESUB‬داروﻫﺎي ﻣﻮﺛﺮ اﯾﻤﻦ و ﺟﺪﯾﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺳﺮﯾﻌﺎً ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎران اراﺋﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺳﻮاﻻت ﻣﻮردي‬
‫‪ ESUB‬در ﺷﮑﺮت ﭘﯽ ﻓﺎﯾﺰر ﭼﻪ ﻧﻮع ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ را ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ؟‬
‫‪ ESUB‬ﭼﻄﻮر ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﻫﺎ را ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ؟‬
‫ﺣﺎﻣﯿﺎن ﭼﻪ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ؟‬
‫ﺳﻮدﻫﺎي ﺣﺎﺻﻞ از ‪ ESUB‬ﭼﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ ؟ ﭼﻪ ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻔﯽ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ؟‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن ﻏﺬا و دارو در ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﺑﺎ ﭘﯽ ﻓﺎﯾﺰر ) از ﻃﺮﯾﻖ ‪ (ESUB‬ﺑﻪ ﭼﻪ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺧﺎﺻﯽ دﺳﺖ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ؟‬
‫‪ ESUB‬ﭼﻄﻮر ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺮﮐﺰ ﯾﮏ ﺷﺒﮑﻪ ﺧﺎرﺟﯽ ﺑﺎ ﭘﯽ ﻓﺎﯾﺰر ‪ ،‬آژاﻧﺲ ﻧﺎﻇﺮ ﺑﺮ آن )‪ (FDA‬ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن‬
‫دارو ﺳﺎزان ﻣﺤﻘﻘﺎن داروﯾﯽ و ﭘﺰﺷﮑﻦ ﻣﻌﺎﻟﺞ ﺑﯿﻤﺎران ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﺪ؟‬

‫ﮐﺎرﺑﺮد ﻣﻮردي ‪7/2‬‬

‫ﺷﺮﮐﺖ ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ دارو )‪ (DOW‬ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ ﮐﻼس درس ﺟﻬﺎن را ﺳﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ‬

‫ﺑﯿﺎن ﻣﺴﺌﻠﻪ ‪ :‬در ﺳﺎل ‪ 2000‬اﯾﻦ ﺷﺮﮐﺖ ‪ 61‬ﻧﻔﺮ را اﺧﺮاج ﮐﺮد و ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ‪ 540‬ﮐﺎرﻣﻨﺪ ﺑﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧﺪه ﺑﺮاي‬
‫ارﺳﺎل اﯾﻤﯿﻞ ﺑﻪ ﺳﺮورﻫﺎي ﺷﺮﮐﺖ ﻣﻘﺮرات ﮐﻤﺘﺮ و ﺳﺎده ﺗﺮي را در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ ‪ .‬ﺑﯿﻞ اﺳﺘﺎوروﭘﻮﻟﺲ)رﺋﯿﺲ‬
‫ﺟﺪﯾﺪ( ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﺮﻓﺖ ﮐﻪ ﺗﻤﺎم ‪ 40000‬ﮐﺎرﻣﻨﺪ داو در ‪ 70‬ﮐﺸﻮر دﻧﯿﺎ ﺑﺎﯾﺪ ‪ 6‬ﺳﺎﻋﺖ آﻣﻮزش و زﻣﯿﻨﻪ اﺣﺘﺮام و‬
‫ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ در ﻣﺤﻞ ﮐﺎر ﺑﺒﯿﻨﻨﺪ‪ /‬اﯾﻦ ﭘﺎﺳﺦ ﺟﺎﻣﻊ ﺑﻪ ﯾﮏ ﻣﺴﺌﻠﻪ در ﻣﺤﯿﻂ ﮐﺎر ﺑﺮاي ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ ﺟﻬﺎﻧﯽ‬
‫ﭘﺮﻫﺰﯾﻨﻪ اﺳﺖ ‪ .‬اﻣﺎ داو ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺖ اﯾﻦ آﻣﻮزش را از ﻃﺮﯾﻖ ﺳﯿﺴﺘﻢ آﻣﻮزﺷﯽ ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ وب اراﺋﻪ دﻫﺪ‪ .‬ﺳﺎﯾﺖ‬
‫‪ Learn@dow.new‬را ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫راه ﺣﻞ ‪:‬‬
 ‫‪401‬‬ ‫ﻓﻨﺎورﯾﻬﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮔﺮوﻫﯽ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻫﻔﺘﻢ‬

‫ﺑﯿﻦ اﮐﺘﺒﺮ ﺳﺎل ‪ 2000‬و ﻓﻮرﯾﻪ ﺳﺎل ‪ 2001‬ﺑﯿﺶ از ‪ 40000‬ﮐﺎرﻣﻨﺪ ﯾﻦ دوره را ﮔﺬراﻧﺪﻧﺪ ﮐﻪ دو ﺳﺎﻋﺖ‬
‫ﻣﻄﺎﻟﺐ ﮐﻠﯽ اراﺋﻪ ﻣﯽ ﺷﺪو ﭼﻬﺎر ﺳﺎﻋﺖ ﻫﻢ ﺑﻪ زﺑﺎن اﺻﻠﯽ اﻓﺮاد ﻣﺴﺎﺋﻞ را ﻣﻄﺮح ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ ‪ .‬ﺷﺮﮐﺖ داو از اﯾﻦ‬
‫ﻃﺮﯾﻖ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ‪ 2/7‬ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر را ذﺧﯿﺮه ﮐﻨﺪ ‪ 162 .‬ﻫﺰار دﻻر ﺑﺮاي ﺛﺒﺖ دﺳﺘﯽ وﻗﺎﯾﻊ ﮐﻼﺳﯽ ‪ 300‬ﻫﺰار دﻻر‬
‫ﺑﺮاي اﻣﮑﺎﻧﺎت ﮐﻼس و ﻣﺮﺑﯿﺎن و ‪ 1‬ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر ﺑﺮاي ﺟﺰوه ﻫﺎي درﺳﯽ و ‪ 1/2‬ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر ﺑﺮاي ﭘﺲ اﻧﺪاز‬
‫ﺣﻘﻮق اﻓﺮاد ﺑﻮد ‪ .‬ﺑﯿﺸﺘﺮ اﯾﻦ ذﺧﯿﺮه ﺳﺎزﯾﻬﺎ ﺑﺨﺎﻃﺮ زﻣﺎن ﮐﻮﺗﺎه آﻣﻮزش ﺑﻮد‪.‬‬
‫راه ﺣﻞ ﻣﺬﮐﻮر و ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺣﺎﺻﻞ از آن ‪:‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﯾﺎدﮔﯿﺮي در ﺗﻠﻔﯿﻖ ﻫﺎ و ﻓﺮاﮔﯿﺮﻫﺎ ﯾﮏ ﺑﺎزﭘﺮداﺧﺖ ﻋﻈﯿﻢ و ﻓﻮق اﻟﻌﺎده را ﺗﺤﻮﯾﻞ داد ‪ .‬ﺟﺬب ﻓﻮري‬
‫ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﺟﺪﯾﺪ ﮐﻠﯿﻪ ﻧﻤﺎﯾﺎن ﮐﺮدن ارزش در ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﻫﺎﺳﺖ ‪ .‬ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﺳﺎﯾﺖ ﺳﺎﺧﺖ و ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺷﺮﮐﺖ داو‬
‫ﭘﯿﻮﺳﺘﻨﺪ ﺑﺎﯾﺪ ﯾﮏ دوره اﺟﺮاﯾﯽ ﺳﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ اي را ﺑﮕﺬراﻧﻨﺪ‪ .‬ﺗﺎﮐﻨﻮن ﯾﺎزده ﻫﺰار ﮐﺎرﻣﻨﺪ اﯾﻦ دوره را ﺑﺼﻮرت‬
‫آﻧﻼﯾﻦ و در ﺳﯽ درﺻﺪ زﻣﺎن ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺑﺮاي آﻣﻮزش ﺳﻨﺘﯽ ﻃﯽ ﮐﺮده اد ‪ .‬داو دو ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر از ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي‬
‫آﻣﻮزش را ﮐﺎﻫﺶ داد‪ learn@dow.new /‬ﺷﯿﻮه اي ﺑﻮد ﮐﻪ ‪27‬ﻫﺰار ﮐﺎرﻣﻨﺪ ﺑﺮاي ﮔﺬراﻧﺪن دوره ﻫﺎي ﺷﻐﻠﯽ‬
‫اﯾﻤﻨﯽ و ﺳﻼﻣﺖ ﻣﺤﯿﻄﯽ ﻃﯽ ﻧﻤﻮده اﻧﺪ ‪ .‬و از اﯾﻦ ﻃﺮﯾﻖ ‪ 6‬ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر ﭘﺲ اﻧﺪاز ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺣﻮادث‬
‫اﯾﻤﻨﯽ ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎﻓﺘﻨﺪ و ﻧﯿﺮوي ﮐﺎر داو ﺗﺎ ‪ 25‬درﺻﺪ رﺷﺪ ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ ‪ .‬داو در زﻣﯿﻨﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﯾﺎدﮔﯿﺮي اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ‬
‫‪ 1/3‬ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر ﻫﺰﯾﻨﻪ ﮐﺮده اﺳﺖ ‪ .‬در اوﻟﯿﻦ ﺳﺎل اﺟﺮاﯾﯽ‪ ،‬ﺷﺮﮐﺖ ﺳﻮدﻫﺎي ﮐﻠﯽ را ‪ 30‬ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر ﺗﺨﻤﯿﻦ زد‪.‬‬
‫‪ 844279‬دﻻر ﺑﺮاي ﺛﺒﺖ دﺳﺘﯽ ‪ 3/1 ،‬ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر ﺑﺮاي ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي اراﺋﻪ آﻣﻮزش ‪5/2 ،‬ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر ﺑﺮاي ﮐﺎﻫﺶ‬
‫ﻣﻮاد درﺳﯽ و ‪ 20/8‬ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر ﺑﺮاي ﺣﻘﻮق ﻫﺎ )آﻣﻮزش از ﻃﺮﯾﻖ وب ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ‪ 40‬ﺗﺎ ‪ 60‬درﺻﺪ زﻣﺎن ﮐﻤﺘﺮي‬
‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﯿﻂ ﺳﻨﺘﯽ ﮐﻼس ﻧﯿﺎز دارد( ﺻﺮﻓﻪ ﺟﻮﯾﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬زﻣﺎﻧﯿﮑﻪ ‪ learn@dow.new‬آﻏﺎز ﺑﮑﺎر ﮐﺮد ‪،‬‬
‫‪ 15‬ﻋﻨﻮان درﺳﯽ را اراﺋﻪ ﮐﺮد‪ .‬ﺗﺎ ﭘﺎﯾﺎن ﺳﺎل اول ‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ 98‬ﻋﻨﻮان درﺳﯽ را اراﺋﻪ داد و ‪ 24492‬ﻓﺎرغ‬
‫اﻟﺘﺤﺼﯿﻠﯽ را ﺛﺒﺖ ﮐﺮد ‪ .‬در ﺳﺎل ‪ ، 2000‬اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ 426‬ﻋﻨﻮان درﺳﯽ را ﺑﺎ ‪ 208464‬اﺗﻤﺎم ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ اراﺋﻪ ﮐﺮد‪.‬‬
‫ﯾﮏ ﮐﻼس ﺟﻬﺎﻧﯽ‬
‫‪ learn@dow.new‬ﺳﺮﯾﻌﺎً رﺷﺪ ﮐﺮد و اﮐﻨﻮن ﯾﮑﯽ از ﺟﺎﻣﻊ ﺗﺮﯾﻦ اﺑﺰارﻫﺎي ﯾﺎدﮔﯿﺮي از ﻃﺮﯾﻖ وب اﺳﺖ‬
‫دوره ﻫﯿﺎ ﮐﻨﻮﻧﯽ از ﺣﺴﺎﺑﺪاري و ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﺷﯿﻤﯽ و ﻫﺮ ﯾﮏ از اﯾﻦ رﺷﺘﻪ ﻫﺎ ﺑﻪ زﺑﺎن ﻫﺎي ﻫﻠﻨﺪي ‪،‬‬
‫اﻧﮕﻠﯿﺴﯽ ‪ ،‬ﻓﺮاﻧﺴﻮي ‪ ،‬آﻟﻤﺎﻧﯽ ‪ ،‬اﯾﺘﺎﻟﯿﺎي ‪ ،‬ﭘﺮﺗﻘﺎﻟﯽ و اﺳﭙﺎﻧﯿﻮﻟﯽ )و ﺑﺮﺧﯽ ﺑﻪ زان ﻫﺎي ﭼﯿﻨﯽ ‪ ،‬اﻧﺪوﻧﺰﯾﺎﯾﯽ ‪،‬ژاﭘﻨﯽ و‬
‫ﺗﺎﯾﻠﻨﺪي( ﺗﺪرﯾﺲ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﯿﺸﺘﺮ ﮐﻼس ﻫﺎ ﺑﻪ ﯾﮏ ﭘﺲ آﻣﻮزش دارﻧﺪ ﺗﺎ ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻤﯿﻨﺪ ﮐﻪ آﯾﺎ ﮐﺎرﮐﻨﺎن‬
‫ﻣﻬﺎرت ﻻزم را ﺑﺮاي اﺧﺬ ﮔﻮاﻫﯿﻨﺎﻣﻪ ﺑﻪ دﺳﺖ آورده اﻧﺪ ؟ زﻣﺎﻧﯿﮑﻪ ﯾﮏ ﮐﺎرﻣﻨﺪ ﯾﮏ ﮐﻼس راﺑﻪ اﺗﻤﺎم ﻣﯽ رﺳﺎﻧﺪ ‪،‬‬
‫ﻣﺪرك اﺗﻤﺎم دوره ﺑﺼﻮرت ﺧﻮدﮐﺎر ﺑﻪ ﻓﺎﯾﻞ آﻣﻮزﺷﯽ اش ارﺳﺎل ﻣﯽ ﮔﺮد ‪ .‬در اﯾﻦ ﻧﻮع ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﻧﯿﺰ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ‬
‫ﮐﻼس ﻫﺎي ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺘﻮ اﺣﺘﺮام آن ﻻﯾﻦ ﻣﯿﻠﯿﻮن ﻫﺎ دﻻر از ﻃﺮﯾﻖ ارﺳﺎل اﻃﻼﻋﺎت ذﺧﯿﺮه ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ .‬ﺷﺮﮐﺖ داو‬
‫ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﯽ و ﺗﺤﻮﯾﻞ اﯾﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻬﻢ ﺑﺼﻮرت ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﻓﻨﺎوري ﻣﻮﺟﻮد را ﺑﮑﺎر ﺑﺮده اﺳﺖ‪ .‬رﻫﺒﺮان‬
 ‫‪402‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫ارﺷﺪ ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ از ارزش ﻫﺎي ﺷﺮﮐﺖ ﺗﻌﻬﺪات ﻣﺴﺘﺤﮑﻤﯽ را داده اﻧﺪ و ﻗﻮل داده اﻧﺪ ﮐﻪ در ﺻﻮرﺗﯿﮑﻪ اﯾﻦ‬
‫ارزﺷﻬﺎ ﺑﻪ ﺧﻄﺮ ﺑﯿﺎﻓﺘﺪ ‪ ،‬ﺑﺮﺧﻮرد ﻗﺎﻃﻌﺎﻧﻪ را ﺻﻮرت دﻫﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺳﻮاﻻت ﻣﻮردي‬
‫ﭼﺮا ﻣﺪﯾﺮان ارﺷﺪ ﺑﻪ ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ اﻣﺮ آﻣﻮزش اﻫﻤﯿﺖ ﻣﯽ دادﻧﺪ؟‬
‫ﭼﺮا ﯾﮏ ﻣﮑﺎﻧﯿﺰم ﯾﺎدﮔﯿﺮي آﻧﻼﯾﻦ ﻣﻮرد ﭘﺬﯾﺮش ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ؟‬
‫از ﻃﺮﯾﻖ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﭼﻪ ﻣﻨﺎﻓﻊ دﯾﮕﺮي ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽ آﻣﺪ؟‬
‫ﺷﺮﮐﺖ داو از ﻃﺮﯾﻖ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﺑﻪ ﭼﻪ ﻣﻨﺎﻓﻌﯽ دﺳﺖ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮد؟‬
 ‫‪403‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻫﺸﺘﻢ‬

‫ﻓﺼﻞ‬

‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ‪:‬‬
‫‪8‬‬

‫‪ 8‬ﻓﺼﻞ ﻫﺸﺘﻢ‬
‫‪ -8,12‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﻧﯿﺎزﻫﺎي ﻣﺎدي )‪ ، (MRP‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺷﺮﮐﺖ ‪ /‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ‬
‫ﺷﺮﮐﺖ )‪ (ERP/ERM‬و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ زﻧﺠﯿﺮه ﺗﺎﻣﯿﻦ )‪: (SCM‬‬
‫ﻣﻔﻬﻮم زﻧﺠﯿﺮه ﺗﺎﻣﯿﻦ ﺑﻪ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي ﺳﺎزي ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎﯾﺶ ‪،‬ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ آﻧﻬﺎ در ﻃﯽ ‪ 50‬ﺳﺎل اﺧﯿﺮ ﺗﮑﺎﻣﻞ ﯾﺎﻓﺘﻨﺪ‬
‫‪ ،‬ﻣﺮﺗﺒﻂ اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﺮاي ﺟﺰﺋﯿﺎت درﺑﺎره ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺑﻪ )‪ Hugos (2003‬و )‪ Sheikh (2003‬رﺟﻮع ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ ‪.‬‬
‫ﺳﯿﺮ ﺗﮑﺎﻣﻞ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ از زﻧﺠﯿﺮه ﺗﺎﻣﯿﻦ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي ﺷﺪه ‪:‬‬
‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﺗﺎرﯾﺨﯽ ‪ ،‬ﺑﺴﯿﺎري از ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎي زﻧﺠﯿﺮه ﺗﺎﻣﯿﻦ ﺑﺎ ﻣﺒﺎدﻻت ﮐﺎﻏﺬي ﻧﺎﮐﺎﻓﯽ و ﻧﺎﮐﺎر آﻣﺪ ‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺷﺪه‬
‫‪ .‬از زﻣﺎن اوﻟﯿﻦ ﮐﺎرﺑﺮد ﺗﺠﺎري ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮﻫﺎ ‪ ،‬ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﺗﻮﻣﺎﺳﯿﻮن ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎ در ﻃﻮل زﻧﺠﯿﺮه ﺗﺎﻣﯿﻦ ﺑﻮد ‪ .‬اوﻟﯿﻦ‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﻧﺮم اﻓﺰاري در دﻫﻪ ‪ 1950‬و اواﯾﻞ دﻫﻪ ‪ 1960‬ﭘﺪﯾﺪار ﺷﺪ و ﺑﺨﺶ ﻫﺎي ﮐﻮﺗﺎه را ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ زﻧﺠﯿﺮه‬
‫ﺗﺎﻣﯿﻦ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﯽ ﮐﺮد ‪.‬ﻣﺜﺎﻟﻬﺎي ﻧﻮﻋﯽ ‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ‪ -‬اﺧﺘﺮاﻋﯽ ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺳﺎزي و ﺻﻮرت‬
‫ﺣﺴﺎب ﺳﺎزي ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪.‬اﻫﺪاف ﻋﻤﺪه ‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎ ‪ ،‬ﺗﺴﺮﯾﻊ ﭘﺮدازش و ﮐﺎﻫﺶ ﺧﻄﺎﻫﺎﺳﺖ ‪ .‬ﭼﻨﯿﻦ‬
‫ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎﯾﯽ در ﺣﻮزه ﻫﺎي ﺗﻘﺸﯽ ‪ ،‬ﻣﺴﺘﻘﻞ از ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﺎﻓﺘﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﺑﻪ زودي آﺷﮑﺎر ﺷﺪ ﮐﻪ واﺑﺴﺘﮕﯽ دروﻧﯽ ﺑﯿﻦ ﺑﺮﺧﯽ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎي زﻧﺠﯿﺮه ﺗﺎﻣﯿﻦ ﻫﺴﺖ ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ‪،‬‬
‫درﯾﺎﻓﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪي ‪ ،‬ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎ ﺑﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ اﺧﺘﺮاﻋﺎت و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﺧﺮﯾﺪ ‪ ،‬ﻣﺮﺗﺒﻄﻨﺪ ‪ .‬ﻣﺪل ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‬
‫رﯾﺰي ﻧﯿﺎزﻫﺎي ﻣﺎدي )‪ (MRP‬در دﻫﻪ ‪ 1960‬ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪ ‪ .‬ﭼﻮن اﯾﻦ ﻣﺪل ‪ ،‬ﻏﺎﻟﺒﺎ ﺑﻪ ‪ ،‬ﺑﻪ روز ﺷﺪن روزاﻧﻪ‬
‫ﻧﯿﺎزداﺷﺖ ‪ ،‬ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ‪ ،‬آﺷﮑﺎر ﺑﻮد ‪ .‬اﯾﻦ اﻣﺮ ﺑﻪ ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎي ﻧﺮم اﻓﺰاري )‪ (MRP‬ﺗﺠﺎري ﻣﻨﺠﺮ‬
‫ﺷﺪ ‪.‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي )‪ (MRP‬ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺪل ﻫﺎي اﺧﺘﺮاﻋﯽ ﺑﺎ زﻣﺎن ﻫﺎي راﻫﻨﻤﺎ ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪي ارﺷﺪ از ﺗﻤﺎم‬
‫ﺗﻮﻟﯿﺪات ﻧﻬﺎﯾﯽ ) ﮐﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ‪ ،‬ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﺑﺎﺷﺪ ( ﺻﻮرﺗﺤﺴﺎب ﻫﺎي ﻣﺎدي ﺑﺮاي ﻫﺮ ﻣﻮﻧﺘﺎژ ‪ ،‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‬
‫‪ .‬ﺻﻮرت ﺣﺴﺎﺑﻬﺎي ﻣﺎدي ‪ ،‬ﻟﯿﺴﺘﯽ از ﺗﻤﺎم اﺟﺰاي ﻣﻮﻧﺘﺎژ ﯾﺎ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻧﻬﺎﯾﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﺎر درﺧﺘﯽ از ﺑﺨﺶ‬
‫ﻫﺎي ﺑﻬﻢ ﻣﺮﺗﺒﻂ از ﺑﺨﺶ ﻫﺎي ﮐﻮﭼﮏ ﺗﺎ ﻣﻮﻧﺘﺎژ ﻫﺎي ﻋﻤﺪه ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻫﺮ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻧﻬﺎﯾﯽ را ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ )‪ ، (MRP‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدي ﺗﻮﻟﯿﺪات ﻧﻬﺎﯾﯽ را ﮔﺮﻓﺘﻪ ‪ ،‬زﻣﺎن ﻫﺎي راﻫﻨﻤﺎ و ﺛﺒﺖ ﻫﺎي اﺧﺘﺮاع‬
‫ﻣﻮﺟﻮد را ﺑﮑﺎر ﺑﺮده ‪ ،‬ﺑﺮﮔﺸﺘﻦ از ﻃﺮﯾﻖ ﺛﺒﺖ ﻫﺎ ‪ ،‬ﺑﺮاي اﯾﺠﺎد اﻓﺰاﯾﺶ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﻫﺎ ‪ ،‬ﮐﻪ ﻟﯿﺴﺘﯽ از ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎ و ﺑﺨﺶ‬
 ‫‪404‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫ﻫﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮔﺮدد و زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﻧﯿﺎزﻫﺎي زﻣﺎن راﻫﻨﻤﺎي ﺑﺨﺶ ﻫﺎ و ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻧﻬﺎﯾﯽ ‪ ،‬ﺑﺮ‬
‫آورده ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻃﻮر اﯾﺪه آل ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪات ﻧﺮم ‪ ،‬اﯾﺠﺎد ﺷﺪه ‪ ،‬ﺗﻮان ﮐﻞ ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ را در ﺣﺪود ‪ 100‬درﺻﺪ ﻣﻤﮑﻦ ﺑﮑﺎر‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﻧﯿﺎزﻫﺎي ﺗﻮاﻧﯽ )‪ (CRP‬ﺑﺮاي ﯾﮑﺪﺳﺖ ﮐﺮدن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ )‪ (MRP‬ﺑﺮاﺳﺎس ﺧﺎﺻﯿﺖ‬
‫ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ و ﮐﻞ ﺗﻮاﻧﻬﺎي ﻣﺮﮐﺰي دﺳﺘﮕﺎه ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ ‪ .‬در ﺣﺎﻟﯿﮑﻪ ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎي )‪ ، (MRP‬در ﺑﺴﯿﺎري ﻣﻮارد‬
‫ﻣﻔﯿﺪ اﺳﺖ ‪ ،‬ﮐﻤﮏ ﺑﻪ اﯾﺠﺎد ﺳﻄﻮح اﺧﺘﺮاﻋﯽ و ﮐﺎر آﻣﺪﺗﺮ ﮐﺮدن ﺑﺨﺶ ﻫﺎي زﻧﺠﯿﺮه ﺗﺎﻣﯿﻦ ‪ ،‬آﻧﻬﺎ اﻏﻠﺐ ‪،‬‬
‫ﺷﮑﺴﺖ ﺧﻮردﻧﺪ ‪ .‬ﯾﮑﯽ از دﻻﯾﻞ ﻋﻤﺪه ﺷﮑﺴﺖ آﻧﻬﺎ ‪ ،‬اﯾﻦ ﺗﺼﻮر ﺑﻮد ﮐﻪ ﻋﻤﻠﯿﺎت ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ‪ /‬ﻓﻬﺮﺳﺖ ‪ /‬ﺧﺮﯾﺪ ‪ .‬ﺑﻪ‬
‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺎﻟﯽ و ﮐﺎرﮔﺮ ﻣﺮﺗﺒﻂ اﺳﺖ ‪ .‬اﯾﻦ ﺗﺼﻮر ‪ ،‬ﺑﻪ اﻓﺰاﯾﺶ روش ﺷﻨﺎﺳﯽ )‪ (MRP‬ﻣﻨﺠﺮ ﺷﺪ وﻧﺮم اﻓﺰار ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‬
‫رﯾﺰي ﻧﯿﺎزﻫﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﯾﺎ ‪ MRPII‬را درﺧﻮاﺳﺖ ﮐﺮد‪.‬‬
‫در ﻃﯽ اﯾﻦ ﺗﮑﺎﻣﻞ ‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ و ﺑﯿﺸﺘﺮ ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﺷﺪﻧﺪ ‪ .‬اﯾﻦ اﻣﺮ ﺑﻪ ﻣﻔﻬﻮم ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي‬
‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺷﺮﮐﺖ ) ﺗﺸﮑﯿﻼت اﻗﺘﺼﺎدي ( )‪ ، (ERP‬ﻣﻨﺠﺮ ﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺮ ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﺳﺎزي ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎي ﭘﺮدازش ﻣﺒﺎدﻟﻪ‬
‫ﺷﺮﮐﺖ ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﺑﻮد‪ .‬ﺳﭙﺲ ‪ ERP‬ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﺎﻓﺖ ﺗﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﺗﺠﻬﯿﺰﮐﻨﻨﺪﮔﺎن داﺧﻠﯽ و ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﺑﺎﺷﺪ و ﺳﭙﺲ ‪،‬‬
‫ﺗﺠﻬﯿﺰﮐﻨﻨﺪﮔﺎن و ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﺧﺎرﺟﯽ را در آﻧﭽﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﺮم اﻓﺰار ‪ ERP/SCM‬ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﻧﺎﻣﯿﺪه ﺷﺪه ‪،‬‬
‫ﻣﺸﺘﻤﻞ ﮔﺮدد ‪.‬‬
‫ﭼﺮا ادﻏﺎم ؟‬
‫اﯾﺠﺎد ﯾﮏ ﺷﺮﮐﺖ ﻗﺮن ﺑﯿﺴﺖ و ﯾﮑﻤﯽ ‪ ،‬ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﻗﺮن ﺑﯿﺴﺘﻢ ﻧﻘﺶ ﻣﺪار ﺑﻪ ﻃﻮر‬
‫ﻣﻮﺛﺮ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد ‪ .‬ﺑﺨﺶ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ‪،‬ﮐﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻧﻘﺸﯽ را ﺑﮑﺎر ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ‪ ،‬ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺑﺎﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﺑﻪ ﻫﻤﺎن‬
‫زﺑﺎن ارﺗﺒﺎط ﺑﺮﻗﺮار ﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬ﺑﺪﺗﺮ اﯾﻨﮑﻪ ‪ ،‬ﻓﺮوش ﻋﻤﺪه ‪ ،‬ﻓﻬﺮﺳﺖ ‪ ،‬و داده ﻫﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪي اﻏﻠﺐ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت‬
‫دﺳﺘﯽ ﺑﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ وارد ﺷﻮد ‪،‬ﻫﺮ ﺑﺎر ﮐﻪ ﺷﺨﺼﯽ ﮐﻪ ﻋﻀﻮ ﺑﺨﺶ ﺧﺎﺻﯽ ﻧﯿﺴﺖ‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﻏﯿﺮ رﺳﻤﯽ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﻪ ﺑﺨﺶ ﺧﺎص ﻧﯿﺎز ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ ‪ .‬در ﺑﺴﯿﺎري ﻣﻮارد ‪ ،‬رﺋﯿﺲ ﻫﺎ ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﮐﻪ‬
‫ﻧﯿﺎز دارﻧﺪ ‪،‬دﺳﺖ ﭘﯿﺪا ﻧﻤﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﯾﺎ وﻗﺘﯽ ﺑﻪ اﯾﻦ اﻃﻼﻋﺎت دﺳﺖ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﻨﺪ ﮐﻪ ﺧﯿﻠﯽ دﯾﺮ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ ، Sandoe&Saharia2001‬ﻣﺰاﯾﺎي ﻋﻤﺪه ادﻏﺎم ) از ﻟﺤﺎظ اﻫﻤﯿﺖ ( را ﻓﻬﺮﺳﺖ ﮐﺮدﻧﺪ ‪:‬‬
‫ﻣﺰاﯾﺎي ﻣﻠﻤﻮس ‪:‬‬
‫ﮐﺎﻫﺶ ﻓﻬﺮﺳﺖ ‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ ﭘﺮﺳﻨﻞ ‪ ،‬ﺑﻬﺒﻮد ﺗﻮﻟﯿﺪ ‪ ،‬ﺑﻬﺒﻮد ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺳﻔﺎرش ‪ ،‬ﺑﻬﺒﻮد ﻣﺎﻟﯽ ﻧﺰدﯾﮏ ﭼﺮﺧﻪ ‪،‬‬
‫ﮐﺎﻫﺶ ﻫﺰﯾﻨﻪ ‪ ، IT‬ﮐﺎﻫﺶ ﻫﺰﯾﻨﻪ – ﺗﺎﻣﯿﻦ ‪ ،‬ﺑﻬﺒﻮد ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ – ﻧﻘﺪي ‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﺳﻮد و در آﻣﺪ ‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ ﻫﺰﯾﻨﻪ –‬
‫ﻟﻮﺟﺴﺘﯿﮑﯽ اﻧﺘﻘﺎل ‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ ﻧﮕﻬﺪاري و ﺑﻬﺒﻮد ﺣﻤﻞ ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ ‪.‬‬
‫ﻣﺰاﯾﺎي ﻏﯿﺮ ﻣﻠﻤﻮس ‪:‬‬
‫ﻗﺎﺑﻞ روﯾﺖ ﺑﻮدن اﻃﻼﻋﺎت ‪ ،‬ﭘﺮدازش ﺟﺪﯾﺪ و ﯾﺎ ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ ‪ ،‬ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﯾﯽ ﻣﺸﺘﺮي ‪ ،‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺳﺎزي ‪،‬‬
‫اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﯾﺮي ‪ ،‬ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺳﺎزي و ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺗﺠﺎري ‪.‬‬
 ‫‪405‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻫﺸﺘﻢ‬

‫ﺗﻮﺟﻪ ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ درﻫﺮ ﻧﻮع ﻣﺰاﯾﺎ ‪ ،‬ﺑﺴﯿﺎري ﺑﺨﺶ ﻫﺎ ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎ ﺑﻪ ‪ SCM‬ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪.‬‬
‫"‬ ‫ﺑﺮاي ﺑﺤﺚ ﺑﯿﺸﺘﺮ درﺑﺎره ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ادﻏﺎم ﺑﺮاي ‪ SCM‬اﯾﺠﺎد ﮐﺮده ‪ ،‬ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺳﻔﯿﺪ‬
‫"‪ Competition's New Battleground‬راﺑﺒﻨﯿﺪ ‪.‬‬
‫"‪ "The Integrated Value Chain‬در ‪" technology.com"www.cambridge‬‬
‫ادﻏﺎم زﻧﺠﯿﺮه ﺗﺎﻣﯿﻦ ‪:‬‬
‫ﺑﺮاي ﻧﺴﻞ ﻫﺎ ‪ ،‬ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ زﻧﺠﯿﺮه ﻫﺎي ﺗﺎﻣﯿﻦ ﺷﺮﮐﺖ ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﻞ از ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﯽ‬
‫ﺷﺪ ‪ .‬ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل از دﻫﻪ ‪ 1950‬و ﺑﺎ ﺗﺸﮑﺮ از ﻣﻌﺮﻓﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ – ﻣﺪار ‪ ،‬ﮐﻤﭙﺎﻧﯽ ﻫﺎ ‪،‬‬
‫ﺷﺮوع ﺑﻪ ادﻏﺎم اﯾﻦ ارﺗﺒﺎط ﮐﺮدﻧﺪ ‪ .‬ادﻏﺎم ‪ ،‬ﺑﺎ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﮐﺎر اﻣﺪﺗﺮ ﮐﺮدن ﻋﻤﻠﯿﺎت ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺮ آوردن ﻧﯿﺎزﻫﺎي‬
‫ﻣﺸﺘﺮي در ﺣﻮزه ﻫﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪ و ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺧﺪﻣﺎت ‪ ،‬ﮐﯿﻔﯿﺖ ‪ ،‬ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ‪ ،‬ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي و زﻣﺎن ﭼﺮﺧﻪ ‪ ،‬ﮐﻪ ﺑﺎ‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ رﻗﺎﺑﺖ ﺟﻬﺎﻧﯽ اﯾﺠﺎد ﺷﺪ ‪ ،‬ﺗﺴﻬﯿﻞ ﺷﺪه ﺑﻌﻼوه اﺷﮑﺎل ﺟﺪﯾﺪ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ و اﻧﻘﻼب اﻃﻼﻋﺎت‬
‫ﺑﻮﯾﮋه در اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ و ﺗﺠﺎرت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ ‪ SEM ،‬را در ﻣﺮﮐﺰ ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار داد ‪.‬‬
‫‪ DSS‬را در ‪ Action 8,22‬ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ ‪.‬‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺷﺮﮐﺖ ‪ /‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺷﺮﮐﺖ )‪: (ERP/ERM‬‬
‫ﺑﺎ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺳﺮور ‪ /‬ﻣﺸﺘﺮي اﻗﺪاﻣﺎت وﺳﯿﻊ ‪ ،‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﭼﺎﻟﺶ ﺟﺪﯾﺪي ﺷﺪ ‪ :‬ﭼﻄﻮر ﺗﻤﺎم ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎي ﻋﻤﺪه‬
‫ﺗﺠﺎرت را ﺑﺎ ﯾﮏ ﻃﺮاﺣﯽ ﻧﺮ م اﻓﺰاري ﻣﻨﻔﺮد در زﻣﺎن ﺣﻘﯿﻘﯽ ‪ ،‬ﮐﻨﺘﺮل ﮐﻨﯿﻢ ‪ .‬راه ﺣﻞ ادﻏﺎم ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‬
‫رﯾﺰي ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺷﺮﮐﺖ )‪) (ERP‬ﮔﺎﻫﯽ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺷﺮﮐﺖ ‪ ،ERM‬ﻧﺎﻣﯿﺪه ﺷﺪه ( ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﻣﺰاﯾﺎي از‬
‫ﮐﺎرآﯾﯽ اﻓﺰاﯾﺸﯽ ﺑﻪ ﮐﯿﻔﯿﺖ ‪ ،‬ﺗﻮﻟﯿﺪ و ﺳﻮددﻫﯽ ﺑﻬﯿﻨﻪ ﻧﻮﯾﺪ داد ) ﺑﺮاي اﻃﻼﻋﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ ‪Umble&Umble2002‬‬
‫( را ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ ﻧﺎم ‪ ،ERP‬ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ اي ﮔﻤﺮاه ﮐﻨﻨﺪه اﺳﺖ زﯾﺮا ﻧﺮم اﻓﺰار ﺑﺮ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﯾﺎ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‬
‫‪.‬ﯾﮏ ﻫﺪف ﻋﻤﺪه ‪ ،ERP‬ادﻏﺎم ﺗﻤﺎم ﺑﺨﺶ ﻫﺎ و ﻧﻘﺶ ﻫﺎ در ﯾﮏ ﺷﺮﮐﺖ ﺑﻪ داﺧﻞ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي اﺳﺖ‬
‫ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﮐﻞ ﻧﯿﺎزﻫﺎي ﺷﺮﮐﺖ را اﻧﺠﺎم دﻫﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺎرﯾﺨﭽﻪ اﻋﺘﺒﺎر ﻣﺸﺘﺮي و اﻃﻼﻋﺎت ﺳﻔﺎرش ﻗﺒﻠﯽ ‪ ،‬دﺳﺘﺮﺳﯽ ﻓﻮري را اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬اﯾﻦ اﻣﺮ ﺗﻮﻟﯿﺪ و‬
‫رﺿﺎﯾﺖ ﻣﺸﺘﺮي را ﻣﯽ اﻓﺰاﯾﺪ ‪ .‬و ﯾﮏ اﻧﺘﺨﺎب ﺳﯿﺴﺘﻢ ادﻏﺎﻣﯽ ﺧﻮد ﺗﻮﺳﻌﻪ اي ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎي ﺗﺠﺎري‬
‫ﻧﻘﺸﯽ ﯾﺎ ﺑﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﻮدﺗﺎن اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﭼﻄﻮر ‪ WARNER-LAMBERT‬ﯾﮏ زﻧﺠﯿﺮه ﺗﺎﻣﯿﻦ ادﻏﺎﻣﯽ را ﺑﮑﺎر ﻣﯽ ﺑﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻤﻪ ﭼﯿﺰ ﺑﺎ ﻣﺰرﻋﻪ ﻫﺎي اوﮐﺎﻟﯿﭙﺘﻮس در اﺳﺘﺮاﻟﯿﺎ آﻏﺎز ﺷﺪ ‪ ،‬ﺟﺎﯾﯿﮑﻪ درﺧﺘﺎن ﺳﺮﯾﻊ رﺷﺪ ‪ ،‬ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻮاد ﺑﮑﺎر‬
‫رﻓﺘﻪ در دﻫﺎن ﺷﻮﯾﻪ ﺿﺪ ﻋﻔﻮﻧﯽ ﮐﻨﻨﺪه ﻟﺴﯿﺘﺮﯾﻦ ‪ ،‬ﯾﮑﯽ از ﺗﻮﻟﯿﺪ ات ﻋﻤﺪه ‪ (WL) Warner-Lambert‬را‬
‫اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ ‪ .‬ﻣﻮاد از درﺧﺘﺎن اوﮐﺎﻟﯿﭙﺘﻮس ﺟﻤﻊ آوري ﺷﺪه از اﺳﺘﺮاﻟﯿﺎ ﺑﻪ ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ ‪ WL‬در آﻣﺮﯾﮑﺎ‬
‫ﺣﻤﻞ ﻣﯽ ﺷﺪ ‪ .‬ﻣﺸﮑﻞ ﻋﻤﺪه ‪ WL‬اﻣﻨﯿﺖ ﮐﻪ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﺪ ﭼﻘﺪر ﻟﺴﯿﺘﺮﯾﻦ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ .‬ﻟﺴﯿﺘﺮﯾﻦ ﺗﻮﺳﻂ ﻫﺰاران‬
‫ﻓﺮوﺷﮕﺎه ﺧﺮد و ﻓﺮوش ﺧﺮﯾﺪاري ﻣﯽ ﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺮﺧﯽ ﻓﺮوﺷﮕﺎه ﻫﺎي ﺑﺰرﮔﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ‪ Wal-Mart‬ﺑﻮده و ﺑﺴﯿﺎري‬
 ‫‪406‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫ﻫﻢ ﻓﺮوﺷﮕﺎه ﻫﺎي ﮐﻮﭼﮑﯽ ﺑﻮدﻧﺪ ‪ .‬ﻣﺸﮑﻞ اﯾﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪي ‪ ،‬ﻣﯽ ﺧﻮاﺳﺖ ﺑﺪاﻧﺪ ﭼﻄﻮر ﺗﻘﺎﺿﺎي ﮐﻞ‬
‫را ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﯾﮏ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ اﺷﺘﺒﺎه ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ WL‬ﺑﺎ ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﺎزاد ﯾﺎ ﺑﺎ ﮐﻤﺒﻮد ﻣﻮاﺟﻪ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﻧﮕﻬﺪاري ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻫﺎ ﮔﺮان ﺑﻮد و ﮐﻤﺒﻮد ﻫﺎ ﺑﻪ از دﺳﺖ رﻓﺘﻦ ﺗﺠﺎرت و ﺷﻬﺮت ﻣﻨﺠﺮ ﻣﯽ ﺷﺪ ‪ ، WL .‬ﺗﻘﺎﺿﺎﻫﺎ‬
‫را ﺑﺎ ﮐﻤﮏ ‪ DSS‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﺗﻘﺎﺿﺎي ﻣﻨﯿﻮﮔﺴﺘﯿﮏ ) ﻣﻨﯿﻮﮔﺴﺘﯿﮏ ﯾﮏ ﻓﺮوﺷﻨﺪه ﻧﺮم اﻓﺰاري ‪ SCM‬اﺳﺖ‪(.‬‬
‫ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﮐﺮد ‪ .‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از دﯾﮕﺮ ﺗﻮﻟﯿﺪات در ‪Manugistics Supply Chain Planning Suite‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ ،‬ﺗﻮﻟﯿﺪ ‪ ،‬ﺗﻮزﯾﻊ و داده ﻫﺎي ﻓﺮوش را در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺗﻘﺎﺿﺎي ﻣﻮرد اﻧﺘﻈﺎر و اﻃﻼﻋﺎت ﺟﻮ ﺗﺠﺎري را ﺗﺤﻠﯿﻞ‬
‫ﮐﺮد ﺗﺎ ﺑﻪ ‪ WL‬ﮐﻤﮏ ﮐﻨﺪ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﻤﺎﯾﺪ ﭼﻘﺪر ﻟﺴﯿﺘﺮﯾﻦ ) و دﯾﮕﺮ ﺗﻮﻟﯿﺪات ( اﯾﺠﺎد و ﺗﻮزﯾﻊ ﺷﺪه و ﭼﻘﺪر از ﻫﺮ‬
‫ﮐﺪام از ﻣﻮاد ﺧﺎم ﻻزم اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ‪ ،‬ﻣﺪل ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺗﺎﺛﯿﺮ ارﺗﻘﺎء ﯾﺎ ﺧﻂ ﺗﻮﻟﯿﺪي ﮐﻪ ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎﻓﺘﻪ را ﭘﯿﺶ‬
‫ﺑﯿﻨﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﮔﺮوه ﻓﺮوش و ﮔﺮوه ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ در ‪ ، WL‬ﺑﺎ رﺋﺴﺎي اﻣﻮر ﻣﺎﻟﯽ و ﺗﺪارﮐﺎت و دﯾﮕﺮ ﺑﺨﺶ ﻫﺎ ‪ ،‬ﺑﻄﻮر‬
‫ﻣﺎﻫﺎﻧﻪ ﻣﻼﻗﺎت ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ ‪ .‬ﮔﺮوه ﻫﺎ ‪ ،‬ﺗﻘﺎﺿﺎي ﻣﻮرد اﻧﺘﻈﺎر ﺑﺮاي ﻟﺴﯿﺘﺮﯾﻦ را وارد ‪ DSS‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﺗﻮان‬
‫ﺷﺮﮐﺖ ‪ Marcam‬ﮐﺮده ‪ ،‬و ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻟﺴﯿﺘﺮﯾﻦ را در ﻣﻘﺪار ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﮐﺮده و ﺳﻔﺎرﺷﺎت ﺧﺮﯾﺪ‬
‫اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ را ﺑﺮاي ﺗﺠﻬﯿﺰﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ‪ WL‬اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﺮد ‪ .‬زﻧﺠﯿﺮه ﻋﺎﻟﯽ ﺗﺠﻬﯿﺰ ‪ WL‬از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ‬
‫اﺑﺘﮑﺎري ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ و ﺗﮑﻤﯿﻠﯽ )‪ (CPFR‬ﻧﺸﺎت ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ‪ WL .‬و ‪ CPER‬را ﭼﻨﺪ ﺳﺎل ﻗﺒﻞ ‪ ،‬وﻗﺘﯽ‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮑﯽ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ ‪ ،‬داده ﻫﺎي ﻋﻤﻠﮑﺮد و دﯾﺪﮔﺎه ﺑﺎزار ﺑﺎ ﺷﺮﮐﺖ ‪ Wal-Mart‬درﺑﺎره ﺷﺒﮑﻪ‬
‫ﻫﺎي ﺧﺼﻮﺻﯽ را آﻏﺎز ﮐﺮده ﺑﻮد ‪ ،‬ﺑﻪ ﮐﺎر اﻧﺪاﺧﺖ ‪ .‬ﮐﻤﭙﺎﻧﯽ درﯾﺎﻓﺖ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ از داﻧﺶ ﺑﺎزار ‪ WL‬درﺳﺖ‬
‫ﻣﺎﻧﻨﺪ اﯾﻨﮑﻪ ‪ Wal-Mart‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ از داﻧﺶ ﺗﻮﻟﯿﺪش ﺳﻮد ﺑﺒﺮد ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﺪ ‪ .‬در ﻃﯽ ﻃﺮح ‪ WL‬و ‪CPER‬‬
‫‪ ،‬ﻧﺴﺒﺖ ﭘﺮ ﮐﺮدن ﻗﻔﺴﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪات را اﻓﺰاﯾﺶ داد ‪ .‬ﺗﺎ ﺣﺪي ﮐﻪ ﻗﻔﺴﻪ ﻫﺎي ﻓﺮوﺷﮕﺎه اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ ﺷﺪه –از ‪ 87‬درﺻﺪ ﺑﻪ‬
‫‪ 98‬درﺻﺪ ﮐﻤﭙﺎﻧﯽ ﺣﺪود ‪ 8‬ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر از ﻓﺮوش اﺿﺎﻓﯽ ‪ ،‬ﻣﻌﺎدل ﯾﮏ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺟﺪﯾﺪ ﺑﺪﺳﺖ آورد ‪ WL .‬اﮐﻨﻮن‬
‫اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ را ﺑﺮاي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ‪ CPFR‬ﺑﺮاي ﺗﻤﺎم ﺗﺠﻬﯿﺰﮐﻨﻨﺪﮔﺎن و ﺷﺮﯾﮑﺎن ﺧﺮده ﭘﺎﯾﺶ ﺑﮑﺎر ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ‪.‬‬
‫اﻧﺘﺨﺎب دﯾﮕﺮ ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﺮم اﻓﺰار ادﻏﺎﻣﯽ ﺗﺠﺎري در دﺳﺘﺮس ﺑﻪ ﻧﺎم ‪ ERP‬اﺳﺖ ‪ .‬ﻧﺮم اﻓﺰار راﻫﻨﻤﺎ ﺑﺮاي‬
‫‪ SAPRB ،ERP‬اﺳﺖ ‪، People soft ، Computer Associates ، J.D.Edward ، Oracle .‬‬
‫‪ ، Baan Company‬ﺗﻮﻟﯿﺪات ﻣﺸﺎﺑﻪ اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬ﻫﻤﻪ اﯾﻨﻬﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﺑﺨﺶ ﻫﺎي ‪ Web‬ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻃﺮاﺣﯽ‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﯽ از ﭘﻮرﺗﺎل ﺷﺮﮐﺖ ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ SAPA6 ) .‬ﺷﺎﻣﻞ ‪ J2EE‬ﺑﻪ ﭘﯿﺮوي از ﺳﺮور‬
‫ﮐﺎرﺑﺮدﯾﺶ ‪ Taft2003 ،‬راﺑﺒﯿﻨﺪ ‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎي ﻧﺮم اﻓﺰاري ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﮔﺴﺘﺮده اي ﺑﺴﻂ ﯾﺎﻓﺘﻨﺪ ﺗﺎ اﺑﺰار ﺣﻤﺎﯾﺖ ﺗﺼﻤﯿﻢ را ﺑﺮاي اﻓﺰاﯾﺶ ادﻏﺎم‬
‫ﺑﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ‪ EIS‬ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ‪ ،‬ﺷﺎﻣﻞ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫اﯾﻦ اﻣﺮ آﺷﮑﺎرا ﺑﻪ ﺗﺤﮑﯿﻢ ﺗﻮﻟﯿﺪات و ﺧﺪﻣﺎت و اﯾﺠﺎد ﻧﺮم اﻓﺰار ‪ ،‬ﺑﺎ اﻣﯿﺪ ﺑﻪ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎي آن ‪ ،‬ﻣﻨﺠﺮ‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد ‪.‬‬
 ‫‪407‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻫﺸﺘﻢ‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ‪ ERP‬ﺑﺮاﺳﺎس دﯾﺪﮔﺎه زﻧﺠﯿﺮه – ارزﺷﯽ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺨﺶ ﻫﺎي ﻧﻘﺸﯽ ‪ ،‬ﮐﺎرﺷﺎن را ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ‬
‫ﻣﯽ ﺳﺎزﻧﺪ ‪ ،‬ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ‪ ، ERP‬ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎي ﺗﺠﺎري ﺳﺎزﻣﺎن را ﺑﺎ ﻣﺮﺗﺐ ﮐﺮدن داده ﻫﺎ درﺑﺎره آن‬
‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎ در ﯾﮏ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده اي ﻣﺮﮐﺰي ‪ ،‬ادﻏﺎم ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﺷﺮﮐﺖ ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‬
‫ﺗﺎ رﻗﺎﺑﺖ را ﺑﺎ ﺑﻪ روز ﮐﺮدن ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﯾﺠﺎد ‪ ،‬اﻃﻼﻋﺎت دﻗﯿﻖ و ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ از ﻃﺮﯾﻖ زﻧﺠﯿﺮه ﺗﺎﻣﯿﻦ‬
‫و اﻗﺪاﻣﺶ ‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ دﻫﻨﺪ ‪ .‬ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎي ﻧﺮم اﻓﺰاري در دﺳﺘﺮس ﺗﺠﺎري ‪ ،‬ادﻏﺎم ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﺗﻤﺎم اﻃﻼﻋﺎت را ﻧﻮﯾﺪ‬
‫ﻣﯽ دﻫﺪ ‪ :‬ﻣﺎﻟﯽ و ﺣﺴﺎﺑﺪاري ‪ ،‬ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻧﺴﺎﻧﯽ ‪ ،‬ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ ‪ ،‬زﻧﺠﯿﺮه ﺗﺎﻣﯿﻦ و اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺸﺘﺮي ‪ ،‬دﯾﺪﮔﺎه واﺣﺪي از‬
‫ﺗﺠﺎرت اﯾﺠﺎد ﮐﺮده ‪ ،‬ﺗﻤﺎم ﻧﻘﺶ ﻫﺎ و ﺑﺨﺶ ﻫﺎ را ﺑﺎ اﯾﺠﺎد ﯾﮏ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده اي وﺳﯿﻊ ﮐﻪ ﺗﻤﺎم ﻣﺒﺎدﻻت ﺗﺠﺎري‬
‫در آن وارد ‪ ،‬ﺛﺒﺖ ‪ ،‬ﭘﺮدازش ‪ ،‬ﻧﻈﺎرت و ﮔﺰارش ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ .‬در ﺑﺮ ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ‪.‬‬
‫ﯾﮏ اﺟﺮاي ‪ ERP‬ﻣﻮﻓﻖ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﭼﺮﺧﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ را ﮐﻮﺗﺎه ﮐﺮده ‪ ،‬دﻗﺖ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﺗﻘﺎﺿﺎ را اﻓﺰون ‪ ،‬ﺧﺪﻣﺎت‬
‫ﻣﺸﺘﺮي را ﺑﻬﺒﻮد ﺑﺨﺸﯿﺪه ‪ ،‬ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻋﻤﻠﯿﺎت اﺿﺎﻓﯽ را ﺑﮑﺎﻫﺪ ؛ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ در ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي ‪ IT‬ﮐﻠﯽ ﺑﺎ ﺣﺬف‬
‫اﻃﻼﻋﺎت اﺿﺎﻓﯽ و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي ﻣﻨﺠﺮ ﺷﻮد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﻪ ﮐﻨﺘﺮل و اﺳﺘﻔﺎده ﺑﻬﺘﺮ از ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﻨﺠﺮ ﻣﯽ‬
‫ﮔﺮدد‪ Flextronics international.‬ﯾﮏ ﺷﺮﮐﺖ ﺳﻨﮕﺎﭘﻮري ‪ 101‬ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻري ‪ ERP‬در ‪ 26‬ﻣﮑﺎن در‬
‫ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن ﺑﮑﺎر ﮔﺮﻓﺖ ‪ .‬ﮐﻤﭙﺎﻧﯽ ﻓﻮرا ﺣﺠﻢ اﻧﺘﻘﺎل ﻓﻬﺮﺳﺘﺶ را ﺑﻬﺒﻮد ﺑﺨﺸﯿﺪ‪ .‬ﻣﺪﯾﺮاﻧﺶ در ﻓﺮوﺷﮕﺎه داﺧﻠﯽ‬
‫ﺷﺎن ﺑﻪ ﻃﻮر ‪ online‬ﺧﺮﯾﺪ ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺗﺪارك ﺗﺜﺒﯿﺖ ﺷﺪه ﺑﻪ ﻣﺪﯾﺮان ﺧﺮﯾﺪ ‪ Flextronics‬ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﻬﯿﻪ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮ‬
‫ﻣﺬاﮐﺮه ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ‪ ERP‬اوﻟﯿﻪ و راﻫﻨﻤﺎي ﺗﻤﺮﮐﺰ ﭼﺮﺧﻪ ‪ ERP‬رﺟﻮع ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ ‪ :‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ‪ ،‬اﺟﺮا و ﭘﺲ و‬
‫ﭘﺲ از اﺟﺮا ) از ‪www.cio.com‬ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه ( ﮐﻪ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﮐﺎر و ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺑﺮاي ﮐﺎر ﻣﻮﻓﻖ‬
‫‪ ERP‬در ﻃﯽ ﭼﺮﺧﻪ ﺣﯿﺎﯾﺶ را ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﻧﺮم اﻓﺰار ‪ ERP‬از ﺑﺨﺶ ﻫﺎي ﻧﻘﺸﯽ ﻫﻢ ﮔﺬﺷﺖ و ﻣﯽ ﺗﻮان‬
‫آن را ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ زﻧﺠﯿﺮه ﺗﺎﻣﯿﻦ ﺑﺮاي ﺗﻬﯿﻪ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن و ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﮔﺴﺘﺮش داد ‪ .‬ﮐﻤﭙﺎﻧﯽ ﻫﺎ ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻮﻓﻖ ﺻﺪﻫﺎ‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﺮم اﻓﺰار ‪ ERP‬ادﻏﺎم ﮐﺮده ‪ ،‬ﻣﯿﻠﯿﻮﻧﻬﺎ دﻻر را ﺻﺮﻓﻪ ﺟﻮﯾﯽ ﮐﺮده و رﺿﺎﯾﺖ ﻣﺸﺘﺮي را ﺑﻄﻮر‬
‫ﭼﺸﻤﮕﯿﺮي اﻓﺰاﯾﺶ دادﻧﺪ ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ‪ 300،mobile oil‬ﺳﯿﺴﺘﻢ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻣﺨﺘﻠﻒ را ﺑﺎ اﺟﺮاي ‪ SAPR/3‬در‬
‫ﻋﻤﻠﯿﺎت ﻧﻔﺘﯽ – ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ آﻣﺮﯾﮑﺎ ﺗﺜﺒﯿﺖ ﮐﺮد ‪ ، ERP .‬ﻧﻈﻢ و ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ را در ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻫﺎي ﺗﺠﺎري وارد ﮐﺮده ‪،‬‬
‫ﺻﻔﯽ از ‪ IT‬و اﻫﺪاف ﺗﺠﺎري را ﻣﺘﺤﻤﻞ ﺗﺮ ﻣﯽ ﺳﺎزد ‪ .‬ﺑﻌﻼوه ‪ ،‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ‪ ، ERP‬ﮐﻤﭙﺎﻧﯽ ﻫﺎ ﺗﻤﺎم ﮐﻨﺎره ﻫﺎي‬
‫ﮔﺮد ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺠﺎرﺗﺶ را ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ ‪.‬‬
‫ﯾﮏ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ‪ ، ERP‬واﺳﻂ ﻣﻨﻔﺮدي ﺑﺮاي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺗﻤﺎم ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎي ﻋﺎدي اﻧﺠﺎم ﺷﺪه در ﺗﻮﻟﯿﺪ – از‬
‫ورود ﺳﻔﺎرﺷﺎت ﻓﺮوش ﺗﺎ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽ ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ‪ ،‬و ﺧﺪﻣﺎت ﭘﺲ از ﻓﺮوش ﻣﺸﺘﺮي را اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﻫﻤﮑﺎري در ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺑﺴﯿﺎرﻣﻬﻢ اﺳﺖ ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ‪ (SAPR/3) ERP ،Dow Corning‬را ﺑﺎ ﺑﺮﺧﯽ از‬
‫ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ اﺑﺰار ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺪارك اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ و ﻫﻤﮑﺎري )‪ (EDM‬در دﺳﺘﺮس ﺗﻮﺳﻌﻪ داد ‪.‬‬
 ‫‪408‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫‪ ،EDM‬ﻣﺤﺘﻮاي ﻣﻬﻤﯽ ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺑﯿﺶ از ‪ 2‬ﻣﯿﻠﯿﻮن داده ﻣﺎدي ﻓﻌﺎل ﺑﺮاي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﮔﺮان ‪ ،‬ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﺷﺮﯾﮑﺎن‬
‫اﺳﺖ را ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬اﺑﺰار ﻫﻤﮑﺎري ﺧﺪﻣﺎت ‪Email‬و اﺑﺰار ‪web‬را اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬و ‪Herman‬‬
‫‪ Miller‬ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻫﺎي ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ ERP‬را ﺑﺴﻂ داد ﺗﺎ ﺷﺎﻣﻞ ارﺗﺒﺎط زﻣﺎن ﺣﻘﯿﻘﯽ و ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﺑﺮاي ﺗﻤﺎم‬
‫ﮐﺎرﺑﺮان در ﭘﻮرﺗﺎل ‪ my sign‬ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ‪ 150‬ﮐﺎرﺑﺮ داﺧﻠﯽ ‪ 400 ،‬ﮐﺎرﺑﺮ ﺗﻬﯿﻪ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ .‬اﺧﯿﺮا ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ‪ ERP‬ﺑﺮاي ﺗﻌﺎﻣﻞ ﻣﺸﺘﺮي‬
‫ﺑﻄﻮر ﻧﻘﺸﯽ ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﮐﺮده و رواﺑﻂ ﺑﯿﻦ ﺗﻬﯿﻪ ﮐﻨﻨﺪه ‪ ،‬ﻓﺮوﺷﻨﺪه را ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﮐﺮده ‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ را ﮐﻤﺘﺮ ﻧﮕﺎه ﺑﻪ‬
‫داﺧﻞ ﻣﯽ ﺳﺎزﻧﺪ ‪ ERP .‬ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﯽ در ﺗﻤﺮﮐﺰ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﮐﻮﭼﮏ و ﻣﺘﻮﺳﻂ داﺷﺘﻪ ﮐﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻓﺮآﯾﻨﺪ‬
‫ﺗﺠﺎري را در ﺷﺮﮐﺖ ﺗﺴﻬﯿﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن ﺑﻪ اﯾﺠﺎد ﻣﺤﺼﻮﻻت اداﻣﻪ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ ﺗﺎ ﻧﯿﺎز ﻫﺎﯾﺸﺎن را‬
‫ﺑﺮآورده ﺳﺎزﻧﺪ ‪ .‬اﯾﻦ ﻫﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ‪ ،sap business‬ﺷﺮﮐﺖ ‪ power Easy‬ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ‪ ERP‬ﺑﺮاي ‪mac‬‬
‫‪ osx‬و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ‪ ERP‬از ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﻧﺮم اﻓﺰار ﻫﺎي ﻣﯿﮑﺮوﺳﺎﻓﺖ اﺳﺖ ‪.‬ادﻏﺎم ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﭼﻨﺪﺗﺎﯾﯽ و ﺗﺴﻬﯿﻞ‬
‫ﺗﻮزﯾﻊ ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺑﻬﺘﺮ زﻧﺠﯿﺮه ﺗﺎﻣﯿﻦ ﻣﻨﺠﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ .‬ﻫﺰﯾﻨﻪ اﺟﺮاي ﻣﺘﻮاﺿﻌﺎﻧﻪ ‪ ERP‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ از ‪ 2‬ﻣﯿﻠﯿﻮن‬
‫دﻻر ﺗﺎ ‪ 4‬ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ اﻧﺪازه ﺳﺎزﻣﺎن و ﺗﻮﻟﯿﺪات ﺧﺎص و ﺧﺪﻣﺎت ﺧﺮﯾﺪاري ﺷﺪه از ﻓﺮوﺷﻨﺪه ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫ﻫﺰﯾﻨﻪ اﺟﺮاي ﮐﺎﻣﻞ در ﯾﮏ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺰرگ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ اﻣﮑﺎﻧﯽ از ‪ 100‬ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺗﺤﻘﯿﻖ اﺧﯿﺮ از‬
‫‪ 36‬ﮐﻤﭙﺎﻧﯽ ﺑﺎ ﺳﻮد ﺳﺎﻻﻧﻪ ‪ 12‬ﻣﯿﻠﯿﻮن ﺗﺎ ‪ 36‬ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻫﺰﯾﻨﻪ اﺟﺮا ‪ 1006‬ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر‬
‫اﺳﺖ و ‪ 23‬ﻣﺎه ﻃﻮل ﻣﯽ ﮐﺸﺪ ﺗﺎ ﮐﺎﻣﻞ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﯾﮏ ﻣﻮﺿﻮع ﻣﺎﻟﯽ ﻣﻬﻢ اﯾﻨﮑﻪ ﮐﯽ و ﭼﻘﺪر ﻫﺰﯾﻨﻪ ﮐﻨﯿﻢ ﺗﺎ ﯾﮏ ‪ ERP‬ﺑﻪ روز ﺷﻮد ﺑﺮاﺳﺎس ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت‬
‫‪ AMR‬ﯾﮏ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﯿﺸﺘﺮ ﮐﻤﭙﺎﻧﯽ ﻫﺎ ﮐﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ‪ ERP‬را ﺑﻪ روز ﮐﺮدﻧﺪ ‪ ،‬ﭘﻮﻟﺸﺎن را در ﮔﺮوه ﻫﺎي ذﯾﻞ‬
‫ﺧﺮج ﮐﺮدﻧﺪ ‪ :‬ﺧﺪﻣﺎت ﺣﺮﻓﻪ اي )‪ ، (23-28%‬ﺳﺨﺨﺖ اﻓﺰار )‪ ، (20-24%‬ﺗﻌﻠﯿﻢ و ﮐﺎرﮔﺮ )‪ ، (16-23%‬ﻧﺮم اﻓﺰار‬
‫ﺑﺮاي ﺑﻪ روز ﮐﺮدن )‪ (8-15%‬ﻧﺮم اﻓﺰار )‪ (9-15%‬و ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺎ )‪.(7-10%‬‬
‫ﻋﻠﯽ رﻏﻢ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎ وﻗﺘﯽ ‪ ERP‬ﻣﻮﻓﻖ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ‪ ،‬ﺑﺮﮔﺸﺖ آن ﺣﯿﺮت آور اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﻪ ﮐﺎﻫﺶ ﻓﻬﺮﺳﺖ ‪ ،‬ﻣﻨﺠﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد زﯾﺮا ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰان ﻣﺎدي ‪ ،‬ﺑﻪ داده ﻫﺎي ﺑﻪ روز ﺗﺮ و‬
‫دﻗﯿﻖ ﺗﺮي دﺳﺘﺮﺳﯽ داﺷﺘﻪ ﮐﻪ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﮐﻤﭙﺎﻧﯽ را در دﻧﺒﺎل و ﮐﻨﺘﺮل ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺳﯿﺴﺘﻢ – ﮔﺴﺘﺮده و ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ‬
‫ﺗﻘﺎﺿﺎي آﯾﻨﺪه ﺑﻬﺒﻮد ﻣﯽ ﺑﺨﺸﺪ ‪.‬‬
‫‪ ERP‬ﻧﺴﻞ دوم ‪:‬‬
‫ﻫﺬف ‪ ERP‬ﻧﺴﻞ اول اﺗﻮﻣﺎﺗﯿﮏ ﺳﺎزي ﻓﺮ اﯾﻨﺪ اداره ﺗﺠﺎرت ﮐﻠﯿﺪي اﺳﺖ ‪ .‬در ﻃﯽ دﻫﻪ ‪ 1990‬اﯾﻦ ﻣﺪل‬
‫ﺳﻮد زﯾﺎدي اﯾﺠﺎد ﮐﺮد‪ .‬اﺟﺮاي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺴﺘﻪ ‪ ERP‬ﺳﻮد ﻣﺎزاد ﺗﺎﺑﻌﯽ را ﺑﺪﺳﺖ داد ) ﺳﻮدي ﮐﻪ اﮐﻨﻮن ﻣﻬﻢ اﺳﺖ‬
‫( و در واﻗﻊ ﭘﺮوژ ﻫﺎي ‪ ERP‬ﻣﯿﻠﯿﻮن ﻫﺎ دﻻر ﮐﻤﭙﺎﻧﯽ را ﺻﺮﻓﻪ ﺟﻮﯾﯽ ﮐﺮد ‪ .‬ﺗﺎ اواﺧﺮ دﻫﻪ ‪ ، 1990‬ﺳﻮد ﻫﺎي‬
‫ﻋﻤﺪه اي از ‪ ERP‬ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽ آﻣﺪ اﻣﺎ ﺣﺮﮐﺖ ‪ ERP‬از ﭘﺎﯾﺎن دور ﺑﻮد ‪ .‬ﺛﺎﻧﯿﺎ ﻧﺴﻞ ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪ ﺗﺮ ﺗﻮﺳﻌﻪ ‪ ERP‬ﺑﺎ‬
 ‫‪409‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻫﺸﺘﻢ‬

‫ﻫﺪف ﺑﻪ ﺣﺮﮐﺖ در آوردن ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﻓﺰاﯾﺶ ﮐﺎر آﯾﯽ در ﭘﺮداﺧﺘﻦ ﺑﻪ ﻣﺒﺎدﻻت ﺑﻬﺒﻮد‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي و ﺷﯿﻮه ﻫﺎي ﻣﺘﻐﯿﯿﺮ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم ﺗﺠﺎرت آﻏﺎز ﺷﺪ ‪.‬‬
‫ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ ﺑﯿﺎد ﻣﯽ آورﯾﺪ در ﻓﺼﻞ ‪ OLTP ، 5‬و ‪ OLAP‬ﺑﻌﻨﻮان دو ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻣﺘﻔﺎوت اﻣﺎ ﺗﮑﻤﯿﻞ ﮐﻨﻨﺪه‬
‫ﻟﺤﺎظ ﺷﺪﻧﺪ ‪ ERP .‬ﻧﺴﻞ اول اﺳﺎﺳﺎ ‪ OLAP‬را و دﯾﮕﺮ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎي ﻣﺒﺎدﻻﺗﯽ ﻣﻌﻤﻮل را ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ ERP‬ﻧﻘﺶ ﻧﻈﻢ دﻫﯽ اﻟﮑﺘﺮون ‪ c‬را داﺷﺘﻪ ﯾﺎ ﺑﻬﺘﺮي ﺷﯿﻮه ﺑﺮاي ﺻﻮرﺗﺤﺴﺎب ﻣﺸﺘﺮي‬
‫اﺳﺖ ﻫﻤﻪ اﻧﭽﻪ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﺷﻮد اﻧﻮﻣﺎﺗﯿﮏ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻣﺒﺎدﻻت اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﮔﺰارﺷﺎت اﯾﺠﺎد ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ‪ ERP‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰان آﻣﺎر درﺑﺎره دوﮐﻤﭙﺎﻧﯽ رخ داده ‪ ،‬ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎ و‬
‫ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻣﺎﻟﯽ ﻣﯽ دﻫﺪ ‪ .‬ﮔﺰارﺷﺎت از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ‪ ERP‬ﺗﺼﻮﯾﺮ ﮐﻠﯽ از زﻣﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ اﻣﺎ اﻧﻬﺎ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎي‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﻣﺪاوم ﮐﻪ ﺑﺮاي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي زﻧﺠﯿﺮه ﺗﺪارك اﺻﻠﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ را ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻧﻤﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ‬
‫اﺻﻼح و اﻓﺰاﯾﺶ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺗﻐﯿﯿﺮات و وﻗﺎﯾﻌﯽ ﮐﻪ رخ ﻣﯽ دﻫﺪ ﺗﺎ آﺧﺮﯾﻦ دﻗﯿﻘﻪ ﻗﺒﻞ از اﺟﺮاي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اداﻣﻪ‬
‫ﻣﯽ دﻫﺪ ‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﻧﻘﺺ ‪ ،‬ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي – ﻣﺪار را اﯾﺠﺎد ﮐﺮده و اﯾﻦ ﭼﯿﺰﯾﺴﺖ ﮐﻪ ‪ SCM‬و‬
‫ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن ﻧﺮم اﻓﺰار ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺗﺠﺎري اﯾﺠﺎد ﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻫﺎي ‪ DSS/BI/BA‬را در ﺑﺨﺶ‬
‫ﻫﺎي ﮐﻮﺗﺎﻫﯽ از زﻧﺠﯿﺮه ﺗﺪارﮐﺎت اراﺋﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﯾﮏ ﺷﮑﻞ ﻣﺎ ﺑﻪ ﺷﯿﻮه ﻫﺎي ‪ ERP‬و ‪ SCM‬ﺑﺮاي‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﻣﺸﮑﻞ ﻧﮕﺎه ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ ‪ .‬ﯾﮏ ﺗﻔﺎوت اﺳﺎﺳﯽ ﺑﯿﻦ اﯾﻦ دو ﻫﺴﺖ ‪ :‬در ‪ SCM‬ﺳﻮال اﯾﻦ اﺳﺖ ‪ ":‬آﯾﺎ‬
‫ﻣﻦ ﺑﺎﯾﺪ ﺳﻔﺎرش ﺷﻤﺎ را ﺑﮕﯿﺮم ؟" در ﻋﻮض در ﺷﯿﻮه ‪ ، ERP‬ﺳﻮال اﯾﻨﮑﻪ " ﭼﻄﻮر ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻢ ﺑﻪ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﺷﯿﻮه‬
‫ﺳﻔﺎرش ﺷﻤﺎ را ﺑﮕﯿﺮم ﯾﺎ اﻧﺠﺎم دﻫﻢ ؟"‬
‫ﻟﺬا ‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ‪SCM‬ﺑﻌﻨﻮان ﺗﮑﻤﯿﻞ ﮐﻨﻨﺪه ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ‪ ERP‬ﺑﺮاي اﯾﺠﺎد ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت‬
‫ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﻋﺮﺿﻪ ﺷﺪﻧﺪ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ SCM‬را ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﺮاي ﭘﻮﺷﺎﻧﺪن ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ‪ ERP‬ﻣﻮﺟﻮد و ﺑﺮاي‬
‫اﺳﺘﺨﺮاج داده از ﻫﺮ ﻣﺮﺣﻠﻪ زﻧﺠﯿﺮه ﺗﺪارك اﯾﺠﺎد ﺗﺼﻮر واﺿﺢ ﺟﻬﺎﻧﯽ از ﺟﺎﯾﯿﮑﻪ اﻗﺪام ﭘﯿﺶ ﻣﯽ رود ﻃﺮاﺣﯽ‬
‫ﮐﺮد ‪.‬‬
‫اﯾﺠﺎد ﯾﮏ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ از ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪SCM‬ﺑﻪ ﮐﻤﭙﺎﻧﯽ اﻣﮑﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﺳﺮﯾﻌﺎ اﺛﺮ اﻋﻤﺎﻟﺸﺎن را ﺑﺮ زﻧﺠﯿﺮه ﺗﺪارﮐﺎت‬
‫ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻘﺎﺿﺎي ﻣﺸﺘﺮي ارزﯾﺎﺑﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬ﻟﺬا ﻣﻨﻄﻘﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ‪ ERP‬و ‪ SCM‬را ادﻏﺎم ﮐﻨﯿﻢ ‪ .‬اﺟﺮاﻫﺎي ‪ERP‬‬
‫‪ ،‬ﺑﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﺗﻮان ‪ CRM‬وﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻋﻤﻠﮑﺮد زﻣﺎن ﺣﻘﯿﻘﯽ ادﻏﺎم ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ .‬ادﻏﺎم ‪ ERP‬ﺑﺎ ﮐﺎر‬
‫ﻫﺎي ﺗﺠﺎرت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯽ ‪ ،‬ﻧﯿﺰ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﭼﭽﻄﻮر ﭼﻨﯿﻦ ادﻏﺎﻣﯽ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﺷﻮد ؟ ﯾﮏ ﺷﯿﻮه ﺑﺮاي دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ اﯾﻦ اﻗﺪام ‪ ،‬ﮐﺎر ﺑﺎ ﻧﺮم اﻓﺰار ﻣﺨﺘﻠﻒ از‬
‫ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن ﻣﺨﺘﻠﻒ اﺳﺖ ﻣﺜﻼ اﺳﺘﻔﺎده از‪SAP‬ﺑﻌﻨﻮان ﯾﮏ ‪ ERP‬اﻓﺰودن ﻧﺮم اﻓﺰار ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﺪار‬
‫‪ MANUGISTIC‬ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ در ﻣﻮرد ‪WARNER LAMBERT‬ﻗﺒﻼ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه ﭼﻨﯿﻦ ﺷﯿﻮه اي‬
‫ادﻏﺎم و ﺗﻨﺎﺳﺐ ﻧﺮم اﻓﺰار ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ را ﻣﯽ ﻃﻠﺒﺪ ﮐﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻣﻮﺿﻮع ﭘﯿﭽﯿﺪه اي ﺑﺎﺷﺪ ﻣﮕﺮ اﯾﻨﮑﻪ ﻣﯿﺎﻧﺠﯽ‬
 ‫‪410‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫ﻫﺎي ﺧﺎص وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ .‬ﯾﮏ ﺗﺤﺖ اﻧﺘﺨﺎب ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ ‪ APS‬اﺳﺖ‬
‫ﮐﻪ ﺑﺨﺶ ﻫﺎﯾﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎ ‪ ERP‬ﯾﺎ ‪ SCM‬ﮐﻞ ادﻏﺎم ﮔﺮدﻧﺪ ‪APS .‬در ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎزي ﺗﻮﻟﯿﺪ و‬
‫اﻃﻤﯿﻨﺎن از اﯾﻨﮑﻪ ﻣﻮاد ﻣﻨﺎﺳﺐ در زﻣﺎن ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﻮﺟﻮدﻧﺪ ﺗﺎ ﺗﻘﺎﺿﺎي ﻣﺸﺘﺮي را ﺑﺮآورﻧﺪ ‪ ،‬ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﺷﯿﻮه دوم ﺑﺮاي ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن ‪ ERP‬اﺳﺖ ﺑﺮاي اﻓﺰودن ﺣﻤﺎﯾﺖ ﺗﺼﻤﯿﻢ و ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺗﺠﺎري ﮐﻪ‬
‫ﻣﺸﮑﻞ ادﻏﺎم را ﺣﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬اﻣﺎ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ادﻏﺎم ‪DBMS‬و ﺻﻔﺤﺎت ﮔﺴﺘﺮده در ‪ Excel‬ﺷﻤﺎ ﻣﺤﺼﻮﻻت را ﺑﺎ‬
‫ﮐﺎر آﻣﺪي ﺿﻌﯿﻔﺘﺮ ﻣﯽ ﮔﯿﺮﯾﺪ ‪ .‬ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن ‪ ERP‬ﭼﻨﯿﻦ ﻧﻘﺸﻤﻨﺪي را ﺑﺮاي دﻟﯿﻞ دﯾﮕﺮي ﻣﯽ اﻓﺰاﯾﻨﺪ ‪ :‬زﯾﺮا‬
‫ارزاﻧﺘﺮ اﺳﺖ و ﺑﺮاي ﻣﺸﺘﺮي در دﺳﺘﺮس ﺗﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﻧﻘﺶ ﻣﻨﺪي اﻓﺰون‪ ،‬ﮐﻪ ﻧﺴﻞ دوم ‪ ERP‬را اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‬
‫ﺷﺎﻣﻞ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﺗﺼﻤﯿﻢ و ‪ CRM‬ﺗﺠﺎرت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯽ اﻧﺒﺎر داده ﻫﺎ اﺳﺖ ‪ .‬ﮐﻤﭙﺎﻧﯽ ﻫﺎ ‪ ،‬ﻣﺎﯾﻠﻨﺪ ﺗﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺲ‬
‫از ‪ ERP‬را ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ در ‪DSS‬در ‪ Action 8,23‬ﻧﺸﺎن دادﻧﺪ ﺑﮑﺎر ﺑﺮﻧﺪ ‪.‬‬
‫اﻧﺘﺨﺎب ﺳﻮم ‪ ،‬اﺟﺎره دادن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ ﺑﻪ ﺟﺎي ﺳﺎﺧﺖ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎﺳﺖ ‪ .‬وﻗﺘﯽ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ را اﺟﺎره ﻣﯽ دﻫﯿﻢ ‪،‬‬
‫ﻓﺮوﺷﻨﺪه ‪) ERP‬ﯾﺎ اﺟﺎره ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن دﯾﮕﺮ( از ﻧﻘﺶ ﻣﻨﺪي و ﻣﺸﮑﻼت ادﻏﺎم ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬اﯾﻦ ﺷﯿﻮه ﻧﺴﺒﺘﺎ‬
‫ﺟﺪﯾﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ‪ ASP‬ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﺗﻬﯿﻪ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﺧﺪﻣﺎت ﮐﺎرﺑﺮدي و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﯾﺎﺑﯽ ﺧﺎرﺟﯽ ‪:ERP‬‬
‫ﯾﮏ ﺗﻬﯿﻪ ﮐﻨﻨﺪه ﺧﺪﻣﺎت ﮐﺎر ﺑﺮدي ‪ASP‬ﯾﮏ ﻓﺮوﺷﻨﺪه ﻧﺮم اﻓﺰار اﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي ‪ ERP‬ﻣﺪار را ﺷﺎﻣﻞ‬
‫اﻧﻮاﻋﯽ ﺑﺎ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ‪DSS‬ﺑﻪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ اﺟﺎره ﻣﯽ دﻫﺪ ‪ .‬ﻣﻔﻬﻮم ﭘﺎﯾﻪ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺷﺮاﮐﺖ زﻣﺎﻧﯽ ﻗﺪﯾﻤﯽ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ﯾﺎﺑﺎن ﺧﺎرﺟﯽ ‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ را ﺗﻨﻈﯿﻢ و ﺑﺮاي ﺷﻤﺎ اﺟﺮا ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬اﺳﺘﻔﺎده از‪ASP‬اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ‬
‫رﯾﺴﮏ را داﺷﺘﻪ و ﺑﺮاي ﮐﻤﭙﺎﻧﯽ ﻫﺎي ﮐﻮﭼﮏ و ﻣﺘﻮﺳﻂ ‪ ،‬ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ ‪ .‬ﻣﻔﻬﻮم ‪ ASP‬ﺧﺼﻮﺻﺎ در ﭘﺮوژه ﻫﺎي‬
‫‪ ERP‬ﮐﻪ ﺑﺮاي ﻧﺼﺐ ﮔﺮان ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ ،‬زﻣﺎن ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻃﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد ﺗﺎ اﺟﺮا ﺷﻮﻧﺪ ‪ ،‬و ﺑﺮاي ﮐﺎرﻣﻨﺪان دﺷﻮارﻧﺪ ‪،‬‬
‫ﻣﻔﯿﺪ اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل اراﺋﻪ ﯾﮏ ‪ ASP‬ﻧﯿﺰ در ﻧﻘﺶ ﻫﺎي ‪ ERP‬اﻓﺰوده ﻣﺎﻧﻨﺪ ‪DSS/BI/BA‬و‬
‫‪EC‬و‪CRM‬ﺑﺎزار داده ﺗﻮﻟﯿﺪات روﻣﯿﺰي و دﯾﮕﺮ ﮐﺎرﺑﺮد ﻫﺎي ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ زﻧﺠﯿﺮه ﺗﺪارﮐﺎت آﺷﮑﺎر اﺳﺖ ‪ .‬اﺳﺘﻔﺎده‬
‫از ‪ASP‬ﻧﯿﺰ ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎي ﻣﻨﻔﯽ دارد ‪ .‬اﺋﻼ ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن ‪ ERP‬ﯾﮏ ﺗﻌﻬﺪ ‪ 5‬ﺳﺎﻟﻪ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬اﻣﺎ در ‪ 5‬ﺳﺎل‬
‫ﻧﺮم اﻓﺰار ‪ ERP‬ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻃﻮر ﭼﺸﻤﮕﯿﺮي ﺗﻐﯿﯿﺮ ﮐﻨﺪ و ﻗﯿﻤﺖ ﺧﺮﯾﺪ ﺑﺴﯿﺎر ﭘﺎﯾﯿﻦ اﻓﺘﺪ و ﺛﺎﻧﯿﺎ اﻧﻌﻄﺎف‬
‫ﭘﺬﯾﺮي از ﺑﯿﻦ ﺑﺮود ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي اﺟﺎره اي ﻧﺴﺒﺘﺎ اﺳﺘﺎﻧﺪارد و ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﺮاي ﻧﯿﺎز ﻫﺎﯾﺘﺎن ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﺒﺎﺷﺪ و‬
‫اﻧﺘﻘﺎل از ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﺟﺎره اي ﻣﯽ ﺗﻮان ﮔﺮان و زﻣﺎن ﺑﺮ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫ﻣﺸﮑﻼت و ﺷﮑﺴﺖ ﻫﺎي ‪: ERP‬‬
‫‪ ERP‬ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﮐﻤﮏ ﮐﻨﺪ و زﻧﺠﯿﺮه ﺗﺪارﮐﺎت ﺷﺮﮐﺖ را ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﮐﻨﺪ ‪ .‬در ﻋﯿﻦ ﺣﺎل ﺑﻪ ذﺧﯿﺮه‬
‫ﮐﻠﯽ در ﺗﻮﻟﯿﺪات و ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻨﺘﻬﯽ ﺷﻮد ‪ .‬ﻋﻠﯽ رﻏﻢ اﻫﻤﯿﺖ اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮑﯽ ﺷﺎن اﺟﺮاي ‪ ، ERP‬ﻧﺴﺒﺖ‬
‫ﺷﮑﺴﺖ ﺑﺎﻻﯾﯽ را ﮔﺰارش ﻣﯽ دﻫﺪ ﮔﺎﻫﯽ ﻋﻤﻠﯿﺎت ﻫﺴﺘﻪ اي اﺟﺮاﯾﯽ ﺳﺎزﻣﺎن را ﺑﻪ ﺧﻄﺮ ﻣﯽ اﻓﮑﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﭼﻄﻮر ﮐﻤﭙﺎﻧﯽ ﻫﺎي آﻣﺮﯾﮑﺎﯾﯽ ﺑﺎ‪ ERP‬ﻣﻮﻓﻘﻨﺪ ؟‬
 ‫‪411‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻫﺸﺘﻢ‬

‫در اﯾﻨﺠﺎ ﭼﻄﻮر ﮐﻤﭙﺎﻧﯽ ﻫﺎي آﻣﺮﯾﮑﺎ ﺑﺎ ﻧﺼﺐ ﻫﺎي ‪ ERP‬ﻣﻮﻓﻘﻨﺪ ‪.‬‬
‫‪ :OWENS‬ﯾﮏ ﺳﺎزﻧﺪه ﻣﻮاد ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﻣﺪل ﺗﺠﺎرﯾﺶ و ﺗﻔﮑﺮ ﺷﺮﮐﺘﯽ اش را در ﺳﺎل ‪ 1999‬ﺗﻐﯿﯿﺮ داد ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﺑﻪ ﺟﺎي ﻓﺮوش ﻫﻮاﮐﺶ ﭘﻮﺷﺶ ﺳﻘﻒ و ‪--------‬ﺑﻄﻮر ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ﺷﺮوع ﺑﻪ ﻓﺮوش ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي‬
‫ﮐﺎﻣﻞ ﭘﻮﺷﺶ ﺳﻘﻒ ﮐﺮد ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺑﺨﺶ ﻫﺎ ‪ ،‬ﻧﺼﺐ ‪ ،‬ﺣﻤﻞ و دﯾﮕﺮ ﺧﺪﻣﺎت ﺑﻮده ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم اﯾﻦ ﮐﺎر ﺑﻄﻮر‬
‫اﻗﺘﺼﺎدي ﮐﻤﭙﺎﻧﯽ ‪ ،‬ﻫﻮش ﺗﺠﺎري را ﺑﮑﺎر ﺑﺮد )اﻧﺒﺎر داده ﻫﺎ ( ﺗﺎ داده ﻫﺎي اﯾﺠﺎد ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪) ERP‬از‬
‫‪ (SAP‬را ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮐﻨﺪ ‪ .‬اﻧﺒﺎر داده ﻫﺎ اﻃﻼﻋﺎت ارزﺷﻤﻨﺪي درﺑﺎره ﺳﻮد ﻣﺸﺘﺮي ﺳﻮد ﺧﻂ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻓﺮوش‬
‫و ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎي ‪SCM‬اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ ERP .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺎ ﮐﻨﺘﺮل ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻣﻐﺎزه ادﻏﺎم ﺷﺪه ﮐﻪ ﻧﺮم اﻓﺰار ‪ SCM‬را‬
‫ﺑﮑﺎر ﻣﯽ ﺑﺮﻧﺪ ‪.‬‬
‫‪ :GENERAL‬ﯾﮏ ﺳﺎزﻧﺪه ﺗﺠﻬﯿﺰات ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﻣﺨﺎﺑﺮاﺗﯽ و ﻓﺮوﺷﻨﺪه ﻧﺮم اﻓﺰار ‪SCM‬داده ﻫﺎي ﺑﺨﺶ ﻫﺎ‬
‫را وارد اﺑﺰار ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻣﺘﺎﻓﺎز ﮐﺮد ‪ .‬ار آﻧﺠﺎ داده ﻫﺎ وارد ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ORACLE ERP‬ﺷﺪﻧﺪ ﻗﺒﻼ داده‬
‫ﻫﺎي ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺑﻪ ﻃﻮر دﺳﺘﯽ وارد ﻫﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺷﺪه ﺑﻮد ﮐﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي ﺑﺎﻻ و ﺧﻄﺎﻫﺎي ﺑﺴﯿﺎري ﺷﺪﻧﺪ‬
‫‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﮐﻤﭙﺎﻧﯽ اﺑﺰار ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻣﺤﺼﻮل را ﺑﻪ ﻧﯿﺮوي ﻓﺮوش و ﺑﺨﺶ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﯾﺎﺑﻨﺪ ﮐﻪ‬
‫ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﻣﺤﺼﻮل ﺧﺎص ﻗﺒﻞ از اﯾﻨﮑﻪ ﺳﻔﺎرﺷﺎت در ‪ ERP‬ﻗﺮار ﮔﯿﺮﻧﺪ ‪،‬ﻣﺤﺘﻤﻞ اﺳﺖ ﺑﯿﺸﺘﺮ از ‪ 3‬ﻫﺰار ﺗﻬﯿﻪ‬
‫ﮐﻨﻨﺪه اﺟﺰاو دﺳﺘﺮﺳﯽ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﻪ داده ﻫﺎي ﻣﺤﺼﻮﻻت در ‪WEB‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﻣﺘﺎﻓﺎزدادﻧﺪ ‪.‬‬
‫‪ :ROLLERBLADO‬ﺳﺎزﻧﺪه اﺳﮑﯿﺖ‪(J.D Edvard) ERP،‬را ﺑﻌﻨﻮان ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﺮاي ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ‬
‫ﮐﻤﭙﺎﻧﯽ اﺗﻮﻣﺎﺳﯿﻮن ﻧﯿﺮوي ﻓﺮوش و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي اﻧﺒﺎر داده اي اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﺑﺎ ﻃﺮح ادﻏﺎﻣﯽ ‪ ERP‬ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎي‬
‫ﺣﻤﺎﯾﺖ ﺗﺼﻤﯿﻤﯽ ‪ ،‬ﻧﺎ ﮐﺎر آﻣﺪ ﺗﺮ ﺷﺪﻧﺪ ‪ .‬اﮐﻨﻮن ﯾﮏ ﺳﻮد دﻫﯽ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻓﺮوش در ﮐﻨﺎر ﻣﺤﺼﻮل ﻧﺎﺣﯿﻪ زﻣﺎن‬
‫ﺑﻄﻮر ﻣﻨﻈﻢ و ﻣﻮﺛﺮ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫‪ ERP:Mott morth amrican‬را ﻧﺼﺐ ﮐﺮد و درﯾﺎﻓﺖ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻣﺪل ﺑﺎزار ﯾﺎﺑﯽ و ﻣﺸﮑﻼت ﺧﺪﻣﺎت‬
‫ﻣﺸﺘﺮﯾﺶ را ﺑﻄﻮر ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺟﻮاﺑﮕﻮ ﻧﯿﺴﺖ ‪ .‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎي ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ ‪ SAP‬ﮐﻤﭙﺎﻧﯽ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﺗﻮﻟﯿﺪ‬
‫و ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎزي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺣﻤﻞ را اﻓﺰود ‪ .‬ادﻏﺎم ﺑﺎ ﺗﺠﺎرت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ ﻧﯿﺰ ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪ ‪ .‬اﮐﻨﻮن ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﺗﻮزﯾﻊ‬
‫ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ‪WEB‬را ﺑﺮاي ﭼﮏ ﮐﺮدن وﺿﻌﯿﺖ ﺳﻔﺎرش ﺷﺎن ﺑﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪R/3‬ﺑﮑﺎر ﺑﺒﺮﻧﺪ ‪.‬‬
‫آﻧﺠﺎ ﺷﮑﺴﺖ ﻫﺎي ﻋﻈﯿﻢ و ﮔﺮان ‪ ERP‬وﺟﻮد داﺷﺖ ﻣﺎ ﻗﺒﻼ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺑﺎر ﺷﮑﺴﺖ ‪ ERP‬را در ‪Hershey‬‬
‫‪ chocolate‬ذﮐﺮ ﮐﺮدﯾﻢ ‪hershey .‬ﺑﺎ ﻋﺠﻠﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ را ﺑﺪون ﺗﻮﺟﻪ دﻗﯿﻖ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻣﺪل ﭼﮑﺎر دﻗﯿﻘﺎ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ‬
‫دﻫﺪ ﺑﮑﺎر ﮔﺮﻓﺖ ‪ .‬ﻋﺪم دﻗﺖ در داده ﺑﺮاي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺰاﺣﻤﺖ اﯾﺠﺎد ﮐﺮد و ﺑﯽ ﻧﻈﻤﯽ ﮔﺴﺘﺮده اي در ﻋﻤﻠﯿﺎت‬
‫اﯾﺠﺎد ﺷﺪ ‪.‬‬
‫در ‪ 1998‬ﺷﻬﺮ ‪Atlanta‬و ‪georgia‬ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪people soft ERP‬اﺟﺮا ﮐﺮد ﮐﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ از ‪ 10‬ﻣﯿﻠﯿﻮن‬
‫دﻻر ﻫﺰﯾﻨﻪ داﺷﺖ ‪ .‬اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ آﻧﻘﺪر ﺿﻌﯿﻒ ﻋﻤﻞ ﮐﺮد ﮐﻪ ﺷﻬﺮ ﻧﻬﺎﯾﺘﺎ آن را ﺣﺬف ﻧﻤﻮد ‪ .‬ﻫﺪف از ﺑﮑﺎرﮔﯿﺮي‬
‫آن ‪ ،‬ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ‪Y2K‬ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﻮد ‪ .‬ﺑﻪ ﺟﺎي ارزﯾﺎﺑﯽ و ﺑﻬﺒﻮد ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺠﺎري ﻣﻮﺟﻮد ‪ ،‬ﺷﻬﺮ ﻣﺸﺎوران‬
 ‫‪412‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫را واداﺷﺖ ﮐﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ را ﺗﻐﯿﯿﺮ دﻫﻨﺪ ﺗﺎ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد را ﭘﺎﺳﺨﮕﻮ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺷﯿﻮه ﻫﺎي ﮐﺎﻏﺬي ﻣﻨﺴﻮخ ﻧﺸﺪ و‬
‫ﻓﻘﺪان ﺟﺪي ﺗﻌﻠﯿﻢ و ﻣﻬﺎرت در ﮔﺮوه ‪IS‬ﻣﺴﺌﻮل ‪ ERP‬وﺟﻮد داﺷﺖ ‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ‪Application 8,2‬درﺑﺎره ﺑﺤﺮان ﻋﻤﺪه ‪mc donald‬ﻫﻨﮕﺎم اﺟﺮاي ﺳﯿﺴﺘﻢ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ اﻗﺪاﻣﺎت‬
‫ﻋﻤﺪه را ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ ‪ .‬ﯾﮏ ‪ ERP‬ﻣﻮﻓﻖ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺳﺘﻮن ﻫﻮش ﺗﺠﺎري ﺑﺮاي ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬و ﺑﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ دﯾﺪﮔﺎه‬
‫ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ اي از ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﻫﺎﯾﺶ ﺑﺪﻫﺪ ‪ .‬اﻣﺎ در ﻣﺎه ژوﺋﻦ ‪Frank Gillet ، 2000‬ﯾﮏ ﺗﻠﯿﻞ ﮔﺮ ارﺷﺪ ﺑﺎ ﺷﺮﮐﺖ –‬
‫‪Forrester Research‬ﺑﯿﺎن داﺷﺖ ‪ ":‬ﺗﺠﺮﺑﻪ ﮐﺮده اﯾﻢ ﮐﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ }ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن{ ‪ ERP‬ﺣﻤﺎﯾﺖ ﺗﺼﻤﯿﻢ و‬
‫زﻣﺎن اﺟﺮاي آن را درك ﻧﻤﯽ ﮐﻨﻨﺪ ان را ﺧﻮب اﻧﺠﺎم ﻧﻤﯽ دﻫﻨﺪ ‪.‬وﻗﺘﯽ اﯾﻦ ﻣﺪل ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﮑﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ‬
‫ﺷﻮد ﻧﺮم اﻓﺰار ‪ ERP‬اﻃﻼﻋﺎت را ﺑﺎ ﺣﺴﺎﺑﺪاري ﺗﻮﻟﯿﺪ ‪ ،‬ﺗﻮزﯾﻊ ‪ ،‬ﺑﺨﺶ ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻧﺴﺎﻧﯽ در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﯽ‬
‫ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ادﻏﺎم ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎﯾﯽ ﻫﺴﺖ ﮐﻪ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ اﺟﺮاي ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ ERP‬ﻣﯽ آﯾﺪ ‪ .‬اﺟﺮاي‬
‫‪ ERP‬ﺑﺴﯿﺎر ﺑﺎ ﺷﮑﺴﺖ ﻣﻮاﺟﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪.‬وﻗﺘﯽ اﺟﺮاي ‪ ERP‬ﺷﮕﺴﺖ ﻣﯽ ﺧﻮرد ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﻪ اﯾﻦ دﻟﯿﻞ اﺳﺖ ﮐﻪ‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن زﻣﺎن ﮐﺎﻓﯽ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﯾﺎ ﺗﻌﻠﯿﻢ را ﺑﺮاي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻓﺮﻫﻨﮓ اﺧﺘﺼﺎص ﻧﺪاده اﺳﺖ ‪ .‬در واﻗﻊ‬
‫ﺗﻌﻠﯿﻢ اﻏﻠﺐ آﺧﺮﯾﻦ ﻟﺤﻈﻪ وﺿﻌﯿﻒ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﺷﮑﺴﺖ ﻫﺎي ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ اﺟﺮاي ‪: ERP‬‬
‫در ‪ 30‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ‪ 2002‬ﻣﻮﺿﻮع ‪computer world‬در ﻟﯿﺴﺖ ﺷﺮﮐﺘﯽ ‪IT‬در دﻫﻪ ‪ 1990‬ﺑﻮد ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺗﺎ از‬
‫اﻧﻬﺎ اﺟﺮاي ﻋﻤﺪه ‪ ERP‬ﺑﻮدﻧﺪ ‪ .‬اﯾﻨﻬﺎ ﺷﺎﻣﻞ ‪:‬‬
‫• ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪SAP ERP‬ﺑﺮاي ﺗﻮزﯾﻊ دارو ﺷﺮﮐﺖ ‪ FoxMeyer‬ﻧﻘﺺ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺷﺮﮐﺖ را ﺑﻪ ﺳﻮي‬
‫ورﺷﮑﺴﺘﮕﯽ ﮐﺸﺎﻧﺪ ‪.‬‬
‫• ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪SAP ERP‬ﺑﺮاي ﺷﺮﮐﺖ ‪ .W.W.GRANGER‬اﯾﻦ ﺷﺮﮐﺖ ﻻاﻗﻞ ‪ 9‬ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر ﺑﺮاي ﻧﺮم‬
‫اﻓﺰار ‪ SAP‬و ﺧﺪﻣﺎت در ‪ 1998‬و ‪ 1999‬ﻫﺰﯾﻨﻪ ﮐﺮده ‪ .‬در ﻃﯽ ﺑﺪﺗﺮﯾﻦ ‪ 6‬ﻣﺎه ‪ 19GRANGER‬ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر‬
‫در ﻓﺮوش و ‪ 23‬ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر در ﺳﻮد را از دﺳﺖ داد ‪.‬‬
‫• ﻧﺼﺐ و ادﻏﺎم ‪ IBM‬ﻣﺪار ‪ SAP‬ﺑﺮاي ﺷﺮﮐﺖ ﻏﺬاﯾﯽ ‪Hershey‬ﺷﺮﮐﺖ ‪ 12 ،‬درﺻﺪ ﻓﺮوش را در‬
‫ﭘﺮﮐﺎرﺗﺮﯾﻦ ﻓﺼﻞ ﺳﺎل ‪ 1999‬در ﻫﺎﻟﻮﯾﻦ و ﮐﺮﺳﻤﯿﺲ از دﺳﺖ داد ‪.‬‬
‫• ادﻏﺎم ﮐﺎرﺑﺮدي و ‪ Oracle ERP‬ﺑﺮاي ﺷﺮﮐﺖ ﮐﺸﺎورزي ‪ .Tri valley growers‬اﯾﻦ ﺷﺮﮐﺖ ﺑﯿﺶ از‬
‫‪ 6‬ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر ﻧﺮم اﻓﺰار ‪ ERP‬و ﺧﺪﻣﺎت در ‪ 1996‬ﺧﺮﯾﺪ ‪ .‬ﻧﻬﺎﯾﺘﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﺮم اﻓﺰار و ﭘﺮداﺧﺖ ﺑﻪ ﻓﺮوﺷﻨﺪه را‬
‫ﻣﺘﻮﻓﻖ ﮐﺮد ‪Oracle .‬ﺗﻤﺎم اﯾﻦ ادﻋﺎ ﻫﺎ را اﻧﮑﺎر ﮐﺮد ‪ .‬ﻣﻮرد در ژاﻧﻮﯾﻪ ‪ 2002‬ﻣﻄﺮح ﺷﺪ‪.‬‬
‫اﺟﺮاي ﻣﻮﻓﻖ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻗﺪاﻣﯽ ‪ ERP‬وﻇﯿﻔﻪ ﺳﻨﮕﯿﻦ اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﺮاي اﯾﻨﮑﻪ ﯾﮏ ﺳﺎزﻣﺎن ﺳﻮد‬
‫‪ ERP‬را ﺑﺪﺳﺖ آورد ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ اﺑﺘﺪا ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اي ﺑﺮاي ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺗﺮﺗﯿﺐ دﻫﺪ اﻣﺎ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﺠﺪد‬
‫ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ وﻗﻔﻪ ﻫﺎي ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﮐﺎﻫﺶ در ﺗﻮﻟﯿﺪ آﻣﺎده ﺑﺎﺷﺪ ﻗﺒﻞ از اﯾﻨﮑﻪ ﻣﻮﻋﺪ ﭘﺮداﺧﺖ ﻓﺮا رﺳﺪ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي‬
‫‪ ERP‬ﺑﺮاي اﺟﺮا ﺑﻪ زﻣﺎن و ﻫﺰﯾﻨﻪ زﯾﺎدي ﻧﯿﺎز دارﻧﺪ ‪ .‬اﺟﺮاي ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ ERP‬در ﻓﺮﻫﻨﮓ ﮐﻤﭙﺎﻧﯽ ﺧﻠﻞ اﯾﺠﺎد ﮐﺮده‬
 ‫‪413‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻫﺸﺘﻢ‬

‫‪ ،‬ﺗﻌﻠﯿﻤﺎت ﮔﺴﺘﺮده ﻣﯽ ﻃﻠﺒﺪ و ﺑﻪ ﮐﺎﻫﺶ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻋﺪم ﺟﻮاﺑﮕﻮﯾﯽ ﺑﻪ ﺳﻔﺎرش ﻣﺸﺘﺮي ﻣﻨﺠﺮ ﺷﺪه ﮐﻪ ﻣﯽ‬
‫ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻮﻓﻖ ﺧﻂ ﭘﺎﯾﯿﻦ را ﺗﺨﺮﯾﺐ ﮐﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ دﻟﭽﺴﺐ ﻧﻬﺎﯾﯽ ‪Hershey‬در ‪: ERP‬‬
‫ﺷﺮﮐﺖ ‪Hershey‬وﻗﺘﯽ ﮐﻪ ﻧﺮم اﻓﺰار ‪SAP AG R/3 ERP‬و دﯾﮕﺮ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﺗﺠﺎري را درﺳﺎل ‪1999‬‬
‫ﺑﮑﺎر ﮔﺮﻓﺖ ﺑﺎ ﻣﺸﮑﻼت ﻋﻤﺪه اي ﻣﻮاﺟﻪ ﺷﺪ ‪ .‬در ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ‪ 1999‬رﺋﯿﺲ و ‪CED‬ﺳﺎﺑﻖ ‪ Hershey‬اﻋﻼم ﮐﺮد‬
‫ﮐﻪ ﻣﺸﮑﻼت در ‪ ERP‬ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﮐﻤﭙﺎﻧﯽ ﻧﺘﻮاﻧﺪ ‪ 100‬ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر ﻣﻮاد را ﺑﺮاي ﻫﺎﻟﻮﯾﻦ ﺣﻤﻞ ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﻗﯿﻤﺖ ﺳﻬﺎم‬
‫‪Hershey‬ﺑﯿﺶ از ‪ 8‬درﺻﺪ آن روز ﺳﻘﻮط ﮐﺮد ‪ .‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮔﺮان ‪ ،‬ﮐﺎﻣﻼ ﺑﻪ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺣﻤﻞ ﻣﺸﮑﻼت اﯾﻦ ﺷﺮﮐﺖ ﺗﺎ‬
‫ﭘﺎﯾﯿﺰ ﺑﻌﺪي اﻋﺘﻤﺎد ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ ‪ ،‬ﺗﺎ وﻗﺘﯽ ﮐﻪ ﻣﻮارد ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﻧﺮﻣﺎل ﺑﺮﮔﺸﺖ ‪ .‬ﺗﺠﺮﺑﻪ ‪Hershey‬ﺧﯿﻠﯽ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻄﻠﻌﺎت ﻧﺸﺎن دادﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﮐﻤﭙﺎﻧﯽ ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻧﺼﺐ ﻧﺮم اﻓﺰار را دﯾﺮ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ دﻫﻨﺪ ‪ ،‬ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺠﺎرﯾﺸﺎن ﻣﻮﻗﺘﺎ‬
‫وﻗﻔﻪ داﺷﺘﻪ و ﺳﻬﺎم آﻧﻬﺎ ﺑﺮاي ﺣﺪود ‪ 6‬ﻣﺎه آﺳﯿﺐ ﻣﯽ ﺑﯿﻨﺪ ‪ .‬ﯾﮏ ﻣﺘﺨﺼﺺ ‪ ERP‬ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ اﺟﺮاي ‪ ERP‬ﻣﺎﻧﻨﺪ‬
‫رﯾﺨﺘﻦ ﺳﯿﻤﺎن روي ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺠﺎري ﺷﻤﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﺎﻧﻪ ‪ ،‬ﺳﺎزﻧﺪﮔﺎن ﻣﺸﮑﻼت ﺑﺎ ﻣﺪل ﺑﻪ روز آن ﺑﻪ‬
‫ﺻﻮرت ﻧﺴﺨﻪ وﺑﯽ ‪ R/3‬ﺧﻮش ﺷﺎﻧﺲ ﺗﺮ ﺑﻮدﻧﺪ در ﺟﻮﻻي ‪ 2001‬آﻏﺎز و در ﻣﺎه ﻣﯽ ‪ 2002‬ﺗﮑﻤﯿﻞ ﮐﺮدﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺑﻪ روز رﺳﺎﻧﯽ ‪ 20‬درﺻﺪ ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺑﻮدﺟﻪ ﺑﻮد ‪ .‬و ﻫﯿﭻ ﺗﺨﺮﯾﺐ ﭘﺮدازش ﺳﻔﺎرش و ﺣﻤﻞ ﻣﺤﺼﻮل را ﮐﻪ‬
‫ﺑﺎﻋﺚ ﺧﺴﺎرت ‪ 112‬ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻري در ‪ 1999‬ﺷﺪ ‪ ،‬ﻧﺪاﺷﺖ ‪ .‬ﺑﻌﻼوه ‪Hershey‬ﺑﯿﺶ ﺗﺮ از ‪ 30‬ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ در‬
‫ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺠﺎري ﻣﺮﮐﺰ ﯾﺶ در ﻃﯽ ‪60‬روز اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺟﺪﯾﺪ داﺷﺖ ‪ .‬ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎ ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎﻓﺖ ‪ ،‬ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ‬
‫زﻣﺎن ﭘﺮدازش ﭘﯿﺶ ﻣﯽ رﻓﺖ ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﻪ ﻣﺤﯿﻂ ﺗﻮﻟﯿﺪي ﺑﺎ ﻧﻘﺺ ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ ﺻﻔﺮ رﺳﯿﺪ از اﺑﺰار ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺗﺠﺎري‬
‫‪SAP‬اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ اﺛﺮ ﻓﺮوش و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﺑﺎزار ﯾﺎﺑﯽ را ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺳﻨﺠﺶ ﮐﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﺑﯿﻦ ‪ 50‬و ‪ 75‬درﺻﺪ ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎي آﻣﺮﯾﮑﺎﯾﯽ اﯾﻦ ﺳﻄﺢ ﺷﮑﺴﺖ را وﻗﺘﯽ ﮐﻪ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﯾﺎ اﻃﻼﻋﺎت‬
‫ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ را اﺟﺮا ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ ‪ ،‬ﺗﺠﺮﺑﻪ ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬دﻻﯾﻠﯽ وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﭼﺮا ‪ ERP‬ﺷﮑﺴﺖ ﻣﯽ ﺧﻮرد ‪ .‬ﺑﺴﯿﺎري از‬
‫ﺷﮑﺴﺖ ﻫﺎ ﻗﺎﺑﻞ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ اﺳﺖ ‪ ،‬اﻣﺎ ‪CED‬ﻫﺎ ﯾﺎ ‪CIO‬ﻫﺎي ﺑﯿﺶ از ﺣﺪ ﺳﯿﺴﺘﻢ را واﻣﯽ دارﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺷﯿﻮه‬
‫ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻃﺮاﺣﯽ ﻧﺸﺪه ﻋﻤﻞ ﮐﻨﺪ ‪.‬‬
‫اﻏﻠﺐ داده ﻫﺎ ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮس ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ ﯾﺎ ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي اﺿﺎﻓﯽ ﻻزم اﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ رﺳﯿﺪ ‪.‬‬
‫‪ERP‬ﻗﻄﻌﺎ ﯾﮏ رﺳﻤﯽ ﺳﺎزي ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺠﺎري را اﯾﺠﺎد ﮐﺮده ﮐﻪ ﺑﺮﺧﯽ ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎ ﺑﻪ اﻧﺠﺎم آن ﻣﺎﯾﻞ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﮐﺎر ﺑﺎ ﻧﺮم اﻓﺎز اﻗﺪاﻣﺎﺗﯽ ﮔﺮان و دﺷﻮار اﺳﺖ ‪ .‬اﺟﺮا زﻣﺎن ﺑﺮ اﺳﺖ ‪ .‬دﺷﻮار اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺮدم را وا دارﯾﻢ ﮐﻪ ﺷﯿﻮه‬
‫ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ را ﺗﻐﯿﯿﺮ دﻫﻨﺪ ﺗﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺻﺤﯿﺢ ﻋﻤﻞ ﮐﻨﺪ ‪ .‬اﻣﺎ آﻧﻬﺎ ﻧﻬﺎﯾﺘﺎ ﺳﺎزﮔﺎر ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬و‬
‫ﻣﺸﮑﻼﺗﯽ در اﺑﺘﺪا وﺟﻮد دارد ﻧﺮم اﻓﺰار اﻗﺪاﻣﺎﺗﯽ ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﻧﺮم اﻓﺰار ﻧﯿﺴﺖ ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺪل ﺗﻐﯿﯿﺮ در ﺷﯿﻮه اي ﮐﻪ‬
‫ﺗﺠﺎرت اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﺷﻮد را ﻣﯽ ﻃﻠﺒﺪ ‪ .‬ﺑﺮﺧﯽ از ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ ﺷﮑﺴﺖ ﻫﺎي اﺟﺮاي ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ ERP‬ﺑﻪ اﯾﻦ دﻟﯿﻞ رخ‬
‫ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻫﺎ و ﻧﯿﺎز ﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ ﻧﺮم اﻓﺰاري ﺑﺎ ﻓﺮاﯾﻨﺪ و ﺷﯿﻮه ﺗﺠﺎري ﮐﻨﻮﻧﯽ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻨﻄﺒﻖ ﻧﯿﺴﺖ ‪.‬‬
‫ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ ERP‬ﮐﻪ ﺑﺮاي ﺑﺮ آوردن ﻧﯿﺎز ﻫﺎي ﺗﺠﺎري ﺧﺎص ﮐﻤﭙﺎﻧﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﻧﺸﺪه ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﺸﮑﻼت‬
 ‫‪414‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫ﻋﻤﺪه ﺷﻮد ‪ .‬ﯾﮏ ﻋﺪم اﻧﻄﺒﺎق ﺑﺰرگ ﺑﯿﻦ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻫﺎي ﻓﻨﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ و ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻓﻌﻠﯽ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﯾﺎ ﻧﯿﺎز ﻫﺎي ﺗﺠﺎري‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن ‪ ،‬وﻓﻘﻪ ﻫﺎي ﻋﻤﺪه اي را اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﻋﺪم اﻧﻄﺒﺎق ﮐﻤﺘﺮ ﺳﺮور ﺑﯿﻦ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺠﺎرت و ﻧﯿﺎز ﻫﺎي ﻧﺮم‬
‫اﻓﺰاري ﻣﺸﮑﻼت ﻋﻤﺪه اي ﺑﺮاي اﺟﺮا ﮐﻨﻨﺪه و ﮐﺎرﺑﺮ ﭘﺪﯾﺪ ﻣﯽ آورد ‪.‬در ‪DSS‬در ‪Focus 8,26‬ﺷﯿﻮه ﻫﺎﯾﯽ‬
‫ﺑﺮاي اﺟﺘﻨﺎب از ﺷﮑﺴﺖ اﺟﺮاي ‪ ERP‬و ﻋﻮاﻣﻞ ﻋﻤﺪه ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ را ﺷﺮح ﻣﯽ دﻫﺪ ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ‪umble‬و ‪haft‬و‬
‫‪ umble 2003‬را ﺑﺒﯿﻨﺪ ﮐﻪ درﺑﺎره ﻋﻮاﻣﻞ ﻋﻤﺪه ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﻣﺮاﺣﻞ اﻧﺘﺨﺎب ﻧﺮم اﻓﺰار و ﺷﯿﻮه ﻫﺎي اﺟﺮاﯾﯽ ﻣﻬﻢ‬
‫ﺑﺮاي اﺟﺮاي ﻣﻮﻓﻖ ‪ ERP‬ﺗﺤﻘﯿﻖ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪ ،‬و ﺑﻪ ‪acerman‬و ‪van helden‬رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل اﯾﻦ‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﭼﻄﻮر ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻬﻢ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ‪ ERP‬ﺑﻬﻢ ﻣﺮﺗﺒﻄﻨﺪ ‪hong .‬و ‪king‬درﺑﺎره ﺗﻨﺎﺳﺐ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ‪ERP‬‬
‫ﺗﺤﻘﯿﻖ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺷﺎن از ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯿﺪاﻧﯽ ‪ 34‬ﺳﺎزﻣﺎن ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ اﺟﺮاﯾﯽ ‪ ERP‬ﺑﻪ ﺗﻨﺎﺳﺐ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ و‬
‫اﺣﺘﻤﺎﻻت اﺟﺮاﯾﯽ ﺑﺎ آﻧﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ در ‪ ERP‬ﻣﺪل ﺳﺎزي ﺷﺪه اﻧﺪ ‪ ،‬ﻣﻨﻄﺒﻖ ﻧﯿﺴﺖ ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي اوﻟﯿﻪ‬
‫‪ ERP‬ﺑﺮاي ﺑﺨﺶ ﻫﺎي ﻣﺠﺰاي ﺻﻨﻌﺖ ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﯽ ﺷﺪﻧﺪ ‪ .‬ﺑﺴﯿﺎري ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎي ﺷﻨﺎور )ﺷﻨﺎور ‪ ،‬داروﺋﯽ ‪،‬‬
‫ﻣﻌﺪن( وﻗﺘﯽ ﺗﻼش ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺑﺴﺘﻪ ‪ ERP‬ﮐﺎر ﮐﻨﻨﺪ ﺑﺎ ﺷﮑﺴﺖ ﻫﺎي ﺑﺪ و ﮔﺮان ﻣﻮاﺟﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬اﮔﺮ‬
‫ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺣﻘﯿﻘﯽ ﺗﺠﺎري ﺑﺎ ﻣﺪﻟﻬﺎي ‪ ERP‬ﻣﻨﻄﺒﻖ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﯾﮏ ﯾﺎ ﻫﺮ دو ﻣﻮرد ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم اﺟﺮا ﺑﺎﺷﺪ ؛‬
‫)‪ (1‬ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺣﻘﯿﻘﯽ ﺗﺠﺎرت ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﯾﺎﺑﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ ﻣﺪل ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ ERP‬ﻣﻨﻄﺒﻖ ﺷﻮد ؛ و‪/‬ﯾﺎ )‪ (2‬ﺑﻌﻼوه ﻧﺮم اﻓﺰار ﮔﺮان ﺑﺎﯾﺪ‬
‫ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺎزﻣﺎن ﯾﺎ ﻣﺸﺎوراﻧﺶ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﻮد ﺗﺎ ﺑﺎ ﺗﻔﺎوﺗﻬﺎ وﻓﻖ داده ﺷﻮد ‪ .‬ﻧﻮﻋﺎ ﺑﺮﺧﯽ از ﻫﺮ ﮐﺪام ﺑﺎﯾﺪ اﻧﺠﺎم ﮔﯿﺮد ‪ .‬ﺑﺪون‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﻣﺸﮑﻼﺗﯽ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ‪ .‬ﻣﻮرد اول ﺑﻪ ﺑﻠﻮك ﻫﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺿﺮﺑﻪ زده و ﻧﻘﺼﯽ در ﺳﯿﺴﺘﻢ اﯾﺠﺎد‬
‫ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬و ‪ ERP‬ﮐﻪ ﻓﺮآﯾﻨﺪ را ﻣﺪل ﺳﺎزي ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﺮاي ﺳﺎزﻣﺎن ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﻣﻮرد دوﻣﯽ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ از ﻣﺴﺎﺋﻞ اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻫﺮ ﻧﺮم اﻓﺰار ﺟﺪﯾﺪ اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل ‪ ،‬اﮔﺮ ﻧﺮم اﻓﺰار ‪ERP‬‬
‫ﺗﻮﺳﻂ ﻓﺮوﺷﻨﺪه ﺑﻪ روز ﺷﻮد ﺗﻀﻤﯿﻨﯽ ﻧﯿﺴﺖ ﮐﻪ ﻧﺮم اﻓﺰار اﺿﺎﻓﯽ ﮐﺎر ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﻟﺬا ﻣﯿﻠﯿﻮن ﻫﺎ دﻻر ﮐﻪ ﺑﺮاي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻧﺮم‬
‫اﻓﺰار ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺷﺪه ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻫﺪر ﺷﻮد ‪ ،‬در ﻋﯿﻦ ﺣﺎل ﻧﺮم اﻓﺰار ﺧﺎﻧﮕﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﯾﺎﺑﺪ ﯾﺎ ﮐﺎﻣﻼ ﺑﺎزﻧﻮﯾﺴﯽ ﺷﻮد ‪ .‬ﻟﺬا‬
‫ﻣﺸﮑﻼت زﯾﺎد و ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻣﺎزاد در ﺑﮑﺎرﮔﯿﺮي ‪ ERP‬وﺟﻮد دارد ‪ .‬ﻣﺜﻼ ﯾﮏ ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ ﺑﺰرگ ﺗﺠﻬﯿﺰات اﻧﺘﻘﺎل – زﻣﯿﻦ )ﻫﺮ‬
‫ﻗﻄﻌﻪ ﺗﺠﻬﯿﺰات ﺑﻪ ﻣﯿﻠﯿﻮن ﻫﺎ دﻻر ﻓﺮوﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ( ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻮﻓﻖ ‪ ERP‬را ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﺶ ﻧﺼﺐ ﮐﺮد ‪.‬‬

‫وﻗﺘﯽ ﯾﮏ ﻣﺸﺘﺮي ﺧﻮاﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮي در ﯾﮑﯽ از اﻧﺘﺨﺎﺑﻬﺎ در ‪ 5‬ﺗﺮاﮐﺘﺮي ﮐﻪ ﺳﻔﺎرش داده ﺑﻮد دﻫﺪ ) ﻣﺜﻼ ﯾﮏ‬
‫‪ cd player‬ﺑﻪ ﺟﺎي ﺿﺒﻂ در ﮐﺎﺑﯿﻦ ( ﻣﺪﯾﺮ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ اﯾﻦ اﻣﺮ را ﻧﻤﯽ ﺗﻮان اﻧﺠﺎم داد ‪.‬‬
‫ﯾﮏ ﻗﺮار داد ﭼﻨﺪﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻري ﺑﻪ ﺧﻄﺮ اﻓﺘﺎد ‪ ،‬ﺗﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد ‪ ،‬ﮐﻤﭙﺎﻧﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺳﻔﺎرش ﺗﺮاﮐﺘﻮرﻫﺎ را ﻟﻐﻮ ﮐﺮده‬
‫و ﻧﻮع ﺟﺪﯾﺪي اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﺮد ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺸﺘﺮي ﻣﺸﮑﻞ ‪CEO‬ﺣﻞ ﻣﯽ ﺷﺪ او ﻣﯽ رﻓﺖ و ‪CD Player‬را ﻣﯽ آورد ‪ ،‬ﺑﻪ‬
‫ﺧﻂ ﺗﻮﻟﯿﺪ و ﺑﻪ ﮐﺎرﮔﺮ ﻣﯽ ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﻧﯿﺎز ﻫﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪ را ﻧﺎدﯾﺪه ﺑﮕﯿﺮد ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﻧﺮم اﻓﺰار ﻣﺎزاد ﮐﻪ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر‬
 ‫‪415‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻫﺸﺘﻢ‬

‫ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺑﻮد ‪،‬ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ﺗﺎ اﻣﮑﺎن ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺳﻔﺎرش در ﺗﻮﻟﯿﺪ را ﺑﺪﻫﺪ ‪ ،‬در ﻋﯿﻦ ﺣﺎﻟﯿﮑﻪ ﺗﺮاﮐﺘﻮر ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ‬
‫ﺷﺪ ‪ .‬ﺑﻮﺿﻮح ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ ERP‬ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ اﻧﻌﻄﺎف ﺑﻮد ﯾﻌﻨﯽ زﻣﺎن ﻫﺎي ﺳﺎﺧﺖ ﻃﻮﻻﻧﯽ را در ﻣﺪل داﺧﻠﯿﺶ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ‬
‫ﻧﻤﯽ ﮐﺮد ‪ .‬ﭼﻨﯿﻦ ﻣﺸﮑﻼت‪ ERP‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺳﺎزﻣﺎن را ﻓﻠﺞ ﯾﺎ ور ﺷﮑﺴﺘﻪ ﮐﻨﺪ ‪.‬‬
‫اﺟﺘﻨﺎب از ﺷﮑﺴﺖ اﺟﺮاﯾﯽ ‪: ERP‬‬
‫ﺳﻪ دﻟﯿﻞ اﺳﺎﺳﯽ ﺑﺮاي ﺷﮑﺴﺖ ﮐﻞ ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ‪IT‬وﺟﻮد دارد )ﺑﻪ ﻓﺼﻞ ‪ 6‬رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ ( ﮐﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪاز ‪:‬‬
‫‪ ‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﯾﺎ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺿﻌﯿﻒ )‪(77%‬‬

‫‪ ‬ﺗﻐﯿﯿﺮ در اﻫﺪاف ﺗﺠﺎري در ﻃﯽ ﭘﺮوژه )‪(75%‬‬

‫‪ ‬ﻓﻘﺪان ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺗﺠﺎري )‪(73%‬‬

‫ﺧﺼﻮﺻﯿﺖ ﺷﮑﺴﺖ اﺟﺮاﯾﯽ ‪ ERP‬ﺑﻪ ‪ 10‬ﮔﺮوه ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪:‬‬

‫‪ ‬ﻫﺪاﯾﺖ ﺿﻌﯿﻒ ﻣﺪﯾﺮ ارﺷﺪ‬

‫‪ ‬اﺗﻮﻣﺎﺗﯿﮏ ﺳﺎزي ﻣﺮاﺣﻞ اﺿﺎﻓﯽ ﯾﺎ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻫﺎي ﺑﯽ ارزش در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺟﺪﯾﺪ ‪.‬‬

‫‪ ‬اﻧﺘﻈﺎرات ﻏﯿﺮ واﻗﻌﮕﺮاﯾﺎﻧﻪ اﺟﺮاﻫﺎي ‪ ERP‬ﮔﺮان ﻫﺴﺘﻨﺪ و زﻣﺎن زﯾﺎدي ﺑﺮاي اﺟﺮا ﻣﯽ ﺧﻮاﻫﻨﺪ و ﻫﻨﮕﺎﻣﯿﮑﻪ ﺑﻪ‬
‫ﮐﺎر ﻣﯽ اﻓﺘﻨﺪ ﭘﻮل و ﻫﺰﯾﻨﻪ از دﺳﺖ ﻣﯽ دﻫﯿﻢ ‪.‬‬

‫‪ ‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺮوژه ﺿﻌﯿﻒ‬

‫‪ ‬ﺗﻌﻠﯿﻢ و آﻣﻮزش ﻧﺎﮐﺎﻓﯽ ﮐﺎرﺑﺮ‬

‫‪ ‬ﺳﻌﯽ در ﺣﻔﻆ وﺿﻌﯿﺖ ﻣﻮﺟﻮد ‪.‬‬

‫‪ ‬ﻋﺪم ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽ ﺑﯿﻦ ﻣﺪل ﺗﺠﺎري ‪ ERP‬و ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎ ﺗﺠﺎري واﻗﻌﯽ‬

‫‪ ‬داده ﻫﺎي ﻏﯿﺮ دﻗﯿﻖ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻫﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﻗﺪاﻣﺎﺗﯽ ‪ ،‬داده ﻫﺎي ﻧﺎ دﻗﯿﻖ ﺑﻪ ﺗﺨﺮﯾﺐ ﻣﻨﺠﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪.‬‬

‫‪ ‬اﺟﺮاي ‪ ERP‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﭘﺮوژه ‪ IT‬ﻟﺤﺎظ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ .‬اﯾﻦ ﯾﮏ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ از ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻫﺎي ﺗﺠﺎري و ﻧﻪ ﭘﺮوژه‬
‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬

‫اﯾﻦ ﻣﺪل ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺤﯿﻂ ﺳﺎزﻣﺎن و ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺠﺎري ﺗﮑﺎﻣﻞ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ ‪.‬‬
‫‪ ‬ﻣﺸﮑﻼت ﻓﻨﯽ ﻋﻤﺪه‬
 ‫‪416‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫‪ 6‬ﺑﻠﻮك ﺳﺎﺧﺘﺎري ذﯾﻞ ﺑﺮاي اﺟﺮاي ﻣﻮﻓﻖ ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ ERP‬ﻻزم اﺳﺖ ‪:‬‬
‫‪ ‬ﺗﻌﻬﺪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ اﯾﻦ ﺑﺮاي ﺗﻤﺎم ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ اﻗﺪاﻣﺎﺗﯽ ﺑﺰرگ ﺻﺤﯿﺢ اﺳﺖ ‪ ERP .‬ﺑﺮ ﺗﻤﺎم ﻓﺮآﯾﻨﺪ‬
‫ﺗﺠﺎري اﺛﺮ ﻣﯽ ﮔﺬارد ‪.‬‬

‫‪ ‬ارﺗﺒﺎط واﺿﺢ اﻫﺪاف اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮏ‬

‫‪ ERP ‬را ﺑﻌﻨﻮان اﻗﺪام وﺳﯿﻊ ﻟﺤﺎظ ﮐﻨﯿﺪ ‪.‬‬

‫‪ ‬ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ ERP‬ﻗﺎﺑﻞ ﺳﺎزﮔﺎري ﺑﺮﮔﺰﯾﻨﯿﺪ ‪.‬‬

‫‪ ‬از دﻗﺖ داده اي اﻃﻤﯿﻨﺎن ﯾﺎﺑﯿﺪ ‪.‬‬

‫‪ ‬ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﭼﻨﺪ – ﻣﮑﺎﻧﯽ را ﺣﻞ ﮐﻨﯿﺪ )ﻣﺜﻼ آﯾﺎ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺳﺎزي در ﻋﺮض اﻗﺪام اﺳﺖ ﯾﺎ ﻧﻪ ؛ اﯾﺎ ﺗﻤﺎم ﺳﺎﯾﺘﻬﺎ‬
‫را ﻫﻤﺰﻣﺎن اﺟﺮا ﮐﻨﯿﻢ ﯾﺎ در ﻓﺎز ﺑﮕﺬارﯾﻢ ‪(.‬‬

‫در ﭘﺮﺗﻮ اﯾﻦ ﻣﻮارد ‪ ،‬ﻣﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﯿﻢ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﻗﯿﺖ ﺑﺮاي اﺟﺮاي ‪ ERP‬را ﺑﻨﺎ ﮐﻨﯿﻢ ‪:‬‬
‫‪ ‬رﻫﺒﺮ ﻣﺴﺘﺤﮑﻢ اﯾﺠﺎد ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﮐﻤﯿﺘﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﻣﺪﯾﺮ ارﺷﺪ‬

‫‪ ‬اﺟﺮا ﺑﻌﻨﻮان ﯾﮏ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ﻟﺤﺎظ ﺷﻮد ‪.‬‬

‫‪ ‬ﺗﯿﻢ ﻫﺎي اﺟﺮا ﻣﺘﺸﮑﻞ از ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﮐﺎرﮔﺮان ﮐﻤﭙﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ ﺗﻤﺎم ﻧﻘﺶ ﻫﺎ را اراﺋﻪ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‬

‫‪ ‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺳﻄﺢ ﻣﯿﺎﻧﯽ ﮐﺎﻣﻼ در اﺟﺮا درﮔﯿﺮاﺳﺖ ‪.‬‬

‫‪ ‬ﺗﮑﻨﯿﮏ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺮوژه ﻋﺎﻟﯽ ﺑﮑﺎر رود ‪.‬‬

‫‪ ‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻗﺪﯾﻤﯽ ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻤﺎم ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻏﯿﺮ رﺳﻤﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺣﺬف ﺷﻮد ‪.‬‬

‫‪ ‬ﺳﻨﺠﺶ ﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ اﻧﺠﺎم و دﻗﯿﻘﺎ ﻧﻈﺎرت ﺷﻮد ‪.‬‬

‫‪ ‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اﺟﺮاﯾﯽ ﺗﻬﺎﺟﻤﯽ و ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻨﺎ ﺷﻮد ‪.‬‬

‫‪ ‬ﺗﮑﻨﯿﮏ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﮑﺎر رود ‪.‬‬

‫‪ ‬آﻣﻮزش و ﺗﻌﻠﯿﻤﺎت ﮔﺴﺘﺮده اﻧﺠﺎم ﺷﻮد ‪.‬‬

 ‫‪417‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻫﺸﺘﻢ‬

‫ﺑﻌﻼوه ‪ ERP‬ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺪل ﻫﺎي ﺗﺠﻮﯾﺰي ﯾﺎ ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬اﯾﻦ اﻣﺮ در ﭘﺮدازش داده ﺑﻪ ﺻﻮرت‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻔﯿﺪ اﺳﺖ اﻣﺎ ﻧﻮﻋﯽ در ﺳﻄﺢ ﻣﺒﺎدﻟﻪ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ .‬ﯾﮏ دوز ﺧﻮﺑﯽ از ﻣﺪﻟﻬﺎي ﺑﻬﯿﻨﻪ ﯾﺎ‪/‬‬
‫ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزﯾﮑﻪ ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺑﺴﺘﮕﯽ دارد ‪ ،‬ﯾﻘﯿﻨﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻋﻤﻠﮑﺮدش را ﺑﻬﺒﻮد ﺑﺨﺸﺪ‪.‬‬
‫‪ 8,13‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ راﺑﻄﻪ ﻣﺸﺘﺮي )‪:(CRM‬‬
‫ﻣﻘﺪﻣﻪ ‪:‬‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ راﺑﻄﻪ ﻣﺸﺘﺮي ‪ CRM‬ﺷﯿﻮه اﻗﺪاﻣﺎﺗﯽ اﺳﺖ ﺗﺎ رﻓﺘﺎر ﻣﺸﺘﺮي را درك ﮐﺮده و ﺑﺮ رﻓﺘﺎر ﻣﺸﺘﺮي اﺛﺮ‬
‫ﻣﯽ ﮔﺬارﯾﻢ ﺗﺎ ﮐﺴﺐ ﻣﺸﺘﺮي ‪ ،‬ﻧﮕﻬﺪاري ﻣﺸﺘﺮي ‪ ،‬وﻓﺎداري و ﺳﻮد دﻫﯽ ﻣﺸﺘﺮي را ﺑﻬﺒﻮد ﺑﺨﺸﯿﻢ‪.‬‬
‫ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ راﺑﻄﻪ ﻣﺸﺘﺮي ‪ CRM‬و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺸﺘﺮي ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ‬
‫ﺷﺪه ‪ ،‬ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم آن ‪ ،‬اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﮕﻬﺪاري ﺑﺎﻻ و ﺳﻮد دﻫﯽ ﻣﺸﺘﺮي ﻣﯽ‬
‫رﺳﻨﺪ ‪ ،‬ﻫﺪﻓﺸﺎن ﻣﺤﺼﻮل درﺳﺖ )ﺧﺪﻣﺎت ( ﺑﻪ ﻣﺸﺘﺮي درﺳﺖ ﺑﻪ ﻗﯿﻤﺖ درﺳﺖ ‪ ،‬در زﻣﺎن درﺳﺖ از ﻃﺮﯾﻖ‬
‫ﮐﺎﻧﺎل درﺳﺖ ﺑﺮاي ﺑﺮ آوردن ﻧﯿﺎز ﺑﺎ ﺗﻤﺎﯾﻞ ﻣﺸﺘﺮي ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻫﺪف اﺻﻠﯽ ‪ CRM‬اﺳﺖ ‪ .‬اﮔﺮﭼﻪ اﯾﻦ ﻫﻤﺎن‬
‫ﻫﺪف ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺳﻮد ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ اﺳﺖ )ﻓﺼﻞ ‪ CRM (4‬ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺗﻤﺮﮐﺰ ﻋﻤﺪه را ﺑﺮ ﻗﺴﻤﺖ ﻓﺮوش دارد ‪ .‬ﺗﻌﺮﯾﻒ‬
‫وﺳﯿﻌﺘﺮ از ‪ CRM‬ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻤﺎم ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﮔﺎﻫﮕﺎﻫﯽ )ﻇﺎﻫﺮا ﯾﮏ زﻣﺎن ( را ﺑﻪ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن‬
‫وﻓﺎدار ﺑﺎ ﺑﺮ آوردن ﻧﯿﺎزﻫﺎﯾﺸﺎن ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ ،‬ﻟﺬا آﻧﻬﺎ دوﺑﺎره ﺧﺮﯾﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺗﺠﺎرت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯽ ﺑﺮ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ‬
‫ﮐﯿﻔﯿﺖ و دﻗﺖ ‪ CRM‬اﺛﺮ ﻣﯽ ﮔﺬارد‪.‬‬
‫‪ ، CRM‬ﯾﮏ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﻌﺎﻣﻠﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺸﺘﺮي را ﺑﻪ رواﺑﻂ ﻣﺜﺒﺖ ﻣﺸﺘﺮي ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬اﯾﻦ اﻣﺮ‬
‫‪ ،‬ﺗﻤﺎس ﻣﺸﺘﺮي ﺑﺎ ﭘﺮﺳﻨﻞ ‪ ،‬اﻃﻼﻋﺎت ﮐﺎرﮔﺮان ‪ ،‬ﻧﻘﺶ ﻫﺎي ﻓﺮوش و ﺑﺎزار ﯾﺎﺑﯽ و اﻓﺮاد ﻣﺪﯾﺮ را ﺑﺎ ﻫﻮش ﺗﺠﺎري‬
‫ﺑﻬﺘﺮ و آﮔﺎﻫﯽ دﻫﻨﺪه ﺗﺮ درﺑﺎره ﻣﺸﺘﺮﯾﺎﻧﺶ ‪ ،‬ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪ ﻣﯽ ﺳﺎزد ‪ CRM .‬ﺑﺎﯾﺪ در ﻫﺮ ﭼﯿﺰي ﮐﻪ ﮐﻤﭙﺎﻧﯽ دارد ‪ ،‬ﻫﺮ‬
‫ﮐﺴﯽ ﮐﻪ در آن ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﻫﺮ ﮐﺠﺎ ﮐﻪ ﻣﺒﺎدﻟﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ ،‬ادﻏﺎم ﺷﻮد ‪ .‬وﻗﺘﯽ ﯾﮏ ﺷﺮﮐﺖ ﺑﯿﺎن ﻣﯽ دارد ﮐﻪ‬
‫ﺧﺪﻣﺎت ﻋﺎﻟﯽ ﻣﺸﺘﺮي ﻫﺪﻓﺶ اﺳﺖ ‪ ،‬اﯾﻦ ﯾﻌﻨﯽ اي ن ﻫﺪف ﮐﻞ ﺳﺎزﻣﺎن و ﻧﻪ ﻓﻘﻂ اﻓﺮادي ﮐﻪ ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎ ﺑﺎ ﻣﺸﺘﺮي‬
‫در ارﺗﺒﺎﻃﻨﺪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ CRM‬اﺳﺎﺳﺎ ﯾﮏ ‪ DSS‬ﺳﻄﺢ اﻗﺪام اﺳﺖ ‪ .‬و ﮐﺎرﻫﺎي ‪ CRM‬ﺑﻪ ﮐﻤﭙﺎﻧﯽ ﻫﺎ ﻣﺤﺪود ﻧﻤﯽ ﺷﻮد ‪ .‬آژاﻧﺲ‬
‫ﻫﺎي دوﻟﺘﯽ آن را ﺑﺮاي ﺑﻬﺒﻮد ﺧﺪﻣﺎت ﻣﺸﺘﺮي و ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎي ﻏﯿﺮ اﻧﺘﻔﺎﻋﯽ ﺑﺮاي ﮐﺎرﻫﺎي اﻓﺰاﯾﺶ – ﺑﻮدﺟﻪ ﺑﮑﺎر‬
‫ﻣﯽ ﺑﺮﻧﺪ ‪ .‬وﻓﺎداري ﻣﺸﺘﺮي ﻣﻬﻢ اﺳﺖ ‪ .‬در ﺑﺎزار ﻫﺎي رﻗﺎﺑﺘﯽ ‪ ،‬اﮔﺮ ﺷﻤﺎ وﻓﺎداري ﻣﺸﺘﺮي را ﺣﻔﻆ ﻧﮑﻨﯿﺪ ‪،‬‬
‫ﺷﺮﮐﺖ دﯾﮕﺮ آن را ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﺮد ‪ .‬در ﺻﻨﻌﺖ ﻣﻮﺑﺎﯾﻞ ‪ ،‬ﺑﯿﻦ ‪ 20‬ﺗﺎ ‪ 30‬درﺻﺪ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ‪ ،‬ﻫﺮ ﺳﺎل ﺗﻬﯿﻪ ﮐﻨﻨﺪﺷﺎن را‬
‫ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ ‪ .‬ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ اﯾﻨﮑﻪ ﭼﻪ ﮐﺴﯽ ﺗﻼﻃﻢ ‪----‬اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﺣﻔﻆ درﺻﺪ ﮐﻮﭼﮑﯽ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ‬
‫ﻣﯿﻠﯿﻮﻧﻬﺎ دﻻر در ﺳﻬﺎم ﻧﮕﻬﺪاري ﺷﺪه اﯾﺠﺎد ﮐﻨﺪ ‪ ،‬ﻣﻬﻢ اﺳﺖ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن وﻓﺎدار ﻧﻮﻋﺎ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﺳﻮدده ﺗﺮي ﻫﺴﺘﻨﺪ‬
‫‪ .‬اﮔﺮ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﻓﺮوش آﯾﻨﺪه را ﺑﺮاﺳﺎس رﻓﺘﺎر ﻣﺸﺘﺮي ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬از ﻓﺮوش ﺗﺠﺎوز ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪.‬‬
 ‫‪418‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫‪ CRM‬ﺑﺎ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻣﺸﺘﺮي و اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﺮوش ﻋﺮﺿﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺸﺘﺮي را ﺣﻔﻆ ﮐﻨﺪ و ﺳﻮد ﺑﺎﻻﯾﯽ داﺷﺘﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺪل ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ دﻗﯿﻖ ﻫﺪف را ﺑﺎ ﮐﻤﮏ ﺑﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻣﺸﺘﺮي و ﻧﯿﺎز ﻫﺎاز ﻃﺮﯾﻖ ﺑﺨﺶ ﻣﺸﺘﺮي اﻣﮑﺎن‬
‫ﭘﺬﯾﺮ ﻣﯽ ﺳﺎزد ‪ . .‬در دﻫﻪ ﻫﺎ ‪ ،‬ﺧﻄﻮط ﻫﻮاﯾﯽ اﻫﻤﯿﺖ ﻧﮕﻬﺪاري را درﯾﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ‪ .‬آﻧﻬﺎ درﯾﺎﻓﺘﻨﺪ ﮐﻪ اﻧﮕﯿﺰه ﺧﺮﯾﺪ‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮ و ﺗﻤﺎس ﻣﺜﺒﯽ ﺑﺎ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن اﯾﺠﺎد و ﺑﻪ رﺷﺪ ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﺪت و ﺣﻔﻆ ﻣﺸﺘﺮي ﻣﻨﺠﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ .‬ﺧﻄﻮط ﻫﻮاﯾﯽ‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﺣﻔﻆ ﻣﺸﺘﺮي ‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺳﻬﺎم )ﮔﺎﻫﯽ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ دﺳﺘﺎورد ( را اﯾﺠﺎد ﮐﺮده ﺗﺎ ﻣﺤﺼﻮل درﺳﺖ را ﺑﻪ‬
‫ﻣﺸﺘﺮي درﺳﺖ ﺑﻪ ﻗﯿﻤﺖ درﺳﺖ در زﻣﺎن درﺳﺖ ﺑﺪﻫﻨﺪ و ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي را ﺑﺮاي ﺷﯿﻮه ﻫﺎي ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎزي ﺑﺮاي‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻗﯿﻤﺖ ‪ ،‬ﺗﺠﻬﯿﺰ و ﺗﻘﺎﺿﺎ ﺑﮑﺎر ﮔﯿﺮﻧﺪ ‪ .‬ﺧﺪﻣﺎت ﻣﺸﺘﺮي ﺑﺮﺗﺮ و ﭘﺮﺳﻨﻠﯽ ﺷﺪن ﺑﺮاي ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن و‬
‫ﺳﻮد ﻫﺎي ﺧﺎص وﻓﺎداري ﺑﻪ ﻣﺎرك را ﻫﻤﺮاه دارد ‪ ،‬ﻫﺘﻞ ﻫﺎ ‪ ،‬آژاﻧﺲ ﻫﺎي اﺟﺎره ﻣﺎﺷﯿﻦ ‪ ،‬رﯾﻞ آﻫﻦ و دﯾﮕﺮي‬
‫ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎي ﺻﻨﻌﺖ ﻣﺴﺎﻓﺮﺗﯽ اﯾﻦ ﺷﯿﻮه ﻫﺎ را ﺑﻪ زودي ﺑﮑﺎر ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ ‪ .‬اﮐﻨﻮن آﻧﻬﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﺟﺮﯾﺎن اﺻﻠﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ‬
‫ﺑﺨﺶ ﻫﺎي از ﺻﻨﺎﯾﻊ ‪ :‬ﺧﺮده ﻓﺮوﺷﯽ ‪ ،‬ﺑﯿﻤﻪ و ﺧﺪﻣﺎت اﺗﺨﺎذ ﺷﺪه اﻧﺪ ‪CRM .‬داده ﻫﺎ را ﺟﻤﻊ آوري و‬
‫ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن را دﻧﺒﺎل ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﻧﮑﺘﻪ اﯾﻨﺴﺖ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎﯾﺪ داده ﻫﺎ را ﺑﺮاي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺑﻬﺘﺮ رواﺑﻂ ﺑﯿﻦ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﺑﮑﺎر‬
‫ﮔﺮﻓﺖ‪ Chicago white sox‬ﯾﮏ ﺗﯿﻢ ﺑﯿﺲ ﺑﺎل آﻣﺮﯾﮑﺎ ‪ CRM‬را ﺑﺮاي اﻓﺰاﯾﺶ وﻓﺎداري ﻃﺮﻓﺪاران )ﺑﺮﻧﺪه‬
‫ﺷﺪن ﺑﺮاي اﯾﺠﺎد وﻓﺎداري ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ اﻣﺎ ﺑﺮﻧﺪه ﺷﺪن ﺑﺎ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﺧﯿﻠﯽ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺮوش ﺑﮑﺎر ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ ‪:‬‬
‫ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ از ﻃﺮﯾﻖ ﻣﺮاﺣﻞ ‪ (1) :‬ﺑﺎزار ﯾﺎﺑﯽ اﻧﺒﻮه )‪ (2‬ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ ﻫﺪف )‪ (3‬ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ ﻣﺸﺘﺮي )‪ (4‬ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ‬
‫ﯾﮏ ﺑﻪ ﯾﮏ ﻋﻤﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﻫﺮ ﻓﺎز ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي را ﺑﺮاي اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺮوش ﺑﮑﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫اﮐﻨﻮن ‪ CRM‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻔﻬﻮم ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ ‪-------‬را ﺑﺴﺎزد ‪.‬‬
‫‪Chicago white sox‬ﺑﺎ ‪ CRM‬ﺑﻪ اﻣﺘﯿﺎز ‪1000‬رﺳﯿﺪ ‪:‬‬
‫در ﺳﺎل ‪ 1997‬ﺳﺎزﻣﺎن ‪white sox‬درﯾﺎﻓﺖ ﮐﻪ رﺳﯿﺪﮔﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﻃﺮﻓﺪاران ﺑﻮﯾﮋه دارﻧﺪﮔﺎن ﺑﻠﯿﻂ ﻓﺼﻞ و‬
‫آﻧﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺑﻠﯿﻂ ﻫﺎي ﮔﺮوﻫﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﻓﺮوش ﺑﯿﺸﺘﺮ و ﺣﻔﻆ ﻣﺸﺘﺮي ﻣﻨﺘﻬﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ .‬ﺗﯿﻢ ﻣﯿﻠﯿﻮﻧﻬﺎ ار‬
‫ﻃﺮﻓﺪاران را ﻫﺮ ﺳﺎل ﺟﺬب ﻣﯽ ﮐﺮد و ﻗﺒﻼ ﺻﺪﻫﺎ ﻫﺰار ﺧﺮﯾﺪار ﺑﻠﯿﻂ ﺑﺎﻟﻘﻮه داﺷﺖ ‪ ،‬اﻣﺎ ﻫﻨﻮز ﮐﺎﻏﺬ و‬
‫ﻓﻔﻮﻟﺪرﻫﺎي ﻓﺎﯾﻞ را ﺑﺮاي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﮑﺎر ﻣﯽ ﮔﺮﻓﺖ ‪ .‬ﻫﺮ ﻣﺪﯾﺮ ﺣﺴﺎﺑﺪاري ﻣﺴﺌﻮل ‪ 600‬ﺣﺴﺎﺑﺪار و‬
‫‪ 600‬ﺟﺎﯾﮕﺎه در ﺣﺴﺎﺑﺪاران ﮔﺮوه ﺑﻮد ‪ Tom sheridan .‬ﻣﺪﯾﺮ ﻓﺮوش ﺑﻠﯿﻂ اﯾﻦ ﺗﯿﻢ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ ﮐﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﺗﻤﺎم‬
‫اﯾﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻮﯾﮋه از زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ‪ 50‬ﺗﺎ ‪ 75‬درﺧﻮاﺳﺖ در روز از دارﻧﺪﮔﺎن ﺑﻠﯿﻂ ﻓﺼﻠﯽ داﺷﺖ دﺷﻮار ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺷﺮﮐﺖ ‪gold mine, CRM‬را ﺑﮑﺎر ﮔﺮﻓﺖ ‪.‬‬
‫ﭘﺎﯾﮕﺎه داده اي اش اﻓﺮاد ﮐﻪ ﺑﻪ ﺧﺮﯾﺪ ﺑﻠﯿﻂ ﻋﻼﻗﻪ داﺷﺘﺘﻨﺪ دﻧﺒﺎل ﻣﯽ ﮐﺮد ‪ ،‬راﻫﻨﻤﺎي ﺧﺮﯾﺪ و ﻧﺎﻣﻬﺎ از‬
‫ﻣﺴﺎﺑﻘﺎت ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽ اﯾﻨﺪ ) ﺑﺮاي ﺑﺎزار ﯾﺎﺑﯽ ارﺗﺒﺎﻃﯽ ( وﻣﺸﺘﺮﯾﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﻠﯿﻂ را ﺧﺮﯾﺪاري ﮐﺮدﻧﺪ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽ آورﯾﻢ‬
‫‪ .‬در ‪ 2003‬ﺑﯿﺶ از ‪ 30‬ﻫﺰار ﺛﺒﺖ در ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻓﺮوش ﺑﻠﯿﻂ و ﺑﯿﺶ از ‪ 100‬ﻫﺰار در ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﭘﺴﺖ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ‬
‫ﺑﻮد ‪ .‬ﺑﺎزﯾﻬﺎي داﺧﻞ ﺧﺎﻧﻪ و ﺑﯿﺮون ﺧﺎﻧﻪ از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده اي را ﺑﺮاي ﺑﻠﯿﻂ ﻫﺎي ﻓﺼﻠﯽ‬
 ‫‪419‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻫﺸﺘﻢ‬

