Plani Rregullues

Urbaplan
Në bashkëpunim me Co PLAN
PLANI RREGULLUES I TIRANËS
PRRT
Raporti i ndërmjetëm
Plani Rregullues Urban -Tirana
Prezantimi i arritjeve dhe

propozimet paraprake
Dhjetor 2007
1
Urbaplan
0. Hyrje Në bashkëpunim me Co-PLAN
Objektivat e diskutimit
1. Verifikimi i pikave kyçe dhe sfidave
2. Krijimi i një vizioni global mbi analizat dhe vlerësimet
3. Konfirmimi i skenarit të zhvillimit më të favorshëm

4. Konsensusi mbi variantin më të mirë të Zhvillimit

Hapësinor
5. Konsensusi mbi bocetin “Strategjia e Zhvillimit të

Tiranës”
6. Konfirmimi i elementëve të Sistemit Rregullator të

propozuar 2
Urbaplan
Programi
1. Analiza dhe Vlerësime
2. Sinteza e pikave kryesore
3. Skenarë të ndryshëm zhvillimi
4. Variante të Zhvillimit Hapësinor në përputhje me skenarin e
zgjedhur
5. Aspektet kryesore të Strategjisë së Zhvillimit të Tiranës

6. Elementë të Sistemit Rregullator
3
Urbaplan
1. Analysis / assessment
Metodologjia Urban management
system
Urban condititions
and processes
Urban Services Policy
Framework
1. Vlerësime / analiza 2. Synthesis of issues

Urban
analysis
2. Sinteza / çështje
Urban
Urban Policy
management
management objectives
3. Skenarë të ndryshëm
3. Alternative development scenarios
A. B. C.
zhvillimi
Concentrated Dispersed Polycentric
Favoured
scenario
4. Zhvillimi Hapësinor 4. Spatial development

4. Spatial
Policy Framework
1. West/Southwest
development
2.
Spatial development
and
and
Politikat e Zhvillimit
development Policy Framework
Favoured option
5. Strategjia e Zhvillimit të 5. Tirana Development Strategy

Urban policy objectives
Tiranës Metropolitan region Municipal scale Local area development
Priority actions and interventions
6. Elementë të Sistemit Metropolitan region “Inter neighbourhood ” Local area development
Rregullator Specialised
Development
Instruments
6. Components of the
4
regulatory system
Urbaplan
Përcaktime
Regulatory Plan
• Translation of policy objectives
Plani Rregullues: into spatial solutions
• Binding rules attached to land
• Guidelines for the application of
implementation mechanisms
• Përbërësi kryesor i
sistemit të administrimit
urban
Urban Implementation
• Një set rregullash development policy

Policy
mechanisms
hapësinore të
Analysis of Vision Land and
framework: Infratructure Specialised
existing property and service
• principles Development
conditions & Assessment adminis- interventions
• objectives Instruments
processes tration
përcaktuara, të cilat
përkthejnë objektivat Inform-
ation
Impact
ligjore në mekanizma të
implementimit për të Urban development conditions and processes
orientuar dhe udhëhequr
proçeset e zhvillimit urban
5
Urbaplan
Përcaktime
Skenarë të ndryshëm zhvillimi
¾ Imazh konceptual i zhvillimit të
ardhshëm të qytetit
Fazat e zhvillimit hapësinor

¾ Përcaktimi i përparësive të
zhvillimit fizik të qytetit për të
arritur realizimin e skenarit të
përzgjedhur
6
Urbaplan
Përcaktime
Strategjia e Zhvillimit Urban
¾ Udhëzim për të bashkërenduar
përdorimin e mekanizmave të zbatimit
për të realizuar prioritetet e Politikave
të Zhvillimit në kuadrin e Planit
Rregullues
Instrumenta të specializuar zhvillimi
¾ Paketa e masave (planifikimi me

pjesëmarrjen e grupeve të interesit,
ndërhyrjet në terren, incentiva fiskale,
etj.) që duhen për të arritur realizimin
e qëllimeve specifike në një zonë me
karakteristika të veçanta
7
Urbaplan
1.
Plani Rregullues Urban -Tirana Analiza dhe Vlerësime Në bashkëpunim me Co-PLAN
Qëllimet e Analizave dhe Vlerësimeve

¾ Konfirmimi i perceptimit të:
Kushteve bazë dhe proçesit të zhvillimit në qytet
Mundësitë dhe mangësitë në sistemin e menaxhimit
urban
8
Urbaplan
1. Analiza dhe Vlerësime Në bashkëpunim me Co-PLAN
1.1 Popullsia
Korridori Tiranë –Durrës është një nga zonat me zhvillimin më të
shpejtë në Evropë
Popullsia e Tiranës u rrit me 78% 1989-1999
Popullsia u rrit me 38% 1999-2006:
Rritja po ngadalësohet, por është gjithmonë e shpejtë
700'000
2007-2017, Tirana e 650'000
madhe pritet të rritet 600'000

