Professional Documents
Culture Documents
Shmeiwseis Texnologia Logismikou
Shmeiwseis Texnologia Logismikou
• Ανεύρεση στοιχείων
– Δειγματοληψία, παρατήρηση, ερωτηματολόγια, συνεντεύξεις
• Ανάλυση σκοπιμότητας
– Σημεία ελέγχου
– Ανάλυση κόστους-οφέλους
– Στρατηγικές
• Μοντελοποίηση συστημάτων
– Διαγράμματα Ροής Δεδομένων
– Λεξικά Δεδομένων
– Πίνακες αποφάσεων
– Δόμηση σχετικών κειμένων
1
Ι. Ανεύρεση στοιχείων
• Συλλογή στοιχείων σχετικά με το υπό ανάπτυξη σύστημα με
στόχο την ανάλυση και τεκμηρίωσή του
• Δεν αποτελεί ξεχωριστή φάση μια και γίνεται σε διάφορες
φάσεις του κύκλου ζωής ανάπτυξης ενός ΠΣ
– Προκαταρκτική φάση ανάλυσης
• προβλήματα, ευκαιρίες βελτίωσης, οδηγίες διοίκησης,
περιβάλλον ΠΣ, προσωπικό εταιρίας, κλπ.
– Φάση καθορισμού απαιτήσεων χρηστών
– Φάση σχεδιασμού
• Οριστικοποίηση επιλογών για εξόδους ΠΣ, επικοινωνία χρήστη
και Η/Υ, κλπ.
Δειγματοληψία
• Επιλογή εγγράφων και τεκμηρίων σχετικών
με τον τρόπο λειτουργίας του συστήματος
• Περιγραφή προβλήματος
– Μελέτες, παράπονα πελατών, πρακτικά συσκέψεων, λογιστικές
καταστάσεις, μετρήσεις/εκτιμήσεις απόδοσης, υποδείξεις για
αυτοματοποίηση
• Περιγραφή λειτουργίας
– Στρατηγικό σχέδιο επιχείρησης, τυπικές οδηγίες προς τις διάφορες
μονάδες, εγχειρίδια λειτουργίας, περιγραφές καθηκόντων,
υπάρχοντα έντυπα/αρχεία/καταστάσεις
2
Παρατήρηση
• Παρακολούθηση ατόμων κατά τη διάρκεια
της εργασίας τους
• Μειονεκτήματα
– Συμπεριφορά εργαζομένων
– Η διάρκεια της παρατήρησης δεν μπορεί να διαρκέσει για μεγάλο
χρονικό διάστημα
• Άλλα στοιχεία
– Παρακολούθηση: ποια άτομα, πότε, γιατί και πως;
– Λήψη ειδικής άδειας
– Συμπεριφορά ΑΣ με τα άτομα «υπό παρακολούθηση»
Ερωτηματολόγια
• Απευθύνονται συνήθως σε μεγάλο αριθμό
ατόμων
• Πλεονεκτήματα
– Χαμηλό κόστος, συμπληρώνεται εύκολα και όταν ο
ερωτώμενος μπορεί, δυνατότητα ανωνυμίας, εύκολη
στατιστική επεξεργασία απαντήσεων
• Μειονεκτήματα
– Πιθανή μικρή απόκριση, ελλιπείς απαντήσεις, μη παρακολούθηση
ερωτώμενων, σύνταξη ερωτηματολογίου
• Μορφή ερωτηματολογίου
– Ελεύθερη (ανοικτή) vs. Σταθερή (κλειστή)
3
Ανάπτυξη ερωτηματολογίου
• Προσδιορίστε ποια γεγονότα και γνώμες πρέπει να
καταγραφούν και από ποιους
– Πιθανή αναθεώρηση απόφασης όταν ο αριθμός των ατόμων είναι
μεγάλος