‫ﻓﺮوش ﮔﺮوﻫﯽ ‪ ،‬ﻃﺮﺣﻬﺎ و وﻗﺎﯾﻌﯽ ﺑﺮاي ﻣﻨﺎﻃﻖ ﮔﺮوه ﺑﮑﺎر ﺑﺮﻧﺪ ‪sox .‬از ‪ gold mine‬اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد ﺗﺎ ﮐﺎري‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﻓﻘﻂ دﻧﺒﺎل ﮐﺮدن راﻫﻨﻤﺎ ﻫﺎ اﻧﺠﺎم دﻫﺪ ‪ CRM .‬ﺑﺮاي ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ رواﺑﻂ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻧﮕﻬﺪارﻧﺪه و رواﺑﻂ‬
‫اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺑﮑﺎر ﻣﯽ رود ‪ .‬ﺗﯿﻢ ﻣﮑﺎﻧﻬﺎي دارﻧﺪﮔﺎن ﺑﻠﯿﻂ ﻓﺼﻠﯽ را دﻧﺒﺎل ﮐﺮد )ﺗﺎ اﻓﺮاد را ﺑﺎ ﺳﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﺑﻠﯿﻂ ﺧﺮﯾﺪه‬
‫اﻧﺪ ردﯾﺎﺑﯽ ﮐﻨﺪ ‪ ،‬و ﺗﺎرﯾﺦ ﺗﻮﻟﺪﻫﺎ راﺛﺒﺖ ﮐﺮد )ﺗﺎ ﮐﺎرت ﺗﻮﻟﺪ ﺑﻔﺮﺳﺘﺪ ( ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺪل ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ردﯾﺎﺑﯽ ﮐﺮد ﮐﻪ آﯾﺎ‬
‫دارﻧﺪﮔﺎن ﺑﻠﯿﻂ ‪ ،‬ﻋﻀﻮﯾﺖ ﺑﻪ ﮐﻠﻮپ اﺳﺘﺎدﯾﻮم ﻓﺮوﺧﺘﻪ اﻧﺪ ‪ .‬ﺑﻌﻼوه ‪ sox‬ﺑﻪ دﻧﺒﺎل اﻃﻼﻋﺎت ﺟﻤﻌﯿﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ‬
‫ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﻌﺪاد ﻣﺸﺘﺮﯾﺎﻧﯽ ﮐﻪ ‪Chicago Transit autorithy‬را ﺑﻪ ﺟﺎي ﻣﺎﺷﯿﻦ راﻧﺪن ﺑﮑﺎر ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ‪ ،‬دﻧﺒﺎل ﮐﺮد ‪.‬‬
‫اﯾﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ ‪ sox‬ﮐﻤﮏ ﮐﺮد ﺗﺎ ﺗﺮاﻓﯿﮏ را دﻧﺒﺎل ﮐﻨﺪ ‪ CRM .‬در ﺑﻬﺒﻮد ﺑﺮﮔﺸﺖ ﻣﻮارد از دﺳﺖ رﻓﺘﻪ ﺑﻪ‬
‫ﻣﺎﻟﮑﺎن ﺧﻮب ﺑﻮد )ﺣﺪود ‪ (50%‬زﯾﺮا ﻧﺮم اﻓﺰار داده ﻫﺎي ﻣﮑﺎن ﻧﺸﺴﺘﻦ ﻣﺸﺘﺮي را ﺣﻔﻆ ﻣﯽ ﮐﺮد ‪gold mine‬ﺑﻪ‬
‫‪sox‬ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ داد ﮐﻪ ﺳﺮوﯾﺲ ﻣﺪارﺗﺮ ﺑﻪ ﺳﻮي دارﻧﺪﮔﺎن ﺑﻠﯿﻂ ﻓﺼﻠﯽ ﺣﺮﮐﺖ ﮐﻨﺪ ﺑﻪ ﺟﺎي اﯾﻨﮑﻪ ﭘﺴﺖ ﻫﺎي اﻧﺒﻮه‬
‫ﻏﯿﺮ ﺷﺨﺼﯽ ﺑﺮاﯾﺸﺎن ﺑﻔﺮﺳﺘﺪ ‪ sox .‬ﺑﺎ دارﻧﺪﮔﺎن ﺑﻠﯿﻂ ﻓﺼﻠﯽ ﮐﻪ دﻧﺒﺎل ﻣﯽ ﮐﺮد ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﻮد ‪ .‬ﻣﺪﯾﺮان ﺣﺴﺎﺑﺪاري‬
‫ﺑﺮ ﻓﺮوش ﺟﺪﯾﺪ و ﺧﺪﻣﺎت ﺑﻬﺘﺮي ﺑﻪ ﻣﺸﺘﺮي ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﺷﺪﻧﺪ ‪.‬‬
‫در ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ ﯾﮏ ﺑﻪ ﯾﮏ ‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮي از ﺗﻤﺮﮐﺰ ﻣﺤﺼﻮل ﺑﻪ ﺗﻤﺮﮐﺰ ﻣﺸﺘﺮي وﺟﻮد دارد ‪ .‬وﻓﺎداري ﻣﺸﺘﺮي ﺑﺮاي‬
‫ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ ‪.‬‬

‫ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻣﺸﺘﺮي ‪:‬‬

‫ﺑﺨﺸﯽ از ﻫﺪف ‪ CRM‬اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻫﺎ ﺑﺎ ﺑﻬﺒﻮد ﻓﺮآﯾﻨﺪ اﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﺎ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﻣﻨﺎﺳﺐ ارﺗﺒﺎط ﺑﺮﻗﺮار ﮐﺮده‬
‫‪ ،‬ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﻣﻨﺎﺳﺐ را )ﻣﺤﺼﻮل و ﻗﯿﻤﺖ ( از ﻃﺮﯾﻖ ﮐﺎﻧﺎل ﻣﻨﺎﺳﺐ در زﻣﺎن ﻣﻨﺎﺳﺐ اﯾﺠﺎد ﮐﻨﺪ ‪.‬ﭼﻄﻮر ﯾﮏ ﺷﺮﮐﺖ‬
‫ﯾﮏ ﻣﻮﺿﻮع ﻣﯽ ﺷﻮد ‪cass .‬و ‪ laver‬ﮐﺎرﺑﺮد زﺑﺎن را ﺑﻮﯾﮋه در ﻣﻮاردي ﮐﻪ ﻣﻨﺎﺳﺐ رواﺑﻂ ﺷﺨﺼﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ .‬و‬
‫اﯾﻨﮑﻪ ﺷﺮح دﻫﺪ ﭼﻪ ﭼﯿﺰي در ﯾﮏ ‪ CRM‬ﻣﯿﺎﻧﺠﯽ اﻃﻼﻋﺎت رﺧﻨﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ را ارزﯾﺎﺑﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﮐﻤﭙﺎﻧﯽ ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ‬
‫اﻫﻤﯿﺖ ارﺗﺒﺎط ﻣﺸﺘﺮي را در ﻣﯽ ﯾﺎﺑﻨﺪ و ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ راه ﺣﻞ ﻫﺎﯾﯽ ﺑﺮاي ﻣﺮاﮐﺰ ارﺗﺒﺎط ﭼﻨﺪ ﮐﺎﻧﺎﻟﯽ را اﯾﺠﺎد ﮐﻨﺪ ‪،‬‬
‫ﺧﺪﻣﺎت ﻣﺸﺘﺮي را ﺑﻬﺒﻮد ﺑﺨﺸﯿﺪ ‪ .‬و ﺳﻮد دﻫﯽ را اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ دﻫﺪ ‪ .‬اﯾﻦ ‪ 7‬اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪ ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺧﻮد‬
‫ﺳﺮوﯾﺴﯽ را اﻧﺘﺨﺎب ﺟﺬاﺑﯽ ﻣﯽ ﺳﺎزد ‪.‬‬
‫‪ -1‬ﻫﺪاﯾﺖ ﺗﻌﺎﻣﻼت در زﻣﺎن ﺣﻘﯿﻘﯽ‬

‫‪ -2‬ﺑﮑﺎرﮔﯿﺮي ارزش ﺻﺪا ﺑﺮ ‪IP‬‬

‫‪ WEB -3‬را در ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺷﻤﺎ ادﻏﺎم ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪.‬‬

‫‪ -4‬ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﮐﺎر ﮔﺰاراﻧﺘﺎن را روي ﺻﺤﻨﻪ ﺣﻔﻆ ﮐﻨﯿﺪ ‪.‬‬

‫‪ -5‬ﺧﺪﻣﺎت ﻏﯿﺮ ﻋﺎدي را ﻋﺎدي ﺳﺎزﯾﺪ ‪.‬‬

 ‫‪420‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫‪ -6‬ﻫﻤﻪ ﭼﯿﺰ را ادﻏﺎم ﮐﻨﯿﺪ ‪.‬‬

‫ارزش ﯾﮏ ﻣﺸﺘﺮي ‪:‬‬

‫ﯾﮏ ﻣﺸﺘﺮي ﺑﺎ ارزش وﻓﺎدار ؛ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﮐﻨﻨﺪه ‪ ،‬راﺿﯽ ‪ ،‬ﺳﻮد ده ‪ ،‬ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﮐﻠﯿﺪي ﺑﺮاي ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎي‬
‫ﺳﻮد ده و در ﺣﺎل رﺷﺪ ﺟﻬﺎﻧﯽ اﺳﺖ ‪.‬‬

‫ﻟﺬا ﺑﺮاي ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎﻧﺸﺎن را ﺑﺸﻨﺎﺳﻨﺪ‪ DSS ،‬در ‪ Faus 8,28‬را ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫وﻗﺘﯽ ‪ Hard Rock café‬آﻣﻮﺧﺖ ﮐﻪ ﭼﻄﻮر ﻣﺸﺘﺮﯾﺎﻧﺶ را ﺑﺸﻨﺎﺳﺪ‪ ،‬اﯾﻦ اﻣﺮ ﺑﻪ ﺳﻮد ﺑﯿﺸﺘﺮي ﻣﻨﺠـﺮ ﺷـﺪ‪.‬‬
‫‪ DSS‬در ‪ Action 8,29‬را ﺑﺒﯿﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ )‪ Deck(2001‬را ﻣﻼﺣﻈﻪ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺸﺘﺮﯾﺘﺎن را ﺑﺸﻨﺎﺳﯿﺪ‪:‬‬
‫ﺑﺮاي اﻓﺰاﯾﺶ ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﺷﺮﮐﺖ‪ ،‬ﻓﺮﻫﻨـﮓ ﻣﻨﺎﺳـﺐ‪ ،‬اﻃﻼﻋـﺎت و ﺗﮑﻨﻮﻟـﻮژي رواﺑـﻂ ﺑـﺮاي ‪CRM‬‬
‫ﮐﺎرآﻣﺪ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ ‪ ، CRM‬ﻣﯽﺗﻮان‪:‬‬
‫‪1‬ـ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎﻧﺘﺎن را ﻣﯽ ﺷﻨﺎﺳﯿﺪ و در ﻣﯽ ﯾﺎﺑﯿﺪ ﭼﻪ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎﻧﺘﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫‪2‬ـ آﻧﭽﻪ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎﻧﺘﺎن ﻣﯽ ﺧﺮﻧﺪ را ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﮐﻨﯿﺪ‪ ،‬ﺑﺪاﻧﯿﺪ ﭼﻪ ﭼﯿﺰي را ﻧﻤﯽ ﺧﺮﻧﺪ و ﭼﺮا؟‬
‫‪3‬ـ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﺸﺘﺮي ﺧﺮﯾﺪ ﻣﯽﮐﻨﺪ و ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ؟‬
‫‪4‬ـ ﺗﺮﺟﯿﺢﻫﺎي ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن را ﯾﺎد ﺑﮕﯿﺮد و ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن را وﻓﺎدار ﺳﺎزﯾﺪ‪.‬‬
‫‪5‬ـ وﯾﮋﮔﯿﻬﺎي ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﻣﺸﺘﺮي و ﻣﺸﺘﺮي ﺳﻮد ده را ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫‪6‬ـ ﮐﺎﻧﺎﻟﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ وﺟﻪ‪ ،‬ﻧﯿـﺎز ﮔـﺮوهﻫـﺎﯾﯽ ﺧـﺎص ﻣـﺸﺘﺮي را ﺑـﺮآورده ﻣـﯽﺳـﺎزد را ﺷﻨﺎﺳـﺎﯾﯽ و‬
‫ﻣﺪلﺳﺎزي ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫‪7‬ـ آﻧﭽﻪ ﻣﺸﺘﺮي در آﯾﻨﺪه ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺧﺮﯾﺪاري ﮐﻨﺪ را ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫‪8‬ـ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎﻧﺘﺎن را ﺑﺮاي ﺳﺎﻟﻬﺎي ﻣﺘﻤﺎدي ﺣﻔﻆ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫ﺑﯿﻦ ﯾﮏ ﻣﮑﺎن ﺳﻨﮕﯽ و ﺳﺨﺖ‪:‬‬
‫)‪ worthen (2001‬ﺷــﺮح ﻣــﯽدﻫــﺪ ﮐــﻪ ﭼﻄــﻮر ‪ ، Hard Rock Café‬اﺑﺘﮑــﺎرات ‪ web‬ﺗﺠــﺎرت‬
‫اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽاش را ﺑﺮاي ﺗﺴﺨﯿﺮ دادهﻫﺎ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ درﺑﺎره ﻣـﺸﺘﺮﯾﺎﻧﺶ‪ ،‬ﺷـﺮح ﻣـﯽدﻫـﺪ‪CRM, Hard .‬‬
‫‪ Rock‬را ﺑﺮاي ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت دﻗﯿﻖ ﺑﺮاي ﻣﺸﺘﺮﯾﺎﻧﺶ ﺑﮑﺎر ﻣﯽﺑﺮد‪ .‬ﻣﯽﺑﺮد‪ .‬ﻣﯽداﻧـﯿﻢ ﮐـﻪ ﺳﯿـﺴﺘﻢ ﮐـﺎر ﻣـﯽﮐﻨـﺪ‪ ،‬زﯾـﺮا‬
‫ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ دﯾﺪار ﻣﺠﺪد در دﯾﺠﯿﺖ ـ دوﺗﺎﯾﯽ "ﭼﺸﻤﮕﯿﺮ" درﻣﻘﺎﯾـﺴﻪ ﺑـﺎ ﻧـﺴﺒﺖ ﭘﺎﺳـﺦ اﺳـﺘﺎﻧﺪارد ‪ 2‬ﺗـﺎ ‪3‬‬
‫درﺻﺪي ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت ؟ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
 ‫‪421‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻫﺸﺘﻢ‬

‫ﺛﺎﻧﯿﺎً ‪ 70‬درﺻﺪ ﻓﺮاواﻧﯽ ﮐﻪ ﺗﺼﻮﯾﺮﺷﺎن ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه‪ ،‬در ﮐﺎﻓﻪ‪ ،‬ﻋﮑﺲﻫﺎﯾﺸﺎن‪ online ،‬اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻼﺧﺮه‪ ،‬ﻓﺮوش‪،‬‬
‫‪ 200‬ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر ﺑﺮاي ﻧﯿﻤﻪ اول ﺳﺎل ‪ 2000‬ﺑﻮد‪ ،‬در ﺣﺎﻟﯿﮑﻪ ﻓﺮوش ﮐﻞ ﺑـﺮاي ‪ 388 ،1999‬ﻣﯿﻠﯿـﻮن دﻻر ﺑـﻮد‪ ،‬و‬
‫اﯾﻦ ﺑﺎ ﮐﺎﻫﺶ اوﻟﯿﻪ در ﻓﺮوش ﻗﺒﻞ از اﯾﻨﮑﻪ ﮐﺎر ‪ CRM ،web‬آﻏﺎز ﺷﻮد ﻫﻤﺮاه ﺑﻮد‪ HardRock .‬ﺟﺎﻣﻌﻪ اي از‬
‫ﻣﺸﺘﺮﯾﺎﻧﺶ را اﯾﺠﺎد ﮐﺮد‪.‬‬
‫ﻫﯿﭻ ﮐﻤﭙﺎﻧﯽ ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻻﺗﺮﯾﻦ ﺳﻄﺢ ﺧﺪﻣﺎت را ﺑﻪ ﺗﻤﺎم ﻣـﺸﺘﺮﯾﺎﻧﺶ اراﺋـﻪ دﻫـﺪ ﻓﻘـﻂ ﺑـﺎ ﻣﺤﺎﺳـﺒﻪ ارزش‬
‫ﻣــﺸﺘﺮي ﺑــﻪ ﮐﻤﭙــﺎﻧﯽﺗــﺎن‪ ،‬ﻣــﯽﺗﻮاﻧﯿــﺪ ﻣﻨــﺎﺑﻊ ارزﺷــﻤﻨﺪ را ﺑــﻪ ﻃــﻮر ﻣﻨﺎﺳــﺐ اﺧﺘــﺼﺎص دﻫﯿــﺪ ) ‪Guepta‬‬
‫‪ (lehmam,2002‬ﺑﺮاي ﯾﮏ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺸﺘﺮي ـ ﻣﺪار ﺷﺪن ﻻزم اﺳﺖ‪ ،‬ﮐﻪ اﻃﻼﻋﺎت در ﺳﻄﺢ ﺷﺮﮐﺖ ﺳﻬﯿﻢ ﺷﺪه‬
‫و ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺆﺛﺮ ﺑﮑﺎر رود )‪ (Lofrumento,2003‬ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﺑﺎﯾﺪ ﺑـﻪ ﮔﺮوﻫﻬـﺎي ﺗﻘـﺴﯿﻢ ﺷـﺪه و ﻫـﺮ ﮔـﺮوه ﺑـﻪ‬
‫ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻗﯿﻤﺖ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮﺳﺪ )‪(Levinson,2000;swift,2001‬‬
‫در واﻗﻊ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﮔﺮوه ﻣﺸﺘﺮي ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﺘﺎن ﻧﺘﻮاﻧﺪ ﺧﻮاﺳﺘﻪﻫﺎﯾﺸﺎن را ﺑﺮآورد ﺑﺮاي ﻣﺜـﺎر‪،‬‬
‫ﻫﯿﭻ ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ اﺗﻮﻣﺒﯿﻞ ﻣﺎﺷﯿﻨﯽ ﮐﻪ زﯾﺮ ‪) $ 1000‬ﻧﻮ(ﻓﺮوﺧﺘﻪ ﺷﻮد را ﻧﻤﯽﺳﺎزد‪ .‬اﮔﺮ ﯾﮏ ﻣﺤﺼﻮل ﺳـﻮدن ﻧﺒﺎﺷـﺪ‪،‬‬
‫ﻫﺮ ﻣﺸﺘﺮي ﮐﻪ ﯾﮏ ﻣﺤﺼﻮل را ﺑﺨﺮد‪ ،‬ﮐﻞ ﺳﻮددﻫﯽ را ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽدﻫﺪ ﯾﮏ ﺷﺮﮐﺖ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻌﺪ از ﭼـﻪ وﻗـﺖ ﯾـﮏ‬
‫ﻣﺸﺘﺮي را ﺑﮑﺎر ﮔﯿﺮد ﮔﺮوﻫﻬﺎي ﺧﺎص ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن‪ ،‬ﺳﻮدن ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫آﻧﻬﺎ را ﺑﺎ ﺷﻨﺎﺧﺖ و ﺑﻪ دﻗﺖ ﺑﺮرﺳﯽ ﮐﺮد‪ ،‬ﻗﺒﻞ از اﯾﻨﮑﻪ آﻧﻬﺎ را ﮐﻨﺎر ﺑﮕﺬارﯾﻢ )زﯾﺮا ﻣﮑﻦ اﺳﺖ اﯾﻦ اﻓـﺮاد ﺑـﻪ‬
‫اﻋﻀﺎي دﯾﮕﺮي ﮐﻪ ﺟﺰء ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﺳﻮدن ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﯾﮏ ﻣﺜﺎل ﻋﺎﻟﯽ ‪ 2001‬و ‪Lofrumento ( swift‬‬
‫)‪ (2003‬ﺷﺮح ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ ﭼﻄﻮر ﯾﮏ ﺑﺎزي ﺳﻮدهﺗﺮﯾﻦ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎﻧﺶ را ﻣﯽﺷﻨﺎﺳﺪ ـ ﺗﻌﺠﺐ آور اﯾﻨﮑـﻪ‪ ،‬ﺗﺠﺎرﺗﻬـﺎي‬
‫ﮐﻮﭼﮏ‪ ،‬ﻧﻪ ﺗﺠﺎرﺗﻬﺎي ﺑﺰرگ و داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن ﮐﺎﻟﺞ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺗﺄﺛﯿﺮ ﺑﺮ ﺧﻂ ﭘﺎﯾﯿﻨﯽ‪ ،‬ﺷﮕﺮف ﺑﻮد ﺑﺎﻧﮏ ‪ 18‬ﻣﯿﻠﯿـﻮن دﻻر‬
‫ﺧﺴﺎرت را در ﺳﻮد ‪ 4‬ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺸﺎﺑﻪ آن ﻣﻮرد اﺳﺖ ﮐﻪ ‪Chapter 1 opening ) Harrah‬‬
‫‪ (vigngt‬و ‪ (Application8,2) Mohegansun‬درﯾﺎﻓﺘﻨﺪ ﺳـﻮدآورﺗﺮﯾﻦ ﻣـﺸﺘﺮﯾﺎن‪ ،‬ﺗـﺎس ﭘﺮﺗـﺎت ﮐﻨﻬـﺎي‬
‫ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻي ﮐﺎزﯾﻨﻮﺑﻨﻮدز ﺑﻠﮑﻪ‪ ،‬ﺗﺎس ﭘﺮﺗﺎب ﮐﻦ ﺳﻄﺢ ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺑـﻮده ﺑﺎﻧـﮏ ﺳـﻠﻄﻨﺘﯽ ﮐﺎﻧـﺎدا )ﺗﻮرﻧﺘـﻮ( ‪ 17‬درﺻـﺪ‬
‫ﻣﺸﺘﺮﯾﺎﻧﺶ ‪ 93‬درﺻﺪ ﺳﻮدش را اﯾﺠﺎد ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ )‪ (seldenl colvin 2002‬ﺑـﺮاي ﺗﺠـﺎرت اﻟﮑﺘﺮوﻧـﯽ‪ ،‬ﺑﻬﺘـﺮﯾﻦ‬
‫ﻣﺮﺟﻊ ﺑﺮاي اﯾﻨﮑﻪ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﭼﻪ ﻣﯽﺧﻮاﻫﻨﺪ‪ ،‬ﺧﻮد ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن اﺳـﺖ‪ ،‬اﺳـﺘﻔﺎده از ﺗﺤﻠﯿـﻞ ‪ clickstrem‬ﻣـﯽﺷـﻮد‪،‬‬
‫ﮔﺮﭼﻪ‪ ،‬ﻣﻮﻗﻌﯿﺘﻬﺎي ﻓﺮوش ﻋﺮﺿﯽ را ﻣﯽﺗﻮان ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﮐﺮد‪ Fickel 2000) ،‬ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐـﻪ‬
‫ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻧﺮخ ﺣﻔﻆ ﻣﺸﺘﺮي در آﻣﺮﯾﮑﺎ‪ ،‬ﺣﺪود ‪ 80‬درﺻﺪ اﺳﺖ‪ .‬ﻟﺬا ‪ 20‬درﺻﺪ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﺷﺮﮐﺖ‪ ،‬ﻫﺮ ﺳﺎﻟﻪ رﯾـﺰش‬
‫ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﯾﻌﻨﯽ ﺷﺮﮐﺖ ﺑﺎ آﻧﻬﺎ را ﺑﺎ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﺳﻮدآور ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﮐﺮده ﯾﺎ ﻫﻤﻪ آﻧﻬﺎ را در ﻃﯽ ‪ 5‬ﺳﺎل از دﺳﺖ ﺑﺪﻫﺪ‬
‫)‪ (Guptal Lehmann,2002‬ﺑﺎﯾﺪ درﯾﺎ ﺑﯿﻦ ﮐﻪ ﺣﻔﻆ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﻣﻮﺟﻮد‪ ،‬ﺳﺎنﺗﺮ و ﺳﻮدآورﺗﺮ از ﯾﺎﻓﺘﻦ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن‬
‫ﺟﺪﯾﺪ اﺳﺖ ﻓﺮوش ﺑﻪ ﻣﺸﺘﺮي ﺟﺪﯾﺪ‪ 10 ،‬ﺑﺮاﺑﺮ ﻓﺮوش ﺑﻪ ﻣﺸﺘﺮي ﻣﻮﺟﻮد ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺑﺮدار اﺳﺖ وﻓﺎداري ﻣﻬﻢ اﺳﺖ‬
‫ﮐﻤﭙﺎﻧﯿﻬﺎ ﻣﯽﺗﻮاﻧﯿﺪ ﺑﺎ ﺣﻔﻆ ﻓﻘﻂ ‪ 5‬درﺻﺪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎﻧﺸﺎن ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺳﻮد ﺑﻪ ‪ 100‬درﺻﺪ اﻓـﺰاﯾﺶ دﻫﻨـﺪ‪ .‬ﯾـﮏ‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺎﻗﯽ ﺑﺘﻮاﻧـﺪ ارزش را ﺑـﻪ ﺧـﻂ ﭘـﺎﯾﯿﻦ اﻓـﺰاﯾﺶ ‪ 1‬درﺻـﺪي رﺿـﺎﯾﺖ ﻣـﺸﺘﺮي ﺗﻌﯿـﯿﻦ ﮐﻨـﺪ ) ‪Gupta‬‬
 ‫‪422‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫‪ (lehmann 2002‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ارزش زﻣﺎن ﺣﯿﺎت ﻣﺸﺘﺮي ﺷﺎﻣﻞ ﺗﺄﺧﯿﺮ ﺑﺮ ﺟﺬب ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﺟـﺪي ﻣﻬـﻢ اﺳـﺖ ﻣـﺜﻼً‬
‫ارزش ﺗﺨﻤﯿﻨﯽ زﻣﺎن ﺣﯿﺎت‪ (LTV) ،‬ﺑﺮاي ﯾﮏ ﻣﺸﺘﺮي ﺳﻮﭘﺮ ﻣﺎرﮐﺖ ‪ /‬ﻣﻐﺎزه ﺑﺎ ﺧﺎﻧﻮاده ﭼﻬـﺎر ﻧﻔـﺮي ﺣـﺪود‬
‫‪ 220‬ﻧﻮار ‪ $‬اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽرﺳﺪ و اﯾﻦ ﻣﻘﺪار‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﻧﺼﺐ ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﺎﻧﻮاده ﺑﺮاي ﺧﺮﯾﺪﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻏﺬا ﺻﺮف‬
‫ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ )‪ (swift2001‬ﻫﺮ اﺑﺘﮑﺎر ‪ CRM‬ﺑﺎﯾﺪ ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻌﯿﯿﻦ ارزش زﻣـﺎن ﺣﯿـﺎت ﻣـﺸﺘﺮي‪ ،‬ﺷـﺎﻣﻞ ﺗـﺎﺛﯿﺮش ﺑـﺮ‬
‫ﺧﺎﻧﻮاده و دﯾﮕﺮ ﻋﻮاﻣﻞ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژﯾﻬﺎي ‪:CRM‬‬
‫ﮐﺎرﻫﺎي اوﻟﯿﻪ ‪ CRM‬ﻓﻘﻂ اﺑﺰار اﺗﻮﻣﺎﺳﯿﻦ ﻧﯿﺮوي ﻓﺮوش ﺑﻮد آﻧﻬﺎ ﺷﺎﻣﻞ اﻃﻼﻋـﺎت ﺗﻤـﺎس در ﯾـﮏ ﭘﺎﯾﮕـﺎه‬
‫دادهاي‪ ،‬ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ اﻃﻼﻋﺎت ﭘﺮﺳﻨﻠﯽ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ اﻓﺮاد ﻓﺮوﺷﻨﺪه ﺑﮑﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣـﯽﺷـﺪ ﺑﻮدﻧـﺪ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژﯾﻬـﺎي ارﺗﺒـﺎط‬
‫اﮐﻨﻮن ﺷﺎﻣﻞ اﻧﺒﺎرﻫﺎي ﮔﺴﺘﺮده داده ﻓﻌﺎل اﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﺎﯾﻪ ‪ CRM‬اﻣﺮوزي و ﻣﺪرن ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ )ﻓﺼﻞ ‪(5‬‬
‫اﻣﺮوزه ‪ CRM‬ﺷﺎﻣﻞ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪاﻧﻪ ﺗﺠﺎري از ﻃﺮﯾﻖ ﻣﻨﺒـﻊ دادهاي ‪ OLAP‬اﺳـﺖ )‪(cippola2001‬‬
‫اﯾﻨﻬﺎ‪ CRM ،‬را ﺑﺎ دﯾﮕﺮ اﺑﺰار ﻣﺎﻧﻨﺪ ‪ ERP‬و ‪ EIS‬دﯾﮕﺮ ادﻏﺎم ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ وﻗﺘﯽ دادهﻫﺎ در اﻧﺒﺎر داده اي ﺑـﺮاي ﯾـﮏ‬
‫ﮐﺎر ‪ CRM‬ﺟﻤﻊ آوري ﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻨﺒﻊ داده اي و اﺑﺰار ‪) OLAP/BI/BA‬ﻓﺼﻞ ‪ (5‬ﺑﺮاي ﺗﺤﻠﯿﻞ آﻧﻬﺎ ﺑﮑـﺎر ﻣـﯽرود‬
‫اﯾﻦ اﺑﺰار ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ رواﺑﻂ ﺑﯿﻦ رﻓﺘﺎر ﻣﺸﺘﺮي‪ ،‬ﺟﻤﻌﯿﺖ ﺷﻨﺎﺳﯽ ﻣﺤﺼﻮل و دﯾﮕﺮ ﻋﻮاﻣﻞ را اﺳﺘﺘﻨﺎج ﮐﻨـﺪ‪.‬‬
‫اﺻﻄﻼح ﺗﺤﻠﯿﻞ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ‪ ،‬ﮔﺎﻫﯽ ﺑﺮاي ﺗﻮﺿﯿﺢ اﯾﻦ ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎ ﺑﮑﺎر ﻣﯽرود‪.‬‬
‫‪ (2003) Compton‬ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﭼﯿﺰﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺷﻤﺎ ﻣﯽﺗﻮاﻧﯿﺪ ﺑﺎ دادهﻫﺎﯾﺘﺎن اﻧﺠﺎم دﻫﯿﺪ را ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﮐـﺮده اﯾﻨﻬـﺎ‬
‫ﻫﻤﮕﯽ ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً ﻣﺸﺘﺮي ﻣﺪار ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻟﺬا ﺑﺮاي ‪ CRM‬ﺑﮑﺎر ﻣـﯽروﻧـﺪ‪ focus8830 DSS .‬را ﻣﻼﺣﻈـﻪ ﮐﻨﯿـﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﺸﺘﺮي اﻏﻠﺐ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻨﺒﻊ داده اﻧﺠﺎم ﻣﯽﺷﻮد‪ .(Application 5,3 ) .‬ﺑﺴﯿﺎري از ﮔﺮوﻫﻬﺎي ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن را‬
‫ﻣﯽ ﺗﻮان ﺗﻮﺳﻂ اﺑﺰار ﻣﻨﺒﻊ دادهاي ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﮐﺮد )ﻣﺜﻠﻬﺎﯾﯽ در ﻓﺼﻞ ‪ 5‬و ‪ .( 2000 Levinson‬ﺗﻘﺴﯿﻢ ‪ CRM‬ﺑـﺎ‬
‫دﯾﮕﺮ ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ اﻗﺪاﻣﯽ ادﻏﺎم ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﻣﺜﻼً‪ BPM PLM ، SCM EIS :ERP :‬و ‪. BAM‬‬
‫اﮔﺮﭼﻪ ادﻏﺎم اﻏﻠﺐ ﺑﻪ ﻣﺸﮑﻼﺗﯽ ﻣﻨﺠﺮ ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﻣﺰاﯾﺎي اﻧﺠﺎم آن را ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ زﯾﺎد ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﺟﺰﺋﯿﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ )‪ Maselli(2002‬و )‪ Targowski(2001‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞ ﺑﺮاي رواﺑﻂ اﯾﺠﺎد ـ ﺳﻮد وذﺧﯿﺮه ـ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ از دادهﻫﺎ ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ ﮐﻤﭙﺎﻧﯽﻫـﺎ اﻧﺒـﺎر داده ﺑﺰرﮔﺘـﺮي‬
‫ﻣﯽ ﺳﺎزﻧﺪ ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ ادﻏﺎم ﺷﺪه ﺗﺎ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮﻫﺎ ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪﺗﺮ ﺷﺪه و ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن ﻧﺮم اﻓﺰار ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ‪ ،‬ﻣﺤﺼﻮﻻﺗﯽ‬
‫ﮐﻪ آﺳﺎن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ راﻣﻌﺮﻓﯽ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ رو ﺑﻪ اﻓﺰاﯾﺶ اﺳﺖ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ ﺑﺘﻮاﻧﯿﻢ ﭘـﯿﺶ ﺑﯿﻨـﯽ ﮐﻨـﯿﻢ ﮐـﻪ ﮐـﺪام‬
‫ﻣﺸﺘﺮي ﻣﺎﯾﻞ ﺑﻪ رﻓﺘﻦ اﺳﺖ ﮐﺪام ﺑﻪ ﺗﺒﻠﻎ ﺑﻌﺪي ﭘﺎﺳﺦ ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﺪام آﻣﺎده ﺑﺮاي ﻓﺮوش ﻋﺮﺿﯽ اﺳﺖ و اﮔﺮ ﻗﯿﻤﺘﻬﺎ‬
‫ﺗﻐﯿﯿﺮ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻪ رخ ﻣﯽدﻫﺪ‪.‬‬
‫‪15‬ـ ﻣﻮرد از ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﭼﯿﺰﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﯿﺪ ﺑﺎ دادهﻫﺎﯾﺘﺎن اﻧﺠﺎم دﻫﯿﺪ‪:‬‬
‫اﯾﻦ ‪ 15‬ﻣﻮارد را دﻧﺒﺎل ﮐﻨﯿﺪ‪،‬و ﺷﻤﺎ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ را ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽآورﯾﺪ ﮐﻪ واﻗﻌﺎً ارزﺷﻤﻨﺪ اﺳﺖ‪:‬‬
 ‫‪423‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻫﺸﺘﻢ‬

‫‪1‬ـ از ﮐﯿﻔﯿﺖ دادن اﻃﻤﯿﻨﺎن ﯾﺎﺑﯿﺪ‪.‬‬

‫‪2‬ـ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ را ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﻣﺘﺮﯾﮏ ﺑﺴﻨﺠﯿﺪ‪.‬‬
‫‪3‬ـ ﺑﻪ ﮐﺎرﺑﺮان اﻣﮑﺎن دﻫﯿﺪ آن دﯾﺪﮔﺎﻫﯽ راﻻزم دارﻧﺪ ﺑﺪﺳﺖ آورﻧﺪ‪.‬‬
‫‪4‬ـ دادهﻫﺎ در ﻋﺮض ﮐﺎﻧﺎﻟﻬﺎ ﻣﺘﺤﺪ ﺳﺎزﯾﺪ ﻟﻮﻟﻪﻫﺎي ﺑﺨﺎري راﺣﺬف ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫‪5‬ـ ﺑﺨﺸﻬﺎي ﻣﻌﻨﯽ در از ﻣﺸﺘﺮي اﯾﺠﺎد ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫‪6‬ـ ﺑﻪ رﺷﺪ ﻣﺸﺘﺮي ﮐﻤﮏ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫‪7‬ـ ﺑﺪرا ﺑﺎ ﺧﻮب ﻋﻮض ﮐﻨﯿﺪ از دﺳﺖ دادن ﻣﺸﺘﺮي و ﺗﺠﺎرب ﺑﺪر ا ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫‪8‬ـ وﻓﺎداري و اﻧﮕﯿﺰه ﺳﻮدآور را ﻣﺪل ﺳﺎزي و ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫‪9‬ـ درﺧﻮاﺳﺖ ﻣﻨﺎﺳﺐ اﯾﺠﺎد ﮐﻨﯿﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﻫﺮ ﻣﺸﺘﺮي‪ ،‬ﻣﺸﺘﺮي ﺑﺎﻟﻘﻮه‪ ،‬ﻣﺸﺘﺮي از دﺳﺖ رﻓﺘﻪ ﺑـﻪ ﺷـﯿﻮه ﻣﻨﺎﺳـﺐ‬
‫ارﺗﺒﺎط ﺑﺮﻗﺮار ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫‪10‬ـ دادهﻫﺎ از آﺳﯿﺐ‪ ،‬ﺳﻮءاﺳﺘﻔﺎده و ﺳﺮﻗﺖ‪ ،‬ﺣﻔﻆ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺪل ﺳﺎزي ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺣﻮزه ﻣﺤﺼﻮﻻت و ﺧﺪﻣﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﺑﺮاي ﻣـﺸﺘﺮﯾﺎن ﺧـﺎص ﻣﻨﺎﺳـﺐ اﺳـﺖ را‬
‫ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﮐﻨﺪ )‪ (sabri,2003‬ﺣﻘﯿﻘﯽ و ﮔﺰارش ﮐـﺎرﺑﺮدي‪ ،‬داده ﻫـﺎي دﻗﯿـﻖ را ﻣـﯽﻃﻠﺒـﺪ )‪. (Reimers2003‬‬
‫ﺷﺮﮐﺖ ‪) BankFinancial‬ﺷﯿﮑﺎﮔﻮ( ﻫﯿﭻ داده اي ‪ Clementine SPSS‬ﻣﯿﺰ ﮐﺎر را ﺑﺮاي ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨـﯽ رﻓﺘـﺎر‬
‫ﻣﺸﺘﺮي‪ ،‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت ﻫﺪف و درﺑﺎره ﻣﺸﺘﺮي ﻣﻮﺟﻮد و ﺑﺎﻟﻘﻮه ﺑﮑﺎر ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻗﺎﻟﺐ ﺗﺤﻠﯿﻠـﯽ ﺗﻮﺳـﻂ )‪(2003‬‬
‫‪ Anthos‬ﺑﺤﺚ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﻪ )‪ Betts (2003‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺷﻮد ﺑﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از اﺑـﺰار ﻣﻨﺒـﻊ دادهاي ﮐـﻪ ﺑـﺎ‬
‫‪ GIS‬ادﻏﺎم ﺷﺪه‪ ،‬ﻓﺮد ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺗﺮﺟﯿﺢﻫﺎي ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ ﻣﺸﺘﺮي را ﭘﺎﯾﻪ ﮔﺬارد‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ‪ Betts‬ﺷﺮح ﻣـﯽدﻫـﺪ‬
‫ﭼﻄﻮر اﺑﺰار ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺗﺠﺎري ‪ Cognos‬ﺗﺮﺟﯿﺢ ﻣﻠﯽ ﺑﺮاي ﻣـﺮغ ﺑﺮﮔـﺮ را در ﺑﺮاﺑـﺮ رﯾـﻒ ﺑﺮﮔـﺰ در ﻧﻤﺎﯾﻨـﺪﮔﯽ‬
‫‪ RedRobin Goumet Burgers‬در آﻣﺮﯾﮑﺎ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﮐﺮد‪.‬‬
‫ﻧﺮم اﻓﺰار ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎزي )ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ( ﺳﻮد‪ ،‬ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻗﯿﻤﺖ را ﮐﻪ ﺗﺠﺎرت ﻻزم اﺳـﺖ ﺑﭙـﺮدازد ﺗـﺎ ﺳـﻮد‪،‬‬
‫ﻣﺎﮐﺰﯾﻤﻢ ﺷﻮد را ﺑﻪ ﻃﻮر اﺗﻮﻣﺎﺗﯿﮏ اﻧﺠﺎم دﻫﺪ‪ ،‬اﯾﻦ ﻧﺮم اﻓﺰار ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﻟﮕﻮرﯾﺘﻢ ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳـﺎزي )ﻓـﺼﻞ ‪ (4‬ﮐـﻪ‬
‫ﻓﺎﮐﺘﻮر در ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎﯾﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﻓﻬﺮﺳـﺖ‪ ،‬اﻻﺳـﺘﯿﻪ اﻗﺘـﺼﺎدي ﻋﺮﺿـﻪ و ﺗﻘﺎﺿـﺎ دارد‪،‬اﻧﻄﺒـﺎق اﻧﺠـﺎم‬
‫ﻣﯽدﻫﺪ ‪ Harrah‬ﯾﮏ ﻧﺮم اﻓﺰار ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺳـﻮد ‪ Manugistics‬را ﺑﮑـﺎر ﺑـﺮد ﺗـﺎ ﻗﯿﻤﺘﻬـﺎي اﺗـﺎق در ﻫﺘﻠﻬـﺎي‬
‫ﮐﺎزﯾﻨﻮاش را اﻧﻄﺒﺎق ﺑﺨﺸﺪ )‪(songini2003c‬‬
‫ﻧﺮم اﻓﺰار ‪ :CRM‬ﺑﻄﻮر ﻣﺘﻮﺳﻂ‪ ،‬ﺷﺮﮐﺘﻬﺎ ‪ 2,5‬درﺻﺪ ﺳﻮد ﺳﺎﻻﻧﻪﺷﺎن را ﺑﺮاي ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﻣـﺸﺘﺮي‪ ،‬ﻧﯿﻤـﯽ از‬
‫ﮐﻞ ﻫﺰﯾﻨﻪ ‪ IT‬ﺻﺮف ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ )‪ (2003) Myron (Guptin 2003‬ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ ﻧﺮم اﻓﺰار ‪ CRM‬و ﺳـﻬﺎم‬
‫ﺑﺎزار ﺧﺪﻣﺎت در ‪ 6,7 2003‬ﺑﯿﻠﯿﻮن دﻻر ﺑﺎزار ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺑـﻮد‪ SAP ، Siebel .‬و ‪ oracle‬ﺳـﻪ ﺗـﺎ از ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻨﻬـﺎ‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ ‪ 59‬درﺻﺪ ﺑﺎزار ﺟﻬﺎﻧﯽ را ﺗﺴﺨﯿﺮ ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﻣـﺪﯾﺮﯾﺖ رواﺑـﻂ ﻣـﺸﺘﺮي‪ ،‬در اﻃـﺮاف ﺟﻬـﺎﻧﯽ‪،‬‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ‪ ،‬ﺑﺎزار ﺟﻬﺎﻧﯽ‪ ،‬داﻣﻨﻪاي از ‪ 15‬ﺑﯿﻠﯿﻮن ﺗﺎ ‪ 30‬ﺑﯿﻠﯿﻮن دﻻر را ﺗﺎ ﺳﺎل ‪ 2006‬ﺗﺨﻤﯿﻦ ﻣﯽزﻧﺪ‪ ،‬ﮐﻪ ﻫﻤﺮاه‬
 ‫‪424‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫ﺑﺎ رﺷﺪ ﺳﺎﻻﻧﻪ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﺑﺎﻻي ‪ 9‬درﺻﺪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺰرﮔﺘـﺮي ﻧﻔـﻮذ ﺑـﺎزار در اﻣﺮﯾﮑـﺎ اﺳـﺖ ﮐـﻪ اداﻣـﻪ ﯾﺎﻓﺘـﻪ و ﺑـﺎزار‬
‫ﺟﻬﺎﻧﯽ‪ CRM‬را در ﺳﻮد ﮐﻞ و اﻧﺪازه ﺑﺎزار‪ ،‬ﻫﺪاﯾﺖ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮔﺮان اﻧﺘﻈﺎر دارﻧﺪ ﻧﻮاﺣﯽ دﯾﮕﺮ ﻧﺴﺒﺖ رﺷـﺪ‬
‫ﺑﺎﻻﺗﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ آﻣﺮﯾﮑﺎ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﺟﺰﺋﯿﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ )‪ Picarille(2003‬را ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫ﺳــﻪ ﻓﺮوﺷــﻨﺪه ﻧــﺮم اﻓــﺰار ﻋﻤــﺪه ‪ ،CRM‬ﺷــﺮﮐﺖ ‪ Siebel Systems‬و ‪ SAPAG‬و ‪oracle‬‬
‫ﻫــﺴﺘﻨﺪ‪.‬دﯾﮕــﺮان ﺷــﺎﻣﻞ ﺷــﺮﮐﺖ ﺑــﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠــﯽ ‪Aspect ، Broadvision ، Amdocs ، AccpAC‬‬
‫‪ Epiphany ،communications‬ﺷــﺮﮐﺖ ﻧــﺮم اﻓــﺰاري ‪Interact ، i2Technotogies ، Gddmine‬‬
‫‪ ،Kana software ،Commeree‬ﺷـﺮﮐﺖ ‪،peoplesoft ، onyx ،Nortel Networks ، Microsaft‬‬
‫‪ Suppotwizard ، salesnet ، salesforce.com ، pivotal‬اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﺑــﺰار ‪ CRM‬ﺑــﺮاي ﺗﺠﺎرﺗﻬـــﺎي ﮐﻮﭼــﮏ ﺗـــﺎ ﻣﺘﻮﺳــﻂ ﺗﻮﺳـــﻂ ﺷــﺮﮐﺖ ‪ Salesnet pivotal‬و‬
‫‪ (Callaghan 2003 a) SupportwizardInc‬ﺗﻬﯿﻪ ﻣﯽﺷﺪه‪.‬‬
‫ﺑﺮاي اﻃﻼﻋﺎت درﺑﺎره ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺧﺎص ﺑﻪ ‪ CRM Buyers Gwide‬در ‪www.destinationcrm.com‬‬
‫و ‪ (2002a) CRMguru.com‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﯿﺪ ﺑﺮاي روﺷﻬﺎي اﻧﺘﺨﺎب ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ‪ CRM‬ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﺳﺎزﻣﺎن‬
‫ﺑﻪ )‪ Dyche(2002‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﯿﺪ‪ .‬ﺑﺮﺧﯽ ﺷﺮﮐﺘﻬﺎ ﺑﻪ ﺟﺎي اﯾﻨﮑﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻋﻤﺪه درﻣﺤـﺼﻮﻻت ﻓﺮوﺷـﻨﺪه اﯾﺠـﺎد‬
‫ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺎﯾﻠﻨﺪ ﮐﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ـ داﺧﻞ ـ ﺧﺎﻧﻪ ‪ CRM‬ﺷﺎن را ﺗﻮﺳﻌﻪ دﻫﻨﺪه ﺑﺮاي ﺟﺰﺋﯿﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ ‪(2000) Pender‬‬
‫رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺰاﯾﺎي ‪:CRM‬‬
‫‪ CRM‬ﻫﻤﯿﺸﻪ ﺑﺮاي ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ﮐﻮﭼﮏ‪ ،‬آﺳﺎن ﺑﻮده اﺳﺖ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن ﯾﮏ ﺳﺎزﻣﺎن ﮐﻮﭼﮏ‪ ،‬ﻣـﯽﺗﻮاﻧﻨـﺪ ﺑـﻪ‬
‫ﺳﺎدﮔﯽ ﺗﻤﺎس ﺷﺨﺼﯽ‪ ،‬را ﺑﮑﺎر ﮔﯿﺮﻧﺪه اﻣﺎ اﮐﻨﻮن ﮐﻤﭙﺎﻧﯿﻬـﺎي ﺑـﺰرگ ﻣﺎﯾﻠﻨـﺪ در ‪ CRM‬ﻣﻮﻓـﻖ ﺑﺎﺷـﻨﺪ ﻣﺰاﯾـﺎي‬
‫‪ CRM‬ﺷﺎﻣﻞ )‪ 2001‬و ‪:(swift‬‬
‫‪1‬ـ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﮐﻤﺘﺮ ﺑﮑﺎرﮔﯿﺮي ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن‪.‬‬
‫‪2‬ـ ﻧﯿﺎز ﺑﮑﺎرﮔﯿﺮي ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن زﯾﺎد ﺑﺮاي ﺣﻔﻆ ﺣﺠﻢ ﺛﺎﺑﺖ ﺗﺠﺎرت ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬
‫‪3‬ـ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻓﺮوش را ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽدﻫﺪ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﻣﻮﺟﻮد ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﯿﺸﺘﺮ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﯽدﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫‪4‬ـ ﺳﻮددﻫﯽ ﺑﺎﻻي ﻣﺸﺘﺮي از ﻃﺮﯾﻖ ﺗﻘﺴﯿﻢ و ﻫﺪﻓﺒﻨﺪي ﻣﺤﺼﻮﻻت و ﺧﺪﻣﺎت‪.‬‬
‫‪5‬ـ اﻓﺰاﯾﺶ ﺣﻔﻆ و وﻓﺎداري ﻣﺸﺘﺮي‪ ،‬ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺗﺮ ﻣﯽﻣﺎﻧﺪ‪ ،‬ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺧﺮﯾﺪ ﻣﯽﮐﻨﺪ و ﺑﯿـﺸﺘﺮ ﺑـﺎ ﺷـﻤﺎ در ﺗﻤـﺎس‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪6‬ـ ﺧﺪﻣﺎت ﻣﺸﺘﺮي را ﺑﻬﺒﻮد ﺑﺨﺸﯿﺪن‪.‬‬
‫‪7‬ـ ارزﯾﺎﺑﯽ ﺳﻮددﻫﯽ ﻣﺸﺘﺮي ﺑﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﮔﺮوه ﻫﺎي ﺳﻮدهﺗﺮ ﻣﺸﺘﺮي و اﯾﻨﮑﻪ ﭼﻄﻮر ﮔﺮوهﻫﺎي ﺳﻮده ﺟﺪﯾﺪ‬
‫اﯾﺠﺎد ﺷﻮد ﻣﻨﺘﻬﯽ ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪8‬ـ ﻣﻬﺎﺟﺮت از ﺗﻤﺮﮐﺰ ﻣﺤﺼﻮل ﺑﻪ ﺗﻤﺮﮐﺰ ﻣﺸﺘﺮي‪.‬‬
 ‫‪425‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻫﺸﺘﻢ‬

‫در اﯾﻨﺠﺎ ﺑﺮﺧﯽ ﺟﺰﺋﯿﺎت اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺰاﯾﺎ را ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ‪ .‬ﭘﺴﺘﻬﺎي زﯾﺎد‪ ،‬ﺑﯽﻓﺎﯾﺪه اﺳﺖ ‪ 98‬درﺻﺪ ﮐﻮﭘﻦﻫـﺎي‬
‫ﺗﺒﻠﯿﻐﺎﺗﯽ ﺑﯽ ﻓﺎﯾﺪهاﻧﺪ اﯾﻦ ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت ‪ 10‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺑﺮداﺷﺘﻪ‪ ،‬ﺑﺮاي اﯾﻤﮑﻪ ﺳﻮد از ﻣﺸﺘﺮي ﺟﺪي اﯾﺠـﺎد ﮐﻨـﺪ‬
‫ﺗﺎﻣﺸﺘﺮي ﻣﻮﺟﻮد ﯾﮏ اﻓﺰاﯾﺶ ‪ 5‬درﺻﺪي در ﻧﺴﺒﺖ ﻧﮕﻬﺪاري ﻣﯽﺗﻮاﻧـﺪ ﺳـﻮدﮐﻤﭙﺎﻧﯽ را ﺑـﻪ ‪ 60‬ﺗـﺎ ‪ 900‬درﺻـﺪ‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ دﻫﺪ‪ .‬ﺧﺪﻣﺎت ﻣﺸﺘﺮي از ﻃﺮﯾﻖ ﻣﺮﮐﺰ ﺗﻠﻔﻦ‪ 6 ،‬ﺑﺎر ﮔﺮاﻧﺘﺮ اﺳﺖ ﺗﺎ از ﻃﺮﯾﻖ اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ‪ ،‬ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن وﻓﺎدار ﮐـﻪ‬
‫ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ارﺗﺒﺎط دارﻧﺪ‪،‬ﺗﺠﺎرت را ﺑﺎ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﮐﻢ اﯾﺠﺎد ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ارﺟﺎﻋﯽ ﻣﻌﻤـﻮﻻً ﻃـﻮﻻﻧﯽﺗـﺮ ﻣـﯽﻣﺎﻧﻨـﺪ‪،‬‬
‫ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺑﯿﺸﺘﺮي را ﺑﮑﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺳﺮﯾﻌﺘﺮ ﻣﺸﺘﺮي ﺳﻮد آور ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت و ﻣﺴﺎﺋﻞ ‪:CRM‬‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت و ﻣﺴﺎﺋﻞ ‪ ، CRM‬ﺑﺮ اﺳﺎس ﻓﺎﮐﺘﻮرﻫﺎي ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ اﺳﺖ‪ ،‬آﻧﻬﺎ در ﻃﯽ اﺟﺮاي ﻣﻮرد ﺗﻼش‬
‫ﻇﺎﻫﺮ ﻣﯽﺷﺌﻨﺪ ﯾﮏ ﺳﻮم ﮐﻞ ﭘﺮوژهﻫﺎي ‪ CRM‬ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺷﮕﺮﻓﯽ اﯾﺠﺎد ﮐﺮده‪ ،‬ﯾﮏ ﺳﻮم ﭘﯿـﺸﺮﻓﺖ ﮐﻤـﯽ داﺷـﺖ و‬
‫ﯾﮏ ﺳﻮم ﻧﻬﺎﯾﯽ‪ ،‬ﻫـﯿﭻ اﯾﺠـﺎد ﻧﮑـﺮده اﺳـﺖ )‪ (CRMguru.com 2002b‬ﺑـﺮ اﺳـﺎس ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪاي ﮐـﻪ ﺗﻮﺳـﻂ‬
‫‪ Gartner Inc‬اﻧﺠﺎم ﺷﺪ‪ 42 ،‬درﺻﺪ ﮔﻮاﻫﯿﻨﺎﻣﻪ ﭘﺎﯾﺎن ﮐﺎرﺑﺮي ‪ CRM‬ﮐﻪ در ‪ 2002‬ﺧﺮﯾﺪاري ﺷﺪ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده ﻧﺸﺪ‬
‫)‪ (2002) Levinson (Songini 2003d‬ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ ﺷﮑﺴﺘﯽ در ﺗﻔﮑـﺮ ﻣﺠـﺪ و ﻓﺮآﯾﻨـﺪ ﺗﺠـﺎري و ﺑـﻪ‬
‫ﺷﮑﻞ ﺗﮑﻨﯿﮑﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ اﺟﺮاﻫﺎي ‪ CRM‬را از ﺑﯿﻦ ﺑﺮد‪،‬ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي را ﮐﻪ در ﺳﺎل ‪ 2001‬ﺑـﻪ آﻧﻬـﺎ‬
‫ﺗﺤﻤﯿﻞ ﺷﺪ ﺑﻌﻨﻮان ﯾﮏ ﺷﮑﺴﺖ ﻣﯽﺷﻨﺎﺳﻨﺪ ﺑﺴﯿﺎري ﺷﺮﮐﺘﻬﺎ ﮐﺎرﺑﺮان را در ﮔـﺰﯾﻨﺶ ﯾـﺎ ﺗﻮﺳـﻌﻪ ‪ CRM‬دﺧﯿـﻞ‬
‫ﻧﮑﺮدﻧﺪ ﻣﺘﺨﺼﺼﯿﻦ ‪ CRM‬ﻋﻘﯿﺪه دارﻧﺪ ﮐﻪ ‪ 80‬درﺻﺪ ﻣﺰاﯾﺎي ‪ CRM‬از ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ ﺗﺠﺎري ﻣـﯽآﯾـﺪ در‬
‫ﺣﺎﻟﯿﮑﻪ ‪ 20‬درﺻﺪ ﺑﻪ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﻣﺮﺗﺒﻂ اﺳﺖ ‪ Close c2002‬را ﺑﺒﯿﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮ اﺳـﺎس ﺑﺮرﺳـﯽ ‪ (April a Harreld 2002) Infoworld-CToNetwork‬ﻣـﺸﮑﻼت ‪ CRM‬ﺑـﻪ‬
‫ﻋﻠﺖ ادﻏﺎم دﺷﻮار )‪ (39 %‬ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺑﺎﻻ ‪ RoI‬ﭘﺎﯾﯿﻦ )‪ (27‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ از ﻃﺮف ﮐﺎرﻣﻨﺪ ﯾﺎ ﻣﺸﺘﺮي )‪ (24‬دﯾﮕـﺮ ﻋﻮاﻣـﻞ‬
‫)‪ ، (5‬و راه ﺣﻞﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻧﯿﺎزﻫﺎ را ﻣﺮﺗﻔﻊ ﻧﻤﯽﮐﺮد‪(5) .‬‬
‫ادﻏﺎم‪ ،‬ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﮐﺎﻣﻼً ﺟﺪﯾﺪي از ﻣـﺴﺎﺋﻞ ﻣﻌﺮﻓـﯽ ﮐـﺮد‪ .‬ﻣـﺴﺄﻟﻪ ﺑﺤﺮاﻧـﯽ اﺳـﺖ ﯾﻌﻨـﯽ ﺑـﺴﯿﺎري ﺳـﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ‪،‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﻣﻮروﺛﯽ دارﻧﺪ ﮐﻪ ﮐﺎﻣﻞ ﮐﺎر ﻣﯽﮐﻨﺪ اﻣﺎ ﺑﺎ اﺑﺰار ﺟﺪﯾﺪ ادﻏﺎم ﻧﻤﯽﺷﻮد‪ .‬ﻣﺜﻼً ﺑﺨـﺶ ﺧـﺪﻣﺎت وﺳـﺎﯾﻂ‬
‫ﻧﻘﻠﯿﻪ )‪ (DVS‬ﻣﻨﯿﺴﻮﺗﺎ‪ ،‬ﺗﺎﺧﯿﺮ دو ﻫﻔﺘﻪاي در ﺗﻌﻮﯾﺾ ﮔﻮاﻫﯿﻨﺎﻣﻪ ﻫـﺎي راﻧﻨـﺪﮔﯽ داﺷـﺖ‪ .‬ﺗـﺄﺧﯿﺮ ﯾـﮏ ﻣﺎﻫـﻪ در‬
‫ﺑﺪﺳﺖ آوردن ﻋﻨﻮان ﻣﺎﺷﯿﻦ وﺟﻮد داﺷﺖ ﺣﺮﮐﺖ ﺑﻪ ﺳﻮي ‪ Web‬دﺷﻮار ﺑﻮد زﯾﺮا ﺑﯿﺸﺘﺮ دادﻧﻬﺎ ﻓﻘﻂ در ﮐﺎﻏﺬ از‬
‫ﻃﺮﯾﻖ ‪ fax‬در دﺳﺘﺮس ﺑﻮد ﻣﺸﮑﻞ ﻋﻤﺪهاي ﮐﻪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ﻣﻮاﺟﻬﻨﺪ‪ ،‬ادﻏـﺎم ‪ CRM‬در ﻣﻨـﺎﺑﻊ دادهاي ) ‪April a‬‬
‫‪ (Harreld 2002‬ﻣﺸﮑﻼت ﺑﯿﺸﺘﺮ در ادﻏﺎم ‪ CRM‬ﺑﺎ دﯾﮕﺮ ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي اﻗﺪاﻣﯽ‪ ،‬رخ ﻣـﯽدﻫـﺪ‪ .‬ﯾـﮏ راه ﺣـﻞ‬
‫‪ CRM‬ﻫﺪﻓﺶ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺑﺎزدﻫﯽ ﻧﯿﺮوي ﻓﺮوش اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﮐﻞ ﺟﻨﺒﻪﻫﺎﯾﻤـﺪﯾﺮﯾﺖ ﻓـﺮوش ﺑـﻪ وﯾـﮋه ﻓﺮﻫﻨـﮓ‬
‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ و دﺧﯿﻞ ﺑﻮدن ﮐﺎرﺑﺮ را ﻟﺤﺎظ ﮐﻨـﺪ )‪ (Thoreson ,2003‬ﭘـﺮوژهﻫـﺎي ‪ ، CRM‬ﺑـﺰرگ و ﻫﺰﯾﻨـﻪ ﺑـﺮ‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻏﻠﺐ ﭘﺮوژهﻫﺎي ‪ IT‬در ﻣﻘﯿﺎس ﺑﺰرگ آﻧﻬﺎ اﻏﻠﺐ اﻫﺪاف را ﺑﺮآورده ﻧﻤﯽﺳـﺎزﻧﺪ )‪(Boslet 2001‬‬
 ‫‪426‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫‪ CRM‬ﮐﺎر ﺳﺨﺘﯽ اﺳﺖ ﺷﺮﮐﺘﻬﺎ اﻏﻠﺐ ﺳﺮﯾﻌﺎً ﺑﻪ ﺳﻮي ﭘـﺮوژهﻫـﺎي ‪ CRM‬رﻓﺘـﻪ‪ ،‬ﻣﯿﻠﯿﻮﻧﻬـﺎ دﻻر ﺑـﺪون آﻫـﺎن‬
‫ﺳﺎزي ﺿﺮوري ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﮐﺎرﻫﺎﯾﯽ ‪ CRM‬ﺗﻮﺳﻂ ﺗﻤﺎم ﻣﺸﮑﻼﺗﯽ ﮐﻪ در ﺗﻮﺳـﻌﻪﻫـﺎي ‪ IT‬در ﻣﻘﯿـﺎس ﺑـﺰرگ دﺧﯿـﻞ اﺳـﺖ‪ ،‬دﭼـﺎر‬
‫ﻣﺰاﺣﻤﺖ ﻣﯽﺷﻮد )‪(Boslet 2001‬‬
‫آﻫﺎن ﺳﺎزي ﺿﺮوري‪ ،‬ﺷﺎﻣﻞ‪ ،‬اﺧﺘﺼﺎص زﻣﺎن و ﭘﻮل ﮐـﺎﻓﯽ ﭘﺎﯾـﻪ رﯾـﺰي اﻫـﺪاف واﻗـﻊ ﮔﺮاﯾﺎﻧـﻪ و ﮔـﺮﻓﺘﻦ‬
‫ﺗﻌﻬﺪات ﺷﺮﮐﺖ از ﻣﺪﯾﺮان ارﺷﺪ‪.‬‬
‫ـ ﺳﺎزﮔﺎري ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎي ﺗﺠﺎري‬
‫ـ ﺣﻔﻆ ﮐﺎرﻣﻨﺪان‬
‫ـ ﯾﺎﻓﺘﻦ ادﻏﺎم ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﻨﺎﺳﺐ‪.‬‬
‫ﺷﮑﺴﺖ ‪ Cigna Health Care‬در ‪ DSS‬در ‪ Action 8,31‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه‪ ،‬ﻋﻮاﻣﻠﯽ زﯾـﺎدي را ﻧـﺸﺎن‬
‫ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ CRM‬ﻣﻘﯿﺎس ﺑﺰرگ ﺑﺎﯾﺪ ﻟﺤﺎظ ﮐﺮد‪.‬‬
‫ﻃﺮف ﺗﺎرﯾﮑﯽ ﺑﺮاي ‪ CRM‬ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﺮدم و ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﺟﺎﻣﻌﻪ وﺟﻮد دارد ﯾﮏ ﻣﻮﺿﻮع ﮐﻠﯿﺪي اﺳﺖ ﮐﻪ‬
‫‪ CRM‬ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺳﺎزﻣﺎن را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻏﯿﺮ ﺷﺨﺼﯽ ﻧﺸﺎن دﻫﺪ )‪ (scofield 2002‬ﻣﺸﺘﺮﯾﺎﻧﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ‪Personal‬‬
‫‪ touch‬و ﺑـﺴﯿﺎري ﺳـﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ از ‪ DSS) Marriiott International‬در ‪ ( Action 8,32‬ﺑـﻪ ‪Chicago‬‬
‫‪ DSS) white sox‬در ‪ ( Action 8,27‬در اﯾﻦ ﻣﻮرد ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﻬﻢ اﺳﺖ ﮐـﻪ ‪ CRM‬را ﺑﮑـﺎر‬
‫ﺑﺒﺮﯾﻢ ﺗﺎ داﻧﺶ ﻣﺸﺘﺮي را ﺗﺴﺨﯿﺮ ﮐﺮده ﺗﺎ ﺗﻤﺎس ﺷﺨﺼﯽ را ﺑﻬﺒﻮد ﺑﺨـﺸﯿﺪه اﮔـﺮ ﺗﻤـﺎس ﺷﺨـﺼﯽ را از دﺳـﺖ‬
‫ﺑﺪﻫﯿﻢ‪ ،‬ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺳﺎزﻣﺎن ﻧﺘﻮاﻧﺪﻧﯿﺮوي ﻣﺜﺒﺘﯽ در ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﮐـﻪ ﺑـﻪ از دﺳـﺖ دادن ﺳـﻮد ﻣﻨﺠـﺮ ﻣـﯽﺷـﻮد‪.‬‬
‫‪ Hollowell‬و ‪ (2002) Verma‬ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﻨﺪ ﮐﻪ اﻫﺪاف ﺷﺨﺼﯽ ﺳﺎزي ﺳﺎده اﺳﺖ‪ :‬ﯾﺎدﮔﯿﺮي و درك اﯾﻨﮑﻪ‬
‫ﻣﺸﺘﺮي ﭼﻪ ﭼﯿﺰي واﻗﻌﺎً ﻣﯽﺧﻮاﻫﺪ‪ ،‬ﺳﭙﺲ اﻃﻤﯿﻨﺎن از اﯾﻨﮑﻪ ﻣﺸﺘﺮي ﻫﻤﺎن ﻧﮕﺎه و اﺣﺴﺎس را ﭘﯿﺎﻣـﺪ ﻫـﺮ ﮐﺎﻧـﺎل‬
‫ﺑﮕﯿﺮد و ﺗﺠﺎرﺗﯽ ﮐﻪ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ آﻣﯿﺰﺗﺮﯾﻦ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ‪ crm‬دارد ﯾﺎد ﻣﯽﮔﯿﺮد ﮐﻪ راه ﺣﻠﻬﺎﯾﯽ ﺑـﺮاي ﻣـﺸﺘﺮﯾﺎن اﯾﺠـﺎد‬
‫ﮐﻨﺪ ﺑﻪ ﺟﺎي اﯾﻨﮑـﻪ ﻣـﺸﺘﺮﯾﺎﻧﯽ ﺑـﺮاي ﻣﺤـﺼﻮﻻﺗﺶ ﺑﯿﺎﯾـﺪ‪ Waltner .‬ﺷـﺮح ﻣـﯽدﻫـﺪ ﭼﻄـﻮر ﺷـﺮﮐﺖ ‪Art‬‬
‫‪ Technology Group‬ﻧﺮم اﻓﺰار ‪ CRM‬را اﯾﺠﺎد ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺷﺨﺼﯽ ﺳﺎزي اﺗﻮﻣـﺎت ﻣﺤﺘـﻮاي وب ﺳـﺎﯾﺖ‬
‫ﺑﺮاي ﺧﺮﯾﺪاران ﻣﻨﻔﺮد ﺗﻬﯿﻪ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﺷﺮﮐﺖ ‪ IExplore‬ﮐﻤﭙﺎﻧﯽ ﻣﺴﺎﻓﺮاﺗﯽ ﺷﯿﮑﺎﮔﻮي ‪ATG Dynamo suite‬‬
‫را ﺑﺮاي ﻫﺪف ﻗﺮار دادن اﻃﻼﻋﺎت ‪ online‬ﺑﺮاي اﻓﺮاد ﺑﮑﺎر ﻣﯽﺑﺮد‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻬﻤـﯽ اﺳـﺖ زﯾـﺮا وب‬
‫ﺳﺎﯾﺘﻬﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت اﻧﺪازه ﻋﻈﯿﻤﯽ رﺷﺪ ﮐﺮده و ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن اﻏﻠﺐ ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ آﻧﭽﻪ را ﮐﻪ ﻣﯽﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﯿﺎﺑﻨـﺪ اﯾـﻦ اﻣـﺮ‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻓﺮوش ﻋﺮﺿﯽ را اﻣﮑﺎن ﭘﺬﯾﺮ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﯾﮏ وﯾﮋﮔﯽ ﻣﻬﻢ ‪ CRM‬ﺑﺎ اﯾﺠﺎد ﺑﺨﺸﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﭘﺮوژهﻫﺎﯾﺶ آﻧﭽﻪ‬
‫ﻣﺸﺘﺮي ﻣﯽﺧﻮاﻫﻨﺪ را ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ Cigna Healthcare‬ﺷﮑﺴﺖ را ﺗﻀﻤﯿﻦ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬
 ‫‪427‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻫﺸﺘﻢ‬

‫‪ Cigna Heathcane‬ﺑﺮاي ﯾﮏ ﺗﺠﺪﯾﺪ ﻧﻈﺮ ‪ 1‬ﺑﯿﻠﯿﻮن دﻻري ‪ IT‬ﺗﻼش ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ اﺑﺘﮑـﺎر ‪CRM‬‬
‫اﺳﺖ ﺷﮑﺴﺖ ﻣﯽﺧﻮرد‪ .‬وﻗﻔﻪ ﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺸﮑﻼت ﻋﻤﺪهاي در ﺧﺪﻣﺎت ﻣﺸﺘﺮي اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺷﺮﮐﺖ از اﻋـﻀﺎي ‪133‬‬
‫ﻣﯿﻠﯿﻮﻧﯽ ﺑﻪ ‪ 12,5‬ﻣﯿﻠﯿﻮن ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎﻓﺖ‪ .‬؟؟ ‪ 40‬درﺻﺪ در ارزش ﺳﻘﻮط ﮐﺮد‪ .‬ﺗﻐﯿﯿﺮ ‪ Cigna‬ﻫﻢ ﺑﺎ ﺷﺘﺎب ﻏﻮل ؟؟‬
‫ﺑﺮاي اﯾﺠﺎد ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺟﺪﯾﺪ و ﻫﺪاﯾﺖ آن و ﻫﻢ ﺑﺎ ﺗﻤﺎﯾﻠﺶ ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﻌﻬﺪات ﻓﻨـﺎوري در ﮐـﺎﻫﺶ ﻫﺰﯾﻨـﻪ و‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﻮﻟﯿﺪ دﭼﺎر اﺷﮑﺎل ﺑﻮد ﺑﻪ ﻣﺠﺮد اﯾﻨﮑﻪ ﺳﯿـﺴﺘﻢ ﺟﺪﯾـﺪ ‪ online‬ﺷـﺪ‪ ،‬ﮐﻤﭙـﺎﻧﯽ ﺧـﺪﻣﺎت ﻣـﺸﺘﺮﯾﺎﻧﺶ را‬
‫ﮐﺎﻫﺶ داده‪.‬‬
‫درﺳﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ ‪ cigna‬آﻣﻮﺧﺖ ﺷﺎﻣﻞ )ﻓﺼﻞ ‪: (6‬‬
‫‪1‬ـ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺮوژه را داﺧﻞ ﺧﺎﻧﻪ ﺣﻔﻆ ﮐﻨﯿﺪ ﺣﺘﯽ اﮔﺮ ﻣﺸﺎوره ﺑﮑﺎر ﻣﯽﺑﺮﯾﺪ‪.‬‬
‫‪2‬ـ ﻣﺤﯿﻂ واﻗﻌﯽ و اﻧﺘﻬﺎ ﺑﻪ اﻧﺘﻬﺎ را ﻗﺒﻞ از اﯾﻨﮑﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر زﻧﺪه ﺑﮑﺎر رود ﺗﺴﺖ ﮐﻨﯿﺪ در ﻣﺮاﺣﻞ ﮐﺎر ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫‪3‬ـ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﯾﺎﺑﯿﺪ ﮐﻪ دادهﻫﺎي اﻧﺘﻬﺎي ـ ﭘﺸﺘﺶ ﺗﺼﻔﯿﻪ و ﻓﯿﻠﺘﺮ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪4‬ـ ﮔﺮوه ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن را در ﺗﻤﺮﮐﺰ ﺑﯿﺎورﯾﺪ )آﻧﻬﺎ را ﺷﺎﻣﻞ ﺳﺎزﯾﺪ( ﭘﺲ از اﯾﻨﮑﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ را ﺗﺴﺖ ﮐﺮدﯾﺪ ﺳـﭙﺲ‪،‬‬
‫ﺑﯿﺎﻧﺎت را ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﺠﺪد اﻧﺘﻬﺎﯾﯽ ﺟﻠﻮﯾﯽ ﺑﮑﺎرﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫‪5‬ـ ﺧﺪﻣﺎت ﻣﺸﺘﺮي را در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺟﺪﯾﺪ ﺗﻌﻠﯿﻢ و دوﺑﺎره ﺑﺎز آﻣﻮزي ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫‪6‬ـ ﭘﺲ از ﻣﺎهﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ زﻧﺪه ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ را دارﯾﺪ اﻧﺘﻈﺎر ﺑﺎزدﻫﯽ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ‪ ،‬ﺑﺮ اﺳﺎس درآﻣﺪ ﯾـﺎ ذﺧﯿـﺮه ﭘـﯿﺶ‬
‫ﺑﯿﻨﯽ ﺷﺪه ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﺗﺠﺎري ﻧﮕﯿﺮﯾﺪ‪ .‬ﺻﺒﺮ ﮐﻨﯿﺪ ﺗﺎ آﻧﻬﺎ رخ دﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺳﻨﺠﺶ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ‪:CRM‬‬
‫ﻣﻮﺿﻮع اﺻﻠﯽ وﻗﺘﯽ ﮐﻪ ﯾﮏ ‪ CRM‬ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﺘﺮ ﯾﮏ ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ ﮐـﻪ ﻣﻮﻓﻘﯿـﺖ را ﺑـﺴﻨﺠﺪ‬
‫ﺳﻨﺠﺶ ﺧﻂ ﭘﺎﯾﯿﻨﯽ ﺧﺎص دﺷﻮار اﺳﺖ اﻣﺎ دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ آن ﻏﯿﺮ ﻣﻤﮑﻦ ﻧﯿﺴﺖ در ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اﺧﯿـﺮ ‪Patton ) CIO‬‬
‫‪ (2002‬آﻧﻬﺎ ﭘﺮﺳﯿﺪﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻄﻮر ﺳﺎزﻣﺎﻧﺸﺎن ‪ ROI‬ﯾﺎ ارزش اﺟﺮاي ‪ CRM‬را ﻣﯽﺳﻨﺠﺪ‪ ،‬آﻧﻬﺎ ﺑـﺎ ﮐـﺎﻫﺶ ﮔـﺰارش‬
‫ﭼﺮﺧﻪ )‪ (%53‬ﮐﺎﻫﺶ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻣﺨﺎرج )‪ (%44‬ﺑﻬﺒﻮد رﺿﺎﯾﺖ ﻣـﺸﺘﺮي ﺧـﺎرﺟﯽ )‪ (36%‬ﺑﻬﺒـﻮد رﺿـﺎﯾﺖ ﻣـﺸﺘﺮي‬
‫داﺧﻠﯽ )‪ (%35‬ﮐﺎﻫﺶ ﭼﺮﺧﻪ ﻓﺮوش )‪ (32%‬اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﻮﻟﯿـﺪ )‪ (%25‬اﻓـﺰاﯾﺶ ﻓـﺮوش )‪ (%18‬دﯾﮕـﺮ ﻋﻮاﻣـﻞ )‪(%6‬‬
‫ﻣﺰاﯾﺎي اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮏ ؟؟ ﺳﻨﺪ و اﻏﻠﺐ ﺑﻪ ﺳﺨﺘﯽ ﻣﯽ ﺗﻮان اﻧﺪازه ﮔﺮﻓﺖ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻫـﺎي ‪ CRM‬ﻣـﯽﺗﻮاﻧـﺪ ﺑـﺮ دﯾﮕـﺮ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎي ارزش ‪ 1‬اﻓﺰوده ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ زﻧﺠﯿﺮه ارزش اﺛﺮ ﮔﺬاﺷﺘﻪ‪ ،‬ﻟﺬا ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻣﺸﺘﺮي را اﻓـﺰوده و ﺳـﻮد رﻗـﺎﺑﺘﯽ ﺑـﻪ‬
‫دﺳﺖ آورد )‪ (swift 2001‬ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﻣﺎﻟﯽ ‪ CRM‬اﻏﻠﺐ از ﮐﺎرﻫﺎي ﺗﺠﺎري ﺟﺪﯾﺪ ﺑﺪون ﺳـﺎﺑﻘﻪ روﺷـﻦ آﻣـﺪه‬
‫اﺳﺖ ‪ CRM‬ﺑﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮ رﻓﺘﺎر ﻣﺸﺘﺮﯾﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻃﺮﺣﻬﺎي ﺧﺮﯾﺪﺷﺎن ﺗﻮﺳﻂ ﻋﻮاﻣﻞ ﺧﺎرﺟﯽ اﻧﮕﯿﺰاﻧﻨـﺪ ﺷـﺪه ) ‪swift‬‬
‫‪ (2001‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ‪ DSS‬در ‪ Action8,32‬ﺑﻪ ﺷﺮح ﻣﯽدﻫﺪ ﭼﻄﻮر ‪ Marriott Intenational‬ﯾـﮏ ‪CRM‬‬
‫ﺑﮑﺎر ﻣﯽﺑﺮد ﭼﻄﻮر ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﻧﺘﺎﯾﺠﺶ را ارزﯾﺎﺑﯽ ﮐﻨﺪ ﺗﺠﺰﯾﻪ ‪ Marriott‬ﻣﻨﺘﻬﯽ ﺷﺪ ﺑـﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋـﻪ‬
‫ﮐﻠﯿﺪﻫﺎي ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ‪ :‬ﮐﻪ در ‪ DSS‬در ‪ Focus8,33‬ﻃـﺮح ﺷـﺪه اﺳـﺖ ﻫﻤﭽﻨـﯿﻦ ‪ case Application 8,3‬را‬
‫ﺑﺒﯿﻨﺪ‪.‬‬
 ‫‪428‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫ﻋﻼﯾﻢ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ CRM‬ﺷﺎﻣﻞ‪1 :‬ـ ﮐﻤﭙﺎﻧﯽﻫﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ را ﺑﺮاي ﺑﺮآوردن ﻧﯿﺎزﻫﺎي ﻣﺸﺘﺮي ﮐﻠﯿﺪي ﺑﮑـﺎر‬
‫ﺑﺮدﻧﺪ‪2 .‬ـ آﻧﻬﺎ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻋﻤﻖ ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎي ﻣﺸﺘﺮي و ﺳﻮدﺑﺎﻟﻘﻮه اﺳﺘﺘﻨﺎج ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ‪3 .‬ـ آﻧﻬـﺎ اﻃﻼﻋـﺎت از واﺣـﺪﻫﺎي‬
‫ﺗﺠﺎري ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﯾﺎ ﺳﯿﻠﻮﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ را ﺣﺬف ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ ‪4‬ـ آﻧﻬﺎ اﻧﮕﯿﺰهﻫﺎي ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ وﺳـﺎﺧﺘﺎر‬
‫را دوﺑــﺎره ﻃﺮاﺣــﯽ ﻣــﯽﮐﺮدﻧــﺪ ﺗــﺎ آن ﮐﺎرﻣﻨــﺪاﻧﯽ ﮐــﻪ ﺑــﻪ ﻣــﺸﺘﺮي‪ ،‬ﻧﺰدﯾﮑﺘــﺮﯾﻦ ﻫــﺴﺘﻨﺪ را ﻗــﺪرت دﻫﻨــﺪ‪.‬‬
‫)‪ (2001) swift (svioklawong2003‬ﻣﺠﻤﻮﻋﻪاي از ﺳﻮاﻻت ﺑﺴﯿﺎري ﺑﺮاي ﭘﺮﺳﯿﺪن ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت و ﻗـﻮاﻧﯿﻨﯽ‬
‫ﺑﺮاي ﺗﺨﻤﯿﻦ اﺣﺘﻤﺎل ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ‪ CRM‬ﺗﺎن ﺗﻬﯿﻪ ﮐﺮده اﯾﻦ ﺳﻮاﻻت ﺑﻪ ﮔﺮوﻫﻬﺎي ذﯾﻞ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺷﺪﻧﺪ‪1 :‬ــ ﻗـﻮاﻧﯿﻨﯽ‬
‫ﺑﺮاي ﺑﺤﺚ ﺑﺎ ﺗﻬﯿﻪ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن راه ﺣﻞ ‪2 CRM‬ـ ﺳﻮاﻻت و ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﺗﺠﺎري )داﺧﻠﯽ( ‪3‬ــ ﺳـﻮاﻻت ﻓﻨـﺎوري‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ‪4‬ـ ﺳﻮاﻻت ﮐﺎرﺑﺮ ﺗﺠﺎري ‪5‬ـ و ﭘﺮﭼﻤﻬﺎي ﻗﺮﻣﺰ ﻫﺮ ﮐﺪام ﺑﺎﯾﺪ در ﺗﻌﯿﯿﻦ آﻣﺎدﮔﯽ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑـﺮاي ‪CRM‬‬
‫ﺑﻪ دﻗﺖ ﻟﺤﺎظ ﺷﻮد‪.‬‬
‫)‪ Swift (2001‬ﺑـﺮاي ﺟﺰﺋﯿـﺎت ﺑﯿـﺸﺘﺮ ﺑﺒﯿﻨـﺪ ﺑـﺮاي اﻃﻼﻋـﺎت اﺿـﺎﻓﯽ درﺑـﺎره ‪Swift (2001) CRM‬‬
‫)‪Dyehe(2001،2002) ، CRMguru.com (2002a2a2b) Berson(2000) ، Berkowitz (2001‬‬
‫)‪، stackpole(2001) ، Newman(2002) ، Linoff a Berry ، Hayes(2001) ، Fayyad(2003‬‬
‫)‪ Tillett(2000‬و )‪ Tourniaire(2003‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫‪ 8 .14‬ﭘﺪﯾﺪار ﺷﺪن ﺳﯿﺴﺘﻢ اﻃﻼﻋﺎت ﺷﺮﮐﺖ‪ :‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭼﺮﺧﻪ ﺣﯿﺎت ﻣﺤﺼﻮل )‪ (PLM‬ﻣـﺪﯾﺮﯾﺖ ﻓﺮآﯾﻨـﺪ‬
‫ﺗﺠﺎري )‪ (BPM‬و ﻧﻈﺎرت ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺗﺠﺎري )‪:(BAM‬‬
‫در اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﺷﺮﮐﺖ ﻧﺴﺒﺘﺎً ﺟﺪﯾﺪ را ﺷﺮح ﻣﯽدﻫﯿﻢ ﮐﻪ آﻏﺎز ﺷﺪ ﺗﺎ ﺗﺄﺛﯿﺮات ﻋﻤﺪه‬
‫ﺑﺮ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ﺑﮕﺬارد‪ ،‬اﯾﻨﻬﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭼﺮﺧﻪ ﺣﯿﺎت ﻣﺤﺼﻮل )‪ (PLM‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺠـﺎري )‪ (BPM‬و‬
‫ﻧﻈﺎرت ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺗﺠﺎري )‪ (BAM‬اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻫﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ در واﻗﻊ ﯾﮏ روش ﺷﻨﺎﺳﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮ ﮐﻞ اﻗﺪام ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻣﯽﮔﺬارد‪ .‬ﻫﺮ ﮐﺪام ﺿﺮورﺗﺎً ﯾﮏ ﭘﻮرﺗـﺎل‬
‫اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ اﻗﺪام وب ـ ؟؟ ﺷﺪ ﮐﻪ اﻃﻼﻋﺎت از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ﺟﻤﻊ آوري ﮐﺮده آﻧﻬﺎ را ادﻏﺎم ﮐـﺮده و آﻧﻬـﺎ را ﺑـﻪ‬
‫ﮐﺎرﺑﺮ ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﺻﺪ ﺧﺎص ﻣﯽدﻫﺪ ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭼﺮﺧﻪ ﺣﯿﺎت ﻣﺤﺼﻮل از رﺷﺘﻪﻫﺎي ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﻃﺮاﺣـﯽ و‬
‫ﺗﻮﻟﯿﺪ رﺷﺪ ﯾﺎﻓﺘﻪ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﯿﮑﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺠﺎري و ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﻧﻈﺎرت ﻓﻌﺎﻟﯿﺎ از ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ‬
‫اﻃﻼﻋﺎت اﻗﺪام و اﺟﺮاﯾﯽ ﻧﺸﺄت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺳﻮد ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ‪:Marriott‬‬
‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﺳﻨﺘﯽ ﻫﺘﻠﻬﺎ ﻋﻤﻠﮑﺮد را ﺑﺎ ﻣﻘﺪار ﭘﻮﻟﯽ ﮐﻪ از ﻫﺮ اﺗﺎق ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽآﻣﺪ‪ ،‬ﻣﯽﺳـﻨﺠﯿﺪﻧﺪ اﻣـﺎ ‪Marriott‬‬
‫‪ International‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ را ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺘﻔﺎوت آﻏﺎز ﮐﺮد از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ رواﺑـﻂ ﻣـﺸﺘﺮي )‪ (CRM‬اﺳـﺘﻔﺎده‬
‫ﮐﺮد ﺗﺎ ﺟﺮﯾﺎن درآﻣﺪ را ﺑﺮ اﺳﺎس اﯾﻨﮑﻪ ﻫﺮ ﻣﻬﻤﺎن ﭼﻘﺪر ﻫﺰﯾﻨﻪ ﮐﺮده ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﺮ اﯾـﻦ اﺳـﺎس ﮐـﻪ در ﯾـﮏ اﺗـﺎق‬
‫ﭼﻘﺪر اﻗﺎﻣﺖ داﺷﺘﻪ در ﻃﯽ زﻣﺎن در ﺷﻬﺮﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ‪ ،‬در ﺣﻮزه ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ از ﻫﺘﻠﻬﺎ ﻣﻬﻤﺎﻧﺴﺮاﻫﺎ و ﻣﺮاﮐﺰ ﮐﻨﻔﺮاس‬
 ‫‪429‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻫﺸﺘﻢ‬

‫اﻧﺠﺎم ﺷﺪ ﮔﺮﭼﻪ ‪ Marriatt‬ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺧﻂ ﭘﺎﯾﯿﻨﯽ را درﺗﻼﺷﻬﺎﯾﺶ ﺳﻨﺠﺶ ﮐﻨﺪ اﻣﺎ ﻣﮑﺎﻧﯿﺰﻣﻬﺎﯾﯽ ﺑﺮاي اﯾﻦ اﻧﺪازه‬
‫ﮔﯿﺮي ﺑﮑﺎر ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻣﺪﯾﺮان ‪ Marriott‬ﻋﻘﯿﺪه دارﻧﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻧﻬﺎﯾﺘﺎً ﺑﻪ ﺳﻮدﻫﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮي ﻣﻨﺠﺮ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞ رﺷﺪ زﯾﺎدي در ﺻﻨﻌﺖ ﭘﺎﺷﯿﻮن دادن از ﺳﺎﺧﺖ و اﺟﺎزه اﺗﺎﻗﻬﺎي ﺑﯿﺸﺘﺮ وﺟﻮد ﻧﺪارد ﻟﺬا ﻫﺘﻠﻬﺎ ﺑﺎﯾـﺪ‬
‫راﻫﻬﺎﯾﯽ ﺑﯿﺎﯾﻨﺪ ﺗﺎ ﻣﺸﺘﺮي را وارد ﺗﺎ وﻗﺘﯽ ﺑﻪ آﻧﺠﺎ ﻣﯽآﯾﻨﺪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺧﺮج ﮐﻨﻨﺪ درآﻣﺪ ﺑﺪون اﺗـﺎق ‪ 34‬درﺻـﺪ ﺳـﻮد‬
‫ﮐﻤﭙﺎﻧﯽ ﻫﺘﻞ در ﺻﻨﻌﺖ ﺳﺎل ‪ 1999‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪ درآﻣﺪ از اﯾﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ رﺳﺘﻮراﻧﻬﺎﺳﺖ از ﺳﻮد اﺟﺎزه اﺗـﺎق‬
‫ﺳﺮﯾﻌﺘﺮ رﺷﺪ ﮐﺮد‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﺑﺮاي ‪ Marriott‬ﻣﻬﻢ اﺳﺖ زﯾﺮا اﮔﺮ ﺑﺎزاري ﺑﺎﻗﯽ ﻧﻤﺎﻧﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻫﺘﻞ ﻣﺎرﯾﻮت ﻫﻢ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺎرﯾﻮت‬
‫دادهﻫﺎي‪ CRM‬را از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ وﻓﺎدارﯾﺶ ﺑﺮاي ﻓﺮوش ﻋﺮﺿﯽ ﺑﻪ ﻣﻬﻤﺎﻧﺎن ﺑﮑﺎر ﺑـﺮد و ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪ رﯾـﺰان را ﻣﻼﻗـﺎت‬
‫ﮐﺮد‪ ،‬ﻣﺒﺎدﻻت را ﺑﺎ رﺳﺘﻮراﻧﻬﺎي زﻧﺠﯿﺮهاي ﮐﻪ ﻫﺘﻠﻬﺎ را اداره ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ اﻧﺠﺎم داده ﻣﺎرﯾﻮت ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺧﺪﻣﺎت را ﺑﻪ‬
‫ﺷﺮﮐﺘﻬﺎ و ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﻓﺮوش ﺷﺨﺼﯽ ﮐﺮد اﯾﻦ ﺗﻼﺷـﻬﺎ ﺳـﻮد را از ﻣـﺸﺘﺮﯾﺎن راﺿـﯽ ﺗـﺮ و ﻓـﺎدارﺗﺮ اﻓـﺰاﯾﺶ داده‬
‫ﻣﺎرﯾﻮت ﺗﺤﻘﯿﻖ ﮐﺮد اﮔﺮ ﻣﻬﻤﺎﻧﺎن در ﯾﮏ ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪ ﺗﻌﻄـﯿﻼت ﺟﺪﯾـﺪ ﺑـﻪ ﻧـﺎم ‪personal Planning service‬‬
‫ﺷﺮﮐﺖ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻘﺪر در ﻣﻬﻤﺎﻧﺴﺮا ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ﻣﺪﯾﺮان اﺟﺮاﯾﯽ ﻫﺎرﭘﻮت ﻋﻘﯿﺪه دارﻧﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﮐﻪ ﺑﻪ اﯾﺠﺎد‬
‫ﺳﻮد ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﻣﻼﻗﺎت ﻫﺮ ﻣﻬﻤﺎن ﮐﻤﮏ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﮑﺮار ﺗﺠﺎرت ﻣﻨﺠﺮ ﻣﯽﺷﻮد زﯾﺮا ﻣﻬﻤﺎﻧﺎن ﺗﻌﻄـﯿﻼت ﺑﻬﺘـﺮي‬
‫دارﻧﺪ ﭘﺎﯾﮕﺎه دادهاي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﮐﺎرﻣﻨﺪان ﻫﺘﻞ ﮐﻤﮏ ﻣﯽﮐﻨﺪ زﻣﺎن ﮔﻠـﻒ رزرو ﺷـﺎم ﯾـﺎد دﯾﮕـﺮ ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬـﺎ را ﺑـﺮاي‬
‫ﻣﻬﻤﺎﻧﺎن ﭘﯿﺶ از ﺷﺮوع ﺗﻌﻄﯿﻼﺗﺸﺎن اﻧﺠﺎم دﻫﻨﺪه ﻣﻬﻤﺎﻧﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺮاي ﺑﺮﻧﺎم ﺛﺒﺖ ﻧﺎم ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ﺑﺎ ﻣﺴﺌﻮﻟﯽ ﮐـﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪ‬
‫ﺳﻔﺮ را ﺗﻨﻈﯿﻢ و آن را در ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﺛﺒﺖ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﺎر ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ دﻓﻌﻪ ﺑﻌﺪ ﮐﻪ ﻣﺴﺎﻓﺮ ﺗﻌﻄﯿﻼت را درﻫﺘﻞ ﻣـﺎرﯾﻮت‬
‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺸﻤﻮل ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ اﻃﻼﻋﺎت را ﺑﺮاي ﺗﻨﻈﯿﻢ ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎي ﻣﺸﺎﺑﻪ اﮔﺮ ﻣﻬﻤﺎن ﺑﺨﻮاﻫﺪ ﺗﻨﻈﯿﻢ ﮐﻨﺪ ﻣﻬﻤﺎﻧـﺎﻧﯽ‬
‫ﮐﻪ در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺷﺮﮐﺖ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ﺑﻄﻮر ﻣﺘﻮﺳﻂ ‪ 100‬دﻻر در روز در دورهﻫﺎي ﮔﻠﻒ‪ ،‬رﺳـﺘﻮران‪ ،‬ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬـﺎﯾﯽ ﻣﺎﻧﻨـﺪ‬
‫ﺗﻮرﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﺎرﯾﻮت‪ ،‬از آﻧﻬﺎ ﮐﻤﯿﺴﯿﻮن ﻣﯽﮔﯿﺮد ﺻﺮف ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ اﯾﻦ ﺗﻼﺷﻬﺎ وﻓﺎداري ﺑﻪ ﻣﺎرك را اﯾﺠﺎد ﮐﺮده ﮐـﻪ‬
‫ﺑﻪ ﺗﮑﺮار ﺗﺠﺎرت ﻣﻨﺠﺮ ﻣﯽﺷﻮد ﭘﺎﯾﮕﺎه دادهاي ﻧﯿﺮوي ﻓﺮوش ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎﻧﯽ اﯾﺠﺎد ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ دﯾﺪﮔﺎه ﮐﻤﭙـﺎﻧﯽ را از‬
‫ﺣﺴﺎب ﻣﺸﺘﺮي داﺷﺘﻪ ﺗﺎ ﺑﻪ درك ﺑﻬﺘﺮ آﻧﭽﻪ ﻫﺮ ﻣﺸﺘﺮي ﻣﯽﺧﻮاﻫﺪ ﺑﺨﺮد آﻧﭽﻪ ﻣﺸﺘﺮي ﻣﺎﯾﻞ اﺳﺖ ﺑـﺮاي ﺟﻠـﺴﻪ‬
‫ﺻﺒﺤﺎﻧﻪ ﺻﺮف ﮐﻨﺪ ﻣﻨﺠﺮ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ‪ ،‬ﺗﻔﺎوﺗﯽ اﯾﺠﺎد ﻣﯽﮐﻨﺪ زﯾﺮا ﻣﺎرﯾﻮت ‪ 55‬ﻣﯿﻠﯿﻮن دﭼﺎر در ﻓﺮوش زﻧﺠﯿﺮي ـ ﻋﺮﺿﯽ در ﺳﺎل ﮔﺬﺷـﺘﻪ‬
‫ﺑﻪ دﺳﺖ آورده ﯾﮏ ﺳﻨﺠﺶ ﻗﺎدر ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﮐﺮدن آن اﺳﺖ‪ ،‬ﮐﻼً ﻣﺎرﯾﻮت ‪ 8,7‬ﺑﯿﻠﯿـﻮن دﻻر در ﻓـﺮوش در ‪1999‬‬
‫ﺑﺪﺳﺖ آورد ﮐﻪ ﻫﺘﻠﻬﺎي ﺑﺰرگ رﻗﯿﺐ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻫﯿﭙﻠﺘﻮن ﻫﯿﺎت و ﺳﺘﺎر وودي را ﺷﮑﺴﺖ داد‪.‬‬
‫ﮐﻠﯿﺪﻫﺎﯾﯽ ﺑﺮاي ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ‪:CRM‬‬
‫در اﯾﻨﺠﺎ راﻫﻨﻤﺎي ﻓﻮري ﺑﺮاي ﮐﻤﮏ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ در اﯾﺠﺎد اﺟﺮاي ﻣﻮﻓﻖ ‪ CRM‬دارﯾﻢ‪:‬‬
‫ﮐﺎرﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ اﻧﺠﺎم ﺑﺪﻫﯿﺪ‪:‬‬
 ‫‪430‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫ـ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل راهﻫﺎﯾﯽ ﺑﺎﺷﯿﺪ ﺗﺎ اﯾﻨﮑﻪ ﭼﻄﻮر رﻓﺘﺎر ﻣﺸﺘﺮي ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﮐﻨﺪ وﻗﺘﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ CRM‬ﺑﮑﺎر ﻣﯽرود را‬
‫ﺳﻨﺠﺶ ﮐﻨﺪ ‪.‬‬
‫ـ دﯾﺪ وﺳﯿﻌﯽ را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ و ﺻﺒﺮ ﮐﻨﯿﺪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﯾﮏ ﺳﺎل ﻃﻮل ﺑﮑﺸﺪ ﺗﺎ ﺷﺮﮐﺖ ﺳﻮدآوري را آﻏـﺎز‬
‫ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ـ ﺗﻤﺮﮐﺰﺗﺎن ﺑﺮ اﯾﻦ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﮐﺪام ﻣﺸﮑﻞ ‪ CRM‬ﺑﺎﯾﺪ ﺣﻞ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﮐﺎرﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻧﺒﺎﯾﺪ اﻧﺠﺎم دﻫﯿﺪ‪:‬‬
‫ـ ﺑﺮ ذﺧﯿﺮه ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎل ارزش اﻋﺘﻤﺎد ﮐﺮدن ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺳﻮد‪ ،‬ﺗﻤﺮﮐـﺰ ﺑـﺮ اﯾﺠـﺎد ﺳـﻮد اﺳـﺖ ﻧـﻪ‬
‫ﺷﻤﻮل ﻫﺰﯾﻨﻪ‪.‬‬
‫ـ ﻣﺴﺎوي ﻗﺮاردادن رﺿﺎﯾﺖ ﻣﺸﺘﺮي ﻗﺒﻞ ﺑﺎ ارزش ﻣﺸﺘﺮي آﯾﻨﺪه‪.‬‬
‫ﺗﻤﺎم ﻧﻘﺸﻤﻨﺪي اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎ ﻗﺒﻼً ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪاي از اﺑﺰار ﻧﺮم اﻓﺰاري ﺟﺪاﮔﺎﻧـﻪ ﺗﻬﯿـﻪ ﺷـﺪه اﻣـﺎ اﮐﻨـﻮن‬
‫ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﮐﺎرﺑﺮدي ﮐﻪ اﺑﺰار ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎً ادﻏﺎم ﻣﯽﮐﻨﺪ در دﺳﺘﺮس اﺳﺖ آﻧﻬﺎ را ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ ﻋﺘﻮان ﻧﺸﺴﺘﻦ ﺑـﺮ‬
‫ﺑﺎﻻي ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اﺑﺰاري ﮐﻪ ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺑﺮ آﻧﻬﺎﺳﺖ داﻧﺴﺖ ﻫﻤﻪ آﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ دادهﻫﺎ ﺑﺮاﯾﺸﺎن آﻣﺎده ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ و‬
‫ﻧﯿﺰ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽﻫﺎﯾﯽ را ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﻣﯽدﻫﻨﺪ ادﻏﺎم ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫آﻧﻬﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي اﻃﻼﻋﺎت اﺟﺮاﯾﯽ وادﻏﺎﻣﯽ )‪ ERP ،CRM ، (EIS‬و ‪ SCM‬ﻫﺴﺘﻨﺪ در اﯾﻦ ﻣـﻮرد‬
‫ﺑﻌﺪاً ﻣﻔﺼﻞ ﺑﺤﺚ ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ‪.‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭼﺮﺧﻪ ﺣﯿﺎت ﻣﺤﺼﻮل‪:‬‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭼﺮﺧﻪ ﺣﯿﺎت ﻣﺤﺼﻮل )‪ (PLM‬ﺷﯿﻮه اﺟﺮاي اﻃﻼﻋﺎت ادﻏـﺎﻣﯽ ﺑـﺮاي ﺗﻤـﺎم ﺟﻨﺒـﻪﻫـﺎي ﺣﯿـﺎت‬
‫ﻣﺤﺼﻮل از ﻃﺮاﺣﯽ از ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ ﺑﮑﺎرﮔﯿﺮي ﺣﻔﻆ ﻣﻨﺘﻬﯽ ﺷﺪن ﺑﻪ ﺣﺬف ﻣﺤﺼﻮل از ﺧـﺪﻣﺎت و ﺗﻈﯿﻤـﺎت ﻧﻬـﺎﯾﯽ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻧﺮم اﻓﺰار ‪ PLM‬اﻣﮑﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ روز ﮐـﺮدن دﺳـﺘﮑﺎري و دﻻﯾﻠـﯽ ﮐـﻪ اﻃﻼﻋـﺎت‬
‫ﻣﺤﺼﻮل در ﯾﮏ ﻣﺤﯿﻂ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺷﺪه و ﺗﻮزﯾﻊ ﺷﺪه اﯾﺠﺎد ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﻢ ﺗﻌﺮﯾـﻒ دﯾﮕـﺮ ‪ PLM‬ادﻏـﺎم‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﺗﺠﺎري ﺑﺮاي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭼﺮﺧﻪ ﺣﯿﺎت ﻣﺤـﺼﻮل اﺳـﺖ )‪ PLM‬داﻧـﺸﮕﺎه ﻫﯿـﺸﯿﮕﺎن‪، Stackpole ،‬‬
‫‪ (2003‬ﻫﺪف ‪ plm‬ﻃﺮاﺣﯽ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺤﺼﻮل اﻓﺰاﯾﺶ ﻧﻮ آوري در ﺗﻮﻟﯿﺪ اﺳﺖ‪ PLM .‬ﭘﺘﺎﻧـﺴﯿﻞ ﺑﻬﺒـﻮد ﺗﻮاﻧـﺎﯾﯽ‬
‫ﮐﻤﭙﺎﻧﯽ ﺑﺮاي ﻧﻮآوري وارد ﮐﺮدن ﻣﺤﺼﻮل ﺑﻪ ﺑﺎزار و ﮐـﺎﻫﺶ ﺧﻄﺎﻫـﺎ را دارا اﺳـﺖ‪ .‬ﮐﺎرﺑﺮدﻫـﺎي ‪ PLM‬ﻧﻮﯾـﺪ‬
‫ﺷﻨﺎوري ﺗﻤﺎم اﻃﻼﻋﺎت اﯾﺠﺎد ﺷﺪه در ﺳﺮاﺳﺮ ﻣﺮاﺣﻞ ﭼﺮﺧﻪ ﺣﯿـﺎت ﻣﺤـﺼﻮل را ﺑـﺮاي ﻫـﺮ ﺷـﺨﺺ در ﯾـﮏ‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن و ﺗﻬﯿﻪ ﮐﻨﻨﺪهﻫﺎ و ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن اﺻﻠﯽ را ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻤﭙﺎﻧﯽ ﺑـﺮاي ﻧـﻮآوري‪ ،‬وارد ﮐـﺮدن ﻣﺤـﺼﻮل ﺑـﻪ ﺑـﺎزار و‬
‫ﮐﺎﻫﺶ ﺧﻄﺎﻫﺎ را دارا اﺳﺖ ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي ‪ PLM‬ﻧﻮﯾﺪ ﺷﻨﺎوي ﺗﻤﺎم اﻃﻼﻋﺎت اﯾﺠﺎد ﺷﺪه در ﺳﺮاﺳﺮ ﻣﺮاﺣﻞ ﭼﺮﺧﻪ‬
‫ﺣﯿﺎت ﻣﺤﺼﻮل را ﺑﺮاي ﻫﺮ ﺷﺨﺺ در ﯾﮏ ﺳﺎزﻣﺎن و ﺗﻬﯿﻪ ﮐﻨﻨـﺪهﻫـﺎ و ﻣـﺸﺘﺮﯾﺎن اﺻـﻠﯽ را ﻣـﯽدﻫـﺪ‪ .‬ﮐﻤﭙـﺎﻧﯽ‬
‫اﺗﻮﻣﺎﺗﯿﮏ ﯾﺎ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﻨﻨﺪه ﺳﻔﯿﻨﻪ ﻓﻀﺎﯾﯽ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ زﻣﺎﻧﯽ را ﮐﻪ ﺑﺮاي ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻣﺪﻟﻬﺎي ﺟﺪﯾﺪ ﺑـﻪ ﺷـﯿﻮهﻫـﺎي ﻣﺘﻌـﺪد‬
‫ﺻﺮف ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﺎﻫﺶ دﻫﺪ ﻣﻬﻨﺪﺳﯿﻦ ﻣﺤﺼﻮل ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﭼﺮﺧﻪ اﺟﺮاي ﮐـﺎﻫﺶ داده و ﺗﻐﯿﯿـﺮات ﻣﻬﻨﺪﺳـﯽ را در‬
 ‫‪431‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻫﺸﺘﻢ‬

‫زﻧﺠﯿﺮه ﻃﺮاﺣﯽ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﺗﺎﯾﯿﺪ ﮐﻨﻨﺪه ﮐﺎرﮔﺰاران ﺧﺮﯾﺪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺆﺛﺮﺗﺮي ﺑﺎ ﺗﻬﯿﻪ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﮐـﺎر ﮐﻨﻨـﺪ‬
‫ﺗﺎاز ﻗﺴﻤﺘﻬﺎ ﻣﺠﺪداً اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد و ﻣﺪﯾﺮان ارﺷﺪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ دﯾﺪﮔﺎه و ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻﯾﯽ از ﺗﻤﺎم اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻬﻢ ﻣﺤﺼﻮل‬
‫از ﺟﺰﺋﯿﺎت ﺧﻂ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺗﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺷﮑﺴﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ از دادهﻫﺎ و اﻃﻼﻋﺎت ﺟﻤﻊ آوري ﺷﺪه در زﻣﯿﻨﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﺷـﺪه را‬
‫ﺑﺪﺳﺖ آورد‪ (stackpole 2003) .‬ﺑﺮ ﺧﻼف ﺑﺴﺘﻪﻫـﺎي ‪ PLM ، ERP‬ﺑـﻪ ادﻏـﺎم ﺑـﺴﯿﺎري ﭘﺎﯾﮕـﺎه دادهﻫـﺎي‬
‫ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻧﯿﺎز دارد و ﻻزم اﺳﺖ ﻣﺮ دم از وﻇﺎﯾﻒ ﺗﺠـﺎري ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﺑـﻪ ﮐـﺎر ﺑـﺎ ﻫـﻢ وادارد‪ PLM ،‬ﺑﯿـﺸﺘﺮ ﯾـﮏ‬
‫اﺳﺘﺮاﺗﮋي اﺳﺖ ﺗﺎ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﯾﮏ اﯾﻦ ﻣـﻮرد ﯾـﮏ اﺳـﺘﺮاﺗﮋي ﺑـﺮاي ادﻏـﺎم و ﺳـﻬﯿﻢ ﺷـﺪن اﻃﻼﻋـﺎت درﺑـﺎره‬
‫ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺑﯿﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮدي و ﺑﯿﻦ ﺣﻮزه ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻃﺮاﺣﯽ‪ ،‬ﺧﺮﯾﺪ‪ ،‬ﺗﻮﻟﯿﺪ‪ ،‬ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ‪ ،‬ﻓﺮوش و‬
‫ﺣﻤﺎﯾﺖ ﺑﻌﺪ ﺑﺎزار اﺳﺖ ) ‪stakpole‬‬
‫‪ (2003‬ﻫﺪف ﻧﺮم اﻓﺰار ‪ PLM‬ﮐﻤﮏ ﺑﻪ ﺷﺮﮐﺘﻬﺎﺳﺖ ﺗﺎ داده ﻫﺎي ﻣﺤـﺼﻮل را داﺧـﻞ و ﺧـﺎرج اﻗـﺪاﻣﺎت‬
‫ﭘﯿﮕﯿﺮي و ﺳﻬﯿﻢ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﻃﻼﻋﺎت ﮔﻨﺠﺎﻧﺪه ﺷـﺪه در اﯾـﻦ ﺳﯿـﺴﺘﻤﻬﺎ اﻏﻠـﺐ ﺷـﺎﻣﻞ ﻓﺎﯾﻠﻬـﺎي زﯾـﺎد ‪ CAD‬روي‬
‫ﻣﺤﺼﻮﻻت ﮐﻪ ﺣﻮزهاش از ﻗﺴﻤﺘﻬﺎي ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﺗـﺎ ﻣﻮﺗـﻮر ﻫﻮاﭘﯿﻤﺎﺳـﺖ )‪ PLM (Jones 2001‬از ﻧـﺮم اﻓـﺰار‬
‫ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﺤﺼﻮل ﺗﮑﺎﻣﻞ ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﻧﻮﻋﺎً ﺑﻪ ‪ PLM‬در ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺑـﻪ ﮐـﺎر ﻣـﯽرود ‪ PLM‬ﺑـﺮاي ﺻـﻨﻌﺖ‬
‫ﺧﺮده ﻓﺮوﺷﯽ ﺑﺮاي ﺑﻬﺒﻮد ﻓﺮوش و ﮐﺎﻫﺶ ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺑﮑﺎر ﻣﯽرود ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺮاي ﺻﻨﻌﺖ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﮑﺎر ﻣـﯽرود‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ PLM‬ﺗﻤﺎم اﻃﻼﻋﺎت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ درﺑﺎره ﭼﺮﺧﻪ ﻣﺤﺼﻮل را دﻧﺒﺎل ﻣـﯽﮐﻨـﺪ ﯾـﮏ ﺳﯿـﺴﺘﻢ ‪ PLM‬ﺗﻤـﺎم‬
‫ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎي ﺿﺮوري ﺑـﺮاي ﻃﺮاﺣـﯽ ﺳـﺎﺧﺖ ﺑﮑـﺎر ﮔﯿـﺮي و ﺣﻔـﻆ ﻣﺤـﺼﻮﻟﯽ را ﺑـﻪ ﻫـﻢ ﻣـﺮﺗﺒﻂ ﻣـﯽﺳـﺎزد‪.‬‬
‫)‪ (Gallagher 2003‬ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ دﯾﮕﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﻃﻼﻋﺎت اﻗﺪاﻣﯽ دﯾﮕﺮ ﮐﻪ در اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﺷﺮح داده ﺷﺪ‪ ،‬اﺑﺰار زﯾﺎدي‬
‫وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻧﻘﺸﻬﺎي اﺻﻠﯽ ‪ plm‬را اﻧﺠﺎم ﻣﯽدﻫﺪ‪ PLM .‬آﻧﻬﺎ را ﺑـﻪ ﯾـﮏ ﻣﺠﻤﻮﻋـﻪ ﮐـﺎرﺑﺮدي اﻗـﺪام‬
‫ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬از ﻃﺮﯾﻖ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ‪ PLM‬ارﺗﺒﺎط و ﻫﻤﮑﺎري در ﻃﺮاﺣﯽ و ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﺤﺼﻮل را ﺑﺎﻻ ﻣـﯽﺑـﺮد ﺑـﺎ دﯾﺠﯿﺘـﺎﻟﯽ‬
‫ﮐﺮدن ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﺤﺼﻮل و ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در اﯾﺠﺎد آن دﺧﯿﻞ اﺳﺖ ﮐﻤﭙﺎﻧﯽﻫﺎ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ از اﺷﺘﺒﺎﻫﺎت در ﻃﺮاﺣـﯽ‬
‫و ﺗﻨﺎﻗﺺ در اﺷﮑﺎل ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺤﺼﻮل ﺧﻮدداري ﮐﺮد ﻣﯿﻠﯿﻮﻧﻬﺎ دﻻر ﺻﺮﻓﻪ ﺟﻮﯾﯽ ﮐﺮده ﮔـﺎﻫﯽ ﺑـﺶ از‬
‫‪ 30‬درﺻﺪ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ را ﺻﺮﻓﻪ ﺟﻮﯾﯽ ﮐﻨﻨﺪ )‪.(Gallagher2003‬‬
‫ﻣﺎﻧﻨﺪ ‪ PLM ، ERP‬ﻣﺠﻤﻮﻋﻪاي واﺣﺪﻫﺎي از داﺧﻞ ﻣﺮﺗﺒﻂ اﺳﺖ ﻫﺮ ﮐﺪام ﻧﻘﺶ ﺧﺎﺻﯽ را دارﻧﺪ اﻣـﺎ در‬
‫ﺣﺎﻟﯿﮑﻪ ‪ ERP‬ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه ﺗﺎ دادهﻫﺎي ﻣﺒﺎدﻟﻪ ي اوﻟﯿﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﮐﻨﺪ‪ PLM ،‬ﺗﻤﺎم داده ﻫﺎي ﺳـﺎﺧﺘﺎري ﻧـﺸﺪه ﺑـﺎ‬
‫ﻃﺮاﺣﯽ و ﺗﻮﻟﯿﺪ و ﻣﺤﺼﻮل ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﯽﮐﻨﺪ )‪(Bartholomew,2003‬‬
‫دادهﻫﺎي ﻣﺤﺼﻮل‪ ،‬ﺟﺰ ﻣﺮﮐﺰي ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ plm‬اﻗﺪاﻣﯽ اﺳﺖ ‪ PLM‬را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﺷﺶ ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺠﺰا ﺗﻘـﺴﯿﻢ‬
‫ﮐﺮد ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻃﺮح و اﺑﺘﮑﺎر‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ و ﭘﺮوژه ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ‪ ،‬ﻣـﺪﯾﺮﯾﺖ داده ﻣﺤـﺼﻮل ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪ رﯾـﺰي‬
‫ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﻮﻟﯿﺪ‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺣﻤﺎﯾﺖ و ﺧﺪﻣﺎت )‪ (DAmicio2003‬ﺑﻬﺒﻮد ﻫﺮ ﯾﮏ ﺑﻪ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ در ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ‬
‫ﻃﺮاﺣﯽ و ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﻨﺠﺮ ﻣﯽﺷﻮد‪ DSS .‬در ‪ Action8,34‬ﺑﺒﯿﻨﺪ‪ ،‬ﮐﻪ ﭼﻄﻮر ‪ lear‬ﻓﺮآﯾﻨـﺪ ﻃﺮاﺣـﯽ و ﺗﻮﻟﯿـﺪش را‬
‫ﺑﻬﺒﻮد ﺑﺨﺸﯿﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
 ‫‪432‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫‪ PLM‬و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‪:‬‬

‫‪ PLM‬را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ )ﻓﺼﻞ ‪ (9‬ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﯿﺪ و ﮐﻨﺘﺮل ﻧـﻮع ﻣﺤـﺼﻮل داﻧـﺴﺖ‬
‫‪ PLM‬ﺑﻪ ﻣﺨﺘﺼﺺ ﻫﺎي ﻻزم ادﻏﺎم‪ ،‬اﺳﻨﺎد ﻃﺮاﺣﯽ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪ و ﺣﻤﺎﯾﺖ ﺑﻌﺪ از اﻧﺘﺸﺎر ﻣﺤﺼﻮل و اﺳﻨﺎد‬
‫ﺗﮑﺎﻣﻞ ﺑﻪ ﻣﺨﺰن ﻣﺘﺪاول اﺳﺖ در دﺳﺘﺮس ﺑﻮدن اﯾﻦ اﺳﻨﺎد ﻣﻬﻢ در ﺗﻤﺎم ﻣﺮاﺣﻞ ﭘﺮوژه ﺑﺮاي ﺗﻤﺎم ﺳﻬﺎﻣﺪاران ﺑﺎﯾﺪ‬
‫ﻫﻤﮑﺎري را اﻓﺰون‪ ،‬ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي ارﺗﺒﺎﻃﯽ و ﺗﺄﺧﯿﺮﻫﺎ را ﮐﺎﺳﺘﻪ‪ ،‬زﻣﺎن ﺣﺸﻮ ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﺠـﺪد را ﮐـﺎﻫﺶ داده اﯾﻨﮑـﻪ‬
‫ﭼﻄﻮر ﻃﺮاﺣﺎن و ﻣﻬﻨﺪﺳﯿﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ـ اول ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺟﻬﺎن ﺣﻘﯿﻘﯽ و ﭼﺎﻟﺶﻫﺎي ﻣﺤﺼﻮﻟﯽ ﮐﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ را در‬
‫ﻣﯽﯾﺎﺑﻨﺪ ﺑﻬﺒﻮد ﻣﯽﺑﺨﺸﺪ اﯾﻦ اﻣﺮ ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻃﺮﺣﻬﺎي ﮔﺮدآوري‪ ،‬ﮐﻠﯽﺗﺮ و ﻗﺎﺑـﻞ اﺳـﺘﻔﺎده ﻣﺠـﺪد ﭼﺮﺧـﻪ ﺗﻮﺳـﻌﻪ‬
‫ﮐﻮﺗﺎﻫﺘﺮ‪ ،‬ﺣﺴﺎب اﺟﺰاء ﺳﺎدﻫﺘﺮ‪ ،‬و ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎي ﺧﺪﻣﺎت‪ ،‬ﺗﻀﻤﯿﻦ ﭘﺎﯾﯿﻦﺗﺮ ﻣﻨﺠﺮ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺰاﯾﺎي ‪:PLM‬‬
‫‪ PLM‬وﻗﺘﯽ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺟﺮا ﺷﻮد‪ ،‬ﻣﺰاﯾﺎي زﯾﺎدي را اراﺋﻪ ﻣﯽﮐﻨﺪ آﻧﻬﺎ ﺷﺎﻣﻞ‪:‬‬
‫ـ اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﯾﺮي در ﻧﻘﺸﻬﺎي ﺷﻐﻞ ﻃﺮاﺣﯽ‬
‫ـ ﮐﺎﻫﺶ زﻣﺎن ﺳﻔﺎرش ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻃﺮاﺣﯽ )‪ (ECO‬و ﮐﻤﯿﺘﻬﺎ ﺑﻪ اﯾﻦ دﻟﯿﻞ ﮐﻪ ‪ PLM‬ﻧﯿﺎز دارد ﺗﮑﻤﯿﻞ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ـ ﺑﺨﺸﻬﺎي ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻐﯿﯿﺮﺗﺮ‪ ،‬زﯾﺮا ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺻﺤﯿﺢ و ﺛﺎﺑﺖ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ PLM‬در ‪ LEAR‬ﭘﺮواز ﻣﯽﮐﻨﺪ‪:‬‬
‫‪ Lear‬ﯾﮏ ﺗﻬﯿﻪ ﮐﻨﻨﺪ اﺗﻮﻣﺎﺗﯿﮏ ‪ 14,4‬ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻري در ‪ plm‬ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري ﺳﻨﮕﯿﻨﯽ ﮐﺮد‪ ،‬زﯾﺮا ﻣﺪﯾﺮان‬
‫ارﺷﺪ آن را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان راﻫﯽ ﺑﺮاي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺆﺛﺮﺗﺮ ﮐﺎرﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺤﺼﻮل ‪ lear‬ﺑﺮاي ﻣﺸﺘﺮﯾﺎﻧﺶ‪ ،‬ﺗﻮﻟﯿﺪ‬
‫ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﭘﯿﺸﺮو اﺗﻮﻣﺒﯿﻞ ﻣﯽﺑﯿﻨﺪ‪ ،‬ﻗﺒﻼً اﻃﻼﻋﺎت ﭘﺮوژه در ﯾﮏ ﺷﯿﻮه ﻏﯿﺮ رﺳﻤﯽ از ﻃﺮﯾﻖ ﺻﻨﻌﺖ ﮔﺴﺘﺮده و ‪e-‬‬
‫‪ mail‬ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪ‪ .‬اﻃﻼﻋﺎت ﻧﻮﻋﺎً ﻧﺎﭘﺎﯾﺪار ﺑﻮد ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از راه ﺣﻠﻬﺎي ‪ Lear ، EDSPLM‬ﭘﺎﯾﻪ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ را‬
‫ﺑﻨﺎ ﮐﺮد ﺗﺎ ﺑﻪ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺳﺎزان‪ ،‬ﺟﺮﯾﺎن ﺛﺎﺑﺘﯽ از اﻃﻼﻋﺎت درﺑﺎره ﭘﺮوژهﻫﺎ از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻃﺮاﺣﯽ ﺗﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺑﺨﺸﻬﺎ ﺑﻪ‬
‫آﻣﺎر ﮐﯿﻔﯽ ﺑﺪﻫﺪ‪.‬‬
‫ـ ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﺤﺼﻮل ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ‬
‫ـ زﻣﺎن ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺤﺼﻮل ﺳﺮﯾﻌﺘﺮ‬
‫ـ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﻃﺮاﺣﯽ و ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺑﻬﺘﺮ وﺳﺮﯾﻌﺘﺮ )ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﺨﺸﻬﺎي اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﺪه در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻣﺸﺘﺮي(‬
‫ـ ﮐﺎرآﯾﯽ ﮐﻠﯽ و ﺗﻮﻟﯿﺪ و ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ‬
‫ـ ﮐﺎﻫﺶ زﻣﺎن ـ ﺑﻪ ﺑﺎزار ﻣﺤﺼﻮل‬
‫ـ ﮐﻨﺘﺮل ﮐﯿﻔﯽ ﺑﻬﺘﺮ‬
‫ـ ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﻃﺮاﺣﯽ و ﺗﻮﻟﯿﺪ ادﻏﺎﻣﯽ‬
‫ـ اﻓﺰاﯾﺶ ﻫﻤﮑﺎري در ﻃﺮاﺣﯽ و ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ و ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺗﻬﯿﻪ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﺷﺮﮐﺎء و ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن‬
 ‫‪433‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻫﺸﺘﻢ‬

‫ـ ﯾﮏ ﻣﻨﺒﻊ ﻣﺤﺼﻮل ﻣﺮﮐﺰي ﺷﺪه ﺑﺎ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺤﺘﻮاﯾﯽ ﺑﺮاي اﺗﻤﺎم اﻃﻼﻋﺎت ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﺤﺼﻮل ﮐﻪ از‬
‫ﻃﺮﯾﻖ ﯾﮏ ﭘﻮرﺗﺎل ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﮐﺎرآﯾﯽ در ﻃﺮاﺣﯽ‪ ،‬زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻃﻮل ﻣﯽﮐﺸﺪ ﯾﮏ ﻣﺤﺼﻮل ﺑﻪ ﺑﺎزار ﺑﺮﺳﺪ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽدﻫﺪ ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل از ﻃﺮﯾﻖ‬
‫ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ ، Flextronics ،plm‬ﺗﺎﺧﯿﺮ ‪ ECO‬ﯾﮏ ﻫﻔﺘﻪاي را ﺑﻪ ﮐﻤﺘﺮ از ﯾﮏ روز ﮐﺎﻫﺶ داد‪.‬‬
‫‪Air‬‬ ‫ﺑﻄﻮر ﮐﻠﯽ‪ PLM,،‬ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎ را ﮐﺎﺳﺘﻪ و ﮐﺎرآﯾﯽ را ﺑﻬﺒﻮد ﻣﯽدﻫﺪ ﻣﺜﻼً ‪ PLM‬ﺷﺮﮐﺖ‬
‫‪ International Group‬را ﻗﺎدر ﺳﺎﺧﺖ ﺗﺎ اﺟﺰاي رﻗﺎﺑﺘﯽﺗﺮي از ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺑﺰرﮔﺘﺮي از ﺗﻬﯿﻪ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ذﺧﯿﺮه‬
‫ﮐﻨﺪ و اﯾﻦ اﻣﺮ‪ ،‬ﺷﺮﮐﺖ را رﻗﺎﺑﺘﯽ ﺳﺎﺧﺖ‪ .‬وﻗﺘﯽ ﭘﺮوژهاش را ﺑﻪ ﻣﺰاﯾﺪه ﮔﺬاﺷﺖ‪ 5 ،‬ﺗﺎ ‪ 10‬درﺻﺪ ذﺧﯿﺮه ﮐﺮد‬
‫)‪ ، GEIS (Trommer,2003‬ﻣﺰاﯾﺎي ﺑﺴﯿﺎري از اﺟﺮاي ‪ PLM‬اش ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ در ‪ DSS‬در ‪Action‬‬
‫ﺷﺮح آن رﻓﺖ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﮐﺮد‪.‬‬
‫ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ‪PLM‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي‪ PLM‬ﻣﺸﮑﻼت ﻣﺘﺪاوﻟﯽ از ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي اﻃﻼﻋﺎت اﻗﺪاﻣﯽ را ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ﯾﮏ اﺟﺮاي ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪ‬
‫ﺗﻤﺮﮐﺰ ﺑﺮ ﻧﯿﺎزﻫﺎي ﺗﺠﺎري اﺣﺘﯿﺎج دارد‪ ،‬اﯾﻦ اﻣﺮ ﺑﺎ ارزش ﺗﺠﺎري داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ PLM ،‬ﺑﻪ ﺣﺎﻣﯽ ﻣﺪﯾﺮ ارﺷﺪ‪،‬‬
‫ﮐﺎرﺑﺮ ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﺗﻌﻠﯿﻢ ﻧﯿﺎز دارد‪ ،‬ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﮏ راه ﺣﻞ ﮐﺎﻣﻞ ‪ PLM‬را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﭘﯿﭽﯿﺪه ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﮏ ‪ ERP‬ﮐﺎﻣﻞ‬
‫داﺷﺖ )‪.(Vijayan,2003‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ‪ plm‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ‪ ERP ، MRP‬و ﻧﺮم اﻓﺰار ‪ SCM‬ادﻏﺎم ﺷﺪه ﺗﺎ ﮐﺎرآﻣﺪ ﮔﺮدﻧﺪ‪ ،‬آﻧﻬﺎ ﻧﻮﻋﺎًﻣﺰاﯾﺎي‬
‫ﻓﻮري ﮐﻤﯽ را ﻧﺸﺎن داده و اﺟﺮاي آﻧﻬﺎ دﺷﻮار اﺳﺖ ﻣﺎﻧﻨﺪ ‪ ERP‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ PLM‬ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻧﺎﻣﻮﻓﻖ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﻣﺎ وﻗﺘﯽ‬
‫ﻣﻮﻓﻖ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺧﯿﻠﯽ ﻋﺎﻟﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ PLM‬ﺑﻪ ﯾﮏ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺷﺮﮐﺘﯽ ﻧﯿﺎز دارد‪ PLM .‬ﺑﺎﯾﺪ در ﺑﺎﻻﺗﺮﯾﻦ ﺳﻄﺢ در ﺳﺎزﻣﺎن ﺣﻤﺎﯾﺖ ﺷﻮد و ﺗﻐﯿﯿﺮ‬
‫ﯾﺎﺑﺪ وﻗﺘﯽ ﺑﺮ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﻮﻟﯿﺪ و ﻃﺮاﺣﯽ اﺛﺮ ﻣﯽﮔﺬارد ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺷﻮد‪ PLM .‬را ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻌﻨﻮان ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﻮﺿﻮع ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ‬
‫ﺑﻪ ﯾﮏ ﻣﻮﺿﻮع ﮐﻨﺘﺮل ﺗﺮﺳﯿﻢ ﻃﺮاﺣﯽ دﯾﺪ )‪ ،PLM (stackpole,2003‬ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺑﺮ ﺗﻐﯿﯿﺮات در‪ ،‬ﻓﺮﻫﻨﮓ‬
‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ اﺳﺖ‪ ،‬زﯾﺮا ﺑﺮ ﺑﺴﯿﺎري از ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎي ﺗﺠﺎري اﺛﺮ ﻣﯽﮔﺬارد‪.‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪:GEISPLM‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﺻﻨﻌﺘﯽ ‪ (GEIS) GE‬ﺳﻮﺑﺴﯿﺪ ‪ 5‬ﺑﯿﻠﯿﻮن دﻻري ﺷﺮﮐﺖ ‪ General Eleetcr‬ﭘﺮوژه ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ‬
‫ﭼﺮﺧﻪ ﺣﯿﺎت ﻋﻤﺪه ﻣﺤﺼﻮل ‪ PLM‬ﺑﺮاي ﮐﺎﻫﺶ زﻣﺎن ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺤﺼﻮل ﺑﻬﺒﻮد ﮐﺎرآﯾﯽ زﻧﺠﯿﺮه ﻋﺮﺿﻪ و ﮐﺎﻫﺶ‬
‫ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎ اﺟﺮا ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ PLM ، GEIS .‬ﺑﺮاي اﯾﺠﺎد ﻣﺤﯿﻂ ﻣﺸﺘﺮﮐﺘﯽ ﺑﺮاي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﺗﻮﺳﻌﻪ‪ ،‬ﻣﻨﺒﻊ‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﯽدﻫﺪ ‪ GEIS‬ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً ‪ 15‬ﻣﯿﻠﯿﻮن ﺳﻨﺪ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻣﺤﺼﻮل را ﺑﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺟﺪﯾﺪ‪ ،‬ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﺗﺎ‬
‫ﺳﺎل ‪ 2005‬ﺑﯿﺶ از ‪ 10‬ﻫﺰار ﮐﺎرﻣﻨﺪ ﺑﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺗﮑﻤﯿﻞ ﺷﺪه را ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪(Vijayan ,2003a) .‬‬
‫ﺟﻨﺮال ﻣﻮﺗﻮر اﯾﻦ را درﯾﺎﻓﺖ و از ﻃﺮﯾﻖ ‪PLM‬؛ ﺑﻪ ﺻﺮﻓﻪ ﺟﻮﯾﯽ ﭼﺸﻤﮕﯿﺮي رﺳﯿﺪ‪ DSS .‬در‬
‫‪ Action8,36‬را ﺑﺒﯿﻨﺪ‪.‬‬
 ‫‪434‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫ﺟﻨﺮال ﻣﻮﺗﻮر ﺑﺎ ‪ ، PLM‬ﺳﺮﯾﻊ ﻣﯽراﻧﺪ‪:‬‬

‫‪ ، Kirk Gutman‬اﻓﺴﺮ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺤﺼﻮل ﺟﻬﺎﻧﯽ در ﺟﻨﺮال ﻣﻮﺗﻮرز‪ ،‬ﻣﺜﺎل ﺟﺎﻟﺐ ﺟﻬﺎن ـ واﻗﻌﯽ از ﯾﮏ‬
‫اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺗﻬﺎﺟﻤﯽ و ﻣﻮﻓﻖ ‪ PLM‬اراﺋﻪ داده ‪ GM‬از ‪ 1996‬ﮐﺎرﮐﺮد ﺗﺎ ﯾﮏ ﻣﺤﯿﻂ ‪ PLM‬ﺟﻬﺎﻧﯽ را اﯾﺠﺎد و‬
‫ﺑﮑﺎرﺑﺮد ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﭘﺎﯾﻪ ﻫﻨﺪﺳﯽ ﻣﺸﺘﺮك ـ ﺑﺰرﮔﺮاه رﯾﺎﺿﯽ ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ ‪ GM‬آن را ﻧﺎﺣﯿﻪ و ﯾﮏ ﻻﯾﻪ ‪PDM‬‬
‫ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ روي ‪ EDS PLM‬ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺗﺎ ‪ 18‬ﻫﺰار ﮐﺎرﺑﺮ و ‪ 1800‬ارﺗﺒﺎط ﺗﻬﯿﻪ ﮐﻨﻨﺪه ‪ Teamcenter‬در آﻣﺮﯾﮑﺎي‬
‫ﺷﻤﺎﻟﯽ‪ ،‬اروﭘﺎ و آﺳﯿﺎ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﮐﻨﺪ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺗﺠﺎرت در زﻣﺎن ﺟﺎﻟﺐ اﺳﺖ ﺳﺎده ﺳﺎزي ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ 1,500‬ﮐﺎرﺑﺮد ﺗﻮﺳﻌﻪ‬
‫ﻣﺤﺼﻮل زﻧﺪه در ‪ ، 1993‬ﺑﻪ ‪ 500‬ﺗﺎ ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎﻓﺖ و ﺻﺮﻓﻪ ﺟﻮﯾﯽ ‪ 1‬ﺑﯿﻠﯿﻮن دﻻري داﺷﺖ‪.‬‬
‫‪ 35 ، GM‬درﺻﺪﮐﺎﻫﺶ در ﺑﻮدﺟﻪ ﮐﻞ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺤﺼﻮل ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺑﺪﺳﺖ آورد در ﺣﺎﻟﯿﮑﻪ از ‪ 19‬ﺗﺎ ‪ 30‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‬
‫ﺗﻮﺳﻌﻪ ﮔﺴﺘﺮش ﯾﺎﻓﺖ‪ GM .‬ﺗﻮاﻧﺴﺖ‪ ،‬زﻣﺎن ﭼﺮﺧﻪ را از ﻃﺮﯾﻖ ﻓﺮﯾﺰ ﺗﺎ ﻣﺤﺼﻮل از ‪ 60‬ﻣﺎه در اواﯾﻞ ‪ 1990‬ﺑﻪ‬
‫‪ 18‬ﻣﺎه در ‪ 2002‬رﺳﺎﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن ‪ : PLM‬ﮐﻤﭙﺎﻧﯽﻫﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪي‪ 2003 ،‬ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر ﺑﺮاي ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﮐﺎرﺑﺮدي ‪ PLM‬در ﻧﯿﻤﻪ اول‬
‫ﺳﺎل ‪ 2003‬ﻫﺰﯾﻨﻪ ﮐﺮدﻧﺪ )‪ 2003‬و ‪ (stackpole‬اﻧﺘﻈﺎر ﻣﯽرود ﺑﺎزار ﺑﺮاي ﻧﺮم اﻓﺰار ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭼﺮﺧﻪ ﺣﯿﺎت‬
‫ﻣﺤﺼﻮل )‪ (PLM‬ﺑﻪ ‪ 7,5‬ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر در ‪ 2006‬و ‪ 14‬ﺑﯿﻠﯿﻮن دﻻر در ‪ 2008‬ﺑﺮﺳﺪ‪ .‬ﻣﺠﺮﯾﺎن رﺷﺪ ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ‬
‫ﻧﺮم اﻓﺰاري ﺑﺮاي ﮐﻤﮏ ﺑﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺤﺼﻮل ﭘﺎﯾﯿﻦ داﺷﺘﻪ ﺗﺎ ﻫﺰﯾﻨﻪ را ﺣﻤﺎﯾﺖ ﮐﺮده و ﺗﺎ‬
‫ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﻫﻮش ﮐﻤﭙﺎﻧﯽ را ﺣﻔﺎﻇﺖ ﮐﻨﻨﺪ ﻣﺤﺮك ﮐﻠﯿﺪي ﺷﺎﻣﻞ را ﻧﻘﺶ ﻋﻤﺪه از ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﮐﻪ ﻧﺮم‬
‫اﻓﺰار ‪ PLM‬را اراﺋﻪ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ﺗﺎ در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ ERP‬ﯾﺎ ﻧﺮم اﻓﺰار ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺗﻮﻟﯿﺪ اﺟﺮا ﮐﻨﻨﺪ‬
‫)‪ (Damico.2003‬ﺑﺮ اﺳﺎس ﺳﻮد ﺳﺎل ‪ 2001‬ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن ﭘﯿﺸﺮوي ‪ ، SAP ، EDS ، PLM‬ﺷﺮﮐﺖ‬
‫‪،‬‬ ‫‪Matrixone‬‬ ‫‪،‬‬ ‫‪Telelogic‬‬ ‫‪،‬‬ ‫‪IBM/Dassaunt‬‬ ‫‪،‬‬ ‫‪parametric‬‬ ‫‪Technolooy‬‬
‫‪ ،AspenTechnology‬و ‪ Agile software‬ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ ‪ 60‬درﺻﺪ ﺑﺎزار را در اﺧﺘﯿﺎر دارﻧﺪ‪ EDS .‬ﻓﻘﻂ‬
‫‪ 13‬درﺻﺪ ﺑﺎزار را دارد‪ .‬ﺑﺎزﯾﮕﺮان ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ‪ 31‬درﺻﺪ ﺑﺎﻗﯿﻤﺎﻧﺪه ﺑﺎزار را دراﺧﺘﯿﺎر دارﻧﺪ آﻧﻬﺎ ﺷﺎﻣﻞ‪:‬‬
‫‪، CoCreate softwane Inc ، Baan ، peoplesoft ، Arena solutions Ine ، Agilesofltware‬‬
‫‪ OSI software ، Oracle ،omnify software‬و ‪ optiva‬اﺳﺖ‪Weinberger,2003 D'Amico ) .‬‬
‫‪. (،2003‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺠﺎري )‪:( BPM‬‬
‫ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺠﺎري )‪ (BPM‬دادهﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎ و اﻓﺮاد را از ﻃﺮﯾﻖ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺠﺎري ﻣﺸﺘﺮك‬
‫ادﻏﺎم ﻣﯽﮐﻨﺪ ﻫﺪﻓﺶ ﻃﺮاﺣﯽ و اﺗﻮﻣﺎﺗﯿﮏ ﮐﺮدن ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺠﺎري اﺳﺖ‪ ،‬ﻟﺬا ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ اﺟﺮاﯾﯽ ﺳﺎزﻣﺎن را ﺗﻌﺪﯾﻞ و‬
‫ﻣﺤﯿﻂ ﮐﻪ ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺮاي ارزش اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮏ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪ ،‬اﯾﺠﺎد ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ (Datz,2002;ckb2003) .‬ﻧﺮم‬
‫اﻓﺰار ‪ BPM‬ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻄﻮر ﮔﺮاﻓﯿﮑﯽ‪ ،‬ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺠﺎري ﻣﺎﻧﻨﺪ‪ ،‬اﻧﺘﺸﺎر ﯾﺎ ﺟﻤﻊ آوري ﺻﻮرﺗﺤﺴﺎب‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻃﺮح‬
 ‫‪435‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻫﺸﺘﻢ‬