550'000
me 57% 500'000
450'000
Rritja e popullsisë që 400'000
mund të përballohet 350'000
300'000
nga Bashkia varet 250'000
nga mekanizmat e 200'000
1989
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
densifikimit dhe
politikat. 9
Urbaplan
1. Analiza dhe Vlerësime Në bashkëpunim me Co PLAN
1.2 Struktura e funksioneve të përdorimit të tokës

Mbizotërim i përdorimit të
tokës për banim
Funksionet tregtare dhe
institucionale janë të
përqendruar në qendër dhe
përgjatë akseve kryesore
Industria e mbetur është në

dimensione të vogla dhe
kryesisht në periferi
Disa zona të gjelbra dhe
industriale janë kthyer në
zona banimi
Që nga viti 2005, ndërtesa të
larta banimi kanë pushtuar
kodrat rrethuese në lindje, jug 10
dhe jug-perëndim të qytetit
Urbaplan
1.3 Zhvillimet informale Siperfaqja e zënë sipas llojit të banimit

Qendra; 5% Zonë me banesa të
ndërtuara gjatë
regjimit; 9%
• Që nga viti 1990, rreth 2/3 e Ish fshatrat;

3%
zonave të banimit në Tiranën e ZonëI informale;

70%
Zona me densitet
të larte; 6%
Madhe, janë ndërtuar pa pasur Zonë historike
tituj të qartë pronësie apo leje me vila; 3%
Zonë qendrore me
ndërtimi strukture mikse; 5%

• Zonat informale* përbëjnë

70 % të zonës së banimit në Shpërndarja e popullsisë sipas llojit të banimit
Tiranë Qendra; 5%
Former state-
sector housing
• 43% e popullsisë së Tiranës I
Zonë informale;
area; 21%
jeton në zona informale 43%
Former village;
2%
High rise
developement
(* Sipas tipologjisë së PRRT- shiko faqen tjetër) area; 11%
Mixed form
Historical villa
central area;
area; 6%
12% 11
Urbaplan
1.4 Tipologjia e përdorimit të tokës
Tipologjia urbane bazuar në:

Ofrimin e shërbimet urbane, tipet e
ndërtimeve, situatën e pronësisë,
historinë e lagjeve, morfologjinë,
formën urbane, dinamikën dhe
mekanizmat dendësues
Tipologjitë e identifikuara, ekzistuese
1. Qendra e qytetit
2. Zona qendrore me strukture mikse
3. Zonat historike me vila
4. Ndërtimet e larta
5. Zonat Industriale / tregtare
6. Zonat institucionale
7. Ish-banesat shtetërore
8. Zonat informale
9. Fshatrat e dikurshëm
10. Zonat periferike të banimit
12
Urbaplan
1.5 Mekanizmat e dendësimit

Situata Fillestare
• Parcela të vogla ndërtuar para vitit 1945.
• Objekte pothuajse të degraduara
• Kthimi pronës pothuaj i përfunduar
Mekanizmat aktualë të dendësimit

• Ndërtime të reja të kryesuara nga zhvillues privatë
që bashkojnë parcelat e vogla
• Prania e rrugicave publike të ngushta vështirëson
bashkimet e parcelave
• Ndërtimet më të shumta janë në qendër dhe në
akset kryesore.
Alternativa të mundshme
• Vendosja në mbrojtje e strukturave historike, dhënia
përparësi zonës qendrore mikse
• Kufizimi i ndërtimeve të larta në zonat historike me
vila dhe spostimi i tyre në zona me “vlera urbane” të
caktuara
¾ Çdo lloj zone ka mekanizma specifikë 13
dendësimi
Urbaplan
1.6 Transporti dhe trafiku

Rritja koncentrike dhe një
centralitet i theksuar krijojnë
një kërkesë të lartë për
lëvizshmëri
Mungesa e një hierarkie të
qartë të trafikut çon në një
përdorimin jo efektiv të disa
pjesëve të rrjetit rrugor
Pritet një rritje e madhe e

numrit të makinave – rreth 9
herë deri në 2021!
14
Urbaplan
1.7 Shërbimet e Infrastrukturës

¾ Kapacitet i papërshtatshëm dhe periodikisht i ndryshueshëm i ofrimit

të shërbimeve të ujësjellësit, elektrikut, kanalizimeve dhe grumbullimit
të mbeturinave
¾ Përqendrimi i papërshtatshmërisë së këtyre shërbimeve në zonat
informale që sjell shfaqen e informalitetit dhe në këta sektorë
¾ Humbje të mëdha fizike dhe administrative (ujë, elektricitet…)
15
Urbaplan
1. 8 Sistemi administrues
A. Kuadri ligjor
Urban
• Ligji i ri i Urbanistikës do të A Management
C
rrisë autoritetin e Bashkisë

së Tiranës në administrimin Legal B Institutional
urban framew ork capacities
• Megjithatë, përmirësimi
varet nga ndërhyrja me Land and
D property rights
rregullore dhe procedura të
reja E
B. Të drejtat mbi tokën dhe pronësinë