• Κλειστό ερωτηματολόγιο
– Επιθυμείτε, μέσω του συστήματος, διεκπεραίωση συναλλαγών Β2Β;
Ναι χ Όχι
– Ο πελάτης πρέπει να γνωρίζει άμεσα πότε το προϊόν που επιθυμεί
θα είναι στα χέρια του
χ Συμφωνώ Δεν έχω γνώμη Διαφωνώ
4
Συνεντεύξεις
• Συλλογή δεδομένων, μέσω προφορικών
ερωτήσεων του ΑΣ σε άτομα που έχουν
(άμεση ή έμμεση) σχέση με το σύστημα
• Τύποι συνεντεύξεων
– Αδόμητες
– Ελεύθερος διάλογος, συλλογή γενικής φύσης πληροφοριών
– Μικρή προετοιμασία, επίπονη και χρονοβόρα ανάλυση των
απαντήσεων
– Δομημένες
– Τυποποιημένες / καλά καταστρωμένες ερωτήσεις, συλλογή
αναλυτικών πληροφοριών
– Χρονοβόρα προετοιμασία, εύκολη ανάλυση των απαντήσεων
– Δειγματοληψία
• Σύστημα Επεξεργασίας Συναλλαγών
Ηλεκτρονικού Εμπορίου (Business to Customer)
– Ερωτηματολόγια
• Σύστημα Διαχείρισης Βαθμολογίας Φοιτητών σε
ένα Πανεπιστημιακό Τμήμα
– Παρατήρηση
• Σύστημα Διαχείρισης Γνώσης και Συλλογικής
Υποστήριξης Αποφάσεων για Ιατρικές
Διαγνώσεις
– Συνεντεύξεις
5
ΙΙ. Ανάλυση σκοπιμότητας
• Συμπεραίνει το πόσο ευεργετική είναι η ανάπτυξη ενός ΠΣ για
την επιχείρηση (λειτουργική, τεχνική, οικονομική πλευρά)
Λειτουργική σκοπιμότητα
• Δύο βασικά κριτήρια
– Πόσο επείγουσα είναι η λύση του προβλήματος; Πόσο αποδεκτή είναι η
λύση;
6
Τεχνική σκοπιμότητα
• Αφορά:
– Πρακτικά θέματα της προτεινόμενης λύσης και τεχνολογίας
– Λογική της προτεινόμενης λύσης
• Πιο αναλυτικά:
– Είναι η προτεινόμενη τεχνολογία ώριμη;
– Είναι εύκολο να κατανοηθεί;
– Υπάρχει προηγούμενη εμπειρία στη χρήση της προτεινόμενης
τεχνολογίας;
– Είναι η επιχείρηση διατεθειμένη να επενδύσει στην τεχνολογία αυτή
(με εκπαίδευση προσωπικού κλπ.);
– Μπορεί η προτεινόμενη λύση να υλοποιηθεί σε εύλογο χρονικό
διάστημα;
– Υπάρχουν προκαθορισμένα χρονικά περιθώρια για την ανάπτυξη
του συστήματος;
– Με ποια λογική έγινε η επιλογή της προτεινόμενης λύσης;
Οικονομική σκοπιμότητα
• Από τα αρχικά στάδια ανάπτυξης ενός ΠΣ γίνεται
προσπάθεια υπολογισμού του σχετικού κόστους και
των οφελών από τις διάφορες εναλλακτικές λύσεις
– Ακριβείς υπολογισμοί είναι δύσκολοι πριν τον σαφή καθορισμό των
απαιτήσεων των χρηστών
• Ανάλυση Κόστους-Οφέλους
– Κόστη
• Μετρήσιμα (μισθοί, λογισμικό, κλπ) / Μη μετρήσιμα (απώλεια
πελάτη, αλλαγή τρόπου εργασίας προσωπικού, κλπ.)