‫ﺑﺼﺮي ﺑﻪ ﯾﮏ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﮐﺎرﺑﺮدي‪ ،‬و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﮐﺎر اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ ﺑﻪ ﻧﻈﺎرت ﮐﻪ ﮐﺎر اﻧﺠﺎم ﺷﺪه و اﻣﮑﺎن دﻫﺪ ﺗﻐﯿﯿﺮات و‬
‫ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻬﺎ ﺑﻪ ﺟﺮﯾﺎن ﮐﺎر وارد ﺷﻮد‪. (scheier,2003) .‬‬
‫‪ ، BPM‬ﻗﺎﻟﺐ ﮔﺴﺘﺮدهاي ﺑﺮاي اﺗﻮﻣﺎﺗﯿﮏ ﺳﺎزي ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎي اﻓﺮاد ﮔﺴﺘﺮده و ادﻏﺎم ﻣﯿﺮاث و ﮐﺎرﺑﺮدي ﺑﺴﺘﻪ‬
‫ﺑﻨﺪي و ﻋﻤﻠﯿﺎت ﻫﺮ روزه را اﯾﺠﺎد ﻣﯽﮐﻨﺪ ﻣﺴﺘﻤﺮ اﯾﻨﮑﻪ ‪ BPM‬ﮐﺘﺘﺮل ﻓﺮآﯾﻨﺪ و ﺳﯿﺎﺳﺖﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ اﻣﮑﺎن ﻣﯽدﻫﺪ‬
‫ﺗﺎ ﻣﺎﻟﮑﯿﺖ ﮐﺎﻣﻞ ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎ را ﺑﮕﯿﺮد و ﺗﻄﺎﺑﻖ در زﻣﺎن ﺣﻘﯿﻘﯽ ﻫﻨﮕﺎم ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﺮاﯾﻂ اﯾﺠﺎد ﮐﻨﺪ )‪. (CKB,2003‬‬
‫ﺿﺮورﺗﺎً ‪ ،BPM‬ﯾﮏ ﭘﻮرﺗﺎل اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ اﻗﺪاﻣﺎﺗﯽ در ﺗﻤﺎم ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎي ﺗﺠﺎري اﺳﺖ‪ BPM .‬ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ‪، ERP‬‬
‫‪ CRM ، EIS‬و ‪ SCM‬را ادﻏﺎم ﻣﯽﮐﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻣﺪﯾﺮان اﻣﮑﺎن ﻣﯽدﻫﺪ‪ ،‬ﻫﺮ ﻓﺎﮐﺘﻮر واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺑﻬﺪاﺷﺖ و ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن را ﺑﺒﻨﯿﺪ‪ BPM.‬دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻊ زﻣﺎن ﺣﻘﯿﻘﯽ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻨﺎﺳﺐ درﺑﺎره ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎي ﺗﺠﺎري را اﻣﮑﺎن ﭘﺬﯾﺮ‬
‫ﻣﯽﺳﺎزد‪ .‬ﺿﺮورﺗﺎً ‪ BPM‬ﻧﻮﯾﺪ ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ اﺟﺮاﯾﯽ در زﻣﺎن ﺣﻘﯿﻘﯽ را ﻣﯽدﻫﺪ‪BPM .‬ﺗﻼش ﻣﯽﮐﻨﺪ‬
‫ﺗﺎ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﻋﻤﻞ را ﺗﺴﺨﯿﺮ و ﻧﻈﺎرت ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﮐﺎرآﯾﯽ ﻣﻨﺠﺮ ﻣﯽﺷﻮد ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ در ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ‬
‫‪ iuniverse‬در ‪ DSS‬در ‪ Action8,37‬ﻣﯽﺑﯿﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺗﺠﺎري‪ ،‬روش ﺷﻨﺎﺳﯽ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻗﻮاﻧﯿﻦ و ﻫﻤﮑﺎري ﮐﺎري ﺑﯿﻦ ﺗﻤﺎم ﻣﺪﯾﺮﯾﺎن در ﺗﻤﺎم ﺳﻄﻮح‬
‫در اﻗﺪاﻣﺎت را ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﻣﯽﺳﺎزد‪ .‬وﯾﮋﮔﯿﻬﺎ ي ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ‪ ،‬ﯾﮏ ﺷﯿﻮه ﻣﺘﺤﺪ و ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻫﻤﮑﺎري ﺑﺮاﯾﻤﺪﯾﺮﯾﺖ‬
‫ﭘﯿﺶ ﻓﻌﺎل و ﺑﻬﺒﻮد ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻣﺎﻟﯽ و ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ‪ ،‬ﺿﺮوري اﺳﺖ )‪ (Hyperionn,2003‬اﯾﻦ ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻬﺎ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ‬
‫ﻣﻮﻗﻌﯿﺘﻬﺎي ﺟﺪﯾﺪ‪ ،‬ﻣﻨﺠﺮ ﻣﯽﺷﻮد‪ DSS .‬در ‪ Action 8,38‬را ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ‪ .‬ﻫﻮش ﺗﺠﺎري )‪ (BI‬ﻣﺪﯾﺮان را ﺑﺎ‬
‫اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﺗﺠﻬﯿﺰ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ اﻣﮑﺎن ﻣﯽدﻫﺪ‪ ،‬ﺗﺠﺎرﺗﺸﺎن را ﺑﺮاي ﻟﺤﻈﻪ ﻣﻌﯿﻦ در زﻣﺎن درﯾﺎﺑﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺮﻋﮑﺲ‪،‬‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺗﺠﺎري‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮان را ﺑﺎ ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎﯾﯽ ﺗﺠﻬﯿﺰ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﯾﮏ ﻓﺮآﯾﻨﺪ را ﺑﺮاي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺗﺠﺎرﺗﺸﺎن و‬
‫اﻃﻼﻋﺎت از ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي ‪ BI‬ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ )‪(Hypeiron ,2003‬‬
‫‪ Luniverse‬ﺑﺎ ‪ BPM‬اﺗﻮﻣﺎﺗﯿﮏ ﻣﯽﺷﻮد‪:‬‬
‫اﻧﺘﺸﺎرات ﮐﺘﺎب ‪ ، ivniverse‬ﻧﺮم اﻓﺰار ‪ Intalib BPM‬را در ﻗﺴﻤﺘﯽ ﺑﮑﺎر ﺑﺮد ﺗﺎ ﺣﻤﻞ ﮐﺎﺗﺎﻟﻮگ ﺑﺮاي‬
‫دﻻﻻن و دﯾﮕﺮ ﺷﺮﮐﺎء را ﺧﻮدﮐﺎر ﺳﺎزد‪ ،‬ﻗﺒﻞ از اﯾﻨﮑﻪ ‪ BPM‬اﺟﺮا ﺷﻮد‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﯾﮏ ﺷﺮﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﺗﻮﻣﺎﺗﯿﮏ‬
‫داﺷﺖ ﺗﺎ ﮐﺎﺗﺎﻟﻮگ درﯾﺎﻓﺖ ﮐﻨﺪ‪ ،‬دﯾﮕﺮ ﺣﻤﻠﻬﺎي ﺷﺮﯾﮑﺎن‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ دﺳﺘﯽ در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺗﻮﺳﻂ ﮐﺎرﻣﻨﺪ ‪ ivniverbe‬وارد‬
‫ﻣﯽﺷﻮد‪ ،‬ﮐﻪ ﺣﺪود ‪ 120‬ﺳﺎﻋﺖ در ﻣﺎه ﻃﻮل ﻣﯽﮐﺸﺪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ BPM‬ﺑﻪ ﮐﺎرﻣﻨﺪان اﻣﮑﺎن ﻣﯽدﻫﺪﮐﻪ ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺖ‬
‫دﯾﮕﺮ ﮐﻤﭙﺎﻧﯽ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﺴﯿﺮ داده و ﺑﻪ دﯾﮕﺮ ﺷﺮﯾﮑﺎن ‪ iuniverse‬اﻣﮑﺎن داده ﮐﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺣﻤﻞ ﮐﺎﺗﺎﻟﻮگﻫﺎﯾﺸﺎن را‬
‫اﺗﻮﻣﺎت ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ Ijetravel ، BPM‬در اوج ﭘﺮواز ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ iJet Travel Intelligence‬اﻃﻼﻋﺎت ﻫﻮﺷﻤﻨﺪاﻧﻪ ﻣﻨﺒﻊ ﺑﺎز ‪ online‬و ﺧﺪﻣﺎت ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺑﺤﺮان ﺑﺮان‬
‫اﻓﺮاد و ﺷﺮﮐﺘﻬﺎ اﯾﺠﺎد ﻣﯽﮐﻨﺪ در اﺑﺘﺪا ‪ ijet‬ﻣﯽداﻧﺴﺖ ﮐﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﺮﺧﯽ از ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺑﻪ‬
‫ﻓﺮآﯾﻨﺪ در دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ اﻫﺪاف ﺗﺠﺎرﯾﺶ‪ ،‬ﻣﻬﻢ اﺳﺖ ﭘﺲ از ﺑﮑﺎرﮔﯿﺮي ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ BPM‬در ‪IJET 2001‬‬
 ‫‪436‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫ﻓﺮاﯾﻨﺪﻫﺎي ﺗﺠﺎرياش را ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ و ﺑﺪون ﻫﺰﯾﻨﻪ و ﻣﺪاﺧﻠﻪ زﻣﺎن ﺑﺮ ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺨﺶ ‪ IT‬اﯾﺠﺎد‪ ،‬ﺑﻬﯿﻨﻪ‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮ و‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﮐﺮد‪ ،‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺑﺮاي اﺟﺮاي ﺗﺤﻠﯿﻞ اﺛﺮ ﺑﺮ ﻃﺮﺣﻬﺎي ﺳﻔﺮ ﺑﻪ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن‪ ،‬ﮐﻤﮏ ﺑﻪ ﮐﻤﭙﺎﻧﯽﻫﺎﺗﺎ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ‬
‫و ﻓﺮﺳﺘﺎدن ﮐﺎرﮔﺮ ﺑﻪ ﺧﺎرج را ارزﯾﺎﺑﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﮑﺎر رﻓﺖ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﻪ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮔﺮ اﻣﮑﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ﻧﯿﺎزﻫﺎي ﺷﻐﻠﯽ‬
‫اﯾﺠﺎد ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪاﻧﻪ ﻣﻨﺎﺳﺐ اﯾﺠﺎد ﮐﻨﺪ و اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻮﺟﻮد در ذﺧﺎﯾﺮ ‪ Pijet‬ﻣﺮور ﮐﻨﺪ‪ .‬ﻣﺤﯿﻂ‬
‫‪ BPM‬ارزش ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ اﯾﺠﺎد ﻣﯽﮐﻨﺪ ﺑﻪ ‪ IJET‬اﻣﮑﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ﻫﺸﺪارﻫﺎي ﻫﺪﻓﯽ و دﻗﯿﻖ اﯾﺠﺎد ﮐﻨﺪ ﻣﻬﻤﺘﺮ اﯾﻨﮑﻪ‬
‫‪ Ijet‬ﺑﺎ اﺻﻼح ﻣﺪﻟﻬﺎي ﺗﺠﺎري و ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎ رﺷﺪ ﮐﺮده ﺗﺎ ﺑﺎ ﺷﺮاﯾﻂ و اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﻬﺎي ﺑﺎزار ﺟﺪﯾﺪ ﺳﺎزﮔﺎر ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن ﺑﻪ ﻃﻮر روﺗﯿﻦ ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽﻫﺎي ‪ BI/BA‬در ‪ BPM‬ﺑﺮاي اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ‬
‫ﻣﺤﺼﻮﻟﺸﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﻧﺮم اﻓﺰار ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺗﺠﺎري ‪ ، Hyperion‬ﺷﺎﻣﻞ وﯾﮋﮔﯽﻫﺎي ﺗﺤﻠﯿﻞ و‬
‫ﻫﻮش ﺗﺠﺎري اﺳﺖ‪ ،‬ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ‪ plm‬اﺑﺰار ﻧﺮم اﻓﺰار ﺑﺮاي ‪ bpm‬ﺑﺮاي زﻣﺎﻧﻬﺎﯾﯽ ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ اﻣﺎ اﮐﻨﻮن‬
‫ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن آﻧﻬﺎ را ﺑﺎ ﻫﻢ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻨﺪي ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺰاﯾﺎي ‪ : BPM‬ﻧﺮم اﻓﺰار ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺗﺠﺎري )‪ (BPM‬ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ در ﻃﯽ ﯾﮏ ﯾﺎ دو ﺳﺎل ﺑﺎ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺳﺎزي‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﮔﺮان ﺑﻪ ﮐﺎرﻫﺎي ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه ﺟﺪﯾﺪ ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎﯾﺶ را ﺑﭙﺮدازد‪.‬‬
‫‪ Trimac crop‬ﯾﮏ ﮐﻤﭙﺎﻧﯽ ﺑﺎرﺑﺮي در ‪ Alberta ، Calgary‬ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ‪ 500‬ﻫﺰار دﻻري ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ‬
‫‪ BPM‬در ﻃﯽ دو ﺳﺎل اﻧﺘﻈﺎر دارد‪ ،‬اﯾﻦ اﻣﺮ از ﻃﺮﯾﻖ ﮐﺎﻫﺶ ﮐﺎر ﮐﺎﻏﺬي و ﺗﺠﺎرت اﻓﺰوده از ﻣﺸﺘﺮﯾﺎﻧﯽ ﮐﻪ‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺳﻔﺎرﺷﯽ ‪ Trimac BPM‬را ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده‪ ،‬آﺳﺎﻧﺘﺮ از رﻗﺒﺎ ﯾﺎﻓﺘﻨﺪ اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺖ‪(sheier,2003) .‬‬
‫‪ BPM‬ﺑﻪ ﺟﺮﯾﺎن ﮐﺎر ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ از ﻃﺮﯾﻖ ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﺠﺪد ﻫﻤﮑﺎم اﺗﻮﻣﺎﺗﯿﮏ ﻣﯽﺷﺪ و ﻣﻨﺘﻬﯽ ﮔﺸﺘﻒ ﺷﺮﮐﺘﻬﺎ ﺑﺎﯾﺪ‬
‫ﺑﺮﮔﺸﺘﺸﺎن را از ﮐﺎرﻫﺎي ‪ BPM‬ﻫﻢ ﺑﺎ ﮐﺎﻫﺶ ﻫﺰﯾﻨﻪ و ﻫﻢ ﺑﺎ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻣﯽﺳﻨﯿﺪﻧﺪ‬
‫‪) witshireconstabulary‬اﻓﺴﺮ ﭘﻠﯿﺲ در ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎ( ‪ BPM‬را ﺑﺮاي ﭘﺮوژه ﭘﻠﯿﺴﯽاش ﺑﮑﺎر ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬اﻓﺴﺮان‬
‫اﺣﺴﺎس ﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﮐﺎﻫﺶ زﻣﺎن ﺻﺮف ﺷﺪه ﺑﻪ ﻣﻮارد ﻏﯿﺮ ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ و ﮐﺎرﻫﺎي اﺟﺮاﯾﯽ ﮐﻤﮏ ﮐﻨﺪ‪ ،‬اﯾﻦ اﻣﺮ‬
‫آﻧﻬﺎ را ﻗﺎدر ﻣﯽﺳﺎزد ﮐﻪ زﻣﺎن ﺑﯿﺸﺘﺮي ﺑﺮ وﻇﺎﯾﻒ اوﻟﯿﻪ ﻣﺜﻞ ﮔﺸﺖ زدن ﭘﻠﯿﺲ‪ ،‬ﺻﺮف ﮐﻨﻨﺪ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻧﺸﺎن‬
‫ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ اﺟﺮاي ‪ BPM‬ﯾﮏ زﯾﺮ روش اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺻﺮﻓﻪ ﺟﻮﯾﯽ ﻋﻈﯿﻢ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺷﻮد‪Shell .‬‬
‫‪ oil‬اﯾﻦ اﻣﺮ را ﺗﺠﺮﺑﻪ ﮐﺮد‪ DSS .‬در ‪ Action8,39‬را ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ‪:BPM‬‬
‫‪ BPM‬ﺳﺎزﻣﺎن را وا ﻣﯽدادر ﮐﻪ ﺑﻪ ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎ ﺑﻪ دﻗﺖ ﺑﻨﮕﺮد اﮔﺮ آﻧﻬﺎ ﺑﺨﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻪ دﻗﺖ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬آﻧﻬﺎ‬
‫ﺑﺎﯾﺪ ﺻﺤﯿﺢ ﻋﻤﻞ ﮐﻨﻨﺪ ﻟﺬا ﻣﺎﻧﻨﺪ ‪ PLM‬و دﯾﮕﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎت اﻗﺪاﻣﯽ ‪ ERP‬و ‪ SCM‬اﺟﺮاي ‪PLM‬‬
‫ﺑﻪ ﻧﮕﺎه دﻗﯿﻘﯽ ﺑﺮ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺠﺎري ﻧﯿﺎز دارد ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺳﺎزي ﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺷﻮﻧﺪ را ﺗﻐﯿﯿﺮ دﻫﺪ زﯾﺮا‬
‫ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎ ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ اﺟﺮا ﺑﻪ ﭘﯿﺶ ﻣﯽرود ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻫﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﻗﺪاﻣﯽ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻓﻘﻂ آﻧﭽﻪ‬
‫وﺟﻮد دارد را دﻧﺒﺎل ﻧﮑﻨﯿﻢ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﯿﻢ آﯾﺎ ﻓﺮآﯾﻨﺪ درﺳﺖ اﺳﺖ‪ ،‬و آﯾﺎ ﺑﺎﯾﺪ اﻧﺠﺎم ﺑﮕﯿﺮد‪.‬‬
‫‪ Shell oil‬ﺳﺮﯾﻌﺎً ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ BPM‬را ﺑﮑﺎر ﮔﺮﻓﺖ و ﯾﮏ ﻣﯿﻠﯿﻮن ﺻﺪف را ﻧﺠﺎت داد«‬
 ‫‪437‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻫﺸﺘﻢ‬

‫ﺑﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺎﻟﯿﺎت ﺗﮑﻨﺮاس ‪shell oil‬ﺣﮑﻤﯽ داده ﺷﺪ ﮐﻪ زﻣﺎن ﮔﺰارش ﻣﺎﻟﯽ ﻣﺎﻫﺎﻧﻪاش را ﺑﻪ ﻧﯿﻢ ﮐﺎﻫﺶ‬
‫داده و اﺛﺮ واﺿﺤﯽ را در ﻣﻮرد ﻣﻤﯿﺰان اﯾﺠﺎد ﮐﻨﺪ‪ .‬ﻣﺸﮑﻞ اﺻﻠﯽ ﮐﻪ ﺑﺮاي ﺷﺮﮐﺘﻬﺎي ﺑﺰرگ ﻣﺘﺪاول اﺳﺖ‬
‫ﻧﺎﻫﻤﮕﻮﻧﯽ ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي درﮔﯿﺮ‪ ،‬ﺑﻮد ﺷﺎﻣﻞ ﺑﺨﺸﻬﺎي ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ ﭘﺮاﮐﻨﺪ ﮐﻪ اﺳﺎﺳﺎً ‪ SAPR/3‬و ﻧﯿﺮ‬
‫‪ J.D.Edwards‬و ‪ oracle financials‬اﺟﺮا ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪ Teamworks ، Shell .‬ﻧﺮم اﻓﺰار ‪BPM‬‬
‫‪ Olombardi‬ﺑﮑﺎر ﮔﺮﻓﺖ ﺗﺎ ادﻏﺎم ﮐﺎرﺑﺮد ﺷﺮﮐﺖ را اﻧﺠﺎم دﻫﺪ ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﺎﻧﻪ ‪ Teamworks‬ﺑﻪ ﮐﺪﮔﺬاري‬
‫ﮔﺴﺘﺮده ﻧﯿﺎز ﻧﺪاﺷﺖ ﻓﻘﻂ ﺳﻪ ﻣﺎه ﻃﻮل ﮐﺸﯿﺪ ﺗﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ را ﺑﮑﺎر ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﭼﻮن ﺗﯿﻢ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺠﺎرت را ﺳﺮﯾﻌﺎً اﺑﺰار‬
‫ﻣﺪل ﮔﺬاري ﮐﺮد ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮔﺮان ﻣﺎﻟﯽ و ‪ IT‬ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺮ ارزﯾﺎﺑﯽ اﯾﻨﮑﻪ ﭼﻄﻮر آﻧﻬﺎ ﮐﺎر ﻣﯽﮐﺮدﻧﺪ ﺑﻪ ﺟﺎي ﺗﻤﺮﮐﺰ ﺑﺮ‬
‫ﻓﻨﺎوري ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﺑﻮدﻧﺪ ﺗﻤﺮﮐﺰ اﺻﻠﯽ ﺑﺮ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺠﺎري ﺑﻮد ﺑﺮاي ‪ shell‬ﻣﻬﻢ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺑﮕﯿﺮد ﮐﺪام ﻣﻨﻄﻘﻪ‬
‫ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺠﺎري ﺑﺎﯾﺪ اﺗﻮﻣﺎﺗﯿﮏ ﺷﻮد و ﺗﻨﮕﻨﺎﻫﺎ را ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﮐﺮد ﮐﻪ ﭼﺎﻟﺶﻫﺎي ﺑﺰرﮔﯽ را داﺷﺖ ‪ 1 shell‬ﻣﯿﻠﯿﻮن‬
‫دﻻر ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ در ﺗﻤﺮﮐﺰ از ‪ 6‬ﻣﺎه ﺑﺪﺳﺖ آورد ارزش ﺑﯿﺸﺘﺮي از ‪ 1‬ﺑﯿﻠﯿﻮن دﻻر ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ‪ sap‬را اﺳﺘﺨﺮاج ﮐﺮد‪.‬‬
‫اﮐﻨﻮن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﮐﻤﭙﺎﻧﯽ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻧﺮم اﻓﺰار ﮐﺎرﺑﺮدي ‪ BPM‬در دﯾﮕﺮ ﻋﻤﻠﯿﺎت ﻣﺎﻧﻨﺪ اﮐﺘﺸﺎف‪ ،‬ﭘﺎﻻﯾﺶ و ﺧﺪﻣﺎت‬
‫ﻣﺎﻟﯽ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ‪ CRM‬و ‪ PLM‬ﻣﺸﮑﻼت ادﻏﺎﻣﯽ در ﻃﯽ اﺟﺮا رخ ﻣﯽدﻫﺪ )‪ (Shceier,2003‬ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي‬
‫‪ BPM‬در ﻣﻘﯿﺎس ﺑﺰرگ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻟﺬا آﻧﻬﺎ ﻫﻤﺎن ﻣﺸﮑﻼت ﻣﺎﻧﻨﺪ دﯾﮕﺮ ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي اﻗﺪاﻣﯽ ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﻨﺪ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ‬
‫رﻗﯿﺐ ارﺷﺪ اﺳﺘﻠﺰام ﮐﺎرﺑﺮ ﻧﯿﺎز داﺷﺘﻪ و اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺎﻻي ﺷﮑﺴﺖ را دارﻧﺪ‪ .‬ﺿﺮورﺗﺎً ﺷﮑﺴﺖ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺷﺮﮐﺖ‬
‫‪ Mcdonall‬ﯾﮏ ﺗﻼش ‪ BPM‬ﺑﻮد )‪. (APPLICATION 8,2‬‬
‫ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن ‪:BPM‬‬
‫ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن ‪ BPM‬ﺷﺎﻣﻞ‪Computer ، Business ، BEASYSTEMS ، APrisocorp :‬‬
‫‪Handysoft corp ، Fujitse softwarq ، Fuego Inc ، Filenet ، Metastorm / sciences corp‬‬
‫‪C.I.D Edwards a ، Intalio Inc ، IDS scheer AG ، IBM ، Hyperion solutions corp ،‬‬
‫‪، Nobilis software ، Microsoft corp ، Metastorm ، Lombardi software Inc ، co‬‬
‫‪، Savvion ، SAP AG ، Q-link teehonlogies ،Peoplesof inc ، Pegasystems Inc‬‬
‫‪، Uttimus / Silas Technologies Siebel systems ، Seebeyoun Techonlogy‬‬
‫‪ WebMethods ، Vitria Technology Inc ، Unisys corp ، Tibco staffwareplc‬ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ (2003) Scheier‬ﻟﯿﺴﺖ ﻓﺮوﻧﺪﮔﺎن ‪ BPM‬ﺑﺎ ﺗﻮﺿﯿﺤﺎت ﻣﺤﺼﻮل را ﺗﻬﯿﻪ ﮐﺮد‪ ،‬ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن ﺑﻪ ادﻏﺎم ﻫﻮش‬
‫ﺗﺠﺎري‪ ،‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺗﺠﺎري ﺑﻪ ﻧﺮم اﻓﺰار ‪ BPM‬اداﻣﻪ داده و ﻧﯿﺰ ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ‪ BPM‬را ﺑﺎدﯾﮕﺮان ادﻏﺎم ﮐﺮدﻧﺪ ﺑﺮاي‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ درﺑﺎره ‪smith l ، Leahy(2003)، Lamonica (2003) ، CKB(2003) ، BPM‬‬
‫)‪ finger(2003‬و ﺳﺎﯾﺘﻬﺎي ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن ‪ BPM‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﻧﻈﺎرت ‪ ،‬ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺗﺠﺎري )‪:(BAM‬‬
 ‫‪438‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﻧﻈﺎرت ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺗﺠﺎري )‪ (BAM‬ﺷﺎﻣﻞ ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﺑﻼدرﻧﮓ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﺪﯾﺮان ﺑﺮاي‬
‫ﻣﻮﻗﻌﯿﺘﻬﺎي ﺑﺎﻟﻘﻮه ﻣﺴﺎﺋﻞ در ﺣﺎل وﻗﻮع و ﺗﻬﺪﯾﺪﻫﺎ را ﻫﺸﺪار ﻣﯽدﻫﺪ وﺳﭙﺲ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﻗﺪرت ﻣﯽدﻫﺪ ﺗﺎ از ﻃﺮﯾﻖ‬
‫ﻣﺪﻟﻬﺎ و ﻫﻤﮑﺎري واﮐﻨﺶ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه ﻣﻮﻗﻌﯿﺘﻬﺎ در زﻣﺎن ﺣﻘﯿﻘﯽ ﺑﺮرﺳﯽ ﺳﺮﯾﻌﺎً ﺗﺤﻠﯿﻞ و ﺣﻞ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻧﺮم و‬
‫اﻓﺰار ﻧﻈﺎرت ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺗﺠﺎري )‪ (BAM‬ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎي ﺗﺴﻬﯿﻼت ﺧﺎص را ﻧﻈﺎرت ﻣﯽﮐﻨﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ ﯾﺎ ﻣﺮﮐﺰ‬
‫ﺗﻠﻔﻦ ﯾﺎ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺠﺎري ﺧﺎص ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻟﻮﺟﺴﺘﯿﮏ ﯾﺎ ﻓﺮوش ‪ BAM‬دادهﻫﺎ را از ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎﯾﻤﺨﺘﻠﻒ در ﮐﻤﭙﺎﻧﯽ و از‬
‫ﺷﺮﮐﺎي ﺧﺎرﺟﯽ اﻃﻼﻋﺎت ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺑﻨﺪي ﻧﺸﺪه ادﻏﺎم ﮐﺮده و ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻫﻤﮑﺎري ﺑﺮاي ﺗﯿﻤﻬﺎ اﯾﺠﺎد ﻣﯽﮐﻨﺪ ﺗﺎ‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﮐﻨﻨﺪ )‪(Keating 2003‬‬
‫دو ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﺶ ﺷﺎﻣﻞ ﺑﺮرﺳﯽ ﯾﮏ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺑﻪ ﺳﺮﯾﻌﺘﺮﯾﻦ ﺣﺪ ﻣﻤﮑﻦ و اﯾﺠﺎد ﭘﺎﺳﺦ ﺳﺮﯾﻊ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي و اﻃﻼﻋﺎت ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ دانﻫﺎ را از ﺗﻨﻮﻋﯽ ازﻣﻨﺎﺑﻊ داﺧﻠﯽ و ﺧﺎرﺟﯽ در زﻣﺎن ﺣﻘﯿﻘﯽ‪ ،‬ﺟﻤﻊ آوري ﮐﻨﺪ‬
‫آﻧﻬﺎ را ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﯽ ﻃﺮﺣﻬﺎي ﻏﯿﺮ ﻣﻨﺘﻈﺮه ﮐﻪ ﯾﮏ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ اﯾﺠﺎد ﺷﺪه ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮐﻨﺪ و ﺳﭙﺲ ﻧﺘﺎﯾﺞ‬
‫را ﺑﻪ آﻧﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﺴﺌﻮل واﮐﻨﺶ ﻧﺸﺎن داده ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺳﺎزد اﯾﻦ اﻣﺮ ﺟﻨﺒﻪ ﭼﺎﺑﮏ ﺷﺮﮐﺖ زﻣﺎن ﺣﻘﯿﻘﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ‬
‫اﻏﻠﺐ ﺑﻪ ﻧﺎم ﻧﻈﺎرت ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺗﺠﺎري‪ ،‬ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽﺷﻮد )‪(keating 2003‬‬
‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﻻﯾﻪ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ‪ BAM‬ﺑﺮ ﺑﺎﻻي راه ﺣﻞ ‪ BPM‬ﻣﯽﻧﺸﯿﻨﺪ ﺗﺎ دادهﻫﺎي ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺠﺎري را در‬
‫زﻣﺎن ﺣﻘﯿﻘﯽ ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮐﻨﺪ‪ ،‬وﻗﺎﯾﻊ در ﯾﮏ ﭘﻮرﺗﺎل اﻃﻼﻋﺎت اﻗﺪاﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺶ داده ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻧﻤﺎﯾﺶ ‪ ،‬دﯾﺪﮔﺎه‬
‫ﺛﺎﺑﺘﯽ را ﺑﺮاي ﻣﺘﺮﯾﮏ ﺗﺠﺎري ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﻣﺮﮐﺰ ﺗﻠﻔﻦ ﯾﺎ ﺳﻄﻮح ﻓﻬﺮﺳﺖ زﻧﺠﯿﺮه ﻋﺮﺿﻪ را اراﺋﻪ ﻣﯽﮐﻨﺪ‬
‫ﻫﺸﺪار زﻣﺎن ﺣﻘﯿﻘﯽ ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎ را ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺣﻤﻞ ﺗﺠﺰﯾﻪ ﮐﺮده و ﺑﻪ ﮐﺎرﺑﺮان اﻣﮑﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ در زﻣﺎن‬
‫ﺣﻘﯿﻘﯽ واﮐﻨﺶ ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﻨﺪ ﮐﺎرﺑﺮديﻫﺎي ‪ BAM‬داﻧﻬﺎ را از ﺑﺴﯿﺎري ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ﺟﻤﻊ آوري ﮐﺮده و آﻧﻬﺎ‬
‫را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﮐﻞ ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ اراﺋﻪ ﻣﯽدﻫﺪ )‪ BAM (Apirl,2003‬از دﯾﺪه ﭘﺎﯾﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﻃﻼﻋﺎت اﺟﺮاﯾﯽ ﻧﺸﺎت‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ اﻣﺎ اﮐﻨﻮن ادﻏﺎم ﺑﺎﻟﻎ اﺑﺰار ﻫﻮش ـ ﺗﺠﺎري اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي واﻗﻌﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ‪ XML‬و اﺑﺰار و روﺷﻬﺎي‬
‫ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻧﺮم اﻓﺰار ﭼﻨﯿﻦ ﻓﻨﺎوري زﻣﺎن ﺣﻘﯿﻘﯽ را در دﺳﺘﺮس ﻣﯽﺳﺎزد‪(Keatingm,2003) .‬‬
‫ﻧﻈﺎرت ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ وﻗﺎﯾﻊ ﻣﻬﻤﯽ دارد ﮐﻪ در ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ رخ داده و ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻪ‬
‫ﮐﺎرﺑﺮد ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﺗﺠﺎري واﺑﺴﺘﻪ اﺳﺖ ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ از ﭘﯿﺶ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ ﯾﺎ در ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪BAM‬‬
‫ﭘﯿﭽﯿﺪهﺗﺮ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﯿﺴﺘﻢ در ﻃﯽ زﻣﺎن از ﻃﺮﯾﻖ ﺷﯿﻮﻫﻬﺎي ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮐﺎرﮔﺰار ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ آﻣﻮﻫﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ‬
‫)‪ BAM (Mekie 2003‬ﮔﺰارش ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺠﺎري ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎً ﺟﺮﯾﺎن ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ ﻓﯿﻠﺘﺮﻫﺎ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻧﺸﺎن‬
‫دﻫﻨﺪ وﻗﺘﯽ ﻫﺮ ﭘﺎراﻣﺘﺮ ﻣﻬﻢ ﺧﺎﻣﻮش ﺑﺎﺷﺪ ﯾﮏ ﻫﺸﺪار ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺳﯿﺴﺘﻢ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ اﺟﺮاﯾﯽ ﺑﻪ ﻣﺪﯾﺮ ﻣﯽﮔﻮﯾﺪ ﮐﻪ‬
‫ﺑﺮرﺳﯽ ﮐﻨﺪ ﭼﺮا؟‬
‫ﺿﺮورﺗﺎً ‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ BAM‬ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﻃﻼﻋﺎت اﺟﺮاﯾﯽ زﻣﺎن واﻗﻌﯽ را ﺑﻪ ﺗﻤﺎم ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮان ﻣﻨﺘﻘﻞ‬
‫ﻣﯽﮐﻨﺪ ﺟﻨﺮال اﻟﮑﺘﺮوﯾﮏ‪ CXO ،‬را ﺑﮑﺎر ﺑﺮد ﺗﺎ ﺑﻪ ﻣﺪﯾﺮان اﺟﺮاﯾﯽ وﺿﻌﯿﺖ زﻣﺎن ﺣﻘﯿﻘﯽ ﺳﺎزﻣﺎن را ﺑﺪﻫﺪ‬
‫)‪ BAM (keating.2003‬ﺳﺎن ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻫﺸﺪارﻫﺎي ‪ E-mail‬ﺑﻔﺮﺳﺘﺪ‪.‬‬
 ‫‪439‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻫﺸﺘﻢ‬

‫ﻣﺰاﯾﺎي ‪:BAM‬‬
‫‪ ، BAM‬ﻧﻪ ﻓﻘﻂ در ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ و ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ وﻗﺎﯾﻊ ﮐﻤﮏ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﺑﻠﮑﻪ ﺑﻪ ﻣﺪﯾﺮان اﻣﮑﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ وﻗﺎﯾﻊ‬
‫ﺳﺮﯾﻌﺎً ﺣﻞ ﮐﺮده و اﺛﺮﺷﺎن را ﺑﺮ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت آﮔﺎﻫﺎﻧﻪ و زﻣﺎﻧﯽ ﻣﺮور ﮐﻨﻨﺪ ‪ (Mckie2003).‬ﺿﺮورﺗﺎً دو ﺗﺎ از‬
‫ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻣﺰاﯾﺎ دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ داده زﻣﺎن ﺣﻘﯿﻘﯽ در ﯾﮏ ﺷﮑﻞ ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده و دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ اﺑﺰار ﺑﺮاي ﻣﺸﺎرﮐﺖ و ﻣﺪل‬
‫ﺳﺎزي ﻣﺴﺌﻠﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ راه ﺣﻞ ﺳﺮﯾﻊ‪ ،‬ﻣﻨﺠﺮ ﻣﯽﺷﻮد ﻟﺬا ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﺳﺮﯾﻌﺘﺮ و ﺑﻬﺘﺮ اﺗﺨﺎذ ﻣﯽﺷﻮد ﯾﮏ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ‬
‫ﺗﺠﺎري ﺑﺎﯾﺪ اﺗﻮﻣﺎﺗﯿﮏ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺮاي اﯾﻨﮑﻪ ﻧﻈﺎرت ﺷﻮد ﻧﻈﺎرت ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪاﻧﻪ ﺑﺎﺷﺪ و ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ آﺳﺎﻧﯽ‬
‫ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﺼﺮي ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﻃﻮري ﻋﻤﻞ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺘﻮان ارزش را اﺳﺘﺘﻨﺎج ﮐﺮد‪ .‬ﻣﺪل ﺳﺎزي ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ اوﻟﯿﻦ‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪ در اﯾﺠﺎد ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﻮﻓﻖ ‪ bam‬اﺳﺖ اﯾﻦ اﻣﺮ ﺷﺎﻣﻞ ﯾﺎﻓﺘﻦ ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ارزش ﻧﻈﺎرت دارﻧﺪ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ‬
‫ﻣﺮاﺣﻞ و وﻗﺎﯾﻊ و ارﺗﺒﺎط آن وﻗﺎﯾﻊ ﺑﺎ ﻣﺘﺮﯾﮏ ﻋﻤﻠﮑﺮدي ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻮرد ﻧﻈﺎرت ﺑﺎﺷﺪ )‪ (Mckie 2003‬ﺗﺤﻠﯿﻞ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎ ﺑﻪ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ‪ BAM‬ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ‪ BAM‬از ﺑﺴﯿﺎري ﻧﻘﺺﻫﺎي ﺗﻤﺎم ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ اﻗﺪاﻣﯽ رﻧﺞ‬
‫ﻣﯽﺑﺮﻧﺪ اﻏﻠﺐ ﻣﯿﺪران اﺟﺮاﯾﯽ‪ ،‬آﻣﺎدﮔﯽ ﻓﻨﺎوري ﯾﺎ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺠﺎري ﮐﻪ ﻣﯽﺧﻮاﻫﺪ ﻧﻈﺎرت ﮐﻨﻨﺪ را ﻟﺤﺎظ ﻧﻤﯽﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﯾﮏ دﻟﯿﻞ ﺷﮑﺴﺖ ﺗﺴﯿﻢ ﺷﺮﮐﺖ ﻣﮏ دوﻧﺎﻟﺪ ﺑﻮد )‪ ( Application8,2‬ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي اﻗﺪاﻣﯽ ﺑﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ‬
‫ارﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺸﻤﻮل و ﺗﻌﻠﯿﻢ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﮐﺎرﺑﺮان‪ ،‬ﻧﯿﺎز دارﻧﺪ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ادﻏﺎم ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻼش ‪ BAM‬را ﻣﻮرد اﺷﮑﺎل‬
‫ﻗﺮار ﻣﯽدﻫﺪ دادهﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺨﺘﻠﻒ اﺳﺘﺨﺮاج و ﺑﻪ ﮐﺎرﺑﺮدان ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺑﺴﯿﺎر اﺳﺖ ‪،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ‪ EIS‬ﻫﺎ اﺗﺨﺎذ ﻣﺪل و روش ﺑﻪ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي و ﺑﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮ‬
‫در ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺠﺎري ﻧﯿﺎز دارد ﮐﻪ ﯾﻌﻨﯽ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ در ﻣﻮرد ‪ BAM‬ﺗﺎﺧﯿﺮ در ﺟﺮﯾﺎن اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ ﻣﺪﯾﺮان ﺳﻄﺢ‬
‫ﭘﺎﯾﯿﻦ اﻣﮑﺎن داد ﺗﺎ ﺑﻪ آﻧﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺣﺬف ﻣﯽﺷﻮد ﭘﺎﺳﺦ ﻣﯽدﻫﻨﺪ اﯾﻦ اﻣﺮ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﺸﮑﻼﺗﯽ در ﺳﯿﺴﺘﻢ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ‬
‫ﻣﺪﯾﺮان ارﺷﺪ ﺷﺪ‪ ،‬و ﻣﺪﯾﺮان ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻ ﺑﺎ را‪ ،‬ﯾﺎد ﺑﮕﯿﺮﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺮﺧﯽ ﻣﺴﺎﺋﻞ را در دﺳﺖ اﻓﺮاد ﻣﺴﺌﻮل ﺑﮕﺬارﻧﺪ‬
‫ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺮاي ﻣﺪﺗﯽ ﺗﺎ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﻓﺮﺻﺖ دﻫﻨﺪ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻣﺪﯾﺮان اﺟﺮاﯾﯽ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﻗﺪرت ﮐﺎرﻣﻨﺪاﻧﺸﺎن را ﮐﻤﺘﺮ‬
‫ﺗﺨﻤﯿﻦ ﺑﺰﻧﻨﺪ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ‪ BAM EIS‬ﮐﺎرآ‪،‬ﺑﻪ ﮐﺎر ﺑﺎ واﺣﺪﻫﺎي ﺗﺠﺎري ﻧﯿﺎز دارد ﺗﺎ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎي ﮐﻠﯿﺪي‬
‫)ﻓﺎﮐﺘﻮرﻫﺎي ﻣﻬﻢ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ( را ﺑﺸﻨﺎﺳﺪ و ﺗﮑﻨﯿﮏﻫﺎي ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮐﻪ ﻫﺸﺪار اﯾﺠﺎد ﻣﻮﺿﻮع را ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽدﻫﻨﺪ‬
‫)‪ ( alerts‬را اﯾﺠﺎد ﮐﻨﺪ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﺎﻧﻨﺪ ‪ EIS‬ﺷﯿﻮه ﺧﻮﺑﯽ ﺑﺮاي آﻏﺎز ﺑﺎ ‪ BAM‬زﻣﺎن ﺣﻘﯿﻘﯽ اﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﺮ ﻣﺴﺎﺋﻠﻪ‬
‫ﺗﺠﺎري ﺑﺎ ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﻗﺎﺑﻞ ﻧﻤﺎﯾﺶ ﺗﻤﺮﮐﺰ ﮐﻨﺪ )‪ BAM (Keating2003‬ﺗﻮان دارد ﮐﻪ اﻃﻼﻋﺎت درﺳﺖ را ﺑﻪ‬
‫ﻣﺮدﻣﯽ ﮐﻪ ﻧﯿﺎز دارﻧﺪ ﺳﺮﯾﻌﺘﺮ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ ﻫﻤﺰﻣﺎن اﻃﻼﻋﺎت در ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﮔﺰارش ﺷﻮد ﻣﺪﯾﺮان اﺟﺮاﯾﯽ ﺑﺎﯾﺪ‬
‫ﺑﮕﺬارﻧﺪ ﻣﺪﯾﺮان ﻣﺴﺌﻮل درﺧﻂ ﺟﻠﻮ ﺑﺎ ﻣﺴﺎﺋﻞ و ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت در زﻣﺎن ﺧﻮد ﻗﺒﻞ از ﻫﺮ واﮐﻨﺸﯽ ﻣﻮاﺟﻪ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ‪).‬ﻓﺼﻞ ﺑﻌﺪ(‬
‫ﮐﻠﯿﺪ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺗﺠﻬﯿﺰ آﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﻣﻮﻗﻌﯿﺘﯽ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮاي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻧﯿﺎز دارﻧﺪ و ﻫﻤﺰﻣﺎن‬
‫ﺑﻪ ﺳﻄﻮح ﺑﺎﻻي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﮐﻤﮏ ﮐﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻮﺛﺮﺗﺮ‪ ،‬اﺛﺮات ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت را ﮐﻨﺘﺮل ﮐﻨﻨﺪ‪(Keating2003) .‬‬
 ‫‪440‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫آﻧﺎﺗﻮﻣﯽ ﻧﺮم اﻓﺰار ‪: celequest BAM‬‬

‫ﻧﺮم اﻓﺰار ‪ Celequest ، 2,0 BAM‬وﻗﺎﯾﻊ ﺗﺠﺎري را ﻧﻈﺎرت ﮐﺮده و آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﺗﺎرﯾﺨﯽ ﯾﺎ ﺑﺎﻓﺘﯽ‬
‫از اﻧﺒﺎر دادﻫﻬﺎ ﯾﺎ ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﮐﺮده و ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﮐﺎرﺑﺮان ﻫﺸﺪار ﻣﯽدﻫﻨﺪ ﮐﻪ ﺷﺮاﯾﻂ را آﻧﻄﻮر ﮐﻪ‬
‫اﻧﺘﻈﺎر داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ رخ ﻣﯽدﻫﺪ‪ 4 Celequest2,0 .‬ﺟﺰء ادﻏﺎﻣﯽ دارد در ﺑﯿﻦ آﻧﻬﺎ ‪Activity server‬‬
‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﭘﺎﯾﮕﺎه دادهاي را اﯾﺠﺎد ﻣﯽﮐﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ دﯾﺪﮔﺎه ﻣﻮﻗﺘﯽ از وﻗﺎﯾﻊ دﺳﺖ ﯾﺎﻓﺘﻬﻮ داده ﺑﺎﻓﺘﯽ ﺗﺎرﯾﺨﯽ‬
‫را ادﻏﺎم ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ Adaptive Modeling Engline Activity Server .‬ﺑﮑﺎر ﺑﺮده و ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﺗﺠﺎري را اﺟﺮا‬
‫ﮐﺮده ﺷﺮاﯾﻂ اﺳﺘﺜﻨﺎء را ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﮐﺮده و ﻣﺪل ﺳﺎزي وﻗﺎﯾﻊ دﯾﻨﺎﻣﯿﮏ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺳﺮي ـ زﻣﺎﻧﯽ را اﻣﮑﺎن ﭘﺬﯾﺮ‬
‫ﻣﯽﺳﺎزد ﺑﺎ ﺟﺰء ‪ scenarip Modeler‬ﮐﺎرﺑﺮ ﻃﺮح ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ ﭘﯿﭽﯿﺪه را ﻣﺪل ﺳﺎزي ﮐﺮده و آﻧﻬﺎ را ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ‬
‫در ﯾﮏ ﻣﯿﺎﻧﺠﯽ ﻧﻮع ﺻﻔﺤﻪ ﮔﺴﺘﺮده رخ ﻣﯽدﻫﺪ ارزﯾﺎﺑﯽ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﻫﺸﺪارﻫﺎ از ﻃﺮﯾﻖ ‪Activity Doshbcard‬‬
‫اراﺋﻪ ﺷﺪه در ﺣﺎﻟﯿﮑﻪ ﺟﺰء ‪ Application workbench‬دﯾﺪﮔﺎه ﺗﺠﺎري ﭘﺎﯾﻪاي و ﻣﺪل دادهاي را اﯾﺠﺎد ﮐﺮده‬
‫ﺗﺎ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺗﺠﺎري ﭘﯿﻮﺳﺘﻪاي را اراﺋﻪ دﻫﺪ‪ ،‬اﯾﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺎ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺎﻓﺘﯽ ﻣﺮﺗﺒﻂ اﺳﺖ ﺑﺎ ﺗﺼﻮﯾﺮ ﻣﻌﻨﯽ داري از‬
‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺑﺪﺳﺖ دﻫﺪﻧﺮم اﻓﺰار ‪ BAM‬ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ وﻗﺎﯾﻊ ﺗﺠﺎري ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻓﺰاﯾﺶ در ﺣﺠﻢ ﺗﻠﻔﻦ در ﻣﺰﮐﺰ ﺗﻠﻔﻦ‬
‫ﺗﻐﯿﯿﺮات در ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري ﺳﻄﻮح ﻓﻬﺮﺳﺖ زﯾﺮ آﺳﺘﺎﻧﻪ ﻣﻌﯿﻦ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﻘﺎﺿﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﮐﺎﻫﺶ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ‬
‫ﻣﯽﮐﻨﺪ و اﻓﺰاﯾﺶ در ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﻣﺤﺼﻮل را ﻧﻈﺎرت ﮐﻨﺪ ﺑﺎزارﻫﺎي آﻫﺎج‪ ،‬ﺧﺪﻣﺎت ﻣﺎﻟﯽ‪ ،‬ﺧﺮده ﻓﺮوﺷﯽ ﺗﻮﻟﯿﺪ و‬
‫ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ‪ Homeland security‬ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن ‪ :BAM‬ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن ‪ BAM‬ﺑﻪ ﺑﻬﺒﻮد ﻣﺤﺼﻮﻻﺗﺸﺎن ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﻧﻘﺸﻤﻨﺪي و ﺑﺎ ادﻏﺎم آﻧﻬﺎ ﺑﺎ‬
‫دﯾﮕﺮ ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي اﻃﻼﻋﺎت اﻗﺪاﻣﯽ و ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺗﺠﺎري ‪ /‬ﻫﻮش ﺗﺠﺎري اداﻣﻪ ﻣﯽدﻫﺪ‪.‬‬
‫)‪ (Havenstein,2003‬ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﻫﺎي ادﻏﺎﻣﯽ ‪ BAM‬ﺑﻪ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﭘﯿﮕﯿﺮي و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺘﺮﯾﮏ ﻋﻤﻠﮑﺮد‬
‫)‪ (Bednarz2003‬ﮐﻤﮏ ﮐﺮده و ﮔﺎﻫﯽ ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎزي ﺗﺠﺎري ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽﺷﻮد ‪ Cognos‬ﺳﺎزﻧﺪﮔﺎن اﻃﻼﻋﺎت و‬
‫دﯾﮕﺮ ﺷﺮﮐﺖ‪ ،‬ﻧﻈﺎرت و ﻫﺸﺪار ﺑﺮاي ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺗﺠﺎري را ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﯽدﻫﻨﺪ‪) .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ اﻃﻼﻋﺎت اﺟﺮاﯾﯽ‬
‫‪ cognos‬اﯾﻦ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽﻫﺎ را در دﻫﻪ ‪ 1990‬داﺷﺖ( دﯾﮕﺮان ﻣﺎﻧﻨﺪ ‪ Actimize ltd‬و ‪ seerun Corp‬ﺗﺤﻠﯿﻞ‬
‫ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﺑﺮاي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ رواﺑﻂ ﻣﺸﺘﺮي را در دو ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎﯾﺸﺎن ﺗﻮﺳﻌﻪ دادﻧﺪ )‪ (smith2003‬ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن‬
‫‪ BAM‬ﺷﺎﻣﻞ ‪Information Buildes ، Firstrainino ، cognos ، Celequestinc ، Actimizeltd‬‬
‫‪Tibco‬‬ ‫‪،sybase SeeRun ، seebeyand ، savvionlnc ، Quantivellc ، Microsoft ،‬‬
‫‪ webmethods ، vitria Teehnology ، software‬ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬در ‪ DSS‬در ‪ Focus 8-40‬ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽﻫﺎي‬
‫ﮐﺎرﺑﺮد ‪ celequest BAM‬را ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺪل ﺳﺎزي ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ اﺳﺖ ﺑﺤﺚ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﯿﻢ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ‬
‫)‪ callaghoan (8003b‬را ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ‪ Dss .‬در ‪ Action8,41‬را ﻣﻼﺣﻈﻪ ﮐﻨﯿﺪ ﺗﺎ ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ ﭼﻄﻮر ﻧﺮم اﻓﺰار در ﻋﻤﻞ‬
‫ﮐﺎر ﻣﯽﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ 8,15‬ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﺣﻤﺎﯾﺖ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺧﻂ ﻣﻘﺪم‪:‬‬
 ‫‪441‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻫﺸﺘﻢ‬

‫ﺗﺼﻤﯿﻢﻫﺎ در ﺗﻤﺎم ﺳﻄﻮح در ﯾﮏ ﺳﺎزﻣﺎن دو ﻣﻮﻓﻘﯿﺘﺶ ﻣﺸﺎرﮐﺖ دارد اﻣﺎ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻓﺮوش‬
‫را ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﮐﺮده ﯾﺎ ﻫﺰﯾﻨﻪ درﺧﻮاﺳﺖ ﺧﺪﻣﺎت ﻣﺸﺘﺮي را ﮐﻢ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ ،‬در ﺧﻂ ﻣﻘﺪم ﺗﻮﺳﻂ آﻧﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ‬
‫ﻣﻮﻓﻘﯿﺘﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ در ﻃﯽ دون ﺗﺠﺎرت روزاﻧﻪ ﻧﺎﺷﯽ ﺷﺪه ﻧﺰدﯾﮑﺘﺮﻧﺪ اﯾﺠﺎد ﻣﯽﺷﻮد اﯾﺎ اﯾﻦ ﯾﮏ اﺳﺘﻨﺎد ﺳﻔﺎرش‬
‫اﺳﺖ ﯾﮏ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻓﺮوش ﺑﺎﻻ ﯾﺎ ﻗﺮاردادي اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺑﺴﺘﮕﯽ دارد‪ ،‬ﯾﮏ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﻣﻮﺛﺮي را ﺳﺮﯾﻌﺎً ﺑﺮ اﺳﺎس ﺑﺎﻓﺖ و ﺑﻨﺎ ﺑﻪ اﺳﺘﺮاﺗﺰﯾﻬﺎ و راﻫﻨﻤﺎﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ارﺷﺪ ﺗﻨﻈﯿﻢ‬
‫ﺷﺪه ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺴﺘﻢ ‪Brocades'celeste BAM‬‬
‫‪ ، Brocade‬ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﮐﺎرﺑﺮدي ‪ Celequest ، BAM‬را اﻣﺘﺤﺎن ﮐﺮده ﺗﺎ ﻣﺪﻟﻬﺎي ﺗﺠﺎري را ﺑﺮاي ﺗﺤﻠﯿﻞ‬
‫دادهﻫﺎ در ﺷﮑﻞ ﺻﻔﺤﻪ ﮔﺴﺘﺮده آﺷﻨﺎ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮐﻨﺪ‪ Formulas ،‬را ﻣﯽﺗﻮان ﻣﺎﻧﻨﺪ ‪ Excel‬اﺿﺎﻓﻪ ﮐﺮد ‪Brocade‬‬
‫ﺗﻘﺴﯿﻢ ‪ celequost ، BAM‬را ﺑﮑﺎر ﻣﯽﺑﺮد ﺗﺎ ﺑﻪ دادهﻫﺎﯾﯽ از ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻧﮕﺎه ﮐﻨﺪ ﻣﺪﯾﺮان ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺪاﻧﻨﺪ‬
‫زﻣﺎﻧﯿﮑﻪ دادهﻫﺎ از ﻣﺤﺪوده ﻗﺎﺑﻞ ﭘﺬﯾﺮش ﺧﺎرج ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﻣﺪﯾﺮان ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻫﺮ ﭼﯿﺰي از ﻗﻄﻌﺎت داﺋﻤﺎً ﻣﺘﻐﯿﺮ ﺗﺎ‬
‫ﮐﯿﻔﯿﺖ اﺟﺰاء ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺷﺪه ﺑﺮاي ‪ Broeade‬ﺗﻮﺳﻂ ﻋﺮﺿﻪ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﻧﻈﺎرت ﺷﻮد ﺳﭙﺲ آﻧﻬﺎ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ از دادهﻫﺎي‬
‫اﺳﺘﺎﺗﯿﮏ از اﻧﺒﺎر دادهﻫﺎ دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ داﺷﺘﻪ‪ ،‬و آﻧﻬﺎ را در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﮔﺮاﯾﺸﺎت ﺗﺎرﯾﺨﯽ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﮐﺮده و ﺑﻪ ﻃﻮر‬
‫ﺧﻮدﮐﺎرﻧﺘﺎﯾﺠﯽ ﺑﺪﺳﺖ آورﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﺧﻂ ﻣﻘﺪم‪ ،‬ﻣﺮﺣﻠﻪاي اﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﻤﭙﺎﻧﯽﻫﺎ‪ ،‬ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي را ‪ ،‬ﺧﻮدﮐﺎر ﮐﺮدﻫﻮ آﻧﻬﺎ را‬
‫ﺑﻪ ﺳﺎزﻣﺎن و ﮔﺎﻫﯽ ﺑﻪ ﺷﺮﯾﮑﺎن ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ اﯾﻦ اﻣﺮ ﺷﺎﻣﻞ ﻗﺪرت دادن ﺑﻪ ﮐﺎرﻣﻨﺪان اﺳﺖ ﺑﻪ اﯾﻦ ﺻﻮرت ﮐﻪ ﺑﻪ‬
‫آﻧﻬﺎ اﻣﮑﺎن ﻃﺮاﺣﯽ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ارزﯾﺎﺑﯽ ﻣﺘﺮﯾﮏ‪ ،‬ﺗﺤﻠﯿﻞ اﺛﺮات‪ ،‬اﻧﺠﺎم و ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ ﻣﯽدﻫﺪ‪،‬ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬
‫ﺧﻂ ﻣﻘﺪم ﺑﻪ ﮐﺎرﺑﺮان ﺗﺠﺎري ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺪﯾﺮان ﺧﻂ ﻣﺪﯾﺮان اﺟﺮاﯾﯽ ﻓﺮوش و ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن ﻣﺮﮐﺰ ﺗﻠﻔﻦ ﺑﺎ ﻣﺸﺎرﮐﺖ‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي در ﮐﺎر روزاﻧﻪ ﺷﺎن ﺧﺪﻣﺖ ﻣﯽﮐﻨﺪ اﯾﻦ ﮐﺎرﮔﺎن ﺑﻪ ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎﯾﯽ ﻧﯿﺎز دارﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﮐﻤﮏ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ ﺧﻮﺑﯽ ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﮐﻞ اﻫﺪاف ﺷﺮﮐﺘﯽ را ﺑﺮآورﻧﺪ‪ .‬ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺧﻂ ﻣﻘﺪم ﮐﺎرﺑﺮان را ﺑﺎ ﺳﻮاﻻت‬
‫ﻣﻨﺎﺳﺐ‪ ،‬ﻣﮑﺎن داده ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز و ﻣﺘﺮﯾﮏ )ﻣﺜﻼً ﺑﺮاي ﻣﺸﺘﺮي و ﺳﻮددﻫﯽ ﻣﺤﺼﻮل( ﮐﻪ دادهﻫﺎ را ﺑﻪ اﻫﺪاف ﺷﺮﮐﺖ‬
‫و ﮐﺎرﻫﺎي ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدي ﮐﻪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻋﻤﻠﮑﺮد را ﺑﻬﺒﻮد ﺑﺨﺸﺪ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﺗﺠﻬﯿﺰ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ ﺑﺮﺧﯽ ﺟﻨﺒﻪﻫﺎي‬
‫‪ CRM‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﻂ ﻣﻘﺪم ﻧﻘﺶ دارد‪.‬‬
‫ﺑﺮاﯾﻤﺜﺎل ‪ (DSS Action8,4) Chicago ، Whit sox ، CRM‬ﺑﻪ ﻓﺮوﺷﻨﺪه ﮐﻤﮏ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ‬
‫ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎً ﺑﺎ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﺑﺎﻟﻘﻮه و ﻣﻮﺟﻮد ﺗﻌﺎﻣﻞ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﻣﺤﺼﻮﻻت ﮐﺎرﺑﺮد ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ زﻣﺎن ﺣﻘﯿﻘﯽ ﺑﺮاي ﺣﻤﺎﯾﺖ اﯾﻦ‬
‫اﻋﻤﺎل )‪ section5,12‬ﺑﺮاي ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺑﯿﺸﺘﺮ زﻣﺎن ﺣﻘﯿﻘﯽ( اﯾﺠﺎد ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻣﺒﺎدﻻت اﻣﺮوز و‬
‫اﺑﺰارﺣﻤﺎﯾﺖ ﺗﺼﻤﯿﻤﯽ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﻮدي ﺧﻮد ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﮐﺎرﺑﺮان ﺧﻂ ﻣﻘﺪم اﻣﮑﺎن دﻫﺪ ﮐﻪ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﺑﻬﺘﺮي اﺗﺨﺎذ‬
‫ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎﯾﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ آﻧﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ از ‪ SAPAG‬و ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ‪ sipebol‬ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺳﺎدهاي اﻧﺠﺎم‬
‫زاده ﯾﺎ دادهاي ﯾﺎ ﺷﯿﻮهاي ﮐﻪ ﺑﺘﻮان در ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﭘﯿﭽﯿﺪه آن را ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮐﺮد‪ ،‬اراﺋﻪ ﻧﻤﯽدﻫﻨﺪ ﻣﺪﯾﺮان اﺟﺮاﯾﯽ ﻣﻤﮑﻦ‬
 ‫‪442‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫اﺳﺖ ﺑﺎﻓﺖ را از ﮔﺰارﺷﺎت و ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ از آﻧﻬﺎ اﯾﺠﺎد ﺷﺪه )ﻣﺜﻼً ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي اﻃﻼﻋﺎت اﺟﺮاﯾﯽ ﯾﺎ ﻣﺎﻟﯽ(‬
‫ﺑﺪﺳﺖ آورﻧﺪ اﻣﺎ اﯾﻦ ﻣﻮارد ﮐﺎرﮔﺮان ﺧﻂ ﻣﻘﺪم را ﺑﺎ راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ در ﻣﺴﺎﺋﻞ روزاﻧﻪ ﺗﺠﻬﯿﺰ ﻧﻤﯽﮐﻨﺪ ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺣﻤﺎﯾﺖ‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺳﻨﺘﯽ‪ ،‬از ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎﻧﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ‪ Business objects Sa ، cognos ، pilot soflware‬ﺑﺮاي‬
‫ﻣﺘﺨﺼﺼﺎﻧﯽ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ دادهﻫﺎ دﺳﺖ ﯾﺎﺑﻨﺪ آن را ﻗﺴﻤﺖ ﮐﻨﻨﺪ ﺑﻬﺘﺠﺎرت ﻣﻌﻨﯽ دﻫﻨﺪ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ اﺳﺖ اﻣﺎ ﻏﯿﺮ‬
‫ﻣﺘﺤﻤﻞ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺧﻂ ﻣﻘﺪم ﺑﺎﺷﺪ ﻟﺬا ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ﻓﺼﻞ ﺟﺪﯾﯽ از ﮐﺎرﺑﺮديﻫﺎي ﺗﺤﻠﯿﻞ اﻗﺪاﻣﯽ ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﺧﻂ ﻣﻘﺪم ﻧﯿﺎز دارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﺧﻂ ﻣﻘﺪم‪ :‬در ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﺧﻂ ﻣﻘﺪم‪ ،‬ﻫﺮ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ ‪ ،‬ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺼﻤﯿﻤﯽ ﻣﺘﻨﺎﻇﺮ ﺑﺮاي‬
‫ارزﯾﺎﺑﯽ اﻧﺘﺨﺎب ﺑﻬﺒﻮد اﺟﺮا دارد‪ ،‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺳﻔﺎرش ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدات ﻓﺮوش ﻋﺮض دارد و ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ‬
‫ﺧﺪﻣﺎت ﻣﺸﺘﺮي ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺨﺸﻬﺎي اﺿﺎﻓﯽ ﺑﺮاي ﻣﺸﺘﺮي ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ ﻧﯿﺎزﻫﺎي ﺧﺎﺻﺶ‪ ،‬اراﺋﻪ دﻫﺪ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﺧﻂ‬
‫ﻣﻘﺪم ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﺳﺎده را ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻓﺮﯾﺰ ﮐﺮدن ﺣﺴﺎب ﻣﺸﺘﺮي ﮐﻪ ﭘﺮداﺧﺘﻬﺎ را اﻧﺠﺎم ﻧﺪاده ﺑﺎ ﭘﯿﺶ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻗﻮاﻧﯿﻦ‬
‫ﺗﺠﺎري و وﻗﺎﯾﻌﯽ ﮐﻪ ﻫﺪف آﻧﻬﺎﺳﺖ ﺧﻮدﮐﺎر ﻣﯽﺳﺎزد‪.‬‬
‫‪443‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻫﺸﺘﻢ‬
 ‫ﻓﺼﻞ‬

‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ‪ :‬ﻓﺎﻃﻤﻪ ﺧﺎﻧﻠﺮزاده‬

‫ﻣﻬﺪي ذﮐﺮﯾﺎﭘﻨﺎه ﮔﺸﺘﯽ‬
‫‪9‬‬

‫‪ 9‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬
‫اﻫﺪاف درس‬
‫‪ ‬ﺗﻌﺮﯾﻒ داﻧﺶ و ﺗﻮﺻﯿﻒ اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻒ داﻧﺶ‬
‫‪ ‬ﺗﻮﺻﯿﻒ وﯾﮋﮔﯿﻬﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬
‫‪ ‬ﺗﻮﺻﯿﻒ ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ ﺷﺪه و ارﺗﺒﺎط آن ﺑﺎ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬
‫‪ ‬ﺗﻮﺻﯿﻒ ﭼﺮﺧﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬
‫‪ ‬ﻣﻌﺮﻓﯽ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﮐﺎرﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ‬
‫‪ ‬ﻣﻌﺮﻓﯽ روﺷﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬
‫‪ ‬ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎي ﻣﺪﯾﺮ اﺻﻠﯽ داﻧﺶ و دﯾﮕﺮ ﻣﺴﺌﻮﻻن درﮔﯿﺮ در ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬
‫‪ ‬ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻧﻘﺶ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ در ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎي ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ‬
‫‪ ‬ﺗﻮﺻﯿﻒ راﻫﻬﺎي ارزﯾﺎﺑﯽ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﻓﮑﺮي در ﺳﺎزﻣﺎن‬
‫‪ ‬ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻧﺤﻮه ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬
‫‪ ‬ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻧﻘﺶ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي‪ ،‬اﻓﺮاد و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ در ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬
‫‪ ‬ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻓﻮاﯾﺪ و اﺷﮑﺎﻻت اﺑﺘﮑﺎرات ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬
‫‪ ‬ﺗﻮﺻﯿﻒ اﯾﻨﮑﻪ ﭼﻄﻮر ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻧﺤﻮه ﻋﻤﻠﮑﺮد ﯾﮏ ﺳﺎزﻣﺎن را دﮔﺮﮔﻮن ﮐﻨﺪ‬
‫در اﯾﻦ ﻓﺼﻞ‪ ،‬ﻣﺎ وﯾﮋﮔﯿﻬﺎ و ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ را ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ‪.‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺗﻮﺿﯿﺢ ﻣﯽ دﻫﯿﻢ ﮐﻪ ﭼﻄﻮر ﻣﻮﺳﺴﺎت‬
‫از ﻓﻨﺎوري اﻃﻼﻋﺎت اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ را ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ﮐﻨﻨﺪ و ﭼﻄﻮر اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ در‬
‫ﺣﺎل ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﮑﻞ دادن ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي اﻣﺮوزي ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﮔﺮﭼﻪ از ﻧﻈﺮ ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ ﻗﺪﯾﻤﯽ اﺳﺖ‪،‬اﻣﺎ درواﻗﻊ ﺷﮑﻞ‬
‫ﺟﺪﯾﺪي از ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﮔﺮوﻫﯽ‪ 4‬اﺳﺖ‪ .‬ﻫﺪف ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﺑﻪ دﺳﺖ آوردن‪ ،‬ذﺧﯿﺮه ﮐﺮدن‪ ،‬ﻧﮕﻬﺪاري و ﺗﺤﻮﯾﻞ دادن‬
‫داﻧﺶ ﻣﻔﯿﺪ در ﻗﺎﻟﺐ ﯾﮏ ﻓﺮم ﻣﻌﻨﯽ دار ﺑﺮاي ﻫﺮﺷﺨﺼﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻫﺮ زﻣﺎن و ﻣﮑﺎﻧﯽ در ﯾﮏ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻪ آن داﻧﺶ‬

‫‪4‬‬
‫‪Collaborative computing‬‬
 ‫‪445‬‬ ‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻧﻬﻢ‬

‫ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‪ ،‬ﻫﻤﮑﺎري در ﺳﻄﺢ ﺳﺎزﻣﺎن اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ اﯾﻦ ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞ را دارد ﮐﻪ روﺷﯽ را ﮐﻪ ﻣﺎ‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت را ﺟﻤﻊ آوري و اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ ‪،‬دﮔﺮﮔﻮن ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﺻﻮرت ﮐﻪ در ﺑﺨﺸﻬﺎي زﯾﺮ در ﻣﻮرد آن ﺑﺤﺚ‬
‫ﺧﻮاﻫﯿﻢ ﮐﺮد‪.‬‬
‫‪ 9,1‬ﺗﺼﻮﯾﺮ ﺑﺎز‪ : 5‬زﯾﻤﻨﺲ از آﻧﭽﻪ ﮐﻪ ﺑﻮاﺳﻄﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﻣﯽ داﻧﺪ‪ ،‬آﮔﺎه اﺳﺖ‬
‫‪ 9,2‬ﻣﻘﺪﻣﻪ اي ﺑﺮ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬
‫‪ 9,3‬ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ و ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﮑﻞ‬
‫‪ 9,4‬ﻣﺒﺎﻧﯽ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬
‫‪ 9,5‬روﺷﻬﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬
‫‪ 9,6‬ﻓﻨﺎوري اﻃﻼﻋﺎت در ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬
‫‪ 9,7‬ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬
‫‪ 9,8‬ﻧﻘﺶ اﻓﺮاد در ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬
‫‪ 9,9‬ﺗﻀﻤﯿﻦ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺗﻼﺷﻬﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬

‫‪ 9,1‬ﺗﺼﻮﯾﺮ ﺑﺎز ‪ Siemens :‬از آﻧﭽﻪ ﮐﻪ ﺑﻮاﺳﻄﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﻣﯽ‬

‫داﻧﺪ‪ ،‬آﮔﺎه اﺳﺖ‬

‫ﻣﺴﺌﻠﻪ‬
‫‪ ، Siemens AG‬ﯾﮏ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ‪ 73‬ﺑﯿﻠﯿﻮن دﻻري از ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﺑﺮق و اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ‪ ،‬ﻫﻤﻪ ﭼﯿﺰ از ﻻﻣﭗ ﭼﺮاغ‬
‫ﺑﺮق ﺗﺎ ﻣﺎﺷﯿﻨﻬﺎي زﯾﺮاﮐﺲ ‪،‬از ﺗﺠﻬﯿﺰات ﻣﻮﻟﺪ ﺑﺮق ﺗﺎ ﻗﻄﺎر ﺳﺮﯾﻊ اﻟﺴﯿﺮ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬در ﻣﺪت اﯾﻦ ﺗﺎرﯾﺦ ‪156‬‬
‫ﺳﺎﻟﻪ‪ ،‬زﯾﻤﻨﺲ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﯾﮑﯽ از ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ و ﻣﻮﻓﻘﺘﺮﯾﻦ ﺷﺮﮐﺘﻬﺎي دﻧﯿﺎ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﮐﺮده اﺳﺖ‪ .‬زﯾﻤﻨﺲ ﺑﺨﺎﻃﺮ‬
‫اﺳﺘﻌﺪاد ﻓﻨﯽ ﻣﻬﻨﺪﺳﺎﻧﺶ ﻣﺸﻬﻮر اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ داﻧﺶ آﻧﻬﺎ ﻗﻔﻞ و ﻣﺤﺒﻮس ﺷﺪه و در دﺳﺘﺮس دﯾﮕﺮ ﮐﺎرﻣﻨﺪان‬
‫ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬ﺑﺮاي روﯾﺎروﯾﯽ ﺑﺎ ﻓﺸﺎر اﻓﺰاﯾﺶ ﺳﻮدﻣﻨﺪي ﻫﺎي ﻋﻀﻮﯾﺖ ﻣﺸﺎرﮐﺘﯽ ﻫﺮ واﺣﺪ ﺗﺠﺎري‪ Simens AG ،‬ﻧﯿﺎز‬
‫دارد ﯾﺎد ﺑﮕﯿﺮد داﻧﺶ و ﺗﺨﺼﺺ ‪ 460،000‬ﮐﺎرﻣﻨﺪ ﺧﻮد در ﺳﺮﺗﺎﺳﺮ دﻧﯿﺎ را ﺑﻪ ﮐﺎر ﺑﺒﺮد‪.‬‬

‫راه ﺣﻞ‬
‫رﯾﺸﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ در زﯾﻤﻨﺲ ﺑﻪ ﺳﺎل ‪ 1996‬ﺑﺮﻣﯽ ﮔﺮدد‪ ،‬زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺗﻌﺪادي از اﻓﺮاد ﺗﺤﺖ ﯾﮏ ﺷﺮﮐﺖ و‬
‫ﺑﺎ ﻋﻼﻗﻪ ﺑﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ )‪ (KM‬ﯾﮏ اﻧﺠﻤﻦ ﻋﻼﻗﻪ ﻣﻨﺪ را ﺗﺸﯿﮑﻞ دادﻧﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ در ﻣﻮرد ﻣﻮﺿﻮع ﺗﺤﻘﯿﻖ ﻣﯽ‬

‫‪5‬‬
‫‪The opening vignette‬‬
 ‫‪446‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫ﮐﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﮐﺎرﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ دﯾﮕﺮ ﺷﺮﮐﺘﻬﺎ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﮔﺮﻓﺖ را ﯾﺎد ﻣﯽ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ ﭼﻄﻮر ‪ KM‬ﻣﯽ‬
‫ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﻪ زﯾﻤﻨﺲ ﺳﻮد ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ‪ .‬ﺑﺪون ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد و ﺗﺸﻮﯾﻖ ﻣﺪﯾﺮان اﺟﺮاﯾﯽ ارﺷﺪ‪ ،‬ﮐﺎرﻣﻨﺪان ﻣﺘﻮﺳﻂ در واﺣﺪﻫﺎي‬
‫ﺗﺠﺎري زﯾﻤﻨﺲ‪ ،‬ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺖ اﻧﺒﺎرﻫﺎ‪،‬اﻧﺠﻤﻨﻬﺎي ﺗﻤﺮﯾﻦ و ﺗﮑﻨﯿﮑﻬﺎي ﻏﯿﺮرﺳﻤﯽ اﺷﺘﺮاك داﻧﺶ ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬در‬
‫‪ 1999‬ﻫﯿﺌﺖ ﻣﺪﯾﺮه ﻣﺮﮐﺰي زﯾﻤﻨﺲ‪ ،‬اﻫﻤﯿﺖ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ را در ﮐﻞ ﺷﺮﮐﺖ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ اﯾﺠﺎد ﯾﮏ واﺣﺪ‬
‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﺴﺌﻮل ﮔﺴﺘﺮش ﺳﺮاﺳﺮي ‪ KM‬ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﺼﺪﯾﻖ ﮐﺮد‪.‬‬
‫ﺣﺮﮐﺖ زﯾﻤﻨﺲ ﺑﻪ ﺳﻮي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﺑﺎ ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎﯾﯽ ﺑﺮاي ﺷﺮﮐﺖ ﻣﻮاﺟﻪ ﺷﺪ ﮐﻪ ﺟﺎﻟﺐ ﺗﻮﺟﻪ ﺗﺮﯾﻦ آﻧﻬﺎ‬
‫از ﻧﻈﺮ ﺗﮑﻨﯿﮑﯽ و ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻗﻠﺐ راه ﺣﻞ ﺗﮑﻨﯿﮑﯽ زﯾﻤﻨﺲ ﺑﺮاي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‪ ،‬وب ﺳﺎﯾﺘﯽ ﺑﻪ ﻧﺎم‬
‫‪ ShareNet‬اﺳﺖ ﮐﻪ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﯾﮏ اﻧﺒﺎر ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ‪ ،‬ﯾﮏ ‪ chat room‬و ﯾﮏ ﻣﻮﺗﻮر ﺟﺴﺘﺠﻮ را ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻓﺮم ﻫﺎي ورودي آﻧﻼﯾﻦ اﺟﺎزه ﻣﯽ دﻫﻨﺪ ﮐﻪ ﮐﺎرﻣﻨﺪان ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ را ﮐﻪ ﻓﮑﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺑﺮاي ﻫﻤﮑﺎراﻧﺸﺎن‬
‫ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻣﻔﯿﺪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ذﺧﯿﺮه ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﮐﺎرﻣﻨﺪان دﯾﮕﺮ زﯾﻤﻨﺲ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ اﻧﺒﺎره ﻫﺎ را ﺟﺴﺘﺠﻮ ﮐﺮده ﯾﺎ ﻋﻨﻮان ﻫﺎ را‬
‫ﺑﺮرﺳﯽ ﮐﻨﻨﺪ و ﺳﭙﺲ ﺑﺮاي اﻃﻼﻋﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﯾﮑﯽ از ﮐﺎﻧﺎﻟﻬﺎي ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮس ﺑﺎ ﻣﻮﻟﻔﺎن آن‬
‫ارﺗﺒﺎط ﺑﺮﻗﺮار ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻼوه ‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﻪ ﮐﺎرﻣﻨﺪان اﺟﺎزه ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ ﺳﻮال ﻫﺎي ﺿﺮوري و ﻓﻮري ﺧﻮد را‬
‫ﭘﺴﺖ و اﻋﻼم ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﭼﻮن ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ‪ KM‬در زﯾﻤﻨﺲ ﺷﺎﻣﻞ ﺗﺄﺳﯿﺲ ﯾﮏ ﺷﺒﮑﻪ ﺑﺮاي ﺟﻤﻊ آوري‪ ،‬دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي‬
‫و اﺷﺘﺮاك اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﭘﺎﯾﮕﺎه ﻫﺎي داده و اﯾﻨﺘﺮاﻧﺖ ﻣﯽ ﺷﺪ‪ ،‬زﯾﻤﻨﺲ درك ﮐﺮد ﮐﻪ ‪ IT‬ﺗﻨﻬﺎ اﺑﺰار ﺑﺮاي‬
‫رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ اﺳﺖ‪، Randall Sellers .‬رﺋﯿﺲ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ زﯾﻤﻨﺲ در ﻧﺎﺣﯿﻪ اﻣﺮﯾﮑﺎ‪ ،‬ﺑﯿﺎن ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‬
‫ﮐﻪ ‪ " :‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻦ‪ ،‬ﻧﻘﺶ ﻓﻨﺎوري ﯾﺎ ‪ IT‬ﯾﮏ ﻧﻘﺶ ﮐﻮﭼﮏ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻦ ﻓﮑﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﻢ ‪ 20‬درﺻﺪ ‪ IT‬و ‪ 80‬درﺻﺪ‬
‫ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻓﺮﻫﻨﮓ و واﺳﻂ ﻫﺎي اﻧﺴﺎن ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪" .‬‬
‫زﯾﻤﻨﺲ از ﯾﮏ ﺗﻼش ﺳﻪ ﺟﺎﻧﺒﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد ﺗﺎ ﮐﺎرﻣﻨﺪاﻧﺶ را ﻣﺘﻘﺎﻋﺪ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺖ در ﻣﺒﺎدﻟﻪ و ﺑﻪ‬
‫اﺷﺘﺮاك ﮔﺬاﺷﺘﻦ اﯾﺪه ﻫﺎ و ﺗﺠﺮﺑﯿﺎﺗﯽ ﮐﻪ آﻧﻬﺎ ﻣﯽ داﻧﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻬﻢ و ﺑﺎ اﻫﻤﯿﺖ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺸﮑﻞ ‪،‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ اﻓﺮادي اﺳﺖ ﮐﻪ‬
‫داﻧﺶ را ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺷﻤﺎ ﻣﺠﺒﻮرﯾﺪ اﯾﻦ ﺑﻪ اﺷﺘﺮاك ﮔﺬاﺷﺘﻦ را ﺑﺮاي آﻧﻬﺎ آﺳﺎن ﮐﻨﯿﺪ ﯾﺎ آﻧﻬﺎ اﯾﻦ ﮐﺎر را‬
‫ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ ﮐﺮد‪ .‬زﯾﻤﻨﺲ ‪ 100‬ﺗﺒﻠﯿﻎ ﮐﻨﻨﺪه داﺧﻠﯽ را در ﮐﻞ دﻧﯿﺎ ﮔﻤﺎﺷﺘﻪ اﺳﺖ ﺗﺎ ﻣﺴﺌﻮل آﻣﻮزش‪ ،‬ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﯾﯽ ﺑﻪ‬
‫ﺳﻮاﻻت و ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ اﺻﻠﯽ زﯾﻤﻨﺲ ‪ ،‬ﺣﻤﺎﯾﺖ ﮐﺎﻣﻠﺶ را از ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬
‫ﻧﺸﺎن داده اﺳﺖ و ﺷﺮﮐﺖ‪ ،‬اﻧﮕﯿﺰه ﻻزم را ﺑﺮاي ﻏﻠﺒﻪ ﺑﺮ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮐﺎرﻣﻨﺪان و ﺗﻐﯿﯿﺮﻧﻈﺮ آﻧﻬﺎ ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﺮده اﺳﺖ‪.‬‬
‫زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﮐﺎرﻣﻨﺪان اﺳﻨﺎد را ﺑﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺴﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﯾﺎ از داﻧﺶ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬زﯾﻤﻨﺲ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﺳﻬﻢ ﻫﺎ‬
‫)‪ (shares‬ﭘﺎداش ﻣﯽ دﻫﺪ‪ .‬ﻣﺠﻤﻮع ﺳﻬﻢ ﻫﺎي ﯾﮏ ﮐﺎرﻣﻨﺪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﭼﯿﺰﻫﺎﯾﯽ ﻣﺜﻞ ﻣﺼﺮف ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي‬
‫اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﯾﺎ ﺗﺨﻔﯿﻒ ﺳﻔﺮﻫﺎ ﺑﻪ ﮐﺸﻮرﻫﺎي دﯾﮕﺮ ﺗﻌﻮﯾﺾ ﺷﻮد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﺎﻧﮑﻪ اﻧﮕﯿﺰه واﻗﻌﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﺳﺎﺳﯽ ﺗﺮ ﻣﯽ‬
‫ﺷﻮد‪ ،‬ﻓﺮوﺷﻨﺪه ﻫﺎي ﻣﺄﻣﻮر ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ ﯾﺎد ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺮاي ﺑﺮﻧﺪه ﺷﺪن ﻗﺮاردادﻫﺎي ﭘﺮﻣﻨﻔﻌﺖ ‪ ،‬داﻧﺶ و ﺗﺨﺼﺺ‬
‫ﻫﻤﮑﺎران ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮس آﻧﻬﺎ در ‪ ، ShareNet‬واﺟﺐ و ﺿﺮوري اﺳﺖ‪ .‬ﮐﺎرﻣﻨﺪان در ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ‪ ،‬ﺳﺮوﯾﺲ‪ R&D ،‬و‬
 ‫‪447‬‬ ‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻧﻬﻢ‬

‫دﯾﮕﺮ ﺑﺨﺸﻬﺎ ‪ ،‬وﻗﺘﯽ ﯾﮑﺒﺎر درك ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺎ ﯾﮏ روش راﺣﺖ‪ ،‬اﻃﻼﻋﺎت ﺳﻮدﻣﻨﺪ را ﺑﺮاي آﻧﻬﺎ‬
‫ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪،‬ﺑﺎر دﯾﮕﺮ ﻧﯿﺰ ﻣﯽ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺮﮐﺖ و ﻫﻤﮑﺎري ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ ShareNet‬ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ زﯾﺎدي را ﭘﺸﺖ ﺳﺮﮔﺬاﺷﺘﻪ ﮐﻪ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﭼﺎﻟﺶ را ﺑﺮاي زﯾﻤﻨﺲ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺷﺮﮐﺖ ﺗﻼش ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ ﺗﻌﺎدل را ﺑﯿﻦ اﺑﺘﮑﺎرات داﻧﺶ ﺳﺮاﺳﺮي و ﻣﺤﻠﯽ ﺣﻔﻆ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ ﺗﻌﺎدﻟﯽ ﺑﯿﻦ ﺗﻼﺷﻬﺎي‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺸﯽ ﮐﻪ ﮐﻞ ﺳﺎزﻣﺎن را ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و آﻧﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻫﺮ واﺣﺪ ﺗﺠﺎري ﻣﻨﻔﺮد و ﺟﺪا ﮐﻤﮏ ﻣﯽ‬
‫ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻌﻼوه‪ ،‬زﯾﻤﻨﺲ ﺗﻼش ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ ﻣﺎﻧﻊ آن ﺷﻮد ﮐﻪ ‪ ShareNet‬ﺗﻮﺳﻂ داﻧﺶ دﭼﺎر‬
‫اﺿﺎﻓﻪ ﺑﺎر ﺷﺪه و ﻋﻤﻼ ﺑﻼاﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﮔﺮوﻫﯽ ﻣﺄﻣﻮر ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺷﺪه و ﻣﺤﺘﻮﯾﺎت ﺑﯽ ارزش و‬
‫ﻧﺎﻣﺮﺑﻮط را ﺣﺬف ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻧﺘﺎﯾﺞ‬
‫‪ ShareNet‬ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ وب ﺑﻪ ﺑﯿﺮون آﻣﺪ ﮐﻪ داﻧﺶ ﻗﺎﺑﻞ ارزش را ذﺧﯿﺮه‬
‫و ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺑﻨﺪي ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬آن را ﺑﺮاي ﻫﺮ ﮐﺎرﻣﻨﺪ ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮس ﮐﺮده و ﻫﻤﮑﺎري ﺳﺮاﺳﺮي را اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎ‪ ،‬ﺷﺎﻣﻞ ‪ Intel, Philips, Volkswagen‬ﻗﺒﻞ از ﻣﺴﺘﻘﺮ ﮐﺮدن ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﺧﻮد‪،‬‬
‫‪ ShareNet‬را ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ Teleos .‬ﮐﻪ ﯾﮏ ﺷﺮﮐﺖ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎﺗﯽ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ اﺳﺖ‪ ،‬زﯾﻤﻨﺲ را ﺑﺮاي‬
‫‪ 5‬ﺳﺎل ﻣﺘﻮاﻟﯽ ﯾﮑﯽ از ﻣﻮرد ﺗﺤﺴﯿﻦ ﺗﺮﯾﻦ ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎي داﻧﺶ ﺗﺼﺪﯾﻖ ﮐﺮد‪.‬‬
‫زﯾﻤﻨﺲ ﺳﻮدﻫﺎي ﻗﺎﺑﻞ ﺳﻨﺠﺶ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﯽ را از ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﺑﻪ دﺳﺖ آورد‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل‪ ،‬در آورﯾﻞ‬
‫‪ ، 1999‬ﺷﺮﮐﺖ ﯾﮏ ﺑﺨﺸﯽ از ‪ ShareNet‬را ﺑﺮاي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ از ﮔﺮوه ﺷﺒﮑﻪ ارﺗﺒﺎﻃﺎت و اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺎ ﻫﺰﯾﻨﻪ ‪7,8‬‬
‫ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻌﻪ داد‪ .‬در ﻣﺪت ‪ 2‬ﺳﺎل‪ ،‬اﯾﻦ اﺑﺰار ﮐﻤﮏ ﮐﺮد ﮐﻪ در ﻓﺮوش ﻣﺎزاد‪ 122 ،‬ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر ﺗﻮﻟﯿﺪ‬
‫ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫در ﻧﻬﺎﯾﺖ‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ اﺑﺰاري ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ زﯾﻤﻨﺲ ﮐﻤﮏ ﺧﻮاﻫﺪ ﮐﺮد ﺗﺎ‬
‫اﺛﺒﺎت ﮐﻨﺪ اﺟﺘﻤﺎع ﻫﺎي ﺑﺴﯿﺎر ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن و ﻣﺘﻨﻮع ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﮐﺎر ﮐﻨﻨﺪ و اﯾﻦ ﺗﻮاﻧﺎﻣﻨﺪﺗﺮ ﺷﺪن ﻣﺰﯾﺘﯽ در ﻋﻤﺮ‬
‫اﻃﻼﻋﺎت اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺳﻮاﻻﺗﯽ ﺑﺮاي ﺗﺼﻮﯾﺮ ﺑﺎز‬

‫‪ .1‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ زﯾﻤﻨﺲ‪ ،‬ﭼﻄﻮر ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪ؟‬
‫‪ .2‬زﯾﻤﻨﺲ ﺑﻪ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﻫﺎي داﻧﺶ )ﻫﻮﺷﻤﻨﺪي(‪ ،‬ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﯽ ﻧﮕﺮد؟‬
‫‪ .3‬ﻣﻌﻨﺎي ﺑﮑﺎرﮔﯿﺮي ﺗﺨﺼﺺ ﭼﯿﺴﺖ؟ زﯾﻤﻨﺲ ﭼﮕﻮﻧﻪ آن را اﻧﺠﺎم ﻣﯽ دﻫﺪ؟ ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ ﭼﻄﻮر اﯾﻦ ﺑﻪ‬
‫ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺑﺎﻻي ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري ﻣﺮﺗﺒﻂ ﻣﯽ ﺷﻮد؟‬
 ‫‪448‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫‪ .4‬ﻓﻮاﯾﺪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ‪ ShareNet‬زﯾﻤﻨﺲ را ﺗﻮﺻﯿﻒ ﮐﻨﯿﺪ؟‬

‫‪ .5‬ﻣﻌﻨﺎي ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﮑﻞ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﮐﻪ در زﯾﻤﻨﺲ اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎد را ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ‪ ،‬در ﭘﺎﺳﺦ ﺧﻮد ﻋﻨﻮان ﮐﻨﯿﺪ ﭼﻄﻮر‬
‫ﻫﯿﺌﺖ ﻣﻮﺳﺴﺎن ﻣﺨﺘﻠﻒ‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ را ﺧﺮﯾﺪاري ﮐﺮدﻧﺪ؟‬
‫‪ .6‬ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ ﭼﮕﻮﻧﻪ اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ و ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي وب ‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ را اﻣﮑﺎﻧﭙﺬﯾﺮ ﮐﺮد؟‬

‫‪ 9,2‬ﻣﻘﺪﻣﻪ اي ﺑﺮ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬

‫ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ و ﺗﻌﺎرﯾﻒ‬
‫ﺗﺼﻮﯾﺮ ﺑﺎز‪ ،‬اﻫﻤﯿﺖ و ارزش ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ داﻧﺶ ﺳﺎزﻣﺎن و ﺑﻪ اﺷﺘﺮاك ﮔﺬاﺷﺘﻦ آن در ﻣﯿﺎن ﺳﺎزﻣﺎن را ﺗﻮﺿﯿﺢ‬
‫ﻣﯽ داد‪ .‬در اﺑﺘﺪاي ﮐﺎر‪ ،‬زﯾﻤﻨﺲ ‪ ShareNet‬و دﯾﮕﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ را ﺗﻮﺳﻌﻪ داد ﺗﺎ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﻫﺎي‬
‫ﻓﮑﺮي‪ 6‬ﺧﻮد)ﮐﻪ ﻇﺮﻓﯿﺖ ﻓﮑﺮي ﻧﯿﺰ ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد( و داﻧﺶ ﺑﺎارزش ﮐﺎرﻣﻨﺪاﻧﺶ را ﺑﻪ ﮐﺎر ﮔﯿﺮد‪ .‬زﯾﻤﻨﺲ‬
‫ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺸﯽ ﮐﻪ ﮔﺴﺘﺮش داده ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﮑﻞ داد ﮐﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻫﺰﯾﻨﻪ‬
‫ﻫﺎي ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ ﮐﻤﺘﺮ و ﻫﻤﮑﺎري ﺑﯿﺸﺘﺮ در ﺳﻄﺢ ﺳﺮاﺳﺮي ﮐﻞ ﺷﺮﮐﺖ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎ وﺟﻮد آﻧﮑﻪ ارزﯾﺎﺑﯽ ﻣﺸﮑﻞ اﺳﺖ‪،‬‬
‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ارزش ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﻫﺎي ﻓﮑﺮي ﺧﻮد را ﺗﺸﺨﯿﺺ داده اﻧﺪ‪ .‬رﻗﺎﺑﺖ ﺷﺪﯾﺪ ﺟﻬﺎﻧﯽ‪ ،‬ﺷﺮﮐﺘﻬﺎ را ﺑﻪ ﺳﻤﺘﯽ ﻣﯽ‬
‫راﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮﺷﮑﻞ دادن ﺧﻮدﺷﺎن ﺑﻪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ و اﺷﺘﺮاك داﻧﺶ را ﭘﺮورش ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‪،‬از ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ‬
‫ﻫﺎي ﻓﮑﺮي ﺷﺎن ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺷﺮﮐﺖ ‪ Mitre‬ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻣﺸﺎﺑﻬﯽ در ﻣﻮرد ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ داﺷﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ رﯾﺸﻪ ﻫﺎ و زﻣﯿﻨﻪ ﻫﺎﯾﯽ در ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ و ﻧﻮآوري ‪ ،‬اﯾﺪه ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﺟﺪﯾﺪ ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬
‫اﮔﺮﭼﻪ ‪ ،‬ﮐﺎرﺑﺮد اﺑﺰارﻫﺎي ﻓﻨﺎوري اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺮاي آﺳﺎن ﮐﺮدن اﯾﺠﺎد‪ ،‬ذﺧﯿﺮه ‪ ،‬اﻧﺘﻘﺎل و ﮐﺎرﺑﺮد داﻧﺶ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ‬
‫ﻗﺒﻼ ﻗﺎﺑﻞ ﮐﺪ ﺷﺪن ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﯾﮏ اﺑﺘﮑﺎر ﻣﻬﻢ و ﺟﺪﯾﺪ در ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﺪﯾﺮان ﻣﻮﻓﻖ ﻫﻤﻮاره از‬
‫ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﻫﺎي ﻓﮑﺮي اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮده اﻧﺪ و ارزش آﻧﻬﺎ را ﺗﺸﺨﯿﺺ داده اﻧﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ اﯾﻦ ﺗﻼﺷﻬﺎ‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻤﺎﺗﯿﮏ‬
‫ﻧﺒﻮد ﺑﻠﮑﻪ ﺗﻀﻤﯿﻨﯽ ﻫﻢ ﻧﻤﯽ ﮐﺮد ﮐﻪ داﻧﺶ ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه ﺑﺮاي رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﻣﻨﻔﻌﺖ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ‪،‬ﺑﻪ ﻃﻮر‬
‫ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ ﺑﻪ اﺷﺘﺮاك ﮔﺬاﺷﺘﻪ و ﭘﺮاﮐﻨﺪه ﺷﻮد‪ .‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ )‪ (KM‬ﻓﺮآﯾﻨﺪي اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ﮐﻤﮏ ﻣﯽ‬
‫ﮐﻨﺪ ﺗﺎ اﻃﻼﻋﺎت و ﺗﺠﺮﺑﯿﺎت ﻣﻬﻤﯽ را ﮐﻪ ﺑﺨﺸﯽ از ﺣﺎﻓﻈﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﺎ ﯾﮏ روش ﻏﯿﺮﺳﺎﺧﺘﯿﺎﻓﺘﻪ‬
‫در ﻣﯿﺎن ﺳﺎزﻣﺎن ﺟﺎي دارﻧﺪ‪ ،‬ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ‪ ،‬اﻧﺘﺨﺎب‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ ‪،‬ﻣﻨﺘﺸﺮ و ﻣﻨﺘﻘﻞ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺎﺧﺘﺎردﻫﯽ داﻧﺶ ﺣﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ ‪ ،‬ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﭘﻮﯾﺎ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮏ و ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي را ﻣﻮﺛﺮ و ﮐﺎرا‬
‫ﻣﯽ ﺳﺎزد‪ .‬ﺷﺮوع ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﺑﺮ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ داﻧﺶ‪ ،‬ﺗﻔﺴﯿﺮ آن ﺑﻪ روﺷﯽ ﮐﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺷﮑﻠﯽ رﺳﻤﯽ و ﻓﺮﻣﺎل ﺑﻪ‬

‫‪6‬‬
‫‪Intellectual assets‬‬
 ‫‪449‬‬ ‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻧﻬﻢ‬

‫اﺷﺘﺮاك ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﻮد ‪ ،‬وﺗﻌﯿﯿﻦ ارزش آن ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده ﻣﺠﺪد‪ ،‬ﺗﻤﺮﮐﺰ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﻓﻨﺎوري ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ‬
‫ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ را ﺑﺮاي ﮐﻞ ﯾﮏ ﺳﺎزﻣﺎن ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮس ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‪(KMS) 7‬‬
‫ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻮاﺳﻄﻪ ﯾﮏ ﻧﺎﺣﯿﻪ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ و ﻓﻨﺎوري اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺪرن‪ ،‬ﯾﮏ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻤﺎم ﺣﺎﻓﻈﻪ و‬
‫داﻧﺶ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺧﻮد ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﯾﮏ ﻣﺸﮑﻞ را ‪ ،‬در ﻫﺮ زﻣﺎن و در ﻫﺮ ﮐﺠﺎي ﺟﻬﺎن ﺑﯿﺎورد‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ‬
‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ‪ ،‬داﻧﺶ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﯿﻦ اﻓﺮاد ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺒﺎدﻟﻪ ﺑﻮده و ﻗﺎدر ﺑﻪ رﺷﺪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬داﻧﺶ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ‬
‫اﯾﻨﮑﻪ ﭼﻄﻮر ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺣﻞ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺿﺒﻂ ﺷﻮد ﺗﺎ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ را ارﺗﻘﺎ داده‬
‫و ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﯾﺠﺎد داﻧﺶ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺷﻮد‪.‬‬

‫داﻧﺶ‬
‫داﻧﺶ در ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ﻓﻨﺎوري اﻃﻼﻋﺎت‪ ،‬ﺧﯿﻠﯽ ﻣﺘﻤﺎﯾﺰ از داده و اﻃﻼﻋﺎت اﺳﺖ )ﺷﮑﻞ ‪ .(9,1‬در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ داده ‪،‬‬
‫ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي از ﺣﻘﺎﯾﻖ‪ ،‬ﻣﻘﺎدﯾﺮ و آﻣﺎرﻫﺎ اﺳﺖ ‪ ،‬اﻃﻼﻋﺎت داده ي ﭘﺮدازش ﺷﺪه و ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ‬
‫ﺑﻤﻮﻗﻊ و دﻗﯿﻖ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬داﻧﺶ ‪ ،‬اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺿﻤﻨﯽ‪ ،‬واﺑﺴﺘﻪ و ﻗﺎﺑﻞ ﻋﻤﻞ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﯾﮏ ﻧﻘﺸﻪ ﮐﻪ‬
‫ﺟﺰﺋﯿﺎت ﻣﺴﯿﺮﻫﺎي راﻧﻨﺪﮔﯽ را از ﯾﮏ ﻣﮑﺎن ﺗﺎ ﻣﮑﺎن دﯾﮕﺮ ﻣﯽ دﻫﺪ‪ ،‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ داده ﻓﺮض ﺷﻮد‪ .‬ﯾﮏ ﺗﺎﺑﻠﻮ‬
‫ﺗﺮاﻓﯿﮏ در ﺑﺰرﮔﺮاه ﮐﻪ ﻫﺮ دﻗﯿﻘﻪ ﺑﺮوز ﺷﺪه و ﯾﮏ ﺗﺄﺧﯿﺮ ﺗﺮاﻓﯿﮏ را ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺳﺎﺧﺖ و ﺳﺎز در ﭼﻨﺪ ﻣﺎﯾﻞ ﺟﻠﻮﺗﺮ‬
‫ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ‪ ،‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ اﻃﻼﻋﺎت ﻓﺮض ﺷﻮد‪ .‬ﻫﺸﺪار ﯾﮏ ﻣﺴﯿﺮ ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﻋﻘﺒﮕﺮد ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ داﻧﺶ ﻓﺮض‬
‫ﺷﻮد‪ .‬در اﯾﻦ ﻣﻮرد‪ ،‬ﻧﻘﺸﻪ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻋﻠﺖ داده در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬ﭼﻮن ﺷﺎﻣﻞ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺟﺎري ﮐﻪ ﺗﺄﺛﯿﺮ‬
‫در زﻣﺎن و ﺷﺮاﯾﻂ راﻧﻨﺪﮔﯽ از ﯾﮏ ﻣﮑﺎن ﺑﻪ ﻣﮑﺎن دﯾﮕﺮ ﺑﮕﺬارد‪ ،‬ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬ﻫﺮﭼﻨﺪ‪ ،‬داﻧﺴﺘﻦ ﺷﺮاﯾﻂ ﺟﺎري ﺑﻪ ﻋﻨﻮان‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﺗﻨﻬﺎ زﻣﺎﻧﯽ ﻣﻔﯿﺪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺷﻤﺎ داﻧﺸﯽ را ﮐﻪ ﻗﺎدرﺗﺎن ﻣﯽ ﺳﺎزد از ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺳﺎﺧﺖ و ﺳﺎز ﺧﻮد را‬
‫دور ﮐﻨﯿﺪ‪ ،‬در اﺧﺘﯿﺎر داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ‪ .‬ﻣﻔﻬﻮم آن اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ داﻧﺶ ‪ ،‬ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺗﺠﺮﺑﯽ و ﺑﺎزﺗﺎﺑﯽ دارد ﮐﻪ در ﯾﮏ‬
‫زﻣﯿﻨﻪ داده ﺷﺪه ‪ ،‬آن را از اﻃﻼﻋﺎت ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺸﺨﯿﺺ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬داﺷﺘﻦ داﻧﺶ ﺑﻪ اﯾﻦ دﻻﻟﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ‬
‫ﺑﺮاي ﺣﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺑﻪ ﮐﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ ،‬در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ داﺷﺘﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﭼﻨﯿﻦ ﻣﻌﻨﺎي ﺿﻤﻨﯽ ﻣﺸﺎﺑﻪ اي را ﺣﻤﻞ ﻧﻤﯽ‬
‫ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺑﺮاي ﻋﻤﻞ ﮐﺮدن ﯾﮏ ﺑﺨﺶ ﺟﺪاﯾﯽ ﻧﺎﭘﺬﯾﺮ از ﻣﻄﻠﻊ و داﻧﺸﭙﺬﯾﺮ ﺑﻮدن اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل‪ ،‬دو‬
‫ﺷﺨﺺ در ﯾﮏ زﻣﯿﻨﻪ ﻣﺸﺎﺑﻪ و ﺑﺎ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮدن از اﻃﻼﻋﺎت را‬
‫ﺑﺎ درﺟﺎت ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﯾﮑﺴﺎن‪ ،‬ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺗﻔﺎوﺗﯽ در ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ اﻧﺴﺎن وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﺑﺮ ارزش ﻣﯽ اﻓﺰاﯾﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻔﺎوت در ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺗﺠﺮﺑﯿﺎت ﻣﺘﻔﺎوت‪ ،‬آﻣﻮزش ﻣﺘﻔﺎوت ‪ ،‬دﯾﺪﮔﺎه ﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت و ﻋﻮاﻣﻞ‬
‫دﯾﮕﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ داده‪ ،‬اﻃﻼﻋﺎت و داﻧﺶ ﻫﻤﮕﯽ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﻫﺎي ﯾﮏ ﺳﺎزﻣﺎن در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ‬

‫‪7‬‬
‫‪Knowledge Management System‬‬
 ‫‪450‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫داﻧﺶ ﯾﮏ ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻﺗﺮي از ﻣﻌﻨﺎ را در ﻣﻮرد داده و اﻃﻼﻋﺎت ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ آورد‪ .‬داﻧﺶ‪ ،‬ﻣﻌﻨﺎ را ﺑﺎ ﺧﻮد ﺣﻤﻞ ﻣﯽ‬
‫ﮐﻨﺪ و ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﺎاﯾﻨﮑﻪ ﻫﻨﻮز زودﮔﺬر اﺳﺖ اﻣﺎ ارزﺷﻤﻨﺪﺗﺮ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ 9,1‬داده ‪ ،‬اﻃﻼﻋﺎت و داﻧﺶ‬

‫ﺑﺮﺧﻼف دﯾﮕﺮ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﻫﺎ ‪،‬داﻧﺶ وﯾﮋﮔﯿﻬﺎي زﯾﺮ را دارد‪:‬‬
‫‪ ‬ﻧﻔﻮذ ﻓﻮق اﻟﻌﺎده و ﺑﺎزدﻫﯽ ﻓﺰاﯾﻨﺪه ‪ :‬داﻧﺶ ﻣﻮﺿﻮﻋﯽ ﻧﯿﺴﺖ ﮐﻪ ﺑﺎزده را ﮐﺎﻫﺶ دﻫﺪ‪ .‬زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ‬
‫ﺷﻮد‪ ،‬ﻣﺼﺮف ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﺼﺮف ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن آن ﻣﯿﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ آن اﺿﺎﻓﻪ ﮐﻨﻨﺪ و ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﺮ ارزش آن ﺑﯿﺎﻓﺰاﯾﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺗﻘﺴﯿﻢ‪ ،‬ﭘﺮاﮐﻨﺪﮔﯽ و ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺗﺎزه ﮐﺮدن ‪ :‬ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ اﯾﻨﮑﻪ داﻧﺶ رﺷﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺷﺎﺧﻪ ﻫﺎ و ﺑﺨﺶ ﻫﺎﯾﯽ‬
‫ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬داﻧﺶ ﭘﻮﯾﺎ اﺳﺖ و اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ ﮐﺎر ﺑﺮده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ‪ ،‬ﯾﮏ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر‬
‫ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ﭘﺎﯾﮕﺎه داﻧﺶ ﺧﻮد را ﺗﺎزه و ﺑﺮوز ﮐﻨﺪ ﺗﺎ آن را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﻣﻨﺒﻊ اﻣﺘﯿﺎز ﻗﺎﺑﻞ رﻗﺎﺑﺖ ﻧﮕﻪ دارد‪.‬‬
‫‪ ‬ارزش ﻧﺎﻣﻌﻠﻮم ‪ :‬ارزﯾﺎﺑﯽ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻣﺒﻠﻎ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري در داﻧﺶ ‪ ،‬ﻣﺸﮑﻞ اﺳﺖ‪ .‬ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎي ﻧﺎﻣﻠﻤﻮس ﺑﺴﯿﺎري‬
‫وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫‪ ‬ارزش ﻧﺎﻣﻌﻠﻮم اﺷﺘﺮاك ‪ :‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺸﺎﺑﻪ ‪ ،‬ارزﯾﺎﺑﯽ ارزش اﺷﺘﺮاك داﻧﺶ ﻧﯿﺰ ﻣﺸﮑﻞ اﺳﺖ و ﯾﺎ ﺣﺘﯽ اﯾﻨﮑﻪ ﭼﻪ‬
‫ﮐﺴﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻧﻔﻊ ﻣﯽ ﺑﺮد‪.‬‬

‫در دﻫﻪ ﻫﺎي اﺧﯿﺮ‪ ،‬اﻗﺘﺼﺎد ﺻﻨﻌﺘﯽ ﮐﻪ ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺑﻮد ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺑﻮدن ﺑﺮ اﺳﺎس ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﻫﺎي ﻓﮑﺮي‬
‫ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﮑﻞ داده اﺳﺖ‪ .‬اﻗﺘﺼﺎد ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ داﻧﺶ ﯾﮏ واﻗﻌﯿﺖ اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺳﺮﯾﻊ در ﻣﺤﯿﻂ ﺗﺠﺎري ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ‬
‫ﺷﯿﻮه ﺳﻨﺘﯽ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﻮﺳﺴﺎت ﺑﺴﯿﺎر ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ و در ﺑﻌﻀﯽ ﻧﻮاﺣﯽ ﺣﺠﻢ ﻣﻌﺎﻣﻼت ﺑﺴﯿﺎر ﺑﺎﻻﺳﺖ‪،‬‬
‫ﻧﯿﺎز ﺑﻪ اﺑﺰارﻫﺎي ﺑﻬﺘﺮ ﺑﺮاي ﻫﻤﮑﺎري و ارﺗﺒﺎﻃﺎت و اﺷﺘﺮاك داﻧﺶ اﺣﺴﺎس ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﻮﺳﺴﺎت ﺑﺎﯾﺪ اﺳﺘﺮاﺗﮋي‬
‫ﻫﺎ را ﺗﻮﺳﻌﻪ دﻫﻨﺪ‪ ،‬ﺗﺎ ﻣﺰﯾﺖ رﻗﺎﺑﺘﯽ را ﺑﺎ ﺑﻪ ﮐﺎر ﺑﺮدن ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﻫﺎي ﻓﮑﺮي ﺧﻮد ﺑﺮاي ﮐﺎرآﯾﯽ ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺗﻘﻮﯾﺖ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي رﻗﺎﺑﺖ در اﻗﺘﺼﺎد ﺟﻬﺎﻧﯽ و ﺑﺎزارﻫﺎ ‪،‬ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﭘﺎﺳﺦ ﺳﺮﯾﻊ ﺑﻪ ﻧﯿﺎزﻫﺎي ﻣﺼﺮف ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن و ﻣﺸﮑﻼت اﺳﺖ‪.‬‬
 ‫‪451‬‬ ‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻧﻬﻢ‬

‫ﺑﺮاي اراﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎت ‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﮐﺮدن داﻧﺶ ﺑﺮاي ﻣﻮﺳﺴﺎت ﻣﺸﺎور ﮐﻪ در ﻧﻮاﺣﯽ ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ دﻧﯿﺎ‬
‫ﭘﺮاﮐﻨﺪه اﻧﺪ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺮاي ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎي ﻣﺠﺎزي ﮐﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل در ﻓﺼﻞ وب‪ Sigma ،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ‬
‫ﻣﻮﺳﺴﻪ ﻣﺸﺎور ﻣﺠﺎزي در آﻟﻤﺎن ﺷﺮح داده ﺷﺪ‪ ،‬ﺣﯿﺎﺗﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﻘﺎﻻت ﻣﺘﻌﺪد و زﯾﺎدي در ﻣﻮرد داﻧﺶ و‬
‫ﻣﻌﻨﺎي داﻧﺴﺘﻦ در رﺷﺘﻪ ﻫﺎي ﻣﻌﺮﻓﺖ ﺷﻨﺎﺳﯽ‪ ،‬ﻋﻠﻮم اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ‪،‬ﻓﻠﺴﻔﻪ و رواﻧﺸﻨﺎﺳﯽ وﺟﻮد دارد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﯾﮏ‬
‫ﺗﻌﺮﯾﻒ واﺣﺪ از آﻧﮑﻪ داﻧﺶ و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﭼﻪ ﻣﻌﻨﺎﯾﯽ ﻣﯽ دﻫﺪ وﺟﻮد ﻧﺪارد ‪،‬دﯾﺪﮔﺎه ﺗﺠﺎري از آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر‬
‫ﻣﻨﺼﻔﺎﻧﻪ اي ﻋﻤﻞ ﮔﺮا و واﻗﻊ ﺑﯿﻨﺎﻧﻪ اﺳﺖ‪ .‬اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﻣﻨﺒﻊ ﻫﻤﯿﺸﻪ ﻗﺎﺑﻞ ارزش ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬داﻧﺶ ﺑﻪ‬
‫ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﻣﻨﺒﻊ ﻗﺎﺑﻞ ارزش اﺳﺖ زﯾﺮا ﺗﻮﺟﻪ ﺧﻮد را ﺑﻪ اﺑﺘﺪا و اﻧﺘﻬﺎي اﻧﭽﻪ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬داﻧﺶ‬
‫ﺑﻪ ﯾﮏ ﻣﻔﻬﻮم و ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺿﻤﻨﯽ اﺷﺎره ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﯿﻦ اﺳﺘﻔﺎده و ﻋﺪم اﺳﺘﻔﺎده آن ﺗﻤﺎﯾﺰ ﻗﺎﺋﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ‬
‫زﻣﺎن اﻃﻼﻋﺎت اﻧﺒﺎر ﺷﺪه و ﺿﻌﯿﻒ ﻣﯽ ﺷﻮد در ﺣﺎﻟﯿﮑﻪ داﻧﺶ ﮔﺴﺘﺮش ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪ .‬داﻧﺶ ﭘﻮﯾﺎ و ﻃﺒﯿﻌﯽ اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ‬
‫ﺑﺮ آن دﻻﻟﺖ دارد ﮐﻪ اﮔﺮ ﯾﮏ ﺳﺎزﻣﺎن ﯾﺎ ﻣﻮﺳﺴﻪ ﺧﺼﻮﺻﯽ در ﺑﻪ روز ﮐﺮدن داﻧﺶ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﺮاﯾﻂ‬
‫ﻣﺤﯿﻄﯽ ‪،‬دﭼﺎر ﺷﮑﺴﺖ ﺷﻮد‪ ،‬داﻧﺶ اﻣﺮوز ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻧﺎداﻧﯽ و ﺟﻬﻞ ﻓﺮدا ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي اﻃﻼﻋﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ‬
‫از ﻣﻌﻨﺎ و اﺳﺘﻔﺎده ﻣﺠﺪد داﻧﺶ ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺖ ‪ 9,9‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫واژه ﻇﺮﻓﯿﺖ ﯾﺎ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﻓﮑﺮي‪ ،‬اﻏﻠﺐ ﻣﺘﺮادف ﺑﺎ داﻧﺶ ﺑﻪ ﮐﺎر ﺑﺮده ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬ﮐﻪ ﺑﺮ اﯾﻦ دﻻﻟﺖ دارد ﮐﻪ ﯾﮏ‬
‫ارزش ﻣﺎﻟﯽ و ﻣﺎدي ﺑﺮاي داﻧﺶ وﺟﻮد دارد‪ .‬ﻫﺮﭼﻨﺪ اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﻓﮑﺮي ﻣﺸﮑﻞ اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﻌﻀﯽ از‬
‫ﺻﻨﺎﯾﻊ ﺗﻼش ﮐﺮده اﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل‪ ،‬در ‪ 2000‬ارزش ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﻓﮑﺮي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺻﻨﻌﺖ ﺑﯿﻤﻪ ﺧﺴﺎرت ﻣﺎﻟﯽ ‪ ،‬ﺑﯿﻦ‬
‫‪ 270‬ﺗﺎ ‪ 330‬ﺑﯿﻠﯿﻮن دﻻر ﺑﺮآورده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫داﻧﺶ ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ زﻣﺎن‪ ،‬ﺗﺠﺮﺑﻪ را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻣﯿﺎن ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ و روﯾﺪادﻫﺎ ي در‬
‫زﻣﯿﻨﻪ را ﻧﮕﻪ ﻣﯽ دارد‪.‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ وﺳﻌﺖ اﻧﻮاع و ﮐﺎرﺑﺮد ﻫﺎي داﻧﺶ‪ ،‬ﻣﺎ در ﯾﮏ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺳﺎده و زﯾﺒﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﯿﻢ‬
‫داﻧﺶ را اﻃﻼﻋﺎت در ﻋﻤﻞ ‪ ،‬در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﯿﺮﯾﻢ‪.‬‬

‫داﻧﺶ ﺿﻤﻨﯽ و آﺷﮑﺎر‬

‫‪ Polanyi‬اوﻟﯿﻦ ﺑﺎر در ﻣﻮرد ﺗﻔﺎوت ﺑﯿﻦ داﻧﺶ آﺷﮑﺎر‪ 8‬و ﺿﻤﻨﯽ‪ 9‬ﺗﻔﮑﺮ ﮐﺮد‪ .‬داﻧﺶ آﺷﮑﺎر داﻧﺶ ﻋﯿﻨﯽ ﺗﺮ‪،‬‬
‫ﻣﺴﺘﺪل ﺗﺮ و ﺗﮑﻨﯿﮑﯽ ﺗﺮي اﺳﺖ‪ ).‬ﻣﺎﻧﻨﺪ داده‪ ،‬ﺳﯿﺎﺳﺘﻬﺎ‪ ،‬روال ﻫﺎ‪ ،‬ﻧﺮم اﻓﺰار‪ ،‬اﺳﻨﺎد و ﻏﯿﺮه(‪ .‬داﻧﺶ ﺿﻤﻨﯽ ﻣﻌﻤﻮﻻ‬
‫در ﺣﻮزه ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﺗﺠﺮﺑﯽ‪ ،‬ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ و ذﻫﻨﯽ و ﻏﯿﺮ ﻋﯿﻨﯽ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺷﺨﺼﯽ اﺳﺖ و ﻣﺸﮑﻞ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ آن‬
‫ﺳﺎﺧﺘﺎر داده و ﺑﻪ ﻓﺮم رﺳﻤﯽ درآورد‪.‬‬
‫داﻧﺶ آﺷﮑﺎر ﺷﺎﻣﻞ ﺳﯿﺎﺳﺘﻬﺎ ‪ ،‬راﻫﻨﻤﺎﻫﺎي روﯾﻪ اي‪ ،‬ﮐﺎﻏﺬﻫﺎي ﺳﻔﯿﺪ‪ ،‬ﮔﺰارﺷﺎت‪ ،‬ﻃﺮح ﻫﺎ ‪ ،‬ﻣﺤﺼﻮﻻت ‪،‬‬
‫اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﻬﺎ‪ ،‬اﻫﺪاف ‪ ،‬ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ و ﺗﻼﺷﻬﺎي اﺻﻠﯽ ﺷﺮﮐﺖ و زﯾﺮ ﺳﺎﺧﺖ ﻓﻨﺎوري اﻃﻼﻋﺎت ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬آن داﻧﺸﯽ‬

‫‪8‬‬
‫‪Explicit‬‬
‫‪9‬‬
‫‪Tacit‬‬
 ‫‪452‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﯽ ﮐﺪ ﺷﺪه )ﻣﺴﺘﻨﺪ ﺷﺪه( ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﯿﻦ دﯾﮕﺮان ﺗﻮزﯾﻊ ﺷﻮد و ﺑﺪون ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺗﻌﺎﻣﻼت ﺑﯿﻦ ﻓﺮدي‬
‫ﺑﻪ ﯾﮏ ﻓﺮآﯾﻨﺪ و اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل ‪،‬ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ از اﯾﻨﮑﻪ ﭼﻄﻮر ﯾﮏ ﮐﺎرﺑﺮد ﺷﻐﻠﯽ ﺑﻪ اﻧﺠﺎم ﺑﺮﺳﺪ‪،‬‬
‫‪10‬‬
‫ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت آﯾﯿﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﺳﯿﺎﺳﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻧﺴﺎﻧﯽ ﯾﮏ ﺷﺮﮐﺖ ﻣﺴﺘﻨﺪ ﺷﻮد‪ .‬داﻧﺶ آﺷﮑﺎر‪ ،‬داﻧﺶ ﻓﺎش ﺷﺪه‬
‫ﻧﯿﺰ ﻧﺎﻣﯿﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ و اﯾﻦ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺳﻬﻮﻟﺘﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮاي ﯾﮏ ﺷﺨﺺ ‪ ،‬ﺳﻨﺪ و ﯾﺎ ﯾﮏ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه دارد‬
‫زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ آﺳﺎﻧﯽ و ﺑﺎ دﻗﺖ ﻣﺴﺘﻨﺪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫داﻧﺶ ﺿﻤﻨﯽ ‪،‬اﻧﺒﺎر ﻣﺘﺮاﮐﻤﯽ از ﺗﺠﺮﺑﯿﺎت ‪ ،‬ﻧﻘﺸﻪ ﻫﺎي ذﻫﻨﯽ ‪ ،‬ﺑﯿﻨﺶ ﻫﺎ‪ ،‬ﻓﺮاﺳﺖ ‪ ،‬ﺗﺨﺼﺺ‪ ،‬ﻓﻨﻮن‪ ،‬رازﻫﺎي‬
‫ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر‪،‬ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻣﻬﺎرﺗﻬﺎ ‪ ،‬درك و ﯾﺎدﮔﯿﺮي اﺳﺖ ﮐﻪ ﯾﮏ ﺳﺎزﻣﺎن دارد ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ در‬
‫ﺗﺠﺮﺑﯿﺎت ﮔﺬﺷﺘﻪ و ﺣﺎل اﻓﺮاد‪ ،‬ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎ و ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﯾﮏ ﺳﺎزﻣﺎن ﺗﻌﺒﯿﻪ و ﭘﻨﻬﺎن ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬داﻧﺶ ﺿﻤﻨﯽ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ‬
‫‪11‬‬
‫ﻧﯿﺰ ارﺟﺎع ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻ در ﻣﻐﺰ ﯾﮏ ﺷﺨﺺ ﺟﺎي ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﯾﺎ در ﺗﻌﺎﻣﻼت‬ ‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان داﻧﺶ ﭘﻨﻬﺎن‬
‫ﮔﺮوﻫﯽ ﻣﯿﺎن ﯾﮏ ﺷﻌﺒﻪ اداري ﭘﻨﻬﺎن ﮔﺸﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬داﻧﺶ ﺿﻤﻨﯽ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺷﺎﻣﻞ ﺗﺨﺼﺺ و ﺳﻄﺢ ﻣﻬﺎرت ﺑﺎﻻﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﮔﺎﻫﯽ اوﻗﺎت داﻧﺶ ﺿﻤﻨﯽ ﻧﯿﺰ ﺑﻪ آﺳﺎﻧﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺴﺘﻨﺪ ﺷﺪن اﺳﺖ اﻣﺎ ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﯽ ﻫﻤﭽﻨﺎن ﺿﻤﻨﯽ و ﭘﻨﻬﺎن ﺑﺎﻗﯽ‬
‫ﻣﯽ ﻣﺎﻧﺪ زﯾﺮا ﺷﺨﺼﯽ ﮐﻪ داراي داﻧﺶ اﺳﺖ‪ ،‬ارزش ﻧﻬﻔﺘﻪ اي ﮐﻪ آن داﻧﺶ ﺑﺮاي دﯾﮕﺮ اﺷﺨﺎص دارد ‪ ،‬ﺗﺸﺨﯿﺺ‬
‫ﻧﻤﯽ دﻫﺪ‪ .‬ﻣﻮاﻗﻌﯽ دﯾﮕﺮ‪ ،‬داﻧﺶ ﺿﻤﻨﯽ ﻏﯿﺮﺳﺎﺧﺘﯿﺎﻓﺘﻪ و ﺑﺪون ﻓﺮم ﻗﺎﺑﻞ ﻟﻤﺴﯽ اﺳﺖ و ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻣﺸﮑﻞ اﺳﺖ ﮐﻪ‬
‫ﺑﻪ ﺻﻮرت ﮐﺪ درآورده ﺷﻮد‪ Polanyi .‬اﺷﺎره ﮐﺮد ﮐﻪ ﻣﺸﮑﻞ اﺳﺖ ﺑﻌﻀﯽ داﻧﺶ ﺿﻤﻨﯽ را ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﮐﻠﻤﺎت‬
‫درآورد‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل‪،‬ﻣﺴﺘﻨﺪ ﮐﺮدن ﺗﻮﺿﯿﺢ اﯾﻨﮑﻪ ﭼﻄﻮر ﯾﮏ دوﭼﺮﺧﻪ را ﺑﺮاﻧﯿﻢ ﻣﺸﮑﻞ ﺑﻮده و ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺿﻤﻨﯽ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬اﻧﺘﻘﺎل ﯾﺎ اﺷﺘﺮاك ﻣﻮﻓﻖ داﻧﺶ ﺿﻤﻨﯽ ﻣﻌﻤﻮﻻ در ﻣﯿﺎن اﻧﺠﻤﻦ ﻫﺎ‪ ،‬دوره اﻧﺘﺮﻧﯽ ‪ ،‬دوره ﮐﺎرآﻣﻮزي‪ ،‬ﻣﮑﺎﻟﻤﺎت‬
‫و دﯾﮕﺮ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻫﺎي ﺗﻌﺎﻣﻼت ﺑﯿﻦ ﻓﺮدي و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و ﯾﺎ ﺣﺘﯽ ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ‪ ،‬اﺗﻔﺎق ﻣﯽ اﻓﺘﺪ‪ Nonaka .‬و‬
‫‪ Takeuchi‬ادﻋﺎ ﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ ﻧﺎﻣﻠﻤﻮﺳﺎﺗﯽ‪ 12‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﯿﻨﺶ ﻫﺎ ‪ ،‬ﺑﺼﯿﺮت ﻫﺎ‪ ،‬ﮔﻤﺎن ﻫﺎ ‪ ،‬اﺣﺴﺎﺳﺎت دروﻧﯽ‪ ،‬ﻣﻘﺎدﯾﺮ‪،‬‬
‫ﺗﺼﺎوﯾﺮ‪ ،‬ﮐﻨﺎﯾﻪ ﻫﺎ و ﺗﻤﺜﯿﻞ ﻫﺎ ‪ ،‬ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﻫﺎي ﻧﺎدﯾﺪه ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه ي راﯾﺞ در ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﺳﺘﻔﺎده اﯾﻦ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ‬
‫ﻧﺎﻣﻠﻤﻮس ﺑﺮاي زﯾﺮﺳﺎﺧﺖ ﯾﮏ ﺷﺮﮐﺖ و ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ آن ﺑﺮاي رﺳﯿﺪن ﺑﻪ اﻫﺪاﻓﺶ ‪ ،‬ﺣﯿﺎﺗﯽ اﺳﺖ‪ .‬داﻧﺶ ﺿﻤﻨﯽ‪،‬‬
‫داﻧﺶ ﭼﺴﺒﻨﺪه ‪ 13‬ﻧﺎﻣﯿﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ زﯾﺮا ﺟﺪا ﮐﺮدن آن از ﻣﻨﺒﻌﺶ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﺸﮑﻞ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﺗﺎرﯾﺨﯽ‪ MIS ،‬ﺑﺮ ﺟﻤﻊ آوري‪ ،‬ذﺧﯿﺮه ‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ و ﮔﺰارش ﮐﺮدن داﻧﺶ آﺷﮑﺎر ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﮐﻨﻮن ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ‪ ،‬ﻧﯿﺎز ﺑﻪ اﺟﺘﻤﺎع ﻫﺮ دو ﻧﻮع داﻧﺶ در ﻗﺎﻟﺐ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ رﺳﻤﯽ را‪ ،‬ﺗﺸﺨﯿﺺ داده اﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ‪،‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻮﺛﺮ و ﺳﯿﺴﺘﻤﺎﺗﯿﮏ اﯾﺪه ﻫﺎ‪ ،‬اﻃﻼﻋﺎت و داﻧﺶ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ از ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﯾﮏ ﺳﺎزﻣﺎن اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﻗﺮن ﻫﺎ‪ ،‬راﺑﻄﻪ ﺷﺎﮔﺮد و ﻣﺮﺑﯽ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻃﺒﯿﻌﺖ ﺗﺠﺮﺑﯽ اش ‪ ،‬اﺑﺰاري ﮐﻨﺪ اﻣﺎ ﻗﺎﺑﻞ اﻋﺘﻤﺎد ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎل داﻧﺶ‬
‫ﺿﻤﻨﯽ از ﺷﺨﺺ ﺑﻪ ﺷﺨﺺ دﯾﮕﺮ ﺑﻮد‪ .‬زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ اﻓﺮاد ﯾﮏ ﺳﺎزﻣﺎن را ﺗﺮك ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ ‪ ،‬داﻧﺶ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه‬

‫‪10‬‬
‫‪Leaky Knowledge‬‬
‫‪11‬‬
‫‪Embedded knowledge‬‬
‫‪12‬‬
‫‪intangibles‬‬
‫‪13‬‬
‫‪Sticky Knowledge‬‬
 ‫‪453‬‬ ‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻧﻬﻢ‬

‫ﺧﻮد ﻣﯽ ﺑﺮدﻧﺪ‪ .‬ﯾﮏ ﻫﺪف ﺣﯿﺎﺗﯽ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‪ ،‬ﻧﮕﻬﺪاري رﻣﻮز ﮐﺎر ارزﺷﻤﻨﺪي اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ آﺳﺎﻧﯽ و ﺑﻪ‬
‫ﺳﺮﻋﺖ‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎن را ﺗﺮك ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ )‪ (KMS‬ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻓﻨﺎوري اﻃﻼﻋﺎت ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ‬
‫اي‪ ،‬اﻃﻼق ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ درون و ﺑﺮون ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ را ﺳﺎﺧﺘﺎردﻫﯽ‪ ،‬ﺗﺴﻬﯿﻞ و ﺗﺴﺮﯾﻊ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫)‪ (KMS‬ﻣﯽ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﺎ در دﺳﺘﺮس ﮔﺬاﺷﺘﻦ ﺗﺨﺼﺺ ﻇﺮﻓﯿﺖ اﻧﺴﺎﻧﯽ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻪ ﻃﻮر ﮔﺴﺘﺮده‪ ،‬ﺑﻪ ﯾﮏ ﺳﺎزﻣﺎن‬
‫ﮐﻤﮏ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ از ﻋﻬﺪه ﺗﺒﺪﯾﻞ‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺳﺮﯾﻊ و ﮐﺎﻫﺶ ﺳﺎزي‪ 14‬ﺑﺮآﯾﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺸﺎر ﺑﺮاي ﻧﮕﻬﺪاري‬
‫ﯾﮏ ﮐﺎرﮔﺮ ﻣﻮﺛﺮ و آﮔﺎه‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﻧﺪ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﻦ‪ ،‬آﻧﻬﺎ ﺑﺮاي اﯾﻦ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ﺑﺰرگ‬
‫ﮐﻤﮏ ﮐﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﯾﮏ ﺳﻄﺢ ﺳﺎزﮔﺎر از ﺳﺮوﯾﺲ دﻫﯽ ﺑﻪ ﻣﺸﺘﺮي را ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﻨﻨﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ آﻧﭽﻪ در ‪ DSS‬در ﻋﻤﻞ ‪9,1‬‬
‫ﺗﻮﺿﯿﺢ داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ 9,3‬ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ و ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﮑﻞ‬

‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ و ﺣﺎﻓﻈﻪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ اﺳﺖ‪ .‬وﻗﺘﯽ اﻋﻀﺎي ﯾﮏ ﺳﺎزﻣﺎن‬
‫ﻫﻤﮑﺎري ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪،‬ﺑﺎ ﻋﻘﺎﯾﺪﺷﺎن ارﺗﺒﺎط ﺑﺮﻗﺮار ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﯾﺎد ﻣﯽ دﻫﻨﺪ و ﯾﺎد ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ‪ ،‬داﻧﺶ ﺗﻐﯿﯿﺮﺷﮑﻞ ﻣﯽ‬
‫دﻫﺪ و از ﯾﮏ ﺷﺨﺺ ﺑﻪ ﺷﺨﺺ دﯾﮕﺮ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن ﯾﺎدﮔﯿﺮي‬
‫واژه ﺳﺎزﻣﺎن ﯾﺎدﮔﯿﺮي‪ 15‬ﺑﻪ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﯾﮏ ﺳﺎزﻣﺎن در ﯾﺎدﮔﯿﺮي از ﺗﺠﺮﺑﯿﺎت ﮔﺬﺷﺘﻪ اش ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻗﺒﻞ از‬
‫اﯾﻨﮑﻪ ﯾﮏ ﺳﺎزﻣﺎن ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﮐﻨﺪ‪ ،‬اول ﺑﺎﯾﺪ ﯾﺎد ﺑﮕﯿﺮد‪ .‬ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﺷﺎﻣﻞ ﯾﮏ ﺗﻌﺎﻣﻠﯽ ﺑﯿﻦ ﺗﺠﺮﺑﻪ و رﻗﺎﺑﺖ اﺳﺖ‪ .‬در‬
‫اﻧﺠﻤﻦ ﻫﺎي ﺗﻤﺮﯾﻦ‪ ،‬اﯾﻦ دو ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﻨﮕﺎﺗﻨﮕﯽ ﺑﺎﻫﻢ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﻧﺠﻤﻦ ﻫﺎي ﺗﻤﺮﯾﻦ ﺗﻨﻬﺎ ﯾﮏ زﻣﯿﻨﻪ اي را‬
‫ﺑﺮاي ﺗﺎزه واردان ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻤﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﯾﺎد ﺑﮕﯿﺮﻧﺪ ﺑﻠﮑﻪ ﯾﮏ زﻣﯿﻨﻪ اي ﺑﺮاي ﺑﯿﻨﺶ ﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ داﻧﺶ‬
‫ﺗﻐﯿﯿﺮﺷﮑﻞ ﻣﯽ دﻫﺪ ﻧﯿﺰ ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﺎ درﻣﻮرد اﻧﺠﻤﻦ ﻫﺎي ﺗﻤﺮﯾﻦ ﺑﻌﺪاً در اﯾﻦ ﻓﺼﻞ ﺑﺤﺚ ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ‪ .‬ﺑﺮاي‬
‫ﺳﺎﺧﺖ ﯾﮏ ﺳﺎزﻣﺎن ﯾﺎدﮔﯿﺮي‪،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﺳﻪ ﻣﻮﺿﻮع ﺣﯿﺎﺗﯽ درﮔﯿﺮ ﺷﺪ ‪ (1 :‬ﻣﻌﻨﺎ )ﺗﻌﯿﯿﻦ ﯾﮏ دﯾﺪﮔﺎه ﮐﻪ ﺳﺎزﻣﺎن‬
‫ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﺑﺎﯾﺪ ﭼﻪ ﺑﺎﺷﺪ( ‪ (2‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ )ﺗﻌﯿﯿﻦ اﯾﻨﮑﻪ ﭼﻄﻮر ﺷﺮﮐﺖ ﮐﺎر ﮐﻨﺪ( ‪ (3‬اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي )ارزﯾﺎﺑﯽ ﻣﯿﺰان و‬
‫ﺳﻄﺢ ﯾﺎدﮔﯿﺮي(‪ .‬ﯾﮏ ﺳﺎزﻣﺎن ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﺑﺎﯾﺪ ‪ 5‬ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ اﺻﻠﯽ را ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ اﻧﺠﺎم دﻫﺪ ‪ :‬ﺣﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺳﯿﺴﺘﻤﺎﺗﯿﮏ ‪،‬‬
‫آزﻣﺎﯾﺶ ﺧﻼق ‪ ،‬ﯾﺎدﮔﺮﻓﺘﻦ از ﺗﺠﺮﺑﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ‪ ،‬ﯾﺎد ﮔﺮﻓﺘﻦ از ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﻋﻤﻠﮑﺮد و ﺗﺠﺮﺑﻪ دﯾﮕﺮان ‪ ،‬و اﻧﺘﻘﺎل ﺳﺮﯾﻊ و‬
‫ﮐﺎرآﻣﺪ داﻧﺶ در ﻣﯿﺎن ﺳﺎزﻣﺎن‪ .‬ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﺧﺮﯾﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻣﺸﻮرت و ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ‪،‬ﺗﻼﺷﻬﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﺧﻮد را ﮔﺮد اﯾﺠﺎد‬
‫ﯾﮏ ﺳﺎزﻣﺎن ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﮐﻪ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﺗﺠﺮﺑﯿﺎت را ﺿﺒﻂ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﭘﯽ رﯾﺰي ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫‪14‬‬
‫‪Downsizing‬‬
‫‪15‬‬
‫‪The Learning Organization‬‬
 ‫‪454‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫ﺣﺎﻓﻈﻪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ‬
‫ﯾﮏ ﺳﺎزﻣﺎن ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﺑﺎﯾﺪ داراي ﯾﮏ ﺣﺎﻓﻈﻪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ و وﺳﯿﻠﻪ اي ﺑﺮاي ذﺧﯿﺮه ﮐﺮدن‪،‬ﻧﻤﺎﯾﺶ دادن و ﺑﻪ‬
‫اﺷﺘﺮاك ﮔﺬاﺷﺘﻦ داﻧﺶ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ اش ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮآوردﻫﺎ ﻣﺘﻔﺎوت ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﻋﻤﻮﻣﺎ اﯾﻦ ﺑﺎور وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﺗﻨﻬﺎ‬
‫‪ 10-20‬درﺻﺪ از داده ﻫﺎي ﺗﺠﺎري واﻗﻌﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ‪ ،‬ﮔﺬﺷﺘﻪ را در ﺳﯿﺎﺳﺘﻬﺎ و روﯾﻪ ﻫﺎﯾﺸﺎن ﺑﻪ‬
‫ﺧﺎﻃﺮ ﻣﯽ ﺳﭙﺎرﻧﺪ‪ .‬اﺷﺨﺎص زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻣﻮﺿﻮع ﯾﺎ ﻣﺴﺌﻠﻪ اي روﺑﺮو ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺣﻞ ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر اﯾﺪه‬
‫آل از اﯾﻦ ﺣﺎﻓﻈﻪ ﺑﺮاي ﻫﺮ دو داﻧﺶ ﺿﻤﻨﯽ و آﺷﮑﺎر ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻫﻮش اﻧﺴﺎﻧﯽ از ﺣﺎﻓﻈﻪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﻃﺮح‬
‫ﻣﯽ ﮔﯿﺮد و ﺑﺎ اﯾﺠﺎد داﻧﺶ ﺟﺪﯾﺪ ﺑﺮ ارزش آن ﻣﯽ اﻓﺰاﯾﺪ‪ .‬ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ داﻧﺶ ﺟﺪﯾﺪ را‬
‫ﺟﻤﻊ آوري ﮐﺮده و آن را ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﺳﺎده ﺷﺪه اي در دﺳﺘﺮس ﻗﺮار دﻫﺪ‪.‬‬

‫ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ‬
‫ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ‪،‬ﺗﻮﺳﻌﻪ داﻧﺶ و ﺑﯿﻨﺶ ﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪي اﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞ آن را دارﻧﺪ ﮐﻪ رﻓﺘﺎر ﺳﺎزﻣﺎن را‬
‫ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻗﺮار دﻫﻨﺪ‪ .‬آن زﻣﺎﻧﯽ اﺗﻔﺎق ﻣﯽ اﻓﺘﺪ ﮐﻪ اﻧﺠﻤﻦ ﻫﺎ‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ و ﺣﺎﻓﻈﻪ ﻫﺎ ﺗﻮﺳﻂ اﻓﺮاد‬
‫ﯾﮏ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻪ اﺷﺘﺮاك ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻣﻬﺎرﺗﻬﺎي ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻮارد زﯾﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪:‬‬
‫‪ ‬ﺑﺎز ﺷﺪن ﭼﺸﻢ اﻧﺪازﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ‬
‫‪ ‬آﮔﺎﻫﯽ از ﺟﻬﺘﮕﯿﺮي ﻫﺎي ﺷﺨﺼﯽ‬
‫‪ ‬در ﻣﻌﺮض دﯾﺪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ داده ﻫﺎي ﻓﯿﻠﺘﺮ ﻧﺸﺪه‬
‫‪ ‬اﺣﺴﺎس ﻓﺮوﺗﻨﯽ و اﻓﺘﺎدﮔﯽ‬

‫ﺳﺎﺧﺘﻦ ﯾﮏ ﺣﺎﻓﻈﻪ ﯾﮑﯽ ﺷﺪه ﺑﺮاي ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺣﯿﺎﺗﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﻓﻨﺎوري اﻃﻼﻋﺎت ﯾﮏ ﻧﻘﺶ ﺣﯿﺎﺗﯽ در ﯾﺎدﮔﯿﺮي‬
‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺑﺎزي ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺑﺎﯾﺪ اﻫﻤﯿﺖ ﺑﯿﺸﺘﺮي ﺑﻪ اﯾﻦ ﻧﺎﺣﯿﻪ دﻫﺪ ﺗﺎ آن را ﭘﺮورش دﻫﺪ‪.‬‬
‫از آﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﺣﺎﻟﺖ وﺟﻮد ﺧﺎرﺟﯽ در ﺣﺎل ﻣﺠﺎزي ﺷﺪن ﻫﺴﺘﻨﺪ‪،‬ﺑﺎﯾﺪ روﺷﻬﺎﯾﯽ را ﺑﺮاي‬
‫ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﻣﻮﺛﺮ ﺗﻮﺳﻌﻪ دﻫﻨﺪ‪ .‬ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﻫﺎي ﺗﻌﺎوﻧﯽ ﺟﺪﯾﺪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ اﺑﺘﮑﺎرات ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬
‫ﮐﻤﮏ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﯾﺎدﮔﯿﺮي و ﺣﺎﻓﻈﻪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ‪،‬ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ در اداﻣﻪ ﺗﻮﺿﯿﺢ ﻣﯽ دﻫﯿﻢ‪،‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت اﻓﺮاد‪ ،‬ﮐﻤﺘﺮ‬
‫ﺑﻪ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي واﺑﺴﺘﻪ اﻧﺪ‪.‬‬
 ‫‪455‬‬ ‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻧﻬﻢ‬

‫ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ‬
‫ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﯾﮏ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺮاي ﯾﺎد ﮔﺮﻓﺘﻦ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺣﺎﻓﻈﻪ و اﺷﺘﺮاك داﻧﺶ ﺑﻪ ﻓﺮﻫﻨﮓ‪ 16‬آن ﺑﺴﺘﮕﯽ دارد‪ .‬ﻓﺮﻫﻨﮓ‬
‫‪،‬اﻟﮕﻮﯾﯽ از ﻓﺮﺿﯿﺎت ﭘﺎﯾﻪ ﺑﻪ اﺷﺘﺮاك ﮔﺬاﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ زﻣﺎن ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ﯾﺎد ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ ﮐﻪ ﭼﻪ ﭼﯿﺰي ﮐﺎر ﻣﯽ‬
‫ﮐﻨﺪ و ﭼﻪ ﭼﯿﺰي ﮐﺎر ﻧﻤﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬وﻓﺘﯽ درس ﻫﺎ ﻃﺒﯿﻌﺖ دوم ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬آﻧﻬﺎ ﺑﺨﺸﯽ از ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﻣﯽ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﮐﺎرﻣﻨﺪان ﺟﺪﯾﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺮﺑﯽ ﺷﺎن در ﻃﻮل ﻣﺪت ﮐﺎرآﻣﻮزي ‪،‬ﻓﺮﻫﻨﮓ را ﯾﺎد ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ‪ .‬اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي ﺗﺄﺛﯿﺮ‬
‫ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻫﻤﮑﺎري ﺑﺮ روي ﯾﮏ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺸﮑﻞ اﺳﺖ‪ .‬ﻫﺮﭼﻨﺪ‪ ،‬ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻗﻮي ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﭘﺎﯾﻪ اي ﻗﺎﺑﻞ اﻧﺪازه‬
‫ﮔﯿﺮي و ﻗﻮي را ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ :‬درآﻣﺪ ﺧﺎﻟﺺ ﺑﺎزدﻫﯽ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري را ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه دارد و ﺳﺎﻻﻧﻪ ﻗﯿﻤﺖ‬
‫ﻣﻮﺟﻮدي اﻧﺒﺎر را اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ دﻫﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل ‪،‬آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه ﻫﺎي ‪ ، Buckman‬ﯾﮏ ﺷﺮﮐﺖ داروﺳﺎزي‪ ،‬ﺗﺄﺛﯿﺮ‬
‫ﻓﺮﻫﻨﮓ را ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﻓﺮوش ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺟﺪﯾﺪ‪ ،‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ Buckman .‬ﻣﺘﻌﻬﺪ ﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻗﺮار دادن اﺷﺘﺮاك‬
‫داﻧﺶ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﺨﺸﯽ از ارزﺷﻬﺎي اﺳﺎﺳﯽ ﮐﻤﭙﺎﻧﯽ ‪،‬ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺧﻮد را ﺗﻐﯿﯿﺮ دﻫﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﺑﺮﻗﺮار ﮐﺮدن‬
‫ﯾﮏ اﺑﺘﮑﺎر ﻋﻤﻞ اﺷﺘﺮاك داﻧﺶ‪ ،‬ﻓﺮوش ﻣﺤﺼﻮﻻت ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 5‬ﺳﺎل ﭘﯿﺶ از ‪ 22‬ﺑﻪ ‪ 33‬درﺻﺪ از ﮐﻞ ﻓﺮوش‬
‫‪،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﻓﺖ‪ .‬اﺷﺘﺮاك اﺑﺘﮑﺎرات و اﻧﮕﯿﺰش ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‪ ،‬ﺿﺮوري اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﺣﺘﯽ در‬
‫ﺑﺨﺶ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﭘﯿﭽﯿﺪه ﺗﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ‪ ،‬ﯾﮏ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ اﺷﺘﺮاك را ﭘﺮورش ﻧﻤﯽ دﻫﺪ‪،‬‬
‫ﺷﺪﯾﺪاً ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺗﻼش ‪ KM‬آﺳﯿﺐ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺸﻮﯾﻖ ﮐﺎرﻣﻨﺪان ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‪ ،‬ﻫﻢ ﺑﺮاي ﺷﺮﮐﺖ ﮐﺮدن داﻧﺶ و ﻫﻢ ﺑﺮاي‬
‫ﺟﺴﺘﺠﻮي داﻧﺶ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺸﮑﻞ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬دﻻﯾﻠﯽ ﮐﻪ اﻓﺮاد دوﺳﺖ ﻧﺪارﻧﺪ داﻧﺶ را ﺑﻪ اﺷﺘﺮاك ﺑﮕﺬارﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺻﻮرت‬
‫زﯾﺮ اﺳﺖ ‪:‬‬
‫‪ ‬ﺗﻤﺎﯾﻞ ﺑﻪ اﺷﺘﺮاك ﮔﺬاﺷﺘﻦ اﻣﺎ ﻧﺪاﺷﺘﻦ وﻗﺖ ﮐﺎﻓﯽ ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم آن‬
‫‪ ‬ﻋﺪم ﻣﻬﺎرت در روﺷﻬﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬
‫‪ ‬درك ﻧﮑﺮدن ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ و ﻓﻮاﯾﺪ آن‬
‫‪ ‬ﻓﻘﺪان ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﻣﻨﺎﺳﺐ‬
‫‪ ‬ﻧﺒﻮدن اﺟﺒﺎر و اﻟﺰام از ﺳﻮي ﻣﺪﯾﺮان ارﺷﺪ‬
‫‪ ‬ﻧﺒﻮدن اﻋﺘﺒﺎر ﻣﺎﻟﯽ ﺑﺮاي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬
‫‪ ‬ﻓﺮﻫﻨﮓ‪ ،‬اﺷﺘﺮاك داﻧﺶ را ﺗﺸﻮﯾﻖ ﻧﻤﯽ ﮐﻨﺪ‬

‫ﮔﺎﻫﯽ اوﻗﺎت ﯾﮏ ﭘﺮوژه ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﺷﮑﺴﺖ ﻣﯽ ﺧﻮرد زﯾﺮا ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﺑﺎ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﻣﻄﺎﺑﻘﺖ ﻧﺪارد‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﺑﻪ ﺧﺼﻮص در ﻣﻮرد ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﺻﺎدق اﺳﺖ زﯾﺮا آﻧﻬﺎ ﺧﯿﻠﯽ ﺑﻪ اﺷﺨﺎﺻﯽ ﮐﻪ داﻧﺶ ﺧﻮد‬

‫‪16‬‬
‫‪Culture‬‬
 ‫‪456‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫را ﺑﻪ اﺷﺘﺮاك ﻣﯽ ﮔﺬارﻧﺪ ‪ ،‬ﺗﮑﯿﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ‪ KM‬ﮐﻪ در ﻋﻤﻞ ﺷﮑﺴﺖ ﻣﯽ ﺧﻮرﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ‬
‫ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ 9,4‬ﻣﺒﺎﻧﯽ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬

‫وﻗﺘﯽ ﮐﻪ ﺳﻮال ﺷﺪ ﭼﺮا ﺳﺎزﻣﺎن در ﺣﺎل ﺳﺎﺧﺖ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ در ﺳﻄﺢ ﺟﻬﺎﻧﯽ اﺳﺖ ﻣﺴﺌﻮل‬
‫ارﺷﺪ ﯾﮏ ﺷﺮﮐﺖ ﺑﺰرگ ﻣﺸﺎوره اي ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ ﭘﺎﺳﺦ داد‪ " :‬ﻣﺎ ‪ 80000‬ﻧﻔﺮ را ﺑﻪ ﻃﻮر ﭘﺮاﮐﻨﺪه در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن‬
‫دارﯾﻢ ﮐﻪ ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم ﻣﻮﺛﺮ ﺷﻐﻠﺸﺎن ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ اﻃﻼﻋﺎت ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ .‬ﯾﺎﻓﺘﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻮردﻧﯿﺎز آﻧﻬﺎ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﺸﮑﻞ ﺑﻮده و‬
‫ﺣﺘﯽ در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ اﯾﻦ اﻃﻼﻋﺎت دﺳﺖ ﭘﯿﺪا ﮐﻨﻨﺪ اﻏﻠﺐ ﻧﺎدرﺳﺘﻨﺪ‪.‬اﯾﻨﺘﺮاﻧﺖ ﻣﺎ در ﺻﺪد ﺣﻞ اﯾﻦ ﻣﺸﮑﻞ‬
‫اﺳﺖ‪ ".‬ﯾﮏ ﺑﺮرﺳﯽ در ﺷﺮﮐﺘﻬﺎي اروﭘﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ‪ KMPG PEAT Marwich‬در ﺳﺎل ‪ 1998‬ﺻﻮرت‬
‫ﮔﺮﻓﺖ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً ﻧﯿﻤﯽ از ﺷﺮﮐﺘﻬﺎ از ﯾﮏ ﺷﮑﺴﺖ ﺑﺰرگ در از دﺳﺖ دادن ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﮐﻠﯿﺪي ﺷﺎن در‬
‫رﻧﺠﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺸﺎﺑﻪ‪ ،‬ﺗﺤﻘﯿﻖ دﯾﮕﺮي در ﻫﻤﺎن ﺳﺎل ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ داﻧﺸﮕﺎه ﮐﺮاﻧﻔﯿﻠﺪ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ‬
‫اﮐﺜﺮ ﺷﺮﮐﺘﻬﺎي ﭘﺎﺳﺨﮕﻮ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﯿﺸﺘﺮ داﻧﺸﯽ ﮐﻪ آﻧﻬﺎ ﺑﺪان ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬درون ﺳﺎزﻣﺎن وﺟﻮد داﺷﺖ وﻟﯽ‬
‫ﯾﺎﻓﺘﻦ و ﺑﮑﺎرﮔﯿﺮي آن ﻣﺸﮑﻼت ﻣﺪاوم ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻧﻬﺎﯾﺘﺎ در ﺑﺮﺧﯽ از ﺣﺮﻓﻪ ﻫﺎي ﺑﺎ ﻣﻬﺎرت ﺑﺎﻻ ﻣﺜﻞ زﻣﯿﻨﻪ ﻫﺎي‬
‫داروﯾﯽ ‪ ،‬ﺣﻔﻆ و ﺑﻪ ﮐﺎرﮔﯿﺮي داﻧﺶ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ اﻗﺪام ﺑﺮاي ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻫﺎي ﻣﺮگ و زﻧﺪﮔﯽ ﺑﺤﺮاﻧﯽ و ﺣﺴﺎس اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺪﯾﻬﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻧﻮع ﻣﺸﮑﻼت ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺗﻼﺷﻬﺎي ﺳﯿﺴﺘﻤﺎﺗﯿﮏ ﺑﺮاي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﯿﻦ اواﺧﺮ‬
‫ﺳﺎل ‪ 2001‬ﺗﺎ اواﺧﺮ ‪ ،2003‬ﺷﺮﮐﺘﻬﺎي اﻣﺮﯾﮑﺎﯾﯽ ‪ 3,6‬ﻣﯿﻠﯿﻮن ﻧﻔﺮ را ﺑﯿﮑﺎر ﮐﺮدﻧﺪ)اﯾﻦ ﺗﻌﺪاد ﺷﺎﻣﻞ ﺑﺎزﻧﺸﺴﺘﮕﺎن‬
‫ﻧﯿﺴﺖ( ‪ .‬ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ‪ %90‬اﻓﺮادي ﮐﻪ در اﻧﻔﺠﺎر رﺷﺪ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﺑﻌﺪ از ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺑﻪ دﻧﯿﺎ آﻣﺪه اﻧﺪ‬
‫)‪ (babyboomers‬در ﮐﺎرﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ ‪ ،‬اداري و اﺟﺮاﯾﯽ در ﺳﺎل ‪ 2008‬ﺑﺎزﻧﺸﺴﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ اﻓﺮاد‬
‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ را ﺗﺮك ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪،‬داﻧﺶ آﻧﻬﺎ ﻫﻤﺮاه ﺧﻮدﺷﺎن از آن ﺳﺎزﻣﺎن ﺧﺎرج ﻣﯽ ﺷﻮد)"ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﻓﮑﺮي داراي ﭘﺎ‬
‫اﺳﺖ"( ‪ .‬در ﯾﮏ دوران ﺷﮏ و ﻋﺪم ﻗﻄﻌﯿﺖ‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ ﺑﻮدﺟﻪ ﻫﺎ و ﺗﻌﺪﯾﻞ ﻧﯿﺮوي ﮐﺎر‪ ،‬داﻧﺶ در ﺧﻄﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻋﻤﻮﻣﺎً ﺑﺎﻫﻮش ﺗﺮﯾﻦ ﮐﺎرﻣﻨﺪان اول ﺧﺎرج ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺑﺤﺮاﻧﯽ ﻧﺎﺑﻮد ﺷﺪه اﻧﺪ‪ .‬اﻋﺘﻤﺎد از ﺑﯿﻦ‬
‫رﻓﺘﻪ و زﻣﺎن ﻣﻮردﻧﯿﺎز ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎل داﻧﺶ ﻣﺤﺪود و ﺑﻪ ﻣﺨﺎﻃﺮه اﻓﺘﺎده اﺳﺖ‪ .‬درواﻗﻊ اﻧﺘﻘﺎل داﻧﺶ ‪ ،‬ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﮐﻠﯿﻪ‬
‫ﻋﻮاﻣﻠﯽ ﮐﻪ ﻣﺸﻮق ﯾﺎ ﻣﺎﻧﻊ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﯿﻦ ﭘﺮﺳﻨﻞ اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ در‬
‫ﺗﻼش ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﻗﺒﻞ از اﯾﻨﮑﻪ اﻓﺮاد ﮐﺎر ﺧﻮد را ﺗﺮك ﮐﻨﻨﺪ ‪ ،‬داﻧﺶ را ﺗﺴﺨﯿﺮ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻏﻠﺐ ﻣﺒﺎﻧﯽ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ‪ ،‬ﯾﮑﯽ از اﯾﻦ ﺳﻪ ﻫﺪف را دﻧﺒﺎل ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪ -1 :‬ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮐﺮدن داﻧﺶ‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﻃﺮﯾﻖ ﻧﻘﺸﻪ ﻫﺎ‪ ،‬ﺻﻔﺤﺎت زرد‪، 17‬اﺑﺮﻣﺘﻦ ﻫﺎ ‪ -2‬ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﮏ ﻓﺮﻫﻨﮓ داﻧﺶ ﺗﺄﮐﯿﺪي ‪ -3‬اﯾﺠﺎد ﯾﮏ زﯾﺮ‬
‫ﺳﺎﺧﺖ داﻧﺶ ‪ .‬اﯾﻦ اﻫﺪاف اﻧﺤﺼﺎر ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬در ﺣﻘﯿﻘﺖ ﺷﺮﮐﺘﻬﺎ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ در ﺟﻬﺖ ﻫﺮ ﺳﻪ ﻫﺪف ﺑﻪ‬
‫ﻋﻨﻮان ﯾﮑﯽ از ﻣﺒﺎﻧﯽ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﺗﻼش ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫‪17‬‬
‫‪Yellow pages‬‬
 ‫‪457‬‬ ‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻧﻬﻢ‬