• Ndërtimet informale dhe konfliktet mbi pronësinë e tokës
• Detyrimet sociale të pronësisë mbi tokën janë të nënvlerësuara
16
Urbaplan
Sistemi administrues
Urban
A Management
C
C. Aftësitë institucionale
Zbatimi i suksesshëm i PRR varet Legal B Institutional

framework capacities
nga zhvillimi I aftësive të:
Land and
• Administrimit efektiv të lejeve të D property rights
ndërtimit dhe kontrollit të

E
përdorimit të tokës brenda

kuadrit të Planit Rregullues
• Kryesimi i zhvillimit urban D. Baza ligjore për të drejtat mbi
nëpërmjet zbatimit aktiv të pronën
Të drejtat mbi tokën varen nga kodi
strategjive dhe mjeteve të
civil dhe interpretimi i tij në rregullore
përzgjedhura
dhe praktika
• Bashkërendimi i politikave dhe
programeve të zhvillimit urban E. Baza ligjore e administrimit urban
me njësi të tjera të qeverisjes Vendosja e përgjegjësive dhe
përcaktimi i instrumenteve
17
Urbaplan
2. Sinteza / çështje Në bashkëpunim me Co PLAN
Analiza
urbane
Administrimi Objektivat
urban e politikave
2.1 Objektivat:
¾ Rënia dakord mbi faktin se cilat janë sfidat kryesore

të zhvillimit të Tiranës, mbështetur në sintezën e
kushteve aktuale, mundësive administruese dhe
objektivave të politikave
18
Urbaplan
2.2 Pengesat dhe mundësitë për zhvillim

Një sistem urban po lind nga:
• Një zhvillim shumë dinamik i drejtuar kryesisht nga interesat
afatshkurtra të aktorëve privatë
• I lehtësuar nga moskoordinimi dhe diferencimi i interesave të
njësive qeveritare vendore apo qendrore
Sistemi urban rezulton si më poshtë:
• I shpërhapur në mënyrë të shpejtë në të tërë rajonin metropolitan

• Joefektiv në përdorimin e tokës dhe me kosto të lartë shërbimi
• Me probleme të lëvizshmërisë dhe jo i aftë në planifikimin e trafikut
• Pengues në krijimin e zonave me funksion të ndryshëm nga banimi
Sfida:
Të formulohet një trajtim i administrimit urban, që njeh rolin thelbësor
të aktorëve privatë dhe të njësive qeveritare lokale e qendrore dhe që
bashkërendon aktivitetet e tyre me qëllimin e vetëm për të arritur
objektivat e përbashkët të politikave të zhvillimit. 19
Urbaplan
2.3 Pengesat dhe kapaciteti administrues

Sistemi aktual i administrimit është:
• Në thelb pasiv, pranon dhe/ose tenton të bllokojë zhvillimet e
padëshirueshme
• I pa bashkërenduar si horizontalisht ashtu dhe vertikalisht
• I ndrydhur nga kuadri ligjor i papërshtatshëm dhe kushte të
paqarta të pronësisë mbi tokën
• Shërbehet nga instrumente të papërshtatshëm që janë aplikuar

pa eficencë (si në rastin e SUP dhe Studimit të qendrës të qytetit)
Sfida:
Krijimi i instrumenteve dhe kapaciteteve për administrimin urban për të
mundësuar autoritetet të drejtojnë zhvillimin urban brenda kornizës së
Planit Rregullues ndërkohë që kryesojnë zhvillimin e zonave me
përparësi.
20
Urbaplan
2.4 Objektivat e politikave të zhvillimit
Në mungesë të politikave të zhvilllimit të qarta dhe globalisht

të pranuara:
• Instrumentet operacionalë, siç janë studimet urbanistike

pjesore, bëhen instrumenta ad hoc të përkohshëm
politikëbërës joefektive
• Nuk ka një bazë për të përcaktuar konsensusin për

objektivat bazë me institucionet e tjera qeverisëse në
Tiranën metropol
Sfida:
Arritja e marrëveshjes mbi objektivat e përbashkët të
politikave të zhvillimit, ndërmjet grupeve kryesore të
interesit në zonën e metropolit të Tiranës.
21
Urbaplan
3. Skenar alternativ zhvillimi in collaboration ëith Co-PLAN
1. Analysis / assessment
Metodologjia Urban management
system
Urban condititions
and processes
Urban Services Policy
Framework
1. Vlerësime / analiza
2. Synthesis of issues
Urban
analysis
Urban
Urban
2. Sinteza / çështje
Policy
management
3. Skenarë alternativë A.
Concentrated
B.
Dispersed
C.
Polycentric
zhvillimi Favoured
scenario
4. Zhvillim hapësinor dhe 4. Spatial development

