Madams, Eefvreiwkes, Grute Heeres uit kleine stroatstes Menschen van ’t goe leve en hopelijk

mee nie al te veel misere, koolschuppe en pollekes hier uut in de ploaster geleid. Hier es
Smidsche van den BNP Paribas Fortis mee zijn Dertienste introduucse veur de Gentsche
Sosseteit.

Ne mens zoe seweile peize dadd’ achter 12 kiere van u latte geve veur de Sosseteit de muze
schampavie zoe zijn en datter gien inspiraose nie mier uit u duimke te schokke zoe valle. Moar
ieder joar est er wel ‘t ien en ‘t ander woar dadde een woordeke keunt over placere
‘k Wiste begin oktober al over wa da’k mijn dwoaze kluuterije ging verkupe : 4 letters... griet groat
wat est ??? Juust... STA.M

’t STA.M onze speksplenternieuve stadsmusee nog geen boogscheute van hier. ‘k Woare betsipt
en vriend kerjeus om doar mijn huufd ne kier binne te steke, want overal word da STA.M
bestoefd da’t giene noamen hee. Moar ge ken mij : ik ben altijd dwis in de zak. Ik vind het STA.M
STOM.
Moar oas ge wilt wete woarveure, tons goade toch nog een beetse patiense moeten hèn.
Edde’t nog nie gezien ? Ah, uwen bruine kan’t niet trekke ! Zeg liever dadde op u wienuze zit en
ne KLUITEKLIEVER zijt, famielde van buzzeketoe, gelijk damme zegge.

Moar nie paniekere, ge keunt de zondagneugtink tussche ten tiene en ten iene veur niet binne
moar ge moet iest keune bewijze dadde ne nechte genteneere zijt.’k Hoa gepeist : dadd’ es
veur mij een foetebagatelle. ‘k Hoat nog goe op... ‘k Begoste kik mijn totte te roere,
‘k peisdege : ze goan zij mij wel cito presto binneloate. Wa groaide gij mijne lieve jongene :
tarara, fluutte babeluutte, die kenoalde aan die kasse woas nogal dure de comprenure. Die
Schijtiefer verstond gien Gents !

Almmenekier trok ze eure mond in fronse en heur gat in de pleuie. Iest woas ‘k nog van ‘t Lam
Gods geslege moar tons schote’k nu toch in een kattekoleere moar’ t woas al gien avance. Der
woas geweun gien lievenhieren an. Nuunt ofte jamais gint die matronne mij binnenloate zonder
da’k mijne pasport tuugdege.

In d’ ieste zoalz was’t al - lappe Sofie - were van dadde. Moste kik were nie binne. ‘k Moeste iest
mijn lieftallige lochtingterterkes in van die feutere gallochkes steke veur ulder gloazen tichels
niet te besmoestere en te bemore. Edde da nu al gewete ?! Nen toeriest zoet seweile keunen
peize da’t overal in Gent zu gelekt en gelepeld ligt . Hij goa nog muile trekken oast jij in de Kuipe
van Gent tot over zijn knoensols in de morre stoat !

Moar ge ken mij : ‘k benne nie op mijn moendsje gevalle en ‘k hè’t ulder recht in ulder muile
gezeid, mee veel neuzen en monde: Oas g’ hier de pretensen hèt veur sletskes te geve veur
binne te meuge, tons zoed’ uuk aan de toeriesten een poar botte meuge geve veur doarachter
Gent te goan vizantere.

Die ieste zoale “Gent Vandoage” es vrie wijs. Ge vindt er op de vloer iene grute luchtfoto van
Gent op verluchte gloazene tichels.
‘k Gevet u op een pampierke dadde in ien twie dreie op uw kniens zit te zoeke noar uw stroate en
uw kot. Ge moet nie zweere: ten helft van Gent zit doar op ulder hukske of op handen en voete
te kruipe. ‘t Es echt schunen om zien. Ter es moar ien inconvwajent: die gloazene ploaten hèn
de gladheid van een ijsboane.