‫ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﯾﺎ ﻓﺮآﯾﻨﺪ وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ را درﺑﺮ ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪ .‬اﯾﻦ ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﺧﻠﻖ داﻧﺶ ‪،‬‬
‫ﺑﻪ اﺷﺘﺮاك ﮔﺬاردن داﻧﺶ و ﺟﺴﺘﺠﻮ و اﺳﺘﻔﺎده از داﻧﺶ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬واژه ﻫﺎي ﻣﺘﻨﻮﻋﯽ ﺑﺮاي ﺗﻮﺻﯿﻒ اﯾﻦ ﻓﺮاﯾﻨﺪﻫﺎ‬
‫ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻣﻬﻢ ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﺟﺮﯾﺎن داﻧﺶ درون ﯾﮏ ﺳﺎزﻣﺎن ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ‬
‫ﺑﺮﭼﺴﺐ ﺧﺎص دادن ﺑﻪ ﯾﮏ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ داﻧﺶ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺧﻠﻖ داﻧﺶ‬
‫ﺧﻠﻖ داﻧﺶ ‪ ،‬اﯾﺠﺎد ﺑﯿﻨﺶ ﻫﺎ ‪ ،‬اﯾﺪه ﻫﺎ ﯾﺎ روﺗﯿﻦ ﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ اﺳﺖ‪ (1994) Nonaka .‬ﺧﻠﻖ داﻧﺶ را ﺑﻪ‬
‫ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﺑﯿﻦ داﻧﺶ ﺿﻤﻨﯽ و داﻧﺶ آﺷﮑﺎر و ﻣﺎرﭘﯿﭽﯽ در ﺣﺎل رﺷﺪ ﮐﻪ در ﺣﺎل ﺣﺮﮐﺖ ﺑﯿﻦ‬
‫ﺳﻄﻮح اﻓﺮاد‪ ،‬ﮔﺮوﻫﻬﺎ و ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎﺳﺖ ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺧﻠﻖ داﻧﺶ ﺑﻪ ‪ 4‬روش‪ 18‬اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ‪ :‬اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ‬
‫ﮐﺮدن )‪ ، (socialization‬ﺑﺮوﻧﯽ ﮐﺮدن )‪، (externalization‬دروﻧﯽ ﮐﺮدن )‪ (internalization‬و ﺗﺮﮐﯿﺐ‬
‫)‪ . (combination‬روش اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﮐﺮدن در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺗﺒﺪﯾﻞ داﻧﺶ ﺿﻤﻨﯽ ﺑﻪ داﻧﺶ ﺿﻤﻨﯽ ﺟﺪﯾﺪﺗﺮ از ﻃﺮﯾﻖ‬
‫ﺗﻌﺎﻣﻼت اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ‪ ،‬ﺑﻪ اﺷﺘﺮاك ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪن ﺗﺠﺮﺑﯿﺎت اﻋﻀﺎ درون ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ )ﻣﺜﻼ ﻣﺸﻮرت ﮐﺮدن( اﺳﺖ‪ .‬روش‬
‫ﺗﺮﮐﯿﺐ‪ ،‬ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﯾﺠﺎد ﯾﮏ داﻧﺶ آﺷﮑﺎر ﺟﺪﯾﺪ از ﻃﺮﯾﻖ ادﻏﺎم ‪،‬ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي‪ ،‬دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي ﻣﺠﺪد و ﺗﺮﮐﯿﺐ ﮐﺮدن‬
‫‪19‬‬
‫داﻧﺶ آﺷﮑﺎر ﻣﻮﺟﻮد ﻣﯽ ﺷﻮد )ﻣﺜﻼ آﻧﺎﻟﯿﺰ اﻣﺎري داده ﻫﺎي ﺑﺎزار( ‪ .‬دو روش دﯾﮕﺮ ﺷﺎﻣﻞ اﺛﺮات ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ و‬
‫ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﯿﻦ داﻧﺶ آﺷﮑﺎر و داﻧﺶ ﺿﻤﻨﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮوﻧﯽ ﮐﺮدن در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺗﺒﺪﯾﻞ داﻧﺶ ﺿﻤﻨﯽ ﺑﻪ داﻧﺶ آﺷﮑﺎر‬
‫ﺟﺪﯾﺪ اﺳﺖ )ﻣﺜﻼ اﯾﺠﺎد ﯾﮏ ﻣﺪرك ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﮐﻪ روﺷﻬﺎي ﺑﻪ ﮐﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه در ﺣﻞ ﯾﮏ ﻣﺸﮑﻞ ﺷﻐﻠﯽ‬
‫ﻣﺸﺘﺮي را ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ ( .‬دروﻧﯽ ﮐﺮدن در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ اﯾﺠﺎد داﻧﺶ ﺿﻤﻨﯽ ﺟﺪﯾﺪ از داﻧﺶ آﺷﮑﺎر اﺳﺖ )ﻣﺜﻼ‬
‫ﺑﻪ دﺳﺖ آوردن ﯾﮏ اﻧﺪﯾﺸﻪ ﻧﻮﯾﻦ از ﻃﺮﯾﻖ ﺧﻮاﻧﺪن ﯾﮏ ﻣﺪرك (‪.‬‬

‫ﺑﻪ اﺷﺘﺮاك ﮔﺬاﺷﺘﻦ داﻧﺶ‬

‫ﺑﻪ اﺷﺘﺮاك ﮔﺬاﺷﺘﻦ داﻧﺶ ‪ ،‬ﺗﻮﺿﯿﺢ ﻣﺸﺘﺎﻗﺎﻧﻪ اﯾﺪه ﻫﺎ‪ ،‬ﺑﯿﻨﺶ ﻫﺎ‪ ،‬راه ﺣﻞ ﻫﺎ‪ ،‬ﺗﺠﺮﺑﯿﺎت )ﯾﻌﻨﯽ داﻧﺶ( از‬
‫ﺷﺨﺼﯽ ﺑﻪ ﺷﺨﺺ دﯾﮕﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ ﯾﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﯾﺎ از ﻃﺮﯾﻖ ﯾﮏ واﺳﻄﻪ )ﻣﺜﻼ از ﻃﺮﯾﻖ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي ﺻﻮرت ﻣﯽ ﮔﯿﺮد(‪.‬ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل در ﺑﺴﯿﺎري از ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ داﻧﺶ و اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ‬
‫ﮐﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﯾﺴﺖ ﺑﻪ اﺷﺘﺮاك ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻧﻤﯽ ﺷﻮﻧﺪ ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺳﻼح ﻫﺎي رﻗﺎﺑﺘﯽ ﮐﻪ ﻣﯽ‬
‫ﺑﺎﯾﺴﺖ ﻣﺤﺮﻣﺎﻧﻪ ﺑﻤﺎﻧﻨﺪ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ‪ .‬اﻋﻀﺎي ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ داﻧﺶ ﺷﺨﺼﯽ ﺧﻮد را ﺑﺎ‬
‫ﺗﺮس و ﻫﺮاس ﺑﻪ اﺷﺘﺮاك ﮔﺬارﻧﺪ – اﯾﻨﮕﻮﻧﻪ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪه اﻧﺪ ﮐﻪ اﮔﺮ داﻧﺶ آﻧﻬﺎ ﻗﺴﻤﺘﯽ از ﻗﻠﻤﺮو ﻋﻤﻮﻣﯽ‬
‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪،‬آﻧﻬﺎ ﮐﻢ ارزش ﺗﺮ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺗﺤﻘﯿﻖ در ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ‪ ،‬ﺑﻌﻀﯽ ﺷﺮاﯾﻂ‬

‫‪18‬‬
‫‪mode‬‬
‫‪19‬‬
‫‪synthesizing‬‬
 ‫‪458‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫ﺗﺴﻬﯿﻞ ﮐﻨﻨﺪه را ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺻﺪاﻗﺖ ‪ ،‬ﻋﻼﻓﻪ و زﺑﺎن ﻣﺸﺘﺮك ‪ ،‬دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ اﻋﻀﺎي داﻧﺎ و ﯾﮏ‬
‫ﻓﺮﻫﻨﮓ داراي ﻣﺸﺨﺼﺎت اﺳﺘﻘﻼل‪ ،‬ﻓﺮاواﻧﯽ ‪ ،‬ﺗﻨﻮع ﻻزم ‪ ،‬اراده و ﺗﺮﻗﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺟﺴﺘﺠﻮ ﮐﺮدن داﻧﺶ‬

‫ﺟﺴﺘﺠﻮ ﮐﺮدن داﻧﺶ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﺎﻓﺘﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ داﻧﺶ ﻧﯿﺰ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬ﺟﺴﺘﺠﻮ در داﻧﺶ درون ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ‬
‫و اﺳﺘﻔﺎده از آن اﺳﺖ‪ .‬زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﮐﻤﺒﻮد زﻣﺎن ﯾﺎ ﮐﻤﺒﻮد ﭘﺎداش ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ از ﺑﻪ اﺷﺘﺮاك ﮔﺬاﺷﺘﻦ داﻧﺶ ﻣﻤﺎﻧﻌﺖ‬
‫ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آورد‪ ،‬ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﺎ ﺟﺴﺘﺠﻮ ﮐﺮدن داﻧﺶ ﻫﻤﺎن ﮐﺎر را اﻧﺠﺎم داد‪ .‬ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ اﻓﺮاد ‪،‬ﺑﺮﺧﯽ اوﻗﺎت ﺗﺮﺟﯿﺢ‬
‫دﻫﻨﺪ ﮐﻪ از داﻧﺶ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﺠﺪد ﻧﮑﻨﻨﺪ‪ ،‬اﮔﺮ اﺣﺴﺎس ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎزﻧﮕﺮي ﺑﺮ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺷﺎن ﺑﺮ اﺳﺎس ﻗﻮه اﺑﺘﮑﺎر ﯾﺎ‬
‫ﺧﻼﻗﯿﺘﺸﺎن اﺳﺖ‪ .‬ﭼﻨﯿﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ اي ﻣﻮﺿﻮع ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ در ﯾﮏ ﺳﺎزﻣﺎن ﺟﻬﺎﻧﯽ ﮐﺎﻻي ﻣﺸﺘﺮي ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻤﮑﻦ‬
‫اﺳﺖ اﻓﺮاد ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﺎ و ﯾﺎ ﺑﺪون اﺑﺰارﻫﺎي ﻓﻨﺎوري اﻃﻼﻋﺎت‪ ،‬درﮔﯿﺮ ﺧﻠﻖ‪ ،‬ﺑﻪ اﺷﺘﺮاك ﮔﺬاردن و ﺟﺴﺘﺠﻮ‬
‫ﮐﺮدن ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل داﺳﺘﺎن ﺳﺮاﯾﯽ )ﺗﻮﺻﯿﻒ ﺷﺪه در ﻓﺼﻞ ‪ 2‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺗﮑﻨﯿﮏ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي( ﯾﮏ روش‬
‫ﻗﺪﯾﻤﯽ ﺑﺮاي ﺟﻤﻊ آوري و اﻧﺘﻘﺎل داﻧﺶ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ داﺳﺘﺎن ﺳﺮاﯾﯽ ﺷﮑﻠﯽ از ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ روﺷﻬﺎي ﺷﻔﺎﻫﯽ‬
‫در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﺎ در ﻣﺒﺤﺚ ﺑﻌﺪي دو روش راﯾﺞ در ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ را ﺗﻮﺿﯿﺢ ﻣﯽ دﻫﯿﻢ‪.‬‬

‫‪ 9,5‬روﺷﻬﺎﯾﯽ ﺑﺮاي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬

‫روش ﻓﺮاﯾﻨﺪ‬
‫دو روش اﺻﻠﯽ ﺑﺮاي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ وﺟﻮد دارد ‪ :‬روش ﻓﺮاﯾﻨﺪ‪ 20‬و روش ﺗﻤﺮﯾﻦ‪ . 21‬روش ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺗﻼش‬
‫‪22‬‬
‫ﺑﻪ ﺻﻮرت ﮐﺪ در ﺑﯿﺎورد‪.‬‬ ‫ﻣﯽ ﮐﻨﺪ داﻧﺶ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ را از ﻃﺮﯾﻖ ﮐﻨﺘﺮﻟﻬﺎ ‪ ،‬ﻓﺮاﯾﻨﺪﻫﺎ و ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﻫﺎي رﺳﻤﯽ‬
‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ روش ﻓﺮاﯾﻨﺪ را اﺗﺨﺎذ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪،‬ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺳﯿﺎﺳﺘﻬﺎي آﺷﮑﺎري را ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ‬
‫ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﺟﻤﻊ آوري‪ ،‬ذﺧﯿﺮه ﺳﺎزي و ﻣﻨﺘﺸﺮ ﮐﺮدن داﻧﺶ را در ﻣﯿﺎن ﺳﺎزﻣﺎن ﮐﻨﺘﺮل ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬روش ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺑﺎرﻫﺎ از‬
‫‪24‬‬
‫ﻓﻨﺎوري ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺎﻧﻨﺪ اﯾﻨﺘﺮاﻧﺖ‪ ،‬اﻧﺒﺎر داده‪ ،23‬اﻧﺒﺎر داﻧﺶ‪ ،‬اﺑﺰارﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي و ﮔﺮوه اﻓﺰار‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ ﮐﯿﻔﯿﺖ و ﺳﺮﻋﺖ اﯾﺠﺎد داﻧﺶ و ﺗﻮزﯾﻊ آن در ﺳﺎزﻣﺎن را اﻓﺰاﯾﺶ دﻫﺪ‪ .‬ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻧﻘﺪﻫﺎ ﺑﺮ‬
‫روش ﻓﺮاﯾﻨﺪ اﯾﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ روش در ﺑﻪ دﺳﺖ آوردن‪ ،‬ﺑﯿﺸﺘﺮ داﻧﺶ ﺿﻤﻨﯽ ﮐﻪ در ﺷﺮﮐﺘﻬﺎ ﭘﻨﻬﺎن ﮔﺸﺘﻪ‬
‫ﺷﮑﺴﺖ ﻣﯽ ﺧﻮرد و اﺷﺨﺎص را ﻣﺠﺒﻮر ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ اﻟﮕﻮي ﺛﺎﺑﺘﯽ ﺑﺮاي ﻓﮑﺮ ﮐﺮدن داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ روش ﻣﻮرد‬

‫‪20‬‬
‫‪Process Approach‬‬
‫‪21‬‬
‫‪Practice Approach‬‬
‫‪22‬‬
‫‪formalized‬‬
‫‪23‬‬
‫‪Data warehousing‬‬
‫‪24‬‬
‫‪groupware‬‬
 ‫‪459‬‬ ‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻧﻬﻢ‬

‫ﻋﻼﻗﻪ ﺷﺮﮐﺘﻬﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻧﺴﺒﺘﺎً اﺳﺘﺎﻧﺪاردي ﻣﯽ ﻓﺮوﺷﻨﺪ ﮐﻪ ﻧﯿﺎزﻫﺎي ﻣﻌﻤﻮل و راﯾﺞ را ﺑﺮﻃﺮف ﻣﯽ‬
‫ﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬اﮐﺜﺮ داﻧﺶ ارزﺷﻤﻨﺪ در اﯾﻦ ﺷﺮﮐﺘﻬﺎ‪،‬ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻃﺒﯿﻌﺖ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺷﺪه ﻣﺤﺼﻮﻻت و ﺧﺪﻣﺎت‪ ،‬ﻣﻌﻤﻮﻻ‬
‫آﺷﮑﺎر ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ ‪، kazoo‬ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻣﺤﺼﻮﻟﯽ ﯾﺎ ﻧﯿﺎزﻫﺎي ﺧﺪﻣﺎﺗﯽ ﮐﻤﯽ در ﻃﻮل ﺳﺎل دارد‬
‫و ﻫﻨﻮز ﺗﻘﺎﺿﺎي ﺛﺎﺑﺖ و ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺟﻨﺲ وﺟﻮد دارد‪ .‬در اﯾﻦ ﻣﻮارد ‪ ،‬داﻧﺶ ﻣﻌﻤﻮﻻ ذاﺗﺎً اﯾﺴﺘﺎ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺣﺘﯽ ﺷﺮﮐﺘﻬﺎي ﺑﺰرﮔﯽ ﻣﺜﻞ ‪ Cap Gemini Ernst & Youg‬ﮐﻪ داﻧﺶ ﺿﻤﻨﯽ را ﺑﻪ ﮐﺎر ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ‬
‫ﮔﺬاري زﯾﺎدي ﮐﺮده اﻧﺪ ﺗﺎ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺷﻮﻧﺪ روش ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﺎرآﻣﺪي ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ 250 .‬ﻧﻔﺮ در اﯾﻦ ﺷﺮﮐﺖ‬
‫ﺑﺮاي داﻧﺶ ﺗﺠﺎري ‪ ،‬ﯾﮏ ﻣﺨﺰن اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ را ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و ﺑﻪ ﻣﺸﺎوران ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺗﺎ اﻃﻼﻋﺎت را‬
‫ﭘﯿﺪا و اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن ﮔﺰارﺷﺎت را ﻣﯽ ﻧﻮﯾﺴﻨﺪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺗﯿﻢ ﻫﺎي زﯾﺎدي ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬و ﻫﺮ ﺑﯿﺶ از ‪ 40‬ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ اﯾﻦ ﺷﺮﮐﺖ ‪،‬ﯾﮏ ﻋﻀﻮ ﭘﺮﺳﻨﻞ دارد ﮐﻪ ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ اﺳﻨﺎد را ﮐﺪ و‬
‫ذﺧﯿﺮه ﮐﻨﺪ‪ .‬ﻃﺒﯿﻌﺘﺎ‪ ،‬اﻓﺮاد ﺑﻪ اﺳﻨﺎد‪ 25‬ﺗﻨﻬﺎ راه ﻣﺸﺎوران در اﯾﻨﮕﻮﻧﻪ ﺷﺮﮐﺘﻬﺎ ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬آﻧﻬﺎ درﺟﻪ ﺑﺎﻻﺗﺮي از اﻫﻤﯿﺖ را‬
‫ﺑﻪ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﮐﺪ ﮔﺬاري ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‪.‬‬

‫روش ﺗﻤﺮﯾﻦ‬
‫در ﻣﻘﺎﺑﻞ آن‪ ،‬روش ﺗﻤﺮﯾﻦ ﺑﺮاي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﻓﺮض ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﻘﺪار زﯾﺎدي از داﻧﺶ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ذاﺗﺎً‬
‫ﺿﻤﻨﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ و آن ﮐﻨﺘﺮل ﻫﺎ‪،‬ﭘﺮدازش ﻫﺎ و ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﻫﺎي رﺳﻤﯽ ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎل اﯾﻦ ﻧﻮع ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﺳﺎﺧﺖ ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي رﺳﻤﯽ ﺑﺮاي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‪ ،‬ﺗﻤﺮﮐﺰ اﯾﻦ روش ﺑﺮ روي ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺤﯿﻂ ﻫﺎي‬
‫اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﯾﺎ اﻧﺠﻤﻦ ﻫﺎي ﺗﻤﺮﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ اﺷﺘﺮاك ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ﺿﻤﻨﯽ ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ اﺟﺘﻤﺎﻋﺎت ﮔﺮوه ﻫﺎي‬
‫اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻏﯿﺮرﺳﻤﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﺮﺗﺒﺎً ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ را ﻣﻼﻗﺎت ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺗﺎ اﯾﺪه ﻫﺎ‪ ،‬ﺑﯿﻨﺶ ﻫﺎ و ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﺗﺠﺮﺑﻪ و‬
‫ﻋﻤﻠﮑﺮد را ﺑﺎﻫﻢ ﺑﻪ اﺷﺘﺮاك ﺑﮕﺬارﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ روش ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺗﻮﺳﻂ ﺷﺮﮐﺘﻬﺎﯾﯽ اﺗﺨﺎذ ﻣﯽ ﮔﺮدد ﮐﻪ ﺑﺮاي ﯾﮏ ﻣﺴﺌﻠﻪ‬
‫واﺣﺪ‪ ،‬راه ﺣﻞ ﻫﺎي دﻟﺨﻮاه زﯾﺎدي اراﺋﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي اﯾﻦ ﺷﺮﮐﺘﻬﺎ‪ ،‬داﻧﺶ اﮐﺜﺮاً ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ رواﺑﻂ ﻓﺮد ﺑﻪ ﻓﺮد ﺑﻪ‬
‫اﺷﺘﺮاك ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬روﺷﻬﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﮔﺮوﻫﯽ ﺑﻪ اﻓﺮاد ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ ارﺗﺒﺎط ﺑﺮﻗﺮار ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬داﻧﺶ‬
‫ارزﺷﻤﻨﺪ ﺑﺮاي اﯾﻦ ﺷﺮﮐﺘﻬﺎ ذاﺗﺎً ﺿﻤﻨﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﯿﺎن ‪ ،‬ﺟﻤﻊ آوري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ آن را ﻣﺸﮑﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬در اﯾﻦ‬
‫ﻣﻮرد‪ ،‬ﻣﺤﯿﻂ و ﻃﺒﯿﻌﺖ ﻣﺴﺎﺋﻠﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ آﻧﻬﺎ روﺑﺮو ﻣﯽ ﺷﻮﯾﻢ ‪ ،‬ﺑﺴﯿﺎر ﭘﻮﯾﺎ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﯾﻨﮑﻪ اﺳﺘﺨﺮاج‪ ،‬ذﺧﯿﺮه و‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﺿﻤﻨﯽ ﻣﺸﮑﻞ اﺳﺖ‪ ،‬داﻧﺶ آﺷﮑﺎري ﮐﻪ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﭼﻄﻮر داﻧﺶ ﺿﻤﻨﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ را ﺑﺎﯾﺪ ﭘﯿﺪا‬
‫ﮐﺮد در دﺳﺘﺮس ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اﻓﺮادي ﮐﻪ ﺑﻪ آن اﺣﺘﯿﺎج دارﻧﺪ‪ ،‬ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪ .‬ﺷﺮﮐﺘﻬﺎي ﻣﺸﺎور ﻣﻌﻤﻮﻻ در اﯾﻦ دﺳﺘﻪ‬
‫ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ‪ .‬ﺷﺮﮐﺘﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﮐﺪ ﮔﺬاري را ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽ ﺑﺮﻧﺪ ‪،‬از ﻣﺪل ذﺧﯿﺮه ﺳﺎزي ﺷﺒﮑﻪ ﻧﯿﺰ در‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ اﺑﺘﺪاﯾﯽ ﺧﻮد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫‪25‬‬
‫‪People-to-documents‬‬
 ‫‪460‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫ﭼﺎﻟﺸﯽ ﮐﻪ ﺷﺮﮐﺘﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺷﺨﺼﯽ ﺳﺎزي و ﺑﻪ دﻧﺒﺎل آن ﻣﺪل ذﺧﯿﺮه ﺳﺎزي ﺷﺒﮑﻪ را ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽ‬
‫ﮔﯿﺮﻧﺪ‪ ،‬اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ روﺷﻬﺎﯾﯽ را اﯾﺠﺎد ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ داﻧﺶ ﺿﻤﻨﯽ ارزﺷﻤﻨﺪ را ﺻﺮﯾﺢ ﮐﻨﺪ‪،‬آن را ﺟﻤﻊ آوري و‬
‫ﻣﻨﺘﺸﺮ ﮐﺮده و از ﯾﮏ اﻧﺒﺎر داﻧﺶ ﺑﻪ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ اﻧﺘﻘﺎل دﻫﺪ‪ .‬ﺑﻌﻀﯽ از ﺷﺮﮐﺘﻬﺎي ﻣﺸﺎور ﻣﻬﻢ در‬
‫ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ اﯾﻦ روﺷﻬﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ اﺷﺎره ﮔﺮﻫﺎﯾﯽ را ﺑﺮاي ﻣﺘﺨﺼﺼﯿﻦ در ‪ KMS‬ذﺧﯿﺮه ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻋﻼوه ﺑﺮ آن‬
‫ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎ‪،‬روﯾﻪ ﻫﺎ و ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﺗﺠﺮﺑﯿﺎﺗﯽ ﮐﻪ درزﻣﯿﻨﻪ اي ﮐﻪ آﻧﻬﺎ ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﻧﯿﺰ ذﺧﯿﺮه ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي اﯾﻨﮑﻪ‬
‫اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺷﺨﺼﯽ ﺳﺎزي آﻧﻬﺎ ﮐﺎر ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺷﺮﮐﺘﻬﺎﯾﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ‪ Bain‬ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري زﯾﺎدي ﺑﺮ روي ﺷﺒﮑﻪ اي از اﻓﺮاد‬
‫و ﻓﻨﺎوري ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﻠﻔﻦ‪ ،‬اﯾﻤﯿﻞ و وﯾﺪﯾﻮﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ اﻧﺠﺎم ﻣﯿﺪﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫در واﻗﻌﯿﺖ ‪ ،‬ﯾﮏ اﺑﺘﮑﺎر ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ و اﺣﺘﻤﺎﻻ ﺧﻮاﻫﺪ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺷﺎﻣﻞ ﻫﺮ دو روش‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬روش ﻓﺮاﯾﻨﺪ و ﺗﻤﺮﯾﻦ ﺑﻪ ﺻﻮرت اﻧﺤﺼﺎر ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ‪(2003) Alavi, Kayworth and Leinder.‬‬
‫ﻣﻮردي از ﯾﮏ ﺳﺎزﻣﺎن را ﺗﻮﺿﯿﺢ داده اﻧﺪ ﮐﻪ ﺗﻼش ‪ KM‬ﺧﻮد را ﺑﺎ ﯾﮏ اﻧﺒﺎر ﺑﺰرگ ﺷﺮوع ﮐﺮدﻧﺪ اﻣﺎ ﺷﺎﻣﻞ‬
‫اﺑﺘﮑﺎر ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﺑﻪ ﺻﻮرت روش اﻧﺠﻤﻦ ﺗﻤﺮﯾﻦ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه اﻧﺒﺎر وﺟﻮد داﺷﺖ‪،‬ﻧﯿﺰ ﺑﻮد‪ .‬در ﺣﻘﯿﻘﺖ‪،‬‬
‫اﻋﻀﺎي اﻧﺠﻤﻦ وﻗﺘﯽ اﺣﺴﺎس ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ داﻧﺸﯽ ﺑﺮاي ﺧﺎرج از اﺟﺘﻤﺎع آﻧﻬﺎ ﻧﯿﺰ ارزﺷﻤﻨﺪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ‬
‫اﻃﻼﻋﺎت را از ﻣﺤﻞ اﺟﺘﻤﺎع ﺧﻮد ﺑﻪ اﻧﺒﺎر ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ اﻧﺘﻘﺎل ﻣﯽ دادﻧﺪ‪ DSS .‬در ﻋﻤﻞ ‪ 9,2‬ﺗﻮﺿﯿﺢ ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ‬
‫ﭼﻄﻮر ‪ Texaco‬ﺑﺎ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ داﻧﺶ ﺧﻮد را ﺑﺎ روش ﺗﻤﺮﯾﻦ‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫روش ﺗﻤﺮﯾﻦ‬ ‫روش ﻓﺮاﯾﻨﺪ‬

‫ﺑﯿﺸﺘﺮ داﻧﺶ ﺿﻤﻨﯽ‪ -‬داﻧﺶ ﻏﯿﺮﻗﺎﺑﻞ ﺑﯿﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ‬ ‫داﻧﺶ آﺷﮑﺎر‪ -‬ﮐﺪﮔﺬاري ﺷﺪه در ﻗﻮاﻧﯿﻦ‬ ‫ﻧﻮع داﻧﺶ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ‬
‫آﺳﺎﻧﯽ ﺑﻪ دﺳﺖ و ﮐﺪﮔﺬاري ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‬ ‫اﺑﺰارﻫﺎ و ﻓﺮاﯾﻨﺪﻫﺎ‬ ‫ﺷﺪه‬
‫ﮐﻨﺘﺮﻟﻬﺎ و روﯾﻪ ﻫﺎي رﺳﻤﯽ‬
‫و رواﻟﻬﺎي ﻋﺎﻣﻞ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﮐﻪ ﺗﺎﮐﯿﺪ زﯾﺎدي ﺑﺮ ﻓﻨﺎوري ﮔﺮوﻫﻬﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻏﯿﺮرﺳﻤﯽ ﮐﻪ ﻣﺸﻐﻮل‬
‫وﺳﺎﯾﻞ اﻧﺘﻘﺎل‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺮاي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ از ﺧﻠﻖ‪،‬ﮐﺪﮔﺬاري و اﻧﺘﻘﺎل داﺳﺘﺎن ﺳﺮاﯾﯽ و ﺑﺪﯾﻬﻪ ﺳﺎزي ﻫﺴﺘﻨﺪ‬
‫داﻧﺶ دارد‬
‫ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﺮدن ﺳﺎﺧﺘﺎري ﺑﺮاي ﺑﻪ ﮐﻨﺘﺮل درآوردن اﯾﺪه ﻫﺎ ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﺮدن ﻣﺤﯿﻄﯽ ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﯿﺪ و اﻧﺘﻘﺎل داﻧﺶ‬
‫ﻓﻮاﯾﺪ‬
‫ﺿﻤﻨﯽ ﺑﺎ ارزش‬ ‫و داﻧﺶ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺷﺪه‬
‫ﺷﮑﺴﺖ در ﺑﮑﺎرﮔﯿﺮي داﻧﺶ ﺿﻤﻨﯽ‪.‬ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ‬
‫ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻧﺎﮐﺎرﻣﺪي داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻓﺮاواﻧﯽ‬
‫ﻧﻮآوري را ﻣﺤﺪود ﮐﺮده و ﻣﺸﺘﺮﮐﺎن را ﺑﻪ ﯾﮏ اﻟﮕﻮي‬ ‫ﻣﻌﺎﯾﺐ‬
‫اﯾﺪه ﻫﺎ ﺑﺪون ﺳﺎﺧﺘﺎري ﺑﺮاي ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي آﻧﻬﺎ‬
‫ﺛﺎﺑﺖ ﻓﮑﺮي ﻣﺠﺒﻮر ﮐﻨﺪ‬

‫ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري ﺳﻨﮕﯿﻦ در ‪ IT‬ﺑﺮاي اﯾﺠﺎد ارﺗﺒﺎط اﻓﺮاد ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري ﻣﺘﻮﺳﻂ در ‪ IT‬ﺑﺮاي ﺗﺴﻬﯿﻞ‬ ‫ﻧﻘﺶ ﻓﻨﺎوري‬
‫ﻣﮑﺎﻟﻤﺎت و اﻧﺘﻘﺎل داﻧﺶ ﺿﻤﻨﯽ‬ ‫ﺑﺎ داﻧﺶ ﮐﺪ ﺷﺪه و ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﺠﺪد‬ ‫اﻃﻼﻋﺎت‬

‫ﺟﺪول ‪ 9,1‬روﺷﻬﺎي ﻓﺮاﯾﻨﺪ و ﺗﻤﺮﯾﻦ در ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬

 ‫‪461‬‬ ‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻧﻬﻢ‬

‫روش ﻫﺎي ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ‬

‫ﺑﺴﯿﺎري از ﺷﺮﮐﺘﻬﺎ از ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ از دو روش ﻓﺮاﯾﻨﺪ و ﺗﻤﺮﯾﻦ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬در اﺑﺘﺪاي ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺗﻮﺳﻌﻪ‪ ،‬ﯾﻌﻨﯽ‬
‫زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻫﻨﻮز ﭼﻄﻮر اﺳﺘﺨﺮاج ﮐﺮدن داﻧﺶ ﺿﻤﻨﯽ از ﻣﻨﺒﻊ اش ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ واﺿﺢ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬روش ﺗﻤﺮﯾﻦ ﺑﻪ ﮐﺎر‬
‫ﺑﺮده ﻣﯽ ﺷﻮد ﺗﺎ ﯾﮏ اﻧﺒﺎر‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ داﻧﺶ ﻫﺎي آﺷﮑﺎري را ﮐﻪ ﻣﺴﺘﻨﺪ ﮐﺮدن آﻧﻬﺎ آﺳﺎن اﺳﺖ ذﺧﯿﺮه ﮐﻨﺪ‪ .‬داﻧﺶ‬
‫ﺿﻤﻨﯽ ﮐﻪ در اﺑﺘﺪا در اﻧﺒﺎر ذﺧﯿﺮه ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬اﻃﻼﻋﺎت ارﺗﺒﺎﻃﯽ در ﻣﻮرد ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن و زﻣﯿﻨﻪ ﺗﺨﺼﺺ آﻧﻬﺎ ﻣﯽ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﭼﻨﯿﻦ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻟﯿﺴﺖ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﺗﺎ اﻓﺮاد ﺳﺎزﻣﺎن ‪ ،‬ﻣﻨﺒﻊ ﺗﺨﺼﺺ را ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﭘﯿﺪا ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬از اﯾﻦ ﻧﻘﻄﻪ ﺷﺮوع‪،‬‬
‫ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﺗﺠﺮﺑﯿﺎت ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺿﺒﻂ و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺷﻮﻧﺪ و ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ اﻧﺒﺎر داﻧﺶ ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ زﻣﺎن ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻘﺪار‬
‫رو ﺑﻪ رﺷﺪي از داﻧﺶ ﻫﺎي ﺿﻤﻨﯽ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم‪،‬ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ ﯾﮏ روش ﻓﺮاﯾﻨﺪ واﻗﻌﯽ ﻧﺎﺋﻞ ﺷﺪ‪ .‬اﻣﺎ‬
‫ﻣﺤﯿﻂ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻌﻀﯽ از ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻫﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻣﻔﯿﺪ واﻗﻊ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺻﺮف ﻧﻈﺮ از ﻧﻮع ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺸﯽ ﮐﻪ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬ﯾﮏ ﻣﮑﺎن ذﺧﯿﺮه ﺳﺎزي ﺑﺮاي داﻧﺶ – اﻧﺒﺎر‬
‫داﻧﺶ – از ﻫﺮ ﻧﻮع ﻣﻤﮑﻦ ﻧﯿﺎز اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ Garden‬داﻧﺶ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﻪ اﯾﻨﺘﺮاﻧﺖ ‪ J.D. Edwards‬ﺑﻪ ﻣﺸﺎوراﻧﺶ ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻫﺎ را‬
‫ﺑﻪ اﺷﺘﺮاك ﺑﮕﺬارﻧﺪ و ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺮاي ﺣﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﺳﺮﯾﻌﺘﺮ و دﻗﯿﻘﺘﺮ ﮐﻤﮏ ﮐﻨﻨﺪ را‬
‫ﭘﯿﺪا ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﮐﺎرﺑﺮدي ‪،‬ﭘﺎﯾﮕﺎه داﻧﺶ ﺳﺎزﻣﺎن را ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از دﺳﺘﻪ اي از ﺳﺮور ﻫﺎي ﺳﺎﯾﺖ ‪،‬ﺑﻪ ﺻﻮرت ﮐﺪ‬
‫درآورده و ﺑﺮوزرﺳﺎﻧﯽ ﻫﺎي ﺷﺨﺼﯽ ﺷﺪه را ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﯿﺎز ﮐﺎرﺑﺮان ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺧﻮرﮐﺎر ﺗﺤﻮﯾﻞ ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬‬
‫‪ Hansen‬و ﻫﻤﮑﺎران )‪ (1999‬ﻋﻨﻮان ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﺷﺮﮐﺘﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺗﻼش ﮐﺮدﻧﺪ از ﻫﺮ دو روش در ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ‬
‫داﻧﺶ ﺧﻮد اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺷﮑﺴﺖ ﺧﻮرده اﻧﺪ‪ .‬ﺷﺮﮐﺘﻬﺎي ﻣﺸﺎور ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ دﭼﺎر دردﺳﺮ ﺟﺪي ﺷﺪه اﻧﺪ وﻗﺘﯽ ﻫﺮ‬
‫دو روﺷﻬﺎ را ﺑﮑﺎر ﺑﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺷﺮﮐﺘﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ روﺷﻬﺎ را ﺑﻪ ﻃﻮر اﻧﺤﺼﺎري ﺑﻪ ﮐﺎر ﺑﺮدﻧﺪ ﻧﯿﺰ دﭼﺎر ﻣﺸﮑﻞ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻮﻓﻘﺘﺮﯾﻦ ﺗﻼﺷﻬﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ ‪ 80/20‬درﺻﺪ ﺷﮑﺎف ﺑﯿﻦ اﯾﻦ دو روش ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ روش ﺗﻤﺮﯾﻦ‪ ،‬ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﺮدن‬
‫داﻧﺶ ﮐﺪ ﺷﺪه اي در اﻧﺒﺎر اﺳﺖ ﮐﻪ اﻓﺮاد ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﻣﺤﺾ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ آن دﺳﺘﺮﺳﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ روش ﻓﺮاﯾﻨﺪ‬
‫‪،‬ﺿﺮوري اﺳﺖ ﮐﻪ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﺷﺮﮐﺖ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن داﻧﺸﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﺗﻮﺿﯿﺤﺎت و ﻣﺸﻮرت ﻫﺎي اﺿﺎﻓﯽ ﮐﻪ ﻣﯽ‬
‫ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻔﯿﺪ ﯾﺎ ﺣﺘﯽ ﺿﺮوري ﺑﺎﺷﺪ‪،‬ﻓﺮاﻫﻢ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ‪ ،‬ﺻﻨﺎﯾﻊ ﻣﻌﯿﻦ‪ ،‬ﺑﺎ ﻣﻬﺎرت ﺑﺎﻻ و ﺗﺤﻘﯿﻖ ﮔﺮا ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ وﯾﮋﮔﯿﻬﺎﯾﯽ را ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪ ﮐﻪ‬
‫درﻣﻮرد ﺗﻼش ﻫﺎي ﯾﮑﺴﺎن ﺑﺮاي ﻫﺮدو روش ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل‪ (2001) Koenig ،‬ﺑﺤﺚ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‬
‫ﮐﻪ ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎي داروﺳﺎزي ﮐﻪ او ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﯾﮏ ﺷﮑﺎف ‪ 50/50‬دارﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎ ﮔﻤﺎن ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ ﮐﻪ ﺻﻨﺎﯾﻌﯽ‬
‫ﮐﻪ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺗﻼﺷﻬﺎي ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ زﯾﺎد )ﮐﻪ ﭼﻄﻮر ﻣﺤﺼﻮﻻت را ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﻨﻨﺪ( و ﻫﻢ ﺑﻪ ﺗﻼﺷﻬﺎي ﺗﺤﻘﯿﻘﯽ ﺳﻨﮕﯿﻦ‬
‫)ﺟﺎﯾﯽ ﮐﻪ درﺻﺪ زﯾﺎدي از ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ( ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﯾﮏ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ‬
‫‪ 50/50‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم ‪ ،‬ﻫﺮ داﻧﺸﯽ ﮐﻪ در اﻧﺒﺎر داﻧﺶ ذﺧﯿﺮه ﺷﺪه اﺳﺖ ﺑﺎﯾﺪ دوﺑﺎره ارزﺷﯿﺎﺑﯽ ﺷﻮد وﮔﺮﻧﻪ‬
‫اﻧﺒﺎر داﻧﺶ ﺑﻼاﺳﺘﻔﺎده ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
 ‫‪462‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻫﺎ‬

‫ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﻋﻤﻠﮑﺮدﻫﺎ‪ ،‬ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎ و روﺷﻬﺎﯾﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﮐﺎرآﻣﺪ ﺗﺮﯾﻦ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ‬
‫وﻇﺎﯾﻒ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺧﻮد از آﻧﻬﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ Chervon .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل ‪ 4‬ﺳﻄﺢ از ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﻋﻤﻠﮑﺮدﻫﺎ را‬
‫ﺗﺸﺨﯿﺺ ﻣﯽ دﻫﺪ ‪:‬‬
‫‪ .1‬ﯾﮏ اﯾﺪه ﺧﻮب ﮐﻪ ﻫﻨﻮز اﺛﺒﺎت ﻧﺸﺪه اﻣﺎ ﯾﮏ ﺣﺲ ﺷﻬﻮدي و درك را اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‬
‫‪ .2‬ﯾﮏ ﻋﻤﻞ ﺧﻮب‪ ،‬ﯾﮏ ﺗﮑﻨﯿﮏ ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ﺷﺪه‪ ،‬ﻣﺘﺪﻟﻮژي‪ ،‬ﯾﮏ روﯾﻪ ﯾﺎ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﮐﻪ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺗﺠﺎري را ﺑﻬﺒﻮد‬
‫ﺑﺨﺸﯿﺪه اﺳﺖ‬
‫‪ .3‬ﯾﮏ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﻋﻤﻞ ﻣﺤﻠﯽ‪ ،‬ﯾﮏ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ روش ﺑﺮاي ﺗﻤﺎم ﯾﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﺳﺎزﻣﺎن ﮐﻪ ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ ﺗﺤﻠﯿﻞ داده ﻫﺎي‬
‫ﺳﺨﺖ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ‪ ،‬ﻧﺎﺣﯿﻪ اي از ﺳﺎزﻣﺎن ﮐﻪ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻫﺎ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ :‬آﯾﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در‬
‫ﯾﮏ ﺷﻌﺒﻪ ﺗﻨﻬﺎ‪ ،‬ﯾﺎ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﯿﺮد ﯾﺎ در ﺳﺮاﺳﺮ ﺳﺎزﻣﺎن و ﯾﺎ ﻫﺮﺟﺎﯾﯽ در ﺑﯿﻦ آن‬
‫‪ .4‬ﯾﮏ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺻﻨﻌﺘﯽ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﻄﺢ ﺳﻮم اﻣﺎ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از داده ﻫﺎي ﺳﺨﺖ از ﺻﻨﻌﺖ‬

‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﺗﺎرﯾﺨﯽ‪ ،‬اوﻟﯿﻦ اﻧﺒﺎرﻫﺎي داﻧﺶ ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﯽ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﻋﻤﻠﮑﺮدﻫﺎ را ﻟﯿﺴﺖ ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ و آﻧﻬﺎ را در‬
‫ﺷﺮﮐﺖ در دﺳﺘﺮس ﻗﺮار ﻣﯽ دادﻧﺪ‪ .‬اﮐﻨﻮن‪،‬اﻧﺒﺎرﻫﺎي داﻧﺶ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ و از ﻃﺮﯾﻖ وب ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮس ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬آﻧﻬﺎ‬
‫ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﮔﺴﺘﺮده اي ﺑﺮ روي اﺳﺘﻔﺎده داﻧﺶ در ﺧﺎرج از ﺷﺮﮐﺖ ﺑﮕﺬارﻧﺪ‪ Raytheon .‬ﺑﺎ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ‬
‫ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﻋﻤﻠﮑﺮدﻫﺎ را اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد ﺗﺎ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻫﺎي ﻫﻤﮑﺎري ﻣﺠﺰا را ﺑﺎﻫﻢ ادﻏﺎم ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫اﻧﺒﺎر داﻧﺶ‬
‫اﻧﺒﺎر داﻧﺶ ‪ ،‬در ﺳﺨﺘﮕﯿﺮاﻧﻪ ﺗﺮﯾﻦ ﻣﻌﻨﺎي واژه ﻫﺎ‪ ،‬ﻧﻪ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده اﺳﺖ ﻧﻪ ﭘﺎﯾﮕﺎه داﻧﺶ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻠﮑﻪ ‪ ،‬ﯾﮏ اﻧﺒﺎر‬
‫داﻧﺶ‪ ،‬داﻧﺶ را ذﺧﯿﺮه ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ اﻏﻠﺐ ﻣﺘﻦ ﮔﺮا ﺳﺖ و وﯾﮋﮔﯿﻬﺎي ﺧﯿﻠﯽ ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ دارد‪ .‬ﯾﮏ اﻧﺒﺎر داﻧﺶ را ﺑﺎ‬
‫ﭘﺎﯾﮕﺎه داﻧﺶ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺒﺮه اﺷﺘﺒﺎه ﻧﮕﯿﺮﯾﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﻣﮑﺎﻧﯿﺰم ﻫﺎي ﺧﯿﻠﯽ ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ دارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺟﻤﻊ آوري داﻧﺶ ﯾﮑﯽ از اﻫﺪاف اﻧﺒﺎر داﻧﺶ اﺳﺖ‪ .‬ﺳﺎﺧﺘﺎر اﻧﺒﺎر ﺑﺴﯿﺎر ﺑﻪ اﻧﻮاع داﻧﺸﯽ ﮐﻪ ذﺧﯿﺮه ﺷﺪه‬
‫واﺑﺴﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬اﻧﺒﺎر ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ از ﻟﯿﺴﺖ ﺳﻮاﻻت ﭘﺮﺳﯿﺪه ﺷﺪه و راه ﺣﻞ ﻫﺎ ﺗﺎ ﯾﮏ ﻟﯿﺴﺘﯽ از اﺷﺨﺎص و‬
‫ﺗﺨﺼﺺ ﻫﺎﯾﺸﺎن و اﻃﻼﻋﺎت ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﮐﻪ ﺟﺰﯾﯿﺎت ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﻋﻤﻠﮑﺮدﻫﺎ را ﺑﺮاي ﯾﮏ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺰرگ را ﻣﯽ دﻫﺪ‪،‬‬
‫ﺷﺎﻣﻞ ﺷﻮد‪.‬‬
 ‫‪463‬‬ ‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻧﻬﻢ‬

‫اﯾﺠﺎد اﻧﺒﺎر داﻧﺶ‬

‫ﺑﯿﺸﺘﺮ اﻧﺒﺎرﻫﺎي داﻧﺶ ﮐﻪ اﯾﺠﺎد ﺷﺪه اﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻧﻮاع و ﻣﻘﺪار داﻧﺸﯽ ﮐﻪ ﻧﮕﻬﺪاري و اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪،‬‬
‫ﻣﮑﺎﻧﯿﺰم ﻫﺎي ذﺧﯿﺮه ﺳﺎزي ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ را ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽ ﺑﺮﻧﺪ‪ .‬ﻫﺮﮐﺪام ﻧﻘﺎط ﻗﻮت و ﺿﻌﻒ ﺧﻮد را دارﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺮاي‬
‫اﻫﺪاف ﻣﺘﻔﺎوت در ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ KM‬ﺑﻪ ﮐﺎر ﺑﺮده ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﯾﺠﺎد ﯾﮏ اﻧﺒﺎر داﻧﺶ ﮐﺎر آﺳﺎﻧﯽ ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﺟﻨﺒﻪ‬
‫ﻫﺎ و ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﺳﺨﺖ ‪،‬اﺷﺘﺮاك داﻧﺶ را ﺑﺮاي ﺷﺮﮐﺖ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن آﺳﺎن ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و روش ﺧﻮﺑﯽ را ﺑﺮاي دﺳﺘﻪ‬
‫ﺑﻨﺪي داﻧﺶ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ ".‬ﯾﮑﯽ از ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ ﻣﺸﮑﻼت در ﺳﺎﺧﺘﺎر دادن ﺑﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ رﺳﻤﯽ ﺷﺪه اﯾﻦ‬
‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺗﺎ ﺟﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﺎﯾﺪ ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﺑﺎﺷﺪ"‪.‬اﯾﻦ ﺑﺮ ﻃﺒﻖ ﮔﻔﺘﻪ ﻫﺎي ‪ Terry Jordan‬ﻣﺴﺌﻮل‬
‫ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ ‪ Hyperwave‬اﺳﺖ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ ‪ ":‬ﺷﻤﺎ واﻗﻌﺎ ﻣﺠﺒﻮرﯾﺪ ﻓﺮآﯾﻨﺪ را ﺑﯽ دردﺳﺮ ﮐﻨﯿﺪ ﯾﺎ ﻫﻤﻪ‬
‫داﻧﺸﯽ را ﮐﻪ ﺳﻌﯽ ﻣﯽ ﮐﺮدﯾﺪ ﻧﮕﻪ دارﯾﺪ از دﺳﺖ ﺧﻮاﻫﯿﺪ داد زﯾﺮا اﻓﺮاد ﻧﻤﯽ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻣﺠﺒﻮر ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻣﺮاﺣﻞ‬
‫زﯾﺎدي را ﺑﺮوﻧﺪ‪ .‬ﮐﺎرﺑﺮان ﻧﺒﺎﯾﺪ درﮔﯿﺮ اﺟﺮاي ﻣﮑﺎﻧﯿﺰم ﻫﺎي ذﺧﯿﺮه و ﺑﺎزﯾﺎﺑﯽ اﻧﺒﺎر داﻧﺶ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬روﺷﻬﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﺷﺎﻣﻞ اﯾﺠﺎد ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺰرگ ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ ﯾﺎ ﺧﺮﯾﺪ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺳﻨﺪ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ رﺳﻤﯽ و‬
‫ﯾﺎ ﯾﮏ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺳﺎﺧﺘﺎر و ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻧﺒﺎر داﻧﺶ وﻇﯿﻔﻪ ي ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﺧﺎﺻﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ‬
‫ﺑﺮاي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ 9,6‬ﻓﻨﺎوري اﻃﻼﻋﺎت در ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬

‫ﭼﺮﺧﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬

‫ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‪،‬ﺷﺶ ﻣﺮﺣﻠﻪ را در ﯾﮏ ﭼﺮﺧﻪ دﻧﺒﺎل ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪) .‬ﺷﮑﻞ ‪ (9,2‬دﻟﯿﻞ وﺟﻮد‬
‫ﭼﺮﺧﻪ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ داﻧﺶ ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ زﻣﺎن ﺑﻪ ﻃﻮر ﭘﻮﯾﺎ دوﺑﺎره اﺻﻼح ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬داﻧﺶ در ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪KM‬‬
‫ﺧﻮب‪ ،‬ﻫﺮﮔﺰ ﺑﻪ ﭘﺎﯾﺎن ﻧﻤﯽ رﺳﺪ زﯾﺮا ﻣﺤﯿﻂ ﻣﺪام در ﻃﻮل زﻣﺎن ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و داﻧﺶ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ روز ﺷﻮد ﺗﺎ‬
‫ﺗﻐﯿﯿﺮات را ﺑﺎزﺗﺎب ﮐﻨﺪ‪ .‬ﭼﺮﺧﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺧﻠﻖ داﻧﺶ ‪ .‬داﻧﺶ زﻣﺎﻧﯿﮑﻪ اﻓﺮاد راه ﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪي را ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم ﮐﺎرﻫﺎ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﺮده و رﻣﻮز و ﻓﻮت و ﻓﻦ‬
‫ﮐﺎر را ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﮔﺎﻫﯽ اوﻗﺎت داﻧﺶ ﺧﺎرﺟﯽ ﺑﻪ درون آورده ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬ﺑﻌﻀﯽ از اﯾﻦ‬
‫راه ﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﻋﻤﻠﮑﺮد و ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
 ‫‪464‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ 9,2‬ﭼﺮﺧﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬

‫‪ -2‬ﺿﺒﻂ داﻧﺶ ‪ .‬داﻧﺶ ﺟﺪﯾﺪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ارزﺷﻤﻨﺪي ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ و ﺑﻪ ﻃﺮﯾﻘﯽ ﻣﻨﻄﻘﯽ ﻧﻤﺎﯾﺶ داده ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ -3‬ﺗﺼﺤﯿﺢ داﻧﺶ ‪ .‬داﻧﺶ ﺟﺪﯾﺪ ﺑﺎﯾﺪ در زﻣﯿﻨﻪ ﻗﺮار ﺑﮕﯿﺮد ﺗﺎ ﻗﺎﺑﻞ ﻋﻤﻞ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺟﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﯿﻨﺶ ﻫﺎي‬
‫اﻧﺴﺎن )ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﺿﻤﻨﯽ( ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺣﻘﺎﯾﻖ آﺷﮑﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺿﺒﻂ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -4‬ذﺧﯿﺮه داﻧﺶ ‪ .‬داﻧﺶ ﻣﻔﯿﺪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺖ ﻣﻨﻄﻘﯽ در اﻧﺒﺎر داﻧﺶ ذﺧﯿﺮه ﺷﻮد ﺗﺎ دﯾﮕﺮان در ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ آن را‬
‫دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -5‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ‪ .‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﯾﮏ ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ‪،‬داﻧﺶ ﺑﺎﯾﺪ ﺟﺎري و ﺑﻪ روز ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬داﻧﺶ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮرﺳﯽ ﺷﻮد ﺗﺎ‬
‫ﻣﺸﺨﺺ ﺷﻮد آﯾﺎ ﻣﺮﺗﺒﻂ و ﺻﺤﯿﺢ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -6‬اﻧﺘﺸﺎر داﻧﺶ ‪ .‬داﻧﺶ ﺑﺎﯾﺪ در ﯾﮏ ﻓﺮﻣﺖ ﻣﻔﯿﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻫﺮﺷﺨﺺ در ﺳﺎزﻣﺎن ﮐﻪ ﺑﻪ آن ﻧﯿﺎز دارد در ﻫﺮ ﮐﺠﺎ و‬
‫ﻫﺮ زﻣﺎن‪ ،‬ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮس ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫وﻗﺘﯽ ﮐﻪ داﻧﺶ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬اﺷﺨﺎص ‪ ،‬داﻧﺶ ﺟﺪﯾﺪ را ﺗﻮﺳﻌﻪ‪ ،‬اﯾﺠﺎد و ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و ﯾﺎ داﻧﺶ‬
‫ﻗﺪﯾﻤﯽ ﮐﻪ ﻗﺒﻼ وارد ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﺮده ﺑﻮدﻧﺪ را‪ ،‬ﺑﻬﻨﮕﺎم ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫داﻧﺶ‪ ،‬ﻣﻨﺒﻌﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ وﻗﺘﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد ‪،‬ﻣﺼﺮف ﻧﻤﯽ ﺷﻮد ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﮐﻬﻨﻪ و ﭘﯿﺮ ﺷﻮد‪) .‬ﺑﻪ‬
‫ﻃﻮر ﻣﺜﺎل‪ ،‬راﻧﺪن ﯾﮏ ﻣﺎﺷﯿﻦ در ﺳﺎل ‪ 1900‬ﻣﺘﻔﺎوت از راﻧﺪن آن در ﺣﺎل اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﺴﯿﺎري از اﺻﻮل ﭘﺎﯾﻪ اي‬
‫ﻫﻨﻮز ﺑﻪ ﮐﺎر ﺑﺮده ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ (.‬داﻧﺶ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮوز ﺷﻮد‪ .‬در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻣﻘﺪار آن ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ زﻣﺎن رﺷﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
 ‫‪465‬‬ ‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻧﻬﻢ‬

‫ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻫﺎي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬

‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﺑﯿﺸﺘﺮ از آﻧﮑﻪ ﯾﮏ ﻓﻨﺎوري ﯾﺎ ﻣﺤﺼﻮل ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﯾﮏ ﻣﺘﺪوﻟﻮژي ﮐﻪ ﺑﺮاي ﮐﺎرﻫﺎي ﺗﺠﺎري ﺑﻪ‬
‫ﮐﺎر ﺑﺮده ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ اﯾﻦ وﺟﻮد‪ ،‬ﻓﻨﺎوري اﻃﻼﻋﺎت ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﻫﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻓﻨﺎوري اﻃﻼﻋﺎت‪ KM،‬را ﺑﺎ ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﺮدن ﻣﻌﻤﺎري ﺷﺮﮐﺘﻬﺎ ﺑﺮﭘﺎﯾﻪ آن ﭼﯿﺰي ﮐﻪ ﺳﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﻮاﻧﺎ ﻣﯽ ﺳﺎزد‪.‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﺑﺎاﺳﺘﻔﺎده از ﺳﻪ دﺳﺘﻪ از ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﻫﺎ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﺎﻓﺘﻪ اﻧﺪ ‪ :‬ارﺗﺒﺎﻃﺎت‪ ،‬ﻫﻤﮑﺎري ‪ ،‬و‬
‫ذﺧﯿﺮه و ﺑﺎزﯾﺎﺑﯽ ‪.‬‬
‫ﻓﻨﺎوري ﻫﺎي ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﻪ ﮐﺎرﺑﺮان اﺟﺎزه ﻣﯽ دﻫﺪ ﺑﻪ داﻧﺶ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز دﺳﺘﺮﺳﯽ ﭘﯿﺪا ﮐﻨﻨﺪ و ﺑﺎ دﯾﮕﺮان ﺑﻪ‬
‫ﺧﺼﻮص ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن ارﺗﺒﺎط ﺑﺮﻗﺮار ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﯾﻤﯿﻞ‪ ،‬اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ‪ ،‬اﯾﻨﺘﺮاﻧﺖ ﻫﺎي ﻣﺘﺤﺪ و دﯾﮕﺮ اﺑﺰارﻫﺎي ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ وب‬
‫‪،‬ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻫﺎي ارﺗﺒﺎﻃﯽ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺣﺘﯽ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻫﺎي ﻓﮑﺲ و ﺗﻠﻔﻦ ﻧﯿﺰ ﺑﺮاي ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار‬
‫ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ روش ﺗﻤﺮﯾﻦ ﺑﺮاي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ اﺧﺬ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻓﻨﺎوري ﻫﺎي ﮔﺮوﻫﯽ‪ ،‬اﺑﺰارﻫﺎﯾﯽ ﺑﺮاي اﺟﺮاي ﮐﺎرﻫﺎي ﮔﺮوﻫﯽ ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﮔﺮوه ﻫﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺑﺮ‬
‫روي اﺳﻨﺎد ﻣﺸﺎﺑﻪ اي در ﯾﮏ زﻣﺎن ﯾﮑﺴﺎن )ﺳﻨﮑﺮون( ﯾﺎ در زﻣﺎﻧﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ )آﺳﻨﮑﺮون( ئ ﯾﺎ در ﻣﮑﺎﻧﻬﺎي‬
‫ﻣﺸﺎﺑﻪ ﯾﺎ ﻣﺨﺘﻠﻒ‪ ،‬ﮐﺎر ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺨﺼﻮﺻﺎً ﺑﺮاي اﻋﻀﺎي اﻧﺠﻤﻦ ﻫﺎي ﺗﻤﺮﯾﻦ ﮐﻪ ﺑﺮ روي اﺷﺘﺮاك ﻫﺎي داﻧﺶ ﮐﺎر‬
‫ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪،‬ﺑﺎ اﻫﻤﯿﺖ اﺳﺖ‪ .‬دﯾﮕﺮ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻫﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﯽ ﮔﺮوﻫﯽ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﯾﻮرش ﻓﮑﺮي اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ‪ ،‬ﺑﻪ ﮐﺎرﻫﺎي‬
‫ﮔﺮوﻫﯽ ﺑﻪ ﺧﺼﻮص اﺷﺘﺮاك داﻧﺶ ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺷﮑﻞ ﻫﺎي دﯾﮕﺮي از ﮐﺎر ﮔﺮوﻫﯽ ﺷﺎﻣﻞ ﮐﺎر ﮐﺮدن‬
‫ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن ﺑﺎ اﺷﺨﺎﺻﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﻌﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ داﻧﺶ آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﮐﺎر ﮔﯿﺮﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺑﻪ ﯾﮏ ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻﯾﯽ از‬
‫ﻫﻤﮑﺎري ﻧﯿﺎز دارد‪ .‬دﯾﮕﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﯽ ﮔﺮوﻫﯽ ﺑﻪ ﯾﮏ ﺳﺎزﻣﺎن اﺟﺎزه ﻣﯽ دﻫﻨﺪ ﮐﻪ ﯾﮏ ﻓﻀﺎي ﻣﺠﺎزي‬
‫‪26‬‬
‫ﮐﺎر ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫اﯾﺠﺎد ﮐﻨﺪ ﺗﺎ اﺷﺨﺎص ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ در ﻫﺮ ﮐﺠﺎ و ﻫﺮ زﻣﺎن ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺑﺮﺧﻂ‬
‫ﻓﻨﺎوري ﻫﺎي ذﺧﯿﺮه و ﺑﺎزﯾﺎﺑﯽ ‪،‬اﺻﻮﻻً ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي اﺳﺘﻔﺎده ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﺑﺮاي ذﺧﯿﺮه و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ‬
‫داﻧﺶ اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ در روزﻫﺎي اول ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻨﻄﻘﯽ ﺑﺮاي ذﺧﯿﺮه و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ اﮐﺜﺮ داﻧﺶ آﺷﮑﺎر و ﺣﺘﯽ داﻧﺶ‬
‫آﺷﮑﺎري ﮐﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ داﻧﺶ ﺿﻤﻨﯽ اﺳﺖ‪ ،‬درﺳﺖ ﮐﺎر ﮐﺮد‪ .‬ﻫﺮﭼﻨﺪ ‪ ،‬ﮔﺮﻓﺘﻦ‪ ،‬ذﺧﯿﺮه و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﺿﻤﻨﯽ‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ از اﺑﺰارﻫﺎ ﻧﯿﺎز دارد‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺳﻨﺪ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ذﺧﯿﺮه‬
‫ﺳﺎزي ﺧﺎص ﮐﻪ ﺑﺨﺸﯽ از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﯽ ﮔﺮوﻫﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ ،‬اﯾﻦ ﺧﻸ را ﭘﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي‬
‫ذﺧﯿﺮه ﺳﺎزي آﻣﺪه اﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻧﺒﺎرﻫﺎي داﻧﺶ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎ ارﺗﺒﺎط ﺑﯿﻦ ﻓﻨﺎوري ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ و‬
‫وب را در ﺟﺪول ‪ 9,2‬ﺗﻮﺿﯿﺢ ﻣﯽ دﻫﯿﻢ‪.‬‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﺗﺄﺛﯿﺮات وب‬ ‫ﺗﺄﺛﯿﺮات ﺑﺮ وب‬

‫‪26‬‬
‫‪Online‬‬
 ‫‪466‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫واﺳﻂ ﮐﺎرﺑﺮ ﺳﺎزﮔﺎر‪،‬دوﺳﺘﺎﻧﻪ و ﮔﺮاﻓﯿﮑﯽ ﺑﺮاي واﺣﺪﻫﺎي ﻣﺸﺘﺮي‬

‫داﻧﺶ ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه و ﺑﻪ اﺷﺘﺮاك ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪه‬
‫اﺑﺰارﻫﺎي ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ‬
‫ارﺗﺒﺎﻃﺎت‬ ‫در ﺑﻬﺒﻮد ارﺗﺒﺎﻃﺎت‪،‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ارﺗﺒﺎط و ﻓﻨﺎوري‬
‫دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺳﺮﯾﻊ وآﺳﺎن ﺑﻪ داﻧﺶ و اﺷﺨﺎص داراي داﻧﺶ‬
‫ﻫﺎي ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﮑﺎر ﺑﺮده ﻣﯽ ﺷﻮد‬
‫دﺳﺘﺮﺳﯽ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﻪ داﻧﺶ ﻣﻮﺟﻮد در ﺳﺮورﻫﺎ‬
‫اﺑﺰارﻫﺎي ﻫﻤﮑﺎري ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ‬
‫ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﺮدن ﻫﻤﮑﺎري ﻫﺮﮐﺠﺎ‪/‬ﻫﺮ زﻣﺎن‬
‫داﻧﺶ ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه و ﺑﻪ اﺷﺘﺮاك ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪه‬
‫اﻣﮑﺎن ﻫﻤﮑﺎري ﺑﯿﻦ ﺷﺮﮐﺘﻬﺎ‪ ،‬ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن و ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن‬
‫در ﺑﻬﺒﻮد ﻫﻤﮑﺎري‪،‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻫﻤﮑﺎري و‬
‫ﻫﻤﮑﺎري‬ ‫ﻓﺮاﻫﻢ ﺳﺎﺧﺘﻦ اﺷﺘﺮاك اﺳﻨﺎد‬
‫ﻓﻨﺎوري ﻫﺎي ﻫﻤﮑﺎري )‪ (GSS‬ﺑﮑﺎر ﺑﺮده ﻣﯽ‬
‫ﻫﻤﮑﺎري ﺑﻬﺘﺮ و ﺳﺮﯾﻊ ﺗﺮ و ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻣﻨﺎﺑﻊ داﻧﺶ‬
‫ﺷﻮد‬
‫واﻗﻌﯽ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ ﻫﺎي وﯾﺪﯾﻮﯾﯽ و ﺻﻮﺗﯽ‪ ،‬ﺧﺼﻮﺻﺎ ﺑﺮاي‬
‫اﻓﺮادي ﮐﻪ از ‪ LAN‬اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﯽ ﮐﻨﻨﺪ‬
‫داﻧﺶ ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه و ﺑﻪ اﺷﺘﺮاك ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪه‬
‫ﺑﺮاي ﺑﻬﺒﻮد ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ذﺧﯿﺮه و ﺑﺎزﯾﺎﺑﯽ واﺳﻂ ﮐﺎرﺑﺮ ﺳﺎزﮔﺎر‪،‬دوﺳﺘﺎﻧﻪ و ﮔﺮاﻓﯿﮑﯽ ﺑﺮاي ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن‬
‫ذﺧﯿﺮه و‬
‫داده‪،‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده‪،‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ اﻧﺒﺎر داﻧﺶ و ﺳﺮورﻫﺎ ذﺧﯿﺮه و ﺑﺎزﯾﺎﺑﯽ ﻣﻮﺛﺮ و ﮐﺎرا را ﺑﺮاي داﻧﺶ ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ‬
‫ﺑﺎزﯾﺎﺑﯽ‬
‫ﻓﻨﺎوري ﻫﺎي اﻧﺒﺎر داﻧﺶ و ﭘﺎﯾﮕﺎه داده‪ ،‬ﻣﻮرد آورﻧﺪ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺟﺪول ‪ 9,2‬ﻓﻨﺎوري ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ و ﺗﺄﺛﯿﺮات وب‬

‫ﻓﻨﺎوري ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬

‫ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻓﻨﺎوري ﺑﻪ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﻫﺎي ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ در اﺑﺰار ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﻣﺸﺎرﮐﺖ و ﮐﻤﮏ ﮐﺮده اﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ‪ ،‬ﻋﺎﻣﻞ ﻫﺎي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‪ ،‬ﮐﺸﻒ داﻧﺶ در ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎ و زﺑﺎن ‪ 27 XML‬ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎﯾﯽ از ﻓﻨﺎوري‬
‫ﻫﺎﯾﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻋﻮاﻣﻞ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ اﻣﺮوزي را ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪه اﻧﺪ و اﺳﺎﺳﯽ را ﺑﺮاي‬
‫ﻧﻮآوري ﻫﺎي آﯾﻨﺪه در رﺷﺘﻪ ‪ KM‬ﺷﮑﻞ داده اﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ‬
‫در ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ‪ ،‬ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﺑﺴﯿﺎر ذﮐﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬روش ﻫﺎ و اﺑﺰارﻫﺎي ‪ AI‬در اﮐﺜﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‪ ،‬ﻫﻢ ﺗﻮﺳﻂ ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن و ﻫﻢ ﺗﻮﺳﻂ ﺗﻮﺳﻌﻪ دﻫﻨﺪﮔﺎن‪ ،‬ﺗﻌﺒﯿﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬روش ﻫﺎي ‪AI‬‬
‫ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ در ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺗﺨﺼﺺ ﻫﺎ‪ ،‬اﺳﺘﺨﺮاج داﻧﺶ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﻮﮐﺎر و ﻧﯿﻤﻪ ﺧﻮدﮐﺎر ‪ ،‬واﺳﻄﯽ ﺗﻮﺳﻂ ﭘﺮدازش‬
‫زﺑﺎن ﻃﺒﯿﻌﯽ و ﺟﺴﺘﺠﻮي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﻋﺎﻣﻞ ﻫﺎي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ‪،‬ﮐﻤﮏ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬روش ﻫﺎي ‪ AI‬ﺑﻪ وﯾﮋه ﺳﯿﺴﺘﻢ‬

‫‪27‬‬
‫‪Extensible Markup Language‬‬
 ‫‪467‬‬ ‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻧﻬﻢ‬

‫ﻫﺎي ﺧﺒﺮه‪ ،‬ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺎي ﻋﺼﺒﯽ‪ ،‬ﻣﻨﻄﻖ ﻓﺎزي و ﻋﺎﻣﻞ ﻫﺎي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ ﺗﺎ ﮐﺎرﻫﺎي زﯾﺮ را اﻧﺠﺎم دﻫﻨﺪ‪:‬‬
‫‪ ‬ﮐﻤﮏ و ﺗﺴﻬﯿﻞ در ﺟﺴﺘﺠﻮي داﻧﺶ )ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻋﺎﻣﻞ ﻫﺎي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ در ﺟﺴﺘﺠﻮﻫﺎي وب(‬
‫‪ ‬ﮐﻤﮏ ﺑﻪ اﯾﺠﺎد ﭘﺮوﻓﺎﯾﻞ داﻧﺶ ﺑﺮاي اﺷﺨﺎص و ﮔﺮوه ﻫﺎ‬
‫‪ ‬ﮐﻤﮏ ﺑﻪ ﺗﻌﯿﯿﻦ اﻫﻤﯿﺖ ارﺗﺒﺎﻃﯽ داﻧﺶ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ اﺷﺘﺮاك ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد و از اﻧﺒﺎر داﻧﺶ دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﻣﯽ‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ ‬ﺑﺮرﺳﯽ اﯾﻤﯿﻞ‪ ،‬اﺳﻨﺎد و ﭘﺎﯾﮕﺎه ﻫﺎي داده ﺑﺮاي اﺟﺮاي ﮐﺸﻒ داﻧﺶ ‪،‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﺎﻣﻌﻨﺎ‪ ،‬ﺟﻤﻊ آوري داﻧﺶ‬
‫‪،‬اﺳﺘﻨﺘﺎج ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﺑﺮاي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه‬
‫‪ ‬ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ اﻟﮕﻮﻫﺎ در داده )ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﺷﺒﮑﻪ ﻋﺼﺒﯽ(‬
‫‪ ‬ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﻧﺘﺎﯾﺞ آﯾﻨﺪه ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ داﻧﺶ ﻣﻮﺟﻮد‬
‫‪ ‬ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﺮدن ﻣﺸﻮرت و ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد‪ 28‬ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎ از داﻧﺶ ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺎي ﻋﺼﺒﯽ ﯾﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه‬
‫‪ ‬ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﺮدن ﯾﮏ واﺳﻂ ﮐﺎرﺑﺮ ﻓﺮﻣﺎن ﮔﺮا ﺑﺎ زﺑﺎن ﻃﺒﯿﻌﯽ و ﯾﺎ ﺻﺪا ﺑﺮاي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬

‫ﻋﺎﻣﻞ ﻫﺎي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‬

‫ﻋﺎﻣﻞ ﻫﺎي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻧﺮم اﻓﺰاري ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﯾﺎد ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ ﮐﺎرﺑﺮان ﭼﮕﻮﻧﻪ ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و ﺑﻪ‬
‫آﻧﻬﺎ در اﻧﺠﺎم وﻇﺎﯾﻒ روزاﻧﻪ ﺷﺎن ﯾﺎري ﻣﯽ رﺳﺎﻧﻨﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﻧﻮع ﻫﺎي دﯾﮕﺮي از ﻋﺎﻣﻞ ﻫﺎي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ وﺟﻮد دارﻧﺪ‬
‫ﮐﻪ در ﻓﺼﻞ ‪ 13‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﯿﺪ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮐﻨﯿﺪ‪ .‬راه ﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪدي وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﻋﺎﻣﻞ ﻫﺎي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﮐﻤﮏ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﻌﻤﻮﻻ آﻧﻬﺎ ﺑﺮاي اﺳﺘﺨﺮاج و ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ داﻧﺶ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻣﺜﺎل‬
‫ﻫﺎﯾﯽ در زﯾﺮ آﻣﺪه اﺳﺖ‪:‬‬
‫‪ IBM ‬ﯾﮏ ﺧﺎﻧﻮاده داده ﮐﺎوي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ را اراﺋﻪ داده ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺳﺮوﯾﺲ دﻫﻨﺪه ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ‪ 29 IDS‬ﺑﺮاي‬
‫ﭘﯿﺪا ﮐﺮدن و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺣﺠﻢ ﻋﻈﯿﻤﯽ از داده ﻫﺎي ﺷﺮﮐﺖ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ Gentia ‬از ﻋﺎﻣﻞ ﻫﺎي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ داده ﮐﺎوي را در دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ وب و اﻣﮑﺎﻧﺎت اﻧﺒﺎر داده ﻣﺤﻠﯽ‬
‫ﺗﺴﻬﯿﻞ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫‪28‬‬
‫‪Advice‬‬
‫‪29‬‬
‫‪Intelligent Decision Server‬‬
 ‫‪468‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫‪ Convectis ‬از ﺷﺒﮑﻪ ﻋﺼﺒﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ داده ﻫﺎي ﻣﺘﻨﯽ و ﺗﺼﻮﯾﺮ را ﺟﺴﺘﺠﻮ ﮐﺮده ﺗﺎ ﻣﻌﻨﺎي اﺳﻨﺎد را‬
‫ﺑﺮاي ﯾﮏ ﻋﺎﻣﻞ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺗﺸﺨﯿﺺ دﻫﺪ‪ .‬اﯾﻦ اﺑﺰار ﺗﻮﺳﻂ ‪ InfoSeek‬ﮐﻪ ﯾﮏ ﻣﻮﺗﻮر ﺟﺴﺘﺠﻮي اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه ﺗﺎ ﺳﺮﻋﺖ اﯾﺠﺎد ﻓﻬﺮﺳﺘﻬﺎي ﻣﺮﺗﺒﻪ اي از ﻋﻨﻮان ﻫﺎي وب را اﻓﺰاﯾﺶ دﻫﺪ‪.‬‬

‫ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻋﺎﻣﻞ ﻫﺎي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺑﺎ درﮔﺎه ﻫﺎي داﻧﺶ ﺷﺮﮐﺖ ﯾﮏ روش ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﮐﺎرﺑﺮان‬
‫آﻧﭽﻪ دﻗﯿﻘﺎ ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم ﮐﺎرﻫﺎﯾﺸﺎن ﻧﯿﺎز دارﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺤﻮﯾﻞ دﻫﺪ‪ .‬ﻋﺎﻣﻞ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﯾﺎد ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ﮐﻪ ﮐﺎرﺑﺮ ﺗﺮﺟﯿﺢ ﻣﯽ‬
‫دﻫﺪ ﭼﻪ ﭼﯿﺰي را ﺑﺒﯿﻨﺪ و ﭼﻄﻮر آن را ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﻋﺎﻣﻞ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺑﻪ ﻋﻬﺪه ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ﮐﻪ آن را‬
‫روزﻣﺮه ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﯾﮏ ﻣﻌﺎون اﺟﺮاﯾﯽ ﺧﻮب ﮐﻪ اﯾﻦ ﮐﺎر را اﻧﺠﺎم ﻣﯽ دﻫﺪ‬

‫ﮐﺸﻒ داﻧﺶ در ﭘﺎﯾﮕﺎﻫﻬﺎي داده‬

‫ﮐﺸﻒ داﻧﺶ در ﭘﺎﯾﮕﺎﻫﻬﺎي داده ﻓﺮآﯾﻨﺪي اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮاي ﺟﺴﺘﺠﻮ و اﺳﺘﺨﺮاج اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻔﯿﺪ از اﻧﺒﻮه اﺳﻨﺎد‬
‫و داده ﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬آن ﺷﺎﻣﻞ وﻇﺎﯾﻔﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت اﺳﺘﺨﺮاج داﻧﺶ‪ ،‬ﺑﺎﺳﺘﺎن ﺷﻨﺎﺳﯽ‪ 30‬داده ‪ ،‬اﮐﺘﺸﺎف داده‪،‬‬
‫ﭘﺮدازش اﻟﮕﻮي داده ‪ ،‬ﻻروﺑﯽ ﮐﺮدن‪ 31‬داده ‪ ،‬ﺑﺮداﺷﺖ ﮐﺮدن اﻃﻼﻋﺎت اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻤﺎم اﯾﻦ ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﻮدﮐﺎر‬
‫اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﮔﯿﺮد و اﺟﺎزه ﮐﺸﻒ ﺳﺮﯾﻊ ﺑﺪون ﻫﯿﭻ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﯾﺴﯽ را ﻣﯽ دﻫﺪ‪ .‬داده و ﺳﻨﺪ ﮐﺎوي ﺑﺮاي اﺳﺘﺨﺮاج‬
‫داﻧﺶ از ﭘﺎﯾﮕﺎه ﻫﺎي داده‪ ،‬اﺳﻨﺎد‪ ،‬اﯾﻤﯿﻞ و ﻣﺎﻧﻨﺪ اﯾﻨﻬﺎ ‪ ،‬اﯾﺪه آل اﺳﺖ‪ .‬داده ﻫﺎ اﻏﻠﺐ در اﻋﻤﺎق ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎي‬
‫ﺑﺰرگ‪ ،‬اﻧﺒﺎر داده ﻫﺎ ‪،‬اﺳﻨﺎد ﻣﺘﻨﯽ ﯾﺎ اﻧﺒﺎرﻫﺎي داﻧﺶ ﮐﻪ ﻫﻤﮕﯽ ﺷﺎﻣﻞ داده‪ ،‬اﻃﻼﻋﺎت و داﻧﺸﯽ ﮐﻪ ﺳﺎﻟﻬﺎ ﺑﺎﻫﻢ ﺟﻤﻊ‬
‫ﺷﺪه اﻧﺪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺪﻓﻮن ﺷﺪه اﻧﺪ‪.‬‬
‫روش ﻫﺎي ‪ AI‬ﺑﺮاي اﺑﺰارﻫﺎي داده ﮐﺎوي ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ اﺳﺘﺨﺮاج ﺧﻮدﮐﺎر داﻧﺶ از ﻣﻨﺎﺑﻊ دﯾﮕﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻔﯿﺪ‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬داده ﮐﺎوي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ اﻃﻼﻋﺎت را از ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎ‪ ،‬اﻧﺒﺎر داده ﻫﺎ و اﻧﺒﺎرﻫﺎي داﻧﺸﯽ ﮐﻪ ﭘﺮس و ﺟﻮ ﻫﺎ و‬
‫ﮔﺰارﺷﺎت در آﻧﻬﺎ ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻮﺛﺮي آﺷﮑﺎر ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﮐﺸﻒ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬اﺑﺰارﻫﺎي داده ﮐﺎوي اﻟﮕﻮﻫﺎ را از‬
‫داده ﻫﺎ ﭘﯿﺪا ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و ﺣﺘﯽ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻗﻮاﻧﯿﻦ را از آﻧﻬﺎ اﺳﺘﻨﺒﺎط ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﻟﮕﻮﻫﺎ و ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺮاي‬
‫راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮﻧﺪ و ﺗﺄﺛﯿﺮ اﯾﻦ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت را ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ KDD .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ‬
‫ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﯿﺮد ﺗﺎ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﺑﺰارﻫﺎي ‪ KM‬ﮐﻪ اﺳﻨﺎد و اﯾﻤﯿﻞ را ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯿﮑﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﭘﺮوﻓﺎﯾﻞ ﺗﺠﺮﺑﯿﺎت‬
‫ﮐﺎرﻣﻨﺪان ﯾﮏ ﺷﺮﮐﺖ را ﺑﺴﺎزﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻌﻨﺎي داده و ﯾﺎ ﻣﺘﻦ را ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬داده ﮐﺎوي ﺑﺎ ﺗﻬﯿﻪ داﻧﺶ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﻣﯽ‬
‫ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻫﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺨﺸﺪ‪.‬‬
‫ﮔﺴﺘﺮش ﻧﻘﺶ داده ﮐﺎوي و ﺗﮑﻨﯿﮑﻬﺎي ﮐﺸﻒ داﻧﺶ ﺑﺮاي ﺧﺎرج ﺳﺎزي داﻧﺶ‪،‬ﭼﺎرﭼﻮﺑﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ‬
‫‪ Bolloju‬و ﻫﻤﮑﺎران )‪ (2002‬ﺑﺮاي ﯾﮑﯽ ﮐﺮدن ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ در ﻣﺤﯿﻂ ﻫﺎي ﺷﺮﮐﺖ ﺑﺮاي ﻧﺴﻞ ﻫﺎي ﺑﻌﺪي‬

‫‪30‬‬
‫‪archaeology‬‬
‫‪31‬‬
‫‪dredging‬‬
 ‫‪469‬‬ ‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻧﻬﻢ‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‪ ،‬ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﭼﺎرﭼﻮب آﻧﻬﺎ ﮐﻪ در ﺷﮑﻞ ‪ 9,3‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه ﺷﺎﻣﻞ‬
‫ﻣﺪل ﻣﺎرت ﻫﺎ‪ 32‬و اﻧﺒﺎرﻫﺎي ﻣﺪل‪ 33‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺪل ﻣﺎرت ﻫﺎ و اﻧﺒﺎرﻫﺎي ﻣﺪل ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﻣﺪﻟﻬﺎﯾﯽ ﺑﺮاي‬
‫دﯾﺘﺎﻣﺎرت و اﻧﺒﺎر داده در ﻓﺼﻞ ‪ 5‬ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻧﺒﺎرﻫﺎﯾﯽ از داﻧﺶ ﻋﻤﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺑﮑﺎرﮔﯿﺮي‬
‫ﺗﮑﻨﯿﮏ ﻫﺎي ﮐﺸﻒ داﻧﺶ ﺑﺮ روي ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻫﺎي ﮔﺬﺷﺘﻪ ﮐﻪ در ﻣﺪل ﻣﺎرت و اﻧﺒﺎر ﻣﺪل ذﺧﯿﺮه‬
‫ﺷﺪﻧﺪ‪،‬ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻣﺪل ﻣﺎرت ﻫﺎ و اﻧﺒﺎرﻫﺎي ﻣﺪل ‪،‬ﻣﺪﻟﻬﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻋﻤﻠﯽ و ﺗﺎرﯾﺨﯽ را ﻧﮕﻬﺪاري ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‬
‫ﻣﺎﻧﻨﺪ داده ﻫﺎ ﮐﻪ در دﯾﺘﺎﻣﺎرت و اﻧﺒﺎر داده وﺟﻮد داﺷﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﯾﮏ ﻣﺪل ﻣﺎرت ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﺗﺼﻤﯿﻢ‬
‫ﮔﯿﺮي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ داﻧﺶ ﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪ از ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ در ﯾﮏ ﺣﻮزه ﺧﺎص ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻮاﻓﻘﺖ وام در ﻣﺤﯿﻂ‬
‫ﺑﺎﻧﮑﺪاري ‪،‬ذﺧﯿﺮه ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ 9,3‬ﭼﺎرﭼﻮﺑﯽ ﺑﺮاي ﻣﺠﺘﻤﻊ ﮐﺮدن ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬

‫اﯾﻦ ﭼﺎرﭼﻮب ﻣﺠﺘﻤﻊ ﺑﺎ اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ از ﺗﺒﺪﯾﻼت داﻧﺶ ﮐﻪ ‪ Nonaka‬ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﻣﯽ دﻫﺪ‪ ،‬ﻣﻄﺎﺑﻘﺖ ﻣﯽ‬
‫ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺣﻮل اﯾﻦ ﭼﺎرﭼﻮب ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬اﻧﺘﻈﺎر ﻣﯽ رود ﮐﻪ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺮاي ﺗﺼﻤﯿﻢ‬
‫ﮔﯿﺮﻧﺪﮔﺎن ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﺷﻮد را اﻓﺰاﯾﺶ دﻫﺪ ‪ ،‬ﻋﻤﻠﯿﺎت ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﮐﺘﺴﺎب‪،‬ﺧﻠﻖ‪ ،‬ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري‪،‬ﺟﻤﻊ‬
‫آوري را ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﮐﺸﻒ ﮔﺮاﯾﺶ و اﻟﮕﻮﻫﺎ ي داﻧﺶ اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ ﺷﺪه را آﺳﺎن ﮐﻨﺪ و اﺑﺰارﻫﺎﯾﯽ را ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ‬
‫ﺣﺎﻓﻈﻪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﻓﺮاﻫﻢ آورد‪.‬‬

‫‪32‬‬
‫‪marts‬‬
‫‪33‬‬
‫‪warehouses‬‬
 ‫‪470‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫)‪Extensible Markup Language (XML‬‬

‫زﺑﺎن ‪ XML‬ﻧﻤﺎﯾﺶ اﺳﺘﺎﻧﺪاردي از ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي داده را اﻣﮑﺎﻧﭙﺬﯾﺮ ﻣﯽ ﺳﺎزد ﺗﺎ داده ﻫﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ‬
‫ﻃﻮرﻣﻨﺎﺳﺐ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻧﺎﻫﻤﮕﻮن ﺑﺪون ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﯾﺴﯽ ﻣﻮرد ﺑﻪ ﻣﻮرد ‪ ،‬ﭘﺮدازش ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ روش ﺑﺮاي‬
‫ﺗﺠﺎرت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ زﻧﺠﯿﺮه ﺗﺄﻣﯿﻦ ﮐﻪ در ﺧﺎرج از ﻣﺮز ﺷﺮﮐﺖ ﻋﻤﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪،‬ﻣﻨﺎﺳﺐ‬
‫اﺳﺖ‪ XML .‬ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎ را ﻣﮑﺎﻧﯿﺰه و ﮐﺎر ﺑﺎ ﮐﺎﻏﺬ را ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽ دﻫﺪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺷﺮﯾﮏ ﻫﺎي ﺗﺠﺎري‬
‫و زﻧﺠﯿﺮه ﺗﺄﻣﯿﻦ را ﺑﺮاي ﻫﻤﮑﺎري و اﻧﺘﻘﺎل داﻧﺶ ﺑﻬﺘﺮ‪ ،‬ﻣﺘﺤﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﭘﯿﺎم ﻫﺎي ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ‪ XML‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ از‬
‫اﻧﺒﺎرﻫﺎي ﭘﺸﺘﯽ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه و ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ واﺳﻂ ﭘﻮرﺗﺎل ﺗﻐﺬﯾﻪ و دوﺑﺎره ﺑﺮﮔﺮدﻧﺪ‪ .‬ﯾﮏ ﭘﻮرﺗﺎل ﮐﻪ از ‪ XML‬اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺑﻪ ﺷﺮﮐﺖ اﺟﺎزه ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ ﺑﻬﺘﺮ ﺑﺎ ﻣﺸﺘﺮي ﻫﺎ ارﺗﺒﺎط ﺑﺮﻗﺮار ﮐﺮده و ﺑﺎ ﯾﮏ زﻧﺠﯿﺮه ﺗﻘﺎﺿﺎي ﻣﺠﺎزي‪،‬‬
‫ﺟﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮات در ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪي ﻫﺎي ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﺑﺎزﺗﺎب ﻓﻮري ﺑﺮ روي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪ دارد‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﻣﺘﺼﻞ‬
‫ﺷﻮد‪ .‬ﺑﮑﺎرﮔﯿﺮي ﮔﺴﺘﺮده ‪ XML‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺴﺎﺋﻞ زﯾﺎدي از ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﺳﺎزي داده ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺟﺪا و‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺣﻞ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﺨﺎﻃﺮ اﯾﻦ ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞ در ﺳﺎده ﮐﺮدن ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﺳﺎزي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ‪ XML ،‬ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ‬
‫زﺑﺎن ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺗﻤﺎم ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن ﭘﻮرﺗﺎل آن را ﺑﭙﺬﯾﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﻧﺮم اﻓﺰار ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺤﺘﻮا ‪ ، Interwoven‬ﺑﻪ ﻧﺎم ‪ Teamsite‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﺎﻣﻞ از ‪XML‬‬
‫ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﺑﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ اﺟﺎزه ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ ﻣﺤﺘﻮا را ﺑﺎ ﻫﺮ ﻓﺮﻣﺘﯽ در ﻣﯿﺎن ﺷﺮﮐﺖ ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮس ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺮور ﭘﻮرﺗﺎل ‪ (XPS) XML‬ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ‪ Sequoia Software‬و ﭘﻮرﺗﺎل ﺷﺮﮐﺖ ‪Hummingbird‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ از ‪ XML‬ﺑﺮاي ﻣﺒﺎدﻟﻪ داده ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ 9,7‬ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬

‫ﭼﺎﻟﺶ ‪ ، KMS‬ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ و ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﮐﺮدن ﺳﻪ ﻣﻮﻟﻔﻪ اﺻﻠﯽ )ﻓﻨﺎوري ﻫﺎي ارﺗﺒﺎﻃﺎت‪،‬ﻓﻨﺎوري ﻫﺎي‬
‫ﻫﻤﮑﺎري و ﻓﻨﺎوري ﻫﺎي ذﺧﯿﺮه و ﺑﺎزﯾﺎﺑﯽ( اﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﺎ ﻧﯿﺎزﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﯾﮏ ﺳﺎزﻣﺎن روﺑﺮو ﺷﻮد‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ اﺑﺘﺪاﯾﯽ ﺑﺎ ﻓﻨﺎوري ﺷﺒﮑﻪ )اﯾﻨﺘﺮاﻧﺖ(‪،‬اﺑﺰارﻫﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﯽ ﮔﺮوﻫﯽ )ﮔﺮوه اﻓﺰار( و ﭘﺎﯾﮕﺎه ﻫﺎي‬
‫داده )ﺑﺮاي اﻧﺒﺎر داﻧﺶ( ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﺎﻓﺘﻨﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ از اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ از ﻣﻮﻟﻒ ﻫﺎي در دﺳﺘﺮس ‪ IT‬ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺴﯿﺎري از ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﻣﻮﺳﺴﺎت ﺑﺰرگ ﻣﺸﺎور ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺎﻧﻨﺪ ‪ Accenture‬و ‪J.D. Edwards‬‬
‫ﻣﻌﻤﺎري داﻧﺶ ﺧﻮد را ﺑﺎ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي از اﺑﺰارﻫﺎ ﮐﻪ اﯾﻦ ﺳﻪ ﻧﻮع ﻓﻨﺎوري را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻌﻪ دادﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﮔﺮوﻫﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ‪ Lotus Notes/Domino‬و ‪ GroupSystems Online‬ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻫﺎي ‪KMS‬‬
‫زﯾﺎدي را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي دﯾﮕﺮ ﺗﻮﺳﻂ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ از ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اﺑﺰارﻫﺎﯾﯽ از ﯾﮏ ﯾﺎ ﭼﻨﺪ ﻓﺮوﺷﻨﺪه‬
‫ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﺎﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل‪ J.D. Edwards ،‬ﯾﮏ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ از اﺑﺰارﻫﺎ و ﻣﺤﺼﻮﻻت ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﻣﺎﯾﮑﺮوﺳﺎﻓﺖ را‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد ﺗﺎ ‪ KMS‬داﻧﺶ ﺧﻮد را ﻣﺎﻧﻨﺪ ‪ KMPG‬ﮐﻪ اﻧﺠﺎم داده ﺑﻮد‪ ،‬ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ﮐﻨﺪ‪ .‬در اواﯾﻞ ‪، 2000‬‬
 ‫‪471‬‬ ‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻧﻬﻢ‬

‫ﻓﻨﺎوري ‪ KMS‬در ﺣﺎل ﮔﺴﺘﺮش ﺑﻮد ﺗﺎ ﺳﻪ ﻣﻮﻟﻔﻪ را در ﯾﮏ ﺑﺴﺘﻪ واﺣﺪ ﺟﻤﻊ آوري ﮐﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻫﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﭘﻮرﺗﺎل‬
‫ﻫﺎي داﻧﺶ ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎ و ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ و ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن‬

‫اﺑﺰارﻫﺎي ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﮐﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ را ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬داﻧﺶ اﻓﺰار‪ 34‬ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺴﺘﻪ‬
‫ﻫﺎي ﻧﺮم اﻓﺰاري ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‪ ،‬ﺷﺎﻣﻞ ﯾﮏ ﯾﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ از اﺑﺰارﻫﺎي زﯾﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ :‬اﺑﺰارﻫﺎي ﻣﺤﺎﺳﺎت ﮔﺮوﻫﯽ‪،‬‬
‫ﺳﺮوﯾﺲ دﻫﻨﺪه ﻫﺎي داﻧﺶ‪ ،‬ﭘﻮرﺗﺎل ﻫﺎي داﻧﺶ ﺷﺮﮐﺖ‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ اﺳﻨﺎد اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ‪ ،‬اﺑﺰارﻫﺎي‬
‫ﺑﺮداﺷﺖ داﻧﺶ‪ ،‬ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎي ﺟﺴﺘﺠﻮ‪ ،‬ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‪ .‬ﺑﺴﯿﺎري از اﯾﻦ ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎي ﻧﺮم اﻓﺰاري‬
‫‪،‬اﺑﺰارﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪدي را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ زﯾﺮا آﻧﻬﺎ ﺑﺮاي ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﮐﺎرا ﺿﺮوري ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮز‬
‫ﻣﺜﺎل‪ ،‬اﮐﺜﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ اﺳﻨﺎد اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﺷﺎﻣﻞ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻫﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﮔﺮوﻫﯽ ﻧﯿﺰ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﮐﻠﯽ ﯾﺎ ﺟﺰﯾﯽ از ﺷﺮﮐﺘﻬﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ دﻫﻨﺪه ﻧﺮم اﻓﺰار و‬
‫ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺧﺮﯾﺪاري ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬آﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ از ﺷﺮﮐﺘﻬﺎي ﻣﺸﺎور اﺻﻠﯽ ﺣﺎﺻﻞ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ و ﯾﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ از ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﺧﺪﻣﺎت ﮐﺎرﺑﺮد‪ 35‬ﺑﻪ دﺳﺖ آﯾﻨﺪ‪ .‬ﺗﻤﺎم اﯾﻦ ﺳﻪ ﮔﺰﯾﻨﻪ در ﺑﺨﺶ ﻫﺎي‬
‫ﺑﻌﺪي اﯾﻦ ﻓﺼﻞ ﺑﺤﺚ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ KMWorld .‬ﯾﮏ "راﻫﻨﻤﺎي ﺧﺮﯾﺪار" در ﻫﺮ ﭼﺎپ آورﯾﻞ ‪ ،‬ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﯽ‬
‫ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺷﺮﮐﺘﻬﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ دﻫﻨﺪه ﻧﺮم اﻓﺰار و ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎت‬

‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ‬
‫ﺷﺮﮐﺘﻬﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ دﻫﻨﺪه ﻧﺮم اﻓﺰار و ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ‪ ،‬ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﻣﺘﻌﺪدي‬
‫را اراﺋﻪ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‪ .‬از اﺑﺰارﻫﺎي ﻣﻨﻔﺮد ﯾﺎ ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎي ﮔﺮوﻫﯽ وﺳﯿﻊ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‪ .‬ﺗﻨﻮع داﻧﺶ اﻓﺰار ﮐﻪ در ﺑﺎزار‬
‫ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮس اﺳﺖ ﺑﻪ ﺷﺮﮐﺘﻬﺎ اﺟﺎزه ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ اﺑﺰارﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﻧﯿﺎزﻫﺎي ﯾﮑﺘﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﺧﻮد ﻣﯽ‬
‫ﺑﯿﻨﻨﺪ‪ ،‬ﭘﯿﺪا ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﺎ در اداﻣﻪ ﺑﻌﻀﯽ از ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎي ﻧﺮم اﻓﺰاري و ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن ﺷﺎن در ﻫﺮ ﻫﻔﺖ دﺳﺘﻪ از داﻧﺶ‬
‫اﻓﺰاري ﮐﻪ در اﺑﺘﺪا ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ ‪ ،‬را ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ‪.‬‬
‫‪36‬‬
‫اﺑﺰارﻫﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﯽ ﮔﺮوﻫﯽ‬
‫اﺑﺰارﻫﺎي ﮔﺮوﻫﯽ ﯾﺎ ﮔﺮوه اﻓﺰار در اﺑﺘﺪا اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪﻧﺪ ﺗﺎ داﻧﺶ ﺿﻤﻨﯽ را در ﻣﯿﺎن ﯾﮏ ﺳﺎزﻣﺎن اﻧﺘﻘﺎل دﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫ﯾﮑﯽ از اﺑﺘﺪاﯾﯽ ﺗﺮﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﯽ ﮔﺮوﻫﯽ ‪ ، GroupSystem ،‬ﺑﺴﯿﺎري از اﺑﺰارﻫﺎي ﮐﻪ از ﮐﺎر‬

‫‪34‬‬
‫‪knowware‬‬
‫‪35‬‬
‫)‪Application service providers(ASP‬‬
‫‪36‬‬
‫‪Collaborative Computing Tools‬‬
 ‫‪472‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫ﮔﺮوﻫﯽ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺷﺎﻣﻞ ﯾﻮرش ﻓﮑﺮي اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ و ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي اﯾﺪه ‪ ،‬را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪Lotus .‬‬
‫‪ Notes/Domino‬ﯾﮏ ﻣﺤﯿﻂ ﮔﺮوﻫﯽ ﺷﺮﮐﺖ ﮔﺴﺘﺮ را ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬دﯾﮕﺮ اﺑﺰارﻫﺎي ﮔﺮوﻫﯽ ﺷﺎﻣﻞ‬
‫‪eRoom‬‬ ‫)‪، QuickPlace (Lotus Development Crop) ، MeetingPlace(Latitude‬‬
‫و‬ ‫‪،‬‬ ‫‪Groove‬‬ ‫)‪Networks(groove.net‬‬ ‫‪،‬‬ ‫‪(eRoom‬‬ ‫‪Technology‬‬ ‫)‪Inc‬‬
‫)‪. PlaceWare(PlaceWare Inc‬‬
‫ﺳﺮوﯾﺲ دﻫﻨﺪه ﻫﺎي داﻧﺶ‬
‫ﯾﮏ ﺳﺮوﯾﺲ دﻫﻨﺪه داﻧﺶ ﺷﺎﻣﻞ ﯾﮏ ﻧﺮم اﻓﺰار ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ اﺻﻠﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ داراي اﻧﺒﺎر داﻧﺶ ﺑﻮده و‬
‫دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ داﻧﺶ ‪ ،‬اﻃﻼﻋﺎت و داده دﯾﮕﺮان را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﻣﺜﺎﻟﯽ از ﺳﺮوﯾﺲ دﻫﻨﺪه داﻧﺶ ﺑﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ‬
‫اﺳﺖ ‪ :‬ﺳﺮوﯾﺲ دﻫﻨﺪه داﻧﺶ ‪ ، Hummingbird‬ﺳﺮوﯾﺲ دﻫﻨﺪه داﻧﺶ ﻧﺮم اﻓﺰار ‪ ،Intraspect‬ﺳﺮور‬
‫‪37‬‬
‫ﺷﺮﮐﺖ‬ ‫اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ‪، Hyperwave‬ﺳﺮور ﭘﻮرﺗﺎل ‪ XML‬ﻧﺮم اﻓﺰار ‪ Seqoia‬و ﺳﺮور ‪IDOL‬‬
‫‪ . Autonomy‬ﺳﺮور ‪ ، IDOL‬از ﻃﺮﯾﻖ واﺣﺪ ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺳﺎزﻣﺎن را ﻗﺎدرﻣﯽ ﺳﺎزد ﺗﺎ وﯾﮋﮔﯿﻬﺎي ﻣﺘﻨﻮع ﺷﺨﺼﯽ‬
‫ﺳﺎزي‪،‬ﻫﻤﮑﺎري و ﺑﺎزﯾﺎﺑﯽ را ﻣﺠﺘﻤﻊ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺮدم را ﺑﻪ ﻣﺤﺘﻮا ‪ ،‬ﻣﺤﺘﻮا را ﺑﻪ ﻣﺤﺘﻮا‪ ،‬و ﻣﺮدم را ﺑﻪ ﻣﺮدم را ﻣﺘﺼﻞ‬
‫ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺳﺮور ‪ ،‬ﯾﮏ اﻧﺒﺎر داﻧﺶ ‪ ،‬ﯾﮏ ﻣﮑﺎن ﻣﺮﮐﺰي ﺑﺮاي ﺟﺴﺘﺠﻮ و دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ اﻃﻼﻋﺎت از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺎﻧﻨﺪ‬
‫اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ‪ ،‬اﯾﻨﺘﺮاﻧﺖ ﻫﺎي ﻫﻤﮑﺎر‪ ،‬ﭘﺎﯾﮕﺎه ﻫﺎي داده و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻓﺎﯾﻞ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﺳﺎزد و ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺗﻮزﯾﻊ ﻣﻮﺛﺮي‬
‫از اﻃﻼﻋﺎت ﺣﺴﺎس ﺑﻪ زﻣﺎن را اﻣﮑﺎن ﭘﺬﯾﺮ ﻣﯽ ﺳﺎزد‪ .‬ﺳﺮوﯾﺲ دﻫﻨﺪه ‪،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﺎﻓﺘﻪ و ﺗﻮﺳﻂ‬
‫واﺣﺪﻫﺎي ﺗﺠﺎري ﺷﺮﮐﺖ‪ ،‬ﻣﺠﺘﻤﻊ ﻣﯽ ﺷﻮد و اﺟﺎزه رﺷﺪ ﺳﺮﯾﻊ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﮐﺎرﺑﺮدي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺷﺮﮐﺖ را داده و‬
‫ﺣﺘﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ از ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﮐﻤﮑﯽ ‪ AI‬ﺑﮑﺎر ﮔﯿﺮد ﺗﺎ از ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﻫﺎي داﻧﺶ ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﭘﻮرﺗﺎل ﻫﺎي داﻧﺶ ﺷﺮﮐﺖ‬
‫‪38‬‬
‫درﮔﺎه ﻫﺎي ورودي ﺑﺮاي ﺑﺴﯿﺎري از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﭘﻮرﺗﺎل ﻫﺎي داﻧﺶ ﺷﺮﮐﺖ ‪EKP‬‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ از ﻣﻔﺎﻫﯿﻤﯽ ﻣﻀﻤﻮﻧﯽ از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎت اﺟﺮاﯾﯽ‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮔﺮوﻫﯽ‪ ،‬ﻣﺮورﮔﺮﻫﺎي‬
‫وب و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ‪ ،‬اﺳﺘﺨﺮاج ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ راﻫﯽ اﯾﺪه آل ﺑﺮاي ﭘﯿﮑﺮﺑﻨﺪي ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﯿﺸﺘﺮ ‪ ،‬زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ اﺳﻨﺎد ﯾﺎ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ ﺳﺮور دﺳﺘﮑﺎري ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬ﺗﺠﻤﻊ‬
‫داده ﻫﺎ‪ ،‬ﻣﮑﺎﻧﯿﺰم ﻫﺎي ﮔﺰارش ﮔﯿﺮي و ﻫﻤﮑﺎري را ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﯾﮏ ﭘﻮرﺗﺎل اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﺷﺮﮐﺖ‪ ،‬ﯾﮏ ﻣﮑﺎن‬
‫ﻣﺠﺎزي ﺑﺮ روي ﺷﺒﮑﻪ اي از ﮐﺎرﺑﺮان ﺑﺮﺧﻂ اﺳﺖ‪ .‬ﭘﻮرﺗﺎل‪ ،‬ﺗﻤﺎم ﻧﯿﺎزﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻫﺮ ﮐﺎرﺑﺮ را ﺟﻤﻊ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪:‬‬
‫ﻣﺎﻧﻨﺪ داده ﻫﺎ و اﺳﻨﺎد‪ ،‬اﯾﻤﯿﻞ‪ ،‬ﻟﯿﻨﮏ ﻫﺎي وب و ﭘﺮس و ﺟﻮﻫﺎ‪ ،‬ﺗﻐﺬﯾﻪ ﭘﻮﯾﺎ از ﺷﺒﮑﻪ‪ ،‬و ﺗﻘﻮﯾﻢ ﻫﺎي ﻣﺸﺘﺮك و‬
‫ﻟﯿﺴﺖ ﻫﺎي ﮐﺎري‪ .‬ﭘﻮرﺗﺎل اﻃﻼﻋﺎت ﺷﺨﺼﯽ از ﯾﮏ ﭘﻮرﺗﺎل داﻧﺶ ﺷﺮﮐﺖ‪ ،‬اﺳﺘﻨﺘﺎج و ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﯽ آﯾﺪ‪.‬‬

‫‪37‬‬
‫‪Intelligent Data Operating Layer‬‬
‫‪38‬‬
‫‪Enterprise Knowledge Portal‬‬
 ‫‪473‬‬ ‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻧﻬﻢ‬

‫زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﭘﻮرﺗﺎل ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎت ﺷﺮﮐﺖ‪ ،‬اوﻟﯿﻦ ﺑﺎر وارد ﺑﺎزار ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬آﻧﻬﺎ ﺷﺎﻣﻞ وﯾﮋﮔﯿﻬﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬
‫ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪ .‬اﻣﺎ اﮐﻨﻮن اﮐﺜﺮ آﻧﻬﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن ﭘﯿﺸﺘﺎز ﭘﻮرﺗﺎل ﺷﺎﻣﻞ ‪Corechange ، Brio ، Autonomy‬‬
‫‪، Hummingbird، Interaspect، Glyphica ، Epicentric، Dataware ، DataChannel،‬‬
‫‪Plumtree،‬‬ ‫‪OpenText، Knowmadic ،‬‬ ‫‪IBM/Lotus، KnowledgTrack، InXight‬‬
‫‪ Viador، Seqoia Software Verity، Portera،‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻣﺎﻧﻨﺪ ‪Microsoft‬‬
‫‪ Oracle ،‬و ‪ Sybase‬ﻧﯿﺰ ﭘﻮرﺗﺎل ﻫﺎي داﻧﺶ را ﻣﯽ ﻓﺮوﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺮﮐﺰ داﻧﺶ ‪ KnowledgeTrack‬ﻋﻤﻠﯿﺎت ﻣﺠﺘﻤﻊ ‪ (business-to-business) B2B‬را اراﺋﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‬
‫و ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در ﻣﻘﯿﺎس ‪ dot-com‬ﻫﺎ ﺗﺎ ﺷﺮﮐﺘﻬﺎي ﺑﺰرگ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺮﮐﺰ داﻧﺶ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در ﻣﯿﺎن ﻣﻌﻤﺎري ﻣﻌﻤﺎري‬
‫ﺷﺮﮐﺖ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮد ﺑﻪ ﺟﺎي اﯾﻨﮑﻪ ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﯽ در ﺑﺎﻻ ﻗﺮار ﺑﮕﯿﺮد‪،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ آﻧﺠﻪ اﮐﺜﺮ ﭘﻮرﺗﺎل ﻫﺎي اﯾﻨﺘﺮاﻧﺖ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ‬
‫دﻫﻨﺪ‪ .‬ﻣﺮﮐﺰ داﻧﺶ ﺑﺎ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺧﺎرﺟﯽ داده ﻫﺎ ﻣﺠﺘﻤﻊ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ‪ OLAP، ERP‬و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ‪CRM‬‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﺮﮐﺰ داﻧﺶ از اﻧﺠﻤﻦ ﻫﺎي ﺗﻤﺮﯾﻦ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮐﺮده و آﻧﻬﺎ را ﺑﺮاي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﺑﺰرگ ﺗﻮاﻧﺎ ﻣﯽ‬
‫ﺳﺎزد و اﺟﺎزه ﻣﯽ دﻫﺪ اﻃﻼﻋﺎت در ﻣﯿﺎن ﺗﻤﺎم زﻧﺠﯿﺮه ﻫﺎي ارزش ﮔﺴﺘﺮده در ﺷﺮﮐﺖ ‪ ،‬ﺑﻪ اﺷﺘﺮاك ﮔﺬاﺷﺘﻪ‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﭘﻮرﺗﺎل اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ‪ 39 (HIP) Hyperwave‬اﻃﻼﻋﺎت را از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺨﺘﻠﻒ ‪،‬ﻣﺠﺘﻤﻊ ﮐﺮده و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻟﯿﻨﮏ‬
‫ﭘﻮﯾﺎ ﮐﻪ وﺿﻌﯿﺖ ﻟﯿﻨﮏ را ﺑﺮرﺳﯽ ﮐﺮده و ﻟﯿﻨﮑﻬﺎي ﺑﻪ ﻣﺤﺘﻮﯾﺎت ﻏﯿﺮﻣﺠﺎز را ﭘﻨﻬﺎن ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪،‬را ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬‬
‫‪ HIP‬اﺗﺼﺎﻻت ﺑﯿﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ را ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﮐﺮده و اﻃﻼﻋﺎت ﻫﻤﮑﺎري ﺳﺎﺧﺖ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﯾﺎ ﺳﺎﺧﺖ ﻧﺎﯾﺎﻓﺘﻪ را از‬
‫ﻃﺮﯾﻖ ﻣﺮورﮔﺮﻫﺎي اﺳﺘﺎﻧﺪارد‪ ،‬ﻗﺎﺑﻞ ﺟﺴﺘﺠﻮ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬در ‪ DSS‬در ﻋﻤﻞ ‪ 9,3‬ﻣﺎ ﺗﻮﺿﯿﺢ ﻣﯽ دﻫﯿﻢ ﮐﻪ ‪Smith‬‬
‫‪ Lyons‬ﯾﮏ ﺷﺮﮐﺖ ﺣﻘﻮﻗﯽ ﮐﺎﻧﺎداﯾﯽ ‪،‬ﭼﻄﻮر ﯾﮏ ﭘﻮرﺗﺎل ﻣﻮﻓﻖ داﻧﺶ ﺷﺮﮐﺘﯽ را اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪40‬‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ اﺳﻨﺎد اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ )‪(EDM‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ اﺳﻨﺎد اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﺑﺮ اﺳﻨﺎدي ﮐﻪ ﺑﻪ ﻓﺮم اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺗﻤﺮﮐﺰ ﮔﺮوﻫﯽ ﺑﺮ‬
‫ﮐﺎر‪ ،‬ﺗﻤﺮﮐﺰ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ‪ EDM‬ﺑﻪ ﮐﺎرﺑﺮان اﺟﺎزه ﻣﯽ دﻫﻨﺪ ﺗﺎ اﺳﻨﺎد ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺧﻮد را دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ‬
‫ﮐﻨﻨﺪ‪،‬ﻋﻤﻮﻣﺎ اﯾﻦ ﮐﺎر را از ﻃﺮﯾﻖ ﯾﮏ ﻣﺮورﮔﺮ وب در ﯾﮏ ﺷﺒﮑﻪ اﯾﻨﺘﺮاﻧﺖ ﻣﺸﺘﺮك و ﻫﻤﮑﺎر اﻧﺠﺎم ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ‪ EDM‬ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ را ﻗﺎدر ﻣﯽ ﺳﺎزﻧﺪ ﺗﺎ اﺳﻨﺎد را ﺑﻬﺘﺮ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﮐﺮده و ﺟﺮﯾﺎن ﮐﺎري را ﺑﻪ ﺳﻤﺖ‬
‫ﻋﻤﻠﯿﺎت ﻫﻤﻮارﺗﺮ ﭘﯿﺶ ﺑﺮﻧﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻫﻤﮑﺎري را در اﯾﺠﺎد و ﺑﺎزﺑﯿﻨﯽ اﺳﻨﺎد ﻓﺮﻫﻢ ﻣﯽ ﺳﺎزﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺴﯿﺎري از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ از ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ EDM‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ اﻧﺒﺎر داﻧﺶ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﯾﮏ ﺗﻨﺎﺳﺐ ﻃﺒﯿﻌﯽ در ﻫﺪف و ﻓﻮاﯾﺪ ﻫﺮ دو واژه وﺟﻮد دارد‪ Pfizer .‬از ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ اﺳﻨﺎد ﺑﺴﯿﺎر‬
‫ﺑﺰرگ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ ﺗﻌﺎدﻟﯽ را ﺑﯿﻦ اﺳﻨﺎد ﮐﺎﻏﺬي ﮐﻪ ﺑﺮاي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﻣﺠﻮز دارو ﺑﯿﻦ ﺷﺮﮐﺘﻬﺎي ‪ Pfizer‬و‬

‫‪39‬‬
‫‪Hyperwave Information Portal‬‬
‫‪40‬‬
‫‪Electronic Document Management‬‬
 ‫‪474‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫‪ FDA‬رد و ﺑﺪل ﻣﯽ ﺷﻮد ‪،‬اﯾﺠﺎد ﮐﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ EDM‬زﻣﺎن ﻣﻮردﻧﯿﺎز ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﯽ ‪ FDA‬را ﮐﻢ ﮐﺮده و‬
‫ﻣﻮﺟﺐ ﺷﺪه ‪ Pfizer‬ﺑﺮاي ارﺳﺎل داروﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪﺗﺮ و ﻣﻮﺛﺮﺗﺮ ﺑﻪ ﺑﺎزار ‪ ،‬رﻗﺎﺑﺘﯽ ﺗﺮ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﯾﮏ روش ﺟﺪﯾﺪ ﺑﺮاي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ اﺳﻨﺎد اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺤﺘﻮا )‪ 41 (CMS‬ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ‬
‫روﺷﯽ را ﮐﻪ اﺳﻨﺎد و ﻣﺤﺘﻮاي آﻧﻬﺎ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ را ﺗﻐﯿﯿﺮ داده اﺳﺖ‪ .‬ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺤﺘﻮا ‪ ،‬ﻧﺴﺨﻪ‬
‫ﻫﺎي ﭘﻮﯾﺎ از اﺳﻨﺎد را اﯾﺠﺎد ﮐﺮده و ﺑﻪ ﻃﻮر اﺗﻮﻣﺎﺗﯿﮏ ﯾﮏ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ”‪) “current‬اﻃﻼﻋﺎت ﺟﺎري( ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده‬
‫در ﺳﻄﺢ ﺷﺮﮐﺖ ﻧﮕﻬﺪاري ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﻧﻔﺠﺎر ﻣﻮاد ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ وب‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﻣﮑﺎﻧﯿﺰﻣﯽ دارﻧﺪ ﺗﺎ ﻣﺤﺘﻮا را‬
‫ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺳﺎزﮔﺎر و دﻗﯿﻖ در ﺳﻄﺢ ﺷﺮﮐﺖ ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ‪ ، EDM‬ﭘﻮرﺗﺎل ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﺷﺮﮐﺖ‬
‫و دﯾﮕﺮ ‪ CMS‬ﻫﺎ اﯾﻦ ﻧﯿﺎز را رﻓﻊ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻫﺪف ‪ ،‬ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﺮدن ﺗﻌﺪاد زﯾﺎدي ﮐﺎرﮔﺮان داﻧﺶ ﺑﺎ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ‬
‫ﻣﻘﺎدﯾﺮ زﯾﺎدي ار ﻣﺘﻦ ﺳﺎﺧﺖ ﻧﺎﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮرﺳﯽ ‪ IDC‬از ﻧﻤﺎﯾﺸﮕﺎه و ﮐﻨﻔﺮاﻧﺲ ‪ KMWorld‬در اﮐﺘﺒﺮ‬
‫‪ 2001‬ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ ‪ 63‬درﺻﺪ از ﭘﺎﺳﺦ دﻫﻨﺪﮔﺎن ‪ CMS‬را ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ﯾﺎ ﻗﺼﺪ آن را داﺷﺘﻪ اﻧﺪ و ‪59‬‬
‫درﺻﺪ ﻧﯿﺰ اﻫﻤﯿﺖ ‪ CMS‬را ﺣﯿﺎﺗﯽ و ﺿﺮوري داﻧﺴﺘﻪ اﻧﺪ‪.‬‬
‫ﯾﮏ زﯾﺮﻣﺠﻤﻮﻋﻪ از ‪ ، CMS‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﺗﺠﺎري‪ 42‬اﺳﺖ‪ .‬اﺑﺰارﻫﺎ و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻧﺮم اﻓﺰاري ﺟﺪﯾﺪ‬
‫ﻣﺎﻧﻨﺪ ‪ ILog JRules‬و ‪ ، Blaze Advisor‬ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه اﻧﺪ ﺗﺎ اﯾﻦ ﻗﻄﻌﻪ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮ از ﻣﺤﺘﻮا را ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ‬
‫ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪43‬‬
‫اﺑﺰارﻫﺎي ﺑﺮداﺷﺖ داﻧﺶ‬
‫اﺑﺰارﻫﺎﯾﯽ ﺑﺮاي ﺑﻪ دﺳﺖ آوردن و ﺟﻤﻊ اوري داﻧﺶ ﻣﺴﻠﻤﺎ ‪،‬ﮐﻤﮏ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺴﺘﻨﺪ زﯾﺮا آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﯾﮏ اﺷﺘﺮاك‬
‫ﮔﺬارﻧﺪه ي داﻧﺶ اﺟﺎزه ﻣﯽ دﻫﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺴﯿﺎر ﮐﻢ ﯾﺎ اﺻﻼ درﮔﯿﺮ ﺗﻼش ﻫﺎي ﺑﺮداﺷﺖ داﻧﺶ ‪،‬ﺷﻮد‪ .‬ﺟﺎﺳﺎزي اﯾﻦ‬
‫ﻧﻮع اﺑﺰار در ‪ KMS‬ﯾﮏ روش اﯾﺪه آل ﺑﺮاي ﮐﺴﺐ داﻧﺶ اﺳﺖ‪ KnowledgeMail .‬در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي داﻧﺶ‬
‫‪44‬‬
‫اﺳﺖ ﮐﻪ اﯾﻤﯿﻞ ﻫﺎي ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺷﺪه ي ﮐﺎرﺑﺮان را ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‬ ‫ﺿﻤﻨﯽ ﯾﮏ ﺑﺴﺘﻪ ﻧﺮم اﻓﺰاري ﺗﺨﺼﺺ‪-‬ﻣﮑﺎن‬
‫ﺗﺎ ﺗﺨﺼﺺ ﻫﺎي ﻣﻮﺿﻮﻋﯽ را ﺗﺠﺰﯾﻪ ﮐﻨﺪ‪ .‬آن ﯾﮏ ﻓﻬﺮﺳﺖ از ﺗﺨﺼﺺ ﻫﺎ را ﻧﮕﻬﺪاري ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و روﺷﯽ را‬
‫ﺑﺮاي ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن در ﺣﺎﻟﯿﮑﻪ ﮐﻨﺘﺮل ﻫﺎي ﺧﺼﻮﺻﯽ را ﺑﺮاي آﻧﻬﺎ ﺣﻔﻆ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬اراﺋﻪ ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬‬
‫‪ ActiveKnowledge‬ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺷﺮﮐﺖ ‪ Autonomy‬ﯾﮏ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺸﺎﺑﻪ اي را روي اﯾﻤﯿﻞ ﻫﺎ و اﻧﻮاع‬
‫دﯾﮕﺮي از اﺳﻨﺎد اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ ،‬اﺟﺮا ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺳﺮور داﻧﺶ ﻧﺮم اﻓﺰار ‪ Intraspect‬ﺑﺮ ﯾﮏ ﺣﺎﻓﻈﻪ ﮔﺮوﻫﯽ ﺳﺎزﻣﺎن‬
‫ﻧﻈﺎرت ﮐﺮده و ﻣﺤﺘﻮا و ﺳﺎﺑﻘﻪ ي اﺳﺘﻔﺎده آن را ﺿﺒﻂ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﯾﻨﮑﻪ ﭼﻪ ﮐﺴﯽ آن را اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮده‪،‬ﭼﻪ‬
‫زﻣﺎﻧﯽ‪ ،‬ﺑﺮاي ﭼﻪ ‪ ،‬ﭼﻄﻮر ﺑﺎ اﻃﻼﻋﺎت دﯾﮕﺮ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺷﺪه واﻓﺮاد در ﻣﻮرد آن ﭼﻪ ﮔﻔﺘﻪ اﻧﺪ‪.‬و ﭘﺲ ار آن ﻧﯿﺰ‬

‫‪41‬‬
‫‪Content Management System‬‬
‫‪42‬‬
‫‪Business Rules Management‬‬
‫‪43‬‬
‫‪Knowledge Harvesting Tools‬‬
‫‪44‬‬
‫‪Expertise-location‬‬
 ‫‪475‬‬ ‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻧﻬﻢ‬

‫اﻃﻼﻋﺎت را ﺑﺮاي اﺷﺘﺮاك ﮔﺬاري و اﺳﺘﻔﺎده ﻣﺠﺪد ‪ ،‬ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮس ﻣﯽ ﺳﺎزد‪ KnowledgeX .‬ﺗﻮﺳﻂ ﺷﺮﮐﺖ‬
‫‪ KnowledgeX‬و ﺗﻌﺪادي دﯾﮕﺮ از ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻧﯿﺰ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻣﺸﺎﺑﻪ اي را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎي ﺟﺴﺘﺠﻮ‬
‫ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎي ﺟﺴﺘﺠﻮ ﯾﮑﯽ از ﻋﻤﻠﯿﺎت ﺣﺴﺎس در ﻣﺪﯾﺮت داﻧﺶ را اﻧﺠﺎم ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‪ -‬ﻣﮑﺎن ﯾﺎﺑﯽ و ﺑﺎزﯾﺎﺑﯽ‬
‫اﺳﻨﺎد ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز از ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﮐﻪ در اﻧﺒﺎرﻫﺎي ﻫﻤﮑﺎر اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ ﺷﺪه اﻧﺪ‪ .‬ﮐﻤﭙﺎﻧﯽ ﻫﺎﯾﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ‪Google‬‬
‫‪ Verity ،‬و ‪ Inktomi‬اﻧﺘﺨﺎب ﻫﺎي ﮔﺴﺘﺮده اي از ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎي ﺟﺴﺘﺠﻮ اراﺋﻪ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ ﮐﻪ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺷﺎﺧﺺ‬
‫ﮔﺬاري و ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺑﻨﺪي ﻓﺎﯾﻞ ﻫﺎ در ﻓﺮﻣﺖ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻮده و اﺳﻨﺎد ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﻪ ﭘﺎﺳﺦ ﭘﺮس و ﺟﻮﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮان‬
‫را ﺑﺎزﯾﺎﺑﯽ و اﻟﻮﯾﺖ ﺑﻨﺪي ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ Suite‬ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬
‫‪ Suite‬ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ راه ﺣﻞ ﻫﺎي ﺧﺎرج از ﺟﻌﺒﻪ‪ 45‬ﮐﺎﻣﻠﯽ ﺑﺮاي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ‬
‫ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﻫﺎي ارﺗﺒﺎﻃﺎت‪ ،‬ﻫﻤﮑﺎري و ذﺧﯿﺮه ﺳﺎزي را در ﯾﮏ ﺑﺴﺘﻪ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺠﺘﻤﻊ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﯾﮏ ‪Suite‬‬
‫ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﻫﻨﻮز ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎي داﺧﻠﯽ و ﻣﻨﺎﺑﻊ داﻧﺶ ﺧﺎرﺟﯽ دﺳﺘﺮﺳﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻣﻘﺪاري ﻣﺠﺘﻤﻊ ﺳﺎزي ﻧﯿﺎز اﺳﺖ ﺗﺎ ﻧﺮم اﻓﺰار را واﻗﻌﺎ ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ ﮐﻨﺪ‪ IBM/Lotus .‬ﯾﮏ دﺳﺘﻪ اﺟﺮاﯾﯽ‬
‫از ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ را اراﺋﻪ ﻣﯽ دﻫﺪ‪، QuickPlace and Sametime، Domino platform :‬‬
‫‪ DSS . WebSphere portal ، Discovery Server and Learning Space‬در ﻋﻤﻞ ‪ 9,4‬را‬
‫ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮐﻨﯿﺪ ﺗﺎ ﯾﺎد ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ ﭼﻄﻮر ﺑﺎﻧﮏ اﻗﺘﺼﺎدي ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ را ﺑﺮ اﺳﺎس ﺳﮑﻮي‬
‫‪ IBM/Lotus‬ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ﮐﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻓﺮوﺷﻨﺪه ﻧﯿﺰ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ وﺳﯿﻌﯽ از اﺑﺰارﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ‬
‫داﻧﺶ را اراﺋﻪ ﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ‪ KnowledgeX ، Dataware Knowledge Management suite‬و‬
‫ﺑﺴﯿﺎري دﯾﮕﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ Suite .‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ‪ Autonomy‬ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺑﻨﺪي اﺳﻨﺎد و ﻣﺠﺘﻤﻊ ﺳﺎزي ﺟﺮﯾﺎن ﮐﺎر‬
‫را اراﺋﻪ ﻣﯽ دﻫﺪ‪ Microsoft .‬ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻫﺎي ﻣﺮﮐﺰي را ﺑﺮاي راه ﺣﻞ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ اراﺋﻪ ﮐﺮده و ﺑﺮ روي‬
‫ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﮏ ‪ KM framework‬اﺣﺎﻃﻪ ﺷﺪه ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮﺧﯽ از ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﺷﺮﮐﺖ‬
‫ﻣﺎﻧﻨﺪ ‪ PeopleSoft ، SAP‬و ‪ Oracle‬در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﻫﺎي ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان‬
‫ﯾﮏ ﺳﮑﻮ ﺑﺮاي ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﺗﺠﺎري ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ‪ Siebel‬ﺧﻮدﺷﺎن را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﺳﮑﻮي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ‬
‫داﻧﺶ ﺑﻨﮕﺎه‪-‬ﮐﺎرﻣﻨﺪ )‪ (business-employee‬اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ Suite .‬ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ روش ﻫﺎي‬
‫ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪي ﺑﺮاي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﮏ ‪ KMS‬ﻫﺴﺘﻨﺪ زﯾﺮا آﻧﻬﺎ ﯾﮏ واﺳﻂ ﮐﺎرﺑﺮ‪ ،‬ﯾﮏ اﻧﺒﺎر داده و ﯾﮏ ﻓﺮوﺷﻨﺪه را اراﺋﻪ‬
‫ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫‪45‬‬
‫‪Out-of-the-box‬‬
 ‫‪476‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎي ﻣﺸﺎور‬

‫ﺗﻤﺎم ﺷﺮﮐﺘﻬﺎي ﻣﺸﺎور ﻣﻬﻢ اﺑﺘﮑﺎرات ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﺣﺠﯿﻤﯽ دارﻧﺪ‪ .‬ﻣﻌﻤﻮﻻ اﯾﻨﻬﺎ ﺑﻌﺪ از اﯾﻨﮑﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر‬
‫داﺧﻠﯽ ﻣﻮﻓﻖ ﺷﺪه و در اﯾﺠﺎد ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﮐﻤﮏ ﮐﺮده و ﮐﺎراﯾﯽ ﺷﺎن اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ‬
‫ﺻﻮرت ﻣﺤﺼﻮﻻت در ﻣﯽ آﯾﻨﺪ‪ .‬ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎي ﻣﺸﺎور ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﻌﻀﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي اﺧﺘﺼﺎﺻﯽ ﺧﺎرج از ﺟﻌﺒﻪ‬
‫ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ را ﺑﺮاي ﺑﺎزارﻫﺎي ﻣﺠﺎزي ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺷﺮﮐﺘﻬﺎي ﻣﺸﺎوره ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ ﻣﻬﻢ‪،‬ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدات ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ‬
‫داﻧﺶ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ‪ service‬ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎ و ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺷﺮﮐﺘﻬﺎي ﻣﺸﺎور‬
‫)‪ McDonald and Shand (2000‬را ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﺧﺪﻣﺎت ﮐﺎرﺑﺮدي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬
‫‪46‬‬
‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﺷﮑﻠﯽ از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﯾﺎﺑﯽ ‪ KMS‬ﺑﺮ روي وب‬ ‫ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﺧﺪﻣﺎت ﮐﺎرﺑﺮدي )‪(ASPs‬‬
‫‪،‬اﺳﺘﻨﺘﺎج ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ ASPs .‬ﻫﺎي زﯾﺎدي ﺑﺮاي ﺗﺠﺎرت اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮏ در ﺑﺎزار وﺟﻮد دارﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل‪،‬‬
‫‪ Communispace‬ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﻤﮑﺎري ‪ ASPs‬ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻤﺮﮐﺰ آن ﺑﺮ ارﺗﺒﺎط ﺑﯿﻦ اﻓﺮاد ﺑﺎ اﻓﺮاد )ﻧﻪ‬
‫ﻓﻘﻂ اﻓﺮاد ﺑﺎ اﺳﻨﺎد( اﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﻪ اﻫﺪاف ﻣﺸﺨﺺ ﺧﻮد ﺻﺮف ﻧﻈﺮ از ﻣﺮزﻫﺎي ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ‪ ،‬زﻣﺎﻧﯽ و ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﻧﺎﺋﻞ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ راه ﺣﻞ ﻣﯿﺰﺑﺎن ﺷﺪه ‪، ASP‬ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﺮﯾﻊ آن درﻣﯿﺎن ﺳﺎزﻣﺎن ‪،‬آﺳﺎن اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮﺧﻼف ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﻫﺎي ‪ KM‬ﻣﺘﻌﺎرف ﮐﻪ داده ﻫﺎ و اﺳﻨﺎد را ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﯾﺎ ‪ chatroom‬ﻫﺎ ﮐﻪ اﻓﺮاد ﺑﻪ آﺳﺎﻧﯽ ﻣﺒﺎدﻟﻪ‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ Communispace ،‬ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻏﻨﯽ از ﺗﻌﺎﻣﻼت‪ ،‬ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎ و اﺑﺰارﻫﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻓﺮاد‬
‫را ﺑﻪ ﻫﻤﮑﺎرﻫﺎﯾﯽ ﻣﺘﺼﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﮐﻤﮏ را ﺑﻪ آﻧﻬﺎ در ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‪ ،‬ﺣﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ و ﯾﺎدﮔﯿﺮي‬
‫ﺳﺮﯾﻊ‪ ،‬ﺑﺮﺳﺎﻧﻨﺪ‪ Communispace .‬ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ ﺗﺎ اﻋﺘﻤﺎد را ﺑﻪ ﺻﻮرت آﻧﻼﯾﻦ اﯾﺠﺎد ﮐﻨﺪ‪ .‬و ﺗﻼش ﻣﯽ‬
‫ﮐﻨﺪ ﺗﺎ ﯾﮏ اﺟﺘﻤﺎع ﺧﻮد آﮔﺎه در ﻣﻮرد ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ ﭘﺬﯾﺮي ﺑﺮاي داﻧﺶ و اﻋﻤﺎل ﺧﻮد اﯾﺠﺎد ﮐﻨﺪ‪ .‬ﻣﻮﻟﻔﻪ‬
‫‪)Climate‬ﺟﻮ( آن ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ ﻣﺸﺘﺮﮐﯿﻦ اﯾﻨﮑﻪ اﻓﺮاد در ﻣﻮرد اﺟﺘﻤﺎع ﭼﻪ اﺣﺴﺎﺳﯽ دارﻧﺪ را اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي‬
‫و درك ﮐﻨﻨﺪ‪ Cafe .‬ﻣﺠﺎزي ﺑﺮاي ﮐﺎرﻣﻨﺪان ﭘﺮاﮐﻨﺪه‪ ،‬راﻫﯽ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ از ﻃﺮﯾﻖ ﺗﺼﺎوﯾﺮ و ﭘﺮوﻓﺎﯾﻞ ﻫﺎ‬
‫‪،‬ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ را ﻣﻼﻗﺎت و ﺑﯿﺸﺘﺮ ﯾﺎد ﺑﮕﯿﺮﻧﺪ‪ .‬ﯾﮏ ﮔﺮاﯾﺶ اﺧﯿﺮ در ﻣﻮرد ‪ ASPs‬اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﯾﮏ راه ﺣﻞ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ‬
‫داﻧﺶ ﮐﺎﻣﻞ را اراﺋﻪ ﻣﯽ دﻫﺪ ﺷﺎﻣﻞ ﯾﮏ ‪ KM suite‬و ﻣﺸﺎوره در ﻣﻮرد ﺗﻨﻈﯿﻢ ﮐﺮدن آن ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻧﭽﻪ‬
‫‪ Communispace‬اﻧﺠﺎم ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺠﺘﻤﻊ ﺳﺎزي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ‪ KM‬ﺑﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎت ﺗﺠﺎري‬

‫ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﯾﻨﮑﻪ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺷﺮﮐﺘﯽ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﯾﺎ دﯾﮕﺮ ﺷﺮﮐﺘﻬﺎ و ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي‬
‫اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ در ﯾﮏ ﺳﺎزﻣﺎن ‪ ،‬ﻣﺠﺘﻤﻊ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺪﯾﻬﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ آن ﻃﺮاﺣﯽ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ ،‬ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺪ‬

‫‪46‬‬
‫‪Application Service Provider‬‬
 ‫‪477‬‬ ‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻧﻬﻢ‬

‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﮐﺎرﺑﺮدي اﻓﺰوده ﺷﺪه‪ 47‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬آن ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ درﺳﺘﯽ ﺑﺎ دﯾﮕﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ‬
‫و ﻣﺠﺘﻤﻊ ﺷﻮد‪ .‬از ﻃﺮﯾﻖ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ )ﮐﻪ در ﺻﻮرت ﻧﯿﺎز ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﮐﻨﺪ( ‪ ،‬ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ و ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎﯾﺶ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎ در ﻓﺮاﯾﻨﺪﻫﺎي ﺗﺠﺎري ﯾﮏ ﺷﺮﮐﺖ‪ ،‬ﻣﺠﺘﻤﻊ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر‬
‫ﻣﺜﺎل‪،‬ﯾﮏ ﮔﺮوه ﻣﻮﺟﻮد در ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ داﻧﺶ ﺧﻮد را ﺟﻤﻊ آوري ﮐﺮده ﺗﺎ ﮐﻤﮏ را ﺑﺮاي ﻣﺴﺎﺋﻞ‬
‫ﻣﺸﮑﻞ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﻨﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﻣﻮرد ﻧﺮم اﻓﺰار ‪ help-desk‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻧﻮﻋﯽ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪﮐﻪ در ﻣﯿﺎن ‪KMS‬‬
‫و ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ در اﻧﺒﺎر داﻧﺶ ‪ ،‬ﻣﺠﺘﻤﻊ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﭼﻮن ﯾﮏ ‪ KMS‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮ روي ﯾﮏ ﺳﺮوﯾﺲ دﻫﻨﺪه‪/‬ﺳﮑﻮي داﻧﺶ ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﻫﺎي‬
‫ارﺗﺒﺎﻃﺎت‪ ،‬ﻫﻤﮑﺎري و ذﺧﯿﺮه ﺳﺎزي اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﺎﺑﺪ و اﮐﺜﺮ ﺷﺮﮐﺘﻬﺎ ﻧﯿﺰ ﺑﺴﯿﺎري از ﭼﻨﯿﻦ اﺑﺰارﻫﺎ و ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي‬
‫ﻫﺎﯾﯽ را دارﻧﺪ‪ ،‬ﻏﺎﻟﺒﺎ اﻣﮑﺎﻧﭙﺬﯾﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ ﯾﮏ ‪ KMS‬در اﺑﺰارﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد ﺳﺎزﻣﺎن ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﺎﺑﺪ‪ .‬ﯾﺎ ﯾﮏ ﭘﻮرﺗﺎل‬
‫داﻧﺶ ﺷﺮﮐﺖ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺳﺮاﺳﺮي و ﯾﮏ واﺳﻂ از ﺗﻤﺎم اﻃﻼﻋﺎت و داﻧﺶ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﯾﮏ ﺷﺨﺺ را‬
‫ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﻨﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﻣﻮرد ‪،‬ﺗﻼش ‪ KMS‬ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اﺗﺼﺎﻻﺗﯽ ﺑﺮاي ﻫﺮ ﺷﺨﺺ در ﮐﻞ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﺷﺮﮐﺖ‬
‫ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺠﺘﻤﻊ ﺳﺎزي ﺑﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ‪DSS/BI‬‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺷﺎﻣﻞ اﺟﺮاي ﻣﺪﻟﻬﺎﯾﯽ ﺑﺮاي ﺣﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻌﻤﻮﻻ در ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي )‪ (DSS‬و ﻫﻮش ﺗﺠﺎري )‪ (BI‬اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪ .‬ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﯾﻨﮑﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ از ﻃﺮﯾﻖ ﺑﮑﺎرﮔﯿﺮي داﻧﺶ ﺑﻪ ﺣﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ ،‬ﺑﺨﺸﯽ از راه ﺣﻞ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺷﺎﻣﻞ‬
‫اﺟﺮاي ﻣﺪل ﻫﺎ ﺷﻮد‪ .‬ﯾﮏ ‪ KMS‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي از داده ﻫﺎ و ﻣﺪل ﻫﺎ ﻣﺠﺘﻤﻊ ﺷﺪه و آﻧﻬﺎ را زﻣﺎﻧﯽ‬
‫ﻓﻌﺎل ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﯾﮏ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺧﺎص آن را درﺧﻮاﺳﺖ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي رﻣﻮز ﮐﺎر و ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﺗﺠﺮﺑﯿﺎت از ﻣﺪل ﻫﺎ ﻣﯽ‬
‫ﺗﻮاﻧﺪ در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ذﺧﯿﺮه ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺠﺘﻤﻊ ﺳﺎزي ﺑﺎ ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﯾﮏ ارﺗﺒﺎط ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺑﺎ ﻣﺘﺪﻫﺎ و ﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎي ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ )‪ (AI‬دارد‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ‬
‫داﻧﺶ‪ ،‬اﮐﯿﺪاً ﺻﺤﺒﺖ ﮐﺮدن‪ ،‬ﯾﮏ ﻣﺘﺪ ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬راﻫﻬﺎي ﻣﺘﻌﺪدي وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﺑﺎ‬
‫ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﻣﺠﺘﻤﻊ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل‪ ،‬اﮔﺮ داﻧﺶ ذﺧﯿﺮه ﺷﺪه در ‪ KMS‬ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻗﻮاﻧﯿﻦ ‪if-then-‬‬
‫‪ else‬ﻧﻤﺎﯾﺶ و اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪ ،‬آﻧﮕﺎه ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺒﺮه ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺨﺸﯽ از ‪ KMS‬ﺷﻮد‪ .‬ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺒﺮه‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﮐﺎرﺑﺮ در ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ اﯾﻨﮑﻪ ﭼﻄﻮر ﻣﻘﺪار ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﯽ از داﻧﺶ در ‪ KMS‬را ﺑﮑﺎر ﮔﯿﺮد‪،‬‬
‫ﮐﻤﮏ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﭘﺮدازش زﺑﺎن ﻃﺒﯿﻌﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ در درك آﻧﭽﻪ ﮐﺎرﺑﺮ در ﺟﺴﺘﺠﻮي آن اﺳﺖ‪ ،‬ﮐﻤﮏ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺎي ﻋﺼﺒﯽ ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﺑﻪ درك ﻣﺘﻦ ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﮐﺎرﺑﺮد ﯾﮏ ﺣﺠﻢ ﺧﺎﺻﯽ از داﻧﺶ را ﺑﻪ ﯾﮏ ﻣﺴﺌﻠﻪ‬

‫‪47‬‬
‫‪Add-on‬‬
 ‫‪478‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫ﺧﺎﺻﯽ ﮐﻪ در آن ﺑﮑﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﻮد‪ .‬آﻧﻬﺎ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺮاي ﺗﺴﻬﯿﻞ ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎي ﺟﺴﺘﺠﻮ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ‪ .‬راﯾﺞ ﺗﺮﯾﻦ ﻣﺠﺘﻤﻊ ﺳﺎزي ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ در ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ و دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي ﺗﺨﺼﺺ‬
‫ﻫﺎ از ﻃﺮﯾﻖ ﺑﺮرﺳﯽ ﭘﯿﻐﺎم ﻫﺎي اﯾﻤﯿﻞ و اﺳﻨﺎد ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻨﻬﺎ ﺷﺎﻣﻞ اﺑﺰارﻫﺎي ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ‬
‫‪Inxight software‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي داﻧﺶ ﺿﻤﻨﯽ‪ ActiveNet and KnowledgeMail ،‬و‬
‫‪ Categorizer‬ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮ ﮐﺎرﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در رﺷﺘﻪ ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ داﻧﺶ ‪،‬ﺗﺒﺪﯾﻞ داﻧﺶ ﺿﻤﻨﯽ ﺑﻪ‬
‫آﺷﮑﺎر‪ ،‬ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ‪ ،‬درك و اﻧﺘﺸﺎر داﻧﺶ اﺳﺖ‪ .‬ﺷﺮﮐﺘﻬﺎ ﺗﻼش ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺗﺎ اﯾﻦ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﻫﺎ و ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻧﺎﺷﯽ‬
‫از ان را ﺑﺎ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﻫﻢ ﺗﺮاز ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﻫﺎي ‪ AI‬ﮐﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺎ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﻣﺠﺘﻤﻊ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‬
‫ﺷﺎﻣﻞ ﻋﺎﻣﻞ ﻫﺎي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه‪ ،‬ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺎي ﻋﺼﺒﯽ و ‪ fuzzy logic‬ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬ﭼﻨﺪ روش و‬
‫اﺑﺰارﻫﺎي ﺧﺎص در اﺑﺘﺪا ﺗﻮﺿﯿﺢ داده ﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺠﺘﻤﻊ ﺳﺎزي ﺑﺎ ﭘﺎﯾﮕﺎﻫﻬﺎي داده و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ‬