4. Spatial
Policy Framework
1. West/Southwest
development
2.
Spatial development
and
and
politikat e zhvillimit Favoured option
5. Strategjia e zhvillimit të
5. Tirana Development Strategy
Tiranës
Metropolitan region Municipal scale Local area development
6. Përbërësit e sistemit
Metropolitan region “Inter neighbourhood ” Local area development
rregullator
Specialised
Development
Instruments
22
regulatory system
Urbaplan
3. Skenar alternativ zhvillimi in collaboration ëith Co PLAN
3. Skenarë alternativë të zhvillimit

A. I Përqendruar B. I Shpërndarë C. Policentric
• Koncepti tradicional i Tiranës • Trendi aktual i zhvillimit • Alternativa ekonomike reale
• Centralitet i lartë i aktiviteteve • Zhvillim periferik kaotik • Qendra dytësore të ndryshme
• Kërkesë e lartë mobiliteti • Mungesë e hierarkisë së trafikut • Hierarki e trafikut eficente
• Investime të mëdha publike • Kryesojnë investimet private • Koordinim publik-privat
Skenari i favorizuar
3.1 Objektiva:
• Identifikimi i skenarit konceptual kryesor për zhvillimin e
ardhshëm urbanistik
• Të parashikohet një bazë konceptuale mbi strategjinë e
zhvillimit
23
Urbaplan
A. Zhvillim i përqendruar
> Skenari “Manhattan”
• Ndërtimi i konceptit tradicional të Tiranës i paraqitur në Planin Rregullues

aktual
• Favorizimi i zhvillimit të lartë për të mbuluar sasinë e pakët të tokës së
disponueshme
• Promovim të zhvillimit intensiv dhe densifikimit në qendrën e Tiranës
24
Urbaplan
3. Skenar alternativ zhvillimi Në bashkëpunim me Co PLAN
A. Zhvillim i përqendruar
> Veprime
• Lehtësim dhe promovim i aktiviteteve të përqendruara në qendrën e Tiranës
• Prioritet investimesh në shërbimet urbane, përmirësimin e rrugëve dhe
parkim
• Riforcim i transportit publik me theksimin e lëvizjes radiale
• Zhvillim i hapësirave publike dhe të rrjetit të sipërfaqeve të gjelbra për të
ruajtur atraksionin e qytetit
> Sforcimet / problemet

• Instrumentet e duhura dhe kapacitetet për të kontrolluar ose
penguar dinamikat e zhvillimit aktualisht të shpërndara
• Kapacitetet e pamjaftueshme dhe në veçanti, burimet
financiare;
• Mungesë e burimeve për të ndërhyrë në zhvillimin e
pandalshëm të periferisë urbane
“Skenari është ambicioz, problematik dhe i 25
paarritshëm”
Urbaplan
B. . Zhvillim i shpërndarë
> Skenari “Los Angeles”
• Pranim i tendencave aktuale, në veçanti :

– Zhvillimi linear përgjatë aksit Tiranë-Durrës,
– Zhvillimet informale nëpër periferi
– Zhvillimi i lartë kaotik në kodrat në lindje
26
Urbaplan
B. Zhvillim i shpërndarë
> Veprime
• Zhvillim i udhëhequr nga interesa afatshkrurtra të sektorit privat, i cili e
ka më të thjeshtë të zhvillojë toka të disponueshme në periferi
• Ndërhyrja e sektorit publik fokusohet në ofrimin e shërbimeve dhe
kapacitetit të transportit për shtrirjen e urbanizimit
> Sforcime/probleme
• Shtrirja urbane shkakton kosto tepër të lartë të ofrimit të

infrastrukturës dhe shërbimeve publike
• Investimet ndërkombëtare do të dekurajohen nga zvogëlimi i
mbështetjes mjedisore
• Spostim progresiv i rolit të Bashkisë.
“ Skenari është i pëlqyeshëm, por i

papranueshëm dhe jo i paevitueshëm” 27
Urbaplan
C. Zhvillim policentrik
> Skenari “Amsterdam”
• Modeli evropian ka për qëllim të koordinojë dhe strukturojë

tendencat aktuale të zhvillimit
28
Urbaplan
3. Skenar alternativ zhvillimi Në bashkëpunim me Co PLAN
C. Zhvillim policentrik
> Veprime
• Ndërhyrje prioritare në një numër të kufizuar lokalizimesh potenciale;
• Promovim i zhvillimit hierarkik të qendrave dytësore nëpërmjet instrumenteve të
specializuara;
• Vendosja e hierarkisë së integruar të rrugëve dhe mjeteve të transportit;
• Vendosja e mekanizmave të bashkëpunimit në shkallë metropolitane (me komunat
fqinje)
•
Koordinim i objektivave të përbashkëta dhe mobilizim të burimeve me Pushtetin

