Komponimet e Na :

Oksidi i natrimuti Na2O formohet me shkrirjen e natriumit metalik me peroksid n

atriumi ose me nitrit natriumi
2Na+Na²O² --> 2NA²O
6Na+ 2NaNo² --> 4Na²O +N²
Oksidi i natriumit eshte pluhur i bardh kristalor i cili me uje reagon vrullshem
dhe formon hidroksidin e na NaOh.
Peroksidi i Na :
Na²O² ne industri perfitohet dduke djegur natriumin metalik ne ajer i cili eshte i p
astruar nga fioksidi i karbonit ose me oksigjen
Reaksioni Kryhet ne ene alumini
2Na+O² --> Na²O²
Peroksidi i na eshte pluhur me ngjyr te bardh ne te verdh nese eshte plotsisht i
paster eshte dhe pa ngjyre .
Perdoret si mjet i fort oksidues ne temperaturen e dhomees reagon me uje duke fo
rmuar hidroksidin e duhe liruar oksigjenin :
Na²O² + 2 H²O --> 2 NaOH + H²O²
2H²O² --> 2H²O + O² .

Hidroksidi i Na NaOH. : Hidroksidi i natriumit ndryshe quhet eshte sode kaustike

.
Eshtte substanc e bardh dhe mjaft higroskopoike
Hidroksidi i na ne laborator perditohet me reaksion te na oksidit te na ose pero
ksidit te na me uj .
Ne industri hidroksidi i na perfitohet me elektrolize te tretsiresse ngopur ujor
e te klorulit te na .
Hidroksidi i na reagon me shum substanca Hidroksidi i na me acide formon kripra
( reaksioni i neutralizmit ) :
NaOH+HCL --> NaCl +H²O
2NaOH + H²SO4 --> Na²SO4 + 2H²O
Hidroksidi i natriumit ne industri ka perdormi te gjer
perdoret per fabrikimin e sapunve dhe ngjyrave per izolimin e celulozes nga drur
i dhe kashta per perfitimin e mendafshit
leshit artificial etj etj
Karbonati i na - Na²CO3 : eshte komponim inatriumit me rendesi te madhe industrial
e i njohur me emrin soda e kalcionuar .
Karbonati i natriumit eshte pluhur i bardh i tretshem ne uje , kristalizon me dh
jet molekula uje Na²CO3 * 10H²O .
Eshte nder karbonatet me stabile i cili shkrihet pa u zberthyer.
Karbonati i Na ne industri fitohet sipas metodes se Solvejit.
Kjo metod bazohet me shtuarjen e amoniakut dhe dioksidit te karboonit ne tretsir
te ngopur ujore te klorurit te Na.
Hidrogjenkarbonati i natriumit ( soda e bukes NaHHCO3 ) -
Eshte pluhur me ngjyr te bardh pak i tretshem ne uje .
Si rezultat i hidrolizes se ksaj kripe tretsiea ujore e saj reagon si baze e dop
et .
perveq me metoden e Solvejit hidrogjenkarbonati i nattriumit fitohet edhe me ngo
pjen e tretsires se karbonatit te na
me oksid te karbonit IV -
Na²CO3+CO²+H²O --> 2NaHCO3 .
Hidrogjenkarbonati i natriumit perdoret ne pergatitjen e brumit soda e bukes ne
kozmetik per prodhimin e pijeve freskuse te gazuara etj..
Kloruri i natriumit NaCl. : Kete krip e quajm edhe krip e gjelles gur kripe apo
krip kuzhine kjo krip gjendet ne natyr ne sasi te mdha
e tretur ne ujrat e deti apo ne shtresa nentoksore .
Kloruri i natriumit eshte substance e ngurt e cila formon kristalr me struktur t
e sistemit teseral kubik .
Kloruri i natrumit eshte perberes i lengjesve te organizmav te gjall
tretet relativisht mire ne uje.
Tretsira 0.9% e NaCl eshte izotonike me plazmen e gjakut dhe sherben si tretsir
fiziologjike.
Perfitohet me avullim te ujit te detit apo nga xehroret e gurit te kripes .
Avullimi i ujit te detit ne kripore behet me ant te energjis se diellit
Kripa e fituar nuk eshte e pastert permban sasi te konsiderushme kriprash tjera
nder te cilat me te rendesishme jane kriprat e magnezit.
Nxerrja e NaCl nga xehroret behet ne 2mnyra duke mihur gurin e kripes ne blloqe
dhe me tretjen e shtresave nentoksore te gurit te kripes me uje te nxeht .

PERDORET SI LENd e par per prodhimin te shum komponimeve kimike : klorhidrikut H

CL ` dhe komponimeve te tjera te na si dhe te klorit
dhe hidrogjenit/
Gjithashtu perdoret per proghimin e ngjyrave spauneve qqelqit dhe porcelanit..

Nitrati i na NaNO3. : kjo krip eshte mjaft e perhapur ne siperfaqe te tokes po

r me shumic gjendet ne ameriken Jugore perkatsishte ne Kil/
per ker arsye kjo krip ka marr edhe emrin Shalitra e Kilit.
Eshte substanc kristalore dhe higroskopoike tretet leht ne uje.
perdoret si plehj mineral pastaj per perfitimin e nitratit te kalliumit dhe te a
cidit nitrik.