Mee da kik in mijn gat gebete woare, woare kik nu toch mee nen élan binnegestove. ‘k Moe der u
gien tiekeningske bij moake zekerst. ‘k Begoste doar nu toch te schoaverdijne en te sliddere. ‘t
Schol gien hoar of ‘k lage op mijn achterfaçade. ‘k Hoat direct in ‘t snot : mee danz’ op ‘t Emiel
braunplein gien ploatsen hèn om ulder ijspiste te placere, hèn die gliskeshieres van ‘t stad der
nie beter op gevonde, dan z’ op de Bijlokesite te pletse. Moar ‘t Es een geluk mee een ongeluk.
W’ hemme der er nu een nieuw’ attrakse bij in Gent.

Peis ne kier : al joaren leze de Friezen in Holland Ons Hiere van zijn kruis, omda’t zoe vrieze da’t
kroakt, veur ne kier nen elfstedentocht te keune rije, en wij Genteniers keunen nu hier in ‘t STAM
op da gloaze plan van d’ien gemiente noar dandere sliere guul ‘t joar deure. We moen wij toch
nie onderdoen veur die koaskoppe. We zijme wij toch uuk mee elve! ‘k Woare niemier tege t’
hèwe...

‘k Zettegenan op de woatersportboane. Die es uuk ‘t rapst vervrozen vaneigest en’ t makkelijkst t’

erkenne op da plan, kloef in ‘t midde van die zoale en toens uuk van Gent.

Van doar op mijn feutere sloefkes noar Mariakirke en in ienen troke deure noar Wondelgem.
Dwis over ‘t kanaal en de Volvo noar Uustakker.

Ge moest mij zien schoavardijne noar Sintemansbirg en Ledeberg aan den andere kant van de
zoale. ‘k Hoa veel bekijks ze moat en ‘k zatte al aan zesse en over halfwig...

Afdroaie en probere rechte blijve in Gentbrugge

Over d’ottostrade blijve affesere da’t gensters geeft tot in Zwijnoarde

en Sintenijs, dadd’ es negene.

Tons ginge kik vuurt op mijne lancee op die gloaze tichels deur Afsnee recht noar den arivee in
Dronge en we zitte an elve

En nu kanne’k overal blagere da’k nen Elfstedentocht gereejen hèn

en toens nog op mijn sletse !

‘k zoe liege gelijk een peerd schijte oaze’k ulder vergete te vertelle dak in Dronge ne firme post
gepakt hè... Op wig noar den arrivee woare’k nu toch zuudoanig sajette ant geve da’k te loate
gezien hoa dan die martiko’s van da musee, mee dan ze te weinig ploatsen hoan, de luchtfoto
van een stuk van Dronge op de muur geplaceerd hoan... Woas da ne plets ! ‘k Woare guul
verdestleweerd en ‘k hoa zuu’ t gevoel da mijn tande piano speeldege in mijn gat. Ne pertotal
oater gien apprence mee. Mijn muile stoat er nog schief van. ‘k Waore tiennege een beetse van
mijne center geweest, knokeit damme zegge en nog zuu wa ant bekome of der stond al ne
garde van diene musee veur mijne neuze.
“Moatse, zeide gij een beetse maboel ?! Wa kure kreegde gij almeenekier ?!”
En ik moar teutele da’k zuust Nen Elfstedentocht hoa gereeje op da stadsplan; hij verpinktege
nie...
“Moe’k u toens uuk op da plan de wig noar Ghuiselin tuge uuk ?!”
‘k Hè mij tons moar koest g’hèwe op een bankske binst dan z’ op nen andere muur van die
zoalene film tuugdegen over de geschiedenesse van Gent. ‘t Woas om te stele, zuu schune !
Veur Genteniers es da filmke mier weerd of prozac slikke, want ge voeld u nu zuu huuveerdig of
ne pèwoo.

Oas ge nog ne kier droef van herte zijt, moede nie mier op de seizelon van de psycholeugeneere
goan ligge, moar ne kier noar da filmke in ‘t STAM goan kijke. Ge voelt u direct een stuk beter,
want Gent op die manier zien doe deugd an u hertse.