Qendror
> Sforcime / probleme
• Platforma ekzistuese e bashkëpunimit me bashkitë e komunat
fqinje është e kufizuar;
• Zona të mëdha të qytetit, të klasifikuara si informale, kufizojnë
rrezen e veprimit të Bashkisë;
“ Skenari është i dëshirueshëm, i realizueshëm

dhe i qëndrueshëm” 29
Urbaplan
3.2 Vlerësimi
Skenari i përqëndruar Skenari i shpërndarë Skenari policentrik
> Kriteret
• Realizueshmëria ekonomike dhe “menaxheriale/nstitucionale” :
• Kostoja e zgjerimit të infrastrukturës dhe shërbimeve publike;
• Kapacitetet e disponueshme të kontrollit të zhvillimit
• Ndikimet mjedisore (transporti, energjia, mbetjet)
• Ndikimet sociale (banimi, aksesi tek shërbimet publike, koha e lirë etj)
• Realizueshmëria “Politike” (ndikimi në proceset e qeverisjes, mbështetje

e objektivave të decentralizimit) 30
Urbaplan
3.3 Vlefshmëria
Skenari i
Skenari Skenari i shpërndarë Skenari policentrik
përqendruar
Skema
Realizueshmëria
ekonomike dhe
“institucionale”
--- +++ ++
Ndikimi mjedisor - --- +++
Ndikimi social + --- ++
Realizueshmëria
“politike” ++ ++ +
Konkluzione I paarritshëm I papranueshëm I realizueshëm
31
Urbaplan
4. Fazat e zhvillimit hapësinor in collaboration ëith Co-PLAN
Metodologjia 1. Analysis / assessment

Urban management Urban condititions Urban Services Policy
system and processes Framework
1. Vlerësime / Analiza Urban

analysis
Urban
Urban Policy
2. Sinteza / Çështje
management
3. Skenari alternativ i A.
Concentrated
B.
Dispersed
C.
Polycentric
zhvillimit Favoured
scenario
4. Spatial development
4. Zhvillimi hapësinor dhe
4. Spatial
Policy Framework
development
and
and
1. West/Southwest 2.
Spatial development
politikat e zhvillimit Favoured option

5. Zhvillimi strategjik i Metropolitan region
Municipal scale Local area development
Tiranës
Metropolitan region “Inter neighbourhood ” Local area development
6. Përbërësit e sistemit Specialised
rregullator Development
Instruments
32
regulatory system
Urbaplan
4. Zhvillim hapësinor Në bashkëpunim me Co PLAN
.
4. Zhvillimi hapësinor brenda
4. Spatial development and
politikave të zhvillimit
Policy Frameëork
4.1 Objektiva:
• Përpunimi i prioriteteve të zhvillimit fizik për të arritur modelin
policentrik
• Identifikimi i karakteristikave dhe avantazheve cilësore të
opsioneve kryesore të zhvillimit
33
Urbaplan
4.2 Metodologjia :
Opsionet e zhvillimit hapësinor janë përpunuar në bazë të :
.
– Tendencave të zhvillimit hapësinor aktual
– Paraqitja hapësinore e objektivave të zhvillimit (Politikat ekzistuese
të Zhvillimit)
– Projektet e mëdha të planifikuara ose të propozuara (p.sh.
Ekspertiza e transportit, studimet ekzistuese të zhvillimit)
– Kapaciteti implementues i Bashkisë (financiar dhe institucional):
Burimet e kufizuara reduktojnë potencialin për realizimin e projektit dhe

ngushtojnë shtrirjen e mundësive të zhvillimit;…në këto rrethana,
prioritarizimi hapësinor i zhvillimit urban është vendimtar.
34
Urbaplan
4.3 Dinamika e zhvillimit urban në sektorë
.
35
Urbaplan
. Strukturimi i rajonit metropolitan

Tiranë-Durrës
Strukturimi i Tiranës si
kryeqytet
Ndërtimi i atraksioneve të reja

urbane
36
Urbaplan
4. Politikat e zhvillimit Në bashkëpunim me Co PLAN
4.4 Objektivat kryesore të politikave të zhvillimit

1. Mbrojtja dhe forcimi i rolit të Tiranës si qendra politike dhe
kulturore e Shqipërisë
2. Promovim i më shumë aktiviteteve mikse në nivele të ndryshme
3. Ofrim i hapësirës për aktivitet ekonomik dhe punësim
4. Zhvillimi I hapësirave të gjelbra dhe hapësirave publike
5. Promovim i transportit publik dhe rritje e lehtesisë së parkimit