• Σταθερά (π.χ., κόστος αγοράς Η/Υ) / Μεταβλητά (π.χ., κόστος
εκτύπωσης)
• Άμεσα (π.χ., κόστος εφαρμογής) / Έμμεσα (π.χ., δαπάνες
υποστήριξης ενός server, άλλες επιβαρύνσεις)
– Οφέλη
• Όπως παραπάνω
7
Υπολογισμοί Ανάλυσης Κόστους-Οφέλους
• Κόστος λειτουργίας υπάρχοντος συστήματος
– Προσωπικό Æ Μισθολόγιο, …
– Υλικά Æ Αναλώσιμα, Πάγια, …
– Υπολογιστές Æ Αποσβέσεις, Κόστη συντήρησης, …
– Διάφορες επιβαρύνσεις Æ Ενοίκια, Φωτισμός, … (αναλογικά)
– Μη μετρήσιμα Æ Χαμένες πωλήσεις, Κόστος
αποθήκευσης υπερβολικού
αποθέματος, … (εκτιμήσεις)
8
Εργασίες Εξαμήνου - Συζήτηση
• Πληροφοριακό Σύστημα Διαχείρισης
Προμηθειών μιας Επιχείρησης
Ανάλυση σκοπιμότητας
– Οικονομική σκοπιμότητα Æ Κόστη και οφέλη
• Σύστημα Επεξεργασίας Συναλλαγών
Ηλεκτρονικού Εμπορίου (Business to Customer)
– Λειτουργική σκοπιμότητα Æ Εφαρμογή πλαισίου PIECES
• Σύστημα Διαχείρισης Βαθμολογίας Φοιτητών σε
ένα Πανεπιστημιακό Τμήμα
– Τεχνική σκοπιμότητα Æ Προτεινόμενη λύση και τεχνολογία
• Σύστημα Διαχείρισης Γνώσης και Συλλογικής
Υποστήριξης Αποφάσεων για Ιατρικές
Διαγνώσεις
– Λειτουργική σκοπιμότητα Æ Υπηρεσίες (πλαίσιο PIECES)
• Ανάλυση δεδομένων
– Μελέτη λειτουργιών και διαδικασιών
– Μελέτη του τρόπου επεξεργασίας των δεδομένων
– Παρακολούθηση της ροής των δεδομένων
είσοδος / επεξεργασία / αποθήκευση / ανάκτηση / έξοδος
9
Διαγράμματα Ροής Δεδομένων (ΔΡΔ)
• Ένα ΔΡΔ (Data Flow Diagram - DFD) απεικονίζει γραφικά τη
σχέση μεταξύ διεργασιών και δεδομένων, με σκοπό τη
μοντελοποίηση του (υπάρχοντος ή νέου) συστήματος
Έννοια Σύμβολο
Διεργασία (Process) ή
• Τύποι ΔΡΔ
– Φυσικά: περιγράφουν πως συμπεριφέρεται το σύστημα
(αποτύπωση υπάρχοντος συστήματος)
– Λογικά: περιγράφουν τι κάνει το σύστημα (φάση καθορισμού
απαιτήσεων)
10
ΔΡΔ - Διεργασίες
• Εργασίες που εκτελούνται από ανθρώπους, μηχανές ή
Η/Υ πάνω σε εισερχόμενες ΡΔ, με σκοπό την
παραγωγή εξερχόμενων ΡΔ
– Αριθμός αναφοράς
– Περιγραφικό όνομα 2.2
Καταχώρηση
• Μορφές εργασιών - Παραδείγματα τιμολογίου
– Εκτέλεση υπολογισμών
– Διαχωρισμός εισερχόμενης ΡΔ σε δύο ή περισσότερες εξερχόμενες
ΡΔ ή συνδυασμός δύο ή περισσοτέρων εισερχομένων ΡΔ σε
λιγότερες εξερχόμενες ΡΔ
– Αναδιοργάνωση (ταξινόμηση, μορφοποίηση, κλπ.) εισερχομένων ΡΔ
– Επαλήθευση μιας ΡΔ σε σχέση με μια άλλη (μη τροποποίηση του
περιεχομένου)
Λογιστήριο Προμηθευτές
11
ΔΡΔ – Αποθήκες Δεδομένων
• Παραδείγματα
– Βάση δεδομένων ή αρχεία Η/Υ
– Ευρετήριο με καρτέλες
– Λογιστικά βιβλία
Πληρωτέα Αρχείο
Τιμολόγια Προμηθευτών
• Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά
– Μπορούν να επικοινωνούν μόνο με διεργασίες (παρεμβολή
ανθρώπου ή Η/Υ)
– Η διεύθυνση μιας ΡΔ προς μια αποθήκη δεδομένων έχει ανάλογη
ερμηνεία (ανάγνωση, χρήση vs. προσθήκη, διαγραφή, τροποποίηση
δεδομένων)
ΔΡΔ – 1ο Παράδειγμα
Σύστημα Διαχείρισης
Πληρωμών Προμηθευτών Αίτηση
έγκρισης
Διοίκηση
Έγκριση πληρωμής
Τιμολόγιο Ταχυδρομική
προμηθευτή 1 Διεύθυνση Αρχείο
Προμηθευτές Πληρωμές Προμηθευτών
Επιταγή προμηθευτών
Εισαγωγή / τροποποίηση
στοιχείων
Πληρωτέα
Στοιχεία Τιμολόγια
Τιμολογίου
12
Κατασκευή ΔΡΔ
• Γενικό διάγραμμα
– Περιγράφει τα «όρια» του συστήματος (πηγές και προορισμοί του
συστήματος και τα σχετικά εισερχόμενα και εξερχόμενα δεδομένα)
Επίπεδο 0 Æ Υ
(Γενικό Διάγραμμα) Ζ
Χ
2
1
Επίπεδο 1 Æ 5
Ζ
3
4
Υ
4.3
Επίπεδο 2 Æ
Πηγή: Γ. Βασιλακόπουλου
4.1 και Β. Χρυσικόπουλου:
4.2
«Πληροφοριακά Συστήματα
Διοίκησης», Εκδόσεις
Σταμούλη, Πειραιάς, 1990.