‫ﭼﻮن ﯾﮏ ‪ KMS‬از ﯾﮏ اﻧﺒﺎر داﻧﺶ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﮔﺎﻫﯽ اوﻗﺎت از ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده و ﯾﺎ ﯾﮏ‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ اﺳﻨﺎد اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر اﺗﻮﻣﺎﺗﯿﮏ ﺑﺨﺸﯽ از ﺳﯿﺴﺘﻢ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﯾﮏ‬
‫ﺷﺮﮐﺖ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ در اﺑﺘﺪا ﺗﻮﺿﯿﺢ دادﯾﻢ‪،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺗﻼش ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺗﺎ از‬
‫‪48‬‬
‫ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ‬ ‫ﻃﺮﯾﻖ ﻣﺘﺪﻫﺎي ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ‪،‬ﻓﺮاﯾﻨﺪي ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﮐﺸﻒ داﻧﺶ در ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎ )‪(KDD‬‬
‫ﺷﻮد‪ ،‬داﻧﺶ را از اﺳﻨﺎد و ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎ ﺟﻤﻊ آوري ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ داﻧﺶ‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﻣﺎﻧﻨﺪ آﻧﭽﻪ ﻗﺒﻼ ﺗﻮﺻﯿﻒ ﺷﺪ‪ ،‬در‬
‫اﻧﺒﺎر داﻧﺶ ﻧﻤﺎﯾﺶ داده ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺠﺘﻤﻊ ﺳﺎزي ﺑﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻣﺸﺘﺮي‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻣﺸﺘﺮي )‪ (CRM‬ﺑﻪ ﮐﺎرﺑﺮان در ارﺗﺒﺎط و ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﺑﺎ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﯾﮏ ﺟﻨﺒﻪ ﻧﻈﺮﯾﻪ ‪ help-desk‬اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻮﺿﯿﺢ داده ﺷﺪ‪ .‬اﻣﺎ ‪ CRM‬ﻋﻤﯿﻖ ﺗﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬آن ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﭘﺮوﻓﺎﯾﻞ‬
‫ﻫﺎي ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده اي از ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن اﯾﺠﺎد ﮐﺮده و ﻧﯿﺎزﻫﺎي آﻧﻬﺎ را ﭘﯿﺸﮕﻮﯾﯽ ﮐﻨﺪ و ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﯾﮏ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ‬
‫ﻓﺮوش ﺧﻮد را اﻓﺰاﯾﺶ داده و ﺑﻪ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎﻧﺶ ﺳﺮوﯾﺲ ﺑﻬﺘﺮي دﻫﺪ‪ .‬ﯾﮏ ‪ KMS‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ داﻧﺶ ﺿﻤﻨﯽ را ﺑﺮاي‬
‫اﻓﺮادي ﮐﻪ ‪ CRM‬را ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎ ﺑﺮاي ﮐﺎر ﺑﺎ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯿﺪﻫﻨﺪ ‪،‬ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺠﺘﻤﻊ ﺳﺎزي ﺑﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ زﻧﺠﯿﺮه ﺗﺄﻣﯿﻦ‬

‫زﻧﺠﯿﺮه ﺗﺄﻣﯿﻦ اﻏﻠﺐ ﭘﺎﯾﺎن ﻣﻨﻄﻘﯽ ﯾﮏ ﺗﺠﺎرت و ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر ﻓﺮض ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬اﮔﺮ ﻣﺤﺼﻮﻻت از ﺳﺎزﻣﺎن‬
‫ﻣﻨﺘﻘﻞ و ﺑﻪ ﺧﺎرج از درﻫﺎي آن ﻧﺮوﻧﺪ‪ ،‬ﺷﺮﮐﺖ ﺷﮑﺴﺖ ﺧﻮاﻫﺪ ﺧﻮرد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﻬﯿﻨﻪ ﺳﺎزي و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻨﺎﺳﺐ‬

‫‪48‬‬
‫‪Knowledge Discovery in Database‬‬
 ‫‪479‬‬ ‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻧﻬﻢ‬

‫‪49‬‬
‫زﻧﺠﯿﺮه ﺗﺄﻣﯿﻦ‪ ،‬ﻣﻬﻢ اﺳﺖ‪ .‬ﯾﮏ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺟﺪﯾﺪ از ﻧﺮم اﻓﺰار ﮐﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ زﻧﺠﯿﺮه ﺗﺄﻣﯿﻦ )‪(SCM‬‬
‫ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ ،‬اﯾﻦ ﮐﺎر را اﻧﺠﺎم ﻣﯽ دﻫﺪ )ﻓﺼﻞ ‪ 8‬را ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ(‪ .‬ﻣﺠﺘﻤﻊ ﺳﺎزي ‪ SCM‬ﺑﺎ ‪ KMS‬ﺳﻮدﻣﻨﺪ اﺳﺖ‬
‫زﯾﺮا ﻣﺒﺎﺣﺚ و ﻣﺸﮑﻼت زﯾﺎدي در زﻧﺠﯿﺮه ﺗﺄﻣﯿﻦ وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﻧﯿﺎز اﺳﺖ ﯾﮏ ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺮ دو داﻧﺶ ﺿﻤﻨﯽ و‬
‫آﺷﮑﺎر را ﺗﺮﮐﯿﺐ ﮐﻨﺪ‪ .‬دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﭼﻨﯿﻦ داﻧﺸﯽ ‪ ،‬ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎ ﮐﺎرآﯾﯽ زﻧﺠﯿﺮه ﺗﺄﻣﯿﻦ را ﺑﻬﺒﻮد ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﺨﺸﯿﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺠﺘﻤﻊ ﺳﺎزي ﺑﺎ اﯾﻨﺘﺮاﻧﺖ و اﮐﺴﺘﺮاﻧﺖ ﻫﺎي ﻫﻤﮑﺎر‬

‫اﺑﺰارﻫﺎ و ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﻫﺎي ﻫﻤﮑﺎري و ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﺮاي ﻋﻤﻠﮑﺮد ‪ KMS‬ﺿﺮوري ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ KMS .‬ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﯽ‬
‫ﺑﺎ ﻓﻨﺎوري ﻫﺎي اﯾﻨﺘﺮاﻧﺖ ﻫﺎ و اﮐﺴﺘﺮاﻧﺖ ﻫﺎ ﻣﺠﺘﻤﻊ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد اﻣﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﺮ روي آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﺳﮑﻮي‬
‫ارﺗﺒﺎﻃﺎت ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪ .‬اﮐﺴﺘﺮاﻧﺖ ﻫﺎ ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ ﺑﺮاي ﺗﺴﻬﯿﻞ ﻫﻤﮑﺎري ﯾﮏ ﺷﺮﮐﺖ ﺑﺎ ﺗﺄﻣﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن و‬
‫ﮔﺎﻫﯽ اوﻗﺎت ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن آﻧﻬﺎ‪ ،‬ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه اﻧﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﯾﮏ ﺷﺮﮐﺖ ‪ KMS‬ﺧﻮد را ﺑﺎ اﯾﻨﺘﺮاﻧﺖ و اﮐﺴﺘﺮاﻧﺖ ﺧﻮد‬
‫ﻣﺠﺘﻤﻊ ﮐﻨﺪ ‪،‬ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ داﻧﺶ آزاداﻧﻪ ﺗﺮ ﺑﯿﻦ ﯾﮏ اﺷﺘﺮاك ﮔﺬار و ﯾﮏ ﮐﺎرﺑﺮ ﺟﺮﯾﺎن ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺷﺮﮐﺖ ﻧﯿﺰ‬
‫ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ داﻧﺶ را ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎ و ﺑﺎ درﮔﯿﺮﮐﺮدن ﮐﻤﺘﺮ ﮐﺎرﺑﺮان ﺟﻤﻊ آوري ﮐﺮده و زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻓﮑﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‬
‫ﯾﮏ ﮐﺎرﺑﺮ ﺑﻪ داﻧﺶ ﻧﯿﺎز دارد‪ ،‬آن را ﺗﺤﻮﯾﻞ دﻫﺪ‪.‬‬

‫‪ 9,8‬ﻧﻘﺶ اﻓﺮاد در ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬

‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﺗﻼش ﺑﺴﯿﺎر اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻫﺮ ﻓﻨﺎوري اﻃﻼﻋﺎت دﯾﮕﺮ‪ ،‬ﺷﺮوع‪،‬‬
‫اﺟﺮا و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي آن ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﯾﮏ ﺗﻼش ﺑﯽ وﻗﻔﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاي اﯾﺠﺎد ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﻣﻮﻓﻖ ﻣﯽ‬
‫ﺑﺎﯾﺴﺖ ﺑﺴﯿﺎري از ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ‪ ،‬اﻓﺮاد و ﻓﺮﻫﻨﮓ را ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار داد‪ .‬در اﯾﻦ ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺎ اﯾﻦ‬
‫ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت را ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﻣﯽ دﻫﯿﻢ‪ .‬ﻋﻤﻮﻣﺎ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ داﻧﺶ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﯾﮏ ﮐﺎرﻣﻨﺪ ﺗﻤﺎم وﻗﺖ‬
‫اﺳﺖ‪).‬ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﯾﮏ ﮐﺎرﻣﻨﺪ ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﻣﺮﺟﻊ(‪ .‬اﯾﻦ ﮐﺎرﻣﻨﺪ‪ ،‬داﻧﺶ را ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ اي ﻣﻮرد رﺳﯿﺪﮔﯽ ‪ ،‬ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺑﻨﺪي‪،‬‬
‫ﻓﯿﻠﺘﺮ ﮐﺮدن‪ ،‬ﻓﻬﺮﺳﺖ و ﻧﮕﻬﺪاري ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﻌﻨﯽ دار ﺷﺪه و ﺑﺮاي اﻓﺮادي ﮐﻪ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ آن ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮس‬
‫ﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﮐﺎرﻣﻨﺪ در ﺟﺴﺘﺠﻮي داﻧﺶ ﺑﻪ اﻓﺮاد ﮐﻤﮏ ﻧﻤﻮده‪"،‬ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﺤﯿﻄﯽ" را اﻧﺠﺎم ﻣﯽ دﻫﺪ‪ ،‬ﺑﻪ اﯾﻦ ﺻﻮرت‬
‫ﮐﻪ اﮔﺮ آﻧﻬﺎ ﺗﺸﺨﯿﺺ دﻫﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﯾﮏ ﻣﺸﺘﺮي ﯾﺎ ﮐﺎرﻣﻨﺪ ﺑﻪ داﻧﺶ ﺧﺎﺻﯽ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎ آن را‬
‫ﺑﻪ ﻓﺮد ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ارﺳﺎل ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ اﯾﻦ ﻓﺮد ﺑﺮاي ﺳﺎزﻣﺎن ارزﺷﻤﻨﺪ اﺳﺖ‪) .‬اﯾﻦ ﮐﺎر روش اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﺮاي‬
‫ﭘﺮﺳﻨﻞ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ‪ Accenture‬اﺳﺖ‪ (.‬ﻧﻬﺎﯾﺘﺎ ﮐﺎرﻣﻨﺪ ﻣﻨﺎﺑﻊ داﻧﺶ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ اﻧﺠﻤﻦ ﻫﺎي ﺗﻤﺮﯾﻦ اﯾﺠﺎد ﮐﻨﺪ‬
‫)ﻗﺴﻤﺖ ‪ 9,1‬را ﻣﻼﺣﻈﻪ ﮐﻨﯿﺪ( ﺗﺎ اﻓﺮاد در ﻣﺤﯿﻂ ﻫﺎي داﻧﺶ ﻣﻌﻤﻮل ﺟﻤﻊ ﺷﺪه ﺗﺎ داﻧﺶ را ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ‪ ،‬ﻓﯿﻠﺘﺮ‪،‬‬
‫اﺳﺘﺨﺮاج و در اﺷﺘﺮاك ﺑﺎ ﯾﮏ ﻣﻨﺒﻊ داﻧﺶ ﻗﺮار دﻫﻨﺪ‪.‬‬

‫‪49‬‬
‫‪Supply Chain Management‬‬
 ‫‪480‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﺮاي ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ‪ ،‬اﺟﺮا و ﻣﻮﺛﺮ ﺑﻮدن اﺳﺘﻔﺎده از ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‪ ،‬ﻣﻮﺿﻮع اﻓﺮاد‬
‫اﺳﺖ‪ .‬و از آﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﻧﻮﻋﯽ ﺗﻼش در ﺳﻄﺢ ﺳﺮاﺳﺮ ﺷﺮﮐﺖ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺴﯿﺎري از اﻓﺮاد را‬
‫درﮔﯿﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺪﯾﺮ ارﺷﺪ داﻧﺶ )‪ ، CEO ، (CKO‬دﯾﮕﺮ ﻣﺘﺼﺪﯾﺎن و ﻣﺪﯾﺮان ﺳﺎزﻣﺎن‪ ،‬اﻋﻀﺎ و‬
‫رﻫﺒﺮان اﻧﺠﻤﻦ ﻫﺎي ﺗﻤﺮﯾﻦ ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻌﻪ دﻫﻨﺪﮔﺎن ‪ KMS‬و ﮐﺎرﻣﻨﺪ ‪ KMS‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﻓﺮد ﯾﺎ ﮔﺮوه ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﯽ‬
‫را در ﺗﻮﺳﻌﻪ ‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ و ﯾﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ‪ KMS‬ﺑﻪ ﻋﻬﺪه دارد‪ CKO .‬ﺑﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﻧﻘﺶ ﻣﺤﺴﻮس ﺗﺮي را در ﯾﮏ‬
‫‪ KMS‬داﺷﺘﻪ وﻟﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﻮﻓﻖ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﻣﮕﺮ آﻧﮑﻪ ﻧﻘﺶ ﮐﻠﯿﻪ اﻓﺮاد ﺗﺪوﯾﻦ و درك ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎﯾﺪ ﺗﯿﻢ ﻣﺘﺸﮑﻞ از‬
‫اﻓﺮاد ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ و داراي ﺗﺠﺮﺑﻪ ﮐﺎﻓﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﻧﻘﺶ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ را ﺑﭙﺬﯾﺮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺪﯾﺮ ارﺷﺪ داﻧﺶ ‪CKO‬‬

‫ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺗﺪوﯾﻦ ﯾﮏ ﻣﺤﯿﻂ داﻧﺶ ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎل ‪ ،‬ﺧﻠﻖ ﯾﺎ اﺳﺘﻔﺎده از داﻧﺶ ﻫﺴﺘﻨﺪ‬
‫‪ ،‬ﺗﻼش ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﯾﮏ ﭘﺬﯾﺮش ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ اﯾﺠﺎد ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺗﻼﺷﻬﺎ ﺑﺮ روي ﺗﻐﯿﯿﺮ رﻓﺘﺎر ﺷﺮﮐﺖ ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده از‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﺑﺮ رﻓﺘﺎر ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ درﺟﻪ ﺑﺎﻻﯾﯽ از ﺣﻤﺎﯾﺖ و ﺷﺮﮐﺖ ﻣﺪﯾﺮ رده‬
‫ﺑﺎﻻي ﺳﺎزﻣﺎن ﺟﻬﺖ ﺗﺴﻬﯿﻞ اﻗﺪاﻣﺎﺗﺸﺎن اﺳﺖ‪ .‬ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺗﻮﺳﻌﻪ دﻫﻨﺪﮔﺎن ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﺷﺮﮐﺘﻬﺎ‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮ‬
‫ارﺷﺪ داﻧﺶ را در ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻ اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﻫﺪاف ‪ CKO‬ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﮐﺮدن ﻣﻮﺟﻮدي داﻧﺶ ﺷﺮﮐﺖ ‪ ،‬ﻃﺮاﺣﯽ و‬
‫اﺟﺮاي اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‪ ،‬ﺗﺒﺎدل ﻣﻮﺛﺮ داﻧﺶ اﻋﻢ از داﺧﻠﯽ و ﺧﺎرﺟﯽ و ﺑﻬﺒﻮد اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﯽ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬او ﻣﺴﺌﻮل ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎﯾﯿﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻧﺘﻘﺎل داﻧﺶ را ﺗﺴﻬﯿﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﯾﮏ ﻣﺪﯾﺮ ارﺷﺪ داﻧﺶ ﺑﺎﯾﺪ‬
‫اﻗﺪاﻣﺎت زﯾﺮ را اﻧﺠﺎم دﻫﺪ‪:‬‬
‫‪ ‬اﺳﺘﻘﺮار اﻟﻮﯾﺖ ﻫﺎي اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮏ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬
‫‪ ‬ﺗﺪوﯾﻦ ﯾﮏ اﻧﺒﺎر داﻧﺶ از ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﺗﺠﺮﺑﯿﺎت و ﻋﻤﻠﮑﺮدﻫﺎ‬
‫‪ ‬ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺗﻌﻬﺪ از ﻣﺠﺮﯾﺎن اﺻﻠﯽ ﺑﺮاي ﺣﻤﺎﯾﺖ از ﯾﮏ ﻣﺤﯿﻂ ﯾﺎدﮔﯿﺮي‬
‫‪ ‬آﻣﻮزش ﺑﻪ ﺟﺴﺘﺠﻮ ﮔﺮان اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺮاي ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﭘﺮﺳﯿﺪن ﺳﻮاﻻت ﺑﻬﺘﺮ و ﻫﻮﺷﻤﻨﺪاﻧﻪ ﺗﺮ‬
‫‪ ‬ﺗﺪوﯾﻦ ﯾﮏ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺑﺮاي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﻫﺎي ﻓﮑﺮي‬
‫‪ ‬ﺑﻪ دﺳﺖ آوردن اﻃﻼﻋﺎت رﺿﺎﯾﺖ ﻣﺸﺘﺮي در زﻣﺎن ﻣﻄﻠﻮب و ﺑﻼدرﻧﮓ‬
‫‪ ‬ﺳﺮاﺳﺮي ﮐﺮدن ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬

‫‪ CKO‬ﻣﺴﺌﻮل ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻣﺤﯿﻂ داﻧﺶ در ﺷﺮﮐﺖ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس اﻫﺪاف و ﻣﺎﻣﻮرﯾﺖ ﺷﺮﮐﺖ‪ ،‬ﻫﺪف‬
‫اﺻﻠﯽ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ CKO .‬ﻣﺴﺌﻮل اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﮐﺮدن واژﮔﺎن در ﺳﻄﺢ ﮐﻞ ﺷﺮﮐﺖ و ﮐﻨﺘﺮل ﻣﺴﯿﺮ داﻧﺶ اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ‬
‫ﮐﺎر در ﻣﺠﯿﻂ ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاي ﯾﮑﻨﻮاﺧﺖ ﺳﺎزي ‪ ،‬داﻧﺶ را در ﺳﺮاﺳﺮ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻪ اﺷﺘﺮاك ﮔﺬارﻧﺪ ﺣﺴﺎس و‬
‫ﺑﺤﺮاﻧﯽ اﺳﺖ ‪ CKO .‬ﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ اﻧﺒﺎرﻫﺎي ﺗﺤﻘﯿﻖ ‪ ،‬ﻣﻨﺎﺑﻊ و ﺗﺨﺼﺺ ﻫﺎ را در اﺧﺘﯿﺎر ﮔﯿﺮﻧﺪ اﻋﻢ از اﯾﻨﮑﻪ ﮐﺠﺎ‬
 ‫‪481‬‬ ‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻧﻬﻢ‬

‫ﻧﮕﻬﺪاري ﺷﺪﻧﺪ و ﭼﻪ ﮐﺴﯽ آﻧﻬﺎ را ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﮐﺮده و ﺑﻪ آﻧﻬﺎ دﺳﺘﺮﺳﯽ دارد)ﻣﺜﻼ ﯾﮏ ﻣﻤﯿﺰي داﻧﺶ را اﻧﺠﺎم دﻫﺪ(‬
‫ﺳﭙﺲ ‪ CKO‬ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺸﻮق ﮔﺴﺘﺮش ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻔﯿﺪ ﺑﯿﻦ ﮔﺮوﻫﻬﺎي ﮐﺎري ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ CKO‬ﻣﺴﺌﻮل اﯾﺠﺎد ﯾﮏ زﯾﺮ ﺳﺎﺧﺖ و ﻣﺤﯿﻂ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﺑﺮاي ﺑﻪ اﺷﺘﺮاك ﮔﺬاردن داﻧﺶ اﺳﺖ‪ .‬او ﺑﺎﯾﺪ‬
‫ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﺎن داﻧﺶ را درواﺣﺪﻫﺎي ﺷﻐﻠﯽ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ و ﺗﻌﯿﯿﻦ )ﺗﺸﻮﯾﻖ واﻧﮕﯿﺰه دﻫﯽ( ﮐﻨﺪ‪ .‬ﮐﺎر ‪ CKO‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ آﻧﭽﻪ‬
‫ﮐﻪ ﮔﺮوﻫﻬﺎي آﻧﻬﺎ اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ ،‬اﻓﺰودن ﺑﻪ ﭘﺎﯾﻪ داﻧﺶ ﺑﻄﻮر ﻣﺪاوم و ﺗﺸﻮﯾﻖ ﻫﻤﮑﺎران ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم اﯾﻦ ﮐﺎر ﻣﯽ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ‪CKO .‬ﻫﺎي ﻣﻮﻓﻖ ﺑﺎﯾﺪ از ﺣﻤﺎﯾﺖ ﮐﺎﻣﻞ و ﻣﺸﺘﺎﻗﺎﻧﻪ ﻣﺪﯾﺮاﻧﺸﺎن و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﺎﺷﺪ‪.‬ﻧﻬﺎﯾﺘﺎً‬
‫‪ CKO‬ﻣﺴﺌﻮل ﮐﻞ ﭘﺮوژه ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﭼﻪ در ﻫﻨﮕﺎم ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﭼﻪ ﭘﺲ از ﺗﻮﺳﻌﻪ آن اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ در اﺑﺘﮑﺎرات ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ‪ ،‬ﯾﮏ ‪ CKO‬ﺑﻪ ﻣﻬﺎرﺗﻬﺎﯾﯽ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ اﺳﺖ ‪ .‬اﯾﻦ وﯾﮋﮔﯿﻬﺎ ﺑﺮاي‬
‫‪ CKO‬ﻫﺎ وﻣﺸﺎوران ﻻزم و ﺿﺮورﯾﺴﺖ ‪:‬‬
‫‪ ‬ﻣﻬﺎرﺗﻬﺎي ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﮔﺮوﻫﯽ ﺑﺮاي ﻣﺘﻘﺎﻋﺪ ﮐﺮدن ﮐﺎرﻣﻨﺪان ﺑﺮاي وﻓﻖ دادﻧﺸﺎن ﺑﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ‬

‫‪ ‬ﻣﻬﺎرﺗﻬﺎي رﻫﺒﺮي ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎل ﺑﯿﻨﺶ ‪ KM‬واﯾﺠﺎد و ﺷﻮر ﻋﻼﻗﻪ ﺑﻪ آن‬

‫‪ ‬زﯾﺮﮐﯽ ﺷﻐﻠﯽ ﺑﺮاي ﺳﻮدآور ﮐﺮدن و ﻣﻮﺛﺮ ﻧﻤﻮدن ﺗﻼﺷﻬﺎي ‪KM‬‬

‫‪ ‬ﻣﻬﺎرﺗﻬﺎي ﺗﻔﮑﺮ اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮏ ﺑﺮاي ارﺗﺒﺎط ﺗﻼﺷﻬﺎي ‪ KM‬ﺑﻪ ﻫﺪﻓﻬﺎي ﺑﺰرﮔﺘﺮ‬

‫‪ ‬ﻣﻬﺎرﺗﻬﺎي ﻫﻤﮑﺎري در ﮐﺎر ﺑﺎ ﺑﺨﺸﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ و ﻣﺘﻘﺎﻋﺪ ﻧﻤﻮدن آﻧﻬﺎ ﺑﺮاي ﮐﺎر ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ‬

‫‪ ‬ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺑﺮاي ﭘﯽ رﯾﺰي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي آﻣﻮزﺷﯽ ﻣﻮﺛﺮ‬

‫‪ ‬ﻓﻬﻢ ﻓﻨﺎوري اﻃﻼﻋﺎت و ﻧﻘﺶ آن در ﺗﻮﺳﻌﻪ ‪KM‬‬

‫‪ ، CEO‬ﻣﺴﺌﻮﻻن و ﻣﺪﯾﺮان ﺳﺎزﻣﺎن‬

‫ﺑﻄﻮر ﺧﻼﺻﻪ ‪ CEO‬ﻣﺴﺌﻮل دﻓﺎع از ﺗﻼﺷﻬﺎي ‪ KM‬اﺳﺖ‪ .‬او ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﮔﺮدد ﮐﻪ ‪ CKO‬ﺷﺎﯾﺴﺘﻪ و ﺗﻮاﻧﺎ‬
‫ﭘﯿﺪا ﺷﺪه وآن ‪ CKO‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻫﻤﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ )ﺷﺎﻣﻞ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ اﻓﺮاد ﺑﺎ ﻣﻨﺎﺑﻊ داﻧﺶ( ﻣﻮردﻧﯿﺎز ﺑﺮاي ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ‬
‫ﭘﺮوژه دﺳﺖ ﯾﺎﺑﺪ‪ CEO .‬ﺑﺎﯾﺪ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﮐﻞ ﺳﺎزﻣﺎن را ﺑﺮاي ﻣﺸﺎرﮐﺖ در ‪ KMS‬و اﺳﺘﻔﺎده از آن ﺑﺪﺳﺖ آورد‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺎﯾﺪ ﺳﺎزﻣﺎن را ﺑﺮاي ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ در ﭘﯿﺶ رو آﻣﺎده ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬ﺣﻤﺎﯾﺖ ﮐﺮدن ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ ﺣﺴﺎس‬
‫‪ CEO‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ، CEO .‬ﻋﺎﻣﻞ ﺗﻐﯿﯿﺮ اوﻟﯿﻪ ﺳﺎزﻣﺎن اﺳﺖ‪.‬‬
 ‫‪482‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫ﻣﺪﯾﺮان )‪ CIO , COO , CFO‬و ﺑﻘﯿﻪ( ﻋﻤﻮﻣﺎً ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم ﺷﻐﻞ را ﺑﺮاي ‪CKO‬‬
‫آﻣﺎده ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﺪﯾﺮ ﻣﺎﻟﯽ ارﺷﺪ )‪ (CFO‬ﺑﺎﯾﺪ از آﻣﺎده ﺑﻮدن ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺎﻟﯽ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﮔﺮدد‪.‬ﻣﺪﯾﺮ ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ ارﺷﺪ )‪(COO‬‬
‫ﺑﺎﯾﺪﻣﻄﻤﺌﻦ ﺷﻮد ﮐﻪ اﻓﺮاد ﺷﺮوع ﺑﻪ اﺛﺮ دادن اﻗﺪاﻣﺎت ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ در ﻓﺮاﯾﻨﺪﻫﺎي ﮐﺎري روزاﻧﻪ ﺷﺎن ﮐﺮده اﻧﺪ‪.‬‬
‫ارﺗﺒﺎط ﺧﺎﺻﯽ ﺑﯿﻦ ‪ CKO‬و ﻣﺪﯾﺮ ارﺷﺪ اﻃﻼﻋﺎت )‪ (CIO‬وﺟﻮد دارد‪ .‬ﻣﻌﻤﻮﻻً ‪ CIO‬ﻣﺴﺌﻮل دﯾﺪﮔﺎه ‪IT‬‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن و ﻣﻌﻤﺎري ‪ IT‬ﺷﺎﻣﻞ ﺑﺎﻧﮑﻬﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ودﯾﮕﺮ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺑﺎﻟﻘﻮه داﻧﺶ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ CIO .‬ﺑﺎﯾﺪ در آﻣﺎده ﺳﺎزي‬
‫اﯾﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺑﺎ ‪ CKO‬ﻫﻤﮑﺎري ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ‪ ،‬ﻃﺮﺣﻬﺎي ﮔﺮاﻧﯽ ﺑﻮده و ﻋﺎﻗﻼﻧﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ درﺻﻮرت اﻣﮑﺎن از ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي‬
‫ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﺪﯾﺮان ﺑﺎﯾﺪاز ﺗﻼﺷﻬﺎي ‪ KM‬ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻧﻤﻮده و اﻣﮑﺎن دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ داﻧﺶ را ﻓﺮاﻫﻢ آورد‪ .‬در‬
‫ﺑﺴﯿﺎري از ‪ KMS‬ﻫﺎ ‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮان ﯾﮏ ﺑﺨﺶ ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ از ﺟﻮاﻣﻊ ﺷﻐﻠﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫اﻧﺠﻤﻦ ﻫﺎي ﺗﻤﺮﯾﻦ‬

‫ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺑﺴﯿﺎري از ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ‪ KM‬ﺑﻪ درﮔﯿﺮي ﻓﻌﺎل اﻓﺮادي ﮐﻪ در اﺳﺘﻔﺎده از داﻧﺶ ﺳﻮد ﻣﯽ ﺑﺮﻧﺪ و در‬
‫آن ﺳﻬﻢ دارﻧﺪ ‪ ،‬ﻧﺴﺒﺖ داده ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬در ﻧﺘﯿﺠﻪ ‪ ،‬اﻧﺠﻤﻦ ﻫﺎي ﺗﻤﺮﯾﻦ در ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ در ﻣﻮرد ﺗﻼﺷﻬﺎﯾﺸﺎن در‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﺟﺪي ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ ،‬ﺑﻮﺟﻮد آﻣﺪه اﺳﺖ ‪ .‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻗﺒﻼً ذﮐﺮ ﺷﺪ ‪ ،‬ﯾﮏ اﻧﺠﻤﻦ ﺗﻤﺮﯾﻦ )‪ (COP‬ﮔﺮوﻫﯽ‬
‫از اﻓﺮاد در ﯾﮏ ﺳﺎزﻣﺎن اﺳﺖ ﮐﻪ داراي ﻋﻼﯾﻖ ﺣﺮﻓﻪ اي ﻣﺸﺘﺮﮐﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻄﻮر اﯾﺪه آل ‪ ،‬ﻫﻤﻪ ﮐﺎرﺑﺮان ‪KMS‬‬
‫ﺑﺎﯾﺪ ﻫﺮ ﯾﮏ ﺣﺪاﻗﻞ در ﯾﮏ ‪ COP‬ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺧﻠﻖ و ﭘﺮورش ﻣﻨﺎﺳﺐ ‪ COP‬ﻫﺎ ﮐﻠﯿﺪي در ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ‪ KMS‬اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ COP‬ﻫﺎ ﺟﺎﯾﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ در ﻫﻨﮕﺎم ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﮔﺴﺘﺮش ‪ ، KMS‬اﻧﺘﻘﺎل ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ روي ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﯾﮏ ‪ KMS‬ﻣﯽ ﺑﺎﯾﺴﺖ ﯾﮏ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺣﻤﺎﯾﺘﯽ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﺎﺑﺪ‪ .‬در ﺑﺨﺶ ‪ 9-5‬در ‪ DSS‬ﻣﺎ ﺗﻮﺿﯿﺢ‬
‫دادﯾﻢ ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺷﺮﮐﺖ ‪ Xerox‬از ﻃﺮﯾﻖ اﻧﺠﻤﻦ ﺗﻤﺮﯾﻦ ‪ ،‬ﺑﻄﻮر ﻣﻮﻓﻖ اﻗﺪاﻣﺎت ﺑﻬﺒﻮد ﯾﺎﻓﺘﻪ را اﯾﺠﺎد ﻧﻤﻮد و در‬
‫ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎ ﺻﺮﻓﻪ ﺟﻮﯾﯽ ﮐﺮد‪.‬‬
‫ﯾﮏ اﻧﺠﻤﻦ ﺗﻤﺮﯾﻦ ‪ ،‬ﺗﺎ ﺣﺪي ﺻﺎﺣﺐ داﻧﺸﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در آن ﺳﻬﻢ دارد ‪ .‬زﯾﺮا ﺑﻪ روش ﺧﻮد داﻧﺶ را در‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻧﻤﻮده وﺑﺎﯾﺪ اﺻﻼﺣﺎت آﻧﺮا ﺗﺼﻮﯾﺐ ﮐﻨﺪ‪ .‬اﻧﺠﻤﻦ ﻣﺴﺌﻮل ﺻﺤﺖ و ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ داﻧﺸﯽ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ و‬
‫ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻣﻮارد اﺳﺘﻔﺎده ﺑﺎﻟﻘﻮه داﻧﺶ اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻌﺪادي از ﻣﺤﻘﻘﯿﻦ در ﻣﻮرد ﺷﮑﻞ ﮔﯿﺮي و ﻋﻤﻠﮑﺮد ‪ COP‬ﻫﺎ‬
‫ﺗﺤﻘﯿﻖ ﮐﺮده اﻧﺪ‪ .‬درﺟﺪول ‪ 9-3‬ﻣﺎ ﺑﺴﯿﺎري از راﻫﻬﺎﯾﯽ را ﮐﻪ اﻧﺠﻤﻦ ﻫﺎي ﺗﻤﺮﯾﻦ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ از ﻃﺮﯾﻖ ﺗﻼﺷﻬﺎي‬
‫‪ KM‬ﺑﻪ ارزش ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﯿﻔﺰاﯾﻨﺪ ‪ ،‬ﻧﺸﺎن داده اﯾﻢ ‪ .‬اﺳﺎﺳﺎً ‪ COP ،‬ﺑﺎﻋﺚ ﯾﮑﻨﻮاﺧﺘﯽ ﺣﺮﮐﺖ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ‬
‫ﭼﺮا ﮐﻪ داﻧﺶ را ﺑﻪ ﺟﺮﯾﺎن ﻣﯽ اﻧﺪازﻧﺪ ‪ .‬اﻓﺮاد آﮔﺎه ﺗﺼﻤﯿﻤﻬﺎي ﺑﻬﺘﺮي ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ‪ .‬اﻓﺮاد درﮔﯿﺮ داﻧﺶ در ﻣﺤﯿﻂ‬
‫ﮐﺎر ﺷﺎدﺗﺮﻧﺪ‪.‬‬
 ‫‪483‬‬ ‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻧﻬﻢ‬

‫ﻧﺎم ارزش اﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪه‬ ‫ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ارزش را ﺑﻮﺟﻮد ﻣﯽ آورﻧﺪ‬

‫ﺗﻨﻮع در ﻋﻀﻮﯾﺖ و ﺗﺄﮐﯿﺪ ﮐﻤﺘﺮ ﺑﺮ وﺿﻌﯿﺖ ﻣﺮﺗﺒﻪ اي ﮐﻪ اﺣﺘﻤﺎل ﺗﻔﮑﺮ‬ ‫‪‬‬
‫ﮔﺮوﻫﯽ را ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽ دﻫﺪ‬
‫اﯾﺠﺎد داﻧﺶ ﺑﺎ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺑﺎﻻﺗﺮ‬ ‫ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪي ﻫﺎي ﻣﺤﺪود ﺑﺮاي ﮔﺰارﺷﻬﺎي رﺳﻤﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ اﻓﺮاد اﺟﺎزه ﻣﯽ دﻫﺪ‬ ‫‪‬‬
‫ﯾﻮرش ﻓﮑﺮي ﺑﺎ رﯾﺴﮏ ﺑﺎﻻﺗﺮ را اﻧﺠﺎم دﻫﻨﺪ‬
‫ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺑﺎزﺗﺎب ﮐﻪ در ﭘﺎﯾﺎن ﻣﻼﻗﺎﺗﻬﺎ اﺗﻔﺎق ﻣﯽ اﻓﺘﺪ‪ ،‬ﯾﺎدﮔﯿﺮي را ﺗﻘﻮﯾﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‬ ‫‪‬‬

‫ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﮔﺴﺘﺮده ‪ ،‬داﻧﺶ را در ﻣﯿﺎن واﺣﺪﻫﺎي ﺗﺠﺎري ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‬ ‫‪‬‬

‫ﻏﺎﻓﻠﮕﯿﺮي ﮐﻤﺘﺮ و ﺑﺎزﺑﯿﻨﯽ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﻫﺎ‬
‫ﺑﺎز ﺑﻮدن ﻗﺎﻟﺐ ﺗﻌﺎﻣﻼت ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻫﺎي ﻣﺘﻀﺎد ﻣﻔﯿﺪ ﻣﯽ ﺷﻮد‬ ‫‪‬‬

‫ﺷﻐﻞ ﺗﺤﺖ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي از اﻫﺪاف ﮐﺎرﻓﺮﻣﺎ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ﻧﻪ اﻫﺪاف ﮐﺎر‬ ‫‪‬‬
‫ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﺰرﮔﺘﺮ در ﻣﻮاﺟﻪ ﺑﺎ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻏﯿﺮﺳﺎﺧﺖ‬ ‫ﺳﺎزﻣﺎن ﺳﺮﭘﺮﺳﺖ ﻧﻘﺶ اﻧﺠﻤﻨﯽ ﮐﻪ ﺧﻮد اﯾﺠﺎد ﮐﺮده ﻗﺒﻮل ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‬ ‫‪‬‬
‫ﯾﺎﻓﺘﻪ‬ ‫رﻫﺒﺮان داﻧﺶ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺮاﺳﺎس ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﻣﺸﺨﺺ ﺷﻮﻧﺪ ﺑﻪ ﺟﺎي اﯾﻨﮑﻪ ﺑﻪ‬ ‫‪‬‬
‫ﯾﮏ ﺗﯿﻢ ﯾﺎ ﻧﻘﺸﻬﺎﯾﯽ در ﯾﮏ ﺗﯿﻢ ﻣﻨﺴﻮب ﺷﻮﻧﺪ‬
‫ﻣﺸﺎرﮐﺖ داوﻃﻠﺒﺎﻧﻪ ﺑﺮ اﻧﮕﯿﺰش ﺑﯿﺸﺘﺮي دﻻﻟﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ دروﻧﯽ‬ ‫‪‬‬
‫اﺷﺘﺮاك ﻣﻮﺛﺮﺗﺮ داﻧﺶ درﻣﯿﺎن واﺣﺪﻫﺎي ﭘﺮﺳﻨﻠﯽ‬ ‫ﺳﺎزي ﺳﺮﯾﻌﺘﺮ و ﻋﻤﯿﻘﺘﺮ ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﻣﯽ ﺷﻮد‬
‫ﻫﻤﮑﺎري و ﺗﺠﺎري‬ ‫اﻋﺘﻤﺎد ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﮔﺴﺘﺮش ﻧﺎﻣﻌﯿﻦ زﻧﺪﮔﯽ و رواﺑﻂ ﻃﻮﻻﻧﯽ ﻣﺪت‪ ،‬اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ‬ ‫‪‬‬
‫ﯾﺎﺑﺪ‬
‫اﻧﺠﻤﻦ اﻋﺘﺒﺎر ﺧﺎرﺟﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮي را ﺛﻤﺮ ﻣﯽ دﻫﺪ زﯾﺮا ﺷﺎﻣﻞ ﻇﺎﻫﺮي ﺑﺮاي‬ ‫‪‬‬
‫ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ رﺳﻤﯽ اﺳﺖ‬
‫ﺑﻬﺒﻮد اﺣﺘﻤﺎل ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ﻫﺪﻓﻬﺎي ﻣﺸﺘﺮك‬
‫اﻧﺠﻤﻦ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﯾﮏ ﺷﺨﺺ‪،‬ﺗﺄﺛﯿﺮ ﺑﯿﺸﺘﺮي ﺑﺮ ﺳﻄﺢ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ اﻋﻀﺎي اﻧﺠﻤﻦ‬ ‫‪‬‬
‫دارد‪.‬‬
‫ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﮔﺮوﻫﯽ ﻣﻮﺛﺮﺗﺮ از ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﺗﻨﻬﺎ اﺳﺖ‬ ‫‪‬‬
‫ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ و ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﻣﻮﺛﺮﺗﺮ اﺷﺨﺎص‬
‫ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ اﻧﺠﻤﻦ‪،‬ﻣﺘﻀﻤﻦ ﻓﺮﺻﺘﻬﺎي ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﺗﻤﺮﯾﻦ اﺳﺖ‬ ‫‪‬‬

‫ﺟﺪول ‪ 9,3‬ﭼﻄﻮر اﻧﺠﻤﻦ ﻫﺎي ﺗﻤﺮﯾﻦ ارزش را ﺑﻪ ﺳﺎزﻣﺎن اﺿﺎﻓﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‬

‫‪ ، (2002) Snyder , MC Dermott , wender‬ﻫﻔﺖ اﺻﻞ ﻃﺮاﺣﯽ را ﺑﺮاي اﻧﺠﻤﻦ ﻫﺎي ﺗﻤﺮﯾﻦ را‬
‫ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻧﻤﻮده اﻧﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﯾﮏ از اﯾﻦ اﺻﻮل ﺧﻠﻖ داﻧﺶ و اﺳﺘﻔﺎده از آﻧﺮا ﺗﺴﻬﯿﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﺎ اﯾﻦ اﺻﻮل را در‬
‫‪ DSS‬در ﺗﻤﺮﮐﺰ ‪ 6-9‬ﺷﺮح داده اﯾﻢ‪.‬‬
‫‪ (2002) Aill , Storck‬ﯾﮑﯽ از آﺧﺮﯾﻦ اﻧﺠﻤﻦ ﻫﺎي ﺗﻤﺮﯾﻦ در ﺷﺮﮐﺖ ‪ Xerox‬را ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار‬
‫داده اﻧﺪ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ‪ cop‬در ‪ Xerox‬ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺷﺪ‪ ،‬ﯾﮏ ﻓﺮم ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺟﺪﯾﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﮐﻠﻤﻪ اﻧﺠﻤﻦ ‪ ،‬ﺣﺲ ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ‬
‫را ﺗﺴﺨﯿﺮ ﮐﺮد )ﻋﻤﻞ ﻣﺴﺘﻘﻠﯽ ﮐﻪ ﮔﺮوه را ﺗﻮﺻﯿﻒ ﮐﺮد( ﮐﻪ ﺑﺎﻋﻤﻞ درﻣﺮزﻫﺎي اﺳﺘﺎﻧﺪارد وﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺰرگ اداﻣﻪ‬
‫ﯾﺎﻓﺖ ‪ .‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ‪ ،‬اﻧﺠﻤﻦ را ﺿﻤﺎﻧﺖ ﮐﺮد وﻟﯽ وﮐﯿﻞ آن ﻧﺸﺪ‪ .‬اﻋﻀﺎء اﻧﺠﻤﻦ داوﻃﻠﺐ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎ ﺷﺶ اﺻﻞ‬
‫ﮐﻠﯿﺪي را ﮐﻪ اﻧﺠﻤﻦ ﻫﺎي ﺗﻤﺮﯾﻦ را در ‪ Xerox‬ﺣﻤﺎﯾﺖ ﮐﺮده اﻧﺪ در ﺟﺪول ‪ 4-9‬ﻓﻬﺮﺳﺖ و ﺗﻮﺻﯿﻒ ﮐﺮده اﯾﻢ‪.‬‬
 ‫‪484‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫‪ (2001) Brails ford‬ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﺳﺎﺧﺘﻦ اﻧﺠﻤﻦ ﻫﺎي ﺗﻤﺮﯾﻦ ﺗﻮﺳﻂ ‪ Hallmark carals‬را ﺗﺸﺮﯾﺢ ﻧﻤﻮده‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﻣﺸﺎﺑﻬﯽ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫وﯾﮋﮔﯿﻬﺎي اﻧﺠﻤﻦ‬ ‫ﻋﻤﻠﯿﺎت‬
‫ﻗﺎﻟﺐ ﺗﻌﺎﻣﻼت‬ ‫ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻼﻗﺎﺗﻬﺎ‪ ،‬ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﮔﺮوﻫﯽ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺗﻌﺎﻣﻼت‪ ،‬اﯾﻤﯿﻞ و ﻏﯿﺮه‬
‫ﺑﮑﺎرﮔﯿﺮي آﻣﻮزش‪،‬ﺗﺠﺮﺑﻪ و ﻟﻐﺎت راﯾﺞ‬
‫ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ‬
‫ﺗﺴﻬﯿﻞ ﮐﺎر ﮐﺮدن در ﻣﺤﺪودﯾﺘﻬﺎ‬
‫ﻋﻼﻗﻪ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ‬ ‫اﯾﺠﺎد ﺗﻌﻬﺪ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﻬﺒﻮد ﻓﺮاﯾﻨﺪﻫﺎا‬
‫ﺗﺸﺨﯿﺺ و ﭘﺎداش دادن ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده و ﺷﺘﺮاك داﻧﺶ؛ ﺑﮑﺎرﮔﯿﺮي داﻧﺶ؛ اﯾﺠﺎد‬
‫ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﻓﺮدي و ﺟﻤﻌﯽ‬
‫ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﺑﺮاي اﺷﺘﺮاك داﻧﺶ‬
‫ﻗﺮار دادن اﺷﺘﺮاك داﻧﺶ در ﻣﯿﺎن ﺗﻤﺮﯾﻨﻬﺎي ﮐﺎري‬
‫اﺷﺘﺮاك داﻧﺶ‬
‫ﺗﻘﻮﯾﺖ ﮐﺮدن ﺑﺎ ﺑﺎزﺧﻮرد ﺳﺮﯾﻊ ﻣﻘﺪرا اﺷﺘﺮاك داﻧﺶ‬
‫اﯾﺠﺎد اﻋﺘﻤﺎد و ﻫﻮﯾﺖ‬
‫ﻓﺮاﯾﻨﺪﻫﺎ و ﻗﺎﻋﺪه ﻫﺎي اﻧﺠﻤﻦ‬ ‫ﮐﻢ ﮐﺮدن اﺗﺼﺎل ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﮐﻨﺘﺮﻟﯽ رﺳﻤﯽ‬
‫اﻧﮕﯿﺰه دادن ﺑﻪ اﻧﺠﻤﻦ ﺗﺎ ﻓﺮاﯾﻨﺪﻫﺎي ﻧﻄﺎرﺗﯽ ﺧﻮد را اﯾﺠﺎد ﮐﻨﻨﺪ‬

‫ﺟﺪول ‪ 9,4‬ﺷﺶ اﺻﻞ ﮐﻠﯿﺪي ﺣﻤﺎﯾﺖ ﺷﺪه در اﻧﺠﻤﻦ ﻫﺎي ﺗﻤﺮﯾﻦ در ‪Xerox‬‬

‫ﺗﻮﺳﻌﻪ دﻫﻨﺪﮔﺎن ‪KMS‬‬

‫اﯾﻨﻬﺎ اﻋﻀﺎء ﺗﯿﻤﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ در واﻗﻊ ﺳﯿﺴﺘﻢ را ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﺑﺮاي ‪ CKO‬ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮﺧﯽ از‬
‫آﻧﻬﺎ ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪﮐﻪ اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﻬﺎﯾﯽ را ﺑﺮاي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ و ﺗﺮﻗﯽ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﯽ‬
‫دﻫﻨﺪ‪ .‬ﺑﻘﯿﻪ ‪ ،‬درﮔﯿﺮ اﻧﺘﺨﺎب ﻧﺮم اﻓﺰار وﺳﺨﺖ اﻓﺰار ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ‪ ،‬ﺗﺴﺖ ‪ ،‬ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺑﺨﺸﯽ وﺣﻔﻆ ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﺻﻮﻻً آﻧﻬﺎ ﻣﺴﺌﻮل آﻣﻮزش ﮐﺎرﺑﺮان ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬درﻧﺘﯿﺠﻪ ﻋﻤﻞ آﻣﻮزش ﺑﻪ ﮐﺎرﻣﻨﺪ ‪ KMS‬ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﯽ‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﮐﺎرﻣﻨﺪ ‪KMS‬‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ KM‬ﮔﺴﺘﺮده در ﺷﺮﮐﺖ‪ ،‬ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﯾﮏ ﮐﺎرﻣﻨﺪ ﺗﻤﺎم وﻗﺖ اﺳﺖ ﺗﺎ داﻧﺶ را ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ و ﻓﻬﺮﺳﺖ‬
‫ﮐﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﮐﺎرﻣﻨﺪ ﯾﺎ در اداره ﻣﺮﮐﺰي ﺳﺎزﻣﺎن ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد و ﯾﺎ در ﻣﺮﮐﺰ داﻧﺶ در ﺳﺮاﺳﺮ ﺳﺎزﻣﺎن ﭘﺮاﮐﻨﺪه ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ‪ .‬اﻏﻠﺐ ﺷﺮﮐﺘﻬﺎي ﻣﺸﺎوره اي داراي ﺑﯿﺶ از ﯾﮏ ﻣﺮﮐﺰ داﻧﺶ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﭘﯿﺸﺘﺮ ‪ ،‬ﻣﺎ در ﻣﻮرد ﻋﻤﻠﮑﺮد ﯾﮏ‬
‫ﮐﺎرﻣﻨﺪ ﺗﻮﺿﯿﺢ داده اﯾﻢ ﮐﻪ ﺷﺒﯿﻪ ﯾﮏ ﮐﺘﺎﺑﺪار ﻣﺮﺟﻊ اﺳﺖ ‪ .‬آﻧﻬﺎ در واﻗﻊ ﮐﺎر ﺑﺴﯿﺎر ﺑﯿﺸﺘﺮي اﻧﺠﺎم ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮﺧﯽ اﻋﻀﺎء ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﻣﺤﯿﻂ ﻋﻤﻠﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ اﮐﻨﻮن ﮐﺴﺎﻧﯽ را ﮐﻪ در داﻧﺶ ﺳﻬﯿﻤﻨﺪ ‪ ،‬ﻓﻬﺮﺳﺖ ﮐﺮده‬
‫وآﻧﻬﺎ را ﺗﺄﯾﯿﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ وداﻧﺶ را دراﺧﺘﯿﺎر ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن وﮐﺎرﮐﻨﺎﻧﯽ ﻗﺮار ﻣﯽ دﻫﻨﺪﮐﻪ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ از آن‬
 ‫‪485‬‬ ‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻧﻬﻢ‬

‫اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﻋﻤﻠﯽ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ در ﯾﮏ ﻧﻘﺶ ﻣﺴﺌﻮل ﻣﺤﯿﻄﻬﺎي ﻋﻤﻠﯽ اﻧﺠﻤﻦ ﺗﻤﺮﯾﻦ‬
‫ﮐﺎر ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮﺧﯽ دﯾﮕﺮ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﮐﺎر ﻣﯿﮑﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ را ﺑﻪ آﻧﻬﺎ آﻣﻮزش داده ﯾﺎ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ در ﺗﺤﻘﯿﻘﺎﺗﺸﺎن‬
‫ﮐﻤﮏ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬ﺑﻘﯿﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ روﺷﻬﺎي ﺑﻬﺘﺮ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﺑﻪ ﺑﻬﺒﻮد ﮐﺎراﯾﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ‪ Cap Gemini Ernst‬و ‪ Xonug‬داراي ‪ 250‬ﻧﻔﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ داﻧﺶ را ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬و‬
‫ﺑﻪ اﻓﺮاد درﯾﺎﻓﺘﻦ داﻧﺶ در ﻣﺮﮐﺰ داﻧﺶ ﺷﻐﻠﯿﺸﺎن ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮﺧﯽ ﮐﺎرﮐﻨﺎن داﻧﺶ را ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ در‬
‫ﺣﺎﻟﯿﮑﻪ ﺑﻘﯿﻪ ﻣﺴﺌﻮل ‪ 40‬ﻣﺤﯿﻂ ﺷﻐﻠﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎﻣﺪارك ﻣﻮﺟﻮد در ﻣﺤﯿﻄﻬﺎي ﺗﺨﺼﺼﯿﺸﺎن را ﺗﺪوﯾﻦ و‬
‫ﻧﮕﻬﺪاري ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ 9,9‬ﺗﻀﻤﯿﻦ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬

‫ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻣﺘﻌﺪدي از ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ﯾﮏ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﺑﺒﺮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﺗﮑﻨﯿﮑﯽ‬
‫آﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻌﻀﯽ ﯾﺎ ﻫﻤﻪ ﻣﻮارد زﯾﺮ را اﻧﺠﺎم دﻫﻨﺪ‪ :‬ﮐﺎﻫﺶ از دﺳﺖ دادن ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﻓﮑﺮي ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺗﺮك اﻓﺮاد‬
‫از ﺷﺮﮐﺖ ؛ ﮐﺎﻫﺶ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎ ﺑﺎ ﮐﻢ ﮐﺮدن ﺗﻌﺪاد دﻓﻌﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﺷﺮﮐﺖ ﺑﺎﯾﺪ ﯾﮏ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻣﺸﺎﺑﻪ را ﻣﮑﺮراً ﺣﻞ ﮐﻨﺪ و‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺎ ﺻﺮﻓﻪ ﺟﻮﯾﯽ ﻫﺎي ﻣﻘﯿﺎﺳﯽ در ﺑﻪ دﺳﺖ آوردن اﻃﻼﻋﺎت از ﺗﻬﯿﻪ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﺧﺎرﺟﯽ ؛ ﮐﺎﻫﺶ ﺣﺠﻢ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎي ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ داﻧﺶ ؛ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺑﺎ ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮس ﮐﺮدن ﺳﺮﯾﻌﺘﺮ و آﺳﺎﻧﺘﺮ داﻧﺶ ؛ و اﻓﺰاﯾﺶ‬
‫رﺿﺎﯾﺖ ﮐﺎرﻣﻨﺪان ﺑﺎ ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﺮدن اﺧﺘﯿﺎرات و ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﻫﺎي ﺷﺨﺼﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ‪ .‬ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ دﻟﯿﻞ ﺗﻤﺎم اﯾﻦ ﻣﻮارد ‪ ،‬ﻣﯽ‬
‫ﺗﻮاﻧﺪ ﻧﯿﺎز اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮏ ﺑﺮاي ﻧﻔﻊ ﺑﺮدن از ﺳﻮدﻣﻨﺪي ﻫﺎي رﻗﺎﺑﺘﯽ در ﺑﺎزار ﻓﺮوش ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻋﻮاﻣﻞ زﯾﺎدي وﺟﻮد دارد‬
‫ﮐﻪ ﺑﺮاي ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﺿﺮوري اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل‪ Malhotra ، Gold ،‬و ‪ Segars‬ﺗﻮﺿﯿﺢ ﻣﯽ‬
‫دﻫﻨﺪ ﮐﻪ ﭼﻄﻮر زﯾﺮﺑﻨﺎي داﻧﺶ ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﺎر و ﻓﺮﻫﻨﮓ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﯾﮏ ﻣﻌﻤﺎري ﻓﺮاﯾﻨﺪ‬
‫داﻧﺶ ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﮐﺴﺐ‪ ،‬ﺗﺒﺪﯾﻞ ‪ ،‬ﺑﮑﺎر ﺑﺮدن و ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ اﺳﺖ‪،‬ﺑﺮاي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﮐﺎراﻣﺪ ‪ ،‬ﺿﺮوري ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﯾﮏ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺎﯾﺪ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﺗﻼش ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﺎﺷﺪ‪ DSS .‬در ﻋﻤﻞ ‪ 9,7‬را ﮐﻪ‬
‫ﻣﺜﺎﻟﯽ از ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ در ﯾﮏ اﻗﺪام ﺣﻘﻮﻗﯽ اﺳﺖ‪،‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫ارزﯾﺎﺑﯽ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬

‫ﻋﻤﻮﻣﺎً‪ ،‬ﺷﺮﮐﺘﻬﺎ ﯾﮏ روش ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ را ﺑﺮاي ارزﯾﺎﺑﯽ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ اﺗﺨﺎذ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﯾﺎ روﺷﯽ ﮐﻪ‬
‫داﻧﺶ را ﺑﻪ ﮐﺎرﺑﺮد وﻣﺰاﯾﺎي ﺗﺠﺎري اش ﻣﺮﺗﺒﻂ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬روش اول ﺑﺎ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﻫﺎي ﻓﮑﺮي آﻏﺎز ﮔﺸﺘﻪ و‬
‫ﺳﭙﺲ ﺗﻮﺟﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ را ﺑﺮ اﻓﺰاﯾﺶ ارزش آﻧﻬﺎ ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬روش دوم‪،‬ازاﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻒ ﯾﮏ ﺑﺮﮔﻪ اﻣﺘﯿﺎز‬
‫ﻣﺘﻌﺎدل‪ 50‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺟﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﻘﯿﺎس ﻫﺎي ﻣﺎﻟﯽ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﻘﯿﺎس ﻫﺎي ﻣﺸﺘﺮي‪ ،‬ﻓﺮاﯾﻨﺪ و ﻧﻮآوري ‪،‬ﺗﻌﺪﯾﻞ‬

‫‪50‬‬
‫‪Balanced scorecard‬‬
 ‫‪486‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫ﺷﺪه اﻧﺪ‪ (2001) Lunt .‬ﺗﻮﺿﯿﺢ ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ ﭼﻄﻮر ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎن ﮐﻮدﮐﺎن ‪ Hilton ، Duke‬و ‪ Borden‬ﮐﺎراﯾﯽ‬
‫را در ﺷﺮﮐﺘﻬﺎي ﺧﻮد از ﻃﺮﯾﻖ روش ﺑﺮﮔﻪ اﻣﺘﯿﺎز ﻣﺘﻌﺎدل ‪،‬ﺑﻬﺒﻮد ﺑﺨﺸﯿﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫روش دﯾﮕﺮ ﺑﺮاي اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي ارزش داﻧﺶ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ اﮔﺮ ﺑﺮاي ﻓﺮوش اراﺋﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬ﻗﯿﻤﺖ آن ﺑﺮآورد‬
‫ﺷﻮد‪ .‬اﮐﺜﺮ ﺷﺮﮐﺘﻬﺎ ﺗﻤﺎﯾﻠﯽ ﺑﻪ ﻓﺮوش داﻧﺶ ﻧﺪارﻧﺪ ﻣﮕﺮ اﯾﻨﮑﻪ ﻓﻮرا در ﺗﺠﺎرت اﻧﺠﺎم آن ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻣﻌﻤﻮﻻ داﻧﺶ ﯾﮏ‬
‫ﺷﺮﮐﺖ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ اي اﺳﺖ ﮐﻪ ارزش رﻗﺎﺑﺘﯽ دارد و اﮔﺮ ﺳﺎزﻣﺎن را ﺗﺮك ﮐﻨﺪ ‪،‬ﺷﺮﮐﺖ ﻣﺰاﯾﺎي رﻗﺎﺑﺘﯽ آن را ﮐﻪ ﻣﯽ‬
‫ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﮑﺮار ﻓﺮوش ﺷﻮد را‪ ،‬از دﺳﺖ ﻣﯽ دﻫﺪ‪ .‬ﻫﺮﭼﻨﺪ داﻧﺶ و دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ آن ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻗﯿﻤﺖ ﮔﺬاري ﺷﻮد‬
‫ﺗﺎ آن را در ﻫﻨﮕﺎم ﻓﺮوش ﺷﺮﮐﺖ‪ ،‬ارزﺷﻤﻨﺪ ﺳﺎزد‪ .‬ﻣﺤﺼﻮل ﻓﻨﺎوري ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻫﻮاﭘﯿﻤﺎﯾﯽ اﻣﺮﯾﮑﺎ‪ ،‬در‬
‫ﺳﺎل ‪ 1970‬ﺑﺎ ﯾﮏ ﺗﯿﻢ ﺗﺤﻠﯿﮕﺮ داﺧﻠﯽ ﮐﻮﭼﮏ رﺷﺪ ﮐﺮد‪ .‬در اﺑﺘﺪا‪ ،‬ﺗﯿﻢ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮ ﺗﺎ ﻣﺴﺎﺋﻞ را ﺣﻞ ﮐﻨﺪ و‬
‫ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ را ﻓﻘﻂ ﺑﺮاي ﻫﻮاﭘﯿﻤﺎﯾﯽ اﻣﺮﯾﮑﺎ ‪ ،‬ﻓﺮاﻫﻢ ﺳﺎزد‪ .‬ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ رﺷﺪ‪ ،‬آن ﯾﮏ ﺷﺮﮐﺖ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺑﺎ‬
‫ﻣﺤﺼﻮل ‪ AMR‬ﺷﺪ و ﺷﺮوع ﺑﻪ ﻣﺸﺎوره و ارﺋﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎﯾﯽ ﺑﻪ دﯾﮕﺮ ﺷﺮﮐﺘﻬﺎي ﻫﻮاﭘﯿﻤﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ رﻗﺒﺎي‬
‫اﻣﺮﯾﮑﺎ ﺑﻮد‪ ،‬ﮐﺮد‪ .‬ﺷﺮﮐﺘﻬﺎي ﻣﺸﺎور اﺻﻠﯽ در ﮐﺎر ﺗﺠﺎرت ﻓﺮوش ﺗﺨﺼﺺ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ آﻧﻬﺎ ﺗﻼﺷﻬﺎي‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﺧﻮد را ﮐﻪ از ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ داﺧﻠﯽ ﺷﺮوع ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ارزﺷﻤﻨﺪي ﮐﻪ ﻣﺸﺘﺮﺑﺎن آﻧﻬﺎ‬
‫ﻣﺮﺗﺒﺎ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‪ ،‬درآوردﻧﺪ‪ .‬واﺿﺢ اﺳﺖ ﮐﻪ داﻧﺶ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﮑﺮراً ﺑﻪ ﻓﺮوش رﺳﺪ‪.‬‬
‫ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎي ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‪ ،‬ﻣﺸﺎﺑﻪ آﻧﻬﺎﯾﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺮاي ارزﯾﺎﺑﯽ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﻮدن دﯾﮕﺮ‬
‫ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺗﺠﺎرت ﺑﮑﺎر ﻣﯽ روﻧﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﺷﺎﻣﻞ رﺷﺪ ﻣﻨﺎﺑﻌﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﭘﺮوژه ﺗﺨﺼﯿﺺ داده ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ؛ رﺷﺪ‬
‫ﻣﻘﺪار ﻣﺤﺘﻮا و اﺳﺘﻔﺎده داﻧﺶ ؛ اﺣﺘﻤﺎل ﮐﻠﯽ اﯾﻨﮑﻪ ﭘﺮوژه ﺑﺪون ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺷﺨﺺ ﯾﺎ اﺷﺨﺎص ﺧﺎص ‪،‬ﭘﺎﺑﺮﺟﺎ‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ ﻣﺎﻧﺪ؛ ﺷﻮاﻫﺪي ﺑﺮ ﺑﺎزده ﻣﺎﻟﯽ ﻫﻢ ﺑﺮاي ﺧﻮد ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ و ﻫﻢ ﺑﺮاي ﮐﻞ ﺳﺎزﻣﺎن ‪،‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎي ﻣﺎﻟﯽ‬
‫اﮔﺮﭼﻪ اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي ﻫﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﯽ ﺳﻨﺘﯽ ﺑﺮاي اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي ‪ KM‬ﻧﺎﻗﺺ ﻫﺴﺘﻨﺪ اﻣﺎ اﻏﻠﺐ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ‬
‫ﺗﻄﺎﺑﻖ ﺳﺮﯾﻊ ﺑﺮاي ﯾﮏ ﺷﺮوع ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﻫﺎي ﺑﺮ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري‬
‫‪51‬‬
‫ﺑﺮ اﺳﺎس ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺸﯽ ﮐﻪ ﯾﮏ ﺷﺮﮐﺖ ﻣﺸﺎوه ﻫﻤﯿﺎري ﮐﺮده‪ ،‬در ﻣﺤﺪوده اي از‬ ‫)‪(ROIs‬‬
‫‪ 20:1‬ﺑﺮاي ﺷﺮﮐﺘﻬﺎي داروﯾﯽ‪ ،‬ﺗﺎ ‪ 4:1‬ﺑﺮاي ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎي ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ‪ ،‬ﺑﺎ ﯾﮏ ﻣﺘﻮﺳﻂ ‪ 12:1‬ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺮ اﺳﺎس اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ‪،‬ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺗﻤﺮﮐﺰ ﺑﺮ ﭘﺮوژﻫﺎي ‪ KM‬ﺑﺮ‬
‫ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺧﺎﺻﯽ ﺗﺠﺎري ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ آﺳﺎﻧﯽ ﺑﺘﻮان ﮐﻤﯿﺖ و ﮐﯿﻔﯿﺖ آن را ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﺮد‪ .‬زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺣﻞ ﻣﯽ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ارزش و ﻣﺰاﯾﺎي ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ ،‬آﺷﮑﺎر ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫در ﮔﺮوه ‪ ، Royal Dutch/Shell‬ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري ‪ ،‬ﺑﻪ وﺿﻮح ﻣﺴﺘﻨﺪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ :‬ﺷﺮﮐﺖ در ﺳﺎل‬
‫‪، 1999‬ﻣﻘﺪار ‪6‬ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر در ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري ﮐﺮده ﺑﻮد و در ﻣﺪت دو ﺳﺎل ‪235‬‬

‫‪51‬‬
‫‪Returns On Investment‬‬
 ‫‪487‬‬ ‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻧﻬﻢ‬

‫ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر در ﮐﺎﻫﺶ ﻫﺰﯾﻨﻪ و اﻓﺰاﯾﺶ ﺳﻮد ﺟﺪﯾﺪ‪ ،‬ﺑﻪ دﺳﺖ اﻣﺪ‪ Hewlett-Packard .‬ﻧﻤﻮﻧﻪ دﯾﮕﺮي از‬
‫ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﻣﺎﻟﯽ ﻣﺴﺘﻨﺪ ﺷﺪه را اراﺋﻪ ﻧﻤﻮد ﮐﻪ در ﻣﺪت ‪ 6‬ﻣﺎه از راه اﻧﺪازي ﭘﻮرﺗﺎل ‪ @HP‬در ﺳﻄﺢ ﺷﺮﮐﺖ در‬
‫اﮐﺘﺒﺮ ‪ ،2000‬ﯾﮏ ﺑﺎزﮔﺸﺖ ‪ 50‬ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻري از ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري اوﻟﯿﻪ ‪20‬ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻري ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺑﯿﺸﺘﺮ‬
‫ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺗﻤﺎس ﻫﺎ ﺑﺎ ﻣﺮﮐﺰﻫﺎي ﺗﻤﺎس و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻓﺮاﯾﻨﺪﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ ﺑﺪون ﮐﺎﻏﺬﺑﺎزي ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻓﺼﻞ ‪ web‬در ‪ Mitre Crop‬را ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﯾﮏ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري ﮐﻤﺘﺮ از ‪8‬ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر را رد‬
‫ﻋﺮض دو ﺳﺎل ﺑﻪ ﺑﺎزﮔﺸﺘﯽ ﻣﻌﺎدل ‪60‬ﻣﯿﻠﯿﻮن دﻻر رﺳﺎﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺰاﯾﺎي ﻣﺎﻟﯽ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﯿﺸﺘﺮ ادراﮐﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﻣﻄﻠﻖ اﻣﺎ ﺑﺎ ﻣﺴﺘﻨﺪ ﻧﮑﺮدن آن ﺑﺮ اﺳﺎس ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ KM‬ﺧﻮد‬
‫ﯾﮏ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎي ﻏﯿﺮ ﻣﺎﻟﯽ‬

‫روش ﻫﺎي ﺳﻨﺘﯽ اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي ﻣﺎﻟﯽ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ در زﻣﺎن ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ارزش ‪ KMS‬دﭼﺎر ﺿﻌﻒ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬زﯾﺮا‬
‫آﻧﻬﺎ ﻇﺮﻓﯿﺖ ﻫﺎي ﻓﮑﺮي را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ در ﻧﻈﺮ ﻧﻤﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺿﺮوري اﺳﺖ ﮐﻪ روﯾﻪ ﻫﺎﯾﯽ ﺑﺮاي‬
‫ارزﯾﺎﺑﯽ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﻫﺎي ﻓﮑﺮي ﯾﮏ ﺳﺎزﻣﺎن اﯾﺠﺎد ﺷﻮد ﺗﺎ ﻣﺪل ﻫﺎي ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﻓﮑﺮي ﮐﻪ ﺑﻪ ﻃﺮﯾﻘﯽ ﻧﻮآوري‪ ،‬ﺗﻮﺳﻌﻪ و‬
‫ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي رﻗﺎﺑﺘﻬﺎي اﺻﻠﯽ را ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﺗﺮﮐﯿﺐ و ﯾﮑﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫زﻣﺎن ارزﯾﺎﺑﯽ ﻧﺎﻣﻠﻤﻮﺳﺎت ‪ ،‬راﻫﻬﺎي ﺟﺪﯾﺪي ﺑﺮاي دﯾﺪن ﻇﺮﻓﯿﺘﻬﺎ وﺟﻮد دارد‪ .‬در ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﺗﻤﺎﯾﻞ ﻣﺸﺘﺮي‬
‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﺗﻠﻘﯽ ﻣﯽ ﺷﺪ‪ .‬ﺣﺎل ‪،‬ﻣﻮارد زﯾﺮ را ﻧﯿﺰ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد‪:‬‬
‫‪ ‬ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ارﺗﺒﺎط ﺧﺎرﺟﯽ ‪ :‬ﭼﻄﻮر ﯾﮏ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻪ ﺷﺮﮐﺎ‪ ،‬ﺗﺄﻣﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن‪ ،‬ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن و ﺗﻨﻈﯿﻢ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﻣﺘﺼﻞ ﻣﯽ‬
‫ﺷﻮد‬
‫‪ ‬ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎري ‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ و ﻓﺮاﯾﻨﺪﻫﺎي ﮐﺎري ﮐﻪ رﻗﺎﺑﺘﻬﺎ را ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ‬
‫‪ ‬ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ اﻧﺴﺎﻧﯽ ‪ :‬ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻫﺎي ﺷﺨﺼﯽ‪ ،‬داﻧﺶ ‪ ،‬ﻣﻬﺎرﺗﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ اﻓﺮاد دارﻧﺪ‬
‫‪ ‬ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ‪ :‬ﮐﯿﻔﯿﺖ و ارزش رواﺑﻂ ﺑﺎ اﺟﺘﻤﺎﻋﺎت ﺑﺰرﮔﺘﺮ‬
‫‪ ‬ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﻣﺤﯿﻄﯽ ‪ :‬ارزش ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﺎ ﻣﺤﯿﻂ‬

‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﯾﮏ اﺑﺘﮑﺎر ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺷﺮﮐﺖ ‪ Partners HealthCare System‬اﺗﺨﺎذ‬
‫ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺳﻮد ﻫﺎي ﻣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﺪه ﺑﻮد را ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻧﺪاد‪ ،‬اﻣﺎ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺷﺮﮐﺖ را ﺑﻪ ﻃﻮر زﯾﺎدي‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ داد‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ‪ Partners‬ﺑﺮاي ﭘﺰﺷﮑﺎن ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ﺷﺪه ﺑﻮد ‪،‬ﺗﻌﺪاد ﺧﻄﺎﻫﺎي‬
‫ﺟﺪي ﭘﺰﺷﮑﯽ را در ﺑﻌﻀﯽ از ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎﻫﺎي آﻣﻮزﺷﯽ ﻣﻌﺘﺒﺮ ﺷﻬﺮ ‪ ،Boston‬ﺗﺎ ‪ 55‬درﺻﺪ ﮐﺎﻫﺶ داد‪ .‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ‬
‫ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري ﺑﺮاي ﭼﻨﯿﻦ ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﺴﯿﺎر ﺳﺨﺘﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﻋﻠﺖ اﺳﺖ ﮐﻪ‬
‫ﺑﺨﺶ ﮐﻮﭼﮑﯽ از ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻫﺎ‪ ،‬از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺸﺎﺑﻪ اي اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬در ﺣﺎﻟﯿﮑﻪ ﺷﺮﮐﺖ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺗﻌﯿﯿﻦ‬
 ‫‪488‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫اﯾﻦ ﻧﯿﺴﺖ ﮐﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭼﻄﻮر ﺑﺮ زﯾﺮﺑﻨﺎﻫﺎي ﺧﻮد اﺛﺮ ﻣﯽ ﮔﺬارد‪ ،‬ﻣﯽ ﺧﻮاﻫﺪ ﮐﻪ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎ را ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﺰاﯾﺎي‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ‪ ،‬ﻫﻢ ﺗﺮاز ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫دﻻﯾﻞ ﺷﮑﺴﺖ ‪KM‬‬

‫ﻫﯿﭻ ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﺷﮑﺴﺖ ﻧﺎﭘﺬﯾﺮ ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬ﻣﻮارد ﺑﯿﺸﻤﺎري از ﺷﮑﺴﺖ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ وﺟﻮد دارد‪ .‬ﺑﺮآورد ﻣﯿﺰان‬
‫ﺷﮑﺴﺖ ‪ KM‬در ﻣﺤﺪوده اي ﺑﯿﻦ ‪ 50‬ﺗﺎ ‪ 70‬درﺻﺪ اﺳﺖ‪ ،‬در ﺟﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺷﮑﺴﺖ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻌﻨﺎﯾﯽ از ﺗﻤﺎم آن‬
‫اﻫﺪاف اﺻﻠﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﻼش ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﻧﺮﺳﯿﺪﯾﻢ‪،‬ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺷﮑﺴﺖ ﻫﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻ زﻣﺎﻧﯽ اﺗﻔﺎق ﻣﯽ اﻓﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺗﻼش‬
‫ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﮔﯿﺮد و ﺗﻮﺟﻪ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد آﯾﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ اراﺋﻪ ﺷﺪه ﻧﯿﺎزﻫﺎ و‬
‫اﻫﺪاف ﺳﺎزﻣﺎن و اﺷﺨﺎص را ﺗﺄﻣﯿﻦ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت دﯾﮕﺮ ﺷﺎﻣﻞ ﻧﺒﻮدن اﻟﺰام و ﺗﻌﻬﺪ‪ ،‬و ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﮑﺮدن اﻧﮕﯿﺰه‬
‫ﻣﻨﻄﻘﯽ ﺑﺮاي اﻓﺮادي اﺳﺖ ﮐﻪ از اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ DSS .‬در ﻋﻤﻞ ‪ 6,19‬ﺗﻮﺿﯿﺢ ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ ﭼﻄﻮر‬
‫‪ Frito-Lay‬از ﺷﮑﺴﺖ ‪ KMS‬ﺧﻮد ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي ﮐﺮد‪ .‬ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ ‪ Ford and Firestone‬زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﭼﺮخ‬
‫ﻫﺎي ﻻﺳﺘﯿﮏ در ‪ Ford Explorer‬ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺗﺮﮐﯿﺪن ﮐﺮد‪ ،‬آﻧﻘﺪر ﺧﻮش ﺷﺎﻧﺲ ﻧﺒﻮد‪.‬ﺑﺮاي ﺟﺰﯾﯿﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ‬
‫‪ DSS‬در ﻋﻤﻞ ‪ 9,8‬را ﺑﺒﻨﯿﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﻣﻮرد داﻧﺶ در دﺳﺘﺮس ﺑﻮد‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﺻﻮرﺗﯽ ﻣﺠﺘﻤﻊ ﻧﺸﺪه ﺑﻮد ﺗﺎ ﺑﻪ‬
‫ﺳﻬﺎﻣﺪاران اﺟﺎزه دﺳﺘﺮﺳﯽ و ﺗﺤﻠﯿﻞ آن را ﺑﺪﻫﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺸﺎﺑﻪ ‪ ،‬ﻓﺎﺟﻌﻪ ‪ 11‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ‪ 2001‬ﻧﯿﺰ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ‬
‫اﺟﺘﻨﺎب و درس ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬در اﯾﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه ﻧﯿﺰ‪ ،‬واﺣﺪ اﻣﻨﯿﺖ ﻣﻠﯽ ﺗﻼش زﯾﺎدي ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ ﻣﻨﺎﺑﻊ داﻧﺶ ﺧﻮد‬
‫را ﻣﺠﺘﻤﻊ ﮐﻨﺪ‪ Soo .‬و ﻫﻤﮑﺎران )‪ (2002‬ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺗﻠﻪ ﻫﺎي داﻧﺶ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺷﮑﺴﺖ ﺷﻮد را ﺑﯿﺎن‬
‫ﮐﺮده اﻧﺪ‪ .‬در آﺧﺮ‪ (2002) Robert-Witt ،‬ﻋﻨﻮان ﮐﺮد ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﭘﻮرﺗﺎﻟﻬﺎي ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ﺷﺮﮐﺖ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ‬
‫ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺷﮑﺴﺖ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ‪KM‬‬

‫ﺑﺮاي اﻓﺰاﯾﺶ اﺣﺘﻤﺎل ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‪ ،‬ﺷﺮﮐﺘﻬﺎ ﺑﺎﯾﺪ ارزﯾﺎﺑﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ آﯾﺎ در اﺑﺘﺪا ﯾﮏ‬
‫ﻧﯿﺎز اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮏ ﺑﺮاي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ وﺟﻮد دارد‪ .‬ﻗﺪم ﺑﻌﺪي ﺗﻌﯿﯿﻦ اﯾﻦ ﻧﮑﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ آﯾﺎ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﻓﻌﻠﯽ ﺑﺎ‬
‫داﻧﺶ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ و آﯾﺎ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺑﺮاي ﺗﻐﯿﯿﺮات روﯾﻪ اي آﻣﺎده اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ اﯾﻦ‬
‫ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﺣﻞ ﺷﻮد‪ ،‬ﺷﺮﮐﺖ ﺑﺎﯾﺪ زﯾﺮﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي را ﻣﻼﺣﻈﻪ ﮐﺮده و ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺑﮕﯿﺮد آﯾﺎ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﺟﺪﯾﺪ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز اﺳﺖ‪ .‬زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ راه ﺣﻞ ﺗﮑﻨﯿﮑﯽ درﺳﺖ‪ ،‬اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪ‪ ،‬ﻻزم اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﮐﻞ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻌﺮﻓﯽ‬
‫ﺷﺪه و از ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﺗﻤﺎم ﮐﺎرﻣﻨﺪان ﺳﻮد ﺑﺮد‪ .‬ﻧﺒﺎﯾﺪ اﻋﺘﻤﺎد زﯾﺎدي ﺑﻪ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي داﺷﺖ ﮐﻪ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺗﻨﻬﺎ‬
‫در ﺣﺪود ‪ 10‬ﺗﺎ ‪ 20‬درﺻﺪ ﺗﻼﺷﻬﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻘﯿﻪ ﺗﻼش‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻋﻮاﻣﻞ اﺻﻠﯽ ﮐﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻮارد زﯾﺮ اﺳﺖ ‪:‬‬
‫‪ ‬ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﺑﺎ ارزش اﻗﺘﺼﺎدي ﯾﮏ ﺷﺮﮐﺖ‪ ،‬ﻧﻤﺎﯾﺶ دادن ارزش ﻣﺎﻟﯽ و ﺣﻔﻆ ﺿﻤﺎﻧﺖ اﺟﺮاﯾﯽ‬
 ‫‪489‬‬ ‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻧﻬﻢ‬

‫‪ ‬ﯾﮏ زﯾﺮﺳﺎﺧﺘﺎر ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ و ﺗﮑﻨﯿﮑﯽ ﮐﻪ ﺑﺮ روي آن ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮد‬

‫‪ ‬ﯾﮏ ﺳﺎﺧﺘﺎر داﻧﺶ اﺳﺘﺎﻧﺪارد و ﻗﺎﺑﻞ اﻧﻌﻄﺎف‪،‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ روﺷﯽ ﮐﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﮐﺎر را اﻧﺠﺎم و از داﻧﺶ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ‬
‫ﮐﻨﺪ‪ .‬ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻮﺛﺮي ﯾﮏ ﻣﺤﯿﻂ اﺷﺘﺮاك داﻧﺶ را اﯾﺠﺎد ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﯾﮏ ﻓﺮﻫﻨﮓ داﻧﺶ دوﺳﺘﯽ ﮐﻪ ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﮐﺎرﺑﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد‬
‫‪ ‬ﯾﮏ زﺑﺎن و ﻫﺪف واﺿﺢ ﮐﻪ ﮐﺎرﺑﺮان را ﺑﻪ ﺧﺮﯾﺪ در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺗﺸﻮﯾﻖ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﮔﺎﻫﯽ اوﻗﺎت ﻧﯿﺎز اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‬
‫ﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮدي ﺳﺎده و ﻣﻔﯿﺪي در اﺑﺘﺪا ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺗﻐﯿﯿﺮي در ﻋﻤﻠﮑﺮدﻫﺎي اﻧﮕﯿﺰﺷﯽ ﺑﺮاي اﯾﺠﺎد ﯾﮏ ﻓﺮﻫﻨﮓ اﺷﺘﺮاك ﮔﺬاري‬
‫‪ ‬ﮐﺎﻧﺎل ﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪد ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎل داﻧﺶ – زﯾﺮا اﺷﺨﺎص داراي روش ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﺑﺮاي ﮐﺎر ﮐﺮدن و ﺑﯿﺎن ﮐﺮدن‬
‫ﺧﻮد ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﮐﺎﻧﺎﻟﻬﺎي ﻣﺘﻌﺪد ﺑﺎﯾﺪ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ را ﺗﻘﻮﯾﺖ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﻧﺘﻘﺎل داﻧﺶ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﯽ و ﺑﺪون ﻣﺰاﺣﻤﺖ‬
‫اﻧﺠﺎم ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫‪ ‬ﺳﻄﺤﯽ از ﮔﺮاﯾﺶ ﻓﺮاﯾﻨﺪي ﮐﻪ ﺗﻼﺷﻬﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ را ارزﺷﻤﻨﺪ ﺳﺎزد‪ .‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ‪ ،‬روﺷﻬﺎي ﮐﺎري‬
‫ﺟﺪﯾﺪ و ﺑﻬﺒﻮد ﯾﺎﻓﺘﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ اﯾﺠﺎد ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ ‬روﺷﻬﺎي اﻧﮕﯿﺰﺷﯽ ارزﺷﻤﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﺎداش ﻫﺎ و ﺗﺼﺪﯾﻖ ﺑﺮاي ﺗﺸﻮﯾﻖ ﮐﺎرﺑﺮان ﺑﻪ اﺷﺘﺮاك و اﺳﺘﻔﺎده داﻧﺶ‬
‫‪ ‬ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ارﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺑﺮاي ﺷﺮوع ﭘﺮوژه ‪ ،‬ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﺮدن ﻣﻨﺎﺑﻊ‪ ،‬ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ داﻧﺶ ﭘﺮاﻫﻤﯿﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪،‬و ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ ﭘﺮوژه ‪،‬ﺣﯿﺎﺗﯽ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﯾﺎدﮔﯿﺮي و اﺷﺘﺮاك ﻣﻮﺛﺮ داﻧﺶ ‪ ،‬ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻓﺮﻫﻨﮓ در ﺳﺎزﻣﺎن‪ ،‬ﻋﻤﻠﮑﺮدﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ ﺟﺪﯾﺪ‪ ،‬اﻟﺰام‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ارﺷﺪ و ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي دارد‪ .‬ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﯾﮏ ﻓﺮﻫﻨﮓ اﺷﺘﺮاك ﮔﺬاري ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﺴﯿﺮ‬
‫دﻫﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ رﻫﺒﺮي ﻗﻮي در ﺑﺎﻻ و ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﺮدن اﺑﺰارﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺸﯽ ﮐﻪ واﻗﻌﺎ ﮐﺎر اﻓﺮاد را‬
‫ﺑﻬﺘﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده دﻟﮕﺮم ﮐﻨﻨﺪه از ﺳﯿﺴﺘﻢ و اﺷﺘﺮاك داﻧﺶ‪،‬اﻓﺮاد ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ ﺑﺮاي ﺑﻪ‬
‫اﺷﺘﺮاك ﮔﺬاﺷﺘﻦ داﻧﺶ ‪،‬اﻧﮕﯿﺰه داده ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻣﮑﺎﻧﯿﺰم اﻧﺠﺎم ﭼﻨﯿﻦ ﮐﺎري ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺨﺸﯽ از ﺷﻐﻞ آﻧﻬﺎ ﺷﻮد واﯾﻦ ﺑﺎﯾﺪ‬
‫در ﺣﻘﻮق آﻧﻬﺎ ﺑﺎزﺗﺎب داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻓﺮاد ﺑﺎد ﺗﺸﻮي ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ داﻧﺶ را در ‪ KMS‬ﺑﻪ ﮐﺎر ﺑﺒﺮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎر دﯾﮕﺮ‪ ،‬اﯾﻦ‬
‫ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺨﺸﯽ از ﺷﻐﻞ و ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻫﺎي ﭘﺎداش آﻧﻬﺎ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ اﯾﻨﮑﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺷﺮﮐﺘﻬﺎ ﻗﺎﺑﻠﯿﺘﻬﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ را ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ ‪ ،‬ﺑﻌﻀﯽ از ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﭘﺎﯾﻪ اي‬
‫آﺷﮑﺎر ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺑﻪ ﻋﻮال زﯾﺮ ﺑﺴﺘﮕﯽ دارد‪ :‬ﯾﮏ ﻣﻨﻄﻖ اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮏ واﺿﺢ ﺑﺮاي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ‪،‬‬
‫اﻧﺘﺨﺎب زﯾﺮﺳﺎﺧﺘﻬﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ) ﺗﮑﻨﯿﮑﯽ ﯾﺎ ﻏﯿﺮﺗﮑﻨﯿﮑﯽ( و روش ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ﮐﻪ ﻣﻮارد ﺑﺎرز زﯾﺮ را ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه دارد‪:‬‬
 ‫‪490‬‬ ‫ﻫﻤﮑﺎري‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺗﺠﺎري و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻮم‬

‫اﻧﮕﯿﺰه دادن ﺑﺮاي اﺷﺘﺮاك داﻧﺶ‪ ،‬ﻣﻨﺎﺑﻌﯽ ﺑﺮاي ﻧﮕﻬﺪاري و ﺗﺮﮐﯿﺐ ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﺳﺎزﻣﺎن‪ ،‬و ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻫﺪاﯾﺖ ﮐﺮدن‬
‫ﺷﺒﮑﻪ داﻧﺶ ﺑﺮاي ﭘﯿﺪا ﮐﺮدن اﻓﺮاد و داده ﻫﺎي درﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻣﻌﺎﯾﺐ ﭘﻨﻬﺎﻧﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬

‫در ﺣﺎﻟﯿﮑﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﺜﺒﺖ ﺑﺴﯿﺎري دارد ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ در ﺑﯿﻦ ﻣﺜﺎل ﻫﺎي ﻓﺼﻞ ﺑﺤﺚ ﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻤﮑﻦ‬
‫اﺳﺖ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﻨﻔﯽ ﻫﻢ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﺠﺪد داﻧﺶ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ Henfridsson‬و ‪ (2000) Soderholm‬وﺿﻌﯿﺘﯽ را ﮐﻪ ﮐﻠﻮﭼﻪ ﻫﺎي ﺷﺮﮐﺖ ‪Mrs. Fields‬ﺑﺎ آن روﺑﺮو‬
‫ﺷﺪ را ﺑﺮرﺳﯽ ﮐﺮدﻧﺪ‪ Mrs. Fields .‬در ﻣﺪت اواﯾﻞ دﻫﻪ ‪ 1980‬ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ و ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ رﺷﺪ ﮐﺮد‪ .‬ﯾﮏ ﻧﮑﺘﻪ‬
‫ﮐﻠﯿﺪي در اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺷﺮﮐﺖ اﯾﻦ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺗﺨﺼﺺ را ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎ از ﻗﺮارﮔﺎﻫﻬﺎ ﺑﻪ ﻫﻤﻪ ﻓﺮوﺷﮕﺎه ﻫﺎ ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﮐﺮد‪.‬‬
‫ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﻌﺪاد ﻓﺮوﺷﮕﺎﻫﻬﺎ ‪،‬ﺗﻨﻬﺎ راه ﻋﻤﻠﯽ ﺑﺮاي دﺳﺖ ﯾﺎﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﮐﻨﺘﺮل ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ‪،‬اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي‬
‫اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ از ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ‪ Debbi Fields‬واﻗﻌﯽ ﺗﻘﻠﯿﺪ ﻣﯽ ﮐﺮد‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي واﻗﻊ در ﻫﺮ ﻓﺮوﺷﮕﺎه ‪،‬‬
‫داده ﻫﺎ را وارد ﻣﯽ ﮐﺮد)ﻣﺎﻧﻨﺪ دﻣﺎ‪ ،‬روزﻫﻔﺘﻪ‪ ،‬ﺗﺎرﯾﺦ( ؛ ﺳﯿﺴﺘﻢ آﻧﻬﺎ را ﭘﺮدازش ﮐﺮده و دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ ﻫﺎي ﺧﺮوﺟﯽ‬
‫را ﺑﺮاي ﻣﺪﯾﺮ ﻓﺮوﺷﮕﺎه ﺑﯿﺎن ﻣﯽ ﮐﺮد ﻣﺜﻼ ﭼﻪ ﺗﻌﺪاد ﮐﻠﻮﭼﻪ از ﻫﺮ ﻧﻮع‪ ،‬در ﻫﺮ ﺳﺎﻋﺖ ﭘﺨﺖ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬اﺳﺎﺳﺎً ﻧﺮم‬
‫اﻓﺰار ﺑﺮاي ﻣﺪﯾﺮ ﻫﺮ ﻓﺮوﺷﮕﺎه راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ ﻫﺎي آﺷﮑﺎري را ﺑﺮاي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻫﺮ روز‪ ،‬ﻓﺮوش ﻫﺎ‪،‬‬
‫زﻣﺎﻧﺒﻨﺪي ﮐﺎر را در ﻃﻮل ﮐﻨﺘﺮل ﻟﯿﺴﺖ ﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮدي و ﺳﻔﺎرﺷﺎت ‪ ،‬ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﮐﺮد‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي‬
‫ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي ﺑﺎ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺧﻮب‪ ،‬ﮐﻪ اﺻﻮﻻ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه ﺑﺮاي ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮس ﮐﺮدن داﻧﺶ ﭘﻨﻬﺎن ﺑﺮاي‬
‫ﻫﻤﻪ ﻓﺮوﺷﮕﺎﻫﻬﺎ ﺑﻮدﻧﺪ‪ Mrs. Feilds ،‬ﻗﺎدر ﺑﻮد ﺑﺎ ﺳﻄﻮح ﮐﻢ ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ ﺑﺎ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﻋﻤﻞ ﮐﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮﭼﻪ ‪Mrs.‬‬
‫‪ Feilds‬در ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﯾﯽ ﺑﻪ ﺑﺎزار ﮐﻨﺪ ﺑﻮد اﻣﺎ ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﮐﺮده و ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن آﮔﺎﻫﺘﺮ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﺮﮐﯿﺐ داﻧﺶ زﯾﺎد‬
‫ﺑﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎر ‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎن ‪ ،‬ﺧﻮد را ﻣﻠﺰم ﺑﻪ ﯾﮏ روش ﻣﺸﺨﺺ ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم ﮐﺎرﻫﺎ ﮐﺮده و در‬
‫دﺳﺖ زدن ﺑﻪ ﺧﻠﻖ داﻧﺶ‪ ،‬دﭼﺎر ﺷﮑﺴﺖ ﺷﺪ) ﯾﻌﻨﯽ در درﯾﺎﻓﺖ ﻋﻼﺋﻢ از ﻣﺤﯿﻂ ﮐﻪ ﻣﻤﮑﻦ ﺑﻮد ﺗﻐﯿﯿﺮي را در‬
‫ﺗﻤﺮﮐﺰ ﻣﺤﺼﻮل و اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد دﻫﺪ‪ ،‬ﺷﮑﺴﺖ ﺧﻮرد(‪ .‬در اواﯾﻞ دﻫﻪ ‪ ،1990‬ﺷﺮﮐﺖ ورﺷﮑﺴﺘﻪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫وﺿﻌﯿﺖ ‪ Mrs. Fields‬ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ اﮔﺮﭼﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬
‫ﺑﻪ ﺳﻮدﻣﻨﺪي ﻫﺎي ﮐﻮﺗﺎه ﻣﺪﺗﯽ دﺳﺖ ﯾﺎﺑﻨﺪ‪،‬اﻣﺎ آﻧﻬﺎ ﻧﺒﺎﯾﺪ از اﯾﺠﺎد ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺧﻠﻖ داﻧﺶ ﺟﺪﯾﺪ ﻏﺎﻓﻞ ﺷﻮﻧﺪ ‪ ،‬ﺗﺎ آﻧﻬﺎ‬
‫ﮐﻤﺘﺮ ﺑﺎ ﺑﮑﺎرﮔﯿﺮي راه ﺣﻞ ﻫﺎي دﯾﺮوزﺷﺎن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺸﮑﻼت اﻣﺮوزﺷﺎن ﻣﻮاﺟﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻧﮑﺎت ﭘﺎﯾﺎﻧﯽ‬
‫ﺑﺮاي ﻫﺰارن ﺳﺎل ‪ ،‬ﻣﺎ در ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻮﺛﺮ داﻧﺶ و اﯾﻨﮑﻪ ﭼﻄﻮر آن را ذﺧﯿﺮه و ﻣﺠﺪداً اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﯿﻢ‪ ،‬ﻣﯽ‬
‫داﻧﯿﻢ‪ .‬ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺗﺸﺨﯿﺺ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ ﮐﻪ داﻧﺶ ﯾﮏ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﻓﮑﺮي اﺳﺖ ‪ ،‬ﺷﺎﯾﺪ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻮردي ﮐﻪ ﺑﻪ‬
‫ﻣﺮور زﻣﺎن رﺷﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و وﻗﺘﯽ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻮﺛﺮي ﻓﺮاﻫﻢ ﺷﻮد ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ رﻗﺎﺑﺖ و ﻧﻮآوري را ﺗﻘﻮﯾﺖ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
 ‫‪491‬‬ ‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﻧﻬﻢ‬

‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ از ﻓﻨﺎوري اﻃﻼﻋﺎت اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ واﻗﻌﯽ داﻧﺶ را اﺟﺮا ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﮑﺎرﮔﯿﺮي ﻣﻨﺎﺑﻊ‬
‫ﻓﮑﺮي ﮐﻞ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻣﺎﻟﯽ ﭼﺸﻢ ﮔﯿﺮي داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ‪ ،‬ﺗﻌﺎرﯾﻒ ‪ ،‬ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ‪ ،‬ﻣﺘﺪﻟﻮژي واﺿﺢ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎ ﻣﺸﺨﺺ و ﻗﺎﺑﻞ رﻓﻊ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺰاﯾﺎ‬
‫واﺿﺢ و ﻣﻌﺘﺒﺮ ﺑﻮده و اﺑﺰارﻫﺎ و ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﻫﺎ ﻗﺎﺑﻞ رﺷﺪ و دوام ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﮐﻠﯿﺪي ﺷﺎﻣﻞ ﻓﺮﻫﻨﮓ‬
‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ‪ ،‬ﺿﻤﺎﻧﺖ اﺟﺮاﯾﯽ و ارزﯾﺎﺑﯽ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﮐﻤﺘﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﺗﻨﻬﺎ ﯾﮏ ﻣﺪ زودﮔﺬر دﯾﮕﺮي از ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﮔﺮان و ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺑﺮ ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﯾﮏ اﻟﮕﻮي‬
‫ﺟﺪﯾﺪ ﺑﺮاي ﭼﮕﻮﻧﻪ ﮐﺎر ﮐﺮدن ﻣﺎﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺳﻮاﻻت‬
‫‪ .1‬داﻧﺶ ﺿﻤﻨﯽ و آﺷﮑﺎر را ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﺮده و ﺗﻔﺎوﺗﻬﺎي آن را ﺑﯿﺎن ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫‪ .2‬ﭼﺮﺧﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ را رﺳﻢ ﮐﺮده و ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎي ﻣﻮﺟﻮد در آن را ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ‪.‬‬

‫‪ .3‬روش ﻫﺎ و راﻫﮑﺎري ﻣﺨﺘﻠﻒ ﮐﻪ در ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﺑﮑﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد را ﺑﯿﺎن ﻧﻤﻮده و ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫‪ .4‬دﻻﯾﻞ ﻋﺪم اﺷﺘﺮاك داﻧﺶ ﺗﻮﺳﻂ اﻓﺮاد در ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ﭼﯿﺴﺖ‪.‬‬

‫‪ .5‬ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻫﺎ و اﺟﺰاي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ را ﻧﺎم ﺑﺮده و ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ‪.‬‬

‫‪ .6‬ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ در ﺑﺮﻣﯽ ﮔﯿﺮد را ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ‪.‬‬

‫‪ .7‬ﭼﻬﺎر روش ﺧﻠﻖ داﻧﺶ را ﺑﯿﺎن ﮐﺮده و ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺨﺘﺼﺮ ﺷﺮح دﻫﯿﺪ‪.‬‬

‫‪ CKO .8‬ﺑﻪ ﭼﻪ ﻣﻌﻨﯽ اﺳﺖ و ﭼﻪ وﻇﺎﯾﻔﯽ در ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﺑﻪ ﻋﻬﺪه دارد‪.‬‬

‫‪ .9‬ارزﯾﺎﺑﯽ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﺑﻪ ﭼﻪ روﺷﻬﺎﯾﯽ ﺻﻮرت ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪.‬‬

‫‪ .10‬ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ در ﺷﮑﺴﺖ و ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ‪.‬‬

 ‫ﻓﺼﻞ‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ‪ :‬رﺣﻤﺎن ﮐﺮاﻣﺘﯽ‬
‫‪10‬‬

‫‪ 10‬ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه‪:‬‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﭘﺎﯾﮕﺎه داﻧﺶ )ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ داﻧﺶ(‬
‫اﻫﺪاف ﯾﺎدﮔﯿﺮي ‪:‬‬
‫‪ ‬ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﻔﻬﻮم و ﻓﺮﺿﯿﻪ ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ‬
‫‪ ‬درك اﻫﻤﯿﺖ داﻧﺶ در ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬
‫‪ ‬ﺗﻮﺻﯿﻒ ﻣﻔﻬﻮم و ﻓﺮﺿﯿﻪ ﻗﻮاﻧﯿﻦ اﺑﺘﺪاﯾﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه‬
‫‪ ‬درك ﻣﻌﻤﺎري ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﭘﺎﯾﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه‬
‫‪ ‬ﺗﻮﺿﯿﺢ ﻣﺰاﯾﺎ و ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﭘﺎﯾﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ‬
‫‪ ‬ﺷﻨﺎﺧﺖ ﮐﺎرﺑﺮد ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه‬
‫ﺑﻌﻀﯽ از ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ ﺑﺼﻮرت ذاﺗﯽ در ﻓﺮد وﺟﻮد دارد و ﺑﺮاي ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ‪ ،‬ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﻋﻠﻢ ﺗﺼﻤﯿﻢ‬
‫ﮔﯿﺮي دارﻧﺪ ﮐﻪ ﻓﻘﻂ در اﻧﺴﺎن ﻫﺎي ﺧﺒﺮه وﺟﻮد دارد ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﺮاي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه ‪،‬‬
‫اﻧﺘﻘﺎل اﯾﻦ ﻋﻠﻢ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﻻزم و ﺿﺮوري اﺳﺖ ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﮐﻪ داﻧﺶ آن ﮐﺎﻣﻞ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺒﺮه ﯾﺎ‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ داﻧﺶ )‪ ( KBDSS‬و ﯾﺎ ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‬
‫ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد ) ‪ ( KBDSS ) .( IDSS‬ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺑﻬﺒﻮد ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻫﺎي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه ‪ ،‬ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ از‬
‫ﻃﺮﯾﻖ اراﺋﻪ اﺑﺰاري اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﻫﺎ را ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺑﻠﮑﻪ ﻗﺎدر ﺑﻪ اراﺋﻪ و ﺑﻬﺒﻮد‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي ﺷﺪه اﻧﺪ ‪ .‬ﭘﺎﯾﻪ و اﺳﺎس ﺳﺎﺧﺖ ﭼﻨﯿﻦ‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﺷﺎﻣﻞ ﺗﮑﻨﯿﮑﻬﺎ و اﺑﺰارﻫﺎﯾﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ در ﻣﺤﯿﻂ ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﮐﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ‪ ،‬ﯾﮑﯽ از اﺑﺘﺪاﯾﯽ ﺗﺮﯾﻦ آﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﻓﺼﻞ ﺿﺮورت ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه را در ﺑﺨﺶ ﻫﺎي زﯾﺮ ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪:‬‬
‫) ‪ : ( OPENING VIGNETTE‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي‬ ‫اﻓﺘﺘﺎح ﺷﮑﻞ‬ ‫‪10 – 1‬‬
‫ﻣﺨﺎﺑﺮاﺗﯽ ‪KPN‬‬
‫‪ 10 – 2‬ﻣﻔﻬﻮم و ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ‬
 ‫‪493‬‬ ‫ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﭘﺎﯾﮕﺎه داﻧﺶ )ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ داﻧﺶ(‬ ‫ﻓﺼﻞ دﻫﻢ‬

‫‪ 10 – 3‬ﻓﺮﺿﯿﻪ ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ‬

‫‪ 10 – 4‬زﻣﯿﻨﻪ ﻫﺎي ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ‬
‫‪ 10 – 5‬ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ اﺳﺎﺳﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه‬
‫‪ 10 – 6‬ﮐﺎرﺑﺮد ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه‬
‫‪ 10 – 7‬ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه‬
‫‪ 10 – 8‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه ﭼﮕﻮﻧﻪ ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪ ) :‬ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ اﺳﺘﻨﺘﺎج (‬
‫‪ 10 – 9‬داﻣﻨﻪ ﻣﺸﮑﻼت ﺑﺮاي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه‬
‫‪ 10 – 10‬ﻣﺰاﯾﺎ و ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻫﺎي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺒﺮه‬
‫‪ 10 – 11‬ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻫﺎي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺒﺮه‬
‫‪ 10 – 12‬ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺒﺮه‬
‫‪ 10 – 13‬اﻧﻮاع ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه‬
‫‪ 10 – 14‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه در وب‬

‫‪ 10,1‬اﻓﺘﺘﺎح ﺷﮑﻞ ‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺨﺎﺑﺮاﺗﯽ‬

‫‪ KPN‬و ‪LOGITECH‬‬

‫‪ ) Logitech‬اﻗﺘﺒﺎس از ﻗﺎﻧﻮن ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻧﮕﻬﺪاري ﻧﺮم اﻓﺰار ﺑﺮ روي اﯾﺴﺘﮕﺎه ﮐﺎري ‪ 35000‬ﺑﺮ اﺳﺎس‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه (‬

‫ﻣﺸﮑﻞ‬
‫‪ KPN telecome‬ﯾﮏ ﺷﺮﮐﺖ ارﺗﺒﺎﻃﺎت اﺻﻠﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﻂ ﺛﺎﺑﺖ ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺎ در ﻫﻠﻨﺪ ‪،‬ﺧﺪﻣﺎت ‪data/ip‬‬
‫در اروﭘﺎي ﻏﺮﺑﯽ ‪،‬و ﺧﺪﻣﺎت ﺳﯿﺎر در ﻫﻠﻨﺪ ‪،‬آﻟﻤﺎن و ﺑﻠﮋﯾﮏ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﻣﯿﮑﻨﺪ ‪.‬اﯾﻦ ﺷﺮﮐﺖ ﺑﯿﺸﺘﺮ از ‪38000‬‬
‫ﮐﺎرﻣﻨﺪ و ‪ 7,9‬ﻣﯿﻠﯿﻮن ﻣﺸﺘﺮي ﺧﻂ ﺛﺎﺑﺖ ‪ 13,4‬ﻣﯿﻠﯿﻮن ﻣﺸﺘﺮي ﺳﯿﺎر و ‪ 1,4‬ﻣﯿﻠﯿﻮن ﻣﺸﺘﺮﮐﯿﻦ اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ دارد ‪.‬اﯾﻦ‬
‫ﺷﺮﮐﺖ در ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺑﻮرس اوراق ﺑﻬﺎدار آﻣﺴﺘﺮدام ‪،‬ﻧﯿﻮﯾﻮرك ‪،‬ﻟﻨﺪن و ﻓﺮاﻧﮑﻔﻮرت وارد ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬ﺑﺮاي ﯾﮏ‬
‫ﺷﺮﮐﺖ در اﯾﻦ اﻧﺪازه اﯾﻦ ﯾﮏ ﻣﺴﺌﻠﻪ ي اﺻﻠﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﺎر ﮐﺮدش را ﺑﺎ ﻫﺰﯾﻨﻪ ي ﮐﻤﺘﺮ ﺣﻔﻆ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﯾﮏ ﻣﺴﺌﻠﻪ‬
‫ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪه ﺷﺮﮐﺖ ﺑﻪ زﺣﻤﺖ ﺑﯿﻔﺘﺪ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﭼﻄﻮر اﻃﻼﻋﺎت ﺑﯿﺶ از ‪ 35000‬راﯾﺎﻧﻪ را ﺑﻪ ﻃﻮر ﺻﺤﯿﺢ‬
‫ﺣﻔﻆ ﮐﻨﺪ ‪.‬از آﻧﺠﺎ ﮐﻪ اﯾﻦ اﯾﺴﺘﮕﺎه ﻫﺎي ﮐﺎري در زﻣﺎﻧﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﻔﺎرش داده ﺑﻮدﻧﺪ و ﺑﻪ ﺳﺨﺖ اﻓﺰار ﻫﺎي‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻒ و ﺗﻨﻈﯿﻤﺎت ﻧﺮم اﻓﺰار ‪ ،‬آن را ﺑﻪ ﺷﺪت وﻗﺖ ﮔﯿﺮ و ﮔﺎﻫﯽ ﺧﺴﺘﻪ ﮐﻨﻨﺪه و ﺗﻌﻤﯿﺮ ﺳﺮوﯾﺲ ﻫﺎ ﻣﻮﺟﺐ‬
‫ﺗﻤﺎس ﻫﺎي ﺑﯽ ﭘﺎﯾﺎن از ﮐﺎرﺑﺮان ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
 ‫‪494‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﭼﻬﺎرم‬

‫ﺣﺘﯽ ﺑﺪﺗﺮ ‪ ،‬ﺑﺨﺶ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﻧﮕﻬﺪاري ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻣﻌﺎﻣﻼت ﮐﺎرﻣﻨﺪ ﯾﺎ ﺑﺎزﻧﺸﺴﺘﮕﯽ از‬
‫دﺳﺖ رﻓﺘﻪ اﺳﺖ ‪.‬‬

‫راه ﺣﻞ‬
‫ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﻪ ﻧﺎم ‪ Archimedes‬ﮐﻪ در ﺗﺼﺮف ‪ ،‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮد و ﺑﻄﻮر ﺧﻮدﮐﺎر‬
‫از ‪ 35000‬اﯾﺴﺘﮕﺎه ﻫﺎي ﮐﺎري ﻧﺼﺐ و ﻧﮕﻬﺪاري ﻣﯽ ﮐﺮد ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﯾﮏ اﺑﺰار ﺑﻪ ﻧﺎم ‪ authorete‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ‬
‫ﮐﺮد ‪.‬‬
‫‪www.haley. Coml 1688884221315072 / authorete . html‬‬
‫ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﮔﺮﻓﺘﻦ داﻧﺶ در ﻣﻮرد ﻣﺸﮑﻼت ﻧﺼﺐ و راه ﺣﻠﻬﺎي ﺧﻮد را در اﺳﻨﺎد ﻫﯿﺎت ‪ kpn‬ﮔﻨﺠﺎﻧﺪه و‬
‫ﭘﺎﯾﮕﺎه داﻧﺶ و راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮي‬ ‫ﻓﺮآﯾﻨﺪه ‪ ،‬ﻣﺮاﺣﻞ و ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻫﺎي ﺟﻤﻌﯽ ﮐﻪ در آن اﺳﺖ ‪ .‬ﻫﺴﺘﻪ ‪archimedes‬‬
‫دوﺳﺘﺎﻧﻪ اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﻪ ﺟﺎي اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﺎﺧﺘﺎر ﭘﯿﭽﯿﺪه و داﻧﺶ در ﺟﻤﻼت ﺳﺎده ﺑﯿﺎن ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ .‬اﯾﻦ ﺑﻪ ﻣﺮاﺗﺐ‬
‫ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺘﻦ و ﺣﻔﻆ ﭘﺎﯾﻪ داﻧﺶ آﺳﺎﻧﺘﺮ اﺳﺖ ‪ .‬اﯾﻦ ﺟﻤﻠﻪ ﻫﺎ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن ‪ ،‬ﻧﺼﺐ‬
‫ﻫﺎي ﻧﺮم اﻓﺰار را ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و ﭼﻄﻮر آﻧﻬﺎ را ﺗﻌﻤﯿﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬راﻫﻨﻤﺎﻫﺎي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﺎرﺑﺮ را از ﻃﺮﯾﻖ ﯾﮏ‬
‫ﺳﺮي از اﻇﻬﺎرات ﻣﻌﻨﯽ دار در ‪ puul down‬ﻣﻨﻮﻫﺎ ﺑﺮاي ﮐﻤﮏ ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ دﻫﻨﺪﮔﺎن ‪ kpn‬و ﺧﺎﻟﺺ ﮐﺮدن‬
‫داﻧﺶ اﺳﺖ ‪ .‬داﻧﺶ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺎژول ﻃﺒﯿﻌﯽ زﺑﺎن واﺣﺪ ﭘﺮدازش ﮐﻪ ﮐﺎرﺑﺮ را ﻗﺎدر ﻣﯽ ﺳﺎزد ارﺗﺒﺎﻃﺎت دوﺳﺘﺎن ﺑﺎ‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن در آن ﺷﺮﮐﺖ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻗﻮاﻧﯿﻨﯽ را از ﻃﺮﯾﻖ ﺑﻪ رﺳﻤﯿﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻦ آزادي ﺑﯿﺎن‬
‫ﺑﺎ ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻫﺎي دﯾﮑﺘﻪ ﮐﻨﺪ ‪ .‬واﺣﺪ ﭘﺮدازش زﺑﺎن ﻫﺎي ﻃﺒﯿﻌﯽ ﭘﺲ از آن ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﯿﺪ ﺑﻪ اﯾﻦ اﺣﮑﺎم درك ﻣﻌﻨﺎي‬
‫دﻗﯿﻖ و ذﺧﯿﺮه ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﻣﻨﻄﻖ در داﻧﺶ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ‪ ،‬ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪ ﮐﺎﻫﺶ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ در ﺗﻌﻤﯿﺮ و ﻧﮕﻬﺪاري ﻧﯿﺮوي اﻧﺴﺎﻧﯽ ‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ از ‪ 30‬ﺑﻪ ‪5‬‬
‫درﺻﺪي ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﻣﻨﺠﺮ ﺷﺪ ‪ .‬ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺧﺪﻣﺎت و ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺑﺮاي ﺣﻔﻆ ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ ﺳﺎزﮔﺎر اﺳﺖ ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﺑﻬﺒﻮد ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ ‪.‬‬

‫ﺳﻮاﻻﺗﯽ ﺑﺮاي اﻓﺘﺘﺎح ﺷﮑﻞ ‪:‬‬

‫‪ .1‬وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎي ﻣﺸﺘﺮﮐﯽ ﮐﻪ اﯾﻦ دو ﻣﻮرد دارﻧﺪ را ﺗﻮﺻﯿﻒ ﮐﻨﯿﺪ ؟‬
‫‪ .2‬اﻧﮕﯿﺰه ﺗﻮﺳﻌﻪ اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ را ﺑﯿﺎن ﻧﻤﺎﯾﯿﺪ ‪.‬‬
‫‪ .3‬ﻣﻘﺶ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ و ﻣﺰاﯾﺎي ﺑﺎﻟﻘﻮه آن را ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ ؟‬
‫‪ .4‬ﻣﺸﮑﻼت ﻋﻤﺪه ي ﺗﻮﺳﻌﻪ اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ ﭼﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪.‬‬
‫‪ .5‬اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت از ‪ DSS‬ﺳﻨﺘﯽ ﭼﻄﻮر ﺗﻮﺳﯿﻒ ﺷﺪﻧﺪ ؟‬
‫‪ .6‬درس ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ ﯾﺎد ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه از اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ را ﺑﻨﻮﯾﺴﯿﺪ؟‬
 ‫‪495‬‬ ‫ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﭘﺎﯾﮕﺎه داﻧﺶ )ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ داﻧﺶ(‬ ‫ﻓﺼﻞ دﻫﻢ‬

‫‪ 10,2‬ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ و ﺗﻌﺎرﯾﻒ ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ‬

‫اﻓﺘﺘﺎح ﺷﮑﻞ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ ﺑﺮﺧﯽ از ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي در ﺷﺮاﯾﻂ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﻮﺳﻂ داده ﻫﺎ و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺪل‬
‫) ‪( es‬‬ ‫اراﺋﻪ ﺷﺪه ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﯾﯽ ﮐﺎﻓﯽ ﻧﺒﺎﺷﺪ ‪ .‬ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﮑﻤﯿﻠﯽ ﺗﻮﺳﻂ ﮐﺎرﺷﻨﺎس‬
‫اراﺋﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺗﺨﺼﺺ اﻧﺴﺎﻧﯽ ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﺗﻬﯿﻪ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ داﻧﺶ ﻻزم اﺳﺖ ‪ .‬ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺗﺎﮐﻨﻮن‬
‫ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻓﻦ آوري ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﯿﺮد ﺑﻪ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺷﺮاﯾﻂ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﮐﻪ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ‬
‫ﺗﺨﺼﺺ دارد ‪ .‬ﻫﻤﻪ اﯾﻦ ﻓﻨﺎوري اﺳﺘﻔﺎده از داﻧﺶ ﮐﯿﻔﯽ و ﻧﻪ از ﻣﺪل ﻫﺎي رﯾﺎﺿﯽ را ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اراﺋﻪ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ‬
‫ﻻزم را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان داﻧﺶ اﺷﺎره ﺷﺪه ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﯽ داﻧﺪ ‪ .‬ﺑﻪ ﻓﻦ آوري ﻋﻤﺪه زﻣﯿﻨﻪ ﻫﺎي اﯾﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ ﻫﻮش‬
‫ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪.‬‬

‫ﺗﻌﺎرﯾﻒ ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ‬

‫ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ) ‪ ( AI‬ﯾﮏ زﻣﯿﻨﻪ از ﻋﻠﻮم راﯾﺎﻧﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻌﺎرﯾﻒ ﺑﺴﯿﺎري اﺳﺖ ‪.‬‬
‫) ﺟﮑﺴﻮن ‪ 1999‬و ري ﻧﻪ ‪( 1996‬‬
‫اﻣﺎ اﮐﺜﺮ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﮐﻪ ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﺑﺎ دو اﯾﺪه اﺳﺎي در ارﺗﺒﺎط اﺳﺖ‪:‬‬
‫اول ‪ ،‬آن را ﺷﺎﻣﻞ ﺗﺤﺼﯿﻞ ﻓﮑﺮ ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎي اﻧﺴﺎن ) ﺑﺮاي درك آﻧﭽﻪ را ﮐﻪ ﻫﻮش ﻣﯽ ﻧﺎﻣﻨﺪ (‬
‫دوم ‪،‬ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﺑﺎ ﻧﺸﺎن دادن و ﻧﺖ ﺑﺮداري ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻫﺎ )ﻣﺎﻧﻨﺪ راﯾﺎﻧﻪ و رﺑﺎت(‬
‫ﯾﮏ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺑﻬﺘﺮ از ‪ AI‬ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ اﺳﺖ‪ :‬ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ رﻓﺘﺎري از ﯾﮏ ﻣﺎﺷﯿﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ اﮔﺮ ﺗﻮﺳﻂ‬
‫اﻧﺴﺎن اﻧﺠﺎم ﺷﻮد ﺑﺎﻫﻮش ﺧﻮاﻧﺪه ﺷﻮد‪.‬ﯾﮏ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺑﺮاﻧﮕﯿﺰاﻧﻨﺪه ﺗﻮﺳﻂ رﯾﭻ و ﻧﺎﯾﺖ)‪(1991‬ﻓﺮاﻫﻢ ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ‪:‬ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﭼﻄﻮر ﺳﺎﺧﺘﻦ راﯾﺎﻧﻪ ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم ﮐﺎرﻫﺎ ي ﺑﻬﺘﺮ اﻧﺴﺎن در ﻫﺮ ﻟﺤﻈﻪ‪.‬‬
‫ﯾﮏ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ي ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ازﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ‪ deep blue‬اﺳﺖ ‪،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺷﻄﺮﻧﺠﯽ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ ﺗﯿﻢ‬
‫ﭘﮋوﻫﺸﯽ در آي ﺑﯽ ام ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺷﺪ )ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﯿﺪ ﺑﻪ ‪ ( 10 – 1 AIS‬اﯾﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻗﻬﺮﻣﺎن ﺟﻬﺎن ﯾﻌﻨﯽ ﮔﺮي‬
‫ﮐﺎﺳﭙﺎرف را در ﺑﺎزي ﮐﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﺎزﯾﮑﻨﺎن ﺑﺎ ﻫﻮش ﭘﯿﺮوز ﻣﯽ ﺷﺪﻧﺪ ﺷﮑﺴﺖ داد‪.‬ﺑﺮاي ﺑﻬﺘﺮ ﻓﻬﻤﯿﺪن آن ﮐﻪ ﻫﻮش‬
‫ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﭼﯿﺴﺖ ﻣﺎ ﺑﺎﯾﺪ اول ﻧﮕﺎﻫﯽ ﺑﻪ ﻋﻼﺋﻢ ﻫﻮش ﺑﯿﻨﺪازﯾﻢ ‪.‬‬
‫‪ ‬ﻓﺮا ﮔﯿﺮي ﯾﺎ درك از ﺗﺠﺮﺑﻪ‬
‫‪ ‬ﺣﺲ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺧﺎرج از ﭘﯿﺎم ﻫﺎي ﻣﺒﻬﻢ ﯾﺎ ﻣﺘﻨﺎﻗﺾ اﺳﺖ‬
‫‪ ‬ﺑﺎ ﭘﺎﺳﺦ دادن ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ و ﺑﺎ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺑﻪ ﯾﮏ وﺿﻊ ﺟﺪﯾﺪ)ﭘﺎﺳﺦ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ‪،‬اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﯾﺮي(‬
‫‪ ‬اﺳﺘﺪﻻل ﮐﺎرﺑﺮد در ﺣﻞ ﮐﺮدن ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻫﺎ و ﻫﺪاﯾﺖ ﮐﺮدن اﺧﻼق ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻮﺛﺮي‬
‫‪ ‬رﻓﺘﺎر و وﺿﻌﯿﺖ ﻫﺎي ﮔﯿﺞ ﮐﻨﻨﺪه‬
‫‪ ‬ﻓﻬﻤﯿﺪن و اﺳﺘﻨﺒﺎط ﮐﺮدن در راه ﻫﺎي ﻋﻘﻠﯽ و ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ‬
‫‪ ‬ﺑﺎ ﮔﺮﻓﺘﻦ داﻧﺶ ﮐﻪ ﻣﺤﯿﻂ را ﻣﺎﻫﺮاﻧﻪ ﺑﮑﺎر ﻣﯽ ﺑﺮد‬
 ‫‪496‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﭼﻬﺎرم‬

‫‪ ‬ﺗﻔﮑﺮ و اﺳﺘﺪﻻل‬
‫‪ ‬ﺑﺎ ﺷﻨﺎﺧﺘﻦ اﻫﻤﯿﺖ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻋﻨﺼﺮ ﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت در ﯾﮏ وﺿﻌﯿﺖ‬
‫ﯾﮏ آزﻣﺎﯾﺶ ﺟﺎﻟﺐ ﺗﻮﺳﻂ ﺗﻮرﯾﻨﮓ ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪ ﮐﻪ آزﻣﺎﯾﺶ ﺗﻮرﯾﻨﮓ ﻧﺎﻣﯿﺪه ﺷﺪ و ﻫﻮش و رﻓﺘﺎر ﻋﻤﺪه‬
‫ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ را ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽ ﮐﺮد ﺑﺮ ﻃﺒﻖ اﯾﻦ آزﻣﺎﯾﺶ ‪ ،‬ﯾﮏ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﻫﻮش در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‬
‫ﺗﻨﻬﺎ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ اﻧﺴﺎن ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﮔﺮ ﻧﺘﻮاﻧﺪ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ را ﺗﺸﺨﯿﺺ دﻫﺪ در ﺣﺎﻟﯿﮑﻪ ﺑﺎ ﻫﺮ دوي آﻧﻬﺎ ﺻﺤﺒﺖ ﻣﯽ‬
‫ﮐﻨﺪ ﯾﮏ ﺷﺨﺺ ﻧﺎﻣﺮﺋﯽ و ﯾﮏ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﻧﺎﻣﺮﺋﯽ‬

‫ﺿﺮﺑﻪ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺑﻪ اﺳﺘﺎد ﺑﺰرگ ﺷﻄﺮﻧﺞ‬

‫در ﺳﺎل ‪ ، 1997‬آﺑﯽ ﻋﻤﯿﻖ ) ‪ ، ( deep blue‬ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي ﻣﺴﻠﺢ ﺑﻪ ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ‪،‬‬
‫ﻗﻬﺮﻣﺎن روﺳﯽ ﺷﻄﺮﻧﺞ ﺟﻬﺎن ‪ ،‬ﮔﺮي ﮐﺎﺳﭙﺎروف را در ﺷﺶ ﺑﺎزي ﺷﮑﺴﺖ داد ‪ ،‬او ﮐﺴﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺑﯿﻦ‬
‫ﺑﺴﯿﺎري از ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﺑﺎزﯾﮑﻦ ﺷﻄﺮﻧﺞ ﮐﻪ ﺗﺎﮐﻨﻮن زﻧﺪﮔﯽ ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﺮﻓﺖ ‪ .‬اﯾﻦ اوﻟﯿﻦ ﺑﺎري‬
‫ﺑﻮد ﮐﻪ ﯾﮏ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﺛﺎﺑﺖ ﮐﺮد ﻫﻮﺷﻤﻨﺪي در ﯾﮏ زﻣﯿﻨﻪ اي ﮐﻪ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻧﯿﺎز ﻫﻮﺷﻤﻨﺪي اﻧﺴﺎن اﺳﺖ ‪.‬‬
‫اﺟﺮا ﺷﺪ ﮐﻪ ﻗﺎدر ﺑﻮد ‪ 200‬ﻣﯿﻠﯿﻮن ﺣﺮﮐﺖ در ﺛﺎﻧﯿﻪ اﻧﺠﺎم دﻫﺪ‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ در ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻣﺪل ‪ibm - RS/6000‬‬
‫و ‪ 50‬ﻣﯿﻠﯿﺎرد ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ را در ﺳﻪ دﻗﯿﻘﻪ ‪ ،‬اﺧﺘﺼﺎص داده ﺷﺪه ﺑﺮاي ﺣﺮﮐﺖ در ﯾﮏ ﭘﺴﺖ ﻧﺸﺎن داد ‪ .‬ﻣﺎﺷﯿﻦ‬
‫‪ RS/6000‬ﻫﻤﺎن ﻧﻮﻋﯽ از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ ﺑﻮد ﮐﻪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﺻﺪﻫﺎ ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﺗﺠﺎري و ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ ﻗﺮار ﻣﯽ‬
‫ﮔﺮﻓﺖ اوﻟﯿﻦ ﻣﺴﺎﺑﻘﻪ ﺑﯿﻦ آﺑﯽ و ﻋﻤﯿﻖ و ﮐﺎﺳﭙﺎروف در ﺳﺎل ‪ 1996‬اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎد ‪ .‬و ‪ Deep blue‬در آن‬
‫ﯾﮏ اﮐﺘﺸﺎف ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﮐﺮده ﺑﻮد‬ ‫زﻣﺎن ﺑﺮﻧﺪه ﻣﺴﺎﺑﻘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺗﯿﻢ ﺷﺶ ﻧﻔﺮه ﻃﺮاﺣﯽ ﺗﻮﺳﻂ ﭼﻮﻧﮓ ﺟﻦ‬
‫و از ﻣﺪل ﺟﺴﺘﺠﻮي ﺑﺴﯿﺎر ﻗﻮي ﺑﺮاي ﺗﺨﻤﯿﻦ ارزش ﺣﺮﮐﺖ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد ‪ .‬ﮔﺮﭼﻪ ﺑﺮﻧﺪه ﺷﺪن‬
‫ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﻗﻄﻌﯽ ﻧﺒﻮد اﻣﺎ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺑﺮﻧﺪه ﺷﺪ و آن ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞ ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﺑﺨﺼﻮص‬
‫در زﻣﯿﻨﻪ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺑﺴﯿﺎر ﺑﺎﻻ اﺳﺖ ‪ .‬ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮﻫﺎ ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ اﺳﺘﺪﻻل ﻫﻮﺷﻤﻨﺪاﻧﻪ ﻗﺎدر ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد‬
‫ﻣﺪﯾﺮان را ﮐﻤﮏ ﮐﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﮐﻤﺘﺮﯾﻦ رﯾﺴﮏ و ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﮐﺎراﯾﯽ را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ .‬در ﻓﻮرﯾﻪ ‪ 2003‬ﺑﺎزي ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي‬
‫‪shay‬‬ ‫ﺳﻪ ﺑﺎر ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﻗﻬﺮﻣﺎن ﺷﻄﺮﻧﺞ ‪ ،‬ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ اﻣﯿﺮ ﺑﺎن و‬ ‫دﯾﮕﺮي ﺑﯿﻦ ﮐﺎﺳﭙﺎروف و ‪deep junior‬‬
‫‪ bushinsky‬در اﺳﺮاﯾﯿﻞ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﺷﺪ‪ .‬و در ﭘﺎﯾﺎن ﺗﯿﺠﻪ ‪ 3 – 3‬ﻣﺴﺎوي ﺷﺪ ‪ .‬اﯾﻦ ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ دﻓﻌﻪ اي ﺑﻮد‬
‫ﮐﻪ داﻧﺶ در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺷﻄﺮﻧﺞ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻗﻮي ﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﯾﮏ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﺑﺎزﯾﮑﻦ اﻧﺴﺎﻧﯽ ‪.‬‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ در ﻣﻮرد اﯾﻦ ﺑﺎزي ﻫﺎ در ﺳﺎﯾﺖ‬
‫‪.www.research.ibm.com/deeblue/ and www.uschess.org/news/press/ uspr0307.html‬‬
‫وﺟﻮد دارد ‪.‬‬
 ‫‪497‬‬ ‫ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﭘﺎﯾﮕﺎه داﻧﺶ )ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ داﻧﺶ(‬ ‫ﻓﺼﻞ دﻫﻢ‬

‫ﺻﻔﺎت ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ‬

‫اﮔﺮﭼﻪ ﻫﺪف ﻧﻬﺎﯾﯽ ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻫﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ از اﻧﺴﺎن ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺗﻘﻠﯿﺪ ﮐﻨﻨﺪ و‬
‫ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺗﺠﺎري را ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬ﻫﯿﭻ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﯽ در ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ‬ ‫ﻗﺎدر ﺑﺎﺷﻨﺪ‬
‫ﻓﻌﻠﯽ ﺑﺪﺳﺖ ﻧﯿﺎورد‪ .‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻤﺮ ﺑﻬﺒﻮد ﻣﯽ ﯾﺎﺑﻨﺪ و آﻧﻬﺎ ﺑﻬﺮه وري و ﮐﯿﻔﯿﺖ‬
‫را اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﭼﻨﺪﯾﻦ وﻇﯿﻔﻪ ﺧﻮدﮐﺎر ﮐﻪ ﺑﻪ اﻧﺴﺎن ﻫﺎي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﻧﯿﺎز دارﻧﺪ ‪ .‬ﺑﻪ ﺑﺮﺧﯽ از‬
‫ﺗﮑﻨﯿﮏ ﻫﺎي ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ در زﯾﺮ اﺷﺎره ﻣﯽ ﺷﻮد‬
‫ﭘﺮدازش ﻧﻤﺎدﯾﻦ ﺻﻔﺖ اﺳﺎﺳﯽ ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ اﺳﺖ ‪ ،‬ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ در ﺗﻌﺮﯾﻒ زﯾﺮ ﻣﻨﻌﮑﺲ ﺷﺪه ‪:‬‬
‫ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﺷﺎﺧﻪ اي از ﻋﻠﻢ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ در درﺟﻪ اول از رﻓﺘﺎر ﻧﻤﺎدﯾﻦ ﺑﻪ روش ﻫﺎي ﻏﯿﺮ‬
‫اﻟﮕﻮرﯾﺘﻤﯽ در ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻼت اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪.‬اﯾﻦ ﺗﻌﺮﯾﻒ در دو ﻣﺸﺨﺼﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪:‬‬
‫‪ ‬ﻋﺪدي در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﻤﺎدﯾﻦ‪ :‬ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮﻫﺎ در اﺻﻞ ﺑﺎ ﭘﺮدازش ﻋﺪدي ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ اﻓﺮاد ﺗﻤﺎﯾﻞ‬
‫دارﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﻤﺎدﯾﻦ ﻧﯿﺰ ﻓﮑﺮ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﺑﺘﺪا ﻫﻮش ﻣﺎ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽ رﺳﺪ در ﻗﺴﻤﺘﯽ ﺑﺮ روي ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ذﻫﻨﯽ ﺑﺮاي‬
‫دﺳﺘﮑﺎري ﻧﻤﺎدﻫﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﻋﺪدي ﺗﻤﺎﯾﻞ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﭘﺮدازش ﻧﻤﺎدﯾﻦ ﺑﺮ روي ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﺑﻨﺎ‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ اﯾﻦ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻌﻨﯽ ﻧﯿﺴﺖ ﮐﻪ ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ درﮔﯿﺮ رﯾﺎﺿﯿﺎت ﻧﻤﯽ ﺷﻮد ﺑﻠﮑﻪ ﺗﺎﮐﯿﺪ ‪ ،AI‬ﮐﺎر‬
‫ﺑﺮ روي ﻧﻤﺎدﻫﺎ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ ‬اﻟﮕﻮرﯾﺘﻤﯽ در ﻣﻘﺎﺑﻞ اﮐﺘﺸﺎف ‪ :‬اﻟﮕﻮرﯾﺘﻢ ﭘﺮدازش ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ ﺑﺎ ﻧﻘﺎط ﺷﺮوع و ﭘﺎﯾﺎن‬
‫ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺷﺪه اﺳﺖ و ﺣﻞ ﯾﮏ ﻣﺸﮑﻞ را ﺗﻀﻤﯿﻦ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬اﻏﻠﺐ ﻣﻌﻤﺎري ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ آﻣﺎده اﻓﺰودن‬
‫ﺧﻮدﺷﺎن ﺑﻪ اﯾﻦ ﻧﮕﺮش ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ .‬ﺑﺴﯿﺎري از اﻧﺴﺎﻧﻬﺎ ﺑﻪ اﺳﺘﺪﻻل ﭘﺮدازش ﻏﯿﺮ اﻟﮕﻮرﯾﺘﻤﯽ ﻓﮑﺮ‬
‫ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ذﻫﻨﯽ ﻣﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﭼﯿﺰي ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﭘﺮدازش ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﻣﻨﻄﻘﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫ﺗﻔﮑﺮ اﻧﺴﺎن ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺗﮑﯿﻪ در ﻗﻮاﻋﺪ آﻣﻮﺧﺘﻪ ﺷﺪه از ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻗﺒﻠﯽ و ﺣﺲ دروﻧﯽ دارد ‪.‬‬

‫) ‪( heuristics‬‬ ‫اﮐﺘﺸﺎف‬

‫اﮐﺘﺸﺎف ﺷﺎﻣﻞ داﻧﺶ ﺑﺼﺮي و ﯾﺎ ﻗﻮاﻋﺪ ﮐﻠﯽ ‪ ،‬آﻣﻮﺧﺘﻪ ﺷﺪه از ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﻧﻘﺶ ﺧﻮدش را در‬
‫ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ در زﯾﺮ دﯾﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد ‪:‬‬
‫ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﺷﺎﺧﻪ اي از ﻋﻠﻢ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺑﺎ راﻫﯽ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ از داﻧﺸﯽ ﮐﻪ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ از ﻧﻤﺎدﻫﺎ ﺑﺎ ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﻧﻤﺎدي ‪ ،‬اﮐﺸﺘﺎف ‪ ،‬روﺷﻬﺎ ي ﭘﺮدازش اﻃﻼﻋﺎت ) داﺋﺮه اﻟﻤﻌﺎرف‬
‫اﻧﮕﻠﯿﺴﯽ ( ‪ .‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﮐﺘﺸﺎف ‪ ،‬ﮐﺴﯽ ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻄﻮر ﮐﺎﻣﻞ ﻓﮑﺮ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﭼﻪ ﭼﯿﺰي ﻫﺮ دﻓﻌﻪ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ‬
‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ‪ ،‬وﻗﺘﯽ ﮐﻪ ﻓﺮوﺷﻨﺪه ﻧﻘﺸﻪ ﻣﯽ ﮐﺸﺪ ﺗﺎ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن‬ ‫ﮔﯿﺮد ﺗﺎ ﺑﻪ ﻣﺸﮑﻞ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻣﻮاﺟﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬
‫را از ﺷﻬﺮﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺒﯿﻨﺪ ‪ ،‬اﮐﺘﺸﺎف ﺧﻮب اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ‪ ،‬ﻧﺰدﯾﮑﺘﺮﯾﻦ ﺑﻌﺪي را ﻣﻼﻗﺎت ﮐﻨﺪ ‪) .‬ﻣﻮﺳﻮم‬
 ‫‪498‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﭼﻬﺎرم‬

‫ﺑﻪ ﻧﺰدﯾﮑﺘﺮﯾﻦ ﻫﻤﺴﺎﯾﻪ – اﮐﺘﺸﺎﻓﯽ (‪ .‬ﺑﺴﯿﺎري از روﺷﻬﺎي ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﻣﻘﺪاري از اﻧﻮاع اﮐﺘﺸﺎف را ﺑﺮاي‬
‫ﮐﺎﻫﺶ ﭘﯿﭽﯿﺪﯾﮕﯽ ﺣﻞ ﻣﺴﺎﻟﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪.‬‬

‫‪Inferencing‬‬
‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ اﮐﺘﺸﺎف ‪ ،‬ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ اﺳﺘﺪﻻﻟﯽ را ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﯾﮏ ﺳﻄﺢ‬
‫داﻧﺶ ﺑﺎﻻﯾﯽ از اﮐﺘﺸﺎف ﻣﻮﺟﻮد را ﺑﺴﺎزد دارد ‪ .‬اﯾﻦ اﺳﺘﺪﻻل ﺷﺎﻣﻞ ‪ Inferencing‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ از ﻋﻮاﻣﻞ‬
‫و ﻗﻮاﻧﯿﻦ اﮐﺘﺸﺎف ‪ ،‬ﯾﺎ از دﯾﮕﺮ روﯾﮑﺮدﻫﺎي ﺟﺴﺘﺠﻮ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪.‬‬

‫ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﻣﺎﺷﯿﻨﯽ‬
‫آﻣﻮزش ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻣﻬﻢ ﺑﺮاي اﻧﺴﺎن اﺳﺖ ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ اﻧﺴﺎﻧﻬﺎ را در اﻣﺮ ﯾﺎدﮔﯿﺮي‬
‫ﻧﺪارﻧﺪ ‪ .‬اﻣﺎ آﻧﻬﺎ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ را دارﻧﺪ ‪.‬ﮐﻪ ﻣﻮﺳﻮم ﺑﻪ ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﻣﺎﺷﯿﻨﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫اﺟﺎزه ﻣﯽ دﻫﺪ ﺗﺎ رﻓﺘﺎرش را ﺗﻨﻈﯿﻢ ﮐﻨﺪ و در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺗﻐﯿﯿﺮات در ﺧﺎرج از ﻣﺤﯿﻂ واﮐﻨﺶ ﻧﺸﺎن دﻫﺪ ‪.‬‬
‫روش ﻫﺎي ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﻣﺎﺷﯿﻨﯽ زﯾﺎدي ﺑﺮاي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﯾﺎدﮔﯿﺮي‬
‫ﻗﯿﺎﺳﯽ ‪ ،‬ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺎي ﻋﺼﺒﯽ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ و اﻟﮕﻮرﯾﺘﻢ ﻫﺎي ژﻧﺘﯿﮏ‬

‫‪ 10,3‬ﺗﮑﺎﻣﻞ ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ‬

‫ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﺷﺎﻣﻞ ﭼﻬﺎر ﻣﺮﺣﻠﻪ اﺻﻠﯽ اﺳﺖ ‪ .‬ﺷﮑﻞ ‪ 10 – 1‬ﺗﮑﺎﻣﻞ را از ﺳﺎل ‪ 1960‬ﺗﺎ‬
‫ﮐﻨﻮن را ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ‪ .‬ﯾﮏ ﮔﺮوه از ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ داﻧﺸﻤﻨﺪان ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي در ﮐﺎﻟﺞ دورﺗﻤﻮﻧﺪ ﺟﻤﻊ ﺷﺪﻧﺪ ﺗﺎ‬
‫ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞ ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ را اﻓﺰاﯾﺶ دﻫﻨﺪ ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮﻫﺎ ﻗﺪرت ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﮔﺮي‬
‫زﯾﺎدي دارد و ﻗﺎدر ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﺗﺎ ﻣﺸﮑﻼت ﭘﯿﭽﯿﺪه اي را ﺣﻞ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺧﺎرج از ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ اﻧﺴﺎﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫ﺧﯿﻠﯽ از راه ﺣﻞ ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ در آن زﻣﺎن اﯾﺠﺎد ﺷﺪ ‪ ،‬اﺑﺘﺪاﯾﯽ ﺑﻮدﻧﺪ و از اﯾﻦ رو ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ) راه ﺣﻞ ﻫﺎي ﻣﺒﺘﺪي و‬
‫) ‪( NAÏVE SOLUTION‬‬ ‫ﺳﺎده ( ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﺪ ‪.‬‬
‫ﺑﺮ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ روش ﻫﺎي ﺣﻞ ﻣﺴﺎل ﻣﻔﯿﺪ ﺗﻤﺮﮐﺰ‬ ‫ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺳﺎل آزﻣﻮن و ﺧﻄﺎ ‪ ،‬داﻧﺸﻤﻨﺪان‬
‫ﮐﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎﻧﻨﺪ داﻧﺶ ﻃﺮح ﻧﻤﺎﯾﺶ ‪ ،‬اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻫﺎي ﻣﺴﺘﺪل و روش ﻫﺎي ﺟﺴﺘﺠﻮي اﮐﺘﺸﺎف ﻫﺎي ﻣﻔﯿﺪ ‪ .‬از‬
‫آﻧﺠﺎﯾﯽ ﮐﻪ وﯾﮋﮔﯽ اﯾﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻌﻪ روش ﻫﺎي ﻫﻤﻪ ﻣﻨﻈﻮره اﺳﺖ ‪ ،‬اﯾﻦ روش ﺑﻪ ﻧﺎم ) روش ﻣﺮﺣﻠﻪ‬
‫ﻋﻤﻮﻣﯽ ( ﻧﺎﻣﯿﺪه ﺷﺪ‪ .‬ﭘﺲ از ﺳﺎﺧﺘﻦ روش ﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺑﻪ اﻧﺪازه ﮐﺎﻓﯽ ‪ ،‬اﻓﺮاد ﺷﺮوع ﺑﻪ اﻋﻤﺎل آﻧﻬﺎ در‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ و ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي دﻧﯿﺎي واﻗﻌﯽ ﮐﺮدﻧﺪ ‪ .‬در اﯾﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اول ﮐﻪ ﻣﺎ ﻫﻤﻪ ﭼﯿﺰ را در‬
‫ﻣﻮرد ﻣﺸﮑﻞ ﺑﻮدن ﺣﻞ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻣﯽ داﻧﺴﺘﯿﻢ ‪ ،‬ﺑﺴﯿﺎر ﻣﺸﮑﻞ ﺗﺮ ﺑﻮد ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ اﻏﻠﺐ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮدي در ﯾﮏ‬
 ‫‪499‬‬ ‫ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﭘﺎﯾﮕﺎه داﻧﺶ )ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ داﻧﺶ(‬ ‫ﻓﺼﻞ دﻫﻢ‬

‫داﻣﻨﻪ دﻗﺖ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺷﺪه و ﺑﺎ داﻧﺶ ﺗﺨﺼﺼﯽ ﻣﻮرد ﻫﺪف ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي از اﯾﻦ ﻧﻮع را ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﻫﺎي ﺧﺒﺮه ﻧﺎﻣﯿﺪﻧﺪ ) ‪ . ( es‬وﯾﮋﮔﯽ آن اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ داﻧﺶ ﺗﺨﺼﺼﯽ ‪ ،‬ﻧﻘﺶ ﮐﻠﯿﺪي در ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺎ آن را داﻣﻨﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ داﻧﺶ ﻣﯽ ﻧﺎﻣﯿﻢ‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ 10 – 1‬ﭼﻬﺎر ﻣﺮﺣﻠﻪ از ﻓﺮﺿﯿﻪ ﺗﮑﺎﻣﻞ ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ‬

‫‪ AIS‬در ﻓﻮﮐﻮس ‪10 - 2‬‬

‫ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻫﻮش ﻃﺒﯿﻌﯽ‬

‫ارزش ﺑﺎﻟﻘﻮه ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﮐﺮدن ﺑﺎ ﻫﻮش ﻃﺒﯿﻌﯽ ﯾﺎ اﻧﺴﺎﻧﯽ ﺑﻬﺘﺮ درك‬
‫ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﭼﻨﺪﯾﻦ اﻣﺘﯿﺎز ﻣﻬﻢ ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ دارد ‪:‬‬ ‫ﺷﻮد‬
‫ﻫﻮش ﻃﺒﯿﻌﯽ ﻓﻨﺎﭘﺬﯾﺮ ﺗﺮ اﺳﺖ از ﻧﻘﻄﻪ ﻧﻈﺮ ﺗﺠﺎري در اﻧﺼﺮاف‬ ‫‪ -‬ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ داﺋﻤﯽ ﺗﺮ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫از اﯾﻨﮑﻪ ﮐﻪ ﻣﮑﺎن اﺳﺘﺨﺪاﻣﺸﺎن را ﺗﻐﯿﯿﺮ دﻫﺪ و ﯾﺎ اﻃﻼﻋﺎت را ﻓﺮاﻣﻮش ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ‬
‫ﺑﻪ اﻧﺪازه ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﺑﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧﺪه ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻐﯿﯿﺮ ‪ ،‬داﺋﻤﯽ اﺳﺖ‪.‬‬
‫از ﯾﮏ ﺷﺨﺺ‬ ‫ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﺑﻪ راﺣﺘﯽ ﺗﮑﺮار و اﻧﺘﺸﺎر را اراﺋﻪ ﻣﯽ دﻫﺪ ‪ .‬اﻧﺘﻘﺎل ﺑﺪﻧﻪ داﻧﺶ‬ ‫‪-‬‬
‫ﺑﻪ ﺷﺨﺺ دﯾﮕﺮ ‪ ،‬ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﭘﺮدازش ﻃﻮﻻﻧﯽ ﮐﺎرآﻣﻮزي دارد ‪ .‬ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل ﺗﺨﺼﺺ ﺑﻪ ﻧﺪرت ﻣﯽ‬
‫ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻄﻮر ﮐﺎﻣﻞ ﺗﮑﺮار ﺷﻮد ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ داﻧﺶ ﮔﻨﺠﺎﻧﺪه ﺷﺪه در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ آﺳﺎﻧﯽ از‬
‫ﯾﮏ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﺑﻪ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ دﯾﮕﺮ ‪ ،‬در اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ و ﯾﺎ اﯾﻨﺘﺮاﻧﺖ اﻧﺘﻘﺎل ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬
 ‫‪500‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﭼﻬﺎرم‬

‫ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ارزان ﺗﺮ از ﻫﻮش ﻃﺒﯿﻌﯽ اﺳﺖ ‪ .‬ﺷﺮاﯾﻂ زﯾﺎدي وﺟﻮد دارد در ﺣﺎﻟﯿﮑﻪ ﺧﺮﯾﺪ‬ ‫‪-‬‬
‫ﻣﺘﻨﺎﻇﺮ ﺑﺎ ﺣﻤﻞ ﻗﺪرت اﻧﺴﺎن در ﮐﺎرﻫﺎي ﻣﺸﺎﺑﻪ دارد ‪ .‬اﯾﻦ ﯾﮏ واﻗﻌﯿﺖ‬ ‫ﺧﺪﻣﺎت ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي ﻫﺰﯾﻨﻪ ﮐﻤﺘﺮي‬
‫وﯾﮋه اﺳﺖ ﮐﻪ داﻧﺶ در ﻫﻤﻪ وب اﻧﺘﺸﺎر ﭘﯿﺪا ﮐﺮده اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﯾﮏ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي اﺳﺖ و ﮐﺎﻣﻞ و ﺳﺎزﮔﺎر ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﻫﻮش ﻃﺒﯿﻌﯽ‬
‫ﺳﺮﮔﺮدان اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﺮاي اﯾﻨﮑﻪ ﻣﺮدم ﺳﺮﮔﺮدان ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﻫﻤﯿﺸﻪ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺳﺎزﮔﺎر ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺴﺘﻨﺪ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﯾﮏ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﻣﯽ‬ ‫‪-‬‬
‫ﺗﻮاﻧﺪ د ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﭘﯽ ﮔﯿﺮي ﻓﻌﺎل ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﻪ اﺳﺎﻧﯽ ﻣﺴﺘﻨﺪ ﺷﻮد ‪ .‬ﻣﺴﺘﻨﺪ ﮐﺮدن ﻫﻮش ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺧﯿﻠﯽ ﺳﺨﺖ و‬
‫ﻣﺸﮑﻞ اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ‪ ،‬ﯾﮏ ﺷﺨﺺ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻧﺘﺎﯾﺠﯽ ﺑﺮﺳﺪ اﻣﺎ ﺗﺎرﯾﺦ آن ﮐﻤﯽ دﯾﺮ ﺷﻮد ‪،‬‬
‫دﯾﮕﺮ ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﺑﺮاي اﯾﺠﺎد ﭘﺮدازش ﻣﺴﺘﺪل ﻧﺒﺎﺷﺪ ‪ .‬ﯾﺎ ﺣﺘﯽ ﻗﺎدر ﻧﯿﺴﺖ ﭘﯿﺶ ﻓﺮض ﻫﺎﯾﯽ را ﮐﻪ ﻗﺴﻤﺘﯽ‬
‫از ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺑﻮد را ‪ ،‬ﻓﺮاﺧﻮاﻧﯽ ﮐﻨﺪ ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ وﻇﺎﯾﻒ ﺧﺎﺻﯽ را ﺳﺮﯾﻊ ﺗﺮ از اﻧﺴﺎن اﺟﺮا ﮐﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ وﻇﺎﯾﻒ ﺧﺎﺻﯽ را ﺑﺴﯿﺎر ﺑﻬﺘﺮ از ‪ ،‬اﮐﺜﺮﯾﺖ اﻓﺮاد اﻧﺠﺎم دﻫﺪ ‪.‬‬ ‫‪-‬‬
‫اﻣﺎ ﻫﻮش ﻃﺒﯿﻌﯽ ﻧﯿﺰ ﭼﻨﺪﯾﻦ اﻣﺘﯿﺎز ﺑﺮ ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ دارد ‪ .‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ‪:‬‬
‫‪ -‬ﻫﻮش ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺑﺴﯿﺎر ﺧﻼق اﺳﺖ ‪ .‬در ﺣﺎﻟﯿﮑﻪ ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﺗﺎ ﺣﺪي ﺑﯽ روح اﺳﺖ ‪ .‬ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ‬
‫ﮐﺴﺐ داﻧﺶ در اﻧﺴﺎن ‪ ،‬ذاﺗﯽ اﺳﺖ اﻣﺎ داﻧﺶ ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ دﻗﺖ ﻓﺮاوان در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺳﺎﺧﺘﻪ‬
‫ﺷﻮد‬
‫ﻫﻮش ﻃﺒﯿﻌﯽ ﻗﺎدر اﺳﺖ اﻓﺮاد را ﺑﻬﺮه ﻣﻨﺪ ﮐﻨﺪ و از ﺗﺠﺮﺑﯿﺎت ﺑﻄﻮر ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﺎﯾﺪ در‬ ‫‪-‬‬
‫ﺣﺎﻟﯿﮑﻪ اﮐﺜﺮﯾﺖ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﺑﺎ ﻧﻤﺎدﻫﺎي ورودي و ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ ﻫﺎ ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪.‬‬