6. Përmirësim i lëvizjes këmbësore
7. Rritje e bashkëpunimit me komunat fqinjë dhe pushtetin qendror
8. Planifikim i bazuar në pjesëmarrjen e komunitetit
37
Urbaplan
5. Strategjia e Zhvillimit të Tiranës Në bashkëpunim me Co-PLAN
Metodologjia 1. Analysis / assessment
1. Vlerësime / analiza
Urban management Urban condititions Urban Services Policy
system and processes Framework
Urban
2. Sintezë / ëështje Urban

analysis
Policy
3. Skenarë alternativë 3. Alternative development scenarios
zhvillimi
A. B. C.
Concentrated Dispersed Polycentric
Favoured
scenario
4. Zhvillimi hapësinor dhe

4. Spatial development phasing

1. West/Southwest 2. North/ Northwest
politikat e zhvillimit development
Favoured option
development
5. Strategjia e zhvillimit të Metropolitan region

Municipal scale Local area development
Tiranës Priority actions and interventions

Metropolitan region “Inter neighbourhood” Local area development
6. Përbërësit e sistemit
Specialised
Development
Instruments
rregullator 6. Components of the

regulatory system 38
Urbaplan
5.
Plani Rregullues Urban -Tirana Strategjia e Zhvillimit të Tiranës Në bashkëpunim me Co PLAN
5.1 Ojektivat
• Parashikimi i linjave të zhvillimit afat-mesme të Bashkisë :
– Planifikimi / hartimi i projekteve madhore dhe veprimeve prioriare për të
realizuar objektivat e politikave urbane
– Përpunimi i instrumentave speciale të zhvillimit për të promovuar strategjinë
39
Urbaplan
5. Strategjia e Zhvillimit të Tiranës Në bashkëpunim me Co PLAN
5.2 Strategjia e veprimit

> Theksimi dhe “kanalizimi” i dinamikave aktuale në sektorin e
ndërtimit
“ Ajo cfarë po ndodh në Tiranë është rezultat i një energjie të madhe në nivelin
individual, familjar dhe komunitar, duke u përhapur si një lumë me drejtim të
pacaktuar. Kjo energji nuk mund dhe nuk duhet të ndalohet nga asnjë proces
akademik. Pra, procesi i planifikimit duhet të përfshijë energjinë e qytetarëve
dhe promovimin e cdo ideje.”
Edi Rama, në “Tirana Metropolis”, raport kërkimor, Berlage Institute,2004

> Punë në nivelin metropolitan
“Etre un grand territoire change tout, c’est croitre en complexité, en diversité, en
variabilité […] Et aussi en interaction, en contradiction. […] Devenir grand, c’est
composer avec d’autre un inter-territoire dont les raisons sont plus fortes que
celles de chacun de ceux qui y contribuent”
(“ Të bëhesh një territor i madh ndryshon gjithcka. Do të thotë rritje komplekse,
diversitet dhe variacion…, por gjithashtu ndërveprim dhe kontradikta. Të bëhesh i
madh do të thotë të krijosh bashkë me të tjerët një “nën-territor”, domethënia e të cilit
është më e madhe se të gjithë përbërësit e saj.”)
Martin Vanier, “Mon territoire, quand tu seras grands” in Urbanisme N°357, 2007,pp40
53-54
Urbaplan
5.3 Objektivat e Zhvillimit Urban

41
Urbaplan
5.4 Fazat e Strategjisë

Mundësia e parë – Zhvillimi Perëndimor/Jugperëndimor
> Prioritetet
• Kompletimi i segmentit
perëndimor të unazës së jashtme
që lidh pjesën Perëndimore dhe
Jugore nëpërmjet Parkut
Ekzistues
• Krijimi i qendrave sekondare
përgjatë unazës perëndimore (nga
Lapraka deri te Liqeni)
Urban Regulatory Plan - Tirana
• Zhvillimi i hapësirave qendrore/

zhvillimi i poleve në lokalizime
favorizuese në segmentet
perëndimore dhe jugore të qytetit
• Prioritarizimi i përmirësimit të
transportit publik në Perëndim dhe
Jug
• Promovim i rregullimit të
zhvillimeve informale në
segmentin perëndimor të qytetit.
42
Urbaplan

Mundësia e dytë – Zhvillimi Veri/ Veriperëndim
> Prioritete
• Zhvillim i akseve reprezentative
drejt Veriut
• Realizim i projekteve të zhvillimit
në zona industriale të
disponueshme dhe zonave të
lira në Tiranën veriore

• Përmirësim i lidhjeve dhe
bashkëveprimit ndërmjet zonave
rezidenciale në Veri
• Riforcimi i transportit publik në
veri- në gjurmët e përmirësimit
dhe lidhjes me Stacionin
ekzistues të Trenit
• Promovim i rregullimit të
zhvillimeve informale në pjesën
veriore të qytetit.
43
Urbaplan