13
ΔΡΔ: Δυνατότητες και περιορισμοί
ΔΡΔ - 2ο Παράδειγμα
• Επίπεδο 0 (γενικό διάγραμμα)
– Σύστημα διαχείρισης παραγγελιών ενός βιβλιοπωλείου
Πελάτης Πελάτης
Εκτέλεση
παραγγελιών
για βιβλία
Εκδοτικός Εκδοτικός
οίκος οίκος
Πηγή: Γ. Βασιλακόπουλου
και Β. Χρυσικόπουλου:
«Πληροφοριακά Συστήματα
Διοίκησης», Εκδόσεις
Σταμούλη, Πειραιάς, 1990.
14
ΔΡΔ - 2ο Παράδειγμα (συν.)
• Πρώτο επίπεδο Εκδοτικοί οίκοι
Βιβλία
2
1 Αποστολή παραγγελιών
προς εκδοτικούς οίκους Εκδοτικός
Έλεγχος παραγγελιών
πελατών
οίκος
Πελάτης
Εκκρεμείς Παραγγελίες προς
παραγγελίες πελατών εκδοτικούς οίκους
Πελάτες
5 4 3
Αποστολή βιβλίων Τακτοποίηση Έλεγχος παραλαβής
προς πελάτες παραγγελιών πελατών βιβλίων
7 6
Οικονομική Οικονομική τακτοποίηση
τακτοποίηση πελατών εκδοτικών οίκων
Πηγή: Γ. Βασιλακόπουλου
και Β. Χρυσικόπουλου:
Οικονομικά Οικονομικά στοιχεία «Πληροφοριακά Συστήματα
στοιχεία πελατών Διοίκησης», Εκδόσεις
εκδοτικών οίκων
Σταμούλη, Πειραιάς, 1990.
Εκδοτικοί οίκοι
2.1 Εκδοτικός
Ανάκτηση στοιχείων για οίκος
εκδοτικούς οίκους
Παραγγελίες προς
εκδοτικούς οίκους
Εκκρεμείς
παραγγελίες πελατών
2.6 2.5
Ενημέρωση για Ενημέρωση για Πηγή: Γ. Βασιλακόπουλου
εκκρεμείς παραγγελίες εκκρεμείς παραγγελίες και Β. Χρυσικόπουλου:
προς εκδοτικ. οίκους «Πληροφοριακά Συστήματα
πελατών
Διοίκησης», Εκδόσεις
Σταμούλη, Πειραιάς, 1990.
15
Λεξικά Δεδομένων
• Ευρετήρια όρων (στοιχείων δεδομένων – data
elements) που εμφανίζονται κατά τη διάρκεια της
ανάλυσης και του σχεδιασμού του νέου συστήματος
• Αποτελείται από:
– Στοιχεία δεδομένων (π.χ. αριθμός τιμολογίου)
– Δομές δεδομένων (π.χ. τιμολόγιο)
16
Λεξικά Δεδομένων – Παράδειγμα εισόδου (συν.)