‫از زﻣﺎن ‪ ، 1990‬ﺑﯿﺸﺘﺮ روﺷﻬﺎي ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻞ ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻌﻪ داده ﺷﺪﻧﺪ ‪ .‬ﯾﮏ ﻧﯿﺎز ﻗﻮي ﺑﺮاي ﺗﺮﮐﯿﺐ‬
‫ﭼﻨﺪﮔﺎه ﺗﮑﻨﯿﮑﻬﺎ و ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻼت در داﻣﻨﻪ ﻫﺎي ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ وﺟﻮد دارد ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﺮﮐﯿﺐ‬
‫ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﭘﺎﯾﻪ و ﺣﺎﻟﺖ ﻫﺎي ﭘﺎﯾﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ ﯾﺎ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺷﺒﮑﻪ ﻋﺼﺒﯽ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ و اﻟﮕﻮرﯾﺘﻢ ﻫﺎي ژﻧﺘﯿﮑﯽ ‪ ،‬ﻻزم‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ ‪ .‬ﻣﺎ آﻧﻬﺎ را ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻣﯽ ﻧﺎﻣﯿﻢ ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده از ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ در ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ ‪ ،‬ﭼﻨﺪﯾﻦ اﻣﺘﯿﺎز و ﻣﺤﺪودﯾﺖ وﺟﻮد‬
‫دارد ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮي و ﻃﺒﯿﻌﯽ ‪ ،‬ﺑﺨﺶ ‪ 10 – 2‬را ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ ‪.‬‬
 ‫‪501‬‬ ‫ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﭘﺎﯾﮕﺎه داﻧﺶ )ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ داﻧﺶ(‬ ‫ﻓﺼﻞ دﻫﻢ‬

‫‪ 10,4‬زﻣﯿﻨﻪ ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ‬

‫ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﯾﮏ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي از ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ و ﻋﻘﺎﯾﺪ ﺑﺮاي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ اﺳﺖ ‪ .‬اﯾﻦ‬
‫ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ و ﻋﻘﺎﯾﺪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ در زﻣﯿﻨﻪ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﻮﺳﻌﻪ داده ﺷﻮد و در داﻣﻨﻪ ﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت اﻋﻤﺎل ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ ﯾﻌﻨﯽ ‪ ،‬ﻓﻬﻤﯿﺪن ﻣﯿﺪان ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻣﺎ ﻧﯿﺎز دارﯾﻢ ﺗﺎ ﯾﮏ ﮔﺮوﻫﯽ از زﻣﯿﻨﻪ ﻫﺎﯾﯽ را‬
‫ﮐﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺧﺎﻧﻮاده ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ‪ ،‬را ﺑﺒﯿﻨﯿﻢ ‪ .‬ﺷﮑﻞ ‪ 10 – 2‬ﺷﺎﺧﻪ اي اﺻﻠﯽ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ‬
‫را ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ‪ .‬آﻧﻬﺎ در زﯾﺮ ﺷﺮح داده ﺷﺪه اﻧﺪ ‪.‬‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه‬

‫ﻧﺎم ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺒﺮه از واﺣﺪ ﭘﺎﯾﮕﺎه داﻧﺶ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺒﺮه ﮔﺮﺑﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺒﺮه ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ‬
‫اﺳﺖ ﮐﻪ از داﻧﺶ اﻧﺴﺎﻧﯽ در ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻼﺗﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺮاي ﺣﻞ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ اﻧﺴﺎن ﻫﺎي ﻣﺘﺨﺼﺺ ﻧﯿﺎز‬
‫اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﺨﺶ ﻫﺎي ﺑﻌﺪي اﯾﻦ ﻓﺼﻞ ﺟﺰﯾﯿﺎت را ﺷﺮح ﺧﻮاﻫﻨﺪ داد ‪.‬‬

‫ﭘﺮدازش زﺑﺎن ﻃﺒﯿﻌﯽ‬

‫ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﮐﺎرﺑﺮان ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ اﻣﮑﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ ﯾﮏ‬ ‫ﭘﺮدازش زﺑﺎن ﻃﺒﯿﻌﯽ ) ‪( nlp‬‬
‫ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ در زﺑﺎن ﻣﺤﻠﯽ ﺧﻮدﺷﺎن ارﺗﺒﺎط ﺑﺮﻗﺮار ﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬اﯾﻦ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي اﺟﺎزه ﻣﯽ دﻫﺪ ﺑﺮاي راﺑﻂ ﻣﺤﺎوره اي‬
‫دﺳﺘﻮرات ‪ ،‬ﻗﻮاﻋﺪ اﺳﺖ ‪ .‬آن ﺷﺎﻣﻞ دو دو زﯾﺮ‬ ‫‪ ،‬در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﯾﮏ زﺑﺎن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﺷﺎﻣﻞ‬
‫زﻣﯿﻨﻪ اﺳﺖ ‪:‬‬
‫‪ -‬زﺑﺎن ﻫﺎي ﻃﺒﯿﻌﯽ ﻓﻬﻤﯿﺪﻧﯽ ﮐﻪ روﺷﻬﺎي ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮﻫﺎ ﺑﺮاي درﯾﺎﻓﺖ دﺳﺘﻮرات داده ﺷﺪه در‬
‫ﺗﺮﺗﯿﺐ اﻧﮕﻠﯿﺴﯽ رﺳﯿﺪﮔﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ آﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ اﻓﺮاد ﺑﯿﺸﺘﺮي را ﺑﻪ آﺳﺎﻧﯽ درك ﮐﻨﻨﺪ ‪.‬‬
‫‪ -‬زﺑﺎن ﻃﺒﯿﻌﯽ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﮐﻪ ﺗﻼش ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮﻫﺎ ‪ ،‬در ﺗﺮﺗﯿﺐ اﻧﮕﻠﯿﺴﯽ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ‬
‫اﻓﺮاد ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻫﻤﻪ آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ اﺳﺎﻧﯽ درك ﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬اﯾﻦ ﻧﻤﻮﻧﻪ اي از ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﻣﺤﺪود در زﻣﯿﻨﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي‬
‫ﺟﺎري اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺟﻤﻼت ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه را درك ﮐﻨﻨﺪ و ﺗﺸﺨﯿﺺ دﻫﻨﺪ ‪.‬‬
‫‪reiter & dale & mcroy 2002‬‬ ‫‪ appendix 10 – b‬و‬ ‫ﺟﺰﯾﯿﺎت در ﻣﻮرد اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع در‬
‫ﺷﺮح داده ﺷﺪه اﺳﺖ‬

‫درك ﺑﯿﺎن ) ﺻﺪا (‬

‫درك ﺑﯿﺎن ‪ ،‬ﯾﮏ ﺷﻨﺎﺧﺖ و درك از زﺑﺎن ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ اﺳﺖ ‪ .‬اﻏﻠﺐ اﻃﻼﻋﺎت در‬
‫ﻣﻮرد ﭘﺮدازش زﺑﺎن ﮔﻔﺘﮕﻮ را ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﯿﺪ در ) ‪ ( balentine 1999‬و ) ‪ . ( huang 2001‬ﭘﯿﺪا ﮐﻨﺪ‬
 ‫‪502‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﭼﻬﺎرم‬

‫ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ و ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺗﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ .‬ﺗﺎ اﯾﻦ ﻟﺤﻈﻪ ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎي زﯾﺎدي ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ‬
‫اﯾﻦ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﻫﺎ را در ﻣﺮاﮐﺰ ﻧﺎﻣﻨﺸﺎن در اﺧﺘﯿﺎر ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ‪ .‬ﺑﺨﺶ ‪ 10 – 3‬را ﺑﺮاي ﺗﻮﺿﯿﺤﺎت ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ ‪.‬‬

‫رﺑﺎﺗﯿﮏ ﻫﺎ و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺳﻨﺴﻮري‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺳﻨﺴﻮري ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي دﯾﺪ ‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻟﻤﺲ ﮐﺮدﻧﯽ و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺮدازش‬
‫آﻧﺎﻟﻮگ ﮐﻪ وﻗﺘﯽ ﺑﺎ ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ ،‬رﺑﺎﺗﯿﮏ ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫رﺑﺎت ‪ ،‬ﯾﮏ دﺳﺘﮕﺎه اﻟﮑﺘﺮوﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﺷﻮد ﺗﺎ وﻇﺎﯾﻒ دﺳﺘﯽ اﻧﺴﺎﻧﯽ را اﻧﺠﺎم‬
‫دﻫﺪ ‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ 10 – 2‬ﻧﻈﻢ رﯾﺸﻪ ﻫﺎي ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮع ) ‪ ( AI‬و ﮐﺎرﺑﺮد آﻧﻬﺎ‬

‫زﺑﺎن ﺷﻨﺎﺳﯽ راﯾﺎﻧﻪ اي‬ ‫‪C‬‬ ‫‪ B‬زﺑﺎن ﺷﻨﺎﺳﯽ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ‬ ‫‪ A‬زﺑﺎن ﺷﻨﺎﺳﯽ روان‬
‫ﻓﻠﺴﻔﻪ‬ ‫‪F‬‬ ‫رواﻧﺸﻨﺎﺳﯽ رﯾﺸﻪ اي‬ ‫‪E‬‬ ‫ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ﯾﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﻧﻄﺒﺎﻗﯽ‬ ‫‪D‬‬
 ‫‪503‬‬ ‫ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﭘﺎﯾﮕﺎه داﻧﺶ )ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ داﻧﺶ(‬ ‫ﻓﺼﻞ دﻫﻢ‬

‫رﺑﺎت ‪ ،‬آدم ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ‬ ‫‪I‬‬ ‫‪ H‬ﻣﻨﻄﻖ و اﺳﺘﺪﻻل‬ ‫ﻓﻠﺴﻔﻪ زﺑﺎن‬ ‫‪G‬‬

‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ‬ ‫‪L‬‬ ‫‪ K‬ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ اﻟﮕﻮ‬ ‫ﻓﺮاﯾﻨﺪ ‪ ،‬ﭘﺮوﺳﻪ‬ ‫‪J‬‬

‫‪ O‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ‬ ‫‪ N‬ﺗﺤﻘﯿﻖ ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ‬ ‫آﻣﺎر ‪ /‬رﯾﺎﺿﯿﺎت‬ ‫‪M‬‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ‬ ‫‪P‬‬

‫ﻣﻮﺳﺴﻪ رﺑﺎﺗﯿﮏ آﻣﺮﯾﮑﺎ ‪ ،‬دﺳﺘﮕﺎه رﺑﺎت ﺧﻮدﮐﺎري را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان دﺳﺘﮕﺎه ﯾﺎ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺧﻮدﮐﺎر ﭘﯿﭽﯿﺪه دﺳﺖ‬
‫ﺳﺎز ﻗﺎﺑﻞ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻧﻤﻮده ﮐﻪ ﻣﻮاد ‪ ،‬ﻗﻄﻌﺎت ‪ ،‬اﺑﺰارﻫﺎ را ﺣﺮﮐﺖ داده و ﯾﺎ وﺳﯿﻠﻪ ي ﻣﺨﺼﻮﺻﯽ ﮐﻪ از‬
‫ﻃﺮﯾﻖ آن اﺟﺮا و اﻧﺠﺎم ﮐﺎرﻫﺎي ﻣﺘﻨﻮع ‪ ،‬ﺣﺮﮐﺖ ﻫﺎي ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻐﯿﯿﺮي را ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﮐﺮد ‪ .‬ﯾﮏ رﺑﺎت ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ‪،‬‬
‫ﻗﻄﻌﻪ ﺣﺴﮕﺮي دارد ﮐﻪ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از دورﺑﯿﻦ ﮐﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ و ﻣﺤﯿﻄﯽ رﺑﺎت را ﺟﻤﻊ آوري ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﻗﺴﻤﺖ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ رﺑﺎت اﺟﺎزه ﻣﯽ دﻫﺪ ﺗﺎ ﺑﭙﺬﯾﺮد اﻃﻼﻋﺎت ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺷﺪه را و در ﺟﻮاب دادن و درﺳﺖ ﮐﺮدن‬
‫درﺗﻌﻮﯾﺾ ﮐﺮدن در آن ﻣﺤﯿﻂ ﺳﺮﯾﻊ ﺗﺮ از ﻓﻘﻂ ﭘﯿﺮوي ﮐﺮدن از دﺳﺘﻮر ﮐﺎر ‪.‬‬

‫‪ AIS‬در ﻓﻮﮐﻮس ‪10 – 3‬‬

‫ﮔﻔﺘﺎر ﺷﻨﺎﺧﺘﮕﯽ اﺗﻮﻣﺎﺗﯿﮏ راﯾﺞ در ﻣﺮﮐﺰ ﻓﺮﻣﺎن ﻫﺎ‬

‫) ‪( AUTOMATIC SPEECH RECOGNITION POPULAR IN CALL CENTERS‬‬

‫‪SPEECH RECOGNITION‬‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﯾﮏ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﻧﯿﺴﺖ ‪.‬ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎ از آن ﺑﺮاي ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻣﺸﺘﺮي اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪.‬‬
‫‪ CALL CENTERS‬وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﺑﻪ ‪ $90‬ﺑﯿﻠﯿﻮن ﺧﺮﯾﺪ و ﻓﺮوش و‬ ‫در آﻣﺮﯾﮑﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ از‪50000‬‬
‫ﻣﯽ ﭘﺮدازد ‪.‬ﺑﺎ ﻋﻤﻠﮕﺮﻫﺎي اﻧﺴﺎﻧﯽ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﮔﺬاري در ﻫﺮ ﺳﻮ ﺣﺪود ‪ $1‬ﺑﺮاي ﻫﺮ دﻗﯿﻘﻪ ﻣﯽ‬ ‫ﺗﻘﺎﺿﺎي ﻣﺸﺘﺮي‬
‫ﺑﺎﺷﺪ و‪ SPEECH RECOGNITION‬ﺑﻪ ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ ﯾﮏ ﻓﺮﺻﺖ ﺗﺨﻔﯿﻒ ﺑﺮاي ﮐﻢ‬
‫ﺷﺮﮐﺖ ﺗﺨﻔﯿﻒ دﻻل ﺳﻬﺎم آﻣﺮﯾﮑﺎﯾﯽ را‬ ‫ﯾﮏ‬ ‫ﮐﺮدن ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺳﺮﺑﺎر دﻫﻨﺪ‪CHARLES SCHWAB .‬‬
‫ﺑﻮد ﮐﻪ ﺳﺎﻟﻬﺎ از ﺷﻤﺎره‬ ‫ﺟﺰﺋﯽ دﻻﻟﯽ در ‪1996‬‬ ‫اوﻻ ‪SPEECH RECOGNITION‬‬ ‫ﻣﻌﺮﻓﯽ ﮐﺮده‬
‫ﺣﺴﺎﺑﻬﺎي ﺟﺪﯾﺪ ﺗﺎ ‪ 41‬درﺻﺪ اﻓﺰاﯾﺶ داد و ﺑﺎ ﺗﻮﺳﻌﻪ دادن ﺷﺮﮐﺖ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﺣﺪود ‪ 97‬ﻣﯿﻠﯿﻮن ﺗﻤﺎس‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ ‪ .‬ﺳﺮﭘﺮﺳﺖ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﻪ ﺻﻮرت اﺗﻮﻣﺎﺗﯿﮏ ﺑﻔﻬﻤﺪ ﮐﻪ اﺳﻤﻬﺎي ‪ 15000‬ﻧﻔﺮ ﻣﻨﺼﻔﺎﻧﻪ وﺑﺮداﺷﺖ ﺑﺎﻻ‬
‫ﺑﻪ ‪ 100000‬ﻓﺮﻣﺎن در ﯾﮏ روز؛ و ‪ 93‬درﺻﺪ ﺻﺤﯿﺢ درﺷﻨﺎﺧﺘﻦ ﭘﻨﺎﻫﻨﺪه زﻣﺎن اول آﻧﻬﺎ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺑﺮﯾﺪن ﻓﺮم از روي ‪ $ 4-5‬ﺑﺎ ﻫﺮ ﻓﺮﻣﺎن ‪ $1‬اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ At & t‬و ﻫﺪاﯾﺖ ﮐﺮدن از راه دور ﺗﻠﻔﻦ ﺷﺮﮐﺖ دردﺳﺘﮕﺎه اﯾﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه وﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﮔﺴﺘﺮش دادن‬
‫ﻃﺒﯿﻌﯽ زﺑﺎن ﻓﺮآوري ﺳﯿﺴﺘﻢ در ان ﻧﮕﺮاﻧﯽ از ﻣﺮﮐﺰ ﻣﺸﺘﺮي اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽ ﺑﺮد آن را در ﭘﺮدازﺷﮕﺮي ﮐﻪ‬
‫ﺑﯿﺶ از ‪ 2‬ﻣﯿﻠﯿﻮن ﻓﺮﻣﺎن در ﻣﺎه دارد‪.‬‬
 ‫‪504‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﭼﻬﺎرم‬

‫‪( COPMUTER VISION AND SCENE‬‬ ‫دﯾﺪ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ و ﻣﻨﻈﺮه ﺷﻨﺎﺧﺘﮕﯽ‬

‫) ‪RECOGNITION‬‬
‫‪ VISUAL RECOGNITION‬ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﭼﯿﺰﻫﺎﯾﯽ را ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ اﺿﺎﻓﻪ ﺷﻮﻧﺪ در ﺑﺮﺧﯽ ﮐﺎﻣﭙﯿﺘﺮ‬
‫ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ و ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮان ﺗﺎ دﯾﺠﯿﺘﺎﻟﯽ ﮐﻨﻨﺪ دﯾﺪ اﻃﻼﻋﺎت درﯾﺎﻓﺖ ﺷﺪه از ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺣﺴﮕﺮ ﻫﻤﭽﻮن ﯾﮏ‬
‫دورﺑﯿﻦ ‪ .‬از ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺷﺪن اﻃﻼﻋﺎت در اﻧﺠﺎم دادن ﯾﺎ ﮐﻨﺘﺮل ﻋﻤﻠﯿﺎت ﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد ﺑﻪ ﻃﻮري ﮐﻪ‬
‫دﺳﺘﮕﺎه ﺧﻮدﮐﺎر ﮔﺮدش و ﺣﻤﻞ ﮐﻨﻨﺪه ﺳﺮﯾﻊ وﺧﻂ ﺗﻮﻟﯿﺪ وﺿﻌﯿﺖ ‪ .‬ﻫﺪف اﺑﺘﺪاﯾﯽ دﯾﺪ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ‪ ،‬درك‬
‫ﮐﺮدن ﻣﺘﻦ ) ﺗﺮﺟﻤﻪ ( ﺗﺎ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻋﮑﺲ اﺳﺖ ‪ .‬ﺗﺮﺟﻤﻪ ﮐﺮدن ﻣﺘﻦ راه ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ دارد ﮐﻪ ﺑﻪ ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎﯾﯽ‬
‫ﺑﺴﺘﮕﯽ دارد ‪. .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل درﺗﺮﺟﻤﻪ ﻋﮑﺲ ﻫﺎ ي ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﻣﺎﻫﻮاره ‪ ،‬ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﮐﺎﻓﯽ ﺑﺎﺷﺪ‬
‫ﮐﻪ ﻧﺎﺣﯿﻪ ﻫﺎ آﺳﯿﺐ دﯾﺪه ﻣﺤﺼﻮل را ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﺪ ‪ .‬در دﯾﮕﺮ دﺳﺖ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي دﯾﺪ روﺑﺎت ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ‬
‫ﺑﻪ دﻗﺖ اﺟﺰاء ﻧﺼﺐ را ﺑﻪ ﻃﻮر درﺳﺖ و ﺻﺤﯿﺢ ﻃﺮاﺣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و آﻧﻬﺎ آﯾﺘﻢ ﻫﺎ اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ‪ .‬ﺑﺮاي‬
‫ﺟﺰﺋﯿﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ ‪. sonka et al‬و‪ forsyth‬را ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ )‪. (2002‬‬

‫‪( INTELLIGENT COPMPUTER – AIDED‬‬ ‫دﺳﺘﻮرات ﮐﻤﮏ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‬

‫) ‪INSTRUCTION‬‬
‫) ‪( ICAI‬‬ ‫‪( INTELLIGENT‬‬ ‫) ‪COPMPUTER – AIDED INSTRUCTION‬‬
‫دﺳﺘﻮرات ﮐﻤﮏ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ‪ :‬ﺑﻪ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻫﺎﯾﯽ اﺷﺎره ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ اﻧﺴﺎﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﯾﮏ اﻧﺪازه‬
‫ﻣﻌﯿﻦ آﻣﻮزش دﻫﻨﺪ ‪ .‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﯾﮏ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﯾﮏ ﻧﻤﺎ از ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺒﺮه ﺑﮕﯿﺮد ‪ .‬اﮔﺮ ﭼﻪ ﻫﺪف‬
‫ﻋﻤﺪه ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺒﺮه ‪ ،‬دادن ﻣﺸﺎوره و آﮔﺎﻫﯽ اﺳﺖ ‪ ،‬اﻣﺎ ﻣﻘﺼﻮد از ‪ ، icai‬ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اﺳﺖ ‪ .‬دﺳﺘﻮرات‬
‫ﮐﻤﮏ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﺳﺎﻟﻬﺎي زﯾﺎد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ و ﻣﻮﺟﺐ ﻣﯽ ﺷﻮد ﺗﺎ ﻗﺪرت ﯾﮏ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﺑﺮاي ﭘﺮدازش‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﮐﻤﮏ‬ ‫آﻣﻮزﺷﯽ اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﺑﺪ ‪ .‬روش ﻫﺎي ‪ ai‬اﮐﻨﻮن ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯿﮕﯿﺮﻧﺪ ﺗﺎ‬
‫ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ را ﺗﻮﺳﻌﻪ دﻫﻨﺪ ﺑﺮاي اﯾﺠﺎد آﻣﻮزش ﻫﺎي ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي ﺷﺪه ﮐﻪ از ﺗﮑﻨﯿﮏ ﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ‬
‫ﺑﺮاي آﻣﻮزش درﺳﺖ داﻧﺶ آﻣﻮزان ﺑﺼﻮرت اﻧﻔﺮادي اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬اﯾﻨﻬﺎ ﻣﺸﻬﻮرﺗﺮﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي‬
‫آﻣﻮزﺷﯽ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ) ‪ ( ITS‬ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺗﻌﺪاد زﯾﺎدي از آﻧﻬﺎ در وب اﺟﺮا ﺷﺪه اﻧﺪ ‪ ) .‬ﺑﺨﺶ ‪10 – 4 AIS‬‬
‫را ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ (‬

‫‪ AIS‬در ﻓﻮﮐﻮس ‪10 – 4‬‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي آﻣﻮزﺷﯽ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪاﯾﻨﺘﺮﻧﺘﯽ‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ آﻣﻮزﺷﯽ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي اﺳﺖ ﮐﻪ در ﯾﺎدﮔﯿﺮي داﻧﺴﺘﻪ ﻫﺎ درﺣﻮزه اي ﺧﺎص ﺑﻪ‬
‫ﺷﯿﻮه اي اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﯾﺮ ﺑﻪ ﮐﺎرﺑﺮ ﮐﻤﮏ ﻣﯿﮑﻨﺪ‪ .‬ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﮐﻠﯿﺪي وﻣﻬﻢ ﮐﻪ ﺑﺮ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻣﯽ‬
 ‫‪505‬‬ ‫ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﭘﺎﯾﮕﺎه داﻧﺶ )ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ داﻧﺶ(‬ ‫ﻓﺼﻞ دﻫﻢ‬

‫ﮔﺬارد ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺗﺤﻠﯿﻞ رﻓﺘﺎرﯾﺎد ﮔﯿﺮﻧﺪه وﺗﻨﻈﯿﻢ ﻣﺴﯿﺮ ﯾﺎدﮔﯿﺮي آن ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺴﯿﺎري از ﺷﺮﮐﺘﻬﺎ در ﺣﺎل ﻣﻌﺮﻓﯽ‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي آﻣﻮزﺷﯽ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ اﯾﻨﺘﺮﻧﺘﯽ )‪(ITS‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ روﯾﮑﺮد ﻣﻘﺮون ﺑﻪ ﺻﺮﻓﻪ در اراﺋﻪ آﻣﻮزش ﺑﻪ‬
‫ﯾﺎدﮔﯿﺮﻧﺪه وﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻣﮑﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻘﻮﻟﻪ ﺧﺼﻮﺻﺎ درﺣﻮزه ﻫﺎي ﭘﯿﭽﯿﺪه ﻣﻮﺛﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ داﻧﺶ آﻣﻮزان‬
‫ﺑﺎﯾﺪ ﻃﯿﻒ وﺳﯿﻌﯽ از ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ را آﻣﻮﺧﺘﻪ ودر ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻫﺎي ﻣﻨﺤﺼﺮﺑﻪ ﻓﺮد ﺑﻪ ﮐﺎرﮔﯿﺮﻧﺪ‪ .‬درﭼﻨﯿﻦ ﻣﻮاردي آﻣﻮزش‬
‫ﻣﺪاوم ازﻃﺮﯾﻖ اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ ﮐﺎﻓﯽ ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ازﻃﺮﯾﻖ ‪ITS‬ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ را ﺳﻔﺎرﺷﯽ ﻧﻤﻮد و اﯾﻦ اﻣﮑﺎن را ﻓﺮاﻫﻢ‬
‫ﮐﺮد ﮐﻪ آﻣﻮزﮔﺎرﺑﺮﻣﻮﻓﻘﯿﺖ داﻧﺶ آﻣﻮزان از راه دور ﻧﻈﺎرت داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اراﺋﻪ دﻫﻨﺪﮔﺎن اﯾﻦ دوره ﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﯽ‬
‫ﻣﻄﺎﻟﺐ آﻣﻮزﺷﯽ را ﻧﮕﻬﺪاري وﺑﻪ روزﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ وﺑﻬﺮه وري آﻣﻮزﮔﺎرﻧﯿﺰ ازﻃﺮﯾﻖ ‪ ITS‬ارﺗﻘﺎ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪ .‬درﺿﻤﻦ‬
‫اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ ﺑﺮاي آﻣﻮزش ﺗﺨﺼﺼﯽ و اﺻﻼح درﺳﺖ ﻣﺎﻧﻨﺪ آﻣﻮزش ﺧﺼﻮﺻﯽ ﻧﯿﺰ اراﺋﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ITS‬ازﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﻣﺨﺘﻠﻒ ازﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺨﺼﺼﯽ ﯾﺎ اﺳﺘﺪﻻل ﻣﻮردي اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ‬
‫ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻫﺎي واﻗﻊ ﮔﺮاﯾﺎﻧﻪ ﺑﺮاي ﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪ وراﻫﮑﺎرﻫﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺒﻨﺎي اﯾﻦ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎ و ﻋﻤﻠﮑﺮدﻫﺎ داراي‬
‫ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ واﻗﻊ ﮔﺮاﯾﺎﻧﻪ ﺑﺮاي ﺣﻞ ﻣﺴﺌﻠﻪ اﺳﺖ و آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزﯾﻬﺎي ﻣﺠﺎزي اراﺋﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﯾﮏ از‬
‫ﻧﻤﻮﻧﻬﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻮارد ذﯾﻞ اﺳﺖ‪:‬‬
‫‪ -‬ﯾﮏ ﺗﻮﺿﯿﺢ ﭼﻨﺪ رﺳﺎﻧﻪ اي از ﺷﮑﻞ ﮐﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ درزﻣﺎن ﺑﯿﺸﺘﺮي اﺳﺘﻨﺘﺎج ﺷﻮﻧﺪ‪).‬ﻣﺜﻞ ﯾﮏ ﻣﺴﺌﻠﻪ‬
‫ﺗﺎﮐﺘﯿﮑﯽ(‬
‫‪ -‬ﺗﻮﺿﯿﺤﯽ از ﻋﻤﻠﮑﺮدﻫﺎي ﺻﺤﯿﺢ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺮاﺣﻞ ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻨﯽ واﻧﺘﺨﺎﺑﯽ وﻣﺴﺘﻘﻞ ‪.‬‬
‫‪ -‬ﺗﻮﺿﯿﺤﯽ ﭼﻨﺪ رﺳﺎﻧﻪ اي از ﻧﺤﻮه درﺳﺘﯽ اﯾﻦ ﻣﺮاﺣﻞ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻓﻬﺮﺳﺘﯽ ازروش ﻫﺎ ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﺤﻮه ي درﺳﺘﯽ ﻋﻤﻠﮑﺮد داﻧﺶ آﻣﻮزان‪.‬‬
‫‪ -‬ﻓﻬﺮﺳﺘﯽ از اﺻﻮل آﻣﻮﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺻﺤﯿﺢ‬
‫داﻧﺶ آﻣﻮزان ﻣﺴﺎﺋﻞ را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﺣﻞ ﻣﯿﮑﻨﻨﺪ ﮐﻪ در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻓﺮﺻﺘﯽ ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم ﻣﻬﺎرت ﻫﺎي‬
‫ﺿﺮوري اﯾﺠﺎد ﻣﯿﺸﻮد و درﺿﻤﻦ دو ﮔﻮﻧﻪ ﻋﯿﺐ واﯾﺮاد در داﺷﺘﻪ ﻫﺎ را ﻧﺸﺎن ﻣﯿﺪﻫﺪ‪ ITS .‬داﻧﺶ آﻣﻮزان را در‬
‫ﺣﺎل اﻧﺠﺎم ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ‪ ،‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ و ﻗﻮت در ﻋﻤﻠﮑﺮد آﻧﻬﺎ ﻧﻈﺎرت ﻣﯿﮑﻨﺪ وآﻣﻮزش ﻫﺎﯾﯽ را ﺑﺮاي رﻓﻊ‬
‫اﯾﻦ ﺿﻌﻒ ﻫﺎ اراﺋﻪ ﻣﯿﻨﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﯾﮏ اﻟﮕﻮي ﺟﺪﯾﺪ ﺑﺮاي آﻣﻮزش ‪ ITS‬اﺳﺖ‪ .‬ﯾﮑﯽ از ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎ اﺑﺰار ﻣﺴﺌﻮل ‪ ITS‬از ﻣﻮﺳﺴﻪ‬
‫ي)‪(stottle;henke‬اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺳﺎﺧﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي آﻣﻮزﺷﯽ ﻗﺎﺑﻞ اراﺋﻪ ي در داﺧﻞ ﺷﺒﮑﻪ و ﭘﻮرﺗﺎل ﻫﺎ ﮐﻤﮏ‬
‫ﻣﯿﻨﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫ﯾﮑﯽ از ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﺳﯿﺴﺘﻢ آﻣﻮزﺷﯽ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺑﺮاي راه اﻧﺪازي ﺗﻮرﺑﯿﻦ در ﯾﮏ ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ‬
‫ﻟﻮﯾﺰ و ﻫﻤﮑﺎراﻧﺶ ﮔﺰارش ﻣﯿﺸﻮد‪( 2003 ) .‬‬
 ‫‪506‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﭼﻬﺎرم‬

‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ي ﻋﺼﺒﯽ‬
‫ﯾﮏ ﺷﺒﮑﻪ ي ﻋﺼﺒﯽ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي از ﻣﺪل ﻫﺎي رﯾﺎﺿﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ روش ﻋﻤﻠﮑﺮد ذﻫﻦ اﻧﺴﺎن را‬
‫ﺷﺒﯿﻪﺳﺎزي ﻣﯽﮐﻨﺪ ‪ .‬ﭼﻨﯿﻦ ﻣﺪﻟﻬﺎ ﯾﯽ درﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎي ﺷﺒﮑﻪ ﻋﺼﺒﯽ ﺑﺮاي ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮﻫﺎي ﺧﺎﻧﮕﯽ ﺑﺎ ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي اﺳﺎن‬
‫واﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﯾﺮاﺟﺮا ﻣﯿﺸﻮﻧﺪ ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ‪ anscough‬ﻫﻤﮑﺎران )‪ fodialla(1977‬و‪ lin 2001‬و ‪ haykin1998‬را در‬
‫ﻧﻈﺮ ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ‪.‬در ﻓﺼﻞ دوازدﻫﻢ در ﻣﻮرد ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻋﺼﺒﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﺑﺤﺚ و ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯽ ﭘﺮدازﯾﻢ‪.‬‬

‫ﺑﺎزي ﮐﺮدن‬
‫ﺑﺎزي ﮐﺮدن ﯾﮑﯽ از اوﻟﯿﻦ ﻣﺤﺪوده ﻫﺎي ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺤﻘﻘﺎن ‪ ai‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ اﯾﻦ ﻣﺤﺪوده ﺑﺮاي‬
‫اﺳﺘﺮﺗﮋي ﻫﺎ و اﺑﺘﮑﺎرات ﻧﻮﯾﻦ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻔﯿﺪ اﺳﺖ و ﺑﺮرﺳﯽ و ارزﯾﺎﺑﯽ ﻧﺘﺎﯾﺞ در اﯾﻦ ﻣﺤﺪوده اﻧﺠﺎم ﻣﯿﺸﻮد ‪deep‬‬
‫) آﺑﯽ ﻋﻤﯿﻖ ( ﯾﮑﯽ از ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﻣﻄﻠﻮب در زﻣﯿﻨﻪ ي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻮﻓﻖ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪blue‬‬

‫ﺗﺮﺟﻤﻪ زﺑﺎن‬
‫در ﺗﺮﺟﻤﻪ اﺗﻮﻣﺎﺗﯿﮏ از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي ﺑﺮاي ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻟﻐﺎت و ﺟﻤﻼت از ﯾﮏ زﺑﺎن ﺑﻪ زﺑﺎن دﯾﮕﺮ‬
‫ﺑﺪون دﺧﺎﻟﺖ اﻧﺴﺎن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯿﺸﻮدﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﮔﺮوه ‪ logos‬ﯾﮏ ﺑﺴﺘﻪ ﻧﺮم اﻓﺰاري را ﺑﺮاي ﺗﺮﺟﻤﻪ زﺑﺎن ﻫﺎي‬
‫ﻣﺘﻌﺪد اﯾﺠﺎد ﻧﻤﻮده اﺳﺖ ﻣﺆﺳﺴﻪ ‪ globalink‬داراي ﯾﮏ ﺳﺮي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﮐﻤﮑﯽ زﺑﺎن اﺳﺖ ﮐﻪ در وﯾﻨﺪوز اﺟﺮا ﻣﯽ‬
‫ﺷﻮد‪.‬ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﺻﻔﺤﺎت ‪ web‬را ﺑﻪ زﺑﺎن ﻫﺎي دﯾﮕﺮ را ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻣﯿﮑﻨﺪ‪ .‬ﺷﺮﮐﺖ ﻣﮏ ﮐﺎم در‬
‫ﮐﺮه ﯾﮏ ﻓﺮﺻﺘﯽ را ﺑﺮاي ﻣﺮدم ﮐﺮه ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯿﮑﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ وب ﺳﺎﯾﺖ ﺑﻪ زﺑﺎن ژاﭘﻨﯽ دﺳﺘﺮﺳﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﯾﮏ‬
‫ﺧﻼﺻﻪ از ﻣﺤﺘﻮاي آن را ﺑﺨﻮاﻧﻨﺪ ‪.‬وﻗﺘﯽ ﯾﮏ وب ﺳﺎﯾﺖ ﺑﺮاي ﻣﻼﺣﻈﻪ دﻗﯿﻖ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﯽ ﺷﻮد‪،‬ﯾﮏ ﺗﺮﺟﻤﻪ‬
‫اﺗﻮﻣﺎﺗﯿﮏ اراﺋﻪ ﻣﯿﺸﻮد‪.‬ﯾﮏ ﺗﻮﺿﯿﺢ از ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﻣﻨﻄﻘﯽ در ﺗﺮﺟﻤﻪ اﺗﻮﻣﺎﺗﯿﮏ ‪ navigli‬در دﺳﺘﺮس ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪) .‬‬
‫‪( 2003‬‬

‫ﻣﻨﻄﻖ ﻓﺎزي‬
‫ﻣﻨﻄﻖ ﻓﺎزي ‪ ،‬ﺗﮑﻨﯿﮑﯽ ﺑﺮاي ﭘﺮدازش ﻋﺒﺎرت زﺑﺎن ﺷﻨﺎﺳﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ در واﻗﻊ ﻣﻔﻬﻮم ﻣﻨﻄﻖ را ﺑﺮاي ﯾﮏ‬
‫ﺳﺎده ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﺨﺸﯿﺪه ﺗﺎ اﻣﮑﺎن دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ ﺣﻘﺎﯾﻖ ﺟﺰﺋﯽ را اﯾﺠﺎد ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬داﻧﺶ ﻏﯿﺮ دﻗﯿﻖ و‬ ‫درﺳﺖ‪/‬ﻏﻠﻂ‬
‫اﺳﺘﺪﻻل ﻧﺎدرﺳﺖ ﻧﯿﺰ از ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎي ﻣﻬﻢ ﺗﺨﺼﺺ در ﺑﻪ ﮐﺎر ﮔﯿﺮي اﺣﺴﺎﺳﺎت در ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬
‫اﺳﺖ‪.‬در ﻣﻨﻄﻖ ارزش درﺳﺖ و ﻏﻠﻂ از ﻃﺮﯾﻖ ﻣﯿﺰان ﻋﻀﻮﯾﺖ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل در ﯾﮏ‬
‫ﻣﻨﻄﻖ ﭘﻮﻟﯽ ‪ ،‬رﮐﻮرد اﻋﺘﺒﺎر ﺷﺨﺺ ﺧﻮب ﯾﺎ ﺑﺪ اﺳﺖ‪ .‬در اﯾﻦ ﻣﻨﻄﻖ‪،‬رﮐﻮرد اﻋﺘﺒﺎرﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ از ﻃﺮﯾﻖ ﺧﻮب‬
‫و ﺑﺪ ارزﯾﺎﺑﯽ ﺷﻮد اﻣﺎ ﻫﺮ ﯾﮏ ﺑﻪ ﻣﯿﺰان ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ اﺳﺖ‪.‬ﻓﺼﻞ دوازدﻫﻢ و‪ nguyen‬و‪ waiker‬را ﺑﺮاي ﺟﺰﯾﺌﺎت‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮﻣﻼﺣﻈﻪ ﻓﺮﻣﺎﯾﯿﺪ‪.‬‬
 ‫‪507‬‬ ‫ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﭘﺎﯾﮕﺎه داﻧﺶ )ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ داﻧﺶ(‬ ‫ﻓﺼﻞ دﻫﻢ‬

‫اﻟﮕﻮرﯾﺘﻤﻬﺎي ژﻧﺘﯿﮏ‬
‫اﻟﮕﻮرﯾﺘﻤﻬﺎي ژﻧﺘﯿﮑﯽ روش ﻫﺎي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮﻫﺎ اﺳﺖ ‪ .‬ﺗﺎ ﭘﺮدازش ﺗﮑﺎﻣﻞ ﻃﺒﯿﻌﯽ‬
‫ﺑﺮاي ﯾﺎﻓﺘﻦ اﻟﮕﻮﯾﯽ از داده ﻫﺎ را ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﺑﺮاي ﯾﮏ ﻣﺸﮑﻞ ﺧﺎص ‪ ،‬راه ﺣﻠﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ) ﮐﺮوﻣﻮزوم ( ﮐﻪ‬
‫ﻋﻤﻮﻣﺎ دﻧﺒﺎﻟﻪ اي از ) ‪ 0‬و ‪ ( 1‬اﺳﺖ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه ارزش ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ اﺳﺖ ‪ .‬روش ﻫﺎي ژﻧﺘﯿﮑﯽ ﺑﻄﻮر‬
‫ﺗﺼﺎدﻓﯽ ﺷﺮوع ﻣﯽ ﺷﻮد ‪.‬‬

‫‪ AIS‬در ﻓﻮﮐﻮس ‪10 – 5‬‬

‫ﻋﻮاﻣﻞ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﺑﺮاي ﺳﻔﺮ ﺑﻪ ﮐﺎﻟﯿﻔﺮﻧﯿﺎ ي ﺟﻨﻮﺑﯽ‬

‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﺳﻔﺮ ﻫﺎي ﺗﺠﺎري ﯾﮏ ﮐﺎر ﺧﺴﺘﻪ ﮐﻨﻨﺪه ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ اﻧﺘﺨﺎب ﭘﺮواز ‪ ،‬رزرو ﻫﺘﻞ و‬
‫اﺣﺘﻤﺎﻻ رزرو ﻣﺎﺷﯿﻦ ﯾﮏ ﺑﺎر در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻗﺮار اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﺴﯿﺎري از ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻫﺎي دﯾﮕﺮ ﺑﺮ اﺳﺎس ‪ ،‬ﺗﺠﺮﺑﻪ‬
‫ﮔﺬﺷﺘﻪ ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ .‬از ﺟﻤﻠﻪ ﺗﻌﯿﯿﻦ اﯾﻨﮑﻪ ﺑﺮاي رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﻓﺮودﮔﺎه از راﻧﻨﺪﮔﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد و ﯾﺎ از ﺗﺎﮐﺴﯽ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدد ‪ .‬زﻣﺎن و ﺗﻼش ﻻزم ﺑﺮاي ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت آﮔﺎﻫﺎﻧﻪ ‪ ،‬ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻫﺰﯾﻨﻪ اﻫﻤﯿﺖ ﺑﯿﺸﺘﺮي‬
‫دارﻧﺪ ‪ .‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﮐﻨﺪ و ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ﻗﯿﻤﺖ ﺑﻌﺪ از ﺧﺮﯾﺪ ﺑﻠﯿﻂ ﺷﻮد ‪ .‬ﺗﺎﺧﯿﺮات ﭘﺮواز ﻣﯽ ﺗﻮاﺗﻨﺪ‬
‫ﺑﺎﻋﺚ از دﺳﺖ دادن ارﺗﺒﺎﻃﺎت و ﻣﻼﻗﺎت ﺷﻮد و ﻫﺘﻞ ﻫﺎ و اﺗﻮﻣﺒﯿﻞ ﮐﺮاﯾﻪ دﭼﺎر ﺗﺎﺧﯿﺮ ﺷﻮﻧﺪ ‪ ،‬ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﯾﻨﮑﻪ‬
‫دﯾﺮ ﻣﯽ رﺳﻨﺪ ‪ .‬ﺗﻤﺎم اﯾﻦ وﻗﺎﯾﻊ ﺑﺮاي ﻣﺴﺎﻓﺮ ﺗﻨﺶ اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﺑﺮاي رﺳﯿﺪﮔﯽ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﺴﺎﯾﻞ ‪ ،‬ﯾﮏ ﺳﻔﺮ‬
‫ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي و ﻧﻈﺎرت ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ) دﺳﺘﯿﺎر ﺳﻔﺮ ( ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد در ﺳﯿﺴﺘﻢ داﻧﺸﮕﺎه‬
‫ﮐﺎﻟﯿﻔﺮﻧﯿﺎي ﺟﻨﻮﺑﯽ ﺗﻮﺳﻌﻪ داده ﺷﺪه ﺑﻮد ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ ،‬اﻃﻼﻋﺎت ﻻزم را ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ ﯾﮏ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺳﻔﺮ ‪ ،‬ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ‬
‫ﺳﺎزد ﮐﻪ ﺑﺮاي آن از ﻋﺎﻣﻞ اﻃﻼﻋﺎت اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و اﻃﻼﻋﺎت را ﺑﺮاي ﻋﺎﻣﻞ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي و ﻧﻈﺎرت آﻣﺎده‬
‫ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮ را در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اﺻﻠﯽ ﭘﯽ ﮔﯿﺮي ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﻫﺮﮔﺎه ﻋﺎﻣﻞ اﻃﻼﻋﺎت ‪ ،‬ﺗﻘﺎﺿﺎي اﻃﻼﻋﺎت ﺧﺎص‬
‫را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ آن را ﺑﻪ وب ﺳﺎﯾﺖ ﻣﻨﺎﺳﺐ اراﺋﻪ ﻣﯽ دﻫﺪ و ﯾﺎ اﻃﻼﻋﺎت را از وب ﺳﺎﯾﺖ درﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و‬
‫ﺳﭙﺲ آن را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﺳﻨﺪ ‪ XML‬ﺑﺮ ﻣﯿﮕﺮداﻧﺪ ‪ .‬ﻋﺎﻣﻞ ﻧﻈﺎرت ﭘﯽ ﮔﯿﺮ وﺿﻌﯿﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ .‬ﻫﺮ‬
‫ﮔﻮﻧﻪ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺷﻮد ) ﻟﻐﻮ ﯾﺎ ﺗﺎﺧﯿﺮ ( از ﻃﺮﯾﻖ ﻋﻮاﻣﻞ ﺑﻪ ﮐﺎرﺑﺮ ﭘﯿﺎم ارﺳﺎل‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ .‬آﻧﻬﺎ وﻇﺎﯾﻒ ﺧﻮد را در ﻓﻮاﺻﻞ ﻣﻨﻈﻢ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ دﻫﻨﺪ ‪ .‬ﭘﯿﺎم ﻫﺎي ارﺳﺎل ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﻋﻮاﻣﻞ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ‬
‫از ‪ :‬ﺗﺎﺧﯿﺮ در ﭘﺮواز ‪ -‬ﻟﻐﻮ ﭘﺮواز ‪ -‬ﻓﺎﮐﺲ ﺑﻪ ﻫﺘﻞ ‪ -‬دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﻧﺰدﯾﮑﺘﺮﯾﻦ ﭘﺮواز و ‪( . . .‬‬

‫از راه ﺣﻞ ﻫﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺷﺪه و ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺗﺼﺎدﻓﯽ ﺑﺨﺶ ﻫﺎي ﮐﺮوﻣﻮزﻣﻬﺎ ﺑﻪ ﯾﮏ ﺷﮑﻞ ﺟﺪﯾﺪ از راه ﺣﻞ ﻫﺎ‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ از ﮐﭙﯽ ﺑﺮداري و ﺟﻬﺶ ﮔﺎﻫﮕﺎه ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽ اﯾﺪ ‪ .‬ﻓﺮﺿﯿﻪ ﺳﯿﺮ ﺗﮑﺎﻣﻞ ﺗﺎ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ راه ﺣﻞ‬
 ‫‪508‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﭼﻬﺎرم‬

‫ﺧﻮب و رﺿﺎﯾﺘﺒﺨﺶ اﺳﺖ‪ ،‬اداﻣﻪ دارد ‪ .‬ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ ) ‪ ( Goldberg 1994‬ﺑﺮاي ﻣﻘﺪﻣﻪ ﻋﺎﻟﯽ و اﺟﺮاي ﺟﺎوا در‬
‫) ‪ ( ghaneahercock‬و ) ‪ ( ghanea – hercock 2003‬و ( ﺑﺨﺶ ‪ 12‬ﺑﺮاي ﺗﻮﺿﯿﺤﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ‬

‫ﻋﺎﻣﻞ ﻫﺎي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‬

‫ﯾﮏ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﮐﻮﭼﮑﯽ ﻫﺴﺖ ﮐﻪ در راﯾﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﻣﺴﺘﻘﺮ ﻣﯽﺷﻮد ﺗﺎ وﻇﺎﯾﻒ ﻣﻌﯿﻨﯽ را ﺑﻪ ﻃﻮر اﺗﻮ ﻣﺎﺗﯿﮏ اداره ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ وﯾﺮوس ﯾﺎﺑﯽ ﯾﮏ ﻣﺜﺎل ﺧﻮب اﺳﺖ ‪.‬اﯾﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ در داﺧﻞ راﯾﺎﻧﻪ ﺗﺎن ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد و درﮔﺎه ﻫﺎي ورودي‬
‫را اﺳﮑﻦ ﻣﯽﮐﻨﺪ و وﯾﺮوﺳﻬﺎي ﭘﯿﺪا ﺷﺪه را اﺗﻮﻣﺎﺗﯿﮏ وار از ﺑﯿﻦ ﻣﯽﺑﺮد ‪.‬ﻋﻮاﻣﻞ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪﭘﯿﺶ زﻣﯿﻨﻪ و ﻣﺤﯿﻂ‬
‫ﻣﺎﻧﯿﺘﻮر را ﻃﯽ ﻣﯽﮐﻨﺪ و ﺑﻪ ﺷﺮاﯾﻂ ﻓﻌﺎل ﻣﻌﯿﻦ واﮐﻨﺶ ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ﻋﻮاﻣﻞ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ درﺧﻮاﺳﺘﻬﺎ را در وﺳﺎﯾﻞ‬
‫ﮐﻤﮑﯽ ﺷﺨﺼﯽ – ﻣﯿﻞ ﻫﺎي اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ و اﺧﺒﺎرﻫﺎي ﻓﯿﻠﺘﺮ ﺷﺪه و ﭘﺨﺶ ﺷﺪه ‪ ،‬ﻗﺮار ﻣﻼﻗﺎﺗﻬﺎ وب ﻫﺎي‬
‫اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ‪ ،‬ﺗﺠﺎري و اﻃﻼﻋﺎت ﮔﺮد آوري ﺷﺪه را ﭘﯿﺪا ﻣﯽﮐﻨﺪ ) ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ ‪ AIS‬در ﺑﺨﺶ ‪ 10 – 5‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‬
‫در ﻗﺴﻤﺖ ‪ 13‬ﺑﺮاي ﺟﺰﺋﯿﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ ‪( .‬‬

‫‪ 10,5‬ﻣﻔﻬﻮم ﭘﺎﯾﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ از داﻧﺶ وﯾﮋه در‬
‫دﺳﺖ ﯾﺎﻓﺘﻦ ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻ در اﻧﺠﺎم ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت در ﯾﮏ ﻣﺸﮑﻼت ﻣﺤﺪوده ﻗﻠﻤﺮو ‪MYCIN‬و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﺎﻓﺖ در‬
‫داﻧﺸﮑﺪه اﺳﺘﻨﻔﻮرد در اواﯾﻞ دﻫﻪ ‪ 1980‬ﺑﺮاي ﺗﺸﺨﯿﺺ ﭘﺰﺷﮑﯽ ﻋﻤﻮﻣﺎً اﻧﺪﯾﺸﻪي ﺻﺤﯿﺢ اﺳﺖ ﻣﺸﻬﻮر ﺗﺮ ﺑﺮاي‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ وﯾﮋه و ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي دﯾﮕﺮي در ﻣﺎﻟﯿﺎت ‪ ،‬ﺗﺠﺰﯾﻪ اﻋﺘﺒﺎر ‪ ،‬ﺗﻌﻤﯿﺮ ﺗﺠﻬﯿﺰات ‪ ،‬و ﻋﯿﺐ ﯾﺎﺑﯽ ‪.‬ﻣﻔﻬﻮم ﭘﺎﯾﻪ‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﺑﻨﯿﺎدي ﻋﻤﻮﻣﯽ ‪ ...،‬ﭼﻪ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﻣﺘﺨﺼﺺ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ اﻧﺘﻘﺎل‬
‫دﻫﻨﺪ ﺑﻪ ﺑﺪن و ﭼﻄﻮر ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﺎر ﻣﯽﮐﻨﺪ ‪.‬ﻣﺎ آﻧﻬﺎ در اﯾﻦ ﺑﺨﺶ و ﺑﺨﺸﻬﺎي ﭘﯿﺮاﻣﻮﻧﺶ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻮﺻﯿﻒ ﮐﻨﯿﻢ‪.‬‬

‫ﻣﺘﺨﺼﺼﯿﻦ‬
‫ﯾﮏ ﻣﺘﺨﺼﺺ ﯾﮏ ﺷﺨﺼﯽ ﻫﺴﺖ ﮐﻪ داراي ﻋﻠﻢ ﺧﺎﺻﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﻗﻀﺎوت ‪ ،‬ﺗﺠﺮﺑﻪ ‪ ،‬روﺷﻬﺎي ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ‬
‫ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ‪..... ،‬‬
‫اﻧﺠﺎم اﯾﻦ اﺳﺘﻌﺪادﻫﺎ ﺑﺮاي دادن راﯾﺰﻧﯽ و ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻼت ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﮐﺎر ﻣﺘﺨﺼﺺ ﺗﻬﯿﻪ ﻋﻠﻢ درﺑﺎره ي‬
‫ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ اﻧﺠﺎم دادن وﻇﺎﯾﻒ ﮐﻪ ﻋﻠﻢ ﭘﺎﯾﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﯿﺨﻮاﻫﺪ اﻧﺠﺎم ﺑﺪﻫﺪ ‪ ،‬اﺳﺖ ‪ .‬ﻣﺘﺨﺼﺺ ﻣﯽداﻧﺪ ﮐﺪام‬
‫واﻗﻌﯿﺖ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ و ﻣﻌﻨﯽ راﺑﻄﻪ ﻣﯿﺎن آﻧﻬﺎ را در ﺗﺸﺨﯿﺺ ﻣﺸﮑﻞ ﺑﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺎﺷﯿﻦ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﻣﯽﻓﻬﻤﺪ‪.‬ﺑﺮاي‬
‫ﻣﺜﺎل ‪ :‬ﻣﺘﺨﺼﺺ ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ ﻣﯽداﻧﺪ ﮐﻪ ﺗﺴﻤﻪ ﻓﻦ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﭘﺎره ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ و دﻟﯿﻞ ﺷﺎرژ ﻧﺸﺪن ﺑﺎﻃﺮي ﺑﺎﺷﺪ‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻣﻌﻨﯽ اﺳﺘﺎﻧﺪاردي ﺑﺮاي ﻣﺘﺨﺼﺺ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ .‬اﻣﺎ ﺗﺼﻤﯿﻢ اﻧﺠﺎم ﮐﺎر و ﺳﻄﺢ داﻧﺶ ﯾﮏ ﺷﺨﺺ‬
‫ﻣﻮﺿﻮع ﻣﻌﯿﺎر اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻌﯿﻦ اﺳﺖ اﮔﺮ ﭼﻪ ﯾﮏ ﻣﺘﺨﺼﺺ اﺳﺖ ‪.‬‬
 ‫‪509‬‬ ‫ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﭘﺎﯾﮕﺎه داﻧﺶ )ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ داﻧﺶ(‬ ‫ﻓﺼﻞ دﻫﻢ‬

‫ﻣﻮﺿﻮع ﻣﺘﺨﺼﺼﯿﻦ ﮐﻤﯽ ﻣﻔﻬﻮم ﻋﻤﻮﻣﯽ دارد ‪.‬‬

‫اوﻻً ‪ :‬اﮐﺜﺮ آﻧﻬﺎ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻼت و دﺳﺖ ﯾﺎﻓﺘﻦ و اﻧﺠﺎم ﮐﺎراﯾﯽ ﺑﻬﺘﺮ را دارﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﺛﺎﻧﯿﺎً ‪ :‬ﻣﺘﺨﺼﺼﯿﻦ ﺑﻪ ﯾﮏ زﻣﺎن و ﯾﮏ ﻣﮑﺎن ﺧﺎص واﺑﺴﺘﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮐﺎرﺷﻨﺎس زﻣﺎن در ﺟﺎي دﯾﮕﺮي ﻧﯿﺴﺖ ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ‪ :‬وﮐﯿﻠﯽ در ﻧﯿﻮﯾﻮرك ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﺑﺮاﯾﺶ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﯾﮏ‬
‫ﮐﺎرﺷﻨﺎس در ﺑﯿﺠﯿﻨﮓ ﭼﯿﻦ ﻧﯿﺴﺖ ‪.‬‬
‫و ﯾﺎ‬
‫اﯾﻨﮑﻪ ﯾﮏ داﻧﺸﺠﻮي ﭘﺰﺷﮑﯽ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﯿﻤﺎري را ﺑﺎ ﺑﺴﺘﺮي ﺷﺪن ﻣﺮﯾﺾ ﺗﺸﺨﯿﺺ ﺑﺪﻫﺪ اﻣﺎ دﯾﮕﺮي‬
‫در ﯾﮏ ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎن ﺳﺮﭘﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﺗﺸﺨﯿﺺ ﺑﯿﻤﺎري اﻗﺪام ﮐﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﮐﺎرﺷﻨﺎس ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ اﯾﻦ را دارد ﮐﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﻣﺸﮑﻼت را ﺣﻞ ﮐﻨﺪ و ﭘﺪﯾﺪه ﻫﺎي اﺻﻠﯽ را در ﻗﻠﻤﺮو ﻣﺸﮑﻼت‬
‫ﺑﯿﺎن ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﻋﻤﻮﻣﺎً ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن اﻧﺴﺎﻧﯽ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ اﻧﺠﺎم اﯾﻦ ﮐﺎرﻫﺎ را دارﻧﺪ ‪:‬‬
‫‪ ‬ﺷﻨﺎﺧﺖ و ﻓﺮﻣﻮﻟﻪ ﮐﺮدن ﻣﺸﮑﻼت‬
‫‪ ‬ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻼت ﺑﻪ آراﻣﯽ و درﺳﺘﯽ‬
‫‪ ‬ﺑﯿﺎن راه ﺣﻞ‬
‫‪ ‬آﻣﻮزش از روش ﺗﺠﺮﺑﻪ و ﺗﻤﺮﯾﻦ‬
‫‪ ‬ﺑﺎزﺳﺎزي داﻧﺶ‬
‫‪ ‬ﺷﮑﺴﺘﻦ ﻗﻮاﻧﯿﻦ اﮔﺮ ﻻزم ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي راﺑﻄﻪ‬

‫ﺧﺒﺮﮔﯽ‬
‫وﻇﺎﯾﻒ وﯾﮋه وﺳﯿﻌﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﺒﺮﮔﺎن داراي اﯾﻦ ﻋﻠﻮم ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪.‬ﺳﻄﺢ ﺧﺒﺮﮔﯽ اﻧﺠﺎم ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﻣﻌﯿﻦ‬
‫اﺳﺖ ‪ .‬اﻏﻠﺐ از آﻣﻮزش ‪ ،‬ﺧﻮاﻧﺪن و ﺗﻤﺮﯾﻦ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻋﻠﻢ ﺧﺒﺮﮔﯽ ﻣﯽﺗﻮان دﺳﺖ ﯾﺎﻓﺖ ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻋﻠﻢ ﺻﺮﯾﺢ ﻣﺎﻧﻨﺪ‬
‫ﺗﺌﻮرﯾﻬﺎي آﻣﻮزش در ﮐﺘﺎب ﯾﺎ ﮐﻼس و ﻋﻠﻢ ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ ﺗﺠﺮﺑﯽ اﺳﺖ ‪.‬در زﯾﺮ ﻟﯿﺴﺘﯽ از اﻧﻮاع داﻧﺶ اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ آﻣﺪه‬
‫اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -‬ﺗﺌﻮرﯾﻬﺎي در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﻗﻠﻤﺮو ﻣﺸﮑﻼت‬
‫‪ -‬ﻗﻮاﻧﯿﻦ و روﺷﻬﺎي واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺣﻮزه ﻣﺸﮑﻼت ﻋﻤﻮﻣﯽ‬
‫‪ -‬ﻗﻮاﻧﯿﻦ درﺑﺎرهي ﭼﻄﻮر اﻧﺠﺎم ﺷﺪن وﻇﺎﯾﻒ در ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﺸﮑﻞ‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺮاژي ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺑﺮاي ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻼت ﻋﻤﻮﻣﯽ‬
‫‪ -‬ﻣﺘﺎ داﻧﺶ ) داﻧﺶ درﺑﺎره داﻧﺶ (‬
‫‪ -‬ﺣﻘﺎﯾﻘﯽ در ﻣﻮرد ﻣﺸﮑﻼت ﻣﺤﻠﯽ‬
 ‫‪510‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﭼﻬﺎرم‬

‫ﻣﺘﺨﺼﺼﯿﻦ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ اﻧﻮاع داﻧﺶ ﺑﺎﻻ را دارﻧﺪ و ﻗﺎدرﻧﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻓﺮاد ﻏﯿﺮ ﻣﺘﺨﺼﺺ ‪،‬‬
‫ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ و ﺳﺮﯾﻊ ﺗﺮﯾﻦ ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت را در ﻣﻮرد ﻣﺸﮑﻼت ﭘﯿﭽﯿﺪه ﺑﮕﯿﺮﻧﺪ ‪ .‬ﺧﺒﺮﮔﯽ اﻏﻠﺐ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي زﯾﺮ را‬
‫دارد ‪:‬‬
‫ﺑﺎ درﺟﻪ ﺑﺎﻻﯾﯽ از ﻫﻮش ارﺗﺒﺎط دارد ‪ ،‬اﻣﺎ ﻧﯿﺎزي ﻧﯿﺴﺖ ﺑﺎ ﺑﺎﻫﻮش ﺗﺮﯾﻦ ﺷﺨﺺ‬ ‫‪ -‬ﺧﺒﺮﮔﯽ ﻣﻌﻤﻮﻻ‬
‫ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺷﻮد‬
‫‪ -‬ﺧﺒﺮﮔﯽ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﺎ ﺗﻌﺪاد ﻓﺮاواﻧﯽ از داﻧﺶ ارﺗﺒﺎط دارد‬
‫‪ -‬ﺧﺒﺮﮔﯽ از ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﻫﺎ و ﺷﮑﺴﺖ ﻫﺎي ﮔﺬﺷﺘﻪ ﯾﺎد ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‬
‫‪ -‬داﻧﺶ ﺧﺒﺮه ‪،‬ﺧﯿﻠﯽ ﺧﻮب ذﺧﯿﺮه ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺎزﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽ ﺷﻮد از‬
‫ﯾﮏ ﺧﺒﺮه‬
‫‪ -‬ﻣﺘﺨﺼﺼﯿﻦ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ از اﻟﮕﻮﻫﺎي ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺧﻮد اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ) ﻓﺮاﺧﻮان ﻋﺎﻟﯽ (‬

‫اﻣﮑﺎﻧﺎت ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه ﺑﺎﯾﺪ داراي اﻣﮑﺎﻧﺎت زﯾﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪:‬‬
‫‪ -‬ﺧﺒﺮﮔﯽ ‪ :‬ﯾﮏ ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ از ﻣﻮارد ﺑﺎﻻﺳﺖ ‪ .‬ﻣﺘﺨﺼﺼﯿﻦ داراي رﺗﺒﻪ ﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ از ﺧﺒﺮﮔﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه ﺑﺎﯾﺪ ﺧﺒﺮﮔﯽ ﺷﺎن ﭘﺮدازش ﺷﻮد ﮐﻪ ﻗﺎدر ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﺗﺎ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺒﺮه ﺑﺎ رﺗﺒﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢ‬
‫ﮔﯿﺮي ﺑﺴﺎزد ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺎﯾﺪ ﻧﻤﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ از ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻗﻮي و ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﺘﺨﺼﺺ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫‪ -‬اﺳﺘﺪﻻل ﻧﻤﺎدﯾﻦ‪ :‬ﺑﻨﯿﺎد و ﭘﺎﯾﻪ اﺳﺎﺳﯽ ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده اﺳﺘﺪﻻل ﻧﻤﺎدﯾﻦ از ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت‬
‫رﯾﺎﺿﯽ اﺳﺖ ‪ .‬اﯾﻦ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺮاي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه ﻧﯿﺰ درﺳﺖ اﺳﺖ ‪ .‬آن داﻧﺸﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪه‬
‫ﻧﻤﺎدﯾﻦ و اﺻﻠﯽ ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ اﺳﺘﺪﻻل ﻫﺎ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬و ﺑﺎﯾﺪ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻧﻤﺎدﯾﻦ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬اﻧﻮاع ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ اﺳﺘﺪﻻل ﻧﻤﺎدﯾﻦ‬
‫ﺷﺎﻣﻞ ‪ ،‬زﻧﺠﯿﺮه ﻫﺎي ﭘﺴﺮو و زﻧﺠﯿﺮه ﻫﺎي ﭘﯿﺸﺮو اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺑﺨﺶ ﺑﻌﺪي ﺷﺮح داده ﻣﯽ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﻧﮕﺮاﻧﯽ ﻫﺎ در ﺳﻄﺢ ﺧﺒﺮﮔﯽ از ﭘﺎﯾﮕﺎه داﻧﺶ اﺳﺖ ‪ .‬ﭘﺎﯾﮕﺎه داﻧﺶ ﺑﺎﯾﺪ‬ ‫‪ -‬داﻧﺶ ﻋﻤﯿﻖ ‪:‬‬
‫ﺷﺎﻣﻞ داﻧﺶ ﻫﺎي ﭘﯿﭽﯿﺪه ﺑﺎﺷﺪ ﻧﻪ اﯾﻨﮑﻪ در ﻣﯿﺎن اﻓﺮاد ﻏﯿﺮ ﻣﺘﺨﺼﺺ ﺑﻪ آﺳﺎﻧﯽ ﭘﯿﺪا ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه‬
‫داﻧﺶ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ داﻧﺶ ‪:‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﮐﻪ ﭘﺮدازش و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺧﻮد را آزﻣﺎﯾﺶ ﮐﻨﻨﺪ ﭼﺮا ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﯾﮏ ﻧﺘﯿﺠﻪ‬
‫داراي ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﺑﺎﻻﯾﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ آن ﻫﺎ را ﻗﺎدر ﻣﯽ ﺳﺎزد‬ ‫وﯾﮋه ﺑﺮﺳﻨﺪ ‪.‬ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﺧﺒﺮه‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﺧﻮد را ﺑﻪ روز ﮐﻨﻨﺪ‪.‬ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﺧﺒﺮه ﺑﺎﯾﺪ از ﻣﻮﻓﻘﯿﺘﻬﺎ‪،‬ﺷﮑﺴﺖ ﻫﺎ و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻋﻠﻤﯽ دﯾﮕﺮ درس‬
‫ﺑﮕﯿﺮﻧﺪ‪.‬ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه ﺑﻪ دو دوره ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه دوره ي اول اﻏﻠﺐ‬
‫اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ را ذﺧﯿﺮه ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دادﻧﺪ‪ .‬دوﻣﯿﻦ دوره ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎ ي ﺧﺒﺮه ‪ ،‬در درﯾﺎﻓﺖ اﻃﻼﻋﺎت‬
 ‫‪511‬‬ ‫ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﭘﺎﯾﮕﺎه داﻧﺶ )ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ داﻧﺶ(‬ ‫ﻓﺼﻞ دﻫﻢ‬

‫ﻣﻀﺎﻋﻒ‪ ،‬روش ﭘﺮدازش و ﻧﻤﺎﯾﺶ آن ﻫﺎ اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﯾﺮﺗﺮﻧﺪ ‪.‬آن ﻫﺎ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺎي ﻋﺼﺒﯽ را ﺑﺎ ﻧﺘﺎﯾﺞ‬
‫ﻗﺎﻧﻮن ﻫﺎي ﭘﺎﯾﻪ ي ﮐﺎﻣﻞ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ اﺟﺮاي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺑﺎﻻﺗﺮي را دﻧﺒﺎل ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺟﺪول ‪1‬و‪ 10‬ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ اي ﻣﯿﺎن ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﻗﺮار دادي و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه اﻧﺠﺎم داده اﺳﺖ ‪.‬‬

‫ﭼﺮا ﻣﺎ ﺑﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه ﻧﯿﺎز دارﯾﻢ؟‬

‫ﭼﻨﺪﯾﻦ دﻟﯿﻞ وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﯾﮏ ﺷﺮﮐﺖ ‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه را ﻗﺒﻮل ﮐﻨﺪ اول‪ ،‬ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن‬
‫ﯾﮏ ﺷﺮﮐﺖ ﻣﺮﺧﺼﯽ ﺑﮕﯿﺮﻧﺪ ﯾﺎ ﮐﻨﺎره ﮔﯿﺮي ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه ﯾﮏ اﺑﺰار ﻋﺎﻟﯽ ﺑﺮاي ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻦ ﺣﺮﻓﻪ اي‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬دوم‪ ،‬داﻧﺶ ﻣﺸﺨﺺ ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺴﺘﻨﺪ و ﯾﺎ آزﻣﺎﯾﺶ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه ﯾﮏ اﺑﺰار ﻋﺎﻟﯽ‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﺮاي ﻣﺴﺘﻨﺪ ﮐﺮدن ﺣﺮﻓﻪ اي داﻧﺶ ﺑﺮاي اﻣﺘﺤﺎن و اﺻﻼح‪ .‬ﺳﻮم‪ ،‬ﺗﺤﺼﯿﻼت و ﮐﺎر آﻣﻮزي ﻣﻬﻢ اﺳﺖ اﻣﺎ‬
‫وﻇﯿﻔﻪ ﻣﺸﮑﻠﯽ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﯿﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻗﺮاردادي و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه‬ ‫ﺟﺪول ‪10 – 1‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻗﺮاردادي‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه داﻧﺶ ﭘﺎﯾﻪ اي ﺑﻪ وﺿﻮح ﺟﺪا ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻗﺮار دادي اﻃﻼﻋﺎت و ﻓﺮاﯾﻨﺪ اﺳﺖ ﮐﻪ‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ در ﯾﮏ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻣﻨﻈﻢ‬ ‫ﮐﻨﻨﺪه ﻓﺮاﯾﻨﺪﻫﺎ از ﻧﺘﺎﯾﺞ اﺳﺖ‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اﺷﺘﺒﺎه ﻧﻤﯿﮑﻨﺪ‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اﺷﺘﺒﺎه ﻧﻤﯿﮑﻨﺪ‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺗﻮﺿﯿﺢ ﻧﻤﯽ دﻫﻨﺪ ﭼﺮا ﮐﻪ ﺑﻪ وارد ﮐﺮدن‬ ‫ﺗﻮﺿﯿﺢ ﯾﮏ ﻗﺴﻤﺖ از ‪ ES‬ﻫﺎﺳﺖ‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﯾﺎ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻃﻮﻟﯽ ﻧﯿﺎزﻣﺪﻧﺪ‬
‫ﺑﻪ ﻫﻤﻪ ﭘﺎراﮔﺮاﻓﻬﺎي اﻣﺮ ﻧﯿﺎز ﻧﯿﺴﺖ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﻤﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﻻزم اﺳﺖ‪.‬ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ وﻇﯿﻔﻪ ﺑﻪ‬
‫درﺳﺘﯽ اﻧﺠﺎم ﻧﺸﻮد ﺑﺎ از دﺳﺖ رﻓﺘﻦ ﻣﻘﺪارس‬ ‫ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﺎ اﻣﻮر ﮔﻢ ﺷﺪه ﺑﻪ ﻧﺘﺎﯾﺞ اﺳﺘﺪﻻل رﺳﯿﺪ‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ ﺟﺰ ﻗﺴﻤﺘﻬﺎي ﺳﻄﺤﯽ‬
‫ﺗﻐﯿﯿﺮ در ﯾﮏ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺧﯿﻠﯽ ﻃﻮﻻﻧﯽ و ﮐﺴﻞ ﮐﻨﻨﺪه‬ ‫ﺗﻐﯿﯿﺮ در ﻗﻮاﻧﯿﻦ راﺣﺖ و ﻗﺎﺑﻞ اﺟﺮاﺳﺖ‬
‫اﺳﺖ‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﮐﺎر ﺑﯿﻔﺘﺪ ﻓﻘﻂ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﻘﺪار زﻣﺎﻧﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽ اﻓﺘﺪ ﮐﻪ ﮐﺎﻣﻞ ﺷﻮﻧﺪ‬
‫ﮐﻤﯽ از ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﺑﺎﺷﺪ‬
‫اﺟﺮا ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم و ﭘﺎﯾﻪ اي اﺳﺖ‬ ‫اﺟﺮا ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﺛﺒﺖ ﮐﺮدن و ﻣﻨﻄﻖ اﺳﺖ‬
‫اﻧﺠﺎم ﮐﺎر ﻣﻮﺛﺮ از داده ﻫﺎي ﺑﺰرگ‬ ‫اﻧﺠﺎم ﮐﺎر از داﻧﺶ ﻫﺎي ﭘﺎﯾﻪ اي ﺑﺰرگ‬
‫ﻧﻤﺎﯾﺶ و اﺳﺘﻔﺎده از اﻃﻼﻋﺎت‬ ‫ﻧﻤﺎﯾﺶ و اﺳﺘﻔﺎده از داﻧﺶ‬
 ‫‪512‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﭼﻬﺎرم‬

‫ﺗﻔﺎوت ﺑﯿﻦ ﻣﺘﺨﺼﺼﯿﻦ اﻧﺴﺎﻧﯽ و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه‬ ‫ﺟﺪول ‪10 – 2‬‬
‫ﺧﺼﯿﺼﻪ‬ ‫ﻣﺘﺨﺼﺼﯿﻦ اﻧﺴﺎﻧﯽ‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه‬
‫ﻓﻨﺎﭘﺬﯾﺮي‬ ‫ﺑﻠﻪ‬ ‫ﻧﻪ‬
‫اﻧﺘﻘﺎل داﻧﺶ‬ ‫ﺳﺨﺖ‬ ‫آﺳﺎن‬
‫ﻣﺴﺘﻨﺪ ﺳﺎزي داﻧﺶ‬ ‫ﺳﺨﺖ‬ ‫آﺳﺎن‬
‫ﺳﺎزﮔﺎري ﺗﺼﻤﯿﻢ‬ ‫ﭘﺎﯾﯿﻦ‬ ‫ﺑﺎﻻ‬
‫ﻫﺰﯾﻨﻪ واﺣﺪ اﺳﺘﻔﺎده ) ذﺧﯿﺮه (‬ ‫ﺑﺎﻻ‬ ‫ﭘﺎﯾﯿﻦ‬
‫ﺧﻼﻗﯿﺖ‬ ‫ﺑﺎﻻ‬ ‫ﭘﺎﯾﯿﻦ‬
‫ﺗﻐﯿﯿﺮ ﭘﺬﯾﺮي‬ ‫ﺑﺎﻻ‬ ‫ﭘﺎﯾﯿﻦ‬
‫داﻣﻨﻪ داﻧﺶ‬ ‫ﻋﺮﯾﺾ‬ ‫ﭘﻬﻦ‬
‫ﻧﻮع داﻧﺶ‬ ‫ﺗﮑﻨﯿﮑﯽ و ﻓﺮﻣﺎن‬ ‫ﺗﮑﻨﯿﮑﯽ‬
‫ﻣﺤﺘﻮﯾﺎت داﻧﺶ‬ ‫ﺗﺠﺮﺑﻪ‬ ‫ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎ‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﺧﺒﺮه اﺑﺰارﻫﺎﯾﯽ ﺧﻮﺑﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﺮاي ﮐﺎرآﻣﻮزي ﮐﺎرﻣﻨﺪان ﺟﺪﯾﺪ و اﻧﺘﺸﺎر داﻧﺶ در ﯾﮏ ﺳﺎزﻣﺎن ‪.‬‬
‫ﻧﻬﺎﯾﺘﺎ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن اﻏﻠﺐ ﻧﮕﺮان ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه اﺟﺎزه ﻣﯽ دﻫﻨﺪ ﮐﻪ داﻧﺶ و اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺗﺐ و ﺑﺎ‬
‫ﻫﺰﯾﻨﻪ ﮐﻤﺘﺮي اﻧﺘﻘﺎل ﯾﺎﺑﻨﺪ ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺒﺮه واﻗﻌﺎ ﻣﺘﺨﺼﺺ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ ‪ .‬آﻧﻬﺎ اﻣﺘﯿﺎزاﺗﯽ دارﻧﺪ ﮐﻪ در ﺟﺪول ‪– 2‬‬
‫‪ 10‬ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ‪ .‬ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﯿﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه و اﻧﺴﺎن ﻫﺎي ﻣﺘﺨﺼﺺ‬

‫‪ 10,6‬ﮐﺎرﺑﺮد ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﺧﺒﺮه‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه در ﺑﺴﯿﺎري از ﺗﺠﺎرت ﻫﺎ و ﺳﻄﻮح ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﮐﺎرﺑﺮد دارﻧﺪ ﮐﻪ از ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻫﺎ‬
‫ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﯾﮏ ﺳﻨﺎرﯾﻮ )دﺳﺘﻮر اﻟﻌﻤﻞ ( اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﺧﺒﺮه اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺗﺎزه ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎ را‬ ‫
‬
‫ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ‪.‬‬
‫اوﻟﯿﻦ ﮐﺎرﺑﺮد ﻣﺜﻞ‪ DENDER‬ﺑﺮاي ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻣﻮﻟﮑﻮﻟﯽ و‪ mycin‬ﺑﺮاي ﺗﺸﺨﯿﺺ ﻃﺒﯽ ﺑﻮد ﮐﻪ در‬
‫ﺣﻮزه اي از داﻧﺶ اﺳﺖ‪ XCON.‬ﺑﺎ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي ‪ VAX‬در ﺷﺮﮐﺖ ﻟﻮازم دﯾﺠﯿﺘﺎﻟﯽ ﻧﻤﻮﻧﻪ‬
‫ﻣﻮﻓﻘﯽ از ﺗﺠﺎرت ﺑﻮد‪.‬ﮐﺎرﺑﺮد ﺗﺎزه ﺗﺮ در ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺨﺎﻃﺮه ﻫﺎ و اﺧﺘﺼﺎص دادن ﺣﻘﻮق ﺑﺎز ﻧﺸﺴﺘﮕﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ‬
‫ﺟﺎﻟﺐ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺟﺪول ‪ 10 – 3‬ﺑﻌﻀﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ ﻫﺎي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه و ﺣﻮزه ﮐﺎرﺑﺮد آن ﻫﺎ را ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ‪ .‬در‬
‫اداﻣﻪ ﺑﺮﺧﯽ ﮐﺎرﺑﺮد ﻗﺪﯾﻤﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه آﻣﺪه ﮐﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺪاﻧﯿﺪ ‪:‬‬
 ‫‪513‬‬ ‫ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﭘﺎﯾﮕﺎه داﻧﺶ )ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ داﻧﺶ(‬ ‫ﻓﺼﻞ دﻫﻢ‬

‫‪DENDRAL‬‬
‫ﭘﺮوژه ‪ DENDRAL‬ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ادوار ﻓﯿﮕﻦ ﺑﺎم در ﺳﺎل ‪ 1965‬ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫آن از ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي از داﻧﺶ ﻫﺎ و ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﭘﺎﯾﻪ اي ﻓﺮﻣﺎن ﻫﺎي ﭘﺮدازش اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﮐﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻣﻮﻟﮑﻮﻟﯽ‬
‫ﻣﺘﺤﻤﻞ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺷﯿﻤﯿﺎي ﻣﺘﺸﮑﻞ از آﻧﺎﻟﯿﺰﻫﺎي ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﻣﻌﻠﻮم را اﺳﺘﻨﺘﺎج ﮐﻨﺪ و ﻃﯿﻒ داده ﻫﺎ را اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي‬
‫‪ DENDRAL‬ﺛﺎﺑﺖ ﮐﺮد ﮐﻪ اﺳﺎﺳﺎ ﺛﺎﺑﺖ ﮐﺮدن داﻧﺶ ﻫﺎي ﭘﺎﯾﻪ اي ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ در ﻧﯿﺮوﻣﻨﺪي اﺑﺰار داﻧﺶ‬ ‫ﮐﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻫﺎي اﯾﺠﺎد ﮐﻨﺪ و دﯾﮕﺮ ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ ي ﭘﺮدازش در آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﺳﻨﺘﻔﻮرد‬
‫ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﮐﻨﺪ‪ MYCIN.‬از ﻫﻤﻪ ﻣﻬﻤﺘﺮ ﺑﻮد ‪.‬‬

‫‪MYCIN‬‬
‫ﯾﮏ ﻗﺎﻧﻮن ﭘﺎﯾﻪ اي اﺳﺖ ﮐﻪ ﻋﻔﻮﻧﺖ ﺑﺎﮐﺘﺮي ﻫﺎي ﺧﻮن را ﺗﺸﺨﯿﺺ ﻣﯽ دﻫﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﯽ ﺑﻮد ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ي‬
‫ﮔﺮوﻫﯽ از ﻣﺤﻘﻘﺎن داﻧﺸﮕﺎه ﺳﻨﺘﻔﻮرد در ﺳﺎل ‪ 1970‬ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﭘﺮﺳﯿﺪن ﺳﻮال ﻫﺎ و‬
‫ﺑﻪ ﻫﻢ ﭘﯿﻮﺳﺘﻦ ﻣﯿﺎن ﯾﮏ ﻗﺎﻧﻮن ﭘﺎﯾﻪ اي ا ز ﺣﺪود ‪ 500‬ﻗﺎﻧﻮن ﭘﺎﯾﻪ اي‪.‬‬
‫‪ MYCIN‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺣﺪود ‪ 500‬ﻣﻮرد از ﻋﻔﻮﻧﺖ ﻫﺎي ﺑﺎﮐﺘﺮي را ﺗﺸﺨﯿﺺ دﻫﺪ ‪.‬اﯾﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ‬
‫‪ MYCIN‬ﻧﺴﺨﻪ ي داروﻫﺎي ﻣﻮﺛﺮي را ﺗﺠﻮﯾﺰ ﮐﻨﺪ‬

‫‪ AIS‬در ﻋﻤﻞ ‪10-6‬‬

‫ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺟﻠﺴﻪ ﻫﺎﯾﯽ از ﺳﻄﺢ ﻗﺎﻧﻮن ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺒﺮه‬

‫اﯾﻦ ﻗﺎﻧﻮن ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺒﺮه ‪ ،‬ﺷﺎﻣﻞ ﻗﻮاﻧﯿﻨﯽ در ﺳﻄﺢ داﻧﺶ اﺳﺖ از اﯾﻦ ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﺑﺮاي ﻣﻄﺮح ﮐﺮدن ﺳﻮاﻻﺗﯽ‬
‫ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨﺪه و ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﺮدن ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدات اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ .‬ﺗﺼﻮر ﮐﻨﯿﺪ ﺷﻤﺎ دارﯾﺪ ﭼﻨﯿﻦ ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد‬
‫ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ را ﻗﺮار دﻫﯿﻢ ﺑﺮاي اﺣﺘﯿﺎج ﻫﺎي ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن در اداﻣﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺣﺎﻟﺖ ﻣﺸﺎوره اي داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬اوﻟﯿﻦ ﮐﺎر ﺑﺮاي ﺷﻤﺎ ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم دادن روي ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﭼﻪ ﭼﯿﺰي اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ ‬ﭘﺮدازش ﮐﻠﻤﺎت‬
‫‪ ‬ارﺗﺒﺎط‬
‫‪ ‬ﮐﺎرﺑﺮد ﻫﺎي ﭼﻨﺪ ﮔﺎﻧﻪ ‪.‬‬
‫ﭘﺎﺳﺦ ) ‪( 1‬‬
‫‪ -‬ﮐﺠﺎ از ﻧﻮت ﺑﻮك ﺑﯿﺸﺘﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ‬
‫‪ ‬اداره‬
‫‪ ‬در ﺳﻔﺮ‬
‫ﭘﺎﺳﺦ ) ‪( 2‬‬
 ‫‪514‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﭼﻬﺎرم‬

‫‪ -‬ﻣﻘﺪار ﺑﻮدﺟﻪ ﭼﻘﺪر اﺳﺖ؟‬

‫‪ ‬زﯾﺮ ‪10 k‬‬
‫‪ ‬ﺑﯿﻦ ‪ 10 k‬ﺗﺎ ‪12 k‬‬
‫‪ ‬ﺑﺎﻻي ‪12 k‬‬
‫ﭘﺎﺳﺦ ) ‪( 2‬‬
‫‪ -‬ﭘﯿﺸﻨﻬﺎداﺗﯽ ﺑﺮاي ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﺷﻤﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﻓﺮض ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ‪ Ibm x24‬ﺧﺮﯾﺪاري ﮐﻨﯿﻢ‪.‬‬
‫دﻟﯿﻞ‪-1 :‬ﺳﺒﮏ ‪-2‬ﺑﺮاي ﭘﺮدازش ﮐﻠﻤﺎت ﮐﻠﻤﺎت و اﺣﺘﯿﺎج در ﺳﻔﺮ و ﺑﻮدﺟﻪ‬

‫ﺗﻮﺿﯿﺤﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ در ﺳﺎﯾﺖ ‪( www . computing . surrey . ac . uk / research / ai / profile /‬‬

‫) ‪ mycin . html‬ﻣﻤﮑﻦ ﭘﯿﺪا ﮐﻨﯿﺪ ‪.‬‬

‫‪Xcon‬‬
‫‪ Xcon‬ﯾﮏ ﻗﺎﻧﻮن ﭘﺎﯾﻪ اي اﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺗﺠﻬﯿﺰات رﻗﻤﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺷﺮﮐﺖ ﺳﻬﺎﻣﯽ را ﭘﻮﺷﺶ ﻣﯽ‬
‫ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻣﯽ ﺷﻮد ﺑﺎ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﻫﺎي ﺳﺎل ‪ 2000‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﻪ از ﻗﻮاﻧﯿﻦ‬ ‫دﻫﺪ ‪ .‬ﯾﮏ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﺑﺰرگ و ﮐﻮﭼﮏ‬
‫ﺑﺮاي ﮐﻤﮏ ﺑﻪ ﺗﺼﻤﯿﻤﮕﯿﺮي ﻣﻄﻠﻮب در ﭘﯿﮑﺮﺑﻨﺪي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﻪ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﯿﺎز ﻫﺎي ﻣﺸﺘﺮي ﺑﺎﺷﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در ﻋﺮض ﯾﮏ دﻗﯿﻘﻪ ﻧﯿﺎزﻫﺎي ﻣﺸﺘﺮي را ﮐﻪ ﻋﻤﻮﻣﺎ ‪ 20 ،‬ﺗﺎ ‪ 30‬دﻗﯿﻘﻪ وﻗﺖ ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ‪،‬‬
‫دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﺑﺎ اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺒﺮه ‪ ،‬دﻗﺖ ﺧﺪﻣﺎت ﺗﺎ ‪ 98‬درﺻﺪ اﻓﺰاﯾﺶ ﭘﯿﺪا ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ‬
‫دﺳﺘﯽ ﮐﻪ ‪ 65‬درﺻﺪ ﺑﻮد ‪ .‬و اﯾﻦ ﯾﻌﻨﯽ ‪ ،‬ذﺧﯿﺮه ﻣﯿﻠﯿﻮﻧﻬﺎ دﻻر در ﻫﺮ ﺳﺎل ‪.‬‬

‫‪ AIS‬در ﻋﻤﻞ ‪10-7‬‬

‫ﻧﻤﻮﻧﻪ اي از ﮐﺎرﺑﺮد ﻫﺎ‬

‫ﻣﺸﺘﺮﯾﺎﻧﯽ ﮐﻪ از ‪ Logitech‬ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ‪ Logitech .‬ﯾﮑﯽ از ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ ﻓﺮوﺷﻨﺪه ﻫﺎي ‪ mouse‬و‬
‫‪ . webcam‬ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﯾﻦ ﮐﻪ آن ﻣﺪل ﻫﺎي ﻣﺘﻨﻮع زﯾﺎدي از ‪ Mouse‬ﻫﺎ و ‪ Webcam‬ﻫﺎ را ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد داده اﺳﺖ‪.‬‬
‫و از ﻣﺸﺘﺮي ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ از ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﻨﻨﺪه ي ﺑﺎ ﻗﺪرت ﺑﺮاي ﮔﺮﻓﺘﻦ اﻃﻼﻋﺎت از اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﻮﺷﯿﺎر‬
‫ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﮐﻤﭙﺎﻧﯽ ﺷﺮﮐﺖ ﮔﺴﺘﺮش داده اﻧﺪ ﯾﮏ ﺳﺮي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ را ﮐﻪ ﺑﺮاي ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﺮدن ﯾﮏ ‪ Web‬ﺳﺎده ﺑﺮاي‬
‫ﮐﻤﮏ ﺑﻪ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﮐﻪ ﺣﮑﺎﯾﺖ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ زﯾﺎد در آﻣﺮﯾﮑﺎي ﺷﻤﺎﻟﯽ اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺒﺮه در ﭼﯿﻦ ﮔﺴﺘﺮش‬
‫ﯾﺎﻓﺘﻪ و ﺑﺮاي راه اﻧﺪازي ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻫﺎ و ﭼﻄﻮر ﺑﺎرﮔﯿﺮي آن ﻫﺎ درﺳﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ از ﺗﮑﻨﯿﮏ ﻫﺎي‬
 ‫‪515‬‬ ‫ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﭘﺎﯾﮕﺎه داﻧﺶ )ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ داﻧﺶ(‬ ‫ﻓﺼﻞ دﻫﻢ‬

‫ﻫﺸﺪار ﻫﻨﺮي اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد و ﯾﮏ ﻗﺴﻤﺖ ﺑﺰرﮔﯽ ازﻋﺎﻣﻞ ﻫﺎي ﮐﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﺑﮕﺬارﻧﺪ روي ﺟﺮﯾﺎن‬
‫اﻟﮑﺘﺮﯾﺴﯿﺘﻪ را ﺗﺠﺰﯾﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺟﺪول ‪ 10 – 3‬ﮐﺎرﺑﺮد ﺳﺎده در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه‬ ‫ﺳﺎزﻣﺎن‬ ‫داﻣﻨﻪ ﮐﺎرﺑﺮد‬
‫‪Mycin‬‬ ‫‪Stanford university‬‬ ‫ﺗﺸﺨﯿﺺ ﭘﺰﺷﮑﯽ‬
‫‪xcon‬‬ ‫‪dec‬‬ ‫ﭘﯿﮑﺮ ﺑﻨﺪي ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫‪Expert tax‬‬ ‫‪Cooper & lybrand‬‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﻣﺎﻟﯿﺎت‬
‫‪Loan probe‬‬ ‫‪Peat Marwick‬‬ ‫ارزﯾﺎﺑﯽ وام‬
‫‪La - courtier‬‬ ‫‪Cognitive systems‬‬ ‫اﻣﻮر ﻣﺎﻟﯽ‬
‫‪Lmos‬‬ ‫‪Pacific bell‬‬ ‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺷﺒﮑﻪ‬
‫‪Fish – expert‬‬ ‫‪North china‬‬ ‫ﺗﺸﺨﯿﺺ ﺑﯿﻤﺎري‬

‫اﻋﺘﺒﺎر ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻫﺎ ) آﻧﺎﻟﯿﺰ ﻫﺎ (‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه ﺑﺮاي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ از ﻧﯿﺎزﻫﺎي ﻣﻮﺳﺴﻪ ﻫﺎي ﺗﺠﺎري ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﻨﺪ ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ‬
‫آﻧﺎﻟﯿﺰ ﮐﻤﮏ ﮐﻨﻨﺪ ﺗﺎ رﮐﻮردﻫﺎي ﻣﺸﺘﺮي و اﻋﺘﺒﺎر ﺧﺎص را ﺗﺸﺨﯿﺺ دﻫﺪ ‪ .‬ﻗﻮاﻧﯿﻦ در ﭘﺎﯾﮕﺎه داﻧﺶ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ‬
‫)‪( 100‬‬ ‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﻪ ﺗﺸﺨﯿﺺ ﺳﯿﺎﺳﺖ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ رﯾﺴﮏ ﮐﻤﮏ ﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬اﯾﻦ ﻧﻮع از ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎ در ﺑﯿﺸﺘﺮ از ‪1/3‬‬
‫ﺑﺎﻧﮏ ﺗﺠﺎري در آﻣﺮﯾﮑﺎ و ﮐﺎﻧﺎدا ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‬

‫ﻣﺸﺎور ﺣﻘﻮق ﺑﺎزﻧﺸﺴﺘﮕﯽ‬

‫ﺑﺎ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺒﺮه ﮐﻪ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ را در ﻣﻮرد وﺿﻌﯿﺖ ﺣﻘﻮق ﮐﺎرﻣﻨﺪان‬ ‫ﺷﺮﮐﺖ ﻏﺬاﯾﯽ ‪nestle‬‬
‫ﺑﺎزﻧﺸﺴﺘﮕﯽ ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﮐﺮد ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﯿﺪا ﮐﺮد‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺎﯾﮕﺎه داﻧﺶ ﺧﻮد را ﺑﻪ روز رﺳﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﮐﺮد و ﺑﻪ‬
‫ﻣﺸﺎوره ﻣﯽ داد اﯾﻦ‬ ‫ﺷﺮﮐﺖ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن در ﻣﻮرد ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﻘﺮرات و اﻧﺠﺎم آﻧﻬﺎ ﺑﺎ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺟﺪﯾﺪ ‪،‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺣﺘﯽ ﺑﻪ ﻣﻌﻠﻤﺎن و اﺳﺘﺎدان داﻧﺸﮕﺎه در ﺟﻨﻮب ﺗﺎﯾﻮان اﯾﻦ اﺟﺎزه را داد ﮐﻪ ﻧﻘﺸﻪ ﻫﺎﯾﯽ را ﺑﺮاي ﺑﻬﺒﻮد‬
‫ﮐﺎرﺷﺎن و ﺳﻮد دﻫﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ ‪ ،‬ﺗﺪﺑﯿﺮ ﮐﻨﻨﺪ‬

‫زﻣﯿﻨﻪ ﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮد‬

‫اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ در ﻧﻮاﺣﯽ ذﮐﺮ ﺷﺪه در ذﯾﻞ ‪ ،‬درﺧﻮاﺳﺖ ﺷﺪ‪.‬‬
‫‪-1‬در ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺎﻟﯽ ﮔﺴﺘﺮده ي ﺑﯿﻤﻪ‪ ،‬آﻧﺎﻟﯿﺰ ﺗﺠﺰﯾﻪ ﮐﺎرت ﻫﺎي ﻣﺴﺎﻓﺮﺗﯽ ﻧﻘﺸﻪ ﻫﺎي ﻣﺘﻨﯽ ﺗﺠﺰﯾﻪ ﮔﺰارش‬
‫ﻫﺎي ﻣﺎﻟﯽ و ﻧﻘﺸﻪ ﻫﺎي ﻣﺎﻟﯽ‪.‬‬
 ‫‪516‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﭼﻬﺎرم‬

‫‪-2‬ﭘﺮوﺳﻪ دﯾﺘﺎ‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻧﻘﺸﻪ ﮐﺸﯽ – اﻧﺘﺨﺎب وﺳﺎﯾﻞ اﻧﺠﺎم اﻣﻮر اداره ي ﺷﺒﮑﻪ‬
‫‪-3‬ﺧﺮﯾﺪ و ﻓﺮوش‪ :‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻣﺸﺘﺮي – ﺗﺠﺰﯾﻪ ي ﺧﺮﯾﺪ و ﻓﺮوش – ﺗﻬﯿﻪ ي ﻧﻘﺸﻪ – ﺧﺮﯾﺪ و‬
‫ﻓﺮوش ﻧﻘﺸﻪ‪.‬‬
‫‪-4‬ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻧﺴﺎﻧﯽ‪ :‬ﻧﻘﺸﻪ ي ﻣﻨﺒﻊ اﻧﺴﺎﻧﯽ‪ -‬ﻧﺼﺎﯾﺢ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ‪.‬‬
‫ﺧﻂ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي‬
‫‪-5‬ﮐﺎرﺧﺎﻧﺠﺎت ﺗﻮﻟﯿﺪي اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ‪ :‬ﻧﻘﺸﻪ ي ﺗﻮﻟﯿﺪ – اداره ي ﮐﯿﻔﯿﺖ – ﻃﺮح ﻣﺤﺼﻮل – ﺗﻌﻤﯿﺮ ﻟﻮازم و‬
‫اﻣﮑﺎﻧﺎت‪.‬‬

‫‪ 10,7‬ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در دو ﻧﻮع ﻣﺤﯿﻂ دﯾﺪه ﺷﻮﻧﺪ ‪:‬‬

‫‪ -‬ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺤﯿﻂ‬
‫‪ -‬وﻣﺸﺎوره ﻣﺤﯿﻂ ) ﺣﯿﻦ اﺟﺮا ( ) ﺷﮑﻞ ‪( 10 – 3‬‬
‫‪ ،‬ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺘﻦ اﺟﺰاء و ﻗﺮاردادن داﻧﺶ در ﭘﺎﯾﮕﺎه داﻧﺶ اﺳﺘﻔﺎده‬ ‫ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺤﯿﻂ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺎزﻧﺪه ‪es‬‬
‫ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪.‬‬

‫ﺷﮑﻞ ‪ 10 – 3‬ﺳﺎﺧﺘﺎر ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺒﺮه‬

 ‫‪517‬‬ ‫ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﭘﺎﯾﮕﺎه داﻧﺶ )ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ داﻧﺶ(‬ ‫ﻓﺼﻞ دﻫﻢ‬

‫ﻣﺤﯿﻂ ﻫﺎي ﻣﺸﺎوره از ﻏﯿﺮ ﻣﺘﺨﺼﺺ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﻣﺸﺎوره و داﻧﺶ ﺗﺨﺼﺺ را ﺑﺪﺳﺖ آورﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﺳﻪ ﺑﺨﺶ ﻋﻤﺪه اي ﮐﻪ در ﻫﻤﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ ﻣﺠﺎزي وﺟﻮد دارد ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬
‫‪ -3‬راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮ‬ ‫‪) -2‬ﻣﻮﺗﻮر(ااﺳﺘﻨﺘﺎج‬ ‫‪ -1‬ﭘﺎﯾﮕﺎه داﻧﺶ‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺒﺮه اي ﮐﻪ ﮐﺎرﺑﺮ از آن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ از اﺟﺰاي اﺿﺎﻓﯽ دﯾﮕﺮي ﻧﯿﺰ ﺑﺮﺧﻮردار‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ اﺳﺖ ‪:‬‬
‫‪ -1‬زﯾﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺟﻤﻊ آوري داﻧﺶ‬
‫‪ -2‬ﺑﻠﮏ ﺑﻮرد )ﻧﺎﺣﯿﻪ ﮐﺎري(‬
‫‪ -3‬زﯾﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ )دﻟﯿﻞ آورﻧﺪه(‬
‫‪ -4‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺎﻟﺺ ﺳﺎزي داﻧﺶ‬
‫اﮐﺜﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺨﺶ آﺧﺮ ﯾﻌﻨﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺎﻟﺺ ﺳﺎزي داﻧﺶ را ﻧﺪارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻮﺿﯿﺢ ﻣﺨﺘﺼﺮ ﻫﺮ ﺑﺨﺶ در زﯾﺮ آورده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫زﯾﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺟﻤﻊ آوري داﻧﺶ‬

‫زﯾﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺟﻤﻊ آوري داﻧﺶ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ‪:‬ﺟﻤﻊ آوري ‪ ،‬اﻧﺘﻘﺎل وﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﮑﻞ ﺣﻞ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻋﻨﻮان‬
‫ﺷﺪه از ﻃﺮف ﻣﺘﺨﺼﺺ ﯾﺎ اﻃﻼﻋﺎت داده ﺷﺪه ﺑﻪ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ ﯾﺎ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﯾﮕﺎه داﻧﺶ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻧﻬﻔﺘﻪ داﻧﺶ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ‪ ،‬ﮐﺘﺐ‪ ،‬اﻃﻼﻋﺎت رﺳﺎﻧﻪ اي و ﭘﺎﯾﮕﺎه اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ )ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻋﻤﻮﻣﯽ‬
‫و ﺧﺼﻮﺻﯽ ( ‪ .‬ﮔﺰارﺷﺎت ﺗﺤﻘﯿﻘﺎﺗﯽ ﺧﺎص و اﻃﻼﻋﺎت در دﺳﺘﺮس ﻣﻮﺟﻮد در ‪.WEB‬‬
‫ﺟﻤﻊ آوري اﻃﻼﻋﺎت از ﻃﺮﯾﻖ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن از ﻃﺮﯾﻖ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﮐﺎري اﺳﺖ ﭘﯿﭽﯿﺪه ﮐﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻ در زﻣﯿﻨﻪ‬
‫ﺳﺎﺧﺖ و ﺳﺎز ﺗﻨﮕﻨﺎﻫﺎﯾﯽ را ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه دارد ‪ .‬ﺑﺮاي ﭘﺎﯾﻪ رﯾﺰي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺑﺰرگ ﺷﺨﺺ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ‬
‫ﯾﺎ ﻓﺮاﺧﻮاﻧﯽ ﺗﻌﺪادي اﻓﺮاد ﺧﺒﺮه اﺳﺖ‪.‬ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﯾﮑﯽ ﯾﺎ ﺗﻌﺪادي از آﻧﺎن ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺧﻮد را ﭘﺎﯾﻪ رﯾﺰي ﮐﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻣﻬﻨﺪس اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ ﮐﺎرﺷﻨﺎس ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ از ﻃﺮﯾﻖ ﺗﻔﺴﯿﺮ و ﺗﻠﻔﯿﻖ ﭘﺎﺳﺦ ﻫﺎي اﻓﺮاد ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ و‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺜﺎل ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ و ﺣﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻓﮑﺮي‪ .‬زواﯾﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺴﺎﻟﻪ را ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬

‫ﭘﺎﯾﮕﺎه داﻧﺶ ) داﻧﺶ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ داﻧﺶ (‬

‫ﭘﺎﯾﮕﺎه داﻧﺶ ﺷﺎﻣﻞ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ اﺳﺖ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﻪ ﻫﻢ ﮐﻪ ﺑﺮاي درك ﺷﮑﻞ دﻫﯽ و ﺣﻞ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻻزم و ﺿﺮوري‬
‫اﺳﺖ‪.‬ﺷﺎﻣﻞ دو ﺑﺨﺶ رﯾﺸﻪ اي اﺳﺖ‪:‬‬
‫‪-1‬اﻃﻼﻋﺎت و داده ﻫﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻣﺴﺎﻟﻪ وﻣﺒﺎﻧﯽ ﻧﻈﺮي زواﯾﺎي ﻣﺴﺎﻟﻪ‬
‫‪-2‬روش ﻫﺎي ﺗﺠﺮﺑﯽ ﯾﺎ ﻫﻤﺎن ﻗﻮاﻧﯿﻨﯽ ﮐﻪ ﺑﺮاي ﺣﻞ ﻣﺴﺎ ﻟﻪ اي ﺧﺎص در ﻣﺤﺪوده اي ﻣﻌﯿﻦ از آن اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
 ‫‪518‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﭼﻬﺎرم‬

‫)ﺑﻪ ﻋﻼوه ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎي اﺳﺘﻨﺘﺎج ﺷﺎﻣﻞ اﻫﺪاف ﮐﻠﯽ ﺣﻞ ﻣﺴﺎﻟﻪ و ﻗﻮاﻧﯿﻨﯽ ﻣﺮﺑﻮط ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي را ﻧﯿﺰ ﺷﺎﻣﻞ‬
‫ﻣﯿﺸﻮد‪ (.‬روش اﮐﺘﺸﺎﻓﯽ در ﺣﻘﯿﻘﺖ روش ﻏﯿﺮ رﺳﻤﯽ ﺑﺮاي ﻗﻀﺎوت در ﻣﺤﺪوده ﮐﺎرﺑﺮدي ﺧﺎص اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﯾﮏ ﺳﺮي ﺣﻘﺎﯾﻖ روش ﻏﯿﺮ رﺳﻤﯽ ﺑﺮاي ﻗﻀﺎوت در ﻣﺤﺪوده ﮐﺎرﺑﺮدي ﺧﺎص اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻠﮑﻪ‬
‫ﯾﮏ ﺳﺮي ﺣﻘﺎﯾﻖ ﮐﻪ اﻃﻼﻋﺎت دﺳﺖ ﻧﺨﻮرده اوﻟﯿﻪ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن اﺳﺖ را ﻧﯿﺰ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻣﻮﺗﻮر اﺳﺘﻨﺘﺎج‬
‫ﻣﻐﺰ ‪ ES‬ﻣﻮﺗﻮر اﺳﺘﻨﺘﺎج اﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﻪ آن ﮐﻨﺘﺮل ﮐﻨﻨﺪه ﺳﯿﺴﺘﻢ ﯾﺎ ﻣﻔﺴﺮ ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﻧﯿﺰ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯿﺸﻮد‪ .‬اﯾﻦ‬
‫ﺑﺨﺶ ﻟﺰوﻣﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﯿﺸﻮد ﮐﻪ روﺷﯽ اﺳﺖ ﺑﺮاي ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ اﻃﻼﻋﺎت و ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮔﯿﺮي از‬
‫آن اﯾﻦ ﺑﺨﺶ روش ﻫﺎﯾﯽ را ﺑﺮاي ﺑﺮﺳﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﯽ آورد ﮐﻪ از ﻃﺮﯾﻖ ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ‬
‫ﺟﻠﺴﺎﺗﯽ ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﺑﺮاي ﺣﻞ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺑﻪ ﺗﺒﺎدل اﻃﻼﻋﺎت ﻣﯿﭙﺮدازد‪.‬ﮐﻪ در اﯾﻦ ﺑﺎره در ﺑﺨﺶ دﻫﻢ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺗﻮﺿﯿﺢ‬
‫ﺧﻮاﻫﯿﻢ داد‪.‬‬

‫راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮ‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه ﺷﺎﻣﻞ ﭘﺮدازﺷﮕﺮان اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺮاي ﺑﺮﻗﺮاري ارﺗﺒﺎط ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻼت ﮐﺎرﺑﺮان‬
‫اﺳﺖ اﯾﻦ ارﺗﺒﺎط ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺑﻪ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﺷﮑﻞ ﻣﻤﮑﻦ اﻧﺠﺎ م ﺷﻮد‪.‬ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻫﺎي ﻓﻨﯽ‬
‫اﮐﺜﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد از روش ﺳﻮال و ﺟﻮاب ﺑﺮاي ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﮐﺎرﺑﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬ﮔﺎﻫﯽ اوﻗﺎت ﻧﯿﺰ‬
‫ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻫﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﮔﺮاﻓﯿﮑﯽ و اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﺑﻪ آن ﺿﻤﯿﻤﻪ ﻣﯿﺸﻮد‪.‬‬

‫ﺑﻼك ﺑﺮد)ﻧﺎﺣﯿﻪ ﮐﺎري(‬

‫ﺑﻠﮏ ﺑﺮد )ﺗﺨﺘﻪ ﺳﯿﺎه(ﺣﺎﻓﻈﻪ اي اﺳﺖ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﯾﮏ ﭘﺎﯾﮕﺎه داﻧﺶ ﮐﻪ در آن ﻣﺴﺎﺋﻞ راﯾﺞ از ﻃﺮﯾﻖ ورود‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ آن ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﻣﯿﮕﯿﺮد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ از آن ﺑﺮاي ﺛﺒﺖ ﻓﺮﺿﯿﻪ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ و ﺗﻘﺴﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد ﺳﻪ ﻧﻮع ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي در ﺑﻠﮏ ﺑﺮد اﻣﮑﺎن ﭘﺬﯾﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪-1‬ﻃﺮح)ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﻣﺴﺎﻟﻪ(‬
‫‪-2‬دﺳﺘﻮر ﺟﻠﺴﻪ)اﻗﺪاﻣﺎت ﻧﻬﻔﺘﻪ اي ﮐﻪ ﻣﻨﻈﺮ اﺟﺮا اﺳﺖ(‬
‫‪ - 3‬ﺣﻞ ﻣﺴﺎﻟﻪ)ﮐﻪ ﺣﻞ ﻓﺮﺿﯿﻪ ﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد و ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎي اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺗﺎﮐﻨﻮن ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ آن‬
‫ﭘﺮداﺧﺘﻪ اﺳﺖ(‬
‫اﯾﻦ ﻣﺜﺎل را در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ‬
‫وﻗﺘﯽ ﻣﺎﺷﯿﻨﺘﺎن ﺧﺮاب ﻣﯽ ﺷﻮد ﺷﻤﺎ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﺧﺮاﺑﯽ را در ﺑﻼك ﺑﺮد)ﻧﺎﺣﯿﻪ ﮐﺎري(‬
 ‫‪519‬‬ ‫ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﭘﺎﯾﮕﺎه داﻧﺶ )ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ داﻧﺶ(‬ ‫ﻓﺼﻞ دﻫﻢ‬

‫ذﺧﯿﺮه ﻣﯿﮑﻨﺪ ‪ .‬در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻓﺮﺿﯿﻪ ﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد در ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ ،‬ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﯾﮏ ﺳﺮوﯾﺲ ﻣﺠﺪد را‬
‫ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﻣﯽ دﻫﺪ ) ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﺗﺮي ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺑﻪ درﺳﺘﯽ وﺻﻞ ﺷﺪه ﯾﺎ ﺧﯿﺮ ( و از ﺷﻤﺎ ﻣﯽ ﺧﻮاﻫﺪ ﮐﻪ‬
‫ﻧﺘﯿﺠﻪ را ﮔﺰارش ﮐﻨﯿﺪ ‪ .‬اﯾﻦ اﻃﻼﻋﺎت در ﺑﻼك ﺑﺮد)ﻧﺎﺣﯿﻪ ﮐﺎري( ذﺧﯿﺮه ﻣﯽ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫) ‪( EXPLATION SUBSYSTEM – JUSTIFIER‬‬ ‫ﺗﻔﺴﯿﺮ زﯾﺮﺳﯿﺴﺘﻢ ) ﺗﻮﺟﯿﻪ ﮐﻨﻨﺪه (‬
‫ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ و ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ ﭘﯽ ﮔﯿﺮي ﮐﺮدن از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺷﺎن ﺑﺮاي رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﻧﺘﯿﺠﻪ ‪ ،‬ﻣﻬﻢ اﺳﺖ ‪ .‬ﮐﻪ ﻫﺮ دو ﻣﻮرد‬
‫) ﻣﻬﺎرت و ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻞ ( اﻧﺘﻘﺎل ﭘﯿﺪا ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﺗﻔﺴﯿﺮ زﯾﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ ) ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد ﺗﻮﺟﯿﻪ ﮐﻨﻨﺪه (‬
‫ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻫﺮ ﭘﺎﺳﺦ و ﺗﻔﺴﯿﺮي را در رﻓﺘﺎر ‪ ES‬ﭘﯽ ﮔﯿﺮي ﮐﻨﺪ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﺳﺌﻮاﻻﺗﯽ ﻣﺜﻞ زﯾﺮ ﺑﺪﺳﺖ‬
‫ﻣﯽ آﯾﺪ ‪:‬‬
‫‪ ‬ﭼﺮا ﯾﮏ ﺳﺌﻮال ﻣﻬﻢ ﺑﺎﯾﺪ از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺒﺮه ﭘﺮﺳﯿﺪه ﺷﻮد‬
‫‪ ‬ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ ﯾﮏ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻗﻄﻌﯽ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﭘﯿﺪا ﮐﺮد‬
‫‪ ‬ﭼﺮا ﻧﺒﺎﯾﺪ ﯾﮏ ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﻗﻄﻌﯽ را ﭘﺬﯾﺮﻓﺖ ؟‬
‫‪ ‬ﭼﻪ ﻧﻘﺸﻪ اي ﺑﺮاي رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﻧﺘﯿﺠﻪ وﺟﻮد دارد ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﭼﻘﺪر ﺑﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧﺪه اﺳﺖ ﺗﺎ ﺗﺎﺳﯿﺲ‬
‫ﺷﻮد ﻗﺒﻞ از ﯾﮏ ﺗﺸﺨﯿﺺ ﻧﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻤﺎم ﮐﻨﺪ‬
‫در ‪ ES‬ﺳﺎده ‪ ،‬ﺗﻔﺴﯿﺮ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ ﻗﻮاﻧﯿﻦ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد ﺗﺎ ﯾﮏ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﺧﺎص ﺑﺪﺳﺖ آﯾﺪ ‪.‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺗﺼﻔﯿﻪ داﻧﺶ ) ‪( KNOWLEDGE REFINING SYSTEM‬‬
‫اﻧﺴﺎن ﻫﺎي ﻣﺘﺨﺼﺺ ‪ ،‬ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺗﺼﻔﯿﻪ داﻧﺶ دارﻧﺪ ‪ .‬و آن اﯾﻦ اﺳﺖ آﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ داﻧﺶ ﺧﻮدﺷﺎن‬
‫را آﻧﺎﻟﯿﺰ ﮐﻨﻨﺪ و از آن اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨﺪ ‪ ،‬ﯾﺎد ﺑﮕﯿﺮﻧﺪ و ﺑﺮاي ﻧﺘﺎﯾﺞ اﯾﻨﺪه ﺑﻬﺒﻮد ﺑﺒﺨﺸﻨﺪ‪ .‬ﻣﺸﺎﺑﻪ آن ‪ ،‬ﻫﺮ ارزﯾﺎﺑﯽ ﻻزم‬
‫اﺳﺖ در ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي ﺷﺪه ﻣﺎﻧﻨﺪ ﯾﮏ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ دﻟﯿﻞ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﯾﺎ ﺧﻄﺎ را آﻧﺎﻟﯿﺰ ﮐﻨﺪ ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﯽ‬
‫ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻬﺒﻮد ﯾﺎﺑﺪ ﮐﻪ ﻧﺘﺎﯾﺞ در ﯾﮏ ﭘﺎﯾﮕﺎه داﻧﺶ ﺑﻪ درﺳﺘﯽ ﻗﺮار ﺑﮕﯿﺮد و ﺑﺎ ﯾﮏ دﻟﯿﻞ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬در اﻏﻠﺐ‬
‫‪ ES‬آزﻣﺎﯾﺸﯽ در ﭼﻨﺪﯾﻦ‬ ‫اوﻗﺎت در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه ﻫﺮ ﯾﮏ از اﯾﻦ اﺟﺰاء ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﻧﯿﺴﺖ ‪ .‬اﻣﺎ‬
‫داﻧﺸﮕﺎه و ﻣﺮاﮐﺰ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎﺗﯽ ﺗﻮﺳﻌﻪ داده ﻣﯽ ﺷﻮد ‪.‬‬

‫‪ 10,8‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه ﭼﮕﻮﻧﻪ ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪.‬‬

‫ﭘﺎﯾﮕﺎه داﻧﺶ و ﻣﻮﺗﻮر اﺳﺘﻨﺘﺎج ﯾﮏ ﻣﺪل ﻣﻬﻤﯽ و ﺑﺤﺮاﻧﯽ از ﺳﯿﺴﺘﻢ‬ ‫در ﻣﯿﺎن اﺟﺰاء ﺷﮑﻞ ‪10 – 3‬‬
‫ﻫﺎي ﺧﺒﺮه ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ .‬ﺑﺮاي درﺳﺘﯽ ﻋﻤﻞ ‪ ،‬داﻧﺶ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ در ﭘﺎﯾﮕﺎه داﻧﺶ اراﺋﻪ و ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﻣﻮﺗﻮر اﺳﺘﻨﺘﺎج ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ از داﻧﺶ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﺗﺎ ﯾﮏ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺟﺪﯾﺪ را از ﺣﻘﺎﯾﻖ و ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻔﻬﻤﺪ ‪ .‬در‬
‫اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﻣﺎ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﭘﺎﯾﮕﺎه داﻧﺶ و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻗﺎﻧﻮن ﭘﺎﯾﻪ را ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ ‪.‬‬
 ‫‪520‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﭼﻬﺎرم‬

‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ و اراﺋﻪ داﻧﺶ‬

‫داﻧﺶ ﻣﺘﺨﺼﺺ ﺑﺎﯾﺪ در ﯾﮏ ﻓﺮﻣﺖ ﻗﺎﺑﻞ ﻓﻬﻢ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ در ﭘﺎﯾﮕﺎه داﻧﺶ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺒﺮه‬
‫اراﺋﻪ و ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ ﺷﻮد ‪ .‬راه ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ از اراﺋﻪ داﻧﺶ اﻧﺴﺎﻧﯽ وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ) ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻗﻮاﻧﯿﻦ ( )‬
‫ﺷﺒﮑﻪ ﻣﻌﻨﺎﯾﯽ ( و ) ﮔﺰاره ﻫﺎي ﻣﻨﻄﻘﯽ ( ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ) .‬ﻫﻤﻪ اﯾﻦ ﻣﻮارد در ﻓﺼﻞ ‪ 11‬ﺷﺮح داده ﺷﺪه اﺳﺖ ( ‪.‬‬
‫( ﮐﻪ‬ ‫در ﻗﺎﻧﻮن ﭘﺎﯾﻪ اي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ ‪ ،‬داﻧﺶ در ﯾﮏ ﭘﺎﯾﮕﺎه داﻧﺶ اراﺋﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد در ﻗﻮاﻧﯿﻦ ) ‪IF – THEN‬‬
‫ﺷﺮط و ﻧﺘﯿﺠﻪ را ﺑﺮاي دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺧﺎص ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬ﻗﺴﻤﺖ ) ‪ ( IF‬ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ ﺗﺎ ﺷﺮط‬
‫ﺑﺮاي ﻗﺎﻧﻮن ﻓﻌﺎل ﺷﻮد و ﻗﺴﻤﺖ ) ‪ ( THEN‬ﻋﻤﻞ ﯾﺎ ﻧﺘﯿﺠﻪ اي ﮐﻪ اﮔﺮ ﻫﻤﻪ ﺷﺮﻃﻬﺎي ) ‪ ( IF‬درﺳﺖ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ را ﻧﺸﺎن ﻣﯿﺪﻫﺪ ‪ .‬ﯾﮏ ﻣﺜﺎل اﻧﺘﺨﺎب ﯾﮏ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﻧﻮت ﺑﻮك اﺳﺖ ﮐﻪ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻗﺎﻧﻮن ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﯿﻦ‬
‫اﻧﺘﺨﺎب ﮐﻨﺪ ‪.‬‬ ‫و ‪acer 320‬‬ ‫ﻣﺪل ‪ibm x 30 ,‬‬
‫‪RULE 1‬‬
‫‪IF THE PRIMARY TASK = WORD PROCESSING‬‬
‫‪AND PRIMARY USAGE = TRAVEL‬‬
‫‪THEN WIGHT REQURMENT = LIGHT‬‬
‫ﻗﺎﻧﻮن ) ‪: ( 1‬‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‬ ‫اﮔﺮ وﻇﯿﻔﻪ اﺻﻠﯽ = ﭘﺮدازش ﮐﻠﻤﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‬ ‫و اﺳﺘﻔﺎده اﺻﻠﯽ = ﺳﻔﺮ‬
‫آﻧﮕﺎه وزن ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز = ﺳﺒﮏ‬
‫‪RULE 2‬‬
‫‪IF THE PRIMARY TASK = WORD PROCESSING‬‬
‫‪AND PRIMARY USAGE = OFFICE‬‬
‫‪THEN WIGHT REQURMENT = DON’T CARE‬‬

‫ﻗﺎﻧﻮن ) ‪: ( 2‬‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‬ ‫اﮔﺮ وﻇﯿﻔﻪ اﺻﻠﯽ = ﭘﺮدازش ﮐﻠﻤﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‬ ‫و اﺳﺘﻔﺎده اﺻﻠﯽ = اداري‬
‫آﻧﮕﺎه وزن ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز = ﻣﻬﻢ ﻧﯿﺴﺖ‬
‫‪RULE 3 :‬‬
‫‪IF BUDGET < = 12000‬‬
‫‪AND BUDGET > 10000‬‬
‫‪AND WIGHT REQUIRMENT = LIGHT‬‬
‫‪THEN NB MODEL = IBM X30‬‬

‫ﻗﺎﻧﻮن ) ‪: ( 3‬‬
 ‫‪521‬‬ ‫ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﭘﺎﯾﮕﺎه داﻧﺶ )ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ داﻧﺶ(‬ ‫ﻓﺼﻞ دﻫﻢ‬

‫اﮔﺮ ﺑﻮدﺟﻪ ﮐﻤﺘﺮ ﻣﺴﺎوي ‪ 12000‬ﺑﺎﺷﺪ‬

‫و اﮔﺮ ﺑﻮدﺟﻪ ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ‪ 10000‬ﺑﺎﺷﺪ‬
‫و وزن ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز = ﺳﺒﮏ ﺑﺎﺷﺪ‬
‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ibm x 30‬آﻧﮕﺎه ﻣﺪل‬

‫‪RULE 4 :‬‬
‫‪IF BUDGET < 10000‬‬
‫‪AND WEIGHT REQUIRMENT = DON’T CARE‬‬
‫‪THEN NB MODEL = ACER 320‬‬
‫ﻗﺎﻧﻮن ) ‪: ( 4‬‬
‫اﮔﺮ ﺑﻮدﺟﻪ ﮐﻤﺘﺮ ‪ 10000‬ﺑﺎﺷﺪ‬
‫و وزن ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز = ﻣﻬﻢ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﺑﺎﺷﺪ‬
‫ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ acer 320‬آﻧﮕﺎه ﻣﺪل‬
‫ﻣﺰﯾﺖ ﻋﻤﺪه اﺳﺘﻔﺎده از ﻗﻮاﻧﯿﻦ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ آﻧﻬﺎ ﺧﯿﻠﯽ آﺳﺎن ﻓﻬﻤﯿﺪه ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ و ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﺟﺪﯾﺪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ‬
‫ﺑﻪ آﺳﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﭘﺎﯾﮕﺎه داﻧﺶ اﺿﺎﻓﻪ ﺷﻮﻧﺪ ﺑﺪون اﯾﻨﮑﻪ روي ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﻣﻮﺟﻮد ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺑﮕﺬارﻧﺪ ‪ ) .‬ﻋﺪم اﻃﻤﯿﻨﺎن( )‬
‫‪ ( uncertainly processing‬ارﺗﺒﺎط ﭘﯿﺪا ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺑﺎ ﻫﺮ ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ اﺿﺎﻓﻪ ﺷﻮد ﺗﺎ دﻗﺖ اﻓﺰاﯾﺶ‬
‫ﯾﺎﺑﺪ ‪ ) .‬ﭘﺮدازش ﻧﺎﻣﻄﻤﺌﻦ ﯾﮑﯽ از اﻧﻮاع دﯾﮕﺮي اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻓﺼﻞ ‪ 11‬ﺑﺤﺚ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ( وﻇﯿﻔﻪ اﺻﻠﯽ‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺒﺮه ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﺮاي ﺑﺪﺳﺖ آوردن داﻧﺶ از ﻣﺘﺨﺼﺼﯿﻦ اﻧﺴﺎﻧﯽ اﺳﺖ و ﺗﺒﺪﯾﻞ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺖ‬
‫ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮان در اﯾﻦ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮔﯿﺮي ﺑﺎ ﯾﮏ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽ ﺑﺎ آﻧﻬﺎ دﺳﺘﺮﺳﯽ داﺷﺖ ‪.‬‬

‫ﻣﻮﺗﻮر اﺳﺘﻨﺘﺎج‬
‫اﻏﻠﺐ در ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﭘﯿﭽﯿﺪه ‪ ،‬داﻧﺶ ﻣﺘﺨﺼﺺ ﻓﻘﻂ در ﯾﮏ ﻗﺎﻧﻮن ‪ ،‬ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺪ اراﺋﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﺟﺎي‬
‫ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ زﻧﺠﯿﺮه ﻫﺎي دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺷﺮط ﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪدي را ﭘﻮﺷﺶ دﻫﻨﺪ ‪ .‬ﭘﺮدازش زﻧﺠﯿﺮه اي‬
‫ﭼﻨﺪ ﮔﺎﻧﻪ ﻗﻮاﻧﯿﻦ و دﺳﺘﺮﺳﯽ داده ‪ ،‬اﺳﺘﻨﺘﺎج ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ .‬ﻣﺮاﺣﻞ و اﺟﺰاي اﻧﺠﺎم اﺳﺘﻨﺘﺎج در ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﺧﺒﺮه ‪ ،‬ﻣﻮﺗﻮر اﺳﺘﻨﺘﺎج ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫دو روﯾﮑﺮد ﻣﺤﺒﻮب ﺑﺮاي اﺳﺘﻨﺘﺎج ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‬
‫‪FORWARD CJAINING‬‬ ‫‪,‬‬ ‫‪BACKWARD CHAINING‬‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ دﻟﯿﻞ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻫﺎ ‪ ،‬ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺑﺮرﺳﯽ اﺳﺘﺪﻻل و ﺗﮑﻨﯿﮏ ﻫﺎي ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﻓﺼﻞ ﻫﺎي ‪ 11‬و‬
‫‪ 12‬ﺑﺤﺚ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪.‬‬
 ‫‪522‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﭼﻬﺎرم‬

‫) ‪( FORWARD CHAINING‬‬ ‫زﻧﺠﯿﺮه ﻫﺎي ﭘﯿﺸﺮو‬

‫‪ FORWARD CHAINING‬ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺖ ) ‪ ( IF‬ﻗﻮاﻧﯿﻦ اول ﻧﮕﺎه ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﯾﮑﺒﺎر ﺗﻤﺎم ﺷﺮﻃﻬﺎي ) ‪IF‬‬
‫( ﺑﺮآورده ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬ﺑﺮاي ﻧﺘﯿﺠﻪ ‪ ،‬ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ .‬اﮔﺮ ﻧﺘﯿﺠﻪ از ﻣﺮﺣﻠﻪ اول ﻣﺸﺘﻖ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‬
‫‪ ،‬ﻧﻬﺎﯾﯽ ﻧﯿﺴﺖ ‪ .‬ﺳﭙﺲ از ﯾﮏ ﻋﺎﻣﻞ ﺟﺪﯾﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد ﺗﺎ ﺑﺎ ﺷﺮط ) ‪ ( IF‬ﺳﺎﯾﺮ ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﻣﻄﺎﺑﻘﺖ داﺷﺘﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﺑﯿﺸﺘﺮي ﭘﯿﺪا ﺷﻮد ‪ .‬اﯾﻦ ﭘﺮدازش اداﻣﻪ ﭘﯿﺪا ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻧﻬﺎﯾﯽ‬
‫ﺑﺮﺳﺪ ‪.‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﻣﺜﺎل ‪ ،‬ﺑﺨﺶ ﻧﻮت ﺑﻮك ‪ ،‬ﺗﻮﺻﯿﻒ زودﺗﺮي از اﯾﻦ روش اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ FORWARD CHAINING‬ﺑﺎﯾﺪ ﭼﮏ ﮐﻨﺪ ارﺗﺒﺎط دو ﺷﺮط ‪ IF‬را ﺑﺎ ﻗﺎﻧﻮن )‪ ( 1‬و ) ‪ . ( 2‬اﮔﺮ ﭼﻪ‬
‫وﻇﯿﻔﻪ اﺻﻠﯽ ﻣﺎ ﭘﺮدازش ﮐﻠﻤﻪ ﺑﺎﺷﺪ و اﮔﺮ ﭼﻪ اﺳﺘﻔﺎده اﺻﻠﯽ در اداره ﯾﺎ ﺳﻔﺮ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬اﮔﺮ وﻇﯿﻔﻪ ‪ ،‬ﭘﺮدازش‬
‫ﮐﻠﻤﻪ ﺑﺎﺷﺪ و اﺳﺘﻔﺎده آن در ﺳﻔﺮ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬آﻧﮕﺎه ﻗﺎﻧﻮن ) ‪ ( 1‬ﺻﺎدق اﺳﺖ و ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪي وزن ‪ ،‬ﺳﺒﮑﯽ آن اﺳﺖ ‪.‬‬
‫از وﻗﺘﯽ ﮐﻪ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪ ﮐﻪ وزن ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ‪ ،‬ﻫﺪف ﻧﻬﺎﯾﯽ ﻧﯿﺴﺖ ‪ ،‬ﻣﻮﺗﻮر اﺳﺘﻨﺘﺎج ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﺟﺴﺖ و ﺟﻮ‬
‫ﻫﺎ ﯾﺶ را در ﭘﺎﯾﮕﺎه داﻧﺶ اﻧﺠﺎم داد و ﻓﻬﻤﯿﺪ ﮐﻪ ﯾﮑﯽ از ﺷﺮوط ) ‪ ( IF‬ﻗﺎﻧﻮن ) ‪ ( 3‬ﺑﺎ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻗﺎﻧﻮن ) ‪( 1‬‬
‫ﺳﺎزﮔﺎري دارد ‪ .‬ﺑﺮاي اﯾﻨﮑﻪ ﻗﺎﻧﻮن ) ‪ ( 3‬ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﺷﺮﻃﻬﺎي ) ‪ ( IF‬را دارد ﺗﺎ ﭼﮏ ﺷﻮد ‪ .‬ﻣﻮﺗﻮر اﺳﺘﻨﺘﺎج‬
‫ﻗﺎﻧﻮن ) ‪ ( 3‬را ﺑﮑﺎر ﻣﯽ اﻧﺪازد و ﭼﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺒﯿﻨﺪ ﮐﻪ اﯾﺎ ارزش ﺷﺮط راﺿﯽ ﮐﻨﻨﺪه اﺳﺖ ﯾﺎ ﺧﯿﺮ ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ‬
‫اﮔﺮ ارزش ﺷﺮط درﺳﺖ ﺑﻮد ‪ ،‬ﻗﺎﻧﻮن ) ‪ ( 3‬ﻓﻌﺎل ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ‪ .‬و ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ IBM X30‬را ﺑﻪ ﮐﺎرﺑﺮ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻣﯽ‬
‫ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﺗﺮﺗﯿﺐ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺷﺪن ﻗﻮاﻧﯿﻦ در اﯾﻦ ﻗﺎﻧﻮن ﭘﺎﯾﻪ ﺑﺼﻮرت اﺑﺘﺪا ) ‪ ( 1‬و ) ‪ ( 2‬و ) ‪ ( 3‬و ) ‪ ( 4‬اﺳﺖ ‪) .‬‬
‫ﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﺮاﺣﻞ ﻗﺒﻠﯽ دارد ( ‪.‬‬
‫ﺟﺪول ‪ 10 – 4‬اﺛﺮ ﮔﺬاري اﯾﻦ ﺟﻠﺴﺎت را روي ﮐﺎرﺑﺮ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ‬

‫) زﻧﺠﯿﺮه ﻫﺎي ﭘﺴﺮو (‬ ‫‪BACKWARD CHAINING‬‬

‫اﺳﺖ ﮐﻪ آن از ﻧﺘﺎﯾﺞ و‬ ‫‪ BACKWARD CHAINING‬ﺑﺮ ﻋﮑﺲ ‪FORWARD CHAINING‬‬

‫‪ IF‬ﻻزم را ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻧﺘﺎﯾﺞ‬ ‫ﻓﺮﺿﯿﻪ ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻧﺘﯿﺠﻪ آن درﺳﺖ اﺳﺖ ‪ ،‬ﺷﺮوع ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ .‬ﻣﻮﺗﻮر اﺳﺘﻨﺘﺎج‬
‫درﺳﺖ و ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺣﻘﺎﯾﻘﯽ ﺑﺮاي ﺗﺴﺖ اﯾﻨﮑﻪ ﺷﺮط ﻫﺎي ) ‪ ( IF‬درﺳﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ .‬اﮔﺮ ﺑﻌﻀﯽ از ﺷﺮط ﻫﺎ‬
‫ﻧﺎدرﺳﺖ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﻗﺎﻧﻮن ﮐﻨﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد و ﻗﺎﻧﻮن ﺑﻌﺪي اﻧﺘﺨﺎب ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ .‬ﻣﺜﻞ ﻓﺮﺿﯿﻪ دوم ‪ .‬اﮔﺮ‬
‫ﻫﯿﭻ ﺣﻘﯿﻘﺘﯽ اﺛﺒﺎت ﻧﺸﻮد ﮐﻪ ﻫﻤﻪ ﺷﺮط ﻫﺎي ) ‪ ( IF‬درﺳﺖ و ﯾﺎ ﻧﺎدرﺳﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ ،‬ﻣﻮﺗﻮر اﺳﺘﻨﺘﺎج ﺑﻪ‬
‫دﻧﺒﺎل ﻗﻮاﻧﯿﻨﯽ ﮐﻪ ﺷﺮط آﻧﻬﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻄﺎﺑﻘﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و ﺷﺮﻃﻬﺎي ) ‪ ( IF‬ﺑﻼﺗﮑﻠﯿﻒ ﺑﻪ ﯾﮏ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﯿﺒﺸﺘﺮ ﺑﺮاي‬
‫ﭼﮏ ﮐﺮدن ﺷﺮﻃﻬﺎ ﺑﻪ ﺟﻠﻮ ﺣﺮﮐﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﺑﻄﻮر ﻣﺸﺎﺑﻪ اﯾﻦ زﻧﺠﯿﺮه ﻫﺎي ﭘﺮدازش ﺗﺎ وﻗﺘﯿﮑﻪ ﺑﻪ ﻧﺘﺎﯾﺠﯽ‬
‫ﺑﺮﺳﺪ ﯾﺎ اﯾﻨﮑﻪ اﺛﺒﺎت ﺷﻮد ﻗﺎﺑﻞ رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ ‪ ،‬اداﻣﻪ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ ‪ .‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻫﻤﺎن ﻣﺜﺎل ‪ ،‬ﭘﺮدازش‬
‫اﺳﺘﻨﺘﺎﺟﯽ ‪ BACKWARD CHAING‬از ﻗﺎﻧﻮن ) ‪ ( 3‬ﺷﺮوع ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ .‬ﻣﻮﺗﻮر اﺳﺘﻨﺘﺎج ﻓﺮض ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ‬
 ‫‪523‬‬ ‫ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﭘﺎﯾﮕﺎه داﻧﺶ )ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ داﻧﺶ(‬ ‫ﻓﺼﻞ دﻫﻢ‬

‫‪ IBM X30‬ﯾﮏ ﻣﺤﺼﻮل ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدي اﺳﺖ و ﺷﺮﻃﻬﺎي ) ‪ ( IF‬و ) وزن ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ( و ) ﺑﻮدﺟﻪ ( ﭼﮏ ﻣﯽ‬
‫ﮐﻨﺪ ‪ .‬از وزن ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ‪ ،‬ﮐﻪ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻗﺎﻧﻮن ) ‪ ( 1‬و ) ‪ ( 2‬اﺳﺖ ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎي زﻧﺠﯿﺮه اي اﯾﻦ دو ﻗﺎﻧﻮن را ﺑﺎ ﻗﺎﻧﻮن‬
‫ﺑﻪ ) وﻇﯿﻔﻪ اﺻﻠﯽ ( و ) اﺳﺘﻔﺎده اﺻﻠﯽ ( ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬ ‫) ‪ ( 3‬ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﺷﺮط ﻫﺎي ) ‪ ( IF‬ﺟﺪﯾﺪ‬
‫ﺗﺮﺗﯿﺐ ﻓﻌﺎل ﺷﺪن ﻗﻮاﻧﯿﻦ در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ اﺑﺘﺪا ﻗﺎﻧﻮن ) ‪ ( 3‬و ) ‪ ( 1‬و ) ‪ ( 2‬اﺳﺖ ‪ .‬ﺟﺪول ‪ 10 – 4‬اﺛﺮﮔﺬاري‬
‫اﯾﻦ ﺟﻠﺴﺎت را روي ﮐﺎرﺑﺮ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ‪.‬‬

‫ﺟﺪول ‪ 10 – 4‬ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺟﻠﺴﺎت اﺳﺘﻔﺎده از اﺳﺘﺮاﺗﮋي اﺳﺘﻨﺘﺎج ﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت‬

 ‫‪524‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﭼﻬﺎرم‬

‫‪: FORWARD CHAINING‬‬ ‫‪: BACKWARD CHAINING‬‬

‫وﻇﯿﻔﻪ اﺻﻠﯽ ﮐﻪ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﻧﻮت ﺑﻮك ﺑﺮاي ﺷﻤﺎ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ‬ ‫‪-‬‬ ‫‪ -‬ﺑﻮدﺟﻪ ﺷﻤﺎ در ﭼﻪ ﺣﺪي اﺳﺖ‬
‫دﻫﺪ ﮐﺪام اﺳﺖ ؟‬ ‫‪10 K‬‬ ‫‪ -‬ﮐﻤﺘﺮ از‬
‫‪ -‬ﭘﺮدازش ﮐﻠﻤﻪ‬ ‫‪12 K‬‬ ‫‪ -‬ﺑﯿﻦ ‪ 10 K‬ﺗﺎ‬
‫‪ -‬ارﺗﺒﺎﻃﺎت‬ ‫‪12 K‬‬ ‫‪ -‬ﺑﯿﺸﺘﺮ از‬
‫‪ -‬ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﺻﻮﺗﯽ و ﺗﺼﻮﯾﺮ ي‬
‫وﻇﯿﻔﻪ اﺻﻠﯽ ﮐﻪ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﻧﻮت ﺑﻮك ﺑﺮاي ﺷﻤﺎ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ‬ ‫‪-‬‬
‫‪ -‬اﻏﻠﺐ ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﺟﺎﯾﯽ ﮐﻪ از ﻧﻮت ﺑﻮك اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﯿﺪ ‪،‬‬ ‫دﻫﺪ ﮐﺪام اﺳﺖ ؟‬
‫ﮐﺠﺎﺳﺖ‬ ‫‪ -‬ﭘﺮدازش ﮐﻠﻤﻪ‬
‫‪ -‬اداره‬ ‫‪ -‬ارﺗﺒﺎﻃﺎت‬
‫‪ -‬ﺳﻔﺮ‬ ‫‪ -‬ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﺻﻮﺗﯽ و ﺗﺼﻮﯾﺮ ي‬

‫‪ -‬ﺑﻮدﺟﻪ ﺷﻤﺎ در ﭼﻪ ﺣﺪي اﺳﺖ‬ ‫‪ -‬اﻏﻠﺐ ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﺟﺎﯾﯽ ﮐﻪ از ﻧﻮت ﺑﻮك اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﯿﺪ ‪،‬‬
‫‪10 K‬‬ ‫‪ -‬ﮐﻤﺘﺮ از‬ ‫ﮐﺠﺎﺳﺖ‬
‫‪12 K‬‬ ‫‪ -‬ﺑﯿﻦ ‪ 10 K‬ﺗﺎ‬ ‫‪ -‬اداره‬
‫‪12 K‬‬ ‫‪ -‬ﺑﯿﺸﺘﺮ از‬ ‫‪ -‬ﺳﻔﺮ‬

‫‪IBM X24‬‬ ‫ﭘﯿﺸﻨﻬﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ :‬ﺷﻤﺎ ﺑﺎﯾﺪ در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ ﮐﻪ ﯾﮏ‬ ‫‪IBM X24‬‬ ‫ﭘﯿﺸﻨﻬﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ :‬ﺷﻤﺎ ﺑﺎﯾﺪ در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ ﮐﻪ ﯾﮏ‬
‫ﺑﺨﺮﯾﺪ‬ ‫ﺑﺨﺮﯾﺪ‬
‫دﻻﯾﻞ ‪ :‬آن ﺳﺒﮑﯽ و ﺗﻨﺎﺳﺐ ﺑﯿﺸﺘﺮي ﺑﺮاي ﭘﺮدازش ﮐﻠﻤﺎت ﺷﻤﺎ‬
‫دﻻﯾﻞ ‪ :‬آن ﺳﺒﮑﯽ و ﺗﻨﺎﺳﺐ ﺑﯿﺸﺘﺮي ﺑﺮاي ﭘﺮدازش ﮐﻠﻤﺎت ﺷﻤﺎ دارد و در ﺳﻔﺮ ﺑﻪ آن ﻧﯿﺎز دارﯾﺪ ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻮدﺟﻪ ﺷﻤﺎ‬
‫دارد و در ﺳﻔﺮ ﺑﻪ آن ﻧﯿﺎز دارﯾﺪ ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻮدﺟﻪ ﺷﻤﺎ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫اﺳﺖ ‪.‬‬

‫روﻧﺪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﯿﺴﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه‬

‫ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﯿﺴﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه روﻧﺪي ﺑﺮاي ﺑﺪﺳﺖ آوردن اﻃﻼﻋﺎت ﻋﻠﻤﯽ از ﻣﺘﺨﺼﺼﯿﻦ و ذﺧﯿﺮه آﻧﻬﺎ در‬
‫ﭘﺎﯾﮕﺎه ﻋﻠﻮم اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﻪ اﯾﻦ دﻟﯿﻞ ﮐﻪ ﻣﺘﺨﺼﺼﯿﻦ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ ﯾﺎ ﻧﺘﻮاﻧﻨﺪ ﻋﻠﻢ و داﻧﺶ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻃﻮر‬
‫واﺿﺢ ﺑﯿﺎن ﮐﻨﻨﺪ‪،‬اﮐﺘﺴﺎب داﻧﺶ اﻣﺮي ﻣﻬﻢ و ﺳﺨﺖ و ﺑﺤﺮاﻧﯽ اﺳﺖ‪.‬روﻧﺪي ﭘﺮدازش ﺑﺮاي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﯿﺴﺴﺘﻢ‬
 ‫‪525‬‬ ‫ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﭘﺎﯾﮕﺎه داﻧﺶ )ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ داﻧﺶ(‬ ‫ﻓﺼﻞ دﻫﻢ‬

‫ﻫﺎي ﺧﺒﺮه ﺷﺎﻣﻞ اﮐﺘﺴﺎب ﻋﻠﻢ و داﻧﺶ‪ ،‬ﻣﻌﺮﻓﯽ آن ‪ ،‬اﻧﺘﺨﺎب اﺑﺰار ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﺎﻓﺘﻪ ‪،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ اﻟﮕﻮ‪ ،‬ارزﯾﺎﺑﯽ و‬
‫ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ اﺳﺖ ‪ .‬ﻣﻮﺗﻮر اﺳﺘﻨﺘﺎج در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺸﺘﺮك اﺳﺖ ‪ .‬ﻣﺤﯿﻂ ﻫﺎي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه‬
‫اﺑﺰارﻫﺎي ﻣﻔﯿﺪي ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﯾﮏ ﻗﺎﻧﻮن اوﻟﯿﻪ اي را در ﯾﮏ وﻗﺖ ﮐﻮﺗﺎه ﺗﺤﻘﻖ ﺑﺒﺨﺸﻨﺪ ‪ .‬ﻣﺤﯿﻂ‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺒﺮه ‪ ،‬ﻓﻀﺎﯾﯽ از ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺒﺮه اي اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺪون اﻃﻼﻋﺎت در ﭘﺎﯾﮕﺎه داﻧﺶ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﯾﮏ ﺑﺎر اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ را ﮐﻪ درﭘﺎﯾﮕﺎه داﻧﺶ ذﺧﯿﺮه ﺷﺪه اﺳﺖ را اﺟﺮا ﮐﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﺟﺰﺋﯿﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ در ﻓﺼﻞ ‪11‬‬

‫‪ 10,9‬ﺑﺨﺶ ﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﺳﯿﺴﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه‬