> Kriteret • Transporti/ Cështjet e trafikut
– Skenari “Perëndim/jugperëndim” rekomandohet për
përmirësimin e menaxhimit të trafikut në qytet
• Mundësitë për zhvillimin ekonomik
– Ende nuk është demonstruar korridori ekonomik shumë i
përshtatshëm nëpërmjet Paskuqanit
• Detyrimet Politike/ Institucionale
– Çështjet e përdorimit të tokës: Predominimi i zonave
informale në pjesën veriore të qytetit është një shtysë

Zhvillimi përëndim/jugperëndim shumë e madhe për ndërhyrjen e Bashkisë
– Çështja e kufirit administrativ : Pjesa më e madhe e territorit
që do të prekej nga korridori Verior shtrihet jashtë kufijve
bashkiakë (Paskuqani dhe Kamza).
• Potenciali i zhvillimit lokal
– Lokalizimi (arritshmëria), kushtet, dhe potenciali i një zone
aktivitetesh ekzistuese (sektori perëndimor);
– Numri i lartë dhe arritshmëria e parcelave të lira (në pjesën
më të madhe janë private) ofrojnë një potencial zhvillimi
Zhvillimi veri/veriperëndim 44
Urbaplan
5. Strategjia e Zhvillimit Urban in collaboration ëith Co PLAN
5.5 Zhvillimi Perëndimor/ Jugperëndimor

> Veprime dhe
ndërhyrje prioritare
Shkalla rajonale metropolitane

• Prioriteti për infrastrukturën
madhore të transportit (Unaza
Perëndimore)
Shkalla Bashkiake
• Zhvillimi fizik i qendrave
sekondare
Zonat e zhvillimit lokal

• Përqendrim në zonat me prioritet
zhvillimi/ investim fizik
45
Urbaplan
5. Strategjia e Zhvillimit Urban in collaboration ëith Co PLAN
5.6 Instrumenta të Specializuara Zhvillimi
Një Instrument i Specializuar Zhvillimi (SDI) është një paketë masash të

integruara të projektuara për të arritur objektiva specifike strategjike në
një zonë të vecantë
Një SDI mund të përmbajë:

1. Program bashkëpunimi ndërqeverisës për të siguruar veprimet e
koordinuara në zonën e caktuar
2. Proceset e duhura të planifikimit lokal

3. Mekanizma pjesëmarrjeje për të përfshirë grupe interesi specifike
4. Partnerë publikë/privatë në procesin e zhvillimit
5. Ndërhyrje të vecanta në infrastrukturë
6. Lehtësime fiskale për të promovuar tipe të vecanta aktivitetesh
7. Programe financiare dhe stmuluese për të inkurajuar përmirësime nga
vetë pronarët
8. Mekanizma rimbursuese
9. Të tjera 46
Urbaplan
5. Strategjia e Zhvillimit Urban Në bashkëpunim me Co PLAN
5.6 Instrumenta të Specializuara Zhvillimi (SDI)
• SDI për zonat informale (ristrukturim dhe përmirësim)
• SDI për zonat historike me vlera të vecanta urbanistike

(restaurim dhe konservim)
• SDI për zonat e degraduara ose zonat e braktisura

industriale ose komerciale (ri-zhvillim dhe rikualifikim urban)
• SDI për ish banesa shtetërore (rinovim, organizim i

mirëmbajtjes dhe rinovim urban)
47
Urbaplan
6. Komponentë të sistemit rregullator në bashkëpunim me Co PLAN
6. Komponentë të sistemit rregullator
►Politikat e zhvillimit
►Skenarët e zhvillimit
►Strategjia e zhvillimit të Tiranës
-Principet e politikave urbane
-Ndërhyrjet dhe veprimet prioritare

-Instrumenta të specializuar zhvillimi
►Plani Rregullues dhe Kodi i Zonimit
48
Urbaplan
> Politikat e zhvillimit

> Skenarët e zhvillimit
> Strategjia e zhvillimit të Tiranës
• Principet e politikave urbane
• Ndërhyrjet dhe veprimet prioritare

• Instrumenta të specializuar zhvillimi
> Plani Rregullues dhe Kodi i Zonimit
49
Urbaplan
> Objektivi i Planit Rregullues: “ripërtëritja e qytetit”
“Orientimi i zhvillimit urban”

“ne, gjithashtu po i themi zhvilluesve te mëdhenj se ne nuk do të
pranojmë më projekte arkitektonike që nuk I shtojnë cilësi qytetit. Këto
projekte duhen të lënë shenjë në zhvillimin urban të Tiranës, veçanërisht
në pikat e “nxehta” të qytetit rrotull qendrës. […]
“Udhëheqja e zhvillimit urban ”