Ge goat nu zegge: gij bloast uuk keiwd en hiet uit iene mond !
Langst den iene kant vinde ‘k ‘t STAM wijs, moar toch es’t stom !
Wadd’ es’t nu...!

Wel, g’ hèt nu lange genoeg patience gat, nu goa’k het hulder explikere. Taccoord: ‘k vinde ‘t
STAM stom, moar nie stom gelijk in de betiekenesse van achterlijk of dwoas of onnuuzel, moar
stom omdat het Gent zonder sproake moakt, zonder geluid !

Bref, ‘t STAM weunt in ‘t zwijgerke. Weinig van zegge. Da museetse schuifelt binnenweerts gelijk
Pier Patijn zijne veugel, en wa es nu de zuust de echte stemme van Gent ? Zuust, ons Gents
dialect !!

En in ’t STAM wordt ‘tsappigste dialect van de Vloanders serieus vernegligeerd. Doar krijge kik
de rietepetiete van, zekerst als lid van de Gensche Sosseteit.
Taccoord, In de gank kunde deur apparleurkes in de banke luistere noar vertelselkes over
Gent.
Op al die banke stoan der 4 knopkes schuun Nederlands, Francois, ‘t Engels en Duits en toens
zwere ze bij uug en bij liege dat ’t stam uuk een muzee es veur de Genteniers zelve.
Woarom stoat er tons giene knop “Gents” op die banke ??
Ik ziet zitte ze : ge duwt op da knopke en g’huurt Roger van Bockstaele die ons mee zijn tonge
van lintses een histore vertelt over zijn geliefd Poatershol. Op een ander banke Pierke Perlala
die in zijn sappigste Gents van zijn latte geeft over onze gruutste genteniere moar uuk onze
gruutste nieweerd Charles Quint en hoe dat jij mee de Genteniers zuu veel conscience hoa of da
een padde pluimen hee.
‘t Stoat er in ‘t STAM een buste van diene luulkoard...

Dat er azuu ne kop op een virke stond ah ‘k en ate van ze leve gien huufflakke nie mier.
Veur da konijneete da meekomt noar onze musee zoe Freek Neirinck Keune vertelle woarveure
datter nen tram van de kuremoart noar Moscou rijdt, een vertelselke over Kolonel Bigalov en zijn
kozakke, in Ledebirg Peetse Kozakg’ hiete en die ulder in den tijd zu beneit moaktege danze nu
nog ulder kinders koest hèwe mee te zegge : “Oas ge nie broave zijt, goa’k Peetse Kozak ne kier
goan hoale !”

Onze president Eddy Levis zoe’k zijn muile loate roere over Lieven Beiwens die in England mee
zijn lierke uitging om de mule Jenny noar Gent te kunne versasse. Hij zoe da bandeke uuk keune
gebruike in zijne MIAT-muzee.

Ze zulle doar bij ‘t STAM wel gien uure noar hèn. ‘t Es nie moeilijk da ‘t STAM stom es : ze zijn bij
‘t stad uuk zu duuf of ne erpel !

Moar kijk zie, ‘k kanne toch mijn muile nie hèwe. Eiwel hier hèn ze toch een grute kanse verkeke
veur de musee uuk veur de Genteneers nog wa intressanter te moake. Moar ‘t es nog nie al
verlore, een knopke op al die banke derbij en een ingesproke bandeke Mee de meedewirkinge
van de sosseteit en ‘t es in de saccoche !

Over de verdwijninge van ‘t Lam Gods zoe ons handje van 2007 Commisair Mortier een guul
explicoase in ‘t plats Gents keune geve Oas g’ in de zoale zuu een telefontjen oppakt .
Tons zoeme eindelijk ne kier wete woar da Dua da schilderije wiggestoken hee.

Verstoade nu dak ’t STAM stom vinde, stom stom omda’t nie kan klappe in die schune toale die
ons Genteneers en onze stad zuu typeert.

‘t Es Doarveure damm’ ier Gents goan klappe en ons klokke Roeland goan zinge dan z’er in ’t
STAM verdeeke wakker goan van worde !!!
Pier geef moar slunse in u schuunste Gents !

Freddy Deschmidt