‫ﺳﯿﺴﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺘﺨﺼﺺ را ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ ﭼﻨﺪ روش ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﮐﺮد‪ .‬ﯾﮑﯽ از روش ﻫﺎ از ﻃﺮﯾﻖ ﻣﺴﺎﺋﻞ و‬
‫ﻣﺸﮑﻼﺗﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ آن روﺑﻪ رو ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﺜﻼً‪،‬ﺗﺸﺨﯿﺺ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻋﻤﻮﻣﯽ اﺳﺖ ‪ .‬ﮐﻪ در ﭘﺰﺷﮑﯽ ‪،‬ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت‬
‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ‪،‬ﻋﻤﻠﯿﺎت ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي و دﯾﮕﺮ رﺷﺘﻪ ﻫﺎ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ .‬ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺘﺨﺼﺼﯿﻦ در‬
‫ﺟﺪول ‪ 10 – 5‬ﻟﯿﺴﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻌﻀﯽ از اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ دو ﯾﺎ ﭼﻨﺪ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ .‬ﺗﻮﺿﯿﺢ‬
‫ﻣﺨﺘﺼﺮي در ﻣﻮرد دو ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي در زﯾﺮ آﻣﺪه اﺳﺖ‪:‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﻔﺴﯿﺮ‪:‬‬
‫اﺳﺘﻨﺒﺎط ﺗﻮﺿﯿﺤﺎت ﯾﮏ وﺿﻌﯿﺖ از ﻣﺸﺎﻫﺪات وﻣﻄﺎﻟﻌﺎت‪.‬اﯾﻦ روش در ﺑﺮ ﮔﯿﺮﻧﺪه ﻧﻈﺎرت ﻓﻬﻢ ﺳﺨﺮاﻧﯽ ‪،‬‬
‫ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻋﮑﺲ ‪ ،‬ﺗﻔﺴﯿﺮ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎ و آﻧﺎﻟﯿﺰﻫﺎي ﺑﺴﯿﺎر ﺑﺴﯿﺎر دﯾﮕﺮي در زﻣﯿﻨﻪ ﻫﻮش اﺳﺖ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﺗﻔﺴﯿﺮاﻃﻼﻋﺎت ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه ﺑﺎ اﺧﺘﺼﺎص ﻣﻌﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﯿﺎن ﮐﻨﻨﺪه ﻣﻮﻗﻌﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪،‬ﺗﻮﺿﯿﺢ ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﯿﺶ ﮔﻮﯾﯽ‪:‬‬
‫اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ آب و ﻫﻮا ‪ ،‬ﭘﯿﺶ ﮔﻮﯾﯽ آﻣﺎرﮔﯿﺮي ﻧﻔﻮس‪ ،‬اﻗﺘﺼﺎد ‪ ،‬ﺗﺮاﻓﯿﮏ ﺑﺮآورد و‬
‫ارزﯾﺎﺑﯽ ﻣﺤﺼﻮل ارﺗﺶ ‪ ،‬ﺑﺎزار ﯾﺎﺑﯽ و ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎدي ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪.‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺸﺨﯿﺺ‪ :‬ﺷﺎﻣﻞ ﺗﺸﺨﯿﺺ‬
‫ﻫﺎي ﭘﺰﺷﮑﯽ ‪ ،‬اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ‪ ،‬ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ و ﻧﺮم اﻓﺰاري ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ ﺑﯽ ﻧﻈﻤﻰ ﻫﺎى رﻓﺘﺎرى ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪه‬
‫را ﺑﻪ دﻻﯾﻞ اﺳﺎﺳﻰ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﻣﻰ ﺳﺎزﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻃﺮاﺣﻰ‪:‬‬
‫اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ ﭘﯿﮑﺮﺑﻨﺪى اﺷﯿﺎء را ﮐﻪ ﻣﻮاﻧﻊ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻃﺮاﺣﻰ را ﺣﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺑﻬﺒﻮد ﻣﻰ ﺑﺨﺸﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ‬
‫ﺷﺎﻣﻞ ﻃﺮاﺣﻰ ﻣﺪار و ﻃﺮاﺣﻰ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﺟﺪول ‪10-5‬‬
‫ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﻮﺟﻮد‬ ‫ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي‬
‫اﺳﺘﻨﺒﺎط ﺷﺮاﯾﻂ ﺗﻮﺿﯿﺤﺎت از ﻣﺸﺎﻫﺪات و ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت‬ ‫ﺗﻔﺴﯿﺮ‬
 ‫‪526‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﭼﻬﺎرم‬

‫اﺳﺘﻨﺒﺎط آﺛﺎر اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ ‪.‬ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﻮﺟﻮد‬ ‫ﭘﯿﺶ ﮔﻮﯾﯽ‬

‫اﺳﺘﻨﺒﺎط ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺑﺪ ﺳﯿﺴﺘﻢ از ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت و ﻣﺸﺎﻫﺪات ﭘﯿﮑﺮ ﺑﻨﺪي ﻃﺮاﺣىﺎﺷﯿﺎء در‬ ‫ﺗﺸﺨﯿﺺ‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﻮاﻧﻊ‬
‫ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻃﺮح ﻫﺎ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ ﺑﺮاي رﺳﯿﺪن ﺑﻪ اﻫﺪاف‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰى‬
‫ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﻣﺸﺎﻫﺪات ﺑﺎ ﻃﺮح ﻫﺎ و ﻣﺸﺨﺺ ﮐﺮدن اﺳﺘﺜﻨﺎ ﻫﺎ‬ ‫ﺑﺮرﺳﻰ‬
‫ﺗﻌﯿﯿﻦ راه ﭼﺎره ﺑﺮاي ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻫﺎي ﺑﺪ‬ ‫ﺧﻄﺎ ﯾﺎﺑﻰ‬
‫اﺟﺮاي ﻃﺮح ﻫﺎ ﺑﺮاي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺧﻄﺎﯾﺎﺑﯽ ﻫﺎ‬ ‫ﺗﻌﻤﯿﺮ‬
‫ﺗﺸﺨﯿﺺ‪،‬ﺧﻄﺎﯾﺎﺑﯽ و ﺗﺼﺤﯿﺢ اﺟﺮاي داﻧﺶ آﻣﻮزان‬ ‫دﺳﺘﻮر اﻟﻌﻤﻞ‬
‫ﺗﻔﺴﯿﺮ‪،‬ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ‪،‬ﺗﻔﺴﯿﺮ و ﺑﺮرﺳﯽ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ‬ ‫ﮐﻨﺘﺮل‬

‫ﻃﺮاﺣﯽ و ﺳﺎﺧﺖ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺼﻤﯿﻢ اﺷﯿﺎء در راﺑﻄﻪ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎ دﯾﮕﺮ ﻧﺴﺨﻪ ﻫﺎ ﮐﻪ اﯾﻦ ﺗﻨﻈﯿﻤﺎت‬
‫ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﻣﺤﺪودﯾﺖ اﺳﺖ‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي‬
‫ﺗﺨﺼﺺ در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﻣﺸﮑﻼت ‪ ،‬از ﺟﻤﻠﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﯾﺴﯽ ﺧﻮدﮐﺎر ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺎ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻت‬
‫ﮐﻮﺗﺎه ﻣﺪت و ﺑﻠﻨﺪ ﻣﺪت ‪ ،‬ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻈﺎﻣﯽ ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﻣﺎﻟﯽ ﻗﺮارداد دارﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺎﻧﯿﺘﻮرﯾﻨﮓ‬
‫ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﻣﺸﺎﻫﺪات رﻓﺘﺎر ﺳﯿﺴﺘﻢ را ﺑﺎ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﮐﻪ ﺑﺮاي ﺣﺼﻮل ﻫﺪف ﻣﻮﻓﻖ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻬﻢ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽ رﺳﺪ‬
‫اﯾﻦ وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎي ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻬﻢ ﻣﺘﻨﺎﻇﺮ ﺑﺎ ﻣﻌﺎﯾﺐ ﺑﺎﻟﻘﻮه در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮﻫﺎي زﯾﺎدي وﺟﻮد دارﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﮐﻤﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻧﻈﺎرﺗﯽ ﺑﺮاي ﮐﻨﺘﺮل ﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺗﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ از‬
‫ﺗﺮاﻓﯿﮏ ﻫﻮاﯾﯽ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ اﻧﺠﺎم وﻇﺎﯾﻒ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﺎﻟﯽ ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽ ﺑﺮﻧﺪ‬
‫اﺷﮑﺎل زداﯾﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﺗﮑﯿﻪ ﺑﺮ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ‪ ،‬ﻃﺮاﺣﯽ ‪ ،‬و ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﺑﺮاي اﯾﺠﺎد ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت و ﯾﺎ ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻫﺎﯾﯽ ﺑﺮاي‬
‫ﺗﺼﺤﯿﺢ ﻣﺸﮑﻞ ﺗﺸﺨﯿﺺ داده ﺷﺪه ‪ ،‬ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺗﻌﻤﯿﺮ‬
‫ﺗﻮﺳﻌﻪ و اﺟﺮاي ﻃﺮح ﺑﻪ اداره ‪ ،‬ﺣﻞ ﻗﻄﻌﯽ ﺑﺮاي اﯾﻦ ﻣﺸﮑﻞ ﺗﺸﺨﯿﺺ داده ﺷﺪه ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫اﺷﮑﺎل زداﯾﯽ ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ‪ ،‬واﺟﺮاي ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻫﺎي آن اﺳﺖ‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ آﻣﻮزش‬
 ‫‪527‬‬ ‫ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﭘﺎﯾﮕﺎه داﻧﺶ )ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ داﻧﺶ(‬ ‫ﻓﺼﻞ دﻫﻢ‬

‫ﺑﺮاي ﺗﺸﺨﯿﺺ زﯾﺮﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي اﺷﮑﺎل زداﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر وﯾﮋه ﺑﺮاي رﺳﯿﺪﮔﯽ ﺑﻪ ﻧﯿﺎزﻫﺎي داﻧﺶ آﻣﻮزان‬
‫ﺑﮑﺎر ﻣﯽ روﻧﺪ ﻗﺮارددادي ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻌﻤﻮل ‪ ،‬اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺎﺧﺖ و ﺗﻮﺿﯿﺤﺎت‬
‫ﻓﺮﺿﯽ از اﻃﻼﻋﺎت داﻧﺶ آﻣﻮز ﮐﻪ رﻓﺘﺎر او را ﺗﻔﺴﯿﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺷﺮوع ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺗﺸﺨﯿﺺ داده ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‬
‫و ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ داﻧﺶ آﻣﻮز را ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﮐﺮده و راه ﻫﺎي ﺟﺒﺮان ﮐﻤﺒﻮد را ﺑﻄﻮر ﻣﻨﺎﺳﺐ اراﺋﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ در ﻧﻬﺎﯾﺖ‬
‫آﻧﻬﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺑﺮاي اراﺋﻪ ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻼت داﻧﺶ آﻣﻮزان‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﮐﻨﺘﺮل‬
‫اﻧﻄﺒﺎق رﻓﺘﺎر ﮐﻠﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺑﺮاي اﯾﻦ ﮐﺎر ‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﻨﺘﺮل ﺑﺎرﻫﺎ و ﺑﺎرﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻔﺴﯿﺮي از وﺿﻌﯿﺖ‬
‫ﻓﻌﻠﯽ ‪ ،‬ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ آﯾﻨﺪه ‪ ،‬ﺗﺸﺨﯿﺺ ﻋﻠﻞ ﻣﺸﮑﻼت ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ‪ ،‬ﺗﺪوﯾﻦ و ﻓﺮﻣﻮﻟﻪ ﮐﺮدن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي درﻣﺎﻧﯽ ‪ ،‬و‬
‫ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ اﺟﺮاي آن ﺑﺮاي اﻃﻤﯿﻨﺎن از ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ‪ .‬ﻧﻪ اﯾﻨﮑﻪ ﻫﻤﻪ وﻇﺎﯾﻔﯽ ﮐﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻ در ﻫﺮ ﯾﮏ از اﯾﻦ دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي‬
‫ﯾﺎﻓﺖ ﻧﺸﺪ ﺑﺮاي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل ‪ ،‬ﻫﺰاران ﻧﻔﺮ از ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮان ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﻨﺎﺳﺐ‬
‫اﯾﻦ دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي ﻫﺴﺘﻨﺪ‬

‫‪ 10,10‬ﺑﻬﺮه و ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻫﺎي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه‬

‫اﻣﺮوزه ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ ﻫﺰاران ﻧﻔﺮ در ﺣﺎل اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه در ﻫﺮ ﺻﻨﻌﺖ و در ﻫﺮ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻋﻤﻠﮑﺮدي‬
‫اﺳﺖ‪ ( WONG , nonaco 1995 ) .‬ﯾﮏ ﺑﺮرﺳﯽ ﺟﺎﻣﻊ و ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺨﺼﺼﯽ در ﺗﺠﺎرت‬
‫ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﺮدﻧﺪ ) ‪ (Eom 1996‬ﯾﮏ ﻧﻈﺮﺳﻨﺠﯽ ﺟﺎﻣﻊ از ﺣﺪود ‪ 440‬ﻣﺘﺨﺼﺺ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ در ﺗﺠﺎرت‬
‫ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آﻣﺪ ‪ .‬ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ او ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ ‪ É s‬ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻋﻤﯿﻖ در ﮐﺎﻫﺶ زﻣﺎن ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم وﻇﺎﯾﻒ از روز ﺑﻪ ﺳﺎﻋﺖ ‪،‬‬
‫دﻗﯿﻘﻪ ﯾﺎ ﺛﺎﻧﯿﻪ دارد و از آن ﺑﻄﻮر ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺳﻨﺠﺶ ﺑﻬﺮه ﻣﯿﺒﺮﻧﺪ ‪ .‬ﻋﻮاﻣﻞ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ‪:‬‬
‫ﺑﻬﺒﻮد رﺿﺎﯾﺖ ﻣﺸﺘﺮي ‪ ،‬ﺑﻬﺒﻮد ﮐﯿﻔﯿﺖ ﻣﺤﺼﻮﻻت و ﺧﺪﻣﺎت ‪ ،‬و ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي دﻗﯿﻖ و ﻣﺪاوم ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي‬
‫ﺧﺒﺮه در اﻣﻮر ﻣﺎﻟﯽ و در ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ در ‪ nedovic‬ﻣﻄﺮح ﺷﺪه اﻧﺪ و ‪ (devedzic (2002‬و ‪ nurminen‬و‬
‫ﻫﻤﮑﺎران‪ (2003) .‬ﺑﺮاي ﺑﺴﯿﺎري از ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎ ‪ és ،‬ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ اﺑﺰار ﺿﺮوري ﺑﺮاي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻮﺛﺮ ﺷﺪ ‪ .‬ﻋﻤﺪه‬
‫ﻣﺰاﯾﺎي ‪ É s‬ﺑﻌﺪا ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‬

‫اﻓﺰاﯾﺶ راﻧﺪﻣﺎن و ﺑﻬﺮه وري‬

‫‪ ES‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺳﺮﯾﻊ ﺗﺮ از اﻧﺴﺎن ﮐﺎر ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ‪) xcon ،‬ﻧﮕﺎه ﮐﻨﯿﺪ ﺑﻪ اﯾﻦ ﺳﺎﯾﺖ ﮐﺘﺎب وب( را‬
‫ﻓﻌﺎل ﮐﺮده ‪ DEC‬ﺑﺮاي اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﻮان ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ ‪ VAX‬و ﺗﻨﻈﯿﻢ ﺳﻔﺎرﺷﺎت ﭼﻬﺎرﮔﺎﻧﻪ ﺑﮑﺎر ﻣﯽ رود ‪.‬‬
 ‫‪528‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﭼﻬﺎرم‬

‫ﮐﺎﻫﺶ زﻣﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬

‫ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻫﺎي اراﺋﻪ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ‪ ، É s‬اﻧﺴﺎن ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺗﺼﻤﯿﻤﻬﺎي زﯾﺎدي را ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﮕﯿﺮد ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ‪ ،‬ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن ﺧﺎﺻﯽ در آﻣﺮﯾﮑﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﮔﺰﯾﻨﻪ اﺗﻬﺎم ﯾﺎ ﺗﺒﺮﺋﻪ را در ﮐﻤﺘﺮ از ﭘﻨﺞ ﺛﺎﻧﯿﻪ ‪ ،‬ﮐﻪ‬
‫در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﺣﺪود ﺳﻪ دﻗﯿﻘﻪ اي ﻗﺒﻞ از اﺟﺮاي ‪ ES‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬اﯾﻦ وﯾﮋﮔﯽ در وﻫﻠﻪ اول در ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺑﺮاي‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮان ﻣﻬﻢ اﺳﺖ و در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻌﺪ ﺑﺮاي ﮐﺴﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ در ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺎ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺳﺮﯾﻊ ﺑﮕﯿﺮد ﻣﻬﻢ‬
‫اﺳﺖ‬

‫اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﺮآﯾﻨﺪ و ﮐﯿﻔﯿﺖ ﻣﺤﺼﻮل‬

‫‪ É s‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﮐﯿﻔﯿﺖ را ﺑﺎ اراﺋﻪ ﻣﺸﺎوره ﺳﺎزﮔﺎر اﻓﺰاﯾﺶ دﻫﺪ و ﻣﯿﺰان ﺧﻄﺎ را ﮐﺎﻫﺶ دﻫﺪ ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان‬
‫ﻣﺜﺎل ‪ XCON‬ﺑﺎ ﭘﯿﮑﺮﺑﻨﺪي دﺳﺘﻮرات راﯾﺎﻧﻪ اي ﻣﯿﺰان ﺧﻄﺎ را از ‪ 35‬درﺻﺪ ﺑﻪ ‪ 2‬درﺻﺪ ﮐﺎﻫﺶ داد )ﺣﺘﯽ‬
‫ﮐﻤﺘﺮ از ﺑﻌﺪ از اﻧﺘﺸﺎر ( ‪ .‬در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻣﯿﺰان ﺧﻄﺎ را ﮐﺎﻫﺶ داد و ﺑﺎﻋﺚ ﺑﻬﺒﻮد ﮐﯿﻔﯿﺖ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﮐﻮﭼﮏ ﺷﺪ ‪.‬‬

‫ﮐﺎﻫﺶ ﺧﺮاﺑﯽ‬
‫ﺑﺴﯿﺎري از ‪ É s‬ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ را ﺑﺮاي ﺗﺸﺨﯿﺺ ﺑﺪ ﮐﺎرﮐﺮدن و ﺗﺠﻮﯾﺰ ﺗﻌﻤﯿﺮات اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬ﺗﻮﺳﻂ اﺳﺘﻔﺎده‬
‫از ‪ É s‬آن اﻣﮑﺎن ﭘﺬﯾﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﺮاﺑﯽ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺑﻄﻮر ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ اي ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎﺑﺪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ‪ ،‬در ﺳﮑﻮي‬
‫ﺣﻔﺎري ﯾﮏ روز از زﻣﺎن از دﺳﺖ رﻓﺘﻪ ﻣﻌﺎدل ‪ 250،000 $‬ﻫﺰﯾﻨﻪ دارد ‪ .‬ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﻪ ﻧﺎم ﻣﺸﺎور ﺣﻔﺎري‬
‫ﺑﻄﻮر ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ اي ﺗﺸﺨﯿﺺ را ﺗﻮﺳﻌﻪ داد و ﺧﺮاﺑﯽ را ﮐﺎﻫﺶ داد و ﻣﻘﺪار ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﯽ ﭘﻮل ﺑﺮاي‬
‫ﺷﺮﮐﺖ ذﺧﯿﺮه ﮐﺮد‬

‫ﮔﺮﻓﺘﻦ از ﺗﺠﺮﺑﻪ و ﺗﺨﺼﺺ ﻧﺎدر‬

‫ﮐﻤﺒﻮد ﺗﺨﺼﺺ در ﻣﻮاﻗﻌﯽ آﺷﮑﺎر ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ در آن ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻣﺘﺨﺼﺺ ﮐﺎﻓﯽ ﺑﺮاي ﮐﺎر وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ‬
‫ﻻزم اﺳﺖ در ﯾﮏ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻣﺘﺨﺼﺺ ﺑﺎﺷﺪ اﻣﺎ ﺑﺎزﻧﺸﺴﺘﻪ و ﯾﺎ ﺗﺮك ﺷﻐﻞ ﮐﺮده ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ‬
‫‪ OPENING VIGNETTE‬ﻣﺜﺎل ﺧﻮﺑﯽ‬ ‫ﻣﻨﻄﻘﻪ وﺳﯿﻊ ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ ﻣﺘﺨﺼﺺ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺗﻮﺻﯿﻒ‬
‫ﺑﺮاي اﯾﻦ ﻗﻀﯿﻪ اﺳﺖ ‪.‬‬

‫اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﯾﺮي‬
‫‪ ES‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﯿﺪ اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﯾﺮي را ﻫﻢ در ﺧﺪﻣﺎت و ﻫﻢ در ﺻﻨﺎﯾﻊ ﺗﻮﻟﯿﺪي اراﺋﻪ ﮐﻨﺪ‬
 ‫‪529‬‬ ‫ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﭘﺎﯾﮕﺎه داﻧﺶ )ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ داﻧﺶ(‬ ‫ﻓﺼﻞ دﻫﻢ‬

‫راﺣﺖ ﺗﺮﮐﺮدن ﻋﻤﻞ ﺗﺠﻬﯿﺰات‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه ﺗﺠﻬﯿﺰات ﭘﯿﭽﯿﺪه را آﺳﺎن ﺗﺮ ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺑﺨﺎر را ﻣﯽ ﺗﻮان ﯾﮏ ‪É s‬‬
‫اوﻟﯿﻪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ ﮐﻪ ﺑﺮاي آﻣﻮزش ﮐﺎرﮔﺮان ﺑﯽ ﺗﺠﺮﺑﻪ در ﮐﺎر ﻣﻮﺗﻮر ﮐﺸﺘﯽ ﮐﻪ ﯾﮏ ﮐﺎر ﭘﯿﭽﯿﺪه ﺑﻮد ‪،‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ ﻣﺜﺎل دﯾﮕﺮي از ‪ É s‬ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﺎﻓﺘﻪ ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺷﺮﮐﺖ ﻧﻔﺘﯽ ‪ SHELL‬اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮاي آﻣﻮزش ﻣﺮدم در‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﭘﯿﭽﯿﺪه ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي را ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽ رود ‪.‬‬

‫رﻓﻊ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺗﺠﻬﯿﺰات ﮔﺮان ﻗﯿﻤﺖ‬

‫اﻏﻠﺐ اﻧﺴﺎﻧﻬﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ اﺑﺰارﻫﺎي ﮔﺮان ﻗﯿﻤﺖ ﺑﺮاي ﻧﻈﺎرت و ﮐﻨﺘﺮل ﮐﺎر ﮐﻨﻨﺪ‪ É s .‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻫﻤﺎن‬
‫ﮐﺎرﻫﺎ را ﺑﺎ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﮐﻤﺘﺮ از آن اﺑﺰارﻫﺎ ‪ ،‬ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺧﻮد را ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﯽ اﻃﻼﻋﺎت اراﺋﻪ ﺷﺪه ﺑﻄﻮر ﮐﺎﻣﻞ‬
‫اﻧﺠﺎم دﻫﺪ ‪.‬‬

‫ﻋﻤﻠﯿﺎت در ﻣﺤﯿﻂ ﻫﺎي ﺧﻄﺮﻧﺎك‬

‫ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ اﯾﻦ اﻣﮑﺎن را ﻓﺮاﻫﻢ ﺳﺎزد ﺗﺎ‬ ‫ﮐﺎرﻫﺎي ﺑﺴﯿﺎري ﺑﺎﯾﺪ در ﻣﺤﯿﻂ ﻫﺎي ﺧﻄﺮﻧﺎك اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﺷﻮد ‪É s .‬‬
‫اﻧﺴﺎﻧﻬﺎ وارد ﭼﻨﯿﻦ ﻣﺤﯿﻂ ﻫﺎﯾﯽ ﻧﺸﻮﻧﺪ و ﻗﺎدر اﺳﺖ ﺗﺎ ﮐﺎرﮔﺮان را از ورود ﺑﻪ ﻣﺤﯿﻂ ﻫﺎي ﮔﺮم و ﻣﺮﻃﻮب و‬
‫ﯾﺎ ﺳﻤﯽ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻧﯿﺮوﮔﺎه ﻫﺎي ﻫﺴﺘﻪ اي ﮐﻪ ﺑﺪ ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ اﯾﻦ وﯾﮋﮔﯽ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻬﻢ در درﮔﯿﺮي‬
‫ﻫﺎي ﻧﻈﺎﻣﯽ ﻧﯿﺰ ﮐﺎرﺑﺮد دارد ‪.‬‬

‫) ‪( HELP DESKS‬‬ ‫دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ داﻧﺶ و راﻫﻨﻤﺎ‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه ﯾﮏ داﻧﺶ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻣﺘﺨﺼﺼﯿﻦ ﻣﺴﺘﻘﻞ از روﯾﻪ ﮐﺎر ﻣﯽ‬
‫ﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬ﻣﺮدم ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﭘﺮس و ﺟﻮ را ﺑﺎ ﻣﺸﺎوره ﻣﻔﯿﺪ درﯾﺎﻓﺖ ﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬ﯾﮏ زﻣﯿﻨﻪ از اﯾﻦ ﻋﻤﻠﯿﺎت ‪،‬‬
‫‪-‬‬ ‫‪EXSY‬‬ ‫ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ ﺷﺮﮐﺖ ﺳﻬﺎﻣﯽ‬ ‫) ‪( DRYDEN , 1996‬‬ ‫ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ از راﻫﻨﻤﺎ ﻫﺎ اﺳﺖ‬
‫‪-‬‬ ‫‪GINESYS‬‬ ‫)‪ ( WWW.EXSYS.COM‬و )‪ ( WWW.INFERENCE.COM‬و ﺷﺮﮐﺖ ﺳﻬﺎﻣﯽ‬
‫)‪ (WWW.GINESYS.COM‬و دﯾﮕﺮ ﻣﺮاﮐﺰ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮐﻪ اﮐﻨﻮن از وب ﺳﺎﯾﺖ ﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و ﺑﺮ اﺳﺎس‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ وب ﻋﻤﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪) - ( TOMASS – 1997 , ORZECH , 1998 ) .‬‬
‫ﺳﺎﯾﺖ ‪ WWW. CLARIFY .COM‬را ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ (‬
‫ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﮐﺎر ﺑﺎ اﻃﻼﻋﺎت ﻧﺎﻗﺺ و ﻧﺎﻣﺸﺨﺺ‬
‫در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه ﺷﺒﯿﻪ اﻧﺴﺎن ﻫﺎي ﻣﺘﺨﺼﺺ ﻫﺴﺘﻨﺪ و‬
‫ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎ اﻃﻼﻋﺎت ﯾﺎ داﻧﺶ ﻧﺎﻗﺺ و ﻧﺎﻣﺸﺨﺺ و ﻣﺒﻬﻢ ﮐﺎر ﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬ﮐﺎرﺑﺮ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﮐﻠﻤﺎﺗﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ) ﻧﻤﯽ‬
 ‫‪530‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﭼﻬﺎرم‬

‫داﻧﻢ ( ﯾﺎ ) ﻣﻄﻤﺌﻦ ﻧﯿﺴﺘﻢ ( ﺑﻪ ﯾﮑﯽ از اﻧﻮاع ﺳﺌﻮاﻻت ﺳﯿﺴﺘﻢ در ﻃﻮل ﻣﺸﺎوره ﭘﺎﺳﺦ دﻫﺪ و ‪ ES‬ﻫﻨﻮز ﻗﺎدر‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﺗﺎ ﯾﮏ ﺟﻮاﺑﯽ را ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﻨﺪ ‪ .‬اﮔﺮ ﭼﻪ آن ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ آن ﮐﺎﻣﻼ ﻣﺸﺨﺺ ﻧﺒﺎﺷﺪ ‪.‬‬

‫اراﺋﻪ آﻣﻮزش‬
‫‪ ES‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ آﻣﻮزش را ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﻨﺪ ﺑﺮاي ﮐﺴﯽ ﮐﻪ ﺗﺎره ﮐﺎر اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﺎ ﮐﺎر ﮐﺮدن در ‪ ES‬ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ‬
‫ﯾﮏ ﻓﺮد ﺑﺎ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺗﻮﺿﯿﺢ و ﺗﻔﺴﯿﺮ اﻣﮑﺎﻧﺎت ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﯾﮏ وﺳﯿﻠﻪ آﻣﻮزﺷﯽ‬
‫ﺧﺪﻣﺖ ﮐﻨﺪ و ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﭘﺎﯾﮕﺎه داﻧﺶ ‪ ،‬ﯾﺎدداﺷﺘﻬﺎ و ﺗﻮﺿﯿﺤﺎﺗﯽ را اﺿﺎﻓﻪ ﮐﻨﺪ ‪.‬‬

‫اﻓﺰاﯾﺶ ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻞ و ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬

‫‪ ES‬ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻼت را ﺑﺎ اﺟﺎزه دادن و ﺗﺮﮐﯿﺐ ﮐﺮدن ‪ ،‬اﺣﮑﺎم ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن را در ﺗﺠﺰﯾﻪ و‬
‫ﺗﺤﻠﯿﻞ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ دﻫﺪ ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ‪ ،‬ﯾﮏ ‪ ES‬ﮐﻪ ) درﯾﺎﻧﻮرد آﻣﺎري ( ﻧﺎﻣﯿﺪه ﺷﺪ ﺗﻮﺳﻌﻪ داده ﺷﺪ ﺑﺮاي‬
‫ﮐﻤﮏ ﺑﻪ ﯾﮏ ﺗﺎزه ﮐﺎر ﺗﺎ از ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎي ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي ﭘﯿﭽﯿﺪه آﻣﺎري اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﺪ ‪.‬‬

‫ﺑﻬﺒﻮد ﭘﺮوﺳﻪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬

‫‪ Es‬ﺳﺮﯾﻌﺎ ‪ ،‬ﺑﺎزﺧﻮرد ﻋﻮاﻗﺐ ﺗﺼﻤﯿﻢ ‪ ،‬ﺗﺴﻬﯿﻞ ارﺗﺒﺎﻃﺎت در ﻣﯿﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮان ﯾﮏ ﺗﯿﻢ را ارﺋﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪.‬‬
‫اﺟﺎزه ﻣﯽ دﻫﺪ ﺗﺎ ﺳﺮﯾﻌﺎ ﺑﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﻧﺸﺪه در ﻣﺤﯿﻂ ﭘﺎﺳﺦ دﻫﺪ ﺑﺮاي ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﺮدن ﯾﮏ ﻓﻬﻤﯿﺪن ﺑﻬﺘﺮ‬
‫از وﺿﻌﯿﺖ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮان‪.‬‬

‫ﺑﻬﺒﻮد ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺗﺼﻤﯿﻢ‬

‫‪ Es‬ﻗﺎﺑﻞ اﻋﺘﻤﺎد ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﺧﺴﺘﻪ و ﺑﯽ ﺣﺎل و ﻣﺮﯾﺾ ﻧﻤﯽ ﺷﻮﻧﺪ و اﻋﺘﺼﺎب ﻧﻤﯽ ﮐﻨﻨﺪ و اﻧﻬﺎ راﺟﻊ ﺑﻪ‬
‫رﯾﯿﺲ ﺑﺤﺚ ﻧﻤﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪ es .‬ﻫﻤﯿﺸﻪ ﺑﻪ ﺟﺰﺋﯿﺎت ﺗﻮﺟﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و از اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﭼﺸﻢ ﭘﻮﺷﯽ ﻧﻤﯽ ﮐﻨﺪ و‬
‫ﻫﻤﺎن ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻫﺎ را‬ ‫راه ﺣﻞ ﺑﺎﻟﻘﻮه اراﺋﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺧﻄﺎﻫﺎي ﮐﻤﺘﺮي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ‪es‬‬
‫ﺑﺮاي ﺗﮑﺮار ﻣﺸﮑﻼت اراﺋﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‬

‫ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻼت ﭘﯿﭽﯿﺪه‬

‫ﯾﮏ روزي ‪ es‬ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻣﺸﮑﻼت ﭘﯿﭽﯿﺪه را ﮐﻪ راه ﺣﻞ آﻧﻬﺎ ﻓﺮاﺗﺮ از ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ اﻧﺴﺎن اﺳﺖ را ﺗﻔﺴﯿﺮ‬
‫ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﺑﻌﻀﯽ از ‪ es‬ﻫﺎ ﻗﺎدرﻧﺪ ﻣﺸﮑﻼﺗﯽ را ﺣﻞ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ داﻧﺸﯽ ﻓﺮاﺗﺮ از ﻫﺮ اﻧﺴﺎن ‪ ،‬ﻧﯿﺎز دارد ‪ .‬اﯾﻦ ﺑﻪ‬
‫ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮان اﺟﺎزه ﻣﯽ دﻫﺪ ﺗﺎ ﮐﻨﺘﺮل ﻫﺮ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﭘﯿﭽﯿﺪه را ﺑﺪﺳﺖ آورﻧﺪ و ﻋﻤﻠﯿﺎت ﻫﺎي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي‬
‫ﭘﯿﭽﯿﺪه را ﺑﻬﺒﻮد دﻫﻨﺪ ‪.‬‬
 ‫‪531‬‬ ‫ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﭘﺎﯾﮕﺎه داﻧﺶ )ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ داﻧﺶ(‬ ‫ﻓﺼﻞ دﻫﻢ‬

‫اﻧﺘﻘﺎل داﻧﺶ ﺑﻪ ﻣﮑﺎن ﻫﺎي دور‬

‫ﯾﮑﯽ از ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ ﻣﺰاﯾﺎي ﺑﺎﻟﻘﻮه ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺒﺮه اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ آﺳﺎﻧﯽ در ﻋﺮض ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ اﻧﺘﻘﺎل ﻣﯽ‬
‫ﯾﺎﺑﺪ ‪ .‬ﯾﮏ ﻣﺜﺎل از اﯾﻦ اﻧﺘﻘﺎل ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺒﺮه ‪ eye – care‬اﺳﺖ ) ﺑﺮاي ﺗﺸﺨﯿﺺ و و ﺗﻮﺻﯿﻪ درﻣﺎن ( ﮐﻪ‬
‫در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺳﺎزﻣﺎن ﺳﻼﻣﺖ ﺟﻬﺎﻧﯽ ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﺎﻓﺖ ‪ .‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ در ﻣﺼﺮ و اﻟﺠﺰاﯾﺮ‬ ‫در داﻧﺸﮕﺎه ‪Rutgers‬‬
‫اﺟﺮا ﺷﺪه ﺑﻮد ﺟﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﯿﻤﺎري ﭼﺸﻢ ﺑﻄﻮر ﺟﺪي ﺷﺎﯾﻊ ﺑﻮد ‪ ،‬اﻣﺎ ﻣﺘﺨﺼﺺ ﭼﺸﻢ ﺑﺴﯿﺎر ﻧﺎدر ﺑﻮد ‪ .‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‬
‫‪ pc‬ﻗﺎﻧﻮن ﭘﺎﯾﻪ اي اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﯾﮏ ﭘﺮﺳﺘﺎر ‪ ،‬دﺳﺘﯿﺎر ﭘﺰﺷﮏ و ﯾﺎ ﭘﺰﺷﮏ ﻋﻤﻮﻣﯽ اداره‬
‫ﺷﻮد ‪ .‬وب اﻃﻼﻋﺎت را ﺑﺮاي ﮐﺎرﺑﺮان راه دور ﺑﻄﻮر ﮔﺴﺘﺮده اﻧﺘﺸﺎر ﻣﯽ دﻫﺪ ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ‪ ،‬دوﻟﺖ اﯾﺎﻻت‬
‫‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺸﺎوره و ﺳﻼﻣﺘﯽ و دﯾﮕﺮ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت را در وب ﺳﺎﯾﺖ ﻗﺮار داد ‪.‬‬ ‫ﻣﺘﺤﺪه‬
‫) ‪( www . osha-slc.gov / dts / osta / oshasoft‬‬

‫اﻓﺰاﯾﺶ و ﺑﻬﺒﻮد دﯾﮕﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه اﻏﻠﺐ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻫﺎي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪي را ﺑﺮاي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﺑﺴﯿﺎري از اﯾﻦ ﻣﺰاﯾﺎي ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺑﻬﺒﻮد ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮان ‪ ،‬ﺑﻬﺒﻮد ﺗﻮﻟﯿﺪات و ﺧﺪﻣﺎت ﻣﺸﺘﺮي و ﯾﮏ اﻣﺘﯿﺎز اﺳﺘﺮاﺗﮋي‬
‫ﭘﺎﯾﺪار ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﻌﻀﯽ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺣﺘﯽ ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ را ﻧﯿﺰ اﻓﺰاﯾﺶ دﻫﻨﺪ ‪ ( basden 1994 ) .‬ﯾﮏ‬
‫ﻣﺪل را در ﺳﻪ ﺳﻄﺢ ﺑﺮاي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﺮد ‪:‬‬
‫‪ -‬ﻣﺰاﯾﺎي ﻧﻘﺶ‬ ‫‪ -‬ﻣﺰاﯾﺎي ﮐﺎر‬ ‫‪ -‬ﻣﺰاﯾﺎي وﯾﮋﮔﯽ‬
‫اﯾﻦ ﻣﺪل ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮاي ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺒﺮه اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد ‪ ) .‬ﺑﺨﺶ ‪( 10 – 12‬‬

‫‪ 10,11‬ﻣﺸﮑﻼت و ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻫﺎي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه‬

‫ﻫﻤﻪ روش ﻫﺎي دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺒﺮه ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺳﺎده و ﻣﻔﯿﺪ ﻧﺒﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺗﺎﮐﻨﻮن ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي زﯾﺎدي‬
‫در دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي ﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﯽ وﺟﻮد دارد ‪ .‬ﻣﺸﮑﻼت زﯾﺮ ‪ ،‬ﮔﺴﺘﺮش ﺗﺠﺎري ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه را ﺳﺴﺖ ﮐﺮد‬
‫‪ ‬داﻧﺶ ﻫﻤﯿﺸﻪ آﻣﺎده دﺳﺘﺮﺳﯽ ﻧﯿﺴﺖ‬
‫‪ ‬ﺗﺨﺼﺺ ﻣﺘﺨﺼﺺ اﻧﺴﺎﻧﯽ ﺧﯿﻠﯽ ﻣﺸﮑﻞ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ ‬روﯾﮑﺮد ﻫﺮ ﻣﺘﺨﺼﺺ ﺑﺮاي ارزﯾﺎﺑﯽ وﺿﻌﯿﺖ ﻣﻤﮑﻦ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎﺷﺪ و ﯾﺎ درﺳﺖ ﻧﺒﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫‪ ‬آن ﺳﺨﺖ اﺳﺖ ﺣﺘﯽ ﺑﺮاي ﻣﺘﺨﺼﺺ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﺠﺮب ﺗﺎ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺧﻮب ﺑﺮاي ارزﯾﺎﺑﯽ وﺿﻌﯿﺖ‬
‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ وﻗﺘﯿﮑﻪ ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫‪ ‬ﮐﺎرﺑﺮان ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻫﺎي ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ ﻃﺒﯿﻌﯽ دارﻧﺪ ‪.‬‬
‫‪ ‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺒﺮه ﻓﻘﻂ در داﺧﻞ ﯾﮏ ﻣﺤﺪوده ﮐﻮﭼﮏ از داﻧﺶ ﺧﻮب ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪.‬‬
 ‫‪532‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﭼﻬﺎرم‬

‫‪ ‬اﻏﻠﺐ ﻣﺘﺨﺼﺼﯿﻦ اﺑﺰار ﻣﺴﺘﻘﻠﯽ ﺑﺮاي ﺗﺴﺖ ﮐﺮدن ﻧﺪارﻧﺪ ‪ .‬ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮔﯿﺮي آﻧﻬﺎ ﻣﻨﻄﻘﯽ‬
‫اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ ‬ﻟﻐﺎت و اﺻﻄﻼﺣﺎت ﮐﻪ ﻣﺘﺨﺼﺼﯿﻦ ﺑﺮاي ﺑﯿﺎن ﻋﻮاﻣﻞ و واﻗﻌﯿﺎت اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪ ،‬اﻏﻠﺐ‬
‫ﻣﺤﺪود اﺳﺖ و ﺑﺮاي دﯾﮕﺮان ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﻓﻬﻢ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ ‬ﮐﻤﮏ اﻏﻠﺐ ‪ ،‬ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﻣﻬﻨﺪﺳﯿﻦ داﻧﺶ دارد ﮐﻪ ﺑﺴﯿﺎر ﮐﻤﯿﺎب و ﮔﺮان ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ .‬اﯾﻦ ﯾﮏ واﻗﯿﺖ‬
‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺒﺮه داراي ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺳﺎﺧﺖ و ﺳﺎز زﯾﺎدي اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ ‬ﻋﺪم اﻋﺘﻤﺎد ﺑﻪ ﺑﻌﻀﯽ از ﮐﺎرﺑﺮان ﻧﻬﺎﯾﯽ ‪ ،‬ﻣﻤﮑﻦ ﻣﺎﻧﻊ از اﺳﺘﻔﺎده درﺳﺖ از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺒﺮه ﺷﻮد ‪.‬‬
‫‪ ‬اﻧﺘﻘﺎل داﻧﺶ ﻣﻮﺿﻮﻋﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﻌﺼﺒﺎت ﻋﻘﯿﺪه و ادراﮐﯽ ﻣﯿﺰﺑﺎن ﺑﺴﺘﮕﯽ دارد ‪.‬‬
‫در آﺧﺮ ‪ ،‬اﻣﺎ ﻧﻪ در ﻧﻬﺎﯾﺖ ‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻗﺎدر ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻧﺘﺎﯾﺠﯽ ﻧﺮﺳﻨﺪ ‪ .‬ﺑﺮاي‬
‫ﻣﺜﺎل ‪ xcon ،‬ﮐﻼﻣﻼ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﺎﻓﺖ وﻟﯽ در اﺑﺘﺪا ﻓﻘﻂ ﺗﻮاﻧﺴﺖ دو ﺳﻔﺎرش از ﺳﻔﺎرﺷﺎت اراﺋﻪ ﺷﺪه را ﮐﺎﻣﻼ‬
‫ﺗﺤﻘﻖ ﺑﺒﺨﺸﺪ ‪.‬‬
‫ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﻦ ‪ ،‬ﺑﻌﻀﯽ اوﻗﺎت ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻧﺴﺎن ﻫﺎي ﻣﺘﺨﺼﺺ ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ ،‬ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدﻫﺎي‬
‫ﻧﺎدرﺳﺖ و ﻏﻠﻂ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ ‪.‬‬
‫‪ Web‬رﺷﺘﻪ اﺻﻠﯽ و ﻣﻬﻤﯽ ﺑﺮاي ‪)ES‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺒﺮه ( اﺳﺖ ﺑﺮاي آن ﮐﻪ ﺑﺮ اﯾﻦ ﻣﺤﺪودﯾﺘﻬﺎ ﻏﻠﺒﻪ ﮐﻨﺪ ‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﺷﺎﯾﺴﺘﮕﯽ و ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺑﺴﻮي ارﺳﺎل و ﻓﺮﻣﺎن دادن ﺑﻪ ﺗﻮده و ﺗﺎﺛﯿﺮﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺮ روي ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎ ﻋﺎﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ و‬
‫اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ دارد در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮي ﺑﺮاي ﻧﯿﺮوي از دﺳﺖ رﻓﺘﻪ و ﺧﺮج ﺷﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺑﻬﺘﺮي‬
‫روﯾﮑﺎر ﻣﯽ آﯾﺪ‪ (1995) Gil.‬در ﺑﺎره ي ﻃﻮل ﻋﻤﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ و ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ و ﺑﯿﺮون ﺻﺪور آن ﻫﺎ داﻧﺴﺘﻪ آن‬
‫ﮐﺸﻒ ﮐﺮد ﻓﻘﻂ در ﻣﻮرد‪ 1/3‬از ﮐﻞ ﺗﺠﺎرت ﺑﺎﻗﯽ ﻣﯽ ﻣﺎﻧﺪ و اﺿﺎﻓﻪ ﺑﺮ ‪ 5‬ﺳﺎل در اﯾﻦ ﻣﺪت از اﯾﻦ رو زﻧﺪﮔﯽ‬
‫ﮐﻮﺗﺎه ﻃﺒﯿﻌﯽ را ﻃﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ ﺑﺎ ﻫﯿﭻ ﻣﺤﺼﻮﻟﯽ ﻧﺴﺒﺖ دادﻧﯽ ﻧﯿﺴﺖ ﭼﻮن ﺑﻪ ﺳﻮي ﺷﮑﺴﺖ ﻣﯽ‬
‫رود‪ .‬ﺗﮑﻨﯿﮏ و ﮐﺎراﯾﯽ اﻗﺘﺼﺎدي آن ﻫﺪﻓﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﺤﺚ ﻣﺪﯾﺮان اﺳﺖ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ‪ Jack‬از روي‬
‫ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﻪ ﺳﻮي ﺗﻌﻤﯿﺮ و ﻧﮕﻪ داري و ﺗﻌﻮﯾﺾ و ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﺤﺼﻮل ﺷﺪ‪ .‬در ﻃﺮﻓﯽ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﺳﻮي ﮐﻢ‬
‫اﻫﻤﯿﺖ ﺷﺪن ﻓﺎﮐﺘﻮرﻫﺎي اﻧﺴﺎﻧﯽ ﺷﺪن ﮐﻪ ﺣﺎﺻﻞ آن ﻫﺎ ﺗﺮم ﻫﺎي ﻃﻮﻻﻧﯽ و ﻃﺮح ﮐﺮدن ‪ ES‬ﻣﯽ ﺷﺪ‪ .‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ‬
‫درﺳﺖ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻮﺳﻌﻪ دادن ‪ ES‬و ﮔﺴﺘﺮش آن ﻣﯽ ﺷﻮد ﻣﯽ ﺗﻮان دﯾﺪ از آن ﺷﮑﺴﺖ ﮐﻮﺗﺎه ‪ ES‬ﭼﻪ ﻧﺘﯿﺠﻪ اي‬
‫ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ ﻧﯿﺮوي اﻧﺴﺎﻧﯽ و اﺧﻼق اﻧﺴﺎﻧﯽ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﮐﺮده و ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻫﺎ ﻧﯿﺰ ﮐﻢ ﺷﺪه و‬
‫ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﺑﺎ زﻣﺎن ﭘﯿﺶ ﻣﯽ رود‪.‬‬

‫ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه‬ ‫‪10,12‬‬

‫ﺗﻌﺪادي از ﻣﺤﻘﻘﯿﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﮐﺮدﻧﺪ در اﯾﻦ ﻣﻮرد ﮐﻪ ﭼﺮا ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه ﻣﻮﻓﻖ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬در ﻋﻤﻞ اﯾﻦ‬
‫و ) ‪( kunnathur – 1996‬‬ ‫) ‪( guimaraes – 1996‬‬ ‫ﮐﺎر ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ) ‪.(Eon – 1996‬‬
 ‫‪533‬‬ ‫ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﭘﺎﯾﮕﺎه داﻧﺶ )ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ داﻧﺶ(‬ ‫ﻓﺼﻞ دﻫﻢ‬

‫) ‪ . ( yoon – 1995‬ﭼﻨﺪ ﺗﺎ از دﻻﯾﻞ اﺳﺎﺳﯽ ‪ :‬رﻗﺎﺑﺖ در ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ آﻣﻮزش و‬ ‫و‬ ‫) ‪( tasi – 1994‬‬ ‫و‬
‫ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﮐﺎرﺑﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﭘﺮوژه را ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮐﻨﻨﺪ و ﮐﺎرﺑﺮان ﺑﺎﯾﺪ اﺣﺴﺎس ﺗﻌﻠﻖ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺗﻌﺪاد زﯾﺎدي از‬
‫‪ ،‬ﺧﺼﻮﺻﺎ ‪ ES‬ﺗﺎﺛﯿﺮ‬ ‫ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ ﻣﺸﺎرﮐﺖ ﮐﺎرﺑﺮ و ﻣﺪﯾﺮ ‪ ،‬ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎ ﺑﻪ ﺳﻄﺢ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ‪Mis‬‬
‫ﻣﯽ ﮔﺬارد ‪.‬ﻫﺮ ﭼﻪ ﮐﻪ اﯾﻦ دﻻﯾﻞ و ﻓﺎﮐﺘﻮر ﻫﺎ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﯾﯽ ﺿﺎﻣﻦ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﻧﻤﯽ ﺷﻮد و ﻣﻮارد زﯾﺮ ﺑﺎﯾﺪ در ﻧﻈﺮ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪:‬‬
‫‪ - 1‬ﺳﻄﺢ آﮔﺎﻫﯽ ﺑﺎﯾﺪ در ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻ ﺑﺎﺷﺪ و ﻣﺘﺨﺼﺼﯿﻦ ﺑﺎﯾﺪ در دﺳﺘﺮس ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ - 2‬ﻣﺘﺨﺼﺼﯿﻦ ﺑﺎﯾﺪ ﺣﺪاﻗﻞ در اﺗﺤﺎدﯾﻪ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‬
‫‪ - 3‬ﻣﺸﮑﻞ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺑﺎﻻ ﺣﻞ ﺷﻮد ) ﻓﺎزي ( ‪ -‬ﻧﻪ ﺻﺮﻓﺎ ﮐﯿﻔﯽ ) ﺑﻠﮑﻪ ﭼﻨﺪﯾﻦ روﯾﮑﺮد ﺑﺎﯾﺪ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد (‬
‫‪ - 4‬ﻣﺴﺎﺋﻠﯽ ﮐﻪ ﻗﺮار اﺳﺖ ﺣﻞ ﺷﻮﻧﺪ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ اﻧﺪازه ﮐﺎﻓﯽ ﻣﺸﮑﻞ ﺑﺰرﮔﯽ ﻧﺒﺎﺷﺪ‬
‫داﻧﺶ را‬ ‫‪ ES shell - 5‬ﺧﺼﻮﺻﺎ ﺧﯿﻠﯽ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ ‪ .‬ﺧﻮد ‪ Shell‬ﺑﺎﯾﺪ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺑﺎﻻﯾﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬و‬
‫ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﻃﺒﯿﻌﯽ ذﺧﯿﺮه و اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ - 6‬راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاي ﮐﺎرﺑﺮان ﻣﺒﺘﺪي ‪ ،‬آﺳﺎن ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ - 7‬ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ اﻧﺪازه ﮐﺎﻓﯽ ﻣﻬﻢ و ﻣﺸﮑﻞ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ‪ES‬را ﺗﻀﻤﯿﻦ ﮐﻨﺪ‪ ) .‬اﻣﺎ ﻧﯿﺎزي ﻧﯿﺴﺖ ﮐﻪ ﺗﺎﺑﻊ ﻣﺮﮐﺰ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ (‬
‫‪ - 8‬ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ دﻫﻨﺪه ﻫﺎ ي آﻣﻮزش ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﻪ رواﺑﻂ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺧﻮﺑﯽ دارﻧﺪ اﺣﺘﯿﺎج دارﯾﻢ‪.‬‬
‫‪ - 9‬ﺗﺎﺛﯿﺮ ‪ es‬در ﻣﻨﺒﻌﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﻬﺒﻮد ‪ ، end – user‬ﺑﺎﯾﺪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‬
‫‪ - 10‬ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺑﺎﯾﺪ از ﺗﻮﻟﯿﺪ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ ‪.‬‬
‫ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻄﻠﻮب ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺑﺮﺧﻮرد ﮐﺎرﺑﺮان ﺑﺎﯾﺪ در ﻧﻈﺮ ﺗﻼش ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺑﺮاي ﻣﻌﺮﻓﯽ ﮐﺮدن‬
‫ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ‪ ES‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اي آﻣﻮزﺷﯽ ‪ end user‬را ﺑﺮاي آﻣﻮزش ﺑﻪ وﺟﻮد آورد ﮐﻪ ﻧﺸﺎن دﻫﺪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ‬
‫ﻋﻨﻮان ﯾﮏ وﺳﯿﻠﻪ ﺗﺠﺎري ﺑﮑﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد ﻣﺤﯿﻂ و ﻣﮑﺎن ﺑﺎﯾﺪ ﭘﺬﯾﺮش اﯾﻦ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﺟﺪﯾﺪ را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‬
‫) ‪ ( kunnathur – 1996‬و در ﻧﻬﺎﯾﺖ ) ‪ ( Tsai - 1994‬اﯾﻦ ﻧﺘﯿﺠﻪ زﯾﺮ را ﻋﻨﻮان ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪:‬‬
‫ﮐﺎرﺑﺮد ﻫﺎي ﺗﺠﺎري ﺑﺮاي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﺎ ﺗﺎﺛﯿﺮ اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮏ آن ﻫﺎ در اﺻﻮل ﯾﮏ ﻧﺘﯿﺠﻪ رﻗﺎﺑﺘﯽ‬
‫ارزﯾﺎﺑﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد ﺗﺎ ﺑﺎ ﻫﺰﯾﻨﻪ اي ﮐﻪ ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ارزش ﻋﻤﺪه ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه ﻧﺎﺷﯽ از ﺟﺬب و اﻧﺘﺸﺎر اﻧﻮاع ﻣﻬﺎرت ﻫﺎي ﺗﺨﺼﺼﯽ و داﻧﺶ ﺑﺮاي ﺑﻬﺒﻮد‬
‫ﮐﯿﻔﯿﺖ و ﺳﺎزﮔﺎري ﻋﻤﻠﯿﺎت ﻫﺎي ﺗﺠﺎري اﺳﺖ ‪ .‬اﻏﻠﺐ ﻣﺤﺒﻮﺑﯿﺖ و ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ‬
‫ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ ﺑﺎ ﺷﺮاﯾﻂ ﮐﻨﺎر ﻣﯽ آﯾﻨﺪ و ﺳﺎزﻣﺎن ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ و ﯾﺎ ﺟﺎﯾﯽ ﻧﯿﺴﺖ ﮐﻪ ﭼﻨﺪ ﺻﺪ ﻗﺎﻧﻮن ﻧﯿﺎز ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﻣﺎﻧﻨﺪ‬
‫ﯾﮏ زﻣﯿﻨﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪي ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﮐﻤﺘﺮي ﭘﯿﺪا ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ وﻗﺘﯽ ﮐﻪ ﮐﺎرﺑﺮﻫﺎ ﺑﻪ اﻧﮕﯿﺰه و ﻗﻀﺎوت ﺑﺎ‬
‫ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ زﻣﯿﻨﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻧﺴﺎﻧﯽ ﯾﺎ ﺟﺎﯾﯽ ﮐﻪ وﺟﻮد دارﻧﺪ ﻫﺰاران ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﮐﻪ‬ ‫ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻫﺎ ﻧﯿﺎز دارﻧﺪ ‪.‬‬
 ‫‪534‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﭼﻬﺎرم‬

‫اﺳﺘﺜﻨﺎﯾﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ .‬ﮔﯿﻞ ) ‪ ( 1996‬ﯾﮏ ﻧﻈﺮ ﺳﻨﺠﯽ ﺑﯿﻦ ‪ 34‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺒﺮه اﺟﺮا ﮐﺮد و ﻓﻬﻤﯿﺪ ﮐﻪ ‪ ES‬ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ‬
‫ﺑﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮات اﺿﺎﻓﯽ اﺻﺮار دارﻧﺪ ‪ ،‬وﻇﯿﻔﻪ ذاﺗﯽ ﮐﺎرﺑﺮان و ﺷﻐﻞ آﻧﻬﺎ در ﻃﺮﯾﻘﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﺪاوم از ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫را ﺑﺮ ﻣﯽ اﻧﮕﯿﺰد ‪ .‬اﯾﻦ اﺑﺰارﻫﺎ ﺑﻪ ﮐﺎرﺑﺮان ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪ ﯾﮏ ﺣﺲ ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ﮐﻨﺘﺮل ‪ ،‬ﯾﺎ ﺗﻨﻮع ﮔﺮوه‬
‫ﯾﺎ زﺣﻤﺎت ﺑﯿﻬﻮده ﮔﺮوه ﮐﺎري را ﮐﺎﻫﺶ دﻫﺪ ‪ .‬ﮐﺎرﺑﺮان را ﺑﻪ زودي ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم‬ ‫ﮐﺎري را اﻓﺰاﯾﺶ دﻫﻨﺪ‬
‫دادن وﻇﺎﯾﻒ ﺑﺎ ﻣﻬﺎرت ﺑﺎﻻ ﯾﺎ ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﺮدن اﺟﺮاي وﻇﯿﻔﻪ ﺷﺎن ﻓﻌﺎل ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﮔﯿﻞ ﻫﺸﺪار داد ﮐﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﻫﺎي ﺧﺒﺮه ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﻨﺪ و ﻣﺪﯾﺮﺷﺎن ﺑﺮاي ﺷﻨﺎﺧﺘﻦ و ﺗﺎﻣﯿﻦ ﻃﺮاﺣﯽ ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻧﮕﯿﺰه ذاﺗﯽ ﺑﺎﯾﺪ در ﯾﮏ‬
‫ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮد ‪ .‬ﺑﻪ زودي اﯾﻦ ﻓﮑﺮ ﺑﺮاي ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺒﺮه ) ﯾﺎ در ﺣﻘﯿﻘﺖ ‪ ،‬ﯾﮏ ﮐﺎرﺑﺮ ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ ‪IT‬‬
‫( ﺗﺼﻮر ﻣﯽ ﺷﻮد و آﻧﮕﺎه ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺗﺎﺛﯿﺮ آن در اﻧﮕﯿﺰه ﮐﺎرﺑﺮان ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﻧﺘﯿﺠﻪ ‪ ،‬ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه اﺳﺖ‬
‫اﮔﺮ ﺗﺎﺛﯿﺮ اﻧﮕﯿﺰه ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ‪ .‬اﻣﮑﺎن ﺗﻼش ﺑﺮاي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﺠﺪد ﺷﻮد و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي‬
‫ﺧﺒﺮه اي ﮐﻪ اﻧﮕﯿﺰه ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻨﻔﯽ دارﻧﺪ ﻓﻘﻂ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫ﯾﮏ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺟﺎﻟﺐ از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻧﺎﻣﻮﻓﻖ در ﮐﻤﭙﺎﻧﯽ ﺑﺰرگ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﺤﺼﻮل ﻣﺼﺮف ﮐﻨﻨﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ‬
‫وﺳﯿﻠﻪ ) ‪ ( REDDER 1999‬ﮔﺰارش داده ﺷﺪ ‪.‬‬

‫اﻧﻮاع ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه‬ ‫‪10,13‬‬

‫اﻧﻮاع زﯾﺎدي از ﺳﯿﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه وﺟﻮد دارﻧﺪ ﮐﻪ ﻓﻘﻂ ﻣﺨﺘﺺ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي زﯾﺮ از ‪ ES‬ﻫﺎ ﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪،‬‬
‫ﺑﻠﮑﻪ ﯾﮏ ‪ ES‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در ﭼﻨﺪﯾﻦ ﮔﺮوه ﻗﺮار ﮔﯿﺮد ‪.‬‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه در ﺑﺮاﺑﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺎﯾﮕﺎه داﻧﺶ‬

‫ﺑﺮ ﻃﺒﻖ اﯾﻦ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺒﺮه ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ رﻓﺘﺎر آﮔﺎﻫﺎﻧﻪ از ﺧﻮد ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ ﻣﺎ‬
‫آﻧﺮا ﭼﯿﺰي ﻣﯽ ﻧﺎﻣﯿﻢ ﮐﻪ ﺷﺨﺺ ﻣﺘﺨﺼﺺ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ دﻫﺪ ‪ ( MYCIN ) .‬و ) ‪ ( XCON‬ﻣﺜﺎل ﻫﺎﯾﯽ‬
‫ﺧﻮﺑﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ از آﻣﻮزش ﻫﺎي ﺧﯿﻠﯽ ﺣﺮﻓﻪ اي ‪ ،‬ﺑﯿﻤﺎري ﺧﻮﻧﯽ را ﺗﺸﺨﯿﺺ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ ) ‪ ( MYCIN‬و‬
‫ﺗﺠﻬﯿﺰات ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي ﭘﯿﭽﯿﺪه را ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ) ‪ ( XCON‬اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ واﻗﻌﺎ ﺗﻼش ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺗﺎ از‬
‫ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ اﻧﺴﺎن ﻣﺘﺨﺼﺺ ﺗﻘﻠﯿﺪ ﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬در دﻧﯿﺎي ﺗﺠﺎري ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي وﺟﻮد دارﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻄﻮر ﻣﻮﺛﺮ و ﺑﻬﺘﺮ‬
‫وﻇﺎﯾﻒ را اﻧﺠﺎم ﻣﯽ دﻫﻨﺪ ﮐﻪ واﻗﻌﺎ ﻣﺘﺨﺼﺺ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ ‪ .‬اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ )ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺎﯾﮕﺎه داﻧﺶ ( ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد‬
‫) ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﺸﺎوره ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ و داﻧﺶ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ ‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﯾﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ ( ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‬
‫ﺑﻪ ﻣﺎ اﺟﺎزه دﻫﯿﺪ ﻧﮕﺎه ﮐﻨﯿﻢ ﺑﻪ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﻪ در ﺣﺮﯾﻢ اﻣﻨﯿﺘﯽ ﺑﺮاي ﯾﮏ ﺳﻔﺮ ﺧﺎرﺟﯽ ﻣﺸﺎوره و ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﻣﯽ‬
‫دﻫﺪ ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺸﺎوره ﺑﻪ ﭼﻨﺪ وﯾﮋﮔﯽ ﺑﺴﺘﮕﯽ دارد ‪ .‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﻦ ‪ ،‬ﺟﻨﺴﯿﺖ ‪ ،‬ﺳﻼﻣﺘﯽ ﻣﺴﺎﻓﺮ و ﮐﺸﻮر ﻣﻘﺼﺪ ‪ .‬ﯾﮑﯽ‬
‫از ﻧﯿﺎز ﻫﺎ ‪ ،‬آﮔﺎﻫﯽ دادن و ﻣﺸﺎوره اﺳﺖ ‪ ،‬اﻣﺎ ﻧﯿﺎزي ﺑﻪ ﺗﺨﺼﺺ ﻧﯿﺴﺖ ‪ .‬در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ ﻫﻤﻪ داﻧﺶ‬
‫ﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﻣﺴﺘﻨﺪ اراﺋﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد و در دﺳﺘﺮﺳﯽ دﺳﺘﯽ از اﻏﻠﺐ ﻣﺮاﮐﺰ ﺳﻼﻣﺖ ﻋﻤﻮﻣﯽ ) در ‪ 1‬ﯾﺎ ‪ 2‬درﺻﺪ‬
 ‫‪535‬‬ ‫ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﭘﺎﯾﮕﺎه داﻧﺶ )ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ داﻧﺶ(‬ ‫ﻓﺼﻞ دﻫﻢ‬

‫از اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻻزم اﺳﺖ ﺑﺎ ﭘﺰﺷﮏ ﻣﺸﻮرت ﺷﻮد ( ‪ .‬ﻣﺜﺎل دﯾﮕﺮ راﻫﻨﻤﺎي اﺗﻮﻣﺎﺗﯿﮏ اﺳﺖ ) در ﺑﺨﺶ ‪10 – 8‬‬
‫ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ (‬
‫ﺗﻔﺎوت ﺑﯿﻦ اﯾﻦ دو ﻧﻮع ‪ ES‬ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺣﻘﯿﻘﺘﺎ ﻣﺸﺨﺺ ﻧﺒﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺧﯿﻠﯽ از ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﻫﺮ دو )‬
‫داﻧﺶ ﻣﺴﺘﻨﺪ ( و ) ﺗﺨﺼﺺ ﻫﺎي ﻏﯿﺮ ﻣﺴﺘﻨﺪ ( ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪.‬‬

‫‪ AIS‬در ﻋﻤﻞ ‪10-8‬‬

‫ﻣﮑﺎﻧﯿﺰه ﻧﻤﻮدن ﺧﺪﻣﺎت رﺳﺎﻧﯽ ) اﺗﻮﻣﺎﺗﯿﮏ و ﺧﻮدﮐﺎر (‬

‫ﻣﯿﻠﯿﻮن ﻫﺎ ﮐﺎرﻣﻨﺪ درﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اراﺋﻪ دﻫﻨﺪه اﻃﻼﻋﺎت ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪودرارﺗﺒﺎط ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﺎ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬اﻏﻠﺐ اوﻗﺎت ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﯾﻨﮑﻪ ﺗﻤﺎم ﺧﻄﻮط ﺗﻠﻔﻦ ﻫﺎي ﺗﻤﺎس ﺑﺮاي آﻧﻬﺎ اﺷﻐﺎل اﺳﺖ درﻣﺎﻧﺪه ﻣﯽ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ )ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن ﭘﺸﺖ ﺧﻂ ﻣﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ وﻧﻮار ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ ﮐﻪ "ﻫﻤﻪ ﺧﻄﻮط ﻣﺸﻐﻮل اﺳﺖ ‪ .‬ﺷﻤﺎ ﺑﺮاي ﻣﺎ‬
‫ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻬﻢ ﻫﺴﺘﯿﺪ ﻟﻄﻔﺎ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺑﻤﺎﻧﯿﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﭘﺎﺳﺦ داده ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ( ﻟﺰوﻣﺎ‪،‬ااﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﮐﻪ در اﺧﺘﯿﺎر ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن‬
‫ﻗﺮارداده ﻣﯽ ﺷﻮد ﺻﺤﯿﺢ ﻧﯿﺴﺖ‪.‬راه ﺣﻞ اﯾﻦ ﻣﺸﮑﻞ اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﯾﯽ ﺧﻮدﮐﺎر از ﻃﺮﯾﻖ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺗﺨﺼﺼﯽ‬
‫ﯾﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺜﺎﻟﯽ ﮐﻪ در اﯾﻦ ﻣﻮرد وﺟﻮد دارد ﺷﺮﮐﺖ ‪ Color Tile‬اﺳﺖ ﮐﻪ از ﻣﺸﺎوران ﻣﺘﺨﺼﺺ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ‬
‫ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪).‬آﻧﻬﺎ از ﺳﯿﺴﺘﻢ‪ ( Software Artistry‬ﺑﺮاي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ از اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﺧﻮدش اراﺋﻪ ﺑﺎﯾﺪ‬
‫ﮔﺮدد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪.‬ﺳﺎﺑﻘﺎ‪،‬اﭘﺮاﺗﻮرﻫﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﯾﺴﺖ از راﻫﻨﻤﺎﻫﺎي ﺑﺴﯿﺎري ﺑﺮاي اراﺋﻪ راه ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻼت ﺑﻪ‬
‫ﺗﺮﻣﯿﻨﺎل ﻫﺎي ﻓﺮوش در ﻓﺮوﺷﮕﺎه ﻫﺎي‪ Color Tile‬ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪.‬وﻟﯽ اﮐﻨﻮن ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از‪ ES،‬اﭘﺮاﺗﻮرﻫﺎ ﻣﯽ‬
‫ﺗﻮاﻧﻨﺪ راه ﺣﻞ ﻫﺎي ﺧﯿﻠﯽ ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﺗﺮودﻗﯿﻖ ﺗﺮ اراﺋﻪ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪.‬ﭼﻨﯿﻦ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻫﻢ اﮐﻨﻮن ﺑﺮاي ﮐﺎرﮐﻨﺎن در اﯾﻨﺘﺮ‬
‫ﻧﺖ وﺑﺮاي ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن در اﮐﺴﺘﺮاﻧﺖ ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ Peppers et al.‬در ﺳﺎل )‪ (1999‬ﻣﺜﺎل ﺷﺮﮐﺖ ﺑﺎ ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ‬
‫ﻣﺤﺪود‪ Canadian Tire Acceptance‬راﻣﻄﺮح ﻣﯽ ﺳﺎزد‪.‬اﯾﻦ ﺷﺮﮐﺖ ﺑﻪ ﭼﻬﺎرﻣﯿﻠﯿﻮن اﻓﺮادي ﮐﻪ داراي ﮐﺎرت‬
‫اﻋﺘﺒﺎري ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺧﺪﻣﺎت اراﺋﻪ ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬ﺑﺎ ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺖ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي و ﻣﺮﮐﺰ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺗﻤﺎﻣﯽ اﻃﻼﻋﺎ ت‬
‫ورودي را در ﺑﺮ ﻣﯽ ﮔﯿﺮد)ازﻗﺒﯿﻞ ﻓﮑﺲ‪،‬ﺗﻠﻔﻦ‪،‬وب(‪ .‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از‪ ES‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺗﺤﻠﯿﻞ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺸﺘﺮﯾﺎن‬
‫وﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻧﯿﺎزﻫﺎي آﻧﻬﺎ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪،‬از اﯾﻦ ﻃﺮﯾﻖ اراﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎت ﺑﻬﺘﺮ اﻣﮑﺎن ﭘﺬﯾﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬

‫اﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﭼﻪ ﻣﯿﺰان ﺑﻪ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ ﻧﯿﺎز اﺳﺖ ﺗﺎ اﻃﻼﻋﺎت ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﮔﺮدد‪،‬اﺳﺎﺳﯽ اﺳﺖ‪.‬ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﻣﺘﮑﯽ ﺑﻪ داﻧﺶ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺳﺮﯾﻌﺘﺮوارزاﻧﺘﺮ از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه ﻋﻤﻞ ﻧﻤﺎﯾﺪ‬
 ‫‪536‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﭼﻬﺎرم‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ ﻣﺘﮑﯽ ﺑﻪ ﻗﻮاﻧﯿﻦ‬

‫ﺑﺴﯿﺎري ازﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﺑﺮاﺳﺎس ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺘﮑﯽ ﺑﻪ ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﻋﻤﻞ ﻧﻤﺎﯾﺪ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﯾﻨﮑﻪ‬
‫درﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺘﮑﯽ ﺑﻪ ﻗﻮاﻧﯿﻦ ازﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ اي اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ وﻣﺼﺮف ﮐﻨﻨﺪه ﻧﻬﺎﯾﯽ ﻗﺎدرﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده‬
‫از اﺑﺰارﻫﺎي ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ اﯾﻦ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬دراﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ داﻧﺶ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺳﺮﯾﺎﻟﯽ ازﻗﻮاﻧﯿﻦ اراﺋﻪ ﻣﯿﮕﺮدد‪.‬‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭼﺎرﭼﻮب ﺑﻨﺪي ﺷﺪه‬

‫درﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭼﺎرﭼﻮب ﺑﻨﺪي ﺷﺪه ‪،‬داﻧﺶ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﭼﺎرﭼﻮﺑﯽ ﺑﺮاي اراﺋﻪ روﯾﮑﺮد ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﻫﺪﻓﻤﻨﺪ‬
‫ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪).‬ﺑﻪ ﻣﺒﺤﺜﯽ ﮐﻪ دراﯾﻦ ﻣﻮرد درﻓﺼﻞ ‪11‬اراﺋﻪ ﮔﺮدﯾﺪه ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺷﻮد(‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻂ ) ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ (‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻂ ﺷﺎﻣﻞ روﯾﮑﺮدﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ از اراﺋﻪ داﻧﺶ اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ روﯾﮑﺮدﻫﺎ اﺳﺎﺳﺎ ازﭼﺎرﭼﻮب ﻫﺎ‬
‫) ﻣﻨﻄﻖ ﻓﺎزي ( و‬ ‫‪fuzzy logic‬‬ ‫وﻗﻮاﻧﯿﻦ وﻣﻘﺮرات ﺑﺮﺧﻮردارﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺗﮑﻨﯿﮏ ﻫﺎي ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ ازﻗﺒﯿﻞ‬
‫‪ ) neural‬ﺷﺒﮑﻪ ﻋﺼﺒﯽ ( ﺑﺮﺧﯽ اوﻗﺎت ﺑﺎ ﻗﻮاﻧﯿﻦ در ﻣﯽ آﻣﯿﺰﻧﺪ ﺗﺎ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺑﻬﺘﺮي را اراﺋﻪ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺘﮑﯽ ﺑﻪ ﻣﺪل‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ‪ MODEL –Based‬ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ اي ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه اﻧﺪﮐﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎ وﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ راﺗﺤﺖ‬
‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﯿﺪﻫﺪ‪.‬اﯾﻦ ﻣﺪل ﻫﺎ ارزش ﻫﺎﯾﯽ را ﮐﻪ ﺑﺮاي ارزش ﮔﺬاري درﻧﻈﺮﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد را ﮐﻨﺘﺮل ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬اﺑﺰار‬
‫اﯾﻦ ارزش ﮔﺬاري درﻓﺼﻞ ‪12‬آﻣﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي آﻣﺎده‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻮرد ﻧﻈﺮﺗﻨﻈﯿﻢ ﮔﺮدد‪ .‬ﯾﻌﻨﯽ ﺑﺼﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاي ﻧﯿﺎز‬
‫ﻣﺸﺘﺮي ﺗﻨﻈﯿﻢ ﮔﺮدد‪ ،‬آﻣﺎده ﺳﺎزي ﮔﺮدد‪ .‬ﮐﺎرﺑﺮداﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭘﺮوژه در ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ اﺳﺖ‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي آﻣﺎده ﺑﻪ ﮐﺎر از اﻗﺘﺼﺎد ﺗﻮﻟﯿﺪ اﻧﺒﻮه ﻟﺬت ﻣﯽ ﺑﺮﻧﺪ و ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ اي ارزاﻧﺘﺮ‬
‫از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي اﺧﺘﺼﺎﺻﯽ اﺳﺖ ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ زودي اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨﺪ از آﻧﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺧﺮﯾﺪاري ﺷﺪه اﺳﺖ ‪) .‬‬
‫ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻣﻮرد از آﻧﻬﺎ در وب ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮﺳﯽ اﺳﺖ ( ‪ .‬ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي آﻣﺎده ﺑﻪ ﮐﺎر در ﻃﺒﯿﻌﺖ ﺧﯿﻠﯽ‬
‫ﻋﻤﻮﻣﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻣﺤﺒﻮﺑﯿﺖ ﺷﺎن ﺑﺎ ﮐﺎﻫﺶ دادن ﺗﻌﺮﻓﻪ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ و ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪي ﻫﺎﯾﺸﺎن ﻧﯿﺰ‬
‫اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ ‪ .‬دو ﻧﻮع ﺳﯿﺴﺘﻢ آﻣﺎده ﺑﻪ ﮐﺎر وﺟﻮد دارد ‪:‬‬
‫‪ -‬ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎﯾﯽ ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده ﻋﻤﻮﻣﯽ و ‪ -‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎﯾﯽ ﺑﺮاي ﺻﻨﻌﺖ ﮐﺸﻮر ﯾﺎ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﺨﺼﻮص‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه ﺑﻼدرﻧﮓ‬
 ‫‪537‬‬ ‫ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﭘﺎﯾﮕﺎه داﻧﺶ )ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ داﻧﺶ(‬ ‫ﻓﺼﻞ دﻫﻢ‬

‫ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺒﺮه ﺑﻼدرﻧﮓ ﯾﮏ ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﺧﯿﻠﯽ ﺳﺨﺖ ﺑﺮاي زﻣﺎن ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﯾﯽ ﺑﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ دارد ‪ .‬ﮐﻪ‬
‫ﺑﺎﯾﺪ ﺧﯿﻠﯽ ﺳﺮﯾﻊ و ﮐﺎﻓﯽ ﭘﺮدازش ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت آﻧﻬﺎ ﮐﻨﺘﺮل ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ ‪ ،‬ﻫﻤﯿﺸﻪ ﯾﮏ ﭘﺎﺳﺨﯽ در ﻫﺮ زﻣﺎن ﻧﯿﺎز ‪ ،‬آﻣﺎده ﺗﻮﻟﯿﺪ دارﻧﺪ ‪.‬‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه در وب‬ ‫‪10,14‬‬

‫ارﺗﺒﺎط ﺑﯿﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺒﺮه و اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ ) ﺷﺒﮑﻪ ( و اﯾﻨﺘﺮاﻧﺖ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ دو دﺳﺘﻪ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺷﻮد ‪ .‬اول ‪-‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺒﺮه در ﺷﺒﮑﻪ ‪ .‬در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺷﺒﮑﻪ از ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺒﺮه ) و دﯾﮕﺮ ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ (‬
‫ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬دوم ‪ -‬ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺒﺮه ) و ﺳﺎﯾﺮ روش ﻫﺎي ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ( در ورود ﺑﻪ‬
‫ﺷﺒﮑﻪ‬

‫اﺳﺘﻔﺎده ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺒﺮه ﺑﺮ روي ﺷﺒﮑﻪ‬

‫ﯾﮑﯽ از اوﻟﯿﻦ دﻻﯾﻞ ﺑﺮاي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺒﺮه ‪ ،‬ﻗﺪرت ﺑﺎﻟﻘﻮه آن در ﻓﺮاﻫﻢ ﮐﺮدن داﻧﺶ و ﻣﺸﺎوره ﺑﺮاي‬
‫ﺗﻌﺪاد زﯾﺎدي از ﮐﺎرﺑﺮان ﺑﻮد ‪ .‬ﺑﺮاي اﯾﻨﮑﻪ داﻧﺶ اﻧﺘﺸﺎر ﭘﯿﺪا ﮐﺮد در اﻓﺮاد زﯾﺎدي ‪ ،‬ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺮ ﮐﺎرﺑﺮ ﮐﻢ ﺷﺪ ‪،‬‬
‫ﺳﺎﺧﺖ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺒﺮه ﺧﯿﻠﯽ ﺟﺎﻟﺐ ﺑﻮد ‪ .‬ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل ﺑﺮ ﻃﺒﻖ ) ‪ ( eriksson 1996‬ﺑﺮاي رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﻫﺪف ‪،‬‬
‫آزﻣﺎﯾﺶ ﻫﺎي ﺧﯿﻠﯽ ﺳﺨﺘﯽ ﻣﺤﻘﻖ ﺷﺪ ‪ .‬ﺑﺮاي اﯾﻨﮑﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺸﺎوره ﺑﻪ ﻧﺪرت اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮدﻧﺪ ‪ ،‬آﻧﻬﺎ ﻧﯿﺎز‬
‫ﺑﻪ ﮐﺎرﺑﺮان زﯾﺎدي داﺷﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﺳﺎﺧﺘﻨﺸﺎن را ﺗﻮﺟﯿﻪ ﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬در ﻧﺘﯿﺠﻪ ‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺒﺮه ﺗﻌﺪاد ﺧﯿﻠﯽ ﮐﻤﯽ از داﻧﺶ‬
‫را در ﺑﯿﻦ ﮐﺎرﺑﺮان اﻧﺘﺸﺎر دادﻧﺪ ‪ .‬دﺳﺘﺮﺳﯽ ﻣﺘﺪاول و اﺳﺘﻔﺎده از اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ و اﯾﻨﺘﺮاﻧﺖ ﻫﺎ ‪ ،‬ﻓﺮﺻﺘﯽ را ﻓﺮاﻫﻢ‬
‫ﮐﺮد ﺗﺎ داﻧﺶ و ﺗﺨﺼﺺ را در در ﺑﯿﻦ ﻣﺨﺎﻃﺒﺎن زﯾﺎدي اﻧﺘﺸﺎر داد ‪.‬‬
‫ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ ﺧﺒﺮه ) و دﯾﮕﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ( ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺮورﻫﺎي داﻧﺶ‪ ،‬اﻧﺘﺸﺎر‬
‫ﺗﺨﺼﺺ در ﺷﺒﮑﻪ ‪ ،‬ﻋﻤﻼ اﻗﺘﺼﺎدي و ﺳﻮد آور ﺷﺪ ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺒﺮه اﺟﺮا ﻣﯽ ﺷﺪ در ﺳﺮورﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﯽ‬
‫ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﮐﻨﻨﺪ از ﮔﺮوه ﺑﺰرﮔﯽ از ﮐﺎرﺑﺮاﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ روي ﺷﺒﮑﻪ ارﺗﺒﺎط داﺷﺘﻨﺪ ‪ .‬در اﯾﻦ راه ‪،‬‬
‫راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮ ‪ ،‬ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﭘﺮوﺗﮑﻞ ﻫﺎي وب ﺑﻮد و ﻣﺮورﮔﺮﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﺳﺮورﻫﺎي داﻧﺶ را‬
‫ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ ‪ .‬اﯾﻦ روﯾﮑﺮد ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي در ) ‪ ( Eriksson 1996‬ﺷﺮح داده ﺷﺪ ‪ .‬در وب ﺳﺎﯾﺖ ‪exsys‬‬
‫را ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻫﺎي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺒﺮه در وب ﺗﺮﮐﯿﺐ ﮐﺮدﻧﺪ ‪.‬‬ ‫ﺷﻤﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﯿﺪ ﺗﻼش ‪banner & brains‬‬
‫) ﺑﺨﺶ ‪ 10 – 9‬ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ (‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺒﺮه ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮ روي ﺷﺒﮑﻪ اﻧﺘﻘﺎل ﺑﯿﺎﺑﺪ ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﺮاي ﮐﺎرﺑﺮان اﻧﺴﺎﻧﯽ ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺮ روي دﯾﮕﺮ‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي ﺷﺪه ‪ ،‬ﺷﺎﻣﻞ ‪ ، dss‬رﺑﺎﺗﯿﮏ ﻫﺎ و ﭘﺎﯾﮕﺎه اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻧﯿﺰ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ اﻧﺘﻘﺎل ﺑﯿﺎﺑﻨﺪ ‪.‬‬
‫دﯾﮕﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه ﺷﺒﮑﻪ ‪ ،‬از اﻣﮑﺎﻧﺎﺗﯽ ﺷﺎﻣﻞ ﺳﺎﺧﺖ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬اﯾﻨﺠﺎ ‪،‬‬
‫ﻫﻤﮑﺎري ﺑﯿﻦ ﺳﺎزﻧﺪه ﻫﺎ ‪ ،‬ﻣﺘﺨﺼﺼﯿﻦ و ﻣﻬﻨﺪﺳﯿﻦ داﻧﺶ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ ﺗﺴﻬﯿﻞ ﭘﯿﺪا ﮐﻨﺪ ‪.‬‬
 ‫‪538‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﭼﻬﺎرم‬

‫ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ‪ ،‬ﺟﺎﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻣﺘﺨﺼﺺ وﺟﻮد دارد و ﯾﺎ ﺟﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﺘﺨﺼﺼﺺ در ﯾﮏ ﻣﮑﺎﻧﯽ ﻣﺘﻔﺎوت‬
‫از ﺷﺨﺺ ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ داﻧﺶ ‪ ،‬اﺳﺖ ‪ .‬ﻧﮕﻬﺪارﻧﺪه داﻧﺶ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ اﺳﺘﻔﺎده از ﺷﺒﮑﻪ را در ﺣﺎﻟﯿﮑﻪ‬
‫ﺑﺮاي ﮐﺎرﺑﺮان ﻣﻔﯿﺪ اﺳﺖ ﺗﺴﻬﯿﻞ ﮐﻨﺪ ‪.‬‬
‫در ﻧﻬﺎﯾﺖ وب ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺗﺎ ﺣﺪ زﯾﺎدي از ﮔﺴﺘﺮش ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﭼﻨﺪ رﺳﺎﻧﻪ اي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ‬
‫ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﻮﺳﻮم ﺑﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ‪ intelimedia‬ﮐﻪ از ﺗﺮﮐﯿﺐ ﮔﺴﺘﺮده ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﭼﻨﺪ رﺳﺎﻧﻪ‬
‫اي و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه ‪ ،‬ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺮاي ﮐﺎرﺑﺮان راه دور ﺧﯿﻠﯽ‬
‫ﻣﻔﯿﺪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪.‬‬

‫‪ AIS‬در ﻋﻤﻞ ‪10-9‬‬

‫‪Banner with Brains‬‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ وب ﺑﺮاي اﻧﺘﺨﺎب رﺳﺘﻮران‬

‫اﻧﺘﺨﺎب ﯾﮏ رﺳﺘﻮران ﺑﺮاي ﻗﺮار ﻣﻼﻗﺎت ﯾﺎ ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم ﮐﺎري در ﯾﮏ ﺷﻬﺮ ﺧﺎرﺟﯽ ﻫﺮﮔﺰ راﺣﺖ ﻧﯿﺴﺖ ‪،‬‬
‫ﺑﻪ واﺳﻄﻪ ﻓﺮاﻫﻢ ﺑﻮدن ﺳﺮوﯾﺴﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ در ‪) web‬ﺷﺒﮑﻪ( وﺟﻮد دارد و از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺘﺨﺼﺺ روي ﻣﺤﻞ‬
‫ﺷﺒﮑﻪ ‪ exsys‬ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬ﺷﻤﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﯿﺪ ﻃﺮز ﮐﺎر ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ را ﻧﺸﺎن دﻫﯿﺪ ﮐﻪ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﺘﺨﺼﺺ ﺑﺎ‬
‫ﯾﮏ ﺗﺎﺑﻠﻮ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ‪.‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺒﺮه ﺑﺎ رﺳﺘﻮراﻧﻬﺎ در ‪ Albuquerque‬در ﻣﮑﺰﯾﮏ آﺷﻨﺎﺳﺖ ‪ .‬وﻗﺘﯽ ﺷﻤﺎ اﺣﺘﯿﺎج ﺑﻪ ﭘﯿﺪا ﮐﺮدن ﯾﮏ‬
‫رﺳﺘﻮران دارﯾﺪ ﺳﯿﺴﺘﻢ از ﺷﻤﺎ درﺑﺎره ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ و ﻧﻮع ﻏﺬاﯾﯽ ﮐﻪ ﺷﻤﺎ ﻧﯿﺎز دارﯾﺪ ﻣﯽ ﭘﺮﺳﺪ ‪.‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ رده ﺑﻨﺪي اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ رﺳﺘﻮراﻧﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﯿﺎز ﺷﻤﺎﺳﺖ را ﺑﻮﺟﻮد ﻣﯽ آورد ﺳﭙﺲ آن ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻗﺮار‬
‫ﻣﯽ دﻫﺪ آﺛﺎر ﺳﺎزه ﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن را روي ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻫﺎي ﺧﺎص ﻗﺮار ﻣﯽ دﻫﺪ و ﻣﻄﺎﺑﻖ آﻧﻬﺎ ‪ ،‬رﺳﺘﻮران ﻧﻤﺎﯾﺶ‬
‫ﻣﯽ دﻫﺪ ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺗﻮﺿﯿﺢ ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ ﭼﺮا اﯾﻦ رﺳﺘﻮراﻧﻬﺎ را ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬اﯾﻦ ﻧﻮع ﮐﺎرﺑﺮ ﺑﻪ ﻃﻮر‬
‫روزاﻓﺰون در آﯾﻨﺪه ﻣﺸﻬﻮر ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬

‫از اﯾﻦ ﻗﺒﯿﻞ ﺳﯿﺘﻢ در ﺻﻨﻌﺖ ﺗﻮرﯾﺴﺖ و در ﺗﺠﻬﯿﺰ ﻟﻮازم ﺟﺰﺋﯽ و ﻗﺼﻮر درﻣﺎن ﺑﯿﻤﺎري ﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن‬
‫ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ‪.‬ﺟﻨﺒﻪ دﯾﮕﺮ راﺑﻄﻪ اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ‪ es‬و ‪ AI‬را ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﻫﺎ‬
‫ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ و اﯾﻨﺘﺮاﻧﺖ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬ﮐﻤﮏ ﺑﺰرﮔﺘﺮ ‪ AI‬ﺑﻪ اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ و اﯾﻨﺘﺮاﻧﺖ ﺑﻄﻮر ﺧﻼﺻﻪ ﺷﺪه‬
‫در ﺟﺪول ‪ 6‬ـ ‪ 10‬ﻗﺮار دارد ‪.‬‬
‫اﻃﻼﻋﺎت درﺑﺎره راﺑﻄﻪ ﺑﯿﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺘﺨﺼﺺ ﻋﺎﻣﻼن ﺑﺎﻫﻮش و ‪ AI‬دﯾﮕﺮ و اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ ﻓﻮراً آﻣﺎده‬
‫دﺳﺘﺮﺳﯽ اﺳﺖ ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ‪) WEB‬ﺷﺒﮑﻪ(‬
 ‫‪539‬‬ ‫ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﭘﺎﯾﮕﺎه داﻧﺶ )ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ داﻧﺶ(‬ ‫ﻓﺼﻞ دﻫﻢ‬

‫ﺟﺪول ‪ 10 – 6‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺒﺮه و ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ در ﺗﺎﺛﯿﺮات وب‬

‫ﻟﺤﺎظ‬ ‫ﺗﺎﺛﯿﺮ از ‪WEB‬‬ ‫ﺗﺎﺛﯿﺮ روي ‪WEB‬‬
‫داﻧﺶ ﻋﻤﻠﮑﺮد ‪ WEB‬و ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻣﺘﺨﺼﺼﯿﻦ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ در ﻧﻮاﺣﯽ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻓﺮاﮔﯿﺮي داﻧﺶ‬
‫ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ اﮐﺘﺴﺎﺑﯽ در ﻃﻮل اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ ﻫﻤﮑﺎري داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‬ ‫ﻫﺎي آن‬
‫ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮدن و ﻓﺮاﮔﯿﺮي ﻋﻠﻢ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در زﻣﺎن ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ‬
‫اﻧﺠﺎم ﺷﻮد ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر آن ﮐﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي‬ ‫ﻣﺸﻮرت ﮐﺮدن ﻣﺪﯾﺮت ﺷﻮد‬
‫ﺧﻮد را ﺑﺎ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﮐﻨﯿﺪ ‪ .‬ﻋﻠﻢ‬
‫اﮐﺘﺴﺎﺑﯽ از ﻣﺘﺨﺼﺼﯿﻦ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ‬
‫ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺷﻮد روي اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﺤﺮﯾﮏ‬
‫ﻣﻨﺎﻇﺮه ﺑﺮاي زﯾﺎد ﺗﺮ ﮐﺮدن‬
‫ﺧﺒﺮه‬ ‫‪ ES‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻃﺮاﺣﯽ ﮐﻨﺪ ﺑﻪ ﻃﺮاﺣﯽ ﮔﺮوﻫﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﮐﺎرﺷﻨﺎس ﺑﺎ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي‬
‫ﻣﻨﻈﻮر ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ از ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎي اﺷﮑﺎل ﻫﻨﺪﺳﯽ ﻣﻨﻈﻢ ﺗﻮزﯾﻊ ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ ‪ .‬ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ‬
‫‪ ، WEB‬ﺳﺮوﯾﺲ ﻫﺎي اﺗﻮﻣﺎﺗﯿﮏ و ﺗﻼش و ﮐﻮﺷﺶ ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم ﻃﺮاﺣﯽ ﻫﺎ ﺷﺪﻧﯽ‬
‫و ﻣﯿﺴﺮ اﺳﺖ ‪ .‬ارزﯾﺎﺑﯽ ‪ ES‬ﺑﺪون ﻫﯿﭻ ﻣﺸﮑﻠﯽ‬ ‫ﮐﺎراﯾﯽ ﺑﻬﺘﺮ‬
‫ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد ‪ WEB .‬ﯾﮏ ﻫﻤﺴﺎن‬
‫ﮐﻨﻨﺪه ي ﮐﺎﺑﺮان ﭼﻨﺪ رﺳﺎﻧﻪ اي را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ‬
‫ﮐﻨﺪ ‪.‬ﺳﺮوﯾﺲ ﻫﺎي ‪ WEB‬ﯾﮏ ﺳﯿﺎﺳﺖ ﺑﻬﺘﺮي‬
‫را ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﯽ ‪ ES‬ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﺧﺒﺮه‬ ‫ﻫﺎي‬ ‫ﮐﺎرﺑﺮد ‪ ES‬ﺑﺮاي ﻧﻈﺎرت و اراﺋﻪ ﮐﺎرﺑﺮان در ﻓﻀﺎﻫﺎي ﺟﺰﺋﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ از ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨﺪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر آﻧﮑﻪ ﻣﺸﮑﻼت ﻣﺸﺎوره‬ ‫‪WEB‬‬

‫ﺧﻮد را ﺣﻞ ﮐﻨﻨﺪ ‪.‬ﮔﺰارش ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﺑﻪ ﻃﻮر‬

‫آﺳﺎﻧﯽ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ و در اﺧﺘﯿﺎر ﮐﺎرﺑﺮان ﻗﺮار‬
‫ﮔﺮﻓﺖ ‪.‬‬

‫ﺳﺎﯾﺘﻬﺎي ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ از ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ )ﻣﺠﻠﻪ( )‪ (www.pcai.com‬و اﻧﺠﻤﻦ آﻣﺮﯾﮑﺎﯾﯽ‬

‫ﺑﺮاي)‪ (agents.umbc.edu) (www.aaai.org‬اراﺋﻪ ﯾﮏ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺧﻮب از ﻟﯿﻨﮏ ﻫﺎي ﺑﺮﮔﺰﯾﺪه ﺑﻪ وب ﺳﺎﯾﺖ‬
‫ﻫﺎي ﻣﺮﺗﺒﻂ‪ (UMBC)(agents.umbc.edu) .‬ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺧﻮب ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
 ‫‪540‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﭼﻬﺎرم‬

‫‪ ‬ﻣﻄﺎﻟﺐ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﻓﺼﻞ‬

‫‪ - 1‬ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ اي ﺑﺎ ﻧﻈﻢ و اﻧﻀﺒﺎط اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﺤﻮه ﺳﺎﺧﺖ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‬
‫ﺑﻪ اﻧﺠﺎم وﻇﺎﯾﻒ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه ﻣﯽ ﭘﺮدازد‪.‬‬
‫‪ - 2‬ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﻋﻤﺪه ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ در ﭘﺮدازش ﻧﻤﺎدﯾﻦ ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﺤﺜﯽ اﮐﺘﺸﺎﻓﯽ ﺑﻪ ﺟﺎي اﻟﮕﻮ رﯾﺘﻢ‬
‫ﻫﺎ ‪ ،‬و اﺳﺘﻔﺎده از روﺷﻬﺎي اﺳﺘﻨﺒﺎط‪.‬‬
‫‪ -3‬ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ داراي ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻣﺰﯾﺖ ﻋﻤﺪه ﺑﯿﺶ از ﻫﻮش اﻧﺴﺎن اﺳﺖ ‪ .‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ‪ :‬داﺋﻤﯽ ‪ ،‬ﻗﺎﺑﻞ ﺗﮑﺮار‬
‫و اﻧﺘﺸﺎر ‪ ،‬ارزاﻧﺘﺮ ‪ ،‬ﻣﺪاوم و ﮐﺎﻣﻞ ﻣﯽ ﺗﻮان آن را ﻣﺴﺘﻨﺪ ﺳﺎزد‪.‬‬
‫‪ -4‬ﻫﻮش ﻃﺒﯿﻌﯽ )ﺑﺸﺮ( از ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﻣﺰاﯾﺎي زﯾﺎدي دارد از ﻗﺒﯿﻞ ﺧﻼق ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺠﺎرب ﺣﺴﯽ‬
‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ‪ ،‬و دﻻﯾﻞ از ﭼﻬﺎر ﭼﻮب ﮔﺴﺘﺮده اي از ﺗﺠﺎرب‪.‬‬
‫‪ -5‬ﺗﻤﺮﮐﺰ اﺻﻠﯽ ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ داﻧﺶ ﺑﻪ ﺟﺎي داده ﻫﺎ ﯾﺎ اﻃﻼﻋﺎت اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -6‬ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻋﻤﺪه ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه ‪ ،‬ﭘﺮدازش زﺑﺎن ﻃﺒﯿﻌﯽ ‪ ،‬درك ﮔﻔﺘﺎر ‪،‬‬
‫رﺑﺎﺗﯿﮏ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ‪ ،‬دﯾﺪ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ‪ ،‬ﻣﻨﻄﻖ ﻓﺎزي ‪ ،‬ﻋﻮاﻣﻞ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ‪ ،‬راﯾﺎﻧﻪ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ي آﻣﻮزش و راﯾﺎﻧﻪ‬
‫ﻫﺎي ﻋﺼﺒﯽ‪.‬‬
‫‪ -7‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه ﺑﻪ ﻃﻮر ﮔﺴﺘﺮده اي ﺷﺎﻣﻞ اﻋﻤﺎل ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ‬
‫ﭼﻨﯿﻦ ﺗﻼش ﺑﺮاي ﺗﻘﻠﯿﺪ ﮐﺎر از ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن اﻧﺠﺎم ﻣﯽ دﻫﻨﺪ ‪ .‬اﻋﻤﺎل ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﺑﻪ ﻣﺸﮑﻞ ﺗﺨﺼﺺ اﻧﺴﺎن‬
‫ﻫﺎ را ﺟﺬب ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -8‬ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺒﺮه ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﯾﮏ داﻣﻨﻪ ﻣﺤﺪود ﺑﮑﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫‪ -9‬زﺑﺎﻧﻬﺎي ﻃﺒﯿﻌﯽ از ﺗﮑﻨﯿﮏ ﻫﺎي ﺑﺮرﺳﯽ ﭘﺮدازش ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﮐﺎرﺑﺮان اﺟﺎزه دﻫﺪ ﺑﺎ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ در‬
‫زﺑﺎن ﻃﺒﯿﻌﯽ ارﺗﺒﺎط ﺑﺮﻗﺮار ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺷﺎﻣﻞ ‪ ،‬ﻣﺘﻨﯽ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ اﺳﺎس راﺑﻂ ﻫﺎي زﺑﺎن ﻃﺒﯿﻌﯽ و ﺻﺪا ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽ‬
‫رود‪.‬‬
‫‪ -10‬رﺑﺎت ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ‪ ،‬ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ و ﯾﺎ دﺳﺘﮕﺎه ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮ در ﻣﺤﯿﻂ‬
‫ﺧﻮد ﭘﺎﺳﺦ دﻫﺪ ‪ .‬ﺑﯿﺸﺘﺮ رﺑﺎﺗﻬﺎ اﻣﺮوزه ﺑﻪ اﻧﺠﺎم اﯾﻦ ﮐﺎر ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﻧﺪارد‪.‬‬
‫‪ -11‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺪرﯾﺲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ از ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﺑﺮاي ﮐﻤﮏ ﺑﻪ ﮐﺎرﺑﺮ در ﯾﺎدﮔﯿﺮي‬
‫داﻧﺶ اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻋﻤﻠﮑﺮد آﻣﻮزش و ﺗﺪرﯾﺲ را ﺑﻬﺒﻮد ﺑﺨﺸﺪ‪.‬‬
‫‪ -12‬ﻗﺪرت ‪ ES‬از داﻧﺶ ﺧﺎص ﺻﺎﺣﺐ آن اﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﺮدازش ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ ،‬ﻧﻪ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﯽ از داﻧﺶ و ﻃﺮح‬
‫ﻫﺎي اﺳﺘﻨﺘﺎج آن ﮐﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -13‬ﺗﺨﺼﺺ آﻣﻮزش ‪ ،‬ﺧﻮاﻧﺪن و ﺗﺠﺮﺑﻪ وﻇﯿﻔﻪ ﺧﺎص داﻧﺶ اﮐﺘﺴﺎﺑﯽ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ -14‬ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﺧﻮب ‪ ،‬ﺳﺮﯾﻊ در ﺷﺮاﯾﻂ ﭘﯿﭽﯿﺪه اي داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -15‬ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ داﻧﺶ در ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﺗﻌﺪاد ﮐﻤﯽ ﻣﺘﺨﺼﺺ ﺟﺬب ﻣﯽ ﺷﻮد ‪.‬‬
 ‫‪541‬‬ ‫ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﭘﺎﯾﮕﺎه داﻧﺶ )ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ داﻧﺶ(‬ ‫ﻓﺼﻞ دﻫﻢ‬

‫‪ -16‬داﻧﺶ اﻋﻼﻧﯽ )ﺣﻘﺎﯾﻖ( ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻃﺮز ﻋﻤﻞ و روﯾﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ -17‬ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺒﺮه ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ از اﻧﺘﻘﺎل داﻧﺶ و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﺪ و آن را‬
‫ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده ﻏﯿﺮ ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن ﻓﺮاﻫﻢ ﺳﺎزﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ - 18‬از اﺟﺰاي اﺻﻠﯽ ‪ Es‬ﮔﺮاﻓﯿﮏ اﮐﺘﺴﺎب داﻧﺶ ‪ ،‬ﻣﻮﺗﻮر اﺳﺘﻨﺘﺎج ‪ ،‬ﻧﺎﺣﯿﻪ ﮐﺎري ‪ ،‬راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮي و‬
‫ﮔﺮاﻓﯿﮏ ﺗﻮﺿﯿﺢ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -19‬ﻣﻮﺗﻮر اﺳﺘﻨﺘﺎج ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ اﺳﺘﺪﻻل ﺑﺮاي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -20‬اﺳﺘﻨﺘﺎج ‪ Es‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ روش ﻫﺎي ﺟﻠﻮ زﻧﺠﯿﺮه اي و ﯾﺎ ﺑﻪ ﻋﻘﺐ زﻧﺠﯿﺮه اي اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ‪.‬‬
‫‪ - 21‬ﻣﻬﻨﺪﺳﯿﻦ داﻧﺶ ﻣﺘﺨﺼﺼﯿﻦ ﺣﺮﻓﻪ اي ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﯿﺪاﻧﻨﺪ ﭼﮕﻮﻧﻪ داﻧﺶ را از ﻣﺘﺨﺼﺺ ﺟﺬب‬
‫ﮐﻨﻨﺪ و ﺳﺎﺧﺘﺎر آن را در ﻓﺮﻣﯽ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﭘﺮدازش ﻣﯽ ﺷﻮد ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﺘﺨﺼﺺ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﻧﺠﺎم ﮔﯿﺮد‬
‫‪.‬‬
‫‪ - 22‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه در رده ﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺻﻔﺤﻪ ‪: 10‬‬
‫ﺗﻔﺴﯿﺮ ‪ ،‬ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ؛ ﺗﺸﺨﯿﺺ ‪ ،‬ﻃﺮاﺣﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ‪ ،‬ﻧﻈﺎرت ‪ ،‬اﺷﮑﺎل زداﯾﯽ ‪ ،‬ﺗﻌﻤﯿﺮ ‪ ،‬آﻣﻮزش ‪،‬‬
‫و ﺷﺎﻫﺪ ‪ ،‬اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ - 23‬ﻣﺘﺨﺼﺺ ﭘﻮﺳﺘﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺒﺮه ﺳﯿﺴﺘﻢ اﺑﺰار ﺗﻮﺳﻌﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻮﺗﻮر اﺳﺘﻨﺘﺎج و ﺑﻠﻮك ﻫﺎي‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﺮاي ﭘﺎﯾﮕﺎه داﻧﺶ و راﺑﻂ ﮐﺎرﺑﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻬﻨﺪﺳﺎن داﻧﺶ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ آﺳﺎﻧﯽ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻧﻤﻮﻧﻪ را ﺑﺎ‬
‫وارد ﮐﺮدن ﻗﻮاﻋﺪ ‪ ،‬در ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﯾﮕﺎه داﻧﺶ ﻗﺮار دﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ -24‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه ﻣﻨﺎﻓﻊ زﯾﺎدي دارﻧﺪ ‪ .‬ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ آﻧﻬﺎ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ‪ :‬ﺑﻬﺒﻮد ﺑﻬﺮه وري ‪ ،‬ﺣﻔﻆ ﮐﯿﻔﯿﺖ‬
‫‪ ،‬ﺗﺠﺮﺑﻪ و ﺗﺨﺼﺺ ‪ ،‬ﻣﻬﺎرت از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي دﯾﮕﺮ ‪ ،‬ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ اﻃﻼﻋﺎت ﻧﺎﻗﺺ ‪ ،‬و اراﺋﻪ آﻣﻮزش اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ - 25‬ﺷﮑﺴﺖ ﺑﺴﯿﺎري از ‪ Es‬ﻫﺎ ﺑﻪ واﺳﻄﻪ ﻣﺸﮑﻞ ﻏﯿﺮﻓﻨﯽ اﺳﺖ ‪ .‬از ﻗﺒﯿﻞ ﻧﺒﻮد ﺣﻤﺎﯾﺖ ﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ و‬
‫ﻧﺒﻮد آﻣﻮزش ﺑﺮاي ﮐﺎرﺑﺮان ‪.‬‬
‫‪ - 26‬اﮔﺮ ﭼﻪ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﺗﮑﻨﯿﮑﯽ در اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺒﺮه وﺟﻮد دارد ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﻌﻀﯽ از آﻧﻬﺎ ﺑﺎ‬
‫ﺑﻬﺘﺮ ﺷﺪن ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ‪ ،‬از ﺑﯿﻦ ﻣﯽ روﻧﺪ ‪.‬‬
‫‪ - 27‬ﺑﻌﻀﯽ از ‪ es‬ﻫﺎ ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ .‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺣﺎﺿﺮ و آﻣﺎده ﮐﻪ آﻧﻬﺎ ﯾﮏ ﻣﺸﺎوره‬
‫ﺑﺮاي ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻫﺎي اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﮐﻪ آﻧﻬﺎ را در ﯾﮏ ﺟﻬﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ اراﺋﻪ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ و اﻧﺘﺸﺎر ﻣﯽ دﻫﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﻣﺎﻧﻨﺪ ﯾﮏ ﻣﺸﺎوره در اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ و اﯾﻨﺘﺮاﻧﺖ و اﮐﺴﺘﺮاﻧﺖ ‪.‬‬
‫‪ - 28‬ﺑﻌﻀﯽ از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه ﻣﺸﺎوره اي را در ﻣﺪ ﺑﻼدرﻧﮓ ) ‪ ( REAL TIME‬اراﺋﻪ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‬
‫‪ ES‬و ‪ AI‬ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ از اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ و اﯾﻨﺘﺮاﻧﺖ را ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ اراﺋﻪ ﻣﯽ دﻫﺪ ‪.‬‬ ‫‪- 29‬‬
 ‫‪542‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﭼﻬﺎرم‬

‫ﮐﻠﻤﺎت ﮐﻠﯿﺪي‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ واﺑﺴﺘﻪ‬ ‫ﮐﺸﻒ ﮐﻨﻨﺪه‬
‫اﻟﮕﻮرﯾﺘﻢ‬
‫ﭘﺮدازﻧﺪه ﻋﺪدي‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ دو رﮔﻪ‬
‫ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ‬
‫ﻗﻮاﻋﺪ ﺗﻮﻟﯿﺪ‬ ‫اﺳﺘﻨﺒﺎط ﻣﺎﺷﯿﻦ‬
‫اﻧﺘﻘﺎل اﺗﻮﻣﺎﺗﯿﮏ‬
‫آﻣﺎده ي ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ‬ ‫اﺳﺘﻨﺒﺎط ﮐﺮدن‬
‫ﺗﻐﯿﯿﺮ از ﭘﺸﺖ‬
‫زﻣﺎن واﻗﻌﯽ‬ ‫ﻣﺎﺷﯿﻦ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‬
‫ﺗﺨﺘﻪ ﺳﯿﺎه‬
‫دﺳﺘﮕﺎه ﺧﻮدﮐﺎر‬ ‫آﻣﻮزش اﺳﺘﻨﺒﺎط ﮐﻤﮏ‬
‫ﻣﺤﯿﻂ ﻣﺸﺎوره‬
‫ﻧﺸﺎن دادن راه ﻣﺒﻨﯽ‬ ‫ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ‬
‫ﻣﺤﯿﻂ ﺗﻮ ﺳﻌﻪ‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ‬ ‫آﻣﻮزش ﺗﮏ ﺷﺎﮔﺮدي‬
‫ﻗﻠﻤﺮو‬
‫ﺷﺒﮑﻪ ﻣﻌﻨﺎﯾﯽ‬ ‫ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‬
‫ﺣﻮزه‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺣﺴﺎس‬ ‫ﺗﻮﺟﯿﺢ ﮐﻨﻨﺪه‬
‫ﻋﺒﺎرت ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ‬
‫درك ﺳﺨﻦ‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ‬
‫ﺣﻔﺎظ ﻋﺒﺎرت ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ‬
‫ﺳﻨﺒﻞ‬ ‫ﮐﺴﺮ ﻣﻌﻠﻮﻣﺎت‬
‫ﮐﺎر ﺷﻨﺎس‬
‫ﭘﺮدازﻧﺪه ي ﻧﻤﺎدي‬ ‫ﭘﺎﯾﮕﺎه آﮔﺎﻫﯽ‬
‫زﯾﺮ ﺗﻮﺿﯿﺢ ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫آزﻣﺎﯾﺶ ﺗﻮرﯾﻨﮓ‬ ‫داﻧﺶ ﻣﻬﻨﺪس‬
‫ﭘﯿﺶ ﺗﻐﯿﯿﺮ‬
‫ﭘﺮدازﻧﺪه ﻧﺎ ﻣﻌﻠﻮم‬ ‫داﻧﺶ ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﭼﺎرﭼﻮب ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﺷﻨﺎﺧﺘﮕﯽ ﺑﺼﺮي‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻣﺒﻨﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﻣﻨﻄﻖ رﯾﺸﻪ دار‬
‫ﻣﻨﻄﻖ‬
‫ﺑﺎزي ﮐﺮدن‬
‫ﻣﺪل ﻣﺒﻨﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫اﻟﮕﻮرﯾﺘﻢ ﺗﮑﻮﯾﻨﯽ‬
‫زﺑﺎن ﻃﺒﯿﻌﯽ ﭘﺮدازﺷﮕﺮ‬

‫‪ ‬ﺳﻮاﻻت زﯾﺮ را ﺑﺮرﺳﯽ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﭼﯿﺴﺖ؟‬
‫آزﻣﺎﯾﺶ ﺗﻮرﯾﻨﮓ ﭼﯿﺴﺖ؟‬
‫ﭼﻪ ﮐﺎرﻫﺎﯾﯽ را ﻣﺎ ﺑﻪ راﺣﺘﯽ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ دﻫﯿﻢ؟‬
‫ﻟﯿﺴﺖ ﻋﻤﺪه ﻣﺰاﯾﺎ در ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﺑﯿﺶ از ﻫﻮش ﻃﺒﯿﻌﯽ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻟﯿﺴﺖ ﻋﻤﺪه اﺷﮑﺎل ﻫﺎ در ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﻫﻮش ﻃﺒﯿﻌﯽ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺷﺮح ﻣﺘﻔﺎوت در ﻣﯿﺎن ﯾﮏ ﭘﺎﯾﮕﺎه آﮔﺎﻫﯽ‪.‬‬
 ‫‪543‬‬ ‫ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﭘﺎﯾﮕﺎه داﻧﺶ )ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ داﻧﺶ(‬ ‫ﻓﺼﻞ دﻫﻢ‬

‫ﻟﯿﺴﺖ ﻋﻤﺪه ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﮐﻤﭙﺎﻧﯽ ﺳﺎزﻧﺪه ي ﻧﺮم اﻓﺰاري اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺳﺎل ‪ 2000‬ﺗﺎﺳﯿﺲ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻌﻨﯽ ﮐﺮدن ﯾﮏ ﮐﺎرﺷﻨﺎس ﺳﯿﺴﺘﻢ‪.‬‬
‫ﻣﻌﻨﯽ ﮐﺮدن ﻃﺒﯿﻌﯽ زﺑﺎن ﭘﺮدازﻧﺪه‪.‬‬
‫ﻣﻌﻨﯽ ﮐﺮدن ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ و درك آن ﮐﻪ ﭼﺮا ﻣﻔﯿﺪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﻌﻨﯽ ﮐﺮدن ﯾﮏ ﻋﺎﻣﻞ ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﭼﺮا ﻣﻔﯿﺪ اﺳﺖ؟‬
‫ﻟﯿﺴﺖ ﻋﻤﺪه ﻣﺰاﯾﺎي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ‪.‬‬
‫ﻟﯿﺴﺖ ﺗﺎﯾﭗ ﻫﺎ ﺑﺮاي ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه اﻧﺪ از ﺣﻮزه ﻫﺎ‪.‬‬
‫ﻣﻌﻨﯽ ﮐﺮدن ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‪ ,‬رﺷﺪ و ﺗﺒﺎﯾﻦ آن ﺑﺎ ﻣﺸﻮرت‪.‬‬
‫ﻟﯿﺴﺖ و ﻣﻌﻨﯽ ﮐﺮدن ﻋﻤﺪه ي ‪.ES‬‬
‫ﻧﻘﺶ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ك ﻣﻬﻨﺪس ﭼﯿﺴﺖ؟‬
‫ﺗﻮﺻﯿﻒ ﮐﺮدن راه ﮐﺎرﺷﻨﺎس ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ را اﺳﺘﻨﺒﺎط اﻧﺠﺎم ﻣﯽ دﻫﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻋﻤﺪه در ﺑﻠﮏ ﺑﺮد ‪ ES‬ﭼﯿﺴﺖ؟‬
‫ﺗﻮﺻﯿﻒ ﮐﺮدن ﮐﻠﯽ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ‪.ES‬‬
‫ﺷﺮح دادن ﻣﻘﺪاري از ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﺮدن ﺣﺪ از ‪.ES‬‬
‫ﺷﺮح دادن ‪.ES‬‬
‫آﻣﺎده ﺳﺎﺧﺘﻦ ‪ ES‬ﭼﯿﺴﺖ؟‬
‫زﻣﺎن واﻗﻌﯽ ‪ ES‬ﭼﯿﺴﺖ؟‬
‫‪ES‬ﻫﺎ در وب ﭼﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ؟‬
‫از ‪ ES‬ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده از وب ﮐﻤﮏ ﮔﺮﻓﺖ ؟‬

‫‪ ‬در ﺑﺎره ي ﺳﻮاﻻت زﯾﺮ ﺑﺤﺚ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫‪ .1‬ﺗﮑﻨﯿﮏ ﻫﺎي ارزش ﻋﺪدي وﻧﻤﺎدي و ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﮐﺮدن ﻋﺪدي و ﻧﻤﺎدي ﭘﺮدازﻧﺪه‪.‬‬
‫‪ .2‬آﯾﺎ ﺷﻤﺎ ﻣﻮاﻓﻖ ﻫﺴﺘﯿﺪ ﮐﻪ ﮔﻔﺘﺎر ارﺗﺒﺎط اﺳﻢ را از ﻃﺮﯾﻖ ﺣﻮزه اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد؟ ﯾﺎ ﻣﯽ ﺗﻮان از ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﻫﺎي ﺧﺒﺮه اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد ؟ ﭼﺮا ﯾﺎ ﭼﻪ ﮐﺴﯽ ؟‬
‫‪ .3‬ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻗﺪرت ﻧﺪاﺷﺘﻦ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﻫﺎ ﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ ﻣﺸﮑﻼﺗﺶ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ؟ راه آن ﭼﯿﺴﺖ؟‬
‫‪ .4‬ﭼﻄﻮر ‪ ES‬ﻗﺎدر ﻣﯽ ﺳﺎزد ﺣﺮﮐﺖ دادن وب را در ﺳﯿﺴﺘﻢ؟‬
‫‪ .5‬ارﺗﺒﺎط ﺑﯿﻦ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺤﯿﻂ ﻣﺸﺎوره ﻣﺤﯿﻂ را ﺑﻨﻮﯾﺴﯿﺪ‬
 ‫‪544‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﭼﻬﺎرم‬

‫‪BACHWARD‬‬ ‫و‬ ‫‪FORWARD CHAINING‬‬ ‫‪ .6‬ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ اﺧﺘﻼف ﺑﯿﻦ‬

‫‪ CHAINING‬و ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺟﺎي ﻫﺮ ﮐﺪام در ﮐﺠﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ .7‬ﭼﻪ ﻧﻮع اﺷﺘﺒﺎﻫﺎﺗﯽ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ‪ ES‬داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و ﭼﺮا؟‬
‫‪ .8‬ﻣﺎ ‪ 10‬ﻣﻮرد )ﻣﻘﻮﻟﻪ( از ﮐﺎرﺑﺮد ‪ ES‬در اﯾﻦ ﻓﺼﻞ ﻟﯿﺴﺖ ﮐﺮدﯾﻢ ‪ 20 .‬ﻧﻤﻮﻧﻪ ﮐﺎرﺑﺮد را ﭘﯿﺪا ﮐﻨﯿﺪ ‪ .‬از‬
‫ﻫﺮ ﻣﻮرد ‪ 2‬ﺗﺎ از ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮدي ﻣﺨﺘﻠﻒ ‪.‬‬
‫‪ .9‬ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻫﺎي ‪ ES‬را ﮐﻪ در اﯾﻦ ﻓﺼﻞ ﺑﺤﺚ ﮐﺮدﯾﻢ دوﺑﺎره ﺑﻨﻮﯾﺴﯿﺪ ‪ .‬از ﭼﯿﺰﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﯽ دوﻧﯿﺪ‬
‫و ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ در ﺳﺎل ‪ 2100‬ﻫﻨﻮز وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ را ﺑﻨﻮﯾﺴﯿﺪ ﺑﺎ ﻋﻠﺖ ‪.‬‬
‫‪ .10‬ﯾﮏ ‪ ES‬آﻣﺎده ﺑﻪ ﻗﯿﻤﺖ ‪ $ 5000‬ﺑﻪ ﻓﺮوش ﻣﯽ رﺳﺪ ‪ ES .‬ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ ‪ $50000‬اﺳﺖ ‪ .‬ﻟﺒﺎس آﻣﺎده‬
‫ﺑﺮاي ﺷﻤﺎ ‪ $100‬ﻫﺰﯾﻨﻪ دارد و ﯾﮏ ﻧﻮع دوﺧﺘﻪ اش ‪ $500‬ﻫﺰﯾﻨﻪ در ﺑﺮدارد ‪ .‬دو ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ )ﻣﺴﺌﻠﻪ(‬
‫را ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﮐﻨﯿﺪ و ﻣﺤﺼﻮﻻت آﻣﺎده ﺑﺎزار و ﻣﻐﺎزه ﻫﺎ را ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ ‪ .‬ﭼﺮا ﯾﮏ ‪ ES‬آﻣﺎده‬
‫ﻓﻘﻂ را درﺻﺪ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻧﻮع ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ اش را دارد ‪ .‬در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﯾﮏ ﻟﺒﺎس آﻣﺎده ‪ 20‬درﺻﺪ از ﻫﺰﯾﻨﻪ‬
‫ﻧﻮع دوﺧﺘﻪ ﺷﺪه را دارد ؟‬
‫‪ .11‬وﺿﻌﯿﺖ ﮐﻨﻮﻧﯽ ‪ WEB‬را ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ و ﺑﮕﻮﺋﯿﺪ ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ دﺳﺘﺮﺳﯽ ‪ ES‬را ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯽ دﻫﺪ و‬
‫ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽ رود ﺑﺮاي ﺟﺎﺳﺎزي ﮐﺮدن در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي دﯾﮕﺮ‪.‬‬

‫ﺗﻤﺮﯾﻦ‬
‫‪ 1‬ـ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ را ﺑﻨﻮﯾﺴﯿﺪ و ﻣﯿﺰان اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺮﮐﺖ از ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ‪ AI‬را ﺑﻨﻮﯾﺴﯿﺪ درﺑﺎره‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ‪ 3‬ﺗﺎ ‪ 5‬ﺳﺎل آﯾﻨﺪه ﺷﺮﮐﺖ ﺳﻮال ﮐﻨﯿﺪ ‪ .‬آﯾﺎ ﻣﺸﮑﻠﯽ وﺟﻮد دارد ؟ ﯾﮏ ﮔﺰارش ‪ 2‬ﺻﻔﺤﻪ اي در اﯾﻦ ﺑﺎره‬
‫ﺑﻨﻮﯾﺴﯿﺪ ‪.‬‬
‫‪ 2‬ـ ﻣﻄﺎﻟﺒﯽ را ﭘﯿﺪا ﮐﻨﯿﺪ ﺑﺮاي ﻣﺸﺨﺺ ﮐﺮدن ﻣﺸﮑﻼﺗﯽ ﮐﻪ در ﮐﺎرﺑﺮد ‪ AI‬وﺟﻮد دارد ‪.‬ﺑﺮاي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﭼﻪ‬
‫ﭼﯿﺰﻫﺎﯾﯽ ﻻزم اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ 3‬ـ ‪ 5‬ﺗﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﺎرﺑﺮدي ﺗﺨﺼﺼﯽ در ﺟﺪﯾﺪ در ﮐﻪ در ﯾﮏ ﯾﺎ ﭼﻨﺪ ﺗﺠﺎرت ﮐﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﻪ آن ﻋﻼﻗﻪ دارﯾﺪ‬
‫ﭘﯿﺪا ﮐﻨﯿﺪ ‪ .‬ﻫﺪﻓﻬﺎﯾﺸﺎن را ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﮐﻨﯿﺪ ﺷﻔﺎﻓﯿﺖ را ‪ ،‬داﻧﺸﯽ را ﮐﻪ اراﺋﻪ ﺷﺪه و اﺑﺰاري را ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ آن ﺳﺎﺧﺘﻪ‬
‫ﺷﺪه ـ ) زﺑﺎن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻋﺎﻣﻞ(‬

‫ﺗﻤﺮﯾﻦ ﻫﺎي ﮔﺮوﻫﯽ‬

‫‪1‬ـ ﺗﻤﺮﯾﻦ داﻧﺶ ﮐﻼﺳﯽ ‪:‬ﮐﺮه ﺑﺎدام زﻣﯿﻦ ي و ﺳﺎﻧﺪوﯾﭻ ژﻟﻪ درﺳﺖ ﮐﻨﯿﺪ ‪ .‬ﻫﻤﻪ ﺟﺰﺋﯿﺎت ﺑﺮاي درﺳﺖ‬
‫ﮐﺮدن اﯾﻦ ﻫﺎ را ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ و ﯾﮏ ﻧﻔﺮ را در ﮐﻼس ﻣﺸﺨﺺ ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﻫﻤﻪ ﻣﺮاﺣﻞ را ﺑﻨﻮﯾﺴﯿﺪ‪ .‬ﻟﯿﺴﺖ ﺗﻬﯿﻪ اﯾﻦ‬
‫ﻫﺎ ﭼﻘﺪر اﺳﺖ؟ ﭼﯿﺰي را ﺟﺎ ﻧﯿﻨﺪاﺧﺘﯿﺪ؟ ﺑﻌﺪ از ﯾﮑﯽ از ﻫﻢ ﮐﻼﺳﯽ ﻫﺎﯾﺘﺎن ﺑﺨﻮاﻫﯿﺪ ﮐﻪ ﺳﺎﻧﺪوﯾﭻ را ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ‬
 ‫‪545‬‬ ‫ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﭘﺎﯾﮕﺎه داﻧﺶ )ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ داﻧﺶ(‬ ‫ﻓﺼﻞ دﻫﻢ‬

‫دﺳﺘﻮر اﻟﻌﻤﻠﯽ ﮐﻪ ﺷﻤﺎ ﻧﻮﺷﺘﻪ اﯾﺪ درﺳﺖ ﮐﻨﺪ ‪).‬ﯾﮑﯽ دﯾﮕﺮ ﺑﺎﯾﺪ دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ را ﺑﺎ ﺻﺪاي ﺑﻠﻨﺪ ﺑﺨﻮاﻧﺪ ( آﯾﺎ اﯾﻦ‬
‫ﮐﺎر ﻋﻤﻠﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ .‬ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎﯾﯽ ﯾﺎ ﻃﺮاﺣﯽ را ﮐﻪ ﻓﺮاﻣﻮش ﮐﺮده ﺑﻮدﯾﺪ ﺑﻪ ﻟﯿﺴﺖ اﺻﻠﯽ اﺿﺎﻓﻪ ﮐﻨﯿﺪ ‪ .‬اﯾﻦ‬
‫ﻟﯿﺴﺖ ﺟﺪﯾﺪ ﭼﻘﺪر از ﻟﯿﺴﺖ ﻗﺒﻠﯽ ﻃﻮﻻﻧﯽ ﺗﺮ اﺳﺖ؟ اﮔﺮ ﻗﺮار ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﺟﺎي ‪ 1‬ﺳﺎﻧﺪوﯾﭻ ‪ 100‬ﺗﺎ درﺳﺖ ﮐﻨﯿﺪ آﯾﺎ‬
‫ﺣﺎﺿﺮﯾﺪ ﺗﻤﺎﻣﯽ ﻣﺮاﺣﻞ را ﻃﯽ ﮐﻨﯿﺪ؟ ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ ﭼﺮا ﺣﺎﺿﺮﯾﺪ و ﯾﺎ ﭼﺮا ﺣﺎﺿﺮ ﻧﯿﺴﺘﯿﺪ اﮐﺒﺮ ﺳﺎﻧﺪوﯾﭻ ﻓﺮوش‬
‫ﺑﻮدﯾﺪ ﭼﻪ ﮐﺎرﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ را اﻧﺠﺎم ﻣﯽ دادﯾﺪ ؟‬
‫‪2‬ـ ﺑﺎزي ﻫﺎي اﯾﻨﺘﺮﻧﺘﯽ ﺧﯿﻠﯽ دوﺳﺖ داﺷﺘﻦ و ﻋﻤﻮﻣﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ .‬ﯾﮏ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺧﻮب ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي ﻃﺮاﺣﯽ ﮐﻨﯿﺪ‬
‫ﮐﻪ ﺑﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ‪ 3D‬ﮔﺮاﻓﯿﮏ و ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ اﺣﺘﯿﺎج داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬ﺟﺰﺋﯿﺎﺗﯽ را ﭘﯿﺪا ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﻣﺸﺨﺺ‬
‫ﮐﻨﯿﺪ )ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﺪ( ﻓﻦ ‪ AI‬ﭼﻘﺪر ﺑﺮاي ﻫﯿﺠﺎن آور ﮐﺮدن ﺳﺮﮔﺮﻣﯽ ﻫﺎي ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي ﻣﻔﯿﺪ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪3‬ـ ﯾﮏ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي را ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻮارد زﯾﺮ در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ ‪.‬‬
‫اﻣﺮوزه ﯾﮏ روز ﺧﻮب ﺗﺎﺑﺴﺘﺎﻧﯽ اﺳﺖ ﭘﺲ ﺑﻪ زﻣﯿﻦ ﮔﻠﻒ ﻣﯽ روم‪.‬‬
‫اﻣﺮوز ﯾﮏ روز ﺧﻮب زﻣﺴﺘﺎﻧﯽ اﺳﺖ ﭘﺲ ﻣﻦ ﺑﻪ ﭘﯿﺴﺖ اﺳﮑﯽ ﻣﯽ روم‪.‬‬
‫اﻣﺮوز ﯾﮏ ﯾﺎز روز ﻫﺎي ﺧﻮب ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن اﺳﺖ ﭘﺲ ﻣﻦ ﻣﯽ رم ﺳﺮﮐﺎر ‪.‬‬
‫اﮔﺮ اﻣﺮوز روز ﺧﻮﺑﯽ در زﻣﺴﺘﺎن ﻧﯿﺴﺖ ﭘﺲ ﻣﻦ ﻣﯽ روم ﺳﺮ ﮐﺎر ‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﺑﻪ زﻣﯿﻦ ﮔﻠﻒ ﺑﺮم ﮔﻠﻒ ﺑﺎزي ﻣﯽ ﮐﻨﻢ ‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﺑﺮم اﺳﮑﯽ ﯾﺎ ﮔﻠﻒ ﺑﺎزي ﮐﻨﻢ ﻟﺬت ﻣﯽ ﺑﺮم ‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﺑﺮم ﺳﺮ ﮐﺎر ﭘﻮل در ﻣﯽ آورم ‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﺑﺮم ﮐﻼس ﯾﮏ ﭼﯿﺰﻫﺎﯾﯽ ﯾﺎد ﻣﯽ ﮔﯿﺮم ‪.‬‬
‫‪ . A‬ﻗﺎﻧﻮن ﺟﻤﻠﻪ ﻫﺎي زﯾﺮ را ﺑﺮرﺳﯽ ﮐﻨﯿﺪ )از ﻫﺮ ﮐﺪام ﭼﻪ ﻧﺘﯿﺠﻪ اي ﻣﯽ ﮔﯿﺮﯾﺪ (‬
‫اﻣﺮوز روز ﺧﻮﺑﯽ در ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن اﺳﺖ ‪.‬‬
‫اﻣﺮوز روز ﺧﻮﺑﯽ در زﻣﺴﺘﺎن ﻧﯿﺴﺖ ‪.‬‬
‫اﻣﺮوز روز ﺧﻮب زﻣﺴﺘﺎﻧﯽ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫اﻣﺮوز روز ﺧﻮب ﺗﺎﺑﺴﺘﺎﻧﯽ ﻧﯿﺴﺖ ‪.‬‬
‫‪ B‬آﯾﺎ ﺗﺮﮐﯿﺒﻬﺎي ﻣﻌﺘﺒﺮ دﯾﮕﺮي ﻫﻢ ﻫﺴﺖ ؟ ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﯿﺪ ‪.‬‬
‫‪ C‬ﭼﻪ ﭼﯿﺰي ﺑﺮاي ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﺑﺮاي ﺷﻤﺎ ﻻزم اﺳﺖ ‪.‬‬
‫در اﯾﻦ دﻧﯿﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﺑﺎ ﯾﮏ ﺧﻼﺻﻪ ﮔﯿﺮي ﺷﺮوع ﮐﻨﯿﻢ )ﯾﮏ ﭼﯿﺰي ﯾﺎد ﺑﮕﯿﺮﯾﺪ( و ﻗﻮاﻧﯿﻦ را ﻣﺸﺨﺺ‬
‫ﮐﻨﯿﺪ ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي درك ﺣﻘﺎﯾﻘﯽ ﮐﻪ اﺣﺘﯿﺎج دارﯾﺪ ﺑﻪ ﻋﻘﺐ ﺑﺮﮔﺮدﯾﺪ ‪.‬‬
‫‪ D‬داﻧﺶ را ﺑﻪ ﯾﮏ ﻧﻤﻮدار ﮔﺮاﻓﯿﮑﯽ ﺗﺒﺪﯾﻞ ﮐﻨﯿﺪ از ﯾﮏ داﯾﺮه ﺑﺮاي اراﺋﻪ ﺣﻘﺎﯾﻘﯽ ﻣﺜﻞ روز ﺧﻮﺑﯽ اﺳﺖ ﯾﺎ‬
‫روز ﺧﻮﺑﯽ ﻧﯿﺴﺖ و از ﭘﯿﮑﺎن ﺑﺮاي ﻧﺸﺎن داده ﺗﺎﺛﯿﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﯿﺪ ‪.‬‬
 ‫‪546‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﭼﻬﺎرم‬

‫ﺑﺎ زﺑﺎن ﺑﯿﺴﯿﮏ )ﯾﺎ ﻫﺮ زﺑﺎن ﻧﺴﻞ ﺳﻮﻣﯽ دﯾﮕﺮي( ﯾﮏ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺑﻨﻮﯾﺴﯿﺪ ﺗﺎ اﯾﻦ اﻃﻼﻋﺎت را اﺟﺮا‬ ‫‪- E‬‬
‫ﮐﻨﺪ‪ .‬از ‪ if –then else‬اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﯿﺪ‪،‬‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭼﻨﺪ ﺧﻂ اﺳﺖ؟ ﻗﺮار دادن ﻗﺎﻧﻮن و ﺣﻘﯿﻘﺖ ﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ ﻣﺜﻞ اﮔﺮ ﺑﺎراﻧﯽ و ﮔﺮم ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺎراﻧﯽ ﻧﺒﺎﺷﺪ‬
‫و ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ﺑﺎﺷﺪ ﺳﭙﺲ ﻣﻦ ﮔﻠﻒ ﺑﺎزي ﻣﯿﮑﻨﻢ ﭼﻘﺪر ﻣﺸﮑﻞ اﺳﺖ؟‬

‫‪ - F‬اﻃﻼﻋﺎت را در ﯾﮏ ﺑﺎﻧﮏ اﻃﻼﻋﺎت روي ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﻗﺮار دﻫﯿﺪ‬

‫‪ - G‬ﺗﻤﺮﯾﻦ ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ‪.‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻗﺴﻤﺖ ‪ D‬اﺟﺮاي ﺟﺪﯾﺪي ﺑﻨﻮﯾﺴﯿﺪ وﻟﯽ اﻃﻼﻋﺎت را در ﯾﮏ ﻣﺘﻐﯿﺮ ذﺧﯿﺮه‬
‫ﮐﻨﯿﺪ‪ .‬اﺟﺎزه دﻫﯿﺪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اراﯾﻪ را ﺑﺮاي ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﺟﺴﺘﺠﻮ ﮐﻨﺪ‬

‫ﺗﻤﺮﯾﻦ اﯾﻨﺘﺮﻧﺘﯽ‬
‫‪ - 1‬در ﺳﺎل ‪ 1995‬ﺣﺪود ‪ 2000‬وب ﺳﺎﯾﺖ درﺑﺎره ي ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ وﺟﻮد داﺷﺖ‪ .‬در واﻗﻊ اﻻن‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮ وﺟﻮد دارد‪ .‬ﺗﺤﻘﯿﻖ ﮐﻨﯿﺪ ﭼﻨﺪ ﺗﺎ ‪ web site‬وﺟﻮد دارد‪ 20 .‬ﺗﺎي اول را دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي ﮐﻨﯿﺪ ﯾﺎ اﮔﺮ از ﻣﻮﺗﻮر‬
‫ﺟﺴﺘﺠﻮ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮدﯾﺪ ﭼﻪ ﮔﺮوه ﻫﺎﯾﯽ ﭘﯿﺪا ﮐﺮدﯾﺪ؟‬
‫‪ - 2‬ﭼﻨﺪ ﮔﺮوه ﺧﺒﺮي ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﻋﻼﻗﻪ ﺑﻪ ﮐﺎرﺑﺮد ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ دارﻧﺪ ‪ .‬ﺳﻮال ﻫﺎﯾﯽ درﺑﺎره ي‬
‫ﻓﻨﺎوري ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﺑﺮاي اﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﻬﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ؟‬
‫‪ - 3‬رﺟﻮع ﮐﻨﯿﺪ ﺑﻪ ﭼﻨﺪﯾﻦ دﻟﯿﻞ در ﺳﺎﯾﺖ ‪ www.exsys.com‬و ﺧﻮد اﻣﻮز را ﻣﺮور ﮐﻨﯿﺪ‪ .‬ﯾﮏ ﻣﺜﺎل‬
‫اﻧﺘﺨﺎب ﮐﻨﯿﺪ ﺗﺎ ﻣﺰاﯾﺎ و ﻣﺤﺪودﯾﺖ و اﺷﺘﺮاك ﻫﺎي ان را ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﺪ ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﯽ ﺗﻮان ان را ﺗﻮﺳﻌﻪ داد‬
‫‪ - 4‬ﺑﻪ ﺳﺎﯾﺖ اﻧﺠﻤﻦ ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ اﻣﺮﯾﮑﺎ ‪ www.aaai.com‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﮐﻨﯿﺪ ﮐﺎرﮔﺎه ﻫﺎﯾﯽ را ﮐﻪ در ﯾﮏ‬
‫ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ و ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻫﻮش ﻫﺼﻨﻮﻋﯽ ﮐﻪ اراﺋﻪ داده را اﻣﺘﺤﺎن ﮐﯿﺪ‬
‫ﺑﺤﺚ‬
‫‪.1‬ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺮاي ﺑﺎزي ﺷﻄﺮﻧﺞ و ﺟﺪول ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﺷﺪﻧﺪ ﺑﻬﺘﺮ و ﺑﻬﺘﺮ ﺷﺪﻧﺪ در ﺣﻘﯿﻘﺖ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ‬
‫اﺳﺘﺎد ﺷﻄﺮﻧﺞ ﺟﻬﺎن ﺷﺪ‬
‫ﮔﺮي ﮐﺎﺳﭙﺎرو ﺷﻤﺎ ﻣﻮاﻓﻖ ﻫﺴﺘﯿﺪ ﮐﻪ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮﻫﺎ ﻫﻮش راﻧﻤﺎﯾﺶ ﻣﯿﺪﻫﻨﺪ؟ ﭼﺮا ﯾﺎ ﭼﺮا ﻧﻪ؟‬
‫‪ .2‬ﺟﺪوﻟﯽ ﺗﻬﯿﻪ ﮐﻨﯿﺪ ﮐﻪ ﻧﺸﺎن دﻫﺪ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮﻫﺎ ﻧﻤﯿﺘﻮاﻧﻨﺪ ﻓﮑﺮ ﮐﻨﻨﺪ ﺳﭙﺲ اﺳﺘﺪﻻﻟﯽ ﺑﯿﺎورﯾﺪ ﮐﻪ ﻋﮑﺲ اﯾﻦ را‬
‫ﻧﺸﺎن دﻫﺪ‬
‫‪ .3‬ﺑﻮر ﺑﺎﮐﯽ اﺳﺘﺪﻻل ﺳﺮل درﺑﺎره ي ازﻣﺎﯾﺶ ﺗﻮرﯾﻨﮓ ﺗﻮﺿﯿﺢ ﻣﯿﺪﻫﺪ‪ .‬ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎي ﻣﻬﻢ اﯾﻦ ﺑﺤﺚ را‬
‫ﺧﻼﺻﻪ ﮐﻨﯿﺪ‬
 ‫‪547‬‬ ‫ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه‪ :‬ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي ﭘﺎﯾﮕﺎه داﻧﺶ )ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ داﻧﺶ(‬ ‫ﻓﺼﻞ دﻫﻢ‬

‫‪.4‬اﺳﺘﺪﻻل ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ادﻋﺎ ﻣﯿﮑﻨﻨﺪ ﻫﯿﭻ وﻗﺖ ﻣﺎﺷﯿﻨﯽ ﮐﻪ ﮐﺎﻣﻼ ﻓﮑﺮ ﮐﻨﺪ ﻧﺨﻮاﻫﯿﻢ داﺷﺖ‬
‫ﭼﻮن روﺣﯽ در ﻣﺎﺷﯿﻦ وﺟﻮد ﻧﺪارد اﻣﺎ ﻃﺮﻓﺪارﻫﺎي ان ﻣﺪﻋﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ روح ﻣﻬﻢ ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬اﻧﻬﺎ ﻣﯿﮕﻮﯾﻨﺪ ﺑﺸﺮ‬
‫ﭘﺮﻧﺪه اي ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ)ﻫﻮاﭘﯿﻤﺎ( ﺳﺎﺧﺖ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﭘﺮواز ﮐﻨﺪ ﮔﺮﭼﻪ ﭘﺮﻧﺪه ﻧﯿﺴﺖ‪ .‬ﺑﺤﺚ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬

‫ﭘﺮوژه ﮔﺮوﻫﯽ‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ي ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ و ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه را ﭘﯿﺪا ﮐﻨﯿﺪ‪ .‬ﯾﮏ ﺳﺎزﻣﺎن ﮐﻪ ﻣﺎﻫﯿﺖ ﺗﺠﺎري و ﮐﺎري ان را‬
‫ﺧﻮب ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﺪ و ﻣﺴﺎﺋﻞ ان را ﮐﻪ ﺑﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻣﯿﺸﻮد را ﺷﻨﺎ ﺳﺎﯾﯽ ﮐﻨﯿﺪ ‪ .‬ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎﯾﯽ‬
‫ﻣﺜﻞ اﻧﺘﺨﺎب ﻓﺮوﺷﻨﺪه‪ .‬اﻧﺘﺨﺎب ﮐﺎرﻣﻨﺪ ﺟﺪﯾﺪ واﻧﺘﺴﺎب ﺷﻐﻞ ﺗﻮﺳﻂ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ‪ .‬روش ﻫﺎي دادو ﺳﺘﺪ و ﯾﺎ ﺣﮑﻢ‬
‫ﻓﺎرغ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﻣﺪرﺳﻪ‪.‬‬

‫ﻣﻮرد ﮐﺎرﺑﺮدي ‪10-1‬‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻧﻤﺎﯾﺶ وﻇﯿﻔﻪ ﮔﯿﺖ ) ورودي ﺑﺎﻧﺪ ﻓﺮودﮔﺎه (‬

‫وﻇﯿﻔﻪ ﮔﯿﺖ و ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ ﮐﻨﺘﺮل ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي ﮔﯿﺖ و دﺳﺘﯿﺎراﻧﺸﺎن در ﻫﺮ ﻓﺮودﮔﺎﻫﯽ ‪ ،‬ﭘﯿﭽﯿﺪه و ﺳﺨﺖ‬
‫اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ‪ ،‬در ﻓﺮودﮔﺎه ﺷﯿﮑﺎﮔﻮ دو ﮐﻨﺘﺮل ﮐﻨﻨﺪه ﮔﯿﺖ ﺑﻄﻮر ﻣﻌﻤﻮل ‪ ،‬ﻧﻘﺸﻪ ‪ 500‬ﻫﻮاﭘﯿﻤﺎ را در‬
‫ﺣﺪود ‪ 15‬ﮔﯿﺖ رﺳﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬ﺑﺮاي راﺣﺘﯽ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ راﺑﻂ ﭘﺮواز اﻧﺘﻘﺎل ﭘﯿﺪا ﮐﻨﻨﺪ و ﺳﭙﺲ ﮐﻨﺘﺮل‬
‫ﺷﻮﻧﺪ ‪ ،‬ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻌﻀﯽ اوﻗﺎت آﻧﻬﺎ را در ﻋﺮض ‪ 20‬ﺗﺎ ‪ 30‬دﻗﯿﻘﻪ در دﺳﺘﻪ ﻫﺎي ‪ 30‬ﯾﺎ ‪ 40‬ﺗﺎﯾﯽ ﻗﺮار داد ‪ .‬ﺑﺮاي‬
‫ﭘﯿﭽﯿﺪه ﺗﺮ ﺷﺪن ﻣﻮﺿﻮع ﻫﺮ ﭘﺮواز زﻣﺎن ﺑﻨﺪي ﺧﺎص دارد ‪ .‬در زﻣﺎن ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ در آن ﮔﯿﺖ ﮐﻪ ﺑﺴﺘﮕﯽ دارد‬
‫ﺑﻪ ﺟﺪول زﻣﺎﻧﯽ راﺑﻂ ﭘﺮواز و در ﮐﻞ ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﻧﯿﺎز دارد ‪ .‬ﻫﻤﻪ اﯾﻦ ﻣﺸﮑﻼت ﺑﻪ ﺗﺮدﺳﺘﯽ ﮔﯿﺘﻪ ﻫﺎ داﺋﻤﺎ‬
‫ﻧﯿﺎز دارد ‪ .‬ﺑﺮاي اﯾﻨﮑﻪ ﺗﺎﺧﯿﺮ ﭘﺮواز ﻫﺎ ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ آب و ﻫﻮا و ﺳﺎﯾﺮ ﻋﻮاﻣﻞ ‪ ،‬اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﮔﺮدد ‪ .‬و ﺷﻤﺎ ﺑﻪ اﯾﻦ ﭼﺎﻟﺶ‬
‫ﻓﮑﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﯿﺪ ‪ .‬ﻣﺸﮑﻞ ﺧﯿﻠﯽ ﭘﯿﭽﯿﺪه ﺗﺮ اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﺮاي اﯾﻨﮑﻪ ﺑﺎ ﻫﻢ راﺑﻄﻪ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ دارد ‪ .‬ﺑﺎ ﭘﺎرك ﮐﺮدن ﮐﻮﺗﺎه و‬
‫اﺟﺒﺎري و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﻟﻮازم ‪ ،‬ﺗﺠﻬﯿﺰات و ﻧﯿﺎزﻫﺎي ﺷﺨﺼﯽ واﺑﺴﺘﻪ اﺳﺖ ‪.‬‬

‫راه ﺣﻞ‬
‫ﺑﺴﯿﺎري از ﻓﺮودﮔﺎه ﻫﺎ ‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه را ﺑﺮاي ﺣﻞ اﯾﻦ ﻣﺸﮑﻼت ﻣﻌﺮﻓﯽ ﮐﺮدﻧﺪ ‪ .‬اﯾﻦ ﮐﺎر ﻧﻮ در‬
‫ﺳﺎل ﻫﺎي ‪ 88 – 1987‬در ﺷﯿﮑﺎﮔﻮ اﻧﺠﺎم ﺷﺪ ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﻮاﯾﯽ ﮐﺮه در ﻓﺮودﮔﺎه ‪ KIMPO‬در ﺳﺎل ‪1999‬‬
‫ﺑﺮﻧﺪه ﺷﺪ و ﺟﺎﯾﺰه ) ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﻮآوري ( را از اﻧﺠﻤﻦ ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ آﻣﺮﯾﮑﺎﯾﯽ درﯾﺎﻓﺖ ﮐﺮد ‪) .‬‬
‫‪. ( WWW. AAAI.ORG‬‬
‫اﯾﻦ دو ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻣﺸﺘﺮك ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻣﻌﻤﺎرﻫﺎ دارﻧﺪ ‪.‬‬
 ‫‪548‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﭼﻬﺎرم‬