“shansi për ndërtuesit abuzivë, është rezultat i komunikimit nga ana jonë
se objektet që ata kanë ndërtuar ilegalisht bazohen në një traditë jo të
rregullt, por mund të jenë një shans për zhvillimin ekonomik të qytetit
tonë. […]
Ne po përpiqemi të krijojmë mundësi, për të gjithë, për të filluar një jetë

ekonomike.
Edi RAMA, në “Tirana Metropolis”, raport kërkimor, Berlage Institute,2004 50

Urbaplan
> “Udhëheqja e zhvillimit” psh: Projekti i Kombinateve

POLONI : REHABILITIMI I
OBJEKTEVE HISTORIKE TE
ISH INDUSTRISE TEKSTILE
>rehabilitim i një objekti historik
>ndërtime të reja
> 27 hektarë për 130 miljon euro

investime
Objektivi i “zonave të oportunitetit” është të krijojë “pika të tjera

referimi urban” dhe “pika të nxehta”
51
Urbaplan
> “Orientimi i zhvillimit urban”: potenciale për të përmirësuar

vendbanimet informale (shembull nga Berlage Institute)
> Proçes për të përmirësuar

gradualisht një vendbanim
informal
> Ndarja e lagjes në “njësi”:

pajisjet dhe hierarkia e rrugëve
> Koncepti i “kullave të

parkimit” të ndërtuara në
brendësi të lagjes, dhe
shpërndarja e shërbimeve
52

Plani Rregullues

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Plani Rregullues

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Urbaplan

PLANI RREGULLUES I TIRANËS

Prezantimi i arritjeve dhe

2. Krijimi i një vizioni global mbi analizat dhe vlerësimet

3. Konfirmimi i skenarit të zhvillimit më të favorshëm

4. Konsensusi mbi variantin më të mirë të Zhvillimit

5. Konsensusi mbi bocetin “Strategjia e Zhvillimit të

6. Konfirmimi i elementëve të Sistemit Rregullator të

5. Aspektet kryesore të Strategjisë së Zhvillimit të Tiranës

1. Vlerësime / analiza 2. Synthesis of issues

4. Zhvillimi Hapësinor 4. Spatial development

5. Strategjia e Zhvillimit të 5. Tirana Development Strategy

Tiranës Metropolitan region Municipal scale Local area development

Priority actions and interventions

6. Elementë të Sistemit Metropolitan region “Inter neighbourhood ” Local area development

• Një set rregullash development policy

Fazat e zhvillimit hapësinor

Instrumenta të specializuar zhvillimi

¾ Paketa e masave (planifikimi me

Qëllimet e Analizave dhe Vlerësimeve

madhe pritet të rritet 600'000

1.2 Struktura e funksioneve të përdorimit të tokës

 Industria e mbetur është në

1.3 Zhvillimet informale Siperfaqja e zënë sipas llojit të banimit

• Që nga viti 1990, rreth 2/3 e Ish fshatrat;

zonave të banimit në Tiranën e ZonëI informale;

tituj të qartë pronësie apo leje me vila; 3%

ndërtimi strukture mikse; 5%

• Zonat informale* përbëjnë

jeton në zona informale 43%

1.4 Tipologjia e përdorimit të tokës

Tipologjia urbane bazuar në:

1.5 Mekanizmat e dendësimit

Mekanizmat aktualë të dendësimit

1.6 Transporti dhe trafiku

pjesëve të rrjetit rrugor

 Pritet një rritje e madhe e

1.7 Shërbimet e Infrastrukturës

¾ Kapacitet i papërshtatshëm dhe periodikisht i ndryshueshëm i ofrimit

rrisë autoritetin e Bashkisë

B. Të drejtat mbi tokën dhe pronësinë

Zbatimi i suksesshëm i PRR varet Legal B Institutional

ndërtimit dhe kontrollit të

përdorimit të tokës brenda

¾ Rënia dakord mbi faktin se cilat janë sfidat kryesore

2.2 Pengesat dhe mundësitë për zhvillim

• I shpërhapur në mënyrë të shpejtë në të tërë rajonin metropolitan

2.3 Pengesat dhe kapaciteti administrues

• Shërbehet nga instrumente të papërshtatshëm që janë aplikuar

2.4 Objektivat e politikave të zhvillimit

Në mungesë të politikave të zhvilllimit të qarta dhe globalisht

• Instrumentet operacionalë, siç janë studimet urbanistike

• Nuk ka një bazë për të përcaktuar konsensusin për

3. Alternative development scenarios

4. Zhvillim hapësinor dhe 4. Spatial development

politikat e zhvillimit Favoured option

Priority actions and interventions

3. Skenarë alternativë të zhvillimit

• Ndërtimi i konceptit tradicional të Tiranës i paraqitur në Planin Rregullues

> Sforcimet / problemet

• Pranim i tendencave aktuale, në veçanti :

• Shtrirja urbane shkakton kosto tepër të lartë të ofrimit të

“ Skenari është i pëlqyeshëm, por i

Industria e mbetur është në

Pritet një rritje e madhe e