• Διεργασία
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ
ΠΕΡΙΟΧΗ
ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ_ΕΙΔΟΥΣ
ΚΩΔΙΚΟΣ_ΕΙΔΟΥΣ
ΔΟΜΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ_ΕΙΔΟΥΣ
ΠΩΛΗΣΕΙΣ_ΠΡΟΗΓ_ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ_ΕΙΔΟΥΣ
ΠΩΛΗΣΕΙΣ_ΠΡΟΗΓ_ΜΗΝΑ_ΕΙΔΟΥΣ
ΠΩΛΗΣΕΙΣ_ΠΡΟΗΓ_ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ_ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ
ΠΩΛΗΣΕΙΣ_ΠΡΟΗΓ_ΜΗΝΑ_ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ
17
Δομημένη Τεχνική Ανάλυσης και Σχεδιασμού
• Structured Analysis and Design Technique – SADT
– Εναλλακτική τεχνική παραστατικής περιγραφής συστημάτων αλλά
και ολοκληρωμένη μεθοδολογία που μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε
όλες τις φάσεις ανάπτυξης ενός ΠΣ
– Ανάλυση και σχεδιασμός ενός ΠΣ γίνονται κατά ιεραρχικό,
τμηματικό και δομημένο τρόπο (top-down)
– Δύο τύποι διαγραμμάτων
• Διαγράμματα δραστηριοτήτων (activity diagrams)
• Διαγράμματα δεδομένων (data diagrams)
Στοιχεία Δραστηριότητα
ελέγχου ελέγχου
Δραστηριότητα
Εισερχόμενα Εξερχόμενα δημιουργίας
Περιγραφή
Δεδομένα
δραστηριότητας
Δραστηριότητα
χρήσης
Δεδομένα
υποστήριξης Μηχανισμοί
υποστήριξης
Η μέθοδος HIPO
• Ιεραρχική είσοδος-επεξεργασία-έξοδος (Hierarchical
Input-Process-Output)
– Μέθοδος αναπαράστασης γενικής αλλά και λεπτομερούς θεώρησης
ενός συστήματος (αναπτύχθηκε από την ΙΒΜ)
– Έμφαση στην αναπαράσταση της διαδικασίας μετατροπής των
εισερχομένων σε εξερχόμενα
• Τρία βασικά είδη διαγραμμάτων
– Οπτικός πίνακας περιεχομένων (Visual Table Of Contents - VTOC)
– Γενικά διαγράμματα
1. Υπολογισμός
– Λεπτομερή διαγράμματα μισθοδοσίας
output
input
18
Άλλες τεχνικές
• Διαγράμματα δομών (structure charts)
– Λειτουργική διάσπαση ενός συστήματος σε κύριες περιοχές
δραστηριοτήτων
• Διαγράμματα Yourdon-Constantine
– Μελέτη της ροής των δεδομένων μέσα από τις απαραίτητες
λειτουργίες
• Διαγράμματα Warnier-Orr
– Μελέτη περιεχομένων εισόδων-εξόδων
Δομημένη
προσέγγιση
• Διαγράμματα Jackson
– Μελέτη περιεχομένων εισόδων-εξόδων
Πίνακες Αποφάσεων
• Προσδιορίζουν τις ενέργειες που πρέπει να γίνουν όταν ισχύουν
συνδυασμοί συνθηκών
Διεργασία ελέγχου Κανόνες
πίστωσης πελάτη 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16
Συνθήκες
Κατηγορία πελάτη 2 1 1 2 1 2 1 1
Ιστορικό πίστωσης Α Β Δ Β Α Β Γ Δ Γ Γ Α Α Γ Γ Δ Δ
Ύψος εργασιών H L L L L H H H H H H H
Έγκριση πίστωσης X X X
Απαίτηση για προκαταβολή
X X X X X X X
Ενέργειες
10%
Απαίτηση για προκαταβολή
X X X X
25%
Απαίτηση για ολική
X X
εξόφληση
Κατηγορία πελάτη 1: κακός, 2: καλός
Ιστορικό πίστωσης Α: καλό, Β: μέτριο, Γ: κακό, Δ: ανύπαρκτο
Ύψος εργασιών H: • 1.000.000 δρχ., L: ‹ 1.000.000 δρχ.
19
Δομημένα Κείμενα
20