‫ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻫﺎي ﺳﯿﺴﺘﻢ‬

‫ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ وﻇﯿﻔﻪ ﮔﯿﺖ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ ﺷﻮد و ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ زﻣﺎن ﺑﻨﺪي ﺷﻮد ﮐﻪ ﺷﺎﻣﮑﻞ‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﯿﺘﻢ دﺳﺘﯽ اﺳﺖ ‪ .‬ﻧﻤﺎﯾﺸﮕﺮ ﻫﺎي ﮔﺮاﻓﯿﮑﯽ زﻣﺎﻧﻬﺎ اﻋﺪاد و ارﻗﺎم را ﻧﺸﺎن ﻣﯽ‬
‫دﻫﺪ ‪ .‬ﻫﻮاﭘﯿﻤﺎ ﺑﺼﻮرت ﻧﻮارﻫﺎي رﻧﮕﯽ ﻧﻤﺎد ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ .‬ﻫﺮ ﺟﺎﯾﯽ از ﻧﻮار ‪ ،‬ﺗﺨﺼﺺ ﮔﯿﺖ ﻫﺎ و اﻧﺪازه آن را‬
‫را ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ‪ .‬و آن اﻧﺪازه ‪ ،‬اﻧﺪازه زﻣﺎﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻮرد اﻧﺘﻈﺎر اﺳﺖ ﺗﺎ آن ‪ ،‬ﺑﻪ ﮔﯿﺖ اﺧﺘﺼﺎص داده‬
‫ﺷﻮد ‪ .‬ﻧﻮارﻫﺎ ﺑﺎ ﻟﺒﻪ ﻧﻮك دار رﺳﯿﺪن و رﻓﺘﻦ ﭘﺮوازﻫﺎ را ﺗﺸﺨﯿﺺ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ ‪ .‬ﻣﺮﺑﻊ ﻟﺒﻪ ‪ ،‬ﻣﺒﺪا و ﻣﻘﺼﺪ‬
‫ﭘﺮواز را ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺎ ﮐﻠﻤﺎت و اﻋﺪاد ﻧﺰدﯾﮏ ﻫﺮ ﻧﻮار ﺷﻤﺎره ﭘﺮواز ‪ ،‬وﻗﺖ رﻓﺘﻦ و‬
‫رﺳﯿﺪن را ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ‪ .‬اﻋﺪاد ﺻﻔﺤﻪ وﺿﻌﯿﺖ ﺳﻮﺧﺖ ﮔﯿﺮي ﻫﻮاﭘﯿﻤﺎ ‪ ،‬وﺿﻌﯿﺖ زﻣﯿﻦ و ﺳﺎﯾﺮ ﻣﻮارد را‬
‫ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ‪ .‬ﻫﺮ ﺷﺮﮐﺖ ﻫﻮاﭘﯿﻤﺎﯾﯽ ‪ ،‬ﯾﮏ ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه رادﯾﻮﯾﯽ دارد ﮐﻪ ﺑﻄﻮر اﺗﻮﻣﺎﺗﯿﮏ ﺑﻪ ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي‬
‫‪ MAIN FRAME‬ﮔﺰارش ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ دﻣﺎﻏﻪ ﭼﺮخ ﻫﺎ زﻣﯿﻦ را ﻟﻤﺲ ﮐﺮده اﻧﺪ ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻓﻮرا ﻧﻮار ﺻﻔﺤﻪ را‬
‫ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯽ دﻫﺪ ‪ .‬وﻗﺘﯽ ﮐﻪ ﺻﻔﺤﻪ در آن ﮔﯿﺖ ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ ،‬ﮐﺪ ‪ IN‬ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯽ‬ ‫از ‪ OFF‬ﺑﻪ ‪ON‬‬
‫دﻫﺪ ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﮐﻨﺘﺮل ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي ﮔﯿﺖ ﺑﻪ وﺿﻌﯿﺖ ﻫﺮ ﻟﺤﻈﻪ زﻣﯿﻦ ﺑﺮاي ﻫﺮ ﭘﺮوازي در ﻧﻤﺎﯾﺸﮕﺮﺷﺎن‬
‫دﺳﺘﺮﺳﯽ دارﻧﺪ ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﯾﮏ ﺗﻌﺪادي از ﯾﺎدداﺷﺖ ﻫﺎي ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ دارد ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ‪ ،‬ﯾﮏ ﺷﺮﮐﺖ‬
‫ﻫﻮاﭘﯿﻤﺎﯾﯽ اﺟﺎزه ﻧﺪارد ﺗﺎ اﺧﺘﺼﺎص دﻫﺪ ﺑﻪ ﻧﻮع اﺷﺘﺒﺎﻫﯽ از ﮔﯿﺖ و ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﺪ ﮐﻪ ﭼﺮا آن ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﺑﻄﻮر دﺳﺘﯽ ﻧﭙﺬﯾﺮد ﺗﺎ ﯾﮏ وﺿﻊ ﻏﯿﺮ ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ اﺗﻔﺎق ﺑﯿﻔﺘﺪ ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ‬ ‫ﮐﻨﺘﺮل ﮐﻨﻨﺪه ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻫﺮ ﺗﺼﻤﯿﻤﯽ را‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ آن ﭼﺸﻢ در زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﯾﮏ ﺻﻔﺤﻪ ورودي در زﻣﯿﻦ اﺳﺖ و آن ﮔﯿﺖ ﻫﻨﻮز ﺑﻪ آن اﺧﺘﺼﺎص داده‬
‫ﻧﺸﺪه اﺳﺖ ‪ ،‬آﻧﮕﺎه ﺧﻂ ﻗﺮﻣﺰ ﻣﯽ درﺧﺸﺪ و ﮐﻨﺘﺮل ﮔﺮ ﻫﺸﺪار ﻣﯽ دﻫﺪ ) ﺻﺪاي آژﯾﺮ (‬

‫ﻣﺰاﯾﺎي ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﺳﻪ ﻣﺰﯾﺖ ﻋﻤﺪه وﺟﻮد دارد ‪:‬‬
‫اول ‪ -‬دﺳﺘﯿﺎران ﮐﻨﺘﺮل ﮐﻨﻨﺪه ﮔﯿﺖ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ زﻣﺎن ﺑﻨﺪي ﻋﻤﻠﮕﺮﻫﺎي روز ﺑﻌﺪ را ‪ 4‬ﺗﺎ ‪ 5‬ﺳﺎﻋﺖ زودﺗﺮ‬
‫از ﻗﺒﻞ ﺷﺮوع ﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﺮه اي ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ‪ ،‬ﯾﮏ زﻣﺎن ﺑﻨﺪي را در ‪ 20‬ﺛﺎﻧﯿﻪ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ دﻫﺪ ‪ .‬ﺑﻪ ﺟﺎي‬
‫آن در روش دﺳﺘﯽ ‪ 5‬ﺳﺎﻋﺖ ﻃﻮل ﻣﯽ ﮐﺸﺪ ‪.‬‬
‫دوم – ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ‪ ES‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﮐﻨﺘﺮل ﮔﺮﻫﺎي ﻣﻨﻄﻘﯽ و دﯾﮕﺮ ﻋﻤﻠﮕﺮﻫﺎي زﻣﯿﻨﯽ ) ﯾﺪك‬
‫ﮐﺸﯽ – ﻧﻈﺎﻓﺖ ‪ -‬ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ( ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ‪ ،‬ﻫﺮ ﮐﻨﺘﺮل ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي ﻣﻨﻄﻘﻪ ‪ 10‬وﻇﯿﻔﻪ دارﻧﺪ ﻫﻤﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎي ‪،‬‬
‫ﺗﻌﺪادي از ﮔﯿﺖ ﻫﺎ را اﻧﺠﺎم دﻫﻨﺪ ‪ FUNNELING ) .‬و اداره ﮐﺮدن و رﺳﯿﺪﮔﯽ ﺑﻪ ﺑﺎر ﺗﺪارك ﻏﺬا ‪ ،‬وﻇﺎﯾﻒ‬
‫ﺧﺪﻣﻪ و ﻏﯿﺮه (‬
‫ﺳﻮم ‪ -‬ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ‪.‬‬
 ‫ﻓﺼﻞ‬

‫‪11‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ‪ :‬ﻧﺎدر ﮐﺮﯾﻢ ﭘﻮر‬

‫‪ 11‬ﻧﻤﺎﯾﺶ ‪ ،‬ﻓﺮاﮔﯿﺮي و اﺳﺘﺪﻻل داﻧﺶ‬

‫ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﯾﺎدﮔﯿﺮي‬

‫‪ ‬ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﻣﺎﻫﯿﺖ داﻧﺶ‬

‫‪ ‬ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ داﻧﺶ‬
‫‪ ‬ﺷﯿﻮه ﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت ﯾﺎدﮔﯿﺮي داﻧﺶ‬
‫‪ ‬ﺗﻮﺿﯿﺢ ﻧﻈﺮات ﻣﻮاﻓﻖ و ﻣﺨﺎﻟﻒ در ﻣﻮرد ﺷﯿﻮه ﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت ﯾﺎدﮔﯿﺮي داﻧﺶ‬
‫‪ ‬روﺷﻬﺎي روﺷﻦ ﮐﻨﻨﺪه ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﯽ و اﻋﺘﺒﺎر ﺑﺨﺸﯽ ﺑﻪ داﻧﺶ‬
‫‪ ‬درك و اﺳﺘﻨﺒﺎط ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي ﻫﺎي ﺑﻠﻨﺪ ﻣﺪت ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﻗﺎﻧﻮن ﮔﺮاي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه‬
‫‪ ‬ﺗﺸﺮﯾﺢ اﺑﻬﺎﻣﺎت و ﭘﺮدازش اﺑﻬﺎم در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺑﺎﻫﻮش‬
‫ﻣﺎ ﺗﺎﮐﻨﻮن ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ و ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻗﺎﻧﻮن ﮔﺮاي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه ) ‪ ( ES‬را ﻓﺮاﮔﺮﻓﺘﻪ اﯾﻢ ‪ .‬ﺑﺮاي اﯾﻨﮑﻪ ﭼﻨـﯿﻦ‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎﯾﯽ ﻣﻔﯿﺪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ ،‬داﺷﺘﻦ داﻧﺶ ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪي در ﭘﺎﯾﮕﺎه داﻧﺶ و ﻣﻮﺗﻮر اﺳﺘﻨﺒﺎط ﺧﻮﺑﯽ ﮐﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﻧﺘﯿﺠـﻪ‬
‫ﻣﻌﺘﺒﺮي را از اﯾﻦ ﭘﺎﯾﮕﺎه داﻧﺶ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﻨﺪ ‪ ،‬ﺿﺮوري اﺳﺖ ‪.‬‬
‫در اﯾــﻦ ﻓــﺼﻞ ‪ ،‬ﻣــﺎ ﻓﺮآﯾﻨــﺪﻫﺎﯾﯽ را ﺑــﺮاي ﮐــﺴﺐ داﻧــﺶ از اﻧــﺴﺎﻧﻬﺎي ﺧﺒــﺮه ‪ ،‬ﻧﻤــﺎﯾﺶ ﻣﺠــﺪد داﻧــﺶ ‪،‬‬
‫ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻤﻬﺎي اﺳﺘﻨﺘﺎج ‪ ،‬اﻋﺘﺒﺎرﺳﻨﺠﯽ داﻧﺶ و ﭘﺮدازش اﺑﻬﺎم ﺷﺮح ﺧﻮاﻫﯿﻢ داد ‪ .‬ﻓﺼﻞ ﺑﻪ ﻗـﺴﻤﺘﻬﺎي زﯾـﺮ ﺗﻘـﺴﯿﻢ‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ ‪:‬‬
‫‪ ( 1 – 11‬ﯾﮏ ﺗﺼﻮﯾﺮ روﺷﻦ ‪ :‬ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ داﻧﺶ ﮔﺮاي ﺑﻼدرﻧﮓ در ‪Eli – Lilly‬‬
‫‪ ( 2 – 11‬ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ داﻧﺶ‬
‫‪ ( 3 – 11‬ﺣﺪود وﻇﺎﯾﻒ و اﻧﻮاع داﻧﺶ‬
‫‪ ( 4 – 11‬روﺷﻬﺎي ﮐﺴﺐ داﻧﺶ از ﺧﺒﺮﮔﺎن‬
‫‪ ( 5 – 11‬ﮐﺴﺐ داﻧﺶ از ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻣﻨﺒﻊ ﺑﺎﻫﻮش‬
‫‪ ( 6 – 11‬ﮐﺴﺐ داﻧﺶ ﺑﺼﻮرت اﺗﻮﻣﺎﺗﯿﮏ از داده ﻫﺎ و اﺳﻨﺎد‬
‫‪550‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﭼﻬﺎرم‬

‫‪ ( 7 – 11‬ﺑﺮرﺳﯽ و اﻋﺘﺒﺎرﺳﻨﺠﯽ داﻧﺶ‬

‫‪ ( 8 – 11‬اراﺋﻪ ﻣﺠﺪد داﻧﺶ‬
‫‪ ( 9 – 11‬اﺳﺘﺪﻻل در ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﻗﺎﻧﻮن ﮔﺮا‬
‫‪ ( 10 – 11‬ﺗﻮﺿﯿﺤﺎت و ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﻓﺮاداﻧﺶ‬
‫‪ ( 11 – 11‬اﺳﺘﻨﺘﺎج ﺑﺎ اﺑﻬﺎم‬
‫‪ ( 12 – 11‬ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﺑﺎﻫﻮش‬
‫‪ ( 13 – 11‬ﮐﺴﺐ داﻧﺶ و اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ‬
 ‫‪551‬‬ ‫ﻧﻤﺎﯾﺶ‪ ،‬ﻓﺮاﮔﯿﺮي و اﺳﺘﺪﻻل داﻧﺶ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﯾﺎزدﻫﻢ‬

‫‪Opening Vignette : Development of Real-Time 11,1‬‬

‫‪Knowledge-Base System at ELI LILLY‬‬

‫ﯾﮏ ﻣﺸﮑﻞ‬
‫‪ Eli – Lilly‬ﯾﮏ ﺷﺮﮐﺖ داروﺳﺎزي ﭼﻨﺪ ﻣﻠﯿﺘﯽ ﺑﺎ ‪ 41000‬ﮐﺎرﻣﻨﺪ در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن و ﺑﺎ ﺷﻌﺒﻪ ﻫﺎﯾﯽ در‬
‫ﺑﯿﺶ از ‪ 158‬ﮐﺸﻮر اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﺗﻮﻟﯿﺪ دارو ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻣﺨﺼﻮﺻﯽ ﺑﻨﺎم ﺗﺨﻤﯿﺮ اﺳﺖ ‪ .‬ﻧﻮع ﻣﺨﺼﻮﺻﯽ از ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺨﻤﯿﺮ در ﯾﮏ ﺳﺮي از‬
‫ﻣﺠﺮاﻫﺎي ﻣﺘﺤﺮك ﻋﻤﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ در ﻫﺮ ﻣﺠﺮا ﻣﯿﮑﺮو ارﮔﺎﻧﯿﺴﻢ ﻫﺎﯾﯽ ﮐﺸﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ رﺷﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و ﺑﻪ‬
‫ﺗﺎﻧﮏ ﻫﺎي ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر داﺷﺘﻦ ﯾﮏ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺑﺎﮐﯿﻔﯿﺖ ‪ ،‬ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺨﻤﯿﺮ ﺑﺎ دﻗﺖ ﻧﻈﺎرت ﺷﺪه و ﺑﻄﻮر ﻣﺮﺗﺐ ﮐﻨﺘﺮل ﮔﺮدد ‪.‬‬
‫ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ ‪ ،‬ﺑﻌﻀﯽ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﮐﻠﯿﺪي ‪ ،‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روﺷﻬﺎي آﻣﺎري ﺳﻨﺘﯽ ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﺨﺘﯽ ﮐﻨﺘﺮل ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬ﺑﺮاي‬
‫ﻣﺜﺎل ‪ ،‬ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺣﺎﻟﺖ ﺗﺨﻤﯿﺮ داﻧﻪ ﻣﺸﮑﻞ اﺳﺖ ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﺪون اﯾﻦ اﻃﻼﻋﺎت ‪ ،‬ﭘﯿﺸﮕﻮﯾﯽ رﻓﺘﺎر ﯾﮏ ﻣﺠﺮاي ﺗﻮﻟﯿﺪ‬
‫ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻧﺎدرﺳﺖ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬از اﯾﻦ ﮔﺬﺷﺘﻪ ‪ Lilly‬ﺑﺎ ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎي زﯾﺎدي ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﺮد ﮐﻪ ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎي ﯾﮑﺴﺎﻧﯽ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ وﻟﯽ ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ داﺷﺘﻨﺪ ‪ .‬زﻣﺎﻧﯿﮑﻪ ﻋﻤﻞ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ از آزﻣﻮﻧﻬﺎي ﺧﻮدﺷﺎن ﺑﺮاي‬
‫ﮐﻨﺘﺮل ﻓﺮآﯾﻨﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻐﯿﯿﺮات اﺳﺎﺳﯽ درﮐﯿﻔﯿﺖ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺑﻮﺟﻮد ﻣﯽ آﻣﺪ ‪ .‬ﺗﻐﯿﯿﯿﺮ در ﻋﻤﻞ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي‬
‫آزﻣﺎﯾﺶ ﺷﺪه ‪ ،‬دﻟﯿﻞ دﯾﮕﺮي ﺑﺮاي وﺟﻮد ﻣﺸﮑﻞ در ﺑﻌﻀﯽ از ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﺷﺪه ﺑﻮد ‪.‬‬

‫‪The Solution‬‬
‫‪ Eli Lilly‬ﺑﺮاي ﺣﻞ اﯾﻦ ﻣﺸﮑﻞ از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد ‪ .‬اﻧﮕﯿﺰه آﻧﺎن ﺑﺮاي اﯾﻨﮑـﺎر ‪ ،‬ﺳـﺎﺧﺖ‬
‫ﮐﺎرﮐﻨﺎن ﺗﮑﻨﯿﮑﯽ و ﮐﻠﯿﺪي ﺧﺒﺮه اي ﺑﻮد ﮐﻪ در ﺗﻤﺎم ‪ 24‬ﺳﺎﻋﺖ ﺷﺒﺎﻧﻪ روز در دﺳـﺘﺮس و در ﺣـﺎل ﮐـﺎر روي‬
‫ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ .‬ﺑﻪ اﺿﺎﻓﻪ آﻧﻬﺎ اﺣﺴﺎس ﮐﺮده ﺑﻮدﻧﺪ ﮐﻪ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺒﺮه ‪ ،‬ﺑﺨﺸﻬﺎي ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ از داﻧـﺶ ﭘﺎﯾـﻪ اي‬
‫را اﺿﺎﻓﻪ ﮐﺮده و در دﺳﺘﺮس ﺳﺎﯾﺮ ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﻗﺮار ﺧﻮاﻫـﺪ داد ‪ Eli Lilly.‬ﺳﯿـﺴﺘﻢ ‪ Gensym’s G2‬را‬
‫در ﺳﺎﯾﺖ ‪ Speke‬ﺧﻮدش ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺳﺎﺧﺘﻦ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺸﺪار دﻫﻨﺪه ﺑﺎ ﮐﯿﻔﯿﺖ و ﺑﺎﻫﻮش ﮐﻪ ﻋﻤﻠﮑﻨﻨﺪه ﻫـﺎي‬
‫ﭘﺎﯾﺪار ﺑﻼدرﻧﮕﯽ را ﻓﺮاﻫﻢ ﺧﻮاﻫﺪ ﮐﺮد ‪ ،‬ﻧﺼﺐ ﮐﺮد ‪.‬‬

‫‪Development Process‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ روي ﻃﺒﻘﻪ داﻧﻪ ﻫﺎي ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺨﻤﯿﺮ ﺗﻤﺮﮐﺰ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪.‬ﭼﻬﺎر ﻣﻬﻨﺪس داﻧﺶ در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺗﻮﺳﻌﻪ درﮔﯿﺮ‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ ،‬ﺳﻪ ﺗﺎ ﺑﺮاي اﺳﺘﺨﺮاج داﻧﺶ و ﯾﮑﯽ ﺑﺮاي ﮐﺪ ﮐﺮدن داﻧﺶ ﺑﻪ ﻗﻮاﻧﯿﻦ ‪ G2‬و زﯾﺮﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي آن‪ .‬ﻣﻬﻨﺪﺳﯿﻦ‬
‫داﻧﺶ داﻣﻨﻪ داﻧﺶ را دارﻧﺪ وﻟﯽ آﻧﻬﺎ رﮐﻮرد ﺳﺎده اي از داﻧﺶ ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن را ﻧﯿﺎز دارﻧﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ رﮐﻮرد ﻧﺒﺎﯾﺪ از‬
 ‫‪552‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﭼﻬﺎرم‬

‫ﻗﺒﻞ ﺧﺎﻟﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ آﻧﻬﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ آﻧﺮا ﺑﺎ اﯾﺪه ﻫﺎي ﺷﺨﺼﯽ ﺧﻮد ﺑﻬﯿﻨﻪ ﮐﺮده و داﻣﻨﻪ آﺗﯽ داﻧﺶ را ﺑﺪﺳﺖ آورﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﮐﺎﻣﻞ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﺶ ﻣﺎه ﺑﺮاي ﮐﺎﻣﻞ ﺷﺪن زﻣﺎن ﻧﯿﺎز داﺷﺖ ‪ .‬ﺗﻮﺳﻌﻪ آن ﺷﺎﻣﻞ ﮔﺎم ﻫﺎي اﺳﺎﺳﯽ زﯾﺮ اﺳﺖ ‪:‬‬
‫اﺳﺘﺨﺮاج داﻧﺶ ‪ .‬ﻣﻬﻨﺪﺳﯿﻦ داﻧﺶ ﺑﺎ ‪ 10‬ﻣﺘﺨﺼﺺ ورزﯾﺪه ﺑﺮاي اﺳﺘﺨﺮاج داﻧﺶ آﻧﻬﺎ ﮔﻔﺘﮕﻮ ﮐﺮدﻧﺪ‬ ‫‪.1‬‬
‫‪ .‬وﺳﯿﻠﻪ اﺳﺘﺨﺮاج داﻧﺶ ) )‪ ( Knowledge Acquistion Tool (KAT‬ﺑﺮاي آﺳﺎﻧﺘﺮ ﮐﺮدن ﮐﺴﺐ داﻧﺶ اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﺷﺪ ‪.‬‬
‫‪ .2‬ذوب داﻧﺶ ‪ .‬ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮔﻔﺘﮕﻮﻫﺎ در ‪ 10‬ﻣﺒﻨﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺼﻮرت ﮔﺮاف ﻣﺠﺪداً اراﺋﻪ ﺷﺪ ‪ .‬در ﯾﮏ ﺟﻠﺴﻪ‬
‫اﺗﺼﺎل ‪ ،‬ﻣﺎﻟﮏ ﭘﺮوژه ‪ ،‬ﻣﺎﻟﮏ ﭘﺎﯾﻪ داﻧﺶ و ﻣﻬﻨﺪﺳﯿﻦ داﻧﺶ ﺑﺎﻫﻢ ﺗﺠﻤﯿﻊ ﺷﺪﻧﺪ ‪.‬‬
‫‪ .3‬ﮐﺪ ﮐﺮدن ﭘﺎﯾﻪ داﻧﺶ ‪.‬ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮔﺮاف داﻧﺶ ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل ‪ G2‬ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺷﺪ ‪.‬در ﮐﻞ ‪ 60‬ﻗﺎﻧﻮن‬
‫ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮔﺮدﯾﺪ ‪.‬‬
‫‪ .4‬آزﻣﺎﯾﺶ و ارزﯾﺎﺑﯽ ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻘﺎدﯾﺮﻣﺘﻐﯿﺮ ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﻄﻮر ﻧﺎﻫﻨﺠﺎر ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‬
‫آزﻣﺎﯾﺶ ﺷﺪ و ﺧﺮوﺟﯽ ﺑﺮرﺳﯽ ﮔﺮدﯾﺪ ‪.‬‬

‫‪Concepts of Knowledge Engineering‬‬ ‫‪11,2‬‬

‫ﻗﺴﻤﺖ اول ) ‪ ( 1 – 11‬ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﮐﺴﺐ داﻧﺶ را در ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻧﻈﺎرت ﺑﻼدرﻧﮓ روﺷﻦ ﮐﺮد ‪ .‬آن ﻗﺴﻤﺖ ‪،‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻧﺤﻮه اﺳﺘﻔﺎده از ﻫﻤﯿﺎري ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان وﺳﯿﻠﻪ ﮐﺴﺐ داﻧﺶ و آﺳﺎن ﺳﺎزي و ﺗﺠﻤﯿﻊ داﻧﺶ از ﻣﺘﺎﺑﻊ‬
‫ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ ﺑﺎﻫﻮش را ﻣﺸﺨﺺ ﮐﺮد ‪ .‬ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﮐﺴﺐ داﻧﺶ از ﺧﺒﺮﮔﺎن و ﺳﺎﺧﺘﻦ ﭘﺎﯾﻪ داﻧﺶ را ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ داﻧﺶ ﻣﯽ‬
‫‪ Feigenbuam‬و‬ ‫ﮔﻮﯾﻨﺪ ‪ .‬ﭘﯿﺸﮕﺎﻣﺎن ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ داﻧﺶ ) )‪(Knowledge Engineering (KE‬‬
‫‪McCorduck‬ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪( 1983 ) .‬‬
‫ﻫﻨﺮ رﺳﺎﻧﺪن ﻗﻮاﻧﯿﻦ و اﺑﺰارﻫﺎي ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ‪ AI‬ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﮐﺎرﺑﺮدي ﻣﺨﺘﻠﻒ ‪ ،‬ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ داﻧﺶ ﺧﺒﺮﮔﺎن ﺑﺮاي راه‬
‫ﺣﻠﻬﺎي آﻧﻬﺎ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ داﻧﺶ ‪ ،‬ﻫﻤﮑﺎري اﻧﺴﺎﻧﻬﺎي ﻣﺘﺨﺼﺺ را در ﺣﻮزه اي ﮐﻪ ﮐﺎر ﻣﯿﮑﻨﻨﺪ ﺑﺎ ﯾﮏ ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ داﻧﺶ ﮐﻪ‬
‫ﻗﺎﻧﻮن وﺿﻊ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و ﺻﺮﯾﺤﺎً ﻗﺎﻧﻮن ﻣﯽ ﺳﺎزد ) ﯾﺎ دﯾﮕﺮ روﺷﻬﺎ ( ﺗﺎ ﯾﮏ اﻧﺴﺎن ﻣﺘﺨﺼﺺ ﺑﺮاي ﺣﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ‬
‫واﻗﻌﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﺪ ‪ ،‬درﺑﺮ ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ‪.‬‬
‫ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ داﻧﺶ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ از دو ﻣﻨﻈﺮ دﯾﺪه ﺷﻮد ‪ :‬ﺑﺎ ﭘﻬﻨﺎي ﮐﻢ و ﺑﺎ ﭘﻬﻨﺎي زﯾﺎد ‪.‬‬
‫ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ دﯾﺪﮔﺎه ﭘﻬﻨﺎي ﺑﺎرﯾﮏ ‪ ،‬ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ داﻧﺶ دﻻﻟﺖ ﺑﺮﮐﺴﺐ داﻧﺶ ‪ ،‬اراﺋﻪ ﻣﺠﺪد ‪ ،‬اﻋﺘﺒﺎر ﺳﻨﺠﯽ ‪،‬‬
‫اﺳﺘﺨﺮاج ‪ ،‬ﺗﻮﺿﯿﺢ و ﻧﮕﻬﺪاري دارد ‪ .‬از ﻃﺮف دﯾﮕﺮ دﯾﺪﮔﺎه ﭘﻬﻨﺎي ﺑﺎﻻ ﺑﻄﻮر ﮐﺎﻣﻞ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﻧﮕﻬﺪاري‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي ﺑﺎﻫﻮش را ﺷﺮح ﻣﯽ دﻫﺪ ‪ .‬در اﯾﻦ ﮐﺘﺎب ﻣﺎ ﺗﻌﺎرﯾﻒ دﯾﺪﮔﺎه ﭘﻬﻨﺎي ﺑﺎرﯾﮏ را ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﯽ‬
‫دﻫﯿﻢ ‪.‬‬
 ‫‪553‬‬ ‫ﻧﻤﺎﯾﺶ‪ ،‬ﻓﺮاﮔﯿﺮي و اﺳﺘﺪﻻل داﻧﺶ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﯾﺎزدﻫﻢ‬

‫داﻧﺸﯽ ﮐﻪ اﻧﺴﺎﻧﻬﺎي ﻣﺘﺨﺼﺺ ﺑﺎ ﺧﻮد دارﻧﺪ ‪ ،‬ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻏﯿﺮ ﺳﺎﺧﺘﯿﺎﻓﺘﻪ و ﺑﻄﻮر ﺻﺮﯾﺢ ﺑﯿﺎن ﻧﻤﯽ ﺷﻮد ‪ .‬ﯾﮏ‬
‫ﻫﺪف اﺻﻠﯽ ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ داﻧﺶ آن اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﺘﺨﺼﺼﯿﻦ ﮐﻤﮏ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ آﻧﭽﻪ را ﮐﻪ ﻣﯽ داﻧﻨﺪ ﻣﺴﺘﻨﺪ ﮐﺮده و ﺑﻪ ﻓﺮم‬
‫ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﺠﺪد درآورﻧﺪ ‪.‬‬

‫‪The Knowledge-Engineering Proccess‬‬

‫ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ داﻧﺶ ﺷﺎﻣﻞ ﭘﻨﺞ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ اﺳﺎﺳﯽ زﯾﺮ اﺳﺖ ‪:‬‬
‫‪Knowledge Acquisition‬‬ ‫‪‬‬
‫ﮐﺴﺐ داﻧﺶ ﮔﺴﺘﺮه ﺑﺪﺳﺖ آوردن داﻧﺶ از اﻧﺴﺎﻧﻬﺎي ﻣﺘﺨﺼﺺ ‪ ،‬ﮐﺘﺎﺑﻬﺎ ‪ ،‬اﺳﻨﺎد ‪ ،‬ﺣﺴﮕﺮﻫﺎ ﯾﺎ ﻓﺎﯾﻠﻬﺎي‬
‫ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي را در ﺑﺮ ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ‪ .‬داﻧﺶ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﺣﻮزه ﻣﺸﮑﻼت و ﯾﺎ روﺷﻬﺎي ﺣﻞ ﻣﺸﮑﻼت اﺧﺘﺼﺎص‬
‫ﯾﺎﺑﺪ ﯾﺎ ﯾﮏ داﻧﺶ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ) ﯾﻌﻨﯽ داﻧﺸﯽ در ﻣﻮرد ﮐﺴﺐ و ﮐﺎر( ‪ ،‬ﯾﺎ ﻣﻤﮑﻦ ﻓﺮا داﻧﺶ ﺑﺎﺷﺪ )داﻧﺶ در‬
‫ﻣﻮرد داﻧﺶ(‪ .‬ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ اﯾﻦ ﻣﻮرد آﺧﺮ‪ ،‬ﻣﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﯿﻢ ﺑﻔﻬﻤﯿﻢ ﮐﻪ ﭼﻄﻮر از داﻧﺸﺸﺎن ﺑﺮاي ﺣﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ و در ﮐﻞ ‪،‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎده‬ ‫ﻣﺴﺄﻟﻪ‬ ‫ﺣﻞ‬ ‫روﺷﻬﺎي‬ ‫ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ‬
‫ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ‪ ( 1995) Byrd .‬رﺳﻤﺎً ﺑﺮرﺳﯽ ﮐﺮد ﮐﻪ ﮐﺴﺐ داﻧﺶ ﯾﮏ ﮔﻠﻮﮔﺎه در ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺑﺎﻫﻮش اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﯿﺶ از ‪ 90‬ﮐﺎرﺑﺮد ﺳﯿﺘﻤﻬﺎي ﺧﺒﺮه و ﺗﮑﻨﯿﮑﻬﺎي ﮐﺴﺐ داﻧﺶ آﻧﻬﺎ و روﺷﻬﺎﯾﺸﺎن را در ‪Wagner et‬‬
‫‪ al‬ﺟﻤﻊ آوري ﮐﺮد ‪( 2003 ) .‬‬
‫‪Knowledge Representation ‬‬
‫ﮐﺴﺐ داﻧﺶ در ﯾﮏ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺑﻨﺎم اراﺋﻪ ﻣﺠﺪد داﻧﺶ ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ .‬اﯾﻦ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺗﺪارك ﻃﺮح داﻧﺶ‬
‫و از ﮐﺪ درآوردن داﻧﺶ از ﻣﺒﻨﺎي داﻧﺶ را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫‪Knowledge Validation ‬‬
‫داﻧﺶ ﺗﺎ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﮐﯿﻔﯿﺖ آن ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل در ﻧﯿﺎﻣﺪه ﺑﺮرﺳﯽ و اﻋﺘﺒﺎر ﺳﻨﺠﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ ) .‬ﯾﻌﻨﯽ ﺑﺎ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ﺣﺎﻟﺖ ﻫﺎي ﺗﺴﺖ ( ‪ .‬ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺣﺎﻟﺖ ﺗﺴﺖ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﻪ ﻣﺘﺨﺼﺺ ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﯽ ﺻﺤﺖ و ﺳﻼﻣﺖ ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﺧﺒﺮه ‪ ،‬ﻧﺸﺎن داده ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪Inferencing ‬‬
‫اﯾﻦ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺷﺎﻣﻞ ﻃﺮاﺣﯽ ﻧﺮم اﻓﺰار ﻣﯽ ﺷﻮد ﺗﺎ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ را ﻗﺎدر ﺑﻪ اﺳﺘﺨﺮاج ﻣﺒﻨﺎي داﻧﺶ و اﺧﺘﺼﺎص‬
‫ﯾﮏ ﻣﺸﮑﻞ ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﭘﺲ از آن ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮاي ﻣﺸﻮرت ﯾﮏ ﮐﺎرﺑﺮ ﻏﯿﺮﺧﺒﺮه اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدد ‪.‬‬
‫‪Explanation and Justification ‬‬
‫اﯾﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻃﺮاﺣﯽ و ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﯾﺴﯽ ‪ Help‬ﻫﺎ و ﺗﻮﺿﯿﺤﺎت اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ‪،‬‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺳﺎزي ﺑﺎ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﺳﺆاﻻﺗﯽ ﻧﻈﯿﺮ اﯾﻨﮑﻪ ﭼﺮا ﯾﮏ ﻗﻄﻌﻪ ﻣﺸﺨﺺ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﻻزم ﻣﯽ‬
‫ﺷﻮد ﯾﺎ ﭼﻄﻮر ﯾﮏ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻣﺒﻬﻢ ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﺷﮑﻞ ‪ 11,1‬ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ داﻧﺶ و ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻣﯿﺎن اﯾﻦ ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎ را ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ‪.‬‬
 ‫‪554‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﭼﻬﺎرم‬

‫‪Scope and Types of Knowledge 11,3‬‬

‫ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻋﺎﻣﻞ در ﮐﺴﺐ داﻧﺶ ‪ ،‬اﺳﺘﺨﺮاج داﻧﺶ از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن و اﻧﺘﻘﺎل آن ﺑﻪ ﭘﺎﯾﮕﺎه داﻧﺶ و ﺑﻌﻀﯽ‬
‫اوﻗﺎت ﺑﻪ ﻣﻮﺗﻮر اﺳﺘﻨﺘﺎج اﺳﺖ ‪ .‬اﯾﻦ ﭘﺮوﺳﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻً از از ﻃﺮﯾﻖ ﯾﮏ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﮐﺎﻣﻞ ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫داﻧﺶ ﻣﺠﻤﻮﻋ ﻪ اﯾﺴﺖ از ﻋﻤﻠﯿﺎت ﺧﺎص ‪ ،‬زﯾﺮﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ و ﻗﻮاﻧﯿﻦ داوري اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﻌﻀﯽ از اﻧﻮاع داﻧﺶ ﮐﻪ‬
‫در ‪ AI‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ در ﺷﮑﻞ ‪ 11,2‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﻧﺪ ‪ .‬اﯾﻦ داﻧﺸﻬﺎ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ از ﯾﮏ ﯾﺎ ﭼﻨﺪ ﻣﻨﺒﻊ‬
‫اﺳﺘﺨﺮاج ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪.‬‬

‫‪Source of Knowledge‬‬
‫داﻧﺶ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ از ﻣﻨﺎﺑﻌﯽ ﻧﻈﯿﺮ ﮐﺘﺎﺑﻬﺎ ‪ ،‬ﻓﯿﻠﻤﻬﺎ ‪،‬ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮﻫﺎ ‪ ،‬ﺗﺼﺎوﯾﺮ ‪،‬‬
‫ﻧﻘﺸﻪ ﻫﺎ ‪ ،‬دﯾﺎﮔﺮاﻣﻬﺎي ﺟﺮﯾﺎن ‪ ،‬داﺳﺘﺎﻧﻬﺎ ‪ ،‬ﺣﺴﮕﺮﻫﺎ ‪ ،‬آوازﻫﺎ و ﯾﺎ ﺣﺘﯽ رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪه ﺟﻤﻊ آوري ﮔﺮدد‬
‫‪ .‬ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺑﺮ دوﻧﻮع ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ :‬ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺴﺘﻨﺪ ﺷﺪه و ﻣﻨﺎﺑﻌﯽ ﮐﻪ در ﺟﺎﯾﯽ ﺛﺒﺖ ﻧﮕﺮدﯾﺪه اﻧﺪ ﻣﺜﻞ ﯾﮏ ﻧﺎﻣﻪ ﮐﻪ در ذﻫﻦ‬
‫ﻣﺮدم ﺟﺎي دارد ‪ .‬داﻧﺶ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﯾﮑﯽ ﯾﺎ ﭼﻨﺪ ﺗﺎ از ﺣﻮاس ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ اﻧﺴﺎن و ﯾﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺎﺷﯿﻨﻬﺎﯾﯽ ﻧﻈﯿﺮ‬
‫اﺳﮑﻨﺮ ﻫﺎ ‪ ،‬ﺳﻨﺴﻮرﻫﺎ ‪ ،‬ﻣﺎﺷﯿﻨﻬﺎي ﺗﻄﺒﯿﻖ اﻟﮕﻮ وﯾﺎ ﻋﺎﻣﻠﻬﺎي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ و ﺟﻤﻊ آوري ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﻣﺎﻫﯿﺖ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﮕﯽ ﻣﻨﺎﺑﻊ و اﻧﻮاع داﻧﺶ ﻣﻮﺟﺐ ﭘﯿﭽﯿﺪﮔﯽ ﮐﺴﺐ داﻧﺶ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪.‬اﯾﻦ ﭘﯿﭽﯿﺪﮔﯽ ﺗﻨﻬﺎ ﯾﮑﯽ‬
‫از دﻻﯾﻞ ﻣﺸﮑﻞ ﺑﻮدن ﮐﺴﺐ داﻧﺶ اﺳﺖ ‪ .‬دﻻﯾﻞ دﯾﮕﺮ در ﻗﺴﻤﺖ ‪ 11,4‬ﺑﺤﺚ ﺷﺪه اﻧﺪ ‪.‬‬
 ‫‪555‬‬ ‫ﻧﻤﺎﯾﺶ‪ ،‬ﻓﺮاﮔﯿﺮي و اﺳﺘﺪﻻل داﻧﺶ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﯾﺎزدﻫﻢ‬

‫‪Acquisition from Databases‬‬

‫ﺑﺴﯿﺎري از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه ﺑﺮ اﺳﺘﺨﺮاج داﻧﺶ از ﺗﻤﺎم ﯾﺎ ﻗﺴﻤﺘﯽ از ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﺑﻨﺎ ﺷﺪه اﻧﺪ ‪ .‬ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ‬
‫ﻣﻘﺪار داﻧﺶ ذﺧﯿﺮه ﺷﺪه در ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﻫﺎ ‪ ،‬ﮐﺴﺐ داﻧﺶ از آﻧﻬﺎ ﻧﯿﺰ ﻣﺸﮑﻞ ﺗﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ‬
‫‪ ACM SIGKDD‬را ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ ‪ Roiger .‬و ‪ Geats‬ﺗﻮﺿﯿﺤﺎت ﻋﻤﻠﯽ ﺧﻮﺑﯽ از ﺗﮑﻨﯿﮑﻬﺎي داﻧﺶ ﮐﺎوي از داده و‬
‫ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي آﻧﻬﺎ ﺑﺪﺳﺖ داده اﻧﺪ ‪ .‬ﺑﻌﻀﯽ از ﺗﮑﻨﯿﮑﻬﺎ ﻧﻈﯿﺮ ﺷﺒﮑﻪ ﻫﺎي ﻋﺼﺒﯽ و اﻟﮕﻮرﯾﺘﻤﻬﺎﯾﮋﻧﺘﯿﮑﯽ در ﻓﺼﻞ ‪12‬‬
‫ﺷﺮح داده ﺷﺪه اﻧﺪ ‪.‬‬

‫‪Acquisition via the Internet‬‬

‫ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ اﺳﺘﻔﺎده از اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ ‪ ،‬دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ ﻣﻘﺪار وﺳﯿﻌﯽ از داﻧﺶ ﻓﺮاﻫﻢ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ .‬ﮐﺴﺐ ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده و‬
‫ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ داﻧﺶ از ﻃﺮﯾﻖ اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ ﭘﯽ آﻣﺪ ﻫﺎي ﺑﺤﺮاﻧﯽ ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺘﺎر و ﻧﮕﻬﺪاري ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي داﻧﺶ ﮔﺮا ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه‬
 ‫‪556‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﭼﻬﺎرم‬

‫آورده اﻧﺪ ‪ .‬ﺑﻮﯾﮋه آﻧﮑﻪ اﯾﻦ روش اﺟﺎزه ﮐﺴﺐ و اﻧﺘﺸﺎر ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﻫﻨﮕﻔﺘﯽ از داﻧﺶ را در زﻣﺎن ﮐﻮﺗﺎﻫﯽ در ﺣﺎﺷﯿﻪ‬
‫ﻫﺎ و ﺧﺎرج ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎ ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪.‬‬

‫‪Levels of Knowledge‬‬
‫داﻧﺶ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در ﺳﻄﻮح ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ اراﺋﻪ ﺷﻮد ‪.‬اﯾﻦ دوﺳﻂ داﻧﺶ ﺳﻄﺤﯽ و داﻧﺶ ﻋﻤﻘﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪.‬‬

‫‪Shallow Knowledge‬‬
‫داﻧﺶ ﺳﻄﺤﯽ آن دﺳﺘﻪ از اﻃﻼﻋﺎت ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ در ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻫﺎي ﺧﯿﻠﯽ ﺧﺎص اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬ﺑﺮاي‬
‫ﻣﺜﺎل اﮔﺮ ﺷﻤﺎ ﺑﻨﺰﯾﻦ در ﺧﻮدروﯾﺘﺎن ﻧﺪارﯾﺪ ‪ ،‬اﺗﻮﻣﻮﺑﯿﻞ ﺷﻤﺎ روﺷﻦ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ‪ .‬اﯾﻦ داﻧﺶ ﺑﺼﻮرت ﻗﺎﻧﻮن ﺑﯿﺎن‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد ‪:‬‬
‫اﮔﺮ ﺑﺎك ﺑﻨﺰﯾﻦ ﺧﺎﻟﯽ اﺳﺖ ‪ ،‬آﻧﮕﺎه ﺧﻮدرو روﺷﻦ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ‪.‬‬
‫ﺷﮑﻞ ﺳﻄﺤﯽ داﻧﺶ اﺳﺎﺳﺎً ارﺗﺒﺎط ورودي – ﺧﺮوﺟﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ رااراﺋﻪ ﻣﯽ دﻫﺪ ‪ .‬در ﭼﻨﯿﻦ ﺣﺎﻟﺘﯽ ‪،‬‬
‫ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺼﻮرت اﯾﺪه آل ﮔﺰاره ﻫﺎي ﻗﻮاﻧﯿﻦ ‪ IF – THEN‬ﺑﯿﺎن ﺷﻮد ‪ .‬اراﺋﻪ ﺳﻄﺤﯽ داﻧﺶ ﻣﺤﺪود ﺑﻪ‬
‫ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻗﻮاﻧﯿﻨﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﺮاي ﮐﺎرﺑﺮ ﻣﻌﺎﻧﯽ ﮐﻤﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ .‬داﻧﺶ ﺳﻄﺤﯽ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﭼﯿﺰ‬
‫ﮐﻤﯽ ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم دادن ﺗﻮﺳﻂ ﺧﺒﺮﮔﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺣﻮزه ﻋﻤﻞ دارﻧﺪ وﻣﺴﺎﺋﻞ را ﺣﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬اﯾﻦ ﺳﻄﺢ‬
‫داﻧﺶ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ را ﺑﺮاي اﺧﺘﺼﺎص ﺗﻮﺿﯿﺤﺎت ﺑﻪ ﮐﺎرﺑﺮ ﻣﺤﺪود ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ اراﺋﻪ ﻋﻤﯿﻘﯽ از‬
‫ﺳﻄﺢ داﻧﺶ ﻧﯿﺎز اﺳﺖ ‪.‬‬

‫‪Deep Knowledge‬‬
‫ﺣﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ اﻧﺴﺎﻧﯽ ﺑﺮ روي داﻧﺶ ﻋﻤﯿﻖ ﯾﮏ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﭘﺎﯾﻪ ﮔﺬاري ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ .‬داﻧﺶ ﻋﻤﻘﯽ ﺳﺎﺧﺘﺎر‬
‫داﺧﻠﯽ و ﻋﻠﯿﺘﯽ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ و اﺛﺮ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﺑﯿﻦ اﺟﺰاء ﺳﯿﺴﺘﻢ اﺳﺖ ‪ .‬داﻧﺶ ﻋﻤﻘﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در ﻣﻮﻗﻌﯿﺘﻬﺎ و‬
‫ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﮑﺎر ﺑﺮده ﺷﻮد ‪ .‬داﻧﺶ ﻋﻤﻘﯽ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﯾﮏ ﺗﺠﻤﯿﻊ ﮐﺎﻣﻞ ﯾﮏ ﺑﺪﻧﻪ ﺑﻪ ﻫﻢ ﭼﺴﺒﯿﺪه از‬
‫ﻫﻮﺷﯿﺎري اﻧﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ اﺣﺴﺎﺳﺎت ‪ ،‬ﺣﺲ ﻣﺸﺘﺮك ‪ ،‬درك ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ و ﻧﻈﺎﯾﺮ آن ﻣﯽ ﺷﻮد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﻧﻮع از داﻧﺶ ﺑﺮاي ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي ﺗﻮﺳﻂ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﻣﺸﮑﻞ اﺳﺖ ‪ .‬ﺳﺎزﻧﺪه ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﺎﯾﺪ ﻓﻬﻢ ﮐﺎﻣﻠﯽ از اﻟﻤﺎﻧﻬﺎي‬
‫اﺳﺎﺳﯽ و رواﺑﻂ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺑﯿﻦ آﻧﻬﺎ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬اﮔﺮﭼﻪ ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي اراﺋﻪ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي ﻋﻤﯿﻘﺘﺮي از داﻧﺶ ﺳﻄﺤﯽ‬
‫ﻣﻤﮑﻦ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ ،‬اﻣﺮوزه ﭼﻨﯿﻦ وﻇﺎﯾﻒ ﻏﯿﺮ ﻣﻤﮑﻨﯽ ﯾﺎﻓﺖ ﺷﺪه اﻧﺪ ‪ .‬ﺑﺮاي ﺑﯿﺎن ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ آن ‪ ،‬اﺟﺎزه دﻫﯿﺪ ﺑﻪ‬
‫ﻣﺜﺎل ﺑﻨﺰﯾﻦ ﺑﺮﮔﺮدﯾﻢ ‪ .‬اﮔﺮ ﻣﺎ ﺑﺨﻮاﻫﯿﻢ ﺑﻪ ﺳﻄﺢ ﻋﻤﯿﻘﺘﺮي از ارﺗﺒﺎط ﺑﯿﻦ ﻧﺪاﺷﺘﻦ ﺑﻨﺰﯾﻦ و روﺷﻦ ﻧﺸﺪن ﺧﻮدرو‬
‫ﺑﺮﺳﯿﻢ ‪ ،‬ﻧﯿﺎز ﺑﻪ آﮔﺎﻫﯽ از ﻣﺆﻟﻔﻪ ﻫﺎي ﺑﯿﺸﺘﺮي از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﻨﺰﯾﻦ دارﯾﻢ‪.‬‬
‫)ﻣﺜﻼً ﺷﻠﻨﮕﻬﺎ‪ ،‬ﭘﻤﭗ ‪ ،‬ﻓﯿﻠﺘﺮ و اﺳﺘﺎرﺗﺮ( ﭼﻨﯿﻦ ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﺑﻄﻮر ﺷﻤﺎﺗﯿﮏ در ﺷﮑﻞ ‪ 11,3‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‬
‫‪.‬‬
 ‫‪557‬‬ ‫ﻧﻤﺎﯾﺶ‪ ،‬ﻓﺮاﮔﯿﺮي و اﺳﺘﺪﻻل داﻧﺶ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﯾﺎزدﻫﻢ‬

‫ﺑﺮاي اراﺋﻪ اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ و داﻧﺶ ﺑﮑﺎر رﻓﺘﻪ در آن ‪ ،‬ﻣﺎ از روش وﯾﮋه اي ﻣﺎﻧﻨﺪ ‪ Semantic network‬ﺑﺮاي‬
‫اراﺋﻪ آن اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮده اﯾﻢ ) ﻗﺴﻤﺖ ‪ . ( 11,8‬اﯾﻦ روش اﺟﺎزه ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي اﺳﺘﺪﻻل ﺳﻄﺢ ﻋﻤﯿﻖ ﺗﺮي ﻧﻈﯿﺮ‬
‫اﻧﺘﺰاع و ﻗﯿﺎس ﯾﮏ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺑﺎﻫﻮش و ﻣﻬﻢ را ﻣﯽ دﻫﺪ ‪ .‬در اﯾﻦ روش ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﯽ ﺗﻮان ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت و‬
‫ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎي ﺣﻮزه ﺗﺨﺼﺼﯽ را دراﯾﻦ ﺳﻄﺢ ﻧﻤﺎﯾﺶ داد ‪ .‬ارﺗﺒﺎط ﺑﯿﻦ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﻣﻬﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪.‬‬
‫آﻣﻮﺧﺘﻪ ﻫﺎ ﯾﮏ ﻧﻮع ﻣﻬﻢ ﺗﺨﺼﺺ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺷﯿﻮه ﻫﺎي ﺳﻄﺢ ﻋﻤﯿﻖ اراﺋﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬ﻫﺪف آﻣﻮزش‬
‫رﺳﺎﻧﺪن داﻧﺸﺠﻮ ﺑﻪ ﺣﻮزه داﻧﺸﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﻧﺤﻮ در ﺳﻄﺢ ﻋﻤﯿﻖ اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ :‬ﺗﺼﻮرات‬
‫) ‪ ، ( Concepts‬اﻧﺘﺰاع ﻫﺎ ) ‪ ، ( Abstructions‬ﻗﯿﺎﺳﻬﺎ ) ‪ ( Analogies‬و اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﻬﺎي ﺣﻞ ﻣﺴﺄﻟﻪ ‪.‬‬
‫ﺟﻤﻊ آوري و اﻋﺘﺒﺎرﺳﻨﺠﯽ داﻧﺶ ﻋﻤﻘﯽ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﺸﮑﻞ اﺳﺖ ‪.‬‬

‫‪Major Caegories of Knowledge‬‬

‫داﻧﺶ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ داﻧﺶ ﺗﺸﺮﯾﺤﯽ ) ﯾﺎ اﻇﻬﺎري ( و داﻧﺶ رﻓﺘﺎري ﯾﺎ ﻓﺮا داﻧﺶ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﺷﻮد ‪.‬‬

‫‪Delarative Knowledge‬‬
‫داﻧﺶ اﻇﻬﺎري ﺗﺸﺮﯾﺢ اراﺋﻪ داﻧﺶ اﺳﺖ ‪ .‬اﯾﻦ داﻧﺶ ﺑﻪ ﻣﺎ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ ﮐﻪ ﺣﻘﯿﻘﺖ اﺷﯿﺎء ﭼﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ .‬آن‬
‫ﺑﺼﻮرت ﺟﻤﻼت واﻗﻌﯽ ﺑﯿﺎن ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ " راﺑﻄﻪ ﻣﺜﺒﺘﯽ ﺑﯿﻦ ﺳﯿﮕﺎر ﮐﺸﯿﺪن وﺳﺮﻃﺎن وﺟﻮد دارد " ‪ .‬اﯾﻦ ﻧﻮع از‬
‫داﻧﺶ اﻃﻼﻋﺎت ﺳﻄﺤﯽ ﮐﻪ ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن ﺑﺼﻮرت ﺷﻔﺎﻫﯽ ﺑﯿﺎن ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ را درﺑﺮ ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ‪ .‬داﻧﺶ ﺗﺸﺮﯾﺤﯽ‬
‫ﻣﺨﺼﻮﺻﺎً در راه اﻧﺪازي ﮐﺴﺐ داﻧﺶ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ ‪.‬‬
 ‫‪558‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﭼﻬﺎرم‬

‫‪Procedural Knowledge‬‬
‫داﻧﺶ رﻓﺘﺎري راه و روﺷﯽ ﮐﻪ اﺷﯿﺎء در ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ از ﻣﻮﻗﻌﯿﺘﻬﺎ ﮐﺎر ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ را درﺑﺮ‬
‫ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﺜﺎل زﯾﺮ ﺗﻮﺟﻪ ﮐﻨﯿﺪ ‪:‬‬
‫" ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﯿﻦ ﻗﯿﻤﺖ اﺷﺘﺮاك و ﺷﻨﯿﺪن ﻫﺮ اﺷﺘﺮاك ‪ .‬اﮔﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ‪ 12‬ﺑﻮد ‪ ،‬رﺳﯿﺪﮔﯽ را‬
‫ﻣﺘﻮﻗﻒ ﮐﻦ ‪ .‬ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاري ﺷﻤﺎ ﺧﯿﻠﯽ ﺧﻄﺮﻧﺎك اﺳﺖ ‪ .‬اﮔﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 12‬ﺑﻮد ‪ ،‬ﺗﻌﺎدل ﺻﻔﺤﻪ را ﭼﮏ ﮐﻦ‬
‫‪ " .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ داﻧﺶ رﻓﺘﺎري ﺷﺎﻣﻞ دﻧﺒﺎﻟﻪ اي از ‪ Step – by – step‬و اﻧﻮاع ‪ How – to‬دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ ﻫﺎ و‬
‫ﺗﻮﺿﯿﺤﺎت اﺳﺖ ‪ .‬داﻧﺶ رﻓﺘﺎري درﮔﯿﺮ ﭘﺎﺳﺨﻬﺎي اﺗﻮﻣﺎﺗﯿﮏ ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي اﺳﺖ ‪.‬ﺑﻪ ﻣﺎ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ ﮐﻪ ﭼﻄﻮر از‬
‫داﻧﺶ ﺗﺸﺮﯾﺤﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﯿﻢ و ﭼﮕﻮﻧﻪ اﺳﺘﻨﺘﺎﺟﻬﺎ را ﺑﺴﺎزﯾﻢ ‪.‬‬
‫داﻧﺶ ﺗﺸﺮﯾﺤﯽ ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﺧﺎﺻﯽ ﻣﺮﺑﻮط ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ در ﻣﻮرد ﻧﻘﺸﻬﺎ‪ ،‬ﻣﺤﯿﻂ‪ ،‬ﻣﻨﺎﺑﻊ ‪،‬‬
‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎ ‪ ،‬ارﺗﺒﺎﻃﺎت و ﺧﺮوﺟﯽ اﺷﯿﺎء اﺳﺖ ‪.‬‬
‫داﻧﺶ رﻓﺘﺎري ﺑﻪ رﻓﺘﺎرﻫﺎي اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه در ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺣﻞ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ ) .‬ﯾﻌﻨﯽ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ در ﻣﻮرد‬
‫ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﺴﺄﻟﻪ ‪ ،‬ﮔﺮدآوري داده ‪ ،‬ﺣﻞ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ‪ ،‬ارزﯾﺎﺑﯽ ﻣﻮارد ﺑﺤﺮاﻧﯽ ( ‪.‬‬

‫‪Metaknowledge‬‬
‫ﻓﺮاداﻧﺶ ‪ ،‬داﻧﺶ در ﻣﻮرد داﻧﺶ اﺳﺖ ‪ .‬در ‪ ES‬ﻓﺮاداﻧﺶ ‪ ،‬داﻧﺶ درﺑﺎره ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎي داﻧﺶ ﮔﺮا‬
‫اﺳﺖ ‪.‬ﯾﻌﻨﯽ درﺑﺎره ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ اﺳﺘﺪﻻل آﻧﻬﺎ اﺳﺖ ‪.‬‬

‫‪Mehods of Knowledge acquisition from Experts 11,4‬‬

‫ﻓﺮاﮔﯿﺮي داﻧﺶ ﮐﺎر ﺳﺎده اي ﻧﯿﺴﺖ ‪ .‬اﯾﻨﮑﺎر ﻣﺴﺘﻠﺰم ﺷﻨﺎﺧﺖ و اراﺋﻪ داﻧﺶ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﺻﺤﯿﺢ و ﺳﺎﺧﺘﯿﺎﻓﺘﻪ و‬
‫اﻧﺘﻘﺎل آن ﺑﻪ ﻣﺎﺷﯿﻦ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻌﻀﯽ از ﻣﺸﮑﻼت در‪ AIS in Focus 11,2‬ﺷﺮح داده ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﮐﺴﺐ داﻧﺶ‬
‫ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﻧﻘﺶ اﯾﻦ ﺳﻪ ﻋﻨﺼﺮ ﺷﺪﯾﺪاً ﺑﺎ ﻧﻔﻮذﺗﺮ ﺷﻮد ‪ :‬ﻣﻬﻨﺪس داﻧﺶ‪ ،‬ﻣﺘﺨﺼﺺ و ﮐﺎرﺑﺮ ﻧﻬﺎﯾﯽ‪.‬‬
‫ﯾﮏ ﺷﯿﻮه ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻔﺮد ﺑﺮاي ارﺗﺒﺎط دروﻧﯽ اﯾﻦ ﺳﻪ ﻋﻨﺼﺮ ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ‪ ( 1994 ) Sandahl‬ﻋﺮﺿﻪ ﮔﺮدﯾﺪ ‪.‬‬
‫‪ Sandahl‬ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ ﻣﺘﺨﺼﺼﯿﻦ ﺑﺎﯾﺪ ﻧﻘﺶ ﻋﻤﻠﯽ زﯾﺎدي در اﯾﺠﺎد ﭘﺎﯾﻪ داﻧﺶ ﺑﺎزي ﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬ﻣﻬﻨﺪس داﻧﺶ ﺑﺎﯾﺪ‬
‫ﺷﺒﯿﻪ ﯾﮏ ﻣﻌﻠﻢ ﺳﺎﺧﺘﺎر داﻧﺶ ‪ ،‬ﯾﮏ ﻃﺮاح وﺳﯿﻠﻪ و ﯾﮏ ﮐﺎﺗﺎﻟﯿﺰور واﺳﻂ ﻣﯿﺎن ﻣﺘﺨﺼﺺ و ﮐﺎرﺑﺮ ﻧﻬﺎﯾﯽ ﻋﻤﻞ‬
‫ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪﯾﻬﺎ ﺑﺮاي ﯾﮏ ﻣﻬﻨﺪس داﻧﺶ ﺑﺎ ﮐﯿﻔﯿﺖ در ‪ AIS in Focus 11,3‬ﻟﯿﺴﺖ ﺷﺪه اﻧﺪ ‪ .‬اﯾﻦ ﺷﯿﻮه ﻫﺎ ﻣﯽ‬
‫ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻣﺴﺎﺋﻠﯽ ﻧﻈﯿﺮ ﺗﺪاﺧﻼت دروﻧﯽ اﻧﺴﺎﻧﻬﺎ ‪ ،‬ﻓﯿﻠﺘﺮﯾﻨﮓ ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ داﻧﺶ و ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﻫﺎي ﮐﺎرﺑﺮ ﻧﻬﺎﯾﯽ از ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫و ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻧﮕﻬﺪاري داﻧﺶ را ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺮﺳﺎﻧﻨﺪ ‪.‬‬
 ‫‪559‬‬ ‫ﻧﻤﺎﯾﺶ‪ ،‬ﻓﺮاﮔﯿﺮي و اﺳﺘﺪﻻل داﻧﺶ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﯾﺎزدﻫﻢ‬

‫‪Roles od Knowledge Engineering‬‬

‫ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ و ﺷﺨﺼﯿﺖ ﻣﻬﻨﺪس داﻧﺶ ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎً ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﺗﺨﺼﺺ اوﺳﺖ ‪ .‬ﯾﮏ ﻗﺴﻤﺖ ﻓﺮاﮔﯿﺮي ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ‬
‫آﻣﯿﺰ داﻧﺶ‪ ،‬ارﺗﺒﺎط ﻣﺜﺒﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﺎ ﺗﺨﺼﺺ را ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﻣﻬﻨﺪس داﻧﺶ ﻣﺴﺆول اﯾﺠﺎد ﯾﮏ اﺛﺮ درﺳﺖ‪،‬‬
‫ارﺗﺒﺎﻃﺎت رد و ﺑﺪل ﺷﺪه در ﻣﻮرد ﭘﺮوژه ‪ ،‬ﻓﻬﻢ ﻧﻈﺮات ﺧﺒﺮه ‪ ،‬آﻣﺎده ﮐﺮدن ﺳﺮﻓﺼﻠﻬﺎ ‪ ،‬و ﻧﻈﺎﯾﺮ آﻧﻬﺎ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻧﯿﺎزﻫﺎي ﻣﻬﺎرﺗﯽ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﻣﻬﻨﺪس داﻧﺶ در ‪ AIS in Focus 11,3‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﻧﺪ ‪.‬‬
 ‫‪560‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﭼﻬﺎرم‬

‫ﻣﺪل اﺳﺎﺳﯽ ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ داﻧﺶ ﺑﺼﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﻣﻬﻨﺪس داﻧﺶ در ﻣﯿﺎن ﺧﺒﺮه و ﻣﺒﻨﺎي داﻧﺶ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ‪ ،‬ﺑﻪ‬
‫ﺗﺼﻮﯾﺮ ﮐﺸﯿﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ .‬ﺷﮑﻞ ‪ 11,4‬وﻇﺎﯾﻒ زﯾﺮ ﮐﻪ ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﻣﻬﻨﺪﺳﯿﻦ داﻧﺶ در ﻣﺮاﺣﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﮐﺴﺐ داﻧﺶ‬
‫ﻓﺮاﻫﻢ ﺷﺪه اﺳﺖ را ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ‪.‬‬

‫آﮔﺎه ﮐﺮدن ﺧﺒﺮه از ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻓﻌﻞ و اﻧﻔﻌﺎﻟﯽ اﺳﺘﻨﺒﺎط داﻧﺶ ‪.‬‬

‫ﺑﺮﭘﺎ ﮐﺮدن و اﺧﺘﺼﺎص دادن ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻓﻌﻞ و اﻧﻔﻌﺎﻻت وﺳﺎﯾﻞ ﮐﺴﺐ داﻧﺶ ‪.‬‬
‫وﯾﺮاﯾﺶ و ﮐﺪ‪ /‬دي ﮐﺪ ﮐﺮدن اﺳﺎس داﻧﺶ ﺑﺎ ﻫﻤﯿﺎري ﺧﺒﺮه ‪.‬‬
‫ﺑﺮﭘﺎ ﮐﺮدن و اﺧﺘﺼﺎص دادن ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ وﺳﺎﯾﻞ دﯾﮑﺪﯾﻨﮓ داﻧﺶ ‪.‬‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اﻋﺘﺒﺎرﺳﻨﺠﯽ ﭘﺎﯾﻪ داﻧﺶ در ﻫﻤﮑﺎري ﺑﺎ ﺧﺒﺮه ‪.‬‬
‫آﻣﻮزش ﮐﻼﯾﻨﺖ در اﺳﺘﻔﺎده ﻣﺆﺛﺮ از ﭘﺎﯾﮕﺎه داﻧﺶ در ﻫﻤﮑﯿﺎري ﺑﺎ ﺧﺒﺮه ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ دادن زﯾﺮﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي‬
‫آﻣﻮزﺷﯽ و ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ ‪.‬‬
‫اﺳﺘﻨﺒﺎط داﻧﺶ از ﺧﺒﺮه ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﯾﮏ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻣﺪﻟﺴﺎزي ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺑﺮﺳﺪ ) ‪ AIS in Focus 11,4‬را ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ(‬
‫و ﺑﻄﻮر دﺳﺘﯽ ﯾﺎ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد ‪ .‬ﺑﺴﯿﺎري از ﺗﮑﻨﯿﮑﻬﺎي دﺳﺘﯽ اﺳﺘﻨﺒﺎط ‪ -‬اﻏﻠﺐ ﺑﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮاﺗﯽ ‪ -‬از‬
‫رواﻧﺸﻨﺎﺳﯽ ﯾﺎ از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻗﺮض ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﻧﺪ ‪.‬اﯾﻦ روﺷﻬﺎي اﺳﺘﻨﺒﺎط ﺑﻪ روﺷﻬﺎ و ﻧﺎﻣﻬﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﯽ دﺳﺘﻪ‬
‫ﺑﻨﺪي ﺷﺪه اﻧﺪ ‪.‬‬
 ‫‪561‬‬ ‫ﻧﻤﺎﯾﺶ‪ ،‬ﻓﺮاﮔﯿﺮي و اﺳﺘﺪﻻل داﻧﺶ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﯾﺎزدﻫﻢ‬

‫اﯾﻦ روﺷﻬﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﺳﻪ ﮔﺮوه دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي ﺷﻮﻧﺪ ‪ :‬دﺳﺘﯽ ‪ ،‬ﻧﯿﻤﻪ ﺧﻮدﮐﺎر و ﺧﻮدﮐﺎر ‪ .‬روﺷﻬﺎي دﺳﺘﯽ‬
‫ﻋﻤﻮﻣﺎً ﯾﮏ ﻣﻨﺎﻇﺮه ﻧﻮﻋﯽ ﺳﺎﺧﺖ ﯾﺎﻓﺘﻪ اﻧﺪ ‪ .‬ﻣﻬﻨﺪس داﻧﺶ داﻧﺶ را از ﺧﺒﺮه ﯾﺎ ﻣﻨﺎﺑﻊ دﯾﮕﺮ اﺳﺘﻨﺒﺎط ﮐﺮده و‬
‫آﻧﮕﺎه آن را در ﭘﺎﯾﮕﺎه داﻧﺶ ﮐﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﺳﻪ روش دﺳﺘﯽ اﺻﻠﯽ ﮐﻪ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪه اﻧﺪ ) ﺳﺎﺧﺘﯿﺎﻓﺘﻪ ‪ ،‬ﻧﯿﻤﻪ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﯿﺎﻓﺘﻪ و ﻏﯿﺮﺳﺎﺧﺘﯿﺎﻓﺘﻪ ( ردﮔﯿﺮي ﻓﺮآﯾﻨﺪ اﺳﺘﺪﻻل و ﻣﺸﺎﻫﺪات را ﺑﺮ ﻋﻬﺪه دارﻧﺪ‪ .‬روﺷﻬﺎي دﺳﺘﯽ ﮐﻨﺪ ‪ ،‬ﮔﺮان‬
‫و ﺑﻌﻀﯽ اوﻗﺎت ﻧﺎﮐﺎرآﻣﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺣﺘﯽ اﻟﻤﻘﺪور از روﺷﻬﺎي اﺗﻮﻣﺎﺗﯿﮏ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد ‪.‬‬
 ‫‪562‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﭼﻬﺎرم‬

‫روﺷﻬﺎي ﻧﯿﻤﻪ اﺗﻮﻣﺎﺗﯿﮏ ﺑﻪ دو دﺳﺘﻪ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ‪ :‬آﻧﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻗﺼﺪ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ از ﺧﺒﺮﮔﺎن را ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ‬
‫اﺟﺎزه دادن ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺘﻦ ﭘﺎﯾﮕﺎه داﻧﺶ ﺑﺎ ﻫﯿﭽﯽ ﯾﺎ ﮐﻤﯽ ﮐﻤﮏ از ﺟﺎﻧﺐ ﻣﻬﻨﺪﺳﯿﻦ داﻧﺶ را دارﻧﺪ و‬
‫آﻧﻬﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻗﺼﺪ ﮐﻤﮏ ﺑﻪ ﻣﻬﻨﺪﺳﯿﻦ داﻧﺶ را ﺑﺎ اﺟﺎزه دادن ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﺑﺮاي اﺟﺮاي وﻇﺎﯾﻒ ﻻزم ﺑﺎ ﯾﮏ روش ﻣﺆﺛﺮ‬
‫و ﮐﺎرآﻣﺪ را دارﻧﺪ ‪.‬‬
‫در روﺷﻬﺎي اﺗﻮﻣﺎﺗﯿﮏ ‪ ،‬ﻧﻘﺶ ﻫﺮدو – ﺧﺒﺮه و ﻣﻬﻨﺪس داﻧﺶ ‪ -‬ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ رﺳﯿﺪه و ﯾﺎ ﺣﺘﯽ ﺣﺬف ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل روش ﻗﯿﺎﺳﯽ ﮐﻪ ﻗﺎﻧﻮن را از ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي از ﺣﺎﻟﺘﻬﺎ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ ،‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺘﻦ‬
‫ﭘﺎﯾﮕﺎه داﻧﺶ ﺑﮑﺎر ﺑﺮده ﺷﻮد ‪ .‬ﻧﻘﺶ ﺧﺒﺮه و ﻣﻬﻨﺪس داﻧﺶ ﺣﺪاﻗﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ .‬ﮔﺰاره " اﺗﻮﻣﺎﺗﯿﮏ " ﻣﻤﮑﻦ‬
‫ﮔﻤﺮاه ﮐﻨﻨﺪه ﺑﺎﺷﺪ اﻣﺎ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ دﯾﮕﺮ روﺷﻬﺎ ﺳﻬﻢ ﻣﻬﻨﺪس داﻧﺶ و ﯾﮏ ﺧﺒﺮه ﺑﻄﻮر ﻧﺴﺒﯽ‬
‫ﮐﻮﭼﮏ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬

‫‪Manual Methods‬‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﺷﮑﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه ﻓﺮاﮔﯿﺮي داﻧﺶ ‪ ،‬ﮔﻔﺘﮕﻮي ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ رودرو اﺳﺖ ‪ .‬اﯾﻦ روش ﺗﮑﻨﯿﮏ ﺻﺮﯾﺤﯽ‬
‫اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ روش ﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن از ﺟﻤﻠﻪ ﮔﻔﺘﮕﻮي ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﯿﻦ ﻣﻬﻨﺪس داﻧﺶ و ﮐﺎرﺷﻨﺎس ﺻﻮرت ﻣﯽ ﭘﺬﯾﺮد ‪.‬‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺎ ﮐﻤﮏ اﺳﻨﺎد رﺳﻤﯽ – ﻣﺜﻼً ‪ tape recorder‬ﯾﺎ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﻫﺎ ‪ -‬ﺟﻤﻊ آوري ﺷﺪه و ﺳﭙﺲ روﻧﻮﯾﺴﯽ‬
‫و ﺗﺤﻠﯿﻞ و ﮐﺪﺑﻨﺪي ﻣﯽ ﺷﻮد ‪.‬‬
 ‫‪563‬‬ ‫ﻧﻤﺎﯾﺶ‪ ،‬ﻓﺮاﮔﯿﺮي و اﺳﺘﺪﻻل داﻧﺶ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﯾﺎزدﻫﻢ‬

‫در ﻣﺤﺎوره ‪ ،‬ﮐﺎرﺷﻨﺎس ﺑﺎ ﺣﺎﻟﺖ ﺷﺒﯿﻪ ﺳﺎزي ﺷﺪه ﯾﺎ اﮔﺮ ﻣﻤﮑﻦ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎ ﯾﮏ ﻣﺴﺄﻟﻪ واﻗﻌﯽ ﻧﻮﻋﯽ ﮐﻪ ‪ ES‬ﺑﻪ‬
‫ﺣﻞ آن ﻣﯽ ﭘﺮدازد‪ ،‬ﺣﻀﻮر دارد‪ .‬ﮐﺎرﺷﻨﺎس ﻣﻮرد ﺳﺆال واﻗﻊ ﺷﺪه و ﺑﺎ ﻣﻬﻨﺪس داﻧﺶ درﺑﺎره راه ﺣﻞ ﺑﻪ ﮔﻔﺘﮕﻮ‬
‫ﻣﯽ ﭘﺮدازد‪ .‬ﺑﻌﻀﯽ وﻗﺘﻬﺎ اﯾﻦ ﺷﯿﻮه ﺑﻪ ﻧﺎم ‪ Walk – through‬ﺧﻮاﻧﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﯾﮏ روﯾﮑﺮد ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﺎ ﻋﺪم اراﺋﻪ ﻫﯿﭽﮕﻮﻧﻪ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﺑﻪ ﮐﺎرﺷﻨﺎس ﺷﺮوع ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ .‬ﻫﺮ ﻋﻤﻠﯽ ﮐﻪ‬
‫ﮐﺎرﺷﻨﺎس ﻧﯿﺎز دارد ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﺻﺮاﺣﺖ ﺳﺆال ﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﯽ رﻓﺘﺎر ﻣﺴﯿﺮ ﮐﺎرﺷﻨﺎس را از ﻃﺮﯾﻖ ﺣﻮزه ﺑﺪﯾﻬﯽ‬
‫ﺗﺮ ﻣﺨﺼﻮﺻﺎً ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﻌﺮﯾﻒ ورودي ﯾﮏ ‪ ES‬ﻧﯿﺎز ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ ﻣﯽ ﺳﺎزد ‪.‬‬
‫ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﮔﻔﺘﮕﻮ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻼﻟﺖ آور ﺑﺎﺷﺪ و ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﻫﺎي زﯾﺎدي را روي ﺣﻮزه ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ ﮐﺎرﺷﻨﺎس ﮐﻪ ﻧﻪ‬
‫ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﺨﺼﺼﺶ را اﺛﺒﺎت ﮐﻨﺪ ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺷﺮح آن ﺑﭙﺮدازد ‪ ،‬ﺗﺤﻤﯿﻞ ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ ‪ ،‬ﮔﻔﺘﮕﻮ‬
‫ﺗﺠﻬﯿﺰات ﮐﻤﯽ را ﻧﯿﺎز دارد‪ ،‬ﺑﻪ ﺷﺪت اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﯾﺮ و ﻗﺎﺑﻞ ﺟﺎﺑﺠﺎﯾﯽ اﺳﺖ و ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻘﺪار ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﻨﺪ‪ .‬دو ﻧﻮع ﻣﺤﺎوره وﺟﻮد دارد ‪ :‬ﻣﺤﺎوره ﻫﺎي ﻏﯿﺮﺳﺎﺧﺘﯿﺎﻓﺘﻪ )ﻏﯿﺮ رﺳﻤﯽ( و ﻣﺤﺎوره ﻫﺎي‬
‫ﺳﺎﺧﺘﯿﺎﻓﺘﻪ‪.‬‬

‫‪Unstructured Interviews‬‬
‫ﺑﺴﯿﺎري از ﺟﻠﺴﻪ ﻫﺎي ﮔﻔﺘﮕﻮي ﻓﺮاﮔﯿﺮي داﻧﺶ رﻓﺘﺎري ﻏﯿﺮ رﺳﻤﯽ دارﻧﺪ ‪ .‬ﻫﻤﯿﺸﻪ ﯾﮏ ﻧﻘﻄﻪ ﺷﺮوع دارﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﺑﻄﻮر ﻏﯿﺮ رﺳﻤﯽ آﻏﺎز ﺷﺪه و ﺳﻌﯽ در ﮐﺎﻫﺶ زﻣﺎن ﺳﺎﺧﺘﺎر اﺳﺎﺳﯽ ﺣﻮزه ﻋﻤﻠﯿﺎت دارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﯾﮏ ﺗﮑﻨﯿﮏ رﺳﻤﯽ اداﻣﻪ ﭘﯿﺪا ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬ﺑﺮﺧﻼف ﺑﺎور ﺑﺴﯿﺎري از ﻣﺮدم ﮔﻔﺘﮕﻮﻫﺎي‬
‫ﻏﯿﺮﺳﺎﺧﺘﯿﺎﻓﺘﻪ ﺳﺎده ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ ‪ .‬در ﻋﻤﻞ آﻧﻬﺎ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻣﻬﻨﺪس داﻧﺶ را ﺑﺎ ﺗﺄﺛﯿﺮات ﺑﻌﺪي ﻣﺸﮑﻞ ﺳﺎز زﯾﺎدي‬
‫ﻣﻮاﺟﻪ ﮐﻨﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﮔﻔﺘﮕﻮﻫﺎي ﻏﯿﺮﺳﺎﺧﺘﯿﺎﻓﺘﻪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﺗﻮﺻﯿﻒ )‪ ، Harbison – Briggs ( 1989‬ﺑﻪ ﻧﺪرت ﺗﻮﺻﯿﻒ ﺧﻮب ﯾﺎ‬
‫ﺧﻮش دﺳﺘﯽ از ﻓﺮاﯾﻨﺪﻫﺎي ﻋﻠﻤﯽ ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬ﭼﻨﺪﯾﻦ دﻟﯿﻞ ﺑﺮاي اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع وﺟﻮد دارد ‪:‬‬
‫ﭘﯿﭽﯿﺪﮔﯽ ﺣﻮزه ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ ‪ ،‬ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﻣﻌﻤﻮﻻً آﻧﺮا ﺧﯿﻠﯽ ﺳﺨﺖ ﺑﺮاي ﺑﯿﺎن ﻣﻬﻢ ﺗﺮﯾﻦ ﻣﺆﻟﻔﻪ ﻫﺎي داﻧﺸﺸﺎن‬
‫ﻣﯽ ﯾﺎﺑﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﺣﻮزه ﮐﺎري ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﺪﻟﯿﻞ ﻓﻘﺪان ﺳﺎﺧﺘﺎري ﮐﻪ دﻻﻟﺖ ﺑﺮ آﻧﭽﻪ آﻧﻬﺎ ﺑﺮاي ﻣﻬﯿﺎ ﺳﺎزي‬
‫ﻣﺤﺎوره ﻧﯿﺎز دارﻧﺪ ‪ ،‬ﻣﺘﻮﻗﻒ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﮐﺴﺐ داده از ﯾﮏ ﮔﻔﺘﮕﻮي ﻏﯿﺮﺳﺎﺧﺘﯿﺎﻓﺘﻪ اﻏﻠﺐ ﺑﺎ وﺟﻮد ﺳﻄﻮح ﻣﺘﻐﯿﺮ ﭘﯿﭽﯿﺪﮔﯽ ﻧﺎﻣﺮﺑﻮط اﺳﺖ و ﺑﺮاي‬
‫ﻣﻬﻨﺪس داﻧﺶ ﻣﺮور ‪ ،‬ﺗﻔﺴﯿﺮ و ﺗﺠﻤﯿﻊ آﻧﻬﺎ ﻣﺸﮑﻞ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫و در ﻧﻬﺎﯾﺖ ‪ ،‬ﺗﻌﺪاد ﮐﻤﯽ از ﻣﻬﻨﺪﺳﯿﻦ داﻧﺶ آﻣﻮزش و ﻣﻬﺎرت ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر رﻓﺘﺎر ﻣﺆﺛﺮ ﯾﮏ ﮔﻔﺘﮕﻮي‬
‫ﻏﯿﺮﺳﺎﺧﺘﯿﺎﻓﺘﻪ را دارﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﻣﺜﺎل ‪:‬‬
 ‫‪564‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﭼﻬﺎرم‬

‫در زﯾﺮ ﯾﮏ ﻣﺜﺎل ﻓﺮﺿﯽ از ﻓﺮاﮔﯿﺮي داﻧﺶ در ﻣﻮرد اﻧﺘﺨﺎب ﺳﺎﯾﺖ ﺑﺮاي ﯾﮏ ﮐﻠﯿﻨﯿﮏ ﭘﺰﺷﮑﯽ آﻣﺪه‬
‫اﺳﺖ ‪ .‬ﮔﻔﺘﮕﻮ ﻣﺎﺑﯿﻦ ﮐﺎرﺷﻨﺎس ) ‪ ( E‬و ﻣﻬﻨﺪس داﻧﺶ ) ‪ ( KE‬ﺟﺮﯾﺎن دارد ‪.‬‬

‫ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺑﺎ ﮐﺎرﺷﻨﺎس ‪ ،‬ﻣﻬﻨﺪس داﻧﺶ ﺑﻪ آراﻣﯽ آﻧﭽﻪ را ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﯽ آﻣﻮزد ‪ .‬ﺳﭙﺲ او ﻧﻤﺎﯾﺸﯽ از‬
‫داﻧﺶ را ﺑﺼﻮرت ﻣﺆﻟﻔﻪ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه ﻣﯽ ﺳﺎزد ‪.‬‬
‫ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻓﺮاﮔﯿﺮي داﻧﺶ ﺻﻔﺘﻬﺎي ﻣﺴﺄﻟﻪ را ﺑﻪ وﺿﻮح درﮔﯿﺮ ﻣﯿﮑﻨﺪ و ﺑﻪ ﺻﺮاﺣﺖ ﭘﺮوﺳﻪ اﻧﺪﯾﺸﯿﺪه ﺷﺪه‬
‫) ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﯿﺎن ﻗﻮاﻧﯿﻦ ( را ﮐﻪ ﮐﺎرﺷﻨﺎس ﺑﺮاي ﺗﻔﺴﯿﺮ آﻧﻬﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ ،‬ﻣﯽ ﺳﺎزد ‪.‬‬
‫ﻣﺤﺎوره ﻏﯿﺮﺳﺎﺧﺘﯿﺎﻓﺘﻪ ﻣﺘﺪاوﻟﺘﺮﯾﻦ و راﯾﺞ ﺗﺮﯾﻦ در ﺑﯽ ﺛﺒﺎﺗﯽ اﺳﺖ ‪.‬ﺑﻪ اﺿﺎﻓﻪ ‪ ، Talk – Through‬ﻣﯽ ﺗﻮان‬
‫ازﮐﺎرﺷﻨﺎس ﺗﻘﺎﺿﺎي ‪ Teach – Through‬و ﯾﺎ ‪ Read – Through‬ﮐﺮد ‪ .‬در ﺣﺎﻟﺖ ‪، Theach – Through‬‬
‫ﺧﺒﺮه ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﯾﮏ آﻣﻮزﮔﺎر و ﻣﻬﻨﺪس داﻧﺶ ﻣﺜﻞ داﻧﺸﺠﻮ ﻋﻤﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﮐﺎرﺷﻨﺎس ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ ﮐﻪ او ﭼﻪ‬
‫ﺑﺎﯾﺪ اﻧﺠﺎم دﻫﺪ ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﮐﺎر را ﺗﻮﺿﯿﺢ داده و ﺑﻪ ﻣﻬﻨﺪس داﻧﺶ ﻣﻬﺎرﺗﻬﺎ و راﻫﮑﺎرﻫﺎي ﻻزم ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم‬
‫وﻇﺎﯾﻒ را ﻣﯽ آﻣﻮزد ‪ .‬در ﺣﺎﻟﺖ ‪ ، Read – Through‬از ﮐﺎرﺷﻨﺎس ﺗﻘﺎﺿﺎ ﻣﯽ ﺷﻮد ﺗﺎ ﺑﻪ ﻣﻬﻨﺪس داﻧﺶ‬
‫ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﺧﻮاﻧﺪن و ﺗﻔﺴﯿﺮ اﺳﻨﺎد اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه ﺑﺮاي وﻇﺎﯾﻒ را ﺑﯿﺎﻣﻮزد ‪.‬‬

‫‪Structured Interviews‬‬
‫ﯾﮏ ﻣﺤﺎوره ﺳﺎﺧﺘﯿﺎﻓﺘﻪ ‪ ،‬ﯾﮏ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﻫﺪﻓﮕﺮاي ﺑﺎ ﻗﺎﻋﺪه اﺳﺖ اﮔﺮ ﺑﺮ ارﺗﺒﺎط ﺑﯿﻦ ﮐﺎرﺷﻨﺎس و ﻣﻬﻨﺪس داﻧﺶ‬
‫ﺗﻤﺮﮐﺰ ﮐﻨﯿﻢ ‪ .‬ﺳﺎﺧﺘﯿﺎﻓﺘﮕﯽ ﻣﺸﮑﻼت ﻣﻨﺴﺠﻢ در ﻣﺤﺎوره ﻫﺎي ﻏﯿﺮﺳﺎﺧﺘﯿﺎﻓﺘﻪ را ﮐﺎﻫﺶ داده و ﺑﻪ ﻣﻬﻨﺪس داﻧﺶ‬
‫اﺟﺎزه ﻣﯿﺪﻫﺪ ﺗﺎ از درﻫﻢ رﯾﺨﺘﮕﯽ اﯾﺠﺎد ﺷﺪه ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﺣﻮزه ﮐﺎري ﺧﺒﺮه ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﺳﺎﺧﺘﯿﺎﻓﺘﮕﯽ ﯾﮏ‬
‫ﻣﺤﺎوره ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﯾﮑﺴﺮي روﯾﺪادﻫﺎي رﻓﺘﺎري اﺳﺖ ‪ .‬ﮐﻪ در ﺟﺪول ‪ 11,1‬ﺧﻼﺻﻪ ﺷﺪه اﻧﺪ ‪.‬‬
 ‫‪565‬‬ ‫ﻧﻤﺎﯾﺶ‪ ،‬ﻓﺮاﮔﯿﺮي و اﺳﺘﺪﻻل داﻧﺶ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﯾﺎزدﻫﻢ‬

‫ﺑﺪﻟﯿﻞ آﻧﮑﻪ ﻫﺮ ﻣﺤﺎوره در ﺧﯿﻠﯽ از روﺷﻬﺎي وﯾﮋه ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ ‪ ،‬ﻓﺮاﻫﻢ آوردن راﻫﻨﻤﺎﯾﯿﻬﺎي ﻓﺮاﮔﯿﺮ ﺑﺮاي‬
‫ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎي ﻣﺤﺎوره اي دروﻧﯽ ﻣﺸﮑﻞ اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻣﯿﺎن ﻓﺮدي و ﻣﻬﺎرﺗﻬﺎي ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ ﻣﻬﻢ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪.‬‬
‫اﮔﺮﭼﻪ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺧﻄﻮط راﻫﻨﻤﺎ ‪ ،‬ﻟﯿﺴﺘﻬﺎي ﺑﺮرﺳﯽ و وﺳﺎﯾﻠﯽ ﮐﻪ ﻧﻮﻋﺎً در ﻃﺒﯿﻌﺖ ﻣﻮﺟﻮد ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ ،‬وﺟﻮد دارﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﭼﻨﺪﯾﻦ روش ﻣﺤﺎوره ﺳﺎﺧﺘﯿﺎﻓﺘﻪ وﺟﻮد دارﻧﺪ ‪.‬ﺗﻌﺪادي ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي رواﻧﺸﻨﺎﺳﯽ و ﺑﻘﯿﻪ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﻧﻈﻤﻬﺎﯾﯽ ﻧﻈﯿﺮ‬
‫اﻧﺴﺎن ﺷﻨﺎﺳﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪.‬ﺗﮑﻨﯿﮑﻬﺎي ﻣﺤﺎوره اي اﮔﺮﭼﻪ ﺧﯿﻠﯽ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻣﻀﺮات زﯾﺎدي ﻧﯿﺰ دارﻧﺪ ‪ .‬داﻣﻨﻪ اﯾﻦ‬
‫ﻣﻀﺮات از ﻧﺎدرﺳﺘﯽ اﻃﻼﻋﺎت ﺟﻤﻊ آوري ﺷﺪه ﺗﺎ اﺷﺘﺒﺎﻫﺎت ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﮔﺮﻫﺎ ﮐﺸﯿﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﺑﻄﻮر ﺧﻼﺻﻪ ﻣﺤﺎوره ﻫﺎ ﺗﮑﻨﯿﮏ ﻫﺎي ﻣﻬﻤﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪.‬اﻣﺎ آﻧﻬﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ دﻗﺖ درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ و ﻧﺘﯿﺠﻪ‬
‫ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺑﺎﯾﺪ از ﻃﺮﯾﻖ ﺑﺮرﺳﯽ و اﻋﺘﺒﺎرﺳﻨﺠﯽ ﻟﺤﺎظ ﮔﺮدد ‪ .‬ﻣﺤﺎوره ﻫﺎ ﺑﻌﻀﯽ وﻗﺘﻬﺎ ﺑﺎ ردﯾﺎﺑﯽ روﺷﻬﺎ ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ‬
‫ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﻣﺎ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﯿﻢ ﻗﺒﻞ از ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺑﺎ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن اﺻﻠﯽ ‪ ،‬ﻣﻬﻨﺪس داﻧﺶ ﺑﺎﯾﺪ ﭼﻨﺪ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺑﺎ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن‬
‫ﻓﺮﻋﯽ ﺗﺮ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﺧﺬ ﻣﻬﺎرت ﻻزم داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬

‫‪Process Tracking and Protocol Analysis‬‬

‫ﭘﯿﮕﯿﺮي ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي از ﺗﻼﺷﻬﺎ ﺑﺮاي ﭘﯿﮕﯿﺮي ﻓﺮآﯾﻨﺪ اﺳﺘﺪﻻل ﯾﮏ ﮐﺎرﺷﻨﺎس اﺳﺖ ‪ .‬ﯾﮏ ﺷﯿﻮه‬
‫ﻋﻤﻮﻣﯽ و ﻋﻠﻤﯽ روان ﺷﻨﺎﺳﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻋﻼﻗﻪ ﻣﻨﺪ ﺑﻪ ﮐﺸﻒ اﻣﻮﺧﺘﻪ ﻣﺘﺨﺼﺺ از ﻃﺮﯾﻖ رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﻧﺘﯿﺠﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﻬﻨﺪس داﻧﺶ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻓﺮاﯾﻨﺪ را ﭘﯿﮕﯿﺮي ﮐﻨﺪ ﺗﺎ درﯾﺎﺑﺪ ﮐﻪ ﭼﻪ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ و ﭼﮕﻮﻧﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬روﺷﻬﺎي‬
‫ﭘﯿﮕﯿﺮي ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ رﺳﻤﯽ و ﻏﯿﺮ رﺳﻤﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ .‬ﻣﺘﺪاوﻟﺘﺮﯾﻦ روﺷﻬﺎي رﺳﻤﯽ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻗﺮاردادي اﺳﺖ ‪.‬‬
 ‫‪566‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﭼﻬﺎرم‬

‫ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻗﺮاردادي ﺑﻄﻮر ﺧﺎص ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي از ﺗﮑﻨﯿﮑﻬﺎي ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺷﻔﺎﻫﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻬﻨﺪس داﻧﺶ‬
‫ﺟﺰﺋﯿﺎت داﻧﺶ را از ﮐﺎرﺷﻨﺎس ﻓﺮا ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ‪ .‬ﯾﮏ ﭘﺮوﺗﮑﻞ اﺳﻨﺎد ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﭘﺮدازش اﻃﻼﻋﺎت و ﻧﺤﻮه ﺗﺼﻤﯿﻢ‬
‫ﮔﯿﺮي ﮐﺎرﺷﻨﺎس اﺳﺖ ‪ .‬در اﯾﻦ روش ‪ ،‬ﮐﻪ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻣﺤﺎور اﺳﺖ وﻟﯽ رﺳﻤﯽ ﺗﺮ و ﺳﯿﺴﺘﻤﺎﺗﯿﮏ ﺗﺮ ‪ ،‬ﮐﺎرﺷﻨﺎس‬
‫ﺗﻘﺎﺿﺎي ﺗﺸﮑﯿﻞ ﯾﮏ وﻇﯿﻔﻪ واﻗﻌﯽ را ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ و ﺑﻄﻮر ذﻫﻨﯽ اﻓﮑﺎرش را ﭘﺮدازش ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬از ﮐﺎرﺷﻨﺎس‬
‫ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮدﮐﻪ اﻓﮑﺎرش را ﺑﺎ ﺻﺪاي ﺑﻠﻨﺪ در ﺿﻤﻨﯽ ﮐﻪ در ﺣﺎل اﻧﺠﺎم ﮐﺎر ﯾﺎ ﺣﻞ ﻣﺴﺄﻟﻪ اﺳﺖ و زﯾﺮ ﻧﻈﺮ‬
‫اﺳﺖ ﺑﯿﺎن ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺻﺪاي ﮐﺎرﺷﻨﺎس ﺿﺒﻂ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ .‬او ﻫﺮ ﺟﻨﺒﻪ از ﭘﺮدازش اﻃﻼﻋﺎت و رﻓﺘﺎر ﺗﺼﻤﯿﻢ‬
‫ﺳﺎزش را ﺷﺮح ﻣﯽ دﻫﺪ ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﻧﻮار ﺿﺒﻂ ﺷﺪه ﺗﺒﺪﯾﻞ ﺑﻪ ﯾﮏ ﻗﺮارداد از رﻓﺘﺎر رو ﺑﻪ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺲ ﻣﯽ‬
‫ﺷﻮد ‪ .‬ﺑﻌﺪاً ﻧﻮار ﺿﺒﻂ ﺷﺪه ﺑﺮاي ﺗﺤﻠﯿﻞ روﻧﻮﯾﺴﯽ ﺷﺪه و ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻬﻨﺪس داﻧﺶ ﮐﺪ ﻣﯽ ﮔﺮدد ‪.‬‬
‫در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ روﺷﻬﺎي ﻣﺤﺎوره اي ﻓﻌﻞ و اﻧﻔﻌﺎﻟﯽ ‪ ،‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻗﺮادادي اﺳﺎﺳﺎً ﯾﮏ ارﺗﺒﺎط ﯾﮏ ﺳﻮﯾﻪ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﻣﻬﻨﺪس داﻧﺶ ﺳﻨﺎرﯾﻮ و ﻃﺮح ﻓﺮآﯾﻨﺪ را ﻣﻬﯿﺎ ﻣﯽ ﺳﺎزد ‪ .‬در ﻃﯽ اﯾﻦ ﻣﺮاﺣﻞ ﮐﺎرﺷﻨﺎس ﺧﺒﺮه ﺗﻤﺎم ﺻﺤﺒﺘﻬﺎﯾﺶ را‬
‫در زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ درﮔﯿﺮ ﺣﻞ ﻣﺴﺄﻟﻪ اﺳﺖ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ دﻫﺪ ‪.‬ﺑﻌﺪاً ﻣﻬﻨﺪس داﻧﺶ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﻗﺮارداد را ﺗﺤﻠﯿﻞ و ﺗﻔﺴﯿﺮ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﯿﺎﻓﺘﻪ ﺑﺮاي اراﺋﻪ داﻧﺶ ﺟﻬﺖ ﻣﺮور ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﮐﺎرﺷﻨﺎس ﺧﺒﺮه ﻧﻤﺎﯾﺪ ‪.‬‬
‫ﭘﺮوﺳﻪ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻗﺮاردادي در ﺟﺪول ‪ 11,2‬ﺧﻼﺻﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ .‬وﻣﺰاﯾﺎ و ﻣﻌﺎﯾﺐ آن در ﺟﺪول ‪11,3‬‬
‫ﮔﺮدآوري ﺷﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪567‬‬ ‫ﻧﻤﺎﯾﺶ‪ ،‬ﻓﺮاﮔﯿﺮي و اﺳﺘﺪﻻل داﻧﺶ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﯾﺎزدﻫﻢ‬
 ‫‪568‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﭼﻬﺎرم‬

‫‪Observations‬‬
‫ﮔﺎﻫﯽ وﻗﺘﻬﺎ اﻣﮑﺎن ﻣﺸﺎﻫﺪه ﯾﮏ ﮐﺎرﺷﻨﺎس ﺧﺒﺮه ﺿﻤﻦ ﮐﺎر ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ .‬در ﺑﺴﯿﺎري اوﻗﺎت ‪ ،‬اﯾﻦ‬
‫آﺷﮑﺎرﺗﺮﯾﻦ و ﺑﯽ ﭘﺮده ﺗﺮﯾﻦ ﺷﯿﻮه ﮐﺴﺐ داﻧﺶ اﺳﺖ ‪ .‬اﮔﺮﭼﻪ ﻣﺸﮑﻼت ﻧﺒﺎﯾﺪ ﻧﺎدﯾﺪه اﻧﮕﺎﺷﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﺧﺒﺮه ﻣﺮدم را آﮔﺎه ﻣﯿﮑﻨﻨﺪ و ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ در ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺣﻮزه ﺑﻄﻮر ﻫﻤﺰﻣﺎن ﮐﺎر ﮐﻨﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﭼﻨﯿﻦ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ﻣﺸﺎﻫﺪات ﻣﻬﻨﺪس داﻧﺶ ﺗﻤﺎم ﻓﻌﺎﻟﯿﺘﻬﺎي دﯾﮕﺮ او را ﺑﺨﻮﺑﯽ ﭘﻮﺷﺶ ﺧﻮاﻫﺪ داد و ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻣﻘﺪار زﯾﺎدي‬
‫داﻧﺶ ﺟﻤﻊ آوري ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ‪ .‬ﻫﺮﭼﻨﺪ ﮐﻪ ﻓﻘﻂ ﻣﻘﺪار ﮐﻤﯽ از آن ﻣﻔﯿﺪ اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﺎﻻﺧﺺ ﮐﻪ اﮔﺮ وﯾﺪﯾﻮ ﺗﯿﭗ ﻫﺎ‬
‫ﺿﺒﻂ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺑﺎزﻧﻮﯾﺴﯽ ﻣﻘﺪار زﯾﺎد داﻧﺶ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ دﻗﺖ ﻟﺤﺎظ ﮔﺮدد ‪.‬‬
‫ﻣﺸﺎﻫﺪاﺗﯽ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد در ﺣﺎﻟﺖ ﺧﺎص ﭘﺮوﺗﮑﻞ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﻮد ‪ ،‬دو ﻧﻮع ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ :‬ﺣﺮﮐﺎت ﻣﻮﺗﻮري و‬
‫ﺣﺮﮐﺎت ﭼﺸﻤﯽ ‪ .‬در ﻧﻮع اول ﺣﺮﮐﺎت ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﮐﺎرﺷﻨﺎس ﺧﺒﺮه در ﺿﻤﻦ اﻧﺠﺎم وﻇﯿﻔﻪ ) ﯾﻌﻨﯽ راه رﻓﺘﻦ ‪،‬‬
‫رﺳﯿﺪن ‪ ،‬ﺻﺤﺒﺖ ﮐﺮدن ( ﻣﺴﺘﻨﺪ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬در ﻧﻮع دوم ‪ ،‬ﺟﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﮐﺎرﺷﻨﺎس ﺧﺒﺮه ﺧﯿﺮه ﺷﺪه اﺳﺖ ﺿﺒﻂ ﻣﯽ‬
‫ﮔﺮدد ‪ .‬ﻣﺸﺎﻫﺪات اﺧﺘﺼﺎﺻﺎً ﺑﺮاي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﭘﺮوﺗﮑﻠﻬﺎي ﺷﻔﺎﻫﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬آﺧﻬﺎ ﻋﻤﻮﻣﺎً ﮔﺮان و وﻗﺖ‬
‫ﮔﯿﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪.‬‬

‫‪Other Manual Methods‬‬

‫روﺷﻬﺎي دﺳﺘﯽ ﺧﯿﻠﯽ زﯾﺎدي ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺮاي اﺳﺘﺨﺮاج داﻧﺶ از ﮐﺎرﺷﻨﺎس اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدﻧﺪ ‪.‬‬
‫‪ . Case analysis‬از ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن در ﻣﻮرد ﻋﮑﺲ اﻟﻌﻤﻠﺸﺎن ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺖ ﺧﺎﺻﯽ در ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺳﺆال ﻣﯽ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻻً اﯾﻦ روش ﺑﺮاي ﺗﺤﻠﯿﻞ اﺳﻨﺎد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد ‪.‬ﺑﺠﺰ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﻣﺪﯾﺮان و ﮐﺎرﺑﺮان ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻣﻮرد‬
‫ﺳﺆال ﻗﺮار ﮔﯿﺮﻧﺪ ‪.‬‬
‫‪ . Critical incident analysis‬در اﯾﻦ روش ﺗﻨﻬﺎ ﺣﺎﻟﺘﻬﺎي ﮔﺰﯾﻨﺶ ﺷﺪه در ﻧﻈﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ .‬ﻣﻌﻤﻮﻻً ﭼﯿﺰﻫﺎي‬
‫ﺣﺎﯾﺰ اﻫﻤﯿﺖ ‪ ،‬دﺷﻮار ﯾﺎ ﻋﻼﺋﻖ ﺧﺎص ‪ .‬ﻫﺮ دو ﮔﺮوه ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن و ﻏﯿﺮ ﺧﺒﺮﮔﺎن ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻣﻮرد ﺳﺆال ﻗﺮار‬
‫ﮔﯿﺮﻧﺪ ‪.‬‬
‫‪ . Discussions with users‬ﺣﺘﯽ اﮔﺮ ﮐﺎرﺑﺮان ﺧﺒﺮه ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ ‪ ،‬ﻣﯽ ﺗﻮان از آﻧﻬﺎ درﺑﺎره ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎﯾﯽ ازﻣﺴﺎﺋﻞ‬
‫داﻧﺶ اﺳﺘﺨﺮاج ﮐﺮد ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻧﻮاﺣﯽ ﮐﻪ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﮐﻤﮏ دارﻧﺪ را ﻣﺸﺨﺺ ﮐﻨﻨﺪ ‪.‬ﺧﺒﺮﮔﺎن ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ از‬
‫ﻧﯿﺎزﻫﺎﯾﺸﺎن آﮔﺎه ﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬
‫‪ . Commentaries‬در اﯾﻦ روش ﻣﻬﻨﺪس داﻧﺶ از ﺧﺒﺮﮔﺎن ﻣﯽ ﺧﻮاﻫﺪ در ﻣﻮرد آﻧﭽﻪ‬
‫ﻣﯽ ﺧﻮاﻫﻨﺪ اﻧﺠﺎم دﻫﻨﺪ رﺷﺘﻪ ﺗﻮﺿﯿﺤﺎﺗﯽ اراﺋﻪ ﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬اﯾﻦ روش ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﺿﺒﻂ اﻋﻤﺎل ﺧﺒﺮﮔﺎن ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ‬
‫ﺷﻮد ‪.‬‬
 ‫‪569‬‬ ‫ﻧﻤﺎﯾﺶ‪ ،‬ﻓﺮاﮔﯿﺮي و اﺳﺘﺪﻻل داﻧﺶ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﯾﺎزدﻫﻢ‬

‫‪ . Conceptual graph and models‬دﯾﺎﮔﺮاﻣﻬﺎ و دﯾﮕﺮ روﺷﻬﺎي ﮔﺮاﻓﯿﮑﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان وﺳﯿﻠﻪ‬
‫ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ دﯾﮕﺮ روﺷﻬﺎي اﺳﺘﺨﺮاج ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ .‬ﯾﮏ روش ادراﮐﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺸﺮح دﻫﺪ ﭼﻄﻮر وﭼﻪ زﻣﺎﻧﯽ داﻧﺶ‬
‫ﮐﺎرﺷﻨﺎس ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم وﻇﯿﻔﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺒﺮه ﺑﻪ ﮐﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫‪ . Brainstorming‬اﯾﻦ روﺷﻬﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺮاي درﺧﻮاﺳﺖ ﻧﻈﺮﯾﻪ ﭼﻨﺪ ﺧﺒﺮه اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮﻧﺪ و‬
‫ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﮐﻤﮏ ﺑﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻋﻘﯿﺪه ﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬ﻣﻐﺰ ﻣﺘﻔﮑﺮ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﻧﯿﺰ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﺷﻮد ‪ .‬ﺷﺒﯿﻪ ﺗﺨﺘﻪ ﺳﯿﺎﻫﯽ ﮐﻪ ﺑﺼﻮرت ﺗﺨﺘﻪ ﺳﻔﯿﺪ اﻟﮑﺘﺮوﻧﯿﮑﯽ ﺑﮑﺎر ﺑﺮده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﺧﯿﺮاًﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎي در‬
‫دﺳﺘﺮس ﻧﻈﯿﺮ ‪ Microsoft Netmeeting , MSN Massanger‬اﺑﺰار ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪي ﺑﺮاي ﮐﺴﺐ داﻧﺶ از راه دور‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪.‬‬
‫‪ . Prototyping‬ﮐﺎر ﮐﺮدن ﺑﺎ ﯾﮏ ﭼﺎرﭼﻮب ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺷﯿﻮه ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪي ﺑﺮاي وادار ﮐﺮدن ﺧﺒﺮﮔﺎن ﺟﻬﺖ‬
‫اﺷﺘﺮاك ﮔﺬاري داﻧﺶ آﻧﻬﺎ اﺳﺖ ‪ .‬ﺧﺒﺮﮔﺎن اﻧﺘﻘﺎد از ﺳﯿﺴﺘﻢ را دوﺳﺖ دارﻧﺪ و ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ آﻧﯽ اﺗﻔﺎق ﺑﯿﺎﻓﺘﺪ ‪.‬‬
‫‪ . Multidimensional scaling‬ﺗﮑﻨﯿﮏ ﭘﯿﭽﯿﺪه ﻣﻘﯿﺎس ﭼﻨﺪ ﺑﻌﺪي ‪ ،‬اﺑﻌﺎد ﻣﺨﺘﻠﻒ داﻧﺶ را ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽ‬
‫ﮐﻨﺪ و آﻧﻬﺎ را در ﻣﺎﺗﺮﯾﺴﻬﺎي ﻣﻘﺼﺪ ﻣﯽ ﭼﯿﻨﺪ ‪.‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺣﺪاﻗﻞ ﭼﻬﺎر ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﻣﻨﺎﺳﺐ‪ ،‬اﺑﻌﺎد ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﺤﻠﯿﻞ‬
‫‪ ،‬ﺗﻔﺴﯿﺮ و ﺗﺠﻤﯿﻊ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬
‫‪ . Johnson’s hierarchical clustering‬اﯾﻦ ﻧﯿﺰ روش دﯾﮕﺮي ﻣﻘﯿﺎس ﮔﺬاري اﺳﺖ ‪ .‬اﻣﺎ ﺑﺮاي ﭘﯿﺎده ﺳﺎزي‬
‫ﺧﯿﻠﯽ ﺳﺎده ﺗﺮ اﺳﺖ و ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﯿﺸﺘﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮔﺮدد ‪ .‬اﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺐ ارﺗﺒﺎط ﻣﺆﻟﻔﻪ ﻫﺎي داﻧﺶ ﺑﻪ ﮐﻼﺳﺘﺮ )‬
‫ﺧﻮﺷﻪ ( اﺳﺖ ‪ ) .‬دو ﻣﺆﻟﻔﻪ در ﯾﮏ زﻣﺎن (‬
‫‪ . Performance review‬ﺑﺪﻟﯿﻞ آﻧﮑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﯿﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﻧﻬﺎﯾﯽ اﺳﺖ ‪ ،‬ﺗﻤﺎم روﺷﻬﺎي ﺑﺎﻻ ﻣﯽ‬
‫ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻄﻮر ﺗﮑﺮاري در ﮔﺸﺎﯾﺶ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺑﮑﺎر ﺑﺮده ﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬

‫‪Semiautomatic Methods‬‬
‫ﮐﺴﺐ داﻧﺶ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ اﺑﺰارﻫﺎي ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﮔﺮا ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺷﻮد ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻬﻢ در ﻣﺤﯿﻄﯽ ﮐﻪ ﻣﻬﻨﺪﺳﯿﻦ‬
‫داﻧﺶ ﯾﺎ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ داﻧﺶ را از ﻃﺮﯾﻖ ﻓﺮاﯾﻨﺪ واﮐﻨﺸﯽ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ‪ ،‬ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﮔﺮدد ‪ .‬ﺗﺤﻠﯿﻞ‬
‫ﺗﻮري ﻓﻬﺮﺳﺖ ) )‪ ( Repertory Grid Analysis (RGA‬ﯾﮏ روش ﻧﻮﻋﯽ از اﯾﻦ ﻧﻤﻮﻧﻪ اﺳﺖ ‪.‬‬

‫‪Repertory Grid Analysis‬‬

‫از روي ﻣﺪل اﻓﮑﺎر اﻧﺴﺎﻧﯽ ‪ Kelly‬ﺑﻨﺎم ﺗﺌﻮري ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺷﺨﺼﯽ ‪ ،‬ﭘﺎﯾﻪ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪه‬ ‫‪RGA‬‬
‫اﺳﺖ ‪ .‬اﻃﻼﻋﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ در اﯾﻦ ﻣﻮرد را ﻣﯽ ﺗﻮان در ارﺷﯿﻮ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎﺗﯽ ‪ BizTech‬ﯾﺎﻓﺖ ‪ .‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ اﯾﻦ ﺗﺌﻮري ‪ ،‬ﻫﺮ‬
‫ﺷﺨﺼﯽ ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﻪ ﯾﮏ داﻧﺸﻤﻨﺪ ﺷﺨﺼﯽ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﺪﻧﺒﺎل ﭘﯿﺸﺒﯿﻨﯽ و ﮐﻨﺘﺮل روﯾﺪادﻫﺎ اﺳﺖ و‬
‫ﺑﺮاي اﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر از ﻧﻈﺮﯾﻪ ﭘﺮدازي ‪ ،‬ﺗﺴﺘﻬﺎي روان ﺷﻨﺎﺳﯽ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻧﺘﯿﺠﻪ آزﻣﺎﯾﺸﻬﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬داﻧﺶ و‬
 ‫‪570‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﭼﻬﺎرم‬

‫آﮔﺎﻫﯽ در ﻣﻮرد ﺟﻬﺎن ) و ﯾﺎ در ﻣﻮرد داﻣﻨﻪ ﻣﺴﺄﻟﻪ ( ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﺪل درﯾﺎﻓﺖ و ﺗﺼﻮر ﺷﺨﺼﯽ ﻫﺮ ﻓﺮد دﺳﺘﻪ‬
‫ﺑﻨﺪي ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻫﺮ ﮐﺴﯽ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﭘﯿﺸﺒﯿﻨﯽ و ﺳﭙﺲ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺑﺮ اﺳﺎس اﯾﻦ ﭘﯿﺸﺒﯿﻨﯽ ﻫﺎ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫اﯾﻦ ﻣﺪل ﺷﺨﺼﯽ دﯾﺪﮔﺎه ﻣﺎ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﮐﺎرﺷﻨﺎس ﺣﺮﻓﻪ اي و ﺗﻮﺻﯿﻒ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺗﻮﺳﻌﻪ در ﻧﻈﺮ ﻣﯽ‬
‫ﮔﯿﺮد و از آن ﺑﺮاي داﻧﺶ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎﻧﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬و ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ) ‪ Hart ( 1992‬ﺑﺮاي ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﻫﺎي ﺧﺒﺮه ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ ‪ RGA .‬روﺷﯽ ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﯽ اﯾﻦ ﭼﻨﯿﻦ ﻣﺪﻟﯽ اﺳﺖ ‪.‬‬

‫? ‪How RGA Works‬‬

‫‪ RGA‬از ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻓﺮآﯾﻨﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬اول ﮐﺎرﺷﻨﺎس ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﻣﻬﻢ را در داﻣﻨﻪ ﺗﺨﺼﺺ ﻣﺸﺨﺺ‬
‫ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل زﺑﺎﻧﻬﺎي ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي ) ‪ ( LISP , C11 , COBOL‬ﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺗﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ در ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ‬
‫اﯾﻦ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪي در ﻫﻨﮕﺎم ﻣﺤﺎوره ﻣﺸﺨﺺ‬ ‫ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪي اﻧﺘﺨﺎب زﺑﺎﻧﻬﺎي ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﻣﯽ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫دوم ‪ ،‬ﮐﺎرﺷﻨﺎس ﺻﻔﺎت ﻣﻬﻤﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ در ﺣﻮزه ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي رﺳﯿﺪﮔﯽ ﺷﻮﻧﺪ را ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﺑﺮاي‬
‫ﻣﺜﺎل ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺎي ﺗﺠﺎري ﺑﺮاي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺳﺎزي آﺳﺎن ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻬﻤﯽ در اﻧﺘﺨﺎب زﺑﺎن ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﺳﻮم ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻫﺮ ﺻﻔﺖ ‪ ،‬ﮐﺎرﺷﻨﺎس ﺑﺮاي ﺑﺮاي ﺑﺮﻗﺮاري ﻣﻘﺎدﯾﺮ دوﻗﻄﺒﯽ ﺑﺎ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت وﯾﮋه‬
‫) وﯾﮋﮔﯿﻬﺎ و ﺻﻔﺎت ﻣﺘﻀﺎد آﻧﻬﺎ ( ﻣﻮرد ﺳﺆال ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل زﺑﺎن ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي ﺑﺎﯾﺪ ﺷﺎﻣﻞ اﻃﻼﻋﺎت‬
‫ﺟﺪول ‪ 11,4‬ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫ﭼﻬﺎرم ‪ ،‬ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺮ ﺳﻪ ﻣﻮﺿﻮع ﻗﺒﻠﯽ را ﮐﻨﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻪ و ﻣﯽ ﭘﺮﺳﺪ ‪ " :‬ﮐﺪام ﻣﻮﺿﻮع اﺳﺖ ﮐﻪ‬
‫ﺻﻔﺎت و وﯾﮋﮔﯿﻬﺎي دو ﻣﻮﺿﻮع دﯾﮕﺮ را دارد ؟" ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل اﮔﺮ ﯾﮏ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺷﺎﻣﻞ ‪ LISP , PROLOG‬و‬
‫‪ COBOL‬ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﮐﺎرﺷﻨﺎس ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ وﯾﮋﮔﯽ ﺷﺊ ﮔﺮاﯾﯽ را در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﯿﺮد ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﻣﺘﺨﺼﺺ ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﻔﺖ‬
‫ﮐﻪ ‪ LISP‬و ‪ PROLOG‬ﺑﻄﻮر ﻃﺒﯿﻌﯽ ﻧﻤﺎدﯾﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ‪ COBOL‬ﻋﺪدي اﺳﺖ ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﺮاي‬
‫ﺗﻤﺎم ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﺗﮑﺮارﻣﯽ ﺷﻮد ‪ .‬ﭘﺎﺳﺨﻬﺎ ﺑﻄﻮرﯾﮑﻪ در ﺟﺪول ‪ 11,5‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ ،‬در ﯾﮏ ﺷﺒﮑﻪ ‪Grid‬‬
‫ﺿﺒﻂ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ .‬ﺗﻌﺪاد ﻃﺮاﺣﯽ ﻫﺎي ‪ Grid‬اﺷﺎره ﺑﻪ ﺗﺨﺼﯿﺺ ﻫﺮ ﺻﻔﺖ ﺑﺮاي ﻫﺮ ﻣﻮﺿﻮع دارد ‪.‬‬
 ‫‪571‬‬ ‫ﻧﻤﺎﯾﺶ‪ ،‬ﻓﺮاﮔﯿﺮي و اﺳﺘﺪﻻل داﻧﺶ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﯾﺎزدﻫﻢ‬

‫ﻣﻮﻗﻌﯽ ﮐﻪ ‪ Grid‬ﮐﺎﻣﻞ ﺷﺪ ‪،‬ﮐﺎرﺷﻨﺎس ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﺎﮐﺴﻬﺎ را ﺗﻐﯿﯿﺮ دﻫﺪ ‪ Grid .‬ﭘﺲ از آن ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ‬
‫ﺑﺮاي ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻫﺎ در ﻣﻮﻗﻌﯿﺘﯽ اﻫﻤﯿﺖ ﺻﻔﺎت ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪،‬اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل در ﯾﮏ ﺣﺎل ﺳﺎده ‪،‬‬
‫اﮔﺮ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺷﺊ ﮔﺮاﯾﯽ ﻋﺪدي ﺧﯿﻠﯽ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ ‪ COBOL ،‬زﺑﺎن ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدي ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ‪.‬‬

‫‪Use of RGA in Expert Systems‬‬

‫ﺗﻌﺪادي از اﺑﺰارﻫﺎي ﮐﺴﺐ داﻧﺶ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ‪ RGA‬ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﺎﻓﺘﻪ اﻧﺪ ‪.‬اﯾﻦ اﺑﺰار در ﻓﻬﻢ ﺣﻮزه ﻫﺎي ﻓﺮﺿﯽ‬
‫ﮐﻤﮏ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬ﺳﻪ اﺑﺰار اراﺋﻪ ﺷﺪه ‪ ETS , AQUINAS‬و ‪ KRITON‬ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪.‬‬
‫)‪ Expertise Transfer Systems (ETS‬ﯾﮏ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺤﺎوره را ﺑﺎ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن اﻧﺠﺎم‬
‫ﻣﯽ دﻫﺪ ‪ ETS .‬ﺑﺎ ﮐﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر آﺷﮑﺎر ﮐﺮدن اﺳﺘﺨﺮاج ﻟﻐﺖ ‪ ،‬وﯾﮋﮔﯽ ﺣﻞ ﻣﺴﺄﻟﻪ ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﺎر وﯾﮋﮔﯽ ‪،‬‬
 ‫‪572‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﭼﻬﺎرم‬

‫وزن وﯾﮋﮔﯽ و ﺳﺎزﮔﺎرﯾﻬﺎ ﻣﺤﺎوره ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬آن ﺑﺮاي ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ ﻗﺎﻟﺐ ﻫﺎي ﺗﮑﺮاري‬
‫) اﻏﻠﺐ ﮐﻤﺘﺮ از دو ﺳﺎﻋﺖ ﺑﺮاي ﻫﺮ ‪ ES‬ﮐﻮﭼﮏ ( ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﯾﺎري ﺑﻪ ﮐﺎرﺷﻨﺎس در ﺗﻌﯿﯿﻦ داﻧﺶ ﮐﺎﻓﯽ ﺑﺮاي‬
‫ﺣﻞ ﻣﺴﺄﻟﻪ و ﺑﺮاي اﯾﺠﺎد ﻣﺒﻨﺎي داﻧﺶ ﺑﺮاي ﭘﻮﺳﺘﻪ ﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ‪ ES‬ﺑﻨﺎم ‪ NoeETS‬ﮐﻪ ﺑﺮاي اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ‬
‫ﻫﺎي ‪ ETS‬ﺗﻮﺳﻌﻪ داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮد ‪ ETS .‬اﮐﻨﻮن ﻗﺴﻤﺘﯽ از ‪ AQUINAS‬اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ AQUINAS‬ﯾﮏ اﺑﺰار ﺧﯿﻠﯽ ﭘﯿﭽﯿﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ اراﺋﻪ داﻧﺶ و ﺣﻞ ﻣﺴﺄﻟﻪ ‪ ETS‬را ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎر‬
‫ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺒﯽ داﻧﺶ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ دﻫﺪ ‪ .‬ﯾﮏ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اﺑﺘﮑﺎري و ﺑﻬﻢ ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ﮐﻪ در ﺑﺨﺶ ﻣﺪﯾﺮ ﮔﻔﺘﮕﻮ – ﯾﮏ‬
‫زﯾﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ از ‪ – AQUINAS‬ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه و ﮐﻤﮏ ﺑﻪ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﮐﺴﺐ داﻧﺶ در ﺣﻮزه ﮐﺎري ﻣﺘﺨﺼﺺ و‬
‫ﻣﻬﻨﺪس داﻧﺶ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪.‬‬
‫‪ Enquire Within‬ﯾﮏ ﻧﺮم اﻓﺰار ﻓﻌﻞ و اﻧﻔﻌﺎﻟﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮاي آﺷﮑﺎرﮐﺮدن اﻓﮑﺎر و اﺣﺴﺎﺳﺎت ‪ ،‬ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي‬
‫ﺗﮑﻨﯿﮑﻬﺎي ﻣﺤﺎوره اي ‪ ، Repertory Grid‬ﻧﻤﻮدار رﺳﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﮐﺎرﺑﺮ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ از ﻃﺮﯾﻖ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ و ﭘﺮدازﺷﻬﺎي‬
‫ﻧﻈﯿﺮﺳﻨﺠﯽ ‪ ،‬ﻧﺘﺎﯾﺞ را در ﯾﮏ ﻧﻤﻮدار ﮔﺮاﻓﯿﮑﯽ ﮐﻪ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ارزﯾﺎﺑﯽ و ﺗﻮﺻﯿﻒ ﯾﮏ ﻣﻮﺿﻮع ﺧﺎص‬
‫در ﯾﮏ ﺟﻠﺴﻪ اﺳﺖ ‪ ،‬ﺑﺮرﺳﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻮرد ﺷﺎﻣﻞ ﺗﺤﻠﯿﻞ رواﺑﻂ ﺷﺨﺼﯽ ﯾﺎ ﻓﺮﺻﺘﻬﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي‬
‫و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺧﺒﺮه ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﮐﻤﮑﯽ داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫اﺑﺰار ﺗﺤﻠﯿﻞ ‪ Repertory Grid‬ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﮔﺮاي اﻧﺪﮐﯽ در دﺳﺘﺮس ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ .‬ﯾﮑﯽ از اوﻟﯿﻦ اﺑﺰار ﻫﺎي وب ﮔﺮا‬
‫ﺑﺮاي ﮐﺴﺐ داﻧﺶ ‪ WebGrid enhancement collaborative‬اﺳﺖ ‪.‬‬

‫‪Other Computer – Aided Tools‬‬

‫ﯾﮏ وﺳﯿﻠﻪ ﺑﺎﻫﻮش ﻓﺮاﮔﯿﺮي داﻧﺶ ﺑﺎﯾﺪ ﻗﺎدر ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺼﻮرت داﺋﻢ و ﭘﺎﻻﯾﺶ ﺷﺪه داﻧﺶ را ﺑﻪ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده‬
‫‪Mitchell‬‬ ‫و‬ ‫‪Sleeman‬‬ ‫‪.‬‬ ‫ﮐﻨﺪ‬ ‫اﺻﻼح‬ ‫را‬ ‫ﻣﻮﺟﻮد‬ ‫داﻧﺶ‬ ‫ﺣﺘﯽ‬ ‫ﯾﺎ‬ ‫‪.‬‬ ‫ﮐﻨﺪ‬ ‫اﺿﺎﻓﻪ‬
‫) ‪ ( 1996‬دو ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ REFINER 1‬و ‪ TIGON‬را ﻣﻌﺮﻓﯽ ﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ اﺟﺎزه ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﭘﺎﯾﮕﺎه داﻧﺶ را ﻣﯽ‬
‫دﻫﺪ ‪ .‬اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺑﺮاي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺧﺮاﺑﯽ و ﺗﺸﺨﯿﺺ ﺧﻄﺎﻫﺎي ﺗﻮرﺑﯿﻦ ﺑﮑﺎر ﻣﯽ روﻧﺪ ‪.‬‬
‫‪ REFINER‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺣﺎﻟﺖ ﮔﺮاﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺗﻮﺿﯿﺤﺎت ﻗﺎﻟﺐ ﺑﻨﺪي ﺷﺪه ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﮐﺎرﺷﻨﺎس‬
‫ﺑﺮﭼﺴﺐ ﺧﻮرده اﻧﺪ ‪ ،‬ﭘﯽ ﺑﺒﺮد ‪ TIGON .‬ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﺎﻓﺖ ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺧﺮاﺑﯽ ﻫﺎ را در ﻣﻮﺗﻮر ﮔﺎزي ﺗﻮرﺑﯿﻦ آﺷﮑﺎر و‬
‫ﺑﺮرﺳﯽ ﮐﻨﺪ ‪.‬‬
‫‪ KAVAS-2 Project‬ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺗﺸﺨﯿﺺ ﺑﺼﺮي ﮐﺴﺐ داﻧﺶ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺟﺮﯾﺎن اﻃﻼﻋﺎت و‬
‫داده را در دارو ﺳﺎزي ﺑﻪ ﻋﻬﺪه دارد ‪ .‬ﭘﺮوﺗﮑﻠﻬﺎ و زﯾﺮﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي آن ﺑﺮاي اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﻮﻟﯿﺪ اﻃﻼﻋﺎت و داده ﺑﮑﺎر‬
‫رﻓﺘﻪ اﻧﺪ ‪ .‬اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺑﯿﻤﺎر و ﮐﺎﻫﺶ ﻫﺰﯾﻨﻪ در ﺳﻼﻣﺘﯽ ﻣﺆﺛﺮﻧﺪ ‪ .‬ﯾﮏ ﺟﻌﺒﻪ اﺑﺰار ) ‪ ( KAVIAR‬ﺑﺮاي‬
‫ﺗﻌﺮﯾﻒ اﻫﺪاف ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻣﺪﻟﺴﺎزي ‪ ،‬ﺗﺸﺨﯿﺺ اﺑﺰار ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ اﯾﻦ اﻫﺪاف ‪ ،‬اﺑﺰار اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ ﺑﮑﺎر رﻓﺘﻪ‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺴﺄﻟﻪ ‪ ،‬اﻧﺪازه ﮔﯿﺮي ﮐﯿﻔﯿﺖ راه ﺣﻠﻬﺎي ﺑﮑﺎر رﻓﺘﻪ و ﻣﻌﺘﺒﺮ ﺳﺎزي ﻧﺘﺎﯾﺞ ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬
 ‫‪573‬‬ ‫ﻧﻤﺎﯾﺶ‪ ،‬ﻓﺮاﮔﯿﺮي و اﺳﺘﺪﻻل داﻧﺶ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﯾﺎزدﻫﻢ‬

‫ﺗﮑﻨﯿﮑﻬﺎي ﻣﺪل ﺳﺎزي ﺑﺼﺮي ‪ ،‬اﻏﻠﺐ ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ اوﻟﯿﻪ ﻣﺪل ﺣﻮزه اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬ﺷﯿﻮه ﻫﺎي‬
‫ﻣﺪﻟﺴﺎزي ﺑﺼﺮي ﺑﻪ ﮐﺎرﺑﺮ اﺟﺎزه ﺑﺼﺮي ﮐﺮدن ﻣﺸﮑﻼت ﺟﻬﺎن واﻗﻌﯽ و ﻣﺪﯾﺮﯾﻦ ﻣﺎﻫﺮاﻧﻪ آﻧﻬﺎ از ﻃﺮﯾﻖ اﺳﺘﻔﺎده‬
‫از ﮔﺮاﻓﯿﮏ و دﯾﺎﮔﺮاﻣﻬﺎ را ﻣﯽ دﻫﺪ ‪ .‬ﺷﮑﻞ ‪ 11,5‬ﯾﮏ ﺗﺼﻮﯾﺮ ﻓﻮري از ﺳﺎزﻧﺪه داﻧﺶ آﻧﺮا ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ‪.‬‬
‫‪ ( Davis, 1993 ) TEIRESIAS‬ﯾﮏ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﮐﻼﺳﯿﮏ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮاي ﮐﻤﮏ ﺑﻪ ﻣﻬﻨﺪﺳﯿﻦ داﻧﺶ در اﯾﺠﺎد‬
‫ﺑﮑﺎر‬ ‫ﮐﻨﻨﺪ‬ ‫ﻣﯽ‬ ‫ﮐﺎر‬ ‫‪EMYCIN‬‬ ‫ﭘﻮﺳﺘﻪ‬ ‫ﺑﺎ‬ ‫ﮐﻪ‬ ‫ﻣﺎداﻣﯽ‬ ‫‪ES‬‬ ‫ﻗﻮاﻧﯿﻦ‬
‫ﻣﯽ رود ‪ .‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ از ﯾﮏ راﺑﻂ زﺑﺎن ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺟﻬﺖ ﮐﻤﮏ ﺑﻪ ﻣﻬﻨﺪس داﻧﺶ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ آزﻣﺎﯾﺶ و دﯾﺒﺎگ داﻧﺶ‬
‫ﺟﺪﯾﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬و ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺗﻮﺿﯿﺢ ﮔﺴﺘﺮده اي را ﻓﺮاﻫﻢ آورده اﺳﺖ ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل اﮔﺮ ﺳﺎزﻧﺪه ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫ﺑﻔﻬﻤﺪ ﮐﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي از ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﺟﻬﺖ اﺳﺘﺨﺮاج ﻧﺎﮐﺎﻓﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ ،‬آﻧﻬﺎ ﺗﻮﺳﻂ ‪ TEIRESIAS‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺗﻤﺎم‬
‫ﻗﻮاﻧﯿﻦ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه ﺑﺮاي رﺳﯿﺪن ﺑﻪ اﺳﺘﺨﺮاج را ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪ ‪ .‬ﺑﺎ وﯾﺮاﯾﺸﮕﺮ ﻗﺎﻧﻮن ‪ ،‬ﺗﻨﻈﯿﻤﺎت آﺳﺎﻧﺘﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﭘﯿﮕﯿﺮي ﭘﺮدازش ‪ EIRESIA ،‬ﻫﺮ ﻗﺎﻧﻮن ﺟﺪﯾﺪ را ﮐﻪ ﺑﻪ زﺑﺎن ﻃﺒﯿﻌﯽ وارد ﺷﺪه اﺳﺖ را ﺑﻪ ‪LISP‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬و ﺳﭙﺲ دوﺑﺎره ﻗﺎﻧﻮن را ﺑﻪ زﺑﺎن ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎري ‪ ،‬ﺗﺪاﺧﻞ‬
‫ﻗﻮاﻧﯿﻦ وﻧﺎﺗﻤﺎم ﺑﻮدﻧﻬﺎ را ﻣﺸﺨﺺ ﮐﻨﺪ ‪ .‬ﯾﮏ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده اﺧﯿﺮ از ‪ TEIRESIAS‬در ﮐﻤﮏ ﺑﻪ ردﮔﯿﺮي‬
‫ﻫﮑﺮﻫﺎي ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮي اﺳﺖ ‪ TERRESIAS .‬ﺑﺮاي ﻧﻈﺎرت ﺳﯿﺴﺘﻤﻬﺎ در ﻃﻮل ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺟﺮﯾﺎن‬
‫اﻃﻼﻋﺎت و ﺟﺴﺘﺠﻮي ﺗﮑﺮار رﺷﺘﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﮑﺎر ﻣﯽ رود ‪ .‬اﯾﻦ رﺷﺘﻪ ﻫﺎ ﮐﻪ در ﯾﮏ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﺗﮑﯽ ﺑﮑﺎرﻣﯿﺮوﻧﺪ ‪،‬‬
‫اﯾﻦ وﯾﮋﮔﯽ ﮐﻪ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺗﻼﺷﯽ ﺑﺮاي ﺗﺨﺮﯾﺐ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺻﻮرت ﮔﯿﺮد ‪ ،‬آﻧﻬﺎ را ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺧﻮاﻫﺪ داد ‪ ،‬اﺟﺎزه ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ‬
‫ﯾﮏ ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﺧﻮدش را ﻣﺎﻧﯿﺘﻮر ﮐﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮ اﺑﺰارﻫﺎي ﭘﯿﺸﺒﯿﻨﯽ و ﺑﻌﻀﯽ دﯾﮕﺮﺑﺎ اﯾﻦ ﻓﺮﺿﯿﻪ ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪﻧﺪ ﮐﻪ آﻧﻬﺎ در ‪ ES‬ﻫﺎي ﻣﺸﺘﺮك ﺑﺮاي ﯾﮏ‬
‫اﺟﺮاي ﺧﺎص اﺳﺘﻔﺎده ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ ‪ ) .‬ﯾﻌﻨﯽ ﯾﮏ ﮐﺎرﺷﻨﺎس ( ‪.‬‬
 ‫‪574‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﭼﻬﺎرم‬

‫‪Automatic Knowledge – Discovery Methods‬‬

‫ﺑﻪ اﺿﺎﻓﻪ روﺷﻬﺎي ﻧﯿﻤﻪ اﺗﻮﻣﺎﺗﯿﮏ ﮐﻪ از ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮﻫﺎ ﺑﺮاي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎي ﮐﺴﺐ داﻧﺶ اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ ‪ ،‬ﻣﻮﻗﻌﯿﺘﻬﺎي دﯾﮕﺮي ﮐﻪ داﻧﺶ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ از اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻮﺟﻮد ﮐﺸﻒ ﺷﻮد وﺟﻮد دارد ‪.‬ﻓﺮآﯾﻨﺪ‬
‫در‬ ‫‪.‬‬ ‫ﻣﯿﺸﻮد‬ ‫ﺧﻮاﻧﺪه‬ ‫داﻧﺶ‬ ‫ﮐﺸﻒ‬ ‫ﮐﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ‬ ‫ﺗﻮﺳﻂ‬ ‫داده‬ ‫از‬ ‫داﻧﺶ‬ ‫اﺳﺘﺨﺮاج‬
‫دﻫﻪ ‪ ، 1990‬ﻓﺮآﯾﻨﺪ آﻣﻮزش ﻣﺎﺷﯿﻨﯽ ﺑﻮد وﻟﯽ ﮐﺸﻒ داﻧﺶ و داده ﮐﺎوي ) ‪ ( KDD‬اﮐﻨﻮن‬
‫ﻣﺘﺪاول ﺗﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪.‬‬
‫اﺧﺘﻼف ﺑﯿﻦ آﻣﻮزش ﻣﺎﺷﯿﻨﯽ و ﮐﺸﻒ داده ﻣﻌﻠﻮم ﻧﯿﺴﺖ ‪ .‬ﺑﻌﻀﯽ ﺗﻤﺎﯾﻞ دارﻧﺪ آﻣﻮزش ﻣﺎﺷﯿﻨﯽ را آﻣﻮزش‬
‫ﻗﯿﺎﺳﯽ و ﮐﺸﻒ داﻧﺶ را ﺷﺎﻣﻞ ﺗﮑﻨﯿﮏ ﻫﺎي ﺑﯿﺸﺘﺮي ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﻨﻨﺪ ‪.‬‬
‫‪ XperRule‬از ﻧﺮم اﻓﺰار ‪ ، Attar‬ﯾﮏ اﺑﺰار ﻧﺮم اﻓﺰاري اﺳﺖ ﮐﻪ اﻃﻼﻋﺎت را از درﺧﺖ ﺗﺼﻤﯿﻤﮕﯿﺮي‬
‫ﮔﺮاﻓﯿﮑﯽ اﺳﺘﺨﺮاج ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪ .‬زﯾﺮﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ‪ Excel Add-on‬ﺑﺮاي داده ﮐﺎوي ﻧﻈﯿﺮ ‪ XLMiner‬ﺑﻄﻮر دﺳﺘﯽ‬
 ‫‪575‬‬ ‫ﻧﻤﺎﯾﺶ‪ ،‬ﻓﺮاﮔﯿﺮي و اﺳﺘﺪﻻل داﻧﺶ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﯾﺎزدﻫﻢ‬

‫داﻧﺶ را از داده ﮐﺸﻒ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬اﺑﺰار ﻫﺎي ﻧﺮم اﻓﺰاري ﺑﯿﺸﺘﺮ و اﻃﻼﻋﺎت درﻣﻮرد اﮐﺘﺸﺎف و داده ﮐﺎوي را‬
‫ﻣﯿﺘﻮان در ‪ KDNuggets‬ﯾﺎﻓﺖ ‪ .‬در زﯾﺮ ﺗﻌﺪادي وب ﺳﺎﯾﺘﻬﺎي ﻣﻔﯿﺪ در ﻣﻮرد آﻣﻮزش ﻣﺎﺷﯿﻨﯽ آورده ﺷﺪه اﻧﺪ ‪:‬‬

‫ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﻧﻈﺮﯾﻪ ) ‪ Rioger and Geats ( 2002‬روﺷﻬﺎي ﻧﻮﻋﯽ ﺑﺮاي ﮐﺸﻒ داﻧﺶ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻮارد زﯾﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪:‬‬
‫‪ . Inductive Learning‬ﻗﻮاﻧﯿﻦ از ﺣﺎﻟﺘﻬﺎي ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺎ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺪﺳﺖ‬
‫ﻣﯽ آﯾﻨﺪ ‪ .‬آﻧﮕﺎه اﯾﻦ ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ در ﯾﮏ ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﺑﺮاي ﻣﺸﺎوره ذﺧﯿﺮه ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬اﯾﻦ روش در ﻗﺴﻤﺖ‬
‫‪ 11,6‬ﺷﺮح داده ﺷﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﮐﻪ‬ ‫اﺳﺖ‬ ‫ﻣﺴﺄﻟﻪ‬ ‫ﺣﻞ‬ ‫ﺷﯿﻮه‬ ‫دﯾﮕﺮ‬ ‫ﻋﺼﺒﯽ‬ ‫ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت‬ ‫‪.‬‬ ‫‪Neural‬‬ ‫‪Computing‬‬
‫راه ﺣﻞ ﻫﺎي ﺣﺎﻟﺘﻬﺎي ﻗﺒﻠﯽ را در ﺣﻞ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺟﺪﯾﺪ ﺑﮑﺎر ﻣﯽ ﮔﯿﺮد ‪ .‬اﯾﻦ روش از ﻣﻐﺰ اﻧﺴﺎن ﺑﺎ ﺳﺎﺧﺖ ﯾﺎﺧﺘﻪ‬
‫ﻋﺼﺒﯽ ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ و ذﺧﯿﺮه داﻧﺶ در اﺗﺼﺎﻻت ﯾﺎﺧﺘﻪ ﻫﺎ ‪ ،‬ﺗﻘﻠﯿﺪ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ‪.‬‬
‫‪ . Genetic algorithms‬اﻟﮕﻮرﯾﺘﻤﻬﺎي ژﻧﺘﯿﮑﯽ از اﺻﻞ اﻧﺘﺨﺎب ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﯾﺎﻓﺖ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﺗﺮﮐﯿﺐ داﻧﺶ‬
‫از ﺣﺎﻟﺘﻬﺎي ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬ﺷﺒﯿﻪ ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎي ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺗﮑﺎﻣﻞ ﺗﺪرﯾﺠﯽ ‪ ،‬ﻋﻤﻠﮑﺮد اﺻﻠﯽ ﺑﺮاي‬
‫ﮐﺸﻒ داﻧﺶ ﺗﻮﻟﺪ ‪ ،‬ﺑﺮﺧﻮرد و ﺟﻬﺶ ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪.‬‬
‫در ﻓﺼﻞ ‪ 12‬ﻣﺎ ﺷﺮح ﺧﻮاﻫﯿﻢ داد ﮐﻪ ﭼﻄﻮر آﻣﻮزش ﻗﯿﺎﺳﯽ و دﯾﮕﺮ روﺷﻬﺎ ﮐﺎر‬
‫ﺑﺮاي ﮐﺸﻒ داﻧﺶ از اﺳﻨﺎد و اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ در دﺳﺘﺮس ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪.‬‬ ‫ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺗﮑﻨﯿﮏ ﻫﺎﯾﯽ‬
‫‪ AIS in Focus 11,5‬را ﺑﺒﯿﻨﯿﺪ ‪.‬‬
 ‫‪576‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ ﭼﻬﺎرم‬

‫ﭼﻨﺪ ﺳﺆال ﺑﺮاي ﻣﺮور ﺑﻬﺘﺮ‬

‫ﻣﺮاﺣﻞ اﺟﺮاي ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ داﻧﺶ ﮐﺪاﻣﻨﺪ ؟‬
‫رﻓﺘﺎري‬ ‫داﻧﺶ‬ ‫و‬ ‫(‬ ‫‪Declarative‬‬ ‫‪Knowledge‬‬ ‫)‬ ‫ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ‬ ‫داﻧﺶ‬
‫) ‪ ( Procedural Knowledge‬را ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﮐﻨﯿﺪ ‪.‬‬
‫ﻣﺸﮑﻼت اﺳﺎﺳﯽ ﮐﺴﺐ داﻧﺶ از ﭼﻨﺪﯾﻦ ﮐﺎرﺷﻨﺎس ﺧﺒﺮه ) ‪ ( Multiple Experts‬را ﻓﻬﺮﺳﺖ ﮐﻨﯿﺪ‪.‬‬
‫ﺷﻤﺎ ﻗﻮاﻧﯿﻦ داده ﺷﺪه زﯾﺮ را ﺑﺮاي اﯾﻦ ﭘﺮﺳﺶ در اﺧﺘﯿﺎر دارﯾﺪ ‪ " :‬آﯾﺎ ﻣﻦ ﺑﺎﯾﺪ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺨﺮم ﯾﺎ ﺧﯿﺮ؟"‬
‫‪ : R1‬اﮔﺮ ﺗﻮرم ﭘﺎﺋﯿﻦ اﺳﺖ آﻧﮕﺎه ﺑﻬﺎي ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﭘﺎﺋﯿﻦ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ : R2‬اﮔﺮ ﺑﻬﺎي ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﺎﻻ اﺳﺖ آﻧﮕﺎه ﻗﯿﻤﺖ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺎﻻ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫‪ : R3‬اﮔﺮ ﻗﯿﻤﺖ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺎﻻ اﺳﺖ آﻧﮕﺎه ﻧﻤﯿﺘﻮان ﯾﮏ ﺧﺎﻧﻪ ﺧﺮﯾﺪ و در ﻏﯿﺮ اﯾﻨﺼﻮرت ﻣﯽ ﺗﻮان ﺧﺎﻧﻪ ﺧﺮﯾﺪ ‪.‬‬
‫اﻟﻒ( ﯾﮏ زﻧﺠﯿﺮه روﺑﻪ ﻋﻘﺐ ) ‪ ( Backward Chaining‬را اﺟﺮا ﮐﻨﯿﺪ و ﻧﺮخ ﺗﻮرم ﺑﺎﻻ داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﯾﮏ زﻧﺠﯿﺮه روﺑﻪ ﺟﻠﻮ )‪ ( Forward Chaining‬را اﺟﺮا ﮐﻨﯿﺪ و ﻧﺮخ ﺗﻮرم ﭘﺎﺋﯿﻦ داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﯾﮏ درﺧﺖ اﺳﺘﻨﺘﺎج ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺖ زﻧﺠﯿﺮه روﺑﻪ ﻋﻘﺐ ) ‪ ( Backward Chaining‬ﺑﺴﺎزﯾﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﯾﮏ ‪ ES‬ﺑﺎ ﻗﻮاﻧﯿﻦ زﯾﺮ داده ﺷﺪه اﺳﺖ ‪:‬‬
‫ﺑﺎﻻ‬ ‫ﺳﻬﺎم‬ ‫ﻗﯿﻤﺖ‬ ‫آﻧﮕﺎه‬ ‫اﺳﺖ‬ ‫ﮐﺮده‬ ‫ﺳﻘﻮط‬ ‫ﻧﻈﺮ‬ ‫ﻣﻮرد‬ ‫ﻧﺮخ‬ ‫‪ : R1‬اﮔﺮ‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ رﻓﺖ‪.‬‬
‫‪ : R2‬اﮔﺮ ﻧﺮخ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﺑﺪ آﻧﮕﺎه ﻗﯿﻤﺖ ﺳﻬﺎم ﭘﺎﺋﯿﻦ ﺧﻮاﻫﺪ رﻓﺖ‪.‬‬
‫ﺗﻐﯿﯿﺮ‬ ‫ﺳﻬﺎم‬ ‫ﻗﯿﻤﺖ‬ ‫آﻧﮕﺎه‬ ‫اﺳﺖ‬ ‫ﻧﮑﺮده‬ ‫ﺗﻐﯿﯿﺮ‬ ‫ﻧﻈﺮ‬ ‫ﻣﻮرد‬ ‫ﻧﺮخ‬ ‫‪ : R3‬اﮔﺮ‬
‫ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﯾﺎﻓﺖ‪.‬‬
‫‪ : R4‬اﮔﺮ ﺑﻬﺎي دﻻر در ﻣﻘﺎﺑﻞ دﯾﮕﺮ ارزﻫﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﯾﺎﺑﺪ آﻧﮕﺎه ﻗﯿﻤﺖ ﺳﻬﺎم ﭘﺎﺋﯿﻦ ﺧﻮاﻫﺪ رﻓﺖ‪.‬‬
‫‪ : R5‬اﮔﺮ ﺑﻬﺎي دﻻر در ﻣﻘﺎﺑﻞ دﯾﮕﺮ ارزﻫﺎ ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎﺑﺪ آﻧﮕﺎه ﻗﯿﻤﺖ ﺳﻬﺎم ﭘﺎﺋﯿﻦ ﺧﻮاﻫﺪ‬
‫رﻓﺖ‪.‬‬
‫‪ : R6‬اﮔﺮ ﻗﯿﻤﺖ ﺳﻬﺎم ﭘﺎﺋﯿﻦ ﺑﯿﺎﯾﺪ آﻧﮕﺎه ﺳﻬﺎم ﺧﺮﯾﺪاري ﮐﻦ‪.‬‬
‫او‬ ‫‪.‬‬ ‫اﺳﺖ‬ ‫ﯾﺎﻓﺘﻪ‬ ‫ﮐﺎﻫﺶ‬ ‫دﻻر‬ ‫ﻗﯿﻤﺖ‬ ‫ﮐﻪ‬ ‫داﻧﺪ‬ ‫ﻣﯽ‬ ‫دﻗﯿﻘﺎً‬ ‫ﻣﺸﺘﺮي‬ ‫اﻟﻒ( ﯾﮏ‬
‫ﻣﯽ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﺪاﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺳﻬﺎم ﺑﺨﺮد ؟ ﯾﮏ زﻧﺠﯿﺮه روﺑﻪ ﺟﻠﻮ )‪ ( Forward Chaining‬و ﯾﮏ زﻧﺠﯿﺮه‬
‫روﺑﻪ ﻋﻘﺐ ) ‪ ( Backward Chaining‬را اﺟﺮا ﮐﻨﯿﺪ و ﺑﻪ اوﮔﺰارش ﮐﻨﯿﺪ ‪.‬‬
‫ﯾﮏ درﺧﺖ اﺳﺘﻨﺘﺎج ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺖ زﻧﺠﯿﺮه روﺑﻪ ﻋﻘﺐ ) ‪ ( Backward Chaining‬ﺑﺴﺎزﯾﺪ ‪.‬‬
‫ﻓﺎزﻫﺎي اﺳﺎﺳﯽ در زﻣﺎن ﭼﺮﺧﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ‪ ES‬را ﺷﺮح دﻫﯿﺪ ‪.‬‬
‫اﻫﺪاف ﻗﺎﻟﺐ ﺑﻨﺪي ﺗﮑﺮاري ) ‪ ( Rapid Prototyping‬ﭼﯿﺴﺖ ؟‬
‫‪577‬‬ ‫ﻧﻤﺎﯾﺶ‪ ،‬ﻓﺮاﮔﯿﺮي و اﺳﺘﺪﻻل داﻧﺶ‬ ‫ﻓﺼﻞ ﯾﺎزدﻫﻢ‬